คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช

ในหวขอประจ าป

“ลดเลกพฤตกรรมเสยง สรางงานจตอาสา พาครอบครวอบอน หนนชมชนเขมแขง”

www.moralproject.net facebook.com/moralprojectpage

กระบวนทศนพระราชทาน “เรยนความร ท าการงาน และท าความด”

“เดก ๆ นอกจากจะตองเรยนความรแลวยงตองหดท าการงานและท าความดดวย เพราะการท างานจะชวยใหมความสามารถ มความขยนอดทนพงตนเองได และการท าดนนจะชวยใหมความสขความเจรญ ทงปองกนตนไวไมใหตกต า”

พระบรมราโชวาท พระราชทานเพอเชญลงพมพในหนงสอวนเดก ประจ าป ๒๕๓๐

พระมหาพงศนรนทร ฐตวโส ประธานโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประธานกลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช / กรงเทพฯ : กคพ., ๒๕๕๖ ๒๔ หนา ISBN xxx-xxx-xxxx-xx-x ๑. โครงงาน ๒.คณธรรมจรยธรรม ๓.เฉลมพระเกยรต ๔.พทธชยนต

คมอโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต “เยาวชนไทย ทาด ถวายในหลวง” พมพครงท ๓ มกราคม ๒๕๕๖ (E-Book Version) สงพมพอนดบท ๑/๒๕๕๖ จานวน x,xxx เลม (ใหดาวนโหลดทางอนเตอรเนตไดไมจ ากด) ผจดพมพเผยแพร กลมกลยาณมตรเพอเครอขายวถพทธ (กคพ.) มลนธโรงเรยนรงอรณ ๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔ โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔ เวบไซต www.moralproject.net, www.facebook.com/moralprojectpage อเมล moralproject@gmail.com

ค ำพอสอน

(ปกหนาดานใน)

สารบญ

หนา

โครงงานคณธรรม ๑ โครงงานคณธรรมคออะไร? ๑ การเรยนรทไมจ ากด EDUCATION FOR ALL ๑ องครวมแหงความด ทไรขดจ ากด ๑ การท าดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร ๒ แกนการเรยนรคอ “รวมกน ท าด อยางมปญญา” ๓

แบบจาลองระบบการศกษา ๑-๒-๓-๔ ๔ ๖ ขนตอนในการทาโครงงานคณธรรม ๗

ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหา ๗ ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของ ๗ ขนตอนท ๓ การจดท ารางโครงงาน ๙ ขนตอนท ๔ การด าเนนการโครงงาน ๑๐ ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงาน ๑๑ ขนตอนท ๖ การน าเสนอโครงงาน ๑๑

หลกเกณฑการพจารณา ๑๒ การประเมนรางโครงงาน ๑๔ การประเมนโครงงาน ๑๕

ภาคผนวก ก. โครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช ๑๖ โครงงานสอคณธรรม, โครงงานวทย-คณธรรม, โครงงานธรกจคณธรรม ๑๖ โครงงานการเมองคณธรรม, ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรมฯ ๑๗ ภาพรวมการประกวดโครงงานคณธรรมระดบภมภาคและระดบประเทศ ๑๘ ใบสมคร เขารบการประเมนศนยการเรยนรโครงงานคณธรรมฯ รอบท ๑ ๑๙ ตารางประมวลสรปความกาวหนาโครงงานคณธรรมฯ ๒๐ ภาคผนวก ข. รายงานโครงงานและสอน าเสนอโครงงาน ๒๑

ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ ๒๓ ตวอยาง ผงสรปมโนทศนฯ แบบตารางวเคราะหค าถาม ๕ ขอ ๒๔

ภาคผนวก ค. ปฏทนงานโครงการฯ ปการศกษา ๒๕๕๖ ๒๕ ทปรกษาและคณะกรรมการกลาง โครงการ ๒๖

๑

โครงงานคณธรรม (Moral Project) โครงงานคณธรรมคออะไร? โครงงานคณธรรม หรอโครงงานความด เปนนวตกรรมการเรยนรทสงเสรมการท าความดมคณธรรมแบบเชงรก โดยใหผเรยนทเปนเดกและเยาวชนเกดความรสกเปนเจาของกจกรรมการเรยนรนเอง ผานเทคนควธการเรยนรแบบโครงงาน (Project Approach) โดยประเดนทเลอกท าโครงงานนนเกดขนมาจากความสนใจและความคดรเรมของผเรยนเอง เนนการเรยนรผานกระบวนการกลมทลงมอปฏบตงานจรง ดวยความพากเพยรพยายามอยางจดจอตอเนองในชวงระยะเวลาทยาวนานพอสมควร (ตองท างานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ในลกษณะวจยปฏบตการ (action research) น าไปสการแกไขปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม และสงเสรมการบมเพาะความดมคณธรรมอยางเปนรปธรรมและเปนระบบ รวมทงการขยายความมสวนรวมไปสบคคลตางๆ ในสถานศกษาและชมชนของตนเองหรอชมชนอนๆ ทเกยวของ การเรยนรทไมจากด EDUCATION FOR ALL ในเมอโครงงานคณธรรมเปนกระบวนการพฒนาคณธรรมและความด โครงงานคณธรรมน จงมลกษณะทเปดกวางส าหรบทกคน โดยไมมขอจ ากดวาเรยนสายวทยหรอสายศลป มอปกรณเครองมอทางวทยาศาสตรหรอเปลา? เปนนกเรยนประถมหรอมธยม เพราะคณธรรมและความดงามนน เปนเรองทมคณคาทควรเขาถงของคนทกคนนนเอง ไมจ ากดจ านวนคน เพศ วย สถานะ ระดบชวงชนหรอสายวชาทเรยน แตสนบสนนใหทกคนมสวนรวมใหไดมากทสด แมวาจะมผ รบผดชอบโครงงานเปนกลมเรมตน ๘-๑๐ คนกตาม แตโครงงานกก าหนดเงอนไขใหผรบผดชอบน ตองคดวางแผนและด าเนนงานเพอขยายหาแนวรวมตอไปในรปของเครอขายแกนน า สมาชก หรอกลมเปาหมาย และตองสรางความมสวนรวมในทกภาคสวนใหมากทสด ทงครอบครว(บาน) ศาสนา(วด) และสถานศกษา(โรงเรยน) โครงงานคณธรรมไมมกตกาควบคมจ านวนคนทมาชวยท าโครงงาน หากใครอยากมาชวย อยากเขามารวมท างาน กเขามาชวยเลย โครงงานใดยงมคนมาชวยรวมมอดวยมากเทาไร โครงงานนนยงประสบความส าเรจ เพราะเทากบวามคนมารวมท าความดเพมมากขนเทานน องครวมแหงความด ทไรขดจากด ไมแยกเรอง ไมแยกสวน แตทกเรองสาระสามารถบรณาการเขามาเปนสวนหนงของโครงงานนไดทงหมด ไมวาจะเปนวชาการดานใดหรอปญหาของใคร น าองคความรทกดาน ทกวชา ทกสาระการเรยนร และทกทกษะทเกยวของไมวาจะเปนศลปะ-ดนตร-กฬา สามารถน ามาปรบบรณาการใชในการท าความด ท าการงาน และการสอสารประชาสมพนธโครงงานไดทงสน ไมตดขดทงบประมาณ เพราะการท าโครงงานดานความดหรอคณธรรมนไมตองลงทนดวยเมดเงนมาก บางโครงงานลงทนเพยงแรงงานจากสองมอทคอยเกบขยะ และเมอแยกขยะขายกไดทนมาเพมอก บางโครงงานใชสองมอนอยๆ บบนวดใหพอแมปยาตายายในชมชน บางโครงงานมาจากพฤตกรรมชวยกนประหยดน าประหยดไฟ บางโครงงานมาจากการยมไหวทกทาย ตวอยางของ

๒

โครงงานในลกษณะเชนนมอยมากมายทลงทนนอยแตไดผลและมคณคามาก แตอยางไรกตาม กตองมการลงทนเมดเงนในเรองคณธรรมบาง ไมใชปากบอกวาเรองคณธรรมความดส าคญแตพฤตกรรมไมแสดงออกวาใหความส าคญเลย โครงการนจงออกแบบเปนพเศษใหโครงงานทไดรบคดเลอกไดรบทนการสนบสนนเบองตนจาก สพฐ. และศนยคณธรรม ตงแตตนทางของการท างาน และเชอวาการลงทนทางดานคณธรรมความดนจะเหนยวน าและดงดดใหทกภาคสวนในโรงเรยนชมชนมารวมกนลงทนในเรองความดนเพมขนอกหลายเทาตว ซงกพบวาเปนจรง เพราะหากวาเงนทนทไดรบไมพอกลมท างานกลบมวธการหาทางออก ขอความชวยเหลอในรปแบบอนๆ ดวยตวเองไดอกอยางนาอศจรรย เพราะความดยอมเหนยวน าความดมาหากน เชนไดรบการบรจาคและความชวยเหลอจากผทศรทธาและนยมชมชนในการท าความดของกลมเยาวชน เรยกวาบญตอบญนนเอง ดงนนโครงงานคณธรรม จงเปน WIN-WIN SITUATION กลาวคอ ทกฝายมสวนรวมและทกฝายกไดรบประโยชนสขรวมกนทงหมด กลาวคอ ปญหาตางๆ ในโรงเรยนและชมชนไดรบการพจารณาและแกไข เดกและเยาวชนไดรบการปลกฝงบมเพาะซมชบและเรยนรคณธรรมความดงามตางๆ ดวยความรสกเปนเจาของ เดกและเยาวชนไดฝกฝนและพฒนาทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดแกปญหา คดเชงระบบ คดประเมนคา ฯลฯ ผานการท าโครงงานอยางเปนวทยาศาสตร เดกและเยาวชนไดรบการฝกทกษะการท างานจรง การท างานเปนระบบ ความรบผดชอบตองาน และไดรบการฝกทกษะทางสงคม ผานกระบวนการท างานเปนกลมใหญในระยะเวลายาวนานพอสมควร และเมอโครงงานนนๆ ไดมการขยายผลไปถงการแกปญหาในครอบครว วด ชมชน พอแมผปกครอง พระสงฆ และคนในชมชนกจะไดรบอานสงสแหงประโยชนสขนนดวย ผบรหารและคณะครอาจารยกจะเบาใจสบายใจไมตองกงวลเครยดกบปญหาทส งสมไวมากมายโดยไมมการแกไข แตปญหาเหลานนกลบแปรเปลยนเปนผลงานทมความโดดเดนและนาชนชมแทน นอกจากน ผบรหาร ครอาจารย และศกษานเทศก ยงสามารถน าขอมลและผลจากการท าโครงงานคณธรรมมาท าการวจยใหเปนผลงานทมคณคา ไดอยางมคณภาพและเกดประโยชนแทจรงไดอกดวย โครงงานคณธรรม การทาดเชงรกพรอมกบการเรยนรชวตอยางเปนวทยาศาสตร โครงงานคณธรรมนถกออกแบบมาเพอใหตอบโจทย ค าทาทายทวาเดกไทยไมใฝด ใฝต าท าชวมวเพศเสพยา ละอายการท าด ท างานเปนทมไมเปน คดวเคราะหไมได โดยการสรางเงอนไขใหเขาใชปญหาจรงทตองเผชญอยทกวน ไมวาในโรงเรยนหรอในครอบครวในชมชน น ามาตรวจสอบ วเคราะห วางแผน แสวงหาแนวทางแกไขรวมกน ซงไมเพยงเขาใจปญหานอกตวเทานน นยงเปนโอกาสใหเดกๆ ไดเชอมโยงสตนเอง เพราะคณสมบตของโครงงานคณธรรมนน พเศษตรงทเปนเรองในชวตจรง เปนประเดนปญหาจรงๆ ในชวต ซงทกคนมสวนรวม เกยวของ สมพนธอยดวยกนนนเอง แตอาจไมรตวกได ดงนน ดวยกระบวนการคดอยางเปนระบบ จงพบทางออกของปญหาดวยปญญา โครงงานคณธรรมจงเปนกระบวนการทน าพาใหเดกไทยสามารถท าโครงงานจรงในชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตรนนเอง โครงงานคณธรรมนน เนนการน าปญหาในชวตจรงมาเรยนรผานการท าโครงงาน อนจะเปนการเรยนรและพฒนาทกษะชวตดวยวธคดอยางเปนวทยาศาสตร หรอ ดวยกระบวนการทางปญญา

๓

อนพอจะสรปไดเปนล าดบขนดงน ๑) สงเกตปญหา ระดมความคด เลอก ระบ วเคราะห เชอมโยง “ปญหา-สาเหต” ไดชดเจน เหนความเชอมโยงเปนเหตเปนปจจยเกยวเนองกนไดตลอดสาย (จาก “ภายนอก” ส “ภายใน” ชวตจตใจของตนเอง) ๒) คาดการณและระบ “เปาหมาย” ของการแกปญหาใหชด ทงเปาหมายในตวคน (พฤตกรรม จตใจ ปญญา ทคาดหวง) เปาหมายนอกตวคน (สงแวดลอม-กายภาพ) เปาหมายเชงปรมาณ เปาหมายเชงคณภาพ เปาหมายระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว และเมอรจดหมายปลายทางชด การก าหนดทศทางและการเดนทางกจะชดไปดวย ๓) วางแผนและออกแบบ “ทางแก” หรอวธการทดลองอยางมหลกเกณฑ ทแกปญหาไดตรงจด (คอแกทสาเหต) และถงพรอมทจะบรรลเปาหมายทวางไวได ๔) ลงมอทา พรอมกบเรยนร แสวงหา ฝกฝน “คณธรรมจากภายในตน” ไปส “การแกปญหาภายนอก” ทงการเรยนรสวนบคคลจ าเพาะตน และเรยนรรวมกนผานกระบวนการกลม ๕) ลงมอปฏบตการอยางเปนระบบ มการตดตามและเกบบนทกขอมล ท าตามแผนงานอยางยดหยน มงมนทมเทแตไมยดตดมากเกนไป เรยนรอยางตนตวเทาทนพรอมปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนไป เพอใหเกดประโยชนสขสงสดแมมขอจ ากดมากมาย ๖) ประมวลผล-สรปผล ประเมนผลการบรรลเปาหมายและวตถประสงคทไดตงไว การประเมนตนเอง การยอนพจารณาเพอปรบปรงแกไขขอบกพรอง และการตอยอดขยายผล ๗) นาเสนอ สอสาร ขอมลเรองราวการท าโครงงานผลของการท างาน สสาธารณะ อยางมประสทธภาพเพอเปนการแพรขยายความด-สอสารความด บอกตอองคความรในการแกปญหาตางๆ เผยแพรวธการในการท าความด อนจะเปนการเสรมสรางคานยมการท าความด สรางแรงบนดาลใจในการท าความดใหกบผอนตอๆ ไป และเปนการสบตอความดตอไปไดไมสนสด แกนการเรยนรคอ “รวมกน ทาด อยางมปญญา” กระบวนการเรยนรทดและสมบรณของโครงงานคณธรรมนน จะตองเรมตนจากการสรางความเปนกลยาณมตรตอกนกอน อนเปนปจจยตนเรมทส าคญทสด จงตองออกแบบและจดวางเงอนไขใหเกดการรวมกลมกนของผรบผดชอบโครงงานจ านวน ๘-๑๐ คน และทปรกษาอก ๓ คน โดยมองคประกอบโครงสรางและความสมพนธในกลม ใหสามารถดงดานบวกของแตละคนออกมาหากนใหไดมากทสด ซงกจะท าใหเกดการใฝดคดดและท าดรวมกนออกมาไดอยางเตมทเตมตามศกยภาพของแตละคน เกดการซมซบความด พรอมๆ กบมการเรยนรหรอมกระบวนการทางปญญาเกดขนตลอดสาย ตงแตเรมตนระดมความคด การสงเกตส ารวจสภาพปญหา ปญญาตระหนกรในสถานการณหรอสภาพปญหาและสบสาวถงสาเหต ปญญาคนควาหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ เพมเตม การรวบรวมประมวลขอมล ปญญาคดวเคราะหคดสงเคราะห ปญญาคดรเรมสรางสรรค การท าความคดใหชดและเปนระบบ การคดวางแผนงาน การรางโครงงาน ปญญาการปรบประยกตจากนามธรรมใหเปนรปธรรม ปญญาการตดตามด าเนนงานปรบปรงงาน ปญญาการแกปญหาเฉพาะหนา ปญญาการประเมนผลสรปผล และปญญาการน าเสนอ ตลอดจนสตปญญาทจะเทาทนและสามารถวางใจตอโลกธรรมทง ๘ ทมาถกตองสมผสใจไดอยางฉลาดและเปนกศลไดในทสด

๔

กระบวนการเรยนรทเกดขนภายใตโครงงานคณธรรมฯน เปนกระบวนการทพฒนาและปรบประยกตมาจากกระบวนการเรยนรวถพทธ ซงใชแบบจ าลองของวงรอบ ๑-๒-๓-๔ ทหมนเวยนรอบพฒนาขนอยางตอเนอง อนประกอบดวย (๑) กระบวนการกลยาณมตร, (๒) การเปดการเรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ), (๓) กระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม (ตามหลกไตรสกขา-ภาวนา๔) และ (๔) กระบวนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง จงท าใหกระบวนการเรยนรและการพฒนาคณธรรมของผเรยนเกดขนควบคกนไป ดงแผนผงของแบบจ าลอง ดานลางน

แบบจ าลองการศกษา ๑-๒-๓-๔ นอาจเรยกชอเปนธรรมอกหมวดหนงไดวา “กระบวนการ ๓ ป ตอเนอง” ลกศร A : ปรยต, ลกศร B : ปฏบต, ลกศร C : ปฏเวธ, ลกศร D : ตอเนอง

ทมา: Phramaha Pongnarin Thitavamso, “An Analytical Study of Process of Learning in Theravada Buddhism,” Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University, 2005

(๑) กระบวนการกลยาณมตร ขนตอนนเปนขนตอนตนเรมทส าคญทสด โดยจดวางเงอนไขใหเกดการน าพาใหบคคลตางๆ ซงมตงแตกลมเพอนใกลตว คร ผบรหาร พระสงฆ พอแม จนถงองคกรทใหการสนบสนนมารวมกลมกนโดยดงดานบวกของแตละคนแตละฝายออกมาหากนใหไดมากทสด ใหแตละคนมาสวมบทบาทเปนกลยาณมตรตอกน กลยาณมตรนนมความส าคญอยางมากทจะชวยกระตนเตอน ชวยสรางแรงบนดาลใจ ชวยสรางศรทธาในการท าความด ชวยสนบสนนใหโครงงานด าเนนไปไดดวยด ขนตอนนจงส าคญมากทสดทจะท าใหเรมตนการเรยนรได และด าเนนตอไปจนถงปลายทางแหงความส าเรจ โดยกลยาณมตรจะท าหนาทเปนผชกจงปจจยภายนอกมากระตนตวเปดการเรยนรภายใน

(๒) การเปดการเรยนรภายใน (ปรโตโฆสะ ส สทธาและโยนโสมนสการ) (ลกศร A) การเปดการเรยนรภายใน เปนขนตอนทส าคญมากอกขนตอนหนง ทเสมอนเปนการออกสตารทหรอจดตดเครองยนตแหงการเรยนรภายในตวมนษย ซงมองคธรรมเรมตนแหงการเรยนร

๕

ส าคญสองประการดวยกนคอ “สทธา” (ความสนใจใฝร, ความเชอใจ เชอถอ และความเชอมน) และ “โยนโสมนสการ” (พจารณาอยางแยบคาย – คดเปน – นอมมาใสใจไปสกศลได) การเปดการเรยนรภายใน จะเกดขนไดตองอาศยกลยาณมตรเตรยมการและเลอกใชปจจยภายนอกมากระตนปจจยภายในอยางพอเหมาะพอดแกผเรยนและสถานการณแวดลอม ปจจยภายนอกดงกลาวนน เรยกวา “ปรโตโฆสะ” ซงมหลายลกษณะ ตงแตค าสอน ค าบอกกลาว หนงสอ ต ารา สอตางๆ และทดทสด คอ “เสยงของคร” เพราะเปนเสยงทจะสรางศรทธาใหเกดขนในใจ เปนเสยงทจะชวยเตอนจตสะกดใจใหฉกคดหรอตระหนกส านก เปนเสยงทเปนก าลงใจใหเกดการเรยนรภายในตนขน มนใจขน จนเขาใจถงคณคา ถงประโยชนของการท าความดการสรางคณธรรมจรยธรรมขนในตน เมอเขาใจถงประโยชน จงเกดฉนทะความพอใจใครทจะลงมอกระท าดวยตนเองโดยไมลงเล ดงตวอยางของ เสยงของคร ในโครงการนทส าคญทสด คอ พระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทชาวไทยทกคนลวนมศรทธาอยางเตมเปยม เมอโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรตเลอกมาใชเปนเสยงบอกกลาว (ปรโตโฆสะ) ทย าชดเจนวา “เยาวชนไทย ท าด ถวายในหลวง” จงเทากบเปนเสยงบอกทใหแนวทางวา ศรทธาทเกดขนนนควรน าไปสการตอบแทนคณพระองคทาน ในโอกาสครงนมใชสงใดอน แตเปนการท าดถวายพระองคทานนนเอง เมอสทธาคอความสนใจใฝรเกดขนกจะชวยไปกระตนตวเปดการเรยนรภายในอกอยางหนง กคอกระบวนการคดพจารณาอยางแยบคาย หรอทเรยกวา โยนโสมนสการ ใหเรมตนและท างานไปดวยกน เรมตงแตเยาวชนสนใจใฝรและคดพจารณาวาจะท าดอะไรถวายในหลวง ซงตามเงอนไขกคอ การกระท านนควรตอบโจทยหรอแกปญหาจรงททกคนหรอสวนใหญก าลงเผชญอย โดยชวยกนระบปญหาใหชดเจน คนหาสาเหตทมาของปญหานนๆ สบสาว ปจจยแวดลอมทเกยวของ ทงบคคล สถานการณ สถานท ฯลฯ เรมวเคราะหและก าหนดเปาหมายของการแกปญหา พจารณาหาหนทางปฏบต เพอน าไปสการแกปญหาอยางเปนจรง ทงหมดนเปนวธคดพจารณาแบบอรยสจ ๔ นนเอง

(๓) กระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม ตามหลกไตรสกขา (ลกศร B และ C) กระบวนการไตรสกขา เปนกระบวนการเรยนรอยางเปนองครวม ในดานพฤตกรรม(ศล) ดานจตใจ(สมาธ) ดานปญญา(ปญญา) ซงจะเกดขนไดตองจดเตรยมเหตปจจยใหเออตอการกระท าหรอปฏบตงานจรง โครงการนจงเนนใหมชวงระยะเวลาด าเนนงานนาน เพอใหเพยงพอตอการคอยๆ สะสมการเรยนร สงสมและบมเพาะคณความดในจตใจ และการปรบเปลยนพฤตกรรม จากประสบการณทพบจากการท าโครงงานคณธรรมมา ๒ ปนน ท าใหพบวา อยางนอยตองมเวลาประมาณ ๒ เดอนส าหรบการปฏบตงานจรงๆ (เฉพาะชวงเวลาท างานจรง ไมรวมชวงท างานเอกสาร) ศล เปนการเรยนรดานพฤตกรรมหรอการเรยนรทกษะทางสงคมทจะท างานรวมกนเปนกลมรวมกบผอนอยางเอออาทร พรอมทจะใหก าลงใจและใหอภยแกกน การระมดระวงค าพด-การกระท าทจะไมเบยดเบยนใคร หากมการกระทบกระทงกนบางกมศลก ากบทจะไมใหเกนเลยไปจนกระทบกระแทกใหแตกท าลายความสมพนธระหวางกน การส ารวมระวงทงทางค าพดและการกระท า การยอมรบส านกผด การใหอภยกน กอใหเกดพฒนาการทางดานพฤตกรรมไมใหเปนมลภาวะเบยดเบยนตนเองและผอน กจะท าใหการท างานกลมเกดขนไปไดตลอดรอดฝ ง สมาธ เปนการเรยนรทางดานจตใจ ทตองเผชญสถานการณจรงจากการท างาน ท าใหตองม

๖

ความมงมนตงใจ ความขยนหมนเพยรกระท าอยางตอเนองไมทอถอย มความอดทน ทงตอภาระงาน และทงตอคนและสถานการณทเขามา นอกจากนยงหมายถงการเจรญงอกงามของคณความดหรอคณธรรมในจตใจ อนน าไปสภาวะความสขสดชน แจมใสผองใสในจตใจ ตงมนเปนสมาธ ปญญา เปนการเรยนรทมาจากกระบวนการสงเกต ส ารวจ การคดการพจารณาไตรตรองการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผลเปนระบบ น าไปสภาวะทออกจากปญหา น าออกจากทกข น าไปสภาวะทดงามเปนบญกศล การเรยนรทางปญญาเรมจากการเรยนความรจากหลกธรรม ค าสอน ขอมล ขอเทจจรง การจดจ า การจบประเดน การแยกแยะ การจดหมวดหม อนเปนปญญาขนรจ า และพฒนาขนไปสปญญาขนรคด อนเกดจากการฝกทกษะการคดวเคราะหคดสงเคราะหการคดเชอมโยงเหตปจจย การคดพจารณาคณคาแทคณคาเทยมเปนตน และพฒนาไปสปญญาขนรแจงทท าใหแสวงหาทางออกจากปญหาได ตลอดจนปญญาทกอเกดจากการลงมอปฏบตเพอบรรลผลของการแกไขปญหาหรอดบทกขได (เผดจศกกบปญหา) และปญญาตดตามประเมนผลอยางเปนระบบเพอปรบปรงใหดขน น าสการสงสมเปนประสบการณและปรชาญาณรแจงในเรองนนๆ

(๔) ขนการพฒนาแบบเวยนรอบตอเนอง (ภาวนา๔ ส กลยาณมตร) (ลกศร D) เมอผเรยนผานกระบวนการเรยนรใน ๓ ขนตอนแรกมาซ าแลวซ าอก เปนเวลาตอเนองกนในชวงเวลาทเหมาะสม (กรณท าโครงงานคณธรรม ตองท างานจรงไมนอยกวา ๒ เดอน) ผเรยนจะเกดพฒนาการในตนเองอยางเปนองครวมทกดาน ทง พฒนาการทางพฤตกรรมทเกยวของกบรางกายและกายภาพแวดลอม (กายภาวนา) พฒนาการทางสงคม (ศลภาวนา) พฒนาการทางจตใจ (จตภาวนา) และพฒนาการทางปญญา (ปญญาภาวนา) การประกวดโครงงาน จงเปนกศโลบายหรอบทเรยนครงส าคญทพวกเขาจะไดเรยนรและฝกการวางใจไดอยางเหมาะสม ไมใหหวนไหวไปกบโลกธรรม ๘ ไดอยางไร รจกรกษาใจใหอยในพรหมวหาร ๔ ไดหรอไม และไมหลงยดตดอยกบการแขงขนหรอรางวล แตกลบเหนคณคาของความรกใครปรองดองสามคค ชวยเหลอเกอกลกน สามารถอนโมทนา ยนดในความส าเรจของโครงงานของเพอนๆ กลมอนได นบเปนการปรบเขาสทศนคตและคานยมทด ใฝด ใฝสรางสรรค มพฒนาการทางพฤตกรรม จตใจตงมนในความดงาม เขมแขง อดทน ขยน กลาหาญ ไมยอทอตออปสรรคตางๆ และมพฒนาการทางปญญาทด มทกษะกระบวนการคดทด มความแยบคายในการชกชวนคนอนๆ เขามาชวยกนแกปญหา เขาใจความเปนจรงของชวตของโลก เรยกไดวา หากมพฒนาการทง ๔ ดานพรอม (กายภาวนา ศลภาวนา จตตภาวนา ปญญาภาวนา) กจะเปนผทพรอมทจะมบทบาทเปนกลยาณมตรใหกบผอนไดตอไป ซงกจะเทากบวาเปนผเรมตนขบเคลอนวงจรแหงการเรยนรวถพทธนสบไป ดงเชน ขอเทจจรงทพบวาแทบทกโครงงานมกจะสรปบทเรยนส าคญวา การจะไปเปลยนแปลงผอน ตองเรมจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเองกอน (กายภาวนา และ ศลภาวนา) และระหวางทเขาไดเรยนรเพอเปลยนแปลงตนเอง กท าใหเขาไดเกดการเรยนรคณความดหรอคณธรรมจากภายใน(จตภาวนา) ทคอยๆ ซมซบ และสงสมเปนประสบการณเปนปญญาญาณหยงรเชยวชาญในเรองทตนเองท านน(ปญญาภาวนา) เขากจะพฒนามาสความเปนกลยาณมตรทสมบรณขน อนจะกอเกดเปนวงจรขบเคลอนททรงพลงใหเกดการสบเนองไปสข นตอๆ ไป น าพาใหเพอนคนอนๆ ไดเกดการเรยนรและพฒนาตอเนองขยายวงออกไปไดไมสนสด

๗

๖ ขนตอนในการทาโครงงานคณธรรม

ขนตอนท ๑ การตระหนกรและพจารณาเลอกหวเรองหรอประเดนปญหา ขนตอนนเปนขนตอนทส าคญทสด ทตองอาศยภาวะการตระหนกรในสถานการณหรอสภาพปญหาดวยสตปญญา หรอภาวะทมแรงบนดาลใจทจะท าสงดงามอะไรบางอยางทเปนความฝนหรออดมคต ซงอาจจะเกดจากผเรยนเองโดยตรง หรออาจจะเกดจากการแนะน าหรอชชวนจากครทปรกษาหรอผอนทเปนเงอนไขภายนอก มากระตนใหผเรยนเกดความตระหนกรหรอแรงบนดาลใจขนกได การสรางความตระหนกรนนเปนขนตอนทยาก เพราะโดยทวไปสภาพการณทเปนปญหาตางๆ นนมกจะเกดขนอยแลว แตมกจะถกละเลยมองขาม หรอชาชนเคยชนจนมองไมเหนปญหา หรอไมรสกวาตนเองมสวนเกยวของกบปญหานนอยางไรในท านอง “เสนผมบงภเขา” หรอ “ปลาอยในน ามองไมเหนน า” จงตองอาศยเหตปจจยภายนอก จากกลยาณมตรทกระตนปจจยภายในใจของผเรยนไดถกตรงกบจรตนสย ในเงอนไขสถานการณแวดลอม และจงหวะเวลาทพอเหมาะพอด จนเกดฉนทะรวมกนทจะรวมกนเปนกลมเพอด าเนนการโครงงาน กจกรรมแนะนาสาหรบครทปรกษา ครทปรกษาอาจวางเงอนไขเบองตนจากการใหผเรยนส ารวจและสงเกตสภาพปญหาตางๆ จากเพอนนกเรยน ปญหาทพบเหนในหองเรยน โรงเรยน วด และชมชน แลวชวยกนระดมความคดตอปญหาทเกดขนใหไดมากทสด แลวมาอภปรายกนในกลมใหญหรอกลมยอยกได (อาจท าใหสนกในลกษณะโตวาทหรอยอวาทกได) เพอเลอกประเดนปญหาทมความสนใจ หรออยากจะแกปญหานนมากทสด เพอน ามาตงเปนประเดนส าหรบท าโครงงาน คาแนะนาเพมเตม (Tip) ความด หรอ ประเดนทเลอกมาท าโครงงานนนมทมา ๒ ลกษณะดวยกน คอ ผเรยนเรมคดจาก (๑) ปญหาทอยากแก หรอจาก (๒) สงดทอยากทา จากประสบการณพบวาผเรยนทเรมคดจากความดทอยากท ากอนนนมกยงมองแบบผวเผน ความคดความเขาใจยงไมหยงรากลก ความจรงแลวแมเปนความดทอยากท ากตาม หากยอนคดพจารณาใหดกจะพบวาสงดทอยากท านนตองชวยแกไขหรอปรบปรงอะไรใหดขนสกอยางหนงแน ครทปรกษากตองชวยกระตนชชวนใหผเรยนไดยอนคดพจารณากลบไปทประเดนปญหาใหได เชน หากเดกเรมตนดวยความคดอยากปลกตนไมขนมาลอยๆ ครทปรกษาอาจตองถามใหยอนคดไปวา ท าไมหรอถงตองปลกตนไม? ปลกทไหน? เพราะอะไรจงตองปลกทน? ปลกตนไมมนชวยแกปญหาอะไรหรอ? หรอมนชวยท าใหอะไรดขนบาง? ถาผเรยนชวยกนคดและตอบปญหาเหลานได กจะไดประเดนปญหาทชดเจนส าหรบการน ามาตงเปนประเดนท าโครงงาน

ขนตอนท ๒ การรวบรวมประมวลขอมลและองคความรทเกยวของ เมอสมาชกทกคนในกลมเหนพองกนและตดสนใจเลอกประเดนปญหาหรอหวเรองไดแลว และไดรบความเหนชอบจากทปรกษาแลว กจะเปนขนตอนของการระดมความคดวางแผนงานในเบองตน โดยเรมจากการรวมกนพจารณาวเคราะหสภาพปญหาแลวสบสาวไปหาสาเหตและปจจยรวมตางๆ การวางเปาหมายและวธการแกปญหา แลวประมวลสงทวเคราะหไดท าเปนผงมโนทศน ในขนตอนน

๘

จะพบวายงมขอมลของสภาพปญหาและปจจยตางๆ ทเกยวของไมเพยงพอหรอยงมรายละเอยดทไมชดเจน ตวแปรสนบสนนและองคความรตางๆ ทจะน ามาใชในการวางแผนแกปญหากยงมไมครบถวนหรอยงไมชดเจนเปนตน จงตองมการรวบรวมขอมลและองคความรเพมเตม (ซงอาจจะไดมาจากการส ารวจโดยละเอยดหรอประมาณการโดยคราวๆ กได) จากการพบปะสนทนาขอความรวมมอจากบคคลตางๆ และจากการคนควาหาความรจากหนงสอต าราและแหลงเรยนรตางๆ แลวน าขอมลทรวบรวมไดทงหมดมาประมวลเพอจดเตรยมส าหรบคดวางแผนท ารางโครงงานตอไป กจกรรมแนะนาสาหรบครทปรกษา - ส าหรบนกเรยนระดบมธยมศกษา จากการระดมความคดในขนตอนท ๑ แลวเลอกมา ๑ อยางนน ครทปรกษาควรใหผเรยนชวยกนระดมความคดกนตอเพอตอบค าถาม ๕ ขอตอไปน ๑. “ปญหา” ทเลอกเปนประเดนเรมตนทาโครงงาน คออะไร? ระบสภาพปญหาใหชดเจน

(ปญหา มกเปนสภาพการณทผดปกต ไมด ไมนาพอใจ หรอเปนพฤตกรรมทไมพงประสงค พฤตกรรมทผดศลธรรม/กฎระเบยบ หรอผดจากมารยาททถกตอง เปนตน)

๒. ปญหานนม “สาเหต” มาจากอะไร? วเคราะหรวมกนตอวาอะไรเปนสาเหตตนตอทแทจรง อะไรเปนปจจยรวม? อะไรเปนปจจยแวดลอมภายนอก อะไรเปนปจจยภายใน

๓. “เปาหมาย” ของการแกปญหาคออะไร? ควรใหชวยกนเรมคดจากการวางเปาหมายระยะสน-ระยะกลางกอน โดยเรมจากการชวยกนระบเปาหมายเชงปรมาณวาเกยวของกบบคคลหรอสงของแวดลอมใดบาง? จ านวนหรอปรมาณเทาใด? มขอบเขตระยะเวลา –พนทการท างานเทาใด? แลวชวยกนตง เปาหมายเชงคณภาพ วาตองการใหกลมเปาหมายเกดพฤตกรรมทพงประสงคอยางไรบาง? ใหเกดการพฒนาจตใจ หรอพฒนาปญญาอยางไรบาง? หรอใหเกดสงของ/สภาพแวดลอมทพงประสงคอยางไรบาง?

๔. “ทางแก” หรอวธการดาเนนงาน เพอไปสเปาหมายนน มแผนงาน อยางไรบาง? ใหชวยกนวางแผนการท างานทจะสามารถท าไดทง ๒ ระยะ ทงเฉพาะหนาในระยะเวลา ๓ เดอนในชวงเทอม ๑ และระยะท ๒ ในชวงเทอม๒ อกประมาณ ๓ – ๔ เดอน

๕. การดาเนนงานโครงงานดงกลาวนน มการใช “หลกธรรมและแนวพระราชดาร”อะไรบาง?* (หากผเรยนยงจ าหวขอธรรมะทแนนอนไมได หรอจ าพระราชด ารสทถกตองไมได กใหใชถอยค างายๆ ทอธบายใหเขาใจไดแทนไปกอน แลวไปคนควาเพมเตมตอในภายหลงกได)

- เมอตอบค าถาม ๕ ขอนไดแลว กใหประมวลสรปน าเสนอในรปแบบของผงมโนทศน ทมหวขอดงน ๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน ๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค ๐ ปญหาทเลอกท าโครงงาน ๐ สาเหตของปญหา ๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ ทางแก (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชด าร/พระราชด ารส ทน ามาใช

๙

- ส าหรบนกเรยนระดบประถมศกษานน เนนแคใหเดกสามารถคดการใหญ (Think Big) คดเปนขนตอนได กเพยงพอแลว สวนการคดวเคราะหอยางนกเรยนมธยมนนถอวาเปนการตอยอด เวลาตงค าถามสามารถอนโลมใหใชค าถาม ๕ ค าถามเหมอนของระดบมธยมกได แตเดกนกเรยนจะวเคราะหไดไมลกซงนก และจะดเครงเครยดเกนไป ครทปรกษา จ าตองกระตนความคดดวยค าถามทหลากหลาย และยอยประเดนลงไปใหมากขน และหากเดกสนใจในประเดน “สงดทจะท า” มากกวา “ปญหาทจะแก” กไมเปนไร กใหขยายสงดทจะท าใหเปนโครงการใหญตงกลมเปาหมายใหชดและคดขนตอนของการท างานออกมาได กเพยงพอแลว ตวอยางประเดนคาถามกระตนความคดนกเรยนระดบประถมศกษา - ถาจะชวนกนใหท าความดนนหลายๆ คน จะท าไดหรอไม? - จะวางกลมเปาหมายเปนใคร? จ านวนกคน? - จะชกชวนหรอประชาสมพนธ ดวยวธการอยางไรบาง? - จะมวธการหรอกจกรรม ด าเนนการโครงงานนอยางไรบาง? - จะมวธใดทจะรวาแตละคนนนท าความดนนจรงหรอไม? - ถาเขาท าจรง จะรไดอยางไรวาเขาท ามาก หรอท านอย? - ถามคนทท าความดมากๆ จะใหอะไรเขาตอบแทน? - ตองการใหเกดผลดจากการท าโครงงานนอยางไรบาง? - จะตงชอโครงงาน, ชอกลม วาอะไร? - อน ๆ เชน คณธรรมใดทจะน ามาใชในการท าความดน

จากนนจงใหประมวลขอมลเปนผงมโนทศนทมหวขอดงตอไปน ๐ ชอโครงงาน, ชอกลม, ชอโรงเรยน ๐ วาดภาพประกอบโครงงาน ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค ๐ ประเดนสงดทอยากท า / ประเดนปญหา(และสาเหตของปญหา) ทเลอกท าโครงงาน ๐ เปาหมาย (เชงปรมาณ และเชงคณภาพ) ๐ วธการ (วธการหรอกจกรรมทเปนขนตอนเรยงขอ) ๐ หลกธรรม/พระราชด าร ทน ามาใช

ขนตอนท ๓ การจดทารางโครงงาน

ขนตอนนเปนการคดพจารณาวางแผนงานในรายละเอยดและภาพรวมทงหมด โดยน าขอมลทรวบรวมและประมวลไดทงหมดนนมาเรยบเรยงและจดท าเปนเอกสารรางโครงงาน ทมหวขอตางๆ ตามทก าหนดไว อยางนอย ๑๓ หวขอ (จ านวนหนา ๑๐ – ๒๐ หนากระดาษขนาด A4) ดงน (๑) ชอโครงงาน (ชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ ชอควรสนกระชบสอความใหเขาใจ

ไดงายวาโครงงานเกยวกบเรองอะไร ท าใหจดจ าไดงาย) (๒) กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน และสถานศกษา

แสดงชอกลม รายชอสมาชกในกลม ต าแหนง ชนเรยน, ชอสถานศกษา ทต ง โทรศพท โทรสาร E-mail และเวบไซตสถานศกษา(ถาม)

๑๐

(๓) ทปรกษาโครงงาน ชอ-นามสกล ต าแหนง โทรศพทและ E-mail (กรณเปนพระภกษใหระบฉายาและชอวดดวย)

(๔) วตถประสงค (ไมควรเกน ๕ ขอ) (๕) สถานทและกาหนดระยะเวลาดาเนนการ

พนททเลอกด าเนนการจะเปนภายในหรอภายนอกสถานศกษากได สวนก าหนดระยะเวลาด าเนนการนน แบงเปน ๒ ระยะ ระยะท ๑ ควรอยในชวงเดอน พฤษภาคม–สงหาคม และระยะท ๒ ในชวงเดอน ตลาคม– มกราคม

(๖) ผงมโนทศน สรปภาพรวมของรางโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ

(๗) สาระสาคญของโครงงาน (ค าอธบายสาระส าคญของโครงงานโดยยอ ๕ - ๑๐ บรรทด) (๘) การศกษาวเคราะห

(๘.๑) ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะหสบสาวหาสาเหตและปจจยตางๆ ทเกยวของกบปญหา เพอใหเหนทมาและความส าคญของโครงงาน)

(๘.๒) เปาหมายและทางแก (วางเปาหมายของการแกปญหาทงเชงปรมาณและคณภาพ) (๘.๓) หลกการและหลกธรรมทน ามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชด าร หรอหลกวชาการ

ตางๆ ทน ามาใช พรอมอธบายความหมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบการด าเนนการโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล)

(๙) วธการดาเนนงาน (แสดงวธการด าเนนงานเปนขอๆ หรอเปนแผนผงทมค าอธบายทชดเจน) (๑๐) งบประมาณและแหลงทมาของงบประมาณ (แสดงงบประมาณโครงงานและแหลงทมา หาก

มการระดมทนเพม ใหบอกแผนงานหรอวธการระดมทนดวย) (๑๑) ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลโดยตรงและผลกระทบทตอเนองออกไป) (๑๒) ความคดเหนและขอเสนอแนะของทปรกษา (๑๓) ความคดเหนและความรสกของประธานกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน คาแนะนาเพมเตม (Tip) ในการจดท ารางโครงงานทดนน ในหวขอการศกษาวเคราะหเปนหวใจส าคญ โดยเฉพาะการวเคราะหถงปญหาและสาเหต ควรมขอมลสถต หรอสภาพการณทไดมาจากการส ารวจสงเกตจรง มาประกอบอางอง จะท าใหมน าหนกนาเชอถอ ยงถาเปนขอมลสถตจากพนทเปาหมายจรงๆ กจะท าใหคะแนนการประเมนความเปนไปไดของรางโครงงานดขน

ขนตอนท ๔ การดาเนนการโครงงาน การด าเนนการโครงงานแบงออกเปน ๒ ระยะ ดงน - ระยะท ๑ บกเบก-ทดลอง ชวงเดอน พฤษภาคม – สงหาคม - ระยะท ๒ ตอกยา-ขยายผล ชวงเดอน ตลาคม – มกราคม ขนตอนนเปนการน ารางโครงงานมาปฏบตจรงไปตามล าดบขนตอนและวธการด าเนนงาน ซงจะมทงในสวนทแบงงานและด าเนนงานกนในระหวางสมาชกในกลมผรบผดชอบโครงงาน และงานในสวนทสรางการมสวนรวมใหกบเพอนนกเรยนอนหรอบคคลตางๆ ทเขามาชวยท างานในดานตางๆ

๑๑

ตลอดจนการจดกจกรรมรณรงคขยายการมสวนรวมออกไปสชมชน การด าเนนงานในชวงนอาจมขอมลยอนกลบมาทเปนเรองใหมทเพงทราบ หรอคลาดเคลอนไปจากทคาดการณไว หรอเกดสถานการณทยงยากเปนอปสรรคขอขดของหรอขอขดแยงใหตองเผชญหนาและแกปญหาอยเสมอๆ อนอาจจะน ามาซงความออนลา ความเหนอยหนายทอแท ไดบอยๆ ซงทงหมดนลวนเปนแบบฝกหดส าคญของการเรยนรและพฒนาคณธรรม ของผรบผดชอบโครงงานและผมาชวยงานทงสน และจ าเปนอยางยงทจะตองมการตดตาม สนบสนน ดแล ใหความชวยเหลอทงทางทรพยากรภายนอกและทางจตใจ จากคณะทปรกษาอยางใกลชด ตลอดระยะเวลาด าเนนการโครงงานทง ๒ ชวง ผรบผดชอบโครงงานพงระลกไววา การท างานจรงอาจมหลายสงทไมเปนไปตามทคาดการณและระบไวในรางโครงงาน และหลายครงอาจตองมการปรบเปลยนแผนงานไปจากเดม กไมเปนไร แตตองเขาใจวาเพราะอะไร สามารถอธบายไดถงเหตผลของการทผดพลาดไปจากแผนงานทวางไวได อยาท างานเพยงเพอใหไดผลตามรางโครงงานทวางแผนไวเทานน แตท างานเพอกอใหเกดการเรยนรและพฒนาคณธรรมของตนเองและทกคนทเกยวของเปนหลก ท าแลวคณธรรมความดตองเพมขนและควรมความสขจากการท าความดนน ท าโครงงานและความด เพอนอมเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มใชการแขงขนเพอลารางวล คาแนะนาเพมเตม (Tip) ระยะเวลาการท างานจรง ทลงแรงท างานดวยความมงมนทมเทอยางตอเนองนน ไมควรนอยกวา ๒ เดอน จงจะท าใหกระบวนการเรยนรแบบโครงงานคณธรรมไดผลเตมท

ขนตอนท ๕ การสรปประเมนผลและเขยนรายงาน จากการด าเนนงาน ในขนตอนท ๔ นนใหกลมเยาวชนไดท าการประเมนผลและสรปผลการ

ด าเนนงานทง ๒ ระยะ ตงแตเดอนพฤษภาคม – มกราคม เพอน ามาใชจดท าเปน เอกสารและสอการน าเสนอโครงงาน ๕ หรอ ๖ รายการ ดงน

(๑) รายงานโครงงาน (๒๐–๕๐ หนากระดาษขนาด A4 ไมรวมปก) (๒) สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ (๑ หนากระดาษขนาด A4) (๓) แผนพบนาเสนอโครงงาน (๑ แผนกระดาษขนาด A4 หนา-หลง) (๔) สอ Presentation เชน Powerpoint หรอ VCD (เวลาไมเกน ๗ นาท) (๕) แผนปายนทรรศการโครงงาน (๖) เวบเพจ น าเสนอโครงงานผานทางอนเตอรเนต (ลงทะเบยนท www.moralproject.net) รายการท (๑) (๒) (๓) และ (๔) ใหบนทกไฟลขอมลรวมลงในแผน CD แผนเดยว (ถา

รายการท (๔) เปน VCD ใหแยกเปนอกหนงแผน) ทหนาแผน CD ใหเขยนระบชอโครงงาน สถานศกษา และสพท. และแสดงรายการไฟลรายงาน, ไฟลสรปยอ, ไฟลแผนพบ และไฟลน าเสนอใหครบถวนถกตอง (ดรายละเอยดเพมเตมจากภาคผนวก ข)

๑๒

ขนตอนท ๖ การนาเสนอโครงงาน การน าเสนอโครงงาน เปนทกษะทส าคญของผรบผดชอบโครงงานทกคนทจะตองท าหนาทเปนกลยาณมตร ท าการสอสารและถายทอดความดงามจากโครงงานของตนเองออกสการรบรของบคคลอนและสาธารณะ สมาชกทกคนในกลมควรท าความเขาใจในรายละเอยดและภาพรวมของโครงงานทงหมด แลวซกซอมการน าเสนอในประเดนส าคญๆ ไวเพอเตรยมตวส าหรบการน าเสนอบนเวท การสมภาษณซกถาม และการน าเสนอหนาแผนปายนทรรศการโครงงาน ใหคณะกรรมการและผมาชมนทรรรศการโครงงานสามารถเขาใจไดในระยะเวลาอนจ ากด กจกรรมแนะนาสาหรบครทปรกษา ครทปรกษาควรฝกหดใหนกเรยนน าเสนอโครงงานในหลากหลายเงอนไขเวลาและสถานการณ เชน การน าเสนอในเวลา ๗ นาทบนเวท การน าเสนอในเวลา ๓ นาททหนาบอรด การน าเสนอใน ๓ ประโยคทหนาบอรดแตท าใหผฟงเขาใจไดไว เปนตน

หลกเกณฑการพจารณา ๑) โครงงานคณธรรมทสงเขาประกวดนน ตองเปนโครงงานทคดรเรมโดยตวของเยาวชน

เอง ไมวาจะเปนการคดงานใหมหรอคดปรบปรงแกปญหางานเดมกได โดยพจารณาในสองสวนส าคญคอการทเยาวชนคดเองท าเองอยางแทจรง กบแนวคดสรางสรรคใหมๆในการแกไขปญหาทมความเปนนวตกรรม (Constructive & Creative Moral Project)

๒) มการใชหลกธรรม ในทางพระพทธศาสนาหรอศาสนาอนทเกยวของ และอญเชญพระราชด ารส/แนวพระราชด ารส าคญ เชน เศรษฐกจพอเพยง, ปทะเลยมหาวชชาลย และ/หรอ บวร (บาน-วด-โรงเรยน/ราชการ) มาใชเปนหลกการหรอแนวทางในการด าเนนการโครงงานไดอยางสอดคลองเหมาะสม กลาวคอมการยกหวขอหลกธรรมไดสอดคลองกบประเดนปญหาและวธการด าเนนงาน มการอธบายความหมายหวขอหลกธรรมนนไดถกตองกระชบ ไมสนหรอเยนเยอจนเกนไป มการอธบายเชอมโยงหลกธรรมหรอพระราชด ารนนๆ มาสแนวคดในการท าโครงงานหรอเชอมโยงมาสการปฏบตงานหรอกจกรรมตางๆในโครงงานไดเปนทเขาใจ

๓) ความเปนโครงงาน ทมงเนนกระบวนการทางปญญาในการสงเกตส ารวจคนควาคดวเคราะหคดสงเคราะหจนเขาใจในประเดนทเลอกมาท าโครงงานไดตลอดสายระหวาง ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแก

ทงนการวเคราะหความเปนเหตปจจยทเกยวเนองกน ควรเรมจากการพจารณาวาปญหาทเลอกมาท าโครงงานนนระบไดเปนประเดนทชดเจนหรอไม แลวจงวเคราะหเชอมโยงตอไปไดวา ปญหานนมสาเหตมาจากอะไร ทงสาเหตหลกและปจจยแวดลอมอนๆ โดยพจารณาดวามความเปนเหตเปนผลทนาเชอถอ และสอดคลองกบขอเทจจรงหรอไม? (ควรมสถตขอมลจากการสงเกตส ารวจหรอจากแหลงอางองจากหนวยงานในพนทจรงเชนขอมลจากฝายปกครองมาประกอบการวเคราะหปญหาสาเหตดวยจะท าใหมความเปนโครงงานสง)

กตองพจารณาวามการวางเปาหมาย ไดชดเจน และรบกนกบปญหาทตงไวหรอไม โดยปกตทวไปเปาหมายตองมสภาวะตรงขามกบปญหา อยางเชน ตงปญหาไววา “โรงเรยนสกปรก นกเรยนมพฤตกรรมไมรกษาความสะอาดทงขยะไมลงถง” เปาหมายกตองวางในลกษณะตรงขามกนคอ “โรงเรยน

๑๓

สะอาดไมมขยะทงตกคางในบรเวณตางๆ นกเรยนชวยกนรกษาความสะอาด ทงขยะไดลงถง” โดยระบรายละเอยดเพมเตมใหชดวา ขอบเขต และเปาหมายเชงปรมาณ-เชงคณภาพ เปนอยางไร

และเมอเหนปญหาสาเหตและวางเปาหมายไดชดแลว กตองพจารณาตอวา จะมวธการ/กจกรรม/การสอสารประชาสมพนธรณรงค อะไรอยางไรบางเพอไปสเปาหมายใหได และวธการหรอกจกรรมเหลานแกปญหาทสาเหตหลกและแกทปจจยแวดลอมทท าใหเกดปญหาหรอไม เพราะการแกปญหาทดทถกตองและมประสทธผลคอการแกปญหาทสาเหตนนเอง

ในขนตอนทท าโครงงานแลวและจดท าเปนรายงาน การมขอมลสถตและน าเสนอขอมลสถตทไดจากการท างานมานนใหเหมาะสมเขาใจงาย ท าใหผอานเหนทมาทไปไดชด เหนการเปลยนแปลงและความส าเรจของโครงงานไดชด กจะแสดงออกความเปนโครงงานสง ทงน ตองระวงวาไมไดไปเนนการท าขอมลสถตทยงยากทางวชาการมากเกนไป มากเกนกวาระดบการศกษาของเดกและเยาวชน (ไมถงขนาดท าแบบวทยานพนธ) แคพจารณาวามวธคดของการแสวงหาขอมล เกบขอมลสถตมาใชประโยชนในการวางแผนงานตดตามงานประเมนและปรบปรงงานในเบองตน กเพยงพอแลว ในขนตอนของขอมลสถตนอนญาตใหครทปรกษาสามารถชวยแนะน าวางแผนใหกบเดกและเยาวชนได

๔) ประเดนทเลอกท าโครงงานมคณประโยชนในการแกปญหาดานความเสอมทรามทางศลธรรม โดยเฉพาะเปนการแกปญหาของโรงเรยนหรอชมชนของตนเองเปนส าคญ ในปการศกษานมงเนนในแนวคดทวา “ลดละเลกพฤตกรรมเสยง สรางเสรมงานจตอาสาพฒนาโรงเรยนและชมชน”

การใหคะแนนมากเปนพเศษนน จะพจารณาใหกบโครงงานทเลอกและระบประเดนปญหาไดเดนชด ทมงปรบแกพฤตกรรมเสยงทผดศลธรรมของนกเรยน เชน การแกปญหาการเสยตวกอนวยอนควร (ไมรกนวลสงวนตว), การตดบหรสรายาเสพตด, การทะเลาะกนโดยใชความรนแรง (ชกตอย-ตบตกน), การตดการพนนอบายมข-ตดเกมสคอมพวเตอร, การลกโขมย, การเสพสอหรอผลตสอลามกอนาจาร, การหนเรยน, การท าลาย-ไมดแลสาธารณสมบต, ครอบครวไมอบอน เปนตน

อกอยางหนง คอโครงงานทมงเนนการบมเพาะจตอาสา เปนอาสาสมครบาเพญประโยชนตอสวนรวมอยางเดนชด เชน อาสาชวยงานในโรงเรยน วด ชมชน โรงพยาบาล ชวยแกปญหาไมมคนดแลผสงอาย เดกเลก ผปวย ผพการในชมชน เปนตน กจะไดรบคะแนนจากการพจารณาเปนพเศษเชนกน (แตตองไมไดเปนโครงงานแบบเหมารวมกจกรรมตางๆ ของร.ร.มาใสเตมไปหมด)

๕) ความเปนไปไดของรางโครงงาน หรอผลสมฤทธของโครงงาน ทบรรลผลไดตามเปาหมายและวตถประสงคของโครงงานทต งไว รวมทงการท าใหเกดการเรยนรและพฒนาการแกผเรยนไดจรง ทงทางดานพฤตกรรม จตใจ และปญญา แมจะมขอจ ากดดานทรพยากรและปจจยตางๆ

หากเปนรางโครงงานกพจาณาจากความเปนไปไดถงแผนงานวธการและกจกรรมตางๆ ภายใตระยะเวลา งบประมาณ และขอจ ากดจากสถานการณในพนทจรง วามความเปนไปได ทจะน าไปสความส าเรจตามเปาหมายทวางไวไดหรอไม? อยางไร? ทงนไมควรรบสบประมาทแนวคดของเดกวาท าไมได แตควรเปนการพจารณาเชงแนะน าและใหก าลงใจแกเดกและเยาวชนในการท าโครงงานตอไป

หากเปนการพจารณาโครงงานทไดด าเนนการไปแลว กตองพจาณาทความส าเรจของงานสวนหนง และการเรยนร-พฒนาคณธรรมความดของคนอกสวนหนง โดยพจารณาผลส าเรจของงานวาไดตามเปาหมายและวตถประสงคทต งไว ทงนไมใชแคดวาไดตามเปาหรอเกนเปาหรอไม เพราะผท า

๑๔

อาจใชเทคนคการตงเปาหมายไวต าเพอใหไดผลงานเกนเปา ตองดประกอบกบความยากงายของงาน-สถานการณของปญหาดวย

๖) การสรางความมสวนรวมแกบคคลหลายฝายโดยเฉพาะชมชน (บ-ว-ร: บาน-วด-โรงเรยน) ไดมากทสด โดยพจารณาจากการวางขอบเขตการท างาน การระบกลมเปาหมาย การสรางเครอขายแกนน าหรอกลมสมาชกหรอการตงเปนชมรม/ชมนม เปนตน ทงนมไดพจารณาแตเพยงจ านวนตวเลขของคนเทานน ตองดบรบทแวดลอมของโรงเรยนประกอบดวย

๗) การพงตนเองได ดวยความขยนหมนเพยรท างานจรง การแสดงออกถงความมงมนทมเทเพยรพยายามของกลมเยาวชนเองจนเปนทประจกษ โดยมชวงเวลาท างานจรงไมนอยกวา ๒ เดอนตอ ๑ ภาคการศกษา (ไมรวมเวลาทท างานดานเอกสาร), ลกษณะของกจกรรมและวธการปฏบตงานพสจนใหเหนถงการเกาะตดมงมนทมเทท าจรง, การท างานลงสกลมเปาหมายและประชากรอยางตอเนองจนสามารถน าลงสวถชวตปกตของคนในโรงเรยนหรอชมชนได จนเกดการยอมรบและปรบเปลยนเปนพฤตกรรมทพงประสงคไดจรง

๘) การสบตอไปไดอยางยงยน ไดแก การมแผนงานในอนาคตทชดเจนและเปนไปไดสง, มการสบตอของกลมแกนน าไปยงรนนองรนตอไปได, และมวธการระดมทนหรอการแสวงหาแหลงทมาของงบประมาณเพมเตมไดเอง เปนตน

๙) น าเสนอไดอยางสรางสรรค ทงเทคนควธการและกรยามารยาททด ทงน กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน สามารถใชทกษะวธการทางศลปะ ดนตร กฬา การแสดง สอเทคโนโลย ฯลฯ มาบรณาการและประยกตใชรวมได เพอสรางความนาสนใจในการสอสาร-ประชาสมพนธ และสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพสงขน รวมทงการแสดงออกทด มกรยามารยาทและบคลกภาพทเหมาะสมกบกาลเทศะ ทท าใหเกดความนาเชอถอ ทงน การฝกฝนทกษะการน าเสนอ มใชการฝกซอมเพยงเพอสรางภาพความส าเรจของงานใหถกใจกรรมการเทานน แตเปนทกษะการสอสารความด การบอกเลาความดทตนเองไดทาจรงไดอยางนาสนใจและสรางความเขาใจไดชดเจนในเวลาอนจ ากด ภายใตวธการและสถานการณทหลากหลาย

๑๕

การประเมนรางโครงงาน จากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถน ามาแยกยอยเปนเกณฑการใหคะแนนรางโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๒ ขอ ไดดงน

ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน 1 รเรมจากเยาวชนเอง (คดเองท าเองมาก) (Constructive)

คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ (Creative) 15

2 คณประโยชนดานศลธรรมเปนส าคญ (ใหคะแนนมากเปนพเศษแกโครงงานทมงแกพฤตกรรมเสยงทผดศลธรรม และบมเพาะจตอาสา)

15

3 วเคราะห ปญหา-สาเหต ไดสมเหตผล และมขอมลสถตประกอบใหเหนความส าคญและเกดความตระหนก

10

4 ความเปนไปไดของรางโครงงานโดยรวม ระบเปาหมายเชงคณภาพและปรมาณไดชดเจนเหมาะสม และมความเปนไปได

10

5 มแผนการท างานชดเจน มกจกรรมทมากพอและสามารถแกปญหาได และมระยะเวลาท างานทตอเนองกนนานกวา ๒ เดอน

10

6 ใชหลกธรรม/พระราชด ารไดถกตอง-เหมาะสม อธบายไดด 10 7 งบประมาณ สมเหตผล – ประโยชนสงประหยดสด พงตนเองไดมาก 5 8 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 5 9 ศกยภาพของผท าโครงงานทจะเปนแบบอยางทดได 5

10 น าเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจ ามา 5 11 กรยามารยาทในการน าเสนอดดนาประทบใจ 5 12 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอน าเสนอ 5 รวมคะแนนทงหมด 100

๑๖

การประเมนโครงงาน จากหลกเกณฑการพจารณา ๙ ขอดงกลาว สามารถน ามาแยกยอยเปนเกณฑการใหคะแนนโครงงาน ตามประเดนการพจารณา ๑๔ ขอ ไดดงน

ท ประเดนพจารณาใหคะแนน คะแนน 1 รเรมจากเยาวชนเอง (คดเองท าเองมาก) (Constructive)

คดใหม ไอเดยด มแงมมนาสนใจ (Creative) 10

2 คณประโยชนดานศลธรรมเปนส าคญ (ใหคะแนนมากเปนพเศษส าหรบ โครงงานทมงแกพฤตกรรมเสยง และสงเสรมจตอาสา)

10

3 ขยนท างาน มงมนทมเทเพยรพยายามเดนชด (น าท าเปนแบบอยาง) 10 4 เกดผลส าเรจ แกไขปญหาได พฒนาคณธรรมกลมเปาหมายได 10 5 ผท าเองเกดการเรยนร พฒนาตนเองเปนแบบอยางทดมากขน 10 6 เกบขอมลวเคราะหประมวลผลเปนสถตไดด 10 7 ใชหลกธรรม/พระราชด ารไดถกตอง-เหมาะสม 5 8 ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแกสอดคลองกนและสมเหตผล 5 9 งบประมาณ พงตนเองไดมาก - ประโยชนสงประหยดสด 5

10 สรางการมสวนรวมของทกฝายไดมาก (บวร) 5 11 โครงงานมการสานตอไปไดอกนาน (เชน มรนนองสบตอ) 5 12 น าเสนอออกมาจากใจ จรงใจ มใชแคทองจ ามา 5 13 กรยามารยาทในการน าเสนอดดนาประทบใจ 5 14 ความถกตองครบถวนของเอกสารและสอน าเสนอ 5

รวมคะแนนทงหมด 100

๑๗

ภาคผนวก ก. โครงการพฒนาโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต

พทธชยนตเฉลมราช

นวตกรรมการเรยนรโครงงานคณธรรม ๕ ประเภท ๑ ศนย ก. โครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต ข. โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรต ค. โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรต ง. โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรต จ. โครงงานการเมองคณธรรม เฉลมพระเกยรต ฉ. ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต (โรงเรยนสงเสรมคณธรรม)

สวนกลาง มการจดประกวด/สรรหานวตกรรมโครงงานคณธรรม ๕ ประเภท เฉพาะ ระดบมธยมศกษา เปนภารกจหลก โดยปฏทนการท างานของสวนกลาง จะตอยอดจากการประกวดในระดบเขตพนทการศกษา เปนการประกวดในระดบภมภาคและระดบประเทศ เหมอนปกอนๆ ทผานมา - โครงงานสอคณธรรม เฉลมพระเกยรต มใชแคผลตสอ แตมทมาของความคดวา “ท าไม? ถงผลตสอคณธรรมน” มแผนงานการผลตสอ มกระบวนการน าไปใช มการตดตามประเมนผลวา สอทผลตขนน ท าใหเกดผลดอยางไรตอผรบสอ สอทผลตขนสามารถชวยแกปญหาทต งไวไดจรงหรอไม? จงจะมความเปนโครงงาน - โครงงานวทย-คณธรรม เฉลมพระเกยรต เปนโครงงานวทยาศาสตรทมใชแคทดลองเสรจประกวดจบแลวเลกท า ไมจ าเปนตองคดคนใหมกได แตเนนการน าไปใชจรงเพอพฒนา/แกไขปญหาจรงๆ ในลกษณะงานจตอาสา-บ าเพญประโยชนตอสวนรวม ในโรงเรยนหรอชมชน โดยสรางจตส านกความเสยสละตอสวนรวมใหแกเยาวชนไดด (บางโครงงานสามารถตอยอดเปนโครงงานธรกจคณธรรม หาทนมาสนบสนนกจกรรมการกศลไดดวย) - โครงงานธรกจคณธรรม เฉลมพระเกยรต (ธรกจ 2 ช พอเพยง) (โครงงานธรกจเพอพฒนาชวตและชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เฉลมพระเกยรต) ธรกจทไมไดเนนผลก าไรสงสด เนน “ประโยชนสข” สงสด ธรกจทมความเปนโครงงาน สอดคลองกบหลกการเรยนร “รวมกน ท าด อยางมปญญา” และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไมใชธรกจบาป ไมยงเกยวกบอบายมข ไมเปนธรกจทขดกบหลกศลธรรม เปนธรกจทมแนวคดดๆ ใหมๆทชวยแกปญหาจรงในโรงเรยนชมชน ท าใหคณภาพชวตดขน เนนการใชทรพยากรในทองถนอยางประหยดคมคาสงสด มผลก าไรทอยางนอย 10% น าเขากองทนโครงงานคณธรรม (กองทนท าด) ของโรงเรยน ทเหลอเปนทนหมนเวยนของธรกจเพอปรบปรงหรอขยายกจการ และจดสรรเปนเงนออมหรอทนการศกษาของคนท างาน

๑๘

- โครงงานการเมองคณธรรม เฉลมพระเกยรต โครงงานเชงยทธศาสตรทเปดโอกาสใหเยาวชนทมศกยภาพเปนผนาตวจรง คดการใหญ (Think Big) ไดด มคณธรรมเปนแบบอยาง มารวมกนคดออกแบบองคกร โครงสราง การเมองภาคเยาวชน ดวยตนเองอยางสรางสรรคไมจ ากดรปแบบ เพอเปนเจาภาพหลกในการขบเคลอน-เกาะตดการท าความดของเยาวชน การแกปญหาของเยาวชนดวยเยาวชนเอง ทงน เยาวชนทเขามาสต าแหนงบรหารองคกรการเมองน ตองเปนแบบอยางและถกฝกฝนอบรมใหมคณลกษณะ ๓ ดานดวยกน คอ ๑) รกชาตรกสวนรวม ดวยงานอาสาสมคร ๒) เปนคนดมศลธรรม ดวยการปฏบตทางศาสนา ๓) มความรความสามารถ ดวยการศกษาทงทางโลกและทางธรรม โดยทง ๓ ดานนตองก าหนดใหเปนขอปฏบตเปนวถชวตในแตละวน/สปดาห/เดอน ทวดประเมนได นบเวลาปฏบตได โครงงานการเมองคณธรรมน มกจะพฒนามาจากการยกระดบโครงงานคณธรรมขนาดใหญทมคณภาพโดดเดน มาเปนองคกรขบเคลอนใหเกดโครงงานคณธรรมทกประเภททงระบบโรงเรยน หรอการยกเครองคณะกรรมการนกเรยนใหถกออกแบบใหม (re-engineering) ใหเปนองคกรทเยาวชนรสกเปนเจาของเอง แลวบรหารปกครองในดานการสงเสรมการท าความดของเยาวชน การแกปญหาของเยาวชนดวยกนเอง อยางเกาะตดและเขมแขง ทงภายในโรงเรยนและลงสชมชน

- ศนยการเรยนรโครงงานคณธรรม เฉลมพระเกยรต โรงเรยนทสงเสรมใหเกดการเรยนรผานโครงงานคณธรรมทง ๕ ประเภท อยางกวางขวางในทกชวงชน ทงระบบโรงเรยน มใชมแคไมกโครงงานเพอสงประกวดเทานน จะเปนโครงงานขนาดเลกหรอใหญกไดแตตองมจ านวนโครงงาน ไมนอยกวาเกณฑขนตนทก าหนด ตามสตร

100

NP โดย P = จ านวนโครงงาน N =จ านวนนกเรยนทงหมด

ทงน มใชสกแตวามโครงงานเยอะ แลวจดเปนงานนทรรศการ/เทศกาลครงเดยวจบ หรอ สรางเอกสารหลอกๆ ขนมาแตมไดด าเนนการจรงจง โครงงานทงหมด แมจะเปนโครงงานเลกกตาม ตองเปนโครงงานทด าเนนงานจรงๆอยางตอเนอง ในชวงระยะเวลาอยางนอย ๑ – ๒ เดอน ท าใหเกดผลสมฤทธลงสผเรยนไดจรง โครงงานบรรลเปาหมายได อนง โรงเรยนควรพฒนารปแบบรายงานโครงงานคณธรรม เปนฉบบงาย ๓ – ๕ หนากระดาษ กได ไมตองท าเปนรปเลมสมบรณ

การประเมน ใหกรอกแบบประเมนแสดงจ านวนโครงงานและระดบความกาวหนาของโครงงานทงหมดของโรงเรยน พรอมแนบสรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพใน ๑ หนากระดาษมาประกอบดวย สวนรปเลมโครงงานฉบบสมบรณ ใหเลอกสงเฉพาะโครงงานคณธรรมทมคณภาพโดดเดนสงสด ๓ อนดบแรก ของโรงเรยน มาเปนตวอยางส าหรบการพจารณาในชนตนของการประกวดคดเลอก เพอเขาสการประกวดในระดบประเทศ ตอไป

๑๙

ภาพรวมการประกวดโครงงานคณธรรมระดบภมภาค และระดบประเทศ - การคดเลอกในระดบโรงเรยนและระดบเขตพนท เปนกระบวนการทข นอยกบโรงเรยนและส านกงานเขตพนทการศกษานนๆ กคพ.จะเปนเพยงผประสานผานทาง สพฐ. เพอใหตวแทนโครงงานจาก สพป. สพม. เขตพนทละ ๑ โครงงานไดมาเขารวมคายระดบภมภาค ๘ คาย ๘ ภมภาค - การรบสมครในระดบภมภาค ม ๒ ชองทาง (๑) โครงงานทผานการคดเลอกของ สพม.และ สพป. แลวเสนอชอไปท สพฐ. หรอ (๒) กรณหากเกดปญหาในกระบวนการคดเลอกในระดบเขตพนท โครงงานทม นใจวาไดด าเนนการอยางจรงจงจนเกดผลส าเรจแทจรงแตไมไดรบคดเลอกสามารถสงขอมลโครงงานเพอสมครเขารบการคดเลอกโดยตรงมาท กคพ. ภายในวนท ๓๐ กนยายน ผานทางอเมล moralproject@gmail.com และ www.facebook.com/moralprojectpage - การคดเลอกในระดบภมภาค จะอยในรปแบบการจดคายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยต ๘ คาย ๘ ภมภาค ตามตารางดานลางน โดยเปนการบรณาการหลอมรวมรปแบบคาย นทรรศการโครงงาน การแลกเปลยนเรยนร และการประกวดคดเลอกโครงงานเขาไวดวยกนในคายเดยว โดยจะจดขนในชวงเดอนตลาคมและพฤศจกายน - การเยยมประเมนโครงงานในพนทจรง จะอยในชวงเดอน ธนวาคม– มกราคม - การประกวดระดบประเทศ จะอยในชวงเดอนมกราคม–มนาคม

ตารางแสดงการแบงกลมพนท คายพฒนาโครงงานคณธรรมระดบภมภาค ๘ คาย ๘ ภมภาค

กลมท ภมภาค (เลข สพม.) จงหวด (จ านวน สพป.) จน.จว. สพป. สพม.

1 เหนอตอนบน 34เชยงใหม(๖)-แมฮองสอน(๒), 35ล าปาง(๓)-ล าพน(๒),

36เชยงราย(๔)-พะเยา(๒), 37แพร(๒)-นาน(๒), 8 23 4

2 เหนอตอนลาง 38สโขทย(๒)-ตาก(๒), 39พษณโลก(๓)-อตรดตถ(๒), 40เพชรบรณ(๓), 41ก าแพงเพชร(๒)-พจตร(๒), 42นครสวรรค(๓)-อทยธาน(๒)

10 21 5

3 อสานบน 19เลย(๓)-หนองบวล าภ(๒), 20อดรธาน(๔), 21หนองคาย(๓), 22นครพนม(๒)-มกดาหาร(๑), 23สกลนคร(๓), 25ขอนแกน(๕)

8 23 6

4 อสานลาง 24กาฬสนธ(๓), 26มหาสารคาม(๓), 27รอยเอด(๓), 28ศรสะเกษ(๔)-ยโสธร(๒), 29อบลราชธาน(๕)-อ านาจเจรญ(๑), 33สรนทร(๓)

8 24 6

5 ประตอสาน 4สระบร(๒)-ปทมธาน(๒), 7ปราจนบร(๒)-นครนายก-สระแกว(๒),

30ชยภม(๓), 31นครราชสมา(๗), 32บรรมย(๔) 8 23 5

6 กลาง-

ตะวนออก

1,2กรงเทพฯ(๓), 3นนทบร(๒)-อยธยา(๒), 5สงหบร-ลพบร(๒)-ชยนาท-อางทอง, 6ฉะเชงเทรา(๒)-สมทรปราการ(๒),

17จนทบร(๒)-ตราด(๑), 18ชลบร(๓)-ระยอง(๒) 12 23 7

7 ตะวนตก- ใตตอนบน

8ราชบร(๒)-กาญจนบร(๔), 9สพรรณบร(๓)-นครปฐม(๒),

10เพชรบร(๒)-ประจวบครขนธ(๒)- สมทรสงคราม-สมทรสาคร, 11สราษฎรธาน(๓)-ชมพร(๒)

11 22 4

8 ใตตอนลาง 12นครศรธรรมราช(๔)-พทลง(๒), 13ตรง(๒)-กระบ, 14พงงา-ภเกต-ระนอง, 15ปตตาน(๓)-ยะลา(๓)-นราธวาส(๓), 16สงขลา(๓)-สตล

11 25 5

รวมจ านวน 76 185 42

ใบสมคร เขารวมคายระดบภมภาค ปการศกษา ๒๕๕๖

โครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช www.moralproject.net “ลดเลกพฤตกรรมเสยง สรางครอบครวอบอน หนนชมชนเขมแขง”

๑. ชอโครงงาน ชอกลม โรงเรยน ทตง สงกด สพป./สพม. โทรศพท โทรสาร e-mail:

๒. ผบรหารทปรกษา ชอ-นามสกล ต าแหนง โทรศพท มอถอ e-mail: ครทปรกษา ชอ-นามสกล ต าแหนง โทรศพท มอถอ e-mail: พระสงฆทปรกษา ชอ-ฉายา วด โทรศพท มอถอ e-mail:

๓. เยาวชนผรบผดชอบโครงงาน (มจ านวน ๘-๑๐ คน) (๑) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง ประธาน โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๒) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง รองประธาน โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๓) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง เลขานการ โทรศพท facebook.com/ e-mail: (๔) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๕) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๖) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๗) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๘) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๙) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง (๑๐) ด.ช./ด.ญ./นาย/นางสาว ม. ต าแหนง โปรดกาเครองหมาย * หนารายชอเยาวชนทเปนตวแทนมาเขารวมคายระดบภมภาค จ านวน ๓ คน

ขาพเจาในนามของผรบผดชอบโครงงาน ขอสมครเขารวมคายพฒนาโครงงานคณธรรมระดบภมภาค

ลายมอชอเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน ลายมอชอผรบรอง

(…………………………..……...…) (…………………………..………...) ประธานโครงงาน ครทปรกษา ………/………………/..……… ………/………………/..………

หมายเหต สงใบสมครน สรปยอโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ มาทอเมล moralproject@gmail.com ภายในวนท 30 กนยายน 2556 (สอบถามเพมเตมไดท นายชนวท 080 615 5030)

๒๑

ภาคผนวก ข. ๑. รายงานโครงงาน จดพมพใหมจ านวนหนา ๒๐–๕๐ หนากระดาษขนาด A4 ไมรวมปก โดยแสดง

เนอหา บทและหวขอตางๆ ตามทก าหนด ดงน (ดตวอยางโครงงานระดบประเทศ ท www.moralproject.net) (๑) ปกหนา

(๑.๑) ปกนอก (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, ชอกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน, ชอสถานศกษา, ชอสงกด โดยระบสพท., และพมพระบวา รายงานนเปนสวนหนงของโครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจ าปการศกษา...... ระดบมธยมศกษา ทจดโดย กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.) ) (๑.๒) ปกใน (แสดงชอโครงงานเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ, รายชอสมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานโดยระบ ชอ-นามสกล ต าแหนง ชนเรยน, ชอ-ฉายา-นามสกลพระสงฆทปรกษาโดยระบวดและทตงของวด หมายเลขโทรศพท/E-mail, ชอผบรหารและครทปรกษาโดยระบ ต าแหนง หมายเลขโทรศพท/E-mail, ชอสถานศกษา ทตง หมายเลขโทรศพท/โทรสาร/E-mail/เวบไซต(ถาม))

(๒) กตตกรรมประกาศ (แสดงการขอบคณบคคล คณะ องคกรตางๆ ทสนบสนนการท าโครงงาน เปนตน) (๓) บทคดยอ (สรปยอเนอหาและประเดนส าคญของโครงงานเปนความเรยงใน ๑ หนากระดาษ) (๔) ผงมโนทศน (สรปภาพรวมของโครงงานทงหมดเปนผงมโนทศน ใน ๑ หนากระดาษ) (๕) บทท ๑ บทน า

๑.๑ ทมาและความส าคญ (อธบายความเปนมา แรงบนดาลใจ หรอเหตผล ทท าใหคดท าโครงงานขน) ๑.๒ วตถประสงค (แสดงจดมงหมายของการท าโครงงาน เปนรายขอ ไมควรเกน ๕ ขอ) ๑.๓ ขอบเขตการศกษาเรยนร (ระบ กลมเปาหมาย ก าหนดระยะเวลาและสถานท ในการด าเนนการโครงงาน)

(๖) บทท ๒ การด าเนนการโครงงาน ๒.๑ วธการด าเนนงาน (อธบายวธการด าเนนงาน, แสดงแผนผงขนตอนการด าเนนงาน ,แสดงปฏทนหรอก าหนดการด าเนนงาน และ/หรอ มรปภาพประกอบ) ๒.๒ งบประมาณ (แสดงรายการคาใชจายโดยแยกเปนรายหมวดและยอดรวม) ๒.๓ แหลงทมาของงบประมาณ (กรณทมการระดมทนหรอหางบประมาณเพมเตมขนเอง ใหอธบายถงวธการระดมทนหรอการเขาถงแหลงงบประมาณนนโดยยอดวย) ๒.๔ อปสรรคความผดพลาดและการแกปญหา (อธบายถงอปสรรคปญหาหรอขอขดของตางๆ ทเกดขนในการด าเนนการโครงงาน และการแกปญหาเฉพาะหนา แลวสรปเปนบทเรยนทไดจากการเผชญปญหานนๆ)

(๗) บทท ๓ ผลการด าเนนงาน (แสดงผลการด าเนนงานโดยการอธบายพรอม รปภาพ และ/หรอ มสถต ตาราง หรอแผนภม ประกอบ)

(๘) บทท ๔ การศกษาวเคราะห ๔.๑ ปญหาและสาเหต (ประมวลขอมลสภาพปญหา แลววเคราะหสบสาวหาสาเหตของปญหา) ๔.๒ เปาหมายและทางแก (วเคราะหเชอมโยงเปาหมายของโครงงานกบวธการด าเนนงาน วาเปนหนทาง

ไปสเปาหมายทวางไวอยางไร อยางเปนเหตเปนผล) ๔.๓ หลกการและหลกธรรมทน ามาใช (แสดงหลกธรรมและแนวพระราชด าร หรอหลกวชาการตางๆ ทน ามาใช

พรอมอธบายความหมายโดยยอ แลวอธบายเชอมโยงกบโครงงาน อยางสอดคลองเปนเหตเปนผล) ๔.๔ ประเมนผลการด าเนนงาน (แสดงหรออธบายเหตผลวา ผลการด าเนนงานเปนไปตามวตถประสงคและ

เปาหมายของโครงงานหรอไม เพยงใด เพราะเหตใด และ/หรอแสดงสถตประกอบ(ถาม)) ๔.๕ การประเมนตนเอง (สมาชกกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงานทกคน แสดงความคดเหนและความรสก

ตอการพฒนาตนเอง หรอความประทบใจตอสงทไดเรยนรระหวางการด าเนนการโครงงาน)

๒๒

๔.๖ การประเมนและวจารณโดยผอน (แสดงความคดเหนเชงวเคราะห ค าวจารณ และขอเสนอแนะ ของผบรหารสถานศกษา อาจารยและพระสงฆทปรกษาโครงงาน ๓ ทาน และ/หรอ บคคลอนทเกยวของอกไมเกน ๕ คน เชน ผปกครอง, เพอนนกเรยนคนอนทไมไดเปนสมาชกกลม, คนในชมชน)

(๙) บทท ๕ บทสรปและขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปผลการด าเนนการโครงงาน (อธบายสรปภาพรวมของโครงงานทงหมดเชอมโยงสกระบวนการ

เรยนรและพฒนาคณธรรมตามวตถประสงคและเปาหมายของโครงงานคณธรรม) ๕.๒ แผนการด าเนนงานในอนาคตและขอเสนอแนะ (แผนการด าเนนงานในภาคการศกษาตอไป)

(๑๐) เอกสารอางอง (ถาม) (๑๑) ภาคผนวก (ถาม)

๒. สรปยอโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ และสรปรปภาพโครงงาน ใน ๑ หนากระดาษ สรปยอโครงงานทงหมดและรปภาพประกอบลงใน ๒ หนากระดาษขนาด A4 ตามตวอยางในหนาท ๒๒

๓. แผนพบ (Brochure) สรปโครงงาน สรปโครงงานทงหมดลงใน ๑ แผนกระดาษขนาด A4 ทพบ ๓ สวน ทพมพทงดานหนาและดานหลง โดยออกแบบและพจารณาเลอกเนอหา รปภาพ ตารางหรอแผนภมประกอบ ใหสวยงามส าหรบเผยแพร

๔. สอ Presentation ทางคอมพวเตอรหรอ VCD นาเสนอโครงงาน เลาเรองแสดงภาพรวมและเจาะประเดนส าคญของโครงงานลงในสอ Presentation ทางคอมพวเตอรในระยะเวลาไมเกน ๗ นาท โดยสามารถจดท าเปนภาพเคลอนไหววดทศน (VCD) หรอ เปนแผนภาพการน าเสนอ ดวยโปรแกรมจ าพวก presentation เชน Powerpoint กได

๕. แผนปาย (Board) นทรรศการโครงงาน แสดงภาพรวมและสรปสาระส าคญของโครงงานทงหมด ไดแก ชอโครงงาน สถานศกษา รายชอทปรกษาและกลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน บทคดยอ ผงมโนทศน วธการด าเนนงาน ผลการด าเนนงาน ขอมลสถต การประเมนผลสรปผล เปนตน โดยมงเนนการจดแสดงเปน แผนผง แผนภม รปภาพ ตาราง สญลกษณ ฯลฯ ทท าใหผชมเขาใจไดโดยไว โดยใชความคดสรางสรรคและเทคนคทางศลปะมาชวยน าเสนอใหเกดการสอความไดงาย ชดเจน และนาสนใจ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

๖๕ ซม.

๑๒๐ ซม.

๖๐ ซม. ๖๐ ซม.

รอยทพบหกกลางไปดานหลงได

ชอโครงงานคณธรรม

ปกหนาโครงงาน

ปกหลงโครงงาน

๖๐ ซม.

๖๕ ซม.

วสดทแนะนา: ใชพลาสตกลกฟกหนา ๓หรอ๕ มม. ถาท าไดถกตองตามทก าหนดจะสามารถพบแผนปายสลบกนไดเปน ๔ ทบ มลกษณะเปน Big Book ขนาดประมาณ ๖๐ x ๖๕ เซนตเมตร ดงรป

๒๓

(ตวอยาง สรปยอโครงงานใน ๑ หนากระดาษ)

โครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต ประจ าปการศกษา ๒๕๕๔ ระดบมธยมศกษา

โครงงาน “ ลด ละ เลก บหร – เมรย สานสายใย เทดไทองคราชนย ” (Stop Drinking and Smoking, Make Homesweet and Unanimity to Pay His Majesty’ s Loyalty)

โดยเยาวชนกลม “ดวงตาเหนธรรม” โรงเรยนเวยงมอกวทยา ต าบลเวยงมอก อ าเภอเถน จงหวดล าปาง สพท. ล าปาง เขต ๒

หลกธรรมส าคญ : ศล ๕ , อบายมข ๖ , ไตรสกขา พระราชด าร / พระราชด ารส : บวร ( บาน วด โรงเรยน ) และ เศรษฐกจพอเพยง ( การสรางภมคมกน)

ประเดนปญหาหลก : นกเรยนดมเหลา-สบบหร อนเนองจากนกเรยนคบเพอนกลมเสยง หลงผด และมพฤตกรรมลอกเลยนแบบ ผปกครองไมมเวลาดแลลก ตามใจลกและเปนแบบอยางทไมด สภาพชมชนดม-สบไมเลอกท ไมตระหนกถงปญหาและผลกระทบและไมมภมคมกน อกทงชมชนมเปนพนทเสยง ( มรานคาขายเหลา-บหร จ านวน ๗ ราน) และนกเรยนหางเหนธรรมะทใชในการขดเกลาจตใจ กลมเปาหมาย : นกเรยนโรงเรยนเวยงมอกวทยาและนกเรยนทมพฤตกรรมเสยง (จ านวน ๒๒ คน) กจกรรมเดน : คณะกรรมการโครงงานฯไดสานตอกจกรรมในภาคเรยนท ๑ ประกอบดวย กจกรรม “แกนน าผกอการดกลยาณมตร ( D+ )” กจกรรม “กระบอกเสยงแหงธรรม” กจกรรม “บรสทธใจ คนไดทวตว” กจกรรม “รแจง เหนกรรม”

(อบรมธรรมะ-วปสสนา) และจดกจกรรมเพมเตมภาคเรยนท ๒ ประกอบดวย ( ๑) กจกรรม “ สายลบสขาว ” (๒) กจกรรม “ ปลกจตส านกลด ละ เลก เหลา – บหร” ( ๓) กจกรรม “ น าสอความด สชมชน” และ ( ๔) กจกรรม “ สานสายใยคร สรวบาน” กจกรรมเหลานเปนกจกรรมทมงการตดตามพฤตกรรม แกไขปญหา และปลกจตส านกการลด ละ เลก บหร-เหลาของนกเรยนและนกเรยนกลมเสยงอยางเปนปจจบนและใกลชดจากสายลบสขาวและแกนน าผกอการดกลยาณมตร อกทงไดโดยอาศยการมสวนรวมจากครประจ าชน ผปกครอง และทกฝายในชมชน

ผลทเกดขน : นกเรยนมคานยมในการลด ละ เลก บหร-เมรยจากการจดกจกรรมอยางหลากหลาย ตามแนวพระราชด ารบวรและหลกพทธวถ และสรปผลสมฤทธในภาคเรยนท ๒ พบวา นกเรยนกลมเสยง ๒๒ คน มพฤตกรรมปลอดจากเหลา-บหร รวม ๑๘ คน รอยละ๘๑.๘๑ ( เพมจากภาคเรยนท ๑ รอยละ ๙.๐๘) และมพฤตกรมไมปลอดจากเหลา-บหร รวม ๔ คน รอยละ ๑๘.๑๙ ( ภาคเรยนท ๑ จ านวน ๓ คน รอยละ ๒๗.๒๗ คาเฉลยลดลงจากเดมรอยละ ๙.๐๘ )

กลมเยาวชนผรบผดชอบโครงงาน : ๑. นายธรพล ชายเมอง ม.๖ ประธาน

๒.นายสทธพงษ ตบจอ ม.๖ รองประธาน

๓.นางสาวขวญฤด ชมชมภ ม.๖ รองประธาน

๔.นางสาวเบญจมาศ สมมะโน ม.๖ เลขานการ ๕.นางสาวบษยารตน สงหค าโล ม.๖ เหรญญก

๖.นางสาววลาวรรณ ศรงาม ม.๖ ประชาสมพนธ ๗.นางสาวนภา ลาวเชยง ม.๖ สวสดการ ๘.นางสาวอรพรรณ สเมอง ม.๖ สวสดการ

พระสงฆทปรกษา : พระครวรฬหพพฒนกจ เจาอาวาสวดหวยรน ผบรหารทปรกษา : นายมานพ แสนทว ผอ านวยการโรงเรยน ครทปรกษา : นายศานตกรศ วงคเขยว กลมสาระการเรยนรภาษไทย

จ านวนคร ๒๔ คน จ านวนนกเรยน ๔๗๙ คน แยกเปน ชวงชนท ๓ รวม ๓๕๓ คน ชวงชนท ๔ รวม ๑๒๔ คน ตดตอ ครศานตกรศ โทร. ๐๘๑ ๒๘๘ ๗๒๘๓ fb โครงงาน: facebook.com/moralprojectpage007

สนบสนนโดย - กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.) - ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม (ศนยคณธรรม)

- ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) (โครงการโรงเรยนวถพทธ)

๒๔

(ตวอยาง) ผงสรปมโนทศนโครงงานคณธรรม แบบตารางวเคราะหค าถาม ๕ ขอ (ปญหา-สาเหต-เปาหมาย-ทางแก-หลกธรรม/พระราชด าร)

ชอโครงงาน: “ลกแกะเทวดา ลอมหมาปาใหสนฤทธ” พชตปญหาบหรสรา พฒนาชมชนเขมแขง กลม: ลกแกะขนเทพ โรงเรยน: ไตรสกขาวทยา

(๑) ปญหา - นกเรยนกลมเสยง จ านวน ๓๐ คน มพฤตกรรมดมเหลา สบบหร - เพอนนกเรยนมแนวโนมลอกเลยนแบบพฤตกรรมเพอนกลมเสยงในทางไมดเพมขน

(๓) เปาหมาย - นกเรยนกลมเสยง ทงหมด ๓๐ คน ลด ละ เลก พฤตกรรมเสยงลงได

โดยอยางนอย ๒๕ คน เลกดมเหลาสบบหรลงไดเดดขาด ภายในภาคการศกษาท ๑ - นกเรยนทงโรงเรยน ๑,๒๐๐ คน เปนกลยาณมตรตอกน ชวยกนเฝาระวงพฤตกรรม

เสยงปฏเสธการดมเหลา สบบหรได - นร.กลมเสยง ๓๐ คน+แกนน ากลยาณมตร ๓๐ คน รวมกนท างานจตอาสาตอสวนรวม - นกเรยนในโรงเรยนมพฤตกรรมใชเวลาวางใหเปนประโยชน

(๒) สาเหต ปจจยภายใน นร.มความหลงผด, คานยมผดตามเพอน, อยากรอยากลอง นร.ขาดความร ขาดความตระหนก ในพษภยของบหร สรา ยาเสพตด นร.ไมเคารพย าเกรงในกฏระเบยบของโรงเรยน นร.ขาดธรรมะเปนเครองยดเหนยวในจตใจ ไมคอยเขาวด-ปฏบตธรรม ปจจยภายนอก อทธพลเพอนกลมเสยง ชกชวน และสรางคานยมผดๆ ครอบครวไมคอยดแล เอาใจใส ขาดความเขาใจในวยรน ผปกครอง/คนในชมชน เปนแบบอยางไมด ดมเหลา สบบหร ใหพบเหนไดในทสาธารณะ ชมชนมพนทเสยง เชน รานขายเหลาบหร ถง ๑๐ ราน อยใกลโรงเรยนถง ๕ ราน โรงเรยน วด ชมชน ไมมพนทหรอใหโอกาสวยรนใชเวลาวางใหเกดประโยชน หรอมไมพอ

(๔) ทางแก - จดอบรมใหความรสรางความตระหนกในโทษภยของบหร สรา ยาเสพตด - จดรายการ “จะเปนคนด ฉนสญญา” ทางเสยงตามสายของโรงเรยน - ตงกลม “เพอนแท” ดแลเพอนกลมเสยงเปนรายบคคลดวยพลงบวก จนกวาจะเลก - จดตงเครอขายเฝาระวง “สายลบสขาว” รายงานพฤตกรรมเสยงทงในและนอก ร.ร. - จดตงกลมนกเรยนอาสาสมตรวจคน ทกวนตอนเชา “บรสทธใจคนไดทวตว” - เพอนแท ไปเยยมบาน กลมเสยง เปนประจ าสปดาหละ ๒ – ๓ ครง - นกเรยนกลมเสยง ๓๐ คน นกเรยนแกนน า “เพอนแท” ๓๐ คน รวมกนท างานจตอาสา

บ าเพญประโยชนในโรงเรยนทกเชา ทโรงพยาบาลทกวนเสาร และทวดทกวนอาทตย - ประชมรวม คร ผปกครอง นร. กบหนวยงานในชมชน ต ารวจ สาธารณสข ผใหญบาน

ก านน ใหรบทราบและตระหนกชดในปญหา ใหชวยกนแกปญหาและเฝาระวง - จดกจกรรม “ครอบครวสามคค เลนกฬา พาเขาวด ปฏบตธรรม” ทกส.-อา.ตนเดอน

(๕) หลกธรรมทขาด/บกพรอง ทควรปลกฝง: ศลขอท ๕, หลกเวน “อบายมข”, สงคหวตถ ๔ (ทาน, ปยวาจา, อตถจรยา, สมานตตตา), ไตรสกขา (ศล, สมาธ, ปญญา) พระราชดาร/พระราชดารส ทอญเชญมาใช: บวร (บาน-วด-โรงเรยน/ราชการ), ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (พอประมาณ, มเหตผล, มภมคมกน)

๒๕

ภาคผนวก ค. ปฏทนงานโครงการพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต พทธชยนตเฉลมราช

ปการศกษา ๒๕๕๖

ตารางสรปการด าเนนงาน ป ๒๕๕๖ ป ๒๕๕๗

ท ปฏทนงาน เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค ก.พ ม.ค

๑ ประชาสมพนธ

๒ สพป./สพม.รบสมครเยาวชนเขาอบรมท าโครงงาน

๓ สพป./สพม.จดประชม/คายอบรมการท าโครงงาน

๔ กลมเยาวชนสง รางโครงงานและใบสมครเขารวม

โครงการมาท สพป./สพม. ทตนสงกด

๕ สพป./สพม.สงขอมลจ านวนโครงงานมาท สนก. สพฐ.

๖ กลมเยาวชนผรบผดชอบ ด าเนนการโครงงานระยะท ๑

๗ สพป./สพม.ชวยสนบสนนตดตามประเมนผล

๘ สพป./สพม.คดเลอกโครงงานระดบเขตพนทการศกษา

จ านวน ๑ โครงงานมาเขาคายระดบภมภาค

๙ กคพ.รวมกบ สพป. ๘ แหง จดคายพฒนาโครงงาน

คณธรรมเฉลมพระเกยรต ๘ คาย ๘ ภมภาค

๑๐ กลมเยาวชนผรบผดชอบด าเนนการโครงงานระยะท ๒

๑๑ กคพ.ตรวจเยยม โครงงานทเขารอบในพนทจรง

๑๒ กลมเยาวชนผรบผดชอบฯ ประมวลสรปผลการ

ด าเนนงานทง ๒ ระยะ และจดท าเอกสารและสอ

น าเสนอโครงงานฉบบสมบรณ

๑๓ ๓๒ โครงงานทเขารอบมตวแทน(นร.๓คร๑) มาเขา

(๑) คายพฒนาโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

ระดบประเทศ (๒) การประกวดโครงงานรอบชง

ชนะเลศ ระดบประเทศ (๓) พธมอบรางวลเกยรตยศ

และ (๔) นทรรศการโครงงานคณธรรมเฉลมพระ

เกยรต ระดบประเทศ

ชวงเตรยมความพรอม

การประกวด ระดบประเทศ

การประกวด ระดบภมภาค

การประกวด ระดบ สพท.

๒๖

คณะทปรกษา โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

๑. พระธรรมโกศาจารย อธการบด มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๒. พระอาจารยชยสาโรภกข อดตเจาอาวาสวดปานานาชาต

๓. พระอาจารยดษฎ เมธงกโร พระวทยากรผทรงคณวฒ ส านกปฏบตธรรมทงไผ จงหวดชมพร ๔. พระมหาวชาญ สวชาโน หวหนาพระวทยากร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วดยานนาวา ๕. นายไพบลย วฒนศรธรรม อดตรองนายกรฐมนตรและ รมว.กระทรวงการพฒนาสงคมฯ ๖. คณหญงพวงรตน วเวกานนท นายกสมาคมผบรหารโรงเรยนประถมศกษาแหงประเทศไทย ๗. ศาสตราจารยกตตคณ สมน อมรววฒน ผทรงคณวฒดานการศกษา และทปรกษาธรรมอาสาสมครฝายวชาการ ๘. ดร.มนญ มกขประดษฐ รองเลขาธการมลนธชยพฒนา ๙. คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา อดตเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

คณะกรรมการกลาง โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต

๑. พระมหาพงศนรนทร ฐตว โส ประธาน กคพ. และประธานโครงการฯ วดสทศนเทพวราราม

๒. พระครสงฆรกษปรชา ฐตญาโณ พระธรรมวทยากรอาสาสมคร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๓. พระครใบฎกาปยะพงศ ปยสโล พระธรรมวทยากรอาสาสมคร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๔. พระมหาสรพงษ วรปญโญ พระธรรมวทยากรอาสาสมคร วดแจงรอน กรงเทพฯ ๕. พระครธรรมคต(สรยทธ ชยปญโญ) เจาอาวาสวดพระบรมธาตดอยผาสม จงหวดเชยงใหม ๖. พระสงคม ธนปญโญ วดพระบรมธาตดอยผาสม จงหวดเชยงใหม ๗. พระวนย สรวฑฒโน วดระฆงโฆสตาราม กรงเทพฯ ๘. รศ.ประภาภทร นยม ผอ านวยการโรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป เหรญญก กคพ.

๙. นางสาววไลวรรณ ถกไทย ผแทนศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม

๑๐. นางบบผาสวสด รชชตาตะนนท ผบรหารโรงเรยนทอส และเครอขาย ๓ ประสาน ร.ร.วถพทธ ๑๑. นางสาวอนนทตา โปษะกฤษณะ ผบรหารโรงเรยนสยามสามไตรและเครอขาย ๓ ประสาน ร.ร.วถพทธ ๑๒. ดร.ไพรช สแสนสข อาจารยวทยาลยการฝกหดคร มหาวทยาลยราชภฎพระนคร ๑๓. นายพสทธ เกรยงบรพา ศลปนธรรมะบนเทง กลมเรยนเชญผมจตศรทธา ๑๔. นายฉตรชย เชอรามญ ขบวนการตาสบปะรด

๑๕. นางอภศา มะหะมาน ธรรมอาสาสมคร ผประสานงาน โครงงานคณธรรมแกปญหาเหลาบหร ๑๖. ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ. เลขานการ กคพ.

๑๗. นางโชตกา นตยนนท ผประสานงานมลนธโรงเรยนรงอรณ ผชวยเลขานการ กคพ.

๑๘. นายชนวท ธมมอาสา ผประสานงานโครงการฯ

กลมกลยาณมตรเพอการเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)

ศนยประสานงานการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต โครงการโรงเรยนวถพทธ (ดร.บรรเจอดพร) ส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ. กระทรวงศกษาธการ กทม. ๑๐๓๐๐

โทร. ๐๒-๒๘๐-๕๕๖๐ โทรสาร ๐๒–๒๘๑–๕๒๑๖

อเมล moralproject@gmail.com

ศนยประสานงานดานการเงนและบญช

มลนธโรงเรยนรงอรณ (คณโชตกา) ๙/๙ หม๕ ซอย๓๓ ถ.พระราม๒ แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ ๑๐๑๕๐ โทร. ๐๒-๘๔๐-๒๕๐๑-๔, ๐๘๓ ๐๖๘ ๒๗๑๒

โทรสาร. ๐๒-๘๗๐-๗๕๑๔

Website โครงการประกวดโครงงานคณธรรมเฉลมพระเกยรต: http://www.moralproject.net http://www.facebook.com/moralprojectpa