บทที่3 · 2020. 4. 3. · บทที่3 การบ ... แบ่งออกเป็น 3ลักษณะ ดังนี้ 1.การซ่อมแซมเล็กน้อย

บทท 3การบ ารงรกษาอปกรณทางการ

แพทยและการพยาบาล

อาจารยเพชรตน เตชาทววรรณวทยาลยพยาบาลและสขภาพ

มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1107 อ.เพชรตน เตชาทววรรณ 1

วตถประสงค1.บอกวธการการบ ารงรกษาอปกรณทางการแพทยและการพยาบาลได

2. บอกวธการมสวนรวมของหนวยงานตางๆในการจดเตรยมอปกรณทางการแพทยได

3. บอกวธการควบคมตรวจสอบอปกรณทางการแพทยและการพยาบาลใหไดมาตรฐานพรอมใชงานได


ความหมายการบ ารงรกษา (Maintenance)

การพยายามรกษาสภาพของเครองมอ เครองใชตางๆ ใหมสภาพทพรอมจะใชงานอยตลอดเวลา การบ ารงรกษานนครอบคลมไปถงการซอมแซม (Repair) เครองดวย


ความเปนมายคแรก กอนปพ.ศ. 2493 การบ ารงรกษา

เปนยคทนยมท าการซอมแซมหลงจากเครองมอ เครองใชเกดเหตขดของแลว (Break down Maintenance) ไมมการปองกนการช ารดเสยหายของเครองไวกอนเลย เมอเกดขดของไมสามารถใชงานไดแลวจงท าการซอมแซม


ความเปนมา


ความเปนมายคทสอง ระหวางปพ.ศ. 2493 ถงปพ.ศ. 2503

เปนยคทเรมน าแนวคดเกยวกบระบบการบ ารงเชงปองกน (Preventive Maintenance) มาใช




ความเปนมายคทสาม ระหวางปพ.ศ. 2503 ถงปพ.ศ. 2513 เปนยคทน าเอาแนวคดเกยวกบการบ ารงรกษาทวผล (Productive Maintenance) ซงแนวคดนจะใหความส าคญของการออกแบบเครองมอเครองใชใหมความนาเชอถอ (Reliability) มากยงขน โดยค านงถงความยากงายของการบ ารงรกษา และเอาหลกการดานเศรษฐศาสตรมาใชรวมดวย






ความเปนมายคทส หลงปพ.ศ. 2513 เปนตนมาจนถงปจจบน ไดรวมเอาแนวคดทกยคทกสมยเขามาประกอบกน โดยพยายามใหทกฝายไดมสวนรวมในงานการบ ารงรกษา (Total Productive Maintenance) เปนลกษณะของการบ ารงรกษาเชงปองกน จะไมเนนเฉพาะฝายบ ารงรกษาเทานน แตจะเนนใหทกคนมสวนรวม เพอเพมประสทธภาพของเครองมอเครองใชใหมากขน


จดมงหมายของการบ ารงรกษา




จดหมายของการบ ารงรกษาจดมงหมายสรปได 6 ประการ ดงน 1. เพอใหเครองมอเครองใชท างานอยางมประสทธผล (Effectiveness) 2. เพอใหเครองมอเครองใชมสมรรถนะการท างานสง (Performance)


จดหมายของการบ ารงรกษา3. เพอใหเครองมอเครองใชมความเทยงตรงนาเชอถอ (Reliability) 4. เพอความปลอดภย (Safety) ซงเปนจดมงหมายทส าคญ


จดหมายของการบ ารงรกษา5. เพอลดมลภาวะของสงแวดลอม 6. เพอประหยดพลงงาน เพราะเครองมอเครองใชสวนมากจะท างานไดตองอาศยพลงงาน


ประเภทของการบ ารงรกษาการบ ารงรกษาไดเปน 2 ประเภท คอ1. การบ ารงรกษาตามแผน (Planned Maintenance)2. การบ ารงรกษานอกแผน (Unplanned Maintenance)


ชนดของการบ ารงรกษา1. การบ ารงรกษาเชงปองกน(Preventive Maintenance) 2. การบ ารงรกษาหลงเกดเหตขดของ(Break Down Maintenance)


ชนดของการบ ารงรกษา3. การบ ารงรกษาเชงแกไขปรบปรง (Corrective Maintenance)4. การปองกนเพอการบ ารงรกษา (Maintenance Prevention)


ชนดของการบ ารงรกษา5. การบ ารงรกษาทวผล (Productive Maintenance) 6. การบ ารงรกษาทวผลรวม (Total Productive Maintenance)


วธการบ ารงรกษา

1. การตรวจตราหรอตรวจพนจ วธการนเพอทจะทราบวามความผดปกตใดๆ ทสามาถมองเหนไดดวยตา ซงตองอาศยการตรวจตราใหทวถงโดยละเอยด ทงภายนอกและภายในเครอง การฟงเสยงการท างานของเครองวาผดไปจากเดมหรอไม การไดกลนทผดปกตของเครอง



2. การท าความสะอาด จะเปนการท าความสะอาดหลงจากทมการตรวจตราแลว การท าความสะอาดเครองอาจใชวธการเปาหรอดดฝ นทจบอยภายในเครอง รวมไปถงการท าความสะอาดหนาสมผสตางๆ ของสวตชตางๆ ทท าหนาทเปนสะพานเชอมทางไฟฟา



3. การทดสอบหนาท การทดสอบหนาทแบงไดเปน 3 อยาง3.1 การทดสอบการท างานของเครอง3.2 การสอบเทยบคา3.3 การตรวจสอบสมรรถภาพของเครอง



4. การตรวจสอบความปลอดภยทางไฟฟา สวนใหญเครองมอแพทยตางๆทเปนเครองไฟฟาและอเลกทรอนกสตองมการตรวจสอบความปลอดภยทางไฟฟา และการตรวจวดกระแสไฟฟารวไหล


ตวอยางการบ ารงรกษา


เครอง ANESTHESIA MACHINE

1. โครงสราง/ฝาครอบของเครอง: ตรวจสอบความสะอาดและสภาวะทวๆไปภายนอกเครอง โดยสงเกตวาโครงหมหอไมมการเปลยนแปลง ทส าคญคอสวนประกอบตางๆยงคงสภาพเดมและแนนหนาไมมคราบของเหลวรวหรอมการกระแทกอยางรนแรง



2. สภาพ Carbon Dioxide Absorber: ตรวจสอบกระบอกบรรจโซดาราม /โอรง /ซลยางตาง ๆ /ลกษณะสโซดาราม

3. ปายแสดงรายละเอยดของเครอง: ตรวจสอบปายตางๆทอยในเครองวาชดเจนดหรอไม



4. ความมนคง/แขงแรงของทตดตง: ใหตรวจสอบสภาพของการตดตง ตรวจสกร นอต สลกตงแนนพอด

5. ลอ/ลอคลอ: ตรวจดวาเคลอนทไดสะดวก หรอลอคใหอยกบทไดด ตรวจลกลออยาใหมเศษดาย ผา เทป หรออนๆ



6. สภาพของสาย AC และปลก/ทเกบสาย: ตรวจดวาปลกอยในสภาพดไมแตกราว/หลด บางครงตองเขยาแลวฟงเสยง การหลด/หลวม เตาเสยบไฟฟาตองตรวจสภาพทกจด แลวลองเสยบปลกดวาการสมผสมนคงด สาย AC จะตองอยในสภาพด ทเกบสายจะตองไมหก หรอช ารด



7. สภาพของสายไฟทเชอมตอจดตางๆ: ตรวจดวาไมมการเสยหาย ขาด แตก รอยไหม

8. ความยดหยนของสายไฟและสายสญญาณ9. สะพานไฟ/ฟวส: หากเครองมสวทซเปด-ปดเครอง .................................รายละเอยดอนๆ





แผนการบ ารงรกษา 4 ประเภท

1.การบ ารงรกษาเปนประจ า (Routine Maintenance)

2.การบ ารงรกษาตามแผนก าหนด (Period Scheduled Repaid )

3.การซอมแซมฉกเฉน (Emergency Repair)

4. การซอมแซมเพอดดแปลง (Recovery Overhaul)


การบ ารงรกษาเปนประจ า (ROUTINE MAINTENANCE)

หมายถง การท าการบ ารงรกษาหรอตรวจสอบเครองประจ าวน ประจ าสปดาห ประจ าเดอน หรอประจ าป เปนลกษณะงานทท าไดงายไมยงยากหรอสลบชบซอนมากเกนไป


หนวยงานดานการพยาบาล

- การสงเกต เชดถ ท าความสะอาดเครอง- การตรวจสอบหาสงผดปกต- ทดสอบการท างานของอปกรณ


เครองวดความดนโลหต


INFUSION PUMP


SYRING PUMP


OXYGEN METER


Daily Check List


Daily Check List


การบ ารงรกษาตามแผนก าหนด (Period Scheduled Repaid )


แบงออกเปน 3 ลกษณะ ดงน

1.การซอมแซมเลกนอย (Minor Repair)

2.การซอมแซมขนาดปานกลาง (Medium Repair)

3.การซอมแซมใหญ (Major Overhaul)

การซอมแซมเลกนอย (Minor Repair)


มลกษณะงาน ดงน

- ชอมแชมใหเครองสามารถท างานไดตามปกต

- เปนการซอมแซมงาย ๆ

- ท าการซอมแซมโดยไมตองเคลอนยายเครอง

- ท าการซอมแซมขณะทเครองไมไดใชงาน ( Idle time)

- ท าการซอมแซมเพอเตรยมทเรมงานใหม

การซอมแซมขนาดปานกลาง (Medium Repair)


มลกษณะงาน ดงน

- ตองหยดเครองท าการซอมแซม

- ตองถอดอปกรณบางอยางออกมาจากตวเครอง เพอท าการซอมแซม

- ท าการปรบแตงกลไกอปกรณบางตวใหเขาท

- ตรวจสอบชนสวนปรบต าแหนงใหถกตอง

- ตรวจซอมชนสวนทมการก าหนดอายการใชงาน ซงโดยปกตจะตองถอดเปลยน

- เวลาหยดท าการซอม (Down time) ตองไมเกนระยะเวลาทก าหนดไวในตารางการซอมแซม เพอใหสามารถใชเครองไดทนทหลงซอม

การซอมแซมใหญ (Major Overhaul)


เปนงานขนาดใหญซงไดวางแผนไวลวงหนา - ถอดชนสวนของเครองออกมาเกอบทกชนสวน- ตรวจสอบสภาพของชนสวน- ท าการประกอบชนสวนเขาท- ท าการทดสอบเครองมอ

การซอมแซมฉกเฉน (Emergency Repair)


เปนงานซอมแซมเครองเนองจากเกดการช ารด ขดของ โดยไมมการคาดการณลวงหนามากอน มลกษณะงาน ดงน

- ชอมแชมเครองเมอเกดการช ารดเสยหาย (Break down Maintenance)

- ท าการแกไขเมอเกดการขดของ (Corrective Maintenance)

- ท าการยกเครองใหมหมด (Overhaul) เนองจากการซอมแซมไมดพอ ท าใหเกดความเสยหายกอนก าหนดเวลาอนสมควร (ซงอาจจะเปนการซอมแซมเลกนอย ขนาดปานกลางหรอการซอมแซมใหญกได)

การซอมแซมเพอดดแปลง (Recovery Overhaul)


เปนงานซอมแซมเครองเกามากหรอเครองทตองท าการซอมแซมหลาย ๆ ครงแตไมสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพ ตองท าการปรบปรงและดดแปลง (Modified) ใหเหมาะสมกบการใชงานสาเหตการช ารดของเครองมอเครองใช และการแกไข

การสอบเทยบ และบ ารงรกษาเครองมอและอปกรณทางการแพทย


มาตรฐานของการบรหารจดการเครองมอและอปกรณการแพทยอยางเปนระบบ นอกจากชวยใหการรกษาพยาบาลมประสทธภาพมากขน ยงเปนการชวยยดอายการใชงานของเครองมอแพทย ลดคาใชจายในการซอมบ ารง หรอการซอทดแทน

การสอบเทยบ และบ ารงรกษาเครองมอและอปกรณทางการแพทย


มาตรฐานของเครองมอทไดรบการสอบเทยบตามมาตรฐานคณภาพ ชวยใหแพทยท าการรกษาผปวยไดอยางมประสทธภาพ และมนใจในความปลอดภยของเครองมอแพทยทใช ทงผปวย และบคลากรผใชงาน

การสอบเทยบ


การบรการบ ารงรกษา (Preventive Maintenance, PM) และสอบเทยบมาตรฐาน (Calibration, CAL) เครองมอการแพทย(Medical Equipment) เครองวเคราะหและเครองมอวทยาศาสตรส าหรบหองปฏบตการทางการแพทย (Laboratory & Scientific Equipment) สามารถใหทมวศวกรทางการแพทยทมประสบการณ ดวยเครองมอและอปกรณททนสมยมาดแลแทน











การตรวจสอบคณภาพอากาศภายในอาคาร

การตรวจสอบคณภาพ อากาศภายในหองเพอความมนใจในความสะอาดและความปลอดภย ลดความเสยงการตดเชอของผมารบบรการ


การตรวจสอบคณภาพอากาศภายในอาคาร

การตรวจสอบ จะชวยในการทดสอบรอยรวของแผนกรองอากาศประสทธภาพสงภายในหองสะอาด( Hepa-filter )ของโรงพยาบาลไดอยางมประสทธภาพ


การตรวจสอบคณภาพอากาศ








Negative pressure room






สาเหตการช ารดของเครองมอเครองใช

1. เครองมอเครองใชดอยคณภาพ เนองจากการออกแบบผดพลาด หรอ ชนสวน/อปกรณไมมคณภาพ หรอ การควบคมคณภาพในการผลตเครองไมดพอ

2. การใชงานผดพลาด เนองจากผควบคม/ผใชมความรไมเพยงพอ หรอ ใชอปกรณตาง ๆ ไมถกตองตามขอก าหนดของเครองนน ๆ หรอ ใชงานเกนความสามารถของเครอง


สาเหตการช ารดของเครองมอเครองใช

3. ขาดการบ ารงรกษา หรอ การบ ารงรกษาไมถกตอง4. การเสอมสภาพตามอายการใชงาน เนองจากเครองมอเครองใชทไดรบการออกแบบมาเปนอยางด


การแกไขอปกรณช ารดชวงเวลา สาเหต การแกไข

ก. การช ารดชวงแรก •เนองมาจากความผดพลาดจากการออกแบบ•ชนสวน/อปกรณดอยคณภาพ และ/ หรอ •การควบคมคณภาพในการผลต (สราง)ไมดพอ

• โดยการทบทวนตรวจสอบการออกแบบ•โดยการเดนเครองทดสอบ •โดยการปองกนการบ ารงรกษา(Maintenance Prevention)

ข. การช ารดชวงสอง • สวนมากเนองมาจากการใชงานไม ถกตอง หรอไมถกวธ

• โดยการระมดระวงในการใชงาน / ใชงานใหถกตอง • มการแนะน า / ฝกอบรม ใหแก ผใช

ค. การช ารดจากการสกหรอ • เนองมาจากเสอมสภาพตามอายการ ใชงาน และ/หรอ • ขาดการบ ารงรกษา

โดยการบ ารงรกษาเชงปองกน• โดยการบ ารง รกษาเชงแกไขปรบปรง• โดยการบ ารง รกษาหลงเกดเหตขดของ


ความคมคาการใชงานของเครองมอ (Utilization)

มจดประสงค : เพอเปนประโยชนในเครองมอใหมอายทนทาน คมทน เกดประโยชนสงสด

โดยการก าหนดแนวทางมาตรฐานใหครอบคลม 3 ดานไดแก

1.มการก าหนดประเภทของเครองมอและอปกรณทตองตรวจสอบความพรอมใชเปนประจ า

2.มการก าหนดลกษณะความพรอมใชทตองการ และวธการตรวจสอบ

3.มการสอบเทยบความเทยงตรง (Calibration) ส าหรบเครองมอทจ าเปน


UTILIZATION


UTILIZATION


คะแนนเกบ

ค าสง

1. ท าใหเสรจในเวลา 1 ชวโมง

2. บอกชอชนดอปกรณการแพทยทรจกอยางนอย 5 ชนด

3. บอกวธการบ ารงรกษาประจ าวน

4. บอกวธแกไข กรณทอปกรณการแพทยมปญหาในการท างาน


Documents

บทที่3 · 2020. 4. 3. · บทที่3 การบ ... แบ่งออกเป็น 3ลักษณะ ดังนี้ 1.การซ่อมแซมเล็กน้อย