บทท 1 แนวคดเกยวกบการพยาบาลและการเขารบการรกษาในโรงพยาบาล

ความน า

การพยาบาลเปนศาสตร หรอสาขาหนงในระบบการศกษาจะตองมองคความรเฉพาะสาขาตนเอง นนคอมหลกการและทฤษฎเพอใชอธบายปรากฎการณทางการพยาบาล รวมทงใชเปนกรอบแนวคดในการศกษาวจยรวมทงใชเปนแนวทางส าหรบการปฏบตการพยาบาล การพยาบาลเปนวชาชพ ทเกดจากการตองการของสงคม เปนวชาชพทใหบรการทางดานสขภาพทมลกษณะเฉพาะ และการปฏบตวชาชพนจะตองเปนไปอยางมคณภาพตามมาตราฐานการปฎบตการพยาบาล (สภาการพยาบาล, 2541)

บทบาทของพยาบาลในการดแลชวยเหลอบคคลเมอเจบปวยและเขารบการรกษาในโรงพยาบาลจะมงทการชวยเหลอเพอแกไขปญหาความเจบปวย บรรเทาอาการ และการลกลามของโรค ซงบทบาทของพยาบาลในสวนนจะเนนทการดแลชวยเหลอ (Caring) เพอตอบสนองความตองการพนฐานของบคคลซงไมสามารถท าไดเองเมอเจบปวย รวมทงการดแลใหผปวยไดรบการรกษาตามแผนการรกษาของแพทย นนคอเปนบทบาททพยาบาลสามารถปฏบตไดโดยอสระ( Independent role) เชน การดแลเกยวกบความตองการพนฐานของบคคล และการสอนเกยวกบการปฏบตตนเมอเจบปวย เชน การดแลการรบประทานอาหาร การพกผอน การขบถายเปนตน นอกจากนการสงเกตอาการเปลยนแปลงตางๆของผปวยระหวางรบการรกษา เชน การสงเกตการตดเชอ การมเลอดออก เปนตน เมอพบวาเกดขนพยาบาลควรตองรายงานแพทยเพอการรกษาทเหมาะสมตอไป บทบาทในสวนนเปนบทบาทรวมหรอบทบาทกงอสระ(Interdependent role) อยางไรกตามในการดแลชวยเหลอผปวยนน พยาบาลตองชวยเหลอแพทยกระท าการรกษาโรค ซงเปนบทบาทตามกฎหมาย ซงการปฏบตนนตองเปนไปตามแผนการรกษาของแพทย เชนการใหยา และสารน าเปนตน ซงบทบาทในสวนนจดเปนบทบาทไมอสระ (Dependent role) ของพยาบาล

แนวคดเกยวกบการพยาบาล

มสฟลอเรนซ ไนตงเกลไดใหความหมายของการพยาบาล ซงยงคงทนสมยถงปจจบนไววา “เปนกจกรรมทเกยวของกบการชวยเหลอผปวยทงทางดานรางกายและจตใจ เพอใหตอสการรกรานของโรคไดในสภาพทดทสด เพอทจะใหธรรมชาตไดเยยวยา” (Rosdahl & Kowalski, 2012 , p.15) สภาพทดทสดในทน ไนตงเกล หมายถงสงแวดลอม อนไดแก อากาศทบรสทธ แสงสวาง ความอบอน ความสะอาด ความเงยบสงบและไดรบอาหารทเหมาะสม นยามแนวคดนบอกใหเหนชดวาพยาบาลดแลผปวยอยางไรในเวลานน

นยามการพยาบาลของเฮนเดอรสน (Verginia Henderson, 1991) นยามจะครอบคลมถงการพยาบาลทใหแกทงบคคลทปกตและเจบปวย ซงพยาบาลและผปวยจะดแลรบผดชอบในการดแลสขภาพรวมกนเพอใหผปวยสามารถชวยเหลอตนเองได(Rosdahl & Kowalski, 2012 , p.15)ดงน “หนาทเฉพาะของพยาบาลคอ การชวยบคคลททงมสขภาพดและเจบปวยใหสามารถปฏบตกจกรรมในอนทจะสงเสรมสขภาพหรอฟนฟสภาพจากการเจบปวย หรอตายอยางสงบ” ซงโดยปกตแลวบคคลจะสามารถท าไดเองโดยไมตองการความชวยเหลอถาเขามพลง ความเขมแขง และความร ซงการชวยนจะมงชวยใหสามารถชวยเหลอตนเองใหเรวทสดเทาทจะเปนไปได

นยามการพยาบาลทงของไนตงเกลและเฮนเดอรสนถงแมจะคอนขางเกาแตกเปนนยามทแสดงใหเหนชดถงบทบาทหนาทของพยาบาลและยงคงใชเปนแนวทางในการปฏบตไดจนกระทงปจจบนอยางไรกตามในยคตอๆมาไดมการพฒนาทฤษฎการพยาบาลมากขน ในทฤษฎเหลานจะกลาว ถงนยามของมโนมตหลก 4 ประการ ทกยวของกนในการพยาบาลคอ คน สขภาพ สงแวดลอม และการพยาบาล ในพระราชบญญตวชาชพพยาบาลและการผดงครรภ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2540 ไดใหความหมายของการพยาบาล ดงนคอ “การกระท าตอมนษยเกยวกบการดแลและการชวยเหลอเมอเจบปวย การฟนฟสภาพ การปองกนโรค และการสงเสรมสขภาพรวมทงการชวยเหลอแพทยกระท าการรกษาโรค ทงนโดยอาศยหลกวทยาศาสตรและศลปะการพยาบาล” กจกรรมส าคญของการพยาบาลไดแก 1. การดแลใหความสขสบาย (Care and comfort) ชวยเหลอบคคลใหสามารถจดการกบปญหาทางสขภาพและการเจบปวย (Health illness continuum) ไดดวยตนเอง หนาทของพยาบาลจงมงทจะวเคราะหขอมลทางการพยาบาล เพอใหขอวนจฉยทางการพยาบาล (Assessment and Diagnosis) 2. ใหค าแนะน า ค าสอนดานสขภาพ (Health teaching)เพอคงไวซงสขภาพอนดและ สงเสรมผลการรกษามงดานการดแลตนเอง (Self care) ดวยการสงเสรมสนบสนนของสมาชกในครอบครว 3. ใหค าปรกษา (Counselling) ดานสขภาพอนามยทงในภาวะปกต และขณะทมภาวะ กดดน อนเปนเหตใหสขภาพเบยงเบนไปจากปกต 4. ใหการดแลดานสรรจตสงคม (Physiopsychosocial intervention) โดยการใชวธการพยาบาลการปฏบต

การเขารบการรกษาในโรงพยาบาล

บคคลเมอเกดการเจบปวยและจ าเปนตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล (Admission ) เปนชวงเวลาทท าใหผปวยและญาตวตกกงวล เกยวกบสขภาพของผปวยและผลการรกษาทจะเกดขน ทพบบอยคอความเจบปวด ( Pain) และ ความไมสขสบาย( Discomfort) พยาบาลและทมสขภาพเปนบคคลส าคญทจะชวยลดความวตกกงวลและสรางทศนคตในเชงบวกใหกบผปวยทเขามารบการรกษาเนองจากผปวยจะตองเผชญกบสงแวดลอมใหมในโรงพยาบาลทไมคนเคย รวมทงเปลยนบทบาทจากคนปกตมาเปนผปวยทตองพงพาผอนโดยเฉพาะบคคลากรในทมสขภาพ ตองใชระยะเวลาหนงในการรกษา ตองแยกจากครอบครว การหยดพกงานในชวงเวลาทเจบปวยสงเหลานยอมสงผลกระทบตอผปวยได ผลกระทบตอผปวยเมอตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล มดงน

1. ดานรางกาย ผปวยทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลมกไดผลกระทบทางดานรางกายทพบ เชน จ ากดการเคลอนไหว ขาดการออกก าลงกาย งดอาหารและน าดมและการนอนหลบไดไมเตมท พยาบาลควรตอบสนองความตองการพนฐานของบคคลในยามเจบปวย

2. ดานจตใจ ผปวยอาจถกละเลยความเปนสวนตว เชน การอยในหอผปวยทมผปวยอนอยหลายเตยงไมคนเคย ท าใหนอนไมหลบไดโดยเฉพาะอยางยงในตอนกลางคน มกจกรรมหลายอยางทผปวยตองไดรบการรกษาอยางตอเนองเชน การฉดยา ใหสารน าทางหลอดเลอดด า การบนทกสญญาณชพ เปนตน ผปวยขาดความเปนอสระ การเปนตวของตวเอง ในการตดสนใจในการท ากจวตรประจ าวนตางๆ เนองจากพยาบาลตองท างานใหเสรจทนเวลาและมผปวยจ านวนมากทตองใหการพยาบาลอาจขาดการประเมนความตองการทแทจรงและผปวยมกถกละเมนความเปนปจเจกบคคลรวมทงแบบแผน การด าเนนชวตฃองผปวยเปลยนแปลงไปใหสอดคลองกบการรกษาพยาบาลเชน รบประทานอาหารเวลาเดยวกน การอาบน าบนเตยง

ดงนนการใหการพยาบาลจงตองพจารณาใหสอดคลองกบความตองการ ของผปวยเปนรายบคคล นอกจากนการรบและสงเวรทอภปรายกรณของผปวย พยาบาลพงตระหนกถงขอมลเหลานถอเปนความลบและสทธของผปวย

3. ดานเศรษฐกจ ถงแมวาผปวยบางรายจะไดรบสทธของประกนสงคมหรอประกนสขภาพ ในการรกษาพยาบาลกตามแตผปวยเหลานตองหยดงานโดยเฉพาะในรายทเปนหวหนาครอบครวยอมสง ผลกระทบกอใหเกดปญหาทางดานการเงนแกครอบครวตามมา พยาบาลมบทบาทในการใหขอมลทจะสามารถชวยเหลอทางดานเศรษฐกจ

4. ดานครอบครวผปวยตองแยกจากครอบครวท าใหบทบาทของสมาชกในครอบครวเปลยน แปลงไปโดยเฉพาะอยางยงถาผปวยเปนมารดาทตองเลยงดบตร อาจเปนภาระแกสามหรอญาตทตองรบผดชอบดแลครอบครวใหแทนในชวงทเจบปวย ครอบครวฃองผปวยวตกกงวลเกยวกบการเจบปวยทอาจรนแรงหรอตองใชเวลานานในการรกษา พยาบาลจงจ าเปนตองใหขอมลแกผปวยและญาตเกยวกบโรคและค าแนะน าในการดแลผปวย ตลอดจน ความชวยเหลอในการตดสนใจเกยวกบการรกษาพยาบาล

การตอบสนองของผปวยตอการเขารบการรกษาในโรงพยาบาล ผปวยแตละรายอาจตอบสนองตอความเจบปวยทเกดขนเมอตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล

แตกตางกนในหลายดาน ไดแก ความแปลกใหมตอสถานทของผปวย อาจท าใหเกดความกลว (Fear) การรบร วน เวลา สถานท เลยไป (Disorientation) ความวตกกงวลจากการพรากจาก (Separation anxiety) โดยเฉพาะอยางยงในเดกจะตองรสกวาตองพลดพราก แยกจากครอบครวเดกจะรองไหและแสดงความกลว ในขณะทผใหญอาจแสดงออกมาในลกษณะของการเงยบหรอพดคยมากกวาปกต สวนผสงอายอาจสบสน ซมเศรา พยาบาลควรใหขอมลในการรกษาพยาบาลและใหญาตไดเฝาดแลอยางใกลชด ใหเวลาญาตเขาเยยมตามความเหมาะสม

ผปวยบางรายเกดความกลว (Fear) ทไมรสาเหต ซงสาเหตจากการรสกไมมนคง ( Insecurity) จากการตองการการตอบสนองดานความปลอดภย (Safety) ของ Maslow (Christensen& Kockrow , 2003 ) ตอสงแวดลอมใหมในโรงพยาบาล ผปวยไมทราบวาจะท าตวอยางไร จะขอความชวยเหลอจากพยาบาลไดอยางไรเมอปวดแผล เมอตองการอาหาร เมอตองขบถายปสสาวะหรออจจาระ ญาตจะมาเยยมไดเวลาใด พยาบาลควรใหการปฐมนเทศแกผปวยและญาต เกยวกบสถานทในหอผปวยทควรทราบ เชน เคานเตอรพยาบาล หองใหการรกษาพยาบาล ( Treatment room ) หองน า รวมทงวธการใชอปกรณตางๆทจ าเปน รวมทงกฎระเบยบของโรงพยาบาล เพอใหผปวยรสกมนใจ สะดวกสบาย ผปวยบางรายอาจขาดความเชอมนในตนเอง กรณทพยาบาลผกปายชอทขอมอ เรยกชอเตยงแทนชอผปวย พยาบาลควรอธบายใหผปวยเขาใจทงนเพอประโยชนและความปลอดภยในการปฎบตการพยาบาล เชน การใหยา การไปหองผาตด ผปวยบางรายไมรสกตว หรอตอบสนองไมได ผปวยบางรายมต าแหนงใหญ มยศศกด มผคนนบถอมากมาย แตเมอตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาลถกใชสรรพนามวา “ลง” “ปา ” พยาบาลตองตระหนกถงการยอมรบความเปนบคคลของผปวย ทเหมาะสมควรใชค าวา ‘ คณ” น าหนาชอผปวย ผปวยบางรายจะสญเสยพลงอ านาจในการดแลตนเอง (Powerlessness) เมอผปวยนนถกจ ากดสทธตาง ๆ ขณะรกษาตวในโรงพยาบาล ถาเปนไปไดควรให ผปวยมสวนรวมในการวางแผนการพยาบาลของตน หรอแมแตพฤตกรรมความเชอเดมของผปวยแตละคนยอมแตกตางกน เมอเขามาอยโรงพยาบาลผปวยจะตองพยายามปรบตวใหเขากบระเบยบของโรงพยาบาล พยาบาลกควรยอมรบไมดถกหรอไปกลาววาให

ความรสกมคณคานนลดลง (Self-EsteemDisturbance) และการปองกนการลดคณคาความเปนมนษยลง(Dehumanization) (Rosdahl& Kowalski , 2012) สงทพยาบาลควรค านง ถงในการดแลผปวย คอ การด ารงไว “ความเปนคน” และอยาพยายามใหเกด การลดคณคาความเปนมนษยลง (Dehumanization) คอการเรมเหนผปวยเปนงานเคยชนจนลมนกถงความเปนคนของผปวย เพราะผปวยมกถกจ ากดสทธสวนบคคลอยแลว (Decisional Conflict) เชน เวลาในการเยยม ถกก าหนดเวลาใหกจกรรมการพยาบาล เปนตน. ผปวยบางรายอาจมพฤตกรรมเปลยนแปลง เชนตองการความสนใจเปนพเศษ บน จจจกจกมากกวาปกต เนองจากวตกกววลเรองเจบปวยของตนเอง พยาบาลควรเขาใจพฤตกรรมเหลานของผปวยพจารณาใหการพยาบาลแตละรายโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล วยและสภาพความเจบปวยเพอตอบสนองความตองการพนฐานของบคคลไดอยางเหมาะสม พยาบาลสามารถลดผลกระทบทเกดขนและตอบสนองความตองการของผปวยเมอเขารบการรกษาในโรงพยาบาลไดดวยทาททอบอน เปนมตร แสดงความเหนใจและดแลผปวยโดยค านงถงความเปนบคคล ใหการพยาบาลทเหมาะสมดวยความร ความสามารถและใชกระบวนการพยาบาลเปนเครองมอชวยวเคราะหปญหาความตองการของผปวยเพอให ผปวยปรบตวไดอยางเหมาะสมขณะทรบการรกษาในโรงพยาบาลและหายจากโรคไดเรวทสด ในการปฏบตการพยาบาลจ าเปนตองตระหนกและค านงถงสทธของผปวย คอ 1. ผปวยทกคนมสทธพนฐานทจะไดรบบรการดานสขภาพ ตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ

2. ผปวยมสทธทจะไดรบบรการจากผประกอบวชาชพดานสขภาพ โดยไมมการเลอกปฏบตเนองจากความแตกตางดานฐานะ เชอชาต สญชาต ศาสนา สงคม ลทธการเมอง เพศ อายและลกษณะของความเจบปวย

3. ผปวยทขอรบบรการดานสขภาพมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางเพยงพอและเขาใจชดเจน จากผประกอบวชาชพดานสขภาพ เพอใหผปวยสามารถเลอกตดสนใจในการยนยอมหรอไมยนยอมใหผประกอบวชาชพดานสขภาพปฏบตตอตน เวนแตเป นการชวยเหลอรบดวน หรอจ าเปน

4. ผปวยทอยในภาวะเสยงอนตรายถงชวต มสทธทจะไดรบการชวยเหลอรบดวนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยทนทตามความจ าเปนแกกรณ โดยไมค านงถงวาผปวยจะรองขอความชวยเหลอหรอไม

5. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบชอ สกล และประเภทของผประกอบวชาชพดานสขภาพ ทเปนผใหบรการแกตน

6. ผปวยมสทธทจะขอความเหนจากผประกอบวชาชพดานสขภาพอน ทมไดเปนผใหบรการแกตนและมสทธในการขอเปลยนผใหบรการและสถานบรการได

7. ผปวยมสทธทจะไดรบการปกปดขอมลเกยวกบตนเอง จากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยเครงครด เวนแตจะไดรบความยนยอมจากผปวยหรอการปฏบตหนาทตามกฎหมาย

8. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมลอยางครบถวน ในการตดสนใจเขารวมหรอถอนตวจากการเปนผถกทดลอง ในการท าวจยของผประกอบวชาชพดานสขภาพ

9. ผปวยมสทธทจะไดรบทราบขอมล เกยวกบการรกษาพยาบาลเฉพาะของตนทปรากฎใน เวชระเบยนเมอรองขอ ทงนขอมลดงกลาวตองไมเปนการละเมดสทธสวนตวของบคคลอน

10. บดา มารดา หรอผแทนโดยชอบธรรมอาจใชสทธแทนผปวยทเปนเดกอายยงไมเกนสบแปดปบรบรณ ผบกพรองทางกายหรอจต ซงไมสามารถใชสทธดวยตนเองได

การรบผปวยใหม การรบผปวยใหม (Admission) เปนการรบผปวยไวรกษาเปนผปวยในโรงพยาบาลโดยม

จดมงหมายใหผปวยไดรบการดแลรกษาอยางใกลชด สามารถใหการชวยเหลอไดทนทวงทเมอพบวาผปวยมปญหาทรนแรง

การรบใหมจ าแนกออกเปน 2 ประเภทดงน (สปราณ และ วรรณภา, 2554, หนา 101) 1. การรบผปวยตามปกต เปนการรบผปวยทมการวางแผนลวงหนาทจะรบการรกษา เชนการผาตด

การคลอดบตร การตรวจวนจฉย วเคราะหโรคเพอคนหาสาเหตและใหการรกษา 2. การรบผปวยกรณปจจบนทนดวน เปนการรบผปวยทอยในภาวะฉกเฉนเพอชวยรกษาชวตผปวย

เชนไดรบอบตเหต หมดสต ตองผาตดเรงดวนในผปวยไสตงอกเสบ

ระเบยบการรบผปวยใน ในแตละโรงพยาบาลมกระบวนการทรบใหมแตกตางกนแตมหลกเกณฑการรบใหมทคลาย คลงกน โดยสภาพของผปวยจะก าหนดขอบเขตของกระบวนการรบใหม ตวอยางเชน ผปวยทเขามามอาการไมฉกเฉนจะเรมตนการรบใหมดวยการสมภาษณแตถาผปวยมอาการหนกจะถกสงเขาหองฉกเฉนและใหการรกษาตามอาการ ทนท สวนขอมลทเกยวของกบผปวยจะไดรบการสมภาษณสมาชกในครอบ ครว ถาผปวยสงอายจะไดรบขอมลจากผดแลโดยทวไปเมอแพทย ตดสนใจวาผปวยตองเขารบการรกษาหรอการวนจฉยในโรงพยาบาล เจาหนาทแตละแผนกจะมการปฏบตตามแนวทางการรบใหม ดงน 1. แพทยเปนผตดสนใจวาผปวยตองเขารบการรกษาหรอการวนจฉยในโรงพยาบาล โดยแพทยพจารณาใหผปวยเขารบการรกษาในหอผปวยเฉพาะโรค เชน ผปวยทมปญหาตองรกษาดวยการผาตด จะรบไวในหอผปวยศลยกรรม (Surgical ward) หรอแยกตามการรกษาเปนผปวยเดกในหอผปวยกมาร (Padiatric ward) และแจงผปวยและญาตใหทราบถงวตถประสงคของการรกษาหรอวนจฉย 2. เจาหนาทรบผปวยใหมและพยาบาลผปวยนอก สรางสมพนธภาพเชงวชาชพกบผปวยและญาตซกประวต เรมตงแต ชอ-นามสกล อาย วนเดอนปเกด ทอย ประวตครอบครว แพทยประจ าตว ศาสนา อาชพ และระบบประกนสขภาพ ประวตการเจบปวยตาง ๆ เพอเปนการเกบขอมลประวตการรกษาของผปวยอยางถาวร ผปวยแตละคนจะไดรบเลขทภายนอกโรงพยาบาล (Hospital Number; HN) และเลขทภายในโรงพยาบาล (Admission Number; AN) โดยจะแสดงในรปของปายผกขอมอ 3. พยาบาลแผนกผปวยนอกมการสงตอขอมลผปวยไปยงแผนกทผปวยจะไดรบการรกษา เพอทจะเรมตนไดรบการดแลอยางตอเนอง โดยตองแจงไปยงแผนกหรอหอผปวยลวงหนา โดยตองบอกเลาถงสภาพอาการทวไปของผปวย เพอใหพยาบาลหอผปวยในไดเตรยมเตยงและเครองมอทจ าเปนส าหรบผปวยเมอมาถงหอผปวย ผปวยทจ าเปนตองไดรบการสงเกตอาการอยางใกลชดหรอมอาการหนก จะตองจดผปวยใหอยเตยงใกลเคานเตอรหรอโตะท างานของพยาบาล (Nurse station) หากเปนไปไดพยาบาลควรแนะน าใหผปวยและญาตทราบถงการเตรยมของใชทจ าเปนในการมาอยโรงพยาบาล 4. พนกงานเคลอนยาย เคลอนยายผปวยไปยงหอผปวย ตามสภาพทเหมาะสมกบผปวย เชน ใชรถนง (Wheel chair) รถนอน (Stretcher) หรอเดนไปเอง หากผปวยรายใดมการตรวจพเศษกอนไปยงหอผปวยควรใหผปวยไดรบการตรวจพเศษกอนโดยเจาหนาทพยาบาลตองแจงใหพนกงานเคลอนยายทราบทกครง 5. เจาหนาทและพยาบาลประจ าแผนกหรอประจ าหอผปวย พยาบาลมการตอนรบและสรางสมพนธภาพกบผปวย ขนตอนนควรตระหนกถงบทบาทการรบผปวยทงสามญและพเศษดวยทาททเปนมตรเหมอนกนทกรายเพอลดความเปนคนแปลกหนาซงกนและกน

ขนตอนผปวยรบใหมเขาสหอผปวย วตถประสงค

1. เพอใหผปวยไดรบความสขสบายขณะพกรกษาตวในโรงพยาบาล 2. เพอรวบรวมขอมลของผปวยใชเปนขอมลพนฐานในการดแลรกษาผปวย 3. เพอสรางสมพนธภาพของพยาบาล ผปวยและญาต

ขนตอนผปวยรบใหม 1. เตรยมหองหรอเตยงของผปวยโดยค านงถงความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอย ปรบ

ระดบเตยงใหเหมาะสมโดยถาผปวยมาโดยรถนงหรอเดนมาเองจะปรบระดบเตยงต าสด แตถาผปวยมาโดยเปลนอนจะปรบระดบเตยงใหสงเทารถนอน และเปดผาคลมเตยงไว เพอความสะดวกและความปลอดภยในการยายผปวยขนเตยง

2. เตรยมอปกรณทจ าเปนส าหรบผปวยแตละราย เชนเครองดดเสมหะ ออกซเจน เปนตน จดเตรยมน าดม สญญาณขอความชวยเหลอ เมอจ าเปนตองเรยกพยาบาลหรอขอความชวยเหลอ

3. การสรางสมพนธภาพ เมอผปวยเขามาในหอผปวยพยาบาลควรสรางสมพนธภาพกบผปวยดวยการทกทาย เรยกชอผปวยดวยความสภาพทมค าน าหนาเสมอ เชน คณ...... เพอเปนการใหเกยรตและเปนการยอมรบผปวย แนะน าตวพยาบาลแกผปวยและญาตใหรจก และแนะน าผปวยใหรจกกบผปวยทอยเตยงใกลเคยงกนเพอสรางความเปนมตรและใหความชวยเหลอแกกน

4. รบผปวยเขาหอผปวยจากรถนงหรอเปลนอนขนนอนบนเตยงจดทานอนใหเหมาะสมกบสภาพผปวย ดแลความสะอาดรางกายใหผปวยเปลยนเสอผาชดของโรงพยาบาล และควรเกบชดของผปวยไว 1 ชด เพอใหผปวยสวมใสเมอออกจากโรงพยาบาล ถาผปวยมของมคาควรใหญาตน ากลบบานไป หรออาจตองเซนชอฝากของมคาไวหากไมมญาตของผปวย

5. การเซนใบยนยอมเขารบการรกษาในโรงพยาบาล ผปวยใหมทกรายตองเซนใบยนยอมเขารบการรกษาในโรงพยาบาล ถาเปนเดกอายต ากวา 18 ป ผปกครองตองเซนใบยนยอมใหการรกษาไวเปนหลกฐานทางกฏหมาย เพอใหแพทยท าการรกษาไดอยางเตมทเพอชวยชวตผปวยตามขอบเขตจรรยาบรรณของทมสขภาพและสทธของผปวย

6. ปฐมนเทศผปวยรบใหมใหรจกสถานททจ าเปนในหอผปวย (Christensen& Kockrow, 2011, p.251 ) เพอใหผปวยรบใหมรบรขอมลในการปฏบตตวและรสกสบายใจ อบอน เชน แนะน าเรอง เคานเตอรพยาบาล หองน า รวมทงระเบยบตางๆของโรงพยาบาลทเกยวของกบผปวย ไดแก เวลาเยยม การเฝาผปวย เวลาอาหาร เวลาแพทยตรวจ เวลาใหการพยาบาล เชน การวดสญญาณชพ การท าแผล เปนตน อธบายเกยวกบสถานททหามสบบหร โดยเฉพาะในหอผปวย และบรเวณทใกลกบออกซเจน เพอผปวยท าความเขาใจและรวมมอในการปฎบต สาธตการใชอปกรณตางๆเชน การปรบระดบเตยง ตขางเตยง บรเวณทผปวยสามารถเกบของใชสวนตว เสอผาได การใชโตะครอมเตยง (Overbed table) การเปดไฟ การใชโทรทศน โทรศพท การใชราวกนเตยง เพอความสะดวกและปลอดภยของผปวย

7. วดสญญาณชพ ไดแก อณหภม ชพจร หายใจและความดนเลอด เพอเปนแนวทางในการประเมนผปายเมอแรกรบ และเปนขอมลพนฐานในการวางแผนการพยาบาล

8. ชงน าหนก และวดสวนสง เพอใชประเมนภาวะโภชนาการของผปวยเมอแรกรบและเปนแนวทางประเมนภาวะสขภาพพนฐานในการรกษาของผปวย นอกจากนในผปวยเดกน าหนกสวนลงใชเปนขอมลส าคญในการค านวณยา การใหสารน าทางหลอดเลอดด าและประเมนพฒนาการเดก

9. ประเมนและซกประวต ทครอบคลมอาการส าคญทน ามาโรงพยาบาลครงน ประวตการเจบปวยปจจบน ประวตการเจบปวยในอดต ประวตการแพยา แพอาหาร แพสารเคม การผาตดทเคยไดรบมากอน ยาทใชอยเปนประจ า และการรบรตอการเจบปวย สภาพจตใจและอารมณของผปวย แหลงสนบสนนทางครอบครวและสงคม ของผปวย รวมทงเปดโอกาสใหผปวยซกถามขอสงสย เกยวกบแผนการรกษาและวธการพยาบาล

10. ตรวจรางกายโดยแพทยผดแลเพอเปนขอมลสนบสนนการวนจฉย ขณะทแพทยตรวจรางกายผ ป ว ย พ ย า บ า ล ค ว ร อ ย ก บ ผ ป ว ย เ พ อ ร ว ม ร บ ท ร า บ ป ญ ห า แ ล ะ แ ผ น ก า ร ร ก ษ า 11. ตรวจทางหองปฎบตการทจ าเปน ไดแก ตรวจหาความสมบรณของเลอด (CBC) การตรวจปสสาวะ (UA) การตรวจอจจาระ (Stool examination) และการตรวจทางรงส เชน การถายภาพ รงสทรวงอก (Chest x - ray ) หรออาจมการตรวจอนๆ เชน เกบเสมหะสงตรวจ/เพาะเชอ พยาบาลควรบอกผปวยใหทราบถงวตถประสงคและวธการตรวจเพอใหผปวยใหความรวมมอและค านงถงสทธผปวย

12. กจกรรมการพยาบาล ภายหลงจากการประเมนผปวยแลวพยาบาลควรใหการพยาบาล เชนการใหยาตามแผนการรกษา ดแลใหไดรบน าและอาหารและอนๆ 13. การเขยนบนทกทางการพยาบาลและขอมลตางๆทไดจากการประเมนผปวยเชนประวตผปวย การตรวจรางกาย ผลการตรวจทางหองปฎบตการลงในแบบฟอรมของผปวย (Patient ’s chart) ทประกอบดวยแผนค าสงการรกษาของแพทย ( Docter ’s order sheet )แผนบนทกสญญาณชพ (Graphic sheet) แผนบนทกการใหยา (Medication record) แผนบนทกทางการพยาบาล (Nurse ’s note) และแผนการวางแผนการจ าหนาย สรปการจ าหนายผปวย (Discharge planning /discharge summary) หลกการรบผปวยใหมทเปนเดกและผสงอาย

1. ทารกหรอเดกเลกจะตองค านงถงสงสนบสนนทางดานจตใจและความรสกของ ทงเดกและบดามารดาหรอผดแลโดยบดามารดาหรอผดแลเปนผทใหก าลงใจเดกพกรกษาตวในโรงพยาบาล โดยปราศจากความวตกกงวลจากการแยกจาก (Separation Anxiety)

2. เดกวยกอนเรยนและเดกวยเรยน จะมความอยากรอยากเหนเกยวกบสงทเกดขนกบตวเขาและรอบ ๆ ตวเขา ควรมการตอบค าถามเดกทกครงทเดกถาม เดกควรไดรบการกระตนใหแสดงออกวาเขารสกอยางไร ไมควรใชวธการขมข คกคาม ท าใหเดกหวาดกลว การพยาบาลทจะกอใหเกดความเจบปวดแกเดก ตอมการอธบายใหเดกทราบเพอใหเดกรวมมอและลดความกงวล

3. เดกวยรนมกจะกงวลเกยวกบเรองภาพลกษณของตวเองและการสญเสย อวยวะ การใหการพยาบาลตองตระหนกถงความรสก ความอาย และความเปนสวนตวของผปวย

4. ผสงอายมกจะมปญหาเรองการมองเหนและการไดยน พยาบาลควรหนมองหนาเวลาพดกบผปวยทกครง ดวยโทนเสยงต าและทม เพอใหผปวยอานรมฝปากไมควรรบเรง การจดเตรยมแบบฟอรมตาง ๆส าหรบแฟมผปวยรบใหม

1. ใบบนทกการใหยา (MEDICATION RECORD) 2. ใบบนทก ปรอท ความดนโลหต ชพจร หายใจ น าหนก สวนสง อาหาร ฯลฯ 3. ใบบนทกการรกษาของแพทย (Doctor’s order sheet) 4. ใบบนทกทางการพยาบาล (Nurse’s note) 5. ใบบนทกประวตผปวย (Medical History) ดานหลงของแบบฟอรมนจะมการเซนยนยอม

หรอไมยนยอม ทจะอยโรงพยาบาล

6. ใบบนทกการตรวจรางกายผปวย (Physical Examination) 7. ใบบนทกการตรวจของแพทยแตละวน (Progress notes) 8. ใบบนทกผลการตรวจทางหองทดลอง (Clinical Laboratory Report) 9. ใบบนทกการเขามาอยในโรงพยาบาล ซงจะแจงเบอรประจ าตวผปวยทรบไวในโรงพยาบาล

Admission Number ตวยอ A.N. 10. บตรบนทกการตรวจผปวยแผนกผปวยนอก (Out Patient Department Card = O.P.D.

card) มเบอรประจ าตวผปวยนอก Hospital Number ตวยอ H.N. 11. ใบบนทกตางๆ (Flow sheet) ซงอาจแตกตางกนในแตละโรงพยาบาลดงน

ใบแจงคารกษา ใบปรกษานกสงคมสงเคราะห ใบบนทกสญญาณชพประจ าชวโมง ใบบนทกทางระบบประสาท ใบบนทกสมรรถภาพผปวย ใบบนทกการรบใหม (แบบตรวจสอบการรบใหม) ใบบนทกผลการตรวจตางๆ ผลการตรวจหวใจดวยคลนไฟฟา ผลการตรวจแผนกรงส

ผลการตรวจทางคอมพวเตอร ผลการตรวจอลตราซาวน เปนตน คารเดกซ (Nursing Kardex) ตวอยาง MEDICATION RECORD การวนจฉยโรค EXCESSIVE AND FREQUENT MENSTRUATION แพยา: ไมม Date Medication and Dosage

Time 07/12/59 08/12/59 09/12/59

Name Name Name 07/12/59 Domperidone Maleate

(10mg) 1 tab O t.i.d.ac 7 กนยา กนยา กนยา

11 กนยา กนยา กนยา 15 กนยา กนยา กนยา 07/12/59 Norethisterone (5mg)

1tab O t.i.d.p c 8 กนยา กนยา กนยา

12 กนยา กนยา กนยา 17 กนยา กนยา กนยา

08/12/59 Simvastatin (20) 1x1 O hs 20 - กรวชญ Name of Patient นางส ารก ใจธรรม Age 53-2-29 AN: 5930089 Division of service อายรกรรม Ward อายรกรรม

ภาพ ท 1.1 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทกการใหยา ( MEDICATION RECORD)

ภาพท 1.2 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทก ปรอท ความดนโลหต ชพจร หายใจ น าหนก สวนสง อาหาร ฯลฯ

Pulse F C 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22 2 6 10 14 18 22

Wt. and Ht.DietOral FluidsParenteralBlood given

UrineEmesisDrainage

StoolUrineMedication

Nursing Lab, College of Nursing and Health, Rajabhat Suan Sunantha University

Fluid

Intak

e

24 hrs.Total

Fluid

Outp

ut

24 hrs.Total

RespirationSystolic Diastolic

kgs./ cms.

(Indic

ate Pu

lse in

Red

)

Days AdmissionAfter Operation

VITAL SIGNS RECORD

NAME……….………………………..………………….………AGE….……….…..ป HN…..……….……… AN…..……………

DIAGNOSIS……………………………………………………..DOCTOR……………………….………….…ROOM……………Date

BP

.

.

.

.

.

DOCTOR'S ORDER SHEET

DIAGNOSIS………………..…………… DOCTOR ……….….…ROOM ………..…………………………………….. Date

Orders for one day only Date

Orders for Continuation Off

Hour Hour Hour/Date

PROGRESS NOTE Date Doctor's note

ภาพท 1.3 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทกการรกษาของแพทย (Doctor’s order sheet)

NURSE’S NOTE NAME…………………………………………………….…………AGE………….ป HN………...……. AN…….……….. DIAGNOSIS……………………………………………………….……DOCTOR………………………...ROOM……..…

วน/เดอน/ป ปญหาและขอมลสนบสนน การพยาบาล การประเมน

ภาพท 1.4 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทกทางการพยาบาล (Nurse’s note)

NURSING ASSESSMENT ชอผปวย...................................อาย............ ป HN………........................... AN......…….......... วนจฉยโรค................................................................แพทย................................ หอง........................ 1. การรบผปวย

วนทรบผปวย.............................เดอน.....................................พ.ศ....................เวลา..........................น.

รบผปวยจาก OPD OR LR อนๆ……………….………....

มาถงหอผปวยโดย เดนมา รถนง รถนอน

ผใหขอมล ผปวย ญาต อนๆ ระบ.....……………….……

2. ประวตการเจบปวย

อาการส าคญทน ามาโรงพยาบาล ........…............................................................................................................................................

ประวตการเจบปวยปจจบน ...................................................................................................................................................................

ประวตการเจบปวยในอดต

โรคประจ าตว ปฏเสธ มโรค (ระบ)......…….............................………………….…...........................................

การเขารกษาในโรงพยาบาล ไมเคย เคยครงสดทายเมอ....…...............เนองจาก..............................

การรบการผาตด ไมเคย เคยครงสดทายเมอ......................เนองจาก……………………………………………การแพยา ปฏเสธ แพ-ยา....................……….........อาการทแพ..................…......................................การแพอาหาร ปฏเสธ อาหาร..................………...........อาการทแพ............................................................การแพสารตางๆ ปฏเสธ สารอน................…..……..........อาการทแพ.........................................................

ประวตการเจบปวยในครอบครว

สงเสพตด ปฏเสธ ม………....................……………………......นาน.....…...........ป........….............................. ยาทใชประจ า ไมม ม(ระบ)………..................………….…………….................................................................

3. สภาพผปวยแรกรบทวไป

รสกตวด สบสน ซม ไมรสกตว

T ......... C PR......….ครง / นาท RR.................... ครง / นาท BP.....................mmHg.น าหนก................kgs. สวนสง.................cms.

การรบรการตอบสนอง

ระดบความรสก รสกตวด สบสน ซม ไมรสกตว

การพด โตตอบด โตตอบชา อนๆ...........……………………..........................................................

การหายใจ ไมพบความผดปกต ผดปกต (ระบ)……………….................…………..........................

การไหลเวยนโลหต ปกต ไมปกต

สขอนามย / ผวหนง

สผว ปกต ซด อนๆ(ระบ)............................................................................. อณหภม ปกต อน เยน ชน/เหงอออก

ความตงตว ปกต ไมปกต

สภาพผวหนง ปกต บวม(บรเวณ).................……........................................................................................

ผม สะอาด Poor hygiene

เลบ สะอาด Poor hygiene

ชองปาก สะอาด Poor hygiene

ความปลอดภย / การเคลอนไหว

การมองเหน ชดเจน ไมชดเจน อนๆ…………………………………………………

การเดน ปกต ผดปกต อนๆ…………………………………………………

การทรงตว ปกต การทรงตวไมด อนๆ……………………………………….

การเคลอนไหวขอตอตางๆ ปกต ผดปกต (ระบ)…………................................................................... ความแขงแรงของกลามเนอ ปกต ผดปกต (ระบ)...............................................................................

5. ขอมลโภชนาการ และการขบถาย

ภาวะทางโภชนาการ ไมพบปญหา น าหนกลด อนๆ…............……….....

การขบถายปสสาวะ ปกต ผดปกต (ระบ)…………...............……..............................................

การขบถายอจจาระ ปกต ผดปกต (ระบ) ……………………………………………………………………

6. การเจรญพนธ

การตงครรภ ปฏเสธ ตงครรภ อายครรภ ………………. Wks.

การมประจ าเดอน LMP……………… ผดปกต(ระบ) ..............……….......…………................................

ปญหาการมประจ าเดอน ไมม ม..............……….การคมก าเนด......……………………......................

7. สภาพจตใจ อารมณ สงคม

การแสดงออกทางดานพฤตกรรม ปกต กระวนกระวาย กาวราว

การแสดงออกทางอารมณ ปกต วตกกงวล กลว

สงกงวลใจเมอเขารบการรกษาในโรงพยาบาล................................................................................................................

8. ค าแนะน าการรบผปวยใหม การใหค าแนะน า กบผปวย กบญาตผปวย (ระบ)..........………………....................................... ลงชอผประเมน.......................................................ต าแหนง..............................................วนท.........................................เวลา....................

ภาพท 2.5 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทกการประเมนสภาพผปวย

วธการบนทกทางการพยาบาล การบนทกทางการพยาบาลเปนเอกลกษณและเอกภาพของวชาชพทจะปรากฏเหนเดนชด ให

ประจกษถงผลการปฏบตพยาบาลตอผรวมวชาชพ งานพยาบาลเปนการใหบรการตลอด 24ชวโมง ดงนนบนทกทางการพยาบาล เปนเครองมอส าหรบปฏบตงานพยาบาลใหมความตอเนอง และมประสทธภาพ และยงเปนเครองมอประกนคณภาพทางการพยาบาล ใชเปนหลกฐานทางกฏหมาย เปนขอมลพนฐาน และเปรยบเทยบการเปลยนแปลงในแตละวนของผปวยไดชดเจน บนทกทางการพยาบาลประกอบดวย 3 สวน ไดแก

1. Nurse’s note เปนเนอหาสาระทประกอบดวยขนตอนกระบวนการพยาบาล 3 ขนตอน ไดแก การประเมนสภาพผปวย (Assessment) ขอวนจฉยทางการพยาบาล (Nursing Diagnosis ) การปฏบตการพยาบาล(Implementation) และการประเมนผลการพยาบาล (Evaluation)

2. Nursing Kardex หรอ คารเดกซ ขอมลทบรรจในคารเดกซจะเปนขอมลทวไป เชนชอ อาย เพศ การวนจฉยโรค ปญหาการพยาบาล แผนการพยาบาลและ แผนการรกษา

3. Flow sheet คอแบบตรวจสอบการรบใหม เพอความสะดวกรวดเรวทงผใหบรการและผรบบรการ และเหมาะสมกบการบนทกขอมลทตองการ

KARDEX

ภาพท 2.6 ตวอยางแบบฟอรมใบคารเดกซ (Nursing Kardex)

การจ าหนายผปวย ผปวยทเขามารบการรกษาในโรงพยาบาล ไมวาจะเปนระยะสนหรอยาวเพยงใด พยาบาลตองเปนผ

เตรยมความพรอมใหทงดานรางกาย จตใจ และสงคม กอนทผปวยเหลานนจะออกจากโรงพยาบาลไปสครอบครวและสงคมของเขา สมาคมโรงพยาบาลของสหรฐอเมรกาไดใหความหมายของการจ าหนายผปวยวา “การจ าหนายผปวย หมายถง กระบวนการตดตอประสานงานระหวาง สหสาขาวชาชพเพอใหผปวยไดรบการดแลอยางตอเนองภายหลงออกจากโรงพยาบาล”

DATE

ORDINARY SPECIALSOFT

FLUID

NAME…………………………………AGE……………DIAGNOSIS…………….DATE OF ADMISSION……………………..

BATH

TAKE OWN BP

FORM B.CHIEF COMPLAINT

T.P.R. BED BATH PARTIAL ASSIST

VITAL SIGNS DIET

NURSING PROBLEM NURSING ORDER

ACTIVITIES

REST AMBULATE

ABSOLUTE BED REST

HN…………………..

AN…………………...

DATE MEDICATIONS AND TREATMENTS TIME EXP. DATE

เอกสารทตองใชเบก

FORM A.

NAME…...…………………………………….………………...……………..………..………DOCTOR…..…………..…..….………. OPERATION…………….……...…………...………...………………..…….

ประเภทของการจ าหนายผปวย 1. จ าหนายเมอผปวยทเลา จะตองไดรบอนญาตจากแพทยผท าการรกษาเปนลายลกษณอกษรจงจะ

จ าหนายได 2. จ าหนายโดยไมสมครอยพยาบาลจะตองอธบายใหผปวยและญาตทราบวา ถามอะไรเกดขนกบ

ผปวย แพทยจะไมรบผดชอบใดๆ ทงสนและตองเซนชอเปนหลกฐานไววาไมสมครใจอยในใบเซนไมสมครใจ รบการรกษา

3. จ าหนายหนกลบ ในกรณผปวยหนกลบพยายามจะตองลงบนทกไวเปนหลกฐานในฟอรมใบบนทกทางการพยาบาล และแจงเหตทจ าหนาย เพอปองกนความผดพลาดทจะเกดขนกบพยาบาล

4. จ าหนายเมอถงแกกรรม พยาบาลจะตองลงบนทกในฟอรม ใบบนทกทางการพยาบาล ตลอดเวลาทผปวยเขารบการสมคร ตงแตแรกรบถงอาการรนแรง การชวยเหลอของแพทยและพยาบาลและการลงความเหนของแพทยวาไมมสญญาณชพทแสดงวาผปวยมชวตอย

5. การเคลอนยาย เพอการรกษา (Transferring the Patient) และภายหลงพเคราะหโรคแลว รบไวในแผนอายรกรรมแตเมอผปวยมอาการปวดทองรนแรงขนบรเวณทอง ดานขวา และแพทยแผนกศลยกรรมรบตวดวน เพอผาตดเนองมาจากใสตงอกเสบ การยายแผนกทกครง จะตองแจงแผนกสถตใหทราบภายใน 24 ชวโมง และหรอแจงแผนกประชาสมพนธของผปวยในโรงพยาบาล เพอสะดวกส าหรบญาตผปวยทจะมาสอบถามและเขาเยยมผปวยไดทกแผนก ลดปญหาภาพลกษณทไมดตอสถานพยาบาล เนองจากญาตผปวยตองเดนกลบไปกลบมา เพราะโรงพยาบาลบางแหงหอผปวยแตละแผนกอาจอยไกลกนมาก

6. ระบบการยายแผนก (Referring System) หากการจ าหนายผปวยออกจากโรงพยาบาลนน ผปวยจ าเปนตองไดรบการดแลหรอบรการจากสถานบรการสขภาพอนๆ พยาบาลตองจดการใหมการสงตอผปวยไปยงสถานบรการสขภาพทเหมาะ ซงรวมถงการแนะน าสถานบรการสขภาพทผปวยจะไดรบบรการ การใหขอมลตางๆเกยวกบผปวย เชน อาการของโรค การดแลตอเนอง แกสถานบรการสขภาพ ตองมใบสงตอผปวยใหญาตหรอผปวยถอไปเพอสะดวกกบผปวย

ระบบการสงตอจะเปนจากโรงพยาบาลศนย สโรงพยาบาลเฉพาะโรคหรอทวไป โรงพยาบาลเฉพาะโรค หรอโรงพยาบาลเอกชน หรออาจจากสถานอนามยสโรงพยาบาลชมชน หรอระบบการสงตอเพอรบผดชอบการรกษา เชน สทธบตรสขภาพ สทธประกนสงคม สงทพยาบาลตองปฏบตกคอ การใหผปวยมใบสงตอไปยงสถานพยาบาลอน ๆ

กระบวนการวางแผนจ าหนายผปวย การเตรยมและวางแผนจ าหนายผปวยมขนตอน ตามกรอบกระบวนการพยาบาล ดงน 1. การประเมนปญหา ซงเปนการประเมนปญหาแบบองครวม ทงสภาพรางกาย จตใจ สงคม

รวมถงแหลงประโยชนทจะชวยเหลอ หรอตามความตองการการดแลอยางตอเนองภายหลงจ าหนาย โดยการซกประวต ตรวจรางกาย สมภาษณและใชทกษะตางๆ เชน การฟง การสงเกต เปนตน ในขนตอนนควรเรมประเมนตงแตแรกรบ และท าการประเมนตอเนอง โดยกระท าควบคไปกบการปฏบตการพยาบาล ซงพยาบาลจะตองประเมนปญหาเกยวกบ

1.1 สภาพรางกาย จตใจ ความตองการทางดานสงคม ของผปวยขณะนเปนอยางไร หากพนระยะวกฤตแลว ผปวยจะยงคงมปญหาอะไรเหลออยบาง หรอภาวะสขภาพของผปวยนน กอใหเกดขอจ ากดอะไรบางตอการด าเนนชวตในอนาคต

1.2 ความพรอมดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของผปวยและผดแล ไดแก ระดบความรสกตว และการรบรตอสงรบกวนตางๆ โดยเฉพาะอาการของโรค แบบแผนพฤตกรรมในชวตประจ าวนของ

ผปวย รบรตอความเจบปวย ความคาดหวงตอการรกษา ความพรอมและแรงจงใจทจะเรยนรและพฒนาความสามารถในการปฏบตกจกรรม ตางๆ เพอเตรยมความพรอมกอนกลบบาน เปนตน 1.3 แหลงประโยชน ทจะชวยเหลอหรอใหการดแลตอเนองภายหลงจ าหนาย ไดแกประเมนวาผปวยควรจะแสวงหาความชวยเหลอจากใคร หรอหนวยงานใดบางในชมชน เชน อาสาสมครสาธารณสข และเจาหนาทอนามย พยาบาลสาธารณสขทเยยมบาน หรอ โรงพยาบาลรวมทงโรงพยาบาลเอกชนตางๆทใหบรการ ประเมนครอบครวผปวยเพอหาผดแลผปวย โดยพยาบาลตองคนหาใหไดวาใครคอผดแลผปวยทบานภายหลงการจ าหนาย เพอวางแผนฝกฝนใหตรงตามความเหมาะสมของแตละคน อยางไรกตามบางครอบครวอาจไมมผดแลผปวย จงจ าเปนตองสงตอใหไดรบการดแลจากบคลากรสขภาพในหนวยงานทรบผดชอบ การดแลสขภาพทบานสถานพกฟนหรอสถานดแลเวลากลางวน เปนระยะเวลาหนงจนกวาผปวยจะสามารถพงพาตนเองหรอชมชนได

2. การวนจฉยปญหาสขภาพ เปนขนตอนทคาบเกยวกบขนตอนสดทายของการประเมนปญหาผปวย ซงจะตองวเคราะหแปลและสรปขอมลทรวบรวมมาได โดยตองพจารณามาในเบองตนกอนวา ขอมลทไดมานนเพยงพอทจะน ามาวางแผนแกไขปญหาไดหรอไม ถายงไมเพยงพอกตองรวบรวมขอมลเพมเตม ซงสามารถกระท าไดพรอม ๆ กบการพยาบาลในแตละวน ตอจากนนจงใชความรประสบการณและทกษะการพยาบาลในการพจารณาวาขอมล แตละขอมลมความสมพนธกนอยางไร สามารถบงชวาเปนความผดปกตของผปวย สวนขอมลทางดานรางกาย จตใจทรวบรวมมาไดนน มแนวโนมทจะแสดงวาเกดพยาธสภาพเพมขนภายหลงหรอไม รวมทงพจารณาแบบแผนพฤตกรรมในชวตประจ าวนวา กอใหเกดปญหาในอนาคตไดหรอไมเพอจะทราบถงภาวะสขภาพหรอการตอบสนอง ของผปวยทจะน าไปสการวางแผนจ าหนายผปวย อยางไรกตามการตดสนใจปญหาสขภาพของผปวย จะตองค านงวาผปวยตองการการพยาบาลหรอไม โดยมองทปญหา แหลงประโยชนของผปวยและครอบครว หรอสงทเกดขนกบผปวยและครอบครวในอนาคต ทงนการทผปวยมปญหา ไมไดหมายความวามความตองการพยาบาลเสมอไป ผปวยอาจจะจดการกบปญหานนไดเอง ดงนนการวนจฉยการพยาบาลเพอวางแผนจ าหนายผปวย มกจะเปนไปตามเปาหมายของผปวยแตละราย กลาวคอ การกลบคนสสภาพปกตใหมากทสดและการเตรยมตวเพอการจ าหนาย ซงอาจก าหนดขอวนจฉยไดดงน 2.1 วนจฉยตามปญหาเฉพาะเพอใหเกดผลลพธระยะยาว เชน เพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอนหรอความพการ ตวอยางขอวนจฉยในประเดนน ไดแก เสยงตอการเกดภาวะกลามเนอลบ เนองจากขาดความสามารถในการเคลอนไหวเปนเวลานาน 2.2 วนจฉยตามการคาดการณลวงหนาเกยวกบความตองการนแบงไดหลายระดบ ขนอยกบผปวยแตละราย เชนบางรายตองการไดรบการฝกฝนใหเกดทกษะในการปฏบตเทคนคเฉพาะกอน จ าหนาย หรอบางรายตองการค าแนะน าอยางละเอยดเกยวกบการปฏบตตนตามการรกษาภายหลงการจ าหนาย ตวอยางขอวนจฉยในประเดนนไดแกเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนเนอง จากปฏบตตนตามการรกษาไมถกตอง หรออาจมความบกพรองในการจดการเพอดแลสขภาพตนเองทบาน เปนตน

3. การก าหนดแผนการจ าหนายผปวย เปนกระบวนการทเกดขนภายหลงการประเมนและวนจฉยปญหาโดยน าเอาการรวบ รวมขอมลดงกลาวมาใชวางแผน ซงแผนการจ าหนายผปวยและครอบครว ก าหนดเปาหมายระยะสน ระยะยาวและวธประเมนผล รวมทงเนอหาในการวางแผนการจ าหนายผปวย สามารถสอความหมายในทางปฏบต มความเฉพาะกบผปวยแตละคน และปรบเปลยนไดตลอดเวลาตามความเหมาะสม

วธการจ าหนายผปวย เมอมแผนการรกษาใหจ าหนายผปวย วธการจ าหนายผปวยมขนตอนดงน 1. บอกผปวยและญาตใหทราบเตรยมตวจ าหนายผปวยพรอมทงใหค าแนะน าการปฏบตตวหากผปวยรายใดไมสมครใจอยหลงจากทพยาบาลไดอธบายความจ าเปนตองรบการรกษาพยาบาลแลวควรใหผปวยหรอญาตเซนใบไมยนยอมการรกษาตอไป เพอเปนหลกฐานทางกฎหมาย ดแลใหผปวยเปลยนเสอผาชดทจะกลบบาน และรบของมคาทผปวยฝากไวพรอมเซนรบของคน

2. เตรยมยา อปกรณตางๆทผปวยจะไดรบกลบไป เชน ยาทตองรบประทานตอเนองทบาน อปกรณตางๆ เชน สายสวนปสสาวะ สายยางใหอาหาร พยาบาลอธบายการรบประทานยา การดแลอปกรณตางๆ สงเกตและปองกนภาวะแทรกซอนทจะเกดขนและมาโรงพยาบาลทนทหากพบความผดปกตจากการใชยา หรอภาวะแทรกซอนทเกดขน ผปวยบางรายทไมสามารถชวยเหลอตนเองไดควรจดรถนงหรอเปลนอนสงผปวยออกจากหอผปวยดวย

3. การลงบนทกสรปจ าหนายผปวย แพทยจะสรปการจ าหนายผปวยตามแบบฟอรมการจ าหนายผปวยในแฟมประวตผปวย พยาบาลจะเขยนบนทกทางการพยาบาลสรปอาการใหผปวย ยาทไดรบ ค าแนะน า การมาตรวจตามนด การใหค าแนะน าเมอจ าหนายผปวย มดงน 1. บอกชอโรค บอกแนวทางการรกษา

2. บอกอาการผดปกตทตองมาโรงพยาบาลกอนวนนดตรวจ 3. บอกการใชยา : ชอยา ขนาดยา ผลขางเคยงจากยา และค าแนะน าเกยวกบการใชยา 4. บอกวนนด ชอแพทย สถานท 5. บอกอาหารทควรรบประทานและไมควรรบประทาน 6. บอกขอจ ากดในการออกก าลงหรอปฏบตกจกรรม 7. บอกวธการดแลเฉพาะ โดยสรป การจ าหนายผปวยภายหลงไดรบการรกษาในโรงพยาบาล แลว พยาบาลมบทบาทส าคญให

ค าแนะน าการปฏบตตวดแลสขภาพตอเนองพรอมทงมาตรวจตามนดเพอตดตามผลการรกษา

ตวอยางรปแบบการวางแผนการจ าหนายผปวย (นครนทร สวรรณแสง, 2011) 1. รปแบบ C3THER+HELP เปนรปแบบการวางแผนการจ าหนายอยางหนงโดยมการวางแผนตงแต

ผปวยเขา รบการรกษา ระหวางการรกษา และสนสดการรกษา โดยปจจบนเปนรปแบบหนงทใชเพอรองรบการประกนคณภาพของโรงพยาบาล C3 หมายถง C ตวแรก Care หมายถงการดแล การตรวจวนจฉย รวมทงการรกษาผปวย C ตวทสอง คอ Communication หมายถง การสอสารสองทางระหวางผปวย ญาต และทมผดแลอยางตอเนอง รวมทงการประสานงานระหวางโรงพยาบาลและแหลงบรการสขภาพใกลบานดวย C ตวทสาม คอ Continuity หมายถง การวางแผนใหผปวยและญาตสามารถดแลตนเองทบานไดอยางตอเนอง นอกจากนยงหมายถงการตดตามและประเมนผลอยางตอเนองเปนระยะอกดวยคะ

Team คอ การรวมกนดแลผปวยโดยสหสาขาวชาชพ เพอใหผปวยไดรบการดแลอยางครอบ คลม Human resource คอ การเพมความรและทกษะในการดแลของทมงานในการดแลผปวยอยาง

สม าเสมอ

Environment & Equipment คอ การจดสงแวดลอมรอบตวผปวย รวมทงการใชอปกรณทเหมาะสมใหมความปลอดภย และสขสบาย

Record คอ การบนทกเวชระเบยนและขอมลตางๆ ของผปวยใหครบถวนสมบรณ Holistic คอ การดแลแบบองครวมทงทางดาน จตใจ สงคม จตวญญาณ และสงแวดลอมของผปวย Empowerment คอการเสรมพลงอ านาจแกผปวยและครอบครวในการดแลอยางเพยงพอและ

เหมาะสม Lifestyle คอ การดแลผปวยโดยค านงถง แบบแผนการด าเนนชวต และขอจ ากดทางสงแวดลอม Prevention & Patient Right คอ การปองกนการกลบเปนซ า และการค านงถงสทธของผปวย 2. รปแบบการจ าหนายตามหลก METHOD ดงน

M-Medicationใหขอมลเกยวกบการใชยา ยาทตองรบประทานตอเนอง วธการใชยา (ยากน/ยาฉด) ขอพงระวงในการใชยา เชน แนะน าการฉดยายาเบาหวาน (Insulin) เขาในชนใตผวหนง

E-Environment and Economic สงแวดลอมเมอกลบไปอยอาศยทบานเปนอปสรรคหรอมความปลอดภยเกยวกบ โรคทเปนหรอไม อยางไรหรอแนะน าแหลงประโยชนในชมชน เชนแนะน าการท าความสะอาดพรมในผปวยทมการแพฝนละออง

T-Treatment สาธตหรอแนะน าทกษะเกยวกบการดแลตนเอง และใหอธบายหรอสาธตยอนกลบเชน แนะน าการท าแผล การดแลตนเองเมอมไข

H-Health teaching ใหขอมลเกยวกบภาวะสขภาพ เชนแนะน าการดแลเทาในผปวยเบาหวาน ใหขอมลเกยวกบอาการและอาการแสดง ภาวะแทรกซอนของโรคตาง ๆ

O-Outpatient referral อธบายเกยวกบหนวยงานทรบผดชอบดแลตอเนอง หรอในกรณฉกเฉนตดตอขอความชวยเหลออยางไรเชนแนะน าการท าความสะอาดแผลทหนวยบรการสขภาพใกลบาน รพ.สต. เปนตน

D-Diet อธบายเกยวกบอาหารทควรรบประทาน หรอรบประทานจ ากด หรออาหารทควรหลกเลยงเชนแนะน าอาหารทมไขมนนอยในผปวยโรคหลอดเลอดไขมนอดตน

การยายผปวย (Transfer)

การยายผปวยจากหอผปวยเดมไปรบการรกษายงแผนกอนๆในโรงพยาบาลเดยวกน มเปาหมายส าคญของการยายผปวยเพอใหผปวยไดรบการดแลทเหมาะสมกบภาวะการเจบปวย การยายผปวยจะกระท าตอเมอผปวยไดรบการเปลยนการวนฉย เชน ผปวยจะตองไดรบการรกษาดวยการผาตด ผปวยจะถกยายไปยงหอผปวยศลยกรรมหรอผปวยทมภาวะวกฤตตองการการดแลรกษาอยางใกลชดจากบคลากรทางการแพทย และมความพรอมของอปกรณการรกษาทชวยเหลอผปวยไดทนทวงทและมประสทธภาพกจะยายผปวยไปยงหออภบาลผปวยหนก(Intensive Care Unit: I.C.U.) หรอในกรณผปวยไดรบการดแลพนจากภาวะวกฤตแลวจะยายกลบมายงรกษาในหอผปวยเดมเพอรบการรกษาอยางตอเนอง หรอตามความตองการของผปวยหรอญาต เชนยายจากหอผปวยสามญไปยงหอผปวยพเศษ หลกส าคญของการยายผปวยคอ ความปลอดภยระหวางการเคลอนยาย ระมดระวงทอระบาย หรอสายยางตางๆทตดตวผปวยหลด เชน สายสวนปสสาวะ(Foley’s Catheter) ทอระบายจากทรวงอก (I.C.D) วธการยายผปวย มขนตอนการปฏบตดงน

1. ตดตอประสานงานไปยงแผนกทผปวยจะยายไปเพอใหเตรยมเตยงและอปกรณตางๆพรอมรบผปวยทนท และแจงการยายแผนกของผปวยไปยงหนวยงานทเกยวของ เชน ฝายโภชนาการ หองยา หนวยรบผปวยใหมเพอเปลยนแปลงขอมลใหเปนปจจบนเพอใหผปวยไดรบการดแลอยางตอเนอง

2. การเตรยมผปวยและญาตใหทราบความจ าเปนทยายไปรกษายงแผนกอน พยาบาลควรอธบายเหตผลการยายผปวยเพอชวยลดความวตกกงวลและความกลวและการปรบตวเมอเปลยนสงแวดลอมใหมทไมคนเคย และใหเกบเครองใชสวนตวไปกบผปวยดวย

3. การเตรยมอปกรณ ระหวางการยายผปวยบางรายตองมอปกรณชวยเหลอเพอใหผปวยไดรบความปลอดภยเชน ออกซเจน การบบAmbu bagใหผปวยเปนระยะๆ และพยาบาลหรอเจาหนาทควรไปสงผปวย และจดเกบยา อปกรณเครองใชของผปวยไปพรอมผปวยเพอไปใชในแผนกตอไป

4. การเตรยมดานเอกสาร พยาบาลเขยนสรปปญหาทางการพยาบาลและเหตผลการยายผปวยลงบนทกทางการพยาบาล จดเกบเอกสารทเกยวของกบผปวย เชนแฟมประวตผปวย แผนการใหยา (Medication card) สงไปแผนกอนพรอมผปวย

DISCHARGE PLAN ชอผปวย.................................................... อาย.............. ป HN.................... AN....................... วนจฉยโรค...................................................................แพทย........................…..............หอง.................... 1. การวนจฉยโรคครงสดทาย (Final Diagnosis).................................................................................. การผาตด.........................แพทยผท าการผาตด..............................วนทผาตด..................................... การคลอด C/S Normal Labour Episiotomy Forceps Extraction Vacuum Extraction 2. สภาพของผปวยกอนออกจากโรงพยาบาล สญญาณชพกอนกลบบาน T .........◦C P............../min R........../min BP..................mmHg. สภาพรางกายทวไป ไมมบาดแผล มบาดแผล ระดบความรสกตว ปกต ผดปกต………......................…………………………. 3. วนทกลบบาน/หรอยายรพ. ...................................…….Refer to..............…..….......เวลา.................. 4. ผปวยกลบบานพรอมอปกรณทางการแพทยทตดไปกบผปวย

สายสวนปสสาวะ สายยางใหอาหาร อนๆ.................…………… 5. ยาและเวชภณฑทกลบบาน ...............................................................…........................................... ...................................................... 6. เอกสารทผปวยไดรบกอนจ าหนาย บตรนด ใบประกน ใบรบรองแพทย Film X-ray ใบค าแนะน า 7. การนดตรวจครงตอไป วนท...................…….........เวลา................น. โรงพยาบาล...........….............. 8. ค าแนะน าการปฏบตตวของผปวย การปฏบตตามสภาพของโรค การสงเกตภาวะแทรกซอน การใชยา - อาการขางเคยง อาหาร + การออกก าลงกาย การฟนฟสมรรถภาพ อนๆ.........…………….................. ผปวยลงชอ ..............................................(ลายเซนต) ผใหค าแนะน าลงชอ.................... (ลายเซนต) วนท...................................... วนท..............................

ภาพ 1.7 ตวอยางแบบฟอรมใบบนทกวางแผนจ าหนาย สรปทายบท

การรบผปวยใหมนบเปนขนตอนแรกทผปวยเขารบการรกษาในโรงพยาบาลซงเปนสถานทใหม พยาบาลจงเปนบคคลส าคญทรบผปวยควรใหขอมล ค าแนะน าทจ าเปนแกผปวยเพอผปวยไดปรบตวปรบใจใหสอดคลองเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ทงบคคล สถานทอนจะเออตอการรกษาพยาบาลไดหายทเลา

อาการไดเรวทสด ตลอดจนการวางแผนการจ าหนาย ควรเรมประเมนตงแตแรกรบ และท าการประเมนตอเนอง โดยกระท าควบคไปกบการปฏบตการพยาบาลซงพยาบาลจะตองประเมนปญหาเกยวกบความพรอมดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมของผปวยและผดแล ไดแก ระดบความรสกตว แบบแผนพฤตกรรมในชวตประจ าวนของผปวย การรบรตอความเจบปวย ความคาดหวงตอการรกษา ความพรอมและแรงจงใจทจะเรยนรและพฒนาความสามารถในการปฏบตกจกรรม ตางๆ เพอเตรยมความพรอมกอนกลบบาน และแหลงประโยชน ทจะชวยเหลอหรอใหการดแลตอเนองภายหลงจ าหนาย ประเมนครอบครวผปวยเพอหาผดแลผปวย โดยพยาบาลตองคนหาใหไดวาใครคอผดแลผปวยทบานภายหลงการจ าหนาย เพอวางแผนฝกฝนใหตรงตามความเหมาะสมของแตละคน

เอกสารอางอง

นครนทร สวรรณแสง. (2554). หลกการและเทคนคการรบใหม การจ าหนาย และการสงตอผปวย สบคนเมอ มกราคม 20, 2560, จาก https://ajnursing.wordpress.com

สปราณ เสนาดสย วรรณภา ประไพพานช บรรณาธการ (2554) การพยาบาลพนฐาน แนวคดและการปฏบต พมพครงท 13 .กรงเทพมหานคร .บรษท จดทอง จ ากด

สภาการพยาบาล (2541). กฎหมายกบการปรรระกอบวชาชพการพยาบาลและผดงครรภ. นนทบร.เดอะเบสทกราฟฟคแอนดปรนท

อภญญา เพยรพจารณ บรรณาธการ (2552) แนวคดพนฐานและหลกการพยาบาล เลม 2 .นนทบร .บรษท ยทธรนทร การพมพ จ ากด

Ackley, B.J., & Ladwig, G.B. (2014). Nursing dianosis handbook : an evidence-based guide to planning care. (10th ed.). St. Louis: Mosby Elsevier

Christensen, B.L. & Kockrow , E.D.(2006 ) . Foundations of nursing . fifth edition . United State .St.Louis: Mosby

Christensen, B.L. & Kockrow, E.D. (2011). Foundations of nursing. (6thed.) St. Louis: Mosby Elsevier.

Craven, R. F., Hirnle, C. J. and Jensen, S. (2013). Fundamentals of nursing: human health and function. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins

Rosdahl, C.B. & Kowalski (2012). Textbook of Basic Nursing .(10th ed.), Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins.