1

พระราชบญญต สหกรณ

พ.ศ. ๒๕๔๒

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๒

เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ

ใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยสหกรณ

พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๓๕ และมาตรา ๔๕ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒”

มาตรา ๒[๑] พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป

มาตรา ๓ ใหยกเลก

(๑) พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑

(๒) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๑๔๐ ลงวนท ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๑๕

(๓) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๔๗ ลงวนท ๙ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๑๕

(๔) พระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๒๔

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “สหกรณ” หมายความวา คณะบคคลซงรวมกนด าเนนกจการเพอประโยชนทางเศรษฐกจ

และสงคมของสมาชกสหกรณผมสญชาตไทย โดยชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน และไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน[๒]

“สมาชก” หมายความวา สมาชกของสหกรณ หรอสมาชกกลมเกษตรกร

“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตามพระราชบญญตน “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน

[๑]ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๓๐ ก/หนา ๑/๒๓ เมษายน ๒๕๔๒ [๒]มาตรา 4 บทนยาม “สหกรณ” แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

2

มาตรา ๕ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณรกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอ านาจแตงตงพนกงานเจาหนาท กบออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

หมวด ๑

บททวไป

มาตรา ๖ ถาสหกรณเกยวของในกจการใดทกฎหมายก าหนดใหจดทะเบยนส าหรบการไดมา การจ าหนาย การยกขนเปนขอตอส หรอการยดหนวงซงกรรมสทธในอสงหารมทรพยหรอทรพยสทธ อนเกยวกบอสงหารมทรพย การจดทะเบยนเชนวานนใหไดรบยกเวนไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๗ หามมใหผใดนอกจากสหกรณและสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ใชค าวา “สหกรณ” เปนชอหรอสวนหนงของชอในทางธรกจ

มาตรา ๘ ทนกลางของบรรดาสหกรณไมจ ากดตามมาตรา ๖๑ (๒) แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ใหกรมสงเสรมสหกรณ* จดการฝากไวทธนาคารออมสน ธนาคารกรงไทย จ ากด (มหาชน) หรอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร หรอฝากไวทสถาบนการเงนอนใดโดยไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต หรอลงทนตามระเบยบทกรมสงเสรมสหกรณ* ก าหนด

ดอกผลทเกดขนจากทนกลางใหกรมสงเสรมสหกรณ* มอ านาจจายขาดใหแกสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เพอใชจายในกจการตามทก าหนดไวในมาตรา ๑๑๐

หมวด ๒

การก ากบและสงเสรมสหกรณ

สวนท ๑

คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๙[๓]ใหมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ประกอบดวย รฐมนตรเปนประธานกรรมการ ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนรองประธานกรรมการ ปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ปลดกระทรวงพาณชย ปลดกระทรวงศกษาธการ ปลดกระทรวงอตสาหกรรม เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต อธบดกรมตรวจบญชสหกรณ ผอ านวยการส านกงบประมาณ ผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจการคลง ผจดการใหญธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ประธานกรรมการธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ผแทนสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยซงเปนกรรมการด าเนนการ ประธานกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณระดบประเทศประเภทละหนงคน ประธาน คณะกรรมการกลางกลมเกษตรกรระดบประเทศหนงคน เปนกรรมการโดยต าแหนง และผทรงคณวฒ ซงรฐมนตรแตงตงไมเกนหาคน เปนกรรมการ

[๓]มาตรา ๙ วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓

3

ใหอธบดกรมสงเสรมสหกรณ เปนกรรมการและเลขานการ ผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เปนผชวยเลขานการ

ผทรงคณวฒตามวรรคหนง ใหกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตซงเปนกรรมการ โดยต าแหนงคดเลอกผทมความเชยวชาญในดานการบรหารสหกรณ การเงน การตลาด การเกษตร กฎหมาย หรอดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม เพอเสนอใหรฐมนตรแตงตง[๔]

มาตรา ๑๐ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรในเรองนโยบายและแนวทางในการพฒนาการสหกรณ

ใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

(๒) ก าหนดนโยบายและแผนพฒนาการสหกรณใหสอดคลองกบระยะเวลาของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(๓) ก าหนดแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนการขยายธรกจและกจการของสหกรณ รวมทงการรวมมอกบภาคเอกชนใหมสวนในการพฒนาการสหกรณ

(๔) ก าหนดแนวทางในการประสานงานระหวางสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอภาคเอกชน เพอใหการสงเสรมสนบสนนกจการของสหกรณ

(๕) พจารณาแกไขปญหาและอปสรรคตลอดจนขอขดของทท าใหนโยบายและแผนการพฒนาการสหกรณไมอาจบรรลเปาหมาย

(๖) พจารณาเรองอนใดทเกยวกบสหกรณตามทคณะรฐมนตรมอบหมาย

(๗) มอ านาจและหนาทตามทบญญตไวในพระราชบญญตน

มาตรา ๑๑ ใหกรรมการซงรฐมนตรแตงตงอยในต าแหนงคราวละสองป ในกรณมการแตงตงกรรมการในระหวางทกรรมการซงแตงตงไวแลวยงมวาระอยในต าแหนง

ไมวาจะเปนการแตงตงเพมขนหรอแตงตงซอม ใหผไดรบแตงตงนนอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการซงไดแตงตงไวแลวนน

มาตรา ๑๒ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตามมาตรา ๑๑ กรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนง เมอ

(๑) ตาย

(๒) ลาออก

(๓) รฐมนตรใหออก

(๔) เปนบคคลลมละลาย

(๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ

(๖) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มาตรา ๑๓ การประชมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนกรรมการทงหมด จงจะเปนองคประชม

[๔]มาตรา ๙ วรรคสาม แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

4

ในการประชมครงใดถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ให รองประธานกรรมการเปนประธานในทประชม ในกรณทประธานกรรมการและรองประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม

การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหน งในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

ในกรณทประธานออกเสยงชขาด ตองใหมบนทกเหตผลทงสองฝายไวดวย

ใหมการประชมคณะกรรมการไมนอยกวาปละสครง[๕]

มาตรา ๑๔[๖] ใหคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตแตงตงคณะอนกรรมการพฒนาบคลากรสหกรณ คณะอนกรรมการการลงทน และอาจแตงตงคณะอนกรรมการอนตามความจ าเปน โดยค านงถงความเชยวชาญในแตละดาน เพอพจารณาหรอกระท าการใด ๆ ตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมอบหมาย การประชมของคณะอนกรรมการตามวรรคหนงใหน ามาตรา ๑๓ มาใชบงคบ โดยอนโลม คณสมบตและลกษณะตองหาม วาระการด ารงต าแหนง การพนจากต าแหนง และ การด าเนนงานอนของคณะอนกรรมการใหเปนไปตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตประกาศก าหนด

สวนท ๒

นายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๑๕[๗] ใหอธบดกรมสงเสรมสหกรณเปนนายทะเบยนสหกรณ ใหนายทะเบยนสหกรณแตงตงขาราชการในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ซง ด ารง

ต าแหนงไมต ากวาผอ านวยการกองหรอเทยบเทาเปนรองนายทะเบยนสหกรณ มอ านาจหนาทตามทบญญตไวในพระราชบญญตนหรอตามทนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย

การแตงตงตามวรรคสองใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๑๖ ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) รบจดทะเบยน สงเสรม ชวยเหลอ แนะน า และก ากบดแลสหกรณ ใหเปนไปตามบท

แหงพระราชบญญตนและกฎหมายอน

(๒) [๘]ก าหนดระบบบญช ตลอดจนสมดและแบบรายงานตาง ๆ ทสหกรณตองยนตอ นายทะเบยนสหกรณ รวมทงแบบพมพอน ๆ ทตองใชในการปฏบตตามพระราชบญญตน

(๓)[๙]แตงตงผสอบบญชตามมาตรา ๘๐ ผตรวจการสหกรณ และผช าระบญช (๔)[๑๐]ออกค าสงใหมการตรวจสอบหรอไตสวนเกยวกบการจดตงการด าเนนงานหรอฐานะ

การเงนของสหกรณ หรอใหจดท าแผนปรบปรงการด าเนนงานของสหกรณ

[๕]มาตรา 13 วรรคหา เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๖]มาตรา 14 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๗]มาตรา ๑๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๘]มาตรา 16 (2) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๙]มาตรา 16 (3) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๐]มาตรา 16 (4) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

5

(๕) สงใหระงบการด าเนนงานทงหมดหรอบางสวนของสหกรณ หรอใหเลกสหกรณ ถาเหนวาสหกรณกระท าการหรองดเวนกระท าการอนอาจจะกอใหเกดความเสยหายแกสหกรณหรอสมาชก

(๖) ถอนชอสหกรณออกจากทะเบยนสหกรณ (๗) จดท ารายงานประจ าปแยกตามประเภทสหกรณเสนอตอคณะกรรมการพฒนาการ

สหกรณแหงชาต (๘) ออกระเบยบหรอค าสง เพอใหมการปฏบตการตามพระราชบญญตนและเพอประโยชน

ในการด าเนนกจการของสหกรณ (๙) กระท าการอนใดตามทพระราชบญญตนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของนายทะเบยน

สหกรณหรอตามทรฐมนตรมอบหมาย

บรรดาอ านาจของนายทะเบยนสหกรณในการสง การอนญาต การอนมต หรอการด าเนนการอนใดตามพระราชบญญตน นายทะเบยนสหกรณอาจมอบอ านาจใหรองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายใหปฏบตการแทนได

การมอบอ านาจตามวรรคสองใหประกาศในราชกจจานเบกษา

สวนท ๓

การก ากบดแลสหกรณ

มาตรา ๑๗[๑๑]นายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญชหรอพนกงานเจาหนาท ซ งนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอ านาจออกค าส ง เปนหน งส อ ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ ผตรวจสอบกจการ ผจดการ เจาหนาท สมาชกของสหกรณ หรอบคคล ทเกยวของกบสหกรณมาชแจงขอเทจจรงเกยวกบกจการของสหกรณ หรอใหสงเอกสารเกยวกบการด าเนนงาน หรอรายงานการประชมของสหกรณได

มาตรา ๑๘ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอ านาจเขาไปตรวจสอบในส านกงานของสหกรณในระหวางเวลาท างานของสหกรณได และใหผซงเกยวของอ านวยความสะดวกหรอชวยเหลอหรอใหค าชแจงแกผปฏบตการตามสมควร

ใหผปฏบตการตามวรรคหนง แสดงบตรประจ าตวตอผซงเกยวของ

บตรประจ าตวตามวรรคสอง ใหเปนไปตามแบบทรฐมนตรก าหนด

มาตรา ๑๙ ใหผตรวจการสหกรณมอ านาจหนาทตรวจสอบกจการและฐานะการเงนของสหกรณตามทนายทะเบยนสหกรณก าหนด เมอตรวจสอบแลวใหเสนอรายงานการตรวจสอบตอนายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๒๐ ถาทประชมใหญหรอทประชมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณลงมตอนเปนการฝาฝนกฎหมาย ขอบงคบ ระเบยบของสหกรณ ระเบยบหรอค าสงของนายทะเบยนสหกรณ ใหนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงยบยงหรอเพกถอนมตนนได

[๑๑]มาตรา 17 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

6

มาตรา ๒๑[๑๒]ในกรณทคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ ผจดการ หรอเจาหนาทของสหกรณ หรอบคคลทเกยวของ ท าใหสหกรณเสยหาย ถาสหกรณไมรองทกขหรอฟองคด ใหนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณรองทกขหรอฟองคดแทนสหกรณได โดยสงเรองใหพนกงานอยการพจารณารบวาตางใหสหกรณ และใหสหกรณเปนผออกคาใชจายทเกยวกบการรองทกข ฟองคดหรอ การวาตางแกนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ หรอพนกงานอยการ แลวแตกรณ

มาตรา ๒๒[๑๓]ในกรณทคณะกรรมการด าเนนการสหกรณกระท าการหรองดเวนกระท าการในการปฏบตหนาทของตนอนอาจท าใหเสอมเสยผลประโยชนของสหกรณหรอสมาชก หรอสหกรณมขอบกพรองเกยวกบการเงน การบญช หรอกจการหรอฐานะการเงน ตามรายงานการสอบบญชหรอตามรายงานกา รตรวจสอบ ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอใหปฏบตการ ดงตอไปน (๑) ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณแกไขขอบกพรองตามวธการและระยะเวลาทนายทะเบยนสหกรณก าหนด (๒) ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณระงบการปฏบตทเปนเหตใหเกดขอบกพรองหรออาจท าใหเสอมเสยผลประโยชนของสหกรณหรอสมาชก (๓) ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณหยดปฏบตหนาทเปนการชวคราวจนกวาจะมการแกไขขอบกพรองนนใหแลวเสรจ (๔) ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณพนจากต าแหนงทงคณะ หรอใหกรรมการ ซงเกยวของกบการนนพนจากต าแหนงกรรมการ

มาตรา ๒๓ สหกรณใดจดทะเบยนจดตงขนยงไมเกนสามปหรอมผลการด าเนนงานขาดทนตดตอกนเกนสองป เมอสหกรณรองขอ หรอนายทะเบยนสหกรณหรอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตเหนวาจ าเปนตองแกไข นายทะเบยนสหกรณจะสงใหผตรวจการสหกรณหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายเขาชวยเหลอด าเนนกจการของสหกรณนนทงหมดหรอบางสวนกได

การชวยเหลอด าเนนกจการของสหกรณใหเปนไปตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด โดยความเหนชอบของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๒๓/๑[๑๔]ในกรณทนายทะเบยนสหกรณมค าสงตามมาตรา ๒๒ (๓) ใหนายทะเบยนสหกรณสงใหผตรวจการสหกรณหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายด าเนนการแทนคณะกรรมการด าเนนการสหกรณเพอแกไขขอบกพรองใหแลวเสรจตามวธการและภายในระยะเวลาทนายทะเบยนสหกรณก าหนด และด าเนนกจการแทนสหกรณนน โดยใหถอวาผไดรบมอบหมายดงกลาวเปนผแทนสหกรณในกจการอนเกยวกบบคคลภายนอกจนกวาจะแกไขขอบกพรองนนใหแลวเสรจโดยใหด าเนนการไดเทาทจ าเปน

มาตรา ๒๔ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณสงใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณพนจากต าแหนงทงคณะ ใหนายทะเบยนสหกรณตงคณะกรรมการชวคราว มอ านาจหนาทและสทธเชนเดยวกบคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ และใหอยในต าแหนงไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทแตงตง

[๑๒]มาตรา 21 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑3]มาตรา 22 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๔]มาตรา 23/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

7

กอนทจะพนจากต าแหนงใหคณะกรรมการชวคราวจดใหมการประชมใหญเพอเลอกตงกรรมการขนใหมทงคณะตามวธการทก าหนดในขอบงคบ

มาตรา ๒๕ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณสงใหกรรมการบางคนพนจากต าแหนง ใหคณะกรรมการสวนทเหลอเรยกประชมใหญเลอกตงผเปนกรรมการแทนภายในเวลาสามสบวนนบแตวนทกรรมการพนจากต าแหนง ถามไดเลอกตงหรอเลอกตงผเปนกรรมการไมไดตามก าหนดเวลาใหนายทะเบยนสหกรณตงสมาชกเปนกรรมการแทน ในการนใหผซงไดรบเลอกตงหรอแตงตงนนอยในต าแหนงกรรมการเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน

มาตรา ๒๖[๑๕]ยกเลก

สวนท ๔

กองทนพฒนาสหกรณ

มาตรา ๒๗ ใหจดต งกองทนพฒนาสหกรณขนในกรมสงเสรมสหกรณ * เรยกโดยยอวา “กพส.” เพอเปนทนสงเสรมกจการของสหกรณ ประกอบดวยเงนและทรพยสนตามมาตรา ๒๘

มาตรา ๒๘ กพส. ประกอบดวย

(๑) เงนอดหนนทไดรบจากงบประมาณแผนดน

(๒) เงนและทรพยสนทมผมอบให (๓) เงนและทรพยสนทตกเปนของ กพส. (๔) เงนทไดจากการจ าหนายทรพยสนทไดรบมาตาม (๒) และ (๓) (๕) ดอกผล รายได หรอประโยชนอนใดของ กพส. เงนและทรพยสนของ กพส. ตามวรรคหนงใหน าสงเขาบญช กพส. โดยไมตองน าสงคลงเปน

รายไดแผนดน

มาตรา ๒๙ การรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงน การจดหาผลประโยชน การจดการ และการจ าหนายทรพยสนของ กพส. ใหเปนไปตามระเบยบทรฐมนตรก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๓๐[๑๖]ใหมคณะกรรมการบรหาร กพส. ประกอบดวย อธบดกรมสงเสรมสหกรณ เปนประธานกรรมการ อธบดกรมตรวจบญชสหกรณ อธบดกรมประมง อธบดกรมปศสตว อธบดกรมสงเสรมการเกษตร ผแทนกรมบญชกลาง ผแทนส านกงบประมาณ เปนกรรมการโดยต าแหนง กรรมการอนซงรฐมนตรแตงตงจากผแทนของสหกรณประเภทละหนงคน และผแทนกลมเกษตรกรหนงคน เปนกรรมการ

ใหรองอธบดกรมสงเสรมสหกรณซงอธบดกรมสงเสรมสหกรณมอบหมายเปนกรรมการ และเลขานการ

การเลอกผแทนของสหกรณและผแทนกลมเกษตรกรเพอใหรฐมนตรแตงตงตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตก าหนด

[๑๕] มาตรา 26 ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๖] มาตรา 30 แกไขพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓

8

ใหคณะกรรมการบรหาร กพส. มอ านาจหนาทบรหาร กพส. ตลอดจนตรวจสอบตดตามและประเมนผลงานของสหกรณทไดรบการสงเสรมกจการจาก กพส. ตามหลกเกณฑทก าหนดในระเบยบกรมสงเสรมสหกรณ

มาตรา ๓๑[๑๗]ใหน าความในมาตรา ๑๑ และมาตรา ๑๒ มาใชบงคบแกการด ารงต าแหนงของกรรมการบรหาร กพส. ซงรฐมนตรแตงตงจากผแทนของสหกรณและผแทนกลมเกษตรกรโดยอนโลม

มาตรา ๓๒ ใหน าความในมาตรา ๑๓ มาใชบงคบแกการประชมของคณะกรรมการบรหาร กพส. โดยอนโลม

หมวด ๓

สหกรณ

สวนท ๑

การจดตงและการจดทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๓๓ สหกรณจะตงขนไดโดยการจดทะเบยนตามพระราชบญญตน และตองมวตถประสงคเพอสงเสรมผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกโดยวธชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกนตามหลกการสหกรณ และตอง

(๑) มกจการรวมกนตามประเภทของสหกรณทขอจดทะเบยน

(๒) มสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ

(๓) มทนซงแบงเปนหนมมลคาเทา ๆ กน และสมาชกแตละคนจะตองถอหนอยางนอยหนงหน แตไมเกนหนงในหาของหนทช าระแลวทงหมด

(๔) มสมาชกซงมคณสมบตตามทก าหนดในขอบงคบภายใตบทบญญตมาตรา ๔๓ (๗) [๑๘]ยกเลก

มาตรา ๓๓/๑[๑๙] สหกรณทจะรบจดทะเบยนตามมาตรา ๓๓ แบงประเภทได ดงตอไปน (๑) สหกรณการเกษตร

(๒) สหกรณประมง

(๓) สหกรณนคม

(๔) สหกรณรานคา

(๕) สหกรณบรการ

(๖) สหกรณออมทรพย (๗) สหกรณเครดตยเนยน

(๘) สหกรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ลกษณะของสหกรณทจะรบจดทะเบยน วตถประสงค และขอบเขตแหงการด าเนนกจการ ทจะพงด าเนนการไดของสหกรณแตละประเภทตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

[๑๗]มาตรา 31 แกไขเพมเตมพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๑๘]มาตรา 33 วรรคสอง ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๙]มาตรา 33/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

9

มาตรา ๓๔ ผซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณทจะขอจดตงขน ตองประชมกนเพอคดเลอกผทมาประชมใหเปนคณะผจดตงสหกรณจ านวนไมนอยกวาสบคน เพอด าเนนการจดตงสหกรณ โดยใหคณะผจดตงสหกรณด าเนนการ ดงตอไปน

(๑) พจารณาเลอกประเภทของสหกรณทจะจดตงตามทก าหนดในกฎกระทรวงและพจารณาก าหนดวตถประสงคของสหกรณทจะจดตงนน

(๒) ก าหนดแผนด าเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตงขนตามหลกเกณฑและวธการทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

(๓) ท าบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมดวยจ านวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตงสหกรณแลว

(๔) ด าเนนการรางขอบงคบภายใตบงคบบทบญญตมาตรา ๔๓ และเสนอใหทประชมผซงจะเปนสมาชกพจารณาก าหนดเปนขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน

มาตรา ๓๕ การขอจดทะเบยนสหกรณ ใหคณะผจดตงสหกรณลงลายมอชอในค าขอจดทะเบยนตามแบบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด ยนตอนายทะเบยนสหกรณพรอมเอกสาร ดงตอไปน

(๑) ส าเนารายงานการประชมตามมาตรา ๓๔ จ านวนสองชด

(๒) แผนด าเนนการตามมาตรา ๓๔ (๒) จ านวนสองชด

(๓) บญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมลายมอชอและจ านวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตงสหกรณแลวจ านวนสองชด

(๔) ขอบงคบตามมาตรา ๓๔ (๔) จ านวนสชด

มาตรา ๓๖ นายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาท ซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอ านาจออกค าสงเปนหนงสอใหบคคลใด ๆ ซงเกยวของมาชแจงขอเทจจรง หรอใหสงเอกสารมาเพอประกอบการพจารณาเกยวกบการรบจดทะเบยนสหกรณได

ในการพจารณารายการทเกยวกบค าขอหรอรายการในขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน ถานายทะเบยนสหกรณเหนวารายการดงกลาวไมถกตองหรอยงมไดด าเนนการตามมาตรา ๓๔ นายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงใหคณะผจดตงสหกรณแกไขหรอด าเนนการใหถกตองได

มาตรา ๓๗ เมอนายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา สหกรณตามทขอจดทะเบยนมวตถประสงคตามมาตรา ๓๓ ค าขอจดทะเบยนมเอกสารครบถวนถกตองตามมาตรา ๓๕ และการจดตงสหกรณตามทขอจดทะเบยนจะไมเสยหายแกระบบสหกรณ ใหนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนและออกใบส าคญรบจดทะเบยนใหแกสหกรณนน

ใหสหกรณทไดจดทะเบยนแลวมฐานะเปนนตบคคล

มาตรา ๓๘ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณมค าสงไมรบจดทะเบยน ใหแจงค าสงพรอมดวยเหตผลเปนหนงสอไปยงคณะผจดตงสหกรณโดยไมชกชา

[๒๐]ยกเลก [๒๑]ยกเลก

[๒๐]มาตรา 38 วรรคสอง ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒1]มาตรา 38 วรรคสาม ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

10

มาตรา ๓๙ เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณแลว ใหคณะผจดตงสหกรณ มอ านาจหนาทและสทธเชนเดยวกบคณะกรรมการด าเนนการสหกรณนนจนกวาจะมการเลอกต งคณะกรรมการด าเนนการสหกรณตามมาตรา ๔๐

ใหผซงมชออยในบญชรายชอผจะเปนสมาชกตามมาตรา ๓๔ (๓) เปนสมาชกสหกรณตงแตวนทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณและไดช าระคาหนตามจ านวนทจะถอครบถวนแลว

ในกรณทมผขอเขาเปนสมาชกสหกรณภายหลงวนทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณ ใหถอวาเปนสมาชกเมอไดช าระคาหนตามจ านวนทจะถอครบถวนแลว

มาตรา ๔๐ ใหคณะผจดตงสหกรณนดสมาชกมาประชมกนเปนการประชมใหญสามญครงแรกภายในเกาสบวนนบแตวนทจดทะเบยนสหกรณ เพอตงคณะกรรมการด าเนนการสหกรณและมอบหมายการทงปวงใหแกคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ

มาตรา ๔๑[๒๒]สหกรณตามมาตรา ๓๓/๑ อาจรบสมาชกสมทบได สมาชกสมทบตองเปนบคคลธรรมดาซงบรรลนตภาวะ เวนแตสหกรณ ตามมาตรา ๓๓/๑ (๔) (๖) หรอ (๗) ทตงอยในสถานศกษาอาจรบผศกษาในสถานศกษานนซงยงไมบรรลนตภาวะเปนสมาชกสมทบได สมาชกสมทบตองมความสมพนธกบสหกรณหรอสมาชกสหกรณตามหลกเกณฑทนายทะเบยนสหกรณประกาศก าหนด คณสมบตอน วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบ ใหเปนไปตามทก าหนดไวในขอบงคบโดยความเหนชอบของนายทะเบยนสหกรณ หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบในการนบชอของสมาชกสมทบเขาเปนองคประชม ในการประชมใหญ การออกเสยงในเรองใด ๆ หรอการเปนกรรมการด าเนนการ หรอกยมเงนเกนกวาเงนฝากและทนเรอนหนของตนเองจากสหกรณ

มาตรา ๔๒ ในการช าระคาหน สมาชกจะน าคาหนหกกลบลบหนกบสหกรณไมไดและสมาชกมความรบผดเพยงไมเกนจ านวนเงนคาหนทยงสงใชไมครบมลคาหนทตนถอ

ในระหวางทสมาชกภาพของสมาชกยงไมสนสดลง หามมใหเจาหนของสมาชกใชสทธเรยกรองหรออายดคาหนของสมาชกผนน และเมอสมาชกภาพของสมาชกสนสดลง สหกรณมสทธน าเงนตามมลคาหนทสมาชกมอยมาหกกลบลบหนทสมาชกผกพนตองช าระหนแกสหกรณได และใหสหกรณมฐานะเปนเจาหนบรมสทธพเศษเหนอเงนคาหนนน[๒๓]

มาตรา ๔๒/๑[๒๔]เมอสมาชกไดท าความยนยอมเปนหนงสอไวกบสหกรณใหผบงคบบญชา ในหนวยงานของรฐ หรอนายจางในสถานประกอบการ หรอหนวยงานอนใดทสมาชกปฏบตหนาทอยหกเงนเดอนหรอคาจาง หรอเงนอนใด ทถงก าหนดจายแกสมาชกนน เพอช าระหนหรอภาระผกพนอนทมตอสหกรณ ใหแกสหกรณตามจ านวนทสหกรณแจงไป จนกวาหนหรอภาระผกพนนนจะระงบสนไป ใหหนวยงานนนหกเงนดงกลาวและสงเงนทหกไวนนใหแกสหกรณโดยพลน

การแสดงเจตนายนยอมตามวรรคหนง มอาจจะถอนคนได เวนแตสหกรณใหความยนยอม

การหกเงนตามวรรคหนง ตองหกใหสหกรณเปนล าดบแรก ถดจากหนภาษอากรและการหกเงนเขากองทนทสมาชกตองถกหกตามกฎหมายวาดวยกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ กฎหมายวาดวยกองทนส ารองเลยงชพ กฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน และกฎหมายวาดวยการประกนสงคม

[๒2]มาตรา 41 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒3]มาตรา 42 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๒4]มาตรา ๔๒/๑ เพมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓

11

มาตรา ๔๒/๒[๒๕]สมาชกอาจท าหนงสอตงบคคลหนงหรอหลายคนเปนผรบโอนประโยชน ในเงนคาหน เงนฝาก หรอเงนอนใดจากสหกรณเมอตนถงแกความตาย โดยมอบไวแกสหกรณเปนหลกฐาน

สวนท ๒

ขอบงคบและการแกไขเพมเตม

มาตรา ๔๓ ขอบงคบของสหกรณอยางนอยตองมรายการ ดงตอไปน (๑) ชอสหกรณ ซงตองมค าวา “จ ากด” อยทายชอ

(๒) ประเภทของสหกรณ (๓) วตถประสงค (๔) ทตงส านกงานใหญและทตงส านกงานสาขา

(๕) ทนซงแบงเปนหน มลคาของหน การช าระคาหนดวยเงนหรอทรพยสนอน การขายและการโอนหน ตลอดจนการจายคนคาหน

(๖) ขอก าหนดเกยวกบการด าเนนงาน การบญช และการเงนของสหกรณ (๗) คณสมบตของสมาชก วธรบสมาชก การขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธหนาทของ

สมาชก

(๘) ขอก าหนดเกยวกบการประชมใหญ (๙) การเลอกตง การด ารงต าแหนง การพนจากต าแหนง และการประชมของคณะกรรมการ

ด าเนนการสหกรณ

(๑๐) การแตงตง การด ารงต าแหนง การพนจากต าแหนง การก าหนดอ านาจหนาท และความรบผดชอบของผจดการ

มาตรา ๔๔ การแกไขเพมเตมขอบงคบ จะกระท าไดกแตโดยมตของทประชมใหญ และตองน าขอบงคบทไดแกไขเพมเตมไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนททประชมใหญลงมต เมอนายทะเบยนสหกรณไดจดทะเบยนแลวใหมผลใชบงคบได

ในกรณทมการแกไขเพมเตมขอบงคบโดยการเปลยนชอสหกรณ ใหสหกรณคนใบส าคญรบจดทะเบยน และใหนายทะเบยนสหกรณออกใบส าคญรบจดทะเบยนการเปลยนชอใหแกสหกรณดวย

การแกไขเพมเตมขอบงคบและการเปลยนชอของสหกรณนน ยอมไมกระทบกระเทอนถงสทธหรอความรบผดใด ๆ ของสหกรณ

ใหน าความในมาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ และมาตรา ๓๘ มาใชบงคบแกการแกไขเพมเตมขอบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๔๕ ในกรณมปญหาเกยวกบการตความในขอบงคบ ใหสหกรณขอค าวนจฉยจากนายทะเบยนสหกรณ และใหสหกรณถอปฏบตตามค าวนจฉยนน

[๒5]มาตรา ๔๒/๒ เพมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓

12

สวนท ๓

การด าเนนงานของสหกรณ

มาตรา ๔๖ เพอปฏบตใหเปนไปตามวตถประสงค ใหสหกรณมอ านาจกระท าการดงตอไปนได

(๑) ด าเนนธรกจ การผลต การคา การบรการ และอตสาหกรรมเพอประโยชนของสมาชก

(๒) ใหสวสดการหรอการสงเคราะหตามสมควรแกสมาชกและครอบครว

(๓) ใหความชวยเหลอทางวชาการแกสมาชก

(๔) ขอหรอรบความชวยเหลอทางวชาการจากทางราชการ หนวยงานของตางประเทศ หรอบคคลอนใด

(๕) [๒๖]รบฝากเงนประเภทออมทรพยหรอประเภทประจ าจากสมาชกหรอสหกรณอน หรอสมาคมฌาปนกจสงเคราะหซงมสมาชกของสมาคมนนไมนอยกวากงหนงเปนสมาชกของสหกรณผรบฝากเงน หรอนตบคคลซงมบคลากรหรอลกจางไมนอยกวากงหนงของนตบคคลนนเปนสมาชกของสหกรณผรบฝากเงน ทงน ตามระเบยบของสหกรณทไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(๖) ใหก ใหสนเชอ ใหยม ใหเชา ใหเชาซอ โอน รบจ านองหรอรบจ าน า ซงทรพย สนแกสมาชกหรอของสมาชก

(๗) จดใหไดมา ซอ ถอกรรมสทธหรอทรพยสทธ ครอบครอง ก ยม เชา เชาซอ รบโอนสทธการเชาหรอสทธการเชาซอ จ านองหรอจ าน า ขายหรอจ าหนายดวยวธอนใดซงทรพยสน

(๘) ให สหกรณอ นก ย มเง นได ตามระเบยบของสหกรณท ได ร บความเหนชอบจาก นายทะเบยนสหกรณ

(๙) ด าเนนกจการอยางอนบรรดาทเกยวกบหรอเนองในการจดใหส าเรจตามวตถประสงคของสหกรณ

มาตรา ๔๗ การกยมเงนหรอการค าประกนของสหกรณ จะตองจ ากดอยภายในวงเงน ทนายทะเบยนสหกรณเหนชอบ

มาตรา ๔๘ ใหสหกรณด ารงสนทรพยสภาพคลองตามหลกเกณฑและวธการท ก าหนด ในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๙ การรบเงนอดหนนหรอทรพยสนจากทางราชการ หนวยงานของตางประเทศหรอบคคลอนใด ถาการใหเงนอดหนนหรอทรพยสนนนก าหนดไวเพอการใดใหใชเพอการนน แตถามไดก าหนดไว ใหจดสรรเงนอดหนนหรอทรพยสนนนเปนทนส ารองของสหกรณ

มาตรา ๕๐ ใหสหกรณมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ ประกอบดวย ประธานกรรมการหนงคนและกรรมการอนอกไมเกนสบสคนซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชก

คณะกรรมการด าเนนการสหกรณ มวาระอยในต าแหนงคราวละสองปนบแตวนเลอกตง ในวาระเรมแรกเมอครบหนงปนบแตวนเลอกตง ใหกรรมการด าเนนการสหกรณออกจากต าแหนงเปนจ านวนหนงในสองของกรรมการด าเนนการสหกรณทงหมดโดยวธจบฉลาก และใหถอวาเปนการพนจากต าแหนงตามวาระ

[๒6]มาตรา ๔๖ (๕) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

13

กรรมการด าเนนการสหกรณ ซงพนจากต าแหนงอาจไดรบเลอกตงอกได แตตองไมเกนสองวาระตดตอกน

ในกรณทมการเลอกตงกรรมการด าเนนการสหกรณแทนต าแหนงทวาง ใหกรรมการด าเนนการสหกรณทไดรบเลอกตงอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผทตนแทน

มาตรา ๕๑ ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณเปนผด าเนนกจการและเปนผแทนสหกรณในกจการอนเกยวกบบคคลภายนอก เพอการนคณะกรรมการด าเนนการสหกรณจะมอบหมายใหกรรมการคนหนงหรอหลายคนหรอผจดการท าการแทนกได

มาตรา ๕๑/๑ [๒๗]ในการด าเนนกจการของสหกรณ คณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ หรอผจดการตองปฏบตหนาทใหเปนไปตามกฎหมาย วตถประสงค ขอบเขตแหงการด าเนนกจการ ทจะพงด าเนนการไดของสหกรณ ขอบงคบของสหกรณ และมตทประชมใหญ ทงน ดวยความซอสตยสจรตและระมดระวงรกษาผลประโยชนของสหกรณหรอสมาชก

มาตรา ๕๑/๒[๒๘]คณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ หรอผจดการตองรบผดรวมกนในความเสยหายตอสหกรณในกรณดงตอไปน

(๑) แสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ (๒) ไมปฏบตหนาทตามค าสงของนายทะเบยนสหกรณ (๓) ด าเนนกจการนอกขอบวตถประสงคหรอขอบเขตแหงการด าเนนกจการทจะพ ง

ด าเนนการไดของสหกรณ เจาหนาทของสหกรณผใดมสวนรวมในการกระท าของคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ

กรรมการ หรอผจดการ อนเปนเหตใหเกดความเสยหายแกสหกรณ เจาหนาทของสหกรณผนนตองรบผดรวมกนกบคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ หรอผจดการ ในความเสยหายตอสหกรณ

มาตรา ๕๑/๓[๒๙]คณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ หรอผจดการไมตองรบผดตามมาตรา ๕๑/๒ ในกรณดงตอไปน

(๑) พสจนไดวาตนมไดรวมกระท าการอนเปนเหตใหเกดความเสยหายตอสหกรณ (๒) ไดคดคานในทประชมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณโดยปรากฏในรายงาน

การประชม หรอไดท าค าคดคานเปนหนงสอยนตอประธานทประชมภายในสามวนนบแตสนสดการประชม

มาตรา ๕๒ หามมใหบคคลซงมลกษณะดงตอไปนเปนหรอท าหนาทกรรมการหรอผจดการ

(๑)[๓๐]เคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผด ทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

(๒) เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ องคการ หรอหนวยงานของรฐหรอเอกชน ฐานทจรตตอหนาท

(๓) เคยถกใหพนจากต าแหนงกรรมการหรอมค าวนจฉยเปนทสดใหพนจากต าแหนงกรรมการตามมาตรา ๒๒ (๔)

[๒7]มาตรา 51/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๒8]มาตรา 51/2 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒9]มาตรา 51/3 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [3๐]มาตรา 52 (1) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

14

(๔) เคยถกทประชมใหญมมตใหถอดถอนออกจากต าแหนงกรรมการเพราะเหตทจรตตอหนาท

(๕) [๓๑]เคยถกสงใหพนจากต าแหนงกรรมการหรอผจดการตามมาตรา ๘๙/๓ วรรคสอง

(๖) [๓๒]เปนกรรมการหรอผจดการในสหกรณทถกสงเลกตามมาตรา ๘๙/๓ วรรคสอง

(๗) [๓๓]เปนบคคลทมลกษณะตองหามตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

มาตรา ๕๓ ใหสหกรณมผตรวจสอบกจการ ซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกหรอบคคลภายนอก เพอด าเนนการตรวจสอบกจการของสหกรณแลวท ารายงานเสนอตอทประชมใหญ จ านวน คณสมบตและลกษณะตองหาม วธการรบสมคร และการขาดจากการเปนผตรวจสอบกจการ ตลอดจนอ านาจหนาทของผตรวจสอบกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด โดยอาจก าหนดใหแตกตางกนตามขนาดและประเภทของสหกรณกได[๓๔]

มาตรา ๕๔ ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณเรยกประชมใหญสามญปละหนงครงภายในหนงรอยหาสบวนนบแตวนสนปทางบญชของสหกรณนน

มาตรา ๕๕ เมอมเหตอนสมควร คณะกรรมการด าเนนการสหกรณจะเรยกประชมใหญวสามญเมอใดกได แตถานายทะเบยนสหกรณมหนงสอแจงใหเรยกประชมใหญวสามญ หรอในกรณท สหกรณขาดทนเกนกงของจ านวนทนเรอนหนทช าระแลว ตองเรยกประชมใหญวสามญโดยมชกชาแต ไมเกนสามสบวนนบแตวนทสหกรณทราบ

สมาชกซงมจ านวนไมนอยกวาหนงในหาของจ านวนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหนงรอยคน หรอผแทนสมาชกในกรณทมผแทนสมาชกตามมาตรา ๕๖ ซงมจ านวนไมนอยกวาหนงในหาของจ านวนผแทนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหาสบคนลงลายมอชอท าหนงสอรองขอตอคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ ใหเรยกประชมใหญวสามญกได

ในกรณทสมาชกหรอผแทนสมาชกของสหกรณเปนผ รองขอใหเรยกประชมใหญวสามญ ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณเรยกประชมใหญวสามญภายในสามสบวนนบแตวนทรบค ารองขอ ถาคณะกรรมการด าเนนการสหกรณไมเรยกประชมใหญว สามญภายในก าหนดระยะเวลาดงกลาว ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจเรยกประชมใหญวสามญภายในระยะเวลาตามทเหนสมควรกได

มาตรา ๕๖ สหกรณใดมสมาชกเกนกวาหารอยคน จะก าหนดในขอบงคบใหมการประชมใหญโดยผแทนสมาชกกได จ านวนผแทนสมาชกจะมนอยกวาหนงรอยคนไมได

วธการเลอกตงผแทนสมาชก จ านวนผแทนสมาชก และการด ารงต าแหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในขอบงคบ

มาตรา ๕๗ การประชมใหญของสหกรณตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนสมาชกทงหมดหรอไมนอยกวาหนงรอยคน ในกรณเปนการประชมใหญโดยผแทนสมาชก ตองมผแทนสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนผแทนสมาชกทงหมดหรอไมนอยกวาหนงรอยคน จงจะเปน องคประชม

ในการประชมใหญ สมาชกหรอผแทนสมาชกจะมอบอ านาจใหผอนมาประชมแทนตนไมได

[31]มาตรา 52 (5) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [32]มาตรา 52 (๖) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [33]มาตรา 52 (๗) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [34]มาตรา 53 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

15

มาตรา ๕๘ ในการประชมใหญของสหกรณ ถาสมาชกหรอผแทนสมาชก แลวแตกรณ มาประชมไมครบองคประชม ใหนดประชมใหญอกครงหนงภายในสบสวนนบแตวนทนดประชมใหญครงแรก ในการประชมครงหลงน ถามใชการประชมใหญวสามญทสมาชกหรอผแทนสมาชกรองขอใหเรยกประชมแลว เมอมสมาชกหรอผแทนสมาชก แลวแตกรณ มาประชมไมนอยกวาหนงในสบของจ านวนสมาชกหรอผแทนสมาชกทงหมดหรอไมนอยกวาสามสบคน กใหถอวาเปนองคประชม

มาตรา ๕๙ สมาชกหรอผแทนสมาชกคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด การวนจฉยชขาดของทประชมใหญใหถอเสยงขางมาก เวนแตในกรณดงตอไปน ใหถอเสยงไมนอยกวาสองในสามของจ านวนสมาชกหรอผแทนสมาชกซงมาประชม

(๑) การแกไขเพมเตมขอบงคบ

(๒) การควบสหกรณ (๓) การแยกสหกรณ

(๔) การเลกสหกรณ (๕) การอนใดทขอบงคบก าหนดใหใชเสยงไมนอยกวาสองในสามของจ านวนสมาชกหรอ

ผแทนสมาชกซงมาประชม

มาตรา ๖๐ การจดสรรก าไรสทธประจ าปของสหกรณ ใหจดสรรเปนทนส ารอง ไมนอยกวารอยละสบของก าไรสทธ และเปนคาบ ารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยตามอตราท ก าหนด ในกฎกระทรวงแตตองไมเกนรอยละหาของก าไรสทธ[๓๕]

ก าไรสทธประจ าปท เหลอจากการจดสรรเปนทนส ารองและคาบ ารงสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทย ทประชมใหญอาจจดสรรไดภายใตขอบงคบ ดงตอไปน

(๑) จายเปนเงนปนผลตามหนทช าระแลว แตตองไมเกนอตราทก าหนดในกฎกระทรวงส าหรบสหกรณแตละประเภท

(๒) จายเป นเง นเฉล ยค นให แกสมาช กตามสวนธรก จท สมาช กได ท าไว ก บสหกรณ ในระหวางป

(๓) จายเปนเงนโบนสแกกรรมการและเจาหนาทของสหกรณไมเกนรอยละสบของก าไรสทธ (๔) จายเปนทนสะสมไว เพอด าเนนการอยางหนงอยางใดของสหกรณตามทก าหนด

ในขอบงคบ

มาตรา ๖๑ ทนส ารองตามมาตรา ๖๐ วรรคหนง จะถอนจากบญชทนส ารองไดเพอชดเชยการขาดทนหรอเพอจดสรรเขาบญชทนส ารองใหแกสหกรณใหมทไดจดทะเบยนแบงแยกจากสหกรณเดมตามมาตรา ๑๐๐

มาตรา ๖๒ เงนของสหกรณนน สหกรณอาจฝากหรอลงทนได ดงตอไปน (๑) ฝากในชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(๒) ฝากในธนาคารหรอฝากในสถาบนการเงนทมวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอทางการเงนแกสหกรณ

[35]มาตรา 60 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

16

(๓) ซอหลกทรพยของรฐบาลหรอรฐวสาหกจ

(๔) ซอหนของธนาคารทมวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอทางการเงนแกสหกรณ (๕) ซอหนของชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(๖) ซอหนของสถาบนทประกอบธรกจอนท าใหเกดความสะดวกหรอสงเสรมความเจรญ แกกจการของสหกรณโดยไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(๗) ฝากหรอลงทนอยางอนตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตก าหนด

มาตรา ๖๓ ใหสหกรณทมวตถประสงคเพอการขายหรอแปรรปผลตผลทางการเกษตร ทสมาชกผลตขน พจารณาซอหรอรวบรวมผลตผลจากสมาชกกอนผอน

มาตรา ๖๔ ใหสหกรณจดท าทะเบยน ดงตอไปน (๑) ทะเบยนสมาชกซงอยางนอยตองมรายการ

(ก) ชอ ประเภท และทตงส านกงานของสหกรณ (ข) ชอ สญชาต และทอยของสมาชก

(ค) วนทเขาเปนสมาชก

(๒) ทะเบยนหนซงอยางนอยตองมรายการ

(ก) ชอ ประเภท และทตงส านกงานของสหกรณ (ข) ชอของสมาชกซงถอหน มลคาหน จ านวนหน และเงนคาหนทช าระแลว

(ค) วนทถอหน

ใหสหกรณเกบรกษาทะเบยนตาม (๑) และ (๒) ไวทส านกงานของสหกรณและใหสงส าเนาทะเบยนนนแกนายทะเบยนสหกรณภายในเกาสบวนนบแตวนทจดทะเบยน

ใหสหกรณรายงานการเปลยนแปลงรายการในทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนสนปทางบญชของสหกรณ

มาตรา ๖๕ ใหสหกรณจดใหมการท าบญชตามแบบและรายการทนายทะเบยนสหกรณก าหนดใหถกตองตามความเปนจรง และเกบรกษาบญชและเอกสารประกอบการลงบญชไวทส านกงานสหกรณภายในระยะเวลาทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

เมอมเหตตองบนทกรายการในบญชเกยวกบกระแสเงนสดของสหกรณใหบนทกรายการในวนทเกดเหตนน ส าหรบเหตอนทไมเกยวกบกระแสเงนสด ใหบนทกรายการในสมดบญชภายในสามวนนบแตวนทมเหตอนจะตองบนทกรายการนน

การลงรายการบญชตองมเอกสารประกอบการลงบญชทสมบรณโดยครบถวน

มาตรา ๖๖[๓๖]ใหสหกรณจดท างบการเงนประจ าปทกรอบปทางบญชของสหกรณ งบการเงนประจ าปตองเปนไปตามแบบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด งบการเงนประจ าปนนตองท าใหแลวเสรจและใหผสอบบญชตรวจสอบแลวน าเสนอเพออนมต

ในทประชมใหญของสหกรณภายในหนงรอยหาสบวนนบแตวนสนปทางบญช

[36]มาตรา 66 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

17

มาตรา ๖๗[๓๗]ใหสหกรณจดท ารายงานประจ าปแสดงผลการด าเนนงานของสหกรณเสนอตอทประชมใหญในคราวทเสนองบการเงนประจ าป และใหสงส าเนารายงานประจ าปและงบการเงนประจ าปไปยงนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทมการประชม

มาตรา ๖๘[๓๘]ใหสหกรณเกบรกษารายงานประจ าปแสดงผลการด าเนนงานของสหกรณและงบการเงนประจ าป พรอมทงขอบงคบและกฎหมายวาดวยสหกรณไวทส านกงานของสหกรณ เพอใหสมาชกขอตรวจดได

สวนท ๔[๓๙]

การสอบบญช

มาตรา ๖๙ ใหกรมตรวจบญชสหกรณเปนผสอบบญชของสหกรณ ในการน กรมตรวจบญชสหกรณอาจแตงตงผสอบบญชรบอนญาต หรอบคคลอนเปนผสอบบญชของสหกรณ ตามขนาดของสหกรณ กได ทงน ตามระเบยบทอธบดกรมตรวจบญชสหกรณก าหนด การสอบบญชนน ใหปฏบตตามมาตรฐานการสอบบญชและตามระเบยบทอธบดกรมตรวจบญชสหกรณก าหนด

สวนท ๕

การเลกสหกรณ

มาตรา ๗๐ สหกรณยอมเลกดวยเหตหนงเหตใด ดงตอไปน (๑) มเหตตามทก าหนดในขอบงคบ

(๒) สหกรณมจ านวนสมาชกนอยกวาสบคน

(๓) ทประชมใหญลงมตใหเลก

(๔) ลมละลาย

(๕) นายทะเบยนสหกรณสงใหเลกตามมาตรา ๗๑

ใหสหกรณทเลกตาม (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) แจงใหนายทะเบยนสหกรณทราบภายในสบหาวนนบแตวนทเลก

ใหนายทะเบยนสหกรณปดประกาศการเลกสหกรณไวทส านกงานของสหกรณ ทท าการสหกรณอ าเภอหรอหนวยสงเสรมสหกรณ และทวาการอ าเภอหรอส านกงานเขตแหงทองททสหกรณนนตงอย

มาตรา ๗๑ นายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงเลกสหกรณไดเมอปรากฏวา

(๑) สหกรณไมเรมด าเนนกจการภายในหนงปนบแตวนทจดทะเบยนหรอหยดด าเนนกจการตดตอกนเปนเวลาสองปนบแตวนทหยดด าเนนกจการ

(๒)[๔๐]สหกรณไมสงส าเนารายงานประจ าปและงบการเงนประจ าปตอนายทะเบยนสหกรณเปนเวลาสามปตดตอกน

[37]มาตรา 67 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [38]มาตรา 68 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [39]สวนท 4 การสอบบญช มาตรา 69 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [40]มาตรา 71 (2) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

18

(๓) สหกรณไมอาจด าเนนกจการใหเปนผลด หรอการด าเนนกจการของสหกรณกอใหเกดความเสยหายแกสหกรณหรอประโยชนสวนรวม

มาตรา ๗๒[๔๑]ยกเลก

มาตรา ๗๓ เมอสหกรณใดเลกไปดวยเหตหนงเหตใดตามทระบไวในมาตรา ๗๐ ใหจดการช าระบญชตามบทบญญตในหมวด ๔ วาดวยการช าระบญช

หมวด ๔

การช าระบญช

มาตรา ๗๔ การช าระบญชสหกรณทลมละลายนน ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยลมละลาย

มาตรา ๗๕ การช าระบญชสหกรณทเลกเพราะเหตอนนอกจากลมละลาย ใหทประชมใหญตงผช าระบญชโดยไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณขนท าการช าระบญชสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทเลกสหกรณหรอนบแตวนทคณะกรรมการพจารณาอทธรณมค าสงใหยกอทธรณ แลวแตกรณ[๔๒]

ในกรณททประชมใหญไมเลอกตงผช าระบญชภายในก าหนดเวลาดงกลาวหรอนายทะเบยนสหกรณไมใหความเหนชอบในการเลอกตงผช าระบญช ใหนายทะเบยนสหกรณตงผช าระบญชขนท าการช าระบญชสหกรณได

เมอนายทะเบยนสหกรณเหนสมควรหรอเมอสมาชกมจ านวนไมนอยกวาสองในสามของสมาชกทงหมดรองขอตอนายทะเบยนสหกรณ นายทะเบยนสหกรณจะแตงตงผช าระบญชคนใหมแทนผช าระบญชซงไดรบเลอกตงหรอซงไดตงไวกได

ใหนายทะเบยนสหกรณจดทะเบยนผช าระบญชซงนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบตามวรรคหนง หรอผช าระบญชซงไดรบแตงตงตามวรรคสองหรอวรรคสาม และใหปดประกาศชอผช าระบญชไวทส านกงานของสหกรณนน ส านกงานสหกรณอ าเภอหรอหนวยสงเสรมสหกรณ และทวาการอ าเภอหรอส านกงานเขตแหงทองททสหกรณนนตงอยภายในสบสวนนบแตวนทจดทะเบยนผช าระบญช

ผช าระบญชอาจไดรบคาตอบแทนตามทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

มาตรา ๗๖ สหกรณนนแมจะไดเลกไปแลวกใหพงถอวายงคงด ารงอยตราบเทาเวลาทจ าเปนเพอการช าระบญช

มาตรา ๗๗ ใหผช าระบญชมหนาทช าระสะสางกจการของสหกรณ จดการช าระหนและจ าหนายทรพยสนของสหกรณนนใหเสรจไป

มาตรา ๗๘ เมอสหกรณเลก ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณและเจาหนาทของสหกรณมหนาทจดการรกษาทรพยสนทงหมดของสหกรณไวจนกวาผช าระบญชจะเรยกใหสงมอบ

ผช าระบญชจะเรยกใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณหรอเจาหนาทของสหกรณสงมอบทรพยสนตามวรรคหนงพรอมดวยสมดบญช เอกสาร และสงอนเมอใดกได

[41]มาตรา 72 ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [42]มาตรา 75 วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

19

มาตรา ๗๙ ภายในสามสบวนนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณจดทะเบยนผช าระบญช ใหผช าระบญชประกาศโฆษณาทางหนงสอพมพรายวนอยางนอยสองวนตดตอกน หรอประกาศโฆษณาทางอนวาสหกรณไดเลก และแจงเปนหนงสอไปยงเจาหนทกคนซงมชอปรากฏในสมดบญช เอกสารของสหกรณ หรอปรากฏจากทางอน เพอใหทราบวาสหกรณนนเลก และใหเจาหนยนค าทวงหนแกผช าระบญช

มาตรา ๘๐[๔๓]ผช าระบญชตองท างบการเงนของสหกรณ ณ วนทเลกสหกรณโดยไมชกชา และใหนายทะเบยนสหกรณตงผสอบบญชเพอตรวจสอบงบการเงนนน

เมอผสอบบญชแสดงความเหนตองบการเงนแลว ใหผช าระบญชเสนองบการเงนตอทประชมใหญเพออนมต แลวเสนองบการเงนนนตอนายทะเบยนสหกรณ

ในกรณทการประชมใหญไมครบองคประชม ใหผช าระบญชเสนองบการเงนตอนายทะเบยนสหกรณเพออนมต

มาตรา ๘๑ ผช าระบญชมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) ด าเนนกจการของสหกรณเทาทจ าเปนเพอระวงรกษาผลประโยชนของสหกรณใน

ระหวางทยงช าระบญชไมเสรจ

(๒) ด าเนนกจการของสหกรณเทาทจ าเปนเพอช าระสะสางกจการใหเสรจไปดวยด (๓) เรยกประชมใหญ (๔) ด าเนนการทงปวงเกยวกบคดแพงหรอคดอาญาและประนประนอมยอมความในเรอง

ใด ๆ ในนามของสหกรณ

(๕) จ าหนายทรพยสนของสหกรณ (๖) เรยกใหสมาชกหรอทายาทของสมาชกผตายช าระคาหนทยงช าระไมครบมลคาของหน

ทงหมด

(๗) รองขอตอศาลเพอสงใหสหกรณลมละลายในกรณทเงนคาหนหรอเงนลงทนไดใชเสรจแลว แตทรพยสนกยงไมเพยงพอแกการช าระหนสน

(๘) ด าเนนการอยางอนเทาทจ าเปนเพอใหการช าระบญชเสรจสน

มาตรา ๘๒ ขอจ ากดอ านาจของผช าระบญชอยางใด ๆ หามมใหยกขนเปนขอตอสบคคลภายนอกผกระท าการโดยสจรต

มาตรา ๘๓ คาธรรมเนยม คาภาระตดพน และคาใชจายทตองเสยตามสมควรในการช าระบญชนน ผช าระบญชตองจดการช าระกอนหนรายอน

มาตรา ๘๔ ถาเจาหนคนใดมไดทวงถามใหช าระหน ผช าระบญชตองวางเงนส าหรบจ านวนหนนนไวตอนายทะเบยนสหกรณเพอประโยชนแกเจาหน และใหผช าระบญชมหนงสอแจงการทไดวางเงนไปยงเจาหนโดยไมชกชา

ถาเจาหน ไมร บเงนไปจนพนก าหนดสองปนบแตวนท ผ ช าร ะบญชวางเงนไวตอนายทะเบยนสหกรณ เจาหนยอมหมดสทธในเงนจ านวนนน และใหนายทะเบยนสหกรณจดสงเปนรายไดของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยใหเสรจภายในเวลาอนสมควร

[43]มาตรา 80 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

20

มาตรา ๘๕ ใหผช าระบญชเสนอรายงานตอนายทะเบยนสหกรณทกระยะหกเดอนวาไดจดการไปอยางใดบางและแสดงใหเหนความเปนไปของบญชทช าระอยนน รายงานดงกลาวนใหท าตามแบบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

รายงานตามวรรคหนง ใหสมาชก ทายาทของสมาชกผตาย และเจาหนทงหลายของสหกรณตรวจดไดโดยไมตองเสยคาธรรมเนยม

ถาปรากฏขอบกพรองในการช าระบญช นายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงใหผช าระบญชแกไขขอบกพรองและรายงานตอนายทะเบยนสหกรณภายในเวลาทก าหนด

มาตรา ๘๖ เมอไดช าระหนของสหกรณแลว ถามทรพยสนเหลออยเทาใดใหผช าระบญชจายตามล าดบ ดงตอไปน

(๑) จายคนเงนคาหนใหแกสมาชกไมเกนมลคาหนทช าระแลว

(๒) จายเปนเงนปนผลตามหนทช าระแลวแตตองไมเกนอตราทนายทะเบยนสหกรณก าหนดตามความเหนชอบของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตส าหรบสหกรณแตละประเภท

(๓) จายเปนเงนเฉลยคนใหแกสมาชกตามสวนธรกจทสมาชกไดท าไวกบสหกรณในระหวางปตามทก าหนดในขอบงคบ

ถายงมทรพยสนเหลออยอก ใหผช าระบญชโอนใหแกสหกรณอนหรอสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ตามมตของทประชมใหญหรอดวยความเหนชอบของนายทะเบยนสหกรณ ในกรณทไมอาจเรยกประชมใหญไดภายในสามเดอนนบแตวนทช าระบญชเสรจ

มาตรา ๘๗ เมอไดช าระบญชกจการของสหกรณเสรจแลว ใหผช าระบญชท ารายงานการช าระบญชพรอมทงรายการยอของบญชทช าระนน แสดงวาไดด าเนนการช าระบญชและจดการทรพยสนของสหกรณไปอยางใด รวมทงคาใชจายในการช าระบญชและจ านวนทรพยสนทจายตามมาตรา ๘๖ เสนอตอผสอบบญช

เมอผสอบบญชตรวจสอบและรบรองบญชทช าระนนแลว ใหผช าระบญชเสนอตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทผสอบบญชรบรองบญชทช าระนน เมอนายทะเบยนสหกรณเหนชอบดวยแลวใหถอวาเปนทสดแหงการช าระบญช และใหนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณออกจากทะเบยน

มาตรา ๘๘ เมอนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบในการช าระบญชตามมาตรา ๘๗ แลว ใหผช าระบญชมอบบรรดาสมดบญชและเอกสารทงหลายของสหกรณทไดช าระบญชเสรจแลวนนแกนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบ

ใหนายทะเบยนสหกรณรกษาสมดบญชและเอกสารเหลานไวอกสองปนบแตวนทถอนชอสหกรณนนออกจากทะเบยน

สมดบญชและเอกสารตามวรรคหนง ใหผมสวนไดเสยตรวจดไดโดยไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๘๙ ในคดฟองเรยกหนสนทสหกรณ สมาชก หรอผช าระบญชเปนลกหนอย ในฐานะเชนนน หามมใหฟองเมอพนก าหนดสองปนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณออกจากทะเบยน

21

หมวด ๔/๑[๔๔] การด าเนนงานและการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยน

มาตรา ๘๙/๑ เวนแตจะไดบญญตไวเปนการเฉพาะในหมวดน ใหการด าเนนงานและการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยนเปนไปตามบทบญญตในหมวดอนดวย

มาตรา ๘๙/๒ การด าเนนงานและการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดต ยเนยนในเรองดงตอไปน ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง ทงน อาจก าหนดใหแตกตางกนไปตามขนาดของสหกรณกได

(๑) การก าหนดขนาดของสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยน (๒) การก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามอนของกรรมการด าเนนการสหกรณ

และผจดการ (๓) การก าหนดอ านาจหนาทของคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ (๔) การใหกและการใหสนเชอ (๕) การรบฝากเงน การกอหน และการสรางภาระผกพน ซงรวมถงการกยมเงน หรอการค า

ประกน (๖) การด ารงเงนกองทน (๗) การบรหารสนทรพยและการด ารงสนทรพยสภาพคลอง (๘) การฝากเงนหรอการลงทน (๙) การก ากบดแลดานธรรมาภบาล (๑๐) การจดชนสนทรพยและการกนเงนส ารอง (๑๑) การจดท าบญช การจดท าและการเปดเผยงบการเงน การสอบบญช และการแตงตง

ผสอบบญช (๑๒) การจดเกบและรายงานขอมล (๑๓) เรองอน ๆ ทจ าเปนตอการด าเนนงานและการก ากบดแล ในการออกกฎกระทรวงตามวรรคหนง ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณหารอรวมกบ

กระทรวงการคลงและธนาคารแหงประเทศไทย

มาตรา ๘๙/๓ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณเหนวาคณะกรรมการด าเนนการสหกรณกรรมการ หรอผจดการของสหกรณออมทรพยหรอสหกรณเครดตยเนยนใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา ๘๙/๒ ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงใหแกไขขอบกพรอง หรอระงบการด าเนนการนนได

ในกรณทนายทะเบยนสหกรณเหนวาการกระท าตามวรรคหนงอาจกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอสหกรณหรอสมาชก ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจสงใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ กรรมการ หรอผจดการนน พนจากต าแหนง หรอสงใหเลกสหกรณดงกลาวไดแลวแตกรณ และใหน ามาตรา ๒๔ มาตรา ๒๕ และมาตรา ๗๓ มาใชบงคบโดยอนโลม

[44]หมวด 4/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

22

มาตรา ๘๙/๔ เพอประโยชนในการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดต ยเนยน ใหมคณะกรรมการคณะหนง เรยกวา “คณะกรรมการทปรกษาการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยน” ประกอบดวย ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณหรอรองปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณซงไดรบมอบหมาย เปนประธานกรรมการ ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนกรมตรวจบญชสหกรณ ผแทนธนาคารแหงประเทศไทย และผแทนส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย เปนกรรมการ

ใหอธบดกรมสงเสรมสหกรณแตงตงขาราชการในสงกดกรมสงเสรมสหกรณเปนเลขานการ และผชวยเลขานการ

ใหคณะกรรมการทปรกษาการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยน มอ านาจหนาทใหค าปรกษาแนะน า เสนอมาตรการปองกนและแกไขปญหา และเสนอใหปรบปรงระเบยบหรอค าสง เกยวกบการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยนแกนายทะเบยนสหกรณ

ใหน ามาตรา ๑๓ มาใชบงคบแกการประชมของคณะกรรมการทปรกษาการก ากบดแลสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยนโดยอนโลม

หมวด ๕

การควบสหกรณเขากน

มาตรา ๙๐ สหกรณตงแตสองสหกรณอาจควบเขากนเปนสหกรณเดยวได โดยมตแหงทประชมใหญของแตละสหกรณ และตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

ในการขอความเหนชอบของนายทะเบยนสหกรณใหสงส าเนารายงานการประชมใหญของสหกรณทลงมตใหควบเขากนไปดวย

มาตรา ๙๑ เมอนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบตามมาตรา ๙๐ แลว ใหสหกรณแจงเปนหนงสอไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณเพอใหทราบรายการทประสงคจะควบสหกรณเขากน และขอใหเจาหน ผมขอคดคานในการควบสหกรณเขากนนน สงค าคดคานไปยงสหกรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจง

ถาไมมเจาหนคดคานภายในก าหนดเวลาดงกลาวนน ใหถอวาไมมค าคดคาน

ถามเจาหนคดคาน สหกรณจะควบเขากนมได จนกวาจะไดช าระหนหรอไดใหประกนเพอหนรายนน

มาตรา ๙๒ ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณของแตละสหกรณทควบเขากน ตงผแทนขนสหกรณละไมเกนสามคนเพอด าเนนการจดทะเบยนตามมาตรา ๙๓

มาตรา ๙๓ สหกรณทตงขนใหมโดยควบเขากนนน ตองจดทะเบยนเปนสหกรณใหม โดยยน ค าขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณตามแบบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

ในค าขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองมผแทนของสหกรณทควบเขากนลงลายมอชออยางนอยสหกรณละสองคนทกสหกรณ

23

ค าขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองมเอกสารดงตอไปนยนพรอมกบค าขอดวย

(๑) หนงสอของทกสหกรณทควบเขากนนนรบรองวาไดแจงไปยงเจาหนทงปวงตามมาตรา ๙๑ วรรคหนง และไมมเจาหนคดคานภายในก าหนด หรอในกรณทมเจาหนคดคานสหกรณไดช าระหนหรอไดใหประกนเพอหนรายนนแลว

(๒) ขอบงคบของสหกรณใหมทขอจดทะเบยนสฉบบ

(๓) ส าเนารายงานการประชมผแทนของสหกรณทควบเขากนหนงฉบบ

เอกสารตาม (๒) และ (๓) นน ผแทนของสหกรณตองลงลายมอชอรบรองสองคน

มาตรา ๙๔ เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณทควบเขากนเปนสหกรณใหมแลว ใหนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณเดมทไดควบเขากนนนออกจากทะเบยน

ใหผแทนของสหกรณทควบเขากนมอ านาจหนาทและสทธเชนเดยวกบคณะกรรมการด าเนนการสหกรณจนกวาจะมการเลอกตงคณะกรรมการด าเนนการสหกรณตามมาตรา ๔๐

มาตรา ๙๕ สหกรณใหมนยอมไดไปทงทรพยสน หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณเดมทไดควบเขากนนนทงสน

หมวด ๖

การแยกสหกรณ

มาตรา ๙๖ การแยกสหกรณจะกระท ามได แตถามการเปลยนแปลงเขตการปกครองทองท หรอแบงหนวยงานหรอสถานประกอบการ จะแยกสหกรณกไดหากมความจ าเปนหรอมเหตให ไมสะดวกแกการด าเนนงาน

การแยกสหกรณตามวรรคหนงจะกระท าไดโดยสมาชกของสหกรณนนจ านวนไมนอยกวาหนง ในหาของจ านวนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหารอยคนลงลายมอชอท าหนงสอรองขอแยกสหกรณ ตอคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ

ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณเรยกประชมใหญภายในสามสบวนนบแตวนท ไดรบค ารองขอตามวรรคสอง เพอพจารณาเรองการแยกสหกรณ ถาทประชมใหญไดมมตเหนชอบให แยกสหกรณ ใหพจารณาแบงแยกทรพยสน ทน ทนส ารอง หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณตามวธการทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

การวนจฉยชขาดในเรองตาง ๆ ของทประชมใหญตามวรรคสาม ใหถอเสยงไมนอยกวาสอง ในสามของจ านวนสมาชกหรอผแทนสมาชกทมาประชม

ถาคณะกรรมการด าเนนการสหกรณไมเรยกประชมใหญภายในก าหนดเวลาตามวรรคสาม ใหนายทะเบยนสหกรณมอ านาจเรยกประชมใหญภายในระยะเวลาตามทเหนสมควร

มาตรา ๙๗ ในกรณททประชมใหญไดมมตไมเหนชอบใหแยกสหกรณ ถาสมาชกซงลงลายมอชอท าหนงสอรองขอแยกสหกรณตามมาตรา ๙๖ วรรคสอง พจารณาแลวไมเหนดวยกบมตทประชมใหญนน ใหสมาชกดงกลาวทกคนลงลายมอชอท าหนงสอถงนายทะเบยนสหกรณภายในก าหนดเวลาสามสบวนนบแตวนททประชมใหญลงมต เพอใหนายทะเบยนสหกรณพจารณาวนจฉยชขาดวาสมควรแยกสหกรณหรอไม และเมอนายทะเบยนสหกรณวนจฉยชขาดเปนอยางไรแลวใหแจงค าวนจฉยใหสหกรณทราบ

ค าวนจฉยของนายทะเบยนสหกรณใหเปนทสด

24

มาตรา ๙๘ เมอทประชมใหญไดมมตเหนชอบตามมาตรา ๙๖ หรอนายทะเบยนสหกรณวนจฉยชขาดใหแยกสหกรณตามมาตรา ๙๗ แลว ใหสหกรณแจงมตทประชมใหญ หรอค าวนจฉยของนายทะเบยนสหกรณเปนหนงสอไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณ เพอใหทราบรายการทประสงคจะแยกสหกรณ และใหเจาหนผมขอคดคานในการแยกสหกรณนนสงค าคดคานไปยงสหกรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจง

มาตรา ๙๙ สหกรณทจะจดตงขนใหมโดยการแยกจากสหกรณเดมนน ใหน าบทบญญต ในหมวด ๓ สวนท ๑ วาดวยการจดทะเบยนสหกรณมาใชบงคบโดยอนโลม

ค าขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองยนพรอมเอกสาร ดงตอไปน (๑) ส าเนาหนงสอรองขอแยกสหกรณและส าเนารายงานการประชมใหญทไดมมตเหนชอบให

แยกสหกรณตามมาตรา ๙๖ วรรคส หรอส าเนาหนงสอนายทะเบยนสหกรณซงวนจฉยชขาดใหแยกสหกรณตามมาตรา ๙๗ แลวแตกรณ

(๒) ส าเนาหนงสอของสหกรณทกฉบบทแจงไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณตามมาตรา ๙๘

(๓) หนงสอของสหกรณทรบรองวาไมมเจาหนคดคานภายในก าหนดหรอส าเนาค าคดคานของเจาหนพรอมทงหลกฐานทแสดงวาสหกรณไดช าระหนหรอไดใหประกนเพอหนรายนนแลว

มาตรา ๑๐๐ บรรดาทรพยสน ทน ทนส ารอง หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณเดมททประชมใหญไดมมตใหแบงแยกตามมาตรา ๙๖ หรอนายทะเบยนสหกรณไดมค าวนจฉยชขาดใหแบงแยกตามมาตรา ๙๗ แลวแตกรณ ยอมโอนไปใหแกสหกรณใหมตงแตวนทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยน

หมวด ๗

ชมนมสหกรณ

มาตรา ๑๐๑ สหกรณตงแตหาสหกรณขนไปทประสงคจะรวมกนด าเนนกจการเพอให เกดประโยชนตามวตถประสงคของสหกรณทเขารวมกนนน อาจรวมกนจดตงเปนชมนมสหกรณได

ชมนมสหกรณใดจะมฐานะเปนชมนมสหกรณระดบภมภาคหรอระดบประเทศ จะตองตงขนโดยมวตถประสงคเพออ านวยประโยชนแกบรรดาสหกรณในภมภาคหรอทวประเทศ ทเปนสหกรณประเภทเดยวกนหรอตางประเภทกน เพอประกอบธรกจของสหกรณ ทงน ตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตก าหนด[๔๕]

มาตรา ๑๐๒ การจดตงชมนมสหกรณจะกระท าไดตอเมอทประชมใหญของสหกรณแตละสหกรณไดมมตใหเขารวมในการจดตงชมนมสหกรณนนได

มาตรา ๑๐๓ ในการด าเนนการจดตงชมนมสหกรณ ใหคณะกรรมการด าเนนการของแตละสหกรณตงผแทนขนสหกรณละหนงคน ประกอบเปนคณะผจดตงชมนมสหกรณเพอด าเนนการจดตงชมนมสหกรณ

การจดตงและการจดทะเบยนชมนมสหกรณใหน าบทบญญตในหมวด ๓ วาดวยสหกรณมาใชบงคบโดยอนโลม

[45]มาตรา 101 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

25

มาตรา ๑๐๔ การขอจดทะเบยนชมนมสหกรณนน ใหคณะผจดตงชมนมสหกรณอยางนอยหาคน ลงลายมอชอยนค าขอตอนายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๑๐๕ ใหชมนมสหกรณทไดจดทะเบยนแลวเปนนตบคคลและเปนสหกรณตามพระราชบญญตน

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคใหชมนมสหกรณมอ านาจกระท าการไดตามมาตรา ๔๖ และตามทก าหนดไวในกฎกระทรวง

ใหน าบทบญญตในหมวด ๓ หมวด ๔ หมวด ๔/๑ หมวด ๕ และหมวด ๖ มาใชบงคบกบชมนมสหกรณโดยอนโลม[๔๖]

มาตรา ๑๐๕/๑[๔๗]เพอสงเสรมระบบสวสดการและคณภาพชวตของสมาชกสหกรณ ใหชมนมสหกรณระดบประเทศมอ านาจรวมกบสหกรณสมาชกของตนจดสวสดการและการสงเคราะหของสมาชกสหกรณและครอบครวตามหลกเกณฑและวธการทนายทะเบยนสหกรณก าหนด

มาตรา ๑๐๖ การประชมใหญชมนมสหกรณใหประกอบดวยผแทนสหกรณทเปนสมาชกของชมนมสหกรณ ซงคณะกรรมการด าเนนการของแตละสหกรณเลอกตงขนสหกรณละหนงคน ตามทก าหนดในขอบงคบของชมนมสหกรณ ในการประชมตองมผแทนสหกรณมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ านวนผแทนสหกรณทงหมดหรอไมนอยกวาหนงรอยคน แลวแตกรณ จงจะเปนองคประชม

ผแทนสหกรณคนหนงใหมเสยงในการลงคะแนนหนงเสยง หรอจะใหมเสยงเพมขนตามระบบสดสวนตามทก าหนดในขอบงคบของชมนมสหกรณนนกได

มาตรา ๑๐๗ ในการเลอกตงคณะกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณ ใหทประชมใหญชมนมสหกรณเลอกตงจากผแทนสหกรณทเปนสมาชกของชมนมสหกรณเปนกรรมการ ตามจ านวนหลกเกณฑ และวธการทก าหนดในขอบงคบของชมนมสหกรณ

หมวด ๘

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๐๘ ใหม “สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย” ประกอบดวย สมาชกทเปนสหกรณ มวตถประสงคเพอสงเสรมกจการสหกรณทกประเภททวราชอาณาจกร ใหมความเจรญกาวหนาอนมใชเปนการหาผลก าไร หรอรายไดมาแบงปนกน

มาตรา ๑๐๙ ใหสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเปนนตบคคล

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยมส านกงานใหญในกรงเทพมหานคร และจะตงส านกงานสาขาขน ณ ทอนใดกได

[46]มาตรา 105 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [47]มาตรา 105/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

26

มาตรา ๑๑๐ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย มอ านาจกระท าการตาง ๆ ภายในขอบวตถประสงคตามทระบไวในมาตรา ๑๐๘ และอ านาจเชนวานใหรวมถง

(๑) สงเสรมและเผยแพรกจการสหกรณ ตลอดจนท าการวจยและรวบรวมสถตเกยวกบกจการสหกรณ

(๒) แนะน าชวยเหลอทางวชาการแกสหกรณ และอ านวยความสะดวกในการตดตอประสานงานระหวางสหกรณกบสวนราชการหรอบคคลอน

(๓) ใหการศกษาฝกอบรมวชาการเกยวกบกจการของสหกรณ (๔) สงเสรมสมพนธภาพระหวางสหกรณ ทงภายในประเทศและตางประเทศ หรอสนนบาต

สหกรณของตางประเทศ หรอองคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศทมวตถประสงคท านองเดยวกน

(๕) ซอ จดหา จ าหนาย ถอกรรมสทธ ครอบครอง หรอท านตกรรมเกยวกบทรพยสนใด ๆ

(๖) สงเสรมธรกจการคา อตสาหกรรม หรอบรการของสหกรณ (๗) สนบสนนและชวยเหลอสหกรณเพอแกไขอปสรรคขอขดของทเกยวกบกจการของ

สหกรณซงเปนการกระท าเพอประโยชนสวนรวม

(๘) เปนตวแทนของสหกรณ เพอรกษาผลประโยชนอนพงมพงไดจากการสนบสนนของรฐ องคการระหวางประเทศ หรอภาคเอกชนอน

(๙) รวมมอกบรฐบาลในการสงเสรมสหกรณ เพอใหเกดประโยชนแกบรรดาสหกรณอยางแทจรง

(๑๐) ด าเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงค หรอตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมอบหมาย

มาตรา ๑๑๑ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยอาจมรายได ดงตอไปน (๑) คาบ ารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

(๒) เงนอดหนนจากรฐบาล

(๓) ดอกผลทเกดจากทนกลางของสหกรณไมจ ากดตามมาตรา ๘

(๔) เงนหรอทรพยสนทมผอทศให (๕) เงนหรอทรพยสนทเหลอจากการช าระบญชสหกรณตามมาตรา ๘๔ และมาตรา ๘๖ วรรค

สอง

(๖) เงนทไดจากการจ าหนายหนงสอวชาการ เอกสาร หรอสงอน

(๗) เงนหรอทรพยสนทไดรบเปนคาตอบแทนในการใหบรการ

(๘) ผลประโยชนทไดจากทรพยสนของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๑๒ [๔๘ ]ใหมคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ประกอบดวย ประธานกรรมการด าเนนการชมนมสหกรณระดบประเทศประเภทละหนงคน ในกรณทสหกรณประเภทใดไมมชมนมสหกรณระดบประเทศ ใหมผแทนจากสหกรณประเภทนนจ านวนหนงคนเปนกรรมการ โดยต าแหนง และกรรมการอนซงทประชมใหญของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเลอกตงจากผแทนสหกรณ ซงเปนกรรมการด าเนนการ มจ านวนเทากบกรรมการโดยต าแหนงเปนกรรมการ

[48]มาตรา 112 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

27

ใหคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเลอกตงกรรมการเปนประธานกรรมการคนหนงและรองประธานกรรมการคนหนงหรอหลายคน

ใหคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยแตงตงผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และใหผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเปนเลขานการของคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

หลกเกณฑและวธการไดมาซงผแทนสหกรณทไมมชมนมสหกรณระดบประเทศ ใหเปนไปตามระเบยบของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

การก าหนดสดสวนผแทนสหกรณทจะไดรบเลอกตงเปนกรรมการอนใหเปนไปตามระเบยบ ในมาตรา ๑๑๓ (๓)

ใหน าบทบญญตมาตรา ๕๒ มาใชบงคบแกคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทยและผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย โดยอนโลม

มาตรา ๑๑๓ ใหคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย มหนาทบรหารกจการ ตลอดจนมอ านาจออกระเบยบเพอปฏบตการตามวตถประสงคของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

การออกระเบยบเกยวกบเรองดงตอไปน ตองไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยกอนจงใชบงคบได

(๑) ระเบยบวาดวยการใชจายและการเกบรกษาเงน

(๒) ระเบยบวาดวยการประชมใหญของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และหลกเกณฑการจดสงผแทนของสหกรณเขารวมประชมใหญ

(๓) ระเบยบวาดวยการเลอกตง การประชม และการด าเนนกจการของคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๑๔ ใหกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยอยในต าแหนงคราวละสป

เม อครบวาระดงกล าวตามวรรคหน ง หากย งม ได ม การเล อ กต งกรรมการข นใหม ใหกรรมการซงพนจากต าแหนงตามวาระนนอยในต าแหนงเพอด าเนนงานตอไปจนกวากรรมการซงไดรบเลอกตงใหมเขารบหนาท

กรรมการซงพนจากต าแหนงอาจไดรบเลอกตงอกได แตไมเกนสองวาระตดตอกน

มาตรา ๑๑๕ [๔๙]นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตามมาตรา ๑๑๔ กรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยพนจากต าแหนง เมอ

(๑) ตาย

(๒) ลาออก

(๓) เปนบคคลลมละลาย

(๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ

(๕) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

(๖) พนจากการเปนสมาชกของสหกรณ

[49]มาตรา 115 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

28

ภายใตบงคบตามวรรคหนง กรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ซงทประชมใหญเลอกตงพนจากต าแหนงเมอทประชมใหญมมตใหถอดถอนออกจากต าแหนงดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจ านวนผแทนสหกรณซงมาประชม

เมอมกรณตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ใหกรรมการเทาทเหลออยปฏบตหนาทตอไปไดและใหถอวาคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยประกอบดวยกรรมการเทาทมอย เวนแตมกรรมการเหลออยไมถงสองในสาม

ในกรณทกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยซงทประชมใหญเลอกตงพนจากต าแหนงกอนวาระ ใหทประชมใหญสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเลอกผ แทนสหกรณเปนกรรมการแทน เวนแตวาระของกรรมการทพนจากต าแหนงเหลออยไมถงเกาสบวน จะไมด าเนนการเลอกตงกรรมการแทนต าแหนงทวางกได และใหผไดรบเลอกตงอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการซงตนแทน

มาตรา ๑๑๖ ใหคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจดใหมการประชมใหญสามญปละหนงครงภายในเกาสบวนนบแตวนสนปทางบญชของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

เมอมเหตอนสมควร คณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจะเรยกประชมใหญวสามญเมอใดกได หรอเมอสมาชกจ านวนไมนอยกวาหนงในสบของจ านวนสมาชกทงหมด ท าหนงสอรองขอตอคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยใหเรยกประชมใหญวสามญ ในหนงสอรองขอนน ตองระบวาประสงคใหเรยกประชมเพอการใด

ในกรณทสมาชกเปนผรองขอใหเรยกประชมใหญวสามญ ใหคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเรยกประชมใหญวสามญภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอรองขอ

ในกรณทคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไมเรยกประชมใหญวสามญตามวรรคสาม สมาชกจ านวนไมนอยกวาหนงในสบของจ านวนสมาชกทงหมดอาจท าหนงสอรองขอภายในหกสบวนนบแตวนพนก าหนดเวลาตามวรรคสาม เพอใหรฐมนตรเรยกประชมใหญวสามญได ในกรณเชนนใหรฐมนตร เรยกประชมใหญวสามญภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอรองขอ[๕๐]

มาตรา ๑๑๗ ใหผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยมหนาทบรหารกจการของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยตามระเบยบและนโยบายทคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยก าหนด และมอ านาจบงคบบญชาเจาหนาทของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

ในสวนกจการทเกยวกบบคคลภายนอก ใหผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเปนตวแทนสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เพอการนผอ านวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจะมอบอ านาจใหบคคลใดกระท ากจการเฉพาะอยางแทนตามระเบยบทคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทยก าหนดกได

มาตรา ๑๑๗/๑ [๕๑ ]ในกรณทมปญหาเกยวกบการด าเนนการของสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทย ใหประธานกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย หรอกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจ านวนไมนอยกวาหนงในสามของกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทย หรอสหกรณทเปนสมาชกไมนอยกวาหนงรอยสหกรณ รองขอใหคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตวนจฉยได

ค าวนจฉยของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหเปนทสด

[50]มาตรา 116 วรรคส แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 [51]มาตรา 117/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

29

มาตรา ๑๑๘ ใหน าบทบญญตในหมวด ๓ สวนท ๔ วาดวยการสอบบญชมาใชบงคบแกสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยโดยอนโลม

หมวด ๙

กลมเกษตรกร

มาตรา ๑๑๙ ในกรณทคณะบคคลผประกอบอาชพเกษตรกรรม ซงรวมกนด าเนนกจการโดยมวตถประสงคเพอชวยเหลอซงกนและกนในการประกอบอาชพเกษตรกรรมแตยงไมอาจรวมกนจดตงเปนสหกรณตามพระราชบญญตนได จะจดตงเปนกลมเกษตรกรขนตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกากได

พระราชกฤษฎกาตามวรรคหนง ใหก าหนดการด าเนนการของกลมเกษตรกร การก ากบกลมเกษตรกร การเลกกลมเกษตรกร และการควบกลมเกษตรกรเขากน ทงน ตามความเหมาะสมแกประเภทของกลมเกษตรกรดวย

มาตรา ๑๒๐ กลมเกษตรกรทจดตงขนตามมาตรา ๑๑๙ ใหมฐานะเปนนตบคคล

มาตรา ๑๒๑ ใหนายทะเบยนสหกรณเปนนายทะเบยนกลมเกษตรกรและมอ านาจหนาทตามทบญญตไวในพระราชบญญตน และมรองนายทะเบยนสหกรณเปนผชวย มอ านาจหนาทตามทนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย

ใหสหกรณจงหวดเปนนายทะเบยนกลมเกษตรกรประจ าจงหวดทกลมเกษตรกรตงอย และมอ านาจหนาทตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณก าหนด[๕๒] ส าหรบกรงเทพมหานครใหผอ านวยการส านกงานสงเสรมสหกรณกรงเทพมหานคร พนท ๑ และผอ านวยการส านกงานสงเสรมสหกรณกรงเทพมหานคร พนท ๒ เปนนายทะเบยนกลมเกษตรกรกรงเทพมหานคร[๕๓]

มาตรา ๑๒๒ ในกรณทกลมเกษตรกร โดยมตของทประชมใหญไมนอยกวากงหนงของจ านวนสมาชกทมาประชม แสดงความจ านงขอเปลยนฐานะเปนสหกรณ เมอนายทะเบยนสหกรณพจารณาเหนวาขอบงคบของกลมเกษตรกรมรายการถกตองตามมาตรา ๔๓ ใหนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนและด าเนนการตามพระราชบญญตน

มาตรา ๑๒๓ เม อนายทะเบ ยนสหกรณร บจดทะเบ ยนกล ม เกษตรกรเป นสหกรณ ใหคณะกรรมการกลมเกษตรกรมฐานะเปนคณะกรรมการด าเนนการสหกรณจนกวาจะมคณะกรรมการด าเนนการสหกรณซงทประชมใหญไดเลอกตงขนใหมตามบทแหงพระราชบญญตน

สหกรณตามวรรคหนงยอมไดไปทงทรพยสน หนสน สทธ และความรบผดของกลมเกษตรกรเดม

[52]มาตรา 121 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [53]มาตรา 121 วรรคสาม แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

30

มาตรา ๑๒๔ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนายทะเบยนกลมเกษตรกรและพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนกลมเกษตรกรมอบหมายมอ านาจเขาไปตรวจสอบในส านกงานของกลมเกษตรกรในเวลาท างานของกลมเกษตรกร ใหผซงเกยวของอ านวยความสะดวก ชวยเหลอ และใหค าชแจงแก ผเขาไปตรวจสอบตามสมควร

ใหผเขาไปตรวจสอบตามวรรคหนง แสดงบตรประจ าตวตอผซงเกยวของ

บตรประจ าตวตามวรรคสอง ใหเปนไปตามแบบทรฐมนตรก าหนด

มาตรา ๑๒๕ ในคดฟองเรยกหนทกลมเกษตรกร สมาชก หรอผช าระบญชเปนลกหนอยในฐานะเชนนน หามมใหฟองเมอพนก าหนดสองปนบแตวนทนายทะเบยนกลมเกษตรกรถอนชอกลมเกษตรกรออกจากทะเบยน

มาตรา ๑๒๖ ถากลมเกษตรกรเกยวของในกจการใดทกฎหมายก าหนดใหจดทะเบยนส าหรบการไดมา การจ าหนาย การยกขนเปนขอตอส หรอการยดหนวง ซงกรรมสทธในอสงหารมทรพยหรอทรพยสทธอนเกยวกบอสงหารมทรพย ในการจดทะเบยนเชนวานนใหกลมเกษตรกรไดรบยกเวนไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๑๒๗ หามมใหผใดใชค าวา “กลมเกษตรกร” เปนชอหรอสวนหนงของชอในทางธรกจ เวนแตกลมเกษตรกรทไดจดทะเบยนตามพระราชกฤษฎกาทออกตามมาตรา ๑๑๙

มาตรา ๑๒๘ ใหนายทะเบยนกลมเกษตรกรและพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนกลมเกษตรกรมอบหมาย มอ านาจออกค าสงเปนหนงสอใหกรรมการ สมาชกและเจาหนาทของกลมเกษตรกร มาชแจงขอเทจจรงเกยวกบกจการของกลมเกษตรกรหรอใหสงเอกสารเกยวกบการด าเนนกจการ หรอรายงานการประชมของกลมเกษตรกร

หมวด ๙/๑[๕๔] การพจารณาอทธรณ

มาตรา ๑๒๘/๑ ใหมคณะกรรมการพจารณาอทธรณประกอบดวยรองปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณซงปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณมอบหมาย เปนประธานกรรมการ ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ผแทนส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกรรมการผทรงคณวฒคนหนงในคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตซงคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมอบหมาย เปนกรรมการ

ใหอธบดกรมสงเสรมสหกรณแตงตงขาราชการในสงกดกรมสงเสรมสหกรณเปนเลขานการและผชวยเลขานการ

มาตรา ๑๒๘/๒ ใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) พจารณาวนจฉยอทธรณค าสงของนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณ

ทอทธรณตามมาตรา ๑๒๘/๔

[54]หมวด 9/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

31

(๒) มหนงสอเรยกบคคลทเกยวของมาใหถอยค าหรอสงใหบคคลดงกลาวสงเอกสารหรอหลกฐานอนทเกยวของเพอประกอบการพจารณาวนจฉยอทธรณ (๓) แตงตงคณะอนกรรมการเพอปฏบตการตามทคณะกรรมการพจารณาอทธรณมอบหมาย มาตรา ๑๒๘/๓ ใหน ามาตรา ๑๓ มาใชบงคบแกการประชมของคณะกรรมการพจารณาอทธรณโดยอนโลม

มาตรา ๑๒๘/๔ ค าสงตามมาตรา ๒๐ มาตรา ๒๒ (๓) และ (๔) มาตรา ๗๑ และมาตรา ๘๙/๓ วรรคสอง รวมถงค าสงเลกกลมเกษตรกรตามพระราชกฤษฎกาทออกตามมาตรา ๑๑๙ วรรคสอง ใหอทธรณตอคณะกรรมการพจารณาอทธรณภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค าสง

ค าสงไมรบจดทะเบยนตามมาตรา ๓๘ และค าสงตามมาตรา ๔๔ ใหอทธรณตอคณะกรรมการพจารณาอทธรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบค าสง การอทธรณตามวรรคหนงและวรรคสองไมเปนเหตทเลาการบงคบตามค าสง เวนแตคณะกรรมการพจารณาอทธรณจะเหนสมควรใหมการทเลาการบงคบตามค าสงนนไวชวคราว

มาตรา ๑๒๘/๕ หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการอทธรณและวธพจารณาอทธรณของคณะกรรมการพจารณาอทธรณใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการพจารณาอทธรณก าหนด

ใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณมค าวนจฉยอทธรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบอทธรณ แลวแจงค าวนจฉยอทธรณพรอมดวยเหตผลเปนหนงสอไปยงผอทธรณโดยไมชกชา

ค าวนจฉยของคณะกรรมการพจารณาอทธรณใหเปนทสด

หมวด ๑๐[๕๕]

บทก าหนดโทษ

มาตรา ๑๒๙ ผใดใชค าวา “สหกรณ” หรอ “กลมเกษตรกร” ประกอบกบชอหรอสวนหนงของชอในทางธรกจ โดยมไดเปนสหกรณหรอกลมเกษตรกรทไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ และปรบอกวนละไมเกนหาพนบาทจนกวาจะไดเลกใช

มาตรา ๑๓๐ ผใดไมมาชแจงขอเทจจรงหรอไมสงเอกสารเกยวกบการด าเนนงานหรอรายงานการประชมของสหกรณหรอชมนมสหกรณตามค าสงของนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายซงสงการตามมาตรา ๑๗ หรอไมมาชแจงขอเทจจรงหรอไมสงเอกสารเกยวกบการด าเนนงานหรอรายงานการประชมของกลมเกษตรกรตามค าสงของนายทะเบยนกลมเกษตรกรหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนกลมเกษตรกรมอบหมายตามมาตรา ๑๒๘ แลวแตกรณ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

[55]หมวด 10 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

32

มาตรา ๑๓๑ ผใดขดขวางหรอไมใหค าชแจงแกนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายตามมาตรา ๑๘ หรอขดขวางหรอไมใหค าชแจงแกนายทะเบยนกลมเกษตรกรหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนกลมเกษตรกรมอบหมายตามมาตรา ๑๒๔ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๑๓๒ ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามทนายทะเบยนสหกรณสงการตามมาตรา ๒๒ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๑๓๓ กรรมการหรอผจดการของสหกรณผใดด าเนนกจการของสหกรณนอกขอบเขตแหงการด าเนนกจการของสหกรณทจะพงด าเนนการไดตามกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา ๓๓/๑ วรรคสอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๑๓๓/๑ กรรมการหรอผจดการของสหกรณผใดด าเนนกจการของสหกรณโดยผดวตถประสงคของสหกรณและการด าเนนกจการนนเปนภยนตรายตอความสงบสขของประชาชนหรอความมนคงของรฐ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๑๓๓/๒ ผใดฝาฝนไมจดการรกษาทรพยสนของสหกรณ หรอไมสงมอบทรพยสน สมดบญช เอกสาร และสงอนของสหกรณใหแกผช าระบญชตามมาตรา ๗๘ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงแสนบาท มาตรา ๑๓๓/๓ ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา ๘๙/๒ (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๑๐) (๑๑) (๑๒) หรอ (๑๓) ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงแสนบาท มาตรา ๑๓๓/๔ ผใดฝาฝนไมแกไขขอบกพรองหรอระงบการด าเนนการตามทนายทะเบยนสหกรณสงการตามมาตรา ๘๙/๓ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา ๑๓๓/๕ ในกรณทสหกรณกระท าความผดตามพระราชบญญตน กรรมการหรอผจดการของสหกรณซงเปนผลงมตใหสหกรณด าเนนการหรองดเวนการด าเนนการ หรอเปนผด าเนนการหรอรบผดชอบในการด าเนนการนน ไดกระท าผดหนาทของตนดวยประการใด ๆ โดยทจรต ตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงหาป และปรบไมเกนหาแสนบาท

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๑๓๔ ใหถอวาบรรดาสหกรณจ ากด ชมนมสหกรณ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และกลมเกษตรกรตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบเปนสหกรณ ชมนมสหกรณ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และกลมเกษตรกร ตามพระราชบญญตน

ใหโอนเงนทนหมนเวยนสงเสรมการสหกรณมาเปนของกองทนพฒนาสหกรณตามมาตรา ๒๗

33

มาตรา ๑๓๕ ชมนมสหกรณทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ แตมจ านวนสหกรณเปนสมาชกต ากวาอตราทก าหนดไวในมาตรา ๑๐๑ ใหเปนชมนมสหกรณตอไปได

มาตรา ๑๓๖ ขอบงคบของสหกรณทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ยงคงใชบงคบตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตน

ใหคณะกรรมการด าเนนการสหกรณ คงด ารงต าแหนงตอไปจนกวาจะครบวาระตามทก าหนดไวในขอบงคบของสหกรณนน โดยใหถอวาเปนการด ารงต าแหนงในวาระแรก

มาตรา ๑๓๗ สหกรณไมจ ากดตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ถาประสงคจะจดตงเปนสหกรณตามพระราชบญญตน ตองยนค าขอจดทะเบยนตามหมวด ๓ สวนท ๑ วาดวยการจดตงและการจดทะเบยนสหกรณภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ถาไมมการจดทะเบยนตามวรรคหนง ใหนายทะเบยนสหกรณสงเลกสหกรณไมจ ากดนน และตง ผช าระบญชขนท าการช าระบญช โดยใหน าบทบญญตในหมวด ๔ วาดวยการช าระบญชมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๓๘ ใหบรรดาพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศ ระเบยบ หรอค าสงทออกตามกฎหมายวาดวยสหกรณ ทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบยงคงใชบงคบตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน จนกวาจะมพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศ ระเบ ยบ หรอค าสง ทออกตามพระราชบญญตนใชบงคบ

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

ชวน หลกภย

นายกรฐมนตร

34 หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ไดใชบงคบมาเปนเวลานานแลว ท าใหมบทบญญตหลายประการไมเออประโยชนตอการพฒนาการสหกรณ ใหทนตอสภาพการแขงขนกบระบบธรกจในปจจบน ประกอบกบพระราชบญญตดงกลาวไดรวมบทบญญตเกยวกบกลมเกษตรกร ซงสมควรปรบปรงใหเหมาะสมยงขนเชนเดยวกน ดงนน จงเหนสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยสหกรณทใชบงคบอยเดมทงฉบบ โดยจดระบบสหกรณใหสหกรณมชนดเดยวคอสหกรณ ทสมาชกมความรบผดจ ากดเทาจ านวนหนทถอ เพอใหสหกรณพฒนาไปดวยความมนคง ในดานการก ากบและสงเสรมกจการสหกรณ ไดก าหนดใหมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ขน เพอท าหนาทเสนอความเหนตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและแนวทางในการสงเสรมและพฒนาสหกรณ จดใหมกองทนเพอพฒนาสหกรณเพอใหความชวยเหลอดานการเงนแกบรรดาสหกรณ ปรบปรงองคประกอบและวาระการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย นอกจากน ไดปรบปรงบทบญญตเกยวกบ กลมเกษตรกร เพอใหมการพฒนาไปสการจดตงสหกรณอยางเปนระบบ ตลอดจนปรบปรงบทก าหนดโทษ ใหเหมาะสมยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

*พระราชกฤษฎกาแกไขบทบญญตใหสอดคลองกบการโอนอ านาจหนาทของสวนราชการใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ พ.ศ. ๒๕๔๕[๕๖]

มาตรา ๑๒๒ ในพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหแกไขค าวา “ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ” เปน “อธบดกรมสงเสรมสหกรณ” และค าวา “กระทรวงเกษตรและสหกรณ” เปน “กรมสงเสรมสหกรณ”

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชกฤษฎกาฉบบน คอ โดยทพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดบญญตใหจดตงสวนราชการขนใหมโดยมภารกจใหม ซงไดมการตราพระราชกฤษฎกาโอนกจการบรหารและอ านาจหนาทของสวนราชการใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม นนแลว และเนองจากพระราชบญญตดงกลาวไดบญญตใหโอนอ านาจหนาทของสวนราชการ รฐมนตรผด ารงต าแหนงหรอผซงปฏบตหนาทในสวนราชการเดมมาเปนของสวนราชการใหม โดยใหมการแกไขบทบญญตตาง ๆ ใหสอดคลองกบอ านาจหนาททโอนไปดวย ฉะนน เพออนวตใหเปนไปตามหลกการทปรากฏในพระราชบญญตและพระราชกฤษฎกาดงกลาว จงสมควรแกไขบทบญญตของกฎหมายใหสอดคลองกบการโอนสวนราชการ เพอใหผเกยวของมความชดเจนในการใชกฎหมายโดยไมตองไปคนหาในกฎหมายโอนอ านาจหนาทวาตามกฎหมายใดไดมการโอนภารกจของสวนราชการหรอผรบผดชอบตามกฎหมายนนไปเปนของหนวยงานใดหรอผใดแลว โดยแกไขบทบญญตของกฎหมายใหมการเปลยนชอสวนราชการ รฐมนตร ผด ารงต าแหนงหรอผซงปฏบตหนาทของสวนราชการใหตรงกบการโอนอ านาจหนาท และเพมผแทนสวนราชการในคณะกรรมการใหตรงตามภารกจทมการตดโอนจากสวนราชการเดมมาเปนของสวนราชการใหม รวมทงตดสวนราชการเดมทมการยบเลกแลว ซงเปนการแกไขใหตรงตามพระราชบญญตและพระราชกฤษฎกาดงกลาว จงจ าเปนตองตราพระราชกฤษฎกาน

พระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓[๕๗]

มาตรา ๑๖ ใหคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต คณะกรรมการบรหาร กพส. และคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ซงด ารงต าแหนงอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ คงปฏบตหนาทตอไปจนกวาจะมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต คณะกรรมการบรหาร กพส. และคณะกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒

35 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ทงน ตองด าเนนการจดใหมคณะกรรมการดงกลาวภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๑๗ ใหอตราคาบ ารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตก าหนดตามมาตรา ๖๐ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงใชบงคบอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ คงใชบงคบไดตอไปจนกวาจะมกฎกระทรวงทออกตามมาตรา ๖๐ แหงพระราช บญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน

มาตรา ๑๘ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณรกษาการตามพระราชบญญตน

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ มบทบญญตบางประการไมเหมาะสมกบสภาพการณในปจจบน และไมเออประโยชนตอการด าเนนกจการของสหกรณ สมควรปรบปรงบทบญญตเกยวกบองคประกอบและการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการ ลกษณะตองหามของกรรมการหรอผจดการ หลกเกณฑการพนจากต าแหนงของกรรมการด าเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย การแตงตงรองนายทะเบยนสหกรณ เงนคาหน การตงผรบโอนประโยชนของสมาชกผตาย อ านาจหนาทของสหกรณในการรบฝากเงน หลกเกณฑในการก าหนดอตราการเกบคาบ ารงสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทย อ านาจของรฐมนตรในการเรยกประชมใหญวสามญและแนวทางการแกปญหาการด าเนนการของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยใหครอบคลมและเหมาะสมยงขน เพอใหการด าเนนกจการของสหกรณสามารถลลวงไปได จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

พระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [58]

มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนก าหนดหกสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป มาตรา ๓๓ ใหกรรมการผทรงคณวฒในคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตซงด ารงต าแหนงอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ปฏบตหนาทไปพลางกอนจนกวาจะมการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ท งน ตองด าเนนการแตงตงใหแลวเสรจภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๓๔ ในกรณทขอบงคบของสหกรณใดไมเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา ๓๓/๑ วรรคสอง แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราช บญญตน ใหสหกรณนนแกไขขอบงคบของสหกรณใหเปนไปตามกฎกระทรวงดงกลาว ภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทกฎกระทรวงใชบงคบ

มาตรา ๓๕ ใหสหกรณแกไขขอบงคบของสหกรณทเกยวกบสมาชกสมทบใหเปนไปตามมาตรา ๔๑ แหงพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ใหแลวเสรจภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

36

มาตรา ๓๖ สหกรณทมสมาชกซงมไดมสญชาตไทยอยในวนกอนวนทพระราชบญญตน ใชบงคบ ใหสหกรณด าเนนการ ปรบปรง แกไข ใหเปนไปตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ในการด าเนนการตามวรรคหนงหากสมาชกผใดมนตกรรมกบสหกรณ แตไดพนจากสมาชกโดยฝายหนงฝายใดมไดบอกเลกนตกรรมนน ใหนตกรรมนนยงคงมอยตอไปจนกวาจะสนสดไปตามเงอนไขหรอเงอนเวลาทตกลงกน แตจะท าการใดกอผลผกพนขนใหมมได

มาตรา ๓๗ บรรดาค าอทธรณทไดยนและยงอยในระหวางการพจารณาของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหคณะกรรมการดงกลาวมอ านาจพจารณาตอไปตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ กอนการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน จนกวาจะแลวเสรจ แตตองไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๓๘ บรรดากฎหรอค าสงทออกตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ทใชบงคบอยในวนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหยงคงใชบงคบไดตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน จนกวาจะมกฎหรอค าสงทออกตามพระราช บญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๓๙ ในการด าเนนการออกกฎกระทรวงและระเบยบ เพอปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ใหด าเนนการใหแลวเสรจภายในสองปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ หากไมสามารถด าเนนการได ใหรฐมนตรรายงานเหตผลทไมอาจด าเนนการไดตอคณะรฐมนตรเพอทราบ

มาตรา ๔๐ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณรกษาการตามพระราชบญญตน

ธรตม/แกไข

ธรตม/ตรวจ

๒๐ มนาคม ๒๕๖๒

[๑] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๓๐ ก/หนา ๑/๒๓ เมษายน ๒๕๔๒ [๒] มาตรา 4 บทนยาม “สหกรณ” แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๓] มาตรา ๙ วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๔] มาตรา ๙ วรรคสาม แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๕] มาตรา 13 วรรคหา แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒

37

[๖] มาตรา 14 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๗] มาตรา ๑๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๘] มาตรา 16 (2) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๙] มาตรา 16 (3) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๐] มาตรา 16 (4) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๑] มาตรา 17 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๒] มาตรา 21 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑3] มาตรา 22 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๔] มาตรา 23/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๕] มาตรา 26 ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๖] มาตรา 30 พระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๑๗] มาตรา 31 พระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๑๘] มาตรา 33 วรรคสอง ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๑๙] มาตรา 33/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒๐] มาตรา 38 วรรคสอง ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒1] มาตรา 38 วรรคสาม ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ [๒2] มาตรา 41 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒3] มาตรา 42 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๒4] มาตรา ๔๒/๑ เพมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๒5] มาตรา ๔๒/๒ เพมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ [๒6] มาตรา ๔๖ (๕) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒7] มาตรา 51/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒8] มาตรา 51/2 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๒9] มาตรา 51/3 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [3๐] มาตรา 52 (1) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [31] มาตรา 52 (5) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [32] มาตรา 52 (๖) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [33] มาตรา 52 (๗) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [34] มาตรา 53 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [35] มาตรา 60 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 [36] มาตรา 66 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [37] มาตรา 67 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [38] มาตรา 68 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [39] สวนท 4 การสอบบญช มาตรา 69 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [40] มาตรา 71 (2) แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [41] มาตรา 72 ยกเลกโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [42] มาตรา 75 วรรคหนง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [43] มาตรา 80 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [44] หมวด 4/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [45] มาตรา 101 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [46] มาตรา 105 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [47] มาตรา 105/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [48] มาตรา 112 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 [49] มาตรา 115 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 [50] มาตรา 116 วรรคส แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

38

[51] มาตรา 117/1 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 [52] มาตรา 121 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [53] มาตรา 121 วรรคสาม แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [54] หมวด 9/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [55] หมวด 10 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตสหกรณ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๖๒ [๕๖] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๙/ตอนท ๑๐๒ ก/หนา ๖๖/๘ ตลาคม ๒๕๔๕ [๕๗] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๗/ตอนท ๒๖ ก/หนา ๑/๒๑ เมษายน ๒๕๕๓ [๕๘] ราชกจจานเบกษา เลม 136/ตอนท 34 ก หนา 27/20 มนาคม 2562