102
ห น า | 1 หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐาน รายวิชาภาษาไทย พท11001 ระดับประถมศึกษา หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.. 2554) หามจําหนาย หนังสือเรียนเลมนี จัดพิมพดวยเงินงบประมาณแผนดินเพื่อการศึกษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน ลิขสิทธิ์เปนของ สํานักงาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ

หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 1

หนงสอเรยนสาระความรพนฐาน

รายวชาภาษาไทย

พท11001

ระดบประถมศกษา

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

(ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2554)

หามจาหนาย

หนงสอเรยนเลมน จดพมพดวยเงนงบประมาณแผนดนเพอการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน

ลขสทธเปนของ สานกงาน กศน. สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ

Page 2: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

2 | ห น า

หนงสอเรยนสาระความรพนฐาน

รายวชาภาษาไทย พท11001

ระดบประถมศกษา ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2554

เอกสารทางวชาการหมายเลข 1/2555

Page 3: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 3

Page 4: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

4 | ห น า

สารบญ

หนา

คานา

คาแนะนาการใชหนงสอเรยน

โครงสรางรายวชา

คาแนะนาการใชแบบเรยน

โครงสรางรายวชาภาษาไทย

บทท 1 การฟงและการด ....................................................................................................... 8

เรองท 1 หลกการความสาคญ จดมงหมายของการฟงและด ....................................... 9

เรองท 2 การฟงการดเพอจบใจความสาคญ ............................................................. 11

เรองท 3 การฟงและดเพอสรปความ ........................................................................ 13

เรองท 4 มารยาทในการฟง และการด ...................................................................... 14

บทท 2 การพด .................................................................................................................... 15

เรองท 1 การพด ความสาคญของการพด ................................................................. 16

เรองท 2 การเตรยมการพด และลกษณะการพดทด .................................................. 17

เรองท 3 การพดในโอกาสตางๆ ............................................................................... 18

เรองท 4 มารยาทในการพด ..................................................................................... 21

บทท 3 การอาน ................................................................................................................ 22

เรองท 1 หลกการความสาคญและจดมงหมายของการอาน

ทงการอานออกเสยงและอานในใจ ............................................................. 23

เรองท 2 การอานรอยแกว ....................................................................................... 25

เรองท 3 การอานรอยกรอง...................................................................................... 28

เรองท 4 การเลอกอานหนงสอและประโยชนของการอาน ........................................ 230

เรองท 5 มารยาทในการอานและสรางนสยรกการอาน .............................................. 31

บทท 4 การเขยน ................................................................................................................ 32

เรองท 1 หลกการเขยนและความสาคญของการเขยน ............................................... 33

เรองท 2 การเขยนภาษาไทย ................................................................................... 34

เรองท 3 การเขยนสะกดคาและประสมคา ................................................................ 36

เรองท 4 การเขยนสอสาร ........................................................................................ 38

เรองท 5 การเขยนตามรปแบบ ................................................................................ 41

Page 5: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 5

เรองท 6 การเขยนรายงานการคนควาและอางองความร ........................................... 45

เรองท 7 การเขยนกรอกรายการ .............................................................................. 47

เรองท 8 มารยาทในการเขยนและนสยรกการเขยน ................................................... 48

บทท 5 หลกการใชภาษา ..................................................................................................... 49

เรองท 1 เสยง รปอกษรไทย และไตรยางค ............................................................... 50

เรองท 2 ความหมายและหนาทของคา กลมคา และประโยค ..................................... 54

เรองท 3 เครองหมายวรรคตอนและอกษรยอ ............................................................ 60

เรองท 4 หลกการใชพจานานกรม คาราชาศพทและคาสภาพ .................................... 65

เรองท 5 สานวนภาษา ............................................................................................ 69

เรองท 6 การใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอการแสวงหาความร .............................. 74

เรองท 7 ลกษณะของคาไทย คาภาษาทองถน และ

คาภาษาตางประเทศในภาษาไทย .............................................................. 76

บทท 6 วรรณคดและวรรณกรรม ........................................................................................ 79

เรองท 1 ความหมาย คณคา และประโยชนของนทาน

นทานพนบาน และวรรณกรรมทองถน ........................................................ 80

เรองท 2 ความหมายของวรรณคด และวรรณคดทนาศกษา ...................................... 82

บทท 7 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ ............................................................... 84

เรองท 1 คณคาของภาษาไทย. ................................................................................ 85

เรองท 2 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ .................................................... 86

เรองท 3 การเพมพนความรและประสบการณทางดานภาษาไทย

เพอการประกอบอาชพ .............................................................................. 89

เฉลยแบบฝกหด ................................................................................................................ 90

บรรณานกรม ................................................................................................................ 99

คณะผจดทา .............................................................................................................. 101

Page 6: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

6 | ห น า

คาแนะนาในการใชหนงสอเรยน

หนงสอแบบเรยนสาระความรพนฐาน รายวชาภาษาไทย ระดบประถมศกษา เปนแบบเรยน

ทจดทาขน สาหรบผเรยนทเปนนกศกษานอกระบบ

ในการศกษาหนงสอเรยนสาระความรพนฐาน รายวชาภาษาไทย ผเรยนควรปฏบตดงน

1. ศกษาโครงสรางใหเขาใจหวขอสาระสาคญ ผลการเรยนรคาดหวงและขอบขายเนอหา

2. ศกษารายละเอยดเนอหาของแตละบทอยางละเอยด และทากจกรรมตามทกาหนด และ

ตรวจสอบกบแนวตอบกจกรรมทกาหนด ถาผเรยนตอบผดควรกลบไปศกษาและทาความเขาใจ

เนอหานนใหม ใหเขาใจกอนทจะศกษาเรองตอไป

3. ปฏบตกจกรรมทายเรองของแตละเรอง เพอเปนการสรปความร ความเขาใจของเนอหา

ในเรองนนๆ อกครง และการปฏบตกจกรรมของแตละเนอหาแตละเรอง ผเรยนสามารถนาไป

ตรวจสอบกบครและเพอนๆ ทรวมเรยนในวชาและระดบเดยวกนได

4. แบบเรยนเลมนม 6 บท คอ

บทท 1 การฟงและการด

บทท 2 การพด

บทท 3 การอาน

บทท 4 การเขยน

บทท 5 หลกการใชภาษา

บทท 6 วรรณคดและวรรณกรรม

บทท 7 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

Page 7: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 7

โครงสรางรายวชาภาษาไทย พท11001

ระดบประถมศกษา

สาระคญ

การฟงและการด การพด การอาน การเขยน หลกการใชภาษา วรรณคด และวรรณกรรม

เปนพนฐานของทกษะทใชในชวตประจาวน ซงตองศกษาอยางเขาใจจงนาไปใชประโยชนไดด

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายรายละเอยดของการฟง และการดได

2. อธบายการพดและการอานในสถานการณตางๆได

3. เขยนไดถกตองตามหลกภาษา

4. ใชหลกการใชภาษาไดถกตอง

5. อธบายความหมาย คณคา และประโยชนของนทาน นทานพนบาน วรรณกรรมทองถน

และวรรณคดบางเรองได

ขอบขายเนอหา

บทท 1 การฟงและการด

บทท 2 การพด

บทท 3 การอาน

บทท 4 การเขยน

บทท 5 หลกการใชภาษา

บทท 6 วรรณคดและวรรณกรรม

บทท 7 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

Page 8: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

8 | ห น า

บทท 1 การฟง การด

สาระสาคญ

การฟงและการดเปนทกษะสาคญทตองใชในชวตประจาวน หากฟงและดไดอยางเขาใจ

จะนาไปใชประโยชนไดมาก

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายหลกการ ความสาคญ จดมงหมายของการฟงและการดได

2. อธบายการจบใจความสาคญจากการฟงและการดได

3. อธบายการฟงและการดเพอสรปความได

4. บอกมารยาทในการฟงและดได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 หลกการ ความสาคญ จดมงหมายของการฟงและการด

เรองท 2 การฟงและการดเพอจบใจความสาคญ

เรองท 3 การฟงและดเพอสรปความ

เรองท 4 มารยาทในการฟงและการด

Page 9: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 9

เรองท 1 หลกการ ความสาคญ จดมงหมายของการฟงและด

1. หลกการฟงและด

การฟงและการดเปนการเรยนรเรองราวตางๆ จากแหลงเสยงและภาพ ทงจากแหลงจรง และผาน

สอตางๆ เชน วทย โทรทศน ภาพยนตร คอมพวเตอร หนงสอ เปนตน การฟงและการดมหลกการดงน

1. การฟงและดอยางตงใจ จะไดรบเนอหาสาระถกตองและครบถวน

2. มจดมงหมายในการฟงและดเพอจะชวยใหการฟงและดมประโยชนและมคณคา

3. จดบนทกใจความสาคญ จะไดศกษาทบทวนได

4. มพนฐานในเรองทฟงและดมากอนจะไดชวยใหเขาใจเนอหาสาระไดเรวขน

2. ความสาคญของการฟงและการด

1. เพมความรและประสบการณทจะนาไปใชประโยชนได

2. เปนการสอสารระหวางกน ใหเขาใจและปฏบตตามได

3. เปนการพฒนาชวตและความเปนอย โดยนาความรดานวทยาศาสตร สงคมศาสตร และ

มนษยศาสตร มาใชไดอยางเหมาะสม

3. จดมงหมายของการฟงและการด

1. เพอรบความรและความบนเทงจากการฟงและการด

2. เพอนาไปใชประโยชนในชวตประจาวน อาจจะไปอธบายหรอสอนตอ หรอจะนาไปประกอบ

เปนอาชพได

3. เพอความเพลดเพลน หรอเพอการผอนคลาย เชน การฟงเพลง การดรายการบนเทง เปนตน

4. เพอใชเวลาวางใหเปนประโยชน จดมงหมายของแตละทานอาจจะเหมอนกนหรอไมเหมอนกน

กไดและอาจจะมากกวา 1 จดมงหมายกได

Page 10: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

10 | ห น า

กจกรรม

ใหผเรยนตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนมหลกการฟงและการดอยางไร

1. _______________________________________________________________________

2. _______________________________________________________________________

3. _______________________________________________________________________

4. _______________________________________________________________________

2. ผเรยนเหนวาการฟงและการดมความสาคญอยางไร

1. _______________________________________________________________________

2. _______________________________________________________________________

3. _______________________________________________________________________

4. _______________________________________________________________________

3. ทานมจดมงหมายของการฟงและการดละครโทรทศนอยางไร

1. _______________________________________________________________________

2. _______________________________________________________________________

3. _______________________________________________________________________

4. _______________________________________________________________________

4. ผเรยนนาความรเกยวกบการฟงและการดทไดศกษาในเรองท 1 ไปใชประโยชนไดอยางไรบาง

1. _______________________________________________________________________

2. _______________________________________________________________________

3. _______________________________________________________________________

4. _______________________________________________________________________

5. _______________________________________________________________________

Page 11: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 11

เรองท 2 การฟงและการดเพอจบใจความสาคญ

ในเรองท 2 นมเนอหาสาระเปน 2 สวนคอ

1. การฟงเพอจบใจความสาคญ

2. การดเพอจบใจความสาคญ

ทงสองสวนมรายละเอยดดงน

1. การฟงเพอจบใจความสาคญ

การฟงเพอจบใจความสาคญไมใชเรองยาก ถาผฟงปฏบตดงน

1. ฟงอยางตงใจ และมสมาธ

2. ฟงใหตลอดจบความ

3. ฟงอยางมวจารณญาณ โดยใชความรประสบการณของตน มาพจารณาไตรตรอง

ประกอบเนอหาสาระเพอความถกตองหรอมประโยชนอยางไรบาง

วธการฟงเพอจบใจความสาคญ

1. ตงใจฟงวาเรองอะไร ใครทา ทาเมอใด ทาทไหน ทาอยางไร และเกดผลอยางไร

2. ทาความเขาใจเนอสาระ แยกแยะความจรง และขอคดเหนในเรองนนๆ

3. ประเมนคาเรองทฟงวาเนอหาถกตอง เหมาะสม มากหรอนอยเพยงใด เหมาะสม

กบเพศและวย และชวงเวลาของกลมผฟงหรอไม

4. จดบนทกใจความสาคญของเรองทฟง เมอทบทวนหรอเผยแพรใหผอนตอไป

2. การดเพอจบใจความสาคญ

หลกการด

1. ดอยางตงใจและมสมาธในการด

2. มจดมงหมายในการดจะทาใหการดประสบผลสาเรจได

3. มวจารณญาณ ดแล วคดไตรตรองอยางมเหตผล

4. นาไปใชประโยชน คออาจจะมการปรบใหเหมาะสมกบเวลา และสถานการณ

วธการดเพอจบใจความสาคญ

มองดทวภาพรวมและรายละเอยด

Page 12: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

12 | ห น า

กจกรรม

ใหผเรยนตอบคาถามตอไปน

1. การฟงเพอจบใจความสาคญ มวธการอยางไร

1. __________________________________________________________

2. __________________________________________________________

3. __________________________________________________________

4. __________________________________________________________

2. การดเพอจบใจความสาคญ มวธการอยางไร

1. __________________________________________________________

2. __________________________________________________________

3. __________________________________________________________

4. __________________________________________________________

3. ใหผเรยนฝกฟงขาว หรอสารคดจากภาพรายการวทยและบนทกใจความสาคญของเรองทฟง

นน

4. ใหผเรยนฝกดรายการขาวประจาวนหรอขาวในพระราชสานก จากสถานโทรทศนตางๆ และ

บนทกใจความสาคญจากการด

Page 13: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 13

เรองท 3 การฟงและดเพอสรปความ

การฟงและดเพอสรปความเปนขนตอนสดทายของกระบวนการฟงและด การสรปความเนน

การประมวลเนอหาสาระมาและใชประโยชนในชวตประจาวน

วธการสรปความควรทาดงน

การนาสรปความไปใชประโยชน ซงมหลายวธการ เชน

2.1 ใชในการศกษา

2.2 ใชในการเผยแพรโดยการอธบาย สอน เขยนปนเอกสาร และตารา

ตวอยาง การสอสารทเปนการสรปความของการฟงและด เชน

1. การโฆษณา การโฆษณาการใชภาษาใชเวลานอย คาพดนอย จะเนนการพดทสนๆ

ใหไดใจความ ดงนนการฟงและการดจะใชทกษะการสรปความและเขาใจสารนน

2. การฟงประกาศ จะสรปความเนอหาสาระนนมาปฏบตโดยจะใชหลก ประกาศเรอง

อะไร เกยวของกบเราอยางไร และนาไปปฏบตอยางไร

3. สรปการนาขอมลมาใชประโยชน

กจกรรม

ใหผเรยนดขาวสารคด และโฆษณาตางๆ จากรายการโทรทศน ในรอบสปดาห แลวสรปความแต

ละรายการทดมานาเสนอในกลม

Page 14: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

14 | ห น า

เรองท 4 มารยาทในการฟงและการด

การมมารยาทในการฟงและการด ปฏบตดงน

1. การฟง

1. ตงใจฟง

2. ไมรบกวนสมาธของอน

3. ควรใหเกยรตวทยากร ไมคย และไมถามทดสอบความรผพด

4. ฟงใหจบ

2. การด

1. ตงใจด

2. ไมรบกวนสมาธผอน

3. ไมควรฉกหรอทาลายภาพ เอกสารทด

4. ดแลวใหรกษาเหมอนเปนสมบตของตนเอง เชน นทรรศการ คอมพวเตอร

หรอภาพถาย เปนตน

กจกรรม

ใหผเรยนนาเสนอตวอยางลกษณะปฏบตตนเปนผฟง ผดทมมารยาท และไมมมารยาทมา

อยางละ 1 ตวอยาง

Page 15: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 15

บทท 2 การพด

สาระสาคญ

การพดเปนการสอทควบคกบการฟง การเขาใจหลกการ การเตรยมการพด การพดใน

หลายๆ โอกาส และมารยาทในการพด จะทาใหการพดประสบผลสาเรจ

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายหลกการ ความสาคญ และจดมงหมายของการพดได

2. อธบายการเตรยมการพดและลกษณะการพดได

3. อธบายการพดในโอกาสตางๆ ได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 การพด ความสาคญของการพด

เรองท 2 การเตรยมการพด และลกษณะการพดทด

เรองท 3 การพดในโอกาสตางๆ

เรองท 4 มารยาทในการพด

Page 16: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

16 | ห น า

เรองท 1 การพด ความสาคญของการพด

1. หลกการพด

หลกการพดมดงน

1. การพดดวยภาษาและถอยคาทสถาพ ใหเกยรตผฟง

2. พดใหตรงประเดนและใชภาษาทงายตอการเขาใจ

2. ความสาคญของการพด

1. ใชในการสอสารใหเขาใจตรงกน

2. เพอความร ใหผฟงมความรไดอยางหลากหลาย และไปใชประโยชนได

3. ไดรบความเพลดเพลนและแลกเปลยนเนอหาสาระ

4. ใชประโยชนในชวตไดอยางเหมาะสมกบสภาพของตน

3. จดมงหมายของการพด

1. เพอสอสารใหผอนเขาใจความตองการของผพด

2. เพอแสดงความร ความสามารถของตนเองใหผ อนไดรบทราบ และนาไปใช

ประโยชนได

3. เพอแสดงความคดเหนในเรองใดเรองหนงของตนเองแกผอน

กจกรรม

ใหผเรยนแบงกลมอภปราย แสดงความคดเหนในประเดนเกยวกบความสาคญของการพดใน

ชวตประจาวน หวขอ “ พดชวตวตาย ทาลายมตร”

Page 17: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 17

เรองท 2 การเตรยมการพด และลกษณะการพดทด

ผเรยนจะไดศกษารายละเอยดโดยแบงเปน 2 สวนคอ

1. การเตรยมการพด

2. ลกษณะการพดทด โดยมรายละเอยดดงน

การเตรยมการพด

ผพดจะตองเตรยมตวใหพรอมดงน

1. เตรยมสภาพรางกายใหพรอมทจะพด ซงผพดควรจะทราบกาหนดการลวงหนา และตอง

พรอมทจะพดในวนนน

2. เตรยมเนอหาสาระทจะพดใหถกตอง โดยเอาความรประสบการณของตน หากไม

เพยงพอตองคนควาเพมเตม

3. เตรยมอปกรณ เอกสารหรอสออนๆ ทจะใชประกอบการพดใหเสรจทน และอยในสภาพ

พรอมทจะใชงานได

4. เตรยมการแตงกายใหสภาพ และเหมาะสมกบผฟง ทงนเพอเปนการใหเกยรตผฟง

ลกษณะการพดทด

การพดทดจะตองดในดานตางๆ ดงน

1. ดดวยเนอหาสาระถกตองเหมาะสมกบผฟง

2. ดดวยลลาการพด

2.1 นาเสยง ไมดงเกนไปหรอเบาเกนไป การเนนเสยงหรอการใชเสยงสง ตา

เปนตน

2.2 พดถกตองตามหลกการใชภาษา ใชคาควบกลา อกษรควบ อกษรนา

คาสมาส สนธ เปนตน

2.3 การแบงวรรคตอน การใชอกษรยอหรอการใชคาทเนนใหถกตอง

3. ดดวยความพรอม ซงรายละเอยดไดกลาวมาแลวขางตน

กจกรรม

ใหผเรยนยกตวอยาง ผทพดดทงจากทพบเหนในกลม ชมชน และจากรายการวทย โทรทศน

พรอมใหความเหนประกอบวาดในลกษณะใด

Page 18: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

18 | ห น า

เรองท 3 การพดในโอกาสตางๆ

การพดในโอกาสตางๆ ในระดบประถมศกษา จะเปนการศกษาการพดในโอกาสตางๆดงน

1. การพดอวยพร

2. การพดขอบคณ

3. การพดแสดงความดใจ และเสยใจ

4. การพดตอนรบ

5. การพดรายงาน

1. การพดอวยพร

การพดอวยพรเปนการพดแสดงความในใจ ทจะใหพรผฟง ในโอกาสทเปนมงคล เชน

อวยพรวนเกด อวยพรปใหม หรออวยพรใหกบคสมรส เปนตน

การพดอวยพร มวธการดงน

1. ใชคาพดงายๆ สนไดใจความ และนาเสยงสภาพนมนวล

2. ใชคาและขอความทมความหมายทด และเหมาะสมกบโอกาสและผฟง

3. อางสงศกดสทธอวยพรใหผฟงในโอกาสนนๆ

4. พดใหผฟงประทบใจ

2. การพดขอบคณ

การพดขอบคณเปนการพดทจะตอบแทนผททาประโยชนให เปนการแสดงความกตญ

การพดขอบคณ มวธการดงน

1. บอกสาเหตทตองขอบคณผนน ทานไดชวยเหลอหรอทาประโยชนอะไรใหกบผพด

2. พดดวยนาเสยงทสภาพนมนวล นาฟงและนาประทบใจ

3. หากเปนผแทนของกลมคน ผพดตองเรมตนดวย “ในนามของกลม ผม/ดฉน ขอบคณ

ท...................” โดยตองบอกวาขอบคณใคร และขอบคณเรองอะไร

4. การพดขอบคณควรลงทายดวย หากมโอกาสตอบแทนผทขอบคณบางในโอกาสหนา

3. การพดแสดงความดใจ และเสยใจ

การพดแสดงความดใจและเสยใจ เปนการพดเพอแสดงออกทางอารมณแสดงความรสก

ตอผใดผหนงในเรองตางๆ

Page 19: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 19

การพดแสดงความดใจและเสยใจมดงน

1. พดดวยการแสดงออกอยางจรงใจ หามแกลงทาโดยเดดขาด

2. แสดงออกทางสหนา แววตา และนาเสยง ใหสอดคลองกบการพดแสดงความดใจ

หรอการพดแสดงความเสยใจ

3. หากเปนการพดแสดงความดใจ จะตอดวยการอวยพรใหดยงขน หากเปนการพด

แสดงความเสยใจ จะตองปลอบใจและทาใหลมเหตการณนนโดยเรว

4. การพดตอนรบ

การพดตอนรบเปนการพดยนดตอสมาชกใหม หรอยนดตอนรบผมาเยยมเยอน ใหผฟง

สบายใจและรสกอบอนทไดมาสถานทน

การพดตอนรบ มวธการดงน

1. การพดในนามของ กลม หนวยงาน องคกรใด จะตองกลาวขนตนดวยวา “ในนาม

ของ.............ขอตอนรบ...........”

2. การพดดวยคาทสภาพนมนวลและนาประทบใจ

3. อาจมการแนะนาบคคล สถานท ใหผมาไดทราบหรอรจก

4. อาจพดลงทายดวย ยนดตอนรบในโอกาสหนาอก

5. การพดรายงาน

การพดรายงาน เปนการนาเสนอเรองราว ขอมล สถานการณ หรอความกาวหนา

ในการทางาน ความกาวหนาของการศกษาคนควา

การพดรายงาน มวธการดงน

1. เนอหาสาระทจะพดตองถกตอง เชอถอได และอางองได

2. การนาเสนอเนอหาสาระตองเหมาะสมกบผฟงและสถานการณทพด

3. ใชภาษาเปนทางการ เพราะเปนงานวชาการ

4. อปกรณ เครองมอ หรอเอกสารประกอบตองเตรยมใหพรอม

5. ควรเป ดโอกาสให ผ ฟ งได ซกถามข อสงสย หรอให อธบายเพม เตมเพอ

ความเขาใจ

Page 20: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

20 | ห น า

กจกรรม

ฝกปฎบตการรางคากลาวทจะใชพดตางๆ ดงน

1. การพดอวยพร ___________________________________________________

2. การพดขอบคณ __________________________________________________

3. การพดตอนรบ ___________________________________________________

Page 21: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 21

เรองท 4 มารยาทในการพด

มารยาทในการพดมลกษณะดงน

1. ใชคาพดทสภาพ และเหมาะสม กบเวลา สถานท และโอกาส

2. หากจะพดคดค านตองคดค านดวยเหตผล หามใช คาพดด วยอารมณโมโห

หรอโกรธ

3. ไมพดใหผอนเดอดรอน และทาลายผอน

4. การพดชมผอนจะตองมบางเพอเปนการใหกาลงใจ

กจกรรม

ใหผเรยนนาเสนอตวอยางผทไมมมารยาทในการพดพรอมอธบายลกษณะทแสดงถงการ

ไมมมารยาทและขอเสนอแนวทางแกไข

Page 22: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

22 | ห น า

บทท 3 การอาน สาระสาคญ

การอานนนเปนการเปดประตไปสโลกกวาง การอานรอยแกวและรอยกรองได ตลอดจน

การเลอกหนงสออานไดเหมาะสมจะทาใหการอานมประสทธภาพยงขน

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายหลกการ ความสาคญ และจดมงหมายของการอานได

2. อานรอยแกวไดถกตองชดเจน รวมทงเกบใจความเมออานในใจได

3. อานบทรอยกรองทใชถอยคางายๆได

4. เลอกหนงสออานและบอกประโยชนของการอานได

5. บอกมารยาทในการอานและสรางนสยรกการอานได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 หลกการ ความสาคญ และจดมงหมายของการอาน

เรองท 2 การอานรอยแกว

เรองท 3 การอานรอยกรอง

เรองท 4 การเลอกอานหนงสอและประโยชนของการอาน

เรองท 5 มารยาทในการอานและสรางนสยรกการอาน

Page 23: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 23

เรองท 1 หลกการ ความสาคญ และจดมงหมายของการอาน

1. หลกการอาน

1. ควรมจดมงหมายในการอานทกครง เพอเปนการประเมนหลงการอานจบแลววา ไดบรรล

ถงจดมงหมายหรอไม

2. เลอกอานหนงสอตามความสนใจของตน จะไดความรและประสบการณตรงกบความตอง

การ และกระตอรอรนทจะอาน

3. อานถกตองตามอกขรวธ ออกเสยง ร และ ล ชดเจน รวมทง การเวนวรรคทถกตอง

ซงการอานประเภทนจะเปนการอานออกเสยง

2. ความสาคญของการอาน

1. การอานเปนการรบสารโดยเนนเนอหาสาระทหลากหลาย ผอานเลอกทจะอานไดตาม

ความตองการ

2. การอานไดความร ทกษะและประสบการณทนาไปใชประโยชนได

3. การอานเปนการพฒนาความคดของผอาน

4. การอานเปนการใชเวลาใหเกดประโยชนไดทงความรและความเพลดเพลน

3. จดมงหมายของการอาน

1. เพอใหเกดความร ตามทผอานตองการเลอก เพราะสามารถอานได

2. เพอใหเพลดเพลน โดยเฉพาะการอานประเภท จรรโลงใจ เชน นทาน นยาย นวนยาย เปนตน

3. เพอนาความรไปประยกตใช โดยศกษาจากเนอหาสาระ หรอตวอยางของผทประสบความ

สาเรจ และนาไปปฏบต

4. เพอใหเปนบคคลทนสมยทนเหตการณ มความรรอบดาน ซงจะไดจากการอาน

Page 24: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

24 | ห น า

กจกรรม

ตอบคาถามตอไปน

1. ในการอานมหลกการอยางไรบาง

1. _____________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________

3. _____________________________________________________________________

2. การอานมความสาคญอยางไร

1. _____________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________

3. _____________________________________________________________________

3. ผเรยนมจดมงหมายในการอานอยางไรบาง

1. _____________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________

3. _____________________________________________________________________

Page 25: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 25

เรองท 2 การอานรอยแกว

1. ความหมายของรอยแกว

รอยแกว หมายถง ขอความทเขยนขนโดยไมไดคานงการสมผส ตวอยางเชน

การเขยนตาราเรยน การเขยนขาว การเขยนประกาศ และการเขยนขอความทวๆไป

2. การอานรอยแกว

2.1 การอานออกเสยง มหลกการอานดงน

- อานออกเสยงใหถกตองตามอกขรวธ

- อานอยางมจงหวะ แบงวรรคตอนถกตอง

- อานอยางเขาใจเนอเรอง นาเสยงจะไดเหมาะสม เชน อานเรองเกยวกบความสข

เสยงจะตองสดชนรนเรง หากเปนเรองเศรา นาเสยงจะตองเศราตามไปดวย เปนตน

- อานเสยงดงฟงชด

2.2 การอาน ขอความ บทความ และเรองสน

ขอความ บทความและเรองสน เปนการอานรอยแกว สวนใหญเปนการอานในใจ ซงผอาน

จะตองจบใจความสาคญใหได วาเรองทอานคออะไร กลาวถงใคร ทไหน และเมอไร เปนตน

2.3 การอานจบใจความสาคญ

การอานจบใจความสาคญ ผอานเมออานจบแลว จะตองจบใจความสาคญได เชน เรอง

อะไร เกดกบใคร เมอใด และมผลอยางไร

ตวอยางการอานจบใจความสาคญ

นารอง

นายจตรพงษ กวางสขสถต ประธานเจาหนาทปฏบตการกล มธรกจปโตรเลยมขนตนและ

กาซธรรมชาต บรษท ปตท. เปดเผยวา ปตท. ไดรวมกบบรษท เกษมศกด เทรดดง ผประกอบการ

ผล ต เหลกเพอทดลองใชกาซธรรมชาตในรปของกาซธรรมชาตอดหรอซเอนจ ภายในโรงงาน ซงเนน

กลมโรงงานอตสาหกรรมทไมมแนวทอสงกาซฯ ผานโดยจะทาใหภาคเอกชนลดตนทนการผลตจาก

เดมทตองใชนามนเตาหรอดเซลทมราคาสง

(หนงสอพมพเดลนวส ฉบบวนท 11 กมภาพนธ 2552)

Page 26: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

26 | ห น า

ใจความสาคญ

ประธานเจาหนาทปฏบตการกลมธรกจปโตรเลยมเปดเผยวา ปตท. ไดรวมกบบรษทเกษมศกด

เทรดดง ทดลองใชกาซธรรมชาตในรปของกาซเพอลดตนทนการผลต

2.4 การอานเพอแสดงความคดเหนและสรปความ

การอานเพอแสดงความคดเหนของผอานตอบทความ ขาว หรอเรองทอาน การแสดงความ

คดเหนสวนมากจะแสดงตอเนอหาสาระวานาจะจรง หรอไมนาเปนไปได หรอไมนาจะเกดได เปนตน

สวนการอานเพอสรปความเปนการอานแลวนาใจความสาคญมาสรปความเปนสานวนของตน

เอง จะเปนการสรปดวยวาจาหรอเขยนกได

ตวอยางการอานเพอแสดงความคดเหนและสรปความ

ภยแลง...ยดเวลาชาระหน

นายอนนต ภสทธกล เลขาธการสานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เปดเผยวา

ในทกปพนทเกษตรกรรมในประเทศไทยจะประสบกบสถานการณภยแลงในชวงฤดหนาวคอตงแต

เดอนตลาคม-กมภาพนธ และตอเนองมาจนถงฤดรอน คอระหวางเดอนกมภาพนธ-พฤษภาคม

โดยเฉพาะอยางยงเดอนมนาคม-เมษายน ททวทกภาคของประเทศไทยตองประสบปญหาภยแลง

และในบางทอาจเกดภาวะฝนทงชวงในชวงกลางของฤดฝนคอ ตงแตปลายเดอนมถนายน-กรกฏาคม

โดยจะเปนเวลาประมาณ 1-2 สปดาห หรออาจถง 1 เดอน

“สถานการณภยแลงปท ส.ป.ก. เตรยมพรอมแกไขปญหาในเบองตนไว คาดวานอกจากพชไรและ

ขาวนาปทอาจจะประสบปญหาขาดแคลนนาหรอฝนทงชวงแลว พชชนดอนคดวาไมนาจะมปญหา

แตอยางใด สาหรบการดแลทรพยากรในชวงแลงอาจจะประสบปญหาบางในบางพนทอยางไรกตาม

ส.ป.ก. ไดเตรยมการสนบสนนแหลงทนเพอการปรบโครงสรางการผลตใหม และเหนอสงอนใด

ส.ป.ก.เชอมนวา องคความรทเกษตรกรในเขตปฏรปทดนไดพฒนามาอยางตอเนองจะสามารถชวย

ใหพวกเขารบมอและผานวกฤตไปไดดวยในทสด” นายอนนต กลาว

(หนงสอเดลนวส ฉบบวนท 11 กมภาพนธ 2552)

Page 27: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 27

ความคดเหนและสรปความ

นบไดวาเปนการเสนอวธการแกไขและชวยเหลอเกษตรกรไดเปนการยดเวลาชาระหนโดยปรบ

โครงสรางของการผลตใหม เนองจากฝนแลงผลผลตอาจจะไมมผล

การอานจบใจความน ครสามารถปรบเปลยนโดยนาเหตการณปจจบนหรอทเกยวของทง

ชมชนมาอานแทนได

ตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนมหลกการอานออกเสยงอยางไร

1. ______________________________________________________________

2. ______________________________________________________________

3. ______________________________________________________________

4. ______________________________________________________________

2. ใหผเรยนทกคนอานในใจเรองตอไปน แลวจบใจความสาคญและเขยนสรปความ

ผนายวเกษตรกรไทยเตรยมไปญปน

การประชมคณะกรรมการบรหารโครงการฯ โดยมตวแทนของ 5 หนวยงาน คอ กรมสงเสรมการ

เกษตร สานกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณกรมสงเสรมสหกรณ กรมปศสตว และสานกงาน

การปฏรปทดนเพอการเกษตรกรรมไดมมตวาจะใหยวเกษตรเขารบการฝกงานตามโครงการฯ

ณ ประเทศญปนในปน จานวน 21 คน

ยวเกษตรทผานการคดเลอกจะตองเขารบการอบรมพนฐานการเกษตรและภาษาญปนโดย

กรมสงเสรมการเกษตร ในระหวางวนท 16 กมภาพนธ 2552 ถ ง 31 มนาคม 2552 ณ ศนยสงเสรม

เยาวชนเกษตร จ. กาญจนบร และกาหนดเดนทางไปฝกงาน ณ ประเทศญปนวนท 6 เมษายน 2552

(หนงสอพมพเดลนวส ฉบบวนท 11 กมภาพนธ 2552)

ใจความสาคญและสรปความไดดงน

_____________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

Page 28: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

28 | ห น า

เรองท 3 การอานรอยกรอง

1. ความหมายของรอยกรอง

รอยกรอง หมายถง คาประพนธแตงขนโดยมการสมผสใหคลองจองกน

2. การอานรอยกรอง

2.1 การอานคาคลองจอง บทกลอมเดก และเพลงพนบาน ใหอานเปนจงหวะหรอใหคล

องจอง มการเออนคา เปนตน

ตวอยางคาคลองจอง

ขงกราขากแรง, คนรกเทาผนหนงคนชงเทาผนเสอ, โยกเยกเอยนาทวมเมฆ เปนตน

ตวอยางบทกลอมเดก

โอละเหเอย แมจะเหใหนอนวน

ตนขนมาจะอาบนาทาขวญ นอนวนเถดแมคณ

พอเนอเยนเอย แมมใหเจาไปเลนททานา

จระเขจะมา มนจะคาบเจาเขาถา

เจาทองคาพอคณ

ตวอยางเพลงพนบาน

เพลงเกยวขาว

ควาเถดหนาแมควา รบตะบงถงคนนา จะไดพดจากนเอย

เกยวเถดหนาแมเกยว อยามวแลเหลยว เคยวจะบาดมอเอย

2.2 การอานกลอนสภาพ

จงหวะในการอานคาในกลอนสภาพแบงคาตามแผนผงดงน

000/00/000/ 000/00/000/

000/00/000/ 000/00/000/

ภายใน 1 วรรคม 8 คาจะอาน3/2/3 หากม 9 คาจะอาน 3/3/3

กลอนสภาพ บทหนงจะม 2 บาท

บาทท 1 เรยกวา บาทเอก ม 2 วรรค คอ สดบ, รบ

บาทท 2 เรยกวา บาทโท ม 2 วรรค คอ รอง และ สง ดงน

Page 29: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 29

ตวอยางกลอนสภาพ

ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต

แมนพดชวตวตายทาลายมตร จะถกผดในมนษยเพราะพดจา

(สนทรภ)

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนจะเลอกหนงสออานไดอยางไร

1. ________________________________________________________

2.

3.

2. ประโยชนของการอานมดงน

1. _________________________________________________________

2. _________________________________________________________

3. ________________________________________________________

Page 30: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

30 | ห น า

เรองท 4 การเลอกอานหนงสอและประโยชนของการอาน

1. การเลอกอานหนงสอ

1. อานหนงสอตามความสนใจ หรอความตองการซงสามารถหาอานไดทหองสมดประชาชน

หรอศนยการเรยนรชมชน หรอทอนๆ

2. การเลอกอานหนงสอกอนอนจะตองดทสารบญ เพอดเนอหาวาตรงกบความสนใจ และ

ตองการอานหรอไม

3.. อานเพอหาสาระไตรตรองกาหนดความตองการ ใหอานรายชอหนงสอในหนาบรรณานกรม

เพราะจะมรายชอหนงสอทประกอบการเขยน ซงจะมเนอหาสาระใกลเคยงกบสงทตองการ

4. พจารณาจากผเขยน วฒการศกษา หรอประสบการณทาใหเชอมนไดวาเปนหนงสอทมคณภาพ

5. ดจากชอหนงสอทจะอาน นอกจากพจารณาเนอหาสาระแลว จะตองดคณภาพการพมพ

ตวหนงสอ ภาพประกอบ และราคาวาเหมาะสมหรอไม

2. ประโยชนของการอาน

ประโยชนทได 1. ไดรบความร ความคด และประสบการณทจะนาไปใชประโยชนได

2. ไดรบความเพลดเพลน ผอนคลาย

3. ใชเวลาวางใหมประโยชน

ตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนจะเลอกหนงสออานไดอยางไร

1. .................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................

2. ประโยชนของการอานมดงน

1. .................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................

Page 31: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 31

เรองท 5 มารยาทในการอานและสรางนสยรกการอาน

1. มารยาทในการอาน

1. ไมอานเสยงดงรบกวนผอน

2. อานเสรจแลวควรเกบหนงสอไวทเดม

3. ไมควรอานเรองสวนตวของผอน

4. ไมขดเขยนทาลายหนงสอทเปนสมบตของสวนรวม

5. ไมชะโงกหนาไปอานในขณะทผอนกาลงอาน

2. การสรางนสยรกการอาน

1. อานหนงสอทตนเองชอบ

2. อานอยางมสมาธ และจบใจความได

3. อานหนงสอทกครงทวาง

4. ควรมหนงสอตดตวเสมอเพออานไดทกครงทตองการ

5. ควรอานและจดบนทกขอความ คตทตนเองชอบ

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนจะมมารยาทในการอานอะไรบาง ทนอกเหนอจากการศกษาขางตน

1. ___________________________________________________________

2. ___________________________________________________________

3. ___________________________________________________________

Page 32: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

32 | ห น า

บทท 4 การเขยน

สาระสาคญ

การเขยนเปนทกษะสาคญทฝกฝนได การเขยนอกษรไทยและการเขยนสะกดคาไดถกตองจะ

นาไปสการเขยนอนๆ ไดเปนอยางด

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายหลกการและความสาคญของการเขยนได

2. อธบายการเขยนอกษรไทย สะกดคา เขยนสอสารและเขยนตามรปแบบตางๆได

3. อธบายการเขยนรายงานการคนควาและอางองความร กรอกรายการได

4. บอกมารยาทในการเขยนและนสยรกการอาน

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 หลกการเขยนและความสาคญของการเขยน

เรองท 2 การเขยนภาษาไทย

เรองท 3 การเขยนสะกดคาและประสมคา

เรองท 4 การเขยนสอสาร

เรองท 5 การเขยนตามรปแบบ

เรองท 6 การเขยนรายงานการคนควาและอางองความร

เรองท 7 การเขยนกรอกรายการ

เรองท 8 มารยาทในการเขยนและนสยรกการเขยน

Page 33: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 33

เรองท 1 หลกการเขยนและความสาคญของการเขยน

1. หลกการเขยน

1. ขอความทเขยนเรยบรอยและสะอาด

2. มความร ความเขาใจในเรองทเขยน

3. เขยนถกตองตามหลกภาษา และสะกดถกตอง

4. มจดมงหมายในการเขยน

5. เขยนดวยความรและความสามารถทถายทอดความร ความรสก

ตามความตองการของตนได

2. ความสาคญของการเขยน

1. เปนการสอสารทจะแจงใหผอน ไดทางานหรอปฏบตตาม

2. เปนการเผยแพรความร วทยาการใหผอน ไดทราบและนาไปใชประโยชน

3. เปนการบนทกสาระสาคญเพอเปนหลกฐานและนาไปใชประโยชน

4. เปนการเขยนทสามารถนาไปประกอบอาชพได เชน การเขยนขาว และการเขยน

นวนยาย หรอการเขยนบทละคร เปนตน

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนมหลกการเขยนอยางไรบาง

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

2. การเขยนนาไปใชประโยชนไดอยางไรบาง

_______________________________________________________

_______________________________________________________

_______________________________________________________

Page 34: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

34 | ห น า

เรองท 2 การเขยนภาษาไทย

1. พยญชนะ

ภาษาไทยมพยญชนะ 44 ตว คอ

ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง จ ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ด ต ถ ท ธ น บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ศ ษ

ส ห ฬ อ ฮ

2. สระ สระม 21 รป ดงน

ะ เรยกวา วสรรนย

เรยกวา ไมหนอากาศ

เรยกวา ไมไตค

า เรยกวา ลากขาง

เรยกวา พนทอ

เรยกวา ตนเหยยด

เรยกวา ตนค

เรยกวา ฝนทอง

เรยกวา นคหต, นฤคหต

“ เรยกวา ฟนหน

เ เรยกวา ไมหนา

ใ เรยกวา ไมมวน

ไ เรยกวา ไมมลาย

โ เรยกวา ไมโอ

อ เรยกวา ตวออ

ย เรยกวา ตวยอ

ว เรยกวา ตววอ

ฤ เรยกวา ตวร

ฤา เรยกวา ตวรอ

ฦ เรยกวา ตวล

ฦา เรยกวา ตวลอ

Page 35: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 35

3. วรรณยกต ม 4 รป

1. เรยกวา ไมเอก

2. เรยกวา ไมโท

3. เรยกวา ไมตร

4. เรยกวา ไมจตวา

4. เลขไทย

เปนตวอกษรทใชแทนการนบ คอ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

บอกชอสระดงน

1. ะ เรยกวา _____________________________________________________

2. เรยกวา _____________________________________________________

3. เรยกวา _____________________________________________________

4. เ เรยกวา _____________________________________________________

5. ไ เรยกวา _____________________________________________________

6. โ เรยกวา _____________________________________________________

7. ย เรยกวา _____________________________________________________

8. ว เรยกวา _____________________________________________________

9. ฤ เรยกวา _____________________________________________________

10. ฦา เรยกวา _____________________________________________________

Page 36: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

36 | ห น า

เรองท 3 การเขยนสะกดและประสมคา

1. การเขยนสะกดคา

การสะกดคา หมายถง การออกเสยงจาแนกคาเพอใหทราบสวนประกอบของคา

1.1 คาทมตวสะกด เปนคาทประสมดวยพยญชนะ สระ และพยญชนะทายคา แบง

เปน 8 มาตรา

1.1.1 มาตราแมกง คอ พยางคทมตว ง สะกด เชน จาง บาง

1.1.2 มาตราแมกม คอ พยางคทมตว ม สะกด เชน ถม ดม

1.1.3 มาตราแมเกย คอ พยางคทมตว ย สะกด เชน เลย ตาย

1.1.4 มาตราแมเกอว คอ พยางคทมตว ว สะกด เชน สาว เลว แจว

1.1.5 มาตราแมกน คอ พยางคทมตว น สะกด เชน กน นอน หรอทตวอน

ททาหนาทและออกเสยงเหมอน น สะกด คอ ญ ณ ร ล ฬ เชน จรญ คณ ขจร มล และทมฬ

1.1.6 มาตราแมกก คอ พยางคทมตว ก สะกด เชน มาก จาก หรอ

ตวอนททาหนทและออกเสยงเหมอนม ก สะกดคอ ข ค ฆ เชน สข พรรค และเมฆ

1.1.7 มาตราแมกด คอ พยางคทมตว ด สะกด เชน กด มด หรอตวอนททา

หนาทและออกเสยงเหมอนมตว ด สะกด เชน จ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ต ถ ท ธ ศ ษ และ ส เชน ดจ

ราช กาซ กฎ นาฏศลป รฐ ครฑ วฒ มารต รถ บาท พทธ เพศ เศษ และรส

1.2 คาทไมมตวสะกด เปนคาทประสมดวยพยญชนะตน สระ หรอคาทมตวสะกดใน

แม ก กา เชน จะ นา ไป เปนตน

2. การประสมคา เปนการสรางคาโดยใชพยญชนะ สระ และวรรณยกต

คา พยชนะ สระ ตวสะกด วรรณยกต

บาน

ราน

งาม

ลน

-

-

Page 37: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 37

การอานออกเสยงสะกด เชน

บาน อานวา บอ – อา – นอ – บาน

งาม อานวา งอ – อา – มอ – งาม

ราน อานวา รอ – อา – นอ –ราน–โท – ราน

ลน อานวา ลอ – อ – น – โท – ลน

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ใหยกตวอยางคาทสะกด ดวยแมกง แมกน แมกม แมกบ และ แมเกย

อยางละ 3 คา

แมกง

_______________________________________________________________________

แมกน

_______________________________________________________________________

แมกม

_______________________________________________________________________

แมกบ

_______________________________________________________________________

แมเกย

_______________________________________________________________________

2. ใหยกตวอยางประสมคาทมพยญชนะ สระ และวรรณยกตมา 5 ตว

1. _____________________________________________________________________

2. _____________________________________________________________________

3. _____________________________________________________________________

4. _____________________________________________________________________

5. _____________________________________________________________________

Page 38: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

38 | ห น า

เรองท 4 การเขยนสอสาร

การเขยนสอสาร หมายถง การเขยนทผอนอานแลวไดความตามจดมงหมายของผเขยน ใน

ระดบประถมศกษาน ของผเรยนกศน.ควรจะเขยนสงตางๆเหลานได

1. การเขยนประวตตนเอง

การเขยนประวตตนเองเปนการเขยนขอความเพอแสดงตนใหผ อนร จกรายละเอยด

เกยวกบเจาของประวต หวขอหลกๆควรมดงน

ประวตตนเอง

ชอ....................................................นามสกล.........................................................

เกดวนท............เดอน ................................... พ.ศ. ....................

.................................................................................................................................................

อาย ....................

สถานภาพสมรส....................................................................................................

อาชพ...................................................................................................................

ทอย...........................................................................................................................................

.......................................................................................................สถานททางาน

.................................................................................................................................................

ประวตการศกษา

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ประสบการณในการทางาน

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ความรความสามารถพเศษ

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Page 39: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 39

2. การเขยนบนทกประจาวน

การเขยนบนทกประจาวน เปนการเขยนเกยวกบสงททา ทพบ หรอทเกยวของกบผอน

ในวนนนๆ หลกการเขยนบนทกประจาวน ไดแก

1. บนทกเปนประจาทกวน

2. บนทกตามความเปนจรง

3. เลอกบนทกเฉพาะเรองสาคญ หรอทตองการจดจา

4. ใชภาษา ถอยคางายๆ อยางไมเปนทางการ และขอความกระชบ

5. อาจแทรกความรสก และความคดเหนของผบนทก

ตวอยางการเขยนบนทกประจาวน

วนท 10 กมภาพนธ 2554

วนนตนนอนตอนเชา ตองรบไปทางาน ททางานมการประชมเกยวกบแผนการทางานใน

เดอนมนาคม ตงแต เวลา 10.00 -12.00 น. ตอนบายทางานทยงไมเสรจใหเสรจ กลบบานและถง

บาน เวลา 18.30 น. รถตดมากถงชากวาทกวน เหนอยกบการเดนทางมาก

3. การเขยนเลาเรองเกยวกบขาวหรอเหตการณ

การเขยนเลาเรอง เปนการเขยนจากประสบการณตรงใหผ อนเขาใจ โดยมหลก

การเขยน ดงน

1. เขยนตามความจรง

2. ใชภาษาทจะใหผอนเขาใจและละเอยดพอทจะอานเขาใจ

3. เขยนใหถกตองตามหลกภาษาไทย

4. อาจจะมเนอหาสาระ แสดงความคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆ ได

ตวอยางการเขยนเลาเรอง

เหตการณทประทบใจ

เม อหยดงานไดไปเทยวทะเลทจงหวดระยอง เรยกวา บานเพ ขณะทนงเล น

รมชายหาด มเดกถกมอเตอรไซตชนจงเดนไปดเดกไดรบบาดเจบเลกนอย คงจะชนไมแรง รถมอเตอร

ไซตขบเลยไปแลว ไมยอมหยดดเลย คงคดวาไมเปนอะไรมาก เราจงพาเดกไปสงทสถานอนามยทอย

ใกลๆ เจาหนาทไดทาความสะอาดบาดแผลและใสยาให เราไดพาเดกไปสงทบาน และเรากกลบมา

นงชมทะเลทบานเพตอจนถงบาย 4 โมงเยน จงกลบบาน

วนนไดทาความด เปนเหตการณทประทบใจทไดชวยเหลอเพอนมนษย

Page 40: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

40 | ห น า

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ทานคดวาในการเขยนประวตตนเอง ขอความใดสาคญทสด

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

2. ใหผเรยนเขยนบนทกประจาวน

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

3. ใหผเรยนเขยนเลาเรองหรอเหตการณทประทบใจ

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

Page 41: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 41

เรองท 5 การเขยนตามรปแบบ

การเขยนตามรปแบบ เปนการเขยนตามแบบทกาหนด เชน การเขยนเรยงความ

1. การเขยนเรยงความ

การเขยนเรยงความ เปนการแสดงออกทางความคดและประสบการณของผเขยนเพอให

ผอนทราบ ซงมรปแบบในการเขยน

1. ชอเรองจะบอกเคาโครงเรองได เชน โรงเรยนของฉน ชมชนทฉนอย เปนตน

2. การเขยนเรยงความจะมองคประกอบอย 3 สวน คอ

1. คานา เปนการเรมตนของเรยงความทเปนสวนดงดดใจ ใหสนใจอานทงเรอง

2. เนอเรอง เปนเนอหาสาระของเรยงความทงเรอง จะตองคดโครงเรองกอนจงจะเขยน

และเขยนรายละเอยดตอไป

3. บทสรป เปนการสรปแกนของเรอง ไมควรจะยาวมาก

2. การยอความ

การยอความเปนการสรปใจความสาคญจากเรองทอานดวยภาษาหรอสานวนของตนเอง

หลกการยอความ

1. ยอความตามรปแบบของการยอความ

2. อานเรองทจะยอจนเขาใจ

3. พจารณาใจความสาคญและนามาเขยนเปนภาษาหรอสานวนของตนเอง

4. รปแบบของการยอความ จะมคานา เพอเขยนทมาเบองตนของยอความนน เชน

ยอความเรอง..................................ของ(ผแตง)..........................................................

จากหนงสอ..............................................ความวา................................................

ยอขาวเรอง.....................................เขยนโดย.............................................................

จากหนงสอ .............................................ความวา................................................

ยอหนาตอมาจะเปนใจความสาคญจากการอาน................................................................

Page 42: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

42 | ห น า

ตวอยางยอความ

เมองโองแนะระวงไฟปา

นายสเมธ ชยเลศวณชกล ผวาราชการจงหวดราชบร กลาวถงการรณรงคประชาสมพนธ

ปองกนไฟปาวา เนองจากในขณะนเขาสชวงทมอากาศแหงแลงและมลมแรง อกทงเปนระยะเวลาท

เกษตรกรเกบเกยวพชผลทางการเกษตรแลว และมกจะเผาซากพช ตอซง ขาวฝาง อนเปนเหตใหเกด

ไฟไหมลกลามเขาไปยงพนทปาไม จนกลายเปนไฟปา สรางความเสยหายแกพนธไมและสตวปา

รวมทงทาใหสภาวะโลกรอนรนแรงยงขน ดงนนจงหวดราชบร จงขอความรวมมอจากประชาชนใน

จงหวดอยาเผาวสดสงของใดๆ อนเปนสาเหตใหเกดไฟปาได และหากพบเหนไฟปา กรณาแจงให

ศนยปฏบตการควบคมไฟปาภาคกลางทราบดวย

(หนงสอพมพเดลนวส ฉบบวนท 11 กมภาพนธ 2552)

ยอขาวเรอง เมองโองแนะระวงไฟปาจากหนงสอพมพเดลนวส ฉบบวนท 11 กมภาพนธ

2552 หนา 15 ความวา

นายสเมธ ชยเลศวณชกล ผวาราชการจงหวดราชบร จดใหมการรณรงคประชาสมพนธ

ใหประชาชนระวงไฟปาเผาซากพช ตอซง ฟางขาว จนเกดเหตเปนไฟปาสรางความเสยหายแกพนธ

ไม สตวปา และทาใหภาวะโลกรอน หากพบเหนไฟปาแจงศนยปฏบตการควบคมไฟปาภาคกลาง

ทราบ

3. การเขยนจดหมาย

จดหมายทผเรยนควรศกษาในระดบประถมศกษา คอ การเขยนจดหมายกจธระ

หลกการเขยนจดหมาย

1. เขยนใหสะอาดเรยบรอย

2. อานและเขาใจความประสงคชดเจน

3. ใชภาษาสภาพและถกตองตามหลกภาษา

4. ถกตองตามรปแบบการเขยนจดหมาย

Page 43: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 43

รปแบบการเขยนจดหมายกจธระ

สถานท...................................................

วน..........เดอน.....................ป................

เรอง ........................................................................

เรยน .................................................................

(ขอความ)

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.............................................................

คาลงทาย ..............................................

ชอผเขยนจดหมาย .................................

Page 44: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

44 | ห น า

ตวอยางการเขยนจดหมายกจธระ

กลมพฒนาเศรษฐกจพอเพยง

ต.บางใหญ อ. บางใหญ จ.นนทบร 11140

12 กมภาพนธ 2552

เรอง ขอยมอปกรณกฬา

เรยน ผอานวยการ กศน. อาเภอบางใหญ

ดวยกลมพฒนาเศรษฐกจพอเพอง จะใหมการแขงขนกฬาภายใน ในวนท 20 กมภาพนธ

2552 เวลา 8.00 – 17.00 น.

จงใครขอยมอปกรณกฬา เพอใชประกอบการแขงขน จานวน 5 รายการ ดงน

1. ลกฟตบอล 3 ลก

2. ลกบาสเกตบอล 2 ลก

3. ไมแบดมนตน 3 ค

4. เซปกตะกรอ 8 ลก

5. นกหวด 5 ตว

โดยจะคนอปกรณดงกลาว ภายในวนท 21 กมภาพนธ 2552

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและพจารณา

ขอแสดงความนบถอ

(นายเดชา ไทยจงเจรญ)

ประธานกลมพฒนาเศรษฐกจพอเพยง

แบบฝกหด

ทานคดวาในการเขยนประวตตนเอง ขอความใดสาคญทสดเพราะเหตใด

1. เขยนเรยงความเรองครอบครวของฉน

2. ยอขาวจากหนงสอพมพ 1 เรอง โดยแนบตนฉบบขาวดวย

3. เขยนจดหมายกจธระ 1 ฉบบ

Page 45: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 45

เรองท 6 การเขยนรายงานการคนควาและอางองความร

1. การเขยนรายงานการคนควา

การเขยนรายงานเปนการเขยนผลการศกษาจากการคนควา เพอนาเสนอ

ผบงคบบญชาหรอผสอน

หลกการเขยนรายงาน

1. ขอมลทเขยนตองเปนความจรง

2. ขอมลใดทนามาจากผรอนตองเขยนเปนเชงอรรถและบรรณานกรม

3. เขยนเปนทางการ ใชภาษาถกตอง และชดเจน

สวนประกอบของรายงาน

1. ปกหนา ประกอบดวยสอเรอง ชอผเขยน และนาเสนอผใด

2. คานา เปนความเรยงม 3 สวน คอ ความเปนมาและวตถประสงค สาระของรายงาน

ประโยชนทไดรบและขอบคณผมสวนชวยเหลอ

3. สารบญ

4. เนอหาสาระ

5. บรรณานกรม

2 . การเขยนอางองความร

การเขยนอางองความร หมายถง การเขยนเชงอรรถและบรรณานกรม

1. เชงอรรถ

เชงอรรถเปนชอผเขยน ปทพมพและเลขหนาหนงสอทนาไปใชประกอบการเขยน

เชน อทย ศรศกด (2550, หนา 16) การฟง หมายถง การรบสารและตความสารทไดยนหรออาน

การเขยนอางองแบบนจะไมไดเขยนชอหนงสอ ชอหนงสอจะเขยนในหนาบรรณานกรม

2. บรรณานกรม

บรรณานกรม ประกอบดวยรายชอหนงสอทใชประกอบการเขยน โดยจะตองเขยน

เรยงตามตวอกษรชอผแตง โดยเขยนชอผแตง ชอหนงสอ ชอสถานทพมพ ชอโรงพมพ และปทพมพ

เชน

กนกอร ทองคา. การใชภาษาไทย, กรงเทพฯ : ไทยววฒน, 2549.

ศรอร ทองอาไพ. หลกการใชภาษา, นนทบร :ไทยเจรญ, 2550

Page 46: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

46 | ห น า

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. สวนประกอบของรายงาน มดงน

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

2. ขอความในเชงอรรถ บอกอะไรบาง

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

3. บรรณานกรม บอกใหเรารอะไรบาง

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Page 47: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 47

เรองท 7 การเขยนกรอกรายการ

การกรอกรายการเปนการกรอกแบบฟอรมของหนวยราชการ หรอหนวยงานตางๆ ทให

กรอกเพอแสดงขอมลทหนวยงานนนๆตองการทราบ เชน การกรอกใบสมครเรยน การกรอก

แบบฟอรมการตดตงโทรศพท หรอการกรอกแบบฟอรมการขอใชไฟฟา เปนตน

หลกการกรอกแบบรายการ

1. อานขอความในแบบรายการนนๆ ใหเขาใจกอนจะเขยนขอความ

2. เขยนใหถกตองและสะอาด

3. กรอกขอความตามความจรง

4. ใชถอยคาสนๆ และกะทดรด

5. ปฏบตตามขอบงคบ หรอคาแนะนาของแบบรายการนนๆ

แบบรายการทจะใชในชวตประจาวน

1. แบบฟอรมธนาณต

2. แบบฟอรมสงพสดทางไปรษณย

3. แบบฟอรมสมครตางๆ

4. แบบฟอรมคารอง

5. แบบฟอรมสญญา

6. แบบฟอรมฝากเงน แบบฟอรมถอนเงน ของสถาบนการเงน

แบบฝกหด

ใหผเรยนเลอกกรอกแบบรายการ ขางลางน 2 ชนด โดยใชแบบฟอรมจรงจากหนวยงานนนๆ

และจดเกบไวในสมดแบบฝกหดหรอแฟมขอมลวชาภาษาไทย

1. แบบฟอรมธนาณต

2. ใบสงพสดทางไปรษณย

3. ใบสมครตางๆ

4. ใบคารอง

5. หนงสอสญญา

6. ใบฝากเงน ถอนเงน ของสถาบนการเงน

Page 48: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

48 | ห น า

เรองท 8 มารยาทในการเขยนและนสยรกการเขยน

1. มารยาทในการเขยน

1. เขยนถกตองและชดเจนใหผอนอานได

2. เขยนเชงสรางสรรค ไมเขยนเพอทาลายหรอทาใหเกดความเสยหายแกผอน

3. เขยนในสถานทควรเขยน ไมไดเขยนในทไมสมควร เชน สถานทสาธารณะ

4. เขยนทกอยางดวยขอมลทเปนความจรง

5. ไมขดหรอเขยนขอความในหนงสอ เอกสารและอนๆ ทเปนของประชาชนโดยรวม

เชน หนงสอในศนยการเรยน หรอหองสมด

2. นสยรกการเขยน

1. เรมตนดวยการเขยนสงทงาย และไมใชเวลามาก

2. เขยนตอเนองจากการเขยนครงแรก เชน การเขยนบนทกประจาวน

3. เรมเขยนดวยขอความทงายและสน และกาหนดเวลากบตนเอง ใหพยายามเขยน

ทกวนตามระยะเวลาทพอใจ จะทาใหเขยนไดโดยไมเบอหนาย

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. มารยาทในการเขยนของผเรยน มอะไรบาง

1. _____________________________________________________

2. _____________________________________________________

3. _____________________________________________________

4. _____________________________________________________

5. _____________________________________________________

2. ผเรยนจะปฏบตตนอยางไร จงจะถอวาเปนการสรางนสยรกการเขยน

1. _____________________________________________________

2. _____________________________________________________

3. _____________________________________________________

Page 49: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 49

บทท 5 หลกการใชภาษา

สาระสาคญ

หลกการใชภาษาเปนการนาความรทางภาษามาใชจรงตามลกษณะกฏเกณฑของภาษาไทย

ซงประกอบดวยอกษรไทย พยางค คาในมาตราตวสะกด ชนดของคา ประโยค และอนๆ

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบาย เสยง รปอกษรไทย พยญชนะ สระวรรณยกต และไตรยางคได

2. อธบายการใชคา ชนดของคา หนาทของคา ประโยค เครองหมายวรรคตอนและการใช

พจนานกรมได

3. อธบายสานวน คาพงเพย สภาษต คาราชาศพท และคาสภาพได

4. อธบายการใชภาษาอยางเหมาะสมตามกาละเทศะ บคคล และสถานการณ

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 เสยง รปอกษรไทยและไตรยางค

เรองท 2 ความหมายและหนาทของคา กลมคาและประโยค

เรองท 3 เครองหมายวรรคตอนและอกษรยอ

เรองท 4 หลกการใชพจานกรม คาราชาศพทและคาสภาพ

เรองท 5 สานวนภาษา

เรองท 6 การใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอในการแสวงหาความร

เรองท 7 ลกษณะของคาไทย คาภาษาถนและคาภาษาตางประเทศในภาษาไทย

Page 50: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

50 | ห น า

เรองท 1 เสยง รปอกษรไทย และไตรยางค

ผเรยนไดศกษารปอกษร คอ พยญชนะ 44 ตว สระ 21 รป วรรณยกต 4 รป และเลขไทย

0 – 9 แลวในเรองท 2 การเขยนอกษรไทย ซงอยในบทท 4 การเขยน

ในเรองนผเรยนจะไดศกษาเสยงของภาษาไทย คอ เสยงพยญชนะ เสยงสระ และเสยง

วรรณยกตตามรายละเอยดดงน

1. เสยงพยญชนะ เสยงพยญชนะม 21 เสยง

รปพยชนะ เสยงพยชนะ

ก ก - กอ

ข ฃ ค ฅ ฆ ค - คอ

ง ง - งอ

จ จ - จอ

ช ฌ ฉ ช - ชอ

ซ ส ศ ษ ซ - ซอ

ด ฎ ด - ดอ

ต ฏ ต - ตอ

ท ธ ฑ ฒ ถ ฐ ท - ทอ

น ณ น - นอ

บ บ -บอ

ฟ ฟ - ฟอ

พ ภ ผ พ - พอ

ฟ ฝ ฟ - ฟอ

Page 51: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 51

ม ม - มอ

ย ย - ยอ

ร ร - รอ

ล ล - ลอ

ว ว - วอ

ฮ ห ฮ - ฮอ

อ อ - ออ

พยญชนะตนของคาบางคามการนาพยญชนะมารวมกนแล วออกเสยงพร อมกน

เรยกวา “เสยงควบกลา” มทใชกนพอยกเปนตวอยางได ดงน

1. กว เชน แกวง / ไกว

2. กร เชน กรอบ / กรง

3. กล เชน กลอง / กลบ

4. คว เชน ควาย / ควา

5. คร เชน ใคร / ครวญ

6. คล เชน คลอย / เคลม

7. พร เชน พระ / โพรง

8. พล เชน พลอย / เพลง

9. ปร เชน ปราบ / โปรด

10. ปล เชน ปลก / ปลอบ

11. ตร เชน ตรวจ / ตรอก

12. ทร เชน จนทรา / ทรานซสเตอร

13. ฟร เชน เฟรน / ฟร

14. ฟล เชน ฟลก / แฟลต

Page 52: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

52 | ห น า

15. บล เชน บลอก / เบลอ

16. ดร เชน ดราฟท

2. เสยงสระม 24 เสยง โดยแบงเปนเสยงสนและเสยงยาว

สระเสยงสน สระเสยงยาว

อะ อา

อ อ

อ อ

เอะ เอ

แอะ แอ

โอะ โอ

เอาะ ออ

เออะ เออ

เอยะ เอย

เออะ เออ

อวะ อว

3. เสยงวรรณยกต ม 5 เสยง คอ

เสยงสามญ เชน กา

เสยงเอก เชน กา

เสยงโท เชน กา

เสยงตร เชน กา

เสยงจตวา เชน กา

คาไทยทกคามเสยงวรรณยกต แตอาจไมมรปวรรณยกต เชน ขอ หน ห ตง

Page 53: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 53

4. ไตรยางศ คออกษร 3 หม ซงแบงตามเสยง ดงน

1. อกษรสงม 11 ตว คอ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห

2. อกษรกลางม 9 ตว คอ ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ

3. อกษรตาม 24 ตว คอ ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ

น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ

ตวอยางการผนวรรณยกต

อกษร 3 หม เสยงสาม เสยงเอก เสยงโท เสยงตร เสยงจตวา

อกษรกลาง กา

-

กา

กะ

กา

กะ

กา

กะ

กา

-

อกษรสง -

-

ขา

ขะ

ขา

ขะ

-

-

ขา

-

อกษรตา คา

-

-

-

คา

คะ

คา

คะ

-

-

แบบฝกหด

จงเตมคาและขอความใหถกตอง

1. เสยงพยญชนะม__________________เสยง

2. เสยงสระม______________________เสยง

3. เสยงวรรณยกตม_________________เสยง

4. นา มเสยงวรรณยกต ______________________

หมา มเสยงวรรณยกต ______________________

กน มเสยงวรรณยกต ______________________

สน มเสยงวรรณยกต ______________________

พลอย มเสยงวรรณยกต ______________________

5. ไตรยางศคอ______________________________________________

Page 54: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

54 | ห น า

เรองท 2 ความหมายและหนาทของคา กลมคา และประโยค

คา หมายถง เสยงทเปลงออกมาแลวมความหมาย จะมกพยางคกได เชน ไก ขนม นาฬกา เปนตน

พยางค หมายถง เสยงทเปลงออกมาครงหนง จะมความหมายหรอไมมกได เสยงทเปลง

ออกมา 1 ครงกนบวา 1 พยางค เชน นาฬกา ม 3 พยางค แตม 1 คา แมนา ม 2 พยางค แตม 1 คา

มความหมายวา ลานาใหญ ซงเปนทรวมของลาธารทงปวง

ชนดของคา คาทใชในภาษาไทยม 7 ชนด คอ คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ

คาบพบท คาสนธาน และคาอทาน ซงคาแตละชนดมหนาทแตกตางกนดงน

1. คานาม คอ คาทใชเรยกชอคน สตว สงของ สถานทและคาทบอก กรยาอาการหรอ

ลกษณะตางๆ ทาหนาทเปนประธานหรอกรรมของประโยค

ตวอยาง

คาทใชเรยกชอ

ทวไป

คาทใชเรยกชอ

เฉพาะบคคล

หรอสถานท

คาทใชแสดง

การรวมกนเปน

หมวดหม

คาทใชบอกอาการ

หรอคณลกษณะท

ไมมตวตน

เรยกชอสถานท = โรงเรยน กรงเทพมหานคร

เรยกชอคน = สมศกด พรทพย

บอกหมวดหม = ฝง กรม กอง โขลง

บอกอาการหรอบอก =

คณลกษณะทไมมตวตน

จะมคาวา “การ” และ “ความ”

นาหนาคากรยา เชน ความสข

ความด การฟง

เรยกชอสตว = แมว ชาง หม

เรยกชอสงของ = ดนสอ พดลม โตะ

Page 55: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 55

คาทบอก

ลกษณะ

2. คาสรรพนาม คอ คาทใชแทนคานามหรอขอความทกลาวมาแลวในกรณทไมตองการ

กลาวคานนซาอก ทาหนาทเชนเดยวกบคานาม

ตวอยาง

สรรพนามแทน ขา ขาพเจา กระผม ผม เรา อาตมา ฉน (แทนผพด)

ผพด/ผฟงและ เธอ ทาน มง เอง พระคณเจา (แทนผกาลงพดดวยหรอผฟง)

ผทกลาวถง เขา พวกเขา พวกมน (แทนผทถกกลาวถง)

สรรพนามทกาหนด

ใหรความใกลไกล

สรรพนามคาถาม ใคร อะไร ทไหน อนไหน

3. คากรยา คอ คาทแสดงการกระทาอยางใดอยางหนงของคานาม คาสรรพนาม หรอ

แสดงการกระทาของประธานในประโยค ใชวางตอจากคาทเปนประธานของประโยค

ตวอยาง คากรยา ไดแก วง ยน เดน นง นอน พด ไป กน เลน ฯลฯ

คากรยาทตองมกรรม

มารบขางทายจงจะ

ไดความสมบรณ

คากรยาไมตองม นกรอง

กรรมมารบขางทาย เธอรองไห

นามทใชตามนามอนๆ =

เพอบอกลกษณะของนาม

นนใหชดเจน

นาฬกา 1 เรอน

วว 3 ตว บาน 3 หลง

น โนน โนน

นกเรยน ซอ หนงสอ

นายแดง กน ขาว

Page 56: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

56 | ห น า

คากรยาทตอง ฉน เปน แมบาน

อาศยสวนเตมเตมหรอ เธอ อย ภเกต

ตองมกรรมมารบ

4. คาวเศษณ คอ คาทใชประกอบคานาม คาสรรพนาม และคากรยา เพอบอกลกษณะ

หรอรายละเอยดของคานนๆ คาวเศษณสวนมากจะวางอยหลงคาทตองการบอกลกษณะหรอ

รายละเอยด

ตวอยาง คาวเศษณ ไดแก สง ตา ดา ขาว แก รอน เยน เลก ใหญ ฯลฯ

เขาใสเสอสแดง

จมเรยนหนงสอเกง

คนตวสงวงเรว

5. คาบพบท คอ คาทแสดงความสมพนธระหวางประโยคหรอคาหนา กบประโยคหรอ

คาหลง

ตวอยาง

บอกสถานท ใน นอก บน ใต ลาง ไกล ใกล

นกเกาะอยบนตนไม

บอกความ แหง ของ

เปนเจาของ การรถไฟแหงประเทศไทย

แสดงความเปน

ผรบหรอแสดง กบ แก แด ตอ โดย เพอ ดวย

สงททากรยา

Page 57: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 57

6. คาสนธาน คอ คาทใชเชอมขอความหรอประโยคใหเปนเรองเดยวกน

ตวอยาง

เชอมความขดแยงกน

เชอมความท

คลอยตามกน

เชอมความทเปน

เหตเปนผลกน

7. คาอทาน คอ คาทเปลงออกมา แสดงถงอารมณหรอความรสกของผพด มกอยหนา

ประโยคและใชเครองหมายอศเจรย(!)กากบหลงคาอทาน

ตวอยาง คาอทาน ไดแก โธ! อย! เอา! อา!

กลมคาวล คอ คาทเรยงกนตงแต 2 คาขนไป สอความได แตยงไมสมบรณ ไมเปน

ประโยค กลมคาสามารถทาหนาทเปนประธาน กรยา หรอกรรมของประโยคได

ประโยค คอ ถอยคาทเรยบเรยงขนไดใจความสมบรณ ใหรวา ใคร ทาอะไร อยางไร ใน

ประโยคอยางนอยตองประกอบดวยประธานและกรยา

โครงสรางของประโยค

ประโยคจะสมบรณได จะตองประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทเปนภาคประธาน และสวนท

เปนภาคแสดง

สวนทเปนภาคประธาน แบงออกเปน ประธาน และสวนขยาย

สวนทเปนการแสดง แบงออกเปน กรยา สวนขยาย กรรม สวนขยาย

แต กวา...ก ถง...ก

กวาถวจะสกงากไหม

พไปโรงเรยนแตนองอยบาน

กบ พอ...ก ครน...ก

พอกบแมไปเทยว

พอฝนหายตกฟากสวาง

เนองจาก จง ฉะนน เพราะ

เนองจากฉนตนสายจงไปทางานไมทน

สาเหตของวยรนตดยาเสพตด เพราะครอบครว

แตกราว

Page 58: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

58 | ห น า

ตวอยาง

ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง

ประธาน สวนขยาย กรยา สวนขยาย กรรม สวนขยาย

เดกเดน

พอกนขาว

พคนโตกนขนม

แมของฉนวง

ทกเชา

สนขตวใหญ

ไลกดสนขตวเลก

นกเรยนหญงเล

นดนตรไทย

เดก

พอ

แม

สนข

นกเรยน

-

-

คนโต

ของฉน

ตวใหญ

หญง

เดน

กน

กน

วง

ไล

เลน

-

-

-

ทกเชา

กด

-

-

ขาว

ขนม

-

สนข

ดนตร

-

-

-

-

ตวเลก

ไทย

การใชประโยคในการสอสาร

ประโยคทใชในการสอสารระหวางผสอสาร (ผพด) กบผรบสาร (ผฟง, ผอานและผด) เพอใหม

ความเขาใจตรงกนนนจาเปนตองเลอกใชประโยคใหเหมาะสมกบการสอสาร ซงจาแนกไดดงน

1. ประโยคบอกเลา เปนประโยคทบอกเรองราวตางๆใหผอนทราบวา ใคร ทาอะไร ทไหน

เมอใด ทาอยางไร เชน คณพอชอบเลนฟตบอล

2. ประโยคปฏเสธ เปนประโยคทมใจความไมตอบรบ มกมคาวา ไม ไมใช ไมได มได เชน

ฉนไมชอบเดนกลางแดด

3. ประโยคคาถาม เปนประโยคทมใจความเปนคาถามซงตองการคาตอบ มกจะมคาวา

ใคร อะไร เมอไร เหตใด เทาไร วางอยตนประโยคหรอทายประโยค เชน ใครขโมยปากกาไป ปลาชอน

ตวนมนาหนกเทาไร

4. ประโยคแสดงความตองการ เปนประโยคทมใจความทแสดงความอยากได อยากม

หรออยากเปน มกจะมคาวา อยาก ตองการ ปรารถนา เชน นกเรยนไมอยากไปโรงเรยน หมอตองการ

รกษาคนไขใหหายเรวๆ

Page 59: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 59

5. ประโยคขอรอง เปนประโยคทมใจความ ชกชวน ขอรอง มกจะมคาวา โปรด วาน กรณา

ชวย เชน โปรดใหความชวยเหลออกครง ชวยยกกลองนไปดวย

6. ประโยคคาสง เปนประโยคทมใจความทบอกใหทาสงใดสงหนง หรอหามทา ไมใหทา

เชน นายสมศกดตองไปจงหวดระยอง บคคลภายนอกหามเขา เดกทกคนอยาเลนเสยงดง

แบบฝกหด

จงสรางกลมคาและประโยคทกาหนดไดตอไปน

1. สรางกลมคาหรอวลโดยใชคาทกาหนดให

1. เดน _____________________________________________________

2. ชน _____________________________________________________

3. แดง _____________________________________________________

4. นา _____________________________________________________

2. สรางประโยคโดยใชกลมคาจากขอ 1 มาจานวน 4 ประโยค พรอมกบระบดวยวาเปนประโยค

ประเภทใด

1. __________________________________________________________

2. __________________________________________________________

3. __________________________________________________________

4. __________________________________________________________

Page 60: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

60 | ห น า

เรองท 3 เครองหมายวรรคตอนและอกษรยอ

1. เครองหมายววรคตอน

การใชเครองหมายในภาษาไทย นอกจากจะเขาใจในเรองการเวนวรรคตอน

แลว ยงมเครองหมายอนๆ อกมากทงทใชและไมคอยไดใช ไดแก

เครองหมาย วธการใช

1. , จลภาค ใชคนระหวางคา หรอคนกลมคา หรอคนชอเฉพาะ

เชน ด, เลว

2. . มหพภาค ใชเขยนจบขอความประโยค และเขยนหลงตวอกษรยอ

หรอตวเลขหรอกากบอกษรขอยอย เชน ม.ค. , ด.ช. , 1.

นาม, ก.คน ข. สตว, 10.50 บาท, 08.20 น.

3. ? ปรศน ใชกบขอความทเปนคาถาม เชน ปลาตวนราคาเทาไร?

4. ! อศเจรย ใชกบคาอทาน หรอขอความทแสดงอารมณตางๆ เชน อ

ยตายตาย! พทธโธเอย! อนจจา!

5. ( ) นขลขต ใชคนขอความอธบายหรอขยายความขางหนาใหแจ

มแจง เชน นกมหหนมปก (คางคาว) ธ.ค.(ธนวาคม)

6. ___ สญประกาศ ใชขดใตขอความสาคญ หรอขอความทใหผอานสงเกต

เปนพเศษ เชน งานเรมเวลา 10.00 น.

7. “ ” อญประกาศ ใชสาหรบเขยนครอมคาหรอขอความ เพอแสดงวา

ขอความนนเปนคาพดหรอเพอเนนความนนใหเดนชด

ขน เชน “พดไปสองไพเบย นงเสยตาลงทอง”

Page 61: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 61

เครองหมาย วธการใช

8. – ยตภงค ใชเขยนระหวางคาท เขยนแยกพยางคกนเพอใหร

พยางคหนากบพยางคหล งน น ตดกนหรอเปนคา

เดยวกน คาทเขยนแยกนนจะอยในบรรทดเดยวกนหรอ

ตางบรรทดกนกได เชน ตวอยางคาวา ฎกา ในกรณคา

อยในบรรทดเดยว เชน คาวา สปดาห อานวา สบ - ดา

9. ..... เสนไขปลาหรอ

เสนปร

ใชแสดงชองวางเพอใหเตมคาตอบ หรอใชละขอความท

ไมตองการเขยน เชน ไอ ........า ! หรอละขอความทยก

มาเพยงบางสวน หรอใชแสดงสวนสมผสทไมบงคบของ

คาประพนธ

10. ๆ ไมยมก ใชเขยนเพอซาคา ซาวล ซาประโยคสนๆ เชน ดาๆ

แดงๆ วนหนงๆ ทละนอยๆ พอมาแลวๆ

11. ฯลฯ ไปยาลใหญ

(เปยยาลใหญ)

ใชละขอความตอนปลายหรอตอนกลาง เชน สตว

พาหนะ ไดแก ชาง มา วว ควาย ฯลฯ

12. ฯ ไปยาลนอย

(เปยยาลนอย)

ใชละบางสวนของคาทเนนชอเฉพาะและรจกกนดแลว

เชน อดรฯ กรงเทพฯ

13. ” บพสญญา ใชเขยนแทนคาทตรงกนกบคาขางบน

เชน ซอมา 3 บาท

ขายไป 5”

14. ๏ ฟองมน ใชเขยนขนตนบทยอยของคารอยกรอง

ปจจบนไมนยมใช

15. มหรรถสญญา ขนบรรทดใหมใหตรงยอหนาแรก

Page 62: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

62 | ห น า

เครองหมาย วธการใช

หรอยอหนา

16. เวนวรรค ใชแยกคาหรอความทไมตอเนองกน ซงแบงเปนเว

นวรรคใหญ จะใชกบขอความทเปนประโยคยาวหรอ

ประโยคความซอนและเวนวรรคนอยใชกบขอความทใช

ตวเลขประกอบหนาหลงอกษรยอ หรอยศ ตาแหนง

แบบฝกหด

จงใชเครองหมายวรรคตอน ตามความเหมาะสมกบขอความตอไปน

1. วนนลกสาวสงซอขนมทองหยบทองหยอดเมดขนนฝอยทอง ฯลฯ

2. นทานมหลายชนดเชนนทานชาดกนทานปรมปรานทานคตสอนใจ

3. คาตอบขอนถกทง ก ข ค ง

4. เธอนดใหฉนไปพบในเวลา 08.00 น.

Page 63: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 63

2 . อกษรยอ

อกษรยอ หมายถง พยญชนะทใชแทนคาหรอขอความยาวๆเพอประหยดเวลา เนอท

และสะดวกตอการเขยน การพด

ประโยชน ของการใชคายอ จะทาใหสอสารไดสะดวก รวดเรว แตการใชจะตอง

เขาใจความหมายและคาอานของคานนๆ คายอแตละคาจะตองมการประกาศเปนทางการให

ทราบทวกน เพอความเขาใจทตรงกน ปจจบนมมากมายหลายคาดวยกน

วธการอานคายอ จะอานคายอหรอคาเตมกไดแลวแตโอกาส

ตวอยาง

1. อกษรยอของเดอน

ม.ค. ยอมาจาก มกราคม อานวา มะ-กะ-รา-คม

ก.พ. ยอมาจาก กมภาพนธ อานวา กม-พา-พน

ม.ค. ยอมาจาก มนาคม อานวา ม-นา-คม

2. อกษรยอจงหวด

กบ. ยอมาจาก กระบ

กทม. ยอมาจาก กรงเทพมหานคร

ลย. ยอมาจาก เลย

3. อกษรยอลาดบยศ

ทหารบก

พล.อ. ยอมาจาก พลเอก อานวา พน-เอก

พ.ต. ยอมาจาก พนตร อานวา พน-ตร

ร.ท. ยอมาจาก รอยโท อานวา รอย-โท

ทหารอากาศ

พล.อ.อ. ยอมาจาก พลอากาศเอก อานวา พน-อา-กาด-เอก

น.ท. ยอมาจาก นาวาอากาศโท อานวา นา-วา-อา-กาด-โท

ร.ต. ยอมาจาก เรออากาศตร อานวา เรอ-อา-กาด-ตร

ทหารเรอ

พล.ร.อ.......ร.น. ยอมาจาก พลเรอเอก....แหงราชนาว

อานวา พน-เรอ-เอก-แหง-ราด-ชะ-นา-ว

น.ท....ร.น. ยอมาจาก นาวาโท....แหงราชนาว

ร.ต.....ร.น. ยอมาจาก เรอตร......แหงราชนาว

Page 64: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

64 | ห น า

ตารวจ

พล.ต.อ ยอมาจาก พลตารวจเอก

พ.ต.ท. ยอมาจาก พนตารวจโท

ร.ต.ต. ยอมาจาก รอยตารวจตร

4. อกษรยอวฒทางการศกษา

กศ.ม. ยอมาจาก การศกษามหาบณฑต

กศ.บ. ยอมาจาก การศกษาบณฑต

ป.กศ. ยอมาจาก ประกาศนยบตรวชาการศกษา

อานวา ประ-กา-สะ-น-ยะ-บด-ว-ชา-กาน-สก-สา

ป.วส. ยอมาจาก ประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ป.วช. ยอมาจาก ประกาศนยบตรวชาชพ

5. อกษรยอมาตรา ชง ตวง วด

กก. ยอมาจาก กโลกรม

ก. ยอมาจาก กรม (มาตราชง)

ล. ยอมาจาก ลตร (มาตราดวง)

กม. ยอมาจาก กโลเมตร

ม. ยอมาจาก เมตร มาตราวด

ซม. ยอมาจาก เซนตเมตร

6 . อกษรยอบางคาทควรร

ฯพณฯ ยอมาจาก พณหวเจาทาน อานวา พะ-นะ-หว-เจา-ทาน

โปรดเกลาฯ ยอมาจาก โปรดเกลาโปรดกระหมอม

ทลเกลาฯ ยอมาจาก ทลเกลาทลกระหมอม

นอมเกลาฯ ยอมาจาก นอมเกลานอมกระหมอม

แบบฝกหด

ใหผเรยนฝกเขยนอกษรยอประเภทตางๆ นอกเหนอจากตวอยางทยกมา

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

Page 65: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 65

เรองท 4 หลกการใชพจนานกรม คาราชาศพทและคาสภาพ

1. การใชพจนานกรม

การใชภาษาไทยใหถกตองทงการพด การอานและการเขยน เปนสงทคนไทยทกคนควร

กระทา เพราะภาษาไทยเปนภาษาประจาชาต แตบางครงเราอาจสบสนในการใชภาษาไทยไมถกตอง

เชน อาจจะเขยนหรออานคาบางคาผด เขาใจความหมายยาก สงหนงทจะชวยใหเราใชภาษาไทยได

ถกตองกคอ พจนานกรม พจนานกรมเปนหนงสอทใชคนควาความหมายของคาและการเขยนคาให

ถกตอง ซงเรยงลาดบตวอกษรและสระ ผเรยนควรมพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานไวใชและควร

เปนฉบบลาสด

วธใชพจนานกรม การใชพจนานกรมมหลกกวางๆดงน

1. การเรยงลาดบคา

1.1 เรยงตามลาดบพยญชนะ ก ข ค ง.......ฮ

1.2 เรยงลาดบตามรปสระ เชน ะ า เ แ โ ใ ไ

1.3 วรรณยกต และ (ไมไตค) กบ (ไมทณฑฆาต) ไมไดจดเปน

ลาดบพจนานกรม

2. การพจารณาอกขรวธ ในพจนานกรมจะบอกการพจารณาอกขรวธโดยละเอยด

เชน กรณทตวสะกดมอกขรซากน หรอตวสะกดทมอกษรขรซอนกน ตลอดจนบอกถงหลกการ

ประวสรรชนย ฯลฯ

3. การบอกเสยงการอาน คาทมการสะกดตรงๆ จะไมบอกเสยงอาน แตจะบอกเสยง

อานเฉพาะคาทอาจมปญหาในการอาน

4. การบอกความหมาย ใหความหมายไวหลายนย โดยจะใหความหมายทสาคญ

หรอเดนไวกอน

5. บอกประวตของคาและชนดของคา ในเรองประวตของคาจะบอกทมาไวทายคา

โดยเขยนเปนอกษรยอไวในวงเลบ เพอรวาคานนมาจากภาษาใด และเพอใหรวาคานนเปนคาชนดใด

ในพจนานกรมจะมตวอกษรยอเลกๆ หลงคานน เชน ก. = กรยา บ.= บพบท เปนตน

เพอใหผเรยนไดรบประโยชนเตมทจากการใชพจนานกรม ผเรยนควรอานวธใชพจนานกรม

โดยละเอยดกอนจะใช

Page 66: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

66 | ห น า

ประโยชนของพจนานกรม

พจนานกรมชวยใหอานและเขยนภาษาไทยไดอยางถกตองและเขาใจภาษาไดอยางลกซง

ทาใหเปนคนทมความสามารถในการใชภาษาไดอยางดและมนใจเมอตองตดตอธรกจการงานหรอ

สอความหมายกบบคคลตางๆ

2. คาราชาศพทและคาสภาพ

ชาตไทยมลกษณะพเศษในการใชภาษากบบคคลชนตางๆ ภาษาทใชจะแสดง

ความสภาพ และคานงถงความเหมาะสมเสมอ ภาษาทถอวาสภาพไดแก คาราชาศพทและคาสภาพ

คาราชาศพท หมายถงคาทใชกบพระมหากษตรย พระบรมวงศานวงศ ขาราชการและพระสงฆ สวน

คาสภาพ หมายถงคาทสภาพชนทวไป นยมใช ไมใชคาหยาบ ไมใชคาสบถสาบาน เชน โกหก ใช

พดเทจ ร ใช ทราบ หว ใช ศรษะ กน ใช รบประทาน โวย-คะ ครบ ฯลฯ

ตวอยางคาราชาศพท

1. คานามราชาศพท

คาราชาศพท คาแปล

พระราชบดา พระชนกนาถ พอ

พระราชมารดา พระราชชนน แม

สมเดจพระเจาลกยาเธอ พระราชโอรส ลกชาย

สมเดจพระเจาลกเธอ พระราชธดา ลกสาว

พระตาหนก ทพก

พระบรมฉายาลกษณ รปภาพ

2. กรยาราชาศพท

2.1 กรยาไมตองมคา “ทรง” นา

คาราชาศพท คาแปล

ตรส พด

ประทบ อย นง

รบสง สง

เสดจ ไป

2.2 คากรยาทเปนภาษาธรรมดา เมอตองการใหเปนราชาศพท ตองเตม “ทรง” ข

างหนา เชน ฟง เปน ทรงฟง ทราบ เปน ทรงทราบ เปนตน

Page 67: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 67

2.3 คากรยาสาหรบบคคลทวไปใชกบพระเจาแผนดน

คาราชาศพท คาแปล

ถวายพระพร ใหพร

ขอพระราชทาน ขอ

เฝาทลละอองธลพระบาท ไปหา หรอ เขาพบ

2.4 คากรยาเกยวกบพระสงฆ

คาราชาศพท คาแปล

อาราธนา เชญ

นมสการ ไหว

อาพาธ ปวย

ถวาย ให

ดงนนสรปไดวา

1. การใชพจนานกรมใหไดประโยชนอยางเตมท ควรอานวธใชพจนานกรมโดยละเอยด

กอนใช

2. การเรยนรการใชอกษรยอเปนการประหยดเวลาในการสอความหมาย ผเรยนควรจะ

ศกษาไวเพอใชใหถกตองทงการอานและการเขยน

3. การเรยนรคาราชาศพทเปนประโยชนตอผเรยนในการเลอกใชคาศพทใหเหมาะสมกบ

โอกาสและบคคลระดบตางๆ

Page 68: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

68 | ห น า

แบบฝกหด

จงเตมคาหรอขอความใหถกตอง

1. วธการใชพจนานกรม

1. _________________________________________________

2. _________________________________________________

3. _________________________________________________

4. _________________________________________________

5. _________________________________________________

2. เขยนคาราชาศพทมา 7 คา

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

3. เขยนคาสภาพมา 7 คา

____________________________________________________

Page 69: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 69

เรองท 5 สานวนภาษา

สานวนภาษา

สานวนภาษา หมายถง ถอยคาทมลกษณะพเศษ ใชเพอรวบรดความทยาวๆ หรอเพอ

เปรยบเทยบ เปรยบเปรย ประชดประชน หรอเตอนสต ทาใหมความหมายลกซงยงกวาถอยคา

ธรรมดา สานวนภาษามความหมายคลายกบโวหารซงรวมถงอปมาและอปไมยบางครงจะเรยกซอน

กนวา สานวนโวหาร คนไทยใชสานวนหรอสานวนภาษามานานจนถงปจจบน จงมสานวนภาษารนเก

าและสานวนทเกดขนใหม สานวนภาษาเปนวฒนธรรมทางภาษาซงเปนมรดกตกทอดมาถงปจจบน

และสบสานมาเปนสานวนภาษารนใหมอกมากมาย

ภาษาไทยทเราใชพดจาสอสารกนนน ยอมมสองลกษณะ ลกษณะหนงคอ เปนถอยคา

ภาษาทพดหรอเขยนกนตรงไปตรงมาตามความหมาย เปนภาษาททกคนฟงเขาใจกน อกลกษณะ

หนงคอถอยคาภาษาทมชนเชงผฟงหรอผอานตองคดจงจะเขาใจ แตบางครงถาขาดประสบการณ

ดานภาษากจะไมเขาใจ ภาษาทมชนเชงใหอกฝายหนงตองคดนเอง คอสานวนภาษา บางคนเรยกวา

สาบดสานวน สานวนภาษามสกษณะตางๆ ดงกลาวขางตนนนเรยกแตกตางกน ดงน

1. สานวน คอ สานวนภาษาทใชเพอเปนการรวบรดตดขอความทตองพดหรออธบาย

ยาวๆ ใหสนเขาใชเพยงสนๆ ใหกนความหมายยาวๆ ได เชน

ปลากระดไดนา หมายถง แสดงกรยาทาทางดดดนราเรง

ทเทาแมวดนตาย ทดนหรอเนอทเพยงเลกนอย ไมพอจะทา

ประโยชนอะไรได

เลอดเยน ไมสะทกสะทาน เหยม

แพแตก พลดพรากจากกนอยางกระจดกระจาย ไมอาจ

จะมารวมกนได

ไมมปมกลอง ไมมปมขลย ไมมเคามากอนเลยวาจะเปนเชนน จๆ กเปน

ขนมา หรอตดสนใจทาทนท

รกดหามจว รกชวหามเสา หมายถง ใฝดจะมสข ใฝชวจะพบความลาบาก

สวยแตรป จบไมหมอม มรปรางหนาตางาม แตความประพฤตและ

กรยามารยาทไมด

อดเปรยว ไวกนหวาน อดใจไวกอน เพราะหวงสงทด สงทปรารถนาขางหนา

Page 70: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

70 | ห น า

สานวนตางๆ ยอมมทมาตางๆ กน เชน จากการดลกษณะนสยใจคอของคน จากเหตการณ

แปลกๆ จากความเปนไปในสงคม จากสงแวดลอม นทาน ประวตศาสตร ตานาน ฯลฯ สานวนจง

เกดขนเสมอ เพราะคนชางคดยอมจะนาเรองนนเรองนมาผกเปนถอยคา สานวนสมยใหมทไดยน

เสมอๆ เชน

เขยวลากดน หมายถง คนเจาเลห รมาก ชานาญ เชยวชาญ

(ในเรองไมด) ชนเชงมาก

สมหลน หมายถง ไดรบโชคลาภโดยไมไดคด หรอคาดหวง

ไวกอน

เดกเสน หมายถง มคนใหญคนโต หรอผมอทธพลทคอย

ชวยเหลอหนนหลงอย

อม หมายถง แอบเอาเสยคนเดยว ยกยอกไว

ฯลฯ

2. คาพงเพย คอ สานวนภาษาทใชเปรยบเทยบหรอเปรยบเปรย ประชดประชน ม

ความหมายเปนคตสอนใจ มลกษณะคลายกบสภาษต อาจจะเปนคากลาวตชมหรอแสดงความ

คดเหน คาพงเพยเปนลกษณะหนงของสานวนภาษา เชน

กนบนเรอน ขบนหลงคา หมายถง เปรยบกบคนอกตญ หรอเนรคณ

ขายผาเอาหนารอด หมายถง ยอมเสยสละแมสงจาเปนทตนมอย

เพอรกษาชอเสยงของตนไว

คางคกขนวอ แมงปอใสตงตง หมายถง คนทฐานะตาตอยพอไดดบไดด

กมกแสดงกรยา อวดด

ตาขาวสารกรอกหมอ หมายถง คนเกยจครานหาเพยงพอกนไปมอ

หนงๆ ทาพอใหเสรจไปเพยงครงเดยว

นาทวมปาก หมายถง พดไมออก เพราะเกรงจะมภยแก

ตนและอน

บอกหนงสอสงฆราช หมายถง สอนสงทเขารอยแลว

ปลาผลก ปลกผนง หมายถง พยายามทาใหเปนเรองเปนราวขนมา

มงมในใจ แลนใบบนบก หมายถง คดฝนในเรองทเปนไปไมได

คดสมบตบาสรางวมานในอากาศ

ราไมดโทษปโทษกลอง หมายถง ทาไมด หรอทาผดแลวไมรบผด

กลบโทษผอน

Page 71: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 71

หาเลอดกบป หมายถง เคยวเขญหรอบบบงคบเอากบผท

ไมมจะให

เอามอซกหบ หมายถง หาเรองเดอดรอนหรอความลาบาก

ใสตวโดยใชท

3. สภาษต คอ สานวนภาษาทใชเปนเครองเตอนสต คากลาวสอนใจในสงทเปนความจรง

แทแนนอนเปนสจธรรม มกกลาวใหทาความดหลกหนความชว เชน

กลานกมกบน หมายถง กลาหรอหาวหาญเกนไปมกได

รบอนตราย

เขาเถอนอยาลมพรา หมายถง ใหมสตอยาประมาท เชนเดยวกบ

เวลาจะเขาปาตองมมดพราตดตว

ไปดวย

เดนตามหลงผใหญหมาไมกด หมายถง ประพฤตตามผใหญยอมปลอดภย

ตดหนามอยาไวหนอ หมายถง ทาลายสงชวรายตองทาลายใหถงตนตอ

นาขนใหรบตก หมายถง มโอกาสควรฉวยไว หรอรบทา

บวไมชา นาไมขน หมายถง รจกผอนปรนเขาหากน มใหกระทบ

กระเทอนใจกนรจกถนอมนาใจกน

มใหขนเคองกน

ใฝรอนจะนอนเยน หมายถง ขยนขนแขงตงใจทางานจะสบาย

เมอภายหลง

ใฝเยนจะดนตาย หมายถง เกยจครานจะลาบากยากจนภายหลง

แพเปนพระ ชนะเปนมาร หมายถง การรจกยอมกนจะทาใหเรองสงบ

มงแตจะเอาชนะจะมแตความเดอดรอน

รกยาวใหบน รกสนใหตอ หมายถง รกจะอยดวยกนนานๆ ใหตด

ความโกรธอาฆาตพยาบาทออกไป

ถาไมคดจะรกกนนานกใหโตเถยง

เรองทโกรธกนและทาใหไมตรขาดสะบน

เอาพมเสนไปแลกเกลอ หมายถง ลดตวลงไปทะเลาะหรอมเรองกบ

คนทตากวามแตจะเสย

Page 72: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

72 | ห น า

สานวนภาษานเปนวฒนธรรมอยางหนงของคนไทย จงมอยทกทองถน เชน

ภาคเหนอ

ทามชอบเขาลอบตนเอง หมายถง กรรมทผใดทาไวยอมสงผลใหแกผนน

คนรกใหญเทารอยตนเสอ หมายถง คนรกมนอย คนชงมมาก

ขาวเหลอเกลออม หมายถง อยดกนด

ฯลฯ

ภาคใต

ปากอฆาคอ หมายถง ปลาหมอตายเพราะปาก

ใหญพราวเฒาลอกอ หมายถง อายมากเสยเปลาไมไดมลกษณะ

เปนผใหญ

ชางแลนอยายงหาง หมายถง อยาขดขวางผทมอานาจ หรอเหตการณท

กาลงรนแรงอยาไปขดขวาง

ฯลฯ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตกลองแขงเสยงฟา ขมาแขง หมายถง แขงดหรอผมอานาจวาสนา

ตาแวน(ตะวน) ไมมทางจะสได

นาขนปลาลอย นาบกหอยไต หมายถง ทใครทมน

ตกหมแฮง (แรง) เปนแฮง หมายถง คบคนดจะพาใหตนดดวย

ตกหมกาเปนกา หมายถง คบคนชวจะพาใหตนชวตาม

ฯลฯ

การร จกสานวนไทย มประโยชนในการนามาใชในการพดและการเขยน ทาให

ไมตองพดหรออธบายยาวๆ เชน ในสานกแหงหนง จๆ กเกดมของหาย ทงๆ ทไดมการรกษาปองกน

อยางเขมงวดกวดขน ไมใหมคนภายนอกเขามาได แตของกยงหายได เหตการณ เชนนกใชสานวน

ภาษาสนๆ วา “เกลอเปนหนอน” ไดซงหมายถงคนในสานกงานนนเองเปนไสศกใหคนภายนอก

เขามาขโมยของหรอเปนขโมยเสยเอง

ถ าจะเตอนสตคนท กาล งหลงรกหญงทมฐานะสงกว าซ ง ไม มทางจะสมหวงใน

ความรก กใชสานวนภาษาเตอนวา “ใฝสงเกนศกด”

นอกจากจะใชสานวนภาษาในการประหยดคาพด หรอคาอธบายไดแลว ยงทาใหคาพด

หรอขอเขยนนนมคณภาพแสดงความเปนผรจกวฒนธรรมของผใชดวย

Page 73: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 73

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ใหเขยนสานวน 3 สานวน

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

2. ใหเขยนคาพงเพย 3 คาพงเพย

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

3. ใหเขยนสภาษต 3 สภาษต

________________________________________________________

________________________________________________________

Page 74: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

74 | ห น า

เรองท 6 การใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอการแสวงหาความร

การสอความหมายของมนษยเปนสงทจาเปนอยางยง และการสอสารจะดหรอไมดขนอย

กบทกษะทางภาษาของแตละคน ซงเกดขนไดจะตองมการฝกเปนประจา เชน ทกษะการฟง ทกษะ

การพด ทกษะการอาน ทกษะการเขยน และทกษะตางๆ เหลานไดมการซมซบอยในคนทกคนอยแลว

เพยงแตวาผใดจะมโอกาสไดใชไดฝกฝนบอยๆ กจะเกดทกษะทชานาญขน

ในการแลกเปล ยนขอมล ขาวสาร ความร ความเขาใจของคนในอดตจะเปน

การสอสารโดยตวตอตวเพราะอดตคนในสงคมมไมมาก แตปจจบนคนในสงคมเรมมากขน กวางขน

การแลกเปลยนขาวสารขอมลจงจาเปนตองใชเครองมอสอสารไดรวดเรวกวางไกลและทวถง ไดแก

โทรศพท โทรเลข โทรทศน วทย โทรสาร คอมพวเตอร ซงเครองมอแตละประเภทมจดเดนหรอขอ

จากดทแตกตางกนไป

การใชภาษาในชวตประจาวนไมวาจะเปนภาษาพดหรอภาษาการเขยน จะตองให

เหมาะสมกบบคคลและสถานการณ เชน กน เปนภาษาทใชกนในกลมเพอนหรอบคคลคนเคย

แตถาใชกบบคคลทเปนผใหญหรอคนทไมคนเคย จะตองใชภาษาทสภาพวา ทาน หรอรบประทาน

แม คณแม มารดา หมอ คณหมอ แพทย เปนตน

การใชภาษาไทยนอกจากจะตองมความร ความเขาใจของภาษาแลว สงสาคญอยางยง

ประการหนง คอ ความมคณธรรมในการใชภาษา ไมวาจะเปนภาษาพด หรอภาษาเขยน

วธการใชภาษาไดเหมาะสม ดงาม มดงน

1. ใชภาษาตรงไปตรงมาตามขอเทจจรงทเกดขน ไมพดโกหก หรอหลอกลวง

ใหรายผอน

2. ใชภาษาไพเราะ ไมใชคาหยาบ

3. ใชภาษาใหเหมาะสมกบกาลเทศะและระดบของบคคลทสอสารดวย

4. ใชภาษาเพอใหเกดความสามคค ความรก ไมทาใหเกดความแตกแยก

5. ใชภาษาใหถกตองตามหลกการใชภาษา

Page 75: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 75

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

วธการใชภาษาไดเหมาะสม มอะไรบาง

1. ________________________________________________________

2. ________________________________________________________

3. ________________________________________________________

4. ________________________________________________________

5. ________________________________________________________

Page 76: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

76 | ห น า

เรองท 7 ลกษณะของคาไทย คาภาษาถน และคาภาษาตางๆ

ประเทศในภาษาไทย

การนาคาภาษาถนและภาษาตางประเทศมาใชในภาษาไทย จงทาใหภาษาไทยมคาทใช

สอความหมายหลากหลายและมจานวนมากขน ซงไมวาจะเปนคาไทย คาภาษาถน หรอคาภาษาต

างประเทศตางกมลกษณะเฉพาะทแตกตางกน

1. ลกษณะของคาไทย มหลกการสงเกต ดงน

1.1. มลกษณะเปนคาพยางคเดยวโดดๆ มความหมายชดเจน เปนคาทใชเรยกชอ คน

สตว สงของ เชน แขน ขา หว พอ แม เดน วง นอน ฯลฯ

แตมคาไทยหลายคาหลายพยางคซงคาเหลานมสาเหตมาจากการกรอนเสยงของคา

หนาทนากรอนเปนเสยงสน (คาหนากรอนเปนเสยงสน) กลายเปนคาทประวสรรชนย เชน

มะมวง มาจาก หมากมวง

มะนาว มาจาก หมากนาว

มะกรด มาจาก หมากกรด

ตะขบ มาจาก ตนขบ

ตะขาบ มาจาก ตวขาบ

- การแทรกเสยง หมายความวา เดมเปนคาพยางคเดยว 2 คาวางเรยงกน ตอมา

แทรกเสยงระหวางคาเดม 2 คา และเสยงทแทรกมกจะเปนเสยงสระอะ เชน

ผกกะเฉด มาจาก ผกเฉด

ลกกระดม มาจาก ลกดม

ลกกะทอน มาจาก ลกทอน

- การเตมเสยงหนาพยางคหนา เพอใหมความหมายใกลเคยงคาเดม และมความหมาย

ชดเจนขน เชน กระโดด มาจาก โดด

ประทวง มาจาก ทวง

ประทบ มาจาก ทบ

กระทา มาจาก ทา

ประเดยว มาจาก เดยว

1.2 . มตวสะกดตรงตามมาตรา เชน จง (แมกง) ตก (แมกก) กบ (แมกบ) เปนตน

1.3. ไมนยมมคาควบกลา เชน ทราบ ตราบ สรวง ประพฤต เปนตน

Page 77: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 77

1.4. ไมมตวการนต คาทกคาสามารถอานออกเสยงไดหมด เชน แม นารก ไกล

1.5. คาไทยคาเดยว อาจมความหมายไดหลายอยาง เชน ขนตกนา นกเขาขน

หวเราะขบขน

1.6 . มรปวรรณยกตกากบเสยง ทงทปรากฏรปหรอไมปรากฏรป เชน นอน

(เสยงสามญ ไมปรากฏรป) คา (เสยงตร ปรากฏรปไมโท)

1.7. คาทออกเสยง ไอ จะใชไมมวน ซงมอย 20 คา นอกนนใชไมมลาย

ผใหญหาผาใหม ใหสะใภใชคลองคอ

ใฝใจเอาใสหอ มหลงใหลใครขอด

จะใครลงเรอใบ ดนาใสและปลาบ

สงใดอยในต มใชอยใตตงเตยง

บาใบถอใยบว หตามวมาใกลเคยง

เลาทองอยาละเลยง ยสบมวนจาจงด

2. ลกษณะของคาภาษาถน

ภาษาถน หมายถง คาทใชในทองถนตางๆ ของประเทศไทยทมลกษณะแตกตางจาก

ภาษากลาง เชน ภาษาถนใต ภาษาถนอสาน ภาษาถนเหนอ ซงภาษาถนเหลานเปนภาษาทใชกน

เฉพาะคนในถนนน

ตวอยาง เปรยบเทยบภาษากลาง และภาษาถน

ภาษากลาง ภาษาถนเหนอ ภาษาถนอสาน ภาษาถนใต

พด

มะละกอ

อรอย

สบปะรด

ผม/ฉน

มะกวยเตด

ลา

มะขะนด

ขาเจา เฮา

เวา

หมากหง

แซบ

หมากนด

ขอย

แหลง

ลอกอ

หรอย

ยานด

ฉาน

Page 78: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

78 | ห น า

3. ลกษณะของคาภาษาถนตางประเทศทปรากฏในภาษาไทย

คาภาษาตางประเทศทใชอยในภาษาไทยมอยมากมาย เชน ภาษาจน ภาษาเขมร

ภาษาองกฤษ แตทใชกนอยสวนใหมาจากภาษาจน และภาษาองกฤษ ซงมสาเหตมาจากประเทศ

ไทยมการตดตอและมการเจรสมพนธไมตรกบชาตนนๆ จงยมคามาใช ซงทาใหภาษาไทยมคาใชใน

การตดตอสอสารมากขน

ตวอยาง

ภาษาจน ภาษาองกฤษ

ตงฉน แปะเจยะ กวยจบ ชนแส กก

องโล เหลา ฮองเต ตงฉาย แซยด ซอว

เซยน เตาฮวย เตาห

โฮมรม ซอส โชว แชมป คลนก แทกซ ปม แสตมป มอเต

อรไซต ฟต อเลกทรอนกส คอมพวเตอร คอรด

แบบฝกหด

ตอบคาถามตอไปน

1. ลกษณะของคาไทยมอะไรบาง

1. _____________________________________________________

2. _____________________________________________________

3. _____________________________________________________

2. จงเขยนคาภาษาตางประเทศทนามาใชในภาษาไทยมา 10 คา

__ _____________________________________________________

__ _____________________________________________________

Page 79: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 79

บทท 6 วรรณคดและวรรณกรรม

สาระสาคญ

วรรณคดและวรรณกรรม เปนสอทมคณคาควรไดอานและเขาใจ จะมประโยชนตอตนเอง

และผอน โดยการอธบายและเผยแพรนทาน นทานพนบาน วรรณกรรมทองถน และวรรณคดเรอง

นนๆตอๆกนไป

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ

1. อธบายความหมาย คณคาและประโยชนของนทาน นทานพนบาน และวรรณกรรมทอง

ถนได

2. อธบายความหมายของวรรณคด และขอคดทไดรบจากวรรณคดทนาศกษาได

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 ความหมาย คณคา และประโยชนของนทาน นทานพนบาน

และวรรณกรรมทองถน

เรองท 2 ความหมายของวรรณคด และวรรณคดทนาศกษา

Page 80: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

80 | ห น า

เรองท 1 ความหมาย คณคา และประโยชนของนทาน

นทานพนบาน และวรรณกรรมทองถน

1. ความหมาย คณคา และประโยชนของนทาน

1.1 นทาน หมายถง เรองทเลาสบทอดกนมา ไมมการยนยนวาเปนเรองจรง เชน

นทานเดกเลยงแกะหรอเทวดากบคนตดไม เปนนทานสวนใหญ จะแฝงดวยคตธรรม ซงเปนการสรป

สาระใหผฟงหรอผอานปฏบตตาม

1.2 คณคา

1.2.1 ใชเปนขอคดเตอนใจ เชน ทาดไดด ทาชวไดชว

1.2.2 เปนมรดกของบรรพบรษทเปนเรองเลาใหฟงทงไดรบความรและ

ความเพลดเพลน

1.2.3 ไดรบประโยชนจากการเลาและการฟงนทานทงดานภาษาและคตธรรม

1.3 ประโยชนของนทาน

1.3.1 ไดรบความรเพมเตม

1.3.2 ไดรบความเพลดเพลน สนกสนาน

1.3.3 ไดขอคดเตอนใจนาไปใชประโยชน

2. ความหมาย คณคา และประโยชนจากนทานพนบาน

2.1 นทานพนบาน หมายถง เรองเลาทเลาสบทอดกนมา สวนใหญเนอหาจะเปน

ลกษณะเฉพาะถน โดยอางองจากสถานทหรอบคคลซงเปนทร จกรวมกนของคนในถนนนๆ เชน

นทานพนบานภาคกลาง เรองลกกตญ นทานพนบานภาคใต เรองพษงเหลอม นทานพนบาน

ภาคเหนอ เรองเชยงเหมยงตาพระยา และนทานพนบานภาคอสาน เรอง ผาแดงนางไอ

2.2 คณคา

2.2.1 เปนเรองเลาทเลาสบทอดกนมา ซงแสดงใหเหนถงสงแวดลอม

ชวตความเปนอยในสมยกอน

2.2.2 ถอเปนมรดกสาคญทบรรพบรษมอบใหแกคน

2.2.3 ใหขอคดเตอนใจทจะนาไปใชประโยชนได

2.3 ประโยชน

2.3.1 ไดรบความรและความเพลดเพลนจากการเลา การอาน และการฟง

2.3.2 ไดนาความรไปใชประโยชน

2.3.3 ใชเผยแพรใหเยาวชนรนหลงไดร ไดเขาใจนทานพนบานของบรรพบรษ

Page 81: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 81

3. ความหมาย ความสาคญ และประโยชนจากวรรณกรรมทองถ น

3.1 ความหมาย

วรรณกรรมทองถน เปนเรองราวทมมานานในทองถน และมตวละครเปนผนา

เสนอเนอหาสาระของเรองราวนน เชน เรองสาวเครอฟา หรอวงบวบาน เปนตน

3.2 คณคา

3.2.1 แสดงถงชวต ความเปนอย สงคม และวฒนธรรมของทองถนนน

3.2.2 เปนเรองทใหขอคด ขอเตอนใจ

3.2.3 เปนมรดกสาคญทมคณคา

3.3 ประโยชน

3.3.1 ไดความร ความเพลดเพลน

3.3.2 นาขอคด ขอเตอนใจ และสรปนามาใชใหเปนประโยชนตอตนเอง

3.3.3 เปนความรทเผยแพรได

Page 82: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

82 | ห น า

เรองท 2 ความหมายของวรรณคด และวรรณคดทนาศกษา

1. ความหมายของวรรณคด

วรรณคด หมายถง เรองแตงทไดรบยกยองวาแตงด เปนตวอยางดานภาษา แสดงให

เหนถงวฒนธรรมความเปนอยในยคนนๆ แตงโดยกวทมชอเสยง เชน วรรณคดเรอง ขนชางขนแผน

พระอภยมณ และสงขทอง เปนตน

วรรณคดทแตงดมลกษณะดงน

1. เนอเรองสนกสนาน ใหขอคด ขอเตอนใจ ทไมลาสมย

2. ใชภาษาไดเพราะ และมความหมายด นาไปเปนตวอยางของการแตงคาประพนธได

3. ใชฉากและตวละครบรรยายลกษณะนสย และใหขอคดทผอานตความ โดยฉากหรอ

สถานทเหมาะสมกบเรอง

4. ไดรบการยกยอง และนาไปเปนเรองใหศกษาของนกเขยนและนกคดได

2. วรรณคดทนาศกษา

สาหรบระดบประถมศกษานมวรรณคดทแนะนาใหศกษา 3 เรอง คอ สงขทองซงเปน

กลอนบทละคร พระอภยมณเปนกลอนนทาน และขนชางขนแผนเปนกลอนเสภา โดยขอใหนกศกษา

คนควาวรรณคด 3 เรองและสรปเปนสาระสาคญ ในหวขอตอไปน (อาจใหผเรยนนาหวขอเหลานแยก

เขยนภายนอกโดยไมตองเขยนลงในหนงสอนได)

1. สงขทอง

1.1 ผแตง _________________________________________________

1.2 เนอเรองโดยสรปยอ

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

1.3 ขอคดและความประทบใจทไดรบจากเรองน

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

Page 83: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 83

2. พระอภยมณ

2.1 _ ผแตง _________________________________________________

2.2 _ เนอเรองโดยสรปยอ ______________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

2.3 ขอคดและความประทบใจทไดรบจากเรองน

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

3. ขนชางขนแผน

3.1 ผแตง _________________________________________________

3.2 เนอเรองโดยสรปยอ

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

3.3 ขอคดและความประทบใจทไดรบจากเรองน

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

____ _________________________________________________

(สถานทคนควาคอ กศน.ตาบล หองสมดประชาชน ศนยการเรยนชมชนและแหลงเรยนร

อนๆ สาหรบขอคดและความประทบใจผเรยนแตละคนอาจเขยนแตกตางกน ซงควรไดอานและ

พจารณาขอคดเหลานนวาถกตองเหมาะสมกบเนอหาของแตละเรองเหลานหรอไม)

Page 84: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

84 | ห น า

บทท 7 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

สาระสาคญ

ภาษาไทยเปนภาษาประจาชาต เปนภาษาทใชในการสอสารในชวตประจาวน อกทงยงเปน

ชองทางทสามารถนาความรภาษาไทยไปใชในการประกอบอาชพตางๆ โดยใชศลปทางภาษาเปนสอนา

ผลการเรยนรทคาดหวง

เมอศกษาจบบทท 7 แลวคาดหวงวาผเรยนจะสามารถ

1. มความร ความเขาใจ สามารถวเคราะหศกยภาพตนเอง ถงความถนดในการใช

ภาษาไทยดานตางๆ ได

2. เหนชองทางในการนาความรภาษาไทยไปใชในการประกอบอาชพ

3. เหนคณคาของการใชภาษาไทยในการประกอบอาชพ

ขอบขายเนอหา

เรองท 1 คณคาของภาษาไทย

เรองท 2 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

เรองท 3 การเพมพนความรและประสบการณทางดานภาษาไทยเพอการประกอบอาชพ

Page 85: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 85

เรองท 1 คณคาของภาษาไทย

ภาษาไทย นอกจากจะเปนภาษาทใชสอสารในชวตประจาวนของชาวไทยแลว

ภาษาไทยยงบงบอกถงเอกลกษณความเปนไทย มาตงแตโบราณกาลเปนภาษาทประดษฐคดคนขน

โดยพระมหากษตรยไทย ไมไดลอกเลยนแบบมาจากภาษาอน หรอชาตอน ประเทศไทยมภาษาไทย

เปนภาษาประจาชาต ซงถอไดวาเปนประเทศทมศลปะ วฒนธรรมทางภาษา กลาวคอ เปนภาษาท

ไพเราะ สภาพ ออนหวาน แสดงถงความนอบนอม มสมมาคารวะ นอกจากนยงสามารถนามาเรยบ

เรยง แตงเปนคาประพนธประเภทรอยแกว รอยกรอง นยาย นทาน วรรณคด และบทเพลงตางๆ ได

อยางไพเราะ ทาใหเพลดเพลน ผอนคลายความตงเครยดใหกบสมอง แมชาวตางชาตกยงชนชอบ

ในศลปะวฒนธรรมไทยของเรา

ดงนน พวกเราชาวไทย จงควรเหนคณคา เหนความสาคญและรวมกนอนรกษ

ภาษาไทยไวใหชนรนหลงไดศกษาเรยนร และสบทอดกนตอๆ ไป เพอใหภาษาไทยของเราอยคกบ

ประเทศไทยและคนไทยตลอดไป

ความสาคญของภาษาไทย

ภาษาไทยมความสาคญและกอใหเกดประโยชนหลายประการเชน

1. เปนพนฐานในการศกษาเรยนรและแสวงหาความร บรรพบรษไดสรางสรรค

สะสม อนรกษและถายทอดเปนวฒนธรรมจนเปนมรดกของชาต โดยใชภาษาไทยเปนสอ ทาใหคนรน

หลงไดใชภาษาไทยเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณ เลอกรบสงทเปนประโยชนมาใช

ในการพฒนาตนเอง พฒนาสตปญญา กระบวนการคอ การวเคราะห วพากษ วจารณ การแสดง

ความคดเหน ทาใหเกดความรและประสบการณทงอกงาม

2. เปนพนฐานในการศกษาตอในระดบทสงข น เชน ศกษาตอในระดบมธยมศกษา

ตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย ระดบอดมศกษา เปนตน ลวนตองใชภาษาไทยเปนพนฐานในการศกษาตอ

3. เปนพนฐานในการประกอบอาชพ หรอพฒนาอาชพ การบนทกเรองราวตางๆ

การจดบนทก การอาน การฟงการด ทาใหเกดประสบการณเหนชองทางการประกอบอาชพ

Page 86: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

86 | ห น า

เรองท 2 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

การศกษาและเรยนรรายวชาภาษาไทย นบเปนพนฐานสาคญในการประกอบอาชพ

หากมการฝกฝนเพมพนทกษะดานตางๆ เชน การฟง การพด การอาน และการเขยน กจะสามารถใช

ประโยชนจากภาษาไทยไปประกอบอาชพได

ในการประกอบอาชพตางๆ นน ลวนตองใชภาษาไทยเปนพนฐาน การไดฟง ไดอาน

ไดเขยนจดบนทก ตวอยางเรองราวตางๆ จะทาใหไดรบความรและขอมลเกยวกบอาชพตางๆ ทาให

มองเหนชองทางการประกอบอาชพ ชวยใหตดสนใจประกอบอาชพไดอยางมนใจ นอกจากนยงเปน

ขอมลทจะชวยสงเสรมใหบคคลผทมอาชพอยแลว ไดพฒนาอาชพของตนใหเจรญกาวหนาอกดวย

นอกจากนยงสามารถใชการฟง การด และการอานเปนเครองมอทจะชวยใหผเรยน

มขอมล ขอเทจจรง หลกฐาน เหตผล ตวอยางแนวคดเพ อนาไปใชในการวเคราะห วจารณ และ

ตดสนใจแกปญหาตางๆ รวมทงตดสนใจในการประกอบอาชพไดเปนอยางด

ชองทางการประกอบอาชพ

วชาชพทใชภาษาไทย เปนทกษะพนฐานในการประกอบอาชพ ไดแก อาชพนกพด

นกเขยนทตองใชทกษะการพด และการเขยนเปนพนฐาน เชน

1. ผประกาศ

2. พธกร

3. นกจดรายการวทย

4. นกเขยนโฆษณาประชาสมพนธ

5. นกขาว

6. นกเขยนประกาศโฆษณาขาวทองถน

7. นกเขยนบทความ

ทงน ในการตดสนใจเลอกอาชพตางๆ ข นอยกบความถนด ความสามารถและ

ประสบการณทแตละคนไดสงสมมา รวมทงตองมการฝกฝนเรยนรเพมเตมดวย

Page 87: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 87

การเตรยมตวเขาสอาชพพธกร

อาชพพธกร เปนอาชพทตองใชทกษะการพดมากทสด รองลงมาเปนการใชทกษะ

การฟง การด การอาน ทจะชวยสะสมองคความรไวในตน พรอมทจะดงออกมาใชไดตลอดเวลา

สงสาคญในการเปนพธกร คอ การพด จงตองเตรยมตวเขาสอาชพ เชน ศกษาเรองลกษณะการพดทด

หนาทของพธกร คณสมบตของผทเปนพธกร ขนตอนการพดของพธกร เปนตน

ลกษณะการพดทด

1. เนอหาทพดด ตรงตามจดประสงคเปนไปตามขนตอนของงานพธนนๆ

2. มวธการพดทด นาเสยงนมนวล ชดถอย ชดคา ใชคาพดถกตองเหมาะสม พด

สนๆ กระชบไดใจความและประทบใจ เชน การพดแสดงความเสยใจกรณเสยชวต เจบปวย หรอ

ประสบเคราะหกรรม ควรมวธการพด ดงน

- พดใหรสกวาเหตการณทเกดขนเปนเรองปกต

- แสดงความรสกหวงใย รวมทกขรวมสข

- พดดวยนาเสยงแสดงความเศราสลดใจ

- พดดวยวาจาสภาพ

- ใหกาลงใจและยนดจะชวยเหลอ

3. มบคลกภาพทด ผพดมการแสดงออกทางกาย ทางสหนา ทางจตใจทเหมาะสม

กบลกษณะงานนนๆ ซงมลกษณะแตกตางกน เชน งานศพ งานมงคลสมรส งานอปสมบท เปนตน

หนาทของพธกร

พธกร คอ ผดาเนนการในพธ ผดาเนนรายการ ผทาหนาทดาเนนรายการของงานท

จดขนอยางมพธการ

หนาท ของพธกร จะเปนผ ทาหนาท บอกกลาวใหผ รวมพธการตางๆไดทราบถง

ขนตอนพธการวามอะไรบาง ใครจะเปนผพด พดตอนไหน ใครจะทาอะไร พธกรจะเปนผแจงใหทราบ

นอกจากน พธกรจะทาหนาทประสานงานกบทกฝายใหรบทราบตรงกน และเพอใหการดาเนนการ

ตามขนตอนของพธการนนๆ เปนไปตามกาหนดการและบรรลวตถประสงคของงาน หากพธกรทา

หนาทได

พธกร จงเปนผมความสาคญยงตองานพธนนๆ ถาพธกรทาหนาทไดด งานพธนนก

จะดาเนนไปดวยความราบรนเรยบรอย แตถาพธกรทาหนาทบกพรองกจะทาใหงานพธนนไมราบรน

เกดความเสยหายได

Page 88: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

88 | ห น า

คณสมบตของพธกร

1. เปนผทมบคลกด รปรางด สงา มใบหนายมแยมแจมใส รจกแตงกายใหสภาพ

เรยบรอยเหมาะกบกาลเทศะ

2. มนาเสยงนมนวล นาฟง มลลาจงหวะการพดพอหมาะ ชวนฟง มชวตชวา

3. พดออกเสยงถกตองตามอกขรวธ ชดเจน ออกเสยงคาควบกลาไดถกตอง

4. ใชภาษาด เลอกสรรถอยคานามาพดใหผฟงเขาใจงาย สอความหมายไดด สน

และกระชบ มศลปะในการใชภาษา

5. มมารยาทในการพดใหเกยรตผฟง ควบคมอารมณไดด

6. มมนษยสมพนธทด มวธสรางบรรยากาศดวยสหนาทาทาง ลลาและนาเสยง ฯลฯ

7. เปนผใฝใจศกษารปแบบวธการใหมๆ มาใช มความคดสรางสรรค ยอมรบฟง

ความคดเหนของบคคลอนและพยายามพฒนาปรบปรงตนเองอยเสมอ

8. มความรในรายละเอยด ขนตอน วธการของกจกรรมทจะทาหนาทพธกรเปน

อยางด ดวยการศกษา ประสานงาน ซกซอมสอบถามจากทกฝายใหชดเจนและแมนยา

9. เปนคนมปฏภาณไหวพรบด มความสามารถในการแกปญหาเฉพาะหนาได

อยางฉบไว

ขนตอนการพดของพธกร

1. กลาวทกทายกบผฟง

2. แจงวตถประสงคหรอกลาวถงโอกาสของการจดงาน

3. แจงถงกจกรรมหรอการแสดงทจะจดขนวามอะไร มขนตอนอยางไร

4. กลาวเชญประธานเปดงาน เชญผกลาวรายงาน (ถาม) และกลาวขอบคณเมอ

ประธานกลาวจบ

5. แจงรายการทจะดาเนนการในลาดบตอไป ถามการอภปรายกเชญคณะผอภปราย

เพอดาเนนการอภปราย ถาหากงานนนมการแสดงกแจงรายการแสดง ดงน

5.1 บอกชอรายการ บอกทมา หรอประวตเพอเกรนใหผฟงเขาใจเปนพนฐาน

5.2 ประกาศรายนามผแสดง ผฝกซอม ผควบคม

5.3 เชญชมการแสดง

5.4 มอบของขวญของทระลกหลงจบการแสดง

6. พดเชอมรายการ หากมการแสดงหลายชดกจะตองมการพดเชอมรายการ

7. เมอทกรายการจบสนลง พธกรจะกลาวขอบคณแขกผมเกยรต ผฟงและผชม

ผทใหการชวยเหลอสนบสนนงาน หากมพธปด พธกรกจะตองดาเนนการจนพธปดเสรจเรยบรอย

Page 89: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 89

เรองท 3 การเพมพนความรและประสบการณดานภาษาไทยเพอการประกอบอาชพ

ผเรยนทมองเหนชองทางการประกอบอาชพแลว และในการตดสนใจเลอกอาชพ จาเปนตอง

ศกษาเรยนรเพมเตม เพอเพมพนความรและประสบการณ นาไปประกอบอาชพไดอยางมประสทธภาพ

การศกษาเรยนรเพมเตม อาจทาไดหลายวธ

1. ศกษาตอในระดบทสงขน

2. ศกษาตอ เรยนรเพมโดยเลอกเรยนในรายวชาเลอกตางๆ ทสานกงาน กศน. จดทาไวให

ตามความตองการ

3. ฝกฝนตนเองใหมทกษะ มประสบการณเพมมากขน เชน อาชพพธกร ควรฝกทกษะดาน

3.1 การมบคลกภาพทด

3.2 การพดในทชมชน

3.3 มารยาทในการพด

แบบฝกหด

ใหผเรยนตอบคาถามตอไปน

1. บอกคณคาของภาษาไทย

1)....................................................................

2)....................................................................

3)....................................................................

4)....................................................................

5)....................................................................

2. ใหผเรยนดและฟง การพดของพธกรในรายการตางๆ จากโทรทศน วทย รวมทงจากงาน

พธจรง เพอสงเกตขนตอน วธการและเทคนคตางๆ ของพธกรเพอเปนตวอยาง และใหพจารณา

เลอกใชสงดๆ มาเปนแบบอยาง สวนทมองเหนวาบกพรอง กนามาเปนขอควรระวง โดยบนทกขอด

และขอควรปรบปรงจากการดและฟงในรายการตางๆ

3. ใหผเรยนแสดงบทบาทสมมตใหตวเองเปนพธกรในงานใดงานหนง แลวใหเพอนชวย

วจารณ จากนนครประจากลมชวยสรปและใหคาแนะนา กจะทาใหผเรยนไดพฒนาปรบปรงตนเอง

และพฒนาการพดในฐานะพธกรไดอยางด

Page 90: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

90 | ห น า

เฉลยแบบฝกหด

ในการเฉลยแบบฝกหด ผสอนสามารถพจารณาปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

บทท 1 การฟงการด

เรองท 1 1. หลกการฟงและด

1. ฟงและดอยางตงใจ

2. มจดมงหมาย

3. จดบนทกใจความสาคญ

4. ศกษาความร กอนทจะฟงและด

2. ความสาคญของการฟงและด

1. เปนการสอสารระหวางกน

2. เพมความรและประสบการณ

3. เปนการเผยแพรความร

4. เปนการพฒนาชวตและความเปนอย

3. มจดมงหมายของการฟงและด

1. เพอความร

2. เพอรเทาทนเหตการณ

3. เพอความเพลดเพลน

4. เพอใชเวลาวางใหเกดประโยชน

เรองท 2 1. วธการฟงเพอจบใจความสาคญ

1. ฟงอยางตงใจและมสมาธ

2. ฟงใหตลอดเรอง

3. ฟงอยางมวจารณญาณ

2. วธการดแลวจบใจความสาคญ

1. ฟงแลวรรายละเอยด

2. เขาใจเนอหาสาระ

3. ประเมนคาเรองทฟง

4. จดบนทกใจความสาคญ

Page 91: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 91

เรองท 3 1. วธการของการสรปความ

1. นาใจความสาคญมาเขยนสรปดวยสานวนตนเอง

2. การใชประโยชนจากสรปความ โดยนามาศกษาหรอเผยแพร

2. การนาวธการสรปความไปใชประโยชน

1. สรปการฟง และดประจาวน

2. เผยแพรความรเรองจากการฟงและด

เรองท 4 1. มารยาทในการฟง

1. ตงใจฟงผอน

2. ไมรบกวนสมาธผอน

3. ใหเกยรตวทยากร

4. ฟงใหจบ

2. มารยาทในการด

1. ตงใจด

2. ไมรบกวนสมาธผอน

3. ไมฉกทาลายเอกสารทด

4. ดแลวใหรกษาเหมอนสมบตของตน

บทท 2 การพด

เรองท 1 1. การนาหลกการและความสาคญของการพดไปใช ดงน

1. มความรเรองทพด

2. พดดวยคาสภาพ

3. สอสารกบผอนเขาใจ

4. ใชแสดงความคดเหน

2. จดมงหมายของการพด

1. เพอสอสารกบผอน

2. เพอแสดงความร ความสามารถของตนเอง

3. เพอแสดงความเหน

เรองท 2 1. การเตรยมตวการพด

1. การแตงกาย

2. เนอหาสาระทพด

3. เอกสาร อปกรณประกอบการพด

4. เตรยมพรอมทงรางกายและจตใจ

Page 92: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

92 | ห น า

เรองท 3 1. วธการพดในสถานการณตางๆ

1 การพดอวยพร ใหมความสข ความเจรญ โดยอางสงศกดสทธ

ใหผฟงประทบใจ

2 การพดขอบคณ พดดวยภาษาสภาพ บอกเหตทตองขอบคณ และ

หากมโอกาสจะตอบแทนบางโอกาสหนา

3 การพดตอนรบ พดดวยคาสภาพ นมนวล ประทบใจ พดแนะนา

บคคล หรอสถานท

2. การนาความรดานการพดไปใช

1. อวยพรวนเกด

2. อวยพรวนขนปใหม

3. กลาวตอนรบผมาเยยมเยอน

4. กลาวขอบคณทใหการตอนรบอยางด

เรองท 4 1. มารยาทในการพด

1. ใชคาพดสภาพ

2. ไมพด วารายผอน

3. พดคดคานดวยเหตผล

2. มารยาทดในการพด จะมประโยชน

1. เปนทรกของผอน

2. ผอนยนดพดดวย

3. ไดรบความไววางใจจากผอน

บทท 3 การอาน

เรองท 1 1. หลกการอาน

1. มจดมงหมายในการอาน

2. เลอกหนงสออานตามความสนใจ

3. อานถกตองตามอกขรวธ

2. ความสาคญของการอาน

1. รบสารเปนความรหลากหลาย

2. ไดความร ทกษะและประสบการณ

3. พฒนาความคดผอาน

Page 93: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 93

3. จดมงหมายในการอาน

1. ใหมความร

2. ใหเพลดเพลน

3. นาความรไปประยกตใช

4. เปนผทนสมย ทนเหตการณ

เรองท 2 1. อานออกเสยงไดโดย

1. ออกเสยงถกตอง

2. อานอยางมจงหวะ

3. อานอยางเขาใจเนอเรอง

4. อานเสยงดง ฟงชด

2. ใจความสาคญและสรปความเรองผนายวเกษตรกรไทย “เตรยมไปญปน”

กรมสงเสรมการเกษตร สานกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมสงเสรม

สหกรณกรมปศสตว และสานกงานงานปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม คดเลอกยวเกษตรกรเขารบ

การฝกงานตามโครงการ จานวน 21 คน เขารบการฝกงานทญปนโดยเดนทาง 6 เมษายน 2552

โดยจะตองอบรมดานพนฐานการเกษตรและภาษาญปนกอน ระหวางวนท 16 กมภาพนธ

ถง 31 มนาคม 2552

เรองท 3 1. รอยกรองคอ คาประพนธทแตง โดยมการสมผสใหคลองจองกน

2. การอานกลอนสภาพ ใหแบงคาแยกเปน 3/2/3 หรอบางบท

อาจเปน 3/3/3 กได

เรองท 4 1. เลอกหนงสออานไดโดย

1. อานหนงสอตามความสนใจ พจารณาจากชอผเขยน หรอสารบญ

2. พจารณาเนอหาสาระทเกยวกบผเขยน

3. พจารณาหนงสอประกอบการเรยน บรรณานกรม

2. ประโยชนของการอาน

1. ไดรบความร ความคด

2. ไดรบความเพลดเพลน

3. ใชเวลาวางใหเปนประโยชน

เรองท 5 1. มารยาทในการอานทนอกเหนอจากการศกษา

1. ไมอานหนงสอขณะฟงผอนพด

2. ไมอานหนงสอของผอนทไมไดรบอนญาตกอน ฯลฯ

Page 94: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

94 | ห น า

2. การมนสยรกการอานทนอกเหนอจากการศกษา

1. พยายามอานทกอยางทพบเหนแมจะเปนขอความสนๆ

บทท 4 การเขยน

เรองท 1 หลกการเขยน ประโยชนของการเขยน

1. เขยนดวยความเรยบรอย และถกตองตามหลกภาษา

2. มจดมงหมายในการเขยน

เรองท 2 บอกชอสระตอไปน

1. ะ เรยกวา วสรรชนย

2. เรยกวา ตนเหยยด

3. เรยกวา ตนค

4. เ เรยกวา ไมหนา

5. ไ เรยกวา ไมมลาย

6. โ เรยกวา ไมโอ

7. ย เรยกวา ตวยอ

8. ว เรยกวา ตววอ

9. ฤ เรยกวา ตว ร

10. ฦา เรยกวา ตวลอ

เรองท 3 1. คาสะกดดวย

- แมกง เชน งง สรง คง ฯลฯ

- แมกน เชน กล คน บน ฯลฯ

- แมกม เชน กลม คม ดม ฯลฯ

- แมกบ เชน กบ ครบ หลบ ฯลฯ

- แมเกย เชน เลย เฉย ตาย ฯลฯ

2. ประสมคาทมพยญชนะ สระ และวรรณยกต

1. สน 2. ดาย

3. ท 4. เตา

5. ตาย

เรองท 4 ชอ นามสกล เจาของประวต

Page 95: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 95

เรองท 5 1. สวนประกอบของรายงาน

1. ปกหนา

2. คานา

3. สารบญ

4. เนอหาสาระ

5. บรรณานกรม

2. เชงอรรถ จะมชอผเขยน ปทพมพ และเลขทหนาหนงสอท

นามาใชประกอบการเขยน

3. บรรณานกรม ประกอบดวย รายชอผเขยนเรยงตามตวอกษร

ชอหนงสอ ชอสถานทพมพ ชอโรงพมพ และ ปทพมพ

เรองท 6 1. มารยาทในการเขยน

1. เขยนถกตอง ชดเจน

2. เขยนเชงสรางสรรค

3. เขยนในสงทควรเขยน ไมเขยนในสงทไมควรเขยน

4. เขยนทกอยางทเปนความจรง

5. ไมเขยนขอความในหนงสอทเปนสวนรวม

2. นสยรกการเขยน

1. เรมตนเขยนจากงายไปยาก

2. เขยนทกๆ วน

3. พยายามเขยนดวยใจรก

บทท 5 หลกการใชภาษา

เรองท 1 1. เสยงพยญชนะ ม 21 เสยง

2. เสยงสระม 24 เสยง

3. เสยงวรรณยกต ม 5 เสยง

4. นา มเสยงวรรณยกตสามญ

หมา มเสยงวรรณยกตจตวา

กน มเสยงวรรณยกตสามญ

สน มเสยงวรรณยกตจตวา

พลอย มเสยงวรรณยกตสามญ

5. ไตรยางศ คอ อกษร 3 หม ไดแก อกษรสง กลาง และตา

Page 96: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

96 | ห น า

เรองท 2 1. สรางกลมคา

1. เดน เดนไปโรงเรยน

2. ชน ชนกนอยางแรง

3. แดง แดงมาก

4. นา นาสกปรก

2. สรางประโยค

1. บญศรเดนไปโรงเรยน (บอกเลา)

2. รถโรงเรยนชนกนอยางแรง (บอกเลา)

3. เสอตวนแดงมากไปหรอ (คาถาม)

4. อยาดมนาสกปรก (คาสง)

เรองท 3 ใชเครองหมายวรรคตอนทเหมาะสม

1. วนนลกสาวสงซอขนมทองหยบ ทองหยอด เมดขนน

ฝอยทอง ฯลฯ

2. นทานมหลายชนด เชน นทานชาดก นทานปรมปรา

นทานคตสอนใจ

3. คาตอบขอนถกทง ก. ข. ค. ง.

4. เธอนดใหฉนไปพบในเวลา 08.00 น.

อกษรยอ

พ.ศ. ร.ร. น.ส.

เรองท 4 1. วธการใชพจนานกรม

1. เรยงลาดบคา

2. พจารณาอกขรวธ

3. การบอกเสยงอาน

4. การบอกความหมาย

5. การบอกประวตของคาและชนดของคา

2. คาราชาศพท 7 คา

พระราชบดา ตรส พระราชทาน พระบรมฉายาลกษณ

ประทบเสดจ รบสง

3. คาสภาพ 7 คา

สนข รบประทาน ทราบ มลดน ไมตพรก ครบ ศรษะ

Page 97: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 97

เรองท 5 1. สานวน

ในนามปลา ในนามขาว

คนรกเทาผนหนง คนชงเทาผนเสอ

ฝนทงใหเปนเขม

ฯลฯ

2. คาพงเพย

รกววใหผก รกลกใหต

สอนหนงสอสงฆราช

ชางตายทงตว เอาใบบวปด

ฯลฯ

3. สภาษต

รกยาวใหบน รกสนใหตอ

นารอนปลาเปน นาเยนปลาตาย

เหนชางข อยาขตามชาง

ฯลฯ

เรองท 6 วธใชภาษาไดอยางเหมาะสม

1. ใชภาษาตรงไปตรงมา ไมโกหกหลอกลวง ใหรายผอน

2. ไมใชคาหยาบ

3. ใชภาษาใหเหมาะสมกบกาลเทศะและระดบของบคคล

4. ใชภาษาใหเกดความรกสามคค

5. ใชภาษาใหถกตองตามหลกภาษา

เรองท 7 1. ลกษณะคาไทย

1. เปนคาเดยวโดดๆ มความหมายชดเจน

2. ตวสะกดตรงตามมาตรา

3. ไมมตวการนต

ฯลฯ

2. คาภาษาตางประเทศ 10 คา

แปะเจยะ กวยจบ ซนแส องโล โฮเตล ปม แชมป แทกซ

แสตมป ฟต

Page 98: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

98 | ห น า

บทท 6 วรรณคดและวรรณกรรม

เรองท 1 1. คณคา

1. คณคาของนทาน ไดแก ใชเปนขอคตเตอนใจ เปนมรดก

ของบรรพบรษและไดประโยชนจากการเลาและฟง

2. คณคาของนทานพนบาน ไดแก เปนเรองเลาทแสดงใหเหน

ถ ง ช ว ต ค ว า ม เ ป น อ ย ข อ ง ค น พ น บ า น ท เ ป น อ ย ก น ม า แ ต

ดงเดม และไดขอคด ขอเตอนใจ รวมทงความภมใจของ

คนรนหลงตอมา

3. คณคาของวรรณกรรมทองถน ไดแก การแสดงถงวถชวต

ความเปนอยของทองถน ใหขอคด ขอเตอนใจ เปนมรดก

ทควรรกษาไว

2. นาไปใชประโยชนไดโดย

1. อานเพมความร ความเพลดเพลน

2. ใชเวลาวางใหเปนประโยชน

3. นาขอดเปนตวอยางไปใช

บทท 7 ภาษาไทยกบชองทางการประกอบอาชพ

เรองท 1 คณคาของภาษาไทย

1. ใชสอสารในชวตประจาวน

2. บงบอกถงะเอกลกษณความเปนไทย

3. เปนวฒนธรรมทางภาษา

4. เปนภาษาทสามารถแสดงถงความนอบนอม สภาพ ออนหวาน

5. สามารถเรยบเรยงแตงเปนคาประพนธ

Page 99: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 99

บรรณานกรม

การศกษานอกโรงเรยน, กรม. ชดวชาภาษาไทย ระดบประถมศกษา, กรงเทพฯ : ครสภา,

2546.

เรองอไร อนทรประเสรฐ. ภาษาไทย 1, กรงเทพฯ : ศนยสงเสรมวชาการ, 2546.

อครา บญทพย และบปผา บญทพย. ภาษาไทย 1, กรงเทพฯ : ประสานมตร, 2546.

Page 100: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

100 | ห น า

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

รายชอผเขารวมประชมปฏบตการพฒนาหนงสอเรยนวชาภาษาไทย

ระหวางวนท 10 – 13 กมภาพนธ 2552 ณ บานทะเลสครมรสอรท

จงหวดสมทรสงคราม

1. นางสาวพมพใจ สทธสรศกด ขาราชการบานาญ

2. นางพมพาพร อนทจกร สถาบน กศน. ภาคเหนอ

3. นางกานดา ธวงศ สถาบน กศน. ภาคเหนอ

4. นายเรง กองแกว สานกงาน กศน. จงหวดนนทบร

รายชอผเขารวมประชมบรรณาธการหนงสอเรยนวชาภาษาไทย

ครงท 1 ระหวางวนท 7 – 10 กนยายน 2552 ณ โรงแรมอทองอนน

จงหวดพระนครศรอยธยา

1. นางสาวพมพใจ สทธสรศกด ขาราชการบานาญ

2. นายเรง กองแกว สานกงาน กศน. จงหวดนนทบร

3. นางนพรตน เวโรจนเสรวงศ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ครงท 2 ระหวางวนท 12 – 15 มกราคม 2553 ณ โรงแรมอทองอนน

จงหวดพระนครศรอยธยา

1. นางสาวพมพใจ สทธสรศกด ขาราชการบานาญ

2. นายเรง กองแกว สานกงาน กศน. จงหวดนนทบร

3. นางนพรตน เวโรจนเสรวงศ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

Page 101: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

ห น า | 101

คณะผจดทา

ทปรกษา

1. นายประเสรฐ บญเรอง เลขาธการ กศน.

2. ดร.ชยยศ อมสวรรณ รองเลขาธการ กศน.

3. นายวชรนทร จาป รองเลขาธการ กศน.

4. ดร.ทองอย แกวไทรฮะ ทปรกษาดานการพฒนาหลกสตร กศน.

5. นางศทธน งามเขตต ผอานวยการกลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

คณะทางาน

1. นายสรพงษ มนมะโน กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

2. นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

4. นางสาวศรญญา กลประดษฐ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

5. นางสาวเพชรนทร เหลองจตวฒนา กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผพมพตนฉบบ

1. นางปยวด คะเนสม กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

2. นางเพชรนทร เหลองจตวฒนา กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

3. นางสาวกรวรรณ กววงษพพฒน กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

4. นางสาวชาลน ธรรมธษา กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

5. นางสาวอลศรา บานช กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผออกแบบปก

นายศภโชค ศรรตนศลป กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

Page 102: หนังสือเรียนสาระความรู พื้นฐานkorat.nfe.go.th/t_khamso/UserFiles/File/th 11001.pdfหนังสือเรียนสาระความรู

102 | ห น า

รายชอผเขารวมประชมปฏบตการปรบปรงเอกสารประกอบการใชหลกสตรและ

สอประกอบการเรยนหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานพทธศกราช

2551 ระหวางวนท 4 – 10 พฤศจกายน 2554 ณ โรงแรมมรามา กรงเทพมหานคร

สาระความรพนฐาน (รายวชาภาษาไทย)

ผพฒนาและปรบปรง

1. นางอชราภรณ โควคชาภรณ หนวยศกษานเทศก ประธาน

2. นางเกลดแกว เจรญศกด หนวยศกษานเทศก

3. นางนพรตน เวโรจนเสรวงศ กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

4. นางสาวสมถวล ศรจนทรวโรจน กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

เลขานการ

5. นางสาววนวสาข ทองเปรม กลมพฒนาการศกษานอกโรงเรยน

ผชวยเลขานการ