บทที่ 5 กําไรระหว ่างบริษทในสัินคาคงเหล้ ือlms.mju.ac.th › courses › 345 › locker › Chap 05-2555.pdf ·

บทท 5 กาไรระหวางบรษทในสนคาคงเหลอ

รายการสนคาคงเหลอระหวางบรษท

การขายสนคาระหวางบรษทในเครอ

สนคาคงเหลอแบบสนงวด (Periodic inventory system)

สนคาคงเหลอแบบตอเนอง (Perpetual inventory system)

การตดรายการซอและขายระหวางบรษท

รายการขายและซอทเกดขนระหวางบรษทในเครอจะตองถก

ตดออกไปในการจดทางบการเงนรวม เพอรายงานยอดขายและ

ซอ (หรอตนทนสนคาขาย) สาหรบยอดทซอมาและขายใหกบ

บคคลภายนอกเทานน

ระบบสนคาคงเหลอแบบสนงวด รายการตดบญชใน

กระดาษทาการสาหรบการซอขายระหวางกนจะเดบต

บญชขายและเครดตบญชซอ

ระบบสนคาคงเหลอแบบตอเนอง รายการตดบญชใน

กระดาษทาการ จะเดบตบญชขายและเครดตบญชตนทน

สนคาขาย

2

ตวอยางท 5-1 การบนทกรายการเกยวกบสนคาในสมดรายวน

ของบรษท ก และบรษท ข มดงน

บรษท ก บรษท ข

สนคาคงเหลอ 20,000 สนคาคงเหลอ 24,000

เจาหน 20,000 เจาหน-บรษท ก 24,000

บนทกการซอสนคาจากบคคลภายนอก บนทกการซอสนคาจากบรษท ก

ลกหน-บรษท ข 24,000 ลกหน 30,000

ขาย 24,000 ขาย 30,000

บนทกการขายสนคาใหกบบรษท ข บนทกการขายสนคาใหบคคลภายนอก

ตนทนสนคาขาย 20,000 ตนทนสนคาขาย 24,000


บนทกตนทนสนคาทขายใหบรษท ข บนทกตนทนสนคาทขายใหลกคา

สนป 25x1 ยอดขายรวมและตนทนสนคาขายรวมของทง

สองบรษทจะสงไป 24,000 บาท ยอดทสงไปนจะตองตดออก

จากกระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวม ดงน

บรษท ก

บรษท ข

100%

ปรบปรงและตดบญช งบรวม

เดบต เครดต

ขาย 24,000 30,000 (1) 24,000 30,000

ตนทนสนคาขาย 20,000 24,000 (1) 24,000 20,000

กาไรขนตน 4,000 6,000 10,000

การตดกาไรทยงไมเกดขนในสนคาคงเหลอปลายงวด

3

กาไรจากการขายระหวางบรษทในเครอทงหมด ถอเปนกาไร

ของกจการรวมในงวดทขายสนคาใหกบหนวยงานภายนอก แตถา

สนคายงไมไดขายออกไป กาไรหรอขาดทนทเกดข นจากการขาย

ระหวางบรษทจะยงไมมการรบร และจะตองตดผลกาไรหรอ

ขาดทนนออกไปในการจดทางบการเงนรวม

ตวอยางท 5-2 ระหวางป 25x2 บรษท ก ขายสนคาทมราคา

ทน 30,000 บาท ใหกบบรษท ข ในราคา 36,000 บาท และ

บรษท ข ขายสนคาราคาทน 30,000 บาท ใหกบลกคาในราคา

37,500 บาท การบนทกรายการเกยวกบสนคาคงเหลอ ระหวาง

ป 25x2 ในสมดบญชของบรษท ก และบรษท ข มดงน

4

สมดบญชของบรษท ก สมดบญชของบรษท ข



บนทกการซอสนคาเปนเงนเชอ บนทกการซอสนคาจากบรษท ก


ขาย 36,000 ขาย 37,500

บนทกการขายสนคาใหกบบรษท ข บนทกการขายสนคาใหกบลกคา



บนทกตนทนสนคาทขายใหบรษท ข บนทกตนทนสนคาทขายใหลกคา

สนคาคงเหลอระหวางบรษททงสองสามารถวเคราะหไดดงน

งบกาไรขาดทนเบดเสรจรวม

รายการระหวางบรษท

ตนทนสนคา

ขายของบรษท

ก

กาไรขนตน

ของบรษท

ก

ราคาโอน กาไรขนตน

ของบรษท

ข

ราคาขายของ

บรษท ข

สนคาท โอนมาและ

ขายในป 25x2 25,000 5,000 30,000 7,500 37,500

สนคาป 25x2 5,000 1,000 6,000 - -

รวม 30,000 6,000 36,000 7,500 37,500

รายการปรบปรงในกระดาษทาการ ในแงของกจการรวม

รายการทเกดข นระหวางบรษทสาหรบสนคาราคาทน 30,000

บาท ถกพจารณาดงน

5

ถอวาถกโอนระหวางบรษทซงสนคา 25,000 บาท (5/6)

ถกขายใหกบหนวยงานภายนอกไปในราคา 37,500 บาท

สนคาอก 5,000 บาท (1/6) เหลออยเปนสนคาคงเหลอ

ปลายป

กจการรวมจะรบรกาไรขนตน 12,500 บาท

รายการตดบญชในกระดาษทาการจะมดงน




งบกา ไ รขาด ทน

เบดเสรจเบดเสรจ

ขาย 36,000 37,500 (1) 36,000 37,500

ตนทนสนคาขาย 30,000 30,000 (2) 1,000 (1) 36,000 25,000

กาไรขนตน 6,000 7,500 12,500

งบแสดงฐานะทาง

การเงน

สนคาคงเหลอ 6,000 (2) 1,000 5,000

การตดรายการซอและขายในรปของสมดรายวน

(1) ขาย 36,000

ตนทนสนคาขาย 36,000

(2) ตนทนสนคาขาย 1,000

สนคาคงเหลอ 1,000

6

วธสวนไดเสย ในวนท 31 ธนวาคม 25x2 บรษท ก จะลดสวนแบง

กาไรจากบรษท ข ลงดวยกาไรทยงไมรบร ในสนคาคงเหลอปลายงวด

1,000 บาท และลดบญชเงนลงทนในบรษท ข ลง 1,000 บาท

การรบรกาไรทยงไมเกดขนในสนคาคงเหลอตนงวด

กาไรในสนคาคงเหลอปลายงวดจะถอวาเปนกาไรของกจการ

รวมกตอเมอสนคาไดขายใหกบหนวยงานภายนอก

ตวอยางท 5-3 ระหวางป 25x3 บรษท ก ขายสนคาทมราคาทน

40,000 บาท ใหกบบรษท ข ในราคา 48,000 บาท และบรษท

ข กไดขาย 75% ของสนคาดงกลาวไปในราคา 45,000 บาท

บรษท ข ขายสนคาคงเหลอตนงวดทมราคาโอน 6,000 บาท

ใหกบลกคาในราคา 7,500 บาท การบนทกในสมดรายวน

เกยวกบการโอนสนคาระหวางบรษท มดงน




บนทกการซอสนคาเปนเงนเชอ บนทกการซอสนคาจากบรษท ก


ขาย 48,000 ขาย 52,500

บนทกการขายสนคาใหกบบรษท ข บนทกการขายสนคา 45,000 บาท และ 7,500

บาท ใหกบลกคา



บนทกตนทนสนคาทขายใหบรษท ข บนทกตนทนสนคาขาย (48,000 บาท75%)

และ 6,000 บาท จากสนคาคงเหลอตนงวด

7

รายละเอยดของสนคาคงเหลอระหวางบรษททงสองสามารถ

วเคราะหไดดงน


รายการระหวางบรษท

ตนทนสนคาขาย

ของบรษท ก

กาไรขนตน

ของบรษท ก

ราคาโอน กาไรขนตน

ของบรษท ข

ราคาขายของบรษท

ข

สนคาทโอนมาในป

25x2 และขายในป

25x3 5,000 1,000 6,000 1,500 7,500

สนคาทโอนมาและขาย

ในป 25x3 30,000 6,000 36,000 9,000 45,000

สนคาคงเหลอป 25x3 10,000 2,000 12,000 - -

รวม 45,000 9,000 54,000 10,500 52,500

รายการตดบญชในการดาษทาการ จะมดงน




งบกาไรขาดทน

เบดเสรจ

ขาย 48,000 52,500 (1) 48,000 52,500

ตนทนสนคาขาย 40,000 42,000 (3) 2,000 (1) 36,000 35,000

(2) 1,000

กาไรขนตน 8,000 10,500 17,500

งบแสดงฐานะ

ทางการเงน

สนคาคงเหลอ 12,000 (3) 2,000 10,000

เงนลงทนในบ. ข (2) 1,000

8

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ แสดงในรป

ของสมดรายวนไดดงน

(1) ขาย 48,000


ตดรายการซอและขายระหวางบรษท

(2) เงนลงทนในบรษท ข 1,000

ตนทนสนคาทขาย 1,000

รบรกาไรในสนคาคงเหลอตนงวด



ตดกาไรในสนคาคงเหลอปลายงวด

การขายสนคาแบบ Downstream และ Upstream

การขายสนคาระหวางบรษทในเครอในลกษณะทบรษทใหญ

ขายสนคาใหกบบรษทยอย จะเรยกวา Downstream Sale สวน

การขายสนคาในลกษณะทบรษทยอยขายสนคาใหบรษทใหญ จะ

เรยกวา Upstream Sale และถาหากบรษทยอยขายสนคาใหกบ

บรษทยอยดวยกนเอง จะเรยกการขายลกษณะนวา Horizontal

Sale

9

ผลกระทบของการขายสนคาแบบ Downstream และ

Upstream ทมตอการคานวณกาไรสทธ

ตวอยางท 5-4 สมมตวาบรษท ก มสวนไดเสย 80% ในบรษท

ข กาไรสทธของบรษท ก และ บรษท ข สาหรบป 25x5 มดงน


ขาย 600,000 300,000

ตนทนสนคาขาย 300,000 180,000

กาไรขนตน 300,000 120,000

คาใชจาย 100,000 70,000

กาไรสทธของบรษท ก 200,000

กาไรสทธของบรษท ข 50,000

การคานวณกาไรของสวนไดเสยทไมมอานาจควบคม ถาบรษท

ก เปนผขายสนคาในบรษท ข (Downstream) กาไรในสนคา

คงเหลอ 20,000 บาท นจะปรากฏอยในบญชขายและตนทน

สนคาขายของบรษท ก สวนกาไรสทธของบรษท ข 50,000 บาท

จะถอวาเปนกาไรทเกดขนแลว

NCI. ในกาไรสทธ =กาไรสทธของบรษท ข 50,000 บาท20% = 10,000

10

ถาบรษท ข เปนผขายสนคาใหบรษท ก (Upstream)

NCI. ในกาไรสทธ = (กาไรสทธของบรษท ข 50,000 บาท – กาไรในสนคา

คงเหลอ 20,000 บาท) 20% = 6,000 บาท

หากการขายสนคาเปนแบบ Upstream และบรษทใหญม

สนคาท ซอจากบรษทยอยคงเหลออยทงตนงวดและปลายงวด

การคานวณสวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธ จะเปน

ดงน

NCI. ในกาไรสทธ = (กาไรสทธของบรษทยอย - กาไรในสนคาปลายงวด +

กาไรในสนคาตนงวด) อตราสวนไดเสยของ NCI.

การคานวณกาไรสทธรวม

บรษท ก และบรษทยอย ข


สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x5 หนวย:บาท

Downstream Upstream

ขาย (900,000 – 100,000) 800,000 800,000

ตนทนขาย (480,000 + 20,000 – 100,000) 400,000 400,000

กาไรขนตน 400,000 400,000

คาใชจาย (100,000 + 70,000) 170,000 170,000

กาไรสทธทเกดขนแลว 230,000 230,000

หก : สวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธ 10,000 6,000

กาไรสทธรวม 220,000 224,000

11

ถาเปนการขายแบบ Upstream จะนาเฉพาะสวนของบรษท

ใหญเทานนไปหกออกจากสวนแบงกาไรจากการลงทนในบรษท

ยอย ซงแสดงการคานวณไดดงน (หนวย:บาท)

Downstream Upstream

กาไรสทธของบรษท ก 200,000 200,000

บวก : สวนแบงกาไรจากบรษท ข

Downstream

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข หกดวย

กาไรในสนคา (50,000 80%) – 20,000

20,000

Upstream

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข

(50,000 – 20,000) 80% 24,000

กาไรสทธของบรษท ก (กาไรสทธรวม) 220,000 224,000

กาไรในสนคาคงเหลอเมอบรษทใหญขายสนคาใหบรษทยอย

(Downstream Sales)

ถาบรษทใหญใชวธสวนไดเสยในการบนทกบญชโดย

เดบต บญชสวนแบงกาไรจากบรษทยอย xx

เครดต บญชเงนลงทนในบรษทยอย xx

งบการเงนรวม

เดบต ตนทนสนคาขาย xx

เครดต สนคาคงเหลอ xx

12

การเลอนการรบรกาไรระหวางบรษทในงวดทมการขาย

ระหวางกน

ตวอยางท 5-5 สมมตวาบรษท ก เปนเจาของ 90% ในหนทม

สทธออกเสยงของบรษท ข งบกาไรขาดทนเบดเสรจของบรษททง

สอง สาหรบป 25x7 มดงน (หนวย:บาท)


ขาย 100,000 50,000


กาไรขนตน 40,000 15,000

คาใชจาย 15,000 5,000

กาไรจากการดาเนนงาน 25,000 10,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 9,000 -

กาไรสทธ 34,000 10,000

บรษท ก จะบนทกสวนแบงกาไรจากบรษทยอยและเลอน

การรบรกาไรทอยในสนคาคงเหลอของบรษท ข ดงน

เงนลงทนในบรษท ข 9,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 9,000

บนทกผลกาไรจากบรษทยอย



บนทกการตดกาไรในสนคาคงเหลอทขายใหบรษท ข

13


กระดาษทาการ (บางสวน)

สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x7 หนวย:บาท

บรษท ก

บรษท

ข

90%

ปรบปรงและตดบญช

งบรวม เดบต เครดต

งบกาไรขาดทนเบดเสรจ

ขาย 100,000 50,000 (1) 15,000 135,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 6,500 (3) 6,500

รวม 106,500 50,000 135,000

ตนทนสนคาขาย 60,000 35,000 (2) 2,500 (1) 15,000 82,500

คาใชจายอน 15,000 5,000 20,000

รวม 75,000 40,000 102,500

กาไรสทธ 31,500 10,000 32,500

NCI. (10,00010%) (1,000)

สวนไดเสยทมอานาจ

ควบคม

31,500

10,000

31,500


การเงน

สนคาคงเหลอ 7,500 (2) 2,500 5,000

เงนลงทนในบรษท ข (3) 6,500

(1) ตดบญชซอขายระหวางบรษท

(2) ตดกาไรในสนคาคงเหลอปลายงวด

(3) ตดบญชสวนแบงกาไรจากบรษท ข และปรบปรงบญชเงน

ลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนท 1 มกราคม 25x7

14

การรบรกาไรระหวางบรษทจากการขายสนคาใหภายนอก

บรษท ข ขายสนคาท ซอจากบรษท ก ในระหวางป 25x7

ออกไปทงหมดในป 25x8 และไมมรายการคาระหวางบรษท ก

และบรษท ข เกดขนในป 25x8

งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบป 25x8 กอนกาไรในสนคา

คงเหลอตนงวดของบรษท ข จานวน 2,500 บาท มดงน


ขาย 120,000 60,000


กาไรขนตน 40,000 20,000

คาใชจาย 20,000 5,000

กาไรจากการดาเนนงาน 20,000 15,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 13,500 -

กาไรสทธ 33,500 15,000

บรษท ข จะตองมการปรบปรงดงน



บนทกผลกาไรจากบรษทยอย



บนทกกาไรทเกดขนแลวจากการขายใหบรษท ข ในป 25x7

15

บรษท ก และบรษท ข


สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x8 หนวย:บาท






ขาย 120,000 60,000 180,000

ส ว น แ บ ง ก า ไ ร จ า ก

บรษท ข

16,000 (2) 16,000

รวม 136,000 60,000 180,000

ตนทนสนคาขาย 80,000 40,000 (1) 2,500 117,500

คาใชจายอน 20,000 5,000 25,000

รวม 100,000 45,000 142,500

กาไรสทธ 36,000 15,000 37,500

NCI.

(15,00010%)

(1,500)


ควบคม

36,000

15,000

36,000


การเงน

สนคาคงเหลอ

เงนลงทนในบรษท ข (1) 2,500 (2) 16,000

(1) บนทกกาไรในสนคาคงเหลอตนงวดโดยการปรบปรงตนทนสนคาขาย

ใหแสดงตามราคาทน และปรบปรงบญชเงนลงทนในบรษท ข ใหแสดง

ยอดตรงกบสวนของเจาของในบรษทยอย ณ วนตนป

(2) ตดบญชสวนแบงกาไรจากบรษท ข และปรบปรงบญชเงนลงทนใน

บรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนท 1 มกราคม 25x8

16

กาไรในสนคาคงเหลอเมอบรษทยอยขายสนคาใหบรษท

ใหญ (Upstream Sales)

เมอบรษทยอยขายสนคาใหกบบรษทใหญจะทาใหยอดขาย

ตนทนสนคาขาย และกาไรขนตนของบรษทยอยเพมขน แตจะไม

มผลกระทบตอกาไรจากการดาเนนงานของบรษทใหญจนกวา

สนคาจะนาออกขายใหกบหนวยงานภายนอก

การเลอนการรบรกาไรระหวางบรษทในงวดทมการขาย

ระหวางกน

ตวอยางท 5-6 บรษท ก จะบนทกรายการในสมดรายวน ดงน

กรณท 1 กรณท 2

ถาบรษท ก มสวนไดเสยในบรษท ข 100% ถาบรษท ก มสวนไดเสยในบรษท ข 75%

เงนลงทนในบรษท ข 50,000 เงนลงทนในบรษท ข 37,500

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 50,000 สวนแบงกาไรจากบรษท ข 37,500

บนทกสวนไดเสย 100% ในกาไรสทธ

50,000 บาท ของบรษท ข

บนทกสวนไดเสย 75% ในกาไรสทธ 50,000 บาท


สวนแบงกาไรจากบรษท ข 5,000 สวนแบงกาไรจากบรษท ข 3,750

เงนลงทนในบรษท ข 5,000 เงนลงทนในบรษท ข 3,750

ตด 100% ของกาไรในสนคาคงเหลอปลาย

งวดทยงไมเกดขน

ตด 75% ของกาไรในสนคาคงเหลอปลายงวดทยง

ไมเกดขน

หรออาจเลอกบนทกรวมเปนรายการเดยวโดย

เดบตเงนลงทนในบรษท ข และเครดตสวน

แบงกาไรจากบรษท ข เทากบ 45,000 บาท ก

ได [(50,000 – 5,000)100%]

หรออาจเลอกบนทกรายการเดยวโดยเดบตเงน

ลงทนในบรษท ข และเครดตสวนแบงกาไรจาก

บรษท ข เทากบ 33,750 บาท กได [(50,000 –

5,000) 75%]

17



สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x7 (หนวย:บาท)


75%





ขาย 250,000 150,000 (1) 20,000 380,000

สวนแบงกาไรจาก-

บรษท ข

33,750

(3) 33,750

รวม 283,750 150,000 380,000

ตนทนสนคาขาย 100,000 80,000 (2) 5,000 (1) 20,000 165,000

คาใชจายอน 50,000 20,000 70,000

รวม 150,000 100,000 235,000

กาไรสทธ 133,750 50,000 145,000

NCI. (50,000-

5,000) 25%

(11,250)


ควบคม

133,750 50,000 133,750


การเงน

สนคาคงเหลอ 10,000 (2) 5,000 5,000

เงนลงทนในบรษท ข (3) 33,750

(1) ตดรายการซอขายระหวางบรษท

(2) ตดกาไรในสนคาคงเหลอปลายงวด โดยการปรบปรงตนทน

สนคาขายและสนคาคงเหลอใหแสดงตามราคาทน


ลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนตนงวด

18

การรบรกาไรระหวางบรษทจากการขายสนคาใหภายนอก

ผลของกาไรในสนคาคงเหลอตนงวดทมตอกาไรสทธของ

บรษทใหญ และกาไรสทธรวมจะตรงกนขามกบผลของกาไรใน

สนคาคงเหลอปลายงวด

สมมตวาในปตอมา ป 25x8 ไมมรายการคาเกดขนระหวาง

บรษททงสอง บรษท ข รายงานกาไรสทธในป 25x8 60,000

บาท บรษท ก จะบนทกสวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข

ตามวธสวนไดเสย ดงน



บนทกสวนไดเสย 75% ในกาไรสทธของบรษท ข 60,000 บาท



บนทกกาไรในสนคาคงเหลอตนงวด 75% ของ 5,000 บาท

19



สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x8 (หนวย:บาท)

บรษท ก

บรษท ข

75%




ขาย 275,000 160,000 435,000


รวม 323,750 160,000 435,000

ตนทนสนคาขาย 120,000 85,000 (1) 5,000 200,000

คาใชจายอน 60,000 15,000 75,000

รวม 180,000 100,000 275,000

กาไรสทธ 143,750 60,000 160,000

NCI.

(50,000+5,000)25%

(16,250)

สวนไดเสยทมอานาจควบคม 143,750 60,000 143,750


การเงน

เงนลงทนในบรษท ข (1) 3,750 (2) 48,750

กาไรสะสมตนงวด

บรษท ข

(1) 1,250

(1) บนทกกาไรในสนคาคงเหลอตนงวดพรอมทงลดสวนไดเสยของผถอหนสวนนอย


ลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนท 1 มกราคม 25x8

20

ตวอยางกระดาษทาการ–กาไรระหวางบรษทเมอบรษท

ใหญขายสนคาใหบรษทยอย (Downstream Sales)

ตวอยางท 5-7 บรษท ก ซอสวนไดเสย 90% ในบรษท ข โดย

จายชาระเปนเงนสด 945,000 บาท เมอวนท 1 กรกฎาคม

25x1 ณ วนนสนทรพยสทธของบรษท ข ประกอบดวย หนสามญ

1,000,000 บาท และกาไรสะสม 50,000 บาท ราคาทนของเงน

ลงทนในบรษท ข เทากบราคาตามบญช และมลคายตธรรมของ

สวนไดเสยทซอ (1,050,000 บาท 90%)

ขายสนคาใหกบบรษท ข ในป 25x5

(ราคาทน 150,000 บาท)

200,000

บาท

กาไรในสนคาคงเหลอของบรษท ข

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x4

20,000

กาไรในสนคาคงเหลอของบรษท ข

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x5

25,000

บญชเจาหน – บรษท ก ณ วนท 31 ธนวาคม 25x5 100,000

วธสวนไดเสย

บรษท ก บนทกรายการในสมดรายวนสาหรบการลงทนใน

บรษท ข ตามวธสวนไดเสย ดงน

21

เงนสด 90,000




สวนแบงกาไรจากบรษท ข ซงคานวณไดดงน

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข (300,000 90%) 270,000

บวก กาไรในสนคาคงเหลอตนป (31 ธนวาคม 25x4) 20,000

หก กาไรในสนคาคงเหลอปลายป (31 ธนวาคม 25x5) (25,000)

265,000

ตารางท 5-1 วธสวนไดเสย สวนไดเสย 90% Downstream


กระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวม

สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x5 (หนวย: บาท)

บรษท

ก

บรษท

ข




ขาย 10,000,000 3,000,000 (1) 200,000 12,800,000


รวม 10,265,000 3,000,000 12,800,000

ตนทนสนคาขาย 5,500,000 2,000,000 (3) 25,000 (1) 200,000

7,305,000 (2) 20,000

คาใชจายอน 3,500,000 700,000 4,200,00

รวม 9,000,000 2,700,000 11,505,000

กาไรสทธ 1,265,000 300,000 1,295,000

สวนไดเสยทไมมอานาจ

ควบคม

(5) 30,000

(30,000)

กาไรสทธ

1,265,000 300,000 1,265,000

22

งบกาไรสะสม

กาไรสะสม 1 มค.

บรษท ก 1,940,000 1,940,000

บรษท ข 450,000 (6)450,000

กาไรสทธยกมา 1,265,000 300,000 1,265,000

เงนปนผลจาย

บรษท ก (500,000) (500,000)

บรษท ข (100,000) (4) 90,000

(5) 10,000

กาไรสะสม 31 ธค. 2,705,000 650,000 2,705,000

งบแสดงฐานะทางการเงน

เงนสด 300,000 50,000 350,000

ลกหน 700,000 200,000 (7)100,000 800,000

สนคาคงเหลอ 900,000 450,000 (3) 25,000 1,325,000

สนทรพยหมนเวยนอน 640,000 100,000 740,000

โรงงานและอปกรณ 8,000,000 1,200,000 9,200,000

เงนลงทนในบรษท ข 1,460,000 (2) 20,000 (4)175,000

(6)1,305,000

รวมสนทรพย 12,000,000 2,000,000 12,415,000

เจาหน 800,000 150,000 (7)100,000 850,000

หนสนอน 495,000 200,000 695,000

หนสามญ

บรษท ก 8,000,000 8,000,000

บรษท ข 1,000,000 (6)1,000,000

กาไรสะสมยกมา 2,705,000 650,000 2,705,000


ควบคม

1 มค. (6)145,000

31 ธค. (5) 20,000 165,000

รวมหนสนและสวนของผ

ถอหน

12,000,000

2,000,000

12,415,000

* 300,000 0.1

23

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ

(1) ขาย 200,000


ตดรายการซอขายระหวางกน



ปรบปรงสนคาคงเหลอตนงวด



ตดกาไรในสนคาปลายงวด

(4) สวนแบงกาไรจากบรษท ข 265,000

เงนปนผลจาย 90,000


ปรบปรงเงนลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนตนป โดยการตด

บญชสวนแบงกาไรจากบรษท ข และเงนปนผลจาย

(5) สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม-กาไรสทธ 30,000

เงนปนผล-บรษท ข 10,000

สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม 31 ธค. 20,000

บนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธของบรษทยอย

และเงนปนผล

24

(6) หนสามญ – บรษท ข 1,000,000

กาไรสะสมตนป – บรษท ข 450,000

เงนลงทนในบรษท ข 1,305,000

สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม 1 มค. 145,000

ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข และสวนของผถอหนของบรษทยอยและ

บนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคม ณ วนตนงวด

(7) เจาหน 100,000

ลกหน 100,000

ตดบญชเจาหนและบญชลกหนระหวางกน

วธราคาทน

ถาบรษท ก ใชวธราคาทนในการบนทกเงนลงทนในบรษท ข

งบกาไรขาดทนเบดเสรจป 25x5 แสดงบญชเงนปนผลรบ

90,000 บาท บญชเงนลงทนในบรษท ข คงเหลอ 945,000

บาทเทากบจานวนเงนทบรษท ก จายลงทนซอหน

การแปลงเปนวธ Equity (Conversion to equity method)

ตารางท C5-1 แสดงการคานวณเพอแปลงจากวธราคาทน

ใหเปนวธสวนไดเสย ตวเลขทไดจะนาไปใชปรบปรงในกระดาษ

ทาการ ซงแสดงในรปของสมดรายวนทวไป ดงน

25

(1) เงนปนผลรบ 90,000


กาไรสะสม-บรษท ก 340,000


ตดบญชเงนปนผลรบ บนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข ปรบปรง

เงนลงทนใหเปนวธสวนไดเสยและแปลงกาไรสะสมของบรษท ก

ใหเทากบกาไรสะสมรวมตนป

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการทเหลอ จะ

เหมอนกบรายการในตารางท 5-1 ตามวธสวนไดเสย

ตารางท C5-1 แสดงการแปลงวธราคาทนเปนวธสวนไดเสย

(Conversion method) ของบรษท ก และบรษทยอย ข

กาไรสะสม

31 ธค. 25x4

เงนลงทนใน

บรษท ข

สวนแบงกาไร

จากบรษท ข

เงนปนผลรบ

ผลกระทบปกอน

90% ของกาไรทยงไมจดสรรของบรษท ข

จากวนท 1 กค. 25x1 ถงวนท 31 ธค.

25x4 (450,000-50,000) x90%

360,000

360,000

กาไรทยงไมเกดขน

ในสนคา 31 ธค. 25x4

(20,000)

(20,000)

ผลกระทบปน

จดประเภทเงนปนผลรบใหมโดยนาไปลด

เงนลงทน (100,000x90%)

(90,000)

(90,000)

สวนไดเสยในกาไรของ

ป 25x5 (300,000x90%)

270,000

270,000

กาไรในสนคา ณ วนท 31 ธค. 25x4


20,000

20,000

กาไรทยงไมเกดขนในสนคา ณ วนท 31

ธค.25x5 ของบรษท ข

(25,000)

(25,000)

รายการปรบปรงในกระดาษทาการ

เพอแปลงวธราคาทนเปนวธสวนไดเสย

340,000

515,000

265,000

(90,000)

26

วธธรรมเนยมปฏบต (Traditional method)

เมอบรษทใหญใชวธราคาทนในการบนทกการลงทนใน

บรษทยอย การปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการสาหรบงบ

การเงนรวมโดยใชวธธรรมเนยมปฏบตไมจาเปนตองแปลงเปนวธ

สวนไดเสย รายการปรบปรงและตดบญชแสดงอยในกระดาษทา

การตามตารางท T5-1

ตารางท T5-1 วธราคาทน สวนไดเสย 90% Downstream (Traditional

method)



สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x5 หนวย: บาท

บรษท

ก

บรษท

ข (90%)




ขาย 10,000,000 3,000,000 (1) 200,000 12,800,000

เงนปนผลรบ 90,000 (4) 90,000

ตนทนสนคาขาย (5,500,000) (2,000,000) (3) 25,000 (1) 200,000

(7,305,000) (2) 20,000

คาใชจายอน (3,500,000) (700,000) (4,200,000)

สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม

(300,000x10%)

(5) 30,000

(30,000)

กาไรสทธ 1,090,000 300,000 1,265,000



บรษท ก 1,600,000 (2) 20,000 (6) 360,000 1,940,000

บรษท ข 450,000 (7) 450,000

กาไรสทธยกมา 1,090,000 300,000 1,265,000

เงนปนผลจาย

บรษท ก (500,000) (500,000)

บรษท ข (100,000) (4) 90,000

(5) 10,000

กาไรสะสม 31 ธค. 2,190,000 650,000 2,705,000

27

(ตอ) บรษท

ก

บรษท

ข (90%)




เงนสด 300,000 50,000 350,000

ลกหน 700,000 200,000 (8) 100,000 800,000

สนคาคงเหลอ 900,000 450,000 (3) 25,000 1,325,000


โรงงานและอปกรณ 8,000,000 1,200,000 9,200,000

เงนลงทนในบรษท ข 945,000 (6) 360,000 (7) 1,305,000

รวมสนทรพย 11,485,000 2,000,000 12,415,000

เจาหน 800,000 150,000 (8) 100,000 850,000

หนสนอน 495,000 200,000 695,000

หนสามญ

บรษท ก 8,000,000 8,000,000

บรษท ข 1,000,000 (7) 1,000,000

กาไรสะสมยกมา 2,190,000 650,000 2,705,000

สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม

1 มค. (7) 145,000

31 ธค. (5) 20,000 165,000

รวมหนสนและสวนของ

ผถอหน

11,485,000

2,000,000

12,415,000

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ

(1) ขาย 200,000



(2) กาไรสะสมตนป-บรษท ก 20,000


ปรบปรงสนคาคงเหลอตนงวดและกาไรสะสมตนงวดของบรษท ก

สาหรบกาไรทยงไมเกดขนในสนคาตนงวด



ตดกาไรในสนคาปลายงวด

28



ตดเงนปนผลรบกบ 90% ของเงนปน

ผลจายบรษท ข




บนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธของบรษทยอยและ

เงนปนผล


กาไรสะสมตนป – บรษท ก 360,000

ปรบเพมกาไรสะสมตนปของบรษท ก ดวยสวนไดเสยในกาไรสะสมของ

บรษท ข ทเพมขนจากวนซอหนถงตนปททางบ

(7) หนสามญ – บรษท ข 1,000,000

กาไรสะสมตนป – บรษท ข 450,000

เงนลงทนในบรษท ข 1,305,000


ตดบญชเงนลงทนกบยอดคงเหลอของบญชทน

(8) เจาหน 100,000

ลกหน 100,000


29

ตวอยางกระดาษทาการ–กาไรระหวางบรษทเมอบรษท

ยอยขายสนคาใหบรษทใหญ (Upstream Sales)

ตวอยางท 5-8 บรษท ก ซอสวนไดเสย 80% ในบรษท ข เปน

เงน 480,000 บาท เมอวนท 2 มกราคม 25x6 สวนของผถอหน

ของบรษท ข ณ วนน ประกอบดวย หนสามญ 500,000 บาท

และกาไรสะสม 100,000 บาท ราคาทนของเงนลงทนเทากบ

ราคาตามบญชและมลคายตธรรมของสนทรพยสทธของบรษท ข

ขอมลทางการคาระหวางบรษททงสอง สาหรบป 25x7 ม

ดงน

ขายสนคาใหกบบรษท ก – 25x7 300,000 บาท

กาไรในสนคาคงเหลอของบรษท ก

ณ 31 ธนวาคม 25x6

40,000

กาไรในสนคาคงเหลอของบรษท ก


30,000

บญชลกหนและเจาหนระหวางบรษท


50,000


บรษท ก บนทกรายการในสมดรายวนสาหรบการลงทนใน

บรษท ข ดงน

30

เงนสด 40,000


บนทกเงนปนผลรบจากบรษท ข (50,000 80%)



บนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข ซงคานวณไดดงน

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข (100,000 80%) 80,000

บวก 80% ของกาไรในสนคาตนป 25x6 40,000 บาท 32,000

หก 80% ของกาไรในสนคาปลายป 25x7 30,000 บาท (24,000)

88,000

ตารางท 5-2 วธสวนไดเสย สวนไดเสย 80% Upstream

บรษท

ก

บรษท

ข




ขาย 3,000,000 1,500,000 (1) 300,000 4,200,00


รวม 3,088,000 1,500,000 4,200,000

ตนทนสนคาขาย 2,000,000 1,000,000 (3) 30,000 (1) 300,000

2,690,000 (2) 40,000

คาใชจายอน 588,000 400,000 988,000

รวม 2,588,000 1,400,000 3,678,000

กาไรสทธ 500,000 100,000 522,000


ควบคม*

(5) 22,000

(22,000)

กาไรสทธ 500,000 100,000 500,000

31

(ตอ) บรษท

ก

บรษท

ข




กาไรสะสม 1 มค. 1,000,000 250,000 (6) 250,000 1,000,000

กาไรสทธยกมา 500,000 100,000 500,000

เงนปนผลจาย (400,000) (50,000) (4) 40,000

(5) 10,000

(400,000)

กาไรสะสม 31 ธค. 1,100,000 300,000 1,100,000


เงนสด 200,000 50,000 250,000

ลกหน 700,000 100,000 (7) 50,000 750,000

สนคาคงเหลอ 1,100,000 200,000 (3) 30,000 1,270,000


โรงงานและอปกรณ 2,000,000 500,000 2,500,000

เงนลงทนในบรษท ข 616,000 (2) 32,000 (4) 48,000

(6) 600,000

รวมสนทรพย 5,000,000 1,000,000 5,304,000

เจาหน 500,000

400,000

150,000

50,000

(7) 50,000 600,000

450,000 หนสนอน

หนสามญ

บรษท ก 3,000,000 3,000,000

บรษท ข 500,000 (6) 500,000

กาไรสะสมยกมา 1,100,000 300,000 1,100,000


ควบคม

1 มค. (2) 8,000 (6) 150,000

31 ธค. (5) 12,000 154,000

รวมหนสนและสวน

ของผถอหน

5,000,000

1,000,000

5,304,000

* NCI. = (100,000 + 40,000 - 30,000) 0.2 = 22,000 บาท

32

รายการปรบปรงและตดบญช

(1) ขาย 300,000






บนทกกาไรในสนคาคงเหลอตนงวดโดยปรบปรงตนทนสนคาขาย

และกระจายกาไร 80% ใหกบบรษทใหญและ 20% ใหกบผถอ

หนสวนนอย




(4) สวนแบงกาไรจากบรษท ข 88,000



ปรบปรงบญชเงนลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนตนป โดยการ

ตดบญชสวนแบงกาไรจากบรษท ข และเงนปนผลจายของบรษท ข

33


เงนปนผล-บรษท ข 10,000


บนทกสวนของ NCI. ในกาไรสทธของบรษทยอยและเงนปนผล

(6)

กาไรสะสมตนป – บรษท ข

250,000

หนสามญ – บรษท ข 500,000



ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข และสวนของผถอหนของบรษทยอย

และบนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคม ณ วนตนงวด

(7) เจาหน 50,000

ลกหน 50,000


สวนไดเสยทไมมอานาจควบคม บรษท ก จะตองปรบปรงกาไรสทธ

ของบรษท ข สาหรบกาไรทยงไมเกดขน กอนคณดวยเปอรเซนตสวน

ไดเสยของผถอหนสวนนอย ดงน

กาไรสทธของบรษท ข 100,000 บาท

บวก: กาไรของสนคาป 25x6 ทรบร ในป 25x7 40,000

หก: กาไรทยงไมเกดขน ณ วนท 31 ธค. 25x7 (30,000)

กาไรสทธของบรษท ข ทเกดขนแลว 110,000

สวนไดเสยของผถอหนสวนนอย 20%

สวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธ 22,000

34

วธราคาทน

ถาบรษท ก ใชวธราคาทนในการบนทกการลงทนในบรษท ข

สาหรบป 25x6 และ 25x7 บญชเงนลงทนในบรษท ข จะมยอด

คงเหลอ 480,000 บาท ซงเทากบตนทนของเงนลงทน ณ วนซอหน

การแปลงเปนวธสวนไดเสย (Conversion to equity method)

ตารางท C5-2 แสดงการคานวณเพอแปลงจากวธราคาทนให

เปนวธสวนไดเสย ตวเลขทคานวณไดจะนาไปใชในกระดาษทาการ ซง

แสดงในรปของสมดรายวนทวไป ดงน



กาไรสะสม-บรษท ก 88,000


ตดบญชเงนปนผลรบ บนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข ปรบปรง

เงนลงทนใหเปนวธสวนไดเสยและแปลงกาไรสะสมของบรษท ก ให

เทากบกาไรสะสมรวมตนป

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการท เหลอ จะ

เหมอนกบรายการในตารางท 5-2ตามวธสวนไดเสย

35

ตารางท C5-2 แสดงการแปลงวธราคาทนเปนวธสวนไดเสย

(Conversion to equity method) ของบรษท ก และบรษทยอย ข

กาไรสะสม

31 ธค. 25x6

เงนลงทนใน

บรษท ข

สวนแบงกาไร

จาก

บรษท ข

เงนปนผลรบ

ผลกระทบปกอน

80% ของกาไรทยงไมจด

สรรของบรษท ข

จากวนท 2 มค. 25x6

ถงวนท 31 ธค. 25x6

(250,000-100,000) x80%

120,000

120,000

80% ของกาไรทยงไมเกดขนใน

สนคา ณ วนท 31 ธค. 25x6

ของบรษท ก (40,000x80%)

(32,000)

(32,000)

ผลกระทบปน

จดประเภทเงนปนผลรบ

ใหมโดยนาไปลดเงนลงทน

(50,000x80%)

(40,000)

(40,000)

สวนไดเสยในกาไรของบรษท ข

ในป 25x7 (100,000x80%)

80,000

80,000

80% ของกาไรในสนคา

ณ วนท 31 ธค. 25x6 ของ

บรษท ก (40,000x80%)

32,000

32,000

80% ของกาไรทยงไม

เกดขนในสนคา ณ วนท 31 ธค.

25x7 ของบรษท ก

(30,000x80%)

(24,000)

(24,000)

รายการปรบปรงของ

ป 25x7 ในกระดาษทาการ

เพอแปลงวธราคาทนเปน


88,000

136,000

88,000

(40,000)

วธธรรมเนยมปฏบต (Traditional method)

เมอบรษทใหญใชวธราคาทนในการบนทกการลงทนในบรษท

ยอย รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการสาหรบงบการเงน

รวมโดยใชวธธรรมเนยมปฏบตไมจาเปนตองแปลงเปนวธสวนไดเสย

36

ตารางท T5-2 วธราคาทน 80% Upstream (Traditional method)



สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x7 หนวย: บาท

บรษท

ก

บรษท

ข (80%)




ขาย 3,000,000 1,500,000 (1) 300,000 4,200,000

เงนปนผลรบ 40,000 (4) 40,000

ตนทนสนคาขาย (2,000,000) (1,000,000) (3) 30,000 (1) 300,000

(2,690,000) (2) 40,000

คาใชจายอน (588,000) (400,000) (988,000)


ควบคม*

(5) 22,000 (22,000)

กาไรสทธ 452,000 100,000 500,000



บรษท ก 912,000 (2) 320,000 (6) 120,000 1,000,000

บรษท ข 250,000 (7) 250,000

กาไรสทธยกมา 452,000 100,000 500,000

เงนปนผลจาย (400,000) (50,000) (4) 40,000

(5) 10,000

(400,000)

กาไรสะสม 31 ธค. 964,000 300,000 1,100,000


เงนสด 200,000 50,000 250,000

ลกหน 700,000 100,000 (8) 50,000 750,000

สนคาคงเหลอ 1,100,000 200,000 (3) 30,000 1,270,000


โรงงานและอปกรณ 2,000,000 500,000 2,500,000

เงนลงทนในบรษท ข 480,000 (6) 120,000 (7) 600,000

รวมสนทรพย 4,864,000 1,000,000 5,304,000

เจาหน 500,000

400,000

150,000

50,000

(8) 50,000 600,000

450,000 หนสนอน

หนสามญ

บรษท ก 3,000,000 3,000,000

บรษท ข 500,000 (7) 500,000

กาไรสะสมยกมา 964,000 300,000 1,100,000


ควบคม

1 มค. (2) 8,000 (7) 150,000

31 ธค. (5) 12,000 154,000

รวมหนสนและสวน

ของผถอหน

4,864,000

1,000,000

5,304,000

37

* NCI. = (100,000 + 40,000 - 30,000) 0.2 = 22,000 บาท

รายการปรบปรงและตดบญช

(1) ขาย 300,000



(2) กาไรสะสมตนป-บรษท ก 32,000



บนทกกาไรในสนคาคงเหลอตนงวดโดยปรบปรงตนทนสนคาขาย และ

กระจายกาไร 80% ใหกบบรษทใหญและ 20% ใหกบผถอหนสวนนอย






ตดบญชเงนปนผลรบกบเงนปนผลจาย




บนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธของบรษทยอยและเงน

ปนผล

38


กาไรสะสมตนป – บรษท ก 120,000

ปรบปรงบญชเงนลงทนดวยสวนไดเสยในกาไรสะสมของบรษท ข ท

เพมขนจากวนซอหนจนถงตนปทจดทางบ 80% (250,000-100,000)

(7) กาไรสะสมตนป – บรษท ข 250,000

หนสามญ- บรษท ข 500,000



ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบสวนของผถอหนของบรษทยอยและ

บนทกสวนไดเสยทไมมอานาจควบคม ณ วนตนงวด

(8) เจาหน 50,000

ลกหน 50,000


ตวอยางสรปกาไรในสนคาคงเหลอ

ตวอยางท 5-9 ขอมลของบรษท ก และบรษทยอย ข

1. กาไรสทธของบรษท ก จากการดาเนนงานโดยอสระเทากบ

100,000 บาท

2. บรษท ข (ซงบรษท ก มสวนไดเสยอย 90 %) มกาไรสทธตาม

งบกาไรขาดทนเบดเสรจ 50,000 บาท

3. กาไรในสนคาคงเหลอตนงวดเทากบ 5,000 บาท

4. กาไรในสนคาคงเหลอปลายงวดเทากบ 10,000 บาท

39

Downstream

บรษท ก

ขายสนคาใหบ. ข

Upstream

บรษท ข

ขายสนคาใหบ. ก

กาไรสทธของบรษท ก - วธสวนไดเสย

กาไรสทธของบรษท ก จากการดาเนนงานโดยอสระ 100,000 100,000

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข

(50,000 90%) 45,000 45,000

บวก : กาไรในสนคาคงเหลอตนงวด

(5,000 100%) 5,000

(5,000 90%) 4,500

หก : กาไรในสนคาคงเหลอปลายงวด

(10,000 100%) (10,000)

(10,000 90%) (9,000)

กาไรสทธของบรษท ก 140,000 140,500

40

Downstream

บรษท ก

ขายสนคาใหบ. ข

Upstream

บรษท ข

ขายสนคาใหบ. ก

กาไรสทธรวม

กาไรสทธของบรษท ก จากการดาเนนงานโดยอสระ

บวกดวยกาไรสทธของบรษท ข

(100,000 + 50,000) 150,000 150,000

ปรบปรงดวยกาไรในสนคาคงเหลอ

สนคาคงเหลอตนงวด (5,000 100%) 5,000 5,000

สนคาคงเหลอปลายงวด (10,000 100%) (10,000) (10,000)

รวมกาไรสทธทเกดขนแลว 145,000 145,000

หก : สวนไดเสยทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธ

(50,000 10%) (5,000)

(50,000 + 5,000 – 10,000) 10% (4,500)

กาไรสทธรวม 140,000 140,500

Documents

บทที่ 5 กําไรระหว ่างบริษทในสัินคาคงเหล้ ือlms.mju.ac.th › courses › 345 › locker › Chap 05-2555.pdf ·