บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนเปนการพฒนาชดฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบครประถมศกษา

ในศตวรรษท 21 ทงนผวจยขอน าเสนอแนวคดและทฤษฎทเกยวของโดยแบงออกเปน 5 ตอน ไดแก ตอนท 1 แนวคดเกยวกบชดฝกอบรม ตอนท 2 แนวคดเกยวกบทกษะแหงศตวรรษท 21 ตอนท 3 แนวคดเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ ตอนท 4 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ

ตอนท 1 แนวคดเกยวกบชดฝกอบรม

ความหมายของชดฝกอบรม ชดอบรม หมายถง การจดทรพยากรหรอการจดระบบฝกอบรม โดยรวบรวมเครองมอและ

อปกรณทจ าเปนในการฝกอบรมและทดสอบประสทธภาพแลว เพอใหผรบการฝกอบรมไดรบประสบการณตรงไดปฏบตกจกรรมดวยตนเอง ตามเนอหาสาระทละนอยเพอใหโอกาสของผรบการฝกอบรมปฏบตกจกรรมการฝกอบรมไดถกตอง และไดรบการเสรมแรง ในขณะรบการฝกอบรม ชดการฝกอบรมอาจจะแบงได 3 ประเภท คอ ชดอปกรณฝกอบรม ชดฝกอบรม และโมดลฝกอบรม

1. ชดอปกรณฝกอบรม (Training Kits) หมายถง การจดระบบสอทจะเปนในระบบการฝกอบรมใหอยในทเดยวกนเพองายตอการแสวงหาและใชสอ ชดอปกรณการฝกอบรมอาจจะแบงเปนสอสงพมพเปนสอหลก และสอประสมเปนสอหลก

1.1 ชดอปกรณฝกอบรมทใชสอสงพมพ เปนสอหลกใชในระบบการฝกอบรมรวมทงทเปนการฝกอบรมกลมเลก กลมใหญ และการฝกอบรมมวลชน

(1) ชดอปกรณการฝกอบรม ทใชสอสงพมพในการฝกอบรมกลมเลกเปนชด สอ-ฝกอบรมทออกแบบสอฝกอบรมเพอใชกบผรบการฝกอบรมกลมเลก โดยทผใหการฝกอบรมไมจ าเปนตองแสวงหาสอทจ าเปนจากทใดมาเพมเตมมากนก

(2) ชดอปกรณฝกอบรมทใชสอสงพมพ ในการฝกอบรมกลมใหญเปนชดสอ ฝกอบรมทออกแบบสออบรมโดยใชสอสงพมพเปนหลก เพอใชกบผรบการฝกอบรมกลมใหญหรอแบงเปนกลมเลก จ านวนหลายกลม ตามทผจดการฝกอบรมไดออกแบบระบบฝกอบรมหรอใชสงพมพ ในการฝกอบรมทงกลมใหญปฏบตกจกรรมเดยวกนในเวลาเดยวกน

(3) ชดอปกรณฝกอบรมใชสอสงพมพในการฝกอบรมมวลชน เปนชดสอฝกอบรมทออกแบบสอฝกอบรมโดยใชสอสงพมพ เชน หนงสอพมพ วารสาร นตยสาร รวมทง เอกสารทางการฝกอบรมตาง ๆ

1.2 ชดอปกรณฝกอบรมทใชสอประสมเปนหลก หมายถง การจดระบบสอทใชในการฝกอบรมตงแตสองสอหรอมากกวาสองสอขนไป เพอใชในการฝกอบรมกลมเลก กลมใหญและการฝกอบรมมวลชน

6

2. ชดฝกอบรม (Training Packages) หมายถง การจดระบบฝกอบรมทสมบรณทผรบการฝกอบรมการเรยนรไดดวยตนเอง หรอชดฝกอบรมทผใหการฝกอบรมเปนผใชในการบรรยายหรอจดกจกรรมการฝกอบรม ในชดฝกอบรมจะประกอบดวยคมอการใชชดฝกอบรมแบบทดสอบกอนเรยนหลงเรยน สอทใชในการฝกกจกรรมในการฝกอบรมทงหมดทจ าเปนตองใชในระบบการฝกอบรม ทงสอทผใหการฝกอบรมใชบรรยาย สาธต และสอทผทใชรบการฝกอบรมใชในการปฏบตกจกรรมเพอใหเกดการเรยนร สงทใชเพอการสอสารและสงงานในระบบการฝกอบรมทงหมด เพอใชในการฝกอบรมกลมเลก กลมใหญ และการฝกอบรมมวลชนทงในระบบการฝกอบรมแบบเผชญหนา ระบบการฝกอบรมแบบทางไกล และระบบการฝกอบรมแบบความรวมมอ การจดระบบชดฝกอบรมเพอใชในระบบการฝกอบรมทกรปแบบ ชดฝกอบรมทใชอยในปจจบนมทงชดฝกอบรมทใชสอสงพมพเปนสอหลกและชดฝกอบรม ทใชสอประสมเปนสอหลก ชดฝกอบรมทสอสงพมพเปนสอหลก สวนใหญเรยกวา ชดเอกสารฝกอบรม สวนชดฝกอบรมทใชสอประสมเปนสอหลกเรยกวา ชดฝกอบรมในดานวธการฝกอบรมของชดฝกอบรมใชทฤษฎการรบสารของ บ เอฟ สกนเนอร ( B.F.Skinner ) ตามทฤษฎบทเรยนโปรแกรมคอ การใหผรบการฝก อบรมไดเรยนรทละนอยเปนขนเปนตอนดวยการเรยนรทใกลเคยงกบประสบการณตรง หรอไดมโอกาสลงมอท าหรอคดดวยตนเอง

3. โมดลฝกอบรม (Modual Training) หมายถง การจดระบบการฝกอบรมทจดเปนชดฝกอบรม (Training Packages) หลายชดตอเนองกน โมดลฝกอบรมมทงทเปนโมดลฝกอบรมสงพมพเปนหลกโมดลฝกอบรมสอประสมเปนหลก

(1) โมดลฝกอบรมสงพมพเปนหลก มลกษณะเปนเอกสารฝกอบรมบทเรยนโปรแกรมหลายเลมตอเนองกนและเอกสารแตละเลมจะมค าแนะน าการใชเอกสารฝกอบรมบทเรยนโปรแกรม รวมถงกจกรรมทใหปฏบตและการวดผลดวยตนเอง และการวดผลโดยระบบฝกอบรม

(2) โมดลฝกอบรมสอประสมเปนสอหลกเปนชดฝกอบรมสอประสมหลายชดตอเนองกน ตามผออกแบบโมดลฝกอบรมและผจดระบบฝกอบรมไดออกแบบและจดระบบไวปจจบนโมดลฝกอบรมการจดสถานการณจ าลองของการฝกอบรมโดยอาศยคอมพวเตอร

สรทน พพฒนมงคล (2547) กลาววา ชดฝกอบรม หมายถง บทเรยนทพฒนามาจากบทเรยนโมดลมลกษณะทส าคญ คอเปนบทเรยนทส าเรจในตว สรางขนเพอใหผเรยนไดศกษาท ากจกรรม และประเมนผลดวยตนเอง เพอใหผเรยนไดเรยนร และการแสดงพฤตกรรมไดตามทก าหนดไวในจดประสงคของชดฝกอบรมนนๆ ประกอบดวยแนะน าการใช จดประสงค เนอหา กจกรรม และการประเมนผล

7

ความส าคญของชดฝกอบรม ชยยงค พรหมวงศ (2523) กลาววา ชดฝกอบรมมความส าคญตอการฝกอบรม ดงน 1. ชวยใหการวางแผนการฝกอบรมเปนไปอยางมระบบ โดยมการใชเครองมอเพอใหการ

ฝกอบรม การด าเนนไปตามเปาหมายในรปแบบทตองการ เชน การยดสมาชกผรบการฝกอบรมเปนศนยกลาง และการยดวทยากรเปนศนยกลาง

2. เปนเครองมอในการรบประกนประสทธภาพการฝกอบรม ใหเปนไปตามวตถประสงค และเกณฑทก าหนด

3. การจดการฝกอบรมทองระบบมากกวาองตวบคคล โดยทวไปการจดการฝกอบรมทจะใหเกดผลส าเรจนนมกเชญวทยากรทมชอเสยง เพอใหการฝกอบรมนนนาสนใจวทยากรจะตองใชความการเฉพาะตว ซงจ านวนของวทยากรประเภทนจะมอยนอยและนบวนจะเรมลดนอยลง ดงนน ผรบการฝกอบรมจงเปนเพยงบคคลกลมนอยเทานนทจะมโอกาสทดทไดรบการฝกอบรมกบวทยากรทมคณภาพเชนน ดงนน ชดฝกอบรมทผลตขนนจะเปนเสมอนเครองมอทจะชวยใหการด าเนนการฝกอบรมการด าเนนไปไดตามปกต โดยไมมงเนนวทยากรเปนจดศนยกลาง

4. ท าใหการฝกอบรมไมจ าเปนตองค านงถงบคลกภาพทางอารมณของวทยากร นบวาเปนสงส าคญทจะมผลตอการเรยนรในการฝกอบรม

ประเภทของชดฝกอบรม

ชดฝกอบรมการจ าแนกได 3 ประเภท คอ 1. ชดฝกอบรมประกอบการบรรยาย เปนชดฝกอบรมทมการก าหนดกจกรรม ใช

ประกอบการฝกอบรมแบบบรรยาย เพอเปลยนบทบาทของวทยากรใหนอยลงและเปดโอกาสใหผรบการฝกอบรมมสวนรวมในกจกรรมการฝกอบรมมากขน สอทใชอาจเปนบตรค า เทปบนทกเสยง สไลดประกอบเสยง เทปบนทกภาพ เพอใหผรบการฝกอบรมไดอภปรายตามปญหาและหวขอทวทยากรก าหนดให ในการใชชดฝกอบรมประเภทนจะบรรจไวในกลองทมขนาดพอเหมาะกบจ านวนสอการฝกอบรม

2. ชดฝกอบรมส าหรบกจกรรมกลม วทยากรจะท าหนาทเปนผเตรยมสถานการณ เปนผอ านวยการ และเปนประสานงานการฝกอบรม จะเปดโอกาสใหผรบการฝกอบรมประกอบกจกรรมรวมกน การชวยเหลอกนและกนไดระหวางประกอบกจกรรมการฝกอบรม หากมปญหาผรบการฝกอบรมการซกถามวทยากรไดเสมอ

3. ชดการฝกอบรมรายบคคล เปนชดฝกอบรมทจดระบบเพอใหผเขารบการฝกอบรมดวยตนเองโดยมวทยากรคอยใหความชวยเหลอ

องคประกอบของชดฝกอบรม

ชยยงค พรหมวงศ (2523) ไดกลาวถงองคประกอบหลกทส าคญของชดฝกอบรมเปนการรวบรวมสงตางๆ เขาดวยกนใหเปนชดฝกอบรมเพอใหการน าไปใชในการฝกอบรมใหไดผลตามทตองการผลทเกดจากกระบวนการฝกอบรมทไมการมองเหนได แตอาจจะวดหรอสงเกตได เมอใหเวลาพอสมควร องคประกอบทส าคญของชดฝกอบรมประกอบดวย

8

1. คมอ ส าหรบผใชชดฝกอบรมหรอผรบการฝกอบรมตองศกษาจากชดการฝกอบรม 2. ค าสง หรอการมอบงาน เพอก าหนดแนวทางการเรยนจากชดฝกอบรม 3. เนอหาสาระในรปแบบของสอการสอนแบบประสม รวมทงกจกรรมการเรยนการสอนเปน

กลม และรายบคคล ซงก าหนดใหตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม 4. การประเมน เปนการประเมนของกระบวนการไดแก แบบฝกหด รายงาน การคนควา

และผลของการเรยนรในรปแบบทดสอบตางๆ สวนประกอบทงหมดจะอยในกลองหรอซองโดยจดเปนหมวดหมเพอสะดวกในการใช

ถวล เนตรวงศ (2547) ไดกลาวถง การผลตชดฝกอบรมประยกตจากแนวคดของ เกอรลาด และอลาย (Gerlad and Ely) ซงเสนอแนะวาระบบฝกอบรมทดควรมองคประกอบ 9 องคประกอบ คอ

1. วตถประสงคและเนอหาการฝกอบรม 2. การวดและประเมนผลกอนการฝกอบรม 3. ยทธศาสตรการฝกอบรม 4. การจดกลมผเขารบการฝกอบรม 5. การจดสรรเวลาการฝกอบรม 6. การจดอ านวยความสะดวกและสถานทฝกอบรม 7. การเลอกสอฝกอบรม 8. การประเมนผลการฝกอบรม 9. การวเคราะหระบบฝกอบรม

ตอนท 2 แนวคดเกยวกบทกษะแหงในศตวรรษท 21 พนฐานทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองโลก รวมทงของประเทศไทยเองท าใหประชากรในโลกยคใหมตองการทกษะใหม เพอใหมความพรอมส าหรบการอยอาศยในโลกสมยใหมและการศกษากเปนเครองมอส าคญเพอสรางทกษะตางๆ เพอใหประชากรในประเทศการมความรและทกษะทเทาทนกบความเปลยนแปลงของโลกได

การศกษาในศตวรรษท 21 ตองยดผลลพธทงในแงของความรในวชาแกนและทกษะแหงศตวรรษใหม ซงเปนผลลพธทโรงเรยน สถานทท างานและชมชนตางเหนคณคา จ าเปนอยางยงในโลกของการท างานและการศกษาขนสง การคดเชงวพากษ การแกปญหา ความคดสรางสรรคและทกษะแหงศตวรรษท 21 คอเครองมอทใชเพอเปนบนไดทางเศรษฐกจ ทกษะแหงศตวรรษท 21 จะชวยเตรยมความพรอมใหนกเรยนรจกคด เรยนร ท างาน แกปญหา สอสาร และรวมมอท างานไดอยางมประสทธผลไปตลอดชวต (วรพจน วงศกจรงเรองและอธป จตตฤกษ, 2554) ดงนน จงจ าเปนอยางยงท “การศกษา” จะตองถกเปลยนแปลงหรอาจถงขนตองถกปฏวตเนองจากระบบการศกษาทเปนอยในปจจบนไมเพยงพอและไมการสรางทกษะทจ าเปนใหกบผเรยนไดอกตอไป ทกษะแหงศตวรรษท 21 จงเปนแนวความคดหนงทจะเปนตวจดประกายใหคดรวมกนวา บนโลกยคใหมทเปลยนแปลงไปแลวนมทกษะทจ าเปนอยางยงส าหรบประชากรในศตวรรษน(คณะอนกรรมการกจการเพอการสอสารสงคม, 2554)

9

วรพจน วงศกจรงเรองและอธป จตตฤกษ (2554) กลาววา กรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 วา ประกอบดวยทกษะ 3 ดาน ไดแก ทกษะชวตและการท างาน ทกษะการเรยนรและนวตกรรม และทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย

ภาพท 2.1 กรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมา : ภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21

การเรยนรในศตวรรษท 21 วชาแกน

- ภาษาองกฤษ การอาน - เศรษฐศาสตร หรอศลปะการใชภาษา - วทยาศาสตร

- ภาษาส าคญของโลก - ภมศาสตร - ศลปะ - ประวตศาสตร - คณตศาสตร - การปกครองและหนาทพลเมอง

แนวคดศตวรรษท 21

- จตส านกตอโลก - ความรพนฐานดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ - ความรพนฐานดานพลเมอง - ความรพนฐานดานสขภาพ - ความรพนฐานดานสงแวดลอม

ทกษะชวตและการท างาน

- ความยดหยนและความการในการปรบตว - ความคดรเรมและการชน าตนเอง

10

- ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม - การเพมผลผลตและความรรบผด - ความเปนผน าและความรบผดชอบ

ทกษะการเรยนรและนวตกรรม

- ความคดสรางสรรคและนวตกรรม - การคดเชงวพากษและการแกไขปญหา - การสอสารและการรวมมอท างาน

ทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย

- ความรพนฐานดานสารสนเทศ - ความรพนฐานดานสอ - ความรพนฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท)

ระบบสนบสนนการศกษาของศตวรรษท 21

- มาตรฐานและการประเมนของศตวรรษท 21 - หลกสตรและการสอนของศตวรรษท 21 - การพฒนาทางวชาชพของศตวรรษท 21 - สภาพแวดลอมการเรยนรของศตวรรษท 21

คณะอนกรรมการกจการเพอการสอสารสงคม (2554) กลาววา องคประกอบของทกษะแหง

ศตวรรษท 21 มดวยกนหลายประการ ความคดสรางสรรค (Creativity) เปนทกษะทมความจ าเปนเนองดวยเทคโนโลยการผลตทเจรญกาวหนามากในปจจบน งานจ านวนมากถกถายทอดโอนไปใหเครองจกร ดงนนแรงงานระดบต าซงท างานประจ าจงเปนทตองการนอยลง ท าใหความตองการแรงงานโดยบรษทอตสาหกรรมขนาดใหมมนอยลง หนทางเดยวทระบบเศรษฐกจโลกจะการรองรบแรงงานจ านวนมากมหาศาลเหลานได คอ การเพมความคดสรางสรรคใหกบประชากรและเปลยนแปลงประชากรโลกใหเปนผประกอบการ ซงกลาคดกลาท าเรมตนและรเรมสงใหม การคดเชงระบบ (Critical Thinking) ผทการคดเชงระบบไดด การวเคราะหและสงเคราะหขอมลและเหตการณตางๆ และแกปญหาทเกดขนรอบตวไดอยางเหมาะสมจะมความไดเปรยบ อกทงโลกยคขอมลขาวสารลนเกนในปจจบน การคดเชงระบบใหเปนจงมความจ าเปนอยางยงในการประมวลขอมลและแนวคดตางๆ อยางมเหตผลและนาเชอถอ การสอสารและการท างานรวมกบผอน (Communication and Collaboration) การเรยนรในยคใหมท าใหผเรยนตองมปฏสมพนธกบผอนมากขน รวมทงในโลกแหงการท างาน การสอสารและการประสานงานรวมกบผอนกเปนทกษะทส าคญอยางยง ดงนนทกษะนจงเปนเครองมอหนงเพอเตรยมผเรยนใหพรอมส าหรบโลกการท างานจรง

11

ความรพนฐานทางดานขาวสารขอมล (Information Literacy) ในปจจบนเราการคนหาขอมลใดๆ ในโลกอนเทอรเนต ท าใหการคนหาขอมลเปนเรองงายตางจากอดตซงการเรยนรหมายถงการจดจ ารายละเอยดและขอมลตาง ๆใหได ในปจจบนส าหรบประเทศไทยจะท าอยางไรจะการจดการกบขอมลมหาศาลทหาไดงายบนโลกอนเทอรเนตไดอยางเหมาะสม ความการในการเขาถง คดกรอง คดเลอก รวมทงการตดสนใจไดวาขอมลใดนาเชอถอ ไมนาเชอถอ เปนทกษะทมความจ าเปนอยางยงส าหรบการอยในโลกทมขอมลขาวสารลนและรวดเรวอยางในปจจบน ความรพนฐานดานการใชสอ (Media Literacy) การในการใชสออยางเหมาะสมถอเปนทกษะหนงทจ าเปนส าหรบการท างานในปจจบน ไมวาจะเปนการน าเสนอทวไปจนถงการสอสารในรปแบบทซบซอนกวา เชน การท าสอวดโอ และการสรางเวบไซต ดงนนความการในการใชสอและการผลตสออยางเหมาะสม จะมาหนนเสรมใหการท างานในโลกยคใหมนมประสทธภาพมากขน ความรพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ (ICT Literacy) เทคโนโลยขอมลขาวสารในปจจบนพฒนาไปอยางรวดเรว มเครองมอสารสนเทศใหมๆ เกดขนมากมาย ไมวาจะเปน smart phone หรอ Tablet PC ไมนบรวมวาคนสวนใหญมคอมพวเตอรโนตบคเปนของตวเอง รวมทงโครงสรางพนฐานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทพฒนาขนอยางตอเนอง ดงนนการเรยนรเพอใหการใชเทคโนโลยเหลานไดอยางเหมาสมจงเปนเรองส าคญและจ าเปนมากขนในปจจบน การยอมรบทจะอยกบผทมความแตกตาง เปนเรองนาเศราทระบบการศกษาไทยไมเหนความส าคญของการเรยนรทจะอยกบผทแตกตางกบตวเองในระดบโรงเรยน มการคดแยกเดกออกเปนล าดบขน เดกเกงอยรวมกบเดกเกง เดกเกเร เรยนไมเกงกไปอยดวยกน ท าใหเดกในโรงเรยนของไทยขาดโอกาสในการเรยนรทจะอยกบผทแตกตางกบตนไปอยางส าคญ การวางแผนและตดสนใจอนาคตใหตวเอง (Self-Direction) การตดสนใจและการวางแผนดวยตนเอง มความจ าเปนส าหรบทกคน จะตองการตดสนใจไดอยางเหมาะสม ซงทกษะนการฝกฝนไดดวยกระบวนการเรยนการสอนทเหมาะสมในโรงเรยนซงฝกใหนกเรยนตองตดสนใจในเรองตางๆ มากขน การตระหนกรในความเปนพลเมองของประเทศ (Civic Literacy) หนาทหนงของการศกษาคอการสงผานความเชอ ประเพณและวฒนธรรมของสงคมจากคนรงหนงไปสคนอกรนหนง การศกษาควรปลกฝงแนวคดพนฐาน ในฐานะพลเมองคนหนงของชาต แตละคนมความส าคญและสมพนธกนอยางไรกบสงคมรอบตว รวมทงตอชาตโดยไมจ าเปนตองสอนและสงใหทกคนรกชาต การประพฤตตวอยางเหมาะสมในฐานะพลเมองคนหนงของชาตจะเกดขนโดยอตโนมต การตระหนกในความเปนพลเมองของโลก (World Civic Literacy) นอกจากจะตระหนกรตวเองในฐานะพลเมองของชาตแลว การตระหนกรตวเองในฐานะพลเมองคนหนงของโลกเปนเรองทมความส าคญไมแพกน โดยเฉพาะอยางยงในประเดนเรองสงแวดลอม ซงก าลงกลายเปนปญหาใหมขนเรอยๆ ในโลกยคปจจบน

12

ตารางท 2.1 การวเคราะหองคประกอบทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบครในศตวรรษท 21

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

ดานสารสนเทศ สามารถสบคนขอมลบนอนเทอรเนต สามารถตดสนใจไดวาขอมลใดนาเชอถอหรอไมนาเชอถอ สามารถน าเสนอผลงานบนอนเทอรเนต สนใจ ตดตามขาวสารดานเทคโนโลยสารสนเทศ สามารถอานขอมลทมการเคลอนไหวบนอนเทอรเนต สามารถเขยนและเผยแพรขอมลบนสงพมพอเลกทรอนกส สามารถจดการเนอหา แกไข และเพมเตมขอมล สามารถหาความสมพนธและเชอมโยงขอมลตางๆ ทเปนประโยชน สามารถสรางเครอขายขอมลตางๆ เพอความสะดวกในการคนหา สามารถแนะน า เปรยบเทยบขอมลไดผอนได

13

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถแบงปนความร ประสบการณบนเครอขาย สามารถแกปญหาขณะใชเทคโนโลย มวนยเคารพกฎการใช มความรบผดชอบตอขอมลทน ามาใช สามารถใชเทคโนโลยในทางทถกตอง ไมขดตอศลธรรม หลกกฎหมาย

สามารถปฏบตตามนโยบายและระเบยบปฏบตการใชสารสนเทศ ดานสอ สามารถเลอกใชสอสอดคลองกบวตถประสงคและเนอหา สามารถเลอกใชสอเหมาะสมกบสถานการณจรง สามารถใชและปรบปรงสออยางตอเนอง สามารถเผยแพรสอการศกษาใหเกดการยอมรบได สามารถน าสอไปพฒนากระบวนการเรยนการสอนได

14

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถใชวสด อปกรณโสตทศนปกรณในการเรยนการสอน (เชน เครองฉายภาพ LCD, เครองเสยง, กลองถายรปดจทล)

สามารถผลตงานกราฟก สามารถผลตสอเสยง/วทยกระจายเสยง สามารถผลตสอวดทศน/วทยโทรทศน สามารถผลตสอมลตมเดย สามารถใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน สามารถสอนผานเวบ สามารถผลตสออเลกทรอนกส ดานคอมพวเตอร สามารถใชคอมพวเตอรอยางถกวธ เชน การใชเมน, ไอคอนตางๆ, หนาตางการท างาน

สามารถใชอปกรณฮารดแวร

15

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถใชอปกรณบนทกขอมล เชน ซด-รอม สามารถใชอปกรณตอพวง เชน เครองพมพ สแกนเนอร กลองดจทล

สามารถใชโปรแกรมเขยน บนทกขอมลลงแผนซด สามารถใชโปรแกรมดานการประมวลผลค า สามารถใชโปรแกรมดานตารางท าการ สามารถใชโปรแกรมดานการน าเสนอ สามารถใชโปรแกรมดานการจดการฐานขอมล สามารถใชโปรแกรมดานการตกแตงภาพ สามารถใชงานโปรแกรมดานมลตมเดย สามารถใชโปรแกรมบบอดไฟลขอมล สามารถใชโปรแกรมส าหรบบนทกเสยงในระบบมลตมเดย สามารถใชโปรแกรมส าหรบสรางสอการสอน

16

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถใชโปรแกรมทางสถต สามารถใชโปรแกรมสรางสงพมพอเลกทรอนกส สามารถดแลรกษาเครองคอมพวเตอร เชน การปองกนไวรส การจดเกบและบ ารงรกษา

ดานคอมพวเตอรแบบพกพา สามารถใชแอปพลเคชนบนสมารทโฟนหรอแทบเลต สามารถสอสารขอมลแบบมลตมเดย (ภาพนง วดโอ ไฟลภาพ ไฟลเสยงผานระบบโทรศพท)

สามารถเชอมตอสญญาณโทรศพทไปยงอนเทอรเนต สามารถใชสญญาณบลทธ สามารถใช Wi-Fi เพอรบสงขอมล ดานการใชอนเทอรเนต สามารถเชอมตออนเทอรเนต

17

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถดาวนโหลดโปรแกรมตางๆ บนอนเทอรเนต สามารถใชโปรแกรมคนดเวบ สามารถใชไปรษณยอเลกทรอนกส (E-mail) สามารถใชกระดานสนทนา (Webboard) สามารถใชโปรแกรมสนทนา สามารถใช Dictionary Inline สามารถบรหารจดการระบบการจดการเรยนร สามารถซกถามปญหาผานระบบการจดการเรยนร สามารถใชโทรศพททางไกลบนอนเทอรเนต สามารถใชสงพมพบนเวบ สามารถสรางบญชส าหรบเขาใชบรการบนอนเทอรเนต สามารถใชโปรแกรมเวบยทลต เชน Acobat Reader, Window สามารถใชโปรแกรม Media Player

18

ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Educ

ation

Que

ensla

nd S

choo

ling

(2001

)

Inter

natio

nal S

ociet

y for

Te

chno

logy

in E

duca

tion

(1999

)

Unive

rsity

of N

orth

ern

Iowa

(2002

)

Nebr

sska

Dep

artm

ent o

f Edu

catio

n (20

02)

Mich

ael e

t al (

2006

)

SDUS

D Ed

ucat

ional

Tech

nolo

gy,

(2006

)

นมาร

น หะ

ยวาเง

าะแล

ะณมน

จรง

สวรร

ณ(25

55)

ถรวด

ถงค

บตร (

2555

)

ปารช

าต ล

ะครเข

ต แล

ะคณะ

(255

5)

สายฝ

น เป

าพะเ

นา (2

555)

ภรณ

หลาว

ทอง แ

ละคณ

ะ (25

54)

วาสน

า แผว

ชนะ

และค

ณะ (2

555)

พมพร

นทร ล

ปโชต

(254

9)

สามารถใชงาน Social Networking สามารถสรางและใชงาน Blog สามารถสรางเวบไซต สามารถแชรลงก สามารถสรางสไลดแชร สามารถใชคอมพวเตอรแบบพกพา (Tablet) สามารถพฒนาสอสารสนเทศเปนนวตกรรม สามารถประยกตใชในกจกรรมการเรยนและชวตประจ าวน สามารถคดออกแบบสรางสรรคชนงานการจดเกบ สามารถบรณาการอนเทอรเนตกบการเรยนการสอน

19

ตอนท 3 แนวคดเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ ความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศ Becta (2003) ไดใหความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารวา หมายถง

คอมพวเตอรและอปกรณอ านวยความสะดวกในการตดตอสอสาร ซงลกษณะส าคญดงกลาวจะชวยสนบสนนการเรยนการสอน การเรยนร และขอบเขตของกจกรรมตาง ๆ ในการศกษา

จนตนา รกษาพล (2543) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง กระบวนการจดหา การประเมนผล การจดเกบ และการเผยแพรสารสนเทศ ผานตวอกษร ตวเลข รปภาพ เสยง ซงประกอบดวยเทคโนโลยคอมพวเตอรทใชในการจดการและการจดเกบขอมลและเทคโนโลยสอสารโทรคมนาคมทใชในการจดสงเผยแพรภาพและเสยง

ณฏฐพนธ เขจรนนท (2543) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง เทคโนโลยทกรปแบบทน ามาประยกตในการประมวลผล การจดเกบ การสอสารและการสงผานสารสนเทศดวยระบบอเลกทรอนกส โดยมระบบทางกายภาพ ประกอบดวยคอมพวเตอร อปกรณตดตอสอสาร และระบบเครอขายทระบบนามธรรมทเกยวของกบการจดรปแบบของการมปฏสมพนธดานสารสนเทศทงภายในและภายนอกระบบใหการด าเนนการรวมกนอยางมประสทธภาพ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2545) ไดใหความหมายเทคโนโลยสารสนเทศ วาหมายถง เทคโนโลยทางคอมพวเตอร การสอสารหรอเครอขายโทรคมนาคมทเชอมตอกนและน ามาใชในการสงและรบขอมล และมลตมเดยเกยวกบความรหรอเหตการณทเกดขน โดยผานกระบวนการการประมวลหรอจดท าใหอยในรปแบบทมความหมายและความสะดวกตอผรบสาร สรปไดวา เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง เทคโนโลยทเกยวของกบการใชคอมพวเตอรมาประมวลผลขอมลตางๆ ใหเปนสารสนเทศทมความนาเชอถอ รวมถงการน าระบบการสอสารและโทรคมนาคมตาง ๆ มาใชในการตดตอแลกเปลยนขอมลขาวสารไดอยางรวดเรว

องคประกอบและความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ ณฎฐพนธ เขจรนนทน และไพบลย เกยรตโกมล (2542) ไดกลาววา เทคโนโลยสารสนเทศ

ตองมองคประกอบส าคญ 3 ประการตอไปน 1. ระบบประมวลผล ความซบซอนในการปฏบตงานและความตองการสารสนเทศท

หลากหลายท าใหการจดและการประมวลผลขอมลดวยมอไมสะดวก ลาชา และอาจผดพลาด จงตองท าการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยอเลกทรอนกส โดยใชคอมพวเตอรและอปกรณสนบสนนในการจดขอมล เพอใหการท างานถกตองรวดเรวขน

2. ระบบสอสารโทรคมนาคม การสอสารขอมลเปนเรองส าคญส าหรบการจดการและประมวลผลตลอดจนการใชขอมลในการตดสนใจ ระบบสารสนเทศทประยกตเทคโนโลยอเลกทรอนกสในการสอสารขอมลระหวางระบบคอมพวเตอร อปกรณอเลกทรอนกส และผใชทอยหางกนใหการสอสารกนไดอยางมประสทธภาพ

3. การจดการขอมล เปนศลปะในการจดรปแบบและการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

20

ประสบ สรพนจ (2543) ไดอธบายถงองคประกอบของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารวาประกอบดวย เทคโนโลยคอมพวเตอร ไดแก ฮารดแวร ซอฟตแวร ขอมล บคลากร ระบบเครอขายคอมพวเตอร และอปกรณทใชระบบ วธด าเนนงาน และคมอปฏบตงานและเทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคม ไดแก โทรเลข โทรศพท การสอสารผานระบบไมโครเวฟ (Microwave) การสอสารผานเสนใยแกวน าแสง (Fiber Optics) ไปจนถงการสอสารผานดาวเทยม (Satellite and Broadcast)

ประโยชนของเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในปจจบน มการน าเทคโนโลยมาใชในการ

ปฏรปการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ และมการเปลยนบทบาทของผเรยนจากการเปนผรบเพยงฝายเดยวมาเปนผเรยนทมความกระตอรอรนในการสบคนสารสนเทศ สนใจในการส ารวจ คนหา และแสวงหาแนวทางแกปญหาในการเรยนร รวมถงการมสวนรวมในการเรยนขณะเดยวกนผสอนกมบทบาทจากการเปนศนยกลางในการเรยนการสอน มาเปนผคอยชแนะผสนบสนนใหความรวมมอ และบางครงจะเปนผเรยนรรวมไปกบผเรยนดวย ซงไดมนกวชาการหลายทานไดกลาวถงการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา ดงน บปผชาต ทฬหกรณ (2546) กลาวถง เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารวา มศกยภาพครอบคลมการใชงานเพอการศกษาทส าคญใน 3 ดาน คอ

1. เปนเครองมอตดตอสอสาร การพดคยสนทนา และการตดตอสอสารในหลากหลายรปแบบบนเวบท าใหอนเทอรเนต กลายเปนสงดงดดใจของวยรนในการมเพอนพดคยในเนอหาสาระทสนใจตรงกน ศกยภาพในดานนจงควรไดรบการพจารณาน ามาประยกต เพอการเรยนการสอนในสถานศกษาไดเปนอยางด โดยอาจใชเปนเครองมอในการสนทนา อภปรายแลกเปลยนขอคดเหน แลวบนทกเกบเปนแฟมงาน เพอสะทอนใหเพอนและครอาจารยไดขอมลจากการสนทนาโตตอบกนในลกษณะทนท หรอการอภปรายในประเดนตาง ๆ ตามหวขอกระททก าหนดขน

2. เปนเครองมอคนควาและเขาถงแหลงสารสนเทศ ซงเปนศกยภาพส าคญทคนสวนใหญมองเหนวา อนเทอรเนตมประโยชนในการใชเพอการคนควาขอมลและการเขาถงแหลงสารสนเทศขนาดใหญและ สอการเรยนรหลากหลายรปแบบ ศกยภาพของเทคโนโลยสารสนเทศและ การสอสาร ในการเปนแหลงขอมลขนาดใหญทตองอาศยการสบคนผานโปรแกรมคนหาจงเปนเรองส าคญประการหนงของการใชเทคโนโลยใหเกดประโยชน แตมกจะไดรบการมองวามขอจ ากดในเนอหาภาษาไทยทมสาระประโยชนวามนอย และเปนสงจ าเปนส าหรบเดกไทยมมมองในดานนมความถกตองสวนหนง แตอกสวนหนงควรพจารณาวา การเขาถงขอมลทเปนภาษาตางประเทศทใชเปนภาษาทเรยนอยในโรงเรยนนน จะเกดการเรยนรอยางเปนธรรมชาตอยางคอยเปนคอยไป บางครงการเรยนรจากรปภาพ และการลองผดลองถกกการสอความหมายทน าไปสการเรยนรได

3. เปนเครองมอสรางสรรคโครงงาน ซงเปนศกยภาพทส าคญยงตอกระบวนการเรยนรโดยจะเหนวาปจจบน เทคโนโลยในการสรางสรรคเวบเพจ เพอจดท าเปนเนอหาสาระหลากหลายรปแบบไดพฒนาจนเปนเครองมอทเหมาะสมตอการน ามาใชและเรยนรไดไมยาก อกทงการเลอกหาขอมลและสารสนเทศบนเวบ เพอน ามาจดท าเปน โครงงานทสรางสรรคดวยเวบดวยวธการเรยนร

21

รวมกนอยางมปฏสมพนธ ชวยสงเสรมการใชเวบอยางมคณคา และชวยเชอมโยงความรใหมใหเขากบความรทมอยเดม ผลงานทสรางสรรคน าไปสวธการเรยนรถงวธการเรยน และการทผเรยนประสบความส าเรจในสงทท า จะเปนก าลงใจในการเรยนรในสงทยากขนดวยตนเองในขณะทครอาจารยกจะมบทบาทชดเจนในการเปนผแนะน าดแลและชวยเหลอนกเรยนทก าลงสรางสงทสนใจ และมความหมายกบตนเองภายใตการปรกษาหารอ วางแผน และเรยนรรวมกนกบเพอน และครอาจารย

ไพรช ธชยพงษ (2541) และ พเชฐ ดรงคเวโรจน (2541) ไดกลาวถงประโยชนของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชทางการศกษาไวดงน

1. เทคโนโลยสารสนเทศลดความเลอมล าของโอกาสทางการศกษา ซงเปนเงอนไขส าคญในการตอบสนองนโยบายการศกษาทเปน “การศกษาเพอประชาชนทกคน” (Education for All) ซงจะเปนการสรางความเทาเทยมทางสงคม (Social equity) และการศกษา อกทงยงเปดโอกาสใหคนพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนรและเพอการประกอบอาชพดวย

2. เทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพทางการศกษาไดในรปแบบตาง ๆ เชนเพมศกยภาพในการเรยนรดวยตนเอง (Independent learning) ระบบสบคนขอมล (World Wide Web) ในอนเทอรเนตยงเปดโอกาสใหนกศกษาการพฒนาคณภาพการเรยนรจากฐานขอมลทหลากหลายและกวางขวาง

3. เทคโนโลยสารสนเทศท าใหสอทางเสยง (Audio) สอขอความ (Text) สอทางภาพ (Graphic and Video) การผนวกเขาดวยกนและน าเสนอ (Presentation) ไดอยางมความนาสนใจและไมนาเบอ ในขณะเดยวกนยงการเกบบนทกและเรยกใชรวมกนได

4. เทคโนโลยสารสนเทศชวยในการจดการและบรหารการศกษาไดอยางมประสทธภาพ เชน การจดท าระบบฐานขอมลการศกษา การจดเครอขายบรหาร ทจะชวยลดงานกระดาษ หรอท าใหการวเคราะหขอมลเพอประโยชนในการวางแผนและจดการทางการศกษา รวมทงใชอนเทอรเนตเพอประชาสมพนธสถาบนการศกษาระหวางผบรหารและบคลากรในสวนตาง ๆ ขององคกรและภายนอกองคกร

ยน ภวรวรรณ และสมชาย น าประเสรฐ (2546) กลาววา ประเทศทพฒนาแลวและประเทศทมเทคโนโลยชนสง ก าลงเปลยนฐานทางดานเศรษฐกจของประเทศจากฐานทางดานอตสาหกรรม (Industrial-based economy) ไปเปนฐานทางดานความรอบร (knowledge-base economy) สวนส าคญของประเทศเหลานน คอ "การศกษา" เปาหมายทส าคญของประเทศทพฒนาแลวอยทการใหการศกษาประชากรเขาสโลกแหงเทคโนโลย โดยเนนปจจยส าคญของประเทศอยทความรอบรของคนในชาต การเรยนรของคนในชาตกบการสรางสงคมการเรยนรเปนสงทผบรหารประเทศตองมวสยทศน ทงนเพราะการขยายตวของขมความรใหการเปนแหลงความรโลก (world knowledge) การเรยนรตองท าไดมาก รวดเรว ใชเวลานอย ตนทนต า และทส าคญ คอ ความรจะมบทบาททส าคญเพมมากขนเรอยๆ และผกกนกบการใชเทคโนโลยเพอการเรยนร เมอเทคโนโลยคอมพวเตอรมบทบาทกบสงคม โดยเฉพาะอยางยงในระบบการศกษาไดมการพฒนาระบบคอมพวเตอรชวยสอน มการผลต CD เพอเกบรวบรวมความรตาง ๆ เพอใหนกเรยนไดศกษาเลาเรยน มการสรางเอกสาร "ไฮเปอรเทกซ" ทเชอมโยงความรตางๆ เปนแหลงคนหาความรไดอยางรวดเรวระบบการเรยนการ

22

สอนมคอมพวเตอรชวยสอน ท าใหนกเรยนมอสระในการเรยน เปนการศกษาหรอเรยนรแบบเฉพาะตว การเรยนในลกษณะนจงมลกษณะใหนกเรยนเปนศนยกลาง ครเปนผชวยเหลออยหางๆ

ดวงจต ดววฒน (2547) กลาววา ความการและคณลกษณะพเศษของคอมพวเตอร ท าใหมการน าเอาคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศมาใชประโยชนดานการศกษาได ดงน

1. ชวยในการคนควาขอมลขาวสารตาง ๆ ทท าไดยาก หรออยหางไกลจากแหลงขอมล 2. ชวยสงเสรมความสะดวกสบายของมนษย คอชวยใหมนษยท างานไดสบายขน 3. ชวยสงเสรมสตปญญาของมนษย คอ ชวยใหมนษยไดใชสตปญญาของตนเอง ในการเขยนโปรแกรมหรอชวยในการศกษา เชน การฝกสถานการณจ าลองและบทเรยน

คอมพวเตอรชวยสอน 4. ใชในการตดตอสอสาร ท าใหการตดตอสอสารมความสะดวกรวดเรวเขากบยคโลกไร

พรมแดน

การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ครรชต มาลยวงศ (2540) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบเรองเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสารเพอการศกษา วาปจจบนการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในดานตางๆ อยางกวางขวางจนท าใหเกดเทคโนโลยยอยหลายสาขาทส าคญและนาจะน ามาประยกตทางดานการศกษาได มดงตอไปน

1. การสอนโดยใชคอมพวเตอรชวย (Computer Assisted Instruction หรอ CAI) เปนการประยกตทมผสนใจมานานหลายทศวรรษ นนคอ หลงจากทเรมมผผลตคอมพวเตอรออกขาย มนกวจย สนใจคนควาหาวธทจะใชคอมพวเตอรชวยสอนกนแลว อยางไรกตามในระยะแรกนน แนวคดในการน าคอมพวเตอรมาชวยสอนไมไดประสบผลส าเรจเทาทควร เพราะคอมพวเตอรมราคาแพง ภาษา คอมพวเตอรทจะน ามาใชงานดานนมนอย การเขยนโปรแกรมยงเปนเรองยาก อกทงยงไมมเทคนคส าหรบสรางภาพกราฟก หรอการประยกตเสยง และภาพเคลอนไหว ในปจจบนคอมพวเตอรสวนบคคลไดรบความนยมอยางกวางขวาง ราคาถกลงกวาเดม นกเทคโนโลยและนกการศกษาหลายคนมองเหนวา CAI นาจะเปนค าตอบส าหรบการพฒนาการเรยนการสอนในศตวรรษหนา

2. ระบบสอประสม (Multimedia) เปนระบบทใชคอมพวเตอรแสดงไดทงขอความ ภาพกราฟก ภาพเคลอนไหว และเสยง ไดพรอมกน ระบบมลตมเดยเกดขนหลงจากทมผคดท าแผนวงจรเสยง (Sound Card) ไปใชกบเครองคอมพวเตอรสวนบคคล ท าใหการท างานกบเสยงในแบบตาง ๆ ได เชน เลนดนตรไดอยางไพเราะ เปลงเสยงพด ส าหรบการน าภาพกราฟก ท าใหจอภาพรนใหมการแสดงภาพไดละเอยดและแสดงเปนสตาง ๆ ไดหลายส สวนการสรางภาพเคลอนไหวไดนน เกดจากความการในการบบอดขอมลภาพจ านวนมากใหกนเนอทนอยลง ถาไมมความการนเราจะตองใชหนวยความจ าขนาดใหญมากจงจะการแสดงภาพทเคลอนไหวเพยงไมกวนาท ซงจะไมเปนประโยชนในทางปฏบต ปจจบนไดมการประยกตระบบสอประสมใชในงานตาง ๆ มากมาย ทงในงานประชาสมพนธ งานนนทนาการ และงานการศกษา ส าหรบงานการศกษานนมลตมเดยชวยใหการจดท าโปรแกรมบทเรยนนาสนกขน ใชไดเพลดเพลนมากขน

23

3. ระบบสารสนเทศ (Information System) เปนระบบส าหรบรบขอมลตางๆ ทเขามาสหนวยงานเพอด าเนนการทเกยวของ เชน จดท าเอกสารธรกจ จดท ารายงานตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบการบรหารและตดสนใจของผบรหาร ระบบสารสนเทศมความจ าเปนอยางยงตอหนวยงานและบรษททกประเภท เพราะนอกจากจะชวยในการประมวลผลและจดท ารายงานแลว หากจดเปนระบบใหดจะการชวยในดานการปฏบตงานใหส าเรจลลวงไดรวดเรวและถกตอง นอกจากนนยงประหยดแรงงาน และทรพยากรไดอกดวย ระบบสารสนเทศทมประโยชนในดานการศกษา ไดแก ระบบสารสนเทศสถาบน หรอระบบสารสนเทศโรงเรยน ซงนาจะมหนาทส าคญๆ ดงตอไปน

- ลงทะเบยนนกศกษา - เกบเงนคาลงทะเบยนและคาบ ารงตาง ๆ - ตรวจขอสอบและค านวณผลสอบ - จดท าทรานสครปต - จดท าบญชตาง ๆ ของสถาบน - จดท าระบบบญชพสด - จดท าระบบบคลากร - จดท าสถตตาง ๆ เกยวกบการศกษา - ใหบรการหองสมด 4. ระบบฐานขอมล (Database System) การบนทกขอมลไวในระบบคอมพวเตอรนน

ปจจบนนนยมเกบเปนฐานขอมลซงตองมซอฟตแวรชดหนงท าหนาทจดการขอมลผใชและการสบคนขอมลใหผใชซอฟตแวรนเรยกวา ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System หรอ DBMS) การเกบขอมลไวในฐานขอมลจะปลอดภย เพราะ DBMS มวธทจะตรวจสอบผใชวาเปนผทไดรบอนญาตใหเขาถงและใชงานฐานขอมลหรอไม ถาไมใชผทไดรบอนญาต ระบบ DBMS กจะไมยอมใหใชฐานขอมลนน นอกจากน ฐานขอมลยงท าใหขอมลเปนระบบทผใชจากฝายตาง ๆ การใชขอมลรวมกนไดดวยความมนใจในความปลอดภย และท าใหผบรหารมความเชอมนวาขอมลทไดรบนนถกตองดวย การน าซอฟตแวรจดการฐานขอมลมาใชในสถาบนการศกษาจะมประโยชนในการสรางฐานขอมลตอไปน

- ฐานขอมลนกศกษา - ฐานขอมลอาจารย - ฐานขอมลหลกสตร - ฐานขอมลนกศกษาเกา - ฐานขอมลหนงสอและสงพมพในหองสมด - ฐานขอมลอปกรณและเครองมอสอน 5. ระบบ Internet ระบบนเปนเครอขายคอมพวเตอร นนคอ เปนเครอขายทมแมขาย

คอมพวเตอรทวโลกมาตอเชอมกนเปนจ านวนมาก กลาวกนวาเวลานคอมพวเตอรขนาดตางๆ ตอเชอมกบระบบอนเทอรเนตหลายสบลานเครอง ท าใหระบบอนเทอรเนตเปนเครอขายสอสารทใหญโตมาก ผใชคอมพวเตอรทเชอมกบระบบอนเทอรเนตในกรงเทพมหานคร อาจสงขาวสารถงเพอนทอยในโตเกยว นวยอรก ซดนย หรอเมองอน ๆ ไดในเวลาเดยวกนและโดยเสยเงนคาสอสาร

24

เพยงเลกนอยเทานน ขอมล ขาวสารทสงไปนนจะเดนทางไปถงโตะท างานของผรบอยางรวดเรว และอาจจะในทนททสงดวยซ า ถาหากวาผรบนนก าลงใชงานคอมพวเตอรอยพอด ระบบอนเทอรเนตนนเปนสมบตของชาวโลก ไมมใครเปนเจาของ แตการตอเชอมกบระบบนน จ าเปนตองอาศยตวกลางสอสารโทรคมนาคม ซงกคอระบบโทรศพทภายในประเทศ และวงจรสอสารทจะสงออกไปนอกประเทศ ปจจบนนมหนวยงานทท าหนาทเปนเสมอนประตทางออกของผใชอนเทอรเนตทางดานการศกษาในปะเทศไทย ไปสเครอขายอนเทอรเนต สากลอยสามแหง คอ ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาตท าหนาทเปนประตทางออกใหมหาวทยาลยของรฐหลายแหงในนาม เครอขายสารสนเทศ (Thai Sarn – Thai Social/Science Academic Research Network) สถาบนทเชอมโยงกบไทยสาร อาท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาลาดกระบง มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยสรนาร นอกจากนนยงเชอมโยงไปยงโรงเรยนมธยมในสงกดกระทรวงศกษาธการดวย แหงทสองคอ ส านกวทยบรการจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปจจบน ท าหนาทเปนทางออกของจฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย และแหงทสาม คอ มหาวทยาลยอสสมชญ วทยาลยและโรงเรยนในเครอแคธอลค ส าหรบทางดานธรกจนน ปจจบนมผไดรบอนญาตใหด าเนนงานเปนผใหบรการดานอนเทอรเนตอยหลายราย คอ บรษท อนเทอรเนตไทยแลนด บรกษท เคเอสซ บรษทลอกซอนโฟ บรษทวฎจกร และบรษทแอนวานซ รเสรซผใชระบบอนเทอรเนตจะไดรบบรการ ตอไปน

- e-Mail หรอ electronic mail การสงจดหมายอเลกทรอนกสจากผใชคนหนงไปยงผใชคนอนหรอหลายคน

- ftp หรอ file transfer protocol เปนการถายโอนแฟมขอมลคอมพวเตอรเครองอนทอยในระบบอนเทอรเนตมาใชในเครองของผใช

- Telnet เปนซอฟตแวรทชวยใหเราการใชคอมพวเตอรของหนวยงานอนไดเชน ในขณะนศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต มเครองซเปอรคอมพวเตอร เครย และ เพาเวอรแชลเลนจ ผใชอนเทอรเนตอาจขอใชเครองทงสองนผาน Telnet ได

- UseNet เปนบรการแลกเปลยนความคดเหนผานระบบอนเทอรเนต โดยผสนใจเลอกจบกลมกนตามเนอหาทตนสนใจ เชน ทางดานคณตศาสตร สงคมวทยา การแกปญหาคอมพวเตอร สงคมไทย หรอแมแตทางดานเรองตลกขบขน

- WorldWideWeb หรอ www เปนการรวบรวมขาวสารมาน าเสนอในรปแบบขอความหลายมต (hypertext) โดยการเชอมโยงขาวสารไปไดทวโลก

นอกจากบรการเหลานแลว ระบบอนเทอรเนตยงมบรการอน ๆ อกมาก ทท าใหผซงเชอมตอกบระบบนการสอสารตดตอกนไดรวดเรวราวกบอยในอาคารเดยวกน จนกระทงท าใหเกดศพทใหมวาระบบอนเทอรเนตเปน CyberSpace

25

รปแบบการจดการเรยนการสอนในยคเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2544) ไดเสนอ 10 อนาคตภาพ เพอพลกโฉมหนาใหมของโลก

และเตรยมความพรอมประเทศไทย สศตวรรษท 21 ซง 10 อนาคตภาพน คนในสงคมจะตองเผชญอยางหลกเลยงมได และโดยเฉพาะอยางยง อนาคตภาพทเกยวของกบการจดการศกษาและเทคโนโลยสารสนเทศ 4 อนาคตภาพ สรปไดดงน

1. ยคของเทคโนโลยชนสง (The Age of High Technology) ซงถอวาเทคโนโลยเปนปจจยส าคญทก าหนดรปแบบการพฒนาและการเปลยนแปลงในศตวรรษท 20

2. ยคของขอมลขาวสารสนเทศ (The Age of Information) ซงการพฒนาวทยาการดานคอมพวเตอรเรมตงแตป ค.ศ. 1964 จนถงปจจบน มการสรางเครอขายสารสนเทศซงเปนเครองมอทส าคญในการสรางความการการแขงขน (competitiveness) ทงในระดบประเทศและระดบนานาชาต ความส าเรจและอ านาจของบคคลจะอยทการในการเขาถง การจดการ และการประยกตใชประโยชนจากขอมลทมอยอยางมากมายเหลาน

3. ยคของสงคมแหงความร (The Age of Knowledge Society) จากประโยคอมตะของ Francis Bacon ทวา "ความร คออ านาจ (Knowledge itself is power)" ดงนน ความรจงกลายเปนตวก าหนดระดบความการในการแขงขนทงในระดบบคคล ระดบหนวยงาน และในระดบประเทศ ซงในทสดจะไมมการเรยกวาประเทศไหนเปนประเทศทยากจนอกตอไปแลว แตจะเรยกวา "ประเทศทไมร" แทน ดงนน บคคลททรงความรอยางหลากหลายและมความการในการน าความรมาใชใหเกดประโยชน จะกลายเปนกลมคนททรงพลงอ านาจในสงคมอนาคต

4. ยคของสงคมเครอขาย (The Age of Networks) มการจดระเบยบโลกใหม (New World Order) ซงจะไมมประเทศหรอองคการใดการด ารงตนเองอยโดดเดยวโดยมตองขนอยกบใครอกตอไป แตจะตองสรางการประสานความรวมมอในการด าเนนงานเพอการอยรอดและเพมความแขงแกรงของประเทศและองคการ โดยเหตน สงคมเครอขายจงเปนภาพทชดเจนมากในศตวรรษท 21 ตอนท 4 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis)

Factor Analysis หรอการวเคราะหปจจย หรอบางครงเรยกวา การวเคราะหองคประกอบ เปนเทคนคทจะจบกลมหรอรวมตวแปรทมความสมพนธไวในกลมหรอ Factor เดยวกน ตวแปรทอยใน Factor เดยวกนจะมความสมพนธกนมาก โดยความสมพนธนนอาจจะเปนในทศทางบวก (ไปในทางเดยวกน) หรอทศทางลบ (ไปในทางตรงกนขาม) กได สวนตวแปรทอยคนละ Factor จะไมมความสมพนธกน หรอมความสมพนธกนนอยมาก (กลยา วานชยบญชา, 2546)

การวเคราะหองคประกอบเปนเทคนคการวเคราะหตวแปรหลายตว (Multivariate statistical technique) ทไดมการน าไปใชในแทบทกวงการวชาการ ไมวาจะเปนในวงการสงคมศาสตร เชน สงคมวทยา รฐศาสตร ประชากรศาสตร มานษยวทยาและโบราณคด จตวทยาสงคม หรอในวงการวทยาศาสตร รวมถงในวงการการศกษา เปนตน Factor analysis มชอเรยกในภาษาไทย หลายค า เชน การวเคราะหองคประกอบการวเคราะหตวประกอบ การวเคราะหองคประกอบ เปนตน ส าหรบในการเขยนรายงานครงนจะใชค าวา การวเคราะหองคประกอบ ซงมผใหความหมายไวหลายทาน ดงน

26

เพชรนอย สงหชางชย (2549) ใหความหมายคอ การวเคราะหองคประกอบเปนเทคนคทางสถต สาหรบวเคราะหตวแปรหลายตว (Multivariate analysis techniques) ทออกแบบมาเพอชวยใหนกวจยไดใชแสวงหาความรความจรงดงกลาว เชน นกวจยการใชการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis หรอ EFA) ในการพฒนาทฤษฎ หรอนกวจยการใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis หรอ CFA) ในการทดสอบหรอยนยนทฤษฎ

กลยา วานชบญชา (2551) สรปวา เปนการวเคราะหหลายตวแปรเทคนคหนงเพอการสรปรายละเอยดของตวแปรหลายตว หรอเรยกวาเปนเทคนคทใชในการลดจ านวนตวแปรเทคนคหนงโดยการศกษาถงโครงสรางความสมพนธของตวแปร และสรางตวแปรใหมเรยกวา องคประกอบ โดยองคประกอบทสรางขนจะเปนการนาตวแปรทมความสมพนธกนหรอมความรวมกนสงมารวมกนเปนองคประกอบเดยวกน สวนตวแปรทอยคนละองคประกอบมความรวมกนนอย หรอไมมความสมพนธกนเลย

โดยสรปการวเคราะหองคประกอบ หมายถง เทคนควธทางสถตทจะจบกลมหรอรวมกลม หรอรวมตวแปรทมความสมพนธกนไวในกลมเดยวกน ซงความสมพนธเปนไปไดทงทางบวกและทางลบ ตวแปรภายในองคประกอบเดยวกน จะมความสมพนธกนสง สวนตวแปรทตางองคประกอบ จะสมพนธกนนอยหรอไมม การใชไดทงการพฒนาทฤษฎใหม หรอการทดสอบหรอยนยนทฤษฎเดม

ประโยชนของการวเคราะหองคประกอบ กลยา วานชยบญชา (2546) ไดกลาวถงประโยชนของการวเคราะหองคประกอบไววา

1. ลดจ านวนตวแปร โดยการรวมตวแปรหลายๆ ตวใหอยในองคประกอบเดยวกน องคประกอบทไดถอเปนตวแปรใหม ทการหาคาขอมลขององคประกอบทสรางขนได เรยกวา Factor Score จงการนาองคประกอบดงกลาวไปเปนตวแปรสาหรบการวเคราะหทางสถตตอไป เชน การวเคราะหความถดถอยและสหสมพนธ (Regression and Correlation Analysis) การวเคราะหความแปรปรวน (ANOVA) การทดสอบสมมตฐาน T – test Z – test และการวเคราะหจ าแนกกลม (Discriminant Analysis) เปนตน

2. ใชในการแกปญหาอนเนองมาจากการทตวแปรอสระของเทคนคการวเคราะหสมการความถดถอยมความสมพนธกน (Multicollinearity) ซงวธการอยางหนงในการแกปญหาน คอ การรวมตวแปรอสระทมความสมพนธไวดวยกน โดยการสรางเปนตวแปรใหมหรอเรยกวา องคประกอบ โดยใชเทคนค Factor Analysis แลวนาองคประกอบดงกลาวไปเปนตวแปรอสระในการวเคราะหความถดถอยตอไป

3. ท าใหเหนโครงสรางความสมพนธของตวแปรทศกษา เนองจากเทคนคการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) จะหาคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation) ของตวแปรทละค แลวรวมตวแปรทสมพนธกนมากไวในองคประกอบเดยวกน จงการวเคราะหโครงสรางทแสดงความสมพนธของตวแปรตาง ๆ ทอยในองคประกอบเดยวกนได ทาใหการอธบายความหมายของแตละองคประกอบได ตามความหมายของตวแปรตาง ๆ ทอยในองคประกอบนน ทาใหการนาไปใชในดานการวางแผนได

27

4. ท าใหการอธบายความหมายของแตละปจจยไดตามความหมายของตวแปรตางๆ ทอยในปจจยนน ท าใหการน าไปใชในดานการวางแผนได

วตถประสงคของการวเคราะหองคประกอบ 1. เพอศกษาวาองคประกอบรวมทจะการอธบายความสมพนธรวมกนระหวางตวแปร

ตางๆ โดยทจ านวนองคประกอบรวมทหาไดจะมจ านวนนอยกวาจ านวนตวแปรนน จงท าใหทราบวามองคประกอบรวมอะไรบาง โมเดลน เรยกวา การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis Model: EFA)

2. เพอตองการทดสอบสมมตฐานเกยวกบโครงสรางขององคประกอบวา องคประกอบแตละองคประกอบดวยตวแปรอะไรบาง และตวแปรแตละตวควรมน าหนกหรออตราความสมพนธกบองคประกอบมากนอยเพยงใด ตรงกบทคาดคะเนไวหรอไม หรอสรปไดวาเพอตองการทดสอบวาตวประกอบอยางนตรงกบโมเดลหรอตรงกบทฤษฎทมอยหรอไม โมเดลนเรยกวา การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis Model: CFA) ซงเทคนคของการวเคราะหองคประกอบ สามารถสรปไดเปนรปแบบดงน

สรปรปแบบการวเคราะหองคประกอบ

การวเคราะหองคประกอบ

การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ปจจยองคประกอบ องคประกอบรวมกน

การวเคราะหองคประกอบหลก

การหาองคประกอบแกนมขส าคญ -วธวเคราะหภาพ - วธวเคราะหปจจยยอมรบ - วธวเคราะหแอลฟา - วธก าลงสองนอยทสดแบบถวงน าหนก - วธก าลงสองนอยทสดแบบทวไป

28

ขอตกลงเบองตนของการใชสถตการวเคราะหองคประกอบ สถตการวเคราะหองคประกอบ มขอตกลงเบองตน (Stevens,1996; Tabachnick &

Fidell, 2001; Munro, 2001 อางใน เพชรนอย สงหชางชย, 2549) 1. ตวแปรทคดเลอกมาวเคราะหองคประกอบ ตองเปนตวแปรทมคาตอเนอง หรอมคาใน

มาตราระดบชวง (Interval scale) และมาตราอตราสวน (Ratio scale) เนองจากการวเคราะหองคประกอบ ตวแปรทคดเลอกมาวเคราะหองคประกอบควรมความสมพนธระหวางตวแปร

2. ตวแปรทคดเลอกมาวเคราะหองคประกอบ ควรมความสมพนธระหวางตวแปรในระดบสง (r = 0.30 – 0.70) รปแบบความสมพนธระหวางองคประกอบและตวแปรทอยในรปเชงเสน (linear) เทานน 3. จ านวนตวแปรทคดเลอกมาวเคราะหองคประกอบ ควรมจ านวนมากกวา 30 ตวแปร 4. กลมตวอยาง ควรมขนาดใหญและควรมมากกวาจ านวนตวแปร ซงมกมคาถามวาควรมากกวากเทา มบางแนวคดทเสนอแนะใหใชจ านวนขอมลมากกวาจ านวนตวแปรอยางนอย 5 – 10 เทา หรออยางนอยทสด สดสวนจ านวนตวอยาง 3 ราย ตอ 1 ตวแปร 5. กรณทใชเทคนคการวเคราะหองคประกอบหลก (Principle component analysis) ตวแปรแตละตวหรอขอมล ไมจาเปนตองมการแจกแจงแบบปกต แตถาตวแปรบางตวมการแจกแจงเบคอนขางมาก และมคาต าสด และคาสงสดผดปกต (Outlier) ผลลพธทไดอาจจะไมถกตอง

ขอจ ากดและปญหาของการใชสถตการวเคราะหองคประกอบ 1. ขอจ ากดเรองจ านวนตวอยาง เนองจากการใชสถตการวเคราะหองคประกอบตองใช

จ านวนตวอยาง (sample size) จ านวนมาก หากใชตวอยางนอยคาสมประสทธสหสมพนธจะต า การประมาณจ านวนตวอยางทใชในการวเคราะหองคประกอบมหลายแนวคด การสรปตามแนวคดของนกสถต ดงตารางท 2 ตารางท 2 แนวคดการใชขนาดตวอยาง ส าหรบการใชสถตการวเคราะหองคประกอบในการวจย

แนวคดการใชขนาดตวอยาง เสนอแนะขนาดตวอยาง (n) และเหตผล 1. พจารณาการใชขนาดตวอยางสาหรบ วเคราะหองคประกอบอยางเดยว 1.1 คอมเลยและล (Comrey & Lee 1992) 1.2 ตามกฎหวแมมอหรอกฎอยางงาย (rule of thumb)

1.1) ไดเสนอแนะขนาดตวอยางดงน จ านวน 50 ราย ถอวา แยมาก (very poor) จ านวน 100 ราย ถอวา ไมด (poor) จ านวน 200 ราย ถอวา พอใชได (fair) จ านวน 300 ราย ถอวา ด (as a good) จ านวน 500 ราย ถอวา ดมาก (as excellent) 1.2) การวเคราะหองคประกอบควรมขนาดตวอยางอยางนอย 300 ราย

29

แนวคดการใชขนาดตวอยาง เสนอแนะขนาดตวอยาง (n) และเหตผล 2. การใชขนาดตวอยางขนอยกบจ านวน องคประกอบทตองการวเคราะห

2.1 ถาการวจยนนมจ านวนองคประกอบนอย (2-3 องคประกอบ) และ/หรอมคาน าหนกองคประกอบต ามาก

2.2 กรณมจ านวนองคประกอบ 4 องคประกอบ หรอมคาน าหนกองคประกอบมากกวา 0.6 หรอ

2.3 จ านวนองคประกอบมเทากบ 10 องคประกอบ หรอน าหนกองคประกอบนอยกวา 0.4

2.4 การวจยนนมจ านวนองคประกอบนอย (2–3 องคประกอบ) และ/หรอมคาน าหนกองคประกอบต ามาก

2.1) ขนาดตวอยางแค 150 รายกเพยงพอ 2.2) ไมจ าเปนตองระบจ านวนตวอยาง 2.3) ตวอยางควรมมากกวา 150 ราย 2.4) ขนาดตวอยาง ควรมอยางนอย 300 ราย

จากตารางท 2 เปนการสรปเกยวกบการใชขนาดตวอยาง ส าหรบการวเคราะหองคประกอบ

จากหลายแนวคด แตทงน นกวจยควรใชขนาดตวอยางใหสอดคลองกบหลกการคดขนาดตวอยางตามหลกสถต นนคอ ขนาดตวอยางตองมความเปนตวแทนของประชากรทศกษา

2. ขอจ ากดเกยวกบระดบขอมลในการวเคราะหองคประกอบ ขอมลตองมระดบการวดประเภทมาตราวดอนตรภาค (Interval scale) และมาตราอตราสวน (Ratio scale) สวนตวแปรทมระดบการวดแบบกลม นกวจยตองท าใหเปนตวแปรหน (dummy variable) เสยกอน นอกจากนลกษณะขอมลตองมการกระจายเปนโคงปกต

2) ปญหาการวเคราะหองคประกอบม 3 ประเดน ดงน 2.1) การวเคราะหองคประกอบไมมตวแปรตาม ซงแตกตางกบการทดสอบสถตการวเคราะหถดถอยเชงพหแบบปกต สถตการวเคราะหถดถอยโลจสตกส สถตการวเคราะหจ าแนกประเภท และการวเคราะหเสนทาง ดงนน สถตการวเคราะหองคประกอบ จงไมการใชแกปญหาการวจยทตองการหาตวท านายได 2.2) ขนตอนการสกดองคประกอบไมการระบจ านวนรอบของการสกดได ดงนนหลงจากขนตอนการสกดองคประกอบนกวจยจงไมการระบจ านวนรอบของการสกดองคประกอบไดวามกรอบจงจะพอด 2.3) ในปจจบนการวจยทตองการทดสอบเพอลดจ านวนตวแปร มเพยงสถตการวเคราะหองคประกอบเทานน เนองจากสถตนการรวมตวแปรหลาย ๆ ตวใหอยในองคประกอบเดยวกน และทาใหเหนโครงสรางความสมพนธของตวแปรทศกษา โดยการหาคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation) ของตวแปรทละค แลวรวมตวแปรทสมพนธกนมากไวในองคประกอบ

30

เดยวกน หลงจากนจงการวเคราะหถงโครงสรางทแสดงความสมพนธของตวแปรตาง ๆ ทอยในองคประกอบเดยวกนได ดงนนเมอนกวจยตองการวเคราะหใหไดผลการวเคราะหดงกลาวขางตน จงมสถตใหเลอกใชเฉพาะสถตการวเคราะหองคประกอบเพยงตวเดยว แตยงไมมวธการทางสถตวธอนๆ จงทาใหนกวจยตองเลอกใชวธการวเคราะหองคประกอบทงๆ ทวธนมขอจ ากดดงกลาวขางตน

การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis) การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจจะใชในการส ารวจขอมล ก าหนดจ านวนองคประกอบ

อธบายความแปรปรวนรวมระหวางตวแปร เมอผวจยไมมหลกฐานอางองเพยงพอส าหรบเปนกรอบสมมตฐานเกยวกบจ านวนขององคประกอบภายใตขอมลทสอบวดได

ภาพท 2.2 โมเดลการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ

จากภาพประกอบ1 แสดงใหเหนรปแบบการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ ในรปน ตว

แปรในสเหลยม คอตวแปรทสงเกตได และตวแปรในวงกลมคอตวแปรแฝงหรอองคประกอบ ลกศรตรงชจากตวแปรแฝงไปยงตวแปรทสงเกตได แสดงใหเหนความเปนสาเหตของตวแปรแฝงท สงผลตอตวแปรทสงเกตได เสนโคงระหวางตวแปรแฝง 2 ตว แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางตวแปรแฝง

วงกลมดานบนในภาพประกอบ 1 แสดงตวแปรแฝง ξ 1, ξ 2 และ ξ3 (ξ อานวาไซด-xi) เสนโคงระหวางตวแปรแฝงแสดงใหเหนความสมพนธระหวางตวแปรแฝงแตละตว ตวแปรแฝงแตละตวเปนสาเหตทสงผลไปยงตวแปรทสงเกตไดแตละตว ซงอยในกลองสเหลยมมชอวา x1 - x2 เปนลกศรชจาก ξ ถง x ตวแปรแฝงหรอองคประกอบ ξ เรยกวา common factors ในรปภาพน common factors จะมผลโดยตรงตอตวแปรทสงเกตไดมากกวา 1 ตว วงกลมในดานลางของรปมชอวา ξ1 - ξ 7 นนเรยกวา unique factors 1 ตวจะมผลกระทบตอตวแปรทสงเกตไดเพยงตวเดยว

31

ในรปแบบการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ จะสมมต unique factors วาไมมความสมพนธระหวางกน และไมมความสมพนธกบองคประกอบรวม (common factors) ดงจะเหนไดวาไมมเสนโคงระหวางองคประกอบทไมซ ากน (unique factors) ดวยกนและไมมเสนโคงระหวางองคประกอบทไมซ ากน (unique factors) กบองคประกอบรวมกน (common factors)

รปแบบทน าเสนอ เปนโมเดลองคประกอบเชงส ารวจ มขอตกลงเบองตนวา 1. องคประกอบรวมกนทกตวมความสมพนธกน 2. ตวแปรทสงเกตไดทงหมดจะตองเปนผลทางตรงจากองคประกอบรวมกนทกตว 3. องคประกอบทไมซ ากนแตละตวจะตองไมมความสมพนธกน 4. ตวแปรทสงเกตไดทกตวจะตองเปนผลทางตรงจากองคประกอบทไมซ ากน 5. องคประกอบรวมกนทงหมดไมสมพนธกบองคประกอบทไมซ ากน กระบวนการวเคราะหองคประกอบและแปลความหมาย ขนตอนในการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจอาจแบงไดคราวๆ 5 ขนตอนคอ 1. เกบขอมลและสรางเมตรกสหสมพนธ เปนอนดบแรกในขนตอนของการวเคราะห

องคประกอบคอการเกบรวบรวมขอมลและน าขอมลทไดมาหาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ทตองการวเคราะห และน าเสนอในรปของเมตรกสหสมพนธ

2. การสกดองคประกอบมจดมงหมาย คอ การหาจ านวนองคประกอบ (Factor) ทสามารถใชแทนตวแปรทงหมดทกตวได หรอเปนการดงรายละเอยดจากตวแปรมาไวในองคประกอบสกด องคประกอบ มหลายวธ เชน

- การวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis: PC) - การวเคราะหวธก าลงสองนอยทสด (Least Square Analysis: LS) - วธไลคลฮดสงสด (Maximum Likelihood) - วธหาองคประกอบแอลฟา (Alpha Factoring) - วธวเคราะหภาพ (Image Factor Analysis) 3. การหมนแกนองคประกอบ (Factor Rotation) กรณทคาน าหนกองคประกอบ (Factor

loading) มคากลาง ๆท าใหไมสามารถจดตวแปรวาควรอยในองคประกอบใดไดนน จะตองท าการหมนแกน ดงนน วตถประสงคของการหมนแกนปจจยคอ เพอท าใหคาน าหนกองคประกอบของตวแปร มคามากขนหรอลดลงจนกระทงท าใหทราบวาตวแปรนนควรอยในองคประกอบใด หรอไมควรอยในองคประกอบใด วธหมนแกนม 2 วธ คอ

3.1 การหมนแกนแบบตงฉาก (Orthogonal) องคประกอบรวมตาง ๆ ไมสมพนธกน ม 3 วธ คอ

3.1.1 การหมนแกนแบบควอรตแมกซ (Quartimax) หมนแกนโดยเนนการเปลยนแถวใหงายขน

3.1.2 การหมนแกนแบบแวรรแมกซ (Varimax) หมนแกนโดยเนนการเปลยนคอลมนใหงายขน คอ ใหเกดความแปรผนของคอลมนในรปแบบองคประกอบ (Factor Pattern Matrix)

32

3.1.3 การหมนแกนแบบอควอแมกซ (Equimax) ใชวธประนประนอมระหวางการหมนแกนแบบควอรตแมกซกบการหมนแกนแบบแวรรแมกซ

3.2 การหมนแกนแบบเฉยง (Oblique) ม 2 วธหลกคอ 3.2.1 การหมนแกนแบบออบลมน (Oblimin) หมนแกนโดยยดแกน

อางอง - การหมนแกนแบบควอรตมน (Quartimin) r = 0 most oblique - การหมนแกนแบบไบควอทมน (Biquartimin) r= .5 least oblique - การหมนแกนแบบคอวารมน (Covarimin) r = 1 least oblique

3.2.2 การหมนแกนแบบออบลแมกซ (Oblimax) หมนแกนโดยไมใชแกนอางองแตใชรปแบบหมนแกนเชนเดยวกบการหมนแกนแบบควอตแมกซ

4. เลอกคาน าหนกเพอจะไดทราบวาตวแปรใดบรรจอยในองคประกอบใดใหพจารณาทคาน าหนกโดยปกตในงานวจยสวนใหญจะใชเกณฑท .3 - .4 เพราะในงานวจยนนมกจะใชกลมตวอยางมจ านวนมาก

5. การตงชอองคประกอบ เมอเรารความหมายของคาน าหนกแลว ถดมาคอตงชอใหแตละองคประกอบ มกฎในการตงชอดงน

ชอขององคประกอบควรจะสน อาจตงชอเพยง 1- 2 ค า มความหมายสอดคลองกนระหวางตวแปรทอยในองคประกอบ ถาผวจยคนความาตามโครงสรางของทฤษฎ ผวจยอาจจะตองการใชชอองคประกอบตามทฤษฎทไดคนความา หรอผวจยอาจจะตงชอใหมทสอดคลองกบแนวคดของผวจยเอง ตอนท 5 งานวจยทเกยวของ

ภาษต เครองเนยม (2544) ไดศกษาตวประกอบทส าคญของการยอมรบนวตกรรมและเทคโนโลยการศกษาของอาจารยคณะครศาสตร สถาบนราชภฏ ท าการวเคราะหโดยการสกดตวประกอบดวยวธตวประกอบหลกและหมนแกนแบบมมฉากดวยวธวารแมกซ จากผลการศกษาวจย พบวา ตวแปรทส าคญม 9 ตวแปรคอ 1) ดานการสนบสนนของสถานศกษา 2) ดานภาวะผน า 3) ดานคณลกษณะของนวตกรรม 4) ดานคณคาของนวตกรรมในการสอสาร 5) ดานผลกระทบของนวตกรรม 6) ดานคณลกษณะของอาจารย 7) ดานสถานภาพของอาจารย 8) ดานการสนบสนนของบคคลทเกยวของ 9) ดานความรความการและประสบการณของอาจารย โดยทตวแปรทส าคญเหลาน การอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 67.056 ของความแปรปรวนทงหมด ถวล เนตรวงษ (2547) ไดศกษาพฒนาชดฝกอบรมครการจดการเรยนรทยดผเรยนเปนส าคญ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม (สาระท 2) ชนประถมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวาชดฝกอบรมคร การจดการเรยนรทยดผเรยนเปนส าคญ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (สาระท 2) ชนประถมศกษาปท 4 มประสทธภาพ 81.60/88.67 ครมความรความเขาใจการจดการเรยนรทยดผเรยนเปนส าคญกอนและหลงการใชชดฝกอบรมครแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และครมความพงพอใจตอการฝกอบรมครในระดบมาก คาเฉลย 4.23

33

สรทน พพฒนมงคล (2547) ไดศกษาการพฒนาชดฝกอบรบการเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชรปแบบการมสวนรวมกลมสาระการเรยนรภาษาไทยชนประถมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา ชดฝกอบรมการเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชรปแบบการมสวนรวมกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 4 มประสทธภาพตามเกณฑ 79.60/77.33 ครมความรความเขาใจในการเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยมคาคะแนนหลงการใชชดฝกอบรมสงกวากอนฝกอบรม ครมความพงพอใจตอชดฝกอบรมในระดบมากทกดาน

ศภลกษณ มขพรหม (2548) ไดศกษาการพฒนาชดฝกอบรมครการจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยชวงชนท 2 ผลการศกษาคนควาปรากฏวาประสทธภาพของชดฝกอบรมคร การจดการเรยนรโดยเนนกระบวนการกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชวงชนท 2 มประสทธภาพ 83.43/80.19 ครมความพงพอใจตอการใชชดฝกอบรม ในระดบมาก การพฒนาชดฝกอบรมครทมประสทธภาพ จ าเปนตองอาศยระบบยอยตางๆ ทเกยวของหลายประการ เชน การเลอกครเขารบการอบรมอาชพการงาน ปญหาการท างานหรอความตองการพฒนา รวมทงเนอหาสาระในการฝกอบรม ใหมความครอบคลมกบความตองการจ าเปนทงดานความรทกษะและเจตคตการปฏบตงานสอน ดงนนชดฝกอบรมทพฒนาขนนมประสทธภาพการน าไปใชพฒนาครเกยวกบการจดการเรยนรทเนนกระบวนการได

สายยนต จอยนแสง (2552) พฒนาชดฝกอบรมครเพอเสรมสรางความการในการจดกจกรรมการเรยนรโดยประยกตทฤษฎพหปญญา พบวาชดฝกอบรมครมประสทธภาพ 83.42/86.71 เมอครฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแลว ครมความรความเขาใจในการจดกจกรรมการเรยนรโดยประยกตทฤษฎพหปญญา โดยหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ครมความพงพอใจตอการฝกอบรมดวยชดฝกอบรมครเพอเสรมสรางความการดานการจดกจกรรมการเรยนร อยในระดบมากทกดาน และครมความการในการจดกจกรรมการเรยนรโดยประยกตทฤษฎพหปญญา มคณภาพการปฏบตโดยรวมอยในระดบด

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบการพฒนาและตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรม พบวา การพฒนาชดฝกอบรมมการตรวจสอบคณภาพดวยดชนประสทธภาพ สวนการวเคราะหองคประกอบมประโยชนในการพฒนาค าถามของเครองมอวจย ดงนนการพฒนาและตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศในศตวรรษท 21 และเทคโนโลยสารสนเทศจงมการประยกตใชการวเคราะหองคประกอบ

34

ภาพท 2.3 แผนภาพหลกการสรางชดฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศส าหรบครประถมศกษาในศตวรรษท 21

หลกการพฒนาชดฝกอบรม ทกษะศตวรรษท 21

เทคโนโลยสารสนเทศ การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ

สรางเนอหาชดฝกอบรม

ไดชดฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศ

หาคณภาพชดฝกอบรม

ชดฝกอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศ (สมบรณพรอมน าไปใช)