หนวยที่ 7 ความรูทั่วไปและการบัญชีเกี่ยวกับเช็ค · หนี้ใหใชเช็คนั้นจายตามจํานวนที่ตองการ

หน�วยท่ี 7 ความรู�ท่ัวไปและการบัญชีเกี่ยวกับเช็ค

สาระสําคัญ การควบคุมภายในท่ีดีอย�างหนึ่งของกิจการเก่ียวกับการจ�ายเงินสด คือควรจ�ายเป�นเช็คของธนาคาร เช็คถือเป�นประโยชน&ด'านการควบคุมภายในและใช'เป�นหลักฐานอ'างอิงได'เป�นอย�างดี เช็ค คือตราสารทาง กฎหมาย ท่ีบุคคลหนึ่งสั่งให'ธนาคารใช'เงินในจํานวนท่ีแน�นอนให'แก�บุคคลอีกคนหนึ่ง ซ่ึงเช็คท่ีใช'ในประเทศไทยมีรูปแบบวิธีใช'แตกต�างกันตามจุดประสงค&ของการใช'

สาระการเรียนรู� 1. ความหมายของเช็ค 2. บุคคลท่ีเก่ียวข'องกับการใช'เช็ค 3. ประเภทของเงินฝากธนาคาร 4. การขอเป8ดบัญชีเพ่ือการใช'เช็ค 5. ชนิดของเช็ค 6. การเขียนเช็ค 7. การสลักหลังเช็ค 8. กําหนดระยะเวลาของเช็ค 9. การจ�ายเงินตามเช็ค 10. เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า 11. เช็คคืน 12. ประโยชน&และจริยธรรมการใช'เช็ค 13. การบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค

จุดประสงค#การเรียนรู� 1. บอกความหมายของเช็คได' 2. บอกบุคคลท่ีเก่ียวข'องกับการใช'เช็คได' 3. บอกประเภทของเงินฝากธนาคารได' 4. บอกวิธีการขอเป8ดบัญชีเพ่ือการใช'เช็คได' 5. บอกชนิดของเช็คได' 6. บอกวิธีการเขียนเช็คได'

233

7. บอกวิธีการสลักหลังเช็คได' 8. บอกกําหนดระยะเวลาของเช็คได' 9. บอกวิธีการจ�ายเงินตามเช็คได' 10. อธิบายเก่ียวกับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าได' 11. อธิบายเก่ียวกับเช็คคืนได' 12. บอกประโยชน&และจริยธรรมการใช'เช็คได' 13. บันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็คได' 14. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค�านิยม คุณลักษณะอันพึงประสงค& และเจตคติท่ีดีต�อ

วิชาชีพบัญชี

234

หน�วยที่ 7 ความรู�ทั่วไปและการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับเช็ค

คําช้ีแจง - แบบทดสอบนี้มีจํานวน 10 ข�อ ข�อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให�ทําเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข�อท่ีถูกเพียงข�อเดียว 1. หนังสือตราสาร ซ่ึงบุคคลหนึ่งเรียกว�า ผู'สั่งจ�าย สั่งธนาคารให'ใช'เงินจํานวนหนึ่ง เม่ือทวงถามให'แก�บุคคลอีกคนหนึ่ง หรือให'ใช'ตามคําสั่งของบุคคลอีกคนหนึ่ง ซ่ึงเรียกว�า ผู'รับเงิน เป�นความหมายของข'อใด ก. ต๋ัวสัญญาใช'เงิน ข. ต๋ัวแลกเงิน ค. ผู'สั่งจ�าย ง. เช็ค 2. เช็ค มีผู'เก่ียวข'องก่ีฝFาย

ก. 1 ฝFาย ข. 2 ฝFาย ค. 3 ฝFาย ง. 4 ฝFาย 3. Payee คือข'อใด

ก. ผู'รับเงิน ข. ผู'สั่งจ�าย ค. ผู'จ�ายเงิน ง. ผู'เขียนเช็ค 4. กิจการสามารถเป8ดบัญชีเงินฝากกับธนาคารได'ก่ีประเภท ก. 1 ประเภท ข. 2 ประเภท ค. 3 ประเภท ง. 4 ประเภท

แบบทดสอบก�อนเรียน

235

5. เม่ือธนาคารเก็บเงินตามเช็คไม�ได'ธนาคารจะส�งเช็คของลูกค'ามาให'กิจการ เรียกว�า ก. เช็คสลักหลัง ข. เช็คคืน ค. เช็คลงวันที่ล�วงหน'า ง. เช็ครับรอง 6. ธนาคารอาจไม�จ�ายเงินให'แก�ผู'นําเช็คไปข้ึนเงิน ในกรณีใด ก. ผู'สั่งจ�ายมีเงินไม�พอจ�าย ข. ผู'สั่งจ�ายตาย ค. ลายเซ็นผู'สั่งจ�ายไม�เหมือนกับท่ีให'ไว'กับธนาคาร ง. ถูกทุกข'อ 7. กรณีใดท่ีกิจการนําเช็คไปข้ึนเงิน ต'องนําเช็คฝากเข'าบัญชีและธนาคารรับฝากจะเป�นผู'ทําหน'าท่ีเรียกเก็บเงิน ก. เช็คขีดคร�อม ข. เช็คระบุชื่อผู'รับเงิน ค. เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ง. เช็คเงินสด 8. ธนาคารจะจ�ายเงินสดให'กับผู'รับเงินท่ีระบุชื่อไว'ในเช็คเท�านั้น

ก. เป�นเช็คเขียนคําว�า เงินสด ข. เป�นเช็คเขียนชื่อผู'รับเงิน ค. เป�นเช็คเขียนชื่อผู'รับเงินและขีดฆ�าคําว�า หรือผู'ถือออก ง. เป�นเช็คขีดคร�อม 9. เม่ือได'รับเช็คจะบันทึกเดบิตบัญชี ก. เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน ข. เงินฝากธนาคาร-ประจํา ค. เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ง. ลูกหนี้ 10. เม่ือสั่งจ�ายเช็คจะบันทึกเครดิตบัญชี ก. เงินสด ข. ลูกหนี้ ค. เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ง. เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน

236

แผนภูมิปะการัง : หน�วยที่ 7

1. ความหมายของเช็ค

8. กําหนดระยะเวลาของเช็ค

2. บุคคลท่ีเก่ียวข'องกับการใช'เช็ค

4.1 บัตรตัวอย�างลายมือช่ือ 4.2 คําขอเป8ดบัญชี กระแสรายวัน 4.3 ใบรับฝากเงิน บัญชีกระแสรายวัน 4.4 คําแนะนําการใช'เช็ค 4.5 ส�วนประกอบของเช็ค

ความรู�ท่ัวไปและการบันทึกบัญชี

เก่ียวกับเช็ค

5.1 เช็คท่ีสั่งจ�ายเงินสดหรือสั่งจ�ายผู'ถือ 5.2 เช็คท่ีสั่งจ�ายตามคําสั่ง

4. การขอเป8ดบัญชีเพ่ือการใช'เช็ค 6. การเขียนเช็ค

3. ประเภทของเงินฝากธนาคาร

5. ชนิดของเช็ค 7. การสลักหลังเช็ค

9. การจ�ายเงินตามเช็ค

10. เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

11. เช็คคืน

12. ประโยชน&และจริยธรรมการใช'เช็ค

2.1 ผู'สั่งจ�าย 2.2 ผู'จ�ายเงิน 2.3 ผู'รับเงิน

3.1 ออมทรัพย& 3.2 ประจํา 3.3 กระแสรายวัน

6.1 เช็คจ�ายเงินสดหรือเช็คระบุผู'รับเงินตามเช็ค 6.2 เช็คขีดคร�อม

7.1 การสลักหลังลอย 7.2 การสลักหลังเฉพาะ

237

บทนํา เช็ค เป�นตราสารตามกฎหมาย ท่ีบุคคลหนึ่งสั่งธนาคารให'ใช'เงินจํานวนหนึ่งเม่ือทวงถามแก�บุคคลอีกคนหนึ่งหรือใช'ตามคําสั่ง มีรูปแบบวิธีการ 2 แบบ คือเช็คจ�ายผู'ถือหรือเช็คจ�ายตามคําสั่งซ่ึงการเขียนเช็คข้ึนอยู�กับวัตถุประสงค&ของการใช'เช็คซ่ึงถือว�าเป�นการควบคุมภายในท่ีดีอย�างหนึ่งเก่ียวกับการจ�ายเงินสดของกิจการ

1. ความหมายของเช็ค เช็ค (Cheque) ตามประมวลกฎหมายแพ�งและพาณิชย& มาตรา 987 บัญญัติว�า อันว�าเช็คน้ัน คือ หนังสือตราสาร ซ่ึงบุคคลหน่ึงเรียกว�า ผู'ส่ังจ�าย ส่ังธนาคารให'ใช'เงินจํานวนหน่ึง เมื่อทวงถามให'แก�บุคคลอีกคนหน่ึง หรือให'ใช'ตามคําส่ังของบุคคลอีกคนหน่ึงเรียกว�า ผู'รับเงิน ตามประมวลกฎหมายแพ�งและพาณิชย& มาตรา 988 บัญญัติว�าเช็คต'องมีรายการ ดังน้ี

(1) คําบอกชื่อว�าเป�นเช็ค (2) คําส่ังอันปราศจากเง่ือนไข ให'ใช'เงินจํานวนแน�นอน (3) ชื่อหรือย่ีห'อ และสํานักงานของธนาคาร (4) ชื่อหรือย่ีห'อของผู'รับเงิน หรือคําจดแจ'งว�าให'ใช'เงินแก�ผู'ถือ (5) สถานที่ใช'เงิน (6) วันและสถานที่ออกเช็ค (7) ลายมือชื่อผู'สั่งจ�าย

หน�วยท่ี 7 ความรู�ท่ัวไปและการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับเช็ค

238

รูปที่ 7.1 เช็ค

2. บุคคลที่เกี่ยวข�องกับการใช�เช็ค จากความหมายของเช็คจะเห็นได'ว�า ในการใช'เช็คนั้น จะมีบุคคลเข'ามาเก่ียวข'อง 3 ฝFาย คือ 2.1 ผู�ส่ังจ�ายหรือผู�ออกเช็ค (Drawer)

ผู'สั่งจ�ายหรือผู'ออกเช็ค คือ ผู'เขียนเช็คสั่งจ�ายให'แก�เจ'าหนี้ของตน ในการท่ีจะใช'เช็คสั่งจ�ายได'นั้น จะต'องติดต�อกับธนาคารเพ่ือขอเป8ดบัญชีกระแสรายวันไว'กับธนาคาร ซ่ึงธนาคารจะมอบสมุดเช็คของธนาคารให'กิจการท่ีขอเป8ดบัญชี และเม่ือต'องการจะถอนเงินใช'ในกิจการหรือจ�ายชําระหนี้ให'ใช'เช็คนั้นจ�ายตามจํานวนท่ีต'องการ

2.2 ผู�จ�ายเงิน หรือ ธนาคาร (Bank) ผู'จ�ายเงิน คือ ธนาคารซ่ึงจะต'องจ�ายเงินตามเช็คของลูกค'าท่ีนํามาข้ึนเงิน โดยต'อง

พิจารณารายละเอียดเพ่ิมเติม ดังนี้ (1) เช็คจะต'องมีอายุไม�เกิน 6 เดือน ซ่ึงจะนับจากวันท่ีในเช็ค (2) ลายมือชื่อผู'สั่งจ�ายในเช็คให'ตรงกับลายมือชื่อตามตัวอย�างท่ีให'ไว'กับธนาคาร (3) ไม�มีคําสั่งให'ระงับการจ�ายเงินจากเจ'าของบัญชี (4) จะต'องไม�เป�นเช็คท่ีขีดคร�อม (5) จะต'องไม�เป�นเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า (6) จะต'องไม�เป�นเช็คท่ีชํารุด (7) มีลายมือชื่อกํากับเม่ือมีการแก'ไขในเช็ค (8) จํานวนเงินท่ีสั่งจ�ายเช็คต'องไม�สูงกว�ายอดเงินฝากท่ีมีในบัญชี เว'นแต�จะมีการตกลง

ให'มีการเบิกเงินเกินบัญชี (9) ตัวเลขและตัวอักษรของจํานวนเงินถูกต'องตรงกัน

1

2

4

3

5

6

7

239

2.3 ผู�รับเงิน (Payee) ผู'รับเงิน คือ ผู'ท่ีมีเช็คในครอบครอง และมีสิทธิเรียกร'องเงินตามเช็คนั้น

3. ประเภทของการฝากเงินกับธนาคาร ในกรณีกิจการมีเงินสดหมุนเวียนในธุรกิจเกินความจําเป�นหรือมีเงินสดในมือเป�นจํานวนมากถ'าเก็บไว'ในกิจการเองอาจจะไม�ปลอดภัย กิจการจึงจําเป�นต'องนําเงินสดไปฝากไว'กับธนาคาร และยังได'ผลประโยชน&ตอบแทนจากการนําเงินสดไปฝากธนาคารในรูปของดอกเบ้ียเงินฝากอีกด'วย ซ่ึงการฝากเงินกับธนาคาร สามารถจําแนกออกเป�น 3 ประเภท คือ 3.1 เงินฝากประเภทออมทรัพย# (Saving Account) คือ เงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยไม�มีกําหนดระยะเวลาในการถอนเงิน ธนาคารจะออกสมุดคู�ฝาก (Pass Book) ให'แก�ผู'ฝากเงินเก็บไว'ใช'ในการฝากหรือถอนเงินในครั้งต�อไป ในปaจจุบันผู'ฝากเงินไม�จําเป�นต'องนําสมุดคู�ฝากไปฝากหรือถอนเงินท่ีธนาคารเพราะสามารถท่ีจะฝากหรือถอนเงินได'ท่ีตู'อัตโนมัติแล'วจึงนําสมุดคู�ฝากไปปรับบัญชีท่ีธนาคารในภายหลังเพ่ือให'ทราบยอดคงเหลือท่ีเป�นปaจจุบันได' 3.2 เงินฝากประเภทฝากประจํา (Fixed Account) คือ เงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยมีกําหนดระยะเวลาถอนเงินท่ีแน�นอน ธนาคารจะออกสมุดคู�ฝากให'แก�ผู'ฝากเงินเช�นเดียวกับประเภทออมทรัพย& ผู'ฝากจะถอนเงินได'เม่ือครบกําหนดท่ีตกลงไว'ในวันนําฝากจึงจะได'ดอกเบ้ียตามท่ีกําหนด ถ'าผู'ฝากถอนเงินก�อนกําหนดธนาคารจะไม�จ�ายดอกเบ้ียให' หรืออาจจะจ�ายให'ได'ไม�เกินอัตราสูงสุดท่ีถึงจะจ�ายได'ตามระยะเวลาท่ีฝากจริง 3.3 เงินฝากประเภทกระแสรายวัน (Current Account) คือ เงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยไม�มีกําหนดระยะเวลาในการถอนเงินเช�นเดียวกับประเภทออมทรัพย& แตกต�างกันท่ีวิธีการถอนเงิน ถ'าฝากเงินประเภทกระแสรายวันธนาคารจะไม�ออกสมุดคู�ฝากให' จะถอนเงินได'ต'องใช'เช็คเพียงอย�างเดียว และผู'ฝากจะทราบยอดคงเหลือได'จากใบแจ'งยอดเงินฝากธนาคาร (Bank Statement) ท่ีธนาคารส�งมาให'แก�กิจการ

4. การขอเปHดบัญชีเพ่ือการใช�เช็ค กิจการจะใช'ระบบการจ�ายเงินด'วยการใช'เช็คนั้น ลําดับแรก จะต'องทําการติดต�อกับธนาคารโดยขอเป8ดบัญชีเงินฝากประเภทกระแสรายวัน หรือ เงินเบิกเกินบัญชี กับธนาคารพาณิชย& ในสาขาท่ีทําการใกล'กับทําเลท่ีต้ังของธุรกิจ เพ่ือความสะดวกในการติดต�อและแจ'งความประสงค&ว�าจะเบิกจ�ายเงินด'วยเช็ค ซ่ึงเจ'าหน'าท่ีของธนาคารจะให'กรอกข'อความในเอกสารท่ีจะใช'ขอเป8ดบัญชี ดังนี้

240

4.1 บัตรตัวอย�างลายมือช่ือ ผู'สั่งจ�ายจะต'องเซ็นชื่อลงในบัตรตัวอย�างลายมือชื่อให'เหมือนกันท้ัง 2 ฉบับ และธนาคารจะเก็บบัตรตัวอย�างลายมือชื่อไว'กับธนาคารท้ัง 2 ฉบับ เพ่ือนํามาเปรียบเทียบกับลายเซ็นท่ีผู'สั่งจ�ายเซ็นลงในการสั่งจ�ายเงินแต�ละครั้ง

ด'านหน'า

รูปท่ี 7.2 ด'านหน'า บัตรตัวอย�างลายมือชื่อเงินฝากกระแสรายวัน

ด'านหลัง

รูปท่ี 7.3 ด'านหลัง บัตรตัวอย�างลายมือชื่อเงินฝากกระแสรายวัน

ธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน) .........................................................

บัตรตัวอย�างลายมือชื่อเงินฝากกระแสรายวัน ผู'ขอเป8ดบัญชี.................................................................................................................. บัตรประจําตัว...........................................เลขท่ีบัตร...................................................... วันออกบัตร..............................................บัตรหมดอายุ................................................. สถานท่ีติดต�อ.....................................................................โทรศัพท&..............................

................................................................

ลายมือชื่อผู'มีอํานาจลงนาม

บัญชีเลขท่ี.......................................................................................................................

ชื่อบัญชี...........................................................................................................................

เง่ือนไขการสั่งจ�าย........................................................................................................... ตัวอย�างลายมือชื่อ

241

4.2 คําขอเปHดบัญชีกระแสรายวัน ตัวอย�างแบบคําขอเป8ดบัญชีเงินฝากประเภทนิติบุคคล

รูปท่ี 7.4 แบบคําขอเป8ดบัญชีเงินฝากประเภทนิติบุคคล

242

รูปท่ี 7.4 แบบคําขอเป8ดบัญชีเงินฝากประเภทนิติบุคคล (ต�อ)

243

รูปท่ี 7.5 คําขอเป8ดบัญชีกระแสรายวัน หรือบัญชีเดินสะพัด

คําขอเปHดบัญชีกระแสรายวัน หรือบัญชีเดินสะพัด บัญชีเลขท่ี..................................................

ธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน)

ประเภท บุคคลธรรมดา นิติบุคคล

คําขอเป8ดบัญชีเดินสะพัด

เรียน ผู'จัดการธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน)

ข'าพเจ'าขอแสดงความจํานงเป8ดบัญชีเดินสะพัดกับธนาคารตามเง่ือนไขท่ีทําไว'ในครั้งน้ีและครั้งต�อ ๆ ไปในภายหน'า และขอให'รายละเอียดตามท่ีธนาคารประสงค&จะทราบไว'ดงัน้ี 1. ช่ือบัญชี ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ 2. ช่ือเจ'าของบัญชี ภาษาไทย........................................................................... ภาษาอังกฤษ...................................................................... 3. ท่ีอยู� เลขท่ี.........................หมู�บ'าน/ซอย...................................ถนน.................................. แขวง/ตําบล………………….………………………..เขต/อําเภอ........................................... จังหวัด.....................................รหัสไปรษณีย&.....................โทรศัพท&.......................... สถานท่ีทํางาน.........................................ตาํแหน�ง.....................................................

สถานท่ีท่ีสะดวกในการติดต�อ ท่ีบ'าน ท่ีทํางาน อ่ืน ๆ 4. หนังสือสําคัญประจําตัวบุคคล

บุคคลธรรมดา บัตรประชาชน บัตรประจําตัวข'าราชการ บัตรพนักงานรัฐวิสาหกิจ บัตรต�างด'าว บัตรพนักงานธนาคารกรุงไทย ใบอนุญาตขับข่ียานพาหนะ อ่ืน ๆ

เลขท่ี.........................................................ออกให'โดย.................................................. เมื่อวันท่ี....................................................หมดอายุ..................................................... อายุ...............................ปk สัญชาติ.............................เช้ือชาติ...................................

244

รูปท่ี 7.5 คําขอเป8ดบัญชีกระแสรายวัน หรือบัญชีเดินสะพัด (ต�อ)

สถานภาพ โสด สมรส อ่ืน ๆ................................................ ช่ือคู�สมรส.............................................................................ตาํแหน�ง...................................................... ท่ีทํางาน................................................................................โทรศัพท&.....................................................

5. เง่ือนไขในการสั่งจ�าย............................................................................................................................................ จํานวนเงินท่ีขอเป8ดบัญชี............................................. บาท

1. ช่ือ..........................................................บัตรประจําตัว................................เลขท่ี............................ 2. ช่ือ..........................................................บัตรประจําตัว................................เลขท่ี............................

บริษัทจํากัด/ห'างหุ'นส�วนท่ีเป�นนิตบุิคคล

หนังสือบริคณห&สนธิและข'อบังคับของบริษัท สําเนาทะเบียนการค'าท่ีจดทะเบียนไว'ท่ีกรมสรรพากร สําเนาหนังสือรับรองของสํานักงานทะเบียนหุ'นส�วนบริษัทกระทรวงพาณิชย& สําเนาใบสําคัญแสดงการจดทะเบียน สําเนารายงานการประชุมกรรมการบริษัท แสดงความประสงค&จะขอเป8ดบัญชีของธนาคารรวมท้ัง กําหนดอํานาจและเง่ือนไขในการสั่งจ�าย โดยผู'มีอํานาจลงนามรับรองพร'อมท้ังประทับตรา

สหกรณ& มูลนิธิ สมาคมหรือสโมสร

สําเนาหนังสือจดทะเบียน สําเนารายงานการประชุมกรรมการของสหกรณ&มลูนิธิ สมาคมสโมสรแสดงความประสงค&จะขอเป8ด บัญชีของธนาคาร รวมท้ังกําหนดอํานาจและเง่ือนไขในการสั่งจ�าย โดยมีผู'มีอํานาจลงนามรับรองพร'อม ประทับตรา

จดทะเบียน กระทรวงพาณิชย& กระทรวงมหาดไทย อ่ืน ๆ...................................... เมื่อ.............................................................เลขทะเบียน........................................................................ ทุนจดทะเบียน......................................................จํานวนหุ'น................................................................

ผู'จัดการ หุ'นส�วนผู'จดัการ ประธานมลูนิธิ/สมาคม อ่ืน ๆ.............................. ช่ือ.......................................................................................................................................................... ส�วนราชการองค&การรัฐบาลหรือรฐัวิสาหกิจ

หนังสือแสดงความจํานงขอเป8ดบัญชีของธนาคาร จากหัวหน'าหน�วยงานท่ีสังกัด อํานาจและเง่ือนไขใน การสั่งจ�าย

245


เง่ือนไขในการเป8ดบัญชีเดินสะพัด การฝาก

1. ในการฝากเงินสด ให'ผู'ฝากกรอกรายการลงในสมุดฝากเงินท่ีธนาคารมอบให' และเขียนจํานวนเงินยอดรวมเป�นตัวอักษรกํากับยอดตัวเลขทุกครั้ง และเมื่อรับสมุดฝากเงินกลับไป ผู'ฝากจะต'องตรวจสอบว�าเจ'าหน'าท่ีธนาคารได'ลงลายมือช่ือรับเงินไว'เรียบร'อยแล'ว

2. ในการนําเช็คเข'าบัญชี ให'ผู'ฝากกรอกรายการเช็คลงในสมดุฝากเงิน ผู'ฝากจะมสีิทธิทําการถอนเงินตามเช็คน้ันได'ก็ต�อเมื่อธนาคารเรียกเก็บเงินตามเช็คน้ันเข'าบัญชีของผู'ฝากเรยีบร'อยแล'ว

3. ในกรณีท่ีเช็คหรือตั๋วเงินน้ันข้ึนเงินหรือเรียกเก็บเงินไม�ได' ธนาคารจะจัดส�งคืนไปยังผู'ฝากหรือท่ีจะมีหนังสือแจ'งให'ผู'ฝากมารับคืนจากธนาคารก็ได' ท้ังน้ี โดยจะจัดส�งหรือแจ'งไปยังท่ีอยู�ของผู'ฝากท่ีได'แจ'งไว'กับธนาคาร ถ'าส�งไม�ถึงผู'ฝากเพราะเหตุผู'ฝากโยกย'ายท่ีอยู�หรือเพราะเหตุใดก็ตาม

4. ถ'าหากในขณะท่ีผู'ฝากเป�นพนักงาน ลูกจ'าง หุ'นส�วน กรรมการ หรือมีตําแหน�งหน'าท่ีในนิติบุคคลใดนําเช็คท่ีสั่งจ�ายให'แก�นิติบุคคลน้ัน มาฝากเข'าบัญชีส�วนตัว ธนาคารอาจปฏิเสธไม�ยอมรับฝากก็ได' แม'ว�าเช็คน้ันจะมีการสลักหลังโดยชอบของนิติบุคคลน้ัน ๆ แล'วก็ตาม

5. ธนาคารจะจัดเรียกเก็บเงินตามเช็คให' ตามวิธีการและภายในระยะเวลาตามปกติประเพณีท่ีธนาคารพาณิชย&ส�วนใหญ�ในประเทศปฏิบัติกันอยู�

6. ถ'าในการเรียกเก็บเงินตามท่ีฝากน้ัน ธนาคารได'รับรองการสลักหลัง (ENDORSEMENT CONFIRMED หรือ GUARANTEED) หรือรับประกันการใช'เงิน (DISCHARGE GUARANTEED) แต�ปรากฏในภายหลังว�า ผู'ฝากไม�มีสิทธิในเช็คน้ันหรือมสีิทธิแต�เพียงบางส�วน เป�นเหตุให'ธนาคารต'องรับผิดชอบใช'เงินให'แก�ผู'เป�นเจ'าของเช็คอันแท'จริงหรือผู'หน่ึงผู'ใดไป ผู'ฝากจะต'องใช'เงินให'แก�ธนาคารตามจํานวนท่ีธนาคารต'องเสยีไปน้ัน พร'อมท้ังดอกเบ้ียทบต'นในอัตราสูงสดุท่ีธนาคารประกาศกําหนดภายใต'ประกาศของธนาคารแห�งประเทศไทยเรือ่งการกําหนดให'ธนาคารพาณิชย&ปฏิบัติในเรื่องดอกเบ้ียและส�วนลด ซ่ึงในขณะน้ีเท�ากับร'อยละ 15 ต�อปk แต�ต�อไปน้ีอาจเปลี่ยนแปลงได'ตามท่ีธนาคารจะประกาศกําหนดเป�นคราว ๆ (ซ่ึงต�อไปน้ี จะเรียกว�า “อัตราสูงสุด”) นับแต�วันท่ีธนาคารได'จ�ายเงินน้ันเป�นต'นไป

7. ในกรณีท่ีเรยีกเก็บแล'วไม�ได'เงินตามเช็คท่ีนํามาฝากน้ัน ๆ ธนาคารจะแจ'งให'ผู'ฝากทราบ ในเวลาอันสมควร 8. การนําเช็คฝากเข'าบัญชีจะถือว�าธนาคารได'รับฝากเงินต�อเมื่อธนาคารเรียกเก็บเงินตามเช็คน้ัน ๆ ได' แล'วถ'า

เช็คน้ันจะต'องส�งเรียกเก็บในต�างประเทศ ต�างจังหวัด หรือต�างท'องถ่ินก็ดี เป�นตั๋วเงินอย�างอ่ืนนอกจากเช็คก็ดี เป�นตราสารเปลีย่นมือชนิดอ่ืนก็ดี ธนาคารจะเรียกเก็บให'ในทํานองเดียวกับท่ีกล�าวมาในข'อ 4. แต�ธนาคารมีสิทธิคิดค�าธรรมเนียมเรียกเก็บในอัตราท่ีธนาคารกําหนดพร'อมด'วยค�าใช'จ�ายท่ีเสียไปหรือต'องจ�ายไป

การสั่งจ�ายและการถอนเงิน 1. ในการสั่งจ�ายหรือถอนเงิน ผู'ฝากจะต'องใช'เช็คซ่ึงธนาคารมอบให'ใช'สาํหรับแต�ละบัญชีโดยเฉพาะเท�าน้ัน จะ

ใช'เช็คอ่ืนใดหรือของผู'ฝากรายอ่ืนสั่งจ�ายเงินไม�ได' อย�างไรก็ตามผู'ฝากอาจสั่งจ�ายหรือถอนเงินโดยวิธีการอ่ืน ๆ เช�นการทําคําสั่งให'ธนาคารหักเงินจากบัญชีเงินฝาก หรือการใช'บัตรบริการเงินด�วน เป�นต'น ตามแต�จะได'ตกลงไว'กับธนาคารต�อไป

246


2. การเขียนข'อความต�าง ๆ ในเช็ค ตลอดจนการลงนามสั่งจ�ายเงิน ผู'สั่งจ�ายจะเขียนด'วยดินสอหรือหมึกท่ีลบออกน้ันไม�ได' มิฉะน้ันธนาคารไม�ต'องรับผดิชอบในความเสียหายใด ๆ ท่ีเกิดข้ึนท้ังสิ้น 3. การลงมือช่ือของผู'สั่งจ�ายในเช็ค จะต'องเป�นไปตามตัวอย�างท่ีให'ไว'กับธนาคารและให'ครบถ'วนตามเง่ือนไขท่ีแจ'งต�อธนาคาร และผู'ฝากยอมรับว�าธนาคารไม�มีข'อผูกพันในอันท่ีจะต'องตรวจสอบตรายาง ดวงตราหรือตัวเขียนอย�างอ่ืนเก่ียวกับการลงนามนอกเหนือไปจากลายมือช่ือท่ีกล�าวแล'ว 4. ในกรณีท่ีขอให'หักบัญชีเงินฝาก หรือขอให'โอนจ�ายเงินจากบัญชีเงินฝากด'วยหนังสือสั่ง หรือถ'าเช็คท่ีสั่งจ�ายปรากฏการขีดฆ�า หรือแก'ไขเปลี่ยนแปลงข'อความสําคัญในเช็ค เช�น วันท่ีสั่งจ�าย จํานวนเงินและผู'รบัเงินให'ผู'สัง่จ�ายลงช่ือในหนังสือสั่งหรือลงช่ือเต็มกํากับข'อความท่ีแก'ไขเปลี่ยนแปลงแล'วแต�กรณีให'ครบถ'วน เช�นเดียวกับท่ีจะต'องปฏิบัติในข'อ 8 ข'างต'น 5. ในกรณีท่ีผู'ทรงนําเช็คของผู'ฝากมาข้ึนเงินพร'อมกันหลายฉบับ โดยในขณะน้ันเงินคงเหลือในบัญชีของผู'ฝากมไีม�พอจ�ายได'ครบถ'วนทุกฉบับ ผู'ฝากยินยอมให'อยู�ในดุลยพินิจของธนาคารท่ีพิจารณาว�าเช็คฉบับใดสมควร จะจ�ายเงินหรือไม�ตามลาํดับก�อนหลัง 6. เช็คท่ีนํามายื่นของรับเงินสดน้ัน หากธนาคารเห็นว�ามีพิรุธ หรือสงสัยแล'ว ธนาคารอาจจะระงับการจ�ายเงินให'ก็ได' โดยผู'ฝากยอมสละสิทธิเรียกร'องค�าเสียหายอันอาจเกิดข้ึนเน่ืองจากการระงับการจ�ายเงินน้ันโดยสิ้นเชิง 7. ในกรณีท่ีผู'ฝากมีหน้ีสินกับธนาคารไม�ว�าจะเน่ืองจากการท่ีธนาคารได'ผ�อนผันจ�ายเงินไปก�อนด'วยเหตุใดก็ตาม ท้ังท่ีเงินฝากคงเหลือในบัญชีของผู'ฝากมีไม�พอจ�ายตามเช็คท่ีมาข้ึนเงิน ซ่ึงตามปกติธนาคารจะปฏิเสธการจ�ายเงินเสียก็ได' และ/หรือการท่ีผู'ฝากนําเช็คเข'าบัญชีและในวันนําฝากน้ันธนาคารได'ผ�อนผันจ�ายเงินส�วนหน่ึงหรือเตม็มูลค�าเช็คท่ีนําฝากน้ันให'ไปก�อน โดยท่ีธนาคารยงัไม�ทราบผลการเรยีกเก็บและเช็คดังกล�าวถูกคืนมาโดยมิใช�เหตุผลจากความบกพร�องของธนาคารเอง และ/หรือการท่ีผู'ฝากมีหน้ีสินความรับผดิชอบใดต�อธนาคารไม�ว�าจะเป�นหน้ีสิน ความรับผิดชอบ ดังกล�าวจ�ายในบัญชีเดินสะพัด เพ่ือให'ผู'ฝากเป�นหน้ีเงินเบิกเกินบัญชีต�อธนาคารต�อไป และผู'ฝากยอมเสียดอกเบ้ียทบต'น ในหน้ีจํานวนน้ันให'แก�ธนาคารในอัตราสูงสดุตามวิธีการและประเพณีการคิดดอกเบ้ียทบต'นในบัญชีเดินสะพัดของธนาคาร นับแต�วันท่ีผู'ฝากเป�นหน้ีเงินเบิกเกินบัญชีเป�นต'น อน่ึง กรณีท่ีมีหน้ีของผู'ฝากเงินเกิดข้ึนตามวรรคก�อน ผู'ฝากยินยอมให'ธนาคารมสีิทธิเลือกหักหน้ีดังกล�าว จากบัญชีเงินฝากทุกประเภทท่ีผู'ฝากมอียู�กับธนาคารรวมท้ังเงินท่ีผู'ฝากเป�นเจ'าของหรือเป�นเจ'าหน้ีธนาคาร เพ่ือชําระหน้ีดังกล�าว โดยไม�ต'องแจ'งให'ผู'ฝากทราบ 8. ผู'ฝากยินยอมให'ธนาคารมีสิทธิคิดค�าธรรมเนียมในการรักษาบัญชีของผู'ฝาก ในกรณีท่ีบัญชีของ 9. ผู'ฝากขาดการตดิต�อ และ/หรือมีสิทธิคิดค�าธรรมเนียมในการคืนเช็คในกรณีท่ีผู'ฝากได'สั่งจ�ายเช็คโดยท่ีเงินคงเหลือในบัญชีไม�พอจ�ายหรือเกินวงเงินได'ตามอัตรา หลักเกณฑ& และระเบียบท่ีธนาคารกําหนด รวมท้ังยินยอมให'ธนาคารป8ดบัญชีของผู'ฝากได'ทันทีโดยไม�ต'องแจ'งให'ผู'ฝากทราบล�วงหน'าแต�อย�างใดท้ังสิ้น แต�กรณีบัญชีของผู'ฝากขาดการตดิต�อ ธนาคารจะป8ดบัญชีได'เฉพาะกรณปีรากฏว�าไม�มเีงินคงเหลืออยู�ในบัญชีเลยเท�าน้ัน 10. การคิดค�าธรรมเนียมดังกล�าวตามวรรคก�อน ธนาคารมสีิทธิหักเงินในบัญชีของผู'ฝากเพ่ือชําระค�าธรรมเนียมได'

247


เช็คหรือสมดุเช็คหาย

1. ในกรณีเช็คหายหรือถูกลักไป ผู'ฝากจะต'องแจ'งเป�นลายลักษณ&อักษรให'ธนาคารทราบทันที ถ'าเป�นเช็คท่ีฝากได'ลงลายมือช่ือแล'ว ผู'ฝากจะต'องแจ'งหมายเลขเช็ค วันท่ีสั่งจ�ายช่ือผู'รับเงิน จํานวนเงิน และรายละเอียดอ่ืน ๆ ให'ธนาคารทราบพร'อมกับขอให'ธนาคารระงับการจ�ายตามเช็คน้ัน

ถ'าสั่งห'ามการจ�ายเงินทางโทรเลข โทรเลขน้ันก็ต'องมีรายละเอียดท่ีกล�าวข'างต'นและผู'ฝากก็จะต'องยืนยนัเป�นลายลักษณ&อักษรทันที อย�างไรก็ด ีถ'าคําสั่งทางโทรเลขน้ันเป�นคําสั่งปลอมหรือโทรเลขน้ันไม�มีการยืนยนัจากผู'ฝากธนาคาร ไม�ต'องรับผดิชอบในความเสียหายใด ๆ ท่ีเกิดข้ึน

2. หากหนังสือแจ'งเช็คสูญหายของผู'ฝากส�งไปถึงธนาคารล�าช'า และปรากฏว�าธนาคารได'จ�ายเงินตามเช็คน้ันไปก�อนรับทราบการสูญหาย หรือแม'จะหลังรับทราบการสญูหายน้ัน แต�ระยะเวลากระช้ันชิดกับท่ีธนาคารได'จ�ายเงินไปตามเช็คน้ัน เพราะธนาคารไม�อยู�ในวิสยัท่ีจะแจ'งให'สาขาต�าง ๆ ทราบได'ทันท�วงที ผู'ฝากยอมรับว�าธนาคารไม�ต'องอยู�ในฐานะต'องรับผดิชอบใด ๆ ท้ังสิ้น

3. ผู'ฝากจะต'องเก็บรักษาเช็คไว'ในท่ีท่ีปลอดภัย ในกรณีท่ีเช็คซ่ึงผู'ฝากยังไม�ได'สั่งจ�ายเกิดสูญหายไม�ว�าจะด'วยความจงใจ หรือประมาทเลินเล�อของผู'ฝากหรอืไม�ก็ตาม และ/หรือ มีบุคคลใดท่ีไม�สจุริต นําเช็คไปปลอมลายมือช่ือสั่งจ�าย หากมีความเสยีหายอย�างใด ๆ เกิดข้ึน ผู'ฝากยอมรบัว�าธนาคารไม�ต'องรับผดิชอบใด ๆ ต�อผู'ฝากในความเสียหายดังกล�าวท้ังสิ้น

เบ็ดเตล็ด

1. เมื่อผู'ฝากเปลีย่นท่ีอยู� สํานักงานและหมายเลขโทรศัพท& จะต'องแจ'งให'ธนาคารทราบเป�นลายลักษณ&อักษร เอกสารบัญชีหรือหนังสือตดิต�อใด ๆ ท่ีธนาคารส�งไปยังผู'ฝากตามตําบลท่ีอยู� และ/หรือสํานักงานทําการแจ'งไว'ให'ถือว�าได'ทราบข'อความในเอกสาร บัญชี หรือหนังสือท่ีติดต�อน้ัน ๆ แล'ว

2. เมื่อธนาคารมีหนังสือแจ'งยอดเงินและรายการในบัญชีเดินสะพัดไปยังผู'ฝากในวันสิ้นเดือน หรือสิ้นงวด ผู'ฝากมีหน'าท่ีจะต'องตรวจสอบดูว�าถูกต'องหรือไม� ถ'าเห็นว�าถูกต'องแล'วให'ลงลายมอืช่ือรับรองความถูกต'องน้ัน และส�งคืนธนาคาร แต�หากเห็นว�าไม�ถูกต'องผู'ฝากจะคัดค'านเป�นหนังสือภายใน 15 วัน นับแต�วันท่ีผู'ฝากได'รับหนังสือแจ'งมิฉะน้ันให'ธนาคาร ถือว�าผู'ฝากยอมรับว�ายอดเงิน และรายการในบัญชีเดินสะพัดตามท่ีแจ'งไปน้ันถูกต'องแล'ว 3. ในการทําธุรกิจเก่ียวกับเงินฝาก ผู'ฝากจะปฏิบัตติามเง่ือนไขน้ีโดยเคร�งครัด หากเกิดความเสยีหายใด ๆ เน่ืองจากไม�ปฏิบัติตามระเบียบน้ี ธนาคารไม�ต'องรับผิดชอบท้ังสิ้น 4. เง่ือนไขท่ีกําหนดไว'ข'างต'น ธนาคารอาจเปลี่ยนแปลงแก'ไขหรือเพ่ิมเติมความจําเป�นและเหมาะสม เมื่อธนาคารแจ'งไปยังผู'ฝากแล'ว ให'ถือว�าผูกพันผู'ฝากตามท่ีแก'ไขหรือเพ่ิมเติมน้ัน ๆ ทุกประการ

248


ข'าพเจ'าได'ทราบข'อความและเง่ือนไขในการใช'บริการของธนาคารแล'ว ข'าพเจ'าตกลงยินยอมผูกพันและรับ

ปฏิบัติตามเง่ือนไขน้ันทุกประการ หากข'าพเจ'าไม�ปฏิบัติตามเง่ือนไขดังกล�าวเป�นเหตุในความเสียหายใด ๆ ท้ังสิ้น

เกิดข้ึน ข�าพเจ�ายินยอมรับผิดชอบทุกประการ

.............................................................ผู'ขอเป8ดบัญชี

สําหรับเจ'าหน'าท่ีธนาคาร

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

......................................................................ผู'อนุมตั ิ

249

4.3 ใบรับฝากเงินบัญชีกระแสรายวัน (Deposit Slip) ในการนําเงินฝากธนาคารทุกครั้งจะต'องเขียนใบนําฝาก ซ่ึงผู'ฝากเงินเป�นผู'เขียนใบนําฝาก ใบนําฝากจะต'องมีสําเนา 1 ฉบับ ต'นฉบับธนาคารเก็บไว'ส�วนสําเนาใบนําฝากจะคืนให'ผู'ฝากเพ่ือนํามาเป�นหลักฐานประกอบการบันทึกบัญชีต�อไป ตัวอย�างใบนําฝากของธนาคารกรุงไทย

รูปท่ี 7.6 ด'านหน'า ใบนําฝากของธนาคารกรุงไทย

รูปท่ี 7.7 ด'านหลัง ใบนําฝากของธนาคารกรุงไทย

250

ตัวอย�างการนําฝากเป�นเงินสด

รูปท่ี 7.8 การฝากเงินสด ตัวอย�างการนําฝากเป�นเช็คของธนาคารอ่ืน

รูปท่ี 7.9 การฝากเช็คธนาคารอ่ืน

เม่ือผู'ฝากเป8ดบัญชีเงินฝากประเภทกระแสรายวันไว'กับธนาคารแล'วธนาคารจะมอบสมุดเช็คของธนาคาร และกําหนดเลขท่ีบัญชีไว'ในเช็คด'วย โดยท่ีผู'ฝากจะต'องเสียค�าธรรมเนียมและอากรแสตมป{ในการใช'เช็คให'กับธนาคาร

สระบุรี

19 มิถุนายน 2557

นางแว�นฟ}า จันทรที สระบุรี 1 1 5 0 5 4 3 0 8 7

10084731 กรุงเทพ / สระบุรี 10,000 -

-หน่ึงหม่ืนบาทถ'วน- 10,000 -

แว�นฟ}า จนัทรท ี

โรบินสันสระบุรี


นายเสรี นกอยู� สาขาถนนประชาราษฏร& 1 7 6 0 0 4 2 7 2 2 29,950 - สองหม่ืนเก'าพันเก'าร'อยห'าสิบบาทถ'วน

แว�นฟ}า จันทรที

251

ตัวอย�าง สมุดเช็ค (ธนาคารกรุงไทย จํากัด มหาชน)

รูปท่ี 7.10 สมุดเช็ค 4.4 คําแนะนําในการใช�เช็ค 4.4.1 ห'ามพิมพ& หรือ เขียน ข'อความใด ๆ ใต'เส'นแบ�งเขต หรือ ล้ําเข'าไปใน

แถบสว�าง(Clear Band) ตอนล�าง 5/8 นิ้ว ท้ังด'านหน'าและด'านหลัง 4.4.2 การขีดคร�อม การลงลายมือชื่อผู'สั่งจ�าย และการประทับตรา หรือประทับ

ข'อความใด ๆ ต'องไม�ล้ําเข'าไปในแถบว�าง ตอนล�าง 5/8 นิ้ว ท่ีใช'สําหรับ Encode รหัสตัวอักษร MICR E 13B

ปกเช็ค

ตวัเช็ค

ด้านหลงัเช็ค

252

4.4.3 ห'ามขูดขีด ฆ�า หรือลบตัวอักษรบน Code Line 4.4.4 การใช'พ้ืนท่ีหลังเช็ค ให'ใช'เฉพาะพ้ืนท่ีซ่ึงอยู�เหนือแถบว�าง ตอนล�าง 5/8 นิ้ว

ข้ึนไป ยกเว'น พ้ืนท่ีส�วนบนขวาซ่ึงอยู�ห�างจากขอบล�างของเช็ค 16141 นิ้วและห�างจากขอบซ'ายของ

ด'านหลัง 3.75 นิ้ว 4.4.5 ควรหลีกเลี่ยงการพับเช็ค ซ่ึงอาจเป�นรอยทําลายตัวอักษรบน Code Line 4.4.6 กรณีเช็คได'รับมีรอยปรุ ขอความร�วมมือฉีกกระดาษตามแนวรอยปรุทุกครั้ง

ด'วยความระมัดระวังเพ่ือให'ตรงแนว 4.4.7 หากเงินในบัญชีเงินฝาก มีไม�เพียงพอจ�ายเงินตามเช็ค ธนาคารจะเรียกเก็บ

ค�าธรรมเนียมเช็คคืน โดยหักจากบัญชีเงินฝาก ในอัตราร'อยละ 0.20 ของจํานวนเงินตามเช็คแต�ไม�ตํ่ากว�าฉบับละ 200 บาท หรือตามท่ีธนาคารกําหนด

4.5 ส�วนประกอบของเช็ค เช็คแบ�งออกเป�น 2 ส�วน ส�วนท่ี 1 คือ ต'นข้ัวเช็ค ประกอบด'วย

(1) วันท่ี หมายถึง วันท่ีสั่งจ�ายเช็ค (2) จ�าย หมายถึง จ�ายให'ใคร (3) บาท หมายถึง จํานวนเงินท่ีสั่งจ�ายแต�ละครั้ง (4) รายการอ่ืน ๆ เช�น ยอดยกมา เงินนําฝาก ยอดยกไปจะเป�นลักษณะบัญชีช�วย

จํา ถ'าเป�นกิจการขนาดเล็กการจ�ายเช็คจํานวนน'อยและไม�บ�อยครั้งก็อาจจะทําได' แต�ถ'าเป�นกิจการขนาดใหญ�มีการจ�ายเช็คจํานวนมากและบ�อยครั้งไม�จําเป�นต'องเขียนก็ได' ต'นข้ัวเช็คใช'เป�นหลักฐานในการบันทึกบัญชี จะต'องเขียนรายจ�ายให'ชัดเจนและควรจะต'องมีทะเบียนจ�ายเช็คอีกเล�มหนึ่งด'วย ส�วนท่ี 2 คือ ตัวเช็ค ประกอบด'วย

(1) วันท่ี หมายถึง วัน เดือน ปk ท่ีสั่งจ�าย (2) จ�าย หมายถึง จ�ายให'ใคร (3) บาท หมายถึง จํานวนเงินจะต'องเขียนเป�นตัวอักษ

(4) เขียนเป�นตัวเลขเช�น 20,000/100xx กรณีมีเศษสตางค&20,000/

10050

(5) ลายมือชื่อผู'สั่งจ�ายจะต'องให'ตรงตัวอย�างท่ีเซ็นไว'ในบัตรตัวอย�างลายมือชื่อ

บาท

253

5. ชนิดของเช็ค เช็คท่ีใช'กันอยู�ในปaจจุบันนี้ โดยท่ัวไปแล'วมี 2 ชนิด คือ 5.1 เช็คท่ีส่ังจ�ายเงินสดหรือเช็คจ�ายผู�ถือ (Bearer Cheque) คือ เช็คท่ีผู'สั่งจ�ายเขียนเช็ค

ตรงช�องคําว�าจ�ายว�า เงินสด หรือ เขียนชื่อผู'รับเงินสด โดยไม�ได'ขีดฆ�าคําว�า หรือผู'ถือ ออก ซ่ึงมีความหมายว�า ใครก็ตามท่ีถือเช็คฉบับนี้ไปข้ึนเงินกับธนาคาร ธนาคารก็จะจ�ายเงินสดให'แก�ผู'นั้น

รูปท่ี 7.11 เช็คสั่งจ�ายเงินสด

รูปท่ี 7.12 เช็คจ�ายผู'ถือ

เงินสด


100

xx10,000.

-หน่ึงหมื่นบาทถ'วน-

สุภเวช ฟูเฟ��อง

นางแว�นฟ}า จันทรที


100

xx10,000.



254

5.2 เช็คท่ีส่ังจ�ายตามคําส่ัง (Order Cheque) คือ เช็คท่ีระบุให'จ�ายตามคําสั่งของผู'รับเงินหรือเช็คท่ีระบุชื่อผู'รับเงินและขีดฆ�าคําว�าหรือผู'ถือออก ซ่ึงมีความหมายว�า ผู'รับเงินคือผู'ท่ีระบุชื่อในเช็คฉบับนั้น ยกเว'นผู'ท่ีระบุชื่อนี้ได'สลักหลังโอนเช็คให'แก�บุคคลอ่ืน

รูปท่ี 7.13 เช็คสั่งจ�ายตามคําสั่ง

6. การเขียนเช็ค วิธีการเขียนเช็ค กระทําได'ดังนี้

6.1 เช็คจ�ายเงินสดหรือเช็คระบุช่ือผู�รับเงินตามเช็ค วิธีการเขียน ผู'เป�นเจ'าของเช็คจะเขียนคําว�า “เงินสด” ในช�องคําว�า “จ�าย” โดยไม�ได'ขีด

คําว�า “หรือผู'ถือ” ออก จะถือว�าเป�นการเบิกเงินสดจากธนาคาร แต�ถ'าระบุชื่อผู'รับเงินและขีดคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก จะถือว�าธนาคารจะจ�ายเงินสดให'แก�ผู'ท่ีถูกระบุชี่อผู'รับเงิน

รูปท่ี 7.14 เช็คจ�ายเงินสด


นางแว�นฟ}า จันทรที -หน่ึงหมื่นบาทถ'วน-


100

xx10,000.


เงินสด -หน่ึงหมื่นบาทถ'วน-

100

xx10,000.


255

รูปท่ี 7.15 เช็คจ�ายผู'รับเงิน

6.2 เช็คขีดคร�อม (Crossed Cheque) วิธีการเขียนเช็คนี้จะเขียนเส'นคู�ขนานไว'ด'านหน'าของเช็ค โดยปกติจะนิยมเขียนไว'

ทางด'านมุมซ'ายของเช็ค ซ่ึงจะถือว�าต'องนําเช็คฝากเข'าบัญชีธนาคารของผู'รับเช็คเท�านั้น การเขียนเช็คขีดคร�อม แบ�งเป�น 2 ประเภท คือ 6.2.1 เช็คขีดคร�อมท่ัวไป (General Crossing) หมายถึง เช็คท่ีเขียนเส'นคู�ขนานไว'ด'านหน'าของเช็ค (มุมซ'าย) โดยไม�ต'องเขียนข'อความใด ๆ ลงระหว�างเส'นคู�ขนานนี้ จะถือว�าต'องนําเช็คฉบับนี้ฝากเข'าบัญชีก�อน เม่ือธนาคารเรียกเก็บเงินตามเช็คได'แล'วจึงจะสามารถถอนเป�นเงินสดได' (1) ถ'าขีดคร�อมเช็ค โดยเช็คสั่งจ�ายเงินสด และขีดคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก หมายความว�า เช็คฉบับนี้จะเข'าบัญชีใครก็ได'

รูปท่ี 7.16 เช็คสั่งจ�ายเงินสด และขีดคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก

เงินสด



100

xx10,000.


-หน่ึงหมื่นบาทถ'วน- นางแว�นฟ}า จันทรที


100

xx10,000.


256

(2) ถ'าขีดคร�อมเช็ค โดยเช็คสั่งจ�ายระบุชื่อผู'ถือและขีดคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก หมายความว�า เช็คฉบับนี้ต'องเข'าบัญชีผู'ท่ีระบุชื่อนั้น

รูปท่ี 7.17 เช็คสั่งจ�ายชื่อผู'ถือ และขีดคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก (3) ถ'าขีดคร�อมเช็คและเขียนคําว�า “และบริษัท” หรือ “& Co.” หมายความว�า เช็คฉบับนี้ต'องเข'าบัญชีผู'ท่ีระบุชื่อนั้น แต�ถ'าจะนําเข'าบัญชีของผู'อ่ืนต'องเซ็นชื่อสลักหลังเช็คถือเป�นการโอนเช็คเข'าบัญชีของผู'อ่ืน

รูปท่ี 7.18 เช็คท่ีต'องนําเข'าบัญชีผู'ท่ีระบุชื่อนั้น 6.2 เช็คขีดคร�อมเฉพาะ (Special Crossing) หมายถึง เช็คท่ีเขียนคู�ขนานไว'ด'านหน'าของเช็ค (มุมซ'าย) และเขียนข'อความระบุอย�างชัดเจนระหว�างเส'นคู�ขนานนี้




100

xx10,000.


บริษัทจันทร&ฟ}า จํากัด



100

xx10,000.


257

(1) เช็คขีดคร�อมและเขียนระบุชื่อธนาคารระหว�างเส'นคู�ขนาน หมายความว�าเช็คฉบับนี้จะต'องฝากเข'าเฉพาะธนาคารท่ีระบุเท�านั้น

รูปท่ี 7.19 เช็คท่ีต'องนําฝากเข'าธนาคารท่ีระบุเท�านั้น (2) เช็คขีดคร�อมและเขียนคําว�า “เข'าบัญชีผู'รับเงินเท�านั้น” หรือ “Account Payee Only” หมายความว�า เช็คฉบับนี้จะต'องําฝากเข'าบัญชีผู'ท่ีถูกระบุชื่อในเช็คเท�านั้น จะสลักหลังโอนต�อไม�ได' จึงควรขีดฆ�าคําว�า “หรือผู'ถือ” ออก

รูปท่ี 7.20 เช็คท่ีนําฝากเข'าบัญชีผู'ท่ีระบุชื่อในเช็คเท�านั้น (3) เช็คขีดคร�อมและเขียนคําว�า “ห'ามเปลี่ยนมือ” หมายความว�า จะโอน หรือ สลักหลังเปลี่ยนมือไม�ได' ต'องเข'าบัญชีตามชื่อท่ีระบุไว'เท�านั้น




100

xx10,000.





100

xx10,000.


258

รูปท่ี 7.21 เช็คท่ีห'ามเปลี่ยนมือ และต'องเข'าบัญชีตามชื่อท่ีระบุไว'เท�านั้น

7. การสลักหลังเช็ค เนื่องจากเช็คเป�นเอกสารการเครดิต ท่ีสามารถโอนเปลี่ยนมือให'แก�บุคคลอ่ืนได' วิธีการโอนเปลี่ยนมือ จะกระทําได'โดยวิธีการสลักหลังเช็ค โดยให'ผู'ท่ีมีชื่อตามท่ีระบุไว'หน'าเช็คเซ็นชื่อด'านหลังเช็ค การสลักหลังเช็ค มี 2 วิธี คือ

7.1 สลักหลังลอย (Endorsement in Bank) วิธีสลักหลัง คือ ให'ผู'ท่ีมีชื่อตามท่ีได'ระบุไว'หน'าเช็คหรือผู'ทรงเช็ค เซ็นชื่อลงด'านหลังเช็คถือว�าเป�นการสั่งจ�ายเช็คฉบับนี้ให'แก�ผู'ถือ

รูปท่ี 7.22 เช็คสลักหลังลอย




100

xx10,000.


สุภเวช ฟูเฟ��อง 24 มิถุนายน 2557

259

7.2 สลักหลังเฉพาะ (Special Endorsement) วิธีการสลักหลัง คือ ให'ผู'ท่ีมีชื่อตามท่ีได'ระบุไว'หน'าเช็คหรือผู'ทรงเช็ค เซ็นชื่อลงด'านหลังเช็คและระบุชื่อผู'รับสลักหลังถือว�าเป�นการสั่งจ�ายให'บุคคลนั้นโดยเฉพาะ

รูปท่ี 7.23 เช็คสลักหลังเฉพาะ

8. กําหนดระยะเวลาของเช็ค เนื่องจากว�าเช็คนั้นถือเป�นต๋ัวเงินท่ีจะต'องจ�ายเงินเม่ือทวงถาม เพราะฉะนั้นเม่ือได'รับเช็คมา

จากผู'สั่งจ�ายแล'ว ผู'ทรงเช็คยื่นเช็คเพ่ือขอข้ึนเงินกับธนาคารเม่ือใด ธนาคารจะต'องจ�ายเงินให'ทันที แต�มีข'อจํากัดเวลาไว'ว�า จะต'องยื่นเช็คต�อธนาคารภายในกําหนดเวลาตามกฎหมาย ดังนี้

8.1 ถ�าเปUนเช็คท่ีออกและให�ใช�เงินในจังหวัดเดียวกันกับจังหวัดท่ีผู�ส่ังจ�ายออกเช็ค เช�น ผู'สั่งจ�ายออกเช็คท่ีสระบุรี และให'ใช'เงินท่ีธนาคารในสระบุรี ผู'ทรงต'องยื่นเช็คขอข้ึนเงินภายใน 1 เดือน นับแต�วันท่ีผู'สั่งจ�ายได'ออกเช็ค (คือวันท่ีผู'สั่งจ�ายระบุลงไปในเช็คว�าเป�นวันออกเช็ค ซ่ึงอาจไม�ใช�วันท่ีผู'สั่งจ�ายเขียนหรือพิมพ&เช็คนั้นก็ได')

8.2 ถ�าเปUนเช็คท่ีออกและให�ใช�เงินในจังหวัดอ่ืนท่ีมิใช�จังหวัดท่ีผู�ส่ังจ�ายออกเช็ค เช�น ผู'สั่งจ�ายออกเช็คท่ีกรุงเทพฯ แต�ให'ใช'เงินท่ีธนาคารท่ีจังหวัดสระบุรี ผู'ทรงต'องยื่นเช็คขอข้ึนเงินต�อธนาคารท่ีจังหวัดสระบุรี ภายใน 3 เดือน นับแต�วันท่ีผู'สั่งจ�ายได'ออกเช็ค อย�างไรก็ตามธนาคารอาจจ�ายเงินให'ผู'ทรงเช็คท่ีเรียกเก็บเงิน เกินกว�าระยะเวลาท่ีกําหนดไว'ตามท่ีกล�าวมาแล'วก็ได' เว'นแต�จะยื่นเช็คให'ใช'เงินเกินกว�า 6 เดือน นับแต�วันออกเช็ค ซ่ึงในกรณีนั้น ธนาคารมีดุลพินิจท่ีจะไม�จ�ายเงินให'ผู'ทรงได'ตามกฎหมาย

สุภเวช ฟูเฟ��อง 24 มิถุนายน 2557

จ�ายคุณธนภูมิ จันทรที

260

9. การจ�ายเงินตามเช็ค ธนาคารจะต'องให'เงินตามเช็ค เม่ือมีผู'นําเช็คมายื่นขอเบิกเงิน แต�ธนาคารจะไม�ใช'เงิน

ตามเช็คนั้นได' ในกรณีดังต�อไปนี้ 9.1 ไม�มีเงินเพียงพอจะจ�ายตามเช็คได' 9.2 เช็คนั้นยื่นเพ่ือให'ใช'เงินเม่ือพ'นเวลา 6 เดือน นับแต�วันออกเช็ค 9.3 มีคําบอกกล�าวว�าเช็คนั้นสูญหายหรือถูกลักไป 9.4 มีคําบอกกล�าว ห'ามการใช'เงิน 9.5 ธนาคารรู'ว�าผู'สั่งจ�ายตาย 9.6 ธนาคารรู'ว�า ศาลได'มีคําสั่งรักษาทรัพย&ชั่วคราว หรือคําสั่งให'ผู'สั่งจ�ายเป�นคนล'มละลาย

หรือไม�มีประกาศโฆษณา

10. เช็คลงวันที่ล�วงหน�า (Post – Dated Cheque) ในการดําเนินธุรกิจอาจมีเงินหมุนเวียนไม�เพียงพอหรือเงินฝากในบัญชีเงินฝากกระแสรายวันมี

ไม�เพียงพอเพ่ือท่ีจะจ�ายเงินตามเช็ค กิจการอาจต'องจ�ายเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าไว'ก�อน เม่ือเช็คใกล'ถึงวันครบกําหนดหรือถึงวันครบกําหนดท่ีต'องจ�ายเงินตามเช็ค กิจการต'องนําเงินฝากเข'าบัญชีเงินฝากกระแสรายวัน เม่ือรับจ�ายเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า กิจการบันทึกความจําไว'ในสมุดทะเบียน ซ่ึงเรียกว�า ทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ให'บันทึกรายละเอียดเก่ียวกับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า เช�น วันครบกําหนดรับเงินตามเช็ค หรือ วันครบกําหนดจ�ายเงินตามเช็ค เลขท่ีเช็ค จํานวนเงินในเช็ค เป�นต'น ตัวอย�างเช�น เม่ือวันท่ี 21 มกราคม 2557 ได'รับเช็คลงวันท่ี 14 กุมภาพันธ& 2557 จํานวนเงิน 25,000 บาท หมายความว�า ผู'ถือเช็คนี้ยังไม�สามารถไปเบิกเงินได'ในวันท่ีรับเช็ค ต'องรอจนถึงวันครบกําหนดท่ีระบุไว'ในเช็ค ข'อดีคือมีหลักประกันในการชําระหนี้ และถ'าต'องการใช'เงินในวันท่ีได'รับเช็ค สามารถนําไปขายลดได' ข'อเสียคือ การชําระหนี้ในอนาคตไม�แน�นอนเพราะเช็คลงวันท่ีล�วงหน'านี้อาจไม�สามารถนําไปข้ึนเงินได' หากผู'ออกเช็คไม�มีเงินในบัญชี ในทางบัญชีสําหรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า อาจเลือกวิธีการบันทึกบัญชีได'ดังนี้

10.1 บันทึกบัญชีเงินสด (กรณีรับจ�ายเงินสด) วิธีนี้จะทําในบัญชีเงินสด บัญชีลูกหนี้หรือบัญชีเจ'าหนี้ ไม�ถูกต'องตามความเป�นจริง นั่นคือ ถ'ากิจการรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าจากลูกหนี้ทําให'บัญชีเงินสดแสดงยอดสูงกว�าความเป�นจริง และบัญชีลูกหนี้ แสดงยอดตํ่ากว�าความเป�นจริง หรือถ'ากิจการจ�ายเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ทําให'บัญชีเงินสด แสดงยอดตํ่ากว�าความเป�นจริงและบัญชีเจ'าหนี้แสดงยอดตํ่ากว�าความเป�นจริง

261

10.2 เปHดบัญชีเช็คลงวันท่ีล�วงหน�า เม่ือกิจการรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าจากลูกหนี้ บันทึกโดย

สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1

พ.ศ.25xx รายการ

เลขท่ี บัญชี

เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี

xx x เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ลูกหนี้

xxxx

-

xxxx

-

รับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าจากการชําระหนี้ของลูกหนี้

เม่ือเช็คถึงกําหนดและนําไปยื่นธนาคาร บันทึกโดย





xx x ธนาคาร เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกเช็คครบกําหนด

10.3 ไม�ต�องบันทึกบัญชี เพียงแต�จดบันทึกรายละเอียดไว'ในสมุดบันทึกความจําเก่ียวกับ

รายละเอียดของเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า เรียกสมุดเล�มนี้ว�า ทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า (Post Date Cheque Register)

262

ตัวอย�างทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน�า ท่ี วันท่ีได'รับเช็ค วันท่ีในเช็ค ช่ือลูกค'า ช่ือผู'ส่ังจ�าย เลขท่ีเช็ค ช่ือธนาคาร จํานวนเงิน หมายเหตุ 1. 2. 3.

5 ม.ค. 57 14 ก.พ. 57 2 เม.ย. 57

20 ม.ค. 57 1 มี.ค. 57 13 เม.ย. 57

ร'านนิภา ร'านสปอร&ต นายอุทัย

นางสุณีย& นายวิโรจน& นางชมพู�

121135 212323 211313

กรุงไทย สาขาสระบุรี ไทยพาณิชย& สาขาโรบินสัน กสิกรไทย สาขาโลตัส

35,000 50,000 15,000

รูปท่ี 7.24 ทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

11. เช็คคืน (Cheque Returned)

เม่ือกิจการได'รับเช็คจากลูกค'าและนําเช็คฝากธนาคาร กิจการจะบันทึกบัญชีเดบิตธนาคาร แต�เม่ือธนาคารไปเก็บเงินจากลูกค'าไม�ได' อาจเป�นเพราะสาเหตุ เช�น จํานวนเงินไม�พอจ�าย ลายเซ็นไม�ถูกต'อง มีรอยขีดฆ�า เม่ือธนาคารเรียกเก็บเงินตามเช็คไม�ได' ธนาคารจะส�งเช็คของลูกค'าคืนมาให'กิจการ พร'อมแนบบันทึกชี้แจงมาให' และบันทึกหักบัญชีเงินฝากธนาคารของกิจการเท�ากับจํานวนเงินในเช็คซ่ึงเรียกเก็บเงินไม�ได' เม่ือกิจการได'รับเช็คคืน มีวิธีการบันทึกบัญชีดังนี้

11.1 ในวันท่ีได�รับเช็คคืน ให'บันทึกบัญชีโดยถือเสมือนว�าได'รับเงินสดจากธนาคาร และนําเช็คคืนนั้นไปขอแลกเป�นเงินสดหรือเช็คฉบับใหม�จากลูกหนี้ วิธีนี้เป�นวิธีท่ีสะดวก แต�มีข'อบกพร�องคือ ยอดเงินสดคงเหลือในมือจะไม�เท�ากับบัญชีเงินสด





xx x เงินสด ธนาคาร

101 102

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกได'รับเช็คคืน

11.2 ในวันท่ีได�รับเช็คคืน ให'บันทึกบัญชีโดยต้ังให'ลูกหนี้กลับมาเป�นลูกหนี้ของกิจการใหม�

เม่ือลูกหนี้นําเช็คฉบับใหม�มาแลกกับเช็คคืน จึงบันทึกรายการรับชําระหนี้จากลูกหนี้ วิธีนี้ถือว�าเป�นวิธีท่ีถูกต'องตามหลักการบัญชีท่ีดี

263





xx x ลูกหนี้ ธนาคาร

103 102

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกต้ังลูกหนี้กลับมาใหม�

12. ประโยชน#และจริยธรรมของการใช�เช็ค กิจการท่ีประกอบธุรกิจส�วนใหญ�นิยมท่ีจะใช'ระบบเช็คสั่งจ�ายเพ่ือการติดต�อซ้ือขายสินค'า

และบริการ จึงต'องฝากเงินประเภทกระแสรายวัน ซ่ึงในการใช'เช็คนั้นจะมีประโยชน&ต�อกิจการ ดังนี้ 12.1 ประโยชน#ของการใช�เช็ค

12.1.1 ช�วยในการควบคุมภายในเก่ียวกับการรับและจ�ายเงินสด การเก็บเงินสดไว'หมุนเวียนเป�นจํานวนมาก จะทําให'เกิดความเสี่ยงต�อการทุจริต

หรือถูกโจรกรรมได'ง�าย ดังนั้น เม่ือได'รับเงินมาในแต�ละวันจะต'องนําฝากธนาคารและเม่ือมีการจ�ายเงินทุกครั้งควรจ�ายเป�นเช็คเพ่ือการตรวจสอบทุกวันสิ้นเดือน ธนาคารจะจัดส�งรายงานยอดเงินฝากธนาคาร เพ่ือใช'เป�นหลักฐานในการตรวจสอบยืนยันการนําฝากและเบิกจ�ายเงินของกิจการได'อีกด'วย

12.1.2 ทําให�เกิดความสะดวกในการจ�ายเงิน การท่ีกิจการนําเช็คมาใช'จะทําให'เกิดความสะดวก เพราะการเขียนเช็คสั่งจ�ายเงิน

จากธนาคารจะทําได'ทุกเวลาตามจํานวนเงินท่ีต'องการ 12.1.3 ช�วยให�กิจการสามารถชําระหนี้ ในขณะท่ีกิจการขาดสภาพคล�อง ในบางโอกาส ธุรกิจอาจประสบปaญหาขาดสภาพคล�อง ทําให'ไม�มีเงินสดเพียง

พอท่ีจะชําระหนี้ได' ซ่ึงธุรกิจอาจแก'ปaญหาโดยเขียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าเพ่ือชําระหนี้ให'แก�เจ'าหนี้ ในกรณีท่ีเงินในบัญชีไม�เพียงพอต�อการชําระหนี้

12.2 จริยธรรมของการใช�เช็ค การนําเช็คมาใช'ก�อให'เกิดประโยชน&ต�อกิจการ อย�างไรก็ตามผู'ใช'เช็คควรมีจริยธรรม

ในการใช'เช็ค ผู'ใช'เช็คจะต'องมีวินัยในการใช'เช็ค เพราะการสั่งจ�ายเช็คแต�ละครั้งจะต'องทําการตรวจสอบว�าเงินในบัญชีมีเพียงพอหรือไม� ถ'าเงินในบัญชีไม�พอจ�าย เช็คท่ีสั่งจ�ายออกไปก็จะเป�นเช็คขาดความเชื่อถือ ผลกระทบท่ีตามมาก็คือ กิจการขาดความน�าเชื่อถือและอาจจะถูกฟ}องร'องตามกฎหมายทําให'เสียชื่อเสียงได'

264

นอกจากนี้ผู'ใช'เช็คจะต'องมีความละเอียดรอบคอบ และมีความระมัดระวังในการใช'เช็ค เช�น การเขียนตัวเลขในเช็ค จํานวนเงินท่ีเป�นตัวเลขกับตัวอักษรจะต'องตรงกัน และการสั่งจ�ายเช็คท่ีมีจํานวนเงินสูง ไม�ควรจ�ายเป�นเช็คเงินสด ควรจ�ายเป�นเช็คขีดคร�อมเพ่ือป}องกันการสูญหาย

13. การบันทึกบัญชีเกี่ยวกับเช็ค การบันทึกบัญชีเก่ียวกับการฝากและการถอนเงินฝากธนาคาร 13.1 เม่ือนําเงินฝากธนาคาร บันทึกบัญชีโดย





xx x เงินฝากธนาคาร เงินสด

102 101

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกการนําเงินสดฝากธนาคาร

13.2 เม่ือถอนเงินฝากธนาคาร บันทึกบัญชีโดย





xx x เงินสด เงินฝากธนาคาร

101 102

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกการถอนเงินจากธนาคาร

265

13.3 การบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค สมุดรายวันท่ีใช'ในการบันทึกบัญชี

(1) สมุดรายวันท่ัวไป (2) สมุดเงินสด (2 ช�อง, 3 ช�อง) (3) สมุดรายวันรับเงิน (4) สมุดรายวันจ�ายเงิน ซ่ึงจะใช'สมุดบัญชีเล�มใดในการบันทึกบัญชีก็ได'แล'วแต�ว�ากิจการต'องการใช'สมุด

เล�มใดในการบันทึก ในหน�วยการเรียนนี้จะกล�าวถึงการบันทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไป 13.4 การบันทึกบัญชี

(1) เม่ือรับเช็คจากบุคคลภายนอก อาจจะเกิดจากการรับชําระหนี้หรือรับชําระ ค�าสินค'า แล'วนําฝากธนาคาร บันทึกบัญชีโดย





xx x เงินฝากธนาคาร ลูกหนี้/ขายสินค'า

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกรับเช็คและนําฝากธนาคาร

(2) เม่ือจ�ายเช็คให'บุคคลภายนอก เช�น ชําระหนี้ให'เจ'าหนี้ จ�ายเป�นค�าใช'จ�ายต�าง ๆ ถ'าเป�นการรับชําระหนี้ บันทึกโดย





xx x เจ'าหนี้ เงินฝากธนาคาร

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกการรับชําระหนี้

266

ถ'าเป�นการชําระค�าใช'จ�ายต�าง ๆ บันทึกโดย สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x ค�าใช'จ�าย(ระบุค�าใช'จ�าย) เงินฝากธนาคาร

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกการจ�ายค�าใช'จ�าย

ถ'าชําระค�าสินทรัพย&ต�าง ๆ บันทึกโดย





xx x สินทรัพย& (ระบุชื่อ) เงินฝากธนาคาร

xxxx

-

xxxx

-


(3) เม่ือรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า มีวิธีการปฏิบัติทางบัญชีดังนี้

- เช็คลงวันท่ีล�วงหน'าถือเสมือนเป�นเงินสด บันทึกบัญชีโดย สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x เงินสด ขายสินค'า/ลูกหนี้/รายได'

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

- เป8ดบัญชีเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ถือเป�นสินทรัพย& เม่ือถึงกําหนดจึงนําไปเบิก

เงินท่ีธนาคาร บันทึกบัญชีโดย

267

เม่ือรับเช็ค สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า ขายสินค'า/ลูกหนี้/รายได'

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

เม่ือเช็คครบกําหนด นําไปฝากธนาคารหรือนําไปเบิกเงินท่ีธนาคาร





xx x เงินสด/เงินฝากธนาคาร เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าครบกําหนด

- ไม�บันทึกบัญชี จนกว�าจะครบกําหนดจึงนําไปเบิกเงินท่ีธนาคาร เม่ือรับเช็ค – ไม�บันทึกบัญชี

เม่ือเช็คครบกําหนด นําไปฝากธนาคารหรือนําไปเบิกเงินท่ีธนาคาร สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x เงินสด/เงินฝากธนาคาร ขายสินค'า/ลูกหนี้/รายได'

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกนําฝากเช็คท่ีครบกําหนด

268

(4) เช็คคืน มีวิธีปฏิบัติในทางบัญชี ดังนี้ - ต้ังผู'จ�ายเช็คคืนเป�นลูกหนี้ใหม�เท�ากับจํานวนเงินในเช็ค

เม่ือรับเช็คคืน สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x ลูกหนี้ (เท�ากับจํานวนเงินในเช็คคืน) เงินฝากธนาคาร

xxxx

-

xxxx

-


เม่ือลูกหนี้นําเงินสด มาชําระหนี้





xx x เงินสด ลูกหนี้

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกรับชําระเงินจากลูกหนี้

- นําเช็คคืนไปแลกเงินสดจากผู'สั่งจ�ายเช็ค บันทึกบัญชี โดย สมุดรายวันท่ัวไป หน'า 1




xx x เงินสด เงินฝากธนาคาร

xxxx

-

xxxx

-

บันทึกนําเช็คคืนไปแลกเงินสดจากผู'สั่งจ�าย

269

ตัวอย�างท่ี 7.1 ต�อไปนี้เป�นรายการค'าบางส�วนของกิจการแห�งหนึ่ง 2557 พ.ค. 2 นางน'อย นําเงินสดมาลงทุน 2,000,000 บาท

5 นําฝากธนาคาร ประเภทกระแสรายวัน 1,500,000 บาท ประเภทออมทรัพย& 500,000 บาท

7 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222345 ชําระค�าเช�าเดือน เม.ย. 6,000 บาท 8 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222346 ชําระค�าตกแต�งร'าน 15,000 บาท 9 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222347 ชําระค�าซ้ือสินค'า 100,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 10 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222348 ชําระค�าเครื่องใช'สํานักงาน 10,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7%

11 ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อ 200,000 บาท เง่ือนไข 2/10, n/30 ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 12 ขายสินค'าเป�นเงินสดแล'วนําฝากธนาคารประเภทออมทรัพย&ทันที ราคาสินค'า

30,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 13 ขายสินค'าได'รับชําระด'วยเช็คเลขท่ี 4226654 จํานวน 40,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม

7% นําฝากธนาคารประเภท เงินฝากกระแสรายวัน 14 ขายสินค'าได'รับเงินสด แล'วนําฝากธนาคารประเภทออมทรัพย& 35,000 บาท

ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 15 ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อ 300,000 บาท เง่ือนไข 1/15, n/30 ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 16 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222349 ชําระค�าจ'างแรงงานครึ่งเดือน 8,000 บาท 17 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222350 ชําระค�าโฆษณา 5,000 บาท 18 ถอนเงินฝากออมทรัพย& 60,000 บาท เพ่ือนําฝากเข'าบัญชีเงินฝากกระแสรายวัน 19 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222351 ชําระค�าซ้ือสินค'า เม่ือวันท่ี 11 พ.ค. 20 ขายสินค'าเป�นเงินเชื่อ เง่ือนไข 2/10, n/30 จํานวน 50,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 21 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222352 ชําระค�าสินค'า ท่ีซ้ือเม่ือวันท่ี 15 พ.ค. 25 รับชําระหนี้ด'วยเช็คจากลูกหนี้ท่ีขายเชื่อ เม่ือวันท่ี 20 พ.ค. แล'วนําฝากธนาคาร

ประเภทออมทรัพย& 31 จ�ายเช็คเลขท่ี 1222353 จ�ายค�าแรงงานงวดครึ่งเดือน 8,000 บาท

ให'ทํา บันทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไป

270


พ.ศ.2557 รายการ



พ.ค.

2 เงินสด ทุน - นางน'อย

101 301

2,000,000

-

2,000,000

-

5 7 8

9

10

นางน'อย นําเงินสดมาลงทุน 102 103 101

501 102

502 102

503 105 102

106 105 102

1,500,000

500,000

6,000

15,000

100,000

7,000

10,000 700

- -

-

-

- -

- -

2,000,000

6,000

15,000

107,000

10,700

-

-

-

-

-

เงินฝากธนาคาร - กระแสรายวัน เงินฝากธนาคาร – ออมทรัพย& เงินสด นําเงินสดฝากธนาคาร ค�าเช�า เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222345 เป�นค�าเช�า ค�าตกแต�งร'าน เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222346 เป�นค�าตกแต�งร'าน

ซ้ือสินค'า ภาษีซ้ือ เงินฝากธนาคาร–กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222347 ค�าซ้ือสินค'า เครื่องใช'สํานักงาน ภาษีซ้ือ เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222348 ค�าเครื่องใช'สํานักงาน

271





พ.ค. 11 ซ้ือสินค'า ภาษีซ้ือ เจ'าหนี ้

503 105 201

200,000 14,000

- -

214,000

- ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อเง่ือนไข2/10,n/30 12

13

14

15

16

17

เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ขายสินค'า ภาษีขาย ขายสินค'านําเงินฝากธนาคาร

103 401 204

102 401 204

103 401 204

503 105 201

504 102

505 102

32,100

42,800

37,450

300,000 21,000

8,000

5,000

-

-

-

- -

-

-

30,000 2,100

40,000 2,800

35,000 2,450

321,000

8,000

5,000

- -

- -

- -

-

-

-

เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน ขายสินค'า ภาษีขาย ขายสินค'าได'รับเช็คเลขท่ี 4226654 เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ขายสินค'า ภาษีขาย ขายสินค'านําเงินฝากธนาคาร ซ้ือสินค'า ภาษีซ้ือ เจ'าหนี ้ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อเง่ือนไข1/15,n/30 ค�าแรงงาน เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222349 ค�าแรงงาน ค�าโฆษณา เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี1222350 ค�าโฆษณา

272




เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี พ.ค. 18

19

เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ถอนเงินฝากออมทรัพย&เข'าบัญชีกระแสรายวัน

102 103

201 102 403

60,000

214,000

-

-

60,000

210,000 4,000

-

- -

เจ'าหนี้ เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน ส�วนลดรับ (200,000 x 2%)ชําระหนี้ด'วยเช็คเลขท่ี 1222351 ส�วนลด 2%

20

ลูกหนี้ ขายสินค'า ภาษีขาย ขายสินค'าเป�นเงินเชื่อเง่ือนไข2/10,n/30

104 401 204

53,500

- 50,000 3,500

- -

21

25

31

201 102 403

102 506 104

504 102

321,000

52,500 1,000

8,000

-

- -

-

318,000 3,000

53,500

8,000

- -

-

-

เจ'าหนี้ เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน ส�วนลดรับ (300,000x1%) จ�ายเช็คเลขท่ี 1222352 ชําระหนี้ ได'รับส�วนลด 1% เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ส�วนลดจ�าย (50,000 x 2%) ลูกหนี้ ชําระหนี้ค�าสินค'า ส�วนลด 2% ค�าแรงงาน เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน จ�ายเช็คเลขท่ี 1222353เป�นค�าแรงงาน

273

บทสรุป เช็ค คือ หนังสือตราสาร ซ่ึงบุคคลหน่ึงเรียกว�า ผู'ส่ังจ�าย ส่ังธนาคารให'ใช'เงินจํานวนหน่ึง เมื่อทวงถามให'แก�บุคคลอีกคนหน่ึง หรือให'ใช'ตามคําส่ังของบุคคลอีกคนหน่ึงเรียกว�า ผู'รับเงิน

บุคคลท่ีเก่ียวข'องกับการใช'เช็ค ประกอบด'วย 1. ผู'สั่งจ�าย คือผู'เขียนเช็คสั่งจ�ายให'แก�เจ'าหนี้ของตน 2. ผู'จ�ายเงิน คือธนาคารซ่ึงจะต'องจ�ายเงินตามเช็คของลูกค'าท่ีนํามาข้ึนเงิน 3. ผู'รับเงิน คือผู'ท่ีมีเช็คในครอบครอง และมีสิทธิเรียกร'องเงินตามเช็คนั้น ประเภทของเงินฝากธนาคาร 1. เงินฝากประเภทออมทรัพย& คือเงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยไม�มีกําหนดระยะเวลาใน

การถอนเงิน 2. เงินฝากประเภทประจํา คือเงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยมีกําหนดระยะเวลาถอนเงิน

ท่ีแน�นอน 3. เงินฝากประเภทกระแสรายวัน คือ เงินท่ีกิจการนําฝากธนาคารโดยไม�มีกําหนดเวลาใน

การถอนเงินเช�นเดียวกับออมทรัพย&แตกต�างกันท่ีวิธีการถอนจะใช'เช็คเพียงอย�างเดียว การขอเป8ดบัญชีเพ่ือการใช'เช็ค จะต'องทําการติดต�อกับธนาคารโดยตรงและกรอกข'อความในเอกสารต�อไปนี้ 1. บัตรตัวอย�างลายมือชื่อ 2. คําขอเป8ดบัญชีกระแสรายวัน 3. ใบรับฝากเงินบัญชีกระแสรายวัน 4. คําแนะนําการใช'เช็ค 5. ส�วนประกอบของเช็ค ชนิดของเช็ค เช็คท่ีนิยมใช'โดยท่ัวไป มี 2 ชนิดคือ 1. เช็คท่ีสั่งจ�ายเงินสดหรือเช็คจ�ายผู'ถือ คือเช็คท่ีผู'สั่งจ�ายเขียนเช็คตรงช�องคําว�าจ�ายว�า

“เงินสด” หรือเขียนชื่อผู'รับเงินสด 2. เช็คท่ีสั่งจ�ายตามคําสั่ง คือ เช็คท่ีระบุให'จ�ายตามคําสั่งของผู'รับเงินหรือเช็คท่ีระบุชื่อผู'รับ

เงินและขีดฆ�าคําว�าหรือผู'ถือออก การเขียนเช็ค วิธีการเขียนเช็คกระทําได'ดังนี้ 1. เช็คจ�ายเงินสดหรือเช็คระบุชื่อผู'รับเงินตามเช็ค 2. เช็คขีดคร�อม

274

การสลักหลังเช็ค มี 2 วิธี คือ 1. สลักหลังลอย 2. สลักหลังเฉพาะ กําหนดระยะเวลาของเช็ค ถ'าเป�นเช็คท่ีออกในจังหวัดเดียวกันกับท่ีใช'เงินจะต'องยื่นเช็ค

ภายใน 1 เดือน แต�ถ'าเป�นเช็คท่ีออกให'เป�นเช็คต�างจังหวัดกัน จะต'องยื่นเช็คภายใน 3 เดือน การจ�ายเงินตามเช็ค ธนาคารจะต'องให'เงินตามเช็ค เม่ือมีผู'นําเช็คมายื่นขอเบิกเงิน แต�

ธนาคารจะไม�ใช'เงินตามเช็คนั้นก็ได'แต�ต'องพิจารณาเป�นกรณีไป เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า เป�นการจ�ายเช็คท่ีลงวันท่ีล�วงหน'าเม่ือใกล'ถึงวันครบกําหนดกิจการต'อง

นําเงินไปฝากเข'าบัญชีกระแสรายวัน หรือถ'าเป�นการรับเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า กิจการอาจจะบันทึกไว'ในบัญชีเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า หรือบัญชีเงินสด หรือถ'าไม�บันทึกบัญชีจะบันทึกไว'ในทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'าก็ได'

เช็คคืน เกิดจากจํานวนเงินในบัญชีไม�พอจ�าย ลายเซ็นไม�ถูกต'อง มีรอยขีดฆ�า เม่ือธนาคารเรียกเก็บเงินตามเช็คไม�ได' ธนาคารจะส�งเช็คของลูกค'าคืนมาให'กิจการ พร'อมแนบบันทึกชี้แจงมาให'

ประโยชน&และจริยธรรมในการใช'เช็ค 1. ประโยชน&ในการใช'เช็ค เพ่ือช�วยในการควบคุมภายในเก่ียวกับการรับจ�ายเงินสด ทําให'

เกิดความสะดวกในการจ�ายเงิน ช�วยให'กิจการสามารถชําระหนี้ ในขณะท่ีกิจการขาดสภาพคล�อง 2. จริยธรรมของการใช'เช็ค จะต'องมีวินัยในการใช'เช็ค เพราะถ'าสั่งจ�ายเช็คแล'วเงินไม�

เพียงพอก็จะทําให'กิจการขาดความน�าเชื่อถือได' การบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค สามารถบันทึกได'ในสมุดรายวันข้ันต'นต�อไปนี้

1. สมุดรายวันท่ัวไป 2. สมุดเงินสด (2 ช�อง, 3 ช�อง) 3. สมุดรายวันรับเงิน 4. สมุดรายวันจ�ายเงิน

แหล�งการเรียนรู�เพ่ิมเติม

1. www.dbd.go.th 2. www.fap.or.th 3. www.lawyerscouncil.or.th 4. หนังสือการบัญชีตั๋วเงิน 5. หนังสือการบัญชีชั้นกลาง 1

275

คําศัพท# คําแปล Cheque เช็ค

Drawer ผู'สั่งจ�ายหรือผู'ออกเช็ค

Drawee ผู'จ�ายเงิน

Payee ผู'รับเงิน

Bearer Cheque เช็คท่ีสั่งจ�ายเงินสดหรือเช็คจ�ายผู'ถือ

Order Cheque เช็คท่ีสั่งจ�ายตามคําสั่ง

Endorsement การสลักหลังเช็ค

Endorsement in Bank สลักหลังลอย

Special Endorsement สลักหลังเฉพาะ

Crossed Cheque เช็คขีดคร�อม

General Crossing เช็คขีดคร�อมท่ัวไป

Special Crossing เช็คขีดคร�อมเฉพาะ

Post Date Cheque Register ทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

คําศัพท#ที่ควรรู�

276

ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามต�อไปนี้ 1. เช็ค หมายถึงอะไร 2. การฝากเงินกับธนาคารแบ�งเป�นก่ีประเภท อะไรบ'าง 3. การติดต�อกับธนาคารเพ่ือขอเป8ดบัญชีกระแสรายวัน จะต'องกรอกเอกสารอะไรบ'าง 4. เช็คจะมีบุคคลเข'ามาเก่ียวข'องก่ีฝFาย ได'แก�ใครบ'าง 5. เช็คมีก่ีชนิด อะไรบ'าง 6. การขีดคร�อมเช็คมีก่ีประเภท อะไรบ'าง 7. วิธีการเขียนเช็คขีดคร�อมจะเขียนอย�างไร 8. การสลักหลังลอย คืออะไร 9. จงบอกระยะเวลานําเช็คไปข้ึนเงินกับธนาคาร ในกรณีเป�นเช็คท่ีออกในจังหวัดเดียวกัน และ ต�างจังหวัด 10. จงบอกเหตุผลและความจําเป�นในการจัดทําทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

แบบฝ̀กหัดหน�วยที่ 7

277

ตอนท่ี 2 กิจกรรมฝ̀กปฏิบัติ 1. ต�อไปนี้เป�นรายการค'าเก่ียวกับเงินฝากธนาคารของร'าน อมิตา 2557 ก.ค. 2 น.ส.อมิตา นําเงินสดมาลงทุน 900,000 บาท โดยนําฝากธนาคารประเภท

กระแสรายวัน 400,000 บาท และประเภทออมทรัพย& 500,000 บาท 3 จ�ายเช็คซ้ือสินค'า 53,500 บาท เป�นราคาท่ีรวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% ไว'แล'ว 4 ขายสินค'าได'รับเช็ค 15,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% นําเช็คฝากธนาคารประเภท

กระแสรายวันทันที 9 ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อ 12,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10, n/30 10 ขายสินค'าเป�นเงินเชื่อ 10,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10, n/30 12 จ�ายเช็คซ้ือเครื่องใช'สํานักงาน 70,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 14 ถอนเงินฝากประเภทออมทรัพย&มาใช'ในกิจการ 30,000 บาท 16 จ�ายชําระหนี้ค�าสินค'าท่ีซ้ือเม่ือวันท่ี 9 กรกฎาคม 17 จ�ายค�ารับรองเป�นเงินสด 1,200 บาท 20 รับชําระหนี้จากลูกค'าท่ีขายเม่ือวันท่ี 10 กรกฎาคม ได'นําฝากธนาคารประเภท ออมทรัพย&ในวันนี้ 22 ขายสินค'าได'รับเช็ค 8,560 บาท รวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% ไว'แล'ว นําฝากธนาคาร

ประเภทออมทรัพย&ทันที 23 จ�ายเช็คซ้ือสินค'า 14,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% และจ�ายค�าขนส�งเป�นเงินสด

500 บาท 30 จ�ายเช็คชําระค�าโทรศัพท&ประจําเดือน มิถุนายน 6,400 บาท 31 จ�ายเงินเดือน 30,000 บาท หักภาษีเงินได'ไว' 5% ท่ีเหลือจ�ายเป�นเช็ค ให'ทํา 1. บันทึกรายการข'างต'นในสมุดรายวันท่ัวไป 2. ผ�านรายการไปยังบัญชีแยกประเภท เฉพาะเงินฝากธนาคารประเภทออมทรัพย&และ

กระแสรายวัน

278

2. ต�อไปนี้เป�นรายการค'าท่ีเก่ียวข'องกับเงินฝากธนาคารของร'านนิภาวรรณ 2557 พ.ค. 1 นางนิภาวรรณนําเงินสดมาลงทุน 600,000 บาท โดยนําฝากธนาคารประเภท

กระแสรายวัน จํานวน 200,000 บาท ท่ีเหลือนําฝากธนาคารประเภทออมทรัพย& 2 จ�ายเช็คซ้ือสินค'า 32,100 บาท เป�นราคาท่ีรวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% ไว'แล'ว 4 ขายสินค'าได'รับเช็ค 9,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% นําเช็คฝากธนาคารประเภท

กระแสรายวันทันที 5 ซ้ือสินค'าเป�นเงินเชื่อ 16,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10, n/30 8 ขายสินค'าเป�นเงินเชื่อ 6,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10, n/30 10 จ�ายเช็คซ้ือเครื่องตกแต�ง 30,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% 13 ถอนเงินฝากธนาคารประเภทออมทรัพย&มาใช'ในกิจการ 15,000 บาท 15 จ�ายเช็คชําระหนี้ค�าสินค'าท่ีซ้ือ เม่ือวันท่ี 5 พฤษภาคม 16 จ�ายค�ารับรองเป�นเงินสด 620 บาท 20 รับชําระหนี้จากลูกค'าท่ีขายเม่ือวันท่ี 8 พ.ค. ได'นําฝากธนาคารประเภทออมทรัพย&

ในวันนี้ 22 ขายสินค'าได'รับเช็ค 4,280 บาท รวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% ไว'แล'ว นําฝากธนาคาร

ประเภทออมทรัพย&ทันที 25 จ�ายเช็คซ้ือสินค'า 6,000 บาท ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% และจ�ายค�าขนส�งเป�นเงินสด

240 บาท 28 จ�ายเช็คชําระค�าเช�าประจําเดือน เมษายน 4,000 บาท 30 จ�ายเงินเดือน 15,000 บาท หักภาษีเงินได'ไว' 5% ท่ีเหลือจ�ายเป�นเช็ค ให'ทํา 1. บันทึกรายการข'างต'นในสมุดรายวันท่ัวไป 2. ผ�านรายการไปยังบัญชีแยกประเภท เฉพาะเงินฝากธนาคารประเภทออมทรัพย&และ

กระแสรายวัน

279

ตอนท่ี 3 คําส่ัง : จงทําเครื่องหมาย � หน�าข�อท่ีเห็นว�าถูก และทําเครื่องหมาย � หน�าข�อท่ีเห็นว�าผิด .......... 1. เช็ค คือหนังสือตราสารซ่ึงมีบุคคลเก่ียวข'อง 2 ฝFายเท�านั้น .......... 2. เช็คท่ีใช'กันอยู�ในปaจจุบัน โดยท่ัวไปแล'วมีอยู� 2 ชนิด คือ เช็คเงินสดหรือจ�ายผู'ถือ และเช็คท่ี

สั่งจ�ายตามคําสั่ง .......... 3. Current Account คือบัญชีเงินฝากประเภทออมทรัพย& ...........4. Special Endorsement คือ การสลักหลังเฉพาะ .......... 5. วิธีการเขียนเช็คขีดคร�อมจะต'องเขียนเส'นคู�ขนานไว'มุมขวาด'านหน'าของเช็ค .......... 6. เช็คขีดคร�อมท่ัวไป ต'องนําเช็คฝากเข'าบัญชีธนาคารของผู'รับเช็คเท�านั้น .......... 7. ถ'าขีดคร�อมโดยเช็คสั่งจ�ายเงินสด และขีดคําว�า “หรือผู'ถือ”ออก หมายความว�าเช็คฉบับนี้

จะเข'าบัญชีใครก็ได' .......... 8. การนําเช็คไปข้ึนเงิน ถ'าเป�นเช็คท่ีออกให'ในจังหวัดเดียวกันต'องยื่นเช็คขอข้ึนเงินภายใน 15 วัน นับแต�วันท่ีลงในเช็คนั้น .......... 9. เม่ือธนาคารรู'ว�าผู'สั่งจ�ายเสียชีวิต ธนาคารจะไม�จ�ายเงินให'แก�ผู'ท่ีนําเช็คไปข้ึนเงิน .......... 10. ทะเบียนเช็คลงวันท่ีล�วงหน'ากิจการจัดทําข้ึนเพ่ือให'ทราบวันครบกําหนดรับเงินหรือวันท่ี

ต'องจ�ายเงิน

280

หัวข�อกิจกรรม

1. ความรู'ท่ัวไปและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค เครื่องมือและอุปกรณ#ท่ีใช�

1. สื่อในการนําเสนอ (บอร&ด) 2. แบบฟอร&มกระดาษรายงาน 3. เครื่องฉายภาพ

ข้ันตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. แบ�งกลุ�มผู'เรียนออกเป�น 4 กลุ�ม พร'อมเลือกหัวหน'ากลุ�มและเลขานุการกลุ�ม โดยยึด

หลักประชาธิปไตย 2. ผู'เรียนแต�ละกลุ�มทําโจทย&ตามใบงาน 7.1 ภายในเวลาท่ีกําหนด 3. ผู'เรียนแต�ละกลุ�มแลกเปลี่ยนกันตรวจใบงาน 4. ส�งตัวแทนกลุ�มเฉลยหน'าชั้นเรียนให'เพ่ือนร�วมแลกเปลี่ยนเรียนรู' นําเสนอกลุ�มละ 5 นาที 5. ให'อีก 3 กลุ�มท่ีเหลือประเมินเพ่ือน 6. กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผู'สอนรวบรวมแบบประเมินจาก 4 กลุ�ม พร'อมประเมิน 4 กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน 8. ผู'สอนให'คําแนะนําเนื้อหาสําคัญเพ่ิมเติม

ให'นักเรียนเขียนเช็คตามกรณีต�าง ๆ ดังต�อไปนี้ (โดยให'กําหนดข'อความและจํานวนเงินข้ึนเองตามความเหมาะสมในแต�ละกรณี

1. เช็คเงินสด 2. เช็คจ�ายตามคําสั่ง 3. เช็คขีดคร�อมท่ัวไป 4. เช็คขีดคร�อมเฉพาะ

ใบงาน 7.1 เร่ือง ความรู�ทั่วไปและ

การบันทึกบัญชีเกี่ยวกบัเช็ค

281

หัวข�อกิจกรรม

1. ความรู'ท่ัวไปและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค เครื่องมือและอุปกรณ#ท่ีใช�

1. สื่อในการนําเสนอ (บอร&ด) 2. แบบฟอร&มกระดาษรายงาน 3. แบบฟอร&มสมุดรายวันท่ัวไป 4. เครื่องฉายภาพ

ข้ันตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. แบ�งกลุ�มผู'เรียนออกเป�น 4 กลุ�ม พร'อมเลือกหัวหน'ากลุ�มและเลขานุการกลุ�ม โดยยึด

หลักประชาธิปไตย 2. ผู'เรียนแต�ละกลุ�มทําโจทย&ตามใบงาน 7.2 ภายในเวลาท่ีกําหนด 3. ผู'เรียนแต�ละกลุ�มแลกเปลี่ยนกันตรวจใบงาน 4. ส�งตัวแทนกลุ�มเฉลยหน'าชั้นเรียนให'เพ่ือนร�วมแลกเปลี่ยนเรียนรู' นําเสนอกลุ�มละ 5 นาที 5. ให'อีก 3 กลุ�มท่ีเหลือประเมินเพ่ือน 6. กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผู'สอนรวบรวมแบบประเมินจาก 4 กลุ�ม พร'อมประเมิน 4 กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน 8. ผู'สอนให'คําแนะนําเนื้อหาสําคัญเพ่ิมเติม

จงบันทึกรายการในกรณีต�าง ๆ ต�อไปนี้ในสมุดรายวันท่ัวไป

1. นําเงินฝากธนาคารเพ่ือขอเป8ดบัญชีเงินฝากกระแสรายวัน 2. จ�ายเช็คเพ่ือซ้ือสินค'า 3. จ�ายเช็คเพ่ือชําระหนี้ให'เจ'าหนี้ 4. จ�ายเช็คเป�นค�าใช'จ�ายต�าง ๆ 5. จ�ายเช็คเพ่ือซ้ือสินทรัพย& 6. จ�ายเช็คเพ่ือถอนเงินมาใช'ส�วนตัว 7. จ�ายเช็คเพ่ือถอนเงินมาใช'ในกิจการ

ใบงาน 7.2 เร่ือง ความรู�ทั่วไปและ

การบันทึกบัญชีเกี่ยวกบัเช็ค

282

8. รับเช็คจากการขายสินค'า 9. รับเช็คเป�นรายได'อ่ืน ๆ 10. รับเช็คจากการชําระหนี้ของลูกหนี้ 11. รับเช็คจากการขายสินทรัพย& 12. โอนเงินจากบัญชีออมทรัพย&มายังบัญชีกระแสรายวัน

283

หน�วยท่ี 7 ความรู�ท่ัวไปและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับเช็ค

คําช้ีแจง - แบบทดสอบนี้มีจํานวน 10 ข�อ ข�อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให�ทําเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข�อท่ีถูกเพียงข�อเดียว 1. หนังสือตราสาร ซ่ึงบุคคลหนึ่งเรียกว�า ผู'สั่งจ�าย สั่งธนาคารให'ใช'เงินจํานวนหนึ่ง เม่ือทวงถามให'แก�บุคคลอีกคนหนึ่ง หรือให'ใช'ตามคําสั่งของบุคคลอีกคนหนึ่ง ซ่ึงเรียกว�า ผู'รับเงิน เป�นความหมายของข'อใด ก. เช็ค ข. ผู'สั่งจ�าย ค. ต๋ัวสัญญาใช'เงิน ง. ต๋ัวแลกเงิน 2. กิจการสามารถเป8ดบัญชีเงินฝากกับธนาคารได'ก่ีประเภท ก. 4 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 2 ประเภท ง. 1 ประเภท 3. เช็ค มีผู'เก่ียวข'องก่ีฝFาย

ก. 4 ฝFาย ข. 1 ฝFาย ค. 2 ฝFาย ง. 3 ฝFาย 4. กรณีใดท่ีกิจการนําเช็คไปข้ึนเงิน ต'องนําเช็คฝากเข'าบัญชีและธนาคารรับฝากจะเป�นผู'ทําหน'าท่ีเรียกเก็บเงิน ก. เช็คระบุชื่อผู'รับเงิน ข. เช็คเงินสด ค. เช็คขีดคร�อม ง. เช็คลงวันท่ีล�วงหน'า

แบบทดสอบหลังเรียน

284

5. Payee คือข'อใด ก. ผู'เขียนเช็ค

ข. ผู'รับเงิน ค. ผู'จ�ายเงิน ง. ผู'สั่งจ�าย 6. ธนาคารอาจไม�จ�ายเงินให'แก�ผู'นําเช็คไปข้ึนเงิน ในกรณีใด ก. ผู'สั่งจ�ายมีเงินไม�พอจ�าย ข. ผู'สั่งจ�ายตาย ค. ลายเซ็นผู'สั่งจ�ายไม�เหมือนกับท่ีให'ไว'กับธนาคาร ง. ถูกทุกข'อ 7. เม่ือธนาคารเก็บเงินตามเช็คไม�ได'ธนาคารจะส�งเช็คของลูกค'ามาให'กิจการ เรียกว�า ก. เช็คคืน ข. เช็ครับรอง ค. เช็คสลักหลัง ง. เช็คลงวันที่ล�วงหน'า 8. เม่ือได'รับเช็คจะบันทึกเดบิตบัญชี ก. ลูกหนี้ ข. เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ค. เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน ง. เงินฝากธนาคาร-ประจํา 9. เม่ือสั่งจ�ายเช็คจะบันทึกเครดิตบัญชี ก. เงินสด ข. ลูกหนี้ ค. เงินฝากธนาคาร-ออมทรัพย& ง. เงินฝากธนาคาร-กระแสรายวัน 10. ธนาคารจะจ�ายเงินสดให'กับผู'รับเงินท่ีระบุชื่อไว'ในเช็คเท�านั้น

ก. เป�นเช็คเขียนคําว�า เงินสด ข. เป�นเช็คเขียนชื่อผู'รับเงิน ค. เป�นเช็คเขียนชื่อผู'รับเงินและขีดฆ�าคําว�า หรือผู'ถือออก ง. เป�นเช็คขีดคร�อม

Documents

หนวยที่ 7 ความรูทั่วไปและการบัญชีเกี่ยวกับเช็ค · หนี้ใหใชเช็คนั้นจายตามจํานวนที่ตองการ