บทท 1 การรวมธรกจ

Business Combination

ความหมายของการรวมธรกจ

มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 3 (ปรบปรง

2552) เรองการรวมธรกจ ใหนยามของการรวมธรกจไววา

“การรวมธรกจหมายถง รายการหรอเหตการณอนใดซงทา

ใหผซอไดอานาจในการควบคมธรกจหรอกลมธรกจ รายการซง

เปนการควบรวมจรง ‘true mergers’ หรอเทยบเทาการควบรวม

‘mergers of equals’ ถอเปนการรวมธรกจ”

ธรกจประกอบดวย สงทนาเขา ผานกระบวนการและทาให

เกดผลผลต องคประกอบของธรกจทง 3 ประเภทมคานยามดงน

ก) สงทนาเขา หมายถง ทรพยากรทางเศรษฐกจทเมอ

นาไปผานกระบวนการแลวจะทาใหเกดหรอมวามสามารถ

ทาใหเกดผลผลต ตวอยางของสงทนาเขานนรวมไปถง

สนทรพยไมหมนเวยน (รวมถงสนทรพยไมมตวตนหรอ

2

สทธในการใชสนทรพยไมหมนเวยน)สนทรพยทางปญญา

ความสามารถในการเขาถงวตถดบหรอสทธทจาเปนและ

พนกงาน

ข) กระบวนการ หมายถง ระบบ มาตรฐาน วธการ

ระเบยบแบบแผน หรอกฎเกณฑ ซงเมอนาไปใชกบสง

นาเขาอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง จะทาใหเกดหรอ

มความสามารถทาใหเกดเปนผลผลต เชน กระบวนการ

จดการเชงกลยทธ กระบวนการในการบรหารงาน และ

กระบวนการในการบรหารจดการทรพยากร

ค) ผลผลต หมายถง ผลลพธของสงทนาเขาทผาน

กระบวนการ ซงทาใหเกดหรอมความสามารถ ในการทา

ใหเกดผลตอบแทนในรปของเงนปนผล ตนทนทตาลง

หรอผลประโยชนทางเศรษฐกจอนโดยตรงแกผลงทน

เจาของอน สมาชกหรอผมสวนรวม

เหตของการรวมธรกจ

1. ประหยดตนทน

2. ลดความเสยง

3. ดาเนนงานไดตอเนองไมหยดชะงก

4. หลกเลยงการเขาดาเนนงานโดยกจการอน

3

5. ลดคแขงขน

6. ความตองการในสนทรพยไมมตวตน

7. ประโยชนดานภาษ

การระบการรวมธรกจ

มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบนใหคานยามการรวม

ธรกจวาเปนรายการหรอเหตการณอนใด ซงทาใหผซอไดอานาจ

ในการควบคมธรกจหรอกลมธรกจ ผซออาจดาเนนการในหลาย

รปแบบเพอใหไดอานาจในการควบคมจากผถกซอ เชน

1. โดยการโอนเงนสด รายการเทยบเทาเงนสด หรอสนทรพย

อน (รวมถงสนทรพยสทธทประกอบกนเปนธรกจ)

2. โดยการกอหนสน

3. โดยการออกสวนไดเสยในสวนของเจาของ 4. โดยการใหสงตอบแทนมากกวาหนงรปแบบ

5. โดยไมมการโอนสงตอบแทนให ไดแก

5.1 ผถกซอซอหนของตนเองคนในจานวนททาใหผลงทน

ในปจจบน (ผซอ) ไดรบอานาจในการควบคม

5.2 การทสทธของผถอหนสวนนอยในการคดคานไมใหผ

ซอไดรบอานาจในการควบคมผถกซอไดหมดไป

ถงแมวาเดมผถอหนสวนนอยจะมสทธในการคดคานผ

ซอซงมสทธในการออกเสยงสวนใหญ

4

5.3 ผซอและผถกซอตกลงทจะรวมธรกจตามสญญาเพยง

อยางเดยว ผซอไมตองโอนสงตอบแทนใหแกผถกซอ

เพอทจะไดรบอานาจในการควบคมผถกซอ และไมม

สวนไดเสยในหนของกจการของผถกซอทง ณ วนทซอ

และกอนวนทซอ เชน การนาสองธรกจมารวมกนตาม

สญญาการรวมธรกจ (Stapling Arrangement) หรอการ

จดตงหนวยงานทเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยสอง

แหง (Dual Listed Corporation)

ประเภทของการรวมธรกจ 

ประเภทของการรวมธรกจมหลายรปแบบเพอวตถประสงค

ตามกฎหมาย วตถประสงคทางภาษหรอวตถประสงคอนๆ ในทน

จะจาแนกได 3 ประเภทดวยกน คอ 

1. โครงสรางของการรวมธรกจ (Structure of

combination) 2. วธการรวมธรกจ (Method of combination)

3. วธการบญช (Accounting method)

5

โครงสรางของการรวมธรกจ

1. การรวมธรกจแบบแนวนอน (Horizontal integration)

2. การรวมธรกจแบบแนวตง (Vertical integration)

3. การรวมธรกจแบบผสม (Conglomerate integration)

วธการรวมธรกจ

1. การรบโอนกจการ (Statutory merger)

ถาบรษท ก และ บรษท ข มารวมธรกจกนโดยวธ Merger

รปแบบของการรวมธรกจ คอ

บรษท ก + บรษท ข = บรษท ก หรอ บรษท ข

2. การควบกจการ (Statutory consolidation)  

ถาบร ษท ก และ บรษท ข มารวมกจการกนโดยวธ

Consolidation รปแบบของการรวมธรกจจะเปนดงน 

บรษท ก + บรษท ข = บรษท ค 

3. การซอหน (Stock acquisition) ลกษณะการรวมธรกจ

แบบการซอหน อาจแสดงไดดงน 

บรษท ก + บรษท ข = บรษท ก + บรษท ข

6

4. สวนไดเสยทมประโยชนอน (Other beneficial interest)

สวนไดเสยทมประโยชนอาจเกดขนจากขอตกลงของการตง

กจการหรอขอตกลงทางการเงนหรอการดาเนนงาน

ภาพท 1 ชนดของการรวมธรกจ

ลมเลก

ไมลมเลก

บรษท ก ลงทนในบรษท ข

ซอสนทรพยสทธ ซอหน

บรษททขายหนลมเลกกจการหรอไม

บนทกการรบโอนกจการหรอการควบกจการ

บนทกการซอหนและดาเนนกจการเปนบรษทยอย

7

วธการบญชในการรวมธรกจ

มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 3 (ปรบปรง

2552) กาหนดวธการบญชสาหรบการรวมธรกจไววธเดยว คอ

วธซอ (Purchase method)

วธซอ 

มาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 (ปรบปรง

2552) กาหนดให กจการบนทกบญชสาหรบการรวมธรกจตาม

วธซอ (Purchase method) โดยกจการตอง

ก) ระบผซอ

ข) กาหนดวนทซอ

ค) รบรและวดมลคาของสนทรพยทไดมา หน สนท

รบมาทระบได และสวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอ

ง) รบรและวดมลคาของคาความนยมหรอกาไรจาก

การตอรองราคาซอ

 

8

คาความนยม (Goodwill) ทรบรจากการรวมธรกจ คอ

สนทรพยทแสดงถงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต ซงเกด

จากสนทรพยอนทไดมาจากการรวมกจการ ซงไมสามารถระบ

ไดอยางอสระและไมสามารถรบรในงบการเงนแยกเปนแตละ

รายการได

มาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 (ปรบปรง

2552) กาหนดวา ผซอตองรบรคาความนยม ณ วนทซอดวย

สวนของมลคาในขอ ก) ทมากกวาขอ ข)

ก) ผลรวมของ

1. สงตอบแทนทโอนใหแกผซอทวดมลคาดวยมลคายตธรรม ณ วนทซอ

2. สวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอ

3. หนในสวนทผซอถออยกอนการรวมธรกจในการรวมธรกจทดาเนนการสาเรจเปนขนๆ ซงวดมลคาดวย

มลคายตธรรม ณ วนทซอ

ข) มลคาสทธ ณ วนทซอสนทรพยทไดมาและหน สนท

รบมาทระบ

9

สงตอบแทนทโอนให คานวณจากผลรวมของมลคายตธรรม

ณ วนทซอของสนทรพยทผซอโอนไป หน สนทผซอกอขนเพอ

จายชาระใหแกเจาของเดมของผถกซอ และสวนไดเสยในทนท

ออกโดยผซอ เชนเงนสด สนทรพยอน หนวยธรกจ หรอ

บรษทยอยของผซอ สงตอบแทนทคาดวาจะตองจาย หน

สามญหรอหนบรมสทธ สทธเลอกซอ ใบสาคญแสดงสทธ

ตนทนทเกยวของกบการซอ คอ ตนทนทเกดขนกบผซอซงเปน

ผลมาจากการรวมธรกจ คาธรรมเนยมจายใหผ จดหา

คาธรรมเนยมวชาชพทจายใหแกทปรกษาในการรวมธรกจ ท

ปรกษากฎหมาย นกบญช ผประเมนราคา และคาธรรมเนยม

วชาชพและคาทปรกษาอนๆ ตนทนในการบรหารทวไป ผซอ

ตองบนทกตนทนเหลาน เปน “คาใชจายในงวด”

ตนทนในการจดทะเบยนและออกตราสารทนและตราสาร

หน ผซอตองนาตนทนเหลาน ไปหกออกจากมลคายตธรรม

ของหลกทรพยทออกให

เชน ตนทนในการจดทะเบยนและออกจาหนายหนสามญ

ผซอจะนาไปหกจากบญชสวนเกนมลคาหนสามญ หากเปน

ตนทนในการออกหนกผซอจะนาไปหกมลคายตธรรมของหนก

และตดจาหนายตลอดอายของหนกโดยใชอตราดอกเบ ยท

แทจรง

10

การตอรองราคาซอ

ซงสงผลใหการรวมธรกจมมลคาใน ขอ ข) เกนกวา

ผลรวมของมลคาทระบไวใน ขอ ก)

เชน ในกรณทการรวมธรกจเปนการบงคบขายทผขาย

ตองปฏบตตามคาสงบงคบขาย ถามลคาสวนเกนดงกลาว

ยงคงเหลออยภายหลงการทบทวนราคา ผซอตองรบรผลกาไร

ทเกดขนดงกลาวในกาไรหรอขาดทน ณ วนทซอ โดยถอเปน

ผลกาไรในสวนของผซอ

ตวอยางท 1-1 สมมตวาเมอวนท 1 กรกฎาคม 25x5 บรษท ก

ซอกจการบรษท ข โดยการออกหนสามญ 100,000 หน มลคา

หนละ 10 บาท สาหรบสนทรพยสทธของบรษท ข มลคายตธรรม

ของหนสามญของบรษท ก ในวนนนเทากบ 16 บาทตอหน 

คาใชจายในการวมกจการ :

คาธรรมเนยมตลาดหลกทรพยฯ 5,000 บาท

คาธรรมเนยมในการตดตอกบตลาด ฯ 10,000 บาท

ตนทนในการพมพและออกใบหน 25,000 บาท

คาธรรมเนยมผดาเนนการและทปรกษา 80,000 บาท

รวม 120,000 บาท

11

การบนทกรายการในสมดบญชของบรษท ก จะเปนดงน :

บาท  เงนลงทนในบรษท ข 1,6000,000

หนสามญ @ 10 บาท 1,000,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 600,000

บนทกการออกหนสามญ 100,000 หน มลคาหนละ 10 บาท

มลคายตธรรมหนละ 16 บาท ในการรวมธรกจกบบรษท ข

โดยวธซอ

คาใชจายเกยวกบเงนลงทน

ในบรษท ข

80,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 40,000

เงนสด(หรอสนทรพยอนๆ) 120,000

บนทกคาใชจายในการรวมกจการกบบรษท ข โดยเปน

คาธรรมเนยมสาหรบผดาเนนการและทปรกษาในการวม

กจการ 80,000 บาท และเปนคาจดทะเบยนและออกจาหนาย

หน 40,000 บาท

12

ลกหน

สนคาคงเหลอ

โรงงาน

คาความนยม

เจาหน ตวเงนจาย

เงนลงทนในบรษท ข 1,600,000

บนทกการโอนบญชเงนลงทนในบรษท ข จานวน

1,680,000 บาท และรบโอนสนทรพยและหนสนตางๆ

ตามมลคายตธรรม และบนทกสวนเกนไวในบญชคาความ

นยม

การคานวณและการบนทกคาความนยม

กาไรทคาดวาจะเกดขนในอนาคต = มลคาปจจบนของกระแสเงน

สดสทธในอนาคตทคาดวาจะไดรบจากบรษท คดลดดวยอตรา

ดอกเบยทเหมาะสมสาหรบธรกจแตละประเภท

เชน ถาบรษท ข คาดวาการดาเนนงานอยางตอเนองจะสามารถ

กอใหกดกระแสเงนสดไดปละ 350,000 บาท ตลอดระยะเวลา

25 ปทงหนา อตราดอกเบยคดลด 10% กาไรทคาดวาจะเกดขน

เทากบ 3,176,964 บาท (350,000 บาท x 9.07704)

13

กาไรตามปกต = อตราผลตอบแทนตอสนทรพยของอตสาหกรรม

มลคายตธรรมของสนทรพย (ไมหกหนสน)  ของบรษททซอ

ตวอยางท 1-2 ตอไปนเปนการคานวณกาไรสวนทสงกวากาไร

ตามปกตของบรษท ข 

กาไรทคาดวาจะเกดขนในอนาคต 42,000 บาท

หก ผลตอบแทนตามปกตของสนทรพย:

มลคายตธรรมของสนทรพยทระบได 330,000

อตราผลตอบแทนตอสนทรพยโดยเฉลย 10%

ผลตอบแทนจากสนทรพยโดยเฉลย 33,000

กาไรทคาดวาจะสงกวาปกต 9,000 

การนากาไรทคาดวาจะสงกวาปกตไปใชในการคานวณคา

ความนยมมหลายวธ ดงน 

1. กาหนดเวลาทจะจายกาไรสวนทเกนกวาปกต แลวนาไปคณ

กบกาไรสวนเกน ผซอเสนอทจายกาไรสวนเกนกวาปกตเปนเวลา

4 ป คาความนยมจะเทากบ 9,000 4 ป = 36,000 บาท 

2. กาไรสวนเกนถอวาเกดขนเปนงวด ผซอทมองโลกในแงดอาจ

คาดคะเนวากาไรนจะเกดขนตลอดไป ผซอจะตงกาไรสวนเกนขน

เปนทน (Capitalize) ดวยอตราผลตอบแทนของอตสาหกรรม

ตามสตรตอไปน 

14

คาความนยม = กาไรสวนทเกนปกตตอป

อตราผลตอบแทนปกตของอตสาหกรรม

= 9,000 / 0.10  

= 90,000 บาท 

3. วธนถอวาปจจยทจะกอใหเกดกาไรสวนเกนจากดดวยเวลา

เชน กาหนดเวลาไว 10 ป ผซอจะคานวณคาความนยม ไดดงน 

คาความนยม = มลคาปจจบนของกาไรสวนเกน 9,000 บาท

ตอปสาหรบระยะเวลา 10 ป ณ อตราผล

ตอบแทน 10% 

= 9,000 PVIFA10%, 10

= 9,000 6.145

= 55,305 บาท

มลคาของสนทรพยทไดมาและหน สนทรบมา 

หลกทรพยในความ

ตองการของตลาด

- มลคายตธรรมในปจจบนของ

หลกทรพยนน 

 

  

15

หลกทรพยทไมอยใน

ความตองการของตลาด

- ประมาณมลคาโดยพจารณา

อตราสวนของมลคายตธรรมตอ

กาไร อตราผลตอบแทนจากเงนปน

ผล และอตราการเตบโตทคาดไว

ของหลกทรพยทมลกษณะ

คลายคลงกน 

ลกหน - มลคาปจจบนของจานวนทจะไดรบ

สทธจากคาเผอหนสงสยจะสญและ

คาใชจายในการเกบหน คดลดดวย

อตราดอกเบยปจจบนทเหมาะสม

สนคาสาเรจรป - ราคาขายหกคาใชจายในการขายกบ

กาไรปกต 

งานระหวางทา - ราคาขายสนคาสาเรจรปหกตนทน

การผลตทจะเกดขนจนสนคาเสรจ

คาใชจายในการขายและกาไรปกต

วตถดบ - ราคาเปลยนแทนในปจจบน 

โรงงานและอปกรณ - มลคายตธรรม (ใชการประเมน

ราคา) 

- ราคาเปลยนแทนหกคาเสอมราคา

สะสมทคานวณจากราคาเปลยน

แทน (กรณไมมมลคายตธรรม) 

16

ส/ท ทไมมตวตน - อางองกบตลาดซองายขายคลอง

- ใชเกณฑทสะทอนถงจานวนทกจการ

จะตองจายเพอใหไดมาซงสนทรพย

นน (หากไมมตลาดซองายขาย

คลอง) 

หนสน - มลคาปจจบนของจานวนเงนทตอง

จายตามเงอนไขคดลดดวยอตรา

ดอกเบยปจจบนทเหมาะสม 

 

หนสนหมนเวยน (current liabilities) มกมมลคายตธรรม

เทากบมลคาตามบญช เนองจากจะถกจายในมลคาทตราไว

(Face Value) ภายในระยะเวลาสน

หนสนไมหมนเวยน (Non-current liabilities) ถกกาหนด

มลคาจากอตราดอกเบยปจจบน

เชน หนกมลคา 1,000,000 บาท อาย 10 ป อตรา

ดอกเบย 6% จายปละครง บรษทออกจาหนายหนกเมอสามปท

แลว อตราดอกเบยตลาดปจจบนของหลกทรพยประเภทเดยวกน

เทากบ 10% มลคาของหนกปจจบนคานวณไดดงน

17

มลคาปจจบนของเงนตน มลคา 1,000,000 บาท อาย 7 ป

อตราดอกเบย 10% (1,000,000 บาท x 0.513136)

513,160 บาท

มลคาปจจบนของดอกเบยจาย 60,000 บาท 7 งวด

อตราดอกเบย 10% (60,000 บาท x 4.86842)

292,105

มลคาปจจบนของหนก 805,265

ตารางท 1–1 สนทรพยไมมตวตนทเขาเกณฑการรบรแยกตางหากจากคานยม

สนทรพยไมมตวตนทเกยวของกบการตลาด (Marketing – related intangible assets)

เกณฑ

1. เครองหมายการคา, ชอทางการคา, เครองหมายบรการ, เครองหมายรวม

และเครองหมายรบรอง

ตามสญญา

2. รปลกษณ (สทเปนเอกลกษณ, การออกแบบรปรางหรอหบหอ) ตามสญญา

3. ชอหวหนงสอพมพ ตามสญญา

4. ชอโดเมนอนเตอรเนต ตามสญญา

5. ขอตกลงในการไมแขงขน ตามสญญา

สนทรพยไมมตวตนทเกยวของกบลกคา (Customer – related intangible assets)

เกณฑ

1. รายชอลกคา ไมไดถกกาหนดโดยสญญา

2. คาสงซอหรอการผลตทยงคงคางอย ตามสญญา

3. สญญาททากบลกคาและความสมพนธทเกยวของกบลกคา ตามสญญา

4. ความสมพนธกบลกคาทไมไดมาจากการทาสญญา ไมไดถกกาหนดโดยสญญา

18

สนทรพยไมมตวตนทเกยวของกบศลปะ (Artistic – related intangible assets)

เกณฑ

1. ละคร, อปรากร และนาฏศลปการฟอนรา ตามสญญา

2. หนงสอ, นตยสาร, หนงสอพมพ และงานประพนธอนๆ ตามสญญา

3. งานทางดานดนตร เชน เพลงทแตง เนอเพลง และเพลงประกอบโฆษณา ตามสญญา

4. ภาพวาดและรปถาย ตามสญญา

5. วดทศน และสอโสตทศน รวมถงภาพยนตร วดทศนเพลง และรายการโทรทศน ตามสญญา

สนทรพยไมมตวตนทองตามสญญา (Contract – based intangible assets)

เกณฑ

1. ใบอนญาต, คาสทธ และขอตกลงงดเวนการใชสทธ (Standstill agreements) ตามสญญา

2. สญญาทเกยวกบการโฆษณา การกอสราง การจดการ การใหบรการ หรอ

สญญาผจาหนาย การจดหาวสด

ตามสญญา

3. สญญาเชา (ไมวาผถกซอเปนผเชาหรอผใหเชา) ตามสญญา

4. ใบอนญาตการกอสราง ตามสญญา

5. ขอตกลงในการใหแฟรนไชส ตามสญญา

6. สทธในการจดการและการออกอากาศ ตามสญญา

7. สญญาการใหบรการ เชน สญญาการใหบรการดานการจดการสนเชอ ตามสญญา

8. สญญาจางงาน ตามสญญา

9. สทธในการใชประโยชน เชน การขดเจาะ นา อากาศ แรธาต การตดไม และ

อานาจการเดนเสนทางคมนาคม

ตามสญญา

19

สนทรพยไมมตวตนทเปนผลมาจากเทคโนโลย (Technology – based intangible assets)

ประเภท เกณฑ

เทคโนโลยทมสทธบตร ตามสญญา

ซอฟทแวรคอมพวเตอรและ Mask works ตามสญญา

เทคโนโลยทไมมสทธบตร ไมไดถกกาหนดโดยสญญา

ฐานขอมลและ Title plants ไมไดถกกาหนดโดยสญญา

ความลบทางการคา เชน สตร กระบวนการ และตารบ ตามสญญา

การบนทกมลคายตธรรมในการรวมธรกจ 

ราคาทนสงกวามลคายตธรรมของสนทรพยสทธทซอ ผซอ

จะบนทกการซอทมคาความนยม

มลคายตธรรมของสนทรพยทซอสงกวาราคาทน ผซอจะ

บนทกการซอดวยราคาทมอานาจตอรอง

ราคาทนทจายซอสงกวามลคายตธรรมของสนทรพยสทธ  

คาความนยมทคงอยในสมดบญชของผซอจะถอวาไมม

มลคาในการซอ คาความนยมทบนทกเกดจากการซอในปจจบน

เทานน  

 

20

ตวอยางท 1-3 บรษท ก ซอสนทรพยสทธของบรษท ข ในการ

รวมธรกจตามวธซอ งบดลทไดรบการตรวจสอบ ณ วนท 31

ธนวาคม 25x1 มดงน 

บรษท ข จากด

งบแสดงฐานะทางการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 (บาท)

สนทรพย หน สนและทน

สนทรพยหมนเวยน

ลกหน 28,000 หนสนหมนเวยน 5,000

สนคา 40,000 หนก 20,000

สนทรพยหมนเวยน 68,000 รวมหนสน 25,000

สนทรพยไมหมนเวยน

ทดน 10,000

อาคาร -สทธ 40,000 สวนของผถอหน

อปกรณ-สทธ 20,000 หนสามญ หนละ 1 บาท

1,000

สทธบตร-สทธ 15,000 สวนเกนมลคาหน 59,000

คาความนยม

(คงอย) 20,000

กาไรสะสม 88,000

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 105,000 รวมสวนของผถอหน 148,000

รวมสนทรพย 173,000 รวมหนสนและสวนของผถอหน 173,000

21

บรษท ข จากด

งบแสดงฐานะทางการเงน

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1

สนทรพย ราคา

ตามบญช

มลคา

ยตธรรม

หนสนและทน ราคา

ตามบญช

มลคา

ยตธรรม

สนทรพยหมนเวยน

ลกหน 28,000 28,000 หนสนหมนเวยน 5,000 5,000

สนคาคงเหลอ 40,000 45,000 หนก 20,000 21,000

รวมสนทรพย

หมนเวยน

68,000

73,000 รวมหนสน 25,000 26,000

สนทรพยไมหมนเวยน

ทดน 10,000 50,000

อาคาร (สทธ) 40,000 80,000

อปกรณ (สทธ) 20,000 50,000

สทธบตร (สทธ) 15,000 30,000

ลขสทธตราสนคา - 40,000

คาความนยม

(มอยกอน)

20,000

รวมสนทรพยไม

หมนเวยน

105,000

250,000

มลคาสนทรพยสทธ

รวมสนทรพย 173,000 323,000 (สนทรพย-หนสน) 148,000 297,000

การบนทกรายการซอ

หากบรษท ก ตกลงทจะจายซอบรษท ข ในราคา 350,000

บาทเปนเงนสด และจายเงนสดอก 10,000 บาทใหแก

ทนายความและนกบญชสาหรบคาใชจายในการซอธรกจ

22

ลกหน 28,000

สนคาคงเหลอ 45,000

ทดน 50,000

อาคาร 80,000

อปกรณ 50,000

สทธบตร 30,000

ลขสทธตราสนคา

คาใชจายในการรวมธรกจ

40,000

10,000

คาความนยม (จากการซอในปจจบน) 53,000

หนสนหมนเวยน 5,000

หนก 20,000

สวนเกนมลคาหนก 1,000

เงนสด (สาหรบคาใชจายทางตรง) 10,000

เงนสด (จายใหบรษท ข) 350,000

บนทกการจายซอบรษท ข ดวยเงนสดและรบโอนสนทรพยและหนสน

ตางๆ ตามมลคายตธรรม และบนทกสวนเกนไวในบญชคาความนยม

หากผซอจายชาระดวยการออกหนสามญเพมเตมแทนการ

จายดวยเงนสด การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป มดงน

23

ลกหน 28,000

สนคาคงเหลอ 45,000

ทดน 50,000

อาคาร 80,000

อปกรณ 50,000

สทธบตร 30,000

ลขสทธตราสนคา

คาใชจายในการรวมธรกจ

40,000

10,000

คาความนยม (จากการซอในปจจบน) 53,000

หนสนหมนเวยน 5,000

หนก 20,000

สวนเกนมลคาหนก 1,000

เงนสด (สาหรบคาใชจายทางตรง) 10,000

หนสามญ (7,000 หน@ 1 บาท) 7,000

สวนเกนมลคาหนสามญ (350,000-7,000) 343,000

สวนเกนมลคาหนสามญ 5,000

เงนสด 5,000

บนทกคาใชจายในการออกหนสามญ

การบนทกการขายธรกจโดยผขาย

ผขายบนทกการลดลงของสนทรพยสทธในราคาตามบญช สวน

ของเงนทไดรบจากการขาย (350,000 บาท) ทสงกวาผลรวมของ

ราคาตามบญชของสนทรพยสทธ (สนทรพย 173,000 บาท - หนสน

25,000 บาท) จะถกบนทกเปนกาไรจากการขาย บรษท ข จะบนทก

รายการในสมดรายวนทวไป ดงน

24

เงนลงทนในหนของบรษท ข 350,000

หนสนหมนเวยน 5,000

หนก 20,000

ลกหน 28,000

สนคาคงเหลอ 40,000

ทดน 10,000

อาคาร (สทธ) 40,000

อปกรณ (สทธ) 20,000

สทธบตร (สทธ) 15,000

คาความนยม (ทมอยเดม) 20,000

กาไรจากการขายธรกจ 202,000

บนทกการขายกจการใหกบบรษท ก พรอมทงปดบญช

สนทรพยและหนสน

มลคายตธรรมของสนทรพยสทธสงกวาราคาทนทจายซอ

การซอธรกจดวยราคาท ผ ซอมอานาจตอรอง (Bargain

purchase) เกดขนเมอราคาจายซอตากวามลคายตธรรมของ

สนทรพยสทธทซอ หากบรษท ก จายซอบรษท ข ในราคาตากวา

297,000 บาท (สนทรพย 323,000 บาทหกดวยหนสน

26,000 บาท) แสดงวาเปนราคาทผซอมอานาจตอรอง ราคาจาย

ซอดงกลาวกอใหเกด “กาไรจากการตอรองราคาซอ” (Gain

from bargain purchase) 

25

มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 3 (ปรบปรง

2552) กลาววา

“ถาสวนไดเสยของผซอในมลคายตธรรมสทธของสนทรพย

หนสนและหนสนทอาจเกดขนทระบไดของผถกซอ สงกวาตนทน

การรวมธรกจ ผซอตองปฏบตตามทกขอดงน

1. ประเมนการระบและการวดมลคาสนทรพย หนสนและ

หนสนทอาจเกดขนทระบไดของผถกซอใหม รวมทง

ประเมนตนทนในการรวมธรกจใหมดวย

2. รบร สวนเกนทคงเหลอหลงจากประเมนใหมในกาไรหรอขาดทนทนท”

ตวอยางท 1-4 จากตวอยางกอน หากบรษท ก จายซอบรษท ข

ในราคาตางๆ กน แตละกรณ หนมราคาตลาด 50 บาทตอหน

ราคาจายซอสง (Premium price)

เมอบรษท ก จายซอบรษท ข ในราคาสงกวา 297,000

บาท (มลคายตธรรมของสนทรพยสทธ)สนทรพยทงหมดจะถก

โอนมาดวยมลคายตธรรม สวนทเกนจาก 297,000 บาท คอ คา

ความนยม จากตวอยางขางตน ราคาจายซอ 350,000 บาท ทา

ใหเกดคาความนยม 53,000 บาท

26

ราคาตอรอง (Bargain price)

เมอบรษท ก จายซอบรษท ข ในราคานอยกวา 297,000

บาท (มลคายตธรรมของสนทรพยสทธ)

สมมตวาบรษท ก ออกหนสามญ 4,000 หน ซงมมลคา

ยตธรรมหนละ 50 บาท

ราคาทจายซอเทากบ 200,000 บาท ซงเทากบราคาตลาด

4,000 หน ๆ ละ 50 บาท

กาไรจากการตอรองราคาเทากบ 97,000 บาท (200,000

บาท – 297,000 บาท)

บรษท ก จะบนทกในบญชกาไรจากการตอรองราคาซอ

การบนทกรายการซอในสมดรายวนทวไปของบรษท ก มดงน 

ลกหน 28,000

สนคาคงเหลอ 45,000

ทดน 50,000

อาคาร 80,000

อปกรณ 50,000

สทธบตร 30,000

ลขสทธตราสนคา 40,000

คาใชจายในการรวมธรกจ 10,000

หนสนหมนเวยน 5,000

หนก 20,000

27

กาไรจากการตอรองราคาซอ

ตวอยางท 1-5 เมอวนท 1 มกราคม 25x0 บรษทผซอ

(บรษท ก) ไดมาซงสวนไดเสยของบรษทผถกซอ (บรษท ข)

ซงเปนบรษทจากดเปนจานวนรอยละ 80 โดยการแลกเปลยน

กบเงนสด จานวน 150 บาท

เนองจากผถอหนเดมของผถกซอตองการทจะขายเงน

ลงทนในวนทระบไว ดงนน จงไมมเวลาเพยงพอในการหา

ราคาตลาดของผถกซอโดยเสนอขายกบผซอรายอนๆ ทม

ศกยภาพ

สวนเกนมลคาหนก 1,000

เงนสด (สาหรบคาใชจายทางตรง) 10,000

หนสามญ (4,000 หน@ 1 บาท) 4,000  สวนเกนมลคาหนสามญ

(200,000-4,000) 196,000

กาไรจากการตอรองราคาซอ 97,000 บนทกการจายซอบรษท ข ดวยการออกหนสามญและรบ

โอนสนทรพยและหนสนตางๆ ตามมลคายตธรรม และ

บนทกกาไรจากการซอกจการ

28

ผบรหารของผซอวดมลคาเรมแรกของสนทรพยทไดมา

และหน สนทรบมาทระบได ณ วนท ซอตามมาตรฐานการ

รายงานทางการเงน ฉบบท 3 โดยสนทรพยทระบไดมมลคา

เทากบ 250 บาท และหน สนทรบมามมลคาเทากบ 50 บาท

ทงน ผซอไดจางทปรกษาอสระในการประเมนมลคา

ยตธรรมของสวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอซงมอย

รอยละ 20 ไดมลคายตธรรมเทากบ 42 บาท

ตวอยางท 1-6 มลคาของสนทรพยสทธทระบไดของผถกซอ

(200 บาท : คานวณจาก 250-50) ซงมากกวามลคา

ยตธรรมของสงตอบแทนทโอนใหบวกกบมลคายตธรรมของ

สวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอ ดงนนผซอจงสอบ

ทานวธการทใชเพอระบและวดมลคาสนทรพยทไดมาและ

หน สนทรบมา และวธการทใชวดมลคายตธรรมของทงสวน

ของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอและสงตอบแทนทโอนให

ภายหลงการสอบทานผซอพบวา วธการและผลทไดจากการ

วดมลคาเหมาะสมแลว ผซอคานวณกาไรจากการซอสวนได

เสยรอยละ 80 ดงน

29

จานวนของสนทรพยสทธทไดมาทระบได (250-50) 200 ลานบาท

หก: มลคายตธรรมของสงตอบแทนทโอนใหสาหรบ

การซอสวนไดเสยรอยละ 80 ในผถกซอ 150

บวก มลคายตธรรมของสวนผทไมมอานาจ-

ควบคมในผถกซอ 42 192

กาไรจากการตอรองราคาซอในการซอสวนไดเสยรอยละ 8

บรษท ก บนทกรายการในสมดบญช ดงน

สนทรพยทไดรบมาทระบได ..............................250

เงนสด ............................................................ 150

หนสนทรบมา..................................................... 50

กาไรจากการตอรองราคาซอ............................... 8

สวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอ............. 42

ถาผซอเลอกทจะวดมลคาสวนของผทไมมอานาจควบคมในผถกซอ โดยใชวธสดสวนของสนทรพยสทธทระบไดของผถกซอ สวนของผทไมมอานาจควบคมทรบรจะเทากบ 40 บาท (200 บาท x 0.20) กาไรจากการตอรองราคาซอจะเทากบ 10 บาท [200 บาท – (150 บาท 60 + 40 บาท)]

30

สนทรพยไมมตวตนทสามารถระบและรบรเปนรายการ

แยกตางหากได

สนทรพยไมมตวตนทมอายจากดจะถกตดจาหนายตลอด

อายการใหประโยชน กจการตองใชวธเสนตรงในการตดจาหนาย

คาตดจาหนายในแตละงวดตองรบร เปนคาใชจายในงบกาไรหรอ

ขาดทน

ตวอยางของผลกระทบในอนาคต

ณ วนท ซอ กจการตองกาหนดวธการตดจาหนายสาหรบ

สนทรพยและหนสนทงหมดทไดรบมา สมมตวาบรษท ก ใช

นโยบายตอไปนสาหรบการตดจาหนายสนทรพยและหนสนท

ไดมาจากการซอบรษท ข

บญช มลคาทรบโอน การตดจาหนาย จานวนทตด

จาหนาย

ลกหน 28,000 บาท ไมม บาท

สนคาคงเหลอ 45,000 ขายระหวางปแรก 45,000

ทดน 50,000 ไมตดจาหนาย

อาคาร 80,000 มลคาซาก 0 บาท อาย 20

ป วธเสนตรง

4,000

อปกรณ 50,000 มลคาซาก 10,000 บาท

อาย 5 ป วธเสนตรง

8,000

สทธบตร 30,000 ไมมมลคาซาก อายการใช

ประโยชน 4 ป วธเสนตรง

7,500

31

ลขสทธตราสนคา 40,000 ไมมมลคาซาก อายการใช

ประโยชน 10 ป วธ

เสนตรง

4,000

คาความนยม 63,000 ไมตดจาหนาย (แต

ทดสอบการดอยคา)

หนสนหมนเวยน (5,000) ไมม

หนก (21,000) สวนเกน 1,000 บาท ตด

จาหนายภายใน 5 ป ดวย

วธเสนตรง ซงจะนาไปลด

ดอกเบยจาย

(200)

สนทรพยสทธท

ไดมา

360,000

บรษท ก จากด

งบกาไรขาดทนเบดเสรจโดยประมาณ

ปรบปรงเพอแสดงผลกระทบจากการซอบรษท ข (บาท)

รายไดจากการขาย 350,000

หก: ตนทนสนคาขาย (รวมสนคา 45,000 บาทของบรษท ข) 130,000

กาไรขนตน 220,000

คาใชจายในการขาย (รวมลขสทธตดจาหนาย 4,000 บาท) 44,000

คาใชจายในการบรหาร 63,000

คาเสอมราคา-อาคาร

(รวมคาเสอมราคาอาคารบรษท ข 4,000 บาท)

25,000

คาเสอมราคา-อปกรณ

(รวมคาเสอมราคาอปกรณบรษท ข 8,000 บาท)

18,000

สทธบตรตดจาหนาย (ของบรษท ข) 7,500

รวมคาใชจายในการดาเนนงาน 157,500

กาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนได 62,500

หก: ดอกเบยจาย (หก สวนเกนตดจาหนาย 200 บาท) 9,800

กาไรกอนภาษ 52,700

ประมาณการภาษ (40%) (21,080)

กาไรสทธ  31,620

32

การดอยคาของคาความนยม

เมอผซอไมตองตดจาหนายคาความนยม แตทดสอบการ

ดอยคา ผซอมขอควรคานง 5 ประการ ดงน

1. ปนสวนคาความนยมไปยงหนวยงานท เสนอรายงาน

(หนวยสนทรพยททาใหเกดเงนสด) หากผซอมหนวยงาน

ทนาเสนอรายงานมากกวาหนงหนวยงาน

2. จดทาแผนการวดมลคาหนวยงานทเสนอรายงานภายในหนงปนบแตซอกจการ

3. ทดสอบการดอยคาเปนประจาทกป อาจทาในชวงใดของ

ปกได แตตองเปนชวงเวลาเดยวกนในแตละป

4. กาหนดวธการวดการดอยคาหากมการดอยคาเกดขน โดย

เปรยบเทยบมลคาตามบญชของหนวยสนทรพยซงรวมคา

ความนยมกบมลคาทคาดวาจะได รบคนของหนวย

สนทรพยนน

5. กจการตองรบรผลขาดทนจากการดอยคา หากมลคาตามบญชมากกวามากกวามลคาทคาดวาจะไดรบคน

การปนสวนคาความนยมใหแกหนวยงานทเสนอรายงาน

ผซอมกมหนวยงานทเสนอรายงานมากกวาหนงหนวย หากผ

ซอตองจดทางบการเงนแยกตามสวนงาน สนทรพยและหนสน

ทงหมดทเกดจากการซอจะถกปนสวนไปยงหนวยงานทเกยวของ 

33

ตวอยางท 1-7 จากตวอยางกอน บรษท ก ซอ บรษท ข ซง

เปนการซอหนวยดาเนนงานหนงหนวย

ขนตอนในการวดมลคาหนวยงานทเสนอรายงาน มดงน

ก. กาหนดวธการวดมลคาและประมาณมลคายตธรรม(มล

คาทคาดวาจะไดรบคน)ของสนทรพยทระบได คาความนยม และ

หนสนทงหมดของหนวยงานทเสนอรายงาน 

ณ วนซอ มลคาสนทรพยทระบได หนสนและคาความนยม

มดงน สนทรพย ขอเสนอแนะ วธวดมลคา มลคายตธรรม

สนคา ตนทนเปลยนแทน ราคาตลาดเปลยนแทนสาหรบ

สนคาประเภทเดยวกน

45,000 บาท 

ลกหน บนทกจานวนทปรบ

ดวยประมาณการหน

สงสยจะสญ

ตารางแสดงลกหนตามอาย 28,000

ทดน มลคาตอไร 5 ไร ราคาไรละ 10,000 บาท 50,000

อาคาร อตราคาเชาทเปนไปได ประมาณคาเชาปละ 20,000 บาท

เปนเวลา 20 ป คดลดทอตรา

ผลตอบแทน 14% สาหรบ

สนทรพยประเภทเดยวกน มลคา

ปจจบนเทากบ 132,463 บาท หก

ดวยทดน 50,000 บาท

80,000

อปกรณ  ตนทนเปลยนแทนท

สามารถประมาณได

ตนทนในการซออปกรณ

โดยประมาณสาหรบอปกรณทม

กาลงผลตเหมอนกน

50,000

34

สนทรพย ขอเสนอแนะ วธวดมลคา มลคายตธรรม

สทธบตร ผขายบนทกบญชหากม

ตนทนตามกฎหมาย

และมมลคาในอนาคต

อยางมสาระสาคญ

บวกดวยกาไรทอาจเกดขนจาก

สทธบตรปละ 11,600 บาท เปน

เวลา 4 ป คดลดดวยอตรา

ผลตอบแทนของเงนลงทนทม

ความเสยงเทากน 20% ตอป

มลคาปจจบนเทากบ 30,029 บาท

30,000

ลขสทธ

ตราสนคา

ผขายไมจดบนทก มลคาขายโดยประมาณ 40,000

หนสน

หมนเวยน

บนทกตามจานวนทเปน

หน

มลคาทจดบนทก (5,000)

หนก  อตราดอกเบยหนกท

กาหนดสงกวาอตรา

ดอกเบยทองตลาด

คดลดดวยอตราดอกเบยทองตลาด (21,000)

สนทรพยสทธทระบได ณ มลคา

ยตธรรม 

297,000

ราคาทจายซอ 360,000

คาความ

นยม เชอวามอยบนพนฐาน

ของความมชอเสยงและ

ลกคาประจา

คานวณจากราคาทจายซอ 63,000

ข. วดมลคายตธรรมของหนวยงานทเสนอรายงานและ

รปแบบทใชในการวดมลคา

หากหนวยงานทเสนอรายงานขายหนในตลาดหลกทรพย

มลคายตธรรมของหนวยงานทเสนอรายงานอาจวดคาไดจาก

มลคาตลาดสะสม (Market capitalization)

35

วธทใชในการประมาณมลคายตธรรมคอการคานวณมลคา

ปจจบนของกระแสเงนสดในอนาคตของหนวยงาน

ตวอยางการคานวณมลคายตธรรมของหนวยงาน ซงมขอ

สมมตดงน 1. หนวยงานทเสนอรายงานตองจดเตรยมกระแสเงนสดจากการดาเนนงาน สทธหลงภาษ 40,000 บาท ระหวางงวด

ทรายงานในอนาคต

2. กระแสเงนสดจากการดาเนนงานจะเพมข นในอตราปละ 10% เปนเวลา 4 ป หลงจากนนจะคงทตอไปอก 15 ป

3. กระแสเงนสดทประมาณข นจะถกปรบปรงดวยรายจายลงทนท ตองใชในการรกษาสวนแบงตลาดและดารง

ความสามารถในการผลต

4. กระแสเงนสดหมายถงเงนสดสทธจากการดาเนนงานหกดวยรายจายลงทน โดยคดลดดวยอตราผลตอบแทนหลง

ภาษ 12% ซงเปนอตราทเหมาะสมสาหรบการลงทนใน

ลกษณะน

5. ประมาณมลคาซาก (สทธหลงภาษจากผลกาไรหรอ

ขาดทน) 75,000 บาท ณ สนปท 20

ตารางกระแสเงนสดสทธ มดงน 

 

 

36

ป กระแสเงนสด

สทธจากการ

ดาเนนงานหลง

ภาษ

รายจายลงทน มลคา

คงเหลอ

กระแสเงนสด

สทธ

1  40,000 บาท บาท บาท 40,000 บาท

2 44,000 44,000

3 48,400 48,400

4 53,240 53,240

5 58,564 (25,000) 33,564

6 58,564 58,564

7 58,564 58,564

8 58,564 58,564

9  58,564 58,564

10 58,564 (30,000) 28,564

 

11  58,564 58,564

12 58,564 58,564

13 58,564 58,564

14 58,564 58,564

15 58,564 (35,000) 23,564

16 58,564 58,564

17 58,564 58,564

18 58,564 58,564

19 58,564 58,564

20 58,564 75,000 133,564

มลคาปจจบนสทธ ณ อตราดอกเบย 12% ตอป 376,173

37

ค. เปรยบเทยบมลคายตธรรมหรอมลคาปจจบนของ

หนวยงานทเสนอรายงานกบ มลคาทปนสวนใหกบสนทรพยสทธ

ทระบไดบวกคาความนยม 

มลคายตธรรมโดยประมาณของหนวยงานทเสนอรายงาน 376,173 บาท

มลคายตธรรมของสนทรพยสทธทระบไดบวกคาความนยม 360,000

สวนเกนของมลคายตธรรมของหนวยงานทสงกวาสนทรพยสทธ 16,173

สวนเกนของมลคายตธรรมของหนวยงานทสงกวามลคา

ยตธรรมของสนทรพยสทธแสดงใหเหนวาราคาจายซอ เหมาะสม

และตากวาราคาจายซอสงสดตามทฤษฎ  

ทดสอบการดอยคาอยางสมาเสมอ

กจการควรทดสอบการดอยคาของคาความนยมทกป การ

ทดสอบไมจาเปนตองทา ณ วนส นป กจการอาจกาหนดตาราง

ทดสอบการดอยคาระหวางป 

กจการไมจาเปนตองทดสอบการดอยคา หากเขาเกณฑ

ตอไปน 

สนทรพยและหนสนของหนวยงานไมเปลยนแปลงอยางมนยสาคญตงแตการวดมลคาครงลาสด

38

มลคายตธรรมของหนวยงานทวดมลคาครงลาสดสงกวามลคาตามบญชมาก ดงนนจงไมนาเปนไปไดท มลคา

ยตธรรมของหนวยงานจะตากวามลคาตามบญช

ไมมเหตการณใดเกดข นนบแตการวดมลคาครงลาสดทเปนเครองบงชวามลคายตธรรมของหนวยงานจะลดลงตา

กวามลคาตามบญช

ผลขาดทนจากการดอยคา

คาความนยมจะดอยคาหากมลคายตธรรมของหนวยงานท

เสนอรายงานต ากวามลคาตามบญชของสนทรพยสทธของ

หนวยงานทเสนอรายงาน (รวมคาความนยม) จากตวอยางของ

บรษท ข สมมตวาตอไปนเปนการประเมนมลคา ณ สนปแรก 

มลคายตธรรมโดยประมาณของหนวยงานทเสนอรายงาน (วเคราะห

จากกระแสเงนสดในอนาคต (อตราคดลด 12% ตอป) 320,000 บาท

มลคาตามบญชสทธของหนวยงาน

(รวมคาความนยม) 345,000 บาท 

 

เนองจากมลคาตามบญชสทธของหนวยงานทเสนอรายงาน

สงกวามลคายตธรรม แสดงวา คาความนยมเกดการดอยคา

39

การคานวณผลขาดทนจากการดอยคา

การทดสอบขางตนบงชวามการดอยคาเกดข นกบคาความ

นยม ดงนนกจการตองคานวณผลขาดทนจากการดอยคา ดงน

ผลขาดทนจากการดอยคาของคาความนยม = มลคาตามบญชของหนวยสนทรพย หกดวย

มลคาทคาดวาจะไดรบคนของหนวยสนทรพย

การคานวณผลขาดทนจากการดอยคา ทาไดดงน

มลคายตธรรมโดยประมาณของหนวยงานทเสนอรายงาน (วเคราะห

จากกระแสเงนสดในอนาคต (อตราคดลด 12% ตอป)

320,000 บาท

หก: มลคายตธรรมของสนทรพยสทธ ณ วนทวดมลคา

(ไมรวมคาความนยม) 

285,000

คาความนยมทควรเปน 35,000

คาความนยมทอยในสมดบญช 63,000

ประมาณการผลขาดทนจากการดอยคาของคาความนยม (28,000)

การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป มดงน

ผลขาดทนจากการดอยคา-คาความนยม 28,000

คาเผอการดอยคาสะสม-คาความนยม 28,000

บนทกผลขาดทนจากการดอยคาของคาความนยม

40

ขาดทนจากการดอยคาของคาความนยมจะถกนาไปแสดงเปนรายการแยกตางหากในสวนของคาใชจายดาเนนงาน

หลงจากรบร คาความนยมเรมแรกแลว ผซอตองวดคาความนยมดวยราคาทนหกคาเผอการดอยคาสะสม

เมอกจการลดมลคาความนยมลงแลว กจการไมสามารถปรบคาความนยมใหมมลคาสงขนไดอก

การเปดเผยขอมล 

ผ ซอตองเปดเผยขอมลเพอใหผใชงบการเงนสามารถ

ประเมนลกษณะและผลกระทบทางการเงนจากการรวมธรกจท

เกดขน ผซอตองเปดเผยขอมลตอไปนในงบการเงนสาหรบงวดท

การรวมธรกจเกดขน 

1. รายชอและคาอธบายของแตละธรกจทมารวมกน

2. วธปฏบตทางบญชสาหรบการรวมธรกจ

3. วนทการรวมธรกจมผลตอการปฏบตทางบญช

4. การดาเนนงานบางสวนทตดสนใจจะยกเลกเนองจากการรวมธรกจ