สารบัญ - ocsb.go.th · 2016-11-21 · การศึกษาห่วงโซ่อุปทานของพลาสติกชีวภาพต่าง ๆ ที่ใช้

โครงการเตรยมความพรอมการใชออยและน าตาลทรายเพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ รายงานผลการดาเนนงานฉบบสมบรณ

-ก- สารบญ

สารบญ

หนา

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล 1-1 1.2 วตถประสงคโครงการ 1-2 1.3 เปาหมายการด าเนนงาน 1-2 1.4 ขอบเขตการด าเนนงาน 1-3 1.5 ระยะเวลาการศกษาและการจดสงรายงาน 1-3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-8

บทท 2 อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑจากออย

บทท 3 ทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

ชนดตางๆ

บทท 4 อปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย 4.1 อตสาหกรรมการเกษตรทส าคญของประเทศไทย 4-1 4.2 อตสาหกรรมผลตน าตาลของประเทศไทย 4-4 4.3 ภาพรวมของอตสาหกรรมออยและน าตาลทรายไทยในตลาดโลก 4-11 4.4 แนวโนมราคาน าตาลของโลก 4-13

บทท 5 การวเคราะหทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตางๆ

บทท 6 การประเมนความตองการออยและน าตาลทรายในอนาคต เพอน าไปใชเปนวตถดบในการ

ผลตพลาสตกชวภาพ


-ข- สารบญ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 7 การศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและน าตาลทรายเปนวตถดบ และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย 7.1 หวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ท ใช ออยและน าตาลทรายเป นวตถดบ 7-1 7.2 การประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพใน ประเทศไทย 7-6

บทท 8 การวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน าตาลทรายในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

บทท 9 การวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการน าออยและน าตาลทรายทเปน

จดแขงของประเทศมาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

9.1 ปรมาณวตถดบรองรบ 9-1 9.2 ราคาของวตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพ 9-2 9.3 ความเหมาะสมของพนทเปาหมายอตสาหกรรม 9-6 9.4 ศกยภาพอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย 9-8 9.5 ตลาดรองรบสนคาพลาสตกชวภาพ 9-10 9.6 นโยบายสนบสนนของภาครฐบาล 9-10

บทท 10 การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ 10.1 ความไมสอดคลองตอขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทราย ในปจจบน 10-2 10.2 ขอจ ากดทางอตสาหกรรมในการน าน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ 10-5

บทท 11 การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ


-ค- สารบญ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 12 การพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอน ารองแนวทางสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและน าตาลทราย

บทท 13 การจดท าแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมทงเสนอการแกไข ปรบปรง

ขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจ าเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

13.1 การเสนอแนวทางการแกไข ปรบปรงขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ 13-1 13.2 การเสนอแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ 13-10

บทท 14 การประเมนผลดานสถานภาพทางเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบจากแนวทางการด าเนนงาน


-ง- สารบญ

สารบญรป

หนา

บทท 2 อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑจากออย รปท 2-1 อตสาหกรรมการแปรรปออยเปนน าตาลทรายหรอน าเชอม 2-2 รปท 2-2 อตสาหกรรมการแปรรปน าตาลทรายจากออยและผลพลอยไดจากอตสาหกรรม 2-3 รปท 2-3 อตสาหกรรมการแปรรปออยและน าตาลทรายและการเพมมลคาในอตสาหกรรม

ตอเนอง 2-3 บทท 3 ทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

ชนดตางๆ รปท 3-1 การแบงประเภทของพลาสตกชวภาพ 3-2 รปท 3-2 อตสาหกรรมการแปรรปพลาสตกชวภาพจากออยและผลตภณฑจากออย 3-4

บทท 4 อปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

รปท 4-1 ปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทย ป 2552 และป 2557 4-1 รปท 4-2 ปรมาณการสงออกผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทย ป 2552 และป 2557 4-2 รปท 4-3 พนทเกบเกยวออยในป 2556 4-3 รปท 4-4 แผนการเพมผลผลตน าตาลทรายในป 2569 จากแผนการเพมพนทเพาะปลก 4-4 รปท 4-5 กลมผผลตน าตาลหลกของประเทศไทย 4-5 รปท 4-6 ทตงโรงงานน าตาลในประเทศไทย 4-6 รปท 4-7 โควตาน าตาลทราย ป 2556 4-7 รปท 4-8 ขนตอนการก าหนดราคาออยขนตน 4-8 รปท 4-9 ขนตอนการก าหนดราคาออยขนสดทาย 4-9 รปท 4-10 สมดลปรมาณน าตาลของประเทศไทยในป 2557 4-11 รปท 4-11 ผลผลตออยรวมทวโลก ป 2556 4-12 รปท 4-12 ประเทศผผลต/ สงออกน าตาล สงสด 5 อนดบของโลก ป 2556 4-13 รปท 4-13 แนวโนมสมดลน าตาลทรายโลก 4-14 รปท 4-14 ราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก 4-14


-จ- สารบญ

สารบญรป (ตอ)

หนา

บทท 5 การวเคราะหทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตางๆ

รปท 5-1 ผผลตพลาสตกชวภาพทผลตไดจากน าตาลทรายในชนดทส าคญทมศกยภาพของโลก ในปจจบน 5-7

รปท 5-2 ประมาณสดสวนก าลงการผลตพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทรายในชนดทส าคญของโลก 5-8

บทท 6 การประเมนความตองการออยและน าตาลทรายในอนาคต เพอน าไปใชเปนวตถดบในการ

ผลตพลาสตกชวภาพ

รปท 6-1 สดสวนปรมาณผลผลตน าตาลรองรบสมมตฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพในประเทศ 6-3

บทท 8 การวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน าตาลทรายในการพฒนา

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

รปท 8-1 สดสวนโครงสรางตนทนของอตสาหกรรมเมด PLA 8-1

บทท 9 การวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการน าออยและน าตาลทรายทเปน

จดแขงของประเทศมาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

รปท 9-1 ตวอยางการแสดงผลผลตและราคาออย ในแตละเดอนของฤดการผลต ป 2556/ 2557 9-2

รปท 9-2 มลคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก ชวงป 2554 ถง ป 2558 9-3 รปท 9-3 สายโซมลคาอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ป 2557 9-8 รปท 9-4 มลคาการแปรรปในแตละกลมอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ป 2558 9-9


-ฉ- สารบญ


หนา

บทท 10 การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ

รปท 10-1 ประเดนพจารณาการน าออยและผลตภณฑจากออยมาใชในอตสาหกรรมชวภาพ 10-8


รปท 11-1 ประมาณการปรมาณการใชพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทราย ตามกลมอตสาหกรรม 11-1

รปท 11-2 ตวอยางประเทศทมมาตรการหามหรอลดการใชถงพลาสตกทไมใชถงพลาสตกชวภาพ 11-2

บทท 12 การพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอน ารองแนวทางสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตก

ชวภาพทมศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและน าตาลทราย รปท 12-1 ชอนและสอมยอยสลายได ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PLA กบ

เยอชานออย 12-2 รปท 12-2 ปลอก Thumb Drive ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PLA กบ

เยอชานออย 12-3 รปท 12-3 เครองตดสกอตเทปรปทรงกระตาย ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PP

กบเยอชานออย 12-4

บทท 13 การจดท าแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมทงเสนอการแกไข ปรบปรงขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจ าเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ รปท 13-1 แนวทางการแกไข ปรบปรงขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและ

น าตาลทรายและแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ 13-13


-ช- สารบญ


หนา

บทท 14 การประเมนผลดานสถานภาพทางเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบจากแนวทางการด าเนนงาน รปท 14-1 การประมาณมลคาเพมตอหนวยของการแปรรปเมดพลาสตกชวภาพจากน าตาลทราย

14-1 รปท 14-2 การประมาณมลคาเพมในภาคอตสาหกรรมของประเทศตอป ตามแผนการจดตง

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพในประเทศไทย 14-2


-ซ- สารบญ

สารบญตาราง

หนา

บทท 2 อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑจากออย ตารางท 2-1 ผลตภณฑตอเนองจากอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย 2-5

บทท 3 ทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

ชนดตางๆ ตารางท 3-1 กลมอตสาหกรรมเปาหมายขบเคลอนเศรษฐกจ 10 กลม ซงผานความเหนชอบ

ของคณะรฐมนตร ในเดอนพฤศจกายน 2558 3-1 บทท 4 อปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

ตารางท 4-1 สดสวนการสงออกน าตาลทรายและกากน าตาลของประเทศไทยไปยงประเทศในภมภาคเอเชย ป 2556 4-10

บทท 5 การวเคราะหทางเลอกตางๆในการน าออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑ

พลาสตกชวภาพชนดตางๆ ตารางท 5-1 การเปรยบเทยบคณลกษณะของพลาสตกชวภาพทไมยอยสลายกบพลาสตก

ชวภาพทสามารถยอยสลายได 5-2

บทท 6 การประเมนความตองการออยและน าตาลทรายในอนาคต เพอน าไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ ตารางท 6-1 สมมตฐานแผนการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพภายในประเทศ และ

ปรมาณความตองการออยและน าตาลทรายตามสมมตฐานแผนการจดตง 6-2

บทท 7 การศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและน าตาลทรายเปนวตถดบ และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย ตารางท 7-1 อตราแปลงผลผลตพลาสตกชวภาพจากออยปรมาณ 1 ตน 7-4 ตารางท 7-2 สถานภาพอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทย 7-5


-ฌ- สารบญ

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท 7-3 แผนการจดตงฐานการผลตอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพใน ประเทศไทย 7-7

บทท 8 การวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน าตาลทรายในการพฒนา

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ตารางท 8-1 มลคาเพมของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพแตละชนด 8-2

บทท 9 การวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการน าออยและน าตาลทรายทเปน จดแขงของประเทศมาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ ตารางท 9-1 สรปขอบเขตราคาน าตาลทรายดบทเหมาะสมส าหรบการผลตเมดพลาสตกชวภาพ

ในแตละกรณของการก าหนดราคาเมดพลาสตกชวภาพ 9-6

บทท 10 การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ ตารางท 10-1 การเปรยบเทยบขอดและขอเสยของการใชน าตาลทรายดบหรอน าเชอมเขมขน

เพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบส าหรบอตสาหกรรม เคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ 10-6


ตารางท 11-1 การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ 11-6


-ญ- สารบญ

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

บทท 13 การจดท าแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมทงเสนอการแกไข ปรบปรงขอก าหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจ าเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ตารางท 13-1 การเสนอการปรบแกค าก าหนดนยามและความในพระราชบญญตออยและ

น าตาลทราย พ.ศ. 2527 เพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ 13-5

ตารางท 13-2 ขอมลประเภทและค านยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออย เพอใชประกอบการก าหนดกจการอตสาหกรรมชวภาพเปนหนงในกจการอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals) 13-8


1-1 บทท 1 บทนา

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล

ประเทศไทยเปนผนาในการผลตออยและนาตาลทรายรายใหญของโลก โดยในฤดการผลต ป 2557/2558 ประเทศไทยมปรมาณออยสงมากกวา 100 ลานตน ซงถอเปนประเทศทมการสงออกนาตาลทรายเปนอนดบท 2 ของโลก รองจากประเทศบราซล ทงน อตสาหกรรมออยและนาตาลทรายสามารถนาไปแปรรปไดหลากหลาย รวมทงการใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ (Bioplastics) หรอเคมชวภาพ (Biochemical) ซงเปนโอกาสในการเพมมลคาใหแกสนคาเกษตรของไทยอกทางหนง ในปจจบนแหลงปโตรเลยมหลกของไทย อนไดแก กาซธรรมชาต มปรมาณการนาไปใชงานเพมสงขนอยางตอเนอง ทาใหปรมาณกาซธรรมชาตของประเทศไทยลดลงอยางรวดเรว รวมทงขอจากดดานราคาของกาซธรรมชาตทมความผนผวน สงผลตอความมนคงทางดานพลงงานและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทย ดงนน การนาออยและนาตาลทรายมาใชเปนวตถดบในการแปรรปเพอผลตเปนพลงงาน เคมภณฑ และพลาสตก จงเปนทางเลอกทสาคญในการปองกนปญหาดงกลาวไดเปนอยางด

นอกจากน ทวโลกยงมการตนตวเกยวกบการรกษาสงแวดลอมและการใชวตถดบทมาจากธรรมชาต เพมมากขน ดวยกระแสความตองการในอนาคตทตองการการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจควบคไปกบความใสใจ ดานสงแวดลอม ทวโลกจงหนมาสอตสาหกรรมทมาจากชวมวลเพมมากขนเรอย ๆ ทงนปรมาณออยและนาตาลทรายถอเปนแหลงวตถดบทสาคญและเปนขอไดเปรยบของประเทศไทยในการตอยอดสอตสาหกรรมเพออนาคตไดเปนอยางด ประเทศไทยจงควรใหความสาคญตอการพฒนาและกาหนดแนวทางการดาเนนงานพฒนาพลงงานทางเลอกอยางจรงจง โดยอาศยโอกาสจากวตถดบพนฐานทางการเกษตรทมศกยภาพในประเทศ ทงออยและนาตาลทราย การพฒนาฐานอตสาหกรรมชวภาพ (Bio-Hub) ทประกอบดวยพลาสตกชวภาพ (Bioplastics) และเคมชวภาพ (Biochemical) จะชวยสรางตลาดทางเลอก พรอมทงเพมมลคาใหกบผลผลตทางการเกษตรไดเปนอยางด แมวาพลาสตกชวภาพเปนหนงในอตสาหกรรมเพออนาคตของประเทศทจะสรางการตอยอดมลคาเพมจากผลตผลทางการเกษตร โดยเฉพาะออยและนาตาลทรายจะเปนหนงในวตถดบสาคญของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพทจะเกดขน แตทผานมายงไมมการเตรยมความพรอมของการนาออยและนาตาลทรายเพอรองรบการผลตพลาสตกชวภาพทจะเกดขน โดยสะทอนกบทศทางการลงทนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ในดานตาง ๆ อาท

ปรมาณออยและนาตาลทรายทตองการเพอรองรบการลงทนทมโอกาสจะเกดขนของพลาสตกชวภาพ

โครงสรางตนทนและมลคาเพมของพลาสตกชวภาพทใชออยและนาตาลทรายเปนวตถดบหลก



การบรหารจดการดานโลจสตกสตาง ๆ ตลอดจนหวงโซอปทานจากออยและนาตาลทรายไปสการผลตผลตภณฑพลาสตกชวภาพ นอกจากน การนารองสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตกทมโอกาสในการพฒนาจากพลาสตก

ชวภาพทมาจากออยและนาตาลทราย จะเปนกจกรรมสาคญทชวยสงเสรมการนาออยและนาตาลทรายมาตอยอดพฒนาเปนผลตภณฑพลาสตกชวภาพได

โครงการเตรยมความพรอมการใชออยและนาตาลทรายเพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ จงเปนการเตรยมความพรอมเพอใชวางรากฐานการบรหารจดการออยและนาตาลทรายในการรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ เพอใหประเทศไทยสามารถเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดในอนาคตอยางเขมแขงและยงยน 1.2 วตถประสงคของโครงการ

1) เพอศกษาทางเลอกและโอกาสในการเพมมลคาจากการนาออยและนาตาลทรายมาใชในการพฒนาพลาสตกชวภาพประเภทตาง ๆ

2) ประเมนความตองการปรมาณออยและนาตาลทรายในอนาคต ทตองการใชเปนวตถดบสาหรบการผลตพลาสตกชวภาพ

3) วเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและนาตาลทรายในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

4) เพอศกษาศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการนาออยและนาตาลทรายทเปนจดแขงของประเทศ มาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

5) พฒนาผลตภณฑจากพลาสตกชวภาพ เพอนารองการสงเสรมมลคาเพมใหกบอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย

6) เพอหาแนวทางการบรหารจดการอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายในการเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

7) เพอสงเสรมใหไทยเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ (Bio-Hub) ของอาเซยน โดยใชวตถดบจากออยและนาตาลทราย

1.3 เปาหมายการด าเนนงาน

1) ขอมลปรมาณความตองการออยและนาตาลทรายในอนาคต เพอรองรบการลงทนพลาสตกชวภาพ 2) แนวทางบรหารจดการทเหมาะสมในการนาออยและนาตาลทรายมาใชเปนฐานสนบสนนการเปน

ศนยกลางพลาสตกชวภาพของไทย 3) ผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพทางธรกจและไดรบการสงเสรมผานการนารองพฒนา

จานวน 2 ผลตภณฑ



4) แนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทรายทมความเหมาะสม เพอสนบสนนประเทศไทยไปสการเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของโลก

1.4 ขอบเขตการด าเนนงาน

1) ดาเนนการศกษาและรวบรวมขอมลทางเลอกตาง ๆ ในการนาออยและนาตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

2) ดาเนนการศกษาและรวบรวมขอมลอปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย 3) วเคราะหทางเลอกตาง ๆ ในการใชออยและนาตาลทรายในการพฒนาผลตภณฑดานพลาสตกชวภาพ

ชนดตาง ๆ 4) ประเมนความตองการออยและนาตาลทรายในอนาคต เพอนาไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตก

ชวภาพ 5) ศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและนาตาลทรายเปนวตถดบ และประเมน

โอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย 6) วเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและนาตาลทรายในการพฒนาอตสาหกรรม

พลาสตกชวภาพ 7) วเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการนาออยและนาตาลทรายทเปนจดแขงของ

ประเทศ มาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ 8) วเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกสและหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรม

พลาสตกชวภาพจากออยและนาตาลทรายทมประสทธภาพ 9) ประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ 10) พฒนาผลตภณฑตนแบบเพอนารองแนวทางสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพทม

ศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและนาตาลทราย จานวนไมนอยกวา 2 ผลตภณฑ 11) จดทาแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย ทงน ใหเสนอการแกไข ปรบปรงขอกาหนด

กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายกรณทมความจาเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

12) คาใชจายในการตรวจตดตามโครงการของเจาหนาทของสานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทรายและผทเกยวของ เปนความรบผดชอบของทปรกษาฯ

1.5 ระยะเวลาการด าเนนงานและการจดสงรายงาน

โครงการศกษาวจยมระยะเวลาการดาเนนงาน 270 วน นบจากวนทลงนามในสญญา โดยในระหวางการศกษาวจย สถาบนพลาสตกจะเสนอรายงานผลการศกษาในแตละขนตอนตามกาหนดดงน



รายงานการศกษา เนอหาทน าเสนอ จ านวนทจดสง

ระยะเวลาทจดสง

รายงานการเรมงาน (Inception Report)

ความคบหนาในการดาเนนงาน 1. ขอมลทางเลอกตาง ๆ ในการนา

ออยและนาตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

2. ขอมลอปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

5 เลม ภายใน 45 วน นบถดจากวนทลงนามในสญญาจาง

รายงานความกาวหนาการดาเนนงานขนท 1 (Progress Report No. 1)

ความคบหนาในการดาเนนงาน 1. ผลการวเคราะหทางเลอกตาง ๆ

ในการใชออยและนาตาลทรายในก า ร พ ฒ น า ผ ล ต ภ ณ ฑ ด า นพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

2. ผลการประเมนความตองการออยและนาตาลทรายในอนาคต เพอนาไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

3. ผลการศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและนาตาลทรายเปนวตถดบ และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย

4. ผลการวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน า ต า ล ท ร า ย ใ น ก า ร พ ฒ น าอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ


รายงานความกาวหนาการดาเนนงานขนท 2 (Progress Report No. 2)

ความคบหนาในการดาเนนงาน 1. ผลการว เคราะหศกยภาพและ

ความพรอมของประเทศไทยในการนาออยและนาตาลทรายทเปน






จดแขงของประเทศ มาใช เปนว ต ถ ด บ ใ นก ารผล ตพลาสต กชวภาพ

2. ผลการวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเ พอใช ในการส ง เสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากอ อ ย แ ล ะ น า ต า ล ท ร า ย ท มประสทธภาพ

3. ผลการประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

4. ผลการพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอนารองแนวทางสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและนาตาลทร าย จ าน วน ไม น อ ยกว า 2 ผลตภณฑ

5. ผลการจดทาแนวทางการบรหารจดการ ออยและน าตาลทราย พรอมทงเสนอการแกไข ปรบปรงข อ ก า หน ด กฎ ร ะ เ บ ยบ ต า มกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายกรณทมความจาเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพ ฒ น า ใ ห ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เ ป นศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ





รายงานผลการดาเนนงานฉบบสมบรณ (Final Report)

รายละเอยดการดาเนนงาน 1. ขอมลทางเลอกตาง ๆ ในการนา

ออยและนาตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

2. ขอมลอปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

3. ผลการวเคราะหทางเลอกตาง ๆ ในการใชออยและนาตาลทรายในก า ร พ ฒ น า ผ ล ต ภ ณ ฑ ด า นพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

4. ผลการประเมนความตองการออยและนาตาลทรายในอนาคต เพอนาไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

5. ผลการศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและน าตาลทรายเปนวตถดบ และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย

6. ผลการวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน า ต า ล ท ร า ย ใ น ก า ร พ ฒ น าอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

7. ผลการวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการนาออยและนาตาลทรายทเปนจดแขงของประเทศ มาใชเปนว ตถ ด บ ในการผล ตพลาสต กชวภาพ






8. ผลการวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากอ อ ย แ ล ะ น า ต า ล ท ร า ย ท มประสทธภาพ

9. ผ ล ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล ต ภ ณ ฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

10. ผลการพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอนารองแนวทางสงเสรมการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและนาตาลทราย จ านวน ไมน อยกว า 2 ผลตภณฑ

11. ผลการจดทาแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมทงเสนอการแกไข ปรบปรงข อก าหนด กฎระ เบ ยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายกรณทมความจาเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

บทสรปผบรหาร (Executive Summary)

100 เลม

แผนซด

50 ชด



1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) ประเทศไทยมขอมลทางเลอกและโอกาสในการเพมมลคาจากการนาออยและนาตาลทรายมาใชในการพฒนาพลาสตกชวภาพประเภทตาง ๆ

2) ประเทศไทยมการประเมนความตองการปรมาณออยและนาตาลทรายในอนาคต ทตองการใชเปนวตถดบสาหรบการผลตพลาสตกชวภาพ

3) ประเทศไทยมโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและนาตาลทรายในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

4) ประเทศไทยมศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการนาออยและนาตาลทรายทเปนจดแขงของประเทศ มาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

5) ประเทศไทยมแนวทางการบรหารจดการอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายในการเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

6) ประเทศไทยสามารถเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ (Bio-Hub) ของอาเซยน โดยใชวตถดบจากออยและนาตาลทราย


2-1 บทท 2 อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑจากออย

บทท 2

อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑจากออย

ออยเปนหนงในพชทมปรมาณความเขมขนของนาตาลในเนอเยอเพยงพอทจะสกดออกมาไดอยางมประสทธภาพ นาตาลทรายถอเปนผลตภณฑหลกทไดจากกระบวนการแปรรปออย อยางไรกด ในปจจบน ไดมการนาผลพลอยไดอน ๆ จากการแปรรปออย รวมถงการนานาตาลทรายทผลตไดมาแปรรปในอตสาหกรรมตอเนอง เพอใหเกดการใชทรพยากรอยางคมคาและเพมมลคาใหกบอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายอยางยงยน

การแปรรปออย เรมจากการนาออยเขาสกระบวนการหบ ซงจะไดผลผลต คอ นาออย โดยมผลพลอยได คอ ชานออย นาออยทไดจากการหบจะนาไปผานกระบวนการทาใหสะอาด (Clarification) โดยการกรองผานหมอกรองสญญากาศ (Vacuum Rotary Filter) กากหรอสงเจอปนทอยในนาออยจะถกแยกออกจากนาออย เรยกวา กากตะกอนหมอกรอง ซงกากตะกอนหมอกรองสามารถนามาใชในการผลตปยชวภาพได

นาออยทผานกระบวนการกรองแลวจะถกนาไปผานกระบวนการใหความดนและความรอน เพอ ใหเกดการตกผลกเปนนาตาลทรายดบ อยางไรกด นาตาลทรายดบทผลตไดยงเปนนาตาลทไมสามารถบรโภคไดและเปนอนตรายตอสขภาพ เนองจากยงเปนนาตาลทมสงเจอปนอยมาก จงตองมการนานาตาลทรายดบผานเขาสกระบวนการทาใหบรสทธและปรบส เพอผลตเปนนาตาลทรายขาวและนาตาลทรายขาวบรสทธทสามารถนามาบรโภคได

นาตาลทรายเปนสนคาทางการเกษตรทมตลาดสากลในการดาเนนการซอขายลวงหนา โดยมการประกาศราคากลางคลายรปแบบของการประกาศราคากลางของการซอขายนามนดบ โดยแบงเปนราคานาตาลทรายดบ ราคานาตาลทรายขาว และราคานาตาลทรายขาวบรสทธ โดยนาตาลทรายดบในตลาดโลกจะมการประกาศราคากลาง ณ ตลาดนวยอรค ประเทศสหรฐอเมรกา สวนนาตาลทรายขาวในตลาดโลกจะมการประกาศราคากลาง ณ ตลาดลอนดอน ประเทศสหราชอาณาจกร



รปท 2-1 อตสาหกรรมการแปรรปออยเปนนาตาลทรายหรอนาเชอม

นอกจากผลตภณฑทได คอ นาเชอมหรอนาตาลทรายแลว ผลพลอยไดทไดจากกระบวนการหบออยสามารถนาไปใชแปรรปในอตสาหกรรมตอเนอง เพอเพมมลคาใหกบอตสาหกรรมและใชทรพยากรอยางคมคา โดยกากออย หรอ ชานออย (Bagasse) ซงเปนสวนของลาตนออยทถกหบเอานาออยออกไปแลว เปนผลพลอยไดจากกระบวนการแปรรปออย ซงสามารถนาไปใชเปนเชอเพลงสาหรบผลตกระแสไฟฟา รวมถงสามารถนาไปผลตเปนเยอกระดาษพารตเคลบอรด (Particle Board) หรอชานออยอดแผน เพอใชเปนวสดทดแทนไมอดในการผลตเฟอรนเจอรได นอกจากน เสนใยทสกดไดจากชานออยสามารถนามาใชในการ Compound รวมกบเมดพลาสตก เพอใชในการขนรปผลตภณฑพลาสตก ทงน พลาสตกผสมดงกลาวในปรมาณของวสดจากพชทมากเพยงพอสามารถยอมรบเปนพลาสตกชวภาพไดในอกรปแบบหนง

นาเสยทเกดจากกระบวนการผลตเอทานอล สามารถนาไปผลตเปนกาซชวภาพ ซงสามารถนาไปผลตไฟฟาและความรอน และนากลบไปใชในกระบวนการผลตได

กากนาตาล (Molasses) มลกษณะเปนของเหลวหนดขนสนาตาลเขม ไมสามารถตกผลกเปนนาตาลทรายไดอกแลว เนองจากไมคมคาทางเศรษฐศาสตร นยมนาไปใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมตอเนอง เชน เอทานอล ผงชรส ไลซนสาหรบผลตอาหารสตว ใชเปนอาหารสาหรบยสต กรดแลคตก เปนตน ทงน เอทานอลสามารถนาไปใชในการผลตเครองดมแอลกอฮอลและเชอเพลง



รปท 2-2 อตสาหกรรมการแปรรปนาตาลทรายจากออยและผลพลอยไดจากอตสาหกรรม

ตอมา เมอโลกไดเขาสกระแสอนรกษพลงงานและสงแวดลอม ไดมความพยายามในการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพขน โดยนาวตถดบทางการเกษตรมาแปรรปใหเกดมลคาเพม ลดปญหาสงแวดลอม และสรางความยงยน นาตาลทรายซงมสวนประกอบทสาคญ คอ ซโครส เปนหนงในแหลงวตถดบชวมวลทางเลอกทสามารถนาไปสการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพในดานตางๆ โดยเฉพาะในสวนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ซงถอเปนหนงในกลมผลตภณฑทมแนวโนมความตองการสงขนในตลาดโลกอยางตอเนองและรวดเรว



รปท 2-3 อตสาหกรรมการแปรรปออยและนาตาลทราย และการเพมมลคาในอตสาหกรรมตอเนอง

อตราแปลงผลผลต

มลคาผลผลต

จากแผนภาพในขางตน ออยและผลตภณฑจากออยสามารถนามาใชแปรรปเปนผลตภณฑตอเนองไดหลากหลาย ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 2-1



ตารางท 2-1 ผลตภณฑตอเนองจากอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย

วตถดบ ผลตภณฑ การนาไปใช

น า อ อ ย / น า เ ช อ ม / นาตาลทราย

เคมชวภาพ

- กรดแลคตก

- กรดซกซนก

- กรดอะซตก

- กรดซตรก

- ไซลทอล ซอบทอล

- กรดอะมโน เชน ไลซน

- พลาสตกชวภาพ: พอลแลคตกแอซด

- ยาและเครองสาอาง

- พลาสตกชวภาพ: พอลบวทลนซคซเนต

- อาหารและเครองดม: นาสมสายช

- ยา: ยาแอสไพรน

- การเคลอบและกาว

- อาหารและเครองดม: สารใหกลน รส ในอาหารแปรรป

- ยาและเครองสาอาง

- ของใชอปโภค: นายาทาความสะอาด

- อาหารและเครองดม: สารใหความหวานแทนนาตาล

- อาหารและเครองดม: นาผลไม เนยแขง สารใหความหวาน

- อาหารสตว

- ยา: แอลโพรลน ดอะลานน

- ของใชอปโภค: ผงซกฟอก สบ นายาทาความสะอาด

- สารเคลอบผว: อพอกซเรซน




พลาสตกชวภาพ

- พอลแลคตกแอซด

- พอลบวทลนซคซเนต

- พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต

- พอลเอทลน

- พอลเอทลนเทเรฟทาเลต

- พอลไวนลคลอไรด

- การเกษตร: ฟลมคลมดน

- บรรจภณฑ: แกวพลาสตก

- การแพทย: ไหมละลายสาหรบใชเยบแผล

- อตสาหกรรม: วตถดบเพอขนรปตนแบบดวย

กระบวนการ 3D Printing

- บรรจภณฑ: ฟลมบรรจอาหาร พลาสตกเคลอบ

บรรจภณฑกระดาษ

- Compound กบพอลแลคตกแอซด: ฟลมคลมดน

ของใชในครวเรอน

- การแพทย: เขมฉดยา

- บรรจภณฑ: ฟลมบรรจอาหาร

- บรรจภณฑ: ขวดแชมพ ฟลมบรรจอาหาร

- บรรจภณฑ: ขวดเครองดม

- สงทอ: เสนใยสาหรบผลตเครองแตงกาย

- ชนสวนยานยนต: หนงเทยม

- บรรจภณฑ: ฟลมพนหออาหาร

- วสดกอสราง: ทอประปา

กากนาตาล เอทานอล - พลงงาน: เชอเพลงในยานยนต

- อาหารและเครองดม: ผงชรส สรา

- ปโตรเคม: เอทลน (วตถดบในการผลตเมดพลาสตก)




ชานออย ไฟฟาชวมวล พลงงาน: ไฟฟา

เสนใย - เฟอรนเจอร/ กอสราง: พารตเคลบอรด

- พลาสตก: วสด Compound กบพลาสตก

- อนๆ: เยอกระดาษ ของใชในครวเรอน

ก า ก ต ะ ก อ นหมอกรอง

ปยชวภาพ การเกษตร: ปย


3-1 บทท 3 ทางเลอกตางๆในการนาออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตางๆ

บทท 3

ทางเลอกตาง ๆ ในการนาออยและน าตาลทรายมาใช

ในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

ในป 2558 ทผานมา รฐบาลไดมการประกาศใหอตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ รวมถงอตสาหกรรมชวภาพอยในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย เพอเปนกลไกหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจไทยเพออนาคต โดยอตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพไดถกก าหนดใหเปน 1 ใน 5 กลมอตสาหกรรมเปาหมายเดมทมรากฐานแขงแรงเพอการตอยอด และอตสาหกรรมชวภาพเปน 1 ใน 5 กลมอตสาหกรรมแหงอนาคตทประเทศไทยมศกยภาพในการแขงขน

ตารางท 3-1 กลมอตสาหกรรมเปาหมายขบเคลอนเศรษฐกจ 10 กลม ซงผานความเหนชอบของคณะรฐมนตร ในเดอนพฤศจกายน 2558

กลมอตสาหกรรมตอยอด กลมอตสาหกรรมแหงอนาคต

ทประเทศไทยมศกยภาพ

อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมหนยนตเพออตสาหกรรม

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสอจฉรยะ อตสาหกรรมการขนสงและการบน

อตสาหกรรมการทองเทยว อตสาหกรรมชวภาพ

อตสาหกรรมการเกษตรเช งประสทธภาพและเทคโนโลยชวภาพ

อตสาหกรรมดจตอล

อตสาหกรรมอาหารแหงอนาคต อตสาหกรรมการแพทยและสขภาพ

การเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย รวมถงการพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ จงเปนรากฐานหนงในการพฒนาอตสาหกรรมและเศรษฐกจของประเทศไทยตอไปในอนาคต

ทงน พลาสตกชวภาพหมายถงพลาสตกทผลตจากการใชผลผลตจากพชเปนวตถดบหรอพลาสตกทมความสามารถในการยอยสลายไดทางชวภาพอยางใดอยางหนงหรอทงสองอยาง ดงแสดงการแบงกลมพลาสตกชวภาพในรปท 3-1



รปท 3-1 การแบงประเภทของพลาสตกชวภาพ

ทมา: European Bioplastics

เมอพจารณาแบงกลมพลาสตกชวภาพตามความสามารถในการสลายตวทางชวภาพและวตถดบทใชในการสงเคราะห จงสามารถแบงพลาสตกชวภาพออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก

1. พลาสตกทผลตจากการใชผลผลตจากพชเปนวตถดบและสามารถสลายตวไดทางชวภาพ เปนพลาสตกทผลตจากวตถดบทางการเกษตร เชน ออย ขาวโพด หรอมนส าปะหลง น าไปผานกระบวนการทางเคมเพอผลตเปนน าตาล แลวจงน าไปหมกโดยแบคทเรยเพอผลตเปนมอนอเมอรทเปนวตถดบส าหรบผลตพลาสตกชวภาพ ซงพลาสตกชวภาพในกลมนสามารถสลายตวไดดวยจลนทรย ภายใตอณหภมและความชนทเหมาะสม จนกลายเปนกาซคารบอนไดออกไซดและน า เชน พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA) พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylene Succinate: PBS)

2. พลาสตกทผลตจากการใชผลผลตจากพชเปนวตถดบแตไมสามารถสลายตวไดทางชวภาพ พลาสตกชวภาพกลมนมสมบตเหมอนกบพลาสตกทวไปทผลตจากปโตรเคมทกประการ เชน พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE) พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET) พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC)

3. พลาสตกทผลตจากปโตรเคมแตสามารถสลายตวไดทางชวภาพ เปนกลมพลาสตกชวภาพทสามารถส ล า ย ต ว ไ ด ด ว ย จ ล น ท ร ย ภ า ย ใ ต อ ณ ห ภ ม แ ล ะ ค ว า ม ช น ท เ ห ม า ะ ส ม เชน พอลบวทลนอะดเปตโคเทอเรฟทาเรต (Polybutylene Adipate Co-terephthalate: PBAT)

ทงนพลาสตกชวภาพทผลตไดจากการใชออยและผลตภณฑจากออยเปนวตถดบสามารถแบงได เปน 2 ประเภท ไดแก พลาสตกทสามารถสลายตวไดทางชวภาพ (Compostable Plastics) และพลาสตกท



ไมสามารถสลายตวไดดวยกระบวนการทางชวภาพ (เปนกลมพลาสตกทมสมบตเหมอนกบพลาสตกทใชในชวตประจ าวน) โดยชนดของพลาสตกชวภาพทผลตไดจากการใชออยและผลตภณฑจากออยเปนวตถดบทส าคญและมการด าเนนการผลตในเชงพาณชย มดงน

กลมพลาสตกทสามารถสลายตวไดทางชวภาพ

1. พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA)

2. พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylene Succinate: PBS)

3. พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA)

กลมพลาสตกทไมสามารถสลายตวไดทางชวภาพ

1. พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE)

2. พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

3. พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC)



รปท 3-2 อตสาหกรรมการแปรรปพลาสตกชวภาพจากออยและผลตภณฑจากออย


4-1 บทท 4 อปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

บทท 4 อปสงคและอปทานของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

4.1 อตสาหกรรมการเกษตรทสาคญของประเทศไทย

ประเทศไทยมผลผลตทางการเกษตรทส าคญหลายชนด เมอพจารณาปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทยในป 2557 จะพบวา ออยเปนพชทประเทศไทยมปรมาณผลผลตมากทสดถงประมาณ 104 ลานตน โดยมอตราการเตบโตเฉลยของปรมาณผลผลตเพมขนจากป 2552 ถงรอยละ 9.2 ในขณะทมนส าปะหลง ปาลมน ามน และขาวโพด ซงเปนกลมพชทเปนทนยมในการน ามาผลตพลาสตกชวภาพเชนกน มปรมาณผลผลตในป 2557 เพยง 30 13 และ 5 ลานตน ตามล าดบ

รปท 4-1 ปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทย ป 2552 และป 2557

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

เชนเดยวกบปรมาณการสงออกผลตผลทางการเกษตรของประเทศไทยในป 2557 ออยถอเปนพชทประเทศไทยมปรมาณการสงออกสงทสด เมอเปรยบเทยบอตราสวนการแปรรปจากอตราแปลงผลผลตทางการเกษตรของน าตาลทราย โดยสามารถค านวณไดเปนปรมาณการสงออกออยถง 73 ลานตนในป 2557 โดยมอตราการเตบโตเฉลยของปรมาณการสงออกเพมขนจากป 2552 รอยละ 7.6



รปท 4-2 ปรมาณการสงออกผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทย ป 2552 และป 2557


1 ตวเลขประมาณการจากอตราแปลงผลผลตสนคาเกษตร

พนท เพาะปลก ออยส วนใหญของประเทศไทยกระจายอย ในภาคกลาง ตลอดจนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอตอนลาง โดยจงหวดนครสวรรคเปนจงหวดทมผลผลตออยมากทสดของประเทศ มผลผลตออยกวา 8 ลานตนจากพนทเพาะปลก 6 แสนไร รองลงมาคอ จงหวดกาญจนบร ขอนแกน สพรรณบร และนครราชสมา ตามล าดบ



รปท 4-3 พนทเกบเกยวออยในป 2556

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร (สศก.)

นอกจากน จากการทภาครฐไดก าหนดแผนการปรบพนทเพาะปลกขาวในปจจบนบนพนททไมเหมาะสมมาใชในการเพาะปลกออยแทน จะท าใหพนทเพาะปลกออยเพมขนจาก 10.07 ลานไรในป 2557 เปนพนท 16.07 ลานไรในป 2569 เมอประกอบกบแผนการเพมผลผลตออยตอไรใหเพมขนจาก 10 ตนตอไรในป 2557 ใหเพมขนเปนผลผลต 13 ตนตอไรในป 2569 จะท าใหประเทศไทยมผลผลตออยเพมขน จาก 103.68 ลานตนในป 2557 เปน 182.04 ลานตนในป 2569 และมผลผลตน าตาลทรายเพมขนจาก 11.29 ลานตนตอปเพมเปน 20.36 ลานตนตอป ดงนน การพฒนาอตสาหกรรมตอเนองเพอรองรบปรมาณผลผลตจากออยซงจะเพมขนมากกวา 80 ลานตนตอป เชน อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ จงเปนทางเลอกหนงในการเพมมลคาใหกบผลตภณฑทางการเกษตรของประเทศไทยและสรางความมนคงทางรายไดใหกบเกษตรกรไทย



รปท 4-4 แผนการเพมผลผลตน าตาลทรายในป 2569 จากแผนการเพมพนทเพาะปลก


4.2 อตสาหกรรมผลตน าตาลของประเทศไทย

ในปจจบน ประเทศไทยมโรงงานน าตาลทด าเนนการผลตอย 50 โรงงาน ดวยก าลงการหบออยประมาณ 117 ลานตนออยตอป โดยประกอบดวยกลมผผลตน าตาลหลก 5 กลม รวม 24 โรงงาน ไดแก มตรผล ไทยรงเรอง KSL KTIS และวงขนาย คดเปน 58% ของก าลงการหบออยทงหมด โดยมตรผลเปนผผลตน าตาลรายใหญอนดบท 1 มโรงงานน าตาล 6 โรงงาน ก าลงการหบออยรวม 171,500 ตนออยตอวน คดเปน 18% ของก าลงการหบออยทงหมด อนดบทสองคอ ไทยรงเรอง มโรงงานน าตาล 7 โรงงาน ก าลงการหบออยรวม 121,800 ตนออยตอวน คดเปน 13% ของก าลงการหบออยทงหมด อนดบทสาม คอ KSL หรอ บรษท น าตาลขอนแกน จ ากด มโรงงานน าตาล 5 โรงงาน ก าลงการหบออยรวม 98,000 ตนออยตอวน คดเปน 10% ของก าลงการหบออยทงหมด อนดบทส คอ KTIS หรอ บรษท เกษตรไทย อนเตอรเนชนแนล ชการ คอรปอเรชน จ ากด มโรงงานน าตาล 3 โรงงาน ก าลงการหบออยรวม 88,000 ตนออยตอวน คดเปน 9% ของก าลงการหบออยทงหมด อนดบทหาคอ วงขนาย มโรงงานน าตาล 4 โรงงาน ก าลงการหบออยรวม 87,000 ตนออยตอวน คดเปน 9% ของก าลงการหบออยทงหมด



รปท 4-5 กลมผผลตน าตาลหลกของประเทศไทย

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย (สอน.), ประมวลผลโดยสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย (PTIT)

88,000 ตนออย/วน



รปท 4-6 ทตงโรงงานน าตาลในประเทศไทย

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย (สอน.)

อตสาหกรรมออยและน าตาลทรายของประเทศไทยมระบบแบงปนผลประโยชนในการแบงรายรบสทธทไดจากการจ าหนายน าตาลทรายขาวทใชบรโภคภายในประเทศ และน าตาลทรายทสงออกไปจ าหนายยงตางประเทศ โดยผลประโยชนในอตรารอยละ 70 เปนของชาวไรออย และรอยละ 30 เปนของโรงงานน าตาลทราย อกทงยงมการตงคณะกรรมการออยและน าตาลทราย เพอท าหนาทควบคมการผลตออยและน าตาลทรายทกขนตอน รวมถงการตลาดดวย เพอทจะน ารายไดสทธจากการขายน าตาลทรายมาจายเปนราคาออยใหแกชาวไรออย และน าผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายใหแกโรงงานน าตาล

ระบบแบงปนผลประโยชน มการแบงน าตาลออกเปน 3 สวน คอ น าตาลโควตา ก. เปนน าตาลทราย ทผลตเพอการบรโภคภายในประเทศ น าตาลทรายโควตา ข. และ ค. เปนน าตาลทรายทผลตเพอการสงออก โดยทน าตาลทรายโควตา ข. คอ ปรมาณน าตาลทรายดบทโรงงานน าตาลตองสงมอบใหแกบรษท ออยและน าตาลไทย จ ากด (อนท.) ซงเปนบรษทรวมของเกษตรกรชาวไรออย โรงงานน าตาลและราชการ เพอน าไปจ าหนายยงตางประเทศ ซงเปนแนวความคดทจะใหเกษตรกรชาวไรออยเขาใจระบบการจ าหนายน าตาลทรายในตลาดโลก และมสวนรวมในการตดสนใจทางการตลาด โดยใหถอวาราคาน าตาลทรายดบโควตา ข. ในแตละฤดการผลต เปนราคาน าตาลมาตรฐานทสงออก ใชเปนเกณฑในการก าหนดราคาน าตาล และใชในการค านวณรายไดการขายน าตาลในโควตา ค. ซงเปนน าตาลสวนทเหลอ (หลงจากหกน าตาลโควตา ก. และโควตา ข. ออกจากปรมาณน าตาลทผลตไดทงหมด) โดยโควตา ค. จะเปนสวนทสงออกโดยบรษทเอกชน ทงน ปรมาณน าตาล



ทอยในโควตา ค. เปนน าตาลทสามารถน ามาใชในการแปรรปในอตสาหกรรมตอเนอง เชน เคมชวภาพ พลาสตกชวภาพ เพอเพมมลคาใหกบอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย

รปท 4-7 โควตาน าตาลทราย ป 2556


ในชวงกอนเรมฤดการผลตน าตาลทรายในแตละปนน คณะกรรมการบรหารออยและน าตาลทราย ซงมตวแทนจากชาวไรออยและโรงงานน าตาล จะท าหนาทจดท าประมาณการรายไดจากการจ าหนาย น าตาลทรายทคาดวาจะผลตไดในฤดนน เพอก าหนดราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายขนตน โดยการก าหนดราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายขนตนนน ตองไมนอยกวารอยละ 80 ของประมาณการรายได และตองค านงถงตนทนการผลตออยและน าตาลทรายดวย ซงภายหลง สอน. จะน าตวเลขประมาณการรายไดและราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายขนตน เสนอตอคณะกรรมการออยและน าตาลทราย เพอพจารณาและเสนอความเหนตอไปยงคณะรฐมนตร เพอพจารณาใหความเหนชอบ เมอสนเดอนกนยายนของทกป คณะกรรมการบรหารออยและน าตาลทราย จะค านวณรายไดสทธทไดจากการจ าหนายน าตาลทรายในแตละฤดการผลต เพอก าหนดราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายขนสดทาย โดยค านงถงรายไดสทธทค านวณไว ตนทนและผลตอบแทน ในการผลตออย ตนทนและผลตอบแทนในการผลตน าตาลทราย ราคาออยขนตน ผลตอบแทนการผลตและจ าหนายน าตาลทรายขนตน เพอเสนอตอคณะกรรมการออยและน าตาลทราย และคณะรฐมนตร พจารณาใหความเหนชอบ

(2.5 ลานตน ป 2556)



รปท 4-8 ขนตอนการก าหนดราคาออยขนตน




รปท 4-9 ขนตอนการก าหนดราคาออยขนสดทาย

หมายเหต: 1บรษท ออยและน าตาลไทย จากด


ทงน ในป 2557 ประเทศไทยผลตน าตาลทรายดบ น าตาลทรายขาว และน าตาลทรายขาวบรสทธ ไดเทากบ 4.0 1.9 และ 3.7 ลานตน ตามล าดบ รวมทงสน 9.6 ลานตน (ลดลงจากป 2556 ทผลตได 10.0 ลานตน) ทงน มการบรโภคในรปน าตาลทรายขาวและน าตาลทรายขาวบรสทธ เทากบ 1.6 และ 1.2 ลานตน ตามล าดบ รวมทงสน 2.8 ลานตน โดยไมมการบรโภคน าตาลทรายดบในประเทศ นอกเหนอจากการผลตเพอการบรโภค ประเทศไทยมการสงออกน าตาลทรายดบ น าตาลทรายขาว และน าตาลทรายขาวบรสทธ เทากบ 4.3 0.5 และ 2.5 ลานตน ตามล าดบ รวมทงสน 7.3 ลานตน ทงน ประเทศไทยยงมการน าเขาน าตาลในรปของน าตาลทรายขาวและขาวบรสทธ รวม 0.28 ลานตน ดงนน ปรมาณน าตาลทรายดบ น าตาลทรายขาว และน าตาลทรายขาวบร สทธ ค งคล ง เม อส นป จ ง เท ากบ 0 . 4 0 .2 และ 0 .2 ล านตน ตามล าด บ รวมทงสน 0.8 ลานตน



นอกจากน ประเทศไทยมการผลตกากน าตาล เทากบ 3.6 ลานตน โดยแบงเปนการใชในประเทศ 3.2 ลานตน (น าไปใชในอตสาหกรรมอาหาร การผลตสรา การผลตผงชรส การผลตเอทานอล เชอเพลง และอนๆ) และการสงออกกากน าตาลประมาณ 0.4 ลานตน โดยไมมการเกบกากน าตาลคงคลง

ประเทศทเปนผซอน าตาลทรายและกากน าตาลทส าคญของประเทศไทย คอ กลมประเทศในภมภาคเอเชย คดเปนสดสวนรอยละ 85 ของปรมาณการสงออกทงหมด ทเหลออกรอยละ 15 เปนการสงออกไปยง ภมภาคแอฟรกา ภมภาคโอเชยเนย ภมภาคอเมรกา และภมภาคยโรป ส าหรบประเทศคคาทส าคญของประทศไทยในภมภาคเอเชย ไดแก ประเทศอนโดนเซย ประเทศญปน ประเทศกมพชา ประเทศเกาหลใต และ ประเทศมาเลเซย ในสดสวนมลคารอยละ 22.80 11.85 10.72 8.33 และ 4.97 ตามล าดบ

ตารางท 4-1 สดสวนการสงออกน าตาลทรายและกากน าตาลของประเทศไทยไปยงประเทศในภมภาคเอเชย ป 2556

ประเทศคคา คดเปนสดสวนรอยละ อนโดนเซย 22.80

ญปน 11.85 กมพชา 10.72 เกาหลใต 8.33 มาเลเซย 4.97

อนๆ 41.33 ทมา: กรมศลกากร



รปท 4-10 สมดลปรมาณน าตาลของประเทศไทยในป 2557

หมายเหต: ป 2557 มการน าเขาน าตาลในรปของน าตาลทรายขาวและขาวบรสทธ รวม 0.28 ลานตน 1 ไมรวมกากน าตาล; 2 คานวณจาก การผลต - สงออก

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและน าตาลทราย (สอน.), ประมวลผลโดยสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย (PTIT)

4.3 ภาพรวมของอตสาหกรรมออยและน าตาลทรายไทยในตลาดโลก

ออยเปนพชเศรษฐกจทส าคญชนดหนงของโลก โดยมปรมาณผลผลตทวโลกกวา 1,910 ลานตน ในป 2556 โดยมประเทศผน าการผลตอนดบท 1-3 ไดแก ประเทศบราซล ประเทศอนเดย และประเทศจน ตามล าดบ ในขณะทผลผลตออยของประเทศไทยอยทประมาณ 100 ลานตนในป 2556 คดเปนรอยละ 5 ของผลผลตออยรวมทวโลก อยางไรกตาม หากพจารณาในมตของอตราการเตบโตของผลผลตโดยเฉลย จะพบวา ประเทศไทยมอตราการเตบโตของผลผลตออยถงรอยละ 10.6 ตอป ซงมากกวาภาพรวมทวโลกทมอตราการเตบโตของผลผลตโดยเฉลยรอยละ 3.2 นบจากป 2552 ทงน เนองจากประเทศไทยไดเพมพนทเพาะปลกออยมากขน โดยเฉพาะพนทในภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จากการเปลยนพนทเพาะปลกขาวทไมเหมาะสมมาเพาะปลกออยแทน



รปท 4-11 ผลผลตออยรวมทวโลก ป 2556

ทมา: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร (สศก.) และ Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)

จากขอมลการเพาะปลกออยทวโลกดงกลาว ท าใหมปรมาณการผลตน าตาลทวโลกออกมาสทองตลาด ในป 2556 กวา 180 ลานตน โดยประเทศบราซล ประเทศอนเดย และประเทศจน เปนผผลตน าตาลรายใหญสามอนดบแรกของโลก คดเปนปรมาณกวารอยละ 45 ของผลผลตน าตาลทวโลก ในขณะทผลผลตน าตาลของประเทศไทยคดเปนสดสวนรอยละ 6 ของผลผลตน าตาลทวโลก

อยางไรกตาม เมอพจารณาดานผสงออกน าตาลรายใหญของโลก จะพบวา ประเทศไทยมปรมาณการสงออกน าตาลเปนอนดบท 2 ของโลก ดวยปรมาณการสงออกกวา 8 ลานตน ในป 2556 คดเปนรอยละ 15 ของปรมาณการสงออกทวโลก เปนรองเพยงประเทศบราซลทสงออกเปนอนดบท 1 ดวยปรมาณการสงออก 24 ลานตน เนองจากแมประเทศจนและประเทศอนเดยจะสามารถผลตน าตาลไดเปนอนดบท 2 และ 3 ของโลก แตมปรมาณการบรโภคน าตาลในประเทศสง จงมปรมาณการสงออกน าตาลทนอยกวาประเทศไทย



รปท 4-12 ประเทศผผลต/ สงออกน าตาล สงสด 5 อนดบของโลก ป 2556

ทมา: United States Department of Agriculture (USDA) และสานกงานเศรษฐกจการเกษตร (สศก.)

4.4 แนวโนมราคาน าตาลของโลก

เมอพจารณาถงปรมาณอปสงคอปทานของน าตาลระหวางป 2554-2555 พบวา การบรโภคน าตาลของโลกต ากวาผลผลตน าตาลทออกสตลาด ท าใหมปรมาณน าตาลคงคลงในตลาดโลกเหลอกวา 13 ลานตน (ขอมลจาก TRIS Rating) โดยทแนวโนมนมความตอเนองมาจนถงปจจบน สงผลใหราคาน าตาลทวโลกปรบตวลดลง ทาง USDA ไดคาดการณผลผลตน าตาลทวโลกในป 2567 วา จะมปรมาณการผลตรวมท 220 ลานตน เพมจากป 2556 ประมาณ 46 ลานตน คดเปนอตราเตบโตเฉลยตอปท รอยละ 2.2 ซงสงกวาปรมาณการบรโภคน าตาลทมอตราเตบโตเฉลยตอปรอยละ 1.98 (USDA คาดการณวาปรมาณการบรโภคน าตาลใน ป 2567 อยท 219 ลานตน) สงผลใหปรมาณน าตาลคงคลงเพมขนตอเนองทกป และจะเหนไดวา ตงแตป 2554 เปนตนมา ราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลกปรบตวลดลงอยางตอเนอง โดยราคาน าตาลทรายดบในป 2558 ลดลงจากป 2557 จากประมาณ 30 เซนต/ปอนดเหลอเพยงประมาณ 15 เซนต/ปอนด ดงนน การผลตสนคาตอเนองมลคาสงจากออยและน าตาล จงเปนแนวทางทดในการสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร ชวยแกปญหาราคาน าตาลทรายดบทอาจปรบตวลดลงในอนาคตได

ลานตน ลานตน



รปท 4-13 แนวโนมสมดลน าตาลทรายโลก

ทมา: United States Department of Agriculture (USDA), Foreign Agricultural Service, Sugar PSD; USDA, Economic Research Service

รปท 4-14 ราคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก

ทมา: World Bank


5-1 บทท 5 การวเคราะหทางเลอกในการนาออยและน าตาลทรายมาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

บทท 5

การวเคราะหทางเลอกตาง ๆ ในการนาออยและน าตาลทรายมาใช

ในการพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพชนดตาง ๆ

ดงทไดกลาวมาแลวในบทท 3 พลาสตกชวภาพทผลตไดจากการใชออยและผลตภณฑจากออยสามารถแบงออกไดเปนพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดและพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายได ซงมความสามารถในการน ามาใชทแตกตางกน การน าพลาสตกชวภาพมาใชใหเกดความคมคาทางเศรษฐศาสตรและประโยชนดานสงแวดลอมมากทสดจงตองพจารณาถงสมบตการน าไปใชงานของผลตภณฑ

ในปจจบน พลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดเปนชนดของพลาสตกชวภาพทไดรบการน ามาใชในอตสาหกรรมการแปรรปมากกวาพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ เนองจากพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดเปนพลาสตกทมสมบตเชงกลทเทยบเคยงไดกบพลาสตกจากปโตรเลยมโดยทวไป จงสามารถน ามาใชงานไดในการแปรรปผลตภณฑทหลากหลาย ทงในการผลตบรรจภณฑ ชนสวนยานยนต ชนสวนอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส และสงทอ เมอปรมาณความตองการเมดพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดมเพมมากขน ภาคอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพจงสามารถด าเนนการผลตเมดพลาสตกชวภาพไดในระดบปรมาณทกอใหเกดตนทนการผลตตอหนวยทต า (หรอปรมาณการผลตทกอใหเกด Economy of Scale) ราคาของเมดพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดจงอยในระดบทไมแตกตางกบราคาของเมดพลาสตกจากปโตรเลยมมากนก อยางไรกด พลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดมกไมไดรบการยอมรบในดานการเปนพลาสตกทางเลอกเพอลดปญหาสงแวดลอม เนองจากภาคประชาชนหรอหนวยงานทอยนอกภาคอตสาหกรรมยงไมมความรความเขาใจถงขอดดานการลดปรมาณการใชวตถดบจากปโตรเลยมและการลดปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดจากการใชพลาสตกชวภาพจากวสดจ าพวกพชทดแทนพลาสตกจากปโตรเลยม

ในสวนของพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดเปนชนดของพลาสตกชวภาพทสามารถตอบสนองการน ามาใชเพอการลดปญหาดานสงแวดลอม โดยเฉพาะปญหาเรองการจดการขยะ ไดเปนอยางด จงเปนทนยมน ามาใชในการแปรรปผลตภณฑเพอใชครงเดยวแลวทง อาท แกวกาแฟ ถงพลาสตก จานชชามทใชในแหลงทองเทยว อยางไรกด ดวยสมบตเชงกลของพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได อาท การทนตอแรงดง การทนตอแรงกระแทก การทนตอความรอน ซงยงต ากวาพลาสตกจากปโตรเลยมอยพอสมควร (แมในปจจบน จะมการวจยพฒนาเทคโนโลยการ Compound และกระบวนการผลต ซงสามารถเพมสมบตเชงกลใหกบพลาสตกชวภาพทยอยสลายได แตในขณะเดยวกน กกอใหเกดตนทนการผลตทเพมสงขนดวยเชนกน) สงผลใหพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดไมสามารถน ามาใชงานไดหลากหลายเทากบพลาสตกจากปโตรเลยม ระดบปรมาณการผลตเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไดในภาคอตสาหกรรมจงไมมากเพยงพอทจะกอใหเกด Economy of Scale สงผลใหราคาเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไดยงอยในระดบทสง



กวาราคาเมดพลาสตกจากปโตรเลยมอยางมนยส าคญ โดยเฉพาะในสถานการณปจจบน ซงพลาสตกจากปโตรเลยมมราคาทลดต าลงจากในอดตตามสถานการณราคาน ามนดบของตลาดโลกทลดต าลง

ทงนราคาถอเปนปจจยส าคญประการหนงในการเลอกซอสนคาของผบรโภคในประเทศไทย รวมถงประเทศอน ๆ ทประชากรในประเทศมก าลงซอไมสงมากนก การก าหนดมาตรการสงเสรมใหเกดการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพจงเปนปจจยส าคญในการสงเสรมอตสาหกรรมผลตภณฑพลาสตกชวภาพของประเทศ ณ ปจจบน

ตารางท 5-1 การเปรยบเทยบคณลกษณะของพลาสตกชวภาพทไมยอยสลายกบพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได

พลาสตกชวภาพทไมยอยสลาย พลาสตกชวภาพทยอยสลายได

สมบตเชงกล ใ ก ล เ ค ย ง ก บ พ ล า ส ต ก จ า กปโตรเลยม

ย ง ด อ ย ก ว า พ ล า ส ต ก จ า กปโตรเลยม แมมการวจยพฒนาอยางตอเนอง

ราคา ใ ก ล เ ค ย ง ก บ พ ล า ส ต ก จ า กปโตรเลยม

ม ร า ค า ส ง ก ว า พ ล า ส ต ก จ า กปโตรเลยมอยมาก โดยเฉพาะในสถานก า รณ ท ร า ค าน า ม น ใ นตลาดโลกลดลง

ความสามารถในการขนรป ใชสภาวะการผลตใกล เคยงกบพลาสตกจากปโตรเลยม

ตองมการปรบสภาวะการผลตจากสภาวะทผประกอบการใชในการผลตพลาสตกจากปโตรเลยม

ความเขาใจของภาคประชาชน ไม สามารถช วยลดปญหาด านสงแวดลอม

การยอยสลายไดเปนขอดประการเ ด ย ว ใ น ด า น ก า ร ล ด ป ญ ห าสงแวดลอม

ชนดทส าคญของพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากการใชออยและผลตภณฑจากออยมอยดวยกน 6 ชนด ซงมสมบตและการน าไปใชงานทแตกตางกนไป ดงน

1. พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) พอลแลคตกแอซดมสมบตคลายกบพอลสไตรน คอ มความใส มความแขงแตมความยดหยนไมมากนก และไมทนความรอน อยางไรกด พอลแลคตกแอซดสามารถ



น ามาขนรปไดดวยกระบวนการผลตหลายประเภท อาท การฉดขนรป การอดขนรป การเปาขนรป หรอการผลตเสนใย ทส าคญ พอลแลคตกแอซดมราคาถกกวาพลาสตกชวภาพทสามารถสลายตวไดทางชวภาพชนดอนๆ พอลแลคตกแอซดจงไดรบการน าไปใชในหลายอตสาหกรรม อาท

การใชในอตสาหกรรมการเกษตรในผลตภณฑทตองการใหเกดการยอยสลายในสภาวะธรรมชาต อาท ฟลมคลมดน

การใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ โดยเฉพาะในกลมผลตภณฑเพอใชครงเดยวแลวทง อาท แกวพลาสตก และสามารถน าไป Compound กบพลาสตกชวภาพชนดอน เพอผลตบรรจภณฑแบบออนตว

การใชทางการแพทย อาท ไหมละลายส าหรบใชเยบแผล

การใชในการขนรปตนแบบผลตภณฑดวยกระบวนการ 3D Printing เนองจากใชอณหภมในการขนรปต า เปนตน

ในปจจบน ผผลตพอลแลคตกแอซดรายใหญของโลก ไดแก บรษท NatureWorks ของประเทศสหรฐอเมรกา และบรษท Corbion Purac ของประเทศเนเธอรแลนด โดยขอมลของ European Bioplastics ป 2558 ระบวา ก าลงการผลตพอลแลคตกแอซดของโลกในป 2557 อยทประมาณ 2.1 แสนตน และคาดการณวาก าลงการผลตพอลแลคตกแอซดของโลกในป 2562 จะเพมขนเปนประมาณ 4.4 แสนตน

2. พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylenesuccinate: PBS) พอลบวทลนซคซเนตเปนพลาสตกทมสมบตคลายกบพอลเอทลนและพอลพรอพลน คอ มความออนตวสง มความยดหยนทด ทนความรอนไดสง แตขน ทงน พอลบวทลนซคซเนตเหมาะสมกบกระบวนการผลตเปนผลตภณฑประเภทฟลม อกทง พอลบวทลนซคซเนตสามารถน าไปผสมกบพอลแลคตกแอซดเพอปรบปรงสมบตใหเหมาะสมกบการผลตผลตภณฑไดหลายประเภท



พอลบวทลนซคซเนตมกไดรบการน าไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ อาท ฟลมบรรจอาหาร พลาสตกเคลอบบรรจภณฑกระดาษ นอกจากน พอลบวทลนซคซเนตสามารถน าไป compound กบ พอลแลคตกแอซดเพอผลตผลตภณฑอนๆ อาท ฟลมคลมดน ของใชในครวเรอน

ในปจจบน พอลบวทลนซคซเนตทใชในตลาดโลกเปนพลาสตกทผลตจากปโตรเคม ทงน ไดมการรวมด าเนนการระหวางบรษท PTT ของประเทศไทยและบรษท Mitsubishi Chemical ของประเทศญปน ในการจดตงฐานการผลตพอลบวทลนซคซเนตทผลตจากวสดจ าพวกพช ณ จงหวดระยอง ประเทศไทย ในนามของบรษท PTTMCC Biochem จ ากด ซงจะเรมด าเนนการผลตในป 2559 ดวยก าลงการผลต 2 หมนตนตอป ถอเปนโรงงานผลตพอลบวทลนซคซเนตโดยสงเคราะหจากวสดจ าพวกพชแหงแรกของโลกและเปนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพแหงแรกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

3. พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA) พอลไฮดรอกซอลคาโนเอตมสมบตทางกล เชน ความยดหยนและความทนตอแรงดงทด ตลอดจนทนตอความรอนใกลเคยงกบพอลเอทลนและ พอลพรอพลน อกทงมสมบตดานความสามารถในการเขากนไดทางชวภาพ (Biocompatible) ความสามารถในการถกดดซมทางชวภาพ (Bioresorbable) รวมถงความสามารถในการยอยสลายทหลากหลาย จงเปนทนยมในอตสาหกรรมวสดทางการแพทย โดยเฉพาะในผลตภณฑเพอการใชครงเดยวแลวทง อาท เขมฉดยา รวมถงยงมการน าไปใชในอตสาหกรรมอน เชน การผลตฟลมบรรจอาหารในอตสาหกรรมบรรจภณฑ

ในปจจบน ผผลตพอลไฮดรอกซอลคาโนเอตรายใหญของโลก ไดแก บรษท Metabolix และบรษท MHG ของประเทศสหรฐอเมรกา และบรษท Tianjin GreenBio ของประเทศจน โดยขอมลของ European Bioplastics ป 2558 ระบวา ก าลงการผลตพอลไฮดรอกซอลคาโนเอตของโลกในป 2557 อยทประมาณ 3.5 หมนตน และคาดการณวาก าลงการผลตพอลไฮดรอกซอลคาโนเอตของโลกในป 2562 จะเพมขนเปนประมาณ 7.4 หมนตน



4. พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE) พอลเอทลนชวภาพมสมบตเหมอน พอลเอทลนทผลตจากปโตรเคม โดยพอลเอทลนมความแขงแรงสง ทนความรอนไดด ทงน พอลเอทลนสามารถน าไปใชในอตสาหกรรมไดหลากหลาย โดยเฉพาะในอตสาหกรรมบรรจภณฑ ทงในสวนของ บรรจภณฑแบบคงรปและบรรจภณฑแบบออนตว

ในปจจบน ผผลตพอลเอทลนสงเคราะหจากชวภาพรายใหญของโลก ไดแก บรษท Braskem ของประเทศบราซล ทงน ขอมลของ European Bioplastics ในป 2558 ระบวา ก าลงการผลตพอลเอทลนสงเคราะหจากชวภาพของโลกในป 2557 อยทประมาณ 2.0 แสนตน และคาดการณวาก าลงการผลต พอลเอทลนสงเคราะหจากชวภาพของโลกในป 2562 จะยงคอนขางคงทอยทประมาณ 2.0 แสนตน

5. พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET) พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพมสมบตเหมอนกบพอลเอทลนเทเรฟทาเลตทผลตจากปโตรเคม โดยเปนพลาสตกทมความใส มความยดหยนสง และปองกนการซมผานของกาซ โดยเฉพาะกาซคารบอนไดออกไซดไดด แตไมทนความรอน พอลเอทลนเทเรฟทาเลตมกไดรบการน าไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ ในการผลตบรรจภณฑแบบคงรป และผลตเปนเสนใยในอตสาหกรรมสงทอ

ในปจจบน ผผลตพอล เอทลนเทเรฟทาเลตสงเคราะหจากชวภาพรายใหญของโลก ไดแก บรษท Braskem ของประเทศบราซล โดยขอมลของ European Bioplastics ป 2558 ระบวา ก าลงการผลต พอลเอทลนเทเรฟทาเลตสงเคราะหจากชวภาพของโลกในป 2557 สงถงประมาณ 6.0 แสนตน และคาดการณวาก าลงการผลตพอลเอทลนเทเรฟทาเลตสงเคราะหจากชวภาพของโลกในป 2562 จะเพมขนสงถงประมาณ 5 ลานตน

6. พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC) พอลไวนลคลอไรดชวภาพมสมบตเหมอนกบพอลไวนลคลอไรดทผลตจากปโตรเคม โดยพอลไวนลคลอไรดเปนพลาสตกทมความแขงแรง



สง และทส าคญ พอลไวนลคลอไรดสามารถน าไปเตมสารเตมแตงเพอใหมความยดหยนเพมมากขน จงสามารถน าพอลไวนลคลอไรดไปใชไดในหลายอตสาหกรรม เชน

อตสาหกรรมชนสวนยานยนต เชน การผลตหนงเทยม

อตสาหกรรมบรรจภณฑ เชน การผลตฟลมพนหออาหาร (Cling Film & Shrink Film)

อตสาหกรรมวสดกอสราง เชน การผลตทอประปา

ในปจจบน ผผลตพอลไวนลคลอไรดชวภาพของโลก ไดแก บรษท Braskem ของประเทศบราซล โดยขอมลของ European Bioplastics ป 2558 ระบการคาดการณวา ก าลงการผลตพอลไวนลคลอไรดสงเคราะหจากชวภาพของโลกในป 2562 จะอยทประมาณ 7.4 หมนตน

นอกจากการผลตเมดพลาสตกชวภาพดวยกระบวนการทางเคมหรอการหมกแลว การน าวสดชวมวลทางการเกษตรมาผานกระบวนการบดหรอตดใหเปนอนภาคขนาดเลก เพอใชในการ Compound รวมกบเมดพลาสตกในอตราสวนทเหมาะสมและเพยงพอตอการยอมรบตามมาตรฐานของการเปนพลาสตกชวภาพ ถอเปนหนงในชนดของพลาสตกชวภาพทสามารถชวยในการลดปรมาณการใชพลาสตกจากปโตรเลยมได



รปท 5-1 ผผลตพลาสตกชวภาพทผลตไดจากน าตาลทรายในชนดทส าคญทมศกยภาพของโลกในปจจบน



รปท 5-2 ประมาณสดสวนก าลงการผลตพลาสตกชวภาพ ทสามารถผลตไดจากน าตาลทรายในชนดทส าคญของโลก

Bio-PET58%PLA

20%

Bio-PE19%

PHA3%

ป

Bio-PET86%

PLA8%

Bio-PE4%

Bio-PVC1%

PHA1%

PBS0%

ป

พลาสตกชวภาพ ประมาณก าลงการผลตของโลก อตราเตบโตเฉลย

ป 2557 – 2562 ป 2557 ป 2562

พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) 205,000 ตน 440,000 ตน รอยละ 21

พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylenesuccinate: PBS)

- *20,000 ตน -

พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA)

35,000 ตน 74,000 ตน รอยละ 21

พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE)

200,000 ตน 200,000 ตน รอยละ 0

พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

600,000 ตน 5,000,000 ตน รอยละ 70

พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

- 74,000 ตน -

ทมา: European Bioplastics ป 2558 ดดแปลงโดยสถาบนพลาสตก

*บรษท PTTMCC Biochem


6-1 บทท 6 การประเมนความตองการออยและน าตาลทรายในอนาคต

เพอนาไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

บทท 6

การประเมนความตองการออยและน าตาลทรายในอนาคต

เพอนาไปใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ ในปจจบน ประเทศไทยไดรบความสนใจจากบรษทเจาของเทคโนโลยจากตางประเทศในการเขามา

ลงทนจดตงฐานการผลตในประเทศไทย โดยเฉพาะในอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได โดยบรษท Mitsubishi Chemical ไดมความรวมมอทางธรกจกบบรษท PTT จดตงฐานการผลตเมด พอลบวทลนซคซเนต (PBS) ขนในประเทศไทย ภายใตชอบรษท PTTMCC Biochem ซงจะเรมด าเนนการผลตในป 2559 ดวยก าลงการผลต 20,000 ตนตอป อกทง บรษท Corbion Purac ซงไดมการตงฐานการผลตกรดแลคตกและแลคไตดภายในประเทศไทยตงแตป 2550 และป 2555 ตามล าดบ ไดมการประกาศถงแผนการจดตงฐานการผลตเมดพอลแลคตกแอซด (PLA) ขนภายในพนทอตสาหกรรมเดยวกน โดยจะเรมด าเนนการผลตภายในป 2561 ดวยก าลงการผลต 75,000 ตนตอป

ในสวนของการพจารณาถงแนวโนมอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพของประเทศไทยในอนาคต นอกจากโอกาสในการขยายก าลงการผลตของเมด PBS ไปสระดบก าลงการผลตสงสด 50,000 ตนตอปและโอกาสในการมฐานการผลตเมด PLA เพมอก 1 แหงดวยสมมตฐานก าลงการผลตประมาณ 75,000 ตนตอปแลว ประเทศไทยยงมโอกาสทดในการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายได ทงในชนดเมดพอลเอทลน (Bio-PE) และเมดพอลเอทลนเทเรฟทาเลต (Bio-PET) เนองดวยศกยภาพทดของผผลตเมดพลาสตกจากปโตรเลยมของประเทศไทยในปจจบนและความตองการเมดพลาสตกชวภาพชนดดงกลาวในตลาดโลกทมอยในปรมาณสง โดยอตสาหกรรมการผลตเมดพลาสตกในชนดดงกลาวจะสามารถสรางโอกาสในการสงออกเมดพลาสตกชวภาพไปยงตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศในภมภาคเอเช ย ใหเพมมากขน อกทง เมดพลาสตกทง 2 ชนดดงกลาวยงสามารถน ามาใชรองรบอตสาหกรรมการผลตบรรจภณฑพลาสตกชวภาพภายในประเทศเพอทดแทนผลตภณฑพลาสตกจากปโตรเลยมไดในสดสวนปรมาณหนง

ในการด าเนนการศกษาครงน จงไดตงสมมตฐานของการจดตงฐานก าลงการผลตอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพชนดตางๆในประเทศไทยใน 2 ระยะ โดย

ระยะท 1 ชวงป 2561 ซงไดมการตงสมมตฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดในสวนของการผลตเมด PBS และการผลตเมด PLA ทมแผนการผลตทชดเจนบนฐานการผลตในประเทศไทย

ระยะท 2 เปนการวเคราะหความเปนไปไดของโอกาสการขยายฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพ ทงแบบทสามารถยอยสลายได (เมด PLA และเมด PBS) และพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายได (เมด Bio-PE และเมด Bio-PET) ในประเทศไทย อางองชวงเวลาป 2569 (เพอความสอดคลองกบแผนการเพมผลผลตออยและน าตาลทราย ป 2569) โดยพจารณาถงศกยภาพของผผลตเมดพลาสตกของประเทศไทยใน




ปจจบน โอกาสทางการคาของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของตลาดโลกในอนาคต และปรมาณการผลตทจะกอใหเกด Economy of Scale ทงน ขอมลสมมตฐานแผนการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพภายในประเทศดงกลาว สามารถน ามาใชในการประมาณปรมาณความตองการออยและน าตาลทรายเพอใชในอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพของประเทศไทย ดงแสดงขอมลในตารางท 3-3

ตารางท 6-1 สมมตฐานแผนการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพภายในประเทศ และปรมาณความตองการออยและน าตาลทรายตอป ตามสมมตฐานแผนการจดตง

สมมตฐานก าลงการผลตตอปของประเทศไทย

หนวย: กโลตน

ประมาณความตองการน าตาลทรายตอป หนวย: กโลตน

ประมาณความตองการออยตอป หนวย: กโลตน

ระยะท 1 ป 2561 แผนการผลต ณ ปจจบนของการผลตพลาสตกชวภาพชนดทสามารถยอยสลายได พ อ ล แ ล ค ต ก แ อ ซ ด (PLA)

75 97 974

พ อ ล บ ว ท ล น ซ ค ซ เ น ต (PBS)

20 33 333

รวมในระยะท 1 95 130 1,307 ระยะท 2 อางองป 2569 ความเปนไดในการขยายแผนหรอฐานการผลตพลาสตกชวภาพในอนาคต พอลแลคตกแอซด

(PLA) 150 195 1,948

พอลบวทลนซคซเนต

(PBS) 50 83 833

พ อ ล เ อ ท ล น (Bio PE)

100 400 4,000

พอล เ อทล น เท เ รฟทาเลต (Bio PET)

300 652 6,522

รวมในระยะท 2 600 1,330 13,303

จากขอมลตามสมมตฐานของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพในตารางท 3-3 ขางตน แสดงถงปรมาณความตองการน าตาลทรายเพอรองรบอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพในทง 2 ระยะ อยทประมาณ 0.1 ลานตนตอปและ 1.3 ลานตนตอป ตามล าดบ คดเปนสดสวนเพยงรอยละ 1 และรอยละ 7 ของปรมาณ




ผลผลตน าตาลทรายในประเทศ (คาดการณปรมาณผลผลตน าตาลทรายตามแผนการเพมผลผลตออยและน าตาลทราย ป 2569)

รปท 6-1 สดสวนปรมาณผลผลตน าตาลรองรบสมมตฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพในประเทศ

หมายเหต: คาดการณปรมาณผลผลตน าตาลทรายตามแผนการเพมผลผลตออยและน าตาลทราย ป 2569

ปรมาณผลผลตน าตาลทราย: ลานตน


7-1 บทท 7 การศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและน าตาลทรายเปนวตถดบ

และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย

บทท 7

การศกษาหวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและนาตาลทราย

เปนวตถดบ และประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนในประเทศไทย

ดงทกลาวมาแลวในขางตน พลาสตกชวภาพชนดสาคญทสามารถผลตไดจากนาตาลทรายหรอกากนาตาลมอยดวยกน 6 ชนด โดยพลาสตกชวภาพแตละชนดมกระบวนการผลตและอตราแปลงผลผลตทแตกตางกนออกไป กระบวนการผลตพลาสตกชวภาพบางชนดตองมการแปรรปผลตภณฑจากออยใหอยในรปของเอทานอล เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลต

ทงนในปจจบน ประเทศไทยมความชดเจนของแผนการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพในกลมพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดบางชนด ในขณะเดยวกน ประเทศไทยกมศกยภาพและโอกาสในการเปนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดในอนาคตเชนเดยวกน

7.1 หวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพตาง ๆ ทใชออยและนาตาลทรายเปนวตถดบ

หวงโซอปทานของพลาสตกชวภาพชนดสาคญทใชออยและนาตาลทรายเปนวตถดบ มดงน

1. พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) กระบวนการผลตพอลแลคตกแอซด เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทไดจากผลตภณฑทางการเกษตร เชน ออย ขาวโพด หรอมนสาปะหลง จนไดผลตภณฑเปนกรดแลคตก จากนน จงนากรดแลคตกมาผานกระบวนการพอลเมอไรเซชน เพอผลตเปน พอลแลคตกแอซด

โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด PLA ไดประมาณ 77 กโลกรม ซงเมด PLA มราคาเฉลยในชวงป 2559 อยทประมาณ 93 บาท/กโลกรม ทงน เมด PLA มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ อตสาหกรรมของใชทางการแพทย หรออตสาหกรรมการเกษตร

2. พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylenesuccinate: PBS) พอลบวทลนซคซเนตเปนพลาสตกทผลตจากการทาปฏกรยาทางเคมของสารตงตน 2 ชนด คอ กรดซคซนก (Succinic Acid) และ 1,4 บวเทนไดออล (1,4-Butanediol) ซงสารตงตนทง 2 ชนดสามารถผลตไดจากนาตาลทราย




โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด PBS ไดประมาณ 60 กโลกรม ซงเมด PBS มราคาเฉลยในชวงป 2559 อยทประมาณ 176 บาท/กโลกรม ทงน เมด PBS มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ อตสาหกรรมการเกษตร หรออตสาหกรรมของใชในครวเรอน

3. พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA) เปนพลาสตกทไดจากการหมกนาตาลทรายดวยจลนทรยและแบคทเรย

โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด PHA ไดประมาณ 33 กโลกรม ซงเมด PHA มราคาเฉลยในชวงป 2559 อยทประมาณ 170 บาท/กโลกรม ทงน เมด PHA มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ หรออตสาหกรรมของใชทางการแพทย

4. พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE) กระบวนการผลตพอลเอทลนชวภาพ เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาลดวยแบคทเรย เพอผลตเปนเอทานอล จากนน จงนาเอทานอลมาทาปฏกรยาทางเคมเปนเอทลน แลวนาเอทลนมาผานกระบวนการพอลเมอไรเซชนเพอผลตเปนพอลเอทลน

กรณใชน าตาลทรายในการผลต

กรณใชกากน าตาลในการผลต




โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PE ไดประมาณ 25 กโลกรม (กากนาตาล 47 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PE ไดประมาณ 5 กโลกรม) ซงเมด Bio-PE มราคาเฉลยในชวงป 2559 อยทประมาณ 91 บาท/กโลกรม ทงน เมด Bio-PE มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ

5. พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET) พอลเอทลนเทเรฟทาเลตเปนพลาสตกทผลตไดจากการทาปฏกรยาทางเคมของสารตงตน 2 ชนด คอ เอทลนไกลคอล (Ethyleneglycol) และกรดเทเรฟทาลก (Terephthalic acid) โดยเอทลนไกลคอลเปนสารตงตนทสามารถผลตไดจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาล ในขณะทการพฒนาการผลตกรดเทเรฟทาลกจากว สด ช ว ภาพย ง อย ใ นช ว งกา รด า เ น น งานว จ ย ย ง ไม ส ามารถผล ต ใน เช งพาณ ชย ในป จ จ บ น พอล เอทลนเทเรฟทาเลตสงเคราะหจากวสดชวภาพจงเปนพลาสตกชวภาพแบบบางสวน (Partial Bioplastics)



โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PET ไดประมาณ 15 กโลกรม (กากนาตาล 47 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PET ไดประมาณ 3 กโลกรม) ซงเมด Bio-PET มราคาเฉลยในชวงป 2559 อยทประมาณ 70 บาท/กโลกรม ทงน เมด Bio-PET มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ หรออตสาหกรรมสงทอ

6. พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC) กระบวนการผลต พอลไวนลคลอไรดชวภาพ เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาลดวยแบคทเรย เพอผลตเปนเอทานอล จากนน จงนาเอทานอลมาทาปฏกรยาทางเคมเปนเอทลน จากนน จงทาการสงเคราะหเอทลนเปนไวนลคลอไรดมอนอเมอร เพอนาไปผานกระบวนการพอลเมอไรเซชนผลตเปนพอลไวนลคลอไรด






โดยนาตาลทราย 100 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PVC ไดประมาณ 12 กโลกรม (กากนาตาล 47 กโลกรมสามารถนามาแปรรปเปนเมด Bio-PVC ไดประมาณ 2 กโลกรม) ทงน เมด Bio-PVC มกไดรบการนาไปใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ อตสาหกรรมยานยนต หรออตสาหกรรมวสดกอสราง

ตารางท 7-1 อตราแปลงผลผลตพลาสตกชวภาพจากออยปรมาณ 1 ตน

ชนดพลาสตกชวภาพ ผลผลตจาก

นาตาลทราย 100 กโลกรม หนวย: กโลกรม

ผลผลตจาก กากนาตาล 47 กโลกรม

หนวย: กโลกรม

พอลแลคตกแอซด (PLA) 77 - พอลบวทลนซคซเนต (PBS) 60 - พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (PHA) 33 - พอลเอทลนชวภาพ (Bio-PE) 25 5 พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio-PET) 46 9 พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio-PVC) 12 2

จากขอมลการประเมนปจจยทจาเปนในการจดตงอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและนาตาลทรายดวยการวเคราะห SWOT จะพบวา ประเทศไทยมความพรอมและศกยภาพในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ซงจะเปนการเพมมลคาเพมและเสถยรภาพใหกบอตสาหกรรมการเกษตรและอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศ ทงน เพอใหการลงทนดานอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพเปนไปอยางครบวงจรและสามารถผลกดนใหอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพเปนอตสาหกรรมสาคญของประเทศ ภาครฐควรมการกาหนดมาตรการสงเสรมการลงทนอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพอยางจรงจง เพอเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและดงดดการลงทนจากบรษทเจาของเทคโนโลยในตางประเทศ อกทง ประเทศไทยยงมความ




จาเปนตองพฒนาปจจยบางประการ เพอใหเกดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยในตลาดโลก ในดานตางๆ ดงน

การพฒนาความสามารถในการขนรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพ โดยประเทศไทยยงจาเปนตองมการพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานการ Compound วตถดบ เพอพฒนาสมบตการใชงานผลตภณฑพลาสตกชวภาพรองรบความตองการของผใชงาน รวมถงตองสรางความชานาญในการขนรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพในกลมผประกอบการ เพอชวยลดตนทนในการผลต อนเปนปจจยสาคญประการหนงในการสรางความสามารถในการแขงขนของผลตภณฑพลาสตกชวภาพในตลาดโลก

การสงเสรมการตลาด เนองจากประเทศไทยยงไมมขอบงคบใหเกดการใชพลาสตกชวภาพภายในประเทศทเดนชดและยงมการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพในปรมาณทนอยมาก

การจดการระบบการจดเกบและคดแยกขยะ เนองจากประเทศไทยยงขาดระบบการจดเกบและคดแยกขยะพลาสตกทมประสทธภาพ ซงเปนประเดนปญหาสาคญในการนาพลาสตกชวภาพมาใชใหเกดประสทธภาพในการลดปญหาสงแวดลอมและปญหาการใชพลงงาน

สถานการณของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไทยในปจจบน สามารถแสดงดงขอมลในตารางท 3-5

ตารางท 7-2 สถานภาพอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทย

หวงโซอปทานอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ สถานการณในประเทศไทย อตสาหกรรมการเกษตร ประเทศไทยมมลคาสงออกออย/นาตาล เปนอนดบ 2 ของ

โลก และมมลคาสงออกมนสาปะหลง เปนอนดบ 1 ของโลก อตสาหกรรมเคมชวภาพ บรษท Corbion Purac มการผลตกรดแลคตกและแลคไตด

ดวยกาล งการผลต 100 ,000 และ 75 ,000 ตนตอป ตามลาดบ และจะมการขยายกาลงการผลตแลคไตดเปน 100,000 ตนตอป ในป 2561

อตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพ • บรษท PTTMCC BioChem เรมดาเนนการผลตเมด PBS ในป 2559 ดวยกาลงการผลต 20,000 ตนตอป • บรษท Corbion Purac ประกาศถงแผนการจดตงฐานการผลตเมด PLA ดวยกาลงการผลต 100,000 ตนตอป โดยจะเรมดาเนนการผลตในป 2561




อตสาหกรรมการ Compound พลาสตกชวภาพ

ยงขาดการ Compound ทสามารถประกอบการเชงพาณชยได อยางไรกด ในปจจบน หลายหนวยงานไดเรมดาเนนงานวจยพฒนาการ Compound พลาสตกชวภาพรองรบภาคอตสาหกรรมเพมมากขน

อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

• ประเทศไทยมการนาเขาเมดพลาสตกชวภาพมาใช ประมาณ 400 ตนตอป

• ผประกอบการพลาสตกในปจจบนสามารถผลตผลตภณฑพลาสตกชวภาพไดแตตองมการพฒนาเพมเตมในดานการปรบปรงเครองจกร อกทง ผประกอบการยงขาดความชานาญในการขนรปพลาสตกชวภาพ เปนปญหาตอการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ อกทง ยงทาใหตนทนการผลตผลตภณฑพลาสตกชวภาพสง

ตลาดผลตภณฑพลาสตกชวภาพ/ มาตรฐานรบรองผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

ตลาดผลตภณฑพลาสตกชวภาพภายในประเทศยงมนอยมาก อกทง ยงไมมมาตรการหรอขอบงคบการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพในปจจบน

การบรหาร/ จดการขยะพลาสตก ระบบการจดการขยะพลาสตกของไทยในปจจบนยงไมเกด ผลลพธในทางปฏบตในระดบสงคมวงกวาง

7.2 การประเมนโอกาสความเปนไปไดในการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพในประเทศไทย

ดงทไดกลาวมาในขางตน พลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดสามารถตอบสนองการแกไขปญหาดานสงแวดลอมในเรองของการกาจดขยะไดเปนอยางด ในขณะทพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดกมขอดในดานการลดปรมาณการใชปโตรเลยม อกทง ยงมสมบตการนาไปใชงานทดเทยบเคยงไดกบพลาสตกจากปโตรเลยม พลาสตกชวภาพจงไดรบการนามาใชในหลากหลายอตสาหกรรม โดยกลมอตสาหกรรมบรรจภณฑถอเปนกลมผลตภณฑทมปรมาณการนาพลาสตกชวภาพมาใชมากทสดท งในตลาดโลกและตลาดภายในประเทศไทย โดยเฉพาะอตสาหกรรมการผลตบรรจภณฑหรอภาชนะ สาหรบบรรจอาหารหรอเครองดมเพอใชครงเดยวแลวทงของประเทศไทย ถอเปนกลมอตสาหกรรมนารองหลกทสาคญรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยและสงเสรมอตสาหกรรมอาหารภายในประเทศ โดยเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายได ทงเมด PLA หรอเมด PBS สามารถนามาใชทดแทนการใชเมด PET หรอเมด PE ในการผลตบรรจภณฑหรอภาชนะดงกลาว ในขณะทเมด Bio-PET และเมด Bio-PE สามารถนามาใชในการผลตบรรจภณฑอนๆ อาท ขวดพลาสตก เพอทดแทนการใชเมด PET หรอเมด PE ทผลตจากปโตรเลยมได




(ปรมาณการผลตสนคาประเภทบรรจภณฑพลาสตกดวยเมด PE และเมด PET ของประเทศไทยในป 2558 อยทประมาณ 6 และ 1.4 แสนตน ตามลาดบ)

ดวยปรมาณความตองการเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไดในชนดดงกลาวของตลาดโลกทเพมสงขนอยางตอเนอง ประกอบกบความแขงแกรงของศกยภาพอตสาหกรรมการเกษตรในประเทศไทย บรษทเจาของเทคโนโลยอตสาหกรรมเคมชวภาพและอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากตางประเทศหลายรายจงไดม การลงทนจดตงฐานการผลตของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพทเกยวของขนในประเทศไทย โดยอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยเรมตนขนในป 2554 เมอกลมบรษท PTT ไดเลงเหนถงความสาคญของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ จงไดรวมมอกบบรษท Mitsubishi Chemical ประเทศญปน ในการจดตงโรงงานผลตเมดพลาสตกชวภาพชนดพอลบวทลนซคซเนต (PBS) ในประเทศไทย ในนามของบรษท PTTMCC Biochem และเรมดาเนนการผลตในเชงพาณชยในป 2559 ดวยกาลงการผลต 20,000 ตนตอป (สามารถขยายกาลงการผลตไดสงสดท 50,000 ตนตอป) ทงน ฐานการผลต PBS นถอเปนโรงงานผลตเมดพลาสตกชวภาพแหงแรกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

นอกจากน บรษท Corbion Purac จากประเทศเนเธอรแลนดไดเรมดาเนนการผลตกรดแลคตกและแลคไตด ซงเปนวตถดบเคมชวภาพทสาคญของการผลตเมด PLA ภายในประเทศไทยดวยกาลงการผลตกรดแลคตก 100,000 ตนตอป ตงแตป 2550 และกาลงการผลตแลคไตด 75,000 ตนตอป ตงแตป 2555 เปนตนมา โดยใชนาตาลทรายดบทผลตในประเทศไทยเปนวตถดบในการผลต ทสาคญ ในชวงเดอนมนาคม ป 2559 ทผานมา บรษท Corbion Purac ไดมการประกาศจดตงฐานการผลต เมดพลาสตกชวภาพชนด พอลแลคตกแอซด (PLA) ขนบนพนทฐานการผลตเดมของบรษทในจงหวดระยอง ประเทศไทย ดวยกาลงการผลต 75,000 ตนตอป โดยจะเรมดาเนนการผลตไดในชวงกลางป 2561 ทงน บรษท Corbion Purac จะมการพฒนาสมบตของ PLA ทจะดาเนนการผลตในฐานการผลตดงกลาวใหมสมบตความตานทานตอความรอนทดขน อกทง บรษทมแผนทจะเพมกาลงการผลตแลคไตด (Lactide) อก 25,000 ตนตอป เพอรองรบอตสาหกรรมการผลตเมด PLA นอกจากการดาเนนงานผลตเมด PLA ของบรษท Corbion Purac แลว บรษท NatureWorks ของประเทศสหรฐอเมรกากอยในระหวางการเจรจาทางธรกจกบบรษท PTTGC ผผลตเมด PLA รายใหญของโลกเพอหารอเกยวกบแผนการลงทนตงฐานการผลตในประเทศไทยในอนาคต

ตารางท 7-3 แผนการจดตงฐานการผลตอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพในประเทศไทย

ชนดของเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ

บรษทผผลต (ปทเรมผลต) กาลงการผลตตอป: พนตน

กรดแลคตก บรษท Corbion Purac (ป 2550) 100 แลคไตด บรษท Corbion Purac (ป 2555+ ป2561) 75 + 25 พอลบวทลนซคซเนต (PBS) บรษท PTTMCC Biochem (ป 2559) 20 พอลแลคตกแอซด (PLA) บรษท Corbion Purac (ป 2561) 75




จากขอมลขางตน จะพบวา ในระยะเรมตน แผนการจดตงฐานการผลตเม ดพลาสตกชวภาพในประเทศไทยของบรษทเจาของเทคโนโลยจากตางประเทศเปนแผนการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได ซงสามารถสรางมลคาเพมใหกบอตสาหกรรมของประเทศไดเปนอยางมากดวยมลคาเพมทสงขนจากอตสาหกรรมนาตาลทรายไมนอยกวา 7 เทา ทงน พลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดถอเปนจดเรมตนทดของการสรางความเขาใจและตระหนกในคณคาของการใชพลาสตกชวภาพภายในประเทศไทยไดเปนอยางด

อยางไรกด ดวยขอจากดบางประการของพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได โดยเฉพาะสมบตทดอยกวาพลาสตกจากปโตรเลยม รวมถงราคาของเมดพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดซงคอนขางสง (โดยเฉพาะในสถานการณทเมดพลาสตกจากปโตรเลยมมราคาตาลง) กอใหเกดขอจากดในการนาพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดมาใชงาน พลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดจงเปนพลาสตกชวภาพทางเลอกทสาคญอกประเภทหนง ทงน ดวยสมบตทเทยบเคยงไดกบพลาสตกจากปโตรเลยม จงเปนประเภทพลาสตกทมความตองการในตลาดโลกสงมากขนอยางรวดเรวและไดรบการนามาใชงานในปจจบนทดแทนพลาสตกจากปโตรเลยมในปรมาณมาก

ความตองการเมดพลาสตกชวภาพทผลตจากพชแตยอยสลายไมได ทงพอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio-Poly Ethylene Terephthalate: Bio-PET) และพอลเอทลนชวภาพ (Bio-Poly Ethylene: Bio-PE) จงมการเตบโตขนอยางรวดเรว ทงน เมอพจารณาถงศกยภาพทดของอตสาหกรรมการเกษตรและอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ประเทศไทยจงมโอกาสอนดในการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเมดพลาสตกชวภาพชนดดงกลาวในประเทศไทย ซงจะเปนการเพมมลคา ปรมาณการใชวตถดบ และเสถยรภาพใหกบอตสาหกรรมการเกษตรของประเทศ อกทง ยงเปนการรกษาเสถยรภาพและเพมทางเลอกของอตสาหกรรมเมดพลาสตกของประเทศไทยในตลาดโลกอกดวย โดยบรษท Mitsui Chemicals ของประเทศญปนถอเปนบรษทหนงทมความสนใจในการพฒนาฐานการผลตเมด Bio-PET ภายในประเทศไทย และมบรษท Pepsi เปนตลาดทสาคญของการใชขวดพลาสตกทผลตจาก Bio-PET อกทง หากประเทศไทยมการดาเนนการผลตเมด Bio-PE จะถอเปนฐานการผลตเมด Bio-PE แหงแรกในภมภาคเอเชย

ทงน แนวทางการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพชนด Bio-PET และ Bio-PE ในประเทศไทย อาจพจารณาได 2 แนวทาง คอ

1. การจดตงฐานการผลตแหงใหม โดยกาลงการผลตของฐานการผลตทจะจดตงขน มขนาดกาลงการผลตทกอใหเกดการผลตแบบ Economy of Scale เพอกอใหเกดตนทนการผลตเมดพลาสตกชวภาพทสามารถแขงขนกบตนทนของเมดพลาสตกจากปโตรเลยมได โดยกาลงการผลตทกอใหเกด Economy of Scale อาจสามารถประมาณจากกาลงการผลตของฐานการผลตเมดพลาสตกจากปโตรเลยมในปจจบน ตวอยางเชน การพจารณาฐานการผลตเมด Bio-PE จากกาลงการผลตของฐานผลตเมดพลาสตก PE ในปจจบน




2. การปรบเปลยนฐานการผลตเมดพลาสตกจากปโตรเลยมมาสการผลตดวยเอทานอล กลาวคอ ใชกาลงการผลตของฐานการผลตเมดพลาสตกจากปโตรเลยมทมอยในประเทศ โดยปรบเปลยนวตถดบทใชในการผลตเมดพลาสตกจากปโตรเลยมเปนเอทานอลทผลตไดจากพชแทน

โดยในปจจบน ประเทศไทยมฐานการผลตเมดพลาสตก PE และ PET จากปโตรเลยม โดยฐานการผลตเกอบทงหมดตงอยในจงหวดระยอง โดยกาลงการผลตเมดพลาสตก PE รวมอยทประมาณ 3.7 ลานตนตอป และกาลงการผลตเมดพลาสตก PET รวมอยทประมาณ 7.2 แสนตนตอป (โดยกาลงการผลตในแตละโรงงานการผลตของเมด PE อยทประมาณ 1 ถง 1.8 แสนตนตอปและกาลงการผลตในแตละโรงงานการผลตของเมด PET อยทประมาณ 3 แสนตนถง 1 ลานตนตอป) โดยมรายชอบรษทผผลต ดงน

บรษทผผลตพอลเอทลนในประเทศไทย

1. บรษท บางกอกโพลเอททลน จากด จงหวดระยอง

2. บรษท ไออารพซ จากด (มหาชน) จงหวดระยอง

3. บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จากด (มหาชน) จงหวดระยอง

4. บรษท พทท โพลเอทลน จากด (มหาชน) จงหวดระยอง

5. บรษท สยามโพลเอททลน จากด จงหวดระยอง

6. บรษท ไทยโพลเอททลน จากด จงหวดระยอง

7. บรษท ทพไอ โพลน จากด (มหาชน) จงหวดระยอง

บรษทผผลตพอลเอทลนเทเรฟทาเลตในประเทศไทย

1. บรษท อนโดรามา ปโตรเคม จากด จงหวดลพบร

2. บรษท โพลเพลกซ (ประเทศไทย) จากด จงหวดระยอง

3. บรษท อนโดรามา โพลเอสเตอร อนดสตรส จากด (มหาชน) จงหวดระยอง

4. บรษท ไทย เพท เรซน จากด จงหวดระยอง

5. บรษท ไทยชนกงอนดสตร คอรปอเรชน จากด จงหวดระยอง

การพฒนาอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพชนด Bio-PE หรอ Bio-PET ดงกลาวในประเทศไทย จงอาจดาเนนการโดยจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพแหงใหมขนหรอดาเนนการผลตดวยฐานการผลตเมดพลาสตกทมอยในปจจบน ทงน การปรบเปลยนชนดของวตถดบในการผลตดงกลาว อาจตองพจารณาเงอนไข




เพมเตมบางประการ อาท การจดตงฐานการผลตเอทลนชวภาพจากเอทานอล การจดสรางระบบขนสงเอทลนเขาสสายการผลตเมด

ในสวนของแผนการพฒนาอตสาหกรรมเมด PHA และเมด Bio-PVC ในประเทศไทยนน ยงไมมความชดเจนหรอแนวโนมของแผนการดาเนนการ เนองจากในปจจบน ปรมาณความตองการเมดพลาสตกชวภาพทง 2 ชนดดงกลาวในตลาดโลกยงไมมมากนก โดย PVC เปนชนดพลาสตกทมกถกพจารณาวาสงผลกระทบตอรางกายของมนษย อกทง เมด PVC ถอเปนเมดพลาสตกทมราคาตา โดยราคาเมด PVC ตากวาเมด PE และเมด PET ในสวนของอตสาหกรรมเมด PHA นน ในปจจบนเอง มหลายประเทศทใหความสนใจในการลงทนจดตงฐานการผลต อยางไรกด ในปจจบน ฐานการผลตเมด PHA สวนใหญสามารถผลตเมด PHA ไดดวยปรมาณการผลตเพยงประมาณ 10,000 ตนตอปเทานน การลงทนอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพทง 2 ชนดดงกลาวในประเทศไทยจงมแนวโนมความเปนไปไดทนอยกวาอตสาหกรรมเมด Bio-PET และ Bio-PE ในขางตน

นอกจากการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพแลว อตสาหกรรมเคมชวภาพอนๆทเกยวของ อาท กรดซคซนค บวเทนไดออล เอทลนชวภาพ ซงเปนวตถดบสาคญในการผลตพลาสตกชวภาพ กมแนวโนมความเปนไปไดในการจดตงฐานการผลตภายในประเทศ เพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพภายในประเทศ ใหเกดความสามารถในการแขงขนดานราคาดวยตนทนการผลตทตาลง ทสาคญ การจดตงฐานการผล ตอตสาหกรรมเคมชวภาพดงกลาวเปนการเพมเสถยรภาพของการใชวตถดบหรอนาตาลทรายภายในประเทศ อยางไรกด ขอจากดของการลงทนอตสาหกรรมเคมชวภาพบางชนด เชน บวเทนไดออล ในประเทศไทยในปจจบน คอ องคความรทางเทคโนโลยการผลต ซงเปนสทธบตรของบรษทเจาของเทคโนโลยจากตางประเทศ


8-1 บทท 8 การวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน าตาลทราย

ในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

บทท 8

การวเคราะหโครงสรางตนทนและมลคาเพมของการใชออยและน าตาลทราย


อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพมโครงสรางตนทนหลก คอ ตนทนวตถดบ เชนเดยวกบอตสาหกรรม ปโตรเคมโดยทวไป เนองจากอตสาหกรรมปโตรเคมเปนอตสาหกรรมทไมจ าเปนตองใชพลงงานหรอปรมาณแรงงานในการผลตสง ทงน จากการประเมนโครงสรางตนทนของการผลตเมดพลาสตกชนดพอลแลคตกแอซด (PLA) พบวา สดสวนตนทนกวารอยละ 60 เปนตนทนของวตถดบเคมชวภาพหรอกรดแลคตกทน ามาใชในการแปรรป โดยมตนทนผนแปรอนๆ (อาท ตนทนพลงงาน) ของอตสาหกรรมการผลตเมด PLA ในสดสวนประมาณรอยละ 20 ในขณะทตนทนคงทมสดสวนอยทประมาณรอยละ 20 เชนเดยวกน

รปท 8-1 สดสวนโครงสรางตนทนของอตสาหกรรมเมด PLA

ทมา: ประมาณการตนทนจากบรษทผผลตปโตรเคม

ในท านองเดยวกน สดสวนโครงสรางตนทนของการผลตกรดแลคตกประมาณรอยละ 60 เปนตนทนของวตถดบหรอน าตาลทรายดบเชนเดยวกน โดยทงตนทนผนแปรอนๆ (อาท ตนทนพลงงาน) และตนทนคงทมสดสวนในโครงสรางตนทนประมาณรอยละ 20 เชนเดยวกน

จากขอมลสดสวนโครงสรางตนทนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพขางตน จะพบวา ราคาวตถดบถอเปนปจจยส าคญในการแขงขนของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพในตลาดโลก ทงน มาตรการสนบสนนผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพ รวมถงการพฒนาอตสาหกรรมเคมชวภาพภายในประเทศจงเปนแนวทางหนงทส าคญในการสงเสรมผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพใหสามารถมตนทนวตถดบทต าลงและมความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกเพมมากขน

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพถอเปนหนงในอตสาหกรรมทกอใหเกดมลคาเพมจากอตสาหกรรมน าตาลทรายสง โดยหากพจารณาขอมลการพจารณามลคาเพมของปรมาณเมดพลาสตกชวภาพทไดจาก




ปรมาณการแปรรปน าตาลทราย 100 กโลกรมเปรยบเทยบกบมลคาของน าตาลทรายดบในตลาดโลก ณ เดอนกมภาพนธ ทราคาประมาณ 13 เซนตตอปอนดหรอประมาณ 10 บาทตอกโลกรม จะไดขอมลการเปรยบเทยบแสดงดงตารางท 8-1

ตารางท 8-1 มลคาเพมของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพแตละชนด

ชนดพลาสตกชวภาพ

ราคาเมดพลาสตกชวภาพ

(กมภาพนธ ป 2559)

หนวย: บาท/กก.

ผลผลตจากน าตาลทราย 1 กก. หนวย: กก.

คดเปนมลคาจากการแปรรป

น าตาลทราย 1 กก. หนวย: บาท

มลคาเพม หนวย: เทา

พอลแลคตกแอซด (PLA) 93 0.77 72 7.2

พอลบวทลนซคซเนต (PBS) 176 0.60 106 10.6

พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (PHA)

170 0.33 56 5.6

พอลเอทลนชวภาพ (Bio-PE)

91 0.25 23 2.3

พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio-PET)

70 0.46 32 3.2

ทมา: ราคา PLA, PBS, PHA อางองจาก MarketsandMarkets

ราคา Bio-PE, Bio-PET อางองจากบรษทผนาเขาในประเทศ

การค านวณหามลคาเพมของเมดพลาสตกชวภาพในตารางขางตน พจารณาจากจ านวนเทาของมลคาของเมดพลาสตกชวภาพ (อางอง) ในปรมาณทสามารถผลตไดจากน าตาลทรายดบ 1 กโลกรมตอมลคาน าตาลทรายดบ (อางอง) 1 กโลกรม ตวอยางเชน จากอตราแปลงผลตทไดด าเนนการรวบรวมมา ระบวา น าตาลทรายดบ 1 กโลกรม สามารถน ามาผลตเมดพอลแลคตกแอซด (PLA) ได 0.77 กโลกรม เมอพจารณาราคาอางองของเมด PLA ทราคา 93 บาท/กโลกรม จงสามารถพจารณาไดวา น าตาลทรายในปรมาณ 1 กโลกรม มลคา (อางอง) 10 บาทสามารถน าไปแปรรปเปนเมด PLA (ในปรมาณ 0.77 กโลกรม) ซงสามารถคดเปนมลคาไดเทากบ 72 บาท ดงนน จงสรปไดวา การแปรรปเมด PLA จากน าตาลทรายสามารถสรางมลคาเพมไดประมาณ 7.2 เทา

จากขอมลมลคาเพมของการแปรรปอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากน าตาลทราย จะพบวา อตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพสามารถเพมมลคาจากอตสาหกรรมน าตาลทรายไดไมนอยกวา 2 เทา โดย




พลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดเปนกลมชนดพลาสตกชวภาพทมมลคาเพมของการแปรรปสงกวาพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายได อยางไรกด ดวยความตองการของชนดพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายได ทงเมดพลาสตก Bio-PE และ Bio-PET ในตลาดโลก ซงมปรมาณสงมากกวาและมแนวโนมความตองการทจะเพมขนอกมาก ดงนน จงอาจกลาวไดวา การพฒนาอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไดเปนแนวทางทเหมาะสมในแงของการเพมมลคาใหกบอตสาหกรรมการเกษตรของประเทศ ในขณะทการพฒนาอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไมได เปนแนวทางทเหมาะสมในแงของการสรางเสถยรภาพและปรมาณของความตองการน าตาลทรายภายในประเทศ

โครงการเตรยมความพรอมการใชออยและนาตาลทรายเพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ รายงานผลการดาเนนงานฉบบสมบรณ

9-1 บทท 9 การวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทย

ในการนาออยและนาตาลทรายทเปนจดแขงของประเทศ มาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

บทท 9

การวเคราะหศกยภาพและความพรอมของประเทศไทยในการน าออยและ น าตาลทรายทเปนจดแขงของประเทศ มาใชเปนวตถดบในการผลตพลาสตกชวภาพ

ในปจจบนประเทศไทยมศกยภาพและความพรอมในการเรมตนการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ทงในสวนของอตสาหกรรมการเกษตรและอตสาหกรรมพลาสตก รวมถงนโยบายการสนบสนนจากทางภาครฐบาล ดงแสดงรายละเอยดการประเมนปจจยทจ าเปนในการจดตงอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทราย ดงน

9.1 ปรมาณวตถดบรองรบ

ดงทไดกลาวมาในบทท 6 ขางตน ปรมาณผลผลตน าตาลทรายของประเทศ (ประมาณการปรมาณผลผลตน าตาลทรายตามแผนการเพมผลผลตออยและน าตาลทราย ป 2569 แบบเชงเสน) สามารถรองรบสมมตฐานของแผนการผลตเมดพลาสตกชวภาพของประเทศไทยได ดงแสดงขอมลในตารางท 6-1 ขางตน

แมวาออยจะเปนผลตผลทางการเกษตรทมชวงระยะเวลาการเกบเกยวหลกในชวงเดอนพฤศจกายนถงเดอนพฤษภาคม ไมเปนกระบวนการเกบเกยวแบบตอเนองตลอดทงป อยางไรกด น าตาลทรายเปนผลตภณฑทสามารถเกบรกษาไดเปนระยะเวลานาน ดงนน หากมการก าหนดปรมาณน าตาลทรายคงคลงใหสามารถรองรบการด าเนนการผลตในอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดตลอดทงป ความไมสม าเสมอของปรมาณการผลตในแตละชวงของปของอตสาหกรรมการผลตน าตาลทรายจะไมสงผลกระทบตออตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทย ประเทศไทยจงมอตสาหกรรมออยและน าตาลทรายทแขงแรงเพยงพอตอการน ามาใชพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพภายในประเทศ




รปท 9-1 ตวอยางการแสดงผลผลตและราคาออย ในแตละเดอนของฤดการผลตป 2556/ 2557

ทมา :สานกงานเศรษฐกจการเกษตร (.สศก)

ในปจจบนผทมความสนใจในการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพบางรายก าลงพจารณาถงแนวทางการน าน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบในการผลตเมดพลาสตกชวภาพโดยตรง เพอเปนการลดตนทนดานพลงงานในการขนรป การน าน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบในการผลตเมดพลาสตกชวภาพยงมประเดนทตองพจารณาเพอด าเนนการอกหลายประเดน อาท การสรางระบบการจดเกบและขนสงล าเลยงน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) การวจยพฒนาองคความรในการน าน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบในการผลตเมดพลาสตกชวภาพใหมประสทธภาพ การก าหนดมาตรฐานดานคณภาพของน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชในการแปรรปพลาสตกชวภาพ รวมถงการก าหนดระบบการค านวณราคาของน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ทเปนทยอมรบของทกภาคสวน

9.2 ราคาของวตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพ

ราคาน าตาลทรายเปนปจจยส าคญหนงในการตดสนใจลงทนจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพของบรษทเจาของเทคโนโลยจากตางประเทศ นอกเหนอจากปรมาณวตถดบหรอน าตาลทราย เพอรองรบการผลตในอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ โดยประเดนพจารณาทส าคญเกยวกบราคาน าตาลทรายม 2 ประเดน คอ มาตรการดานราคาของภาครฐเพอชกจงการลงทนจากตางประเทศ และขอบเขตราคาน าตาลทรายทสรางความสามารถในการแขงขนของเมดพลาสตกชวภาพตอเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยม




ทงนทผานมา ภาครฐของประเทศไทยและประเทศมาเลเซย (ซงถอเปนประเทศคแขงทส าคญของประเทศไทยในการแขงขนเพอการเปนฐานอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ) มมาตรการดานราคาของน าตาลทรายเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพแตกตางกน ดงน

ในสวนของประเทศไทย ภาครฐอนมตใหผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพสามารถซอน าตาลทรายมาใชเปนวตถดบในการผลต โดยอางองราคาน าตาลทรายสงออก (ตามประกาศคณะกรรมการออยและน าตาลทราย เรองก าหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจ าหนายน าตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม) ซงแตกตางจากราคาน าตาลทรายเพอการจ าหนายภายในประเทศทมราคาสงกวา เพอเกบสวนตางของราคาเขาสมทบกองทนออยและน าตาลทราย ในขณะทภาครฐของประเทศมาเลเซยมมาตรการชดเชยราคาน าตาลทรายทใชเปนวตถดบในชวง 3 ปแรกของการลงทน โดยชดเชยราคาน าตาลทรายดบในกรณทน าตาลทรายดบมราคาสงกวา 14 เซนตตอปอนด (รฐบาลก าหนดคาชดเชยสวนตางของราคาน าตาลทรายดบไวไม เกน 3.5 เซนตตอปอนด)

รปท 9-2 มลคาน าตาลทรายดบในตลาดโลก ชวงป 2554 ถง ป 2558

ทมา: World Bank

ทงน หากพจารณาราคาน าตาลทรายในตลาดโลก ชวงป 2554 ถงป 2557 ทผานมา ซงราคาน าตาลทรายสงกวา 14 เซนตตอปอนด ถอเปนชวงเวลาทประเทศไทยมมาตรการดานราคาน าตาลทรายทเสยเปรยบในการชกจงการลงทนจากบรษทเจาของเทคโนโลยตอประเทศมาเลเซย อยางไรกด ดวยปรมาณน าตาลทรายในตลาดโลกทมเพมมากขน รวมถงแนวโนมการบรโภคน าตาลของประชากรโลกทมนอยลง สงผลใหน าตาลทรายมราคาในตลาดโลกลดต าลง โดยราคาน าตาลทรายดบของโลกในชวงป 2558 อยในชวงประมาณ 10 ถง




14 เซนตตอปอนด มาตรการการสนบสนนราคาน าตาลทรายในปจจบนของประเทศไทยจงไมมความเสยเปรยบตอมาตรการชดเชยราคาน าตาลทรายของประเทศมาเลเซย อยางไรกด หากราคาน าตาลทรายมการปรบตวสงขนเกนกวา 14 เซนตตอปอนด จะสงผลใหเกดความเสยเปรยบในมาตรการสนบสนนราคาน าตาลทรายเพอจงใจการลงทนของบรษทตางประเทศ ดงนน ภาครฐจงควรมการก าหนดมาตรการเพอสนบสนนราคาน าตาลทรายในสวนของการรองรบอตสาหกรรมชวภาพใหไมสงกวา 14 เซนตตอปอนด

ในสวนของประเดนดานขอบเขตราคาวตถดบเพอผลตเมดพลาสตกชวภาพใหสามารถแขงขนกบผลตภณฑอน ๆ ทเทยบเคยงได เชน เมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยม โดยทผานมา ปญหาทส าคญของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ คอ ราคาของเมดพลาสตกชวภาพทคอนขางสง โดยเฉพาะในสถานการณปจจบนทเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมมราคาลดลงกวารอยละ 30 จากราคาน ามนดบทลดลง สงผลใหราคาเมดพลาสตกชวภาพสงกวาเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมในปจจบนมาก ดงนน ราคาน าตาลทรายทใชเปนวตถดบของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพตองอยในขอบเขตทผประกอบการสามารถผลตเมดพลาสตกชวภาพทมราคาแขงขนกบเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมได โดยพจารณาใน 2 กรณ ดงน

กรณท 1 ขอบเขตราคาน าตาลทรายดบ ในกรณทเมดพลาสตกชวภาพมราคาสงกวาเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมรอยละ 10 ถง 20 ซงเปนราคาทผบรโภคสามารถยอมรบได

กรณท 2 ขอบเขตราคาน าตาลทรายดบ ในกรณทผบรโภคยอมรบไดกบราคาเมดพลาสตกชวภาพ ในปจจบน

ทงน ไดน าขอมลของพอลแลกตคแอซด (Poly Lactic Acid: PLA) มาใชในการพจารณาเปรยบเทยบกบพอลเอทลน (Poly Ethylene: PE) เนองจาก PLA เปนพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดทมปรมาณการผลตมากทสดและมราคาถกทสดในโลก จงมการน ามาใชงานอยางแพรหลาย ในขณะทเมด PE เปนพลาสตกทมการน ามาใชงานอยางแพรหลายเชนเดยวกน โดยการแปรรปเมด PLA และเมด PE มกลมผลตภณฑส าคญในกลมเดยวกน คอ ผลตภณฑในกลมบรรจภณฑ

ในกรณท 1 เปนการพจารณาดวยสมมตฐานของราคาเมดพลาสตกชวภาพทสงกวาเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมรอยละ 10 ถง 20 ทงน แมภาพลกษณทดในดานการอนรกษสงแวดลอมจะเปนประเดนส าคญในการสรางความตองการพลาสตกชวภาพในตลาดโลก อยางไรกด ดวยสภาพเศรษฐกจของโลกและความสามารถในการซอของผบรโภคในปจจบน ราคาเมดพลาสตกชวภาพทผบรโภคสามารถยอมรบไดจงควรอยในระดบทสงกวาราคาเมดพลาสตกทผลตจากปโตรเลยมประมาณรอยละ 10 ถง 20 (ขอมลจากการสมภาษณผประกอบการทเกยวของ) นนคอ เมอพจารณาเปรยบเทยบกบพอลเอทลน (Poly Ethylene: PE) ซงมราคาในปจจบนประมาณ 55 บาทตอกโลกรม ราคาเมด PLA ควรจะอยทประมาณ 60 ถง 66 บาทตอกโลกรม จงจะท าใหผลตภณฑพลาสตกจากเมด PLA สามารถแขงขนกบผลตภณฑพลาสตกจากเมด PE ได




หากพจารณาราคาของเมด PLA ดงกลาวดวยสมมตฐานการตงคาก าไรไวทประมาณรอยละ 30 จะสามารถประมาณตนทนการผลตเมด PLA ไดทประมาณ 46 ถง 51 บาทตอกโลกรม ทงน จากการศกษารวบรวมขอมลจากผประกอบการในอตสาหกรรมชวภาพ พบวา ตนทนการผลตเมด PLA ประมาณรอยละ 60 คอ ตนทนของกรดแลคตค ซงเปนวตถดบส าหรบการผลตเมด PLA ดงนน ขอบเขตของราคากรดแลคตคตามกรณการพจารณาน จะอยทประมาณ 25 ถง 27 บาทตอกโลกรม

เชนเดยวกบการผลตกรดแลคตคจากน าตาลทราย จากการศกษารวบรวมขอมลจากผประกอบการในอตสาหกรรมชวภาพ พบวา ตนทนการผลตกรดแลคตค ประมาณรอยละ 60 คอ ตนทนของน าตาลทราย เมอพจารณาดวยสมมตฐานการตงคาก าไรการผลตไวทรอยละ 30 จะสามารถประมาณขอบเขตของราคาน าตาลทรายตามกรณพจารณานอยทประมาณ 12 ถง 14 เซนตตอปอนด

ทงนจะพบวา ขอบเขตราคาน าตาลทรายตามประเดนพจารณาดงกลาวเปนราคาทใกลเคยงกบราคาน าตาลทรายดบ ณ ตลาดนวยอรค ในเดอนกมภาพนธ 2559 ซงอยทประมาณ 13 เซนตตอปอนด (ราคาน าตาลทรายดบ ณ ตลาดนวยอรค สามารถใชระบถงราคาน าตาลทรายสงออกหรอราคาน าตาลทรายใน โควตา ค. ของประเทศไทยได)

ในกรณท 2 เปนการพจารณาขอบเขตราคาน าตาลทราย ในกรณทผบรโภคยอมรบไดกบราคาเมดพลาสตกชวภาพในปจจบน ทงน ราคาของเมด PLA ในตลาดโลก ณ ปจจบน อยทประมาณ 90 บาทตอกโลกรม เมอตงสมมตฐานการตงคาก าไรการผลตไวทรอยละ 30 เชนเดยวกบกรณพจารณาท 1 จะสามารถประมาณขอบเขตของราคากรดแลคตคและน าตาลทรายตามกรณพจารณานไดทประมาณ 38 บาทตอกโลกรมและ 18 เซนตตอปอนด ตามล าดบ

ทงนจะพบวา ราคาน าตาลทรายเพอใชรองรบอตสาหกรรมชวภาพของประเทศไทยในปจจบนต ากวาขอบเขตราคาน าตาลทรายทสามารถใชในการผลตเมด PLA เพอจ าหนายในราคาตลาดโลก ณ ปจจบน ดงนน ประเทศไทยสามารถด าเนนการผลตเมด PLA ดวยราคาน าตาลทรายในตลาดโลก ณ ปจจบนได ทงน การจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพเปนแนวทางหนงในการเพมเสถยรภาพของอตสาหกรรมน าตาลทราย ทงในสวนของปรมาณความตองการและราคาน าตาลทรายในตลาดโลก โดยเปนการเพมปรมาณความตองการน าตาลทรายในประเทศและลดปรมาณน าตาลทรายทมอยในตลาดโลก




ตารางท 9-1 สรปขอบเขตราคาน าตาลทรายดบทเหมาะสมส าหรบการผลตเมดพลาสตกชวภาพในแตละกรณของการก าหนดราคาเมดพลาสตกชวภาพ

กรณ ราคาเมด PLA หนวย: บาท/กก.

ราคากรดแลคตก หนวย: บาท/กก.

ราคาน าตาลทราย หนวย: เซนต/ปอนด

การก าหนดราคา PLA ทสงกวา PE รอยละ 10 ถง 20

(เพมความสามารถในการแขงขนกบ PE)

60 25 12

66 27 14

การก าหนดราคา PLA ในกรณทผบรโภคยอมรบไดกบราคา PLA ในปจจบน

90 38 18

9.3 ความเหมาะสมของพนทเปาหมายอตสาหกรรม

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพมหวงโซอปทานทเกยวเนองกบหลายภาคอตสาหกรรม ทงในสวนของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย อตสาหกรรมการสงออกเมดพลาสตก และอตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก ดงนน การพจารณาจดตงอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจงจ าเปนตองพจารณาปจจยในหลายดาน อาท เสนทางและระยะเวลาในการขนสงวตถดบหรอสนคา ระบบสาธารณปโภคทส าคญรองรบ และนโยบายการสงเสรมจากภาครฐบาล เพอใหเกดความเขมแขงของการเชอมโยงสายโซอปทานอตสาหกรรมและเพมความสามารถในการแขงขน ทงน แนวโนมของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยมวตถประสงคเพอการสงออกเปนหลก เนองจากความตองการพลาสตกชวภาพภายในประเทศยงมนอยมาก (โดยหากพจารณาการผลตเมดพลาสตกภายในประเทศในป 2557 ในปรมาณประมาณ 8 ลานตน พบวา สดสวนปรมาณมากกวารอยละ 70 เปนการผลตเพอการสงออก)

ทงนในปจจบน ภาครฐบาลไดระบพนทเปาหมายทจะไดรบมาตรการสงเสรมการลงทนในการพฒนา คลสเตอรอตสาหกรรมปโตรเคม อนไดแก จงหวดชลบรและจงหวดระยอง โดยทง 2 จงหวดดงกลาวมระบบสาธารณปโภคทส าคญรองรบอตสาหกรรมการผลต อกทง ยงมทาเรอพาณชยทส าคญของประเทศรองรบอตสาหกรรมเพอการสงออก โดยจงหวดชลบรมทาเรอแหลมฉบงเปนทาเรอการสงออกทส าคญ ในขณะทจงหวดระยองมการสงออกทส าคญผานทางทาเรอมาบตาพตเชนเดยวกน จงหวดชลบรและจงหวดระยองจงเปนฐานการผลตอตสาหกรรมปโตรเคมทส าคญของประเทศในปจจบน ซงรวมไปถงผผลตในอตสาหกรรมเคมชวภาพและอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ คอ บรษท Purac Corbion ผผลตกรดแลคตก (Lactic Acid) และบรษท PTTMCC BioChem ผผลตเมดพอลบวทลนซคซเนต (PBS) โดยในปจจบน บรษท Purac Corbion จดซอน าตาลทรายดบภายในประเทศเพอใช เปนวตถดบในการผลตสนคาเคมชวภาพ ในขณะทบรษท PTTMCC BioChem ยงอาศยการน าเขาวตถดบการผลตทง 2 ชนด (กรดซคซนคและ 1,4 บวเทนไดออล) มาจากตางประเทศ เนองจากประเทศไทยยงไมสามารถผลตวตถดบทง 2 ชนดได




ดงทไดกลาวมาในขางตน จงหวดชลบรและจงหวดระยองจงเปนพนทอตสาหกรรมทสามารถเชอมโยงการขนสงในสายโซอปทานอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดโดยสะดวก นอกจากความสะดวกในการขนสงสนคาสงออกตางประเทศผานทางทาเรอพาณชยแลว พนทอตสาหกรรมของทง 2 จงหวดดงกลาวสามารถขนสงเมดพลาสตกเขาสพนทส าคญของอตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก คอ พนทในจงหวดกรงเทพมหานคร จงหวดในภาคกลางและภาคตะวนออกไดโดยสะดวก (ขอมลการส ารวจผประกอบการอตสาหกรรมผลตภณฑพลาสตกในป 2557 ระบจ านวนผประกอบการ 2 ,284 ราย หรอคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 93 ของจ านวนผประกอบการอตสาหกรรมผลตภณฑพลาสตกทงหมด 2 ,458 ราย มทตงอยในจงหวดกรงเทพมหานคร จงหวดในภาคกลางและภาคตะวนออก) นอกจากน จงหวดชลบรยงเปนทตงของโรงงานผลตน าตาลทราย 3 ราย ซงไดรบการก าหนดปรมาณการผลตน าตาลทรายในโควตา ค. ประจ าฤดการผลต ป 2558/2559 รวมทงสนประมาณ 1.4 แสนตน (ปรมาณดงกลาวสามารถรองรบการผลต เมด พอลบวทลนซคซเนต (PBS) ไดประมาณ 8 หมนตนหรอรองรบการผลตเมดพอลแลคตกแอซด (PLA) ไดประมาณ 1 แสนตน) ดงนน เมอพจารณาถงการรองรบของระบบสาธารณปโภคและวตถดบ (อาท กาซไฮโดรเจน) ประกอบกบศกยภาพการเชอมโยงการขนสงและการสงออกดงกลาว จงหวดระยองและจงหวดชลบรจงมศกยภาพเพยงพอในการเปนฐานการจดตงอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยในปจจบน

ในอนาคต ประเทศไทยมแผนการเพมผลผลตออยและน าตาลทราย ภาคผประกอบการจงเรมมการพจารณาถงแผนการลงทนเพอเพมและขยายก าลงการผลตของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ อกทง ผประกอบการบางรายไดพจารณาถงความเปนไปไดของการน าน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพโดยตรง พนทใกลเคยงกบพนทของอตสาหกรรมออยและน าตาลทราย โดยเฉพาะพนทภาคเหนอตอนลาง ภาคกลางตอนบน หรอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อาท พนทจงหวดนครสวรรค จงหวดขอนแกนและจงหวดกาฬสนธ ซงเปนพนทของอตสาหกรรมน าตาลทรายและมความสะดวกตอการเชอมโยงการขนสงวตถดบ จงเปนพนททกลมผประกอบการใหความสนใจในการพฒนา คลสเตอรอตสาหกรรมชวภาพขน ทงน ในปจจบน (กมภาพนธ 2559) คณะอนกรรมการเรงรดนโยบายเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ คลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมก าลงพจารณาการขอขยายพนททไดรบการสงเสรมสทธประโยชนการลงทนเพมเตมตามทภาคผประกอบการรองขอ

พนทตอนกลางของประเทศดงกลาวยงขาดความพรอมของระบบสาธารณปโภคและแหลงวตถดบบางชนด (อาท กาซไฮโดรเจน) ทจ าเปนตอภาคอตสาหกรรม อกทง พนทดงกลาวยงตองอาศยการขนสงสนคามายงทาเรอพาณชย ณ จงหวดระยองหรอจงหวดชลบรเปนระยะทางไกล เกดเปนตนทนการขนสงสนคาทเพมขน




9.4 ศกยภาพอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย

นอกจากความแขงแรงของอตสาหกรรมออยและน าตาลทรายแลว ประเทศไทยยงมสายโซอปทานของอตสาหกรรมพลาสตกทแขงแกรง ทงในสวนของอตสาหกรรมเมดพลาสตก อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก และอตสาหกรรมปลายทางทเกยวของ

รปท 9-3 สายโซมลคาอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ป 2557

ทมา: สถาบนพลาสตก

ทงนประเทศไทยมกลมผผลตเมดพลาสตกทมศกยภาพสง อาท บรษท PTT และบรษท SCG สงผลใหประเทศไทยมมลคาการสงออกเมดพลาสตกในป 2557 สงเปนอนดบท 11 ของโลกและเปนอนดบท 2 ของภมภาคอาเซยน (รองจากประเทศสงคโปร) ทมลคาประมาณ 9,600 พนลานดอลลารสหรฐ ทงน กลมบรษทผผลตเมดพลาสตกของประเทศไทยมการรวมทนกบบรษทชนน าของตางประเทศในการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกภายในประเทศไทย โดยบรษท PTTGC เปนบรษทในกลมบรษท PTT ซงมการผลตเมดพลาสตกประเภทพอลเอทลนและพอลสไตรนดวยก าลงการผลตรวมประมาณ 8.75 ลานตนตอป




อกทงในป 2559 บรษท PTTMCC Biochem จะเรมการผลตเมดพลาสตกชวภาพชนดพอลบวทลนซคซเนต (Poly Butylene Succinate: PBS) ดวยก าลงการผลต 20,000 ตนตอป ในขณะทบรษท SCG Chemical ซงเปนบรษทในกลมบรษท SCG มการผลตเมดพลาสตกประเภทพอลเอทลน พอลพรอพลน พอลสไตรน และพอลไวนลคลอไรด เมดพลาสตกเหลานใชรองรบอตสาหกรรมการแปรรปในประเทศและการสงออก ทงน วสยทศนการด าเนนงานในปจจบนของทง 2 กลมบรษทดงกลาว เปนไปโดยสอดรบกบการพฒนานวตกรรมควบคพฒนาอตสาหกรรมเพอความยงยนและสงแวดลอม

ในสวนของอตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก จากขอมลส ารวจผประกอบการในป 2557 ประเทศไทยมผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกไมนอยกวา 2 ,428 ราย สงผลใหประเทศไทยมมลคาการสงออกผลตภณฑพลาสตกในพกด 3916-3926 ในป 2557 ในมลคาสงเปนอนดบท 21 ของโลกและเปนอนดบท 1 ของภมภาคอาเซยน ทมลคาประมาณ 3,800 พนลานดอลลารสหรฐ

กลมอตสาหกรรมทส าคญของประเทศไทย คอ กลมอตสาหกรรมบรรจภณฑ ทงน ในป 2557 ประเทศไทยมจ านวนผประกอบการในกลมอตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกถงประมาณ 1 ,280 รายหรอคดเปนสดสวนมากกวารอยละ 40 ของจ านวนผประกอบการในอตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตกของประเทศไทย มปรมาณการใชเมดพลาสตกในอตสาหกรรมบรรจภณฑ ป 2557 มากกวา 2 ลานตน คดเปนมลคาการแปรรปในอตสาหกรรมบรรจภณฑของประเทศไทย ป 2557 ประมาณ 177 ,000 ลานบาท หรอคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 34 ของมลคาอตสาหกรรมแปรรปผลตภณฑพลาสตกทงหมดของประเทศ อกทง หากพจารณามลคาสงออกในป 2557 ประเทศไทยมมลคาสงออกบรรจภณฑพลาสตกสงถงประมาณ 63,000 ลานบาท คดเปนสดสวนมลคาถงประมาณรอยละ 30 ของมลคาสงออกผลตภณฑพลาสตกทงหมด

รปท 9-4 มลคาการแปรรปในแตละกลมอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ป 2558




9.5 ตลาดรองรบสนคาพลาสตกชวภาพ

อตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพของประเทศไทยเปนอตสาหกรรมเพอการสงออกเปนหลก โดยมตลาดสงออกทส าคญในภมภาคเอเชยตะวนออก อาท ประเทศญปน ประเทศจน ประเทศไตหวน ประเทศเกาหลใต รวมถงประเทศในภมภาคยโรป อาท ประเทศเยอรมน ประเทศอตาล ทงน สนคาเมดพลาสตกชวภาพทผลตในประเทศไทยสวนใหญประมาณรอยละ 90 เปนการผลตเพอการสงออกไปยงประเทศตลาดเปาหมายดงกลาว ทเหลออกประมาณรอยละ 10 เปนสดสวนการผลตเพอใชในอตสาหกรรมการแปรรปภายในประเทศ

รปท 9-5 ประมาณการสดสวนตลาดของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพไทย

ทงนอตสาหกรรมบรรจภณฑเปนกลมอตสาหกรรมทจะมการน าพลาสตกชวภาพไปใชมากทสด โดยเฉพาะอตสาหกรรมบรรจภณฑอาหารเพอการสงออก ซงประเทศไทยเปนผสงออกอาหารทส าคญของตลาดโลก มการสงออกอาหารไปยง 6 ทวป รวม 222 ประเทศทวโลก และคาดการณวา ในป 2560 มลคาสงออกอาหารไทยนาจะสงถง 2 ลานลานบาท โดยรฐบาลไดมการจดตงโครงการครวไทยสครวโลก Thailand “Kitchen to the World” ตงแตป 2547 เพอผลกดนใหประเทศไทยเปนผสงออกอาหารรายใหญตดอนดบ 1 ใน 5 ของโลก

นอกจากบรรจภณฑอาหารเพอการสงออกแลว บรรจภณฑประเภทถงพลาสตกเพอใชในหางคาสงหรอคาปลกขนาดใหญ รวมถงภาชนะหรอบรรจภณฑอาหารหรอเครองดมเพอใชครงเดยวแลวทง อาท ถวยกาแฟ กถอเปนหนงในกลมผลตภณฑพลาสตกชวภาพของประเทศทมการน าพลาสตกชวภาพมาใชเพมมากขนและอยในกลมผลตภณฑพลาสตกชวภาพเปาหมายทจะมการสงเสรมใหเกดการน ามาใชอยางแพรหลายตอไปในอนาคต ทงนในปจจบน หางคาสงหรอคาปลกขนาดใหญภายในประเทศมปรมาณความตองการถงพลาสตกประมาณ 20,000 ตนตอป




นอกจากนดวยการเปนฐานการบรการทางการแพทยทส าคญแหงหนงในภมภาคของประเทศไทย ผลตภณฑของใชทางการแพทย โดยเฉพาะในกลมของใชสนเปลองทางการแพทย อาท กระบอกฉดยา แผนปดพนแผล จงเปนอกหนงกลมผลตภณฑทมแนวโนมความตองการของตลาดทด ในประเทศ รวมถงโอกาสความเปนไปไดของอตสาหกรรมของใชทางการแพทยจากพลาสตกชวภาพเพอการสงออกในอนาคต

9.6 นโยบายสนบสนนของภาครฐบาล

ตามทไดกลาวมาในขางตน ภาครฐบาลของประเทศไทยเลงเหนความส าคญของอตสาหกรรมชวภาพ โดยรฐบาลไดมการประกาศในป 2558 ทผานมา ใหอตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ รวมถงอตสาหกรรมชวภาพอยในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย เพอเปนกลไกหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจไทยเพออนาคต โดยอตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพไดถกก าหนดใหเปน 1 ใน 5 ของกลมอตสาหกรรมเปาหมายเดมทมรากฐานแขงแรงเพอการตอยอด และอตสาหกรรมชวภาพเปน 1 ใน 5 ของกลมอตสาหกรรมแหงอนาคตทประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนา ดงแสดงขอมลกลมอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศซงไดมการน าเสนอในขางตน

การไดรบการก าหนดเปนหนงในกลมอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ สงผลใหอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดรบสทธประโยชนสนบสนนการลงทนในระดบสงสดทเหนอกวากลมอตสาหกรรมทวไป โดยไดรบการพจารณาเปนกจการประเภท A1 หรออตสาหกรรมฐานความร ด าเนนงานวจย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ซงกจการในกลมดงกลาวจะไดรบสทธประโยชนในการยกเวนอตราภาษนตบคคลเปนระยะเวลา 8 ป ตามสทธประโยชนมาตรา 31 นอกจากน การลงทนในอตสาหกรรมดงกลาวจะไดรบการยกเวนอากรเครองจกร ตามสทธประโยชนมาตรา 28 และยกเวนอากรวตถดบในการผลตเพอการสงออก ตามสทธประโยชนมาตรา 36 นอกจากน รฐบาลก าลงพจารณาเกยวกบการก าหนดสทธประโยชนในดานอน ๆ เพมเตม

นอกจากน เพอใหเกดการพฒนางานวจยและการตลาดของพลาสตกชวภาพภายในประเทศ กระทรวงวทยาศาสตรไดประกาศมาตรการสงเสรมการน าคาใชจายจากการวจยพฒนาพลาสตกชวภาพมาหกลดคาใชจายในการค านวณภาษนตบคคลได ซงทางผประกอบการเอกชนสามารถน าคาใชจายจากการด าเนนงานวจยพฒนาพลาสตกชวภาพตลอดสายโซอปทานไปหกลดคาใชจายไดรอยละ 300 ในการค านวณภาษเงนไดนตบคคล รวมไปถงกระทรวงการคลงกอยในระหวางการพจารณามาตรการการน าคาใชจายจากการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพมาหกลดคาใชจายในการค านวณภาษนตบคคลได ซงเปนมาตรการสนบสนนททางผประกอบการเอกชนจะสามารถน าคาใชจายจากการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพไปหกลดคาใชจายไดรอยละ 200 ในการค านวณภาษเงนไดนตบคคล เปนระยะเวลา 5 ป




โดยสรปในปจจบน ประเทศไทยมศกยภาพดานปรมาณวตถดบรองรบ ราคาวตถดบ รองรบอตสาหกรรมชวภาพ พนทเปาหมายอตสาหกรรม ความสามารถในอตสาหกรรมปโตรเคมหรอพลาสตก ตลาดสนคาพลาสตกชวภาพรองรบ รวมถงนโยบายหรอมาตรการสนบสนนอตสาหกรรมโดยหนวยงานภาครฐ

ทงนหากในอนาคต ประเทศไทยมแผนการขยายฐานการผลตอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพดวยการจดตงฐานการผลตเพมเตมในพนทเกษตรกรรมออย ซงอยนอกพนทเปาหมายอตสาหกรรมในปจจบน ภาคอตสาหกรรมของประเทศไทยจ าเปนตองมการพจารณาประเดนการด าเนนงานในดานตางๆเพมเตม ดงจะน าเสนอรายละเอยดในบทตอ ๆ ไป


10-1 บทท 10 การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชใน

การสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ

บทท 10

การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชใน การสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ

ในปจจบน อตสาหกรรมออยและนาตาลทรายเรมตนจากการนาออยเขาสโรงงานนาตาลเพอแปรรปออยเปนนาตาลทราย นาตาลทรายทผลตไดจะไดรบการแบงจดสรรเพอใชรองรบการบรโภคภายในประเทศหรอสงออกไปยงตางประเทศ ผประกอบการภาคอตสาหกรรมทตองการจะนานาตาลทรายมาใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตจาเปนตองไดรบการอนญาตจากคณะกรรมการออยและนาตาลทราย (กอน.) โดยนาตาลทรายทผประกอบการภาคอตสาหกรรมสามารถนามาใชไดจะอยในโควตา ค. ซงเปนปรมาณนาตาลทรายทอยนอกเหนอจากปรมาณนาตาลทรายเพอการใชบรโภคภายในประเทศหรอเพอการสงออกตามทคณะกรรมการออยและนาตาลทรายกาหนด

ในปจจบน ปรมาณผลผลตนาตาลทรายในประเทศสามารถรองรบความตองการในอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพไดเปนอยางด เนองจากนาตาลทรายเปนวตถดบทสามารถดาเนนการจดซอไดลวงหนาดวยราคากลางทเปนทยอมรบไดจากทกภาคสวน สามารถจดเกบคงคลงรกษาสภาพไดโดยงาย และเปนผลตภณฑทผานกระบวนการผลตทมมาตรฐาน ผลผลตทไดจงสามารถนาไปใชในอตสาหกรรมชวภาพไดอยางมประสทธภาพ เหตผลทสาคญอกประการหนง คอ นาตาลทรายดบ (หรอสารสกดโมเลกลประเภทซโครส/ กลโคสชนดอน ๆ ) เปนวตถดบทบรษทเทคโนโลยชวภาพในตางประเทศมการวจยพฒนาเพอนามาใชในการดาเนนอตสาหกรรมชวภาพในชวงเวลาทผานมา นาตาลทรายจงเปนวตถดบทสามารถนามาใชในอตสาหกรรมชวภาพไดดวยเทคโนโลยการผลตทมอยในปจจบน

อยางไรกด ฐานการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพของประเทศไทยมกตงอยในพนทเขตอตสาหกรรมใกลทาเรอพาณชย (จงหวดชลบรและจงหวดระยอง) จงตองมการขนสงนาตาลทรายจากโรงงาน

ออย น าตาลทราย โควตา ก.

โควตา ข.

โควตา ค.

รองรบการบรโภคในประเทศ

สงออก

สงออก

อตสาหกรรมเคมชวภาพ/ พลาสตกชวภาพ

ในกรณ ไดรบอนญาตจาก กอน.




นาตาล (ซงมกตงอยบนพนทบรเวณตอนกลางของประเทศ) ลงมายงฐานการผลต เมอพจารณาในดานตนทนการขนสงนาตาลทรายดงกลาว จะพบวา การขนสงในรปแบบเชนนกอใหเกดตนทนการขนสงตอหนวยทสง เนองจากนาตาลทรายถอเปนสนคาทมมลคาตอหนวยไมสงมากนก ประกอบกบในปจจบน ผประกอบการอตสาหกรรมชวภาพบางรายมความสนใจในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพโดยตรง (โดยไมผานกระบวนการผลตนาตาลทราย เพอชวยลดตนทนดานพลงงานในกระบวนการผลต) โดยการจดตงโรงงานอยบนพนทใกลเคยงกบพนทของอตสาหกรรมออยและสรางระบบทอขนสงลาเลยงนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) (ทไดจากการจดซอจากโรงงานนาตาลหรอการแปรรปนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) โดยโรงงานอตสาหกรรมชวภาพเอง) เขาสพนทการผลตเมดพลาสตกชวภาพของโรงงานอตสาหกรรมชวภาพ

ทงนการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงสาหรบอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพของประเทศไทยนน ยงมประเดนพจารณาดานความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายในปจจบน และประเดนการพจารณาดานขอจากดทางอตสาหกรรมในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ดงน

10.1 ความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายในปจจบน

10.1.1 ความไมสอดคลองตอขอกาหนดในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

เนองจากตามมาตรา 4 ในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ไดกาหนดคานยามของนาตาลทรายและโรงงานไวดงน

“น าตาลทราย” หมายความวา น าตาลทผลตไดจากออย และหมายความรวมถง น าออยซงเคยว เปนน าเชอมหรอรปอนเพอใชในการผลตน าตาลทรายและในกรณทมการนาผลพลอยไดมารวมเพอคานวณราคาออยและผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทราย ใหหมายความรวมถง ผลพลอยไดดวย

“โรงงาน” หมายความวา โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานซงผลตน าตาลทราย เวนแต เปนโรงงานซงผลตน าตาลทรายประเภทหรอปรมาณทไมเกนจานวนทกาหนดในกฎกระทรวง และใหหมายความรวมถงผซงไดรบอนญาตใหต งและประกอบกจการโรงงานผลตน าตาลทรายดวย

จะเหนไดวา คานยามของ “นาตาลทราย” ตามมาตรา 4 ดงกลาว ไมครอบคลมถงการนาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) โดยไมผานกระบวนการผลตเปนนาตาลทราย




และคานยามของ “ โรงงาน” ตามมาตรา 4 ดงกลาว ไมครอบคลมถงโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ ซงอาจสงผลใหเกดความไมชดเจนในแนวทางปฏบตตามขอกาหนดอนๆในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 อาท

การสงเงนเขากองทนของโรงงานเทาจานวนผลตางระหวางรายไดสทธและคาออยตามราคาออยขนสดทาย รวมกบผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทาย ตามมาตรา 57

การใหกองทนออยและนาตาลทรายจายเงนชดเชยใหกบโรงงานในกรณทราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทายตากวาราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนตน ตามมาตรา 56 วรรคหนง

10.1.2 การขาดการกาหนดคานยามของประเภทกจการอตสาหกรรมชวภาพทใชออยและผลตภณฑจากออยเปนวตถดบ เพอประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลง วนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

จนถงปจจบน (กรกฎาคม 2559) คณะกรรมการออยและนาตาลทรายไดมการประกาศอนญาตใหกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมหลายกจการสามารถจดซอนาตาลทรายดบในโควตา ค. จากโรงงานนาตาลภายในประเทศ อาท

กจการเกษตรกรรมเลยงผง, ฉบบท 1 ป 2550

กจการอตสาหกรรมผลตกรดแลคตค, ฉบบท 1 ป 2550

กจการอตสาหกรรมผลตแอล-ไลซน (L-lysine) ใชกบอาหารสตว, ฉบบท 2 ป 2550

กจการอตสาหกรรมผลตผงชรส, ฉบบท 2 ป 2550

กจการอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals) , ฉบบท 3 ป 2554

กจการอตสาหกรรมผลตเอทานอล และแอลกอฮอล, ฉบบท 4 ป 2557

กจการอตสาหกรรมผลตยสตสกด (Yeast Extract) , ฉบบท 4 ป 2557




ทงนอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ รวมถงอตสาหกรรมเคมชวภาพยงไมไดรบการประกาศอนญาตใหจดซอนาตาลทรายดบจากโรงงานนาตาลภายในประเทศอยางเปนทางการ แมอาจพจารณาไดวา อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและอตสาหกรรมเคมชวภาพเปนหนงในอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals) อยางไรกด ในปจจบนยงไมมการกาหนดนยามของอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals) อยางเปนทางการ เพอใชประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย

10.1.3 การจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพบนพนทใกลกบโรงงานนาตาล ซงอาจขดตอ

10.1.3.1 ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรองการใหต งหรอขยายโรงงานในทกทองทท วราชอาณาจกร พ.ศ. 2558 ลงวนท 18 สงหาคม 2558 ซงอนญาตการตงโรงงานนาตาลแหงใหมเมอเขตโรงงานมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวไมนอยกวา 50 กโลเมตร โดยการวดระยะเปนเชงเสนตรง ดงนนในกรณทโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพมแผนการแปรรปวตถดบรองรบการผลตของโรงงานดวยการกอตงโรงหบออยขนใหม โรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพนนจาเปนตองมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวไมนอยกวา 50 กโลเมตรตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบดงกลาว

อยางไรกดจากขอมลการสมภาษณผประกอบการในกลมอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพทมแผนการดาเนนงานหรอมศกยภาพในการตงฐานการผลตอตสาหกรรมชวภาพในประเทศ พบวา ผประกอบการโดยสวนใหญไมไดพจารณาวาขอบงคบเกยวกบระยะหางของเขตโรงงานนาตาลจากประกาศกระทรวงอตสาหกรรมดงกลาวเปนอปสรรคสาคญตอการดาเนนงานของผประกอบการ เนองจากผประกอบการยงสามารถดาเนนธรกจการคาวตถดบรวมกบโรงงานนาตาลเดมทตงอยบนพนทเปาหมายได อกทงผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพทมการประกาศแผนการดาเนนงานทชดเจนแลวในปจจบน อาท บรษท Purac Corbion และบรษท PTTMCC ยงไมมแผนการทจะนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรง นอกจากนผประกอบการอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพหลายรายมความเหนวา ขอบงคบเกยวกบระยะหางของเขตโรงงานนาตาลจากประกาศกระทรวงอตสาหกรรมดงกลาวสามารถรกษาเสถยรภาพดานปรมาณวตถดบหรอออยรองรบภาคอตสาหกรรมในปจจบนไดเปนอยางด

10.1.3.2 พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไขเพมเตม เนองจากพนทโรงงานนาตาลมกตงอยบรเวณเดยวกบพนทเพาะปลกออยหรอเขตพนทสเขยว (ซงเปนพนทชนบทและเกษตรกรรม) หรอเขตพนทสขาวมกรอบและเสนทแยงสเขยว (ซงเปนพนทอนรกษชนบทและเกษตรกรรม) ตามพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไขเพมเตมในปจจบน




10.2 ขอจากดทางอตสาหกรรมในการนาน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

10.2.1 การควบคมคณภาพของนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ทจะใชเปนวตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพ เนองจากนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบทมความบรสทธตากวานาตาลทรายดบ อกทง ในปจจบน ประเทศไทยยงไมมการกาหนดมาตรฐานควบคมหรอตรวจสอบนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ซงมความจาเปนอยางยงตออตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ อนเปนอตสาหกรรมทตองการประสทธภาพการผลตทสง

10.2.2 การจดเกบวตถดบคงคลง การจดเกบนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบใหสามารถนามาใชในอตสาหกรรมชวภาพไดตลอดทงป จาเปนตองดาเนนการแปรรปนาออยใหอยในรปของนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) (ลดปรมาณนาทอยในนาออยลง) และตองมการกอสรางระบบจดเกบนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ทสามารถรกษาคณภาพของนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ไวไดตลอดทงป รวมถงตองมการสรางระบบทอขนสงเพอลาเลยงนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เขาสกระบวนการผลตได

10.2.3 การดาเนนงานวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ แมในปจจบน ประเทศไทยจะมการจดตงฐานการผลตอตสาหกรรมชวภาพ รวมถงแผนการดาเนนการผลตทชดเจน อยางไรกด การวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ รวมถงการแปรรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพของประเทศไทยในเชงพาณชยยงอยในระยะเรมตน ทงน การดาเนนงานวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพสามารถชวยในการควบคมคณภาพและเพมประสทธภาพการผลตในภาคอตสาหกรรม รวมถงสามารถชวยในการลดตนทน เพมความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชวภาพไทยในตลาดโลก




ตารางท 10-1 การเปรยบเทยบขอดและขอเสยของการใชนาตาลทรายดบหรอนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ

ชนดของวตถดบทใชสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ

ขอด ขอเสย

นาตาลทรายดบ น า ต า ล ท ร า ย เ ป น ว ต ถ ด บ ทสามารถจดเกบคงคลงและขนสงลาเลยงไดโดยสะดวก

นาตาลทรายดบเปนผลตภณฑทผานกระบวนการผลตทมมาตรฐาน ผลผลตทไดจงสามารถนาไปใชในอตสาหกรรมช วภาพไดอย างมประสทธภาพ

นาตาลทรายดบเปนวตถดบทมการกาหนดราคากลางเพอใชในการซอขายและเปนทยอมรบของทกภาคสวน

นาตาลทรายดบ (หรอสารสกดประเภทซโครสหรอกล โคสชนดอ น ๆ ) เ ป น ว ต ถ ด บ ท บ ร ษ ทเทคโนโลยชวภาพในตางประเทศมการวจยพฒนาในการนามาใชในการดาเนนอตสาหกรรมชวภาพทผานมา นาตาลทรายจงเปนวตถดบทสามารถนามาใชในอตสาหกรรมชวภาพไดดวยเทคโนโลยการผลตในปจจบน

กระบวนการแปรรปนาตาลทรายดบเปนสนคาเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพตองใชพลงงานในการแปรรปน า ต าลทรายด บ ให อย ใ น ร ปของสารละลาย อกทง กระบวนการผลตนาตาลทรายดบตองใชพลงงานเพอใหเกดกระบวนการตกผลก




ชนดของวตถดบทใชสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ

ขอด ขอเสย

น า เ ช อ ม เ ข ม ข น เ พ ออตสาหกรรม (High Test Molasses)

ก า ร ใ ช น า เ ช อ ม เ ข ม ข น เ พ ออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบในการแปรรปเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพโดยตรงชวยลดตนทนดานพลงงานในกระบวนการผลต

โรงงานเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพทตองการใชนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบในกระบวนการผลตตองอยบนพนทใกลแหลงวตถดบและตองมการกอสรางระบบการจดเกบ การขนส งล า เลยงน า เช อมเขมขน เ พออตสาหกรรม (High Test Molasses) เขาสกระบวนการผลต

นาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบทม ส ง เ จ อ ป นส ง ซ ง อ า จ ส ง ผ ล ต อประสทธภาพการผลตและคณภาพของผลตภณฑชวภาพทผลตได

ในปจจบน ประเทศไทยยงไมมการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชแปรรปเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพในอตสาหกรรมเชงพาณชยอยางจรงจง รวมถงประเทศไทยยงไมมการกาหนดมาตรฐานควบคมหร อตรวจสอบนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอนามาใชในอตสาหกรรมช วภาพ ซ งจะส งผลกระทบตอประสทธภาพการผลต ทาใหไดผลตภณฑทไมไดคณภาพหรอมของเสยจากกระบวนการผลต




รปท 10-1 ประเดนพจารณาการนาออยและผลตภณฑจากออยมาใชในอตสาหกรรมชวภาพ

ความไมสอดคลองตอ

กฎหมายวาดวยออยและน าตาลทราย

ขอจากดทาง อตสาหกรรม

การดาเนนอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพดวย

การใชนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High

Test Molasses) เปนวตถดบ ไมสอดคลองกบคา

นยามของ “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ใน

มาตรา 4 ของพระราชบญญตออยและนาตาล

ทราย พ.ศ. 2527

การขาดการกาหนดคานยามของประเภท

กจการอตสาหกรรมชวภาพทใชออยและผลตภณฑ

จากออยเปนวตถดบ เพอประกอบการพจารณา

อนญาตใหจดซอน าตาลทราย ตามประกาศ

คณะกรรมการออยและนาตาลทราย

การจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและ

พลาสตกชวภาพบนพนทใกลกบโรงงานนาตาล ซง

อาจขดตอ

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ซงอนญาต

การตงโรงงานนาตาลแหงใหมทมระยะหาง

จากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไว

แลวไมนอยกวา 50 กโลเมตร

พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลง

วนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไข

เพมเตม

การควบคมคณภาพของนาเชอมเขมขนเพอ

อตสาหกรรม (High Test Molasses) ทจะใชเปน

วตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพการจดเกบ

วตถดบคงคลง

การจดเกบนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม

(High Test Molasses) เปนวตถดบใหสามารถ

นามาใชในอตสาหกรรมชวภาพไดตลอดทงป

การดาเนนงานวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ


11-1 บทท 11 การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

บทท 11

การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

แมในปจจบน การด าเนนงานวจยพฒนาสมบตของพลาสตกชวภาพ จะท าใหพลาสตกชวภาพมความสามารถในการน ามาใชทหลากหลายเพมมากขน ทงในอตสาหกรรมของใชทางการแพทย อตสาหกรรมยานยนต หรออตสาหกรรมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส อยางไรกด ดวยมลคาของพลาสตกชวภาพทยงสงกวาพลาสตกจากปโตรเลยมอยมาก สมบตดานความสามารถในการยอยสลายไดจงเปนปจจยส าคญของการพจารณาเลอกใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพของผใชสนคาในปจจบน ทงน กลมบรรจภณฑหรอภาชนะบรรจอาหาร เครองดม เพอใชครงเดยวแลวทง ถอเปนกลมอตสาหกรรมทส าคญและมปรมาณการน าพลาสตกชวภาพมาใชมากทสด โดยในป 2557 ปรมาณพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทรายไดรบการน ามาใชในกลมอตสาหกรรมบรรจภณฑ คดเปนสดสวนถงประมาณรอยละ 83 ของการใชพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทราย และคาดการณวา ในป 2562 สดสวนการใชดงกลาวจะเพมขนเลกนอยเปนประมาณรอยละ 87 ของการใชพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทรายทงหมด

รปท 11-1 ประมาณการปรมาณการใชพลาสตกชวภาพทสามารถผลตไดจากน าตาลทราย ตามกลมอตสาหกรรม

96 70 52 35 17

530

26 35

96

7817

0

1,000

Bio-PE

Bio-PET

PLA

ปรมาณ: x , ตน

ป

205 140 140 90 20

5,400

300 320

100

80 200

6,000

Bio-PE

Bio-PET

PLA

ปรมาณ: x , ตนป

ทมา: European Bioplastics ป 2558

ดดแปลงโดยสถาบนพลาสตก

อตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกชวภาพประกอบดวยทงบรรจภณฑแบบคงรปและบรรจภณฑแบบออนตว โดยบรรจภณฑพลาสตกชวภาพแบบคงรปทส าคญ คอ บรรจภณฑทผลตจากเมด Bio-PET และเมด Bio-PE ทงในอตสาหกรรมขวดบรรจเครองดม อตสาหกรรมบรรจภณฑอาหาร และอตสาหกรรมขวดในอตสาหกรรมอนๆ ทงน ในปจจบน ไดมการน าพลาสตกชวภาพมาใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑส าหรบยาหรอเครองส าอางเพมมากขนในการสงเสรมภาพลกษณของสนคาในดานการอนรกษสงแวดลอม ทงน เนองจากอตสาหกรรมดงกลาวเปนอตสาหกรรมทมมลคาเพมสง การเพมตนทนจากการใชบรรจภณฑพลาสตกชวภาพจงไมสงผลกระทบตอความสามารถในการซอของผบรโภคมากนก



ในขณะเดยวกน บรรจภณฑหรอภาชนะทสามารถยอยสลายได ซงผลตจากเมด PLA หรอเมด PBS ถอเปนกลมผลตภณฑทตอบสนองความตองการดานการอนรกษสงแวดลอมไดมากทสด เนองจากพลาสตกสมผสอาหารดงกลาวไมมความเหมาะสมในการน ามารไซเคล จงเปนอกหนงกลมบรรจภณฑทมการน ามาใชอยางแพรหลายเพมมากขนเรอย ๆ ทงน ผลตภณฑในกลมดงกลาวถอเปนกลมผลตภณฑพลาสตกชวภาพหลกของผประกอบการแปรรปในประเทศไทยในปจจบน โดยตลาดทส าคญของผลตภณฑพลาสตกชวภาพไทยในปจจบน คอ ตลาดตางประเทศ (อาท ประเทศญปน ประเทศในภมภาคยโรป ประเทศสหรฐอเมรกา ซงเปนกลมตลาดทผซอมก าลงซอสงและผใชสนคาในกลมประเทศดงกลาวมความยนดในการใชสนคาทชวยในการอนรกษสงแวดลอม) นอกจากน ยงมความตองการผลตภณฑดงกลาวในอตสาหกรรมอาหารและเครองดม รวมถงอตสาหกรรมการคาปลกและคาสงภายในประเทศ

บรรจภณฑแบบออนตว อาท ถงพลาสตกหรอฟลมพลาสตก ถอเปนอกกลมผลตภณฑทมการน าพลาสตกชวภาพมาใชอยางแพรหลาย อกทง ในหลายประเทศไดมการก าหนดมาตรการสงเสรมการใชถงพลาสตกชวภาพหรอลดการใชถงพลาสตกจากปโตรเลยมลง ถงพลาสตกชวภาพและฟลมพลาสตกชวภาพจงเปนกลมผลตภณฑทมแนวโนมความตองการใชเพมมากขน

รปท 11-2 ตวอยางประเทศทมมาตรการหามหรอลดการใชถงพลาสตกทไมใชถงพลาสตกชวภาพ

ในป 2558 ประเทศไทยมการใชบรรจภณฑพลาสตกในกลมผลตภณฑตางๆในปรมาณมาก อาท

ปรมาณการใชถงพลาสตกหหวประมาณ 400,000 ตน ถงพลาสตกใชในอตสาหกรรมประมาณ 200,000 ตน ถวยกาแฟประมาณ 1,000 ตน ถาดบรรจภณฑอาหารประมาณ 36,000 ตน และขวดพลาสตก



ประมาณ 100,000 ตน ซงบรรจภณฑพลาสตกเหลานเปนกลมผลตภณฑทสามารถน าพลาสตกชวภาพมาผลตทดแทนพลาสตกจากปโตรเลยมทใชกนอยในปจจบนได

ดวยศกยภาพของอตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกและอตสาหกรรมอาหารของประเทศไทยในปจจบน บรรจภณฑจงเปนผลตภณฑพลาสตกชวภาพทประเทศไทยมโอกาสในการพฒนา ทงในสวนของการใชในประเทศและการสงออก โดยการพฒนาอตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกชวภาพส าหรบสนคาประเภทอาหารเพอการสงออก นอกจากจะเปนการสงเสรมภาพลกษณของสนคาประเภทอาหารสงออกและขยายตลาดของบรรจภณฑพลาสตกของประเทศไทยแลว ยงเปนการลดโอกาสการถกมาตรการกดกนทางการคาสนคาทไมใชพลาสตกชวภาพของตางประเทศทอาจเกดขนในอนาคต ซงสามารถสงผลไปยงการสญเสยตลาดบรรจภณฑพลาสตกและอาหารเพอการสงออกของประเทศไทยในอนาคต โดยมาตรการสงเสรมใหเกดการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพภายในประเทศจะเปนปจจยส าคญประการหนงทกอใหเกดศกยภาพในการแขงขนของอตสาหกรรมผลตภณฑพลาสตกชวภาพของประเทศไทย

นอกจากกลมอตสาหกรรมบรรจภณฑแลว การทประเทศไทยเปนแหลงบรการทางการแพทยของชาวตางประเทศจ านวนมากและมนโยบายผลกดนการเปนศนยกลางทางการแพทยในภมภาค อตสาหกรรมของใชทางการแพทยทผลตจากพลาสตกชวภาพจงเปนหนงในกลมอตสาหกรรมทมแนวโนมความตองการทด อกท ง ยงเปนหนงในกลมอตสาหกรรมทมมลคาเพมสง โดยวสดอปกรณทางการแพทยในปจจบน ไดมการน าพลาสตกชวภาพ โดยเฉพาะพลาสตกชวภาพทยอยสลายได เขามาใชเพมมากขน เพอผลตของใชประเภทใชเพยงครงเดยวแลวทง อาท แผนปดแผล อยางไรกด อตสาหกรรมของใชทางการแพทยของประเทศไทยยงมปจจยบางประการทตองไดรบการพฒนา อาท การผลตวตถดบเกรดการแพทย (ทงพลาสตกจากปโตรเลยมและพลาสตกชวภาพ) การสรางความยอมรบของวสดอปกรณทางการแพทยทผลตภายในประเทศใหเกดการน ามาใชในวงการแพทย โดยการพฒนามาตรฐานและระบบรบรองมาตรฐานของใชทางการแพทยทผลตในประเทศ ทงน เพอเปนการชวยกอใหเกดการพฒนาผลตภณฑและการผลตทมการประหยดตอขนาด (Economy of Scale) ของอตสาหกรรมของใชทางการแพทยของประเทศไทยอกทางหนงดวย



ในสวนของอตสาหกรรมชนสวนเครองใชไฟฟา/ อปกรณอเลกทรอนกสและอตสาหกรรมชนสวนยานยนตนน ถงแมวาประเทศไทยจะถอเปนฐานการผลตชนสวนทส าคญของบรษทตางประเทศในทง 2 กลมอตสาหกรรมดงกลาว ซงบรษทเจาของเทคโนโลยในตางประเทศไดมการพฒนาสมบตของพลาสตกชวภาพจนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมดงกลาวได ทงชนสวนภายใน/ ภายนอกของยานยนตและชนสวนประกอบของอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส อยางไรกด พลาสตกชวภาพกยงมขอดอยดานสมบตความคงทนทดอยกวาพลาสตกจากปโตรเลยม สงผลใหอายการใชงานของผลตภณฑสนลง ซงความคงทนตอสภาวะแวดลอมในการใชงานถอเปนสมบตทส าคญของสนคาในทง 2 กลมอตสาหกรรมดงกลาว อกทง การผลตสนคาดวยเมดพลาสตกชวภาพ ซงมราคาสงกวาเมดพลาสตกจากปโตรเลยม ยอมกอใหเกดตนทนการผลตทสงขน นอกจากน เนองจากพนฐานของผประกอบการไทยสวนมากเปนเพยงผรบจางผลต (OEM) ของบรษทตางประเทศ การปรบเปลยนวตถดบในกระบวนการผลตตองไดรบความเหนชอบและการอนมตจากบรษทเจาของสนคากอนเทานน ดงนน แนวโนมการพฒนาและน าพลาสตกชวภาพมาใชในกลมอตสาหกรรมดงกลาวจงยงมไมมากนก

ในปจจบน อตสาหกรรมสงทอเครองนงหมมการน าเสนใยพอลเอสเทอรทผลตจากวสดชวภาพมาใชในกระบวนการผลต อยางไรกด ตลาดของอตสาหกรรมสงทอจากพลาสตกชวภาพยงจ ากดอยในกลมบรษทเจาของแบรนดตางประเทศทเปนทยอมรบของผบรโภคในกลมทมก าลงซอคอนขางสง เนองจากอตสาหกรรมเสนใยถอเปนกลมอตสาหกรรมทมมลคาเพมไมสงมากนก

อยางไรกด ดวยความอดมสมบรณของปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศไทย ประกอบกบสถานการณในปจจบน ซงพลาสตกจากปโตรเลยมมราคาลดต าลง สงผลใหเกดความแตกตางดานราคาของพลาสตกชวภาพกบพลาสตกจากปโตรเลยมเพมมากขน การน าวสดชวมวล รวมถงเสนใยจากพชหลายชนด อาท เสนใยสบปะรด มาเปนวสด Compound รวมกบเมดพลาสตกหรอน ามาถกเปนสงทอเพอใชในการ Composite รวมกบพลาสตกในการขนรป จงเปนหนงในแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพทส าคญของประเทศไทย ทงน การพฒนาพลาสตก Compound จากวสดชวมวลสามารถลดปรมาณการใชพลาสตกจากปโตรเลยม ตอบสนองแนวคดดานการอนรกษสงแวดลอมและลดตนทนวตถดบของผลตภณฑ อกทง ยงสามารถเพมสมบตบางประการ เชน การทนรบแรงกระแทกใหกบพลาสตก Compound ดงกลาว รวมถงผลตภณฑพลาสตกทไดจากการขนรปดวยพลาสตกชวภาพ Compound ดงกลาวจะมรปลกษณทมเอกลกษณของความเปนธรรมชาตเฉพาะตว จงเปนทสนใจของผใชสนคาเพมมากขนเรอยๆ

ทายทสด พลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดสวนหนงไดรบการน ามาใชในอตสาหกรรมการเกษตร อาท การใชฟลมพลาสตกชวภาพคลมดนในการเพาะปลกพช ซงอตสาหกรรมการเกษตรใน



ตางประเทศนยมใชฟลมพลาสตกชวภาพคลมดน เพอลดแรงงานในการจดการขยะฟลมพลาสตกหลงการใช เนองจากเหตผลดานคาแรงงานของตางประเทศทคอนขางสง หากเปรยบเทยบกบเกษตรกรไทยทยงขาดการน าเทคโนโลยหรอองคความรทางการเกษตรมาใช และประเทศไทยมคาแรงงานทถก การใชฟลมพลาสตก รไซเคลคลมดนและจดเกบฟลมดงกลาวหลงการเพาะปลกจงเปนทางเลอกทมตนทนการด าเนนงานทถกกวา ประเทศไทยจงยงไมมการน าพลาสตกชวภาพมาใชในอตสาหกรรมการเกษตรมากนก อยางไรกดในปจจบน ภาครฐไดเลงเหนถงความส าคญของการสงเสรมการน าพลาสตกชวภาพมาใชทางการเกษตร อาท การน ามาใชเปนถงเพาะช าหรอฟลมคลมดนเพมมากขน โดยอาจมการก าหนดมาตรการสนบสนนใหเกษตรกรสามารถน าพลาสตกชวภาพมาใชทางการเกษตรไดดวยตนทนทต าลงในอนาคตตอไป



ตารางท 11-1 การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

กลมผลตภณฑทประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนา ณ ปจจบน

กลมผลตภณฑ ตวอยางชนดผลตภณฑ สถานภาพ ณ ปจจบน ตวอยางชนดพลาสตกชวภาพทน ามาใช

บรรจภณฑ บรรจภณฑอาหารสงออก

บรรจภณฑส าหรบยาหรอเครองส าอาง

ม ก า ร น าพล าสต ก ช ว ภ าพมา ใ ช ม า กท ส ด โดยเฉพาะในบรรจภณฑอาหารหรอเครองดม

บรรจภณฑพลาสตกชวภาพส าหรบอาหารสงออก สงเสรมภาพลกษณสนคาไทย

บรรจภณฑพลาสตกชวภาพส าหรบยาหรอ

เครองส าอาง มมลคาเพมสง

PLA Compound (กบ PBS)

PHA

Bio-PE

Bio-PET

Bio-PVC

ของใชทางการแพทย ของใชสนเปลอง อาท ผาปด/ พนแผล มมลคาเพมสง

รองรบนโยบายการเปนศนยกลางทางการแพทยในภมภาคของประเทศ

PLA

PHA

พล า ส ต ก Compound กบวสดชวมวล

พลาสตก Compound เสนใยจากพช ไดรบการยอมรบเพมมากขนเรอยๆจากผใชสนคา

ลดปรมาณการใชพลาสตกจากปโตรเลยม ลดตนทนดานวตถดบ

พลาสตกทวไป (อาท PP PLA) และเสนใยจากพช (อาท เยอชานออย)



กลมผลตภณฑทประเทศไทยอาจมศกยภาพในการพฒนาในอนาคต

กลมผลตภณฑ ตวอยางชนดผลตภณฑ สถานภาพ ณ ปจจบน ตวอยางชนดพลาสตกชวภาพทน ามาใช

ช น ส ว น อ ป ก ร ณอเลกทรอนกส

หนาจอ Tablet

ย งมสมบตความคงทนทดอยกว าพลาสตกจากปโตรเลยม

PLA

ชนสวนยานยนต Console รถยนต

ย งมสมบตความคงทนทดอยกว าพลาสตกจากปโตรเลยม

Bio-PVC

สงทอ เสอผา

ยงจ ากดอยในแบรนดของผบรโภคในกลมทมก าลงซอสง

Bio-PET

อปกรณทางการเกษตร ฟลมคลมดน

เกษตรกรไทยยงไมนยมน าพลาสตกชวภาพมาใช เนองจากท าใหเกดตนทนสงขน

PLA


12-1 บทท 12 การพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอนารองแนวทางสงเสรม

การพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในประเทศ เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและน าตาลทราย

บทท 12

การพฒนาผลตภณฑตนแบบเพอน ารองแนวทางสงเสรมการพฒนา ผลตภณฑพลาสตกชวภาพทมศกยภาพในประเทศ

เพอเพมมลคาเพมใหกบออยและน าตาลทราย

ดวยสถานการณราคานามนของตลาดโลกในปจจบน สงผลใหเกดความแตกตางดานราคาระหวางเมดพลาสตกชวภาพกบเมดพลาสตกจากปโตรเลยมเพมมากขน เมอพจารณาถงสภาพเศรษฐกจทมความซบเซา ทวโลก ประกอบกบพฤตกรรมการเลอกใชสนคาของประชากรไทยทยงพจารณาปจจยดานราคาเปน ลาดบแรก ๆ ในการเลอกซอสนคา ผลตภณฑพลาสตกชวภาพทเกดจากการ Compound เมดพลาสตกรวมกบวสดชวมวลทางการเกษตร (Bio-Mass) จงเปนหนงในทางเลอกทนาสนใจของการนารองการพฒนาและการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพของประเทศไทย

ทงน พนฐานของประเทศไทยเปนประเทศทมผลผลตทางการเกษตรในปรมาณมาก ประเทศไทยมวสดชวมวลหลายชนดทไดรบการนามาแปรรปเปนวสด Compound รวมกบพลาสตกเพอผลตพลาสตกชวภาพ นอกจากจะเปนการลดปรมาณและตนทนเมดพลาสตกทใชในการแปรรปแลว ผลตภณฑทแปรรปไดอาจมสมบตเชงกลบางประการทดขน (ขนอยกบชนดของพลาสตกและวสดชวมวลทใช) รวมถงผลตภณฑทแปรรปไดจะมลกษณะเอกลกษณหรอความสวยงามเฉพาะตวทแตกตางจากผลตภณฑพลาสตกทวไป ทงน ชานออยหรอเยอชานออยเปนหนงในวสดทางการเกษตรทสามารถนามาใชเปนวสด Compound รวมกบพลาสตกได โดยในการดาเนนงานพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพนารองในครงน ไดนาเยอชานออยมาบดใหเปนอนภาคเลก เพอใชเปนวสด Compound รวมกบเมดพลาสตก โดยมการนาเมดพลาสตก 2 ชนด อนไดแก เมดพอลแลคตกแอซด (PLA) และเมดพอลพรอพลน (PP) มาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตก 3 ผลตภณฑ ดงน

1. ชอนและสอมยอยสลายได เปนผลตภณฑท ไดจากการแปรรปวตถดบท เกดจากการ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออยในอตราสวน 80 ตอ 20 (เปนสดสวนการ Compound ทชวยลดปรมาณการใชพลาสตกไดมากทสด โดยไมกอให เกดปญหาเรองของเสยในกระบวนการขนรป) โดยมวตถประสงคเพอนาไปใชในการบรการดานอาหารดวยการใชครงเดยวแลวทงในโรงพยาบาล




รปท 12-1 ชอนและสอมยอยสลายได ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออย

กระบวนการผลตชอนและสอมยอยสลายได

ขนตอนท 1 บดเยอชานออยใหมขนาดอนภาคเลกลงเพอนามา Compound รวมกบเมด PLA ได

ขนตอนท 2 Compound วตถดบเมด PLA กบเยอชานออยบดในอตราสวนรอยละ 80 ตอ 20

ขนตอนท 3 นาเมดพลาสตก Compound ทไดไปแปรรปผลตภณฑดวยกระบวนการฉดขนรป (Injection Moulding)

เมอพจารณาราคาเมด PLA ท 93 บาทตอกโลกรม (เดอนกมภาพนธ 2559) และราคาวตถดบเยอชานออยท 25 บาทตอกโลกรม จะสามารถประมาณตนทนการผลตดวยวตถดบ Compound ทลดตนทนวตถดบจากการแปรรปผลตภณฑดวยเมด PLA ลงไดประมาณรอยละ 15




2. ปลอก Thumb Drive จากพลาสตกชวภาพ เปนผลตภณฑทไดจากการแปรรปวตถดบทเกดจากการ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออยในอตราสวน 80 ตอ 20 (เปนสดสวนการ Compound ทชวยลดปรมาณการใชพลาสตกไดมากทสด โดยไมกอใหเกดปญหาเรองของเสยในกระบวนการขนรป) ทงน มวตถประสงคเพอใหเกดผลตภณฑทมเอกลกษณเฉพาะตวและเปนผลตภณฑเพอชวยอนรกษสงแวดลอม

รปท 12-2 ปลอก Thumb Drive ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออย

กระบวนการผลตปลอก Thumb Drive จากพลาสตกชวภาพ

ขนตอนท 1 บดเยอชานออยใหมขนาดอนภาคเลกลงเพอนามา Compound รวมกบเมด PLA ได

ขนตอนท 2 Compound วตถดบเมด PLA กบเยอชานออยบดในอตราสวนรอยละ 80 ตอ 20

ขนตอนท 3 นาเมดพลาสตก Compound ไปแปรรปผลตภณฑดวยกระบวนการฉดขนรป (Injection Moulding)




เมอพจารณาราคาเมด PLA ท 93 บาทตอกโลกรม (เดอนกมภาพนธ 2559) และราคาวตถดบเยอชานออยท 25 บาทตอกโลกรม จะสามารถประมาณตนทนการผลตดวยวตถดบ Compound ทลดตนทนวตถดบจากการแปรรปผลตภณฑดวยเมด PLA ลงไดประมาณรอยละ 15

3. เครองตดสกอตเทปรปทรงกระตาย เปนผลตภณฑทไดจากการแปรรปวตถดบทเกดจากการ Compound ระหวางเมด PP กบเยอชานออยในอตราสวน 80 ตอ 20 (เปนสดสวนการ Compound ทชวยลดปรมาณการใชพลาสตกไดมากทสด โดยไมกอใหเกดปญหาเรองของเสยในกระบวนการขนรป) ทงนมวตถประสงคเพอใหเกดผลตภณฑทมเอกลกษณเฉพาะตวและเปนผลตภณฑเพอชวยอนรกษสงแวดลอม

รปท 12-3 เครองตดสกอตเทปรปทรงกระตาย ผลตจากวตถดบ Compound ระหวางเมด PP กบเยอชานออย

กระบวนการผลตเครองตดสกอตเทปรปทรงกระตายจากพลาสตกชวภาพ

ขนตอนท 1 บดเยอชานออยใหมขนาดอนภาคเลกลงเพอนามา Compound รวมกบเมด PP ได

ขนตอนท 2 Compound วตถดบเมด PP กบเยอชานออยบดในอตราสวนรอยละ 80 ตอ 20

ขนตอนท 3 นาเมดพลาสตก Compound ทไดไปแปรรปผลตภณฑดวยกระบวนการฉดขนรป (Injection Moulding)




เมอพจารณาราคาเมด PP ท 40 บาทตอกโลกรม (เดอนกมภาพนธ 2559) และราคาวตถดบเยอชานออยท 25 บาทตอกโลกรม จะสามารถประมาณตนทนการผลตดวยวตถดบ Compound ทลดตนทนวตถดบจากการแปรรปผลตภณฑดวยเมด PP ลงไดประมาณรอยละ 8

ทงนผลตภณฑพลาสตกชวภาพตนแบบทง 3 ผลตภณฑดงกลาวไดรบการพฒนาจนมความพรอมในการจาหนายในทองตลาดหรอการดาเนนการผลตในระดบอตสาหกรรมเพอการพาณชยแลว


13-1 บทท 13 การจดทาแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมท งเสนอการแกไข ปรบปรงขอกาหนด

กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจาเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

บทท 13

การจดทาแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย พรอมทงเสนอ การแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายกรณทมความจาเปน เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

จากผลการวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกสและหวงโซอปทานเพอใชในการสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและนาตาลทรายทมประสทธภาพในบทท 10 ทาใหทราบถงประเดนพจารณาแผนการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงสาหรบอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพของประเทศ ทงดานความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายในปจจบน และดานขอจากดทางอตสาหกรรมในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงรองรบอตสาหกรรม ซงนามาสการเสนอแนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทราย และแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย สาหรบการรองรบการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ ดงน

13.1 การเสนอแนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

ตามทไดกลาวมาในบทท 10 เกยวกบความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายในปจจบนในประเดน

การดาเนนอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพดวยการใชนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เปนวตถดบ ไมสอดคลองกบคานยามของ “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ในมาตรา 4 ของพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ซงอาจสงผลใหเกดความไมชดเจนในแนวทางปฏบตตามขอกาหนดในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

การขาดการกาหนดคานยามของประเภทกจการอตสาหกรรมชวภาพทใชออยและผลตภณฑจากออยเปนวตถดบ เพอประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรอ




อตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

การจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพบนพนทใกลกบโรงงานนาตาล ซงยงอาจขดตอประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ซงอนญาตการตงโรงงานนาตาลแหงใหมทมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวไมนอยกวา 50 กโลเมตรหรอยงอาจขดตอพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไขเพมเตม

ในการดาเนนโครงการเตรยมความพรอมการใชออยและนาตาลทรายเพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพในครงน จงไดเสนอแนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ ดงน

13.1.1 การเพมเตมบทนยามของคาวา “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ตามมาตรา 4 รวมถงการปรบแกขอกาหนดหรอความในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ทเกยวของ

เพอใหผลตภณฑจากออย รวมถงนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ทเปนผลผลตจากการแปรรปในโรงงานนาตาล เปนผลตภณฑภายใตนยามคาวา “นาตาลทราย” ทอยภายใตขอกาหนดในมาตรา 4 ตามพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 และโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนาออยหรอนาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ เปนโรงงานทอยภายใตนยามคาวา “โรงงาน” ขอกาหนดในมาตรา 4 ตามพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ทางทมงานผดาเนนโครงการจงไดเสนอใหมการปรบแกคานยามของ “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ในมาตรา 4 ตามพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 เปนดงน

“น าตาลทราย” หมายความวา น าตาลทผลตไดจากออยไมวาจะอยในรปใด และหมายความรวมถงน าออย และน าออยซงเคยวเปนน าเชอม น าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) หรอรปอนเพอใชในการผลตน าตาลทรายและในกรณทมการนาผลพลอยไดมารวมเพอคานวณราคา ออยและผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทราย ใหหมายความรวมถงผลพลอยไดดวย

“โรงงาน” หมายความวา โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานซงผลตน าตาลทราย หรอใชน าตาลทรายในการผลตเช อเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ เวนแตเปนโรงงานซงผลตน าตาลทรายประเภทหรอปรมาณทไมเกนจานวนทกาหนดในกฎกระทรวง และใหหมายความรวมถงผซงไดรบอนญาตใหต งและประกอบกจการโรงงานผลตน าตาลทรายดวย




เนองจากการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงรองรบอตสาหกรรมเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพไมไดสรางกาไรจากการจาหนายนาตาลทรายและไมสอดคลองกบวตถประสงคของการจดตงกองทนออยและนาตาลทรายในการรกษาเสถยรภาพของอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายในประเทศ ทางทมงานผดาเนนโครงการจงไดเสนอการปรบแกขอกาหนดหรอความในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ทเกยวของกบกองทนออยและนาตาลทราย ดงน

การสงเงนเขากองทนของโรงงานเทาจานวนผลตางระหวางรายไดสทธและคาออยตามราคาออยขนสดทาย รวมกบผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทาย ตามมาตรา 57

การใหกองทนออยและนาตาลทรายจายเงนชดเชยใหกบโรงงานในกรณทราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทายตากวาราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนตน ตามมาตรา 56 วรรคหนง

เพอเปนแนวทางปฏบตทชดเจนซงเปนทยอมรบของทกภาคสวนในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) รวมถงผลตภณฑอน ๆ จากออย มาใชเปนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ ดงแสดงรายละเอยดการปรบแกขอกาหนดหรอความในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ดงน

มาตรา 56 วรรคหนง ในกรณทราคาออยข นสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนาย น าตาลทรายข นสดทายตากวาราคาออยข นตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทรายข นตน ใหกองทนจายเงนชดเชยใหแกโรงงานเทากบสวนตางดงกลาว แตชาวไรออยไมตองสงคนคาออยทไดรบเกน แตไมรวมถงกรณของโรงงานซงใชน าตาลทรายในการผลตเช อเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ

มาตรา 57 ให โรงงานนาส ง เงนเข ากองทนเทาจ านวนผลตางระหว างรายได สทธตาม มาตรา 54 และคาออยตามราคาออยข นสดทายรวมกบผลตอบแทนการผลตและจาหนายน าตาลทราย ข นสดทาย ท งน ภายในเวลาทคณะกรรมการกาหนด แตไมรวมถงกรณของโรงงานซงใชน าตาลทรายในการผลตเช อเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ

ทงน โรงงานซงใชนาตาลทรายในการผลตเชอเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ ยงคงตองปฏบตตามพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ในขอกาหนดดงน

ชาระคาออยใหแกชาวไรออยตามราคาออยขนตน ตามมาตรา 53




ชาระคาออยเพมใหแกชาวไรออยจนครบตามราคาออยขนสดทาย ในกรณทราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทายสงกวาราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนตน ตามมาตรา 56 วรรคสอง

นาสงคาธรรมเนยมการวจยและสงเสรมการผลตออยและนาตาลทรายเขากองทนออยและนาตาลทราย ตามมาตรา 27 (1)


13-5 บทท 13 การจดทาแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมท งเสนอการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจาเปน

เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

ตารางท 13-1 การเสนอการปรบแกคากาหนดนยามและความในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 เพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

ขอกาหนดใน พระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

การเสนอการปรบแกความใน พระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

เหตผลของการปรบแก

มาตรา 4

“นาตาลทราย” หมายความวา นาตาลทผลตไดจากออย และหมายความรวมถงนาออย ซงเคยวเปนนาเชอมหรอรปอนเพอใชในการผลตนาตาลทรายและในกรณทมการนาผลพลอยไดมารวมเพอคานวณราคาออยและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทราย ใหหมายความรวมถงผลพลอยไดดวย

“โรงงาน” หมายความวา โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานซงผลตนาตาลทราย เวนแต เปนโรงงานซงผลตนาตาลทรายประเภทหรอปรมาณทไมเกนจานวนทกาหนดในกฎกระทรวง และใหหมายความรวมถงผซงไดรบอนญาตใหตงและประกอบกจการโรงงานผลตนาตาลทรายดวย

มาตรา 4

“นาตาลทราย” หมายความวา นาตาลทผลตไดจากออยไมวาจะอยในรปใด และหมายความรวมถงนาออย และนาออยซงเคยวเปนนาเชอม นาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) หรอรปอนเพอใชในการผลตนาตาลทรายและในกรณทมการนาผลพลอยไดมารวมเพอคานวณราคาออยและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทราย ใหหมายความรวมถงผลพลอยไดดวย

“โรงงาน” หมายความวา โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานซงผลตนาตาลทราย หรอใชนาตาลทรายในการผลตเชอเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ เวนแต เปนโรงงานซงผลตนาตาลทรายประเภทหรอปรมาณทไมเกนจานวนทกาหนดในกฎกระทรวง และใหหมายความรวมถงผซงไดรบอนญาตใหตงและประกอบกจการโรงงานผลตนาตาลทรายดวย

ใหคานยามของ “นาตาลทราย” ตามมาตรา 4 ค รอบคล ม ถ งนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) และผลตภณฑอน ๆ จากออย ทใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมชวภาพ

ใหคานยามของ “ โรงงาน” ตามมาตรา 4 ครอบคลมถงโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ


13-6 บทท 13 การจดทาแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย พรอมท งเสนอการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทรายกรณทมความจาเปน

เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ เพอพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

ขอกาหนดใน พระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

การเสนอการปรบแกความใน พระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

เหตผลของการปรบแก

มาตรา 56 วรรคหนง ในกรณทราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทายตากวาราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนตน ใหกองทนจายเงนชดเชยใหแกโรงงานเทากบสวนตางดงกลาว แตชาวไรออยไมตองสงคนคาออยทไดรบเกน

มาตรา 56 วรรคหน ง ในกรณท ราคาออยขนสดทายและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทายตากวาราคาออยขนตนและผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนตน ใหกองทนจายเงนชดเชยใหแกโรงงานเทากบสวนตางดงกล าว แตชาวไรออยไมตองสงคนคาออยทไดรบเกน แตไมรวมถงกรณของโรงงานซงใชนาตาลทรายในการผลตเชอเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ

เพอกาหนดแนวทางปฏบตของกองทนออยและนาตาลทรายในการทไมตองจายเงนชดเชยใหแกโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) รวมถงผลตภณฑอน ๆ จากออย มาใชเปนวตถดบ

มาตรา 57 ใหโรงงานนาสงเงนเขากองทนเทาจานวนผลตางระหวางรายไดสทธตามมาตรา 54 และคาออยตามราคาออยขนสดทายรวมกบผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทรายขนสดทาย ทงนภายในเวลาทคณะกรรมการกาหนด

มาตรา 57 ใหโรงงานนาส งเงนเขากองทนเทาจานวนผลตางระหวางรายไดสทธตามมาตรา 54 และคาออยตามราคาออยขนสดทายรวมกบผลตอบแทนการผลตและจาหนายนาตาลทราย ขนสดทาย ทงนภายในเวลาทคณะกรรมการกาหนด แตไมรวมถงกรณของโรงงานซงใชนาตาลทรายในการผลตเชอเพลงชวภาพ เคมภณฑชวภาพ พอลเมอรชวภาพ วสดชวภาพ

เพอกาหนดแนวทางปฏบตของโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) รวมถงผลตภณฑอน ๆ จากออย มาใชเปนวตถดบ ในการทไมตองนาสงเงนในสวนทเปนผลกาไรจากการจาหนายนาตาลทรายเขากองทนออยและนาตาลทราย




13.1.2 การกาหนดประเภทและคานยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออย เพอประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

เพอใหคณะกรรมการออยและนาตาลทรายมแนวทางในการพจารณาอนญาตใหผประกอบการอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพสามารถจดซอนาตาลทรายดบ นาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) หรอผลตภณฑอน ๆ จากออยมาใชเปนวตถดบในกระบวนการผลต ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

ในการดาเนนโครงการนจงไดนาเสนอการกาหนดประเภทและคานยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออยเขาเปนหนงในกจการอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals) ซงเปนหนงในกจการอตสาหกรรมทไดรบการอนญาตการจดซอนาตาลทรายดบภายในประเทศ ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2554 ดงแสดงขอมลประเภทและคานยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออยในตารางท 13-2




ตารางท 13-2 ขอมลประเภทและคานยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออย เพอใชประกอบการกาหนดกจการอตสาหกรรมชวภาพเปนหนงในกจการอตสาหกรรมผลตเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม (Eco-Friendly Chemicals)

ประเภทกจการอตสาหกรรมชวภาพ คานยาม

อตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพจากออย เชอเพลงชวภาพทผลตไดจากออย ผลตภณฑจากออย รวมถงผลพลอยไดจากอตสาหกรรมออย ดวยกระบวนการทางชวภาพ (Bio-Process) เทคโนโลยชวภาพ (Bio-Technology) หรอกระบวนการทางเคม (Chemical Process) โดยผลตภณฑทผลตไดอาจนาไปใชเปนเชอเพลงหรอสวนผสมในนามนเชอเพลง

อตสาหกรรมเคมภณฑชวภาพจากออย เคมภณฑทผลตไดจากออย ผลตภณฑจากออย รวมถงผลพลอยไดจากอตสาหกรรมออย ดวยกระบวนการทางชวภาพ (Bio-Process) เทคโนโลยชวภาพ (Bio-Technology) หรอกระบวนการทางเคม (Chemical Process) โดยผลตภณฑทผลตไดอาจเปน

ผลตภณฑสาเรจรป

เคมภณฑตวกลาง (Intermediate) ทใชเปนวตถดบในการผลตเคมภณฑสาเรจรป (Chemical Product)

สารออกฤทธ (Active Ingredient) หรอสารเตมแตง (Additive) ทใชเปนวตถดบสาหรบการผลตพอลเมอรชวภาพ (Bio-Polymer) เภสชภณฑชวภาพ (Bio-Pharmaceutical) อาหาร (Food) อาหารเสรม (Food Supplement) อาหารสตว (Feed) และเคมเกษตร (Agrichemical)




ประเภทกจการอตสาหกรรมชวภาพ คานยาม

อตสาหกรรมพอลเมอรชวภาพจากออย พอลเมอรทผลตไดจากออย ผลตภณฑจากออย รวมถงผลพลอยไดจากอตสาหกรรมออย ดวยกระบวนการทางชวภาพ (Bio-Process) เทคโนโลยชวภาพ (Bio-Technology) หรอกระบวนการทางเคม (Chemical Process) อาท

พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA)

พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylene Succinate: PBS)



พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ

(Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

พอลไวนลคลอไรดชวภาพ

(Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC)

โดยผลตภณฑทผลตไดสามารถนาไปใชแปรรปเปนผลตภณฑสาเรจรป หรอผลตภณฑก งสาเรจรป เ พอใช เปนวตถดบในอตสาหกรรมตอเนองตอไป

อตสาหกรรมวสดชวภาพจากออย วสดทผลตไดจากออย ผลตภณฑจากออย รวมถงผลพลอยไดจากอตสาหกรรมออย ดวยกระบวนการทางชวภาพ (Bio-Process) เทคโนโลยชวภาพ (Bio-Technology) หรอกระบวนการทางเคม (Chemical Process) โดยผลตภณฑทผลตไดสามารถนาไปใชแปรรปเปนผลตภณฑสาเรจรป หรอผลตภณฑกงสาเรจรป เพอใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมตอเนองตอไป




13.1.3 การปรบแกกฎระเบยบ กฎหมายอนญาตการจดตงโรงงานนาตาลแหงใหม ในกรณทโรงงานมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวนอยกวา 50 กโลเมตร

ดงทไดกลาวถงขอจากดในการจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพบนพนทใกลกบพนทโรงงานหบออยหรอโรงงานนาตาลทราย ซงอาจขดตอประกาศกระทรวงอตสาหกรรมในการจดตงโรงงานทมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวนอยกวา 50 กโลเมตร หากหนวยงานภาครฐและผประกอบการภาคเอกชนมความเหนพองตองกนวา การกาหนดใหมการจดตงโรงงานทมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลว ไมนอยกวา 50 กโลเมตรเปนอปสรรคตอการพฒนาอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพของประเทศไทย หนวยงานภาครฐควรมการปรบแกกฎหมายหรอกฎระเบยบในประเดนทปรากฏในประกาศกระทรวงอตสาหกรรมดงกลาวใหสอดรบความตองการของภาคอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ โดยใหเกดผลกระทบต อการดาเนนงานและปรมาณวตถดบในภาคอตสาหกรรมนาตาลทรายนอยทสด

13.2 การเสนอแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

13.2.1 การกาหนดแนวทางรองรบการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) รวมถงผลตภณฑอน ๆ จากออย มาใชเปนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ

ในปจจบน การนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชในอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพยงขาดมาตรฐานควบคมคณภาพของนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) รองรบการนาไปใชใหเกดประสทธภาพการผลตในภาคอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพสงสด ทงนผมสวนไดสวนเสยในทกภาคสวนตองรวมกนกาหนดมาตรฐานควบคมคณภาพนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ใหมคาความหวานและปรมาณสงเจอปนทเหมาะสมตอการนาไปใชในอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ โดยมประสทธภาพการผลตใกลเคยงกบการใชนาตาลทรายเปนวตถดบในอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพ

13.2.2 การจดตงศนยความเปนเลศสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ

เนองจากในปจจบน การวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพเชงพาณชยของประเทศไทยยงอยในระยะเรมตน เพอใหเกดประสทธภาพการผลตในอตสาหกรรมชวภาพทสง เพมมลคาอตสาหกรรมของประเทศและความสามารถในการแขงขนทางการคาสนคาชวภาพของไทยในตลาดโลก จงควรมการจดตงศนยความเปนเลศสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ (ครอบคลมอตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพ เคมชวภาพ และพลาสตกชวภาพ) โดย




มการวจยพฒนาเชอมโยงหวงโซอปทาน ตงแตกระบวนการผลตวตถดบประเภทออยจนถงกระบวนการในอตสาหกรรมชวภาพ ดงน

การพฒนาอตสาหกรรมตนนา เชน การวจยพฒนาพนธออยเพอเพมปรมาณ/คาความหวานของออย ความสามารถในการทนตอโรคหรอศตรพช การวจยพฒนาเทคโนโลยกระบวนการผลตจลนทรยทสามารถเพมปรมาณและคณภาพของการผลตเอนไซมในภาคอตสาหกรรม

การพฒนาอตสาหกรรมกลางนา เชน การวจยพฒนาเพอควบคมและรกษาคณภาพนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ใหเหมาะสมในการนามาใชในอตสาหกรรมชวภาพ การวจยพฒนาอตสาหกรรมชวภาพจากวสดประเภทพชจาพวกเสนใย (Cellulosic) ซงเปนหนงในวตถดบทางการเกษตรทประเทศไทยมอย ในปรมาณมาก เพอเพมศ กยภาพอตสาหกรรมชวภาพของประเทศ

การพฒนาอตสาหกรรมปลายนา เชน การวจยพฒนากระบวนการแปรรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

ทงน ควรมการสรางเครอขายวจยพฒนารวมกบภาคอตสาหกรรมตงแตในระดบปฏบตการ (Lab Scale) ระดบโรงงานนารอง (Pilot Plant) และระดบอตสาหกรรมเชงพาณชย (Commercial Scale) เพอรองรบการดาเนนงานในภาคอตสาหกรรมชวภาพของประเทศ

13.2.3 การกาหนดพนทเขตเศรษฐกจพเศษ เพอการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพอยางครบวงจร

การกาหนดพนทเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพอยางครบวงจรเปนพนทเขตเศรษฐกจพเศษถอเปนหนงในแนวทางสาคญซงชวยแกไขปญหาในการจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพบนพนทซงอาจขดตอพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไขเพมเตมในการจดตงโรงงานบนเขตพนทสเขยว (ซงเปนพนทชนบทและเกษตรกรรม) หรอเขตพนทสขาวมกรอบและเสนทแยงสเขยว (ซงเปนพนทอนรกษชนบทและเกษตรกรรม) ทงนภาครฐควรกาหนดนโยบายสนบสนนการลงทนในรปแบบ Super Cluster (เชนเดยวกบนโยบายสนบสนนการลงทนในภาคอตสาหกรรมเทคโนโลยขนสงหรออตสาหกรรมแหงอนาคตอน ๆ) อาท การสนบสนนสทธประโยชนใหเกดการลงทนของภาคเอกชน การเตรยมความพรอมของระบบสาธารณปโภคและแหลงพลงงานรองรบอตสาหกรรม

พนททมศกยภาพดานวตถดบและไดรบความสนใจจากผประกอบการในการจดตงอตสาหกรรมชวภาพแบบครบวงจร อาท




พนทภาคกลางตอนบน อาท จงหวดนครสวรรค ซงเปนพนททมปรมาณผลผลตออยสงสดใน ปการผลต 2557/2558 ในกลมจงหวดภาคเหนอ อยใกลแหลงชลประทาน และมเสนทางการขนสงทสะดวก

พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อาท จงหวดขอนแกนและจงหวดกาฬสนธ ซงเปนพนททมปรมาณผลผลตออยสงในปการผลต 2557/2558 ในกลมจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อยใกล เข อนล าปาว (ซ ง เปนแหล งชลประทานท ส าคญรองรบภาคเกษตรกรรมในภมภาค ) โดยเขอนลาปาวเปนแหลงชลประทานทไดรบความสนใจจากธนาคารโลกในการรวมพฒนาอตสาหกรรมการเกษตรในบรเวณรอบพนทดงกลาว




รปท 13-1 แนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทราย และแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย

เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

การปรบปรงขอกาหนดตามกฎหมาย วาดวยออยและนาตาลทราย

การบรหารจดการ ออยและนาตาลทราย

การแกไขเพมเตมบทนยามของคาวา “นาตาล

ทราย” และ “โรงงาน” เพอใหนาเชอมเขมขนเพอ

อตสาหกรรม (High Test Molasses) และโรงงาน

อตสาหกรรมชวภาพทนานาเชอมเขมขนเพอ

อตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปน

วตถดบ อยภายใตนยามคาวา “นาตาลทราย”

และ “โรงงาน” ตามความในมาตรา 4

พระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

พรอมปรบแกความตาม

มาตรา 56 วรรคหนง เรองการจ ายเงน

ชดเชยของกองทนออยและนาตาลทราย

มาตรา 57 เรองการนาสงเงนเขากองทน

ของโรงงานอตสาหกรรมชวภาพ

เพอกาหนดแนวทางปฏบตทชดเจนในทกภาคสวน

การกาหนดประเภทและคานยามของกจการ

อตสาหกรรมชวภาพจากออยและผลตภณฑจาก

ออย เพอใชประกอบการพจารณาอนญาตการ

จดซอนาตาลทรายดบ รวมถงผลตภณฑจากออย

ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย

การกาหนดมาตรฐานควบคมคณภาพนาเชอม

เขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses)

เพอการนามามาใชในอตสาหกรรมชวภาพ

การจดตงศนยความเปนเลศสาหรบอตสาหกรรม

ชวภาพ

การพฒนาอตสาหกรรมตนนา อาท การ

พฒนาพนธออย เทคโนโลยการผลตจลนทรย

การพฒนาอตสาหกรรมกลางนา อาท การ

ควบคมและรกษาคณภาพนาเชอมเขมขน เพอ

อตสาหกรรม (High Test Molasses) การพฒนา

อตสาหกรรมชวภาพจากวสดประเภทพชจาพวก

เสนใย (Cellulosic)

การพฒนาอตสาหกรรมปลายนา อาท การ

พฒนากระบวนการแปรรปผลตภณฑพลาสตก

ชวภาพ

การกาหนดพนทเขตเศรษฐกจพเศษ เพอการ

พฒนาอตสาหกรรมชวภาพอยางครบวงจร ดวย

นโยบายสนบสนนการลงทนในรปแบบ Super

Cluster


14-1 บทท 14 การประเมนผลดานสถานภาพทางเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบจากแนวทางการดาเนนงาน

บทท 14

การประเมนผลดานสถานภาพทางเศรษฐกจ ทคาดวาจะไดรบจากแนวทางการด าเนนงาน

การพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพในประเทศไทย นอกจากจะเปนการเพมมลคาใหกบอตสาหกรรมของประเทศ ยงเปนการเพมเสถยรภาพของอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายในประเทศ ทงน หากมการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพขน ในระยะท 1 และระยะท 2 ขนตามสมมตฐานใน ตารางท 6-1 จะกอใหเกดปรมาณความตองการออย (ในการแปรรปนาตาลทราย เพอใชเปนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ) ประมาณ 1 ลานตนตอป และ 13 ลานตนตอป ตามลาดบ คดเปนสดสวนประมาณรอยละ 1 และรอยละ 7 ของคาดการณปรมาณผลผลตออยทเพมขนตามแผนการเพมผลผลตออยและนาตาลทราย ป 2561 และป 2569 ตามลาดบ

ในแงของมลคาอตสาหกรรม การแปรรปพลาสตกชวภาพจากนาตาลทรายกอใหเกดมลคาเพมแกประเทศไดมาก เมอพจารณาการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพขนในประเทศตามสมมตฐานใน ตารางท 6-1 อตราแปลงผลผลตพลาสตกชวภาพในตารางท 7-1 และอางองราคาของพลาสตกชวภาพแตละชนดตามขอมลในตารางท 8-1 จะสามารถประมาณมลคาเพมตอหนวยของการแปรรปเมดพลาสตกชวภาพจากนาตาลทรายไดดงแสดงในรปท 14-1

รปท 14-1 การประมาณมลคาเพมตอหนวยของการแปรรปเมดพลาสตกชวภาพจากนาตาลทราย

ทมา: อางองราคาน าตาลทรายดบและพลาสตกชวภาพ ณ เดอนกมภาพนธ 2559

ราคา PLA, PBS, PHA อางองจาก MarketsandMarkets ราคา Bio-PE, Bio-PET อางองจากบรษทผนาเขาในประเทศ


14-2 บทท 14 การประเมนผลดานสถานภาพทางเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบจากแนวทางการดาเนนงาน

ดงนน การจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพภายในประเทศ โดยใชวตถดบหรอนาตาลทรายทเปนผลผลตของประเทศ จะสามารถสรางมลคาเพมใหกบอตสาหกรรมของประเทศไดมาก จากสมมตฐานการจดตงฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพดงตารางท 6-1 จะสามารถประมาณมลคาของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพตามสมมตฐานในระยะท 1 และระยะท 2 ดงกลาวไดทประมาณ 10,500 ลานบาทตอป และ 52,900 ลานบาทตอป ตามล าดบ ท งน เมอเปรยบเทยบกบมลคาการสงออกน าตาลทราย ในปรมาณ 130 ลานตนตอป และ 1,330 ลานตนตอป (ซงเปนปรมาณนาตาลเพอใชแปรรปในอตสาหกรรมเมดพลาสตกตามสมมตฐานดงกลาว) ซงอยทประมาณ 1,300 ลานบาทตอปและ 13,300 ลานบาทตอป ตามลาดบแลว (อางองราคานาตาลทรายดบในตลาดโลกประมาณ 10 บาท/กโลกรม) จะพบวาอตสาหกรรมการแปรรปเมดพลาสตกชวภาพดงกลาวสามารถสรางมลคาเพมใหกบภาคอตสาหกรรมของประเทศไดถงประมาณ 9,200 ลานบาทตอป และ 39,600 ลานบาทตอป ตามลาดบ

รปท 14-2 การประมาณมลคาเพมในภาคอตสาหกรรมของประเทศตอป

ตามแผนการจดตงอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพในประเทศไทย


-1- บทสรปผบรหาร (Executive Summary)

บทสรปผบรหาร (Executive Summary)

ประเทศไทยเปนผนาในการผลตออยและนาตาลทรายรายใหญของโลก โดยเปนประเทศทมการสงออกนาตาลทรายเปนอนดบท 2 ของโลก รองจากประเทศบราซล ทงนอตสาหกรรมออยและนาตาลทรายสามารถนาไปแปรรปในอตสาหกรรมชวภาพไดหลากหลาย ทงในอตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพ เคมชวภาพ พลาสตกชวภาพ อาหารเพออนาคต และเภสชภณฑชวภาพ ซงถอเปนโอกาสในการเพมมลคาใหแกสนคาเกษตรของไทย โดยอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพเปนหนงในอตสาหกรรมทมแนวโนมการเตบโตทดในตลาดโลก โดยเฉพาะในประเทศสหรฐอเมรกา ภมภาคยโรป และภมภาคเอเชยตะวนออก

โครงการเตรยมความพรอมการใชออยและนาตาลทรายเพอรองรบการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ จงเปนการเตรยมความพรอมเพอใชวางรากฐานการบรหารจดการออยและนาตาลทรายในการรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ เพอใหประเทศไทยสามารถเปนศนยกลางอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดในอนาคตอยางเขมแขงและยงยน

ทงนออยและผลตภณฑจากออยสามารถนามาใชเปนวตถดบทสาคญในการผลตพลาสตกชวภาพ โดยสามารถแบงเปนพลาสตกทสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ (Compostable Bioplastics) และพลาสตกทไมสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ (Non-Compostable Bioplastics) ดงน

พลาสตกทสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ

1. พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) เปนพลาสตกทมความใส แขง แตยดหยนนอย และไมทนความรอน แตขอไดเปรยบทสาคญ คอ พอลแลคตกแอซดมราคาถกกวาพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดทางชวภาพชนดอนๆ จงนยมนาไปใชผลตผลตภณฑในหลายอตสาหกรรม ตวอยางเชน อตสาหกรรมการเกษตร (ฟลมคลมดน) อตสาหกรรมบรรจภณฑ (แกวพลาสตก บรรจภณฑแบบออนตว) อตสาหกรรมของใชทางการแพทย (ไหมเยบแผลแบบละลาย) ร วมถงการใช ในการขนรปตนแบบผลตภณฑดวย กระบวนการ 3D Printing เปนตน

กระบวนการผลตเมด PLA เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทไดจากผลตภณฑทางการเกษตร เชน ออย ขาวโพด หรอมนสาปะหลง จนไดผลตภณฑเปนกรดแลคตก จากนน จงนากรดแลคตกมาผานกระบวนการพอลเมอไรเซชน เพอผลตเปนเมด PLA



2. พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylenesuccinate: PBS) เปนพลาสตกทมความยดหยนสง ออนตว และทนความรอน แตขน และราคาสง โดยพลาสตกชนดนเหมาะกบการผลตเปนฟลมพลาสตกชนดตางๆ เชน ฟลมบรรจอาหาร พลาสตกเคลอบแกวกระดาษ และฟลมคลมดน เปนตน อกทงสามารถนาไป Compound กบ PLA เพอปรบปรงสมบตดานความแขงและความคงรปในการผลตผลตภณฑของใชในครวเรอน

PBS เปนพลาสตกทผลตจากการทาปฏกรยาทางเคมของสารตงตน 2 ชนด คอ กรดซคซนก (Succinic Acid) และ 1,4 บวเทนไดออล (1,4-Butanediol) ซงสารตงตนทง 2 ชนดสามารถผลตไดจากนาตาลทราย

3. พอลไฮดรอกซอลคาโนเอต (Polyhydroxyalkanoate: PHA) เปนพลาสตกทมความยดหยน ทนตอแรงด งและความรอนไดด อกท งม สมบต ด านความสามารถในการเข ากน ไดทางชวภาพ (Biocompatible) และความสามารถในการถกดดซมทางชวภาพ (Bioresorbable) แตพลาสตกชนดนมราคาสง จงมกใชในการผลตของใชสนเปลองทางการแพทย



PHA เปนพลาสตกทไดจากการหมกนาตาลทรายดวยจลนทรยและแบคทเรย

พลาสตกทไมสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ

4. พอลเอทลนชวภาพ (Bio Polyethylene: Bio-PE) เปนพลาสตกทมความแขงแรงสง ทนความรอนและสารเคมกรด/ดางไดด จงสามารถนาไปใชในอตสาหกรรมตอเนองไดหลากหลาย เชน อตสาหกรรมบรรจภณฑ ทงบรรจภณฑแบบคงรปและบรรจภณฑแบบออนตว อตสาหกรรมชนสวนยานยนต อตสาหกรรมวสดกอสราง และอตสาหกรรมของใชในครวเรอน เปนตน

กระบวนการผลต Bio-PE เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาลดวยแบคทเรย เพอผลตเปนเอทานอล จากนน จงนาเอทานอลมาทาปฏกรยาทางเคมเปนเอทลน แลวนาเอทลนมาผานกระบวนการพอลเมอไรเซชนเพอผลตเปน Bio-PE

5. พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET) เปนพลาสตกทใส ยดหยนสง และปองกนการซมผานของกาซ โดยเฉพาะกาซคารบอนไดออกไซดไดด แตไมทนความรอน มกไดรบการนาไปใชในการผลตขวดพลาสตกบรรจเครองดมหรอผลตเปนเสนใยเพอใชในอตสาหกรรมสงทอ

Bio-PET เปนพลาสตกทผลตไดจากการทาปฏกรยาทางเคมของสารตงตน 2 ชนด คอ เอทลนไกลคอล (Ethyleneglycol) และกรดเทเรฟทาลก (Terephthalic acid) โดยเอทลนไกลคอลเปนสารตงตนทสามารถผลตไดจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาล ในขณะทการพฒนาการผลตกรดเทเรฟทาลกจากวสดชวภาพยงอยในชวงการดาเนนงานวจย ยงไมสามารถผลตในเชงพาณชย ในปจจบน Bio-PET จงเปนพลาสตกชวภาพแบบบางสวน (Partial Bioplastics)



6. พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyvinyl Chloride: Bio-PVC) เปนพลาสตกทมความแขงแรงสง และสามารถปรบปรงสมบตดานความยดหยนและออนตวไดหลากหลาย จงนาไปใชไดในหลายอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมชนสวนยานยนต (หนงเทยม) อตสาหกรรมบรรจภณฑ (ฟลมพนหออาหาร (Cling Film & Shrink Film)) อตสาหกรรมวสดกอสราง (ทอประปา)

กระบวนการผลต Bio-PVC เรมจากกระบวนการหมกนาตาลทรายหรอกากนาตาลดวยแบคทเรย เพอผลตเปนเอทานอล จากนน จงนาเอทานอลมาทาปฏกรยาทางเคมเปนเอทลน จากนน จงทาการสงเคราะห เอทลนเปนไวนลคลอไรดมอนอเมอร เพอนาไปผานกระบวนการพอลเมอไรเซชนผลตเปน Bio-PVC

ทงนพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดสามารถตอบสนองปญหาเรองการจดการขยะไดเปนอยางด จงนยมนามาใชในการแปรรปผลตภณฑเพอใชแลวทงในกลมบรรจภณฑ ของใชทางการแพทย หรออปกรณทางการเกษตร อยางไรกด ดวยสมบตเชงกลของพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายได อาท การทนตอแรงดง การทนตอแรงกระแทก การทนตอความรอน ซงยงตากวาพลาสตกจากปโตรเลยมอยพอสมควร (แมในปจจบน จะมการวจยพฒนาเทคโนโลยการ Compound และกระบวนการผลต ซงสามารถเพมสมบตเชงกลใหกบพลาสตกชวภาพทยอยสลายได แตในขณะเดยวกน กกอใหเกดตนทนการผลตทเพมสงขนดวยเชนกน) สงผลใหพลาสตกชวภาพทสามารถยอยสลายไดไมสามารถนามาใชงานไดหลากหลายเทากบพลาสตกจากปโตรเลยม ระดบปรมาณการผลตเมดพลาสตกชวภาพทยอยสลายไดในภาคอตสาหกรรมจงยงมไมสงมากนก ในขณะทพลาสตกชวภาพทไมสามารถยอยสลายไดมสมบตเชงกลเหมอนกบพลาสตกจากปโตรเลยมโดยทวไป จงสามารถนามาใชงานไดในการแปรรปผลตภณฑทหลากหลาย ทงในการผลตบรรจภณฑ ชนสวนยานยนต ชนสวนอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส และสงทอ



รปท 1 ประมาณสดสวนกาลงการผลตพลาสตกชวภาพ ทสามารถผลตไดจากนาตาลทรายในชนดทสาคญของโลก

Bio-PET58%PLA

20%

Bio-PE19%

PHA3%

ป

Bio-PET86%

PLA8%

Bio-PE4%

Bio-PVC1%

PHA1%

PBS0%

ป

พลาสตกชวภาพ ประมาณกาลงการผลตของโลก อตราเตบโตเฉลย

ป 2557 – 2562 ป 2557 ป 2562

พอลแลคตกแอซด (Polylactic Acid: PLA) 205,000 ตน 440,000 ตน รอยละ 21

พอลบวทลนซคซเนต (Polybutylenesuccinate: PBS)

- *20,000 ตน -


35,000 ตน 74,000 ตน รอยละ 21


200,000 ตน 200,000 ตน รอยละ 0

พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

600,000 ตน 5,000,000 ตน รอยละ 70

พอลไวนลคลอไรดชวภาพ (Bio Polyethylene Terephthalate: Bio-PET)

- 74,000 ตน -

ทมา: European Bioplastics ป 2558 ดดแปลงโดยสถาบนพลาสตก

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพมโครงสรางตนทนหลก คอ ตนทนวตถดบ เชนเดยวกบอตสาหกรรมปโตรเคมโดยทวไป เนองจากเปนอตสาหกรรมทไมตองใชพลงงานหรอปรมาณแรงงานในการผลตสง ทงนจากการประเมนโครงสรางตนทนของการผลตเมดพอลแลคตกแอซด (PLA) พบวา สดสวนตนทนกวารอยละ 60 เปนตนทนของวตถดบเคมชวภาพหรอกรดแลคตกทนามาใชในการแปรรป ในทานองเดยวกน สดสวนโครงสรางตนทนของการผลตกรดแลคตกประมาณรอยละ 60 เปนตนทนของวตถดบหรอนาตาลทรายดบเชนเดยวกน

*บรษท PTTMCC Biochem



รปท 2 สดสวนโครงสรางตนทนของอตสาหกรรมเมด PLA

ทมา: ประมาณการตนทนจากบรษทผผลตปโตรเคม

จากขอมลสดสวนโครงสรางตนทนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพขางตน จะพบวา ราคาวตถดบถอเปนปจจยสาคญในการแขงขนของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพในตลาดโลก การกาหนดมาตรการสนบสนนผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและเคมชวภาพ รวมถงการพฒนาอตสาหกรรมเคมชวภาพภายในประเทศจงเปนแนวทางหนงทสาคญในการสงเสรมผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพใหมความสามารถทางการแขงขนในตลาดโลก ทงนอตสาหกรรมการแปรรปพลาสตกชวภาพสามารถสรางมลคาโดยประมาณแกภาคอตสาหกรรมของประเทศไดไมนอยกวา 2 เทาของมลคาการสงออกนาตาลทราย

รปท 3 การประมาณมลคาเพมตอหนวยของการแปรรปเมดพลาสตกชวภาพจากนาตาลทราย

ทมา: อางองราคาน าตาลทรายดบและพลาสตกชวภาพ ณ เดอนกมภาพนธ 2559

ราคา PLA, PBS, PHA อางองจาก MarketsandMarkets ราคา Bio-PE, Bio-PET อางองจากบรษทผนาเขาในประเทศ

ทงนประเทศไทยมศกยภาพและความพรอมในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ทงในสวนของอตสาหกรรมการเกษตรและอตสาหกรรมพลาสตก รวมถงนโยบายการสนบสนนจากทางภาครฐบาล ดงแสดงรายละเอยดดงน



1. ปรมาณวตถดบรองรบ

ปรมาณผลผลตนาตาลทรายของประเทศ (รวมถงประมาณการปรมาณผลผลตนาตาลทรายตามแผนการเพมผลผลตออยและนาตาลทราย ป 2569 แบบเชงเสน) สามารถรองรบแผนการผลตและสมมตฐานของแผนการผลตเมดพลาสตกชวภาพในอนาคตของประเทศไทยได (ดงจะแสดงขอมลในลาดบตอไป) โดยนาตาลทรายเปนผลตภณฑทสามารถเกบรกษาไดเปนระยะเวลานาน จงสามารถจดเกบนาตาลทรายคงคลงใหสามารถรองรบการดาเนนการผลตในอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไดตลอดทงป

2. ราคาของวตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพ

ตามทไดกลาวมาในขางตน ราคาวตถดบถอเปนปจจยสาคญในการแขงขนของอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพในตลาดโลก ในปจจบน ภาครฐจงอนมตใหผประกอบการอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพสามารถซอนาตาลทรายมาใชเปนวตถดบในการผลต โดยอางองราคานาตาลทรายสงออก ( ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม)

ในสวนของการวเคราะหขอบเขตของราคาวตถดบเพอใชผลตพลาสตกชวภาพนน จะพบวา ราคานาตาลทรายเพอใชรองรบอตสาหกรรมชวภาพในปจจบน (กมภาพนธ 2559) อยทประมาณ 13 เซนตตอปอนด ซงตากวาขอบเขตราคานาตาลทรายประมาณ 18 เซนตตอปอนดทสามารถใชในการผลตเมด PLA เพอจาหนายในราคาตลาดโลก ณ ปจจบน

3. ความเหมาะสมของพนทเปาหมายอตสาหกรรม

ในปจจบน ภาครฐบาลไดระบพนทเปาหมายทจะไดรบมาตรการสงเสรมการลงทนในการพฒนาคลสเตอรอตสาหกรรมปโตรเคม อนไดแก จงหวดชลบรและจงหวดระยอง โดยทง 2 จงหวดดงกลาวมระบบสาธารณปโภคทสาคญรองรบอตสาหกรรมการผลต อกทง ยงมทาเรอพาณชยทสาคญของประเทศรองรบการสงออก จงหวดชลบรและจงหวดระยองจงเปนฐานการผลตอตสาหกรรมปโตรเคมทสาคญของประเทศในปจจบน ซงรวมไปถงผผลตในอตสาหกรรมเคมชวภาพและอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ คอ บรษท Purac Corbion ผผลตกรดแลคตก (Lactic Acid) และบรษท PTTMCC BioChem ผผลตเมดพอลบวทลนซคซเนต (PBS)

4. ศกยภาพอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย

ประเทศไทยมสายโซอปทานของอตสาหกรรมพลาสตกทแขงแกรง ทงในสวนของอตสาหกรรมเมดพลาสตก อตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก และอตสาหกรรมปลายทางทเกยวของ โดยมกลมผผลตเมดพลาสตกทมศกยภาพสง อาท บรษท PTT และบรษท SCG สงผลใหประเทศไทยมมลคาการสงออกเมด



พลาสตกในป 2557 สงเปนอนดบท 11 ของโลกและเปนอนดบท 2 ของภมภาคอาเซยน (รองจากประเทศสงคโปร) ทมลคาประมาณ 9,600 พนลานดอลลารสหรฐ

ในสวนของอตสาหกรรมการแปรรปผลตภณฑพลาสตก ขอมลในป 2557 ระบวา ประเทศไทยมมลคาการสงออกผลตภณฑพลาสตกในพกด 3916-3926 ในมลคาสงเปนอนดบท 1 ของภมภาคอาเซยนทมลคาประมาณ 3,800 พนลานดอลลารสหรฐ โดยมกลมอตสาหกรรมทสาคญ คอ กลมอตสาหกรรมบรรจภณฑ ซงมจานวนผประกอบการในกลมอตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกถงประมาณ 1 ,280 ราย มปรมาณการใชเมดพลาสตกในอตสาหกรรมบรรจภณฑมากกวา 2 ลานตน คดเปนมลคาการแปรรปในอตสาหกรรมบรรจภณฑของประเทศไทย ป 2557 ประมาณ 177,000 ลานบาท

5. ตลาดรองรบสนคาพลาสตกชวภาพ

อตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพของประเทศไทยเปนอตสาหกรรมเพอการสงออกเปนหลก โดยมตลาดทสาคญในภมภาคเอเชยตะวนออกและภมภาคยโรป ทงนคาดการณวาสนคาเมดพลาสตกชวภาพทผลตในประเทศไทยสวนใหญประมาณรอยละ 90 เปนการผลตเพอการสงออก ทเหลออกประมาณรอยละ 10 เปนสดสวนการผลตเพอใชในอตสาหกรรมการแปรรปภายในประเทศ โดยมอตสาหกรรมบรรจภณฑเปนกลมอตสาหกรรมทมการนาพลาสตกชวภาพไปใชมากทสด โดยเฉพาะอตสาหกรรมบรรจภณฑอาหารเพอการสงออก ซงประเทศไทยเปนผสงออกอาหารทสาคญของตลาดโลก มการสงออกอาหารไปยง 6 ทวป รวม 222 ประเทศทวโลก และคาดการณวา ในป 2560 มลคาสงออกอาหารไทยนาจะสงถง 2 ลานลานบาท

6. นโยบายสนบสนนของภาครฐบาล

ภาครฐบาลเลงเหนความสาคญของอตสาหกรรมชวภาพ โดยไดมการประกาศในป 2558 ทผานมา ใหอตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ รวมถงอตสาหกรรมชวภาพอยในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย เพอเปนกลไกหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจไทยเพออนาคต

อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจงไดรบสทธประโยชนสนบสนนการลงทนในระดบสงสดทเหนอกวากลมอตสาหกรรมทวไป โดยไดรบการพจารณาเปนกจการประเภท A1 หรออตสาหกรรมฐานความร ดาเนนงานวจย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ซงจะไดรบสทธประโยชนในการยกเวนอตราภาษนตบคคลเปนระยะเวลา 8 ป ตามสทธประโยชนมาตรา 31 ไดรบการยกเวนอากรเครองจกร ตามสทธประโยชนมาตรา 28 และยกเวนอากรวตถดบในการผลตเพอการสงออก ตามสทธประโยชนมาตรา 36 รวมถงผประกอบการเอกชนสามารถนาคาใชจายจากการดาเนนงานวจยพฒนาพลาสตกชวภาพตลอดสายโซอปทานไปหกลดคาใชจายไดรอยละ 300 ในการคานวณภาษเงนไดนตบคคลตามมาตรการสนบสนนของกระทรวงวทยาศาสตร



ดวยศกยภาพความพรอมของอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย รวมถงอตสาหกรรมปโตรเคม ทแขงแกรงดงกลาว ประเทศไทยจงไดรบความสนใจในการลงทนเปนฐานการผลตอตสาหกรรมเมดพลาสตกชวภาพ โดยในปจจบน ประเทศไทยมการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพ PBS และ PLA ดวยกาลงการผลต 20,000 ตนตอปและ 75,000 ตนตอปตามลาดบ และคาดวาจะมการขยายกาลงการผลต รวมถงเพมการลงทนในการผลตเมดพลาสตกชวภาพประเภทอนในอนาคต เชน เมดพลาสตก Bio-PE และ Bio-PET โดยมรายละเอยดดงแสดงในตารางดานลางน

ตารางท 1 กาลงการผลตพลาสตกชวภาพ ณ ปจจบน และสมมตฐานกาลงการผลตพลาสตกชวภาพในอนาคตของประเทศไทย

ชนดของพลาสตกชวภาพ กาลงการผลต: พนตน สมมตฐานกาลงการผลตในอนาคต: พนตน

พอลบวทลนซคซเนต (PBS) 20 (เรมผลตป 2559) โดยบรษท PTTMCC

BioChem

50

พอลแลคตกแอซด (PLA) 75 (เรมผลตป 2561) โดยบรษท Purac Corbion

150

พอลเอทลนชวภาพ (Bio-PE) - 100 พอลเอทลนเทเรฟทาเลตชวภาพ (Bio-PET)

- 300

โดยอปสงคของนาตาลทรายทอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพตองการในป 2561 อยทประมาณ 1.3 แสนตนตอป คดเปนสดสวนนอยกวารอยละ 1 ของปรมาณผลผลตนาตาลทรายในปจจบน และในอนาคต หากการลงทนฐานการผลตเมดพลาสตกชวภาพเปนไปตามทคาดการณ อปสงคของนาตาลทรายทอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพตองการจะอยทประมาณ 1.33 ลานตนตอป คดเปนสดสวนเพยงประมาณ รอยละ 7 ของปรมาณผลผลตนาตาลทรายตามแผนการเพมผลผลตออยในป 2569 ดงนนอปทานของผลผลตนาตาลทรายมเพยงพอทจะรองรบอปสงคจากอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพและไมกระทบถงการบรโภคภายในประเทศ ทงนอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพตามแผนการผลตในป 2561 และสมมตฐานกาลงการผลตในอนาคตจะสามารถสรางมลคาเพมใหแกภาคอตสาหกรรมของประเทศ คดเปนมลคาประมาณ 9,200 ลานบาทตอปและ 39,600 ลานบาทตอปตามลาดบ

ภาคเอกชนคาดการณวาเมดพลาสตกชวภาพทผลตตามแผนการผลตดงกลาวเปนการผลตเพอการสงออกไปยงประเทศสหรฐอเมรกา ภมภาคยโรป และภมภาคเอเชยตะวนออกเปนหลก คดเปนประมาณรอยละ 90 ทเหลอรอยละ 10 เปนการบรโภคภายในประเทศ



ในการบรโภคเมดพลาสตกชวภาพภายในประเทศนน อตสาหกรรมทคาดวามศกยภาพและโอกาสในการพฒนาสง ณ ปจจบน ไดแก อตสาหกรรมบรรจภณฑ อตสาหกรรมของใชทางการแพทย อตสาหกรรมพลาสตก Compound กบวสดชวมวล โดยมรายละเอยดดงตารางดานลางน

ตารางท 2 การประเมนผลตภณฑพลาสตกชวภาพ ทมศกยภาพในการพฒนาในประเทศ

กลมผลตภณฑทประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนา ณ ปจจบน

กลมผลตภณฑ ตวอยางชนดผลตภณฑ สถานภาพ ณ ปจจบน

บรรจภณฑ บรรจภณฑอาหารสงออก

บรรจภณฑยาหรอเครองสาอาง

มการนาพลาสตกชวภาพมาใชมากทสด โดยเฉพาะในบรรจภณฑอาหารหรอเครองดม

บรรจภณฑพลาสตกชวภาพสาหรบอาหารสงออก สงเสรมภาพลกษณสนคาไทย

บรรจภณฑพลาสตกชวภาพสาหรบยาหรอ

เครองสาอาง มมลคาเพมสง

ของใชทางการแพทย ของใชสนเปลอง เชน ผาปดแผล มมลคาเพมสง

รองรบนโยบายการเปนศนยกลางทางการแพทยในภมภาคของประเทศ

พลาสตก Compound กบวสดชวมวล

พลาสตก Compound เสนใยจากพช

ไดรบการยอมรบเพมมากขนเรอยๆจากผใชสนคา

ลดปรมาณการใชพลาสตกจากปโตรเลยม ลดตนทนดานวตถดบ

ชานออยหรอเยอชานออยเปนหนงในวสดทางการเกษตรทสามารถนามาใชเปนวสด Compound รวมกบพลาสตกได การดาเนนงานพฒนาผลตภณฑพลาสตกชวภาพนารองในครงนจงไดนาเยอชานออยมาบดใหเปนอนภาคเลก เพอใชเปนวสด Compound รวมกบเมดพลาสตก โดยมการนาเมดพลาสตก 2 ชนด อนไดแก เมดพอลแลคตกแอซด (PLA) และเมดพอลพรอพลน (PP) มาใชในการพฒนาผลตภณฑพลาสตก 3 ผลตภณฑ ดงน



1. ชอนและสอมยอยสลายได เปนผลตภณฑทไดจากการแปรรปวตถดบทเกดจากการ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออย โดยมวตถประสงคเพอนาไปใชในการบรการดานอาหารดวยการใชครงเดยวแลวทงในโรงพยาบาล

2. ปลอก Thumb Drive จากพลาสตกชวภาพ เปนผลตภณฑทไดจากการแปรรปวตถดบทเกดจากการ Compound ระหวางเมด PLA กบเยอชานออย โดยมวตถประสงคเพอใหเกดผลตภณฑทมเอกลกษณเฉพาะตวและเปนผลตภณฑเพอชวยอนรกษสงแวดลอม

3. เครองตดสกอตเทปรปทรงกระตาย เปนผลตภณฑทไดจากการแปรรปวตถดบทเกดจากการ Compound ระหวางเมด PP กบเยอชานออย โดยมวตถประสงคเพอใหเกดผลตภณฑทมเอกลกษณเฉพาะตวและเปนผลตภณฑเพอชวยอนรกษสงแวดลอม

จากขอมลขางตนสามารถกลาวไดวา ประเทศไทยมศกยภาพและโอกาสในการพฒนาอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ อยางไรกดภาคเอกชนมความเหนวา ภาครฐควรอนญาตใหสามารถนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบทางเลอกนอกเหนอจากนาตาลทราย เพอลดตนทนและเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพในอนาคต ทงนการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงสาหรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยนนยงมประเดนพจารณาดานความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายในปจจบน และประเดนการพจารณาดานขอจากดทางอตสาหกรรมในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงเพอรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ ดงน



การวเคราะหแนวทางบรหารจดการระบบโลจสตกส และหวงโซอปทานเพอใชใน การสงเสรมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพจากออยและน าตาลทรายทมประสทธภาพ

1. ความไมสอดคลองตอขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทรายในปจจบน

1.1 ความไมสอดคลองตอขอกาหนดในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

เนองจากตามมาตรา 4 ในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ไดกาหนดคานยามของ “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ไว ซงไมครอบคลมถงการนาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) โดยไมผานกระบวนการผลตเปนนาตาลทราย และไมครอบคลมถงโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ ซงอาจสงผลใหเกดความไมชดเจนในแนวทางปฏบตตามขอกาหนดอนๆในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527

1.2 การขาดการกาหนดคานยามของประเภทกจการอตสาหกรรมชวภาพทใชออยและผลตภณฑจากออยเปนวตถดบ เพอประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลง วนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

1.3 การจดตงโรงงานอตสาหกรรมเคมชวภาพและพลาสตกชวภาพบนพนทใกลกบโรงงานนาตาล ซงอาจขดตอ

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรองการใหตงหรอขยายโรงงานในทกทองททวราชอาณาจกร พ.ศ. 2558 ลงวนท 18 สงหาคม 2558 ซงอนญาตการตงโรงงานนาตาลแหงใหมเมอมระยะหางจากเขตโรงงานนาตาลทไดรบใบอนญาตไวแลวไมนอยกวา 50 กโลเมตร

พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518 ลงวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ. 2518 และทแกไขเพมเตม

2. ขอจากดทางอตสาหกรรมในการนานาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ

2.1 การควบคมคณภาพของนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) ทจะใชเปนวตถดบรองรบอตสาหกรรมชวภาพ

2.2 การจดเกบวตถดบคงคลงและระบบขนสงเพอลาเลยงนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เขาสกระบวนการผลต



2.3 การดาเนนงานวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ เพอเพมประสทธภาพการผลต

เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพของประเทศไทยตามวตถประสงคของการดาเนนโครงการในครงน ทางทมงานผดาเนนโครงการจงไดเสนอ

แนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและน าตาลทราย และแนวทางการบรหารจดการออยและน าตาลทราย สาหรบการรองรบการนาน าเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) มาใชเปนวตถดบโดยตรงรองรบอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ ดงน

1. การเสนอแนวทางการแกไข ปรบปรงขอกาหนด กฎระเบยบตามกฎหมายวาดวยออยและนาตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

1.1 การเพมเตมบทนยามของคาวา “นาตาลทราย” และ “โรงงาน” ตามมาตรา 4 รวมถงการปรบแกขอกาหนดหรอความในพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ. 2527 ทเกยวของ เพอใหคานยามของ “นาตาลทราย” ครอบคลมถงการนาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) โดยไมผานกระบวนการผลตเปนนาตาลทราย และคานยามของ “โรงงาน” ครอบคลมถงโรงงานอตสาหกรรมชวภาพทนานาออยมาแปรรปเปนนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอใชเปนวตถดบในกระบวนการผลตเคมชวภาพหรอพลาสตกชวภาพ พรอมปรบแกความตามมาตรา 56 วรรคหนง เรองการจายเงนชดเชยของกองทนออยและนาตาลทราย และมาตรา 57 เรองการนาสงเงนเขากองทนของโรงงานอตสาหกรรมชวภาพ เพอเปนแนวทางปฏบตทชดเจนของทกภาคสวน

1.2 การกาหนดประเภทและคานยามของกจการอตสาหกรรมชวภาพทสามารถผลตไดจากออยและผลตภณฑจากออย เพอประกอบการพจารณาอนญาตใหจดซอนาตาลทรายโดยคณะกรรมการออยและนาตาลทราย ตามประกาศคณะกรรมการออยและนาตาลทราย เรองกาหนดประเภทกจการเกษตรกรรมหรออตสาหกรรมทใหโรงงานจาหนายนาตาลทรายดบในราชอาณาจกรและเงอนไขการอนญาต พ.ศ. 2550 ลงวนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 และทแกไขเพมเตม

2. การเสนอแนวทางการบรหารจดการออยและนาตาลทราย เพอเตรยมความพรอมรองรบการเปนฐานการผลตพลาสตกชวภาพ

2.1 การกาหนดมาตรฐานควบคมคณภาพนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) เพอการนามามาใชในอตสาหกรรมชวภาพ

2.2 การจดตงศนยความเปนเลศสาหรบอตสาหกรรมชวภาพ

การพฒนาอตสาหกรรมตนนา เชน การพฒนาพนธออย เทคโนโลยการผลตจลนทรย



การพฒนาอตสาหกรรมกลางนา เชน การควบคมและรกษาคณภาพนาเชอมเขมขนเพออตสาหกรรม (High Test Molasses) การพฒนาอตสาหกรรมชวภาพจากวสดประเภทพชจาพวกเสนใย (Cellulosic)

การพฒนาอตสาหกรรมปลายนา เชน การพฒนากระบวนการแปรรปผลตภณฑพลาสตกชวภาพ

2.3 การกาหนดพนทเขตเศรษฐกจพเศษ เพอการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพอยางครบวงจร ดวยนโยบายสนบสนนการลงทนในรปแบบ Super Cluster ทงนพนททมศกยภาพดานวตถดบและไดรบความสนใจจากผประกอบการในการจดตงอตสาหกรรมชวภาพแบบครบวงจร อาท

พนทภาคกลางตอนบน ตวอยางเชน จงหวดนครสวรรค ซงเปนพนททมปรมาณผลผลตออยสงสดในปการผลต 2557/2558 ในกลมจงหวดภาคเหนอ

พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตวอยางเชน จงหวดขอนแกนและจงหวดกาฬสนธ ซงเปนพนททมปรมาณผลผลตออยสงในปการผลต 2557/2558 ในกลมจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

Documents

สารบัญ - ocsb.go.th · 2016-11-21 · การศึกษาห่วงโซ่อุปทานของพลาสติกชีวภาพต่าง ๆ ที่ใช้