สาขาสขภาพ

1. กจกรรมสาขาบรการสขภาพและบรการทเกยวของ

บรการสขภาพและสงคม รวมถง - บรการโรงพยาบาล - บรการวชาชพ เชน แพทย ทนตแพทย พยาบาล นางผดงครรภ นกกายภาพบ าบด และ para-medical - บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพมนษย เชน รถพยาบาล การเกบโลหต - บรการดานสงคม เชน สถานพกคนชรา สถานดแลเดก

ตารางท 1 : จ าแนกตาม CPC ของ UN CPC sub-sector Descriptions

931 บรการเกยวกบสขภาพมนษย

9311 โรงพยาบาล (Hospital Services)

บรการรกษาพยาบาล แกผปวยในเปนหลก ประกอบดวยบรการการแพทย ปฐมพยาบาล พยาบาล หองทดลอง และบรการทางเทคนคตางๆ รวมถง ทพกซงมการใหบรการทางการแพทยโดยอยภายใตการก ากบดแลของแพทย

9312 แพทยและทนตแพทย (Medical & Dental Services)

บรการทมงใหการปองกน การตรวจวนจฉย และรกษาอาการเจบปวยผานการใหค าปรกษาแกคนไขเปนรายๆ ไป เปนบรการทใหแกผปวยนอกในโรงพยาบาลเปนหลก - 93121 แพทยทวไป - 93122 แพทยเฉพาะทาง - 93123 ทนตกรรม

9319 บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพมนษย (Other Human Health Services)

93191 บรการพยาบาล กายภาพบ าบด และปฐมพยาบาล ในรปแบบการใหบรการถงท 93192 บรการรถพยาบาล 93193 สถานพยาบาลแบบมทพก ซงไมใชโรงพยาบาล 93199 บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพมนษย

932

9320 สตวแพทย (Veterinary Services)

93201 สตวแพทยส าหรบสตวเลยง 93209 สตวแพทยส าหรบสตวอนๆ เชน สตวในสวนสตว

933 บรการทางสงคม (Social Services)

9331 แบบมทพก

93311 บรการสวสดการบานพกคนชราและคนพการ 93312 บรการสวสดการบานพกเดกและอน ๆ93319 บรการทางสงคมแบบมทพกอนๆ

9332 แบบไมมทพก

93321 สถานรบเลยงเดก รวมทงสถานรบดแลคนพการ 93322 บรการใหค าแนะน าและทปรกษาเกยวกบเดก 93323 บรการสวสดการทไมไดใหผานสถานทพก 93324 ศนยฝกอาชพส าหรบคนพการและคนตกงาน โดยเนนเรองความชวยเหลอทางสงคมมากกวาการศกษา 93329 บรการทางสงคมแบบไมมทพกอนๆ

2

ตารางท 2 : จ าแนกตามเอกสาร W120 ของ WTO (ซงใชอางองในการเจรจา) 1 sector sub-sector และ CPC บรการธรกจ บรการวชาชพ

9312 แพทยและทนตแพทย 932 สตวแพทย 93191 กายภาพบ าบด พยาบาล ผดงครรภ ปฐมพยาบาล

บรการสขภาพและสงคม (นอกเหนอจากทอยภายใตบรการวชาชพ)

9311 บรการโรงพยาบาล 9312 บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพมนษย (ทไมใช 93191) 933 บรการทางสงคม บรการสขภาพและสงคมอน ๆ

2. ลกษณะธรกจ/การใหบรการ

รปแบบการใหบรการสขภาพ (Mode of Supply) 1. การคาบรการขามพรมแดน ซงในกรณบรการทางการแพทยเรยกวา telemedicine เชน แพทยชาวอเมรกนใหบรการตรวจวนจฉยโรคแกชาวเมกซกนโดยผานอนเทอรเนต หรอการออกใบรบรองแพทย และบรการอานผลเอกซเรย เปนตน 2. การเขาไปรบบรการในตางแดน เชน คนไขชาวเมกซกนเดนทางเขามารบการรกษาในสหรฐอเมรกา ชาวจนเดนทางมาไทยเพอใชบรการสปา ผสงอายชาวญปนเดนทางมาใชบรการ long stay ในไทย 3. การจดตงหนวยธรกจในตางแดน เชน ชาวอเมรกนเขาไปลงทนเปดคลนคในเมกซโก คนไทยเปดสปาในจน 4. การเขาไปท า งานของบคลากรเปนการชวคราว เชน นางพยาบาลชาวอเมรกนเขาไปท างานในเมกซโก ผดแลผสงอายชาวฟลปปนสเขาไปท างานในญปน.

การเชอมโยงกบสาขาอนๆ (sectoral cluster) บรการอนทเกยวกบสขภาพ เชน สปา นวดไทย บรการธรกจ เชน Lab testing R&D บรการการเงน Health insurance บรการการศกษา Life Science การฝกอบรมบคลากรทางการแพทย ทองเทยว ทพก บรการอาหารและเครองดม จดจ าหนาย รานขายยา สนคาทเกยวของกบบรการสขภาพ สมนไพรไทย ต ารบยาพนบาน เครองส าอาง

ยา วตามน อาหารเสรม อปกรณและเครองมอแพทย วสดอปกรณทนตกรรม 1 องคการการคาโลก (WTO) ไดจดท าเอกสาร MTN.GNS/W/120 โดยจ าแนกบรการออกเปน 12 สาขา ซงเอกสารนจ าแนกประเภทบรการโดยองกบ Central Product Classification (CPC) ของสหประชาชาต และในการเจรจา FTA ของไทยจะใชการจ าแนกประเภทบรการตาม WTO เปนแนวทาง

3

3. ภาพรวมการคาบรการสขภาพของไทย

รฐบาลไทยไดประกาศนโยบายการพฒนาประเทศใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ตงแตปพ .ศ. 2547 เปนตนมา โดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและกระทรวงสาธารณสขไดก าหนดวสยทศน Thailand as World Class Healthcare Destination และก าหนดใหไทยเปน Academic Medical Hub of Asia เพอเพมและพฒนาบคลากรทางการแพทย โดยแบงบรการหลกออกเปน 1) ธรกจบรการรกษาพยาบาล 2) ธรกจบรการสงเสรมสขภาพ 3) ธรกจผลตภณฑสขภาพและสมน ไพรไทย และ 4) บรการดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 2 สงผลใหผรบบรการชาวตางชาตใหความสนใจเดนทางเขามารบบรการดานสขภาพในประเทศไทยเปนจ านวนมาก สามารถสรางรายไดและสรางอาชพใหแกธรกจบรการในสาขานและสาขาทเกยวเนอง

บรการทางการแพทย บรการทางการแพทยของไทย แบงกลมผใหบรการเปน 2 กลมหลก 3 ไดแก (1) สถานพยาบาลภาครฐ ซงประกอบดวย โรงเรยนแพทย โรงพยาบาลขนาดใหญ/เฉพาะทาง

โรงพยาบาลชมชน สถานอนามย และศนยสขภาพชมชน ซงมบทบาทส าคญตอการใหบรการคนไทย (2) สถานพยาบาลภาคเอกชน ประกอบดวย โรงพยาบาล และคลนก มบทบาทในการใหบรการผปวย

สทธประกนสงคม และผปวยทจายคารกษาพยาบาลเอง รวมทงชาวตางชาตทมาใชบรการ

จากสถตทกรมสนบสนนบรการสขภาพไดรวบรวมไว ณ เดอนกนยายน 2553 (ตารางท 3) ธรกจโรงพยาบาลและสถานพยาบาลเอ กชนในประเทศไทยมผประกอบการรวม 316 ราย รวม 32,872 เตยง อยในเขตกรงเทพฯ 95 แหง และภมภาค 221 แหง โดยมทงทเปนโรงพยาบาลเดยวและกลมเครอขายโรงพยาบาล ในปจจบน โรงพยาบาลเอกชนและคลนกทนตกรรมทมความพรอมในการใหบรการชาวตางชาตมประมาณ 55 ราย 4

ตารางท 3 : จ านวนสถานพยาบาลประเภททรบผปวยไวคางคน (โรงพยาบาล) พ.ศ. 2546 -2553

พ.ศ. จ านวนโรงพยาบาลเอกชน กรงเทพมหานคร ภมภาค รวมทงหมด แหง เตยง แหง เตยง แหง เตยง

2546 100 15,227 246 19,636 346 34,863 2547 105 15,258 241 20,009 346 35,267 2548 103 15,480 242 20,026 345 35,506 2549 102 15,500 242 20,306 344 35,806 2550 99 15,625 234 20,167 333 35,792 2551 98 15,748 232 20,256 330 36,004 2552 96 13,933 226 19,472 322 33,405 2553 95 13,512 221 19,360 316 32,872

ทมา: กองการประกอบโรคศลปะ กรมสนบสนนบรการสขภาพ ณ เดอนกนยายน 2553

2 แผนยทธศาสตรการพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ระยะท 1 (พ.ศ. 2547 -2551) ครอบคลมธรกจบรการรกษาพยาบาล ธรกจบรการสงเสรมสขภาพ ธรกจผลตภณฑสขภาพและสมนไพรไทย และระยะท 2 (พ.ศ. 2553 -2557) เพมบรการดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก 3 มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. รายงานฉบบสมบรณ “โครงการศกษาเพอจดท ายทธศาสตรการพฒนาภาคบรการของประเทศ” เสนอตอส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เมษายน 2552, หนา 9-3. 4 กรมสนบสนนบรการสขภาพ. รายชอโรงพยาบาลเอกชนเขารวมโครงการพฒนาศกยภาพสถานพยาบาลและไดรบการสงเสรมและสนบสนน

คณภาพมาตรฐานใหเปนทยอมรบของชาวตางประเทศ ประจ าป 2553. ธนวาคม 2553

4

โดยในสวนของภาคเอกชนนน หลงจากวกฤตเศรษฐกจในป 2540 เปนตนมา โรงพยาบาลเอกชนไดเรงปรบตว เพมกลยทธทางการตลาดเพอขยายการบรการและรองรบคนไขตางชาตทมาใชบรการในไทย กอรปกบทรฐบาลมนโยบายพฒนาประเทศ ใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ชาวตางชาตทเขามารบบรการทางการแพทยในไทยจงมอตราการขยายตวเพมขนทกป โดยจากสถตตามตารางท 4 ระหวางปพ.ศ. 2544 – 2548 ชาวตางชาตทเขามารบบรการฯ มจ านวนเพมขนอยางรวดเรว

ตารางท 4 : จ านวนผปวยชาวตางชาต พ.ศ. 2544 -2552 5

พ.ศ. จ านวนผปวยชาวตางชาต อตราการขยายตว (% ตอป)

2544 550,161

2545 630,000 14.55

2546 973,532 54.53

2547 1,103,095 13.31

2548 1,249,948 13.32

2549 1,330,000 6.40

2550 1,373,807 3.29

2551 1,380,000

2552 1,390,000 ทมา: กรมสงเสรมการสงออกและกรมสนบสนนบรการสขภาพ ณ เดอนตลาคม 2553

ในป 2550 มจ านวนผปวยชาวตางชาตทมารบบรการรกษาพยาบาลในประเทศไทยจ านวนทงสนกวา 1.37 ลานคน ในจ านวนน มชาวญปนเปนลกคาอนดบหนง คดเปนรอยละ 17 รองลงมาคอ ชาวอเมรกน รอยละ 9.9 และชาวองกฤษ รอยละ 8.0 ขณะทผปวยชาวตางชาตจากประเทศสมาชกอาเซยนโดยเฉพาะชาว พมาและกมพชา มจ านวนประมาณ 40,000 คน และ 28,000 คน ตามล าดบ (ตารางท 5)

จากขอมลการศกษา เรอง ยทธศาสตรการพฒนาสาขาบรการสขภาพ 6 แสดงใหเหนวาจ านวนชาวตางชาตจาก ประเทศสมาชก อาเซยนทมารบบรการทางการแพทยในโรงพยาบาลเอกชนไทยระหวางป 2546-2550 เพมขนเปนอยางมาก โดย มชาวตางชาตจากอาเซยนเขามารบบรการในโรงพยาบาลเอกชนไทยรวม 36,708 คน ในป 2546 และเพมขนเปน 115,561 คน ในป 2550 เปนตลาดส าคญ อนดบ 4 ของไทยรองจากญปน ตะวนออกกลาง และสหรฐอเมรกา ซงกลมผปวยจากอาเซยน มแนวโนมทจะเพมสงขนไปไดอกมากในอนาคต โดยเฉพาะเมออาเซยนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 กอรปกบโรงพยาบาลเอกชน ไทยหลายแหงไดหนมาใหความส าคญก บผปวยในกลมนเปนพเศษ โดยเหนไดจากการทโรงพยาบาลเอกชนไทยไดจดบคลากรทมความรดานภาษาของประเทศเพอนบาน เชน Bahasa Indonesia เพออ านวยความสะดวกแกผปวยจากอนโดนเซยและประเทศมสลมทสอสารดวยภาษาดงกลาว เปนตน

5 สถตทไดมาจากการรวบรวมขอมลทโรงพยาบาลรายงาน ซงในชวงระหวางป 2544 – 2549 การจดเกบขอมลมาจากหลายแหลง ซงอาจยงไมครบถวน ในป 2550 การจดเกบขอมลมความสมบรณมากยงขน ส าหรบป 2551 -2552 เปนตวเลขประมาณการ 6 มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. รายงานฉบบสมบรณ “โครงการศกษาเพอจดท ายทธศาสตรการพฒนาภาคบรการของประเทศ”

เสนอตอส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เมษายน 2552, หนา 9-7.

5

ทงน สามารถแบงลกษณะของชาวตางประเทศทมาใชบรการรกษาพยาบาลในไทยในป 2550 ออกเปน 3 ประเภท คอ

(1) ชาวตางประเทศทท างานอยในประเทศใกลเคยงหรอท างานอยในประเทศไทย (Expatriates): ประมาณรอยละ 41.4

(2) นกทองเทยวตางชาต: รอยละ 32 (3) ผทเดนทางมาจากตางประเทศเพอเขามาใชบรการสขภาพ : ประมาณรอยละ 26.6

ตารางท 5 : จ านวนผปวยชาวตางประเทศ ป 2550 จ าแนกตามสญชาต

จ านวนผปวยชาวตางประเทศ ป 2550 ประเทศ คน (%)

ญปน 233,389 16.99 สหรฐอเมรกา 136,248 9.93 สหราชอาณาจกร 110,286 8.04 ย.เอ.อ. 91,859 6.70 ออสเตรเลย 42,668 3.15 เยอรมน 41,313 3.02 พมา 40,338 2.95 ฝรงเศส 37,251 2.72 อนเดย 36,645 2.67 โอมาน 34,356 2.52 บงคลาเทศ 32,313 2.35 กมพชา 28,080 2.06 เกาหลใต 26,259 1.95 จน 24,392 1.79 แคนาดา 22,907 1.68 อนๆ 435,503 31.48

รวม 1,373,807 100.00 ทมา: กรมสงเสรมการสงออก7

ทงน หากพจารณาจากจ านวนผปวยชาวตางชาตทเขามาใชบรการแลว อาจกลาวไดวา ประเทศไทยประสบผลส าเรจเปนทนาพอใจ ในการผลกดน ประเทศไทยใหเปนศนยกลางสขภาพของเอเชย (Center of Excellent Health Care of Asia) ภายในป 2551 ตามแผนยทธศาสตรทรฐบาลก าหนดไว โดยในปจจบน ประเทศไทยม บรการทางการแพทย ทมชอเสยง และกาวหนาสมาตรฐานสากลจนเปนทนยมในภมภาคเอเชยและแปซฟก เปนล าดบตนๆ สามารถ สรางรายได จากบรการสาขาสขภาพและบรการอนๆ ทเก ยวของ เขาประเทศไมต ากวา 1 แสนลานบาท นบตงแตป 2550 เปนตนมา 8

อยางไรกด จากผลของวกฤตเศรษฐกจโลกในป 2551 รวมถงเหตการณทางการเมองในประเทศในชวงทผานมา นาจะสงผลทางลบตอจ านวนชาวตางชาตทเขามาใชบรการรกษาพยาบาลในไทย นอกจากน คารกษาพยาบาล ทเพมสงขน ยงอาจสงผลใหสญเสย ฐานลกคาเดม และลกคาใหม เชน แคนาดา และยโรปตะวนออก ซงอาจลงเลทจะเดนทางมารกษา พยาบาลในประเทศไทย จนน าไปสการชะลอการขยายตวของตลาดบรการสขภาพในชวงป 2551 ถงปจจบนได 7 กรมสงเสรมการสงออก ส านกสงเสรมธรกจบรการ. Factsheet : ธรกจบรการรกษาพยาบาล, ตลาคม 2553 8 กรมสงเสรมการสงออก ส านกสงเสรมธรกจบรการ. Factsheet : ธรกจบรการรกษาพยาบาล, ตลาคม 2553

6

ส าหรบ ประเทศคแขงทส าค ญของไทย ไดแก อนเดย มาเลเซย สงคโปร เกาหลใต ไตหวน และตะวนออกกลาง เปนตน ซงประเทศเหลานได พฒนาศกยภาพการรกษาพยาบาล ของตน และประกาศเปน Hub ดานการรกษาพยาบาล เชนเดยวกน ขณะทบางประเทศ เชน เกาหลใต ไดน า กลยทธ การตลาด และประชาสมพนธ มาใชกบกลมเปาหมาย ชาวเกาหลใตทมารบบรการดานสขภาพ ในประเทศไทย เพอดงลกคากลบไปรกษาพยาบาลในประเทศตน

ดงนน เพอรกษาสวนแบงทางการตลาดในธรกจบรการสขภาพ ประเทศไทยจงตองเรงการพฒนาบรการเพอคงมาตรฐานความเปนเลศ มบคลากรและเครองมอทมค ณภาพและมความหลากหลาย โดยทยงสามารถคงอตราคารกษาพยาบาลใหต ากวาประเทศคแขงเพอสรางความไดเปรยบ มงเนนในสาขาทไทยมความช านาญ (Niche) รวมทงเรงพฒนาคณภาพมาตรฐานของการใหการรกษาในระดบสาก ล ซงในปจจบน มโรงพยาบาลเอกชนไทยทไดรบการรบรอง มาตรฐาน JCIA (Joint Commission International Accreditation) 9 จ านวน 16 แหง และผานการรบรองคณภาพแบบ HA (Hospital Accreditation) หรอ ISO จ านวน 58 แหง

ตารางท 6 : จ านวนโรงพยาบาลทผานการรบรองคณภาพ ประเภทของมาตรฐานทรบรอง กรงเทพมหานคร ( แหง) ตางจงหวด ( แหง)

JCIA 12 4 HA / ISO 49 9

ทมา : กรมสนบสนนบรการสขภาพ, ธนวาคม 2553. รายชอโรงพยาบาลในประเทศไทยทผานการรบรองคณภาพและมาตรฐานแบบ JCIA (JOINT

COMMISSION INTERNATIONAL ACCREDITATION) แลว ไดแก 1) โรงพยาบาลกรงเทพ 2) โรงพยาบาลหวใจกรงเทพ 3) โรงพยาบาลกรงเทพอนเตอรเนชนแนล 4) โรงพยาบาลวฒโนสถ 5) โรงพยาบาลกรงเทพพทยา 6) โรงพยาบาลกรงเทพภเกต 7) โรงพยาบาล BNH 8) โรงพยาบาลสมตเวช ศรนครนทร 9) โรงพยาบาลสมตเวช สขมวท 10) โรงพยาบาลเวชธาน 11) โรงพยาบาลสมตเวชศรราชา 12) โรงพยาบาลบ ารงราษฎร 13) โรงพยาบาลเชยงใหมราม 14) โรงพยาบาลสนแพทย 15) โรงพยาบาลรามค าแหง 16) โรงพยาบาลพระราม ๙

9 JCIA (Joint Commission International Accreditation) แหงประเทศสหรฐอเมรกา ถอเปนหนวยงานรบรองมาตรฐานโรงพยาบาล ซงเปนทรจกและยอมรบกนทวโลก

7

นอกจากน ยงม โรงพยาบาลทเปนโรงเรยนแพทยขนาดใหญ และโรงพยาบาลเอกชนขนาดกลาง จ านวนกวา 10 แหง ไดมการรวมตวเปนเครอขาย Thai International Health Care Standard Training Center: TITC เพอเตรยมสมครเขารบการรบรองคณภาพและมาตรฐานแบบ JCIA ซงหากโรงพยาบาลเหลานสามารถผานเกณฑไดทงหมด จะ สงผล ใหประเทศไทย กาวขนมาเปนผน าดานบรการสขภาพ โดย มจ านวนโรงพยาบาลทผานเกณฑคณภาพ JCIA มากทสดในภมภาคแถบเอเชย ซงจะสรางความไดเปรยบในการแขงขนเปนอยางมาก

8

4. กฎหมายทเกยวของ

ตารางท 7 : กฎหมายทเกยวของกบบรการสาขาสขภาพ

ประเดน กฎหมายทเกยวของ การก ากบดแล

พ.ร.บ การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ 2542

การรกษาพยาบาล พ.ร.บ สถานพยาบาล พ.ศ 2541 พ.ร.บ วชาชพเวชกรรม พ.ศ 2525 พ.ร.บ วชาชพทนตกรรม พ.ศ 2537 พ.ร.บ วชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528 พ.ร.บ วชาชพเภสชกรรม พ.ศ 2537 พ.ร.บ การประกอบโรคศลปะ พ.ศ 2542 พ.ร.บ. สงเสรมการลงทน พ.ศ 2520 พ.ร.บ.สถานพยาบาลสตว พ.ศ. 2533 พ.ร.บ.วชาชพการสตวแพทย พ.ศ.2545 พ.ร.บ วชาชพกายภาพบ าบด พ.ศ 2547 พ.ร.บ วชาชพเทคนคการแพทย พ.ศ 2547 พ.ร.ฎ. ก าหนดใหสาขาเทคโนโลยหวใจและทรวงอกเปนสาขาการประกอบโรคศลปะตามพระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 พ.ร.ฎ. ก าหนดใหสาขาการแกไขความผดปกตของการสอความหมายเปนสาขาการประกอบโรคศลปะตามพระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542

ตองไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพจากองคกรวชาชพนนๆ การประกอบธรกจของคนตางดาว

ธรกจรกษาพยาบาล โรงพยาบาลเปนธรกจในบญช 3 ของ พ.ร.บ การประกอบธรกจของคนตางดาว ซงหากตางชาต

ตองการเขามาลงทนโดยถอหนเกนกวา 49% ตองมาขออนญาตจากคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาว

กจการสถานพยาบาล (โรงพยาบาล บานพกและศนยสวสดการส าหรบผสงอาย และศนยฟนฟสขภาพ) เปนธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทนจาก BOI ซงตางชาตไดรบอนญาตถอหนไดถง 100% โดยจะตองปฏบตตามเงอนไขตางๆ

การท างานของคนตางดาว

พ.ร.บ การประกอบวชาชพ 4 สาขา และพ.ร.บ.ควบคมการประกอบโรคศลปะ บคคลตางดาวสามารถมใบอนญาตวชาชพทางการแพทยไดหากมถนทอยในประเทศไทย ส าเรจจากสถาบนทไดรบการรบรอง และผานการสอบใบอนญาตทใชภาษาไทยในการสอบ แตกฎหมายไดก าหนดใหผทส าเรจการศกษาจากตางประเทศทมไดมสญชาตไทยตองไดรบอนญาตใหประกอบโรคศลปะในสาขานนๆ จากประเทศทส าเรจการศกษาอกดวย

การออกใบอนญาต

พ.ร.บ สถานพยาบาล พ.ศ 2541 การเขามาตงสถานพยาบาลตองไดรบอนญาต โดยผขอใบอนญาต หากเปนบคคลธรรมดาตองมถนทอยในประเทศไทย หากเปนนตบคคลตองมผจดการทมถนทอยในประเทศไทย และผด าเนนการสถานพยาบาลจะตองเปนผประกอบวชาชพทางการแพทย

9

5. ขอผกพนการเปดตลาดการคาบรการสาขาสขภาพของไทยในเวทตางๆ และขอผกพนของ ประเทศคเจรจา

ในปจจบน ขอบเขตและระดบขอผกพนการเปดตลาดการคาบรการสาขาสขภาพของไทยภายใตกรอบความตกลงดานการคาระหวางประเทศ จ านวน 8 ความตกลง ไดแก

- องคการการคาโลก (World Trade Organization : WTO) - ความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน (ASEAN Framework Agreement on Services : AFAS) - ความตกลงการคาเสร อาเซยน-จน (ASEAN - China Free Trade Agreement : ACFTA) - ความตกลงการคาเสร อาเซยน-เกาหล (ASEAN - Korea Free Trade Agreement : AKFTA) - ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด (Agreement

Establishing the ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Area : AANZFTA) - ความตกลงการคาเสร ไทย-ออสเตรเลย (Thailand - Australia Free Trade Agreement : TAFTA) - ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด (Thailand – New Zealand Closer

Economic Partnership Agreement : TNZCEP) - ความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย-ญปน (Japan - Thailand Economic Partnership Agreement : JTEPA) (รายละเอยดตามเอกสารแนบ)

ตารางท 8 : ขอผกพนของไทยและขอผกพนของประเทศคเจรจาในสาขาสขภาพ

กรอบ ขอผกพน WTO ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน ASEAN (AFAS) ASEAN เรมการเจรจาลดขอจ ากดดานการคาบรการระหวางกนมา ตงแตป พ.ศ. 2538 โดยไดด าเนนการ

เจรจามาเปนรอบๆ และไดจดท าขอผกพนเปดตลาดมาแลวทงสนรวม 7 ชด 10 ซงการด าเนนการจดท าขอผกพนการเปดตลาดดานบรการแตละชดจะมการปรบปรงขอผกพน โดยลด/ยกเลกขอจ ากด ภายใตหลกการ Progressive Liberalization คอ ทยอยเปดตลาดมากขนแบบคอยเปนคอยไป เปนรอบๆละ 2 ป ปจจบน สมาชก ASEAN อยระหวางการเจรจาจดท าขอผกพนเปดตลาดการคาบรการชดท 8 (8th Package) ตามแผนงานเปดตลาดดานการคาบรการ ภายใต AEC Blueprint ซงประเทศสมาชกมก าหนดตองด าเนนการยนขอผกพนใหแลวเสรจภายในป 2553 โดยตองผกพนสาขาบรการใหไดตามเปาหมายทระบไว บรการสขภาพ เปนหนงในสาขาบรการเรงรดตาม AEC Blueprint 11 ซงมเปาหมายลด/เลกขอจ ากดตอการคาบรการ ภายในป พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) โดยตองอนญาตใหนกลงทนอาเซยนมสดสวนการถอหนไดไมต ากวา 70% และตองยกเลกขอจ ากดการเขาสตลาดอนๆ ทงหมด

10 สมาชกอาเซยนไดลงนามพธสารอนวตรขอผกพนเปดตลาดฯ ชดท 7 เมอเดอนกมภาพนธ 2552 โดยพธสารฯ และตารางขอผกพน (ภาคผนวกแนบทายพธสารฯ ) มผลใชบงคบตงแตเดอนพฤษภาคม 2552 ส าหรบประเทศไทย มขอผกพนครอบคลมธรกจบรการทงสน 143 รายการ โดยสาระส าคญคอ ทกรายการทผกพนยงเปนไปตามกรอบกฎหมายไทย อยางไรกด มธรกจบรการ 65 รายการทตองผกพนตามแผนงานเปดตลาดดานการคาบรการ ภายใต AEC Blueprint 11 สาขาบรการเรงรด (Priority Integration Sector: PIS) ตาม AEC Blueprint ไดแก e-ASEAN (โทรคมนาคม และบรการคอมพวเตอร) สขภาพ ทองเทยว และการขนสงทางอากาศ ส าหรบสาขาโลจสตกสจะก าหนดใหนกลงทนอาเซยนถอหนได 70% ภายในป พ.ศ. 2556 (ค.ศ. 2013) สวนบรการสาขาอนๆทเหลอทกสาขา (Non-Priority Services Sector) จะทยอยเปดใหนกลงทนอาเซยนถอหนได 70% ภายในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) ทงน อาจยกเวนรายการธรกจบรการทออนไหว และคงเงอนไข/ขอจ ากดทจ าเปนไวไดบาง โดยจะตองเจรจารายละเอยดแผนการเปดตลาดกนตอไป

10

กรอบ ขอผกพน ทงน ขอผกพนการเปดตลาดบรการของไทยยงเปนการเปดในกรอบทกฎหมายปจจบนอนญาตไว โดยใน

สาขา Hospital services และบรการแพทยและทนตแพทย จะไมกดกนการเดนทางไปรบบรการของคนไทย และใหตางชาตเขามาจดตงธรกจโดยมสดสวนหนตางชาตไมเกน 49% - บรการวชาชพดานการแพทยทวไป และบรการวชาชพดานการแพทยเฉพาะทาง มเงอนไขเพมเตมวาจะตองจดตงในรปแบบ Out Patience (OP) Clinic ในโรงพยาบาลเทานน - บรการวชาชพดานทนตกรรม และบรการวชาชพดานพยาบาล มเงอนไขเพมเตมวาจะตองจดตงในรปแบบ Department ในโรงพยาบาลเทานน - บรการดานโรงพยาบาล มขอสงวนใหไทยยงสามารถก าหนดพนท จ านวน และประเภทของบรการทางการแพทยในโรงพยาบาลได - บรการวชาชพดานการแพทยทวไป, บรการวชาชพดานการแพทยเฉพาะทาง, บรการวชาชพดานทนตกรรม, บรการวชาชพดานพยาบาล และบรการดานโรงพยาบาล มเงอนไขเพมเตมวาผทจะด าเนนการธรกจนน ตองมใบอนญาตด าเนนการและเปนผมใบอนญาตประกอบวชาชพทเกยวของดวย

นอกจากน อาเซยนโดยองคกรวชาชพทเกยวของไดจดท าขอตกลงยอมรบรวมในคณสมบตทางวชาชพ (Mutual Recognition Arrangement: MRA) ในสาขาวชาชพหลกๆ เพออ านวยความสะดวกในการขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพ โดยอาเซยนไดลงนาม MRA สาขาวชาชพการพยาบาล การแพทย และทนตแพทยแลว โดยสาขาพยาบาล มผลใชบงคบตงแตวนท 8 ธนวาคม 2549 สวน แพทยและทนตแพทย มผลใชบงคบในวนท 25 สงหาคม 2552

ขอผกพนเปดตลาดฯ ชดท 7 ของไทยในกจกรรมสาขาบรการสขภาพและบรการทเกยวของ สาขายอย /กจกรรมทผกพน ขอจ ากดดานการเขาสตลาด ขอจ ากดดานการปฏบตเยยงคนชาต

บรการแพทยและทนตแพทย - CPC 93121 : แพทยทวไป - CPC 93122 : แพทยเฉพาะทาง

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) จะตองจดตงในรปแบบ Out Patience (OP) Clinic ในโรงพยาบาลเทานน และสามารถด าเนนการไดหนงแหงเทานน 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใชเปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผทรบผดชอบในการด าเนนการ OP Clinic ตองมใบอนญาตด าเนนการ (ไมเกน 1 แหง) และตองเปนผมใบอนญาตประกอบวชาชพทเกยวของดวย

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใช เปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย

- CPC 93123 : ทนตกรรม

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) จะตองจดตงในรปแบบ Department ในโรงพยาบาลเทานน และสามารถด าเนนการไดหนงแหงเทานน 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใชเปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผทจะด าเนนการธรกจนนตองมใบอนญาตด าเนนการ (ไมเกน 1 แหง) และตองเปนผมใบอนญาตประกอบวชาชพทเกยวของดวย

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใช เปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย

11

สาขายอย /กจกรรมทผกพน ขอจ ากดดานการเขาสตลาด ขอจ ากดดานการปฏบตเยยงคนชาต CPC 93201 : สตวแพทยส าหรบสตวเลยง

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) สามารถด าเนนการไดหนงแหงเทานน 4) ไมผกพน

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย 4) ไมผกพน

บรการวชาชพดานพยาบาล (Part of CPC 93191)

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) จะตองจดตงในรปแบบ Department ในโรงพยาบาลเทานน และสามารถด าเนนการไดหนงแหงเทานน 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใชเปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผทจะด าเนนการตองมใบอนญาตด าเนนการ (ไมเกน 1 แหง) และตองเปนผมใบอนญาตประกอบวชาชพทเกยวของดวย

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใช เปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย

บรการดานโรงพยาบาล CPC 9311: Hospital Services

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ไทยสามารถก าหนดพนท จ านวน และประเภทของบรการทางการ แพทยในโรงพยาบาลไดและสามารถด าเนนการไดหนงแหงเทานน 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใชเปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผทจะด าเนนการธรกจนนตองมใบอนญาตด าเนนการ (ไมเกน 1 แหง) และตองเปนผมใบอนญาตประกอบวชาชพทเกยวของดวย

1) และ 2) ไมมขอจ ากด 3) ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย 4) ตามทไดระบในขอผกพนทใช เปนการทวไป เงอนไขเพมเตม : ผขออนญาตตองมถนทอยในไทย

อาเซยน-จน (ACFTA)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน

อาเซยน-เกาหล (AKFTA)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน

อาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด (AANZFTA)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน

ไทย-ออสเตรเลย(TAFTA)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน ออสเตรเลย บรการทางการแพทย เฉพาะบรการรกษาความผดปกตของมอและเทา (CPC 93199**) (เทา WTO) ม

ขอจ ากดวาผใหบรการตองเปนผมถนพ านกถาวร (Permanent residenc requirement) ส าหรบ chiropodists (ใน South Australia) and podiatrists (ใน Western Australia)

ไทย-นวซแลนด (TNZCEP)

ไทย : ไมมขอผกพน นวซแลนด : ไมมขอผกพน

12

กรอบ ขอผกพน ไทย-ญปน(JTEPA)

ไทย บรการวชาชพดานการแพทย,ทนตกรรม, สตวแพทย, พยาบาล และวชาชพทางการแพทยอน ๆ(CPC

93121, 93122, 93123, 932, 93191 และอนๆ รวมทงการสกดสมนไพรไทย) : ไมมขอผกพน ยกเวน CPC 93121 – 93122 mode4 อนญาตใหแพทยชาวญปนสามารถตดตามผปวยชาวญปนทมารบการรกษาในประเทศไทย เพอดแลเฉพาะคนกลมนไดเทานน (หามรกษาคนอน และหามท าการรกษาในโรงพยาบาล และเมอผปวยเดนทางกลบแพทยญปนดงกลาวกตองกลบไปดวย) ทงน ขนอยกบความเหนชอบของแพทยสภาแหงประเทศไทย [มาตรา26 (6) ของ พ.ร.บ วชาชพเวชกรรม พ.ศ 2525] ญปน บรการวชาชพดานการแพทยและทนตกรรม (CPC 9312) บรการพยาบาล และวชาชพทางการแพทย

อนๆ (CPC 93191) : ไมมขอผกพน สตวแพทย ไมมขอจ ากดในการเขาไปลงทนจดตงธรกจในญปน แตการเขาไปท างานตองมคณสมบตและ

ไดรบใบอนญาตตามทกฎหมายญปนก าหนด [Mode 2-4: None] นกกายภาพบ าบด (Physiotherapist) ทไดรบการรบรองเปน “Rigaku-ryohoushi” ตามกฎหมายญปน

(CPC 93191**) : ไมมขอจ ากดใน Mode 2 และ 4 (ขอจ ากดดานการปฏบตเยยงคนชาต) ไมผกพนใน Mode 1, 3 และ 4 (ขอจ ากดดานการเขาสตลาด) ยกเวน การเขาไปลงทนจดตงธรกจในญปนซงไมมขอจ ากดเรองสดสวนผถอหนตางชาต อยางไรกด การเขาไปท างานตองมคณสมบตและไดรบใบอนญาตตามทกฎหมายญปนก าหนด

บรการโรงพยาบาล (CPC 9311) : ญปนไมผกพนใน Mode 1, 3 และ 4 ยกเวนผกพนใหนกลงทนไทยเขาไปลงทนจดตงโรงพยาบาลไดโดยไมมขอจ ากดในเรองสดสวนผถอหนตางชาต และก าหนดวาการเบกคาใชจายคนส าหรบคนญปนทเดนทางมารกษาพยาบาลในไทยจะตองไดรบอนญาต ทงนการเบกคนจะตองท าตามทก าหนดในกฎหมายและกฎระเบยบของญปน

บรการทางการแพทยโดยรถพยาบาล (CPC 93192) : ญปนไมผกพนใน Mode 1, 3 และ 4 ยกเวนผกพนใหนกลงทนไทยเขาไปลงทนในธรกจไดโดยไมมขอจ ากดในเรองสดสวนผถอหนตางชาต

บรการทพกรกษาสขภาพอน ซงไมใชโรงพยาบาล (CPC 93193) : ไมมขอผกพนในสาขาน บรการจดเกบโลหตทระบในกฎหมายเพอรบประกนใหมอปทานทมนคงและเรองทเกยวของกบผลตภณฑ

โลหตทปลอดภย (กฎหมายฉบบท 160 ค.ศ. 1956 ของญปน) (CPC 93199) : ญปนไมผกพนใน Mode 1, 3 และ 4 ส าหรบ Mode 2 ไมมขอจ ากด

บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพมนษย : ไมมขอผกพน บรการทางสงคม (Social Services) รวมถงบรการโดยผดแลผปวย (careworker) ทไดรบอนญาต แตไม

รวมถงบรการดแลเดกแบบ Day-Care (CPC 933 – except 93321) : ญปนไมผกพนใน Mode 1, 3 และ 4 ยกเวนผกพนใหนกลงทนไทยเขาไปลงทนในธรกจไดโดยไมมขอจ ากดในเรองสดสวนผถอหนตางชาต

บรการอนๆ: ไมมขอผกพน ทงน ญปนไดผกพนในความตกลง JTEPA วาจะเขาสการเจรจากบไทย ภายใต Sub-Committee on

Movement of Natural Person ซงจดตงภายใตมาตรา 120 เกยวกบความเปนไปไดในการยอมรบ careworker ทผานการรบรองฝมอแรงงานของไทย โดยมงทไดขอสรปการเจรจาภายใน 1 ป หากเปนไปได แตไมชากวา 2 ป นบจากทความตกลง JTEPA มผลใชบงคบ

13

6. ความสามารถในการแขงขนของบรการสขภาพ ไทย

ตารางท 9 : SWOT Analysis ของบรการสขภาพของไทย 12

จดแขง (Strength) จดออน (Weeknesses) • ประเทศไทยเปนประเทศเปดและเปนแหลงทองเทยวทเปนทรจกดทวโลก • สถานพยาบาลเอกชนแนวหนาของไทยไดพฒนามาเปนเวลานานกวา 30 ป และมชอเสยงเปนทยอมรบของชาวตางชาต • หลกสตรทางการแพทยของไทยเชอมโยงกบหลกสตรแพทยตะวนตกสมยใหม • ประเทศไทยมแพทยทจบจากสถาบนการศกษาทเปนทยอมรบในระดบสากลจ านวนหนงทสามารถรองรบอปสงค ของการรกษาพยาบาลของคนตางชาตได • ผใหบรการแทบทกประเภทของไทยมservice mind สง และผประกอบการไทยมขดความสามารถในการท าการตลาดในตางประเทศสง • อตราคาบรการรกษายงต ากวาในประเทศพฒนาแลวคอนขางมาก ทาใหประเทศไทยเปนจดสนใจของ medical tourist

• ประเทศไทยมปญหาการขาดแคลนบคลากรมาตงแตเดม ปญหาปรากฏชดขนเมอมหลกประกนสขภาพถวนหนา และรนแรงขนเมอมคนไขตางชาตเขามาจ านวนมาก • บคลากรในสถานพยาบาลของไทยมทกษะดานภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศทจ ากด (แตกมแนวโนมทดขนในระยะหลง) บทบาทของรฐ/เอกชน • การขยายตวอยางรวดเรวของธรกจบรการสขภาพเอกชนท าใหมแพทยจ านวนมากทยายออกจากโรงพยาบาลรฐไปเอกชน เพมปญหาการขาดแคลนแพทยในโรงเรยนแพทยและสถานพยาบาลของภาครฐ กฎ กตกาของรฐ/เอกชน • ระเบยบแพทยสภากดกนแพทยตางชาต ซงไมเออกบการแกปญหาการขาดแคลนแพทยในระยะสน • ยงไมเออกบการจงใจใหน าทรพยากรจากภาคเอกชนมารวมผลตบคลากรทางการแพทย

โอกาส (Opportunity) ภยคกคาม (Threats) • ตลาด medical tourismมขนาดใหญและขยายตวอยางตอเน อง • รฐบาลและองคกร/บรษทประกนสขภาพในประเทศ พฒนาแลวบางประเทศสนบสนนการรกษาพยาบาลใน ตางประเทศเพอประหยดคาใชจายดานสาธารณสข • มโอกาสเตบโตแมกระท งในชวงวกฤตเศรษฐกจโลก • ตลาดทเกยวของ (เชนสปา บานพกผสงอายผลตภณฑและสมนไพร) ของไทยยงมโอกาสทจะขยายไดอกมาก โดยจะมผลกระทบดานการขาดแคลนบคลากรไมมาก

•การขยายตวอยางรวดเรวของธรกจบรการสขภาพเอกชนท าใหมอาจารยแพทยผเชยวชาญจ านวนมากออกไปท างานบรการในโรงพยาบาลเอกชน สงผลใหปญหาการขาดแคลนแพทยผเชยวชาญในสถานพยาบาลของภาครฐรนแรงขน มผลตอบรการทคนไทยไดรบและอาจสงผลตอคณภาพการผลตแพทยในระยะยาว • ราคาคาบรการทเพมขนมากจากชาวตางชาตทมก าลงซอสง ท าใหตนทนการใหบรการของภาครฐและเอกชนในโครงการประกนสงคมมแนวโนมเพมขน อาจสงผลตอตนทนคาแรงงานและความสามารถในการแขงขนของธรกจและประเทศในระยะยาว • ความผนผวนของลกคาตางประเทศทขนอยกบสภาวะเศรษฐกจโลก และการพฒนาหรอปรบตวของประเทศคแขง ท าใหธรกจ medical tourism มความเสยงตอความผนผวนของรายไดสง • ปญหาความขดแยงภายในประเทศ (ซงมความเสยงทสงกวาในอดต)

12 มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. รายงานฉบบสมบรณ “โครงการศกษาเพอจดท ายทธศาสตรการพฒนาภาคบรการของประเทศ” เสนอตอส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. เมษายน 2552, หนา 9-10.

14

7. นโยบายภาครฐ

ในสวนทเกยวของกบการเปดตลาดบรการสขภาพนน รฐบาลไดมนโยบายในการพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางสขภาพของเอเชย มาตงแตป พ.ศ. 2547 ตามแผนยทธศาสตรการพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2547 – 2551) และตอมาไดผลกดน แผนยทธศาสตร ฯ ฉบบท 2 (พ.ศ. 2553 – 2557) โดยก าหนดใหมบรการทเปนแหลงรายไดหลกเขาสประเทศ จ านวน 4 ผลผลตหลก คอ

1) บรการรกษาพยาบาล : เนนคณภาพการรกษาใหเปนเลศแกชาวตางประเทศ โดยไม กระทบการรกษาสขภาพของคนในประเทศเอง

2) บรการสงเสรมสขภาพ : เนนการผลกดนบรการเกยวเนองกบสขภาพ ทงการนวดแผนไทย และธรกจสปาสสากล

3) บรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก : เพอดงชาวตางประเทศเขามารกษาพยาบาลในประเทศและโดยใชการแพทยทางเลอกแล ะสมนไพรมากขน เปนการลดการพงพาการน าเขายาจากตางประเทศ และเปนการเผยแพรเอกลกษณและภมปญญาไทยสนานาชาต

4) ผลตภณฑสขภาพและสมนไพรไทย : เนนการสนนสนนสมนไพรทมคณภาพและศกยภาพใหเขาสตลาดเครองส าอาง ตลาดยาและอาหารเสรมสขภาพ

โดยมจดมงหม ายเพอพฒนาประเทศไทยใหเปนจดศนยกลางบรการสขภาพของโลก ดวยการใชทรพยากรบคคล และทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมอยาง คมคา โดยคาดวาจะสรางรายไดใหแกประเทศไทยประมาณ 4 แสนลานบาท ในระยะเวลารวม 5 ป

ยทธศาสตรการด าเนนงานหลกๆ ประกอบดวย - การเพมขดความสามารถในการแขงขนดานธรกจสขภาพ - การสงเสรมพฒนาระบบบรการสขภาพใหมคณภาพและมาตรฐานในระดบสากล และ - การสงเสรมการตลาดและประชาสมพนธเชงรกมากยงขน

นอกจากน ปจจบนไดมการจดตงส านกงานคณะกรรมการบรหาร ศนยกลางสขภาพระหวางประเทศ ภายใตกระทรวงสาธารณสข เพอรบผดชอบการด าเนนงานในเบองตน โดยมบทบาทในการก าหนดทศทางของประเทศไทย ดวยการท างานแบบบรณาการรวมกบทกภาคสวนและภาคเครอขายทเกยวของ พรอมกบจดท าขอเสนอในเชงนโยบายใหกบรฐบาล ตลอดจนท าหนาทเปนตวแทนของประเทศไทยดานบรการสขภาพ

15

8. ยทธศาสตรในการพฒนาบรการสขภาพ 13

จาก รายงานฉบบสมบรณ “โครงการศกษาเพอจดท ายทธศาสตรการพฒนาภาคบรการของประเทศ ” ซงมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยเสนอตอส านกงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดน าเสนอยทธศาสตรหลกในการพฒนาบรการดานสขภาพ โดยเหนวาไทยควร ใหความส าคญกบประเดนดงตอไปน

1 ยทธศาสตรในการพฒนาสาขาบรการสขภาพเพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชน และพฒนาทรพยากรมนษยเพอเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

1.1 สรางความชดเจนในเชงนโยบาย 1.2 เพมอปทานของบคลากรทางการแพทยใหเพยงพอส าหรบกบการจดบรการทมคณภาพส าหรบ

คนในประเทศไทย และเพอรองรบความตองการของชาวตางชาตไดโดยไมสงผลกระทบทรนแรงตอการเขาถงบรการทมคณภาพของคนไทย

2 ยทธศาสตรในการสรางรายไดจากการใหบรการสขภาพ 2.1 สงเสรมใหชาวตางชาตไดรบความสะดวกมากขนในการเขามารบบรการสขภาพ

• ปรบปรงกฎ ระเบยบ กระบวนการ และขนตอนในดานการตรวจคนเขาเมอง (เชน การใหวซาเพอการรกษาพยาบาลทใหความสะดวกในการตอวซาเปนพเศษถามความจ าเปนดานการแพทย ) เพออ านวยความสะดวกกบคนไขชาวตางชาตทตองการมารบบรการดานรกษาพยาบาลในประเทศไทย

• ผลกดนใหมการเจรจาตอรองกบประเทศคคาในการจดท าความตกลงเขตการคาเสรเพอทจะใหผปวยจากประเทศคคาทมาใชบรการสขภาพกบสถานพยาบาลในประเทศไทยสามารถเบกจายคารกษาพยาบาลจากระบบประ กนสขภาพของภาครฐไดเชนเดยวกบกรณทใชบรการในประเทศคคาเอง

2.2 สงเสรมบรการทเกยวของกบสขภาพ ทมศกยภาพในการสรางรายได และทมบคคลากรเพยงพอหรอสามารถผลตเพมไดงายและรวดเรว

• สงเสรมบรการดานสปา บานพกผสงอาย นวดแผนไทย/นวดเพอบ าบดรกษา และผลตภณฑทเกยวของกบสขภาพตางๆ เชนสมนไพร

2.3 สงเสรมการลงทนในดานบรการทเกยวของกบสขภาพของผประกอบการชาวไทยในตางประเทศ ซงโดยทวไปแลว กฎกตกาดานการลงทนในประเทศพฒนาแลวจะไมจ ากดการเขาไปลงทนและการถอหนของคนตางชาต แตจะมกฎกตกาทเขมงวดในการรบคนตางชาตเขาไปท างาน ดวยเหตผลดงกลาว ในการสงเสรมการลงทนของผประกอบการชาวไทยในธรกจบรการทเกยวของกบสขภาพในตางประเทศ ภาครฐจงควรมการผลกดนในประเดนตอไปน

• เจรจาตอรองใหผประกอบอาชพบรการดานสปาและนวดแผนไทย/นวดเพอบ าบดรกษา ฯลฯ ทมทกษะทเปนทตองการของตางชาต สามารถเขาไปประกอบอาชพในตางประเทศไดโดยสะดวก เพอทจะสงเสรมการแผขยายของธรกจบรการทเกยวของกบสขภาพของไทยในตางแดน โดยอาจมการรบรองมาตรฐานวชาชพรวมกน (Mutual Recognition)

• จดท ามาตรฐานวชาชพของวชาชพทตองการจะสงออก ใหเปนทยอมรบในระดบสากล โดยอาจด าเนนการรวมกนระหวางกรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมพฒนาธรกจการคา และกระทรวงสาธารณสข

13 ยทธศาสตรดงกลาวครอบคลมทงบรการดานสขภาพ และบรการอนๆ ทเกยวของกบสขภาพ เชน สปา สมนไพรไทย นวดแผนไทย ฯลฯ ดวย

16

9. ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559)

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) เพอเสนอตอคณะรฐมนตร โดยในสวนทเกยวของกบการเปดตลาดบรการสขภาพ ปรากฏอยภายใตยทธศาสตรการพฒนาขอ (5) ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบเศรษฐกจในภมภาค โดยเนนการสรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยยกระดบการใหบรการดานสขภาพและบรการดานสาธารณสข ทงบคลากรและมาตรฐานการใหบรการเพอกาวสการเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพของภมภาค (Medical Hub)

------------------------------------------------------ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ส านกการคาบรการและการลงทน

ธนวาคม 2553