บทที่ 6 กรุงเทพมหานคร...เอกสารประกอบการเร ยนการสอน PPA1103 การปกครองท องถ

เอกสารประกอบการเรยนการสอน

PPA1103 การปกครองทองถนไทย

อาจารยดวงพร แสงทอง มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

บทท 6

กรงเทพมหานคร

1. ประวตความเปนมาและพฒนาการของกรงเทพมหานคร

1) กรงเทพมหานครชวง พ.ศ. 2325 - 2514

กรงเทพมหานครเดมเรยกวา “เมองบางกอก” ตอมาไดรบการสถาปนาขนเปนเมองหลวงเมอวนท 21 เมษายน พ.ศ. 2325 ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชปราบดาภเษกเปนปฐมกษตรยแหงราชวงศจกร ซงพระองคทานไดทรงมพระราชด ารวากรงธนบรตงอยในทคบแคบ ไมตองดวยหลกพชยสงคราม ตางกบกรงเทพมหานคร ทมลกษณะพนทอนเปนทเหมาะสมดวยจดยทธศาสตร จงทรงตดสนพระทยโปรดเกลาฯ สถาปนากรงเทพมหานคร เปนเมองหลวงของประเทศ พระราชทานนามวา “กรงเทพมหานคร อมรรตนโกสนทร มหนทราอยธยา มหาดลก ภพนพรตนราชธานบรรมย อดมราชนเวศน มหาสถาน อมรพมาน อวตารสถต สกกะ ทตตยะ วษณกรรมประสทธ” เพอเปนมงคลนามนบแตนนเปนตนมา ซงแตเดมนน ใชค าวา “บวรรตนโกสนทร” แตมาเปลยนนามพระนครในสมยรชกาลท 4 เปน “อมรรตนโกสนทร” แทน

รปแบบการปกครองในสมยแรกนน กรงเทพมหานครมฐานะเปนเมองหลวง ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหอยในความดแลรบผดชอบของกรมเวยง มเสนาบดกรมเวยงเปนหวหนา ดแลรบผดชอบ พอมาถงรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว อารยธรรมตะวนตกเรมแพรเขามาในราชอาณาจกรมากขน พระองคทรงมพระราชด ารทจะใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครอง จงทรงใหทดลองน าเอาระบบคณะกรรมการมาใชกบรปแบบการปกครองเมองหลวงอยชวขณะหนง แตขณะนนประชาชนของพระองคยงไมพรอมและสดทายไมประสบความส าเรจ จงโปรดใหยกเลกและเปลยนฐานะของกรมเวยงมาเปนกระทรวงเมองแทน ตอมาไดเปลยนจากกระทรวงเมองมาเปนกระทรวงนครบาล

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหกระทรวงนครบาลมารวมกบกระทรวงมหาดไทย และมการแตงตงต าแหนงสมหพระนครบาล โดยมหนาทปกครองดแลรบผดชอบมณฑลกรงเทพโดยเฉพาะ และมณฑลกรงเทพขณะนนประกอบดวยจงหวดพระนคร ธนบร นนทบร และสมทรปราการ ซงตอมาพระองคไดทรงใหมการวมมณฑลหลาย ๆ มณฑลเขาเปนภาค มอปราชท าหนาทตรวจตราเหนอสมหเทศาภบาล เปนต าแหนงทขนตรงกบกษตรย ในสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหประกาศยกเลกต าแหนงอปราช เมอป พ.ศ. 2468 ท าใหมผลยกเลกการแบงภาคไปโดยอตโนมต และไดทรงประกาศยบและรวมการปกครองมณฑลตางๆ




ระบบการปกครองของจงหวดพระนครและจงหวดธนบร มฐานะเปนหนวยการปกครองสวนภมภาค นบตงแตไดมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2476 และการจดรปแบบการปกครองภายในจงหวดพระนคร และจงหวดธนบร ไดจดขนตามความในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2476 กลาวคอ มอ าเภอเปนหนวยการปกครองยอยของจงหวด

หลงมการประกาศใชพระราชบญญตจดระเบยบเทศบาล พ.ศ. 2476 ตอมาไดมการจดตงเทศบาลนครกรงเทพมหานครในวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2480 และเปดด าเนนงานในวนท 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2480 เชนเดยวกบจงหวดธนบรกมการจดตงเทศบาลนครธนบร เทศบาลนครกรงเทพฯ ขณะนนมฐานะเปนนตบคคล หลงจากมการขยายพนทในป พ.ศ. 2497 และในป พ.ศ. 2514 กอนทจะมการรวมจงหวดพระนครและจงหวดธนบรเขาดวยกน

สงทเปนลกษณะเดนใหจงหวดพระนครและจงหวดธนบรแตกตางจากจงหวดอน ๆ คอ เปนทตงของราชการสวนกลาง และประชาชนทงสองจงหวดมความผกพนตอกนในการใชชวตประจ าวนเหมอนอยในจงหวดเดยวกนตลอดมา จงท าใหมผลตอการรวมทงสองจงหวดในเวลาตอมา

2) กรงเทพมหานครชวงประกาศคณะปฏวต ฉบบท 335 (พ.ศ. 2514 - 2515)

เมอวนท 21 ธนวาคม พ.ศ. 2514 ในระหวางทคณะปฏวตท าหนาทบรหารประเทศ ไดมประกาศคณะปฏวตฉบบท 24 และ 25 ใหปรบปรงระบบการปกครองจงหวดพระนครและจงหวดธนบร โดยสาระส าคญของประกาศคณะปฏวตดงกลาว คอ มการรวมจงหวดพระนครและจงหวดธนบรเขาเปนจงหวดเดยวกน เรยกวา “จงหวดนครหลวงกรงเทพธนบร” และเมอรวมกนแลวสภาพของนครหลวงกรงเทพธนบรยงคงมรปแบบการปกครองและการบรหารราชการสวนภมภาคอยเชนเดม มผวาราชการจงหวด เรยกวา “ผวาราชการจงหวดนครหลวงกรงเทพธนบร” มรองผวาราชการจงหวด 2 คน และรวมองคการบรหารสวนจงหวด 2 องคการเขาดวยกนเปน “องคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบร” มสภาจงหวดเรยกวา “สภานครหลวงกรงเทพธนบร” และรวมเทศบาลทงสองเขาดวยกน เปน “เทศบาลนครหลวง” ประกอบดวย “สภาเทศบาลนครหลวง” และ “เทศมนตร” ซงรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยแตงตง มจ านวนสมาชกสภาเทศบาลนครหลวงไมเกน 36 คน และมเทศมนตรอนอกไมเกน 8 คน โดยมผวาราชการนครหลวงกรงเทพธนบรเปนนายกเทศมนตรนครหลวงโดยต าแหนงและเปนผรบผดชอบในการบรหารงาน

อก 1 ปตอมา คอป พ.ศ. 2515 ไดมประกาศคณะปฏวตฉบบท 335 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515 ปรบปรงการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบรและเทศบาลนครหลวงใหมกลายเปนรปแบบการบรหารและการปกครองทมลกษณะพเศษแตกตางจากจงหวดอน ๆ ของประเทศไทย จากเทศบาลเปนองคการบรหารใหมเรยกวา “กรงเทพมหานคร” โดยใหเปนชอเดยวกนกบนครหลวง และใหสามารถบรหารจดการภายในพนททงจงหวดไดดวยตนเอง มผวาราชการจงหวดทมาจากการแตงตง อกทงใหมสภากรงเทพมหานคร สภาเขต มาจากการแตงตงเชนเดยวกน เพอใหเกดการถวงดลอ านาจระหวางกน




การเปลยนแปลงดงกลาวถอเปนการรวมราชการบรหารสวนภมภาค คอ จงหวดนครหลวงกรงเทพธนบร และราชการบรหารสวนทองถน คอ เทศบาลนครหลวง องคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบร สขาภบาลในเขตนครหลวง กรงเทพธนบร รวมเปนองคกรปกครองสวนทองถนเดยวกน

ดงนน ตามผลของประกาศคณะปฏวตท 335 จงมผลใหกรงเทพมหานครมความชดเจนของการเปนองคกรปกครองทองถนรปแบบพเศษ ทมลกษณะเปนสากลมากยงขนในการบรหารเมองหลวง และมการกระจายอ านาจการบรหารออกไปยงระดบตาง ๆ ของกรงเทพมหานคร อยางกรณของส านกงานเขต รวมทงการมสภากรงเทพมหานครเปนฝายนตบญญตท าหนาทตรวจสอบกรวมทงท างานของผวาราชการกรงเทพมหานครพรอมกนไปดวย อยางไรกด ตองปฏบตหนาทภายใตการควบคมดแลของราชการสวนกลาง

3) กรงเทพมหานครชวงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518

หลงจากทมการรวมเปนเขตการบรหารราชการรปแบบเดยว คอ กรงเทพมหานคร ในป พ.ศ. 2515 แลว รปแบบการบรหารกรงเทพมหานครยงมการปรบเปลยนอกครง

ดวยเหตการณอนไมสงบเมอวนท 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 ท าใหมการเปลยนแปลงฝายบรหารและฝายนตบญญต สงผลใหสภานตบญญตแหงชาตไดรางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2517 ประกาศขนใชโดยม มาตรา 16 บญญตวา การปกครองทองถนทกระดบ รวมทงนครหลวง ใหมสภาทองถน และผบรหาร หรอคณะผบรหารปกครองทองถนมาจากการเลอกตงของประชาชนในทองถนนน นนคอ ท าใหกรงเทพมหานครจะตองเปลยนแปลงตามค าสงดงกลาวดวย

การตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ไดมการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานครและสมาชกสภากรงเทพมหานครขนมาครงแรกเมอวนท 10 สงหาคม พ.ศ. 2518 ท าใหไดผวาราชการกรงเทพมหานครทมาจากการเลอกตงคนแรก คอ นายธรรมนญ เทยนเงน แตการเลอกตงครงนน ผวาราชการกรงเทพมหานครและคณะไมไดอยในต าแหนงจนครบวาระ 4 ป ทงนเพราะเกดการขดแยงกนอยางรนแรง จงท าใหผวาราชการกรงเทพมหานคร และสภากรงเทพมหานคร ตองพนจากต าแหนง และตอมาไดมการแบงสวนราชการตามพนทออกเปน 24 เขต

ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ฉบบน ไดก าหนดฐานะและรปการปกครองการบรหารของกรงเทพมหานคร แตกตางไปจากประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 335 หลายประการ กลาวคอ กฎหมายฉบบนก าหนดใหกรงเทพมหานครเปนทบวงการเมอง มฐานะเปนราชการบรหารสวนทองถนนครหลวง ฉะนน กรงเทพมหานครจงมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน

4) กรงเทพมหานครชวงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

หลงจากกรงเทพมหานครมการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร รองผวาราชการกรงเทพมหานครโดยตรงจากประชาชนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 และบรหารงานไดเพยงปเศษ ไดเกดความขดแยงอยางรนแรงทงในฝายบรหารและฝายนตบญญต ซงกอใหเกดผลเสยหายแกราชการ




กรงเทพมหานคร นายกรฐมนตร นายธานนทร กรยวเชยร ไดมค าสงตามมาตรา 21 ของรฐธรรมนญ พ.ศ. 2519 ใหผวาราชการกรงเทพมหานคร รองผวาราชการกรงเทพมหานครพนจากต าแหนงและใหยบสภากรงเทพมหานคร และแตงตงบคคลภายนอกเขามาด ารงต าแหนงผวาราชการกรงเทพมหานครและสมาชกสภากรงเทพมหานครแทนเรอยมาจนถงป พ.ศ. 2528

เมอวนท 20 สงหาคม พ.ศ. 2528 ไดมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 โดยยกเลกพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ซงท าใหกรงเทพมหานครมอสระในการบรหารมากขน และสาระส าคญทมการเปลยนแปลงตามพระราชบญญตฉบบใหมทแตกตางไปจากฉบบเดมในบางประการมดงตอไปน

ใหมการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานครและใหผทไดรบเลอกตงเปนผวา ราชการกรงเทพมหานคร ไปพจารณาแตงตงรองผวาราชการกรงเทพมหานครได 4 คน แทนการเลอกตง

ผวาราชการกรงเทพมหานครและรองผวาราชการกรงเทพมหานครเปนคณะ เพอแกปญหาความขดแยงในคณะผบรหารดงเชนทเคยเกดขนมาแลว

ไมมการลงประชามตใหผวาราชการกรงเทพมหานครพนจากต าแหนง การยบสภากรงเทพมหานคร รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจยบสภากรงเทพมหานครได เมอผวา

ราชการกรงเทพมหานครยนขอเสนอพรอมเหตผลใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยยบสภา ถามการยบสภากรงเทพมหานคร ผวาราชการกรงเทพมหานครตองพนจากต าแหนงดวย มสภาเขตท าหนาทเปนทปรกษาผอ านวยการเขต กรงเทพมหานครมอ านาจออกขอบญญตเกยวกบการคลงและการรกษาทรพยสนของกรงเทพมหานครแทน

การใชระเบยบของกระทรวงมหาดไทย รวมถงการมอ านาจสงยดและสงขายทอดตลาดทรพยสนของผทคางช าระภาษไมตองขอใหศาลออกหมายยดหรอสง เปนตน

ใหขาราชการกรงเทพมหานครบางต าแหนง และขาราชการทผวาราชการกรงเทพมหานครแตงตงเปนพนกงานเจาหนาทส าหรบปฏบตหนาทของกรงเทพมหานคร มฐานะเปนเจาพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจตามความหมายของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มกจการในอ านาจหนาทเพมขน เชน การทะเบยนตามทกฎหมายก าหนด การผงเมอง การขนสง การควบคมอาคาร การควบคมความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอยและอนามยในสาธารณสถานอน ๆ เปนตน

สามารถตงสหการ เพอด าเนนกจการในอ านาจหนาทได

ในเนอหาสาระของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 กบ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 มสวนทคลายคลงกน แตไดปรบปรงถอยค าและเพมแนวความคดใหม ๆ ในสาระส าคญหลายประการ เพอใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนทเปนสากลมากยงขน รวมทงเพอแกไขอปสรรคขอขดของในการบรหารราชการกรงเทพมหานครในขณะนน

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1




พระราชบญญตฉบบน เปนพระราชบญญตทกรงเทพมหานครยงคงยดเปนแนวทางในการปฏบตงาน ณ ปจจบน ซงไดมการแกไขเพมเตมรวมทงสน 5 ฉบบดวยกน คอ 1) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 2) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2534 3) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2539 4) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 แกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2542 และ 5) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 แกไขเพมเตม (ฉบบท 5) พ.ศ. 2550

เนองดวย สภาพการณในแตละชวงเวลานน ไดมการเปลยนแปลงจงท าใหตองปรบเปลยนขอกฎหมายบางประการใหสอดรบการสภาพความเปนจรงของเหตการณ ณ ชวงเวลานน ๆ ดวยสภาพการเปนศนยกลางและศนยรวมของความเจรญในดานตาง ๆ และท าใหการมองภาพของประเทศไทย นนคอ กรงเทพมหานคร ทท าใหเกดการหลงไหลความเจรญตาง ๆ ใหเขามาสกรงเทพมหานคร รวมถงทางดานการเมองทใหความส าคญกบพนทการเลอกตงในกรงเทพมหานครกบระดบประเทศ รวมถงการบรหารงานของรฐบาลเปนอยางมาก จงท าใหกรงเทพมหานครมลกษณะโดดเดนกวาการบรหารงานในรปแบบอนของประเทศ

2. โครงสรางของกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานคร (กทม.) มฐานะเปนเมองหลวงของประเทศไทย และเปนองคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบพเศษทมฐานะเปนนตบคคล ด าเนนนงานตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 มหนาทจดบรการสาธารณะใหแกประชาชนในเขตพนทกรงเทพมหานคร โดยแบ งพนทการปกครองออกเปน 50 เขต มส านกงานใหญเรยกวา ศาลาวาการกรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานคร มโครงสรางการบรหารในปจจบนดงน

1. ผวาราชการกรงเทพมหานคร : ผวาราชการกรงเทพมหานครเปนผบรหารสงสดของกรงเทพมหานคร มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มวาระ 4 ป

2. สภากรงเทพมหานคร : สภากรงเทพมหานครท าหนาทเปนฝายนตบญญตของกรงเทพมหานคร ประกอบดวย สมาชกสภากรงเทพมหานครมาจากการเลอกตงมวาระในการด ารงต าแหนง 4 ป

3. ส านก และส านกงานเขต : การบรหารของกรงเทพมหานครมการแบงโครงสรางการบรหารประกอบดวยส านกและส านกงานเขต ส านกงานเปนการแบงการบรหารงานกรงเทพมหานครตามหนาทความรบผดชอบ ปจจบนประกอบดวย 16 ส านก สวนส านกงานเขตเปนการแบงการบรหารงานตามพนท และมบทบาทความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะใหประชาชนโดยตรง ผบงคบบญชาหรอผบรหารของส านกงานเขต คอ ผอ านวยการเขต ซงเปนขาราชการกรงเทพมหานคร




ผวาราชการกรงเทพมหานคร

1) การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานครม “ผวาราชการกรงเทพมหานคร” เปนหวหนาฝายบรหาร ซงราษฎรเปนผลงคะแนนเลอกตงโดยตรงและลบ มวาระการด ารงต าแหนง 4 ป ตงแตมการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ซงกรงเทพมหานครมการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานครโดยตรงจนถงปจจบน 7 ครง

ผลการเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร

การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร ผวาราชการกรงเทพมหานครจากการเลอกตง พรรค คะแนนทไดรบ

10 สงหาคม พ.ศ. 2518 นายธรรมนญ เทยนเงน ประชาธปตย 99,247

14 พฤศจกายน พ.ศ. 2528 พลตร จ าลอง ศรเมอง พลงธรรม 480,233

7 มกราคม พ.ศ. 2533 พลตร จ าลอง ศรเมอง พลงธรรม 703,671

19 เมษายน พ.ศ. 2535 ร.อ.กฤษฎา อรณวงศ ณ อยธยา อสระ 363,668

2 มถนายน พ.ศ. 2539 นายพจตต รตนกล กลมมดงาน 768,944

23 กรกฎาคม พ.ศ. 2543 นายสมคร สนทรเวช ประชากรไทย 1,016,096

29 สงหาคม พ.ศ. 2547 นายอภรกษ โกษาโยธน ประชาธปตย 911,411

3. อ านาจหนาทของผวาราชการกรงเทพมหานคร

ผวาราชการกรงเทพมหานครมอ านาจหนาททวไปตามมาตรา 49 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ดงน

ก าหนดนโยบาย และบรหารราชการเขตกรงเทพมหานครใหเปนไปตามกฎหมาย

สง อนญาต อนมตเกยวกบราชการของกรงเทพมหานคร

แตงต งและถอดถอนรองผว าราชการกรงเทพมหานคร เลขานการผว าราชการกรงเทพมหานคร ผชวยเลขานการผวาราชการกรงเทพมหานคร และแตงตงและถอดถอนผทรงคณวฒเปนประธานทปรกษา ทปรกษาหรอคณะทปรกษาของผวาราชการกรงเทพมหานคร หรอเปนคณะกรรมการเพอปฏบตราชการใด ๆ




บรหารราชการตามทคณะรฐมนตร นายกรฐมนตร หรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย

วางระเบยบเพอปรบปรงงานของกรงเทพมหานคร ใหเปนไปดวยความเรยบรอย

รกษาการใหเปนไปตามขอบญญตของกรงเทพมหานคร

อ านาจหนาทอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และกฎหมายอน ๆ

เปนผบงคบบญชาขาราชการและลกจางกรงเทพมหานคร และรบผดชอบในการปฏบตราชการของกรงเทพมหานคร และมอ านาจหนาทตามทกฎหมายอนไดก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของผวาราชการจงหวด นายกเทศมนตรหรอคณะเทศมนตร แลวแตกรณโดยอนโลม ทงน เวนแตพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครจะไดบญญตไวเปนอยางอน

4. โครงสรางการบรหารของกรงเทพมหานคร โครงสรางการบรหารของกรงเทพมหานครแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สภากรงเทพมหานครท าหนาทเปน

ฝายนตบญญต และผวาราชการกรงเทพมหานครเปนฝายบรหาร ซงทงสองสวนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มอ านาจหนาทแยกกนโดยเดดขาด และมความสมพนธกนในลกษณะของการถวงดลอ านาจซงกนและกน คอ ตางมสทธทจะเสนอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยสงการยบสภาและถอดถอนผวาราชการกรงเทพมหานครไดเทากน นอกจากผวาราชการกรงเทพมหานครและสภากรงเทพมหานครยงมความสมพนธกนในเรองการปฏบตราชการอน ๆ อก คอ

มสทธเสนอรางขอบญญตกรงเทพมหานครไดเหมอนกน ยกเวนรางขอบญญตงบประมาณ ซงกฎหมายก าหนดใหผวาราชการกรงเทพมหานครตองเปนผเสนอ และรางขอบญญตเกยวดวยการเงนทสมาชกสภากรงเทพมหานครเปนผเสนอจะตองไดค ารบรองของผวาราชการกรงเทพมหานคร

สมาชกสภากรงเทพมหานครมสทธต งกระทถามผว าราชการ กรงเทพมหานคร และผว าราชการกรงเทพมหานครกมสทธทจะไมตอบกระทของสมาชกสภากรงเทพมหานคร เมอเหนวาเรองนนๆ ยงไมสมควรเปดเผย เพราะเกยวกบประโยชนส าคญของกรงเทพมหานคร

สมาชกสภากรงเทพมหานครจ านวนไมนอยกวา 2 ใน 3 ของสมาชกทงหมดมสทธเขาชอเสนอเปดอภปรายทวไป เพอใหผวาราชการกรงเทพมหานครแถลงขอเทจจรงในปญหาการบรหารราชการภายใน 15 วน โดยผวาราชการกรงเทพมหานครไมมสทธยบยงการอภปราย




สภากรงเทพมหานครมอ านาจในการแตงตงคณะกรรมการสามญของสภากรงเทพมหานคร ใหเลอกจากสมาชกสภากรงเทพมหานคร และแตงตงคณะกรรมการวสามญของสภากรงเทพมหานคร โดยเลอกจากสมาชกสภากรงเทพมหานครหรอผมไดเปนสมาชกสภากรงเทพมหานคร

ผวาราชการกรงเทพมหานครมสทธเสนอชอสมาชกสภากรงเทพมหานคร หรอบคคลทไมไดเปนสมาชกสภากรงเทพมหานครใหสภากรงเทพมหานครตงเปนกรรมการในคณะกรรมการวสามญไดตามจ านวนทสภาก าหนด

สภากรงเทพมหานครมอ านาจใหความเหนชอบในการด าเนนการของกรงเทพมหานครในเรองตางๆ ตามทกฎหมายก าหนด

สภากรงเทพมหานคร

1) การเลอกตงสมาชกสภากรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานคร มสภากรงเทพมหานครทมสมาชกสภากรงเทพมหานคร (ส.ก.) มาจากการเลอกตงจากประชาชนโดยตรง มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป

2) ประธานสภากรงเทพมหานคร และรองประธานสภากรงเทพมหานคร

ใหสมาชกสภากรงเทพมหานคร เลอกประธานสภากรงเทพมหานครได 1 คน และเลอกสมาชกสภากรงเทพมหานครเปนรองประธานสภากรงเทพมหานครไดไมเกน 2 คน ซงประธานสภาและรองประธานสภากรงเทพมหานครด ารงต าแหนงทนททไดรบเลอก และมวาระด ารงต าแหนงคราวละ 2 ป

ทงประธานสภาและรองประธานสภากรงเทพมหานครอาจพนต าแหนงกอนคราวละ 2 ป ไดในกรณ ขาดจากสมาชกสภากรงเทพมหานคร ลาออก หรอ สมาชกสภากรงเทพมหานคร ไมนอยกวา 1 ใน 3 ของสมาชกสภากรงเทพมหานครทงหมด เขาชอเสนอญตตใหสภากรงเทพมหานคร เลอกตงประธานสภาหรอรองประธานสภากรงเทพมหานครใหม และสภากรงเทพมหานครมมตตามนน ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวา 3 ใน 4 ของจ านวนสมาชกสภากรงเทพมหานครทงหมด โดยใหพนจากต าแหนงเมอไดมการเลอกตงประธานสภาหรอรองประธานสภากรงเทพมหานครคนใหมแลวแตกรณ และใหผไดรบเลอกตงนนอยในต าแหนงตามวาระของผซงตายแทน

3) อ านาจหนาทของประธานสภาและรองประธานสภากรงเทพมหานคร

ประธานสภากรงเทพมหานคร มอ านาจหนาทกระท ากจการของสภากรงเทพมหานคร ตามขอบงคบของสภากรงเทพมหานคร ในขณะทรองประธานสภากรงเทพมหานคร มอ านาจท าการแทนประธานสภากรงเทพมหานคร เมอประธานสภากรงเทพมหานครไมอย หรอไมอาจปฏบตหนาทได หรอตามทประธานสภากรงเทพมหานครมอบหมาย ถาประธานสภาและรองประธานสภากรงเทพมหานคร ไมอยในทประชมหรอไมอาจ




ปฏบตหนาทได ใหสภากรงเทพมหานครเลอกสมาชกสภากรงเทพมหานครคนหนงท าหนาทแทนเฉพาะคราวประชมครงนน

4) การประชมสภากรงเทพมหานคร

การประชมครงแรกของสภากรงเทพมหานคร นบแตวนเลอกตงทวไปสมาชกสภากรงเทพมหานคร ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเปนผเรยกประชมภายใน 15 วน และในการประชมครงตอๆ ไป ประธานสภากรงเทพมหานครเปนผเรยกประชม

ในปหนงใหมสมยประชมสามญไมนอยกวา 2 สมย แตไมเกน 4 สมย โดยสภากรงเทพมหานครจะเปนผก าหนดจ านวนสมยและวนประชมสภากรงเทพมหานครในแตละสมย โดยก าหนดสมยละ 30 วน แตในกรณจ าเปนประธานสภากรงเทพมหานครอาจมค าสงใหขยายเวลาการประชมออกไปไดตามความจ าเปน ครงละไมเกน 15 วน

การปดสมยประชมกอนก าหนด ท าไดตอเมอสภากรงเทพมหานครเหนชอบ

ในกรณมความจ าเปนเรงดวนเพอประโยชนกรงเทพมหานคร ผวาราชการกรงเทพมหานคร หรอสมาชกสภากรงเทพมหานครไมนอยกวา 1 ใน 3 ของจ านวนสมาชกสภากรงเทพมหานครทงหมด อาจท าค ารองยนตอประธานสภากรงเทพมหานครขอใหเรยกประชมวสามญได ในกรณนประธานสภากรงเทพมหานครตองก าหนดสมยประชม และเรยกประชมภายใน 15 วนนบแตวนไดรบค ารอง โดยในสมยประชมวสามญจะมก าหนดสบเปลยนวน และประธานสภากรงเทพมหานครมอ านาจสงขยายเวลาการประชมออกไปไดอกครงละไมเกน 15 วนตามความจ าเปน เชนเดยวกบการประชมสภาสามญและการปดสมยประชมกอน 30 วน จะท าไดตอเมอไดรบความเหนชอบจากสภากรงเทพมหานคร

5) อ านาจหนาทของสภากรงเทพมหานคร (ส.ก.)

สภากรงเทพมหานครเปนองคกรนตบญญตของกรงเทพมหานครเกยวกบกจการในอ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร ซงกฎหมายก าหนดใหไดรบความเหนชอบจากกรงเทพมหานคร ใหมอ านาจหนาทดงตอไปน

เสนอและพจารณาใหความเหนชอบในการตราขอบญญตกรงเทพมหานคร

พจารณาและใหความเหนชอบในรางขอบญญตงบประมาณรายจายประจ าปซงเปนการพจารณางบประมาณทกหนวยงานของกรงเทพมหานครทฝายบรหารตงมาวามเหตผลเหมาะสมอยางไร และจะเพมหรอลดใหเปนไปตามกระบวนการของการออกขอบญญต

ควบคมการบรหารงานของฝายบรหาร ซงมวธการควบคมได 4 ประการ คอ




- โดยการตงกระทถามผวาราชการกรงเทพมหานครในเรองใด ๆ อนเกยวกบงานในหนาทของกรงเทพมหานคร ถอไดวาเปนมาตรการทใชในการควบคมไดทางหนง

- โดยการเสนอญตต เพอใหกรงเทพมหานครด าเนนการอยางใดอยางหนงซงอยในอ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร หากทประชมสภาเหนชอบในญตตของสมาชกสภา จะสงญตตในเรองนนๆ ใหฝายบรหารพจารณาด าเนนการตอไป

- โดยการเปดอภปรายทวไป จะกระท าไดโดยสมาชกสภาจ านวนไมนอยกวา 2 ใน 5 ของจ านวนสมาชกทงหมด เขาชอเพอเสนอญตตขอใหเปดอภปรายทวไปใหผวาราชการกรงเทพมหานครแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในปญหาอนเกยวกบการบรหารราชการกรงเทพมหานครได

- โดยการเปนกรรมการสภา ซงถอไดวาเปนบทบาทอนส าคญของสมาชกทจะควบคมตดตามผลการบรหารงานของฝายบรหารได เพราะคณะกรรมการของสภามอ านาจกระท ากจการหรอพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใด ๆ อนอยในอ านาจหนาทของกรงเทพมหานครได แลวรายงานตอสภากรงเทพมหานคร ถาสภากรงเทพมหานครเหนชอบกบรายงานของคณะกรรมการฯ ดงกลาว ประธานสภากจะสงเรองใหฝายบรหารพจารณาด าเนนการตามมตของสภาตอไป

อ านาจในการพจารณาใหความเหนชอบในกจการทมกฎหมายบญญตใหตองขอความเหนชอบจากสภา หรอตองรายงานใหสภาทราบ ในกรณดงตอไปน

- การด าเนนกจการนอกเขตกรงเทพมหานคร

- การท ากจการรวมกบบคคลอนโดยกอตงบรษท หรอการถอหนในบรษท รวมทงการเปลยนแปลงจ านวนหนทกรงเทพมหานครถออยตองไดรบความอนมตจากสภากรงเทพมหานคร

- การใหบรการแกเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน ดวยการเรยกเกบคาบรการซงกรงเทพมหานครจะด าเนนการไดโดยการตราเปนขอบญญต ซงเทากบเปนการใหความเหนชอบของสภาไปโดยปรยาย หากไดรบความเหนชอบในรางขอบญญตดงกลาว

- การมอบใหเอกชนด าเนนกจการอนอยในอ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร และเรยกเกบคาธรรมเนยม คาบรการ หรอคาตอบแทนทเกยวของแทนกรงเทพมหานคร หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการใหกระท ากจกรรมดงกลาวขางตนใหเปนไปตามกฎระเบยบกรงเทพมหานคร ซงไดรบความเหนชอบจากสภา และรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

- การยมเงนสะสมเกนกวา 10 ลานบาท และการขอใชเงนสะสมจายขาด

- การขอขยายเวลาเบกจายเงนเหลอมปงบประมาณเกนปงบประมาณถดไป




- การกอหนผกพนงบประมาณขามป (ยกเวนโครงการซงไดระบไวในขอบญญตงบประมาณรายจายประจ าป ขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอโครงการทใชเงนยมสะสม ซงผานความเหนชอบจากสภากรงเทพมหานครแลว)

- การกเงนจากกระทรวง ทบวง กรม องคการ หรอนตบคคลตาง ๆ

- การกเงนจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศ

- รบทราบรายงานการรบจายเงนประจ าปงบประมาณซงส านกงานการตรวจเงนแผนดนไดตรวจสอบแลว

อ านาจในการอนมต มดงน

- การอนมตขอก าหนดกรงเทพมหานคร

- การอนมตใหขยายเวลาในการพจารณาของคณะกรรมการทสภาแตงตงออกไป ในกรณทด าเนนการไมแลวเสรจภายในก าหนด

อ านาจในการวนจฉย มดงน

- ใหสมาชกสภาภายนอก เพราะเหนวาไดกระท าการอนเปนการเสอมเสยแกเกยรตศกดของต าแหนง มตของสภาตองมคะแนนเสยงไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนของสมาชกทงหมดของสภา

- ใหสมาชกสภาลาประชมในสมยประชมหนงเกนกวา 3 วน ทมการประชม

- กรณมปญหาทตองตความขอบงคบ ใหเปนอ านาจของสภาทจะวนจฉย

รวมกบฝายบรหารในการแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชน

คณะกรรมการสามญและวสามญประจ าสภากรงเทพมหานคร

(1) คณะกรรมการสามญ คอ คณะกรรมการทสภากรงเทพมหานครแตงตงจากสมาชกสภา คณะหนงมจ านวนอยางนอย 5 คน อยางมากไมเกน 9 คน คณะกรรมการสามญมอ านาจหนาทในการตรวจสอบและตดตามการปฏบตงานของฝายบรหารในแตละดานมทงหมด 11 คณะไดแก

- คณะกรรมการตรวจรายงานการประชมและพจารณาเปดเผยรายงานการประชมลบ

- คณะกรรมการการศกษาและวฒนธรรม

- คณะกรรมการการโยธาและผงเมอง

- คณะกรรมการการสาธารณสข

- คณะกรรมการการรกษาความสะอาดและสงแวดลอม




- คณะกรรมการการเศรษฐกจ การเงน การคลง และตดตามงบประมาณ

- คณะกรรมการการปกครองและรกษาความสงบเรยบรอย

- คณะกรรมการพฒนาชมชนและสวสดการสงคม

- คณะกรรมการการทองเทยวและการกฬา

- คณะกรรมการการจราจร ขนสงและ การระบายน า

- คณะกรรมการกจการสภากรงเทพมหานคร

(2) คณะกรรมการวสามญ สภากรงเทพมหานคร คอ กรรมการทสภากรงเทพมหานครเลอกจากผทเปนสมาชกสภา หรอผทมไดเปนสมาชกสภา และผวาราชการกรงเทพมหานครมสทธเสนอชอผเปนสมาชกสภาหรอผทมไดเปนสมาชกสภา เพอใหสภากรงเทพมหานครแตงตงเปนคณะกรรมการวสามญ สวนจ านวนกรรมการใหเปนไปตามทสภากรงเทพมหานครก าหนด คณะกรรมการวสามญ มอ านาจหนาทกระท ากจการ หรอพจารณาสอบสวน หรอ ศกษาเรองใดๆ อนอยในอ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร แลวรายงานตอสภากรงเทพมหานคร ซงจะมการตงขนไดใน 2 กรณ คอ กรณท 1 เมอสภาพจารณาลงมตรบหลกการรางขอบญญตทสมาชกสภาหรอผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนผเสนอสภาตองแตงตงคณะกรรมการวสามญเพอพจารณารางขอบญญต แลวจงรายงานผลการพจารณาตอสภา ถาสภาเหนชอบกจะสงใหผวาราชการกรงเทพมหานครลงนามเพอประกาศใชเปนกฎหมายตอไป กรณท 2 ตงขนเพอพจารณาศกษารายละเอยดกอนรบหลกการหรอกอนใหความเหนชอบในญตตใดๆ ซงทประชมเหนวายงไมชดเจนเพยงพอแลวใหน าผลการพจารณาเสนอตอสภาวาสมควรจะรบหลกการหรอใหความเหนชอบในญตตนน ๆ หรอไม ประการใด

3. ส านก ส านกงานเขตและสภาเขต

การจดการบรหารงานภายในกรงเทพมหานครมองคประกอบส าคญ คอ ส านก ส านกงาน เขต และสภาเขต

1) ส านก กรงเทพมหานครแบงงานตามอ านาจหนาทออกเปน 17 ส านก ส านกนถอเปนหนวยงานดแลระดบยทธศาสตร ไดแก ส านกคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร ส านกปลดกรงเทพมหาคร ส านกงานการศกษา ส านกการโยธา ส านกระบายน า ส านกยทธศาสตรและการประเมนผล ส านกการแพทย ส านกสงแวดลอม ส านกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว ส านกเทศกจ ส านกอนามย ส านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส านกการคลง ส านกพฒนาสงคม ส านกจารจร และขนสง ส านกผงเมอง และส านก งบประมาณกรงเทพมหานคร นอกจากนกรงเทพมหานครยงมหนวยงานการพาณชยของกรงเทพมหานคร อนประกอบดวย ส านกงานการตลาด สถานธนานบาลกรงเทพมหานคร บรษทกรงเทพธนาคม และตลาดกรงเทพมหานคร 2) ส านกงานเขต ส านกเขตมบทบาทส าคญในการบรการแกประชาชนในเขตตางๆ ในปจจบนม 50 เขต อยภายใตการบรหารงาน ผอ านวยการเขต โดยมสภาเขตทมาจากการเลอกตงของประชาชนเปนทปรกษา ส านกงานเขตประกอบดวย




1. ส านกงานเขตคลองสาน

2. ส านกงานเขตคลองเตย

3. ส านกงานเขตคลองสามวา

4. ส านกงานเขตคนนายาว

5. ส านกงานเขตจตจกร

6. ส านกงานเขตจอมทอง

7. ส านกงานเขตดอนเมอง

8. ส านกเขตดนแดง

9. ส านกงานเขตดสต

10. ส านกงานเขตตลงชน

11. ส านกงานเขตทววฒนา

12. ส านกงานเขตทงคร

13. ส านกงานเขตธนบร

14. ส านกงานเขตบางกะป

15. ส านกงานเขตบางกอกนอย

16. ส านกงานเขตบางกอกใหญ

17. ส านกงานเขตบางขนเทยน

18. ส านกงานเขตบางเขน

19. ส านกงานเขตบางคอแหลม

20. ส านกงานเขตบางแค

21. ส านกงานเขตบางซอ

22. ส านกงานเขตบางนา

23. ส านกงานเขตบางบอน

24. ส านกงานเขตบางพลด

25. ส านกงานเขตบางรก




26. ส านกงานเขตบงกม

27. ส านกงานเขตปทมวน

28. ส านกงานเขตประเวศ

29. ส านกงานเขตปอมปราบฯ

30. ส านกงานเขตพญาไท

31. ส านกงานเขตพระนคร

32. ส านกงานเขตพระโขนง

33. ส านกงานเขตภาษเจรญ

34. ส านกงานเขตมนบร

35. ส านกงานเขตยานนาวา

36. ส านกงานเขตราชเทว

37. ส านกงานเขตราษฎรบรณะ

38. ส านกงานเขตลาดกระบง

39. ส านกงานเขตลาดพราว

40. ส านกงานเขตวงทองหลาง

41. ส านกงานเขตวฒนา

42. ส านกงานเขตสะพานสง

43. ส านกงานเขตสาธร

44. ส านกงานเขตสายไหม

45. ส านกงานเขตสมพนธวงศ

46. ส านกงานเขตสวนหลวง

47. ส านกงานเขตหนองจอก

48. ส านกงานเขตหนองแขม

49. ส านกงานเขตหลกส

50. ส านกงานหวยขวาง




ทงนไดมการจดกลมเขตของกรงเทพมหานครออกเปน 4 ลกษณะ ตามวตถประสงคเพอการปฏบตงาน ดงน

(1) การแบงเขตตามการบรหารงาน 6 กลมโซน คอ กลมรตนโกสนทร กลมบรพา กลมศรนครนทร กลมเจาพระยา กลมกรงธนเหนอ กลมกรงธนใต

(2) การแบงเขตตามทตงของพนท 3 เขต คอ เขตชนใน เขตชนกลาง เขตชนนอก

(3) การแบงเขตตามการตงถนฐานชมชน 5 โซน คอ เขตเมองชนใน (Inner City) เขตชนกลางหรอเขตตอเมอง (Urban Fringe) และเขตชนนอกหรอเขตชานเมอง (Suburb)

(4) การแบงเขตตามการลกษณะการใชประโยชนทดน (ผงเมอง) 13 บรเวณ

การแบงสวนราชการของส านกงานเขต

ส านกงานเขตเปนองคการบรหารของเขต มอ านาจหนาทเกยวกบงานการปกครองทองทการพฒนาชมชน การสงเสรมอาชพ การทะเบยน การโยธา การรกษาทสาธารณะ การพฒนาผงเมองเขต การระบายน า ก ารสาธารณสข การจดเกบรายได การรกษาความสะอาด การดแลบ ารงรกษาตนไม การด าเนนการเกยวกบการศกษา การควบคมดแลโรงเรยนประถมศกษา การดแลและรกษาการใหเปนไปตามขอบญญตกรงเทพมหานครหรอทกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร ตามทไดรบมอบหมาย โดยแบงสวนราชการ ประกอบดวย ฝายปกครอง ฝายทะเบยน ฝายโยธา ฝายสงแวดลอมและสขาภบาล ฝายรายได ฝายรกษาความสะอาดและสวนสาธารณะ ฝายการศกษา ฝายการคลง ฝายเทศกจ ฝายพฒนาชมชนและสวสดการสงคม

ผอ านวยการเขต

ส านกงานเขตมผอ านวยการเขตซงเปนขาราชการกรงเทพมหานครเปนผบงคบบญชาขาราชการ และลกจางกรงเทพมหานครรบผดชอบการปฏบตราชการภายในเขต และจะใหมผชวยผอ านวยการเขตคนหนงหรอหลายคนส าหรบชวยสงหรอปฏบตราชการแทนผอ านวยการเขตกได

ผอ านวยการเขตมอ านาจหนาท ดงน - อ านาจหนาทตามทกฎหมายบญญตใหเปนอ านาจหนาทของนายอ าเภอในแตพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 จะบญญตไวเปนอยางอน

- อ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหเปนหนาทของผอ านวยการเขต

- อ านาจหนาทซงผวาราชการกรงเทพมหานคร หรอปลดกรงเทพมหานครมอบหมาย

ในกรณทเปนการสมควร ผวาราชการกรงเทพมหานครอาจสงใหส านกงานเขตใดปฏบตหนาทแทนส านกงานเขตอนทงหมดหรอบางสวนกได และจะใหผอ านวยการเขตใดเปน ผรบผดชอบในการปฏบตหนาทนนกได แตตองประกาศสงการดงกลาวในราชกจจานเบกษา

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1




สภาเขต

การก าหนดใหม “สภาเขต” เกดขนเปนครงแรกตามพระราชบญญตระเบยบบรหารกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ท าหนาทเสมอนทปรกษาผอ านวยการเขตในแตละเขตทสภาเขตนนไดรบการเลอกตง ขนมา เนองจากอ านาจทแทจรงยงอยทผอ านวยการเขตเปนผบงคบบญชาในระดบเขต จงท าใหสภาเขตมบทบาทไมมากเทาทควร โดยมสาระส าคญทเกยวของ มดงน

(1) ในเขตหนง ๆ ใหมสภาเขต ประกอบดวย สมาชกซงมาจากการเลอกตงมจ านวนอยางนอย เขตละ 7 คน ถาเขตใดมราษฎรเกน 100,000 คน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาเขตในเขตนนเพมขนอก 1 คนตอจ านวนราษฎรทก 100,000 คน เศษของ 100,000 คนถาถง 50,000 คน หรอกวานนใหนบเปน 100,000 คน โดยก าหนดอายของสภาเขตคราวละ 4 ป นบแตวนเลอกตง

(2) ก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผมสทธเลอกตง และผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเขต เชนเดยวกบการเลอกตงสมาชกสภากรงเทพมหานคร

(3) หลกเกณฑและวธการเลอกตงสมาชกสภาเขตใหตราเปนขอบญญตกรงเทพมหานคร

อ านาจหนาทของ “สภาเขต” มดงน

- ใหขอคดเหนและขอสงเกตเกยวกบแผนพฒนาเขตตอผอ านวยการเขตและสภากรงเทพมหานคร และเกยวกบการจดสรรงบประมาณเพอการพฒนาเขต

- สอดสองและตดตามดแลการด าเนนการของส านกงานเขต

- ใหค าแนะน าหรอขอสงเกตตอผอ านวยการเขตเกยวกบการปรบปรงแกไขการบรการประชาชนภายในเขต หากผอ านวยการเขตไมด าเนนการใด ๆ โดยไมแจงเหตผลใหทราบ ใหสภาเขตแจงใหผวาราชการกรงเทพมหานครพจารณาด าเนนการตอไป

- ใหค าปรกษาตามทผอ านวยการเขตรองขอ

- แตงตงคณะกรรมการเพอกระท ากจการ หรอพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใด ๆ เกยวกบการงานของสภาเขต ทงน ตามทก าหนดในขอบญญตกรงเทพมหานครวาดวยการนน

- ปฏบตหนาทอน ๆ ตามทก าหนดในกฎหมายหรอทสภากรงเทพมหานครมอบหมาย

- สภาเขตตองมการประชมอยางนอยเดอนละ 1 ครง ตามวนเวลาทสภาเขตก าหนดสมาชกสภาเขตมาประชมกนเปนครงแรก ในการประชมสภาเขตตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนสมาชกทงหมด จงจะถอเปนองคประชม และในการประชมสภาเขตจะพจารณาเรองอนทอยนอกเหนออ านาจหนาทไมได

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95&action=edit&redlink=1




5. อ านาจหนาทของกรงเทพมหานคร อ านาจหนาทของกรงเทพมหานครในปจจบนมาจาก 2 สวน ไดแก อ านาจหนาทตามพระราชบญญต

ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และอ านาจหนาทตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองทองถน พ.ศ. 2542

1. อ านาจหนาทตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ตามมาตรา 89 มดงน

1) การรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน

2) การทะเบยนตามทกฎหมายก าหนด

3) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย

4) การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง

5) การผงเมอง

6) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก หรอทางน า และทางระบายน า

7) การวศวกรรมจราจร

8) การขนสง

9) การจดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขามและทจอดรถ

10) การดแลรกษาทสาธารณะ

11) การควบคมอาคาร

12) การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอยอาศย

14) การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ

15) การพฒนาและอนรกษสงแวดลอม

16) การสาธารณปโภค

17) การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล

18) การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน

19) การควบคมการเลยงสตว

20) การจดใหมและควบคมการฆาสตว




21) การควบคมความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอยและการอนามยในโรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆการจดการศกษา

22) การสาธารณปการ

23) การสงคมสงเคราะห

24) การสงเสรมการกฬา

25) การสงเสรมการประกอบอาชพ

26) การพาณชยของกรงเทพมหานคร

27) หนาทอน ๆ ตามทกฎหมายระบใหเปนอ านาจหนาทของผวาราชการจงหวด อ าเภอ เทศบาลนคร หรอตามทคณะรฐมนตร นายกรฐมนตร หรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอบหมายหรอทกฎหมายระบใหเปนหนาทของกรงเทพมหานคร

ทงนบรรดาอ านาจหนาทใดซงเปนของราชการบรหารสวนกลาง หรอราชการบรหารสวนภมภาค จะมอบใหกรงเทพมหานครปฏบตกได โดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศแลวแตกรณ หากไดท าเปนขอบงคบหรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

2. อ านาจหนาทตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถน พ.ศ. 2542

พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ ฯ ก าหนดวาองคกรปกครองสวนทองถนทมอ านาจหนาทจดการบรการสาธารณะ ครอบคลมทงเขตจงหวด ไดแก กรงเทพมหานคร และองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษเตมพนทจงหวด ใหมอ านาจหนาทซงก าหนดไวในมาตรา 16 และมาตรา 17 รวมกน ซงไดแก

1) การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง

2) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า

3) การจดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม และทจอดรถ

4) การสาธารณปโภคและการกอสรางอน ๆ

5) การสาธารณปการ

6) การสงเสรม การฝก และประกอบอาชพ

7) การพาณชย และการสงเสรมการลงทน

8) การสงเสรมการทองเทยว




9) การจดการศกษา

10) การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตรคนชรา และผดอยโอกาส

11) การบ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน

12) การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอย

13) การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ

14) การสงเสรมกฬา

15) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาคและสทธเสรภาพของประชาชน

16) สงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน

17) การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง

18) การก าจดมลฝอย สงปฏกล และน าเสย

19) การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล

20) การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน

21) การควบคมการเลยงสตว

22) การจดใหมและควบคมการฆาสตว

23) การรกษาความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอย และการอนามย โรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆ

24) การจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

25) การผงเมอง

26) การขนสงและการวศวกรรมจราจร

27) การดแลรกษาทสาธารณะ

28) การควบคมอาคาร


30) การรกษาความสงบเรยบรอย การสงเสรมและสนบสนนการปองกนและรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน




31) กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด ซงไดแก

1) การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเองและประสานการจดท าแผนพฒนาจงหวดตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนด

2) การสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน

3) การประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

4) การแบงสรรเงนซงตามกฎหมายจะตองแบงใหองคกรปกครองสวนทองถนอน

5) การคมครอง ดแล และบ ารงรกษาปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

6) การจดการศกษา

7) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพของประชาชน

8) การสงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน

9) การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม

10) การจดตงและดแลระบบบ าบดน าเสยรวม

11) การจ าจดขยะมลฝอยและสงปฏกลรวม

12) การจดการสงแวดลอมและมลพษตาง ๆ

13) การจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางน า

14) การสงเสรมการทองเทยว

15) การพาณชย การสงเสรมการลงทน และการท ากจการไมวาจะด าเนนการเองหรอรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ

16) การสรางและบ ารงรกษาทางบกและทางน า ทเชอมตอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน

17) การจดตงและดแลตลาดกลาง

18) การสงเสรมการกฬา จารตประเพณ และวฒนธรรมอนดงามของทองถน

19) การจดใหมโรงพยาบาลจงหวด การรกษาพยาบาล การปองกนและควบคมโรคตดตอ

20) การจดใหมพพธภณฑและหอจดหมายเหต

21) การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร





23) การจดใหมระบบรกษาความสงบเรยบรอยในจงหวด

24) จดท ากจกรรมใดอนเปนอ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนอยในเขต และกจการนนเปนการสมควรใหองคกรปกครองสวนทองถนอน รวมกนด าเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดท า ทงนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

25) สนบสนนหรอชวยเหลอสวนราชการ หรอองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน

26) การใหบรการแกเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอองคกรปกครองสวนทองถนอน

27) การสงคมสงเคราะหละการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส

28) จดท ากจการอนใดตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจและหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด

29) กจการอนใดทเปนประโยชนของประชาชนในทองถนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

6. รายไดของกรงเทพมหานคร แหลงรายไดตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

ในสวนของรายไดของกรงเทพมหานคร มทงประเภทรายไดประจ าและรายไดพเศษซงในรายไดประจ า คอ รายไดจากภาษอากร รายไดจากคาธรรมเนยม รายไดจากทรพยสน รายไดจากสาธารณปโภคและการพาณชย และรายไดเบดเตลด ในขณะทรายไดพเศษ คอ รายไดจากสะสมจายขาด และเงนก ทงกรงเทพมหานครจดเกบเองและสวนราชการอนเกบให

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ก าหนดใหกรงเทพมหานครอาจมรายไดดงตอไปน

1) รายไดจากทรพยสนของกรงเทพมหานคร

2) รายไดจากสาธารณปโภคของกรงเทพมหานคร

3) รายไดจากการพาณชยของกรงเทพมหานคร การท ากจการรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ

4) ภาษอากรหรอคาธรรมเนยมตามทจะมกฎหมายบญญตไวใหเปนของเทศบาลหรอมกฎหมายบญญตใหเปนของกรงเทพมหานครโดยเฉพาะ

5) คาธรรมเนยม คาใบอนญาต และคาปรบตามทจะมกฎหมายบญญตไว




6) คาบรการเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน โดยตราเปนขอบญญตกรงเทพมหานคร

7) รายไดจากการจ าหนายพนธบตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร และตราเปนขอบญญตกรงเทพมหานคร

8) เงนกจากกระทรวง ทบวง กรม องคการ หรอนตบคคลตาง ๆ ซงไดรบความเหนชอบจากสภากรงเทพมหานคร

9) เงนอดหนนจากรฐบาล สวนราชการ หรอราชการสวนทองถนอนและเงนสมทบจากรฐบาล

10) เงนชวยเหลอจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศ

11) เงนกจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศซงไดรบความเหนชอบจากสภากรงเทพมหานคร

12) เงนและทรพยสนอยางอนทมผอทศให

13) เงนชวยเหลอหรอเงนคาตอบแทน

14) รายไดจากทรพยสนของแผนดน หรอรฐวสาหกจทด าเนนการเพอมงแสวงหาก าไรในกรงเทพมหานครตามทจะมกฎหมายก าหนด

15) รายไดจากการเกบภาษทรพยสนหรอคาธรรมเนยมพเศษตามทจะมกฎหมายก าหนด

16) รายไดอนตามทมกฎหมายบญญตใหเปนของกรงเทพมหานคร

แหลงรายไดตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542

ตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ใหกรงเทพมหานครอาจมรายไดจากภาษอากร คาธรรมเนยม และเงนรายไดดงตอไปน

1) ภาษโรงเรอนและทดนตามกฎหมายวาดวยภาษโรงเรอนและทดน

2) ภาษบ ารงทองทตามกฎหมายวาดวยภาษบ ารงทองท

3) ภาษปายตามกฎหมายวาดวยภาษปาย

4) ภาษบ ารงกรงเทพมหานครส าหรบน ามนเบนซนและน ามนทคลายกน น ามนดเซลและน ามนทคลายกน กาซปโตรเลยมทใชเปนเชอเพลงส าหรบรถยนต ซงเกบจากการคาในเขตกรงเทพมหานครโดยออกขอบญญตจดเกบเพมไดไมเกนลตรละสบสตางคส าหรบน ามน และไมเกนกโลกรมละ สบสตางคส าหรบกาซปโตรเลยม




5) ภาษบ ารงกรงเทพมหานครส าหรบยาสบซงเกบจากการคาในเขตกรงเทพมหานคร โดยออกขอบญญตจดเกบเพมไดไมเกนมวนละสบสตางค

6) ภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทไดรบการจดสรร ในอตราซงเมอรวมกบอตราภาษปายตามกฎหมายวาดวยภาษปาย และ ภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากรทไดรบการจดสรรในอตราซงเมอรวมอตราดงกลาวแลวไมเกนรอยละ 30 ของภาษมลคาเพมทจดเกบไดหกสวนทตองจายคนแลว โดยเปนหนาทของกรมสรรพากรทจะจดเกบ

7) ภาษธรกจเฉพาะตามประมวลรษฎากร โดยออกขอบญญตจดเกบเพมขนในอตราไมเกนรอยละ 30 ของอตราภาษทจดเกบตามประมวลรษฎากร โดยเปนหนาทของกรมสรรพากรทจะจดเกบ

8) ภาษสรรพาสามตตามกฎหมายวาดวยภาษสรรพสามต ภาษสรา ตามกฎหมายวาดวยสราและคาแสตมปยาสบตามกฎหมายวาดวยยาสบ ซงเกบจากการคาในเขตกรงเทพมหานคร โดยออกขอบญญตจดเกบเพมขนในอตราไมเกนรอยละ 30 ของอตราภาษทกรมสรรพสามตจดเกบ และใหถอเปนภาษและคาแสตมปตามกฎหมายวาดวยการนนโดยเปนหนาทของกรมสรรพสามตทจะจดเกบ

9) ภาษเพอการศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต

10) ภาษและคาธรรมเนยมรถยนต รวมทงเงนเพมตามกฎหมายวาดวยรถยนต ภาษรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก และคาธรรมเนยม ลอเลอนตามกฎหมายวาดวยลอเลอน

11) ภาษการพนนตามกฎหมายวาดวยการพนน

12) คาภาคหลวงแรตามกฎหมายวาดวยแรทจดเกบภายในเขตของกรงเทพมหานคร ในอตรารอยละ 40 ของคาภาคหลวงแรทกรมทรพยากรธรณจดเกบไดจรง

13) คาภาคหลวงปโตรเลยมตามกฎหมายวาดวยปโตรเลยมทจดเกบภายในเขตของกรงเทพมหานครในอตรารอยละ 40 ของคาภาคหลวงปโตรเลยมทกรมทรพยากรธรณจดเกบไดจรง

14) อากรการฆาสตว และผลประโยชนอนอนเกดจากการฆาสตวตาม กฎหมายวาดวยการควบคมการฆาสตวและจ าหนายเนอสตว

15) คาธรรมเนยมบ ารงกรงเทพมหานคร โดยออกขอบญญตเรยกเกบจากผพกในโรงแรมตามกฎหมายวาดวยโรงแรม

16) คาธรรมเนยมสนามบนตามกฎหมายวาดวยการเดนอากาศ ทงนใหเปนไปตามอตราและวธการทคณะกรรมการก าหนด

17) คาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยทมทนทรพยตามประมวลกฎหมายทดนและกฎหมายวาดวยอาคารชด




18) คาธรรมเนยมดงตอไปน โดยออกขอบญญตจดเกบเพมขนในอตราไมเกนรอยละ 30 ของคาธรรมเนยมทจดเกบตามกฎหมายวาดวยการนน

(ก) คาธรรมเนยมใบอนญาตขายสราตามกฎหมายวาดวยสรา

(ข) คาธรรมเนยมใบอนญาตเลนการพนนตามกฎหมายวาดวยการพนน

(19) คาธรรมเนยม คาใบอนญาต และคาปรบในกจการทกฎหมายมอบหมายหนาทใหกรงเทพมหานครเปนเจาหนาทด าเนนการภายในเขตของกรงเทพมหานคร และใหตกเปนรายไดของกรงเทพมหานคร

(20) คาธรรมเนยมใด ๆ ทเรยกเกบจากผใชหรอไดรบประโยชนจากบรการสาธารณะทกรงเทพมหานครจดใหมขน

(21) รายไดอนตามทกฎหมายบญญตใหเปนของกรงเทพมหานคร

7. การก ากบดแล การก ากบดแลกรงเทพมหานคร ถอเปนความสมพนธระหวางสวนกลางและสวนทองถน เปนความสมพนธ

ในลกษณะการก ากบดแลกรงเทพมหานคร หรอเรยกวา ความสมพนธระหวางองคกรภายในกรงเทพมหานครและระหวางกรงเทพมหานครกบสวนกลางม 2 ลกษณะ ไดแก การก ากบดแลการกระท าของกรงเทพมหานคร และ การก ากบดแลองคกรและบคคล

1. การก ากบดแลการกระท าของกรงเทพมหานคร

กระท าใน 2 ลกษณะ คอ

1) การก ากบดแลภายในกรงเทพมหานคร เปนการก ากบดแลผวาราชการกรงเทพมหานครโดยสภากรงเทพมหานคร ซงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ไดก าหนดมาตรการตาง ๆ ดงน

(1) การตงกระทถาม เพอก ากบดแลใหผวาราชการกรงเทพมหานครกระท าการใด ๆ ดวยเหตผล และอยในกรอบของกฎหมาย กฎ หรอ ระเบยบขอบงคบซงออกภายใตบงคบของกฎหมาย โดยใหสทธสมาชกสภากรงเทพมหานครตงกระทถามผวาราชการกรงเทพมหานครในเรองทเกยวกบงานในหนาทของกรงเทพมหานคร แตผวาราชการกรงเทพมหานครมสทธทจะไมตอบ เมอเหนวาเรองนน ๆ ยงไมควรเปดเผย เพราะเกยวกบประโยชนส าคญของกรงเทพมหานคร

(2) การเปดอภปรายทวไป เพอก ากบดแลใหผวาราชการกรงเทพมหานครแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในปญหาเกยวกบการบรหารราชการกรงเทพมหานคร การเปดอภปรายทวไปกระท าไดโดยสมาชก




สภากรงเทพมหานครจ านวนไมนอยกวา 2 ใน 5 ของจ านวนสมาชกทงหมดมสทธเขาชอเสนอญตตขอใหเปดอภปรายทวไป ซงเปนการเปดอภปรายโดยไมมการลงมตความไววางใจ

(3) การใหความเหนชอบ เปนกรณทกฎหมายก าหนดใหสภากรงเทพมหานครใหความเหนชอบในการตราขอบญญต เพอก ากบดแลการด าเนนการพาณชย การคลง การงบประมาณ การเงน การทรพยสน การจดหาผลประโยชนจากทรพยสน การจาง และการพสด โดยไมตองใชระเบยบกระทรวงมหาดไทยดงเชนทองถ นรปแบบอน

2) การก ากบดแลโดยองคกรภายนอกกรงเทพมหานคร เปนการก ากบดแลกรงเทพมหานครโดยองคกรสวนกลาง ไดแก รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย คณะรฐมนตร และองคกรสวนกลางอน ๆ เชน ส านกงานการตรวจเงนแผนดน เปนตน ซงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรง เทพมหานคร พ.ศ. 2528 ก าหนดใหใชมาตรการก ากบดแลกรงเทพมหานคร ดงน

(1) มาตรการทวไป

- เรองทกรงเทพมหานครตองขอความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยกอนกระท าการ หรอมผลใชบงคบ

(1) การรวมกบบคคลอนกอตงบรษทหรอถอหนในบรษท หรอเปลยนแปลงจ านวนหนทถออย

(2) การออกขอบญญตกรงเทพมหานครเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมใด ๆ จากผซงใช หรอไดรบประโยชนจากบรการสาธารณะทกรงเทพมหานครจดขน

(3) การมอบกจการในอ านาจหนาทใหเอกชนด าเนนการ โดยผรบมอบอ านาจมอ านาจเรยกเกบคาธรรมเนยม คาบรการ หรอคาตอบแทนทเกยวของ

(4) ออกระเบยบวาดวยการมอบใหเอกชนกระท ากจการ

(5) การออกขอบงคบเพอใหสวนราชการสวนกลางหรอสวนราชการสวนภมภาคมอบอ านาจหนาทของตนใหกรงเทพมหานครปฏบต

(6) การท าประกาศเพอใหสวนราชการสวนกลางหรอสวนราชการสวนภมภาคมอบอ านาจหนาทของตนใหกรงเทพมหานครปฏบต

- การอนมต เปนเรองทผวาราชการกรงเทพมหานคร ตองขออนมตจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ไดแก การตราขอก าหนดกรงเทพมหานครใชบงคบเชนเดยวกบขอบญญต ในกรณทไมมสภากรงเทพมหานคร หรอในกรณฉกเฉน ซงมความจ าเปนรบดวนในอนทจะรกษาความปลอดภยสาธารณะ หรอปองกนภยพบตสาธารณะ และจะเรยกประชมสภากรงเทพมหานครไมไดทนทวงท




- การยบยงการกระท า รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจยบยงการกระท าของผวาราชการกรงเทพมหานคร หากเหนวาเปนการกระท าทขดตอกฎหมายมตคณะรฐมนตร หรอเปนไปในทางทอาจท าใหเสยประโยชนของกรงเทพมหานคร

- การสงการ รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจสงการตามทเหนสมควรตอการกระท าทผวาราชการกรงเทพมหานครกระท าไปโดยขดตอกฎหมาย มตคณะรฐมนตร หรอเปนไปในทางทจะท าใหเสยประโยชนแกกรงเทพมหานคร

(2) มาตรการดานกฎหมาย กฎ ระเบยบ และประกาศ

- มาตรการดานกฤษฎกา เรองทกรงเทพมหานคร ตองเสนอใหคณะรฐมนตรตราพระราชกฤษฎกากอนกระท าการ ไดแก

(1) การใหขาราชการการเมอง[5] และคณะกรรมการทผวาราชการกรงเทพมหานครแตงตง ไดรบเงนเดอน เงนเพม เงนคาเบยประชมและเงนตอบแทนอน ๆ

(2) การใหประธานสภาเขตและสมาชกสภาเขตไดรบเงนประจ าต าแหนงเงนคาเบยประชม และเงนคาตอบแทนอน ๆ

(3) การมอบอ านาจหนาทใดซงเปนของสวนราชการสวนกลาง หรอราชการสวนภมภาคใหกรงเทพมหานครปฏบตในบางกรณ

(4) การตงและยบเลกสหการ

- มาตรการดานกฎกระทรวง ไดแก กรณทสวนราชการสวนกลาง หรอสวนราชการสวนภมภาคจะมอบอ านาจหนาทของตนใหกรงเทพมหานครปฏบต ตองออกเปนกฎกระทรวง

- มาตรการดานระเบยบ ไดแก กรณทกฎหมายก าหนดใหอ านาจรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยออกระเบยบก าหนดการใชจายเงนอดหนนทรฐบาลจดใหแกกรงเทพมหานคร

- มาตรการดานประกาศ

- มาตรการตรวจสอบการเงนและทรพยสน ส านกงานการตรวจเงนแผนดนมอ านาจตรวจสอบการรบเงน การจายเงน การบญชการเงนและทรพยสนอนของกรงเทพมหานคร ส าหรบการรบเงนและการจายเงนนน เมอสนปงบประมาณผวาราชการกรงเพทมหานครเปนผประกาศรายการรบจายเงนประจ าปงบประมาณทสนสดลงในราชกจจานเบกษา และเมอส านกงานการตรวจเงนแผนดนไดตรวจสอบแลวจะท ารายงานผลการตรวจสอบเสนอผวาราชการกรงเทพมหานคร เพอเสนอสภากรงเทพมหานครตอไป

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3#cite_note-4

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1




2. การก ากบดแลองคกรและบคคล

เพอแกไขความขดแยงระหวางผวาราชการกรงเทพมหานครกบสภากรงเทพมหานคร และก ากบดแลความประพฤตและคณสมบตของผวาราชการกรงเทพมหานคร และสมาชกสภากรงเทพมหานคร กระท าใน 2 ลกษณะ คอ

1) การก ากบดแลภายในองคกรกรงเทพมหานคร เปนกรณทสภากรงเทพมหานครวนจฉยใหสมาชกสภากรงเทพมหานครออกจากต าแหนง เพราะเหนวาไดกระท าการอนเปนการเสอมเสยแกเกยรตศกดของต าแหนงโดยมสมาชกสภากรงเทพมหานครไมนอยกวา 1 ใน 3 ของจ านวนสมาชกทงหมดเขาชอเสนอเปนญตต หรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยขอใหสภากรงเทพมหานครพจารณา และสภากรงเทพมหานครลงมตดวยคะแนนเสยง 2 ใน 3 ของจ านวนสมาชกทงหมดของสภา ใหสมาชกผนนออกจากต าแหนง ซงจะมผลตงแตวนทสภากรงเทพมหานครลงมต

2) การก ากบดแลโดยองคกรภายนอกกรงเทพมหานคร

เปนกรณทกฎหมายก าหนดใหองคกรสวนกลางมอ านาจใชมาตรการก ากบดแล ไดแก

(1) การยบสภากรงเทพมหานคร องคกรสวนกลางมอ านาจกระท าไดในกรณตาง ๆ ดงน

- การด าเนนงานของผวาราชการกรงเทพมหานครและสภากรงเทพมหานครขดแยงกน จนอาจกอใหเกดความเสยหายแกกรงเทพมหานคร รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจยบสภาตามทผวาราชกา รกรงเทพมหานครเสนอ

- การด าเนนงานของผวาราชการกรงเทพมหานครและสภากรงเทพมหานครขดแยงกน หรอเปนไปในทางทไมถกตองจนอาจกอใหเกดความเสยหายแกกรงเทพมหานคร หรอแกราชการ และไมอาจแกไขดวยวธการอน รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยโดยอนมตคณะรฐมนตรอ านาจยบสภา

- กรณทสภากรงเทพมหานครไมเหนดวยกบรางขอบญญตงบประมาณรายจายและผลการพจารณาของคณะกรรมการรวม ดวยคะแนนเสยงไมต ากวา 3 ใน 4 ของจ านวนสมาชกทงหมดของสภา ซงท าใหรางขอบญญตงบประมาณนนตกไป

(2) การใหสมาชกสภาออกจากต าแหนง รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจสงการสมาชกสภากรงเทพมหานคร ซงด าเนนการสอบสวนแลวพบวา

- ขาดคณสมบตของผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภากรงเทพมหานคร

- เปนผด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในหนวยงานของภาครฐหรอภาคเอกชนทมกฎหมายหาม

- ขาดการประชมสภากรงเทพมหานครตลอดสมยประชมทมก าหนดเวลาไมนอยกวา 30 วน โดยไมไดรบอนญาตจากประธานสภา




(3) การใหผวาราชการกรงเทพมหานครออกจากต าแหนง องคกรสวนกลางมอ านาจกระท าไดในกรณดงน

- กรณทผวาราชการกรงเทพมหานครแสดงใหเหนวาไดกระท าการอนเสอมเสยแกเกยรตศกดของต าแหนง หรอปฏบตการ หรอละเลยไมปฏบตการอนควรปฏบต ในลกษณะทเหนไดวาจะเปนเหตใหเสยหายอยางรายแรงแกกรงเทพมหานคร หรอแกราชการโดยสวนรวม หรอแกการรกษาความสงบเรยบรอย หรอสวสดภาพของราษฎร สภากรงเทพมหานครมอ านาจลงมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนสมาชกทงหมดของสภา ขอใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเสนอคณะรฐมนตร เพอพจารณาลงมตใหออกจากต าแหนง ซงรฐมนตรกจะสงใหผวาราชการกรงเทพมหานครออกจากต าแหนงตอไป

- กรณทผวาราชการกรงเทพมหานครเปนผขาดคณสมบตของผมสทธสมครรบเลอกตง หรอมลกษณะตองหามมใหสมครรบเลอกตงเปนผวาราชการกรงเทพมหานคร หรอเปนผด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในหนวยงานภาครฐหรอภาคเอกชนทมกฎหมายหาม รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอ านาจสงใหผ วาราชการกรงเทพมหานครพนจากต าแหนง

(4) การลงคะแนนเสยงถอดถอน โดยประชาชนผมสทธเลอกตงในเขตกรงเทพมหานคร ลงคะแนนเสยงใหพนจากต าแหนงตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยง เพอถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน และถาสมาชกภาพของสมาชกสภากรงเทพมหานครสนสดลงพรอมกนทงหมดเพราะเหตดงกลาว ใหถอวาเปนการยบสภากรงเทพมหานคร

*****************************




อางอง โกวทย พวงงาม. 2543. การปกครองทองถนไทย : หลกการและมตใหมในอนาคต. กรงเทพฯ : วญญ

ชน.

ชวทย ฉายะบตร. 2539. การปกครองทองถนไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สมาคมนสตเการฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย,

ธนยวฒน รตนสค. 2555. การบรหารราชการไทย, (เชยงใหม : ส านกวชารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, หนา 193

พชร สโรรส และอรทย กกผล. 2543. บรรณาธการ. การบรหารเมอง : กรงเทพมหานคร. มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2543.

สถาบนพระปกเกลา. 2547. สารานกรมการปกครองทองถน หมวดท 3 พฒนาการและรปแบบการปกครองทองถนไทย ล าดบท 5 เรอง กรงเทพมหานคร. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา.

สมคด เลศไพฑรย. 2543. การกระจายอ านาจตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมบรณ สขส าราญ.2545. “การปกครองสวนทองถนและการกระจายอ านาจ”,วารสารราชบณฑตยสถาน, ปท 27 ฉบบท 2 เมษายน – มถนายน 2545, หนา 343-344

วรช วรชนภาวรรณ. 2541. การบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถน เปรยบเทรยบ :องกฤษ สหรฐอเมรกา ฝรงเศส ญปนและไทย. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ส านกปลดกรงเทพมหานคร. กรงเทพมหานคร ปท 27, 2542.

ส านกนโยบายและแผนกรงเทพมหานคร. จากเทศบาลสกรงเทพมหานคร. กรงเทพมหานคร, 2542.

****************************




สอการเรยนการสอน 1. สอการเรยนการสอน เอกสารประกอบค าบรรยาย Power point 2. รายชอหนงสอคนควาเพมเตม

มานตย จมปา.2548 ค าอธบายกฎหมายปกครองวาดวยการจดระเบยบราชการบรหาร, (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

อ านวย ปนพลา. 2554. การบรหารราชการไทย, (กรงเทพมหานคร : คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, มหาวทยาลยราชบฎ, หมบานจอมบง

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2534



พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542

พระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. 2545

กรงเทพมหานคร www.bma.go.th

http://www.bma.go.th/

Documents

บทที่ 6 กรุงเทพมหานคร...เอกสารประกอบการเร ยนการสอน PPA1103 การปกครองท องถ