อ.รตนพล ชนคาผศ.วชราภรณ อาจหาญ

พระอภยมณ (พระอภยมณ, ผเสอสมทร)

สงขทอง- พระสงข- นางรจนา - เจาเงาะ

สงขทอง (พระสงข)

วรรณคด = Literature (ศพทบญญตในสมยรชกาลท ๖) ความหมายกวาง = บทประพนธทกประเภททแตงขน (รอยแกว-รอยกรอง,แตงด-แตงเลว,เลาสบตอกน)

ความหมายแคบ = เฉพาะบทประพนธทมศลปะการแตง, มคณคาทางอารมณ, ไดรบการยกยองสบตอมายาวนาน

วรรณกรรม = Literary Work (ใชแพรหลายในสมยหลง) ความหมาย = บทประพนธทวๆไป *ในทนใชค าวา “วรรณคด” ในความหมายกวาง*

๑. เกดขนจากความปรารถนาของมนษย ในดานความบนเทงใจ (การเตนร า การละเลน การแสดง) เรมแรกเปนเสยงและจงหวะ ตอมามเนอรอง จนบนทกเปนลายลกษณอกษร

๒. ความรสกสะเทอนใจ ทงสขหรอทกข เหนอกเหนใจ สงสาร ตนเตน ชนชม อารมณรก อารมณทางเพศ

๓. ศาสนา ประเพณ พธกรรม มนษยพงพาอาศยอ านาจเหนอธรรมชาตชวยบนดาลใหสมหวง เกดวรรณคดประเภทโองการสดดเทพเจา ค าบวงสรวงสงเวยเทวดาและสงศกดสทธ

๔. กจกรรมทอาศยจงหวะ ความพรอมเพรยง และความสนกสนาน การพายเรอ การเกยวขาว กอใหเกดวรรณคดประเภทกาพยเหเรอ เพลง

เกยวขาว

*สรป วรรณคดสมพนธกบชวตมนษยเปนอยางมาก*

ระยะแรก เกดจากความรสกตามธรรมชาตดใจ=กระโดดโลดเตน, เปลงเสยงออกมา, เตนเปนจงหวะ

ตอมามเครองดนตร(กลอง)ประกอบ

มเนอความสนๆซ าๆ อยในบทรอง บทขบ ค าบวงสรวงสดด ไมทราบผแตง เปนของสวนรวม เรองราวกลมชน,วรบรษ ภายหลงเปนเรองเกยวกบความรสกสวนตน = แสดงบคลกลกษณะสวนตวของกว

วรรณคดแยกออกมาจากการเตนร าและดนตร ภาษาซบซอน ประณตงดงาม

วรรณคดยคแรกมกเปนรอยกรอง (แสดงถงความศรทธา)

ยคหลงอทธพลตะวนตกเปนรอยแกว (แสดงเหตผล)

๑. วรรณคดเปนศลปะ สมพนธกบศลปะสาขาอน เชน ภาพนรกสวรรคจากวรรณคดเรอง

ไตรภมพระรวง การสรางความงามและไพเราะเปนหนาทของศลปะ ศลปะยกจตใจของมนษยใหสงขนได (นอมใจใหซาบซงตอคณงามความด)

๒. วรรณคดคอชวต วรรณคดเปนผลผลตของมนษย วตถดบส าคญในการสรางวรรณคดคอชวต

(ความเปนอยของคน,สภาพแวดลอมในสงคม) อานวรรณคด=ไดสมผสชวต ความรสกนกคด พฤตกรรมของผคนตางแดน,

ตางชนวรรณะ, ตางเพศ, ตางวย, ตางศาสนา, ตางยคสมย-ผานตวละครในวรรณคด

อานวรรณคด=เพมพนประสบการณชวต, เขาใจชวตหลากหลายทอาจไมพบในชวตจรง,เปนหลก/แนวทางในการด าเนนชวตในสงคม

๓. วรรณคดเปนเครองแสดงออกทางสงคม แหลงก าเนดของวรรณคด= ผคน+สภาพแวดลอมในสงคมทผประพนธ

พบเหน วรรณคดสะทอนลกษณะของสงคม เมอสงคมพฒนาไปตามยคสมย วรรณคดกมววฒนาการสอดคลองกบ

ลกษณะของสงคม

วรรณกรรมสะทอนชวต : สาวเครอฟา

นวนยายสะทอนชวตและสงคม : ดอกสมสทอง

วรรณคดสมยสโขทย

วรรณคดสมยอยธยา วรรณคดสมยอยธยาตอนตน วรรณคดสมยอยธยาตอนกลาง วรรณคดสมยอยธยาตอนปลาย

วรรณคดสมยธนบร

วรรณคดสมยรตนโกสนทร วรรณคดสมยรตนโกสนทรตอนตน (ร.๑-ร.๓)

วรรณคดสมยรตนโกสนทรรชกาลท ๔-พ.ศ.๒๔๗๕ วรรณคดสมยรชกาลท ๔ วรรณคดสมยรชกาลท ๕ วรรณคดสมยรชกาลท ๖ วรรณคดสมยรชกาลท ๗

วรรณคดสมย พ.ศ.๒๔๗๕-ปจจบน พ.ศ. ๒๔๗๕-๒๔๘๗ พ.ศ. ๒๔๘๗-๒๕๐๐ พ.ศ. ๒๕๐๑-๒๕๑๙ พ.ศ. ๒๕๒๐-ปจจบน

สรปววฒนาการวรรณคดไทย

ลายลกษณอกษร= พอขนรามค าแหงมหาราช วรรณคดสรรเสรญพระเกยรตเรองแรกของไทย ศลาจารกหลกท ๑ เรองเดน+สมบรณสด= ไตรภมพระรวง ของพระยาลไทย ใชเทศนโปรด

พระราชมารดาและประชาชน กลาวถงไตรภม ไดแก กามภม รปภม และ อรปภม

สภาษตพระรวง มงสอนคนทวไปใหประพฤตเปนคนด อยรวมกบคนอน ในสงคมได

สวนใหญเปนรอยแกว รอยกรองเรองเดยว คอ สภาษตพระรวง ภาษาเรมจากเปนค าไทยแท ประโยคสนๆ แลวเรมใชค าบาล สนสกฤต เขมร

ราชาศพท ประโยคยาวซบซอนขน

สรป วรรณคดยคนมจดมงหมายทางการเมองแฝงอย บนทกสงคม ทงผน าและผคนในสงคม ก าหนดอดมการณทางจรยธรรมของประชาชน เพอสรางความมนคงแกชาต

และผน า ปลกจตส านกใหเปนคนดในสงคม

เรมสถาปนาบานเมอง ตองการความสามคค ความซอสตย ความจงรกภกดตอผน า เกด ลลตโองการแชงน า ใหพราหมณสวดในพระราชพธถอน าพระพพฒนสตยา,เนอหาอญเชญเทพเจา+ภตผใหมาเปนพยาน+สาปแชง ผทรยศ+อวยพรผจงรกภกด

ยวนพายโคลงดน สรรเสรญสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ= เทวราชา, กลาวถงการชนะสงครามตอพระเจาตโลกราชแหงอาณาจกรลานนา

มหาชาตค าหลวง นกปราชญราชบณฑตชวยกนแตงเรองของพระพทธเจาเสวยพระชาตเปนพระเวสสนดร จากพระบรมราชโองการของสมเดจพระบรม ไตรโลกนาถ เหนพระราชประสงคทจะปลกฝงความศรทธาและคานยมการฟงเทศนมหาชาตจนยดกนเปนประเพณ

ลลตพระลอ วรรณคดนทานนยาย มเคาเรองจรงทางภาคเหนอ เนอเรองเปนโศกนาฏกรรมทแฝงไวดวยปรชญา

ก าสรวลโคลงดน (ก าสรวลศรปราชญ) วรรณคดแสดงอารมณ ความรสกของกว

ทวาทศมาส นราศเรองเดนเชงโวหารทครวญถงนาง มผยดเปนแบบอยางใน การแตงนราศในสมยตอมา

สรป เนอหาสงสงศกดสทธ ภาษาและฉนทลกษณยาก=แตงโดยคนชนสง, เพอคนชนสง

วรรณคดสวนใหญ

เกดในสมยสมเดจพระนารายณมหาราช

สมทรโฆษค าฉนท โปรดใหพระมหาราชครแตงเพอใชพากยหนง จนดามณ แฝงการเมอง เปนแบบเรยนภาษาไทยเลมแรก พระโหราธบดแตง

ตอตานวฒนธรรมตะวนตกดานภาษา

โคลงทศรถสอนพระราม โคลงพาลสอนนอง โคลงราชสวสด = วรรณคด ค าสอนทมงสอนชนชนทมบทบาทตอบานเมอง ใหตระหนกในหนาท สอดคลองสภาพสงคมทรงเรองแตมขอขดแยงระหวางกษตรยกบขาราชการ

โคลงเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนารายณ ขาราชการทภกด คอ พระศรมโหสถ เสนอภาพกษตรยทมพระบรมเดชานภาพและบญญาบารม

ค าฉนทดษฎสงเวยกลอมชาง ของขนเทพกว แตงเพอใชในพธสมโภชชางเผอก ใหชางละพยศมาอยคพระบารม

อนรทธค าฉนท ศรปราชญแตงดวยขนบแบบใหม (ไมมบทไหวครตอนตนเรอง) เนอเรองมการอมสม

กาพยหอโคลง ของพระศรมโหสถ สภาพสงคมและชวตความเปนอยของประชาชนในพระนคร

สรป คลายความขงขงลงทงเนอหาและรปแบบ

วรรณคดสวนใหญเกดในสมยพระเจาอยหวบรมโกศ พระราชโอรสกทรงเปนกวส าคญ คอ เจาฟาธรรมธเบศร ทางโลก+ทางธรรม ทางธรรม= นนโทปนนทสตรค าหลวง+พระมาลยค าหลวง (มอทธพลตอ

ความเชอเรองนรกสวรรค, พระศรอารยเมตไตรยของคนไทย) ทางโลก= กาพยเหชมเรอ เหปลา เหนก เหไม และเหครวญ, กาพยหอ

โคลงประพาสธารทองแดง (ตางจากขนบนราศเพราะพรรณนาธรรมชาตทพบมากกวาการครวญถงนาง)

พระมาลย โปรดสตวนรก

กลอนบทละคร= ดาหลง ของเจาฟากณฑล+ อเหนา ของเจาฟามงกฎ (บรรยากาศแปลกใหมเพราะไดเคาเรองมาจากชวา)

บทละครนอกอก ๑๙ เรอง= สงขทอง, โมงปา, พกลทอง, มโนหรา ฯลฯ

สรป วรรณคดขยายจากราชส านกสประชาชนในรปแบบของการแสดง คอ ละครนอก วรรณคดงายกวาสมยอยธยาตอนตนและตอนกลาง ทเหนไดชดคอ มกวหญงเกดขนแลว

สรปวรรณคดสมยอยธยา

วรรณคดอยธยาสวนใหญมปญหาเกยวกบผแตงและสมยทแตง อาจเพราะถอวาวรรณคดเปนสมบตรวมกนของสงคม

บานเมองเตมไปดวยศกสงคราม แตมวรรณคดไมนอย

นทาน ๓ เรอง รามเกยรต พระราชนพนธสมเดจพระเจากรงธนบร ตดตอนมา ๔ ตอนเพอใชเปนบทเลนละคร

อเหนาค าฉนท ของหลวงสรวชต(หน) แตงเพอความบนเทงและแสดงฝปาก เชงกว เหมอนเรอง ลลตเพชรมงกฎ นทานยอยเรองแรกทแทรกในนทานเวตาลปกรณม สนก ประเทองปญญา

กฤษณาสอนนองค าฉนท พระภกษอนทและพระยาราชสภาวดแตงซอมฉบบอยธยา แตส านวนโวหารไมดเทา

นราศกวางตง กลอนนราศเรองแรกทมฉากตางประเทศ

สรป วรรณคดสมยธนบรไมแตกตางจากสมยอยธยาทงแนวเรองและรปแบบ กวเลอกตดตอนสนๆจากเรองเดมทนยม ถาแตงเองกมลกษณะเดนทมการแสดงความจงรกภกดตอสมเดจพระเจากรงธนบร

สมยรชกาลท ๑

พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชสถาปนากรงรตนโกสนทรเปนราชธาน มพระราชปณธานคอสรางความเขมแขงใหบานเมองทกดาน (การเมองการปกครอง, เศรษฐกจและสงคม) ยดกรงศรอยธยาเปนแมแบบ

ทรงฟนฟวรรณคดทกประเภท ประเภทประเพณพธการ=ลลตพยหยาตรา เพชรพวง โดยเจาพระยาพระคลง(หน)

ประเภทกฎหมาย โปรดใหช าระกฎหมายโบราณ คอ กฎหมายตราสามดวง เพอเปนหลกในการพจารณาตดสนคดความ

ประเภทพงศาวดาร ใหเรยบเรยงพงศาวดารไทยและพงศาวดารมอญ

ประเภทศาสนา=ไตรภมโลกวนจฉย น าเคาโครงมาจากไตรภมพระรวงฉบบ พระยาลไทย แตขยายความใหละเอยดพสดารมากยงขน

ประเภทนทานนยาย ใหเจานายและขาราชการชวยกนรวบรวมแตงบทละครเรองรามเกยรต อเหนา ดาหลง และอณรท และตราเปนบทพระราชนพนธตนฉบบส าหรบพระนคร

ทรงพระราชนพนธเอง=นราศรบพมาททาดนแดง และใหกวเรยบเรยงขนใหม=ราชาธราช (มอญ) สามกก (จน) ไซฮน (จน) นทานอหรานราชธรรม (แขกเปอรเซย) ถอเปนปรากฏการณใหมในวงการวรรณคดไทยเพราะน าเคาเรองมาจากแหลงอนทมใชอนเดยและชวาเหมอนอดต

เจาพระยาพระคลง(หน) สามกก

โคลงสรรเสรญพระเกยรตพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกย พระช าน-โวหารแตงเพอแสดงความจงรกภกดตอรชกาลท ๑

สรป ในสมยรชกาลท ๑ วรรณคดนทานนยายหรอแสดงอารมณมกมลกษณะรวมกนคอเกยวของกบการสงคราม เพราะกวสวนใหญเปนนกรบและเปนชวงทยงมศกสงครามอยมาก เรองเหลานอาจชวยกระตนจตส านกของบคคลในบทบาทของตนได งานไมดเดนดานวรรณศลปมากเพราะมงรวบรวมตนฉบบใหสมบรณมากกวา

สมยรชกาลท ๒

เปน “ยคทองของวรรณคด” เพราะบานเมองด ลกษณะของวรรณคดเปลยนไปคอรชกาลท ๒ มงปรบปรงวรรณคดใหมสนทรยะยงขน

รชกาลท ๒ ทรงพระราชนพนธวรรณคดขนใหมรวมกบกวในราชส านก คอ รามเกยรต อเหนา เพอใชกบการแสดง (ตวละครงาม ร างาม รองเพราะ พณพาทยเพราะ กลอนเพราะ)

ทรงเลอกบทละครนอกสมยอยธยามาพระราชนพนธใหม ๕ เรอง คอ สงขทอง คาว ไกรทอง มณพไชย และไชยเชษฐ พระราชโอรสคอพระเจาลกยาเธอ กรมหมนเจษฏาบดนทร ทรงพระนพนธเรอง สงขศลปชย

เสภาขนชางขนแผน มาจากนทานพนบานมเคาเรองจรงสมยอยธยา รชกาลท ๒ โปรดใหกวรบไปแตงเปนตอนๆ กลายเปนบทขบเสภาทไดรบความนยมสงสด เพราะเนอเรองสนกและสมจรง สะทอนสงคมอยธยาและรตนโกสนทรตอนตน ส านวนกลอนกคมคาย

สนทรภเปนกวในราชส านกมลลากลอนเปนเอกลกษณ มจนตนาการเปนเลศ ประสบการณกวางไกล แตงเรองพระอภยมณ ลกษณวงศ สงหไกรภพ และ โคบตร(สมยร.๑)

ทเดนอกคอนราศนรนทร ของนายนรนทรธเบศร ไดรบอทธพลจาก ก าสรวล โคลงดนและทวาทศมาส

โคลงนราศถลางและเพลงยาวของพระยาตรงกเดนไมแพกน แตไมแพรหลายเทา มวรรณคดยอพระเกยรตสองเรอง คอ โคลงยอพระเกยรตพระบาทสมเดจพระ

พทธเลศหลานภาลย พระนพนธพระเจาลกยาเธอ กรมหมนเจษฎาบดนทร และโคลงดนเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ของพระยาตรงคภมบาล มคณคาทางประวตศาสตรมาก

สรป วรรณคดการแสดงทงบทเสภาและบทละครนอกขยายออกไปนอกราชส านกมากขน กลอนไดรบอทธพลจากลลากลอนของสนทรภ คอ มสมผสในแพรวพราวและจงหวะลนไหล

สมยรชกาลท ๓

วรรณคดนทานนยายจากชาดกพระนพนธของสมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส=สมทรโฆษค าฉนท ทรงพระนพนธตอจากสมยอยธยา และรายยาวมหาเวสสนดรชาดก

สนทรภแตง กาพยพระไชยสรยา ขนในสมยน เปนเรองสนแตวพากษวจารณสงคมและมคตสอนใจ ใชประกอบการเรยนภาษาไทยท าใหเปนทรจกกวางขวาง

นยายทเปนสสนคอบทละครเรองระเดนลนได ของพระมหามนตร(ทรพย) ตวละครเปนคนชนต าคอแขกขอทานเปนชกบแขกเลยงววจนเกดเรองขน กวตงใจวจารณเรองอเหนาและเสยดสยวลอคนในสงคม

มาจะกลาวบทไป ถงระเดนลนไดอนาถา

เสวยราชยองคเดยวเทยวร าภา ตามตลาดเสาชงชาหนาโบสถพราหมณ

อยปราสาทเสาคอดยอดดวน ก าแพงแกวแลวลวนดวยเรยวหนาม

มทหารหอนเหาเฝาโมงยาม คอยปราบปรามประจามตรทคดราย

เทยวสซอขอขาวสารทกบานชอง เปนเสบยงเลยงทองของถวาย

ไมมใครชงชงทงหญงชาย ตางฝากกายฝากตวกลวบารม

พอโพลเพลเวลาจะสายณห ยงชมสมควนแลวเขาท

บรรทมเหนอเสอล าแพนแทนมณ ภมซบเซาเมากญชา

เรองทวพากษวจารณเสยดสขาราชบรพารนอกและในราชส านก คอ เพลงยาววากระทบพระยามหาเทพ ของพระมหามนตร(ทรพย) และเพลงยาวเรองหมอมเปดสวรรค ของคณสวรรณ

สนทรภตองเรรอนจงเขยนนราศไวหลายเรอง เชน นราศภเขาทอง นราศเมองสพรรณ มประวตกว การวพากษวจารณชวตและสงคมทพบเจอมาตลอดชวต

หมนพรหมสมพตสร (นายม) ถนดลลากลอนของสนทรภ แตงนราศเดอน นราศพระแทนดงรง

วรรณคดค าสอนเดนมาก โดยเฉพาะเรองปฐมสมโพธกถา ของสมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส เนอหาละเอยดเปนเลศในหนงสอ พทธประวตทงปวง โคลงโลกนต ของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชา-ดศร รวบรวมจากฉบบกรงเกา

มวรรณคดสอนสตร ๓ เรอง ไดแก ๑. กฤษณาสอนนองค าฉนท พระนพนธสมเดจฯกรมพระปรมานชตชโนรส ใหไพเราะกวาฉบบกรงธนบร

๒. สภาษตสอนหญง (สนทรภ) และ ๓. นางนพมาศ (กอนเชอวาแตงสมยสโขทยโดยนางนพมาศ) เกยวกบประเพณพธการแตกสอนสตรแทรกดวย

วรรณคดยอพระเกยรต=ลลตตะเลงพาย ของสมเดจฯ กรมพระปรมานชตชโนรส มสสนมาก โคลงดนเรองปฏสงขรณวดพระเชตพนฯ สรรเสรญพระเกยรตพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

สมยนมการจดตงโรงพมพขน หมอบรดเลออกหนงสอพมพ “บางกอกรคอรเดอร”

สรป วรรณคดสมยรตนโกสนทรตอนตนงายกวาอยธยา กลอนเปนทนยม มวรรณคดเกดขนเปนจ านวนมากและมคณภาพอกดวย

สมยรชกาลท ๔

มการลาอาณานคมอยางรนแรง ร.๔ จงตองเปดประเทศและพฒนาสงคมไทย โดยมวฒนธรรมตะวนตกเปนแบบอยาง เพอเผชญหนากบลทธจกรวรรดนยม (คนชนสง)

วรรณคดสวนใหญยงคงสบตอมาจากอดต นทานนยายเปนเรองเดม แตทนาสนใจคอบทละครเรองอณรทรอยเรองและพระมะเหลเถไถของคณสวรรณ ซงถกวจารณวาสตฟนเฟอนขณะแตง แตเรองกลบมเนอหาและวธการแตงทแปลกสรางความตลกขบขนไดด

เมอนน พระมะเหลเถไถมะไหลเถ

เสดจขนพลบพลามะลาเท มะไหลถอนนอนเอทะเวกา

........................... ............................

อนลกทาวไทมะไลท เลศล านารมะลกา

ชอนางตะแลงแกงมะแลงกา วาสนาควรคมะลตอง

........................... ............................

คดพลางทางองมะลงออง คอยประคองปลกนางมะลางฉ

เจางามชนตนเถดมะเลศต แลวเลาโลมโฉมตรมะลเตา

นราศยงคงแตงตามขนบทตางไปกมนราศลอนดอน ของหมอมราโชทย มฉากเปนประเทศตะวนตก ใชค าทบศพทภาษาองกฤษ และเปนวรรณคดเรองแรกทซอขายลขสทธโดยหมอบรดเล

วรรณคดสอมวลชนเรมมมากขน คอ มนสพ.ถง ๘ ฉบบ ทงไทยและองกฤษ

สมยรชกาลท ๕

แรงกดดนจากประเทศมหาอ านาจตะวนตกยงรนแรงมากขน ร.๕ จงตองเรงปรบปรงประเทศครงใหญเพอใหพนจากการลาอาณานคม มทงการเปลยนแปลงโครงสรางระบบบรหารราชการ การปฏรปการศกษา การเผยแพรอดมการณประชาธปไตย สอมวลชนขยายตว ลวนมผลตอวรรณคดไทย คอ หนไปทางตะวนตกอยางเหนไดชด

วรรณคดสมย ร.๕ แบงเปน ๒ ลกษณะ คอ วรรณคดแบบเดม และวรรณคดสมยใหม

วรรณคดแบบเดม คอ วรรณคดรอยกรองแบงไดเปนประเภทยอพระเกยรตเชน เพลงยาวเฉลมพระเกยรต ของคณพม ซงเปนกวหญง

ประเภทนทานนยาย เชน พระราชนพนธบทละครยวลอเรอง วงศเทวราช ลลตนทราชาครต บทละครเรองเงาะปา (ผสมผสานวฒนธรรมเกาและใหมของการแตงวรรณคด คอ เนอหาเปนนวนยายแตแตงเปนกลอนบทละคร)

ประเภทนราศ นราศหนองคาย ของหลวงพฒนพงศภกด นาสนใจทสด เพราะเปนจดหมายเหตบนทกสภาพสงคมศกดนาและไพร วพากษวจารณอยางตรงไปตรงมาและรนแรงจนหนงสอถกสงเผา และกวถกจ าคก

วรรณคดแบบใหม แตงเปนรอยแกว มหลายลกษณะ เชน ประเภทสารคด คอ ต าราแบบเรยน จดหมายเหต พงศาวดาร กฎหมาย เชน แบบเรยนภาษาไทย ของพระยาศรสนทรโวหาร(นอย อาจารยางกร)

ประเภทวชาการ เชน พระราชพธสบสองเดอน พระราชนพนธ ร.๕

ประเภทสารคดชวประวต เชน บทพระราชนพนธ ไกลบาน

ประเภทปทานกรม พจนานกรม ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ เชน อกขราภธานศรบท ของหมดบรดเล

ประเภทบนเทงคดรปแบบใหมทรบมาจากตะวนตกคอเรองสนและนวนยายสนกนนก ของพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงพชตปรชาการ เปนเรองแรก แตงไดอยางสมจรง

นวนยายเรองแรก คอ ความพยาบาท ของแมวน (พระยาสรนทรราชา) แปลมาจากนวนยายภาษาองกฤษ

ครเหลยม (หลวงวลาศปรวตร) ไดรบแรงบนดาลใจแตงนวนยายไทยแทๆ ขน คอ เรองความไมพยาบาท ทนาสนใจอกเรองคอ หวใจชายหนม ของรามจตต (ร.๖) ชวงนนวนยายสวนใหญแปลและน าเคาโครงมาจากตางประเทศ

เกดบทละครแบบใหมจากวฒนธรรมตะวนตกผสมผสานกบนทานนยายของไทยเชน บทละครดกด าบรรพเรองอเหนา บทละครพนทางเรองราชาธราช บทละครรองเรองสาวเครอฟา

วรรณคดสอมวลชนขยายตวมาก มนสพ.และนตยสารประมาณ ๕๐ ฉบบ นสพ.ฉบบแรกของคนไทย คอ ดรโณวาท สวนวชรญาณและวชรญาณวเศษ เปนนสพ.ของหอพระสมดวชรญาณทส าคญมาก

วรรณคดส าหรบเดก แบบเรยนและอานประกอบ เชน นทานอสป นทานสภาษต

สรป วรรณคดสมย ร.๕ เรมเปลยนไปตามตะวนตกทงเนอหาและรปแบบ เชน การใชนามแฝง เรมมนกเขยนทเปนสามญชนทมการศกษาและแนวคดแบบตะวนตก

สมยรชกาลท ๖

ร.๖ ทรงเปนกษตรยไทยพระองคแรกทศกษาในประเทศตะวนตก ในสมยนมความเจรญทงดานการศกษา วทยาศาสตร และเทคโนโลย นบวาเปนยคทองของวรรณคดอกยคหนง ประชาชนเรมมการศกษาและมพวกนสพ.มากขน วรรณคดจงขยายออกไปสประชาชนกวางขวางขน

วรรณคดแบบเดมยงคงนยมอย มพฒนาการดานเนอหาและรปแบบบาง มการแตงวรรณคดนทานนยายจากวรรณคดสนสกฤต เรองทเดนๆ คอ บทพระราชนพนธเรองพระนลค าหลวง ศกนตลา สาวตร ของกวอน เชน นทานเวตาล กนกนคร ของ น.ม.ส.

ประเภทนราศ นราศนครวด ของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารง ราชานภาพ นอกจากนยงมวรรณคดประเภทยอพระเกยรต และวรรณคดประเภทศาสนาและค าสอน (เทศนาเสอปา พระราชนพนธในรชกาลท ๖)

วรรณคดแบบใหม รงเรองมาก โดยเฉพาะบทละครพด สวนใหญเปนบท พระราชนพนธ เชน มทนะพาธา หวใจนกรบ เวนสวานช ววาหพระสมท หลวงจ าเนยรเดนทาง

นวนยายและเรองสนไดรบความนยมมาก นวนยายมหลายแนวทงชวตรก ผจญภย อาชญนยาย องพงศาวดาร หสนยาย

นวนยายแปลเปนทนยมมากทสดทงจนและตะวนตก เชน เชอรลอกโฮลมส ของแมสะอาด

นาสงเกตวาแตงเรองสนและนวนยายเองนอยกวาแปล

มหนงสออางองประเภทพจนานกรม ปทานกรม บทความ สารคดเชงวชาการ(บอเกดรามเกยรต) บทความและสารคดเกยวกบการเมองการปกครอง สงคม เศรษฐกจนยมเขยนลงพมพในหนงสอพมพ เพราะ ร.๖ ทรงพระราชทานสทธเสรภาพทางความคดเปนอยางมาก (โคลนตดลอ เมองไทยจงตนเถด ยวแหงบรพาทศ) ปลกใจคนไทยเรองชาตนยม

มวรรณคดสอมวลชน ๑๕๐ ฉบบ มทงของกษตรย เจานาย ขนนาง สามญชน และเรมมการตนลอการเมอง

สรป วรรณคดรอยแกวไดรบความนยม แตรอยกรองกยงคงมอย ร.๖ ทรงสนบสนนงานของกวเปนอยางมาก

สมยรชกาลท ๗

เศรษฐกจตกต าทสด ประชาชนทไดรบการศกษาจากตางประเทศประกอบกบสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหนผานสอมวลชน ท าใหเกดการเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญาสทธราชยเปนระบอบประชาธปไตยใน พ.ศ.๒๔๗๕ ท าใหชนชนกลางมบทบาทสงแทบทกดานรวมทงวรรณคด

วรรณคดไทยเปลยนแปลงอยางเหนไดชด คอ รอยกรองเรองยาวลดจ านวนลงมาก

นวนยายและเรองสนพฒนาไปมาก มแนวใหมๆ เชน ละครแหงชวต ของ ม.จ.อากาศด าเกง รพพฒน เปนนวนยายชวตตางแดน ศตรของเจาหลอน ของดอกไมสด เปนนวนยายชวตครอบครว สงครามชวต ของศรบรพา แสดงความคดวพากษวจารณชวตและสงคม

ประเภทต ารา บทความ สารคดเพมจ านวนขน

ศรบรพา สงตรามชวต

-สรป วรรณคด ร.๔-พ.ศ. ๒๔๗๕

-กว นกเขยน นกนสพ.มสทธเสรภาพในการแตงวรรณคดสะทอนสงคมและ

การเมอง การเมองกมอทธพลตอลกษณะของวรรณคดสง

-วรรณคดอนรกษยงมอยแตมจ านวนลดลง

-วรรณคดแบบใหมทแตงเพอสอความคดมจ านวนมากขน ผกผนไปตาม

การเมองการปกครองและสงคม

พ.ศ. ๒๔๗๕-๒๔๘๗ ระยะแรกเปนนวนยายชวตครอบครว ชนชนสงไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงการปกครอง คอ ผด และหนงในรอย ของ ดอกไมสด

หญงคนชว ของ ก.สรางคนางค เหนอกเหนใจชวตของโสเภณ ผชนะสบทศ ของยาขอบ นวนยายองพงศาวดารทไดรบความนยมมากทสด ขนศก ของไมเมองเดม นวนยายองพงศาวดารมบรรยากาศลกทง ขางหลงภาพ ของศรบรพา นวนยายรกตางวยจบลงดวยความสะเทอนใจ

ยาขอบ โชต แพรพนธ

ผชนะสบทศ

นโยบายรฐนยมของจอมพล ป. พบลสงครามเรองการสงเสรมวฒนธรรม การเปลยนแปลงการเขยนหนงสอไทย และการควบคมงานเขยนใหอยในกรอบแหงศลธรรม ท าใหนกเขยนถกจ ากดสทธเสรภาพ บางคนเลกเขยน บางคนเลยงไปเขยนนวนยายตางแดน เชน สด กรมะโรหต เขยนปกกงนครแหงความหลง

สามกรง ของพระราชวรวงศเธอ กรมหมนพทยาลงกรณ เปนรอยกรองเรองยาวแนวอนรกษ สรรเสรญพระเกยรตกษตรยในอดต วพากษวจารณผน าระหวางสงครามโลกครงท ๒ อยางเขมขน

หลงสงครามโลกครงท ๒ บานเมองไดรบผลกระทบอยางรนแรง แตประชาชนมสทธเสรภาพมากขน บรรยากาศทางวรรณคดผอนคลายลง นกเขยนเกาๆผลตผลงานอกครงหนง และมนกเขยนใหมเกดขน

ทนาสงเกตคอมนวนยายพาฝนมากเปนพเศษ เชน บานทรายทอง ดอกฟาและโดมผจองหอง ของ ก.สรางคนางค

หสนยาย(นยายขบขน) = ชด พล นกร กมหงวน ของ ป.อนทรปาลต นวนยายรกของชนชนสง = ปรศนา ของ ว.ณ.ประมวญมารค

นวนยายองประวตศาสตร = สแผนดน ของ ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช : สแผนดน

นกเขยนกาวหนาผลตผลงานมาก สะทอนชวตปญญาชน แสดงทศนะเกยวกบชวตและปญหาของสงคม เชน ความรกของวลยา ปศาจ (เสนย เสาวพงศ) แผนดนของเรา (แมอนงค) แลไปขางหนา (ศรบรพา)

เรองสนเฟองฟมาก ศรบรพา, เสนย เสาวพงศ, มนส จรรยงค, ลาว ค าหอม, อาจนต ปญจพรรค, รงค วงษสวรรค มกจบแบบหกมม

จอมพลสฤษด ธนะรชตเปนนายกรฐมนตรปกครองแบบเผดจการ สทธเสรภาพของนกเขยนถกจ ากดมากกวาครงใด นกเขยนถกจบ หนงสอพมพถกปดตว

วรรณคดนวนยาย เรองสน รอยกรองประเภทชวตรกพาฝน ครอบครว บลางผลาญมมาก เชน จ าเลยรก ของชวงศ ฉายะจนดา ดาวพระศกร ของ ข.อกษราพนธ สลกจตร ของ บษยมาศ

จ าเลยรก ชวงศ ฉายะจนดา

ดาวพระศกร ข.อกษราพนธ

จอมพลถนอม กตตขจรเปนนายกรฐมนตร นกเขยนมเสรภาพมากขน นวนยายแนวตลาดยงนยม อกสวนหนงพฒนาแนวสมจรง ซบซอน มวรรณศลป สะทอนปญหาสงคม ใหสาระและแงคดนอกจากความบนเทง เชน เรอมนษย ของกฤษณา อโศกสน จดหมายจากเมองไทย ของโบตน เขาชอกานต ของสวรรณสคนธา

หลง ๑๔ ตลาคม ๒๕๑๖ นกเขยน นกอาน นกวจารณมากขน มนวนยายแนวการเมองเกดขน ตนตวกบประชาธปไตยมากขน เชน พราบแดง ของสวฒน วรดลก ต าบลชอมะกอก ของวฒน วรรลยางกร

กเปนนสตนกศกษา โดย กเปนนสตนกศกษา

วาสนาสงสงสโมสรย าค านจะย าไปงานบอลลเสพเสนหเกสรสมาล

กเปนนสตนกศกษาพรงสงางามผงาดเพยงราชสหมนสมองของสยามธานค านกจะนาบใหหน าใจ

กเปนนสตนกศกษาเจาขขารจกกหรอไหมหวเขมขด กลดกระดม ป มเนคไทรหลกไปหลกไปอยากดทาง

กเปนนสตนกศกษามหาวทยาลยอนกวางขวางศกษาสรรพรสมเวนวางเมองกวางชางหลายสบายด

กเปนนสตนกศกษา โดย

กเปนนสตนกศกษาเดนเหนดสงามราศย าค ากจะย าทงราตรกรงศรอยธยามาราธอน

เฮย กเปนนสตนกศกษามสตปญญาเยยมสงขรใหพระอนทรเอาพระขรรคมาบนรอนอเมรกามาสอนกเชยวชาญ

กเปนนสตนกศกษา โดย กเปนนสตนกศกษา

หรหราแหลมหลกอครฐานพรงนกตองไปรวมงานสงสรรคในระดบปรญญา

ไดโปรดฟงกเถดสกนดกเปนนสตนกศกษาเงยบโวย-ฟงก--ปรชญากอยมหาวทยาลย...

...กอยมหาวทยาลยรไหม เหนไหม ดไหมอกไมนานเรากตางจะตายไปกอบโกยใสตวเองเสยกอนเอย.

เพลงเถอนแหงสถาบน โดยวทยากร เชยงกล ดอกหาง นกยง สแดงฉาน

บานอยเตมฟากสวรรค คนเดนผาน ไปมากน เขาดนดน หาสงใด

ปญญา มขาย ทนหรอ จะแยงซอ ไดทไหน อยางทโก หรหรา ราคาเทาใด จะใหพอ ขายนา มาแลกเอา

ฉนมา ฉนเหน ฉนแพ ยนแต เสยงดา วาโงเงา เพลงทน ไมหวาน เหมอนบานเรา ใครไมเขา ถงพอ เขาเยาะเยย

นจะให อะไร กนบางไหม มหาวทยาลย ใหญโตเหวย แมนทาน มอาจให อะไรเลย วานนงเฉย อยาบน อยาโวยวาย

ฉนเยาว ฉนเขลา ฉนทง ฉนจง มาหา ความหมาย ฉนหวง เกบอะไร ไปมากมาย สดทายใหกระดาษฉนแผนเดยว

มดจรงหนอ สถาบน อนกวางขวาง ปลอยฉน อางวาง ขบเคยว เดนหา ซอปญญา จนหนาเซยวเทยวมา เทยวไป ไมรวน

ดอกหาง นกยง สแดงฉาน บานอยเตม ฟากสวรรค เกนพอ ใหเจา แบงปน จงเกบกน อยาเดน ผานเลยไป

เพลงเถอนแหงสถาบน โดยวทยากร เชยงกล

หลง ๑๔ ตลาคม ๒๕๑๖ รอยกรองเพอชวตเฟองฟมาก มาจากนสตนกศกษาไดรบอสระอยางเตมท และขาดหายไปเมอเกดเหตการณ ๖ ตลาคม ๒๕๑๙ เพราะนกเขยนกาวหนาถกจบ ลภยในปา หนงสอแนวกาวหนาถกท าลาย

รอยกรองแนวอนรกษมอยางสม าเสมอ เชน นราศขนชางขนแผน ลลตสมเดจ พระเจาตากสนมหาราช เพลงยาวอยธยาวสาน เปนตน

บทความและสารคดทางการเมองไมรงเรอง แตเชงวชาการมเปนจ านวนมาก

เปนยคทองของวรรณคดเดกและเยาวชน เพราะไดรบการสงเสรมจากรฐและเอกชน มทงสารคดและบนเทงคด

หลง ๖ ตลาคม ๒๕๑๙ นายธานนทร กรยวเชยรกวาดลางคอมมวนสต วงการวรรณคดซบเซา หนงสอพมพและนตยสารทยอดสงจะไมเกยวกบการเมองมากนก เชน ไทยรฐ เดลนวส สกลไทย ฟาเมองไทย ขวญเรอน เปนตน

มนวนยายเรองสนเบาสมองมาก นวนยายแปลเฟองฟ

สมยของพลเอกเกรยงศกด ชมะนนท การเมองคลคลาย วรรณคดกาวหนาหรอเพอชวตกลบมามบทบาทอกครง แตไมรงเทาเดม มนวนยายและเรองสนประเภทพาฝน สะทอนสงคม และวพากษวจารณสงคมอยางนาสนใจ เชน ลกอสาน ของค าพน บญทว ผหญงคนนนชอบญรอด ของโบตน ค าพพากษา ของชาต กอบจตต ง ของวมล ไทรนมนวล แมเบย ของวาณช จรงกจอนนต ตลงสง ซงหนก ของนคม รายยวา

แมเบ ย

วาณช จรงกจอนนต

วธการน าเสนอแปลกใหม เชน วนทร เลยววารณ ในเรองประชาธปไตยบนเสนขนาน

บทรอยกรองสนๆกยงนยมอย นกเขยนส าคญ เชน องคาร กลยาณพงศ, เนาวรตน พงษไพบลย, คมทวน คนธน, จระนนท พตรปรชา, ศกดศร มสมสบ

ยงมโคลง ฉนท กาพย กลอน ราย แตไมเครงครดฉนทลกษณมากนก นยมแตงดวยกลอนอสระมากทสด

รอยกรองเรองยาวแนวอนรกษมนอย เดนๆ เชน ชกมาชมเมอง ของเนาวรตน พงษไพบลย

บทความสารคดรงเรองทสด นวนยาย เรองสน นทานประกอบภาพ การตนส าหรบเดกรงเรองมาก เชน หมบานอาบจนทร ของมาลา ค าจนทร เจาหญงนทรา ของก าธร สถรกล ระยะหลงการตนญป นไดรบความนยมสง เกดกระแสตอตานรนแรงตอเนอหาและภาพทไมเหมาะสม

สรป วรรณคดตงแต พ.ศ. ๒๔๗๕-ปจจบนเปลยนแปลงอยตลอดเวลา พฒนาตามแบบสากลทงเนอหาและรปแบบ มงเพอชวตและสอมวลชนมากขน ไมใชเพอกษตรย ศาสนา และบนเทงอารมณเชนในอดตเทานน การศกษาท าใหประชาชนมบทบาทในฐานะผแตง ผอาน ผวจารณ และผพมพ

รางวลซไรต ( S.E.A. Write) มชอเตมวา รางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน (Southeast Asian Writers Award) เรมกอตงเมอป พ.ศ. ๒๕๒๒ เปนรางวลประจ าปทมอบใหแกกวและนกเขยนใน ๑๐ ประเทศรฐสมาชกแหงสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในปจจบน

โดยงานเขยนทไดรบรางวลเปนผลงานทไดรบการยกยองอยางกวางขวาง และมงานเขยนหลากหลายรปแบบทไดรบรางวล อยางเชน กวนพนธ เรองสน นวนยาย ละครเวท คตชนวทยา รวมไปถงงานเขยนดานสารคดและงานเขยนทางดานศาสนา พธจะถกจดขนในกรงเทพมหานคร โดยมพระบรมวงศานวงศทรงเปนประธานในพธ

นบตงแตมการกอตงรางวลซไรตขน สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตยงคงประกอบดวยรฐสมาชกเพยง ๕ ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย พลปปนส สงคโปร และไทย ตอมา ในป พ.ศ. ๒๕๒๗ บรไนไดเขารวมเปนสมาชกของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต เวยดนามเขารวมในป พ.ศ. ๒๕๓๘ ลาวและพมาเขารวมในป พ.ศ. ๒๕๔๐ และกมพชาเขารวมหลงสดในป พ.ศ. ๒๕๔๒

๒๕๒๒ ลกอสาน ค าพน บญทว นวนยาย

๒๕๒๓ เพยงความเคลอนไหว เนาวรตน พงษไพบลย กวนพนธ

๒๕๒๔ ขนทองเจาจะกลบเมอฟาสาง อศศร ธรรมโชต เรองสน

๒๕๒๕ ค าพพากษา ชาต กอบจตต นยาย

๒๕๒๖ นาฏกรรมบนลานกวาง คมทวน คนธน กวนพนธ

๒๕๒๗ ซอยเดยวกน วานช จรงกจอนนต เรองสน

๒๕๒๘ ปนปดทอง กฤษณา อโศกสน นยาย ๒๕๒๙ ปณธานกว องคาร กลยาณพงศ กวนพนธ

๒๕๓๐ กอกองทราย ไพฑรย ธญญา เรองสน ๒๕๓๑ ตลงสง ซงหนก นคม รายยวา นยาย

๒๕๓๒ ใบไมทหายไป จระนนท พตรปรชา กวนพนธ

๒๕๓๓ อญมณแหงชวต อญชน เรองสน

๒๕๓๔ เจาจนทผมหอม มาลา ค าจนทร นยาย ๒๕๓๕ มอนนสขาว ศกดศร มสมสบ กวนพนธ ๒๕๓๖ ครอบครวกลางถนน ศลา โคมฉาย เรองสน ๒๕๓๗ เวลา ชาต กอบจตต นยาย

๒๕๓๘ มากานกลวย ไพวรนทร ขาวงาม กวนพนธ ๒๕๓๙ แผนดนอน กนกพงศ สงสมพนธ เรองสน

๒๕๔๐ ประชาธปไตยบนเสนขนาน วนทร เลยววารณ นยาย

๒๕๔๑ ในเวลา แรค า ประโดยค า กวนพนธ ๒๕๔๒ สงมชวตทเรยกวาคน วนทร เลยววารณ เรองสน

๒๕๔๓ อมตะ วมล ไทรนมนวล นยาย ๒๕๔๔ บานเกา โชคชย บณฑต กวนพนธ

๒๕๔๕ ความนาจะเปน ปราบดา หยน เรองสน

๒๕๔๖ ชางส าราญ เดอนวาด พมวนา นยาย

๒๕๔๗ แมน าร าลก เรวตร พนธพพฒน กวนพนธ

๒๕๔๘ เจาหงญ บนหลา สนกาลาคร เรองสน ๒๕๔๙ ความสขของกะท งามพรรณ เวชชาชวะ นยาย

๒๕๕๐ โลกในดวงตาขาพเจา มนตร ศรยงค กวนพนธ ๒๕๕๑ เราหลงลมอะไรบางอยาง วชระ สจจะสารสน รวมเรองสน

๒๕๕๒ ลบแล, แกงคอย อทศ เหมะมล นยาย ๒๕๕๓ ไมมหญงสาวในบทกว ซะการยยา อมตยา กวนพนธ ๒๕๕๔ แดดเชารอนเกนกวาจะนงจบกาแฟ จเดจ ก าจรเดช รวมเรองสน

๒๕๕๕ คนแคระ วภาส ศรทอง นยาย

๒๕๕๖ หวใจหองทหา องคาร จนทาทพย กวนพนธ

รางวลซไรตป ๒๕๕๒ ประเภทนวนยายลบแลแกงคอย ของ อทศ เหมะมล

นวนยายเรอง ลบแล,แกงคอย ของอทศ เหมะมล เสนอมตอนซบซอนของตวตนมนษยทแยกไมออกจากรากเหงา ชาตพนธ ชมชน ความเชอ และเรองเลา ผเขยนเลาเรองชวตมนษยทตองเผชญความคาดหวงซงไมอาจตานทานไดและพยายามดนรนหาทางออก

ผเขยนใชกลวธการเลาเรองอนแยบยล สรางตวละครทมเลอดเนอและอารมณราวกบมตวตนจรง สรางฉาก และบรรยากาศไดอยางมชวตชวา และใชภาษาทเรยบงายแตทรงพลง แสดงจนตภาพกระจางและงดงาม

นวนยายเรอง ลบแล,แกงคอย ของอทศ เหมะมล จงสมควรไดรบรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน (ซไรต) ของประเทศไทย ประจ าปพทธศกราช ๒๕๕๒

รางวลซไรตป ๒๕๕๓ ประเภทกวนพนธไมมหญงสาวในบทกว ของ ซะการยยา อมตยา

ไมมหญงสาวในบทกว "ไมมหญงสาวในบทกว" ของ ซะการยยา อมตยา เปนกวนพนธน าเสนอภาพและ

แนวคดเพอการด ารงและด าเนนชวตอยางสนตสข ทผสมผสานวรรณศลป ปรชญา และศลปะเขาดวยกนอยางกลมกลน ประกอบดวยเนอหาหลากหลายมต ตงแตปจเจกบคคล จนถงวาระระดบสงคม ไมผกกบยคสมย ไมมพรมแดน ขามมตเวลาและมตพนท มความลมลก กระตนใหเกดจนตนาการ ขบคด และคดตอ

กวนพนธเลมนเปนบทรอยกรองอสระ (free verse) มความสอดคลองระหวางรปแบบกบเนอหาทมความหลากหลาย แมไมมจงหวะของฉนทลกษณ แตผเขยนสามารถวางจงหวะค ากวไดอยางทรงพลง และสามารถใชภาษาทท าใหเกดจนตภาพ มการสรางภาพพจนทลมลก โดยเฉพาะอยางยง การใชโวหาร การอางถง (allusion) และปฎทรรรศน <paradox>

กวนพนธเรอง "ไมมหญงสาวในบทกว" ของ ซะการยยา อมตยา จงสมควร ไดรบรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยม (ซไรต) ของประเทศไทย ประจ าป ๒๕๕๓

ไมมหญงสาวในบทกว (ตอ)

หนงสอรวมเรองสนทเขารอบ ๗ เลม รางวลซไรตประจ าป ๒๕๕๔

๑. ๒๔ เรองสนของฟา ของ ฟา พลวรลกษณ๒. เรองของเรอง ของ พเชษฐศกด โพธพยคฆ๓. แดดเชารอนเกนกวาจะนงจบกาแฟ ของ จเดจ ก าจรเดช๔. กระดกของความลวง ของ เรวตร พนธพพฒน๕. นมตตวกาล ของ อนสรณ ตปยานนท๖. บนไดกระจก ของ วฒน ยวงแกว๗. ภาพยนตรทถายท าตลอดชวต ของ จกรพนธ กงวาฬ

‘แดดเชารอนเกนกวาจะนงจบกาแฟ’ ของ จเดจ ก าจรเดช “แดดเชาเกนกวาจะนงจบกาแฟของ 'จเดจ ก าจรเดช' เปนรวมเรองสนทสราง

พลงกระทบใจ น าเสนอประเดนอนหลากหลายในสงคมรวมสมย เปนความยอกยอนทม ความซบซอนและความไรสาระ ผเขยนไดเสนอการปะทะกนระหวางความจรงกบความจรงเสมอน ความร ความเชอ ตลอดจนความเปนเรา กบความเปนเขา

ผเขยนไดสรางสรรคกลวธการเลาเรองหลายวธททาทายการตความ เชน การตดตอ การซ า การใชมมมอง การเสยดส การสรางสมพนธบท ตลอดจนการสรางตวละครทอยในภาวะความรและความไมร ซงสรางความคลมเคลอและความลวง กลวธเหลานเปดพนทใหผอานสรางความหมายไดหลายระดบ

เดยวดายใตฟาคลง ของ แดนอรญ แสงทอง ในรปเงา ของ เงาจนทร รอยแผลของสายพณ ของ สาคร พลสขเรองเลาในโลกลวงตา ของ พเชษฐศกด โพธพยคฆลกษณอาลย ของ อทศ เหมะมลโลกประหลาดในประวตศาสตรความเศรา ของ ศรวร แกวกาญจน คนแคระ ของ "วภาส ศรทอง"

คนแคระ ของ "วภาส ศรทอง" ไดรบรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน (ซไรต) ประจ าปพทธศกราช 2555

"คนแคระ ของวภาส เปนนวนยายทเสนอปญหาสมพนธภาพระหวางมนษย เปดเผยใหเหนความโดดเดยวอางวางของกลมคนซงเปนตวแทนของสงคมรวมสมย โดยสะทอนใหเหนการขาดความตระหนกถงคณคาของความเปนมนษยการหมกมนอยกบปญหาของตนเอง และการโหยหาสมพนธภาพระหวางมนษยแตจ ากดขอบเขตของความสมพนธนนไว ทงหมดนผเขยนน าเสนอผานตวละครทแสดงความเยนชาตอชะตากรรมของมนษย และหาทางสรางความชอบธรรมใหกบการกระท าของตวเอง ผเขยนมกลวธการเลาเรองเนบชาทวามพลง มการสรางจนตภาพทชวนใหเกดการตความหลากหลาย มตวละครซบซอน แปลกแยก และทาทายกฎเกณฑของสงคม คณคาของนวนยายนจงอยทการกระตนใหเกดการส ารวจภาวะความเปนมนษยในโลกรวมสมย ในขณะเดยวกนกตงค าถามกบมโนส านก ความรบผดชอบชวดและสารตถะของชวต"

วภาส ศรทอง

กวา ๗๐๐ ป วรรณคดเกดขนเปนจ านวนมาก แมบางชวงจะมปญหาภายในประเทศ แตกไมท าใหวรรณคดขาดหายไป

สมยสโขทย เปนยคเรมแรกของวรรณคด วรรณคดยงมนอยลกษณะ วรรณคดเกยวของกบสภาพบานเมองทเปนราชอาณาจกรใหม คอ เนนสรางความศรทธาและคณภาพของประชาชน

สมยอยธยาตอนตน สงคมซบซอนมากขน ประชากรเพมขน กอใหเกดปญหาตางๆ วรรณคดสะทอนสงคมอยางชดเจน คอ มเนอหาและรปแบบหลากหลาย จดมงหมายเพอสนองความปรารถนาของผแตงและผเสพในราชส านกและ ชนชนสง วรรณคดจงมลกษณะสงสง และอลงการ

สมยอยธยาตอนกลาง สวนใหญสบตอมาจากสมยกอน แตลดความเขมขนลงอยางชดเจน ทงเนอหาและรปแบบทผอนคลายลง มวรรณคดใหมตอบสนองความตองการทางการเมองและสงคม

สมยอยธยาตอนปลาย วรรณคดคลคลายทงเนอหาและรปแบบ ขยายจากราชส านกสสามญชนในรปของการแสดง

สมยกรงธนบร บานเมองมแตสงคราม วรรณคดเกดขนเพอสบสานดานวฒนธรรมเทานน ไมมพฒนาการอยางชดเจน

ตนรตนโกสนทร (ร.๑-ร.๓) วรรณคดรงเรองอกครง เปนเครองมอทางการปกครอง จรรโลงใจ และประเทองปญญา

ร.๔ เรมเหนการเปลยนแปลงของวรรณคดแบบใหมตามตะวนตก เหนชดขนในสมย ร.๕ และ ร.๖ โดยเฉพาะสมย ร.๖ พระองคหลอหลอมสองวฒนธรรมออกมาเปนวรรณคดแนวผสมผสานและเปนสากลมากขน ประชาชนมบทบาทในวรรณคดอยางเปดเผยไมไดแทรกอยเหมอนในอดต

หลงการเปลยนแปลงการปกครองวรรณคดอสระมากขน ผแตงมหลายชนชน หลายเพศ และหลายวย วรรณคดเปลยนแปลงตามกระแสสงคมอยตลอดเวลาจนถงปจจบน (การเมองการปกครอง เศรษฐกจ สงคม)

วรรณคดมงเพอขายมากกวาอดมการณ ประชากรถกปดกนการอานวรรณคดจากสอบนเทงรปแบบอน แตถงอยางไรวรรณคดกจะยงคงมววฒนาการตอไป ไมสนสด