เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑

จุดประสงคการเรยีนรู

๑. บอกความหมายของคําประสมได ๒. จําแนกคําประสมจากขอความ ที่กําหนดใหได ๓. สรางคําประสมจากคําที่กําหนดใหได

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒

คําชี้แจงการใชเอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คําประสม

๑. องคประกอบของเอกสารประกอบการเรียนเลมนี้ ประกอบดวย ๑.๑ ใบความรูเรื่อง คําประสม

๑.๒ ใบงาน เรื่อง คําประสม จํานวน ๕ ใบงาน ๒. ขอแนะนําการใชเอกสารประกอบการเรียน เรื่อง คําประสม ๒.๑ อานจุดประสงคการเรียนรู

๒.๒ ทําแบบทดสอบกอนเรียน จํานวน ๒๐ ขอ ๒.๓ ศึกษาเนื้อหาจากใบความรู เรื่อง คําประสม ๒.๔ ฝกปฏบิัติใบงานที่ ๑ - ๕ ลงในกระดาษคําตอบ

ตามลําดับ เมื่อเสร็จใบงานแตละใบงาน ใหตรวจคําตอบ เพื่อทราบผล และอานคําอธิบายถึงเหตุผลจากคําตอบ เพื่อ เพิ่มพนูความรู ความเขาใจ

๒.๕ ทําแบบทดสอบหลังเรียน จํานวน ๒๐ ขอ ๒.๖ ตรวจคําตอบแบบทดสอบกอนและหลังเรียนจากเฉลย ที่ภาคผนวกทายเลม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓

แบบทดสอบกอนเรียน เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง คําประสม

จํานวน ๒๐ ขอ คะแนนเต็ม ๒๐ คะแนน ********************************************************************* คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง หนาคําตอบ ที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว ๑. คําในขอใดเปนคําประสม

ก. น้ํามาก ข. น้ํานอย ค. น้ําลาย ง. น้ําไหล

๒. คําประสมคือคําในขอใด ก. น้ํานิ่ง ข. น้ําเนา ค. น้ําเหม็น ง. น้ํามัน

๓. คําในขอใดเปนคําประสม ก. รถหยุด ข. รถยก ค. รถยาว ง. รถจอด

๔. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. เสื้อกั๊ก ข. เสื้อเกา ค. เสื้อกลาม ง. เสื้อกันหนาว

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔

๕. คําในขอใดเปนคําประสม ก. สีขาว ข. ผาขาว ค. ผิวขาว ง. น้ําขาว

๖. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. คอแข็ง ข. คอทองแดง ค. คอเจ็บ ง. คอหอยพอก

๗. คําประสมในขอใดมีคํากริยานําหนาคํานาม ก. น้ําเสียง ข. เสื้อคลุม ค ถายรูป ง. เรือนจํา

๘. ขอใดเปนคําประสมที่เกิดจากคํานามประสมกับคํากริยา ก. หนามา ข. กลวยไม ค. แมเลี้ยง ง. คอหาน

๙. คําประสมในขอใดเกิดจากคําไทยประสมกับคําภาษาอื่น ก. เสื้อกันฝน ข. ยากันยุง ค. ยาสีฟน ง. รมชูชีพ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๕

๑๐. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ปากหวาน ข. ปากบอน ค ปากเบา ง. ปากแตก

๑๑. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ตาเจ็บ ข. ตาขาย ค. ตาคม ง. ตาแหลม

๑๒. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ทางมาลาย ข. หองรับแขก ค. ไมถูพ้ืน ง. บานริมน้าํ

๑๓. คําวา “ของ” ประสมกับคําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ของหาย ข. ของสูง ค. ของขวัญ ง. ของเลน

๑๔. คําวา “ ลูก” ประสมกับคําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ลูกคอ ข. ลูกครึ่ง ค. ลูกเล็ก ง. ลกูเลน

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๖

๑๕.คําในขอใดไมเปนคําประเภทเดียวกับคําวา “พอสื่อ” ก. พอเรา ข. พอคา ค. พอบาน ง. พอมาย

๑๖. เมื่อนําคําวา “ยก” ไปสรางเปนคําประสม ขอใดไมถูกตอง ก. ยกของ ข. ยกเครื่อง ค. ยกคร ู ง. ยกทรง

๑๗. คําในขอใดไมเปนคําประสมทั้งหมด ก. เครื่องใน เครื่องเรือน ข. เครื่องปรุง เครื่องเลน ค. เครื่องครัว เครื่องดื่ม ง. เครื่องเคียง เครื่องพัง

๑๘. คําในขอใดไมเปนคําประสมทั้งหมด ก. เรือใบ เรือแลน ข. พอบาน พอครัว ค. หนาหนา หนาบาง ง. ใจดํา ใจแตก

๑๙. คําในขอใดสลับที่กนัแลวไมเปนคําประสมทั้งสองคํา ก. ใจเย็น เย็นใจ ข. ใจหาย หายใจ ค. ใจดี ดใีจ ง. ผาหม หมผา

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๗

๒๐. ขอใดเปนคําประสมทั้งสองคํา ก. แมยาย แมยอม ข. แมลูก แมเหล็ก ค. แมบาน แมแบบ ง. แมเลา แมหลับ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๘

กระดาษคําตอบ

แบบทดสอบกอน - หลังเรียน เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง คําประสม

ชื่อ.................................................................ชั้น ม. ๓/....... เลขที่..........

ขอ ก ข ค ง ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐.

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๙

คําประสม คือ คําที่สรางจากคํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไป เกิดเปน

คําใหม มีความหมายใหม แตยังมีเคาของความหมายเดิม สวนมาก มักเปนการประสมคําระหวางคําไทยกับคําไทย แตอาจมีคําประสม บางคําที่ประสมระหวางคําไทยกับคําภาษาอื่น

ลักษณะสําคัญของคําประสม

๑. เกิดจากคํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปมาประสมกัน แลวเกิดคาํใหม มีความหมายใหม แตยังมีเคาความหมายเดิมอยู เชน

พอ หมายถึง สามีของแม ตา หมายถึง พอของแม พอตา หมายถึง พอของภรรยา

ลูก หมายถึง บุตร น้ํา หมายถึง ของเหลว ลูกน้ํา หมายถึง ลูกของยุง

ใบความรู

คําประสม

สังเกต ลักษณะ คําประสมใหด ี

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๐

๒. สามารถแยกเปนคํา ๆ ได และคําที่แยกไดแตละคํา มีความหมายตางกัน เมื่อนํามารวมกันความหมายตางจากคํามูลเดิม เชน แมบาน

แม หมายถึง หญิงผูใหกําเนิด บาน หมายถึง ที่อยูอาศัย แมบาน หมายถึง หญิงผูจัดการงานในบาน คอหาน คอ หมายถึง สวนของรางกายที่ตอศีรษะกับตัว หาน หมายถึง ชื่อนกจําพวกเปด คอยาว คอหาน หมายถึง สวนของโถสวม

๓. คํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปที่นํามาประสมกันจะเปนคํามูล ในภาษาใดก็ได เชน เข็มทิศ (ไทย + สันสกฤต)

รถเกง (บาลี + จีน) หองโชว (ไทย + อังกฤษ)

ราชวัง (บาลี + ไทย) ปกษใต (สันสกฤต + ไทย)

คําประสม ตองเปนคําใหม มีความหมายตางจากคํามูลเดิม

คําประสมเกิดจากคํามูล ในภาษาใด ประสมกันกไ็ด

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๑

๕. คําประสมจะเปนคําชนิดใดใน ๗ ชนดิ มาประสมกัน ก็ได เชน นาม + นาม เชน แมน้ํา พอบาน แปรงสฟีน นาม + กรยิา เชน แบบเรียน เข็มกลัด ยาดม กริยา + นาม เชน กินใจ เลนตัว เขาใจ ไดหนา นาม + วิเศษณ เชน น้ําแข็ง ถั่วเขียว หัวหอม กริยา + กริยา เชน ตมยํา พิมพดีด ทองจํา บุพบท + นาม เชน ขางถนน นอกคอก ตอหนา วิเศษณ + วิเศษณ เชน ออนหวาน หวานเย็น วิเศษณ + คํานาม เชน ออนขอ สองหัว

๔. คําประสมที่เกิดจากคํามูล ซึ่งมีลักษณะเปนการยอคํา หลาย ๆ คํา สวนมากมักจะขึ้นตนดวย คําวา นัก ชาว ชาง หมอ การ ความ ผู ของ เครื่อง ที่ เชน

นัก นักศึกษา นกัรอง นกัเขียน นักเรียน ฯลฯ ชาว ชาวบาน ชาวเมือง ชาวนา ชาววัง ฯลฯ

ชาง ชางไม ชางเสริมสวย ชางไฟฟา ฯลฯ

หมอ หมอดู หมอความ หมอผี หมอนวด ฯลฯ การ การบาน การเมือง การไฟฟา การคลัง ฯลฯ

ความ ความดี ความชั่ว ความสุข ความทุกข ฯลฯ

ผู ผูใหญ ผูดี ผูอํานวยการ ผูนอย ผูราย ฯลฯ

ของ ของใช ของไหว ของเลน ของชํารวย ฯลฯ

เครื่อง เครื่องหมาย เครื่องบิน เครื่องมือ ฯลฯ

ท่ี ที่นอน ที่ดนิ ที่เขี่ยบุหรี่ ที่เที่ยว ที่พัก ฯลฯ

เธอเขาใจ คําประสมแลวใชไหม

จําใหไดนะคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๒

คํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปประสมกัน เกิดคําใหม มีความหมายใหม เปน คําประสม ตัวอยางเชน

พัดลม หมายถึง เครื่องพัดใหเย็นดวยแรงไฟฟา มือแข็ง หมายถึง ไมคอยไหวคนงายๆ เสื้อกลาม หมายถึง เสื้อชั้นในชาย ลูกนอง หมายถึง ผูที่คอยติดสอยหอยตาม

คํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปรวมกัน ไมเกิดคําใหมและความหมายใหม ไมใช คําประสม ตัวอยางเชน

ลมพัด หมายถึง ลมโชยมา มือขาด หมายถึง มือถูกสิ่งใดสิ่งหนึ่งตัดขาด คอเจ็บ หมายถึง คออักเสบ

เสื้อเปอน หมายถึง เสื้อติดสิ่งที่ทําใหเกิดความสกปรก (มีความหมายเหมือนคํามูลเดิม)

จากตัวอยาง ทําใหเขาใจ คําประสมชัดเจนขึ้นหรือไม

เขาใจแลวคะ

หลกัการสังเกตคําประสม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๓

คําประสม วลีหรือประโยค ๑. เกิดจากคํามูลตั้งแตสองคํา ข้ึนไปมาประสมกัน

๑. เกิดจากคํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไป มาประสมกัน

๒. เกิดคําใหมและมีความหมายใหม เชน - ลูกมือ หมายถึง ผูที่ทําการ ตามคําแนะนํา ของหัวหนา

๒. มีความหมายเหมือนคํามูลเดิม เรียกวา วลี หรือถาไดใจความสมบูรณ เรียกวา ประโยค เชน - ลูกครู หมายถึง ลูกของครู เปนวลี - ลูกเดิน หมายถึง ลูกแสดงอาการเดิน เปนประโยค (มีประธานกับกริยา)

เธอรูไหม คําที่นํามารวมกัน ไมเปน คําประสม แลวเปนอะไร

คําที่นํามารวมกัน ไมเปนคําประสม อาจจะเปน วลีหรือประโยค

ตารางเปรียบเทียบคําประสม วลี หรือ ประโยค

สังเกต ตัวอยางคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๔

คําประสมที่เกิดจากคํามูลสองคําประสมกัน ถาสลับที่กัน ความหมายเปลี่ยนไป แตเปนคําประสมทั้งสองคํา เชน ใจเสีย มีใจไมดีเพราะกลัวหรือวิตกกังวล เสียใจ ไมสบายใจเพราะมีเรื่องไมสมประสงคหรือผิดประสงค

คําประสมที่เกิดจากคํามูลสองคําประสมกัน สลับที่กันความหมายเปลี่ยน ไมเปนคําประสมทั้งสองคํา เชน

เข็มกลัด เปนคําประสม หมายถึง เครื่องประดับสําหรับกลดัเสื้อ กลัดเข็ม ไมเปนคําประสม เพราะหมายถึงอาการกลัดเข็ม ความหมายเหมือนคํามูลเดิม

แปงเปยก เปนคําประสม หมายถึง แปงที่กวนใหสุกจนขนและเละ เปยกแปง ไมเปนคําประสม เพราะหมายถึงอาการที่เปยกแปง ความหมายเหมือนคํามูลเดิม

ขอสังเกตบางประการของคําประสม

มองคําประสม เปนหรือยงั

คํามูลสองคําขึ้นไปประสมกันเปนคําประสมได ตองเปนคําใหม มีความหมายใหม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๕

แผนผังความคิด

คําประสม

คํามูล

คํามูล คํามูล

ตัวอยาง

หองรับแขก

แขก

รับ

หอง

เกิดคําใหม มีความหมายใหม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๖

น้ําเนา ไมใชคําประสม เพราะความหมายไมเปลี่ยนจากคํามูลเดิม หมายถึง น้ํา แสดงอาการ เนา เปนประโยค น้ําคาง เปนคําประสม หมายถึง ไอน้ําในอากาศที่ถูกความเย็น แลวหยาดลงมาคางบนใบไมใบหญา

แมปวย ไมใชคําประสม เพราะความหมายเหมือนคํามูลเดิม หมายถึง แมเกิดอาการ ปวย เปนประโยค แมพิมพ เปนคําประสม หมายถึง แมแบบ

เครื่องดับ ไมใชคําประสม เพราะความหมายเหมือนคํามูลเดิม หมายถึง เครื่อง แสดงอาการ ดับ เปนประโยค เครื่องบิน เปนคําประสม หมายถึง อากาศยานชนิดหนึ่ง

พิจารณาคําประสมเปนแลว ลองตอบคําถามนะ

หนูตองตอบได แนนอนคะ

ทบทวนความเขาใจ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๗

คําประสม คือ คํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปประสมกัน เกิดคําใหม มีความหมายใหม เชน น้ํา + ยา + ลาง + จาน ได น้ํายาลางจาน ไม + แขวน + เสื้อ ได ไมแขวนเสื้อ คํามูลตั้งแตสองคําขึ้นไปประสมกันไมเกิดคําใหม ไมเ กิดความหมายใหม ไมใชคําประสม เชน หางเสือ หมายถึง หางของเสือ เปนวลีไมใชคําประสม หางเสือ หมายถึง หางเสือของเรือ เปนคําประสม ผาขาว หมายถึง ผาสีขาว เปนวลีไมใชคําประสม น้ําขาว หมายถึง น้ําเมา เปนคําประสม ปูตาย หมายถึง ปูแสดงอาการตาย เปนประโยค ไมใชคําประสม ปูมา หมายถึง ปทูะเลชนิดหนึ่ง เปนคําประสม

สรุป

บรรทัด,ไมบรรทัด คําใดเปนคําประสม บรรทัด ไมเปนคําประสม เพราะมีคําเดียว ไมบรรทัด เปนคําประสม หมายถึง อุปกรณการเขียนชนิดหนึ่ง

บานพัง,บานพัก คําใดเปนคําประสม บานพัง ไมเปนคําประสม เพราะหมายถึง บาน แสดงอาการ พัง บานพัก เปนคําประสม หมายถึง บานที่เปนที่อยูชั่วคราว

หนูเกงไหมคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๘

คําประสม

คํามูลสองคําขึ้นไป รวมเปนคําใหม มีความหมายใหมตามมา คําใหมที่ไดนี้หนา ตําราหลักภาษา เรียกกันวา คําประสม แมพิมพ แมพระ แมนม ยาหอม ยาลม ลูกอม ลูกครึ่ง ลกูคอ หนาตาย หนาแตก หนางอ ขัดใจ ขัดคอ พอครัว พอสื่อ พอมาย น้ําเชื่อม น้ําเปลา น้ําลาย ใจแคบ ใจงาย ผูราย ผูรู ผูนํา ตัวอยางมากมายใหจํา ทองใหแมนยํา คําใหมคือคําประสมเอย

ทองจําคําประพันธ ไวเตือนความจําคะ

เราเขาใจคําประสมแลว ตองเปน คําใหม มีความหมายใหมเทานั้น

จากขอสรุปทําใหเขาใจคําประสมหรือไม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๑๙

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ

คําชี้แจง ใหกาเครื่องหมาย หนาขอที่ถูก และกาเครื่องหมาย หนาขอที่ผิด

………… ๑. คํามูลสองคําขึ้นไปประสมกันเปนคําประสมทุกคํา ................ ๒. คําประสมตองเกิดจากคําไทยประสมกับคําไทยเทานั้น ................ ๓. ไมเรียว เปนคําประสม

................ ๔. ไฟฉาย,ฉายไฟ เปนคําประสมทั้งสองคํา ................ ๕. ใจออน,ออนใจ เปนคําประสมทั้งสองคํา ................ ๖. ถังขยะ,ตะกรา,ปลารา เปนคําประสมทุกคํา

................ ๗. สะพานลอย เปนคําประสมที่เกิดจากคํามูลสามคําประสมกัน ................ ๘. น้ํายาลบคําผิด เปนคําประสม ................ ๙. สบูเหลว เปนคําประสมที่เกิดจากคํานามประสมกับคํานาม ................ ๑๐. น้ําสมสายชู เปนคําประสม

ใบงานที่ ๑ ทบทวนความจํา

ถาเขาใจคําประสมแลว เริ่มทําใบงานคะ

ทําถูกทุกขอ ชูสองนิ้วให

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๐

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ เด็กหญิง................................................... ชั้น ม. ๓/ เลขที่ ........

คําชี้แจง ใหกาเครื่องหมาย หนาขอที่ถูก และกาเครื่องหมาย หนาขอที่ผิด

………… ๑. คํามูลสองคําขึ้นไปรวมกันเปนคําประสมทุกคํา ................ ๒. คําประสมตองเกิดจากคําไทยประสมกับคําไทยเทานั้น ................ ๓. ไมเรียว เปนคําประสม

................ ๔. ไฟฉาย,ฉายไฟ เปนคําประสมทั้งสองคํา ................ ๕. ใจออน,ออนใจ เปนคําประสมทั้งสองคํา ................ ๖. ถังขยะ,ตะกรา,ปลารา เปนคําประสมทุกคํา

................ ๗. สะพานลอย เปนคําประสมที่เกิดจากคํามูลสามคําประสมกัน ................ ๘. น้ํายาลบคําผิด เปนคําประสม ................ ๙. สบูเหลว เปนคําประสมที่เกิดจากคํานามประสมกับคํานาม ................ ๑๐. น้ําสมสายชู เปนคําประสม

กระดาษคําตอบ ใบงานที่ ๑

ชูสองนิ้ว เปนกําลังใจใหคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๑

๑. เพราะคํามูลสองคําขึ้นไปประสมกันจะเปนคําประสมได ตองเปนคําใหม มีความหมายใหมเทานั้น

๒. เพราะคําประสมเกิดจากคําภาษาใดประสมกับภาษาใดก็ได ๓. เพราะไมเรียว หมายถึง ไมชนิดหนึ่งสําหรับตีเด็ก

๔. เพราะ ไฟฉาย เปนคําประสม แต ฉายไฟ เปนวลี ๕. เพราะใจออน และ ออนใจ เปนคําประสมทั้งสองคํา ๖. เพราะ ตะกรา ไมเปนคําประสม

๗. เพราะสะพานลอย เปนคําประสมที่เกิดจากคํามูลสองคําประสมกัน คือคําวา สะพาน กับ ลอย

๘. เพราะน้ํายาลบคําผิด เปนคําประสมเกิดจากคํามูล ๕ คํา ประสมกัน ๙. เพราะสบูเหลว เปนคําประสมที่เกิดจาก คํานามประสมกับคํากริยา ๑๐. เพราะน้ําสมสายชู เกิดจากคํามูล ๔ คํา ประสมกัน เปนคําใหม มีความหมายใหม ( น้ํา + สม + สาย + ช ู)

เฉลย ใบงานที่ ๑

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๒

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ

คําชี้แจง พิจารณาคําตอไปนี้ คําใดเปนคําประสม นําไปเขียน ลงในชองหมายเลขที่กําหนดให

น้ําอบ ผูกอง มาวิ่ง เดินสาย ตะปู หัวหนา จานแตก ยาสระผม ทัพพี กระติกน้ํารอน น้ําเดือด ตูปลา เรือลม รถตู ไฟดับ หลอดไฟ เครื่องคิดเลข ๑. …………...... ๒. ……………… ๓. …………...... ๔. ……………… ๕. ……………… ๖. ……………… ๗. ……………... ๘. ……………… ๙. ……………… ๑๐. ……………….

ใบงานที่ ๒ ทําความเขาใจ

คิดด ีๆ ไมยาก

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๓

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ เด็กหญิง................................................... ชั้น ม. ๓/ เลขที่ ........

คําชี้แจง จงพิจารณาคําตอไปนี้ คําใดเปนคําประสม นําไปเขียนลงในชอง หมายเลขที่กําหนดให

น้ําอบ ผูกอง มาวิ่ง เดินสาย ตะปู หัวหนา จานแตก ยาสระผม ทัพพี กระติกน้ํารอน น้ําเดือด ตูปลา เรือลม รถตู ไฟดับ หลอดไฟ เครื่องคิดเลข ๑. …………...... ๒. ……………… ๓. …………...... ๔. ……………… ๕. ……………… ๖. ……………… ๗. ……………... ๘. ……………… ๙. ……………… ๑๐. ……………….

กระดาษคําตอบ ใบงานที่ ๒

คิดใหดี คําประสมเปนคําใหม มีความหมายใหม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๔

๑. น้ําอบ ๒. ผูกอง

๓. เดินสาย ๔. หัวหนา

๕. ยาสระผม ๖. กระติกน้ํารอน

๗. ตูปลา ๘. รถตู

๙. หลอดไฟ ๑๐. เครื่องคิดเลข

(มาวิ่ง จานแตก น้ําเดือด เรือลม ไฟดับ เปนประโยค เพราะมีประธาน,กรยิา) (ตะปู ทัพพี เปนคํามูลหลายพยางค)

เฉลย ใบงานที่ ๒

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๕

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ

คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง หนาคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว จากขอ ๑ - ขอ ๕ ขอใดไมเปนคําประสม ๑. ก. ลูกคอ ข. ลูกคิด ค. ลูกคร ู ง. ลกูครึ่ง ๒. ก. ลูกปด ข. ลูกเปด ค. ลูกโปง ง. ลกูปน ๓. ก. น้ํามัน ข. น้ํามือ ค. น้ํามา ง. น้ํามนต ๔. ก. มือบวม ข. มือเบา ค. มือออน ง. มือใหม ๕. ก. คอแข็ง ข. คอตก ค. คอหอย ง. คอหัก

จากขอ ๖ - ขอ ๑๐ ขอใดเปนคําประสม ๖. ก. น้ําลึก ข. น้ําลน ค. น้ําใจ ง. น้ําไหล ๗. ก. ลูกนก ข. ลูกพอ ค. ลูกวิ่ง ง. ลกูเห็บ ๘. ก. เสื้อยาว ข. เสื้อขาด ค. เสื้อเกา ง. เสื้อกั๊ก ๙. ก. บานพัง ข. บานนอก ค. บานเรา ง. บานฉัน ๑๐. ก. เรือรบ ข. เรือราว ค. เรือลม ง. เรือแลน

ใบงานที่ ๓ เลือกสรรคําได

ทําถกูกี่ขอเอย

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๖

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ เด็กหญิง................................................... ชั้น ม. ๓/ เลขที่........

คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง หนา คําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว จากขอ ๑ - ขอ ๕ ขอใดไมเปนคําประสม ๑. ก. ลูกคอ ข. ลูกคิด ค. ลูกคร ู ง. ลกูครึ่ง ๒. ก. ลูกปด ข. ลูกเปด ค. ลูกโปง ง. ลกูปน ๓. ก. น้ํามัน ข. น้ํามือ ค. น้ํามา ง. น้ํามนต ๔. ก. มือบวม ข. มือเบา ค. มือออน ง. มือใหม ๕. ก. คอแข็ง ข. คอตก ค. คอหอย ง. คอหัก

จากขอ ๖ - ขอ ๑๐ ขอใดเปนคําประสม ๖. ก. น้ําลึก ข. น้ําลน ค. น้ําใจ ง. น้ําไหล ๗. ก. ลูกนก ข. ลูกพอ ค. ลูกวิ่ง ง. ลกูเห็บ ๘. ก. เสื้อยาว ข. เสื้อขาด ค. เสื้อเกา ง. เสื้อกั๊ก ๙. ก. บานพัง ข. บานนอก ค. บานเรา ง. บานฉัน ๑๐. ก. เรือรบ ข. เรือราว ค. เรือลม ง. เรือแลน

กระดาษคําตอบ ใบงานที่ ๓

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๗

อานเฉลยแลวทําใหรู และเขาใจ เรื่องคําประสมเพิ่มขึ้น เธอคิดเหมือนเราไหม

๑. ค. ลูกครู เพราะความหมายเหมือนคํามูลเดิม เปนวลี ๒. ข.. ลูกเปด เพราะหมายถึงลูกของเปด ความหมายเหมือนคํามูลเดิม ๓. ค. น้ํามา เพราะไดใจความสมบูรณ เปนประโยค ๔. ก. มือบวม เพราะไดใจความสมบูรณ เปนประโยค ๕. ง. คอหัก เพราะไดใจความสมบูรณ เปนประโยค

จากขอ ๖ - ขอ ๑๐ ขอใดเปนคําประสม ๖. ค. น้ําใจ เพราะเปนคําใหม มีความหมายใหม หมายถึง ใจจริง ๗. ง. ลกูเห็บ เพราะเปนคําใหม หมายถึง เม็ดน้ําแข็งที่ตกมาจากอากาศ ๘. ง. เสื้อกั๊ก เพราะเปนคําใหม หมายถงึ เสื้อชนิดหนึ่ง ไมมีแขน ไมมีปก ๙. ข. บานนอก เพราะเปนคําใหม หมายถึง เขตแดนที่พน จากเมืองหลวงออกไป ๑๐. ก. เรือรบ เพราะเปนคําใหม หมายถึง เรือที่สรางขึ้น เพื่อใชในการรบ

เฉลย ใบงานที่ ๓

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๘

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ

คําชี้แจง สรางคําประสมจากคํามูลที่กําหนดใหตอไปนี้ใหถูกตอง จํานวน ๑๐ คํา

ฟน หมอน ไม กา ผุ พวง ว่ิง คอ หัก นอง

เทา หมอ เร็ว ลม ทวม ถือ ปาก เรือ ทอด ซอง

พัด ราว ลม มือ ขาง

๑. .......................... ...... ๒. ................................... ๓. ................................ ๔. ................................ ๕. .................................... ๖. ................................ ๗. ............................ .. ๘. ................................... . ๙. ................................ ๑๐. ................................

ใบงานที่ ๔ สรางคําใหมเปน

คิดใหดีนะ คําประสมตองเปนคําใหม

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๒๙

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ เด็กหญิง................................................... ชั้น ม. ๓/ เลขที่........

คําชี้แจง สรางคําประสมจากคํามูลที่กําหนดใหตอไปนี้ใหถูกตอง จํานวน ๑๐ คํา

ฟน หมอน ไม กา ผุ พวง ว่ิง คอ หัก นอง

เทา หมอ เร็ว ลม ทวม ถือ ปาก เรือ ทอด ซอง

พัด ราว ลม มือ ขาง

๑. .......................... ...... ๒. ................................... ๓. ................................ ๔. ................................ ๕. .................................... ๖. ................................ ๗. ............................ .. ๘. ................................... . ๙. ................................ ๑๐. ................................

กระดาษคําตอบ ใบงานที่ ๔

คิดใหดีนะ คําประสมตองมีความหมายใหมคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๐

๑. หมอฟน ๒. หมอนขาง ๓. ไมเทา ๔. ปากกา ๕. เรือพวง ๖. คอซอง ๗. ว่ิงราว ๘. พัดลม ๙. มือถือ ๑๐. ทอดนอง

ถาไดคะแนนนอย ยอนกลับไปอานเนื้อหาใหมคะ

เฉลย ใบงานที่ ๔

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๑

คะแนนเต็ม ๑๐ ได สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ

คําชี้แจง สรางคําประสมจากเกมปริศนาที่ข้ึนตนดวยคําวา “เจา” อะไรเอย

๑. มีมาดั้งเดิม เริ่มขายคนแรก ไปไหนไมแปลก ขายดิบขายดี ………….… ๒. หรูหราร่าํรวย รูปสวยตางหาก ราชาลําบาก แปลงรางเปนกบ ……………. ๓. กรุมกริ่มยิ้มพราย อันตรายอยาใกล สาวสาวใสใจ ไกลคนพรรคนี้ …………..... ๔. แถวนี้พ่ีคุม ชุมนุมคนเกง พรรคพวกอวดเบง สั่งสอนอยูหมัด ……………. ๕. ของดีมีคา อุตสาหสะสม เจาของระทม รีบไปแจงความ ……………. ๖. พระภูมิคุมครอง ผองภัยไกลหาง เปนสุขทุกอยาง ทําถูกวิธี ………….… ๗. ใหญในงานนี้ พ่ีรับผดิชอบ กิน อยู ถาม ตอบ ครอบครบทั้งปวง ……………. ๘. ใครก็ตองเกรง เบงไมข้ึนหรอก ยกเวนแทงออก เขาจายหมดเลย ……………. ๙. เมืองจีนจากมา คาขายแข็งขัน กําไรเก็บพลัน ร่ํารวยทันตา ……………. ๑๐ วัดขาอยาแตะ แตแนะธรรมะ กิเลสตองละ บําเพ็ญกุศล .....................

ใบงานที่ ๕ เนนเกมปริศนา

ใจเย็น ๆ ไมยากคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๒

คะแนนเต็ม ๑๐ ได

สรุปผลการประเมิน ผาน ไมผาน เกณฑการผานการประเมิน ๘ - ๑๐ ขอ เด็กหญิง................................................... ชั้น ม. ๓/ เลขที่........

คําชี้แจง สรางคําประสมจากเกมปริศนาที่ข้ึนตนดวยคําวา “ เจา” อะไรเอย

๑. มีมาดั้งเดิม เริ่มขายคนแรก ไปไหนไมแปลก ขายดิบขายดี ………….… ๒. หรูหราร่าํรวย รูปสวยตางหาก ราชาลําบาก แปลงรางเปนกบ ……………. ๓. กรุมกริ่มยิ้มพราย อันตรายอยาใกล สาวสาวใสใจ ไกลคนพรรคนี้ …………..... ๔. แถวนี้พ่ีคุม ชุมนุมคนเกง พรรคพวกอวดเบง สั่งสอนอยูหมัด ……………. ๕. ของดีมีคา อุตสาหสะสม เจาของระทม รีบไปแจงความ ……………. ๖. พระภูมิคุมครอง ผองภัยไกลหาง เปนสุขทุกอยาง ทําถูกวิธี ………….… ๗. ใหญในงานนี้ พ่ีรับผดิชอบ กิน อยู ถาม ตอบ ครอบครบทั้งปวง ……………. ๘. ใครก็ตองเกรง เบงไมข้ึนหรอก ยกเวนแทงออก เขาจายหมดเลย ……………. ๙. เมืองจีนจากมา คาขายแข็งขัน กําไรเก็บพลัน ร่ํารวยทันตา ……………. ๑๐ วัดขาอยาแตะ แตแนะธรรมะ กิเลสตองละ บําเพ็ญกุศล .....................

กระดาษคําตอบ ใบงานที่ ๕

ใจเย็น ๆ ไมยากคะ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๓

“เจา อะไรเอย”

๑. เจาเกา ๒. เจาชาย ๓. เจาชู ๔. เจาถิ่น ๕. เจาทุกข ๖. เจาที่ ๗. เจาภาพ ๘. เจามือ ๙. เจาสัว ๑๐ เจาอาวาส

ถูกทุกขอหรือไม

เฉลย ใบงานที่ ๕

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๔

แบบทดสอบหลังเรียน เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง คําประสม

จํานวน ๒๐ ขอ คะแนนเต็ม ๒๐ คะแนน ********************************************************************* คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง หนาคําตอบ ที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว ๑. คําประสมคือคําในขอใด

ก. น้ํามัน ข. น้ํานิ่ง ข. น้ําเนา ค. น้ําเหม็น

๒. คําในขอใดเปนคําประสม ก. รถยก ข. รถยาว

ค. รถจอด ง. รถหยดุ ๓. คําในขอใดเปนคําประสม

ก. น้ํามาก ข. น้ํานอย ค. น้ําลาย ง. น้ําไหล

๔. คําในขอใดเปนคําประสม ก. สีขาว ข. ผาขาว ค. ผิวขาว ง. น้ําขาว

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๕

๕. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. คอเจ็บ ข. คอแข็ง ค. คอทองแดง ง. คอหอยพอก

๖. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. เสื้อกั๊ก ข. เสื้อเกา ค. เสื้อกลาม ง. เสื้อกันหนาว

๗. คําประสมในขอใดมีคํากริยานําหนาคํานาม ก. ถายรูป ข. น้ําเสียง ค. เสื้อคลุม ง. เรือนจํา

๘. ขอใดเปนคําประสมที่เกิดจากคํานามประสมกับคํากริยา ก. หนามา ข. แมเลี้ยง ค. คอหาน ง. กลวยไม

๙. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ปากเบา ข. ปากบอน ค. ปากแตก ง. ปากหวาน

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๖

๑๐. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ตาคม ข. ตาเจ็บ ค. ตาขาย ง. ตาแหลม

๑๑. คําประสมในขอใดเกิดจากคําไทยประสมกับคําภาษาอื่น ก. ยาสีฟน ข. ยากันยุง ค. รมชชูีพ ง. เสื้อกันฝน

๑๒. คําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ไมถูพ้ืน ข. บานริมน้าํ ค. ทางมาลาย ง. หองรับแขก

๑๓. คําวา “ของ” ประสมกับคําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ของสูง ข. ของเลน ค. ของหาย ง. ของขวัญ

๑๔. คําวา “ ลูก” ประสมกับคําในขอใดไมเปนคําประสม ก. ลูกคอ ข. ลูกเล็ก ค. ลูกเลน ง. ลกูครึ่ง

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๗

๑๕. เมื่อนําคําวา “ยก” ไปสรางเปนคําประสม ขอใดไมถูกตอง ก. ยกคร ู ข. ยกทรง ค. ยกของ ง. ยกเครื่อง

๑๖.คําในขอใดไมเปนคําประเภทเดียวกับคําวา “พอสื่อ” ก. พอเรา ข. พอครัว ค. พอบาน ง. พอมาย

๑๗. คําในขอใดไมเปนคําประสมทั้งหมด ก. เครื่องครัว เครื่องดื่ม ข. เครื่องเคียง เครื่องพัง ค. เครื่องใน เครื่องเรือน ง. เครื่องปรุง เครื่องเลน

๑๘. คําในขอใดไมเปนคําประสมทั้งหมด ก. ใจดํา ใจแตก ข. เรือใบ เรือแลน ค. พอบาน พอครัว ง. หนาหนา หนาบาง

๑๙. คําในขอใดสลับที่กนัแลวไมเปนคําประสมทั้งสองคํา ก. ใจดี ดีใจ ข. ผาหม หมผา ค. ใจเย็น เย็นใจ ง. ใจหาย หายใจ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๘

๒๐. ขอใดเปนคําประสมทั้งสองคํา ก. แมเลา แมหลับ ข. แมยาย แมยอม ค. แมลูก แมเหล็ก ง. แมบาน แมแบบ

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๓๙

บรรณานุกรม

กรมวิชาการ. (๒๕๔๓). หลักภาษาไทย เลม ๓. พิมพครั้งที่ ๑๒. กรุงเทพฯ : องคการคาคุรุสภา. กําชัย ทองหลอ. (๒๕๔๕). หลักภาษาไทย. กรุงเทพฯ : อมรการพิมพ. คุณบรรจบ พันธุเมธา ลักษณะและการใชภาษาไทย. : มหาวิทยาลัยรามคําแหง. ปราณี บุญชุม. (๒๕๔๓). คูมือภาษาไทย ม. ๓.. กรุงเทพฯ : แม็ค. ผอบ โปษกฤษณะ,คุณหญิง. (๒๕๔๔). ลักษณะของภาษาไทย. พิมพครั้งที่ ๘.

กรุงเทพฯ : บริษัทรวมสาสน. พรทิพย ศิรสิมบูรณเวชและคณะ. (๒๕๔๘). สรุปเขมภาษาไทย. กรุงเทพฯ :

พัฒนาคุณภาพวิชาการ(พว) จํากัด. ฟองจันทร สุขยิ่งและคณะ. (๒๕๔๘). ภาษาไทย ม. ๓. กรงุเทพฯ : อักษรเจริญทัศน. ราชบัณฑิตยสถาน. (๒๕๔๖). พจนานุกรมฉบบัราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒.

กรุงเทพฯ : นานมีบุคสพับลิเคชั่น. จํากัด วิเชียร เกษประทุม. (๒๕๔๒). คูมือภาษาไทย ม. ๓. กรุงเทพฯ : พัฒนาการศึกษา. สมพร วชริวัชรินทรและคณะ. หลักภาษาและการใชภาษา ม. ๓. กรุงเทพฯ :

อักษรเจริญทัศน. สวางวรรณ กาญจนชีวะ. (๒๕๓๐). แบบฝกหัดภาษาไทย ท ๓๐๕ – ท ๓๐๖

หลักภาษาไทย ชั้น ม. ๓. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช. สุธิวงศ พงศไพบูลย. (๒๕๔๒). หลกัภาษาไทย. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช. เสนีย วิลาวรรณ. (๒๕๔๘). หลักการใชภาษา. กรุงเทพฯ : วัฒนาพานิช. อุปกิตศิลปสาร. (๒๕๓๓). หลักภาษาไทย. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช.

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๐

ภาคผนวก

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๑

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง คําประสม

แบบทดสอบกอนเรียน ขอ ๑. ค ขอ ๑๑. ก ขอ ๒. ง ขอ ๑๒. ง ขอ ๓. ข ขอ ๑๓. ก ขอ ๔ ข ขอ ๑๔. ค ขอ ๕. ง ขอ ๑๕. ก ขอ ๖. ค ขอ ๑๖. ก ขอ ๗. ค ขอ ๑๗. ง ขอ ๘ ค ขอ ๑๘. ก ขอ ๙. ง ขอ ๑๙. ง ขอ ๑๐. ง ขอ ๒๐. ค

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๒

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง คําประสม

แบบทดสอบหลังเรียน ขอ ๑. ก ขอ ๑๑. ค ขอ ๒. ก ขอ ๑๒. ข ขอ ๓. ค ขอ ๑๓. ค ขอ ๔ ง ขอ ๑๔. ข ขอ ๕. ก ขอ ๑๕. ค ขอ ๖. ก ขอ ๑๖. ก ขอ ๗. ก ขอ ๑๗. ข ขอ ๘ ข ขอ ๑๘. ข ขอ ๙. ข ขอ ๑๙. ข ขอ ๑๐. ข ขอ ๒๐. ง

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๓

แบบบันทึกคะแนนการทําใบงานและแบบทดสอบ เลมท่ี ๒ เรือ่ง คําประสม

ใบงานที่/คะแนนเต็ม คะแนนการทดสอบ

๑ ๒ ๓ ๔ ๕

ลําดับที่ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๑๐

รวม กอนเรียน หลังเรียน

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ๒๐ ๒๑ ๒๒ ๒๓

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๔

ใบงานที่/คะแนนเต็ม คะแนนการทดสอบ

๑ ๒ ๓ ๔ ๕

ลําดับที่

๑๐ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๑๐

รวม

กอนเรียน หลังเรียน

๒๔ ๒๕ ๒๖ ๒๗ ๒๘ ๒๙ ๓๐ ๓๑ ๓๒ ๓๓ ๓๔ ๓๕ ๓๖ ๓๗ ๓๘ ๓๙ ๔๐ ๔๑ ๔๒ ๔๓

คะแนนรวม

เกณฑการประเมิน เกณฑการผาน รอยละ ๘๐

เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง คาํประสม ๔๕

หนังสือ เอกสารประกอบการเรียน ผูแตง นางรักษสุมน เดชะผล ปกโดย นางสาวสุพิณญา กาสรศิริ ภาพประกอบเรื่อง นางสาววิภาวี ธูปออน ประวัติผูแตง ชื่อ นางรักษสุมน เดชะผล วุฒิ กศ.บ. ภาษาไทย ตําแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชํานาญการ ผลงาน ครูมืออาชีพเสมาทอง

สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา สมุทรปราการ เขต ๑

สถานที่ทํางาน โรงเรียนวิสุทธิกษัตรี อําเภอพระประแดง สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา สมุทรปราการ เขต ๑