รายงานวจย

ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

Transformational Leadership for Educational Management and

Sustainable Development of Basic Educational Service Area Office

in the Three Southern Border Province

โดย

ดร.เนาวรตน ตรไพบลย

ไดรบทนอดหนนจากงบประมาณแผนดนประจ าป 2558

มหาวทยาลยราชภฏยะลา

เนาวรตน ตรไพบลย ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน มหาวทยาลยราชภฏยะลา 2558 ของ สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

กตตกรรมประกาศ

การวจยเรอง “ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต” ส าเรจลลวงไปดวยความเรยบรอย และขอขอบคณมหาวทยาลยราชภฏยะลาทใหทนสนบสนนในการท าวจยครงน ผวจยหวงวา ผลของการวจยครงน จะเปนประโยชนในการพฒนาภาวะความเปนผน าเชงปรวรรตใหแกผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหเกดศกยภาพมากยงขน เนาวรตน ตรไพบลย

30 กนยายน 2558

สารบญ

หนา

ปกใน ก ค าน า ข สารบญ ค สารบญตาราง ง บทท 1 บทน า 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 8

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 9 ภาวะผน าเชงปรวรรต 8 การจดการศกษาและการพฒนาทยงยน 21 ทฤษฎการปฏรปการศกษา 34 ทฤษฎทเกยวของกบการบรหาร 38 งานวจยทเกยวของ 43 กรอบแนวคดการวจย 47 สมมตฐานการวจย 50

บทท 3 วธด าเนนการวจย 51 ขนตอนการวจย 51 ประชากรและกลมตวอยาง 53 เครองมอทใชในการวจย 54 การสรางและพฒนาเครองมอ 58 การเกบรวบรวมขอมล 58 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย 59 บทท 4 ผลการวจย 61 ผลการวเคราะหขอมล 62 ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไป 62

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 (ตอ) ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบสภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอ

จดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

63

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

73

ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย 81 ตอนท 5 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ 94 ตอนท 6 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรต

ของผบรหารสถานศกษา 110

ตอนท 7 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนา ทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

115

ตอนท 8 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

120

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 123 วตถประสงคของการวจย 123 สมมตฐานการวจย 123 ประชากรและกลมตวอยาง 124 เครองมอทใชในการวจย 125 การเกบรวบรวมขอมล 126 การวเคราะหขอมล 126 สรป 127 อภปรายผล 142 ขอเสนอแนะ 145

บรรณานกรม 146 ภาคผนวก 152 ประวตผวจย

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ประชากรและกลมตวอยางในการศกษาระยะท 1 53 2 จ านวนและรอยละของขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามเพศ

ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด 62

3 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

63

4 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

64

5 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

65

6 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

66

7 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

68

8 สภาพการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

63

9 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานใน สามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

70

10 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

72

11 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ

74

12 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา

74

13 ผลการ เปรยบ เทยบภาวะผ น า เ ช งปร วรรตของผ บรหารสถานศกษาข นพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง

75

14 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

75

15 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาข นพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด

76

16 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ

77

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา

17 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา 78

18 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง

78

19 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

79

20 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด

80

21 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

81

22 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

82

23 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตดานการออกแบบองคกรใหม

84

24 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร

86

25 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

88

26 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

91

27 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

94

28 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

96

29 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

99

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา

30 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา

102

31 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

105

32 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

108

33 จ านวนผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามจงหวด และสถานภาพ 111 34 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขน

พนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต 111

35 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

112

36 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

113

37 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

114

38 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

116

39 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

116

40 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

118

41 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลการออกแบบองคกรใหม

119

42 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

121

43 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

122

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 ประชากรและกลมตวอยาง 48 2 ประชากรและกลมตวอยางในการวจยชวงท 2 120 3 สภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจดการศกษา 58 4 สภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจดการศกษาดานการก าหนด

ทศทางในการปฏบตงาน 69

5 สภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจดการศกษาดานการพฒนาบคลากร

60

6 สภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจดการศกษา ดานการออกแบบองคกรใหม

61

7 สภาพการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา 132 8 สภาพการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสราง

ความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร 63

9 สภาพการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความ สามารถ ในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

65

10 สภาพการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลการออกแบบองคกรใหม

67

บทท 1

บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

การศกษาเปนพนฐานส าคญในการพฒนาประเทศ เพราะการศกษาของคนในชาตเปรยบเสมอนเสนเลอดส าคญทหลอเลยงในดานตาง ๆ อยางไรกตาม การเปลยนแปลงในดานเศรษฐกจ สงคม และความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรวและไรพรมแดนในสงคมยคโลกาภวตน กอใหเกดความซบซอนและปญหาอยางไมสนสด สงผลกระทบตอการจดการศกษาทวโลก และหากทกสวนใหความส าคญซงกนและกน รวมทงมความตระหนกรวมกนในการพฒนาการจดการศกษา กจะเปนจดเรมตนของการพฒนาประเทศใหสมบรณและยงยนตลอดไป (กระทรวงศกษาธการ, 2550 : 97-105)

จากสภาพการเปลยนแปลงและปญหาทเกดจากความไมยงยนของการพฒนาสงผลใหทวโลก รวมทงประเทศไทยตางหนมาพฒนาตามหลกการพฒนาทยงยน และเปนทยอมรบกนวาการศกษาเปนกลไกส าคญของการพฒนาทยงยน สอดคลองกบแนวคดของการประชมสหประชาชาต ณ นครนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา มมตประกาศใหป 2548-2557 เปนทศวรรษแหงการศกษาเพอการพฒนาทยงยน (United Nations Decade of Education for Sustainable Development – DESD)โดยเชญชวนใหประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตรวมกนบรณาการแนวคดการพฒนาอยางยงยนเขากบระบบการศกษาของชาต ตลอดจนจดท าแผนปฏบตการทศวรรษแหงการศกษาเพอการพฒนาทยงยนในระดบนานาชาตโดยมเปาหมายหลก คอ เพอสรางเครอขายการศกษาและการเรยนรเพอสงเสรมการพฒนาอยางยงยน เสรมสรางคณภาพการเรยนการสอนเพอใหเกดการพฒนาทยงยน เปดโอกาสใหประเทศตางๆ มสวนรวมในการปฏรปหรอจดระบบการศกษาใหสอดคลองกบบรบทของการพฒนาทยงยน โดยใชการเรยนรทกรปแบบ และการสรางจตส านกของสาธารณชนตลอดจนสงเสรมคานยมทเหมาะสม (สถาบนสงแวดลอมไทย, 2550) ซงสอดคลองกบกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ระยะท 11 (พ.ศ.2555-2559) ทใหความส าคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยใหมคณภาพ มโอกาสเขาถงทรพยากร และไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม รวมทงสรางโอกาสทางเศรษฐกจดวยฐานความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค บนพนฐานการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอม ขณะเดยวกนของการมสวนรวมของภาคการพฒนาทกภาคสวน ทงในระดบชมชน ระดบภาค และระดบประเทศในทกขนตอนของแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตอยางกวางขวางและตอเนอง เพอมงส "สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกนตอการเปลยนแปลง" (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2556)

การจดการศกษาเปนปจจยส าคญทจะสงผลตอการเปลยนแปลงขององคความรตางๆ ดงนนการจดการศกษาของประเทศตาง ๆทวโลกจงตองปรบเปลยนอยตลอดเวลา สถานศกษานอกจาก

2

จะตองมภาวะผน าแลว จะตองมอ านาจดวย และจะตองใชอ านาจไดอยางมประสทธภาพตามทฤษฏของเฮอรเซย แบลนชารดและจอหนสน (Hersey, Blanchard and Johnson,2001: 220)

อยางไรกตาม การบรหารการศกษาในประเทศไทย มปญหาอปสรรคหลายประการ ไดแก คณภาพการจดการศกษายงไมเปนทนาพอใจทจะสประเทศอนในเวทโลกได การบรหารจดการศกษายงขาดเอกภาพทงดานนโยบายและมาตรฐาน การขาดประสทธภาพของการประกนคณภาพการศกษา การขาดการมสวนรวมของประชาชน การขาดการพฒนานโยบายอยางตอเนอง และขาดความเชอมโยงกบองคกรปกครองสวนทองถน ดงผลการวจยของ ธระ รญเจรญ (2546) ซงไดศกษาสภาพและปญหาการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานของสถานศกษาในประเทศไทย จากผบรหารและบคลากรของส านกงานการประถมศกษาจงหวด ส านกงานสามญศกษาจงหวด และสถานศกษาในสงกดใน 4 จงหวด ไดแก ยโสธร, สมทรสาคร, สราษฎรธาน และนาน ดวยวธสมภาษณเจาะลกภาคสนามและใชแบบสอบถาม พบวา สถานศกษารบรเรองแนวการจดการศกษาและการกระจายอ านาจการบรหารดพอสมควร กลมตวอยางประมาณรอยละ 60 เหนวาตนเองมความรความเขาใจเกยวกบการปฏรปการศกษาในระดบมาก และเหนวาการกระจายอ านาจการบรหารจะเกดประโยชนตอนกเรยนมากกวาทเปนมา ผลการประเมนตามเกณฑมาตรฐานทอยในระดบดมนอยมาก การเตรยมการรบการกระจายอ านาจยงมนอยเพราะขาดความชดเจนในเชงปฏบต เชน การบรณาการหลกสตร การจดการเรยนการสอนเพอมงบรรลเกณฑมาตรฐานผเรยน การปฏบตในการด าเนนการตามแนวการกระจายอ านาจการบรหารใหแกสถานศกษา ท าใหขาดการรเรมสรางสรรคและการเปนตวของตวเองยงมไมมากนก ดานการรบการกระจายอ านาจการบรหาร พบวา สถานศกษามศกยภาพดานการบรหารทวไปคอนขางมาก สวนดานการบรหารวชาการอยในล าดบสดทาย และมขอสงเกต คอ สถานศกษาทนกเรยนมคณภาพดมกจะเปนสถานศกษาทผบรหารสถานศกษาสนใจงานวชาการและอยปฏบตหนาท นนคอ การบรหารและการจดการศกษาจะบรรลตามเปาหมายของการศกษายอมตองอาศยความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาอยางมาก (Youngs & King, 2002: 23-42)

ปจจยหนงทจะท าใหประสบความส าเรจในการด าเนนงานภายในองคการและการบรหารจดการสถานศกษานน คอ การมผบรหารทมความร ความสามารถ และมทกษะในการบรหารจดการ โดยเฉพาะอยางยง การมภาวะผน าของผบรหารทจะสามารถน าพาองคการใหมความเปน น าหนงใจเดยวกน ทปฏบตงานเพอมงไปสเปาหมายทตงไวรวมกนได ภาวะผน า จงเปรยบเสมอนอาวธประจ ากายของผบรหารและผน าทเปนนกบรหารมออาชพทจะสามารถสรางอ านาจชกน าและ มอทธพลไดเหนอผ อน ตวชวดการน าของผบรหารจดการทไดชอวามออาชพ คอ ผลสมฤทธและประสทธภาพของงาน ภาวะผน าจงเปนตวชวดประสทธภาพของการบรหารจดการ (ประคอง รศมแกว. 2551: 34-41 )

ภาวะผน าเชงปรวรรตเปนภาวะผน าทผน าหลายองคการน ามาใชแลวประสบความส าเรจ ในการบรหารใหเกดการเปลยนแปลง กอใหเกดความคดรเรมสรางสรรค สงเสรมใหบคลากรไดใชความรความสามารถอยางเตมทในการรเรมงาน ตดสนใจแกปญหาตาง ๆ และพฒนางานในหนาท โดยมประโยชนคอเปาหมายขององคการในแตละสวนของโรงเรยน ตวผเรยนเปนเปาหมายททกคน ในโรงเรยนตองน ามาเปนตวตงในการก าหนดเปาหมายตาง ๆ และเปนสงส าคญทชวยใหโรงเรยน มเปาหมายรวมกนชดเจน โดยทเปาหมายนนเกดจากความคดเหนของบคลากรทกฝายน าไปสการ

3

ปฏบตงานอยางเตมความสามารถดวยความพงพอใจ มความสขกบหมคณะและอาชพของตน (Satcher, 2005: 26-31)

การน ารปแบบผน าแบบปรวรรตมาใชในประเทศไทยในภาวการณปจจบน ถอวามความเหมาะสมอยางยง เพราะมความสอดคลองกบการกระจายอ านาจในการบรหารงาน เปนการกระจายอ านาจใหกบผรวมงานหรอผใตบงคบบญชาไดใชความสามารถในการบรหารงานอยางเตมศกยภาพ ใหอสระแกผรวมงานไดแสดงความคดเหน ไดมสวนรวมในการวางแผนในการตดสนใจด าเนนงานหนาทของตน เพราะการทใหผรวมงานไดมสวนรวมในการตดสนใจ จะน ามาซงความกาวหนาของหนวยงาน และประการส าคญเปนการสงเสรมสนบสนนใหพฒนาภาวะผน าใหเกดขนกบผรวมงานมากทสดสถานศกษามการประสานความรวมมอกบผปกครอง ชมชมทกๆฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ภาวะผน าปรวรรตจงเปนแบบผน าทสรางความเปลยนแปลงครงยงใหญและท าใหเกด การ จงใจอยางมากในตวผน า เปนความสามารถของผบรหารทจะสามารถท าใหสมาชกในองคการ เพมภาวะผน าเพอพฒนางานในองคกรอยางมประสทธภาพ

ยะลา ปตตาน และ นราธวาส เปนจงหวดชายแดนภาคใตสามจงหวด เปนพนทมลกษณะพเศษมากกวาทองถนอนๆทงในแงของความเปนมาทางประวตศาสตร การเปนแหลงการเรยนรเกยวกบอสลาม และเปนพนทมประชากรหลากหลายทางเชอชาต ศาสนาและวฒนธรรม โดยสวนใหญเปนชาวไทยเชอสายมาลายซงนบถอศาสนาอสลาม ดวยลกษณะเฉพาะทแตกตางจากพนทอนๆ รฐบาลจงใหความส าคญใหเปนเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจทจะตองด าเนนนโยบายในการพฒนาและแกปญหาทงทางดานเศรษฐกจ การศกษา ดานความปลอดภยในชวตและทรพยสนและความเขาใจกนระหวางประชาชนกบขาราชการ ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาไดท าการศกษาสภาพการจดการ ศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยพบวา การศกษาของประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตโดยเฉลยมผลสมฤทธดานการเรยนกต ากวาคาเฉลยของประเทศมาก ซงเปนปจจยส าคญ ทสงผลกระทบทงตรงและทางออมตอคณภาพการจดการศกษาในสามจงหวดชายแดนใต (ส านกงานเลขาธการสภาการ ศกษา, 2552: 34)

จะเหนไดวา การบรหารการศกษาในยคปฏรปการศกษานน ผบรหารตองมภาวะผน า ทเหมาะสม โดยเฉพาะภาวะผน าเชงปรวรรต ซงนบไดวา จ าเปนตอยคแหงการเปลยนแปลง ในการใชภาวะผน าของผบรหารควบคไปกบการใชอ านาจ เพอชวยใหสามารถบรหารจดการสถานศกษาไดอยางมประสทธผล ผวจยซงมบทบาทเกยวกบการใหความรและการสรางสรรคแนวคดการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหเกดประสทธภาพ จงสนใจศกษาเรองภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงจะเปนประโยชนในการรวมพฒนาระบบการจดการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหเกดคณภาพและประสทธภาพอยางเขมแขงและยงยนสบไป

4

วตถประสงคของโครงกำรวจย

1. เพอศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

2. เพอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

3. เพอศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต 4. เพอศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ขอบเขตของกำรวจย

1. ขอบเขตดำนเนอหำ

1.1 ระยะท 1 การศกษาระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและ ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยมขอบเขตเนอหาในการศกษา ดงตอไปน

1.1.1 ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ร

1.1.2 การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

1.2 ระยะท 2 การศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1.3 ระยะท 3 การศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1) การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 2) การพฒนาบคลากร 3) การออกแบบองคกรใหม

1) การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร 2) การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการทางการศกษา 3) การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของ

ทองถนและสากล

5

2. ขอบเขตดำนประชำกรและกลมตวอยำง

2.1 ระยะท 1 ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานในเขตพนทการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 875 คน ผวจยไดกลมตวอยาง ในการวจยระยะ ท 1 จ านวน 275 คน ดวยการค านวณจ านวนของกลมตวอยางของยามาเน และ ใชวธสมตวอยางแบบชนภม (Stratified Random Sampling)

2.2 ระยะท 2 ผใหขอมลในการหาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยใชวธก าหนดกลมตวอยางในการศกษาแบบเจาะจง จากผทมสวนไดเสยในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา ในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส จ าแนกเปน 3 กลม ไดแก (1) กลมผบรหาร (2) กลมครผสอน และ (3) กลมชมชนทเกยวของ โดยพจารณาจากเกณฑ ทก าหนดไว ดงนคอ (1) เปนนกวชาการ ผ เชยวชาญ หรอผทมความรความสามารถ หรอ มประสบการณเกยวกบการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (2) เปนผทอยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต อยางนอย 5 ป เพอรวมวพากษวจารณ แลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนใหขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงมรายละเอยด ดงน 2.2.1 กำรจดเวทประชำคม/กลมประชมยอย ผวจยไดคดเลอกผใหขอมลแบบเจาะจง จ านวน 27 คน เพอสามารถใหขอมลตามตวแปรทศกษาใหครอบคลมประเดนทศกษา

2.2.2 สมภำษณ ผวจยไดคดเลอกผใหขอมลแบบเจาะจง จ านวน 18 คน เพอสามารถใหขอมลตามตวแปรทศกษาใหครอบคลมประเดนทศกษา

2.3 ระยะท 3 กลมตวอยางในการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทย งยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 360 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางแบบโควตา จ าแนกเปน 6 กลม ๆ ละ 60 คน ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครองนกเรยนในสถานศกษา ผน าชมชน หนวยงานหรอผทมสวนเกยวของของสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต และผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ และนกวชาการ ซงมคณสมบตเปนผมความรความสามารถ มประสบการณ หรอเปนผทมสวนไดสวนเสยในการพฒนาภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

6

3. ขอบเขตดำนตวแปรทใชในกำรศกษำวจย ประกอบดวย

3.1 ตวแปรอสระ ไดแก ประกอบดวย

3.1.1 ขอมลสวนบคคล ไดแก 1) เพศ (1) ชาย (2) หญง 2) ระดบกำรศกษำ (1) ปรญญาตร (2) ปรญญาโท (3) ปรญญาเอก 3) ระยะเวลำทด ำรงต ำแหนง (1) นอยกวา 5 ป (2) 5 – 10 ป (3) มากกวา 10 ป 4) ขนำดสถำนศกษำ (1) ใหญ (2) กลาง (3) เลก 5) จงหวด (1) ยะลา (2) ปตตาน (3) นราธวาส

3.2 ตวแปรตำม ไดแก 3.2.2 กำรจดกำรศกษำและกำรพฒนำทยงยนของสถำนศกษำ ประกอบดวย

3.2.1 ภำวะผน ำเชงปรวรรต 1) การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 2) การพฒนาบคลากร 3) การออกแบบองคกรใหม

1) การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร 2) การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ

ของผรบบรการทางการศกษา 3) การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบท

ของทองถนและสากล

7

นยำมศพทเฉพำะ

1. ภำวะผน ำเชงปรวรรต หมายถง ภาวะผน าทท าใหผน าสามารถเปลยนสภาพองคกร และน าองคกร ไปสทางเดนใหม ผน าสรางวสยทศนทเปนไปได และท าวสยทศนใหเปนทยอมรบ ท าใหผตามผกพนและท างานมงไปสความส าเรจ เพอเปนการเปลยนแปลงในองคกร โดยมปจจยในการด าเนนงานคอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร การออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยดดงตอไปน

1.1 กำรก ำหนดทศทำงในกำรปฏบตงำน หมายถง การก าหนดวสยทศนของผน า การ ก าหนดเปาหมาย การตงความคาดหวงในระดบสง

1.2 กำรพฒนำบคลำกร หมายถง การทผน าใหการสนบสนนเปนรายบคคล การกระตน ทางสตปญญา และการเปนแบบอยางทด 1.3 กำรออกแบบองคกรใหม หมายถง การทผน าปรบวฒนธรรมขององคกร โครงสราง องคกร และนโยบายและความสมพนธ กบชมชน

2. กำรจดกำรศกษำและกำรพฒนำทยงยนของสถำนศกษำ หมายถง การด าเนนการจดการศกษาตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทางศกษาใหมความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง มความสามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและผปกครอง ตลอดจน สามารถปรบตวใหเขากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถนและสากล ประกอบดวย 2.1 กำรสรำงควำมสำมำรถในกำรแขงขนบนพนฐำนทรพยำกร หมายถง การด าเนนการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานเศรษฐกจ โดยสามารถใชทรพยากรและความสามารถของแตละโรงเรยน มการควบคมคาใชจายอยางเหมาะสมและการสรางเอกลกษณเฉพาะของการด าเนนงาน เพอใหบรรลเปาหมายของโรงเรยนอยางมคณภาพ

2.2 กำรสรำงควำมสำมำรถในกำรตอบสนองควำมตองกำรของผรบบรกำรทำง กำรศกษำ หมายถง การด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของโรงเรยนประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลใน มตดานสงคม ใหมคณภาพ มภาพลกษณทด ตามศกยภาพและความพรอมของทรพยากรเพอตอบสนองความตองการและกอใหเกดความพงพอใจตอผเรยนและผปกครอง

2.3 กำรสรำงควำมสำมำรถในกำรปรบตวใหเขำกบบรบทของทองถนและสำกลหมายถง การด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของโรงเรยนประถม ศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานสงแวดลอมของการจดการศกษา โดยใหสามารถจดการศกษาอยางสอดคลองตามบรบทดานศาสนา วฒนธรรม คานยมของประชาชนในพนท และทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณ 3. ผบรหำรสถำนศกษำ หมายถง บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษา ขนพนฐานแตละแหงในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต คอ ยะลา ปตตาน และนราธวาส

8

4. ครผสอน หมายถง บคคลทมหนาทหรอมอาชพในการสอนนกเรยนเกยวกบวชาความร มหลกการคดการอาน รวมถงการปฏบตและแนวทางในการท างาน โดยวธในการสอนจะแตกตางกนออกไปโดยค านงถงพนฐานความร ความสามารถ และเปาหมายของนกเรยนแตละคน ในการศกษาครงน หมายถง ครทปฏบตงานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก ยะลา ปตตาน และนราธวาส

5. เขตพนทกำรศกษำในสำมจงหวดชำยแดนภำคใต หมายถง หนวยงานทจดตงขนตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ก าหนดเขตพนทการศกษา ลงวนท 7 กรกฎาคม 2547 และตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 9 กมภาพนธ 2550 ซงไดประกาศแบงเขตพนทตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองปรบปรงแกไขการก าหนดพนทการศกษาและก าหนดเขตพนทการศกษาเพมเตม พ.ศ. 2550 โดยในสวนของส านกงานเขตพนทการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 แหง ไดแก ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดยะลา ส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดปตตาน และส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดนราธวาส ซงไดมการแบงเขตพนทการศกษาออกเปน 2 ระดบ คอ เขตพนทการศกษาประถมศกษา และเขตพนทการศกษามธยมศกษา ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เมอวนท 18 สงหาคม 2553 แกไขเปลยนแปลงส านกงานเขตพนทการศกษา โดยไดก าหนดเขตพนทการศกษาเพมเตมในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส จงหวดละ 1 เขต ซงมอ านาจหนาทก ากบ ดแล สนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร ชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษาใหประชากรในวยเรยนไดรบการศกษาอยางทวถง เสมอภาค เทาเทยมและมคณภาพ (ส านกงานการศกษา ขนพนฐาน, 2559 : ออนไลน)

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. ผลการศกษาท าใหทราบระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

2. ไดแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทาง การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

3. ไดขอคนพบทไดจากการศกษาวจยจะเปนขอมลประกอบการพฒนาภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะเกดจากกระบวนการรวมคดรวมปฏบตของผทมสวนเกยวของตามสภาพบรบท ศกยภาพ และความตองการของแตละชมชนของทองถนในสามจงหวดชายแดนภาคใตใหมความเหมาะสมอยางมประสทธภาพมากยงขน

4. ขอคนพบทไดจากการศกษาวจย สามารถน าไปใชเปนแนวทางการวางแผนพฒนาและปรบปรงการด าเนนงานเพอพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารหนวยงานตางๆใหเกดประสทธภาพมากยงขน

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยไดรวบรวมสาระส าคญเกยวกบแนวคดทฤษฏและเอกสารงานวจยทเกยวของในแตละประเดน โดยน าเสนอสาระส าคญ ดงน ภาวะผน าเชงปรวรรต

1. ความหมายของภาวะผน า ภาวะผน าหรอความเปนผน าเปนกระบวนการไมใชตวบคคล สามารถแสดงใหเหนถง

ระดบอ านาจของผน าและการน าไปสจดมงหมายของกลม (ธวช บณยมณ, 2550) เปนกระบวนการอทธพลทางสงคมทบคคลหนงตงใจใชอทธพลตอผ อนใหปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามทก าหนด รวมทง การสรางความสมพนธระหวางบคคลขององคการ

นอกจากนน ภาวะผน าหรอความเปนผน าทแสดงถงความส าเรจหรอความลมเหลว โดยสามารถพจารณาไดจากความหมายของค าวา LEADERSHIP (ธวช บณยมณ, 2550) ดงตอไปน

L– Lead คอ การน า E – Eager คอ ความกระตอรอรน A – Authority คอ การสงการ D – Direct คอ การใชอ านาจ E – Education คอ การไดรบการศกษาอบรม R – Responsibility คอ ความรบผดชอบ S – Social คอ การเขาสงคม H – Honesty คอ ความซอสตย I – Intelligence คอ ความเฉลยวฉลาด P – Personality คอ บคลกภาพ

องคประกอบภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาทจะน าไปสประสทธผลการบรหารและ

การ จดการศกษาตามแนวการปฏรปการศกษา ม 3 ดาน (เนาวรตน ตรไพบลย, 2555 อางถงใน ธระ รญเจรญ, 2548 : 51-58) ซงมรายละเอยด ดงน

1.1 บคลกภาพสวนตวของผบรหาร ประกอบดวย 2 สวน คอ (1) บคลกภาพภายใน ไดแก การมคณธรรม จรยธรรม ความคดรเรมสรางสรรค ความเชอมนในตนเอง การมวฒภาวะทางอารมณสง จตใจมนคงหนกแนน มความอดทนอดกลนและมงมนในการอทศตนตอประโยชนสวนรวม (2) บคลกภาพภายนอก ไดแก ความมงมนพฒนาตนเองอยางตอเนอง มความสนใจใฝร มมนษยสมพนธด

10 มความรบผดชอบ รเทาทนการเปลยนแปลง กลาแสดงความคดเหน กระตอรอรน คลองแคลวและวองไวจนเปนทยอมรบของผทเกยวของรจกระวงรกษาบคลกลกษณะของตนใหเปนแบบอยางทด ตลอดจนการเปนผมวสยทศน และการมทกษะการใชเทคโนโลยสมยใหม

1.2 พฤตกรรมการปฏบตงาน พฤตกรรมผน าของผบรหารในการปฏบตงาน ม 2 ดาน คอ ดานมตรสมพนธ และดานกจสมพนธ (Hersey and Blanchard, 1982: 103-104 อางถงใน ศวพร โปรยานนท, 2554 : 16) โดย (1) ดานมตรสมพนธ ประกอบดวย การสงเสรมและพฒนาครอยางสม าเสมอเพอใหครมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ สามารถด าเนนการเพอจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ใชหลกประชาธปไตยในการท างานและสงเสรมการท างานเปนทม ใชหลกการกระจายอ านาจในการตดสนใจ และใชธรรมาภบาลเปนหลกในการด าเนนงาน และ (2) ดานกจสมพนธ ประกอบดวย การสงเสรมใหมการปฏรปการเรยนร และการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ด าเนนการเพอจดหลกสตรสถานศกษาทเหมาะสมและสอดคลองกบเปาหมายการศกษาและความตองการของผเรยนและทองถน ด าเนนการเพอจดหาสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร ด าเนนการจดหาแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษาเพอการเรยนการสอน จดหาและน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการปฏรปการเรยนร มการบรหารจดการทรพยากรทมอยใหเกดประประสทธภาพสงสดโดยยดกระบวนการบรหารครบวงจร: PDCA (P = วางแผน, D = ปฏบต, C = ประเมน, A = ปรบปรง) ตลอดจนมการด าเนนการวจยเพอพฒนาการบรหารจดการ

1.3 ปจจยสนบสนน ประกอบดวย 3 ปจจย คอ (1) งบประมาณ ทใชในการบรหารจดการ (2) บคลากร ประกอบดวย ความสามคคของครและบคลากร ความรความสามารถของครครบตามกลมสาระการเรยนร และความเหมาะสมของสดสวนจ านวนครและนกเรยน และ (3) สงแวดลอมภายในสถานศกษา ประกอบดวย ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน โรงฝกงาน หองสมด หองศลปะ วฒนธรรมองคการของสถานศกษา การสนบสนนชวยเหลอจากผปกครองและชมชน ในการพฒนาการศกษาและนโยบายหนวยเหนอ เปนตน

แบส (Bass, 1990 อางถงใน สเทพ พงศศรวฒน, 2548) ไดสรปความหมายของภาวะผน า ดงน คอ (1) ภาวะผน าเนนกระบวนการของกลม (leadership as a focus of group processes) (2) ภาวะผน าในฐานะทเปนบคลกภาพและผลของบคลกภาพ (leadership as a personality and its effects) (3) ภาวะผน าในฐานะเปนการกระท าหรอพฤตกรรม (leadership as an act or behavior) (4) ภาวะผน าในฐานะทเปนเครองมอในการบรรลเปาหมาย (leadership an instrument of goal achievement) (5) ภาวะผน าในฐานะเปนผลทเกดขนจากการปฏสมพนธ (leadership as an emerging effect of interaction) (6) ภาวะผน าในฐานะทเปนความแตกตางของบทบาท (leadership as a differentiated role) และ (7) ภาวะผน าในฐานะทมงดานโครงสราง (leadership as the initiation structure)

สรปไดวา ภาวะผน า คอกระบวนการทบคคลใดบคคลหนงหรอมากกวาพยายามใชอทธพลของตนหรอกลมตน สามารถกระตน ชน า หรอผลกดนใหบคคลอนหรอกลมบคคลอนใหมความเตมใจและกระตอรอรนในการท าสงตาง ๆ ตามตองการ โดยมความส าเรจของกลมหรอองคการเปนเปาหมาย ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาจงเปนสงทจ าเปนและมความส าคญเปนอยางยงในการบรหารจดการสถานศกษาใหมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด หากผบรหารสถานศกษามภาวะ

11 ผน ายอมบรหารและจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ ภาวะผน าหรอความเปนผน าจงมความส าคญตอความส าเรจของสถานศกษาเปนอยางยง

2. ความหมายของภาวะผน าเชงปรวรรต ภาวะผน าเชงปรวรรต เปนกระบวนการทผน ามอทธพลตอผรวมงานและผตามโดย

เปลยนแปลงความพยายามของผรวมงานและผตามใหสงขนกวาความพยายามทคาดหวง พฒนาความสามารถของผรวมงานและผตามสระดบสงขนและมศกยภาพมากขน ท าใหเกดความตระหนกรในภารกจและวสยทศนของทมงานและองคกร จงใจใหผรวมงานและผตามใหมองไกลเกนกวา ความสนใจของพวกเขาไปสประโยชนของกลมหรอองคกร โดยผานองคประกอบพฤตกรรมเฉพาะ 4 ประการ หรอเรยกวา 4I (Four I’s) ประกอบดวย 1) การเปนแบบอยางทดIdealized Influence หรอ Charisma Leadership : II หรอ CL) หมายถง การทผน าประพฤตตวเปนแบบอยาง หรอเปนโมเดลส าหรบผตาม ผน าจะเปนทยกยอง เคารพนบถอ ศรทธา ไววางใจ และท าใหผตามเกดความภาคภมใจเมอรวมงานกน 2) การสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration Motivation : IM) หมายถง การทผน าจะประพฤตในทางทจงใจใหเกดแรงบนดาลใจกบผตาม 3) การกระตนทางปญญา (Intellectual Stimulation : IS) หมายถง การทผน ามการกระตนผตามใหตระหนกถงปญหาตางๆทเกดขนในหนวยงาน ท าใหผตามมความตองการหาแนวทางใหมๆมาแกปญหาในหนวยงาน เพอหาขอสรปใหมทดกวาเดม และ 4) การค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized Consideration : IC) ผน าจะมความสมพนธเกยวของกบบคคลในฐานะเปนผน าใหการดแลเอาใจใสผตามเปนรายบคคลและท าใหผตามรสกมคณคาและมความส าคญ ผน าจะเปนโคช (Coach) และเปนทปรกษา (Advisor) ของผตามแตละคน เพอการพฒนาผตามผน าจะเอาใจใสเปนพเศษในความตองการของแตละคน จงอาจกลาวไดวา ภาวะผน าเชงปรวรรต หมายถง ภาวะผน าทท าใหผน าสามารถเปลยนสภาพองคกร และน าองคกรไปสทางเดนใหม เปนผน าทสรางวสยทศนทเปนไปได และท าวสยทศนใหเปนทยอมรบ ตลอดจนท าใหผตามเกดความรสกผกพนและท างานทโดยมเปาหมายมงไปสความส าเรจ เพอเปนการเปลยนแปลงในองคกร (เสาวนตย ทวสนทนนกล, 2551: 28- 37)

ทฤษฎภาวะผน าปรวรรตเปนทฤษฎของการศกษาภาวะผน าแนวใหมหรอเปนกระบวนทศน ใหม (New paradigm) ของภาวะผน า ซงม เบอรน (Mosley & others, 1996: 412; citing Burns, 1978: 67) โดยชวงเรมตน ใน ป ค.ศ. 1985 แบส (Bass,1985: 54) ไดเสนอภาวะผน า 2 แบบ คอ ภาวะผน าปรวรรต (Transformational Leadership) และภาวะผน าแลกเปลยน (Transactional Leadership) ซงมลกษณะเปนพลวตทมความตอเนองกน โดยผน าจะใชภาวะผน าเชงปรวรรต เพอพฒนาความตองการของผตามใหสงขนอยางตอเนองจากภาวะผน าแลกเปลยน ซงเปนการแลกเปลยนสงทตองการระหวางกน เพอใหผตามปฏบตตาม โดยแสดงใหเหนวา ภาวะผน าปรวรรต เปนทฤษฎของการศกษาภาวะผน าแนวใหม เปนการเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm Shift) ไปสความเปนผน าทมวสยทศน (Visionary) มการกระจายอ านาจหรอเสรมสรางพลงจงใจ (Empowering) เปนผมคณธรรม (Moral Agents) และกระตนผตามใหมความเปนผน า ซงภาวะผน าลกษณะนก าลงเปน ทตองการอยางยงในโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและสบสนอยางในปจจบนน (Mosley & others,1996: 412)

12

ภาวะผน าปรวรรตเกยวของกบอทธพลของผน าทมตอผตามเปนการใหอ านาจแกผตาม ใหกลายเปนผน าเปลยนแปลงองคกร เปนกระบวนการทเปนองครวม (Mushinsky,1997 : 373) และพบวา ผน าจะมการถายโอนหนาทความรบผดชอบ และอ านาจทส าคญ และจะขจดขอจ ากด การท างานทไมจ าเปนออกไป ผน ามการดแลและสอนทกษะแกผตามทมความจ าเปนตองแกปญหา ตองการรเรม กระตนการมสวนรวมในการตดสนใจทส าคญ กระตนการแบงปนความคด การตระหนกในขอมลทเกยวของ สงเสรมความรวมมอ และการท างานเปนทม รวมทงสงเสรมการแกปญหาอยางสรางสรรคในการแกไขความขดแยงตาง ๆ ผน าปรวรรตจะท าการปรบปรงโครงสรางองคกรและระบบการบรหาร เพอเนนการสรางคานยมและวตถประสงคหลกขององคกร (Yukl & Fleet,1992 : 177)

อยางไรกตาม ภาวะผน าปรวรรตมชอเรยกเปนภาษาไทยทพบเหนกนโดยทวไป เชน ภาวะผน าแบบเปลยนสภาพ (เสรมศกด วศาลาภรณ, 2544 : 60) และภาวะผน าการปฏรป (รงสรรค ประเสรฐศร, 2544: 63) หมายถง ภาวะผน าทสามารถท าใหองคกรเกดการเปลยนแปลงอยาง เปนระบบมสทธภาพประสทธผล ซงเกดจากการก าหนดวสยทศนรวมกน และใชสมรรถภาพรวมกนของสมาชกในองคกรอยางเตมทในการพฒนางาน โดยทสมาชกทกคนมความตงใจและเตมใจทจะ อทศตน เพอความกาวหนาของตนเอง และงานในองคกร

2. คณลกษณะของผน าปรวรรต ผน าปรวรรตโดยทว ๆ ไปจะมคณลกษณะ ดงตอไปน (Leithwood, 1999: 58-83 อางถง

ใน โสภณ ภเกาลวน, 2559: ออนไลน) 2.1 เปนผน าปรวรรต (Change Agent) จะเปลยนองคกรทตนเองรบผดชอบ

ไปสเปาหมายทดกวา คลายกบผฝกสอนหรอโคชนกกฬาทตองรบผดชอบทมทไมชนะใครเลย ตองมการเปลยนเปาหมายเพอความเปนผชนะ และตองสรางแรงบนดาลใจใหลกทมเลนใหดทสดเพอชยชนะ

2.2 เปนคนกลาและเปดเผย เปนคนทตองเสยง แตมความสข และมจดยนของตนเอง กลาเผชญกบความจรง และกลาเปดเผยความจรง

2.3 เชอมนในคนอน ผน าเชงปรวรรตไมใชเผดจการ แตมการใชอ านาจและสนใจคนอน มการท างานโดยมอบอ านาจใหคนอนท างาน โดยเชอวาคนอนกมความสามารถ

2.4 ใชคณคาเปนแรงผลกดน ผน าเชงปรวรรตนจะชวยชใหผตามตระหนกถงคณคาของเปาหมายและสรางแรงผลกดนในการปฏบตงาน เพอบรรลเปาหมายทมคณคา

2.5 เปนผเรยนรตลอดชวต ผน าเชงปรวรรตนจะนกถงสงทตนเองเคยท าผดพลาดในฐานะทเปนบทเรยน และจะพยายามเรยนรสงใหม ๆ เพอพฒนาตนเองตลอดเวลา

2.6 มความสามารถทจะเผชญกบความสลบซบซอน ความคลมเครอและความไมแนนอน ผน าเชงปรวรรตจะมความสามารถในการเผชญปญหาทเปลยนแปลงอยเสมอ

2.7 เปนผมองการณไกล ผน าเชงปรวรรตจะมความสามารถในการมองการณไกลสามารถ ทจะน าความหวงและความฝนมาท าใหเปนจรงได

3. รปแบบของผน าปรวรรต

13

แบส และ อะโวลโอ (Bass & Avolio, 1994: 2-6 อางถงใน เสาวนตย ทวสนทนนกล, 2551: 30-48) ไดเสนอรปแบบภาวะผน าแบบเตมรป ในป ค.ศ.1994 โดยใชเครองมอวดภาวะผน า พหองคประกอบ และใชผลการวเคราะหองคประกอบภาวะผน าเตมรปแบบ Model of The Full Range of Leadership ภาวะผน าทเขาไดเคยศกษาและไดน าเสนอไวตงแตป ค.ศ.1985 โดยสรปวาภาวะผน าแบบเตมรป ประกอบดวย ภาวะผน า 3 แบบ คอ ภาวะผน าเชงปรวรรตหรอภาวะผน าเปลยนแปลง ภาวะผน าแบบแลกเปลยน และภาวะผน าแบบปลอยตามสบาย (Laissez–Faire Leadership) หรอพฤตกรรมความไมมภาวะผน า (Non-Leadership Behavior) ซงมรายละเอยดดงน

3.1 ภาวะผน าเชงปรวรรต เปนกระบวนการทผน ามอทธพลตอผรวมงานและผตาม โดยเปลยนแปลงความพยายามของผรวมงานและผตามใหสงขนกวาความพยายามทคาดหวง พฒนาความสามารถของผรวมงานและผตามสระดบสงขนและมศกยภาพมากขนท าใหเกดความตระหนกรในภารกจและวสยทศนของทมงานและองคกร จงใจใหผรวมงานและผตามมองไกลเกนกวาความสนใจของพวกเขาไปสประโยชนของกลม องคกรหรอสงคม กระบวนการทผน ามอทธพลตอผรวมงานหรอผตามน จะกระท าโดยผานองคประกอบพฤตกรรมเฉพาะ 4 ประการหรอเรยกวา 4I (Four I’S) คอ

3.1.1 การเปนแบบอยางทด (Idealized Influence or Charisma Leadership: I or CL) หมายถง การทผน าประพฤตตวเปนแบบอยาง หรอเปนรปแบบส าหรบผตาม ผน าจะเปนทยกยองเคารพนบถอ ศรทธา ไววางใจ และท าใหผตามเกดความภาคภมใจ เมอไดรวมงานผตามจะพยายามประพฤตปฏบตเหมอนกบผน า และตองการเลยนแบบผน าของเขา สงทผน าตองปฏบตเพอบรรลถงคณลกษณะนคอ ผน าตองมวสยทศน และสามารถถายทอดไปยงผตามผน าจะมความสม าเสมอมากกวาการเอาแตอารมณ สามารถควบคมอารมณไดในสถานการณวกฤต มสมรรถภาพ ความตงใจ ความเชอมนในตนเอง ความแนวแนในอดมการณ ความเชอ และคานยมของเขา ผน าจะเสรมความภาคภมใจ ความจงรกภกด และความมนใจของผตาม และท าใหผตามมความเปนพวกเดยวกนกบผน า โดยอาศยวสยทศน และการมจดประสงครวมกน ผน าแสดงความมนใจชวยสรางความรสกเปนหนงเดยวกน เพอบรรลเปาหมายทตองการ ผตามจะเลยนแบบผน าและพฤตกรรมของผน าจากการสรางความมนใจในตนเอง ประสทธภาพ และความเคารพในตนเอง

นอกจากนน แบส (Bass, 1985: 43) ไดศกษาโดยสอบถามความคดเหนของผใตบงคบบญชาของผน าทางดานทหาร ดานอตสาหกรรม และการศกษา ผลการศกษาพบวา ผน า ทเปนแบบอยางทดตามการรบรองของผ ใตบงคบบญชา คอ ผทจะท าใหผใตบงคบบญชามความกระตอรอรนทจะปฏบตงานทไดรบมอบหมาย และเปนผทกอใหเกดความจงรกภกด ผใตบงคบบญชาจะมความศรทธาในตวผน าอยางจรงใจ มความภาคภมใจทไดอยใกลชดกบผน า และเชอวาผน าจะเปนสญลกษณของการบรรลเปาหมายหรอการปฏบตงาน ซงยคล (Yukl,1994: 317) ไดใหขอสงเกตวา การเปนแบบอยางทด เปนรปแบบอทธพลทไมใชมาจากอ านาจหนาทโดยต าแหนงหรอตามประเพณ แตสงเกตไดจากการรบรของผตามวา ผน าเปนผทมคณสมบตทพเศษ ลกษณะดงกลาวของผน า จะท าใหผตามเกดการยอมรบ และมความเชอมนวาผน าสามารถน าพวกเขาเอาชนะอปสรรคตางๆได ผตามจะเกดการยอมรบและมความเชอมนวาผน าสามารถน าพวกเขาเอาชนะอปสรรคตางๆได

14

3.1.2 การสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration Motivation: IM) หมายถง การ ทผน าจะประพฤตในทางทจงใจใหเกดแรงบนดาลใจกบผตาม โดยการสรางแรงจงใจภายใน การใหความหมาย และทาทายในเรองงานของผตาม ผน าจะกระตนจตวญญาณของทมใหมชวตชวา มการแสดงออกซงความกระตอรอรนโดยการสรางเจตคตทด และการคดในแงบวก ผน าจะท าใหผตามสมผสกบภาพทงดงามของอนาคต ผน าจะสรางและสอความหวงทผน าตองการอยางชดเจน ผน าจะแสดงการอทศตวหรอผกพนกบเปาหมาย และวสยทศนรวมกบผน า จะแสดงความเชอมนและแสดง ใหเหนความตงใจอยางแนวแนวา จะสามารถบรรลเปาหมายได ผน าจะชวยใหผตามพฒนาความผกพนของตนตอเปาหมายระยะยาว และบอยครงพบวา การสรางแรงบนดาลใจนเกดขนผาน การค านงถงปจเจกบคคล และการกระตนทางปญญา โดยการค านงถงการเปนปจเจกบคคล ท าให ผตามรสกวาตนเองมคา และกระตนใหพวกเขาสามารถจดการกบปญหาทตนเองเผชญได สวนการกระตนทางปญญาชวยใหผตามจดการตออปสรรคของตนเอง และเสรมสรางความคดรเรมสรางสรรค ซง แบส (Bass, 1985: 70) ไดอธบายถงพฤตกรรมการสรางแรงบนดาลใจของผน าไวดงน

1) เนนการปฏบต (Action Orientation) ประกอบดวย พฤตกรรม คอ กระตนใหผใตบงคบบญชาไดทดลองปฏบตตามโครงการใหม ๆ หรอท างานททาทายความสามารถ ใหโอกาสผใตบงคบบญชา การไดอาสาสมครงานเปนโอกาสใหเกดความรบผดชอบ และเมอปฏบตงานเสรจจะเกดความภาคภมใจและเชอมนในตนเอง การมนโยบายสงเสรมการทดลองและเรยนรสงใหมๆ เพอหาวธการแกปญหาของหนวยงาน สรางบรรยากาศการตดตอสอสารแบบเปดและเชอถอไววางใจซงกนและกน ใชระบบการบนทกสนๆแทนการรายงานหรอการบนทกแบบยาว ประกอบดวย พฤตกรรม ดงน คอ (1) กระตนใหผใตบงคบบญชาไดทดลองปฏบตตามโครงการใหม ๆ หรอท างานททาทายความสามารถ (2) ใหโอกาสผใตบงคบบญชาอาสาสมครงาน การไดอาสาเปนโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความสามารถ และความรบผดชอบจนเกดความภาคภมใจและเชอมนในตนเอง(3) การมนโยบายสงเสรมการทดลองและเรยนรสงใหมๆเพอหาวธการแกปญหาของหนวยงาน (4) สรางบรรยากาศการตดตอสอสารแบบเปดและเชอถอใจกน และ (5) ใชระบบการบนทกสนๆแทน การรายงานหรอการบนทกแบบยาว

2) การสรางความเชอมน (Confidence–Building) ความเชอมนเปนแหลงความเขมแขงทางอารมณ เมอผใตบงคบบญชาเกดความเครยด ความยงยาก หรอเสยงตออนตรายในการปฏบตงาน ผน าตองสรางความเชอมนผใตบงคบบญชา การทผใตบงคบบญชา เกดความเชอมน จะท าใหผใตบงคบบญชาเกดขวญและก าลงใจ ตลอดจนทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงาน เพอใหองคกรบรรลเปาหมาย

3) การสรางความเชอมนในจดมงหมายทเปนอดมการณ (Inspiring Belief In“Cause”) การสรางความเชอมนในอดมการณเปนสงทมความส าคญยง การทบคคลจะเสยสละสวนตนหรอท างานทเสยงตออนตรายหรอยากล าบากนน บคคลตองเชอวา อดมการณ เปนสงทถกตอง มคณคาควรแกการเสยสละ

4) การใชPygmalion Effect (Making Use of The Pygmalion Effect Or Self-Felling Prophecy) คอการทผน าคาดหวงผใตบงคบบญชาในดานด บคคลซงถกคาดหวง วาจะท าไดด จะท าดกวาผซงไมไดรบการคาดหวง เพราะบคคลซงถกคาดหวงจะพยายามท าอยางดเพอใหผน ามนใจวา ความเชอของผน าถกตอง การใช Pygmalion Effect กบผใตบงคบบญชา

15 จะเปนการสงเสรมความภาคภมใจในตนเอง (Self Esteem) ของผใตบงคบบญชา ซงบารเกอร (Barker,1992 :160-166) ไดอธบายวา การทผใตบงคบบญชามความภาคภมใจในตนเองและมความ คาดหวงสง ท าใหผใตบงคบบญชาสามารถใชความสามารถไดดกวา เพอความส าเรจในองคกร

3.1.3 การกระตนทางปญญา (Intellectual Stimulation: IS) หมายถง การทผน ามการกระตนผตามใหตระหนกถงปญหาตางๆทเกดขนในหนวยงาน ท าใหผตามมความตองการ หาแนวทางใหม ๆ มาแกปญหาในหนวยงาน เพอหาขอสรปใหมทดกวาเดม เพอท าใหเกดสงใหม และสรางสรรค มการสรางสมมตฐาน การเปลยนกรอบ (Reframing) การมองปญหาและการเผชญ กบสถานการณเกา ๆ ดวยวถทางแบบใหมๆ มการจงใจและสนบสนนความคดรเรมใหมๆในการพจารณาปญหาและการหาค าตอบของปญหา มการใหก าลงใจผตามใหพยายามหาทางแกปญหาดวยวธใหมๆ ผน าจะมการกระตนใหผตามแสดงความคดและเหตผล และไมวจารณความคดของผตามแมวา มนจะแตกตางไปจากความคดของผน า ผน าท าใหผตามรสกวาปญหาทเกดขนเปนสงทาทายและเปนโอกาสทดทจะแกปญหารวมกน โดยผน าจะสรางความเชอมนใหผตามวา ปญหาทกอยาง ตองมวธแกไข แมบางปญหาจะมอปสรรคมากมาย ผน าจะพสจนใหเหนวาสามารถเอาชนะอปสรรคทกอยางไดจากความรวมมอรวมใจในการแกปญหาของผรวมงานทกคน ผตามจะไดรบการกระตน ใหตงค าถามตอคานยมของตนเอง ความเชอและประเพณ การกระตนทางปญญาเปนสวนทส าคญ ของการพฒนาความสามารถของผตามในการทจะตระหนก เขาใจ และแกปญหาดวยตนเองชนดหนงของการกระตนทางปญญา ซง แบส (Bass,1985: 110) ไดชแนะวธทผน าใชกระตนปญญาดงน

1) การกระตนทางปญญาโดยใชเหตผล (Rationally) โดยผน าจะเนนการจงใจดานความส าเรจ ผน าเนนหนกทโครงสรางงานทเปนทางการ การตดสนใจของผน าจะใชขอมลเพยงเลกนอย แตจะเนนหนกทความเรว และประสทธผลในการแกปญหาเปนส าคญ

2) การเนนทการอยรอด (Existentially) โดยผน าจะสนใจเกยวกบการเพมความมนคง ความเชอถอ และการสรางทมงาน ผน าอาศยกระบวนการทไมเปนทางการและมความเชอวา สตปญญาสามารถเกดขนจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ดงนนผน าจะตดสนใจโดยวธ การแบบผสมผสาน ซงจ าเปนตองใชขอมลจ านวนมาก และแกปญหาดวยวธตางๆหลายๆวธ

3) การใชประสบการณ (Empirically) ผน าจะแกปญหาโดยอาศยขอมลจากประสบการณ แกปญหาเปนขนตอน และใชขอมลจ านวนมากเพอใหไดค าตอบทดทสดของการปรบปรงความมนคง ความปลอดภย และการด ารงอยตอไปขององคกร

4) การมงเนนความเปนเลศ (Idealistically) ผน าจะเนนทความเจรญ กาวหนา การปรบตว การเรยนร ความหลากหลายและการใชความคดสรางสรรครปแบบการตดสนใจจะมความในยดหยนจะใชขอมลนอยในการตดสนใจแตจะรวบรวมขอมลเพมเตมอยางตอเนองและคนหาวธใหมการแกปญหา ถามความจ าเปนนอกจากนนจะพบลกษณะของการกลาเสยง และคดคนสงใหมๆ ส าหรบวธการกระตนทางปญญา โดย ผน าเชงปรวรรตจะท าใหผตามนกถงปญหาและวธการแกไขโดยการใหขอมลขาวสารชน าทางเลอกปฏบตในการแกไขปญหา ก าหนดคานยม ก าหนดจดมงหมาย สรางภาพพจน ค าขวญ และสญลกษณทผตามสามารถเขาใจไดงาย ท าใหผตามเกดความสนใจ เขาใจ และยอมรบ โดยผตามใชความคดเกยวกบสงทก าลงท าและเหตผลในการกระท า

3.1.4 การค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized Consideration: IC) ผน าจะมความสมพนธเกยวของกบบคคลในฐานะเปนผน าใหการดแลเอาใจใสผตามเปนรายบคคล

16 และ ท าใหผตามรสกมคณคาและมความส าคญ ผน าจะเปนโคชและเปนทปรกษาของผตามแตละคนเพอการพฒนาผตาม ผน าจะเอาใจใสเปนพเศษในความตองการของปจเจกบคคล เพอความสมฤทธและเตบโตของแตละคน ผน าจะพฒนาศกยภาพของผตาม และเพอนรวมงานใหสงขน นอกจากน ผน าจะมการปฏบตตอผตาม โดยการใหโอกาสในการเรยนรสงใหมๆ สรางบรรยากาศของการใหการสนบสนนทค านงถงความแตกตางระหวางบคคลในดานความจ าเปนและความตองการ การประพฤตของผน าแสดงใหเหนวา เขาใจ และยอมรบความแตกตางระหวางบคคล เชนบางคนไดรบก าลงใจมากกวา บางคนไดรบอ านาจการตดสนใจดวยตนเองมากกวา บางคนมมาตรฐานทเครงครดกวา บางคนมโครงสรางงานทมากกวา ผน ามการสงเสรมการสอสารสองทาง และมการจดการดวยการ เดนดรอบ ๆ มปฏสมพนธกบผตามเปนการสวนตว ผน าสนใจความกงวลของแตละบคคล เหนปจเจกบคคล (As a whole person) เปนมากกวาเปนพนกงานหรอเปนเพยงปจจยการผลต ผน าจะมการฟงอยางมประสทธภาพ มการเอาใจเขามาใสใจเรา ผน าจะมการมอบหมายงาน เพอเปนเครองมอใน การพฒนาผตาม เปดโอกาสใหผตามไดใชความสามารถพเศษอยางเตมท และเรยนรสงใหมๆททาทายความสามารถ ผน าจะดแลผตามวา จะตองการค าแนะน า การสนบสนนและการชวยใหกาวหนาใน การท างานทรบผดชอบอยหรอไมโดยผตามจะไมรสกวาเขาก าลงถกตรวจสอบพฤตกรรม องคประกอบเฉพาะทง 4 ประการของภาวะผน าปรวรรตนจะสมพนธกน อยางไรกตาม มการแบงแยกแตละองคประกอบ เพราะเปนแนวคดพฤตกรรมทมความเฉพาะเจาะจง และมความส าคญในการวนจฉยตามวตถประสงค นอกจากนน การค านงถงความเปนปจเจกบคคลเปนลกษณะทส าคญของความสมพนธระหวางผน าและผใตบงคบบญชา ซงจะมผลตอความพงพอใจทผใตบงคบบญชาจะมผลตอผน าและสมรรถนะในการผลตของผใตบงคบบญชา การค านงถงความเปนเอกบคคลเนนทการจดการแบบมสวนรวม และใหความสนใจกบการหาทางตอบสนองความตองการทางดานความตองการความกาวหนาของผใตบงคบบญชา และการมสวนรวมในการตดสนใจทมผลตอการท างานและการประกอบอาชพ (Bass,1997: 133)

การค านงถงความเปนปจเจกบคคลเปนลกษณะทส าคญของความสมพนธระหวางผน าและผใตบงคบบญชา ซงจะมผลตอความพงพอใจทผใตบงคบบญชา จะมผลตอผน าและสมรรถนะในการผลตของผใตบงคบบญชาทเนนการจดการแบบมสวนรวม โดยใหความสนใจกบการตอบสนองความตองการความกาวหนาของผใตบงคบบญชาและการมสวนรวมในการตดสนใจทมผลตอการท างานตามความเปนปจเจกบคคล 2 ลกษณะ คอ

1) การค านงในลกษณะของกลม โดยผบงคบบญชาใหค าปรกษาแกผใตบงคบบญชาเปนกลมปฏบตตอผใตบงคบบญชาทกคนเหมอนๆกนและใหผใตบงคบบญชามสวนรวมในการตดสนใจ

2) การค านงถงในลกษณะของปจเจกบคคล โดยผบงคบบญชาจะปฏบตตอผใตบงคบบญชาแตกตางกนตามความตองการและความสามารถของผใตบงคบบญชาแตละคน และตามพฤตกรรมการค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Bass,1985: 82: Bass&Avolio,1994) ไดแก

(1) การเนนการพฒนา (A Development Orientation) ในการแสดงพฤตกรรมการเนนการพฒนาผน าปรวรรตตองประเมนศกยภาพของผใตบงคบบญชาทงความสามารถในการด าเนนงานในปจจบนและส าหรบความรบผดชอบเพมขนในอนาคต ผน ามการก าหนดตวอยางเพอให

17 ผใตบงคบบญชาปฏบตตาม และมอบหมายเพอชวยพฒนาความสามารถและตอบสนองแรงจงใจของผใตบงคบบญชา

(2) การเนนความเปนบคคล (Individualized Orientation) ในการแสดงพฤตกรรมดงน คอ

(2.1) การสงเสรมการพบปะอยางคนเคยเปนกนเอง โดยผน าตดตอตวตอตวกบผใตบงคบบญชาแตละระดบ สงเสรมการตดตอสอสารแบบสองทางท าใหผใตบงคบบญชามโอกาส ไดรบรปญหาและสามารถแกไขปญหาตางๆได ตลอดจนท าใหมขอมลทถกตอง ท าใหการตดสนใจในการปฏบตงานถกตองมากขน

(2.2) การใหผใตบงคบบญชาไดรบขอมลขาวสารตามทตองการ และการทผน าแจงขอมลขาวสารทเกยวของกบเรองราว ความเคลอนไหว และสงตางๆทเกดขนในองคกรท าใหผใตบงคบบญชามความรสกวา ตนเองเปนคนในองคกร โดยเฉพาะอยางยง ถาผน าแจงขอมลดวยตนเองจะท าใหผใตบงคบบญชามโอกาสซกถามเพอท าความเขาใจมากขนและท าใหผน าไดมโอกาสสงเกตปฏกรยาและความสนใจของผใตบงคบบญชา

(2.3) การเอาใจใสความแตกตางระหวางผใตบงคบบญชาแตละคนคอการทผน าพยายามคนหาวาอะไรเปนแรงจงใจของผใตบงคบบญชาแตละคน และจะพฒนาศกยภาพใหถงจดสงสดไดอยางไร การทผน าพจารณาผใตบงคบบญชาเปนรายบคคลจะท าใหผใตบงคบบญชารสกวาตนเองไดรบการยอมรบนบถอ ซงมผลท าใหผน าไดรบการยอมรบนบถอจากผใตบงคบบญชาดวยเชนกน (2.4) การใหค าปรกษาเปนรายบคคล จะเนนทการรบฟงและการคนหาปญหาทงปญหาสวนตวและปญหาในการปฏบตงานตลอดจนความกาวหนาในการปฏบตงาน โดยผน าเพยงแตรบฟงอยางตงใจ แสดงความเหนอกเหนใจดวยการใชค าถามเพอใหผใตบงคบบญชาระบายออกมาชวยในการคนหาทางเลอกหรอแนะน าบคคลอนๆทจะขอความชวยเหลอ

(3) การเปนพเลยง (Mentoring) คอการทผบรหารอาวโสใหค าปรกษา เปนรายบคคลแกผบรหารใหม ผทมประสบการณสงกวาจะเปนแบบอยางชแนะ ฝก และใหค าแนะน าแกบคคลทมประสบการณนอยกวา การเปนพเลยงเปนบทบาทส าคญของผบรหาร โดยพเลยงใชความร ประสบการณ และต าแหนงหนาทของตนเพอพฒนาผใตบงคบบญชา จดส าคญของการเปน พเลยงคอกระบวนการสอนและการเรยนร รวมทงการใหการดแล การเปนพเลยงเปนความรบผดชอบของผน าในการทจะพฒนาผใตบงคบบญชาใหกลายเปนผน าในอนาคต ประโยชนทผน าจะไดรบจากการเปนพเลยง คอ การเพมความเปนวชาชพ เพมการคงอยสมรรถนะในการผลตสงขน และเพม ความพงพอใจในงานของบคลากร (Haynor,1994: 33)

3.2 รปแบบภาวะผน าเชงปรวรรตของลทวด ภาวะผน าเชงปรวรรต เปนรปแบบผน าลกษณะหนง ทตวผน ามความสามารถพเศษ

มวสยทศนพฒนาปรบเปลยนวฒนธรรมขององคกร เพอสรางสมรรถภาพของสมาชกในองคกร เปาหมายเพอใหผใตบงคบบญชาเกดความมงมนผกพนตอองคกร โดยมรปแบบในการพฒนาเปลยนแปลงองคกร (Leithwood and others,1999: 9, 55-83) ดงตอไปน

18

3.2.1 การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน (Setting Directions) ประกอบดวย การก าหนดวสยทศน (Visions) การก าหนดเปาหมาย (Goals) และการตงความคาดหวงในระดบสง (High Expectation)

3.2.2 การพฒนาบคลากร (Developing People) ประกอบดวย การสนบสนนเปนรายบคคล (Individualized Support) การกระตนทางสตปญญา (Intellectual Stimulation) และการเปนแบบอยางทด (Modeling)

3.2.3 การออกแบบองคกรใหม (Redesigning the Organization) ประกอบดวย วฒนธรรมขององคการ (Culture) โครงสรางองคการ (Structure) และนโยบายและความสมพนธ กบชมชน (Policy and Community Relationship)

การบรหารของผน าเชงปรวรรตจะสามารถด าเนนไปดวยด ถาหากวาการด าเนนการปฏรปในระดบสถานศกษาเปนไปอยางเปนรปธรรม และเกดผลอยางตอเนอง ผบรหารจงจ าเปนตองพฒนาตนเองใหมภาวะผน าทเหมาะกบการเปลยนแปลง เพราะการปฏรปการศกษาจ าเปนตองมการเปลยนแปลง ภาวะผน าปรวรรตเปนแบบผน าทสรางความเปลยนแปลง ครงยงใหญ และท าใหเกดการจงใจอยางมากในตวผน า เปนความสามารถของผบรหารทจะสามารถท าใหสมาชกในองคการเพมภาวะผน าเพอพฒนางานในองคกรอยางมประสทธภาพ ภาวะผน า เชงปรวรรตเปนภาวะผน าทผน าหลายองคการน ามาใชแลวประสบความส าเรจในการบรหารใหเกดการเปลยนแปลง กอใหเกดความ คดรเรมสรางสรรค สงเสรมใหบคลากรไดใชความรความสามารถอยางเตมทในการรเรมงาน ตดสนใจแกปญหาตาง ๆ และพฒนางานในหนาท โดยมประโยชนคอ เปาหมายของสถานศกษาและตวผเรยนเปนเปาหมายททกคนในสถานศกษาตองน ามาเปนตวตงในการก าหนดเปาหมายตาง ๆ และ เปนสงส าคญทชวยใหสถานศกษามเปาหมายรวมกนชดเจน โดยทเปาหมายนน เกดจากความคดเหนของบคลากรทกฝายน าไปสการปฏบตงานอยางเตมความสามารถดวยความพงพอใจ มความสขกบ หมคณะและอาชพของตน ดงนนในทางการศกษา จงนาจะน าภาวะเชงผน าปรวรรตมาใชอยางจรงจงมากยงขน และผบรหารควรพฒนาตนเองใหมระดบภาวะผน าทสงขน เพอความส าเรจขององคการ ซงสงผลตอการปฏรปการศกษาของทกสถานศกษาตลอดจนการปฏรปการศกษาของชาตตอไป

การน ารปแบบผน าเชงปรวรรตมาใชในประเทศไทยในสภาวการณปจจบน ถอไดวามความเหมาะสมอยางยง เพราะสอดคลองกบการกระจายอ านาจในการบรหารงานใหกบผรวมงานหรอผใตบงคบบญชา ใหไดใชความสามารถในการบรหารงานอยางเตมศกยภาพ ใหอสระแกผรวมงานไดแสดงความคดเหนไดมสวนรวมในการวางแผนในการตดสนใจด าเนนงานในหนาทของตน เพราะการ ทใหผรวมงานไดมสวนรวมในการตดสนใจจะน ามาซงความกาวหนาของหนวยงาน และประการส าคญ คอเปนการสงเสรมสนบสนนใหพฒนาภาวะผน าใหเกดขนกบผรวมงานมากทสด

4. เปาหมายของภาวะผน าเชงปรวรรต ภาวะผน าเชงปรวรรต เปนกระบวนการทมอทธพลตอการเปลยนแปลงเจตคตของสมาชกในองคกร สรางความผกพนในการเปลยนแปลง และมกลยทธชวยใหผรวมงานเกดการพฒนาตลอดจนมบทบาทในการแกไขปญหา และคดงานใหม ๆ โดยมเปาหมาย (สชาดา ชมแสง,2559: ออนไลน)ดงน

4.1 ชวยใหผรวมงานมการพฒนา สรางความรวมมอ สรางวฒนธรรมการท างานอยางมออาชพ เพราะผรวมงานสามารถพดคยปรกษาหารอ สงเกต วพากษ วจารณการท างานซงกนและกน

19 ผน าเชงปรวรรตจะเกยวของโดยการลดภาระการงานของคร ดวยการตงเปาหมายรวมกน สนบสนนการท างานทกรปแบบ เกดวฒนธรรมการสรางผรวมงานใหมภาวะผน าเกดขน

4.2 สนบสนนพฒนาคร เพราะผน าตองการใหผรวมงานมบทบาทในการแกไขปญหา ทไมใชงานประจ าของสถานศกษาเพอพฒนาสถานศกษา โดยมการก าหนดเปาหมายทตองการใหส าเรจไวชดเจนแนนอน

4.3 มการชวยเหลอครในการแกปญหาในการท างานอยางมประสทธภาพมากยงขน เพราะการทครไดคดงานใหม ๆ จะชวยใหครฉลาดมากยงขน โดยผน ามความเชอวาผรวมงานสามารถคดงานเองได สามารถพฒนางานไดดขน และท าไดดกวาคดตามล าพง เพราะผน าเชอในศกยภาพของผรวมงานทกคนวามดและมการเปลยนแปลงไปในทางทดได ถาหากไดรบโอกาสและความมนใจใน ตวผรวมงานจากผน าอยางจรงใจ

5. คณลกษณะของผน าเชงปรวรรต (โสภณ ภเกาลวน, 2559 : ออนไลน)

5.1 ผน าเชงปรวรรตจะเปลยนองคการทตนเองรบผดชอบไปสเปาหมายทดกวา 5.2 ผน าเชงปรวรรตเปนคนกลาเปดเผย มจดยนเปนของตนเอง กลาเสยง และกลาเผชญ

ความจรงอยางมนใจ 5.3 ผน าเชงปรวรรตเชอมนในคนอน ผน าเชงปรวรรตไมใชเผดจการ แตมอ านาจและกลา

มอบอ านาจใหคนอนท างาน เพราะเชอวาคนอนมความสามารถและสนใจคนอนเสมอ 5.4 ผน าเชงเชงปรวรรตจะชใหผตามตระหนกถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตน

ผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน 5.5 ผน าเชงเชงปรวรรตจะน าขอผดพลาดของตนเองมาเปนบทเรยนและพยายามเรยนร

สงใหม ๆ เพอพฒนาตนเองตลอดเวลา สงผลใหผเรยนไดเปนเรยนรตลอดชวต 5.6 ผน าเชงปรวรรตมความสามารถทจะเผชญกบปญหาทมการเปลยนแปลงอยเสมอไมวา

ปญหาทเกดขนจะคลมเครอหรอสลบซบซอนเพยงใดกตาม 5.7 ผน าเชงปรวรรตมองการณไกล สามารถท าความหวงใหเปนจรงได ซงเปนคณลกษณะ

ผน าในสถานศกษาทจะท าใหเกดการเปลยนแปลง นอกจากนน มการใชกระบวนการกลมในการพฒนาสถานศกษา ไดแก การอยรวมกนอยาง

เปนกนเอง ทกคนมสวนรวมแสดงความคดเหนและยอมรบฟงเหตผล มเปาหมายหรอวตถประสงครวมกน หลกเลยงความขดแยง มการตดสนใจรวมกน มการวพากษการกระท าและผลงานของสมาชกในกลมอยางเปดเผย ตรงไปตรงมา ทกคนในกลมรสกเปนอสระ ทกคนเขาใจและยอมรบภารกจทไดรบมอบหมายมา เปนตน

6. การใชอ านาจของผน าเชงปรวรรต ควรมลกษณะดงน

20

6.1 ผน าเชงปรวรรตมอ านาจในการตดสนใจในการปฏบตการ แตใชวธการสนบสนนใหสมาชกหรอผใตบงคบบญชามอ านาจในการตดสนใจ แกปญหา หรอพฒนางานในระดบตาง ๆ อยางเตมความสามารถ

6.2 เนนการใหอ านาจแกสมาชกในการตดสนใจ และด าเนนการในขอบเขต ภารกจของตน เพอพฒนางานในหนาทใหบรรลเปาหมายขององคการ

6.3 เนนการท างานแบบฉนทเพอน มความไววางใจกนและยดหลกประชาธปไตย

7. ยทธวธทผน าเชงปรวรรตควรใชในการพฒนาสถานศกษา

ผน าเชงปรวรรตจะตองมยทธวธการเปนผน าในการรวมกนก าหนดเปาหมาย สรางขอตกลงรวมกน ใหครน าความคดใหม ๆ มาใช เพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ สรางขวญก าลงใจใหครและใหเขามสวนรวมในการตดสนใจ เพอเปนการเปลยนแปลงในองคกร โดยมปจจยในการด าเนนงาน 3 องคประกอบ ประกอบดวย การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และ การออกแบบองคกรใหม (เสาวนตย ทวสนทนนกล, 2551: 28-48) โดยมยทธวธทควรใชในการพฒนาสถานศกษาซงมรายละเอยด ดงน

1. ไปตรวจเยยมหองเรยนทก ๆ วน ใหความชวยเหลอคร กระตนใหครไปเยยมชมการท างานของเพอนครดวยกนในสถานศกษา และเยยมชมความกาวหนาทางวชาการและดานอน ๆ จากเพอนครตางสถานศกษา

2. ผน ารวมกนก าหนดเปาหมาย และความเชอของสถานศกษารวมกบผตาม กรรมการสถานศกษาฯ และผน าในชมชน เพอก าหนดวสยทศนกอนทจะเปดภาคเรยน

3. สรางขอตกลงเบองตนในเรองตาง ๆ รวมกน ชวยใหครท างานอยางชาญฉลาดและ เปนมออาชพ

4. มทมงานพฒนาสถานศกษา เชน เปนคณะกรรมการบรหาร และคณะกรรมการฝาย อน ๆ สงเสรมใหครจดท าวจยเชงปฏบตการอยางตอเนองและสม าเสมอ

5. ส ารวจความตองการจ าเปนของผรวมงาน พรอมใหการสนบสนนอยางเตมความสามารถ 6. ใหครไดน าความคดใหม ๆ มาทดลองใชในการท างาน เพราะผน าเชอวาครทก ๆ คน

มความสามารถ จงเปดโอกาสใหน าความคดใหม ๆ มาใชในการปฏบตงาน เปนตน 7. จดประชมเชงปฏบตการในสถานศกษาใหครไดรวมแสดงความสามารถกบผอนได

แลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางผน า และผรวมงาน พรอมเชญชวนผสนใจมารวมงานไดแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน

8. ใหผรวมงานทเขามาใหมไดรบทราบสงทสถานศกษาตองการใหเขามสวนรวมในการตดสนใจงานของสถานศกษา ถาเขามความมงมนนอยตองพฒนาใหเกดความมงมนตามจดประสงคของสถานศกษา

9. ใหครและนกเรยนมความคาดหวงสงในการท างาน และบอกกบครวาใหท างานใหดทสดเทาทความสามารถของแตละคนท าได เพราะผน าเชอมนในความสามารถของครเสมอวามศกยภาพมากมาย

21

10. ใชกลไกของทางราชการในการสนบสนนคร และดแลสงเสรมใหขวญก าลงใจ เชน การเพมเงนเดอน ปองกนครจากปญหาตาง ๆ สรางจตส านกใหครรสกวาทกคนตองรบผดชอบตอนกเรยนทกคนเปนสงแรก เพราะถาไมมนกเรยนยอมไมมครในวนน นกเรยนคอลกคาชนดของคร ไมใชดแลเฉพาะตนเอง

8. คณลกษณะทกษะและกระบวนการบรหารของผอ านวยการสถานศกษา

ผบรหารสถานศกษาจ าเปนตองน าสถานศกษาของตนเองเขาสศตวรรษท 21 และใชในการบรหารงาน ควรมคณลกษณะดงตอไปน (สมหมาย อ าดอนกลอย, 2556 : ออนไลน)

8.1 คณลกษณะทดของผบรหาร ประกอบดวย 8.1.1 ความมอดมการณ มงมนพฒนางานในการสรางคณประโยชนตอการศกษา ทสงผลตอผเรยน ตอสถานศกษา และตอสงคม โดยความมอดมการณจะเปนแรงจงใจ แรงผลกดนใหการท างานบรรลผลส าเรจไดงายขน 8.1.2 ความมงมนเอาใจใสคณภาพ มความมงมน ตงใจ เสยสละ เพอใหสามารถด าเนนการอยางเรยบรอย สะดวก รวดเรว คลองตว เปนระบบ มแบบแผน มความรบผดชอบ เพอใหการปฏบตงานตามภาระหนาทและความรบผดชอบบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทคาดหวง 8.1.3 ความมคณธรรมและเมตตาธรรม เปนผใหอภย ไมตดสนความถกผดของผใตบงคบบญชาเพยงเขาเลาใหฟง มความล าเอยงนอยทสด มความซอสตยยตธรรม เสมอภาค จรงใจกบเพอรวมงาน รวมถงการมจตอาสาทดงาม 8.1.4 ความเปนผมอารมณ จตใจด เปนผมความมนคงทางอารมณและจตใจ สภาพทงการแตงกายและการพดทเขมแขง ชดเจน มนคง รจกกาลเทศะ ไมเหนแกตว ไมท าใหผอนเดอดรอนและเสยผลประโยชน ยกยองผใตบงคบบญชา และใหความชวยเหลอตามสมควร 8.1.5 ความออนนอมถอมตน ไมยกตนขมทาน ใหเกยรตตอผใตบงคบบญชาทงตอหนาและลบหลง เพอสรางความสมพนธทดกบครและบคลากรทางการศกษา รวมถง ผปกครอง ชมชนฉนญาตมตรและพนองทเสมอเหมอนครอบครวเดยวกน 8.1.6 รกความกาวหนาใฝเรยนร ใหความส าคญตอการมสวนรวมแลกเปลยนเรยนรในการสรางองคความร ทสามารถน าไปใชและปฏบตไดจรง รวมถงการรอบรในหลกการบรหาร ระเบยบแบบแผนปฏบต และรอยางถกตองชดเจน

8.2 ทกษะและกระบวนการบรหารของผบรหาร ไดแก 8.2.1 การบรหารเชงกลยทธ มความสามารถในการบรหารจดการภายใตสภาวการณจ ากดไดอยางมประสทธภาพ การวางแผนแบบมสวนรวมใชสถานศกษาเปนฐานโดยตอบ สนองนโยบายและทศทางการศกษา บรหารแผนสการปฏบตอยางมประสทธภาพและสมฤทธผล 8.1.2 การจดการความเสยง วเคราะหปญหา ทางแกไข และด าเนนการแกไขสการพฒนาทางการศกษา ภายใตขอมลทถกตองชดเจน 8.1.3 การตดสนใจ ตดสนใจโดยใชขอมลพนฐานและความรในการเลอกตดสนใจตดสนใจในเรองตางๆ อยางมสตและมเหตผลชแจงได ไมยดเอาความคดของตนเปนใหญ ฟงความคดเหนของคนอนทเกยวของ และมความรบผดชอบตอการตดสนใจ

22 8.1.4 การเปนผน าเชงวชาการ มความรเขาใจดานวชาการ การบรหารหลกสตรสถานศกษา การจดการเรยนการสอน การนเทศ ชแนะ การตดตาม และประเมนผลการด าเนนงาน การวจย การพฒนาสอ นวตกรรม รวมถงการมทกษะภาษาองกฤษเพอการสอสารและทกษะทางเทคโนโลย 8.1.5 การคดรเรมสงใหมอยางสรางสรรค รเรม สงเคราะห คดสรางสรรค และพฒนานวตกรรมใหมทน ามาแกปญหาและพฒนาคณภาพการศกษาทสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและตอบสนองนโยบาย ความคดสรางสรรคจะสะทอนวสยทศนของผบรหาร ซงตองแสวงหา เรยนรจากประสบการณจากผส าเรจ และลงมอท า 8.1.6 การบรหารคน ความใสใจตอบคคลและสมาชก ใชความร ทกษะ เทคนคในการบรหาร จตวทยา แรงจงใจ เนนความส าคญบคลากร ใหเกยรต ไววางใจกน สงเสรม พฒนา จดครใหท างานตรงกบความรความถนด ใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารงาน สรางความรสกทดตอกน แกไขความขดแยงระหวางบคคล และประสานใหรวมมอกนท างานเ พอประโยชนของหนวยงานได ทงนเพอสรางขวญและก าลงใจแกครและบคลากรทางการศกษา 8.1.7 การมความยดหยนและปรบตว เพอกาวทนการเปลยนแปลงในยคโลกาภวฒนหรอยคการสอสารทไรพรหมแดน ทงการพฒนางาน พฒนาตนเอง พฒนาผเรยน และสถานศกษา 8.1.8 การสรางเครอขาย สราง และประสานภาคเครอขาย เพอความรวมมอในการจดการศกษาของสถานศกษา

สรปไดวา ภาวะผน าเชงปรวรรต หมายถง ภาวะผน าทท าใหผน าสามารถเปลยนสภาพองคกร และน าองคกรไปสทางเดนใหม ผน าสรางวสยทศนทเปนไปได และท าวสยทศนใหเปนทยอมรบ ท าใหผตามผกพน และท างานมงไปสความส าเรจ จะเหนวา ภาวะผน าเชงปรวรรตมบทบาทในการเปน ผรเรมในการตดสนใจและสงการนอยทสด แตจะมบทบาทในฐานะเปนผรบร ประสานงาน สนบสนน และผอ านวยความสะดวก เพอใหสมาชกในหนวยงานมโอกาสใชความสามารถของตนอยางเตมทในการรเรมงาน ตดสนใจแกปญหาตาง ๆ และพฒนางานในหนาทใหด าเนนไปอยางมประสทธภาพสงสด เปนการใชกระบวนการกลมเสรมคณคาของการปฏบตงานผบรหารแบบนจะมใหความส าคญกบเรอง อสรภาพ เสรภาพ เสมอภาค ภารดรภาพ การกระจายอ านาจ การมสวนรวม การปฏรป ความเปนปจเจกบคคล ความเปนประชาธปไตย และบรบททางการศกษาในปจจบน เปนผมความรและทกษะทสงขน มลกษณะเปนแบบผน าของผน ามากกวาจะเปนผน าแบบมผตาม ผน าเชงปรวรรตหรอผน าการเปลยนแปลงควรมลกษณะดงน คอ เปนผมวสยทศน เหนคณคาของทรพยากรมนษย ถอวาคนส าคญทสดและเปนหวใจของการท างาน ปฏบตงานอยางกระฉบกระเฉงอยตลอดเวลา และกลาเสยงในสงทถกตองแมจะไมถกใจคนสวนใหญกตาม อาจกลาวไดวา แนวคดเรองภาวะผน าเชงปรวรรตเปนแนวคดทเหมาะสมกบสถานการณปจจบน และเปนทางเลอกหนงของการบรหารทควรคาแกการศกษาและน าไปประยกต ภาวะผน าการเปลยนแปลงจงจ าเปนตองน ามาใชในบรหารจดการการศกษาในสถานศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน ผน าทมการเปลยนแปลงจะเปนบคคลทมความส าคญตอความส าเรจขององคการ น าองคการไปสเปาหมายอยางมประสทธภาพ โดยใชความร ทกษะและความสามารถในการแปลงแนวความคดกลยทธใหเปนแผนปฏบตงานและเตรยมความพรอมรองรบการเปลยนแปลงอยเสมอในยคปฏรปการศกษา

23

การจดการศกษาและการพฒนาทยงยน

แนวคดการพฒนาทยงยนเปนแนวความคดท ใชประนประนอมกนระหวางกลมทนยมการพฒนากบกลมทนยมสงแวดลอมทวโลกทงประเทศทร ารวยและประเทศทยากจน ซงเกดขนเมอ พ.ศ. 2515 จากประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตไดเขารวมการประชมของสหประชาชาตทมชอวา“การประชมสหประชาชาตวาดวยสภาพแวดลอมของมนษย” (United Nations Conference on the Human Environment) ทกรงสตอกโฮลม และเรยกรองใหทวโลกค านงถงผลกระทบของการพฒนาทมตอสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงปญหาการใชทรพยากรฟมเฟอยทไมสมดลกบขดจ ากดการตอบสนองของธรรมชาต และไดจดประชมสดยอดระดบโลกวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา (UN Conference on Environment and Development: UNCED) ณ กรงรโอเดอจาเนโร ประเทศบราซล ตงแตป พ.ศ. 2535 เปนตนมา ซงเปนทมาของแผนแมบทโลกทใชเปนกรอบทศทางการพฒนาประเทศไปสความยงยนทแสดงใหเหนถงความตระหนกในความส าคญของการพฒนาการศกษาใหเกดความยงยน

แนวความคดการพฒนาทยงยนเปนยทธศาสตรของการพฒนาระดบโลกทตองการจดการทรพยากรทงธรรมชาตและมนษย รวมทงทรพยากรการเงนและวสดทงปวง ใหเปนไปในทศทาง ทกอใหเกดความมงคงและอยดกนดโดยไมท าลายทรพยากรธรรมชาต เพอสงวนไวส าหรบคนรนหลง และการทจะบรรลเปาหมายของการพฒนาทยงยน ซงจะเกดการสมดลของการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมไดนน จะตองพฒนาคนใหมความรความสามารถ และมศกยภาพในการจดการการพฒนาเปนเบองตน

1. แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนในประเทศไทย

การศกษาเปนกลไกส าคญสการพฒนาทยงยน และการศกษามผลกระทบโดยตรงตอ การพฒนาประเทศ เพราะประเทศชาตจะมการพฒนาทยงยนไดนน ประชากรในประเทศตองไดรบการศกษาทมคณภาพ โดยประชากรทไดรบการศกษาอยางมคณภาพจะมทางเลอกในการพฒนาประเทศมากกวาเสมอ การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนในระดบประเทศ จงมงพฒนาศกยภาพของคนในสงคมใหเกดความร ทกษะ มมมอง และคานยม ซงเปนปจจยหลกทชวยชน าและจงใจ ใหบคคลแสวงหาและสามารถด าเนนชวตในแนวทางการพฒนาทยงยน (จกรพงศ พงศเวชรกษ. 2558 : ออนไลน)) เพอน าไปสสงคมทมการพฒนาอยางมประสทธภาพ จ าเปนตองมสาระเนอหาทเหมาะสมและมความตอเนองตลอดชวต ภารกจส าคญในการสงเสรมการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของประเทศจงเกยวของกบสาระการเรยนร ดงตอไปน

24

1.1 การจดการศกษาขนพนฐาน ซงเปนกระบวนการเรยนรส าหรบคนทกเพศทกวย ใหมโอกาสไดแสวงหาและสะสมความรและทกษะทเปนประโยชนตอการด ารงชวต ปลกฝงทศนคต ในการเรยนรอยางตอเนอง เพอใหตระหนกวา ตนเปนสวนหนงของสงคม และมความรบผดชอบตอตนเองและผอน โดยการจดการศกษาขนพนฐานจะเปนการศกษาทกรปแบบทรฐหรอเอกชนทจดขนตงแตระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาปท 6 ทงสายสามญและสายอาชพ โดยมงพฒนาใหผเรยน มความรความสามารถ มทกษะในการแสวงหาความรไดอยางตอเนองตลอดชวต สามารถด ารงชวตรวมกนในสงคมไดอยางมความสข สามารถพฒนาตนเองใหเจรญกาวหนาและมสวนรวมกบผอนในการพฒนาชมชน สงคม และประเทศชาต ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และ ทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 หมวด 4 ซงเปรยบไดวา เปนกฎหมายทางการศกษา ซงยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนส าคญทสด ซงหลกการส าคญของการจดการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย การพฒนาผเรยนอยางครบถวนสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม การจดการศกษาเพอความเปนไทย มความรกและภาคภมใจในทองถนและประเทศชาต หลกแหงความเสมอภาค หลกการมสวนรวม และหลกแหงความสอดคลอง

1.2 การปรบระบบการศกษาใหสอดคลองกบแนวคดของการพฒนาทยงยน ซงหมายถง การก าหนดนโยบายและแผนการศกษาแหงชาต การจดกระบวนการเรยนการสอนและการบรหารการศกษาตลอดจนการวดและประเมนผลการศกษาใหเกดการเรยนรเกยวกบเนอหาสาระอนเปนองคความรเฉพาะดานทจ าเปนตอการด ารงชพ ทกษะในการคดอยางเปนระบบ และตระหนกรถงคณคาความเปนมนษยหรอคานยมทเหมาะสม ซงเปนแนวทางสการด าเนนวถชวตทยงยน ตลอดจนการใชทกษะอยางเหมาะสมในการเขารวมเปนสวนหนงของสงคมทตนอาศยอย การจดระบบการศกษาเพอการพฒนาทยงยนดงกลาว ควรครอบคลมทกระดบการจดการศกษาตงแตการศกษาระดบพนฐานไปจนถงระดบอดมศกษา ขณะเดยวกนการจดการศกษาเพอเสรมสรางสงคมทมการพฒนาอยางยงยนนน จ าเปนตองมการมองยอนหลงถงความรและภมปญญาทองถน ซงเปนสงปลกฝงคณคาความเปนมนษย รวมทงขนบธรรมเนยมในการจดการทรพยากรของทองถนทสงคมและชมชนยดถอปฏบตอยางตอเนองมาเปนระยะเวลายาวนาน

1.3 การเสรมสรางความเขาใจและความตระหนกของสาธารณชน เนองจากสงคม จะเจรญเตบโตอยางยงยนได ตองประกอบดวยสมาชกทมความตระหนกถงเปาประสงคของการมงส ความยงยนรวมทงมความรและทกษะทเออตอการบรรลเปาหมายทตองการ โดยเฉพาะอยางยง สงคมทมการปกครองในระบอบประชาธปไตยนน หากคนสวนใหญในสงคมมความรความเขาใจและตระหนกถงความส าคญของการพฒนาทยงยน คนเหลานนจะมสวนชวยผลกดนและกระตนใหผแทนของตนชน านโยบายก าหนดมาตรการ และวางแผนด าเนนงานบรหารจดการประเทศไปในแนวทางของ การพฒนาทยงยนได

1.4 การพฒนาศกยภาพและฝกอบรมบคลากร เนองจากในสงคมทมการพฒนา อยาง ยงยน ประชากรควรไดรบการศกษาอยางเหมาะสมและตอเนองตลอดชวตเพอเปนก าลงส าคญในการสรางความเจรญและมนคงแกสงคม ดงนน ทกภาคสวนของสงคม ไดแก ภาครฐ ภาคธรกจอตสาหกรรม องคกรพฒนา องคกรชมชน และชมชนทองถน จงควรสงเสรมการเรยนรอยางตอเนองแกสมาชกของตนและสวนรวม โดยจดกจกรรมเสรมศกยภาพบคคลและการฝกอบรมเกยวกบหวขอเรอง ทเปนประโยชนตอการสงเสรมใหเกดการพฒนาทยงยน อาท การพฒนาศกยภาพและความช านาญ

25 ของบคคลใหสามารถประกอบวชาชพไดอยางมประสทธภาพและกระตนใหเกดส านกรบผดชอบ ตอสงคมสวนรวมและสภาพแวดลอมทงในระดบทองถนและระดบโลก เปนตน ปจจบนแนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย ทวโลก ทงนนบตงแตสหประชาชาตประกาศเรมตนทศวรรษแหงการจดการศกษาเพอการพฒนา ทยงยน ในป 2548 เปนตนมา ไดมประเทศตางๆน าแนวคดและหลกการดงกลาวขางตนไปปรบใช กบระบบการศกษาของตน ซงกอใหเกดการเรยนรถงประเดนทาทายความพยายามในการด าเนนงานของประชาคมโลก เพอผลกดนใหการศกษาเปนกระบวนการพนฐานน าสงคมสการพฒนาทยงยน (สถาบนสงแวดลอมไทย, 2550) ดงนคอ

1. การเสรมสรางความตระหนก เนองจากขนตอนแรกทส าคญของกระบวนการขบเคลอนการศกษาเพอการพฒนาทยงยน คอ การสรางความตระหนกของบคลากรดานการศกษาและสาธารณชนทเกยวของ เพอใหกลมบคคลทมหนาทสงเสรมการศกษาของชาต ไดมโอกาสเรยนรและท าความเขาใจกบแนวความคดพนฐานความเชอมโยงระหวางการศกษากบการพฒนาทยงยนตลอดจนเหตผลทจ าเปน ตองมการปรบเปลยนโครงสรางหรอรปแบบการศกษาของประเทศไปสแนวทางทสอดคลองกบ กระแสโลก ขณะเดยวกนกมความเหมาะสมกบความตองการของทองถน

2. การบรณาการหลกสตรส าหรบการศกษาในระบบ (Formal Education) กลยทธ ในการน าแนวคดการพฒนาทยงยนเขาไปบรณาการไวในหลกสตรการศกษาตงแตขนพนฐานถงระดบปรญญา นบเปนประเดนส าคญทตองมการพจารณาอยางรอบคอบจรงจง ในการนรฐสามารถเลอกปฏบตไดอยางนอย 2 วธ คอ การเพมสาระวชาใหมในหลกสตรการเรยนการสอนทใชอยในปจจบน เชน รายวชาการพฒนาทยงยน และการพฒนาหลกสตรใหมใหมโครงสราง แผนการศกษาและรายวชาทมเนอหาสาระสอดคลองกบแนวทางของการพฒนาทยงยน ทงนไมวาจะเปนการด าเนนงานดวยวธใด รปแบบของการศกษาเพอการพฒนาทยงยนจ าเปนตองเนนการพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ คานยม และมมมองทสามารถสรางความยงยนแกชมชนของตนเอง

3. การปฏรปการศกษา เนองจากการศกษาเปนตวแปรส าคญของการพฒนาประเทศ ท าใหแนวคดเรองเปาหมายของการจดการศกษาจงเปนประเดนส าคญ หากรฐมองเหนความส าคญของ การพฒนาทยงยน และก าหนดเปนกรอบเปาหมายของการศกษาในทกระดบ โครงสรางและกระบวนการเรยนรของประชากรในประเทศ จ าเปนตองมการเปลยนแปลงใหสอดคลองกบกรอบ ทวางไว เพอใหคนทงประเทศมความร ทกษะ และจตส านกรวมกนแกไขปญหาการขาดความยงยนทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม การปฏรปการศกษาจงเปนเครองมอส าคญในการผลกดนประชากรของประเทศ สเปาหมายทรฐตองการไดอยางมประสทธภาพ โดยไมควรมองขามความส าคญ ของการรณรงคใหประชาชนเขาใจถงความส าคญของปญหาและตนตวเขามามสวนรวมในกระบวนการเปลยนแปลงทเกดขน

4. นยามเกยวกบการพฒนาทยงยน ในขณะททวโลกยอมรบแนวคดการพฒนาทยงยน และมการเคลอนไหวอยางตอเนองมานานกวาสองทศวรรษ เพอก าหนดเปาหมายและแนวทางปฏบต สเปาหมายทพงประสงค อยางไรกด ขอเทจจรงประการหนง คอ นกวชาการทเกยวของตางมนยามเกยวกบการพฒนาทยงยนทแตกตางกนออกไป และมการสรางภาพของสงคมทยงยนกนอยาง หลากหลายทงในระดบโลกและระดบทองถนท าใหไมสามารถก าหนดความหมายทชดเจนของ การพฒนาทยงยนได ภายใตสถานการณดงกลาว การเรยนการสอนเกยวกบการพฒนาทยงยน จงเปน

26 เรองยงยากและซบซอน เพอใหบรรลเปาหมายการศกษาเพอการพฒนาทยงยน จ าเปนตองมวธปรบเนอหาสาระทใชในการเรยนการสอนใหเขาใจไดงายขน ซงเปนภารกจทคอนขางหนกส าหรบครและบคลากรดานการศกษา

5. การมสวนรวมของชมชน ซงเกยวของกบความซบซอนของกระบวนการเรยนรเพอ การพฒนาทยงยนรวมทงความหลากหลายของกลมผเชยวชาญ นกวชาการ และผถายทอดความร ท เกยวของ ไดแก ครในสถานศกษา วทยากรจากสถาบนวจยเพอการพฒนาและผฝกสอนความช านาญเฉพาะดานใหชมชน เปนตน บคลากรดานการศกษาเหลาน จ าเปนตองไดรบกรอบแบบแผนการด าเนนงานทชดเจน เพอใหสามารถปฏบตหนาทเดมภายใตบรบทใหมของการพฒนาทยงยนโดยเฉพาะอยางยงการท างานในระดบชมชนและทองถน ซงตองค านงถงความละเอยดออนทางเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมมากขน กลยทธขอหนงในการท างานระดบทองถน ไดแก การกระตนใหสมาชกชมชนทองถน เขามามสวนรวมในการก าหนดกรอบการปฏบตงานดานการศกษา เพอการพฒนาทยงยนในบรบทของทองถน เพอใหตรงกบความตองการของผเรยน และเปนการลดความกงวลเกยวกบแผนการท างานของผสอนอกทางหนงดวย (วมล สนแดง. 2551: 11-45).

6. การบรณาการเนอหาสาระการเรยนร ในการจดท าหลกสตรการเรยนการสอนทมการเนนเปาหมายการศกษาเพอการพฒนาทยงยน ผสอนจ าเปนตองค านงถงความเชอมโยงของการเรยนรทกสาขาวชาเพอใหผเรยนไดเขาใจถงความคด มมมอง และคณคาของการตดสนใจ ตลอดจนพฤตกรรมตางๆของเพอนรวมโลกซงเปนเรองทซบซอน เนองจากมมตของความรและทกษะทเกยวของหลายดาน ไดแก เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม ขณะเดยวกนการสอนแบบบรณาการ สามารถเลอกท าไดหลายรปแบบ อาท เชอมโยงความรเกยวกบการพฒนาทยงยนกบเนอหาสาระของกลมวชาทมในหลกสตรหรอจดหวขอการสอนใหม โดยน าเนอหาสาระในแตละกลมวชาทสามารถน ามาเชอมโยงกนเพอเนนความส าคญของหลกการพฒนาทยงยน เปนตน ผสอน จงตองมความคดรเรมสรางสรรคและมทกษะในการบรณาการอยางเหมาะสม

7. บทบาทของหนวยงานทรบผดชอบ ปจจบนการพฒนาทยงยนถอเปนเปาหมายของ ทกองคกร โดยเฉพาะหนวยงานราชการทรบผดชอบดานการพฒนาเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม ไดแก กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงสาธารณสขกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงวฒนธรรมเปนตน ซงถอไดวาหนวยงานเหลานมบทบาทและหนาทเกยวของกบการศกษาเพอการพฒนาทยงยน จงควรมการหารอและแลกเปลยนความรหรอมมมองรวมกน เพอก าหนดกรอบเปาหมาย และยทธศาสตร ตลอดจนแผนการปฏบตงานทสอดคลองซงกนและกน

8. การพฒนาศกยภาพของกลมผน าการเปลยนแปลง ความส าเรจของการสงเสรมการศกษาเพอการพฒนาทยงยนขนอยกบเงอนไขปจจยหลายประการ ปจจยหนงทมความส าคญ ตอการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายทตองการ คอ ประสทธภาพของบคลากรทเกยวของ หรอผทจะท าหนาทเปนผน าการเปลยนแปลงในสงคมซงควรมความรความเขาใจเกยวกบสถานการณของโลกและทองถนในปจจบน สามารถพฒนาทกษะในการสรางเครอขายผเชยวชาญ และผปฏบตงาน ดานการศกษาเพอการพฒนาทยงยนและมความกระตอรอรนทจะแสวงหาความรใหมๆ เพอน ามาใชประโยชนตอสงคมสวนรวมอยตลอดเวลา ทงนการพฒนาศกยภาพของผน าดานการศกษาเพอการ

27 พฒนาทยงยน สามารถท าไดอยางนอย 2 รปแบบ คอการจดการสอนหลกสตรพเศษในสถานศกษา ซงมเปาหมายผลตครและบคลากรดานการศกษารนใหมทสามารถบรณาการแนวคดและหลกการพฒนาทยงยนกบการเรยนการสอนในสาระวชาทตนถนด และการฝกอบรมวทยากรครตนแบบ ซงมเปาหมายเสรมสรางขดความสามารถของครและบคลากรดานการศกษาทมประสบการณดาน การเรยนการสอนมาบางแลว ใหมความรและทกษะในการบรณาการเนอหาสาระการเรยนการสอน จากกลมสาระตางๆ ใหเกดความเชอมโยงกบแนวคดและหลกการพฒนาทยงยน

9. การจดระบบงบประมาณและปจจยสนบสนน เนองจากปจจยอกสวนหนงทเออ ตอความส าเรจของการศกษาเพอการพฒนาทยงยน คอ งบประมาณ สอการเรยนการสอน และเทคโนโลยเพอการศกษา ทงน การเปลยนแปลงโครงสราง รปแบบ และกระบวนการจดการเรยน การสอนในสถานศกษาและสถานศกษา จ าเปนตองใชงบประมาณคอนขางมาก เพอสนบสนนการจดท าหลกสตร การบรหารจดการ และการฝกอบรม ขณะเดยวกนครและบคลากรดานการศกษา จ าเปนตองมสอการเรยนการสอนทเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทการพฒนาทองถน นอกจากน ในยคของสงคมทเตมไปดวยขอมล ขาวสาร และเปนการตดตอสอสารทไรพรมแดน อปกรณประกอบ การเรยนการสอนทอาศยเทคโนโลยและการสอสารรปแบบใหม อาท คอมพวเตอร สอคอมพวเตอรชวยสอน และอนเทอรเนตความเรวสงกลายเปนสวนประกอบส าคญของการศกษาเพอการพฒนาทยงยน เปนตน

10. การก าหนดนโยบายสงเสรมการศกษาเพอการพฒนาทยงยน รฐควรมบทบาทโดยตรงในการสงเสรมสนบสนน บคคล ครอบครว ชมชนทองถน องคกรชมชน องคกรปกครอง สวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ใหมสวนรวมในการพฒนาสงคมทยงยน ดวยวธสงเสรมการศกษาเพอการพฒนาทยงยน (วมล สนแดง, 2551) ซงเปนกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพ เพอเปนพลงส าคญ ในการขบเคลอนการพฒนาทยงยน ดงนน ผมอ านาจและหนาทในการก าหนดนโยบายการศกษา จงควรผลกดนใหมการวางแนวทางด าเนนงานของรฐดานการศกษาเพอการพฒนาทยงยนและปฏบตตามแนวทางทก าหนดไว เพอใหบรรลเปาหมายของการพฒนาประเทศอยางมประสทธภาพ ตามทตองการในท านองเดยวกน สมคด จาตศรพทกษ (2546) ไดใหแนวคดเกยวกบบทบาทของการจดการศกษาทสงผล ตอการพฒนาอยางยงยนวา คนเปนกญแจส าคญน าไปสความยงยน เนองจากความเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจจะมเสถยรภาพ สามารถกระจายความมงคงอยางทวถงทกระดบได ตองมรากฐาน มาจากปจจยอนๆ โดยเฉพาะอยางยง การจดการศกษาทตองใหความส าคญกบตวแปรส าคญ เกยวกบหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนใหเออตอการผลตก าลงคนทมความสามารถใน การเปนผประกอบการ สามารถสรางสรรคนวตกรรมของตนเอง เปนทยอมรบ และมความสามารถ ในการแขงขนในระดบสากล สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ระยะท 9 และ 10 ไดใหความส าคญตอการพฒนาคนและกระบวนการพฒนาประเทศทบรณาการเชอมโยงกนทกดาน โดยมเศรษฐกจเปนเครองมอในการพฒนาคน สงคม และสงแวดลอม เพอความอยดมสขของคนไทยอยางยงยน นอกจากนน แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 12 ยงไดใหความส าคญกบการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาประเทศและพฒนาคณภาพชวตทเนนภมคมกนทดของสงคมไทย (เพญนภา ธรทองด, 2553 : 22-24) โดยเฉพาะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

28 ฉบบท 11 ไดมการเนนการสงเคราะหบทเรยนจากการปฏบตจรง ตลอดจนมการจดท าหลกสตรการเรยนการสอนทงระดบขนพนฐานและอดมศกษา เพอสรางความเขมแขงทงระดบปจเจก ครอบครว ชมชน และสงคมอยางยงยน (แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559, 2555: ฉ) นอกจากนน ประยงค เนาวบตร (2547 : 23 อางถงใน พฤทธ ศรบรรณพทกษ, 2553:23-25) ไดใหแนวคดเกยวกบแนวทางการจดการศกษาอยางยงยนในมตสงแวดลอมของการจดการศกษาวา สถานศกษามหนาทพฒนาคณภาพประชากรใหมความสามารถสงมาพฒนาสงคมในแตละดาน สอดคลองตามความตองการของสงคม โดยค านงถงความตองการของผเรยนเปนรายบคคล สงเสรมการเรยนรของบคคล โดยจดกระบวนการเรยนรใหผเรยนเขาใจสงคมและสภาพแวดลอม สถานศกษาควรเปนแหลงเรยนรทส าคญในการพฒนาใหผเรยนสามารถสบทอดขนบธรรมเนยม ประเพณวฒนธรรมอนดงามไว และสงคมสามารถด ารงอยไดดวยด ตลอดจนเสรมสรางความเปนเอกภาพ ของสงคม สรางความส านกในทองถน และจดกจกรรมเผยแพร วทยาการใหมๆใหแกสงคม มสวนรวมในการพฒนาสงคม สถานศกษาจงเปนสวนหนงของสงคมทมควรน าสงเหลานไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาชมชนและสงคม สรปไดวา การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน หมายถง การด าเนนการจดการศกษา ตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนา ทยงยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทางศกษา ใหมความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง มความสามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและผปกครอง ตลอดจนมความสามารถ ในการปรบตวใหเขากบบรบททางสงคม วฒนธรรมของทองถนและสากล ส าหรบประเทศไทย ไดน าแนวคดนมาปรบใชอยางสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดงนนผบรหารสถานศกษา จงตองใสใจเกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอตอบสนองนโยบายของรฐบาลตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

2. การบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน

การจดการศกษาขนพนฐาน หมายถง การศกษาทกรปแบบทรฐหรอเอกชนจดขน ตงแตระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาปท 6 ทงสายสามญและสายอาชพ โดยมงพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ มทกษะในการแสวงหาความรไดอยางตอเนองตลอดชวต สามารถด ารงชวตรวมกนในสงคมไดอยางมความสข สามารถพฒนาตนเองใหเจรญกาวหนาและมสวนรวมกบผอนในการพฒนาชมชน สงคม และประเทศชาต โดยมเปาหมายชดเจนคอการพฒนาคณภาพมนษยทกดาน ไมวาจะเปนดานรางกาย จตใจ สตปญญา คณธรรม คานยม ความคด และการประพฤตปฏบต โดยคาดหวงวา คนทมคณภาพนนจะท าใหสงคมมความมนคงสงบสขเจรญกาวหนาทนโลกแขงขนกบสงคมอนในเวทระหวางประเทศได คนในสงคมมความสข และมความสามารถประกอบอาชพการงานอยางมประสทธภาพและอยรวมกนไดอยางสมานฉนท (เพญนภา ธรทองด, 2553: 15-45) ซงมสาระส าคญทเกยวของ ดงตอไปน 2.1 แนวทางการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย สาระส าคญ ดงน

2.1.1 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 หมวด 4 ไดก าหนดแนวการจดการศกษา ซงมรายละเอยด ตอไปน

29

1) การจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ 2) การจดการศกษาทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และ การศกษาตามอธยาศยตองเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการ ตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษา ซงประกอบดวยเนอหาสาระส าคญ ดงตอไปน คอ ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความร ความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบ ารงรกษา การใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา การประยกตใชภมปญญาไทย ความรและทกษะดานคณตศาสตรและดานภาษาไดอยางถกตอง ความรและทกษะในการประกอบอาชพและการด ารงชวตอยางมความสข 3) การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดงตอไปน คอ การจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล การฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา การจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตให ท าไดคดได ท าเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง การจดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา การสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอม สอการเรยนและอ านวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวน การเรยนร และการจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ 4) รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบอยางพอเพยงและมประสทธภาพ ไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลปะ สวนสตว สวน สาธารณะ สวนพฤกษศาสตร ศนยการกฬาและนนทนาการ อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหลงขอมลและแหลงการเรยนรอน 5) ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการผเรยน การสงเกตพฤตกรรมการเรยน ความประพฤต การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคกนไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา ใหสถานศกษาใชวธการ ทหลากหลายในการจดสรรโอกาสเขาศกษาตอ และใหน าผลการประเมนผเรยนมาใชประกอบ การพจารณา 6) ใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ก าหนดหลกสตรแกนกลางในการศกษาเพอสรางความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวตและการประกอบอาชพ หลกสตรการศกษาตองมลกษณะหลากหลาย และใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบ โดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ มความสมดลทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม

30 7) ใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนอนสง เสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน เพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม มการแสวงหาความร ขอมลขาวสารและรจกเลอกสรรภมปญญาและวทยาการตางๆเพอพฒนา ชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาความตองการ รวมทงหาวธการสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณการพฒนาระหวางชมชน 8) ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา 2.1.2 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2548 : 5-7) ไดก าหนดมาตรฐานการศกษาของชาต โดยผานความเหนชอบจากทประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 26 ตลาคม 2547 เพอเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพการศกษาของประเทศ ในมาตรฐานท 2 ดงน 1) จดหลกสตรการเรยนรทหลากหลายตามความเหมาะสมของกลมผเรยน ทกระบบ และสอดคลองกบความตองการของผเรยน และทองถน สนบสนนการพฒนาศกยภาพของผเรยนตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ 2) องคกรท ใหบรการทางการศกษามสภาพแวดลอมท เออตอการเรยนร มอาคารสถานท มการสงเสรมสขภาพอนามยและความปลอดภย 3) พฒนานวตกรรมและสอการจดการเรยนร และการใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศทกรปแบบทเออตอการเรยนรดวยตนเอง และการเรยนรแบบมสวนรวม 4) ผบรหาร คร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนาอยางเปนระบบและตอเนอง เพอสรางความเขมแขงทางวชาการและวชาชพ มคณธรรม มความพงพอใจในการท างานและผกพนกบงาน 2.1.3 กระทรวงศกษาธการไทย โดยการน าของ พลเอก ดาวพงษ รตนสวรรณ อดต รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ไดจดท านโยบายส าคญ ๆ ทเกยวกบการศกษาขนพนฐาน 10 เรองเดน ๆ ดงตอไปน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558 : ออนไลน)

1) ลดเวลาเรยน เพมเวลาร มงแกปญหาเดกเรยนในหองเรยนมากเกนไป มการบานมาก นกเรยนเครยดไมมความสข การเรยนการสอนไมสงเสรมใหคดวเคราะห คดสรางสรรค โดยการออกแบบจดกจกรรมนอกหองเรยนอยางหลากหลายตามรายการและบรบทของสถานศกษา ตงแตเวลา 14.00 น.เปนตนไปของทกวน เพอพฒนา 4H คอ การพฒนาสมอง การคดวเคราะห (Head) พฒนาจตใจ คณธรรมจรยธรรม (Heart) ทกษะฝมอ (Hand) และสขภาพ (Health) กบนกเรยนสถานศกษากลมเปาหมายน ารอง 4,100 สถานศกษา ตงแตภาคเรยนท 2/2559 และเพมเตมอก 15,897 สถานศกษา (รอยละ 50) ในปการศกษา 2559 ผลการด าเนนการในรอบ 6 เดอน พบวา คะแนนเฉลย O-Net ของสถานศกษาน ารองดขน ผลส ารวจความคดเหนผเกยวของภาพรวมพงพอใจ โครงการลดเวลาเรยนเพมเวลาร ตอบโจทยการยกระดบคณภาพการศกษา

2) สถานศกษาประชารฐ เปนสถานศกษาภายใตโครงการ “สานพลงประชารฐดานการศกษาพนฐานและการพฒนาผน า” ทเกดจากความรวมมอภาครฐ (กระทรวงศกษาธการ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสาร กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย) ภาคเอกชน

31 และภาคประชาสงคม รวม 25 องคกร จบมอกนขบเคลอนเพอยกระดบมาตรฐานการศกษาพนฐาน มงหวงใหนกเรยนมคณลกษณะทพงประสงค ผน า คร และผบรหารฯ ไดรบการพฒนาใหมสมฤทธผล และสถานศกษายนอยไดดวยตนเอง ซงจะสงผลตอความเขมแขงดานเศรษฐกจและสงคมอยางยงยนของประเทศโดยรวม เพอตอบโจทยใหกบประเทศ 3 ดาน ไดแก การลดความเหลอมล า การสรางศกยภาพการแขงขน และการสรางคณภาพทรพยากรมนษย กจกรรมหลก ๆ ประกอบดวย การแลกเปลยนขอมล วเคราะห วจย การสนบสนนทรพยากร รวมทงการเรยนรวธการสอนผานเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศ ภายใตการดแลและใหความชวยเหลอของ School Partners จากภาคเอกชน และม School Sponsor(CEO) จากภาครฐและภาคเอกชน เพอตองการยกระดบคณภาพการศกษา ความเสมอภาค และประสทธภาพการจดการศกษา

3) สะเตมศกษา (STEM) เปนแนวทางการจดการศกษาทใหผเรยนเกดการเรยนร และสามารถบรณาการความรทางวทยาศาสตร (S) เทคโนโลย (T) กระบวนการทางวศวกรรม(E) และคณตศาสตร (M) เขาดวยกน อนจะเปนการแกปญหาการเรยนรขาดการบรณาการ มสถานศกษาจฬาภรณราชวทยาลยทวประเทศเปนศนยอบรมและใหค าปรกษาดานหลกสตรฝกอบรม มสถานศกษาศนยสะเตมศกษา เปาหมายเพอยกระดบคณภาพการศกษา

4) การยกระดบภาษาองกฤษ ภายใตโครงการ “English Boot Camp การพฒนาครแกนน าดานการเรยนการสอนภาษาองกฤษ “ เพอแกปญหาครสอนภาษาองกฤษไมเพยงพอ ครขาดทกษะและเทคนคการสอนภาษาองกฤษ ในขณะทภาษาองกฤษมความส าคญและจ าเปนในโลกยคปจจบน โดยใชรปแบบจดคายภาษาองกฤษแบบเขม และกระทรวงศกษาธการใหปรบหลกสตรขยายเวลาเรยนภาษาองกฤษเปนสปดาหละ 5 ชวโมง เปาหมายเพอยกระดบคณภาพการศกษา

5. นกเรยนชนประถมศกษาปท1 อานออกเขยนไดภายใน 1 ป เปนการแกปญหานกเรยนบางสวนยงอานไมออกเขยนไมได และสงเสรมนโยบายรฐบาลทก าหนดใหนกเรยนอานออกเขยนได อานคลองเขยนคลอง ภายใตโครงการ “พลกโฉมสถานศกษาท าใหนกเรยน ป.1 อานออกเขยนไดใน 1 ป “ โดยมเปาหมายสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานทกสถานศกษา มตวชวดทส าคญคอ นกเรยนชน ป.1 ทกคนอานออกเขยนได นกเรยนชน ป.2 ขนไปอานคลองเขยนคลอง ผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยสงขน นกเรยนมทกษะการอาน คด วเคราะหฯ เปาหมายเพอยกระดบคณภาพการศกษา

6) โครงการ DL Thailand เปนการพฒนาคณภาพการศกษาขนพนฐานดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล ประกอบไปดวย 2 รปแบบ ไดแก 1) DLTV ; การพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกลผานดาวเทยม (Distance Learning Television) คอรปแบบจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม หรอ “ครต” เพอแกปญหาสถานศกษาขนาดเลกหางไกล ขาดโอกาส ประสบปญหาการมครไมครบชน ครสอนไมตรงสาขาวชา โดยการรบสญญาณถายทอดจากสถานศกษาตนทาง คอสถานศกษาวงไกลกงวล อ.หวหน โดยสถานศกษาสามารถเลอกวธการจดไดตามความเหมาะสมและบรบท ไดทงดจาก “ครต” สด ๆ หรอ เปด DVD ทอดส าเนาครตเอาไว 2) DLIT ; การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ (Distance Learning Information Technology) เปนการจดการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกลผานเครอขายอนเตอรเนต บนเวบไซต www.dlit.ac.th ซงมทงหองสมดออนไลน หองเรยนคณภาพ คลงสอ คลงขอสอบ ชมชน

32 แหงการพฒนา และเวบไซตอน กลมเปาหมาย คอ สถานศกษาขนาดเลก เปาหมายเพอยกระดบคณภาพการศกษาและความเสมอภาคทางการศกษา

7) การผลตครเพอพฒนาทองถน (ครทายาท) เปนโครงการท าขนเพอแกปญหาคนเกงไมอยากเรยนสาย ครขาดแคลนครในสาขาเฉพาะ และขาดแคลนครในบางพนทโดยใชวธการคดเลอกนกเรยน และนกศกษา เขาโครงการ แลวศกษาตอปรญญาตรในสถาบนอดมศกษา เมอจบแลวจะไดรบการบรรจเปนคร(ครผชวย) ทดแทนอตราครเกษยณตามภมล าเนาเดม ในสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และการศกษาสงกดส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย(กศน.) รวมทงสน 48,374 อตรา โดยจะบรรจชวงป 2559-2568 โครงการนเปาหมายเพอจะไดคนเกง คนดมาเปนครทบานเกดเปนตอบโจทยการยกระดบคณภาพการศกษา

8) TEPE Online การพฒนาครและบคลากรทางการศกษาดวยระบบ TEPE Online (Teachers and Educational Personals Enhancement Based on Mission and Functional Areas as Majors) เปนการพฒนาดวยระบบออนไลน เพอแกปญหาครทงหองเรยน ทงนกเรยนไปอบรม ความสนเปลองงบประมาณการอบรม และการอบรมทไมตรงและไมครอบคลมความตองการของคร อนจะเปนการคนครสหองเรยน ใชกระบวนการเรยนร เ พอพฒนาตนเอง ยดสถานศกษาเปนฐานการพฒนา ประสบการณวชาชพ และผลการพฒนาสามารถใชเปนเครองมอพฒนางานและพฒนาวชาชพได ภายใตสโลแกน “ทกคน ทกท ทกเวลา” โดยมเปาหมายเปนครและบคลากรทางการศกษา สงกด สพฐ. ในทกสายงาน สามารถเรยนรดวยตนเองตามตองการในหลกสตร 5 กลม (เตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมครผชวย การพฒนางานในหนาท การขอมและขอตอใบประกอบวชาชพคร การพฒนากอนแตงตงมและเลอนวทยฐานะ และการพฒนากอนแตงตงสต าแหนง) ผานเวบไซต www.tepeonline.org ทมขนตอนของการลงทะเบยนเรยนทางเวบไซต การเรยนรพฒนา การยนขอรบรองความร การทดสอบความร การรบรองความร TEPE Online เปาหมายเพอยกระดบคณภาพการศกษาและประสทธภาพการจดการศกษา

9) การรวบสถานศกษาขนาดเลก เปนนโยบายการบรหารจดการสถานศกษาขนาดเลก เพอแกปญหาสถานศกษาขนาดเลก ทมครไมครบชน ผลสมฤทธทางการเรยนโดยภาพรวมต า โดยใชหลากหลายรปแบบวธการ เชน การควบรวมสถานศกษา จดสรรงบประมาณเพมเตม ใชภมปญญาทองถนชวยสอน จดสรรอปกรณดาวเทยม และจดท า School Mapping เปนตน เปาหมายเพอการยกระดบคณภาพการศกษา ความเสมอภาคทางการศกษา และประสทธภาพการจดการศกษา

10) การขบ เคล อนปฏ รปการศ กษาและการบรหารราชการของกระทรวงศกษาธการในภมภาค เปนการปฏรปโครงสรางการศกษาแบบเรงดวน ดวยค าสงหวหนาคณะร กษาความสงบแห งช าต ท 10 /2559 การขบ เคล อนการปฏ ร ปกา รศ กษาของกระทรวงศกษาธการในภมภาค และ 11/2559 การบรหารราชการของกระทรวงศกษาธการในภมภาค ดวยเหตผลและความจ าเปนในการบรณาการงานระดบพนท การบงคบบญชาสงการเดยวทชดเจน ความเปนเอกภาพในการบรหารจดการ และความคลองตวในการบรหารงานบคคล โดยมธงชยคอโอกาสและคณภาพการศกษา ซงก าหนดใหมส านกงานศกษาธการภาค 18 ภาค ส านกงานศกษาธการจงหวดในทกจงหวด ก าหนดบคคลท าหนาทศกษาธการภาค และศกษาธการจงหวด และมองคคณะบรหารทงในระดบนโยบาย และระดบปฏบต เพอขบเคลอนงานใหบรรลเปาหมายคณภาพ

33 ซงปจจบนก าลงด าเนนการดวยความเขมขน เปาหมายเพอยกระดบคณภาพและการเพมประสทธภาพการจดการศกษา

2.1.4 นโยบายการจดการศกษาตามแนวทางมาตรฐานการศกษาของชาต (กระทรวงศกษาธการ, 2559 : ออนไลน) เพอใหหนวยงานดานการศกษาทกระดบ น าไปเปนแนวทางจดการศกษา ดงน 1) เรงรดการปฏรปการศกษา โดยยดคณธรรมน าความร สรางความตระหนกส านกในคณคาของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความสมานฉนท สนตวธ วถชวตประชาธปไตย พฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยงความรวมมอของสถาบนครอบครว ชมชน สถาบนทางการศกษา และสถานศกษา ดงน คอ การปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนและการจดกจกรรมการเรยนรทกระดบและทกประเภทการศกษา การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหสามารถจดท าหลกสตรและการเรยนการสอน และการสรางเครอขายคณธรรมในทกเขตพนทการศกษา เชอมโยงความรวมมอ รวมคด รวมท าของบาน วด และสถานศกษา 2) ขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานของประชาชนใหกวางขวางและ ทวถงโดยไมเกบคาใชจาย จดการศกษาภาคบงคบ 9 ปใหเดกทมอาย 7-16 ปไดเขาเรยนทกคน และจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป โดยไมเกบคาใชจาย 3) พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ปรบการเรยนเปลยน การสอนโดยยดผเรยนเปนส าคญ พฒนาวธการสอนของคร เนนการเรยนรของนกเรยน แกปญหา การขาดแคลนคร และกลมสาระ และใชเทคโนโลยชวยเพมคณภาพ และขยายโอกาสทางการศกษา 4) การกระจายอ านาจไปสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา คอ การกระจายอ านาจไปสเขตพนทและสถานศกษาทงดานวชาการ การบรหารงานบคคล งบประมาณ และการบรหารทวไป การพฒนาผบรหาร ศกษานเทศก และครแกนน าของเขตพนทการศกษาและสถานศกษาขนพนฐานใหเปนผน าการเปลยนแปลงเตมพนท การน ารองการบรหารจดการแบบกระจายอ านาจในสถานศกษาขนพนฐานทมศกยภาพและความพรอมในทกเขตพนทการศกษา การเปลยนฐานะของสถาบนอดมศกษาของรฐทเปนสวนราชการและมศกยภาพ และความพรอม เปนสถาบนอดมศกษาในก ากบของรฐตามความสมครใจของแตละแหงและการจดระบบการกระจาย อ านาจไปสสถานศกษาดานอาชวศกษาตามหลกการบรหารทใชสถานศกษาเปนฐาน 5) สงเสรมการมสวนรวมของประชาชน ภาคเอกชน และทองถน ไดแก การปรบปรงโครงสราง บทบาท และภาระหนาทของสมาคมผปกครองและครคณะกรรมการรสถานศกษาและเขตพนท เพอใหผมสวนไดเสยทางการศกษาไดมสวนรวมรบผดชอบกวางขวางขน การสงเสรมและสนบสนนสถานศกษาของเอกชนทกระดบและประเภทใหสามารถจดการศกษาไดตามนโยบายและมาตรฐานการศกษาของชาต โดยมงใหความเปนอสระคลองตวและไมเลอกปฏบต และ การสงเสรมใหทองถนมสวนรวมรบผดชอบการจดการศกษารวมกบเขตพนทการศกษาและสถานศกษาทกระดบ โดยเนนการรวมคด รวมท า และรวมรบผดชอบ เปนตน

34

2.2 หลกการส าคญของการจดการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย

2.2.1 หลกการพฒนาผเรยนอยางครบถวนสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมในการด าเนนชวตและสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 2.2.2 หลกการจดการศกษาเพอความเปนไทย มความรกและภาคภมใจในทองถนและประเทศชาต และมความรและทกษะพนฐานส าหรบการประกอบอาชพสจรต เพอเปนสมาชกทดทงของครอบครว ชมชน สงคมไทย และสงคมโลก 2.2.3 หลกแหงความเสมอภาค คนไทยทงปวงตองมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป อยางทวถงเทาเทยมควบคไปกบความมคณภาพ 2.2.4 หลกการมสวนรวม องคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนมสวนรวมในการบรหารการจดการศกษารวมกบคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา เพอเสรมสรางเอกลกษณศกดศรและตอบสนองความตองการของทองถน 2.2.5 หลกแหงความสอดคลอง อดมการณและมาตรฐานในการจดการศกษา ขนพนฐานตองสอดคลองกบสาระบญญตในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และ แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 นโยบายการศกษาของรฐบาลทแถลงตอรฐสภาสอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต และสมพนธเชอมโยงกบมาตรฐานการอาชวศกษาและมาตรฐาน การอดมศกษา

2.3 สาระส าคญนโยบายดานการศกษาของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ปงบประมาณ 2560 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, ส านกงาน., 2560 : ออนไลน) จ านวน 11 ขอ ซงมสาระส าคญ ดงตอไปน

2.3.1 เรงรดปฏรปการศกษาขนพนฐาน ใหมการปรบปรงเปลยนแปลงระบบและกระบวนการจดการศกษาขนพนฐานทงระบบ ใหมประสทธภาพ ทนสมย ทนเหตการณ ทนโลก และส าเรจอยางเปนรปธรรม

2.3.2 เรงพฒนาความแขงแกรงทางการศกษาใหผเรยนทกระดบทกประเภท รวมถงเดกพการและดอยโอกาส มความรและทกษะแหงโลกยคใหมควบคกนไป โดยเฉพาะทกษะการอาน เขยน และการคด เพอใหมความพรอมเขาสการศกษาระดบสงและโลกของการท างาน

2.3.3 เรงปรบระบบสนบสนนการจดการศกษาทสอดคลองไปในทศทางเดยวกน มการประสานสมพนธกบเนอหา ทกษะ และกระบวนการเรยนการสอน ประกอบไปดวย มาตรฐานและการประเมน หลกสตรและการสอน การพฒนาทางวชาชพและสภาพแวดลอมการเรยนร

2.3.4 ยกระดบความแขงแกรงมาตรฐานวชาชพครและผบรหารสถานศกษา ใหครเปนผทมความสามารถและทกษะทเหมาะสมกบการพฒนาการเรยนของผเรยน ผบรหารสถานศกษา มความสามารถในการบรหารจดการ และเปนผน าทางวชาการ ครและผบรหารสถานศกษาประพฤตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยนสรางความมนใจและไววางใจ และสงเสรมใหรบผดชอบตอผลทเกดกบนกเรยน ทสอดคลองกบวชาชพ

2.3.5 เรงสรางระบบใหส านกงานเขตพนทการศกษา เปนองคกรคณภาพทแขงแกรงและมประสทธภาพ เพอการใหบรการทด มความสามารถรบผดชอบการจดการศกษาขนพนฐาน ทมคณภาพและมาตรฐานไดเปนอยางด

35

2.3.6 เรงรดปรบปรงสถานศกษาใหเปนองคกรทมความเขมแขง มแรงบนดาลใจและมวสยทศนในการจดการศกษาขนพนฐานทชดเจน เปนสถานศกษาคณภาพและมประสทธภาพ ทสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล

2.3.7 สรางระบบการควบคมการจดการเปลยนแปลงทางการศกษาทมขอมล สารสนเทศ และขาวสารเกยวกบกระบวนการเรยนการสอนอยางพรอมบรบรณ และมนโยบายการตดตามประเมนผลอยางเปนรปธรรม

2.3.8. สรางวฒนธรรมใหมในการท างาน ใหมประสทธภาพ เพอการใหบรการทด ทงสวนกลางและสวนภมภาค เรงรดการกระจายอ านาจและความรบผดชอบ สงเสรมการพฒนาเชงพนททกภาคสวนเขามามสวนรวม ปรบปรงระบบของสถานศกษาใหเปนแบบรวมคดรวมท า การมสวนรวมและการประสานงาน สามารถใชเครอขายการพฒนาการศกษาระหวางสถานศกษากบสถานศกษา องคกรปกครองสวนทองถน องคกรวชาชพ กลมบคคล องคกรเอกชน องคชมชน และองคการสงคมอน

2.3.9 เรงปรบปรงระบบการบรหารงานบคคล มงเนนความถกตองเหมาะสม เปนธรรม ปราศจากคอรรปชน ใหเปนปจจยหนนในการเสรมสรางคณภาพและประสทธภาพ ขวญและก าลงใจสรางภาวะจงใจ แรงบนดาลใจ และความรบผดชอบในความส าเรจตามภาระหนาท

2.3.10 มงสรางพลเมองดทตนตวและอยรวมกบผอนในสงคมพหวฒนธรรมได และท าใหการศกษาน าการแกปญหาส าคญของสงคมรวมทงปญหาการคอรรปชน

2.3.11 ทมเทมาตรการเพอยกระดบคณภาพสถานศกษาทพฒนาลาหลงและสถานศกษาขนาดเลกทไมไดคณภาพ เพอไมใหผเรยนตองเสยโอกาสไดรบการศกษาทมคณภาพการศกษาขนพนฐานของประเทศไทยมคณภาพและมาตรฐานระดบสากลบนพนฐานของความเปนไทย

2.4 แผนพฒนาการศกษาพนทชายแดน (พ.ศ. 2560-2564) สาระส าคญของแผนการ

ศกษาพนทชายแดนภาคใต (กระทรวงศกษาธการ, 2560 : ออนไลน) มสาระส าคญ ดงน 2.4.1 วสยทศน ไดแก นกเรยน นกศกษา และประชาชนในพนทมคณภาพชวตทด ไดรบการศกษาทวถงมคณภาพ เสมอภาค เปนสงคมแหงการเรยนร อยรวมกนอยางมนคงและยงยน

2.4.2 พนธกจ ของแผนการศกษาพนทชายแดนภาคใตประกอบดวย 1) จดการศกษาใหกบนกเรยน นกศกษาและประชาชน ทวถงและมคณภาพ

2) เสรมสรางศกยภาพประชาชนใหมทกษะอาชพ มงานท า สอดคลองกบบรบทและความตองการพฒนาของพนทชายแดน

3) เสรมสรางคณภาพชวตทดใหแกนกเรยน นกศกษา และประชาชน อยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรมอยางมความสขตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และภมใจในชาตไทย

2.4.3. เปาประสงค 1) นกเรยน นกศกษาและประชาชนในพนทไดรบการศกษาทวถงมคณภาพ 2) ประชาชนมทกษะอาชพ มงานท าสอดคลองกบบรบทและความตองการ 3. นกเรยน นกศกษา และประชาชนในพนทชายแดนมคณภาพชวตทด อยรวมกน

ในสงคมพหวฒนธรรมไดอยางมความสขตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และมความภาคภมใจในความเปนชาตไทย

36

2.5 ประเดนยทธศาสตรแผนพฒนาการศกษาพนทชายแดน (พ.ศ. 2560-2564) ยทธศาสตรท 1 จดการศกษาอยางทวถงและมคณภาพ ตวชวด ไดแก รอยละของนกเรยนในระบบตอประชากรวยเรยนระดบการศกษาภาค

บงคบ รอยละของคะแนนเฉลย O-Net, N-Net และ V-Net เพมขนจากปทผานมารอยละของนกเรยน นกศกษา และประชาชนทเขารวมกจกรรมการศกษาและการเรยนร รอยละของนกเรยน นกศกษา และประชาชนทไดรบบรการทางการศกษา รอยละของสถานศกษาทตองการ ความชวยเหลอและพฒนาเปนพเศษอยางเรงดวนใน

แนวทางการด าเนนงาน 1. สรางโอกาสการเขาถงบรการทางการศกษาทกระบบ 2. พฒนา สงเสรม สนบสนนการเรยนรภาษาไทย ภาษาตางประเทศ และการใชภาษาแม 3. พฒนาระบบการบรหารจดการครและบคลากรการศกษาใหมจ านวนเพยงพอ 4. จดตงกลมโรงเรยนทจงหวดชายแดน ใหเปนการจดการศกษาเฉพาะ 5. ปรบปรงเกณฑการจดสรรงบประมาณ วทยฐานะ ครภณฑและอาคาร 6. ก าหนดมาตรการและแรงจงใจใหทกภาคสวนมสวนรวมทางการศกษา

ยทธศาสตรท 2 พฒนาทกษะอาชพเพอการมงานท า ตวชวด ไดแก รอยละของสถานศกษามหลกสตรพฒนา ทกษะอาชพเพอการมงานท า

สอดคลองกบบรบทและความตองการพฒนาของพนทชายแดนรอยละของผผานการฝกอาชพ/การพฒนา ทกษะอาชพระยะสน สามารถน าความร ไปประกอบอาชพหรอพฒนางานจ านวนหนวยงานภายนอกทเขามามสวนรวมในการฝกอาชพ/การพฒนาทกษะอาชพระยะสน

แนวทางการด าเนนงาน 1. ปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบพนทและความตองการพฒนาของพนทชายแดน 2. สงเสรมการจดการศกษาโดยยดสถานศกษาและชมชนเปนฐาน 3. สรางความรวมมอในการพฒนาทกษะอาชพกบหนวยงานภายนอก 4. พฒนาทกษะการเปนผประกอบการ

ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางคณภาพชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง อยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรม และมความภาคภมใจในความเปนชาตไทย

ตวชวด ไดแก รอยละของผเขารวมกจกรรมการเสรมสรางคณภาพชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง อยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรม และมความภาคภมใจในความเปนชาตไทยรอยละของนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานทมน าหนกและสวนสงตามเกณฑมาตรฐาน รอยละของนกเรยนกอนวยเสยง ระดบชน ป.1-6 ไดรบการเสรมสรางภมคมกนยาเสพตดรอยละของสถานศกษาในทกระดบการศกษาทงรฐและเอกชน มการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

แนวทางการด าเนนงาน 1. เสรมสรางคณภาพชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในสงคมพหวฒนธรรม 2. ใหความรดานสขภาพอนามย แกไขปญหายาเสพตด และปญหาอน ๆ ทางสงคม 3. เสรมสรางความเขมแขงของสถาบนครอบครวและชมชนผานสถาบนการศกษา

4. ใหความรความเขาใจเกยวกบความหลากหลายทางวฒนธรรม และความเปนไทย

37 2.6 ขอบขายการจดการศกษาในสถานศกษา ประกอบดวย 4 งาน ไดแก การบรหาร งานทวไป การบรหารงานบคลากร การบรหารงานวชาการ และการบรหารงานงบประมาณ (กระทรวงศกษาธการ, 2552 : ออนไลน) ซงมสาระส าคญโดยสงเขป ดงตอไปน 2.6.1 การบรหารงานวชาการ การบรหารงานวชาการ ถอไดวาเปนหวใจของการจดการศกษาของสถาน ศกษาโดยยดผเรยนเปนส าคญ การจดท าหลกสตรของสถานศกษาใหยดหลกตามกรอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของชมชนและสงคมอยางแทจรง โดยมคร ผบรหาร ผปกครอง และชมชนมสวนรวม นอกจากนนสงเสรมสถานศกษาใหจดกระบวนการเรยนรทมชมชนและสงคมมสวนรวมในการก าหนดหลกสตร กระบวนการเรยนร รวมทงเปนเครอขายและแหลงการเรยนร การจดการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานโดยจดใหมดชนชวดคณภาพการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนรทสามารถตรวจสอบคณภาพการจดการศกษาไดทกชวงชน ทงระดบเขตพนทการศกษาและสถานศกษา และสงเสรมใหมการรวมมอเปนเคร อข าย เ พอ เ พมประส ทธ ภาพและคณภาพในการจ ดและพฒนาคณภาพการศ กษา (กระทรวงศกษาธการ, 2550ก : 28- 29) ขอบขายและภารกจการบรหารงานวชาการ มดงน คอ การด าเนนการเกยวกบการใหความเหนการพฒนาสาระหลกสตรทองถน การวางแผนงานดานวชาการ การจดการเรยนการสอนในสถานศกษา การพฒนาหลกสตรของสถานศกษา การพฒนากระบวนการเรยนร การวดผล ประเมนผล และด าเนนการเทยบโอนผลการเรยน การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษาในสถานศกษา การพฒนาและสงเสรมใหมแหลงเรยนร การนเทศการศกษา การแนะแนว การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในและมาตรฐานการศกษา การสงเสรมชมชนใหมความเขมแขงทางวชาการ การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน การคดเลอกหนงสอ แบบเรยนเพอใชในสถานศกษา การพฒนาและใชสอเทคโนโลยเพอการศกษา การจดท าระเบยบและแนวปฏบตเกยวกบงานดานวชาการของสถานศกษา และการสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร และหนวยงานหรอสถาบนการศกษาอนทจดการศกษา

2.6.2 การบรหารงานงบประมาณ ประสทธภาพและประสทธผลของระบบการจดการงบประมาณของสถานศกษาขนพนฐานยดหลกความเทาเทยมกนและความเสมอภาคทางโอกาสการศกษาของผเรยนในการจดสรรงบประมาณเพอจดการศกษาขนพนฐาน มการกระจายอ านาจในการบรหารจดการ เพอมงพฒนาขดความสามารถในการบรหารจดการงบประมาณตามมาตรฐานการจดการทางการเงน เพอรองรบการบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน มความเปนอสระ มการตดสนใจทคลองตว ควบคกบความโปรงใสและความรบผดชอบทตรวจสอบไดจากผลส าเรจของงานและทรพยากรทใช (กระทรวงศกษาธการ, 2550ก : 52-53) ซงม ดงน

ขอบขายและภารกจการบรหารงานงบประมาณ ประกอบดวย 1) การจดท าแผนงบประมาณและค าขอตงงบประมาณ การจดท าแผนปฏบตการใชจายเงนตามทไดรบจดสรรงบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานโดยตรง 2) การจดท าบญชการเงน การรบเงน การเกบรกษาเงน และการจายเงนตลอดจนการจดท าหรอจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน 3) การอนมตการใชจายงบประมาณทไดรบจดสรร 4) การวางแผนพสด และการจดหาพสด การ

38 ควบคมดแล บ ารงรกษาและจ าหนายพสด 5) การบรหารจดการทรพยากรเพอการศกษาการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศเพอการจดท าและจดหาพสด และการก าหนดแบบรปรายการ หรอคณลกษณะเฉพาะของครภณฑหรอสงกอสรางทใชเงนงบประมาณ และ6) การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาและการจดหาผล ประโยชนจากทรพยสนการปฏบตงานอนใดตามทไดรบมอบหมายเกยวกบกองทนเพอการศกษา

2.6.3 การบรหารงานบคคล การบรหารงานบคคลของสถานศกษา ยดหลกความเปน

อสระและความตองการ และการพฒนาอยางตอเนองในการบรหารงานบคคลตามนโยบาย กฎหมาย หลกเกณฑทก าหนด ยดหลกธรรมาภบาลในการบรหารงานบคคลของสถานศกษาตามนโยบาย และกฎหมายและหลกเกณฑทก าหนด (กระทรวงศกษาธการ, 2550ก : 76-77)

ขอบขายและภารกจการบรหารงานบคคล ประกอบดวย 1) การวางแผนอตราก าลงและก าหนดต าแหนง การจดสรรอตราก าลงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การสรรหาและบรรจแตงตง การเปลยนต าแหนงใหสงขน และการยายขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) การด าเนนการเกยวกบการเลอนขนเงนเดอน การจดระบบและการจดท าทะเบยนประวต การลาทกประเภท 3) การประเมนผลการปฏบตงาน การสงเสรมและยกยองเชดชเกยรต การสงเสรมการประเมนวทยฐานะขาราชการ คร และบคลากรทางการศกษา 4) การสงเสรมวนยคณธรรมและจรยธรรมส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การสงเสรมมาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพ และการขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพครและบคลากรทางการศกษา 5) การด าเนนการทางวนยและการลงโทษ การอทธรณและ การรองทกขและการออกจากราชการ การสงพกราชการ การส งใหออกจากราชการไวกอนการรายงานการด าเนนการทางวนย และการลงโทษ เปนตน

2.6.4 การบรหารงานทวไป การบรหารงานทวไปยดหลกการบรหารงานทมง

ผลสมฤทธของงานเปนหลก โดยเนนความโปรงใส และตรวจสอบได สถานศกษามความเปนอสระในการบรหารและจดการศกษาดวยตนเองใหมากทสดตามนโยบายและมาตรฐานการศกษาแหงชาต สงเสรมประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารและการจดการ ตลอดจนการมสวนรวมของบคคล ชมชน และองคกรทเกยวของ การพฒนาสถานศกษาใหเปนองคกรสมยใหมดวยการน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชอยางเหมาะสม สามารถเชอมโยงตดตอสอสารกนไดอยางรวดเรวดวยระบบเครอขายและเทคโนโลยททนสมย นอกจากนน สถานศกษามบทบาทหลกในการประสานสงเสรมสนบสนนและการอ านวยความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทกรปแบบทงการศกษาในระบบการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตลอดจนการจดและใหบรการการศกษาของบคคล ชมชน องคกร หนวยงานและสถาบนสงคมอน การบรหารงานทวไปจงเปนกระบวนการส าคญ ทชวยประสานสงเสรมและสนบสนนการบรหารงานอน ๆ ใหบรรลผลตามมาตรฐานคณภาพและเปาหมายทก าหนดไว (กระทรวงศกษาธการ, 2550 ก : 103-104)

ขอบขายและภารกจการบรหารงานทวไป มดงน คอ การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ การประสานงานและพฒนาเครอขายการศกษา การวางแผนการบรหารงานการศกษา งานวจยเพอพฒนานโยบายและแผน การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร

39 การพฒนามาตรฐานการปฏบตงาน งานเทคโนโลยเพอการศกษา การด าเนนงานธรการ การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม การจดท าส ามะโนผเรยน การรบนกเรยน การเสนอความเหนเกยวกบเรองการจดตง ยบ รวมหรอเลกสถานศกษา การประสานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย การระดมทรพยากรเพอการศกษา การสงเสรมงานกจการนกเรยน การประชาสมพนธงานการศกษา การรายงานผลการปฏบตงาน งานประสานราชการสวนภมภาคและสวนทองถน การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน แนวทางการจดกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมในการลงโทษนกเรยน และการสงเสรม สนบสนน และประสานการจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร หนวยงานและสถาบนสงคมอนทจดการศกษา

2.7 การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ตามความหมายของพระธรรมปฎก (พระธรรมปฏก, 2549 : 64 อางถงใน อนชาต บนนาค, 2560 : ออนไลน) หมายถง การพฒนาทสนองความตองการของปจจบนโดยไมท าใหประชาชนรนตอไปในอนาคตตองประนประนอมยอมลดความสามารถของเขา ในการทจะสนองความตองการของเขาเอง และส าหรบการศกษาทวไป หมายถง การด าเนนการจดการศกษาตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทางศกษา ใหสามารถแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง สามารถตอบสนองความตองการของผเรยนและผปกครอง ตลอดจนสามารถปรบตวใหเขากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถนและสากล (นนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ, 2551;4-45) ซงมส าคญสาระดงตอไปน

2.7.1 การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร หมายถง การด าเนนการจดการศกษาของสถานศกษาประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยน เพอใหเกดความสมดลในมตดานเศรษฐกจ โดยสามารถใชทรพยากรและความสามารถของแตละสถานศกษา มการควบคมคาใชจายอยางเหมาะสม และการสรางเอกลกษณเฉพาะของการด าเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายของสถานศกษาอยางมคณภาพ

แนวคดความสามารถในการแขงขนไดเรมตนขนในทศวรรษท 80 โดยประเทศสหรฐอเมรกา เพอทจะน าเอาแนวคดดงกลาวเขามาปรบเปนยทธวธรบมอการขยายตวทางการคาของประเทศญปน การเพมศกยภาพในการผลต การใชเทคโนโลยตาง ๆ เรมเขามามบทบาทเปนตวน าในการด าเนนการทางการคามากขน และรวมไปถงการสงผานขอมลขาวสารทไรพรมแดน ความสามารถทางการแขงขนจงเปนกระแสความตนตวของโลกในทศวรรษใหมอยางแทจรง ทงน ความสามารถในการแขงขนนนขนอยกบกระแสการแขงขนตามสภาพบรบททองถนหรอตามกระแสตลาดโลก (วธร พานชวงศ, สทธ สนทรานรกษ และวเชยร แกวสมบต, 2558 : ออนไลน)

การสรางความสามารถในการแขงขนเปนแนวคดทไดรบการกลาวถงอยางกวางขวางในชวงทศวรรษทผานมาทงในระดบโลก ระดบประเทศ หรอแมแตระดบองคการ ดงจะเหนไดจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 รฐบาลไทยไดก าหนดใหการเพมขดความสามารถในการแขงขน เพอสรางยทธศาสตรส าคญในการพฒนาระบบเศรษฐกจของประเทศใหเขมแขงอยางมเสถยรภาพสการพฒนาอยางมคณภาพและยงยนนน ไดปรบเปลยนจากการมงเนนท

40 ความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ จากปจจยการผลตดานทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ วตถดบ แรงงานราคาถก และความไดเปรยบในดานสถานทต งหรอภมศาสตรของประเทศ มาเปนความสามารถในการแขงขนทเกดจากทกษะการบรหารจดการทดเปนปจจยหลก และมงมนในการพฒนากจกรรมใหดมคณภาพ ดวยการระดมทรพยากรและความสามารถทงปวงของกจการในการพฒนาสมรรถนะใหแตกตางจากคแขงขน จะน าไปสความสามารถในการแขงขนดานตนทน การใหความส าคญกบการสรางความสามารถในการใชน าทรพยากรมาใช การมงมนพฒนากจกรรมใหด หรอดานการสรางเอกลกษณ โดยจะกอใหเกดคณคาทเหนอกวาคแขงขน เหลานเปนองคประกอบส าคญทจะท าใหกจการประสบความส าเรจในการแขงขนบนพนฐานของทรพยากร และความสามารถของตนเอง (Hill & Jones, 1995 อางถงใน กณฐณา ดษฐแกว, 2557 : 149-152)

การจดการศกษาเปนงานบรการทเปดกวางใหทกคนมสทธเลอกใชบรการจากสถานศกษาแหงใดกได สงทเปนตวก าหนดในการตดสนใจเลอกใชบรการนน คอความมประสทธภาพในการจดการศกษาและประสทธภาพของการจดการศกษา ภายใตเงอนไขของเวลา และการใชทรพยากรอยางประหยดทสด ซงตองพจารณาทงประสทธภาพและประสทธผลของการศกษาควบคกน ซงมองคประกอบส าคญในการจดการศกษา (ไพพรรณ เกยรตโชตชย, 2546 อางถงใน นนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ, 2551 : 37) ซงประกอบดวย

1) คร ครควรท างานตามความสามารถและความถนด ปฏบตงานตามภารกจหลกของสถานศกษา ไดรบการพฒนาตนเอง เชน การเขารบการฝกอบรม สงเสรมใหครใชวธการสอนแบบเนนผเรยนเปนส าคญ ตลอดจนควรจดสวสดการใหแกครอยางเหมาะสม

2)ผบรหาร ควรใชภาวะผน าในการพฒนางานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ โดยน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชเพอพฒนาสถานศกษาใหเกดความแตกตางโดยใชตนทนต าทสด

3. อาคารสถานท วสดอปกรณ และสงแวดลอมในสถานศกษาภายใตการ ควบคมตนทนอยางประหยดทสด และการใชประโยชนสงสด โดยเนนการใชทรพยากรรวมกน เพอท าใหตนทนตอหนวยการผลตลดลง เพอใหสถานศกษาสามารถอยรอดไดอยางมนคง ผบรหารจงจ าเปนตองมกลยทธทดในสนบสนบและสงเสรมการสรางนวตกรรมในองคกรใหเปนทยอมรบ เพอจะน าไปสการสรางศกยภาพและความสามารถในการแขงขนกบองคการอน ๆ ไดมากยงขน เปนตน

2.7.2 การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา หมายถง การด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานสงคมใหมคณภาพ เกดภาพลกษณทดตามศกยภาพ และความพรอมของทรพยากร เพอสามารถตอบสนองความตองการ และกอใหเกดความพงพอใจตอผเรยนและผปกครอง

ความสามารถในการแขงขนจะเกดขนกตอเมอ องคการสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางเทาเทยมกนในตนทนทต ากวา หรอสามารถตอบสนองไดอยางแตกตางและเหนอกวาคแขงขน ความสามารถในการแขงขนน เองทจะสามารถสรางภาพลกษณทเหนอกวาไดในสายตาของลกคา ซง ไคทและเกลลง (Keith & Girling, 1991: 13-22) ไดใหแนวคดวา ความสามารถในการตอบสนองมตทางสงคมของการจดการศกษาในระดบสถานศกษา เกดจากความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษาเปนส าคญ สถานศกษาจงควรจดบรการทางการศกษาใหสอดคลองกบสภาพปญหา และความตองการของผรบบรการอยาง

41 รอบคอบ โดยค านงถงการมสวนรวมของผรบบรการทจะสงผลตอการยกระดบคณภาพการศกษาตอไป เนองจากการจดการแบบมสวนรวมเปนกระบวนการสรางขอตกลงผกพนระหวางผสอน ผปกครอง และผบรหารสถานศกษา เปาหมายเพอใหผเรยนสามารถมทกษะในกด ารงชวตและสามารถน าไปประกอบอาชพได โดยการถายทอดหรอปลกฝงเนอหาความรความเขาใจทเหมาะสมใหกบผเรยนท าใหผเรยนสามารถวางตวไดอางเหมาะสมในสงคม สามารถประกอบอาชพตามความถนด ความสนใจ หรอตามโอกาสของแตละคนได (ปรชญา เวสารชช, 2550 : ออนไลน) โดยปรบแนวคดทางธรกจทใหความส าคญกบการใหบรการลกคามาปรบใชในการจดการศกษา ดวยการจดบรการใหแกผเรยนและผปกครอง ภายใตแนวคดทวาผเรยนทกคนมความส าคญ โดยครและผบรหารจะตองคอยชวยเหลอและจดบรการทดใหแกผเรยนทกคน (สรเจต ไชยพนธพงษ, 2558 : ออนไลน)

อยางไรกตาม เอลเมอร (Elmore,1978: 22-35 อางถงในนนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ, 2551 : 38-46) ไดใหขอสงเกตวา แมวาการด าเนนการจดการศกษาของสถานศกษาในปจจบน นบวนจะยงซบซอน และตองตอบสนองตอความตองการและความคาดหวงของผรบบรการทางการศกษามากกวาในอดต ดงนน ทกฝายทเกยวของจงตองแสดงความรบผดชอบตอผเรยน โดยจดการศกษาทมคณภาพมาตรฐานตามทก าหนดไวใหแกผเรยน ซงแผนการจดการศกษาชาตไดก าหนดแนวทางการจดการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย การพฒนาหลกสตรของสถานศกษาใหมความสอดคลองกบสภาพปญหา และความตองการของชมชนและทองถน มการจดการศกษาหลายรปแบบและใชวธการสอนทหลากหลาย จดกระบวนการเรยนรและการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงทสามารถยดหยนและมความสมบรณทงในดานความถกตองและความเหมาะสมของเนอหาสาระ การจดสภาพบรรยากาศการเรยนร การใชสอและแหลงเรยนรทหลากหลาย ด าเนนการบรหารงานบคคลทสอดคลองกบนโยบาย กฎ ระเบยบ มการพฒนาและจดระบบการประเมนคณภาพภายในของการจดการศกษาเพอสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลาวคอ ผบรหารควรมคณธรรมจรยธรรม มภาวะผน า และมความสามารถในการบรหารจดการศกษา สวนดานการพฒนางานของสถานศกษา จะเกยวของกบการจดองคกร โครงสราง ระบบการบรหารงาน และการพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร มการบรหารจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน มการจดหลกสตร และกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ มการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย การจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตอยางเตมศกยภาพ ดานการพฒนาชมชนแหงการเรยนร เปนหนาทของสถานศกษาทจะตองสนบสนนการใชแหลงเรยนร ภมปญญาในทองถน และมการรวมมอกนระหวางบาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐ และเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชน (นนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ, 2551 : 37-67)

2.7.3 การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล หมายถง การด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาประถม ศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยน เพอใหเกดความสมดลในมตดานสงแวดลอมของการจดการศกษา โดยใหสามารถจดการศกษาไดอยางสอดคลองตามบรบทดานศาสนา วฒนธรรม คานยมของประชาชนในพนท และทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณ

42

ความสามารถในการแขงขนความสามารถในการแขงขนเปลยนแปลงกฎระเบยบทยงยาก เพอใหผบรโภคสามารถเขาถงผลตภณฑไดสะดวกทสด การพฒนาเทคโนโลย จะแสดงใหเหนวากจการตองพฒนาตนเองโดยการสรางนวตกรรมใหม การเสาะแสวงหาโอกาสในการสรางความสามารถในการแขงขนตลอดเวลา กจการไมสามารถหยดการพฒนาคณภาพของผลตภณฑ และตองยอมลงทนเพอรกษาไวซงความสามารถในการแขงขนดวยการการจดการศกษาใหบรรลวตถประสงคภายใตเงอนไขของเวลาและการใชทรพยากรอยางประหยดทสด มการบรณาการแนวคดของเปาหมายการจดการศกษากบแนวคดของหลกเศรษฐศาสตร ซงตองพจารณาทงประสทธภาพและประสทธผลของการศกษาควบคกนไป ซงมผบรหารเปนตวจกรส าคญในการขบเคลอนทกภารกจของสถานศกษา ผบรหารตองใชภาวะผน าในการพฒนางานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ รจกน านวตกรรมและ เทคโนโลยมาใชในการพฒนางานของสถานศกษาใหเกดความแตกตางโดยใชตนทนต าทสด และหากผบรหารมคณธรรมจรยธรรม เปนแบบอยางทดดานการครองตน ครองคน และครองงานตลอดจนมความรความสามารถ มความคดรเรมสรางสรรค มวสยทศน และประสบการณในการบรหารการศกษา จะสามารถพฒนาตนเองและสถานศกษาใหกาวหนาทนตอสถานการณตดสนใจไดอยางรอบคอบ รวดเรว และแมนย า และจะสามารถสรางทมงานทมงมนและมประสบการณการท างาน สามารถพฒนาครใหมจตวญญาณความเปนครทค านงถงผเรยนเปนส าคญ ยอมจะท าใหโครงสรางการบรหารองคกรมความคลองตวและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษามากยงขน (McNergney & Herbert, 1998 : 5-17)

แนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนของสถานศกษา ไดแก การก าหนดแนวทางการการใชจายอยางพอเพยงโดยไมสงผลเสยตอการด าเนนงาน การน าเทคโนโลยมาชวยลดปรมาณการใชทรพยากรและพลงงานตามความพรอมของสถานศกษา การบรหารทรพยากรอยางมเหตผล การจดกจกรรมรณรงคการประหยดและการอนรกษทรพยากรและพลงงานอยางตอเนองก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและประหยดเวลาด าเนนงาน การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต การจดผงการใชพนทได อยางลงตวและเกดประโยชนสงสด การพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝาย ทเกยวของ การก าหนดแนวทางการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ (Caldwell & Spinks, 2001: 1-12) นอกจากนน ควรมการจดกจกรรมทหลากหลายเพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา ก าหนดแนวด าเนนการเพมจ านวนผรบบรการในแตละครง มการใชทรพยากรรวมกน เพอท าใหตนทนคาใชจายตอหนวยลดลง จดอบรมบคลากรเกยวกบการจดการทรพยากรอยางตอเนอง การใชศกยภาพความสามารถและทรพยากรของสถานศกษาในการพฒนาใหเกดประโยชนตอองคกร ทงดานรายได ชอเสยง และการใหบรการ เปนตน การบรหารงานเปนลกษณะของการสรางงานทจะเออประโยชนตอการเกบเกยวผลในอนาคต (Elaine, 2005: 12-35)

นอกจากนน คร ถอไดวาเปนตวแปรส าคญในระบบการศกษา เพราะเปนผทมบทบาทในการแปลงหลกสตรสการปฏบตจรง เพอใหเกดการเปลยนแปลงในตวผเรยน สถานศกษาทจะมหลกสตรทดพรอม จงควรก าหนดภารกจ และบทบาทใหครอยางเหมาะสม ไดแก การใหครท างานตามความสามารถและความถนด ท างานตามภารกจหลกของสถานศกษา คอ งานสอนและอบรมนกเรยน สวนสถานศกษาควรสนบสนนสงเสรมและใหก าลงใจแกคร ใหการฝกอบรมแกคร

43 สงเสรมใหครใชวธการสอนแบบเนนผเรยนเปนส าคญ จดสวสดการใหแกอยางเหมาะสม รวมทง จดอาคารสถานท วสดอปกรณ และสภาพแวดลอมในสถานศกษาทเออตอการการจดการเรยนร กลาวคอ สถานศกษาจะสามารถสรางความแตกตางภายใตการควบคมตนทนอยางประหยดทสด หรอสรางประสทธภาพได กตอเมอ สถานศกษามสงทเอออ านวยในการปฏบต ไดแก อาคารสถานท วสดและอปกรณทเพยงพอ สอดคลองกบการปฏบตงาน อกทงควรเนนการน าเทคโนโลยทนสมยมาใช เพอเพมประสทธภาพของการใชทรพยากร โดยผบรหารตองควบคมดแลการใชอาคารสถานท และวสดอปกรณใหเกดประโยชนสงสด เนนการใชทรพยากรรวมกน เพอท าใหตนทนตอหนวยการผลตลดลง อนจะน าไปสความไดเปรยบทงดานความแตกตาง และดานตนทน สงผลใหสถานศกษาสามารถอยรอดไดอยางมนคงในสงคมคณภาพทมการแขงขนสงและไรพรมแดน (Anclio, 2002: 15-26) ยงไปกวานน แนวคดการพฒนาการศกษาทยงยนของการด าเนนการบนพนฐานของการพฒนาแบบองครวม ควรจดใหมความสมดลอยางรอบดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของการจดการศกษา เปดโอกาสใหทกฝายทเกยวของไดมสวนรวมในการพฒนา ซงผบรหารตองใหความส าคญกบการสรางการมสวนรวมในการจดการศกษา เพอใหสามารถตอบสนองตอมตทางสงแวดลอมของการจดการศกษา โดยจดการศกษาใหสามารถปรบตวไดทนตอการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทงในระดบทองถนและระดบสากล เนองจากสถานศกษาเปนสวนหนงของชมชนในทองถน หากสถานศกษาใดสามารถปรบตวใหเขากบชมชนไดด ยอมสงผลใหสถานศกษาเปนสงทมคาของชมชน กอใหเกดความสนใจ และการมสวนรวมในการจดการศกษาโดยชมชนมากขน แนวทางจดการศกษาในสวนทเกยวของกบสถานศกษาเพอใหตอบสนองตอมตดานสงแวดลอมของการจดการศกษาในสภาพปญหาของเศรษฐกจและสงคมทมความสลบซบซอนนน ควรสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมจดการศกษา มการกระจายอ านาจทางการศกษาใหชมชนสามารถก าหนดรายละเอยดของหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพความพรอม และความตองการของแตละทองถน ปรบปรงหลกสตร ต ารา และอปกรณการเรยนการสอนตาง ๆ ใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมตลอดจนวถชวตในชมชน ควบคกบการปลกฝงใหผเรยนเกดความภาคภมใจและรกทองถนไปพรอมๆกบการเสรมสรางความรความเขาใจในวฒนธรรมสากลใหสอดคลองกบนโยบายและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

อยางไรกตาม การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน เพอพฒนาคณภาพของผเรยนใหมความร ความสามารถ และมเจตคตทดตามจดมงหมายของหลกสตร ตามความตองการของสงคม โดยค านงถงความตองการของผเรยนเปนรายบคคล เพอสรางคนทมความสามารถสงมาพฒนาสงคมในแตละดาน จงควรสงเสรมการเรยนรของบคคลดวยการจดกระบวนการเรยนรใหผเรยนเขาใจสงคมและสภาพแวดลอม สถานศกษาควรเปนสงคมจ าลองเพอใหผเรยนไดเรยนรเรองราวของสงคม เพอใหผเรยนสามารถสบทอดรกษาขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมอนดงามไว ควรเสรมสรางความเปนเอกภาพของสงคม โดยสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนใหเกดขนในสงคมทงในดานการใชภาษา การเรยนรหลกพนฐานของสงคม และการสรางความส านกในทองถนและชมชน เนองจากสถานศกษาเปนแหลงวทยาการอยางเปนทางการทยอมรบของสงคม จงควรเผยแพรความรใหมไดโดยการน าภมปญญาในชมชนมาใชใหเกดประโยชนตอการจดการศกษา และควรจดกจกรรมเผยแพรความร วทยาการใหมๆใหแกสงคม และมสวนรวมในการพฒนาสงคม นอกจากนน สถานศกษาเปนสวนหนงของสงคมทมความพรอมทงดานบคลากร สถานท และอปกรณ จงควรน าสงเหลานไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาชมชนและสงคม (ประยงค เนาวบตร, 2551: 23-33)

44

2.8 การพฒนาการศกษาตามแนวปฏญญาโลก

ปฏญญาโลก (Earth Charter) คอคานยมและหลกการทางจรยธรรมในระดบสากลทเกดจากฉนทามตของภาคประชาสงคมจากทวโลก เพอน าไปสเปาหมายรวมกน คอ การปรบเปลยนสงคมโลกไปสสงคมแหงการพฒนาอยางยงยน ยตธรรม และมสนต ประกอบดวย 4 หลกการ ไดแก การเคารพและใสใจดแลชวตของทกชนหมเหลา การปกปอง รกษา และฟนฟความสมบรณของ ระบบนเวศ การสงเสรมพฒนาความยตธรรมทางเศรษฐกจและสงคม และการสงเสรมพฒนาประชาธปไตย การไมใชความรนแรง และการสงเสรมสนตภาพ

การน าปฏญญาโลกไปปรบเปลยนสงคมไปสความยงยน ยตธรรมและสนต กคอ การน าการศกษาไปบรณาการคานยม เปาหมายและกรอบจรยธรรมสากลทระบไวในปฏญญาโลก ใหเขาสระบบ แผนงาน และกจกรรมการเรยนการสอน และการบรหารจดการดานการศกษา เพอเตรยมความพรอมทงเยาวชนและผใหญใหเปนประชากรแหงศตวรรษท 21 โดยมการด ารงชวตอยางยงยน ทมความรบผดชอบทงในระดบทองถนและในระดบสากล

การน าปฏญญาโลกไปใชพฒนาการเรยนการสอนนนมความแตกตางกนขนอยกบบรบทและความสนใจของทงตวผเรยน ผสอน และของนกการศกษา ระบบการศกษา (ทงแบบทางการและไมเปนทางการ) และบรบทแวดลอมทางวฒนธรรม โดยมแนวทางกวางๆ (จกรพงศ พงศเวชรกษ, 2558 : 10-11 ผแปลและเรยบเรยงจาก A Guide for Using the Earth Charter in Education Version 1 , 2 April 2009 Developed by Earth Charter International) ดงน คอ

1. ยดมนในหลกการและคานยมของปฏญญาโลกอยางมนคง 2. การน าปฏญญาโลกไปใชรวมกบแผนงานหลกสตรและสอการเรยนการสอนทม 3. หลกเลยงการ "เทศน" หรอบงคบใหเปลยนแปลง 4. ใชวสยทศนแบบสหวทยาการ 5. สรางโอกาสของ "การเรยนรโดยการปฏบต" 6. ใชกระบวนการศกษาทมความยดหยนและปรบใหสอดคลองกบบรบท 7. สงเสรมใหเกดเครอขายทางสงคมหรอเครอขายวชาชพ สรปไดวา การจดการศกษาขนพนฐาน หมายถง การศกษาทกรปแบบทรฐหรอ

เอกชนจดขนตงแตระดบกอนประถมศกษาถงมธยมศกษาปท 6 ทงสายสามญและสายอาชพ โดยมงพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ มทกษะในการแสวงหาความรไดอยางตอเนองตลอดชวต สามารถด ารงชวตรวมกนในสงคมไดอยางมความสข สามารถพฒนาตนเองใหเจรญกาวหนาและมสวนรวมกบผอนในการพฒนาชมชน สงคม และประเทศชาต โดยมเปาหมายชดเจนคอการพฒนาคณภาพมนษยทกดาน ไมวาจะเปนดานรางกาย จตใจ สตปญญา คณธรรม คานยม ความคด และการประพฤตปฏบต โดยมแนวคดมาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 หมวด 4 ซงมหลกการส าคญของการจดการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย หลกการพฒนาผเรยนอยางครบถวนสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม หลกการจดการศกษาเพอความเปนไทย หลกแหงความเสมอภาค หลกการมสวนรวม และหลกแหงความสอดคลอง มขอบขายการจดการศกษาในสถานศกษา ประกอบดวย การบรหารงานทวไป การบรหารงานบคลากร การบรหารงานวชาการ และการบรหารงานงบประมาณ

45 แนวคดการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา หมายถง การด าเนนการจดการศกษาตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ ส งคม และสงแวดลอมทางศกษา ใหมความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง มความสามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและผปกครอง ตลอดจนมความสามารถ ในการปรบตวใหเขากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถนและสากล การน าปฏญญาโลกไปใชพฒนาการเรยนการสอนนนมความแตกตางกนขนอยกบบรบทและความสนใจของทงตวผเรยน ผสอน นกการศกษา ระบบการศกษา (ทงแบบเปนทางการและไมเปนทางการ) และบรบทแวดลอมทางวฒนธรรม การปฏรปการศกษา

กระทรวงศกษาธการไดก าหนดแนวทางการปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ตงแตในอดตมาจนถงปจจบนอยางตอเนอง เปาหมายเพอปรบปรงการด าเนนงาน โดยการเลอกสรรเปลยนแปลงและเพมเตมแนวทางการด าเนนงานทมอยเดมใหสามารถแกไขปญหา อปสรรค และพฒนาคณภาพการศกษาใหบรรลจดมงหมายความเปนเลศทางการศกษา

1. ความหมายการปฏรปการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2552 : 4 ก) ไดนยามไววา

การปฏรปการศกษา หมายถง การปรบปรงการด าเนนงานของสถานศกษาใหดขนใน 4 ดาน คอ การปฏรปสถานศกษาและสถานศกษา การปฏรปครและบคลากรทางการศกษา การปฏรปหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน และปฏรประบบบรหารการศกษา ซงระยะแรกในป พ.ศ.2550 ไดก าหนดแนวทางปฏรปสถานศกษาใหเปนสถานศกษาในอดมคต ก าหนดเปนบญญต 10 ประการ ซงเปนลกษณะของผบรหารสถานศกษา ประกอบดวย 1) มจตส านก 2) การจดบรรยากาศสงแวดลอม 3) อปกรณครบครน 4) ครผสอนมคณสมบตครบตามเกณฑ 5) เกบคาเลาเรยนและยกเวนส าหรบเดกยากจน 6) การมสวนรวมของชมชน 7) องคกรปกครองสวนทองถน 8) การวดผลและประเมนผล 9) เนนผลผลตของนกเรยน และ10) สถานศกษาไดรบการยอมรบวาเปนสถานศกษาทมคณภาพและมาตรฐาน จดมงหมายของการปฏรปการศกษาในระยะแรกเพอสรางบคคลแหงการเรยนรและสงคมแหงการเรยนรใหเกดขน โดยผผานการศกษาจะเปนผมสขภาพพลานามยทด ทงทางดานรางกาย และจตใจ มความสามารถในการคดแสวงหาความร มความสามารถทางวชาการ และวชาชพ มความรบผดชอบ ซอสตย เสยสละ อดทน รวมมอกบผอนได มความเปนประชาธปไตย มความรกชาต ศาสนา และพระมหากษตรย บนพนฐานทางวฒนธรรมไทยและเหมาะสมกบการศกษาแตละระดบ

2. ความส าคญและเปาหมายของการปฏรปการศกษา การศกษาเปนเครองมอในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และการเมองของประเทศ ท าให

ประเทศชาตเจรญกาวหนา นอกจากนน การศกษายงเปนหวใจส าคญในการพฒนา “คน” ซงเปนทรพยากรทรงคณคาของสงคม เพอใหมคณภาพและมคณลกษณะทพงประสงค สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางเปนสข ทนตอการเปลยนแปลงของสงคมทเกดขนอยางรวดเรว ไมวาจะเปนความ

46 กาวหนาทางเทคโนโลย การสอสาร การคมนาคม การรบสงขอมลและวทยาการตางๆ รวมถง การเผยแพรเขามาของวฒนธรรมตางชาต การแขงขนทางเศรษฐกจและการคาระดบโลก ดงนน การศกษาจงตองมการปรบเปลยนใหทนสมย และสอดคลองกบกระแสการเปลยนแปลงตางๆ ตลอดเวลา (ปรชญา เวสารชช. 2558 : ออนไลน) 3. การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561) การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561) ของกระทรวงศกษาธการ (ส านกนโยบายดานการศกษามหภาค ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา , 2560: ออนไลน) มการปฏรปการศกษาและการเรยนรอยางเปนระบบ โดยมสาระส าคญ ดงตอไปน วสยทศน คอ คนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ เปาหมาย คอ ภายในป 2561 เนนประเดนหลก 3 ประการ ไดแก 1) คณภาพและมาตรฐานการศกษาและเรยนรของคนไทย โอกาสทางการศกษาและเรยนร เพอพฒนาผ เรยน สถานศกษาแหลงเรยนร สภาพแวดลอม หลกสตรและเนอหา และพฒนาวชาชพครใหเปนวชาชพทมคณคา 2) เพมโอกาสการศกษาและเรยนรอยางทวถงและมคณภาพ เพอใหประชาชนทกคน ทกเพศ ทกวยมโอกาสเขาถงการศกษาและเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และ 3) สงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคม ในการบรหารและจดการศกษา โดยเพมบทบาทของผทอยภายนอกระบบการศกษา กรอบแนวทางการปฏรป ประกอบดวย 4 ดาน ไดแก 1) พฒนาคณภาพคนไทยยคใหมทมนสยใฝเรยนร สามารถเรยนรดวยตนเองและแสวงหาความรอยางตอเนองตลอดชวต 2) พฒนาคณภาพครยคใหม ใหเปนผทเอออ านวยใหผเรยนเกดการเรยนร เปนวชาชพทมคณคา สามารถดงดดคนเกง คนด มใจรกในวชาชพครมาเปนคร 3) พฒนาคณภาพสถานศกษาและแหลงเรยนรยคใหม เพอพฒนาคณภาพสถานศกษาทกระดบ/ประเภทใหสามารถเปนแหลงเรยนรทมคณภาพ ทงในระบบโรงเรยน นอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย และ 4) พฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม ทมงเนนการกระจายอ านาจสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน รวมทงการมสวนรวมของผปกครอง ชมชน ภาคเอกชน และทกภาคสวน

4. เปาหมายยทธศาสตรดานการปฏรปการศกษา การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ประจ าป 2552 - 2561 ประกอบดวย 4 ยทธศาสตรเปาหมาย และ 20 ตวบงช ดงตอไปน

เปาหมายยทธศาสตรท 1 คนไทยและการศกษาไทยมคณภาพและไดมาตรฐานระดบสากล มตวบงชและคาเปาหมาย 7 ตวบงช ไดแก 1) ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาหลกจากการทดสอบระดบชาต มคะแนนเฉลยมากกวารอยละ ๕๐ 2) ผลสมฤทธทางการศกษาดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรเพมขนเปนไมต ากวาคาเฉลยนานาชาต (ผลทดสอบ PISA) 3) ความสามารถดานภาษาองกฤษเพมขนรอยละ ๓ ตอป 4) ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศเพมขนรอยละ ๓ ตอป 5) สดสวนผเรยนมธยมศกษาตอนปลายประเภทอาชวศกษา : สามญศกษาเปน 60 : 40 6) ผส าเรจอาชวศกษาและอดมศกษามคณภาพระดบสากลและเปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒ และ 7) จ านวนปการศกษาเฉลยของคนไทย (อาย 15-59 ป) เพมขนเปน 12 ป

47

เปาหมายยทธศาสตรท 2 คนไทยใฝร : สามารถเรยนรไดดวยตนเอง รกการอาน และแสวงหาความรอยางตอเนอง มตวบงชและคาเปาหมาย 5 ขอ ไดแก 1) ผเรยนทกระดบการศกษาไมต ากวารอยละ 75 มทกษะในการแสวงหาความรไดดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง 2) อตราการรหนงสอของประชากร (อาย 15-60 ป) เปนรอยละ100 3) ผเขารบบรการในแหลงเรยนรเพมขนปละอยางนอยรอยละ 10 4) คนไทยใชเวลาอานหนงสอนอกเวลาเรยน/นอกเวลาท างานโดยเฉลยอยางนอยวนละ 60 นาท และ 5) สดสวนผทใชอนเทอรเนตเพอการเรยนรตอประชากรอาย 10 ปขนไปเปนรอยละ 50

เปาหมายยทธศาสตรท 3 คนไทยใฝด : มคณธรรมพนฐาน มจตส านกและคานยมท พงประสงค เหนแกประโยชนสวนรวม มจตสาธารณะ มวฒนธรรมประชาธปไตย มตวบงชและคาเปาหมาย 5 ตวบงช ไดแก 1) ผเรยนทกระดบการศกษาไมต ากวารอยละ 75 มคณธรรม จรยธรรมและมความเปนพลเมอง 2) จ านวนคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดโดยสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชนลดลงรอยละ 10 ตอป 3) จ านวนเดกอายต ากวา 15 ป ทตงครรภลดลงรอยละ 10 ตอป 4) จ านวนเดกเขารบการบ าบดยาเสพตดลดลงรอยละ 10 ตอป และ 5) สดสวนคนไทยทประกอบกจกรรมทางศาสนา และกจกรรมทเปนประโยชนตอผอนและสงคมอยางสม าเสมอเพมขนรอยละ ๕ ตอป

เปาหมายยทธศาสตรท 4 คนไทยคดเปน ท าเปน แกปญหาได : มทกษะในการคดและปฏบต มความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มความสามารถในการสอสาร มตวบงชและคาเปาหมาย 4 ตวบงช ไดแก 1) ผเรยนไมต ากวารอยละ 75 มความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค 2) ผส าเรจการอาชวศกษาและการอดมศกษา มสมรรถนะเปนทพงพอใจของผใช และมงานท าภายใน 1 ป รวมทงประกอบอาชพอสระเพมขน 3) ก าลงแรงงานทมการศกษาระดบมธยมศกษาขนไปเพมขนเปนรอยละ 65 และมสมรรถนะทางวชาชพตามมาตรฐาน 5. หลกการจดการศกษาตามแนวการปฏรปการศกษา

การปฏรปการเรยนร ถอไดวาเปนหวใจของการปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงเปนวธการส าคญในการสรางและพฒนาผเรยนใหเกดคณลกษณะทพงประสงคทตองการ เปนการจดการเรยนการสอนทใหความส าคญกบผเรยน สงเสรมใหผเรยนรกการเรยนรดวยตนเองอยางเตมศกยภาพสอดคลองกบความสามารถและความตองการของตนเอง ประเมนผลจากสภาพจรงจากการปฏบตงาน นอกจากนนยงชวยใหครสามารถปรบบทบาทจากผถายทอดมาเปนผชแนวทางในการเรยน เปดโอกาสใหชมชนและทองถนในการมสวนรวมในการจดการเรยนการสอนและการถายทอดความร การใชนวตกรรมและเทคโนโลย ตลอดจนแหลงความรตางๆ เพอการเรยนการสอนซงการจดการศกษา ประกอบดวย 2 กระบวนการหลก ไดแก กระบวนการสอนและกระบวนการเรยนรซงเปนกระบวนการทส าคญทสดของการศกษา (ส านกนโยบายดานการศกษามหภาค, 2560 : ออนไลน) วธปฏรปการเรยนรในสถานศกษาทมประสทธภาพ จงตองประกอบดวยการพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ เนอหาสาระและกจกรรมทสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล การฝกทกษะกระบวนการคด การจดการเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชในการแกปญหา ฝกการปฏบตจรงใหท าได รกการอาน และเกดการใฝเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต

48 5.1. แนวคดพนฐานของกระบวนการเรยนร ม 5 ประการ ไดแก

5.1.1 การเรยนรเกดขนไดตลอดเวลาและทกแหง ตอเนองยาวนานตลอดชวต 5.1.2 แกนแทของการเรยนการสอน คอ การเรยนของผเรยน 5.1.3 ผเรยนสามารถเรยนรไดดดวยการสมผสและสมพนธ 5.1.4 ความสมดลเกดขนจากการเรยนร คอ ความร ความสามารถ และความด 5.1.5 ศรทธาเปนจดเรมตนทดทสดของการเรยนร

หลกการส าคญในการจดการศกษาตามแนวปฏรปการศกษา คอ กระบวนการทางปญญา ทพฒนาบคคลอยางตอเนองตลอดชวต สามารถเรยนรไดตลอดเวลา ทกสถานท เปนกระบวนการเรยนรทมความสข บรณาการเนอหาสาระไดตามความเหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพและความสนใจของผเรยน เพอใหผเรยนไดมความรเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม มทกษะกระบวนการคดทเกดจากการปฏบต สามารถน าไปใชไดจรง เปนกระบวนการทมทางเลอกและมแหลงเรยนรทหลากหลายนาสนใจ โดยผเรยนและผทมสวนเกยวของทกฝายรวมกนจดบรรยากาศใหเออตอการเรยนรทมงเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนเปนคนด คนเกง และมสข จงอาจกลาวไดวา หลกการส าคญของการปฏรปการศกษา คอการท าใหเกดผลส าเรจโดยเรวและตรงเปาหมายมากทสดโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง 4.2 ทศทางการปฏรปการศกษายคใหม การพฒนากระบวนการเรยนรทเนนผเรยนมาเปนส าคญ เชน การเรยนการสอน ทเนนผเรยนเปนส าคญ กอใหเกดประโยชนอยางกวางขวางงตวอยางใหเหนผลทไดรบสามารถน าไปสการปฏบตและเชอมโยงไปสกจกรรมอนๆไดเปนอยางด (อดศย โพธารามก, 2547 : 4-5 อางถงในส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559: ออนไลน) เกดการเปลยนแปลงการด าเนนงานในกระทรวงศกษาธการทส าคญหลายประการ เชน สถานศกษาในฝนเปนโครงการเพอยกระดบคณภาพการศกษาของสถานศกษาดวยการใชทรพยากรทมอยร วมกบงบประมาณและเทคโนโลยสมยใหม พรอมเปดโอกาสใหทกภาคสวนของสงคมใหเขามามสวนรวมในการด าเนนงานในสถานศกษา ทศทางการท างานของกระทรวงศกษาธการยคใหมจะมงไปทผลสมฤทธเปนหลก นนคอ การสรางบคลากรของชาตใหไดรบการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต มความร มความรบผดชอบมคณธรรมและจรยธรรม สามารถท างานรวมกบผอนได พฒนาการจดกระบวนการเรยนรทมชวตชวาสนกสนาน ผเรยนสามารถท ากจกรรมตามความตองการและความสนใจของตนเอง สามารถแสวงหาความรไดดวยตนเอง และเรยนรไดอยางมความสข สงเหลานเปนสงทเปนไปไดและก าลงจะเกดขน ผลผลตเหลานจะเปนก าลงส าคญในระบบเศรษฐกจใหมทเปนเศรษฐกจฐานความร สงคมใหมคอสงคมฐานความรซงจะเปนปจจยหนงทจะชวยแกปญหาสงคมและประเทศชาตของเราไดในอนาคต (จกรพงศ พงศเวชรกษ, 2558 : ออนไลน).

49 4.3 แผนการศกษาแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2579)

แผนการศกษาแหงชาต (ส านกงานเลขาการสภาการศกษา, 2560: ออนไลน) ประกอบดวย วสยทศน ไดแก คนไทยทกคนไดรบการศกษาและเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ด ารงชวตอยางเปนสข สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และโลกศตวรรษท 21

เปายทธศาสตรแผนการศกษาแหงชาต 6 เปาหมาย ประกอบดวย 1. ยทธศาสตรท 1 การจดการศกษาเพอความมนคงของสงคมและประเทศชาต แนวทางการพฒนา ม 4 ขอ คอ 1.1 พฒนาการจดการศกษาเพอเสรมสรางความมนคงของสถาบนหลกของชาต

และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 1.2 ยกระดบคณภาพและสงเสรมโอกาสในการเขาถงการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต 1.3 ยกระดบคณภาพและสงเสรมโอกาสในการเขาถงการศกษาในพนทพเศษ (พนทสง พนทตามแนวตะเขบชายแดน และพนทเกาะแกง ชายฝงทะเล ทงกลมชนตางเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม กลมชนชายขอบ และแรงงานตางดาว) และ

1.4 พฒนาการจดการศกษาเพอจดการระบบการดแลและปองกนภยคกคาม แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน ม 2 ขอ ไดแก 1) โครงการสรางจตส านกความรกในสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย 2) โครงการยกระดบคณภาพการศกษาในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ แผนงาน/โครงการตามเปาหมาย ตวชวด ม 4 ขอ ไดแก

1) โครงการสงเสรมและพฒนาทกษะการอานและเขยนภาษาไทยในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ

2) โครงการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาเ พอสรางอาชพและเพมคณภาพชวตในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตและพนทพเศษ

3) โครงการสรางเสรมความรและทกษะความเปนพลเมอง (Civic Education) 4) โครงการสงเสรมกจกรรมการตอตานทจรตคอรรปชน

2. ยทธศาสตรท 2 การผลตและพฒนาก าลงคน การวจย และนวตกรรมเพอสรางขดความสามารถในการแขงขน แนวทางการพฒนา

2.1 ผลตและพฒนาก าลงคนใหมสมรรถนะในสาขาทตรงตามความตองการของตลาดงานและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

2.2 สงเสรมการผลตและพฒนาก าลงคนทมความเชยวชาญและเปนเลศเฉพาะดาน 2.3 สงเสรมการวจยและพฒนา เพอสรางองคความร และนวตกรรมทสรางผลผลต

แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน ไดแก 1) โครงการประชารฐเพอผลตและพฒนาก าลงคนตามความตองการของตลาด/ประเทศ 2) โครงการขบเคลอนกรอบคณวฒแหงชาตสการปฏบต

50

แผนงาน/โครงการตามเปาหมาย ตวชวด 1) โครงการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของเพอเปดโอกาสใหชาว

ตางชาตทมความร ความสามารถ มประสบการณในสาขาวชาชพตรงตามความตองการของประเทศ 2) โครงการวจยและพฒนารปแบบความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชนใน

การผลตและพฒนาก าลงคนอยางยงยน 3) โครงการเสรมสรางและพฒนาความรความเขาใจส าหรบบณฑตจบใหมดาน

นวตกรรมและเศรษฐกจดจทล 4) โครงการออกแบบระบบงาน และเสนทางความกาวหนาของบคลากรดาน

วทยาศาสตร เทคโนโลย และการวจย รวมทงผทมความสามารถพเศษ 3. ยทธศาสตรท 3 การพฒนาศกยภาพคนทกชวงวยและการสรางสงคมแหงการเรยนร แนวทางการพฒนา คอ

3.1 สงเสรม สนบสนนใหคนทกชวงวย มทกษะ ความรความสามารถ และการพฒนาคณภาพชวตอยางเหมาะสม เตมตามศกยภาพในแตละชวงวย

3.2 สงเสรมและพฒนาแหลงเรยนร สอตาราเรยน และสอการเรยนรตาง ๆ ใหมคณภาพ มาตรฐาน และประชาชนสามารถเขาถงแหลงเรยนรไดโดยไมจากดเวลาและสถานท

3.3 สรางเสรมและปรบเปลยนคานยมของคนไทยใหมวนย จตสาธารณะ และพฤตกรรมทพงประสงค

3.4 พฒนาระบบและกลไกการตดตาม วดและประเมนผลผเรยนใหมประสทธภาพ 3.5 พฒนาคลงขอมล สอ และนวตกรรมการเรยนร ทมคณภาพและมาตรฐาน 3.6 พฒนาคณภาพและมาตรฐานการผลตคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา 3.7 พฒนาคณภาพคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน 1) โครงการผลตครเพอพฒนาทองถน 2) แผนงานสงเสรมการจดการศกษาปฐมวย

แผนงาน/โครงการตามเปาหมาย ตวชวด 1) โครงการสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนเขามามสวน

รวมในการดแลและพฒนาเดกเลก 2) โครงการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาและการใหความรส าหรบทกชวงวย 3) โครงการสงเสรมสนบสนนการผลตสอ ต ารา สงพมพ วดทศนและสออเลกทรอนกส

ทมคณภาพมาตรฐาน ผานการรบรองมาตรฐาน 4) โครงการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาแหลงเรยนรตามมาตรฐานแหลงเรยนร 5) โครงการอบรมพฒนาทกษะการด ารงชวตส าหรบผสงวย 6) โครงการสงเสรมการสรางคานยม คณธรรมจรยธรรมส าหรบในศตวรรษท 21

51

4. ยทธศาสตรท 4 การสรางโอกาสความเสมอภาคและความเทาเทยมทางการศกษา แนวทางการพฒนา คอ

4.1 เพมโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาทมคณภาพ 4.2 พฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาสาหรบคนทกชวงวย 4.3 พฒนาฐานขอมลดานการศกษาทมมาตรฐาน เชอมโยงและเขาถงได แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน 1) โครงการคดกรองและพฒนาศกยภาพของผเรยนทมความตองการจาเปนพเศษ 2) โครงการจดทาฐานขอมลรายบคคลทกชวงวยดานสาธารณสข สงคม ภมสารสนเทศ

แรงงาน และการศกษา แผนงาน/โครงการตามเปาหมาย ตวชวด 1) โครงการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและเทคโนโลยการสอสารทางการศกษาท

สามารถเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานทางการศกษา 2) โครงการพฒนาคลงขอมล สอ และนวตกรรมการเรยนร 3) โครงการจดตงสถาบนเทคโนโลยเพอการศกษาและกองทนเทคโนโลยเพอการศกษา 4) โครงการจดใหมสญญาณอนเทอรเนตอยางทวถงและมประสทธภาพ 5) โครงการจดทาคมอการบนทกและใชขอมลสารสนเทศผานระบบเทคโนโลยดจทล

5. ยทธศาสตรท 5 การจดการศกษาเพอสรางคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม แนวทางการพฒนา คอ 5.1 สงเสรม สนบสนนการสรางจตสานกรกษสงแวดลอม มคณธรรม จรยธรรม และ

นาแนวคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตในการดาเนนชวต 5.2 สงเสรมและพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนร แหลงเรยนร และสอการเรยนร

ตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม 5.3 พฒนาองคความร งานวจย และนวตกรรมดานการสรางเสรมคณภาพชวตทเปน

มตรกบสงแวดลอม แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน 1) โครงการนอมนาศาสตรพระราชาสการพฒนาและเพมศกยภาพคนทกชวงวย 2) โครงการรกษโลก รกษพลงงาน แผนงาน/โครงการตามเปาหมาย ตวชวด 1) แผนงาน/โครงการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาและการใหความร ทกษะ และ

ทศนคตใหกบคนทกชวงวยในเรองการสรางเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม 2) แผนงาน/โครงการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม และการนาแนวคดตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบต 3) โครงการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศ ผลกระทบภยธรรมชาต และภยพบตจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 4) โครงการสงเสรมคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม 5) โครงการหองเรยนอนรกษพลงงาน

52

6. ยทธศาสตรท 6 การพฒนาประสทธภาพของระบบบรหารจดการศกษา แนวทางการพฒนา 6.1.ปรบปรงโครงสรางการบรหารจดการศกษา 6.2.เพมประสทธภาพการบรหารจดการสถานศกษา 6.3 สงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการศกษา 6.4 ปรบปรงกฎหมายระบบการเงนเพอการศกษาทสงผลตอคณภาพการจดการศกษา 6.5 พฒนาระบบบรหารงานบคคลของคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา แผนงาน/โครงการส าคญเรงดวน 1) โครงการพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาและการประเมนประสทธภาพ

การจดการศกษาของสถานศกษาทกระดบ/ประเภทการศกษา 2) โครงการปรบปรงและพฒนาโครงสรางและระบบการบรหารราชการสวนกลาง สวน

ภมภาค และสถานศกษา 3) โครงการสงเสรมและสนบสนนเครอขายการศกษาในการจดการศกษาในพนท อาท

สมชชาการศกษาหรอสภาการศกษาจงหวด หรอสถาบน และองคกรตาง ๆ ในสงคม 4) โครงการพฒนาระบบบญชสถานศกษา และระบบการเงนผานเทคโนโลยดจทล 5) โครงการพฒนาระบบการเงนเพอการศกษาสาหรบการศกษาเอกชน

7. เปาหมายของแผนการศกษาชาต ประกอบดวย 5 เปาหมาย คอ 1) การเขาถงโอกาสทางการศกษา (Access) 2) ความเทาเทยมทางการศกษา (Equity) 3) คณภาพการศกษา (Quality) 4) ประสทธภาพ (Efficiency) และ5) การตอบโจทยบรบททมการเปลยนแปลง (Relevancy)

ผลลพธสดทาย ประกอบดวย ประเทศไทยกาวขาม Middle Income เขาสสงคมแหงการเรยนร และคณธรรม มงสการพฒนาอยางตอเนอง นนคอ เดกไทย: 3Rs Cs

หลกการ/แนวคดแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 – 2579 ประกอบดวย SDGs เศรษฐกจพอเพยง โลกในศตวรรษท 21

สรปไดวา การปฏรปการศกษามความส าคญ เพราะมเปาหมายในการพฒนาบคคลใหเปนบคคลแหงการเรยนร สามารถปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงในวทยาการกาวหนาทางเทคโนโลยและสงคมโลก การปฏรปจะส าเรจไดนนตองไดรบความรวมมอจากทกๆฝายและเปนการปฏรปทก ๆ ดาน ไดแก ดานบคลากร ดานสถานศกษา ดานการบรหารจดการ และดานกระบวนการเรยนการสอนผลจากการปฏรปการศกษาและพระราชบญญตการศกษาฉบบ ตงแตฉบบแรก ในพทธศกราช 2542 ซงเปนฉบบแมบท จนมาถงปจจบน และมการปรบปรงเพมเตมตลอดมา เพอกอใหเกดประสทธภาพในการบรหารจดการทเกดประสทธภาพยงขน การปฏรปการศกษาจงเปรยบ เสมอนหวใจหลกของการพฒนากระบวนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญสามารถเรยนรและ พฒนาตนเองได นอกจากนน มาตรา 24 ยงก าหนดใหจดกระบวนการเรยนรทสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการใหผเรยนได

53 เรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได ท าเปน ปลกฝงคณธรรมไวในทกวชา ผเรยนเกดการเรยนรและจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานทและถอวาผเรยนส าคญทสดในการจดกระบวนการเรยนรโดยใหค านงถงประโยชนสงสดแกผเรยน ผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรมากทสดจากประสบการณจรง ไดคดเอง ปฏบตเองและมปฏสมพนธกบบคคลหรอแหลงเรยนร ทหลากหลายจนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง และน าความรนนไปประยกตใชในการด ารงชวตได ครเปนเพยงผวางแผนรวมกบผเรยน จดบรรยากาศใหเออตอการเรยนร กระตน ทาทาย ใหก าลงใจ ชวยแกปญหาและชแนะแนวทางการแสวงหาความรทถกตองใหแกผเรยนเปนรายบคคล นอกจากน มการปฏรปโครงสรางการบรหารการศกษาทตองด าเนนการปรบโครงสรางองคการ เพอใหเปนไปตามสาระบญญตในหมวดทวาดวยการบรหารและการกระจายอ านาจการจดการศกษาพฒนาวชาชพคร โดยจดระบบคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา จดระบบการใชทรพยากรการลงทนทางการศกษาใหมประสทธภาพ

ทฤษฎทเกยวของกบการบรหาร

การบรหาร คอ กระบวนการท างานกบคนและโดยอาศยคน เพอบรรลวตถประสงคขององคการภายใตสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง (เสนาะ ตเยาว, 2551:1) เปนการด าเนนงานรวมกนของบคคลตงแต 2 คนขนไป ใหบรรลถงวตถประสงคและเปาหมายทไดก าหนดไว (สนต บญภรมย, 2552 :42) อยางมกลยทธ โดยใชศาสตรและศลปในการท าใหสงตางๆไดรบการกระท าจนเกดผลส าเรจบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายทไดก าหนดไว โดยผบรหารไมใชผปฏบต แตเปนผใชศลปะท าใหผปฏบตงานท างานใหเกดผลส าเรจตรงกบจดมงหมายของหนวยงานและเนนทการสรางมนษยสมพนธ ทดกบผรวมงาน การบรหารเปนความพยายามใชศาสตรและแรงจงใจผทเกยวของ ทงในและนอกองคกรใหรวมมอรวมใจด าเนนกจกรรมเพอใหองคกรประสบความส าเรจทงในเชงประสทธภาพ (จ าลอง ทงสข, 2550 : 10)

สวนการบรหารการศกษา หมายถง กจกรรมตางๆทบคคล หลายๆคนรวมมอกนด าเนนการเพอพฒนาใหเดกเยาวชน ประชาชนหรอสมาชกของสงคมในทกๆดานใหมความสามารถ ทศนคต พฤตกรรม คานยมหรอคณธรรม สวนในดานสงคม การเมองและเศรษฐกจนน ตองการใหเปนสมาชกทดและมประสทธภาพของสงคมโดยกระบวนการตางๆทเปนระเบยบแบบแผน ทงในระบบโรงเรยนและนอกระบบโรงเรยน (ภารด อนนตนาว , 2557:2) เปนการจดการสงเสรมชวยเหลอกนของผเกยวของทจะผลกดนใหแผนยทธศาสตรของสถานศกษาใหบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายทวางไว ดวยการจดการสงเสรมชวยเหลอกนของผทเกยวของ เพอใหทกฝายเกดความพงพอใจและไดรบประโยชนสงสด

จากทกลาวมาขางตน จะเหนวา การบรหารจะเกยวกบบคคลตงแตสองคนขนไป ดงนน การบรหารจดการใหเกดประสทธภาพ จงตองมทฤษฎการบรหารมาเปนเครองมอในการด าเนนงานใหประสบผลส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ ในวจยน ไดน าหลกการบรหารทเกยวของกบ

54 ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต มาน าเสนอ ประกอบดวย กระบวนการบรหารจดการ “POSDCORB” ทฤษฎการจงใจแหงความส าเรจของMcCelland ทฤษฎความตองการ (Murray) และทฤษฎการมสวนรวม

1. กระบวนการบรหารจดการ “POSDCORB” ลเธอร กลก และไลนอล อรค (Luther Gulick & Lyanal Urwick ) ไดพฒนาแนวคดของ Taylor และ Fayol โดยเพมหลกการบรหาร รวมกบกระบวนการบรหารของ Fayol รวมเปน 7 ประการ ซงไดรบความนยมอยางแพรหลายจนถงปจจบน มอกษรยอ “POSDCORB” มกจะถกกลาวถงอางองและมการน าไปประยกตใชในกระบวนการบรหารจดการหนวยงานบอย ๆ (จนตนา พรสมฤทธโชค, 2559: ออนไลน) ซงมรายละเอยด ดงน

1.1 การวางแผน (Planning : P) หมายถง การจดวางโครงการแผนการปฏบตงานและวธการปฏบตงานไวลวงหนาวาจะตองท าอะไรบางและท าอยางไรเพอใหงานบรรลเปาหมายทวางไว

การวางแผน หมายถง การใชความรและวจารณญาณในการตงเปาหมายของการท างาน โดยก าหนดวธการและขนตอนในการปฏบตงานอยางเปนระบบ เพอตดสนใจเลอกแนวทางปฏบตทดทสดส าหรบอนาคต กอนลงมอปฏบต เพอใหองคการบรรลผลทปรารถนา การวางแผนจะเปนการคาดการณลวงหนา ก าหนดเปาหมายทตองการ ค านงถงนโยบาย ก าหนดขนตอนการท างาน ก าหนดระยะเวลาแตละขนตอน ประมาณคาใชจายและอตราก าลง และก าหนดวธการท างานในแตละขนตอน

ความส าคญของการวางแผน ประกอบดวย การวางแผนเปนรากฐานทส าคญของการสรางความส าเรจในการบรหาร และการวางแผนเปนการตดสนใจ ในปจจบนเพอก าหนดจดมงหมายและแนวทางการด าเนนงานและโครงการทจะท าในอนาคต

การท าแผนงาน เปนการท าโครงการตงแต 2 โครงการขนไปทมงบรรลวตถประสงค มเปาหมายทใกลเคยงกน และสนองนโยบายเดยวกน หนวยของแผนงานมความสมพนธเกยวของกนเพอบรรลเปาหมายทก าหนดไว มลกษณะเดน คอ มระยะเวลาเรมตน และสนสดของแผน

หนาทของผบรหารในการวางแผน ไดแก ก าหนดวตถประสงค นโยบาย เปาหมาย พจารณาขอมล ขอเทจจรงทมอย และปญหาในอนาคต ก าหนดการประสานงาน ควบคมงาน จะใหใครท าอะไร ทไหน เมอใด วธใด และมการประเมนผล แกไขปรบปรงแผน ซงมขอควรค านงในการวางแผนคอ . เลอกใชไดเหมาะสม ใหความส าคญในเรองการวางแผน การสรางความเขาใจรวมกน อาจมการเปลยนแปลงแกไขแผนจากอ านาจนอกเหนอทมไดคาดคดไว ผทรบผดชอบในการวางแผนควรเปนผทมประสบการณ และการวางแผนบางเรองควรไดรบการชวยเหลอสนบสนนจากบคคลกลมตางๆ

1.2 การจดหนวยงาน (Organizing : O) หมายถง การก าหนดโครงสรางของหนวยงาน

การแบงสวนงาน การจดสรรงานต าแหนงตาง ๆ และก าหนดอ านาจหนาทใหชดเจน การวางแผนเปน กระบวนการทจดตงขนเพอความสมพนธขององคประกอบตางๆทสามารถเอออ านวยใหแผนท จดท าขนไดบรรลวตถประสงคตามเปาหมายทไดวางไวอยางมประสทธภาพ (จนตนา พรสมฤทธโชค, 2559: ออนไลน, สทธกนต อตสาห. 2556: ออนไลน)

หนาทของผบรหารในการจดองคการ (Organizing) คอจดตงหนวยงาน จดระเบยบองคการ ก าหนดอ านาจหนาทและความรบผดชอบ สายการบงคบบญชา วเคราะหการจดหนวยงาน การปรบ ปรงหนวยงาน องคประกอบในการจดองคการ ไดแก ตองทราบวตถประสงคขององคการ แบงงาน

55 ออกเปนสวนๆ จดกลมงานใหเขากนเปนหมวดหม ระบหนาทการงาน มอบหมายงานใหเหมาะสมกบบคคล และมอบอ านาจหนาทใหไดสดสวนกบงาน

แนวคดเกยวกบองคการ ประกอบดวย กลมคนทรวมกนประกอบกจการงานอยางใดอยางหนง โดยมการจดระเบยบไว ประเภทขององคการ แบงตามความมงหมายทจดตง 4 ประเภท คอ องคการเพอประโยชนของสมาชก เชน สหกรณ องคการธรกจ เชน บรษท หางราน องคการเพอสาธารณะ เชน กระทรวง ทบวง กรม และองคการเพอบรการ เชน โรงเรยน โรงพยาบาล องคกรนอกจากนน สามารถแบงตามหลกการจดระเบยบภายในองคการ ประกอบดวย 2 ประเภท คอ องคการทเปนทางการ หรอองคการรปนย ซงตงขนโดยกฎหมายรบรอง มวตถประสงคระเบยบแบบแผนสายบงคบบญชาแนนอน และองคการทไมเปนทางการ หรอองคการอรปนยเกดจากความสมพนธสวนดวย อกทงสามารถแบงตามบงตามลกษณะความเปนเจาของ ได 2 ประเภท คอ องคการรฐกจ รฐเปนเจาของ และองคการธรกจ เอกชนเปนเจาของ

หลกการจดองคการ ยดหลกการการจดองคการดงตอไปน คอ หลกการก าหนดโครงสรางขององคการใหความส าคญและความสมพนธระหวางหนวยงาน

หลก และหนวยงานทปรกษาเปนประเดนหนงในการพจารณาจดโครงสรางขององคการเปนหลกการ ทจะชวยลดปญหาความขดแยงทอาจเกดขนไดในการท างานระหวางหนวยงานหลกและหนวยงาน ทปรกษานอกจากการจดโครงสรางองคการโดยค านงถงบทบาทของงานในลกษณะหนวยงานหลกและหนวยงานทปรกษาแลวยงมหลกการจดโครงสรางองคการในรปแบบอนอกเชนกน การจดโครงสรางองคการแบงตาม โครงสรางองคการตามหนาทการงาน โครงสรางองคการตามสายงานหลก โครงสรางองคการแบบสายงานทปรกษา โครงสรางองคการแบบเมทรกซโครงสรางองคการแบบคณะกรรมการ

1.3 การจดตวบคคล (Staffing : S) หมายถง การบรหารงานดานบคลากร ไดแก การจด

อตราก าลง การสรรหา การเลอนขน การพฒนาบคลากร เลอนต าแหนง การสงเสรมขวญและก าลงใจ สวสดการ การเสรมสรางบรรยากาศในการท างาน การประเมนผลการปฏบตงาน เปนตน

การจดตวบคคล ประกอบดวย 1.หลกการก าหนดวตถประสงคทชดเจนโดยถอวาเปนหนาททตองใหความสะดวกหรอให

บรการแกหนาทอนๆ ท หลกการของการรบผดชอบ (Principle of responsibility) 2.หลกความรบผดชอบขององคการเปนภาระผกพนของบคคลในการปฏบตงานอยางใดอยางหนง เพอใหส าเรจตามเปาหมายทวางไว ดงนนผบรหารงานจะตองพจารณาก าหนดหนาทและความรบผดชอบทส าคญของผใตบงคบบญชา

3. หลกการของการมอบอ านาจหนาทควบคกบความรบผดชอบ 4.หลกอ านาจหนาทหมายถง สทธทจะออกค าสงและอ านาจหนาททจะท าใหผอนปฏบตตาม ซงอ านาจหนาทจะตองไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาทอยเหนอขนไป แตละบคคลในองคการตองไดรบอ านาจหนาททเหมาะสมกบความรบผดชอบตามหนาททไดรบ และจ าเปนตองท าควบคกนเพอท จะสามารถปฏบตหนาทใหลลวงไปไดดวยด

5.หลกการมผบงคบบญชาคนเดยวหรอมเอกภาพในการบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาควรปฏบตตามค าสงของผบงคบบญชาเพยงคนเดยวเทานน ทงนเพอปองกนความสบสน โดยแตละบคคล

56 ตองทราบอยางชดเจนวา ตนตองรายงานการปฏบตงานขนตรงตอใคร หรอรบค าสงการปฏบตงานหรอรบผดชอบในการท างานขนตรงตอผบงคบบญชาคนใด

6.หลกการมอบหมายงานอยางมประสทธผล จะประกอบดวยบคลากรทท างานตามท ไดรบมอบหมาย โดยระบใหชดเจนวาบคคลใดท าหนาทอะไร และจ านวนผปฏบตงานนนๆมจ านวนเทาใด ใครรบผดชอบหรอมหนาทในสวนใด หรอระบใหชดเจนลงไปวาทกคนมหนาทรบผดชอบในเนองานเดยวกนทงหมด

7.หลกการก าหนดขนาดของการควบคม เนนสายการบงคบบญชาภายในหนวยงานใหชดเจนวาใครปกครองบงคบบญชาใครบาง ระบถงจ านวนผใตบงคบบญชาทเหมาะสมขนตรงตอผบงคบบญชาหนงคน ซงขนอยกบธรรมชาตและขนาดของงานนนๆ

8.หลกของการมจดมงหมายรวมกน ซงแตละฝายตองมวตถประสงค หรอมเปาหมายในการปฏบตงานรวมกน แตละหนาทมความสมพนธกน และตองท างานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงคทส าคญของธรกจรวมกน

9.หลกการก าหนดความสมพนธระหวางหนาท บคลากร และสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ การก าหนดความสมพนธระหวางหนาทบคลากรและสงอ านวยความสะดวกตางๆเพอใหการประสานงานและการตดตอสอสารระหวางกนเปนไปอยางถกตองและคลองตวยงขน

10.หลกการจดแบงงานออกตามความเหมาะสม เพอใหบคลากรเกดความช านาญเฉพาะอยาง ในการท างาน เมอมการแบงงานกนท าแลวจะตองสรรหาหรออบรมบคลากรใหมความรความสามารถท างานทมอย และเมอท างานเหลานนซ าๆกจะเกดทกษะขนมา ผลงานทท าไดจะดกวาการไปท างานหลาย ๆ ดาน แลวไมเกดทกษะในดานหนงดานใดโดยเฉพาะ

1.4 การอ านวยการ (Direction : D) หมายถง การวนจฉยสงการ ควบคม บงคบบญชา

การควบคมการปฏบตงาน และควบคมดแลการปฏบตของผบรหารในฐานะหวหนาหนวยงาน เปนการทผบรหารใชความสามารถชกจงหวานลอมใหผใตบงคบบญชารบงานไปปฏบต

เพอใหงานนนบรรลวตถประสงคขององคการ ซงผบรหารตองอ านวยการในเรองตอไปน คอ .มอบหมายอ านาจหนาท ใหลกนองแตละคนตามล าดบ โดยใหสมพนธและสอดคลองกบความรบผดชอบแตละต าแหนง ประกาศใชระเบยบและออกค าสง ใหลกนองถอปฏบต ตดสนใจสงการ ไดถกตองรวดเรว

หนาทของผบรหารในการอ านวยการ ไดแก จดใหมการประสานงาน ในสายงานการปกครองบงคบบญชา จดล าดบความส าคญของงานกอนหลง มอบอ านาจหนาท กระจายอ านาจหรอรวมอ านาจการบรหาร ออกค าสงดวยวาจาหรอลายลกษณอกษร การพจารณาใชคนใหเหมาะกบงาน

หลกส าคญของการอ านวยการทด ประกอบดวย ตองด าเนนการใหวตถประสงคสวนยคคลกบวตถประสงคขององคการไปดวยกนได ใชหลกของการมผบงคบบญชาคนเดยว การสงการใหชดเจน

สงเรองทเปนไปไดไมเกนความสามารถ ศกษาสภาพแวดลอมกอนสงการ โดยมหลกปฏบตในการสงงาน คอ ตองรแจงในขอเทจจรงใหแนชด ตองสงงานใหตรงประเดน ตองสงงานใหเปนทเขาใจแจมแจง และตองมความแนใจ ตองสงงานใหทนตอเวลาและเหตการณ ตองสงงานใหอยในวสยทปฏบตตามได ตองมอบหมายอ านาจใหเพยงพอแกการปฏบตงาน และตองกลารบผดชอบ และ

57 ยอมรบขอผดพลาดถาไมเกดผล การสงการม 4 รปแบบ คอ การสงการโดยการออกค าสง การสงแบบขอรอง การสงแบบเสนอแนะ และการสงแบบอาสาสมคร

1.5 การประสานงาน (Coordination : Co) หมายถง การประสานกจการดานตาง ๆ ของหนวยงาน เพอใหเกดความรวมมอทดและน าไปสเปาหมายเดยวกน ความหมายของการประสานงานในภาคราชการ ไดใหความหมายของการประสานงาน ดงน “ การจดระเบยบวธการท างาน เพอใหงานและเจาหนาทฝายตาง ๆ รวมมอปฏบตงานเปนน าหนงใจเดยวกน ไมท าใหงานซ าซอน ขดแยงกน หรอเหลอมล ากน ทงนเพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางราบรน สอดคลองกบวตถประสงค และนโยบายขององคกรนนอยางสมานฉนทและมประสทธภาพ” สวนความหมายในภาคธรกจ นยมใหความหมายวา “การตดตอสอสารใหเกดความคดความเขาใจในการรวมมอปฏบตงานใหสอดคลองทงเวลา และกจกรรมทจะตองกระท าใหบรรลวตถประสงคอยางสมานฉนทเพอใหงานด าเนนไปอยางราบรน ไมเกดการท างานซ าซอน ขดแยง หรอเหลอมล ากน”

วตถประสงคของการประสานงาน. เพอใหมการปฏบตงานรวมกนเปนกลม สรางความเขาใจอนด สามคคในหมคณะ สรางขวญและก าลงใจใหเกดในหนวยงาน มความเขาใจในงานตรงกนทกเรองทกขนตอน การประสานงานจงมองคประกอบหลกทส าคญกคอ ความรวมมอซงจะตองมความเขาใจหรอมการตกลงรวมกน มการระดมความคด วธการ เทคนค การจดหาทรพยากรมาสนบสนนการท างานรวมกน เรองของจงหวะเวลาซงผทปฏบตงานจะตองมความรบผดชอบทจะท าใหงานนนเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด โดยงานทท าจะตองมความสอดคลองกนอยางเหมาะสม มการสอสารทตรงกนอยางรวดเรวและราบรน รวมทงผประสานจะตองสามารถท าใหทกฝายเขารวมท างานอยางมจดมงหมายเดยวกนตามวตถประสงคของงานทก าหนดไว โดยกอนการประสานงานจะตองก าหนดความตองการใหชดเจนวาจะประสานงานใหเกดอะไรหรอเปนอยางไร หรอจะท าใหไดผลลพธอยางไร

การประสานงานเกดจากการตองการใหงานหรอกจกรรมยอย ๆ ทจะท าใหเกดผลส าเรจโดยปฏบตอยางสอดคลองในจงหวะเวลาเดยวกนไดใหไดผลงานทมคณภาพตามมาตรฐานทเปนไปตาม ขอก าหนดประหยดเวลาและทรพยากรในการปฏบตงาน การประสานงานไมควรจะกระท าโดยใชอ านาจ สงการแตเพยงอยางเดยว ควรใชความสมพนธทดตอกนเปนหลก เพราะความมน าใจตอกนไววางใจกน จะเปนผลใหเกดความรวมใจมากกวาการใชอ านาจหนาทในการผกมตร

ประเภทของการประสานงานแบงเปน 2 ประเภทใหญ คอ 1 ) การประสานงานภายในหนวยงานหรอองคกรเดยวกน ซงระบบทจดขนส าหรบการประสานงานควรด าเนนการจดแผนผงและก าหนดหนาทการงานทชดเจน การจดใหมระบบการตดตอสอสารทมประสทธภาพ การใชคณะกรรมการรวมประชมปรกษาหารอ การใชวธการงบประมาณเปนเครองมอในการควบคมการปฏบตงานใหมการประสานงานกน การตดตามสอดสองการปฏบตงานใหเสรจตามก าหนด มปญหาหรอขอขดของใดบางและจดใหมการประสานงานกน การจดใหมเจาหนาทดานการประสานงานโดยเฉพาะเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและอ านวยความสะดวกใหการประสานงานเปนไปดวยความเรยบรอย การจดใหมการประชมเจาหนาทด าเนนงาน การจดการฝกอบรม การจดใหมหนวยงานแนะน าปรกษา การจดใหมการมอบอ านาจหนาท การจดใหมการบ ารงขวญเมอปฏบตงานหนาทดเพอใชเปนหลกในการใหความรวมมอและการประสานงานทมประสทธภาพ และ 2) การประสานงานระหวางหนวยงาน ระบบการประสานงานระหวางหนวยงานควรจดใหม การก าหนดอ านาจหนาทขององคกรใหชดเจนและเขาใจงาย การใชคณะกรรมการผสมหรอคณะกรรมการกลางชวยกลนกรอง

58 ขอมลเพอขจดความขดแยงและท าใหมประสบการณดขน การใชวธ งบประมาณจะสามารถช วยพจารณาแยกและปองกนปญหาเรองการท างานซ าซอนไดด

รปแบบในการประสานงานมดวยกน 2 รปแบบ คอ แบบทางการและไมเปนทางการ ซงการประสานจะเกดประสทธภาพได ผประสานจะตองมส านกรบผดชอบในหนาท รบทบาทของตนเอง มความรอบคอบ รบฟงความคดเหนของผอน ตรงตอเวลา มการสอสารทด ยดมนในค าสญญา มความมงมนทจะท างานใหประสบความส าเรจ ละทกษะทจ าเปนของผประสานทจะตองหมนฝกฝนตนเองเพอเพมทกษะในการประสานงานไดแก ทกษะการคดวางแผนด าเนนงานตามขนตอน ทกษะในการปฏบตตาบทบาททเหมาะสมตอหนาท ทกษะดานมนษยสมพนธ ทกษะการฟงและการ ตความขอมล ทกษะการสอสารทงดานการพดและเขยน ทกษะการพจารณาความขดแยงและวธการแกไขและทกษะการแกไขปญหาเฉพาะหนา

การประสานงานเปนหนาททางดานการจดการทส าคญและจ าเปน เพอใหการท างานบรรลและประสบความส าเรจตามวตถประสงคภายในระยะเวลาทก าหนด การประสานงานทดจะตองจดใหผทท างานรวมกนมความเขาใจในวตถประสงคตรงกน รบผดชอบตอหนาทเพอใหงาสมฤทธผลอยางมคณภาพ การเลอกใชการประสานงานจะตองค านงถงวตถประสงคและสถานการณรวมทงแกไขปญหาอปสรรค มการวางแผนปฏบตงาน มระบบการรายงาน การเลอกวธการสอสารทเหมาะสม และสงเสรมใหเกดความสมพนธทดระหวางผปฏบตงาน

ประโยชนของการประสานงาน คอ ชวยใหการปฏบตงานบรรลถงจดมงหมายของหนวยงาน ชวยประหยดทรพยากร ชวยลดความขดแยงระหวางเจาหนาทผปฏบตงาน ขจดความซ าซอนของงาน ทคลายคลงกน

ปญหา อปสรรคในการประสานงาน ไดแก การขาดการวางแผนการด าเนนงานทด ขาดมนษยสมพนธทดระหวางผรวมงาน ขาดการตดตอสอสารทด นโยบายของหนวยงานตางกน ขาดการควบคมก ากบการทด การก าหนดอ านาจหนาทไมชดเจน เทคนคการปฏบตงานไมด ทศนคตทแตกตางกนของผรวมงาน ประสทธภาพของหนวยงานแตกตางกน และสาเหตสวนตว ไมชอบกน ไมลงรอยกน

1.6. การควบคมตดตาม และการประเมนผล Controlling and Evaluation คอ การ

ใฝหาเทคนคทเหมาะสมในการประคบประคองการด าเนนงานใหมงไปในทศทางอนถกตองและเกดประโยชนตอสวนรวม วตถประสงคของการควบคมงาน เพอสรางมาตรฐานของงาน เพอสรางมาตรฐานในการควบคมดแลรกษาและปองกนทรพยสนขององคการมใหสญหายหรอถกใชไปในทางไมเหมาะสม เพอรกษาและควบคมคณภาพของผลผลต หรอบรการ ใหไดมาตรฐาน เพอใหมการก าหนดขอบเขตของเจาหนาทเปนการเฉพาะ เพอปองกนความเสยหายทอาจจะเกดแกองคการ เชน การเกบรถและกญแจรถขององคการ เขาทกอนกลบบาน เพอวดและตรวจสอบความกาวหนาของงานตามทองคการรบผดชอบอย เพอใชเปนขอมลประกอบการประเมนผลการปฏบตงาของบคคลากรในองคการ

หนาทของผบรหารในการควบคมงาน (Control) ประกอบดวยก าหนดใหมการตดตามประเมนผลงาน เพอดความกาวหนา อปสรรค ความพอใจของลกคา งานไดมาตรฐานทก าหนดหรอไม หลกการในการควบคมงาน ไดแก การควบคมงานจะตองสะทอน ใหเหนสภาพและความตองการของงาน แตละงาน รายงานการเบยงเบน หรอความคลาดเคลอน แมวาเกดผดพลาดกยงดกวารายงานทถกตองลาชาไปจนไมสามารถแกไขได มองไปขางหนา หรอคาดการณลวงหนาได ชระบขอบกพรองได

59 อยางชดแจง คอเจาะจงลงไปไดวาผดเรองใด วดและทดสอบได คอตองก าหนดมาตรฐานทแสดงปรมาณทใชวดได มลกษณะยดหยนได สะทอนใหเปนโครงสรางขององคการได ควบคมดแลประสานงานได ประหยด เปนทเขาใจแกผปฏบตงาน น าไปสการแกไขทถกตอง

กระบวนการควบคมงาน มลกษณะส าคญดงน ก าหนดเกณฑหรอมาตรฐานส าหรบการควบคม เกณฑคอ แนวทางทใชในการควบคมพฤตกรรมของสมาชกในองคการ สวนมาตรฐานคอ แบบทใชวดและเปรยบเทยบผลงานหรอผลผลตได มการวดหรอนบผลการปฏบตงาน ไปแลวกเปอรเซนต การเปรยบเทยบผลงานกบมาตรฐานทก าหนดไว แตกตางกนอยางไร การประเมนผลงาน ขนนเปนการพจารณาคณคาของงาน ขอแตกตางระหวางเกณฑมาตรฐานทก าหนดไวกบผลงานทวดได ปรบปรงแกไขผลแตกตางจากเกณฑและมาตรฐานใหถกตอง ถาการปฏบตไมไดตามเกณฑหรอมาตรฐาน กตองแกไข โดยคนหาจากปญหา สาเหต และด าเนนการแกไข

ลกษณะของการควบคมงาน การควบคมภายใน และการควบคมภายนอกการก ากบงานและตดตามผล คอ การตรวจสอบวาไดปฏบตงานตามแผนงานไวหรอไม การก ากบงาน (Monitoring) เปนการเกบรวบรวมขอมลการปฏบตงานตามแผนหรอโครงการซงไดก าหนดไวแลวโดยใชขอมลเหลาน เ พอการแกไขปรบปรงวธการปฏบต เ พอใหไดผลงานเปนไปตามแผนอยางมประสทธภาพใหมากทสด การก ากบงานเปนกจกรรมทด าเนนการโดยผบรหารมงทจะตอบค าถามหลกวาในการด าเนนโครงการหรอปฏบตการไดรบทรพยากรครบถวนหรอไม ไดปฏบตงานตามแผนทก าหนดหรอไม ขอมลจากการก ากบงานจะเปนประโยชนอยางยงตอการเรงรดใหแผนหรอโครงการด าเนนไปตรงตามเปาหมายและแลวเสรจภายในเวลาก าหนด

การตดตามผล (Follow – up) เปนกระบวนการทกระท าภายหลงทโครงการด าเนนงานเสรจสนไปแลวโดยมเปาหมายเพอพฒนาปรบปรงแกไขการด าเนนโครงการใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขนในอนาคต ซงอาจตดตามหลงจากโครงการเสรจสนไปแลว 3 เดอน 6 เดอน หรอ 1 ป เปนตน

วธการตดตามผลงาน ไดแก การตรวจสอบรายการ (check list) การบนทกพฤตกรรม (anecdotal record) การสงเกตการปฏบตงาน การสมภาษณ การประเมนตนเอง การประเมนผล เปนวธการทผบงคบบญชาไดบนทกและลงความเหนเกยวกบการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา หรอ วธการประเมนคาวาผปฏบตงานแตละคนมความสามารถในการปฏบตงานไดเพยงได โดยพจารณาจากปรมานและคณภาพของงานทผบงคบบญชาบนทกไว หรอจากการสงเกตและวนจฉย

การประเมนผลการปฏบตงาน เปน การใชระบบการเรยงล าดบผลงานดวยคณธรรม เปนการใชอ านาจของผบงคบบญชาในการพจารณาปรมาณและคณภาพของงานตามล าดบวาดเดนเปนพเศษ ด พอใช ควรปรบปรง การใชมาตรฐานการปฏบตงาน เปนแบบทมระบบระเบยบดและใหคณคาในการประเมนผลมาก คอเปรยบเทยบกบมาตรฐานทวางไวแลว ความเหนของเพอนรวมงานและผใตบงคบบญชา

1.7 การรายงาน (Reporting : R) หมายถง การรายงานผลการปฏบตงานของบคลากร

ระดบตาง ๆ ในหนวยงานเพอใหผบรหารและสมาชกของหนวยงานไดทราบความเคลอนไหวและความคบหนาของภารกจอยางสม าเสมอ การรายงานผลการด าเนนงาน เปนการถายทอดความร ความคด และอน ๆ ทเกยวกบผลการด าเนนงานของตนเองใหผอนเขาใจ (วรรณด สธาพาณชย, 2559 :

60 ออนไลน) วธการรายงาน ไดแก การรายงานดวยวาจา เปนการเสนอผลการด าเนนงานโดยการพด บรรยาย การรายงานดวยเอกสาร และการรายงานดวยสอเทคโนโลย

การด าเนนงานการรายงานทมความนาเชอถอและนยมใชกนอยางหลากหลายในสถานการณตาง ๆ คอ การรายงานดวยเอกสาร การรายงาน เปนการน าเสนอผลของการศกษาคนควาเรองใดเรองหนง ซงเรยบเรยงอยางมระเบยบแบบแผน การท ารายงานอาจท าเปนรายบคคลหรอเปนกลมกได ความยาวของรายงานขนอยกบขอบเขตของหวขอรายงาน และระยะเวลาในการท ารายงาน

ประเภทรายงาน แบงออกเปน 4 ประการ คอ 1. รายงานวชาการ ( Reports) หมายถง การศกษาคนควาและน ามาเรยบเรยงอยางมระเบยบ

แบบแผนตามรปแบบทก าหนด 2. ภาคนพนธ (Term paper) มลกษณะเชนเดยวกบรายงานเพยงแตเรองทท าภาคนพนธม

รายละเอยดมากกวา 3. วทยานพนธ (Thesis/Dissertation) หมายถง รายงานผลการคนควาวจยทเปนสวนหนง

ของการศกษาระดบปรญญาโท และปรญญาเอก มรายละเอยดลกซงมากกวารายงานปกต มรปแบบการท ารายงานตามมหาวทยาลยก าหนด เปนลขสทธของมหาวยาลย

4. รายงานการวจย (Research) หมายถง รายงานผลการคนควาวจยทวไป มลกษณะเชนเดยว กบวทยานพนธ แตไมผกพนกบสถาบนการศกษาเหมอนวทยานพนธ

ประโยชนของรายงาน ไดแก เกดองคความรใหม มพฒนาการศกษาในสาขาวชาตาง ๆ ทราบขอมลน ามาแกปญหา มทกษะในการแกไขปญหา เปนพนฐานในการสรางสรรคผลงานวชาการอน ใชพฒนาต าแหนงของผรายงาน

1.7 การงบประมาณ (Budgeting : B) หมายถง การจดท างบประมาณการจดท าบญชการใชจายเงนและการควบคมตรวจสอบทางดานการเงนและทรพยสน สรปไดวา องคประกอบพนฐานของกระบวนการบรหารจดการใหประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพและประสทธผล ตองอาศยองคประกอบพนฐานเชงระบบ 3 องคประกอบดงน 1) การวางแผน ประกอบดวย การก าหนดจดมงหมาย วตถประสงค เปาหมาย กลวธเปนการท าความเขาใจในทรพยากรทตองบรหารจดการ ผลทคาดวาจะไดจากการด าเนนการและก าหนดปจจยทจะชวยเสรมใหบรรลผลส าเรจ 2) การด าเนนงาน หมายถง การจดด าเนนงานบรการจดการหนวยงานใหมประสทธภาพ ประสทธผล และประหยด โดยใหผลออกมา (Output) ดทสด และ 3) การก ากบตดตามและประเมนผล (Monitoring and Evaluation) เปนการวดและประเมนผลกจกรรมในการด าเนนงานของศนยสอการศกษาดวยการวเคราะหขอมลทไดและเสนอแนวทางการปรบปรงแกไขถาพบขอบกพรอง

61 2. ทฤษฎการจงใจแหงความส าเรจของ McCelland (McCelland : Achievement Motivation) ระบวา ปจจยทส าคญของความเตมใจทจะปฏบตงาน คอ ความเขมขนของความตองการความส าเรจของบคคล ซงองคกรควรใหโอกาสตอบสนองความตองการอยางนอย 3 อยาง คอ 2.1 ความตองการอ านาจ บคคลทมความตองการอ านาจสงสดจะมององคกรวาเปน โอกาสทจะไดสถานภาพ และอ านาจหนาท บคคลเหลานจะถกจงใจดวยงานทใหโอกาสสรางอ านาจ 2.2 ความตองการทางสงคม บคคลทมความตองการทางสงคมสงจะมององคกรวา เปนโอกาสของการมเพอน บคคลเหลานจะถกจงใจดวยงานทก าหนดใหเกยวของกบเพอนรวมงานแตจะไมพอใจงานทก าหนดใหท าตามล าพง 2.3 ความตองการความส าเรจ บคคลทมความตองการความส าเรจสงจะมองวาการเปนสมาชกขององคกรเปนปญหาททาทาย บคคลเหลานจะมลกษณะ ดงน 2.3.1 ตองการความรบผดชอบสวนบคคลในการคนหาทางเลอกแกไขปญหา 2.3.2 จะพจารณาความเสยงภย และก าหนดเปาหมายปานกลาง เชน เปาหมาย ทไมงายจนเกนไปหรอเปนไปไมไดทจะบรรลถงความส าเรจ 21.3.3 ตองการสงยอนกลบเกยวกบการปฏบตงาน นอกจากน McCelland ไดตงขอสนนษฐานวา บคคลใดมความตองการความส าเรจสงต าเพยงใดนนขนอยกบการอบรมหรอประสบการณ และหากจ าเปนตองตอสแขงขนหรอถกผอนอจฉารษยาแลว ประสบการณจะท าใหพวกเขามความพยายามสงและตอสไมยอมแพใคร

3. ทฤษฎความตองการ (Murray) ความตองการเปนสงทบคคลไดสรางขนกอใหเกดความรสกซาบซง ความตองการน

บางครงเกดขนเนองจากแรงกระตนภายในของบคคลและอาจเกดความตองการเนองจากสภาพสงคม หรอเกดขนเนองมาจากสภาพทางรางกายและสภาพทางจตใจ ทฤษฎความตองการตามหลกการของเมอรเรย (Murray ; อางถงใน จรส อตวทยาภรณ, 2554 : 111) สามารถสรปไดดงน

3.1 ความตองการทจะเอาชนะดวยการแสดงออกความกาวราว (Need for Aggression) คอความตองการทจะเอาชนะผอนเอาชนะตอสงขดขวางทงปวงดวยความรนแรง การตอส แกแคน หรอท ารายรางกาย เชน การพดจากระทบกระแทกกบบคคลทไมชอบ เปนตน

3.2 ความตองการทจะเอาชนะฟนฝาอปสรรคตางๆ (Need for Counteraction) คอ ความตองการทจะเอาชนะนเปนความตองการทจะฟนฝาอปสรรค ความลมเหลวตางๆ ดวยการสรางความพยายามขนมาใหม เชน เมอไดรบค าดถกดหมน ผไดรบจะเกดความพากเพยรเพอเอาชนะค าสบประมาทนน จนประสบความส าเรจ เปนตน

3.3 ความตองการทจะยอมแพ (Need for Abasement) คอ ความตองการทจะยอมแพ ยอมรบผด ยอมรบค าวจารณ หรอยอมรบการถกลงโทษ เชน การเผาตวตายเพอประทวงระบบการปกครอง เปนตน

3.4 ความตองการทจะปองกนตนเอง (Need for Defendant) คอ เปนความตองการปองกนตนเองจากค าวพากษวจารณ การต าหนตเตอน เปนการปองกนทางดานจตใจโดยพยายามหาเหตผลมาอธบายการกระท าของตนเพอใหพนผดจากการกระท าตางๆ เชน การใหเหตผลวาสอบตกเพราะครสอนไมด เปนตน

62

3.5 ความตองการเปนอสระ (Need for Autonomy) คอ ความตองการปรารถนาจะเปนอสระจากสงกดขทงปวง ตองการตอสดนรนเพอเปนตวของตวเอง

3.6 ความตองการความส าเรจ (Need for Achievement) คอ ความตองการทจะกระท าสงตางๆ ทยากล าบากใหประสบความส าเรจ ซงพบวา เพศชายจะมระดบความตองการความส าเรจมากกวาเพศหญง

3.7 ความตองการสรางมตรภาพกบบคคลอน (Need for Affiliation) คอ ความตองการท า ใหผอนรกใคร ตองการเอาอกเอาใจผอน มความซอสตยตอเพอนฝง พยายามทจะสรางความสมพนธใกลชดกบบคคลอน

3.8. ความตองการความสนกสนาน (Need for Play) คอ ความตองการทจะแสดงความสนกสนาน ตองการหวเราะ เพอการผอนคลายความตงเครยด มการสรางหรอเลาเรองตลกขบขน เชน การพกผอนหยอนใจ การมสวนรวมในเกมกฬา เปนตน

3.9 ความตองการแยกตนเองออกจากผอน (Need for Rejection) คอ ความปรารถนาทจะแยกตนเองออกจากผอน ไมมความรสกยนดยนรายกบบคคลอน เมนเฉยและไมสนใจผอน

3.10. ความตองการความชวยเหลอจากบคคลอน (Need for Succorance) คอ ความตองการประเภทนจะเปนความตองการใหบคคลอนมความสนใจ เหนอกเหนใจ มความสงสารตนเอง ตองการไดรบความชวยเหลอ การดแล การใหค าแนะน า และการดแลจากบคคลอน

3.11 ความตองการทจะใหความชวยเหลอตอบคคลอน (Need for Nurture) คอ ความตองการทจะเขารวมในการท ากจกรรมกบบคคลอน โดยการใหความชวยเหลอบคคลอนใหพนจากภยอนตรายตางๆ

3.12. ความตองการทจะสรางความประทบใจใหกบผอน (Need for Exhibition) คอ ความตองการใหบคคลอนไดเหน ไดยนเกยวกบเรองราวของตนเอง ตองการใหผอนสนใจ สนกสนาน แปลกใจ หรอตกใจในเรองราวของตนเอง เชน การเลาเรองตลกขบขนไหบคคลอนฟงเพอบคคลอนจะเกดความประทบใจในตนเอง เปนตน

3.13 ความตองการมอทธพลเหนอบคคลอน (Need for Dominance) คอ ความตองการทจะใหบคคลอนมการกระท า ตามค าสงหรอความคด ความตองการของตน ท าใหเกดความรสกวาตนมอทธพลเหนอกวาบคคลอน

3.14 ความตองการทจะยอมรบนบถอผอาวโสกวา (Need for Deference) คอ ความตองการทยอมรบนบถอผทอาวโสกวาดวยความยนด รวมทงนยมชมชนในบคคลทมอ านาจเหนอกวา พรอมทจะใหความรวมมอกบบคคลดงกลาวดวยความยนด

3.15 ความตองการหลกเลยงความรสกลมเหลว (Need for Avoidance of Inferiority) คอ ความตองการจะหลกเลยงใหพนจากเปนความอบอายทงหลาย ตองการหลกเลยงการดถกหรอการกระท าตางๆ ทกอใหเกดความละอายใจ เปนตน

3.16. ความตองการทจะหลกเลยงจากอนตราย (Need for Avoidance Harm) คอ ความตองการหลกเลยงความเจบปวดทางดานรางกาย ตองการไดรบความปลอดภยจากอนตรายทงปวง

3.17 ความตองการทจะหลกเลยงจากการถกต าหนหรอถกลงโทษ (Need for Avoidance of Blame) คอ ความตองการหลกเลยงการลงโทษดวยการคลอยตามกลม หรอยอมรบค าสงหรอปฏบตตามกฎขอบงคบของกลมกฎเกณฑเพราะกลวถกลงโทษ

63

3.18 ความตองการความเปนระเบยบเรยบรอย (Need for Orderliness) คอ ความตองการทจะจดสงของตางๆ ใหอยในสภาพทเปนระเบยบเรยบรอย มความประณต งดงาม

3.19 ความตองการทจะรกษาชอเสยง คอ เปนความตองการรกษาชอเสยงของตนทมอยไวจนสดความสามารถ เชน การไมยอมขโมย แมวาตนเองจะหว หรอไมยอมท าความผด ไมคดโกงผใดเพอชอเสยงวงศตระกล เปนตน

3.20 ความตองการใหตนเองมความแตกตางจากบคคลอน (Need for Contrariness) คอ ความตองการทอยากจะเดน น าสมย และไมเหมอนใคร

สรปไดวา ทฤษฎความตองการตามหลกการของเมอรเรย คอความตองการทบคคลเกดขน เนองมาจากสภาพทางรางกายและสภาพทางจตใจ สภาพสงคม หรอสภาพทางรางกายและสภาพทางจตใจ เปนความคดทเกดขนอยางมหลกเกณฑ ความตองการน บางครงเกดขนเนองจากแรงกระตนภายในของบคคล และอาจเกดความตองการเนองจากสภาพสงคม กอใหเกดความรสกซาบซง โดยน าไปสการพฒนาเปลยนแปลง เพอใชใหเกดประโยชนสงสด

4. ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของMcGregor (McGregor: Theory X and Theory Y) McGregor เพอชใหเหนถงการบรหารสองแบบ คอ ทฤษฎ X หรอเผดจการ และ ทฤษฎ Y หรอการมสวนรวม แตละแบบเกยวของกบสมมตฐานทมตอลกษณะของมนษย 4.1 ผบรหารแบบทฤษฎ X สมมตฐานของทฤษฎ X เชอวา 4.1.1 มนษยโดยทวไปไมชอบการท างาน และพยายามหลกเลยง 4.1.2 เนองจากคณลกษณะการไมชอบท างานของมนษย มนษยจงถกบงคบ ควบคม หรอขมขดวยการลงโทษ เพอใหพวกเขาใชความพยายาม เพอบรรลถงความส าเรจของเปาหมายขององคกร 4.1.3 มนษยโดยทวไปไมชอบใหถกสงการ ตองการหลกเลยงความรบผดชอบ มความทะเยอทะยาน และตองการความมนคงมากทสด

4.2 ผบรหารแบบทฤษฎ Y แนวคดทฤษฎนมความเชอตรงกนขามกบทฤษฎ X โดยสมมตฐานของทฤษฎ Y เชอวา 4.2.1 การท างานเปนแหลงของการตอบสนองความพอใจอยางหนง เหมอนกบ การเลนและพกผอน 4.2.2 การขมขดวยการลงโทษ เปนวธการอยางหนงในการชกจงบคคลใหท างาน 4.2.3 ความผกพนของบคคลทมตอเปาหมายขนอยกบรางวลตางๆ ทพวกเขาคาดหวงวาจะไดรบเมอเปาหมายบรรลถงความส าเรจ ภายใตสภาพแวดลอมทเหมาะสม 4.2.4 บคคลสวนใหญมความคดรเรมสรางสรรคในการแกปญหา 4.2.5 ความสามารถทางความคดของบคคลสวนใหญถกใชประโยชนนอยเกนไป กลาวโดยสรป ทฤษฎ X ของ McGregor เชอวา คนสวนมากโดยธรรมชาตแลวไมชอบท างาน ไมมความทะเยอทะยานมความรบผดชอบนอย มความคดรเรมนอยในการแกปญหาขององคกร การจงใจเปนการจงใจทางดานรางกายและความปลอดภยเทานน คนสวนมากชอบใหควบคมอยางใกลชดและถกบงคบเพอใหเกดความส าเรจในเปาหมายขององคกร สวนทฤษฎ Y เชอวา คนสวนมากโดยธรรมชาตชอบท างาน ตงใจท างาน สามารถควบคมตนเองทจะท าใหเปาหมายขององคการประสบความส าเรจ

64 สามารถใชความคดรเรมในการแกปญหาขององคกร การจงใจเปนเรองของความตองการมชอเสยงและความส าเรจในชวต สามารถสงการไดดวยตนเอง และมความคดรเรมสรางสรรคในการท างานอยางตอเนอง ถาหากวาไดรบการจงใจอยางถกตอง

5. วธการบรหารแบบมสวนรวมของ Likert (Likert: Participative ManagementApproach ) ผลการวจยของ Likert ชใหเหนวา ผบรหารทมมนษยสมพนธดวยการใหเจาหนาทระดบตนมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบเรองทมผลกระทบตอพวกเขา สามารถประสานงานไดดกวา มแรงจงใจสงกวา และมประสทธภาพสงกวา ผลการวจยของเขา พบวา บคคลทท างานมความตองการใหค าแนะน าวาควรจะท างานนน ๆ อยางไร ความรวมมอ (Collaboration) เปนคณลกษณะทส าคญทท าใหการท างานรวมกนหรอการท างานเปนทมประสบความส าเรจ ความรวมมอจงเปนคณลกษณะทกลม ทม หรอองคกร พงปรารถนา ซงหมายถงการท างานรวมกบผอน การรวมมอกน การรวมรรวมคด การท างานรวมกบผอนเพอสรางบางสงบางอยางรวมกน (Croewther, 1996 : 3-7)

จากการศกษางานวจยทเกยวของพบวา “ความรวมมอ” เปนพฤตกรรมการท างานรวมกนของบคคล กลมบคคล และอาจมความหมายครอบคลมไปถงความรวมมอขององคกร ซงประกอบดวยการออกแบบและการจดล าดบความส าคญของเปาหมาย เพอน ามาท าแผนปฏบตการตามเปาหมายทก าหนดไว รวมทงมการประเมนศกยภาพผลการปฏบตงานเพอนาผลมาใชใน การปรบปรงงาน สมาชกทกคนตองมจตส านกดานความรบผดชอบทจะแสวงหาวธการ เพอปรบปรงการปฏบตงานของตน และแสวงหาวธการทจะพฒนาความสมพนธในการท างานของตน (Cramer, 1998 : 23-30)

Lucas (1998: 23) ใหความหมายความรวมมอในการทางานขององคกรวา เปนการท างานรวมกนระหวางบคคลทเกดขนเนองจากความตองการของบคคล หรอความตองการขององคกรในการรวมกนรบผดชอบงาน มการรวมมอกนของบคคล มการสรางเครอขายการท างาน มกลมรวมมอ สมาชกมการวเคราะหวจารณตนเองและรสกวาตนไดรบความไววางใจจากผอน

Robbins & Finley (1998: 23-25) ยงใหความหมายของความรวมมอในการท างาน โดยเนนความส าคญวา ทกฝายจะใหการชวยเหลอกนเพอใหไดประโยชนรวมกน และสามารถท าใหทมคงอยไดเพอรกษาผลประโยชนรวมกน

Martin (1999: 15) เสนอวา ความรวมมอในการท างานไมใชกระบวนการท างานแตเปนการสรางความสมพนธของบคคล (Human Relationship) ในการท างานรวมกนของบคคล

สรปไดวา ความรวมมอในการท างาน หมายถง การทกลมบคคลตงแต 2 คนขนไป มาปฏบตการทางานรวมกน อาจรวมมอกนอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการเพอใหไดรบผลประโยชนรวมกน โดยอาจไมตองท าวาระการประชมรวมกน การท างานรวมกนดงกลาวน จะประกอบดวย การวางแผนก าหนดเปาหมาย ท าแผนปฏบตการ ด าเนนการตามทก าหนด โดยสมาชกทกคนตองมจตส านกดาน หลกการมสวนรวมสามารถใชไดในทกทฤษฎในการด าเนนงาน การเลอกใชแรงจงใจจากความตองการของคนจงมความส าคญในการพฒนาคนเปนอยางมาก การน าทฤษฎตาง ๆ เหลานไปใชในการสรางความสมพนธและความรวมมอระหวางสถานศกษากบชมชน เพอพฒนาชมชน

65 จ าเปนจะตองพจารณาหลายๆ ดาน และไมควรยดทฤษฎใดทฤษฎหนง หลกวธทเหมาะสมทสดคอ การรวมเอาขอดแตละทฤษฎมาผสมผสานกนเขาเพอใชเปนแนวทางในการแกปญหาใหดทสด

ความรบผดชอบทจะแสวงหาวธการเพอปรบปรงการปฏบตงานของตน รวมกนแกปญหาทเกดขน สรางพลง และการชวยเหลอกน การจดการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต

การบรหารจดการศกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต คอ ส านกงานเขตพนทการศกษายะลา ส านกงานเขตพนทการศกษาปตตาน และส านกงานเขตพนทการศกษานราธวาส เปนปจจยประกอบทส าคญในการวจย เรอง ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยมสาระส าคญ ประกอบดวย บรบทสภาพแวดลอมและขอมลพนฐาน สภาพการบรหารจดการดานการศกษา อ านาจหนาทในการบรหารจดการศกษา จดเนนในการบรหารจดการศกษา และโครงการส าคญในการบรหารจดการศกษา โดยมรายละเอยด ดงตอไปน (ส านกงานการศกษาขนพนฐาน, 2559 : ออนไลน)

1. บรบทสภาพแวดลอมและขอมลพนฐาน ยะลา ปตตาน และนราธวาส เปนจงหวดชายแดนภาคใตสามจงหวด เปนพนทมลกษณะ

พเศษมากกวาทองถนอนๆทงในแงของความเปนมาทางประวตศาสตรดานการเปนแหลงการเรยนรเกยวกบอสลาม และเปนพนทมประชากรหลากหลายทางเชอชาต ศาสนาและวฒนธรรม อกทงมวกฤตในเรองความปลอดภยในชวตและทรพยสนและความเขาใจกนระหวางประชาชนกบขาราชการ ซงส านกงานเลขาธการสภาการศกษาไดท าการศกษาสภาพการจดการศกษาในจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนปจจยส าคญทสงผลกระทบทงตรงและทางออมตอคณภาพการจดการศกษาในสามจงหวดชายแดนใต (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552: 34) ผวจยจงน าสาระส าคญเกยวกบสภาพ แวดลอมและขอมลพนฐานของทงสามจงหวด เพอเปนแนวทางส าคญในการวเคราะหและวางแผนการจดการศกษา ซงมสาระส าคญ ดงตอไปน

1.1 จงหวดยะลา พนทสวนใหญของจงหวดยะลาจะมลกษณะภมประเทศเปนภเขา เนนเขาและหบเขา

สลบซบซอน ตงแตตอนกลางจนถงตอนใตสดของจงหวด บรเวณตอนเหนอของจงหวด ไดแก บรเวณแมน าปตตานและแมน าสายบรไหลผาน สวนใหญเปนทราบลม มความเหมาะสมในการท านา อยสงกวาระดบน าทะเลปานกลางถงสงมากเฉลยระหวาง 100-2,000 เมตร พนทสวนใหญปกคลมดวยปาดงดบและสวนยางพารา มเทอกเขาทส าคญคอเทอกเขาสนกาลาคร เรมจากอ าเภอโคกโพธ จงหวดปตตานผานอ าเภอยะหา อ าเภอเบตง จงหวดยะลา เปนแนวยาวกนตลอดระหวางไทยกบมาเลเซยและเทอกเขาปโล อยระหวางต าบลบดกบต าบลบนนงสาเรง และต าบลกรงปนง อ าเภอเมองยะลา เปนเทอกเขายาวเหยยดไปตดตอกบเขตอ าเภอรามน จงหวดยะลา มอากาศชมชนและอบอนในตอนกลางวน และอากาศเยนสบายในตอนกลางคน จงหวดยะลามสภาพปาเปนแบบปาดงดบเกอบทงหมด มปาละเมาะและปาพรเพยงเลกนอย ไมสวนใหญเปนไมกระยาเลย เชน ไมตะเขยนเขา ไมสยา

66 ไมหลมพอ ไมกระบาก ไมยางแดง ไมตะเคยนทราย ไมกาลอ และไมมะคา ฯลฯ ซงยงคงความอดมสมบรณอยางมาก โดยเฉพาะบรเวณแนวชายแดนภาคใตไทย -มาเลเซย (กลมงานขอมลและสารสนเทศยะลา, 2559 :ออนไลน)

สภาพโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมของจงหวดยะลาโดยทวไปขนอยกบการคาและการบรการการเกษตร ประชากรกวารอยละ 80 มอาชพการเกษตรโดยเฉพาะอาชพการท าสวนยางพาราเปนพชเศรษฐกจ อาชพรองลงมาคอ การประกอบอาชพทางธรกจการทองเทยว ประมาณรอยละ 18 และสวนผลไม ประมาณรอยละ 2 นอกจากน ยงมศกยภาพดานการคาการลงทน เพราะ มอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย มดานศลกากรเปนชองทางในการขนสงสนคาไปจ าหนายยงประเทศคคาทส าคญ เชน มาเลเซย และจน สนคาสงออกทส าคญ คอ ผลตภณฑจากยางพารา อกทงยงเปนพนททองเทยวทมความหลากหลาย เชน ทองเทยวธรรมชาต บนเทง ความรแบบเกษตร มความโดดเดนทางดาน ภมประเทศทมภเขาโอบลอมรอบ ท าใหอากาศเยนสบาย ท าใหแตละปมจ านวนนกทองเทยวเขามาทองเทยวเปนจ านวนมาก และสรางรายไดใหกบพนทอ าเภอเบตง เปนจ านวนมาก คดเปนมลคากวา 1,000 ลานบาท (ประวตยะลา ทองเทยว สถานททองเทยว, 2559:ออนไลน)

ค าขวญประจ าจงหวดยะลา คอ “ใตสดสยาม เมองงามชายแดน”

1.2 จงหวดปตตาน จงหวดปตตานเปนอาณาจกรทเกาแกและมความเจรญรงเรองท าใหเปนแหลงศนยรวม

ของประชากรหลากหลายเชอชาต ศาสนา มาตงแตในอดต ปจจบนเปนแหลงชมชนทมผอยอาศยหนาแนนโดยเฉพาะบรเวณลมน าปตตาน มพนททงสน 96,869 ตารางกโลเมตร มประชากรประมาณ 637,806 คน มอทยานแหงชาต 1 แหง คอ อทยานแหงชาตบโด–สไหงปาด ซงมพนทครอบคลมพนท 3 จงหวด คอ ปตตาน ยะลา และนราธวาส และอยระหวางประกาศเปนอทยานแหงชาต จ านวน 1 แหง คอ อทยานแหงชาตน าตกทรายขาว ซงครอบคลม 3 จงหวด คอ ปตตาน ยะลา และสงขลา สภาพปาสวนใหญของจงหวดปตตานเปนปาดบชน ปาชายเลน และปาพร (ประวตปตตาน ทองเทยว สถานททองเทยว, 2559:ออนไลน)

สภาพโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมของจงหวดปตตานโดยทวไป ประกอบดวย ชนกลมใหญ 2 กลม คอ คนไทยนบถอศาสนาอสลาม ประมาณรอยละ 51 มภาษายาวทองถนใชสอสารในชวต ประจ าวน รอยละ 47 เปนกลมคนไทยซงนบถอศาสนาพทธ และไทยเชอสายจน สวนอกประมาณ รอยละ 2 เปนกลมทนบถอศาสนาครสตและฮนด ซงเปนการผสมผสานทางวฒนธรรมทหลากหลายแตสามารถอยรวมกนอยางสงบสข(กลมงานขอมลและสารสนเทศปตตาน, 2559 :ออนไลน)

ค าขวญประจ าจงหวดปตตาน คอ “บดสะอาด หาดทรายสวย รวยน าตก นกเขาด ลกหยอรอย หอยแครงสด"

1.3 จงหวดนราธวาส

จงหวดนราธวาสเปนจงหวดหนงในภาคใตของประเทศไทย มอาณาเขตตดตอกบประเทศมาเลเซย ตงอยบนชายฝงทะเลตะวนออกของแหลมมลาย หางจากกรงเทพฯ ทางรถยนต

67 ประมาณ 1,149 กโลเมตร โดยมเนอทประมาณ 4,475.43 ตารางกโลเมตร มประชากรประมาณ 717,366 คน มศนยกลางทางเศรษฐกจ การคา การลงทนและการอตสาหกรรมอยทอ าเภอสไหงโก-ลก ซงเปนอ าเภอทมขนาดใหญและมความเจรญกวาตวจงหวดมาก พนทสวนใหญของจงหวดนราธวาสเปนปาไมและภเขา 2 ใน 3 ของพนททงหมด มปาพรประมาณ 361,860 ไร ทางแถบทศตะวนตกเฉยงใตจรดทวเขาสนกาลาครซงเปนแนวกนพรมแดน ไทย-มาเลเซย ลกษณะพนทจะมความลาดเอยงจากทศตะวนตกไปสทศตะวนออก พนทราบสวนใหญอยบรเวณตดกบอาวไทยและทราบลมบรเวณแมน า 4 สาย คอ แมน าบางนรา แมน าสายบร แมน าตากใบ และแมน าโก-ลก

สภาพโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคมของจงหวดนราธวาสโดยทวไป แบงตามภาษาและศาสนา เปน 3 รปแบบ คอ สงคมชมชนทพดภาษามลายถนและนบถอศาสนาอสลาม สงคมชมชนทพดภาษาไทยและนบถอศาสนาพทธ และสงคมชมชนทพดภาษาจนและนบถอศาสนาอน เชน พทธ และครสต โดยประชากรสวนใหญเปนชาวไทยเชอสายมลายดงเดม ชาวไทยเชอสายจนและชาวมาเลเซย ซงอพยพจากมาเลเซย ศาสนาทประชากรสวนใหญนบถอ คอ ศาสนาอสลาม ประมาณ 82 % ศาสนาพทธ ประมาณ 17 % และศาสนาครสตและศาสนาอนๆ ประมาณ 1% โดยสงคมทพดภาษามลายถนและนบถอศาสนาอสลาม มกตงบานเรอนอยเปนกลม ไมปะปนกน ถาจ าเปนกจะอยปะปนกนบาง การนบถอศาสนา ตางคนตางปฏบตศาสนากจของตนไป ไมเบยดเบยนกน อยดวยกนโดยสนตสข รปแบบของชมชนมกเกดขนโดยถอศาสนาเปนศนยกลาง เชน วด มสยด หรอ สเหรา เพราะตองอาศยคนทรวมกนเขาเปนชมชนทสนบสนนค าจน (ประวตและอาณาเขตนราธวาส , 2559 :ออนไลน;กลมงานขอมลและสารสนเทศนราธวาส, 2559 :ออนไลน))

ค าขวญประจ าจงหวดนราธวาส คอ “ทกษณราชต าหนก ชนรกศาสนา นราทศนเพลนตา ปาโจตรงใจ แหลงใหญแรทอง ลองกองหอมหวาน”

2. สภาพการบรหารจดการดานการศกษา ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ซงประกาศในราชกจจานเบกษาและประกาศกระทรวง

ศกษาธการเรอง ปรบปรงแกไขการก าหนดเขตพนทการศกษาและก าหนดเขตพนทการศกษาเพมเตม ในวนท 9 กมภาพนธ 2550 เปนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา 183 เขต และส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา 42 เขต และประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนพเศษ 29 ง. เมอวนท14 มนาคม 2550 เปนระบบการจดแบงเขตพนทการศกษาการปกครอง(Educational Service Area ทจดแบงโดย ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพอจดระบบและกระจายอ านาจการจดการศกษาในประเทศไทยใหครอบคลมมากขน เดมมส านกงานประจ าแตละเขตพนทการศกษา ใชชอวา "ส านกงานเขตพนทการศกษา ..." (สพท.) และตอมาไดมการแบงเขตพนทการศกษาออกเปน 2 ระดบ คอ เขตพนทการศกษาประถมศกษา และเขตพนทการศกษามธยมศกษา ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เมอวนท 18 สงหาคม 2553 แกไขเปลยนแปลงส านกงานเขตพนทการศกษา โดยไดก าหนดเขตพนทการศกษาเพมเตมในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส จงหวดละ 1 เขต ซงมอ านาจหนาทก ากบ ดแล สนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร ชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบ ทหลากหลายในเขตพนทการศกษาใหประชากรในวยเรยนไดรบการศกษาอยางทวถง เสมอภาค เทาเทยมและมคณภาพ จดตง ยบรวมหรอลมเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา ประสาน

68 และสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา ดงตอไปน

2.1 ส านกงานเขตพนทการศกษายะลา

จงหวดยะลาไดก าหนดเขตพนทการศกษาดงน 1. ส านกงานเขตพนทการศกษายะลาเขต 1 ประกอบดวย ทองทอ าเภอเมองยะลา อ าเภอรามน และ อ าเภอกรงปนง ตงส านกงานเขตพนทการศกษาทอ าเภอเมองยะลา 2. ส านกงานเขตพนทการศกษายะลาเขต 2 ประกอบดวย ทองทอ าเภอบนนงสตา ยะหา และกาบง ตงส านกงานเขตพนทการศกษาทอ าเภอบนนงสตา และ 3. ส านกงานเขตพนทการศกษายะลาเขต 3 ประกอบดวย ทองทอ าเภอธารโต และเบตง ตงส านกงานเขตพนทการศกษาทอ าเภอเบตง (ส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานยะลา, 2559 : 4-6 )

2.2 ส านกงานเขตพนทการศกษาปตตาน จงหวดปตตานไดก าหนดเขตพนทการศกษาดงน 1 ส านกงานเขตพนท การศกษาปตตาน เขต 1 ประกอบดวย อ าเภอเมอง หนองจก ยะหร ง และปะนาเระ 2.ส านกงานเขตพนทการศกษาปตตาน เขต 2 ประกอบดวย ทองทอ าเภอยะรง โคกโพธ แมลาน และอ าเภอมายอ 3.ส านกงานเขตพนทการศกษาปตตาน เขต 3 ประกอบดวย อ าเภอสายบรอ าเภอกะพอ อ าเภอไมแกน และอ าเภอทงยางแดงจ า(ส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานปตตาน, 2559 : 6- 7)

2.3 ส านกงานเขตพนทการศกษานราธวาส จงหวดนราธวาสไดก าหนดเขตพนทการศกษาดงน 1.ส านกงานเขตพนทการศกษา

นราธวาส เขต 1 ประกอบดวย ทองทอ าเภอเมองนราธวาส บาเจาะ ยงอ รอเสาะ และศรสาคร 2.ส านกงานเขตพนทการศกษานราธวาส เขต 2 ประกอบดวย ทองทอ าเภอตากใบ แวง สไหงโก-ลก สไหงปาด และสครน 3.ส านกงานเขตพนทการศกษานราธวาส เขต 3 ประกอบดวย ทองทอ าเภอระแงะ จะแนะ และเจาะไอรอง (ส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานนราธวาส, 2559 : 3-5 )

3. อ านาจหนาทในการบรหารจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา เปนหนวยงานทางการศกษาทอยภายใตการก ากบดแลของ

ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน มอ านาจหนาท ตามมาตรา 37 ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ กระทรวงศกษา พ.ศ. 2546 ดงน (ส านกงานการศกษาขนพนฐาน, 2558 :ออนไลน)

3.1 ด าเนนการใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา (มาตรา 36) 3.2 มอ านาจหนาทเกยวกบการศกษาทก าหนดไวในกฎหมายน (พระราชบญญตระเบยบ

บรหารราชการกระทรวงศกษาธการ) และกฎหมายอน 3.3 มอ านาจหนาท ดงน

3.3.1 จดท านโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการศกษาของเขตพนทการศกษาใหสอดคลองกบนโยบาย มาตรฐานการศกษา แผนการศกษา แผนพฒนาการศกษาขนพนฐานและความตองการของทองถน

3.3.2 วเคราะหการจดตงงบประมาณเงนอดหนนทวไปของสถานศกษา และหนวยงานในเขตพนทการศกษาและแจงจดสรรงบประมาณทไดรบใหหนวยงานขางตนรบทราบและก ากบตรวจสอบตดตามการใชจายงบประมาณของหนวยงานดงกลาว

69

3.3.3 ประสาน สงเสรม สนบสนน และพฒนาหลกสตรรวมกบสถานศกษาในเขตพนทการศกษา

3.3.4 ก ากบ ดแล ตดตาม และประเมนผลสถานศกษาขนพนฐาน และในเขตพนทการศกษา

3.3.5 ศกษา วเคราะห วจย และรวบรวมขอมลสารสนเทศดานการศกษาในเขตพนทการศกษา

3.3.6 ประสานการระดมทรพยากรดานตางๆ รวมทงทรพยากรบคคล เพอสงเสรมสนบสนนการจดและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา

3.3.7 จดระบบการประกนคณภาพการศกษา และประเมนผลการศกษาในเขตพนทการศกษา

3.3.8 ประสาน สงเสรม สนบสนน การจดการศกษาของสถานศกษาของเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน รวมทงบคคล องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนอนทจดรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา

3.3.9 ด าเนนการประสาน สงเสรม สนบสนนการวจยและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา

3.3.10 ประสาน สงเสรมการด าเนนงานของคณะอนกรรมการ และคณะท างานดานการศกษา

3.3.11 ประสานการปฏบตราชการทวไปกบองคกร หนวยงานภาครฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน ในฐานะส านกงานผแทนกระทรวงศกษาธการในเขตพนทการศกษา

3.3.12 ปฏบตหนาทอนเกยวกบกจการภายในเขตพนทการศกษาทมไดระบใหเปนหนาทของผใดโดยเฉพาะ หรอปฏบตงานอนตามทมอบหมาย

4. แนวทางในการขบเคลอนนโยบายดานการศกษา การขบเคลอนการด าเนนงานขององคกรหลก และหนวยงานทางการศกษาสงกด

กระทรวงศกษาธการ ประกอบดวย 2 สวน คอ (ส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานปตตาน , 2559:14)

4.1 นอมน ากระแสพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทเกยวกบการปฏรปการศกษา มาเปนแนวทางปฏบต ดงน

4.1.1 “ใหครรกเดกและเดกรกคร” 4.1.2 “ใหครสอนเดกใหมน าใจกบเพอน ไมใหแขงขนกน แตใหแขงกบตวเอง ใหเดกท

เรยนเกงกวาชวยสอนเพอนทเรยนชากวา” 4.1.3 “ใหครจดกจกรรมใหเดกท ารวมกน เพอใหเหนคณคาของความสามคค”

กระทรวงศกษาธการ โดยหนวยงานทางการศกษาทกสงกดและผเกยวของ นอมน ากระแสพระราชด ารสมาเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานการสอนของคร และจดกจกรรมโดยการถายทอดพระราชด ารสทง 3 ประการ ใหบงเกดผลเปนรปธรรม และเปนเสนทางสความส าเรจการปฏรปการศกษาของประเทศตอไป

70

4.2 แนวนโยบายของนายกรฐมนตร (พลเอก ประยทธ จนทรโอชา) การขบเคลอนการด าเนนงานขององคกรหลก และหนวยงานทางการศกษาสงกด

กระทรวงศกษาธการทตองสอดคลองและขยายผลตามแนวนโยบายของนายกรฐมนตรทเก ยวกบการศกษา ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2559: ออนไลน)

4.2.1 ท าใหเรว มผลสมฤทธภายในเดอนกนยายน 2559 ใหมากทสด สวนทเหลอสงตอใหรฐบาลตอไป

4.2.2 ประชาชน สงคมพงพอใจ ประเทศไดคนมคณภาพ 4.2.3 ปรบลดภาระงานทไมจ าเปนของกระทรวงศกษาธการลง 4.2.4 เรงปรบหลกสตร/ต ารา แตละกลมใหเหมาะสม การพมพต าราตองคมราคา 4.2.5 ผลตคนใหทนกบความตองการของประเทศ จบแลวตองมงานท า สามารถเขา

ท างานในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community : AEC) ใหทนป 2558 เพอชวยแกปญหาวางงานและปญหาสงคมได

4.2.6 ปรบหลกสตรการเรยนการสอนทท าใหเดก คร ผปกครองมความสข 4.2.7 ใชสอการเรยนการสอน กระตนผเรยนเพอสรางแรงจงใจในการเรยนรใหกบเดก 4.2.8 ลดความเหลอมล า จดการศกษาใหทวถง เทาเทยม และมคณภาพ 4.2.9 น าระบบ ICT เขามาใชจดการเรยนรอยางเปนรปธรรมและกวางขวาง 4.2.10 การเรยนไมใชเพอการสอบ แตเรยนใหไดทกษะชวต สามารถอยในยคโลก

ไรพรมแดน 4.3 แนวนโยบายดานการศกษาของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ประกอบดวย นโยบายทวไป 17 เรอง ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2559: 17) 4.3.1 การจดท าแผนงาน/โครงการรเรมใหม โดยเขาใจจดมงหมายและวตถประสงค

ของงานทปฏบตและมองภาพงานในอนาคตไดอยางชดเจน สามารถก าหนดรายละเอยดของงานหลก งานรองและงานทตองด าเนนการกอน/หลง เพอใหบรรลผลส าเรจ มฐานขอมลทด ถกตอง ครบถวน ชดเจน ทนตอสถานการณ และมการวเคราะหปญหาและทบทวนการด าเนนงานทผานมาใหชดเจน

4.3.2 การปรบปรงแผนงาน/โครงการเดมทไมสมฤทธผล ใหคนหาสาเหตปญหาการด าเนนงานทผานมาแลววเคราะหหาทางเลอกในการแกไขปญหาทหลากหลาย

4.3.3 แผนงาน/โครงการตามพระราชด าร โดยการด าเนนงานแลวสามารถอธบายทมาเหตผล และความส าคญของโครงการใหนกเรยนนกศกษารและเขาใจหลกการแนวคดของโครงการไดชดเจน รวมทงถายทอด ใหเกดการเรยนรไดอยางด สงเสรมใหมการด าเนนงานโครงการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในสวนทเกยวของโดยการเรยนรท าความเขาใจและยดเปน แนวปฏบตในการด าเนนชวต พรอมทงสามารถเผยแพรและขยายผลโครงการ/กจกรรม ตอไปได

4.3.4 งบประมาณ ประกอบดวย งบลงทน และงบกลาง โดยด าเนนการ เตรยมการด าเนนโครงการใหพรอมในไตรมาสแรกของปงบประมาณ เมอไดรบแลวตองเรงด าเนนการตามแผนทก าหนดเพอใหเกดการกระจายงบประมาณในพนท การเสนอขอใชงบกลางอยางมเหตผลและใชเทาทจ าเปน ใหเกลยงบประมาณปกตของสวนราชการมาใชใหเกดประโยชนสงสด การใชงบประมาณตองเปนไปดวยความโปรงใสและตรวจสอบได และงานบางโครงการทตองการบรณาการกบหนวยงานภายนอก เพอใหการใชงบประมาณคมคาและเกดประโยชนสงสด

71

4.3.5 เนนการสอสารภายในและภายนอกองคกร โดยจดใหมชองทางการสอสารอยางเปนระบบ น าเทคโนโลยการสอสารเขามาชวยปฏบตงาน สรางความเขาใจภายในองคกร ใหผบรหารมชองทางตดตอสอสารไดตลอดเวลาและสามารถถายทอดค าสงไปยงหนวยรองและหนวยปฏบตไดทนท รวดเรว และทวถง ตลอดจนมการรายงานทรวดเรว ทนเหตการณ และทดสอบระบบทมอยเสมอ ทกหนวยงานตองจดใหมแผนการประชาสมพนธ เพอประชาสมพนธผานสอภายนอกองคกร คอ การสรางความเขาใจกบประชาชน

4.3.6 อ านวยการเมอมเหตการณฉกเฉน กรณเกดอบตเหต ภยพบต หรอเหตการณทสงผลกระทบตอสถานศกษา ผบรหาร คร นกเรยน และนกศกษา ทงทเกดในสถานศกษาและนอกสถานศกษา โดยมการจดระบบและก าหนดผปฏบตทชดเจน มวธการ ขนตอนการแกไขปญหาเฉพาะหนา ระยะสน และระยะยาว และส ารวจระบบทมอยใหมความพรอมปฏบตงานอยเสมอ

4.3.7 การรวมมอกบภาคเอกชนและภาคประชาสงคม การประสานความรวมมอกบทกภาคสวนใหเขามามสวนรวมด าเนนการจดการศกษา ใหครบวงจร

4.3.8 ใหความส าคญกบการบรหารงานสวนภมภาคและเขตพนทตางๆ ของแตละสวนราชการ โดยมการทบทวนบทบาทหนาทการปฏบตงานของหนวยงานระดบพนทใหครบถวน ก าหนดบทบาทภารกจในสงทตองรและสงทยงไมร ใหมการแบงภารกจงานใหชดเจน ก าหนดความตองการและสงอ านวยความสะดวกตางๆ ใหพอเพยง

4.3.9 โครงการจดอบรม สมมนา ตองบรรลตามวตถประสงคอยางมประสทธผล เปนไปตามนโยบาย และเกดประโยชนแกประชาชน

4.3.10 ยกระดบมาตรฐานภาษาองกฤษในทกหลกสตร ใหเรงยกระดบมาตรฐานภาษาองกฤษในกลมเปาหมายหลก นกเรยน และนกศกษา รวมถงคร อาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมความร และสามารถใชภาษาองกฤษในการสอสารเพอการเขาสประชาคมอาเซยน

4.3.11 น า ICT มาใชในการบรหารงานกระทรวงศกษาธการอยางทวถง และ มประสทธภาพ ด าเนนงานศนยศกษาทางไกลบรณาการเขากบสถานวทยเพอการศกษาของกระทรวง ศกษาธการ (ETV) และเครอขายของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เปนชองทางในการสอสารเพอการจดการศกษาทมคณภาพ การใช ICT เพอขบเคลอนงานการจดการศกษา และใชสอเพอสรางความเขาใจ ความสนใจ และการประชาสมพนธดาน “เสมาสนเทศ” และ “ประชาสนเทศ”

4.3.12 ใหความส าคญกบเทคนคการสอนและการสอความหมาย สงเสรมใหครผสอนพฒนาหรอตอยอดนวตกรรมการเรยนการสอน การใชสอเทคโนโลยตางๆ จดการเรยนการสอน และสรางความรความเขาใจทดเพอใหเดกเกดความสนใจเรยนรและมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

4.3.13 การดแลรกษาสภาพแวดลอม โดยใหมการประดบธงชาตในสถานทราชการและสถานศกษาใหเรยบรอย เหมาะสม ดแลความสวยงามและความสะอาดบรเวณพนททรบผดชอบของหนวยงานและสถานศกษาทกระดบ และการรกษาความปลอดภยของหนวยงานและสถานศกษา ตองจดใหมแผนรกษาความปลอดภยใหชดเจน

4.3.14 ลดภาระงานทไมเกยวกบการเรยนการสอนของครและนกเรยน โดยนอมน ากระแสพระราชด ารสมาเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานการสอนของคร ลดเวลาเรยนตอวน ในชวงเวลาบาย เพอใหเดกไดใชเวลานอกหองเรยนเพอการเรยนรและเขารวมกจกรรมทโรงเรยน จดขนตามความถนดและความสนใจ เพอใหเกดการผอนคลายและมความสข

72

4.3.15 การประเมนเพอมหรอเลอนวทยฐานะใหสอดคลองกบผลสมฤทธของผเรยน ใหจดระบบการประเมนผลงานความกาวหนา และการปรบเพมวทยฐานะและภาระงานของครผสอนใหสามารถวดผลไดจรงสอดคลองกบผลสมฤทธของผเรยน ทงดานความร คณลกษณะ ทพงประสงค และทกษะชวต

4.3.16 การแกไขปญหาการจดการศกษาจงหวดชายแดนภาคใต ใหเรงรดการด าเนนโครงการขบเคลอนตามแผนพฒนาการศกษาจงหวดชายแดนภาคใตและสนบสนนการด าเนนโครงการในสวนทเกยวของใหบงเกดผลโดยเรว

4.3.17 ครควรมขอมลนกเรยนและผปกครอง โดยจดระบบการท าระเบยนขอมลประวตผเรยนและผปกครองใหเปนปจจบน การจดระบบดแลนกเรยนและชวยแกไขปญหาทตวผเรยนและครอบครวเปนรายบคคลได

5. จดเนนในการบรหารจดการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส เปนหนวยงานในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมแนวทางการบรหารจดการศกษาเชอมโยงระหวางนโยบายรฐบาล กระทรวงศกษาธการ และส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานในปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ซงมสาระส าคญ ดงตอไปน

5.1 จดเนนตามส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงแบงเปน 3 สวน คอ ดานผเรยน ดานครและบคลากรทางการศกษา และดานการบรหารจดการ ซงมรายละเอยด ดงน

5.1.1 สวนท 1 จดเนนดานผเรยน 1) นกเรยนมสมรรถนะส าคญสมาตรฐานสากล ดงตอไปน (1) นกเรยนระดบกอนประถมศกษา มพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ

และสตปญญาทสมดลเหมาะสมกบวยและเรยนรอยางมความสข (2) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษา

ปท 6 มผลสมฤทธทางการเรยนจากการทดสอบระดบชาต (O-NET) กลมสาระหลกเพมขน เฉลยไมนอยกวารอยละ 3

(3) นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มความสามารถดานภาษา อานออกเขยนได ดานค านวณ และดานการใชเหตผลทเหมาะสม

(4) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ถงชนมธยมศกษาปท 6 ไดรบการสงเสรมใหมแรงจงใจสอาชพ ดวยการแนะแนวโดยครและผประกอบอาชพตาง ๆ (ผปกครอง ศษยเกา สถานประกอบการ) ไดรบการพฒนาความรและทกษะทเหมาะสมกบการประกอบอาชพสจรตในอนาคต

(5) นกเรยนมทกษะชวต ทกษะการคดวเคราะห คดสรางสรรค และทกษะการสอสารอยางสรางสรรคอยางนอย 2 ภาษา และมทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ เพอเปนเครองมอในการเรยนรเหมาะสมตามชวงวย

2) นกเรยนมคณธรรม จรยธรรม รกความเปนไทย หางไกลยาเสพตด ตลอดจนม คณลกษณะ และทกษะทางสงคมทเหมาะสม

(1) นกเรยนระดบประถมศกษา ใฝเรยนร ใฝด และอยรวมกบผอนได (2) นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน มทกษะการแกปญหา

73

(3) นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย มความมงมนในการศกษาและการท างาน สามารถปรบตวเขากบพหวฒนธรรมบนพนฐานวฒนธรรมทดงามของไทย

3) นกเรยนทมความตองการพเศษไดรบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาเตมศกยภาพเปนรายบคคล ดวยรปแบบทหลากหลาย

(1) เดกพการไดรบการพฒนาศกยภาพเปนรายบคคล ดวยรปแบบทหลากหลายตามหลกวชา

(2) เดกดอยโอกาสและเดกในพนทพเศษ ไดรบโอกาสทางการศกษาทมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร และมอตลกษณะแหงตน

(3) นกเรยนทมความสามารถพเศษ ไดรบการสงเสรมใหมความเปนเลศดานวทยาศาสตร เทคโนโลยพนฐานทางวศวกรรมศาสตร คณตศาสตร ภาษา กฬา ดนตร และศลปะ

(4) นกเรยนทเรยนภายใตการจดการศกษาโดยครอบครว สถานประกอบการ บคคล องคกรวชาชพ องคกรเอกชน องคกรชมชน และองคกรสงคมอน และการศกษาทางเลอก ไดรบการพฒนาอยางมคณภาพตามมาตรฐาน

(5) เดกกลมทตองการการคมครองและชวยเหลอเปนกรณพเศษ ไดรบการคมครองและชวยเหลอเยยวยา ดวยรปแบบทหลากหลาย

(6) เดกในถนทรกนดาร ไดรบการศกษาและทกษะการเรยนรตลอดชวต

5.1.2 สวนท 2 จดเนนดานครและบคลากรทางการศกษา 1) ครไดรบการพฒนาองคความร และทกษะในการสอสารมสมรรถนะในการสอน

อยางมประสทธภาพ ไดแก ครไดรบการพฒนาวธการจดการเรยนการสอน การสอนคดแบบตาง ๆ และการวดประเมนผล ครและบคลากรทางการศกษาสามารถยกระดบคณภาพการศกษา ไดรบการนเทศแบบกลยาณมตร สรางเครอขายการเรยนร การมสวนรวมจากผมสวนเกยวของ สามารถจดการเรยน การสอน ใหสอดรบกบการเปนประชาคมอาเซยน และครมจตวญญาณของความเปนคร เปนครมออาชพและยดมนในจรรยาบรรณของวชาชพ

2) ผบรหารสถานศกษา มความสามารถในการบรหารงานทกดานอยาง มประสทธภาพและเกดประสทธผล

3) คร และบคลากรทางการศกษา มขวญและกาลงใจในการทางาน 4) องคกร คณะบคคลและผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ วางแผนและสรรหาคร

และบคลากรทางการศกษา ใหสอดคลองกบความตองการของโรงเรยน และสงคม

5.1.3 สวนท 3 จดเนนดานการบรหารจดการ 1) สถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา และส านกบรหารงานการศกษา

พเศษ บรหารจดการโดยมงเนนการกระจายอ านาจ การมสวนรวม และรบผดชอบตอผลการด าเนนงาน (1) โรงเรยนทไมผานการรบรองคณภาพภายนอกทมผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยนต ากวาคาเฉลยของประเทศ ไดรบการแกไข ชวยเหลอ นเทศ ตดตาม และประเมนผล (2) ส านกงานเขตพนทการศกษาบรหารจดการอยางมคณภาพ โดยใชมาตรฐาน

ส านกงานเขตพนทการศกษา

74

(3) ส านกงานเขตพนทการศกษาพฒนาระบบชวยเหลอ ก ากบ ตดตามตรวจสอบ การบรหารจดการงบประมาณทมประสทธภาพอยางจรงจง และตอเนอง

(4) ส านกงานเขตพนทการศกษา เชดชเกยรตโรงเรยนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน อตราการออกกลางคนลดลง มพฤตกรรมเสยงลดลงอยางจรงจง และตอเนอง

2) หนวยงานในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกระดบ สงเสรมการมสวนรวมในการพฒนาคณภาพการศกษาทกระดบ ทงสวนกลาง ส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษา สงเสรมใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการาพฒนาคณภาพการศกษา และสงเสรมการระดมทรพยากรในการพฒนาคณภาพการศกษา

5.2 จดเนนตามเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต เนองจากส านกงาน เขตพนทการศกษาทง 3 จงหวดอยในเขตพนทพเศษของจงหวดชายแดนภาคใต ซงไดก าหนดแนวทางการพฒนาคณภาพการศกษาและรปแบบการจดการศกษาทเหมาะสมตามบรบทของพนท โดยมการด าเนนงาน 4 ยทธศาสตร ดงน (แผนปฏบตการปตตาน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559,2559: 19-21)

5.2.1 ประเดนยทธศาสตรท 1 พฒนาคณภาพผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน ซงมเปาประสงคท 1 คอ นกเรยนระดบกอนประถมศกษา และระดบการศกษาขนพนฐานทกคน มพฒนาการเหมาะสมตามวย และมคณภาพ และมกลยทธส าคญ ดงตอไปน

1) เสรมสรางความเขมแขงใหกบการพฒนาผเรยนอยางมคณภาพ ดงน (1) พฒนาคณภาพผเรยน โดยปลกฝงผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม และ

คานยมหลกของคนไทย 12 ประการ สงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมแนะแนวและการบรการแนะแนวเพอการศกษาตอ และการประกอบอาชพ ใหแกนกเรยนตงแตระดบประถมศกษาอยางเขมแขง ตอเนอง และเปนรปธรรม เพอใหผเรยนรจกและเขาใจตนเองและสามารถวางแผนชวตดานการเรยน การประกอบอาชพในอนาคต สามารถปรบตวไดอยางเหมาะสม และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข สงเสรมสนบสนนใหนกเรยนสามารถอานออกเขยนไดตามวย สงเสรมการเรยนการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสาร และภาษาอาเซยนอยางนอย 1 ภาษา เพอใหนกเรยนสามารถสอสารกบชาวตางชาตไดในประชาคมอาเซยน

(2) พฒนาระบบสงเสรมสนบสนนคณภาพการจดการศกษา การจดการระบบขอมลสารสนเทศดานคณภาพของผเรยนทกระดบและทกประเภทใหมประสทธภาพ

2) สนบสนนการจดสรรงบประมาณใหเหมาะสมสอดคลองกบบรบทและความตองการในการพฒนาผเรยนใหเกดคณภาพ

3) สงเสรมการน าหลกสตรไปสการปฏบตใหเกดประสทธภาพสอดคลองกบความจ าเปนและความตองการของผเรยน ชมชน ทองถน และสงคม

4) สงเสรม สนบสนนการใชสอการเรยนการสอน เทคโนโลยและนวตกรรม และสงอ านวยความสะดวกทหลากหลาย มศนยรวมสอใหครสามารถยมสอไปใชในการจดการเรยนร เพอสงเสรมการเรยนรทงในหองเรยนและนอกหองเรยน

5) สงเสรมสนบสนนการน าการทดสอบ NT, O-NET การประเมนของ PISA และระบบการทดสอบกลางมาใชในการพฒนาการเรยนรใหเกดคณภาพแกผเรยน

75

6) สงเสรมการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาใหมความเขมแขง 7) สงเสรมการจดหลกสตรทกษะอาชพควบคกบวชาสามญในระดบมธยมศกษา 8) จดระบบนเทศ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลทหลากหลายมต ใหม

ความเขมแขงและตอเนองเปนรปธรรม ใหมขอมลปอนกลบและสามารถสะทอนคณภาพของผเรยน 9) สรางแนวรวมการก ากบ ดแล พฒนาคณภาพนกเรยน โดยสรางความ

เขาใจและความตระหนกในการจดการศกษาขนพนฐานใหแก ผปกครอง ชมชน สงคมและสาธารณชน ประสาน สงเสรมสนบสนนใหผปกครอง ชมชน และหนวยงานทเกยวของทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยน และประสานสถาบนทรบนกเรยนเขาศกษาตอใหมการคดเลอกอยางหลากหลาย สอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

5.2.2 ประเดนยทธศาสตรท 2 เพมโอกาสการเขาถงบรการการศกษาขนพนฐานใหทวถง ครอบคลม ผเรยนใหไดรบโอกาสในการพฒนาเตมตามศกยภาพและมคณภาพตามเปาประสงคท 2 ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานอยางทวถง มคณภาพ และเสมอภาค และตามเปาประสงคท 6 พนทพเศษไดรบการพฒนาคณภาพการศกษาและพฒนารปแบบการจดการศกษามความเหมาะสมตามบรบทของพนท โดยมกลยทธ ดงน

1) เพมโอกาสการเขาถงการจดการศกษาทมคณภาพ สนบสนนโรงเรยนด มคณภาพ ตามความตองการจ าเปนของผเรยน ชมชน และบรบทของพนททงในระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา มรปแบบการเรยนการสอนทสอดคลองกบบรบทของพนทมงสมาตรฐานสากล บนพนฐานของความเปนไทยใหครอบคลมทกต าบล สงเสรมและสนบสนนใหโรงเรยนจดการศกษาวชาชพ ทงทจดเองและสรางความรวมมอกบหนวยงานอน สงเสรมการจดการศกษาในรปแบบ ทหลากหลายทงในรปแบบปกต รปแบบเพอความเปนเลศ รปแบบเพอเดกพการ เดกดอยโอกาส และรปแบบการศกษาทางเลอกเหมาะสมกบความตองการจ าเปนของผเรยนแตละบคคล และมคณภาพตามมาตรฐาน โดยมความเชอมโยงระหวางรปแบบตาง ๆ และสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา ส าหรบโรงเรยนในพนทพเศษเปนการเฉพาะตามสภาพของพนท (พนทสง ชายแดน เกาะแกง เขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต)

2) เสรมสรางความเขมแขงของระบบทเกยวของ เพอลดความเสยงในการออกกลางคน และดแลชวยเหลอเดกดอยโอกาส และเดกทไมอยในทะเบยนราษฎรอยางเหมาะสมดวยการ พฒนาระบบขอมลสารสนเทศนกเรยนเปนรายบคคล ทงในเชงปรมาณ และคณภาพใหมประสทธภาพและตอเนองเชอมโยงกนโดยเฉพาะเมอเกดการสงตอนกเรยน สนบสนนการบรหารจดการงบประมาณ ประเภทงบเงนอดหนนรายหวใหผเรยน เพอพฒนาคณภาพการเรยนรแบบตามตวผเรยน (Demand-side Financing) มการเชอมโยงกบหนวยงานทเกยวของ และหนวยงานทจดการศกษาขนพนฐาน เนนการบรหารงบประมาณทมประสทธภาพ สรางความเขมแขงของระบบดแลชวยเหลอนกเรยน ระบบสงเสรมความประพฤตนกเรยนและประสานหนวยงานทเกยวของเพอจดท าระบบดแลชวยเหลอและจดการศกษาทเหมาะสม ส าหรบเดกดอยโอกาส

5.2.3 ประเดนยทธศาสตรท 3 พฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษา ตามเปาประสงคท 3 ครและบคลากรทางการศกษามทกษะทเหมาะสม และมวฒนธรรมการท างานทมงเนนผลสมฤทธ และเปาประสงคท 6 พนทพเศษ ไดรบการพฒนาคณภาพการศกษาและพฒนารปแบบการจดการศกษามความเหมาะสมตามบรบทของพนท โดยมกลยทธ ดงน คอ

76

1) ลดภาระงานอนนอกเหนอจากงานทเกยวของกบการจดการเรยนรของคร ขอความรวมมอหนวยงานตางๆ หลกเลยงการจดกจกรรมโครงการในชวงเปดภาคเรยน สงเสรมการบรหารจดการในลกษณะกลมโรงเรยน โดยเฉพาะโรงเรยนทมจ านวนครไมเพยงพอ ประสานความเปนไปไดในการก าหนดใหผบรหารสถานศกษาสอน อยางนอย 1 รายวชาในโรงเรยนของตนและบคลากรทางการศกษาในเขตพนทการศกษาทมคณวฒทเหมาะสมชวยสอนในโรงเรยนทครไมเพยงพอและประสานตลอดจนสงเสรมการท างานของจตอาสา หรอการสนบสนนจากองคกรตางๆ

2) สงเสรม สนบสนนการพฒนาองคความรโดยเฉพาะดานการวดและประเมนผล และทกษะในการสอสารของคร ใหมสมรรถนะในการสอนอยางมประสทธภาพ โดยเผยแพรองคความร และแหลงเรยนรเกยวกบนวตกรรม วธการจดการเรยนการสอน การสอนคดแบบตางๆและการวดประเมนผล ใหสามารถพฒนาและประเมนผลนกเรยนใหมคณภาพตามศกยภาพเปนรายบคคล พฒนาครใหสามารถยกระดบคณภาพการศกษาตามศกยภาพของแตละบคคล โดยการประยกตใชสอและระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางเหมาะสม สงเสรมระบบการนเทศแบบกลยาณมตร โดยส านกงานเขตพนทการศกษา ผบรหารสถานศกษา และครทงในโรงเรยนระหวางโรงเรยนหรอภาคสวนอนๆ ตามความพรอมของโรงเรยน สงเสรมการสรางเครอขายการเรยนร การมสวนรวมจากผมสวนเกยวของและทกภาคสวนใหเกดชมชนแหงการเรยนร และสงเสรมใหครจดการเรยนการสอนใหสอดรบกบการเปนประชาคมอาเซยน

3) สงเสรม สนบสนนการพฒนาผบรหารสถานศกษาใหมความสามารถทกดานอยางมประสทธภาพ และเกดประสทธผล โดยมงเนนผลสมฤทธของนกเรยน

4) เสรมสรางระบบแรงจงใจ เพอใหครและบคลากรทางการศกษา มขวญก าลงใจในการท างาน ดวยการยกยองเชดชเกยรตครและบคลากรทางการศกษาทเปนมออาชพ มผลงานเชงประจกษ ตลอดจนสงเสรมความกาวหนาของครใหมวทยฐานะทสอดคลองกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

5) สนบสนนกจกรรมทสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษามจตวญญาณของความเปนคร การเปนครมออาชพและยดมนในจรรยาบรรณของวชาชพ

6) สงเสรมและสนบสนนใหองคกร คณะบคคลและผมสวนไดสวนเสย ทเกยวของ วางแผนสรรหาคร และบคลากรทางการศกษา ใหสอดคลองกบความตองการและจ าเปนของโรงเรยนและสงคม ดวยการสรางความตระหนกกบองคกร คณะบคคลและผมสวนไดสวนเสย ในการสรรหา ยาย โอน บคลากรทางการศกษาในเขตพนท และมการวางแผนประชาสมพนธ ประสานสถาบน อดมศกษาผลตครทมวชาเอกตรงกบความตองการ สามารถจดการเรยนร เพอผเรยนทมความแตกตางหลากหลายได และสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนทมความแตกตางกน

5.2.4 ประเดนยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบการบรหารจดการ ตามเปาประสงคท 4 ส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษามประสทธภาพ และเปนกลไกขบเคลอนการศกษา ขนพนฐานสคณภาพระดบมาตรฐานสากล และตามเปาประสงคท 5 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เนนการท างานแบบบรณาการการบรหารแบบมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการ ศกษา และกระจายอ านาจและความรบผดชอบสส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ตลอดจนตามเปาประสงคท 6 พนทพเศษ ไดรบการพฒนาคณภาพการศกษาและพฒนารปแบบ การจดการศกษาทเหมาะสมตามบรบทของพนท โดยมกลยทธ ดงน

77

1) กระจายอ านาจและความรบผดชอบ เพอสงเสรมสนบสนนใหส านกงาน เขตพนทการศกษาและสถานศกษาใหมความสามารถและเขมแขงในการบรหารจดการดวยตนเอง ไดอยางมประสทธภาพ บรณาการการพฒนาคณภาพการศกษาระหวางหนวยงานตางๆ ในสวนกลาง เพอสงเสรมใหส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาพฒนาคณภาพตามบรบทไดเพมขน พฒนาระบบชวยเหลอ ก ากบ ตดตาม และตรวจสอบการบรหารจดการงบประมาณทมประสทธภาพ แกไขปญหาการบรหารจดการงบประมาณทไมเหมาะสมตามหลกธรรมาภบาลไดอยางรวดเรว

2) สงเสรมการมสวนรวม ดวยการเรงสรางความรความเขาใจใหกบผบรหารสถานศกษาถงความจ าเปน และประโยชนของการสงเสรมการมสวนรวมในการพฒนาการศกษา ดวยการประชาสมพนธใหสาธารณชนทราบถงความตองการไดรบการชวยเหลอของโรงเรยนทมงมนพฒนาคณภาพการศกษาแตขาดแคลนมาก ตลอดจนสงเสรมการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยในการพฒนาคณภาพการศกษา

3) สงเสรมการใชการวจยเปนฐานในการพฒนาการจดการศกษาของเขตพนทการศกษา และสถานศกษา

6. ขอสงเกตผลการบรหารจดการศกษาบางแหงในสามจงหวดชายแดนใต 6.1 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายะลา (รายงานผลการด าเนนงาน ยะลา 1 กรณศกษาจากผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม โรงเรยนสงกด ส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษายะลา เขต 1 ป พ.ศ. 2553 – 2558 จะไดรบการรบรองถงรอยละ 77.47 แตพบวา การกระจายอ านาจการบรหารจดการสส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาตลอดจนการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารจดการศกษายงท าไดนอย สถานศกษาทมศกยภาพและความพรอมสงในการจดการศกษามเพยงสวนนอย การพฒนาดานการบรหารจดการศกษา จงมขอสงเกตดงน

6.1.1. ภาวะผน าของผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษา มความจ าเปนอยางยงท ตองพฒนาอยางตอเนอง ตลอดจนควรมการสรางความเขมแขงขององคคณะบคคลเครอขายทาง การศกษา ทงในสวนของส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาในสงกดทกโรง

6.1.2 ความรวมมอของผปกครอง ชมชน หนวยงานภาครฐ และเอกชนมความส าคญตอการสงเสรมการจดการศกษาซงจะน าไปสการบรหารจดการทมประสทธภาพ จงควรเนนการสรางความสมพนธระหวางสถานศกษาและชมชน สรางเครอขายทางการศกษาใหมสวนรวมในการจดการศกษาใหมากขน

6.1.3 การมกลไกทใหทกภาคฝายทเกยวของมสวนรวมรบผดชอบตอผลสมฤทธของนกเรยนทงระบบการประเมนผลการท างานของคร ผบรหาร และกลไกการรายงาน การตดตามตรวจสอบคณภาพโรงเรยน โดยผปกครอง ชมชน และสวนกลาง จะสงผลใหประสทธภาพการบรหารจดการของ โรงเรยนสงขนได

6.1.4 โรงเรยนขนาดเลกเพมจ านวนขนเรอยๆตามจ านวนประชากรไทยทมแนวโนมลดลง นโยบายการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกทมความชดเจน มนคงตอเนอง จงเปนสงส าคญยงท ส านกงานเขตพนทการศกษา และเครอขายทางการศกษาจะตองรวมมอกนในการบรหารจดการ

78

6.1.5 การกระจายอ านาจการบรหารจดการสส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ควรเนนหลกการส าคญ ดงน

1) มงสนบสนนการท างานลงสระดบหองเรยนและโรงเรยนใหมากทสดตามหลกการพฒนาการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐานภายใตความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน โดยเนนระบบการประกนคณภาพภายใน รวมถงการนเทศชวยเหลอตดตามความกาวหนาของโรงเรยนเปนรายโรง และการชวยเหลอแกไขการท างานของโรงเรยนหากไมสามารถด าเนนการไดตามเปาหมาย เพอใหผเรยนไดเขาถงบรการทางการศกษาทมคณภาพมากขน

2) มงพฒนาคณภาพสถานศกษาโดยใชขอมลผลการประเมนคณภาพทงภายในและภายนอกเปนฐานการพฒนา

3) ส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาบรณาการการด าเนนการกจกรรมตาง ๆ สอดคลองกบนโยบายและเปาหมายทสวนกลางก าหนดซงจะสงผลใหเกดการสรางสรรคผลงาน (creation) และการมสวนรวมของชมชน เอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และสงคมทกภาคสวน อยางกวางขวาง

4) ส านกงานเขตพนทการศกษามงเนนการตดตาม ประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาในสงกด น ามาซงผลลพธทางการศกษาตามเปาหมาย

6.1.6 หนวยงานทกระดบบรณาการการจดการศกษาและการใชทรพยากรรวมกบหนวยงานอน ๆ ตลอดจนเสรมสรางความเขมแขงใหแกสถาบนทางสงคม โดยเฉพาะสถาบนครอบครว เพอ สนบสนนการดแลเดกและเยาวชนใหมคณภาพ

6.1.7 จากผลการด าเนนงานการจดการศกษาในปงบ ประมาณ พ.ศ. 2558 ทผานมา จะเหนไดวา ปจจบนประชาชนในพนทมการตนตวทางการศกษาสง ชมชน และองคกรตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษามากขน สงผลใหมการจดการเรยนการสอน ทสอดคลองกบความตองการของทองถน นกเรยนมความรความสามารถในดานตาง ๆ ตามศกยภาพของนกเรยนอยางมคณภาพ แตเนองจากสภาพปญหาทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองในปจจบน สงผลกระทบตอการจดการศกษาคอนขางมาก กอใหเกดปญหา อปสรรคในการบรหารจดการศกษาอกมากมาย งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศ จราภรณ สภสงห (2543 : บทคดยอ) ไดวจยเรอง ภาวะผน าปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษามธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 8 โดยใชเครองมอเปนแบบส ารวจซงปรบมาจากแบบวดภาวะผน า Multifactor Leadership ของ Bernard M. Bass and Bruce J. Avolio ในสวนทแสดงภาวะผน าเชงปรวรรต พบวา โดยภาพรวมอยในระดบด โดยเฉพาะ ผบรหารจะชวยใหผใตบงคบบญชาสามารถพฒนาตนเอง เมอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนงผบรหารดวยกน พบวา ผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง11-15 ป มภาวะผน าโดยรวมสงสด สวนผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง

79 6-10 ป มภาวะผน าโดยรวมต าสด เมอพจารณาเปนรายลกษณะ พบวา ผบรหารสถานศกษา ทมประสบการณในต าแหนง11-15 ป มภาวะผน าลกษณะภาวะผน าเชงอดมคต ลกษณะภาวะผน าเชงจงใจใหเกดแรงบนดาลใจ และลกษณะภาวะผน าเชงใสใจเฉพาะรายสงสด โดยผบรหารสถานศกษา ทมประสบการณใน 6-10 ป มภาวะผน าโดยรวมและดงกลาวต าสด นอกจากนน พบวาผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง 11-15 ป มภาวะผน าลกษณะภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญาสงสดเชนเดยวกน สวนผบรหารสถานศกษาทมประสบการณใน 1-5 ป มภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญาต าสด

ดวงใจ นลพนธ (2543: 106) ไดท าวจยเรอง ความสมพนธระหวางภาวะผน าปรวรรตของผบรหาร ความพงพอใจในการท างาน และความผกพนตอองคกรของพนกงานศกษากรณในกลมธรกจสอสารโทรคมนาคม ผลการศกษาพบวา ภาวะผน าปรวรรตมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจในการท างานและมความสมพนธทางบวกกบผผกพนตอองคกรอยางมนยส าคญทางสถต

รตตกรณ จงวศาล (2543 : 113-114) ไดท าวจยเรอง ผลการฝกอบรมภาวะผน าการเปลยน แปลงของผน านสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผลการศกษา พบวา ผน านสตทไดรบการฝกอบรม ภาวะผน าการเปลยนแปลง มเจตคตทดตอภาวะผน าการเปลยนแปลง มเจตคตทดตอภาวะผน าการเปลยนแปลงหลงการฝกอบรมมภาวะผน าการเปลยนแปลงทผน าประเมนตนเอง และภาวะผน า ทผรวมงานประเมนผน าหลงสนสดการทดลองมากกวาผน านสตทไมไดรบการฝกอบรมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนเจตคตทดตอภาวะผน าการเปลยนแปลง หลงสนสดการทดลองและความพงพอใจในการท างานของผรวมงานหลงสนสดการทดลอง และความ พงพอใจในการท างานของผรวมงานหลงสนสดการทดลองไมพฒนาขนอยางมนยส าคญทางสถต แตมแนวโนมวาความพงพอใจในการท างานของผรวมงานหลงสนสดการทดลองในกลมผน านสต ทไดรบการฝกอบรมภาวะผน าการเปลยนแปลงมมากกวาในกลมผน านสตทไมไดรบการฝกอบรมภาวะผน าการเปลยนแปลง

สวนย นวมเจรญ (2548) ไดศกษาวจย เรองภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขายศนยฝกประสบการณวชาชพคร ระดบมธยมศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขายศนยฝกประสบการณวชาชพครระดบมธยมศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เครองมอทใชเปนแบบส ารวจภาวะผน า เชงปรวรรต ประกอบดวยคณลกษณะ 4 ประการ ไดแก ภาวะผน าเชงอดมคต ภาวะผน าเชงจงใจใหเกดแรงบนดาลใจ ภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญา และภาวะผน าเชงใสใจเฉพาะรายบคคล ผลการวจย พบวา ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขาย โดยภาพรวมอยในระดบด โดยเฉพาะผบรหารท าใหผใตบงคบบญชามองเหนประโยชนสวนรวมของกลมมากกวาประโยชนสวนตน เมอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาจ าแนกตามกลมขนาดของสถานศกษา คอขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก พบวา ผบรหารสถานศกษาขนาดใหญโดยรวมสงสด และทต าสดคอ ผบรหารสถานศกษาขนาดเลก

เสาวนตย ทวสนทนนกล (2550) ไดศกษาความสมพนธเชงคาโนนคอลระหวางภาวะผน าปรวรรต การใชอ านาจ ความฉลาดทางอารมณของผบรหารกบความมงมนความพยายามของคร ความพอใจในงาน และแรงจงใจในการปฏรปสถานศกษา โดยมวตถประสงคเพอศกษาอตราวเคราะหแบบแผนความสมพนธสงสดและคาน าหนกความส าคญคาโนนคอลระหวางภาวะผน าปรวรรต การใช

80 อ านาจและความฉลาดทางอารมณของผบรหารกบความมงมนและความพยายามของคร ความพอใจในงานและแรงจงใจในการปฏรปสถานศกษา กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงนไดแก ครและผบรหารสถานศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษาจ านวน 344 คน ในหาจงหวดภาคใตเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม การวเคราะหขอมลใชคาสถตรอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และ การหาคาสหสมพนธคาโนนคอล ผลการวจยพบวามคาสมประสทธสหสมพนธภายในทมคาสง ระหวาง ตวแปรดานผบรหารคอ การพฒนาบคลากรกบการออกแบบองคกร , การออกแบบองคกรกบอ านาจการใหรางวล,อ านาจการอางองกบอ านาจขอมลขาวสาร,อ านาจขอมลขาวสารกบอ านาจการเชอมโยง,การก าหนดทศทางในการปฏบตงานกบการพฒนาบคลากร ,สวนคาสมประสทธสหสมพนธภายใน ทมคาสงระหวางกลมตวแปรดานคร คอความพยายามกบความพอใจในงานโดยทวไป ,ความมงมนกบความพยายาม,ความพอใจในลกษณะงานกบความพอใจในผบงคบบญชา ,ความพอใจในงานโดยทวไปกบความพอใจในลกษณะงาน,สวนคาสมประสทธสหสมพนธภายในขามกลมทมคาสงระหวางตวแปรดานผบรหารกบตวแปรดานคร คอ ความสขกบความมงมน ,ความสขกบความพยายาม,ความเกงกบความมงมน,ความสขกบความพอใจในผรวมงาน ,ความเกงกบความพยายาม,ความดกบความมงมนสหสมพนธคาโนนคอลระหวางกลมตวแปรดานผบรหารและตวแปรดานครมจ านวน 9 ค โดยRoot ท 1 และRoot ท 2 อธบายความแปรปรวนรวมได 32.98 เปอรเซนต และ 12.23 เปอรเซนต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05

นนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ (2550) ไดศกษาวจย เรองการจดการศกษาเพอการพฒนา ทยงยนของสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยมวตถประสงคเพอศกษาองคประกอบของการจดการศกษาและเสนอแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจย พบวา แนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ม 3 ดาน ไดแก (1) การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารมออาชพ การบรหารตนทน การบรหารบคลากรใหเปนมออาชพ การบรหารจดการทมประสทธผล และการพฒนาภาพลกษณสถานศกษา (2) การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ทางการศกษา ประกอบดวย การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนทสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมทองถนและสากล การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนด ารงชวตอยางสนตสข คร และบคลากรสายสนบสนนการสอนมออาชพ การด ารงไวซงเอกลกษณของสถานศกษา และการพฒนาผเรยนเปนรายบคคล และ (3) การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ประกอบดวย การมสวนรวมระหวางสถานศกษากบชมชน

พรพรรณ อนทรประเสรฐ (2550) ไดศกษาวจย เรององคประกอบการบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในศตวรรษหนา โดยมวตถประสงคเพอทราบองคประกอบการบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในศตวรรษหนา ประกอบดวยขนตอนการวจย 3 ขนตอน คอ การวเคราะหและก าหนดกรอบแนวคดทฤษฎในการวจย การวเคราะหความเปนไปไดและความเหมาะสมขององคประกอบ และการวเคราะหเพอตรวจสอบยนยนการสรางองคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษหนา ผลการวจย พบวา องคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษหนา

81 ประกอบดวย 5 ดาน ไดแก ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานวชาการ ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานบคคล ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานงบประมาณ ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานก ากบตดตาม และดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานจดการองคกร

สมคด สกลสถาปตย (2552) ไดศกษา รปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยน โดยมวตถประสงคเพอศกษาองคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผล และองคประกอบของการปฏรปการศกษาแบบยงยน และศกษารปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยน วธด าเนนการวจยประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) การก าหนดกรอบแนวคดในการวจย 2) การสรางและพฒนารปแบบ 3) การตรวจสอบและปรบปรงรปแบบ และ 4) การน าเสนอรปแบบ ผลการวจย พบวา องคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผล ประกอบดวย การสรางสอกลางทมประสทธภาพ การใชความฉลาดทางอารมณเปนฐาน การสรางแรงบนดาลใจ การค านงถงความเปนปจเจกบคคล การกระตนการใชปญญา และการใชอทธพลอยางมอดมการณ ส าหรบองคประกอบของการปฏรปการศกษาแบบยงยน ประกอบดวย กระบวนการเปลยนแปลงสมดลตอเนอง เนนผเรยน ปจจยน าเขามพลงขบเคลอนผลผลตมคณภาพ ผลลพธมดลยภาพเชงพลวตร บรบทเหมาะสมเออตอการเรยนรแบบพอเพยง รปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยน เปนความสมพนธเชงสาเหตของพหตวแปรทประกอบดวย 11 องคประกอบ ไดแก การสรางสอกลางทมศกยภาพ การใชความฉลาดทางอารมณเปนฐาน การสรางแรงบนดาลใจ การค านงถงความเปนปจเจกบคคล การกระตนการใชปญญา และการใชอทธพลอยางมอดมการณ ซงมอทธพลตอปจจยน าเขามพลงขบเคลอน กระบวนการเปลยนแปลงสมดลตอเนอง เนนผเรยนผลผลตมคณภาพ ผลลพธมดลยภาพเชงพลวตร บรบทเหมาะสมเออตอการเรยนรแบบพอเพยงทงโดยทางตรงและทางออม

2. งานวจยตางประเทศ

โกลแมน (Goleman,1995) ไดท าวจยและพบวา องคประกอบดานการรบรอารมณผอนเปนความรสกรวมมความเหนอกเหนใจ เขาใจในความตองการความรสกของผอน เอาใจเขา มาใสใจเรา (Empathy) และแสดงออกอยางเหมาะสมมการสนบสนนและพฒนาผอนสรางโอกาส จากความแตกตางระหวางบคคลและองคประกอบดานการจดการความสมพนธกบบคลอนเปนศลปะในการสรางความสมพนธทดกบผอน มความสามารถในการวเคราะหความสมพนธเพอใหไดรบผลดจากความสมพนธนน เปนทกษะในการจดการอารมณในบคคลนน การชวยเหลอกนในการจดการกบอารมณ การชวยแกปญหาและชวยกนจงใจ การจดการกบความขดแยงระหวางบคคลมการพฒนาการตดตอสอสารทมประสทธภาพ มการตดตอสอสารทเปดเผยและนาเชอถอมทกษะการฟงการวจารณทมประสทธภาพ มการกระตนใหเกดการเปลยนแปลงการท างานรวมกบผอน การสรางความรวมมอการสรางสมรรถภาพของทมงานทงสององคประกอบของความฉลาดทางดานอารมณทมความสอดคลองกบองคประกอบของภาวะผน าปรวรรตในหลายองคประกอบโดยเฉพาะอยางยงองคประกอบทเกยวของกบดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล ซงกลาวถงความสมพนธของผน ากบผตามเปนรายบคคล การพฒนาศกยภาพของผตาม การสรางบรรยากาศของการใหการสนบสนนการค านงถงความแตกตางระหวางบคคล มการสอสารสองทาง มความสนใจผตามเปนรายบคคลมการฟงอยาง

82 มประสทธภาพมการเอาใจเขามาใสใจเรา มการพฒนาใหค าแนะน าสนบสนนและชวยเหลอใหผตาม มความกาวหนาในการท างานจากแนวคดองคประกอบของความฉลาดทางอารมณดานความสามารถทางสงคม และองคประกอบดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคลพบวามความสอดคลองกน

ยามมารโน และแบส (Yammarino & Bass,1993: 81-102) ไดท าการศกษาภาวะผน าการเปลยนแปลงและผลการปฏบตงานแบบส ารวจระยะยาว (Longitudinal investigation) กบกลมตวอยางทเปนตวแทนของทหารเรอสหรฐทจบมาจากสถานศกษานายเรอสหรฐ (United State Naval Academy: USNA) และไดรบการแตงตงใหท างานในหนวยรบบนผวน า โดยรวบรวมจากการบนทกของ USNA และขอมลนายทหารชนรองลงมา จ านวน 793 นาย และผใตบงคบบญชาของนายทหารเหลานตงแตเวลาทไดรบมอบหมายใหปฏบตงาน ผลการศกษา พบวา สนบสนนแนวคดทเปนรปแบบของความเกยวของระยะยาวระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงและผลการปฏบตงาน นอกจากนน ภาวะผน าการเปลยนแปลงและภาวะผน าแบบปลอยตามสบายจะชวยใหสามารถท านายผลการปฏบตงานหรอผลกระทบพฤตกรรมผน าของพนกงานได

ไบรแมน (PodsaKoff, Mackenzie & Bommer,1996: 25 ; Bryman,1992: 68 อางถงใน เสาวนตย ทวสนทนนกล, 2551: 120) กลาวถงการศกษาในองคกรมากมายทแสดงใหเหนถงภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจ ความพยายามดวยตนเอง และความ สมพนธทางบวกระหวางภาวะผน าปรวรรตกบความมงมนความพยายามของบคลากร โดยพบวาองคประกอบการสรางวสยทศน โดยมองคประกอบของภาวะผน าปรวรรต 3 องคประกอบท านายสมรรถภาพในการท างานโดยตรงและมความสมพนธในเชงบวกกบความมงมนและความพยายามของบคลากร ในดานความมงมนและความพยายามเปนพเศษของบคลากรคอการสรางวสยทศน และการกระตนทางสตปญญา

83 กรอบแนวคดการวจย

ระยะท 1 ศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

ขอมลระดบบคคล

เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาทด ารงต าแหนง ขนาดของสถานศกษา จงหวด

การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ สถานศกษา

1. การสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร

2. การสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

3. การสรางความสามารถในการปรบตวให เขากบบรบทของทองถนและสากล

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษา

1. การก าหนดทศทาง 2. การพฒนาบคลากร 3. การออกแบบองคกรใหม

84

ระยะท 2 แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ภาพท 2 แนวทางพฒนาภาวะผน า เช งปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทาง การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ระยะท 3 การศกษาความพงพอใจแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ภาพท 3 รปแบบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

รางแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและ ความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

รปแบบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอการจดการศกษา และการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

85

จากแนวคดการแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอการจด การศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ทง 3 ระยะ สามารถเขยนเปนแผนผงขนตอนการศกษา ดงตอไปน

ภาพท 4 แผนผงขนตอนการศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอการจดการศกษา และการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ศกษาเอกสาร/งานวจยทเกยวของ ภาวะผน า เชงปรวรรต

การจดการศกษาและ การพฒนาทยงยน

ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและระดบการจดการศกษาและระดบการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ระยะท 3

สนทนากลมตวแทนผทมสวนเกยวของ

รางแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทาง การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

สมภาษณตวแทนผทมสวนเกยวของ

ส ารวจความพงพอใจแนวทางฯจากผทมสวนเกยวของ

ระยะท 2

ระยะท 1

แนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานใน และ แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

86 สมมตฐานการวจย

1. ผบรหารสถานศกษาทมเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาด

สถานศกษา และจงหวด ตางกน มภาวะผน าเชงปรวรรตเพอจดการศกษาสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางกน

2. ผบรหารสถานศกษาทมเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด ตางกน มการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาแตกตางกน

3. ผตอบแบบสอบถามทมสถานภาพตางกน มระดบความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางกน

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การศกษาเรองภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทย งยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต มวตถประสงคเพอศกษา (1) ภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต (2) เปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (3) แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (4) ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และความพงพอใจแนวทางการจดการ ศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต การน าเสนอ ในบทน ประกอบดวย ขนตอนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมลและสถตทใช ซงมรายละเอยด ดงตอไปน

ขนตอนกำรวจย การวจยครงนใชวธการวจยเชงผสมผสาน โดยแบงเปน 3 ระยะ ระยะท 1 และระยะท 3 เปนการวจยเชงปรมาณ สวนระยะท 2 เปนการวจยเชงคณภาพ ซงมขนตอนการวจย ดงรายละเอยด ตอไปน ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : มวตถประสงค 2 ขอ คอ เพอศกษา (1) สภาพภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (2) เปรยบเทยบระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและระดบการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลา ในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด โดยผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของทสอดคลองสาระส าคญความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนแลวก าหนดหวขอปญหา จดมงหมายของการวจย และก าหนดกรอบความคด ก าหนดประชากรและกลมตวอยาง สรางและพฒนาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความถกตองสมบรณแลวน าไปเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามและวเคราะหดวย สถตพนฐานคอ คารอยละ คาเฉลยเหรอคามชฌมเลขคณต คาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบคาท และทดสอบคาเอฟ จากนนท าการสรปและอธบายในรปแบบตาราง

ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : ในวตถประสงค ขอท 3 เพอศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทย งยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต การเกบรวบรวมขอมลใชวธเชงคณภาพ

52

จากการสนทนากลมยอยและสมภาษณจากผทมสวนไดเสยในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส ในวนท 21 ม นาคม 2558 ณ อาคาร 20 มหาวทยาลยราชภฏยะลา อ าเภอเมองยะลา จงหวดยะลา จ าแนกเปน 3 กลม ไดแก (1) กลมผบรหาร (2) กลมครผสอน และ (3) กลมชมชนทเกยวของ โดยพจารณาจากเกณฑทก าหนดไว ดงนคอ (1) เปนนกวชาการ ผเชยวชาญหรอผทมความรความสามารถ หรอมประสบการณ เกยวกบการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (2) เปนผทอยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต อยางนอย 5 ป เพอรวมวพากษวจารณ แลกเปลยนความคดเห น ตลอดจนใหขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทย งยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยน าเอาผลการวเคราะหทไดรบจากการส ารวจความคดเหนผบรหารสถานศกษาทง 3 อนดบแรก และ 3 อนดบสดทายมาเปนประเดนการสนทนา จากนนน าผลการสนทนากลมยอยและการสมภาษณมาวเคราะหเชงเนอหาและสรปเปนตาราง เพอสรปผลในบทท 4 และน าไปปรบและพฒนาเปนแบบสอบถามความพงพอใจแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตและความพงพอใจแนวทางการพฒนาการศกษาเพอความยงยนในตอนท 6 และ 7 หลงจากนนน าไปอภปรายผลในบทท 5 ส าหรบขนตอนการเกบรวบรวมขอมลในระยะท 2 น ใชวธการวจยเชงคณภาพ ดงตอไปน 2.1 กำรสนทนำกลมยอย : สนทนากลมยอยจากผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญและ ผทมสวนไดสวนเสยในการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 27 คน 2.2 กำรสมภำษณ : สมภาษณจากผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญทมความรความสามารถหรอประสบการณเกยวกบพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 18 คน

ระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : มวตถประสงค เพอศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนา ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของสอดคลองสาระส าคญจากการประมวลผลการศกษาในระยะท 1 และระยะท 2 มาสรางและพฒนาแบบสอบถาม น าไปเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม จากนนน ามาวเคราะหดวยสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ คาความถ คาเฉลยหรอคามชฌชเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางขอมลมากกวา 2 กลม ใชการว เคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) โดยใชสตร F-test กรณพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต จะท าการตรวจสอบความแตกตางเปนรายคในระดบนยส าคญ.05 หรอระดบความเชอมนรอยละ 95 โดยใชสตรตามวธของเชฟเฟเพอเปรยบเทยบคาเฉลยของกลมตวอยางในการทดสอบสมมตฐานขอท 3 และ 4 ในการวจยระยะท 3 โดยสรปและอธบายในรปแบบตาราง

53

ประชำกรและกลมตวอยำง

1. ประชำกรทใชในกำรวจย 1.1 ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : ประชากรทใชในการศกษา ไดแก ผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานสงกดส านกงานในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ปการศกษา 2556 จ านวน 875 คน (ขอมล ณ วนท 6 กรกฏาคม 2557 จากขอมลสารสนเทศของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายะลา ปตตาน และนราธวาส)

1.2 ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : ใชวธเลอกแบบเจาะจงผใหขอมลตามเกณฑ ทก าหนดไวแลว ประกอบดวย 3 กลม (1) กลมผบรหาร (2) กลมครผสอน และ (3) กลมชมชน ทเกยวของ ดงตอไปน

1.2.1 กำรสนทนำกลมยอย : จ านวน 27 คน 1.2.2 กำรสมภำษณ : จ านวน 18 คน

1.3 ระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : ประชากรทใชในการวจยระยะท 3 ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน ตวแทนหนวยงาน และนกวชาการหรอผทรงคณวฒ หรอผเชยวชาญ ซงมคณสมบตตามเกณฑทไดก าหนดไว

2. กลมตวอยำงและกลมผใหขอมล 2.1 ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : ระยะนมวตถประสงคเพอศกษาระดบภาวะผน าเชง

ปรวรรตและระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน กลมตวอยาง ไดแก ผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานสงกดส านกงานในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ปการศกษา 2556 ไดกลมตวอยาง จ านวน 275 คน โดยผวจยไดก าหนดขนาดกลมตวอยางดวยการค านวณดวยสตรของยามาเนและ ใชวธสมตวอยางแบบชนภม รายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 1

ตำรำงท 1 ประชากรและกลมตวอยางในการศกษาระยะท 1

จากตารางท 1 พบวา ผบรหารสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาใน สามจงหวดชายแดนภาคใตท เปนกลมตวอยางในการวจยครงน จ านวนทงสน 275 คน เมอจ าแนก ตามจงหวดและขนาดสถานศกษา มรายละเอยดดงนคอ เปนครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาทปฏบตงานในจงหวดนราธวาสมากทสด จ านวน 107 คน และปฏบตงานในสถานศกษาขนาดเลกมากทสด จ านวน 136 คน

ท จงหวด ประชำกร กลมตวอยำง

ใหญ กลำง เลก รวม ใหญ กลำง เลก รวม 1. ยะลา 19 126 67 212 6 40 21 67 2. ปตตาน 13 87 221 321 4 27 70 101 3. นราธวาส 22 175 145 342 7 55 45 107

รวม 54 388 433 875 17 122 136 275

54

2.2 ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : ระยะนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงผวจยไดแบงเปน 3 กลม ไดแก (1) กลมผบรหาร ประกอบดวย ผอ านวยการเขตพนทการศกษา หรอผอ านวยการสถานศกษา หรอนกวชาการ หรอผเชยวชาญ (2) กลมครผสอน ไดแก ครผสอน และ (3) กลมชมชนทเกยวของ ประกอบดวย ผปกครอง หรอผน าชมชน หรอตวแทนจากหนวยงานทเกยวของ หรอประชาชนทวไป โดยพจารณาจากเกณฑทก าหนดไว ดงนคอ (1) เปนนกวชาการหรอผเชยวชาญหรอผทมความรความสามารถหรอมประสบการณเกยวกบการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (2) เปนผทอยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต อยางนอย 5 ป ไดผใหขอมลดวยการสนทนากลมยอย จ านวน 27 คน และผใหขอมลดวยการสมภาษณ จ านวน 18 คน

2.3 ระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : ระยะนมวตถประสงคเพอศกษาความพงพอใจ แนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต กลมตวอยางทใชในการวจยระยะท 3 รวมทงสน จ านวน 360 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางแบบโควตา จ าแนกเปน 6 กลม ๆ ละ 60 คน ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน ตวแทนหนวยงาน หรอผทมสวนเกยวของของสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต และนกวชาการหรอผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญ ซงมคณสมบตเปนผมความรความสามารถ มประสบการณหรอเปนผทมสวนไดสวนเสยในการพฒนาภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาและ การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เครองมอทใชในกำรวจย

การวจยครงเปนการวจยแบบผสมผสาน เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก แบบสอบถาม และประเดนค าถามในการสนทนากลมยอยและการสมภาษณ ซงผวจยไดพฒนามาจากแบบสอบถามตางๆ ของงานวจยทเกยวของ ซงมรายละเอยด ดงน

1. ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : เครองมอทใชครงน เปนแบบสอบถาม ซงผวจยไดประยกตและพฒนามาจากแบบสอบถามตางๆ ของเอกสารงานวจยทเกยวของ แบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถำมเกยวกบขอมลทวไป: ลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ จ านวน 6 รายการ ไดแก เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด

ตอนท 2 แบบสอบถำมเกยวกบระดบภำวะผน ำเชงปรวรรต : เปนค าถามแบบมาตราสวน

ประมาณคา 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 34 ขอ

55

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน จ านวน 10 ขอ 2. การพฒนาบคลากร จ านวน 10 ขอ 3. การออกแบบองคกรใหม จ านวน 14 ขอ

มเกณฑกำรใหคะแนน ดงน

คะแนน ควำมหมำย 5 มภาวะผน าเชงปรวรรตมากทสด 4 มภาวะผน าเชงปรวรรตมาก 3 มภาวะผน าเชงปรวรรตปานกลาง 2 มภาวะผน าเชงปรวรรตนอย 1 มภาวะผน าเชงปรวรรตนอยทสด

น าคะแนนทไดมาหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน กำรแปลผลโดยใชเกณฑ ดงน คำเฉลย กำรแปลผล

4.51-5.00 มภาวะผน าเชงปรวรรตระดบมากทสด 3.51-4.50 มภาวะผน าเชงปรวรรตระดบมาก 2.51-3.50 มภาวะผน าเชงปรวรรตระดบปานกลาง 1.51-2.50 มภาวะผน าเชงปรวรรตระดบนอย 1.50 ลงมา มภาวะผน าเชงปรวรรตนอยทสด

ตอนท 3 แบบสอบถำมเกยวกบระดบกำรจดกำรศกษำและกำรพฒนำทยงยนของสถำนศกษำ: เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 58 ขอ ประกอบดวย

1. การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร จ านวน 20 ขอ 2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการทางการศกษา จ านวน 20 ขอ

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

จ านวน 18 ขอ

มเกณฑกำรใหคะแนน ดงน คะแนน ควำมหมำย

5 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษามากทสด 4 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษามาก 3 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาปานกลาง 2 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษานอย 1 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษานอยทสด

56

น าคะแนนทไดมาหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน กำรแปลผลโดยใชเกณฑ ดงน คำเฉลย กำรแปลผล

4.51-5.00 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาระดบมากทสด 3.51-4.50 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาระดบมาก 2.51-3.50 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาระดบปานกลาง 1.51-2.50 มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาระดบนอย 1.50 ลงมา มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษานอยทสด

2. ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : เพอศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต เครองมอทใชคอประเดนค าถามในการสนทนากลมยอยและการสมภาษณ ขอค าถามจากการวเคราะหและประมวลผลในระยะท 1

3. ระยะท 3 การวจยเชงปรมาณ : การศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถาม ซงไดจากการประมวลและวเคราะหผลการศกษาในระยะท 1 และ 2 จากนนน าไปประยกตและพฒนาจากแบบสอบถามตางๆ ของเอกสารงานวจยทเกยวของ โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถำมเกยวกบขอมลทวไป: ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ ไดแก สถานภาพ และจงหวด

ตอนท 2 แบบสอบถำมเกยวกบระดบควำมพงพอใจแนวทำงกำรพฒนำภำวะผน ำ เชงปรวรรตของผบรหำรสถำนศกษำขนพนฐำนในสำมจงหวดชำยแดนภำคใต : เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 39 ขอ ประกอบดวย

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน จ านวน 13 ขอ 2. การพฒนาบคลากร จ านวน 13 ขอ 3. การออกแบบองคกรใหม จ านวน 13 ขอ

มเกณฑกำรใหคะแนน ดงน คะแนน ควำมหมำย

5 หมายถง มความพงพอใจมากทสด 4 หมายถง มความพงพอใจมาก 3 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง 2 หมายถง มความพงพอใจนอย 1 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

57

น าคะแนนทไดมาหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน กำรแปลผลโดยใชเกณฑ ดงน

คำเฉลย กำรแปลผล 4.51-5.00 มความพงพอใจระดบมากทสด 3.51-4.50 มความพงพอใจระดบมาก 2.51-3.50 มความพงพอใจระดบปานกลาง 1.51-2.50 มความพงพอใจระดบนอย 1.50 ลงมา มความพงพอใจระดบนอยทสด

ตอนท 3 แบบสอบถำมเกยวกบควำมพงพอใจแนวทำงพฒนำกำรจดกำรศกษำและ

กำรพฒนำทยงยนของสถำนศกษำขนพนฐำนในสำมจงหวดชำยแดนภำคใต : เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 อนดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด จ านวน 45 ขอ ประกอบดวย

1. การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร จ านวน 15 ขอ 2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการทางการศกษา จ านวน 15 ขอ

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

จ านวน 15 ขอ

มเกณฑกำรใหคะแนน ดงน

คะแนน ควำมหมำย 5 มความพงพอใจมากทสด 4 มความพงพอใจมาก 3 มความพงพอใจปานกลาง 2 มความพงพอใจนอย 1 มความพงพอใจนอยทสด

น าคะแนนทไดมาหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน กำรแปลผลโดยใชเกณฑ ดงน

คำเฉลย กำรแปลผล 4.51-5.00 มความพงพอใจระดบมากทสด 3.51-4.50 มความพงพอใจระดบมาก 2.51-3.50 มความพงพอใจระดบปานกลาง 1.51-2.50 มความพงพอใจระดบนอย

58

1.50 ลงมา มความพงพอใจระดบนอยทสด

กำรสรำงและพฒนำเครองมอ

1. ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยยดกรอบแนวคดในการวจยและวตถประสงคของการวจยเปนหลก หลงจากตรวจสอบความถกตองของแบบสอบถามแลว ผวจยไดน าแบบสอบถามไปทดลองใชกบผบรหารสถานศกษาทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 50 คน น าชอมลทไดมาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยวธทดสอบคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ไดคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ .87

2. ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ: เนองจากเปนขอมลจากการสนทนากลมและสมภาษณ ซงเปนขอมลเชงคณภาพ ผวจยจงไดด าเนนการสรางเครองมอเพอในการเกบรวบรวมขอมลโดย น าผลทไดจากการวเคราะหในระยะท 1 ทเปนขอค าถาม 3 อนดบ ทงขอทมคาเฉลยสงสดและต าสด มาเปนประเดนสนทนากลมและการสมภาษณ หลงจากตรวจสอบความถกตองของประเดนค าถามแลว ผวจยไดน าไปทดลองใชกบผใหขอมลทไมใชผใหขอมลในการวจยระยะท 2 จ านวน 30 คน เพอทดสอบความถกตองครบถวนและความสมบรณของประเดนสนทนากลมและการสมภาษณ

3. ระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : ผวจยไดด าเนนการสรางแบบสอบถามความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต หลงจากตรวจสอบความถกตองของแบบสอบถามแลว ผวจยไดน าแบบสอบถามไปทดลองใชกบกลมทมลกษณะเหมอนกบกลมตวอยางทตองการ จ านวน 50 คน จากนนน ามาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยวธทดสอบคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ไดคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ .93

กำรเกบรวบรวมขอมล

1. ระยะท 1 กำรวจยเชงปรมำณ : ผวจยไดเกบรวบรวมแบบสอบถามจากผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใตทเปน กลมตวอยาง ไดแบบสอบถามทมความสมบรณและครบถวน จ านวน 275 ฉบบ หลงจากตรวจสอบความถกตองเรยบรอยแลว ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถตตอไป

2. ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลเชงคณภาพ ดวยการสนทนากลมยอย 27 คน และการสมภาษณ 18 คน ตามเกณฑทไดก าหนดไวแลว รายละเอยดปรากฏอยในหวขอประชากรและกลมตวอยาง

3. ระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : ผวจยไดเกบรวบรวมแบบสอบถามจากจ านวน 360 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางแบบโควตา จ าแนกเปน 6 กลม ๆ ละ 60 คน ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน ตวแทนหนวยงาน หรอผทมสวนเกยวของของสถานศกษาขนพนฐาน ในเขตพนทการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต และนกวชาการหรอผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญ

59

หลงจากตรวจสอบความถกตองเรยบรอยแลว ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถตตอไป

กำรวเครำะหขอมลและสถตทใชในกำรวจย

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ผวจยไดก าหนดไวดงน 1. ระยะท 1 และระยะท 3 กำรวจยเชงปรมำณ : การวเคราะหขอมลในการวจยระยะท 1

ซงมวตถประสงคเพอศกษา (1) ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (2) เปรยบเทยบภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และวเคราะหขอมลในการวจยระยะท 3 ตามวตถประสงค ขอท 4 เพอศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยมสถตทใชในการวจย มดงตอไปน คอ

1.1 สถตเชงพรรณนำ : โดยวเคราะหขอมลทรวบรวมไดจากแบบสอบถามดวย โปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยใชสถตพนฐานในการพรรณนาในการวจยระยะท 1และ 3 ดงน

1.1.1 กำรวจยระยะท 1 ผวจยไดสรปลกษณะทวไปของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถามในตอนท 1 และวเคราะหความคดเหนเกยวกบแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต อธบายโดยใชคารอยละ คาความถ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และแปลผลตามเกณฑทก าหนดไวแลวในขนตอนของการสรางเครองมอ

1.1.2 กำรวจยระยะท 3 ผวจยไดสรปลกษณะทวไปของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถามในตอนท 1 และวเคราะหความคดเหนเกยวกบความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต อธบายโดยใชคารอยละ คาความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและแปลผลตามเกณฑทก าหนดไวแลวในขนตอนการสรางเครองมอ

1.2 สถตเชงอนมำน : ใชเพอทดสอบสมมตฐาน โดยทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางขอมล 2 กลม ใชการทดสอบคาท (t-test) และทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางขอมลมากกวา 2 กลมใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) โดยใชสตรF-test กรณพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต จะท าการตรวจสอบความแตกตางเปนรายคในระดบนยส าคญ .05 ตามวธของเชฟเฟ เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของกลมตวอยางในการทดสอบสมมตฐาน ขอท 1 ในการวจยระยะท 1 และสมมตฐาน ขอท 3 ในการวจยระยะท 3

2. ระยะท 2 กำรวจยเชงคณภำพ : การศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานใน สามจงหวดชายแดนภาคใต และเนองจากเปนขอมลเชงคณภาพ ซงไดจากการจดเวทประชาคม/สนทนา

60

กลมยอยและการสมภาษณ ผวจยจงใชการวเคราะหขอมลเชงเนอหา และน าเสนอรายละเอยดในรปตาราง เพอใหไดขอมลทครบถวนและสมบรณยงขน

ตารางท 42 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

ท

ความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

สถานภาพ F

Sig.

คท แตก ตาง

ผบรหารสถานศกษา

(1)

ครผสอน

(2)

ผปกครอง

(3)

ผน าชมชน

(4)

ตวแทนหนวยงาน

(5)

นกวชาการ

(6) x S.D. x S.D. x S.D. x S.D. x S.D. x S.D.

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 4.60 0.22 4.42 0.31 4.41 0.30 4.54 0.18 4.43 0.25 4.50 0.25 6.59 0.00 (1,2),(1,3),(1,5) 2. การพฒนาบคลากร 4.62 0.29 4.00 0.35 4.09 0.35 4.46 0.25 4.30 0.34 4.50 0.21 38.37 0.00 (1,2),(1,3),(1,4),(1,5) 3. การออกแบบองคกรใหม 4.55 0.15 4.14 0.39 4.14 0.34 4.58 0.18 4.28 0.28 4.48 0.26 31.13 0.00 (1,2),(1,3),(1,5) รวม 4.59 0.16 4.19 0.26 4.21 0.25 4.21 0.25 4.53 0.14 4.33 0.21 42.69 0.00 (1,2),(1,3),(1,5)

จากตารางท 42 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตาม

สถานภาพ พบวา โดยรวมแตกตางกน โดยผบรหารสถานศกษามความพงพอใจโดยรวมมากกวาครผสอน ผปกครอง และนกวชาการ อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความพงพอใจแตกตางกนทกดาน โดยผบรหารสถานศกษามความคดเหนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานมากกวาครผสอน ผปกครอง และตวแทนหนวยงาน ส าหรบดานการพฒนาบคลากร พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน และนกวชาการ สวนดานการออกแบบองคกรใหม พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน ผปกครอง และนกวชาการ อยางมนยส าคญทางสถตท .01

122

ตารางท 43 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

ท

ความพงพอใจการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

สถานภาพ F

Sig.

คท แตก ตาง

ผบรหารสถานศกษา

(1)

ครผสอน

(2)

ผปกครอง

(3)

ผน าชมชน

(4)

ตวแทนหนวยงาน

(5)

นกวชาการ

(6) x S.D. x S.D. x S.D. x S.D. x S.D. x S.D.

1. การสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร

4.43

0.27 4.11 0.32 4.19 0.29

4.36 0.30 4.28 0.34 4.28 0.22 9.03 0.00 (1,2),(1,3)

2. การสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.13

0.28 4.02 0.26 4.11 0.28

4.10 0.32 4.06 0.28 4.20 0.25 2.84 0.01 (1,2),(1,4),(1,6)

3. การสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.35

0.30 4.14 0.39 4.21 0.18

4.26 0.24 4.25 0.30 4.24 0.27 3.58 0.00 (1,2)

รวม 4.30

0.19 4.12 0.17 4.19 0.19

4.24 0.18 4.19 0.19 4.21 0.15 7.21 0.00 (1,3)

จากตารางท 43 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนก ตามสถานภาพ พบวา โดยรวมแตกตางกน โดยผบรหารสถานศกษามความพงพอใจโดยรวมมากกวาผปกครอง อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความพงพอใจแตกตางกนทกดาน โดยผบรหารสถานศกษามความพงพอใจดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรมากกวาครผสอนและผปกครอง ส าหรบดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน ผน าชมชน และนกวชาการ สวนดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน อยางมนยส าคญทางสถตท .01

บทท 4

ผลการวจย

การน าเสนอผลของการวเคราะหขอมลในงานวจยน มวตถประสงคเพอศกษา (1) ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (2) เปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (3) แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนา ทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (4) ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดน าเสนอตามระยะการท าวจย ทง 3 ระยะ ดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 1 เปนการน าเสนอผลการวจยเชงปรมาณ ประกอบดวย

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไป

ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และระดบ การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด

2. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 2 เปนการน าเสนอผลการวจยเชงคณภาพ ประกอบดวย ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย ประกอบดวย แนวทางการ

พฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 5 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ ประกอบดวย แนวทางการพฒนา ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

3. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 3 เปนการน าเสนอผลการวจยเชงปรมาณ ประกอบดวย ตอนท 6 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 7 ผลการวเคราะหความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ตอนท 8 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

62

ผลการวเคราะหขอมล

1. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 1 : เพอศกษาตามวตถประสงค ขอท 1 ภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และวตถประสงค ขอท 2 เปรยบเทยบภาวะผน า เชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เปนการน าเสนอผลการวจยเชงปรมาณ ซงเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 279 คน การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ประกอบดวย

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไป : การวเคราะหขอมลเกยวกบลกษณะของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด โดยใชการแจกแจงความถ และหาคารอยละ ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 2

ตารางท 2 จ านวนและรอยละของขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตาม เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด

ขอมลทวไป จงหวด

ยะลา ปตตาน นราธวาส รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เพศ ชาย 45 16.36 81 29.45 82 29.82 208 75.64 หญง 22 8.00 20 7.27 25 9.09 67 24.36 ระดบการศกษา ปรญญาตร 44 16.00 69 25.09 71 25.82 184 66.90 ปรญญาโท 21 7.63 30 10.92 33 12.00 84 30.55 ปรญญาเอก 2 0.73 2 0.73 3 1.09 7 2.55

ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ต ากวา 5 ป 12 4.33 29 10.55 19 6.92 60 21.81 5-10 ป 27 9.85 32 11.62 46 16.72 105 38.19 มากกวา 10 ปขนไป 28 10.18 40 14.55 42 15.27 110 40.00 ขนาดสถานศกษา เลก 21 7.64 70 25.45 45 16.36 136 49.45 กลาง 40 14.55 27 9.82 55 20.00 122 44.37 ใหญ 6 2.17 4 1.45 7 2.55 17 6.17

67 24.36 101 36.72 107 38.91 275 100.00

63

จากตารางท 2 ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถามในการวจยครงน มจ านวนทงสน 275 คน เมอจ าแนกรายละเอยดลกษณะสวนบคคล ประกอบดวย เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด พบวา สวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 75.64 มการศกษาระดบ ปรญญาตรมากทสด คดเปนรอยละ 66.90 มระยะเวลาในการด ารงต าแหนง มากกวา 10 ปขนไป มากทสด คดเปนรอยละ 40.00 ปฏบตงานในสถานศกษาขนาดเลกมากทสด คดเปนรอยละ 49.45 และปฏบตงานในจงหวดนราธวาสมากทสด คดเปนรอยละ 38.91

ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และ ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยไดแบงระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และ ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด ดวยการหาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน แลวน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไว โดยน าเสนอเปนตารางทงโดยรวมและรายดาน ดงตอไปน

2.1 การเสนอผลการวเคราะหระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 3 – 6

ตารางท 3 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน ภาคใต

ท ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต N = 279

ระดบ

ล าดบท x S.D.

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 4.48 0.25 มาก 1 2. การพฒนาบคลากร 4.33 0.37 มาก 2 3. การออกแบบองคกรใหม 4.36 0.33 มาก 3

รวม 4.39 0.26 มาก

จากตารางท 3 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( x =4.39) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ( x =4.48) รองลงมา คอ การพฒนาบคลากร ( x =4.33) และการออกแบบองคกรใหม ( x =4.36) ตามล าดบ สวนดานทมคาเฉลยต าสด คอ การออกแบบ องคกรใหม ( x =4.36)

64

ตารางท 4 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน ภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

ท

ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา

4.71

0.58

มากทสด

1

2. การชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา

4.60

0.62

มากทสด 3

3. การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา

4.77

0.56

มากทสด 2

4. การกระตนใหผรวมงานสรางวสยทศนทเปนรปธรรม 4.46 0.73 มาก 5 5. การมวสยทศนทกวางไกลในการปฏบตงานสความส าเรจ

ทปฏบตไดจรง 4.29

0.81

มาก 7

6. การประสานวสยทศนของบคลากรทกฝายในสถานศกษา 4.46 0.69 มาก 6 7. การอธบายใหบคลากรมองเหนและเขาใจวตถประสงคใน

การปฏบตงานอยางชดเจน 4.39

0.83

มาก 4

8. การด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว

4.32

0.83

มาก 9

9. การเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว

4.53

0.77

มาก 8

10. การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

4.42

0.79

มาก 10

4.48 0.25 มาก

จากตารางท 4 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด

ชายแดนภาคใตดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.48) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนด

วสยทศนของสถานศกษา ( x = 4.71) รองลงมา ไดแก การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงาน

มาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ( x = 4.77) และการชแจงใหผใตบงคบบญชา

เขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ( x = 4.60) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด

คอ การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน ( x = 4.60)

65

ตารางท 5 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน ภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

ท

ดานการพฒนาบคลากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล 4.44 0.69 มาก 6

2. การปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล

4.43

0.69

มาก 8

3. การสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง 4.39 0.77 มาก 9 4. การใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน 4.26 0.83 มาก 5

5 การสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ 4.41 1.07 มาก 7

6 การสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา

4.18

1.04

มาก 10

7 การสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ

4.22

0.93

มาก 3

8 การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง

4.43

0.89

มาก 2

9 การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆ ททนสมยอยเสมอ

4.44 0.87

มาก 1

10 การสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

4.41 0.70 มาก 4

รวม 4.32 0.39 มาก

จากตารางท 5 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.32) โดยเรยงล าดบ ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมย อยเสมอ ( x = 4.44) รองลงมา ไดแก การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง ( x = 4.43) และการสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการ ใหม ๆ ( x = 4.22) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอ พจารณางานทอาจเปนปญหา ( x = 4.18)

66

ตารางท 6 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

ท

ดานการออกแบบองคกรใหม

x

S.D.

ระดบ

ล าดบ

1. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

4.32

0.7ต

มาก 5

2. การเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน

4.36

0.79

มาก 3

3. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4.25

0.82

มาก 8

4. การมความสขในการพฒนางานมประสทธภาพอยเสมอ 4.29 0.81 มาก 6 5. การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการ

ท างานเปนทม 4.37

0.81

มาก 2

6. การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ

4.49

0.77

มาก 1

7. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4.34

0.89

มาก 4

8 การสงเสรมใหทกคนมความเสยสละเพองานทมประสทธภาพ

4.28 0.97 มาก 7

9 การอธบายใหเพอนรวมงานไดรวมรบรเรองอนาคตขององคกรเสมอ

3.94 1.13 มาก 12

10 การไดรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษา

3.98

1.14

มาก 10

11 การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา

3.76 1.13 มาก 14

12 การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธรรม

3.84 1.11 มาก 13

13 การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา

3.96

1.14

มาก 11

14 การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

4.02

1.15

มาก 9

4.15

0.38

มาก

67

จากตารางท 6 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.15) โดยเรยง ล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน ไดแก การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ( x = 4.49) รองลงมา คอ การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม ( x = 4.37) และการเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ( x = 4.36) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ( x = 3.76)

2.2 การเสนอผลการวเคราะหระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบต วใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 7 – 10

ตารางท 7 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต

ท

การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

N = 279

ระดบ

ล าดบท x S.D.

1. การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.28 0.34 มาก 2 2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการทางการศกษา 4.07

0.3

มาก 3

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของ ทองถนและสากล

4.36

0.33

มาก

1

รวม 4.24 0.22 มาก

จากตารางท 7 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก ( x =4.24) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสด ไดดงน คอ การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ( x =4.36) รองลงมา ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ( x =4.28) และ การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ( x =4.07) ตามล าดบ สวนดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ทางการศกษา ( x =4.07)

68

ตารางท 8 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

ท

การสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. ความสามารถจดองคกรโครงสรางการบรหารใหมความคลองตวและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

4.51

0.67

มากทสด 3

2. การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต

4.44

0.86

มาก 6

3. การบรหารงานอยางยดหยนตามสถานการณ โดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษาเปนหลก

4.34

0.86

มาก 10

4. การก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานไดอยางเตมท

4.49

0.72

มาก 4

5. การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

4.53

0.72

มากทสด 1

6. การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะ ตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา

4.43

0.84

มาก 7

7. การสรางความเขาใจและการยอมรบเปาหมายและแนวปฏบตแกทกฝายทเกยวของ

4.09

1.10

มาก 14

8. การจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะการใชงาน

4.08

1.12

มาก 15

9.

การน าเทคโนโลยมาชวยลดปรมาณการใชทรพยากรและพลงงานตามความพรอมของสถานศกษา

4.10

1.09

มาก

13

10. การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผล และมภมคมกนทด

4.52

0.88

มากทสด 2

11. การก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวนรวดเรวและเสรจสนในจดเดยว

4.23

1.04

มาก 11

12. การก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและประหยดเวลาด าเนนงาน

3.36

0.80

มาก 20

13. การจดกจกรรมรณรงคการประหยดและการอนรกษทรพยากรและพลงงานอยางตอเนอง

4.38

0.73

มาก 8

14. การจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน

4.35

0.02

มาก 9

15. การสงเสรมใหบคลากรไดทบทวนตรวจสอบและพฒนางานรวมกนอยางสม าเสมอ

4.22

0.85

มาก 12

69

ตารางท 8 (ตอ)

ท

การสรางความสามารถในการแขงขนบน พนฐานทรพยากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบ

16. การจดผงการใชพนทของสถานศกษาไดอยางลงตวและเกดประโยชนสงสด

4.06

1.02

มาก 16

17. การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา

3.99

1.10

มาก 19

18. การพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา

4.04

1.05

มาก 17

19. การจดสวสดการและกจกรรมเสรมสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง

4.03

0.98

มาก 18

20. การพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจในบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน

4.46

0.82

มาก 5

4.28 0.34 มาก

จากตารางท 8 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.28) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสด

ไดดงน คอ การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ( x = 4.53) รองลงมา ไดแก การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผล

และมภมคมกนทด ( x = 4.52) และความสามารถจดองคกรโครงสรางการบรหารใหมความ

คลองตวและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ( x = 4.51) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและประหยดเวลาด าเนนงาน

( x =3.36)

70

ตารางท 9 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

ท ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษาของชาต

4.48

0.65

มาก 2

2. การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของโรงเรยน

3.47

1.17

ปานกลาง 19

3. การบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของโรงเรยนเปนหลก

3.36

1.18

ปานกลาง 20

4. การพฒนาบคลากรใหปฏบตตนตามจรรยาบรรณและเกณฑมาตรฐานวชาชพ

3.68

1.20

มาก 17

5. การพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดตามเปาหมายของโรงเรยนจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ

3.81

1.13

มาก 13

6. การบรหารบคลากรไดรบผดชอบงานตรงตามวฒการศกษาและความถนด

4.35

0.80

มาก 7

7. การดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ

4.32

0.79

มาก 10

8. การพฒนาบคลากรใหมมนษยสมพนธทด มทกษะในการเขาสงคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝาย

4.36

0.89

มาก 6

9. การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน

4.14

1.06

มาก 12

10. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนส าคญ เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางองครวม

3.76 1.19 มาก 15

11. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบโรงเรยน และกฎหมายบานเมอง

3.69

1.21

มาก 16

12. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข

3.49

1.48

ปานกลาง 18

13. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนสามารถท างานเปนทม การสรางเครอขาย และการรบผดชอบตอสวนรวม

3.77

1.16

มาก 14

14. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมใหผเรยนไดรบการพฒนาสนทรยภาพดานศลปะ กฬา และนนทนาการ

4.40

0.75

มาก 4

71

ตารางท 9 (ตอ)

ท การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ

ของผรบบรการทางการศกษา

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

15. การสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการออกแบบ การจดการเรยนร

4.51

0.69

มากทสด 1

16. การใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา

4.36

0.74

มาก 8

17. ประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรงอยางตอเนอง

4.33

0.78

มาก 9

18. การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง

4.46 0.73

มาก 3

19. การน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน

4.38

0.79

มาก 5

20. การท าการวจยในชนเรยนเพอพฒนาผเรยน บคลากร และสถานศกษา

4.24

0.79

มาก 11

รวม 4.06 0.36 มาก

จากตารางท 9 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบ บรการทางการศกษา พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.06) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสด ไปต าสดไดดงน คอ การสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการออกแบบการจดการเรยนร ( x = 4.51) รองลงมา ไดแก การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษา ของชาต ( x = 4.48) รองลงมา ไดแก การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบ อยางตอเนอง ( x = 4.46) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การบรหารงานยดหยน ตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของโรงเรยนเปนหลก ( x = 3.36)

72

ตารางท 10 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

ท การสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน

4.15 0.82 มาก 16

2. การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา

4.22 0.79 มาก 11

3. การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

4.19 0.85 มาก 12

4. การพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ

4.17 0.83 มาก 14

5. การสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ

4.24 0.86 มาก 10

6. การเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

4.18 0.90 มาก 13

7. การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน

4.07 0.81 มาก 18

8. การจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา

4.08 0.80 มาก 17

9. การจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน

4.16 0.83 มาก 15

10. การจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน

4.37 0.76 มาก 9

11. การจดกจกรรมสงเสรมความรกความผกพนระหวางผเรยนกบผปกครอง

4.43 0.77 มาก 8

1.2 การใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

4.57 0.70 มากทสด 5

13. การจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ

4.53 0.84 มากทสด 7

14. การใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา

4.63 0.58 มากทสด 1

73

ตารางท 10 (ตอ)

ท

การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

15. การจดบรการสงเสรมสขภาพอนามยและคมครองบคลากรและผเรยนใหปลอดภยจากสงเสพตด อบายมข และภยอนตราย

4.55 0.66 มากทสด 6

16. การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

4.59 0.64 มากทสด 3

17.

การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอช แจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

4.60 0.60 มากทสด 2

18. การกระจายขอมลขาวสารระหวางบคคลและสวนงาน เพอสรางความเขาใจท

4.58 0.63 มากทสด 4

รวม 4.36 0.33 มาก

จากตารางท 10 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถน

และสากล พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.36) โดยเรยงล าดบ ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสด ไดดงน คอ การใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา ( x = 4.63) รองลงมา ไดแก การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอช แจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ ( x = 4.60) และการประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ ( x = 4.59) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน ( x = 4.08)

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และระดบ การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ประกอบดวย

. 3.1 การเสนอผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด โดยน าเสนอเปนตารางทงโดยรวมและรายดานประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 11 – 15

74

ตารางท 11 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ

ท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพศ t

Sig. ชาย หญง

x S.D. x S.D. 1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 4.44 0.50 4.39 0.51 0.67 0.78 2. การพฒนาบคลากร 4.30 0.38 4.37 0.40 1.37 0.88 3. การออกแบบองคกรใหม 4.14 0.38 4.22 0.37 1.61 0.79 รวม 4.29 0.27 4.33 0.28 0.99 0.74

จากตารางท 11 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

ตารางท 12 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา

ท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวด

ชายแดนภาคใต

ระดบการศกษา

F

Sig.

คท แตก ตาง

ปรญญาตร (1)

ปรญญาโท (2)

ปรญญาเอก (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การก าหนดทศทางในการ

ปฏบตงาน 4.39

0.53 4.52 0.41 4.60 0.33

2.41 0.09 -

2. การพฒนาบคลากร 4.36

0.37 4.23 0.40 4.17 0.47

3.67 0.27 -

3. การออกแบบองคกรใหม 4.18

0.39 4.11 0.36 4.24 0.27

1.09 0.34 -

รวม 4.31

0.29 4.29 0.23 4.34 0.27

0.23 0.79 -

จากตารางท 12 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา โดยรวมและรายดาน ไมแตกตางกน

75

ตารางท 13 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง

ท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง

F

Sig.

คท แตก ตาง

นอยกวา 5 ป(1)

5 – 10 ป (2)

มากกวา 10 ป(3)

x S.D. x S.D. x S.D.

1. การก าหนดทศทางใน การปฏบตงาน

4.32

0.58 4.42 0.48 4.51 0.48

3.01 0.05 (3,2),(3,1)

2. การพฒนาบคลากร 4.29 0.36 4.26 0.38 4.39 0.40 2.94 0.06 - 3. การออกแบบองคกรใหม 4.15 0.37 4.16 0.36 4.16 0.38 0.03 0.97 - รวม 4.25 0.32 4.28 0.26 4.55 0.22 3.35 0.04 (3,2),(3,1)

จากตารางท 13 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง พบวา โดยรวม แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตท.05 โดยผบรหารสถานศกษาทมระยะเวลาในการด ารงต าแหนง มากกวา 10 ป มความคดเหนโดยรวมมากกวาผบรหารสถานศกษาทมระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 5 –10 ป และนอยกวา 5 ป เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มดานทแตกตางกนดานเดยว คอ ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากร โดยผบรหารสถานศกษาทมระยะ เวลาในการด ารงต าแหนง มากกวา 10 ป มความคดเหนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน มากกวาผบรหารสถานศกษาทม ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง 5–10 ป และนอยกวา 5 ป อยางมนยส าคญทางสถตท .05 สวนการพฒนาบคลากรและดานการออกแบบองคกรใหม ไมแตกตางกน

ตารางท 14 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

ท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ขนาดสถานศกษา

F

Sig.

คท แตก ตาง

ใหญ (1)

กลาง (2)

เลก (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การก าหนดทศทางในการ

ปฏบตงาน 4.41

0.54 4.43 0.47 4.71 0.26

2.82 0.05 (3,2),(3,1)

2. การพฒนาบคลากร 4.35 0.37 4.29 0.41 4.28 0.31 0.75 0.47 - 3. การออกแบบองคกรใหม 4.20 0.35 4.12 0.40 4.08 0.37 2.14 0.12 - รวม 4.32 0.26 4.28 0.30 4.36 0.11 1.10 0.34 -

76

จากตารางท 14 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา โดยรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทแตกตางกนมเพยงดานเดยว คอ ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน โดยผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดเลกมความคดเหนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานมากกวาผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานในสถานศกษาขนาดกลาง และขนาดใหญ อยางมนยส าคญทางสถตท .05 สวนดานการพฒนาบคลากร และดานการออกแบบองคกรใหม ไมแตกตางกน

ตารางท 15 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด

ท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

จงหวด

F

Sig.

คท แตก ตาง

ยะลา (1)

ปตตาน (2)

นราธวาส (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การก าหนดทศทางในการ

ปฏบตงาน 4.03

0.49 4.47 0.52 4.65 0.33

4.76 0.00 (3,2),(3,1)

2. การพฒนาบคลากร 4.21 0.39 4.28 0.37 4.52 0.38 4.56 0.00 (3,2),(3,1) 3. การออกแบบองคกรใหม 4.28 0.41 4.14 0.33 4.09 0.38 5.75 0.06 - รวม 4.17 0.31 4.30 0.25 4.58 0.23 3.65 0.00 (3,2),(3,1)

จากตารางท 15 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด พบวา โดยรวมแตกตางกน โดยผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานอยในจงหวดนราธวาสมความคดเหนโดยรวมมากกวาผบรหารสถานศกษา ทปฏบตงานอยในจงหวดปตตานและจงหวดยะลา อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปน รายดาน พบวา มดานทแตกตางกน 2 ดาน ไดแก ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและ ดานการพฒนาบคลากร โดยผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานอยในจงหวดนราธวาสมความคดเหน ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานมากกวาผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานอยในจงหวดปตตานและจงหวดยะลา และผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานอย ในจงหวดนราธวาสมความคดเหน ดานการพฒนาบคลากรมากกวาผบรหารสถานศกษาทปฏบตงานอยในจงหวดนราธวาสและจงหวดยะลา อยางมนยส าคญทางสถตท .01 สวนดานการออกแบบองคกรใหม ไมแตกตางกน

77

3.2 การเสนอผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด โดยน าเสนอเปนตารางทงในภาพรวมและรายดาน ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ซงมรายละเอยด ดงปรากฏใน ตารางท 16 – 20

ตารางท 16 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ

ท

การจดการศกษาและการพฒนา ทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต

เพศ t

Sig. ชาย หญง

x S.D. x S.D. 1. การสรางความสามารถในการแขงขนบน

พนฐานทรพยากร 4.24

0.34

4.38 0.33 2.97 0.38

2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.04

0.36

4.14 0.35 2.04 0.74

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.34

0.34

4.41 0.29 1.37 0.18

รวม 4.21 0.22 4.31 0.34 3.39 0.28

จากตารางท 16 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

78

ตารางท 17 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา

ท

การจดการศกษาและการ พฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต

ระดบการศกษา

F

Sig.

คท แตก ตาง

ปรญญาตร (1)

ปรญญาโท (2)

ปรญญาเอก (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การสรางความสามารถในการ

แขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.25

0.37

4.31 0.28 4.44 0.20 1.74 0.18 -

2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.09

0.37

4.03 0.32 3.04 0.41 0.92 0.40 -

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.39

0.31

4.34 0.34 3.98 0.23 5.69 0.06 -

รวม 4.25 0.23 4.22 0.18 4.15 0.22 0.64 0.53 -

จากตารางท 17 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา โดยรวมและรายดาน ไมแตกตาง

ตารางท 18 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง

ท

การจดการศกษาและการ พฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต

ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง F

Sig.

คท แตก ตาง

นอยกวา 5 ป(1)

5 – 10 ป(2)

มากกวา 10 ป(3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การสรางความสามารถในการ

แขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.27

0.34

4.21 0.38 4.28 0.30 3.73 0.25 -

2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.12

0.34

4.07 0.30 4.04 0.41 1.11 0.33 -

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.33

0.37

4.35 0.30 4.40 0.32 0.78 0.46 -

รวม 4.24 0.24 4.21 0.21 4.26 0.22 1.13 0.33 -

79

จากตารางท 18 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง พบวา โดยรวม และรายดานไมแตกตางกน

ตารางท 19 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา

ท

การจดการศกษาและการ พฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต

ขนาดสถานศกษา F

Sig.

คท แตก ตาง

ใหญ (1)

กลาง (2)

เลก (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การสรางความสามารถในการ

แขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.23

0.39

4.32 0.28 4.31 0.38 2.38 0.10 -

2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.04

0.37

4.09 0.35 4.19 0.23 1.70 0.18 -

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.34

0.36

4.38 0.28 4.45 0.35 0.96 0.38 -

รวม 4.20 0.24 4.26 0.120 4.32 0.14 3.56 0.35 -

จากตารางท 19 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา โดยรวมและรายดาน ไมแตกตาง

80

ตารางท 20 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด

ท

การจดการศกษาและการ พฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวด ชายแดนภาคใต

จงหวด F

Sig.

คท แตก ตาง

ยะลา (1)

ปตตาน (2)

นราธวาส (3)

x S.D. x S.D. x S.D. 1. การสรางความสามารถในการ

แขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.26

0.35

4.14 0.37 4.42 0.25 9.58 0.06 -

2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

4.40

0.22

3.91 0.33 4.01 0.32 6.23 0.14 -

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

4.45

0.26

4.29 0.33 4.38 0.34 5.71 0.71 -

รวม 4.37 0.18 4.11 0.21 4.27 0.19 3.50 0.72 -

จากตารางท 20 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามจงหวด พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

2. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 2 : เพอศกษาวตถประสงค ขอท 3 แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศ กษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต การเกบรวบรวมขอมลใชวธเชงคณภาพจากการสนทนากลมยอยและวธสมภาษณ จากผทมสวนไดเสยในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา 3 กลม ในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส ไดแก (1) กลมผบรหาร (2) กลมครผสอน และ (3) กลมชมชนทเกยวของ โดยพจารณาจากเกณฑทก าหนดไว ดงนคอ (1) เปนนกวชาการ ผเชยวชาญ หรอผทมความรความสามารถ หรอมประสบการณเกยวกบการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (2) เปนผทอยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต อยางนอย 5 ป เพอรวมวพากษวจารณ แลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนใหขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยน าเอาผลการวเคราะหทไดรบจากการส ารวจความคดเหนผบรหารสถานศกษาทง 3 อนดบแรก และ 3 อนดบสดทายในระยะท 1 มาเปนประเดนการสนทนา จากนน น าผลการสนทนากลมยอยและการสมภาษณ มาวเคราะหเชงเนอหา และสรปเปนตาราง การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ประกอบดวย

81

ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย ผวจยเลอกผใหขอมล สนทนากลมยอย ดวยการคดสรรแบบเจาะจง จ านวน 27 คน จากผทมสวนไดเสยในการปฏบตงาน ของผบรหารสถานศกษา 3 กลม ในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส ซงมผลการวเคราะหขอมล จากการสนทนากลมยอย ดงตอไปน

4.1 ผลการวเคราะหการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 21 – 26

ตารางท 21 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

ผรวมสนทนา ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

กลมผบรหาร

ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญในการบรหารสถานศกษาทจ าตองชวยชทางในการปฏบตงานท าใหเกดการน ากลยทธไปสการปฏบตทมความชดเจนทงในระดบองคกรและระดบปฏบตการ ควรใหครมสวนรวมในการก าหนดวสยทศนของสถานศกษา โดยชวยน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาก าหนดเปนเปาหมายของวสยทศนสถานศกษา ควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอวสยทศนของสถานศกษา และสามารถปฏบต งาน สความส าเรจทปฏบตไดจรง นอกจากนน ผบรหารควรตดตามประเมนผล การปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทก าหนดไว

กลมครผสอน

ผบรหารสถานศกษา คร และบคลากรควรรวมกนวางวสยทศนของสถานศกษา ก าหนดวตถประสงค และเปาหมายในระดบปฏบตการใหมความชดเจน โดยเชอมโยงเปาหมายกบวสยทศนและระบใหชดเจนเพอสามารถปฏบตได ควรน าเปาหมายทคร บคลากรและชมชนมาก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ตลอดจนควรใหก าลงใจใหครในการปฏบตงานจน บรรลผลส าเรจตามวสยทศนทไดก าหนดไวดวยกน และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

กลมชมชน ทเกยวของ

ผบรหารสถานศกษาเปนผน าของสถานศกษาเปนผทแสดงถงเปาหมายหลกทจะ ท าใหการด าเนนงานในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรชแจง ใหผทเกยวของเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรรวมกบครและบคลากร ตลอดจนชมชนรวมก าหนดวสยทศนของสถานศกษา จากนนควร น าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา และหลงการปฏบตงานทกคร ง ควรมการตดตามประเมนผล การปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทก าหนดไว

82

จากตารางท 21 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา ทกกลมใหความส าคญในการพฒนาดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน เพราะผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญในการบรหารสถานศกษาทจ าตองชวยชทางในการปฏบตงานท าใหเกดการน ากลยทธไปสการปฏบตทมความชดเจนทงในระดบองคกรและระดบปฏบตการ เมอวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ควรใหครมสวนรวม ในการก าหนดวสยทศนของสถานศกษา โดยชวยน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาก าหนดเปนเปาหมายของวสยทศนสถานศกษา ควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทม ตอวสยทศนของสถานศกษาเพอใหสามารถปฏบตงานสความส าเรจทปฏบตไดจรง นอกจากนน ผบรหารควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทก าหนดไว

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครควรรวมกนวางวสยทศนของสถานศกษา ควรรวมกบครและบคลากรในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ก าหนดวตถประสงค และเปาหมายในระดบปฏบตการใหมความชดเจน โดยเชอมโยงเปาหมายกบวสยทศนและระบชดเจนใหสามารถปฏบตได ควรน าเปาหมายทครก าหนด ในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ตลอดจนควรใหก าลงใจใหคร ในการปฏบตงานจนบรรลผลส าเรจตามวสยทศนทไดก าหนดไวดวยกน และควรตดตามประเมนผล การปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ควรชแจงใหผทเกยวของเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรรวมกบครและบคลากร ตลอดจนชมชนรวมก าหนดวสยทศนของสถานศกษา จากนนควรน าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา และหลงการปฏบตงาน ควรมการตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทก าหนดไว

ตารางท 22 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

ผรวมสนทนา ดานการพฒนาบคลากร

กลมผบรหาร

การพฒนาบคลากรเปนการด าเนนงานเกยวกบการสงเสรมใหบคคลมความรความ สามารถมทกษะในการท างานดขน ตลอดจนมทศนคตทดในการท างานอนจะเปน ผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพดยงขน ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญ ในการบรหารสถานศกษาทควรจะพฒนาใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง และควรสงเสรม ใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง ควรสนบสนน ใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตตนตามจรรยาบรรณและเกณฑมาตรฐานวชาชพ ควรมการวางแผนงานการพฒนา

83

ตารางท 22 (ตอ)

ผรวมสนทนา ดานการพฒนาบคลากร

กลมผบรหาร (ตอ)

บคลากรในแตละเรองตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด และควรตดตามประเมนผลการพฒนาก าลงคนวธตาง ๆ ตามแผนทก าหนดไวดวย

กลมครผสอน

ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหคร และบคลากรสามารถท างานไดอยาง มประสทธภาพ ควรหาวธพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล โดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคลเพอความกาวหนาในการเลอนขนเลอนต าแหนง ควรสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ เชน การใช เทคโนโลยสารเทศ ควรกระตน ใหผ ร วมงานแสดงความคดเหนใน การปฏบตงานอยางทวถง ควรสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

กลมชมชน ทเกยวของ

ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาครและบคลากรในสถานศกษาในดานวธการท างาน ความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคตของบคลากรใหเปนไปทางทดขน ควรใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน ควรกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง เพอใหผทไดรบการพฒนาแลวนนสามารถปฏบตงานไดผลตามวตถประสงคของสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

จากตารางท 22 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร พบวา ทกกลม ใหความส าคญในการพฒนาดานการพฒนาบคลากร เพราะการพฒนาบคลากรเปนการด าเนนงานเกยวกบการสงเสรมใหบคคลมความรความ สามารถมทกษะในการท างานดขน ตลอดจนมทศนคตทด ในการท างานอนจะเปนผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพดยงขน เมอวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญในการบรหารสถานศกษาทควรจะพฒนาใหผ รวมงานศกษาหาความร ใหมๆททนสมยอย เสมอ ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง และควรสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรม ในงานทรบผดชอบอยางทวถง ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตตนตามจรรยาบรรณและเกณฑมาตรฐานวชาชพ ควรมการวางแผนงาน การพฒนาบคลากรในแตละเรองตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด และควรตดตามประเมนผล การพฒนาก าลงคนวธตาง ๆ ตามแผนทก าหนดไวดวย

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหครและบคลากรสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ควรหาวธพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล โดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคลเพอความกาวหนาในการเลอนขนเลอนต าแหนง ควรสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ เชน การใชเทคโนโลย สารเทศ ควรกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง และควรสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

84

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาครและบคลากรในสถานศกษาในดานวธการท างาน ความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคตของบคลากรใหเปนไปทางทดขน ควรใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน ควรกระตน ใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง เพอใหผทไดรบการพฒนาแลวนนสามารถปฏบตงานไดผลตามวตถประสงคของสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

ตารางท 23 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

ผรวมสนทนา ดานการออกแบบองคกรใหม

กลมผบรหาร

โลกปจจบนอยในยคกระแสโลกาภวตน ซงในแตละวนมการเปลยนแปลงใหม ๆ เกดขนมากมาย กระแสการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบใหเกดความจ าเปน ทตองปรบเปลยนกระบวนทศนดานบรหารองคการจากเดมไปสกระบวนทศนใหม ผบรหารสถานศกษาโรงเรยนเปนบคคลทส าคญในการบรหารสถานศกษาทควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ควรท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม และควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรจดโครงสรางทยดหยนพรอมทจะปรบตวไดอยางรวดเรว ครและบคลากรของสถานศกษาตองมความคลองตวและยดหยนสงเชนกน และควรน าเทคโนโลยมาชวยการพฒนางาน ตลอดจนควรสรางเครอขายทางวชาการโดยใหชมชนและหนวยงานทเกยวของเขามามสวนรวม ในการพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเกดประสทธภาพสงสด

กลมครผสอน

ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลง เพอประสทธภาพ ควรเอาใจใสตอการเปลยนคนเปนพเศษ เพอใหมความสข ในการพฒนางานอยางมประสทธภาพอย เสมอ โดยควรมการฝกอบรมพฒนา ดานทกษะและเจตคตของคนใหพรอมเสยกอนทจะเรมลงมอเปลยนแปลงองคประกอบอน ควรมการเพมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการพฒนางานของสถานศกษาใหมคณภาพ ควรเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวม ในการวางแผนและตดสนใจในการบรหารจดการและพฒนาสถานศกษา และ ควรรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมตางๆทางการศกษา

กลมชมชน ทเกยวของ

ผบรหารสถานศกษาควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษาเพอชวยใหทกฝายทเกยวของเขามามสวนรวมพฒนาดานการออกแบบองคกรใหมใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของชมชนอยางเหมาะสม และควรมการจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกล มทางศาสนา และวฒนธรรมในทองถน

85

จากตารางท 23 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา ทกกลมใหความส าคญในการพฒนาดานการออกแบบองคกรใหม เพราะโลกปจจบนอยในยคกระแสโลกาภวตน ซงในแตละวนมการเปลยนแปลงใหม ๆ เกดขนมากมาย กระแสการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบใหเกดความจ าเปนทตองปรบเปลยนกระบวนทศนดานบรหารองคการจากเดมไปส กระบวนทศนใหม ผบรหารสถานศกษาโรงเรยนเปนบคคลทส าคญในการบรหารสถานศกษา ทควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ เมอวเคราะหขอมลจาก การสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ควรท าใหผรวมงานตระหนก ถงความส าคญของการท างานเปนทม และควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรจดโครงสรางทยดหยนพรอมทจะปรบตวไดอยางรวดเรว ครและบคลากรของสถานศกษาตอง มความคลองตวและยดหยนสงเชนกน และควรน าเทคโนโลยมาชวยการพฒนางาน ตลอดจนควรสรางเครอขายทางวชาการโดยใหชมชนและหนวยงานทเกยวของเขามามสวนรวมในการพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเกดประสทธภาพสงสด

สวนกลมครผสอนไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ผบรหารสถานศกษา ควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลง เพอประสทธภาพ ควรเอาใจใสตอ การเปลยนคนเปนพเศษ เพอใหมความสขในการพฒนางานอยางมประสทธภาพอยเสมอ โดยควรม การฝกอบรมพฒนาดานทกษะและเจตคตของคนใหพรอมเสยกอนทจะเรมลงมอเปลยนแปลงองคประกอบอน ควรมการเพมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการพฒนางานของสถานศกษา ใหมคณภาพ ควรเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ในการบรหารจดการและพฒนาสถานศกษา และควรรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมตางๆทางการศกษา

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษาเพอชวยใหทกฝายทเกยวของเขามามสวนรวมพฒนาดานการออกแบบองคกรใหมใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของชมชนอยางเหมาะสม และควรมการจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนา และวฒนธรรมในทองถน

4.2 ผลการวเคราะหการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและ

การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในก ารตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 24 – 26

86

ตารางท 24 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร

ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

กลมผบรหาร

แนวคดความสามารถในการแขงขนเปนแนวคดทไดรบการกลาวถงอยางกวางขวางในชวงทศวรรษทผานมาทงในระดบโลก ระดบประเทศ หรอแมแตระดบองคการ เพอทจะน าเอาแนวคดดงกลาวเขามาปรบเปนยทธวธในการเพมศกยภาพในการผลต ไดมการใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามามบทบาทเปนตวน าในการด าเนนการมากขน รวมไปถงการสงผานขอมลขาวสารทไรพรมแดน ความสามารถทางการแขงขนจงเปนกระแสความตนตวของโลกในทศวรรษใหมอยางแทจรง ทงนความสามารถในการแขงขนนน ส าหรบสถานศกษาเองกควรจดโครงสรางการบรหารทยดหยนและ คลองตวอยางเหมาะสมโดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยง ทมความพอประมาณ มเหตผลและมภมคมกนทดในการบรหารจดการ เนนกระบวนการมสวนรวมในการตดสนใจพฒนาคณภาพการศกษา ควรจดสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดวยการพฒนาหลกสตรและกระบวนการสอนทเนนทกษะ การคดอยางเปนระบบ ควรมการบรหารทรพยากรทมงเนนผลสมฤทธ ควรรวมท า ความเขาใจกบบคลากรเกยวกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ส าหรบการสรางความสามารถในการแขงขนนน สถานศกษาควรใชวธสรางคพนธมตรและเครอขายความรวมมอในการพฒนาคณภาพสถานศกษา เพอใหสามารถระดมทรพยากรมาใชรวมกนไดอยางมประสทธภาพยงขน นอกจากนนควรมการน าเทคโนโลยมาชวยพฒนาคณภาพงานของสถานศกษาใหมคณภาพสอดคลองกบ การเปลยนแปลงระบบการปฏบตงานในปจจบน

กลมครผสอน

สถานศกษาควรมการก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานไดอยางเตมท โดยมการพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรเปดโอกาสใหทกคนมสวนรวมในการวางแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา ควรจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา ควรมอบหมายงานและความรบผดชอบใหบคลากรอยางเหมาะสม เพราะจะท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท กระบวนการเรยนการสอน นอกจากวชาหลกแลวควรเพมทกษะความรทจะชวยใหผเรยนสามารถน าไปประกอบอาชพเบองตนได และควรน าเทคโนโลยมาชวยการจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวน ตรงตามลกษณะการใชงานนอกจากนน ควรจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน ควรจดสวสดการและกจกรรมเสรมสราง ขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง ควรสรางความรวมมอของเครอขายทางวชาการในการระดมทรพยากรมาใชรวมกนอยางเตมทในดานบคลากรและทรพยากรอนๆ

87

ตารางท 24 (ตอ) ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

กลมชมชน ทเกยวของ

ควรมการรวมมอกนการทบทวนการศกษาและหลกสตรทเปนอยในทกระดบเพอใหสอดคลองกบการพฒนาทยงยนทสอดคลองกบวสยทศนสถานศกษาในอนาคต ควรจดกจกรรมตางๆรวมกนระหวางสถานศกษากบชมชน ควรจดผงการใช พนทของสถานศกษาอยางลงตวและกอใหเกดประโยชนสงสด ควรใชศกยภาพของศษยเกา ชมรม และมลนธในชมชนเขามาชวยสนบสนนการจดกจกรรมและพฒนาสถานศกษา ควรก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวน รวดเรว และเสรจสนในจดเดยว และ ควรมการค านงถงการใชภมปญญาทองถนในการน ามาประยกตใชใหเกดความสามารถในการแขงขนโดยการบรณาการกบหลกสตรและกจกรรมการเรยนการสอนของสถานศกษา

จากตารางท 24 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน

ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตดานการสรางความสามารถในการแขงขน บนพนฐานทรพยากร พบวา ทกกลมใหความส าคญการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร เพราะแนวคดความสามารถในการแขงขนเปนแนวคดทไดรบการกลาวถงอยางกวางขวางในชวงทศวรรษทผานมาทงในระดบโลก ระดบประเทศ หรอแมแตระดบองคการ เพอทจะน าเอาแนวคดดงกลาวเขามาปรบเปนยทธวธในการเพมศกยภาพในการผลต ไดมการใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามา มบทบาทเปนตวน าในการด าเนนการมากขน รวมไปถงการสงผานขอมลขาวสารทไรพรมแดน ความสามารถทางการแขงขนจงเปนกระแสความตนตวของโลกในทศวรรษใหมอยางแทจรง เมอวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาเองกควรจดโครงสรางการบรหารทยดหยนและคลองตวอยางเหมาะสมโดยใช หลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผลและมภมคมกนทดในการบรหารจดการ เนนกระบวนการมสวนรวมในการตดสนใจพฒนาคณภาพการศกษา ควรจดสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดวยการพฒนาหลกสตรและกระบวนการสอน ทเนนทกษะการคดอยางเปนระบบ ควรมการบรหารทรพยากรทมงเนนผลสมฤทธ ควรรวมท า ความเขาใจกบบคลากรเกยวกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ส าหรบการสรางความสามารถ ในการแขงขนนน สถานศกษาควรใชวธสรางคพนธมตรและเครอขายความรวมมอในการพฒนาคณภาพสถานศกษา เพอใหสามารถระดมทรพยากรมาใชรวมกนไดอยางมประสทธภาพยงขน นอกจากนน ควรมการน าเทคโนโลยมาชวยพฒนาคณภาพงานของสถานศกษาใหมคณภาพสอดคลองกบการเปลยนแปลงระบบการปฏบตงานในปจจบน

สวนกลมครผสอนไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรมการก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานได อยางเตมท โดยมการพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา

88

ควรเปดโอกาสใหทกคนมสวนรวมในการวางแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา ควรจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา ควรมอบหมายงานและความรบผดชอบ ใหบคลากรอยางเหมาะสม เพราะจะท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท กระบวนการเรยนการสอน นอกจากวชาหลกแลวควรเพมทกษะความรทจะชวยใหผเรยนสามารถน าไปประกอบอาชพเบองตนได และควรน าเทคโนโลยมาชวยการจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะ การใชงานนอกจากนน ควรจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน ควรจดสวสดการและกจกรรมเสรมสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง ควรสรางความรวมมอของเครอขายทางวชาการในการระดมทรพยากรมาใชรวมกนอย างเตมท ในดานบคลากรและทรพยากรอนๆ

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ควรมการรวมมอกนการทบทวนการศกษาและหลกสตรทเปนอยในทกระดบ เพอใหสอดคลองกบการพฒนาทยงยนทสอดคลองกบวสยทศนสถานศกษาในอนาคต ควรจดกจกรรมตางๆรวมกนระหวางสถานศกษากบชมชน ควรจดผงการใช พนทของสถานศกษาอยางลงตว และกอใหเกดประโยชนสงสด ควรใชศกยภาพของศษยเกาชมรม และมลนธในชมชนเขามาชวยสนบสนนการจดกจกรรมและพฒนาสถานศกษา ควรก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวนรวดเรวและเสรจสนในจดเดยว และควรมการค านงถงการใชภมปญญาทองถนในการน ามาประยกตใช ใหเกดความสามารถในการแขงขนโดยการบรณาการกบหลกสตรและกจกรรมการเรยนการสอน ของสถานศกษา

ตารางท 25 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลมผบรหาร

การใหความส าคญและเอาใจใสผรบบรการทกระดบ เปนเครองมอระดบกลยทธ ทจะพฒนาศกยภาพทจะแสดงถงความสามารถในการแขงขนของสถานศกษา ในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษาได ผบรหารสถานศกษา ควรส ารวจพนธกจและวส ยท ศน เ พอก าหนดเป าหมายในการใหบร การ ควรบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษา เปนหลก ควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบท ของสถานศกษา ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผ เรยนและความตองการของทองถน ควรดแล ชวยเหลอและพฒนาผ เรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรประชาสมพนธชองทางให

89

ตารางท 25 (ตอ)

ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลมผบรหาร (ตอ)

ผรบบรการทราบ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการตามเปาหมายและวสยทศนของสถานศกษา

กลมครผสอน

ควรบร หารคร และบคลากรให ร บผ ดชอบและปฏบต ง านตาม เป าหมาย ของสถานศกษาดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตร ใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนร และกจกรรมโดยเนนผ เรยนเปนส าคญ รจกคดวเคราะห เคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสขและรจกรบผดชอบ ตอสวนรวม ควรจดสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ และควรเปดโอกาส ใหชมชนเขาไปมสวนรวมในการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรเตรยม ขนตอนการใหบรการทสะดวกรวดเรว ถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาค ในการใหบรการ ควรจดเจาหนาท ใหบรการ อยางเหมาะสม จดส งอ านวย ความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

กลมชมชน ทเกยวของ

ควรจดโครงสรางของสถานศกษาใหเออตอการใหบรการดวยการใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวม เปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไป มสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรมการฝกอบรมใหบคลากรทกคนได เรยนร อย างตอเน อง ควรพฒนาบคลากรใหมมนษยส มพนธท ด มท กษะ ในการเขาสงคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝาย ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนร และกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางองครวม ควรจดกจกรรมเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางองครวม ควรจดกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคม อยางมความสข ควรใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบโรงเรยนและกฎหมายบานเมอง ควรประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรงอยางตอเนอง ควรน าผลการประเมนผเรยน ไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผ เรยน และ ควรรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง นอกจากนน ควรใชภมปญญาในทองถนใหเกดประโยชนในการพฒนาศกยภาพของสถานศกษา ส าหรบการใหบรการควรจดเจาหนาททมมนษยสมพนธและทกษะการใหบรการ อยางเหมาะสม ควรใหบรการอยางสะดวกรวดเรว ถกตอง ครบถวน และเสมอภาค และควรจดสงอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

90

จากตารางท 25 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา ทกกลมใหความส าคญดานการสรางความสามารถ ในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา เพราะการใหความส าคญและเอาใจใสผรบบรการทกระดบ เปนเครองมอระดบกลยทธทจะพฒนาศกยภาพทจะแสดงถงความสามารถในการแขงขนของสถานศกษาในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษาได เมอวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารได เสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ ของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ผบรหารสถานศกษา ควรส ารวจพนธกจและวสยทศนเพอก าหนดเปาหมายในการใหบรการ ควรบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษา เปนหลกควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผ เรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรประชาสมพนธชองทางใหผรบบรการทราบ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการตามเปาหมายและวสยทศนของสถานศกษา

สวนกลมครผสอนไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ ของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรบรหารครและบคลากรใหรบผดชอบและปฏบตงานตามเปาหมายของสถานศกษาดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสม กบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนร และกจกรรมโดย เนนผเรยนเปนส าคญ รจกคดวเคราะห เคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข และรจกรบผดชอบตอสวนรวม ควรจดสอและแหลงเรยนรท เหมาะสมกบผเรยน ควรดแลชวยเหลอ และพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ และควรเปดโอกาสใหชมชนเขาไป มสวนรวมในการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรเตรยมขนตอนการใหบรการทสะดวกรวดเรวถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาคในการใหบรการ ควรจดเจาหนาทใหบรการอยางเหมาะสม จดสงอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

ส าหรบกลมชมชนท เกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรจดโครงสรางของสถานศกษาใหเ ออตอ การใหบรการดวยการใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวม เปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไปมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรมการฝกอบรมใหบคลากรทกคนไดเรยนร อยางตอเนอง ควรพฒนาบคลากรใหมมนษยสมพนธทด มทกษะในการเขาสงคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝาย ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมโดย เนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนไดรบการพฒนา อยางองครวม ควรจดกจกรรมเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางองครวม ควรจดกจกรรมสงเสรมใหผ เรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข

91

ควรใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกระบวนการเรยนร และกจกรรมสงเสรมใหผเรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบโรงเรยน และกฎหมายบานเมอง ควรประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรงอยางตอเนอง ควรน าผล การประเมนผ เรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผ เรยน และ ควรรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง นอกจากนนควรใชภมปญญา ในทองถนใหเกดประโยชนในการพฒนาศกยภาพของสถานศกษา ส าหรบการใหบรการควรจดเจาหนาททมมนษยสมพนธและทกษะการใหบรการอยางเหมาะสม ควรใหบรการอยางสะดวกรวดเรว ถ กตอง ครบถวน และเสมอภาค และควรจดสงอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

ตารางท 26 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการปรบตว

ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล กลมผบรหาร

สภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวไดสงผลตอการบรหารจดการของสถานศกษาทมงการปฏบตงานทมประสทธภาพและมประสทธผล การปรบตวของสถานศกษานนหมายถง ความสามารถทสถานศกษาเรยนรทจะยดหยนและ เปลยนแปลงตนเองเพอตอบรบกบสภาพแวดลอมภายนอกทเคลอนไหวอยเสมอ เพอความมนคงของสถานศกษาและสงผลใหครและบคลากรสามารถปฏบตงานอยางมประสทธผล การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลนน สถานศกษาควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรใหชมชนเขามา มสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝาย ทเกยวของ ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาจดระบบขอมลในการปฏบตงานของสถานศกษาและควรสงเสรมครและบคลากรใหมความรและทกษะการใชเทคโนโลยในการพฒนางานในสถานศกษาใหเกดประสทธภาพยงขน ควรน าความรเกยวกบการพฒนาทกษะชวตในศตวรรษท 21 ใหแกผเรยน ใหรจกคดวเคราะหและสามารถ มทกษะพนฐานในการประกอบอาชพได ควรสรางเครอขายทางวชาการกบหนวยงานทมคณภาพทงในและตางประเทศเพอเตรยมตวการเปนประชาคมสอาเซยน ควรน าภมปญญาทองถนมาบรณาการกบกจกรรมการเรยนการสอน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา ควรประชาสมพนธ เชงรก

92

ตารางท 26 (ตอ) ผรวมสนทนา ดานการสรางความสามารถในการปรบตว

ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล กลมผบรหาร(ตอ)

เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของหลายๆชองทาง เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

กลมครผสอน

การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลนน สถานศกษาควรเรมจากส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรพฒนาบคลากรในสถานศกษา ใหมความรและทกษะการใชเทคโนโลยสารเทศเพอพฒนาคณภาพการปฏบตงาน ใหดยงขน ควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออ ตอการเรยนร ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการกบภมปญญาทองถน ควรน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกบการบรหารสถานศกษา ควรจดอาคารสถานท และสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชนควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรกความผกพนระหวางผเรยนกบผปกครอง และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา

กลมชมชน ทเกยวของ

แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดวยการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการพฒนางานของสถานศกษา ควรสรางเครอขายทางวชาการกบหนวยงานตางๆเพอรวมกนพฒนาคณภาพการศกษาใหเกดประสทธภาพยงขน ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษ ภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรใหความส าคญกบภมปญญาทองถนในการเสรมสรางศกยภาพของสถานศกษาตามเอกลกษณของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ และควรมการประชาสมพนธในหลายๆรปแบบและหลายชองทางผลการด าเนนงานใหชมชนและหนวยงานตางๆอยางสม าเสมอ

93

จากตารางท 26 ผลการสนทนากลมยอยแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา ทกกลมใหความส าคญในการพฒนาแนวดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล เพราะสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ไดสงผลตอการบรหารจดการของสถานศกษาทมงการปฏบตงานทมประสทธภาพและ มประสทธผล การปรบตวของสถานศกษานนหมายถง ความสามารถทสถานศกษาเรยนรทจะยดหยน และ เปลยนแปลงตนเองเพอตอบรบกบสภาพแวดลอมภายนอกทเคลอนไหวอยเสมอ เพอความม นคงของสถานศกษาและสงผลใหครและบคลากรสามารถปฏบตงานอยางมประสทธผล เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา เมอวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก สถานศกษาควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจาก ทกฝายทเกยวของ ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาจดระบบขอมลในการปฏบตงานของสถานศกษาและควรสงเสรม ครและบคลากรใหมความรและทกษะการใชเทคโนโลยในการพฒนางานในสถานศกษาใหเกดประสทธภาพยงขน ควรน าความรเกยวกบการพฒนาทกษะชวตในศตวรรษท 21 ใหแกผเรยนใหรจกคดวเคราะหและสามารถ มทกษะพนฐานในการประกอบอาชพได ควรสรางเครอขายทางวชาการ กบหนวยงานทมคณภาพทงในและตางประเทศเพอเตรยมตวการเปนประชาคมสอาเซยน ควรน า ภมปญญาทองถนมาบรณาการกบกจกรรมการเรยนการสอน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษ ภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอมใหสอดคลอง กบการปฏบตศาสนกจ และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศ กษา นอกจากนน ควรประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของหลายๆชองทาง เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

สวนกลมครผสอนไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก สถานศกษาควรเรมจากส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรพฒนาบคลากรในสถานศกษาใหมความรและทกษะ การใชเทคโนโลยสารเทศเพอพฒนาคณภาพการปฏบตงานใหดยงขน ควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการ กบภมปญญาทองถน ควรน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกบการบรหารสถานศกษา ควรจดอาคารสถานท และสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนา หลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชนควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา

94

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการพฒนางานของสถานศกษา ควรสร าง เคร อข ายทางวชาการกบหนวยงานตางๆเ พอร วมกน พฒนาคณภาพการศกษา ใหเกดประสทธภาพยงขน ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรใหความส าคญกบภมปญญาทองถน ในการเสรมสรางศกยภาพของสถานศกษาตามเอกลกษณของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ และควรมการประชาสมพนธในหลายๆรปแบบ และหลายชองทางผลการด าเนนงานใหชมชนและหนวยงานตางๆอยางสม าเสมอ

ตอนท 5 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ ผวจยเลอกผใหขอมลการใหสมภาษณ

ดวยการคดสรรแบบเจาะจง จ านวน 18 คน จากผทมสวนไดเสยในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา 3 กลม ในจงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส ซงมการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล จากการสมภาษณ ดงตอไปน

5.1 ผลการวเคราะหการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 27 – 29

ตารางท 27 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

ผใหสมภาษณ ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน กลมผบรหาร

ปจจบนอยในยคกระแสโลกาภวตน ซงมการเปลยนแปลงใหม ๆ เกดขนมากมาย เชน ความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศท าใหการตดตอสอสารแลกเปลยนขอมลและเรยนรซงกนและกน สามารถท าไดโดยไมมขอบเขตจ ากด ดวยความเรว กระแสการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบใหเกดความจ าเปนทตองปรบเปลยนกระบวนทศนดานบรหารสถานศกษา จากเดมไปสกระบวนทศนใหมทมงแสวงหาความรวมมอ จากทเคยใหความส าคญของวตถเปนหลกไปเปนการยดความส าคญของคนและความสมพนธทดตอกน ผบรหารสถานศกษา ควรรวมกบครและบคลากร ตลอดจนชมชนในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ควรน าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ผบรหารควรชแจงใหผ ใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรปรบวสยทศนในการปฏบตงานไปสความส าเรจทปฏบตไดจรง และควรปรบโครงสรางของสถานศกษาใหมความยดหยน เพอใหสามารถบรหารงาน

95

ตารางท 27 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน กลมผบรหาร (ตอ)

คลองตวขน ควรน าเทคโนโลยมาเพมประสทธภาพการปฏบตงาน ควรเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทไดก าหนดไว

กลมครผสอน

กระแสโลกาภวตนของยคสารสนเทศไดสงผลกระทบอยางรนแรงตอองคประกอบดานตาง ๆ ของสถานศกษาใหตองมการเปลยนแปลง ดงนนผบรหารสถานศกษา จงควรอธบายใหคร บคลากร และชมชนท เกยวของ เขาใจวตถประสงค ในการปฏบตงานอยางชดเจน ควรกระตนใหผรวมงานสรางวสยทศนและประสานวสยทศนของบคลากรทกฝายเพอสรางวสยทศนของสถานศกษาทเปนรปธรรม ควรเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว ควรด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศใชในการปฏบตงานและการพฒนาคณภาพสถานศกษา และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

กลมชมชน ทเกยวของ

ผบรหารสถานศกษาควรใสใจการด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรอบรมใหบคลากรมความรความช านาญในการใชเทคโนโลยเหลานน จะชวยเพมประสทธภาพและความรวดเรวในการท างานมากขน ควรใหชมชนเขามามสวนในการพฒนาสถานศกษา และควรตดตามประเมนผล การปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

จากตารางท 27 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบ ตงาน เพราะปจจบนอย ในยคกระแสโลกาภวตน ซงมการเปลยนแปลงใหม ๆ เกดขนมากมาย เชน ความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศท าใหการตดตอสอสารแลกเปลยนขอมลและเรยนรซงกนและกน สามารถท าไดโดยไมมขอบเขตจ ากดดวยความเรว กระแสการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบใหเกดความจ าเปนทตองปรบเปลยนกระบวนทศนดานบรหารสถานศกษา จากเดมไปสกระบวนทศนใหมทมงแสวงหาความรวมมอ จากทเคยใหความส าคญของวตถเปนหลกไปเปนการยดความส าคญ ของคนและความสมพนธทดตอกน เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรรวมกบครและบคลากร ตลอดจนชมชนในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ควรน าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ผบรหารควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรปรบวสยทศน ในการปฏบตงานไปสความส าเรจทปฏบตไดจรง ควรปรบโครงสรางของสถานศกษาใหมความยดหยน เพอใหสามารถบรหารงานคลองตวขน ควรน าเทคโนโลยมาเพมประสทธภาพการปฏบตงาน ควรเปน

96

ก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว และควรตดตามประเมนผล การปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทไดก าหนดไว

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาจงควรอธบายใหคร บคลากร และชมชนทเกยวของเขาใจวตถประสงคในการปฏบตงานอยางชดเจน ควรกระตนใหผรวมงานสรางวสยทศนและประสานวสยทศนของบคลากรทกฝาย เพอสรางวสยทศนของสถานศกษาทเปนรปธรรม ควรเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว ควรด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศใชในการปฏบตงานและการพฒนาคณภาพสถานศกษา และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรใสใจการด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรอบรมใหบคลากรมความรความช านาญในการใชเทคโนโลยเหลานน จะชวยเพมประสทธภาพและความรวดเรวในการท างานมากขน ควรใหชมชนเขามามสวนในการพฒนาสถานศกษา และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

ตารางท 28 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

ผใหสมภาษณ ดานการพฒนาบคลากร กลมผบรหาร

การพฒนาบคลากรคอการเพมประสทธภาพดานทกษะ ความช านาญในการท างาน ตลอดจนปรบเปลยนทศนคตของบคลากรทกระดบใหเปนไปในทศทางเดยวกน การเพมประสทธภาพบคลากรสามารถท าไดดวยวธการฝกอบรม ปฐมนเทศ ควรสงไปดงานตางประเทศ รวมสมมนาทงในและนอกสถานท ฯลฯ เพอใหบคลากรนนๆ สามารถปฏบตงานไดอยางเตมท และมงไปสความส าเรจตามเปาหมายของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาควรใหการดแลเอาใจใสผตามเปนรายบคคล และท าใหครและบคลากรรสกมคณคาและมความส าคญ ควรใหโอกาสครและบคลากร ในการเรยนรและศกษาหาความรใหมๆททนสมยอย เสมอ ควรเขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคล โดยพฒนาศกยภาพของครและบคลากรสถานศกษา ใหสงขน ควรชใหผตามตระหนกสงถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน ควรมอบหมายงานเพอเปนเครองมอในการพฒนาผตาม ควรเปดโอกาสใหผตามไดใชความสามารถพเศษอยางเตมท ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาท เคยเกดขนมาดวยว ธการใหม ๆ และเรยนรส งใหมๆททาทายความสามารถ ควรชใหผตามตระหนกถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและรสกภมใจรวมกน

97

ตารางท 28 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการพฒนาบคลากร กลมผบรหาร (ตอ)

ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ควรกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง

กลมครผสอน

ปจจบนองคการถกทาทายดวยระบบโลกาภวฒนอนน ามาซงการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนสงผลท าใหผบรหารจ าเปนตองปรบเปลยนแนวทางการบรหารใหมภายใตการบรหารงานเชงกลยทธ โดยเฉพาะอยางย งกลยทธดานบคลากร ในสถานศกษาเพอรองรบสถานการณตางๆ ทอาจจะเกดขนทงในปจจบนและอนาคต ดงนนผบรหารสถานศกษาควรการใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน ควรส ารวจความตองการจ าเปนของผรวมงานพรอมใหการสนบสนนอยางเตมความสามารถ ควรสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคนควรสนบสนนใหครและบคลากรมอ านาจในการตดสนใจ แกปญหาหรอพฒนางานในระดบตาง ๆ อยางเตมความสามารถ ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง ควรสงเสรม ใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ควรปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล และควรสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

กลมชมชน ทเกยวของ

การพฒนาทรพยากรมนษยเปนการพฒนาองคความร การพฒนาทกษะ และการพฒนาความสามารถของบคลากรใหมความเชยวชาญเพมขน โดยอาศยผานระบบการศกษา การพฒนา และการฝกอบรม ผบรหารสถานศกษาจงควรเรมตงแตทบทวนเหตการณตางๆของสถานศกษาทเกดขนในอดตมาเปนบทเรยน จากนนวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการทงภายนอกและภายใน ผบรหารตองปรบเปลยนบทบาทใหมจากทเคยสงการ ถอระเบยบขอบงคบอยางเครงครดใหกลายมาเปนผบรหารแบบสรางการเปลยนแปลง เนนการสรางความยดหยนการท างานอยางเปนระบบ ควรสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา ควรหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคลและควรสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ควรมการอบรมทงความรและเพมทกษะในการปฏบตงานททนสมยอยางสม าเสมอ

จากตารางท 28 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร พบวา ทกกลมใหความส าคญเกยวกบการพฒนาบคลากร เพราะการพฒนาบคลากรคอการเพมประสทธภาพดานทกษะ ความช านาญในการท างาน ตลอดจนปรบเปลยนทศนคตของบคลากรทกระดบใหเปนไปในทศทางเดยวกน การเพมประสทธภาพบคลากรสามารถท าไดดวยวธการฝกอบรม ปฐมนเทศ ควรสงไปดงานตางประเทศ รวมสมมนาทงในและนอกสถานท ฯลฯ เพอใหบคลากรนนๆ สามารถปฏบตงานได อยางเตมทตามเปาหมายของสถานศกษา เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

98

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรใหการดแลเอาใจใสผตามเปนรายบคคล และท าใหครและบคลากรรสกมคณคาและมความส าคญ ควรใหโอกาส ครและบคลากรในการเรยนรและศกษาหาความร ใหมๆททนสมยอยเสมอ ควรเขาใจและยอมรบ ความแตกตางระหวางบคคล โดยพฒนาศกยภาพของครและบคลากรสถานศกษาใหสงขน ควรชให ผตามตระหนกสงถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน ควรมอบหมายงานเพอเปนเครองมอในการพฒนาผตาม ควรเปดโอกาสใหผตามไดใชความสามารถพเศษอยางเตมท ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมา ดวยวธการใหม ๆ และเรยนรสงใหมๆททาทายความสามารถ ควรชใหผตามตระหนกถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ควรกระตนใหผรวมงานแสดง ความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง

กลมครไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรการใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน ควรส ารวจความตองการจ าเปนของผรวมงานพรอมใหการสนบสนนอยางเตมความสามารถ ควรสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคนควรสนบสนนใหครและบคลากรมอ านาจ ในการตดสนใจ แกปญหาหรอพฒนางานในระดบตาง ๆ อยางเตมความสามารถ ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง ควรสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ควรปฏบต ตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล และควรสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษา จงควรเรมตงแตทบทวนเหตการณตางๆของสถานศกษาทเกดขนในอดตมาเปนบทเรยน จากนนวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการทงภายนอกและภายใน ผบรหารตองปรบเปลยนบทบาทใหม จากทเคยสงการ ถอระเบยบขอบงคบอยางเครงครดใหกลายมาเปนผบรหารแบบสรางการเปลยนแปลง เนนการสรางความยดหยนการท างานอยางเปนระบบ ควรสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา ควรหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคลและควรสนบสนน ใหผรวมงานศกษาหาความร ใหมๆททนสมยอย เสมอ ควรมการอบรมทงความรและเพมทกษะ ในการปฏบตงานททนสมยอยางสม าเสมอ

99

ตารางท 29 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

ผใหสมภาษณ ดานการออกแบบองคกรใหม

กลมผบรหาร

สภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวไดสงผลตอการบรหารจดการของสถานศกษา การปรบตวของสถานศกษาในการยดหยน และเปลยนแปลงตนเองเพอตอบรบกบสภาพแวดลอมภายนอกท เคลอนไหวตลอดเวลา ผบรหารสถานศกษาจงควรมการปรบเปลยนเปาหมายการจดการศกษา ปรบโครงสรางใน การบรหารสถานศกษาใหแนนอนชดเจนและใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด ควรจดโครงสรางองคกร ระบบการบรหารงาน และพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร มการบรหารจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน มการจดหลกสตร และกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ มการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย มการจดสภาพแวดลอมและการบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ ควรอบรมเพมเตมความรของบคลากรคร และควรใชเทคโนโลยเพอชวยในการสอนใหเกดผลสมฤทธการเรยนร ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ ส าหรบการจดการเรยนการสอนเนนผเรยน เปนส าคญโดยใหเกดการเรยนรโดยการปฏบต จดกระบวนการศกษาทมความยดหยนและปรบใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของผเรยน ควรสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมจดการศกษา ควรสรางภาคเครอขายทางวชาการ ในการใชทรพยากรรวมกน และควรมการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพร ขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผสอน

ความเจรญกาวหนาทางการศกษาและเทคโนโลยอยางรวดเรวของสงคมโลก ยคโลกาภวตน สงผลใหการบรหารจดการและการด าเนนงานผบรหารสถานศกษาตองปรบเปลยนทศนคตดานการศกษา ควรน าเทคโนโลยมาชวยในการเตรยมความพรอมสอนาคตใหทนกบการเปลยนแปลงเหลานน ควรพฒนาสถานศกษาแบบองครวม การเปลยนแปลงทศนคตนนถอเปนองคประกอบเชงกลยทธอยางหนงของ การเปลยนแปลงในสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาจงควรใชทงศาสตรและศลปในการบรหารสถานศกษา ควรใชการบรหารโรงเรยนเปนฐาน และใชการบรหารแบบมสวนรวม โดยการท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ครควรรจกเลอกกลยทธ กจกรรม และกระบวนการการจดการเรยนการสอนนกเรยน ใหมความรสกทด ตอการมความสขในการพฒนางานใหมประสทธภาพอยเสมอ สถานศกษาควรสนบสนนการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน เปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาทมากขน และควรรวมมอกนระหวาง

100

ตารางท 29 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการออกแบบองคกรใหม กลมชมชน ทเกยวของ

บาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐ และเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชน โดยปรบแนวคดทางธรกจทใหความส าคญกบการบรการลกคามาปรบใชในการจดการศกษาดวยการใหบรการทางการศกษาอยาง มประสทธภาพยงขนการสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลง เพอประสทธภาพของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาจงควรปรบหลกสตร ใหเหมาะสมกบบรบทและสงคมปจจบนทสอดคลองกบความตองการของผเรยน ควรก าหนดภารกจและบทบาทใหครอยางเหมาะสม ปฏบตงานตามความสามารถและความถนดตามภารกจหลกของสถานศกษา ควรสงเสรมใหครใชวธการสอนแบบเนนผเรยนเปนส าคญ การเนนเทคโนโลยททนสมยเพอเพมประสทธภาพของการใชทรพยากรในสงคมแหงการเรยนร ควรจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท ควรประสานความรวมมอกบผปกครองเพอรวมกนพฒนาผเรยน ตามศกยภาพสอดคลองกบความตองการของผเรยน และผปกครอง เพอใหผเรยนสามารถการด ารงชวตและประกอบอาชพ โดยการถายทอดหรอปลกฝงเนอหาความรความเขาใจทเหมาะสมใหผ เรยนสามารถวางตวไดเหมาะสมในสงคม สามารถประกอบอาชพตามความถนดความสนใจหรอตามโอกาสของแตละคน ควรจดอาคารสถานทวสดอปกรณและสงแวดลอมในสถานศกษาอยางเหมาะสม ควรจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธรรม ควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ควรรวมมอกบเครอขายตางๆในการจดกจกรรมทางการศกษา และควรสงเสรม ใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

จากตารางท 29 ผลการสมภาษณแนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา ทกกลม ใหความส าคญในการการออกแบบองคกรใหม เพราะสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ไดสงผลตอการบรหารจดการของสถานศกษา การปรบตวของสถานศกษาในการยดหยน และเปลยนแปลงตนเองเพอตอบรบกบสภาพแวดลอมภายนอกทเคลอนไหวตลอดเวลา สถานศกษา จงควรมการปรบเปลยนเปาหมายการจดการศกษา ปรบโครงสรางในการบรหารสถานศกษาใหแนนอนชดเจนและใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ควรจดโครงสรางองคกร ระบบการบรหารงาน และพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร มการบรหารจดการศกษา โดยใชสถานศกษาเปนฐาน มการจดหลกสตร และกระบวนการเรยนรท เนนผ เรยนเปนส าคญ มการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย มการจดสภาพแวดลอมและการบรการ

101

ทสงเสรมใหผ เรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ ควรอบรมเพมเตมความรของบคลากรคร และควรใชเทคโนโลยเพอชวยในการสอนใหเกดผลสมฤทธการเรยนร ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ ส าหรบการจดการเรยนการสอนเนนผ เรยนเปนส าคญโดยให เกดการเรยนร โดยการปฏบต จดกระบวนการศกษา ทมความยดหยนและปรบใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของผเรยน ควรสงเสรมใหชมชน เขามามสวนรวมจดการศกษา ควรสรางภาคเครอขายทางวชาการในการใชทรพยากรรวมกน และ ควรมการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ความเจรญกาวหนา ทาง การศกษาและเทคโนโลยอยางรวดเรวของสงคมโลกยคโลกาภวตน สงผลใหการบรหารจดการและ การด าเนนงานผบรหารสถานศกษาตองปรบเปลยนทศนคตดานการศกษา ควรน าเทคโนโลยมาชวย ในการเตรยมความพรอมสอนาคตใหทนกบการเปลยนแปลงเหลานน ควรพฒนาสถานศกษาแบบ องครวม การเปลยนแปลงทศนคตนนถอเปนองคประกอบเชงกลยทธอยางหนงของการเปลยนแปลง ในสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาจงควรใชท งศาสตรและศลปในการบรหารสถานศกษา ควรใชการบรหารโรงเรยนเปนฐาน และใชการบรหารแบบมสวนรวม โดยการท าใหผรวมงานตระหนก ถงความส าคญของการท างานเปนทม ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงาน ใหมประสทธภาพ ครควรรจกเลอกกลยทธ กจกรรม และกระบวนการการจดการเรยนการสอนนกเรยนใหมความรสกทด ตอการมความสขในการพฒนางานใหมประสทธภาพอยเสมอ สถานศกษาควรสนบสนนการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน การเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวม ในการจดการศกษาทมากขน และควรรวมมอกนระหวางบาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐ และเอกชน เ พอพฒนาวถการเรยนร ในชมชน โดยปรบแนวคดทางธ รก จ ทใหความส าคญกบการบรการลกคามาปรบใชในการจดการศกษาดวยการใหบรการทางการศกษา อยางมประสทธภาพยงขน

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา จงควรปรบหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทและสงคมปจจบนทสอดคลองกบความตองการของผเรยน ควรก าหนดภารกจและบทบาทใหครอยางเหมาะสม ปฏบตงานตามความสามารถและความถนด ตามภารกจหลกของสถานศกษา ควรสงเสรมใหครใชวธการสอนแบบเนนผ เรยนเปนส าคญ การเนนเทคโนโลยททนสมยเพอเพมประสทธภาพของการใชทรพยากร ในสงคมแหงการเรยนร ควรจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท ควรประสานความรวมมอกบผปกครองเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพสอดคลองกบความตองการของผเรยน และผปกครอง เพอใหผเรยนสามารถการด ารงชวตและประกอบอาชพ โดยการถายทอดหรอปลกฝงเนอหาความรความเขา ใจทเหมาะสม ใหผเรยนสามารถวางตวไดเหมาะสมในสงคม สามารถประกอบอาชพตามความถนดความสนใจหรอ ตามโอกาสของแตละคน ควรจดอาคารสถานทวสด อปกรณและส งแวดลอมในสถานศกษา อยางเหมาะสม ควรจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธ รรม ควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ควรรวมมอกบเครอขายตางๆ

102

ในการจดกจกรรมทางการศกษา และควรสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

5.2 ผลการวเคราะหการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนา ท

ยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 30 – 32

ตารางท 30 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

กลมผบรหาร

หวใจของการเจรญเตบโตทางการศกษาทกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน คอ การท าใหคณภาพผเรยนและสถานศกษาดยงขน รวมถงการมประสทธภาพอยางตอเนอง โดยมคณภาพ คณคา และความนาเชอถอของสถานศกษาทจะท าใหเกดความแตกตาง ซงเปนสงทจ าเปนตองสรางขนใหไดในการพฒนาคณภาพการศกษาในปจจบน สถานศกษาควรมการวางแผนการพฒนาคณภาพการศกษาดวยการวเคราะหและวางแผนในภาพรวมเปนอนดบแรก แลวจงคนหายทธศาสตรหรอกลยทธของสถานศกษาตามบรบทเปนเปาหมายในการพฒนา เรมจากการจดโครงสรางสถานศกษาใหยดหยนและคลองตว สามารถจดสรรทรพยากร ในสถานศกษาและชมชนมาใชไดอยางมประสทธภาพสงสด การใชกระบวนการมสวนรวมทงภายในและภายนอกสถานศกษาในการวางแผนและตดสนใจ เนนการท างานเปนทม การจดกระบวนการเรยนการสอนทเนนใหเกดทกษะการคดวเคราะห การพฒนาเนอหาทใชเรยนใหบรณาการกบวถชวตจรง การน าภมปญญาทองถนมาประยกตใชใหเกดประโยชน ควรเสรมความรดานทกษะทางภาษาตางๆ ควรใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามามบทบาทในการปฏบตงานทมประสทธภาพและรวดเรว ควรรวมกลมความรวมมอสรางเครอขายและพนธมตรทางวชาการ และควรใชศกยภาพของชมชนใหเขามารวมพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง และเปนรปธรรม เชน เชญมาเปนคณะกรรมการสถานศกษา เปนตน

103

ตารางท 30 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

กลมครผสอน

เปน ท า เปน แกปญหาไดมทกษะในการคดและปฏบต มความสามารถ ในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มและความสามารถในการแขงขนได ควรใหความส าคญกบการพฒนาแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา ควรสรางเครอขายทางวชาการ การสรางความรวมมอจากชมชนและหนวยงาน ทเกยวของในการพฒนาคณภาพผเรยน นอกจากนนครควรรจกใชเทคโนโลยมาชวยในการเรยนการสอนและการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพยงขน อกทง ครควรสรางนสยสนใจใฝรในการพฒนาตนเองอยเสมอเพอสรางศกยภาพตนเอง ใหสามารถแขงขนในสงคมแหงการเรยนรได

กลมชมชน ทเกยวของ

การจดการศกษาและการพฒนาทย งยนของสถานศกษาขนพนฐานเพอสรางความสามารถในการแข งขนบนพนฐานทรพยากรนน ผบรหารสถานศกษา ควรจดสถานศกษาใหเออตอการจดการเรยนการสอนและการใหบรการชมชน อยางเหมาะสม ควรเปดโอกาสใหชมชนรวมวางแผนและกลยทธในการพฒนาคณภาพผเรยนและสถานศกษา ควรใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามาประยกตใชในการพฒนาคณภาพการศกษาและผเรยนทสอดคลองกบการด าเนนชวตจรง ควรใหชมชนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆของสถานศกษา ควรมการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถนในการบรณาการกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางเตมศกยภาพ และควรมการประชาสมพนธผลการด าเนนงาน ใหชมชนทราบอยางสม าเสมอ

จากตารางท 30 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร พบวา ทกกลมใหความส าคญในการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร เพราะหวใจของการเจรญเตบโตทางการศกษาทกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน คอ การท าใหคณภาพผ เรยนและสถานศกษาดยงขน รวมถงการมประสทธภาพอยางตอเนอง โดยมคณภาพ คณคา และความนาเชอถอของสถานศกษาทจะท าใหเกดความแตกตางซงเปนสงทจ าเปนตองสรางขนใหได ในการพฒนาคณภาพการศกษาในปจจบน เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรมการวางแผนการพฒนาคณภาพการศกษา ดวยการวเคราะหและวางแผนในภาพรวมเปนอนดบแรก แลวจงคนหายทธศาสตรหรอกลยทธของสถานศกษาตามบรบท เปนเปาหมายในการพฒนา เรมจากการจดโครงสรางสถานศกษาใหยดหยนและคลองตว สามารถจดสรรทรพยากรในสถานศกษาและชมชนมาใชไดอยางมประสทธภาพสงสด การใชกระบวนการมสวนรวม ทงภายในและภายนอกสถานศกษา

104

ในการวางแผนและตดสนใจ เนนการท างานเปนทม การจดกระบวนการเรยนการสอนทเนนใหเกดทกษะการคดวเคราะห การพฒนาเนอหาทใชเรยนใหบรณาการกบวถชวตจรง การน าภมปญญาทองถนมาประยกตใชใหเกดประโยชน ควรเสรมความรดานทกษะทางภาษาตางๆ ควรใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามามบทบาทในการปฏบตงานทมประสทธภาพและรวดเรว ควรรวมกลมความรวมมอสรางเครอขายและพนธมตรทางวชาการ และควรใชศกยภาพของชมชนใหเขามารวมพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนองและเปนรปธรรม เชน เชญมาเปนคณะกรรมการสถานศกษา เปนตน

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ครจงตองมความตนตวและเตรยมพรอมในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหผเรยน มทกษะส าหรบการออกไปด ารงชวตในโลกในศตวรรษท 21 ดวยการจดกจกรรมและโครงการตางๆ โดยมงใหผเรยนคดเปน ท าเปน แกปญหาไดมทกษะในการคดและปฏบต มความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มและความสามารถในการแขงขนได ควรใหความส าคญ กบการพฒนาแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา ควรสรางเครอขายทางวชาการ การสรางความรวมมอจากชมชนและหนวยงานทเกยวของในการพฒนาคณภาพผเรยน นอกจากนน ครควรรจก ใชเทคโนโลยมาชวยในการเรยนการสอนและการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพยงขน อกทงครควรสรางนสยสนใจใฝรในการพฒนาตนเองอยเสมอเพอสรางศกยภาพตนเองใหสามารถ แขงขนในสงคมแหงการเรยนรได

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรจดสถานศกษาใหเออตอการจดการเรยนการสอนและการใหบรการชมชนอยางเหมาะสม ควรเปดโอกาสใหชมชนรวมวางแผนและกลยทธในการพฒนาคณภาพผเรยน และสถานศกษา ควรใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามาประยกตใชในการพฒนาคณภาพการศกษาและผเรยนทสอดคลองกบการด าเนนชวตจรง ควรใหชมชนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของสถานศกษา ควรมการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถนในการบรณาการกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางเตมศกยภาพ และควรมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานใหชมชนทราบ อยางสม าเสมอ

105

ตารางท 31 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลมผบรหาร

การตอบสนองผรบบรการทางการศกษาเปนแนวคดทพฒนาขนเพอสะทอนใหเหนถงประสบการณจรงของบคคลทเกดขนเมอเขารบบรการจากสถานศกษา และเพอใหสามารถตอบสนองตอความคาดหวงตามสทธในความเปนบคคล ผบรหารสถานศกษาควรส ารวจพนธกจเพอระบผลผลตและบรการทจะวดความพงพอใจและไมพงพอใจ ควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของโรงเรยน ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความ ตองการของทองถน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ส าหรบการด าเนนการใหบรการควรก าหนดชองทางหลากหลาย ใหสอดคลองกบความตองการทเหมาะสมกบผรบบรการ ควรประชาสมพนธชองทางใหผรบบรการทราบ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรก าหนดวธใหบรการของบคลากร ควรจดบคลากรทมมนษยสมพนธทด มทกษะในการเขาสงคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝายในการใหบรการ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการดวยการก าหนดวธการและเครองมอในการวดความพงพอใจและไมพงพอใจใหสอดคลองกบเปาหมายในการใหบรการ แตละประเภท

กลมครผสอน

ควรเรมจากการบรหารจดการและพฒนาเอกลกษณของสถานศกษาตาม ความ สามารถและบรบทของสถานศกษา ควรบรหารครและบคลากรใหรบผดชอบงานตรงตามวฒการศกษาและความถนดและปฏบตงานตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการ ของทองถน เนนผเรยนเปนศนยกลาง รจกคดวเคราะห ควรจดสอและแหลงเรยนร ทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข สามารถท างานเปนทม และรจกรบผดชอบตอสวนรวม สวนสถานศกษาควรมการสรางเครอขาย และ เปดโอกาสใหชมชนเขาไปมสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยนและสถานศกษา ส าหรบการใหบรการเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการนน สถานศกษา ควรเตรยมการใหบรการ 3 ดานหลกๆ ไดแก 1) ดานขนตอนการใหบรการทสะดวกรวดเรว ถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาคในการใหบรการ 2) ดานเจาหนาทผรบผดชอบในการใหบรการ ควรสภาพเรยบรอยในการพดจา มความกระตอรอรน และ เอาใจใสในการใหบรการ และ 3) ดานสงอ านวยความสะดวก ไดแก มสถานท

106

ตารางท 31 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลมครผสอน (ตอ)

นงรอรบบรการเพยงพอ ความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทและควรเปดโอกาสใหผรบบรการแสดงความคดเหนผานตรบฟงความคดเหน

กลมชมชน ทเกยวของ

ปจจยแหงความส าเรจของการใหบรการ คอการใหความส าคญและเอาใจใส ผรบบรการทกระดบอยางจรงจง เพราะการสรางคณภาพการใหบรการจะเปนเครองมอในระดบกลยทธทจะพฒนาศกยภาพทจะแสดงถงความสามารถ ในการแขงขนของสถานศกษาในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ทางการศกษาได การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ

จากตารางท 31 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา ทกกลมใหความส าคญในการจดการศกษาและ การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา เพราะการตอบสนองผรบบรการทาง การศกษาเปนแนวคดทพฒนาขนเพอสะทอนใหเหนถงประสบการณจรงของบคคลทเกดขนเมอเขารบบรการจากสถานศกษา และเพอใหสามารถตอบสนองตอความคาดหวงตามสทธในความเปนบคคล นอกจากนน ปจจยแหงความส าเรจของการใหบรการ คอการใหความส าคญและเอาใจใสผรบบรการ ทกระดบอยางจรงจง เพราะการสรางคณภาพการใหบรการจะเปนเครองมอในระดบกลยทธ ทจะพฒนาศกยภาพทจะแสดงถงความสามารถในการแขงขนของสถานศกษาในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษาได เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

กลมผบรหารได เสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ ของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรส ารวจพนธกจเพอระบผลผลตและ บรการ ทจะวดความพงพอใจและไมพงพอใจ ควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของโรงเรยน ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนา เตมศกยภาพ ส าหรบการด าเนนการใหบรการ ควรก าหนดชองทางทหลากหลายใหสอดคลอง กบความตองการท เหมาะสมกบผรบบรการ ควรประชาสมพนธชองทางใหผรบบรการทราบ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรก าหนดวธใหบรการของบคลากร ควรจดบคลากรทมมนษยสมพนธทดมทกษะในการเขาสงคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝายในการใหบรการ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการดวยการก าหนดวธการและเครองมอในการวดความพงพอใจและไมพงพอใจใหสอดคลองกบเปาหมายในการใหบร การ แตละประเภท

107

สวนกลมครผสอนแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ ของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรเรมจากการบรหารจดการและพฒนาเอกลกษณของสถานศกษา ตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรบรหารครและบคลากรใหรบผ ดชอบงานตรงตาม วฒการศกษาและความถนดและปฏบตงานตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝาย ทเกยวของ ดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน เนนผเรยนเปนศนยกลาง รจกคดวเคราะห ควรจดสอและแหลงเรยนร ทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอย ในสงคมอยางมความสข สามารถท างานเปนทม และรจกรบผดชอบตอสวนรวม สวนสถานศกษา ควรมการสรางเครอขาย และเปดโอกาสใหชมชนเขาไปมสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยนและสถานศกษา ส าหรบการให บรการเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการนน สถานศกษาควรเตรยมการใหบรการ 3 ดานหลกๆ ไดแก 1) ดานขนตอนการใหบรการทสะดวกรวดเรวถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาคในการใหบรการ 2) ดานเจาหนาทผรบผดชอบในการใหบรการ ควรสภาพเรยบรอยในการพดจา กระตอรอรนในการใหบรการ ความเอาใจใสในการใหบรการ การใหขอมล และ การตอบขอซกถามของผมาใชบรการได และ 3) ดานสงอ านวยความสะดวก ไดแก มสถานทนงรอรบบรการเพยงพอ ความสะอาด และเปนระเบยบเรยบรอยของสถานท และควรเปดโอกาสในการแสดง ความคดเหนตอการใหบรการโดยผานตรบฟงความคดเหนจากผรบบรการ

ส าหรบกลมชมชนท เกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนอง ความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรเรมจากการจดโครงสรางของสถานศกษา ใหเออตอการใหบรการ การใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมโดยเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไปมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรมการฝกอบรมใหบคลากรทกคนไดเรยนรอยางตอเนอง ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการ ของทองถน ควรใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรมระบบ การดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบโรงเรยน และกฎหมายบานเมอง และควรน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน นอกจากนน ควรรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง

108

ตารางท 32 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

กลมผบรหาร

ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญในการสรางความเขาใจและความตระหนกใหแกครและบคลากรตลอดจนชมชนใหเขาใจถงความส าคญในการจดการศกษา ทกอใหเกดการพฒนาทยงยน ผบรหารสถานศกษาจงควรส ารวจสภาพและ ความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา โดยน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชเพอพฒนางานของสถานศกษาใหเกดประสทธภาพสงขน ควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษาควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษา ใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรม การอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชนควรจดกจกรรม สงเสรมความรกความผกพนระหวางผเรยนกบผปกครอง ควรใหบรการชมชน อยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา ควรพฒนาองคการและสภาพ แวดลอมภายในสถานศกษาใหเ ออตอการเรยนร ควรใหบรการชมชน อยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา และควรประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผสอน

ผบรหารจ าเปนตองมกลยทธทดในการสรางนวตกรรมใหเกดในองคกรและ เปนทยอมรบของบคลากร อนจะน าไปสการสรางความสามารถในการแขงขน กบองคการอน ๆได ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษ ภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชน ในชมชนควรจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใส ใหแกสถานศกษา ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสม ตามศกยภาพของชมชน

109

ตารางท 32 (ตอ)

ผใหสมภาษณ ดานการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

กลมชมชน ทเกยวของ

หลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอม ภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ควรจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

จากตารางท 32 ผลการสมภาษณแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา ทกกลมใหความส าคญในการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล เพราะผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทส าคญในการสรางความเขาใจและความตระหนกใหแกครและบคลากรตลอดจนชมชนใหเขาใจถงความส าคญในการจดการศกษาทกอใหเกดการพฒนาทยงยน เมอวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารสถานศกษาจงควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา ผบรหารจงตองใชภาวะผน าในการพฒนางานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ โดยน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใช เ พอพฒนางานของสถานศกษา ใหเกดประสทธภาพสงขน ควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษาควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชนควรจดกจกรรมสงเสรมความรกความผกพนระหวางผ เรยนกบผปกครอง ควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสม ตามศกยภาพของสถานศกษา ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอ การเรยนร ควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา และควรประชาสมพนธ เชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบท ของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารจ าเปนตองมกลยทธทดในการสรางนวตกรรมใหเกดในองคกร และ เปนทยอมรบของบคลากร อนจะน าไปสการสรางความสามารถในการแขงขนกบองคการอน ๆ ได ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

110

ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชนควรจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

กลมชมชนทเกยวของ ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรควรจดอาคารสถานท และสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

3. ผลการวเคราะหขอมลระยะท 3 : เพอศกษาตามวตถประสงค ขอท 4 ความพงพอใจ

แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เปนการน าเสนอผลการวจย เชงปรมาณ โดยเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางแบบโควตาจ านวน 360 คน จ าแนกเปน 6 กลม ๆ ละ 60 คน ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครองนกเรยน ผน าชมชน และตวแทนหนวยงาน หรอ ผทมสวนเกยวของของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยผวจยไดแบงระดบ ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด ดวยการหาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน แลวน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไว โดยน าเสนอเปนตารางทงโดยรวมและรายดาน ประกอบดวย

ตอนท 6 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 33 – 37

111

ตารางท 33 จ านวนผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามจงหวด และสถานภาพ

สถานภาพ จงหวด

ยะลา ปตตาน นราธวาส รวม ผบรหารสถานศกษา 20 20 20 60

ครผสอน 20 20 20 60

ผปกครอง 20 20 20 60 ผน าชมชน 20 20 20 60 ตวแทนหนวยงาน 20 20 20 60 นกวชาการ 20 20 20 60 รวม 120 120 120 360

จากตารางท 33 จ านวนและรอยละของขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามความพงพอใจ

แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ านวน 360 คน จ าแนกเปน 6 กลม ๆ ละ 60 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน ตวแทนหนวยงาน และนกวชาการ

ตารางท 34 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ท ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาของ สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

N = 360

ระดบ

ล าดบท x S.D.

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน 4.48 0.25 มาก 1 2. การพฒนาบคลากร 4.33 0.37 มาก 3 3. การออกแบบองคกรใหม 4.36 0.33 มาก 2

รวม 4.40 0.26 มาก

จากตารางท 34 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x =4.40) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ( x =4.48) รองลงมา ไดแก การออกแบบ

112

องคกรใหม ( x =4.36) และ การพฒนาบคลากร ( x =4.33) ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก การพฒนาบคลากร ( x =4.33) ตารางท 35 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

ท

ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา

4.71

0.58

มากทสด

2

2. การชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา

4.60

0.62

มากทสด 3

3. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

4.77

0.56

มากทสด 1

4. การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา

4.47

0.73

มาก 6

5. การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา

4.30

0.81

มาก 13

6. การด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว

4.46

0.69

มาก 7

7. การเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน

4.39

0.83

มาก 10

8. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4.32

0.83

มาก 12

9. การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม

4.53

0.71

มากทสด 5

10. การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนาและวฒนธรรม

4.43

0.80

มาก 8

11. การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา

4.38

0.83

มาก 11

12. การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

4.54

0.77

มากทสด 4

13. การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

4.42

0.79

มาก 9

113

4.48 0.25

มากทสด

จากตารางท 35 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา

โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.48) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน

คอ การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ ( x = 4.77) รองลงมา

ไดแก การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ( x = 4.71) และการชแจง

ใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ( x = 4.60) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนด

เปนเปาหมายของสถานศกษา ( x = 4.30)

ตารางท 36 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร

ท

ดานการพฒนาบคลากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล 4.44 0.69 มาก 1

2. การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ

4.43

0.69

มาก 2

3. การปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล

4.39

0.77

มาก 4

4. การสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง 4.26

0.83

มาก 11

5. การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆ ททนสมยอยเสมอ

4.41

0.77

มาก 3

6. การสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

4.18

0.79

มาก 13

7. การพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดตามเปาหมายของโรงเรยนจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ

4.22

0.83

มาก 12

8. การบรหารบคลากรไดรบผดชอบงานตรงตามวฒการศกษาและความถนด

4.33

0.78

มาก 7

9. การเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว

4.29

0.73

มาก 10

114

10. การพฒนาบคลากรใหปฏบตตนตามจรรยาบรรณและเกณฑมาตรฐานวชาชพ

4.34

0.74

มาก 6

ตารางท 36 (ตอ)

ท

ดานการพฒนาบคลากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

11.. การพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา

4.38

0.76

มาก 5

12. การจดสวสดการและกจกรรมเสรมสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง

4.31

0.75

มาก 8

13. การพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจในบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน

4.30

0.75

มาก 9

รวม 4.32

0.37

มาก

จากตารางท 36 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการพฒนาบคลากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.32) ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล ( x = 4.44) รองลงมา ไดแก การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ( x = 4.43) และการสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆ ททนสมยอยเสมอ ( x = 4.41) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง ( x = 4.18)

ตารางท 37 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการออกแบบองคกรใหม

ท

ดานการออกแบบองคกรใหม

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยน แปลงเพอประสทธภาพ

4.06

0.75

มาก 13

2. การเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน 4.17

0.78

มาก 12

3. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4.39

0.70

มาก 7

4. การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม

4.36

0.69

มาก 10

115

5. การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ

4.42

0.68

มาก 4

ตารางท 37 (ตอ)

ท ดานการออกแบบองคกรใหม x S.D. ระดบ ล าดบท

6. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4.59

0.63

มากทสด 1

7. การสงเสรมใหทกคนมความเสยสละเพองานทมประสทธภาพ

4.36

0.83

มาก 10

8 การอธบายใหเพอนรวมงานไดรวมรบรเรองอนาคตขององคกรเสมอ

4.42 0.74 มาก 4

9 การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา

4.45 0.71 มาก 2

10 การสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ

4.38

0.76

มาก 8

11 การมความสขในการพฒนางานมประสทธภาพอยเสมอ 4.29 0.83 มาก 12 12 การไดรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรม

ทางการศกษา 4.43 0.71 มาก 3

13 การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

4.41

0.75

มาก 6

4.36 0.33

มาก

จากตารางท 37 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมอย ในระดบมาก ( x = 4.36) ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร ( x = 4.59) รองลงมา ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขาย ของสถานศกษา ( x = 4.45) และการไดรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษา ( x = 4.43) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างาน ทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ ( x = 4.06)

ตอนท 7 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนา ทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในการตอบสนอง

116

ความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ซงมรายละเอยด ดงปรากฏในตารางท 38 – 40 ตารางท 38 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ท แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

N = 279

ระดบ

ล าดบท x S.D.

1. การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร 4.27 0.30 มาก 1 2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ผรบบรการทางการศกษา 4.10 0.28

มาก 3

3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของ ทองถนและสากล

4.25

0.27

มาก 2

รวม 4.21 0.19 มาก

จากตารางท 38 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x =4.21) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ( x =4.27) รองลงมา ไดแก การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ( x =4.25) และการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ( x =4.10) ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด คอ การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ( x =4.10)

ตารางท 39 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

ท ดานการสรางความสามารถในการแขงขน

บนพนฐานทรพยากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. ความสามารถจดองคกรโครงสรางการบรหารใหมความคลองตวและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

4.19

0.76

มาก 12

2. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

4.28

0.73

มาก 7

3. การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผล และมภมคมกนทด

4.25

0.67

มาก 8

4. การบรหารงานอยางยดหยนตามสถานการณ โดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษาเปนหลกการสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

4.23

0.77

มาก 10

117

5. การอธบายใหบคลากรมองเหนและเขาใจวตถประสงคในการปฏบตงานอยางชดเจน

4.19

0.76

มาก 11

ตารางท 39 (ตอ)

ท ดานการสรางความสามารถในการแขงขน

บนพนฐานทรพยากร

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

6 การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต

4.53

0.71

มากทสด 1

7 การก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานไดอยางเตมท

4.32

0.81

มาก 4

8 การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

4.17

0.85

มาก 14

9

การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะ ตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา

4.17

0.87

มาก 14

10 การน าเทคโนโลยมาจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะการใชงาน

4.24 0.78

มาก 9

11 การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา

4.33 0.84

มาก 3

12 การจดผงการใชพนทของสถานศกษาไดอยางลงตวและเกดประโยชนสงสด

4.29 0.85

มาก 6

13 การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนาและวฒนธรรม

4.37 0.85

มาก 2

14 การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา

4.31 0.79

มาก 5

15 การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

4.19 0.30

มาก 12

4.27 0.62 มาก

จากตารางท 39 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบน

พนฐานทรพยากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.27) ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน

คอ การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต ( x = 4.53) รองลงมา ไดแก การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา

( x = 4.37) และ การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหาร

สถานศกษา ( x = 4.33) ตามล าดบ การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะ ตามความสามารถและ

118

บรบทของสถานศกษา และ การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอ

การเรยนร ( x =4.17) ตารางท 40 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

ท ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ

ของผรบบรการทางการศกษา

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษาของชาตและทองถน

4.30

0.78

มาก 4

2. การก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวนรวดเรวและเสรจสนในจดเดยว

3.98

0.81

มาก 12

3. การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง 3.95 0.83 มาก 14 4. การดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการ

พฒนาเตมศกยภาพ

4.18

0.90

มาก 5

5. การสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการออกแบบการจดการเรยนร 4.03 0.91 มาก 10 6. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมใหผเรยนไดรบการพฒนา

สนทรยภาพดานศลปะ กฬา และนนทนาการ 4.14

0.90

มาก 7

7. การจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะการใชงาน

4.00

0.74

มาก 11

8. การพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา

4.48

0.83

มาก 3

9. การสงเสรมใหบคลากรไดทบทวนตรวจสอบและพฒนางานรวมกนอยางสม าเสมอ

4.51

0.75

มากทสด

2

10. การจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน

4.55

0.89

มากทสด

1

11. การใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา

4.15

0.80

มาก 6

12. การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและ รบฟงขอเสนอแนะจากชมชน

4.08

0.76

มาก 8

13. ประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรงอยางตอเนอง

3.96

0.78

มาก 13

14. การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง

4.04

0.84

มาก 9

15. การน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน

3.89

0.89

มาก 15

119

4.10

0.28

มาก 15

จากตารางท 40 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.17) ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน ( x = 4.55) รองลงมา ไดแก การสงเสรมใหบคลากรไดทบทวนตรวจสอบและพฒนางานรวมกนอยางสม าเสมอ ( x = 4.51) และการพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา ( x = 4.48) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน ( x = 3.89)

ตารางท 41 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถ ในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลการออกแบบองคกรใหม

ท ดานการสรางความสามารถในการปรบตว

ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

1. การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา

3.93 0.87 มาก 15

2. การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต

3.94 0.81 มาก 14

3. การพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ

4.06 0.78 มาก 13

4. การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

4.11 0.80 มาก 11

5. การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน

4.19 0.80 มาก 10

6. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนสามารถท างานเปนทม การสรางเครอขาย และการรบผดชอบตอสวนรวม

4.11 0.84 มาก 11

7. การจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา

4.33 0.76 มาก 5

8. การจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน

4.26 0.75 มาก 8

9. การจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน

4.29 0.74 มาก 6

120

ตารางท 41 (ตอ)

ท ดานการสรางความสามารถในการปรบตว

ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

x

S.D.

ระดบ

ล าดบท

10. การสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ

4.23 0.73 มาก 9

11. การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข

4.37 0.85 มาก 4

12. การใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

4.38 0.79 มาก 3

13. การเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

4.28 0.82 มาก 7

14. การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

4.64 0.60 มากทสด 1

15. การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

4.61 0.65 มากทสด 2

4.25 0.27 มาก 8

จากตารางท 41 ผลการศกษาความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน

ของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากลการออกแบบองคกรใหม พบวา โดยรวมอยในระดบมาก

( x = 4.25) ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ ( x = 4.64) รองลงมา ไดแก การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ ( x = 4.61) และการใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ( x = 4.38) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา ( x = 3.93)

121

ตอนท 8 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ รายละเอยด ดงในตาราง 42-43

122

123

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ในบทนผวจยไดน าเสนอสาระส าคญตางๆ ประกอบดวย วตถประสงคของการวจย สมมตฐานการวจย ประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงตอไปน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

2. เพอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

3. เพอศกษาแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต 4. เพอศกษาความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

สมมตฐานการวจย

1. ผบรหารสถานศกษาทมเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด ตางกน มภาวะผน าเชงปรวรรตแตกตางกน

2. ผบรหารสถานศกษาทมเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวดตางกน มการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาแตกตางกน

3. ผตอบแบบสอบถามทมสถานภาพตางกน มความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตแตกตางกน

124

สรป

การสรปผลวจย มรายละเอยด ดงตอไปน

1. คณลกษณะทวไปของกลมตวอยาง ในการวจยเชงปรมาณระยะท 1 ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงเปนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถามในการวจยครงน มจ านวนทงสน 275 คน เมอจ าแนกรายละเอยดลกษณะสวนบคคล ประกอบดวย เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด พบวา สวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 75.64 มการศกษาระดบปรญญาตรมากทสด คดเปนรอยละ 66.90 มระยะเวลาในการด ารงต าแหนง มากกวา 10 ปขนไป มากทสด คดเปนรอยละ 40.00 ปฏบตงานในสถานศกษาขนาดเลกมากทสด คดเปนรอยละ 49.45 และปฏบตงานในจงหวดนราธวาสมากทสด คดเปนรอยละ 38.91

2. ผลการวเคราะหระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

2.1 ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และ การออกแบบองคกรใหม พบวา มคาเฉลยโดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน รองลงมา คอ การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ตามล าดบ สวนดานทมคาเฉลยต าสด คอ การออกแบบองคกรใหม

2.1.1 ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา รองลงมา ไดแก การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา และการชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

2.1..2 ดานการพฒนาบคลากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมย อยเสมอ รองลงมา ไดแก การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง และและการสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา

2.1.3 ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน ไดแก การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ รองลงมา คอ การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม และการเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ตามล าด บ

125

สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา

2.2 ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา โดยรวมและ รายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสด ไดดงน คอ การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล รองลงมา ไดแก การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร และการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษาตามล าดบ สวนดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา โดยมรายละเอยดดงน คอ

2.2.1 ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร รองลงมา ไดแก การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผล และมภมคมกนทด และการจดกจกรรมรณรงค การประหยดและการอนรกษทรพยากรและพลงงานอยางตอเนอง ตามล าดบ สวนขอท มคาเฉลยต าทสด คอ การก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและประหยดเวลาด าเนนงาน

2.2.2 ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษาของชาต รองลงมา ไดแก การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษาเปนหลก

2.2.3 ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา รองลงมา ไดแก การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอช แจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ และการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทร ใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน

3. ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และการจดการ ศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

126

3.1 ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด โดยน าเสนอเปนตารางทงโดยรวมและรายดาน ซงมรายละเอยดดงน

3.2.1 จ าแนกตามเพศ และระดบการศกษา พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.2.2 จ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง พบวา โดยรวมแตกตางกน

อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกน 2 ดาน ไดแก ดาน การก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากร อยางมนยส าคญทางสถตท .01

3.2.3 จ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา โดยรวมไมแตกตางกน เมอพจารณา เปนรายดาน พบวา แตกตางกนเพยงดานเดยว คอ ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน อยางมนยส าคญทางสถตท .05

3.2.5 จ าแนกตามจงหวด พบวา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกน 2 ดาน ไดแก ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากร อยางมนยส าคญทางสถตท .01

3.2 ผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกนทกตวแปร

4. แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจดการศกษาและ

การพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จากการสนทนากลมยอย และการสมภาษณ (ในระยะท 2) ประกอบดวย

4.1 ผลการวเคราะหขอมลจากการสนทนากลมยอย 4.1.1 แนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 1) ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา กลมผบรหารไดเสนอแนวทางในการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

ไดแก ควรใหครมสวนรวมในการก าหนดวสยทศนของสถานศกษา โดยชวยน าเปาหมายทครก าหนด ในการปฏบตงานมาก าหนดเปนเปาหมายของวสยทศนสถานศกษา ควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอวสยทศนของสถานศกษา และสามารถปฏบตงานสความส าเรจทปฏบตไดจรง นอกจากนน ผบรหารควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทก าหนดไว

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางในการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครควรรวมกนวางวสยทศนของสถานศกษา ชวยก าหนดวตถประสงคและเปาหมายในระดบปฏบตการใหมความชดเจน โดยเชอมโยงเปาหมายกบวสยทศนและสามารถระบชดเจนใหสามารถปฏบตได ตลอดจนควรใหก าลงใจใหครในการปฏบตงานจนบรรลผลส าเรจตามวสยทศนทไดก าหนดไวดวยกน

127

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางในการก าหนดทศทาง ในการปฏบตงาน ไดแก 1) ควรจดการศกษาโดยบรณาการปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษามธยมศกษามความเหมาะสมส าหรบน าไปใชจดการศกษาในสถานศกษา เพราะมองคประกอบและการด าเนนการทเหมาะสมกบบรบทของแตละสถานศกษา สงผลใหนกเรยนมคณลกษณะความมชวตพอเพยงอยางยงยน คอม ความพอประมาณ มเหตมผล และมภมคมกนทดในตวภายใตเงอนไข การมความรคคณธรรม 2) สถานศกษาตองเปนหนวยงานหลกในการใหความรและความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3) สถานศกษาควรสรางความรวมมอระหวางสถานศกษา กบชมชนในการจดท าโครงการตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยเปดโอกาสใหชมชนเขามบทบาทในการรวมวางแผนการปฏบต และการประเมนผล 4) สถานศกษาควรจดใหมการแสดงนทรรศการ และการแสดงผลการจดท าโครงการทกป และควรมการตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

2) ดานการพฒนาบคลากร พบวา กลมผบรหารได เสนอแนวทางในดานการพฒนาบคลากร ไดแก

ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง และควรสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรม ในงานทรบผดชอบอยางทวถง ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตตนตามจรรยาบรรณและเกณฑมาตรฐานวชาชพ ควรมการวางแผนงานการพฒนาบคลากรในแตละเรองตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด และควรตดตามประเมนผลการพฒนาก าลงคนวธตาง ๆ ตามแผนทก าหนดไวดวย

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ควรหาวธพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล โดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคลเพอความกาวหนาในการเลอนขนเลอนต าแหนง

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางในการพฒนาการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาครและบคลากรในสถานศกษาในดานวธการท างาน ความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคตของบคลากรใหเปนไปทางทดขน เพอใหผทไดรบการพฒนาแลวนนสามารถปฏบตงานไดผลตามวตถประสงคของสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

3) ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา กลมผบรหารไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการออกแบบองคกรใหม

ไดแก ควรท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม และควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรจดโครงสรางทยดหยนพรอมทจะปรบตวไดอยางรวดเรว คร และบคลากรของสถานศกษาตองมความคลองตวและยดหยนสงเชนกน และควรน าเทคโนโลยมาชวยการพฒนางาน ตลอดจนควรสรางเครอขายทางวชาการโดยใหชมชนและหนวยงานทเกยวของเขามา มสวนรวมในการพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเกดประสทธภาพสงสด

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการออกแบบองคกรใหม ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลง เพอประสทธภาพ ควรเอาใจใสตอการเปลยนคนเปนพเศษ เพอใหมความสขในการพฒนางานอยางมประสทธภาพอยเสมอ โดยควรมการฝกอบรมพฒนาดานทกษะและเจตคตของคนใหพรอมเสยกอนท

128

จะเรมลงมอเปลยนแปลงองคประกอบอน ควรมการเพมทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการพฒนางานของสถานศกษาใหมคณภาพ ควรเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจในการบรหารจดการและพฒนาสถานศกษา และควรรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมตางๆทางการศกษา

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการออกแบบองคกรใหม ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษาเพอชวยใหทกฝายทเกยวของเขามามสวนรวมพฒนาดานการออกแบบองคกรใหมใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของชมชนอยางเหมาะสม และควรมการจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธรรม

4.1.2 แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย

1) ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรจดโครงสรางการบรหารทยดหยนและคลองตวอยางเหมาะสมโดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณ มเหตผลและมภมคมกน ทดในการบรหารจดการ เนนกระบวนการมสวนรวมในการตดสนใจพฒนาคณภาพการศกษา ควรจดสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดวยการพฒนาหลกสตรและกระบวนการสอนทเนนทกษะการคดอยางเปนระบบ ควรมการบรหารทรพยากรทมงเนนผลสมฤทธ ควรรวมท าความเขาใจกบบคลากรเกยวกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ส าหรบการสรางความสามารถในการแขงขนนน สถานศกษาควรใชวธสรางคพนธมตรและเครอขาย ความรวมมอในการพฒนาคณภาพสถานศกษาเพอใหสามารถระดมทรพยากรมาใชรวมกนได อยาง มประสทธภาพยงขน นอกจากนน ควรมการน าเทคโนโลยมาชวยพฒนาคณภาพงานของสถานศกษา ใหมคณภาพสอดคลองกบการเปลยนแปลงระบบการปฏบตงานในปจจบน

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางในการพฒนาดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรมการก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานไดอยางเตมท โดยมการพฒนางานใหมเอกลกษณ เฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรเปดโอกาสใหทกคน มสวนรวมในการวางแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา ควรจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา ควรมอบหมายงานและความรบผดชอบใหบคลากรอยางเหมาะสม เพราะจะท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท กระบวนการเรยนการสอน นอกจากวชาหลกแลวควรเพมทกษะความรทจะชวยใหผเรยนสามารถน าไปประกอบอาชพเบองตนได และควรน าเทคโนโลยมาชวยการจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะการใชงาน นอกจากนน ควรจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน ควรจดสวสดการและเสรมสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง ควรสรางความรวมมอของเครอขายทางวชาการในการระดมทรพยากรมาใชรวมกนอยางเตมทในดานบคลากรและทรพยากรอนๆ

129

ส าหรบกลมชมชนท เกยวของได เสนอแนวทางในการพฒนาดาน การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ควรมการรวมมอกนการทบทวนการศกษาและหลกสตรทเปนอยในทกระดบเพอใหสอดคลองกบการพฒนาทยงยนทสอดคลองกบวสยทศนสถานศกษาในอนาคต ควรจดกจกรรมตางๆรวมกนระหวางสถานศกษากบชมชน ควรจด ผงการใชพนทของสถานศกษาอยางลงตวและกอใหเกดประโยชนสงสด ควรใชศกยภาพของศษยเกา ชมรม และมลนธในชมชนเขามาชวยสนบสนนการจดกจกรรมและพฒนาสถานศกษา ควรก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวนรวดเรวและเสรจสนในจดเดยว และควรมการค านงถงการใชภมปญญาทองถนในการน ามาประยกตใชใหเกดความสามารถในการแขงขนโดยการบรณาการกบหลกสตรและกจกรรมการเรยนการสอนของสถานศกษา

2) ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรส ารวจพนธกจและวสยทศนเพอก าหนดเปาหมายในการใหบรการ ควรบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษา เปนหลกควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรประชาสมพนธชองทาง ใหผรบบรการทราบ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการตามเปาหมายและวสยทศนของสถานศกษา

กลมครผสอนแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรบรหารครและบคลากรใหรบผดชอบและปฏบตงานตามเปาหมายของสถานศกษา ดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสม กบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนร และกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนส าคญ รจกคดวเคราะห เคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสขและรจกรบผดชอบตอสวนรวม ควรจดสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ และควรเปดโอกาสใหชมชนเขาไป มสวนรวมในการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรเตรยมขนตอนการใหบรการทสะดวกรวดเรว ถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาคในการใหบรการ ควรจดเจาหนาทใหบรการและสงอ านวย ความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรจดโครงสรางของสถานศกษาใหเออตอการใหบรการดวยการใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวม เปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไปมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรมการฝกอบรมใหบคลากรทกคนไดเรยนรอยางตอเนอง ควรพฒนาบคลากรใหมมนษยสมพนธทด มทกษะในการเขาสงคมและ

130

รบฟงขอเสนอแนะจากทกฝาย ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมโดย เนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางองครวม ควรจดกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถ อยในสงคมอยางมความสข ควรใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบสถานศกษา และกฎหมายบานเมอง ควรประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตาม สภาพจรงอยางตอเนอง ควรน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและ จดสอนซอมเสรมใหผเรยน และควรรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง นอกจากนนควรใช ภมปญญาในทองถนใหเกดประโยชนในการพฒนาศกยภาพของสถานศกษา ส าหรบการใหบรการควรจดเจาหนาททมมนษยสมพนธและทกษะการใหบรการอยางเหมาะสม ควรใหบรการอยางสะดวกรวดเรว ถกตอง ครบถวน และเสมอภาค และควรจดสงอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอและเหมาะสม

3) ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก สถานศกษาควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา สถานศกษาควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาจดระบบขอมลในการปฏบตงานของสถานศกษาและควรสงเสรมครและบคลากรใหมความรและทกษะการใชเทคโนโลยในการพฒนางาน ในสถานศกษาใหเกดประสทธภาพยงขน ควรน าความรเกยวกบการพฒนาทกษะชวตในศตวรรษท 21 ใหแกผเรยน ใหรจกคดวเคราะหและสามารถมทกษะพนฐานในการประกอบอาชพได ควรสรางเครอขายทางวชาการกบหนวยงานทมคณภาพทงในและตางประเทศเพอเตรยมตวการเปนประชาคมสอาเซยน ควรน าภมปญญาทองถนมาบรณาการกบกจกรรมการเรยนการสอน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอม ใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา นอกจากนน ควรประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอ ทกฝายทเกยวของหลายๆชองทาง เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชนและหนวยงานทเกยวของ

กลมครผสอนไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก สถานศกษาควรพฒนาบคลากรในสถานศกษาใหมความรและทกษะการใชเทคโนโลยสารเทศเพอพฒนาคณภาพการปฏบตงานใหดยงขน ควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทบรณาการกบภมปญญาทองถน ควรน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกบการบรหารสถานศกษา ควรจดอาคารสถานทและสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบตศาสนกจ ควรพฒนางานใหเปนทยอมรบ

131

และไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตางๆ ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาสถานศกษาอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชนควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรกความผกพนระหวางผเรยนกบผปกครอง และควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถ ในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก สถานศกษาควรน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการพฒนางานของสถานศกษา ควรสรางเครอขายทางวชาการกบหนวยงานตางๆเพอรวมกนพฒนาคณภาพการศกษาใหเกดประสทธภาพยงขน ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาสถานศกษา อยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรใหความส าคญกบภมปญญาทองถนในการเสรมสรางศกยภาพของสถานศกษาตามเอกลกษณของทองถน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ และควรมการประชาสมพนธในหลายๆรปแบบและหลายชองทางผลการด าเนนงานใหชมชนและหนวยงานตางๆอยางสม าเสมอ

4.2 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ

4.2.1 แนวทางการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย

1) ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา กลมผบรหารไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการ

ปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรรวมกบครและบคลากร ตลอดจนชมชนในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ควรน าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ผบรหารควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรปรบวสยทศนในการปฏบตงานไปสความส าเรจทปฏบตไดจรง ควรปรบโครงสรางของสถานศกษาใหมความยดหยน เพอใหสามารถบรหารงานคลองตวขน ควรน าเทคโนโลยมาเพมประสทธภาพการปฏบตงาน ควรเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศนทไดก าหนดไว

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาจงควรอธบายใหคร บคลากร และชมชนทเกยวของเขาใจวตถประสงคในการปฏบตงานอยางชดเจน ควรกระตนใหผรวมงานสรางวสยทศนและประสานวสยทศนของบคลากรทกฝาย เพอสรางวสยทศนของสถานศกษาทเปนรปธรรม ควรเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว ควรด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรน าเทคโนโลยสารสนเทศใชในการปฏบตงานและการพฒนาคณภาพสถานศกษาและควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

132

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางทางพฒนาการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรใสใจการด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรอบรมใหบคลากรมความรความช านาญในการใชเทคโนโลยเหลานนจะชวยเพมประสทธภาพและความรวดเรวในการท างานมากขน ควรใหชมชนเขามามสวนในการพฒนาสถานศกษา และควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

2) ดานการพฒนาบคลากร พบวา กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหาร

สถานศกษาควรใหการดแลเอาใจใสผตามเปนรายบคคล และท าใหครและบคลากรรสกมคณคาและมความส าคญ ควรใหโอกาสครและบคลากรในการเรยนรและศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ควรเขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคล โดยพฒนาศกยภาพของครและบคลากรสถานศกษาใหสงขน ควรชใหผตามตระหนกสงถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน ควรมอบหมายงานเพอเปนเครองมอในการพฒนาผตาม ควรเปดโอกาสใหผตามไดใชความสามารถพเศษอยางเตมท ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ และเรยนรสงใหมๆททาทายความสามารถ ควรชให ผตามตระหนกถงคณคาของเปาหมาย สรางแรงกระตนผลกดนการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายอยางมคณคาและภมใจรวมกน ควรสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ ควรกระตนใหผรวมงานแสดง ความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง

กลมครไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรการใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน ควรส ารวจความตองการจ าเปนของผรวมงานพรอมใหการสนบสนนอยางเตมความสามารถ ควรสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคนควรสนบสนน ใหครและบคลากรมอ านาจในการตดสนใจ แกปญหาหรอพฒนางานในระดบตาง ๆ อยางเตมความสามารถ ควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง ควรสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ควรปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล และควรสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษา จงควรเรมตงแตทบทวนเหตการณตางๆของสถานศกษาทเกดขนในอดตมาเปนบทเรยน จากนนวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการทงภายนอกและภายใน ผบรหารตองปรบเปลยนบทบาทใหมจากทเคยสงการ ถอระเบยบขอบงคบอยางเครงครดใหกลายมาเปนผบรหารแบบสรางการเปลยนแปลง เนนการสรางความยดหยนการท างานอยางเปนระบบ ควรสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา ควรหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคลและควรสนบสนน ใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ควรมการอบรมทงความรและเพมทกษะในการปฏบตงานททนสมยอยางสม าเสมอ

3) ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ควรจด

โครงสรางองคกร ระบบการบรหารงาน และพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร มการบรหารจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน มการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

133

มการจดกจกรรมสงเสรมคณภาพผเรยนอยางหลากหลาย มการจดสภาพแวดลอมและการบรการ ทสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามธรรมชาตเตมศกยภาพ ควรอบรมเพมเตมความรของบคลากรคร และควรใชเทคโนโลยเพอชวยในการสอนใหเกดผลสมฤทธการเรยนร ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ควรเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ควรสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ ส าหรบการจดการเรยนการสอนเนนผเรยนเปนส าคญโดยใหเกดการเรยนรโดยการปฏบต จดกระบวนการศกษา ทมความยดหยนและปรบใหสอดคลองกบบรบทและความตองการของผเรยน ควรสงเสรมใหชมชน เขามามสวนรวมจดการศกษา ควรสรางภาคเครอขายทางวชาการในการใชทรพยากรรวมกน และ ควรมการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผ สอน ได เสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก ความเจรญกาวหนาทางการศกษาและเทคโนโลยอยางรวดเรวของสงคมโลกยคโลกาภวตนสงผลให การบรหารจดการและการด าเนนงานผบรหารสถานศกษาตองปรบเปลยนทศนคตดานการศกษา ควรน าเทคโนโลยมาชวยในการเตรยมความพรอมสอนาคตใหทนกบการเปลยนแปลงเหลานน ควรพฒนาสถานศกษาแบบองครวม การเปลยนแปลงทศนคตนนถอเปนองคประกอบเชงกลยทธอยางหนงของการเปลยนแปลงในสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาจงควรใชทงศาสตรและศลปในการบรหารสถานศกษา ควรใชการบรหารสถานศกษาเปนฐาน และใชการบรหารแบบมสวนรวม โดยการท าใหผรวมงานตระหนก ถงความส าคญของการท างานเปนทม ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ครควรรจกเลอกกลยทธ กจกรรม และกระบวนการการจดการเรยนการสอนนกเรยนใหมความรสกทด ตอการมความสขในการพฒนางานใหมประสทธภาพอยเสมอ สถานศกษาควรสนบสนนการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน การเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาทมากขน และควรรวมมอกนระหวางบาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐ และเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชน โดยปรบแนวคดทางธรกจ ทใหความส าคญกบการบรการลกคามาปรบใชในการจดการศกษาดวยการใหบรการทางการศกษา อยางมประสทธภาพยงขน

กลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการออกแบบองคกรใหม ไดแก การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา จงควรปรบหลกสตรใหเหมาะสมกบบรบทและสงคมปจจบนทสอดคลองกบความตองการของผเรยน ควรก าหนดภารกจและบทบาทใหครอยางเหมาะสม ปฏ บตงานตามความสามารถและความถนดตามภารกจหลกของสถานศกษา ควรสงเสรมใหครใชวธการสอนแบบ เนนผเรยนเปนส าคญ การเนนเทคโนโลยททนสมยเพอเพมประสทธภาพของการใชทรพยากรในสงคมแหงการเรยนร ควรจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท ควรประสานความรวมมอกบผปกครองเพอรวมกนพฒนาผ เรยนตามศกยภาพสอดคลองกบความตองการของผ เรยน และผปกครอง เพอใหผเรยนสามารถการด ารงชวตและประกอบอาชพ โดยการถายทอดหรอปลกฝงเนอหาความรความเขาใจทเหมาะสมใหผเรยนสามารถวางตวไดเหมาะสมในสงคม สามารถประกอบอาชพตามความถนดความสนใจหรอตามโอกาสของแตละคน ควรจดอาคารสถานทวสดอปกรณและสงแวดลอมในสถานศกษาอยางเหมาะสม ควรจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทาง

134

ศาสนาและวฒนธรรม ควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ควรรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษา และควรสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

4.2.2 แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1) ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบน

พนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรมการวางแผนการพฒนาคณภาพการศกษา ดวยการวเคราะหและวางแผนในภาพรวมเปนอนดบแรก แลวจงคนหายทธศาสตรหรอกลยทธของสถานศกษาตามบรบท เปนเปาหมายในการพฒนา เรมจากการจดโครงสรางสถานศกษาใหยดหยนและคลองตว สามารถจดสรรทรพยากรในสถานศกษาและชมชนมาใชไดอยางมประสทธภาพสงสด การใชกระบวนการมสวนรวม ทงภายในและภายนอกสถานศกษาในการวางแผนและตดสนใจ เนนการท างานเปนทม การจดกระบวนการเรยนการสอนทเนนใหเกดทกษะการคดวเคราะห การพฒนาเนอหาทใชเรยนใหบรณาการกบวถชวตจรง การน าภมปญญาทองถนมาประยกตใชใหเกดประโยชน ควรเสรมความรดานทกษะทางภาษาตางๆ ควรใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามามบทบาทในการปฏบตงานทมประสทธภาพและรวดเรว ควรรวมกลมความรวมมอสรางเครอขายและพนธมตรทางวชาการ และควรใชศกยภาพของชมชนใหเขามารวมพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนองและเปนรปธรรม เชน เชญมาเปนคณะกรรมการสถานศกษา เปนตน

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ครจงตองมความตนตวและเตรยมพรอมในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหผเรยนมทกษะส าหรบการออกไปด ารงชวตในโลกในศตวรรษท 21 ดวยการจดกจกรรมและโครงการตางๆ โดยมงใหผเรยนคดเปน ท าเปน แกปญหาไดมทกษะในการคดและปฏบต มความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มและความสามารถในการแขงขนได ควรใหความส าคญกบการพฒนาแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา ควรสรางเครอขายทางวชาการ การสรางความรวมมอจากชมชนและหนวยงานทเกยวของในการพฒนาคณภาพผเรยน นอกจากนน ครควรรจก ใชเทคโนโลยมาชวยในการเรยนการสอนและการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพยงขน อกทงครควรสรางนสยสนใจใฝรในการพฒนาตนเองอยเสมอเพอสรางศกยภาพตนเองใหสามารถ แขงขนในสงคมแหงการเรยนรได

กลมผปกครองไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรจดสถานศกษาใหเออตอการจดการเรยนการสอนและการใหบรการชมชนอยางเหมาะสม ควรเปดโอกาสใหชมชนรวมวางแผนและกลยทธในการพฒนาคณภาพผเรยน และสถานศกษาควรใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเขามาประยกตใชในการพฒนาคณภาพการศกษาและผเรยนทสอดคลองกบการด าเนนชวตจรง ควรใหชมชนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของสถานศกษา ควรมการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถนในการบรณาการกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางเตมศกยภาพ และควรมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานใหชมชนทราบอยางสม าเสมอ

135

2) ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรส ารวจพนธกจเพอระบผลผลตและบรการทจะวดความพงพอใจและไมพงพอใจ ควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ส าหรบการด าเนนการใหบรการ ควรก าหนดชองทางทหลากหลายใหสอดคลองกบความตองการทเหมาะสมกบผรบบรการ ควรประชาสมพนธชองทางใหผรบบรการทราบ ควรก าหนดใหมบคลากรรบผดชอบการใหบรการ ควรก าหนดวธใหบรการของบคลากร ควรจดบคลากรทมมนษยสมพนธทดมทกษะในการเขาส งคมและรบฟงขอเสนอแนะจากทกฝาย ในการใหบรการ ควรจดท าคมอการใหบรการ นอกจากนน ควรตดตามประเมนผลการใหบรการดวย การก าหนดวธการและเครองมอในการวดความพงพอใจและไมพงพอใจใหสอดคลองกบเปาหมาย ในการใหบรการแตละประเภท

สวนกลมครผสอนได เนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรเรมจากการบรหารจดการและพฒนาเอกลกษณของสถานศกษาตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรบรหารครและบคลากรใหรบผดชอบงานตรงตามวฒการศกษาและความถนดและปฏบตงานตามเปาหมายของสถานศกษาจนเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของ ดานกระบวนการเรยนการสอน ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน เนนผเรยนเปนศนยกลาง รจกคดวเคราะห ควรจดสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา ควรจดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข สามารถท างานเปนทม และรจกรบผดชอบตอสวนรวม สวนสถานศกษา ควรมการสรางเครอขาย และเปดโอกาสใหชมชนเขาไปมสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยนและสถานศกษา ส าหรบการให บรการเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการนน สถานศกษาควรเตรยมการใหบรการ 3 ดานหลกๆ ไดแก 1) ดานขนตอนการใหบรการ ทสะดวกรวดเรวถกตอง ครบถวน และมความเสมอภาคในการใหบรการ 2) ดานเจาหนาทผรบผดชอบในการใหบรการ ควรสภาพเรยบรอยในการพดจา มความกระตอรอรนในการใหบรการ ความเอาใจใสใน การใหบรการ และการตอบขอซกถามของผมาใชบรการได และ 3) ดานสงอ านวยความสะดวก ไดแก มสถานทนงรอรบบรการเพยงพอ ความสะอาด และเปนระเบยบเรยบรอยของสถานท และควรเปดโอกาสในการแสดงความคดเหนตอการใหบรการโดยผานตรบฟงความคดเหนจากผรบบรการ

ส าหรบกลมชมชนทเกยวของไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ไดแก ควรเรมจากการจดโครงสรางของสถานศกษาใหเออตอการใหบรการ การใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมโดยเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไปมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรมการฝกอบรมใหบคลากรทกคนไดเรยนรอยางตอเนอง ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะ ของรายวชา

136

ควรมระบบการดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ ควรจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผ เรยนปฏบตตามหลกการศาสนา กฎระเบยบสถานศกษา และกฎหมายบานเมอง และควรน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน นอกจากนน ควรรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง

3) ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

กลมผบรหารไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารสถานศกษาจงควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา ผบรหารจงตองใชภาวะผน าในการพฒนางานใหบรรลผลอยางมประสทธภาพ โดยน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชเพอพฒนางานของสถานศกษาใหเกดประสทธภาพสงขน ควรส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษาควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชนควรจดกจกรรมสงเสรมความรกความผกพนระหวางผเรยนกบผปกครอง ควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสม ตามศกยภาพของสถานศกษา ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอ การเรยนร ควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา และควรประชาสมพนธ เชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

กลมครผสอน ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตว ใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารจ าเปนตองมกลยทธทดในการสรางนวตกรรม ใหเกดในองคกรและเปนทยอมรบของบคลากร อนจะน าไปสการสรางความสามารถในการแขงขนกบองคการอน ๆ ได ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาสถานศกษาและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชนควรจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาสถานศกษาอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

กลมชมชนทเกยวของ ไดเสนอแนวทางการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสรางบรรยากาศการท างานทเ อออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน ควรใหชมชนมสวนรวมพฒนาสถานศกษาอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ควรใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน ควรจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรควรจดอาคารสถานท และสภาพแวดลอมใหสอดคลองกบการปฏบต

137

ศาสนกจควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธเขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

5. ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอจด

การศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต 5.1 ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา

ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมาก ทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน รองลงมา ไดแก การออกแบบองคกรใหม และการพฒนาบคลากร ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก การพฒนาบคลากร

5.1.1 ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ รองลงมา ไดแก การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา และการชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบท มตอสถานศกษา ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา

5.1.2 ดานการพฒนาบคลากร พบวา โดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล รองลงมา ไดแก การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ และการสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆ ททนสมยอยเสมอ ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

5.1.3 ดานการออกแบบองคกรใหม พบวา โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา และการไดรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษา ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

5.2 ความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา ขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมและรายดานอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร รองลงมา ไดแก การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล และการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด คอ การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร

138

5.2.1 ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต รองลงมา ไดแก การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษาและการจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา ตามล าดบ การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะ ตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา และการพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

5.2.2 ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบ บรการทางการศกษา พบวา โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน รองลงมา ไดแก การสงเสรมใหบคลากรไดทบทวนตรวจสอบและพฒนางานรวมกนอยางสม าเสมอ และการพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน

5.2.3 ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล โดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ รองลงมา ไดแก การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ และการใหชมชนมสวนรวมพฒนาสถานศกษาอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา

5.3 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพ

5.3.1 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา พบวา โดยรวมแตกตางกน โดยผบรหารสถานศกษามความคดเหนโดยรวมมากกวาครผสอน ผปกครอง และนกวชาการ อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนแตกตางกนทกดาน โดยผบรหารสถานศกษามความพงพอใจดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานมากกวาครผสอน ผปกครอง และตวแทนหนวยงาน ส าหรบดานการพฒนาบคลากร พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน ผปกครอง ผน าชมชน และนกวชาการ สวนดานการออกแบบองคกรใหม พบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจมากกวาครผสอน ผปกครอง และนกวชาการ อยางมนยส าคญทางสถตท .01

5.3.2 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามสถานภาพพบวา โดยรวมแตกตางกน โดยผบรหารสถานศกษามความคดเหนโดยรวมมากกวาผปกครอง อยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนแตกตางกนทกดาน

139

โดยผบรหารสถานศกษามความคดเหนดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรมากกวาครผสอนและผปกครอง ส าหรบดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษามความคดเหนมากกวาครผสอน ผน าชมชน และนกวชาการ สวนดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล พบวา ผบรหารสถานศกษามความคดเหนมากกวาครผสอน อยางมนยส าคญทางสถตท .01

อภปรายผล

ผลการวจยครงน ท าใหทราบถง ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ซงมประเดนส าคญทสมควรน ามาอภปรายผล โดยจ าแนกเปนดานตางๆ ไดดงน

1. ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และ การออกแบบองคกรใหม พบวา มคาเฉลยโดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน รองลงมา คอ การพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม ตามล าดบ สวนดานทมคาเฉลยต าสด คอ การออกแบบองคกรใหม สอดคลองกบจราภรณ สภสงห (2543 : บทคดยอ) ซงไดวจยเรอง ภาวะผน าปรวรรตของผบรหารสถานศกษามธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 8 โดยใชเครองมอเปนแบบส ารวจซงปรบมาจากแบบวดภาวะผน า Multifactor Leadership ของ Bernard M. Bass and Bruce J. Avolio ในสวนทแสดงภาวะผน าเชงปรวรรตและพบวา โดยภาพรวมอยในระดบด โดยเฉพาะผบรหารจะชวยใหผใตบงคบบญชาสามารถพฒนาตนเอง เมอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนงผบรหารดวยกน พบวา ผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง 11-15 ป มภาวะผน าโดยรวมสงสด สวนผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง 6-10 ป มภาวะผน าโดยรวมต าสด เมอพจารณาเปนรายลกษณะ พบวา ผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง11-15 ป มภาวะผน าลกษณะภาวะผน าเชงอดมคต ลกษณะภาวะผน าเชงจงใจใหเกดแรงบนดาลใจ และลกษณะภาวะผน าเชงใสใจ เฉพาะรายสงสด โดยผบรหารสถานศกษาทมประสบการณใน 6 -10 ป มภาวะผน าโดยรวมและดงกลาวต าสด นอกจากนน พบวาผบรหารสถานศกษาทมประสบการณในต าแหนง 11-15 ป มภาวะผน าลกษณะภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญาสงสดเชนเดยวกน สวนผบรหารสถานศกษาทมประสบการณใน 1-5 ป มภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญาต าสด

ซงสวนย นวมเจรญ (2548) ไดศกษาวจย ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขายศนยฝกประสบการณวชาชพครระดบมธยมศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขายศนยฝกประสบการณวชาชพครระดบมธยมศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เครองมอทใชเปนแบบส ารวจภาวะผน าเชงปรวรรต ประกอบดวยคณลกษณะ 4 ประการ ไดแก ภาวะผน าเชงอดมคต ภาวะผน าเชงจงใจใหเกดแรงบนดาลใจ ภาวะผน าเชงกระตนใหเกดสตปญญา และภาวะผน าเชงใสใจเฉพาะรายบคคล

140

ผลการวจย พบวา ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาเครอขายโดยภาพรวมอยในระดบด โดยเฉพาะผบรหารท าใหผใตบงคบบญชามองเหนประโยชนสวนรวมของกลมมากกวาประโยชนสวนตน เมอเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาจ าแนกตามกลมขนาดของสถานศกษา คอขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก พบวา ผบรหารสถานศกษาขนาดใหญโดยรวมสงสด และทต าสดคอ ผบรหารสถานศกษาขนาดเลก

ทเปนเชนน คงสบเนองมาจากการน ารปแบบภาวะผน าเชงปรวรรตมาใชเพราะเปนภาวะผน าทผน าหลายองคการน ามาใชแลวประสบความส าเรจในการบรหารใหเกดการเปลยนแปลง กอใหเกดความคดรเรมสรางสรรค สงเสรมใหบคลากรไดใชความรความสามารถอยางเตมทในการรเรมงาน สามารถตดสนใจแกปญหาตาง ๆ และพฒนางานในหนาทโดยมผเรยนเปนเปาหมายททกคนในสถานศกษาตองน ามาเปนตวตงในการก าหนดเปาหมายตาง ๆ ดวยกระบวนการมสวนรวมซงเกดจากความคดเหนของบคลากรทกฝายน าไปสการปฏบตงานอยางเตมความสามารถดวยความพงพอใจ มความสขกบหมคณะและอาชพของตน ผบรหารสถานศกษาจงควรใชทงศาสตรและศลปในการบรหารสถานศกษา

แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ประกอบดวย การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน การพฒนาบคลากร และ การออกแบบองคกรใหม ไดแก ควรน าเปาหมายทก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ผบรหารควรชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ควรปรบวสยทศนในการปฏบตงานไปสความส าเรจทปฏบตไดจรง ควรปรบโครงสรางของสถานศกษาใหมความยดหยน เพอใหสามารถบรหารงานคลองตวขน ควรน าเทคโนโลยมาเพมประสทธภาพการปฏบตงาน ผบรหารสถานศกษาควรใสใจการด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว ควรอบรมใหบคลากรมความรความช านาญในการใชเทคโนโลยเหลานนจะชวยเพมประสทธภาพและความรวดเรวในการท างานมากขนควรใชการบรหารสถานศกษาเปนฐานและใชการบรหารแบบมสวนรวม โดยการท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม ควรสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ควรหาวธในการพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคลและควรสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ครควรรจกเลอกกลยทธ กจกรรม และกระบวนการการจดการเรยนการสอนนกเรยนใหมความรสกทดตอการมความสขในการพฒนางานใหมประสทธภาพอยเสมอ สถานศกษาควรสนบสนนการใชแหลงเรยนรและภมปญญาในทองถน การเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาทมากขน และควรรวมมอกนระหวางบาน องคกรทางศาสนา สถาบนทางวชาการ องคกรภาครฐ และเอกชน เพอพฒนาวถการเรยนรในชมชน โดยปรบแนวคดทางธรกจทใหความส าคญกบการบรการลกคามาปรบใชในการจดการศกษาดวยการใหบรการทางการศกษาอยางมประสทธภาพยงขนควรพฒนาองคกรอยางเปนระบบครบวงจร ควรรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษาและควรสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ ควรใหชมชนเขามามสวนในการพฒนาสถานศกษาและควรตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน

141

2. ระดบการพฒนาการจดการศกษาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมและรายดานอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดานทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร รองลงมา ไดแก การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล และการสรางความสามารถ ในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด คอ การสรางความสามารถ ในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรสอดคลองกบผลงานวจยของนนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ (2550) ซงไดศกษาวจยเรองการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา แนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ม 3 ดาน ไดแก (1) การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารมออาชพ การบรหารตนทน การบรหารบคลากรใหเปนมออาชพ การบรหารจดการทมประสทธผล และการพฒนาภาพลกษณสถานศกษา (2) การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ประกอบดวย การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมพฒนาผ เรยนทสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมทองถนและสากล การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมโดยเนนผเรยนเปนส าคญเพอใหผเรยนด ารงชวตอยางสนตสข คร และบคลากรสายสนบสนนการสอนมออาชพ การด ารงไวซงเอกลกษณของสถานศกษา และการพฒนาผเรยนเปนรายบคคล และ (3) การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล ประกอบดวย การมสวนรวมระหวางสถานศกษากบชมชน

ในท านองเดยวกน พรพรรณ อนทรประเสรฐ (2550) ไดศกษาวจย เรององคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษหนา โดยมวตถประสงคเพอทราบองคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษหนา ประกอบดวยขนตอนการวจย 3 ขนตอน คอ การวเคราะหและก าหนดกรอบแนวคดทฤษฎในการวจย การวเคราะหความเปนไปไดและความเหมาะสมขององคประกอบและการวเคราะหเพอตรวจสอบยนยนการสรางองคประกอบการบรหารสถานศ กษา ขนพนฐานในศตวรรษหนา ผลการวจย พบวา องคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในศตวรรษหนา ประกอบดวย 5 ดาน ไดแก ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานวชาการ ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานบคคล ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานงบประมาณ ดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานก ากบตดตาม และดานโครงสรางและกระบวนการบรหารงานจดการองคกร

นอกจากนน สมคด สกลสถาปตย (2552) ไดศกษารปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลง ทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยน โดยมวตถประสงคเพอศกษาองคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลและองคประกอบของการปฏรปการศกษาแบบยงยน และศกษารปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยน วธด าเนนการวจยประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) การก าหนดกรอบแนวคดในการวจย 2) การสรางและพฒนารปแบบ 3) การตรวจสอบและปรบปรงรปแบบ และ 4) การน าเสนอรปแบบ ผลการวจย พบวา องคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผล ประกอบดวย การสรางสอกลางทมประสทธภาพ การใชความฉลาดทางอารมณเปนฐาน การสรางแรงบนดาลใจ การค านงถงความเปน

142

ปจเจกบคคล การกระตนการใชปญญา และการใชอทธพลอยางมอดมการณ ส าหรบองคประกอบของการปฏรปการศกษาแบบยงยน ประกอบดวย กระบวนการเปลยนแปลงสมดลตอเนองและเนนผเรยน เปนส าคญ โดยปจจยน าเขามพลงขบเคลอนผลผลตทมคณภาพ สวนผลลพธมดลยภาพเชงพลวตร บรบทเหมาะสมเออตอการเรยนรแบบพอเพยง รปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษาแบบยงยนเปนความสมพนธเชงสาเหตของพหตวแปรทประกอบดวย 11 องคประกอบ ไดแก การสรางสอกลางทมศกยภาพ การใชความฉลาดทางอารมณเปนฐาน การสรางแรงบนดาลใจ การค านงถงความเปนปจเจกบคคล การกระตนการใชปญญา และการใชอทธพลอยางมอดมการณ ซงมอทธพลตอปจจยน าเขามพลงขบเคลอนกระบวนการเปลยนแปลงสมดลตอเนอง เนนผเรยน ผลผลตมคณภาพ ผลลพธมดลยภาพเชงพลวตร บรบทเหมาะสมเออตอการเรยนรแบบพอเพยงทงโดยทางตรงและทางออม

ทเปนเชนน อาจสบเนองมาจากสภาวการณของโลกในปจจบน ท าใหสถานศกษาตองปรบเปลยนแนวคดในการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพอใหสามารถแขงขนบนพนฐานทรพยากร สามารถตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา และจ าเปนตองปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากลเพอรองรบการเปลยนแปลงของการเขาสประชาคมอาเซยน ตลอดจนการกาวสมาตรฐานสากลระดบประเทศ ระดบนานาชาต และระดบโลก สถานศกษาจงควรมการวางแผนและเตรยมการตางๆ นอกจากนน การทจะพฒนาการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตไดนนควรใหความส าคญกบการพฒนาคน เพราะคนเปนกญแจส าคญน าไปสความยงยน เนองจากความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจะมเสถยรภาพและการจดการศกษาใหเกดความยงยนนนตองใหความส าคญกบตวแปรส าคญเกยวกบหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนใหเออตอการผลตก าลงคนทมความสามารถในการเปนผประกอบการ สามารถสรางสรรคนวตกรรมของตนเอง เปนทยอมรบและมความสามารถในการแขงขนในระดบสากล สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ระยะท 8 และ 9 (สมคด จาตศรพทกษ, 2546)

แนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาควรเรมจากส ารวจพนธกจของสถานศกษาเพอระบผลผลตและบรการทจะใหบรการ ควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรใชกระบวนการบรหารแบบมสวนรวมโดยเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษาและชมชนเขาไปมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ ควรน าเทคโนโลยและระบบสารสนเทศเขามาพฒนาศกยภาพของสถานศกษา ตลอดจนวางแผนในครและบคลากรทางการศกษามความรททนสมย และมนสยสนใจใฝรในการพฒนาตนเองอยตลอดเวลา ดานกระบวนการเรยนการสอน ควรพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน ควรฝกใหผเรยนรจกคดวเคราะห ควรดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพตามศกยภาพของสถานศกษา ควรจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน ควรจดสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน ควรพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนรและควรใหบรการชมชนอยางเหมาะสม ควรเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธเขามาเปนวทยากรใหความรแก

143

คร นกเรยน และประชาชนในชมชน และควรประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

3. ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศ กษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ และระดบการศกษา พบวา โดยรวมและรายดาน ไมแตกตางกน เมอจ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนง พบวา โดยรวมแตกตางกนอยาง มนยส าคญทางสถตท .01 โดยแตกตางกนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากรอยางมนยส าคญทางสถตท .01 และเมอจ าแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา โดยรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน อยางมนยส าคญทางสถตท .05 เมอจ าแนกตามจงหวด พบวา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกนดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากรอยางมนยส าคญทางสถตท .01 ส าหรบผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ขนาดสถานศกษา และจงหวด พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกนทกตวแปร

ทเปนเชนน คงสบเนองมาจากผบรหารสถานศกษาในปจจบนมความสนใจศกษาหาความรมากกวาเดมมากสงเกตไดจากระดบการศกษาทสงเพมจ านวนมากขนอยางตอเนอง อกทงหนวยงานตนสงกด คอส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและส านกงานเขตพนทการประถมศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใตกมนโยบายพฒนาผบรหารสถานศกษา และมงบประมาณเพมขนในการจดอบรมสมมนาและศกษาดงานเพอเพมทกษะการเรยนรทางวชาการดานตางๆในภาพรวมอยางตอเนอง นอกจากนน ผทเปนผบรหารสถานศกษาในปจจบนจะเปนผทมอายไมมากนก ท าใหสามารถเรยนรทกษะการปฏบตงานไดอยางคลองแคลวมากขน ตลอดจนสนใจใฝรในการน าทฤษฎและทกษะการเปนผน าในรปแบบตางๆมาประยกตใชในการบรหารจดการสถานศกษาใหเกดประสทธภาพมากยงขนและไมเกดความแตกตางกนมากนกในการบรหารจดการสถานศกษา อยางไรกตาม กยงตองพฒนาในดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงานและดานการพฒนาบคลากรใหเพมมากขน

4. ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและ

ความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา โดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดาน ทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน รองลงมา ไดแก การออกแบบองคกรใหม และการพฒนาบคลากร ตามล าดบ ดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก ดานการพฒนาบคลากร อยางไรกตาม ไบรแมน (PodsaKoff, Mackenzie & Bommer,1996: 25 ; Bryman,1992: 68 อางถงใน เสาวนตย ทวสนทนนกล, 2551: 120) กลาวถงการศกษาในองคกรมากมายทแสดงใหเหนถงภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธทางบวกกบความพงพอใจ ความพยายามดวยตนเอง และความสมพนธทางบวกระหวางภาวะผน าปรวรรตกบความมงมนความพยายามของบคลากร โดยพบวาองคประกอบการสรางวสยทศน โดยมองคประกอบของภาวะผน า

144

ปรวรรต 3 องคประกอบท านายสมรรถภาพในการท างานโดยตรงและมความสมพนธในเชงบวกกบความมงมนและความพยายามของบคลากรในดานความมงมนและความพยายามเปนพเศษของบคลากรคอการสร า งว ส ยทศน และการกระต น ทางสตปญญา อย าง ไรกตาม โกล แมน (Goleman,1995) ไดท าวจยและพบวา องคประกอบดานการรบรอารมณผอนเปนความรสกรวม มความเหนอกเหนใจ เขาใจในความตองการความรสกของผอน เอาใจเขามาใสใจเรา (Empathy) และแสดงออกอยางเหมาะสมมการสนบสนนและพฒนาผอนสรางโอกาส จากความแตกตางระหวางบคคลและองคประกอบดานการจดการความสมพนธกบบคลอนเปนศลปะในการสรางความสมพนธ ทดกบผ อน มความสามารถในการวเคราะหความสมพนธเพอใหไดรบผลดจากความสมพนธนน เปนทกษะในการจดการอารมณในบคคลนน การชวยเหลอกนในการจดการกบอารมณ การชวยแกปญหาและชวยกนจงใจ การจดการกบความขดแยงระหวางบคคลมการพฒนาการตดตอสอสารทมประสทธภาพ มการตดตอสอสารทเปดเผยและนาเชอถอมทกษะการฟงการวจารณทมประสทธภาพ มการกระตนใหเกดการเปลยนแปลงการท างานรวมกบผอน การสรางความรวมมอการสรางสมรรถภาพของทมงานทงสององคประกอบของความฉลาดทางดานอารมณทมความสอดคลองกบองคประกอบของภาวะผน าปรวรรตในหลายองคประกอบโดยเฉพาะอยางยงองคประกอบทเกยวของกบดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล ซงกลาวถงความสมพนธของผน ากบผตามเปนรายบคคล การพฒนาศกยภาพของผตาม การสรางบรรยากาศของการใหการสนบสนนการค านงถงความแตกตางระหวางบคคล มการสอสารสองทาง มความสนใจผตามเปนรายบคคลมการฟงอยาง มประสทธภาพมการเอาใจเขามาใสใจเรา มการพฒนาใหค าแนะน าสนบสนนและชวยเหลอใหผตาม มความกาวหนาในการท างานจากแนวคดองคประกอบของความฉลาดทางอารมณดานความสามารถทางสงคม และองคประกอบดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคลพบวามความสอดคลองกน

อยางไรกตาม เสาวนตย ทวสนทนนกล (2550) ไดศกษาความสมพนธเชงคาโนนคอลระหวางภาวะผน าปรวรรต การใชอ านาจ ความฉลาดทางอารมณของผบรหารกบความมงมนความพยายามของคร ความพอใจในงาน และแรงจงใจในการปฏรปสถานศกษา โดยมวตถประสงคเพอศกษาอตราวเคราะหแบบแผนความสมพนธสงสดและคาน าหนกความส าคญคาโนนคอลระหวางภาวะผน าปรวรรต การใชอ านาจและความฉลาดทางอารมณของผบรหารกบความมงมนและความพยายามของคร ความพอใจในงานและแรงจงใจในการปฏรปสถานศกษา กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก ครและผบรหารสถานศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษาจ านวน 344 คน ในหาจงหวดภาคใตเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม การวเคราะหขอมลใชคาสถตรอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการหาคาสหสมพนธคาโนนคอล ผลการวจยพบวามคาสมประสทธสหสมพนธภายในทมคาสงระหวางตวแปรดานผบรหารคอ การพฒนาบคลากรกบการออกแบบองคกร การออกแบบองคกรกบอ านาจการใหรางวล,อ านาจการอางองกบอ านาจขอมลขาวสารอ านาจขอมลขาวสารกบอ านาจการเชอมโยง การก าหนดทศทางในการปฏบตงานกบการพฒนาบคลากร สวนคาสมประสทธสหสมพนธภายในทมคาสงระหวางกลมตวแปรดานคร คอความพยายามกบ ความพอใจในงานโดยทวไป ความมงมนกบความพยายาม ความพอใจในลกษณะงานกบความพอใจ ในผบงคบบญชา ความพอใจในงานโดยทวไปกบความพอใจในลกษณะงาน สวนคาสมประสทธสหสมพนธภายในขามกลมทมคาสงระหวางตวแปรดานผบรหารกบตวแปรดานคร คอ ความสขกบ

145

ความมงมน ความสขกบความพยายาม ความเกงกบความมงมน ความสขกบความพอใจในผรวมงาน,ความเกงกบความพยายาม ความดกบความมงมนสหสมพนธคาโนนคอลระหวางกลมตวแปร ดานผบรหารและตวแปรดานครมจ านวน 9 ค โดย Root ท 1 และRoot ท 2 อธบายความแปรปรวนรวมได 32.98 เปอรเซนต และ 12.23 เปอรเซนต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05

ทเปนเชนน อาจเปนเพราะเปนเรองธรรมชาตของความตองการความส าเรจทมกจะพบวาบคคลทมความตองการความส าเรจสงจะมองวาการเปนสมาชกขององคกรเปนปญหาททาทาย บคคลเหลานจะมลกษณะตองการความรบผดชอบสวนบคคลในการคนหาทางเลอกแกไขปญหา จะพจารณาความเสยงภย และก าหนดเปาหมายปานกลาง เชน เปาหมายทไมงายจนเกนไปหรอเปนไปไมไดทจะบรรลถงความส าเรจ และตองการสงยอนกลบเกยวกบการปฏบตงาน ซง McCelland ไดตงขอสนนษฐานวา บคคลใดจะมความตองการความส าเรจสงต าเพยงใดนนขนอยกบการอบรมหรอประสบการณ และหากจ าเปนตองตอสแขงขนแลว ประสบการณจะท าใหพวกเขามความพยายามสงและตอสไมยอมแพใคร

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยในครงนไปใช

1.1 ดานภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1.1.1 ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรมการตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน และควรด าเนนงานภายในสถานศกษาใหเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว

1.1.2 ดานการพฒนาบคลากร ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรสงเสรมใหผใตบงคบบญชารจกวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา และควรสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง

1.1.3 ดานการออกแบบองคกรใหม ไดแก ผบรหารสถานศกษาควรเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ควรมการจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนาและวฒนธรรมอยางสม าเสมอ

1.2 ดานการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1.2.1 ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ไดแก สถานศกษาควรก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและประหยดเวลาในการด าเนนงาน และควรจดอตราก าลงบคลากรใหเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา

1.2.2 ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ

146

ทางการศกษา ไดแก การบรหารงานควรยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเปาหมายของโรงเรยนเปนหลก และควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของโรงเรยน

1.2.3 ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและ สากล ไดแก ควรสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน และควรจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรศกษารปแบบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาหนวยงานอนๆiเชน ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารมหาวทยาลยราชภฏในระดบภมภาคหรอระดบประเทศ

2.2 ควรศกษาปจจยทางบรหารทสงผลตอภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาระดบตางๆ เชน ระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบอดมศกษา เปนตน

Abstract

This mixed methods research aimed (1) to study transformational leadership of school administrators and educational management for sustainable development of basic schools under the Basic Educational Service Area Office in the three southern border provinces, (2) to compare transformational leadership of school administrators and educational management for sustainable development of basic schools under the Basic Educational Service Area Office in the three southern border provinces based on gender, education, experience, school size and province, (3) to study guidelines for developing transformational leadership of school administrators and educational management for sustainable development of basic schools under the Basic Educational Service Area Office in the three border provinces and (4) to study research samples’ satisfactions towards the guidelines for developing transformational leadership of school administrators and educational management for sustainable development of basic schools under the Basic Educational Service Area Office in the three southern border provinces. The instruments used in this study included questionnaires, group discussions and interviews. The research sample groups used in this study were divided under the three phases, namely, the first phase used a sample group of 279 school administrators, the second phase used a sample of 27 informants from focus group discussions and 18 informants from in-depth interviews, and the third phase used 360 samples which included school administrators, teachers, student parents, community leaders, representatives of relevant agencies and scholars. The statistic used for data analysis were percentage, means, standard deviation, t-test, F-test and content analysis of the research results.

The research findings were:

Title Transformational Leadership and Educational Management for Sustainable Development of Basic Schools under the Basic Educational Service Area Office in the Three Southern Border Provinces

Researcher Naowarat Treepaiboon

Academic year 2014

ง

1. Transformational leadership of school administrators and the sustainable development for educational management of basic schools, both as a whole and all aspects were at the high level, respectively.

2. The comparison of transformational leadership of school administrators based on their experience and the province in which they come from were found to be a statistically significant difference at the .01 level. While the result of comparison of the sustainable development for educational management of basic schools as a whole and all aspects were found to be insignificant difference.

3. The guidelines for developing transformational leadership of school administrators were as follows; participatory process in management should be applied, technology should be used, partner development should be done based on individual potential, and academic networking partner should be built and work performance should be publicized to keep the community informed at all times. As to the guidelines for developing educational management for sustainable development were as follows; the schools’ identity should be developed in line with their capacity and context, the school curriculum should be developed to suit the learners’ potential and the local needs based on the learner-centered, the community should be given the opportunity to participate in the learners and school quality development program, local wisdom should be brought into the class and integrated with learning-teaching activities and the school identity should be developed in line with its potential and context.

4. The research samples’ satisfaction towards the guidelines for developing transformational leadership of school administrators and educational management for sustainable development of basic schools under the Basic Educational Service Area Office in the three southern border provinces, were found to be at a high level in all aspects.

Keywords: Transformational Leadership, Education Sustainable Development, the Three Southern Border Provinces

บทคดยอ

การวจยเรองนเปนการวจยแบบผสมผสาน มวตถประสงคเพอศกษา (1) ภาวะผน าเชง

ปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (2) เปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (3) แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต และ (4) ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เครองมอทใชในการวจย คอแบบสอบถาม และประเดนการสนทนากลมและการสมภาษณ กลมตวอยางในการศกษาระยะท 1 ไดแก ผบรหารสถานศกษา จ านวน 275 คน ผใหขอมลการสนทนากลมยอย จ านวน 27 คน และการสมภาษณ จ านวน 18 คน กลมตวอยางในการศกษาระยะท 3 ไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน ผปกครองนกเรยนในสถานศกษา ผน าชมชน หนวยงานหรอผทมสวนเกยวของ จ านวน 360 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาท (t-test) และการวเคราะห เชงเนอหา

ผลการวจย พบวา 1. ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน

ภาคใต และระดบการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต มคาเฉลยโดยรวมและรายดานอยในระดบมากทกดาน

2. ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาจ าแนกตามระยะเวลาในการด ารงต าแหนงและจงหวด พบวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 สวนผลการเปรยบเทยบการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3. แนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร ไดแก การใชกระบวนการมสวนรวม ในการบรหาร ควรน าเทคโนโลยมาใช ควรพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล ควรสรางภาคเครอขายทางวชาการ และควรมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานใหชมชนทราบอยางสม าเสมอ ส าหรบแนวทางพฒนาการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน ไดแก ควรพฒนาเอกลกษณของสถานศกษาตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา ควรพฒนาหลกสตรใหเหมาะสม

ชอเรองวจย ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ชอผวจย เนาวรตน ตรไพบลย

ปการศกษา 2558

ง

สอดคลองกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ควรเปดโอกาสใหชมชนเขาไปมสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยนและสถานศกษา ควรน าภมปญญาทองถนมาบรณาการกบการจดกจกรรมการเรยนการสอน และควรพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา

4. ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาและแนวทางพฒนาการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน พบวา โดยรวมและรายดานมคาเฉลยอยในระดบมากทกดาน

บรรณานกรม

กลยาณ สงสมบต. (2556). เทคนคการจดการสมยใหม. เขาถงไดจาก http://uhost.rmutp.ac.th/ kanlayanee.so/ [15 มนาคม 2559].

ไขมก อทยาวล. (2552). "วเคราะหปญหาการจดการศกษาของรฐทมตอการบรณาการทางสงคมและวฒนธรรมในจงหวดชายแดนภาคไต".วารลารวขาการคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร.5, 51-82.

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน. (2554). รายงานการวจย เรอง แนวทางการน ามาตรฐานการศกษาขนพนฐานสการปฏบตและมโนทศนของผเกยวของ : การวจยแบบผสม (Mixed Method Research). กรงเทพฯ: โฆสตการพมพ.

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน. (2559). นโยบายส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ปงบประมาณ 2560, เขาถงไดจาก http://www.krusmart.com/obec-policy-2559/ [18 ธนวาคม 2559].

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน. (2547). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

คณลกษณะครรนใหมกบการปฏรปหลกสตรผลตครในศตวรรษ 21. (2558). เขาถงไดจาก https://educ105.wordpress.com. [18 กมภาพนธ 2559].

จกรพงศ พงศเวชรกษ. (2558). ปฏญญาโลก...ค าตอบของการศกษาแหงทศวรรษ. เอกสารประกอบเวทเสวนา “การจดการศกษา...เพอการพฒนาเมองอยางยงยน” วนท 13 -14 พฤศจกายน 2552 ณ หองประชมราชาวด ชน 4 เทศบาลนครล าปาง อ.เมอง จ.ล าปาง เขาถงไดจากhttp://www.tei.or.th/event/091113-14-document.pdf.[1กมภาพนธ 2559].

จนตนา พรสมฤทธโชค.(2559). กระบวนการบรหาร. เขาถงไดจาก110.164.70.146/manage/ Plan_ pic/ 20120921111056.doc.[12กมภาพนธ 2559].

ชนาภทร เกดประกอบ. (2552). การศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะของผบรหารมออาชพกบคณภาพงานวชาการตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาอางทอง. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

เถลงศก โสมทพย และกฤษดา ผองพทยา. (2553, กรกฎาคม). การวเคราะหองคประกอบของคณลกษณะและพฤตกรรมภาวะผน าทพงประสงคกบปจจยชวสงคมของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน.วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. 24(3):17-26,

ธวช บณยมณ. (2550). ภาวะผน าและการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ธระ รญเจรญ. (2550). ความเปนมออาชพในการจดการและบรหารการศกษา ยคปฏรปการศกษา.

(พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ขาวฟาง.

147

นนาวาลย ปานากาเซง แมงกาจ. (2551). การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต .ดษฎนพนธศกษาศาสตรสาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

เนาวรตน ตรไพบลย. (2556). คณลกษณะความเปนผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชนตามแนวปฏรปการศกษาในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต. ยะลา : มหาวทยาลยราชภฏยะลา.

เนาวรตน ตรไพบลย. (2557). รปแบบการสงเสรมความสมพนธและความรวมมอระหวางสถานศกษากบชมชนในการบรหารจดการการศกษาตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวปฏรปการศกษาของสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใต. ยะลา : มหาวทยาลยราชภฏยะลา.

บรรจง ฟารงลาง, เอกรนทร สงขทอง, ไขมก อทยาวล และไฟฃอล หะยอาวง. (2551). การปฏรปการศกษาจงหวดขายแดนภาคใต. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

บญญต ยงยวน และขยวฒน ผดงพงษ. (2550)."การใชกจกรรมศลปะเพอสงเสรมการยอมรบ ความหลากหลายวฒนธรรมในสงคมพหวฒนธรรม.วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลย สงขลานครนทร ปตตาน, 18 (1) : 1-14.

บญญต ยงยวน.(2551), การสงเสรมพฒนาเดกในบรบทของความหลากหลายวฒนธรรม: 10 ป ทศวรรษเพอเดกและภมปญญาของครอบครว. นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล.

ประคอง รศมแกว. (2551).คณลกษณะผน าของผบรหารสถานศกษาทมคณภาพ. ดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ประยงค เนาวบตร. (2551). การจดการสถานศกษา . (พมพครงท 3). นนทบร : มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.

ปรชญา เวสารชช. (2558). หลกการจดการศกษา.เขาถงไดจากhttp://area.ge.go.th/phayao1/ data/b01.doc.[26 มนาคม 2559]. ปราณ อธคมานนท. (2550). ภาวะผน าของผ ทสงผลตอก ด าเนนงานปฏรปการศกษาของ

สถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในเขตภมภาคตะวนตก. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

พงษพชรนทร พธวฒนะ. (2550), บทบาทสกษาศาสตรเพอการพฒนาทยงยนในจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ปตตาน.18(2) : 113-136.

พฤทธ ศรบรรณพทกษ. (2553). การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน: พนฐานการศกษา ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรพรรณ อนทรประเสรฐ. (2550). องคประกอบการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในศตวรรษหนา. ดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

148

ไพรช อรรถกามานนท และมทนา โชควรวฒนกร. (2550). ชดฝกอบรมผบรหาร : ประมวลสาระ เรอง การสงเสรมชมชนและทองถนในการปฏรปการศกษา .กรงเทพฯ : ส านกงานปฏรปการศกษา,

ไพโรจน คะเชนทร. (2556). ผบรหารยคปฏรปการศกษา. เขาถงไดจาก http:// www.wattoong pelcom. [16 กมภาพนธ 2559].

ภทรวด อมวงษ. (2551,,มกราคม-มถนายน). คณลกษณะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาเอกชน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต1. วารสารศรปทมปรทศน, 8(1) : 21-30.

ภารด อนนตนาว. (2551). หลกการ แนวคด ทฤษฎทางการบรหารารศกษา. ชลบร: มนตร. นโยบายดานการศกษามหภาค, ส านก. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.

(2560). การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561). เขาถงไดจาก http:// chusak.igetweb.com/index.php?mo=3&art=518285 [1 มนาคม 2560].

รตนะ บวสนธ. (20 มกราคม - มถนายน 2554). วธการวจยเชงผสมผสานทางการศกษา. วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย, 2 (2):7-20.

เรชา ชสวรรณ. (2550). รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของสมรรถนะบคคลทสงผลตอประสทธผลของส านกงานเขตพนทการศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต . ดษฎนพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย สงขลานครนทร.

เลขาธการสภาการศกษา, ส านกงาน. (2560). แผนยทธศาสตรปฏรปการศกษาสามจงหวดชายแดนภาคใตเพอสรางสนตสข ป 2560–2564. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟก.

วรรณด สธาพาณชย. (2559).การรายงานผลการปฏบตงาน.เขาถงไดจาก http://nattawadee-tip.blogspot.com/2008/08/blog-post_10.htm l[22 มนายน 2559].

วน บณยมณ. (2550).ภาวะผน าและการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: โอเดยนลโตร. วนวภา เทยนขาว. (2555, ตลาคม 2554 - มนาคม 2555). การปรบตวของสถานศกษาระดบประถมศกษา

สงกดองคการปกครองสวนทองถนในภาคตะวนออกสคณภาพการบรหารสถานศกษาทจดการเรยนการสอนเปนภาษาองกฤษ. วารสารการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา. 6 (1) : 232-246.

วชย ตนศร. (2550).อดมการณทางการศกษา: ทฤษฎและภาคปฏบต. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชย ทองใหญ. (2554). นวตกรรมหลกสตรและการเรยนรสความเปนพลเมอง.กรงเทพฯ : อารแอนดปรนท

วชย ทองใหญ. (2556). ปรบพนฐานกระบวนทศน การพฒนาหลกสตรและการเรยนร ปรญญษเอกสาขาการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เขาถงไดจาก https:// www.academia.edu/ 8823137/การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน [15 มนาคม 2559].

149

วเชยร วงคค าจนทร . (2554). การศกษาสภาพการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ในโรงเรยนประถมศกษา.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.

วธร พานชวงศ, สทธ สนทรานรกษ และวเชยร แกวสมบต. (2558). การเพมขดความสามารถในการแขงขน. เขาถงไดจาก http://www.thailandindustry.com/guru/view. php?id=321&section =9&rcount [22 เมษายน 2559].

วมล สนแดง. (2551).การน าเสนอรปแบบการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของโรงเรยนในอ าเภอบานไร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน เขต 2. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ราชภฏนครสวรรค.

วโรจน สารรตนะ (2556). กระบวนทศนใหมทางการศกษา กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ.

ศรวรรณ มคณ. (2552). วรรณกรรมวจารณเรอง การจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน: พนฐานการศกษา ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม, วารสารการศกษาและพฒนาสงคม,5(1-2):191-193.

ศรพงษ เศาภายน. (2551). หลกการบรหารการศกษา: ทฤษฎและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: บค. ศรพงษ ศรชยรมยรตน.(2556). กญแจสความเปนเลศทางการบรหารคน. เขาถงได http://www.

novabizz.com/NovaAce/Relationship/ Leadership_11.htm [22 เมษายน 2559]. ศรวรรณ ฉตรมณรงเรอง และวรางคนา ทองนพคณ. (2557). ทกษะแหงศตวรรษท 21 ความทาทาย อนาคต. เอกสารประกอบการอบรม.เขาถงไดจาก http://wwwqlf.or.th [2 มนาคม2559]. ศวพร โปรยานนท. (2554). พฤตกรรมของผน าและสภาพแวดลอมการทางานทสงผลตอความ สรางสรรคในงานของบคลากร: กรณศกษา องคการธรกจไทยทมนวตกรรมยอดเยยมป 2552.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพฒนาทรพยากรมนษยและ องคการ. คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. สถาบนสงแวดลอมไทย. (2557). คด มอง คาดการณเกยวกบการศกษาเพอการพฒนาทยงยนใน

บรบทไทย. เขาถงไดจาก : http://www.unesco.org/education/efa/[4 เมษายน 2559]. สมคด สกลสถาปตย. (2552). รปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรปการศกษา

แบบยงยน. ดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สมถวล ชทรพย. (2550). การพฒนาเครองมอและตวชวดคณลกษณะผบ ก ธภาพ. ดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สมหมาย อ าดอนกลอย. (มกราคม – มถนายน 2556). บทบาทผบรหารสถานศกษาในศตวรรษท 21. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม, 7 (1) : 1- 6.

สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ.(2550), พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

150

สชาดา ชมแสง. (2559).ภาวะผน าปรวรรต : ตวจกรส าคญส าหรบผบรหารในยคปฏรปการศกษา.เขาถงไดจาก : https://www.gotoknow.org/posts/374351.[22 เมษายน 2559].

สเทพ พงศศรวฒน. (2558, มนาคม 12). คณลกษณะภาวะผน าการเปลยนแปลงในสถานศกษา . เขาถงไดจาก : http ://www. suthep. ricr.ac.th. [19 เมษายน 2559].

สทธกนต อตสาห. (2556). แนวคดและทฤษฎการจดการ. เขาถงไดจาก : http://adisony. blogspot.com/.[22 กนยายน 2559]. สพรม จอมทอง. (2550).การพฒนาการด าเนนงานความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน

โรงเรยนหนองหวชางวทยา อ าเภอพรเจรญ จงหวดหนองคาย.วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สรเจต ไชยพนธพงษ . (2558). บญญต 10 ประการ : แนวคดประสทธภาพทางธรกจสสถานศกษา. เขาถงไดจาก : http://www.ctech.ac.th/journal/effect.pdf. [12 มนาคม 2559].

สวชา วรยมานวงษ. (2554). การวจยและพฒนารปแบบการมสวนรวมของสถานศกษากบชมชนในการจดการศกษาขนพนฐาน.ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาเพอการพฒนาทองถน มหาวทยาลยราชภฏนครนทร.

เสรมศกด วศาลาภรณ และคณะ.(2552). สภาพการจดการสกษาในสามจงหวดขายแดนภาคใต. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ; ว.ท.ซ. คอมมวนเคฃน

เสาวนตย ทวสนทนนกล. (2551).ความสมพนธเชงคาโนนคอล ระหวางภาวะผน าปรวรรต การใชอ านาจ ความฉลาดทางอารมณของผบรหาร กบความมงมนความพยายามของคร ความพอใจในงาน และแรงจงใจในการปฏรปสถานศกษา. ดษฎนพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

โสภณ ภเกาลวน. (2559). ภาวะผน าการเปลยนแปลง. เขาถงไดจาก : http ://www. gotoknow. org/posts/108887. [19 กรกฎาคม 2559].

หวน พนธพนธ. (2558). การบรหารสถานศกษาดานการสรางความสมพนธกบชมชน. เขาถง ไดจาก http://www.krucenter.net/modules.php?. [19 กมภาพนธ 2559]. อขราธร สงมณโชต. (2550). คณลกษณะของผบรหารสถานศกษาทพงประสงคของชมชน.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

อมพร ไชยมาตย (2554). คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา ตามการรบรของผบรหาร และครผสอนในอ าเภอธาตพนม จงหวดนครพนม.วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนครพนม.

อนชาต บนนาค. (2560). การศกษากบการพฒนาอยางยงยน. เขาถงไดจากhttp://www. bloggang. com/mainblog.php?id=anuchart&month=04-10-2007&group=9& [1 มนาคม 2559].

อาคม ใจแกว. (2553). รปแบบการบรหารทเหมาะสมส าหรบพนทสามจงหวดขายแดนภาคใตกบการประยกต ใช วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.16 (6): 989-1011.

151

อศราวด ช านาญกจ. (2558 ). คณสมบตผน าแหงอนาคต. เขาถงไดจากhttp://www. novabizz. com /NovaAce/Relationship/Leadership_11.htm. [19 กรกฎาคม 2559].

อมาพร ปญญโสพรรณ และดร. วารณ เอยมสวสดกล. (2559). ภาวะผน าและการบรหารจดการ การเปลยนแปลงเพอการสรางเสรมสขภาพ : Leadership and Change Management Towards Health Promotion (ชดการเรยนรท 2) บรรณาธการโดย ศรพร ขมภลขต และวงจนทร เพชรพเชฐเชยร. กรงเทพฯ : ส านกสนบสนนการพฒนาระบบสขภาพ .

เอกรนทร สงขทอง. (2552, มกราคม–มถนายน,). ภาวะผน าเชงกลยทธในสงคมพหวฒนธรรม : การทบทวนแนวคดทฤษฎและการปฏบต.วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน, 20(1): 1-16.

Anclio, B., (2005). Leadership. Retrieved fromhttp://www.uiuc.edu/ providers/oisa/

and Practice. (7thed.) New York : The McGraw-Hill Companies. Bass, B. M. (1997). Does the Transactional - Transformational Leadership Paradigm

Transcend Organizational and National Boundaries?, American Psychologist, 52 (2) : 130-139.

Bass, B. M. (1999). Two decades of research and development in transformational leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8, 9–32. Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks, CA: Sage. Bass, B.M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. New York: The Free Press. Boatman, J., Wellins, R.S., & Winter, C. (2013). Global leadership forecast 2011. Retrieved from http://suthep.cru.in.th/globalleadershipforecast2011.pdf [11

May 2016]. Bordas, J. (2007). Salsa, soul and spirit: Leadership for a multicultural age. Berrett: Koehler Publishers. Brewer J. & A.H. (2006). Foundations of multimethod research: Synthesizing styles, New Delhi: Sage Publications. Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row. Caldwell, B.J. & Spinks, J. (2011). Leadership and Governance in Self Transformational

School. Retrieved from http://educationaltransformations.com.au/ Leadership -and -Governance-in-th. [11 May 2016].

152

Canen, A. G. & Canen, A. (2008). Multicultural leaderslnip; the costs of its absence in organizational conflict management.The Journal of Conflict Management. 19(1), 4-19.

Cardno, C. (2011). Leadership learning the praxis of dilemma management. Challenges_to_Real_Results.pdf Cumming. [11 February 2016].

Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory; A practical guide through qualitative analysis. Thousand Oal<s: CA; Sage Publications. Retrieved from http://suthep.cru.in.th/globalleadershipforecast2011.pdf [19 December 2016].

Churches, A. (2008). 21ST century pedagogy. Avaiable http://edorigami.edublogs.org. [15 April 2559].

Clark V. P. & J. Cl (2008). The Mixed Methods Reader. Singapore: Sage Publications. com/NovaAce/Relationship/Leadership_11.htm.. [1May 2006]. Combs, G. M. (2002). "Meeting the leadership challenges of a diverse and pluralistic

worlkplace: Implications of self-efficacy for diversity training". The Journal of Leadership Studies. 8(4), 1-16.

Cooper, T. & Denney, W, H, (2011). From organizational challenges to real results. Creswell, J.W. & Clark, V.L.(2007). Designing and Conducting Mixed Methods Research.

Thousand Oaks: Sage Publications. Dimmock, C. & Walker, A. (2005). Educational leadership : Culture and diversity.

Thousand Oaks. CA: Sage. Elaine, G. (2005). Activity-based Costing. Retrieved from http://www. [24 November 2016]. Elmore, R. F. (2002). Bridging the Gap between Standard and Achievement.

Washington, DC: Albert Shanker Institute. Fullan, M. (2005). Leadership and sustainability. Thousand Oaks, CA : Corwin Press. Glanz, J. (2006). What every principal should know about strategic leadership.

Thousand Oaks, CA : Corwin Press. Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ .

Retrieved from http://www.bloomsbury.com/uk/emotional-intelligence-9780747528302/ [17 May 2006].

Hill, W.L. & Jones, G.R. (1995). Strategic Management. Boston : Houghton Mafflin Hoy, W. K. & Miskel ,C.G. (2005). Educational Administration : Theory, Research ,

and practice, (7th edition). New York: McGraw-Hill. Keith, S. & Girling, R.H. (1991). Education, Management, and Participation : New

Koehler Publishers.

153

Leithwood, K. et al.,(1999). Changing leadership for changing times. Philadephia : Open University Press.

McNergney, R. F.& Herbert, J. M. (1998). Foundations of Education. (2nded). Boston : Allyn and Bacon.

Mosley & others. (1996). Management: Leadership in Action, (5th Edition). New York: McGraw-Hill.

Prensky,M. (2001). Digital natives, digital immigrants in the horizon. MCB University,9 (5) 2001). From http://www.marcp rensky.com. [15 April 2559].

Smith, S. C. & Piele, P. K. (2006). School leadership : Handbook for excellence in student Learning. (4 Eds.). Thousand Oaks, CA. Corwin Press.

Sungtong, E. (2007). Leadership Challenges to Public Secondary School Principals in the Era of Education Reform and Cultural Unrest in Border Provinces of Southern Thailand, Unpublished doctoral dissertation, Missouri, the University of Missouri, U.S.A.

Teddlie C. & A. T. (2009). Foundations of Mixed Methods Research: Integrating Quantitative and Qualitative Approaches in the Social and Behavioral Sciences, New Delhi : Sage Publications.

United Nations Conference on Environment and Development (UNCED). (2015). Agenda 21. Retrieved from: http://www.un.org/esa/sustdev/documents/agenda21/ english/agenda21chapter36.htm. [11 March 2016].

World Conference. (2015). World Declaration on Education For All. Retrieved from http://www.unesco.org/education/efa/ed_for_all/background/jomtien_[23 March 2016].

Yammario, F. J Spangerler, W., & Bass. B. M. (1993). Transformational leadership and performance: A longitudinal investigation. Leadership Quarterly, 4(1), 81-102.

ประวตนกวจย

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นางสาวเนาวรตน ตรไพบลย ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) MISS NAOWARAT TREEPAIBOON 2. เลขหมายบตรประจ าตวประชาชน 3-9506-00012-731 3. ต าแหนงปจจบน อาจารย ระดบ 7 ; เลขานการภาควชาพนฐานการศกษา คณะ ครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา 4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา 133 เทศบาล 3 ต าบลสะเตง อ าเภอเมองยะลา จงหวดยะลา 95000 โทรศพท: 073-227147; มอถอ: 085-0483509; โทรสาร 073-227147; E-MAIL na.owarat@hotmail.com

5. ประวตการศกษา ปร.ด. (สาขาวชาการบรหารการศกษา) มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ศศ.ม. (บรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตร) มหาวทยาลยสงขลานครนทร ศศ.บ. (เอกภาษาองกฤษ โท เทคโนโลยทางการศกษา) มหาวทยาลยศลปากร

6. ประวตการท างาน พ.ศ. 2543 – 2546 หวหนากลมงานสารนเทศ ส านกวทยบรการ มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2547 – 2549 รองคณบดฝายบรหาร คณะมนษยศาสตรฯ มหาวทยาลยราชภฏยะลา

พ.ศ. 2553 – 2556 หวหนาภาควชาพนฐานการศกษา คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2557 – 2557 หวหนางานฝายบรหาร ส านกงานบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2558 –ปจจบน ประธานหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจย 6.1 การพฒนารปแบบหองสมดมชวต ส านกวทยบรการมหาวทยาลยราชภฏ ยะลา

(เนาวรตน ผาหอมสข (ตรไพบลย)) 6.2 การจดการความรภมปญญาทองถนผาในเขตภาคใต

(เนาวรตน ผาหอมสข (ตรไพบลย)เปนผประสานงานวจยของภาคใต ของมหาวทยาลยราชภฏ 5 แหง ไดแก มหาวทยาลยราชภฏยะลา มหาวทยาลยราชภฏสงขลา มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช มหาวทยาลยราชภฏ สราษฎรธาน และมหาวทยาลยราชภฏภเกต)

6.3 ความผกพนตอองคกรของครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการวจยทนอดหนนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา)

6.4 ความพงพอใจของผใชบณฑตทมตอคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตหลกสตร ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏยะลา (หวหนาโครงการวจย ทนอดหนนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา)

6.5 คณลกษณะความเปนผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามแนวปฏรปการศกษาทสงผลตอการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชนในเขตพนทสาม

2

จงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการวจย ทนอดหนนจาก ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา ปงบประมาณ 2555)

6.6 รปแบบคณลกษณะความเปนผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตาม แนวปฏรปการศกษาในการปฏบตงานดานความสมพนธระหวางสถานศกษา กบชมชนในเขตพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการวจย ทนอดหนนจาก

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ปงบประมาณ 2556 ) 6.7 การจดการความรและถายทอดนวตกรรมการท าผาบาตกดวยสธรรมชาตสการจดการเรยน การสอนระดบการศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการวจย

ทนอดหนนจาก ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ปงบประมาณ 2556 ) 6.8 ภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐาน

ในสามจงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการวจย ทนอดหนนจาก ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ปงบประมาณ 2558 )

8. งานบรการวชาการ

8.1 โครงการพฒนาหองสมดมชวต กลมโรงเรยนรมเกลา ต าบลทาสาป อ าเภอเมอง จงหวดยะลา (หวหนาโครงการบรการวชาการเชงพนท คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏยะลา ปงบประมาณ 2555)

8.2 โครงการพฒนานวตกรรมหองสมดมชวต กลมโรงเรยนรมเกลา ต าบลทาสาป อ าเภอเมอง จงหวดยะลา (หวหนาโครงการบรการวชาการเชงพนท คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏยะลา ปงบประมาณ 2556)

8.3 โครงการพฒนาหองสมดมชวต : สายใยแหงการเรยนรตลอดชวตในสามจงหวดชายแดนภาคใต (หวหนาโครงการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏยะลา ปงบประมาณ 2556)

8.4 โครงการการบรหารจดการหองสมดมชวตโรงเรยนเขตพนทเทศบาล ต าบลทาสาป อ าเภอเมอง จงหวดยะลา (หวหนาโครงการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏยะลา ปงบประมาณ 2557)

8.5 โครงการการบรหารจดการแหลงการเรยนรทมชวตตามแนวคดการจดการเรยนรใน ศตวรรษท 21 (หวหนาโครงการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏยะลา ปงบประมาณ 2558 อยระหวางการเตรยมการด าเนนงาน)

ภาคผนวก

แบบสอบถาม

ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษา และความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของ

สถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

1. แบบสอบถามนมทงหมด 3 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล

ตอนท 2 ภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร ตอนท 3 การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

2. การแสดงความคดเหนในแบบสอบถามตอนท 2 เกยวกบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหาร

และการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาโดยแบงระดบความคดเหนออกเปน 5 ระดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

ขอความกรณาทานตอบแบบสอบถามตามสภาพจรง โดยค าตอบของทานจะถอเปนความลบ และ

การสรปผลการวจย จะกระท าในภาพรวมซงจะไมกระทบใด ๆ ตอทาน แตจะกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตเพอการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ผวจยหวงเปนอยางยงวาคงไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน

154

ค าชแจง : โปรดเขยนเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความตามความเปนจรง

1. เพศ ชาย หญง

2. สถานภาพ ผบรหารสถานศกษา ผน าชมชน

ครผสอน ตวแทนหนวยงาน

ผปกครอง นกวชาการ

ภาวะผน าเชงปรวรรต หมายถง ภาวะผน าทท าใหผน าสามารถเปลยนสภาพองคกร และน าองคกร ไปสทางเดนใหม ผน าสรางวสยทศนทเปนไปได และท าวสยทศนใหเปนทยอมรบ ท าใหผตามผกพนและท างานมงไปสความส าเรจ เพอเปนการเปลยนแปลงในองคกร ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก การก าหนดทศทางในการปฏบตงานการพฒนาบคลากร และการออกแบบองคกรใหม

1) การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน หมายถง การก าหนดวสยทศนของผน า การก าหนดเปาหมาย การตงความคาดหวงในระดบสง

2) การพฒนาบคลากร หมายถง การทผน าใหการสนบสนนเปนรายบคคล การกระตนทางสตปญญา และการเปนแบบอยางทด

3) การออกแบบองคกรใหม หมายถง การทผน าปรบวฒนธรรมขององคกร โครงสรางองคกรและนโยบายและความสมพนธ กบชมชน

เกณฑการใหคะแนน 5 หมายถง มภาวะผน าเชงปรวรรตมากทสด 4 หมายถง มภาวะผน าเชงปรวรรตมาก 3 หมายถง มภาวะผน าเชงปรวรรตปานกลาง 2 หมายถง มภาวะผน าเชงปรวรรตนอย 1 หมายถง มภาวะผน าเชงปรวรรตนอยทสด

ตอนท 1

ขอมลทวไป

ตอนท 2 ความพงพอใจแนวทางพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรต

ของผบรหารสถานศกษา

155

ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในชอง ของระดบความคดเหนเกยวกบความพงพอใจภาวะผน า เชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต

ขอท

ภาวะผน าเชงปรวรรต ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

1. การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา 2. การชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา 3. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ 4. การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา 5. การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของ

สถานศกษา

6. การด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว 7. การเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน 8. การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร 9 การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม 10 การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนาและวฒนธรรม 11 การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา 12 การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน 13. การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและ

ชมชนทราบอยเสมอ

2. การพฒนาบคลากร 5 4 3 2 1 1. การหาวถทางพฒนาผรวมงานตามศกยภาพของแตละบคคล 2 การปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล 3 การสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง 4 การใหความสนใจและเอาใจใสผรวมงานทกคน 5 การสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ 6 การสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา 7. การสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการใหม ๆ 8 9 10 11 การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง 12 การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆ ททนสมยอยเสมอ 13 การสงเสรมใหผรวมงานเขารวมฝกอบรมในงานทรบผดชอบอยางทวถง

156

3. การออกแบบองคกรใหม 1. การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

2 การเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน

3 การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

4 การมความสขในการพฒนางานมประสทธภาพอยเสมอ

5 การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ

6 การกระตนใหครทกคนเกดความภาคภมใจในตนเองและภมใจในองคกร

7. การสงเสรมใหทกคนมความเสยสละเพองานทมประสทธภาพ

8 การอธบายใหเพอนรวมงานไดรวมรบรเรองอนาคตขององคกรเสมอ

9 การไดรวมมอกบเครอขายตางๆ ในการจดกจกรรมทางการศกษา

10 การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา

11 การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธรรม

12 การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา

13 การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครองและชมชนทราบอยเสมอ

โปรดแสดงความคดเหนเกยวกบภาวะผน าเชงปรวรรต

1. การก าหนดทศทางในการปฏบตงาน

............................................................................................................................. ....................................

.................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................... 2. การพฒนาบคลากร ............................................................................................................................. .................................... ........................................................................... ...................................................................................... 3. การออกแบบองคกรใหม

............................................................................................................................. ....................................

157

1. ความพงพอใจการจดการศกษาและการพฒนาทยงยน หมายถง ความรสกทชอบหรอพอใจทมตอองคประกอบและสงจงใจในดานตางๆ ของงาน การท างาน และผปฏบตงานไดรบการตอบสนองความตองการจากการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต 2. การจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา หมายถง การด าเนนการจดการศกษาตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทางศกษา ใหมความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง มความ สามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและผปกครอง ตลอดจนมความ สามารถในการปรบตวใหเขากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถนและสากล ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก

2.1 การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร หมายถง การด าเนนการจดการศกษาของสถานศกษาประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานเศรษฐกจ โดยสามารถใชทรพยากรและความสามารถของแตละสถานศกษา มการควบคมคาใชจายอยางเหมาะสมและการสรางเอกลกษณเฉพาะของการด าเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายของสถานศกษาอยางมคณภาพ

2.2 การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา หมายถง การด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาประถมศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานสงคมใหมคณภาพ มภาพลกษณทดตามศกยภาพและความพรอมของทรพยากรเพอตอบสนองความตองการและกอใหเกดความพงพอใจตอผเรยนและผปกครอง

2.3 การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล หมายถงการด าเนนงานตามแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยนของสถานศกษาประถม ศกษาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ตามหลกการพฒนาทยงยนเพอใหเกดความสมดลในมตดานสงแวดลอมของการจดการศกษา โดยใหสามารถจดการศกษาอยางสอดคลองตามบรบทดานศาสนา วฒนธรรม คานยมของประชาชนในพนทและทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณ

5 หมายถง มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษามากทสด

4 หมายถง มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษามาก

3 หมายถง มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาปานกลาง

2 หมายถง มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษานอย

1 หมายถง มการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษานอยทสด

ตอนท 2

ความพงพอใจแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

158

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองของ ระดบความคดเหนเกยวกบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ระดบความคดเหน

1 2 3 4 5 1 ความสามารถจดองคกรโครงสรางการบรหารใหมความคลองตวและเหมาะสมกบ

บรบทของสถานศกษา

2 การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมการท างานทมการเปลยนแปลงเพอประสทธภาพ

3 การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทมความพอประมาณมเหตผลและมภมคมกนทด

4 การบรหารงานอยางยดหยนตามสถานการณ โดยยงคงยดเปาหมายของสถานศกษาเปนหลกการสงเสรมใหครสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

5 การอธบายใหบคลากรมองเหนและเขาใจวตถประสงคในการปฏบตงานอยางชดเจน 6 การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต 7 การก าหนดกรอบการกระจายอ านาจใหทมงานตดสนใจและพฒนางานไดอยางเตมท 8 การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร 9 การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะ ตามความสามารถและบรบทของสถานศกษา 10 การน าเทคโนโลยมาจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตาม

ลกษณะการใชงาน

11 การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา

12 การจดผงการใชพนทของสถานศกษาไดอยางลงตวและเกดประโยชนสงสด 13 การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกรหรอกลมทางศาสนาและวฒนธรรม 14 การไดรบการชวยเหลอจากเครอขายในการระดมทรพยากรทางการศกษา 15 การสงเสรมใหมการประชาสมพนธผลการด าเนนงานของสถานศกษาใหผปกครอง

และชมชนทราบอยเสมอ

159

ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการ

ของผรบบรการทางการศกษา

ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5

1 การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษาของชาตและทองถน

2 การก าหนดแนวทางการใหบรการทครบถวนรวดเรวและเสรจสนในจดเดยว

3 การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง

4 การดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยนเปนรายบคคลใหไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ

5 การสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการออกแบบการจดการเรยนร

6 การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมใหผเรยนไดรบการพฒนาสนทรยภาพดานศลปะ กฬา และนนทนาการ

7 การจดท าและพฒนาขอมลสารสนเทศอยางครบถวนตรงตามลกษณะการใชงาน

8 การพฒนาบคลากรใหมการครองตนทดและประพฤตตนตามหลกการศาสนา

9 การสงเสรมใหบคลากรไดทบทวนตรวจสอบและพฒนางานรวมกนอยางสม าเสมอ

10 การจดกจกรรมสงเสรมใหบคลากรมความผกพนและรสกเปนเจาของสถานศกษารวมกน

11 การใชสอและแหลงเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนและลกษณะของรายวชา

12 การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและ รบฟงขอเสนอแนะจากชมชน

13 ประเมนผลการใชหลกสตรและการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรงอยางตอเนอง

14 การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง

15 การน าผลการประเมนผเรยนไปปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรและจดสอนซอมเสรมใหผเรยน

160

ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5

1 การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา

2 การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต

3 การพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ

4 การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

5 การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน

6 การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนสามารถท างานเปนทม การสรางเครอขาย และการรบผดชอบตอสวนรวม

7 การจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา

8 การจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน

9 การจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน

10 การสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ

11 การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข

12 การใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

13 การเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

14 การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

15 การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

161

ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5

1 การส ารวจสภาพและความตองการของชมชน เพอเปนขอมลประกอบการพฒนาสถานศกษา

2 การบรหารทรพยากรและศกยภาพทมอยใหเออตอการพฒนาสถานศกษาในอนาคต

3 การพฒนางานใหเปนทยอมรบและไดรบความเชอถอจากทกฝายทเกยวของ

4 การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายในสถานศกษาใหเออตอการเรยนร

5 การพฒนาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยนและความตองการของทองถน

6 การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนสามารถท างานเปนทม การสรางเครอขาย และการรบผดชอบตอสวนรวม

7 การจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา

8 การจดกจกรรมสงเสรมความรวมมอระหวางโรงเรยนกบผปกครองและชมชน

9 การจดกจกรรมสงเสรมการอนรกษภมปญญาและวฒนธรรมทองถนรวมกบชมชน

10 การสงเสรมคณะครและนกเรยนออกไปชวยโครงการพฒนาทองถนในโอกาสตาง ๆ

11 การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข

12 การใหชมชนมสวนรวมพฒนาโรงเรยนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของชมชน

13 การเชญผมความรจากกลม ชมรม สมาคม และมลนธ เขามาเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน และประชาชนในชมชน

14 การประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ

15 การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอชแจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ

162

โปรดแสดงความคดเหนเกยวกบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษา

1. การสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร ....................................................................................................................................................... .......... ........................................................................................................................ ......................................... ............................................................................................................................. .................................... ................................................................................................................................................................. 2. การสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา ......................................................................... ........................................................................................ ............................................................................................................................. .................................... .................................................................................................................................. ............................... ................................................................................................... .............................................................. 3. การสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถนและสากล

.................................................................................................. .............................................................

............................................................................................................................. ....................................

.................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................................

ขอขอบคณทก ๆ ทานทกรณาเสยสละเวลาอนมคาในการตอบแบบสอบถามครงน

ภาคผนวก ข

ประเดนค ำถำมในกำรสนทนำกลมยอยและกำรสมภำษณ

ประเดนค ำถำมเพอกำรสนทนำกลม (Focus group discussion)

เรอง

แนวทำงพฒนำภำวะผน ำเชงปรวรรตของผบรหำรสถำนศกษำ ขนพนฐำนในสำมจงหวดชำยแดนภำคใต

ทานคดวา การพฒนาภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใตมความส าคญหรอไม เพราะอะไร

เหตผล.................…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………..………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..…………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1. ผลการวเคราะหระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการก าหนดทศทางในการปฏบตงาน พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( = 4.48) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การรวมกบครอาจารยในสถานศกษาก าหนดวสยทศนของสถานศกษา ( = 4.71) รองลงมา ไดแก การน าเปาหมายทครก าหนดในการปฏบตงานมาหลอมรวมก าหนดเปนเปาหมายของสถานศกษา ( = 4.77) และการชแจงใหผใตบงคบบญชาเขาใจหนาทและความรบผดชอบทมตอสถานศกษา ( = 4.60) ตามล าดบ

ขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การตดตามประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามวสยทศน ( = 4.60) การด าเนนงานภายในสถานศกษาเปนไปตามวสยทศนทก าหนดไว (4.32)

การเปนก าลงใจใหครไดปฏบตเพอบรรลสงทตนเองสรางความคาดหวงเอาไว (4.53) แนวทำงกำรพฒนำ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการ

พฒนาบคลากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( = 4.32) โดยเรยงล าดบ ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสนบสนนใหผรวมงานศกษาหาความรใหมๆททนสมยอยเสมอ ( = 4.44) รองลงมา ไดแก การกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหนในการปฏบตงานอยางทวถง ( = 4.43) และการสนบสนนใหมการคดแกปญหาทเคยเกดขนมาดวยวธการ ใหม ๆ ( = 4.22) ตามล าดบ

ขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การสงเสรมใหผรวมงานวเคราะหหรอพจารณางานทอาจเปนปญหา ( = 4.18) การสนบสนนผรวมงานในการพฒนาจดเดนของตนเอง (4.39) การปฏบตตอครโดยค านงถงความสามารถทแตกตางกนระหวางบคคล (4.43) แนวทางการพฒนา……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………..

317

3. ระดบภาวะผน าเชงปรวรรตของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการ

ออกแบบองคกรใหม พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.15) โดยเรยง ล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน ไดแก การสงเสรมใหครมการปรบเปลยนตวเองตามสายงานใหมประสทธภาพ ( x = 4.49) รองลงมา คอ การท าใหผรวมงานตระหนกถงความส าคญของการท างานเปนทม ( x = 4.37) และการเปดโอกาสใหเพอนรวมงานมสวนรวมในการปฏบตงาน ( x = 4.36) ตามล าดบ

ขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนเขามาเปนเครอขายของสถานศกษา ( x = 3.76) การจดกจกรรมทางการศกษารวมกบองคกร/กลมทางศาสนาและวฒนธรรม (3.84) การอธบายใหเพอนรวมงานไดรวมรบรเรองอนาคตขององคกรเสมอ (3.94)

แนวทางการพฒนา………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………..

318

ประเดนค ำถำมเพอกำรสนทนำกลม (Focus group discussion)

เรอง

แนวทำงกำรจดกำรศกษำและกำรพฒนำทยงยนของ สถำนศกษำขนพนฐำนในสำมจงหวดชำยแดนภำคใต

ทานคดวา การพฒนาแนวทางการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต มความส าคญหรอไม เพราะอะไร

เหตผล.................…………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………..………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………..…………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1. ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน

ภาคใต ดานการสรางความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากร พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.28) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสด ไดดงน คอ การพฒนาองคการและสภาพแวดลอมภายใน

สถานศกษาใหเออตอการเรยนร ( x = 4.53) รองลงมา ไดแก การบรหารทรพยากรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงทม

ความพอประมาณ มเหตผลและมภมคมกนทด ( x = 4.52) และความสามารถจดองคกรโครงสรางการบรหารใหม

ความคลองตวและเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ( x = 4.51) ตามล าดบ สวนขอทมคาเฉลยต าทสด คอ การก าหนดแนวทางการใชบรการจากภายนอกเพอลดตนทนและ

ประหยดเวลาด าเนนงาน ( x =3.36) การจดอตราก าลงบคลากรเพยงพอกบปรมาณงานตามโครงสรางการบรหารสถานศกษา(3.99) การจดสวสดการและกจกรรมเสรมสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากรอยางทวถงและตอเนอง (4.03)

แนวทางการพฒนา…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………..

319

2. ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต ดานการสรางความสามารถในการตอบสนองความตองการของผรบบรการทางการศกษา พบวา โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.06) โดยเรยงล าดบขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสดไดดงน คอ การสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการออกแบบการจดการเรยนร ( x = 4.51) รองลงมา ไดแก การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายทสอดคลองกบหลกการจดการศกษาของชาต ( x = 4.48) รองลงมา ไดแก การรายงานผลสมฤทธของผเรยนใหผเกยวของทราบอยางตอเนอง ( x = 4.46) ตามล าดบ

สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การบรหารงานยดหยนตามสถานการณโดยยงคงยดเ ปาหมายของโรงเรยนเปนหลก ( x = 3.36) การจดกระบวนการเรยนรและกจกรรมสงเสรมใหผเรยนเคารพในสทธเสรภาพและสามารถอยในสงคมอยางมความสข(3.49) การพฒนางานใหมเอกลกษณเฉพาะตามความสามารถและบรบทของโรงเรยน (3.47)

แนวทางการพฒนา………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………..

3. ระดบการจดการศกษาและการพฒนาทยงยนของสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดน

ภาคใต ดานการสรางความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบทของทองถน และสากล พบวา โดยรวมอยในระดบ

มาก ( x = 4.36) โดยเรยงล าดบ ขอทมคาเฉลยสงสดไปต าสด ไดดงน คอ การใหบรการชมชนอยางเหมาะสมตามศกยภาพของสถานศกษา ( x = 4.63) รองลงมา ไดแก การจดท าหนงสอ เอกสาร วารสาร เพอช แจงขาวสารหรอกจกรรมของสถานศกษาตอชมชน และหนวยงานทเกยวของ ( x = 4.60) และการประชาสมพนธเชงรก เพอเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษาตอทกฝายทเกยวของ ( x = 4.59) ตามล าดบ

สวนขอทมคาเฉลยต าทสด ไดแก การสรางบรรยากาศการท างานทเอออาทรใหเกยรตและรบฟงขอเสนอแนะจากชมชน ( x = 4.08) การจดกจกรรมทหลากหลาย เพอน ามาซงชอเสยงและความเลอมใสใหแกสถานศกษา (4.07) การใหชมชนเขามามสวนรวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถน (4.15)

แนวทางการพฒนา………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………..