1

สาระส าคญ / ตวชวด

สาระส าคญ/ความคดรวบยอด

จด หมายถง รอยหรอแตมทมลกษณะกลม ๆ เปนสงทปรากฏบนพนระนาบทมขนาดเลกทสด ไมมความกวาง ความยาว ความสง ความหนา หรอความลก จดเปนทศนธาตทเลกทสดและมมตเปนศนย จดสามารถแสดงต าแหนงไดเมอมบรเวณวางรองรบ จดถอเปนทศนธาตหรอพนฐานเบองตนทสดในการสรางงานทศนศลป ซงเกดจากการจม กด กระแทก ดวยวสดอปกรณ ตาง ๆ เชน ดนสอ ปากกา พกน และวสดปลายแหลมทกชนด

มาตรฐานการเรยนร

- มาตรฐาน ศ1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจ าวน

ตวชวด บรรยายความแตกตางและความคลายคลงกนของงานทศนศลป และสงแวดลอมโดยใชความร เรอง ทศนธาต ( ศ.1.1 ม.1.1 )

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถจ าแนกลกษณะ จด ในงานทศนศลปได 2. นกเรยนสามารถอธบายความส าคญของ จด ในงานทศนศลปได 3. นกเรยนสามารถใช จด ในงานทศนศลปได 4. นกเรยนสามารถจดบนทกและวาดภาพ จด ทน ามาใชในงานทศนศลปได 5. จ าแนกความแตกตางของการออกแบบแตละประเภท และสามารถออกแบบเพอสอ

ความหมายในรปแบบตาง ๆ ได

2

สาระส าคญ / ตวชวด

ในการใชเอกสารประกอบการเรยนรายวชาศลปะ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป (ศ21101) ค าชแจงส าหรบคร

1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมนใชในการเสรมบทเรยนหรอเพอการซอมเสรม ตามสภาพของนกเรยน

2. แนะน าวธใชเอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมนใหนกเรยนเขาใจกอนน าเขาสบทเรยน

3. แจงจดประสงคการเรยนรกอนสอนเนอหาตามบทเรยน 4. คอยใหค าปรกษาแกนกเรยนเมอมปญหา

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

เอกสารประกอบการเรยนการสอนเลมนสรางขนเพอใหนกเรยนไดศกษาและไดรบประโยชน จากบทเรยนตามจดประสงคทตงไวดวยการปฏบตตามค าแนะน าตอไปน

- นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนแลวบนทกคะแนนไว - นกเรยนศกษาบทเรยนตามล าดบขนตอนทครสอน เมอเขาใจแลวใหท าแบบฝก

ทกษะหรอกจกรรมประจ าหนวย หามขดเขยนขอความใด ๆ ลงในบทเรยน - เมอศกษาบทเรยนจบแลวใหท าแบบทดสอบหลงเรยนและตรวจค าตอบจากเฉลย

แลวน าผลคะแนนทไดไปเปรยบเทยบคะแนนกอนเรยน - สงคนบทเรยนนตามก าหนดเวลาและตองรกษาใหอยในสภาพด และไมสญหาย

3

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทเหนวาถกทสดเพยงขอเดยว

1. จากภาพเปนการใชทศนธาตอะไรในการสรางสรรคผลงาน

ก. จด ข. เสน ค. ส ง. แสงเงา

2. จดมลกษณะเปนอยางไร ก. เหลยม ๆ ข. เสน ๆ ค. แหลม ๆ ง. กลม ๆ

3. จดเกดจากขอใด ก. การจม ข. การเขยน ค. การลาก ง. การระบาย

4. การภาพวาดทเกดจากจดมวธการอยางไร ก. กด ข. จม ค. แตม ง. ถกทกขอ

5. จดทเกดจากฝมอมนษยเกดขนไดอยางไร ก. การกด ข. การลาก ค. การเขยน ง. การระบาย

6. สตวในขอใดมลกษณะประกอบทศนธาตเกยวกบจดทสด ก. นกฮก,ลง ข. สงโต,หม ค. เสอดาว,ผเสอ ง. นกแกว,แมลงเตาทอง

แบบทดสอบกอนเรยนเรอง จดสรางสรรค

4

7. ลายจดบนตวสนขคอจดในลกษณะใด

ก. จดทเกดจากธรรมชาต ข. จดทเกดจากฝมอมนษย ค. จดทเกดจากการทดลอง ง. ถกทกขอ

8. ลายจดบนดอกไมและใบไมคอจดในลกษณะใด ก. จดทเกดจากสารเคม ข. จดทเกดจากแสงแดด ค. จดทเกดจากธรรมชาต ง. จดทเกดจากฝมอมนษย

9. ภาพวาดทเกดจากจดมวธการอยางไร ก. เพอใหเกดมต ข. เพอใหเกดความรสก

ค. เพอใหเกดความสนก ง. ไมมขอใดถก

10. จดจดเปนองคประกอบด าลบใดของงานศลปะ ก. อนดบแรกของงานศลปะ ข. อนดบสองของงานศลปะ ค. อนดบสดทายของงานศลปะ ง. ไมมขอใดถกตอง

5

ใบความรท 1 พนฐานของจด

จด หมายถง รอยหรอแตมทมลกษณะกลม ๆ เปนสงทปรากฏบนพนระนาบทมขนาดเลกทสด ไมมความกวาง ความยาว ความสง ความหนา หรอความลก จดเปนทศนธาตท เลกทสดและมมตเปนศนย จดสามารถแสดงต าแหนงไดเมอมบรเวณวางรองรบ จดถอเปนทศนธาตหรอพนฐานเบองตนทสดในการสรางงานทศนศลป ซงเกดจากการจม กด กระแทก ดวยวสดอปกรณตาง ๆ เชน ดนสอ ปากกา พกน และวสดปลายแหลมทกชนด

ภาพประกอบท 1 งานทเกดจากพกนจดสในลกษณะวงกลม ภาพจาก http://www.cpss.ac.th/learnonline/art_say/unit_1.html

จด เปนตนก าเนดของเสน รปราง รปทรง แสงเงา พนผว ฯลฯ เชน น าจดมาวางเรยงตอกน

จะเกดเปนเสน และการน าจดมาวางใหเหมาะสม กจะเกดเปนรปราง รปทรง และลกษณะผวได จดนนเปนทศนธาตทสามารถสมผสและใหความรสกไดนอยดวยจดเปนอนภาคทม ความกวาง ความยาว และความหนา นอยทสด เมอเทยบกบ บรรดาสวนประกอบมลฐาน หรอทศนธาตอน ซงในทางดานศาสตรอน ๆ อาจจะตคาของจดในทางต าสด โดยใหค านยาม ของจดวา “เปนสงท ไมมความกวาง ความยาว ความ หนา”แตในทางทศนศลป จด มคา มากมายกวานน ดวยในทางศลปะนนเกยวของกบความรสกมากกวาการตความ เพราะ จด ๆ หนงทปรากฏในภาพอาจจะคอย ๆ แปรเปลยน เปนสงตาง ๆ ในจนตนาการกได

6

ใบความรท 2 ทมาของจดสรางสรรค

จดทเกดจากธรรมชาต จดทเกดจากธรรมชาต คอ จดกระจดกระจายอยตามธรรมชาตมากมายในสงตางๆ ท

ธรรมชาตสรางขน เชน จดปรากฏทสวนตางๆ ของพชและสตวบางชนด จดทมองเหนตามกลมดาวบนทองฟา จดบนวตถธาตบางชนด เชน ดน หน แร เปนตน

ภาพประกอบท 2 จดทธรรมชาตสรางขน

จดทเกดจากฝมอมนษย จดทเกดจากฝมอมนษย คอ มนษยใชสงแหลมคมแตม กด จม เปนรอยกลมๆ ลงบนผว

พนทวาง ท าใหเกดเปนรอยแตมเปนจดเดยวหรอหลายจดไมมความหมายหรอเปนลวดลายทจงใจใหเปน เชน จดทปรากฏบนกระดาษจดเดยว จดตอเนองลกษณะไขปลา จดทรวมเปนกลมอยางอสระ จดทรวมตวเคลอนไหวกระจายเปนระยะเทาๆ กนอยางมระเบยบ เปนตน

ภาพประกอบท 3 จดทเกดจากฝมอมนษย

7

แบบฝกทกษะท 1 เรอง พนฐานของจด

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน ( 5 คะแนน )

1. จด หมายถง ………………………………………………………………………… ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................................

2. จด เกดจาก ……………………………………......................................................... ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................................

3. จด ม …………….. ลกษณะ ไดแก ………………………………………………… ……………………………………............................................................................

4. จดทเกดจากธรรมชาต คอ ………………………………………………………….. ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................................................

5. จดทเกดจากฝมอมนษย คอ ………………………………………………………… ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................................ ……………………………………............................................................ ................

ภาพจาก https://sites.google.com/site/thsanathat/home/cud

คะแนน

8

แบบฝกทกษะท 2 เรอง ลกษณะของจด

ค าชแจง ใหนกเรยนใชความคดสรางสรรคสรางภาพจากการจดใหสวยงามตามจนตนาการของนกเรยน ( 10 คะแนน )

อปกรณ 1. กระดาษ 100 ปอนด ขนาด A4 2. ดนสอ ยางลบ 3. ปากกาสเมจก

เกณฑการใหคะแนน 1. ความคดสรางสรรค 2. ความปราณตสวยงาม 3. องคประกอบศลป 4. ความนาสนใจของผลงาน 5. ผลส าเรจของงาน ภาพตวอยาง

ภาพจาก https://artkidgraphic.blogspot.com/2012/07/blog-post_18.html

9

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทเหนวาถกทสดเพยงขอเดยว

1. จากภาพเปนการใชทศนธาตอะไรในการสรางสรรคผลงาน

ก. จด ข. เสน ค. ส ง. แสงเงา

2. จดมลกษณะเปนอยางไร ก. เหลยม ๆ ข. เสน ๆ ค. แหลม ๆ ง. กลม ๆ

3. จดเกดจากขอใด ก. การจม ข. การเขยน ค. การลาก ง. การระบาย

4. การภาพวาดทเกดจากจดมวธการอยางไร ก. กด ข. จม ค. แตม ง. ถกทกขอ

5. จดทเกดจากฝมอมนษยเกดขนไดอยางไร ก. การกด ข. การลาก ค. การเขยน ง. การระบาย

6. สตวในขอใดมลกษณะประกอบทศนธาตเกยวกบจดทสด ก. นกฮก,ลง ข. สงโต,หม ค. เสอดาว,ผเสอ ง. นกแกว,แมลงเตาทอง

แบบทดสอบหลงเรยนเรอง จดสรางสรรค

10

7. ลายจดบนตวสนขคอจดในลกษณะใด

ก. จดทเกดจากธรรมชาต ข. จดทเกดจากฝมอมนษย ค. จดทเกดจากการทดลอง ง. ถกทกขอ

8. ลายจดบนดอกไมและใบไมคอจดในลกษณะใด ก. จดทเกดจากสารเคม ข. จดทเกดจากแสงแดด ค. จดทเกดจากธรรมชาต ง. จดทเกดจากฝมอมนษย

9. ภาพวาดทเกดจากจดมวธการอยางไร ก. เพอใหเกดมต ข. เพอใหเกดความรสก

ค. เพอใหเกดความสนก ง. ไมมขอใดถก

10. จดจดเปนองคประกอบด าลบใดของงานศลปะ ก. อนดบแรกของงานศลปะ ข. อนดบสองของงานศลปะ ค. อนดบสดทายของงานศลปะ ง. ไมมขอใดถกตอง

11

บรรณานกรม

12

บรรณานกรม

กรมวชาการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2551. ---------------. หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2544. ---------------. ความรเกยวกบสอมลตมเดยเพอการศกษา. กรงเทพ : โรงพมพครสภา , 2544. ---------------. คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ. กรงเทพฯ : โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2544. ---------------. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 . กรงเทพฯ : โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2545. กตมา อมรทต. ความหมายของศลปะ. กรงเทพ ฯ :โรงพมพครสภาลาดพราว,2530. เกษม กอนทอง. การระบายสน าตามอธยาศย . กรงเทพฯ : ศลปาบรรณาคาร,2547. โกศล พณกล. เทคนคการระบายสน า . กรงเทพฯ : ศลปาบรรณาคาร,2549. คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน. คมอการด าเนนการอบรมพฒนาการเรยน การสอน กลมสรางเสรมประสบการณชวตทเนนผเรยนเปนศนยกลาง .กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2540. . การพฒนาหลกสตรตามความตองการของทองถน .กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว, 2541. จนตนา ใบกาซย. แนวทางการจดท าหนงสอส าหรบเดก. กรงเทพฯ : ชมรมเดก, 2534. ฉววรรณ คหาภนนท. การท าหนงสอส าหรบเดก. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ศลปบรรณาการ, 2539. ฉตรชยอรรถปกษ. องคประกอบศลปะ.กรงเทพฯ : วทยพฒน, 2548. ชะลด นมเสมอ. องคประกอบของศลปะ. กรงเทพ ฯ : ไทยวฒนาพานช, 2535. ชยวฒนการรนศร. ศลปะเบองตน. กรงเทพฯ : ปาเจรา, 2546. ชยวฒน วรรณพงษ. “การปฏรปการศกษาโดยผเรยนเปนศนยกลางมงสรางกจกรรมฝกการคด,” 1 (4) : 8 - 10 ; พฤศจกายน, 2541.

13

นรมล ตรณสาร สวสดบตร. เอกสารประกอบการสอนวาดเสน . ภเกต, 2549. ณรงค ทองปาน. การสรางหนงสอส าหรบเดก. กรงเทพฯ : หนวยศกษานเทศก กรมฝกหดคร, 2526. ทวศกด จรงกจ และคณะ. คมอคร แผนการจดการเรยนร ดนตร-นาฏศลป ม. 2. กรงเทพฯ :

วฒนาพาณช, 2542. ทศนา แขมมณ. การจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง.กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2542. เทยนชย ตงพรประเสรฐ. องคประกอบศลปะ 1.กรงเทพฯ : บรษทเฟองฟาพรนตงจ ากด, 2542. ประหยด ทองมาก. กจกรรมแนะแนวสมบรณแบบ.กรงเทพฯ : วฒนาพานช, 2539. มย ตะตยะ. สนทรยภาพทางทศนศลป. กรงเทพฯ : วาดศลป, 2547. รงสรรค ตนทพไทย. กจกรรมทศนศลปมธยมศกษา. รอยเอด : อดส าเนา, 2549. วชาการ, กรม. หลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ครสภาลาดพราว,2542. วทรย โสแกว. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานทศนศลป ม.1. กรงเทพฯ : ส านกพมพ

วฒนาพานช, 2547. วรยะ สรสงห. การเขยนเรองส าหรบเดก. กรงเทพฯ : สรวยาสาสน,2524. วรณ ตงเจรญ. คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนร ศลปะ. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพวชาการ,

2546. วฒนาพร ระงบทกข. แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ : คอมพวเตอร กราฟฟค, 2542. วลลภ กนทรพย. ขอคดเบองตนในการสอนและการสอนทเนนกระบวนการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2534. ศภชย สงหยะบศย. ทศนศลปปรทศน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2537. สมศกด ภวภาดาวรรธน. เทคนคการสงเสรมความคดสรางสรรค . พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2537. สชาต เถาทอง. การเขยนภาพสน า. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร, 2549. _______. ศลปะกบมนษย. กรงเทพฯ :ส านกพมพโอเดยนสโตร,2532.

14

สพล วงสนธ. สารพฒนาหลกสตร“การจดท าแผนการสอนอยางมประสทธภาพ”. 12 (114) : 5 - 8 ; เมษายน - พฤษภาคม, 2536. สวฒน มทธเมธา. การเรยนการสอนปจจบน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2523. ส าล รกสทธ และคณะ. เทคนควธการพฒนาหลกสตรแบบบรณาการ . กรงเทพฯ : พฒนาศกษา, 2544. สมพนธ เพชรสม และคณะ. ศลปะ ป.6. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, 2544. อาร สทธพนธ. การระบายสน า. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร,2549. http://animals.howstuffworks.com/mammals/cheetah-speed.htm http://asnailpace.com/blog/wp-content/uploads/2008/09/crowded_crayon_colors3.jpg http://cheeranan.exteen.com/20071216/entry http://cyber.thailife.com/assets/news/00728272- 138789838403_4499.jpg?PHPSESSID=56ef60b4af3908c63c06501b2ccd6eb0 http://elearning.stkc.go.th/lms/html/earth_science/LOcanada8/801/3_th.htm https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images? https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRvdDE3mt- SJ8vNYNIwzS_ULURZGFYyZuWfj3VESlJYlx1iEU35 http://freedesignfree.wordpress.com/tag http://i95.photobucket.com/albums/l136/lingjaidee/rev_2.jpg http://play.kapook.com/photo/showfull-57099-1 http://region2.prd.go.th/images/article/news17979/n20110823093035_184625.jpg http://satitmo.kku.ac.th/html/ART/three/P3/sculpture3-1.htm https://sites.google.com/site/siamsillapinthai2554/home/thwaly-dachni

https://sites.google.com/site/wararat2233/pratimakrrm-sculpture http://static.panoramio.com/photos/large/19915421.jpg http://thaigranite.wordpress.com/ http://wasita.wikidot.com/false http://www. anubankorat.com http://www.bangkokbiznews.com/home/media/2010/06/03/images/news_img_119215_4.jpg http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=grizzlybear&group=48&page=14

15

ภาคผนวก

16

เฉลย แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง จดสรางสรรค

1. ก 2. ง 3. ก 4. ง 5. ก 6. ค 7. ก 8. ค 9. ข 10. ก

17

เฉลย แบบฝกทกษะท 1 เรอง พนฐานของจด

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน ( 5 คะแนน )

1. จด หมายถง รอยหรอแตมทมลกษณะกลม ๆ เปนสงทปรากฏบนพนระนาบทมขนาดเลกทสด ไมมความกวาง ความยาว ความสง ความหนา หรอความลก …………………

2. จด เกดจาก การจม กด กระแทก ดวยวสดอปกรณตาง ๆ เชน ดนสอ ปากกา พกน และวสดปลายแหลมทกชนด ………………………………………………………………

3. จด ม .........2......... ลกษณะ ไดแก 1. จดทเกดจากธรรมชาต …………………………. 2. จดทเกดจากฝมอมนษย ………………………..

4. จดทเกดจากธรรมชาต คอ จดทเกดจากธรรมชาต คอ จดกระจดกระจายอยตามธรรมชาตมากมายในสงตางๆ ทธรรมชาตสรางขน เชน จดปรากฏทสวนตางๆ ของพชและสตวบางชนด จดทมองเหนตามกลมดาวบนทองฟา จดบนวตถธาตบางชนด เชน ดน หน แร ……………………………………………………………………………………..

5. จดทเกดจากฝมอมนษย คอ มนษยใชสงแหลมคมแตม กด จม เปนรอยกลมๆ ลงบนผวพนทวาง ท าใหเกดเปนรอยแตมเปนจดเดยวหรอหลายจดไมมความหมายหรอเปนลวดลายทจงใจใหเปน …………………………………………………………………

ภาพจาก https://sites.google.com/site/thsanathat/home/cud

คะแนน

18

เฉลย แบบฝกทกษะท 2 เรอง ลกษณะของจด

ค าชแจง ใหนกเรยนใชความคดสรางสรรคสรางภาพจากการจดใหสวยงามตามจนตนาการของนกเรยน ( 10 คะแนน )

อปกรณ 1. กระดาษ 100 ปอนด ขนาด A4 2. ดนสอ ยางลบ 3. ปากกาสเมจก

เกณฑการใหคะแนน 1. ความคดสรางสรรค 2. ความปราณตสวยงาม 3. องคประกอบศลป 4. ความนาสนใจของผลงาน 5. ผลส าเรจของงาน ภาพตวอยาง

ภาพจาก https://artkidgraphic.blogspot.com/2012/07/blog-post_18.html

19

เฉลย แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง จดสรางสรรค

1. ก 2. ง 3. ก 4. ง 5. ก 6. ค 7. ก 8. ค 9. ข 10. ก