พฤตกรรม 1

บทปฏบตการท 10 พฤตกรรม

บทน ำ พฤตกรรม (behaviour) คอ ปฏกรยาตอบโตของสงมชวตตอสงเราทงจากภายนอกและภายในรางกาย

สงมชวตนน ๆ ความสามารถในการตอบโตตอสงเราเปนสมบตของสงมชวตทวไปเพอรกษาสมดลของรางกายเมอสภาพแวดลอมเปลยนแปลง ดงนน พฤตกรรมจงเปนการปรบตวของสงมชวตใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมเพอการอยรอด

กลไกกำรเกดพฤตกรรม

ปฏกรยาตอบโตตอสงเราของสตวชนสงเกดขนจากการท างานรวมกนของระบบประสาทและระบบตอมไรทอ ระบบประสาทจะเกยวของโดยตรงตอการแสดงพฤตกรรม และซบซอนมากนอยตางกนไปตามชนดของสตว ดงนนพฤตกรรมของสตวจงถกจ ากดดวยระดบความเจรญของระบบประสาทในสตวชนดนน ๆ หนาทเบองตนของระบบประสาท คอควบคมการท างานของกลามเนอ การควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอส าคญมาก เนองจากพฤตกรรมทซบซอนจะเกดขนไดเมอกลามเนอท างานรวมกนอยางถกตองและถกเวลา กระแสความรสกเกยวกบการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนรอบ ๆ ตวสตวจะถกน าเขามาตอเนองกบความทรงจ าในอดต การตอบโตจะเกดขนไดทงจากระบบประสาทอตโนมตและระบบประสาททอยภายใตอ านาจจตใจ ในสตวมกระดกสนหลงและไมมกระดกสนหลงหลายชนด ระบบตอมไรทอจะเขามามบทบาทดวยในการตอบโต พฤตกรรมของสงมชวตเปนผลจากการเปลยนแปลงทางชวภาพในทกระดบ นบจากระดบโมเลกล เซลล สงมชวตทงตวจนถงระบบนเวศ

ขนตอน และองคประกอบส าคญของพฤตกรรม สรปเปนแผนภาพงาย ๆ ไดดงน

สงเราจากภายนอกและภายในรางกายสตว หนวยรบความรสก ศนยรวบรวมขอมล (stimuli) (receptor) (integration center)

พฤตกรรม หนวยแสดงพฤตกรรม ค าสง (behaviour) (effector) (signal)

พฤตกรรม 2

ชนดของพฤตกรรม พฤตกรรมของสงมชวตเซลลเดยว และสตวไมมกระดกสนหลงสวนมาก เปนพฤตกรรมแบบงาย ๆ สงเรา

ชนดหนงๆจะท าใหสตวชนดเดยวกนทกตวแสดงการตอบโตในแบบเดยวกนเมอถกกระตน พฤตกรรม แบบนจะเกดขนซ าซากและเหมอนกนทกครงจนคาดคะเนไดถาทราบชนดของสงเราและในกรณนสงเรามก จะมอยหรอพบไดทวไปรอบๆตวสงมชวตชนดนนๆซงสวนใหญไดแกปจจยทางกายภาพ ปฏกรยาตอบโตแบบนจดเปนพฤตกรรมทเปนมำแตก ำเนด (innate behaviour) ซงอยภายใตอทธพลของพนธกรรมเปนสวนใหญ สวนในสตวชนสงทมระบบประสาทเจรญมากขนแบบแผนของพฤตกรรมจะเปลยนแปลงไปไดดวยประสบการณทสตวไดรบในขณะทมชวตอย การเปลยนแปลงของพฤตกรรมจะเปนไปไดมากนอยเพยงไรขนอยกบระดบความเจรญของระบบประสาท พฤตกรรมลกษณะนจดเปนพฤตกรรมเรยนร (Iearned behaviour) ซงอยภายใตอทธพลของทงพนธกรรมและสงแวดลอม พฤตกรรมสวนใหญของสตวมกระดกสนหลงชนสงจะเปนพฤตกรรมเรยนร พฤตกรรมของมนษยจดเปนพฤตกรรมเรยนรเกอบทงหมด

สำเหตของพฤตกรรม

ในการศกษาพฤตกรรมของสงมชวต นกพฤตกรรมแยกแยะสาเหต (cause) ทท าใหเกดพฤตกรรมออกเปนสองระดบ คอ proximate cause และ ultimate cause ซงกรณแรกเปนการหากลไกของการเกดพฤตกรรมในระดบของสงมชวต ในเชงการตอบสนองทางสรรวทยา เชน การศกษาวาการทปลาบางชนดมลายตามล าตวมสวนชวยในการรวมตวกนของฝงปลาหรอไม สวน ultimate cause เปนการหาสาเหตของพฤตกรรมในเชงววฒนาการหรอการพยายามอธบายวาพฤตกรรมนมประโยชนตอการอยรอดของสงมชวตอยางไร เชน การรวมตวกนเปนกลม ชวยท าใหรอดจากการเปนเหยอ

ในปฏบตการน นสตจะไดศกษาพฤตกรรมทเปนมาแตก าเนดของตวกะป และปลาสอด รวมทงพฤตกรรมการเรยนรของหนขาว

วตถประสงคเชงพฤตกรรม เมอนสตศกษาปฏบตการนแลวสามารถ 1. อธบายกระบวนการเกดพฤตกรรมทเปนมาแตก าเนด และพฤตกรรมเรยนรทศกษาในหองปฏบตการ 2. บอกความแตกตางของพฤตกรรมทเปนมาแตก าเนดและพฤตกรรมเรยนร 3. อธบายถงบทบาทของพฤตกรรมทมตอการด ารงชวตของสตวบางชนด 4. อธบายไดวา proximate cause ของพฤตกรรม คอ อะไร 5. สามารถใชหลกการทางสถตอยางงายในการแปลผลขอมล

พฤตกรรม 3

วสดและอปกรณ 1. ตวกะป (Armidillidium sp.) ปลาสอด ปลาหางนกยง และหนขาว 2. กลองพลาสตกทมประดเปด-ปด 3. จานเพาะเชอ 4. นาฬกาจบเวลา ไมบรรทด กระดาษซบ ผาขนหน สมดบาง ๆ พกน ฝาครอบสด า ถงมอ 5. ตปลา 6. บกเกอรขนาด 500 ml 2 ใบ สวงชอนปลา โถแกว 7. กลองทมทางเดนทวกเวยน (maze) 8. วดทศนเรองการสอสารของสตวสงคม

กำรปฏบต ขอปฏบตทวไปในกำรใชสตวทดลอง

การเคลอนยายสตวทดลอง ใหท าดวยอยางนมนวลแลรวดเรวทสด สตวทตกใจอาจไมแสดงพฤตกรรมตามปกตและท าใหผลการทดลองผดพลาด

เพอใหสตวแสดงพฤตกรรมทเปนธรรมชาต ผสงเกตจะตองลดปจจยอนๆ ทอาจรบกวนสตว ในการสงเกตพฤตกรรมสตว ผสงเกตไมควรเขาใกลสตวจนเกนไป เคลอนไหวไปมาอยางรวดเรว หรอท าใหเกดความสนสะเทอน

ตอนท 1. ศกษำพฤตกรรมของตวกะป

ตวกะปเปนสตวทไวตอแสงและความชน การทดลองนออกแบบไวเพอศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมของตวกะปในสภาพแวดลอมทางกายภาพทแตกตางกน ไดแก แสงและความชน

1.1 ศกษำพฤตกรรมของตวกะปทตอบโตตอแสง ใหปฏบตดงน 1) ใชกระดาษซบรปสเหลยมทแหงปทพนกลองพลาสตกทเตรยมให โดยปใหกระดาษซบแนบกบพน

กลองทงสองดาน

พฤตกรรม 4

2) ใชพกนเขยตวกะปลงในชองกลางกลองประมาณ 10-20 ตว ทงไวนานประมาณ 2 นาท เพอใหตวกะปปรบตวเขากบสภาพกลอง พรอมทงสงเกตการเคลอนไหวของตวกะปวาเคลอนทอยางไร เชน เคลอนไปทางดานใดดานหนงหรอกระจายตวออกไป แลวใชฝาครอบสด าครอบดานในดานหนงของกลองพลาสตก เพอใหกลองทางดานทถกครอบนนมปรมาณแสงนอยกวาอกดานหนง

3) ดงแผนกนทง 2 ดานของบรเวณชองกลางออก นบจ านวนตวกะปทอยในดานสวางและดานมดทนทหลงจาก 30 วนาท, 1 นาท, 3 นาท และ 5 นาท ท าการทดลองซ า 3 ครง พรอมกบบนทกผลลงในตารางท 10.1 หมำยเหต ไมตองนบตวกะปทอยบรเวณชองกลาง

1.2 ศกษำพฤตกรรมของตวกะปทตอบโตตอควำมชน ใหปฏบตดงน

1) ใชพกนเขยตวกะปลงในชองกลางของกลองประมาณ 20 ตว แลวใหตวกะปอยในชองนนนานประมาณ 2 นาท เพอใหตวกะปปรบตวเขากบสภาพกลอง สงเกตพฤตกรรมการเคลอนไหวของตวกะป

2) หยดน า (จากขวดน าทเตรยมไวให) ลงบนกระดาษซบทางดานใด ดานหนงของกลองใหพอเปยก (อยาใหโชก) แลวดงแผนกนทง 2 ดานของบรเวณชองกลางออก

3) นบจ านวนตวกะปในกลองดานชนและดานแหง หลงดงแผนกนชองกลาง ออก 30 วนาท, 1 นาท, 2 นาท และ 3 นาท ท าการทดลองซ า 3 ครง บนทกผลลงในตารางท 10.2 หมำยเหต ไมตองนบตวกะปทอยบรเวณชองกลาง

พฤตกรรม 5

1.3 ศกษำกำรเคลอนทของตวกะป ใหปฏบตดงน 1) ใชจานเพาะเชอปพนดวยกระดาษซบแหง 1 จาน และปดวยกระดาษซบชน 1 จาน 2) ใชพกนเขยตวกะปลงในจานเชอจานละ 10 ตว 3) สงเกตวาตวกะปมการเคลอนทอยางไร มทศทางหรอไม ใหท าการสงเกตเปนเวลา10 นาท พรอมบนทก

ผล ตอนท 2. กำรศกษำ orientation ของปลำ

ในปฏบตการนนสตจะไดศกษา orientation ของปลา ซงเปนพนฐานของการอยรวมกนเปนฝงของปลา (fish schooling) การอยรวมกนเปนฝงของปลาเปนพฤตกรรมทางสงคม (social behavior) ทพบไดในปลาหลายชนดทงปลาน าจดและปลาน าเคม

เพอศกษา orientation ของปลา ใหนสตปฏบต ดงน 1) ใสน าปรมาตรเทาๆ กนลงในบกเกอร 2 ใบ 2) ยายปลาสอดหรอปลาหางนกยงไปไวในบกเกอร (ใหนสตฟงค าสงของอาจารยทควบคมปฏบตการ วาแต

ละกลมจะไดใชปลาชนดใด จ านวนเทาใด) ปลาในบกเกอรจะท าหนาทเปนสงเรา 3) วางบกเกอรทมปลาไวทปลายดานหนงของตปลา แลวน าบกเกอรเปลาวางไวทอกขางหนง ดงรปท 1

รปท 1 การตงชดการทดลอง ใหใสบกเกอรสองใบลงในตปลา โดยใหระดบน าในตปลาต ากวาขอบบกเกอร ขด

เสนตรงกลางลงบนกระจกของตเลยงปลาเพอสรางดานขนสองดาน คอ ดานทไมมปลาอย (บกเกอรเปลา) และดานทมปลาอย

พฤตกรรม 6

4) ยายปลาอกตวหนงลงไปในตปลา ปลาตวนจะเปนปลาทจะแสดงการ orientation ใหนสตสงเกตพฤตกรรมของมน

5) ใหปลาเคยชนกบสภาพแวดลอมใหมประมาณ 3-5 นาท กอนท าการสงเกตผลการทดลอง 6) บนทกผลการทดลอง โดยใหนสตสงเกตวาปลาทวายในตปลามต าแหนงอยดานใดของตปลา (ดานทม

ปลาอยในบกเกอรหรอดานบกเกอรเปลา) โดยท าการบนทกผลทกๆ 30 วนาท เปนเวลา 10 นาท (ขณะเดยวกนใหนสตสงเกตพฤตกรรมอนๆของปลา เชน ปลาทวายอยในตปลา วายเขาใกลปลาในบกเกอรมากแคไหน และการวายมความพรอมเพรยงกนหรอไม ฯลฯ) บนทกผลในตาราง 10.3

7) สลบต าแหนงของบกเกอร ไปดานตรงขาม และท าซ าตามขอ 6 8) ท าการวเคราะหผลโดยการรวมผลการทดลองสองครงเขาดวยกน จากนนท า chi-square test เพอ

ตดสนวาผลทไดมความแตกตางอยางมนยส าคญกบผลทคาดหมายเมอปลาเคลอนทไปมาแบบสมหรอไม (ดรายละเอยดของการวเคราะหดานทายบท)

9) ใหนสตแตละกลมน าเสนอผลการท าลองหนาหอง วเคราะหและสรปผลการทดลองรวมกน

กำรวเครำะหทำงสถต: กำรทดสอบ Chi-square (𝜒2) Chi-square เปนการทดสอบทางสถตอยางหนงทใชในการตรวจสอบดวาคาทไดจากการสงเกตหรอส ารวจ

(Observed value; O) กบคาคาดหมาย (Expected value; E) จะมความแตกตางอยางมนยส าคญหรอไม การทดสอบ Chi-square มกใชกบขอมลทเปน nominal scale ไดแก จ านวนทไดจากการนบวตถ หรอจ านวนเหตการณทปรากฏในแตละกรณทสนใจศกษา ตวอยางการใชการทดสอบทจะท าในปฏบตการน ไดแก การทดสอบวาปลาจะวายน าไปยงตปลาทงสองดานอยางเทาเทยมกนหรอไม

1. โดยกอนท าการทดลองตองท าการตง Null Hypothesis (H0) ในปฏบตการนใหสมมตฐาน คอ

สงเราไมมผลตอ orientation ของปลา ดงนน

การกระจายตวของปลาไปยงดานทมสงเราและไมมสงเราเปนแบบสม ดงนน

จ านวนครงทปลามต าแหนงอยทงสองดานมคาเทาๆ กน ดงนน

หากท าการสงเกตทงหมด n ครง ปลาจะตองอยดานดานทมสงเราและไมมสงเราอยางละ n/2 ครง 2. เมอไดคาทคาดหวง (E) จากสมมตฐานแลว ตอมาใหท าการทดลองเพอใหไดคาจากการสงเกต (O) 3. จากนนน าคา E และ O มาค านวณดงสมการ

𝝌2 = 𝚺 ( O – E )2 / E เมอ O = คาทไดจากการสงเกตหรอส ารวจ

E = คาคาดหมาย

พฤตกรรม 7

4. เมอไดคา Chi-square แลว จะตองน าไปเทยบกบคาการกระจาย (critical value) Chi-square ในตาราง โดยนสตตองทราบคาสองคา คอ a. ระดบนยส าคญ หรอคา probability (p) ปกตจะใชท p=0.05 เปนจดเรมตน คา p จะเปนตวบงชระดบ

ความเชอมน b. คา degree of freedom (df) ซงมคาเทากบ n-1 เมอ n หมายถงโอกาสทจะเกดเหตการณแบบตาง ๆ เชน

ในการทดลองน ปลามโอกาสทจะวายน าไปได 2 ทาง คอ ดานทไมมสงเราหรอ ดานทมสงเรา คา n จงมคาเทากบ 2 ดงนนคา degree of freedom จงมคาเทากบ n-1 = 2-1 = 1

ตำรำง คาการกระจาย (critical value) Chi-square

df p = 0.05 p = 0.01 p = 0.001

1 3.84 6.64 10.83 2 5.99 9.21 13.82

3 7.82 11.35 16.27 4 9.49 13.28 18.47

5 11.07 15.09 20.52

6 12.59 16.81 22.46 7 14.07 18.48 24.32

8 15.51 20.09 26.13

9 16.92 21.67 27.88 10 18.31 23.21 29.59

ถาคา 𝜒2 ทค านวณได มคำนอยกวำคา critical value ในตารางท p = 0.05 แสดงวาทระดบความเชอมน

95% ความแตกตางระหวางคาทไดจากการสงเกต (O) และคาคาดหมาย (E) นนไมมนยส ำคญ ในกรณของการทดลองในปฏบตการน กลาวไดวาปลาจะวายน าไปอยทงสองดานของตปลาอยางเทาเทยมกน จงสรปผลวา สงเราไมมผลตอ orientation ของปลา (ยอมรบสมมตฐาน)

ถาคา 𝜒2 ทค านวณได มคำมำกกวำหรอเทำกบคา critical value ในตารางท p=0.05 แสดงวา ทระดบ

ความเชอมน 95% ความแตกตางระหวางคาทไดจากการสงเกต (O) และคาคาดหมาย (E) นนมนยส ำคญ ในกรณของการทดลองในปฏบตการน กลาวไดวาปลาจะวายน าไปอยทงสองดานของตปลาไมเทาเทยมกน จงสรปผลวา สงเรามผลตอ orientation ของปลา (ปฏเสธสมมตฐาน)

พฤตกรรม 8

ตวอยำงกำรวเครำะหทำงสถต จากการสงเกตต าแหนงของปลาเปนเวลา 10 นาท ทกๆ ครงนาท ท า 2 ซ า ไดผลดงน

จ านวนครงทปลาอยดานเดยวกน กบปลาในบกเกอร

(มสงเรา)

จ านวนครงทปลาอยดาน บกเกอรเปลา (ไมมสงเรา)

คาทคาดหมาย (E) * 20 20 คาทไดจากการสงเกต (O) 30 10

* Null Hypothesis คอ สงเราไมมผลตอ orientation ของปลา

𝜒2 = (30-20)2/20 + (10-20)

2/20

= 100/20 + 100/20 = 10

กำรแปลผล

น าคา Chi-square ทไดไปเปรยบเทยบกบคา critical value จากตาราง เรมจากท p=0.05 (ความเชอมน 95%)

df p = 0.05 p = 0.01 p = 0.001

1 3.84 6.64 10.83

พบวาท p = 0.05 คา chi-square ทค านวณได (10) มคำมำกกวำคา critical value (3.84) ซงหมายความวา

ความแตกตางระหวางคาทไดจากการสงเกต (O) และคาคาดหมาย (E) นนมนยส ำคญ ทระดบความเชอมน 95% แปลวาผลการทดลองนชวา ปลาจะวายน าไปอยทงสองดานของตปลาอยางไมเทาเทยมกน จงสรปผลวา สงเราในบกเกอรมผลตอ orientation ของปลา

และหากพจารณาเพมเตมจากการทดตวอยางทให ท p=0.01 คา chi-square ทได (10) มคำมำกกวำคำ critical value (6.64) แปลวา ความแตกตางระหวางคาทไดจากการสงเกต (O) และคาคาดหมาย (E) นนมนยส ำคญ ทระดบความเชอมนสงถง 99% หรอสงเราทอยในบกเกอรมผลตอ orientation ของปลา

พฤตกรรม 9

ตอนท 3. ศกษำพฤตกรรมกำรเรยนรแบบลองผดลองถก (trial and error) ของหนขำว 1) น าหนขาวออกจากภาชนะทเกบ 2) วางหนลงในชองทางเดนทวกเวยน (maze) ตรงบรเวณทเขยนไววา “จดเรมตน” ทงไวจนหนหยดแสดงอาการ

กระวนกระวาย (ประมาณ 3-5นาท) 3) เปดประตใหหนเขาสชองทางเดนทวกเวยนแลวปดชองทางเดนไวดวยแผนพลาสตกใสทเตรยมไวให 4) บนทกเวลาตงแตเรมปลอยหนลงในชองทางเดน จนหนวงไปถงอกดานหนงของชองทางเดน ซงมอาหารหรอน า

วางไวเปนรางวล อยาปลอยใหหนกนอาหาร 5) จบหน (เบาๆ) จากจดสดทายกลบมาไวทจดเรมตนใหม ทงไวจนหนหยดแสดงอาการกระวนกระวาย 6) เรมจากขอ 3 – 5 ท าซ าเชนน 5 ครง ใหทกกลมบนทกเวลาทหน (ซงกลมของตนใชทดลอง) ลงในตารางท 10.6 7) น าเวลาและจ านวนครงทหนแตละตวใช ในการหาทางออกมา เขยนกราฟแสดงการเรยนรของหน

หมำยเหต : หนขาวทใชเปนสตวทดลองนนอดน า และอาหาร 24 ชวโมงกอนการทดลอง

ตอนท 4. ศกษำกำรสอสำรของสตวสงคมจำกวดทศน

ผลกำรปฏบต ตอนท 1 : ศกษำพฤตกรรมของตวกะป ตำรำงท 10.1 แสดงกำรตอบโตตอแสงของตวกะป

เวลำ จ ำนวนตวกะปดำนสวำง จ ำนวนตวกะปดำนมด 1 2 3 เฉลย 1 2 3 เฉลย

30 วนาท

1 นาท 3 นาท

5 นาท

ตำรำงท 10.2 แสดงกำรตอบโตตอควำมชนของตวกะป

เวลำ จ ำนวนตวกะปดำนชน จ ำนวนตวกะปดำนแหง 1 2 3 เฉลย 1 2 3 เฉลย

30 วนาท

1 นาท 3 นาท

5 นาท

พฤตกรรม 10

3. แสดงกำรเคลอนทของตวกะป การเคลอนทในแตละจาน

จานเพาะเชอแหง มการเคลอนท

จานเพาะเชอ ชน มการเคลอนท

สรป

1. การตอบโตของตวกะปตอแสงเปนการตอบโตแบบ …………………………………………………………………………………….. เหตผล …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. การตอบโตของตวกะปตอความชนเปนการตอบโตแบบ ……………………………………………………………………………… เหตผล …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ในทอยอาศยตามธรรมชาต ตวกะปนาจะมการเคลอนทชาหรอเรว ………………………………………………………………. เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………….....

ตอนท 2 : กำรศกษำ orientation ของปลำ ตำรำงท 10.3 กำรตอบสนองของปลำตอสงเรำในบกเกอร สงเราทใชในการทดลองคอ ปลา (ชนด) ……………………………… ส ……………………………….จ านวน (ตว) …………………

ต ำแหนงของปลำ

ดำนไมมสงเรำ ดำนทมสงเรำ

ครงท 1

ครงท 2 (สลบต าแหนงบกเกอร)

รวม

พฤตกรรม 11

ตำรำงท 10.4 กำรวเครำะหทำงสถต จากคาทนสตไดใหหาคา Chi-square โดยกรอกขอมลลงในตาราง

Observed (O) Expected (E) O-E (O-E)2 (O-E)2 / E

ดานทไมมปลา

ดานทมปลา

รวม

วเครำะหผลทำงสถตและสรปผล

1. คา 𝜒2 ทไดมคามาก หรอนอยกวาคา critical value ท p=0.05

2. จากขอ 1 แสดงวาคาทไดจากการสงเกตและคาทคาดหวงตางกนอยางมนยส าคญหรอไม

3. สงเราในบกเกอรมผลหรอไมมผลตอการกระตนใหเกดพฤตกรรมการรวมกลมของปลา หรอไม?

พฤตกรรม 12

ตำรำงท 10.5 สรปผลกำรทดลองของทกกลม กลมท สงเรำ คำ 𝝌2 สงเรำมผลตอ orientation ของปลำหรอไม

1

2

3

4

5

6

7

วจำรณและสรปผล

พฤตกรรม 13

ตอนท 3 : กำรศกษำพฤตกรรมแบบ trial and error ตำรำงท 10.6 ระยะเวลำ (นำท) ทหนขำวใชหำทำงออกในแตละครงของกำรทดลอง

ครงท เวลำ (นำท) ทใชในกำรทดลอง 1

2

3 4

5

เวลา (นาท) ครงท

0 1 2 3 4 5

วจำรณและสรปผล

พฤตกรรม 14

ค ำถำมทำยบท 1. การทดลองทนสตท าเปนการทดลองทเกยวของกบ proximate cause หรอ ultimate cause 2. การเคลอนทของตวกะปแตละตว มทศทางเดยวกนหรอไม 3. ตวกะปเคลอนทดวยความเรวเทา ๆ กนในทก ๆ สวนของถาดหรอไม ถาไม เคลอนทชาทสดทสวนใดของจาน 4. ทขณะใดขณะหนง เราจะพบวามตวกะปกระจายอยอยางสม าเสมอ ในทก ๆ สวนของจานหรอไม 5. นสตคดวาพฤตกรรมการอยรวมกนเปนฝงของปลา มประโยชนตอการด ารงชวตของมนอยางไร 6. ท าไมตองมการสลบต าแหนงของบกเกอรในการทดลอง 7. สตวสงคมทชมในวดทศน มวธสอสารแบบใดบาง 8. การสอสารพบเฉพาะในสตวสงคมเทานนใชหรอไม 9. การสอสารระหวางสตวชนดเดยวกนและตางชนดมประโยชนอยางไร

ค ำทควรร communication habituation innate behaviour kinesis learned behaviour orientation proximate cause social animals trial and error ultimate cause

เอกสำรอำงอง

Department of Ecology and Evolutionary Biology, Princeton University. 1996. The Biology of Organisms: EEB211 Laboratory Manual. Burgess International Group, Inc., Edina, Minnesota.

Goldsby, A.R. 1976. Basic Biology. Harper & Row Publishers, New York. Kaplan, H.E. 1976. Problem Solving in Biology. 2nd

edition Macmillan Publishing Co., Inc., New

York. Keeton, T.W. 1986. Biological Science. 4th edition W.W. Norton & Company. Inc., New York. Keeton, T.W. et al. 1968. Laboratory Guide for Biological Science. W. W. Nortan & Company. Inc.,

New York.