12
1 ผศ ผศ . . อนุรักษ อนุรักษ ทองสุโขวงศ ทองสุโขวงศ Faculty of Management Science Faculty of Management Science Khon Khon Kean University Kean University Tel. 043 Tel. 043 - - 202 202 - - 401 401 ตอ ตอ 164 164 Fax. 043 Fax. 043 - - 202 202 - - 402 402 E E - - mail: mail: [email protected] [email protected] Website: http:// Website: http:// home.kku.ac.th/anuton home.kku.ac.th/anuton 2 ขอมูลทางการบัญชี เพื่อการบริหาร 3 ขอมูลทางการบัญชีเพื่อการบริหาร Effort Cost Decision Benefit Revenue Information Other Information Effort Efficiency Effectiveness 3E’ decision 4 ขอมูลทางการบัญชีเพื่อการบริหาร ขอมูลกับการบริหารงาน ความสําคัญของขอมูลบัญชีตนทุนตอการบริหารงาน การจําแนกขอมูลตนทุนเพื่อการบริหาร

ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

1

ผศผศ..อนุรักษอนุรักษ ทองสุโขวงศทองสุโขวงศ

Faculty of Management ScienceFaculty of Management ScienceKhonKhon Kean UniversityKean University

Tel. 043Tel. 043--202202--401 401 ตอตอ 164164Fax. 043Fax. 043--202202--402402

EE--mail: mail: [email protected]@kku.ac.thWebsite: http://Website: http://home.kku.ac.th/anutonhome.kku.ac.th/anuton

2

ขอมลูทางการบญัชีเพือ่การบริหาร

ขอมลูทางการบญัชีเพือ่การบริหาร

3

ขอมูลทางการบัญชีเพื่อการบรหิาร

Effort

Cost Decision

Benefit

Revenue

Information

Other Information Effort EfficiencyEffectiveness

3E’ decision

4

ขอมูลทางการบัญชีเพื่อการบรหิาร

ขอมูลกับการบริหารงาน

ความสําคัญของขอมูลบัญชีตนทนุตอการบริหารงาน

การจําแนกขอมูลตนทนุเพื่อการบริหาร

Page 2: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

5

ขอมลูกับการบริหารงานขอมลูกับการบริหารงาน

6

ขอมูลกับการบริหารงาน

การบริหารธุรกิจ วงจร Deming

ผลิต

ขาย

ออกแบบ

วิจัย

ออกแบบผลิตภณัฑใหสอดคลองกับขั้นตอนการวางแผนของฝายบริหาร

ผลิตใหสอดคลองกับผลิตภณัฑที่ไดออกแบบ

ทําการวิจยัเพือ่ปรับปรุงผลิตภณัฑใหดขีึ้น

ยอดขายยอมยนืยันไดวาลูกคาพึงพอใจในผลิตภัณฑหรือไม

7

ขอมูลกับการบริหารงาน

ฝายบริหาร ฝายตรวจสอบและฝายบริหาร

ฝายบริหาร พนกังานปฏิบัติ

8

ขอมูลกับการบริหารงาน

มาตรฐาน

มาตรฐาน

มาตรฐาน

ปรับปรุงและยกระดบัมาตรฐานเดิมใหสูงขึ้น

ปรับปรุงอยางตอเนือ่ง

และคุมคากับการปฏิบัติ (Rewarding)

เฉพาะเจาะจง มีความชัดเจน (Specific)

สามารถวัดและประเมินผลได (Measurable)

เปนที่ยอมรับไดของผูปฏิบัติ (Acceptable)

ตั้งอยูบนพื้นฐานของความเปนจริง (Realistic)

มีกรอบเวลากําหนด (Time Frame)

ทาทาย และเพิ่มศักยภาพของผูปฏิบัติ (Extending)เปาห

มายท

ีด่ี

SMARTER

SMARTER TARGET

Page 3: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

9

ขอมูลกับการบริหารงาน

ขอมูลเพื่อการตดัสินใจเชงิปริมาณ ขอมูลเพื่อการตดัสินใจเชงิคณุภาพ

ขอมูลภายนอกองคกร

2. การตลาด2. การตลาด1. บริหารจัดการ1. บริหารจัดการ

3. การผลิต3. การผลิต 4. การเงิน4. การเงิน

5. การบญัชี5. การบญัชีกําหนดเปาหมาย

กําหนดทศิทาง

รองรับเปาหมายที่วางไว เพิ่มพลังเชื้อเพลงิ

ควบคุม ดูแล รายงานผล

กัปตัน

หัวเรือ

เครื่องยนต เชื้อเพลงิ

หางเสือ

ขอมูลภายในองคกร

ขอมูลลูกคา ขอมูลลูกคา

ขอมูลดานเศรษฐกจิขอมูลดานเศรษฐกจิ

ขอมูลดานเทคโนโลยีขอมูลดานเทคโนโลยี

ขอมูลดานกฎหมายขอมูลดานกฎหมาย

ขอมูลดานวัฒนธรรมขอมูลดานวัฒนธรรม ขอมูลดานการเมืองขอมูลดานการเมือง

ขอมูลดานสังคมขอมูลดานสังคม

ขอมูลคูแขงขันขอมูลคูแขงขัน

10

ขอมูลกับการบริหารงาน

กระบวนการในการตดัสินใจแกปญหา

Defining the problems

Identifying alternatives

Accumulating relevant information

Analysis and comparison of alternatives

Decision making

11

ความสําคญัของขอมลูบญัชีตนทนุตอการบริหารงาน

ความสําคญัของขอมลูบญัชีตนทนุตอการบริหารงาน

12

ความสําคัญของขอมูลบญัชีตนทุนตอการบรหิารงาน

วัตถุประสงคของการบัญชีตนทุน

1. เพื่อใหทราบถงึตนทนุการผลิต และตนทุนขาย

2. เพื่อใชในการตรีาคาสินคาคงเหลือ

3. เพื่อใหขอมูลเกี่ยวกับการตัดสินใจวางแผนและควบคุม

4. เพื่อใชเปนเครือ่งมือในการวเิคราะหปญหาเพื่อตัดสนิใจ

Page 4: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

13

ความสําคัญของขอมูลบญัชีตนทุนตอการบรหิารงาน

บทบาทของขอมูลทางการบัญชีตนทุนตอการบริหาร

1. การวางแผน (Planning)

2. การจัดสายงานละการจดัหาบุคลากร(Organizing & Staffing)

3. การอํานวยการ (Directing)

4. การควบคุม (Controlling)

14

ความสําคัญของขอมูลบญัชีตนทุนตอการบรหิารงาน

การจดัสายงานและการจดัหาบุคลากรจดัทําโครงสราง

สายงาน

การอํานวยการดําเนินการใหเปนไปตามแผน

การควบคุมการวัดประสิทธิภาพ

ระหวางผลที่เกิดขึ้นจริงกับแผนที่วางไว

การวางแผนทําอะไร?ทําอยางไร?

การตดัสินใจ

15

ความสําคัญของขอมูลบญัชีตนทุนตอการบรหิารงานบทบาทของการบัญชีตนทุนตอการบริหาร

ขอมูลดานตนทนุ-วัตถุดิบ-คาแรงงาน-คาใชจายในการผลิต

ขอมูลดานตนทนุ-วัตถุดิบ-คาแรงงาน-คาใชจายในการผลิต

ประมวลผลประมวลผล รายงานตนทนุการผลิตรายงาน

ตนทนุการผลิต

ขอมูลดานการเงินขอมูลดานการเงิน ประมวลผลประมวลผล รายงานการเงินงบกําไรขาดทุน, งบดุลฯ

รายงานการเงินงบกําไรขาดทุน, งบดุลฯ

ปรับปรุงแผนปรับปรุงแผน รายงานเพือ่วัดผลรายงานเพือ่วัดผล

-เสนอแนะเพื่อปรบัปรุง-กําหนดนโยบาย-ตัดสินใจ

-เสนอแนะเพื่อปรบัปรุง-กําหนดนโยบาย-ตัดสินใจ

-รายงานขอเท็จจริง- รายงานผลงาน

-รายงานขอเท็จจริง- รายงานผลงาน วิเคราะหผลวิเคราะหผล

บัญชีบริหาร (การบัญชเีพื่อการจัดการ)

บัญชีการเงิน

การบัญชีตนทนุ

16

การจาํแนกตนทนุเพือ่การบริหาร

การจาํแนกตนทนุเพือ่การบริหาร

Page 5: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

17

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

การจําแนกตนทุนมูลคาของทรัพยากรที่สูญเสียไปเพื่อใหไดสินคาหรือบริการ โดย

มูลคานั้นจะตองสามารถวัดไดเปนหนวยเงินตรา ซึ่งเปนลักษณะของการลดลงในสินทรัพยหรือเพิ่มขึ้นในหนี้สินตนทุนที่เกิดขึ้นอาจจะใหประโยชนในปจจุบันหรือในอนาคตก็ได เมื่อตนทุนใดที่เกิดขึ้นแลวและกิจการไดใชประโยชนไปทั้งสิ้นแลว ตนทุนนั้นก็จะถือเปน “คาใชจาย”(Expenses)

ตนทนุมีความหมายหลายลักษณะซึง่จะแตกตางกันไปตามวัตถปุระสงคของการนําไปใช

18

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามลักษณะสวนประกอบของผลิตภัณฑ

วัตถดุบิ (Materials)วัตถดุบิทางตรง (Direct materials)

วัตถดุบิทางออม (Indirect materials)

คาแรงงาน (Labor)คาแรงงานทางตรง (Direct labor)

คาแรงงานทางออม (Indirect labor)

คาใชจายในการผลิต (Manufacturing overhead)

ผลิตภ

ณัฑสําเร็จ

รูป (F

inish

ed G

oods

)

19

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารExample บรษิทัแหงหนึ่งทําการผลิตเกี่ยวกับโตะชนิดตาง ๆ ทีท่ําดวยไม มีขอมูลเกี่ยวกับวัตถุดิบ แรงงาน คาใชจายอื่น เกิดขึ้นดังนี้

คาใชจายอื่น ๆ :คาเชาโรงงาน 800,000คาน้ําคาไฟในโรงงาน 300,000คาเชาสํานักงาน 260,000เงินเดือนพนักงานในสํานักงาน 800,000คาเสื่อมราคาอุปกรณในโรงงาน 210,000คาเสื่อมราคาเครื่องใชสํานักงาน 80,000

ใหจาํแนก เพื่อหาวัตถุดิบทางตรง คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลิต ตลอดจนตนทุนรวม

คาแรงงาน :ชางเลื่อยไม 1,850,000ชางประกอบตัวโตะ 1,950,000ชางทาสี 1,700,000ผูควบคุมโรงงาน 250,000พนักงานทําความสะอาดโรงงาน 150,000

วัตถุดิบ :ไมสักแปรรูป 2,500,000ไมอัดแปรรูป 2,100,000กาว 8,000ตะปู 10,000

20

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ไมสักแปรรูป 2,500,000 2,500,000ไมอัดแปรรูป 2,100,000 2,100,000กาว 8,000 8,000ตะปู 10,000 10,000ชางเลื่อยไม 1,850,000 1,850,000ชางประกอบตัวโตะ 1,950,000 1,950,000ชางทาสี 1,700,000 1,700,000ผูควบคมุโรงงาน 250,000 250,000พนักงานทําความสะอาดโรงงาน 150,000 150,000คาเชาโรงงาน 800,000 800,000คาน้ําคาไฟในโรงงาน 300,000 300,000คาเชาสาํนักงาน 260,000เงินเดือนพนักงานในสํานักงาน 800,000คาเสื่อมราคาอุปกรณในโรงงาน 210,000 210,000คาเสื่อมราคาเครื่องใชสํานักงาน 80,000

รายการ วตัถุทางตรง คาแรงทางตรง คาใชจายการผลิต ตนทุนการผลิต คาใชจายบริหาร

รวม 4,600,000 5,500,000 1,728,000 11,828,000 1,140,000

Page 6: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

21

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามความสําคัญและลักษณะตนทุนการผลิต

วัตถุดิบวัตถุดิบ คาแรงงานคาแรงงาน คาใชจายในการผลิตคาใชจายในการผลิต

ตนทุนการผลิตตนทุนการผลิต

ตนทุนขั้นตนตนทุนขั้นตน ตนทุนแปรสภาพตนทุนแปรสภาพ

1. ตนทนุขั้นตน (Prime costs)1. ตนทนุขั้นตน (Prime costs)

2. ตนทนุแปรสภาพ (Conversion costs)2. ตนทนุแปรสภาพ (Conversion costs)

22

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามความสัมพันธกับระดบัของกจิกรรม

1. ตนทนุผันแปร (Variable costs)ตนทุนผันแปรอยางแทจริง (True variable costs)

ตนทุนผันแปรตามระดับ (Step-variable costs)

2. ตนทนุคงที่ (Fixed costs) ตนทุนคงที่อยางแทจริง (True fixed costs)

ตนทุนคงที่ตามระดับ (Step-fixed costs)

3. ตนทนุผสม (Mixed costs) ตนทุนผสมอยางแทจริง (True mixed costs)

ตนทุนผสมเชิงประยุกต (Applied of mixed costs)

4. ตนทนุที่ไมทราบพฤติกรรม (Unknown costs behavior)

23

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร1. ตนทนุผันแปร (Variable costs)

ตนทุนผันแปรอยางแทจริง (True variable costs)

ตนทุนที่มีลักษณะผันแปรไปตามระดบัของปริมาณการผลิตในสัดสวนหรืออัตราสวนที่คอนขางแนนอน

ตนทุนที่มีลักษณะตนทุนตอหนวยคงที่ ในขณะที่ตนทุนรวมจะเปลี่ยนแปลงไปตามระดับของปริมาณการผลิตหรือระดับกิจกรรม ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัด ทําการผลิตสินคาโดยสินคา 1 หนวยตองใชวัตถุดิบในการผลิต 3 หนวย ราคาวัตถุดิบที่ใชในการผลิตมีราคาหนวยละ 12 บาท

1 36 365,000 36 180,000

10,000 36 360,00020,000 36 720,000

หนวย ตนทุน/หนวย ตนทุนรวม

24

ตนทุน

รวม

(=y)

0 5,000 10,000 15,000

100,000

200,000

300,000

400,000

ระดบัการผลิตสินคา (= x)

500,000

600,000

700,000

800,000

ความชัน

20,000

B = 36

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารy = bxy = ตนทุนรวมb = ตนทุนตอหนวยx = จํานวนระดบัของกิจกรรม

y = bxy = ตนทุนรวมb = ตนทุนตอหนวยx = จํานวนระดบัของกิจกรรม

Page 7: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

25

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารตนทุนผันแปรตามระดับ (Step-variable costs)

จัดเปนตนทุนปนแปรที่มีลักษณะใกลเคียงความเปนจริงมาก คือมีตนทุนตอหนวยคงที่ ณ ระดับการผลิตหนึ่ง และจะมีตนทุนตอหนวยเปลี่ยนแปลงไป อีกระดับการผลิตหนึ่ง

ไมเกิน 1,000 41,001 – 2,000 62,001 – 4,000 84,001 – 10,000 1010,001 ขึ้นไป 12

ปรมิาณกระแสไฟฟาที่ใช (หนวย) ตนทุนตอหนวย (บาท)ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัด ทําการผลิตสินคา โดยมีคาไฟฟาเปนดังนี้

26

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารในเดือนมกราคม 2550 กิจการทําการผลิตโดยใชกระแสไฟฟา 5,000 หนวย

1,0001,0002,0001,000

หนวยหนวยสะสม

ตนทุน/หนวย

ตนทุนรวมแตละระดับ

ตนทุนรวมสะสม

1,000 4 4,000 4,0002,000 6 6,000 10,0004,000 8 16,000 26,0005,000 10 10,000 36,000

27

ตนทุน

การใช

กระแสไฟฟ

า (=y

)

0 1,000 2,000 3,000

5,000

10,000

15,000

20,000

ระดบัปริมาณกระแสไฟฟา (= x)

25,000

30,000

35,000

40,000

4,000

B = 8

5,000

B = 6B = 4

B = 10

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารy = b1x1 + b2x2 + b3x3… + bnxny = ตนทุนรวมb1,2,3…n = ตนทุนตอหนวยx1,2,3…n = จํานวนระดบัของกิจกรรม

y = b1x1 + b2x2 + b3x3… + bnxny = ตนทุนรวมb1,2,3…n = ตนทุนตอหนวยx1,2,3…n = จํานวนระดบัของกิจกรรม

28

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

Page 8: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

29

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร2. ตนทนุคงที่ (Fixed costs)

ตนทุนคงที่อยางแทจริง (True fixed costs)

ตนทุนที่มีตนทุนรวมคงที่ตลอดทุกระดับการผลิตในชวงของตนทุนที่มีความหมายตอการตัดสินใจ (Relevant range) โดยตนทุนตอหนวยจะเปลี่ยนแปลงไปตามระดับของประมาณการผลิต

ตนทุนที่ไมเปลี่ยนแปลงไปตามระดบัของปริมาณการผลิต ไมวาจะทําการผลิตสินคา ณ ระดบัใดกต็าม ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัดมีคาเชาโรงงานทีต่องจายปละ 300,000 บาท ดงันั้น สามารถวเิคราะหการเปลี่ยนแปลง ณ ระดับการผลิตตาง ๆ ไดดงันี้

หนวย ตนทุนคงที่รวม ตนทุนคงที่/หนวย10,00020,00040,00080,000

300,000 30.00300,000 15.00300,000 7.50300,000 3.75 30

ตนทุน

รวม

(=y)

0 20,000 40,000 60,000

50,000

100,000

150,000

200,000

ระดบัการผลิตสินคา (= x)

250,000

300,000

350,000

400,000

80,00010,000

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

y = ay = ตนทุนรวมa = ตนทุนคงทีท่ี่ตองจายในงวดระยะเวลาหนึ่ง

y = ay = ตนทุนรวมa = ตนทุนคงทีท่ี่ตองจายในงวดระยะเวลาหนึ่ง

31

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิารตนทุนคงที่ตามระดับ (Step-fixed costs)

ตนทุนที่คงทีอ่ยูในชวงกจิกรรมหนึ่ง ๆ และจะเปลี่ยนไปหากมีระดบักจิกรรมมากขึ้น

ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัด ตัดสินใจวางแผนการผลิตโดยมีตนทุนเกี่ยวกับเงินเดือนผูควบคุมโรงงานเดือนละ 40,000 บาท ตอการทํางาน 1 ชวง สามารถผลิตสินคาได 100,000 หนวย ดังนั้นสามารถวิเคราะหตนทุนคงที่ที่จะเกิดขึ้น ณ ระดับการผลิตตาง ๆ ไดดังนี้

0 - 100,000 40,000100,001 – 200,000 80,000200,001 – 300,000 120,000

จํานวนชวง ระดับปริมาณการผลิต ตนทุนคงที่รวม

123

32

ตนทุน

รวม

(=y)

0 100,000 200,000 300,000

40,000

80,000

ระดบัการผลิตสินคา (= x)

120,000

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

y = a1… if 0 <= x <= x1= a2… if x1 <= x <= x2= a3… if x2 <= x <= x3

y = ตนทุนรวมa1,2,3…n = ตนทุนตอหนวยx1,2,3…n = จํานวนระดบัของระดบักิจกรรม

y = a1… if 0 <= x <= x1= a2… if x1 <= x <= x2= a3… if x2 <= x <= x3

y = ตนทุนรวมa1,2,3…n = ตนทุนตอหนวยx1,2,3…n = จํานวนระดบัของระดบักิจกรรม

Page 9: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

33

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร3. ตนทนุผสม (Mixed costs)

ตนทุนผสมอยางแทจริง (True mixed costs)

ตนทุนที่มีพฤติกรรมสวนหนึ่งคงที่ และสวนหนึ่งผันแปรไปตามระดบัของกิจกรรม

ตนทุนที่มีพฤติกรรมสวนหนึ่งเปนตนทุนคงที่อยางแทจริง และสวนหนึ่งเปนตนทุนผันแปรอยางแทจริงเชนกนั ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัด ตดัสินใจเชาเครื่องบรรจขุวดมาใชงานในอัตราปละ 400,000 บาท เมื่อใชงานจะตองจายคาเชาเพิ่มอีกขวดละ 30 บาท

040,00060,00070,000

หนวย ตนทุนคงที่อยางแทจริง

ตนทุนผันแปรอยางแทจริง

ตนทุนผสมรวม

400,000 0 400,000400,000 1,200,000 1,600,000400,000 1,800,000 2,200,000400,000 2,100,000 2,500,000 34

ตนทุน

รวม

(=y)

0 20,000 40,000 60,000

500,000

1,000,000

จํานวนหนวยการผลิต (= x)

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

70,000

ตนทุนคงที่ = a

ตนทุนผันแปร = bx

ตนทุนรวม

400,000

b = 30

y = a + bxy = ตนทุนรวมa = ตนทุนคงที่b = ตนทุนตอหนวยx = จํานวนระดบัของกิจกรรม

y = a + bxy = ตนทุนรวมa = ตนทุนคงที่b = ตนทุนตอหนวยx = จํานวนระดบัของกิจกรรม

35

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร ตนทุนผสมเชิงประยุกต (Applied of mixed costs) ตนทุนผสมระหวางตนทุนคงที่ และตนทุนผันแปรที่มีลักษณะและรูปแบบไมแนนอน แตสามารถระบุได หรือทราบอตัราของการเปลี่ยนแปลงในรูปของตนทุนคงที่และตนทุนผันแปรไดอยางชดัเจน ตัวอยาง บริษัทพรนุรักษ จํากัด กําหนดรูปแบบของการจายคาแรงงานใหกับพนักงานรายเดอืนไวเดอืนละ 2,000 บาท และจายตามจํานวนหนวยผลิตหนวยละ 1 บาท หากสามารถทําการผลิตไดมากกวา 2,000 ชิ้นตอเดอืน จะไดรับโบนัสอีกเดอืนละ 500 บาท หากมากกวา 3,000 ชิ้นขึ้นไป จะไดอีก 500 บาท และ ถามากกวา 4,000 ชิ้นขึ้นไป จะไดอีก 500 บาท

36

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

02,000 2,5003,0003,500 4,0004,5005,000

หนวย ตนทุนคงที่ ตนทุนผันแปร โบนัสสะสม ตนทุนรวม

2,000 0 0 2,0002,000 2,000 0 4,0002,000 2,500 500 5,0002,000 3,000 500 5,5002,000 3,500 1,000 6,5002,000 4,000 1,000 7,0002,000 4,500 1,500 8,0002,000 5,000 1,500 8,500

Page 10: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

37

ตนทุน

รวม

(=y)

0 1,000 2,000 3,000จํานวนหนวยการผลิต (= x)

4,000 5,000

ตนทุนรวม

1,000

2,000

3,000

8,000

7,000

9,000

4,000

5,000

6,000

b = 1

b = 1

b = 1a = 500

a = 500

a = 500b = 1

38

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

a1… if 0 <= x <= x1a2… if x1 <= x <= x2a3… if x2 <= x <= x3

y = ตนทนุรวมa = ตนทนุคงทีท่ีไ่มเกีย่วของกบัระดบัของกจิกรรมa1,2,3 = ตนทนุคงทีท่ีเ่พิ่มขึ้นตามระดบัของกิจกรรมx = ระดับของปริมาณการผลิต หรือกิจกรรมx1,2,3 = จดุของระดบักิจกรรมที่จะทาํใหตนทุนเปลี่ยนไปb = ตนทนุผันแปรตอหนวย

y = ตนทนุรวมa = ตนทนุคงทีท่ีไ่มเกีย่วของกบัระดบัของกจิกรรมa1,2,3 = ตนทนุคงทีท่ีเ่พิ่มขึ้นตามระดบัของกิจกรรมx = ระดับของปริมาณการผลิต หรือกิจกรรมx1,2,3 = จดุของระดบักิจกรรมที่จะทาํใหตนทุนเปลี่ยนไปb = ตนทนุผันแปรตอหนวย

y = a + + bx

39

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร4. ตนทนุที่ไมทราบพฤติกรรม (Unknown costs behavior)

ตนทุนบางชนิดไมสามารถทราบหรือระบุอัตราสวนการเปลี่ยนแปลงไดอยางชัดเจนหรือไมสามารถกําหนดไดวาอะไรเปนสาเหตุของการเกิดตนทุน การกําหนดและศึกษาตนทุนชนิดนี้เปนเรื่องคอนขางยาก จึงตองอาศัยเทคนิคในการประมาณตนทุนตาง ๆ เขามาชวย

40

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

ตนทุน

รวม

ระดบักจิกรรม

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

Page 11: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

41

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามความสัมพันธกบัหนวยตนทุน

ตนทุนทางตรงตนทุนทางตรง ตนทุนทางออมตนทุนทางออม

ตนทุนตนทุน

แผนกที่ 1แผนกที่ 1

ไมสามารถระบไุดวาเปนของหนวยตนทุนใด

(Common Cost) จึงตองอาศัยการประมาณการ

(Allocation Techniques)

สามารถระบไุดวาเปนของหนวยตนทุนใด (Cost

Object)

1. ตนทนุทางตรง (Direct cost)

2. ตนทนุทางออม (Indirect cost)

42

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามหนาที่งานในสายการผลิต

ฝายผลิตฝายผลิต

แผนกซอมบํารงุคาใชจาย 10,000 บาทแผนกซอมบํารงุ

คาใชจาย 10,000 บาท

แผนกผลิตที่ 1แผนกผลิตที่ 1

แผนกผลิตที่ 2แผนกผลิตที่ 2

แผนกผลิตที่ 3แผนกผลิตที่ 3

ฝาย....ฝาย....ผูจัดการทัว่ไปผูจัดการทัว่ไป

แผนกซอมบํารงุ ใหบริการแก แผนกผลิต ดังนี้แผนกผลิตที่ 1 = 5/10แผนกผลิตที่ 2 =2/10แผนกผลิตที่ 3 = 3/10

5/10 = 5,000 บาท

2/10 = 2,000 บาท

3/10 = 3,000 บาท

1. ตนทนุแผนกผลิต (Cost of production departments)

2. ตนทนุแผนกบริการ (Cost of service departments)

43

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามหนาที่งานในกิจการ

1. ตนทุนที่เกี่ยวกับการผลิต (Manufacturing costs

2. ตนทุนที่เกี่ยวกับการตลาด (Marketing costs)

3. ตนทุนที่เกี่ยวกับการบริหาร (Administrative costs)

4. ตนทุนทางการเงิน (Financial costs)

44

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามความสัมพันธกบัเวลา

1 ตนทุนในอดีต (Historical cost)

2 ตนทุนทดแทน (Replacement cost)

3 ตนทุนในอนาคต (Future cost)

อดีต - เกิดขึ้นแลว

Historical Costs

ปจจุบัน - เปรียบเทียบได

Replacement Costs

อนาคต - คาดไวลวงหนา

Future Costs

Page 12: ผศ.อนุุรัักษ ทองสุุโขวงศ ข อมูลทางการบ ัญชี ู ั KhonKean ... 01.pdf · 1 ผศ.อนุุรัักษ

45

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามลักษณะของความรับผดิชอบ

1 ตนทนุที่ควบคุมได (Controllable cost)

2 ตนทนุที่ควบคุมไมได (Uncontrollable cost)

ผูจัดการทั่วไปผูจัดการทั่วไป

ฝายผลิตฝายผลิตฝายฯลฯฝายฯลฯ

แผนกประกอบแผนกประกอบ แผนกตกแตงแผนกตกแตง

เงินเดือนผูจัดการทัว่ไป10,000 บาท

เงินเดือนผูจัดการทัว่ไป10,000 บาท

เงินเดือนหัวหนาฝาย5,000 บาท

เงินเดือนหัวหนาฝาย5,000 บาท

เงินเดือนผูจัดการทั่วไป 2,000 บาทเงินเดือนผูจัดการทั่วไป 2,000 บาท

ปนสวน

เงินเดือนหัวหนาแผนก 3,000 บาทเงินเดือนหัวหนาแผนก 3,000 บาท

เงินเดือนหัวหนาฝาย1,000 บาท

เงินเดือนหัวหนาฝาย1,000 บาท

ปนสวน

+

+

46

การจําแนกตนทุนเพื่อการบรหิาร

ตามลักษณะของการวิเคราะหปญหาเพือ่ตัดสินใจ

1 ตนทนุจม (Sunk cost)

2 ตนทนุที่หลีกเลีย่งได (Avoidable cost)

3 ตนทนุเสียโอกาส (Opportunity cost)

4 ตนทนุสวนแตกตาง (Differential cost)

5 ตนทนุเพิ่มตอหนวย (Marginal cost)

ตนทุนที่จายไปแลวไมสามารถบริหารได เชน ตนทุนซื้ออาคาร

ตนทุนที่ไมตองจายหากเลือกทางเลือกใดทางเลือกหนึ่ง

ผลตอบแทนทีเ่สียไปจากการเลือกทางเลือกใดทางเลอืกหนึ่ง

ตนทุนการเปรียบเทยีบระหวางสองทางเลือก

ตนทุนที่เพิ่มขึน้จากการเปลี่ยนแปลงปริมาณ 1 หนวย

47

Question?Question?