คมอการดแลตนเอง ของผปวยโรคจตเภท

โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

2552

1

คานา

ผปวยโรคจตเภทเปนผทควรไดรบการสนบสนน ดแลชวยเหลอจากครอบครวในการดแลตอเนองทบาน แตกคงปฏเสธไมไดวา ผปวยเองเปนบคคลทสาคญทสดทจะทาใหการดแลรกษาเปนไปตามเปาหมายและประสบผลสาเรจในการรกษาทวางไว

คมอการดแลตนเองของผปวยโรคจตเภทน คณะผจดทาไดรวบรวมความรจากหนงสอตางๆ รวมทงงานวจย และจากความคดเหนของผปวยโรคจตเภท เพอใชเปนแนวทางสาหรบผปวยโรคจตเภทในการดแลตนเองและ มความรความเขาใจทถกตองทงในเรองโรคการรกษาและการปฏบตตว โดยการจดทาครงนไดรบความกรณาจากกรมสขภาพจตในดานงบประมาณ และ รศ.ดร.ภทราภรณ ทงปนคา หวหนาภาควชาการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม ทกรณารบเปนทปรกษาโครงการจนทาใหเกดความสมบรณในการจดทาคมอมากยงขน

คณะผจดทาจงหวงเปนอยางยงวาผปวยโรคจตเภทจะสามารถนาคมอไปใชเปนแนวทางการดแลตนเองอยางมประสทธภาพได

คณะผจดทา กรกฎาคม 2552

2

สารบญ

คานา 1 สารบญ 2 โรคจตเภท 3 สาเหตของโรคจตเภท 3 อาการและอาการแสดงของโรคจตเภท 4 การรกษา 5 การดแลตนเองทบาน 6 สทธประโยชนสาหรบคนพการ 16 เอกสารอางอง 20 รายนามผทรงคณวฒ 22 รายนามผจดทา 23

3

คมอการดแลตนเองของผปวยโรคจตเภท

โรคจตเภท หมายถง โรคทางจตใจทมความผดปกตดานความคดเปนลกษณะเดน ทาใหมการแสดงออกทางอารมณ พฤตกรรม และการรบรทผดปกตจากคนปกตทวไป มอาการตอเนองกนนาน 6 เดอนขนไป

สาเหตของโรคจตเภท แมวาในปจจบนจะไมสามารถระบถงสาเหตทแนชดได แตจากการศกษา พบวามปจจยหลายอยางทสมพนธกบการเกดโรค ไดแก 1. ดานกรรมพนธ พบวาญาตของผปวยมโอกาสเปนโรคจตเภทสงกวาคนทวไป 2. ดานความผดปกตของสารเคมในสมอง 3. ดานครอบครว: การเลยงดทไมเหมาะสม ขาดความรกความอบอนจากครอบครว และการสอสารทไมเหมาะสม 4. ดานสงคม: สงแวดลอมทไมด ภาวะทางเศรษฐกจทตกตาหรอลมเหลว อาจทาใหคนเครยด และกระตนใหเกดโรคจตเภทได

4

5. สาเหตกระตนอน ๆ เชน ความเครยดอยางรนแรง การใชสารเสพตด เปนตน

อาการและอาการแสดงของโรคจตเภท อาการของโรคสามารถแบงออกเปน 2 กลมใหญ ๆ ดวยกน คอ

1. กลมอาการดานบวก แสดงออกในดานความผดปกตของความคด การรบร การตดตอสอสาร และพฤตกรรมไดแก อาการประสาทหลอน เชน หแวว ภาพหลอน หลงผด มพฤตกรรมรนแรง กาวราว เปนตน

2. กลมอาการดานลบ แสดงออกดานสหนาเฉยเมย ไมแสดงอารมณใด ไมพด แยกตวเอง ขาดความสนใจและความกระตอรอรนในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ หรอสนใจตวเองและสงแวดลอมนอย

5

การรกษา การรกษาโรคจตเภทมหลายวธทผสมผสาน และใหการรกษาตามความเหมาะสมกบปญหาของผปวยในแตละราย ดงน

1. การรกษาดวยยา เปนวธการรกษาวธแรกทแพทยใช เพอควบคมอาการหลงผด ประสาทหลอนหรอพฤตกรรมกาวราวรนแรง และควบคมอาการไมใหกาเรบซง ยาทผลตออกมามากมายหลายชนด จตแพทยจะเปน ผพจารณาเลอกยาทเหมาะสมกบสภาพอาการของผปวยทมารบการรกษาแตละราย โดยยานนจะเปนในรปแบบของ ยารบประทาน ยาฉดระยะสน ยาฉดระยะปานกลาง ยาฉดระยะยาว และยาหยด ซงระยะเวลาในการรบประทานยานน แพทยจะเปนผประเมนและกาหนดระยะเวลาของการรบประทานยาและหยดยา

2. การรกษาดวยไฟฟา เปนการรกษาทสาหรบผปวยทมอาการทางจตรนแรง หรอเรอรงทการรกษาทางยาและวธการอนแลวไมไดผล ซงการรกษาจะทาโดย แพทยและมพยาบาลดแลระหวางการรกษาอยางใกลชด ซงใชกระแสไฟทไมเปนอนตรายตอผรบการรกษา

6

3. การรกษาทางจตสงคม ไดแก 3.1 จตบาบด เปนวธการชวยผปวยในการหาวธการแกปญหาแบบอน

ทเขาพอจะทาได อาจทาเปนรายกลมหรอรายบคคล 3.2 พฤตกรรมบาบด เปนการปรบทางพฤตกรรมทไมเหมาะสม 3.3 ครอบครวบาบด เปนการนาครอบครวใหมสวนรวมในการรกษา

การดแลตนเองทบาน

1. ควรรบประทานอาหารทมประโยชนตอรางกาย ไดแก ขาว เนอสตว ไข ผก ผลไม อยางนอยวนละ 3 มอ และควรดมนาอยางนอย 8-10 แกว หลกเลยงการดมเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล (ขอหามทอนตราย) หรอของหมกดอง รวมไปถงการทไมสบบหร เพราะอาหารดงกลาวจะไปลดการออกฤทธของยา และไปกระตนใหเกดอาการกาเรบขนได สาหรบผปวยทมประวตโรคเบาหวานรวมดวย ใหควบคมการรบประทานอาหารทเปนแปง หรอนาตาลใหนอยลง เพราะขณะรบประทานยารกษาอาการทางจต การทางานของนายอยในการยอยแปงและนาตาลจะลดลง อากาศ ควรไดรบอากาศทบรสทธ อากาศถายเทสะดวก งดสบบหร การขบถาย ถายอจจาระใหเปนเวลาทกวน พยายามดมนาในปรมาณทมากขน

7

2. การพกผอนและการออกกาลงกาย ควรออกกาลงกายอยางสมาเสมออยางนอยสปดาหละ 3 ครง ครงละ 20-30 นาท กลางคนนอนหลบตดตอกนอยางนอย 6-8 ชวโมง กลางวนพกผอนไมเกน 1-2 ชวโมง โดยการฟงเพลง ดโทรทศน ไปเทยวตามสถานทพกผอนหยอนใจ

3. รบประทานยา ตอเนองอยางสมาเสมอ ตามแผนการรกษาของแพทย

ยาเปนสงสาคญทสดของคณ หากไมใชยาอาการของโรคจตเภทจะเลวลงเรอยๆ

“ผปวยจตเภทตองมความรและเขาใจเรองยา เพราะยาจะทาใหอาการของเราไมกาเรบ” “ทานยาแลวตองสงเกตอาการของตวเองวาดขนไหม?”

“ทานยาแลวมอะไรททาใหรสกไมสบายหรอไม” “ทานยาแลวมอาการขางเคยงของยาเกดขนหรอเปลา”

อาการขางเคยงจากยา คอ อาการจากฤทธของยาทเราไมตองการใหเกดจากการใชยา ผปวยบางคนอาจเกดอาการขางเคยง แตบางคนกไมเกด แมจะใชยาตวเดยวกน ทงนขนอยกบ เพศ อาย นาหนก ขนาดยาทใช หรอยาอน ๆ ทใชรวมดวย

ผปวยควรทราบและเขาใจถงการสงเกตอาการขางเคยงจากยา เพราะถาเราสามารถสงเกตอาการตงแตเรมแรก จะชวยลดความรนแรงทอาจเปนอนตรายได

8

อาการขางเคยงจากยา มดงตอไปน

• อาการทพบบอย o งวงนอน

- ถางวงนอนไมมาก อาการจะทเลาภายใน 3-7 วน ถามอาการ งวงนอนมากกวาน ควรมาปรกษาแพทยผใหการรกษา

- หากงวงนอนมากอาจเสยงตอการหกลมหรอการเกดอบตเหต ควรพกหรออยในทปลอดภย ไมขบรถหรอการทางานเกยวกบเครองจกรเครองกลหรอของมคม

o ตาลาย วงเวยน หนามดขณะเปลยนทา เปนอาการทอาจเกดขนในระยะแรกทเรมการใหยา ไมเปนอนตราย

ควรลกขนจากทานอนหรอทานงอยางชา ๆ กอนอยในทายน หรอเคลอนไหวระวงการเกดอบตเหต หรอหกลมได ถามอาการบอย ๆ ควรปรกษาแพทย

o ปากแหง คอแหง ใหจบนาบอย ๆ อมนาแขงหรออมลกอมทไมมนาตาล

o ทองผก ยาบางตวอาจจะทาใหเกดอาการทองผก แตไมเปนอนตราย ควร

รบประทานอาหารทมกากใยสง เชน ผกผลไม ไดแก มะละกอสก กลวยนาวา สบปะรด ดมนาบอย ๆ และออกกาลงกายเบา ๆ หรอทากจกรรมทตองออกแรงเบา ๆ เปนประจาทกวน

9

o นาหนกเพม ยาอาจทาใหความอยากอาหารมากขน ทาใหกนจ และสงผลให

นาหนกตวเพมได ดงนนควรกนอาหารจนครบ 3 มอ ในปรมาณทเหมาะสม โดยเนนผก ผลไม มากกวาอาหารจาพวกแปง ไขมน นอกจากนใหออกกาลงกาย อยางสมาเสมอ

o กระสบกระสาย ไมอยนง เดนไปมาตลอดเวลา เคลอนไหวชาลง ตวแขงทอ สน

อาการเหลานแสดงถงอาการขางเคยงทเรมรนแรงขน ควรมาพบ แพทยทโรงพยาบาลใกลบานเพอรบการรกษาเบองตน ถาอาการรนแรงจะมระบบการสงตอมาโรงพยาบาลจตเวชตอไป

o ปสสาวะลาบาก เปนอาการขางเคยงทพบไดนอย ถาพบอาการปสสาวะลาบาก

ควรมาพบแพทย o เคยวปาก ดดลน ทาปากขมบขมบ ไมสามารถบงคบได

อาการเหลานอาจเกดในผปวยทรบประทานยารกษาโรคจตมาเปน เวลานาน แตไมเปนอนตราย เพยงแตทาใหรสกราคาญหรอวตกกงวล ถาพบอาการควรพามาปรกษาแพทย เมอเรมพบอาการในครงแรก เพราะอาการเหลานมโอกาสหายไดนอยและมกเปนเรอรง

o นานมไหล ประจาเดอนมาไมปกต อาจพบไดในผปวยเพศหญงบางราย ไมตองตกใจ เปนอาการท

ไมเปนอนตราย ไมตองบบเคนหรอนวดเตานม เพราะอาจทาใหเกดการ อกเสบได หากมความกงวลใจมากใหมาพบแพทยเพอรบการรกษาทเหมาะสม

10

• อาการทตองพาผปวยมาพบแพทยทนท อาการขางเคยงทเปนอนตรายตอชวต เชน คอบดเกรง หายใจไมออก

ตาเหลอกคาง กลามเนอแขงเกรงอยางรนแรง จนผปวยรสกปวดมากและเคลอนไหวลาบาก คอแขง ลนแขง อาปาก คาง ไขสง รสกสบสน เหงอออกมาก หวใจเตนเรวโดยไมรสาเหต เจบคอ เกดผนขนตามผวหนง (อาการเหลานเปนอาการขางเคยงทรนแรง ใหรบมาพบแพทยทโรงพยาบาลโดยดวน)

4. มาพบแพทยตามนด

• สงเกตอาการผดปกตของตวเอง

• อาการเตอนเบองตนกอนทอาการทางจตจะกาเรบมากขน มดงน - รสกเครยด กระวนกระวาย กระสบกระสาย

- รสกซมเศรา - นอนไมหลบ - ขาดสมาธ - เบอหนายไมมความสข - เบออาหาร - หงดหงด - เรมไดยนเสยงแวว - คดฟงซาน

อาการเตอนทเกดขนกบผปวยแตละคนจะแตกตางกนและอาจมหลายอาการพรอมกน อาการเตอนมกเกดขนเปนเวลา 1-2 สปดาหกอนทอาการทางจตจะกาเรบ ดงนนถาผปวยแตละคนสนใจและคอยสงเกตตนเอง จะรวาเรมมอาการและรบหาทางปองกนโดยมาพบแพทยเพอรบการรกษาไมใหอาการรนแรงมากขน

11

5. เมอเผชญความเครยดตองรจกวธจดการกบความเครยด ความเครยด เปนปฏกรยาทเกดขนภายในตวเรา เกดขนเพอตอบสนองตอเหตการณหรอสงเราตาง ๆ ทมากระทบหรอกระตนจากภายนอกตวเรา ในชวตประจาวนทกคนจะมความเครยดเกดขนตอตนเอง จะรนแรงหรอไมขนอยกบเหตการณตาง ๆ ทเขามากระทบ เมอมความเครยดเกดขนจะมอาการแสดงดงตอไปน

ดานจตใจ - รสกหงดหงด ฉนเฉยว - สมาธเสย - ความจาแยลง หลงลม ทาอะไรผดๆถกๆ - เหงา เศรา

ดานรางกาย - หวใจเตนแรงเรวกวาปกต - ความดนโลหตสงขน - ปวดหว อาเจยน - ทองอด ทองเฟอ อาหารไมยอย - กระเพาะอาหารเปนแผล - เบออาหาร หรอรบประทานอาหารมากกวาปกต - นาหนกลด - หายใจลาบาก - ปวดเมอยตามเนอตามตว

12

- เหงอออกตามฝามอฝาเทา - มอเทาเยนขณะทตวรสกรอนวบวาบ

ดานพฤตกรรม - สบบหร ดมสรา หรอใชยาเสพตด - ทางานแยลง ผดพลาด ไมทนตามกาหนด - สมพนธภาพกบคนอนเสย - พฤตกรรมทางเพศลดลง - เกบตว

วธจดการกบความเครยด ความเครยดเปนสวนหนงทเกดขนในชวตประจาวนของคนเรา ความ เครยดทเกดขนปกตจะไมรนแรงเกนไปเราจะสามารถปรบตวหรอจดการกบความเครยดนนได เมอเกดความเครยดแลวจะมวธจดการดงตอไปน

1. วธจดการดานอารมณ - ยอมรบกบความผดหวง - รจกปลง - ออกกาลงกายทชอบ - ใชอารมณขน - สวดมนต นงสมาธ - การมองตนเอง มองผอน มองโลกในแงด - ทางานอดเรกทเคยชอบเชนฟงเพลง ดโทรทศน ปลกตนไม - รองไห - หาเพอนหรอผทเราสามารถระบายความเครยดได

13

2. วธจดการดานแกไขปญหา - คดหาวธการตางๆเพอแกไขปญหา - พยายามมองปญหาทเกดขนใหชดเจน ทกแงมม - ลองแกปญหาหลาย ๆ วธเพอดวาวธไหนเปนวธทดทสด - หาผใหคาปรกษาในปญหานน ๆ - จดลาดบความสาคญของปญหา นาปญหาทรนแรงมาแกไขกอน

เมอมความเครยดเกดขนกลามเนอสวนตาง ๆ ของรางกายจะหดเกรง จตใจวาวน จงมเทคนคการผอนคลายความเครยดทเนนการผอนคลายกลามเนอ และการทาจตใจใหสงบเปนหลก และเราสามารถทาไดดวยตนเอง เชน 1. การฝกหายใจ โดย - เอามอประสานไวททอง เพอสงเกตการณหายใจ เมอหายใจเขาทองจะพองออก เมอหายใจออกทองจะแฟบ การหายใจแบบนเปนการหายใจโดยใชกลามเนอกระบงลมแทน การหายใจโดยใชกลามเนอหนาอก

- หายใจเขาออกลก ๆ 4-5 ครงแลวหายใจตามธรรมดา ทาเชนนไปเรอย ๆ ทาเชนนไปประมาณ 15 นาท วนละ 1-2 ครง 2. การฝกเกรงและคลายกลามเนอ นงในทาทสบาย หลบตา ฝกเกรงและคลายกลามเนอ 10 กลม โดยทาทละกลม ๆ ละ 10 ครง ดงน - มอและแขนขวา โดยกามอ เกรงแขนแลวคลาย - มอและแขนซาย โดยกามอ เกรงแขนแลวคลาย - หนาผาก โดยเลกควสงแลวคลาย ขมวดควแลวคลาย

14

- ตา แกม จมก โดยหลบตาแนน ยนจมกแลวคลาย - ขากรรไกร ลน รมฝปากโดยกดฟนใชลนดนเพดานปากแลวคลาย เมมปากแนนแลวคลาย - คอ โดยกมหนาใหคางจดคอแลวคลาย

เงยหนาจนสดแลวคลาย - อก ไหลและหลง โดยหายใจเขาลกๆกลนไวแลวคลาย - หนาทองและกน โดยแขมวทองแลวคลาย ขมบกนแลวคลาย - เทาและขาขวา โดยเหยยดขา งอนวเทาแลวคลาย

เหยยดขากระดกปลายเทาแลวคลาย - เทาและขาซาย โดยเหยยดขางอนวเทาแลวคลาย เหยยดขากระดกปลายเทาแลวคลาย ฝกเกรงและคลายกลามเนอไปเรอย ๆ ใชเวลาครงละประมาณ 15 นาท ควรทาวนละประมาณ 2 ครง เมอฝกจนชานาญแลว อาจเปดเพลงเบา ๆ คลอ ตามไปดวยขณะผอนคลายกลามเนอ จะชวยสรางบรรยากาศทผอนคลายมากขน 3. การใชจนตนาการ นงในทาทสบาย หลบตา เปดเพลงบรรเลงเบา ๆ หายใจเขาออกลก ๆ สก 4-5 ครงแลวหายใจตามปกตไปเรอย ๆ ผอนคลายกลามเนอไปทละสวนจากมอ แขน ศรษะ ลาตวจนถงขา และเทาจนรสกสบายไปทงตว จะเกดความรสกวาแขนขาหนกจนแทบยกไมขน แสดงวาไดคลายกลามเนออยางไดผลแลว

15

จากนน เรมจนตนาการถงเรองททาใหจตใจสงบสข เชน

• การเดนชมสวนดอกไม • การนอนเลนรมหาดทราย

• การนงตกปลารมตลง

• การลอยคอในสระนา • การเลนนาตก ฯลฯ

เมอใจสงบใหบอกกบสงดๆกบตวเอง เชน

• ฉนเปนคนด

• ฉนเปนคนเกง

• ฉนไมหวนไหว ตออปสรรคใด ๆ

• ฉนสามารถอดทนตอความทกขได • ฉนสามารถชนะอปสรรคตาง ๆไดอยางแนนอน ฯลฯ

คอย ๆ ลมตาขน จะรสกสดชนจตใจแจมใส พรอมทจะทางานตอไป ควรผอนคลายความเครยดแบบน โดยใชเวลาครงละประมาณ 15 นาท วนละ 2 ครง

เมอเผชญความเครยดและไมสามารถจดการกบความเครยดได อยาเกบความเครยดไวในใจใหปรกษาญาต

หรอโทรปรกษาศนยใหคาปรกษา (Hotline) 053-276750

16

สทธประโยชนสาหรบคนพการ คนพการ ตาม พ.ร.บ.การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ.2354 หมายความ

วา คนทมความผดปกตหรอบกพรองทางรางกาย ทางสตปญญาหรอจตใจ ตามประเภทและหลกเกณฑทกาหนดในกฎกระทรวง คนพการทมสทธในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา หมายถง คนพการทกาหนดตาม พ.ร.บ.การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 หรอคนพการทมความจาเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพทมระดบความพการอยในเกณฑทสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนด และไดรบการ ลงทะเบยนโดยระบสทธยอยคนพการ (ท.74) ในระบบหลกประกนสขภาพ ถวนหนา

หลกฐานในการเปลยนสทธยอยคนพการ(ท.74) 1. สาเนาบตรประจาตวประชาชน หรอบตรประจาตวทมรปถายซงทาง

ราชการออกให สาหรบเดกตากวา 15 ป ใหใชสาเนาใบสตบตร หรอใบเกดเปนหลกฐานการลงทะเบยน 2. สมดประจาตวคนพการ หรอเอกสารรบรองการตรวจประเมนความพการจากแพทย ซงระบระดบความพการอยในเกณฑทสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนด (สามารถใชสมดประจาตวคนพการแทนบตรประชาชนได) 3. สาเนาทะเบยนบานทคนพการมชออย

17

4. กรณคนพการพกอาศยอยจรงไมตรงตามทะเบยนบานใหเพมเตมสาเนา ทะเบยนบานทไปพกอาศย ซงมลายมอชอเจาของบาน หรอหนงสอรบรองของผนาชมชนวาไดพกอาศยอยจรงหรอรบรองตนเองพรอมแสดงหลกฐานอนประกอบ เชน ใบเสรจคานา คาไฟ คาโทรศพท ทมชอตนเองเปนตน

สทธประโยชนในระบบหลกประกนสขภาพ 1. สทธการบรการขนพนฐานทางการแพทย การสาธารณสขและการ

อนามยทจาเปนตอสขภาพและการดารงชวต ซงใหโดยตรงแกบคคล เพอการสงเสรมสขภาพ การควบคมโรค การปองกน การตรวจ การวนจฉย การรกษาพยาบาล การปองกนความพการ และการฟนฟสมรรถภาพ และการ อนใดเพอสรางเสรมสขภาพทหนวยบรการจดขน โดยไปรบบรการไดทสถานอนามย ศนยบรการสาธารณสข โรงพยาบาลของรฐทกแหง 2. สทธการไดรบการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย ทงในและนอกหนวยบรการ ไดแก การไดรบบรการกายภาพบาบด กจกรรมบาบด การประเมนแกไขการพด จตบาบด พฤตกรรมบาบด การฟนฟการไดยน การฟนฟการเหน การไดรบอปกรณเครองชวยตามประเภทความพการ และการพฒนาศกยภาพดานการฟนฟสมรรถภาพ

18

สทธประโยชนคนพการตาม พ.ร.บ.การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 การจดทะเบยนคนพการ เปนการใหบรการของรฐในเบองตนแกคน

พการททาใหคนพการไดมหลกฐานเพอแสดงตนวาเปนคนพการทประสงคจะไดรบสทธในการสงเคราะห การพฒนาและการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 โดยคนพการทประสงคจะไดรบสทธสามารถจดทะเบยนไดท ตางจงหวด สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดทตนอาศยอย หรอโรงพยาบาลประจาจงหวด/อาเภอทมศนยบรการจดทะเบยนคนพการแบบเบดเสรจในโรงพยาบาล กรงเทพมหานคร กรมพฒนาสงคมและสวสดการ หรอทศนยบรการรวมกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 1-8 หรอฝายสงคม-สงเคราะห งานเวชศาสตรฟนฟ โรงพยาบาลศรราช

หลกฐานทใชในการจดทะเบยน 1. เอกสารรบรองความพการ โดยแพทยจากสถานพยาบาลของทางราชการ 2. บตรประจาตวประชาชน กรณผเยาวใชสตบตร พรอมถายสาเนาเอกสาร 1 ชด 3. ทะเบยนบานฉบบจรง พรอมสาเนาเอกสาร 1 ชด 4. รปถายขนาด 1 นว จานวน 2 รป

สทธประโยชนทไดรบ คนพการทจดทะเบยนแลว จะไดรบสมดประจาตวคนพการเพอนาไปแสดงตวในการขอรบบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการดานตาง ๆ รวมถงการรบคาปรกษา แนะนาและชวยเหลอดานตาง ๆ

19

1. บรการทางการแพทย เพอแกไขความพการ หรอปรบภาพความพการ การอปกรณ เครองชวยตาง ๆ และคาแนะนาปรกษาทางการแพทย โดยไมเสยคาใชจาย ตดตอขอรบบรการไดทสถานพยาบาลของรฐทวประเทศ

2. บรการทางการศกษา การเขาเรยนในสถานศกษาตาง ๆ คาปรกษา แนะนาเกยวกบการศกษา ตดตอขอรบบรการไดทสานกบรหารงานการศกษาพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอศนยการศกษาพเศษประจาจงหวด

3. บรการทางอาชพ จดฝกอาชพและแนะนาการประกอบอาชพและให กยมเงนทนประกอบอาชพ

4. บรการทางสงคม ใหคาแนะนาปรกษา บรการชวยเหลอเดกพการ และครอบครวคนพการทฐานะยากจนและประสบปญหาทางเศรษฐกจ รวมถงเบยยงชพคนพการ ทมสภาพความพการมาก ไมสามารถประกอบอาชพไดและมฐานะยากจน สทธตามพระราชบญญตสขภาพจต พ.ศ. 2551

ญาตควรทราบวา กรณบคคลทมความผดปกตทางจตทมภาวะอนตราย มความจาเปนตองไดรบการบาบดรกษา ญาตสามารถนาผปวยมารกษาทโรงพยาบาลได

กรณผปวยทอายไมถง 18 ปบรบรณ หรอขาดอานาจในการตดสนใจ ใหความยนยอมรบการบาบดรกษา ใหคสมรส พอแม ผปกครองทใกลชด เปนผใหความยนยอมรกษา

20

เอกสารอางอง

ไพรตน พฤกษชาตคณากร. (2542). จตเวชศาสตร เลมท 3.พมพครงท 2.เชยงใหม: คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ภทราภรณ ทงปนคา, สรลกษณ วรรธนะพงษ, ลาเนาว เรองยศ, ปรทรรศ ศลปกจ, และ สวฒน มหตนรนดรกล. (2548, มถนายน).การดแลผปวยจตเวชทบาน:รปแบบและโปรแกรมการพฒนาทกษะของผดแล.การประชมวชาการ, เชยงใหม.

มาโนช หลอตระกล และ ปราโมทย สคนชย. (2548). จตเวชศาสตร. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: สวชาญการพมพ.

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต.(2548) คมอการดาเนนงานโครงการ รณรงคตรวจประเมนความพการเพอการฟนฟสมรรถภาพและ จดทะเบยนคนพการ พ.ศ.2548. โรงพมพยมส.

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต.(2550) แนวทางการดาเนนงานการ รณรงคตรวจประเมนและจดทะเบยนเพอการฟนฟสมรรถภาพคนพการ ปงบประมาณ 2550. โรงพมพยมส.

DiPiro J T, Talbert R L, Yee G C, Matzke G R, Wells B G, Posey L M. (2005). Pharmacotherapy A Pathophysiologic Approach 6th edition. New York: McGraw-Hill Medical Publishing Devision.

Janicak PG, Davis JM, Preskorn SH, Ayd FJ, Marder SR, Pavuri N.(2006) Principles and Practice of Psychopharmacotherapy. 4th edition. Philadelphia. Lippincott Williams&Wilkins.

21

Schatzberg AF, Cole JO, Debattista C. (2006). Mannual of Clinical Psycopharmacotherapy. 5th edition. USA.

Townsend. (2000). Psychiatric mental health nursing concepts. of care (3rd ed.). Philadelphia: Davis Company.

22

รายนามผทรงคณวฒ นายแพทยปรทรรศ ศลปกจ นายแพทยเชยวชาญ

โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต

รองศาสตราจารย ดร. ภทราภรณ ทงปนคา หวหนาภาควชาการพยาบาล สขภาพจตและจตเวช คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

นางพรทพย ธรรมวงค พยาบาลชานาญการ สาขาการ พยาบาลสขภาพจตและจตเวช

โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต

23

รายนามผจดทา

นางจรพรรณ สรยงค พยาบาลวชาชพ นางสาวมธรน คาวงศปน พยาบาลวชาชพ นางสาวนาฝน ปยะตระกล เภสชกร นางสาวอรอมา ภโสภา นกอาชวบาบด นางชลธดา สมะวงศ พยาบาลวชาชพ นางพมพาภรณ แกวมา พยาบาลวชาชพ นางดวงเดอน นรสงห พยาบาลวชาชพ นายปรวตร ไชยนอย พยาบาลวชาชพ นางกฤษณา ปลมสต พยาบาลวชาชพ นางสาวเจรญพร กจชนะพานชย นกสงคมสงเคราะห นางนนทนภสร สขสวานนท นายแพทยชานาญการ นางวรรณสร ปญโญ นกจตวทยา

(โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต)