81
การประชุมวิชาการระดับชาติ SMARTS ครั้งที5 วันที3 กรกฎาคม 2558 : ภาษาและวรรณกรรม 1 ภาษาและวรรณกรรม

การประชุมวิชาการระดับช าติSMARTS ครั้งที่ 5 วันที่ 3 ... · และแนวคิดของชุมสาย

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 1

ภาษาและวรรณกรรม

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

2 : ภาษาและวรรณกรรม

โวหารและภาพพจนในพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว Rhetorical Modes and Figures of Speech in Royal Speech by King Rama VI

รองศาสตราจารยสวฒนา เลยมประวต ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร บทคดยอ บทความวจยนมวตถประสงคเพอศกษาโวหารและภาพพจนในพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว จ านวน 143 องค ซงปรากฏระหวาง พ.ศ. 2453-2467 ผลการวจยพบวามการใชโวหาร 4 ประเภท คอ บรรยายโวหาร อธบายโวหาร เทศนาโวหารและสาธกโวหาร สวนภาพพจนทปรากฏม 5 ประเภท คอ อปมา อปลกษณ ปฏปจฉา สญลกษณและการกลาวอางถง ทงนเทศนาโวหารและภาพพจนแบบอปมาปรากฏเปนลกษณะเดนทสด

ค าส าคญ: พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว พระราชด ารส พระบรมราโชวาท โวหาร ภาพพจน Abstract

This research aims at studying rhetorical modes and figures of speech in 143 royal speech delivered by King Rama VI during 2453-2467 BE. The results of the study reveal that four rhetorical modes were employed namely, descriptive style, expository style, didactive style and allegory style. For figures of speech, five figures of speech were employed namely, simile, metaphor, rhetorical question, symbol and allusion. The most frequent rhetorical modes and figures of speech employed in the speech were didactive style and metaphor.

Keywords: King Rama VI, Rhetorical Modes, Figures of Speech, Royal Speech บทน า พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงไดรบการสถาปนาเปนพระมหากษตรย เสดจเถลงถวลยราชสมบตสบสนตตวงศเปนล าดบท 6 แหงมหาจกรบรมราชวงศ พระองคไดทรงบ าเพญพระราชกรณยกจนอยใหญอนอ านวยประโยชนสขแกพสกนกรทกดานเปนอเนกอนนตเพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชน แมวาพระองคด ารงสรราชสมบตเพยง 15 ป (พ.ศ.2453 – 2468) แตพระราชกรณยกจของพระองคททรงสรางสรรคนนปรากฏเปนอนมาก เชน ดานการศกษา ทรงรเรมสรางโรงเรยนแทนการสรางวดประจ ารชกาล ทรงยกฐานะโรงเรยนขาราชการพลเรอนเปนจฬาลงกรณมหาวทยาลย ดานการเศรษฐกจ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหตราพระราชบญญตคลงออมสน ดานคมนาคม ทรงปรบปรงและขยายงานกจการรถไฟ ทรงตงกรมรถไฟหลวง ดานศลปวฒนธรรม ทรงสงเสรมและอนรกษความเปนไทย ทรงสนบสนนศลปะการแสดงโขน ละคร ดานการตางประเทศ ทรงมพระบรมราชโองการประกาศสงครามกบประเทศฝายเยอรมน เพอใหประเทศไทยเขารวมกบประเทศฝายสมพนธมตร ผลของสงคราม คอ ประเทศฝายสมพนธมตรไดชยชนะ ท าใหประเทศไทยมโอกาสแกไขสนธสญญาท ไมเปนธรรม ดานการแพทยและสาธารณสข ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ตงโรงพยาบาลจฬาลงกรณ วชรพยาบาล สถาน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 3

เสาวภา และการประปากรงเทพฯ ดานวรรณกรรม บทพระราชนพนธของพระองคมทกประเภทตงแตบทโขน ละคร พระราชด ารส เทศนา นทาน บทความ กวนพนธ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตวรรณคดสโมสร เพอสงเสรมใหมการแตงหนงสอทมคณภาพ จากพระราชกรณยกจดงกลาว โดยเฉพาะดานวรรณกรรม องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (ยเนสโก) จงยกยองพระเกยรตคณของพระองคในฐานะททรงเปนทงนกประพนธ กว นกแตงบทละคร และประชาชนไดถวายพระราชสมญญานามวา “สมเดจพระมหาธรราชเจา” การศกษางานประพนธของพระองคโดยเฉพาะการศกษาพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทนน ผวจยเหนวาเปนวธหนงทท าใหผอานทราบเรองราวเกยวกบพระราชกรณยกจในวโรกาสตางๆ และทราบแนวพระราชด ารทหลากหลาย อกทงไดรบอรรถรสจากภาษาอนมวรรณศลปในฐานะททรงเปนกวอกดวย ดงนนพระราชด ารสของพระองคทพระราชทานแกพสกนกรจงเปนพระบรมราโชวาทอนมคายงและเปนมงคลตอปวงชนชาวไทย เมอศกษาพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ผวจยเหนลกษณะ โดดเดนจากการใชภาษาอนมวรรณศลป ไดแก เรองโวหารและภาพพจนซงเปนภาษาททรงพลงกอใหเกดความประทบใจแกผฟง นกปราชญดานวาทวทยาชอ ลองไจนส (Longinus อางถงใน อรวรรณ ปลนธนโอวาท, 2539 : 121-122) ไดกลาววาภาษาทใชกลาวสนทรพจนควรเปนภาษาทงดงาม (Sublime) คอ ภาษาททรงพลง สละสลวย เกดจนตนาการ มความเปนธรรมชาตไมดดแปลง มการใชโวหารและอปมาอปไมยทผฟงประทบใจ อกทงมลลาภาษาทเรยบเรยงอยางมจงหวะจะโคน การใชภาพพจนและโวหารทหลากหลายอยางเหมาะสมนนเปนสงจ าเปนส าหรบผพด ชตาภา สขพล า (2577: 109) กลาววาในยคกรกโบราณไดแบงภาษาเปน 3 ระดบ คอ 1. ภาษาทเรยบงายธรรมดา (Plain Style) 2. ภาษากงขดเกลา (Moderate Style) 3. ภาษาทสงสง (Grand Style) โดยภาษาระดบท 3 นจะเปนภาษาทหรหราเนนความงดงามและใชภาพพจน ดงนนการรอยเรยงภาษาทดสามารถท าใหผฟงเหนภาพเสมอนหนงไดสมผสหรอมสวนรวมในเรองทผพดก าลงพดไดดวยตนเอง สงผลใหผฟงสนใจและตงใจฟงดวย เมอทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยพบวามผศกษาพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทหลายเรอง เฉพาะพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลปจจบนเทานน เชน นนทา ขนภกด (2530) สนนท อญชลนกล (2542) ชมยภร แสงกระจาง (2543) ณฐพร พานโพธทอง (2549) และอภาวณณ นามหรญ (2553) ยงไมมผใดท าวจยเกยวกบพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว โดยเหตทพระองคทรงเปนกว พระราชด ารสและพระบรมราโชวาทของพระองคจงงดงามดานการใชภาษาเปยมดวยโวหารและภาพพจน ดงนนผวจยจง

ประสงคจะศกษาประเดนดงกลาว1

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาโวหารและภาพพจนในพระราชด ารสพระมงกฎเกลาเจาอยหว

ขอบเขตของการวจย ศกษาพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทปรากฏระหวาง พ.ศ.2453-2467 จ านวน 143 องค

นยามศพท พระราชด ารส หมายถง พระราชด ารสและพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทพระราชทานแกบคคลในงานและโอกาสตางๆระหวางป 2453 – 2467 จ านวน 143 องค

1 บทความวจยนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง “กลวธทางภาษาและแนวพระราชด ารจากพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว” ไดรบทนอดหนนการวจยจากคณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

4 : ภาษาและวรรณกรรม

วธการด าเนนการวจย 1. เนองจากพระราชด ารสของพระองคทพระราชทานแกบคคลตางๆนน มคณคาใหแนวคด ใหก าลงใจ ทรงอบรม สงสอนการด าเนนชวตทถกตองแกพสกนกร ดงนนพระราชด ารสในพระองคจงเปนพระบรมราโชวาทดวย ผวจยจงรวบรวมทงพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ตงแต พ.ศ. 2453 – 2467 จากเอกสารและสออเลกทรอนกส ดงน 1) พระราชด ารสและพระบรมราโชวาทในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ตพมพ พ.ศ. 2501 2) พระราชด ารสรอยครง ตพมพ พ.ศ. 2529 3) พระบรมราโชวาทกบวชราวธวทยาลย ตพมพ พ.ศ. 2543 4) พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ตพมพ พ.ศ. 2546 ผวจยเลอกเฉพาะพระราชด ารสและพระบรมราโชวาททตพมพไมซ ากนจากเอกสารดงกลาวจ านวน 143 องค 2. ส ารวจเอกสาร งานวจยทศกษาเกยวกบการวเคราะหพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทของพระมหากษตรยไทย ตลอดจนแนวคดเกยวกบโวหารและภาพพจน 3. วเคราะหพระราชด ารสแลพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวดานการใชโวหารและภาพพจน 4. เรยบเรยงและสรปผลการวจย กรอบความคดทใชวจย การศกษาโวหารและภาพพจนในพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวน ผวจยใชนยามโวหาร ภาพพจนและประเภทของภาพพจนจากพจนานกรมศพทวรรณกรรม : องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน (2545) และแนวคดของชมสาย สวรรณชมภ (2556) สวนหลกการเขยนประเภทของโวหารใชแนวคดของรงฤด แผลงศร (2557)

ผลการวจย การใชโวหาร โวหารเปนสวนส าคญในการสอสารทเปนทางการ โวหาร คอ ถอยค าทใชสอสารดวยการเรยบเรยงอยางม

วธการ มชนเชงและมศลปะเพอใหผอานเขาใจเรองราว เกดจนตภาพและความรสกตรงตามทผสงสารตองการ (ชมสาย สวรรณชมภ, 2556 : 60) จากการศกษาพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทง 143 องค พบวามการใชโวหารทงหมด 4 ประเภท ดงน

1. บรรยายโวหาร คอ โวหารเลาเรอง เปนการกลาวถงเหตการณทตอเนองกน โดยชใหเหนสถานทเกดเหตการณ สาเหต สภาพแวดลอมตลอดจนผลของเหตการณนนๆ หลกการเขยนบรรยายโวหารมดงน ผเขยนตองมความร ความเขาใจเรองทเลาและควรเลาเรองอยางเปนกลาง หากเรองนนเปนขอเทจจรงควรมหลกฐานทนาเชอถอ ควรใชภาษาใหสละสลวย เขยนเขาใจงาย ตรงประเดนและเรยบเรยงความคดใหตอเนอง จากการศกษาพระราชด ารสพบโวหารทกลาวถงกจการดานตางๆ เชน กจการของสภากาชาดสยาม พระราชกรณยกจในการพฒนาประเทศดานตางๆ อยาง เรยบงายและตรงประเดน รวมทงอางองตวเลขท าใหนาเชอถอ ดงตวอยาง

“กจการในฝายนารในขวบปทแลว ต าแหนงสภานายกาแหงสภากาชาดสยาม วางลง โดยทสมเดจพระบรมราชชนนสวรรคตเสยนน สมเดจพระมาตจฉาเจาไดทรงรบต าแหนงทวางนด าเนนการตอไปตามสมควรแลว และมความยนดทจะกลาววาสภานซงได

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 5

เจรญรวดเรวขนเปนล าดบนน ในปนกรมการสภากาชาดระหวางประเทศทเจนวาไดรบรองสภาของเรานเขาในสมาคมกาชาดระหวางประเทศดวยแลว”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2463)

“การไปมาและท าการตดตอกนระหวางหวเมองกบเมองในพระราช อาณาจกรและตลอดถงเมองตางประเทศนน ทางรถไฟสายเหนอซงจะท าขนไปยงนครเชยงใหมนน ในระหวางนไดท าแลวเสรจไปอก 2 ตอน คอ ตงแตบานปนขนไปถงผาคอระยะทางยาว 18 กโลเมตร ไดเดนรบสงคนโดยสารและสนคาแตวนท 1 พฤษภาคมแลว ทางตงแตผาคอขนไปถงแมจางอกตอนหนงทางยาว 18 กโลเมตร ไดเดนรถตงแตวนท 15 ธนวาคมแลว การเจาะอโมงคใหญเขาไปภายในเขาปนน าระหวางนครล าปางกบนครล าพนทต าบลขนตาลซงยาว 1,338 เมตร ไดเจาะทะลตลอดถงกนแลว”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2458) “การปราบปรามโจรผรายอนเปนปญหาใหญอยเมอปกลายนน ในปนไดเกดเหต

อนนาหวาดเสยวขนบางราย แตขาพเจายนดทจะกลาวไดวาเจาหนาทไดรบรอนตดตามเปนผลชดเจนทนทวงทอยางควรพอใจแท และไดทราบดวยวาในระหวาง 6 เดอนตนปน จ านวนผรายอกฉกรรจทวพระราชอาณาจกรไดลดลงนอยกวา 6 เดอนตนปกอนถง 358 เรอง ซงประมาณ 1 ใน 5 สวน”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2466)

“การเลาเรยน ไดจดการเล าเรยนของพระภกษทงในกรงและหวเมองใหแพรหลายยงขนกวาแตกอน การคณะสงฆในกรงเทพฯ ไดจดวธปกครองลงแบบแผนเรยบรอย ฝายฆราวาสไดจดตงโรงเรยนขาราชการพลเรอนเฉลมพระเกยรต ซงราษฎรเขากนสรางพระบรมรปถวายสมเดจพระพทธเจาหลวงอนเหลออยกวา 800,000 บาท ใหเปนทนส าหรบจดสรางโรงเรยนนและการเลาเรยนตามหวเมองกไดจดขยายใหแพรหลายยงขน และจดโรงเรยนมธยมใหมขนอกหลายหวเมอง”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2455)

“การปลกไขทรพษเปนทานตามหวเมองนนไดเปดท าการมาแลว 10 มณฑล ในปนไดเปดท าการนนทวทกมณฑลแลว รวมจ านวนคนทปลกในปน 521,000 คน รวมตงแตไดจดการปลกใหเปนทานมาได 1,526,000 คน ในกองปาตรสภานน ไดรกษาผทถกสนขบากด 75 คน ถกงกด 28 คน รกษาโรคอนๆ 184 คน โดยเปนสาธารณทาน”

(พระราชด ารสตอบพระบรมวงศานวงศ วนท 1 มกราคม 2459)

2. อธบายโวหาร คอ โวหารทท าใหเกดความคดเรองหนงใหกระจางขนหรอการใหค าจ ากดความของศพทเพอใหเขาใจขน หลกการอธบายโวหารมดงน หากเปนการอธบายตามล าดบขน ผเขยนตองอธบายการปฏบตเปนขนตอนอยางเปนเหตเปนผลเพอใหผอานปฏบตตามได หากเปนการใหนยามศพทผเขยนอาจก าหนดความหมายจากพจนานกรมหรอก าหนดความหมายขนเอง ทงนตองชดเจนเพอใหผอานเขาใจตรงกน หากเปนการอธบายบอกสาเหตและผลลพธควร

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

6 : ภาษาและวรรณกรรม

อธบายจากสาเหตไปหาผลลพธหรออธบายจากผลลพธไปหาสาเหตกได จากการศกษาพระราชด ารสพบอธบายโวหารท ทรงอธบายศพทวาพระพทธเจา พระธรรมเจา พระสงฆเจา การขยายความในพทธศาสนภาษต อธบายค าวาผด การอธบายแนวคดในการท างานแกทหาร การอธบายค าวามณฑลภาคพายพ ดงตวอยาง

“เราผ เรยกตวว าเปนผถอพระพทธศาสนา จ าจะตองเขาใจแจมแจงวาพระพทธเจาคออะไร พระธรรมเจาคออะไร พระสงฆเจาคออะไร ในขอนครงกอนกเคยไดอธบายหนหนงแลว แตการอธบายซ าอกไมเปนของเสยหายอะไร

พระพทธเจา คอ ผทไดทรงตรสรเอง โดยทมความรบงเกดขนในพระทยของพระองคพรอมแลว ทงไดทรงสงสอนผอนใหรตาม เหนตามและประพฤตชอบดวยกายวาจาใจดวย ทานผนเรยกวาพระพทธเจา

พระธรรมเจา คอ พระธรรมวนยค าสงสอนของพระพทธเจาพระองคนน ทเราเรยกกนวาพระพทธศาสนา

พระสงฆเจา คอ ชนหมหนงซงไดสดบพระธรรมวนยทพระพทธเจาไดทรงอนศาสนไว และไดปฏบตชอบตามพระธรรมวนยนนแลวน ามาสงสอนใหแกผอนสบตอๆ กนมา เราทงหลายจงไดรและสดบตรบฟงกนอยจนทกวนน”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 12 พฤษภาคม 2457)

“ณ วนน ขาพเจาจะขออธบายขยายความในพทธศาสนภาษตอนโบราณ บณฑตไดประพนธเปนคาถาไววา

“อาโรคยา ปรมา ลาภา สนตฏฐ ปรม ธน วสสาสา ปรมา ญาต นพพาน ปรม สข ฯ” แปลวา “ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ ความสนโดษเปนทรพยอนประเสรฐ

ความคนเคยเปนญาตอนประเสรฐ พระนพพานเปนสขอนประเสรฐ” (พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 18 พฤษภาคม 2459)

“ธรรมหมวดทจะแสดง ณ บดนทานเรยกวาทศทง 6 ไดแก บคคล 6 จ าพวก คอ ทศเบองหนา ไดแก บดามารดา ทศเบองขวา ไดแก ครบาอาจารย ทศเบองหลง ไดแก ครอบครวหรอบตรภรรยา ทศเบองซาย ไดแก มตร ทศเบองต า ไดแก บาวไพร ทศเบองบน ไดแก สมณพราหมณาจารย บดนจะวาถงทศเบองหนาซงไดแกบดามารดา วาเราควรจะประพฤตตอทานเปน

การตอบแทนคณทานอยางไร กจของเราทจะพงกระท าตอบแทนคณบดามารดาทาน จดไวเปน 5 สถาน คอ

สถานท 1 บดามารดาทานไดเลยงดเรามาตงแตเลกจนโต ไดทะนบ ารงเราใหอมหน าส าราญปราศจากอนตรายทงปวง ในเวลาปวยไขทานกไดรกษาพยาบาลเรามา ครนเวลาทานมอายมากแลวเราเตบโตขนเรากควรสนองคณทาน โดยปฏบตและเลยงดเปนการตอบแทนทานบางใหทานไดความสขกายสขใจ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 7

สถานท 2 เราตองรบท ากจการของทาน เมอทานมธระอะไรอยาใหทานตองออกปากใชหรอวงวอน เรารวาทานมความปรารถนาอยางไร เรากท าใหส าเรจตามความปรารถนาของทานใหดทสดทจะท าได

สถานท 3 เราตองพยายามด ารงวงศสกลของเราใหด เปนตนวาสกลของเรามชอเสยงดอยแลวไมควรเราผเปนบตรจะประพฤตเอาแตสบายสวนตวตามชอบใจเราฝายเดยว ตองด ารงวงศสกลใหมชอเสยงตลอดไปดวย...”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 12 พฤษภาคม 2457) “เรามความปรารถนาอยอยางหนงซงอยากใหทหารของเราทกคนเขาใจวา เราถอ

วาทหารของเราไมวาชนใดจะเปนนายหรอพลกตาม เปนขาราชการเหมอนกนตางกนกแตต าแหนงและหนาทซงไดรบมอบใหท าและรบผดชอบตางกน เราผเปนจอมทพไมรสกวาใครดใครเลวกวากนอยางไร ถออยวายอมมหนาทท าประโยชนอยางเดยวกนคอไดอทศตวเปนชาตไทย”

(พระราชด ารสในการเสดจพระราชด าเนนเยยมกองพลทหารบกท 4 วนท 7 กมภาพนธ 2457)

“สวนมณฑลพายพเปนมณฑลทมเมองใหญหลายเมอง ทองทกกวางใหญ จงไดแยกทองทมณฑลพายพ คอ เมองนครนาน เมองนครล าปาง เมองแพรรวม 3 เมอง ตงขนเปนมณฑลหนงตางหาก และใหตงชอวามณฑลมหาราษฎร มอปราชเปนผ ตรวจตราก ากบราชการมณฑลพายพและมณฑลมหาราษฎรซงรวมกนเรยกวา มณฑลภาคพายพ”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2458)

“บดนจะอธบายขอภาษตทวา “ความสนโดษเปนทรพยอนประเสรฐ” นนตอไปค าวา “สนโดษ” น คนไทยเราโดยมากมกแปลผดอยคอ แปลวา “อยคนเดยว” เชน ผทไมมครอบครว จงมกใชกนวา “คนสนโดษ” แทจรงค าวา “สนโดษ” นแปลตรงศพทมความวา “พอใจ” คอ พอใจในสงซงตนมอยแลว ไมมกมากอยากไดใหเกนม เชน คนทมผานงหมแมแตเพยงส ารบเดยว แตไมกระวนกระวายอยากไดอกฉะน เรยกวาเปนคนสนโดษ แตถาคนนนยงกระวนกระวายอยากไดผานงหมใหมากขนอก กนบวาไมใชคนสนโดษ หรอจะกลาวอกทางหนง คนทไมมครอบครวเพราะไมมเงนทองพอทจะเลยงภรรยา แตกยงนกวาสามารถเมอใดกจะหาภรรยา เชนนกไมใชสนโดษ แตตรงกนขาม คนทมทงบตรและภรรยาอยแลวรวมครอบครวเปนหลายคนและไมมความปรารถนาจะหาอกเชนนเปนผสนโดษ”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 18 พฤษภาคม 2459) “ค าวาผดอยาเขาใจผด ผทมก าเนดสงประพฤตตวไมดกไมใชผด ผทประพฤตดจง

จะเปนผด เพราะฉะนนชาตก าเนดไมเปนของส าคญเทาความประพฤตตงอยในศลธรรมรกษาความสตยสจรตเสมอ แมจะไปแหงหนต าบลใดไมน าความเดอดรอนร าคาญแกผอน ไปแหงใดใหบรรดาคนทเขารจกเตมใจออกตอนรบวาสมควรเปนมตรสหาย” (พระราชด ารสในการทรงรบเปนผบงคบการพเศษแหงกรมเสอปาท 1

วนท 23 เมษายน 2460)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

8 : ภาษาและวรรณกรรม

3. เทศนาโวหาร คอ โวหารทกลาวชกจงผอนเพอใหเหนคลอยตามและใหปฏบตดวยการใชถอยค าเชงสงสอน ชกชวน โนมนาวใจหรอแนะน าโดยชแจงเหตผล ขอเทจจรงเพอใหผอานเชอถอและปฏบตตาม ทงนผเขยนสามารถใชสาธกโวหารหรอภาพพจนแบบอปมาเสรมเทศนาโวหารกได หลกการเขยนเทศนาโวหาร คอ ผเขยนตองมชนเชงในการเขยน ไมท าใหผอานรสกวาก าลงถกสงสอนแตตองเขยนโนมนาวใหผอานรสกเหนดวยและคลอยตามแนวคดของตน หากเปนเรองทชใหเหนประโยชนและโทษของสงนน ผเขยนตองจ ากดกรอบความคดใหชดเจนแลวหาเหตผลประกอบการ โนมนาวใจ จากการศกษาพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ผวจยพบโวหารประเภทนมากจงท าใหพระราชด ารสเกอบทกองคมลกษณะเปนพระบรมราโชวาทดวย พระองคทรงหวงใยพสกนกร ทรงตกเตอนสงสอนรวมกบการใชภาพพจนแบบอปมาหรอใชสาธกโวหารรวม เพอใหผฟงเขาใจ น าไปปฏบตได เชน ทรงตกเตอนนกเรยนเรอง การแตงกายใหเหมาะสม เตอนใหส านกความเปนไทย การปฏบตหนาทอยางสจรต ไมโลภ โทษของการสบบหร หนาทของคร สอนเรองความสามคค ความอดทนและความยตธรรม ดงตวอยาง

“กอนทจะคดหาเครองแตงกายอยางใดๆ ควรค านงถงฐานะของตนเองวามเงนใช

จายเทาใด ควรคดหาเครองแตงกายแตพอจะมทนทรพยจบไดจายพอ การแตงกายส าหรบผชาย ควรมงในทางหาความสะดวกและความหมดจดเรยบรอยมากกวาหาความสวยงาม”

(พระราชด ารสในการสมาคมนกเรยนซงไปศกษาอยในประเทศยโรป วนท 30 มถนายน 2468)

“เราขอเตอนนกเรยนวาเจาทงหลายเปนไทยอยาดถกชาตของตนเพราะการ ดถก

ชาตของตนเทากบประกาศวาตนเองเลว ชนทกชาตตองมทงคณและโทษระคนอยในสนดาน ชาตใดจะดลวนหรอชาตใดจะเลวลวนนนหามได ของดของชาตไทยเรากมอยมาก ชาวเราควรตงใจถนอมคณสมบตและลกษณะอนดของชาต”

(พระราชด ารสในการสมาคมนกเรยนซงไปศกษาอยในประเทศยโรป วนท 30 มถนายน 2468)

“ขอใหทานทงหลายจงตงใจปฏบตราชกจตามหนาทของทานโดยสจรตและเทยง

ธรรมสม าเสมอ อยาเผอเรอมวเมาในอสสรยลาภกด โภคลาภกด ควรแสวงแตโดยวธอนชอบธรรม ลาภนนๆ จงจะมนคงอยแกตนได ไมมเวลาเสอมถอยไป”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2457)

“ขอเตอนวาการสบบหรเปนของไมดส าหรบเดกทอายยงนอย ไมควรนกวาการสบบหรท าใหตวเปนผใหญ หรอเหมอนผใหญ เพราะการทเปนผใหญตองเปนไดแตตองมอายมาก มรางกายเตบโตและมปญญา ความคดมากขนเทานนและถาเปนผใหญจรงๆแลวถงจะสบบหรหรอไมสบกคงเปนผใหญเทากน”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 18 พฤษภาคม 2459)

“เมอธรรมะเปนของประเสรฐเชนน จงเปนสงควรปรารถนายงกวาสงอน ผใดยงบกพรองในทางธรรมะกควรขวนขวายศกษาและฝกฝนใหธรรมะเจรญยงขน ผทรกธรรมะทแทจรงตองรกยงกวาทรพยใดๆ ตองรกยงกวาสวนใดๆ แหงรางกาย และในทสดแมแตชวตก

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 9

ยอมสละแลกกบธรรมะได...เมอการประพฤตธรรมเปนความจ าเปนอนหนงส าหรบฝกใจบคคลใหรจกคาแหงการเสยสละเชนน ขาพเจาจงคงไดหาญกลาววาการประพฤตธรรมเปนองคส าคญอนหนงแหงความรกชาต และถาใครไมประพฤตธรรมแลวจะนบวาเปนผรจกรกชาตโดยจรงใจไมไดเลยเปนแนแท เพราะฉะนนขอครทงปวงจงตงใจและหมนฝกสอนกลบตรใหเปนผใครธรรม และใหเขาใจคณแหงการประพฤตธรรมตามทมปรากฏอยในพระบรม พทโธวาท และขอใหกลบตรผเปนนกเรยนตงใจศกษาจดจ าค าจรรยาทครจะไดสงสอนใหตอไปดวย”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 18 พฤษภาคม 2459)

“เมอทานทราบอยวากจการใดๆ จะส าเรจไดดวยความสามคคเชนนกไมจ าเปนทเราจะตองชแจงวาการแตกราว การแกงแยงยอมเปนศตรแหงความเจรญ ไมใชเฉพาะแตของบานเมอง แมคณะเลกๆหรอในครอบครวถาไมมความสามคคแลวกอยดวยกนไมได เหตฉะนถงแมในสวนตวบคคลจะมความคบใจปานใดและทไมไดแสดงในบางคราวบางสมยนน กเพราะเหนแกความสามคคและถาเหนแกความสามคคแลว ตองยอมทนความล าบาก ยอมทนความขดของ ร าลกถงค าโบราณทสงสอนเปนธรรมก ากบใจพวกเราทงหลายใหถอวา ขนตธรรมเปนของส าคญเปนเครองประดบของมนษยอยางหนง มนษยทรงเรองทจะนบถอวาตวเปนผสมควรไดรบความเคารพของผอน กคอผทมขนตธรรมมความอดกลน สงใดทอาจกระทบอารมณไมเปนทพอใจ ถาค านงดวาสงนนกระทบแตตวผเดยว อตสาหอดกลนเสยไมบนเชนนนนบวาเปนบคคลอนประเสรฐ”

(พระราชด ารสตอบสมหเทศาภบาลและประชาราษฎร มณฑลภเกต วนท 27 เมษายน 2460)

“หลกของบานเมองทเจรญแลวกตองอาศยความยตธรรมสม าเสมอ เพอใหบรรดาผทอยในกฎหมายไดรบความรมเยนเสมอภาค จะตองจดการพพากษาอรรถคดโดยทางธรรมสจรต ระวงมใหตกไปในอ านาจแหงอคตทงสประการ ตงใจสมานไมตรของประชาชนเพอใหบงเกดความนยมในพระบรมเดชานภาพของพระเจาแผนดน ถาทานทงหลายตงใจอยเชนนนเสมอแลว กเหมอนท านบ ารงชาตบานเมองใหเจรญมนคงถาวรอยและชวยค าจนพระบรม เดชานภาพโดยใหประชาชนรสกวาพระเจาแผนดนทรงอยทงพระเดชและพระคณโดยบรบรณ”

(พระราชด ารสในการเปดศาลจงหวดนครศรธรรมราช วนท 8 พฤษภาคม 2460) 4. สาธกโวหาร คอ การยกตวอยางบคคลหรอเหตการณประกอบเนอเรอง สาธกโวหารเปนโวหารเสรม

บรรยายโวหารและเทศนาโวหาร จงมกไมปรากฏตามล าพง หลกการเขยนสาธกโวหาร คอ เรองทยกมาเปนตวอยางตองเหมาะสมเพอใหผอานเขาใจเนอเรองทนทและภาษาตองชดเจนตรงประเดน จากการศกษาพระราชด ารสพบวา การทพระองคจะทรงสงสอนเรองใดกตาม นอกจากใชเทศนาโวหารแลวยงทรงใชสาธกโวหารเพอเปนหลกฐานอางอง เพอเปนอทาหรณใหเรองททรงสงสอนนนมน าหนกนาเชอถอยงขน เชน การยกเหตการณ เกณฑทหารรบในสงครามของเจาผครองนครอฟกานสถาน การตอสกบพญามารของพระพทธองค หรอนทานพนบานไทย เชน เรองศรทนนไชย ดงตวอยาง

“ตามทเราทงหลายทไดมาพรอมกนถงสถานทส าคญทน คอเปนท สมเดจพระนเรศวรพระเจาแผนดนไทยไดกระท าสงครามมชยแกศตร พมา มอญ ไดพายแพแดพระ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

10 : ภาษาและวรรณกรรม

บารม เราทงหลายควรจะมความโสมนสยนดทวกนและเราทงหลายควรจะค านงถงเหตและกจการทท าใหเราไดชยชนะแกขาศกมทหารและก าลงยงกวาเราเปนอนมาก ฝายเขามากกวาฝายเราตงสามสเทา เพราะเหตใดเลาเราจงไดสามารถเอาชยชนะได เราจะขอเลาเรองอนหนงซงเขาเลากนมาพอเปนอทาหรณ

ในกาลครงหนง เจาผครองนครอฟกานสถาน มความประสงคจะท าสงครามกบองกฤษ ไดสงขนนางไปสบทเมององกฤษถงวธเกณฑและจดการเรองทหารอยางไร กไดทราบขาวจากผทไปสบนนวาเขาเกบคนเปนทหารจากเมองลอนดอนบาง ตามหวเมองตางๆ บาง แตลวนเกบเอาคนทเลวไมมประโยชนไมเปนแกนสารอะไรทงสน เจาแขกผนนจงไดสงขนนางอกคนหนงไปดทอนเดย ขนนางรายงานวาทอนเดยไมนยมองกฤษเลย...”

(พระราชด ารสในงานบวงสรวงสมเดจพระนเรศวรมหาราช วนท 28 มกราคม 2456) “น าใสสะอาดยอมเปนเครองบ าบดโรคไดดกวาโอสถหรอเภสชทงหลาย

เพราะฉะนนสงไรทนบวาเปนมลทนโทษ ทานโบราณาจารยจงตองสอนใหใชน าเปนเครองช าระลางในทสด ถงแมจะกลาวเปรยบเทยบสงทเปนของชวราย เพอจะบ าราบสงชวรายอนนนกจะบ าราบให พายแพไดโดยอาศยอ านาจน า เปนตนวาเมอครงสมเดจพระมนนทรชนศรประทบอยภายใตโพธบลลงก พระยามารซงสมมตวาเปนผคดรายตอพระองคไดหวงผจญตอพระบรมศาสดา โดยเดชะอ านาจพระบารมของพระองคบนดาลใหนางพระธรณมาสยายผมบบน าบ าราบมารไดดวยอทธฤทธแหงน าอนหลงไหลมาจากผมของนาง”

(พระราชด ารสในการเปดการประปากรงเทพฯ วนท 14 พฤศจกายน 2457)

“อาการเชนนเปนลกษณะอนหนงของคนไทยทแสดงความจงรกภกดตอพระเจาแผนดนและแสดงความเปนไทยแกตนทมตามาแลว ชอบดอะไรกจะขอดใหเตมตา ไมตองการใหใครมาหามปรามและกดขวางกางกน ขอใหนกถงเรองศรทนนไชย เมอครง ศรทนนไชยไปเมองจน พระเจาแผนดนจนไมใหใครเหนหนา...”

(พระราชด ารสในงานพระราชพธฉตรมงคล วนท 13 พฤศจกายน 2457)

การใชภาพพจน ภาพพจนตรงกบภาษาองกฤษวา figure of speech คอถอยค าทท าใหเกดภาพในใจโดยใชกลวธหรอชนเชงใน

การเรยบเรยงถอยค าใหมพลงทจะสมผสอารมณของผอานจนเกดความประทบใจ เกดความเขาใจลกซงและเกดอารมณสะเทอนใจมากกวาถอยค าทกลาวอยางตรงไปตรงมา ชมสาย สวรรณชมภ (2556 : 60-74) แบงภาพพจนเปน 12 ประเภท ไดแก อปมา (simile) อปลกษณ (metaphor) สญลกษณ (symbol) นามนย (metonymy) อตพจน (hyperbole) บคลาธษฐาน (personification) ปฏทรรศน (paradox) ปฏพจน (oxymoron) ปฏปจฉาหรอค าถามเชง

วาทศลป2 (rhetorical question) การเลยนเสยงธรรมชาต (onomatopoeia) สมพจนย (synecdoche) การกลาวอาง

ถง (allusion) จากการศกษาพบวามการใชภาพพจน 5 ประเภทในพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวดงน

2 พจนานกรมศพทวรรณกรรม : องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถานก าหนดใหใชวา “ค าถามเชงวาทศลป” (rhetorical question)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 11

1. อปมา (simile) คอการเปรยบเทยบสงหนงกบอกสงหนงโดยทธรรมชาตแลวมสภาพทแตกตางกน แตมลกษณะเดนรวมกนและใชค าทมความหมายวา เหมอน หรอ คลาย เปนค าแสดงการเปรยบเทยบ เชน ค าวา กล ดง ดจดง เปรยบเสมอน เหมอน คลาย ราวกบ ประดจ การใชภาพพจนแบบอปมานปรากฏมากจนเปนลกษณะเดนของการใชภาพพจนในพระราชด ารสของพระองค นบเปนความงดงามทางวรรณศลป สรางอารมณใหผฟงเหนภาพและเกดความประทบใจ เชน

“ตวเราเองกเคยรบราชการสนองพระเดชพระคณอยในหมทหารบกหลายปจงมน าใจรกใครไมตรในบรรดาทหารบกทงนายและพลประหนงเปนบตรทเสนหายงของเรา

ฉะนน”3

(พระราชด ารสในคราวทลเกลาถวายเครองยศจอมพลทหารบก วนท 2 พฤศจกายน 2453)

“เราจงเคยไดรรสมาแลววาการเทยวส ามะเลเทเมาเปรยบเหมอนกนของแสลงคอ

ของแสลงนนในเมอเหนผอนเขากนชางรสกนาอรอยเสยจรงๆชวนใหอยากกนบางและเมอถงเวลากนกอรอยจนท าใหเพลน เลยกนเขาไปจนเกนกวาทควร”

(พระราชด ารสในการสมาคมนกเรยนซงไปศกษาอยในประเทศยโรป วนท 30 มถนายน 2468)

“แมทางทไปนนเปรยบเหมอนหนทางทขนเขาล าบากหนอย อาศย

ความบากบนและตงใจมนอยแลวคงจะไปถงทพงปรารถนาได” (พระราชด ารสในวนปใหม วนท 1 เมษายน 2464)

“อกประการหนงเมอค านงดวาสมเดจพระเจาแผนดนองกฤษ ผเปน

พระราชาธบดแหงมหาประเทศไดประทานเกยรตยศแกตวขาพเจาครงน กเปรยบประดจยนพระหตถขามมหาสมทรมาจบมอขาพเจา”

(พระราชด ารสในงานถวายพระกระยาหารสมโภช วนท 8 พฤศจกายน 2458)

“พระพทธเจาเปรยบเหมอนคนน าทางซงชประทปขนสองใหเราไดแล

เหนหนทางไดถนด ประทปนคอพระธรรม ผใดทใฝใจฟงธรรมเมอเวลาเทศนกด หรอเมอเวลาอานหนงสอกด ไดชอวาเปนคนฉลาดรจกเดนเขาหาดวงไฟ”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 12 พฤษภาคม 2457)

“ธรรมดาสงใดเปนทนบถอของคนเปนอนมาก และเพอหวงความสรรเสรญของโลกแลว กจ าเปนทจะตองทนล าบาก ตองรงตวเองไวใหได เปรยบเหมอนผทตองการจะไดรบความชมเชยวาเปนผทขมางาม ตองอตสาหะฝกฝนทรมานมานน ใชก าลงรงบงเหยนใหมาเดนตามใจของเราผข ไมใชใหมาพาตวเรา

3 ขอความทขดเสนใต คอ ประเภทของภาพพจนนนๆ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

12 : ภาษาและวรรณกรรม

ไปตามใจของมา ผใดขนหลงมา มาพาไปตามใจมา ไมใชคนขมาดนฉนใด ผทปลอยใหอารมณชกน าไปตามบญตามกรรมกเหมอนกบคนขมาไมดฉนนน”

(พระราชด ารสในการขนปใหม วนท 1 เมษายน 2459)

“ราชกรณยกจของพระเจาแผนดนนน เปนภาระทหนกและยากเพยงไรแตการวจารณสอดสอง ตระเตรยมในเบองตนของกจใดทจะพงกระท าลงไปนน คนทงหลายโดยมากผดอยแตขางนอกกยอมแลไมเหน จะเหนไดกตอเมอกจนนไดกระท าลงไปและเหนผลปรากฏแลว เปรยบเหมอนการสรางทางรถไฟทจะตองแหวะเขาหรอขดอโมงคลอดไป เพอไมใหรถเดนทางออมใหเปนการเปลองเวลา”

(พระราชด ารสในงานพระราชพธฉตรมงคล วนท 12 พฤศจกายน 2456)

“ตวเราเองประดจดงกอนดนกอนหนงในภเขา เราจะรกษากอนดนนนแลว และปลอยใหภเขาทลายนนจะเปนประโยชนอนใด เราจะตองตงใจรกษาภเขา กอนดนนนจงจะอยได เมอพวกเราท าใจใหส าเรจฉะนแลวเมอนนแหละ เราจะไดเหมอนชนกของเราครงสมเดจพระนเรศวร”

(พระราชด ารสในงานบวงสรวงสมเดจพระนเรศวรมหาราช วนท 28 มกราคม 2456)

“แทจรงการเอาใจกนกเปรยบเหมอนหวานขาวลงในนา ถาไมหวานกอน ท าไมจงจะไดขาวกน ถาเราจะใหเขาอนเคราะหเรา เรากตองอนเคราะหเขา”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 12 พฤษภาคม 2457) “ทเมองสงขลาและมณฑลนครศรธรรมราชน ไมใชเปนครงแรกไดมาแต

กอนหลายครงแลว และตงใจอยากจะมาอก ยงมาครงใดกยงมความรกใครมากขนทกท เพราะเหนวาเปนเหมอนหนงรตนะดวงหนงในมหาพชยมงกฎของฉน”

(พระราชด ารสตอบสมหเทศาภบาลส าเรจราชการมณฑลนครศรธรรมราช วนท 14 มถนายน 2458)

2. อปลกษณ (metaphor) คอการเปรยบเทยบดวยการกลาววาสงหนงเปนอกสงหนงโดยใชค าแสดงการเปรยบเทยบวา “เปน” หรอ “คอ” ความหมายจงลกซงกวาอปมา เชน

“การเกยจครานเปนขาศกของการเรยนอยางรายกาจมาก เปนโรครายซงนกเรยนทกคนตองคดก าจดจากตวใหจงไดจงนบวาด”

(พระราชด ารสพระราชทานแกนกเรยนทพลบพลาทองสนามหลวง วนท 5 ธนวาคม 2454)

“ถาเปรยบพาณชยการดวยก าลงกายแลว กสกรรมกคอเลอดนนเองในประเทศเรานไมมสงไรจะส าคญเทากสกรรม ถาไมคดบ ารงกสกรรมใหเจรญกอนแลว พาณชยการกจะบ ารงขนไดโดยยาก”

(พระราชด ารสในการเปดการแสดงกสกรรมและพาณชยการ วนท 10 เมษายน 2454)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 13

“การปกครองกเหมอนการทพ ถาทพหนารบรดเกนไปกคงจะถงสนามรบกอนจรง แตถาทพหนนและกองเสบยงเดนไมทนกจะเปนเครองตดประโยชนแหงกองหนา”

(พระราชด ารสในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 1 มกราคม 2455)

“สมอเครองผกเปนสงทจะยดเหนยวใหเรอจอดประจ าทอยไดโดยปราศจากอนตราย สมอเครองผกของคนเรานคอศาสนา ยอมรกษาผทครองธรรมนน”

(พระราชด ารสในพระราชพธฉตรมงคล วนท 12 พฤศจกายน 2456)

นอกจากนนยงมการใชอปลกษณโดยนย (implicit metaphor) ซงเปนการเปรยบเทยบคลาย อปลกษณ แตไมมค าวา “เปน” หรอ “คอ” ปรากฏอยในขอความ ยกมาแตสงทน าไปเปรยบใหผอานตความเอาเองวาสงทน าไปเปรยบนนคออะไร โดยสงเกตเนอความในบรบทนน เชน

“มะพราวผลเดยวทถอในมอดกวามะพราวทงเครอ4บนยอดไม ถามวไป

ใฝถงมะพราวบนยอดไมไมกนผลในมอ บางทกวาจะรแนวาเกบบนตนไมถงแนแลว พอผลไมในมอจะเนาเสยเลยตองอด”

(พระราชด ารสแกนกเรยน วนท 5 ธนวาคม 2454) 3. ปฏปจฉาหรอค าถามเชงวาทศลป (rhetorical question) คอ การตงค าถามแตมไดหวงค าตอบหรอถา

มค าตอบกเปนค าตอบททงผถามและผตอบรดอยแลว ผเขยนจะใชค าถามเชงวาทศลปเพอเราอารมณผอานหรอสอความหมายและใหขอคดทตนตองการ เชน

“บานเมองทเลยงตนเองไมไดนน เขาตองมความวเศษในทางอนแทน คอตองมก าลงทจะไปแยงเอาความสมบรณของผอนได นเรามก าลงพอแลวหรอ”

(พระราชด ารสในการแสดงศลปหตถกรรมและพาณชยการ วนท 3 มกราคม 2457)

“ถาใครไดเผยตาดและเงยหฟงแลว ยงขนพดวาเมองไทยเลยงตวเองไดกเทากบนอนฝนไปหรอเทากบไมซอตรงตอตวเราเองและเพอนบานทเปนคนไทย ถาจะพดกนตามตรงแลวกตองรบวาเดยวนเรายงตองอาศยใหชาวตางประเทศเลยงตวเราอยทกคนเชนน เราไมอายเขาหรอ”

(พระราชด ารสในการแสดงศลปหตถกรรมและพาณชยการ วนท 3 มกราคม 2457)

“พวกเราทยอมมาถออาวธเพราะเหตใด เรามายอมถออาวธและยอมฝกหดและเหนดเหนอยเพราะเหตไร เพราะเราทงหลายทเปนทหารและเสอปามความเมตตาเพอนบานพลเมอง”

(พระราชด ารสเนองในงานเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 มกราคม 2458)

4 ค าวา “มะพราวผลเดยว” ในทนหมายถง ความมงมนในการเรยนส าหรบนกเรยน สวนค าวา “มะพราวทงเครอ” หมายถง จดมงหมายทอยไกลยงมองไมเหนชดเจน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

14 : ภาษาและวรรณกรรม

“กก าลงกายของคนเรานมมาไดดวยอะไร กมมาดวยมเลอดบรบรณ ถาผใดมเลอดนอยถงจะพยายามเพยงไรก าลงกไมบงเกดขน จะอาศยวธฝกซอมอยางใดๆ กหาประโยชนมไดเลย”

(พระราชด ารสในการเปดแสดงกสกรรมและพาณชยการ วนท 10 เมษายน 2454)

“อกประการหนง ทเราไดมเกยรตยศเชนนได กเพราะเหตทชาตเรา

ตงอยในทางธรรม คอ ตงอยในทถก เราจะมทหารไวกด จะมก าลงอยางใดๆทงปวงไวกด ไมไดมไวส าหรบขมเหงผอน ไมไดมไวส าหรบทจะเอามาก าหมดเทยวยดปากคนอน เรามไวส าหรบท าไม ส าหรบรกษาชอของเราทเปนไทย รกษาความเปนไทยใหสมชอของเราทเปนไทย ขอนเปนขอทควรท าใหเราทงหลายราเรงเพราะเหตใด? เพราะเรารสกวาพวกเราทงหลายอยในทถกดวยความตงใจดทมฝง อยในดวงจตของทหารทกคนทตงใจจะออกไปครงน ขาพเจาผหนงเชอมนในใจวา ทหารไทยทจะไดออกงานตอหนาโลกในครงนจะไมท าใหเสอมเสยชอชาตเปนอนขาด ตรงกนขามจะท าใหโลกนยมนบถอ”

(พระราชด ารสในการเลยงพระราชทานทหารผทจะไปงานพระราชสงคราม วนท 26 เมษายน 2463)

“ธรรมเนยมสงซงบคคลเราปรารถนา จะเปนลาภยศหรอทรพยกด เมอไดแลวจ าเปนตองถนอม สวนเกยรตยศของเสอปากเหมอนกน เปนทรพยประเสรฐอยางหนงซงเราทงหลายตองถนอม เราจะถนอมไดดวยประการใด? ตองถนอมโดยตงใจใหโลกทงหลายแลเหนวาเราเปนผสมควรทจะเปนผมเกยรตยศ เชนนนเราตองประพฤตใหสมควรแกหนาทเสอปาและลกเสอ เมอมใครเขาถามวา “เสอปาและลกเสอคออะไร? เราตองแอนอกพดไดวาเราคอยอดของลกผชาย ยอดลกผชายชาตไทย”

(พระราชด ารสตอบในการทรงรบเปนผบงคบการพเศษแหงกรมเสอปาท 1 วนท 23 เมษายน 2460)

4. สญลกษณ (symbol) คอการเปรยบเทยบสงหนงโดยใชค าอนแทน ค าทใชเรยกนนเกดจากการ

เปรยบเทยบและตความซงใชกนมานานจนเปนทเขาใจ เชน “ธงชยกระบธชและครฑพาหนอยกบพระแสงศรก าลงราม เปนสงซงมา

แสดงวาเมองไทยยงไมสนเชอทหาร จะด ารการเพอปองกนความเปนไทยของเราในเมอคราวจ าเปนกเหนทาจะส าเรจได สวนพญาชางเผอกนนเลากดประหนงจะมาแสดงใหเราทงหลายเหนประจกษวาจะไมตกอยในทเลวทรามนอยหนาเขา”

(พระราชด ารสเนองในพระราชพธบรมราชาภเษกสมโภช วนท 3 ธนวาคม 2454)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 15

“พระแสงยอมเปนเครองหมายพระราชอ านาจททานทงหลายแบงรบมาใชในทางสจรตทางธรรมเพอน าความรมเยนแกอาณาประชาชน”

(พระราชด ารสในการพระราชทานพระแสงราชศาสตรา วนท 18 เมษายน 2460)

5. การอางถง (allusion) คอ การกลาวเทาความหรออางองบคคล สถานท เหตการณในวรรณคดเรองอนๆ

หรอการกลาวอางขอความตอนหนงตอนใดของบคคล เชน “ผทไดเขาเรยไรออกทนทรพยควรจะพากนรสกชนชมยนทวหนากน

และควรรสกวาไดกระท าการเปนบญกศลอยางหนง และภาษตขางฝายพทธศาสนกมอยบทหนงวา “อโรคยา ปรมาลาภา” ความไมมโรคเปนลาภอนใหญยงฉะน”

(พระราชด ารสในการเปดปาสเตอรอนสตจด วนท 9 เมษายน 2456)

“ตวเกยจครานไมเดนเขาไปหาแสงประทปนนเอง ความผดจงตกอยกบตนเอง ถงจะกลาววาไมมผแนะน าตกเตอนกไมได เพราะตวของตวเองมหนาททจะกระตอรอรน ตรงกบภาษตบทหนงวา “ตนของตนนนแหละเปนทพงแกตน”

(พระราชด ารสในงานวสาขบชา วนท 12 พฤษภาคม 2457)

“ค าโบราณทานวาไว ‘เปนธรรมดาของคนเราถาเมอตองสละทรพยเพอรกษารางกายยอมไมเสยดายทรพย แตถาแมจะถงแกชวตตองยอมสละสวนใดๆแหงรางกายดกวาเสยชวต แตทรพยกด สวนหนงสวนใดของรางกายกด แมชวตกดตองยอมสละไดทงสนเพอรกษาธรรมะ เพอรกษาความสจรต หรอเพอรกษาสงใดทเรานบถอ แมจะเสยทรพยหมดตวหรอเสยชวตกดจะตองยอมสละใหหมด ’ ขอนเมอโบราณทานกลาวมาแลวเปนอยางไร ในเวลานกเหมอนกน”

(พระราชด ารสในการทรงรบเปนผบงคบการพเศษแหงกรมเสอปาท 1 วนท 23 เมษายน 2460)

สรปและอภปรายผลการวจย

จากการศกษาพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวพบวาทรงใชโวหาร 4 ประเภท คอ 1. บรรยายโวหาร เพอบอกเลาเรองราวทเกดขน เชน พระราชกรณยกจของพระองคทรงงานเพอความผาสกของอาณาประชาราษฎร เหตการณบานเมองขณะมภยสงคราม การสงทหารไปชวยรบในสงคราม ณ ทวปยโรป 2. อธบายโวหาร เพอใหผฟงเขาใจทมาของเรองใดเรองหนงใหกระจาง เชน การอธบายมณฑลภาคพายพ การขยายความในพทธศาสนสภาษต 3. เทศนาโวหาร เพอสงสอนตกเตอนหรอโนมนาวใหผฟงปฏบตตาม เชน การประพฤตตนของขาราชการ นกเรยน การมคณธรรมจรยธรรม 4. สาธกโวหาร เพอใหผฟงทราบเนอหาชดเจนโดยยกเหตการณเปนอทาหรณ ดานการใชภาพพจนในพระราชด ารสนนพบวามการใชภาพพจน 5 ประเภท คอ 1. อปมา 2. อปลกษณ 3. ค าถามเชงวาทศลป 4. สญลกษณ 5. การกลาวอางถง จากการศกษาเรองโวหารและภาพพจนดงกลาว โวหารทปรากฏมากเปนลกษณะเดนคอเทศนาโวหารเพราะผลงานทศกษาเปนพระราชด ารสและพระบรมราโชวาทซงมจดมงหมายเพอสงสอน ตกเตอนและโนมนาวใจผฟงใหประพฤตด ปฏบตชอบในฐานะพระมหากษตรยผทรงเปนประมขของประเทศ ดงนนพระ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

16 : ภาษาและวรรณกรรม

ราชด ารสของพระองคจงมคณคาเปนแนวทางการปฏบตตนแกประชาชนชาวไทย การจะสงสอนผใดนน บางกรณพระองคทรงใชสาธกโวหารประกอบเพอใหผฟงนกเปรยบเทยบ เขาใจและคลอยตาม ผลการศกษานสอดคลองกบการศกษาของอภาวณณ นามหรญ (2553) ทวเคราะหพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในพธพระราชทานปรญญาบตร พบวามการใชเทศนาโวหาร สาธกโวหารและอธบายโวหารเพอใหขอคดแกผฟงเชนกน สวนภาพพจนทปรากฏมาก คอ ภาพพจนแบบอปมา เพราะพระองคทรงเปนกวจงทรงใชวธการอปมาอยางแยบยลเพอใหผฟงเหนภาพและคลอยตาม มใชบงคบใหกระท า แสดงถงวาทศลปอนนมนวลสมเปนรตนกวอกทงทรงมจตวทยาสงเพอสอสารใหผฟงเหนภาพเกดความประทบใจ ดงนนพระราชด ารสทง 143 องคจงจดเปนงานทมวรรณศลปเพราะพระองคทรงสราง “สาร” อนทรงคณคาและ “สอ” สารนนดวยภาษาทชดเจน งดงาม มวรรณศลปประทบใจผฟง สมดงพระสมญญานามวา “สมเดจพระมหาธรราชเจา” ของปวงชนชาวไทย ขอเสนอแนะ

1. ควรศกษาเนอหาและแนวคดจากพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว 2. ควรศกษาโวหารและภาพพจนโดยใชขอมลอน เชน พระราชด ารสสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ

ทพระราชทานเนองในวนแมแหงชาต หรอพระด ารสสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารทพระราชทานแกบณฑตเนองในวนส าเรจการศกษา

3. ควรศกษาสนทรพจนหรอแถลงการณของผน าประเทศเนองในวนส าคญของหนวยงานตางๆ

เอกสารอางอง ชตาภา สขพล า. (2557). วาทนพนธ. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชมยภร แสงกระจาง. (2543). “ภาษาและวรรณศลปในพรปใหมและพระราชด ารส” ใน ครภาษาไทยของแผนดน.

นครสวรรค : สถาบนราชภฏนครสวรรค : 88-100. ชมสาย สวรรณชมภ. (2456). “ความรเรองโวหารและภาพพจน”. ในภาษาไทยเพอการสอสาร, 60-74. จไรรตน

ลกษณะศรและวรวฒน อนทรพร, บรรณาธการ. นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. ณฐพร พานโพธทองและคณะ. (2549). “พระราชด ารสเนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา : การศกษาเนอหาและ

กลวธทางภาษา” ใน ใตรมพระบารมพระบรมธรรมกมหาราชา พระบรมธรรมกราชกบอกษรศาสตร. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย : 151-207.

นนทา ขนภกด. (2530). “ฟงมธรพจนพระตรสแลวจบใจ” มตชนสดสปดาห 8, 379 (ธนวาคม) : 23-27. มงกฎเกลาเจาอยหว, พระบาทสมเดจพระ. (2501). พระราชด ารสและพระบรมราโชวาทในพระบาทสมเดจพระมงกฎ

เกลาเจาอยหว. พมพแจกในงานพระราชทานเพลงศพอ ามาตยโทหมอมเจาศขปรารภ กมาลาสน ณ เมรวดมกฏกษตรยาราม 12 มกราคม 2501. กรงเทพฯ : กรมศลปากร.

_______. (2529). พระราชด ารสรอยครง. พมพในงานพระบรมราชานสรน. กรงเทพฯ : คณะกรรมการมลนธพระบรม ราชานสรณ พระมงกฎเกลาเจาอยหว.

_______. (2543). พระบรมราโชวาทกบวชราวธวทยาลย. พมพเปนบรรณาการในงานพระราชทานเพลงศพ พระยาภะรตราชา. กรงเทพฯ : โรงเรยนวชราวธวทยาลย.

_______. (2546). พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว. เผยแพรเปนทระลกในวนมหาธรราชเจา 25 พฤศจกายน 2548 ณ พระต าหนกทบขวญ พระราชวงสนามจนทร นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 17

เอกสารอางอง ราชบณฑตยสถาน. (2545). พจนานกรมศพทวรรณกรรม องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ :

อรณการพมพ. รงฤด แผลงศร. (2557). การเขยนบทความส าหรบสอสงพมพ. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สนนท อญชลนกล. (2542). “พระบรมราโชวาทในพธพระราชทานปรญญาบตรแกบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย”

ภาษาและวรรณคด. 16 (ธนวาคม 2542) : 163-188. อรวรรณ ปลนธนโอวาท. (2539). หลกและปรชญาของวาทวทยา. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. อภาวณณ นามหรญ. (2533). “การวเคราะหพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในพธพระราชทาน

ปรญญาบตร พ.ศ.2493-2542” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย มหาวทยาลยศลปากร.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

18 : ภาษาและวรรณกรรม

ความสมพนธระหวางการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของ นกเรยนมธยมปลายของรฐ

The Relationship between Thai Language Use in English Classroom by Thai Teachers and Students’ Attitudes in Government Secondary Schools

นางสาวอรชมา ลมไตรรตน นกศกษาปรญญาโท สาขาการสอนภาษาองกฤษเปนภาษานานาชาต E-mail: [email protected] ผชวยศาสตราจารย ดร. ปรชมน อกษรจรง

E-mail: [email protected] ภาควชาภาษาและภาษาศาสตรคณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอส ารวจทศนคตของผเรยนทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ และศกษาความสมพนธระหวางจดประสงคการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของผเรยน ประชากรจากโรงเรยนมธยมของรฐขนาดใหญพเศษ จ านวน 7 โรงเรยน สงกดส านกเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 กลมตวอยางเปนนกเรยนจ านวน 364 คนทศกษาแผนการเรยนวทย-คณต องกฤษ-คณต และองกฤษ-จน คดเลอกโดยเทคนคของตารางเครซและมอรแกนและใชการสมตวอยางแบบโควตาเพอก าหนดสดสวนกลมตวอยางนกเรยนจากแตละโรงเรยน เกบและรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามและการสมภาษณกงโครงสราง วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย รอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน และวเคราะหขอมลการสมภาษณโดยการจดกลมขอมลดบ สรปประเดนและน าเสนอขอคนพบแบบบรรยายเชงพรรณนา ผลการวจยพบวานกเรยนสวนใหญมทศนคตบวกตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ โดยจดประสงคของการใชภาษาไทยของครทนกเรยนเหนดวยมากทสด 4 ล าดบ คอ ใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณ เพอแปลความหมาย เพอใหขอมลยอนกลบและเพอ

เชอมโยงความร ( = 3.24, = 3.18, = 3.12 และ = 3.12 ตามล าดบ) และการใชภาษาไทยของครในชนเรยนมความสมพนธทางบวกกบทศนคตของนกเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .320

ค าส าคญ: ทศนคตของนกเรยน การใชภาษาไทย ครไทยทสอนภาษาองกฤษ ชนเรยนภาษาองกฤษ Abstract

The present study was aimed to explore learners’ attitudes towards teachers’ Thai L1 use in the English classroom and to study the relationship between the purposes of teachers’ Thai L1 use and learners’ attitudes. The population embraced seven extra-large government secondary schools under the Secondary Educational Service Area Office 16. Subjects comprised 364 students studying in Science-Math, English-Math, and English-Chinese Programs selected by the Krejcie and Morgan

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 19

sampling technique, and the quota sampling technique was employed to specify the number of students’ participants from each school. A questionnaire and semi-structured interview were employed in data collection process. Data analysis was conducted to determine the mean, the percentage, the standard deviation, the Pearson’s product moment correlation coefficient, and the interview data was analyzed by categorizing the raw data into the categories, making conclusion, and presenting descriptively. The results show that most of the students had a positive attitude towards EFL teacher’s use of Thai language in English classrooms. They adhered the teachers’ use of L1 to 1)

explain English grammar 2) translate new words and 3) provide schematic knowledge. ( = 3.24, =

3.18, and = 3.124 respectively). In addition, the Thai language use by Thai teachers had significantly positive relationship with the students’ attitudes at the .01 level of significance with r = .320.

Keywords: Students’ Attitudes, Thai Language Use, Thai English Teachers, English Classrooms บทน า การใชหรอไมใชภาษาแมในชนเรยนภาษาตางประเทศจากอดตจนถงปจจบนเปนหวขอทไดมการถกเถยงกนมาโดยตลอด กลมนกวชาการทคดคานการใชภาษาแมในชนเรยนมความเชอวา วธการสอนภาษาตางประเทศแบบภาษาเดยว (Monolingual Approach) เชน การสอนภาษาองกฤษดวยภาษาองกฤษเทานน (English only Approach) เปนการเรยนรทดทสดส าหรบผเรยน (Auerbach, 1993; Krashen, 1982; Turnbull, 2001) โดยใหความเหนวาครควรสรางบรรยากาศการเรยน โดยใชภาษาเปาหมาย (target language) เปนสอกลางในการสอน เพอเพมปรมาณภาษาเปาหมายใหกบผเรยนใหไดมากทสดเทาทจะเปนไปได ซงถอว าเปนเสมอนการเลยนแบบการเรยนรภาษาตามธรรมชาตในวยเดก (Duff & Polio, 1990; Krashen, 1982; Phillipson, 1992; Turnbull, 2001) นอกจากนนกวชาการเหลานเชอวาการแทรกแซงของภาษาแม (mother tongue interfere) เปนปจจยทสงผลกระทบในทางลบตอผเรยน เชน การถายโอนภาษาแมไปสภาษาท 2 (Odlin, 1989) Yule (2006) โดยกลาววา การถายโอนเสยง ส านวน และโครงสรางของภาษาแมมาใชในภาษาทสองอาจมผลทงทางบวกและลบ การถายโอนทางบวกเกดขนเมอผเรยนเหนวาโครงสรางของภาษาแมและภาษาทสองเหมอนกน ท าใหผเรยนน าความรจากภาษาแมมาใชในภาษาทสองไดอยางถกตอง ในขณะทการถายโอนทางลบมกเกดขนเมอลกษณะโครงสรางของภาษาแมและภาษาทสองแตกตางกน ท าใหผเรยนเกดความสบสนจงน ามาใชผดบอยครง ดงนนการใชภาษาแมในชนเรยนจงอาจเปนสาเหตหนงทท าใหการปอนขอมลของภาษาทสองลดลง และสงผลใหผเรยนไดรบขอมลทางภาษาทสองลดลง (De La Campa & Nassaji, 2009) ส าหรบกลมนกวชาการทสนบสนนการเรยนการสอนแบบสองภาษา (Bilingual Approach) เชอวา ครสามารถใชภาษาแมเปนสอในชนเรยนเพอสงเสรมประสทธภาพการเรยนรของผเรยน อาท Meyer (2008) ซงกลาววา การใชภาษาแมเปนการชวยใหผเรยนโดยเฉพาะนกเรยนทมทกษะทางภาษาต าสามารถน าความรเดมมาเชอมโยงกบความรและโครงสรางของภาษาเปาหมายในการเรยนรค าศพท Nation (2001) เสนอวา ภาษาแมเปนเครองมอทมประสทธภาพทชวยผเรยนจดจ าค าศพทเพมขนและเรวขน นอกจากน Cook (2001) ไดเสรมวา ภาษาแมสามารถชวยผเรยนหลายดานหากน ามาใชในเชงบวก เชน ผเรยนสามารถน าภาษาแมมาใชเปนเหมอนสงเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) ทคอยชวยพฒนาจากขนพนฐานขนไป ภาษาแมยงสามารถสงเสรมการท ากจกรรมกลมรวมกน อาท การอธบายค าสงงาน การมอบหมายหนาท หรอการตรวจสอบความเขาใจระหวางเพอนในกลม Harbord (1992) ยงไดเพมเตมวา ภาษาแมสามารถท าใหผเรยนลดความสบสน ท าใหเขาใจบทเรยนเรวขน และชวยลดความวตกกงวลในการเรยนภาษาทสองตลอดจนชวยสรางความสมพนธอนดระหวางผเรยนกบผสอนอกดวย (Meyer, 2008)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

20 : ภาษาและวรรณกรรม

จากแนวคดสองดานเกยวกบการใชภาษาแมในชนเรยนของนกวชาการขางตนจะเหนวาภาษาแมหรอภาษาทหนงสามารถเปนทงประโยชนและเปนอปสรรคตอผเรยน ในสวนมมมองของผเรยนไดปรากฏในงานศกษาวจยจ านวนหนงทเกยวของกบการใชภาษาในชนเรยน ซงเปนการศกษาทศนคตของผเรยนในหลายบรบท อาท Mahmoudi & Amirkhiz (2011) ไดส ารวจปรมาณการใชภาษาอหรานของครในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ (EFL) และทศนคตของนกศกษา 2 กลม คอ กลมทมทกษะทางภาษาต าและมทกษะทางภาษาสง กลมตวอยางเปนนกศกษาระดบกอนมหาวทยาลย ผลการศกษาพบวา การใชภาษาทหนงในชนเรยนมากเกนไปสงผลใหผเรยนเกดแรงจงใจต าท าใหเกดทศนคตในเชงลบและนกศกษาสวนใหญสนบสนนใหครเพมปรมาณการใชภาษาองกฤษในชนเรยนใหมากทสด เชนเดยวกบ Nazary (2008) พบวาในภาพรวมนกศกษามทศนคตในทางลบตอการใชภาษาอหรานของครในชนเรยนเนองจากเหนวาภาษาอหรานไมส าคญหรอมประโยชนตอการเรยน

ในประเทศซาอดอาระเบย Al-Nofaie (2010) ไดศกษาทศนคตของครและนกเรยนตอการใชภาษาแม (อาหรบ) ในชนเรยนภาษาตางประเทศในโรงเรยนของรฐ พบวาครและนกเรยนมทศนคตบวกตอการใชภาษาแมในชนเรยน โดยนกเรยนรอยละ 70 ตองการใหครใชภาษาอาหรบในชนเรยนเพราะท าใหนกเรยนมความมนใจและชวยใหเขาใจบทเรยนไดดขน เชนเดยวกบ Alshammari (2011) ไดส ารวจการใชภาษาแม (อาหรบ) ในวทยาลยเทคโนโลยซาอดอาระเบย พบวานกเรยน รอยละ 54 เหนวาภาษาอาหรบมความจ าเปนในชนเรยน เนองจากสามารถชวยใหเขาใจเนอหาทยากไดงายขน เชน เพอใชอธบายค าศพทใหมๆ และ Simsek (2010) พบวา การใชภาษาทหนง (ตรก) ในชนเรยนรอยละ 53 เพอสรางความเขาใจใหกบนกเรยนทมทกษะทางภาษาต า และรอยละ 7 เพอชวยกระตนความสนใจในการเรยนใหกบนกเรยน

ในประเทศญปนการวจยพบขอมลทหลากหลาย Craven (2012) พบวาในภาพรวมนกเรยนตองการใหครใชภาษาองกฤษเพอการสอสารจรงๆ และใชภาษาญปนเมอจ าเปนเทานน โดยนกเรยนทมทกษะทางภาษาสงไมตองการใหครใชภาษาญปนในชนเรยนแตตองการใหครเขาใจภาษาญปน แตผเรยนทมทกษะทางภาษาในระดบกลางและระดบต ามทศนคตทางบวกตอการใชภาษาแมในชนเรยนภาษาตางประเทศ โดยคดวาภาษาญปนสามารถชวยเพมความเขาใจและสามารถชวยใหการสอนของครเกดประสทธภาพ นอกจากนการศกษาโดย Tsukamoto (2012) พบวานกเรยนสาขาภาษาองกฤษ ชนปท 1 ตองการใหครใชภาษาองกฤษในการสอนมากกวาภาษาญปนเพราะตองการฝกทกษะการพดและพฒนาทกษะการฟง และ เชนเดยวกบ ผลการศกษาของ Carson & Kashihara (2012) ทพบวานกเรยนทมทกษะภาษา องกฤษขนสงมความตองการใหครใชภาษาญปนในชนเรยนภาษาองกฤษเพอทบทวนบทเรยนมากกวานกเรยนทมทกษะภาษาองกฤษในขนเรมตน เนองจากนกเรยนกลมนมความกดดนจากการเรยนเนอหาและการทดสอบทมความยากกวา

ส าหรบงานวจยในประเทศไทยไดมผศกษาเกยวกบประเดนนบาง อาท พนตพมพ โศจศรกล (2551) ไดส ารวจทศนคตของนกศกษาทลงทะเบยนเรยนภาษาองกฤษบงคบ ของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร พบวานกเรยนมทศนคตทดตอการใชภาษาองกฤษเปนสอกลางในการเรยนเพอฝกฟงและพด แตพบวายงคงมปญหาคอ นกเรยนจะไมคอยตอบสนองหากครใชภาษาองกฤษในหองเรยน เนองจากไมเขาใจค าสง ดงนนนกเรยนจงตองการใหครน าภาษาไทยมาใชในการอธบายค าสงและตรวจสอบความเขาใจ การวจยในบรบทประเทศไทยอกงานหนงโดย Thongwichit (2013) ไดส ารวจทศนคตของนกศกษาตอการใชภาษาไทยของครในมหาวทยาลยของรฐในภาคใต พบวาในภาพรวมผเรยนมทศนคตบวกตอการใชภาษาไทยโดยชวาภาษาไทยสามารถชวยลดความวตกกงวลจากการเรยนภาษาองกฤษ ชวยเพมปจจยตวปอนทางภาษาทเขาใจไดมากขน และชวยพฒนาทกษะทางภาษาองกฤษ

จากการทบทวนงานวจยทเกยวของกบงานวจยน พบความแตกตางในทศนคตของผเรยนทมตอการใชภาษาแมในชนเรยนภาษาตางประเทศมมมมองทงเชงบวกและเชงลบ อกทงผลการศกษาขางตนพบวาเปนการศกษาในระดบมหาวทยาลย ผวจยจงสนใจทจะศกษาทศนคตของนกเรยนในโรงเรยนมธยมปลายของรฐตอการใชภาษาไทยของครในชน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 21

เรยนภาษาองกฤษทมฐานะเปนภาษาตางประเทศ เนองจากนกเรยนในโรงเรยนของรฐสวนใหญไดเรยนภาษาองกฤษโดยครไทยทไมใชเจาของภาษามากกวาเจาของภาษามาตงแตระดบประถมจนถงมธยมศกษาตอนตนประมาณ 9 ป และนกเรยนในระดบชนนตองเตรยมพรอมเขาสในระดบอดมศกษาในอนาคต ทงนทศนคตของผเรยนเปนปจจยหนงทมบทบาทส าคญตอการเรยนรภาษาซงสงผลตอระดบประสทธภาพและความส าเรจในการเรยนรภาษาทสองโดยตรง (Ellis, 1994) ดงนนผลการศกษาครงนจะสามารถชวยอธบายมมมองของผเรยนตอการใชภาษาไทยในชนเรยนของคร เพอทจะน าไปเปนแนวทางส าหรบครในการปรบการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการเพอน าไปพฒนาทกษะภาษาองกฤษของนกเรยนไทยใหสามารถสอสารกบชาวตางชาตไดอยางมประสทธภาพ และเปนการเตรยมความพรอมในการกาวเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 อกดวย วตถประสงคของการวจย การศกษาครงนมวตถประสงค 2 ขอ คอ

1. เพอศกษาทศนคตของผเรยนทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางจดประสงคการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของผเรยน

ขอบเขตการวจย การศกษาเรองทศนคตของนกเรยนมธยมปลายของรฐ สงกดส านกงานเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 ทมตอการ

ใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ ผวจยไดก าหนดขอบเขตของงานวจยครอบคลมหวขอตอไปน 1. กลมตวอยาง กลมตวอยางในงานวจยน คอ นกเรยนระดบมธยมศกษาปท 4 ถง 6 จ านวน 364 คน จาก

แผนการเรยนวทย-คณต องกฤษ-คณต และองกฤษ-จน ในโรงเรยนมธยมศกษาของรฐขนาดใหญพเศษ (จ านวนนกเรยนมากกวา 2,500 คนขนไป) สงกดส านกงานเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 รวม 7 โรงเรยนซงตงอยในเขตจงหวดสงขลาทงหมด ไดแก โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลาในพระอปถมภ โรงเรยนวรนารเฉลมจงหวดสงขลา โรงเรยนนวมนทราชทศทกษณ โรงเรยนหาดใหญวทยาลย โรงเรยนหาดใหญวทยาลย 2 โรงเรยนหาดใหญวทยาลยสมบรณกลกนยา และ โรงเรยนหาดใหญรฐประชาสรรค

2. เนอหาการวจย ผวจยไดก าหนดขอบเขตการส ารวจในเรองทศนคตของนกเรยนในสามประเดน คอ (1) จดประสงคการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษในชนเรยน (2) ปรมาณและความถการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษในชนเรยน และ (3) ความสมพนธระหวางทศนคตของนกเรยนกบจดประสงค ปรมาณและความถการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษในชนเรยน

3. ระยะเวลาของการวจย ระยะเวลาการเกบขอมล ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ตงแตวนท 1 สงหาคม จนถง 30 กนยายน 2557 ระเบยบและวธด าเนนการวจย ในการศกษาวจยเรองทศนคตของนกเรยนมธยมปลายของรฐ สงกดส านกงานเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 ทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ มกระบวนการด าเนนการวจย ดงน

1. กลมตวอยาง กลมตวอยางจ านวน 364 คน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ถง 6 ทก าลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 แผนการเรยนวทย-คณต แผนการเรยนองกฤษ-คณต และแผนการเรยนองกฤษ-จน จากโรงเรยนมธยมศกษาของรฐขนาดใหญพเศษซงมจ านวนนกเรยนมากกวา 2,500 คน สงกดส านกงานเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 รวม 7 โรงเรยนซงตงอยในเขตจงหวดสงขลาทงหมด โดยใชวธหาขนาดกลมตวอยางจากตารางการสมแบบเครซ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

22 : ภาษาและวรรณกรรม

และมอรแกน (Krejcie and Morgan) ก าหนดคาความเชอมนท 95% ความคลาดเคลอน 5% และใชการค านวณแบบสดสวนตามล าดบขนาดจ านวนนกเรยนทงเจดโรง (Quota sampling)

2. เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวยแบบสอบถามและแบบสมภาษณกงโครงสราง ดงน 2.1 แบบสอบถามมาตรวดแบบประมาณคา และค าถามปลายเปด แบงออกเปน 4 สวนซงดดแปลงมาจาก

งานของ Levine (2003) และ Alshammari (2011) มรายละเอยด ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ านวน 7 ขอ ตอนท 2 รปแบบและปรมาณการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษในชนเรยนภาษาองกฤษ

จ านวน 15 ขอ โดยใชแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของ Likert คอ 5 = บอยมาก และ 1 = นอยมาก ตอนท 3 ทศนะของผเรยนกบการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษในชนเรยนภาษาองกฤษ

จ านวน 15 ขอ โดยใชแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของ Likert คอ 5 = เหนดวยอยางยง และ 1 = ไมเหนดวยอยางยง

เกณฑแปลความหมายคาเฉลย

คาเฉลย ระดบการใชภาษาไทย / ระดบทศนคต

4.51 – 5.00 3.26 - 4.00 2.51 - 3.25 1.76 - 2.50 1.00 - 1.75

มปรมาณการใชระดบความถบอยมาก / มทศนคตในระดบเหนดวยอยางยง มปรมาณการใชระดบความถบอย / มทศนคตในระดบเหนดวยมาก มปรมาณการใชระดบความถปานกลาง / มทศนคตในระดบเหนดวย มปรมาณการใชระดบความนอย / มทศนคตในระดบเหนดวยนอย มปรมาณการใชระดบความถนอยมาก / มทศนคตในระดบไมเหนดวยอยางยง

ตอนท 4 ความคดเหน/ขอเสนอแนะเกยวกบการใชภาษาไทยในชนเรยนภาษาองกฤษ

2.2 แบบสมภาษณกงโครงสราง ขอค าถามจ านวน 7 ขอ ดดแปลงมาจากการศกษาของ Duff & Polio (1990) รายละเอยดขอค าถามครอบคลมขอมลพนฐานทวไปของผใหสมภาษณ การรบรและความเขาใจในการใชภาษาไทยในชนเรยนภาษาองกฤษ และความคดเหนตอการใชภาษาไทยในชนเรยนภาษาองกฤษของผใหสมภาษณ ทนอกเหนอจากแบบสอบถาม

ผวจยไดน าเครองมอตรวจสอบคณภาพและความถกตองเพอหาคาความเทยงตรงของเนอหาและภาษาทใช (Content Validity) และค านวณดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) กบอาจารยทปรกษาและผทรงคณวฒ หลงจากไดน ามาปรบปรงแกไขจงน าไปทดลองใชกบกลมตวอยางมคณลกษณะทใกลเคยงก บกลมเปาหมาย จ านวน 30 คน เพอหาคาความเชอมนของเครองมอโดยใชสตร Cronbach’s alpha coefficient ไดผลอยทระดบ 0.936

3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลโดยแจกแบบสอบถามใหกบนกเรยนในคาบวชาภาษาองกฤษและไดรบคน

แบบสอบถามดวยตวเอง จ านวนทงหมด 364 ชด คดเปนรอยละ 100 ของแบบสอบถามทงหมด จากนนผวจยไดสมภาษณกงโครงสรางแบบกลมกบนกเรยนโดยเลอกกลมตวอยางโดยใชความสมครใจจากหนงโรงเรยน จ านวน 30 คน จากนกเรยนแผนวทย-คณต จ านวน 10 คน นกเรยนแผนองกฤษ-คณต จ านวน 10 คน และ นกเรยนแผนองกฤษ-จน จ านวน 10 คน ใชเวลาในการสมภาษณประมาณ 30 นาท มการจดบนทกและบนทกเสยงในระหวางการสมภาษณ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 23

4. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามโดยใชโปรแกรมวเคราะหทางสถตส าเรจรป สถตทใช ไดแก รอยละ

(Percentage) คาเฉลย (x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) และคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson product-moment correlation coefficient) ทใชวดขนาดของความสมพนธกนระหวางตวแปรคอ 0 ≤ r ≤ 1 (ธานนทร ศลปจาร, 2555) ดงน

คา r 0.80 – 1.00 คอ มความสมพนธกนสงมาก คา r 0.60 – 0.80 คอ มความสมพนธกนในระดบสง คา r 0.40 – 0.60 คอ มความสมพนธกนในระดบปานกลาง คา r 0.20 – 0.40 คอ มความสมพนธกนในระดบต า

และ คา r 0.00 – 0.20 คอ มความสมพนธกนในระดบต ามาก การวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณท าโดยน าขอมลมาถอดเสยงบนทก จดกลม สรปประเดนและ

น าเสนอโดยการบรรยายเชงพรรณนา ผลการวจย

1. ทศนคตของนกเรยนทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ 1.1 ขอมลทวไปเกยวกบตวผเรยน

นกเรยนสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชายคดเปนรอยละ 79.67 มอายระหวาง 15 ถง 16 ป รอยละ 46.42 และอายระหวาง 17 ถง 18 ป รอยละ 53.57 ก าลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 4 รอยละ 28.85 ชนมธยมศกษาปท 5 รอยละ 29.67 และชนมธยมศกษาปท 6 รอยละ 41.48 จากแผนการเรยนวทย-คณต รอยละ 46.43 แผนการเรยนองกฤษ-คณต รอยละ 26.64 แผนการเรยนองกฤษ-จน รอยละ 26.92 นกเรยนรอยละ 26.65 ไดผลการเรยนเฉลยวชาภาษาองกฤษในระดบด (เกรด 3 หรอ B) ในภาคเรยนทผานมาและนกเรยนรอยละ 51.65 เรยนวชาภาษาองกฤษเฉลย 3 ถง 5 คาบตอสปดาห

1.2 ทศนคตของนกเรยนทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ การวเคราะหผลทศนคตของนกเรยนตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ ผวจยแบง

ออกเปน 7 จดประสงค ไดแก การใชภาษาไทย 1) เพออธบายไวยากรณ 2) เพอแปลความหมาย 3) เพอใหขอมลยอนกลบ 4) เพอเชอมโยงความร 5) เพออธบายค าสง 6) เพอลดความวตกกงวล และ 7) เพอตรวจสอบความเขาใจ โดยมรายละเอยดดงน

ภาพท 1 ทศนคตของนกเรยนตอจดประสงคและปรมาณการใชภาษาไทยของครในชนเรยน

3.24 3.18

3.09 3.12

3.03 3.04

3.12

จดประสงคการใชภาษาไทย 1 = เพออธบายไวยากรณ 2 = เพอแปลความหมาย 3 = เพอใหขอมลยอนกลบ

4 = เพอเชอมโยงความร 5 = เพออธบายค าสง 6 = เพอลดความวตกกงวล 7 = เพอตรวจสอบความเขาใจ

คาเฉลย

จดประสงคการใชภาษาไทย

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

24 : ภาษาและวรรณกรรม

จากรปท 1 แผนภมภาพรวมแสดงคาเฉลยระดบทศนคตของนกเรยนมธยมปลายในโรงเรยนมธยมของรฐขนาดใหญพเศษ สงกดส านกงานเขตพนทมธยมศกษาเขต 16 ทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษ พบวา โดยภาพรวมนกเรยนเหนดวยกบการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษทง 7 จดประสงค โดยมคาเฉลยเทากบ

= 3.11 โดยการใชภาษาไทยของครทนกเรยนเหนดวยเรยงจากคาเฉลยมากไปหานอย ไดแก ครควรใชภาษาไทยเพออธบายไวยากรณ เพอแปลความหมาย เพอใหขอมลยอนกลบ เพอเชอมโยงความร เพออธบายค าสง เพอลดความวตกกงวลและเพอตรวจสอบความเขาใจ ( = 3.24, = 3.18, = 3.12, = 3.12, = 3.09, = 3.04 และ = 3.03 ตามล าดบ)

ตารางท 1 ทศนคตของนกเรยนทมตอรปแบบและปรมาณการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษจ าแนกรายเปน จดประสงค

ความคดเหน x S.D. แปลผล การใชภาษาไทยเพออธบายไวยากรณ 1. ครควรใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณภาษาองกฤษ 3.24 0.67 เหนดวย

รวม 3.24 0.67 เหนดวย การใชภาษาไทยเพอแปลความหมาย 2. ครควรใชภาษาไทยแปลความหมายของค าศพทภาษาองกฤษใหนกเรยน

3.23

0.63

เหนดวย

3. ครควรใชภาษาไทยแปลความหมายของประโยคภาษาองกฤษ 3.13 0.66 เหนดวย

รวม 3.18 0.58 เหนดวย

การใชภาษาไทยเพอใหขอมลยอนกลบ

4. ครควรใหขอมลยอนกลบกบนกเรยนเปนรายบคคลในหองเรยน 3.18 0.71 เหนดวย 5. ครควรใหขอมลยอนกลบนกเรยนในระหวางทนกเรยนท างานรวมกนเปนค หรอกลมยอย 3.05 0.65 เหนดวย

รวม 3.12 0.56 เหนดวย การใชภาษาไทยเพอการสอน 6. ครควรใชภาษาไทยชแจงวตถประสงคการเรยน 3.13 0.61 เหนดวย

7. ครควรใชภาษาไทยซกถามนกเรยนเพอทบทวนสงทไดเรยนมาแลวหรอทบทวนบทเรยนเดมทสมพนธกบบทเรยนใหม

3.06 0.71 เหนดวย

8. ครควรใชภาษาไทยเพอสรปกจกรรมการเรยนร หรอสรปบทเรยน หรอซกถามขอสงสยกอนจบบทเรยน 3.16 0.71 เหนดวย รวม 3.12 0.56 เหนดวย

การใชภาษาไทยเพออธบายค าสง 9. ครควรใชภาษาไทยเพออธบายความหมายของค าสงของงานหรอกจกรรมตางๆ 3.19 0.71 เหนดวย

10. ครควรใชภาษาไทยเพอจดการในหองเรยนเรองกฎระเบยบ การควบคมพฤตกรรมของนกเรยน หรอแจงก าหนดการสงงานหรอการสอบ

3.06 0.69 เหนดวย

11. ครควรใชภาษาไทยเพออธบายค าสงตางๆใหกบนกเรยนเมอมการสอบในหองเรยน 3.05 0.69 เหนดวย รวม 3.09 0.56 เหนดวย

การใชภาษาไทยเพอลดความวตกกงวล

12. ครควรใชภาษาไทยเพอสอสารกบนกเรยนหวขอทวๆ ไปทไมเกยวของกบบทเรยน 2.91 0.79 เหนดวย 13. ครควรใชภาษาไทยในชนเรยนเพอสรางบรรยากาศทสนกสนาน เปนมตรกบนกเรยน 3.16 0.71 เหนดวย

รวม 3.04 0.65 เหนดวย

การใชภาษาไทยเพอตรวจสอบความเขาใจ 14. ครควรใชภาษาไทยซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการฟง 3.01 0.67 เหนดวย

15. ครควรใชภาษาไทยซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการอาน 3.05 0.70 เหนดวย

รวม 3.03 0.61 เหนดวย

รวมทงหมด 3.11 0.46 เหนดวย

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 25

ทงนเมอพจารณาจดประสงคเปนรายขอทมคาเฉลยสงทสดใน 3 อนดบแรก พบวา นกเรยนมทศนคตเหนดวย

วาครควรใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณ (ขอ 1, = 3.24) มคาเฉลยมากทสดซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณ รองลงมา คอ นกเรยนมทศนคตเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยเพอแปลความหมาย

ของค าศพท (ขอ 2, = 3.23) ซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพอแปลความหมาย และนกเรยนเหนดวยวาครควร

ใชภาษาไทยเพอใหขอมลยอนกลบกบนกเรยนเปนรายบคคลในหองเรยน (ขอ 4, = 3.18) ซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพอใหขอมลยอนกลบ (ตารางท 1)

อยางไรกตามจดประสงครายขอทมคาเฉลยต าทสด 3 อนดบ คอ นกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทย

ซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการฟงภาษาองกฤษ (ขอ 14, = 3.01) ซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพอตรวจสอบความเขาใจ รองลงมาคอ นกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยเพอสอสารกบนกเรยนหวขอ

ทวๆ ไปทไมเกยวของกบบทเรยน (ขอ 12, = 2.91) ซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพอลดความวตกกงวล และ

ครควรใชภาษาไทยอธบายค าสงตางๆใหกบนกเรยนเมอมการสอบในหองเรยน (ขอ 11, = 3.05) ซงอยในจดประสงคการใชภาษาไทยเพอการสอน ตามล าดบ

ทงนจากผลการสมภาษณ พบวา นกเรยนสวนใหญ 28 คน (รอยละ 93.33) เหนดวยกบครวาควรใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณภาษาองกฤษ เนองจากเปนเรองทยากในการท าความเขาใจและเปนเนอหาส าคญ หากนกเรยนไมเขาใจหรอเขาใจผดจะท าใหจ าสงทไมถกตองและน าไปใชผดทงระหวางเรยนและในการสอบ รวมทงนกเรยน 12 คน (รอยละ 40) ตองการใหครใชภาษาไทยเพอแปลค าศพทและประโยคเพราะเขาใจไดงายและเรวกวา นอกจากนนกเรยน 10 คน (รอยละ 33.33) ใหความเหนวา การทครใหขอมลยอนกลบเปนภาษาไทยเมอนกเรยนท าดหรอท าถกตองจะเปนประโยชนกบผเรยนโดยตรงเพราะจะเปนแรงผลกดนสงผลใหนกเรยนมก าลงใจในการเรยนเพราะนกเรยนรสกวาครมความเอาใจใสกบพวกเขา เชนเดยวกนเมอครใหขอมลยอนกลบเมอนกเรยนท าไมถกตองตามค าสง นกเรยนสามารถน าขอมลเหลานนไปปรบปรงแกไขการเรยนใหดยงขน และนกเรยนรสกชอบใหครใชภาษาไทยคอยซกถาม ชวยสรปทบทวนเนอหาในทก ๆ ครง เพอเปนการชวยย าความเขาใจในเนอหามากขน อยางไรกตามนกเรยน 22 คน (รอยละ 73) มทศนคตเหนดวยนอยทสดวาครควรใชภาษาไทยเพอตรวจสอบความเขาใจในการฟง เนองจากนกเรยนขาดโอกาสในการใชทกษะการสอสารภาษาองกฤษนอกชนเรยน หากในชนเรยนครพดคยสอสารเปนภาษาองกฤษมากกวาภาษาไทยโดยการถาม-ตอบเปนประโยคสนๆ งาย ๆ ดวยค าศพททคนเคยและใชบอย ๆ ซ าๆ ทกวน จะสามารถท าใหนกเรยนไดฝกฝนทงทกษะการฟงและการพดดวยความเปนธรรมชาตไดดกวา

1.3 ขอเสนอแนะจากค าถามปลายเปด ผลการวเคราะหทศนคตของนกเรยนตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษจากค าถาม

ปลายเปดในแบบสอบถาม นกเรยนไดมขอเสนอแนะ ดงน

ตารางท 2 ขอเสนอแนะอนๆ ของนกเรยนตอการใชภาษาไทยและภาษาองกฤษของครในชนเรยน ขอเสนอแนะ จ านวนนกเรยน รอยละ

1. ครควรเนนใหนกเรยนทองค าศพท และสอนค าศพทภาษาองกฤษทเกยวกบชวตประจ าวน 28 41.18 2. ครควรพดประโยคเปนภาษาองกฤษแลวแปลเปนภาษาไทยควบคกนไป 16 23.53 3. ครควรพดสนทนาเปนภาษาองกฤษมากกวาเนนสอนแตหลกไวยากรณ 11 16.18 4. ครควรพดส าเนยงภาษาองกฤษใหชดเจนและถกตอง 7 10.29 5. ครควรใชภาษาองกฤษในการสนทนาการใหนกเรยนรกการเรยนภาษาองกฤษ 4 5.88 6. ครควรตงค าถามเปนภาษาองกฤษและใหนกเรยนตอบเพอฝกทกษะการพด 2 2.94

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

26 : ภาษาและวรรณกรรม

จากตารางท 2 ภาพรวมจากขอเสนอแนะในค าถามปลายเปดจะสงเกตไดวาในภาพรวมนกเรยน (68 คน) มความตองการใหครใชภาษาองกฤษมากกวาภาษาไทยในดานค าศพท ประโยค การสอสาร และกจกรรมสนทนาการดวยส าเนยงทชดเจนในหองเรยนใหมากขน โดยเฉพาะในดานค าศพทนกเรยนสวนใหญ 28 คน (รอยละ 41.18) ไดเสนอแนะวานกเรยนตองการเรยนรค าศพทโดยเฉพาะค าศพททเกยวกบในชวตประจ าวนมากทสด เนองจากเปนสงจ าเปนในการสอสารและเปนสงส าคญในการเรยนภาษาองกฤษ ดงความเหนของนกเรยน ทกลาววา “เมอเรยนภาษาองกฤษครควรจะมการแนะน าค าศพทใหมากทสดเพราะถานกเรยนรค าศพทนอยกไมสามารถสอสารออกมาได” และ ความเหนท 2 “อยากใหครสอนค าศพทเกยวการใชชวตประจ าวนหรอเกยวกบการสนทนาภาษาองกฤษใหมากขน เพราะรสกวาค าศพททครสอนในปจจบนไมสามารถน ามาใชไดในชวตประจ าวนอยางมประสทธภาพ” นอกจากนนกเรยน 34 คน (รอยละ 50) ตองการใหครเนนการพดสนทนาหรอพดเปนประโยคภาษาองกฤษโดยเฉพาะประโยคทสามารถน ามาใชในชวตประจ าวนไดจรงมากกวาเนนสอนหลกไวยากรณและยงตองการใหครใชส าเนยงทชดเจนและถกตองเพอพฒนาทงทกษะการพดและการฟง ดงความเหนท 3 กลาววา “ครควรพดภาษาองกฤษใหเหมอนคยกบชาวตางชาตจรง ๆ และส าเนยงไมควรเปนแบบคนไทยเพราะจะท าใหนกเรยนจ าการออกเสยงเหลานนไป” และความเหนท 4 กลาววา “เราเรยนไวยากรณมาตงแตเดกแตยงพดไมได เพราะฉะนนครควรเนนใหนกเรยนฝกพดเยอะ ๆ อาจจะเรมจากประโยคภาษาองกฤษกอนแลวคอยแปลเปนภาษาไทยถานกเรยนไมเขาใจจรงๆ”

2. ความสมพนธระหวางปรมาณการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของนกเรยน ผลการวเคราะหคาสหสมพนธโดยภาพรวม พบวา ความสมพนธระหวางปรมาณการใชภาษาไทยของครกบ

ทศนคตของนกเรยนมความสมพนธในทศทางเดยวกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 คาประสทธสหสมพนธเทากบ .320 ซงเปนความสมพนธในระดบต า กลาวคอ เมอครมปรมาณการใชภาษาไทยในเรยนบอยนก เรยนจะมทศนคตทดตอการเรยนภาษาองกฤษ ในทางกลบกนหากครมปรมาณการใชภาษาไทยนกเรยนกจะมทศนคตทไมดตอการเรยนภาษาองกฤษ ดงแสดงขอมลในตารางท 3

ตารางท 3 ความสมพนธระหวางการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของนกเรยน (n=364)

ตวแปร คาสมประสทธสหสมพนธ (r)

ระดบความสมพนธ

การใชภาษาไทยเพอแปลความหมาย

1. ครควรใชภาษาไทยแปลความหมายของค าศพทภาษาองกฤษใหนกเรยน 0.130** 0.01

2. ครควรใชภาษาไทยแปลความหมายของประโยคภาษาองกฤษ 0.145** 0.01 รวม 0.210** 0.00

การใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณ

3. ครควรใชภาษาไทยเพออธบายหลกไวยากรณภาษาองกฤษ 0.085** 0.05 รวม 0.154** 0.00

การใชภาษาไทยเพออธบายค าสง

4. ครควรใชภาษาไทยเพออธบายความหมายของค าสงของงานหรอกจกรรมตางๆ 0.116** 0.01

5. ครควรใชภาษาไทยเพอจดการในหองเรยนเรองกฎระเบยบ การควบคมพฤตกรรมของนกเรยน หรอแจงก าหนดการสงงานหรอการสอบ

0.184** 0.01

6. ครควรใชภาษาไทยอธบายค าสงตางๆใหกบนกเรยนเมอมการสอบในหองเรยน 0.266** 0.01 รวม 0.314** 0.00

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 27

ตารางท 3 (ตอ) ความสมพนธระหวางการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษกบทศนคตของนกเรยน (n=364)

ตวแปร คาสมประสทธสหสมพนธ (r)

ระดบความสมพนธ

การใชภาษาไทยเพอใหขอมลยอนกลบ 7. ครควรใหขอมลยอนกลบกบนกเรยนเปนรายบคคลในหองเรยน -0.009* -0.01

8. ครควรใหขอมลยอนกลบนกเรยนในระหวางทนกเรยนท างานรวมกนเปนค หรอกลมยอย 0.039* 0.23

รวม 0.229** 0.00

การใชภาษาไทยเพอตรวจสอบความเขาใจ 9. ครควรใชภาษาไทยซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการฟงภาษาองกฤษ 0.044* 0.20 10. ครควรใชภาษาไทยซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการอานภาษาองกฤษ 0.160** 0.01

รวม 0.233** 0.00

ตวแปร คาสมประสทธสหสมพนธ (r)

ระดบความสมพนธ

การใชภาษาไทยเพอลดความวตกกงวล 11. ครควรใชภาษาไทยเพอสอสารกบนกเรยนหวขอทวๆ ไปทไมเกยวของกบบทเรยน 0.163** 0.01

12. ครควรใชภาษาไทยในชนเรยนสรางบรรยากาศทสนกสนาน เปนมตรกบนกเรยน 0.275** 0.01

รวม 0.241** 0.00

การใชภาษาไทยเพอการสอน 13. ครควรใชภาษาไทยชแจงวตถประสงคการเรยน 0.190** 0.01 14. ครควรใชภาษาไทยซกถามเพอทบทวนสงทไดเรยนมาแลวหรอทบทวนบทเรยนเดม 0.219* 0.01

15. ครควรใชภาษาไทยเพอสรปกจกรรม หรอสรปบทเรยน หรอซกถามขอสงสยกอนจบบทเรยน 0.286** 0.01

รวม 0.255** 0.00

คาสมประสทธสหสมพนธโดยรวม 0.320** 0.00

*มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 / **มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 3 เมอพจารณาผลการศกษาจ าแนกเปนรายจดประสงค พบระดบความสมพนธการใชภาษาไทยของครกบทศนคตของนกเรยน มความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถต ใน 2 ระดบ คอ ต า และ ต ามาก โดยจดประสงคการใชภาษาไทยของครทมความสมพนธเปนไปในทศทางเดยวกนกบทศนคตของนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถต ในระดบต า 6 จดประสงค ไดแก การใชภาษาไทยของครเพออธบายค าสง การใชภาษาไทยของครเพอเชอมโยงความร การใชภาษาไทยเพอลดความวตกกงวล การใชภาษาไทยของครเพอตรวจสอบความเขาใจ การใชภาษาไทยของครเพอแปลความหมาย และ การใชภาษาไทยของครเพอใหขอมลยอนกลบ (r = .314*, 0.255*, 0.241*, 0.233*, 0.229* และ 0.210* ตามล าดบ) และ การใชภาษาไทยของครเพออธบายไวยากรณ มความสมพนธในระดบต ามาก (r = 0.154*) สรปและอภปรายผลการวจย

1. ผลการวจยทศนคตของนกเรยนมธยมปลายของรฐขนาดใหญพเศษทมตอการใชภาษาไทยของครในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ จ านวน 364 คน พบวา ในภาพรวมนกเรยนสวนใหญ (รอยละ 82.49) มทศนคตเหนดวยกบครในการน าภาษาไทยมาใชในชนเรยนภาษาองกฤษในทกจดประสงค ทงนอาจกลาวไดวานกเรยนเหนวาการใชภาษาไทยทเปนภาษาแมสามารถเปนตวชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในการเรยนไดงายและลกซงกวา ซงสอดคลองกบ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

28 : ภาษาและวรรณกรรม

งาน (Al-Nofaie, 2010; Kieu, 2010; Cook, 2001 และ De La Campa & Nassaji, 2009) ทพบวานกเรยนมทศนคตในเชงบวกตอการใชภาษาทหนงในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ เนองจากสามารถน ามาใชเปนสง

สนบสนนในการเรยนภาษาองกฤษ อยางไรกตามแมผลคาเฉลยจะอยในระดบเหนดวย คอ = 3.11 แตจะสงเกตไดวาคาเฉลยมคาเกนกวา 3.00 เพยงเลกนอย กลาวคอแมนกเรยนมทศนคตเหนดวยกบการใชภาษาไทยในการสอนของคร แตตองการใหครเพมปรมาณการใชภาษาองกฤษหรอใชแบบระบบสองภาษาในชนเรยนใหมากขน ดงขอเสนอแนะของนกเรยนจากค าถามปลายเปดและการสมภาษณวา ครควรใชภาษาองกฤษมากขนหรอควบคกนไปประมาณ 50:50 ทนอกเหนอจากเนอหาในบทเรยนและอยากใหมการสนทนาระหวางครกบนกเรยนมากขนเพอฝกทกษะในการพดและการฟงของนกเรยนโดยเฉพาะบทสนทนาในชวตประจ าวน

เมอพจารณาเปนรายจดประสงค พบวาจดประสงคการใชภาษาไทยเพออธบายไวยากรณของคร โดยนกเรยนเหนดวยวาครควรน าภาษาไทยมาใชเพออธบายหลกไวยากรณ (ขอ 1) มคาเฉลยสงทสด รองลงมา คอ จดประสงคการใชภาษาไทยเพอแปลความหมาย โดยนกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยเพอแปลความหมายของค าศพท (ขอ 2) ผลการวจยนสอดคลองกบงานของ Mouhanna (2009) ทพบวาการใชภาษาอาหรบในระดบมธยมปลายในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศสามารถชวยนกเรยนในการเรยนอย 2 วตถประสงคหลกคอ เพอแปลความหมายของค าศพททไมคนเคยและเพออธบายโครงสรางไวยากรณทซบซอน และ Littlewood & Yu (2009) และ Nation (2001) ไดเสนอวา การใชภาษาทหนงสามารถชวยใหนกเรยนจ าแนกและเขาใจความหมายของค าศพท จดจ าค าศพท และ โครงสรางทางภาษาทซบซอนของภาษาเปาหมายไดเรวขน เนองจากภาษาทหนงเปนเครองมอทมประสทธภาพส าหรบผเรยนเพอสรางความเชอมโยงระหวางความรเดมกบความรใหมเขาดวยกน

นอกจากนพบวาจดประสงคการใชภาษาไทยทมคาเฉลยเทากน 2 จดประสงค คอ จดประสงคการใชภาษาไทยเพอใหขอมลยอนกลบและจดประสงคการใชภาษาไทยเพอการสอน โดยนกเรยนเหนดวยวาครควรน าภาษาไทยมาใชเพอใหขอมลยอนกลบเปนรายบคคล (ขอ 4) และครควรน าภาษาไทยมาใชเพอสรปกจกรรมการเรยนร หรอสรปบทเรยน หรอซกถามขอสงสยกอนจบบทเรยน (ขอ 8) กลาวคอ นกเรยนตองการใหครใหขอมลยอนกลบเปนภาษาไทยเพอทราบถงขอดหรอขอผดพลาดในการเรยนของตนเองและนกเรยนตองการใหครใชภาษาไทยชวยอธบายสรปเนอหาหรอบทเรยนเพอย าความเขาใจ ซงสอดคลองกบงานของฮซมน ยโซะ (2555) ทพบวา การทครใหขอมลยอนกลบเชงบวกกบนกเรยน เชน การชมเชย การยม ยกนวให อธบายค าตอบทไมถกของนกเรยน จะเปนการแสดงใหเหนวาครมความสนใจและเขาใจนกเรยน ท าใหนกเรยนเกดความมนใจและมทศนคตทดตอครและตอการเรยนภาษาองกฤษ นอกจากนยงพบวา นกเรยนชอบใหครใชลกษณะการใหขอมลยอนกลบแบบสรปความของเนอหาหรอสรปรายละเอยดของบทเรยนมากทสด เนองจากท าใหนกเรยนเขาใจเนอหาบทเรยนไดมากยงขนและใชเวลาในการท าความเขา ใจไดเรวขน เชนเดยวกบ Carson & Kashihara (2012) พบสงทนาสนใจวานกเรยนทมทกษะภาษาองกฤษขนสงมความตองการใหครใชภาษาญปนในชนเรยนภาษาองกฤษเพอทบทวนบทเรยนมากกวานกเรยนทมทกษะภาษาองกฤษในขนเรมตน เนองจากนกเรยนกลมนมความกดดนจากการเรยนเนอหาและการทดสอบทมความยากกวา

อยางไรกตามจดประสงคการใชภาษาไทยของครบางขอทนกเรยนมทศนคตเหนดวยนอยทสด 3 ล าดบ ไดแก นกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจในทกษะการฟงภาษาองกฤษ (ขอ 14) นกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยเพอสอสารกบนกเรยนหวขอทวๆ ไปทไมเกยวของกบบทเรยน (ขอ 12) และนกเรยนเหนดวยวาครควรใชภาษาไทยอธบายค าสงตางๆใหกบนกเรยนเมอมการสอบในหองเรยน (ขอ 11) ทงนจะสงเกตไดวาจดประสงคทง 3 ขอนเปนสงทนกเรยนเหนวาเกยวของกบการใชภาษาองกฤษในชวตประจ าวน ดงนนครสามารถเพมปรมาณการใชภาษาองกฤษใหมากขนได เชน การพดคยเกยวกบขาวประจ าวน ความรรอบตว เปนตน ดงผลการสมภาษณและขอเสนอแนะค าถามปลายเปด นกเรยนใหความเหนวา จดประสงค ตางๆ เหลานหากครใชเปน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 29

ภาษาองกฤษมากกวาภาษาไทยจะท าใหพวกเขามโอกาสไดฝกฟง ฝกพด ท าใหเขากลาทจะพดภาษาองกฤษมากขนเพราะเปนสงทนอกเหนอจากในหนงสอซงสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนไดจรง ดงทนกเรยนกลาววา “ครควรจะเนนการฟง-พดเปนภาษาองกฤษในเรองงายๆ โดยอาจจะเรมจากเรองใกลๆ ตวและเปนเรองสนก เชน เพลง หนง ละคร ขาว เพราะถาเปนสงพวกเราชอบจะท าใหสนใจและเรยนรไดเรว” ซงสอดคลองกบ Mahmoudi & Amirkhiz (2011) ทพบวานกศกษาทมทกษะทางภาษาองกฤษระดบต าและสงในมหาวทยาลยประเทศอหราน มทศนคตเชงลบกบการใชภาษาทหนง (อหราน) ในชนเรยนมากเกนไปของคร เนองจากสงผลใหผเรยนมแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษต า และตองการใหครใชภาษาเปาหมาย (ภาษาองกฤษ) เพอการปฏสมพนธทางสงคมกบนกเรยนเกยวกบเรองทพวกเขาสนใจ เชน อากาศ กฬา การเมอง ฯลฯ ใหมากขน เนองจากสงเหลานสามารถใชเปนตวอยางไดอยางเปนธรรมชาตดกวาในหนงสอ ทงยงท าใหผเรยนมความวตกกงวลนอยลงและมแรงจงใจในการเรยนเพมขน Cook (2001)

2. ผลการวเคราะหความสมพนธคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน พบวา ทศนคตของผเรยนระดบม.ปลายของรฐมความสมพนธทางบวก (r = .320) กบปรมาณการใชภาษาไทยของครไทยทสอนภาษาองกฤษอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบผลวจยของ Thompson (2006) ทพบวา ทศนคตของนกศกษาระดบปรญญาตรป 1 และ ป 2 มความสมพนธทางบวกกบปรมาณการใชภาษาสเปนของคร อยางมนยส าคญท .05 (r = .561; p = .024) เนองจากนกเรยนเหนวาภาษาสเปนสามารถชวยท าใหผเรยนเขาใจบทเรยนไดงายกวาและชวยลดความสบสนของเนอหาไดมากกวาใชภาษาองกฤษในการอธบาย

เมอพจารณารายจดประสงค พบวา ทศนคตของนกเรยนมความสมพนธเชงบวกกบปรมาณการใชภาษาไทยของครอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ในหลายจดประสงค ไดแก ทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพออธบายค าสง ทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพอเชอมโยงความร ทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพอลดความวตกกงวล ทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพอตรวจสอบความเขาใจ ทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพอใหขอมลยอนกลบและทศนคตของนกเรยนกบการใชภาษาไทยของครเพอแปลความหมาย ทงนอาจกลาวไดวาการเรยนภาษาองกฤษในบรบทประเทศไทยทภาษาองกฤษมฐานะเปนภาษาตางประเทศท าใหมสอสภาพแวดลอมหรอการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารรอบตวผเรยนนอยมาก สงผลใหทกษะทางภาษายงคงอยในระดบต า ครจงยงไมสามารถใชภาษาองกฤษในชนเรยนในปรมาณทมากได ดงนนในชนเรยนภาษาองกฤษของประเทศไทยจงเออกบการเรยนการสอนแบบระบบสองภาษา (Bilingual Approach) หรอการใชการสลบภาษา (Code switching) มากกวาการเรยนการสอนแบบภาษาเดยว (Monolingual Approach) ดงท Castellotti and Moore (1997, อางถงใน Thompson, 2006) กลาววา การใชการสลบภาษาระหวางภาษาทหนงกบภาษาเปาหมายสามารถน ามาใชเปนกลยทธทมประสทธภาพในชนเรยนได เชนเดยวกบ Cook (2001) ทเชอวาแนวทางการเรยนการสอนทครสามารถใชภาษาทหนงและภาษาเปาหมายพรอมกนผานรปแบบการสลบภาษาสามารถสรางสภาพแวดลอมการเรยนรทแทจรงใหกบผเรยน และการศกษาของ Rukh (2014) ทเปรยบเทยบทศนคตของนกเรยนสาขาพณชยกรรมและสาขาภาษาองกฤษในประเทศปากสถาน พบวานกเรยนสาขาพณชยกรรมรอยละ 89 และ นกเรยนสาขาภาษาองกฤษรอยละ 70 มทศนคตในดานบวกทงตอการใชภาษาอรดและการสลบภาษาอรดกบภาษาองกฤษของครในชนเรยน เนองจากชวยใหเขาใจบทเรยนไดงายขนและไมเชอวาการใชภาษาอรดในชนเรยนจะท าใหประสทธภาพการเรยนภาษาองกฤษของพวกเขาลดลง

อยางไรกตามผลการหาคาความสมพนธทศนคตของนกเรยนกบปรมาณการใชภาษาไทยของครเพออธบายไวยากรณ พบวา มความสมพนธทางบวกในระดบต ามาก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเนองมาจากนกเรยนสวนใหญแมจะมทศนคตทดกบการเรยนหลกไวยากรณเปนภาษาไทยมากกวาภาษาองกฤษ แตไมเหนดวยกบการใหความส าคญเรองหลกไวยากรณเพยงอยางเดยว ดงนนครควรเพมปรมาณการสอสารเปนประโยคภาษาองกฤษให

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

30 : ภาษาและวรรณกรรม

มากขน หรอใชภาษาองกฤษควบคกบภาษาไทย เชนเดยวกบผลการศกษาของ Craven (2012) ทพบวานกเรยนญปนระดบมธยมตนสวนใหญตองการใหครใชภาษาองกฤษใหมากทสดในชนเรยนการสอสารแบบปากเปลาและควรใชภาษาญปนเมอจ าเปนเทานน และผลการสมภาษณและขอเสนอแนะจากค าถามปลายเปดทนกเรยนใหความเหนวา นกเรยนตองการใหครพดคยสนทนาใหมากกวาการสอนหลกไวยากรณเนองจากหากนกเรยนไดฝกการสอสารโดยใชจรงกเหมอนเปนการฝกการใชหลกไวยากรณไปดวย และเมอเกดขอผดพลาดคณครกสามารถแกไขไดในเวลาเดยวกน

จากผลการศกษาขางตน กลาวโดยสรปวา การน าภาษาไทยมาใชในการเรยนการสอนของครเพอจดประสงคตาง ๆ กบนกเรยนในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ สงผลใหนกเรยนในระดบมธยมปลายของรฐสวนใหญ (รอยละ 82) มทศนคตทดกบการเรยนภาษาองกฤษในชนเรยน ซงจะเหนไดจากผลคาความสมพนธระหวางจดประสงคการใชภาษาไทยของครกบทศนคตของนกเรยนมความสมพนธในเ ชงบวกกนทกจดประสงค ทงนอาจเปนเพราะวานกเรยนในโรงเรยนของรฐสวนใหญเรยนวชาภาษาองกฤษกบครไทยมาตงแตระดบประถมโดยใชภาษาไทยในการสอนเปนหลกจงท าใหผเรยนเกดความคนเคยการเรยนแบบระบบสองภาษาหรอแบบสลบภาษาทหนงกบภาษาเปาหมาย อกทงผเรยนเหนวาภาษาไทยสามารถเปนเครองมอชวยในการเพมความเขาใจในการเรยนได เชน เมอผเรยนไมเขาใจค าสง เมอใชภาษาองกฤษไมคลอง หรอเมอไมคนเคยกบค าศพทหรอประโยคภาษาองกฤษ (พนตพมพ โศจศรกล , 2551) อยางไรกตามแมวาผเรยนสวนใหญเหนวาภาษาไทยมประโยชนตอการเรยนภาษาองกฤษ แตผเรยนตองการใหครเพมปรมาณการใชภาษาองกฤษโดยเฉพาะการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจ าวนเพมขน เพอทพฒนาความสามารถในทกษะการฟงและการพดมากกวาเนนการเรยนเพยงหลกไวยากรณ อาจเพราะบรบทของประเทศไทยภายนอกทไมเอออ านวยตอการใชภาษาองกฤษ ดงนนผเรยนจงคาดหวงวาในชนเรยนภาษาองกฤษจะเปนโอกาสทดในการฝกใชภาษาองกฤษสอสารกบครและเพอนรวมหองใหมากทสดเทาทจะเปนไปได

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการศกษาครงน ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน 1. เนองจากการใชภาษาไทยของครยงมบทบาทส าคญในการจดการเรยนการสอน ซงท าใหผเรยนไดฟง

ภาษาองกฤษนอยลง ดงนนโรงเรยนในระดบมธยมปลายของรฐฯ ควรตระหนกถงปญหา ปรมาณ และโอกาสการใชภาษาองกฤษของครในชนเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ และค านงถงความส าคญของการใชภาษาองกฤษในการสอสารในโรงเรยนใหมากขน ควรสงเสรมการจดกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลายเพอกระตนความสนใจของนกเรยนในการใชภาษาองกฤษในโรงเรยน และสงเสรมใหนกเรยนทกคนมโอกาสไดใชภาษาองกฤษมากทสด เชน การแขงขนโตวาท การพดหนาเสาธง การแสดงละครภาษาองกฤษ เปนตน เพอเพมทกษะความสามารถในดานการสอสารในอยในระดบทสงขน และควรสงเสรมการพฒนาอบรมครเพอใหมแนวคดหรอเทคนคความรใหทนสมยและมประสทธภาพในการสอสารกบผเรยน

2. ครผสอนควรใชกลยทธการสอนหลากหลายเพอเพมโอกาสและตระหนกถงปรมาณการใชภาษาองกฤษในชนเรยนแกผเรยนใหเพมขน การสรางโอกาสใหผเรยนไดใชภาษาองกฤษทงในหองเรยนและนอกหองเรยนจะสงเสรมใหนกเรยนไดฝกทกษะตาง ๆ โดยเฉพาะทกษะการพดและการฟง เพอเพมความมนใจและความเปนธรรมชาตเมอผเรยนใชภาษาในชวตประจ าวน

ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

การศกษาครงผวจยไดท าการส ารวจเฉพาะกลมตวอยางนกเรยนในระดบมธยมปลายของรฐบาล ซงการวจยครงตอไปควรจะท าการศกษากบกลมตวอยางอนในบรบททแตกตางกน เชน ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน เปนตน นอกจากนควรมการศกษาทศนคตของผเรยนกบการใชภาษาไทยของครจ าแนกเปนรายวชา เชน การ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 31

ใชภาษาไทยในวชาภาษาองกฤษฟง-พด วชาภาษาองกฤษอาน-เขยน เปนตน และเพอใหไดขอมลเชงลก ควรมการเขาไปสงเกตการณสอนและสอบถามหลงจบบทเรยนทนทเพอใหไดขอมลทถกตองและแมนย ามากกวาการใชแบบสอบถาม

เอกสารอางอง

ธานนทร ศลปจาร. (2555). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS และ AMOS. (พมพครงท 13 ปรบปรงแกไขลาสด). กรงเทพฯ: หางหนสวนสามญบสซเนสอารแอนดด.

พนตพมพ โศจศรกล. (2551). ทศนคตของนกศกษาทมตอการใชภาษาองกฤษเพอเปนสอในการเรยน. วารสารวจยและพฒนา มจธ, 31(1), 17-29. ฮซมน ยโซะ. (2555). การใหขอมลยอนกลบของครสอนภาษาองกฤษและทศนคตของนกเรยนทมตอการไดรบขอมล

ยอนกลบของคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาองกฤษเปนภาษานานาชาต คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

Al-Nofaie, H. (2010). The Attitudes of Teachers and Students Towards Using Arabic in EFL Classrooms in Saudi Public Schools- a Case Study. Novitas-ROYAL, 4(1), 64–95.

Alshammari, M. M. (2011). The Use Of The Mother Tongue In Saudi EFL Classrooms. Journal of International Education Research (JIER), 7(4), 95–102.

Auerbach, E. R. (1993). Reexamining English Only in the ESL Classroom. TESOL Quarterly, 27(1), 9. http://doi.org/10.2307/3586949

Carson, E. and Kashihara, H. (2012). Using the L1 in the L2 Classroom: The Students Speak. The Language Teacher, 36(4), 41-48. Cook, V. (2001). Using the First Language in the Classroom. The Canadian Modern Language

Review, 57(3), 402–423. Craven, L. (2012). An Investigation of Attitudes Towards Mother Tongue Usage in Junior High School Oral Communication Classes. Retrieved 11 March 2015, from http://repository.tama.ac.jp

/modules/xoonips/detail.php?id=AA23419269-20120331-1001&ml_lang=ja De La Campa, J. C., & Nassaji, H. (2009). The Amount, Purpose, and Reasons for Using L1 in L2 Classrooms.

Foreign Language Annuals, 42(4), 742–759. http://doi.org/10.1111/j.1944-9720.2009.01052.x Duff, P. A., & Polio, C. G. (1990). How Much Foreign Language Is There in the Foreign Language

Classroom? The Modern Language Journal, 74(2), 154–166. http://doi.org/10.1111/j.1540-4781.1990.tb02561.x

Ellis, R. (1994). The Study of Second Language Acquisition. Oxford: Oxford University Press. Harbord, J. (1992). The use of the mother tongue in the classroom. ELT Journal, 46(4), 350–355.

http://doi.org/10.1093/elt/46.4.350

Kieu, K. A. H. (2010). Use of Vietnamese in English Language Teaching in Vietnam: Attitudes of Vietnamese University Teachers. English Language Teaching, 3(2). http://doi.org/10.5539/elt.v3n2p119

Krashen, S. D. (1982). Principles and practice in second language acquisition. Oxford: Oxford; New York: Pergamon.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

32 : ภาษาและวรรณกรรม

เอกสารอางอง Levine, G. S. (2003). Student and Instructor Beliefs and Attitudes about Target Language Use, First

Language Use, and Anxiety: Report of a Questionnaire Study. The Modern Language Journal, 87(3), 343–364. http://doi.org/10.1111/1540-4781.00194

Littlewood, W. T. & Yu, B. (2009). First language and target language in the foreign language classroom. Retrieved from http://repository.ied.edu.hk/dspace/handle/2260.2/11491

Mahmoudi, L., & Amirkhiz, S. (2011). The Use of Persian in the EFL Classroom–The Case of English Teaching and Learning at Pre-university Level in Iran. English Language Teaching, 4(1). http://doi.org/10.5539/elt.v4n1p135

Meyer, H. (2008). The pedagogical implications of L1 use in the L2 classroom. Retrieved May 15, 2010, from http://www.kyoai.ac.jp/college/ronshuu/no-08/meyer1.pdf Mouhanna, M. ( 2009). Re-examining the role of L1 in the EFL classroom. UGRU Journal, vol.8, 1-18. Nation, I. S. P. (2001). Learning Vocabulary in Another Language. Cambridge: Cambridge University

Press. Nazary, M. (2008). The Role of L1 in L2 Acquisition: Attitudes of Iranian University Students. Novitas-

ROYAL (Research on Youth and Language), 2(2). Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov.tr/novroy/article/view/5000047665

Odlin, T. (1989). Language Transfer: Cross-Linguistic Influence in Language Learning. Cambridge; New York: Cambridge University Press.

Phillipson, R. (1992). Linguistic Imperialism. Oxford: Oxford University Press. Rukh, S. (2014). A comparative study of students’ attitude towards EFL teachers’ code-

switching/code-mixing to L1: A case of commerce and English discipline students. International Journal of Research in Social Sciences, 4(3), 526-539.

Simsek R. M. (2010). The Effects of L1 Use in the Teaching of L2 Grammar Concepts on the Students' Achievement. Journal of Theory and Practice in Education, 6(2): 142-169.

Thompson, G. L. (2006). Teacher and Student First Language and Target Language Use in the Foreign Language Classroom: A Qualitative and Quantitative Study of Language Choice. Dissertation Abstracts International, A: The Humanities and Social Sciences, 67(4), 1316.

Thongwichit, N. (2013). L1 Use with University Students in Thailand: A Facilitating Tool or a Language Barrier in Learning English? Silpakorn University Journal of Social Sciences, Humanities, and Arts, 13(2), 179–206.

Turnbull, M. (2001). There is a Role for the L1 in Second and Foreign Language Teaching, But…. The Canadian Modern Language Review/ La Revue Canadienne Des Langues Vivantes, 57(4), 531–540. http://doi.org/10.3138/cmlr.57.4.531

Tsukamoto, M. (2011). Students’ perceptions of teachers’ language use in EFL classroom. Retrieved 21 December 2013, from http://www.ci.firestone.co.us/DocumentCenter/View/660

Yule, G. (2006). The Study of Language. Cambridge: Cambridge University Press.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 33

การศกษาค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน5 A Study of the New Word in Royal Institute’s Dictionary of the New Words

นางสาวเปรมฤด เซงย นกศกษาปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร บทคดยอ การจดท าพจนานกรมค าใหมฉบบราชบณฑตยสถาน จดท าขนเพอบนทกการเปลยนแปลงของค าศพทในดานตางๆทเกดขนในสงคมไทย ในงานวจยครงนมงศกษารปแบบและโครงสรางการนยามความหมายค าศพท และค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน การศกษาใชขอมลจากพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานทจดท าขนจ านวน 3 เลม ผลการศกษาพบวา รปแบบการนยามความหมายค าศพท ปรากฏ 4 รปแบบ คอ การอธบาย การใหขอมลของค า การใหรายละเอยดของค าเพมเตม และการอางถงค าในพจนานกรมเด ยวกน โครงสรางการนยามความหมายค าศพท มความคลายคลงกบโครงสรางการนยามของพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 โดยโครงสรางการนยามความหมายค าศพททปรากฏ คอ โครงสรางแบบเดยวและโครงสรางแบบประสม สภาพสงคมทสะทอนจากค าในพจนานกรมค าใหม พบวา ค าใหมทเกดขนแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของสงคมไทยในชวงระยะเวลาทจดเกบค าศพท ค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทย เชน ค าศพทเกยวกบการเมองการปกครอง เศรษฐกจ ความหลากหลายทางเพศ เปนตน

ค าส าคญ: การนยาม พจนานกรมค าใหมฉบบราชบณฑตยสถาน Abstract Processing of the royal institute’s dictionary of the new words for collecting the chance of the words that happen in Thai social. This research aim to study meaning definitions , structure definitions and social reflects from words in dictionary of the new words. The study use information from dictionary of the new words 3 issue. The results revealed meaning definition 4 methods explanation, word information, word detail and reference words. Structure definitions same as structure definitions of the royal institute’s dictionary of 1999. The structure that single structure and mix structure. Social reflects from words in dictionary of the new words expressed words reflect to to social revolution during collecting the words about economics, politics and sexual orientation etc.

Keywords: Word Definitions, Royal Institute’s Dictionary of the New Words

5บทความน เปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง “การศกษาค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

34 : ภาษาและวรรณกรรม

บทน า ความเจรญกาวหนาของสงคมไทยปจจบน สงผลใหเกดการเปลยนแปลง เชน การศกษาสภาพสงคม ประเพณ

วฒนธรรม การเปลยนแปลงดงกลาวเกดขนอยางตอเนองและตลอดเวลา ประกอบกบอทธพลของเทคโนโลยและ การสอสารทรวดเรว จงสงผลตอการเปลยนแปลงทางภาษาและเกดขนไปพรอม ๆ กบการเปลยนแปลงของสงคม ภาษาไทยในปจจบนมการปรบเปลยนใหเขากบสภาพของสงคมทเปลยนแปลงอยางเหนไดชด มค าทเกดความหมายใหม การประดษฐค าใหม หรอการทค าจ านวนหนงหายไปจากภาษา ซงพบเหนไดในภาษาไทยตลอดระยะเวลาทผานมา

การเปลยนแปลงของภาษาถอเปนกลวธในการท าใหภาษาคงอยในสงคม ดงทหมอมหลวงจรลวไล จรญโรจน (2557 : 121) กลาววา เปนเรองธรรมชาตทภาษาตองมการเปลยนแปลง ภาษาเปนสวนส าคญมากทมนษยใชเปนสอในการสอสารเรองตาง ๆ และถายทอดวฒนธรรม ในเมอสรรพสงเปลยนแปลงไป ภาษากจ าเปนตองมการเปลยนแปลงคกนไปดวย ภาษามการเปลยนแปลงอยางชดเจนในสงคมไทยปจจบน เนองจากอทธพลของสอตาง ๆ สงผลใหภาษาทใชในสงคมเกดการเปลยนแปลงไปดวย เชน เกดศพทเฉพาะกลม เฉพาะวงการ การประดษฐศพทใหม และการรบเอาค าศพทจากภาษาอนมาใชในลกษณะการบญญตศพทและการทบศพท เปนตน การเปลยนแปลงดงกลาวไดสะทอนใหเหนอยางชดเจนถงความเปลยนแปลงของภาษา แมวาค าบางสวนจะเปนค าทเกดขนและหมดความนยมไปอยางรวดเรว แตลกษณะดงกลาวถอเปนขอมลในการศกษาประวตภาษาไทย ค าทเกดขนสามารถวเคราะหถงความกาวหนาและความไมหยดนงของการใชภาษา รวมถงเหตการณและความเปลยนแปลงทางวฒนธรรมของสงคมชวงเวลาตาง ๆ ในอดตถงปจจบน

สงหนงทถอวาเปนหลกฐานในการจดเกบค า และบนทกความเปลยนแปลงของค าทเกดขนในสงคมในชวงเวลาตาง ๆ คอ การบนทกค า การสะกดค า การใหนยามความหมาย ประวตของค า และวธการใชค า ทปรากฏในพจนานกรมถอเปนเครองมอในการบนทกการเปลยนแปลงทางภาษา การเปลยนแปลงของภาษาทเกดขนอยางตอเนองท าใหตองพฒนาและปรบปรงพจนานกรมใหเปนปจจบนอยเสมอ เนองจากภาษามการเปลยนแปลงจากเดมอยางมากและรวดเรว การเกบบนทกภาษาทเกดขนใหมและเปลยนแปลงอยางรวดเรว ราชบณฑตยสถานจงไดแตงตงคณะกรรมการชอวา “คณะกรรมการจดท าพจนานกรมภาษาไทยปจจบน” เมอวนท 22 มถนายน พ.ศ. 2548 ใหมอ านาจหนาทในการศกษาและตดตามความเปลยนแปลงทเกดขนแกภาษา เกบค าทเกดใหม และค าทเปลยนแปลงการใชหรอเปลยนแปลงความหมายแตกตางไปจากทไดเกบไวในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 และจดท าตอเนองมาจนถงปจจบนจ านวน 3 เลม คอ พจนานกรมค าใหม เลม 1 (พมพครงท 1 พ.ศ.2550) พจนานกรมค าใหม เลม 2 (พมพครงท 1 พ.ศ.2552) และ พจนานกรมค าใหม เลม 3 (พมพครงท 1 พ.ศ.2554)

การเกบขอมลเบองตนจากพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน สามารถแบงประเภทของค าศพท ทปรากฏ ได 4 รปแบบ คอ 1) ค าศพททปรากฏในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 แตมความหมายเปลยนไป 2) ค าศพททมาจากภาษาตางประเทศ 3) ค าศพททเกดจากการสรางค าใหมขนในสงคมไทยดวยวธการตางๆ และ 4) ค าศพททใชอยในสงคมแตไมไดรบการบนทกไวในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (ค าเกบตก) จากการศกษาพบวา การใหค านยามถอเปนองคประกอบประการหนงในการจดท าพจนานกรม องคประกอบตาง ๆ ทปรากฏในบทนยามสามารถสะทอนใหเหนถงความหมาย วธการใชค า รปแบบการใชค าทเกดขนในชวงเวลาใดเวลาหนงของสงคมไทย ซงถอวาเปนลกษณะประการหนงทมผสนใจศกษาและเปรยบเทยบรปแบบและโครงสรางของการนยามในพจนานกรมค าใหม นอกจากนการจดเกบค าในชวงระยะเวลาทปรากฏค าศพท คอ ชวงกอนป พ.ศ. 2550 ถง พ.ศ. 2554เปนการบนทกสภาพสงคมไทยในชวงระยะเวลาดงกลาว ซงการศกษาไมไดศกษาค าเกบตกเนองจากค าเกบตกเปนค าทใชในสงคมแตไมไดรบการบนทกไวในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ค าและความหมายใหมทเกดขนสงผลใหเหนการเปลยนแปลงของสงคมไทย การศกษาครงนมงศกษารปแบบและโครงสรางการนยามความหมายค าศพท และค าศพททสะทอนสภาพของสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 35

วตถประสงค 1. เพอศกษารปแบบและโครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน 2. เพอศกษาค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน วธด าเนนการวจย 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดท าพจนานกรม เอกสารและงานวจยเกยวกบพจนานกรม งานวจยทเกยวของกบค าการนยามความหมายของค าในพจนานกรม 2. รวบรวมขอมลเบองตนจากพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน จดพมพเผยแพรในป 2550 – 2554 ประกอบดวย พจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน เลม 1 (พมพครงท 1 พ.ศ. 2550) พจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน เลม 2 (พมพครงท 1 พ.ศ. 2552) และ พจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน เลม 3 (พมพครงท 1 พ.ศ. 2554) 3. ศกษาและวเคราะหรปแบบและโครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน 4. สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ ผลการวจย 1. การศกษารปแบบและโครงสรางของการนยามความหมายค าศพท ในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน 1.1 รปแบบการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน วลยา ชางขวญยน(2557: 4-6) กลาวถงสวนประกอบตาง ๆ ในการนยามศพท ในพจนานกรม วาประกอบดวย (1) ค าศพทหลกหรอแมค าหรอค าตง หมายถง ค าทยกขนตงเพอนยามความหมายในการท าพจนานกรม (2) ลกค า หมายถง ค าศพททมความหมายเกยวเนองกบแมค า (3) ค าบอกเสยงอาน อยในวงเลบใหญ บอกวธเฉพาะค าทอานยาก (4) ค าบอกชนดของค าตามหลกไวยากรณ ไดแก อกษรยอทอยตดกบแมค าหรอค าตง (5) ค าทใชเฉพาะแหง ไดแกค าทอยในวงเลบ เชน (กฎ)(กลอน)(ถน)(โบ) ฯลฯ (6) อกษรยอบอกทมาของค า ไดแก อกษรยอในวงเลบทายบทนยาม (7) วรรณคดทอางถง (8) ค าโยงความหมาย ไดแก ใหไปคนความหมายทค าตงอกค าหนง จากการศกษาสวนประกอบของพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน พบวามความคลงกบสวนประกอบการนยามในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 คอ ประกอบดวย แมค า ลกค า ค าบอกเสยงอาน ค าบอกชนดของค า ค าทใชเฉพาะแหง อกษรยอบอกภาษาทมาของค า วรรณคดทอางถง และค าโยงความหมาย แตพบสวนประกอบทแตกตาง คอ การใหรายละเอยดเกยวกบประวตของค า การใหรายละเอยดเกยวกบโครงสรางค า และการใหรายละเอยดเกยวกบผรเรมใชค าและระยะเวลาการเรมใชค า ซงผลการศกษาจะกลาวถงในหวขอตอไป

เสาวรส มนตวเศษ (2555 : 7)กลาวถง การศกษาบทนยามศพท (Definition) วาหมายถง ขอความซงเรยบเรยงขนเพออธบายความหมายของค าศพทในพจนานกรม เปนขอความทตอจากค าศพทหลกและลกค า ในการศกษารปแบบการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานครงน ผวจยศกษาเฉพาะสวนบทนยามค าศพทหลกและลกค าทปรากฏเทานน ดงแผนภมดานลาง

ค าศพทหลก,ลกค า บทนยามศพท

บพเพอาละวาด น.การเคยเปนเนอคในลกษณะของคกดกนมาแตชาตปางกอน เชน คงเปนเพราะ

บพเพอาละวาดเลยไดแตงงานกนทงๆททะเลาะกนทกวน. (เลยนค าวา บพเพสนนวาส). ล.3 น.68

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

36 : ภาษาและวรรณกรรม

การศกษารปแบบการใหค านยามความหมายศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ปรากฏรปแบบการใหนยาม 4 รปแบบ คอ การอธบาย การใหขอมลของค า การใหรายละเอยดของค าเพมเตม และการอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน ผลการศกษาปรากฏดงตอไปน 1. การอธบาย การอธบาย หมายถง การใหนยามความหมายของค าศพทโดยวธการตางๆ เชน การขยายความ การวเคราะห การใชค าทมความหมายเหมอนกน การบอกความสมพนธ การบอกกฎ การเปรยบเทยบ เปนตน จากการศกษาปรากฏรปแบบการอธบาย 2 รปแบบ คอ การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และ การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยดและยกตวอยาง ดงตวอยางตอไปน 1.1 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด การอธบายความหมายของค าทปรากฏในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน มการอธบายความหมายของค าและการอธบายโดยการใหรายละเอยดทางความหมายของค าเกยวกบลกษณะ รปทรง กตกา และวธการท าสงตางๆ ดงตวอยาง

คลองดวน น.ทางระบายน าสายตรงทระบายน าไดอยางรวดเรว. ล.1 น.29 หมากระเปา น.สนขพนธเลกมากทใสในกระเปาเสอได. ล.3 น.119 สาค น.แปงเมดกลมๆเดมท ามาจากตนสาค แตปจจบนนยมท าจากแปงมนส าปะหลง เมอดบเปนส

ขาว เมอสกมลกษณะใสไมมส มกท าเปน 2 ขนาด คอ สาคเมดใหญและสาคเมดเลก ใชท าขนมและอาหารไดหลายชนด.

ล.1 น.157

หมกะท น.อาหารอยางหนง ท าดวยเสนหมลวกน ารอน ผดกบกะทใสซอสมะเขอเทศใหเปนสชมพออน ๆ ราดดวยน าปรงรสท าดวยเตาเจยวขาวต า กงสบ หมสบ หวกะทปรงรส เคมหวานเลกนอย เวลารบประทานบบมะนาว มหวปล ถวงอกดบ ใบกยชาย เปนเครองเคยง.

ล.3 น.119

1.2 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยดและยกตวอยาง การอธบายและยกตวอยางทปรากฏในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน นนนอกจากประกอบดวยการอธบายดงขอ 1.1 ยงเพมตวอยางการใชค าและประโยคในบรบทและสถานการณตาง ๆ ดงตวอยาง

1.2.1 การอธบายและยกตวอยางการใชค า บาป ก.เกยวของกบกจกรรมทผดศลธรรมหรอผดกฎหมาย เชน เงนบาป. กฐนบาป. ภาษบาป. ล.2 น.71

สซาหา น.จ านวนสหรอหา เชน สซาหาสบ. สซาหารอย. สซาหาคน. สซาหาตว. ล.2 น.127 น าโคลา น.น าอดลมประเภทหนง มสด า เชน โคคาโคลา. เปปซโคลา. กระทงแดงโคลา. คมม.

เครองดมน าด า. ล.3 น.63

1.2.2 การอธบายและยกตวอยางประโยค ฟนธง ก.พดใหชดเจน, ตดสนดวยความเชอมน, เชน เรองนฟนธงมาเลยวาจะเอาอยางไร. หมอด

ฟนธงวาดาราคนจะตองเลกกน. ล.1 น.120

ไมพทโธ ก.ไมสงสาร, ไมเหนใจ, เชน บอกใหดหนงสอกไมสนใจถาสอบตก ฉนจะไมพทโธเลย. ล.3 น.87 หาอะไร, หาพระแสงอะไร, หาพระแสงของาวอะไร, หาสวรรควมานอะไร, หาหอกอะไร

ว.ท าไม, เพออะไร, (มนยวาผพดเหนวาสงทท านนไมมประโยชน) เชน มายนหาอะไร ไปใหพน ๆ เลย. มเสอผาตงเยอะแยะแลวจะซอมาหาพระแสงอะไรอก. จะพดหาพระแสงของาวอะไร ไมมใครเขาสนใจฟงหรอก. รบๆท าใหเสรจดกวา จะมวบนหาสวรรควมานอะไร. วนๆเอาแตเลนเกม จะเลนไปหาหอกอะไร.

ล.3 น.122

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 37

2. การใหขอมลของค า การใหขอมลของค า หมายถง การนยามค าในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน นอกเหนอจากการอธบาย และ การอธบายและยกตวอยางค าและประโยคในการใชค าแลว มการใหขอมลของค า ประกอบดวย การบอกทมาของค าจากพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 การบอกทมาของค า การบอกค าทมความหมายเหมอน การบอกเสยงอาน ดงปรากฏตวอยางตอไปน 2.1 การบอกทมาของค าจากพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ค าทมาจากพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน จะบนทกค า ความหมายและตวอยางการใชค าทปรากฏในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ค าทยกมาจะค าทยกมาจะใชอกษรยอ พจน. ก ากบ เพอแสดงใหเหนวาค าดงกลาวมบนทกไวในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 แลวแตในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน อาจมการเพมการนยาม การยกตวอยางการใชค าเพมเตม การเปลยนตวอยางหรอปรากฏความหมายใหมนอกเหนอจากทบนทกไวในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ดงตวอยาง

ซกแหง ก.ท าความสะอาดเสอผาหรอสงทอตางๆ ดวยวธพเศษ เชน ใชสารเคมโรยบนรอยเปอนแลวปดออก หรอแชลงในสารละลายเคม.

พจน. 42 น.377

ซกแหง ก.ท าความสะอาดเสอผาหรอสงทอตางๆดวยวธพเศษ เชน ใชสารเคมโรยบนรอยเปอนแลวปดออก หรอแชลงในสารละลายเคม. (พจน.), ซกผาโดยไมจมผาลงในน า เชน เมอวานฉนเอาชดผาไหมไปซกแหง.

ก.ไมอาบน า เชน เมอคนเขากลบดกและเพลยมากเลยซกแหง. ล.2 น.37

2.2 การบอกทมาของค า

ทมาของค า หมายถง การอธบายภาษาซงเปนทมาของค าไวทายค านน ๆ โดยเขยนไวในวงเลบเปนอกษรยอ อาจมการกลาวถงค าศพทในภาษาเดม และเสยงค าศพทเดมในภาษา ดงตวอยาง กมจ น.ผกดองแบบเกาหล เชน อาหารเกาหลตองมกมจเปนเครองเคยง.

น.เกาหล เชน นกเตะแดนกมจ. (กล. วา คมช). ล.1 น.13

เบ น.ผรบใช, ผยอมรบใช, เชน เขาชอบวางตวเปนนาย ใหเราเปนเบคอยรบใชอยเรอย. (จ. เบ วา มา). ล.1 น.101 ไวนล น.แผนพลาสตกชนดเรยบ นม ใชพมพตวอกษรหรอรปเปนตน มกมขนาดใหญแตสามารถตด

ใหเปนทรงตางๆได มวนเกบได นยมท าเปนปายโฆษณาหรอปายนทรรศการ.

(ตดมาจาก อ. vinyl plastic). ล.3 น.103

2.3 การบอกค าทมความหมายเหมอน ค าทมความหมายเหมอน หมายถง ค าทมความหมายเหมอนกนในการจดเกบในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน มการแยกเกบไวตามล าดบอกษรของค านน ๆ โดยในทายบทนยามจะมอกษรยอ คมม. ก ากบ หมายถง “ความหมายเหมอนกน” ดงตวอยาง

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

38 : ภาษาและวรรณกรรม

เคราะหซ า กรรมซด

ก.ไดรบเคราะหกรรมซ าแลวซ าอก เชน เขายากจนอยแลวยงเคราะหซ ากรรมซดใหบานถกไฟไหมอก. คมม. บาปซ ากรรมซด, ผซ ากรรมซด.

ล.1 น.36

บาปซ า กรรมซด

ก.ไดรบเคราะหกรรมซ าแลวซ าอก เชน เขาถกใหออกจากงานกหนกหนาอยแลว ยงบาปซ ากรรมซดมาประสบอบตเหตอก. คมม. เคราะหซ ากรรมซด, ผซ ากรรมซด.

ล.1 น.99

ผซ ากรรมซด ก.ไดรบเคราะหกรรมซ าแลวซ าอก เชน เขาก าพราพอแมแลวยงผซ ากรรมซด ปาทเลยงดอยมาประสบอบตเหตตายจากไปอก. คมม. เคราะหซ ากรรมซด, บาปซ ากรรมซด.

ล.1 น.112

2.4 การบอกเสยงอาน การบอกค าอาน หมายถง การบอกค าอานออกเสยงในบางค าทอาจไมตรงตามกฎหรออกขรวธทใชกนทวไปโดยมการเขยนเสยงอานก ากบ ในทนรวมถงการอานออกเสยงค าทเปนอกษรยอดวย ค าทเปนอกษรยอสวนหนงในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน เกดจากการยอค าทมาจากค าหยาบหรอค าทไมสภาพในลกษณะอกษรยอ

ซทร [ซ-ทร]

น.เสอผาทบางมากจนมองทะลเหนขางในได เชน ดาราคนนนใสชดซทร มองเหนรปรางชดเจน. (อ. see through).

ล.2 น.38

ผบทบ. [ผอ-บอ-ทอ-บอ]

น.ภรรยา เชน วนน ผบทบ. สงใหรบกลบบาน. (ค ายอของค าวา ผบญชาการทบาน). ล.2 น.82

มคปด. [มอ-คอ-ปอ-ดอ]

ก.มผแยงคนรกไป พดเตมๆวา หมาคาบไปแดก เชน มวแตท างานไมมเวลาใหแฟน ระวงจะถกมคปด.. คมม. สนขคาบไปรบประทาน.

ล.3 น.82

3. การใหรายละเอยดของค าเพมเตม

รายละเอยดของค า หมายถง ขอมลทเปนการใหรายละเอยดของค านอกเหนอจากขอมลทกลาวไวในขอ 1 และ 2 ซงท าใหผศกษาค าศพทจากพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ทราบถงขอมลทเกยวของกบค าศพทดานอน ๆ เชน ประวตของค า โครงสรางค า ผรเรมใชค าและระยะเวลาการเรมใชค า ดงตวอยางตอไปน 3.1 การใหรายละเอยดเกยวกบประวตของค า ประวตของค า หมายถง ทมาของการเกดค าศพทขนใชในสงคม เชน มาจากชอภาพยนตร ดารา บคคลทมชอเสยง บทเพลง ส านวนทใชในสงคม ชอสนคา ชออาหาร ชอสถานท เปนตน คลเหนก น.กระดาษทชชใชเชดหนา เชน คลเหนกหมดแลวไปซอใหหนอยเอายหออะไรกได. (มาจาก

ยหอกระดาษทชช Kleenex). ล.1 น.29

ตดปลายนวม ก.ไดผลประโยชนเลกๆนอยๆโดยไมคาดคดมากอน เชน เสรจงานนเรากไดของตดปลายนวมมานดๆหนอยๆ. (ส านวนนมาจากการชกมวย).

ล.1 น.78

โสภา, โสภาสถาพร

ก.สขสบาย เชน กอนจะจบปนยงใครสกคนใหคดถงคกกอนเพราะในนนไมโสภานกหรอก. เขาไดเมยรวยปานนคงโสภาสถาพรไปแลว. (ค าวา โสภา สถาพร มาจากชอดาราทใชในการแสดงภาพยนตร).

ล.3 น.115

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 39

3.2 การใหรายละเอยดเกยวกบโครงสรางค า โครงสรางค า หมายถง การใหขอมลของค าทมาประกอบกนเปนค าใหม โดยอธบายถงรปค าศพทเดมกอนเกดเปนค าใหม เพอใหทราบถงความหมายของค าศพทเดม และวธการสรางค าศพทค าใหม เชลยร ก.สนบสนนและประจบประแจงอยางออกหนาออกตา เชน เขาเชลยรเจานายอยางน เลยได

2 ขนทกป. (มาจากค า เชยร + เลย). ล.1 น.57

ธนาธปไตย น.ระบอบการเมองทถอเงนเปนใหญ เชน พรรคการเมองพรรคนยดระบอบธนาธปไตยจายเงนส.ส. เปนรายเดอน. (มาจากค าวา ธน + อธปไตย).

ล.2 น.62

สะตอเบอเรอ ก.ปลนปลอนโกหกหลอกลวงยงกวาสะตอหรอสะตอเบอร เชน พวกสะตอเบอเรอกคอ สะตอเบอรตวแมนนแหละ. (มาจาก สะตอ + เบอเรอ).

ล.3 น.108

3.3 การใหรายละเอยดเกยวกบผรเรมการใชค าและระยะเวลาการเรมใชค า ผรเรมการใชค าและระยะเวลาการเรมใชค า หมายถง การใหขอมลของผทใชค าศพทเปนคนแรก และระยะเวลาหรอชวงเวลาทค าศพทปรากฏใชในสงคมเปนครงแรก

อรยะขดขน ก.ขดขนหรอตอตานอยางคนมอารยธรรม เชน การออกเสยงไมเลอกใครเปนผแทนราษฎรถอเปนการตอตานแบบอรยะขดขน. คมม.อารยะขดขน(แปลจาก อ.civil disobedience; ค าวา “อารยะขดขน” รศ.ชยวฒน สถาอนนท เปนผใชคนแรกในป พ.ศ. 2548)

ล.1 น.171

ศลปาธร น.ชอรางวลทกระทรวงวฒนธรรมมอบใหแกศลปนรวมสมยทมผลงานสรางสรรคอยางตอเนอง เพอสงเสรมใหผลตผลงานตอไปอยางอสระ ม 5 สาขา คอ ทศนศลป วรรณศลป คตศลป ภาพยนตร และศลปะการแสดง เชน นายเฉลมชย โฆษตพพฒนไดรบรางวลศลปาธรเมอ พ.ศ. 2547. (มอบรางวลครงแรกเมอ พ.ศ. 2547).

ล.2 น.117

ไผแยกกอ หนอแตกเหลา

น.ผทเคยท างานรวมกนมาภายหลงแยกยายกนไปท างานตามความชอบหรความถนดของตน เชน เมอโครงการวจยสนสดลงนกวจยกแยกยายกนไปเปนไผแยกกอ หนอแตกเหลา แตกนดพบกนไมเคยขาด. คมม. น าแยกสาย ไผแยกกอ. (ใชครงแรกเมอ พ.ศ. 2553).

ล.3 น.78

4. การอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน พรพลาส เรองโชตวทย (2533 : 60) กลาววา การอางถงค าในพจนานกรมเดยวกน หมายถง ศพททมค าพองความหมายในพจนานกรมเดยวกนอาจใชวธการอางถงกนโดยไมตองเขยนนยามศพทซ าอก กระจบกระจอกขาว ด กระจอกขาว. ล.1 น.2

น าตาลโตนด ด ตาลโตนด. ล.2 น.66 1.2 โครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน

จากการศกษาโครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน พบวา มความคลายคลงกบการนยามค าศพทในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 คอ ประกอบดวย ค าศพท ชนดของค า บทนยาม จากการศกษาโครงสรางการนยามในพจนานกรมค าใหมสามารถแบงออกไดเปน 2 ชนด คอ โครงสรางแบบเดยวและโครงสรางแบบประสม ดงตวอยางตอไปน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

40 : ภาษาและวรรณกรรม

1.2.1 โครงสรางแบบเดยว โครงสรางแบบเดยว หมายถง การนยามความหมายทมบทนยามเพยงสวนเดยวปรากฏ 2 รปแบบ คอ

(1) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และ(2)การอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน ดงตวอยางตอไปน

1.2.1.1 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด ขนมกวน น.ของหวานทท าดวยวธใสกระทะตงไฟแลวใชพายกวนใหสก อยางถวกวน เผอกกวน กลวย

กวน ขนนกวน สบปะรดกวน. ล.2 น.14

ปลาเสน น.ของกนเลนอยางหนง เปนเสนเลกๆ ยาวๆ ท าดวยแปงผสมเนอปลา อบแหง. ล.3 น.71

1.2.1.2 การอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน

กระจบกระจอกขาว ด กระจอกขาว. ล.1 น.2 น าตาลโตนด ด ตาลโตนด. ล.2 น.66 1.2.2 โครงสรางแบบประสม โครงสรางแบบประสม หมายถง การนยามความหมายทมบทนยามตงแต 2 สวนขนไป ปรากฏ 2 รปแบบ คอ โครงสรางแบบประสม 2 สวน และ โครงสรางแบบประสม 3 สวน ดงตวอยางตอไปน

1.2.2.1 โครงสรางแบบประสม 2 สวน ปรากฏ 4 รปแบบ คอ (1) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+ยกตวอยางการใชค า (2) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+การใหขอมลของค า (3) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+การใหรายละเอยดของค าเพมเตม (4) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+การใหขอมลของค า ดงตวอยางตอไปน

รปแบบท 1 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด + ยกตวอยางการใชค า น าเลยง น.เงนสนบสนน // เชน พอหมดน าเลยง ผชมนมกสลายตว. ล.1 น.94

รอยเปอรเซนต ว.แท, สมบรณ, ไมมอยางอนปน, // เชน ผชายรอยเปอรเซนต. ขาวสารรอยเปอรเซนต. ล.3 น.93

รปแบบท 2

การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด

+

การใหขอมลของค า ดวด น.แผนซดทมความจมาก ใชบนทกขอมลหลายประเภท เชน ภาพยนตร เพลง เกม

คอมพวเตอร ภาพถาย ภาพเคลอนไหว. // (อ. DVD ยอมาจาก digital versatile disc). ล.1 น.69

ยงสลต ก.ยงปนใหญ 21 นดตดตอกนเพอถวายพระเกยรตพระมหากษตรยในงานพระราชพธส าคญ เชน งานวนเฉลมพระชนมพรรษา. // (สลต มาจาก อ. salute).

ล.3 น.91

รปแบบท 3

การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด

+

การใหรายละเอยดของค าเพมเตม กระป น.พนกงานหญงทเกบคาโดยสารรถประจ าทาง, // เปนค าคกบกระเปา ซงหมายถงพนกงาน

ชาย. ล.1 น.4

กางเกงใน น.กางเกงส าหรบสวมไวชนใน ไมมขา หรอขาสน. // เรยกยอๆวา กกน. [กอ-กอ-นอ]. ล.2 น.8

รปแบบท 4

การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด

+

การใหขอมลของค า

นมเปรยว น.โยเกรตชนดเหลวหรอโยเกรตพรอมดม ไมใสผลไมหรอธญพช. // (ด โยเกรต). ล.2 น.63

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 41

1.2.2.2 โครงสรางแบบประสม 3 สวน ปรากฏ 3 รปแบบ คอ (1) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+ยกตวอยางการใชค า+การใหขอมลของค า (2) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+ยกตวอยางการใชค า+การใหรายละเอยดของค าเพมเตม (3) การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+การใหขอมลของค า+การใหรายละเอยดของค าเพมเตม ดงตวอยางตอไปน

รปแบบท 1 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+ยกตวอยางการใชค า+การใหขอมลของค า เจยะบโละ ก.กนไมลง, รบไมได, รงเกยจ, // เชน อาหารขางถนนมแตฝนอยางนเจยะบโละหรอก. ไมได

อาบน าตงหลายวน ซกมกอยางน ใครๆกเจยะบโละ. // (จ.). ล.2 น.30

บอกเซอร น.กางเกงขาสน มลกษณะคลายกางเกงทนกมวยใสขนชกบนเวท มกใชผาเนอบาง สวนมากเปนผาลาย ผชายนยมสวมทบกางเกงชนใน // เชน วยรนเดยวนชอบใสกางเกงยนสเอวต าเพออวดขอบบอกเซอรลายตวเกง. // (อ. boxer).

ล.2 น.69

รปแบบท 2 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+ยกตวอยางการใชค า+การใหรายละเอยดของค าเพมเตม

ไมรภาษาคน ก.ไมรเรอง, โง, // (ใชเปนค าดา) // เชน เธอนชางไมรภาษาคนเสยเลย บอกกหนกไมเคยท าถกสกท.

ล.3 น.87

สพเพเหรก [สบ-เพ-เห-รก]

ว.ไมเปนชนเปนอนและรกรงรง // เชน บานเราไมเคยโดนขโมยขนเพราะมนคงเหนวามแตของสพเพเหรกทงนน. // (มาจาก สพเพเหระ + รก).

ล.2 น.123

รปแบบท 3 การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด+การใหขอมลของค า+การใหรายละเอยดของค าเพมเตม

เกาเจง น.ชาตหมา // (เปนค าดา). // (จ. เกาเจง). ล.1 น.17

ช ส.สรรพนามบรษท 3 // (เปนค าทสาวประเภทสองมกใชเรยกผหญงหรอสาวประเภทสองดวยกน). // (อ. she).

ล.1 น.56

2. การศกษาค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ค าทจดเกบในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานสวนหนงไดสะทอนสภาพสงคมและความเปลยนแปลงของสงคมไทย การจดท าพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน เปนการรวบรวมค าศพททเกดขนใหมในสงคมไทยแตไมบนทกไวในการจดท าพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 และค าศพททเกดขนใหมในชวงระยะเวลาหลงการจดท าพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 คอระหวาง พ.ศ. 2542 จนถงชวงทจดท าพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน คอ ระหวาง พ.ศ. 2550 – 2554 ดงนนค าทปรากฏในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานจงสะทอนสภาพสงคมในชวงระยะเวลาขางตน โดยอาจเปนค าทมใชในชวงสน ๆ จากเหตการณหรอสงทเกดขนในสงคมไทยขณะนน หรออาจเปนค าทเกดขนและใชตอเนองของคนในสงคมจนกลายเปนค าใหมทเกดขนในสงคมไทย จากการศกษาพบภาพสะทอนทางสงคมไทยในดานตาง ๆ เชน เศรษฐกจ การเมองการปกครอง อาชพ เพศและความหลากหลายทางเพศ เสอผาและเครองแตงกาย สขภาพความงาม ความเชอลทธศาสนา การคมนาคมและการตดตอสอสาร เปนตน ในบทความนจะขอกลาวถงค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทยในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานค าศพททสะทอนสภาพสงคมไทย 3 หวขอ คอ สภาพเศรษฐกจ สภาพการเมองการปกครอง และความเปลยนแปลงของสงคมเกยวกบเพศและความหลากหลายทางเพศ ดงตวอยางตอไปน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

42 : ภาษาและวรรณกรรม

2.1 สภาพเศรษฐกจ เศรษฐกจมสวนเกยวของกบคนในสงคม การเปลยนแปลงของเศรษฐกจในชวงระยะเวลาทผานมาไดสงผลตอคนในสงคม ประเทศไทยเผชญกบภาวะการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทส าคญครงหนงคอ การลดคาเงนบาทของรฐบาลใน ป พ.ศ. 2540 สงผลใหภาคการคา การลงทนประสบปญหาและสงผลตอเนองมายงประชาชนในประเทศ ค าศพททเกยวของกบเศรษฐกจในชวงเวลาดงกลาวไดบนทกไวในพจนานกรมค าใหมแสดงใหเหนถงสภาพเศรษฐกจในชวงระยะเวลาดงกลาววาประเทศก าลงประสบปญหาภาวะเศรษฐกจตกต า ดงตวอยางตอไปน เศรษฐกจฟองสบ น.สภาวการณทราคาอสงหารมทรพยสงขนอยางรวดเรวเพราะการเกงก าไร เชน

เศรษฐกจของประเทศไทยเมอ พ.ศ. 2540 เปนเศรษฐกจฟองสบ. (แปลมาจาก อ. bubble economy)

ล.1 น.152

ฟองสบแตก น.ปรากฏการณการทรดตวลงอยางฉบพลนของเศรษฐกจทเฟองฟขนอยางรวดเรวโดยไมสมพนธกบความตองการในการบรโภคอยางแทจรง เปรยบเหมอนการแตกของฟองสบ เชน ป 2540 ประเทศไทยเกดฟองสบแตก ท าใหคนจ านวนมากตกงาน.

ล.1 น.119

เศรษฐกจตกสะเกด

น.ภาวะเศรษฐกจตกต า ขาวของมราคาแพง ผคนตกงานเปนจ านวนมาก เชน เราก าลงอยในภาวะเศรษฐกจตกสะเกด ทกคนตองรดเขมขด อยาใชจายเกนจ าเปน.

ล.2 น.117

วกฤตตมย ากง น.ภาวะทรดตวลงอยางฉบพลนของเศรษฐกจไทยทเกดขนในป พ.ศ. 2540 เกดจากการเกงก าไรและการลงทนเกนตวของภาคเอกชน โดยกอหนตางประเทศอยางมหาศาล ท าใหตองลอยตวคาเงนบาท สถาบนการเงนในประเทศจ านวนมากตองปดไป และสงผลกระทบไปทวเอเชย. (แปลมาจาก อ. Tom Yam Kung Crisis).

ล.2 น.115

ค าศพททเกยวกบเศรษฐกจยงรวมถงค าทเกยวกบการเงน การลงทน ภาวะทางการเงน ประสบการณของคนเกยวกบการเงนการลงทน ซงเปนกจกรรมของคนในสงคม ค าศพทในกลมนสะทอนใหเหนถงพฤตกรรม ความคดเกยวกบการเงนและระบบเศรษฐกจของคนในสงคม ดงตวอยางตอไปน

ลมบนฟก ก.ลมละลายแตเจาของกจการไมไดรบผลกระทบเพราะรฐน าเงนภาษของประชาชนไปอดหนน เชน รฐนาจะปลอยใหผบรหารสถาบนการเงนไดรบโทษบาง แทนทจะให ลมบนฟก.

ล.2 น.107

ยคภาษอาน น.ชวงเวลาทถกเกบภาษมาก เชน กวาจะถงยคพระศรอารยไมรวาพวกเราจะผานยคภาษอานไดหรอเปลา. (เลยนค าวา ยคพระศรอารย).

ล.3 น.91

วานชธนกจ น.ธนาคารเพอการลงทน สถาบนการเงนซงท าธรกจแบบซอมาขายไปมความเชยวชาญในการขายผลตภณฑทางการเงนเพอท าก าไรจากสวนตางมากกวาการปลอยก เชน สาเหตหลกทท าใหสหรฐประสบปญหาวกฤตทางการเงนกคอการใหอสระในการประกอบกจการของวานชธนกจ.

ล.2 น.114

2.2 สภาพการเมองการปกครอง ระยะเวลาทมการรวบรวมค าศพทและจดท าพจนานกรมค าใหมเปนชวงระบบการเมองการปกครองในชวงรฐบาลของ พ.ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตร (พ.ศ. 2544 - 2549) ในชวงเวลาดงกลาวไดมการเปลยนแปลงรฐธรรมนญ มระบบการเลอกตงรปแบบใหม สงผลใหมค าศพททเกยวกบระบบการเลอกตง มค าศพททเกยวของกบการเมองการปกครอง รวมถงค าศพททใชโดยนกขาว หนงสอพมพ และสอตาง ๆ ดงตวอยางตอไปน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 43

ปารตลสต น.บญชรายชอสมาชกพรรคการเมองทพรรคคดเลอกตามขอก าหนดในรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 โดยมการจดล าดบผทพรรคจะใหเปนสมาชกผแทนราษฎร หรอรฐมนตร เชน การเลอกตงครงน พรรคใหญ ๆ สงปารตลสตครบ 100 คน.

น.ผทมชออยในบญชพรรคการเมองทพรรคคดเลอกจากสมาชก โดยมการจดล าดบผทพรรคจะใหเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอรฐมนตร เชน เขาเปนปารตลสตล าดบท 99 ของพรรคน คงยากทจะไดเปน ส.ส. .

ล.1 น.107

ส.ว. ลากตง น.สมาชกวฒสภาทมาจากการแตงตงโดยอาศยพรรคพวกมากกวาคณสมบต เชน เวลาจะเปนเครองพสจนวา ส.ว. เลอกตง กบ ส.ว. ลากตง ใครจะค านงถงผลประโยชนของชาตมากกวากน.

ล.2 น.118

สภาลาง น.สภาผแทนราษฎร เชน ราง พรบ.หลายฉบบผานสภาลางแลว รอสงใหวฒสภาพจารณา

ล.3 น.105

สภาสง น.วฒสภา เชน สภาสงตกลบราง พรบ. ระเบยบบรหารราชการแผนดนฉบบใหม จงตองตงกรรมาธการรวม 2 สภา ขนมาพจารณา.

ล.3 น.106

นอกเหนอจากศพททเกยวกบระบบการเมองการปกครอง ไดมการกลาวถง กจกรรมทางการเมอง พฤตกรรมของนกการเมอง ค าศพทสวนใหญทปรากฏจะเกยวของกบกจกรรม และพฤตกรรมทเปนทางลบของนกการเมอง ซงแสดงใหเหนวาระบบการเมองการปกครองของไทยมการบรหาร การจดระบบการปกครองทเออประโยชนตอนกการเมองบางกลมทมงแสวงหาประโยชนสวนตน ดงตวอยางตอไปน

การเมองธนกจ น. การเมองเพอผลประโยชนทางธรกจซงท าใหเกดคอรรปชน เชน เมอนกธรกจเปนนกการเมอง การบรหารงานจงเปนการเมองธนกจเพอเออประโยชนใหธรกจของตน.

ล.1 น.10

ธนาธปไตย น.ระบอบการเมองทถอเงนเปนใหญ เชน พรรคการเมองพรรคนยดระบอบธนาธปไตย จายเงนส.ส. เปนรายเดอน. (มาจากค าวา ธน + อธปไตย)

ล.2 น.62

บฟเฟต คาบเนต น.คณะรฐมนตรทรฐมนตรโกงกนโครงการตาง ๆ กนมากเทาทตองการ เหมอนกบการกนบฟเฟตซงสามารถกนไดมากเทาทตองการ (ใชกบค าวา ครม.) เชน คนไทยสวนใหญไมยอมรบ ครม. บฟเฟต คาบเนต เพราะพากนคอรปชน. (ใชครงแรกเมอ พ.ศ. 2532). (บฟเฟต มาจาก ฝ. buffet).

ล.2 น.73

2.3 ความเปลยนแปลงของสงคมเกยวกบเพศและความหลากหลายทางเพศ ปจจบนสงคมไทยเปนสงคมทเปดกวางในเรองเพศ ความแตกตางและความหลากหลายทางเพศ สงผลใหผทมความหมายหลายทางเพศไดรบการยอมรบเปนสวนหนงในสงคมไทย สงทเหนไดเดนชด คอ ค าทใชเรยกกลมเพศทสาม หลากหลายค า และเมอยคสมยเปลยนไป มค าทใชเรยกคนกลมดงกลาวเพมมากขน มการสรางค าใหมขนเพอใชเรยกกลมของตนเอง เพอแสดงอตลกษณเฉพาะกลมของตน หรอเปนค าทมาจากค าศพททางวชาการหรอค าศพทภาษาตางประเทศทกลาวถงบคคลเพศท 3 ดงตวอยางตอไปน

ไมปาเดยวกน น.ชายรกรวมเพศ เชน ตดใจเสยเถอะ เขาเปนพวกชอบไมปาเดยวกน ไมมวนเปลยนใจมาชอบเธอแน ๆ .

ล.1 น.134

สาวประเภทสอง น.ผชายทมกรยาทาทางและการแตงกายอยางผหญง อาจจะผาตดแปลงเพศแลวหรอไมกได เชน สาวประเภทสองบางคนสวยกวาผหญงจรง ๆ เสยอก.

ล.1 น.185

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

44 : ภาษาและวรรณกรรม

ผหญงขามเพศ น. ผชายทผาตดแปลงเพศเปนผหญงแลว เชน เราจดทพกใหผหญงขามเพศอยดวยกน.(ขามเพศ แปลมาจาก อ. transsexual).

ล.2 น.85

ชาวสมวง น.คนทเปนเกยและกะเทย เชน งานนเปนงานสงสรรคประจ าปของชาวสมวงเทานน ชายจรงหญงแทไมเกยว. คมม. ชาวสรง, ค าวา “สมวง” อาจใชประกอบค าอนไดในความหมายเดยวกน เชน หวใจสมวง.

ล.2 น.34

เพศสภาพ น.สภาพทบงบอกวาเปนหญงหรอชาย หรอไมใชหญง ไมใชชาย เปนการจดประเภทตามวฒนธรรมและสงคม มใชตามชววทยา เชน คนเราควรมสทธเทาเทยมกน ไมวาจะมเพศสภาพเปนอยางไร. (แปลมาจาก อ. gender).

ล.2 น.88

นอกเหนอจากค าทแสดงถงความหลากหลายทางเพศของคนในสงคมทกลาวในขางตนแลว ยงมค าศพทเกยวกบ

กจกรรม พฤตกรรมทางเพศ ทพบวามค าใชเพมมากขน โดยค าทเกดขนเหลานในปจจบนไดปรากฏใชในสอตาง ๆ เชน ภาพยนตร รายการทางโทรทศน ทมการกลาวถงบคคลเพศท 3 ค าเหลานแมวาจะเปนค าทใชเฉพาะกลมแตคนในสงคมกรบรและเขาใจความหมายของค า ดงตวอยางตอไปน

แตงหญง ก.แตงตวเปนผหญง, น าเสอผาผหญงมาใส, (ใชกบผชาย) เชน เราไมควรใหนกศกษาชายแตงหญงมาเรยน.

ล.1 น.82

ปลาสองน า น.ผชายทรกหรอมความสมพนธทางเพศไดทงกบผหญงและผชาย เชน เขาเปนพวกปลาสองน า แตงงานมลกแลวแตมชายหนมเปนกก. คมม. เสอไบ, เสอใบ, ไบ, ใบ.

ล.3 น.71

เลนดนตรไทย ก. รวมหลบนอนกนระหวางหญงรกรวมเพศ เชน ผมจบเธอมานานแตเธอไมเลนดวย เพงมารทหลงวาเธอชอบเลนดนตรไทย. คมม. ตฉง.

ล.3 น.98

สรปและอภปรายผล การศกษารปแบบและโครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ปรากฏรปแบบการใหค านยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน 4 รปแบบ คอ การอธบาย การใหขอมลของค า การใหรายละเอยดของค าเพมเตม และการอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน รปแบบการใหค านยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถานดงกลาวทปรากฏในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน สวนใหญคลายคลงกบรปแบบการใหค านยามในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 แตพจนานกรมค าใหมมลกษณะทแตกตางกนในสวนของการนยาม คอ การใหรายละเอยดของค าเพมเตม เชน ประวตของค า โครงสรางค า ผเรมใชค าและระยะเวลาการเรมใชค า โครงสรางการนยามความหมายค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน ปรากฏรปแบบ โครงสราง 2 ลกษณะ คอ โครงสรางแบบเดยวและโครงสรางแบบประสม ลกษณะท 1 โครงสรางแบบเดยว ประกอบดวย การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และการอางถงค าในพจนานกรมเลมเดยวกน ลกษณะท 2 คอ โครงสรางประสม ประกอบดวย โครงสรางแบบประสม 2 สวน ปรากฏ 4 รปแบบ คอ (1)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และยกตวอยางการใชค า (2)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และการใหขอมลของค า (3)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และการใหรายละเอยดของค าเพมเตม (4)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด และการใหขอมลของค า โครงสรางแบบประสม 3 สวน ปรากฏ 3 รปแบบ คอ (1)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด ยกตวอยางการใชค า และการใหขอมลของค า (2)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 45

ยกตวอยางการใชค า และการใหรายละเอยดของค าเพมเตม (3)การอธบายโดยใหความหมายหรออธบายโดยใหรายละเอยด การใหขอมลของค า และการใหรายละเอยดของค าเพมเตม พจนานกรมค าใหม ทง 3 เลม ทตพมพเผยแพรในชวง พ.ศ. 2550 - 2554 ท าใหเหนแนวคด คานยม ทศนคต การเปลยนแปลงทางความคด ความเชอของคนในสงคม การกระท า พฤตกรรม และการเปลยนแปลงทางสงคมในดานตาง ๆ ซงในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไมไดจดเกบค าศพทดงกลาวไว กลาวไดวาการจดเกบค าททนสมยและเปนปจจบนของพจนานกรมค าใหมไดบนทกความเปลยนแปลงของสงคมไวในรปแบบของค าและการใชค า เนองจากบนทกค าศพทในพจนานกรมมการจดเกบค าและตวอยางการใชค าทเปนปจจบน และเมอยคสมยเปลยนไปสามารถใชขอมลจากพจนานกรมทง 3 เลมดงกลาวเปนหลกฐานในการศกษาเรองถอยค า ส านวนของสมยทผานมาได ขอเสนอแนะ 1. ศกษาความเปลยนแปลงของค าศพท ความหมาย และการยกตวอยางทปรากฏในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ค าศพทในพจนานกรมค าใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน และค าศพททปรากฏในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 2. ศกษาเปรยบเทยบค าศพทเดยวกนในพจนานกรมค าใหมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 กบค าศพทเดยวกนทปรากฏในพจนานกรมเลมอนๆ เชน พจนานกรมค าคะนอง พจนานกรมฉบบมตชน ในเรองของการสะกดค า การนยามความหมาย และการยกตวอยางการใชค า เพอเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตาง ตลอดจนการเปลยนแปลงทเกดขนเมอค าศพทถกจดเกบโดยผจดท าตางหนวยงานกน

เอกสารอางอง

จรลว ไล จรญโรจน ,หมอมหลวง. (2557) . ภาษาในบรบทสงคมและวฒนธรรม. กร งเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พรพลาส เรองโชตวทย. (2533). การท าพจนานกรม . เชยงใหม : ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคพบลเคชนส. _____________. (2550). พจนานกรมค าใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: แมค.

_____________. (2552). พจนานกรมค าใหม เลม 2 ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: ยเนยนอลตราไวโอเลต. _____________. (2554). พจนานกรมค าใหม เลม 3 ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: ยเนยนอลตราไวโอเลต.

วลยา ชางขวญยนและคณะ. (2557). การใชภาษาไทย. นครปฐม: บรษท พ.เพรส จ ากด. เสาวรส มนตวเศษ. (2555). การศกษาเปรยบเทยบวธการนยามความหมายศพทเดยวกนในพจนานกรม ของ

เจ.คสแวล และ เจ.เอช. แชนดเลอร กบพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542, วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาวชาภาษาไทย, คณะอกษรศาสตร, มหาวทยาลยศลปากร.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

46 : ภาษาและวรรณกรรม

ภาพครอบครวในนวนยายซไรต : ภาพสะทอนการเปลยนแปลงของครอบครวไทย6 Images of Family in S.E.A Write Award's Novels : The Dynamic of Thai's Family

นางสาววชลดา ยมแยม นกศกษาปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย อาจารย ดร. อารยา หตนทะ ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

บทคดยอ บทความนมวตถประสงคเพอศกษาภาพครอบครวในนวนยายซไรต ควบคไปกบการศกษาการเปลยนแปลง ของครอบครวไทยภายใตบรบทสงคมและวฒนธรรมไทย การศกษาครงนใชนวนยายซ ไรต 4 เรองเปนตวบท ไดแก เรองลกอสาน ของค าพน บญทว เรองปนปดทอง ของกฤษณา อโศกสน เรองชางส าราญ ของเดอนวาด พมวนา และเรองความสขของกะท ของงามพรรณ เวชชาชวะ ผลการศกษาพบวาภาพครอบครวในนวนยายซไรตสามารถแบงเปนภาพใหญได 2 ภาพคอ ภาพครอบครวในชมชนดงเดม และภาพครอบครวในสงคมเมอง ในสวนของภาพครอบครวในชมชนดงเดมจะมภาพยอยเปนภาพของครอบครวขยายทเนนความสมพนธกบเครอญาตและชมชน และภาพความเสมอภาคทางดานแรงงานระหวางชายหญง สวนภาพยอยของครอบครวในสงคมเมองจะเปนภาพของครอบครวเดยวทมลกษณะกระจดกระจาย ภาพครอบครวแมเลยงเดยว และภาพครอบครวบานแตกทมชมชนโอบอม ทงนการเสนอภาพครอบครวในนวนยายซไรตทง 4 เรองดงกลาวไมเพยงแตสมพนธกบการเปลยนแปลงตามบรบทสงคมไทยและวฒนธรรมไทยเทานน แตภมหลงและทศนคตดานครอบครวของนกเขยนยงเปนสวนส าคญตอการน าเสนอภาพครอบครวดวย

ค าส าคญ: ภาพ ครอบครว นวนยายซไรต การเปลยนแปลงของสงคมไทย

Abstract This article is meant to compare the dynamic of 4 families from 4 different S.E.A Write Award-winning novels. The study observes how Thai society and cultures in that period of time influences each family images. The four novels will be mentioned are "LUK E-SAN" by KHAMPUN BUNTHAWEE "POONPIDTHONG" by GRISSANA ASOKSIN, "CHANGSAMRAN" by DUENWAD PHIMWANA, and "KHWAMSUKKHONGGRATHI" by NGAMPHAN WESHASHIWA. From observation, we categorized the image of these families into two main groups which are traditional Thai family and modern Thai family. The traditional Thai family portrays extended family with kin and community support and male and female power equality. On the other hand, nucleus family, single parent, and broken family are more common in modern Thai family. In addition, each writer's attitude and family background plays a crucial role on selecting the model of the family in his/her novel.

Keywords: Image, Family, S.E.A. Write Award-Winning Novels, Thai's Society Dynamics

6 บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง “ภาพครอบครวในนวนยายซไรต” วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 47

บทน า นโยบาย 66/23 เปนจดเปลยนส าคญทท าใหวรรณกรรมเพอชวตไดรบการพฒนาใหอยภายใตรมเงา ของวรรณกรรมรางวลซไรต กลาวคอผลจากนโยบายดงกลาวท าใหนกเขยนวรรณกรรมเพอชวตในยคประชาธปไตย เบงบานเรอยมาจนถงยคเหตการณวนมหาวปโยคทยอยออกจากปาคนสเมอง โดยนกเขยนเหลานหลายคนไดบมเพาะ พลงปญญา พฒนาฝมอ และตระหนกรถงพลงทางวรรณศลป ทส าคญคอมการขยายรปแบบการน าเสนอจากเรองสนไปสนวนยายมากขน ดงนนเมอรางวลซไรตเรมกอตงขนในพ.ศ. 2522 จงนบเปนชวงเวลาทเหมาะสมกบการสงเสรมวรรณกรรมรวมสมยทมคณคาทางสงคมและวรรณศลปไปพรอมกน แตดวยการเปลยนแปลงทางสงคมไทยทใสใจกบ การพฒนาคณภาพชวตควบคไปกบการพฒนาเศรษฐกจแบบทนนยมมากกวาความสนใจดานสงคมและการเมอง เชนยคกอน ดวยเหตนในวรรณกรรมซไรตยคปจจบนจงเปนปรบเปลยนประเด นทเกยวของโดยตรงกบเรองของ ความเปนอย วถชวต และวฒนธรรมของชาต (รนฤทย สจจพนธ 2547) ประเดนเรองครอบครวถอเปนประเดนส าคญในวรรณกรรมซไรตทนกเขยนสวนใหญจะกลาวถงและน ามาวพากษวจารณ ทงนนอกเหนอจากวาครอบครวจะเปนสถาบน ทางสงคมทเลกทสด แตมความส าคญทสดในการเลยงดด านรางกาย การปลกฝงดานจรยธรรม รวมถงก าหนดสทธและหนาท ระหวางสมาชกในครอบครวแลว (สพตรา สภาพ, 2518) สถาบนทางสงคมทเลกทสดนยงถอเปนสวนหนงของสถาบนสงคม ดงนนเมอเกดการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรม ครอบครวในฐานะองคประกอบของสงคมจงไมสามารถหลกเลยงผลกระทบทเกดขน จากการเปลยนแปลงนน และการเปลยนแปลงของสงคมและวฒนธรรมในแตละยคสมยดงกลาวยอมมผลตอนกเขยน ในการน าเสนอภาพครอบครวในนวนยายซไรตแตละเรองอยางมนยส าคญ ดวยเหตนผวจยจงใชนวนยายซไรตทมครอบครวเปนองคประกอบส าคญในการด าเนนเรอง จ านวน 4 เรอง ไดแก เรองลกอสาน ของค าพน บญทว เรองปนปดทอง ของกฤษณา อโศกสน เรองชางส าราญ ของเดอนวาด พมวนา และเรองความสขของกะท ของงามพรรณ เวชชาชวะ เพอวเคราะหภาพครอบครว ควบคไปกบการศกษาบรบท ทางสงคมไทยและวฒนธรรมไทย ตลอดจนพจารณาถงภมหลงและทศนคตดานครอบครวของนกเขยนทมผลตอ การน าเสนอภาพครอบครวเปนองคประกอบดวย

ภาพครอบครวในนวนยายซไรต เมอวเคราะหภาพครอบครวในนวนยายซไรต พบวา ภาพครอบครวในนวนยายซไรตสามารถแบงออกไดเปน ภาพใหญได 2 ภาพคอ ภาพครอบครวในชมชนดงเดม และภาพครอบครวในสงคมเมอง 1. ภาพครอบครวในชมชนดงเดม นวนยายเรองลกอสานของค าพน บญทว น าเสนอภาพครอบครวในชมชนดงเดมของชนบทอสานทมลกษณะเปนครอบครวขยาย และเนนการสรางสมพนธกบผคนในชมชนในลกษณะเครอญาตดวยการใชค าเรยกญาต การรวมตวเปนกลมเครอญาตลกษณะเชนนนอกจากจะท าใหเกดการชวยเหลอและดแลทกขสขระหวางกนแลวยงเชอมโยงกบระบบการผลตการแบงปนทรพยากร และระบบการเมอง ซงองอยกบวถชวตและความอยรอดในสงคมเกษตรทผคนตองเผชญกบอปสรรคทางธรรมชาต (ยศ สนตสมบต, 2540) เมอวเคราะหภาพครอบครวในนวนยายเรองลกอสานแลวพบวา ภาพครอบครวในชมชมดงเดมดงกลาวยงปรากฏเปนภาพยอยอก 2 ภาพ คอครอบครวคอองคประกอบของเครอญาตและครอบครวในชนบท : ชายคอผน า ทแทจรง แตหญงไมใชแคผดแล 1.1 ครอบครวในชนบท: การชวยเหลอเกอกลของเครอญาต ค าพน บญทว ใชครอบครวของเดกชายคน ในนวนยายเรองลกอสานเสนอภาพครอบครวขยายทมทงญาตแท และญาตทเกดขนจากองคประกอบทางสงคมตางชวยเหลอและพงพาอาศยกนในยามทแตละครอบครวตองเผชญกบ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

48 : ภาษาและวรรณกรรม

ภาวะทางธรรมชาตทไมอ านวย โดยค าพน จะเสนอภาพการดนรนและตอสกบปญหาปากทองควบคไปกบการรวมแรงสามคคและการแบงปนทงน าใจและอาหารของผคนในชมชนทตางนบถอและสนทสนมกนเสมอนเปนเครอญาต

เรอนของลงใหญอยใกลๆ กนกบเรอนยา ทงเรอนยาและเรอนลงใหญ มสภาพเหมอนกน กบเรอนของคนคอใตถนสงแตมคอกควายอยใตถนผดกบเรอนของคน ผทเลยงยาอยทกวนนคออาสนล ลกคนสดทองของยา อาสนลมผวชอแสง มลกแลวสองคน รนเดยวกนกบยสนและบญหลาย พอมพนอง ทงหมดสคน ลงใหญคอคนโต พอคอคนทสอง สวนคนทสาม นองของพอถกขโมย ฆาตายเมอเปนหนม ขณะตอนควายไปขายทางเมองโคราชกบ เพอนบานตงแตคนยงไมเกด เมออาสนลเปนลกหญงสดทาย กตองเลยงยาเลยงปสบตอกนมา สวนลงใหญกบปาขาวมลกสามคน คนโตเปนชายทงสองคน แตไปม เมยอยบานอนทไมไกลนก ทกวนนจงมแตเออยค ากองคนเดยวทชวยงานลงใหญกบปาขาวอย (ลกอสาน 2552)

ความขางตนเสนอใหเหนลกษณะของครอบครวขยายทลกๆ ทออกเรอนไปมครอบครวแลวกจะสรางครอบครวใหอยละแวกเดยวกบบานของพอแม การสรางครอบครวเชนน ไมเพยงแตแสดงใหเหนถงการใหความส าคญกบการรวมสมาชกครอบครวใหเปนกลมกอน เพอใหสมาชกครอบครวรตระหนกถงหนาทและบทบาทของตนเองเทานน แตยง เกยวโยงกนอยางเหนยวแนนดวยการพงพาอาศย โดยเฉพาะเมอครอบครวหนงครอบครวใดตองการความชวยเหลอ หรอมเรองเดอดรอน ไมวาจะเปนการชวยเหลอดวยสงของ อาหาร และแรงงาน เปนตน ทงนความชวยเหลอดงกลาว มาจากจตส านกรวมในความเปนครอบครว การไดรบการปลกฝงศลธรรมและจรยธรรม โดยเนนใหเกดความรก และความสามคคจากผน าครอบครว และผน าทางศาสนาเปนส าคญ (อรศร งามวทยาพงศ, 2549) ครอบครวในชมชนอสานสวนใหญตางตองเผชญอปสรรคเรองความแหงแลง และมทรพยากรธรรมชาตทถอเปนปจจยส าคญในการด ารงชวตไมเพยงพอ แตถงกระนนแตละครอบครวในชมชนจะช วยเหลอและแบงปนกน เพอประคบประคองใหทกคนอยรอดไปได ดวยเหตดงกลาวภาพครอบครวในชมชนดงเดมจงไมไดมแตเครอญาตแทเปนองคประกอบเทานน แตยงมเครอญาตทางสงคมเขามาเกยวของดวย ดงจะเหนไดจากเหตการณการเด นทางไปหาอาหารจากตางหมบานของ 4 ครอบครว คอครอบครวของคน ทมพอ แม คน บญหลายและยสน ครอบครวลงเขมทม ลงเขม ปาบวส และจนด ครอบครวทดจนกบค ากอง และครอบครวลงกาทมเมยและอายกาจลกชายไปดวย เหตการณนผอานจะเหนถงภาพความรวมมอรวมใจกนของแตละครอบครวทตางหาอาหารรวมกน และชวยเหลอกนตลอดการเดนทาง จนสามารถหาอาหารไวแลกขาวเปลอกและน ามาฝากญาตๆ และเพอนบานทไมไดเดนทางไปดวย การชวยเหลอและแบงปนของผ คนในชมชนอสานนน เนนย า ให เหนวา อปสรรคเร องปากทอง และความยากล าบากในชมชนดงเดมเปนแรงผลกดนส าคญทท าใหมนษยตระหนกรวาศกยภาพทมเพยงล าพง ไมอาจท าใหรอดพนอปสรรคและน าพาความส าเรจมาได ดงนนการพงพาอาศยระหวางเพอนมนษยทตางเผชญปญหารวมกนจงเขามาชวยเหลอ และพงพาอาศยกนจนเกดการนบถอน าใจและสนทสนมจนเสมอนเปนคนในครอบครวเดยวกน

1.2 ครอบครวในชนบท: ชายคอผน าทแทจรง แตหญงไมใชแคผดแล ค าพน บญทว ใชนวนยายเรองลกอสาน เสนอใหเหนภาพของการแบงงานกนท าตามบทบาทห นาท และความรบผดชอบของสมาชกในครอบครว โดยเฉพาะระหวางพอกบแม ทงนการแบงงานดงกลาวจะเกยวของกบ ความเปนครอบครวขยายในชมชนชนบทดวย กลาวคอในครอบครวขยายซงมผสงอายทอยอาศยรวมกนดวยนน พอจะมบทบาทเปนหวหนาครอบครวทจะตองเปนผน าในการหาอาหารและสรรหาความสะดวกสบายมาใหแกสมาชกทกคน ในครอบครวใหมากทสด ในขณะทแมจะมบทบาทในการเปนผดแลทงดแลสาม ดแลลก และดแลแมแตญาตผใหญ ของทงฝายตนเองและฝายสาม ดวยเหตนบทบาทของแมจงถกกนใหอยภายในครวเรอนมากกวาทจะออกนอกครวเรอน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 49

เหมอนพอ ประกอบกบศกยภาพของผหญงทไมเทาเทยมกบผชายทงในแงของรางกายและเรยวแรง ทจะไปหาอาหารมาเลยงคนทงครอบครว ดงนนครอบครวในชมชนดงเดมภาคอสานจงมอบภาวะความเปนผน าใหแกผชายมากกวาผหญง ดงความทวา

แมพดกบพอว าอ ก ไมก ว นจะถ งสงกรานตแล ว บ าน เราคงจะเ งยบอก เหมอน ปกลาย พอบอกวาถงจะเงยบเหงาแตหวใจพอไมเหงา พอจะขนโคกขนปาหาของมากน สวนคนกบ นองๆ ใหสนกกนอยบาน และไปรดน าพระพทธรปในวด คนบอกพอวาอยากไปดวย แตพอบอกวาปน พอกบลงเขมจะเลยโคกหนองใหญไปอก คนจะเดนไมไหว คนจงไมพดอะไรอก (ลกอสาน 2552)

จากขางตนแสดงใหเหนภาพของพอในฐานะผน าครอบครวทจะตองรบผดชอบตามหนาทดวยการพยายาม หาหนทางใหครอบครวสามารถรอดพนจากการอดอยาก นยหนงหากสมาชกครอบครวตองอดอยากกจะถอเปน ความรบผดชอบของผน าครอบครวทไมสามารถท าใหลกเมยอยดมสขได อนงการทพอขนมาเปนผรบผดชอบปากทอง ของครอบครวนนยอมสอดคลองกบลกษณะของผชายทจะตองมศกยภาพดานรางกายทสงกวาผหญง ทส าคญคอ การตองเผชญปญหาภาวะขาดแคลนอาหาร จงผลกดนใหผชายเขามารบผดชอบหนาทนดวยการเขาปาลกเพอเสาะหาอาหาร และการท างานทตองอาศยเรยวแรงมากกวาปกต เมอภาพความเปนผน าครอบครวของพอไดรบการน าเสนอผานทางหนาททจะตองเลยงดครอบครวดวยอาหาร และความสะดวกสบาย ภาพของแมจงปรากฏในลกษณะของผดแลทกขสขของสมาชกในครอบครว มความสามารถในสวนของครวเรอนทด และคณสมบตของการเปนแมบานแมเรอน แตถงกระนนเมอตองออกไปหาอาหารตางถน แมกตองใชความร ใชเรยวแรงและใชความสามารถทตนมคอยชวยเหลอครอบครวอกแรงหนง ภาพของแมจงไมไดเปนเพยงแคผดแลความสขสบายของครอบครวเทานน แตเปนภาพของผชวยเหลอทอยเคยงขางสามอกแรงหนง ดงความทวา

. . .พอช ม อ ใสมดตอกท เหนบ เอวแม พดว า "ด ซลก แมของลกจกตอกเองนะ " คนพดวา แมเกงมาก แมกหนมายมใหคน บอกวา แมเปนหลายๆ อยางเหมอนพอนนแหละ สานแห สานสวงและสานกระตบขาวเหลานแมเปนหมด... (ลกอสาน 2552)

ประโยคทวา "แมเปนหลายๆ อยางเหมอนพอนนแหละ สานแห สานสวง และสานกระตบขาวเหลาน แมเปนหมด" แสดงใหเหนวาแมกมสามารถในการสานอปกรณหงหาอาหารทไมแตกตางกบพอ แตดวยภาระหนาทภายในครวเรอนสงผลใหแมมกไมไดแสดงความสามารถทางดานนมากนก ทงน ค าพน กเสนอใหเหนวาภายในครอบครวไมไดมการแบงหนาทของพอและแมอยางชดเจน เพราะบางครงเมอพอมเวลาวางจากการหาอาหารและงานทอาศยเรยวแรงทมากกวาปกตแลว พอกมาท าหนาทในสวนของแม เปนตนวา เลยงดลก เลนกบลกหรอบางครงกปรงอาหาร ลกษณะเชนนแสดงใหเหนวาครอบครวในชนบทไมจ ากดใหพออยในฐานะผน าครอบครวทมหนาทหาเลยง ปากทองสมาชกครอบครวเทานน แตพอยงมอบความเสมอภาคใหแกแมในฐานะผดแลทกขสขของสมาชกครอบครว อกแรงหนง ทงนสะทอนใหเหนมมมองของค าพนทวา แมชายกบหญงจะมอ านาจในครอบครวไมเทากน แตในเรองของแรงงานทกคนตางตองท างานรวมกน และไมไดแบงแยกอยางชดเจนวางานประเภทใดเปนเพศใด อนงดวยชวงเวลา ในเรองเปนชวงทคนในครอบครวตองเผชญกบสภาวะล าบาก มทรพยากรธรรมชาตไมเพยงพอตอความตองการนก ดวยเหตนการประคบประคองครอบครวดวยการชวยเหลอและพงพาอาศยกนระหวางหญงกบชายในฐานะพอและแม ดวยความร ความสามารถและก าลงแรงงานของทงสองฝายจงเปนปจจยส าคญทท าใหทกคนมชวตรอดไปได การวเคราะหภาพครอบครวในนวนยายเรองลกอสานประกอบกบบรบททางสงคมและภมหลงของนกเขยน จะท าใหผอานเขาใจถงทมาและสาเหตของการน าเสนอภาพครอบครวดงกลาวชดเจนขน กลาวคอ ค าพน บญทว เขยนนวนยายเรองลกอสานในชวงป 2518-2519 กอนจะไดรบรางวลซไรตในป 2522 โดยกลาวถงทมาของเรองวามา

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

50 : ภาษาและวรรณกรรม

จากประสบการณของผแตงและเพอนบานทประสบภยแลงและความอดอยากปากแหงสมยทนกเขยนยงเปนเดก 7 (ค าพน บญทว, 2552) ผวจยเหนวาผเขยนนาจะใชฉากและบรรยากาศในพนททงกลารองไหชวงฤดแลงทมความแหงแลง มากทสดเมอประมาณ 80 ปทแลว (พ.ศ. 2480- 2485) หนองน าบรเวณนจะเหอดแหง ดนจะแตกระแหงและฝนดนแดงจะปลวไปทวบรเวณ ดวยสาเหตทตองประสบปญหากบภาวะฝนแลงเชนนจงเลยงไมไดทจะตองเผชญหนากบปญหา ทางเศรษฐกจในครอบครว (ปรยาภรณ หนสนน, 2532) การทค าพนตงใจเสนอภาพการตอสกบปญหาปากทองควบคกบภาพความสมพนธทดของเครอญาตทงในชมชนและภายในครอบครวนนไมเพยงแตจะสะทอนใหเหนความคดเหนของตวนกเขยนเองทเชอวาจตส านกแหงความเปน พนอง และการเปนคนบานเดยวกนนนไมไดท าใหเกดการชวยเหลอพงพาอาศยกนแตเพยงเทานน แตดวยการปลกฝงศลธรรมและค าสงสอนทนกเขยนเองไดรบจากพอแม และจากพระ 8 โดยเฉพาะค าสงสอนเรองการตอสกบ ความยากล าบาก ใหมความอดทน แตในขณะเดยวกนกใหแบงปนและเออเฟอผอนนนไดกลายมาเปนหลกยดเหนยวจตใจ และท าใหเกดการยดมนวาการทชนชนลางเชนตวผเขยนเองจะประสบความส าเรจในชวตไดนนไมใชแคตองอาศย ความมงมนและอดทนของตนเองเทานน แตการอปถมภจากบคคลรอบตว ซงมเมตตาเสมอนเปนญาตคนหนงกเปนปจจยส าคญทเขามาเกอหนนดวย นอกจากนดวยแนวทางการเขยนของค าพนทมงเสนอภาพชวตของคนชนบททตองเผชญกบปญหาทางสงคมทแตกตางกน ไมวาจะเปนชาวไร ชาวนา คนคกและโสเภณ ดวยภาษาทเรยบงาย ตรงไปตรงมาเพอสะทอนภาพวถชวตแบบวฒนธรรมชาวบานแบบลมลก และวฒนธรรมของชาวเมองทเขามาปะทะจนท าใหปญหาขน ดงนนภาพครอบครวแบบดงเดมจงอาจเปนภาพครอบครวในอดมคตทนกเขยนตงใจเสนอขนมาเพอเปนประจกษพยาน ใหผอานรบรถงสายสมพนธของผคนในชมชนอสานยคหนงทยดโยงดวยการชวยเหลอพงพากน และนกเขยนกยงเชอวาความชวยเหลอดงกลาวท าใหการเผชญอปสรรคซงแมจะยากล าบากถงขนสดเพยงใดกสามารถผานพนไปได

2. ภาพครอบครวในสงคมเมอง การเปลยนแปลงสงคมจากยคเกษตรกรรมเปนยคอตสาหกรรมจนเกดเปนสงคมเมองทมงพฒนาเศรษฐกจ พฒนาเทคโนโลยและพฒนาคณภาพชวตเปนส าคญ การเปลยนแปลงเชนนยอมกอใหปญหาทเกดความเหลอมล า ทางการพฒนาระหวางเมองกบชนบท จนน าไปสปญหาของสงคมเมองอกมากมาย ไมวาจะเปนปญหาทางคณภาพชวตทามกลางภาวะเศรษฐกจ และปญหาทางสภาวะจตใจ ปญหาเหลานยอมสงผลกระทบตอลกษณะครอบครวในสงคมเมองหลายประการ ไมวาจะเปนโครงสรางครอบครวทเปลยนเปนครอบครวเดยวแบบพอแมและลก การประสานความสมพนธกบคนนอกครอบครวทมกเรมความสมพนธจากเงอนไขของผลประโยชน และทควรตระหนกมากทสดคอความสมพนธระหวางสมาชกในครอบครวเดยวกนทมแนวโนมจะมปญหาและหางเหนกนมากขน เมอวเคราะหภาพครอบครวในสงคมเมองแลวพบวา สามารถแบงเปนภาพยอยได 3 ภาพ ไดแก ภาพครอบครวเดยวทกระจดกระจาย : ตางคนตางอย ตางคนตางใชชวต ภาพครอบครวแมเลยงเดยว : การเลยงด และอมชของเครอญาต และภาพครอบครวบานแตก : การเลยงดทมชมชนโอบอม

2.1 ครอบครวเดยวทกระจดกระจาย: ตางคนตางอย ตางคนตางใชชวต

7 ค ำพน บญทว กลำวถงควำมแหงแลงและอดอยำกของบำนเกดท จ.ยโสธรผำนกำรเขยนอตชวประวตในหนงสอชอ "ฟำสงมำส" ควำมวำ ...ตวผมนเกดบนแผนดนอนแหงแลงทสดของประเทศไทยทำงภำคตะวนออกเฉยงเหนอ บำงปฝนแลงตดตอกน 2 ป ตองขดบอลกเกอบรอยเมตรจงจะไดน ำกน ขำวปลำอำหำรยำมแลงมนหำยำกทสดจนตองกนทกอยำงทขวำงหนำ... (ค ำพน บญทว, 2539 ) 8 ค ำพน บญทว เลำถงบญคณและค ำสงสอนของพอ แม และค ำสงสอนของพระผำนกำรเขยนอตชวประวตในหนงสอชอ "ฟำสงมำส" ควำมวำแมผมเปนนกสพอๆ กบพอ พอฟนผมงอกเตมปำกแมกสอนใหเคยวเนอพงผด...ยำมไปไรไปนำ แมสอนใหเดนไวๆ พรอมแกวงแขนใหแรง เพอบำไห ลจะแขงแรงสมบรณพนสข...สวนผเปนพอสอนใหสกบเหตกำรณทกอยำงดวยควำมอดทน ทนหวทนแดด...ตองหดสแดดสฝนจงจะเปนคนเกง... ว น ห น งเดกชำยค ำพนกบเพอนถกหลวงพอในวดถำมวำ "เกลยดอะไรมำกทสดในโลกน?" พำกนตอบทำนวำ "เกลยดฟำทสด เพรำะมนไมปลอยน ำลงมำใหท ำนำและอำบกนนำนแลว" ทำนกบอกวำตอไปอยำโทษอยำกลวฟำเลย ฟำมนไมเคยขมเหงผคนดอก สงทนำกลวนำเกลยดทสดคอ "คนเรำนแหละ" (ค ำพน บญทว, 2539)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 51

ทฤษฎการพฒนาไปสความทนสมยเขามาสอดรบใหเชอวา การอยรวมกนเปนครอบครวใหญแบบสงคมชนบท ไมกอใหเกดการพฒนาดานเศรษฐกจและการสงเสรมภาวะผน าของครอบครว (อรศร งามวทยาพงศ , 2549) ประกอบกบ การยดครองฐานการผลตของโรงงานอตสาหกรรม ท าใหพนทในการอยอาศยของคนในเมองถกจ ากดใหเลกลงเมอเทยบกบสงคมชนบท ดงนนการลดจ านวนสมาชกครอบครวดวยการสรางครอบครวเดยวทผปกครองแตงงานกนอยางถกตองตามกฎหมาย มบตรจ านวนทเหมาะสมกบฐานะ และทกคนในครอบครวอาศยอยรวมกนในบานขนาดเหมาะสมอนหา มาไดจากน าพกน าแรงของตนจงกลายเปนครอบครวตามแบบแผนประเพณหรอครอบครวตามมาตรฐานชนชนกลาง ทสงคมเมองยอมรบ (ปาจรย กลนช, 2550) แมวาการเปนครอบครวเดยวจะไดรบการยอมรบวาเปนครอบครวทมแบบแผน ซงน าไปสความส าเรจของสมาชกในครอบครวมากทสด แตดวยการเลยงดสมาชกครอบครวของคสมรสทตางมบทบาทและหนาทนอกครวเรอน ในยคทนนยมของสงคมเมองมากขน สงผลใหครอบครวเดยวทอยในความรบผดชอบของคสมรสเพยงล าพงจงมแนวโนม ทจะมปญหา เพราะการแสวงหาความสขสบายดวยการใชเงนทองแลกกลายเปนสงทผปกครองมงใหความส าคญมากกวา การประสานความสมพนธทดของสมาชกภายในครอบครว กฤษณา อโศกสน ใชครอบครวมธราและครอบครววนาเลขในนวนยายเรองปนปดทอง ซงเขยนขนป 2524 กอนไดรบรางวลซไรตป 2528 สอใหเหนภาพครอบครวชนชนกลางทพอแมมปญหาหยารางซ าซอนจนน าไปสปญหาจตใจของตวละครรนลก ทงครอบครวมธราและครอบครววนาเลข ซงเปนครอบครวของสองเมอง ตวละ ครเอกฝายชาย และครอบครวของบาล ตวละครเอกฝายหญง ตามล าดบ ตางเปนครอบครวนกธรกจทมหนามตาในสงคม แตดวยปญหาความเจาชของพอแม จนท าใหเกดการหยารางและแยกทางไปมครอบครวใหม พอแมจงไมไดมอบความรก และความอบอนทเพยงพอใหกบลกทเกดในครอบครวเดมของตน สงผลใหตวละครรนลก ซงเตบโตพรอมกบปญหา การแยกทางของพอแมดงกลาวมปญหาดานจตใจ มปมดอยในชวตจนไมอาจหาทางออกใหแกปญหานน และทายทสด กยอนกลบมาท ารายทงรางกายและจตใจของพอแมเอง เมอปญหาครอบครวเกดจากความบกพรองดานหนาทและความรบผดชอบของพอแม ตลอดทงเรองผอาน จงรบรถงภาพดานลบของบพการทมความเหนแกตว ไมมความรบผดชอบและไมมแมกระทงจตส านกทจะเลยงดลก ของตวเอง ลกษณะเชนนนอกจากจะแสดงถงความบกพรองทางหนาทและความรบผดชอบทดภายในครอบครวแลว ยงแสดงใหเหนถงความไมพรอมดานจตใจ เพราะล าพงแคการหกหามกเลสของตวเองกไมอาจท าได ดงจะเหนไดชดจากค าพดของบาลทกลาวถงแมและพอของเธอดวยการตอกย าใหเหนวาการไมอาจหกหามความปรารถนาภายในจตใจตนเอง และการไมอาจปฏบตหนาทตามบทบาททสงคมคาดหวง เปนความบกพรองส าคญทท าใหครอบครวตองพงทลายลง ดงความทวา

อย า งแมและพอหลอน . . .พอ ซ ง ไดช อว า เจ าช น นแหละ พอมาอย กบแมหลอน ซงเจาชกวา คนทงสองกเลยเลกรากนเพราะแมหลอนไปมสมพนธกบชายอน แลวหอบขาวของตาม ชายอนไปโดยทงหลอนใหอยในความอปการะของพอ... ในเมออาชพของเขาคอนกธรกจภาคบนเทงเกอบทกสาขา อยางดทสดเทาทจะท าไดกคอ ปลอยลกไวกบหญงแกสองคน ยาคนหนง และคนเลยงทเคยเลยงพออกคนหนง เพราะฉะนน ทายทสด เขากไมเหนทใดดไปกวาโรงเรยนประจ า (ปนปดทอง 2525 เลม 1)

จากความขางตนสอถงภาพครอบครวทคลอนแคลนทางความรก ทเสนอผานพฤตกรรมของพอแม ทไมได มความมนคงทางความรกใหแกกนแลว ยงเหนถงการผลกความรบผดชอบในทนลกทไดชอวาเคยเปนผลตผลของความรกไปใหกบยา และคนทเคยเลยง ดวยเชอวายาจะสามารถมอบความรกผานความสมพนธทางสายเลอด และคนทเคยเลยงตนมากอนจะสามารถท าหนาทนไดแทนได ทส าคญทสดคอการผลกภาระไปใหกบโรงเรยนประจ า สถานททมบคลากรทางการศกษาเขามาท าหนาทรบเลยงและสงสอนแทนพอแมทมภาระทางอาชพในสงคมเมอง ยงเปนโรงเรยนประจ า

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

52 : ภาษาและวรรณกรรม

ดวยแลวยอมสะทอนภาพใหเหนถงการถายโอนความรบผดชอบภายในครอบครวไปใหกบคนนอกครอบครวอยางคอนขางสมบรณ ครอบครวทพอและแมไมไดหยดความสมพนธไวทครอบครวเดยวเชนน ยอมแสดงใหถงการไมไดเลยงด และมอบความเอาใจใสทเพยงพอใหกบลก สงผลใหลกมสภาพจตใจทกระพรองกระแพร งพยายามไขวควาหาความรก จากคนทรกและเขาใจจรง ซงถอเปนปมดอยอยางรายแรงและสงผลตอการด าเนนชวตในล าดบตอมา โดยกฤษณา เสนอภาพความเวาแหวงในจตใจของลกผานความนกคดและพฤตกรรมของตวละครรนลกทกตว โดยเฉพาะกรณของ ของบาลและสองเมองทตางเปนภาพของคนทรกงายหนายเรวเพราะการขาดความอบอนจากครอบครวตงแตวยเดก ถอเปนแผลในใจทท าใหพวกเขาตางปรารถนาทจะหาความรกทแทจรง แตทายทสด กฤษณา ตงใจสรางใหตวละครเอก ทงสองเปนตวละครทพฒนาความสมพนธทางความรกทามกลางการชวยกน ปรบความเขาใจและชวยกนแกปญหา ทสบเนองมาจากครอบครวทแตกแยกของทงฝายลกและฝายพอแม เพอแสดงใหเหนถงภาพความรกภายในครอบครว ทเกดจากความเขาใจ และภาพการชวยกนประสานบาดแผลภายในจตใจดวยการใชหลกแหงกรรมและการใหอภยเปนประเดนหลกทท าใหฝายลกและฝายพอแมหนกลบมาปรองดองและกลบมาสรางสมพนธทดตอกน เมอพจารณาปญหาครอบครวหยารางและแตกแยกในปนปดทองควบคกบบรบททางสงคมในชวงป 2522-2525 ซงถอเปนชวงเวลาทสงคมไทยไดรบผลกระทบจากสถานการณตางประเทศ ทงวกฤตการณน ามน และวกฤตการเงนจนท าใหการพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรมชะงกไปชวงหนง แตพอหลงจากสถานการณคลคลายการควบคมของรฐกลบมาสยครงเรองดวยบรรยากาศทเสร กอใหเกดการขยายตวจากการลงทนจากตางประเทศ ท าใหธรกจภาคอตสาหกรรม ภาคเทคโนโลยและธรกจภาคเอกชนเตบโตขนอยางเหนไดชด ความตองการแรงงานทางเศรษฐกจ สงอทธพลใหผหญงออกมาท างานนอกภาคเกษตรกรรม ถงกระนนต าแหนงงานและระดบการศกษาของผหญงกยงต ากวาผชายทกภาคสวนการผลต ในชวงเวลานเรมมการพฒนาสอโฆษณาและเทคนคการตลาดรปแบบใหม อทธพลของสอสารมวลชนทมมากขนเชนนถอเปนระบบการสรางความหมายของสงคมทนนยมในปจจบนอยางมาก (พรรณประภา อนทรวทยนนท, 2550) จากสถานการณทางสงคมดงกลาว กฤษณา ไมเพยงแตใชครอบครวของตวละครเอกทงฝายชายและฝายหญงเสนอใหเหนสาเหตของความลมเหลวของครอบครววามาจากพอแมทมงตอบสนองความสะดวกสบายในชวต ดวยการเรงหาเงนทองและความสขของตนเองมากกวาทจะประคบประคองหรอสงเสรมความสมพนธทดในครอบครว แตเพยงเทานน แตการน าเสนอของกฤษณาดงกลาวยงสะทอนใหเหนถงภมหลงและทศนคตของนกเขยนเองทนอกจาก จะใชประสบการณสวนตวทางดานครอบครวมาประสมประสานกบแนวทางการเขยนทเนนการลงลกถงจตใจมนษย อยางเขาใจโลกและชวต นกเขยนยงใหความส าคญกบการแกปญหาครอบครวในยคทระบบทนนยมเรมครอบง าทกอยางดวยความเชอมนในความผกพนระหวางพอแมและลก และการตระหนกรถงบทบาทและหนาทของพอแมในฐานะผเขาใจและเปนทปรกษาทดของลก ดงทกฤษณาไดใหสมภาษณไววา "ดฉนถอวาครอบครวเปนจดเรมตนของสงคม ครอบครวเปนหนวยแรก แมจะเปนหนวยเลกกจรง แตกเปนหนวยทส าคญยงของมนษย" (ไพลน รงรตน,2549) ดวยเหตนกฤษณาจงตงชอนวนยายเรองนวา "ปนปดทอง" เพอเนนย าหนาทและความรบผดชอบของพอแมทเปนดงพระพทธรปทองของลก อนงดวยชวงเวลานนครอบครวทสมาชกแยกกนอยหรอตางคนตางแยกกนไปมครอบครวใหม นอกจากจะละเมดจากความคาดหวงของสงคมในยคความหลากหลายของครอบครวไมไดมจ านวนมากแลว ครอบครวตามลกษณะดงกลาวยงมแนวโนมทจะกอใหเกดปญหาแกสงคมมากกวาครอบครวทมพอแมอยกนพรอมหนา ดวยเหตนการพยายามรกษาความสมพนธของสมาชกในครอบครวดวยการเคารพบทบาทและหนาทตามทสงคมก าหนดจงเปนทางออกทดทสด

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 53

2.2 ครอบครวแมเลยงเดยว: การเลยงดและอมชของเครอญาต ขบวนการเรยกรองสทธสตรทเรมมาตงแตทศวรรษท 1960 (พ.ศ. 2502) และการทสหประชาชาตก าหนดใหทศวรรษท 1975 (พ.ศ. 2518) เปนปสตรสากล ลวนเปนแรงขบเคลอนทมสวนกระตนความคดเรองการเรยกรอง ความยตธรรมและความเสมอภาคในหมผหญงไทย แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 4 (พ.ศ. 2520-2524) เปนแผนงานในภาครฐทเรมเสนอใหเหนถงการเพมโอกาสใหแกผหญงดวยการสงเสรมโอกาสทางการศกษา และโอกาสทางอาชพทมการเลอกปฏบต แตทายทสดแผนฯ ดงกลาวกไมไดก าหนดแนวทางแกปญหาอยางชดเจน ซ า ยงตอกย าบทบาททต าตอยของผหญงทผกมดอยกบฐานะผดแลลกและสามอกดวย จนกระทงแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 (พ.ศ.2525-

2529) มการสงเสรมใหผหญงมบทบาททางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมองทดขน และมการเพมอตราการศกษาใหแกผหญงทกระดบ แผนพฒนาฯ ฉบบนจงเปนนโยบายและแผนงานตนแบบในการสงเสรมความเทาเทยมใหแกผหญงตอเนองเรอยมา เปนตนวาแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) เนนการพฒนาสตรใหมศกดศรของความเปนมนษย สนบสนนการตอตานความรนแรงตอผหญงในทกรปแบบ และแผนพฒนาฯ ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549) มการสงเสรมความเสมอภาคดวยการออกกฎหมายคมครองและแกกฎหมายเพอกอใหเกดความเสมอภาคระหวางชายหญงมากขน

ความเสมอภาคระหวางชายหญงทไดรบการสงเสรมจากนโยบายและแผนงานดงกลาวมสวนส าคญทท าใหผหญงในสงคมไทยมโอกาสไดรบการศกษา มความสามารถทางการงาน และมศกยภาพทางการเงนเทยบเทากบผชาย สงผลใหการพงพาผชายในฐานะหวหนาครอบครวจงไมใชเรองทผกมดผหญงไว ดงนนเมอเกดการแยกทางระหวางคสมรส ครอบครวในสงคมสมยใหมจงเปลยนแปลงเปนครอบครวแมเลยงเดยวมากข น แตภาวการณเชนนยอมจะตองเผชญกบปญหามากมาย โดยเฉพาะปญหาจากความคาดหวงของสงคมทมองวาแมเลยงเดยวผดแปลกไปชวตครอบครวแบบปกตทประกอบดวย พอแมลก และปญหาดานเศรษฐกจทตนจะตองหารายไดเลยงลกเพยงคนเดยว แตถงกระนนแมเลยงเดยวสวนใหญจะไดรบการเกอกลจากเครอญาตหรอครอบครวเดมของตน ทงในดานทอยอาศย การเงน และดานอารมณจตใจ (ลดดา ประสพสมบต, 2552) นวนยายเรองความสขของกะท นวนยายรางวลซไรตป 2549 เสนอภาพครอบครวแมเลยงเดยวชนชนกลาง ในสงคมเมองท เกดจากปญหาการหยาร างระหวางค สมรส แต เมอพจารณาจากเน อเร องแลวจะพบวา งามพรรณ เวชชาชวะ ผแตงนวนยายเรองนไมไดเสนอใหผอานเหนภาพความแตกแยกของบดามารดาจนมปญหาผลกระทบตอลก แตกลบใชภาพของครอบครวแมเลยงเดยวนสอใหเหนถงการประคบประคองของเครอญาต ซงเขามา อมชปญหาดงกลาว

เมอปญหาใหญของครอบครวกะทไมใชปญหาเรองการเปนแมเลยงเดยวของ ณภทร แมของกะท เพราะเธอมหนาทการงานมนคง มรายไดทเพยงพอทจะเลยงลกโดยล าพง แตสงทกลายเปนปญหาคอเธอก าลงปวยเปนโรคกลามเนอออนแรงทมผลท าใหเธอจะตองจากลกรกไปในทสด เธอจงเลอกจะพากะทกลบไปอยกบพอแม หรอตายายของกะทเอง ซงกลบไปใชชวตหลงเกษยณทบานเดมทอยธยา นอกจากกะทจะมตาและยายคอยเลยงดแลวยงมนาๆ คอนากนตกบนาฎา เพอนรวมงานของแม ในฐานะญาตทางองคประกอบสงคม ซงเขามามบทบาทในครอบครวกะทจนเปนเหมอนสมาชกของครอบครวโดยปรยาย ดวยเหตนภาพของกะท เดกบานแตกทก าลงจะกลายเปนเดกก าพราแม จงไมไดเปนภาพของความวาเหวหรอภาพของเดกทมปญหาทางจตใจ แตกลบเปนภาพของเดกหญงคนหนงทเตบโตทามกลาง ความรกและความอบอนของตายายและการไดรบการดแลเอาใจใสจากนาๆ ทเขามาเตมเตมชวตใหสมบรณขนนน อาจเปนความตงใจของ งามพรรณ เวชชาชวะ นกเขยนเรองนทจะใชครอบครวของกะทเสนอใหเหนวาความอบอน ในครอบครวไมจ าเปนตองมาจากครอบครวทมพอแมสมบรณตามอดมคต แตความไมสมบรณนนถกเตมเตมดวยความรกและความอบอนจากคนรอบขางกสามารถทดแทนกนได

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

54 : ภาษาและวรรณกรรม

อาจกลาวไดวาการทครอบครวของกะทมนาๆ เพอนรวมงานของแมเข ามบทบาทในการชวยเหลอเรองงาน และเรองการดแลกะทนน นยหนงอาจพจารณาครอบครวลกษณะเชนนเปนครอบครวขยาย แตเปนครอบครวขยาย ในความหมายใหมในแงของความสมพนธของสมาชกทนอกเหนอจากเครอญาตแททมตาและยายแลว ยงเนน ญาต ทางองคประกอบสงคม ซงไมจ าเปนตองอยอาศยบรเวณใกลเคยงหรอในหมบานเดยวกนเชนครอบครวขยายในลกอสาน ญาตทางสงคมดงกลาวสวนใหญคอเพอนรวมงานทยดโยงกน ในแงของความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจ หรอระบบเงนตราแลวคอยพฒนาความสนทสนมจนใกลชดกนมากขน ดงจะเหนไดจากนากนตและนาฎาทเปนเพอนรวมงานของแมกอนจะเขามาสนทสนมจนเปนเหมอนสมาชกของครอบครวกะท แมวานาฎาและนากนตจะเปนเพยงญาตทางสงคม แตกนบวานาทง 2 คนเปนคนรอบขางของครอบครวกะทมสวนส าคญในการชวยเหลอใหกะทสามารถเตบโตในครอบครวทอบอนดวยไอรก อนเปนพนฐานและภมคมกนทางจตใจทเขมแขง อนงเมอพจารณาภมหลงของงามพรรณแลวพบวา การเตบโตในครอบครวชนชนกลางทมคณภาพชวตทด ทงดานความเปนอยและการเอาใจใสอยางเพยบพรอม การสนบสนนของครอบครวดวยตนทนทดทงทนทางปญญา

และทนทางสงคมใหแกนกเขยนทมภาวะสวนตวดานรางกาย 9 อยางเตมท ดวยเหตนการเสนอภาพครอบครว

ใน "ความสขของกะท" งามพรรณจงใหความส าคญกบการแกปญหาครอบครวดวยความเขาใจและความรกอนบรสทธ นอกจากนดวยความสามารถและประสบการณทนกเขยนไดท างานเกยวกบหนงสอเดกมาอยางตอเนอง ทส าคญคอ การเขาไปชวยเหลอมลนธเดกดวยการรบผดชอบสมดบนทกนทาน 4 ภาคในสวนของภาคกลางนน (พชร มณ, 2549) ไมเพยงแตเปนการใชพรสวรรคทไดรบการตอยอดมาจากการสนบสนนของครอบครวในทางทมประโยชนแลว ยงเปนการแบงปนโอกาสใหแกเดกทมขอจ ากดจากภาวะของครอบครวเหลานในสงคมอกดวย

2.3 ครอบครวบานแตก: การเลยงดทมชมชนโอบอม การเปลยนแปลงโครงสรางของสงคมไทยอยางรวดเรวทางดานเศรษฐกจและสงคมโดยขาดวสยทศนและขาดการวางแผนอยางเปนระเบยบ ผนวกเขากบอทธพลของการแพรกระจายทางวฒนธรรมตามกระแสโลกาภวตนอยางขาดการควบคมและไมมการจดระเบยบทางสงคมทเหมาะสม ปรากฏการณทางสงคมดงกลาวเปนสาเหตส าคญทท าใหสมาชกในครอบครวยคปจจบนขาดการเอาใจใสดแลและหวงหาอาทร ขาดการสรางปฏสมพนธทดระหวางกน สมพนธภาพทเสอมถอยลงเชนนน าไปสปญหาครอบครวมากมาย ไมวาจะเปนปญหาครอบครวแตกแยก ปญหาเดกขาดรก และปญหาเดกถกทอดทง นวนยายเรองชางส าราญ ของเดอนวาด พมวนา นวนยายรางวลซไรตป 2546 เสนอใหเหนภาพครอบครว ของชนชนลางในชมชนหองแถวชานเมองของเดกชายก าพล ชางส าราญ ทประสบปญหาครอบครวแตกแยก ซงน ามา สปญหาเดกถกทอดทง กลาวคอ เดกชายก าพล ชางส าราญ อาย 5 ขวบ ไดกลายเปนเดกบานแตก หลงจากทพอแม ของเขาทะเลาะกนรนแรง สาเหตเพราะแมมช ทงคเลยเลกรากน และตางฝายตางแยกยายไปมชวตของตนเอง โดยทงให ก าพลกลายเปนภาระของผคนในชมชน แตถงกระนนผใหญในชมชนกผลดกนดแล ก าพลเทาทศกยภาพของตน จะสามารถกระท าได ก าพล ชางส าราญ ตวด าและนยนตาโศกสลด ตหรดตเหรกนนอนไมเปนทเปนทาง ครอบครวของเขาเคยเชาหองแถวอยกนพรอมหนาพอแมลก หลายเดอนทแลวแมมช ตอมาแมหนไป และพอบอกคนหองเชาเพราะไมมเงนจายนองชายอายหนงขวบ พอพาไปฝากไวกบยา สวนก าพล พอกลบมาหาอาทตยละครง พรอมค าสญญาจะพาไปอยบานใหม แตลงทายพอฝากฝงเขาไวกบ เพอนบาน คนนนบางคนนบาง สภาพเดกจรจดเขาทกท (ชางส าราญ 2547)

9 งามพรรณ เวชชาชวะ มอาการอมพาตทสมองนอย หรอโรค Serebral Palsy คอสมองสวนหนาไมสามารถบงคบการเคลอนไหวได สงผลใหเธอมอาการปวดศรษะ

ตนคอเคลด เจบขดยอกทหลงและแขน ตองรบประทานยาอยางตอเนอง รวมถงตองท ากายภาพบ าบดทโรงพยาบาลสปดาหละ 2 ครงประจ า (สกลไทย 2549)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 55

การบรรยายลกษณะของก าพลดวยการใชความวา "ตวด า" "นยนตาโศกสลด" และ "ตหรดตเหรกนนอน ไมเปนทเปนทาง" สะทอนใหเหนภาพเดกคนหนงทขาดการดแลและเอาใจใสจากครอบครวเพยงพอ ตรงกนขาม คนในครอบครวกลบผลกลกไปเปนภาระใหกบคนอน โดยพอจะกลบมาเยยมอาทตยละครง ดวยเหตผลวาตองไปท างานหาเงนแลวจะพาไปอยบานใหม สวนแมนนกเลอกทจะไปมครอบครวใหมและพาลกไปอยดวยเพยงชวขามคนเทานน เมอก าพลถกพอแมทอดทงยอมท าใหเขาตองมชวตทขนอยกบความเมตตาของคนในชมชน กนขาวบานนบาง นอนบานนนบาง หรอมคนใจดใหเงนซอกนขนมบางและบางครงเขากตองท างานเลกๆ นอยๆ ใหกบคนในชมชนเพอแลกเงนมาซอขนมกนเอง แตถงกระนนหลายเหตการณในเรองกยงสะทอนใหเหนถงภาพภายในจตใจของก าพลทมแตความวาเหว และนอยใจชะตากรรมของตน แมก าพลจะกลายเปนเดกบานแตกและถกทอดทง แตก าพลกไมไดอยอยางโดดเดยว เพราะผคนในชมชน แมทองจนทรตางผลดกนเขามาดแลและพาก าพลไปพกอาศยดวย ไมวาจะเปนบานของปาหมอนทมอาชพปะชนเสอผา เปนบานทก าพลพกอาศยเปนบานหลก บานของตาใจ และบานยายนอยเปนบานทก าพลชอบมากทสดเพราะมเพอนเลนหลายคน และบานของนายชงทเปนพอคาขายของช า อนงการชวยเหลอของผคนในชมชนแมทองจนทรทมตอก าพล ดวยการมองวาเปนเหมอนลกหลานคนหนงขางตนนน เมอวเคราะหแลวพบวามลกษณะเชนเดยวกบการชวยเหลอเกอกลในครอบครวในชนบททไมเหนวาปญหาทเกดขนเปนเพยงปญหาเฉพาะของครอบครว ตรงกนขามกบมอ งวาปญหา ทเกดขนเปนปญหาของสวนรวมทจะตองรวมมอกนแกไขหรอชวยกนประคบประคอง แมวาแตละครอบครวตางเปนครอบครวไมไดมรายไดทมนคงนก สวนใหญมอาชพหาเชากนค าแตพวกเขากลบยนดทจะชวยเหลอและเหนใจผอน ทก าลงเดอดรอน โดยไมไดมเรองของคาตอบแทนเขามาเกยวของ เมอพจารณาถงค าสมภาษณของเดอนวาดทใหสมภาษณหลงไดรบรางวลซไรตวา ทมาของเรองราวสวนหนงมาจากประสบการณทตวนกเขยนเองไดเขาไปคลกคลกบเดกๆ ในชมชนเลกๆ แหงหนง (อสรอน , 2546) ประกอบกบ แนวทางการเขยนของเดอนวาดทมกน าเสนอประเดนหนกในสงคมดวยการวพากษวจารณอยางยวลอแตกไมลมทจะแทรกมมมองแหงความหวงยงท าใหผวจยเหนวาอาจเปนความตงใจของเดอนวาดเองทตองการแสดงใหเหนถงความหวง ของการแกปญหาเดกถกทอดทงทกลายเปนปญหาพนฐานของสงคมเมองประเทศไทยดวยการใชพลงความชวยเหลอ จากคนในชมชนทมในลกษณะเดยวกบการชวยเหลอของครอบครวขยายในชมชนดงเดม ซงถอไดวาเปนสงคมในอดมคตเขามาเยยวยาจตใจเดกทถกพอแมทอดทงกเปนได ทามกลางการเปลยนแปลงของยคสมยจากยคเกษตรกรรมมาเปนยคอตสาหกรรมทถกครอบคลมดวยเศรษฐกจแบบทนนยม แตละครอบครวในนวนยายทง 3 เรองมการเปลยนแปลงใหกบสงคมทมความเปนพลวตมากขน กลาวคอ ภาพครอบครวใน "ปนปดทอง" สะทอนใหเหนปญหาครอบครวแตกแยกในยคทครอบครวไมไดมความหลากหลายนก แนวทางแกปญหาจงอยทการกลบไปปรองดองดวยการใหอภยและคงความเปนครอบครวตามนยามดงเดม เพอเนนถงส านกแหงบทบาทและหนาทของสมาชก ในขณะท "ชางส าราญ" และ "ความสขของกะท" สะทอนใหเหนปญหาครอบครวในยคทสงคมถกผลกระทบจากระบบเศรษฐกจทซบซอนและกระแสโลกาภวตนทเขามามอทธพลอยางมากตอกระแสความคดของผคนในสงคม ท าใหครอบครวทมความหลากหลายไดรบการยอมรบมากขน กลาวคอ ใน "ชางส าราญ" สะทอนใหเหนภาพปญหาเดกถกทอดทงในครอบครวชนชนลางทมผคนในชมชนเขามาอปการะเชนเดยวกบการชวยเหลอเกอกลกนในชมชนดงเดมซงมลกษณะเปนสงคมอดมคตถาใชมมมองจากปจจบน ทงนการแกปญหาครอบครวดวยการใชสงคมในอดมคตดงกลาวเปนทงความตงใจและความหวงของนกเขยนในยคทปญหาครอบครวทวความรนแรงขน สวนใน "ความสขของกะท" สะทอนใหเหนภาพครอบครวแมเลยงเดยวทผหญงหลดกรอบจากการยดตดกบบทบาท ของภรรยา โดยคงไวแตบทบาทของความเปนแมทมศกยภาพทจะเลยงลกโดยล าพงมากขน ดวยเหตนนกเขยนจงเสนอ ใหเหนถงความสมพนธทางเครอญาตทงทมาจากเครอญาตแทและเครอญาตธรรมทมทมาจากเงอนไขของการงาน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

56 : ภาษาและวรรณกรรม

และเงนตรามากกวาจะยดโยงความสมพนธกนดวยการชวยเหลอเพอตอสกบอปสรรคเชนในสงคมชนบท บทสรป

จากการวเคราะหภาพครอบครวในนวนยายซไรต 4 เรอง ท าใหไดภาพครอบครวทเปนภาพใหญ 2 ภาพคอ ภาพครอบครวในชมชนดงเดม และภาพครอบครวในสงคมเมอง ภาพครอบครวดงกลาวเปนปรากฏการณทางวรรณกรรมทท าใหทราบวาสภาพสงคมและวฒนธรรมทเปลยนแปลงไปสงอทธพลตอการด ารงอยของครอบครวตงแตระดบโครงสรางครอบครวจนถงระดบความสมพนธของสมาชกครอบครว กลาวคอ ในนวนยายเรองลกอสาน ซงเปนตวแทนของครอบครวในยคเกษตรกรรมจะเหนภาพของผคนจะใหความส าคญกบจตส านกแหงความเปนญาต ในฐานะกลไกส าคญทกอใหเกดการชวยเหลอเกอกล โดยเฉพาะในยามทตองเผชญกบภาวะยากล าบาก รวมถงการใหความส าคญกบความเสมอภาคดานแรงงานระหวางชายหญงทไดรบการมองวามคณคาทเทาเทยมกน เมอยคสมยเปลยนแปลงไปสยคอตสาหกรรมทความเปนอยสะดวกสบายขน การรวมตวเปนครอบครวขยาย เชนในสงคมยคเกษตรกรรมกลบถกมองดวยมตทางเศรษฐกจแบบทนนยม และในมตของเงนวาไมกอใหเกดการพฒนา ดงนนการลดจ านวนสมาชกในครอบครวใหกลายเปนครอบครวเดยวตามคานยมของชนชนกลางจงเปนทยอมรบ ถงกระนนการเปนครอบครวเดยวทามกลางยคบรโภคนยมททกคนตางมงแสวงหาความสขสบายดวยการใชเงนแลก กลบตองเผชญกบปญหาสมพนธภาพภายในครอบครว จนน าไปสปญหาการหยาราง ปญหาเดกถกทอดทง และปญหาครอบครวเลยงเดยว ดงปรากฏในครอบครวเดยวในนวนยายซไรตอก 3 เรองทเหลอ แมครอบครวในนวนยาย 3 เรองน จะแสดงภาพปญหาภายในครอบครว แตทายทสดนกเขยนกไดแสดงถงทางแกไขปญหา โดยใชความสมพนธของผคน เชนในชมชนดงเดมเขายาเยยวยาปญหาปญหาทเกดขน ไมวาจะเปนการปรบความเขาใจของตวละคร รนพอแมและรนลก จนท าใหเกดการสานสมพนธทดระหวางครอบครวในนวนยายเรองปนปดทอง การใชความสมพนธของผคนทมลกษณะเชนเครอญาตทางองคประกอบทางสงคมเขามาอมชปญหาเดกทเผชญปญหาครอบครวในชางส าราญและความสขของกะท การน าเสนอภาพครอบครวเชนนอาจเปนการเสนอทศนะทมรวมกนของนกเขยนทไมเพยงแสดงใหเหนวาการพงพาอาศยระหวางกนของมนษยเปนสงจ าเปนพนฐานของทกครอบครวเทานน แตการแสดงความเอาใจใสและมอบน าใจใหแกกนถอวาเปนความสมพนธขนแรกทอาจพฒนาความสนทสนมไปจนถงขนการนบถอกนเปนญาตในล าดบตอไป

เอกสารอางอง

กฤษณา อโศกสน. (2525). ปนปดทอง เลม 1. กรงเทพฯ : บ ารงสาสน. กฤษณา อโศกสน. (2525). ปนปดทอง เลม 2. กรงเทพฯ : บ ารงสาสน. ค าพน บญทว. (2539). ฟาสงใหเกดมาส. กรงเทพฯ : โปยเซยน. ________. (2545). เปดใจ...ค าพน บญทว จากซไรทถงศลปนแหงชาต. กรงเทพฯ : โปยเซยน. ________. (2552). ลกอสาน. กรงเทพฯ : โปยเซยน. งามพรรณ เวชชาชวะ. (2554). ความสขของกะท. พมพครงท 79. กรงเทพฯ : แพรวส านกพมพ. จอหน โนเดล อภชาต จ ารสฤทธรงค และนพนธ เทพวลย. (2530). การปฏวตขนาดครอบครวในประเทศไทย :

การลดลงอยางรวดเรวของภาระเจรญพนธในประเทศโลกทสาม. กรงเทพฯ : รจตา. เดอนวาด พมวนา. (2547). ชางส าราญ. พมพครงท 10. กรงเทพฯ : สามญชน.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 57

เอกสารอางอง

บญลอ วนทายนต. (2523). ครอบครวและวงศวาน. กรงเทพฯ : ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง .

"ประวต คณงามพรรณ เวชชาชวะ ผแตง - ความสขของกะท." เขาถงเมอ 2 เมษายน 2558. เขาถงจาก http://topicstock.pantip.com/chalermthai/topicstock/2009/01/A7395845/A7395845.html

ปาจรย กลนช. (2550). "การประยกตใชทฤษฎโรลองด บารตสกบวรรณกรรมชดแฮรร พอตเตอร." วทยานพนธปรญญาอกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวรรณคดเปรยบเทยบ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปรยาภรณ หนสนน. (2532). "การสะทอนปญหาสงคมชนบทในนวนยายไทย (2519-2529)." วทยานพนธปรญญา อกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวรรณคดเปรยบเทยบ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชร มณ. (2549). "ความสขของกะท : งามพรรณ เวชชาชวะ นกเขยนซไรท2549." ศลปวฒนธรรม, 27 (12), 20-21. พรรณประภา อนทรวทยนนท. (2550). บทบาทและอทธพลภรยานายกรฐมนตรตอการเปลยนแปลงทางสงคม

และการเมอง. กรงเทพฯ : เคลดไทย. ไพลน รงรตน. (2549). แกะลายไมหอม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ณ เพชรส านกพมพ. ยศ สนตสมบต. (2540). มนษยกบวฒนธรรม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ลดดา ประสพสมบต. (2552). "กวาจะเปนแมเลยงเดยวในสงคมเมอง." ใน เปนพอแมหลงชวตคแยกทาง : มมมองดาน

กฎหมาย, มตหญงชาย และวาทกรรม. เชยงใหม: มลนธไฮนรคเบลล ส านกงานภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต.

รนฤทย สจจพนธ. (2547). "ภาพรวมของนวนยายซไรตในรอบ 25 ป." ราชบณฑตยสถาน, 29(3), 760- 768. ________. (2550). "ความสขของกะท : โลกใบเลกของเดกหญงตวนอย." ราชบณฑตยสถาน 32, (3), 629-635. สพตรา สภาพ. (2518). สงคมและวฒนธรรมไทย คานยม ครอบครว ศาสนา ประเพณ. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. อารยา หตนทะ. (2546). "โลกเศราแตพวกเขายงยม: ชวตสามญของชมชนหองแถวคณแมทองจนทรใน ชางส าราญ."

อกษรศาสตร, 32 (2), 100-127. อสรอน. (2546). "ซไรต ชางส าราญ ทงกรรมการ โรงแรม และหนงสอ." เนชนสดสปดาห, 12 (587), 92-93. อรศร งามวทยาพงศ. (2549). กระบวนการเรยนรในสงคมไทย และการเปลยนแปลงจากยคชมชนถงยคพฒนา

ความทนสมย. กรงเทพฯ : วทยาลยการจดการทางสงคม.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

58 : ภาษาและวรรณกรรม

การใชผงกราฟฟกสงเสรมความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยน ทมความสามารถพเศษ

Using Graphic Organizers to Promote Critical Reading Ability of Gifted Students นางสาวเพญพนธ พฒนศลป นกศกษาปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร อาจารย ดร.พนดา สขศรเมอง ภาควชาภาษาและภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษหลงจากการสอนโดยใชผงกราฟฟกเปนเวลา 15 สปดาห และวเคราะหความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณวามดานใดบางทนกเรยนสามารถท าไดด กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 24 คน ทเรยนวชาภาษาองกฤษคดวเคราะหจากโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดชายแดนภาคใต เครองมอทใชในการเกบขอมลประกอบดวยแผนการสอนโดยใชผงกราฟฟก จ านวน 15 แผน และแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ ผลการศกษาพบวาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษพฒนาสงขนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 (t=-23.06) หลงจากวดผลดวยแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ และจากการเปรยบเทยบแสดงใหเหนวาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ 3 ล าดบแรกทพฒนาสงขน ไดแก การระบวตถประสงคของผเขยน การอนมาน และความเขาใจตอสถานทและเวลาของเรอง แตความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณทท าไดนอยคอ การระบตวอยางและการสรป ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป คอ ควรเพมเวลาในการสอนโดยใชผงกราฟฟกมากขนในหวขอทกลมตวอยางยงท าไดไมด และเลอกบทอานทมความยากงายทเหมาะสมและอยในความสนใจของผเรยน

ค าส าคญ: การอานอยางมวจารณญาณ ผงกราฟฟก นกเรยนทมความสามารถพเศษ

Abstract This study aims to investigate the critical reading ability of gifted students after 15-week

graphic organizers instruction and to explore which critical reading ability was performed outstandingly. The participants in this study consisted of 24 gifted students in matthayom 5 taking a critical reading course in a large-size school in a southern border province. The instruments were a 15-week graphic organizers lesson plan and a critical reading test.

The findings revealed that the critical reading ability of gifted students was significantly improved at the level of .01 (t=-23.06) after taking a critical reading test. Moreover, most gifted students performed considerably well on identifying author’s purposes, inferences, and understanding the setting. The critical reading ability that gifted students achieved least was exemplification and

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 59

drawing conclusions. The recommendations for further study were providing longer graphic organizers instruction for critical reading ability participants who could not perform well and selecting critical reading passages that suited students’ levels and needs.

Keywords: Critical Reading, Graphic Organizers, Gifted Students

บทน า

การอานมบทบาทส าคญอยางยงในสงคมโลกยคปจจบน เนองจากทกษะการอานเปนกระบวนการหนงในการ รบสารทผเขยนถายทอด โดยผอานจะตองท าความเขาใจ ใชความรพนฐานและประสบการณของตนเองใหเปนประโยชนในการรบขอมล (Anderson & Nunan, 2008; Nuttall & Alderson, 1996) นอกจากนนการอานเปนหนทางใน การพฒนาความร ชวยใหผอานไดเรยนรสงทอยรอบตว โดยการอานทมประสทธภาพนน สงทผอานควรค านงในขณะอาน คอ ระดบความเขาใจทมตอบทอาน Gray (1960 อางองใน Alderson, 2000) ไดแบงระดบความเขาใจทมตอการอานออกเปน 3 ระดบ ดงน ระดบแรกคอ ความหมายตามตวอกษร (Literal meaning) ผอานสามารถเขาใจความหมายไดจากขอความทปรากฏ ระดบทสองคอ ความหมายโดยนย (Inferred meanings) ผอานจะตองตความจากสงทอาน และระดบทสาม คอ ความหมายโดยการพนจพเคราะห (Critical understanding) ผอานจะตองอานคดวเคราะหและสงเคราะหขอมลทไดจากการอาน สามารถระบไดวาสงทผเขยนตองการจะสอความนน มความเชอถอไดมากนอยเพยงใด ทงน วตถประสงคในการอานกมความส าคญเชนเดยวกน หากผอานมวตถประสงคทชดเจนในการอาน จะท าใหอานอยางมเปาหมายและสามารถน าไปสความเขาใจในระดบทสงขนดวย (Grabe & Stoller, 2002; Grabe, 2009; Paul & Elder, 2009 อางองใน Leist, Woolwine, & Bays, 2012)

จากทกลาวมาขางตน ถงแมวาการอานเปนเครองมอส าคญในการแสวงหาความรและตอบสนองความตองการของแตละบคคลในบรบททตางกน แตในปจจบนการอานยงมขอจ ากดอยหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงการอานหรอการรบสารทเปนภาษาองกฤษ Grabe และ Stoller (2002) กลาวไววาการอานภาษาแม (First language) และภาษา ทสอง (Second language) นน มความแตกตางกนในหลายดานทสงผลตอความเข าใจทมตอการอาน เชน ความสามารถดานภาษาศาสตรของผอาน หากผอานมปญหาดานไวยากรณ (Grammar) ดานค า (Lexical) ดานโครงสรางค า (Morphology) ดานความหมาย (Semantics) ดานวาทกรรม (Discourse) และดานการถายโอนขอมล (Transfer) เปนตน ทงนความแตกตางดานความยากงายของเนอหากมผลตอการอานเชนกน หากผอานมความสามารถในการอานภาษาองกฤษทคอนขางต าจะท าใหเขาใจเนอหาทอานไดยากขนและสงผลตอแรงจงใจทมตอการอานดวย จะเหนไดจากงานวจยของ Zhou (2008) ทศกษาผลกระทบของกจกรรมงานอานทมตอความเขาใจเนอความของนกศกษาจนทเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ จ านวน 81 คน โดยแบงเปน 3 กลมยอย และกลมตวอยางอานงาน 11 ชน ผลการศกษาพบวาเนอหาของบทอานนนสงผลตอความเขาใจทมตอการอาน รวมถงกลมตวอยางอานเรองแบบอธบายไดดกวาเนอเรองแบบเลาเรอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ Kobayashi (2002) ทศกษาปจจยทสงผลตอผเรยนทใชภาษาองกฤษเปนภาษาทสองในการท าขอสอบดานการอานเพอความเขาใจ กลมตวอยางคอ นกศกษาชาวญปนระดบมหาวทยาลยจ านวน 754 คน ผลการศกษาแสดงใหเหนวารปแบบของเนอเรองและลกษณะขอสอบสงผลโดยตรงกบความสามารถของกลมตวอยาง นอกจากนนผวจยระบวาเนอเรองชดเจนสงผลใหกลมตวอยางท าไดดในการเขยนสรปและตอบค าถามจากเนอเรอง และงานวจยชนนเสนอแนะวาเนอเรองทชดเจนจะท าใหสามารถแยกระดบความสามารถของผเรยนไดงายขน จากงานวจยทกลาวมาขางตนนนแสดงใหเหนวาเนอเรองของบทอานถอเปนตวแปรส าคญทสงผลตอความเขาใจทมตอการอานไมวาจะเปนความเขาใจระดบตวอกษรหรอในระดบทสงขน นอกจากนน ยงมปจจยดานความรพนฐานดานวฒนธรรมของภาษาทสอง ซงจะเปนสวนชวยใหสามารถอานไดอยางมประสทธภาพและเขาใจไดงายยงขน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

60 : ภาษาและวรรณกรรม

ฉะนน การอานภาษาองกฤษหรอการอานภาษาทสองจงเปนสงส าคญทผอานควรจะไดรบการฝกฝนเพอใหบรรลวตถประสงคตามทวางไวไดอยางมประสทธภาพ

จากขอจ ากดการอานภาษาองกฤษดงกลาว ท าใหกระทรวงศกษาธการ (2551) เลงเหนถงความส าคญของ การอานภาษาองกฤษ จงไดจดใหมรายวชาภาษาองกฤษเพมเตม เพอพฒนาความสามารถในดานการอานภาษาองกฤษใหแกผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน และในแผนการเรยนหองเรยนพเศษวทยาศาสตร – คณตศาสตรของนกเรยนทมความสามารถพเศษ (Gifted Students) หรอนกเรยนทมความสามารถโดดเดนในหลายดาน เชน ดานสตปญญา ดานภาษา ดานความคดสรางสรรค หรอดานวชาการแขนงตาง ๆ นน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2555) สงเสรมการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษกลมน ดวยการจดการเรยนรทมงเนนพฒนากระบวนการคด ฉะนน รายวชาภาษาองกฤษคดวเคราะหจงมบทบาทส าคญอยางยงในการพฒนาความสามารถใน การอานอยางมวจารณญาณ เพราะการอานภาษาองกฤษในปจจบน ไมไดจ ากดอยเพยงแคความเขาใจระดบตวอกษร

จากผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ปการศกษา 2556 ซงจดสอบโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) สมพนธ พนธพฤกษ (2556) ผอ านวยการสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) กลาววาสาเหตทท าใหคะแนนเฉลยของนกเรยนไทยในการสอบวชาภาษาองกฤษสวนมากต ากวา 50% เพราะขอสอบสวนมากไมไดสรางขนมาเพอวดความสามารถดานความรความจ าเพยงอยางเดยว แตเพอวดทกษะการคดวเคราะหเปนหลก ซงผลการทดสอบชใหเหนถงความส าคญของการจดการเรยนการสอนทควรมงเนนกระบวนการคดวเคราะหในชนเรยนใหมากยงขน นอกจากนน เมอประเมนผลการสอบของนกเรยนทมความสามารถพเศษของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดชายแดนภาคใตพบวาในปการศกษา 2556 ทผานมานน คะแนนเฉลยวชาภาษาองกฤษของนกเรยนกลมนเทากบ 33.55 ซงยงไมถงรอยละ 50 แตเมอเปรยบเทยบกบคะแนนเฉลยวชาภาษาองกฤษของนกเรยนทมความสามารถพเศษของโรงเรยนแหงหนงในภาคกลาง ซงเทากบ 73.96 กลบพบวามความแตกตางกนอยางมาก แสดงใหเหนวาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณในรายวชาภาษาองกฤษของนกเร ยนกลมนควรจะไดรบการพฒนาใหมศกยภาพทสงขน

ผวจยตระหนกถงปญหาทเกดขนกบนกเรยนทมความพเศษ จงไดศกษาแนวทางการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานการอานภาษาองกฤษ โดยการน าผงกราฟฟกมาใชในรายวชาภาษาองกฤษคดวเคราะหเพอมงเนนใหเกดกระบวนการอานอยางมวจารณญาณ Anderson และ Nunan (2008) ใหค าจ ากดความเกยวกบ ผงกราฟฟกไววา ผงกราฟฟกเปนแผนผงทแสดงความสมพนธของขอมล ขอเทจจรง หรอขอความ ท าใหผอานมองเหนภาพความสมพนธของขอมลเหลานน และเปนเครองมอหนงทชวยใหผอานเขาใจเรองทอานมากยงขน ซงผงกราฟฟกมหลายประเภท ดงน 1) ผงมโนทศน (Concept Mapping) 2) แผนผงใยแมงมม (A Spider Map) 3) ผงปญหาและ แนวทางแกไข (A Problem and Solution Map) 4) ผงล าดบขนตอน (A Sequential Episodic Map) 5) ผงเปรยบเทยบ (A Comparative and Contrastive Map) 6) ผงระดบ (Continuum Scale) 7) ผงเรองราว (A Series of Events Chain) 8) ผงวฏจกร (A Cycle Map) (Strangman, Hall, & Meyer, 2003) และมนกวจยหลายทานไดน าผงกราฟฟกมาใชในการจดการเรยนการสอน เชน McKown และ Barnett (2007) ศกษาการพฒนาความสามารถในการอานเพอความเขาใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 และ 3 โดยการใชทกษะการคดขนสง เชน การพยากรณ การเชอมโยงความสมพนธ การสรางภาพพจน การอนมาน การใชค าถามและการสรป รวมกบการใชผงกราฟฟกและเทคนคการคดแบบมเสยงเนองจากสงผลดตอความเขาใจทมตอการอาน ผวจยใหเหตผลวาการใชผงกราฟฟกชวยใหขอมลทไดจากการอานสามารถจดเกบเปนความจ าระยะยาวไดและยงท าใหนกเรยนจดเกบขอมลจากการอานเปนภาพซงสงผลใหเขาใจเรองทอานไดงายขน นอกจากนนเทคนคการคดแบบมเสยงจะสะทอนใหเหนวานกเรยนมความเขาใจตอเรองทอานมากนอยเพยงใดจากการถายทอดออกมา ผลการศกษาพบวานกเรยนสามารถพฒนา

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 61

ความสามารถในการอานเพอความเขาใจไดดขน มนกเรยนเพยง 6 จาก 16 คนเทานนทมคะแนนต ากวามาตรฐาน นอกจากนน Oxford (2011) กลาววาในขนตอนการอานนน ผอานไมจ าเปนตองเขาใจเนอหาทงหมดทอาน แตควรเลอกใชวธและเทคนคการอานทจะสามารถชวยใหเขาใจบทอานไดงายขน โดยการใชผงกราฟฟกเปนเครองมอชวยในการอานจงเปนวธทจะสามารถแกปญหาการอานทผอานไมสามารถจบใจความหรอสรปความคดรวบยอดจากเรองทอานได สอดคลองกบงานวจยของสภรตน สทานผล (2554) ทน าแผนภมความหมายมาใชในการพฒนาความสามารถในการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการรชดา ผลการศกษาพบวาแผนภมความหมายชวยใหความสามารถในการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจของกลมตวอยางสงขน รวมถงกลมตวอยางมความคดเหนเชงบวกตอการใชแผนภมความหมายอกดวย และสมพนธกบงานวจยของโสพนญา สวรรณ (2555) ทศกษาผลของการใชแผนทความคดพฒนาการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 8 คนจากโรงเรยนบานคลองหวะ (ทวรตนราษฎรบ ารง) ผลการศกษาพบวาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษของกลมตวอยางเพมขนอยางมนยส าคญ ซงกลมตวอยางสามารถจบใจความส าคญไดดทสด รองลงมาคอการอนมาน และการหารายละเอยดจากเรองทอานตามล าดบ นอกจากนน กลมตวอยางมทศนคตทดตอการใชแผนทความคดในการจดการเรยนการสอน ขอเสนอแนะของงานวจยชนน คอ ครผสอนควรใชแผนท ความคดกบเนอหาหลากหลายแบบ และควรศกษากบระดบชนทสงกวาชนประถมศกษา

เนองดวยปญหาการอานภาษาองกฤษอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดชายแดนภาคใตทเรยนในแผนการเรยนหองเรยนพเศษวทยาศาสตร-คณตศาสตร ดงทกลาวมา สงผลใหผวจยไดแนวทางทจะน าผงกราฟฟกมาใชเปนเครองมอชวยพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณและเพอเปนแนวทางการจดการศกษาใหกบครผสอนทสอนนกเรยนทมความสามารถพเศษตอไป

วตถประสงค

1. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษกอนเรยน และหลงเรยน โดยใชวธสอนดวยผงกราฟฟก

2. เพอศกษาวาการสอนโดยใชผงกราฟฟกสามารถพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของ นกเรยนทมความสามารถพเศษหวขอใดบาง

วธด าเนนการวจย

การวจยครงนใชระเบยบวธวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เพอศกษาความสามารถในการอาน อยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ โดยด าเนนการวจย ดงน

1. การคดเลอกกลมตวอยาง ใชการสมแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) เนองจากหลกสตรของนกเรยนกลมนมงเนนการพฒนากระบวนการคดตามแนวการจดการศกษาของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548) โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ นกเรยนทมความสามารถพเศษ จ านวน 24 คน ชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนรายวชาภาษาองกฤษคดวเคราะห (Critical Reading Course) ในโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดชายแดนภาคใต

2. การเกบขอมล ใชเครองมอในการวจย 2 ประเภท ดงน 2.1.1 แผนการจดการเรยนรโดยใชผงกราฟฟก จ านวน 15 แผน ยดเนอหาจากหนงสอแบบเรยน

Concentrate of Critical Reading 5A และขาวจากหนงสอพมพ ไดแก 1. การวเคราะหผงกราฟฟก (Analysis of Graphic Organizers) 2. การจ าแนกประเภทของยอหนา (Recognizing Different Kinds of Paragraph) 3. การ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

62 : ภาษาและวรรณกรรม

ตความ (Inference) 4. ความเขาใจทมตอสถานทของเรอง (Understand the Setting) 5. การระบวตถประสงคของผเขยน (Identifying the Author’s Purposes) 6. การระบตวอยาง (Exemplification) 7. การระบขอเทจจรงและขอคดเหน (Facts and Opinions) โดยแตละแผนการจดการเรยนร จะด าเนนตามขนตอน ดงแผนภมท 1

แผนภมท 1 ขนตอนการจดการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟฟก (Graphic Organizers Instruction)

จากแผนภมจะเหนไดวาผวจยเรมการวจยโดยการใหกลมตวอยางเรมดวยการอานบทอานทก าหนด หลงจากนนวาดผงกราฟฟกใหเหมาะสม โดยกลมตวอยางเลอกรปแบบและประเภทของผงกราฟฟกเองในการสรปเนอความทไดจากการอาน ทงน เนอหาบทอานนนแบงออกเปน 3 สวนสอดคลองกบการวาดผงกราฟฟก ดงน เนอหาบทอานทใชในการวาดผงกราฟฟกท 1 – 6 นน ผวจยก าหนดและคดเลอกประเภทของบทอานใหสอดคลองกบผงกราฟฟกทง 6 ประเภท เพอใหกลมตวอยางไดเรยนรและฝกฝนการวาดผงกราฟฟก ผงกราฟฟกท 7 – 27 เรมใชเนอหาจากหนงสอแบบเรยน Concentrate of Critical Reading 5A และผงกราฟฟกท 28 – 31 ใชเนอหาขาวจากหนงสอพมพ ซงเมอเสรจสนการอานในแตละครงนน ผวจยและกลมตวอยางอภปรายรวมกน รวมถงใหกลมตวอยางเปรยบเทยบผงกราฟฟกของตนเองกบเพอนรวมชน เปดโอกาสใหมการแลกเปลยนเรยนรและแกไขผงกราฟฟกหากเนอหาไมครบถวนสมบรณ หลงจากนนกลมตวอยางตอบค าถามจากเรองทอาน ซงในขนตอนการตอบค าถามนนผงกราฟฟกเปรยบเสมอนเนอเรองทสรปเปนแผนภาพชวยใหกลมตวอยางจดจ าเรองทอานไดอกดวย

2.2 แบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ จ านวน 40 ขอ แตละขอม 4 ตวเลอก จ าแนกเปน 9 หวขอตามความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ (ภาคผนวก ก) โดยด าเนนการเกบขอมล ดงแผนภมท 2

แผนภมท 2 ล าดบขนตอนการเกบขอมล

จากแผนภมท 2 นน แบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณไดผานการตรวจสอบคณภาพจากผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน และน าไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดชายแดนภาคใต เพอหาคณภาพแบบทดสอบ โดยคาความเชอมนของแบบทดสอบอยท 0.53 ซงมคาความเชอมนอยในระดบปานกลาง

3. การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหผลจากแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณกอน เรยนและหลงเรยนดวยคาเฉลยเลขคณต (Mean Scores) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน (t-test) จากนนน าผลทไดมาจ าแนกวาผงกราฟฟกชวยพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษหวขอใดบาง

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 63

ผลการวจย จากการศกษาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ผลการวจยแบงเปน 2 สวน ดงน

1. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษกอน เรยนและหลงเรยน โดยใชวธสอนดวยผงกราฟฟก

จากการทกลมตวอยางไดรบการสอนดวยวธผงกราฟฟก เพอพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณนน ผวจยไดวเคราะหหาคาเฉลย (Mean Score) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของคะแนนกอนเรยนและคะแนนหลงเรยน เพอวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ และน าคะแนนมาเปรยบเทยบหาความแตกตาง (t-test) ดงตารางท 1 ตารางท 1 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของผเรยนกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชวธสอนดวยผงกราฟฟก

กลมตวอยาง 24 คน คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน Mean Differences

t sig

Mean S.D. Mean S.D.

Critical Reading 17.00 3.24 24.17 4.08 7.17 -23.06 0.00*

*มนยส าคญทางสถตท .01 จากตารางท 1 แสดงใหเหนวาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของกลมตวอยางโดยภาพรวมม

คาเฉลยระดบคะแนนกอนเรยนเทากบ 17.00 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.24 แตหลงจากกลมตวอยางไดรบการสอนดวยวธการใชผงกราฟฟก คาเฉลยระดบคะแนนหลงเรยนเพมขนเปน 24.17 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 4.08 โดยคาเฉลยระดบคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนตางกน 7.17 ซงระดบคะแนนกอนและหลงเรยนมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 (t = -23.06) สามารถสรปไดวาการสอนโดยใชผงกราฟฟกสามารถพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของผเรยนใหสงขน

2. ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณจ าแนกเปนหวขอ เมอจ าแนกความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณออกเปนหวขอ จะเหนไดชดเจนมากยงขนวา

ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณหวขอใดบางของนกเรยนทมความสามารถพเศษทมการพฒนาส งขนหลงจากการสอนโดยใชผงกราฟฟก ทงน ขอสอบมทงหมด 40 ขอ จ าแนกเปน 9 หวขอ ผลปรากฏดงตารางท 2

ตารางท 2 ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ แยกเปน 9 หวขอ

กลมตวอยาง 24 คน คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน Mean

Differences t sig

Mean S.D. Mean S.D.

1. ดานค าศพท (Vocabulary) 1.92 1.21 2.71 1.16 0.79 -2.63 0.01*

2. ดานหวขอเรอง (Topic) 1.63 0.71 2.46 1.10 0.83 -4.05 0.00*

3. ดานการจบใจความส าคญ (Main Idea) 1.54 0.88 2.17 0.82 0.63 -3.02 0.01*

4. ดานการสรป (Drawing Conclusion) 0.96 0.69 1.04 0.55 0.08 -0.44 0.66 5. ดานจดมงหมายของผเขยน (The Author’s Purposes)

2.88 1.19 4.25 1.78 1.38 -4.33 0.00*

6. ดานขอเทจจรงและขอคดเหน (Facts and Opinions)

1.71 1.00 2.67 0.92 0.96 -3.52 0.00*

กลมตวอยาง 24 คน คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน Mean

Differences t sig

Mean S.D. Mean S.D.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

64 : ภาษาและวรรณกรรม

ตารางท 2 (ตอ) ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ แยกเปน 9 หวขอ

กลมตวอยาง 24 คน คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน Mean

Differences t sig

7. ดานการอนมาน (Inference) 3.46 1.14 4.17 1.24 0.71 -2.29 0.03**

8. ดานการระบตวอยาง (Exemplification) 0.63 0.77 1.50 0.66 0.88 -4.53 0.00* 9. ดานความเขาใจสถานทและเวลาของเรอง (Identifying the Setting)

2.29 0.95 3.21 0.98 0.92 -3.94 0.00*

รวม 17.00 3.24 24.17 4.08 7.17 -23.06 0.00*

* มนยส าคญทางสถตท .01 ** มนยส าคญทางสถตท .05

จากตารางท 2 เมอเปรยบเทยบความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณเปนหวขอจากแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ พบวานกเรยนทมความสามารถพเศษมการพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณเพมสงขนทกดาน และความสามารถทเพมสงขน 3 ล าดบแรก ไดแก ดานการระบจดมงหมายของผเขยนพฒนาสงทสด (x = 4.25) และมความแตกตางกนของคาเฉลยถง 1.37 รองลงมาคอดานการอนมาน (x = 4.17) ตามดวยดานความเขาใจสถานทและเวลา (x = 3.21) และเมอพจารณาความกาวหนาทปรากฏจากแผนภมพบวาระดบคะแนนเฉลยหลงเรยนแตละหวขอควรจะอยท 3.00 ขนไป ถงจะถอวามการพฒนาไดด แตหากระดบคะแนนเฉลยหลงเรยนอยท 1.00 – 2.00 ถอวายงพฒนาไดไมดเทาทควร นอกจากนนเมอหาคาความสมพนธของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนปรากฏวาดานทมการพฒนาสงทสดทง 3 ดานนน มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตท .01 ทงสน แตในดานการสรปจะเหนไดชดเจนวาถงแมจะมความแตกตางกนระหวางคาเฉลยระดบคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน เมอหาคาความแตกตางกลบพบวาไมมนยส าคญทางสถตเพยงดานเดยว

สรปและอภปรายผล จากการศกษาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ โดยใชวธสอน

ดวยผงกราฟฟกแผนการเรยนหองเรยนพเศษวทยาศาสตร-คณตศาสตร (Gifted Program) ชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยนวชาภาษาองกฤษคดวเคราะห ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนขนาดใหญในจงหวดชายแดนใต การสรปและอภปรายผล แบงเปน 2 ประเดน ดงน

1. ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณของนกเรยนทมความสามารถพเศษ จากการเปรยบเทยบคะแนนความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยน พบวา

นกเรยนทเรยนโดยใชผงกราฟฟกมความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณเพมสงขน เมอพจารณาความแตกตางของผลคะแนนทเพมสงขนนน ผลการศกษาสอดคลองกบงานวจยของ McKown และ Barnett (2007) ทพฒนาการอานเพอความเขาใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 และ 3 โดยการใชทกษะการคดขนสงควบคไปกบการใชผงกราฟฟก ทงน กลมตวอยางซงเปนนกเรยนทมความสามารถพเศษนน ไดใชทกษะการคดขนสงในกระบวนการอานเชนกน คอ 1. การวเคราะหผงกราฟฟก (Analysis of Graphic Organizers) 2. การจ าแนกประเภทของยอหนา (Recognizing Different Kinds of Paragraph) 3. การอนมาน(Inference) 3. ความเขาใจทมตอสถานทของเรอง (Understand the Setting) 4. การระบวตถประสงคของผเขยน (Identifying the Author’s Purposes) 5. การระบตวอยาง (Exemplification) 6. การระบขอเทจจรงและขอคดเหน (Facts and Opinions) ซงในแตละแผนการจดการเรยนร นกเรยนทมความสามารถพเศษจะไดฝกทกษะการอานอยางมวจารณญาณ เมออานจบแตละเรอง นกเรยนตองวเคราะหวาผงกราฟฟกประเภทใดเหมาะสมกบบทอานนน และวาดผงกราฟฟกเพอสรปเนอหาหรอความคดรวบยอด จากนนอภปรายรวมกนทงชนเรยนเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางผงกราฟฟกของตนเองและเพอนรวมชน ขนตอน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 65

สดทายคอการตอบค าถามจากเรองทอาน จะเหนไดวากอนจะตอบค าถาม ไดมกระบวนการกระตนความคดของนกเรยนทมความสามารถพเศษ เพอดงความสนใจของนกเรยนกลมนและเพอไมใหบทเรยนนาเบอ สอดคลองกบแนวการจดการศกษาของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548) และสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2555) ทมงเนนใหเกดกระบวนการคดในระหวางการอาน สงผลใหนกเรยนทมความสามารถพเศษอานอยางมวจารณญาณมากขน เพราะหากอานแคความเขาใจระดบตวอกษร อาจจะไดผงกราฟฟกทไมสมพนธกบเรองทอาน นอกจากนนผลการศกษายงสอดคลองกบงานวจยของสภรตน สทานผล (2554) และโสพนญา สวรรณ (2555) จากการน าผงกราฟฟกเขามาใชในการพฒนาการอานภาษาองกฤษ สงผลใหความสามารถในการอานภ าษาองกฤษอยางมวจารณญาณของกลมตวอยางเพมสงขนอกดวย

2. ความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณจ าแนกเปนหวขอ จากคะแนนความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทม

ความสามารถพเศษเมอพจารณาจ าแนกเปนหวขอจะเหนไดวาผงกราฟฟกชวยใหกลมตวอยางสามารถพฒนาความสามารถในการระบจดมงหมายของผเขยน (Identifying The Author’s Purposes) ไดมากทสด รองลงมาคอ การอนมาน (Inference) และความเขาใจทมตอสถานทและเวลาของเรอง (Understanding the Setting) อยางไรกตามเมอพจารณาเปนหวขอยอยแลว ถงแมความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณทกหวขอจะมการพฒนาสงขน แตยงม 2 ดานทพฒนาไดนอย คอ ดานการยกตวอยาง (Exemplification) และการสรป (Drawing Conclusion) ซงอาจจะกลาวไดวาดานการยกตวอยางทพฒนาไดนอยนน เนองจากความยากงายของเนอหาทอาน รวมถงการยกตวอยางทปรากฏในเนอหาแบงเปน 2 สวน คอ การยกตวอยางแบบมค าชแนะ และการยกตวอยางแบบไมมค าชแนะ อาจจะสงผลใหนกเรยนทมความสามารถพเศษทไมคนเคยกบการยกตวอยางลกษณะน จงท าใหพฒนาดานนไดนอย นอกจากนนดานการสรปทพฒนาไดนอย และไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตนน อาจจะเปนไปไดวาความยากงายของเนอหาทอานมผลตอความเขาใจทมตอการอาน ท าใหนกเรยนทมความสามารถพเศษอาจจะหลงประเดนและไมสามารถสรปใจความจากเรองทอานไดอยางถกตอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ Kobayashi (2002) และ Zhou (2008) ทกลาวไววาเนอเรองของบทอานถอเปนปจจยหนงทสงผลตอความสามารถในการอานของผเรยนและยงรวมถงรปแบบการบรรยายของเนอเรองอกดวย

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะส าหรบการจดการเรยนการสอนดวยผงกราฟฟก 1.1 ควรฝกใหนกเรยนรจกการน าผงกราฟฟกเขามาใชในกระบวนการเรยนร เพราะผงกราฟฟกสงเสรม

กระบวนการคด กระตนใหนกเรยนอานอยางมวจารณญาณ สามารถจบใจความส าคญจากเรองทอานและสรปสงทไดอานออกมาเปนแผนผงหรอแผนภาพได

1.2 เนอหาทใชในการอานควรมความยาวเหมาะสมกบระดบความสามารถของนกเรยน ไมควรมความยาวเกน 1,000 ค า ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย เนองจาก Engineer (1997 อางองใน Alderson, 2000) กลาวไววาการใชเนอเรองทมากกวา 1,000 ค านนจะท าใหความสามารถทตองการวดมความคลาดเคลอนได 1.3 ครผสอนตองค านงถงความสามารถของนกเรยนเปนหลกในการจดการเรยนการสอนดวยผงกราฟฟก เนองจากงานวจยครงนใชนกเรยนทมความสามารถพเศษเปนกลมตวอยาง จงท าใหกลมตวอยางสามารถเลอกใชและวาดผงกราฟฟกไดดวยตนเอง โดยไมตองก าหนดรปแบบให ฉะนน หากไมใชนกเรยนทมความสามารถพเศษ ครผสอนอาจจะตองก าหนดรปแบบให รวมถงใหความชวยเหลอในดานอน ๆ ดวย

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

66 : ภาษาและวรรณกรรม

2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรเพมระยะเวลาในการสอนดวยผงกราฟฟกในหวขอทนกเรยนยงท าไดไมดเทาทควร ทงน อาจดจากผล

คะแนนจากแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณกอนเรยนเปนแนวทางในการเพมเวลาในปการศกษานน หรอดผลจากแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณหลงเรยนและเพมระยะเวลาในปการศกษาถดไป

2.2 งานวจยชนนเกบขอมลเพยง 1 ภาคเรยนเทานน ท าใหนกเรยนทมความสามารถพเศษยงไมสามารถ พฒนาความสามารถในการอานอยางมวจาณญาณไดดทกหวขอ ฉะนน ในการศกษาครงตอไปควรสอนดวยผงกราฟฟกทงปการศกษา หรอควรใชผงกราฟฟกในรายวชาการอานภาษาองกฤษตงแตชนมธยมศกษาปท 4 – 6 เพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง และยนยนไดวาผงกราฟฟกชวยพฒนาความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ

2.3 การเลอกบทอานควรมการส ารวจตามความสนใจของนกเรยน กอนการจดการเรยนการสอน เพอดงดด ความสนใจของนกเรยนและเพอใหนกเรยนรสกสนกกบบทเรยนมากยงขน ทงน หากนกเรยนไดอานเรองตามความสนใจและมพนฐานความร ประสบการณในเรองนน ๆ จะท าใหมความเขาใจตอเรองทอานในระดบทสงขนได

ภาคผนวก ก

การจ าแนกแบบทดสอบวดความสามารถในการอานอยางมวจารณญาณ 9 หวขอ

หวขอ ขอท

1. ดานค าศพท (Vocabulary) 4, 12, 17, 19, 24, 33, 39 2. ดานหวขอเรอง (Topic) 1, 21, 31, 34 3. ดานการจบใจความส าคญ (Main Idea) 2, 15, 32 4. ดานการสรป (Drawing Conclusion) 13, 16, 20, 28, 35, 36, 38 5. ดานจดมงหมายของผเขยน (The Author’s Purposes) 5, 6, 7, 8, 9, 18, 29 6. ดานขอเทจจรงและขอคดเหน (Facts and Opinions) 22, 23, 25, 26 7. ดานการอนมาน (Inference) 11, 14, 27, 30, 40 8. ดานการระบตวอยาง (Exemplification) 3, 37 9. ดานความเขาใจสถานทและเวลาของเรอง

(Understanding the Setting) 10

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร: โรงพมพสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2555). โครงสรางหลกสตรหองเรยนพเศษวทยาศาสตรมาตรฐานสากล ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตามแนวทางของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย พทธศกราช 2555 (ฉบบปรบปรง). สบคน 24 เมษายน 2014, จาก https://docs.google.com/file/d/0B0U-UjYhcstKVWw1ZXZPeGhxakk/edit

สมพนธ พนธพฤกษ, รศ. ดร. (2014). ผล O-NET ม.6 อง! คะแนนเฉลยต ากวาครงทกวชาเวน “พละ” พบต าสด 0 คะแนนถง 5 วชา - Quality of Life - Manager Online. สบคน 27 มนาคม 2014, จาก http://www.manager.co.th/qol/viewnews.aspx?NewsID=9570000034784

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 67

เอกสารอางอง

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2548). ยทธศาสตรการพฒนาเดกและเยาวชนทมความสามารถพเศษ (พ.ศ. 2549-2559) (1 พมพครงท, ป 1–2000). กรงเทพมหานคร: พมพด จ ากด.

สภรตน สทานผล. (2554). การใชแผนภมความหมายเพอพฒนาความสามารถในการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. ศรนครนทวโรฒ.

โสพนญา สวรรณ. (2555). การใชแผนทความคดพฒนาการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ: กรณศกษานกเรยนชนประถมศกษาปท 5. มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

Alderson, J. C. (2000). Assessing reading. Cambridge, UK; New York, NY, USA: Cambridge University Press. Anderson, N. J., & Nunan, D. (2008). Practical English language teaching: reading. New York:

McGraw-Hill ESL/ELT. Grabe, W. (2009). Reading in a second language: moving from theory to practice. New York:

Cambridge University Press. Grabe, W., & Stoller, F. L. (2002). Teaching and researching reading. Harlow: Longman. Kobayashi, M. (2002). Method effects on reading comprehension test performance: text

organization and response format. Language Testing, 19(2), 193–220. http://doi.org/10.1191/0265532202lt227oa

Leist, C. W., Woolwine, M. A., & Bays, C. L. (2012). The Effects of Using a Critical Thinking Scoring Rubric to Assess Undergraduate Students’ Reading Skills, 2012(43), 31–58.

McKown, B. A., & Barnett, C. L. (2007). Improving Reading Comprehension Through Higher-Order Thinking Skills. Saint Xavier University, Chicago, Illinois, USA.

Nuttall, C. E., & Alderson, J. C. (1996). Teaching reading skills in a foreign language. Oxford [England]; Chicago: Heinemann English Language Teaching.

Oxford, R. L. (2011). Teaching and researching language learning strategies. Harlow: Pearson Education.

Strangman, N., Hall, T., & Meyer, A. (2003). Graphic Organizers and Implications for Universal Design for Learning: Curriculum Enhancement Report, 1–27.

Zhou, L. (2008). Effects of Reading Tasks on Chinese EFL Students’ Reading Comprehension (A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in English Language Studies). Suranaree University of Technology.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

68 : ภาษาและวรรณกรรม

การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนไทยตงแต พ.ศ. 2550 Poem Usage in Thai Detective Novels since 2007

อาจารยธงชย แซเจย สาขาวชาภาษาไทยเพอการสอสาร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนของไทย โดยศกษาจากนวนยายตงแตป 2550 เปนตนมา และมงพจารณา 3 ประเดน ไดแก ชนดของฉนทลกษณทน ามาใช วธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน และบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวน วธวจยทใชคอการวจยเอกสารและน าเสนอผลการวจยแบบพรรณนาวเคราะห ผลการวจยพบวา ฉนทลกษณทนกเขยนน ามาใชในนวนยายสบสวนสอบสวนมอย 3 ชนด คอ โคลง กลอน และกาพย วธการทนกเขยนน าบทกวมาใชมอย 3 วธ คอ การอางถงบทกวอน การใชแบบคงฉนทลกษณเดม และการใชแบบปรบฉนทลกษณ สวนบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวนไทยมอย 3 ลกษณะ คอ บทบาทตอการสรางบคลกลกษณะของตวละคร บทบาทตอการด าเนนเรอง และบทบาทตอการสรางบรรยากาศในเรอง กลาวไดวา การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนไทยมไดเปนเพยงกลวธการประพนธเทานน หากยงเปนเครองแสดงอตลกษณของนกเขยนไทยรวมถงอตลกษณทางวฒนธรรมของชาตไทยดวย

ค าส าคญ: การใชบทกว กลวธการประพนธ นวนยายสบสวนสอบสวนไทย Abstract This article is a documentary research and presented by descriptive analysis. The purpose of this article is to study poem usage in Thai detective novels since 2550 BE. The study considered 3 issues: kinds of prosody used in Thai detective novels, ways of poem usage in the novels, and roles of poem used in the novels. The result is: there are 3 kinds of prosody used in Thai detective novels, which are khlong, klon and kavaya. Furthermore, there are 3 ways of poem usage in the novels, which are allusion, prosody steady, and prosody change. Moreover, there are 3 roles of poem used in the novels, which are role to constructing the characters, role to action, and role to atmosphere. That is to say, poem usage in Thai detective is not only writing technique, but also significant feature of Thai writers’ identity and identity of Thai culture too.

Keywords: Poem Usage, Writing Technique, Thai Detective Novels

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 69

บทน า นวนยายสบสวนสอบสวนของไทยเรมปรากฏครงแรกในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทงน

เนองมาจากการรบอทธพลวรรณกรรมจากตะวนตก ในระยะแรกจะเปนการแปลนวนยายสบสวนสอบสวนเพอตพมพลงในวารสารและหนงสอพมพในยคนน กอนทตอมาจะมนกเขยนไทยเขยนนวนยายแนวนเพมมากขน นกเขยนทมผลงานนวนยายสบสวนสอบสวนตอเนองหลายเลมและเปนทรจกอยางกวางขวางในปจจบน เชน วสษฐ เดชกญชร สรจกร วนทร เลยววารณ เปนตน นอกจากน ในปจจบนยงมการประกวดรางวลวรรณกรรมประเภทนวนยายสบสวนสอบสวนดวย เชน รางวลนานมบคสอวอรด รางวลนายอนทรอะวอรด เปนตน

แมนวนยายสบสวนสอบสวนจะเปนวรรณกรรมประเภทรอยแกว แตเปนทนาสงเกตวา นวนยายสบสวนสอบสวนบางเลมใชบทกวเปนสวนหนงของเรองดวย โดยเฉพาะอยางยงตงแต พ.ศ.2550 เปนตนมา จากการส ารวจพบวามนวนยายสบสวนสอบสวนทใชบทกวเปนสวนหนงของเรองจ านวน 6 เลม ไดแก กาลมรณะ (จตวาลกษณ, 2550) สตยาบนเลอด (นฤชา เหมอนใจงาม, 2554) ปรศนาใตเงาจนทร (จตวาลกษณ, 2554) บวงเชอก (จตวาลกษณ, 2556) กาหลมหรทก (ปราปต, 2557) คดดาบยาวลาวแดง (ภาณ ตรยเวช, 2555) บทกวทพบในนวนยายเหลานมลกษณะทแตกตางกนไปทงในดานชนดของฉนทลกษณ วธการน าบทกวมาใช และบทบาทของบทกวทมตอเนอเรอง การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนท าใหนวนยายซงเปนรปแบบวรรณกรรมจากตะวนตกมความเปนไทยมากขน เพราะบทกวนน “เปนรปแบบของวรรณคดทหยงรากลกลงในประวตศาสตรภมปญญาของไทย และมพฒนาการในยคสมยตางๆ ตลอดมา” (สมาล วระวงศ และคนอนๆ, 2544, น.3) การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนจงเปนการผสมผสานรปแบบฉนทลกษณของไทยเขากบรปแบบนวนยายทไดรบอทพลมาจากตะวนตก

จากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวา การศกษาการใชบทกวในวรรณกรรมรอยแกวปรากฏในบทความ 2 เรอง เรองแรกคอ “กววจนะในนทานเวตาล พระนพนธของ น.ม.ส.” (โชษตา มณใส, 2552) ผลการศกษาพบวา กววจนะหรอบทกวทแทรกอยในวรรณกรรมเรองนมบทบาทส าคญตอเนอหาในฐานะเปนเครองเสรมพฒนาการทางอารมณของผอาน ท าใหเกดความเพลดเพลนทงจากเนอเรอง โวหารถอยค า และจงหวะลลาแหงบทกว สวนบทความอกเรองคอ “นยในการแปลนทานเวตาลของ น.ม.ส.” (ธงชย แซเจย, 2552) ผลการศกษาพบวา บทกวทแทรกอยนนแฝงจดมงหมายบางประการอนสอดคลองกบพระบรมราโชบายในรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทงยงสอดคลองกบการเลอกนทานแตละเรองมาแปลดวย อยางไรกด ยงไมมผใดศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนมากอน ดวยเหตนจงท าใหนาศกษาวาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนทกลาวถงขางตนมลกษณะอยางไรและแสดงถงเอกลกษณทางการประพนธของไทยอยางไรบาง วตถประสงค

บทความนมงพจารณาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนของไทยตงแต พ.ศ.2550 จ านวน 6 เลม ประเดนการศกษาม 3 ประเดน ไดแก ชนดของฉนทลกษณทน ามาใช วธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน และบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวน ทงนกเพอแสดงใหเหนถงเอกลกษณทางการประพนธของไทยทนกเขยนน ามาปรบใชในวรรณกรรม

วธด าเนนการวจย

1. รวบรวมขอมลนวนยายสบสวนสอบสวนตงแต พ.ศ. 2550 ทมการใชบทกว 2. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

70 : ภาษาและวรรณกรรม

3. วเคราะหการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาใน 3 ประเดน ไดแก ชนดของฉนทลกษณทน ามาใช วธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน และบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวน

4. พจารณาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนในฐานะเครองแสดงอตลกษณของนกเขยนไทย 5. สรปผลการศกษาและน าเสนอในรปแบบบทความ

ผลการวจย จากการศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนของไทยจ านวน 6 เลมทกลาวไวในตอนตน สามารถแบงประเดนการพจารณาออกเปน 3 ประเดน ไดแก ชนดของฉนทลกษณทน ามาใช วธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน และบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวน ดงมรายละเอยดจะกลาวไดตอไปน

ชนดของฉนทลกษณทน ามาใชในนวนยายสบสวนสอบสวน จากการพจารณานวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษา พบวา ฉนทลกษณทนกเขยนน ามาใชมอย 3 ประเภท

ไดแก โคลง กลอน และกาพย ดงมรายละเอยดจะกลาวไดตอไปน โคลง

โคลงเปนรปแบบรอยกรองชนดหนง มบงคบพยางคสมผส และมบงคบรปวรรณยกตเอกโท หรอในกรณทจ าเปน ใชเสยงวรรณยกตเอกโทแทนได (ราชบณฑตยสถาน, 2550, น.209) โคลงนนมหลายชนด ทวาทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษามเพยงโคลงสสภาพ ไมปรากฏการใชโคลงชนดอน โคลงสสภาพทพบในนวนยายทน ามาศกษามจ านวนทงหมด 8 บท จากนวนยาย 3 เรอง คอ กาลมรณะ ปรศนาใตเงาจนทร และกาหลมหรทก ตวอยางตอไปนคอโคลงสสภาพทนกเขยนใชในนวนยายเรอง กาหลมหรทก ความวา

โพธราทงกงหลอง ลงรา โพธเหยาแลงเกดพา ผากเหยา โพธแตกสตอมา พงสแตก โพธไหโหนโจนเจา เจาไหโหนโจน”

(ปราปต, 2557, น.176) อกตวอยางหนงทนกเขยนใชโคลงในนวนยายสบสวนสอบสวนมาจากเรอง กาลมรณะ ความวา

อนสาวรยนน ทรงท า เปนสวนกศลประจ า อทศแลว แผผลเพอจกบ า เพญแก แมนมงชายาแกว เกดดวยบณยสนอง

(จตวาลกษณ, 2550, น.223) กลอน

กลอนเปนค าประพนธชนดหนง มถอยค าเรยงกนเปนวรรคๆ วรรคหนงๆ มตงแต 6 พยางคขนไปถง 9 พยางคหรอ 10 พยางคกม กลอนบงคบสมผสระหวางวรรคเปนส าคญ (ราชบณฑตยสถาน , 2550, น.65) กลอนมอยหลายชนด ทวาทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาปรากฏเฉพาะการใชกลอนสภาพและกลอนล าตดเทานน กลอนทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษามจ านวน 5 บท ปรากฏในนวนยาย 3 เรอง ไดแก กาลมรณะ สตยาบนเลอด และปรศนาใตเงาจนทร ตวอยางตอไปนคอกลอนสภาพทนกเขยนใชในนวนยายเรอง สตยาบนเลอด ความวา

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 71

สบหาค า เดอนหา เวลาเชา ทามกลางเหลาทวยเทพสงสถต สาดสองน าตามทางแสงอาทตย ประตตดอยใตพญาง

(นฤชา เหมอนใจงาม, 2554, น.215) สวนตวอยางตอไปนคอกลอนล าตดทนกเขยนใชในนวนยายเรองกาลมรณะ ความวา

ถามมา จะตอบไป สงสยสงใด กถามมา แตถามของหาย อยากไดคน ตวฉนไมมพน ตอบไดหรอกหนา กตอนทโจร มนเอาไป ฉนกไมได อยดวยน (หวา) มามวแตถาม ฉนอยได โปลสนนไง รบแลนไปเถดหนา ใหเขาชวย ตามหาตว จบพวกคนชว อยาไดชกชา จบมาไดแลว กพดจากนดด แลวเตะกนสกท คงจะดหนกหนา แถมดวยการ เขกกะโหลก ใหเสยงดงโปกโปก ฟงแลวชนอรา ทงเขกกะโหลก ทงตกบาล ใหเปนทเบกบาน กนถวนทวหนา เตะกนคนละท สองท (รว) ถาจะใหด ตองตกนอกสกปาบ ทงเตะ ทงต เปนการก าราบ ใหนอนพงพาบ แลวคอยไปตาม เอาของกลบคนมา (เปกพอ)

(จตวาลกษณ, 2550, น.365-366) กาพย

กาพยเปนค าประพนธชนดหนงทบงคบจ านวนค าและสมผส ตางจากกลอนทการจดวรรค ตางจากโคลงทไมบงคบเอกโท และตางจากฉนททไมบงคบครลห (สภาพร มากแจง , 2535, น.299) กาพยนนมหลายชนด ทวาในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาพบเฉพาะการใชกาพยยานเทานน ไมปรากฏการใชกาพยชนดอน กาพยทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนมจ านวน 2 บท ปรากฏในนวนยาย 2 เรอง ไดแก ปรศนาใตเงาจนทร และ คดดาบยาวลาวแดง ดงตวอยางจาก คดดาบยาวลาวแดง ความวา

พวกเราอยาหวนกลว จงตนตวลกขนมา ขบองกฤษอเมรกา ตวมายาอสรอนธพาล เมฆรายกระจายไป ฟาวไลผองสะคราญ ประชาใจชนบาน แสนส าราญสวสด

(ภาณ ตรยเวช, 2554, น.148) จากการพจารณาชนดของฉนทลกษณทนกเขยนน ามาใชในนวนยายสบสวนสอบสวนจะเหนวา ฉนทลกษณท

นกเขยนน ามาใชมเพยง กลอน โคลง และกาพย ไมปรากฏการใชฉนทและราย ทงนพจารณาไดวา รายไมจ ากดจ านวนวรรคหรอจ านวนบาทในหนงบท จะแตงยาวเทาใดกได มการสงสมผสระหวางวรรคตอๆ กนไปทกวรรค มลกษณะบงคบนอยทสดจนอาจกลาวไดวาเปนรอยแกวทพฒนามาเปนรอยกรอง (สภาพร มากแจง , 2535, น.273) ดวยลกษณะทคลายคลงกบรอยแกวท าใหเมอปรากฏในนวนยายแลวจะไมแตกตางหรอโดดเดนออกมาจากเนอความสวนอนๆ มากนก สวนฉนทนน ในปจจบนจะแตงเฉพาะโอกาสทส าคญเทานน ไมนยมแตงฉนทในเรองทวไป ทงนอาจเปนเพราะการแตงฉนทมขอบงคบมากกวาค าประพนธอนๆ ตองใชเวลาในการแตงนาน ไมเอออ านวยกบชวตเรงรดของคนปจจบน (สภาพร

มากแจง, 2536, น.99) ท าใหไมปรากฏการใชฉนทในนวนยายสบสวนสอบสวน10

10 อยางไรกตาม ขอสงเกตวาดวยการไมปรากฏรายและฉนทในนวนยายสบสวนสอบสวนนมใชขอสรปอนถงทยต และยอมมใชขอหามส าหรบนกเขยนทจะสรางสรรคผลงานในอนาคต

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

72 : ภาษาและวรรณกรรม

วธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน จากการพจารณานวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษา พบวา วธการทนกเขยนน าบทกวมาใชมอย 3

ลกษณะ คอ การอางถงบทกวอน การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม และการแตงบทกวใหมแบบปรบฉนทลกษณ ดงมรายละเอยดจะกลาวไดตอไปน

การอางถงบทกวอน การอางถง คอ การทผแตงอางองไปถงบคคล เหตการณ นทาน วาทะส าคญ ประวต หรอ

วรรณกรรมอนซงอยนอกเรองทเขยน โดยการเอยถงแตเพยงสนๆ ไมมค าอธบายยาวความ เพอเพมพลงและสรางความเขาใจชดใหแกขอความนนๆ (ราชบณฑตยสถาน, 2552, น.87) การอางถงในวรรณคดไทยโดยทวไปมกอางถงบคคล สถานท เหตการณในวรรณคดเรองอนๆ หรอขอความตอนใดตอนหนงจากวรรณคดเรองนนๆ ทงโดยทางตรงและดดแปลง (วนตา ดถยนต, 2537, น.116) ในนวนยายสบสวนสอบสวนของไทยตงแต พ.ศ.2550 เปนตนมา พบวา นกเขยนอางถงบทกวอนไวในงานเขยนของตนจ านวน 6 บท ดงตวอยางตอไปน องคพงศาภมขผ เลอคณ ประสาทสงประเสรฐสนทร สบไว เปนสถานแหงการบณย เตอนจต ชนแฮ คอตกแมนนฤมตรได เรมสรางปางปฐม

(จตวาลกษณ, 2550, น.220-221) ตวอยางขางตนเปนบทอาศรวาททประพนธโดยขนจงจดนสย บทกวบทนสลกอยทฐานอนสาวรยเจา

ฟาภาณรงสสวางวงศ หนาอาคารแมนนฤมตร โรงเรยนเทพศรนทร ในนวนยายเรอง กาลมรณะ ไดน ามาใสไวโดยเปนสวนหนงของบทสนทนาของตวละคร กอนทจะน าบทกวนไปสลกไวทอนสาวรยดงกลาว

อกตวอยางหนงของการอางถงบทกวอนทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษา มดงความวา สมควรจวนสมค าจ าสมคดจตร ทคดผดทคาดผาดทคงผง

ใจหวนรวนใจโหยโรยใจหงรง ฉลงจงเฉลงเจงไฉลใจ ประมาทกาจประเมนเกนประมาณการ ทจานฉานทเจดเฉดทใจไฉ

ท าจอวอท าเจเวท าใจไว เพราะไวใจเพราะวองจองเพราะวาจา (ปราปต, 2557, น.130)

ตวอยางขางตนนมลกษณะการแตงเปนกลบทพณประสานสาย มทมาจากเรองกลบทศรวบลกตต ทวาในนวนยายเรอง กาหลมหรทก อางถงบทกวดงกลาวโดยกลาววาเปนบทกวตอนหนงทตวละครไดเหนทวดพระเชต

พนวมลมงคลาราม11เมอสบสวนสอบสวนคดทเกดขนไปไดระยะหนง

นอกจากทกลาวมาแลว ยงพบวานกเขยนอางถงบทกวจากอกหลายแหง เชน จากโคลงกวโบราณทพระยาตรงรวบรวมไว จากโคลงนราศหรภญชย หรอจากสภาษตแตจว เปนตน เหลานลวนแสดงถงภมรเกยวกบวรรณคดรอยกรองไทยและความรอบรทางภาษาของนกเขยนไดเปนอยางด ทงยงแสดงถงความสามารถในการน ามาใสไวใหเขากบบทบาททมตอนวนยายดวย ดงจะไดกลาวตอไปขางหนา

11 จากการตรวจสอบกบกลบทตางๆ ทจารกอยทวดพระเชตพนวมลมงคลารามซงเปนหนงในฉากทองเรองของนวนยาย กาหลมหรทก พบวา บทกวทเปนกลบทพณ

ประสานสายทอยบนจารกวดพระเชตพนไมมขอความดงกลาว และไมปรากฏขอความดงกลาวบนจารกแผนใดของวดพระเชตพนวมลมงคลาราม เ มอตรวจสอบกบ

ประชมจารกวดพระเชตพน (คณะสงฆวดพระเชตพน, 2555) ซงเปนฉบบตพมพกไมพบขอความดงกลาวเชนกน ผวจยไดตรวจสอบกบวรรณกรรมและต ารากลบทตางๆ

พบวา บทกวดงกลาวมาจากกลบทพณประสานสายในกลบทศรวบลกตต (กรมศลปากร, 2545ข, น.413-414) ลกษณะเชนนถอเปนความลกลนทมควรเกดขน

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 73

การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม คอ การยดรปแบบกฎเกณฑแบบโบราณไวอยางเครงครด

แตอาจจะปรบปรงใหมปรมาณสนลงบาง ไมแตงยดยาวเหมอนวรรณคดเรองยาวตางๆ (บญเหลอ ใจมโน, 2555, น.238) นวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาพบวามการใชบทกวโดยแตงใหมแตยงคงฉนทลกษณไวอยางเครงครด จ านวน 6 บท ดงตวอยางจากเรอง กาลมรณะ ความวา

รถเอย รถราง แลนผากลาง ขวางเมอง กยงได ววล าพอง คะนองเดช ตนเขตไป แถมมดดน ไดดวยไซร นยเขาท

(จตวาลกษณ, 2550, น.184) จากตวอยางขางตนจะเหนวา บทกวทยกมาแตงดวยกลอนสภาพ มสมผสระหวางค าวา “ราง” ใน

วรรคทหนงกบค าวา “กลาง” ในวรรคทสอง ค าวา “ได” ในวรรคทสองสมผสกบค าวา “ไป” ในวรรคทสามและค าวา “ไซร” ในวรรคทส ถอวาสมผสระหวางวรรคตรงตามลกษณะบงคบของกลอนสภาพ ทงยงเพมสมผสภายในวรรคเพอความไพเราะ ไดแกค าวา “กลาง-ขวาง” ในวรรคทสอง ค าวา “เดช-เขต” ในวรรคทสาม ค าวา “ดน-ได” และ “ไซร-นย” ในวรรคทส แมจ านวนค าในวรรคแรกจะมเพยงสค าแตกเปนลกษณะทพบไดในการขนบทละครหรอกลอนดอกสรอย

อกตวอยางหนงทแสดงถงการแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม ความวา โพธราทงกงหลอง ลงรา โพธเหยาแลงเกดพา ผากเหยา โพธแตกสตอมา พงสแตก โพธไหโหนโจนเจา เจาไหโหนโจน”

(ปราปต, 2557, น.176) จากตวอยางทยกมาจะเหนวาเปนบทกวทแตงดวยโคลงสสภาพ มจ านวนค าในบทและการแบงวรรค

ตรงตามลกษณะบงคบของฉนทลกษณชนดน ค าวา “รา” ทายบาททหนง สมผสกบค าวา “พา” ทายวรรคทหนงของบาททสอง และสมผสกบค าวา “มา” ทายวรรคทหนงของบาททสาม สวนค าวา “เหยา” ทายวรรคทสองกสมผสกบค าวา “เจา” ทายวรรคทหนงของบาททส ตรงตามลกษณะสมผสบงคบของฉนทลกษณชนดนเชนกน อนง แมค าวา “เหยา” ในวรรคทหนงของบาททสอง และค าวา “ไห” ในวรรคแรกของบาททส จะมรปวรรณยกตโท แตกตางจากลกษณะบงคบของฉนทลกษณชนดนทต าแหนงค าดงกลาวตองเปนรปวรรณยกตเอก แตเมอพจารณาวานกเขยนมงแตงโคลงบทนตาม

ลกษณะกลโคลงพรหมภกตร12 ค าทมรปวรรณยกตไมตรงตามลกษณะบงคบทงสองค าจงสามารถอนโลมไดเพอให

สอดคลองกบลกษณะบงคบของกลโคลงทใช การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดมเชนทพบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาแสดง

ใหเหนถงความสามารถในการแตงบทกวของนกเขยน ทสามารถสรางสรรคบทกวขนใหมและน ามาใสในนวนยายสบสวนสอบสวนไดอยางสอดคลองกบเนอเรอง

การแตงบทกวใหมแบบปรบฉนทลกษณ การแตงบทกวใหมแบบปรบฉนทลกษณ คอ การเขยนค าประพนธในรปเดมแตไมเครงครดมากนกทง

จ านวนค าและการสมผส การเขยนยงยดฉนทลกษณเดมเปนหลก (บญเหลอ ใจมโน, 2555, น.242) ในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาพบวามการแตงบทกวขนใหมโดยปรบฉนทลกษณใหไมเครงครดเชนเดม จ านวน 3 บท ดงตวอยางตอไปน 12 กลโคลงพรหมภกตรจดเปนกลแบบ หรอกคอการน าค าประพนธชนดใดชนดหนงมาวางรปเสยใหมใหผดไปจากเดม เพอใหผอานถอด ผอานจะตองทราบฉนทลกษณ

ของค าประพนธชนดนนๆ จงจะสามารถถอดค าอานได (สภาพร มากแจง, 2536, น.255)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

74 : ภาษาและวรรณกรรม

สเรยกกระดางพนธ เลองลอ เสรมสงชวาวน เพรศแพรว เสยชพแทบดบสญ หากแมน ไปม เสมอสนตวตนไซร ไมอย ยนยง

(จตวาลกษณ, 2550, น.40) จากบทกวขางตนจะเหนวานกเขยนวางฉนทลกษณไวในลกษณะเดยวกบโคลงสสภาพ ทวาเมอพจารณาการใชค าเอกค าโทซงเปนลกษณะบงคบของโคลงจะพบวาไมตรงกบฉนทลกษณเทาใดนก อกทงสมผสระหวางบาททหนงกบบาททสองและบาททสาม กบสมผสระหวางบาททสองและบาททสกไมปรากฏ กลาวไดวา นกเขยนไดปรบฉนทลกษณโดยละทงลกษณะบงคบในการแตงโคลงสสภาพแบบเดมใหคงเหลอแตการวางในรปลกษณโคลงสสภาพ เพอความมงหมายทมตอเนอเรองและการสรางบรรยากาศในเรอง จากการพจารณาวธการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาจะเหนไดวา นกเขยนน าบทกวมาใชในนวนยายสบสวนสอบสวน 3 วธ ไดแก การอางถงบทกวอน การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม และการแตงบทกวใหมแบบปรบฉนทลกษณ วธการอางถงบทกวอนแสดงถงความรของนกเขยนเกยวกบบทกวของไทยทมมาแตโบราณ ทงยงสามารถน ามาใสไวในนวนยายสบสวนสอบสวนไดอยางสอดรบกบเนอเรอง ขณะทการแตงบทกวใหมของนกเขยน ทงแบบทคงฉนทลกษณเดมและแบบปรบฉนทลกษณ แสดงถงความสามารถของนกเขยนทสามารถแตงบทกวใหสอดคลองกบเรองราว (ดงจะไดอภปรายตอไปขางหนา) อาจกลาวไดวา “ความรมรวยของฉนทลกษณไทยเปนปจจยส าคญของการสรางสรรคสนทรยภาพและสนทรยรสใหแกงานประพนธ” (นตยา แกวคลณา, 2556, น.18)

บทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวน บทกวทปรากฏในนวนยายสบสวนสอบสวนมไดด ารงอยอยางปราศจากเหตผล หากยงมบทบาทส าคญตอเนอ

เรองไมวาทางใดกทางหนง จากการศกษาพบวาบทกวมบทบาทตอนวนยายสบสวนสอบสวนไทย 3 ลกษณะ คอ บทบาทตอการสรางบคลกลกษณะของตวละคร บทบาทตอการด าเนนเรอง และบทบาทตอการสรางบรรยากาศในเร อง ดงมรายละเอยดจะกลาวไดตอไปน

บทบาทตอการสรางบคลกลกษณะของตวละคร ตวละคร หมายถง บคคลทนกเขยนบทละคร นวนยาย หรอเรองสนสรางขนในงานวรรณกรรม

เพอใหมบทบาทและลกษณะนสยตามทผเขยนตองการ (ราชบณฑตยสถาน, 2552, น.211) ในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาพบวา นกเขยนใชบทกวเปนสวนส าคญในการสรางบคลกลกษณะของตวละคร เชนในนวนยายเรองกาหลมหรทก นกเขยนไดใหตวละครทชอพะนอนจซงมความรความสามารถทางอกษรศาสตรมาชวยเวทางคไขปรศนา ดงปรากฏในขอความวา

ขอออกตวกอนวาไมไดเกงกาจอะไรหรอกนะคะ ถงจะเรยนจบและมประสบการณเกยวกบงานดานภาษามา แตจะใหนงแกะกลโคลงโดยใชแคฉนทลกษณเปนเบาะแสเดยว คดเทาไหรกคดไมออก...เหมอนกลโคลงพรหมภกตร ฉนใหจดกงกลางเปนต าแหนงอางองหรอเลข ‘ศนย’ มนมความหมายตรงกบความหมายของวดโพธส าหรบคนรายพอด จากนน มมทอยตรงขามกบจดศนยกลางซงเปนมมทไกลทสดเปนเลขหนง ทวนเขมนาฬกามาล าดบตอไปเปนสอง ตอไปเปนสาม ตอไปเปนส และสดทายคอหา

(ปราปต, 2557, น.172-174)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 75

จากการทพะนอนจใชความสามารถทางอกษรศาสตรเขามาชวยไขปรศนาภายในเรอง ท าใหไดบทกวซงน าไปสการไขปรศนาของคดในขนตอไป ดงความวา

โพธราทงกงหลอง ลงรา โพธเหยาแลงเกดพา ผากเหยา โพธแตกสตอมา พงสแตก โพธไหโหนโจนเจา เจาไหโหนโจน

(ปราปต, 2557, น.176) จากทกลาวมาขางตนจะเหนวา นกเขยนใชบทกวเปนสวนส าคญในการสรางบคลกลกษณะของตว

ละครพะนอนจ กลาวคอ เปนตวละครทมความรในเชงอกษรศาสตร สามารถตกลบทภายในเรองและถอดเปนค าประพนธได ความสามารถดงกลาวเปนสวนส าคญในการไขปรศนาทอยภายในเรอง ท าใหเรองด าเนนตอไป มเพยงเทานน เมอความจรงปรากฏในตอนทายเรองวาเหตฆาตกรรมทงหมดมเธอเปนผบงการอยเบองหลง ความรความสามารถทางอกษรศาสตรทเธอมนนกเพอน าไปใชกอเหตและแกแคนพอเลยงของเธอทขมขนเธอตงแตเธออายสบหาป ลกษณะดงกลาวขบเนนใหเหนดานมดในจตใจของตวละครพะนอนจมากขน เนองจากความรในทางอกษรศาสตรซงควรจะขดเกลาจตใจมนษยใหประณตละเอยดออนนนกลบไมสามารถขดเกลาจตใจของพะนอนจได

อกตวอยางหนงทนกเขยนใชบทกวเปนสวนส าคญในการสรางบคลกลกษณะของตวละคร คอนวนยายเรองกาลมรณะ นกเขยนไดใหตวละครทชอลออแสดงความคดเหนตอบทกวในเรอง ดงความวา

องคพงศาภมขผ เลอคณ ประสาทสงประเสรฐสนทร สบไว เปนสถานแหงการบณย เตอนจต ชนแฮ คอตกแมนนฤมตรได เรมสรางปางปฐม

ขาพเจาเหลอบมองไปยงลออ สหายของขาพเจาก าลงอานขอความตรงหนานง แลวรอยยมบางๆ กเปดขนมาทมมปากหลงจากทเวลาผานไปไดครหนง

“ความหมายดขอรบ” ลออพด “กระผมคดวาเหมาะแลวทจะน าบทอาศรวาทบทนไปจารกเอาไวทฐานอนสาวรยขององคเจาฟาภาณฯ”

“เดยวกอนพอหนม” ขนจงจดนสยขมวดควอยางงนงง “คณรไดอยางไรวาฉนตงใจเขยนบทประพนธบทนไปจารกเอาไวยงฐานของอนสาวรย”

“กระผมแลเหนรอยลบดนสอบนเนอกระดาษขอรบ ยงชดเจนพออานไดวา อนสาวรยนน ทรง... แลวอะไรสกอยางหนง”

“จรงหรอ” ขนจงจดนสยหยบกระดาษกลบไปพจารณาอกครงแลวกหวเราะออกมาอยางดง “จรงของคณ ชางมความสงเกตด ฉนเพงลบขอความนนไปเมอสกครนเอง ดวยยงไมแนใจในความสละสลวย”

(จตวาลกษณ, 2550, น.220-221) จากตวอยางจะเหนวา ลออไดแสดงความคดเหนตอบทประพนธทขนจงจดนสยไดประพนธขนวา

“ความหมายดขอรบ” นกเขยนไดใชบทกวเพอสรางบคลกลกษณะของตวละครลออวามความสามารถในการเขาใจความหมายของบทกวและประเมนคาบทกวได มเพยงเทานน การทนกเขยนบรรยายฉากทลออพบกบขนจงจดนสยในขณะก าลงแตงโคลงบทนยงชวยใหเหนความชางสงเกตของลออเดนชดขน เนองจากลออเหนรอยทขนจงจดนสยเขยนดวยดนสอบนกระดาษและถกลบไป ท าใหลออเขาใจไดวาบทกวนผแตงจะน าไปใชอยางไรตอไป

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

76 : ภาษาและวรรณกรรม

บทบาทตอการด าเนนเรอง การด าเนนเรองเปนการน าเสนอเหตการณใหกาวไปตามล าดบของโครงเรองจากจดเรมไปสจด

คลคลายของปมปญหาในตอนปลายเรอง (ราชบณฑตยสถาน, 2552, น.58) จากนวนยายทน ามาศกษาพบวามการใชบทกวเพอเปนสวนส าคญในการด าเนนเรองดวย ดงตวอยางจากปรศนาใตเงาจนทร ความวา

จวบจน สามจนทรา มาบรรจบ ยางสามเทา กาวพบ ประสบสมร สามแปดรวม สวมสอด กอดบงอร ปรศนา บทกลอน ยอนเวลา

(จตวาลกษณ, 2554, น.109) บทกวขางตนเปนปรศนาทตวละครชอเดอนทองจ าจนตดปาก แตไมเขาใจความหมายเนองจาก

ความจ าเสอม แมแตสมยและลออกไมเขาใจความหมายของบทกวน จนเมอลออและสมยไดไปทบานของเดอน ทงสองกเขาใจความหมายของบทกว ดงความวา

ในตอนนนเองทขาพเจาไดแลเหน บนก าแพงตรงหนาขาพเจา จากระยะสามกาวทขาพเจาเดนหางออกมา “ลออ ฉนคดวาฉนเขาใจแลว” ขาพเจาพดออกไป

“อะไร” ลออเอยถาม “สามแปดรวม สวมสอด กอดบงอร” “อะไรนะ” ลออเอยถามซ า “สามแปดอยางไรเลา ไอเกลอของฉน มนหมายความถงเลขแปดสามตว” ขาพเจาพด

พรอมกบเหลยวมองกลบไปทางดานหลง “เลขแปดสามตวจากทใด” “ตกตาหนแกะสลกแปดตว” ขาพเจาตอบ ลออกมลงมองตกตาหนทอยในมอ “ทอยเหนอศรษะของแกกคอกระจกเงาแปดเหลยม” ลออเงยหนาขนมองตาม “และสดทาย” ขาพเจาพด เหลยวมองกลบไปยงจดทเดอนยนอยอกครง หญงสาวขมวด

ควกอนทจะมองตาม จากนนสายตาของเธอจงแปรเปลยนเปนใสกระจางอยางคนท มองเหนแสงสวางแหงปลายอโมงค

“เลขแปดตวทสาม” เดอนพดขน “มนกคอปนปนรปโปยเซยนบนก าแพง” (จตวาลกษณ, 2554, น.136)

จากตวอยางขางตนจะเหนวาจากบทกวทสมยและลออยงไมเขาใจความหมายในตอนแรก จนเมอทงสองไดไปทบานของเดอนจงไดพบกบ “สามแปดรวม” ทอยภายในบาน นนคอ ตกตาหนแกะสลกแปดตว กระจกเงาแปดเหลยม และปนปนรปโปยเซยนหรอเทพทงแปดบนก าแพง จากการคนพบดงกลาวท าใหทงสมยและลออสามารถไขปรศนาตอไปได จะเหนไดวา บทกวทนกเขยนใชในนวนยายสบสวนสอบสวนมสวนส าคญในการด าเนนเ รองใหปรศนาคลคลายไปทละสวนเพอน าไปสการคลคลายปรศนาตอไป

อกตวอยางหนงทใชบทกวเปนสวนส าคญในการด าเนนเรอง คอตวอยางจากสตยาบนเลอด ดงปรากฏในขอความวา

มนเปนแทงหนสด า รปรางเหมอนหลกศลาจารกของพอขนรามค าแหงมหาราช พนผวทงสดานสลกรอยกรองเอาไวบทหนง เปนรอยกรองบทเดยวกนทงสดาน ตวหนงสออนออนชอยปรากฏชดเจนภายใตทองฟาทอมครมดวยเมฆด า

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 77

สบหาค า เดอนหา เวลาเชา ทามกลางเหลาทวยเทพสงสถต สาดสองน าตามทางแสงอาทตย

ประตตดอยใตพญาง ชางงายดายขนาดนนเชยวหรอ ณรงครสกแปลกใจอยางยง เขาเคยคดวาลายแทงชน

สดทายทจะเปดเผยทซอนของสตยาบนแหงศตวรรษ คงจะยงยากซบซอนยงกวาชนแรก หรออาจจะไมสามารถท าความเขาใจไดเลย แตดเหมอนวาการทดสอบอนหนกหนาสาหสไดสนสดลงแลว ลายแทงชนสดทายชางเรยบงายจนแทบไมตองใชทกษะใดๆ ในการตความ สตยาบนแหงศตวรรษซอนอยใตพญาง ซงกคอพญานาคนนเอง

หาประตทซอนอยใตพญานาค (นฤชา เหมอนใจงาม, 2554, น.215)

จากขอความขางตนจะเหนวา ณรงคซงเปนตวละครปฏปกษไดคนพบ “ลายแทง” ซงเปนบทกวปรศนาทจะน าไปส “สตยาบนแหงศตวรรษ” ทเขาตามหา บทกววรรคสดทายทวา “ประตตดอยใตพญาง” ท าใหณรงคเขาใจวาจะตอง “หาประตทซอนอยใตพญานาค” ทวาเมอณรงคหาประตดงกลาวไดแลวกลบไมพบสงใดอยหลงประตนน เนองจากเขาตความบทกวนตรงตามตวอกษรเกนไป และบทกวดงกลาวกยงคงเปนปรศนาตอไป กระทงการณไดไปทบานของกฤตกาอกครง จงไดเขาใจความหมายของบทกวน ดงความวา

“ปของคณเกดปมะโรง ทานคอพญานาคเฝาประตททกคนตามหา และทานกนอนอยบนเตยงหลงน”

กฤตกากมลงมองเตยงหนออนหลงใหญทอยใตฝาเทาดวยความตกตะลง รสกเหมอนกบมพลงลกลบแผออกมาจากรปสลกดาวหกแฉกในวงแหวน คณปไมเพยงยายทซอนของสตยาบนแหงศตวรรษ ทานยงท าใหการคนหายงยากซบซอนยงขนไปอก โดยไมไดแตะตองขอความในลายแทงเลย

ประตยงคงอยใตพญางเชนเดม แตทานเปลยนจากพญางทเปนรปธรรมมาเปนพญางทเปนนามธรรม ซงไมสามารถมองเหนไดดวยสายตา ใครกตามทพยายามตามลาสตยาบนแหงศตวรรษโดยไมรวา วกรม จงวจตร ผพทกษแหงสบสองนกษตรเกดปมะโรง ชาตนทงชาตกไมมทางหาประตพญานาคพบ

(นฤชา เหมอนใจงาม, 2554, น.267) จากตวบทจะเหนวา “ประตตดอยใตพญาง” ไดเปลยนความหมายจากงรปธรรมมาเปนงทเปนปเกด

คอปมะโรง และความหมายดงกลาวยงเกยวโยงกบปเกดของตวละครทท าหนาทพทกษสตยาบนแหงศตวรรษดวย จะเหนไดวานวนยายใชบทกวเพอเปนสวนส าคญในการด าเนนเรอง การทตวละครตความบทกวผดท าใหพบกบความผดหวง สวนความหมายทแทจรงของบทกวกยงรอใหตวละครเอกไดคลคลายในตอนทายเรอง

บทบาทตอการสรางบรรยากาศในเรอง นอกจากบทบาทในการสรางบคลกลกษณะของตวละครและบทบาทในการด าเนนเรองแลว บทกวท

พบในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษายงมบทบาทในการสรางบรรยากาศภายในเรองอกดวย บรรยากาศเปนสวนหนงของฉากทองเรอง ซงเปนสวนส าคญทท าใหผอานคลอยตามวาเหตการณในเรองนนเปนจรง (ราชบณฑตยสถาน, 2552, น.232) นวนยายทใชบทกวเปนสวนส าคญในการสรางบรรยากาศภายในเรอง เชน คดดาบยาวลาวแดง ดงความวา

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

78 : ภาษาและวรรณกรรม

สหายคนหนงเขามาบอกวาไดเวลาฟงดนตรแลว หองฟงดนตรอยชนลางสด เหนอประตตดค าขวญ “เอกราช ประชาธปไตย สนตภาพ อยดกนด” ภายในหองปราศจากเวท ทงนกแสดงและผฟงยนอยอยางเทาเทยม นกรองเรยงแถวหนากระดาน คนฟงนงกบพน เครองดนตรชนเดยวทพวกเขาใชเลนประกอบคอซออ ชายหนมหนาตาเบอหนายสซออออเขาๆ ออกๆ พวกเราอยาหวนกลว จงตนตวลกขนมา ขบองกฤษอเมรกา ตวมายาอสรอนธพาล เมฆรายกระจายไป ฟาวไลผองสะคราญ ประชาใจชนบาน แสนส าราญสวสด

จบการรองประสานเสยง ผแสดงกลบเขาไปในฝงชน (ภาณ ตรยเวช, 2554, น.148-149)

จากตวบทขางตนจะเหนวา นกเขยนใชบทกวเพอเปนเพลงรองประสานเสยงภายในเรอง เนอหาของเพลงกลาวถงการขบไลประเทศองกฤษและสหรฐอเมรกาซงเปนศตรของประเทศญปนในชวงสงครามโลกครงทสอง การใชบทกวดงกลาวสอดคลองกบบรรยากาศภายในเรองเปนอยางด อกตวอยางหนงทมการใชบทกวเพอสรางบรรยากาศภายในนวนยายสบสวนสอบสวน ไดแกเรอง กาหลมหรทก ดงความวา

...มนอารมณดจนยมไดทงทไมเคยยมมานาน ในละไอหมอกออยอง อวลกลนการเวกคลายกลวยหอมสก กลนไมจดเชนยามสายณห ชวนใหมนนกถงโคลงบทหนงทเคยไดยนจากเสยงหวาน หอมหวลอวลกลนไล สคนธา ผจงรอยสอยมาลา กรนเกอ การเวกสรรพเสกพา อวลกลน ผวเพยงนชจะเออ มอบใหไมตร

อหา! บรรยากาศดๆ พงสนทเพยงเพราะมอแกสองตวยนซบซบกนอยไมไกล (ปราปต, 2557, น.3)

จากตวอยางขางตนจะเหนวา นกเขยนใชโคลงทกลาวถงกลนหอมของดอกการเวกเพอสรางเปนความคดค านงของตวละคร สอดรบกบบรรยากาศภายในเรองท “อวลกลนการเวกคลายกลวยหอมสก” การใชบทกวจงชวยสรางบรรยากาศภายในเรองใหเดนชดยงขน ทวา “มน” กลบไมไดมสภาพจตใจทละเมยดละมนเชนเดยวกบบรรยากาศรอบตว สงเกตไดจากการร าพงในใจวา “อหา!” ซงแสดงใหเหนถงความขดแยงระหวางบรรยากาศภายนอกกบสภาพจตใจภายในของ “มน” ไดเปนอยางด

จากทกลาวมาจะเหนไดวา บทกวทปรากฏในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษามบทบาทตอนวนยายแตกตางกนไป ทงบทบาทตอการสรางบคลกลกษณะของตวละคร บทบาทตอการด าเนนเรอง และบทบาทตอการสรางบรรยากาศในเรอง เหลานลวนแสดงใหเหนวา การทนกเขยนใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนมไดปราศจากความมงหมายหรอไรทศทาง หากไดจดวางลงในนวนยายอยางเหมาะสมและเปนกลวธการประพนธทสมพนธกบเนอเรองเปนอยางด

การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวน: อตลกษณนกเขยนไทย อตลกษณวฒนธรรมไทย นวนยายเปนบนเทงคดทเกดขนในทวปยโรปในครสตศตวรรษท 18 ในประเทศไทยปรากฏนวนยายครงแรกคอ

เรองความพยาบาท แปลจาก Vendetta โดยแมวน และไดรบความนยมมาเรอยจนกระทงปจจบน (ราชบณฑตยสถาน,

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 79

2552, น.231-235) นวนยายสบสวนสอบสวนกเปนรปแบบวรรณกรรมทไดรบอทธพลจากชาตตะวนตก แตจากการพจารณาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนทน ามาศกษาจะเหนไดวา การใชบทกวในนวนยายเหลานลวนแสดงถงการปรบใชวฒนธรรมทางวรรณศลปของไทยใหเขากบนวนยายทมรปแบบมาจากตะวนตกไดอยางลงตว ทงนเนองจากบทกวรวมสมยมรากเหงาทหยงลกลงไปในวฒนธรรมทางวรรณศลปของไทย ในขณะเดยวกนกชใหเหนความสามารถของกวทจะใชบทกวเปนสอแหงความคด อยางไรกด บทกวรวมสมยเกดขนในสภาพแวดลอมทางวฒนธรรมและสงคมทอาจไมเออตอการสรางบทกวนก เพราะสงคมไทยสวนใหญมงเนนการพฒนาเศรษฐกจทยดวตถเปนสรณะ และในระดบบคคลกถอความมงคงทางโภคทรพยเปนจดหมายปลายทางของชวต (สมาล วระวงศ และคนอนๆ, 2544, น.115) กลาวไดวา การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนท าใหนวนยายซงเปนรปแบบวรรณกรรมจากตะวนตกมความเปนไทยมากขน ทงยงเปนเครองแสดงถงอตลกษณของนกเขยนไทยรวมถงอตลกษณทางวฒนธรรมไทยดวยอกประการหนง

อตลกษณหรอตวตนเปนสงทขนอยกบบรบทเวลาและสถานท แปรเปลยนไปตามสภาพการณรอบขางและแงมมทหลากหลาย (สรเดช โชตอดมพนธ, 2551, น.7) การทนกเขยนใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนโดยการอางถงบทกวอน การแตงบทกวใหมแบบคงฉนทลกษณเดม และการแตงบทกวใหมแบบปรบฉนทลกษณ แสดงถงความรความเขาใจทนกเขยนมตอรากฐานวฒนธรรมทางวรรณศลป ทงยงแสดงถงความสามารถของนกเขยนในการน าบทกวมาปรบใชในบทบาทตางๆ ใหเหมาะสมกบนวนยาย เพราะบทกวนนมรากฐานอยทลกษณะพเศษของภาษาไทยซงเปนค าโดดและมเสยงสงต าคลองสมผสกน มกรอบเกณฑของฉนทลกษณและทวงท านอง (สมาล วระวงศ และคนอนๆ , 2544, น.45) นอกจากนยงพจารณาไดวา การทนกเขยนแสวงหาความเปนไทยและน ามาใสไวในวรรณกรรมซงรบอทธพลดานรปแบบมาจากจะวนตกเปนอาการโหยหาอดตในทามกลางบรบทกระแสโลกาภวตน สอดรบกบกระแสนยมความเปนไทย

อนเปนปรากฏการณโหยหาอดต13ทเกดขนในยคเศรษฐกจฟองสบ (พ.ศ.2532-2540) โดยเรมจากวงการการออกแบบ

และโฆษณา กอนจะขยายตวไปยงวงการศลปะและภาพยนตร และยงคงด ารงอยถงปจจบน กระแสนยมนมาพรอมกบการขยายตวของวฒนธรรมแบบคนเมอง เกดขนในบรรยากาศการตนตวในการหวนกลบไปหา “วฒนธรรมชมชน” ในหมชนชนกลาง และในเวลาเดยวกบโครงการรณรงคเพออตลกษณไทยของรฐบาลในลกษณะตางๆ (ประชา สวรานนท , 2554, น.16-37)

อยางไรกด สงทสะทอนความเปนไทยนไมไดถกตรงไวในสถานภาพใดสถานภาพหนงตลอดไป หากมความเคลอนไหวหรอถกปรบเปลยนโยกยาย “ฐานานศกด” ไดตามบรบทสงคมวฒนธรรม (ประชา สวรานนท, 2554, น.58) ดงจะเหนไดจากการทบทกวมขปาฐะเชนกลอนล าตดกสามารถปรากฏตวในรปลายลกษณในนวนยายสบสวนสอบสวนไดเชนเดยวกบกลอนสภาพ โคลง หรอกาพย ซงเปนรปแบบบทกวลายลกษณทปรากฏในนวนยายทน ามาศกษา ยงไปกวานน เมอพจารณาวา อตลกษณไทยเปนการตอสแยงชงกนสรางความหมายและเปนผลมาจากแรงปรารถนาสองแรง ดานหนงคอความอยากกาวสความเปนสมยใหมหรอเปนตะวนตก แตอกดานหนงกอยากแสวงหาสงทมเอกลกษณ ไมเหมอนใคร และรกษาความเปนไทยแบบดงเดมไว (ประชา สวรานนท, 2554, น.62) การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนจงแสดงใหเหนถงประนประนอมระหวางแรงปรารถนาสองแรง นนคอ ความอยากกาวสความเปนสมยใหมผานรปแบบวรรณกรรมทรบอทธพลจากชาตตะวนตก กบการแสวงหาเอกลกษณของไทยผานการใชบทกวตางๆ ในนวนยายเหลานน

กลาวไดวา การใชบทกวของนกเขยนมเพยงเปนกลวธการประพนธเทานน หากยงท าใหนกเขยนกลายเปนผร เขาใจ และมวฒนธรรมทางวรรณศลป และท าใหการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนเปนการยนยนอตลกษณวฒนธรรมทางวรรณศลปของไทยทปรากฏในรปฉนทลกษณของบทกวดวยอกประการหนง

13 ปรากฏการณโหยหาอดต (nostalgia) เปนรปแบบการรบร วธคด หรอวธการใหความหมายประสบการณชวตในอดตทมนษยแตละคนใชผลต ปรบแตง หรอท าความเขาใจเรองเลาสวนตว ความทรงจ าสวนบคคล หรอภาพตวแทนเชงอตลกษณของมนษยแตละคน (พฒนา กตอาษา, 2546, น.7)

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

80 : ภาษาและวรรณกรรม

สรปและอภปรายผล จากการศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนจ านวน 6 เลมทแตงและเผยแพรตงแตพ.ศ.2550 เปน

ตนมา พบวา ฉนทลกษณทนกเขยนน ามาใชในนวนยายสบสวนสอบสวนมอย 3 ชนด คอ โคลง กลอน และกาพย วธการทนกเขยนน าบทกวมาใชมอย 3 วธ คอ การอางถงบทกวอน การใชแบบคงฉนทลกษณเดม และการใชแบบปรบฉนทลกษณ สวนบทบาทของบทกวทมตอนวนยายสบสวนสอบสวนไทยมอย 3 ลกษณะ คอ บทบาทตอการสรางบคลกลกษณะของตวละคร บทบาทตอการด าเนนเรอง และบทบาทตอการสรางบรรยากาศในเรอง การใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนเหลานมไดเปนแตเพยงกลวธทางการประพนธทนกเขยนเลอกใชเทานน หากยงเปนเครองแสดงอตลกษณของนกเขยนไทยรวมถงอตลกษณทางวฒนธรรมของชาตไทยดวย การพจารณาเชนนท าใหเหนวา นวนยายสบสวนสอบสวนยงมแงมมทรอใหศกษาอกมาก ขอเสนอแนะ

จากการศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนตงแตพ.ศ.2550 ดงไดกลาวแลวนน ผวจยเหนวานาทจะมการศกษาการใชบทกวในนวนยายกลมอนๆ ทอยในวงวรรณกรรมไทย หรออาจศกษาการใชบทกวในนวนยายสบสวนสอบสวนทงหมดเพอพจารณาภาพรวมและพฒนาการ นอกจากนยงสามารถศกษาแงมมอนๆ ทปรากฏในนวนยายสบสวนสอบสวนของไทยไดอกประการหนงดวย

เอกสารอางอง

กรมศลปากร. (2545ก). วรรณกรรมสมยอยธยา เลม 2. กรงเทพฯ: ส านกวรรณกรรมและประวตศาสตร กรมศลปากร. ____________. (2545ข). วรรณกรรมสมยอยธยา เลม 3. กรงเทพฯ: ส านกวรรณกรรมและประวตศาสตร กรมศลปากร. คณะสงฆวดพระเชตพน. (2555). ประชมจารกวดพระเชตพน. กรงเทพฯ: บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด

(มหาชน). จตวาลกษณ. (2550). กาลมรณะ. กรงเทพฯ: นานมบคสไครมแอนดมสทร. ____________. (2554). ปรศนาใตเงาจนทร. กรงเทพฯ: ไครมแอนดมสทร. ____________. (2556). บวงเชอก. กรงเทพฯ: ไครมแอนดมสทร. โชษตา มณใส. (ตลาคม-ธนวาคม 2552). กววจนะในนทานเวตาลพระนพนธของ น.ม.ส. วารสารราชบณฑตยสถาน,

34(4), 810-824. ธงชย แซเจย. (2552). นยในการแปลนทานเวตาลของ น.ม.ส. จลสารลายไทยฉบบพเศษ วนภาษาไทยแหงชาต 29

กรกฎาคม 2552, 37-63. นฤชา เหมอนใจงาม. (2554) สตยาบนเลอด. กรงเทพฯ: ไครมแอนดมสทร. นตยา แกวคลณา. (2556). สบสรรคขนบวรรณศลป : การสรางสนทรยภาพในกวนพนธไทย. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร บญเหลอ ใจมโน. (2555). การแตงค าประพนธ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ปราปต. (2557) กาหลมหรทก. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. ประชา สวรานนท. (2554). อตลกษณไทย: จากไทยสไทยๆ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ฟาเดยวกน. พระยาตรง. (2547). วรรณกรรมพระยาตรง. กรงเทพฯ: ส านกวรรณกรรมและประวตศาสตร กรมศลปากร.

การประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 5 วนท 3 กรกฎาคม 2558

: ภาษาและวรรณกรรม 81

พฒนา กตอาษา. (2546). มานษยวทยากบการศกษาปรากฏการณโหยหาอดตในสงคมไทยรวมสมย . กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร (องคการมหาชน).

ภาณ ตรยเวช. (2555) คดดาบยาวลาวแดง. กรงเทพฯ: มตชน. ราชบณฑตยสถาน. (2550). พจนานกรมศพทวรรณกรรมไทย ภาคฉนทลกษณ. กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน. ____________. (2552). พจนานกรมศพทวรรณกรรมไทย. กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน. วนตา ดถยนต. (2537). วรรณคดวจารณ. กรงเทพฯ: ภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. สภาณ ปยพสนทรา. (2543). สภาษตแตจว. กรงเทพฯ: ทฤษฎ. สภาพร มากแจง. (2535). กวนพนธไทย 1. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ____________. (2536). กวนพนธไทย 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. สมาล วระวงศ, และคนอนๆ. (2544). กวนพนธไทยรวมสมย: บทวเคราะหและสรรนพนธ. กรงเทพฯ: ศยาม. สรเดช โชตอดมพนธ. (มกราคม-มถนายน 2551). บทบรรณาธการ: วาทกรรม ภาพแทน และอตลกษณ. วารสารอกษร

ศาสตร, 37(1), 1-15.