บทบาท หนาททเกยวของกบหองปฏบตการเพอสนบสนนการสงออกสนคาเกษตรและอาหารในตลาดอาเซยนของกรมวชาการเกษตรวนพธท 9 กรกฎาคม 2557 ณ โรงแรมมารวย กรงเทพฯ

โดย กลวไล สทธลกษณวนช

บทบาท หนาททเกยวของกบหองปฏบตการเพอสนบสนนการสงออกสนคาเกษตรและอาหารในตลาดอาเซยนของกรมวชาการเกษตร นโยบายของกรมวชาการเกษตรท

เกยวของกบหองปฏบตการ เพอสนบสนนการสงออกสนคาเกษตร และอาหารดานพชในตลาดอาเซยน

การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

2

นโยบายของกรมวชาการเกษตรทเกยวของกบหองปฏบตการเพอสนบสนนการสงออกสนคาเกษตรและอาหารดานพชในตลาดอาเซยน ยทธศาสตรกรมวชาการเกษตรป 2557-

2561 และยทธศาสตรงานวจยกรมวชาการเกษตรป 2559-2564 เพอเพมประสทธภาพในการผลตสนคาเกษตรดานพชทปลอดภยและไดมาตรฐาน พฒนาศกยภาพในการตรวจสอบคณภาพและรบรองสนคาเกษตรดานพชสงออก ตามมาตรฐานสากลและมาตรฐานประเทศคคา และรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน

3

การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

การพฒนาหองปฏบตการทดสอบตามระบบ ISO/IEC 17025

การควบคมกำากบดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพชทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบความสามารถ

การพฒนาวธทดสอบ การตรวจตดตามและเฝาระวงคณภาพสนคา

เกษตร การเตรยมความพรอมเปนหองปฏบตการ

อางองดานสงปนปลอมอาหารของอาเซยน

4

การพฒนาหองปฏบตการทดสอบตามระบบ ISO/IEC 17025

หองปฎบตการตรวจสอบคณภาพสนคาเกษตรและอาหารดานพช- สำานกพฒนาระบบและรบรองมาตรฐานสนคาพช- สำานกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 1 – 8- สำานกวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ

5

การพฒนาหองปฏบตการทดสอบตามระบบ ISO/IEC 17025 หองปฎบตการตรวจสอบคณภาพสนคา

เกษตรและอาหารดานพช1. หองปฏบตการจลชววทยา2. หองปฏบตการสารปนเป อน3. หองปฏบตการสารพษจากเชอรา4. หองปฏบตการสารเจอปน5. หองปฏบตการสารพษตกคาง6. หองปฏบตการโภชนาการ

6

การพฒนาหองปฏบตการทดสอบตามระบบ ISO/IEC 17025 หองปฎบตการตรวจสอบคณภาพสนคา

เกษตรและอาหารดานพช7. หองปฏบตการเคมภาชนะบรรจ8. หองปฏบตการสงปนปลอม9. หองปฏบตการกายภาพภาชนะบรรจ10.หองปฏบตการกายภาพและประสาทสมผส11.หองปฏบตการ GMO

7

8

การควบคม กำากบ ดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพชทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบความสามารถ

9

กรมวชาการเกษตร โดยกลมพฒนาระบบตรวจสอบคณภาพสนคา สำานกพฒนาระบบและรบรองมาตรฐานสนคาพช เปนหนวยงานใหบรการตรวจสอบคณภาพสนคาพชและผลตภณฑ เพอออกใบรบรองสขอนามยในการสงออกไปนอกราชอาณาจกร ไดมการจดทำาหลกเกณฑและเงอนไขการควบคม กำากบ ดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช ในการยอมรบความสามารถหองปฏบตการเอกชนทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบความสามารถ เพอสรางเครอขายหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช ในการรองรบภารกจการถายโอนงานดานบรการทดสอบ ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 11 พฤษภาคม 2553

10

ไดออกประกาศกรมวชาการเกษตร เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการควบคม กำากบ ดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช พ.ศ. 2554 ลงประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 10 มกราคม 2555 เพอใชในการควบคมกำากบดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพชทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบ โดยพจารณาความถกตองตามหลกวชาการ ความสอดคลองตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 และขอกำาหนดของประเทศคคา

ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 10 มกราคม 2555

12

หลกเกณฑและเงอนไขการควบคม กำากบ ดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช ประกอบดวย

นยาม (ขอ ๓ ในประกาศฯ) คณสมบตหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๔ ในประ

กาศฯ) ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบต

การทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ) เงอนไข (ขอ ๑๑ ในประกาศฯ) การลดขอบขาย (ขอ ๑๒ ในประกาศฯ) การขยายขอบขาย (ขอ ๑๓ ในประกาศฯ)

13

หลกเกณฑและเงอนไขการควบคม กำากบ ดแลหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช ประกอบดวย (ตอ)

การยกเลกหรอเพกถอน (ขอ ๑๔ ในประกาศฯ) การแจงเตอน (ขอ ๑๕.๑ ในประกาศฯ) การพกใช (ขอ ๑๕.๒ ในประกาศฯ) การเพกถอน (ขอ ๑๕.๓ ในประกาศฯ)

14

คณสมบตหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๔ ในประกาศฯ)๔.๑ เปนนตบคคล และไดรบการรบรองตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ๔.๒ ขนทะเบยนกบสำานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต๔.๓ กรณหองปฏบตการทดสอบตามขอ ๔.๑ และขอ ๔.๒ มขอบขายรายการทดสอบทเกยวของยงไมไดรบการรบรองตามมาตรฐานISO/IEC 17025 จะตองมการดำาเนนงานทสอดคลองกบขอกำาหนดการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบตามภาคผนวก

15

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)ขอ ๕ หองปฏบตการทดสอบยนคำาขอตามแบบสมพ. ๗ พรอมหลกฐานและเอกสารตามทระบในแบบสมพ. ๘ และ สมพ. ๙ ตอ สมพ. กรมวชาการเกษตร แบบสมพ. ๗ คำาขอใหยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช แบบสมพ. ๘ ขอมลจำาเพาะสวนทขอใหยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพชแบบสมพ. ๙ ขอมลทวไปของระบบบรหารจดการ

16

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)

ขอ ๖ เมอไดรบคำาขอดงกลาวแลว เจาหนาทตรวจสอบคำาขอ และคณสมบตของผยนขอ หากเหนวาถกตองครบถวนใหแจงใหผยนคำาขอทราบและสงคำาขอไปยงคณะกรรมการ เพอทวนสอบขอบขายรายการทดสอบทไดรบการรบรอง

หากคณะกรรมการพจารณาแลวเหนวาหองปฏบตการมคณสมบตครบถวนถกตองตามทกำาหนด จะใหความเหนชอบยอมรบความสามารถในขอบขายรายการทดสอบทไดรบการรบรองดงกลาวและเสนออธบดกรมวชาการเกษตรหรอผทไดรบมอบหมายเพอออกหนงสอการยอมรบความสามารถใหกบผขอ

17

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)ขอ ๗ กรณทหองปฏบตการทดสอบมคณสมบตตามขอ ๔.๓ ใหเจาหนาทสงคำาขอและเอกสารดงกลาวไปยงคณะผตรวจตดตามและประเมนเพอดำาเนนงานตามภาคผนวก หากหองปฏบตการทดสอบไมมผลการเขารวมในการเปรยบเทยบผลระหวางหองปฏบตการ หรอโปรแกรมการทดสอบความชำานาญ ตองทำาการทดสอบตวอยางเทยบผล (Check Sample) ตามทกรมวชาการเกษตรกำาหนด

18

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)ขอ ๘ เมอหองปฏบตการทดสอบผานเกณฑตามขอ ๗ คณะผตรวจตดตามและประเมนจะทำาการตรวจสอบเอกสารทเกยวของและทำาการตรวจประเมน ณ สถานทปฏบตการโดยแจงชอผไปตรวจประเมนและวนเวลาใหหองปฏบตการทดสอบทราบลวงหนาขอ ๙ เมอดำาเนนการตรวจประเมนเสรจสน คณะผตรวจตดตามและประเมนจะดำาเนนการสรปรายงานเสนอคณะกรรมการเพอพจารณาใหความเหนชอบ

19

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)

ขอ ๙ (ตอ) หากคณะกรรมการพจารณาเหนวาคณสมบตครบถวนถกตองตามหลกเกณฑและเงอนไขทกำาหนด จะใหความเหนชอบยอมรบความสามารถหองปฏบตการ ในขอบขายรายการทดสอบดงกลาว และเสนออธบดกรมวชาการเกษตรหรอผทไดรบมอบหมายออกหนงสอการยอมรบความสามารถ

20

ขนตอนการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบ (ขอ ๕ - ขอ ๑๐ ในประกาศฯ)

ขอ ๑๐ หนงสอการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารดานพช มอาย ๓ ป นบตงแตวนออกหนงสอผไดรบหนงสอการยอมรบความสามารถ และสามารถตออายไดคราวละ ๓ ป ถาประสงคจะขอตออายหนงสอการยอมรบความสามารถ จะตองยนคำาขอกอนหนงสอการยอมรบความสามารถสนอาย ตามหลกเกณฑและวธการในขอ ๕

21

เงอนไข (ขอ ๑๑ ในประกาศฯ) หองปฏบตการทดสอบทไดรบการยอมรบความ

สามารถตองปฏบต ดงน ขอ ๑๑.๑ รกษาสถานภาพการไดรบการรบรอง

ตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 และ/หรอตามภาคผนวกในขอบขายรายการทดสอบทเกยวของ

ขอ ๑๑.๒ สงมอบเอกสารหรอขอมลตางๆหรอใหความรวมมอกบกรมวชาการเกษตรในการดำาเนนการตางๆ

ขอ ๑๑.๓ แจงใหกรมวชาการเกษตรทราบเมอไดรบการรองเรยนเกยวกบผลการทดสอบ พรอมสงหลกฐานเอกสารทเกยวของและแจงผลการจดการเมอดำาเนนการแลวเสรจ

22

เงอนไข (ขอ ๑๑ ในประกาศฯ) ขอ ๑๑.๔ ตองทำารายงานผลการทดสอบใหตรงกบขอเทจจรง หามมใหทำารายงานผลการทดสอบขนทงฉบบหรอแคสวนหนงสวนใด เตมหรอตดทอนขอความหรอแกไขดวยประการใดในรายงานอนเปนเทจ เพอใหผหนงผใดหลงเชอวาผลการทดสอบสนคาเกษตรและอาหารนนเปนไปตามมาตรฐาน

ขอ ๑๑.๕ ตองมระบบการรกษาความลบของขอมลและผลการทดสอบ

23

การลดขอบขาย (ขอ ๑๒ ในประกาศฯ)

กรมวชาการเกษตรจะดำาเนนการลดขอบขายของหองปฏบตการทดสอบ เมอพบวาหองปฏบตการทดสอบไมสามารถรกษาขดความสามารถในการดำาเนนงานตามขอบขายนนๆได หรอหองปฏบตการทดสอบแจงความประสงคขอลดขอบขายทไดรบการยอมรบความ สามารถ

24

การขยายขอบขาย (ขอ ๑๓ ในประกาศฯ)

หองปฏบตการทดสอบสามารถขยายขอบขายรายการทดสอบทขอใหยอมรบ

ความสามารถตอกรมวชาการเกษตรได ทงนใหดำาเนนการตามหลกเกณฑ

ตามขอ ๕

25

การยกเลกหรอเพกถอน (ขอ ๑๔ ในประกาศฯ)

กรมวชาการเกษตรจะดำาเนนการยกเลกหรอเพกถอนการเปนหองปฏบตการทดสอบทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบ เมอปรากฏเหตอยางใดอยางหนง ดงน

ขอ ๑๔.๑ หองปฏบตการทดสอบมความประสงคขอยกเลกการเปนหองปฏบตการทดสอบทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบ

ขอ ๑๔.๒ หองปฏบตการทดสอบเลกประกอบกจการ

26

การยกเลกหรอเพกถอน (ขอ ๑๔ ในประกาศฯ)

ขอ ๑๔.๓ หองปฏบตการทดสอบเปนบคคลลมละลาย

ขอ ๑๔.๔ หองปฏบตการทดสอบถกเพกถอนตามขอ ๑๕

เมอพบวาหองปฏบตการทดสอบฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑตามทกำาหนดไวในประกาศน อธบดกรมวชาการเกษตรหรอผทไดรบมอบหมาย สามารถแจงเตอน สงพกใช หรอสงเพกถอนหนงสอได

27

การแจงเตอน(ขอ ๑๕.๑ ในประกาศฯ)

๑๕.๑ หองปฏบตการทดสอบฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑตามทกำาหนดไวในประกาศน ครงท ๑ ใหแจงเตอนผไดรบหนงสอการยอมรบความสามารถเปนหนงสอ

28

การพกใช (ขอ ๑๕.๒ ในประกาศฯ)

๑๕.๒ หองปฏบตการทดสอบฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑตามทกำาหนดไวในประกาศน ครงท ๒ ภายใน ๑ ป นบแตครงท ๑ ใหพกใชหนงสอการยอมรบความสามารถเปนเวลา ๖๐ วน

29

การเพกถอน (ขอ ๑๕.๓ ในประกาศฯ)

๑๕.๓ หองปฏบตการทดสอบฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑตามทกำาหนดไวในประกาศน ครงท ๓ ภายใน ๑ ป นบแตครงท ๑ใหเพกถอนหนงสอการยอมรบความสามารถ

30

ภาคผนวก

ขอกำาหนดการยอมรบความสามารถหองปฏบตการทดสอบสนคาเกษตร

และอาหารดานพชในขอบขายรายการทดสอบทยงไมไดรบการรบรอง

ตามมาตรฐาน ISO/IEC17025

31

มาตรฐาน ISO/IEC 17025

เปนมาตรฐานทระบขอกำาหนดทวไปวาดวยความ

สามารถของหองปฏบตการทดสอบและหองปฏบตการ

สอบเทยบ

32

เกณฑใหการยอมรบความสามารถหองปฏบตการ

ขอกำาหนด/หลกเกณฑสากล (24 ขอกำาหนด) 4. ขอกำาหนดดานการบรหาร4.1 - 4.145. ขอกำาหนดดานวชาการ 5.1 - 5.10

ขอกำาหนดใหการยอมรบ (15 ขอกำาหนด) 4. ขอกำาหนดดานการบรหาร4.1 4.2 4.4 4.5 4.8 4.135. ขอกำาหนดดานวชาการ5.2 - 5.10

33

1. ขอกำาหนดดานการบรหาร องคกร ระบบการบรหารงาน การทบทวนขอตกลง การจางเหมาชวงงานทดสอบ การรบขอโตแยงและขอรองเรยน การควบคมบนทก

34

2. ขอกำาหนดดานวชาการ บคลากร สถานทและสภาวะแวดลอม วธทดสอบ เครองมอและการสอบเทยบ การสอบกลบไดของการวด

35

2. ขอกำาหนดดานวชาการ การสมเกบตวอยาง การจดการตวอยางทดสอบ การประกนคณภาพผลการทดสอบ การรายงานผล

หองปฏบตการทดสอบทกรมวชาการเกษตรให การยอมรบความสามารถ ปจจบนมหองปฏบตการทดสอบสนคา

เกษตรและอาหารดานพชทยนขอ และไดรบการยอมรบความสามารถจากกรมวชาการเกษตรแลว จำานวน 14 แหง

รายชอหองปฏบตการทดสอบทกรมวชาการเกษตรใหการยอมรบความสามารถ พรอมรายละเอยดขอบขายและรายการทดสอบ สามารถดขอมลไดบน Web-site : http//www .doa.go.th/psco

36

การพฒนาวธทดสอบ วธทดสอบตามกฎระเบยบทจะออกใหม วธทดสอบทไมมหองปฏบตการทดสอบ

เอกชนใหบรการ วธทดสอบทใชในการตรวจตดตาม แจง

เตอนและเฝาระวงคณภาพสนคาเกษตร

37

การตรวจตดตามและเฝาระวงคณภาพสนคาเกษตร

หาขอมลการตรวจตดตามและเฝาระวงตามกฎระเบยบทจะออกใหม

ขอมลการตรวจตดตามคณภาพสนคาสงออกตามกฎระเบยบของประเทศคคา

38

การเตรยมความพรอมเปนหองปฏบตการอางองดานสงปนปลอมอาหารของอาเซยน จากการประชมหารอคณะผทรงคณวฒหอง

ปฏบตการอางองดานวเคราะหอาหารอาเซยน ครงท 3 /2556 เมอวนท 22 มกราคม 2556 เหนชอบใหเสนอสาขา Extraneous Matter (Flith) ของสำานกพฒนาระบบและรบรองมาตรฐานสนคาพช กรมวชาการเกษตร ในการจดตงเปน (ASEAN Food Testing Laboratory : AFRL) สาขาใหม ขณะนอยระหวางเตรยมการเพอนำาเสนอในคณะกรรมการหองปฏบตการอางองดานวเคราะหอาหารอาเซยน (AFTLC)

39