การทํางานกะการทํางานกะ

พญ. อรพรรณ ชัยมณีกลุมศูนยการแพทยเฉพาะทางดานอาชีวเวชศาสตรและเวชศาสตรสิ่งแวดลอมโรงพยาบาลนพรัตนราชธานี

การเฝาระวังทางสุขภาพการเฝาระวังทางสุขภาพ ( Medical Surveillance )( Medical Surveillance )

องคกรแรงงานแหงชาติ ( ILO ) พนักงานที่ทํางานกะควรไดรับการตรวจสุขภาพ

พนักงานทํางานกะควรไดรับการประเมิน ภาวะสุขภาพ สถานะครอบครัว การนอนหลับ

การตรวจสุขภาพการตรวจสุขภาพ ตรวจสุขภาพกอนเขางาน ตรวจหลังจากเริ่มทํางานกะ 6 เดือน ความผิดปกติอาจปรากฏไดหลังจากทํางานกะไปเปนเวลานานหลายป

การศึกษาการศึกษา Angersbach et al

คนทํางานกะมากกวา 5 ป มีอุบัติการณของโรคระบบทางเดินอาหารเพ่ิมสูงข้ึน

Costa et al พบ gastroduodenitis ในคนทํางานกะ 4.7 ป พบ peptic ulcer ในคนทํางานกะ 5 ป

การตรวจสุขภาพการตรวจสุขภาพ ความถ่ีในการตรวจสุขภาพระหวางทํางานขึ้นกับความผิดปกติที่ตรวจพบกอนเขางาน

พิจารณาตามโรคที่อาจเปนไดมากขึ้น จากการทํางานกะ

Conditions that may be exacerbated Conditions that may be exacerbated by shift workby shift work การทํางานกะทําใหโรคที่เปนอยูเดิมเปนมากขึ้น

หอบหืด เบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคทางจิตเวช เชน ภาวะซึมเศรา ลมชัก โรคทางระบบทางเดินอาหาร Sleep disorders

การตรวจสุขภาพการตรวจสุขภาพ การตรวจรางกายโดยแพทย การซักประวัติ แบบสอบถาม

การนอนหลับ ปญหาครอบครัวและสังคม น้ําหนักลด การดื่มคาเฟอีน การดื่มเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล สูบบุหร่ี การใชยานอนหลับ

The solution to the problems of The solution to the problems of shiftworkshiftworkแนวทางแกปญหาการทํางานกะแนวทางแกปญหาการทํางานกะ

◦ ระดับองคกร ออกแบบตารางการทํางานใหเหมาะสม ( Shift schedule design ) จัดสิ่งอํานวยความสะดวก ( Facilities ) ใหความรูกับคนทํางาน ( Education )

◦ ระดับบุคคล การรับประทานอาหาร การลดความเครียด

ระดับองคกรระดับองคกรTHE ORGANIZATIONAL LEVELTHE ORGANIZATIONAL LEVEL

แนวทางแกปญหา

Shift schedule designShift schedule designการออกแบบตารางการทํางานกะการออกแบบตารางการทํางานกะ

การหมุนตารางการทํางาน Clockwise rotation

ควรหมุน เชา --- บาย --- ดึก

หมุนกะหมุนกะ ( Rotating shift )( Rotating shift )

ขอดี◦ ทักษะการทํางานเทากันทุกกะ◦ ทุกคนไดทํางานกลางวันเทากัน

ขอเสีย◦ คนทํางาน ( 90% ) ไมชอบหมุนกะ◦ งานในแตละกะไมเทากัน ยากตอการหมุนกะ

ไมหมุนกะไมหมุนกะ ( Fixed shift )( Fixed shift )

ขอดี◦ คนทํางานชอบการทํางานแบบไมหมุนกะ วางแผนทํากิจกรรมอื่นนอกงานได

◦ จัดคนทํางานใหสามารถทํางานในแตละกะที่มีงานไมเหมือนกันได

ขอเสีย◦ ยากตอการรับคนงานใหม

Shift schedule designShift schedule designการออกแบบตารางการทํางานกะการออกแบบตารางการทํางานกะ

หลีกเลี่ยงการเริ่มงานชวงเวลา 5.00 น. – 6.00 น. ทําใหพักผอนไดนอย ออนเพลีย ความปลอดภัยในการเดินทางมาทํางาน

หลังทํางานกะดึก ควรมีชวงพักอยางนอย 24 ชม.

Shift schedule designShift schedule designการออกแบบตารางการทํางานกะการออกแบบตารางการทํางานกะ ปรับเพิ่มชั่วโมงการทํางานชวงกลางวัน

ลดช่ัวโมงการทํางานกลางคืน ขอเสีย คือ เกิดความลาจากการทํางานติดตอกันเปนเวลานาน

จัดชวงวันหยุดพักใหเหมาะสม จัดตารางการทํางานลวงหนา

คนทํางานสามารถกําหนดกิจกรรมครอบครัวและสังคมได

FacilitiesFacilitiesจัดสิ่งอํานวยความสะดวกในที่ทํางานจัดสิ่งอํานวยความสะดวกในที่ทํางาน

ปรับสิ่งแวดลอมการทํางาน แสงไฟ ระบบระบายอากาศ

จัดที่พัก

Education Education ใหความรูกับคนทํางานใหความรูกับคนทํางาน

ผลกระทบทางสุขภาพจากการทํางานกะ วิธีลดความเครียด

ระดับบุคคลระดับบุคคลTHE INDIVIDUAL LEVEL THE INDIVIDUAL LEVEL

แนวทางแกปญหา

Diet and eating patternsDiet and eating patternsการรับประทานอาหารการรับประทานอาหาร

จัดเวลาอาหารใหเหมือนปกติ ( ถึงแมวาเวลาการทํางานจะเปลี่ยนไป )

คนทํางานกะบาย อาหารม้ือใหญควรเปนม้ือกลางวัน แทนการรับประทานระหวางกะ

คนทํางานกะดึก ทานอาหารเบา ๆ ระหวางงาน ม้ือเชา เปนม้ือหลัก แตไมควรทานมากเกินไป

Diet and eating patternsDiet and eating patternsการรับประทานอาหารการรับประทานอาหาร

เลือกอาหารที่รับประทาน ดื่มน้ําปริมาณมาก ผักและผลไม เนื้อสัตว นม ขาว ขนมปง

The reduction of stressThe reduction of stressการลดความเครียดการลดความเครียด

เขานอนและต่ืนนอนใหเปนเวลา ออกกําลังกาย หลีกเลี่ยงเครื่องด่ืมแอลกอฮอล

การนอนการนอน วันพักกอนเปลี่ยนกะใหม ควรนอนใหเต็มที่ ลดการรบกวน หลังออกกะควรนั่งพักกอนเขานอน เพื่อใหนอนหลับไดดีขึ้น

NappingNapping

Napping Napping การงีบกลางวันไมสามารถทดแทนการนอนกลางคืนได ใชเวลา 15 – 20 นาที ทําใหหายงวงไดหลายชั่วโมง

กาเฟอีนกาเฟอีน ชวยใหไมรูสึกงวง แตทําใหนอนหลับกลางคืนไดยาก ไมทานกาเฟอีนมากเกิน หรือทานเมื่อจําเปน ไมทานกาเฟอีนกอนเขานอน

THANK YOUTHANK YOU