49
โดย พฤศจิกายน 2558 สานักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการศึกษาจัดทาแผนหลักด้านความมั่นคง ในภาคการขนส่ง ระยะที่ 1 รายงานสรุปสาหรับผู้บริหาร

โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

โดย

พฤศจกายน 2558

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยเชยงใหม

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคง ในภาคการขนสง ระยะท 1

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

Page 2: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

ส ำนกงำนนโยบำยและแผนกำรขนสงและจรำจร กระทรวงคมนำคม

รำยงำนสรปส ำหรบผบรหำร

โครงกำรศกษำจดท ำแผนหลกดำนควำมมนคง ในภำคกำรขนสง ระยะท 1

โดย

มหำวทยำลยขอนแกน มหำวทยำลยสงขลำนครนทร มหำวทยำลยเชยงใหม

พฤศจกำยน 2558

Page 3: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE)

ทำงเดยวทจะเกดควำมมนคง คอตองไมรสกมนคง อยำงเดดขำด นรนาม

Page 4: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร ค าน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา i

ค ำน ำ

กระทรวงคมนาคมไดมอบส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) ด าเนนการศกษาจดท าแผนหลกดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสง ระยะท 1 เพอรองรบยทธศาสตรการเตรยมพรอม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมนคงแหงชาต (พ.ศ.2558-2564) และแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 เมอเกดภยพบตทางธรรมชาต หรอภยคกคามจากการกอการรายท มผลกระทบตอการอ านวยความสะดวกและการบรหารจดการ ระบบการขนสงผ โดยสารและสนคาของประเทศท งทางถนน ทางราง ทางน า และการเดนอากา ศ ภายใตความรบผดชอบของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม

แผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 มวตถประสงคเพอใหหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมเตรยมควำมพรอมในกรณเกดสภำวะฉกเฉนจากภยดานความมนคงในภาคการขนสงทจะมผลกระทบตอระบบการท างานและสามารถแกไขปญหาจากภยคกคามตอการขนสงมใหหยดชะงกอยางมประสทธภาพ ซงหนวยงานจะตองด าเนนการจดท าแผนปฏบตกำรดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสงตำมภำรกจและหนำทรบผดชอบในการก ากบดแลและการปฏบตงาน โดยมแผนงาน/งาน/โครงการ/มาตรการ/งบประมาณ เพอการเตรยมความพรอมดานบคลากร และทรพยากรส าหรบรองรบสถานการณของภยพบตทางธรรมชาตและภยคกคามจากผกอการราย ในทกรปแบบ ดงน

1. การเตรยมการปองกน (Protection) เพอลดผลกระทบ (Prevention) กอนเกดสถานการณ 2. การบรหารจดการเผชญเหตในสภาวะฉกเฉน (Response) เมอเกดภยพบตและภยคกคามเพอม

ใหระบบการคมนาคมขนสงตองหยดชะงกอยางถาวร 3. การฟนฟสถานการณ (Recovery) ใหกลบสสภำวะปกตไดโดยเรว ซงมรายละเอยดดงปรากฏตามกรอบการจดท าแผนหลกดานความมนคงในการขนสง

หนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมจงจ าเปนตองทบทวนหรอจดท าแผนปฏบตกำรดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสงของหนวยงำน โดยพจารณาถงโอกาสของภยพบตทำงธรรมชำตและภยคกคำมจากผกอการรายในรปแบบตางๆ ทอาจจะเกดขนและมผลกระทบตอการใหบรการระบบการขนสงสวนบคคลและการใหบรการขนสงสาธารณะ ตามภารกจความรบผดชอบของหนวยงาน เชน กรณเกดแผนดนไหว อทกภย สนาม โรคระบาด การวางระเบดและภยทางเทคโนโลย เปนตน ทงน เพอก าหนดแผนงำน มำตรกำร งบประมำณและบคลำกรในการเตรยมความพรอมของแผนงาน การปองกนกอนเกดภยพบต แผนการเผชญเหตและมาตรการฟนฟสถานการณใหกลบสสภาวะปกต โดยหนวยงานอาจก าหนดขนาดและระดบความรนแรงหรอระยะเวลาในการเตอนภยเรงดวน การเตรยมการปองกนและการเผชญเหต รวมทงการประสานงานกบหนวยงานทงภายในองคกร และภายนอก ซงควรจดใหมการ

Page 5: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร ค าน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา ii

ด าเนนการฝกซอมแผนและประเมนผลอยางเปนระบบดวย ทงนเพอมใหระบบการคมนาคมขนสงของประเทศตองหยดชะงก เกดผลกระทบและความเสยหาย ตอทกภาคสวนของประเทศ

ส ำนกแผนควำมปลอดภย ส ำนกงำนนโยบำยและแผนกำรขนสงและจรำจร (สนข.)

Page 6: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา iii

กตตกรรมประกาศ

คณะทปรกษา ขอขอบพระคณส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรทไดใหความไววางใจพวกเราคณะทปรกษาจากมหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยขอนแกน และมหาวทยาลยเชยงใหม ในการศกษาโครงการทส าคญยงน และขอใชโอกาสนขอบพระคณคณะกรรมการก ากบการศกษาทกทานทไดใหค าแนะน าและขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการศกษาครงนอยางตอเนอง โดยเฉพาะในการจดท ารายงานฉบบสมบรณ คณะกรรมการประกอบดวย นายพระพล ถาวรสภเจรญ (ผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ปจจบนด ารงต าแหนงรองปลดกระทรวงคมนาคม) ในฐานะประธานกรรมการ และนายชยวฒน ทองค าคณ (รองผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร) , นายสฤษฏพงศ บรบรณสข (ผอ านวยการส านกแผนความปลอดภย ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร), นายโชตรตน โกมารทต (ผแทนจากกลมงานความมนคงระหวางประเทศ ส านกงานปลดกระทรวงการตางประเทศ) นางนงนช ตนตธรรม (ผแทนจากส านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข), นายธงชย ไหลประสทธพร (ผแทนจากส านกงานสภาความมนคงแหงชาต), พนเอก ทนงศกด ตนนารตน (ผแทนจากศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล), พนเอก สรพงษ อยพรอม (ผแทนจากส านกปฏบตการ กรมยทธการทหารบก กองทพบก), นาวาเอก จเร โฉมเฉลา (ผแทนจากศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล), นาวาอากาศเอก ปณชญาภาค ปทมาสตร (ผแทนจากกรมการสรรพก าลงกลาโหม), พนต ารวจเอกพทยา การะเกษ (ผแทนจากกองบญชาการต ารวจสนตบาล), นางไพรนทร ศภกรโกศย (ผแทนจากส านกงานศลกากรตรวจสนคาลาดกระบง กรมศลกากร), นางสาวนงลกษณ วงศสขสรเดชา (ผแทนกรมการขนสงทางบก), นายพทกษ วฒนพงศพศาล (ผแทนจากส านกความปลอดภยและสงแวดลอมทางน า กรมเจาทา), นายณรงค อรณภาคมงคล (ผแทนจากกองมาตรฐานการรกษาความปลอดภยการบนพลเรอน กรมการบนพลเรอน), พ.ต.ท.อนศลป สรเวชชะพนธ (ผแทนจากการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย), นายพศษฎ เทศถา (ผแทนจากการรถไฟแหงประเทศไทย), เรอโท ช านาญ ไชยฤทธ และนายจรญ เฉลมชวลต (ผแทนจากการทาเรอแหงประเทศไทย), นางสาวสขศร เหลองอราม (ผแทนจากบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)), นายพรชย พฒนาพงษสถตย (หวหนากลมบรหารความมนคงดานการขนสง ส านกแผนความปลอดภย), นายชชวาล สมะสกล (นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ กลมบรหารความมนคงดานการขนสง), นางดวงเดอน นพรตน (นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ ประธานคณะกรรมการตรวจการจาง) นางสาวพรพมล พงพฤฒนนท (นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ กรรมการและเลขานการตรวจการจาง), รวมทงเจาหนาทส านกแผนความปลอดภย ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ทชวยประสานงานและอ านวยความสะดวกอยางมากในการศกษาน ซงไมสามารถกลาวนามไดหมด ณ ทน

ขอขอบพระคณผแทนทงสวนราชการตางๆ หนวยงานรฐวสาหกจ ภาคเอกชน ตลอดจนภาคประชาชนทเกยวของกบงานดานความมนคงและความปลอดภยในภาคขนสง ประกอบดวย ส านกงานปลดกระทรวง

Page 7: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา iv

คมนาคม, กรมการขนสงทางบก, กรมทางหลวงชนบท, กรมทางหลวง, การทางพเศษแหงประเทศไทย, บรษท ขนสง จ ากด, องคการขนสงมวลชนกรงเทพ, การรถไฟแหงประเทศไทย, บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด, การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย, ส านกงานศลกากรลาดกระบง ทาเรอแหลมฉบง, ดานศลกากรและตรวจคนเขาเมอง สะเดา ปาดงเบซาร ตากใบ สไหง-โกลก หนองคาย, กรมการสรรพก าลงกลาโหม, ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล, ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต , กรมยทธการทหารบก, กองบญชาการต ารวจสนตบาล, กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย, กระทรวงสาธารณสข, ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย, ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร , ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , สมาคมผรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ, สมาพนธโลจสตกสไทย, สมาคมผประกอบธรกจวตถอนตราย, สมาคมอนรกษพลงงานของกลมอตสาหกรรมน ามน, ส านกยทธศาสตรการเตรยมพรอมและการปองกนประเทศ, ส านกความปลอดภยและสงแวดลอมทางน า, กรมเจาทา, การทาเรอแหงประเทศไทย, ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล, กรมการบนพลเรอน, บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน), บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน), บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด, ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต, มลนธราชประชานเคราะหในพระบรมราชปถมภ , องคการสาธารณกศล, มลนธ, ส านกนายกรฐมนตรและกระทรวงอนๆ, ภาคประชาชน และหนวยงานอนๆทเกยวของ ทไดเขารวมการสมมนารบฟงความคดเหน ครงท 1 และครงท 2, การสนทนากลม ครงท 1 และครงท 2 และการฝกอบรมทางวชาการและถายทอดเทคโนโลยครงท 1 และ 2 ซงไดกรณาใหความเหน ตอบขอซกถาม รวมทงมมมอง และบอกเลาประสบการณทมประโยชนอยางยงตอการศกษาครงน ซงไมสามารถกลาวนามไดหมด ณ ทน

ขอขอบพระคณวทยากรผบรรยาย ประกอบดวย นายดนย มสา (ผอ านวยการส านกยทธศาสตรการเตรยมพรอมและการปองกนประเทศ , ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต) , พนเอกทนงศกด ตนนารตน (ผอ านวยการกองแผนและโครงการฯ, ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล), นายสจณ มงนมตร (รองผอ านวยการส านกอ านวยความปลอดภย, กรมทางหลวง), พ.ต.ท.อนศลป สรเวชชะพนธ (ผชวยผวาการ การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย), นายณรงค อรณภาคมงคล (นกวชาการขนสงช านาญการพเศษ , กรมการบนพลเรอน), นางกรรณกา เดชาตวงศ ณ อยธยา (ผอ านวยการ ฝายความมนคงการบน , บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน)), พล.ร.ท.จมพล ลมพกานนท (รองเสนาธการทหารเรอ, กองทพเรอ), นายจรญ เฉลมชวลต (ผอ านวยการกองรกษาความปลอดภย, การทาเรอแหงประเทศไทย) และนายอนนต ปานสกล (ผชวยรองผอ านวยการฯ, การทาเรอแหงประเทศไทย) และผทเกยวของในหนวยงานฯ ดงกลาว ทไดรวมกนและใหเกยรตมาน าเสนอ ถายทอดทงความรและประสบการณ และน าเยยมชมศกษางานภาคสนามทางดานความมนคงและปลอดภยในภาคการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศ แกเจาหนาทผเขารวมการฝกอบรมฯ ทกทาน

Page 8: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา v

ขอขอบคณผทเกยวของทกทานซงไมสามารถกลาวนามไดทงหมด ณ ทน ทชวยจดเตรยมเอกสารโครงการฯในระยะเรมตน โดยเฉพาะเจาหนาทจากบรษท PSK และขอขอบพระคณผทใหความอนเคราะหขอมล, เขารวมในทประชมฯ สมมนาฯ และฝกอบรมฯ, แสดงความคดเหน, ชวยประมวลผลในการศกษาใหส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณอธการบด รศ.ดร.ชศกด ลมสกล, คณบดคณะวศวกรรมศาสตร รศ.ดร.อดมผล พชนไพบลย และหวหนาภาควชาวศวกรรมโยธา รศ.ดร.ธนยา เกาศล มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทไดใหการสนบสนนการศกษานมาโดยตลอด

ขอขอบคณ คณปรชา ชทรพย ทไดใหค าแนะน าทเปนประโยชนอยางมากและชวยเหลอคณะทปรกษาในการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ดร.โอภาส สมใจนก ทไดสละเวลามารวมเลาประสบการณภยระเบดทสนามบนหาดใหญ ซงเกดขนกบตวเอง คณะทปรกษา พฤศจกายน 2558

Page 9: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร คณะทปรกษา

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา vi

คณะทปรกษา

1. ศ.ดร.พชย ธานรณานนท ผจดการโครงการ 2. ผศ.ดร.พนกฤษณ คลงบญครอง รองผจดการโครงการ 3. รศ.ล าดวน ศรศกดา รองผจดการโครงการ 4. พ.อ.ผศ.ดร.ไท ชาญกล ผเชยวชาญดานความมนคงและความปลอดภย 5. ดร.พพฒน ทองฉม ผเชยวชาญดานความมนคงและความปลอดภย 6. ดร.กรต กจมานะวฒน ผเชยวชาญดานการวางแผนการขนสง 7. ดร.ปรดา พชยาพนธ วศวกรขนสงอาวโส 8. ดร.นพดล กรประเสรฐ ผชวยวศวกรขนสง 9. ดร.ปต จนทรไทย ผเชยวชาญดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 10. รศ.ศรรตน ธานรณานนท ผเชยวชาญดานประชาสมพนธและเผยแพร 11. ดร.มานพ พรหมชนะ ผเชยวชาญดานกฎหมาย

บคลากรสนบสนน

1. นายนรบด สาละธรรม วศวกรผชวย 2. ดร.ชลท ทพากรเกยรต วศวกรผชวย 3. อ.ซลกฟล มามะ วศวกรผชวย 4. อ.จฑามาศ ลกษณะกจ วศวกรผชวย 5. นางสาวชนมนภา ปพพะธราวณชย วศวกรผชวย 6. นายปรม ศรสวสด นกวจย (มหาวทยาลยเชยงใหม) 7. นายวรญญ อทธา นกวจย (มหาวทยาลยขอนแกน) 8. นางสาวเจนมณ แซเตยว เลขานการ

Page 10: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา vii

สารบญ

หนา

ค าน า i

กตตกรรมประกาศ iii

คณะทปรกษา vi

สารบญ vii

สารบญตาราง ix

สารบญรปภาพ x

1. บทน า 1-1 2. วตถประสงค 1-1 3. ขอบเขตการศกษา 1-2 4. ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ 1-3

4.1 การทบทวนกฎหมาย 1-3 4.2 การทบทวนนโยบาย แผน และยทธศาสตร 1-5 4.3 การทบทวนแผนความมนคงในภาคการขนสงในตางประเทศ 1-7

4.3.1 ประเทศสหราชอาณาจกร 1-7 4.3.2 ประเทศสหรฐอเมรกา 1-7 4.3.3 ประเทศออสเตรเลย 1-7

4.4 ทฤษฎความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง (Mobility and Security Theory) 1-8 5. สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง 1-9

5.1 นยาม “ภย” 1-9 5.2 สถานการณภยดานความมนคง 1-10 5.3 สรปภยความมนคงทมตอภาคการขนสง 1-11

5.3.1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางบก 1-11 5.3.2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางน า 1-13 5.3.3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางอากาศ 1-13

6. สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง 1-14 7. การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน 1-15

7.1 วเคราะห SWOT ในภาคขนสง 1-15 7.1.1 ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) 1-15

Page 11: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา viii

7.1.2 ภาคขนสงทางน า 1-17 7.1.3 ภาคขนสงทางอากาศ 1-17

7.2 บทบาทของกระทรวงคมนาคม 1-18 7.2.1 ภยความมนคงจากภยธรรมชาต 1-18

7.3 บทบาทของหนวยงานความมนคง 1-19 7.3.1 ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) 1-19 7.3.2 ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล) 1-20

8. แผนหลกความมนคงภาคขนสง 1-20 8.1 กรอบแนวคด 1-20 8.2 วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาประสงค 1-21 8.3 ยทธศาสตรความมนคงในภาคการขนสง ท ง 3 ภาคสวน 1-24

8.3.1 ภาคขนสงทางบก (ถนน และราง) 1-24 8.3.2 ภาคขนสงทางน า 1-28 8.3.3 ภาคขนสงทางอากาศ 1-31

9. แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต 1-35 9.1 แนวคดในการจดต งหนวยงานความมนคง 1-35

Page 12: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา ix

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางถนน 1-12 ตารางท 2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางราง 1-12 ตารางท 3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางทะเลและชายฝง 1-13 ตารางท 4 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางแมน าล าคลอง 1-13 ตารางท 5 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ 1-14 ตารางท 6 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางบก (ผโดยสาร และสนคา) 1-16 ตารางท 7 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล (ผโดยสารและสนคา) 1-17 ตารางท 8 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ (ผโดยสารและสนคา) 1-18

Page 13: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา x

สารบญรปภาพ

หนา

รปท 1 การเชอมโยงแผนความมนคงภาคการขนสง ระยะท 1 กบ นโยบาย แผนงานและยทธศาสตร 1-6 ท งระดบชาต และระดบกระทรวง รปท 2 บทบาทกระทรวงคมนาคมในแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 1-22 (พ.ศ.๒๕๕๗ - ๒๕๖๑) รปท 3 กรอบการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง 1-23

Page 14: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 1

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1. บทน า

รายงานฉบบนเปนรายงานสรปส าหรบผบรหาร ของโครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวงคมนาคม ไดมอบหมายใหมหาวทยาลยสงขลานครนทร รวมกบมหาวทยาลยขอนแกนและมหาวทยาลยเชยงใหม ศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 โดยมวตถประสงคเพอก าหนดมาตรการและการบรหารแผนยทธศาสตรในการพฒนาดานความมนคงและปลอดภยของระบบการขนสงและจราจรของประเทศ ใหสามารถรองรบนโยบาย ยทธศาสตร และแผนงานดานความมนคงตางๆ ในบทบาทของภาคคมนาคมขนสงในภาวะทมความฉกเฉนและจ าเปนตอความมนคงของประเทศ จงไดด าเนนการศกษาจดท าแผนหลกด านความมนคงในภาคการขนสง เพอเปนการรองรบภารกจในการบรณาการกบความมนคงในภาพรวมตอไป

เนองจากความมนคงของภาคการขนสงทางอากาศและทางน า ไดถกก ากบโดยขอก าหนดขององคกรระหวางประเทศ คอ International Civil Aviation Organization; ICAO โดยเฉพาะขอก าหนดภายใต Annex17 (ภาคผนวก 17) ซงก าหนดใหประเทศสมาชกจะตองด าเนนการดานความมนคงทางอากาศอยางเขมงวด ขณะเดยวกน International Maritime Organization; IMO กมขอก าหนดทคลายคลงกน ซงประเทศสมาชกจะตองปฏบตตามเพอสรางความมนคงทางทะเลดงนนการจดท าแผนฯ ในครงน ทปรกษา ไดใหความส าคญเปนพเศษกบแผนความมนคงของภาคขนสงทางบก เนองจากเปนแผนทประเทศไทยจะตองด าเนนการเพอปองกนภยคกคามดานความมนคงตอผโดยสารและสนคาในประเทศและอาเซยน และตองไมลมวาถงแมประเทศไทยอาจไมใชประเทศเปาหมายของการกอการราย แตประเทศไทยมนกทองเทยวตางชาตเปนจ านวนมาก ผกอการรายยอมตองการหาจดออนของประเทศทระดบการปองกนและเตรยมพรอมต ากวาประเทศทปองกนเขมแขง เชน สหรฐอเมรกา, องกฤษ หรอออสเตรเลย เพราะจดประสงคพนฐานทส าคญทสดของการกอการรายคอ เพอใหไดการยอมรบ ซงคอการโฆษณาเพอใหโลกรถงสาเหตทผกอการรายลงมอกระท า ดงนนประเทศไทยจงตองยกระดบการปองกนและเตรยมพรอมใหอยในระดบสากลเพอใหหลดพนจากการเปนจดออน โดยยดถอแนวทางทวา: ทางเดยวทจะเกดความมนคงคอตองไมรสกมนคงอยางเดดขาด

2. วตถประสงค

2.1 เพอจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ครอบคลมตงแตการปองกน (Prevention) กอนเกดเหต การเตรยมพรอม (Preparedness) การบรหารจดการขณะเกดเหต (Response) และการฟนฟ (Recovery) หลงสถานการณสนสดโดยครอบคลมการขนสงทงทางบก ทางน าและทางอากาศตามมาตรฐานสากล

Page 15: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2.2 เพอจดท ายทธศาสตรดานความมนคงส าหรบระบบการขนสง เพอใชเปนกรอบและแนวทางใหกบหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตงานดานความมนคงในภาคการขนสงรวมกนไดอยางเปนระบบแบบบรณาการมทศทางเดยวกน

2.3 เพอจดท าหลกสตรและฝกอบรมใหความรดานความมนคงในภาคการขนสงกบเจาหนาทในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของ

3. ขอบเขตการศกษา

ทปรกษาไดด าเนนการศกษาโครงการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท1โดยใหความส าคญกบการขนสงทางบก ซงรวมระบบรางและถนน และภยทเกดจากการกระท าของมนษย ซงมรายละเอยดขนตอนการศกษาดงตอไปน 3.1 ศกษารวบรวมและทบทวนกฎหมายระเบยบและแผนยทธศาสตรทเกยวของท งในและตางประเทศ

ไดแก - ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๑) - แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต - แผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวง ดานคมนาคม - แผนความมนคงในภาคการขนสง (Transport Security Plan) ในตางประเทศ - กฎหมายความมนคงทางทะเล และทเกยวของกบสากล ไดแก องคการทางทะเลระหวางประเทศ

(International Maritime Organization) เปนตน - ยทธศาสตรความมนคงทางทะเลทงในประเทศและระหวางประเทศ - กฎหมายวตถอนตราย (Hazardous Materials) สนคาอนตราย (Dangerous Goods) - กฎหมายการเดนอากาศ และทเกยวของกบสากล ไดแก องคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ

(International Civil Aviation Organization) รวมทงกฎหมาย กฎ ระเบยบและขอบงคบอนๆ ทเกยวของ 3.2 ศกษาวเคราะห SWOT หรอสถานการณจ าลองในการจดท าแผนงาน/มาตรการสากลท เกยวกบแนว

ทางการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสงของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานท เกยวของ โดยการจดสมมนาลกษณะกลมยอย Focus Group เพอรบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะและประสบการณ

3.3 ประเมนสถานการณความเสยงของภาคการขนสงตอภยความมนคง เชน การกอการรายและภยธรรมชาต เพอการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง

3.4 จดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสงเพอใชเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสง โดยแบงออกเปน ๔ ระยะ คอ การปองกน การเตรยมพรอม การบรหารจดการขณะเกดเหตและระยะการฟนฟภายหลงเกดเหต

Page 16: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 3

ภายใตยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๑) ของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต และกฎหมายอนๆ ทเกยวของ

3.5 จดท ายทธศาสตรดานความมนคงส าหรบระบบการขนสงตามมาตรฐานสากล เพอใชเปนกรอบและแนวทางใหกบหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมสามารถปฏบตงานดานความมนคงในภาคการขนสงรวมกนไดอยางเปนระบบแบบบรณาการมทศทางเดยวกน ไดแก

- ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางบก - ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางน า - ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางอากาศ

3.6 จดท าหลกสตรและฝกอบรมใหความร รวมทงถายทอดเทคโนโลยดานความมนคงในภาคการขนสงใหกบเจาหนาทในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของ

4. ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

4.1 การทบทวนกฎหมาย

จากการศกษาและทบทวนรายละเอยดของกฎหมายตางๆเรมจากกฎหมายระดบพระราชบญญตและอนบญญตในรปของกฎกระทรวงประกาศกระทรวงและระเบยบขอบงคบอนๆรวมถงความตกลงระหวางประเทศ (International Engagements) ในรปของสนธสญญาอนสญญาและอนๆทเกยวกบความมนคงภาคการขนสงทงทางบกทางรางทางน าและทางอากาศจะพบวาประเทศไทยเรามไดขาดแคลนกฎหมายและความตกลงระหวางประเทศดงทเขาใจกนแตกลบพบวามกฎหมายทเกยวของพอทจะขบเคลอนการขนสงพรอมกบความมนคงทกภาคสวนเรมจากกฎหมายดานการขนสงทางบกททปรกษาไดศกษาและทบทวนพรอมกบยกมาดงปรากฏขางตนมรายชอกฎหมายกวา 10 ฉบบนอกจากกฎหมายระดบพระราชบญญตซงถอวาเปนเครองมอทส าคญส าหรบฝายปกครองแลวทปรกษายงไดศกษาและทบทวนพรอมยกกฎหมายระดบอนบญญตหรอกฎหมายล าดบรองซงออกตามความของกฎหมายแมบทขางตนในรปของกฎกระทรวง พ.ศ. 2558 มาใหเหนอกหลายฉบบ

ดานการขนสงทางน าจะเหนไดวามกฎหมายทงระดบพระราชบญญตและอนบญญตมากพอทจะขบเคลอนการขนสงดานนไดอยางสะดวกซงทปรกษาไดศกษาและทบทวนดงตวอยางกฎหมายทเกยวกบผลประโยชนและความมนคงทางทะเลและความตกลงระหวางประเทศท เกยวของประเทศไทยมคณะกรรมการและคณะอนกรรมการดานกฎหมายและองคกรในดานการรกษาผลประโยชนและความมนคงของชาตทางทะเลมอ านาจหนาทศกษาขอตกลงระหวางประเทศตางๆเพอสนบสนนการปฏบตใหเปนไปตามกรอบของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทางทะเล ค.ศ.1982 และขอตกลงในระดบภมภาครวมทงพจารณาผลดผลเสยของการเขารวมในขอตกลงดงกลาวโดยค านงถงผลประโยชนของชาตเปนส าคญอกทงศกษารปแบบและขนตอนในการจดตงองคกรทเหมาะสมเพอดแลผลประโยชนของชาตทางทะเลเสนอแนะและใหค าแนะน า

Page 17: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เกยวกบการขจดขอพพาทและหลกเลยงขอพพาททางดานทะเลของประเทศไทยเสนอแนะใหแกหนวยงานทเกยวของและรบผดชอบทางทะเลใหเกดการบรณาการและประสานสอดคลองกบกฎหมายทมอยเพอประโยชนสงสดในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล

ในสวนทเกยวกบความมนคงดานการขนสงทางอากาศประเทศไทยมความสมพนธกบองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศมายาวนานเนองจากประเทศไทยเขาเปนสมาชกองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) โดยเขารวมเปนภาคอนสญญาวาดวยการบนพลเรอนระหวางประเทศ (CICA) นอกจากนแลวประเทศไทยยงไดรบเลอกจากองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) ใหเปนสถานทตงส านกงานภมภาคเอเชยและแปซฟกนบตงแตป พ.ศ. 2498 (ค.ศ. 1955) เปนตนมาและกระทรวงคมนาคมและหนวยงานดานการบนยงไดใหความรวมมอและสนบสนนการด าเนนงานตางๆของ ICAO เปนประจ าเชนการเขารวมประชมส าคญตางๆการจดใหขอมลสถตและความเหนในประเดนท ICAO ไดรองขอจงท าใหประเทศไทยไดรบความชวยเหลอทางวชาการ (Technical Co-operation) จากองคกรการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) ในรปของโครงการการประชมการสมมนาและฝกอบรมดานตางๆดงนนจากการศกษาและทบทวนจะเหนไดวาแผนความมนคงดานการขนสงทางอากาศประเทศไทยไดยดมาตรฐานของ ICAO และมาตรฐานสากลอนๆทเกยวของเหนไดจากการทไทยไดออกพระราชบญญตทเกยวความมนคงดานการขนสงทางอากาศ 2 ฉบบในปพ.ศ.2558 คอพระราชบญญตวาดวยความผดบางประการตอการเดนอากาศ พ.ศ.2558 และพระราชบญญตการรบขนทางอากาศระหวางประเทศ พ.ศ.2558

โดยสรปเนองจากประเทศไทยไดเปนภาคในความตกลงระหวางประเทศ (International Engagements) จงท าใหประเทศไทยตองปฏบตตามพนธะกรณระหวางประเทศซงความตกลงระหวางประเทศดงกลาวคอขอปฏบตทมผลทางกฎหมายหลงจากทมผลบงคบใชแลวไมวาประเทศใดกตามทเปนสมาชกจะตองปฏบตตามเนอหาของอนสญญาและพธสารตางๆโดยเฉพาะความมนคงในภาคการขนสงทางบกทางน าและทางอากาศทประเทศไทยตองปฏบตตามมาตรฐานสากลท าใหไทยตองออกกฎหมายอนมตเพอทจะไดน าความตกลงระหวางประเทศดงกลาวเขามาในกฎหมายภายใน

จากการศกษาคนควาหาขอมลและวเคราะหเรอยมาจะเหนไดวาประเทศไทยมกฎหมายทเกยวของกบความมนคงทงดานการขนสงทางบก ทางน า และทางอากาศสอดคลองกบอนสญญาและพธสารตางๆทไทยไดเขารวมเปนภาคเกอบครบถวนยงโดยเฉพาะในชวง 1 ปเศษทผานมาสภานตบญญตแหงชาตกไดสนองตอบนโยบายของรฐบาลเปนอยางดมการแกไขและออกพระราชบญญตตางๆมากมายเพอใหทนตอพลวตของสงคมวฒนธรรมการเมองและเศรษฐกจอาจกลาวไดวายคนเปนยคทกฎหมายเฟองฟ

อนงแมวาประเทศไทยจะมกฎหมายดานความความมนคงเกยวกบภาคการขนสงทงทางบกทางรางทางน าและทางอากาศทสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศเกอบครบถวนสมบรณกตามแตประเทศไทยเราย งขาดกฎหมายทเกยวกบการตอตานการกอการราย (Anti-terrorism legislation) เฉกเชนนานาอารยะประเทศ

Page 18: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 5

หรอแมกระทงประเทศทก าลงพฒนาทใหความส าคญกบกฎหมายการตอตานภยจากการกอการรายเปนอยางยงตวอยางเชนประเทศในสหภาพยโรปหลายประเทศมกฎหมายตอตานการกอการราย (Anti-terrorist legislation in the European Union) ไมวาจะเปนประเทศสหราชอาณาจกร สาธารณรฐไอแลนด ฝรงเศสเบลเยยม อตาล หรอประเทศในกลมทใชกฎหมายระบบคอมมอนลอว (Anti-terrorism legislation in common law countries) เชนประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา แอฟรกาใต ออสเตรเลย อนเดย เปนตน สวนเหลาประเทศก าลงพฒนาในทวปอเมรกาใตไมวาจะเปนประเทศชล เปร เอลซลวาดอร ตางกมกฎหมายการตอตานการกอการราย ประเทศเพอนบานเราในกลมอาเซยนกมประเทศฟลปปนส และอนโดนเซย ทมกฎหมายการตอตานการกอการรายดงนนจงเหนวาถงเวลาแลวทประเทศไทยเราจ าตองมกฎหมายตานภยการกอการรายเพอปองกนมใหเกดเหตการณอนไมพงประสงคดงทเกดขนอยทวทกมมโลกในขณะน

ทายทสดแลวปญหาไมไดอยทวามกฎหมายครบถวนครอบคลมทกภาคสวนหรอไมเพยงใดแตอยทวากฎหมายทมอยนนใชบงคบไดผลมากนอยแคไหนหรอไมเพยงใดนาจะเปนขอพจารณาและใหความส าคญใหมาก

4.2 การทบทวนนโยบาย แผน และยทธศาสตร

การเชอมโยงแผนความมนคงภาคการขนสงนกบ นโยบาย แผนงานและยทธศาสตร ทงระดบชาต และระดบกระทรวง ดงแสดงในรปท 1

Page 19: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

หนา 1

- 6

รปท

1 กา

รเชอม

โยงแ

ผนคว

ามมน

คงภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

กบ น

โยบา

ย แผ

นงาน

และย

ทธศา

สตร ท

งระด

บชาต

และ

ระดบ

กระท

รวง

หนา 1

- 6

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

ยทธศ

าสตร

การพ

ฒนา

โครง

สราง

พนฐา

นดาน

คมนา

คมขน

สงไท

ย ป

2558

-256

5 (1

)กา

รสรา

งควา

มมนค

งและ

ความ

ปลอด

ภยใน

การเด

นทาง

และก

ารขน

สง แ

ละกอ

ใหเก

ดการ

พฒนา

ทยงย

นและ

เปนม

ตรกบ

สงแว

ดลอม

นโยบ

ายแผ

นผนก

ก าลง

และท

รพยา

กรเพ

อการ

ปองก

นประ

เทศ

(4)

ใหมก

ารจด

ท ารา

ยละเ

อยดก

ารด า

เนนก

ารอน

จ าเป

นเพอ

ใหสว

นราช

การ

พลเร

อน ร

ฐวสา

หกจ

และเ

อกชน

สามา

รถสน

องคว

ามตอ

งการ

ดาน

ก าลง

คน ย

ทโธป

กรณ

อาคา

รสถา

นท ส

งปลก

สราง

และ

สงอ า

นวยค

วาม

สะดว

กการ

แพทย

และก

ารสา

ธารณ

สขกา

รขนส

ง กา

รสอส

าร ก

ารสง

ก าลง

และ

การซ

อมบ า

รง ก

ารบร

การแ

ละสา

ธารณ

ปโภค

ใหมา

กทสด

ทงกอ

น ใน

ระหว

าง แ

ละภา

ยหลง

ภาวะ

ไมปก

ยทธศ

าสตร

การเต

รยมพ

รอมแ

หงชา

ตพ.ศ

. ๒๕๕

๗-๒๕

๖๑

เปนย

ทธศา

สตรใ

นการ

บรหา

รวกฤ

ตการ

ณส า

หรบร

บมอก

บภยค

กคาม

ในรป

แบบต

างๆ

ทงทเ

กดจา

กภยธ

รรมช

าตแล

ะภยท

มนษย

สราง

ขน โด

ยการ

มงระ

ดมสร

รพก า

ลงจา

กทกภ

าคสว

นใหส

ามาร

ถด าเ

นนงา

นรวม

กนอย

างม

ประส

ทธภา

พเพอ

ปองก

น แก

ไข บ

รรเท

าและ

ฟนฟค

วามเ

สยหา

ยของ

ประเ

ทศ

แผนร

กษาค

วามม

นคงภ

ายใน

ราชอ

าณาจ

กร ป

ระจ า

ป พ.

ศ. 2

558-

2560

3)

ดาน

การก

อการ

รายแ

ละอา

ชญาก

รรมข

ามชา

ต 4)

ดาน

ความ

มนคง

พเศษ

5)

ดาน

การก

อเหต

รนแร

งในพน

ทจงห

วดชา

ยแดน

ภาคใ

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภย

แหงช

าต พ

.ศ. 2

558

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภยแ

หงชา

ต พ.

ศ. 2

558

มอบใ

หกระ

ทรวง

คมนา

คม

มบทบ

าทแล

ะหนา

ท ดง

น 1.

จดท า

แผนส

นบสน

นการ

ปฏบต

งานใ

นภาว

ะฉกเ

ฉนดา

นคมน

าคมใ

หสอด

คลอง

กบแผ

นการ

ปองก

นและ

บรรเท

าสาธ

ารณภ

ยแหง

ชาต

2.ปร

บปรง

เสนท

างแล

ะโคร

งขาย

คมนา

คม ส

นบสน

นภาร

กจกา

รสงก

าลงบ

ารง พ

รอมท

งแก

ไขเส

นทาง

เพอป

องกน

และล

ดผลก

ระทบ

จากส

าธาร

ณภย

3.จด

ใหมเ

สนทา

งส าร

อง เส

นทาง

เลยง

หรอ

ท าทา

งชวค

ราว

รวมท

งซอม

และด

ดแปล

งแก

ไขสง

อ านว

ยควา

มสะด

วกใน

ระบบ

คมนา

คมเพ

อสนบ

สนนก

ารปฏ

บตงา

นของ

กองบ

ญชา

การป

องกน

และบ

รรเท

าสาธ

ารณ

ภยแห

งชาต

และ

กองอ

านวย

การ

กองบ

ญชาก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภยใ

นพนท

4.

สนบส

นนกา

รอพย

พเคล

อนยา

ยประ

ชาชน

ออกจ

ากพน

ทประ

สบภย

หรอ

เสยง

ตอกา

รเก

ดสาธ

ารณภ

ย เพ

อใหป

ระชา

ชนมค

วามป

ลอดภ

ย 5.

สนบส

นนขอ

มลเส

นทาง

สญจร

เสนท

างเล

ยงพน

ทเสย

งภย

และพ

นทปร

ะสบภ

ยส าห

รบปร

ะชาช

น 6.

บรณะ

ฟนฟ

เสนท

างคม

นาคม

ทไดร

บควา

มเสย

หายใ

หสาม

ารถใ

ชงาน

ไดอย

างรว

ดเรว

7.

จดท า

ระบบ

ฐานข

อมลท

รพยา

กร เพ

อการ

ปองก

นและ

บรรเท

าสาธ

ารภย

ดานค

มนาค

8.ให

ความ

สนบส

นนงา

นดาน

การจ

ราจร

ในเส

นทาง

ทรบผ

ดชอบ

ทประ

สบภย

9.ปร

ะสาน

งานแ

ละรบ

แจงเห

ตสาธ

ารณภ

ย ภย

ดานค

วามม

นคง แ

ละสถ

านกา

รณฉก

เฉน

ระหว

างหน

วยงา

นในส

งกดค

มนาค

ม หน

วยงา

นทเก

ยวขอ

ง และ

ภาคป

ระชา

สงคม

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งชาต

พ.ศ

. ๒๕๕

๘-๒๕

๖๔

(6) ป

กปอง

รกษา

ผลปร

ะโยช

นแหง

ชาตท

างทะ

เล

(8) เ

สรมส

รางค

วามเ

ขมแข

งและ

ภมคม

กนคว

ามมน

คงภา

ยใน

(13)

พฒนา

ระบบ

การเต

รยมพ

รอมแ

หงชา

ตเพอ

เสรม

สราง

ความ

มนคง

ของช

าต

แผนค

วามม

นคงแ

หงชา

ตทาง

ทะเล

(พ.ศ

. 255

8-25

64)

(3) ย

ทธศา

สตรก

ารสร

างคว

ามสง

บเรย

บรอย

และส

งเสรม

การใ

ชประ

โยชน

จากท

ะเล

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภย

แบ

บบรณ

าการ

ระดบ

กระท

รวงด

านคม

นาคม

(ป

จจบน

คอ

แผนส

นบสน

นการ

ปฏบต

งานใ

นภาว

ะฉกเ

ฉนดา

นคมน

าคม)

ด าเ

นนกา

รจดท

าแผน

ปฏบต

ของห

นวยง

าน

ตงแต

ขนเ

ตรยม

ความ

พรอม

กอนเ

กดภย

ขณะ

เกดภ

ย แล

ะหล

งเกดภ

ย เพ

อใหค

วามช

วยเห

ลอแล

ะสนบ

สนนห

นวยง

านหล

ก ภา

ยใตก

รอบภ

ารกจ

และห

นาทท

ไดรบ

มอบห

มาย

กฎหม

ายทเ

กยวข

องกา

รขนส

ง ทา

งบก

ทางน

า แล

ะทาง

อากา

ศ แล

ะตาง

ประเท

ศ ตว

อยาง

แผนค

วามม

นคงภ

าคขน

สงตา

งประ

เทศ

เชน

ปะ

เทศอ

งกฤษ

สหร

ฐอเม

รกา

และอ

อสเต

รเลย

แผนค

วามม

นคงภ

าคขน

สง ร

ะยะท

1

ยทธศ

าสตร

กระท

รวงค

มนาค

ม ป

2554

-255

8 (ป

รบปร

ง)

(1)

การเช

อมโย

งโครง

ขายร

ะบบข

นสงภ

ายใน

ประเ

ทศแล

ะพฒ

นาจด

เชอม

ตอกบ

ประเ

ทศเพ

อนบา

น (2

)กา

รพฒน

าระบ

บขนส

งใหได

มาตร

ฐานค

วามป

ลอดภ

Page 20: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 7

4.3 การทบทวนแผนความมนคงในภาคการขนสงในตางประเทศ

ทปรกษา ไดทบทวนแผนความมนคงภาคขนสงในตางประเทศจ านวน 3 ประเทศ ประกอบดวย ประเทศ สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และออสเตรเลย ตามล าดบ

4.3.1 ประเทศสหราชอาณาจกร

องคกรก ากบความมนคงในภาคการขนสงในประเทศสหราชอาณาจกร คอหนวยความมนคงดานการขนสงและเหตการณฉกเฉน - Transport Security and Contingencies Directorate, หรอ TRANSEC ซงเปนหนวยงานภายใตกลม International Networks and Environment Group (INE) กระทรวงการขนสง (Department for Transport) หนาทก ากบความมนคงดานการขนสงไดขยายคลมดานการขนสงทางอากาศ ทางทะเล รถไฟ (รวมถงรถไฟใตดนลอนดอน รถไฟฟาขนาดเบา ดอคแลนด และรถไฟใตดนกลาสโกว) อโมงคขามชองแคบองกฤษ และการขนยายสนคาอนตรายทางรถและทางรางองคกรการขนสงร ปแบบหน งร ปแบบใดหรอสวนหน งส วนใดของระบบ หรอผ ประกอบการขนสง หรออตสาหกรรมการขนสง เชน การรถไฟ การทาอากาศยาน และทาเรอ เปนตน เปนหนวยงานหลกในการปฏบตเพอรกษาความมนคงของการขนสงนนๆ

4.3.2 ประเทศสหรฐอเมรกา

โดยแผนความมนคงในภาคการขนสง จะเปนการท างานรวมกนระหวางหนวยงานทรบผดชอบการท างานในการขนสงรปแบบตางๆ ภายใตกระทรวงความมนคงแหงมาตภมสหรฐฯ ไดแก Transportation Security Administrator: TSA หนวยงานหลกท ท าหนาทในการรกษาความมนคงปลอดภยดานการคมนาคมและหนวยงาน U.S. Coast Guard: USCG ท างานรวมกบหนวยงานภายนอกอยางกระทรวงคมนาคม (Department of Transportation) และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ในการด าเนนงานตามแผนความมนคงในภาคการขนสง หนาทการสรางความมนคงปลอดภยในระบบคมนาคมขนสงไว 4 ประเดน ไดแก

1) ปองกนและยบยงการกอการรายตอระบบคมนาคมขนสง 2) เพมความเตรยมพรอมและการรบมอภยคกคามทกรปแบบทจะเกดขนกบระบบคมนาคมขนสงทว

โลกทสงผลตอประเทศ 3) ปรบปรงประสทธภาพในการใชทรพยากรทเกยวของกบการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบ

คมนาคมขนสง 4) ปรบปรงดานการรบรและความเขาใจในการท างานรวมกน

4.3.3 ประเทศออสเตรเลย

ประเทศออสเตรเลย แยกหนวยงานในการดแลความมนคงในภาคขนสง ออกเปน 2 สวน คอ

Page 21: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

(1) กฎระเบ ยบและกฎหมายความม นคงในการขนส งทาง ภาคพ น (Surface Transport Security) ซงประกอบดวย การขนสงทางระบบราง การขนสงผ โดยสารโดยใชรถโดยสารประจ าทาง และการขนสงผ โดยสารทางเรอ (passenger ferries) จะเปนความรบผดชอบหลกของแตละรฐและรฐบาลของดนแดนพเศษของออสเตรเลย ภาระงานน อย ในความรบผดชอบหลกของคณะกรรมการดานความปลอดภยและมนคงดานการขนสง (Transport Security Committee, TSC) ซงอยภายใตคณะกรรมการเจาหนาทอาวโสดานการขนสงและโครงสรางพนฐาน และ

(2) กฎระเบยบ ขอปฏบต และกฎหมายดานความปลอดภยในภาคการขนสงทางอากาศและการขนสงทางน าของประเทศออสเตรเลย อย ในความรบผดชอบหลก ของกรมการพฒนาโ ค ร ง ส ร า ง พ น ฐ า น แ ล ะ ภ ม ภ า ค (Department of Infrastructure and Regional Development) ของรฐบาลออสเตรเลยท างานภายใตกฎหมายทเกยวของดงน 1) ขอตกลงดานความมนคงในการขนสงทางภาคพน(Intergovernmental Agreement in

Surface Transport Security, IGA) 2) ยทธศาสตรดานความปลอดภยและความม นคงในการขนสงทาง ภาคพนแหงชาต

(National Surface Transport Security Strategy, NSTSS) 3) ความมนคงดานการขนสงทางอากาศ 4) ความมนคงทางทะเล(Maritime Security)

4.4 ทฤษฎความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง (Mobility and Security Theory)

กจกรรมทแสดงใหเหนชดถงความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง ไดแก เหตการณทผโดยสารเครองบนตองประสบอยเปนอาจณ นนคอ กระบวนการตรวจกรองผโดยสารในสนามบน ทกวนน ผทเดนทางผโดยสารเครองบนจะตองผานขนตอนตรวจเชคหลายตอหลายครงมการหามน าสงของหลากหลายชนดขนเครอง มการใชเครองมอตรวจสแกนทมความสามารถตรวจทะลทะลวงไดมากกวาในอดต เปนตน

จากภยคกคามของการกอการราย ภาครฐในสงคมประชาธปไตยจงตองใชความพยายามอยางยงในการแจงเตอนพลเมองใหทราบถงภยนตรายทอาจแอบแฝงอย พรอมๆกบการจดใหมความมนคงปลอดภยในการเดนทาง ดวยการใชมาตรการรกษาความมนคงทเหมาะสมความพยายามในการสรางความม นคงดงกลาว จะตองด าเนนการโดยอาศย 3 ทฤษฎ อนไดแก

ทฤษฎการปองปราม (Deterrence Theory) ทฤษฎการจดการภยกอการราย (Terror Management Theory) ทฤษฎกระตนการปองกนตนเอง (Protection Motivation Theory)

ทฤษฎทงสามขางตนนน ตงอยบนตรรกะทวาหากปราศจากการกระตนใหประชาชนตนรตอภยคกคามแลว ประชาชนสวนใหญกจะเกดความประมาทชะลาใจ อนเปนสถานการณทเออตอการโจมตกอการราย

Page 22: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 9

5. สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

5.1 นยาม “ภย”

ทปรกษา ไดสรปค าจ ากดความหรอนยามของกลมค าเพอความชดเจน เชน ความปลอดภย กบ ความมนคง และภยสาธารณภย กบ ภยความมนคง ดงน

Security (ความมนคง) เปนค าทใชในระดบกวางเชนความมนคงแหงชาต (National Security) ใน USA จะรวมถงการปองกนประเทศและความสมพนธระหวางประเทศเปนการปองกนประเทศจากการถกโจมตโดยการมกองทพทเพยงพอและการรกษาความลบของประเทศค าวาความมนคงแหงชาตในUSAจงหมายถงสถานการณทเกดขนเนองจากความไดเปรยบในทางทหารเหนอประเทศหนงหรอกลมประเทศหรอภาวะความสมพนธระหวางประเทศทเปนมตรหรอภาวะทางการทหารทสามารถโตตอบกบการกระท าทเปนศตร ไดส าเรจ ความมนคง จง หมายถง การออกแรงปองกนทรพยสน (ทงทเปนกายภาพ, รางกายหรอ ทางปญญา) จากการกอกวนทางอาชญากรรมทกรปแบบซงรวมถงการท าลายลางโดยกลมผกอการรายหรออาชญากรทวไปหรอจากความลมเหลวของเทคโนโลยหรอภยธรรมชาตกลาวโดยสรปความมนคงหมายถงการปองกนสงทมคณคาจากการกอกวนโดยตงใจทกรปแบบเพอใหเกดความมนคงจ าเปนจะตองมการโตตอบกบสงทคกคามจากภายนอกดงนนความมนคงจงเปนประเดนระหวางมนษยตอบโตมนษย

ในนโยบายการเตรยมพรอมแหงชาต ไดนยามสาธารณภยและภยความมนคง ไวดงน

Safety (ความปลอดภย) โดยทวไปหมายถงความไมมภยคออยในสถานะทปลอดภย,ปราศจากการถกท ารายในบรบทของภาคการขนสงจะหมายถงความปลอดภยจากอบตเหตแนวคดเรอง Safety เกดขนจากความตองการทจะปองกนการบาดเจบหรอเสยชวตจากอบตเหตเชนรถชนกนรถคว าหรอเครองบนตกเปนตนการคดหมวกนรภย,เขมขดนรภยหรอถงลมนรภยกเพอปองกนการบาดเจบ/ตายเมอเกดอบตเหตหรอเพอเพมความปลอดภยนนเอง

Page 23: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

สาธารณภย หมายถง ภยอนมมาเปนสาธารณะ ไมวาเกดจากธรรมชาต หรอมผท าใหเกดขน ซงกอใหเกดอนตรายแกชวตรางกายของประชาชนหรอความเสยหายแกทรพยสนของประชาชนหรอรฐตามกฎหมายเกยวกบการปองกนภยฝายพลเรอน

ภยดานความมนคง หมายถง ภยทสงผลกระทบตอความมนคงของชาต เชน ภยจากการกอวนาศกรรม ภยจากการกอการราย ภยจากทนระเบด/กบระเบด ภยทางอากาศ การกอการจลาจล ภยจากการสรบ และภยจากการสงคราม เปนตน ตามกฎหมายเกยวกบการปองกนประเทศ และกฎหมายเกยวกบการปองกนฝายพลเรอน

ดงนนความมนคงในภาคการขนสง จงใหความส าคญตอภยทเกดจากการกระท าของมนษย เปนประเดนของมนษยตอบโตมนษย มากกวามนษยตอบโตธรรมชาต สรปไดวา ความมนคง คอ การปองกนภยจากอาชญากรรมทกรปแบบ โดยเฉพาะในบรบทของภย ความมนคง

ตอภาคการขนสงจะใหความส าคญตอภยจากการกอการรายภยจากการกอวนาศกรรม ซงตางจากความปลอดภย ทหมายถง การปองกนภยจากอบตเหต

5.2 สถานการณภยดานความมนคง

สาธารณภยทเกดจากการกอการรายและภยธรรมชาตทมผลกระทบตอความมนคงดานการขนสง ไดคกคามกระจายไปทวโลกโดยเฉพาะอยางยงภยทเกดจากการกอการราย โดยทผกอการรายมการพฒนารปแบบและวธการทซบซอนมากขน เพอมงเปาในการโจมตตอระบบขนสงใหเกดการบาดเจบ เสยชวต และสรางความหวาดกลวและวตกกงวลตอสาธารณชน สรางความเสยหายทางเศรษฐกจอยางมนย ในป พ.ศ.2557 ประเทศไทยไดถกจดอนดบโดยพจารณาจากคาดชนการกอการรายทวโลกในล าดบท 10 จาก 162 ประเทศทวโลก ถงแมวาเปาหมายการโจมตระบบการขนสงจะมสดสวนไมสงมากเมอเทยบกบการโจมตเจาหนาททหารและต ารวจ และทรพยของประชาชน แตผลลพธทเกดขนในแตละครงจะท าใหเกดความเสยหายอยางรนแรง สรางความตนตระหนกและความหวาดกลวแกประชาชนทใชระบบขนสง สงผลกระทบในภาพกวางท าใหเกดการชะงกของเศรษฐกจและการทองเทยว สาธารณภยทเกดจากภยการกอการราย เชนทเกดขนในป 2554 เปนภยคกคามทไมสามารถคาดการณชวงเวลาทเกดขนและขนาดความรนแรงได ในขณะทสาธารณภยจากธรรมชาต ถงแมวามขนาดใหญและสงผลกระทบท าใหเกดความเสยหายอยางรนแรงและครอบคลมพนทเปนบรเวณกวาง ประเทศไทยเกดภยธรรมชาตจากน าทวมหนกทสงผลกระทบในระดบรนแรงมาก และสงผลกระทบตอระบบการคมนาคมและขนสงในระดบรนแรง แตเปนภยทประเทศไทยยอมรบและพยายามหาทางปองกนและมประสบการณในการเผชญกบภย ลกษณะนทส าคญคอไมสรางความตระหนกใหกบประชาคมโลก

การด าเนนการเพอลดความเสยงจากสาธารณภยโดยมการประเมนระดบความเสยงโดยการพจารณาโอกาสทจะเกดภยและผลกระทบทไดรบจากภย เพอจดท าแผนตอบสนองอบตการณการเฝาระวงจ าแนกตามผลการประเมนความเสยง ไดแก ความเสยงระดบสงมาก สง และปานกลาง ควรจดใหมการควบคมและบรหารความเสยง ความเสยงระดบต า ซงอยในระดบทยอมรบไดแตอาจมการควบคมเพมเตม และความเสยงระดบต ามาก

Page 24: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 11

ไมจ าเปนตองมการควบคมเพมเตม ผลจากการประเมนความเสยงโดยพจารณาจากสถตทผานมาแสดงใหเหนวาภยคกคามตอการคมนาคมและขนสงมคาระดบความเสยงสงมาก ซงตองมการจดการใหมการควบคมและบรหารความเสยง ในขณะทภยคกคามทเกดจากธรรมชาตทมความเสยงในระดบสง ไดแก วาตภย ผลจากการประเมนความเสยง ถกน าไปวเคราะหเพอจดท าแผนความมนคงในภาคการขนสง โดยแยกตามแผนยทธศาสตรตามภาคการขนสง

นอกจากภยคกคามทเกดจากการกอการรายและภยจากธรรมชาตทสรางความเสยหายใหสาธารณชนแลว ภยจากความมนคงดานไซเบอรทมาพรอมกบววฒนาการและความกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร นบเปนภยคกคามรปแบบใหมทมการขยายตวอยางรวดเรวทก าลงคกคามความมนคงในดานตางๆ บนไซเบอรภยคกคามดานไซเบอร ถกน ามาใชเปนเครองมอดานความมนคง ไมวาจะเปนการเจาะระบบ การฝงโปรแกรมลกลอบโจรกรรมขอมล การโจมตดวยโปรแกรมมลแวร (Malware) การใชโปรแกรมตงเวลาท างานเพอการท าลาย การโจมตแบบ DoS (Denial of Service)/ DDoS (Distributed Denial of Service) การใชโปรแกรมหนยนตโจมตเพอเปนฐานโจมตอปกรณคอมพวเตอรบนเครอขายสารสนเทศ (BOTNET/Robot Network) การสรางขอมลขยะ (Spam) เปนตน

ทวโลกก าลงวตกกงวลกบภยคกคามดานไซเบอรเปนอยางมาก โดยภยคกคามดานไซเบอรถกจดใหอยในอนดบท 4 ใน 10 Trends ของโลกป พ.ศ.2557 ประเทศไทยเปนประเทศทมล าดบความปลอดภยอยทอนดบเกอบ 50 ของโลก ในขณะทภยคกคามรปแบบ Web Defacement หรอการโจมตเวบไซตเพอเปลยนแปลงขอมลทเผยแพรหนาเวบ ประเทศไทยถกโจมตมากเปนอนดบหนง ในภมภาคอาเซยนภยคกคามดานไซเบอรไมไดมผลเฉพาะตอระบบสารสนเทศทเชอมโยงผานระบบเครอขาย หรอออนไลนอกตอไป แตยงสามารถโจมตระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ทมการควบคมผานระบบคอมพวเตอรเครอขายในระบบขนสงใหเกดความเสยหายได ดงนนการก าหนดใหความส าคญดานไซเบอรไวในแผนความมนคงในภาคการขนสงมความส าคญอยางยง เพอการบรหารจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอร เตรยมพรอมรบมอ โดยการด า เนนการปองกน มแผนงานทชดเจนในการก าหนดกรอบการด าเนนงานทน ามาปฏบตใชงานไดอยางจรงจงและตอเนองเพอใหพรอมทจะรบมอและแกไขไดอยางเหมาะสมทนทวงท

5.3 สรปภยความมนคงทมตอภาคการขนสง

การวเคราะหความเสยงของภยคกคามทมผลตอความมนคงในภาคขนสง ทงภยทเกดขนจากการกระท าของมนษยและภยทางธรรมชาต ซงทปรกษาน าผลการวเคราะหเกยวกบภยคกคาม ไปเขยนเปนแผนความมนคงในภาคขนสงตอไป โดยแยกแผนยทธศาสตรความมนคงตามภาคขนสง ประกอบดวย ยทธศาสตรความมนคงภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ทางน า และทางอากาศ

5.3.1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางบก

ผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางบก โดยจะแยกเปนการขนสงทางถนน และการขนสงทางราง ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 1 และตารางท 2 ตามล าดบ มดงน

Page 25: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางถนน

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ สถานรถโดยสาร วาตภย อทกภย

แผนดนไหววนาศภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย การเกดโรคระบาด

ขบ. อปท.บขส.

ถนน สะพาน อโมงค วาตภย การวางระเบดอทกภย แผนดนไหว การชมนมประทวงปดถนน

การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

ทล. ทช. กทพ. ผประกอบการเอกชน เจาของรถแตละราย

ศนยควบคมระบบสญญาณไฟจราจร

วาตภย อทกภย ภยทางไซเบอร ทล. ทช.อปท.

รถโดยสาร อบตภย อคคภย สนาม วาตภย การชมนมประทวงปดถนนแผนดนไหวอทกภย

การขวางระเบด ขบ. บขส.

รถบรรทกสนคาอนตราย

อบตภย อคคภย สนาม วาตภย การชมนมประทวงปดถนนแผนดนไหวอทกภย

การกอวนาศกรรม ขบ. ภาคเอกชน

ตารางท 2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางราง

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ สถานรถไฟ+สถานรถไฟฟา

อทกภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย แผนดนไหว

รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

ราง สะพาน อโมงค การวางระเบด อทกภย แผนดนไหว

การกอวนาศกรรมแผนดนไหว

รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

รถไฟ+รถไฟฟา อบตภย อคคภย อทกภย การขวางระเบด รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท.จ ากด

ศนยควบคมการเดนรถไฟฟา

อทกภย แผนดนไหว การกอวนาศกรรม อคคภย ภยไซเบอร

รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

อซอมรถไฟฟา อทกภย แผนดนไหว การกอวนาศกรรม อคคภย ภยไซเบอร การเกดโรคระบาด

รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

Page 26: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 13

5.3.2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางน า

ผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางน า โดยจะแยกเปนการขนสงทางทะเลและชายฝง และการขนสงทางแมน าล าคลอง ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 3 และตารางท 4 ตามล าดบ มดงน

ตารางท 3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางทะเลและชายฝง

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ ทาเรอสงสนคา ทาเรอโดยสาร

วาตภย สนามสารเคมรวไหล

การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย

จท. กทท.

ทะเล สารเคมรวไหลวาตภย การกอวนาศกรรม จท. กทท. ศนยควบคมระบบจราจรน า

วาตภย อทกภย ภยทางไซเบอร จท. กทท.

เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา

อคคภย สนาม วาตภย อบตภย

การขวางระเบด การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

จท. กทท.ผประกอบการภาคเอกชน

ตารางท 4 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางแมน าล าคลอง

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ ทาเรอสงสนคา ทาเรอโดยสาร

อทกภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย

จท. เอกชน

แมน า อทกภยภยแลง วนาศภย, ภยจากสารพษ

จท.

เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา

อบตภย อคคภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

จท. เอกชน

5.3.3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางอากาศ

ผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 5 มดงน

Page 27: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 5 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกทรบผดชอบ

สนามบน อทกภย การชมนมประทวง

การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย การจบตวประกน, การเกดโรคระบาด, การยดเครองบน ณ สนามบนและเครองบน

ทอท. ทย., กพท., สายการบนเจาของเครองบน

อาคารคลงสนคา วาตภย อทกภย การกอวนาศกรรมอคคภย ทอท., ทย., กพท., บรษท เอกชนทเชาพนทคลงสนคา

เครองบน อทกภยวางระเบด วาตภย

การขวางระเบด, การกอวนาศกรรม การยดเครองบน ณ สนามบนและเครองบน, การเกดโรคระบาด

บกท., สายการบนอนๆ, ทอท., บางกอกแอรเวย (สนามบนในความรบผดชอบ)

หอบงคบการบน การชมนมประทวง การขวางระเบดภยทางไซเบอร การเกดโรคระบาด

บวท.

6. สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง สาเหตและความเสยงของภยความมนคงตอภาคขนสง ม 2 สาเหต คอ ภยทเกดจากมนษย เชน การกอการราย กอวนาศกรรม ซงภาคขนสงจะเปนเปาหมายหลกของการกระท าเนองจากมผลกระทบในวงกวาง แตถามมาตรการการปองกนและการเตรยมความพรอมทด สามารถชวยลดผลกระทบในสงทเกดขนไดเปนอยางด ในสวนภยทเกดจากธรรมชาต เปนภยทยากตอการปองกน เชน การเกดแผนดนไหว ดนโคลนถลม น าทวมฉบพลน เปนตน แตถามมาตรการดานการลดผลกระทบ กอนเกดเหตจะชวยผอนหนกเปนเบา เชน การออกแบบสงปลกสรางรองรบการเกดแผนดนไหวได การใชวสดทตดไฟไดยาก เปนตน หรอแผนการฟนฟทด หลงเกดเหต จะชวยใหฟนกลบคนมาเขาสสภาวะปกตไดอยางรวดเรว ท าใหเกดผลกระทบใหนอยทสด ดงนน แผนความมนคงในภาคขนสง มความจ าเปนอยางยงยวด เพอรบมอกบภยคกคามทกรปแบบ ทมผลกระทบตอภาคขนสง โดยเฉพาะอยางยงภาคขนสงทางบก (ทางถนนและทางราง) ใหความส าคญดานความมนคงของการขนสงคอนขางนอย เนองจากไมมองคกรระหวางประเทศเขามาก าหนดและควบคมใหไดมาตรฐานระดบสากล ซงจะแตกตางจากภาคขนสงทางอากาศ จะมส านกงานการบนพลเรอนระหวางประเทศ ( ICAO) เปนองคกรทควบคมดานความมนคงและปลอดภยทงสนามบนและสายการบน ตองปฏบตตามอยา งเครงครด เปนมาตรฐานสากล ถาไมปฏบตตามจะมมาตรการลงโทษอยางชดเจน ในสวนภาคขนสงทางน าเชนเดยวกนจะมหนวยงานองคกรระหวางประเทศเปนผควบคมและดแลดานความมนและปลอดภยทงทาเรอและสายการเดนเรอ เรยกวาองคการทางทะเลระหวางประเทศ (IMO) ดงนน ทปรกษา ไดเนนการจดท าแผนไปทภาคการขนสงทางบก สวนภาคขนสงทางอากาศและทางน า ใหปฏบตตามองคกรระหวางประเทศเปนหลก ถาปฏบตไมไดมาตรฐานสากลกจะประสบปญหาดงเชนประเทศไทยเผชญอยทกวนน ทงในแงความปลอดภยของผใชบรการและผลกระทบตอความนาเชอถอของประเทศ และสงผลกระทบวงกวางทมตอเศรษฐกจโดยรวม

Page 28: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 15

ส าหรบแผนความมนคงของภาคขนสงทางบก เพอเตรยมความพรอมในการรองรบประชาคมอาเซยนในปลายป พ.ศ. 2558 ทจะมการเดนทางไปมาหาสระหวางประชาชนและการซอขายแลกเปลยนสนคาระหวางกนมมากขน ดงนนหนวยงานหลกของกระทรวงคมนาคม เชน กรมการขนสงทางบก กรมทางหลวง และกรมทางหลวงชนบท จะตองท างานประสานกบหนวยงานภายนอก เชน กระทรวงท เกยวของบรเวณจดผานแดนประกอบดวย กระทรวงมหาดไทย (กองตางประเทศ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย) ส านกงานต ารวจแหงชาต (ส านกงานตรวจคนเขาเมอง) กระทรวงการตางประเทศ (กรมการกงสล) และกระทรวงการคลง (กรมศลกากร) ในสวน การขนสงวตถอนตราย จะเกยวของกบกรมควบคมมลพษ และความมนคงทางดานไซเบอรควบคมระบบอาณตสญญาณตางๆในระบบการขนสงจะเกยวของกบกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน ดงนนในการเตรยมความพรอม ทงในดานบคลกร และเครองมอเทคโนโลย ทจะเขามาชวยท าใหเกดความมนคงในภาคขนสงทางบกใหมากทสด ทงทางถนนและทางราง โดยเฉพาะบรเวณสถาน ตองมมาตรฐานความมนคงและความปลอดภยขนต าทกสถาน เพอใหไดมาตรฐานระดบสากล โดยการน าแผนในตางประเทศมาปรบปรงใหสอดคลองกบบรบทของสงคมไทย รายละเอยดแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสงจะกลาวในหวขอตอไป

7. การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

7.1 วเคราะห SWOT ในภาคขนสง

การวเคราะหองคประกอบและโครงสรางยทธศาสตรความมนคงในดานคมนาคมขนสง โดยวธการวเคราะหสถานการณ (Situation analysis) ทง 3 ภาคการขนสง ภายในกระทรวงคมนาคม ทงนดวยวธการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากด (SWOT Analysis) เพอเตรยมความพรอมในการรบมอกบภยคกคามในสงกดกระทรวงคมนาคมน าไปสการจดท าแผนดานความมนคงในภาคการคมนาคมขนสงของหนวยงานตางๆ ภายในกระทรวงคมนาคม

ผลการวเคราะหสถานการณดวย SWOT Analysis ทง 3 ภาคสวน (ทางบก ทางน า และทางอากาศ) ของกระทรวงคมนาคม ทปรกษาไดท าการทบทวนแผนยทธศาสตร แผนปฏบตราชการ สามารถสรปการวเคราะหโดยมรายละเอยดดงน

7.1.1 ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง)

สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ซงวเคราะหทงผโดยสารและสนคา ดงแสดงผลในตารางท 6

Page 29: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 6 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางบก (ผโดยสาร และสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงานปฏบต เชน รฟม. รฟท. มแผนรกษาความมนคง(ความปลอดภย)

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลวในบางหนวยงาน

มหนวยงานในสงกดอยทวประเทศ มความคลองตวในการปฏบตการเมอเกดภย

หนวยงานมความเชยวชาญดานกอสรางทางและโครงสรางพนฐาน รวมถงดานรถยนต

บางหนวยงาน (เชนรถไฟฟา) มอ านาจเบดเสรจในการควบคมทงระบบ

หลายหนวยงานท าดานความปลอดภยอยแลว การเพมงานความมนคงจงไมยาก

หลายหนวยงานไมไดเขยนเรองความมนคงไวในวตถประสงคและพนธกจของหนวย

กระทรวงคมนาคมยงไมมแผนความมนคง หวงโซอปทาน (Supply Chain) ไมมระบบส ารองยาม

เกดภยพบต เชนน าทวม Resource (บคลากร รายได) ส าหรบงานปกตกไมพอ

ไมมก าลงเพมส าหรบงานความมนคง โครงสรางพนฐานรถไฟมอายใชงานนาน ขาดการ

พฒนา (มความออนแอตอภย) ระบบสถานขนสงผโดยสาร ปจจบนเปนระบบเปด งาย

ตอการกออาชญากรรม/กอการราย หลายหนวยงานขาดแผนปองกนและเตรยมความ

พรอม โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats)

กระทรวงคมนาคม เหนความส าคญในการสรางความมนคงทางภาคขนสง

หนวยงานสามารถตรวจสอบคน, ตดตามเฝาดพฤตกรรมของพนกงานอยางตอเนอง (Operation Security) โดยเฉพาะผทเกยวของกบความมนคง และผโดยสารอนๆ โดยเฉพาะในพนทเสยงภย

หนวยงานเพมความรวมมอกบฝายความมนคง ในเรองขาวกรอง

สงเสรมการมสวนรวมของภาคประชาชน ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบระบบรางอย

แลว ผโดยสารทางรางเพม สามารถใหความส าคญกบความมนคงได

ความรวมมอจากตางประเทศ เชน การเปด AEC สามารถใชเทคโนโลยใหมๆ เชน GPS RFID SCANNER,

โซเชยลมเดยเพอเพมการก ากบดแลและปฏบตงานรกษาความมนคง

เพมความแขงแกรงและยดหยนใหกบโครงสรางพนฐาน (Resiliency)

การขนสงทางบกเปนระบบเปด ผประสงครายสามารถเขาถงไดงาย ทงระบบผโดยสาร และการขนสงสนคาอนตราย

จดเรมตนของภยอาจมาจากตางประเทศไดงายขน จากการขามหรอผานแดน

ภยพบตมากขน เสยงตอภยการกอการรายและการหยดงานประทวง ผโดยสารหนาแนนมากขน เพมความเสยหายเมอเกด

ภย

Page 30: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 17

7.1.2 ภาคขนสงทางน า

สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล ซงวเคราะหทงผโดยสารและสนคา ดงแสดงผลในตารางท 7

ตารางท 7 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล (ผโดยสารและสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงาน (เชน กรมเจาทา การทาเรอ รวมถง กปน.) มความพรอม

หนวยงานปฏบต เชน การทาเรอ, มแผนรกษาความปลอดภย/ความมนคง

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลว

เสนทางขนสงทางน า ในแมน า ล าคลองและชายฝงเปนระบบเปด กจกรรมตางๆสามารถเขาถงไดงาย

กระทรวงคมนาคมไมมแผนความมนคง ในการเผชญเหต ตองอาศยหลายหนวยงาน และไมม

กองทนส ารอง ท าใหการตดสนใจใชมาตรการแกไขลาชาไมทนการณได (กรณน ามนรวไหล)

ชายฝงมความยาวมาก ภยธรรมชาต เชน พายและคลน และความลกไมพอ เปน

อปสรรคประจ าตวของการขนสงทางน า โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats)

ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบภยทางทะเล และมหนวยงานนอกกระทรวง เชน ศรชล และผประกอบการขนสงทางทะเล สนบสนนการปฏบตการ

มความรวมมอจากตางประเทศ เชน IMO และมมาตรฐานสากลก ากบการท างานความมนคง

การขนสงทางน าเปนระบบเปด (ยกเวนททาเรอ) ผประสงครายสามารถเขาถงไดงายทงระบบผโดยสาร และการขนสงสนคาอนตราย

จดเรมตนของภยอาจมาจากตางประเทศไดงายขน จากการขามหรอผานแดน

ภยการกอการรายและการปลนเรอบรรทกสนคามากขน

7.1.3 ภาคขนสงทางอากาศ

การขนสงทางอากาศมความรวดเรวทสดในดานการขนสงเมอเทยบกบการขนสงรปแบบอนๆ ซงกจะมตนทนในการขนสงสงเชนกน ปจจบนการขนสงทางอากาศถกน ามาใชในการขนสงผโดยสารและการขนสงสนคามลคาสงเปนสวนใหญ มการก ากบดแลโดยส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย สวนงานดานการปฏบตงาน ทางสนามบนมผรบผดชอบ คอ กรมทาอากาศยาน บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) บรษท การบนกรงเทพ, สวนผปฏบตงานทางดานสายการบน ไดแก บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) บรษท การบนกรงเทพ และสายการบนอนๆ ทจดทะเบยนในประเทศไทย

สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ ซงวเคราะหทงผโดยสารและสนคา ดงแสดงผลในตารางท 8

Page 31: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 18 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 8 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ (ผโดยสารและสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงาน (เชน บรษททาอากาศยานไทย (จ ากด) สายการบน) มความพรอมในระดบหนง

มแผนรกษาความปลอดภย/ความมนคง สามารถปรบใหสอดคลองกบมาตรฐานสากลไดงาย

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลว เปนระบบทคอนขางปด การดแลความมนคงท าไดงาย มแผนรกษาความปลอดภยการบนพลเรอนแหงชาต ทอย

ระหวางการประกาศใช

กระทรวงไมมแผนความมนคง ขาดแคลนบคลากร เชน พนกงานทจดตรวจ ท

ผานการฝกอบรมทเหมาะสม อปกรณในการตรวจสอบททาอากาศยานมราคา

สง และยงมขอสงสยถงประสทธภาพของอปกรณเหลานน

แมปฏบตตามมาตรฐานความมนคงกยงมชองวางใหตอเหตรายไดเนองจากจดออนขางตน

โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats) ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบภยทาง

อากาศ มความรวมมอจากตางประเทศ เชน ICAO, TSA ของ

สหรฐอเมรกา และ OTS ของออสเตรเลย และมมาตรฐานสากลก ากบการท างานดานความมนคง (ICAO Annex 17)

เปนเปาหมายของการกอการรายเพราะทมผลกระทบสง

ปรมาณผโดยสาร กระเปา และสนคา มเปนจ านวนมาก และเพมขนอยางมากในอนาคต

7.2 บทบาทของกระทรวงคมนาคม

7.2.1 ภยความมนคงจากภยธรรมชาต

รวมถงแผนดนไหว น าทวม สนาม และโรคระบาดตางๆ ซงเปนภยสาธารณะทสงผลตอความไมมนคงของระบบขนสง ซงแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 ไดก าหนดบทบาทหนาทของกระทรวงคมนาคมไว 9 ขอ ในการสนบสนนหนวยงานอนๆ ในการเผชญเหต อพยพประชาชน และฟนฟเสนทางคมนาคมใหใชงานไดโดยเรว ดงน

1) จดท าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานคมนาคม ใหสอดคลองกบแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

2) ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม สนบสนนภารกจการสงก าลงบ ารง พรอมทงแกไขเสนทางเพอปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภย

3) จดใหมเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอท าทางชวคราว รวมทงซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกในระบบคมนาคม เพอสนบสนน การปฏบตงานของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนท

4) สนบสนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย หรอเสยงตอการเกดสาธารณภย เพอใหประชาชนมความปลอดภย

Page 32: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 19

5) สนบสนนขอมลเสนทางสญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภย และพนทประสบภยส าหรบประชาชน 6) บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงาน ไดโดยเรว 7) จดท าระบบฐานขอมลทรพยากรเพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภยดานคมนาคม 8) ใหการสนบสนนงานดานการจราจรในเสนทางรบผดชอบทประสบภย 9) ประสานงานและรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวาง

หนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม หนวยงาน ทเกยวของ และภาคประชาสงคม นอกจากบทบาทของกระทรวง ทถกก าหนดไวในแผนการปองกนฯ 2558 แลว แผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 – 2561 กไดก าหนดบทบาทของกระทรวงคมนาคมไว ในการด าเนนกลยทธ เพอตอบสนองประเดนยทธศาสตร 5 ขอ ดงน

1) การเตรยมพรอมของทกภาคสวนใหพรอมเผชญกบภาวะไมปกต 2) การเสรมสรางภมคมกนและศกยภาพใหคน ชมชน และสงคม 3) การเสรมสรางความรวมมอกบตางประเทศ 4) การผนกก าลงและบรณาการแผนในทกระดบ 5) การบรหารจดการทมเอกภาพและประสทธภาพ

ดงนน กระทรวงคมนาคม จงจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสงขน เพอด าเนนการปองกนคมครอง และเตรยมพรอมทจะเผชญกบภยความมนคงทอาจเกดขนไดตลอดเวลา มากกวาการตอบสนองเพยงอยางเดยว

7.3 บทบาทของหนวยงานความมนคง

7.3.1 ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.)

ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.): เปนหนงในสวนปฏบตการของกองบญชาการกองทพไทยทมหนาทควบคมบงคบบญชาและประสานการปฏบตของกองทพบก กองทพเรอ และกองทพอากาศเปนหลก

จากปญหาภยคกคามการกอการรายสากลซงนบเปนภยคกคามตอมนษยชาตและภยตอความสงบเรยบรอยในประเทศ พ.ศ.2540 กองบญชาการทหารสงสดไดจดตงศนยอ านวยการรวม 106 (ศอร.106) เพอรบผดชอบโดยตรง ตอมา พ.ศ.2546 ไดเปลยนชอเปนศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ขน เพอเปนการปองกนและรกษาผลประโยชนของชาตรวมกบองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.บก.กองทพไทย) ไดเปนกลไกในการด าเนนงานแกไขปญหาการกอการรายสากล มคณะกรรมการทรบผดชอบ ๒ ระดบ คอ คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.) มนายกรฐมนตรเปนประธาน และคณะอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (อกรส.) ม ผบ.ทหารสงสดเปนประธาน ระดบปฏบตมศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ท าหนาทวางแผน อ านวยการ ประสานการปฏบต และก ากบดแล หนวยปฏบตการพเศษตลอดจนสวนราชการทเกยวของเพอตอตานการกอการรายสากลในทกรปแบบ

Page 33: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 20 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

7.3.2 ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล)

ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล เรยกโดยยอวา “ศรชล.” เปนหนวยงานทขนตรงตอส านกงานสภาความมนคงแหงชาต จดตงขนเมอ พ.ศ.๒๕๔๐ โดยมความมงหมาย เพอเปนศนยกลางในการประสานงานดานการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล และเปนศนยกลางในการด าเนนกจการทางทะเลในทกๆ ดาน ระหวางสวนราชการทเกยวของกบงานทางทะเล เพอใหการปฏบตเปนอนหนงอนเดยวกน ไมเกดความซ าซอน มการแลกเปลยนขอมลขาวสารกนอยางตอเนอง โดยมกองทพเรอเปนศนยกลางในการประสานงานชวยเหลอ และสนบสนนการปฏบตของหนวยงานตางๆ ทปฏบตงานในทะเล ทงน ทกหนวยงานยงคงปฏบตตามภารกจของหนวยงานเดมไมเปลยนแปลง

8. แผนหลกความมนคงภาคขนสง 8.1 กรอบแนวคด

การจดท าแผนความมนคงภาคการขนสงในระยะท 1 ทปรกษา ไดทบทวนเอกสารทเกยวของความมนคงของประเทศทงในประเทศและตางประเทศ เพอน ามาใชเปนกรอบแนวคดในการจดท าแผนดงกลาว ซงตองสอดคลองกบแผนความมนคงหลก และแนวทางการปฏบตจะไดไปในทศทางเดยวกน นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๘-๒๕๖๔, ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๖๑, แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๘ และแผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศเปนแผนหลกทน ามาปรบใชใหสอดรบกบแนวคดน

จากการศกษาโครงการฯ พบวาบทบาทของกระทรวงคมนาคมจะเขาไปสนบสนนและเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ.๒๕๕๗ - ๒๕๖๑) มหนาททจะตองพฒนายทธศาสตรการเตรยมพรอมทางบก (ถนนและราง)ทางน าและทางอากาศโดยยทธศาสตรดงกลาวจะเปนสวนหนงของแผนหลกความมนคงของกระทรวงคมนาคม ซงในการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสงจะด าเนนการตามขนตอน 4 ขนตอน ดงน

1) ศกษานโยบาย/ยทธศาสตร/แผนระดบประเทศทเกยวของ ประเภทขนาดของภยความมนคงทงจากการกระท าของมนษยและภยธรรมชาต

2) วเคราะหสาเหตและความเสยงทจะเกดของภยดงกลาว 3) วเคราะหขดความสามารถในการจดการกบภยดงกลาวทงในระดบประเทศระดบกระทรวง

คมนาคมและหนวยงานทเกยวของและวธการจดการกบภยความมนคงในตางประเทศ 4) พฒนายทธศาสตร เพอจดการกบภยความมนคง

บทบาทกระทรวงคมนาคมในแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ.๒๕๕๗ – ๒๕๖๑) ดงแสดงในผงรปท 2 โดยมกรอบและแนวคดในการจดท าแผนหลกความมนคงภาคขนสง ดงแสดงในรปท 3

Page 34: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 21

8.2 วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาประสงค

วสยทศน: “การขนสงของประเทศมความมนคงและปลอดภยระดบมาตรฐานสากล”

พนธกจ; 1) กระทรวงคมนาคมตองสรางความมนคงภาคขนสงในระดบมาตรฐานสากล 2) กระทรวงคมนาคมตองสนบสนนใหมการพฒนากฎหมาย ระเบยบ ตางๆ ใหสอดคลองคลองกบแผน

ความมนคงภาคขนสงในระดบสากล และจดตงหนวยงานขนมาดแลความมนคงภาคขนสง ภายใตกระทรวง

3) บคลากรในหนวยงานภายใตการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคมตองมความตระหนกเรองความมนคงและน าแผนความมนคงไปเตรยมความพรอมอยางเครงครดพรอมทจะรบภยคกคามทเกดขนทงภยทางธรรมชาตและภยทมนษยสรางขน

วตถประสงค; 1) เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ระบบโครงขายภาคการขนสงทกรปแบบ จาก

ภยกอการรายและภยคกคามรปแบบอนๆ และลดจ านวนจดเปราะบางของการโจมตของภยคกคาม 2) เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการอบตการณ ท าใหเจาหนาทหรออาสาสมครทราบขนตอนปฏบต

เมอเกดภยคกคาม ตอภาคขนสง หรอความมนคงของประเทศเมอไดรบการรองขอ 3) เพอจดท าแผนการฟนกลบอยางรวดเรวของภาคขนสงหลงการโจมตจากภยคกคามซงจะชวยลด

ผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและการบรหารจดการของรฐ 4) เพอจดท าแผนความยดหยนของภาคขนสงทสามารถทดแทนกนได เมอมเหตการณเกดขนกบระบบใด

ระบบหนง 5) เพอจดท ายทธศาสตรความมนคงภาคขนสงใหครอบคลมทกรปแบบการเดนทาง (ทางบก ทางราง

ทางน า และทางอากาศ) เปาหมาย;

1) ปองกนและยบยงภยคกคามทกรปแบบตอระบบคมนาคมขนสง 2) เพมความเตรยมพรอมและการรบมอภยคกคามทกรปแบบทอาจเกดขนกบระบบคมนาคมขนสง 3) ปรบปรงประสทธภาพในการใชทรพยากรทเกยวของกบการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบ

คมนาคมขนสง 4) ปรบปรงดานการรบรและความเขาใจในการท างานรวมกนทกรปแบบ

Page 35: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

หนา 1

- 22

รปท

2 บท

บาทก

ระทร

วงคม

นาคม

ในแผ

นยทธ

ศาสต

รการ

เตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

(พ.ศ

.๒๕๕

๗ - ๒

๕๖๑)

หนา 1

- 22

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

นโยบ

าย/ย

ทธศา

สตร/

แผน

หนวย

งานท

เกยว

ของ

นโยบ

ายรฐ

บาล

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งชาต

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งรฐ

เสรม

สราง

และพ

ฒนา

ศกยภ

าพกา

รปอง

กนปร

ะเทศ

การพ

ฒนาร

ะบบก

ารเต

รยมพ

รอม

แหงช

าต

แผนก

ารบร

หารร

าชกา

รแผน

ดน

แผนป

ฏบตร

าชกา

ร 4 ป

แผนป

ฏบตร

าชกา

รประ

จ าป

แผนด

านคว

ามมน

คง

ภยคว

ามมน

คง

แผนง

าน/โค

รงกา

แผนพ

ฒนาจ

งหวด

พลเรอ

น/รฐ

วสาห

กจ/

เอกช

น/ทอ

งถน

แผนพ

ฒนาท

องถน

แผนพ

ฒนาช

มชน

แผนพ

ฒนาอ

าเภอ

สาธา

รณภย

พฒนา

ระบบ

การเต

รยม

ความ

พรอม

แหงช

าต

การพ

ฒนาแ

ละเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ของ

กองท

พและ

ระบบ

ปองก

นประ

เทศ

ยทธศ

าสตร

การเต

รยม

ความ

พรอม

ยทธศ

าสตร

การป

องกน

และแ

กไข

ปญหา

การก

อการ

ราย

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทา

สาธา

รณภย

แหงช

าต

แผนป

องกน

ประเ

ทศ

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภยแ

บบบร

ณากา

รระด

บกระ

ทรวง

แผนผ

นกก า

ลงแล

ะทรพ

ยากร

เพอก

ารปอ

งกนป

ระเท

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทา

สาธา

รณภย

จงหว

แผนเ

ตรยม

ความ

พรอม

สาขา

(พ

ลเรอ

น/รฐ

วสาห

กจ/เอ

กชน)

กระท

รวงค

มนาค

ภาคก

ารขน

สง

ดานส

าธาร

ณภย

(14 ก

ลมภย

)

ดานค

วามม

นคง (

4 ดา

น)

Page 36: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

หนา 1

- 23

สถาน

การณ

กร

อบกา

รจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง

แนวท

างกา

รศกษ

า ภย

1. นย

าม

2. แน

วคด/

หลกก

าร/ท

ฤษฎ

3. กา

รศกษ

าจาก

กรณ

ตวอย

างขอ

งตา

งประ

เทศ

ยทธศ

าสตร

การจ

ดการ

กบภย

ความ

มนคง

1. นโ

ยบาย

เตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

2. ยท

ธศาส

ตรกา

รเตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

3. แผ

นปอง

กนปร

ะเทศ

4.

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภย

แหงช

าต

5. แน

วทาง

ปฏบต

ในกา

รสนบ

สนนก

ารปฏ

บตงา

นในภ

าวะฉ

กเฉน

6.

แผนผ

นกก า

ลงแล

ะทรพ

ยากร

เพอ

การป

องกน

ประเ

ทศ

7. แผ

นบรร

เทาส

าธาร

ณภย

กระท

รวงก

ลาโห

ม 8.

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบร

รเทาส

าธาร

ณภยแ

บบบร

ณากา

ร ระ

ดบกร

ะทรว

งดาน

คมนา

คม

หน

วยงา

น ใน

สงกด

/ นอ

กสงก

ดทเ

กยวข

อง

ยานพ

าหนะ

ทางบ

ก ถน

น รา

ง น า

อา

กาศ

ขบ.

ขสมก

. บข

ส. ทล

. ทช

. กท

พ.

รฟม.

รฟท.

รฟ

ฟท.

จท.

กทท.

ทย

. กพ

ท.

ทอท.

บก

ท.

บวท.

สบ

พ.

กองท

พ ส า

นกงา

นต าร

วจแห

งชาต

กร

ะทรว

งสาธ

ารณส

ข ศน

ยปฏบ

ตการ

ตอตา

นการ

กอกา

รราย

สากล

ป.

ป.ส.

กรมศ

ลกาก

ร กร

มปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภย

ส านก

งานส

ภาคว

ามมน

คงแห

งชาต

สภ

ากาช

าดไท

ย กอ

งบญช

าการ

ต ารว

จสนต

บาล

มลนธ

ราชป

ระชา

นเคร

าะหใ

นพระ

บรมร

าชปถ

มภ

องคก

ารสา

ธารณ

กศล

มลนธ

และ

ภาคเ

อกชน

ศน

ยปลอ

ดภยค

มนาค

ม ศน

ยประ

สานก

ารปฏ

บตใน

การร

กษาผ

ลประ

โยชน

ของช

าตทา

งทะเ

ล ส า

นกนา

ยกรฐ

มนตร

และ

กระท

รวงอ

น ๆ

ส านก

งานค

ณะกร

รมกา

รกจก

ารกร

ะจาย

เสยง

กจก

ารโท

รทศน

และ

กจกา

รโทร

คมนา

คมแห

งชาต

1. กา

รจ าแ

นกให

เปนห

มวดห

มและ

ความ

สมพน

ธระห

วางห

มวดห

มภาย

ใต

ขอบเ

ขตภา

คการ

ขนสง

2.

การบ

รณาก

ารระ

หวาง

หนวย

งาน

3. กา

รจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง

4. หน

วยงา

นจดท

าแผน

ปฏบต

การแ

ละมา

ตรกา

รเพอร

องรบ

ภยคก

คามด

านตา

งๆ

รปท

3 กร

อบกา

รจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง

รายง

านสร

ปส าห

รบผบ

รหาร

หนา 1

- 23

สาธา

รณภย

ทางธ

รรมช

าตทม

ผลตอ

ภาคก

ารขน

สง

คลนส

นาม

แผนด

นไหว

และ

อาคา

รถลม

อคคภ

ย ภย

หนาว

ภยแล

ภยจา

กพาย

หมนเ

ขตรอ

อทกภ

ยและ

ดนโค

ลนถล

ม ภย

จากโ

รคระ

บาด

สตวแ

ละสต

วน า

ภยจา

กโรค

แมลง

สต

ว ศต

รพชร

ะบาด

กอ

การร

าย

- กอว

นาศก

รรม

- กอก

ารรา

ยสาก

ภยคก

คามภ

าคกา

รขนส

วางร

ะเบด

- ท

นระเ

บด

- กบร

ะเบด

กา

รประ

ทวง,

การ

กอกา

รจลา

จล

สารเค

ม/วต

ถอน

ตราย

ไฟปา

และ

หมอก

ควน

เทคโ

นโลย

โค

มลอย

, บงไฟ

ภย

ทางอ

ากาศ

วท

ยชมช

การป

องกน

และล

ดผลก

ระทบ

(PRE

VENT

ION)

และ

การ

เตรย

มควา

มพรอ

ม (P

REPA

REDN

ESS)

กา

รจดก

ารใน

ภาวะ

ฉกเฉ

น (R

ESPO

NSE)

การฟ

นฟ (R

ECOV

ERY)

1. สา

ธารณ

ภยขน

าดเล

ก/ผบ

ญชาก

ารเห

ตการ

ณ: ผ

อ านว

ยการ

ทองถ

นผอ

านวย

การอ

าเภอ

และ/

หรอผ

ชวยผ

อ านว

ยการ

กรงเท

พมหา

นคร

ระดบ

การจ

ดการ

สาธา

รณภย

2. สา

ธารณ

ภยขน

าดกล

าง/ผ

บญชา

การเห

ตการ

ณ:ผอ

านวย

การจ

งหวด

แล

ะ/หร

อผอ า

นวยก

ารกร

งเทพม

หานค

3. สา

ธารณ

ภยขน

าดให

ญ/ผบ

ญชา

การเห

ตการ

ณ: ผ

อ านว

ยการ

กลาง

แล

ะ/หร

อผบญ

ชากา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภยแ

หงชา

การป

องกน

การล

ดผลก

ระทบ

การส

รางให

ดและ

ปลอด

ภยกว

าเดม

กา

รบรร

เทาท

กข

การเผ

ชญเห

ต กา

รฟนส

ภาพแ

ละกา

รซอม

สราง

4.

สาธา

รณภย

รายแ

รงอย

างยง

/ผบญ

ชากา

รเหตก

ารณ

: นาย

กรฐม

นตร

หรอร

องนา

ยกรฐ

มนตร

ทนาย

กรฐม

นตรม

อบหม

าย

การป

รบตว

การฝ

กซอม

เตรย

มรบส

ถานก

ารณ

โรคต

ดตออ

บตให

โรคร

ะบาด

ใน

มนษย

Page 37: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 24

8.3 ยทธศาสตรความมนคงในภาคการขนสง ทง 3 ภาคสวน

การจดท าแผนความมนคงภาคขนสง ประกอบดวย แผนความมนคงดานการขนสงทางบก(ถนน และราง)แผนความมนคงดานการขนสงทางน า และแผนความมนคงดานการขนสงทางอากาศโดยไดก าหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ กจกรรมหลก หนวยงานหลกและหนวยงานสนบสนนไว แตทปรกษาจะใหความส าคญกบแผนความมนคงในภาคขนสงทางบก เนองจากทผานมาไมมแผนด าเนนงานในดานนอยางตอเนอง แตจะมาด าเนนการในชวงเทศกาลตางๆ ทมผใชบรการมากกวาปกต แตเรองความมนคงนนจะตองด าเนนการอยางตอเนอง เพอใหเกดปลอดภยกบผใชบรการใหมากทสด และสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง หรอกลบมาใหบรการอยางรวดเรว เมอเกดเหตฉกเฉนเกดขนกบระบบการคมนาคมขนสง ในสวนภาคขนสงทางน าและอากาศ เพมความเขมขนใหไดตามมาตรฐานขององคกรระหวางประเทศทดแลในเรองน

8.3.1 ภาคขนสงทางบก (ถนน และราง)

8.3.1.1 แผนความมนคงดานการขนสงทางถนน

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ

เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางถนน ซงองคประกอบของการขนสงทางถนนประกอบดวยถนน ยานพาหนะ (รถโดยสาร รถบรรทกวตถอนตราย) สะพาน อโมงค และ สถานรถโดยสาร

กลยทธ 1) จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง โดยการผสานความ

รวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางถนน เชน โครงสรางถนน สะพาน, อโมงค ยานพาหนะระบบงาน บคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงาน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

2) ทบทวนแผนความมนคงทมอยรวมกน โดยจะด าเนนการรวมกบหนวยงานทมสวนรวมในงานการขนสง ในการเกบรวบรวมขอมลทางกายภาพ การด าเนนงาน ทรพยสน แนวทางปฏบตเมอเกดเหตฉกเฉน รายละเอยดการฝกอบรมในแตละหนวยงาน และเผยแพรแกหนวยงานอนๆ ตอไป

3) จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในการขนสงทางถนน ทงภาครฐและเอกชน ในการระบและจดท ารายการตรวจวดการด าเนนงานรกษาความมนคง พฒนาคมอตรวจวดมาตรการปองกนในการขนสง

4) จดท าคมอการประเมนตนเองดานการรกษาความปลอดภย

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 – 24 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 รายงานสรปส าหรบผบรหาร

Page 38: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 25

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย

เปาประสงค : เพมความระวงของผใชบรการและพนกงานภาคการขนสง โดยการระบและรายงานพฤตกรรมกลมเสยงทเปนอนตราย เพอใชเปนขอมลในการออกกฎระเบยบและบงคบใชตอไป

กลยทธ 1) ฝกอบรมและสรางความตระหนกในการบงคบกฎหมายใหมากขน โดยท างานรวมกน

ระหวางหนวยงานวชาการ หนวยงานภาครฐและหนวยงานสวนทองถนในการจดอบรมใหความรเพอสรางความตระหนกในดานการปฏบตตามกฎหมาย เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมและด าเนนงานตามแผนความมนคงในกลมของรถบรรทกและรถประจ าทางเปนส าคญ

2) สรางความมนใจในการประเมนภยคกคามและความช านาญของคนขบ โดยการเพมการเขมงวดในการตรวจสอบประวตและภมหลงของคนขบในการขอใบอนญาตขบข โดยเฉพาะอยางยงคนขบรถขนสงวตถอนตรายและรถโดยสาร

3) จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชน ในดานทเกยวของกบหลกการประเมนความเสยง การด าเนนการขนสงในกรณฉกเฉน การวางแผนอพยพ เปนตน

4) ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนรกษาความปลอดภยบรเวณสถานขนสงรถโดยสาร 5) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรด

แจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน 6) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต า

มาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน

เปาประสงค : เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลการจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางถนนพฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

กลยทธ

1) ตงศนยอ านวยการทสามารถเปนแกนในการสงการ ประสานงานอยางมประสทธภาพในทกระดบ โดยใชระบบ (Incident command System: ICS) และมกฎการปฏบต (Rules of Engagement) ชดเจน

2) ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน หนวยทหารและมลนธตางๆ เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

Page 39: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 26 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3) สนธก าลงเขาปฏบตการชวยเหลอโดยเรว โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาคราชการและของชมชน

4) มระบบสอสารทมประสทธภาพสามารถใชงานไดดและตอเนองในภาวะฉกเฉน

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย

เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางถนน ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ

1) การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ ตวอยางกจกรรมหรอมาตรการปองกนและลดผลกระทบของระบบขนสงสาธารณะตวสถาน

- ระบกจกรรมผดปกตหรอออกจากสถานท - การคดกรองและวธการตรวจสอบการรกษาความปลอดภย

- เพมการควบคมทางเขา-ออก ส าหรบสถานหรอยานพาหนะ

- การรกษาความปลอดภยส าหรบพนทรอบๆภายนอกสถาน - พนทหวงหาม ผทไดรบอนญาตเทานนทมสทธเขา

8.3.1.2 แผนความมนคงดานการขนสงทางราง

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ

เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางราง ซงองคประกอบของการขนสงทางรางประกอบดวยรถไฟ (ระบบราง สะพาน อโมงค ระบบสอสาร สถาน) รถไฟฟา (ระบบราง อโมงค ศนยควบคมการเดนรถ ระบบจายไฟฟา อซอมรถ สถาน)

กลยทธ

1) จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง โดยการผสานความรวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางราง เชน ระบบราง อโมงค ศนยควบคมการเดนรถ ระบบจายไฟฟา อซอมรถ สถานบคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงาน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

2) จดล าดบความส าคญส าหรบการขนสงมวลชนเพอปรบปรงการด าเนนการรกษาความมนคง ใหสอดคลองกบความเสยงทจะเกดขน นอกจากนยงเตรยมการรกษาความมนคงใหพรอมรบมอกบสถานการณฉกเฉนตางๆ

Page 40: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 27

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย

เปาประสงค : ขยายความรวมมอเพอชวยเพมการรกษาความความมนคงและพฒนาการรกษาความมนคงขนพนฐานอยางตอเนอง

กลยทธ

1) รวมมออยางใกลชดกบบคคลทเกยวของ เชนระหวางภาครฐและหนวยงานทเกยวของในระดบภมภาคเพอพฒนากระบวนการเพอยกระดบการรกษาความปลอดภยใหยงยน

2) การรวมมอระหวางภาครฐกบหนวยงานดานการรกษาความมนคงของรถไฟ รถไฟฟาและหนวยงานใหบรการเดนรถไฟและรถไฟฟาเพอเพมประสทธภาพโดยใชทรพยากรใหเกดความมนคงมากยงขน

3) สรางแนวทางและการด าเนนการในการรกษาความมนคง เพอยกระดบการรกษาความมนคงขนพนฐาน

4) ใชเทคโนโลย รวมกบการฝกฝนการรบมอกบสถานการณ เทคโนโลยเปนสงแรกทสามารถตอบสนองกบขอมล เพอปองกน ตรวจจบ และหยดยงการกอการรายตอระบบขนสงได

5) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

6) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน

เปาประสงค : การจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางราง พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

กลยทธ

1) ตงศนยอ านวยการทสามารถเปนแกนในการสงการ ประสานงานอยางมประสทธภาพในทกระดบ โดยใชระบบ (Incident Command System :ICS) และมกฎการปฏบต (Rules of Engagement) ชดเจน

2) ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน หนวยทหารและมลนธตางๆ เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

3) สนธก าลงเขาปฏบตการชวยเหลอโดยเรว โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาคราชการและของชมชน

4) มระบบสอสารทมประสทธภาพสามารถใชงานไดดในภาวะฉกเฉน

Page 41: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 28 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย

เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางราง ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ 1) การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ 8.3.2 ภาคขนสงทางน า

ทปรกษาจดท าแผนความมนคงทางน า โดยแยกพจารณาออกเปน 2 สวน ประกอบดวย 1) ความมนคงทางน าขนสงในแมน าล าคลองและบรเวณชายฝง 2) ความมนคงภาคการขนสงทางทะเล ซงจะมองคกรทางทะเลระหวางประเทศเปนผดแลและตองปฏบตตามประมวลขอบงคบวาดวยการรกษาความมนคงของเรอและทาเรอระหวางประเทศ ส าหรบหนวยงานทรบผดชอบไดแก การทา เรอแหงประเทศไทย ซงการทาเรอแหงประเทศไทยไดใชแผนรกษาความมนคงจากทาเรอ (Port Facility Security Plan) ตามประมวลขอบงคบวาดวยการรกษาความมนคงของเรอและทาเรอระหวางประเทศ ( International Ship and Port Facility Security Code: ISPS Code) ซงองคการทางทะเลระหวางประเทศ (International Maritime Organization : IMO) เปนผก ากบดแลใหประเทศสมาชกตองปฏบตตามโดยประเดนแผนยทธศาสตรมเนอหาดงน

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ เปาประสงค : เพอปองกนภยความมนคงดานการขนสงทางน า ทสามารถเกดขนไดกบ เรอ

(เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา) และ ทาเรอ (ทาเรอโดยสาร และทาเรอขนสงสนคา)

กลยทธ เฝาระวงและด าเนนมาตรการตามระดบการรกษาความมนคง (Security level) เพอปองกนเหต Security level หมายถง คณสมบตของระดบของความเสยงทจะมความพยายามกอใหเกดหรอจะเกดเหตการณคกคามความปลอดภย ทก าหนดโดยกรมเจาทาบนพนฐานของขอมลทไดจากหนวยงานทเกยวของดานรกษาความปลอดภย 1) ระดบการรกษาความปลอดภยระดบท 1 หมายถง เปนมาตรการรกษาความปลอดภยขน

พนฐานและระดบทจะตองใชมาตรการรกษาความปลอดภยเชงปองกนทเหมาะสมขนตนตลอดเวลา ประกอบดวย

- พนทหวงหามและพนทควบคม - การอนญาตบคคลและยานพาหนะผานเขา-ออก - ระบบตรวจจบการลกลอบเขา (Intruder Detection System)

Page 42: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 29

- การตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม - การรกษาความปลอดภยของเรอบรการ เชน เรอน ารอง, เรอสงน าจด, เรอสงเสบยง

และเรอเกบขยะ เปนตน - การเฝาระวงพนทหวงหาม (กลองโทรทศนวงจรปด ไฟฟาสองสวาง) - การเดนตรวจตรารกษาความปลอดภย - การตดตอสอสาร (การทดสอบระบบสอสารและรกษาการตดตอสอสารภายในทาเรอ

การตดตอสอสารกบเรอ และการตดตอสอสารกบหนวยงานภายนอก) - ทจอดรถ - การปองกนทางน า

2) เพมระดบการเฝาระวงและด าเนนมาตรการตามระดบการรกษาความปลอดภยระดบท 2 ซง หมายถงมาตรการรกษาความปลอดภยทเรอและทาเรอจะตองปองกนตนเองเพมขนเนองจากความนาจะเปนของภยคกคามเพมมากขนตามความเหมาะสมในชวงระยะเวลาหนงอนเปนผลมาจากมความเสยงตอการเกดเหตการณทอาจสงผลกระทบตอความปลอดภยสงขนโดยเพมความเขมงวดในการ:

- การอนญาตผานเขา-ออก (มาตรการตรวจสอบเพมเตมความถกตองของบตรผานของพนกงานและผตดตอ ขนตอนการตรวจสอบบตรผานทสญหาย)

- การรกษาความปลอดภยพนทหวงหามและพนทควบคม (การปดชองทางเขา-ออกและวธการปด)

- การควบคมการเขา-ออกพนทหวงหาม (การตรวจคนบคคลและพาหนะเพมเตมกอนเขาในพนทหวงหาม)

- เฝาระวงระบบตรวจการลกลอบผานของบคคล (Intruder Detection System) (ถาม) (การบนทกและปฏบตเพมเตมเมอเกดสญญาณเตอน)

- ตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม รวมถงการตงจดตรวจเพมเตม หากจ าเปน - เฝาระวงพนทหวงหาม โทรทศนวงจรปด การเฝาระวงเพมเตม - เดนตรวจตรารกษาความปลอดภย (การเพมการเดนตรวจตราอยางตอเนอง) - แยกผโดยสารโดยเฉพาะ (มาตรการส าหรบแยกผโดยสารออกโดยเฉพาะ) - เพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย

เปาประสงค : การเตรยมเจาหนาทและทรพยากรในขนสงสดเมอการเฝาระวงชวา ระดบการรกษาความปลอดภยอยทระดบท 3 ซงหมายถงการเตรยมพรอมรกษาความปลอดภยขนสงสดเนองจากภยคกคามคอนขางแนนอนและเจาะจงและเปนระดบทจะตองใชมาตรการรกษาความปลอดภยเชงปองกนเปนการเฉพาะเพมเตมในชวงระยะเวลาทจ ากด

กลยทธ เพมความเขมงวดในการ: 1) การควบคมการเขา-ออกและบตรผาน มาตรการตรวจสอบเพมเตมความถกตองของบตร

ผานของพนกงานและผตดตอ รายละเอยดขนตอนการเกบคนบตรผานชวคราว

Page 43: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 30 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) การรกษาความปลอดภยพนทหวงหามและพนทควบคม รายละเอยดเพมเตมการปดชองทางเขา-ออกและวธการปด

3) การตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม จดท ารายละเอยดการตงจดตรวจคนเพมเตม (ถาจ าเปน) รายละเอยดขนตอนการตรวจคนทเขมงวดผโดยสาร ผตดตอ , ผมบตรผาน พนกงาน และคนประจ าเรอ สนคา สงของประจ าเรอ

4) เดนตรวจตราพนท จดท ารายละเอยดการเพมการเดนตรวจตราอยางตอเนองรายละเอยดการเพมการตรวจตราทางน า ขนตอนการปฏบตเมอเกดเหตเกยวกบการรกษาความปลอดภยทางน า

5) การเพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย จดท ารายละเอยดในการเพมจ านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภย ขนตอนในการเพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย

6) การปดพนทและหยดการปฏบตงาน เมอไดรบค าสงจากศนยควบคมการจราจรและรกษาความปลอดภยทางน า จดเตรยมขนตอนการหยดปฏบตการของทาเรอขนตอนการปดพนทและมาตรการเตรยมพรอม

7) การตดตอสอสาร จดเตรยมรายละเอยดในการตดตอสอสารคณะกรรมการประสานงานฯและกรมเจาทา

8) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

9) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน

เปาประสงค : มการจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางน าอยางมประสทธภาพ ภายใตการปฏบตกรณเหตฉกเฉนและแผนเผชญเหต Section 7 Emergency Response and Contingency Plan

กลยทธ 1) ควบคมสงการและการสอสารกรณเหตฉกเฉน ผควบคมสงการในพนทเกดเหต อ านาจ

หนาทและการปฏบตการตามแผน การสอสารและการประสานงานภายในและภายนอก 2) จดเตรยมและซกซอมแผนปฏบตเมอมการขวางระเบด รายละเอยดวธการรบแจงการข และ

การวเคราะหสถานการณขนตอนการปฏบตการเพอรกษาความมนคง 3) คนหาสงผดปกตในพนททาเรอ จดท ารายละเอยดแผนการคนหาสงผดปกตในทาเรอและ

ขนตอนการคนหา 4) จดท าและซกซอมการอพยพคน ขนตอนการอพยพคนและเสนทางอพยพ จดรวมพลและ

พนทหลบภย

Page 44: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 31

5) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตเพลงไหมในเรอ แผนฉกเฉนเมอเกดเหตเพลงไหมในทาเรอ

6) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตน ามน/กาซ/สารเคมรวไหลในทะเล/แมน า แผนฉกเฉนเมอเกดเหตน ามน/กาซ/สารเคมรวไหลในทาเรอ

7) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตการณอนเกยวกบการรกษาความมนคงของทาเรอ

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย

เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางน า ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ

1) ด าเนนการใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

8.3.3 ภาคขนสงทางอากาศ

ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางอากาศ จะอาศยมาตรฐานในการรกษาความมนคงตามมาตรฐานขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ ซงก าหนดไวในภาคผนวกท 17 เปนมาตรฐานองคการบนพลเรอนระหวางประเทศขนต า (Minimum Requirement) เกยวกบการรกษาความปลอดภยการบนพาณชย เพอปองกนภยทเกดจากการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย (Unlawful Interference) จงไดก าหนดมาตรการการรกษาความปลอดภย

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางอากาศ ซงองคประกอบของการขนสง

ทางอากาศ ประกอบดวย ทาอากาศยาน เครองบน อาคารคลงสนคา และหอบงคบการบน

กลยทธ 1) จดท าแผนรกษาความมนคงทาอากาศยาน (Airport Security Programme) ใหสอดคลอง

กบโปรแกรมรกษาความปลอดภยการบนพลเรอนแหงชาต (National Civil Aviation Security Programme)

2) จดใหมมาตรการรกษาความมนคงเชงปองกน (Preventive Security Measures) ทเปนมาตรฐานมประสทธภาพและสอดคลองกบขอก าหนดของรฐและภาคผนวกท 17 ดงน

2.1 มาตรการควบคมการผานเขา-ออกพนทเพอการรกษาความปลอดภย 2.2 มาตรการรกษาความมนคงอากาศยาน

Page 45: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 32 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2.3 มาตรการตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตว เพอปองกนมใหมการสงหรอพาอาวธวตถระเบด และวตถอนตรายทอาจใชในการกระท าอนเปนการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมายไปกบอากาศยาน

2.4 มาตรการตรวจคนสมภาระบรรทกตรวจคนสมภาระบรรทกดวยเครองเอกซเรยและเครองตรวจรองรอยระเบด (ETD) และยกระดบการตรวจคนสมภาระบรรทก ณ ทาอากาศยานสวรรณภม โดยใชเครองเอกซเรยแบบ Computed Tomography X-ray (CTX)

2.5 มาตรการรกษาความปลอดภยสนคา ไปรษณยภณฑ และสนคาอนๆ โดยก าหนดใหหนวยงานทเกยวของด าเนนการ ดงน

2.6 มาตรการรกษาความปลอดภยพนทสาธารณะจดใหมการประเมนความเสยงดานการรกษาความปลอดภยในพนทสาธารณะ

3) มาตรการการรกษาความมนคงเฉพาะดานประกอบดวย 3.1 การตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตว (Screening of Passenger and Cabin

Baggage) มการตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตวอยางละเอยด รวมทงจ ากดบคคลทไมมหนาทเกยวของผานจดตรวจอยางเดดขาด

3.2 การตรวจคนและควบคมสมภาระเดนผาน(Checked-Baggage) สมภาระเดนทางจะไดรบการตดสญลกษณเมอผานการตรวจคนแลว และจะถกควบคมทงจากทาอากาศยานและบรษทการบนขณะล าเลยงไปบรรทกในอากาศยาน

3.3 การควบคมผโดยสารทผานการตรวจคนแลว(Screened-Passenger Controls) เพอปองกนการหยบยนอาวธหรอวตถอนตรายไปกบผโดยสารทผานการตรวจคนแลว ก าหนดไววาจะไมมการปะปนกบผโดยสารทยงไมผานการตรวจคนอยางเดดขาด

3.4 การควบคมสนคาไปรษณยภณฑ อาหารและสงของทใชบรการในอากาศยาน (Cargo/Mail/Courier/Operator’s Stores) บคคลและยานพาหนะทน าพาสนคาไปรษณยภณฑอาหาร และสงของทใชบรการในอากาศยานจะตองหยดใหพนกงานรกษาความปลอดภยประจ าชองทางรกษาความปลอดภยตรวจรางกายและบตรอนญาตกอนผานเขา-ออกพนท หวงหามทกครง กรณตองสงสย พนกงานรกษาความปลอดภยจะขอเปดตรวจสงน าพาตามความเหมาะสม

3.5 การปองกนอากาศยาน (Protection of Aircraft) อากาศยานใดทมขอมลเบองตนวาเปนเปาหมายของการถกแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย จะจดใหมการแจงเตอนและตรวจคนภายในอากาศยาน (Notification and Inspection of Aircraft Threat) ยงกวานนยงจดใหมการเฝาระมดระวงอากาศยานเมอไดมการรองขออกดวย

Page 46: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 33

3.6 การควบคมและอนญาตใหน าอาว ธขนอากาศยาน ( Authorized Carriage of Weapons) อาวธทกประเภทโดยเฉพาะอาวธปน กอนน าบรรทกบนอากาศยานจะตองไดรบอนญาตจากพนกงานตรวจคนทาอากาศยานและปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไว

3.7 มาตรการควบคมการผานเขา-ออก (Access Control) การก าหนดพนทหวงหามและแนวรว ก าหนดเขตพนทหวงหามบคคลและยานพาหนะจะผานเขา -ออกไดเฉพาะชองทางท ก าหนด และจะตองใหพนกงานรกษาความปลอดภยตรวจคนรางกายและความถกตองของบตรรกษาความมนคงทกครง

3.8 การส ารวจและตรวจสอบมาตรการการรกษาความมนคง (Surveys and Inspection) มาตรการการรกษาความมนคงอาจมขอบกพรองหรอไมเพยงพอ อนอาจเกดจากปจจยของภยการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมายทเปลยนไป จงจ าเปนตองมการส ารวจเพอจดใหมมาตรการใหมหรอการตรวจสอบเพอทบทวนความเพยงพอของมาตรการทมอยเดม

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย เปาประสงค : จดใหมการควบคมมาตรฐานและคณภาพการรกษาความมนคงตามมาตรฐาน

ICAO โดยจดท าแผนควบคมคณภาพการรกษาความมนคงกจการการบน (Aviation Security Quality Control Programme) และมการด าเนนการตามแผน โดยการจดใหมการส ารวจ (Survey) การตรวจสอบทงระบบ (Audit) การตรวจสอบเฉพาะเรอง ( Inspection) และการทดสอบ (Test) พรอมทงมการรวบรวมขอมลขอบกพรองทตรวจพบเพอน าไปวเคราะหเพอการแกไขปรบปรงอยางตอเนอง

กลยทธ 1) จดใหมการแลกเปลยนขอมลขาวกรองกบหนวยงานดานความมนคง และขาวกรองของรฐ

อยางตอเนอง เชน ศนยประสานขาวกรองแหงชาต เพอรบทราบขอมลภยคกคาม และประเมนความเสยงทอาจเกดขนกบทาอากาศยานในความรบผดชอบของ ทอท. พรอมทงแจงเตอนใหทาอากาศยานทราบ เพอปฏบตหรอปรบเปลยนมาตรการรกษาความปลอดภย ใหสอดคลองกบภยคกคามและยกระดบการรกษาความปลอดภยใหมประสทธภาพมากยงขน

2) จดใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสาร และประสานหนวยงานตางประเทศดานการรกษาความมนคงกจการการบน เชน หนวยงานบรหารการรกษาความมนคงการขนสงแหงสหรฐอเมรกา (Transportation Security Administration: TSA) และหนวยงาน Office of Transport Security (OTS) ของประเทศออสเตรเลย เพอแลกเปลยนขอมลและศกษาวธปฏบตทดทสด (Best Practice) ดานการรกษาความมนคงกจการการบนของแตละประเทศ

Page 47: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 34 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

4) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน เปาประสงค : การจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนใน

ภาคการขนสงทางอากาศ ภายใตการปฏบตกรณเหตฉกเฉนและแผนเผชญเหต กลยทธ

1) จดท าแผนเผชญเหต (Contingency Plan) และแผนฉกเฉน (Emergency Plan) ของแตละทาอากาศยานตามมาตรฐาน ICAO

2) จดใหมการฝกซอมตามแผนในระยะเวลาท ICAO ก าหนดอยางตอเนอง คอ การฝกซอมตามแผนแบบเตมรปแบบ (Full-scale Exercise) การฝกซอมแผนแบบบางสวน (Partial Exercise) และการฝกซอมตามแบบสถานการณจ าลอง (Table-top Exercise)

3) จดท าระดบการเตรยมความพรอมในการรกษาความปลอดภยของแตละทาอากาศยานโดยใหสอดคลองกบมาตรฐานระดบการเตรยมความพรอมฯ ของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต (สมช.) ไมวาจะเปนการก าหนดระดบ สถานการณและหลกการด าเนนงาน โดยใชการประเมนความเสยงดานการรกษาความปลอดภยเปนหลกส าคญในการพจารณา

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางอากาศ ใหกลบสสภาพ

เดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน กลยทธ

1) ด าเนนการใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

Page 48: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 35

9. แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

9.1 แนวคดในการจดตงหนวยงานความมนคง

ในสภาวการณปจจบนทภยคกคามดานความมนคงทวความรนแรงและสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจอยางยง การจดตงหนวยงานเฉพาะเพอท าหนาทก ากบดแลการท างานดานความมนคงเปนแนวทางหนงในการตอบสนองตอภยคกคามทอาจเกดขนไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงในภาคการขนสงทถอเปนหนงในภาคกจกรรมทมความส าคญตอประชาชนและระบบเศรษฐกจของประเทศ ดงนนความพยายามในการจดตงหนวยงานเพอท าหนาทปองกนกอนเกดเหต (Prevention) เตรยมพรอมกอนเกดเหต (Preparedness) บรหารจดการขณะเกดเหต (Response) และฟนฟสภาพหลงเกดเหต (Recovery) ภยความมนคงในภาคการขนสง จงเปนหนงในแนวทางการท างานทส าคญในการยกระดบศกยภาพในการจดการความมนคงภาคการขนสงของประเทศ โดยในกระบวนการพจารณาจดตงหนวยงานขนมานน ทปรกษาไดศกษาทบทวนรปแบบลกษณะและการบรหารจดการหนวยงานความมนคงในประเทศตางๆ ทถอไดวาเปนประเทศทมประสทธภาพในการจดการภยคกคามในระดบแนวหนาของโลก ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และประเทศออสเตรเลย เพอพจารณาหาแนวทางการจดการทเปนไปไดและมความเหมาะสม เพอใชเปนตนแบบในการจดตงหนวยงานดานความมนคงภาคการขนสงของประเทศตอไป

แนวคดในการจดตงหนวยงานดานความมนคงภาคการขนสงของประเทศจงสามารถสรปไดเปน 3 รปแบบตามแนวทางการจดตงหนวยงานของประเทศตาง ๆ ไดแก

1) การบรหารจดการในรปแบบหนวยงานภายใตกระทรวงความมนคง อางองจากแนวทางการจดตงหนวยงานความมนคงของประเทศสหรฐอเมรกา (Department of Homeland Security) โดยมการตงหนวยงานในระดบกระทรวงไดแก กระทรวงความมนคงขนมา เพอเปนหนวยงานหลกในการจดการดานความมนคงโดยเฉพาะ ท าหนาทวางแผนด าเนนงานและก ากบดแลหนวยงานภายใตสงกดในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรดานความมนคงในทกดาน รวมไปถงการประสานความรวมมอกบหนวยงานภายนอกทมความเกยวของ

2) การบรหารจดการในรปแบบของส านกงานหรอกรม อางองจากแนวทางการจดการหนวยงานความมนคงของประเทศออสเตรเลยและสหราชอาณาจกร ทจะไมมการจดตงกระทรวงพเศษเพอดแลงานดานความมนคงโดยเฉพาะขน แตจะกระจายงานดานความมนคงเขาไปยงกระทรวงทมภาระหนาทความรบผดชอบทเกยวของกบความมนคงดานนน ๆ และจดตงหนวยงานในระดบของส านกงานหรอกรม ซงจะอยภายใตกระทรวงการขนสง เพอก ากบดแลงานดานความมนคงตอไป

3) การบรหารจดการในรปแบบของส านก ซงเปนแนวทางบรหารจดการทค านงถงความเปนไปไดในการด าเนนงานเปนส าคญ โดยจดตงหนวยงานในรปแบบขององคกรขนาดเลกอยภายใตหนวยงานทท าหนาทในการวางแผนดานการคมนาคมและขนสง ท าหนาทวางแผนนโยบายและแนวทางในการปฏบตงานดานความมนคง รวมไปถงท าหนาทเปนตวกลางในการเชอมประสานความรวมมอของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

Page 49: โครงการศึกษาจัดท าแผนหลักด้าน ... · 2016-01-15 · เตรียมพร้อม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมั่นคงแห่งชาติ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 - 36 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ส าหรบแนวทางทเหมาะสมภายหลงการวเคราะหจดเดนและจดดอยของแตละแนวทางการบรหารจดการ ทปรกษาไดเสนอแนะใหหนวยงานทจะจดตงขนควรอยภายใตกระทรวงคมนาคม คลายคลงกบในประเทศออสเตรเลยและสหราชอาณาจกร แตปรบเปลยนใหอยในรปแบบคณะกรรมการดานความมนคงภาคขนสง ซงประกอบไปดวยคณะกรรมการทเปนผบงคบบญชาของหนวยงานความภาคมนคงตางๆ ของประเทศและหนวยงานอนๆ ทเกยวของในการบรหารจดการภยความมนคงภาคขนสงของประเทศ โดยม รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมเปนประธานและผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรท าหนาทเปนเลขานการ โดยคณะกรรมการทตงขนจะท าหนาทในการก าหนดนโยบายในแผนความมนคงภาคขนสง ใหสอดคลองกบแผนการปองกนประเทศ ออกประกาศ หรอค าสง หรอก าหนดแนวทาง เพอปฏบตการตามระเบยบน เสนอความเหนและใหขอเสนอแนะแกรฐมนตร ในการด าเนนการแผนความมนคงภาคขนสงรวมไปถงพจารณาใหความเหนชอบยทธศาสตร และแผนเกยวกบความมนคงภาคขนสง โดยมคณะอนกรรมการยอยทแบงตามรปแบบการขนสงทรบผ ดชอบ ไดแก คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางถนน คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางราง คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางน าคณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงอากาศ ท าหนาทก ากบดแลวางแผนนโยบาย จดการด าเนนการงานดานความมนคงตามทไดรบผดชอบตอไป

การจดตงหนวยความมนคงในภาคขนสงจะชวยใหเกดการท างานทมมาตรฐานในระบบการขนสงทงภายในประเทศและตางประเทศ อกทงการจดตงหนวยงานในรปแบบคณะกรรมการฯ ยงเปนรปแบบการจดการทไมท าใหเกดความซ าซอน ประหยดงบประมาณและทรพยากร เนองจากเปนการน าทรพยากรเดมทมในแตละหนวยงานมาใชใหเกดประโยชนสงสด ถอไดวาเปนการบรณาการท างานรวมกนอยางแทจรง อกทงยงสะดวกในการประสานความรวมมอกบหนวยงานอนๆ ในการตอบสนองตอภยคกคาม เนองจากไดมการแตงตงผบงคบบญชาของแตละหนวยงานภาคความมนคงในประเทศ เขามาเปนคณะกรรมการฯ รวมในการท างานท าใหเมอไดรบการรองขอ สามารถเขาสนบสนนไดโดยทนท แตทงน ขอจ ากดประการหนงของการจดตงหนวยงานตงในรปแบบคณะกรรมการฯ ไดแกปญหาเรองความตอเนองของการท างาน เนองจากคณะกรรมการจะด ารงต าแหนงเปนไปตามวาระ จงจ า เปนตองก าหนดกรอบการท างานทชดเจนเพอใหคณะกรรมการแตละชด สามารถด าเนนงานตอเนองกนไดอยางมประสทธภาพ