บทท่ี 4 - Suan Sunandha Rajabhat University · 2015-08-16 · วิธีการบันทึกบัญชีตามระบบบ ัญชีคู่และการแสดงยอดดุลหรือยอดคงเหลือของ

บทที่ 4

หลักการบนัทกึรายการทางบญัชี

วธิีปฏบิตัเิกี่ยวกับการบนัทกึรายการทางบญัชี

1. หมวดบัญชีสินทรัพย์

2. หมวดบัญชีหนีส้ิน

3. หมวดบัญชีส่วนของเจ้าของ

4. หมวดบัญชีรายได้

5. หมวดบัญชีค่าใช้จ่าย

= + + -

สินทรัพย์ = หนีส้ิน + ส่วนของเจ้าของ + รายได้ - ค่าใช้จ่าย

Dr Cr Dr Cr Dr Cr Dr Cr Dr Cr

+ - - + - + - + + -

สินทรัพย์ หนีส้ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้ ค่าใช้จ่าย

จากข้อความดงักล่าวข้างต้นสามารถแสดงได้ดงัภาพที่ 4.1

ความหมายของคาํว่ายอดดุลเดบติ และยอดดุลเครดติ

O ยอดดุลเดบติ (debit balance) หมายถงึ ส่วนเกนิของยอดรวมเดบติจากยอดรวมเครดติ

O ยอดดุลเครดติ (credit balance) หมายถงึ ส่วนเกนิของยอดรวมเครดติจากยอดรวมเดบติ

วธิีการบนัทกึบญัชีตามระบบบญัชีคู่ และการแสดงยอดดุลหรือยอดคงเหลือของ

บญัชีแต่ละหมวดเป็นดงันี ้ ตารางที่ 4.1 การแสดงยอดดุลหรือยอดคงเหลือ

หมวดบัญชี ผลการวเิคราะห์รายการค้า การบันทกึบัญชี ยอดดุล

1.สินทรัพย์ สินทรัพย์เพิ่มขึน้ ด้านเดบติ ด้านเดบติ

สินทรัพย์ลดลง ด้านเครดติ

2.หนีส้ิน หนีส้ินเพิ่มขึน้ ด้านเครดติ ด้านเครดติ

หนีส้ินลดลง ด้านเดบติ

3.ส่วนของเจ้าของ ส่วนของเจ้าของเพิ่มขึน้ ด้านเครดติ ด้านเครดติ

ส่วนของเจ้าของลดลง ด้านเดบติ

4.รายได้ รายได้เพิ่มขึน้ ด้านเครดติ ด้านเครดติ

รายได้ลดลง ด้านเดบติ

5.ค่าใช้จ่าย ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึน้ ด้านเดบติ ด้านเดบติ

ค่าใช้จ่ายลดลง ด้านเครดติ

การแสดงยอดดุลหรือยอดคงเหลือของบญัชีในแต่ละหมวด ซึ่งประกอบด้วย

หมวดสินทรัพย์ หนีส้ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้ และค่าใช้จ่ายปรากฎ

ดงันี ้

Dr. หมวดบญัชีสินทรัพย์ Cr.

บนัทกึรายการค้าที่ทาํให้สินทรัพย์เพิ่มขึน้ XX บนัทกึรายการค้าที่ทาํให้สินทรัพย์ลดลง XX

XX

Dr. หมวดบญัชีหนีส้ิน Cr.

บันทกึรายการค้าที่ทาํให้หนีส้ินลดลง XX บันทกึรายการค้าที่ทาํให้หนีส้ินเพิ่มขึน้ XX

XX

Dr. หมวดบญัชีส่วนของเจ้าของ Cr.

บนัทกึรายการค้าที่ทาํให้ส่วนของเจ้าของลดลง XX บันทกึรายการค้าที่ทาํให้ส่วนของเจ้าของเพิ่มขึน้ XX

XX

Dr. หมวดบญัชีรายได้ Cr.

บันทกึรายการค้าที่ทาํให้รายได้ลดลง XX บันทกึรายการค้าที่ทาํให้รายได้เพิ่มขึน้

XX

XX

Dr. หมวดบญัชีค่าใช้จ่าย Cr.

บันทกึรายการค้าที่ทาํให้รายได้ลดลง XX บันทกึรายการค้าที่ทาํให้รายได้เพิ่มขึน้

XX

XX

ตวัอย่างที่ 4.1 นางสาว กนกวรรณ เปิดสาํนักงานเพื่อให้บริการ

เกี่ยวกับการทาํบญัชี “ ชื่อกนกวรรณการบัญชี ” โดยเริ่มกจิการตัง้แต่

วันที่ 1 มกราคม 25x1 รายการค้ามี ดงันี ้

มกราคม 1 นางสาวกนกวรรณ นําเงนิสด 300,000 บาทและ

อาคาร 500,000 บาท มาลงทุน1

5ซื้อวสัดุสํานักงานเป็นเงนิสด 10,000 บาท

กมุภาพนัธุ์ 1 ซื้ออุปกรณ์สํานักงานเป็นเงนิเชื่อ 60,000 บาท

มนีาคม 1

5ซื้อวสัดุสํานักงานเป็นเงนิเชื่อ 5,000 บาท

3

1กจิการส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการทาํบญัชีจาก

ลูกหนีจ้ํานวน 200,000 บาท แต่ยงัไม่ได้รับชําระ

เมษายน 1

5นางสาวกนกวรรณ ถอนเงนิสดไปใช้ส่วนตวั

จํานวน 4 000 บาท

มถิุนายน 10 กจิการได้รับเงนิชําระหนีจ้ากลูกหนีเ้ป็นเงนิสด

100,000 บาท ซึ่งเป็นลูกหนีข้องวนัที ่31 มนีาคม 25x1

กรกฎาคม 25 จ่ายค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสดจํานวน 3,000 บาท

สิงหาคม 1 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ 200,000 บาท

นําฝากธนาคารทนัท ีธนาคารคดิดอกเบีย้ 6% ต่อ

ปี

กนัยายน 1 ซื้อพนัธบตัรรัฐบาลเป็นเงนิสด 60,000 บาท

อตัราดอกเบีย้ 3% ต่อปี

ตุลาคม 1 นางสาวกนกวรรณ ได้รับเงนิสดค่าบริการทาํบญัชี

จากลูกค้าจํานวน 60,000 บาท กาํหนดสัญญา 6

เดอืน โดยได้บนัทกึเป็นรายได้

การวเิคราะห์รายการค้าและการบนัทกึรายการทางบญัชีตามระบบ

บญัชีคู่ แสดงได้ ดงันี ้รายการค้า วันที่ 1 มกราคม 25x1 นางสาวกนกวรรณ นําเงนิสด 300,000 บาท และอาคาร 500,000 บาท มาลงทุน

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 มกราคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์และ

ส่วนของเจ้าของเพิ่มขึน้ คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทเงนิสดเพิ่มขึน้

(2) สินทรัพย์ประเภทอาคารเพิ่มขึน้

(3) ส่วนของเจ้าของประเภททุนเพิ่มขึน้

การบันทกึบัญชี ปรากฏผล ดงันี ้

(1) เงนิสดเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 300,000 บาท

(2) อาคารเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีอาคารด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 500,000 บาท และ

(3) ส่วนของเจ้าของเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีทุน – น.ส.กนกวรรณ ด้านเครดติ จาํนวนเงนิ

800,000 บาท

การแสดงรายการบนัทกึบญัชี

25x1

ม.ค. 1 เดบติ เงนิสด 300,000

อาคาร 500,000

เครดติ ทนุ - กนกวรรณ 800,000

รายการค้า วันที่ 15 มกราคม 25x1 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิสด 10,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 15 มกราคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์

เพิ่มขึน้และลดลง คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทวัสดุสาํนักงานเพิ่มขึน้

(2) สินทรัพย์ประเภทเงนิสดลดลง


(1) วัสดุสาํนักงานเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีวัสดุสาํนักงานด้านเดบติ จาํนวนเงนิ

10,000 บาท

(2) เงนิสดลดลง บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเครดติ จาํนวนเงนิ 10,000 บาท


25x1

ม.ค. 1 เดบติ วัสดุสาํนักงาน 10,000

เครดติ เงนิสด 10,000

รายการค้า วันที่ 1 กุมภาพนัธุ์ 25x1 ซือ้อุปกรณ์สาํนักงานเป็นเงนิเชื่อ 60,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 กุมภาพนัธ์ มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้

และหนีส้ินเพิ่มขึน้ คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทอุปกรณ์สาํนักงานเพิ่มขึน้

(2) หนีส้ินประเภทเจ้าหนีเ้พิ่มขึน้

การบันทกึบัญชี ปรากฏผลดงันี ้

(1) อุปกรณ์สาํนักงานเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีอุปกรณ์สาํนักงานด้านเดบติ จาํนวน

เงนิ 60,000 บาท

(2) เจ้าหนีเ้พิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเจ้าหนีด้้านเครดติ จาํนวนเงนิ 60,000 บาท

การแสดงรายการบันทกึบัญชี

25x1

ก.พ. 1 เดบิต อุปกรณ์สํานักงาน 60,000

เครดติ เจ้าหนี้ 60,000

รายการค้า วันที่ 15 มีนาคม 25x1 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิเชื่อ 5,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 15 มีนาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้

และหนีส้ินเพิ่มขึน้ คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทวัสดุสาํนักงานเพิ่มขึน้

(2) หนีส้ินประเภทเจ้าหนีเ้พิ่มขึน้


(1) วัสดุสาํนักงานเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีวัสดุสาํนักงานด้านเดบติ จาํนวนเงนิ

5,000 บาท

(2) เจ้าหนีเ้พิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเจ้าหนีด้้านเครดติ จาํนวนเงนิ 5,000 บาท

แสดงรายการบันทกึบัญชี

25x1

มี.ค. 15 เดบติ วัสดุสาํนักงาน 5,000

เครดติ เจ้าหนี ้ 5,000

รายการค้า วันที่ 31 มีนาคม 25x1 กจิการส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการทาํบัญชีจากลูกหนีจ้าํนวน 200,000 บาท แต่ยังไม่ได้รับชาํระ

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 31 มีนาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้และรายได้เพิ่มขึน้ คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทลูกหนีเ้พิ่มขึน้

(2) รายได้ประเภทรายได้เพิ่มขึน้


(1) ลูกหนีเ้พิ่มขึน้ บันทกึบัญชีลูกหนีด้้านเดบติ จาํนวนเงนิ 200,000 บาท

(2) รายได้เพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีรายได้ด้านเครดติ จาํนวนเงนิ 200,000 บาท


25x1

มี.ค. 31 เดบติ ลูกหนี ้ 200,000

เครดติ รายได้ 200,000

รายการค้า วันที่ 15 เมษายน 25x1 นางสาวกนกวรรณถอนเงนิสดไปใช้ส่วนตวัจาํนวน 4,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 15 เมษายน มีผลทาํให้บญัชีที่อยู่ในหมวดสนิทรัพย์ลดลงและส่วน

ของเจ้าของลดลง คือ

(1) สนิทรัพย์ประเภทเงนิสดลดลง

(2) ส่วนของเจ้าของประเภทถอนใช้ส่วนตวัลดลง

การบนัทกึบญัชี ปรากฏผล ดงันี ้

(1) ถอนใช้ส่วนตวัลดลง บนัทกึบญัชีถอนใช้ส่วนตวัด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 4,000 บาท

(2) เงนิสดลดลง บนัทกึบญัชีเงนิสดด้านเครดติ จาํนวนเงนิ 4,000 บาท


25x1

เม.ย. 15 เดบติ ถอนใช้ส่วนตวั 4,000


รายการค้า วันที่ 10 มถิุนายน 25x1 กจิการได้รับเงนิชาํระหนีจ้ากลูกหนีเ้ป็นเงนิสด 100,000 บาท

ซึ่งเป็นลูกหนีข้องวันที่ 31 มีนาคม 25x1

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 10 มถิุนายน มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้และ

ลดลง คือ


(2) สินทรัพย์ประเภทลูกหนีล้ดลง

การบันทกึบัญชี ปรากฏผล ดังนี ้

(1) เงนิสดเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 100,000 บาท

(2) ลูกหนีล้ดลง บันทกึบัญชีลูกหนีด้้านเครดติ จาํนวนเงนิ 100,000 บาท


25x1

ม.ิย. 10 เดบติ เงนิสด 100,000

เครดติ 100,000

รายการค้า วันที่ 25 กรกฎาคม 25x1 จ่ายค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสดจาํนวน 3,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 25 กรกฎาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์

ลดลงและหมวดค่าใช้จ่ายเพิ่มขึน้ คือ


(2) ค่าใช้จ่ายประเภทค่าไฟฟ้าเพิ่มขึน้



(2) ค่าไฟฟ้าเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีค่าไฟฟ้าด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 3,000 บาท


25x1

ก.ค. 25 เดบติ ค่าไฟฟ้า 3,000


รายการค้า วันที่ 1 สงิหาคม 25x1 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ 200,000 บาท นําฝากธนาคารทนัทธีนาคารคดิดอกเบีย้ 6% ต่อปี

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 สงิหาคม มีผลทาํให้บญัชีที่อยู่ในหมวดสนิทรัพย์เพิ่มขึน้

และหมวดหนีส้นิเพิ่มขึน้ คือ

(1) สนิทรัพย์ประเภทเงนิฝากธนาคารเพิ่มขึน้

(2) หนีส้นิประเภทเจ้าหนีเ้งนิกู้เพิ่มขึน้

การบนัทกึบญัชี ปรากฏผล ดงันี ้

(1) เงนิฝากธนาคารเพิ่มขึน้ บนัทกึด้านเดบติบญัชีเงนิฝากธนาคาร 200,000 บาท

(2) เจ้าหนีเ้งนิกู้เพิ่มขึน้ บนัทกึบญัชีเจ้าหนีเ้งนิกู้ด้านเครดติ 200,000 บาท


25x1

ส.ค. 1 เดบติ เงนิฝากธนาคาร 200,000

เครดติ เจ้าหนีเ้งนิกู้ 200,000

รายการค้า วันที่ 1 กันยายน 25x1 ซือ้พนัธบัตรรัฐบาลเป็นเงนิสด 60,000 บาท อัตราดอกเบีย้ 3% ต่อปีการวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 กันยายน มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้และลดลงคือ

(1) สินทรัพย์ประเภทพนัธบัตรรัฐบาลเพิ่มขึน้


การบันทกึบัญชี ปรากฏผล ดงันี ้(1) พนัธบัตรรัฐบาลเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีพนัธบัตรรัฐบาลด้านเดบติ 60,000

บาท

(2) เงนิสดลดลง บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเครดติ 60,000 บาท


25x1

ก.ย. 1 เดบติ พนัธบตัรรัฐบาล 60,000


รายการค้า วันที่ 1 ตุลาคม 25x1 นางสาวกนกวรรณได้รับเงนิสดค่าบริการทาํบัญชีจากลูกค้าจาํนวน 60,000 บาท กาํหนดสัญญา 6 เดอืน โดยได้บันทกึเป็นรายได้

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 ตุลาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์เพิ่มขึน้

และรายได้เพิ่มขึน้ คือ




(1) เงนิสดเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเดบติ 60,000 บาท

(2) รายได้เพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีรายได้ด้านเครดติ 60,000 บาท


25x1

ต.ค. 1 เดบติ เงนิสด 60,000


รายการค้า วันที่ 1 พฤศจกิายน 25x1 จ่ายค่าเบีย้ประกัน 18,000 บาท เป็นเงนิสด

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 1 พฤศจกิายน มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์

ลดลงและค่าใช้จ่ายเพิ่มขึน้ คือ


(2) ค่าใช้จ่ายประเภทค่าเบีย้ประกันเพิ่มขึน้


(1) ค่าเบีย้ประกันเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีค่าเบีย้ประกันด้านเดบติ 18,000 บาท

(2) เงนิสดลดลง บันทกึบัญชีเงนิสดด้านเครดติ 18,000 บาท


25x1

พ.ย. 1 เดบติ ค่าเบีย้ประกัน 18,000


รายการค้า วันที่ 15 พฤศจกิายน 25x1 นําเงนิสดฝากธนาคารจาํนวน 50,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 15 พฤศจกิายน มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวด

สินทรัพย์เพิ่มขึน้และลดลง คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทเงนิฝากธนาคารเพิ่มขึน้



(1) เงนิฝากธนาคารเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเงนิฝากธนาคารด้านเดบติ จาํนวน

เงนิ 50,000 บาท



25x1

พ.ย. 15 เดบติ เงนิฝากธนาคาร 50,000


รายการค้า วันที่ 15 ธันวาคม 25x1 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิจากลูกค้าเป็นเงนิ 100,000 บาทยังไม่ได้รับชาํระ

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 15 ธันวาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์

เพิ่มขึน้และรายได้เพิ่มขึน้ คือ

(1) สินทรัพย์ประเภทลูกหนีเ้พิ่มขึน้



(1) ลูกหนีเ้พิ่มขึน้ บันทกึบัญชีลูกหนีด้้านเดบติ จาํนวนเงนิ 100,000 บาท

(2) รายได้เพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีรายได้ด้านเครดติ จาํนวนเงนิ 100,000 บาท


25x1

ธ.ค. 15 เดบติ ลูกหนี ้ 100,000


รายการค้า วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 จ่ายเงนิเดอืนพนักงานเป็นเงนิสด 60,000 บาท

การวเิคราะห์ รายการค้า วันที่ 31 ธันวาคม มีผลทาํให้บัญชีที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์

ลดลงและค่าใช้จ่ายเพิ่มขึน้ คือ


(2) ค่าใช้จ่ายประเภทเงนิเดอืนเพิ่มขึน้


(1) เงนิเดอืนเพิ่มขึน้ บันทกึบัญชีเงนิเดอืนด้านเดบติ จาํนวนเงนิ 60,000

บาท



25x1

ธ.ค. 31 เดบติ เงนิเดอืน 60,000


สมุดบนัทกึรายการขัน้ต้น

สมุดบันทกึรายการขัน้ต้น (book of original entry) หรือสมุดรายวัน (journal) เป็นสมุดบัญชีที่ใช้จดบันทกึผลจากการวเิคราะห์รายการค้าที่เกดิขึน้ โดย

เรียงลาํดบัตามการเกดิรายการก่อนหลัง

ประเภทของสมุดบนัทกึรายการขัน้ต้น 1. สมุดรายวันเฉพาะ

สมุดรายวันเฉพาะ (special journal) เป็นสมุดรายวันที่ใช้บนัทกึรายการค้าเฉพาะเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยรายการค้านัน้จะต้องเกดิขึน้เป็นประจาํ

บ่อย ๆ และมีจาํนวนรายการมาก

1.1 สมุดเงนิสด (cash journal) 1.2 สมุดรายวันรับเงนิ (cash receipts journal) 1.3 สมุดรายวันจ่ายเงนิ (cash payment journal) 1.4 สมุดรายวันซือ้ (purchases journal) 1.5 สมุดรายวันขาย (sales journal) 1.6 สมุดรายวันส่งคืนและส่วนลด (purchases return and allowances journal) 1.7 สมุดรายวันรับคืนและส่วนลด (sales return and allowances journal)

2. สมุดรายวันทั่วไป

สมุดรายวันทั่วไป (general journal) เป็นสมุดรายวันที่ใช้บนัทกึรายการค้าต่าง ๆ ซึ่งไม่อาจบนัทกึในสมุดรายวันเฉพาะได้

สมุดรายวันทั่วไป หน้า ....

วันที่ ชื่อบญัชีและคาํอธิบายรายการ เลขที่บญัชี เดบติ เครดติ

ตวัอย่างที่ 4.2 จากข้อมูลของรายการค้าในตัวอย่างที่ 4.1 สามารถแสดง

การบนัทกึรายการค้าในสมุดรายวันทั่วไปได้ ดงัตาราง

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1

วันเดอืนปี รายการเลขที่

บญัชีเดบติ เครดติ

25x1 1 เงนิสด 111 300,000 -

ม.ค. อาคาร 121 500,000

ทุน – กนกวรรณ 311 800,000 -

เจ้าของกจิการนําสินทรัพย์มาลงทุน

ม.ค. 15 วัสดุสาํนักงาน 114 10,000 -

เงนิสด 111 10,000 -

ซือ้วัสดุสาํนักงานจ่ายเป็นเงนิสด

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1

วันเดอืนปี รายการเลขที่

บญัชีเดบติ เครดติ

ก.พ. 1 อุปกรณ์สาํนักงาน 122 60,000 -

เจ้าหนี ้ 211 60,000 -

ซือ้อุปกรณ์สํานักงานเป็นเงิน

เชื่อ

มี.ค. 15 วัสดุสาํนักงาน 114 5,000 -

25x1

มี.ค. 31 ลูกหนี ้ 113 200,000 -

รายได้ค่าทาํบัญชี 411 200,000 -

ส่งบิลเรียกเก็บเงินจากลูกค้า

ยังไม่ได้รับชาํระ

สมดุรายวนัทัว่ไป หน้า 1

วนัเดือนปี รายการเลขที่

บญัชีเดบิต เครดิต

เม.ย. 15 ถอนใช้ส่วนตัว 312 4,000 -

เงนิสด 111 4,000 -

ถอนเงนิไปใช้ส่วนตัว

ม.ิย. 10 เงนิสด 111 100,000 -

ลูกหนี ้ 113 100,000 -

ได้รับชําระหนีจ้ากลูกหนีเ้ป็น

เงนิสด

ก.ค. 25 ค่าไฟฟ้า 511 3,000 -

เงนิสด 111 3,000 -

จ่ายค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสด




ส.ค. 1 เงนิฝากธนาคาร 112 200,000 -

เจ้าหนีเ้งนิกู้ 221 200,000 -

กจิการกู้เงนิจากธนาคาร

ก.ย. 1 พนัธบัตรรัฐบาล 123 60,000 -

เงนิสด 111 60,000 -

ซือ้พนัธบัตรรัฐบาลเป็นเงนิสด

ต.ค. 1 เงนิสด 111 60,000 -


ได้รับค่าทาํบัญชีเป็นเงนิสด

พ.ย. 1 ค่าเบีย้ประกัน 512 18,000 -

เงนิสด 111 18,000 -




25x1

พ.ย. 15 เงนิฝากธนาคาร 112 50,000 -

เงนิสด 111 50,000 -

ธ.ค. 15 ลูกหนี ้ 113 100,000 -


ส่งบิลเรียกเก็บเงนิจากลูกหนีย้ัง

ไม่ได้รับชาํระ

ธ.ค. 31 เงนิเดือน 513 60,000 -

เงนิสด 111 60,000 -

ประโยชน์ของสมุดบนัทกึรายการขัน้ต้น

1. สามารถบนัทกึรายการค้าได้ครบถ้วน

2. สามารถตรวจสอบได้ว่ารายการค้าต่าง ๆ

3. สามารถตรวจสอบความถูกต้องของการบนัทกึรายการ

4. สามารถใช้เป็นแหล่งอ้างองิการบนัทกึรายการค้าที่เกดิขึน้ใน

แต่ละวัน

5. สามารถตรวจสอบข้อผิดพลาดได้ง่าย

6. สามารถแบ่งแยกหน้าที่การบนัทกึรายการค้าที่เกดิขึน้ในสมุด

รายวันเฉพาะหรือสมุดรายวันทั่วไป

7. สามารถสรุปผลการวเิคราะห์รายการค้าเพื่อบนัทกึรายการทาง

บญัชีด้านเดบติและด้านเครดติได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึน้

สมุดบันทกึรายการขัน้ปลายสมุดบันทกึรายการขัน้ปลายหรือบัญชีแยกประเภท (ledger)

เป็นสมุดบัญชีที่ใช้จดบนัทกึรายการค้าที่เกดิขึน้โดยแยกแต่ละรายการไว้เป็นหมวดหมู่

ประเภทของสมุดบันทกึรายการขัน้ปลาย1. สมุดบัญชีแยกประเภทย่อย

เป็นสมุดบญัชีที่จัดทาํขึน้เพื่อให้ทราบรายละเอียดของข้อมูลทางการเงนิมากขึน้

2. สมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป

เป็นสมุดขัน้ปลาย เป็นสมุดบญัชีของกจิการที่จัดทาํขึน้ต่อจากสมุด

บญัชีขัน้ต้นเพราะเป็นการรวบรวมข้อมูลของบญัชีแยกประเภทที่อยู่ในหมวดสินทรัพย์ หนีส้ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้และค่าใช้จ่าย เพื่อเป็นการแสดงการเคลื่อนไหวของจาํนวนเงนิในแต่ละบญัชีว่าเพิ่มขึน้หรือลดลง

2.1 บญัชีแบบมาตรฐาน (standard account form) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าบญัชีรูปตวัท ี(T – account)

ชื่อบัญชี เลขที่ ….

วันที่ รายการ

หน้า

บั

ญชี

เดบติ วันที่ รายการ

หน้า

บั

ญ

ชี

เครดติ

2.2 บญัชีแบบแสดงยอดคงเหลือ (balance account form) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า บญัชีแบบ 3 ช่อง (three – column account form) เป็นบญัชีแยกประเภทที่มีลักษณะเป็น 3 ช่อง โดยแบ่งออกเป็นช่องเดบติ ช่องเครดติ และช่องยอดคงเหลือ

ชื่อบัญชี เลขที่ …..

วันที่ รายการ หน้าบัญชี เดบติ เครดติ คงเหลือ

การผ่านรายการบญัชี

การผ่านรายการบัญชีเป็นการนํารายการค้าที่จด

บันทกึไว้ในสมุดบันทกึรายการขัน้ต้นไปบันทกึไว้อีกครัง้ใน

บัญชีแยกประเภททั่วไป เพื่อหายอดคงเหลือของบัญชีแยก

ประเภทนัน้ โดยจะต้องมีการอ้างองิถงึที่มาของบัญชีแยก

ประเภทนัน้

ตัวอย่างที่ 4.3 วันที่ 1 มกราคม 25x1 นางสาวกนกวรรณ นําเงนิสด 300,000 บาท มาลงทุน การบันทกึรายการในสมุดรายวันทั่วไป และผ่านรายการมายังบัญชีแยกประเภททั่วไป

แสดง ดังนี ้สมุดรายวันทั่วไป หน้าที่ 1

วันเดือนปี ชื่อบัญชีและคาํอธิบายรายการ เลขที่บัญชี เดบติ เครดติ

25X1 1 เงนิสด 111 300,000

ม.ค. ทุน-กนกวรรณ 311 300,000 -

น.ส.กนกวรรณนําเงนิสดมาลงทุน

เงนิสด เลขที่ 111

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เครดติ

25x1

ม.ค. 1 ทุน-กนกวรรณ รว.1 300,000 -

ทุนกนกวรรณ เลขที่ 311


25x1

ม.ค. 1 เงนิสด รว.1 300,000 -

ตัวอย่างที่ 4.4 จากการบันทกึรายการบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปของตัวอย่างที่ 4.2 สามารถ

แสดงการผ่านรายการบัญชีไปยังบัญชีแยกประเภทที่เกี่ยวข้องครบทุกรายการค้าที่เกดิขึน้

สาํหรับปีสิน้สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1

ผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภท ดังนี ้เงินสด เลขที่ 111

วนั เดือนปี รายการ หน้า

บญัชี

เดบิต วนั เดือนปี รายการ หน้า

บญัชี

เครดิต

25x

1

25x

1

ม.ค.

1 ทุน -

กนกวรรณ

รว.1 300,000 - ม.ค.

15

วสัดุสาํนกังาน รว.1 10,000

-

มิ.ย. 10

ลกูหนี้ รว.1 100,000

- เม.ย.

15

ถอนใช้

ส่วนตวั

รว.1 4,000 -

ต.ค.

1 รายได้ รว.1 60,000 - ก.ค.

25

ค่าไฟฟ้า รว.1 3,000 -

460,000

- ก.ย. 1 พนัธบตัร

รัฐบาล

รว.1 60,000

-

พ.ย 1 ค่าเบี้ยประกนั รว.1 18,000

-

เงนิฝากธนาคาร เลขที่ 112

วัน เดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ วัน เดือนปี รายการ หน้าบัญชี เครดติ

25x1 25x1

ส.ค. 1 เจ้าหนี้

เงนิกู้

รว.1 200,000

-

พ.ย. 15

เงนิสด รว.1 50,000 -

250,000

-

250,000

ลูกหนี ้ เลขที่ 112

วัน เดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ วัน เดือนปี รายการ หน้าบัญชี เครดติ

25x

1

25x

1

มี.ค.

31 รายได้ รว.1 200,000

- มิ.ย.

10 เงนิสด รว.1 100,000

-

ไ

วัสดุสาํนักงาน เลขที่ 114


25x

1

25x1

ม.ค.

15 เงนิสด รว.1 10,000

-

มี.ค.

15 เจ้าหนี้ รว.1 5,000

-

15,000

-

15,000

อาคาร เลขที่ 121


25x1 ทุน -

กนกวรร

ณ

25x1

อุปกรณ์สาํนักงาน เลขที่ 122

วนั

เดอืนปี

รายกา

ร

หน้า

บัญชีเดบติ

วนั


รายกา

ร

หน้าบัญชีเดบิต

25x1 25x1

ก.พ. 1 เจ้าห

นี้

รว.1 60,000 -

พนัธบัตรรัฐบาล เลขที่ 123

วนั


รายกา

ร

หน้า


วนั


รายก

ารหน้าบัญชี เดบิต

25x1 25x1

ก.ย. 1 เงนิ

สด

รว.1 60,000

-

60,00

เจ้าหนี ้ หน้าทื่ 211

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ วันเดือนปี รายการ หน้า

บัญชี

เครดติ

25x1 25x

1

1 ก.พ.

1 อุปกรณ์ รว.1 60,000

-

มี.ค.

15 วสัดุ

สํานักงา

น

รว.1 5,000 -

65,000

-

เจ้าหนีเ้งนิกู้ หน้าที่ 221

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ วันเดือนปี รายการ หน้า

บัญชี

เครดติ

25x1 25x1

ส.ค. 1 เงนิฝาก รว.1 200,000 -

ทุน – น.ส.กนกวรรณ หน้าที่ 311

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติวันเดือนปี

รายการ หน้าบัญชี เดบติ

25x1 25x1

ม.ค. 1 เงนิสด รว.1 300,000 -

อาคาร รว.1 500,000

800,000 -800,0

00 ถอนใช้ส่วนตัว หน้าที่ 312

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติวันเดือน

ปีรายการ

หน้า


25x

125x1

เม.

ย.

15 เงนิสด รว.1 4,000 -

4,000

รายได้ เลขที่ 411

วันเดือนปีรายการ หน้าบัญชี เดบติ วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติ

25x1 25x1

1 มี.ค. 31 ลูกหนี้ รว.1 200,000

ต.ค. 1 เงนิสด รว.1 60,000

ธ.ค. 15 ลูกหนี้ รว.1 100,000

ค่าไฟฟ้า เลขที่ 511

วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เดบติวันเดือนปี รายการ

หน้า


25x

1

25x1

ก.ค.

25 เงนิสด รว.1 3,000 -

ค่าเบีย้ประกัน เลขที่ 512

วันเดือนปี รายการหน้า

บัญชีเดบติ วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เครดติ

25x1 25x1

พ.ย. 1 เงนิสด รว.1 18,000

-

18,000

เงนิเดือน เลขที่ 513

วันเดือนปี รายการหน้า

บัญชีเดบติ วันเดือนปี รายการ หน้าบัญชี เครดติ

25x1 25x1

ธ.ค. 31

เงนิสด รว.1 60,000 -

การหายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภท

การหายอดคงเหลือในบญัชีแยกประเภท (account balance) เป็นการคํานวณหายอดคงเหลือในบญัชีแยกประเภทแตล่ะบญัชีด้วยดินสอ เรียกวา่ pencil footing1. รวมจํานวนเงินทางด้านเดบติ2. รวมจํานวนเงินทางด้านเครดติ 3. คํานวณหาผลตา่งของระหวา่งผลรวมทางด้านเดบติกบัเครดติ 3.1 กรณีที่ผลรวมทางด้านเดบติมากวา่ผลรวมทางด้านเครดติ เรียกวา่ ยอดคงเหลือทางด้านเดบติหรือยอดดลุเดบติ (debit balance)

3.2 กรณีผลรวมทางด้านเครดติมากกวา่ผลรวมทางด้านเดบติ เรียกวา่ยอดคงเหลือทางด้านเครดติหรือยอดดลุเครดติ (credit balance)

ประโยชน์ของสมุดบันทกึรายการขัน้ปลาย

การบนัทกึรายการค้าที่เกิดขึน้ทกุรายการของแตล่ะวนัแล้ว ผา่นไปสมดุ

บญัชีแยกประเภททัว่ไปหรือสมดุบญัชีแยกประเภทยอ่ยมีประโยชน์ตอ่กิจการดงันี ้

1. สามารถตรวจสอบความถกูต้องของการบนัทกึรายการก่อนการจดัทํางบทดลอง

และงบการเงิน

2. สามารถใช้เป็นแหลง่อ้างอิงจาก การบนัทกึรายการค้าในบญัชีแยกประเภทที่

เกิดขึน้ในแตล่ะวนัครบทกุรายการ

3. สามารถตรวจสอบข้อผิดพลาดได้งา่ย การบนัทกึรายการค้าที่เกิดขึน้โดย

เรียงลําดบัของการเกิดรายการก่อนหลงัไว้ในสมดุบนัทกึรายการขัน้ปลาย

4. สามารถแบง่แยกหน้าที่การบนัทกึรายการค้าที่เกิดขึน้ในสมดุบญัชีแยกประเภท

ทัว่ไปหรือสมดุบญัชีแยกประเภทยอ่ย

งบทดลอง

งบทดลอง (trial balance) สมาคมนักบญัชีและ

ผู้สอบบญัชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย (2538, หน้า t–2) ได้ให้ความหมายไว้ว่า งบทดลอง คือ รายงานที่แสดงยอดคงเหลือของ

บญัชี แยกประเภททั่วไปทุกบญัชีของกจิการ ณ วันใดวันหนึ่ง

ทัง้นีเ้พื่อแสดงว่าการบนัทกึรายการบญัชีทัง้ด้านเดบติและเครดติ

ของบญัชีต่าง ๆ เป็นไปตามระบบบญัชีคู่ ซึ่งจะเป็นการช่วยใน

การจัดทาํงบการเงนิแต่ละงวด

รูปแบบของงบทดลอง

โดยบญัชีแยกประเภทจะต้องประกอบด้วยหมวดบญัชี 5 หมวด ได้แก่ หมวดสินทรัพย์ หนีส้ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้และค่าใช้จ่าย งบทดลองประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่

1. ส่วนหวักระดาษของงบทดลอง

1.1 หวักระดาษ (heading) ของงบทดลอง ประกอบด้วย

1.2 บรรทดัที่ 1 ชื่อกจิการ

1.3 บรรทดัที่ 2 ชื่องบทดลอง

1.4 บรรทดัที่ 3 วัน เดอืน ปี จัดทาํงบทดลอง

1.5 บรรทดัที่ 4 สกุลเงนิที่จดัทาํในงบทดลอง

2. ส่วนการจัดเรียงตามประเภทบญัชี

2.1 ช่องชื่อบญัชี

2.2 ช่องเลขที่บญัชี

2.3 ช่องเดบติและเครดติ

2.4 ในการเขียนจาํนวนเงนิตามยอดคงเหลือของบญัชี

แยกประเภท

2.5 รวมจาํนวนเงนิในช่องเดบติและช่องเครดติ

2.6 ขีดเส้นเดี่ยวและเส้นคู่ใต้ผลรวม

รูปแบบของงบทดลอง แสดงดงันี ้

ชื่อกจิการ


ณ วันที่ ......................

หน่วย : บาท

ชื่อบัญชี เลขทีบ่ัญชี เดบิต เครดติ

ตวัอย่างที่ 4.5 การจัดทาํงบทดลองของ “กนกวรรณการบญัชี” โดยการนํา

ยอดคงเหลือในบญัชีแยกประเภทต่าง ๆ จากตวัอย่างที่ 4.4 มาจัดทาํได้

ดงันี ้กนกวรรณการบัญชี


ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1หน่วย: บาท

ชื่อบัญชี เลขที่

บัญชี

เดบติ เครดติ

เงนิสด 111 255,000

เงนิฝากธนาคาร 112 250,000

ลูกหนี้ 113 200,000

วสัดุสํานักงาน 114 15,000

พนัธบัตรรัฐบาล 123 60,000

กนกวรรณการบัญชี


ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1หน่วย: บาท

ชื่อบัญชี เลขที่บัญชี เดบติ เครดติ

เจ้าหนี้ 211 65,000

เจ้าหนีเ้งนิกู้ 221 200,000

ทุน – กนกวรรณ 311 800,000

ถอนใช้ส่วนตวั 312 4,000

รายได้ค่าบริการ 411 360,00

ค่าไฟฟ้า 511 3,000

ค่าเบีย้ประกนั 512 18,000

เงนิเดอืน 513 60,000

1,425,000 1,425,000

ข้อผิดพลาดที่ทาํให้งบทดลองไม่ลงตัว1. การบนัทกึรายการค้าแต่ละรายการมีจาํนวนเงนิด้านเดบติและด้านเครดติไม่เท่ากัน

2. คาํนวณหายอดคงเหลือในบญัชีแยกประเภทไม่ถูกต้อง

3. บนัทกึยอดคงเหลือในงบทดลองผิดด้าน

4. คาํนวณหาผลรวมในงบทดลองไม่ถูกต้อง

5. สาเหตุอื่น ๆ

การตรวจสอบและค้นหาจากงบทดลอง มีลาํดบัขัน้ตอนดงันี ้

1. การหาข้อผิดพลาดจากงบทดลอง

2. การหาข้อผิดพลาดจากบญัชีแยกประเภท

3. การหาข้อผิดพลาดในสมุดรายวันทั่วไป

ประโยชน์ของงบทดลอง

1. เพื่อช่วยพสิูจน์ความถูกต้องของการบันทกึรายการทาง

บัญชีตามระบบบัญชีคู่

2. เพื่อช่วยป้องกันความผิดพลาดของการบันทกึบัญชี

3. เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลที่ช่วยทาํให้เกดิความสะดวกต่อ

การจดัทาํงบการเงนิ

การจดัทาํงบการเงนิ

เมื่อกจิการได้จัดทาํงบทดลองถูกต้องแล้ว หากกจิการไม่มี

การปรับปรุงหรือแก้ไขข้อผิดพลาดรายการทางบญัชี กส็ามารถนํา

ข้อมูลจากงบทดลองมาจัดทาํงบการเงนิซึ่ง ได้แก่ งบกาํไรขาดทุน

และงบแสดงฐานะการเงนิ ดงัตวัอย่างที่ 4.6 และตวัอย่างที่ 4.7 ดงันี ้

ตวัอย่างที่ 4.6 การจัดทาํงบกาํไรขาดทุน ของ “กนกวรรณการบญัชี” โดยการนํายอด

คงเหลือในบญัชีต่าง ๆ ของงบทดลอง จากตวัอย่างที่ 4.5 มาจัดทาํแสดงได้ ดงันี ้


งบกาํไรขาดทุน

สาํหรับปีสิน้สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1

รายได้ หน่วย: บาท

รายได้ค่าบริการ 360,000

รวมรายได้ 360,000

หกั ค่าใช้จ่าย

ค่าไฟฟ้า 3,000

ค่าเบีย้ประกัน 18,000

เงนิเดือน 60,000

รวมค่าใช้จ่าย 81,000

กาํไร (ขาดทุน) สุทธิ 279,000

ตวัอย่างที่ 4.7 การจัดทาํงบแสดงฐานะการเงนิ ของ “กนกวรรณการบญัชี” โดยการนํา

ยอดคงเหลือของบญัชีต่าง ๆ ของงบทดลอง จากตวัอย่างที่ 4.5 และงบกาํไรขาดทุน

จากตวัอย่างที่ 4.6 มาจัดทาํแสดงได้ ดงันี ้

กนกวรรณการบญัชี

งบแสดงฐานะการเงนิ

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1

หน่วย: บาท

สนิทรัพย์

สนิทรัพย์หมุนเวียน

เงนิสด 255,000 เงนิฝากธนาคาร 250,000 ลูกหนี ้ 200,000

วัสดุสาํนักงาน 15,000 รวมสนิทรัพย์หมุนเวียน 720,000

กนกวรรณการบญัชี

งบแสดงฐานะการเงนิ


หน่วย:บาท

สนิทรัพย์ไม่หมุนเวียน

อาคาร 500,000

อุปกรณ์สาํนักงาน 500,000

พนัธบตัรรัฐบาล 60,000

รวมสนิทรัพย์ไม่หมุนเวียน 620,000

รวมสนิทรัพย์ทัง้สนิ 1,340,000

หนีส้ินและส่วนของเจ้าของ

หนีส้ินหมุนเวียน

เจ้าหนี ้ 65,000

หนีส้ินไม่หมุนเวียน

เจ้าหนีเ้งนิกู้ 200,000

รวมหนีส้ิน 265,000

ส่วนของเจ้าของ

ทุน – กนกวรรณ 800,000

บวก กาํไรสุทธิ 279,000

1,079,000

หกั ถอนใช้ส่วนตัว 4,000 1,075,000

รวมหนีส้ินและส่วนของเจ้าของ 1,340,000

จากตัวอย่างที่ 4.6 และตัวอย่างที่ 4.7 สามารถแสดงความสัมพนัธ์ของงบกาํไรขาดทุนกับงบแสดง

ฐานะการเงนิของสาํนักงานทาํบัญชีกนกวรรณการบัญชี โดยย่อได้ ดังตัวอย่างที่ 4.8

ตัวอย่างที่ 4.8 การแสดงความสัมพนัธ์ของงบกาํไรขาดทุน กับงบแสดงฐานะการเงนิ ของ

“สาํนักงานทาํบัญชีกนกวรรณ” โดยแสดงรายการอย่างย่อ ดังนี ้



สาํหรับปีสิน้สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1 หน่วย: บาท

รายได้ 360,000

ค่าใช้จ่าย 81,000

กาํไร (ขาดทุน) สุทธิ 279,000



สาํหรับปีสิน้สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1 หน่วย: บาท

สินทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวียนรวม 720,000

สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนรวม 620,000

รวมสินทรัพย์ 1,340,000

หนีส้ินและส่วนของเจ้าของ

หนีส้ินหมุนเวียนรวม 65,000

หนีส้ินไม่หมุนเวียนรวม 200,000

รวมหนีส้ิน 265,000

ส่วนของเจ้าของ

ทุน – กนกวรรณ 800,000

บวก กาํไรสุทธิ (มาจากงบกาํไร

ขาดทุน)

279,000

1,079,000

หกั ถอนใช้ส่วนตวั 4,000

รวมส่วนของเจ้าของ 1,075,000

รวมหนีส้ินและส่วนของเจ้าของ 1,340,000

สรุปการบันทกึรายการทางบัญชี จะวเิคราะห์ถงึผลกระทบที่ทาํให้เกดิการเปลี่ยนแปลง

ในทางเพิ่มขึน้หรือลดลงของหมวดบัญชีสินทรัพย์ หนีส้ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้ และค่าใช้จ่ายสมุดบันทกึรายการขัน้ต้น เป็นสมุดบัญชีที่ใช้บันทกึรายการค้าที่เกดิขึน้โดยเรียงลาํดับตามเหตุการณ์เกดิของรายการก่อนหลังโดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สมุดรายวันเฉพาะและสมุดรายวันทั่วไป

สมุดบันทกึรายการขัน้ปลายหรือสมุดบัญชีแยกประเภท เป็นสมุดบัญชีที่ใช้จดบันทกึรายการค้าที่เกดิขึน้ โดยแยกแต่ละรายการไว้เป็นหมวดหมู่ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สมุดบัญชีแยกประเภทย่อยและสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป

การผ่านรายการบัญชี เป็นการนําเอารายการที่ปรากฏในสมุดรายวันผ่านไปบัญชีแยกประเภทที่เกี่ยวข้องและมีการอ้างองิที่มาของรายการนัน้ ๆ

ยอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทหมายถงึผลต่างของยอดรวมทางด้านเดบติและ ด้านเครดติถ้ายอดรวมทางด้านเดบติมากกว่าเครดติผลต่างคือยอดคงเหลือทางด้านเดบติหรือยอดดุลเดบติและในทางตรงกันข้ามถ้ายอดรวมทางด้านเครดติมากกว่าเดบติผลต่างคือยอดคงเหลือทางด้านเครดติหรือยอดดุลเครดติและในการหายอดคงเหลือจะรวมยอดด้วยดนิสอ (pencil footing)

งบทดลองเป็นงบที่จัดทาํขึน้เพื่อพสิูจน์ความถูกต้องของการบันทกึบัญชีตามระบบบัญชีคู่

แบบฝึกหดัทบทวน

1. จงอธิบายถงึการบนัทกึบญัชีตามระบบบญัชีคู่ของแต่ละหมวดบญัชี

2. จงอธิบายความหมายของคาํว่า ยอดดุลเดบติ และยอดดุลเครดติ

3. สมุดบนัทกึรายการขัน้ต้นและสมุดบนัทกึรายการขัน้ปลายมีกี่ประเภทอะไรบ้าง

4. สมุดบนัทกึรายการขัน้ต้นและสมุดบนัทกึรายการขัน้ปลายมีประโยชน์อย่างไร

5. จงอธิบายถงึขัน้ตอนของการผ่านรายการบญัชีไปบญัชีแยกประเภท

6. จงบอกถงึวธิีการหายอดคงเหลือในบญัชีแยกประเภท

7. งบทดลอง จัดทาํขึน้เพื่ออะไร และมีประโยชน์อย่างไรบ้าง

8. นายมานิต ได้เปิดสาํนักงานเป็นนายหน้าตดิต่องานให้ลูกค้า ชื่อ “มานิต

บริการ” เมื่อ 1 มกราคม 25X1 รายการค้าระหว่างเดือนมกราคม 25X1 มีดงันี ้

25x1

มกราคม 1 นายมานิตนําเงนิสด จาํนวน 150,000 บาท และเครื่องตกแต่ง จาํนวน

15,000 บาท มาลงทุน

2 รับเงนิค่าบริการเป็นเงนิสด จาํนวน 20,500 บาท

5 จ่ายค่าเช่าสาํนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 3,000 บาท

7 ซือ้เครื่องใช้สาํนักงานจากร้านรักชาตพิาณิชย์เป็นเงนิเชื่อ จาํนวน 20,000

บาท

9 กจิการส่งบลิไปเรียกเกบ็เงนิจากลูกค้ายังไม่ได้รับชาํระเป็นจาํนวนเงนิ

6,000 บาท

13 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิจากลูกค้าจาํนวน 10,000 บาท ได้รับเป็นเงนิสด

15 ชาํระหนีใ้ห้ร้านรักชาตพิาณิชย์ เป็นเงนิสด จาํนวน 5,000 บาท

18 ซือ้วัสดุสาํนักงานจากร้านมานัสเป็นเงนิ จาํนวน 6,000 บาท โดยจ่ายเป็น

เงนิสด 1,000 บาท ที่เหลือจะชาํระภายหลัง

21 รับเงนิค่าบริการเป็นเงนิสด จาํนวน 9,000 บาท

24 นําเงนิสดฝากธนาคาร 50,000 บาท

27 จ่ายค่าโฆษณาเป็นเงนิสด จาํนวน 2,000 บาท

29 จ่ายค่านํา้ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์เป็นเงนิสด จาํนวน 1,500 บาท

31 จ่ายเงนิเดอืนพนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 18,000 บาท

ให้ทาํ บันทกึรายการค้าที่เกดิขึน้ในสมุดรายวันทั่วไป

9. นางสาวพรสุดาประกอบธุรกจิรับซ่อมรถยนต์ ชื่อร้าน “พรสุดาบริการ” โดยเริ่ม

กจิการเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 25X1 รายการค้าในระหว่างเดอืน กรกฎาคม 25X1 มีดงันี ้

25X1

กรกฎาคม 1 นางสาวพรสุดานําเงนิสด จาํนวน 200,000 บาท อุปกรณ์ในการซ่อมรถ

จาํนวน 50,000 บาท เครื่องมือในการซ่อมรถ จาํนวน 10,000 บาท มาลงทุน

3 ซือ้อุปกรณ์ในการซ่อมรถเพิ่มราคา 30,000 บาท จ่ายเป็น เงนิสด จาํนวน

10,000 บาท จากร้านเอสบริการที่เหลือชาํระภายหลัง

5 จ่ายค่าเช่าร้านเป็นเงนิสด จาํนวน 5,000 บาท

7 ซือ้รถยนต์ราคา 300,000 บาท จ่ายเงนิสด จาํนวน 100,000 บาท ที่เหลือขอ

ผ่อนชาํระหนีเ้ป็น งวด ๆ ละ 10,000 บาท

9 นายพรชัย กู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพฯ มาใช้ในร้านจาํนวน 200,000 บาท

11 จ่ายค่าประกันเป็นเงนิสด จาํนวน 5,000 บาท

13 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิ 2,000 บาท

15 ชาํระหนีค้่าอุปกรณ์ที่ซือ้มาวันที่ 3 กรกฎาคม เป็นเงนิสด จาํนวน 10,000

บาท

17 รับเงนิค่าซ่อมรถเป็นเงนิสด จาํนวน 40,000 บาท

19 ซือ้เครื่องมือในการซ่อมเครื่องไฟฟ้าเป็นเงนิเชื่อราคา 16,900 บาท

21 จ่ายเงนิสดชาํระหนีร้้านเอสบริการทัง้หมด

23 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิจากนายดนุพล เป็นค่าซ่อมรถ จาํนวน 45,000 บาท แต่

ยังไม่ได้รับชาํระเงนิ


25 นางสาวพรสุดาถอนเงนิสดไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 5,000 บาท

26 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ จาํกัด (มหาชน) จาํนวน 100,000

บาท นําฝากธนาคาร

28 ได้รับชาํระหนีจ้ากลูกค้าที่ส่งบลิไปเรียกเกบ็เงนิในวันที่ 28 กรกฎาคม

ทัง้หมด และนําฝากธนาคารทนัที

29 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิเชื่อ 1,500 บาท

30 จ่ายค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสด จาํนวน 4,000 บาท

31 จ่ายเงนิเดอืนพนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 15,000 บาท

ให้ทาํ บันทกึรายการค้าที่เกดิขึน้ในสมุดรายวันทั่วไป

10. นายนิวัต เปิดกจิการให้เช่ารถชื่อร้าน “นิวัตบริการ” โดยเริ่มดาํเนิน

กจิการ เมื่อวันที่ 1 มกราคม 25X1 โดยนําสินทรัพย์ต่าง ๆ มาลงทุน ได้แก่ เงนิสด 200,000 บาท อุปกรณ์สาํนักงาน 20,000 บาท อาคาร 400,000 บาท รถยนต์ 700,000

บาทรายการค้าที่เกดิขึน้ระหว่างเดอืนมกราคม 25X1 มีดงัต่อไปนี ้

25X1

มกราคม 2 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 4,000 บาท

5 ซือ้อุปกรณ์สาํนักงานเป็นเงนิเชื่อจากร้านสายสมรการค้า จาํนวน 26,000

บาท

9 ได้รับค่าบริการเป็นเงนิสด จาํนวน 20,000 บาท

11 จ่ายค่าใช้จ่ายเบด็เตล็ดเป็นเงนิสด จาํนวน 1,000 บาท

13 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายวันชัย จาํนวน 30,000 บาท แต่ยัง

ไม่ได้รับเงนิ

15 ซือ้พนัธบัตรรัฐบาลเป็นเงนิสด 30,000 บาท

17 ชาํระหนีค้่าอุปกรณ์ที่ซือ้มาเมื่อวันที่ 5 มกราคม เป็นเงนิสด จาํนวน

10,000 บาท

19 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายสมรัก จาํนวน 50,000 บาท ได้รับ

เป็นเชค็นําฝากธนาคารทนัที


24 จ่ายค่าพาหนะเป็นเงนิสด จาํนวน 1,000 บาท

25 นําเงนิฝากธนาคาร 30,000 บาท

27 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิสดจาํนวน 5,000 บาท

28 นายนิวัตถอนเงนิสดออกไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 3,000 บาท

29 ชาํระหนีค้่าอุปกรณ์ที่ซือ้มาเมื่อวันที่ 5 มกราคม ทัง้หมด

30 จ่ายค่าไฟฟ้าและค่าโทรศัพท์เป็นเงนิสด จาํนวน 1,000 บาท

31 จ่ายเงนิเดอืนเป็นเงนิสด จาํนวน 9,000 บาท

ให้ทาํ 10.1 บันทกึรายการค้าในสมุดรายวันทั่วไป

10.2 ผ่านรายการไปยังบัญชีแยกประเภทที่เกี่ยวข้อง

10.3 หายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทด้วยดนิสอ

10.4 กาํหนดเลขที่บัญชีของบัญชีแยกประเภทตามความเหมาะสม

11. นางสาวสิตาลัย เปิดกจิการเป็นนายหน้าจัดหาบ้านเช่าชื่อ “สิตาลัยบริการ” โดย

เริ่มดาํเนินกจิการ เมื่อวันที่ 1 มกราคม 25X1 โดยนําสินทรัพย์ต่าง ๆ มาลงทุน ได้แก่ เงนิสด 150,000 บาท อุปกรณ์สาํนักงาน 20,000 บาท รถยนต์ 200,000 บาทรายการ

ค้าที่เกดิขึน้ระหว่างเดอืนมกราคม 25X1 มีดงัต่อไปนี ้

25X1

มกราคม 2 นําเงนิสดฝากธนาคาร 50,000 บาท


9 ซือ้อุปกรณ์สาํนักงานเป็นเงนิเชื่อจากร้านสุชาดาการค้า จาํนวน 20,000

บาท

12 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายนิภาพร จาํนวน 30,000 บาท แต่

ยังไม่ได้รับเงนิ

13 ได้รับค่าบริการเป็นเงนิสด จาํนวน 15,000 บาท

15 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 2,000 บาท

16 ชาํระหนีค้่าอุปกรณ์ที่ซือ้มาวันที่ 9 มกราคม เป็นเงนิสด จาํนวน 10,000 บาท

17 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายสมหวัง จาํนวน 50,000 บาท ได้รับ

เป็นเชค็นําฝากธนาคารทนัที



22 นําเงนิฝากธนาคาร 30,000 บาท


27 นางสาวสิตาลัยถอนเงนิสดออกไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 3,000 บาท

28 ชาํระหนีค้่าอุปกรณ์ที่ซือ้มาวันที่ 9 มกราคม ทัง้หมด


30 จ่ายค่านํา้ ค่าไฟฟ้าและค่าโทรศัพท์เป็นเงนิสด จาํนวน 1,000 บาท




11.3 หายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทด้วยดนิสอ


12. นายทวิา เปิดกจิการให้บริการนําเที่ยวชื่อร้าน “ทวิาการท่องเที่ยว” โดยเริ่มดาํเนิน

กจิการ เมื่อ 1 มกราคม 25X1 โดยนําสินทรัพย์ต่าง ๆ มาลงทุน ได้แก่ เงนิสด 300,000 บาท อุปกรณ์สาํนักงาน 10,000 บาท อาคาร 300,000 บาท รถยนต์ 400,000

บาทรายการค้า ที่เกดิขึน้ระหว่างเดอืนมกราคม 25X1 มีดงัต่อไปนี ้

25x1

มกราคม 2 ซือ้วัสดุสาํนักงานเป็นเงนิสด จาํนวน 5,000 บาท

5 ได้รับค่าบริการการท่องเที่ยวเป็นเงนิสด จาํนวน 10,000 บาท


10 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายวันชัย จาํนวน 20,000 บาท แต่ยัง



13 ซือ้คอมพวิเตอร์เป็นเงนิเชื่อ จาํนวน 15,000 บาท

15 จ่ายค่านํา้มันรถยนต์เป็นเงนิสด 4,000 บาท

17 รับเงนิสดเป็นรายไดค่าบริการจาํนวน 30,000 บาท



25 นายทวิาถอนเงนิสดออกไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 3,000 บาท


29 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ จาํกัด (มหาชน) จาํนวน 90,000 บาท นําฝากธนาคาร

30 จ่ายค่าไฟฟ้าและค่าโทรศัพท์เป็นเงนิสด จาํนวน 1,000 บาท




12.3 หายอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทด้วยดนิสอดาํ


12.5 งบทดลอง ณ วันที่ 31 มกราคม 25X1

13. ต่อไปนีเ้ป็นรายการค้าของร้าน“สุดาบริการ” ในระหว่างเดอืนมถิุนายน 25X1

25X1

มถิุนายน 1 น.ส. สุดา นําเงนิสด 250,000 บาท และอุปกรณ์สาํนักงาน 12,000 บาท

มาลงทุน

3 จ่ายประกันอัคคีภยัเป็นเงนิจาํนวน 8,000 บาท

5 นําเงนิสดฝากธนาคาร จาํนวน 100,000 บาท

7 ซือ้วัสดุสาํนักงาน เป็นเงนิสด จาํนวน 3,000 บาท

9 ได้รับเงนิสดเป็นค่านายหน้าจาํนวน 34,000 บาท

11 จ่ายค่าโฆษณา เป็นเงนิสด จาํนวน 6,000 บาท


15 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ จาํกัด (มหาชน) จาํนวน 50,000บาท นําฝากธนาคาร

17 ส่งบลิเรียกเกบ็เงนิค่าบริการจากนายสมหวัง จาํนวน 30,000 บาท แต่ยัง



21 น.ส. สุดา ถอนเงนิสดไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 20,000 บาท

23 ออกบลิเรียกเกบ็เงนิจากคุณเดอืน จาํนวน 5,000 บาท แต่ยังไม่ได้รับ

เงนิ

25 ได้รับเงนิกู้จากธนาคารกรุงเทพ จาํนวน 100,000 บาท และนําฝากธนาคาร

27 จ่ายค่าเช่าสาํนักงานเป็นเงนิสดจาํนวน 5,000 บาท

28 จ่ายค่านํา้ ค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสด จาํนวน 3,000 บาท

30 จ่ายเงนิเดอืนพนักงานทาํความสะอาด 3 คน ๆ ละ 7,000 บาทผ่านธนาคาร





13.5 งบทดลอง ณ วันที่ 30 มถิุนายน 25x1

13.6 งบกาํไรขาดทุน สาํหรับสิน้สุด วันที่ 30 มถิุนายน 25x1

13.7 งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 30 มถิุนายน 25x1

14. ต่อไปนีเ้ป็นรายการค้าของร้าน “พรหอพกั” ในระหว่างเดอืนมถิุนายน 25X125X1

มถิุนายน 1 น.ส. พร นําเงนิสด 300,000 บาท และอุปกรณ์สาํนักงาน 15,000 บาท

มาลงทุน


5 ซือ้วัสดุสาํนักงาน เป็นเงนิสด จาํนวน 3,000 บาท

8 ได้รับเงนิสดเป็นค่าหอพกั จาํนวน 34,000 บาท

9 จ่ายค่าโฆษณา เป็นเงนิสด จาํนวน 6,000 บาท


12 จ่ายประกันอัคคีภยัเป็นเงนิจาํนวน 8,000 บาท

14 ออกบลิเรียกเกบ็เงนิจากคุณเดอืน จาํนวน 5,000 บาท แต่ยังไม่ได้รับเงนิ

17 ได้รับเงนิกู้จากธนาคารกรุงเทพ จาํนวน 100,000บาท และนําฝากธนาคาร

20 ซือ้นํา้ยาทาํความสะอาดเป็นเงนิสดจาํนวน 15,000 บาท

24 น.ส. พร ถอนเงนิสดไปใช้ส่วนตวั จาํนวน 20,000 บาท

27 กจิการกู้เงนิจากธนาคารกรุงเทพ จาํกัด (มหาชน) จาํนวน 60,000บาท นําฝากธนาคาร


29 จ่ายค่านํา้ ค่าไฟฟ้าเป็นเงนิสด จาํนวน 3,000 บาท

30 จ่ายเงนิเดอืนพนักงานทาํความสะอาด 2 คนๆ ละ 10,000 บาท เป็นเงนิสด





14.5 งบทดลอง ณ วันที่ 30 มถิุนายน 25X1

14.6 งบกาํไรขาดทุน สาํหรับสิน้สุด วันที่ 30 มถิุนายน 25x1

14.7 งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 30 มถิุนายน 25x1

15. ต่อไปนีเ้ป็นงบทดลองที่ไม่ลงตวัของร้าน “กติตกิาบริการ” ขอให้ท่านช่วยแก้ไข

และจัดทาํงบทดลองใหม่ให้ถูกต้อง พร้อมทัง้บอกสาเหตุของงบทดลองที่ไม่ลงตวั

ด้วยร้านกติตกิาบริการ


ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 หน่วย : บาท


เงนิสด 111 38,000 -

ลูกหนีก้ารค้า 112 10,000 -

อุปกรณ์สํานักงาน 113 8,600 -

อาคาร 121 60,000 -

ทีด่นิ 122 200,000 -

เจ้าหนีก้ารค้า 211 31,000 -

เงนิกู้ระยะยาว 221 60,000 -

ร้านกติตกิาบริการ




ทุน-นายสมบัติ 311 229,100 -

ถอนใช้ส่วนตัว 312 1,000 -

รายได้ค่าบริการ 411 20,000 -

รายได้เบ็ดเตลด็ 412 1,000 -

ค่าเช่า 511 7,000 -

ค่าโฆษณา 512 3,000 -

ค่าเบีย้ประกนั 513 1,000

ค่าโทรศัพท์ 514 500 -

เงนิเดอืน 515 10,000 -

ดอกเบีย้จ่าย 516 2,000 317,600 - 364,600 -

Documents

บทท่ี 4 - Suan Sunandha Rajabhat University · 2015-08-16 · วิธีการบันทึกบัญชีตามระบบบ ัญชีคู่และการแสดงยอดดุลหรือยอดคงเหลือของ