14.9 อินดิเคเตอรส์ำ�หรบักรด-เบส อินดิเคเตอร ์ คือ ส�รที่ใชบ้อกคว�มเป็นกรด- เบส ของส�รละล�ยได้อย�่งหนึ่ง ส�รประกอบที่เปล่ียนสไีด้ที่

pH เฉพ�ะตัว จะถกูนำ�ม�ใชเ้ป็นอินดิเคเตอรไ์ด้ เชน่ ฟนีอล์ฟท�ลีน จะไมม่สีเีมื่ออยูใ่นส�รละล�ยกรด และจะเปล่ียน

เป็นสชีมพู เมื่ออยูใ่นส�รละล�ยเบสที่มี pH 8.3

C

HO

HOO-C=O

( )ไมม่สีี รูปกรด

OH-H3O+

( )ลีชมพู รูปเบส

C=OHO

HO

CO-

ภ�พที่14.7 ฟนีอล์ฟท�ลีนอินดิเคเตอรส์ำ�หรบักรด- เบส เป็นส�รอินทรยี์ อ�จเป็นกรดหรอืเบสอ่อนๆ ซึ่งส�ม�รถเปล่ียนจ�กรูปหนึ่งไปเป็น

อีกรูปหนึ่งได้ เมื่อ pH ของส�รละล�ยเปล่ียนก�รเปล่ียนสขีองอินดิเคเตอร์

HIn เป็นสญัลักษณ์ของอินดิเคเตอรท์ี่อยูใ่นรูปกรด (Acid form)In- เป็นสญัลักษณ์ของอินดิเคเตอรท์ี่อยูใ่นรูปเบส (Basic form)

รูปกรดและรูปเบสมภี�วะสมดลุ เขยีนแสดงได้ด้วยสมก�ร ดังนี้

HIn (aq) + H2O (l) H3O+ (aq) + In- (aq) ไมม่สีี * (รูปกรด) สชีมพู* (รูปเบส) ; (* = กรณีเป็นฟี

นอล์ฟท�ลีน)

Kind = ]HIn[

]In][OH[ 3

HIn และ In- มสีตี่�งกันและปรมิ�ณต่�งกัน จงึทำ�ใหส้ขีองส�รละล�ยเปล่ียนแปลงได ้ ถ้�ปรมิ�ณ HIn ม�กก็จะมสีขีองรูปกรด ถ้�มปีรมิ�ณ In- ม�กก็จะมสีขีองรูปเบส ก�รที่จะมปีรมิ�ณ HIn หรอื In

ม�กกว�่หรอืน้อยกว�่นัน้ขึ้นอยูก่ับปรมิ�ณ H3O+ ในส�รละล�ย ถ้�ม ีH3O+ ม�กก็จะรวมกับ In- ได้เป็น HIn ได้ม�ก แต่ถ้�อยูใ่นส�รละล�ยที่ม ี OH- ม�ก OH- จะทำ�ปฏิกิรยิ�กับ H3O+ ทำ�ให ้H3O+

ลดลง ซึ่งจะมผีลทำ�ใหเ้กิดปฏิกิรยิ�ไปข�้งหน้�ได้ In- ม�กขึ้น ซึ่งส�ม�รถเขยีนอธบิ�ยด้วยสมก�ร ดังนี้

เมื่อเติมกรด (H3O+) ทำ�ใหป้รมิ�ณ [H3O+] ท�งขว�ของสมก�รมมี�กขึ้น ปฏิกิรยิ�จะเกิดยอ้น

กลับ ทำ�ใหม้ี HIn ม�กขึ้นจึงเหน็เป็สขีองกรด HIn

บทที่ 14 กรด- เบส 1 2

เมื่อเติมเบส (OH-) OH- จะทำ�ปฏิกิรยิ�กับ H3O+ ทำ�ให ้H3O+ น้อยลง ปฏิกิรยิ�จะไป

ข�้งหน้�ม�กขึ้น () ทำ�ใหม้ี In- ม�กขึ้น จงึเหน็เป็นสเีบสของ In-

ถ้� [HIn] ม�กกว�่ [In-] 10 เท่�ขึ้นไป จะเหน็เป็นสขีองรูปกรด (HIn) ถ้� [In-] ม�กกว�่ [HIn] 10 เท่�ขึ้นไป จะเหน็เป็นสขีองรูปเบส (In-)

[HIn] จะม�กหรอืน้อยกว�่ [In-] ขึ้นอยูก่ับ pH ของส�รละล�ย ( หรอืปรมิ�ณของ H3O+ ดังที่ได้กล่�วม�แล้ว

ชว่ง pH ที่อินดิเคเตอรเ์ปล่ียนสจี�กรูปหนึ่งไปเป็นอีกรูปหนึ่ง ส�รละล�ยจะมสีผีสมระหว�่งรูปกรดและรูป

เบส เรยีกว�่ ชว่ง pH ของอินดิเคเตอร์ (pH range หรอื pH interval) ชว่ง pH ของอินดิเคเตอรห์�ได้จ�กค่� Kind ของอินดิเคเตอรด์ังนี้

HIn (aq) + H2O (l) H3O+ (aq) + In- (aq) Kind =

]HIn[]In][OH[ 3

[H3O+] = Kind ]In[

]HIn[

-log [H3O+] = -log Kind -log ]In[

]HIn[

pH = pKind - log ]In[

]HIn[

จะเริม่เหน็สขีองรูปกรดเมื่อ]In[

]HIn[ 10

pH = pKind - log10pH = pKind - 1

จะเริม่เหน็สขีองรูปเบสเมื่อ]In[

]HIn[

101

pH = pKind - log 101

pH = pKind + 1 นัน่คือ ชว่ง pH ของอินดิเคเตอร์ = pKind 1

หม�ยคว�มว�่ สขีองอินดิเคเตอรจ์ะเริม่เปล่ียนแปลงเมื่อ pH = pKind 1 ซึ่งเป็นค่�โดย ประม�ณ แต่ถ้� [HIn] ม�กกว�่หรอืน้อยกว�่ [In-] 10 เท่�ขึ้นไป อ�จถึง 100 เท่� ชว่ง pH ขอ

งอินดิเคเตอรก์็จะเปล่ียนไป ชว่ง pH ของอินดิเคเตอรท์ี่ถกูต้องจรงิๆ ของแต่ละอินดิเคเตอรห์�ได้จ�กก�รทดลอง

ตัวอย�่งเชน่ เมทิลเรด มชีว่ง pH 4.4 - 6.2 หม�ยคว�มว�่ ส�รละล�ยที่หยดเมทิลเรดลงไป จะเปล่ียนสจี�กรูปกรด (แดง) ไปเป็นรูปเบส (เหลือง) ในชว่ง pH ตัง้แต่4.4 - 6.2 นัน่คือ

3 ว 034 เคมี ม.6

ถ้� pH < 4.4 จะใหส้แีดง (รูปกรด pH อยูร่ะหว�่ง 4.4 - 6.2 จะใหส้ผีสมระหว�่งสแีดงกับเหลือง คือ สสีม้

pH > 6.2 จะใหส้เีหลือง (รูปเบส)

สขีองอินดิเคเตอรแ์ต่ละชนิด จะเปล่ียนในชว่ง pH ที่ต่�งกัน ซึ่งแสดงได้ดังภ�พที่14.8

ภ�พที่14.8 สขีองอินดิเคเตอรแ์ต่ละชนิด อย�่งไรก็ต�ม อินดิเคเตอรช์นิดหนึ่งๆ จะใชห้�ค่� pH ของส�รละล�ยได้อย�่งคร�่วๆ เท่�นัน้ เชน่ เมื่อนำ�

ส�รละล�ยม�เติม เมทิลออเรนจล์งไป ( ชว่ง pH ของเมทิลออเรนจเ์ท่�กับ 3.0 - 4.4 และสทีี่เปล่ียนอยูใ่น ชว่ง สแีดง เหลือง) ถ้�ส�รละล�ยมสีเีหลืองหลังจ�กหยดเมทิลออเรนจ์ แสดงว่�ส�รละล�ยนี้มีpH ตัง้แต่4.4 ขึ้นไป ซึ่งอ�จมฤีทธิเ์ป็นกรด กล�งหรอื เบส ก็ได้ ดังนัน้ ก�รห�ค่� pH ของส�รละล�ยหนึ่งๆ อ�จจะต้องใชอิ้นดิเคเต

อรห์ล�ยๆ ตัว แล้วนำ�ขอ้มูลม�วเิคร�ะห์pH ของส�รละล�ยรว่มกัน

บทที่ 14 กรด- เบส 1 4

ตัวอย�่งท ี่ 32 ก�รทดลองห�ค่� pH ของส�รละล�ยชนิดหนึ่ง โดยใชอิ้นดิเคเตอร ์5 ชนิดด้วยกัน ผลก�รทดลองเป็นดังนี้

ชนิดของอินดิเคเตอร์ ชว่ง pH สทีี่เปล่ียน สสี�รละล�ยที่ได้จ�กก�รทดลอง

1. methyl yellow

2. Bromeresol green

3. Methyl red4. Bromothy

mol blue5. Phenophtal

ein

2.9-4.03.8-5.44.4-6.26.0-7.68.0-9.6

สแีดง-เหลืองเหลือง-นำ้�เงินแดง-เหลืองเหลือง-นำ้�เงินไมม่สี-ีสชีมพู

เหลืองนำ้�เงินสม้

เหลืองไมม่สีี

ใหห้�ค่�pH ของส�รละล�ยจ�กขอ้มูลก�รทดลองข�้งต้นแนวคิด จ�กอินดิเคเตอรช์นิดที่ 1 แสดงว�่ pH ของส�รละล�ย > 4

จ�กอินดิเคเตอรช์นิดที่ 2 แสดงว�่ pH ของส�รละล�ยอยูร่ะหว�่ง 4.4-6.2 จ�กอินดิเคเตอรช์นิดที่ 3 แสดงว�่ pH ของส�รละล�ย > 5.4 จ�กอินดิเคเตอรช์นิดที่ 4 แสดงว�่ pH ของส�รละล�ย < 6 จ�กอินดิเคเตอรช์นิดที่ 5 แสดงว�่ pH ของส�รละล�ย < 8.0

สรุปได้ว�่ ส�รละล�ยมีpH อยูร่ะหว�่ง 5.4 - 6

ก�รห� pH ของส�รละล�ยโดยใชอิ้นดิเคเตอรห์ล�ยๆ ชนิดนี้ ไมส่ะดวกในก�รใช้ จงึมกี�รคิดที่จะนำ�อินดิเค

เตอรห์ล�ยๆ ชนิด ซึ่งเปล่ียนสใีนชว่ง pH ต่�งๆ กันม�ผสมกันในสดัสว่นที่เหม�ะสม จะส�ม�รถใชบ้อกค่� pH ของ ส�รละล�ยได้ละเอียดขึ้น อินดิเคเตอรผ์สมนี้เรยีกว่� ยูนิเวอรซ์ลัอินดิเคเตอร ์ ซึ่งส�ม�รถเปล่ียนสไีด้ในส�รละล�ยที่ม ี

pH ต่�งๆ กันเกือบทกุค่�

ก�รใชยู้นิเวอรซ์ลัอินดิเคเตอร ์ หยดยูนิเวอรซ์ลัอินดิเคเตอรล์งในส�รละล�ยที่ต้องก�รห�ค่� pH ประม�ณ 3 หยดต่อส�รละล�ย 3 cm3 สงัเกตสขีองส�รละล�ยแล้วเปรยีบเทียบกับสมี�ตรฐ�นของยูนิเวอรซ์ลัอินดิเค

เตอรท์ี่ pH ต่�งๆ ว�่สขีองส�รละล�ยตรงกับสมี�ตรฐ�นที่pH ใด ก็จะมคี่�เท่�กับ pH นัน้ สตูรของยูนิเวอรซ์ลัอินดิเคเตอร์ มหีล�ยสตูรด้วยกัน ตัวอย่�งเชน่

สตูรที่ 1 เมทิลออเรนจ์ 0.05 กรมั ( ชว่ง pH 3.0-4.4) เหลือง-สม้เหลืองเมทิลเรด0.15 กรมั ( ชว่ง pH 4.4-6.2) แดง-เหลือง

โบรโมไทมอลบลู0.30 กรมั ( ชว่ง pH 6.0-7.5) เหลือง-นำ้�เงินฟนีอล์ฟท�ลีน 0.35 กรมั ( ชว่ง pH 8.2-10.0) ไมม่สี-ีแดงมว่ง

ทัง้หมดละล�ยใน 66% เอท�นอล จำ�นวน 1 ลิตร สตูรที่ 2 0.1% เมทิลออเรนจ์ 0.5 cm3

5 ว 034 เคมี ม.6

0.1% เมทิลเรด 1.5 cm3

0.1% โบรโมไทมอลบลู 3.0 cm3

0.1% ฟนีอล์ฟท�ลีน 3.5 cm3

ต�ร�งที่14.8 ก�รเปล่ียนสขีองส�รละล�ย เมื่อใชยู้นิเวอรซ์ลัอินดิเคเตอร์

pH ส�รละล�ย สี

3456789

1011

แดงสม้แดงสม้

สม้เหลือง เหลือง เขยีว

เขยีวนำ้�เงินเขยีว

มว่งมว่งแดง

14.9.1 อินดิเคเตอรท์ี่พบในธรรมช�ติ

นอกจ�กอินดิเคเตอรก์รด- เบส ที่เป็นส�รอินทรยีท์ี่กล่�วม�แล้ว ในธรรมช�ติยงัมสี�รหล�ยชนิดที่มสีมบตัิ

เหม�ะสมที่จะใชเ้ป็นอินดิเคเตอรไ์ด้ กล่�วคือ มสีตี่�งกันท ี่pH ต่�งกัน ส�รเหล่�นี้พบในดอกไม้ ผลไม้ ผัก หรอืร�กไม้

บ�งชนิด เชน่ ในกะหลำ่�ปลีสแีดง (Red cabage) มสี�รที่เป็นอินดิเคเตอร ์ จ�กก�รทดลองสกัดส�รจ�ก

กะหลำ่�ปลีสแีดง ซึ่งเมื่อละล�ยเป็นกรดจะได้สแีดง (a) แต่เมื่อเติมเบสลงไปจะมสีหีล�ยสี ได้แก่ เขยีว นำ้�เงิน เหลือง (b) และเมื่อส�รละล�ยเบส ส�รละล�ยจะเปล่ียนเป็นสนีำ้�เงิน แสดงว�่อินดิเคเตอรท์ี่สกัดได้จ�กกะหลำ่�ปลีสแีดง จะเปล่ียนสแีดงเป็นนำ้�เงินในชว่งกรดเป็นเบส

ส�รละล�ยมสีแีดง ส�รละล�ยมหีล�ยสี ส�รละล�ยมสีนีำ้�เงิน กรด เขยีว นำ้�เงิน เหลือง เบส ภ�พที่14.9 ก�รสกัดอินดิเคเตอรจ์�กกะหลำ่�ปลีสแีดง และก�รเปล่ียนสขีองส�รละล�ย

ดอกกหุล�บสแีดง เมื่อนำ�ม�ละล�ยในแอลกอฮอล์และอีเทอร ์ 1 : 1 จะใหส้�รละล�ยซึ่งเป็นอินดิเคเตอร์ ต�มธรรมช�ติ เชน่กัน เมื่อนำ�ส�รละล�ยนี้ม�หยดในส�รละล�ยที่ม ี pH 1, 3, 7, 9 และ 11 ปรมิ�ณ

บทที่ 14 กรด- เบส 1 6

เล็กน้อย พบว�่ใหส้�รละล�ยสี แดง สม้ นำ้�ต�ล และเขยีว ต�มลำ�ดับ โดยที่อินดิเคเตอรน์ี้จะเปล่ียนสใีนชว่ง pH 2 ชว่ง คือ 5-7 (แดง-นำ้�ต�ล) และ8-10(นำ้�ต�ล-เขยีว)

ภ�พที่14.10 ก�รทดลองสกัดอินดิเคเตอรจ์�กดอกกหุล�บแดงและก�รทดสอบก�รเปล่ียนสขีองอินดิเคเตอรจ์�กกหุล�บแดง

ต�ร�งที่14.9 อินดิเคเตอรท์ี่พบในธรรมช�ติชนิดพชื ส�รที่ใชส้กัด ชว่ง pH ที่เปล่ียนสี สทีี่เปล่ียน

อัญชนัด�วเรอืงด�วเรอืง

ห�งนกยูง

ห�งนกยูง

แคแดง

ชงโคเขม็แดง

เขม็แดง

กระเจีย๊บ

นำ้�แอลกอฮอล์

นำ้�

นำ้�

แอลกอฮอล์

นำ้�

นำ้�นำ้�

แอลกอฮอล์

นำ้�+แอลกอฮอล์+อีเทอ

1-32-3

11-129-103-47-8

10-112-3

10-114-56-76-76-77-85-6

แดง - มว่ง ไมม่สีี - เหลืองอ่อน เหลือง - เหลืองนำ้�ต�ล

ไมม่สีี - เหลือง สม้ - เหลือง

เหลือง - เขยีว เขยีว - เหลือง ชมพู - สม้

สม้ - เหลือง บ�นเยน็ - แดง

แดง - เขยีว ชมพู - เขยีว แดง - เหลือง

เหลือง - เขยีว

7 ว 034 เคมี ม.6

ครสิต์ม�ส

ครสิต์ม�สบ�นไมรู่โ้รย

บ�นไมรู่โ้รยแวนด้�

แวนด้�

สม้เกล้ียง(ผิว)ส�รภีส�รภี

ทองกว�ว

ร์นำ้�

แอลกอฮอล์+อีเทอร์นำ้�

แอลกอฮอล์แอลกอฮอล์

นำ้�

นำ้�แอลกอฮอล์

นำ้�

นำ้�

6-76-75-68-96-78-9

10-1210-11

3-49-1012-13

6-710-1111-1311-1311-1211-1212-1311-12

ชมพู - เหลือง เหลือง - เขยีว

แดง - เขยีว ชมพู - เขยีวอ่อน เขยีว - เขยีวนำ้�ต�ล แดง - ชมพู แดง - มว่ง มว่ง - นำ้�เงิน ไมม่สีี - เหลือง ชมพู - มว่ง มว่ง - เขยีว เขยีว - เหลือง แดง - เขยีว ชมพู - เขยีว เขยีว - เหลือง

เขยีวอ่อน - เหลือง เหลืองอ่อน - เหลืองเขม้

เหลือง - นำ้�ต�ลเหลือง นำ้�ต�ลเหลือง - นำ้�ต�ลแดง

เหลืองเขยีว - แดง

14.11 ส�รละล�ยกรด- เบส ในชวีติประจำ�วนั

ค่� pH ของส�รละล�ยในสิง่มชีวีติมคี่�เฉพ�ะตัว เชน่ pH ของเอนไซมใ์นกระเพ�ะอ�ห�รมคี่�ประม�ณ 1.5 pH ของเลือดและนำ้�ล�ย มคี่�เท่�กับ7.4 และ6.8 ต�มลำ�ดับ

ต�ร�งที่14.10 แสดงค่�pH ของส�รละล�ยในร�่งก�ยส�ร ชว่ง pH

นำ้�ยอ่ยในกระเพ�ะอ�ห�รปัสส�วะนำ้�ล�ยเลือดนำ้�ดี

1.6-2.55.5-7.06.2-7.4

7.35-7.457.8-8.6

นอกจ�กส�รละล�ยในร�่งก�ยเร�จะมคี่� pH เฉพ�ะตัวแล้ว ก็จะพบว�่ส�รละล�ยกรดและส�รละล�ยเบสที่พบ

ในชวีติประจำ�วนันัน้ มทีัง้กรดอ่อนจนถึงกรดแก ่ และเบสอ่อนถึงเบสแก ่ ภ�พท ี่14.11 แสดงถึง pH ของ ส�รละล�ยต่�งๆ ส�รละล�ยกรดจะมคี่� pH น้อยกว�่ 7 สำ�หรบั ส�รละล�ยเบสจะมคี่� pH ม�กกว�่ 7 นำ้�

บทที่ 14 กรด- เบส 1 8

บรสิทุธิม์สีภ�พเป็นกล�งไมเ่ป็นกรดหรอืเบส ในขณะที่นำ้�ฝนจะมคีว�มเป็นกรดอ่อนๆ เนื่องจ�กในอ�ก�ศมกี๊�ซ CO2 ซึ่งรวมกับนำ้�ได้กรดค�รบ์อนิก ซึ่งเป็นกรดอ่อน สว่นในนำ้�ทะเลจะมเีกลือแรต่่�งๆ ซึ่งเมื่อละล�ยในนำ้�จะได้ส�รละล�ยไฮ

ดรอกไซด์ ซึ่งมสีภ�พเป็นเบส

ภ�พที่14.11 pH ของส�รต่�งๆ ในชวีติประจำ�วนั

นำ้�โซด�และนำ้�สม้ส�ยชู (pH < 7) นำ้�ย�ล้�งหอ้งนำ้� นำ้�ย�ทำ�คว�มสะอ�ด

Milk of magnesia (pH > 7)

ก�รใชพ้เีอชมเิตอรว์ดั pH ของนำ้�สม้ส�ยชู และ milk of magnesia ภ�พที่ 14.12 ก�รทดลองวดั pH ของส�รละล�ย และตัวอย�่งส�รต่�งๆ ในชวีติประจำ�วนั

9 ว 034 เคมี ม.6

เร�อ�จจะสรุปpH ของส�รละล�ยในชวีติประจำ�วนัได้ดังนี้1. ของเหลวบ�งชนิดอ�จจะมชีว่ง pH กว�้ง และบ�งชนิดมชีว่ง pH แคบต�มขอ้มูลในต�ร�ง2. ถ้�รบัประท�นอ�ห�รประเภทผัก ปัสส�วะจะมีpH สงู แต่ถ้�รบัประท�นเนื้อสตัวม์�ก ปัสส�วะจะมีpH

ตำ่�

3. ในร�่งก�ยของคนเร�ของเหลวบ�งชนิดม ีpH แปรไปได้ในชว่งค่อนข้�งกว�้ง โดยที่ร�่งก�ยยงัคงอยู่

ในสภ�พปกติไมเ่จบ็ป่วย แต่ของเหลวบ�งชนิดในคนปกติม ีpH ค่อนข�้งคงที่ เชน่ เลือดมคี่� pH แปรไปได้เพยีง 0.10 เท่�นัน้ สำ�หรบัคนที่เป็นโรคเบ�หว�นรุนแรง ค่�pH ของเลือดอ�จลดตำ่�ลงกว�่7.35 ทำ�ใหเ้กิดอ�ก�ร

คล่ืนไส้ ถ้�ลดลงตำ่�ม�กๆ อ�จหมดสติถึงต�ยได้

อย�่งไรก็ต�ม ปกติในร�่งก�ยของคนจะมรีะบบที่ควบคมุค่�pH ของเลือดไวใ้หค้งที่4. ในนำ้�ฝนซึ่งน่�จะมสีมบตัิเป็นกล�ง แต่พบว�่ม ีpH ประม�ณ 5.6-6.0 เท่�นัน้ และปัจจุบนัใน

ประเทศอุตส�หกรรม pH ของนำ้�ฝนมคี่�ตำ่�ถึง 2.8 จ�กก�รตรวจสอบพบว�่นอกจ�กม ีCO2 ละล�ยอยูแ่ล้ว ยงัมีH2SO4 และHNO3 ละล�ยปนอยูด่้วย

ฝนกรด (Acid rain) นำ้�ฝนที่ม ีpH ประม�ณ 5.6 - 6.0 ซึ่งมภี�วะเป็นกรดอ่อนๆ ปัจจุบนัในประเทศอุตส�หกรรม

pH ของนำ้�ฝนมคี่�ตำ่�กว�่ 5.6 ทัง้นี้เนื่องจ�กมกี�รเผ�ไหมเ้ชื้อเพลิง เชน่ ถ่�นหนิ นำ้�มนั เป็นต้น ซึ่งเชื้อเพลิง

เหล่�นี้มสี�รซลัเฟอร ์ (S) อยู่ ทำ�ใหเ้กิดก๊�ซ SO2 ซึ่งเมื่อถกูปล่อยออกม�สูบ่รรย�ก�ศ และละล�ยในนำ้� หรอืถกู

ออกซไิดสต์่อเป็น SO3 แล้วละล�ยในนำ้�ฝนได้กรด H2SO4 แล้วจะไปเพิม่คว�มเป็นกรดใหก้ับนำ้�ฝน ซึ่งอ�จจะ

ทำ�ให้pH ตำ่�กว�่ 3 ในบรเิวณที่มสีภ�พแวดล้อมไมด่ี

SO3 (g) + H2O (l) H2SO4 (aq) ผลที่เกิดขึ้นคือ ฝนกรดจะไปทำ�ล�ยต้นไม ้ ทำ�ล�ยชวีติสตัวน์ำ้� ทำ�ใหโ้ลหะเกิดก�รผุกรอ่น หนิถกูกัดเซ�ะ

เป็นต้น

SO2 อ�จจะรวมกับนำ้�ได้เป็น H2SO3 และนอกจ�กส�รประกอบของซลัเฟอรแ์ล้วก็อ�จมี ส�รประกอบของ N ซึ่งจะถกูเปล่ียนเป็น NO2 , HNO2 และHNO3 ได้เชน่กัน ซึ่งเมื่อละล�ยในนำ้�

ฝนก็จะไปเพิม่คว�มเป็นกรดใหก้ับนำ้�ฝนได้ ปฏิกิรยิ�ที่เกิดขึ้นคือ

2NO (g) + O2 (g) 2NO2 (g)2NO (g) + H2O (l) HNO2 (aq) + HNO3

(aq) คว�มเป็นกรดเบสของนำ้�และดินมคีว�มสำ�คัญต่อก�รเพ�ะปลกูและก�รเล้ียงสตัวน์ำ้� เชน่ กุ้ง ซึ่งในก�รเล้ียงกุ้ง

pH ของนำ้�ต้องเป็นกล�ง กุ้งจงึจะเจรญิเติบโตได้ดี เป็นต้น และโดยทัว่ไปดินที่ม ี pH ตำ่� เกินไปอ�จจะไมเ่หม�ะ สมต่อก�รเจรญิเติบโตของพชื พชืแต่ละชนิดจะเติบโตในภ�วะที่ต่�งกัน ข�้วจะเจรญิเติบโตในดินเปรีย้ว คือ เป็นกรดเล็ก

บทที่ 14 กรด- เบส 1 10

น้อย ดังนัน้ จงึต้องมกี�รตรวจวดั pH ของดินและนำ้� เพื่อชว่ยใหเ้กษตรส�ม�รถจดัก�รกับก�รเพ�ะปลกุได้ดี เชน่ ถ้� pH ตำ่�ม�กก็อ�จใชปู้นข�ว หรอืขึ้เถ้�โรยลงไปในดินเพื่อลดคว�มเป็นกรดของดินได้

data science solution @ 1999tel. 045-