Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ม.ค. เม.ย. 57 ┋ ธาลสซเมย 17
วนน (4 พ.ย. 56) เวลา 13.30 น. คณะแพทยศาสตร
ศรราชพยาบาล ม.มหดล จดแถลงขาว “ครงแรกของโลกศนย
ธาลสซเมยศรราช และ ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส รบรางวล
SITA” โดยม ศ.คลนก นพ.อดม คชนทร คณบดคณะแพทย
ศาสตรศรราชพยาบาล ม.มหดล เปนประธานแถลงขาว รวมดวย
ผศ. นพ.วศษฎ วามวาณชย ผอำานวยการ รพ.ศรราช อ.นพ. ชนนทร
ลมวงศ ประธานศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช และ อายรแพทยผ
เชยวชาญดาน เวชพนธศาสตร รศ.ดร. นพ.วปร วประกษต กรรม
การอำานวยการและกรรมการดำาเนนการศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช
และกมารแพทยผเชยวชาญดานโลหตวทยา รศ. นพ.ดฐกานต
บรบรณหรญสาร รองคณบดฝายสอสารองคกร คณอรนทร
ปจฉมพหงค และ คณอธพฒน บรพนธ ผปวยธาลสซเมย ณ หอง
ประชมคณะฯ ตกอำานวยการ ชน 2 รพ.ศรราช
ศ.คลนก นพ.อดม คชนทร คณบดคณะแพทยศาสตรศร
ราชพยาบาล ม.มหดล เปดเผยวาตนเองรสกดใจทศนยธาลสซเมย
รพ.ศรราช ไดรบรางวลสถาบนแหงความเปนเลศดานการดแล
ผปวยธาลสซเมย (Sultan Bin Khalifa International Award
for Center of Excellence) จากมลนธเพอมนษยธรรมและ
วทยาศาสตร สลตาน บน คาลฟา อล นายาน (H.H. Sheikh
Sultan Bin Kalifa AL Nahyan) ประเทศสหรฐอาหรบเอมเรตส
ซงมลนธนเปนองคกรของรฐทไมแสวงหาผลกำาไร กอตงขนเพอ
ยกระดบคณภาพชวตของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย โดยท
การดำาเนนงานนนได มการจดตงรางวล SITA ขนในป พ.ศ. 2556
เปนปแรก เพอสนบสนนและยกยองบคคลหรอองคกรทปฏบต
งานและ/หรอวจยในการดแลผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย และ
ฮโมโกลบนผดปกตชนดอนๆ อนกอใหเกดประโยชนตอผปวย
โรคโลหตจางธาลสซเมยทวโลก
ทงนรางวลประเภทสถาบน (Center of Excellence) ไดม
การคดเลอกจากสถาบนทางการแพทย 300 กวาแหง ทวโลก โดย
ศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช เปนสถาบนแหงแรกในโลกทไดรบ
เกยรตยกยอง เรยกชอรางวลนวารางวลโรคโลหตจางธาลสซเมย
นานาชาต “สลตาน บน คาลฟา” (Sultan Bin Khalifa Interna-
tional Award : SITA) โดยไดรบเกยรตจาก ชค สลตาน บน
คาลฟา ซาเยส อล นายาน ทปรกษาประธานาธบดประเทศสหรฐ
อาหรบเอมเรตส และประธานมลนธฯ เปนผมอบโลและเงนรางวล
ในการประชมสมาพนธธาลสซเมยโลก (Thalassemia Interna-
tional Federation 2013 World Congress) ทกรงอาบดาบ
เมอปลายเดอน ต.ค. ทผานมา นบเปนเกยรตอยางสงตอศนย
ธาลสซเมย รพ.ศรราช ในโอกาสน ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส
ปชนยาจารยดานโลหตวทยา ภาควชาอายรศาสตร รพ.ศรราช ยง
ไดรบการยกยองใหได รบรางวลประเภท บคคล ในฐานะผสราง
สรรคผลงานทางวชาการและงานวจยอนเปนประโยชน ตอวงการ
ธาลสซเมยมาอยางยาวนาน
สำาหรบศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช เปนสถานทใหบรการ
การดแลผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยอยางครบวงจรแบบ 360
องศา เรมตงแตการตรวจคดกรองพาหะธาลสซเมยในประชากร
การใหคำาปรกษาทางเวชพนธศาสตร การวนจฉยกอนคลอดรวม
ถงนวตกรรมการตรวจดวยคลนแมเหลกไฟฟา (MRI-T2*) เพอหา
ภาวะเหลกเกน ในตบ และ หวใจ การใหเลอด การใหยาขบเหลก
ไปจนกระทง การรกษาโรคโลหตจางธาลสซเมยใหหายขาด โดย
การปลกถายไขกระดก และการทำายนบำาบดในอนาคต ซงการ
บรการดงกลาว ไดรบการรบรองคณภาพจากองคกรระดบโลก
ISO15189
ครงแรกของโลก ศนยธาลสซเมยศรราช และ ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส รบรางวล SITA
18 ธาลสซเมย ┋ ม.ค. เม.ย. 57
นอกจากการรกษาแลว คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
ยงไดบกเบกการวจยโรคโลหตจางธาลสซเมย ตงแตปพ.ศ. 2493
ในครงนนมอาจารยดานโลหตวทยา 2 ทานเปนกำาลงสำาคญ คอ
ศ.เกยรตคณ พญ.คณสภา ณ นคร ภาควชาอายรศาสตร และ
ศ.เกยรตคณ พญ.คณหญงสดสาคร ตจนดา ภาควชากมารเวช
ศาสตร โดยอาจารยทง 2 ทาน ไดทำาการวนจฉยโรคโลหตจาง
ธาลสซเมยในกลมประชากรทไมใชชาวเมดเตอรเรเนยน ซงถอเปน
ครงแรกในประเทศไทย และของโลกดวย
จากจดเรมตนในครงนน งานวจยโรคโลหตจางธาลสซเมย
ไดเจรญกาวหนาสบเนองภายใตการนำาของ ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ
วะส ผทำาการวจยถงกลไกการเกดโรคทางพนธกรรม ทกอให
เกดโรคโลหตจางธาลสซเมย ซงนำาไปสการปองกนรกษา ผลงาน
วจยของทาน เปนทยอมรบทงภายในและตางประเทศ และยงไดรบ
เชญไปบรรยายทมหาวทยาลย และสถาบนวจยหลายแหงเกอบ
ทกทวปทวโลก นอกจากนทานยงมบทความทางวชาการทไดรบ
การตพมพในวารสารตางประเทศมากกวา 200 เรอง รวมถงแตง
ตำาราวชาโลหตและคมอโลหตวทยา ไวมากมายใหแพทยรนหลงได
ศกษาหาความร เหลานถอเปนจดเรมตนของแนวคดในการดแล
ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย ทยงคงใชอยในปจจบนรวมถง
การพฒนาองคความรพนฐาน ดานอณพนธศาสตรของแอลฟาและ
เบตาธาลสซเมย และนำาไปสการดแลผปวยในทางคลนก ดาน
การตรวจวนจฉยกอนคลอด ในระดบอณพนธศาสตร ความรและ
ประสบการณดงกลาว มความสำาคญอยางยงตอการพฒนาโครง
การการปองกนและควบคมโรคโลหตจางธาลสซเมยชนดรนแรง
ในระดบชาต ซงใชแพรหลายในประเทศไทย และสามารถนำาไปใช
เปนตนแบบในการดแลผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยในหลายๆ
ประเทศอกดวย
ทงนเพอใหการปองกน และควบคมโรคโลหตจางธาลส
ซเมย มความเขมแขงทงในระดบทองถนและระดบชาต อ.นพ.
ชนนทร ลมวงศ ประธานศนยธาลสซเมย รพ.ศรรราช กลาววา
แมโรคนจดอยในกลมโรคทางพนธกรรม แตสามารถปองกนและ
รกษาได หากทกฝายชวยกน เหตนคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
จงจดตงหนวยงานเฉพาะดานธาลสซเมยขนภายใตชอ “โครงการ
พฒนาระบบสขภาพธาลสซเมย” (คพธ) ในป พ.ศ.2545 โดยการ
รเรมของ ศ.เกยรตคณ พญ.วรวรรณ ตนไพจตร ภาควชากมาร
เวชศาสตร และ ศ. พญ.จนตนา ศรนาวน ภาควชาอายรศาสตร
เพอใหเกดการดแลผปวย ในรปแบบสหสาขาและมปฏสมพนธ
กนระหวางภาควชา และไดมการจดตงคณะกรรมการอำานวย
การและคณะทำางานทมาจากหลายภาควชา ไดแก ภาควชาอายร
ศาสตร ภาควชากมารเวชศาสตร ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา
ภาควชาพยาธวทยาคลนก ภาควชาเวชศาสตรการธนาคารเลอด
และภาควชารงสวทยา
โครงการดงกลาวไดทำาการตรวจคดกรองประชากรไป
แลวกวา 100,000 ราย ใหการวนจฉยกอนคลอด และตรวจวนจฉย
ในระดบอณพนธศาสตร แกคสมรสทเปนคเสยงแลวกวา 2,500 ค
ตอมาในป พ.ศ. 2551 โครงการพฒนาระบบสขภาพธาลสซเมย
ถกยกระดบเปน “ศนยธาลสซเมย” สงกด รพ.ศรราช ทำาการตรวจ
คดกรองประชากรมากกวา 12,000 รายตอป การตรวจวเคราะห
ฮโมโกลบนกวา 6,000 รายตอป การตรวจรหสพนธกรรม (ดเอนเอ)
กวา 3,000 ครงตอป รวมถงการวนจฉยกอนคลอดกวา 400 ครง
ตอป นอกจากนยงเปนศนยสงตอเพอการวนจฉยโรคธาลสซเมย
และฮโมโกลบนผดปกตในระดบชาต และมหนาทรบผดชอบตอ
โครงการควบคมและปองกนโรคโลหตจางธาลสซเมยในเขต
กรงเทพมหานคร และ 17 จงหวดหลก ของภาคกลางในประเทศ
ไทยดวย
นอกจากงานในดานการปองกน และควบคมโรคโลหตจาง
ธาลสซเมย การพฒนามาตรฐานการดแลผปวยกมความสำาคญ
เชนกน ซงการบรการและการพฒนาในสวนนอยภายใตการดแล
ของ รศ.ดร. นพ.วปร วประกษต กรรมการอำานวยการและกรรม
การดำาเนนการศนยธาลสซเมย รพ.ศรรราช
รศ.ดร.นพ.วปร วประกษต กลาวถงสถานการณของ
โรคโลหตจางธาลสซเมยวา ปจจบนมคนไทยทเปนพาหะประมาณ
รอยละ 35 หรอประมาณ 18 - 20 ลานคน จดเปนโรคทมการ
ถายทอดทางพนธกรรมมากทสดในประเทศไทย สาเหตเกดจาก
เมดเลอดแดงผดปกต มอายขยสน แตกสลายงาย ทำาใหเกด
อาการซด (โลหตจาง) โรคนถายทอดทางพนธกรรม จากการรบ
ยนธาลสซเมยมาจากทงพอและแม และจะสามารถถายทอดพนธ
กรรม (ยน) นไปสลกหลานได ในรายทเปนพาหะไมแสดงอาการ
ของโรค แตในผปวยสวนใหญจะมอาการรนแรงและมอายขยสน
หากไมไดรบการดแลรกษาทเหมาะสม ดงนนพนธกจทสำาคญของ
ศนยธาลสซเมยอกประการคอ การพฒนาการดแลผปวยโรคโลหต
จางธาลสซเมยอยางบรณาการ เราไดจดตงคณะทำางานหลายคณะ
ภายใน รพ.ศรราช ซงมทมแพทยและนกวทยาศาสตรมากกวา100
ทานทเขารวม โดยคณะทำางานเหลานไดทำางานรวมกนเพอพฒนา
การดแลรกษาผปวยอยางตอเนอง
ปจจบนศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช มผปวยโรคโลหตจาง
ธาลสซเมยทอยในความรบผดชอบมากกวา 2,000 ราย โดยม
อายตงแต 1 เดอน - 70 ป รบผดชอบดแลตงแต การตรวจวนจฉย
การจดหาหมโลหต ใหตรงกบความตองการของผปวยอยางมคณ
ภาพสงและปลอดภยเพยงพอ การรกษาโดยการใหเลอดอยาง
สมำาเสมอ การขบธาตเหลก การตรวจตดตามปรมาณเหลกสะสม
ในเนอเยอ ทงจากการตรวจเลอด และการตรวจดวยคลนแมเหลก
ไฟฟา การตรวจตดตามการทำางานของหวใจและ ตอมไรทอ ไปจน
ม.ค. เม.ย. 57 ┋ ธาลสซเมย 19
แพทยและบคลากรทางการแพทยเปนประจำาปละ 2 ครง ปจจบน
มแพทย พยาบาล และนกวทยาศาสตรสขภาพจากทวประเทศ
มากกวา 300 ราย ทผานการอบรมในหลกสตรน และสามารถ
นำาความรทไดไปประยกตใชกบผปวยในโรงพยาบาลทองถนของ
ตน นอกจากนยงไดจดหลกสตรฝกอบรมพยาบาลแบบกาวหนา
สำาหรบการดแลผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยปละ 1 ครง ตงแต
ปพ.ศ. 2552 และปจจบนมพยาบาลกวา 500 คนทวประเทศ
ทผานการฝกอบรมดงกลาว
แมในปจจบนโรคธาลสซเมยจะสามารถรกษาใหหายขาด
ได แตกยงมขอจำากดอยมากและมความเสยงทจะเปนอนตรายถง
ชวต ถงแมวาเราจะสามารถใหการรกษาทดเยยม หากแตการ
ปองกนผปวยใหมกมความสำาคญยง และทกคนสามารถทำาได
เนองจากโรคโลหตจางธาลสซเมยเปนโรคทางพนธกรรม ซงขณะ
นคนไทยเปนพาหะกนมากถงรอยละ 35 ถามญาตเปนธาลสซเมย
อตราเสยงทจะเปนพาหะจะยงมากขน และยงสามภรรยาเปนพาหะ
ทงค โอกาสทบตรจะเปนโรคธาลสซเมยมไดตงแตรอยละ 25 - 50
วธปองกนทำาไดโดย
1. ปรกษาแพทยเพอตรวจเลอดกอนสมรส หรออยางชากอน
มบตรวา ตนเปนพาหะหรอไม
2. ฝากครรภทนทททราบวาตงครรภ เพอแพทยจะไดตรวจ
วนจฉยทารกในครรภวามโรคโลหตจางธาลสซเมยหรอไม
3. ควรแนะนำาใหญาตพนองไปตรวจเลอดโดยวธพเศษวา
เปนพาหะหรอไม และปรกษาแพทยกอนสมรส เพอวางแผนครอบ
ครวอยางเหมาะสมตอไป
ทงหมดน ศรราชหวงจะเหนสงคมไทยและประชาคมโลก
มคณภาพชวตทด ดงพระราชดำารสของสมเดจพระบรมราชชนก
ทวา
“ความสำาเรจทแทจรงนน มไดเกดจากการเรยน
แตเปนการใชความรไปกอใหเกดประโยชนแกมนษยชาต”
ซงถาทำาอยางนอยางตอเนอง ผมเชอวาสงคมนาอยทเดยว
ศ.คลนก นพ.อดม กลาวปดทาย
.
ถงการรกษาดวยการปลกถายเซลลตนกำาเนดเมดเลอด และการ
รกษาดวยยนบำาบดในอนาคต
ผลงานเดนของศนยฯ คอ การพฒนาโปรแกรมคอม
พวเตอรในการประเมนภาวะเหลกเกน โดยใชคลนแมเหลกไฟฟา
(MRI T2*) เปนแหงแรกในเอเชย เรยกวา โปรแกรม “SiTA
Analysis” (Siriraj Thalassemia Analysis) ปจจบนมผปวย
มากกวา 300 ราย ทไดรบการประเมนดวยเทคโนโลยน การ
พฒนาโปรแกรมดงกลาว ทำาใหสามารถลดการพงพาเทคโนโลย
จากตางประเทศและลดคาใชจายในการตรวจวเคราะห ตลอดจน
การนำาไปสการจดทำาแนวทางการดแลผปวยโรคโลหตจางธาลส
ซเมยในการใชยาขบเหลก โดยเฉพาะยา deferiprone ซงเปนยา
ทใชแพรหลายในประเทศไทย สามารถชวยผปวยโรคโลหตจาง
ธาลสซเมยกวา 1,000 ราย จากภาวะแทรกซอนอนเนองจากภาวะ
เหลกเกน ซงแนวทางดงกลาวมบทบาทสำาคญทแพทยผดแลผปวย
ทวประเทศจะนำาไปพฒนาการใชยาขบเหลกทถกตอง
ยงกวานน ศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช ยงทำาการศกษา
วจยทางคลนกทงในระดบประเทศและในระดบนานาชาต โดยทำา
การวจยรวมกบสถาบนชนนำาในระดบนานาชาตกวา 14 แหง ตง
แตการวจยดานการรกษาดวยยนบำาบด รวมกบ Memorial Sloan-
Ketterring Cancer Center (MSKCC) (สหรฐอเมรกา) การตรวจ
หาปจจยพนธกรรมรวมทมผลตออาการทางคลนกของผปวย โรค
โลหตจางธาลสซเมย รวมกบ University of Oxford (สหราช
อาณาจกร) การจดทำาแนวทางการดแลผปวยโรคโลหตจางธาลส
ซเมย รวมกบ Thalassemia International Federation (TIF)
โดยทศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช เปนผกอตงและดำาเนนการจด
การประชม Asia Pacific Iron Academy Conference (APIA)
เปนตน รวมถงมผลงานวจยตพมพในวารสารชนนำาระดบนานา
ชาตมากกวา 100 เรอง ในรอบ 10 ปทผานมาอยางตอเนอง อาท
Science, Cell, PNAS, Blood, British Journal of Hematology,
Haematologica, Blood Cell Molecular and Diseases,
Hemoglobin และยงไดเขารวมในการจดทำาแนวทางการดแลผปวย
โรคโลหตจางธาลสซเมยของประเทศไทย ผานทางมลนธโรคโลหต
จางธาลสซเมยแหงประเทศไทย
ภารกจอกประการหนงทสำาคญของศนยธาลสซเมย คอ
การใหบรการทางวชาการแกแพทยและบคลากรทางการแพทย
ตลอดจนแพทยประจำาบาน และแพทยประจำาบานตอยอด ใหม
ความสามารถ ความคดสรางสรรค และความเปนมออาชพ มง
เนนในเรองการดแลผปวย อนจะสงผลดตอสงคมและประเทศ
ชาตในภาพรวม โดยเรมมาตงแตป พ.ศ. 2547 จดใหมหลกสตร
การฝกอบรมทกษะการใหคำาปรกษาทางพนธกรรม และความร
ทจำาเปน ในการวนจฉยและปองกนโรคโลหตจางธาลสซเมยสำาหรบ