ถอดเทป(ยอ) การสมมนา “ปฏรปภาษ ทางเลอกใหมของ

ประเทศ”วนพธท 4 มนาคม 2552

(ชวงเชา)-ความเปนมาและผลการศกษา

-ความเหนของวทยากร เรอง o มาตรการภาษสงเสรมตลาดทนเพอเสถยรภาพทาง

เศรษฐกจไทยo ห กภาษ ณ ท จ ายแบบใหมไมย งยาก มาก

ประสทธภาพo วธการคำานวณกำาไรสทธ ผสมผสานบญชและ

กฎหมายใหลงตวo มาตรการเพมประสทธผลในการจดเกบภาษ

Tax Treaty Shopping, Transfer Pricing Rule แ ล ะ Thin Capitalization

0

ณ หองประชมสงเวยน อนทรวชย อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ความเปนมาและผลการศกษาของโครงการศกษาและพฒนาประมวลรษฎากร

โดย รองศาสตราจารยธตพนธ เชอบญชย คณะบดคณะนตศาสตร จฬาฯ

จดเร มตนของโครงการน ความจรงแลวกมาจากขอคดเหนของนกกฎหมายและนกบญช และภาคธรกจเอกชนทวไป ทเหนวาประมวลรษฎากรนเปนกฎหมายทตราขนมาคอนขางนานแลว แมวาในระหวางนจะไดมการแกไขเพมเตมประมวลรษฎากรมาหลายคร ง แตอยางไรกตามการแกไขเหลานนเปนแคการแกไขเพมเตมในสวนประกอบ หาใชการแกไขเพมเตมในตวโครงสรางของกฎหมายไม ท เหนเปนการแกไขในสวนโครงสรางใหญกคอการทไดนำาเอาภาษมลคาเพม และ ภาษธรกจเฉพาะเขามาใชในประเทศไทยเมอป 2534

เนองจาก การทไดมการแกไขเพมเตมหลายคร ง กมการเพมเต มมาตราตางๆเขามา ซ งก ท ำาใหกฎหมายนนมความซบซอน นอกจากนการเพมเตมมาตราตางๆเขามากไดมการใชตวเลขทเปนภาษาไทยโดยระบบกฤษฎกาเดม เชน ทว ตร เบญจ เปนตน ซงกอาจทำาใหผอานประมวลรษฎากรยากทจะเขาใจในโครงสรางระบบกฎหมายและภาษาทใชในประมวลรษฎากร

1

นอกจากนยงมประเดนเรอง ความไมสอดคลองกบภาวะการณทางเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไป หลายทานอาจเคยไดยนคำาวนจฉยของตลาการศาลรฐธรรมนญเรองของหญงมสามทตองเสยภาษเงนไดรวมกบสาม ในคำาพพากษาฉบบนกไดอางมลเหตการเสยภาษของหญงมสามตางๆ เชนไดมการอางองถงสภาพการณดำาเนนอาชพของคสามภรยาในชวงทมการเร มตราประมวลรษฎากรขนมาใหมๆ แตอยางไรกตามสภาพเศรษฐกจและสงคมไดเปลยนแปลงไปคอนขางมาก หลายอยางสามภรยาแยกกนทำางาน แยกกนหารายได

นอกจากนนสงทเปนปญหามากกคอ ประมวลรษฎากรนนไมสอดคลองกบหลกการเกบภาษทด ไมวาจะเปนเร องทไดกลาวไปสกคร ซงมปญหาระหวางความไมเปนธรรมของคน 2 คนทอยดวยกนโดยฝายหนงจดทะเบยนสมรส กบ อกฝายหนงไมจดทะเบยนสมรส

ประเดนถดมากคอเร องการเสยภาษของคณะบคคล ซ งมเจตนาดในการจดเกบภาษในหนวยของคณะบคคล แตอยางไรกตามไดมการใชบทบญญตนไปในทางทผดหลายครง และโดยสวนมากกนำาบทบญญตนไปใชโดยมงหวงในทางทลดภาระภาษ โดยหาไดมความมงหมายทจะดำาเนนการตามวตถประสงคของการทกฎหมายจดใหมการตงคณะบคคลขนเปนหนวยภาษ

นอกจากนจะมประเดนเร องทประมวลรษฎากรไดเออประโยชนใหกบการใชเครองมอทางการเงนประเภทหนงสงกวาการใชเครองมอทางการเงนอกประเภทหนง ซงในสวนนสำาหรบผทประกอบธรกจหรอแมกระทงผทประกอบการใหคำาแนะนำาทางดานภาษอากรจะรดวา ม บทบญญตใดบาง

ประเดนตอมาทควรจะมการพจารณากนมากกคอ การปรบภาระภาษใหเหมาะกบสภาวะการณทางเศรษฐกจทมการเปลยนแปลง ในปจจบนนกฎหมายภาษอากรหรอประมวลรษฎากรของเราไมมบทบญญตทใหอำานาจฝายบรหาร ในการปรบปรงตวเลขหรออตราภาษทใชก นอยในปจจบน เชน อตราภาษ 5-37% ทเราใชกนใน

2

ปจจบนเปนอตราภาษทใชกนมารวม 17 ป โดย 17 ปทผานมา หากถอเอาอตราเงนเฟอรอยละ 4 ซงความจรงในชวงนนมบางปทอตราภาษสงถ งรอยละ 7-8%สมมตหากเอาตวเลขหยาบๆของการเปลยนแปลงภาวะการณทางเศรษฐกจ หากเฉลยตวเลขอตราเงนเฟออยทประมาณ 10% ตวเลขทปรบปรงจากป 34 คอ รอยละ 1 ณ ป 34 นนในวนน จะเทากบ 168 บาท ถาพดถงการเพมเตม 68% นน จะหมายความวา ณ วนน การเสยภาษท 5 % ควรจะขยายจาก 100,000 บาท นนควรจะขยายเปน 168,000 บาท แตดวยผลของการกำาหนดอตราภาษทแนนอนตายตวทำาใหชวงระหวาง 100,000-168,000 บาท นนยงตองเสยภาษรอยละ 10 แทนทจะเปนรอยละ 5 แตถาพดถงเงนไดตงแต 500,000-1,000,000 บาท ทตองเสยภาษ 20% ถาหากเอาอตราเงนเฟอเขามาปรบนน เรากพบวาประมาณอก 300,000 บาท แทนทจะตองเสยภาษในอตรารอยละ 10 กตองเสยภาษทอตราประมาณรอยละ 20 เปนตน อนง ตวเลขของการหกคาใชจาย หรอ คาลดหยอนในประมวลรษฎากรลวนเป นต วเลขของป 34 ในบทบญญต ประมวลรษฎากรน น ไมม บทบญญตหรอมาตราใดใหอำานาจรฐบาลในการปรบปรงตวเลขตางๆขน ผมเขาใจวาในปจจบนรฐเองกมความพยายามทจะปรบลดอตราภาษลง โดยไปยกเวนภาษสำาหรบเงนไดสทธ 150,000 บาทแรกขนมา ซงกเปนการยกเวนสำาหรบการคำานวณภาษตามมาตรา 48(1) เพราะฉะนน บทบญญตในประมวลรษฎากรกยงขาดความสอดคลองกบภาวะการณทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป และ บทบญญตในประมวลรษฎากรหลายเรองนนกตองมการนำาไปสการตความทคอนขางมาก และกเปนประเดนทกอใหเกดปญหาคอนขางมาก

ประเด นตอมา คอ การลกหลนในการคำานวณภาษเงนได นตบคคลกบการคำานวณภาษทวไป ซงกมประเดนทไมสอดคลองตรงกนหลายอยาง ซงกนำาไปสขอโตแยงระหวางผจดเกบภาษและผเสยภาษ นอกจากนอาจมประเดนเร องการขาดเครองมอการดำาเนนงาน

3

ตามนโยบายและขาดเครองมอในการจดเกบภาษทมประสทธภาพหรอประสทธผล โดยในปจจบนนหากทานใดไดมโอกาสดประเดนเรองการหกคาลดหยอนหรอการหกคาใชจายเพมเตมในประเดนตางๆ จะเหนวาตองใชมาตราการทางกฎหมายอน หรอ การยกเวน มาทดแทนหรอชดเชยการพจารณาเรองคาลดหยอนหรอการยกเวน

นอกจากนบทบญญตในประมวลรษฎากร ยงขาดบทบญญตซ งเปนมาตราการปองกนการเลยงภาษ ทงทเปนบทบญญตในมาตราการทวไปหรอบทบญญตในมาตรการเฉพาะ โดยในสวนนในตางประเทศนนจะมมาตรการปราบปรามกรณทใชบทบญญตในเรองภาษไปในทางทผด แตวาประเทศไทยเรายงขาดบทบญญตทชดเจนในสวนน โดยตองไปหามาตรการหรอการตความบทบญญตในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เชน เร องหลกสจรต หรอเร องนตกรรมอำาพราง ซงในสวนนนกมประเดนปญหาทตองพจารณาตอเนองทคอนขางมาก

ในเรองของการศกษาและพฒนาประมวลรษฎากรในประเดนทสำาคญ ทดำาเนนการในครงน กคงเปนเรองทมจดประสงคเพอใหเปนไปตามบทบญญตในรฐธรรมนญทไดกำาหนดวาตองมการปรบปรงและจดเกบภาษใหเปนธรรม โดยใหปรบปรงเปลยนแปลงไปตามภาวะการณทเกดขน

ในการจดทำาการศกษาปรบปรงและแกไขประมวลรษฎากรในครงน กไดรบการสนบสนนจากบคคลหลายฝาย อาทเชน มลนธเพอส น บ ส น น ก า ร พ ฒ น า ว ช า ก า ร ท า ง น ต ศ า ส ต ร โ ด ย ม ท า นศาสตราจารย(พเศษ)ปรชา พานชวงศ เปนประธานมลนธ และมศนยวจยกฎหมายและการพฒนาเปนธระในการศกษาวจย กรมสรรพากรมทานอธบดกรมสรรพากรทานศานต รางนอย และทมงานในการหาขอมลตางๆในการวจย นอกจากนยงมผวจยทงจากภาครฐและภาคเอกชน ซงหลายทานลวนแตเปนผทมความชำานาญในดาน

4

กฎหมายภาษอากร และในทายทสดกค อ คณะกรรมการกำากบโครงการซงกลวนแตใหขอมลทเปนประโยชนแกโครงการ

กรอบการดำาเนนโครงการนนกคงจะแบงเปน 2 ระยะ ระยะท 1 เปนเร องขอเสนอการจดทำาประมวลรษฎากรภายใตบทบญญตในปจจบน มการจดระเบยบบทบญญตตางๆ จดใหเปนหมวดหมใหมการอานเขาใจใหงายขน และใหมการจดทำาโครงสรางของประมวลรษฎากรใหเปนไปตามลำาดบโครงสรางของการจดเกบภาษอากร ซงในระยะท 1 นนไดมการดำาเนนการจดเสรจสนและนำาเสนอตอมลนธเมอตนป 2551 สวนการศกษาในระยะท 2 นนจะเปนเรองการศกษาประเดนสำาคญทเปนปญหาตอการจดเกบภาษและการบรหารจดเกบ ไดมการแบงออกเปนเรองยอยๆ

ในการศกษานนไดมการดำาเนนการจนเสรจสนและไดมการนำาเสนอตอมลนธและสงตอไปใหกรมสรรพากรเมอปลายเดอนกนยายน 2551 ทงนเหนวานาจะไดมการเผยแพรการศกษาในครงนและมการจดใหรบฟงความคดเหนจากบคลากรทเกยวของ เพอจะไดใชเปนแนวทางในการพฒนาปรบปรงตอไป

ประเดนเร อง : มาตรการภาษสงเสรมตลาดทนเพอเสถยรภาพทางเศรษฐกจไทย

โดย อาจารยกตพงศ อรพพฒนพงศ Baker & McKenzie

5

ในประเดนหวขอนทานปลดศภรตน ไดใหขอคดไวหลายอยาง ไมวาจะเปนเรองอตราภาษ การใหสทธพเศษซงกมประเดนเกยวของไปถงเร องปรชญาความเทาเทยมกนในการเกบภาษ ซงผมเหนดวยก บหล กการ แต ในท น เ ราต องมองในเร องบรบทของสงคมประเทศไทย ซงแตกตางกบตางประเทศหลายประการ คนไทยไมคอยชอบเสยภาษเพราะเปนหนาท บรษทกเชนเดยวกน คอ ถาตามทฤษฎมนควรจะตองเหมอนกนหมด สงทผมพดหรอเสนอในวนน อาจถกมองไดวาเปนการทไปขอเขาฝายเดยวโดยไมเอาอะไรไปแลกเปลยนเลยจะทำาไดจรงหรอ จากประสบการณทผมทำางานมา 30 กวาปกพบวาเปนเรองยากมากทจะไปขออะไรจากกรมสรรพากร แตวาผมคดวาเปนความสำาคญ กเหนวาเร องภาษนนเปนเร องทยากและการทจะปฏรปนนกควรคดอะไรทนอกกรอบ ไมใชแคเร องการออกขอยกเวนหรอการใหตามชวงเวลามกำาหนดเวลา ซงกเปนเร องกระปดกระ-ปรอย ซงผมเหนวาไมใช นอกจากนกฎหมายไทยในสวนเรองภาษนน กมขอยกเวนมากเชนใหบรษทในไทย 40% คนใหม 25% เปนตน และนอกจากนกมเงอนไขตางๆมากมาย จากทผมบอกในเรองบรบทของสงคมไทย จากทเราสำารวจ บรษททจดทะเบยน 500 กวาบรษท โดยบรษทจดทะเบยนมจ ำานวนทงหมดเพยงรอยละ 0.10 ของจำานวนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทงหมด แตสามารถจดเกบภาษเงนไดนตบคคลจากบรษทจดทะเบยนไดถงรอยละ 20 ของจำานวนภาษเงนไดนตบคคลทงหมด ซงกแสดงวารฐบาลแทบทจะไมสามารถเกบภาษจากบรษทอกกวา 80% ไดเลย ซง ณ จดนผมกขอทงทายใหขอสงเกตวาควรจะทำาอยางไร

ในเรองหลกความเปนกลางในการเกบภาษ ผมกเหนวาจะตองคำานงถงเรองความสามารถในการแขงขนได กคอตองมกระบวนการทสรางความเปนกลางในตลาดทน ภาระภาษผลงทนเทาเทยมกน เงน

6

ลงทนเรองตราสารหน ตราสารทน ดอกเบย ควรจะมการปรบใหมนเหมอนกน

อนง ผมเหนดวยกบความคดเหนทวา อตราภาษควรเหมอนกนหมดไมวาจะในหรอนอกตลาด ซงทวโลกเขากมอตราภาษทเหมอนกนหมด ยกเวนประเทศเดยว คอ อนโดนเซย นอกจากนเร องอตราภาษเงนไดนตบคคลเราควรจะปรบลดลงหรอไม เชน ไตหวน 25% เกาหล 25% มาเลเซย 25% สงคโปร 18% ฮองกง 16.5% เปนตน ซงกตองมาดวาอตราภาษเราสงเกนไปหรอไม ซงกอาจมประเดนวาการทจะไปลดภาษลงรฐบาลกขาดหายเงนไป กกลายเปนคำาถามเร องไกกบไข แตอยางไรกตามผมคดวาอยางนอยๆ กควรเปรยบเทยบ คอ อตราภาษของเขาตำากวาเรา การหกคาใชจายอะไรผมกเชอวาเขามขอจำากดทนอยกวา ซงผมเหนวาประเดนเรองเสยทกเดอน เสยทก quarter ผมเหนวาไมสำาคญ สำาคญทวาอตราภาษนนสงเกนไปหรอไม ซงในประเดนนผมกเหนวาเปนประเดนทตองมานงปรกษากน

ประเดนตอมา คอ ทำาไมถงม Double Standard ระหวางบรษททอยในตลาดกบนอกตลาด ทำาไมไมเปนไปตามหลกความเปนกลางในการจดเกบภาษ กเพราะเราเชอวาบรษททจดทะเบยนมภาระเยอะมาก มคาใชจายเยอะมาก เชน ตองทำาบญชทก quarter ตองตงคณะกรรมการตรวจสอบ ทงตองถกกำากบดแลโดย กลต. หรอวาเวลาจะไปทำาธรกรรมใดกจะถกควบคมหรอตรวจสอบหมด เพราะฉะนนกเปนการยากทจะไปหลบหลกภาษหรอโกงภาษ ดงนนกเลยมความค ดว าหากเราค อยๆเร ม ให บรษ ท เข ามาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย โอกาสทจะหลบหลกภาษกจะนอยลง เชนการจะโยกเงนไปใหกรรมการหรอบรษทกจะยากขน เพราะมกฎหมายกำากบอยทกขนตอน เปนตน

ดงนนแลว กเปนเร องทรฐบาลจะตองเขามาหาวธการวาจะทำาอยางไรใหบรษทอก 80 กวาเปอรเซนตทเหลอเขามาลงทนในตลาด

7

การปลอยก การคดดอกเบย ทตองนำามาคำานวณ ในสวนนกเปนประเดนหลกๆทถามวาทำาไมคณะทำางานชดน เหนวามนควรมการทำาใหมนแตกตางจากเดมซงกเปนแคการแตกตางในชวงเร มตน ก เพอเปนการดงเอาบรษททไมตองเสยภาษใหเขาสระบบมากขน ถามวามความเปนไปไดอยางแนนอนหรอไมทหากวาลดอตราภาษหรอนำาเอาบรษททอยนอกตลาดใหเขามาอยในตลาดแลว จะทำาใหรฐสามารถเกบภาษใหมากขน สวนตวผมบอกไดแควาไมมอะไรทแนนอน แตกตองทดลอง โดยเทยบเคยงจากทตางประเทศเขาไดทำามา ทงนเรากไมไดเรมเกบท 10-15% เราอาจเรมท 25% เปนตนไป

ในเรองถดมา กคอเรองการควบรวมกจการ ในยคภาวะทบรษทไทยเขมแขงออกไปตางประเทศ หรอ การควบรวมในระหวางบรษททจดทะเบยน หรอ ระหวางบรษททพงจะจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย มนทำายากมากเพราะวา มภาระภาษตลอดเวลา ในตลาดหลกทรพยบรษทในเครอจะควบรวมกน จะซออะไรไป กมปญหาทจะตองถามวาจะทำาอยางไร ก อยางทผมเรยนวา รายงานบางสวนได รบการ comment จากกรมสรรพากร ประเดนทเราพบในสวนเร องของการควบรวมกจการนนกแบงเปน 3 เรองกคอ

เร องท 1 คอ การซอหน ปจจบนอยางทบอกหากบรษทจะขายหนปรบโครงสรางหรอจะขายหนเพอควบรวมกน ตองมภาระภาษเงนได ซ งยกเวนใหเฉพาะบคคลธรรมดา ซงกมคำาถามวา หากจะปรบโครงสรางกล มบรษ ทในการท จ ะน ำาบรษ ท เข าจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยนน อนนควรจะมการยกเวนใหหรอไม กเหนวาในสวนประเทศไทยตอนนใหยกเวนเฉพาะกรณปรบโครงสรางในการฟ นฟกจการเทานน ซงกนาจะมองในประเดนทวาควรจะทำาอยางไรใหบรษทมความเขมแขงกอน เชน ควบรวม การโอนทรพย จะทำาไดหรอไม นอกจากนมประเดนเรองทบรษททเกบเงนอยตอนน เพอนำาไปซอหนในตลาดหลกทรพย หรอไปซอหนเพอจะลงทนและเวลาขายตองเสยคาภาษ 30% บรษทในเครอกไมกลาทจะไปซอ เพราะฉะนนกจะ

8

สวนทางกน และยงไปกวานนกยงมประเดนเร อง Capital Gains อก

เร องท 2 คอ การโอนหนเวลาปรบโครงสราง กมปญหามากตงแตในสวนคำานยามของการปรบโครงสราง นอกจากนวธปฏบตตางๆ เชนวา อะไรทควรตองใชราคาตลาดและราคาตลาดมคำานยามอยางไร แตสำาหรบบรษทซงประกอบการในบางธรกจ เชน บรษทประกนมทางเลอกมาก โดยสามารถเลอกราคาไดหลายแบบเวลาปรบโครงสราง

เรองท 3 ซงผมมองวาเปนเร องทแปลกในทางบญช กลาวคอ เวลาไปลดทนบรษทในการปรบโครงสราง(เฉพาะประเดนเร องลดจำานวนหนไมใชลดมลคา) กรมสรรพากรจะประเมนวาหามหกเปนรายจาย กสก นถงศาลฎกากแพ ซ งมนผดหลกเพราะวาคนทไปปรบโครงสรางไปลดทนเพมทน ผลขาดทนนนไมสามารถทจะนำามาหกเปนคาใชจายได เวนแตจะเปนการขาย ซงกเปนแนวทางทศาลตดสนวาใชไมไดถาเปนการปรบโครงสรางไปลดทน ไปเพมทน สมมตวากอนทจะไปควบรวมกจะตองมการลดทนกอน กจะมปญหาในเรองการหกคาใชจาย

ประเดนตอมา คอ เรองการโอนกจการบางสวน ผมเหนวาหากเปนการโอนกจการบางสวนเพ อปรบโครงสรางกน าจะใหสทธ ประโยชนทางภาษ และควรทจะกำาหนดแบบใหมความแนนอนตลอดไป ไมใชวากำาหนดเปนชวงเวลาวา เฉพาะชวงเวลาทกำาหนดเทานนถงจะไดสทธประโยชน เพราะวาเปนการยากมากทบรษทจะตงรปแบบการดำาเนนกจการใดมาแลวสามารถใชไดตลอดโดยไมตองมการปรบโครงสราง ซงการทจะไปกำาหนดวาสนสดเมอใด จะยกเวนใหในชวงระยะเวลาใด เปนเรองทยงยากแกผประกอบการมาก นอกจากนยงมขอยงยากเพมขนไปอก คอการโอนกจการบางสวนทจะไดรบสทธประโยชนทางภาษนน จะตองเปนการโอนกจการบางสวนระหวาง

9

บรษทไทย หรอ การโอนกจการนนตองเปนการโอนระหวางบรษทในเครอเดยวกน

อนง ในเรองผลขาดทนกไมใหนำาไปใช เพราะถอวาเปนการปรบโครงสราง และกถอวาเปนคนละหนวยภาษ กมป ญหาวาควรจะสามารถนำาผลขาดทนมาใชไดหรอไม

ประเดนตอมาทเปนปญหามาก คอ ทำาไมไมใหบรษทในเครอยนเสยภาษแบบรวม(Tax Consolidation) ทง Vat ทง ภาษเงนได เชนบรษทในเครอมเปนรอยบรษทกใหเขามารวมกนในการยนแบบภาษ ถาเขาขาดทนกใหเขามายนเพอเฉลยภาษได ซงตางประเทศเขากทำาอย

สำาหรบเร องปญหาในขนตอนปฏบตเกยวกบ ขนตอนตางๆทำาใหเกดความลาชา ไมคลองตว เชน การยนแบบแจงการโอนกจการทงหมด(ค.อ.1-4) ภายใน 30 วนหลงจากวนทมการโอนกจการทงหมด หรอ เร องขนตอนในการออกหนงสอรบรองการโอนกจการทงหมดของกรมสรรพากร มความหลาชา ซงอาจสงผลใหบรษทผโอนตองเสยภาษจากการโอนอสงหารมทรพยไปกอน และมภาระการขอคนภาษ หรอ มปญหาในเรองของรปแบบ ถาจายคาตอบแทนจะใหเปนเงนหรอเปนหนไดหรอไม โอนกนทงหมดจะทำาอยางไร เชน หากมอยสวนนงทไมสามารถขายไดจะถอวาโอนทงหมดหรอยง ซงเรองในสวนนไมใชเรองใหญ เปนแคเรองในทางปฏบตซงแกไดงาย

เร องสดทาย คอ เร องการควบรวมกจการ กรณการควบรวมตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และ พระราชบญญตบรษทมหาชน ซงเปนประเดนทผมจำาไดวา ผลวจยทผมทำามาสมยท World Bank ให ม าท ำา เม อป 1997 ก ค อการท บร ษ ทท เ ก ดข น ใหม (A+B=C) คอบรษทเดมหายไป บรษทใหมเกดขน เรองทสำาคญคอเมอควบรวมแลวบรษทใหมทเกดจากการควบบรษทนนไมสามารถนำาผลขาดทนของบรษททควบเขากนไปใชได กมปญหาวา ควรจะใหใชผลขาดทนนไดหรอไม หรอใชแลวควรมขอจำากดอยางไร

10

ในเรองการโอนสทธเกยวกบภาษอากรบางประการไปยงบรษทใหม ในเรองของใบกำากบภาษซอทออกในชอบรษทเดมภายหลงการควบบรษท บรษทใหมสามารถนำาไปใชไดหรอไมอยางไร ประเดนเหลานกไมใชประเดนหลกในแงของกฎหมาย เพราะวาเปนเร องวธปฏบตซงแกไดงาย ไมตองออกเปนกฎหมายเฉพาะ

การตรวจสอบภาษกเปนเร องทตองไประบใหชดเจน จะตรวจสอบอยางไร มขนตอนอยางไร ซงในเร องน ในคณะกรรมการของรฐบาลชดทแลวกนำาเร องนมาเปนประเดนทใหญมาก เพราะมผลกระทบตอความสามารถในการดำาเนนกจการของธรกจ

เร องคำาถามทคณะทำางานเสนอกขอพดโดยรวมวา บรษทจดทะเบยนควรไดรบสทธประโยชนทางภาษอากรในลกษณะทเหนอกวาบรษททไมไดจดทะเบยนหรอไม เชน ควรลดอตราภาษเงนไดใหแกบรษทจดทะเบยนเปน 20-25% และควรลดใหเปนการถาวรหรอไม แตในความเหนผมคอ ลดอตราภาษใหแกบรษททจดทะเบยนกอน แลวคอยลดอตราภาษของบรษทขางนอกใหเทา เพราะวาวาถามนไมมความตางกไมอยากเขา คาใชจายในการนำาเขาตลาดหลกทรพยกควรใหหกเปนรายจายได การหกคาเสอมราคาใหหกตามหลกเกณฑทางบญช นอกจากนบรษทจดทะเบยนควรไดรบสทธประโยชนเกยวกบการตรวจสอบภาษอากรของกรมสรรพากรในลกษณะทเหนอกวาบรษททมไดจดทะเบยน เชน การตรวจสอบภาษยอนหลงเพยง 2 ป การอำานวยความสะดวกในการขอคนภาษอากร

11

ประเดนเรอง : 1. หกภาษ ณ ทจายแบบใหมไมยงยาก มากประสทธภาพ 2. วธการคำานวณกำาไรสทธ ผสมผสานบญชและกฎหมายใหลงตว

โดย อาจารยอวยพร ตนละมย ดลอยท ทช โธมทส ไชยยศ

ผมขอพดถงเร องกฎหมายภาษเงนไดนตบคคล โดยเฉพาะเรองการบญชวามปญหาอยางไร ประเดนแรก ในเร องโครงสราง ถาเราดกฎหมายของภาษเงนไดนตบคคล มอยประมาณ 10 กวามาตรา แตมความซบซอนอยพอสมควร มพระราชกฤษฎกา ม ประกาศตางๆ และยงขาดความเปนระบบ ถาเปรยบเทยบกบกฎหมายภาษมลคาเพมทออกเมอป พ.ศ. 2535 จะเหนวามโครงสรางทชดเจนกวา ผมเลยอยากเสนอใหจดรปแบบโครงสรางของภาษเงนไดนตบคคลใหคลายๆกบ รปแบบภาษมลคาเพม ไมวาจะเปนเร องจดเกบภาษจากใคร ใครเปนหนวยภาษ รายไดรายจายคำานวณอยางไร อตราภาษเปนอยางไร การคดกำาไรสทธเพอคำานวณภาษทำาอยางไร ขอยกเวนมอยอยางไร เชนในเร องเงนปนผล ทานอาจจะตองดไลดตงแตมาตรา 65 ทว(10) ดพระราชกฤษฎกา ประกาศตางๆ และกฎหมายอนๆ ถงจะทราบวายกเวนหรอไมอยางไร ซงสรางความยงยากใหกบผเสยภาษเปนอยางมาก

ประเดนทสอง คอ เรอง การตรวจสอบและการรบรองบญช ซงต อนน เ ว ล า จ ะห า บ ทก ฎ -ห มา ยอ า ง อ ง จ ะพ บ ว า ม ล ก ษ ณ ะท กระจดกระจาย เพราะฉะนน กควรจะอยในสวนของการเสยภาษเงนไดนตบคคลโดยตรง

ประเดนทสาม คอ เร องการยนแบบและการขอคน ในสวนนกมปญหาเรองอายความ การขอคนซงอายความกมหลายอยางซงไมเทา

12

กน เชน ถายนเสยภาษเกนกวาจำานวนเทานบาทอายความอยางนง กรณทยนเสยภาษกลางปเกนไปอายความอกอยางนง กเลยเกดคำาถามวา ถาหากมภาษทยนเสยเกนทงสองอยาง กรณเชนนจะนบอายความอยางไร ถามกรมสรรพากรกบอกวาใหนบอายความทสนทสด

ประเดนทส คอ เร องการจดเกบภาษจากการคำานวณกำาไรสทธ ปจจบนไมไดกำาหนดใหชดเจนวาการคำานวณกำาไรสทธนน ใหคำานวณตามหลกการบญชหรอไม ถาไปดมาตรา 65 จะเหนวากฎหมายระบใหใชเกณฑสทธ แตเกณฑสทธตามมาตรา 65 นผเสยภาษกมกจะเขาใจผดวา เปน Accrual Basis ตามเกณฑในทางบญช ซงความจรงแลวไมใช กรมสรรพากรกำาหนดวาเกณฑสทธในสวนน คอ สทธในการเรยกรองใหชำาระหน ซงคนละเรองกบเกณฑสทธ กเลยกอใหเกดปญหาตามมาเยอะ นอกจากนกรมสรรพากรยงมการอางคำาพพากษาศาลฎกาเกาทตดสนวามาตรฐานการบญชไมใชกฎหมาย เพราะฉะนนไมจำาเปนทกรมสรรพากรตองปฏบตตาม อนนนเปนการฎกาในขอเทจจรงทเก ดขนกอน พรบ.การบญช มผลบงคบใช ซ งปจจบน พรบ.การบญชจะเขยนชดวาการบญชตองทำาตามมาตรฐานการบญช เพราะฉะนนกเหนวากรมสรรพากรกนาจะยดหลกการปฏบตตามมาตรฐานการบญชในการเกบภาษจากกำาไรสทธของบรษทกอน ม ฉะนนจะมปญหาตามมาเยอะ

ประเดนทหา คอ เร อง การโอนกจการ การควบรวมกจการ กมปญหาคอนขางเยอะ ซงกฎหมายเขยนวาถาจะโอนกจการ หรอ จะควบรวมกจการเขาดวยกน ตองตราคาตามราคาตลาดกอน แตวากไมไดระบเหตผลวาทำาไมถงตองเปนเชนน และถาหากไมปฏบตตามหรอไมเปนไปตามขอบงคบนจะมผลอยางไร ผประกอบการกตองไปจางผชำานาญการในการตราคาขน ทงๆทไมมความจำาเปนและกกอใหเกดภาระแกผประกอบการขน อนง เมอโอนกจการหรอควบกจการไปแลวสทธทจะไดรบจากบรษทเกากอนทจะโอนนนกลบโอนไปยงบรษท

13

ใหมไมได เชน จะนำาผลขาดทนจากบรษทเกามาหกออกจากภาระภาษในบรษทใหมไมได โดยใหเหตผลวาเปนคนละหนวยภาษ ซงผมเหนวาไมเปนธรรม เพราะการควบรวมกจการ หรอ การโอนกจการไปมนโอนไปทงสทธและหนาท ในขณะทหากมความรบผดชอบทางภาษใดจากบรษทเกา บรษททรบโอนมาตองรบผดชอบ

อนง ในเร องการโอนกจการกมปญหาการตความวาโอนกนอยางไร เชน หากบรษททโอนตงเปนลกหน 100 ราย ตงเปนบญชสำารองหนสญอก 100 ราย ทางบญชคอเทากบ 0 เวลาโอนมา กรมสรรพากรบอกวาตองโอนมากนตามราคาบญช โดยไมหกสำารองหนสญ คอ เฉพาะในสวนลกหน 100 ราย กมปญหาเร องการตดคาใชจายเงน จะจ ำาหนายหนสญไมได คอเวลาโอนกจการหามเอาผลขาดทนจากการโอนกจการมาหกเปนรายจาย กเลยเกดคำาถามวานาจะหกหนสญเปนรายจายไดหรอไม โดยขอกฎหมายมนกนาจะได

ประเดนทหก เร อง BOI เมอปลายเดอนกมภาพนธ มค ำาวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยภาษอากรออกมาฉบบหนง ทมประเดนปญหาวา ถาบรษทรบ BOI มาหลายโครงการและโครงการหนงกำาไรและโครงการหนงขาดทน จะถอวาแทจรงแลวบรษทกำาไรหรอขาดทน จะนบทงโครงการหรอแยกสวนเฉพาะของแตละกจการ ซง BOI กบกรมสรรพากรเหนไมตรงกน กรมสรรพากรบอกวาตองรวมทงหมดเพราะวาเปนบรษทเดยวกน แต BOI บอกไมใชเพราะเวลาจะพจารณาให BOI จะอนมตเปนรายโครงการ กรมสรรพากรกเลยไปหาคณะกรรมการวนจฉยภาษอากรใหวนจฉยในประเดนขอน คำาวนจฉยกออกมาใหรวมทงหมดหามแยก กเกดเปนปญหาขนมาเพราะกรมสรรพากรกเกบภาษไปแลว อนง ณ ชวงเวลาน BOI กสงเร องนใหคณะกรรมการกฤษฎกาตความในปญหาน กมขอนาคดวาหากคณะกรรมการกฤษฎกาตความอกอยางนง จะเกดอะไรขน ซงกเปนปญหาแกผเสยภาษอากร

14

ประเดนทเจด เร องการรบรและการวดมลคารายได มปญหาเยอะวาอะไรเปนรายไดและอะไรไมใชรายได และปญหาบางอยางกเกดขนโดยเรานกไมถง เชน กรณบรษทจดทะเบยน มผถอหนเปนหมน เปนแสนคน มกำาไรสทธกเสยภาษ และกประกาศจายเงนปนผล พอประกาศจายเงนปนผลเสรจมผถอหนบางคนไมมารบ คอไมรบเชค เชคนนกจะสงกลบคนมาทบรษทคอกลบคนมาผลกกลายเปนวากรมสรรพากรบอกวา ตองนำาเงนปนผลทไมไดจายนนกลบมาเสยภาษอก ซงกเปนประเดนทแปลก

ประเดนทแปด เรองการรบรรายได ในเบองตน กรมสรรพากรนาจะกำาหนดใหรบรรายไดตามหลก Accrual Basis ตามเกณฑทางบญชกอน แลวเรองไหนกรมสรรพากรไมเหนชอบกคอยไปเขยนเปนกฎหมายยกเวนไป

ประเดนทเกา เร องอำานาจการประเมนกรณขายสนคาตำากวาราคาตลาด ซงมกฎหมายเขยนไวอยแลว แปลกวางๆวาถาบรษทขายสนคาตำากวาราคาตลาดจะใหอำานาจเจาพนกงานประเมนราคาสนคาตามราคาตลาด แตไมไดบอกวาจะกำาหนดอยางไร จนกระทงมการออกคำาสงเร อง Transfer Pricing เมอเรวๆนกมคำาพพากษาฎกาออกมา ตดสนกรณทบรษทใหบรษทในเครอกเงนตำากวาราคาตลาด กเถยงกนวากรณเชนนมเหตสมควรหรอไม ศาลฎกากตดสนมาวากรณเชนนเขารจกกนอยแลว กถอวามเหตสมควร แตเมอกลบไปดคำาพพากษาฎกายอนหลง เชนกรณทตดสนวา กรณทเปนบรษทในเครอไมเปนเหตใหตองขายสนคาตำากวาราคาตลาด เพราะฉะนนแลวแมแตคำาพพากษาฎกาเองกไมสอดคลองกน กเลยกอใหเกดปญหาแกผเสยภาษวาจะทำาอยางไร

ในประเดนเร องการรบรรายได ขอแยกธรกรรมการเสยภาษเปน 4 ประเภท

1. เร องการรบรรายไดจากการขายสนคา เปนเร องทดทกรมสรรพากรไดยดเอา concept ทางบญชวา ขายสนคาใหถอวาขาย

15

“เมอโอนความเสยงหรอผลตอบแทนทมนยยะสำาคญ” คำาๆนไมมอยในกฎหมายเลย แตกรมสรรพากรกไดหยบมาใชเพอใหตรงกบราคาทางบญช นอกจากนเร องเชาซอกรมสรรพากรกองตามมาตรฐานการบญชทกอยาง แตอยางไรกตามเรอง Leasing กรมสรรพากรไมมองวาเปนการซอขาย แตมองวาเปนการเชา มนเลยเกดเปนชองโหวข นมาวา ถาใครอยากหกคาใชจายเรว กใหท ำาเปน Leasing เพราะสามารถหกเปนคาใชจายไดเลย แมวาจะยงไมบนทกเปนทรพยสน แตถาเปนการเชาซอคณตองหกเปนคาเสอมราคาซงหกไดชากวา Leasing ซงเกดเปนชองโหวขนมาโดยไมไดตงใจ ทงทเมอดกฎหมายแลวสถานะของ Leasing กบ เชาซอมนไมมความแตกตางกน เพราะกคอการใหเชาเหมอนกน

2. เร องการใหกยมเงน มปญหาวาตกลงกรมสรรพากรจะเอาหลกเกณฑเร องสทธในการเรยกรองใหช ำาระคาดอกเบย หรอจะเอาเร องระยะเวลาทดอกเบยมนเกดขนตาม Accrual Basis ม case ทเกดขน คอ ออกตวเงน...1,000 ลานบาท สญญา 10 ป ตองชำาระคนเงนตนพรอมดอกเบย 1,000 ลานบาท ในปท 10 เพราะฉะนนผใหก ยมเงนกจะไดรบเงนคน ในปท 10 คร งเดยวรวมทงดอกเบย ทนก ถามกรมสรรพากรวาจะหกรายจายอยางไร กรมสรรพากรกบอกวา ใหหกเปนดอกเบยจายในปท 10 เพราะเปนปทภาระคาใชจายเกดขน ซงกเปนประเดนทแปลก

3. ในเร องการกอสราง โดยพนฐานกคลายๆกบ concept ทางบญช คอดตามอตราสวนของงานททำาเสรจ

4. ในเรองการใหเชา โดยหลกกยดตาม concept ทางบญช แตอยางไรกตามมคำาสง ป 73/2541 พดถงกรณใหเชาระยะยาว โดยรบเงนลวงหนา สมมตเราใหเชาและไดมการรบเงนลวงหนามา 100 ลานบาท โดยมระยะเวลาการเชา 10 ป ทนกรมสรรพากรกไปเขยนในคำาสงนวาจะเลอกเอาเงนจำานวน 100 ลานมาเสยภาษทงป หรอวาจะเฉลยตามระยะเวลากได ความจรงแลวกเปนเร องทดทให

16

เลอกได แตอยางไรกตามอาจจะเปนชองโหวในการวางแผนภาษอากรเหมอนกน กลาวคอ สมมตวาวนนมขาดทนอย 100 ลาน และใกลจะถงกำาหนด 5 ปแลว กไปทำาสญญาใหบรการใหเชา 100 ลานบาทและรบเงนคาเชาลวงหนามา 100 ลานบาท กรมสรรพากรกบอกวาเงนคาเชารบลวงหนาใหรบรเปนรายไดเฉพาะได กเปนเหตใหสามารถเอารายไดนไปตดกบขาดทนนนเปนเหตใหไมตองเสยภาษได กเปนประเดนวาเปนการเปดโอกาสใหเลยงภาษโดยใชประโยชนจากการเสยภาษลวงหนา

ประเดนทสบ เร องการรบรรายจายกมปญหาเชนกน วาตกลงกรมสรรพากรจะเอาหลกเกณฑใด ในทางบญชคำาวารายจายม 2 อยาง คอ รบรตามงวดทเกดรายการ หรอ รบรตามรายไดทเกดขน ตวอยางเชน มคำาพพากษาฎกาหนง บรษททำาผลงานมาดมาก มกำาไรมหาศาล บรษทกอยากตอบแทนกรรมการโดยใหเปนโบนสแกกรรมการ กจายเงนใหแกกรรมการ 100 ลานบาทและกตเปนรายจาย ทนกมปญหาวารายจายสวนนเปนรายจายทตองรอใหทประชมผถอหนอนมต ซงกเปนประเดนวาจะรบรรายจายในปใด ระหวางปทมการอนมต หรอ ปทมปรมาณการทำางานเกดขนจรง ซ งศาลฎกาตดสนวาตองรอจนทประชมผถอหนอนมต เพราะเปนการรบรองแนนอนแลว แตทเปนปญหา คอ จดนจะถอวาเปนการบนทกรายจาย ภายหลงจากทผลของงานสำาเรจขนไปแลว

นอกจากนกรณทเราทำานตบคคลหมบานจดสรร กฎหมายของนตบคคลหมบานจดสรรฉบบใหมกบอกวา นบตงแตมกฎหมายนหากจะทำาหมบานจดสรร ตองรบผดชอบนตบคคลหมบานจดสรรตอไปอก 3 ป คำาวารบผดชอบนกเกดเปนปญหาขนมา เพราะวาหากมคาใชจายเกดขนแตวาบรษทรบรรายไดเสรจสนไปแลว คาใชจายทเกดขนภายหลงนจะเอาฐานจากจดไหน เพราะวาเปนรายจายทเกดขนหลงจากมรายได นอกจากนกจะสำารองเปนรายจายไมได เพราะตองใหมคาใชจายทเกดขนในชวงหลงนดวย กเลยเกดคำาถามวาจะทำาอยางไร จะ

17

ใหมผลขาดทนยกไปยอนหลงไดหรอไม หรอ จะยอมใหมการ carry backward ได หรอไม ซ งในตางประเทศกยอมใหมการ carry backward ไดโดยมเงอนไขบางอยาง ซงสามารถชวยบรรเทาภาระของผเสยภาษได

ประเดนทสบเอด กรณทกฎหมายใหหกคาใชจายได 2 เทามกบญญตใหเขาใจยาก เชนไปเขยนวาใหยกเวนภาษเงนไดเทากบรายได ฯลฯ ความจรงแลวมนไมใชการยกเวนแตเปนเร องของการหกคาใชจายไดเปน 2 เทา ซ งเผอญตวแมบทนไมเขยนเปดชองใหมการยกเวนหกคาใชจาย 2 เทาได

ประเดนทสบสอง เร องทรพยสนกมปญหาวา ทรพยสนนนจะบนทกรายการอยางไร ทรพยสนทมมลคาเลกนอย เคยมคนถามกรมสรรพากรวาถาซอทรพยสนมา 2,000 บาท จะหกเปนคาใชจายไดทนทเลยหรอไม กรมสรรพากรบอกไมไดเพราะวาไมมกฎหมายใหอำานาจไว กเลยเกดคำาถามวาทำาไมกรมสรรพากรไมยอมใหหกคาใชจายกรณทรพยสนทมมลคาเลกนอยได ในขณะทมตของสวนราชการเวลาซอทรพยสนทมมลคาเลกนอย กมการตงงบทเปนคาใชจายไว โดยในบญชราชการยอมใหบนทกตดเปนรายจายได

ประเดนทสบสาม เรองการบนทกมลคาทรพยสน เชนเรองการบนทกดอกเบ ยเง นก ยมเพ อลงทน concept นเราเอามาจาก concept ทางบญช เชนบอกวาถาเรากยมเงนมาเพอซอทดน และ เอาทดนนนไปใหเชาแลวดอกเบยจากการกยมนตองบนทกเปนตนทนของทดนไปตลอด ไมสามารถบนทกเปนคาใชจายไดเลย เพราะทดนเปนทรพยสนทหกคาเสอมราคาไมได แต ณ ปจจบนนมพระราชกฤษฎกาออกมาแลว บอกวาตองบนทกเปนตนทนทรพยสนจนกวาจะหกไดกเลยเกดการ contrast กน

ประเดนทสบส เร องทรพยสน/หนสนทมคาเปนเงนตราตางประเทศ เร องนทงทางบญชและกฎหมายภาษอากรตงแตสมยกอน เขยนไวทนสมยมาก คอ หากเปนทรพยสนหรอหนสนทเปนเงนตรา

18

ตางประเทศ ใหคำานวณเปนเงนบาททกคร งทบนทกเขาบญช เมอเรวๆนได มค ำาพพากษาฎกาใหมเก ดข นแลววา สมมตวาท านม ทรพยสนทเปนลกหนโดยคดเปนเงนตราตางประเทศ 100 ลานบาท แตลกหนนเกบเงนไมไดฟองกไมได กตดเปนบญชหนสญไป แตทางภาษอากรถอวาหากไมเขาตามหลกเกณฑทางภาษอากร กถอวายงมลกหนทเปนเงนตราตางประเทศอย ตองสรปเปนเงนบาทใหม และกเกบภาษอก กเลยเกดเปนประเดนคำาถามวาจะทำาอยางไรใหนำากฎเกณฑทางกฎหมายนนใหนำามาใชใหสอดคลองกบหลกเกณฑทางบญช

ประเดนทสบหา เร องการตราคาทรพยสนเพมขน/ลดลง อยางทขาราชการ CEO ไดพดไววาการทบรษทลดมลคาหนลง ทางกรมสรรพากรบอกวาเปนการตราคา ซงผมไมเหนดวยกบความคดในสวนน เพราะวาการตราคานนตองไมมการลงทนเกดขน ตองเปนเร องทอยดๆ บรษทกไปตราคา แตกรณทหนของบรษทถกลดมลคาหนลง เปนกรณททรพยสน(assets) หายไปแลว เพราะฉะนนตองยอมใหหกเปนรายจายได โดยไมถอวาเปนเรองของการตราคา

ประเดนทสบหก เร องการยนแบบแสดงรายการ ซ งกจะมประเดนเร องกำาหนดเวลา การชำาระภาษ และการผอนชำาระภาษ การยนแบบขอเสยภาษรวมปจจบนนมเฉพาะในเร องภาษมลคาเพมเทานน ซงเรองนกเกดปญหาขนเยอะ เชน บรษทเดยวกน แตมบรษทในเครอหลายบรษท บรษทหนงกำาไร ในขณะทอกบรษทหนงขาดทน บรษททกำาไรกเสยภาษไป แตกจะเอาผลขาดทนของอกบรษทหนงไปลดรายไดเพอลดอตราภาษไมได กเลยเกดคำาถามวาทำาไมไมยอมใหเขาเสยภาษรวม ซ งจะเปนการสะดวกตอทงผเสยภาษและกรมสรรพากร

นอกจากน กรณบรษทในเครอมการใหบรการระหวางกน กรมสรรพากรไปประเมนรายไดจากฝ งผใหบรการ แตไมยอมใหหกรายจายสำาหรบผรบบรการ ยงไปกวานนกรณทเราเปนผผลตสนคา เราให

19

Subcontractor มาทำางานในโรงงานของเรา เพอใหกระบวนการทำางานสอดคลองกน กรมสรรพากรกบอกวาการทบรษทเออเฟ อให Subcontractor เขามาทำางานในทของเรา เปนการใหบรการโดยไมมคาตอบแทน เพราะฉะนนกรมสรรพากรตองประเมนคาตอบแทนตามราคาตลาด คอ ไมไดไปดเหตผลทางธรกจวาเขามความจำาเปนอยางไรถงตองทำาแบบน

ประเดนทสบเจด เรองการเครดตภาษ ในกรณบรษทมคาใชจายมาก ควรจะใหมการผอนผน เชนใหสามารถยกเครดตตอไปได ซงกรมสรรพากรเองกไมไดเสยหายอะไร ทกวนนจะมประเดนเร องการขอคนภาษ เพราะจะเหมอนเปนการหมายเรยกใหกรมสรรพากรมาตรวจสอบ ซงกอาจจะถกประเมนภาษเพมขน ยงไปกวานนหากบรษทไหนไมขอคนภาษ กรมสรรพากรกจะมองวาบรษทนนมปญหาทมเหตใหไมยอมขอคน เพราะฉะนนกตองตรวจอก

ทงหมดทพดมาน กอยากใหคดอะไรทนอกกรอบ

20

ประเดนเรอง : มาตรการเพมประสทธผลในการจดเกบภาษ Tax Treaty Shopping, Transfer Pricing Rule แ ล ะ Thin Capitalization

โดย อาจารยพภพ วระพงษ Law Alliance

ห ว ข อ ท ผ ม ไ ด ร บ ม อ บ ห ม า ย ก ค อ เ ร อ ง ม า ต ร ก า ร เ พ มประสทธภาพในการจดเกบภาษ หลายทานอาจจะบอกวาหวขอน ไมคอยนาสนใจเพราะวาไมใชมาตรการสนบสนน มาตรการยกเวนลดหยอน แตมนเหมอนกบวาเปนมาตรการททำารายผลประโยชนของตวเราเอง แตสงทตองทำาความเขาใจ คอ ประเทศไทยเรามประชากรประมาณ 60 ลานคน มคนทยนแบบแสดงรายการประมาณ 6 ลานคน และหากเราไมนบรวมถงกระบวนการคาใตดนไป แสดงวา คน 6 ลานคน เลยงคนกวา 54 ลานคนทเหลอ และกแสดงใหเหนวาระบบกฎหมายภาษของไทยไมประสบความสำาเรจในการกระจายภาระจากคนรวยไปหาคนจน เพราะฉะนนไมชากเรวจะ 5 หรอ 10 ปตองมซกวนทประเทศไทยรบรปแบบ มาตรการปองกนการเลยงภาษเหมอนอยางทใชกนอยขนอยในประเทศทพฒนาแลว

ฉะนน จงเปนสงทสำาคญอยางยงททานซงเปนเอกชนทงหลาย ทจะกระทำาการวางแผนภาษ ตองรลวงหนาวาในแตละประเทศนนเขาพฒนาไปถ งไหนแล ว ถ า เรายงยดต ดอย ก บภาพป จจ บนว าประเทศไทยเราเปนอยางไร เมอใดกตามทกรมสรรพากรเขาเปลยนเกณฑ เปลยนมาตรฐาน หรอ แนวคดการปองกนการหลกเลยงภาษน เราจะไมมทางตามทน

เร องแรก คอ เร องการแสวงหาประโยชนจากอนสญญาภาษซอนโดยไมชอบ (Tax Treaty Shopping)

21

เร องทสอง คอ เร องการตงราคาโอน (Transfer Pricing) ซงทานอาจารยพลเปนผทำา

เรองทสาม คอ เรอง Thin Capitalization เรองของการใชมาตรการสวนตางวาเราจะยอมรบไดมากนอยแคไหน ซงทานอาจารยธตพนธ และอาจารยธระวฒ เปนผทำา

หวขอแรก คอ เร องการแสวงหาประโยชนจากอนสญญาภาษซอนโดยคนชาตทสาม ทกทานคงจะคนเคยกบภาพอนสญญาภาษซอน เพราะวาตลาดทนเปนตลาดทมการใชอนสญญาภาษซอนเยอะมาก โดยเฉพาะอยางยง กรณผลงทนชาวตางชาตมาลงทนในบานเราและมาถอหนในบานเรา โดยแจงหลกทรพยไปในชอพวกเขา ซงกรณ capital gains นเมอไดรบไปในกรณทผรบไมใชบคคลธรรมดาแตเปนนตบคคล ตองถกหกภาษหก ณ ทจายในอตรารอยละ 15 กเลยเกดเปนธรรมเนยมปฏบตวา นกลงทนจากประเทศทไมมอนสญญาภาษซอนหรออนสญญาภาษซอนไมเออประโยชนแกตน จะตองจดแจงหลกทรพยในชอของ Broker, Investment Bank ทจดตงอยใน องกฤษ สงคโปร ฮองกง เพราะวาเมอจายเงนจากประเทศไทยไปจะไดใชประโยชนจากอนสญญาภาษซอนของ องกฤษ สงคโปร ฮองกงได ซงทางกรมสรรพากรกตอบอยตลอดเวลาวาเราจะใชขอปฏบตตามกฎหมายไทยวาใครมชออยในทะเบยนผถอหนกถอวาเปนผถ อห น และกเป นตวก ำาหนดตามอนสญญาภาษซอนและกให ประโยชนไป โดยไมคำานงวาจรงๆแลวนนนกลงทนมาจากคนชาตท 3 การกระทำาแบบนเราถอวาเปนการแสวงหาประโยชนจากอนสญญาภาษซอนโดยคนชาตท 3

ปญหากคอวา เมอเราสามารถเปดชองใหตางชาตมาลงทนในบานเรา คาขายในบานเรา กนาจะถอวาเปนขอด แตจรงๆแลวมนมทงทเปนประโยชนและกทเปนโทษ ทเปนประโยชนกคอทำาใหตลาดทนคกคกขน แตในโลกของความเปนจรงมนมโทษอยพอสมควร โดยเฉพาะอยางยงในเรองธรกรรมนอกตลาดทน เชน เรองการใหบรการ

22

โดยคนตางชาต การขายสนคา ซงโดยหลกแลวเร องอนสญญาภาษซอนนเปนเร องทเขาเปดโอกาสใหกบประเทศ 2 ประเทศ ทเปนภาคระหวางกนเพอขจดความซำาซอนทางภาษเชงอำานาจรฐ ตวอยางเชนประเทศไทยเราเปนประเทศแหลงเงนได และประเทศอเมรกาเปนประเทศถนทอย ตกลงใหฝายใดฝายหนงรบภาระในการขจดภาษ เชนตกลงใหประเทศแหลงเงนไดมภาระในการขจดความซ ำาซอนกอน ตราบเทาทผลงทนไมมสถานประกอบการถาวร เปนตน แตเมอใดกตามทผลงทนมสถานประกอบการถาวร ประเทศไทยจะขอเกบภาษ และใหเปนหนาทของประเทศทเปนถนทอย ตองรบภาระตนทนในการขจดความซำาซอน โดยอาจยอมใหนำาภาษของไทยไปเครดตในบานเขา หรอ ยอมใหยกเวนเงนไดกอนนนไป เพราะฉะนน 2 ประเทศภาคตองตกลงกนวาใครจะรบภาระตนทนในการขจดความซ ำาซอน การทเราเปดโอกาสใหนกลงทนชาตท 3 เขามาแสวงหาประโยชนจากโครงขายอนสญญาภาษซอนของเราน เทากบชาตท 3 นนจะไดรบประโยชนจากโครงขายอนสญญาภาษซอนของเรา โดยทเขาไมตองรบภาระตนทนในการขจดความซำาซอน ปลอยใหเราซงเปนประเทศแหลงเงนไดตองแบกรบภาระ ณ จดน โดยทเขาไมมความจำาเปนตองมาทำาอนสญญาภาษซอนกบบานเรา หรอไมสนใจทจะแกใหอนสญญาภาษซอนของเรา-เขา ดขนเพอประโยชนแกนกลงทนของเขา

ฉะนน การกระทำาทเปนการแสวงหาประโยชนจากอนสญญาภาษซอนน มนมทงคณและโทษ เนองจากเปนการเปดโอกาสใหมการเลยงภาษระหวางประเทศ เมอ Broker สงคโปร ฮองกง องกฤษ เขากตองหาทางเพอไมใหเสยภาษในประเทศเหลาน และพอมาบานเราเขากหาทางไมใหตองเสยภาษอก โดยอาศยประโยชนจากอนสญญาภาษซอนน กคอไมมความซำาซอนเกดขน แตทเสย กคอ ประเทศไทยเสยโอกาสในสวนตนทนทควรจะไดเกบ

เราจะเหนวาอนสญญาภาษซอนของเรา คนทไดรบประโยชน คอ ผทมถนทอยในประเทศคภาคของเรา ซงเสยภาษโดยเหตการเปน

23

ผมถนทอย คอ เปนมาตรการลอคไว แตมาตรการลอคพวกนมนเปนมาตรการทเกาแกมาก ซงทำาใหไมสามารถใชไดอยางแทจรง ตวอยางเชน อนสญญาภาษซอนประเทศไทย-มาเลเซย ขอ 4 ทบญญตวา

“เพอความมงประสงคแหงความตกลงน คำาวา ผมถนทอยในรฐผทำาสญญารฐหนงหมายถง

(ก) ในกรณประเทศไทย บคคลผซ งมถนทอยในประเทศไทยเพอความมงประสงคในการเสยภาษไทย

(ข) ในกรณมาเลเซยบคคลผซงมถนทอยในมาเลเซย เพอความมงประสงคในการเสยภาษมาเลเซย ….”

กรณมาเลเซยมาลงทนในบานเรา เขากเปนผมถ นทอยในมาเลเซย ปกตกตองเสยภาษโดยเหตแหงการเปนผมถ นทอย เพราะฉะนนถามบรษททจดตงขนใน BVI เขาไปเปดสาขาในประเทศสงคโปร เพอมาทำาธรกรรมใหบรการในบานเรา สาขาสงคโปรจะขอใชอนสญญาภาษซอนระหวางไทยกบสงคโปรไมได เพราะเขาเปนบรษททจดตงขนใน BVI เขาไมไดเสยภาษสงคโปรโดยเหตแหงการเปนผมถ นทอย แตเขาเสยภาษสงคโปรจากการเปนผมแหลงเงนไดในประเทศสงคโปร

ดงนนแลว เมอเปรยบเทยบกบ กรณท BVI เขาไปจดตงบรษทลกใน Labuan (เขตปลอดภาษของประเทศมาเลเซย แตอยในนยามคำาวาประเทศมาเลเซย) แลวกเขามาทำาธรกรรมในประเทศไทย เพราะฉะนนเมอเราจายเงนคาบรการจากประเทศไทยไปให Labuan เรากตองหกภาษ ณ ทจายหรอยกเวนภาษตามขอผกพนระหวางไทย-มาเลเซย เพราะเขาเปนบรษททจดตงในประเทศมาเลเซย

แตอยางไรกตาม เมอ Labuan เปนเขตปลอดภาษ กเลยกลววาเราจะไปใชขอ 4(ข) แหงอนสญญาภาษซอนระหวางประเทศไทย-มาเลเซย คอ เมอเปนบรษททตงอยใน Labuan กจะไมตองเสยภาษ

24

เพราะอยในเขตปลอดภาษ ซงกจะไมครบตามนยามขอกำาหนดเร องการเปนผมถนทอยในประเทศมาเลเซย เพราะฉะนนมาเลเซยกเลยตองกำาหนดเปนเงอนไขตอไปวาใหเสยภาษจากกำาไรสทธตาม % หรอมฉะนนกใหเสยภาษแบบเหมารวม 20,000 เหตทตองใหเสยภาษกเพราะเพอให qualify กบนยามขอ 4 วาเปนผมถนทอยในประเทศมาเลเซย เพราะเหตแหงการเปนผมถนทอยในประเทศมาเลเซย

สรป เราจะเหนวา ขอ 4 นแหงอนสญญาภาษซอนระหวางประเทศไทย-มาเลเซยน ไมสามารถเปนมาตรการปองกนการแสวงหาประโยชนจากอนสญญาภาษซอนโดยมชอบได

หรอ นอกจากนในขอ 2 ของอนสญญาภาษซอนระหวางประเทศไทย-สงคโปร ไดบญญตวาเงนไดทไทยยกเวนใหแกนกลงทนสงคโปร ถาไมเอากลบเขาไปเสยภาษในประเทศสงคโปรประเทศไทยจะไมใหการยกเวนในเงนไดกอนนน ปญหากคอวา มาตรการขอ 2 น ไมสามารถนำามาใชกบกรณการจางชวง เราตองการวาจางบรษทอเมรกนใหทำางาน(ความจรงเรากมอนสญญาภาษซอนระหวางไทย-อเมรกา แตในขอตกลงททำานนอนสญญาภาษซอนระหวางไทย-สงคโปรดกวา เชน บอกวาเกดสถานประกอบการตอง 90-120 วน แตอนสญญาภาษซอนของไทย-สงคโปร คอ 6 เดอน คอใหระยะเวลาทยาวนานกวา) เพราะฉะน นก เป นไปได ท น กลงทนจะขอให ประเทศไทยวาจางบรษทสงคโปรแทน เมอเราวาจางสงคโปรแลว ทำาสญญากบสงคโปรแลว นตสมพนธเกดขนกบสงคโปรแลว กไมเกยวของกบอเมรกาเลย ไมใชนตกรรมลวง ไมใชนตกรรมอำาพรางตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมองานเสรจเงนทงหมดกถกสงเขากลบไปทสงคโปรหมด เงนทงหมดกถกสงกลบเขาไปรวมอยในฐานสงคโปร แตอยางไรกตามสงคโปรกมรายจายเพราะวากตองสงตอใหเปนเงน US Dollar สดทายสงคโปรกมกำาไรแคนดเดยว ประเทศอเมรกากลายเปนผทไดประโยชนไปมากทสด

25

เพราะฉะนนแลว เราจงสรปในชนนไดวาอนสญญาภาษซอนของประเทศไทย ทเป น model ทประเทศไทยรบมาน มนไมม ประสทธผลพอในการตอตานการแสวงหาประโยชนโดยไมชอบ เพราะฉะนนมนจงจำาเปนตองใชมาตรการปองกนการเลยงภาษ มาตราการทใหมๆ นน หลายๆทานทมความสนใจอาจไปดไดใน OECD ซงวาง model ของอนสญญาภาษซอนไว เปน treaty เปนยคสมย และจะออกมาเรอยๆ โดยจะม commentary บอกไววาแตละประเทศควรจะรบ model แบบไหนมา และจะพฒนาไปเร อยๆ ยงไปกวานนจะมการใสขอบทเรองการตอตานการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ และจะมวธการทดสอบความสจรตใจ เพราะเปนไปไดวาในบางครงคนชาตท 3 มสจรตจรงๆในการเขาทำาธรกรรมนนๆ

ปญหาเร อง ความสจรต คอ วธการทดสอบความสจรตในปจจบนไมเหมอนยคกอน เมอกอนนกกฏหมายนยมใชคำาวานตกรรมลวง นตกรรมอำาพราง ซงเปนกฎหมายทมมาตงแตยคปเรา ซงกเปนเหตผลวาทำาไมกฎหมายเราตามไมทนในเร อง Concept ตางๆ เชนการทำา tax treaty shopping

ผมขอสร ปง ายๆ ในเร อง tax treaty shopping น ว า อนสญญาภาษซอนฉบบปจจบนของ model ทประเทศไทยใชน ไมมประสทธภาพทดพอ เพราะเปดโอกาสใหคนเขามาแสวงหาประโยชนโดยมชอบ แตอยางไรกตามหลายๆครงประเทศไทยกตองยอมปดตาขางเดยวอยากใหตางชาตเขามาใชประโยชนโดยไมชอบเหมอนกน เชน ในสวนตลาดทน เพราะวากลววาตางชาตจะไมเขามาเลนหนบานเรา และกอาจจะเปนดวยแวดลอมเรา คอ เพอนบานเรายกเวน capital gain tax โดยถาวรทำาใหประเทศไทยตองมานงคดวาถาหากเราอยากจะทำาตวเราให competitive ในเชงของ capital market ตอไป เราจำาเปนตองยกเลกการเกบภาษ capital gains tax หรอไม

26

แตอยางไรกตามการปดตาขางเดยว แลวปลอยใหตางชาตมา abuse อนสญญาภาษซอนในบานเรา กอาจจะเปนการดทท ำาให ประเทศไทยเราไมตองออกกฎหมายมายกเวน capital gains tax เปนการถาวรกได โดยเปดโอกาสใหเรามาคดซก 5 ปวา capital gains tax นควรจะยกเลกเปนการถาวรหรอไม หรอกรณของผถอหนทน ผถอหนกหรอตราสารหน เรากรวา เราจายดอกเบยใหฝรงโดยเกบ 15% แนนอนวา พวกตางชาตทงหลายกตองบอกใหคนไทยรบภาระภาษหก ณ ทจายแทน กกลายเปนวาภาษก up ขนไปเปน 17.5% ค น ก พ ย า ย า ม ห า ว ธ ต า ง ๆ น า ๆ เ ช น ไ ป จ ด แ ย ก Investment Bank หรอเลอกผทอยในประเทศทมอนสญญาภาษซอนทดกบเรา ใหมาเปนผทรงหนกแทนผทรงหนกทแทจรง ก เปนเรองทเกดขนเปนประจำาในตลาดเงน ตลาดทน สวนจะผดถกหรอไมอยางไรเปนอกเรองนง

อนง ทผานมาประเทศไทยไดเขาทำาอนสญญาภาษซอนหลายฉบบประมาณ 50 กวาฉบบ ทมประเดนทนาสนใจมอย 6 ประเทศ โดยหลายประเทศเหลานเปนดนแดนปลอดภาษ คำาถาม คอ กรมสรรพากรเขาไปทำาอนสญญากบประเทศเหลานเพออะไร สำาหรบประเทศมาเลเซยนนไมใชดนแดนปลอดภาษแตเปนดนแดนทมภาษสง แตเมอประเทศมาเลเซยนนประกาศใหดนแดนเกาะลาบวน เปนดนแดนปลอดภาษ ประเทศไทยเราไมเคยใชความพยายามแก ไขอนสญญาภาษซอน ซ งยกเวนหรอกดกนค ำาวาลาบวนออกจากประเทศมาเลเซย เหมอนอยางประเทศพฒนาแลวเขาทำากบประเทศมาเลเซย

สำาหรบกรณของลกเซมเบอรก ลกเซมเบอรกนกมชองวางเยอะมาก

สำาหรบกรณของฮองกง ฮองกงนนมขอยกเวนเยอะ และมเฉพาะการเกบภาษจากหลกแหลงเงนได ไมมการเกบภาษจากหลกถนทอย ซงทำาใหฐานภาษเขาแคบ โอกาสทนกลงทนจะไมตองเสยภาษ

27

นนมสงมาก หลายคนกอาจจะบอกวาในเมอไมมภาษแลวกเปนการด จะไดทำาใหนกลงทนชาวตางชาตมาลงทน มาคาขายกบประเทศไทยเยอะๆ ประเดนทตองคดคอ หากคนไทยเปนคแขงของฮองกง นกลงทนฮองกงนนไมมตนทนทางภาษเลยแมแตบาทเดยว แลวคนของบานเราจะสเขาไดอยางไร เพราะฉะนน อยาเขาใจวาการยกเวนใหแกฝรงนนจะเปนการดเสมอไป

เร องตอไป คอ เร อง Thin Capitalization เปนเร องทพดกนมานานวาประเทศไทยควรจะมขอกำาหนดเรองสดสวนของทนตอหนหรอไม ทกทานกทราบดวารฐบาลทกชดทผานมา ตองการสงเสรมการออม เราเหนการลดอตราภาษหก ณ ทจาย ในเรองอตราดอกเบยของบคคลธรรมดาลง ใหเหลอเพยงรอยละ 15 ไมวาบคคลธรรมดาฝากเงนท Bank หรอ ปลอยกใหกบบรษท และปลายปกไมตองโดนรวมคำานวณอตราภาษในอตรากาวหนาดวย ดอกเบยเมอถงเวลากเอาไปตดเปนรายจาย ทกทานกจะเหนวาการลงทนดวยตวเองไมมดอกเบยจาย เชน มรายได 1 ลานบาท และสมมตใหบรษทกำาไร 1 ลานบาท ภาษ 30% และยงมอก 10% ของเงนปนผลทเหลอ รวมหมด 37% ถ าผ ถ อห นรายน ไมขอรวมเง นป นผลและเครด ตเงนปนผล กลายเปนตองเสยภาษในอตราทมากทสดของบคคลทรวยทสดในสวนของบคคลธรรมดา ถาเรายอมใหเขาใชรปแบบของดอกเบยจาย สมมตกำาไร 1 ลานบาทเทากน หกดอกเบยจาย กำาไรสทธกเปนศนย เมอจายดอกเบยออกไปกโดนภาษ 15% เพราะฉะนน effective rate กอยท 15% จาก 37% ยงไปกวานนอนสญญาภาษซอนบางฉบบยงลด effective rate จาก 15% เหลอ 10%

ยงไปกวานน บางคร งการใชสถาบนการเงนทมคณสมบตพเศษเขาไปปลอยก หรอเขาไปเปนผทรงหนกนนสามารถยกเวนอตราภาษจาก 15% เหลอ 0% ได โดยอาศยอนสญญาภาษซอน

ผมอยากจะตงขอสงเกตวา หากเราไมมขอจำากดในดานอนกบ Bank หรอกบบคคลท 3 หรอกบหนวยงานราชการ เราจะอยากใช

28

รปแบบของทนในการประกอบกจการในประเทศนหรอไม เพราะทนเสยภาษ rate 37% แต debt เสยภาษ rate 15% หรอ 0% แลวแตความสามารถในการวางแผนภาษ

ฉะนนการทรฐบาลหลายๆรฐบาลทผานมา บอกวาตองการสงเสรมการออม การสงเสรมการออม กคอ การสงเสรมการกอยางนง เพราะไมมแบงกทไหน เอาเงนของเราไปเกบไวเฉยๆ เพราะฉะนนกเปนการทรฐสงเสรมใหเอกชนทำา financing อยตลอดเวลา และเปรยบเสมอนลงโทษเอกชนทกรายทใชรปแบบ equity ทเสยภาษ rate 37%

ดงนนแลววกฤตการณป 40 หลายคนมกบอกวาเพราะเอกชนเปนตวการกอหนมากเกน พอคาเงนบาทลดลงกตดลบกนไปหมด แตอยางไรกตามกอยาลมวา การทเอกชนใชหนมากกเพราะวาการใช debt มนถกกวาการใช equity มาก

สรป มาตรการ Thin Capitalization เปนมาตรการทางภาษทมวตถประสงคอย 2 อยาง คอ

1. วตถประสงคดานการเงน คอ ควบคมบรษทไมใหกอหนมากจนเกนไป จนเกดความไมมนคง แตอยางไรกตาม เปนการยากทจะควบคมเอกชน จงเอามาตรการทางภาษมาคมวา ใครทกเงนมากเกนไปกวาอตราสวนทจะกำาหนด ดอกเบยสวนเกนหามตดเปนรายจาย เพอวาตวภาษจะไดไมเปนตวจงใจอกตอไป ซงวตถประสงคนมกกอใหเกดคำาถามขนอยตลอดเวลาวา รฐควรใชมาตรการทางภาษมาจำากดการตดสนใจในเชงพาณชยหรอไม

2. วตถประสงคทสอง คอ วตถประสงคทางภาษลวนๆ หลายประเทศมองวา การใชทนสง การกยมเงนจากบคคลทเกยวโยงกน คอ ผถอหน เปนการเลยงภาษ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยปจจบนน ม 3 หนถาเปนบรษทจำากด หนละ 5 บาท 10 บาท ถาผมจดทะเบยนบรษทขนมาทนจดทะเบยน 99,999,985 บาท เชนนผมทำาได ตราบใดผมไมไปยงกบบคคลท 3 ไมไปทำาธรกจใดๆทเขาตองการให D/E Ratio ด เพราะฉะนนมาตรการทจะออกมาน กเพอ

29

ตองการบอกวาคนทก ยมเงนจากผถอหนมากเกนไป ถอเปนขอสมมตฐานวาตองการเลยงภาษ(Tax Avoidance) กเลยตองใชมาตรการ Thin Capitalization นจดการกบคนทเลยงภาษโดยกผถอหน

เพราะฉะนนแลวมาตรการ Thin Capitalization น ผมเชอว า ใ น อ ก ซ ก พ ก ใ ห ญ ๆ ท ก ท า น ต อ ง เ ห น ม า ต ร ก า ร Thin capitalization แนในบานเรา ในสวนตวของผมเหนวาควรใช มาตรการ Thin capitalization กบวตถประสงคทตองการเลยงภาษ แตไมควรใชมาตรการนกบวตถประสงคเรองการเงน

เรองสดทาย คอ เรองมาตรการทางกฎหมายในการปองกนการกำาหนดราคาโอน (Transfer Pricing)

มาตรการ Transfer Pricing คอ มาตรการตงราคาโอน ซงบอกวาคนทคดคาบรการ หรอขายสนคาใหกบบคคลอกบคคลหนง ตองไมตงราคาใหสงเกนไปหรอตำาเกนไปเพอ manipulate หรอ เพอวตถประสงคดานภาษ เชน ไมตองการใหเกดกำาไรมาก หรอ ไมตองการใหเกดกำาไรนอย แลวแตกรณ

ถามองในเรอง Content ของระหวางประเทศ ถาประเทศไทยเราอตราภาษสง นกลงทนกตองการใหเกดกำาไรในประเทศไทยในอตราตำา แตถาเกดประเทศไทยเราเปนประเทศทมอตราภาษตำา แตตางประเทศ เชน ประเทศแมมอตราภาษสง เชนทญปน นกลงทนกมแนวโนมทจะตองการใหเกดกำาไรในประเทศไทยเยอะๆ และกใหเกดกำาไรในประเทศญปนนอยๆ เปนตน

หรอ ถาเปนเรองระหวางประเทศไทยกบประเทศไทยดวยกน ม บรษท ก กบ บรษท ข เปนบรษทแมลกกนปกตแลว 2 บรษทนไมมภาระทางภาษตางกน เพราะวามอตราภาษเทากน แตหากปรากฏวาบรษท ก มผลขาดทน บรษท ข มกำาไร กแนนอนวา บรษท ก กอยากจะกำาไรเยอะ บรษท ข กอยากจะกำาไรนอยๆ ธรกรรมระหวาง บรษท ก

30

กบ บรษท ข นนกตองกลายเปนวาใหเกดกำาไรกบบรษท ก เยอะหนอย เกดกำาไรกบบรษท ข นอยหนอย

เพราะฉะนนแลวนยามของเร อง Transfer Pricing นเราจะใชเฉพาะในเร องของธรกรรมทมความเกยวโยงกน ไมวาจะทางตรงหรอทางออม ซงมงหวงผลประโยชนในเชงภาษอากร

ประเทศไทยเรา ไมมบทบญญตเฉพาะทใหอำานาจกรมสรรพากรเกยวกบเร อง การตงราคาโอน ประมวลรษฎากรของเราเกาเกนไปและขาดการพฒนา มาตรการทออกมา เชน มาตรการตาม มาตรา 65 ทว(4) ซงเปนมาตรการดานรายได บอกวา ถาขายสนคาหรอใหบรการตำากวาราคาตลาด ใหคดตามราคาตลาด สวนมาตรา 65 ตร เปนมาตรการตดรายจาย ใครกตามจายเงนไป รายจายแพงเกนไป หามตดเปนรายจาย

ถาเปนบคคลธรรมดา กอยางเชน มาตรา 49 ทว เรองการขายอสงหารมทรพย จดประสงคคอ ชวงนนมการ corruption จากกรมทดนตอนจดทะเบยนเยอะ เลยเอาราคาประเมนของกรมทดนเปนหลก กลบกลายเปนชองวางใหเก ดการเลยงภาษ เชน คนทจะประกอบธรกจเร องคอนโดมเนยม กซ อทดนมากกดราคาเขาตำาๆ เพอใหตนเองกำาไรเยอะๆ แลวกบคคลธรรมดาของเราขายทดนใหกบบรษทของเราในราคาตลาดขนสง บคคลธรรมดาเสยภาษตามราคาประเมน บรษทของเราซอทดน มาจากบคคลธรรมดาเกยวโยงกน แตเปนราคาตลาดขนสง ยอมสามารถยดตนทนของทดนน เปนตนทนของคอนโดมเนยมได เมอขายหองชดไปกสามารถหกเปนรายจายไดตามปรมาณการขายหองจดสรร ซงถกกฎหมายทกประการ เปนชองวางในการวางแผนภาษ โดยคนทขายทดนแพงๆเสยเฉพาะราคาประเมน ซงเสยภาษตามอตรากาวหนาทกประการ

ประเดนเร องคำาสง ป.113/2545 ทออกมา มปญหามากในการใช ค อ ค ำาส งน ไมม ผลเป นกฎหมาย แต ท งน ท งน น ไม ได หมายความวาใชบงคบไมได กฎหมายบอกวาใหใชราคาตลาดตาม

31

มาตราท เราดก นไปเม อก น ป ญหาท เก ดข นตามมา ก ค อ เม อ ป.113/2545 ไมมผลเปนกฎหมายแลว ผลทตามมา กคอวา ถาเรามนใจวา ราคาทเราใชเปนราคาตลาดตามมาตรา 65 ทว หรอ มาตรา 65 ตร กรมสรรพากรกไมสามารถทำาอะไรได เพราะวาประมวลรษฎากรไมไดใหอำานาจกรมสรรพากรออก ป.113/2545 มา เพราะกรมสรรพากรเปนฝายบรหารไมใชฝายนตบญญต

ปญหาทตามมากอกกคอวา เมอไมมราคาตลาด หลายธรกรรมไมมราคาตลาดเทยบเคยง เมอนนเขากสามารถเอา ป.113/2545 มาใชได โดยศาลกยนยนวาใชได เพราะ ป.113/2545 เดนตามรอยของทฤษฎการบรหารภาษระหวางประเทศ การปองกนการหลกเลยงภาษ ซง Transfer Pricing เปนสวนหนงของ Tax Avoidance เทากบวาสามารถนำามาใชได

ป.113/2545 พดสนๆ กคอวา ใชราคา Arm’s Length ไมไดใชราคาตลาด หลกของ Arm’s Length กคอ คน 2 คนตกลงทำาธรกรรมกนโดยสจรตใจ จะราคาตลาดหรอไม ไมสำาคญ จะ 1 บาท 100 บาท ไมสำาคญหากพดคยกนถกใจ เปนตน

ผมขอสร ปเร อง Transfer Pricing วากฎหมายไมได ให อำานาจกรมสรรพากรในการกำาหนดราคาตลาด ทำาใหกรมสรรพากรยดตด มาตรา 65 ทว และ 65 ตร กบ ราคา Arm’s Length มากเกนไป และกบางทขอกำาหนดตางๆในคำาสงนกยงยาก เชน กำาหนดวาเอกชนตองเตรยมเอกสาร 10-15 รายการ เพราะฉะนนหากเรามนใจวาสงทเราทำาคอราคาตลาดเรากไมตองกลวคำาสงน แตถาไมสามารถเตรยมเอกสารเพอพสจนวานนคอราคาตลาด กเปนอกเรองนง

ส งท ส ำาค ญท ห วข อน พ ดถ ง ก ค อ เ ร อง correlative adjustment อยางทผมบอกวา Tranfer Pricing เปนการเลยงภาษอยางนง โดยการ network กำาไรขาดทน ปญหากคอวา สมมตวามบรษท ก กบ บรษท ข แลวบรษท ก ขายสนคาราคาตำาเกนไป เชน ควรขาย 100 บาทกลบไปขายแค 80 บาทกรมสรรพากรกประเมน

32

บรษท ก ใหเสยภาษเพมขนในสวน 20 บาท แตในสวน บรษท ข ซงมตนทนทหกเปนรายจายนนมแค 80 บาท กเทากบวา บรษท ก และบรษท ข ซงเปนบรษททมความเกยวโยงกนตองเสยภาษถง 2 ครง โดยขาดการ adjust กน

ผลสรปกคอเร อง Transfer Pricing นเปนเหตใหรฐเกบภาษจากเอกชนไดถง 2 ครง

ผมขอสรปดงน ในอนาคตเราจะเหนมาตรการปองกนการหลกเลยงภาษ จะถกนำามาใชเร อยๆ เมอระบบเศรษฐกจของเราดขน แตอยางไรกตามมาตรการทน ำามาใชนนตองสอดคลองกบหลกการบรหารภาษ ตองจดเกบภาษใหถกทาง ทกอยางตอง fair กบผเสยภาษ และตองไมใหเสยผลประโยชนของรฐ

33