18

บทท 4

ผลการปฏบตงานตามโครงงาน

จากทคณะผจดท าไดปฏบตงานในสวนของแผนกกองขาวสาร และแผนกงานแผนปฏบตการตลาดอเมรกา ของการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ในต าแหนงงานบรการขาวสาร และต าแหนงผชวยพนกงานแผนการตลาดอเมรกา ไดจดท าโครงงานเรอง “รปแบบการทองเทยวในประเทศไทย” โดยโครงงานนแบงออกเปน 3 สวนไดแก การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวเชงประวตศาสตร และการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมประเพณ

4.1 การทองเทยวเชงเกษตร

การทองเทยวเชงเกษตรในความหมายของนกวชาการ คอ การทองเทยวเชงเกษตรเปนธรกจของเกษตรกรทด าเนนการในฟารมของตนเอง เพอความเพลดเพลนและใหความรแกผมาเยอน โดยทผมาเยอนเปนผตดตอโดยตรงกบฟารม โดยกจกรรมลกษณะนสนบสนนการเพมผลผลตทางการเกษตรโดยออม

นกทองเทยวและผใหบรการทองเทยวเชงเกษตร มความเขาใจแตกตางกน การทเขาไปสรางความคนเคยกบวฒนธรรมการผลตทางการเกษตรหรอการนนทนาการในสงแวดลอมการเกษตร เนองจาก ดานแรงจงใจของมนษยตอการทองเทยวเชงเกษตรนนประกอบดวย การตอบสนองความตองการ ในการมสวนรวมในกระบวนการผลตกบครอบครวหรอชมชนชนบท ความตองการนยงรวมถงการเปนสวนหนงของวถชวตของฟารมหรอชมชนชนบท การตอบสนองความตองการในเรองความรทางการเกษตร และการตอบสนองความตองการดานอารมณ การพกผอนในบรรยากาศทเงยบสงบ การทองเทยวเชงเกษตรมเปาหมายใหโอกาสนกทองเทยวไดเรยนรวถชวตความเปนอยของเกษตรกร สงแวดลอมทางธรรมชาตและวฒนธรรมทองถน รวมทงไดรบความเพลดเพลนและการพกผอน

1. แหลงเกษตรบานแมกลางหลวง ดอยอนทนนท จงหวด เชยงใหม

รปท 4.1 แหลงเกษตรบานแมกลางหลวง ดอยอนทนนท

19

ตงอยในหบเขานาขนบนไดอนเปนพนท ลมแมน าชน 3 บนดอยอนทนนทในเขตการปกครอง ของ หม 17 ต.บานหลวง อ.จอมทอง จ.เชยงใหม มชนเผากระเหรยงอาศยซงลวน เรยกตวเองวา “ปกาเกอะญอ” เปนกลมทมประชากรมากทสดในชนชาวกะเหรยงและเปนกลมทรกสงบ สมถะ เรยบงาย อกทงยงเปนเกษตรกรผสรางสรรคนาขนบนไดทชาญฉลาดในการอนรกษน าและดน นาขนบนไดนมวธท าทมาจากความเอาใจใสของผ เปนเจาของทกขนทกตอน เ รมจาก การเลอกพนททเหมาะสม คอ ใกลแหลงน า และภเขาทไมลาดชนมาก เพราะหากลาดชนมากจะไดกระทงนาทแคบเกนไปปลกขาวไดเพยงเลกนอย หลงจากนนคอขนตอนการปรบพนท มวธขดดนจากบนลงลาง และขดดนจากลางขนบน การชดปรบพนทนาแบบลางขนบนจะมขอดกวาคอ โครงสรางของดนในแปลงนาจะถกรบกวนนอย หนาดนจะไมถกเคลอนยาย จงท าใหยงรกษาความอดมสมบรณของดนเดมไวได รวมทงสามารถท าใหน าขงในแปลงนาไดเรวขน ขนตอนตอมาคอการวเคราะหดนเพอปรบคาใหเหมาะสม โดยปลกพชตระกลถวแลวไถกลบเปนปยสด แลวจงเรมปลกขาว โดยทดน าจากแหลงน ามาสแปลงปลก อาจใชล าไมไผแทนทอสงน าจากแหลงน าบนภเขา ดวยการใชชวตอยางพงพาธรรมชาต จงไมนาแปลกใจทปกาเกอะญอจะเคารพธรรมชาต หรอทเรยกกนวา “นบถอผ” เสมอนสงยดเหนยวจตใจ มารวมแรงรวมใจกน

2. Coro Field ฟารมสไตลญปนแหงแรกในเมองไทย จ.ราชบร

รปท 3.9 Coro Field ฟารม จ.ราชบร

โคโรฟลด มพนททงหมด 104 ไร แบงยอยออกเปน 10 สวน ใชสอยแตละพนทอยางเปนสดสวน ประกอบดวยโซนรานอาหารและรานจ าหนายสนคาอยทางดานหนา ถดออกไปดานขางเปนบรเวณเพาะปลกบนพนทโลงกวาง รวมไปถงกรนเฮาสหลงใหญ สวนบรเวณดานหลงเปนพนททคณสามารถท ากจกรรมตาง ๆ เปนมมพกผอนทยอดเยยม

20

Coro House กรนเฮาสขนาดใหญ ออกแบบดวยเทคโนโลยททนสมยทสดในเมองไทย สถานทจดกจกรรมเวรคชอปหรอนทรรศการตาง ๆ ทจะหมนเวยนไปตามฤดกาลของผกและผลไม เพอใหความรพรอมความสนก ตลอดจนการบรรยายเทคนคการดแลเพาะปลกพชชนดตาง ๆ โดย ผเชยวชาญ

รปท 4.0 กจกรรมเวรคชอป

และมาปดทายกนในโซนทผลาญเวลาของเราไปมากทสด นนกคอ Coro Me โซนกจกรรมทเปดโอกาสใหคณไดแสดงผลงานผานการออกแบบ ตกแตงตนไมดวยตวเอง ภายใตบรรยากาศแบบ Minimalist สไตลญปน ทมาพรอมกบความเรยบงายแตลงตว มลกเลนชวนใหเพลดเพลนกบทกอยางในนน “โคโรฟลด” แหงนจงไมใชแคแหลงทองเทยวทวไป แตคอศนยรวมของความคดสรางสรรคทตวคณสรางขนเอง Coro Me แบงออกเปน 3 สวน ไดแก

Adopt - คณสามารถเลอกรบตนไมตนโปรดกลบบานไปดแล เชน ตนเฟรน ชวยฟอกอากาศใหสะอาดขน หรอตนกระบองเพชร ทชวยดดซบรงสจากหนาจอคอมพวเตอรได

รปท 4.1 Adopt zone

GIY Grow it yourself - มมความคดสรางสรรคใหคณไดเลอกของประดบตกแตงตนไมตามสไตลคณ มใหเลอกทงกระถาง หนกรวด หลากหลายสสน และของประดบอกมากมาย

21

รปท 4.2 GIY Grow it yourself zone

Gift Station - แหลงรวมของทระลกสดประทบใจส าหรบคนทคณรก มาพรอมกบวธการหอของขวญสไตลญปนมากมายใหคณไดเลอกสรรค สามารถหอดวยตวเองหรอรบบรการจากพนกงานกไดเชนกน

รปท 4.3 Gift Station zone

โคโรฟลด ต งอยท อ าเภอสวนผ ง จงหวดราชบร อยหางจากกรงเทพฯ ประมาณ 160 กโลเมตร ใชเวลาในการเดนทางประมาณ 3 ชวโมง การเดนทางจากกรงเทพฯ ใชถนนเพชรเกษมผานจงหวดนครปฐมไปทางจงหวดราชบร เมอถงจงหวดราชบรใหเลยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 3087 ตรงตามทางไปประมาณ 40 กโลเมตร จะพบ Coro Field อยทางดานซายมอ เวลาเปดบรการ : วนจนทร-ศกร เวลา 09.00 – 18.00 น. และ วนเสาร-อาทตย

เวลา 09.00 – 21.00 น. เบอรตดตอ : 0-92569-4791 เวบไซต : www.facebook.com/corofieldTH

22

3. Wonder Farm จงหวดชลบร

รปท 4.4 ทางเขา Wonder Farm

วนเดอรฟารม ตงอยทต าบลหวยใหญ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร อยใกลกลบวหารเซยน วนเดอรฟารมในสวนทเปดบรการนกทองเทยวมพนทประมาณ 10 ไร แบงเปนพนทฟารมเลยงสตว รานกาแฟ สนามเดกเลน และจดนงพกตางๆ

รปท 4.5 พนทส าหรบเลยงกระตาย

วนเดอรฟารม นนเปนเเหลงทองเทยวเชงเกษตร ตงอยใกลกบหาดบางเสรและไรองนซลเวอรเลค โดยมขนาดไมไดใหญโตมากนก เเตกมบรรยากาศทสวยงามอบอนไปดวยกจกรรมสาน

23

สมพนธภายในครอบครวมากมายทท าใหทนไมเหมอนสถานททองเทยวทว ๆ ไปทอยเตมเมองพทยาไปหมด โดยมกจกรรมมากมายหลายกจกรรมใหนกทองเทยวทมาเปฯครอบครวไดรวมเลนกนอยางสนกสนาน นอกจากนยงมรานขายเครองดมชา กาแฟ พรอมดวยขนมหวานรบประทานเลนชลๆ ชมบรรยากาศไปอกดวย นบวาเปนความสขเลกๆ ทไมนาเชอวาคณจะสามารถหาไดจากฟารมเลก ๆ เเหงน

จดไฮไลททส าคญอกอยางของ wonder farm กคอสวนสตวขนาดเลก ๆ ทมท งปลา, กระตาย, มาแคระ และแพะ ใหเดก ๆ ไดใหอาหารอยางใกลชด โดยมกจกรรมใหเดก ๆ ไดขมา เเคระอกดวย ซงสวนใหญเเลวนกทองเทยวทมาเยอนฟารมเเหงนมกจะเดนทางกนมาเปนครอบครวจากกรงเทพ ในชวงวนหยด เสาร – อาทตย ฟารมเเหงนกจะมนกทองเทยวครอบครวทหนาตาขนอยางมาก โดยทนจะเปดใหเขามาใชบรการไดทกวนในเวลา 9.00 น. ถง 19.00 น. นบวาเปนเเหลงทองเทยวทางเลอกอกทางทนาสนใจไมนอยเลยทเดยว

4.2 การทองเทยวเชงประวตศาสตร

การทองเทยวเชงประวตศาสตร (Historical Tourism) หมายถง การไปเยยมชมยงสถานท

ทองเทยวทมประวตความเปนมาเกยวกบประวตศาสตร โดยไดรบความรและความเขาใจตอคณคา ของโบราณสถานนน ๆ อกทงยงตระหนกถงคณคาและความสาคญของประวตศาสตร มจตส านกทดในการรกษามรดกอนทรงคณคาทางวฒนธรรม โดยทคนในชมชนนน ๆ มสวนรวมในการบรหาร

จดการการทองเทยว ทงน เปนทยอมรบกนวา การทองเทยวนนเปนอตสาหกรรมทนบวนกยงมการเจรญเตบโตขนอยางรวดเรวหลายประเทศนน ใหความส าาคญกบการทองเทยวเปนอนดบตน ๆ เนองจากเลงเหนวาอตสาหกรรมดานการทองเทยวเปนสงทสามารถสรางงานทงทางตรงและทางออมใหกบบคคลไดเปนจ านวนมาก โดยในสมยกอนจะเหนไดวาการเดนทางทองเทยวจะเปนรปแบบของการทองเทยวแบบมวลชน (Mass Tourism) เปนการเดนทางทองเทยวแบบเนนจ านวนของนกทองเทยว จงกอใหเกดการเขามาของนกทองเทยวเปนจ านวนมาก ในขณะททรพยากรดานการทองเทยวหรอตวแหลงทองเทยว มความสามารถในการรองรบอยอยางจ ากด จนท าใหเปนทกลาวกนมากวา การทองเทยว

สถานททองเทยวทางประวตศาสตรนนมเอกลกษณทโดดเดนเฉพาะตว มความแตกตางไป

ตามแตละสถานท อกทงยงมคณคาทางประวตศาสตร วฒนธรรมและสงคม เปนศนยรวมความผกพนธทางจตใจของคนในแตละยคสมย ซงประเทศไทยนนมสถานททองเทยวทมความเกยวของกบทางประวตศาสตรอยหลายแหง มความโดดเดนและเปนเอกลกษณเฉพาะตวของในแตละทองถน ซงถอเปนปจจยดงดดทส าคญดานการทองเทยว (ธนกร สวฒกล, 2552)

24

1. อทยานแหงชาตเขาสามรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ

รปท 4.6 อทยานแหงชาตเขาสามรอยยอด เปนอทยานแหงชาตทตงอยตอนลางสดของภาคกลาง หรอดานเหนอสดของภาคใตชายฝง

ทะเลดานตะวนตกของอาวไทย ในทองทของอ าเภอสามรอยยอด และอ าเภอกยบร จงหวดประจวบครขนธ

ลกษณะภมประเทศ

อทยานแหงชาตเขาสามรอยยอด มสภาพภมประเทศเปนภเขาหนปนยคเพอรเมยน มอายประมาณ 280 - 230 ลานปมาแลว ทมความสงชนรมฝงทะเลผสมกบทราบรมฝงทะเลทเปนหาดเลนและหวงน าทะเลตน รวมตลอดถงเกาะหนปนทตงเรยงรายใกลชายฝงทะเลซงยาวจากเขากระโหลกทางทศเหนอถงเขาแรงทางทศใตประมาณ 30 กโลเมตร มพนทราบทมน าขงตลอดปอยทางดานตะวนตกของอทยานแหงชาตคอ ทงสามรอยยอด ซงในอดตเคยเปนทะเลหรออาว ตอมาถกปดกนดวยตะกอนและสนทราย ทะเลถอยรนออกไป ไดรบอทธพลน าจดจากแผนดน มการสะสมของตะกอนทราบลม คอยๆ กลายเปนทงน ากรอยและทงน าจดตามล าดบ เนองจากสภาพทางธรณของเขาสามรอยยอดเปนหนปนทมความลาดชนสง ท าใหเกดเปนหนาผาสงชนและหบเหวลก มความสงของยอดเขาทสงทสดในเขตอทยานแหงชาตถง 605 เมตรจากระดบน าทะเลปานกลาง ยอดเขาทส าคญไดแก ยอดเขาชโลงฟาง เขากระโจม เขาใหญ เขาถ าประทน เขาแดง เขาเทยน เขาหบจนทร และเขาขนบนได ฯลฯ บรเวณนมสภาพธรณเปนหนปน มหลายแหงทหนปนถกอทธพลของธรรมชาตกดเซาะหรอผกรอนกลายเปนถ าหรอปลองหบเหวขนาดใหญ ทส าคญไดแก ถ าแกว ถ าไทร ถ าพระยานคร เปนตน

25

รปท 4.7 ถ าพระยานคร

ถ าพระยานคร เปนถ าขนาดใหญอยในบรเวณหาดแหลมศาลา ม 3 คหา โดยสองคหามปลองดานบน สวนดานลางในถ าเปนปา ตนไมคอนขางสงชะลด ถ าพระยานครถกคนพบโดยพระยานคร ผครองเมองนครศรธรรมราช แตไมทราบนาม

ในสมยรชการท 5 แหงกรงรตนโกสนทร ทรงทราบวาถ านสวยงามมาก จงมพระราชประสงคใครจะเสดจประพาส จงใหนายชางประจ าราชส านกกอสรางพลบพลาแบบจตรมขขนาดยอยตง ไวบนเนนดนกลางถ า พระองคเสดจประพาสเมอ 20 มถนายน พ.ศ. 2433 และพระราชทานนามพลบพลานวา “พระทนงคหาคฤหาสน” ถ าพระยานครนจะตองเดนเทาขนไปจากหาดแหลมศาลาอกประมาณ 430 เมตร

รปท 4.8 ถ าไทร

ถ าไทร อยบรเวณคงโตนด หางจากทท าการอทยานแหงชาต 9 กโลเมตร การขนชมถ ามระยะทางไมไกล สามารถน ารถยนตไปจอดไวทเชงเขาแลวเดนเทาขนเขาไปอก 280 เมตร ใชเวลาประมาณ 30 นาท ภายในถ าคอนขางมดตองใชไฟฉายหรอตะเกยงซงจะมบรการในวนหยดราชการ

26

หากเปนวนธรรมดาสามารถตดตอขอเชาตะเกยงไดทบานคงโตนด ลกษณะภายในถ าพบหนงอกหนยอยทสวยงาม ระยะเวลาทเขาชมภายในถ าประมาณ 1 ชวโมง

2. วดพระธาตเจดยหลวง จงหวดเชยงราย

รปท 4.9 วดพระธาตเจดยหลวง

วดพระธาตเจดยหลวง ตงอยตดกบพพธภณฑสถานแหงชาตเชยงแสน ต าบลเวยง อ าเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย ชอวดพระธาตเจดยหลวง ไดมาจากพระเจดยองคใหญทประดษฐานอยในวดซงสงถง 88 เมตร มฐานกวาง 24 เมตร เปนพระเจดยทรงระฆงแบบลานนาทใหญทสดในเมองเชยงแสน

เจดยหลวงเปนเจดยประจ าเมองเชยงแสน สรางขนมาในชวงตนของการสรางเมองเชยงแสน และเปนธรรมเนยมของการสรางเมอง ทจะตองมเจดยประจ าเมอง สวนของการกอสรางนนสรางตามหลกการสรางวดตามโบราณคอ มเจดยประธานอยกลาง มเจดยรายลอมรอบทง 4 มม และมพระอโบสถอยดานทศตะวนออกของเจดย

27

รปท 4.10 ภายในวดพระธาตเจดยหลวง

ภายในวดนอกจากพระเจดยหลวงแลว ยงมพระวหารซงเกาแกมากพงทลายเกอบหมดแลว และเจดยธาตแบบตางๆ อก 4 องค โบราณสถานแหงนแมวาจะปรกหกพงไปมากแลวแตไดรบการบรณะอยางดใหสมกบเปนวดทส าคญของเมองหรญนครเงนยางภายในสมยอาณาจกรลานนาไท

เจดยหลวง เปนเจดยประธานทรงระฆงฐานสงแปดเหลยม เปนเจดยทใหญทสดของเมองเชยงแสน สรางขนมาประมาณป พ.ศ.1887 ตอมามสภาพเกาทรดโทรมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา เจดยองคปจจบนทเหนอยในสภาพดนนเปนเจดยทกอสรางขนมาใหมบนฐานเดมเมอป พ.ศ. 2058

3. ปราสาทสดกกอกธม จงหวดสระแกว

รปท 4.11 ปราสาทสดกกอกธม

28

ปราสาทสดกกอกธม เปนโบราณสถานทใหญและส าคญของจงหวดสระแกว ตงอยทบานหนองเสมด ต าบลโคกสง สนนษฐานวาสรางขนในพทธศตวรรษท 15 เพอใชประดษฐานรปเคารพและใชประกอบพธกรรมตามคตความเชอถอในลทธศาสนาฮนด โบราณสถานประกอบดวยองคปราสาท 3 หลง หนหนาไปทางทศตะวนออก มคน าลอมรอบ 4 ดาน มก าแพงแกว 2 ชน ชนนอกท าดวยศลาแลง ช นในท าดวยหนทรายตวปราสาทกอสรางดวยหนทราย มโคประหรอซมประตเ ห ล อ อ ย เ พ ย ง ด า น ท ศ ต ะ ว น อ อ ก แ ล ะ ท ศ ต ะ ว น ต ก เ ท า น น ภายในระเบยงคดมบรรณาลยกอดวยหนทราย 2 หลง อยหนาปราสาทหลงกลางซงเปนปรางคประธาน ปราสาทดานซายมอและปราสาทองคประธานอยในสภาพปรกหกพง ตามจารกกลาววา ประดษฐานศวลงก ดานนอกปราสาททางทศตะวนออกมสระน าขนาดใหญรปสเหลยม มถนนปดวยหนจากตวปราสาทไปจนถงสระน าตลอดแนว ไดมการคนพบศลาจารก 2 หลก จารกดวยอกษรขอมโบราณเปนหลกฐานส าคญทบงบอกถงอายการสรางปราสาทสดกกอกธมแหงน ตลอดจนบอกถงวตถประสงคของการสรางจารกหลกท 2 นยวาเพอเฉลมพระเกยรตแดพระเจาอาทตยวรมนท 2 ในโอกาสทบรณะปราสาทสดกกอกธมส าเรจเมอปพทธศกราช 1595 ค าวา สดกกอกธม หมายถง เมองทมตนกกขนรกในหนองน าใหญ ซงปจจบนยงพอมองเหนหนองน าใหญในอดตอยใกลๆปราสาทนนเอง ปจจบนจารกท ง 2 หลกถกเกบรกษาไวทหอสมดแหงชาต กรมศลปากร

การเดนทาง สามารถใชเสนทางสายอรญประเทศ-ตาพระยา (ทางหลวงหมายเลข 348) ประมาณ 25.5 กโลเมตร จะถงทางหลวงหมายเลข 3381 เลยวขวาเขาไปประมาณ 8 กโลเมตร จะเหนสถานอนามยโคกสงอยทางขวา เลยวซายเขาไปตามทางแยกอกประมาณ 4 กโลเมตร ผานโรงเรยนบานหนองเสมด ถงกโลเมตรท 12 เลยวขวาเขาไปอก 2.5 กโลเมตร ถงปราสาท

สดกกอกธม

รปท 4.12 ประตของปราสาทขอมโบราณ

29

โคประ เปนค าเรยกซมประตของปราสาทขอมโบราณ ระเบยงคดชนนอกและชนในจะมโคประใหเราเดนขามเขามา สวนระเบยงคดซายและขวาของโคประมทางเดนไปไดนดหนอยกเปนทางตนไมทะลตลอดถงกนทกดาน ปจจบนซมโคประเหลออยเพยง 2 ดานคอดานตะวนออกและดานตะวนตกของปรางคประธาน

รปท 4.13 ระเบยงคดชนใน

ระเบยงคดชนใน พอเขามาในโคประของระเบยงคดชนนอก กจะเปนมระเบยงคดอกชน มโคประเหมอนกน แตยอดของซมโคประชนในจะสงกวามาก จากตรงนไปกยงคงมเสานางเรยงอกหลายค การสรางปราสาทหลงน เชอกนวาเปนการจ าลองจกรวาลโดยมปราสาทสดกกอกธมเปนศนยกลาง การมาเทยวทนจะมไกดคอยบรรยายรายละเอยดความรเกยวกบปราสาทใหเปนอยางด เหมาะส าหรบหาความรดานปราสาทขอมเปนอยางมาก จากประวตทพบในศลาจารก ปราสาทสดกกอกธมนบเปนปราสาทขอมทเกาแกทสดทพบในไทย สรางกอนปราสาทหนพนมรงเสยอก

ทบหลง กอนทเราจะกาวตอไป ลงทดแลปราสาทและเปนมคคเทศกของเราไดชใหเราดบน ซ ม หน า ต า ง ใ ก ล ๆ โ ค ป ร ะ แ ล ว เ ล า เ ร อ ง ร า ว ว า ภ า พ น ม ค ว า ม หม า ย อ ย า ง ไ ร สงส าคญสงหนงในปราสาทขอมทกแหง คอแหนหนทน ามาสรางเปนซมประต ซมหนาตาง เรยกกนวาทบหลง ในปราสาทสดกกอกธม กมทบหลงหลายแผนดวยกน ลวดลายทมกจะแกะสลกลงบนแผนหนในปราสาทขอมจะมอยลายหนงทมอยแทบทกปราสาท คอ นารายณบรรทมสนธ เปนภาพเรองราวทเกยวของกบความเชอและศาสนา เชนเดยวกนกบทเราจะเปนพระพทธประวตอยในภาพจตรกรรมฝาผนงโบสถ ภาพนเปนภาพทพระนารายณนอนบรรทมบนหลงพญาอนนตนาคราช มพระพรหมจตขนจากสายสะดอของพระนารายณ โดยมดอกบวรองรบ แผนหนแกะสลกชนนแตกหกเสยหายตรงบรเวณล าตวของพระนารายณจงไมเหนรายละเอยดทกลาวมา

โคประของระเบยงคดชนใน ตรงชองประตเราจะมองเหนปราสาทประธานหลงใหญสดอยตรงกลาง สรางในรปแบบมยอด 5 ชน แตละชนมยอมมทสวยงาม ลวดลายบนหนสวนใหญช ารด

30

เลอนหายไปอยางนาเสยดาย จากโคประตรงไปยงปราสาทกยงมเสานางเรยงอกหลายค แสดงใหเหนถงความอดมสมบรณของพนทแหงน และพธกรรมอนมขนตอนมากอกดวย

รปท 4.14 ซมโคประ

ในจากปราสาทมองยอนกลบไปทางซมโคประทเราเขามา เราจะเหนวาชองประตจะเรยงตรงกนทงหมด ดานหนาของปราสาทประธานจะมอาคารอก 2 หลงอยซายและขวา ทางเดนเขาตวปราสาทปดวยศลาแลง เปนสงมหศจรรยทคนโบราณไดสรางปราสาทและอาคารทงหมดนดวยการน าหนมาวางซอนกนเทานนไมมการยดใดๆ ทงสน ปราสาทประธานมทางเขาดานหนาทางเดยว แตมบนไดศลาแลงหลายดาน สวนดานบนตรงต าแหนงประตสรางเปนประตหลอกเอาไว รอบปราสาทประธานมเสาแบบเดยวกนกบเสานางเรยงททางเดนแตมขนาดเลกกวาตงอยหางกนเปนระยะๆ อก 16 ตนบนปราสาทประธานเปนทประดษฐานพระศวลงก ซงไดสญหายไปจากการขโมย

4.3 การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมและประเพณ การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมและการจดการมรดกทางวฒนธรรมเปนสงทตอง

พจารณาควบคกนซงการรกษามรดกวฒนธรรมเปนประโยชนดานองคความรและการใหคณคาแกสงคม ในขณะทการพฒนาการทองเทยวน าไปสการเตบโตทางเศรษฐกจและรายไดของชมชน การจดหาแนวทางการจดการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงเปนเรองส าคญ ทงนแนวคดหลกเพอใชในการจดการมรดกทางวฒนธรรมประกอบดวยแนวคดการพฒนาการทองเทยวอยางย งยนและแนวคดเศรษฐกจและการทองเทยวเชงสรางสรรคซงแตละแนวคดจะประกอบดวยกลยทธและแนวทางสนบสนนทจะน าไปสการจดการมรดกวฒนธรรมและการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมเปนไปอยางเหมาะสม

31

การทองเทยวนบเปนอตสาหกรรมหนงทไดน าเอาวฒนธรรมมาเปนจดขายเพอดงดดความสนใจของนกทองเทยวชาวตางประเทศ โดยเฉพาะนกทองเทยวชาวอเมรกนและยโรป ทตางสนใจทจะเรยนรวฒนธรรม มรดกทางประวตศาสตร เยยมชมงานสถาปตยกรรม และสมผสวถชวต ความเปนอยของคนในประเทศนน โดยเฉพาะประเทศในแถบเอเชยและแอฟรกา รวมถงซอของทระลกทเปนงานหตถกรรมและงานฝมอทเกดจากภมปญญาของคนในประเทศนน การทองเทยวในลกษณะดงกลาวเราเรยกวา การทองเทยวเชงวฒนธรรม

1. ประเพณผตาโขน จงหวดเลย

รปท 4.15 ประเพณผตาโขน

ผตาโขน เปนเทศกาลทจดขนในอ าเภอดานซาย จงหวดเลย ซงตงอยทางภาคอสาน ของประเทศไทย เปนเทศกาลทเกดขนในเดอน 7 ซงมกจดมากกวาสามวนในบางชวงระหวางเดอนมนาคม และกรกฎาคม โดยจดขนในวนทไดรบเลอกใหจดขนในแตละปโดยคนทรงประจ าเมอง ซงงานบญประเพณพนบานนมชอเรยกวา บญหลวง

การละเลนผตาโขนมมานานแลวแตไมมหลกฐานปรากฎแนชดวามมาตงแตเมอใด แตชาวบานไดปฏบตและสบทอดตอกนมาจากบรรพบรษ เปนประเพณทเปนเอกลกษณประจ าจงหวดเลย แสดงในงาน "บญหลวง" ซงเปนการรวมเอาบญผะเหวดและบญบงไฟเปนบญเดยวกน เพอเปนการบชาอารกษหลกเมอง และพธการบวงสรวงดวงวญญาณอนศกดสทธของเจาในอดต

มการจดท าพธ 2 วน คอ วนแรก (วนโฮม) ขบวนผตาโขนจะแหรอบหมบานตงแตเชามด เปนการท าพธอญเชญพระอปคตเขามาอยทวด ในวนทสองเปนพธการแหพระเวสสนดรและนางมทรเขาเมอง โดยสมมตใหวดเปนเมอง ส าหรบวนทสองของงานน ชาวบานยงไดน าบงไฟมารวมในขบวนแหเพอเปนพธขอฝนโดยแหรอบวด 3 รอบ ในขณะทแหอยนนเหลาผตาโขนทงหลายกจะละเลนหยอกลอผคนไปเรอย ๆ เพอท าใหเกดความสนกสนาน หลงจากเสรจพธการแหแลวบรรดาผละ

32

เลนผตาโขนจะน าเครองเลนผตาโขน และอปกรณทใชในการประกอบพธไปลองลงแมน าหมน และในตอนค าของวนเดยวกน จะมการฟงเทศนมหาชาตทง 13 กณฑ

การละเลนผตาโขนนบวาเปนสงทแปลกส าหรบผพบเหน มการน าเอากานทางมะพราวทแหง น ามาตกแตงเปนหนากาก โดยการเจาะชองตา จมก ปาก และใบห น าเอาหวดนงขาว โดยกดดนหวดใหเปนรอยบมหงายปากหวดขน เพอสวมศรษะแตงแตมสสนใหนาด สวนชดทสวมใสท ามาจากเศษผาหลากหลายสมาเยบตอกน อปกรณในการละเลนม 2 ชน คอ "หมากกระแหลง" มไวเพอเขยาท าใหเกดเสยงดงในเวลาเดน และ "อาวธประจ ากาย" ผตาโขนสวนมากจะใชผชายแสดงเนองจากตองกระโดดโลดเตนไปเรอย ๆ จงไมเหมาะทจะใชผหญงเปนตวแสดง นอกจากเขารวมในงาน "บญหลวง" ยงไดเขารวมขบวนแหในวนเปดงานกาชาดดอกฝายบานมะขามหวานเมองเลย โดยขบวนผตาโขนจะเดนรอบเมองเพอโชวใหแขกบานแขกเมองไดเหน

2. ประเพณไหลเรอไฟ จงหวดนครพนม

รปท 4.16 ประเพณไหลเรอไฟ

ประเพณไหลเรอไฟ เปนประเพณทจดขนทวไปในหลายจงหวดนครพนม และจงหวดอน ๆทางภาคอสานทอยตดกบล าน า โดยมความเชอ ความศรทธาในพระพทธศาสนา ทสบกนมาหลายชวอายคน แตการเรมตนครงแรกเมอใดนน ไมมหลกฐานปรากฏชดแจง แตสนนษฐานวานาจะมมากอนทพระพทธศาสนา จะเผยแพรมาสประเทศไทย เนองจากสมยกอนพระมหากษตรยไทยยงยดถอพธพราหมณอย

ส าหรบจงหวดตาง ๆ ทมการจดประเพณไหลเรอไฟ เชน จงหวดศรษะเกษ จงหวดเลย จงหวดหนองคาย จงหวดอบลราชธาน และอน ๆ มกจะมพธกรรมทคลายคลงกน สวนมลเหตของความเชอนนมดวยกนหลายประการ เชน

1) เชอวาเปนการบชาประทปตามประเพณ จะกอใหเกดอานสงสแกผกระท าคอ การไดถวายพทธบชาดวยประทปโคมไฟ จะท าใหเปนผมตาทพย รแจงและเกดปญญา ส าเรจเปนพระอรหนต

2) เชอวาเปนการบชาพญานาค ซงเปนผดแลรกษาแมน า และชวยคมครองคนทสญจรทางน าใหมความปลอดภย

33

3) เชอวาเปนการบชารอยพระพทธบาท จากต านานไดกลาวมาวา เมอครงทพระพทธองคทรงเสดจไปโปรดเหลาพญานาคทภพนาค กอนเสดจกลบ เหลาพญานาคไดขอใหพระพทธองคทรงประทบรอยพระบาทไวสกการะ ณ รมฝงแมน า

4) เชอวาเปนการบชาพระแมโพสพ บชาพระแมคงคาทประทานความอดมสมบรณ ใหแกเหลามนษย

รปท 4.17การท าเรอส าหรบประกอบพธไหลเรอไฟ

เรอไฟทใชในการประกอบพธนน มกประดษฐมาจากตนกลวย หรอไมไผตอกน

เปนแพเ รอยาว โดยสานไมไผ เ ปนโครงกอน สวนรปรางน นทางชางผ ช านาญจะเปนผออกแบบ ดานนอกของเรอ จะมดอกไม ธปเทยน ตะเกยง และใตส าหรบจดใหเกดความสวางไสวเพอเปนพทธบชา สวนภายในเรอจะบรรจไปดวยขนม ขาวตมมด กลวย ออย หมาก พล บหร และเครองไทยทานตาง ส าหรบพธกรรมไหลเรอไฟทถอปฏบตกนมานนประกอบไปดวย การไปท าบญตกบาตรในตอนเชา มการถวายภตตาหารเพลและเลยงขาวปลาอาหารแกญาตโยม พอถงชวงบายกจะมการละเลนตาง ๆ เพอความสนกสนาน เชน การร าวงฉลองเรอไฟ จากนนตอนพลบค ากจะนมนตพระสงฆมาท าพธสวดมนต และประกอบพธกรรมทางศาสนา เมอถงเวลาประมาณ 19-20 น. จะพธจดไฟในล าเรอและปลอยใหลองลอยไปตามแมน าโขง เพอถวายเปนพทธบชา

34

3. ประเพณตกบาตรดอกไม จงหวดสระบร

รปท 4.18 ประเพณตกบาตรดอกไม

ทมาของการตกบาตรดอกไม ผกโยงกบพทธต านานวา ครงพทธกาลพระเจาพมพสาร จะรบสงใหนายมาลากรน าดอกมะลเขาถวายวนละ 8 ก ามอ อยมาวนหนง พระพทธเจาไดทรงออกบณฑบาตพรอมภกษสงฆจ านวนหนง นายมาลากรไดเหนพรรณรงสฉายประกายรอบพระวรกาย จงเกดความเลอมใสและน าดอกมะลถวายแดพระพทธเจาทงหมด พรอมตงจตอธษฐานวา “ขาวของทกชนทพระเจาพมพสารมอบใหเพยงเพอยงชพในภพนเทานน แตการน าดอกไมบชาแดพทธองค สรางอานสงสไดทงภพนและภพหนา หากถกประหารเพราะไมไดถวายดอกมะลกยมยอม” แตเมอพระเจาพมพสารทราบเรองกทรงเหนดวย ปนบ าเหนจแกนายมาลากร และนายมาลากรกอยอยางมความสขตลอดมา ดอกเขาพรรษาก าลงเบงบานอยรายรอบภเขา บรเวณใกลกบวดพระพทธบาทราชวรมหาวหาร นบเปนสญญาณทบอกใหทราบวาใกลถงชวงวนเขาพรรษา แรม 1 ค า เดอน 8 แลว ซงนบวาเปนวาระมงคลทพทธศาสนกชน จะมาพรอมกนเพอถวายดอกเขาพรรษาแกพระภกษสงฆ เพอน าไปสกการะแดพระเจดยจฬามณ ตามความเชอดงเดม