Embed Size (px)
Citation preview
Action Research
Learning and new
knowledge
Leading change
Problem solving and
decision making
รศ ดร วโรจน สารรตนะหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษา
มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย 2556
Action Research
Action Research องกบปรชญาของทฤษฎสงคมเชงวพากษ (critical social theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (theories of
postmodernism) ทเชอเกยวกบประสบการณทมอยจรงของมนษย และการดงศกยภาพของมนษยออกมาใชใหเตมท การใหความสาคญกบการมสวนรวมและความเปน
ประชาธปไตยในการกระทา และการสงผลตอการเปลยนแปลงทางการศกษาในทางบวก การมอานาจในการตดสนใจถงสงทจะใหมการเปลยนแปลงและไมเปลยนแปลง การเชอมโยง
ความรทมอยกอนกบสารสนเทศทไดรบใหม การเรยนรจากประสบการณทงทสาเรจและไมสาเรจ การตงคาถามและการแสวงหาคาตอบอยางเปนระบบ ตลอดจนใชวธการพรรณนาถง
สงทกาลงเกดขน และทาความเขาใจผลของการใชตวสอดแทรกทางการศกษา
แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม
ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)
ความเปนมา
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน
ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ
ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได
จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ
ขอสงเกต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป
bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
Action Research
Action Research องกบปรชญาของทฤษฎสงคมเชงวพากษ (critical social theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (theories of
postmodernism) ทเชอเกยวกบประสบการณทมอยจรงของมนษย และการดงศกยภาพของมนษยออกมาใชใหเตมท การใหความสาคญกบการมสวนรวมและความเปน
ประชาธปไตยในการกระทา และการสงผลตอการเปลยนแปลงทางการศกษาในทางบวก การมอานาจในการตดสนใจถงสงทจะใหมการเปลยนแปลงและไมเปลยนแปลง การเชอมโยง
ความรทมอยกอนกบสารสนเทศทไดรบใหม การเรยนรจากประสบการณทงทสาเรจและไมสาเรจ การตงคาถามและการแสวงหาคาตอบอยางเปนระบบ ตลอดจนใชวธการพรรณนาถง
สงทกาลงเกดขน และทาความเขาใจผลของการใชตวสอดแทรกทางการศกษา
แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม
ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)
ความเปนมา
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน
ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ
ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได
จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ
ขอสงเกต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป
bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
แนวคดพ นฐาน - สงคมศาสตรเชงวพากษ และ ปฏบตนยม
ในศตวรรษท 20 ชวงป 1960-1970 นกวจยกลมสงคมศาสตรเชงวพากษ (critical social sciences) หรอปฏบตนยม (pragmatism) ไดเกดความคดตอตานความคดการวจยทางสงคมศาสตรสองกระแสแรก นกวจยกลมน มความเหนวา วธการวจยเชงปรมาณไมสามารถเขาถงความหมายทแทจรงของสงทศกษาได อกทงละเลยความสาคญของบคคลซงเปนปจเจกบคคลทงในดานความรสกและความนกคด ไมสนใจบรบททางสงคมในเชงพลวตร สวนการวจยเชงคณภาพมแนวทางทเปนอตวสย ขาดความชดเจน ประเดนทวจยเลกเกนไป มองบรบทระยะสน และประเดนสาคญวธการวจยทงสองเปนการวจยเพอรธรรมชาตและมนษยมากกวาทจะปฏรปรงสรรคและกอใหเกดการเปลยนแปลงทางทดขนในสงคม นกวจยกลมน เชอวาการวจยควรเปนกระบวนการศกษาคนควาเชงปฏรปทมงใหเหนโครงสรางทแทจรงของปญหา เพอนาไปสการปฏรปหรอการเปลยนแปลงใหดขน โดยใชทงวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพรวมกน และเนนการวจยใหมสวนรวมคดรวมทาและวภาษวธ (dialectic method)
ความเปนมา
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน
ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ
ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได
จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ
ขอสงเกต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป
bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
ความเปนมา
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (outside expert) ทนาแนวคด แผนงาน หรอโครงการทคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผรวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ททงผวจยและผรวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกน (equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล
Action Research เรมมการพฒนาขนคร งแรกใน
ป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin แลวไดรบการพฒนาโดยนกวชาการคนอน ๆ ในระยะ
ตอมาอกหลายทาน เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis ได
จาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ
ขอสงเกต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป
bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
ขอสงเกต
bull การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) เปนการปฏบตแบบบนลงลาง (top-down) ทผ รวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (passive follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม
bull การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) เปนรปแบบลางข นบน (bottom-up) ทท งผวจยและผ รวมวจย ตางมความเทาเทยมกนท งในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผ นา (activeleader) ตอไปจะเรยกชอวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทนยมเรยกกนยอๆ วา พาร (PAR) เพอใหสอดคลองกบชอทนยมเรยกกนทวไป
bull สาหรบ การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มลกษณะปนกนระหวางการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม อยกงกลางของเสนตอเนอง (continuum)
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
Action Research
Top-down model
bullTechnical Action Research
Mixed model
bullPractical Action Research
Bottom-up model
bullParticipatory Action Research
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
คาถาม ndash เมอรปแบบหนงเปน top-down หรออานาจนยม แตอกรปแบบหนงเปน bottom-up หรอ
ประชาธปไตยนยม ในศตวรรษท 21 ซงเนนหลกการบรหารแบบมสวนรวม ควรทาวจยในรปแบบใด
ระหวาง Technical Action Research และ Participatory Action Research (รปแบบ Practical Action
Research คงยากทออกแบบใหปนกนระหวาง Top-down + Bottom-up)
เสนตอเนอง (continuum)
การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค
(Top-down Model)
ผวจยทาตวเปนผ เชยวชาญจากภายนอก ทนาแนวคด นาแผนงานหรอนาโครงการ ทตนเองคดหรอจดทาข น
ไปใหผ รวมวจยเปนผปฏบต
การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต
(Mixed Model)ผวจยไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา ผกระตน ต งประเดน กากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ
สะทอนผล
การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(Bottom-up Model) ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผ รวม
วจย ในลกษณะเปนความรวมมอกน ทท งผวจยและผ รวมวจยตางมสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด ปฏบต
สงเกตผล และสะทอนผล
คาตอบ ndash เปน Participatory Action Research (PAR)
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
เมอเปน PARhellip วตถประสงคการวจยเปนเชนไร
การกาหนดวตถประสงคการวจยของ Participatory Action Research แตกตางจากการกาหนดวตถประสงคการวจยของ Technical Action Research
หากเปน Technical Action Research ซงเปนแบบ Top-down ผวจยสามารถกาหนดเปนสงทคาดหวงจากการวจยไวในวตถประสงคการวจยไดเลยวาตองการใหเกดอะไรข น เพราะเปนการกาหนดจากตวผวจยเอง (เปนเชนกรณงานวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพทวๆ ไป)
แตหากเปน Participatory Action Research ผวจยยงไมสามารถกาหนดสงทคาดหวงจากการวจยไวได เพราะสงน นยงไมเกดข น จะเกดข นในข นตอน ldquoการวางแผนrdquo กบผ รวมวจย ถอเปน ldquoผลลพธrdquoคาตอบrdquo ทตองการทราบจากการวจย ไมใชเปน ldquoโจทยคาถามrdquo ทต งไวกอนลวงหนา
ตวอยาง - หากเทยบเคยงกบขอแนะนาของ Creswell (2009) และ Glatthorn (1998) ทกาหนด ldquoเพอวางแผน พฒนา และประเมนหลกสตรการแกปญหาความขดแยงสาหรบนกศกษาในวทยาลยชมชนrdquo แตอาจกาหนดเปน 2 ประเดนดงน คอ bull เพอศกษาผลการดาเนนงานตามข นตอนตาง ๆ ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (คอข นตอนท 1-9 ) bull เพอศกษาผลการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมทเกดข นจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม
(หรออาจกาหนดเฉพาะประเดนทสอง ทจะนาไปสการสรปและอภปรายผลเฉพาะการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหม)
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
PAR ndash Research for Changing Learning Creating new knowledge
PAR เปนการวจยแบบ Bottom-up ผวจยและผ รวมวจย มความเสมอภาคกนในทกข นตอน
มจดมงหมายเพอใหเกด -1) การเปลยนแปลง (change) 2) การเรยนร (learning)
3) ความรใหม (new Knowledge)
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
PAR Problemndashbased research
PAR มงแกปญหาทเกดข น อาจเปนระดบงาน ระดบกลมงาน ระดบท งหนวยงาน
การจะกาหนดทาวจยในระดบใดควรคานงถงสภาพปญหา ความคาดหวง และความเปนไปไดในทางปฏบต
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Decision-making process
Problem solving process
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
แนวคดพ นฐานเพอ PAR
Management process Administrative
process
ดงน น PAR อยบนฐานแนวคดของ Problem
solving process Decision-making process Management process Administrative process Development process ซงตางมระบบการคดเพอปฏบตทคลายคลงกน เพยงแตมคาอธบายแตกตางกน
Development process
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
SOhellip PAR on the processes of problem solving
management administration developmenthellip forChanging Learning Creating new knowledge
PARrsquos P-A-O-R spiral cyclehellip เปนวงจรแบบเกลยวสวาน ไมมวนสนสด แมวาการวจยจะกาหนดเปน 1 หรอ 2 หรอ 3 วงจร อนเนองจากความจากดในเรองเวลาและทรพยากร
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
PARrsquos P-A-O-R spiral cycleรวมกนวางแผน
รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล
รวมกนสะทอนผล
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
10 ข นตอนในการทาวทยานพนธ (สมมตม 2 วงจร)
วงจรท 2 (1 ภาคเรยน)1 วางแผน (planning)2 การปฏบต (acting)3 การสงเกต (observing)4 การสะทอนผล (reflecting)5 สรปผลการวจย (reporting)วงจรท 1 (1 ภาคเรยน)
1 เตรยมการ (preparation)2 วางแผน (planning)3 การปฏบต (acting)4 การสงเกต (observing)5 การสะทอนผล (reflecting)
ขอสงเกต ndashการสงเกต (observing) ควรกระทาทกข นตอน เพอบนทกวา ข นตอนน นๆ ทาอะไร ไดผลอยางไร มการเรยนร และความรใหมอะไรเกดข น
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การเตรยมการ(Preparing)
bull ผวจยลงภาคสนามกอน เพอสรางความคนเคย
bull ผวจยจดอบรมผ รวมวจยเพอความรและความเขาใจใน ldquoหลกการ แนวคด และทกษะrdquo ทจาเปนใชในการวจย เชน
หลกการและแนวคดเกยวกบ PAR
แนวคดและเทคนคการวางแผน
แนวคดและเทคนคการสงเกต
แนวคดและเทคนคการนาแผนไปปฏบต
แนวคดและเทคนคการสะทอนผล
ขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย
อนๆ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การวางแผน
(Planning)
Past - เดมเปนอยางไร Present - ปจจบนเปนอยางไร Future - คาดหวงใหเปนอยางไร All solutions - ทางเลอกเพอบรรลผลมอะไรบาง Selected solutions - ทางเลอกทเลอกสรรคออะไร
กาหนดเปนแผนปฏบตการ (Action Plan)และอาจมแผนพฒนาสวนบคคลดวย (Individual
Development Plan IDP)
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
หลกคด - Participants First
PAR เปนการบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายประสบการณจากการทางานในพ นทททาวจย (ของผ รวมวจย) และสายทฤษฎจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 (ของผวจย) ในการวางแผนควรใหกลมผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนในประเดนตาง ๆ อยางเตมท
กอน จนไดเคาราง action plan ของพวกเขาออกมา จากน นผวจยจงนาเสนอ ldquoทฤษฎrdquo ใหพวกเขา เพอประกอบการพจารณาเพมเตม ซงอาจจะมผลใหรวมกน
ปรบปรง action plan น นใหมความเหมาะสมยงข น เปนการบรณาการระหวางแนวคดภาคประสบการณกบแนวคดภาคทฤษฎ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน
หากผวจยนาเสนอแนวคดเชง ldquoทฤษฎrdquo กบพวกเขากอน โอกาสทพวกเขาจะคด
และกาหนด action plan ตามทฤษฎน นมสง กจะขาดโอกาสดง ldquoความรจากประสบการณrdquo ของพวกเขาออกมาใชไป
อยางนาเสยดาย เพราะ PAR ไดใหคณคากบความรจากประสบการณน นดวย ไมเนนแตความรภาคทฤษฎ เพราะจะทาใหเกดการพฒนาทไมยงยน ไมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความรใหมๆ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoการวจยrdquo อยางไร
bull การบรรจบกนของธาร 2 สาย คอ สายความรจากประสบการณของผ รวมวจย และสายทฤษฎของผวจย โดยให ldquoผ รวมวจยrdquo ไดคดวางแผนกนอยางเตมทกอน แลวจงรบแนวคดเชงทฤษฎจากผวจยเสรมในภายหลงน น จะทาให ldquoผวจย + ผ รวมวจยrdquo สามารถ
สงเกต (observe) ไดถง ldquoเดมพวกเขาคดกนอยางไร หลงจากไดรบความรเชงทฤษฎแลว พวกเขาคดใหมกนอยางไร ไดรวมกนปรบเปลยนเปนอะไร ทาไมถงปรบเปลยนเปนเชนน นrdquo
bull เปนผลจากการสงเกตทจะนาไปเขยน ldquoรายงานเปนผลการวจยในข นตอนการวางแผนrdquo รวมท งการใหขอสงเกตไดถง ldquoการเรยนรrdquo และ ldquoความรใหมrdquo ทเกดข นในข นตอนน ได
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การบรรจบกนของธาร 2 สาย มความหมายตอ ldquoผวจยrdquo อยางไร
bull ในชวงพฒนา ldquoเคาโครงวทยานพนธrdquo (บทท 1-3) ผวจยจะตอง review ldquoหลกการ แนวคด ทฤษฎrdquo ในเรองททาวจยหรอเรองทมงแกปญหาน น อยางมคณภาพ คอ สอดคลองกบเรองททาวจย จากหลากหลายแหลง ท งจากตาราและจากอนเตอรเนต ไมลาสมย เอาททนสมย ควรยอนหลงประมาณ 5 ป เพราะวทยาการในปจจบนมการเปลยนแปลงเรวมาก หากศกษาแหลงขอมลทลาสมย จะทาใหการวจยมความลาสมยไปดวย จะเสยเวลาเพราะมวแตนาเอาหลกการ แนวคด ทฤษฎ เกาๆ มาใช
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การเรยนร และความรใหม จากธาร 2 สายมาบรรจบกน
การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควร
ทาไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจยความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การปฏบต (Acting)
นา action plan สการปฏบตรวมกน
การปฏบต (acting)
ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) ทกาหนดไวน น โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ ldquoมงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผลrdquo พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
การสงเกตผล
(Observing)
นอกจากการสงเกตผล (observing) ทแนะนาใหปฏบตในทกข นตอนของการวจยแลว การสงเกตผลในข นตอนน ถอเปนการสงเกตผลทตอเนอง ยาวนาน และซบซอน เปนการสงเกตผลในข นตอนการปฏบต (ข นตอนท 3) ทใชระยะเวลาทยาวนานกวาข นตอนอน มกจกรรมเกดข นมากมาย สลบซบซอน และตอเนอง ผวจยและผ รวมวจยตองมการสงเกตผล (observing) เปนกจกรรมควบคขนาน (parallel) กบ ทกโครงการและทกกจกรรม เชนเดยวกบข นตอนการเตรยมการและข นตอนการวางแผน เพอบนทกผลการปฏบต
ตามแผนปฏบตการ (action plan) ไปเปนระยะๆ โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ ndash บนทก ถายภาพ วดโอ สมภาษณ สงเกต
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
สะทอนผล
(Reflecting)นาขอมลจากการสงเกตผล (observing) มาถกเถยงอภปรายรวมกน ซงอาจมท งความเหนทสนบสนนสอดคลองกนหรอขดแยงกน แตใชหลกความมเหตมผล ทมจดมงหมายจะหาบทสรปวา สงทรวมกนคาดหวงไวกอนหนาน น มการเปลยนแปลงไปอยางไร มอะไรทประสบผลสาเรจ เพราะอะไร อะไรทยงไมประสบผลสาเรจ เพราะอะไร หากจะดาเนนการแกไขปญหาน นตอไปอก อะไรทยงเหมาะสมอยควรดาเนนการตอเนอง อะไรทไมเหมาะสมควรตดออก และอะไรทควรนามาเสรมเขาไปอก และจากผลการปฏบตงานรวมกนมาต งแตตนนน ไดกอใหเกดการเรยนรในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงานอะไรบาง และไดกอใหเกดความรใหมอะไรข นมาบาง เพอเปนขอมลสารสนเทศทจะนาไปใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนเพอดาเนนการใหมในข นตอนตอไป
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
bull Re-planning
bull Acting
bull Observingbull Reflecting
วงจรท 2
ดาเนนงานดวยหลกการและแนวคดเชนเดยวกบวงจรท 1
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
รายงานผลการวจย (บทท 4)
คาแนะนา ---- การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 ผวจยควรนามาเสนอเปนระยะๆ หรอหลงเสรจส นการทาวจยแตละข นตอน ไมรอจนกวาเสรจส นท ง 10 ข นตอน มฉะน นจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความทอแทใจ ความหลงลม
และความมากมายของขอมล
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
บทท 4 นาเสนออะไร 1 ผลการดาเนนงานตามข นตอน 1-9
เปนการเลาเรองจากงานททา (stories at work) ตามความเปนจรงและเปนกลาง(factual and neutral manner) ของแตละข นตอนวา ldquoทาอะไร ไดผลเปนอยางไรrdquo โดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนข นได
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
บทท 4 นาเสนออะไร 2 ผลการเปลยนแปลง
bull การเปลยนแปลง (change) ท งทสาเรจและไมสาเรจ ท งทคาดหวงและไมคาดหวง ซงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน น ไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการหรอกจกรรมในแผนปฏบตการ (action plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (individual development plan) เทาน น แตควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงในระดบทเปนภาพรวมท งหนวยงานหรอท งสถานศกษาดวย เชน การเปลยนแปลงใน 1) คน วฒนธรรมองคการ บรรยากาศองคการ) 2) โครงสรางองคการ 3) เทคโนโลย 4) กระบวนการและระบบการทางาน เปนตน (หรออาจเปนมตอนๆ แลวแตจะกาหนด) ท งน การเปลยนแปลงในตวคนน น ควรคานงถงท งระดบตวบคคล (self) ระดบกลม (groupteam) และระดบท งองคการ (entire organization) ดวย โดยพจารณาท งดานความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากน น เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (ultimate goal) คอ นกเรยน ดงน น หากสงผลถงนกเรยนดวย ความคาดหวงการเปลยนแปลงในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจงควรพจารณาการเปลยนแปลงในนกเรยนดวย
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
บทท 4 นาเสนออะไร 3 ผลการเรยนร
bull การเรยนร (learning) เปนการเรยนรทเกดข นท งในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ถอเปนการเรยนรจากการกระทา (action learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากการรวมกนแกปญหาน นๆ ในทกข นตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงข น
อยาลม hellip การเรยนร (learning) เปนการเรยนรจากการกระทาจรง มกเปนประเดนเชงเปรยบเทยบวาเดมเคยคดเคยทากนอยางไร แตหลงจากเรยนรภาคทฤษฎเพมเตมแลว ไดคดและทากนใหมอยางไร ในลกษณะเปน ldquoบทเรยนrdquo ถงสงทควรทา
ไมควรทา ไมไดหมายถงวา ไดรอะไร (know what) จากทฤษฎของผวจย
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
บทท 4 นาเสนออะไร 4 ความรใหมทเกดข น
bull ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมทเกดจากการกระทา (action) เปนความร
ชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณา ldquoความรrdquo ภายใตวธคดปฏบตนยม กหมายถง ldquoการเรยนรเพอทรrdquo อนจะนาไปส ldquoการคดrdquo ทดยงข น ซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วา ldquoถกrdquo หรอ ldquoผดrdquoแตจะเรยกสงน นวา ldquoความจรงชวขณะrdquo (temporary truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไป คาตอบทเกดข น ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา
อยาลม ความรใหม (new knowledge) เปนความรใหมจากการกระทารวมกน ซงอาจเปนผลสรปจาก ldquoการเรยนรrdquo โดยภาพรวมในลกษณะเปน
mind map ไมใชความรใหมเชงทฤษฎทไดรบจากผวจย
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
กรณศกษาhttpwwwmbuiscacthphdcase20studyhtm
httpednetkkuacth~edadOLDDissertation_Pdfsirikulpdfhttpednetkkuacth~edadOLDchayanon5B15D5B15Dpdfhttpphdmbuiscacthcase20studyhtm
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
ปญหาอยตรงไหน bull นยามของปญหา คอ ชองวาง (gap) ระหวางสงทเปนจรง (reality) กบสงท
คาดหวง (expectation) หากชองวางยงหาง แสดงวาสงน นเปนปญหาทควรตองรบแกไข หากละเลย ทอดท ง นบวนจะยงหางไกลออกจากนทกท จนจะสายเกนแก
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
bull หวใจสาคญ ทางเลอกเพอแกปญหา (solutions) ทไมลาสมย คากลาวของสองทานขางบนมความหมาย หากตดสนใจทาวจยประเภทน แนะนาให ldquoreviewrdquo
หลกการ แนวคด ทฤษฎ ในประเดนทเกยวของใหครอบคลมและทนสมย เสยแตเนนๆ เพอใหผวจยเปน ldquoธารสายทฤษฎrdquo หรอ ldquoสายธารวชาการrdquo ทจะนาไปแลกเปลยนกบ ldquoธารสาย
ประสบการณrdquo อยางเปนประโยชน ไมจบเสอมอเปลา ไมขาดหลกวชาการ เพราะแมประสบการณของผ รวมวจยมคณคา แตตององหลกการ แนวคด ทฤษฎ เพราะเปนแหลงของ
แนวคดเชงนวตกรรม หากขาดทฤษฎกเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยทเดม หากมทฤษฎมากระตนจะกอใหเกดการเปรยบเทยบ แลกเปลยน เกดการเปลยนแปลง เกดการเรยนร และเกดความรใหม โดยเฉพาะในปจจบนเกดกระบวนทศนใหมๆ ทางการศกษาสาหรบศตวรรษท
21 มากมาย และทสาคญไมยดตดกบกระบวนทศนเกาๆ ทเขาไมใชกนแลว
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
ตรวจสอบหนวยงานของทานความคาดหวงมมากมายหลายแหลง
bull จากพระบรมราโชวาทพระราชดารส bull จาก พรบ การศกษาแหงชาตbull จากแผนการศกษาแหงชาตbull จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตbull จากนโยบายของรฐบาล จากกระทรวงศกษาธการ จากตนสงกดbull จากหลกการ แนวคด ทฤษฎbull จากกระบวนทศนใหมทางการศกษาศตวรรษท 21bull จากทศนะของนกวชาการ จากงานวจย จากการประชมสมมนาทางวชาการbull จากกรรมการสถานศกษา จากประชาชน จากผปกครอง จากชมชนbull จากผบรหาร จากคณะคร จากบคลากร และจากนกเรยนbull ฯลฯ
แหลงกาหนด
ldquoปญหาrdquo (problem) และ ldquoทางเลอกเพอแกปญหาrdquo
(solutions)
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
คณลกษณะผวจย PAR
bull เปนผนาการเปลยนแปลง (leading change)bull เปนนกแกปญหาทกลาคดกลาทา (solving problem)bull เปนนกตดสนใจทมเหตผล (rational decision making)bull เปนนกทฤษฎทมความไว (theoretical sensitivity)bull เปนนกพฒนาประชาธปไตย (democratic developing)bull เปนนกเรยนรจากการกระทา (learning by doing)bull เปนนกสรางความรใหมจากการกระทา (new knowledge constructing)bull เปนนกถอดบทเรยนและสะทอนผล (lesson distilling amp reflecting)bull เปนนกพฒนาจากขางใน (inside-out approach) ใชพลงพฒนาจากคนในพ นท พงตนเอง
พฒนาตนเอง และเปนการพฒนาทยงยนbull เปนนกบรณาการทฤษฎกบประสบการณ (integrating experience amp theory)bull เปนนกวจยศตวรรษท 21 ทใหความสาคญกบ problem-based learningbull ฯลฯ
