ตวัอย่าง

ตวัอย่าง

บันทึกของลูกช้างกัญจนา ศิลปอาชา เรื่องภิสดา เรียบเรียงสุทัศน์ ปาละมะ ภาพประกอบ แสงเดือน ชัยเลิศ เอื้อเฟื้อภาพประกอบดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ค�ำนิยม

พิมพ์คร้ังที่ 1 มีนำคม 2558

ราคา 135 บาท

© ลิขสิทธิ์ 2558: กัญจนำ ศิลปอำชำ

ข้อมูลทางบรรณานุกรมของหอสมุดแห่งชาติ  กัญจนำ ศิลปอำชำ.      บันทึกของลูกชำ้ง. -- กรุงเทพฯ: อินสปำยร์, 2558.

    96 หน้ำ.    1. สำรคดี.  I. สุทัศน์ ปำละมะ, ผู้วำดภำพประกอบ.  II. ชื่อเรื่อง.895.913 ISBN 978-616-04-2350-7 ISBN 978-616-04-2522-8  (ฉบับ e-book)

กรรมการผู้จัดการ สุวดี จงสถิตย์วัฒนำ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ รำตรี สังสกฤษ ผู้จัดการส�านักพิมพ์สชุำดำ งำมวฒันจนิดำ บรรณาธกิารทีป่รกึษา เอ้ือยจติร บนุนำค บรรณาธกิารบรหิาร วำรนิ วรรณประสำทบรรณาธิการเล่ม สุวพันธ์ ชัยปัจชำ หัวหน้ากองพิสูจน์อักษรและตรวจสอบ ดวงพร วิญญูธรรมรัตน์ พิสูจน์อักษรและตรวจสอบ รำตรี แซ่เตียว ผู้จัดการฝ่ายศิลปกรรม เบญจสิงห์ สมบุญ ผู้จัดการกองศลิปกรรม กฤษดำ เส่งสงค์ ผูช่้วยผูจ้ดัการกองศลิปกรรม สนุนัท์ เพชรวำว ศลิปกรรม พมิพ์พศิำ ครุธุรรมณฐั คอมพิวเตอร์กราฟิก สุนัดดำ เนตยำนนัท์ หวัหน้ากองประสานงานการผลติ จรสัศร ีพรหมเทพ ประสานงานการผลติ ฉตัรทิพย์ กสสิทิธิ ์ ส�านกังาน บรษิทั นำนมบีุค๊ส์พบัลเิคชัน่ส์ จ�ำกดั เลขที ่11 ซอยสขุมุวทิ 31 (สวสัด)ี ถนนสขุมุวทิ แขวงคลองเตยเหนอื เขตวฒันำ กรงุเทพฯ 10110 โทร. 0-2670-9800, 0-2662-3000  โทรสำร 0-2662-0919 e-mail: editorial@nanmeebooks.com

เพลตที ่พ.ีพ.ีเพลท แอนด์ ฟิล์ม  โทร. 0 - 2274 - 7988 พมิพ์ที ่ส.พจิติรกำรพมิพ์  โทร. 0 - 2910- 2900 - 2จดัจ�าหน่ายทัว่ประเทศ บริษัท นำนมีบุ๊คส์ จ�ำกัด เลขที่ 11 ซอยสุขุมวิท 31 (สวัสดี) ถนนสุขุมวิท แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนำ กรุงเทพฯ 10110  www.nanmeebooks.com

หนังสือเล่มนี้ใช้กระดำษปลอดสำรพิษ ไม่ระคำยเคืองผิวหนัง ช่วยถนอมสำยตำ และใช้หมึกธรรมชำติจำกน�้ำมันถั่วเหลือง จึงปลอดภัยต่อสุขภำพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

หำกหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มำตรฐำน อำทิ หน้ำกระดำษสลับกัน หน้ำซ�้ำ หนำ้ขำดหำย ส�ำนักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนใหม่ให้ โปรดส่งไปเปลี่ยนตำมที่อยู่ด้ำนบน หรือติดต่อ  Nanmeebooks Call Center  โทร. 0-2662-3000 กด 1

ตวัอย่าง

ค�ำนิยม

“บันทึกของลูกช้าง” โดยคุณกัญจนำ ศิลปอำชำ เป็นเรื่องที่มีข้อมูล

พื้นฐำนมำจำกควำมเป็นจริง และได้ถำ่ยทอดออกมำเป็นวรรณกรรม  หนังสือ

เล่มนี้ให้ประโยชน์แก่ผู้อ่ำนท้ังในด้ำนเนื้อหำสำระและควำมเพลิดเพลิน และที่

ส�ำคัญยิ่งคือ ปลูกฝังคุณธรรมให้แก่ผู้อ่ำนให้มีจิตเมตตำต่อสัตว์ อย่ำท�ำร้ำย

สัตว์ เพรำะว่ำสัตว์ก็มีชีวิตจิตใจเช่นเดียวกับคนเหมือนกัน  โดยเฉพำะช้ำงไทย

ที่ได้ช่ือว่ำเป็นสัตว์คู่บ้ำนคู่เมืองตลอดมำ และมีควำมส�ำคัญสูงสุดในระบบ

นิเวศป่ำเขตร้อน เพรำะช่วยสร้ำงแหล่งอำหำรให้แก่สัตว์ป่ำอื่น อีกทั้งยังเป็น

ดัชนีชี้วัดควำมอุดมสมบูรณ์ของปำ่อีกด้วย 

ปัจจุบันประชำกรช้ำงป่ำในประเทศไทยก�ำลังลดจ�ำนวนลงอย่ำงรวดเร็ว

จำกปัญหำกำรถูกล่ำและผืนป่ำซึ่งเป็นถิ่นอำศัยถูกท�ำลำยลง และช้ำงเลี้ยง

จ�ำนวนมำกถูกคนน�ำไปใช้ท�ำมำหำกินเป็นช้ำงเร่ร่อน ช้ำงขอทำนในเมืองใหญ่

หรือถูกใช้งำนลักลอบลำกไม้ผิดกฎหมำย และถูกใช้อย่ำงทำรุณ ดังเนื้อหำที่

บรรยำยไว้ในหนังสือ “บันทึกของลูกช้าง”

เมื่อปี พ.ศ. 2545 สมเด็จพระนำงเจ้ำฯ พระบรมรำชินีนำถมีพระ

มหำกรุณำธิคุณพระรำชทำนพระรำชำนุญำตให้ด�ำเนินกำรจัดตั้ง “มูลนิธิคืน

ช้างสู่ธรรมชาติ” ขึ้น โดยกำรน�ำช้ำงเลี้ยงกลับไปปล่อยคืนสู่ธรรมชำติเพื่อ

ฟื้นฟูประชำกรช้ำงป่ำไม่ให้สูญพันธุ์ และเพื่อช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศป่ำไม้ที่

เสื่อมโทรมให้กลับมำสมบูรณ์ดังเดิม  

ตวัอย่าง

ผมในฐำนะประธำน “มูลนิธิคืนช้างสู ่ธรรมชาติ” จึงขอชื่นชมคุณ

กัญจนำ ศิลปอำชำที่พยำยำมถ่ำยทอดควำมจริงต่ำงๆ ในเรื่องของช้ำงที่เป็น

ผูถ้กูกระท�ำให้ได้รบัควำมทกุข์ยำกล�ำบำก ออกมำเป็น “บนัทกึของลกูช้าง” ให้

ทั้งผู้ใหญ่และเด็กได้อ่ำนเพื่อให้เกิดจิตเมตตำต่อช้ำง รักช้ำง ปกป้องช้ำง และ

ร่วมกันอนุรักษ์ช้ำงไทยให้อยู่คู่กับประเทศไทยตลอดไป “บันทึกของลูกช้าง”

จึงเป็นหนังสือที่ดีอีกเล่มหนึ่งที่สมควรเผยแพร่ให้กว้ำงขวำงต่อไป

ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล

ตวัอย่าง

จำกใจคนรักช้ำง

ในอดีตครั้งหนึ่ง ดิฉันเคยดูกำรแสดงของช้ำงด้วยควำมรู้สึกชื่นชมเอ็นดู

วำ่ชำ้งช่ำงฉลำด แสนรู้ น่ำรัก

ครั้นเวลำผ่ำนไป ดิฉันได้รับรู้เรื่องรำวของช้ำงมำกขึ้น ทั้งผ่ำนทำงกำร

ชมสำรคด ีและกำรลงไปสัมผัสชวีติช้ำงจรงิๆ  ยิง่รูม้ำก ยิง่ผกูพนั ควำมสงสำร

เห็นใจท่วมท้นจิตใจ

ควำมรู้สึกของดิฉันต่อกำรแสดงช้ำงเปลี่ยนไป ดิฉันกลับมีควำมสุขท่ีได้

เห็นโขลงช้ำงใช้ชีวิตตำมธรรมชำติของเขำ แสดงออกด้วยกิริยำอันเป็น

พฤติกรรมของชำ้งที่ไม่ได้ถูกบังคับให้ต้องท�ำ 

เราสุข ช้างสุข นี่น่าจะเป็นความสุขที่แท้จริง ซึ่งต้องไม่อยู่บนความ

ทุกข์ของชีวิตอื่น

ช้ำงเป็นสัตว์ที่สงำ่งำม รำ่งกำยใหญ่โต ทวำ่อ่อนโยนและอ่อนไหว

พวกเขำเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน�้ำนม ตั้งท้องนำนถึง 22-24 เดือน ยำว

นำนที่สุดในโลกน้ี มีอำยุยืนยำวเช่นคน อยู่รวมกันเป็นโขลง มีควำมรักควำม

ผูกพันในครอบครัวเหมือนคน  มีควำมรู้สึกนึกคิด ควำมฉลำด ควำมทรงจ�ำ

มีกำรถำ่ยทอดภูมิปัญญำจำกรุ่นสู่รุ่น

คนไทยยกย่องช้ำงเป็นสัตว์ประจ�ำชำติ มีส่วนร่วมสู้รบกอบกู้ชำติ คู่

บำรมีพระมหำกษัตริย์ไทย ธงชำติไทยก่อนหน้ำนี้ก็มีรูปช้ำงบนผืนธง  ช้ำง

ท�ำงำนเลี้ยงผู้คนมำตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ในเรื่องดีงำม

ตวัอย่าง

มำกมำย อีกทั้งสินค้ำหลำยอย่ำงก็ใช้ช้ำงเป็นเครื่องหมำยกำรค้ำ

เช่นนี้แล้ว สมควรหรือที่พวกเขาผู้มีคุณจะยังถูกทารุณ ถูกเอาเปรียบ

ลูกช้ำงถูกพรำกจำกแม่แต่เยำว์วัย ประมำณอำยุรำวขวบเศษถึงสอง

ขวบ ยังไม่หย่ำนมด้วยซ�้ำ เพ่ือมำฝึกแบบเลือดตกยำงออก ให้กลัวตะขอเหล็ก

และกลัวคน ทั้งที่โดยธรรมชำติแล้วช้ำงเป็นสัตว์สังคม ลูกสำวอยู่กับแม่และ

โขลงชั่วชีวิต ลูกชำยจะแยกตัวออกไปเมื่ออำยุรำวสิบขวบ

หลำยแห่งที่ดิฉันได้พบเห็นว่ำมีกำรฝึกลูกช้ำงอย่ำงทำรุณ ซึ่งดิฉันเชื่อ

ว่ำถ้ำคนทั่วไปได้เห็นคงทนดูไม่ได้ ดิฉันจะไม่เล่ำในรำยละเอียด  ระหว่ำง

พิธีกรรมน้ันลูกช้ำงร้องหำแม่ แม่อยำกเข้ำมำช่วยลูกก็ท�ำไม่ได้  ชะตำกรรม

ของลูกชำ้งนับจำกวันนั้นก็คือเป็นทำสไปตลอดชีวิต

เจ้ำของช้ำงหลำยรำยมักเอำช้ำงของตนให้นำยทุนเช่ำไปแสดงหรือไป

บริกำรบรรทุกนักท่องเท่ียว หรือไปเร่ร่อนขอทำนตำมถนน  ควำมรักควำม

ผูกพันต่อช้ำงของคนท่ีเช่ำไปย่อมไม่มี มีแต่ต้องกำรหำเงิน เรำท่ำนจึงพบเห็น

ช้ำงถูกบังคับเดินในเมือง ตำมตลำด ชุมชน ซึ่งไม่ใช่ท่ีที่เหมำะสมกับช้ำง  พื้น

ถนนร้อน ช้ำงเดินจนเท้ำเป็นแผล เหยียบเศษขยะและของมีคมตำมท้องถนน

และยังเสี่ยงต่อกำรถูกรถชนด้วย  ยำมเหนื่อยร้อนก็พักไม่ได้ จะถูกคนที่พำมำ

เดินเอำตะขอเหล็กจิกสับหลังใบหูท่ีอ่อนไหว เพรำะเป็นบริเวณที่มีเส้นเลือด

มำก

ช้ำงบำงเชือกยังเล็กนักก็ถูกจับใส่แหย่งแล้ว ซึ่งก็คือเก้ำอี้เหลก็หนกัๆ

ทีม่ไีว้ให้นักท่องเทีย่วนัง่บนหลงัช้ำง  ยำมใดนกัท่องเทีย่วมีจ�ำนวนมำก ช้ำงจะ

เดินวันละหลำยรอบ แทบไม่ได้พัก ชำ่งน่ำเวทนำนัก

บำงเชือกขำพิกำร ตำบอด คนซื้อหวังลดต้นทุน ซื้อช้ำงพิกำรรำคำถูก

หน่อย เอำมำใช้งำนแบกนักท่องเที่ยว

ช้ำงถูกกล่ำวหำว่ำบุกรุกไร่ของชำวบ้ำน ถ้ำช้ำงพูดได้เขำคงเถียงว่ำ ที่

เหล่ำนี้คือป่ำ คือบ้ำน คือท่ีหำกินของเขำมำก่อน  เขำจะรู้ไหมว่ำมีมนุษย์มำ

ตวัอย่าง

ตั้งรกรำกในที่ของเขำ ปลูกพืชผักผลไม้ แล้วที่ตรงนั้นก็ห้ำมช้ำงเข้ำไปอีก  สิ่ง

ที่ชำ้งต้องประสบคือ ถูกยิง ถูกรั้วไฟฟำ้ช็อตตำย 

นักท่องเที่ยวไปเที่ยวในอุทยำนที่ช้ำงอยู่หำกินตำมธรรมชำติ  นักท่อง

เที่ยวบำงคนไม่ท�ำตำมระเบียบของอุทยำน เมื่อพบโขลงช้ำงก็บีบแตร เปิดไฟ

ไล่เขำ  ใครควรถูกต�ำหนิกันแน่

คนกับช้างควรใช้ชีวิตบนโลกใบเดียวกันนี้แบบเคารพซึ่งกันและกัน

  บำงท่ำนอำจพูดว่ำ ดิฉันไม่ได้เกิดในครอบครัวคนเลี้ยงช้ำง จะไปเข้ำใจ

วิถีคนเลี้ยงช้ำงได้อยำ่งไร

ดิฉันคงไม่เถียงในข้อนั้น

ดิฉันทรำบว่ำคนที่เลี้ยงดูช้ำงอย่ำงดีก็มี ซึ่งดิฉันชื่นชม แต่มีหลำยแห่งที่

ช้ำงต้องทุกข์ทรมำน และนั่นคือท่ีดิฉันอยำกขอควำมเมตตำให้ช้ำง  บำงท่ำน

บอกวำ่เขำเลี้ยงช้ำงกันมำแบบนั้นแต่ไหนแต่ไร ฝึกกันแบบนั้นมำนำนแล้ว

ท่ำนคะ นั่นเพรำะช้ำงเขำหนีไม่ได้ ฟ้องร้องแจ้งควำมไม่ได้ ประท้วงไม่

เป็น  ช้ำงส่งเสยีงร้องเมือ่เจบ็ปวด มกีริยิำดิน้รนเมือ่ถกูทรมำน โยกตวั ส่ำยหัว

ไปมำยำมเครียด  แต่คนไม่ให้ควำมส�ำคัญ ช้ำงจึงมีชีวิตเยี่ยงทำส ถูกล่ำมโซ่

พันธนำกำร  ยำมมีภัยมำ เช่น ถูกตัวต่อต่อย ถูกสัตว์อื่นรุมท�ำร้ำย ก็หนีไม่ได ้

ติดโซ่ที่ล่ำมไว้  คนเลี้ยงก็ไม่อยู่ช่วยเขำ จนเขำตำย ดังปรำกฏเป็นข่ำวและไม่

เป็นข่ำวอีกมำก

กำรปฏิบัติใดท่ีพร่องเมตตำธรรม ให้ทุกข์ทรมำนกับชีวิตอ่ืน แม้เคยท�ำ

มำในอดีตก็สมควรปรับ  โบรำณนั้นคนเคยเป็นทำส คนไม่อยำกมีชีวิตเยี่ยง

ทำส ช้ำงก็เช่นกัน

ช้ำงพดูไม่ได้ค่ะ เรยีกร้องควำมเป็นธรรมให้ตวัเองไม่ได้ ดฉัินจึงปรำรถนำ

ให้หนังสือ “บันทึกของลูกช้าง” เล่มนี้ได้พูดแทนช้ำง เพื่อสะท้อนชีวิตจริงของ

ช้ำงที่หลำยท่ำนอำจไม่เคยได้รับรู้  ชีวิตช้ำงทุกเชือกที่ปรำกฏในหนังสือเล่มนี้

เป็นเรื่องจริง โดยร้อยเรียงในรูปแบบวรรณกรรมที่อ่ำนง่ำย

ตวัอย่าง

ดิฉันไม่หวังให้ใครต้องคิดเหมือนดิฉัน ไม่ต้องกำรสร้ำงควำมขุ่นข้อง

เคืองใจให้ผู ้ใด เพียงขอควำมรักควำมสงสำรให้ช้ำง จะใช้เขำก็ใช้อย่ำงมี

เมตตำ เขำท�ำงำนให้เรำ ดูแลเขำให้ดี ทั้งกำยและใจ  เขำก็ไม่ต่ำงจำกเรำ เรำ

รักลูก รักแม่ รักครอบครัว มีควำมรู้สึกโศกเศร้ำเสียใจ ช้ำงก็เช่นกัน  เรำเจ็บ

ช้ำงก็เจ็บเป็น

สุดท้ำยนี้ ดิฉันขอขอบพระคุณท่ำนท่ีรักช้ำง ดูแลช้ำงอย่ำงดี และต่อสู้

เพื่อช้ำง

ขอบคุณบริษัท นำนมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์ จ�ำกัด และผู้มีส่วนร่วมในกำร

ท�ำหนังสือเล่มนี้ให้ส�ำเร็จด้วยดี

หวังว่ำช้ำงจะมีควำมเป็นอยู่ท่ีดีขึ้น สมกับคุณูปกำรที่ช้ำงท�ำให้กับคน

มำตลอดเวลำยำวนำน

กัญจนา ศิลปอาชา

ตวัอย่าง

  เขำสอนให้ช้ำงเตะบอล

เขำสอนให้ช้ำงระบำยสี

เขำสอนท�ำโน่นท�ำนี่

วิถีของช้ำงเปลี่ยนไป

  เรำดูเรำสุขเรำสนุก

ช้ำงทุกข์เรำรู้บำ้งไหม

ตอนเล็กถูกพรำกจำกไป

ห่ำงไกลพ่อแม่เศร้ำนำน

  ถูกล็อกถูกตีถูกเฆี่ยน

ต้องเรียนรู้แลกอำหำร

บำดเจ็บต้องเก็บอำกำร

กว่ำจะช�ำนำญกี่วันคืน

  วิถีชีวิตของช้ำง

ควรอยู่อย่ำงช้ำงอย่ำฝืน

ร่วมสร้ำงธรรมชำติให้ยั่งยืน

ขอคืนควำมสุขให้ช้ำงไทย

สุวรรณชัย โลหะวัฒนกุล

คืนควำมสุขให้ช้ำงไทย

ตวัอย่าง

คำ�นำ�สำ�นักพิมพ์�

เชื่อว่ำทุกคนคงเคยร้องเพลง “ช้าง” แล้วคุณเคยสังเกตไหมว่ำนอก

จำกรูปกำยภำยนอก เช่น ตัวโต มีงวง มีงำ มีหู มีตำ และหำงยำวตำมเนื้อ

เพลงแล้ว ชำ้งมีคุณลักษณะอะไรอีกบำ้ง 

ช้ำงเป็นสัตว์ตัวโตที่ฉลำด ขี้อ้อน อ่อนโยน อ่อนไหว และบอบบำง

มำกกว่ำที่เรำคิด 

เวลำถูกควำญพำมำเดินเร่ร่อนในเมืองใหญ่เพื่อรอให้คนซ้ืออ้อยและ

กล้วยให้กินนั้น ช้ำงไม่ได้ชอบเลยที่ต้องมำเดินตำกแดดบนพื้นคอนกรีตร้อนๆ

-- เท้ำช้ำงทีเ่รำเหน็เพยีงผวิเผนิว่ำหยำบหนำและกระด้ำงแท้จรงิแล้วบอบบำง

มำก

เวลำช้ำงวำดภำพ เตะบอล และแบกนักท่องเที่ยวเดินชมวิวทิวทัศน์ใน

สวนสัตว์หรือปำงชำ้งบำงแห่ง ช้ำงไม่สนุกเลยสักนิด

ส�ำคัญกว่ำนั้น คุณเคยเห็นน�้ำตำของช้ำงหรือเปล่ำ -- คุณเชื่อไหมว่ำ

ช้ำงร้องไห้เป็น ตวัอย่าง

หนังสือ “บันทึกของลูกช้าง” เล็กๆ เล่มนี้เป็นอีกหนึ่งเสียงสะท้อนและ

เสยีงสะอืน้ไห้ของช้ำงไทย โดยมเีค้ำโครงมำจำกเรือ่งจรงิ ช้ำงทกุเชอืกทีถ่กูเอ่ยถงึ

มีตัวตนจริงๆ ตัวหนังสือท่ีร้อยเรียงในหนังสือเล่มนี้จะพำคุณเข้ำไปสัมผัสโลก

ของช้ำงไทยในมุมท่ีคุณอำจไม่เคยรู้มำก่อน  นอกจำกควำมสดใสร่ำเริงของ

“ดอกไม้” ช้ำงเด็กวัยสองขวบซึ่งเป็นตัวละครเอกของเรื่องและผองเพื่อนแล้ว

คุณจะได้รู้ว่ำชะตำกรรมของช้ำงผู้ใหญ่แต่ละเชือกถูกมนุษย์ทำรุณอย่ำงไรบ้ำง

บำงช่วงตอนจะท�ำให้คุณสะเทือนใจจนน�้ำตำไหล 

เรำได้แต่หวังว่ำหนังสือเล่มน้ีจะเป็นส่วนหน่ึงในกำรบ่มเพำะควำมรัก

และควำมเห็นอกเห็นใจชีวิตอื่นลงในหัวใจเด็กๆ และช่วยกระตุ้นเตือนให้

คนไทยหันมำรักช้ำงอย่ำงถูกวิธี  รักเขำอย่ำงที่เรำรักตัวเอง เพรำะช้ำงก ็

ไม่ต่ำงจำกคนหรือสัตว์อื่นๆ ในโลกที่รักตัวกลัวตำยและเจ็บได้ร้องไห้เป็น

มำเถิดคนไทย มำร่วมคืนควำมสุขให้ช้ำงไทยกัน...

ส�านักพิมพ์อินสปายร์

ตวัอย่าง

สำรบัญ

ตอนที่ 2

เสรีภาพแห่งชีวิตหน้ำ

24

ตอนที่ 3

ฟ้าใหม่และแม่หน้ำ

34ตอนที่ 1

รุ่งอรุณ ณ ทุ่งสันติภาพ

หน้ำ

18

ดอกไม้

ตอนที่ 4

ให้ความรักเยียวยาหน้ำ

4�0

ตวัอย่าง

ตอนที่ 7

ดวงตาสวรรค์

ตอนที่ 5

เด็กป่าหรือ - - ครับ! เด็กบ้านหรือ - - ค่ะ!

ตอนที่ 8

วิถีลูกผู้ชาย

ตอนที่ 6

แม่น�้าแห่งความรัก

ตอนที่ 9

ในคืนมืดมิดยังมีแสงจันทร์

ตอนที่ 10

ณ ที่แห่งหนึ่งซึ่งมีความหวัง

หน้ำ

54

หน้ำ

78

หน้ำ

72

หน้ำ

86หน้ำ

48

หน้ำ

62นำวำน

ขุนเดช

ตวัอย่าง

14

แนะนำ�ตัวละคร

ดอกไม้

ดอกเงิน

มินตราตวัอย่าง

15

ขุนเดช

นาวาน

ยายทับทิม

ดานี

ตวัอย่าง