บทท 8การผลตฝรง

Psidium guajava L. (Myrtaceae)

1. อนกรมวธาน ถนกำาเนดและการแพรกระจาย ฝรงมชอสามญวา guava จดอยในวงศ (family) Myrtaceae ในวงศนมพชอย

ประมาณ 80 สกล (genera) รวมแลวกวา 3,000 ชนด (species) กระจายกนอยทวไปใน ทวปอเมรกา เอเชย และออสเตรเลย ในสกล Psidium ของฝรงนนจำาแนกออกไดประมาณ 150

ชนด (species) และชนดทรจกกนดและกระจายแพรหลายอยทวไปคอ guajava ซงเปน species ของฝรงนนเอง

แหลงกำาเนดของฝรงอยในเขตรอนของทวปอเมรกา แลวแพรกระจายไปสสวนอนๆของโลก นยม ปลกกนมากในเขตรอน เชน เวยดนาม อนโดนเซย มาเลเซย และประเทศไทย ในประเทศไทย เชอวาเขามา

มากกวา 300 ป โดยชาวโปตเกส ทมาทำาการคาสมยอยธยา แหลงผลตสำาหรบตลาดโลก ซงผลตฝรงสำาหรบแปรรปหรอฝรงคนนำาเปนสวนใหญ ไดแก ฮาวาย

อนเดย เมกซโก เวเนซเอลาและบราซล สวนฝรงรบประทานสดนน มผลตกนมากในแถบเอเชย เชน ไทย มาเลเซย เวยดนามและไตหวน โดยมมาเลเซย เปนประเทศคแขงทสำาคญของไทย

แหลงผลตทสำาคญของไทยซงเปนการผลตฝรงรบประทานสด ไดแก จงหวดแถบภาคกลาง เชน นครปฐม ราชบร สมทรสาคร และชลบร สวนฝรงแปรรปยงมการปลกไมมากนก แตมการศกษาและรวบรวม

พนธอยทศนยวจยพชสวนสพรรณบรและทโครงการหลวงจงหวดเชยงใหม

2. การแบงกลมฝรง การปลกฝรงในเมองไทย สามารถจำาแนกออกเปน 2 กลมคอฝรงทใชรบประทานสดและฝรงแปรรป

ซงพอจะสรปความแตกตางของลกษณะการเจรญเตบโตระหวาง 2 กลมไดดงน1. ฝรงรบประทานผลสด เปนฝรงทปลกกนอยทวไปในประเทศไทยและประเทศในแถบเอเชยตะวน

ออกเฉยงใต จะเปนฝรงทมการปลกและการจดการดแลทด ทรงพมขนาดกลาง ใบและผลม ขนาดใหญ ทำาใหตองมการคำายนกงทตดผล เนอสขาวเปนสวนใหญและกรอบมรสหวาน มกจะ

ตองหอผลเพอปองกนการเขาทำาลายของแมลงวนทองและปองกนการไหมจากแสงแดด ผลทได มกใชรบประทานสด หรอนำามาคนนำาเปนนำาฝรง ซงมสเขยว จำาหนายในประเทศ การเกบเกยวจะ

เกบเกยวในระยะแกแตไมใชระยะสก ใชแรงงานคนในการเกบเกยวเทานน พนธทนยมปลก เชน พนธกลมสาล พนธแปนสทอง พนธเยนสอง และพนธบางกอกแอปเปล เปนตน

2. ฝรงแปรรปหรอฝรงคนนำา เปนฝรงทปลกเพอนำาผลมาใชแปรรปและทำานำาฝรงโดยเฉพาะ ซงจะปล กเปนการคากนมากใน อเมรกา ( ฮาวาย และฟลอรดา) ออสเตรเลยและอฟรกาใต เปนตน

เปนฝรงทมทรงพมขนาดใหญกวาฝรงทใชรบประทานสด ปลกในลกษณะเปนแปลงขนาดใหญ ม การจดการดแลไมมากเทากบฝรงรบประทานสด ตดผลดกมากแตมผลขนาดเลก เนอสวนใหญ

เปนสชมพมรสหวานอมเปรยว มกไมจำาเปนตองหอผลหรอคำายน การเกบเกยวจะเกบเกยวเมอ ผลสกแลว ถาเปนการปลกในแปลงใหญๆ อาจใชเครองจกรในการเกบเกยว โดยการเขยาโคนตน

ใหลกสกหลนลงพน แลวจงรวบรวมผลผลตนำาไปแปรรปตอไป พนธทมการนำาเขามาทดสอบใน เมองไทยไดแก พนธคาฮวคลา (Ka Hua Kula) พนธบวมองท (Beaumont)

พนธแฟนรทฟ (Fan Retief) และพนธฟรองลมลแอบเบอร (Frank Malherbe) เปนตน

3. ลกษณะทางพฤกษศาสตร ฝรง เปนไมพมขนาดเลก มความสงประมาณ 6-9 เมตร แตถามความชนดกเจรญเตบโตเปนพม

ใหญได ลำาตนแตกแขนงมาก ตองทำาการตดแตงและบงคบเพอใหไดลำาตนเดยว ผวของลำาตนจะเรยบแตจะ ลอกเปนชวงๆ มสเขยวหรอเขยวปนนำาตาล กงคอนขางจะเหนยวโดยเฉพาะกงแกทำาใหทนแรงลมไดด สวนกง

ออนจะเหนไดชดวาเปนเหลยม ใบเปนใบเดยวแตเกดบนกงเปนค มลกษณะรปไขหรอรมเสนใบทเหนไดชดเจน

96

ออกดอกตามซอกใบโดยเฉพาะใบทมการแตกใหม อาจจะออกเดยวหรอเปนชอ โดยมชอละ 2-3 ดอกตอซอก ใบ เปนดอกสมบรณเพศ กลบดอกสขาวม 4-5 กลบ มเกสรตวผมาก มกจะผสมตวเองเพราะรงไขเปนแบบ

inferior คอมสวนประกอบตางๆ ของดอกอยเหนอรงไข แตการผสมขามกเกดขนไดมากเชนกน เพราะ การผสมเกสรจากแมลงโดยเฉพาะผงซงเปนตวผสมเกสรทด ในรงไขจะแบงเปน 4-5 ชอง (carpel)

หรอชองซงแตละชองจะมเมลดกระจายจำานวนมาก การบานของดอกเกดขนเวลาตงแต 05.00 – 07.00 น. การออกดอกตดผลของฝรงเกดขนตลอดป โดยเฉพาะหลงการตดแตงททำาใหเกดการแตกใบ

ใหม ดงนนเกษตรควรทำาการเลอกตดแตงชอดอกทงบางเพอใหเกดผลเปนรนตามความตองการของตลาด ผลจดเปนผลแบบ berry มขนาดเสนผาศนยกลางแตกตางกนตงแต 2.5 - 10

เซนตเมตร ขนกบพนธ มสวนของกลบเลยงตดอยทปลายผล สผลเขยวเมอสกจะเปลยนเปนสเหลอง เนอ ภายในมทงสขาวสำาหรบพนธรบประทานสดและสแดงหรอเหลองสำาหรบฝรงคนนำา ภายในผลมเมลดอยเปน

จำานวนมากโดยฝงอยในเนอเยอสขาว ผลเจรญแบบ simple sigmoid curve. การพฒนาของ ผลใชเวลาประมาณ 120-220 วนหลงดอกบาน ลกษณะใบ ดอก และผลของฝรงแสดงไวในภาพท 8.1 ภาพท 8.1 ลกษณะผล ใบและชอดอกของฝรง ( ทมา Nakasone and Paull,

1998)4. พนธและการขยายพนธ

พนธ พนธฝรงรบประทานผลสด ฝรงทใชรบประทานสดจำาแนกออกเปนกลมและตามลำาดบการเพาะปลกใน

เมองไทยไดดงน ฝรงขนก เปนฝรงพนเมองทมการขยายพนธโดยใชเมลด มผลขนาดเลก ประมาณ 20-25 ผลตอ

กโลกรม ไสสแดง ตดผลเปนพวง ไมมการปลกเพอการคา ปจจบนหาดไดยากยกเวนในชนบท ฝรงจน เปนพนธทปลกมานานกวา 80 ป ขยายพนธดวยกงตอน เชอวานำามาจากจนปลกกนมากท

บางเสาธง จนไดชอวาฝรงบางเสาธง ลกษณะผลม 2 ชนดคอคลายสาล เนอหนา มเมลดพอประมาณ มเนอ หมเมลดมาก มรสหวาน อกชนดมผลปอมไมมจก ชอบดนแฉะ นำาทวมไมตาย เนอบางเมลดมาก ขนาดเสนผา

ศนยกลางผลทง 2 ชนดประมาณ 5-7 เซนตเมตร ผวเรยบเปนมน แกจดมสเขยวออน เมอสกสเหลอง

97

ฝรงจนครองการผลตอยในเมองไทยมาจนกระทงมการนำาเอาฝรงกนสดพนธอนเดยเขามาเมอประมาณ 50 ปทแลวคอประมาณ พ.ศ. 2490 (เปรมปร, มปป (ค))

ฝรงคอมอนเดย เปนพนธเบา ใหผลผลตประมาณ 7-8 เดอนหลงปลก พมแจ กงยาวจนดคลาย เลอย ลำาตนสนำาตาล ใบเลกแคบ สนปลายแหลม ผลดก ลกษณะผลคลายมะกอกฝรง เสนผาศนยกลางผล

ประมาณ 5-6 เซนตเมตร ผวขรขระเลกนอย รสหวาน กรอบ อรอย เมลดเลกไมแขงเหมอนฝรงจน เมอสกเนอในสชมพ

“ ” ฝรงอนเดยไมมเมลด บางครงเรยก ฝรงอแหว กงตอนเรมใหผลผลตหลงปลกประมาณ 6 เดอน ออกดอกเปนพวง ใบหนากวางใหญ ใตใบมขนออนทวทงใบ ปลายใบมน ผลไมคอยดก ผลปอมคลายแอปเป ล

แตมพผวขรขระเลกนอย ขนาดเทากบผลฝรงจน ฝรงอนเดยโดดเดนอยในเมองไทยจนประทงถงเมอป 2519-2520 เมอมการนำาเขาฝรงรบประทานผลสดจากเวยดนามโดยคณอมพร มาเสรฐศรและคณ

บญสม จนทรเสน ฝรงเวยดนาม เปนฝรงผลโตทมการนำาเขามาครงแรกในป พ.ศ. 2517 โดยคณอมพร มาเสรฐ

ศรและคณบญสม จนทรเสนจำานวน 9 ตน ซงเชอวามาจากการเพาะเมลด เพราะจากทง 9 ตนตอมาไดถก จำาแนกออกเปน 5 สายพนธตามลกษณะผล และตงชอตามคนนำาเขาไดแก ขาวบญสม กลมอมพร ขาวนยม

กลมสาล และกลมทลเกลา มลกษณะเดนทชดเจนแตกตางกนคอ พนธขาวบญสมและขาวนยม มผลทรงสง เมอสกแลวจะมสขาว สวนกลมอมพร กลมทลเกลา และกลมสาล ผลจะเปนทรงกลม โดยกลมอมพรและกลม

ทลเกลาจะกลมคลายสมเขยวหวานแตกมลสาลกลมคลายลกจนทร ทงหมดเปนฝรงพนธลกโต ขนาดประมาณ 500-1,000 กรม อยทการไวผลและการดแลรกษา พนธทนยมปลกกนแพรหลายและพบมากในตลาด

ทวไปคอกลมสาล ( ภาพท 8.2 ก.) ซงจะปลกงาย ใหผลผลตเรว พมแผกวาง ผลกลมแปนถงสง ผลดก เนอกรอบ ละเอยดไมมกาก รสหวานอมเปรยวอรอย เมอแกสามารถปลอยผลไวบนตนไดนานกวาฝรงพนธ

อนๆ ตอมามพนธ แปนสทอง ( ภาพท 8.2 ข.) ซงเชอวากลายพนธมาจากกลมสาล เพราะลกษณะตนท คลายกนมากแตทแตกตางชดเจนคอกงของพนธแปนสทองจะทอดยอดกวา ตดผลดกมาก กลมออกแปนกวา

และมรสหวาน ซงทงสองพนธนนยมปลกเปนการคาในปจจบน ฝรงบางกอกแอปเปล ( ภาพท 8.2 ค.) เปนฝรงไรเมลดลกผสมทเกดขนในเมองไทย โดยคณ

ดำารงศกด วรยศร โดยผสมระหวาง พอกลมสาลกบแมอแหว ไดผลทไมมเมลด กงออนเหนเหลยมชดเจน ใบ มนใหญคอนขางกลม ขอบใบเปนคลน ผลคลายลกแอปเป ลมขนาดใหญ 600-1,100 กรม/ ผล ผวส เขยวเปนคลนเลกนอย เนอหนาแนนตลอดทงผล ไมมเมลดหรอถามจะมนอยประมาณ 2-3 เมลด/ ผล เนอ

กรอบ รสชาตคลายสาลอมเปรยวนดๆ สกชา กงกานแขงแรง แตตดผลยากตองฉดพน GA ชวยในชวงออกดอกเพอเพมเปอรเซนตการตดผล

สาลทองไรเมลด เปนฝรงนำาเขามาจากมาเลเซย (Indonesian seedless) ตนคลาย กลมสาลจนแยกไมออก กงมกหกงายเพราะผลโตมาก ผวเปนสทองสวยรปทรงคลายสาล ขยายพนธโดยการ

ตอนไดผลกวาการชำา นอกจากนยงมพนธอนๆทปลกกนอก เชน เยนสอง (กลายจากกลมสาล) กลมทลเกลา ขาวเศวต (หรอศรวชย 1) ศรวชย 2 และฝรงแปนไสแดง ( ภาพท 8.2 ง.) ซงทงหมดเปนฝรงผลโตท

เขามาแทนทฝรงจนและอนเดยทปลกกนมานาน

98

ก.) พนธกลมสาล ข.) แปนสทองค.) บางกอกแอปเป ล ง.) แปนไสแดง จ.) พนธคาฮวคลา ฉ.) พนธบวมองท

ภาพท 8.2 ลกษณะของพนธฝรงรบประทานสดและพนธสำาหรบคนนำาทนยมปลกในเมองไทย( ทมา ภาพ ก., ข., ค., จ. และ ฉ. เปรมปร, มปป. (ค), ภาพ ง. ของผเรยบเรยงเอง)

ฝรงแปรรปหรอฝรงคนนำา ลกษณะของฝรงคนนำาตองเปนพนธทเจรญเตบโตเรวใหผลผลตสงโดย ไมตองใชสารเคม ทนทานตอสภาพแวดลอมด มปรมาณนำาตาลและกรดสง และมกลนหอม พนธฝรงคนนำา

เปนพนธทนำาเขาจากตางประเทศเปนสวนใหญไดแก GA 11-56 (Seedless จาก Australia), Alahabad Safeda (India), Lucknow (India), คาฮวคลา (Kahua kula จาก Hawaii, ภาพท 8.2 จ.) บวมองท (Beaumont จาก

Hawaii, ภาพท 8.2 ฉ.) และพนธ Cal-Rp No. 1-5 (USA) นอกจากนยงมพนธทนำา เขามาจากไตหวน และฟลปปนสดวย

การขยายพนธ การตอนกง ใหเลอกตอนกงเขยวปนนำาตาลหรอกงไมแกไมออนเกนไป โดยอายกงประมาณ 3-4

เดอน จะทำาใหออกรากงายประมาณ 95% โดยใชเวลาหลงจากตอนประมาณ 35 วนกออกรากสขาว สามารถตดไปเลยงตนตอในถงชำาขนาด 8 x 10 นวได เลยงกงตอนไวอกประมาณ 1-2 เดอนกสามารถ

นำาไปขายหรอปลกได แตถาเปนการตอนพนธบางกอกแอปเป ล ใหรอจนรากทเกดใหมกลายเปนสนำาตาลกอน แลวคอยตดชำา ( ภาพท 8.3 ก.) ถาตดเมอรากยงเปนสขาวจะมโอกาสรอดยาก

ก.) รากทออกจากกงตอน ข.) ยอดทเหมาะตดชำา

ภาพท 8.3 ลกษณะการออกรากของกงตอนและกงทเหมาะสำาหรบตดชำา

การชำากง ใชกงเพสลาดตดใหม 3 ขอใบ โดยทำาการลดใบคลางออกกอน แตในเมองไทยนยมชำากง ออนหรอกงอายฤดเดยวมสเขยว ( ภาพท 8.3 ข.) โดยตดกงเหนอรอยสนำาตาลของกง ใหยาวประมาณ

30-40 เซนตเมตร เดดยอดออนทงและปลดใบทโคนออก 1-2 ค ใหเหลอใบตดอยประมาณ 5-6 ค

99

โคนตดเฉยง 45 องศาหลงจากนนจมโคนกงประมาณ 6 เซนตเมตร ดวย IBA ความเขมขน 2,000-5,000 ppm หรอ 0.2-0.5% ผงใหแหงกอนนำาขนมาปกชำาบนกระบะหรอถงชำา ถายงไมชำาใน

ตอนเยนทตดกงมา ใหเกบกงชำาโดยแชสวนใบไวใตนำาสวนโคนทจมฮอรโมนแลวใหโผลพนนำารงเชาจงนำาไปชำา ได การชำาใหใชขเถาแกลบเกาอยางเดยวหนาไมนอยกวา 8 นว ถาเปนขเถาแกลบใหมตองรดนำาเอาดางไปกอน

โดยรดนำาทกวนเปนอยางเวลา 7 วนจงจะนำามาใชได พนทชำาอาจจะมหรอไมมแสลนพรางแสง 50% กได แตทสำาคญตองมระบบพนฝอย รดนำาใหชมทกวน ถาชำาในฤดฝนรากจะออกภายใน 35 วนหรอประมาณ 40

วนในฤดหนาว ทสำาคญคอตองเลอกตดชำาจากตนทไมมการเรงปยเทานน เพราะกงชำาทตดจากตนทเรงปยมก “ ” จะเหยวตายกอนออกราก หลงจากออกรากควรทำาการ หยานำา ซงเปนการคดกงทออกรากนอย โดยการงด

ใหนำา 2 วน ถาตนมรากนอยจะไมแขงแรงทำาใหใบเหยวงาย จงสามารถคดตนกลาออกจากตนทแขงแรงได จากนนจงยายตนกลาไปชำาไวในถงทวสดชำาใหมทประกอบดวย ขเถาแกลบ, แกลบดบ, ทราย และขยมะพราว

อตราสวน 0.5:1.5:20:60 ซงจะเหมาะสำาหรบการพฒนาและเจรญเตบโตของกงฝรงมากกวาขเถาแกลบเพยงอยางเดยว

การขยายพนธฝรงในปจจบนนยมการตดชำามากกวาการตอนเพราะเปนวธขยายพนธฝรงใหไดจำานวน มากในระยะเวลาอนสน ทำาใหตนทนการผลตลดลง

5. สภาพแวดลอม การปลกและดแลสภาพแวดลอมทเหมาะสม

ฝรงปลกไดทงในเขตรอนและเขตกงรอน แตตองมสภาพแลงเพอกระตนการออกดอก สามารถปลก ไดทความสงถง 1,500 เมตรเหนอระดบนำาทะเล อณหภมทเหมาะสมอยระหวาง 23-28C ถา

อณหภมตำากวา 23C หรอสงกวา 27C ระหวางทกำาลงออกดอกจะใหมเปอรเซนตการตดผลลดลง ฝรง เปนพชททนแลง ปรมาณนำาฝนประมาณ 600 มลลเมตรตอป กสามารถปลกไดแตผลผลตอาจจะไมดนก

กงคอนขางเหนยว พมเตยและมการคำาผล ทำาใหไมคอยมปญหาเรองกงฉกขาดเพราะลม

การปลกและดแล การปลกในทลมมกยกรองโดยมสนรองกวางประมาณ 6 เมตรและรองกวางประมาณ 1-2 เมตร

จะปลกเปนแถวเดยวหรอแถวคกได มกนยมปลกในแนวเหนอ- ใตทำาใหไดรบลมและแดดไดด ระยะปลกทเหมาะ สมมหลายระยะเชน ปลกในทลมทยกรองจะปลกระยะ 3 x 7 เมตร แตถาเปนทดอน ซงควรมความลาดชน

เพอปองกนนำาทวมจะปลกในระยะทถขนมาคอระยะ 3-4 x 5-6 เมตรหรอจะแคบกวากไดแตตองตดแตง สมำาเสมอไมใหทรงพมชนกน ถาเปนฝรงคนนำาจะตองปลกหางขนเพราะทรงพมของฝรงคนนำาจะใหญกวาฝรง

ทใชรบประทานสดเชนปลกในระยะ 4 x 6 เมตร เพอการจดการแปลงทด ระบบปลกอาจจะเปนผงสเหลยมหรอจะใชระบบสเหลยมแซมกลางเพอเพมการใชพนทกได หลงปลก

ควรหาไมคำาตนเพอปองกนการลมของตนกลาดวย

การตดแตง การคำากงและการหอผล การตดแตงกงเปนงานทมความจำาเปนเนองจากฝรงมนสยออกดอกพรอมกบการแตกกงใหม การ

สรางทรงพมโดยเปดกลางเมอตนสงประมาณ 80 เซนตเมตร ตดแตงกงไว 4 กงแลวคอยตดแตงเพอ บงคบออกดอก การตดแตงกงเพอบงคบออกดอกโดยการตดแตงกงทมอาย 3 เดอนโดยตดออกครงหนง

ของความยาว หรอตดใหเหลอ 6 ขอใบหรอใหทำาการเดดยอดประมาณ 5 เซนตเมตรออก กจะออกดอก ภายในเวลาประมาณ 3-4 สปดาหหลงการตดแตง ถาฝรงอายมากขนควรสางกงแกทงบาง เพราะอายตนท

ใหผลผลตไดดคออาย 1-3 ป ถาตนแกขนหรอกงแกขนการออกดอกตดผลจะนอยลงและคณภาพของผลฝรงจะไมด

เนองจากฝรงเปนผลไมทมปญหาเรองตดผลมากและใหผลผลตเรว โดยฝรงสามารถใหผลผลตหลง ปลก 7-8 เดอน แตไมควรไวผลมากในรนแรกเพราะตนจะโทรมเรว ควรเรมไว 1-3 ผลในรนแรกแลวจง

100

คอยเพมจำานวนภายหลง ตามปกตควรไวผลไมเกน 20 ผล/ ตน ขนอยกบขนาดตนหรอไวผลกงละไมเกน 2 ผล หรอถาตองการฝรงทมคณภาพดมากๆ ควรไวกงละ 1 ผลเทานน

เนองจากฝรงเปนผลไมทมขนาดใหญเมอเทยบกบกงขนาดเลกทใหผลผลต ดงนนจงตองทำาราน ( ภาพท 8.4 ก.) หรอใชไมไผคำากง ( ภาพท 8.4 ข.) เพอปองกนกงหกโดยเฉพาะกงทไวผลมากกวา 1

ผล หลงจากตดผลไดประมาณ 1.5-2 เดอน หรอผลเทาลกหมาก ( ภาพท 8.4 ค.) ควรทำาการหอผล เพอปองกนการเขาทำาลายของแมลงวนผลไมและเปนการทำาใหสผวของฝรงสวยเปนทตองการของตลาด การ

หอผลมกจะหอดวยวสด 2 ชนดคอถงหหวเจาะร เพอปองกนแมลงวนผลไมและหอทบดวยกระดาษ หนงสอพมพเพอปองกนแสงแดดทแรงเกนไปแตตองระวงเรองกระดาษเปอยเนองจากฝน การหออาจจะหอ

กระดาษกอนและทบดวยถงพลาสตกกไดแตถงพลาสตกจะตองเจาะรเพอระบายนำาอยาใหนำาขงในถงเพราะจะ เปนแหลงรวบรวมเชอโรคเปนอยางด ตามปกตกอนหอผลฝรงควรฉดพนสารปองกนกำาจดเชอราและสาร

กำาจดแมลงกอนเพอไมใหประสบกบปญหาผลเนาหรอเพลยแปงเขาทำาลายภายหลง ฝรงทไดรบการจดการดแลทเหมาะสมกอนการหอผลจะไมจำาเปนตองฉดพนยาปองกนกำาจดโรคและแมลงอกทำาใหปลอดภยตอผบรโภค ( ภาพท 8.4 ง.)

ก.) การทำารานใหตนฝรง ข.) การคำายนกงค.) ขนาดลกทเหมาะสำาหรบหอผล ง.) ผลทไดจากการหอ

ภาพท 8.4 วธการคำายนกง, ขนาดผลกอนการหอผล, และผลทไดหลงจากหอการใสปยและการเกบเกยว

การใสปยมกนยมใสปยสตรเสมอชวงหลงตดแตงตนละประมาณ 1-2 กโลกรม หรอใชปยตวกลาง สง เชน 18-28-18 ในระหวางทงดนำาเพอเรงการออกดอกและแนะนำาใหเปลยนเปนปยทมโพแทสเซยม

สงประมาณ 1 เดอนกอนการเกบเกยวเพอเพมคณภาพผลผลต

101

การเกบเกยวมกจะสงเกตจากสผวของผลฝรงเปนสเขยวออน หรอประมาณ 4-5 เดอนหลงตดผล กจะเกบผลผลตได ควรงดนำาประมาณ 7 วนกอนการเกบเกยวเพอรสชาตทดขน มกจะเกบเกยวตอนเชาเพอ

ลดความรอนทตดจากแปลง ฝรงแตละรนจะเกบดวยมอสปดาหละครง ประมาณ 4-5 ครงตอรน สวนฝรง คนนำาจะเกบเกยวตอนผลสกเปนสเหลองเตงเตมท จะไดนำาฝรงทมคณภาพด จะเกบทก 2-3 วน สามารถใช

อปกรณชวยได โดยมกจะใชรถจบโคนตนเขยาเพอใหผลทสกรวงการควบคมการออกดอกและการตดผล

ปกตฝรงออกดอกตดผลปละ 3 ครง ถาไมควบคมการออกดอก จะทำาใหมการออกดอกตดผลใน ชวงหนาฝนดวยซงขายไมไดราคาเพราะฝรงมกจะมรสชาตทจดไมเปนทตองการของผบรโภค การควบคมการ

ดอกดอกของฝรงทำาไดหลายวธ เชน การงดนำา, การเผยราก, การโนมกง, และการตดแตงกง การเผยราก เปนวธการทคอยขางจะยงยากเพราะตองอาศยธรรมชาตชวยดวยคอตองมสภาพแลง เพราะถามฝนตก

ระหวางทเผยรากกไมสามารถกระตนการออกดอกได การงดนำาเพอบงคบใหออกดอกทำาไดโดยการงดนำาเพอให ใบรวงกอนโดยจะงดนำากอนออกดอกประมาณ 2 เดอนเพอใหใบรวง หรอสามารถบงคบใหใบรวงโดยไมงดนำา

กไดแตตองฉดพนยเรย 25% แทน หลงจากใบรวงแลวจงใหปยและนำาเตมท ฝรงจะออกดอกประมาณ 3 สปดาหหลงจากไดรบนำาครงแรก การโนมกงทำาไดโดยการโนมกงใหขนานกบพนซงจะทำาใหมการแตกกงใหม

พรอมการออกดอก สวนการตดแตงกงมกนยมตดแตงกงทมอายประมาณ 3 เดอนใหเหลอความยาว ประมาณครงหนง หรอเหลอจำานวนใบ 6 ขอใบ กจะเกดการแตกใบใหมพรอมกบการออกดอกไดเชนกน แต

ถาเปนสวนขนาดใหญ การนบขอคงเพอตดแตงไมสามารถทำาไดเพราะจะใชเวลามาก จงมกนยมการงดนำามากกวา

การผสมเกสรและตดผลฝรงไมมปญหาเรองการผสมตดเพราะเกสรเรณมปรมาณมากและมอตราการงอกทสงและรงไขเปน

inferior ( ภาพท 8.5 ก.) แตถาเปนฝรงไรเมลดหรอเปน triploid จะตองชวยผสมเกสร หรอ อาจจะตองปลกรวมกบแหลงใหเกสรจากพนธอนๆ เพราะเกสรฝรงไรเมลดมกจะมอตราการงอกทตำา การตด

ผลเกดจากการผสมตวเองเปนสวนใหญ แตการผสมขามเกดขนไดเหมอนกนประมาณ 35% เนองจากการ เขากนไมได (incompatabilities) ของเกสร หรอจากการทดอกบานพรอมกนของตนอนๆโดยม

ผงเปนตวชวยผสมเกสรทด ( ภาพท 8.5 ข.)การทำาใหผลไมมเมลดโดยไมตองผานการปรบปรงพนธทำาไดโดยการใชสารกลมจบเบอรลลนหรอ

GA ทระดบความเขมขน 2,000-10,000 ppm ( ภาพท 8.6) ซงจะทำาใหมการเจรญเตบโต ของรงไขเปนผลไดโดยไมตองรบการผสมเกสร แตพบวาการใชความเขมขนทตำาเชน 2,000–4,000

ppm แมจะทำาใหไดผลทไรเมลดเหมอนกนแตมเปอรเซนตการตดผลทนอยกวาและมขนาดผลทเลกกวาการ ใชGA ทระดบความเขมขนทสงกวา (ธรนชและธวฒชย, 2546) นอกจากนยงมรายงานวาการใชGA

ทำาใหการผสมตดของบางกอกแอปเปล (seedless) ดขน และทำาใหมคณภาพผลทดขนดวย อยางไรกด การปาย GA ทผสมลาโนลนเพอกระตนการพฒนาผลทไมมเมลดจะมผลเสยคอทำาใหลกทไดมผวขรขระ และ

มลกษณะเปนสนนน 6-8 สนบนผลอยางชดเจน ซงยงไมเปนทยอมรบของผบรโภคก.) ลกษณะรงไขแบบ inferior ของฝรง ข.) แมลงชวยผสมเกสร

102

ภาพท 8.5 ลกษณะรงไขของฝรงและตวชวยผสมเกสร

ก.) ผลปกต ข.) ลกษณะไรเมลดของฝรงจากการใชGA3

ค.) ความขรขระทผวผลไรเมลด ง.) อทธพลความเขมขนของ GA3 ตอขนาดผลไรเมลด

ภาพท 8.6 ผลการศกษาเรองการทำาฝรงไรเมลดโดยใชGA3

โรคทสำาคญของฝรง โรคแคงเคอร (Canker หรอ Scab) เกดจากเชอ Pestalosia psidii Pat ผล

ฝรงทกระยะแสดงจดสนำาตาลหรอสนำาตาลปนดำา ( ภาพท 8.7 ก.) ขอบจดน นกลางแผลบม ผวบรเวณ กลางแผลจะแตกและเปดออกเหนเปนจดแตกบนผวผล ถาแสดงอาการบนใบจะเปนจดเหลยมสนำาตาล การ

ปองกนกำาจดโดยการฉดพนสารแมนโคเซป เบนโนมล หรอคารเบนดาซม โรคกนผลแตก (Blister disease) เกดจากเชอรา Collectotrichum

gloeosporioides Penz. & Sacc.หรอ Pestalotia psidii Pat. ฝรงมก แสดงอาการแตกทกนผลเปนรอยแฉก (stylar end) แหงดำา เนอเยอภายใตผวทแตกแหงฟาม (ภาพ

ท 8.7 ข.) ถาเกดจากเชอรา Pestalotia psidii Pat. แตถาเกดจากเชอรา Collectotrichum gloeosporioides Penz. & Sacc. จะทำาใหเกดอาการเนา

เปยกมสชมพออน ผลไมเจรญเตบโต ถาเปนกบผลออนมกจะรวงกอนแก ปองกนกำาจดโดยฉดพนยากำาจดเชอ ราพวกคารเบนดาซม และตดแตงใหโปรง เพอลดการระบาดของเชอ

โรคกนผลเนาหรอผลจดดำา (Stylar end rot, black fruit spot) เกดจากเชอ Phomopsis sp และ Lasiodiplodia theobromae มกเกดกบผลทเรมแก

แสดงอาการกนผลเปนจดเนาสนำาตาลซดจาง ลกษณะนมและซดขาวเนอในเนาดำา ถาเกดจากเชอรา Phomopsis sp จะเปนแผลเนานมและลกลามเขาเนอผลภายในทำาใหเนาเละทงผล ถาเกดจากเชอ Lasiodiplodia theobromae เกดรอยรอยบมสนำาตาลบนกนผลมกเจอสวนขยายพนธ

ของเชอราทเรยกวา pycnidium เรยงตวเปนวงอยทกนผล ( ภาพท 8.7 ค.) ผลทหอดวยวสดหอ เกดการลกลามไดเรว ถาวสดหอเปยกชนและมนำาขง การปองกนกำาจดโดยการฉดพนดวยยากำาจดเชอรา เชน

103

แมนโคเซป หรอคารเบนดาซม และการตดแตงใหโปรง และหลกเลยงการใหนำากบพมตนจะชวยลดการแพรระบาดของเชอได

โรคแอนแทรกโนส (Anthracnose) เกดจากเชอ Collectotrichum gloeosporiodies ฝรงแกหรอสก แสดงอาการจดสนำาตาลแดงเปนแองบมขนาดตางกน (ภาพท 8.7 ง.) มกลมเมอกสชมพหรอสมของเชอราปรากฎอยกลางแผล สามารถเขาทำาลายใบออนหรอใบแกโดย

จะแสดงอาการเปนจดและแหงตายได ถาเขาทำาลายยอดออนจะทำาใหยอดออนแหงตาย หรออาจจะแสดงอาการ กงแหงทำาใหใบเหยวแหงตาย การปองกนกำาจดทดคอการตดแตงกงใหโปรง และฉดพนดวยสารกำาจดเชอรา

เชน แมนโคเซบ สลบกบคารเบนดาซม

ก.) โรคสแคป ข.) โรคกนผลแตก

ค.) ผลเนาจากเชอ Lasiodiplodia ง.) โรคแอนแทรคโนส ภาพท 8.7 โรคทสำาคญของฝรง ( ทมา ภาพ ก. และ ง. เปรมปร, มปป. (ค), ภาพ ข. และ ค. ของผ

เรยบเรยงเอง)แมลงศตรทสำาคญของฝรง

เพลยแปง (Mealybug) มชอวทยาศาสตรวา Planococcus minor Maskell, P. lilacinus Cockcerell และ Pseudococcus sp. มกอยรวมกน

เปนกลมอาศยดดกนนำาเลยงจากบรเวณกงออน ผลออน และผลแก โดยมมดแดงและมดดำาเปนตวชวยคาบ พาไปตามสวนตางๆของพช ถาเปนผลออนทถกทำาลายจะแคระแกรน สวนผลแกจะไมกระทบตอคณภาพแตจะ

ทำาใหราคาตำา ผบรโภคไมชอบนอกจากนยงขบนำาหวาน (honey dew) ออกมาทำาใหราดำาเขาทำาลายซำา อก การปองกนกำาจดโดยตดสวนทถกทำาลายทง สารกำาจดแมลงทใชไดผลคอ คลอไพรฟอส (ลอรสแบน

40% อซ) หรอมาลาไธออน ( มาลาไธออน 83% อซ) อตรา 30 มลลลตร/ นำา 20 ลตร ควรผสม สารจบใบเพอประสทธภาพทดขน ควรฉดพนเฉพาะตนทถกทำาลาย นอกจากนการกำาจดมดจะชวยลดการเขา

ทำาลายและการแพรระบาดของเพลยแปงไดเปนอยางด ควรฉดพนสารกอนการหอผลของฝรง

104

แมลงวนผลไมหรอแมลงวนทอง (Oriental fruitfly) มชอวทยาศาสตรวา Bactrocera dorsalis Hendel พบกระจายอยทวไปทงประเทศในเขตอบอน,เขตหนาวและ

เขตรอนทำาใหเกดอปสรรคตอการคาขายระหวางประเทศเพราะมพชอาศยทกวาง ( มากกวา 150 ชนด) เชน มะมวง ฝรง ชมพ เปนตน การเขาทำาลายโดยตวเตมวยเพศเมยจะวางไขในผลไม ตวหนอนทฟกจากไขจะอาศย

และชอนไชอยภายในผล ทำาใหผลเนาเสยหายและรวงหลนลงพน แมลงวนผลไมจะวางไขในผลไมทใกลสก อาจ พบอาการชำาใตผวเปลอก ระยะระบาดมากทสดคอในชวงทผลไมกำาลงสกในชวงเดอนมนาคม- มถนายน การ

ปองกนทดทสดของฝรงคอการหอผลซงตองหออยางมดชดและวสดหอไมฉดขาดและควรหอตงแตยงเลกคอ เทาลกหมาก การรวบรวมผลทเนาเสยจากแมลงวนผลไมไปทำาลาย จะเปนการลดจำานวนประชากรของแมลงวน

ทองได การฉดพนสารเคมซงทำาไดแตตองฉดพนอยางตอเนองและระวงการเคลอนยายของแมลงวนผลไมไป ยงพชอาศยอนๆดวย และวธสดทายคอการใชสารลอ โดยใช เมทรล ยจนอล (methyl eugenol)

ซงจะลอไดเฉพาะแมลงวนผลไมเพศผเทานน หรอการใชเหยอโปรตน (แมลงวนตองการแหลงโปรตนเพอผลตไข) โดยนำาเอาโปรตนไฮโดรไลเสท (hydrolysate) 200 มล. ผสมกบมาลาไธออน (มาลาไธออน 82% อซ) อตรา 70 มล. ผสมนำา 5 ลตร พนเปนจดๆ ซงจะไดผลดมากเพราะจะลอไดทงเพศผและเพศเมยและเปนพษนอยตอสภาพแวดลอม

ความผดปกตทางสรรวทยา อาการผวไหมจากแสงแดด (Sun scald) ฝรงเปนผลไมทมผวทบอบบางและเรวตอแสงแดด

มาก โดยผลทไดรบแสงแดดโดยตรงจะทำาใหผวไหมไมนารบประทาน และถาแสงแดดรนแรงมากและไดรบเปน เวลานานอาจจะทำาใหเนอดานและขายไมไดราคา การปองกนทดทสดคอการหอผลฝรงดวยกระดาษ

หนงสอพมพเพอพรางแสง โดยจะเรมหอตงแตผลเทาลกหมาก

6. การสกแกและดชนการเกบเกยว ดชนการเกบเกยวทสำาคญของฝรงคอการนบอายผลและการดสผว โดยปกตฝรงทใชรบประทานสด

จะเกบผลผลตไดเมออายประมาณ 4-5 เดอนหลงจากตดผล หรอถาดสผวคอสผวจะออกเขยวออนหรอจาง ลงกวาเมอยงออนอย ฝรงมกจะใหผลผลตปละประมาณไมเกน 3 รน การเกบเกยวฝรงแตละรนจะใชเวลาเกบ

ประมาณ 5 ครง แตละครงหางกน 1 – สปดาห รนทออกมากทสดคอรนเดอน มนาคม พฤษภาคม ซงตรง กบหนารอน ควรเกบเกยวในตอนเชาทอากาศยงไมรอนมาก เพราะผลฝรงจะคายนำาเรวมากทำาใหผวเหยวเรว

– สวนรนทออกในฤดหนาวไดแกเดอน พฤศจกายน มกราคม สามารถเกบเกยวไดตลอดวนเนองจากอณหภมท เยน ฝรงเปนผลไมทมปรมาณวตามนซ สงมาก โดยมประมาณ 200-400 มลลกรมตอนำาหนกสด 100

กรม บางพนธมวตามนเอ สงมากดวย การเกบเกยวและการเกบรกษาทถกวธจะชวยรกษาคณภาพทางโภชนาการไดเปนอยางด

การเกบเกยวมกใชกรรไกรตดผลออกจากตนพรอมวสดหอ บางครงวสดทหอยงสงไปถงปลายทาง เพอปองกนการกระแทกระหวางขนสง ถาเปนฝรงสงออกจะใชฝรงทมขนาด 200-300 กรม/ ผล มอาย

พอเหมาะ เนอขาวกรอบ รสหวานอมเปรยว สะอาดปราศจากรอยตำาหน ขนตอนการจดการกอนการสงออกจะนำาผลมาทำาความสะอาดและคดเกรดกอนแลวจงใสโฟมกนกระแทกพรอมดวยหมดวยพลาสตกทบอกทเพอ

ปองกนการคายนำา กอนวางลงกลองทแบงชองดวยกระดาษแขง ใชขนาดกลอง 40x30x10 เซนตเมตร นำาหนกประมาณ 5 กโลกรม/ กลอง ไมวางซอนผลอยางเดดขาดเพราะจะทำาใหผลชำาเสยหาย

ถาเปนการเกบเกยวฝรงคนนำาจะเกบเมอผลสกแลว เตงสเหลอง การเกบแตละครงหางกน 3-4 วน ถายงไมสกดตองนำามาบมทอณหภม 36-40 C กอนนำาสงโรงงานแปรรป ถาเปนในชวงฤดฝนอาจจะ

ตองเกบถขนคอทก 2-3 วน มฉะนนจะไดรบความเสยหายจากโรคและแมลงเขาทำาลาย

7. วทยาการหลงการเกบเกยว การเกบรกษาฝรงทใชรบประทานสด จะเกบรกษาทอณหภมตำาประมาณ 8-10C แตควรตองหอ

ดวยถงพลาสตกเพอปองกนการคายนำา จะเกบรกษาไวไดประมาณ 14 วน ถาเปนฝรงคนนำาพบวาการเกบผล ทแกจดไวทอณหภม 20 C จะทำาใหสกและเปลยนสเปนสเหลองเองภายใน 6-8 วน ถาตองการเกบรกษา

105

ไวกอนการแปรรปควรเกบรกษาไวทอณหภม 15C เพอใหคอยๆ ทยอยเปลยนสจนกวาจะนำาเขาโรงงานแปรรป

8. การตลาด พนทปลกในป 2540 มประมาณ 67,210 ไร ใหผลผลตแลว 48,229 ไร มผลผลตรวม

ทวประเทศ ประมาณ 117,000 ตน แตใชบรโภคในประเทศถง 99% มการสงออกเพยง 1% โดย ในป 2540 สงฝรงสดออก 450 ตน มลคา 13 ลานบาท ตลาดมทงในเอเชย แถบยโรป และอเมรกา

ตนทนการผลตฝรงในปแรกประมาณ 7,000 บาท/ ไร สำาหรบปตอๆไปจะลดลงเหลอ 2,800 บาท/ไร

9. แบบทดสอบทายบท1. ผลฝรงจดเปนผลประเภทใด2. พนธฝรงทนยมปลกเพอใชรบประทานสดไดแกพนธใด และทปลกเพอใชคนนำา (แปรรป) ไดแก

พนธใด3. ฝรงไมมปญหาเรองการผสมตดคดวาเปนเพราะสาเหตใด4. การขยายพนธฝรงนยมใชวธใดทใชเปนการคาในปจจบน5. การปลกฝรงนยมปลกในระยะใด และปลกไวเพอเกบผลผลตเปนระยะเวลากป6. จงอธบายความสำาคญและวธการตดแตงกงฝรง7. การคำายนและการหอผลฝรงมความจำาเปนและสำาคญอยางไร8. โรคทสำาคญของฝรงไดแกโรคอะไร มวธปองกนและกำาจดอยางไรบาง9. ฝรงมการสงออกหรอไม ถามนยมสงออกไปยงประเทศใด10. การทำาฝรงไรเมลดโดยไมตองผสมเกสรทำาอยางไร

106