2

คมอการจดการศกษาแนวประสบการณ ดวยกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา”

วทยาลยการอาชพบานตาก

คมอนจดท าขนจากความรวมมอระหวางส านกงานศกษาธการจงหวดตาก และวทยาลยการอาชพบานตาก

สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

สงหาคม 2562

ข

สารจากผวาราชการจงหวดตาก

ค

ค าน า

คมอการจดการศกษาแนวประสบการณ ดวยกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” วทยาลยการอาชพบานตาก สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวงศกษาธการ เปนคมอทเกดจากแนวคดของทานผวาราชการจงหวดตาก นายเจรญฤทธ สงวนสตย ในฐานะประธานคณะกรรมการศกษาธการจงหวดตากไดลงพนท เยยมชมการจดการศกษาของหนวยงานการศกษาในจงหวดตาก “กศจ.สญจร” จ านวน 9 หนวยงาน และพบวาหนวยงานการศกษาในจงหวดตากมผลงานการจดการศกษาทนาชนชมและไดมการเรยนรขยายผลสหนวยงานอน คณะกรรมการศกษาธการจงหวดตากจงไดมอบหมายใหส านกงานศกษาธกา รจงหวดตาก มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร แมสอดและหนวยงานการศกษาทมผลการจดการศกษาทนาชนชมด าเนนการรวบรวมขอมลแนวประสบการณการจดการเรยนการสอนทดและจดท าคมอการจดการศกษาฉบบนขนมา

การจดการศกษาของวทยาลยการอาชพบานตาก สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวงศกษาธการ เปนการจดการเรยนการสอนเพอสรางฝกทกษะชางมออาชพ 108 อาชพตามความตองการของชมชนและทองถน เชน ชางซอมเครองใชไฟฟา ซอมรถจกรยานยนต โดยการฝกทกษะกระบวนการทางชาง 5 สาขา ไดแก คอมพวเตอร ไฟฟา เครองยนต บญช คารแคร ผลลพธของการจดการศกษาท าใหผเรยนมทกษะฝมอแตละสาขาตอยอดใหมธรกจเกดขน เรยนจบแลวมอาชพ สามารถท าบญชรายรบรายจาย ตวอยางกรณการเปดรานคารแครใหบรการประชาชน ฝกการท าบญชรายรบรายจายและท าธรกจรานกาแฟ ซงชวยใหผเรยนมประสบการณ มรายไดระหวางเรยนและมอาชพในอนาคตไดเปนอยางด

คณะผจดท าขอขอบพระคณผบรหาร อาจารย นกเรยน นกศกษา ปราชญชาวบาน และหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนในพนททใหการสนบสนน สงเสรมการจดกจกรรมจนสงผลใหผเรยนเกดความรและทกษะในการปฏบตงานไดอยางคมคาและมประสทธภาพ

คณะผจดท า

สงหาคม 2562

ง

สารบญ

เรอง หนา

สารจากผวาราชการจงหวดตาก ข

ค าน า ค สารบญ ง

สารบญตาราง ฉ สารบญภาพ ช

บทท 1 บทน า 1

1.1 หลกการและเหตผล 1 1.2 ความเปนมาและนโยบายการจดการศกษา 2 1.3 นยามศพท 4

บทท 2 หลกการและระเบยบทเกยวของ 5 2.1 แนวคด และหลกการของการจดการอาชวศกษา 5 2.2 หลกการด าเนนงานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา 7 2.3 นโยบาย ยทธศาสตร กลยทธทเกยวของกบการศนยบมเพาะวสาหกจเพอ

การศกษา 16

2.4 แนวคดเกยวกบการสรางธรกจของนกเรยนนกศกษา 28 บทท 3 แนวทางการด าเนนงาน 34

3.1 กรอบแนวคดสการปฏบต 34 3.1.1 โครงสรางการบรหารงานการด าเนนกจกรรม 34 3.1.2 สาระส าคญของการจดกจกรรม 35 3.2 การด าเนนกจกรรม “หลกสตรเพมเตม นาอนทรย เมาทออแกน” 38 3.2.1 วตถประสงคของกจกรรม 38 3.2.2 เปาประสงคการเรยนร 38 3.2.3 กระบวนการจดกจกรรม 39 3.3 แนวทางการวดและประเมนผล 41 3.3.1 การวดและประเมนผลการเรยนรผเรยน 41 3.3.2 การประเมนผลการด าเนนงานศนยบมเพาะผประกอบการ

อาชวศกษา 41

จ

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

บทท 4 ผลการด าเนนงาน ปจจยแหงความส าเรจและบทเรยนการด าเนนงาน 45 4.1 ผลการด าเนนงาน 45 4.1.1 ผลจากการจดกจกรรม 45 4.1.2 ผลงานเชงประจกษ/ ภาพความส าเรจ 45 4.2 ปจจยแหงความส าเรจ 46 4.3 บทเรยนการด าเนนงาน 46

บรรณานกรม 47 รายนามทปรกษาและรายนามคณะผจดท า 48

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 รายวชา วตถประสงคและเนอหาของหลกสตรการฝกอบรมผเขารบ การบมเพาะของศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

12

ช

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 โครงสรางการบรหารศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา 8 2.2 กระบวนการบมเพาะผประกอบการส าหรบกลมเปาหมายในสถานศกษา 14 3.1 โครงสรางการบรหารงานและหนาทความรบผดชอบจากตนสงกด 34 3.2 โครงสรางการบรหารงานและหนาทความรบผดชอบภายในวทยาลย 35 3.3 กรอบแนวคดการจดกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา”

วทยาลยการอาชพบานตาก 37

3.4 การอบรมผเรยนใหมพนฐานของการเปนผประกอบการ โดยการเขยนแผนธรกจ งานBICEC Car Wash

39

3.5 การอบรมผเรยนใหมพนฐานของการเปนผประกอบการ โดยการเขยนแผนธรกจ งาน BICEC Coffee

39

3.6 การศกษาดงานในสถานประกอบการจรง งาน BICEC Car Wash 40 3.7 การศกษาดงานในสถานประกอบการจรง งาน BICEC Coffee 40 3.8 การด าเนนการประกอบธรกจตามแผนธรกจทไดเขยนไว งาน BICEC Car Wash 40 3.9 การด าเนนการประกอบธรกจตามแผนธรกจทไดเขยนไว งาน BICEC Coffee 40 3.10 แนวทางการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาระดบสถานศกษา 42 4.1 การประเมนศนยบมเพาะ และประชมสรปผลการประเมนในระดบอาชวศกษา

จงหวด 46

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล รฐบาลมนโยบายสงเสรมใหเกดผประกอบการใหมเพมขนทงในขนาดกลางและขนาดยอม

เพอเปนรากฐานส าคญทางเศรษฐกจ อนจะน าไปสการพฒนาดานตาง ๆ ของประเทศ โดยเรงรดการด าเนนการทเกยวเนองทงในองคกรภาครฐและเอกชน เพอขบเคลอนนโยบายใหเปนรปธรรม อาท สตารทอพไทยแลนด ซงเปนกจกรรมทสงเสรมใหผประกอบการรายใหมไดน าเสนอนวตกรรมของผลตภณฑทมความนาสนใจ และมความเปนไปไดในการตอยอดไปสเชงพาณชยอยางเตมรปแบบ ทงนคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาหรอซปเปอรบอรดการศกษา ไดใหความส าคญกบการสงเสรมใหผทจบอาชวศกษามองคความร ดานธรกจสามารถออกไปเปนผประกอบการทตงตวไดโดยไมจ าเปนตองเขาสภาคแรงงานเพยงอยางเดยว (ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ, 2562)

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษามบทบาทหนาทในการจดการศกษาตามทระบไวใน พระราชบญญตการอาชวศกษา พ.ศ.2551 มาตรา 6 ซงก าหนดวา “การจดการอาชวศกษาและการ ฝกอบรมวชาชพ ตองเปนการจดการศกษาในดานวชาชพทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต เพอผลตและพฒนาก าลงคนในดานวชาชพใหสงขน เพอให สอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน โดยน าความรในทางทฤษฎอนเปนสากลและภมปญญา ไทย มาพฒนาผรบการศกษาใหมความรความสามารถในทางปฏบต และมสมรรถนะจนสามารถน าไป ประกอบอาชพในลกษณะผปฏบตหรอผประกอบอาชพโดยอสระได โดยด าเนนการจดแผนงาน โครงการ และกจกรรมพฒนาการศกษาวชาชพดวยการพฒนาทกษะพนฐานของเดกอาชวะใหมความรทางดานการจดการธรกจ (Business Plan) อยางแทจรง ตลอดจนพฒนาทกษะในการคดเชงสรางสรรค (Creative thinking) ดวยการสรางชนงาน สงประดษฐ หรอนวตกรรมใหมตามสาขาวชาชพ และน ามาตอยอดในเชงพาณชย รวมไปถงการสรางเครอขายเพอพฒนาผประกอบการหนาใหมทงกลมเปาหมายและระบบและนอกระบบศกษา รวมทงสรางชองทางการเขาถงแหลงทนและองคความรทางธรกจ เพอเพมชองทางอาชพใหกบผเรยนสายอาชวศกษา นอกเหนอจากการเปนลกจางในสถานประกอบการ

วทยาลยการอาชพบานตากไดเลงเหนความส าคญของการพฒนาผเรยนใหตรงกบความตองการของประเทศ รวมถงการเปนคนดของสงคม จงตองมงสรางผประกอบการหนาใหมใหม

2

ประสทธภาพถอเปนหวใจส าคญในการสรางธรกจใหม ๆ ขนในระบบเศรษฐกจของประเทศใหเตบโตและเขมแขงยงขนตามล าดบ

1.2 ความเปนมาและนโยบายการจดการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาเปนหนวยงานหลกในการจดการศกษาและฝกอบรม

วชาชพ เพอผลตและพฒนาก าลงคนทงในระดบกงฝมอ ระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลยในทกสาขาวชาอยางมคณภาพและมาตรฐานสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอมและความกาวหนาทางเทคโนโลย สนองความตองการของตลาดแรงงาน และการประกอบอาชพอสระ โดยมการจดท าแผนงาน โครงการ และกจกรรมพฒนาการศกษาวชาชพดวยการพฒนาทกษะพนฐานของผเรยนอาชวศกษาใหมความรทางดานการจดการธรกจอยางแทจรง ตลอดจนพฒนาทกษะในการคดเชงสรางสรรค (Creative thinking) ดวยการสรางชนงาน สงประดษฐ หรอนวตกรรมใหมตามสาขาวชาชพและน ามาตอยอดในเชงพาณชย รวมไปถงการสรางเครอขายเพอพฒนาผประกอบการใหมใหสามารถสรางชองทางการเขาถงแหลงทน และองคความรทางธรกจ เพอเพมชองทางอาชพ (Career path) ใหกบผเรยนสามารถประกอบธรกจไดอยางเปนรปธรรม (ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ, 2562)

ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ มการด าเนนโครงการสงเสรมการประกอบอาชพอสระในกลมผเรยนอาชวศกษา ซงอยในแผนงานบรณาการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงใหองคความรดานธรกจแกนกเรยน นกศกษาและสงเสรมการเปนผประกอบการแกผเรยนผานกระบวนการจดการเรยนการสอน และกจกรรมภายใตศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา โดยก าหนดใหทกสถานศกษา จดตงศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา เพอพฒนาศกยภาพของผเรยนใหมประสบการณ การท าธรกจทงในและนอกสถานศกษา เพอน าความรและประสบการณตอยอดไปเปนผประกอบการ ซงจะเปนแนวทางในการสรางอาชพและสรางรายไดตอไปในอนาคต

วทยาลยการอาชพบานตากไดพฒนาศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา พฒนาผเรยนใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และนโยบาย Thailand4.0 มงเนนการผลตและพฒนาคนใหสามารถผลตนวตกรรมและใชเทคโนโลยในการสรางคณคาทางเศรษฐกจใหกบประเทศในดานตางๆ ตามวสยทศนของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาทกลาววา ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เปนผน าในการจดการศกษาสายอาชพ เพอเปนพลงขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศและภมภาค และพนธกจ ขอท 2 ยกระดบคณภาพและมาตรฐานก าลงคนสายอาชพสสากล

แนวนโยบายส าคญของรฐบาลและนโยบายของอาชวศกษาไดใหสถานศกษาน าไปวางแผนงานในอนาคตหลายประการ อาท

3

1. ยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ขอท 2. ยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน เพอพฒนาผเรยนให

พฒนาการตนเอง 2. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ขอท 1. ยกระดบศกยภาพการแขงขน และการหลดพนกบดกรายไดปานกลางสรายไดสง 3. มนโยบายของรฐบาลดานการศกษา ขอ 1.จดใหมการปฏรปการศกษาและการเรยนร และ ขอ 10. ปลกฝงคานยมและจตส านกท

ด 4. นโยบายกระทรวงศกษาธการ 11 เรอง ขอ 8. ภายใน 10 ป : จะผลตก าลงคน ใหตรงกบความตองการของประเทศ และขอ 9. ผลต

คนดออกสสงคม 5. นโยบายกระทรวงศกษาธการดานอาชวศกษา ขอ 4. การสงเสรมอาชวศกษาใหมความเปนเลศเฉพาะดาน โดยมสวนเพมเตมอาชวศกษา ท

เกยวของในขอ 5. สงเสรมอาชวศกษาใหมความเปนเลศเฉพาะดาน (เฉพาะทาง) และขอ 13. สรางความรวมมอผลตก าลงคนระดบจงหวด/พนท (กศจ. อศจ.)

6. นโยบายการจดการอาชวศกษาทกระดบเพอการขบเคลอนสการปฏบตในสถาบนอาชวศกษาและสถานศกษา

ประเดนท 1 หลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนการวดผลประเมนผลในหลกการเนนคณภาพในระดบหองเรยน ในหวขอการเปนผประกอบการ

ประเดนท 2 ผลตพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา ในหวขอการพฒนาทกษะอาชพ

7. ยทธศาสตรสการปฏบตของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษานโยบาย ยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษา ในระยะ 15 ป (พ.ศ. 2555 - 2569)

ขอ 4.เตรยมความพรอมก าลงคนรองรบการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในสวนของการตงรบและเชงรก ไดแก การเพมขดความสามารถทางภาษา และสมรรถนะก าลงคนอาชวศกษาใหมมาตรฐานในระดบสากล

8. นโยบายและยทธศาสตรของการพฒนา นโยบายท 1 : ม งสราง/ผลตก าลงคนอาชวศกษาใหตอบสนองความตองการของ

ตลาดแรงงาน กลยทธ ท 4 ปรบภาพลกษณ ทศนคตและสรางการยอมรบของสงคมทมตอการเรยนสายอาชพดวยกระบวนการเชงคณภาพใหกบนกเรยน กลมผปกครองและชมชน โครงการส าคญ ท 1.

4

โครงการสงเสรมใหมการสรางรายไดระหวางเรยนเพอเพมประสบการณของผเรยนและลดภาระคาใชจายของผปกครอง

1.3 นยามศพท การจดการศกษาแนวประสบการณ หมายถง การจดการศกษาทใชประสบการณของ

สถานศกษาหรอสถาบนการศกษาทไดคดคนหรอน าไปปฏบตแลวประสบความส าเรจและสามารถน ามาขยายผลใหหนวยงานอนๆ ไดเรยนรและน าไปประยกตใชตามสถานการณการจดการศกษาของ สงกดหนวยงานตนเอง

การจดการศกษาอาชวศกษา หมายถง การจดการศกษาของสถาบนการศกษาทสงกดส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา (สอศ.) เนนการศกษาดานวชาชพเชงปฏบต เพอผลตและพฒนา ก าลงคนในดานวชาชพระดบฝมอ ระดบเทคนค และระดบเทคโนโลย รวมทงยกระดบการศกษาวชาชพใหสงขนเพอใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน

ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา หมายถง หนวยงานทส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาจดตงในทกสถานศกษาในสงกด โดยมวตถประสงคเพอสงเสรม สนบสนน และพฒนาขดความสามารถของนกเรยนนกศกษาและประชาชนทวไปทสนใจใหสามารถน าความร ทกษะวชาชพ เพอสรางเสรม ประสบการณเชงพาณชย ใหมความพรอมทจะเรมประกอบธรกจของตนเอง หรอพฒนาตอยอดธรกจเดม ไดอยางมนคงและยงยน

กระบวนการบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา หมายถง ผเรยนอาชวศกษาทผานการบมเพาะจากศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา หรอผานการเรยนในหลกสตรรายวชาเกยวกบการเปนผประกอบการ หรอผานการด าเนนธรกจในโครงการหารายไดระหวางเรยน หรอผานการด าเนนธรกจในรายวชาโครงการ หรอเขารบค าปรกษาแนะน าจากครทปรกษาธรกจของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ซงสามารถน าองคความรไปใชในการประกอบธรกจไดดวยตนเอง

การพฒนาศกยภาพผ เรยน หมายถง การฝกอบรมและการศกษาดงานดานการเปนผประกอบการ

ผประกอบการ หมายถง บคคลทผานการอบรมแผนธรกจ โดยผานศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา เพอแสวงหาผลก าไรและความเตบโต มงหาความตองการของตลาดเพอสนองความตองการ

ฝกอาชพ หมายถง การฝกปฏบตงานอาชพในศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา โดยสถานศกษาเปนผจดการฝกอบรมเพอพฒนาคนท างานของตนเอง

บทท 2 หลกการและระเบยบทเกยวของ

วทยาลยการอาชพบานตากจดการศกษาแนวประสบการณดวยกจกรรม “ศนยบมเพาะ

วสาหกจเพอการศกษา” มการน าหลกการและแนวคดทเกยวของมาใชเปนแนวทางในการจดท าคมอทส าคญ ไดแก

2.1 แนวคด และหลกการของการจดการอาชวศกษา 2.2 หลกการด าเนนงานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา 2.3 นโยบาย ยทธศาสตร กลยทธทเกยวของกบการศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา 2.4 แนวคดเกยวกบการสรางธรกจของนกเรยนนกศกษา มรายละเอยด ดงน

2.1 แนวคด และหลกการของการจดการอาชวศกษา การจดการอาชวศกษาเปนการจดการศกษาในดานวชาชพ เพอผลตและพฒนาก าลงคนใน

ระดบฝมอ (ปวช.) ระดบเทคนค (ปวส.) ระดบเทคโนโลย(ปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ) และการฝกอบรมวชาชพ ซงเปนการเพมพนความรและทกษะอาชพระยะสนและระยะยาว ทมความสมพนธสอดคลองกบปรชญาการอาชวศกษา กรอบมาตรฐานคณวฒอาชวศกษาแหง ชาต และมาตรฐานการอาชวศกษาในแตระดบ

คานยมอาชวศกษา การจดการอาชวศกษามคานยมทเปนเปาหมายหลกในการปลกฝงทส าคญ 4 ประการ ไดแก

คณธรรม (Merit) คณภาพ (Quality) ความรวมมอ (Collaboration) ความเปนมออาชพ (Professional)

วสยทศน แผนพฒนาการอาชวศกษา พ.ศ. 2560 – 2579 ไดก าหนดวสยทศนทเปนความคาดหวงตาม

เจตนารมณของ การจดการอาชวศกษา ไวดงน “ผส าเรจการอาชวศกษาและฝกอบรมวชาชพ มคณธรรม คณภาพ สอดคลองกบความตองการในการพฒนาประเทศ”

พนธกจ เพอใหการจดการอาชวศกษาบรรลผลตามวสยทศนทหนดไว มภารกจทตองด าเนนการดงน

6

1. ยกระดบคณภาพและมาตรฐานการผลตและพฒนาก าลงคนดานวชาชพสอดคลองกบความตองการของ สถานประกอบการและการประกอบอาชพอสระใหมคณภาพไดมาตรฐานในระดบสากล

2. ขยายโอกาสการศกษาวชาชพใหกบประชาชนทกชวงวย 3. เพมประสทธภาพการบรหารจดการอาชวศกษาภายใตหลกธรรมาภบาลโดยอาศย

เครอขายความรวมมอจากทกภาคสวน 4. พฒนางานวจย สงประดษฐ นวตกรรม เทคโนโลย และสรางองคความรเพอการจด

อาชวศกษาและพฒนาวชาชพ 5. พฒนาครและบคลากรอาชวศกษาใหมคณภาพดวยวธทหลากหลาย

วตถประสงค แผนพฒนาการอาชวศกษา พ.ศ. 2560–2579 ไดก าหนดวตถประสงค เพอใชเปนแนวทางในการ

จดการอาชวศกษา ดงน 1. เพอผลตและพฒนาก าลงคนดานวชาชพใหมคณธรรม คณภาพ และความเปนมออาชพ 2 เพอเพมโอกาสการศกษาวชาชพกบประชาชนทกชวงวย 3. เพอน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการอาชวศกษา 4. เพอพฒนางานวจย สงประดษฐ นวตกรรม เทคโนโลย และองคความรอาชวศกษา 5. เพอพฒนาสมรรถนะครและบคลากรอาชวศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานวชาชพ

เปาหมายดานคณภาพของผส าเรจการศกษา การพฒนาการอาชวศกษาตามแผนพฒนาการอาชวศกษา พ.ศ. 2560–2579 มเปาหมายเพอ

ผลตและ พฒนาผเรยนและผส าเรจการศกษามคณภาพครอบคลมอยางนอย 3 ดาน ไดแก 1. ดานคณลกษณทพงประสงค ไดแก คณธรรม จรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพ พฤตกรรม

ลกษณะนสย และทกษะทางปญญา 2 ดานสมรรถนะหลกและสมรรถนะทวไป ไดแก ความรและทกษะการสอสาร การใช

เทคโนโลยสารสนเทศ การพฒนาการเรยนรและการปฏบตงาน การท างานรวมกบผอน การใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การประยกตใชตวเลข การจดการและการพฒนางาน

3. ดานสมรรถนะวชาชพ ไดแก ความสามารถในการประยกตใชความรและทกษะในสาขาวชาชพสการปฏบตจรง รวมทงประยกตสอาชพ

7

2.2 หลกการเกยวกบศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ มการด าเนนโครงการสงเสรมการประกอบอาชพ

อสระในกลมผเรยนอาชวศกษา ซงอยในแผนงานบรณาการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมงใหองคความรดานธรกจแกนกเรยน นกศกษาและสงเสรมการเปนผประกอบการแกผเรยนผานกระบวนการจดการเรยนการสอน และกจกรรมภายใตศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา โดยก าหนดใหทกสถานศกษาจดตงศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา เพอพฒนาศกยภาพของผเรยนใหมประสบการณการท าธรกจทงในและนอกสถานศกษา เพอน าความรและประสบการณตอยอดไปเปนผประกอบการ ซงจะเปนแนวทางในการสรางอาชพและสรางรายไดตอไปในอนาคต

2.2.1 ความหมาย ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา หมายถง หนวยงานทส านกงานคณะกรรมการการ

อาชวศกษาจดตงขนในทก ๆ สถานศกษาในสงกด โดยมวตถประสงคเพอสงเสรม สนบสนน และพฒนาขดความสามารถของนกเรยนนกศกษาและประชาชนทวไปทสนใจใหสามารถน าความร ทกษะวชาชพ เพอสรางเสรมประสบการณเชงพาณชย ใหมความพรอมทจะเรมประกอบธรกจของตนเอง หรอพฒนาตอยอดธรกจเดม ไดอยางมนคงและยงยน

2.2.2 วตถประสงค เพอสงเสรม สนบสนน และพฒนาขดความสามารถใหกบผเรยนในสถานศกษาอาชวศกษา

สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาของรฐบาล หรอประชาชนทวไปทสนใจ ใหมความพรอมทจะเรมประกอบธรกจของตนเอง หรอพฒนาตอยอดธรกจเดม

2.2.3 เปาหมาย 1. กลมเปาหมาย คอ ผเรยนในสถานศกษา หรอประชาชนทวไปทมความสนใจ 2. เปาหมายเชงปรมาณ

2.1 จ านวนผเรยนอาชวศกษาทเขารวมโครงการพฒนาศกยภาพผเรยนในสถานศกษา อาชวศกษา ไมนอยกวา 20 คน ทงน ตงแตปการศกษา 2562 เปนตนไป เปลยนเปาหมายเชงปรมาณ โดยก าหนดใหจ านวนผเรยนอาชวศกษาทเขารวมฯ ไมนอยกวา 25 คน

2.2 จ านวนผเรยนอาชวศกษาทเขารวมโครงการพฒนาศกยภาพผเรยนในสถานศกษา อาชวศกษา และด าเนนการประกอบธรกจ จ านวนไมนอยกวา 3 คน ทงน ตงแตปการศกษา 2562 เปนตนไป เปลยนเปาหมายเชงปรมาณจากจ านวนผเรยน เปนจ านวนธรกจไมนอยกวา 3 ธรกจ

2.3 จ านวนผเรยนอาชวศกษาทผานกระบวนการบมเพาะการเปนผประกอบการอาชวศกษา ส าเรจการศกษาแลวสามารถเปนเจาของธรกจ จ านวนไมนอยกวา 1 คน

2.4 มการน าสงประดษฐ นวตกรรม โครงงานวทยาศาสตร โครงการธรกจ โครงงาน งานวจย ฯลฯ มาตอยอดเชงพาณชยดานผลตภณฑ (สนคาหรอบรการ) จ านวนไมนอยกวา 1 ธรกจ

8

3. เปาหมายเชงคณภาพ 3.1 มศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาทมประสทธภาพ 3.2 ผเรยนมความพรอมสามารถทจะเรมประกอบธรกจของตนเอง หรอพฒนาตอยอด

ธรกจเดม 2.2.4 การบรหารจดการ

1) โครงสรางการบรหารศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา

ภาพท 2.1 โครงสรางการบรหารศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา

2) บทบาทหนาทของคณะกรรมการฝายตาง ๆ ตามโครงสราง

2.1 ประธานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา มหนาทสงเสรม สนบสนน ใหค าปรกษา รวมกบคณะกรรมการด าเนนงานก าหนดวสยทศน พนธกจ กลยทธ และก ากบดแล ตดตาม ประเมนผลการบมเพาะใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนด

2.2 รองประธานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา มหนาทชวยเหลอประธานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาในการสงเสรม สนบสนน ใหค าปรกษา รวมกบคณะกรรมการ ด าเนนงานก าหนดวสยทศน พนธกจ กลยทธ และก ากบดแล ตดตาม ประเมนผลการบมเพาะใหบรรลผล ส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนด

9

2.3 คณะกรรมการทปรกษาภายนอก ประกอบดวย ตวแทนของหนวยงานตอไปน ไดแก หอการคาจงหวด ธนาคารออมสน อตสาหกรรมจงหวด พฒนาชมชน พาณชยจงหวด ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ฯลฯ มหนาทใหค าปรกษา รวมกบคณะกรรมการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนด

2.4 คณะกรรมการทปรกษาภายใน ประกอบดวย รองผอ านวยการฝายวชาการ รองผอ านวยการฝายบรหารทรพยากร รองผอ านวยการฝายพฒนากจการนกเรยน นกศกษา หวหนาแผนกวชา หวหนางาน คร ผทรงคณวฒทมความรความสามารถในการเปนผประกอบการ มหนาท ใหค าปรกษา รวมกบคณะกรรมการ ด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนด

2.5 หวหนาศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา มหนาท 1) ท าหนาทบรหารจดการศนยบมเพาะฯ ประสานงาน สรางความรวมมอกบฝายตางๆ

ใหเปนไปตามทคณะกรรมการบรหารศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาก าหนด 2) ด าเนนการบมเพาะกลมเปาหมาย ตลอดจนประสานงานในการจดหาทปรกษา

ธรกจ ทปรกษาบญช ใหแกกลมเปาหมาย 3) ประสานงานกบสถาบนการเงนและหนวยงานอน ๆ เพอหาแหลงเงนทน สนบสนน

กลมเปาหมาย 4) สงเสรมวสาหกจชมชน/เครอขายวสาหกจชมชน ตามความตองการของแตละกลม 5) รบผดชอบอาคารสถานท วสด ครภณฑ เครองมอและอปกรณในศนยบมเพาะ

ผประกอบการอาชวศกษา 6) ด าเนนการดแลการเบกจายงบประมาณ และเงนรายไดตาง ๆ ใหเปนไปตาม

ระเบยบทางราชการ และทคณะกรรมการบรหารศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาก าหนด 7) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 8) งานอน ๆ ตามทสถานศกษามอบหมาย

2.6 ฝายฝกอบรมเชงปฏบตการ มหนาท 1) ประสานงานในการจดฝกอบรมเชงปฏบตการ จดท าตารางการฝกอบรมเชง

ปฏบตการตามหลกสตรของส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ จดหาวทยากร สรางเครอขายธรกจ และก าหนดกจกรรมทเสรมสรางความเขมแขงใหกบผเขารบการบมเพาะการเปนผประกอบการ

2) ประสานงานกบแผนกวชาตาง ๆ เพอรบสมครผเรยนทมความสนใจในการเขารบ การพฒนาศกยภาพผเรยนในการเปนผประกอบการและผเกยวของ เพอใหการจดอบรมไดบรรลผลตามวตถประสงค

3) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน

10

4) ปฏบตงานอน ๆ ตามทสถานศกษามอบหมาย 2.7 ฝายบมเพาะ ประกอบดวย ครทปรกษาธรกจ และครทปรกษาเฉพาะดาน (ดานบญช

ดานการผลต ดานการตลาด และดานการจดการ) มหนาท 1) สรรหา พจารณาคดเลอกผเรยนทมศกยภาพ หรอผทสนใจเขารบการบมเพาะ การ

เปนผประกอบการ 2) ท าหนาทเปน “พเลยง” ใหการดแลและใหค าแนะน าปรกษาในการท าธรกจแกผ

เขารบการบมเพาะการเปนผประกอบการ 3) ประสานงานกบผทเกยวของและงานตาง ๆ เพอจดกจกรรมการบมเพาะการเปน

ผประกอบการ 4) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 5) ปฏบตงานอน ๆ ตามทสถานศกษามอบหมาย

2.8 ครทปรกษาธรกจ มหนาท 1) ใหค าปรกษาในการจดตงกลมธรกจ การเขยนแผนธรกจ การจดทะเบยนธรกจ การ

ปฏบตงานใหถกตองตามระเบยบของสถานศกษา และกฎหมายทเกยวของ 2) นเทศตดตามการปฏบตงาน ใหค าแนะน า และชวยแกไขปญหาการด าเนนงานของ

ผเขารบการบมเพาะการเปนผประกอบการ ในดานการจดการธรกจ การจดท าบญช การตลาด การเงน และอน ๆ

3) ประสานงานจดหาทปรกษาเฉพาะเรอง เพอใหค าปรกษาปญหาเชงลกเฉพาะราย 4) ใหค าปรกษาแนะน าการจดท าเอกสารรายงาน สรปผลการประกอบการ การเขยน

Best Practice และเอกสารเพอการรายงานผลตอสถานศกษา 5) จดท าแผนการนเทศและรายงานผลการนเทศตลอดภาคเรยน หรอตามเวลาท

ก าหนด และเมอสนสดการบมเพาะการเปนผประกอบการเสนอสถานศกษาเพอทราบ 6) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 7) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

2.9 ครทปรกษาดานบญช (เปนครทปรกษากลางของศนยบมเพาะฯ) มหนาท 1) ดแลใหค าปรกษาในการจดท าบญชของผประกอบการ 2) ใหค าปรกษาและรบรองการจดท างบแสดงฐานะการเงน งบก าไรขาดทน และ

รายงานทางการเงนอน ๆ ทเกยวของรวมกบผประกอบการ 3) ใหค าปรกษาในการจดสรรก าไรสทธของผประกอบการ 4) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 5) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

11

2.10 ครทปรกษาดานการผลต (เปนครทปรกษากลางของศนยบมเพาะผประกอบการ อาชวศกษา) มหนาท

1) ดแลใหค าปรกษาดานการผลตของผประกอบการ 2) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 3) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

2.11 ครทปรกษาดานการตลาด (เปนครทปรกษากลางของศนยบมเพาะผประกอบการ อาชวศกษา) มหนาท

1) ดแลใหค าปรกษาดานการตลาดของผประกอบการ 2) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 3) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

2.12 ครทปรกษาดานการจดการ (เปนครทปรกษากลางของศนยบมเพาะผประกอบการ อาชวศกษา) มหนาท

1) ดแลใหค าปรกษาดานการจดการของผประกอบการ 2) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 3) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

2.13 ฝายนวตกรรม ประกอบดวย หวหนาแผนกวชา หวหนางานวจย และครผสอนวชา โครงการ/โครงงาน/สงประดษฐ มหนาท

1) สงเสรม สนบสนนใหผเขารบการบมเพาะ แสวงหา และพฒนานวตกรรม สงประดษฐ เพอน าไปตอยอดในเชงพาณชย หรอน าไปสการจดอนสทธบตร

2) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 3) ปฏบตงานอน ๆ ตามทสถานศกษามอบหมาย

2.14 ฝายธรการ มหนาท 1) จดการระบบงานทางดานสารบรรณ และเอกสารภายในหนวยงาน 2) จดท าเอกสารเกยวกบการเงน การบญช การเบกจายเงนงบประมาณ 3) รวบรวมระเบยบ ขอบงคบของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

สถานศกษา และหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของกบการด าเนนงาน 4) ใหบรการดานเอกสาร แบบฟอรมตาง ๆ เครองมอ วสดและอปกรณ ใหกบผเขา รบ

บรการและผเขารบการบมเพาะการเปนผประกอบการ 5) สรปผลและรายงานผลการด าเนนงาน 6) ปฏบตงานอน ๆ ตามทไดรบมอบหมาย

12

3) หลกสตรการฝกอบรมผเขารบการบมเพาะของศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

หลกสตรการฝกอบรมผเขารบการบมเพาะของศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

ประกอบดวยหวขอดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 รายวชา วตถประสงคและเนอหาของหลกสตรการฝกอบรมผเขารบการบมเพาะของ

ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

วชา วตถประสงค เนอหา

1. การเตรยมความพรอมส าหรบการเปนผประกอบการใหม

เพอเพมพนความรในดานกฎระเบยบในการด าเนนธรกจ การขออนญาต ตลอดจนบทบาทและการสงเสรมของภาครฐ เอกชน การแสวงหานวตกรรมเพอน าไปสเชงพาณชย

- ความเปนผประกอบการ - กฎระเบยบในการด าเนนธรกจ - การจดทะเบยนพาณชย - ภาษธรกจส าหรบ SMEs - แหลงนวตกรรมและการตอยอดเชงพาณชย

2. การเขยนแผนธรกจ 1. เพอเปนคมอในการลงทน 2. เพอใชเปนเอกสารประกอบการกเงน 3. เพอใชตรวจสอบผลการลงทนของธรกจ

- ความหมายและความส าคญของแผนธรกจ - วตถประสงค - องคประกอบของแผนธรกจ - บทสรปของผบรหาร - บทน าและการบรหารโครงการ - การวเคราะหสถานการณและปจจยแวดลอม - แผนการตลาด - แผนการผลต - แผนการเงน - แผนการบรหารจดการ - แผนส ารองฉกเฉน

3. การศกษาดงาน เพอเพมพนทกษะใหเปนผประกอบการ ไดเหนการท างานของผประกอบการทประสบความส าเรจในแตละสาขาอาชพ

- ศกษาดงานธรกจทเกยวของเกยวกบการเรมตนธรกจ การบรหารจดการ การผลต การตลาด การบรหารเงนทน

13

4) กระบวนการบมเพาะผประกอบการส าหรบกลมเปาหมายในสถานศกษา กระบวนการบมเพาะผประกอบการส าหรบกลมเปาหมายในสถานศกษา มขนตอน

ดงตอไปน

ผรบผดชอบ ขนตอน รายละเอยด เอกสาร 1. หวหนาศนยบมเพาะฯ - โปสเตอร สถานวทย

ประกาศตดบอรด ประชาสมพนธหนาแถว

2. เจาหนาทศนยบมเพาะฯ

- ผสนใจสามารถสมคร/สรรหาผเขารวมโครงการบมเพาะฯ

- ใบสมคร

3. หวหนาศนยบมเพาะฯ - ครทปรกษาธรกจ - หวหนาแผนกวชา

4. หวหนาศนยบมเพาะฯ - ครทปรกษาธรกจ - หวหนาแผนกวชา

- พจารณาจากใบสมคร และความพรอมเบองตน

- ประเมนศกยภาพเพอก าหนด

หลกสตรการอบรมทเหมาะสม

- แบบประเมน

ศกยภาพของผรบการบมเพาะ

5. - หวหนาศนยบมเพาะฯ

- การฝกอบรมการเปนผประกอบการตามหลกสตรทก าหนด

6. – ครทปรกษาธรกจ - หวหนาแผนกวชา

- จดท าและสงแผนธรกจภายใน 1 สปดาหหลงฝกอบรม

- แผนธรกจ - แบบประเมนแผนธรกจ

7. - หวหนาศนยบมเพาะ - ครทปรกษาธรกจ - ครทปรกษาบญช - เจาหนาทศนยบมเพาะฯ - ผประกอบการพเลยง

- น าแผนธรกจไปใชและประกอบการเปน เวลาอยางนอย 4 เดอน หรอ 1 ภาคเรยน (ส าหรบนกเรยน - นกศกษา)

- ครทปรกษาใหค าปรกษานเทศตดตามอยางนอยสปดาหละ 1 ครง

- แบบนเทศตดตาม

8. หวหนาศนยบมเพาะฯ - ครทปรกษาธรกจ - ครทปรกษาบญช - เจาหนาทศนยบมเพาะฯ

- ประเมนผลการบมเพาะ โดยใชเครองมอทจดท าขน - สรปผลการประกอบธรกจ และการจดการความร (KM) - รายงานผล สง สอศ.

1. แบบสอบถามความ พงพอใจของผเขารบการบมเพาะ 2. แบบประเมนความส าเรจของการบมเพาะ

รบสมคร/

คดเลอก

ประชาสมพนธ

ด าเนนการประกอบธรกจ

ประเมนศกยภาพของผเขารบการบมเพาะการ

ด าเนนธรกจตอเนอง

สรางเครอขาย

เปลยน

เขารบการอบรมการเปนผประกอบการ

สรปผล/ประเมนผล

การบมเพาะ

จดตงกลมธรกจ / เขยนแผนธรกจ/ประเมนแผนธรกจ

14

ผรบผดชอบ ขนตอน รายละเอยด เอกสาร 9. หวหนาศนยบมเพาะฯ - ครทปรกษาธรกจ - หนวยงานเครอขาย

- ใหการบมเพาะตอเนอง ในเวลา 2 ป - การจดทะเบยนนวตกรรม (ถาม)

3. รายงานสรปผลการประกอบการ การเขยน Best Practice แตละกลมธรกจ

ภาพท 2.2 กระบวนการบมเพาะผประกอบการส าหรบกลมเปาหมายในสถานศกษา

2.2.5 การคดเลอกสถานศกษาทด าเนนโครงการศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาแบบครบวงจร

ล าดบการพจารณา มดงน 1. สถานศกษายนแบบเสนอขอรบการประเมนสถานศกษาทด าเนนโครงการศนยบมเพาะ

ผประกอบการอาชวศกษาแบบครบวงจร 2. คณะกรรมการประเมนระดบจงหวดก าหนดวนเขาประเมน และแจงสถานศกษาเพอรอรบ

การประเมน 3. คณะกรรมการประเมนระดบจงหวด เขาประเมนสถานศกษาตามแนวทางคมอการ

ประเมนฯ และรายงานผลการประเมนมายงส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 4. สถานศกษาทมผลการประเมนระดบ 3 ดาว ในระดบอาชวศกษาจงหวดจะไดเขารบการ

ประเมนในระดบภาค 5. คณะกรรมการประเมนระดบภาคแจงก าหนดการเขาประเมนสถานศกษา และเขา

ประเมนสถานศกษาตามแนวทางการประเมน 6. สถานศกษาทมผลการประเมนระดบ 4 ดาว ในระดบภาคจะไดเขารบการประเมนใน

ระดบชาต 7. คณะกรรมการประเมนระดบชาตแจงก าหนดการประเมนไปยงสถานศกษา และเขา

ประเมนสถานศกษาตามแนวทางการประเมน (ภาคผนวก ค) 8. คณะกรรมการประเมนระดบชาตสงผลการประเมนมายงส านกงานคณะกรรมการการ

อาชวศกษา 9. ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา รบรองผลการประเมนและแจงผลการประเมน

ไปยงสถานศกษา วธการประเมนผล 1. คณะกรรมการประเมนสถานศกษาทด าเนนโครงการศนยบมเพาะผประกอบการ

อาชวศกษาแบบครบวงจร

15

1.1 คณะกรรมการอาชวศกษาระดบจงหวด 1 ชด ประกอบดวยตวแทน ทไดรบการคดเลอกภายในอาชวศกษาจงหวด จ านวน 5 คน แตงตงโดยประธานกรรมการอาชวศกษาจงหวด

1.2 คณะกรรมการอาชวศกษาระดบภาค 1 ชด ประกอบดวย ตวแทนทไดรบการคดเลอกจากประธานกรรมการอาชวศกษาภาค จ านวน 5 -7 คนตอกลมแตละภาค ประกอบดวย คณะกรรมการประเมน 2-3 กลม ตามความเหมาะสม แตงตงโดยส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

1.3 คณะกรรมการระดบชาต 1 ชด ประกอบดวยผทรงคณวฒจ านวน 7 ทาน 2. ระดบขนการประเมน

2.1 ระดบจงหวดพจารณาจากเกณฑการประเมน ดงน ระดบ 3 ดาวคะแนน 70 – 100 ระดบ 2 ดาวคะแนน 60 – 69 ระดบ 1 ดาวคะแนน 1 – 59

2.2 ระดบภาคพจารณาจากเกณฑการประเมน ดงน ระดบ 4 ดาวคะแนน 80 – 100

ระดบ 3 ดาวคะแนน 70 – 79 ระดบ 2 ดาวคะแนน 60 – 69

ระดบ 1 ดาวคะแนน 1 – 59 2.3 ระดบชาตพจารณาจากเกณฑการประเมน ดงน

ระดบ 5 ดาวคะแนน 90 – 100 ระดบ 4 ดาวคะแนน 80 – 89 ระดบ 3 ดาวคะแนน 70 – 79

ระดบ 2 ดาวคะแนน 60 – 69 ระดบ 1 ดาวคะแนน 1 – 59

3. รางวลพเศษ สถานศกษาทเสนอขอรบการประเมนมผลการประเมนในระดบ 5 ดาว จะไดรบรางวล

ประเภทสถานศกษาทด าเนนโครงการบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาแบบครบวงจรยอดเยยมจะไดรบรางวลพเศษ คอ รางวลทอปสตาร (Top star)

16

2.3 นโยบาย ยทธศาสตร กลยทธทเกยวของกบการศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

วทยาลยการอาชพบานตากไดพฒนาศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษาโดยพฒนาจากหลกการ มาตรฐาน และตวชวดตาง ๆ ไดแก

- นโยบายการจดการอาชวศกษาทกระดบเพอการขบเคลอนสการปฏบตในสถาบนอาชวศกษาและสถานศกษา

- ยทธศาสตรสการปฏบตของส านกงานคณะกรรมกา รการอาชวศกษา นโยบาย ยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษา ในระยะ 15 ป (พ.ศ.2555 - 2569)

2.3.1 นโยบายการจดการอาชวศกษาทกระดบเพอการขบเคลอนสการปฏบตในสถาบนอาชวศกษาและสถานศกษา ประเดนท 1 หลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนการวดผลประเมนผล

ในหลกการเนนคณภาพในระดบหองเรยน - การจดหลกสตรฐานสมรรถฐนะแบบมสวนรวมและกระบวนการเรยนการสอนให

สอดคลองนโยบายไทยแลนด 4.0 - ภาษาตางประเทศ - ความเปนพลเมองด มคณธรรม - ทวภาค - การเปนผประกอบการ - วดผลและประเมนผลตามสภาพจรงและการประเมนสมรรถนะผส าเรจตามมาตรฐาน

อาชพ ประเดนท 2 ผลตพฒนาคร คณาจารย และบคลากกรทางการศกษา

ในหลกการ เพยงพอ ครบกลม ตรงสาขา พฒนาตอเนอง - แกปญหาขาดแคลนครวชาชพ - ครมออาชพ และผบรหารมออาชพ - ยกระดบงานแนะแนวการศกษาเพออาชพ - ใบประกอบวชาชพครอาชวะ - วทยฐานะเฉพาะ (อาชวศกษา) - การพฒนาทกษะอาชพ - TVET TEPE online - พฒนาครในสถานประกอบการ - พฒนาครฝกในสถานประกอบการ (ทวภาค)

17

- พฒนาครนเทศอาชวศกษาทวภาค - เครอขายครอาชวศกษา เครอขายผบรหาร

ประเดนท 3 ผลตพฒนาก าลงคนรวมทงงานวจยทสอดคลองกบความตองการพฒนาประเทศ

ในหลกการ ครอบคลมกลมเปาหมาย ปรมาณเพยงพอ คณภาพมาตรฐานสากล ภายใตการมสวนรวมเครอขาย

- คานยมอาชวศกษา แกปญหาทะเลาะววาทรบนองใหม - การผลตและพฒนาก าลงคนรองรบนโยบายประเทศไทย 4.0 (นกเทคโนโลย/

นวตกรรม) - ความรวมมอภาครฐและเอกชนทงระบบ (จดการศกษาแบบมสวนรวม) - วจยและใชประโยชน

ประเดนท 4 ขยายโอกาสทางการศกษาการเขาถงบรการทางการศกษาและการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต

ในหลกการ อาชวะเพอคนทกกลมอยางเทาเทยมและทวถง - ดงนกเรยนทหลดออกจากระบบการศกษากลบเขาเรยน/ฝกอบรมวชาชพ - อาชวะทกชวงวย - อาชวะตลอดชวต - เตรยมอาชวะมธยมตน (Pre.Ved)

ประเดนท 5 สงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา ในหลกการ การใช ICT เพอการจดการเรยนการสอนและการบรหารจดการ

ประเดนท 6 พฒนาระบบบรหารจดการและสงเสรมใหทกภาคสวนมสวนรวมในการจดการศกษา

ในหลกการ ประสทธภาพ และธรรมาภบาล - ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน - การพฒนาบรหารจดการใหมคณภาพ - การมสวนรวมและการสรางเครอขาย - ธรรมาภบาลการบรหารจดการ - ระบบงบประมาณ

2.3.2 ยทธศาสตรสการปฏบตของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา นโยบาย ยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษา ในระยะ 15 ป (พ.ศ. 2555 - 2569)

18

การจดท าขอเสนอเชงนโยบาย เปาหมาย ยทธศาสตร การผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษาของคณะอนกรรมการการอาชวศกษาดานการก าหนดนโยบาย เปาหมายการผลตและแผนพฒนาก าลงคนอาชวศกษาใหความส าคญกบคณภาพผส าเรจอาชวศกษาเปนส าคญ โดยมงปรบปรงปจจยสนบสนนและกระบวนการจดอาชวศกษาใหเกดคณภาพ ทงในดาน

1) สารสนเทศส าคญทจะเปนตวบงชแนวทางการพฒนาก าลงคนในระดบโลก ระดบภมภาคระดบประเทศ ระดบกลมจงหวด และระดบจงหวด

2) ใหความส าคญกบคร และผบรหารสถานศกษาซงเปนปจจยแหงความส าเรจ โดยมงเพมพนขดความสามารถของครในยคแหงการเปลยนแปลง เพอใหครสามารถจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ

3) ยกระดบคณภาพการจดการเรยนการสอนทสอดคลองและเชอมโยงกบสถานประกอบการโดยเนนความรวมมอในการจดอาชวศกษา ระบบทวภาค และการฝกงาน

4) เตรยมความพรอมก าลงคนรองรบการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในสวนของการตงรบและเชงรกไดแก การเพมขดความสามารถทางภาษา และสมรรถนะก าลงคนอาชวศกษาใหมมาตรฐานในระดบสากล

ในการนคณะอนกรรมการฯ ไดก าหนดนโยบายและยทธศาสตรของการพฒนา ประกอบดวย 4 นโยบาย 10 ยทธศาสตร 28 กลยทธ และ โครงการ 93 โครงการ

นโยบายท 1 : มงสราง/ผลตก าลงคนอาชวศกษา ใหตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน

เปาหมาย : ผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษาภายใต บรบทความรวมมอกบสถานประกอบการให ได ตามเปาหมายของการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสองและฝกอบรมวชาชพก าลงคนอาชวศกษาทอยนอกระบบใหเพมขน

ยทธศาสตรท 1 มงพฒนาคณภาพและปรมาณผเรยนใหสมพนธกบความตองการของตลาดแรงงานในประเทศและระดบสากล

กลยทธท 1 ผลตและพฒนาก าลงคนให ม สมรรถนะ ได มาตรฐานเปนทยอมรบของตลาดแรงงานและสงคมทงในประเทศ ภมภาค อาเซยน และระดบสากล

โครงการส าคญ 1. โครงการศกษาความตองการการผลตและพฒนาก าลงคนทงปรมาณและคณภาพ

ภายในประเทศ 1.1 ระดบจงหวด 1.2 ระดบกลมจงหวด 1.3 ระดบกลมอตสาหกรรม /กลมอาชพ

19

2. โครงการศกษาความตองการการผลตและพฒนาก าลงคน ทงดานปรมาณและคณภาพตามกรอบความรวมมอกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและสากล

3. โครงการศกษาเปาหมายการผลตและพฒนาก าลงคนระดบกลางของประเทศไทย ระยะ 15 ป (ปการศกษา 2555– 2569)

ระยะท 1 ป 2555 - 2561 (60:40) ระยะท 2 ป 2562 - 2569 (70:30)

กลยทธท 2 สงเสรมและพฒนาการจดอาชวศกษา และการฝกอบรมวชาชพดวยรปแบบทหลากหลายทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาระบบทวภาค

โครงการส าคญ 1. โครงการแลกเปลยนการจดการเรยนการสอนของสถานศกษาและสถาน

ประกอบการในกลมจงหวด 2. โครงการพฒนาการจดการเรยนการสอนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

และระดบสากล 3. โครงการแลกเปลยนนกศกษาอาชวศกษาระหวางประเทศ กลยทธท 3 สงเสรม สนบสนน และเรงรดการจดอาชวศกษาดานความรวมมอ ผลต

และพฒนาก าลงคนรวมกนระหวางสถานศกษาและสถานประกอบการ โดยเฉพาะการศกษาระบบทว ภาค และการฝกประสบการณ วชาชพตามสาขาวชาทเปนความตองการของตลาดแรงงาน

โครงการส าคญ 1. โครงการพฒนาหลกสตรทวภาค ให สอดคลองกบขนาดและความสามารถของ

สถานประกอบการโดยเฉพาะ SME ภายใตความรวมมอกบสถานประกอบการ 2. โครงการจดตงคณะกรรมการบรหารความรวมมอในการผลตและพฒนาก าลงคน

อาชวศกษาระดบจงหวด 3. โครงการสรางเครอขายความรวมมอกบสถานประกอบการในการจดการฝกงาน

และฝกประสบการณวชาชพ กลยทธท 4 ปรบภาพลกษณ ทศนคตและสรางการยอมรบของสงคมทมตอการเรยน

สายอาชพดวยกระบวนการเชงคณภาพใหกบนกเรยน กลมผปกครองและชมชน โครงการส าคญ 1. โครงการสงเสรมให ม การสรางรายได ระหวางเรยนเพอเพมประสบการณ ของ

ผเรยนและลดภาระคาใชจายของผปกครอง 2. โครงการพฒนาระบบการแนะแนวอาชพเชงรกเพอใหสามารถเขาถงพอแม

ผปกครอง และผมสวนเกยวของ

20

3. โครงการประชาสมพนธ เผยแพรภาพลกษณ เชงคณภาพไปยงกลมเปาหมายให เหนความส าคญของการเรยนอาชวศกษาทจะสรางใหเกด “การศกษาเพออาชพ คอ ดวงประทปสองชวต ชวยเสรมสรางเศรษฐกจเพอชวตทมนคง”

4. โครงการสรางภาพยนตร เพอประชาสมพนธ และปรบภาพลกษณ เกยวกบวถชวตชาวอาชวศกษา เชงสรางสรรค

5. โครงการสงเสรมคนดศรอาชวะ 6. โครงการเยาวชนอาชวะสมพนธ รวมสรางสรรคสงคม 7. โครงการอาชวะอาสา เพอพฒนาสงคม

ยทธศาสตรท 2 การเพมโอกาสการเรยนและการฝกอบรมวชาชพอาชวศกษาใหกบกลมผอยนอกระบบ

กลยทธท 1 สงเสรมและพฒนาอาชพใหผอยนอกระบบการศกษา ใหสามารถสรางงาน สรางรายได

โครงการส าคญ 1. โครงการพฒนาผลตภณฑและยกระดบรายได ของชมชน 2. โครงการฝกอาชพระยะสนตามความตองการของตลาดแรงงาน กลยทธท 2 สงเสรม สนบสนน และรวมมอพฒนาการจดอาชวศกษาและฝกอบรม

วชาชพตลอดชวตให แกผปฏบตงานในสถานประกอบการและผ อยนอกระบบ โครงการส าคญ 1. โครงการเทยบโอนประสบการณในการท างานเพอใหคณวฒทางการศกษา 2. โครงการอบรมฝกอาชพรวมกบหนวยงานตามโครงการพระราชด าร 3. โครงการฝกอาชพรวมกบผรบผดชอบโครงการตามนโยบายยทธศาสตร 4. โครงการฝกอาชพใหกบผพการ สงอายผดอยโอกาส กลยทธท 3 สงเสรม สนบสนนอบรมวชาชพเพอการพฒนาตอยอดอาชพเดมหรอ

สรางอาชพใหมส าหรบผประกอบอาชพอสระ โครงการส าคญ 1. โครงการฝกอบรมฝมอแรงงานเพอสรางหรอเปลยนอาชพทตรงกบความตองการ

ของตลาดแรงงาน 2. โครงการอบรมยกระดบฝมอแรงงานหลงเขาสตลาดแรงงาน

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบการประเมนมาตรฐานวชาชพตามระบบคณวฒวชาชพ กลยทธท 1 พฒนาหลกสตรใหม ผลลพธการเรยนร เปนไปตามสมรรถนะของกรอบ

คณวฒวชาชพ

21

โครงการส าคญ 1. โครงการศกษารปแบบการพฒนาหลกสตรเปนไปตามกรอบคณวฒวชาชพโดย

ความรวมมอกบสถานประกอบการ 2. โครงการพฒนาคณะกรรมการพฒนาหลกสตรใหมผลลพธการเรยนร ให ตรงกบ

สมรรถนะตามกรอบคณวฒวชาชพ กลยทธท 2 พฒนาระบบประเมนมาตรฐานวชาชพตรงตามคณวฒวชาชพ โครงการส าคญ 1. โครงการพฒนาระบบประเมนมาตรฐานวชาชพโดยความรวมมอของสถาน

ประกอบการ 2. โครงการฝกอบรมพฒนาคณะกรรมการผประเมนมาตรฐานวชาชพ

ยทธศาสตรท 4 สรางระบบการจงใจใหเกดการตดสนใจเขาศกษาตออาชวศกษา กลยทธท 1 ปรบระบบกองทนกยมเพอการศกษาตออาชวศกษา โครงการส าคญ 1. โครงการพฒนาหลกเกณฑ เพอใหกองทนกยมเพอการศกษาจดสรรเงนกยมให

แกผเรยนอาชวศกษา 100% ในสาขาวชาชพทขาดแคลน 2. โครงการสนบสนนดานทนการศกษาและสงอ านวยความสะดวก เชน ทพกและ

แหลงรองรบงาน กลยทธท 2 จดหาแหลงเงนสนบสนนทนการศกษาใหผ ทสนใจและคนเกงไดศกษา

ในระดบปวช., ปวส. และปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ โครงการส าคญ 1. โครงการจดหาแหลงเงนทนการศกษาจากภายนอกสถานศกษา 2. โครงการจดหาแหลงเงนทนการศกษาในสถานศกษา 3. โครงการสนบสนนเครองมอประจ าตวพนฐานตามวชาชพ กลยทธท 3 สนบสนนแหลงเงนทนเพอการประกอบอาชพอสระหลงจบการศกษา

สรางความมนคงในชวต โครงการส าคญ 1. โครงการแนะแนวเสนทางความกาวหนาเพอการประกอบอาชพ (Career Path) 2. โครงการกองทนตงตวอาชวศกษา 3. โครงการเถาแกนอย กลยทธท 4 มาตรการทางดานภาษอากรเพอการจงใจใหสถานประกอบการใหความ

รวมมอในการจดการอาชวศกษา

22

โครงการส าคญ 1. โครงการศกษาการสรางแรงจงใจ ทางดานมาตรการภาษ อากรให แก

ภาคเอกชน/สถานประกอบการในการรวมจดการอาชวศกษา นโยบายท 2 : พฒนาปรมาณและคณภาพของคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา

ดานอาชวศกษา เปาหมาย : 1) มปรมาณคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษา

พอเพยงตอการจดการศกษาระดบ ปวช. ระดบ ปวส. และระดบปรญญาตร สายเทคโนโลย หรอสายปฏบต การและการฝกอบรมวชาชพ

2) พฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษาให มคณภาพและได รบการพฒนาอยางตอเนอง สม าเสมอ

ยทธศาสตรท 1 สรางเสรมปรมาณคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษา

กลยทธท 1 การสนบสนนบคลากรทางการศกษาดานการอาชวศกษาจากภาครฐ โครงการส าคญ 1. โครงการขออตราก าลงขาราชการ พนกงานราชการใหพอเพยง 2. โครงการขอรบงบประมาณคาจางชวคราวครและเจาหนาท 3. โครงการครทายาทครวชาชพ (ขอทนการศกษาและอตราบรรจแตงตงครวชาชพ

พนธใหมใหแกผเรยนตงแตระดบ ปวช.,ปวส.,และปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ) กลยทธท 2 การสนบสนนบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษาจากภาคเอกชน

และชมชน โครงการส าคญ 1. โครงการเชญครเกษยณอายราชการเปนครพเศษ อาจารยพเศษ 2. โครงการสรางระบบเครอขายผเชยวชาญจากสถานประกอบการเปนครพเศษ

อาจารยพเศษ 3. โครงการครพเศษจากภมปญญาทองถน ปราชญชาวบานและผเชยวชาญใน

ทองถน ยทธศาสตรท 2 สรางเสรมสมรรถนะและประสบการณเพอคณภาพของคร คณาจารย

และบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษา กลยทธท 1 สงเสรมการศกษาตอ การฝกอบรมและการปฏบตงาน โครงการส าคญ

23

1. โครงการรฐจดทนการศกษาตอปรญญาโทและปรญญาเอกทงในประเทศและตางประเทศ

ในสาขาวชาทเปดสอนระดบปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ 2. โครงการรฐจดทนการฝกอบรมเทคโนโลยใหมทงในประเทศและตางประเทศ ใน

สาขาวชาทเปดสอนระดบปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ 3. โครงการก าหนดมาตรการให คร วชาชพไดมการพฒนาสมรรถนะและประสบการณ ดาน

วชาชพอยางตอเนองและสม าเสมอ 4. โครงการก าหนดมาตรการให มการน าผลสมฤทธ ทเกดตอผเรยนไปใช ในการ

พจารณาความดความชอบ เลอนขนเงนเดอน ใหคาตอบแทน การขอมและเลอนวทยฐานะ 5. โครงการจดตงหนวยศกษานเทศกในสถาบนการอาชวศกษา กลยทธท 2 พฒนาคร คณาจารยและบคลากรอาชวศกษา โครงการส าคญ 1. โครงการจดตงสถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรอาชวศกษา (ท าหนาท

พฒนาคร คณาจารยและบคลากรอาชวศกษาทงของรฐและเอกชน) 2. โครงการพฒนาขดความสามารถในการบรหารจดการอาชวศกษา 3. โครงการพฒนาขดความสามารถของครในการจดการเรยนการสอน 4. โครงการพฒนาขดความสามารถของศกษานเทศกในการนเทศ 5. โครงการพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทในการปฏบตงานสนบสนนการ

จดการอาชวศกษา 6. โครงการพฒนาขดความสามารถดานภาษาองกฤษ 7. โครงการพฒนาครในการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนการสอน 8. โครงการพฒนาศกยภาพในการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน 9. โครงการสงเสรม สนบสนนให ครจดท าต ารา เอกสารทใชในการเรยนการสอน

ยทธศาสตรท 3 สรางโอกาสและความรวมมอในการสรางเสรมคณภาพคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาดานอาชวศกษา

กลยทธท 1 สรางโอกาสและความรวมมอกบภาครฐ โครงการส าคญ 1. โครงการปรบบทบาทหนาทส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ให

รบผดชอบสถานศกษาอาชวศกษาทงของรฐและของเอกชน

24

2. โครงการรวมกบครสภาก าหนดมาตรฐานผประกอบวชาชพดานอาชวศกษาเปนการเฉพาะ (ก าหนดมาตรฐานในการขอใบอนญาตประกอบวชาชพครวชาชพใบอนญาตประกอบวชาชพผบรหารสถานศกษาอาชวศกษา ใบอนญาตประกอบวชาชพศกษานเทศกดานอาชวศกษา)

3. โครงการรวมกบส านกงาน ก.ค.ศ.ก าหนดมาตรฐานต าแหนงมาตรฐานวทยฐานะส าหรบครวชาชพ ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษาและศกษานเทศกดานอาชวศกษาเปนการเฉพาะ

4. โครงการรวมกบส านกงาน ก.ค.ศ.และกระทรวงการคลงก าหนดมาตรฐานชวโมงการสอนขนต าและขนสงของครในสถานศกษาอาชวศกษาทงครวชาสามญและครวชาชพ

5. โครงการรวมกบส านกงาน ก.ค.ศ.ปรบปรงกฎ ระเบยบทเปนอปสรรคในการบรรจ แตงตงผทมความร ความสามารถและประสบการณ ดานวชาชพเปนครวชาชพและคณาจารย โดยก าหนดอตราเงนเดอน คาตอบแทนตามความร ความสามารถและประสบการณ

กลยทธท 2 สรางโอกาสและความรวมมอกบภาคเอกชนและชมชน โครงการส าคญ 1. โครงการจดตงกองทนเพอพฒนาการอาชวศกษาและการฝกอบรมวชาชพ 2. โครงการก าหนดหลกเกณฑในการแตงตง การทดสอบ การฝกอบรมและการออก

ใบรบรองการเปนคร ฝกในสถานประกอบการ 3. โครงการความรวมมอดานวชาการกบภาคเอกชนโดยใชมาตรการดานภาษอากร

เปนแรงจงใจ 4. โครงการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรภมปญญาระหวางภาคเอกชน ชมชนและ

สถานศกษา 5. โครงการพฒนาความยงยนของภมปญญาทองถน 6. โครงการยกระดบภมปญญาทองถน สงประดษฐชมชนสอตสาหกรรมเชงพาณชย

นโยบายท 3 : พฒนาคณภาพสถานศกษา และแหลงเรยนรใหม

เปาหมาย : สถานศกษาของอาชวศกษามมาตรฐานในดานการจดการเรยนการสอน ในระดบ ปวช.,ปวส. และปรญญาตร สายเทคโนโลย หรอสายปฏบต การและเปนแหลงเรยนร ของชมชน โดยความรวมมอทางวชาการระหวางหนวยงาน สถานศกษา สถานประกอบการทงภายในและตางประเทศ

ยทธศาสตรท 1 ยกระดบมาตรฐานสถานศกษาของอาชวศกษาในดานการจดการเรยนการสอนในระดบปวช.,ปวส.และปรญญาตร สายเทคโนโลย หรอสายปฏบตการและเพมศกยภาพใหเปนแหลงเรยนร วชาชพและฝกอบรมวชาชพของชมชน

กลยทธท 1 พฒนาโครงสรางและเครอขายการเรยนร โครงการส าคญ

25

1. โครงการสงเสรมความรวมมอการจดการเรยนการสอนรวมกบสถานประกอบการหนวยงานภาครฐและเอกชน

2. โครงการสรางเครอขายความรวมมอและใชทรพยากรรวมกน 3. โครงการสงเสรมความรวมมอและพฒนาเครอขายภายใต ขอมลและระบบ

เทคโนโลย สารสนเทศ กลยทธท 2 พฒนาระบบการจดการบรหาร โครงการส าคญ 1. โครงการบรหารจดการตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐมธรรมาภ

บาลโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2. โครงการพฒนาระบบสารสนเทศหรอการบรหารจดการ 3. โครงการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในใหเชอมโยงกบการประกน

คณภาพภายนอก 4. โครงการพฒนาศนยวทยบรการใหเปนแหลงเรยนรททนสมย กลยทธ ท 3 รวมมอกบสถานประกอบการในการเปดสอนระดบปวช.,ปวส. และ

ปรญญาตร สายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ โครงการส าคญ 1. โครงการรวมมอกบสถานประกอบการในการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยน

การสอนระดบปวช.,ปวส. และปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ กลยทธท 4 เรงรดการจดเตรยมความพรอมของสถานศกษาในการจดการเรยนการ

สอนระดบปรญญาตรสายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ โครงการส าคญ 1. โครงการเตรยมความพรอมของสถานศกษาในการจดการเรยนการสอนระดบ

ปรญญาตร สายเทคโนโลยหรอสายปฏบตการ 2. โครงการจดหาแหลงสนบสนนจากตางประเทศ 3. โครงการพฒนาและเพมจ านวนบคลากรใหเปนไปตามมาตรฐานของการจดการ

เรยนการสอนระดบอดมศกษา กลยทธท 5 สงเสรมและสนบสนนการพฒนานกวจยและนวตกรรมอาชวศกษา

ภายใต ความรวมมอกบสถานประกอบการและชมชน โครงการส าคญ 1. โครงการสรางเครอขายความรวมมอกบสถานประกอบการดานการวจย

26

2. โครงการผลตผลงานวจยและนวตกรรมเพอสนองตอบความตองการของสถานประกอบการและ ชมชน

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมและสนบสนนใหมการจดท าบนทกขอตกลงความรวมมอทางวชาการระหวางหนวยงาน สถานศกษาทงภายในและตางประเทศ กลยทธท 1 เจรจาแสวงหาความรวมมอทงในประเทศและตางประเทศ โครงการส าคญ 1. โครงการศกษาดงานสถานประกอบการและสถานศกษา ทงภายในและ

ตางประเทศ 2. โครงการแลกเปลยนเรยนรบคลากรระหวางหนวยงานสถานศกษา ทงภายในและ

ตางประเทศ 3. โครงการแลกเปลยนนกวจยระหวางหนวยงานสถานศกษา ทงภายในและ

ตางประเทศ 4. โครงการฝกอบรมเพอการพฒนาอาชวศกษา ทงภายในและตางประเทศ 5. โครงการใหทนสมมนาวชาการ ประชมวชาการ

นโยบายท 4 : การพฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม เปาหมาย : ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษามทกษะการบรหารอยางมคณภาพโดยการม

สวนรวม ยทธศาสตรท 1 ยกระดบคณภาพการบรหารจดการใหมประสทธภาพ

กลยทธท 1 สงเสรมและพฒนาเพอเพมประสทธภาพผบรหาร โครงการส าคญ 1. โครงการพฒนาผบรหารโดยฝกประสบการณ จรง (On the Job Training) 2. โครงการฝกอบรมวชาการดานการบรหารสถานศกษา 3. โครงการฝกอบรม ICT เพอการบร หาร กลยทธท 2 สงเสรมและสนบสนนการใชอปกรณ เครองมอ นวตกรรม องคความร

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการบรหารจดการ โครงการส าคญ 1. โครงการจดการระบบตงศนยขอมลเทคโนโลย สารสนเทศในสถานศกษา

อาชวศกษา กลยทธท 3 สนบสนนใหมการวเคราะหคาใชจายในการลงทนทางการศกษา โครงการส าคญ 1. โครงการวเคราะหคาใชจายรายหวตามประเภทสาขาวชา

27

2. โครงการวเคราะหคาใชจายในการพฒนาบคลากร 3. โครงการการว เคราะหงบประมาณการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตร

2.3.3 กลยทธและมาตรการ ของสถานศกษา กลยทธท 1 ยกระดบคณภาพผเรยนเขาสมาตรฐานสากล

มาตรการท 1 พฒนาผเรยนผานเกณฑมาตรฐานวชาชพ มาตรการท 2 พฒนาผเรยนผานเกณฑการทดสอบการศกษาระดบชาตดานอาชวศกษา มาตรการท3 พฒนาผเรยนผานเกณฑทดสอบมาตรฐานวชาชพของสถานบนคณวฒ

วชาชพ มาตรการท 4 พฒนาครใหมความช านาญและเชยวชาญเฉพาะสาขาวชา มาตรการท 5 พฒนากระบวนการเรยนการสอนททนสมย เชน E-Learning

กลยทธท 2 เพมปรมาณผเรยนสายอาชพใหเพยงพอตอความตองการของประเทศ มาตรการท 1 สรางและพฒนาเครอขายเพอพฒนาการจดการเรยนการสอน มาตรการท 2 แนะแนวเชงรก เชน Open House หรอ Load Show มาตรการท 3 เรงประชาสมพนธความเปนเลศและเปลยนภาพลกษณ

กลยทธท 3 สงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดอาชวศกษา มาตรการท 1 พฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษารวมกบเครอขาย มาตรการท 2 บรหารการเงนและงบประมาณสอดคลองกบแผนพฒนาของสถานศกษา

กลยทธท 4 เพมประสทธภาพบรหารจดการให มมาตรฐานและคณภาพโดยใช หลก ธรรมาภบาล

มาตรการท 1 สงเสรมสนบสนนการปฏบตงานของคณะกรรมการสถานศกษา มาตรการท 2 สงเสรมสนบสนนการบรหารจดการความร มาตรการท 3 พฒนาระบบฐานขอมลสารสนเทศของสถานศกษา มาตรการท 4 สงเสรมการสรางนวตกรรมใหมในการท างาน มาตรการท 5 จดระบบและกลไกการบรหารความเสยง

(กลยทธ และมาตรการ ตองสอดคลองกบยทธศาสตร มาตรการ ของ สอศ.)

28

2.4. แนวคดเกยวกบการสรางธรกจของนกเรยนนกศกษา 2.4.1 ความหมายของธรกจ

ธรกจ (Business) หมายถง การกระท าหรอกจกรรมตาง ๆ ของมนษยทด าเนนงานเกยวกบสภาพการผลต การจ าหนาย และการใหบรการ โดยกลมบคคลมการกระท ารวมกนเพอใหบรรลจดมงหมายเดยวกน คอก าไร หรอรายได เปนการตอบแทนการลงทนดวยสนทรพยและแรงงานในกจกรรมนน การกระท าดงกลาวอาจจะเสยงตอการขาดทนดวย

ความหมายของธรกจอาจกลาวไดกวาง ๆ วาธรกจเปนกจกรรมทางดานเศรษฐกจและการ พาณชย ทมเปาหมายทางดานก าไรในการจดหาสนคา และบรการเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค

ธรกจ หมายถง กจกรรมทเกยวกบธนาคาร การขนสง การกอสราง การท าเหมองแรและใหบรการ หรอธรกจ หมายถง ขนวนการทงปวงของการน าทรพยากรธรรมชาตมาเปลยนสภาพดวยขบวนการตาง ๆ จนเปนสนคาและน าไปจดจ าหนายใหแกผบรโภค

ในทางสงคมลอมรอบตวเราสามารถมองเหนการประกอบธรกจและกจกรรมทเกยวของกบ ตลาด เวลาในฐานะผผลต และผบรโภค ธรกจการผลต ไดแก โรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ทผลตสนคาขนาดยอม ธรกจซอขายสนคา ไดแก รานคาประเภทตาง ๆ คนกลางทเกยวของกบการซอชายกจการธนาคาร การประกนภย การขนสง การเกบรกษาสนคา การใหบรการของภาครฐและเอกชน เปนตน

สรป ธรกจเปนกจกรรมใด ๆ ทกอใหเกดสนคาและบรการ เพอการแลกเปลยนซอขายโดยม วตถประสงคจะไดรบประโยชนจากการด าเนนกจกรรม นนคอ

1. ธรกจมการผลตสนคาและบรการ มนษยมความตองการสนคาและการบรการแตกตางกน เชนมความตองการสนคาทจ าเปนตอการด ารงชวต คอ อาหาร เครองนงหม ยารกษาโรค และทอยอาศย สวนบางคนอาจจะมความตองการสนคาท ฟมเฟอย เชน เครองส าอาง เสอผาราคาแพง เครองประดบ ฯลฯ เพอตอบสนองความตองการดงกลาว องคกร ธรกจและบคคลทเกยวของจงเปนผผลตสนคาและบรการ

2. ธรกจมการซอขาย ในสงคมทมระบบเศรษฐกจแบบงาย ๆ ซงแตละคนสามารถจดหาสงของตาง ๆตอบสนองความตองการของตนเองและครอบครวได ดวยการผลตเครองนงหม จดหาอาหารและสรางบานทอยอาศยดวยตนเอง หากบคคลใดบคคลหนงมสงของเหลานเหลอใช จะน าไปแลกเปลยนกบบคคลอน กอใหเกดระบบแลกเปลยน (Barter System)

ระบบการแลกเปลยนไดเปลยนแปลง เนองจากมความซบซอนและยงยากแตละคนมความตองการไมตรงกน ขาดความยตธรรมในการแลกเปลยน จงเกดระบบตลาด จะเหนไดจากมผผลตสนคา และ บรการน าสนคามากขาย เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค โดยใชเงนเปนสอกลาง

29

ในการแลกเปลยน ดงนนผผลตจงเปนผผลต ผเกบรกษา และเปนผจ าหนายตอใหกบพอคาคนกลาง หรอคนกลางทซอสนคา มาแลวจ าหนายใหกบผบรโภคคนสดทาย

สวนธรกจบรการผขายหรอผใหบรการ ไดแก องคกรภาครฐในรปของวสาหกจ เชนองคกร ขนสงมวลชนกรงเทพ การทาเรอแหงประเทศไทย และองคกรภายนอกเอกชน คอบรษทขนสงของ ผประกอบการตาง ๆ นอกจากนมธนาคารพาณชย ผประกอบการคลงสนคา ฯลฯ ท าหนาทใหบรการแกผผลต และบรโภค ไดรบความสะดวกสบายและตอบสนองความตองการไดอยางครบครนธรกจจงเปนผผลต ผขาย หรอจ าหนายและผใหบรการ

3. ธรกจมผลก าไร เปาหมายของผประกอบการทด าเนนธรกจ คอผลก าไร มความสามารถในการผลต ความสามารถหาแหลงสนคา รจกวเคราะหความตองการของลกคา ตนทนสนคา และคาใชจายขณะเดยวกนกมความเสยงตอการขาดทน จงจ าเปนตองด าเนนกจการดวยความละเอยดรอบคอบ

ผประกอบการธรกจ คออะไร ผประกอบการธรกจ คออะไร ผประกอบธรกจ คอบคคลทจดตงธรกจใหม โดยเผชญความเสยงและความไมแนนอนทางธรกจ เพอแสวงหาผลก าไรและความเตบโต มงหาความตองการของตลาดเพอสนองความตองการในทางเศรษฐศาสตร ผประกอบการคอ ผรวบรวมปจจยการผลต ไดแก ทดน แรงงาน และทนมาผลตเปนสนคาและบรการ ผประกอบการอาจจะเปนหนวยงาน บรษท หางราน หรอเอกชนเพยงคนเดยวกได ท งนผประกอบการตองยอมรบความเสยงทอาจจะเกดขนจากการผลต และบรการจดการในกระบวนการผลต ผลตอบแทนทไดรบคอ ก าไรหรอขาดทน

2.4.2 วตถประสงคของธรกจ ผประกอบการมวตถประสงคในการด าเนนธรกจ ดงน 1. ผลก าไร (Profit) วตถประสงคส าคญของการด าเนนธรกจ คอผลก าไรซงผลตอบแทนของ

การลงทนจากสนทรพย จากแรงกายและความร ความสามารถ ผลก าไรจงเปนสงจงใจใหด าเนนกจกรรมตอไป หากธรกจไมมผลก าไรกไมสามารถด าเนนการตอไปได ดงนนผผลตเมอผลตสนคาและบรการแลวจะตอง ขายใหสงกวาตนทนและคาใชจาย ผลตางคอก าไรจากการประกอบการ ซงจะท าใหกจการมความเจรญเตบโต

2. ความอยรวด (Survival) เมอผประกอบการตดสนใจด าเนนธรกจแลวยอมตองการให ธรกจประสบความส าเรจและมอายของกจการยาวนานเพอท าหนาทผลตสนคา และบรการตอบสนองความ ตองการของผบรโภคและเปนความตองการทไมสนสด แตทวความตองการมากขน ท าใหธรกจด าเนนการไปได

3. ความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibilities) ผประกอบการทดจะตองก าหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบความรบผดชอบของธรกจ คอ มความซอสตยกบลกคา สงคมและ

30

สงแวดลอม ดวย การพฒนาสงคม ชวตความเปนอยของผบรโภคใหดขน มความยตธรรมกบทกคนในสงคม ประพฤตปฏบตตนถกตองตามกฎหมาย ไมขดตอศลธรรมขนบธรรมเนยมประเพณของสงคม เชนไมผลตหรอ คาขายสงเสพตดผดกฎหมาย ไมปลอมปนสนคา ไมใชแรงงานเดก ฯลฯ

2.4.3 ประโยชนของธรกจ ธรกจมประโยชนตอประชาชน สงคม และประเทศชาตดงน 1. ท าใหเกดกระบวนการผลตสนคาและบรการ เพอตอบสนองความตองการมนษย ซงม

ความตองการไมสนสด เชน เมอเรามบานแลวยอมตองการเฟอรนเจอร เครองปรบอากาศ เครองอ านวยความสะดวกตาง ๆ ภายในบาน เปนตน

2. ชวยกระจายสนคาจากผผลตไปสผบรโภค องคกรธรกจเมอผลตสนคาแลวยอมตองการขายหรอจ าหนายสนคาออกสผบรโภคซงกระจายตามสวนตาง ๆ ของประเทศ หรอกระจายอยทวโลก จงจ าเปนตองมธรกจอนมาท าหนาทกระจายสนคามาสผบรโภคเหลานนได เชนมระบบคนกลาง ไดแก พอคาปลก พอคาสง ตวแทนจ าหนายและนายหนา มระบบการขนสง การคลงสนคาเขามาเกยวของ

3. เกดการจางงาน ธรกจจ าเปนตองจางบคลากรอนเขามาท างานในกจการ ท าใหประชาชนมรายไดจากากรท างานในโรงงานอตสาหกรรมของผผลต หรอเปนพนกงานขายในรานคาปลกตาง ๆ ท าใหมรายได เมอคนมรายไดจะน าไปหาซอสนคาและบรการตาง ๆ ทจ าเปนตอการครองชพได ดงนนการจางงานจงเปนการชวยลดปญหาการวางงานและปญหาทางสงคมดวย

2.4.4 แผนธรกจ (Business Plan) แผนธรกจ คอแผนงานทางธรกจทแสดงกจกรรมตาง ๆ ทตองปฏบต ในการลงทน

ประกอบการ โดยมจดเรมตนจากจะผลตสนคาบรการอะไร มการปฏบตการอยางไรบางและผลจากการปฏบตออกไดมากนอยแคไหน ใชงบประมาณและก าลงคนเทาไร เพอใหเกดเปนสนคาและบรการแกลกคาและจะบรหารธรกจอยาไรใหธรกจอยรอด

การเขยนแผนธรกจ ผทรเรมธรกจใหม จ าเปนตองใหเวลากบการเขยนแผนธรกจ เพอใหเขยนแผนทด ทงนเพราะ

1. แผนทดเปนตวบงชวาผเขยนมความสามารถ ไมใชเพยงแคความคดความฝนเทานน แผนทดจะท าใหผรวมลงทนหรอผใหกแนใจวา ผประกอบการใหมสามารถท าใหความคดความฝนกลายเปนความจรงได

2. แผนทดชใหเหนวาผเขยนเปนมออาชพ ความสมบรณครบถวนของแผนจะเปนตวสะทอนใหเหนวา ผประกอบการมความสามารถและมความใสใจเพยงใด เพราะถาแผนชองผกยงไมมคณภาพ ยอมคาดหวง ไมไดกบคณภาพการประกอบการในอนาคต

3. แผนทดชใหเหนวา ผประกอบการมการเตรยมตวอยางด แผนจะบอกถงระดบความเตรยมความ พรอมในธรกจทจะลงทน ชใหเหนวาผประกอบการมความรเทาทนทนในธรกจนน ๆ ขนาดไหน

31

ยงถามระดบการเตรยมความพรอมและทางหนทไลมากเทาไรยงท าใหผรวมลงทนหรอผกเลยงนอยลงเทานน

4. แผนทดเผยใหเหนวาผประกอบการมวสยทศน คอเปนผเลงการณไกล และมวธจะจดการกบสงทาทายในอนาคต

2.4.5 คณสมบตของผประกอบการ การด าเนนธรกจใหประสบความส าเรจไดนนอาศยปจจยหลายประการ คณสมบตของ

ผประกอบการเปนสงส าคญทจะตองพฒนาตนใหเหมาะสมกบงานอาชพ คณสมบตของผประกอบธรกจทส าคญไดแก

1. มความสนใจและความชอบในธรกจ (Business Aptitude) การประกอบธรกจทจะประสบความส าเรจไดนน จะตองเปนผทสนใจและชอบในธรกจแลวยอม เกดความมงมนทจะท างานใหประสบความส าเรจอยางแทจรงในระยะเวลาทรวดเรว

2. มภาวะผน า (Leadership) ผประกอบธรกจตองมลกษณะผน า เปนผรอบร ทนโลกทนสมย เปนผใฝรใฝเรยน มจตวทยาในการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนไดเปนอยางด มความสามารถอดทนและเพยรพยายามทจะกระตนใหผรวมงานไดแสดงศกยภาพ สามารถปกครองและครองใจผรวมงาน มความมนใจในตนเอง สามารถแกไข ปญหาได ฯลฯ

3. มความรความช านาญ (Willingness to Take Risk) ผประกอบธรกจตองมคณสมบตกลาในการตดสนใจจะลงทนและมความเสยงนอกเหนอจากการมก าลงกาย ก าลงใจ ก าลงความคด และมเงนทนแลวเทานนยงไมเพยงพอส าหรบการประกอบธรกจ แตจะตองมความตงใจอยางแทจรงทจะลงทน มความกลาทจะเสยงกบการขาดทนดวยความรอบครอบสามารถ แกไขปญหาไดทนเหตการณ และพรอมทจะยอมรบความส าเรจและความลมเหลวทอาจจะเกดขนดวยความเตมใจ

4. มความรและความช านาญ (Knowledge and Skill) ผประกอบธรกจตองเปนบคคลทมความรเกยวกบงานในหนาทหรอธรกจทท ามความรอบร เกยวกบสภาพแวดลอมทางธรกจ เชนสภาพเศรษฐกจ คแขงขน ความเปลยนแปลงของผบรโภค ฯลฯ นอกจากนตองมทกษะหรอความช านาญในงานอาชพ มการเรยนรและสงคมประสบการณจนเกดความช านาญ อยางแทจรงสามารถบอกสอนพนกงานหรอเจาหนาทไดอยางด

5. ทกษะการตดสนใจ (Decision Making Skill) การเปนนกวเคราะหและตดสนใจไดถกตองรวดเรวโดยเฉพาะการตดสนใจเกยวกบการลงทน การเสยงภยทางธรกจและการบรหารงานตองใชวจารณญาณดวยความสขมรอบคอบ จะน ามาซงความส าเรจสธรกจ การตดสนใจทด คอการเลอกวธการทดทสดจากทางเลอกหลายๆ ทาง ยอมเปนการประเมนสถานการณ ทางธรกจไดอยางฉลาด

32

2.4.6 แนวทางการพฒนาศกยภาพของผประกอบการ การพฒนามนษยเปนหนาทภารกจทส าคญของทกองคกร ทกสถาบน เชน ครอบครว

โรงเรยน วทยาลย บรษท สมาคม ฯลฯ และทกคน ซงจะตองตระหนกใหความส าคญถอวาเปนหนาทตองท าใหดใหสมฤทธผลใหได โดยเนนการพฒนาตนเอง แตละครอบครว จะตองพฒนาสมาชกภายในครอบครวและรวมมอ กบองคกรสถาบนอน ๆ ทกคนจะตองพฒนาตนเองและรวมมอพฒนาองคกร สถาบนตาง ๆ มแนวคดในการพฒนามนษยดงน

1. การพฒนามนษยทจะตองพฒนาในทก ๆ ดาน ไมวาจะเปนพทธพสย หรอดานสมอง (Cognitive Domain) ดานจตพสย หรอดานจต-อารมณ (Affective Domain) ดานทกษะทางกาย (Psychomotor Domainและดานอาชพ (Occupation or Professional Domain) จะขาดจะดอยในดานใดดานหนงไมได

2. การพฒนาดานพทธพสยควรเนนในสวนทเปนปญญา (Wisdom or Intellectual) ซงเปน สมรรถภาพสองขนสงทประกอบดวย ความสามารถในการเขาใจ (Comprehension) ความสามารถในการคด วเคราะห (Analysis) ความสามารถในการคดสงเคราะห (Synthesis)และความสามารถในการประเมนคา (Evaluation) ซงเปนเครองมอส าคญในการศกษาคนควาของมนษย สมองของมนษยทมศกยภาพ แตไดรบการพฒนานอยมาก มนษยใชสองคอนขางมากในความจ าทเปนการระลกซงเปนสมรรถภาพขนต า ทง ๆ ทถาพฒนาดานความคด ดานปญญา จะคนพบความรตาง ๆ สรางสรรคทเปนประโยชนทไดมากมาย เปรยบเสมอนวาเรามขอดมากมาย แตไมไดน ามาใชอยางไมนาเชอ

3. ดานทตองเนนใหมากในการพฒนา คอ ดานจตพสย เชน ความเอออาทรจตส านกของการเปนพลเมองทด การมวนย ความซอสตย ความไมเหนแกตว ฯลฯ โดยพฒนาในหลายเรอง ๆ เชนการท าใหคนม ความสขจากการให การมความชนชมในคนอน เปนตน

4. ควรใหความส าคญ และปฏบตอยางมรปธรรมสม าเสมอในการฝกดานการคด ดานจตใจ เชนเดยวกบทท าอยางเปนรปธรรมและสม าเสมอในดานทางกาย เชนการเลนกฬา บรหารกาย เตนแอโรบค ฯลฯ

5. ในปจจบนและอนาคตจะตองพฒนาสมรรถนะภาพพนฐานอก 4 ดาน ทจ าเปนส าหรบทกคนใหมากยงขนซงไดแก การใชคอมพวเตอร ภาษาองกฤษ การจดการทวไป และการเรยนรและการจดการ สารสนเทศ

2.4.7. การอบรมผเรยนเพอประกอบธรกจและสรางธรกจ 1. เพอเสรมสรางศกยภาพผเรยนอาชวศกษาใหเปนนกศกษาทมศกยภาพและทกษะในการ

เปน ผประกอบการ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนธรกจ

33

2. เพอเตรยมความพรอมใหแกนกเรยนนกศกษาทผปกครองมธรกจเรมตนเพอการสบทอดกจการ ให สามารถด าเนนการตอเนองไปไดดวยด รกษาสภาพการจางงานและสรางโอกาสในการขยายธรกจตอไปในอนาคต

3. ครทปรกษาไดแลกเปลยนความรและประสบการณ ดานการเปนผประกอบการเพอไปถายทอด ใหกบนกเรยน และพฒนานกเรยนการสอนในวชาทเกยวของได

แนวทkงการอบรมผประกอบการธรกจ 1. เพอใหผเขารบการอบรมไดเรยนรถงปจจยพนฐาน และองคประกอบตาง ๆ ทส าคญและ

จ าเปนตอการประกอบธรกจ 2. เพอใหผเขารบการอบรมไดพฒนาศกยภาพ และเพมขดความสามารถในการประกอบ

ธรกจ หรอขยายกจการ 3. เพอชน าและกระตนใหผเขารบการอบรมไดมแนวความคดทสามารถน าไปสรางสรรคและ

ประยกตใชเพอสรางงาน หรอธรกจทเปนของตนเอง

บทท 3 แนวทางการด าเนนงาน

วทยาลยการอาชพบานตากไดจดกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” โดยม

แนวทางด าเนนงานตามกรอบแนวคด และมแนวทางการประเมนผลการด าเนนงานทส าคญ ดงน

3.1 กรอบแนวคดสการปฏบต 3.1.1 โครงสรางการบรหารงานการด าเนนกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา”

วทยาลยการอาชพบานตาก วทยาลยการอาชพบานตากไดมการจดศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษาตามกรอบของ

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยมโครงสรางการบรหารงานและหนาทความรบผดชอบ

ดงน

ภาพท 3.1 โครงสรางการบรหารงานและหนาทความรบผดชอบจากตนสงกด

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

อาชวศกษาจงหวด

สถานศกษา

ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา

35

ภาพท 3.2 โครงสรางการบรหารงานและหนาทความรบผดชอบภายในวทยาลย

3.1.2 สาระส าคญของการจดกจกรรม

กจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” วทยาลยการอาชพบานตาก เรมตนจากใหนกเรยนไดฝกประสบการณวชาชพในแตละสาขาวชาจากรายวชาทเรยนภายในวทยาลยฯ กอน เชน นกเรยนสาขาวชาชางยนต ฝกใหบรการซอมจกรยาน จกรยานยนต ลางรถ ใหกบนกเรยน นกศกษา ครและบคลากร สาขาวชาชางเชอมใหบรการงานเชอมไฟฟา สาขาวชาไฟฟาก าลงใหบรการตรวจเชคระบบไฟฟา ลางเครองปรบอากาศ สาขาวชาบญช ฝกงานในสหการของทยาลยฯ ฝกในเรองการขาย การท าบญช รายรบ รายจาย

จากการทนกเรยน นกศกษาของวทยาลยการอาชพบานตาก ไดฝกประสบการณวชาชพ และยงไดใชทกษะดานวชาชพออกใหบรการแกประชาชน เกยวกบงานซอมเครองจกรกลทางการเกษตร รถจกรยานยนต การซอมเครองใชไฟฟาภายในบาน บรการงานเชอมอปกรณการประกอบอาชพแกประชาชน และการใหค าแนะน า รวมพฒนาตอยอดผลตภณฑของชมชน ตามโครงการ Fix It Center โครงการอาชวะอาสาโครงการอ าเภอเคลอนท อยเปนประจ า คณะผบรหาร คร ไดสนบสนน สงเสรม

36

ใหนกเรยนแตละสาขาวชาไดมแหลงเรยนร ฝกประสบการณวชาชพ และมรายไดระหวางเรยนจนท าใหเกดศนยบมเพาะวสาหกจ เพอการศกษาขนคอ BICEC Car Wash เปดใหบรการ ลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต เปนสถานทฝกประสบการณแก นกเรยน นกศกษา สาขาวชาชางยนต และ BICEC Coffee รานขายกาแฟ น าผลไมปน เครองดมตาง ๆ ไอศกรม และขนมขบเคยวทานกบกาแฟ จากฝมอของนกเรยน นกศกษา สาขาวชาการบญช และสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจตงอยบรเวณหนาวทยาลยฯ เปดใหบรการแกประชาชนทวไปซงค าวา BICEC (อานวา ไบเซก) ยอมาจาก BANTAK INDUSTRIAL AND COMMUNITY EDUCATION COLLECGE (เปนชอของ วทยาลยการอาชพบานตาก นนเอง)

องคความร ทใชการส าหรบกจกรรม คอ การเปนผประกอบการ ศนยบรการลาง อด ฉ ด รถจกรยานยนต รถยนต และการเปนผประกอบการรานกาแฟ และใชทกษะการเปนผประกอบการและการน าความรทเรยนมาประยกตในการใชประกอบอาชพจรง สงเสรมสนบสนนและพฒนาขดความสามารถของนกเรยนนกศกษาทสนใจใหสามารถน าความรทกษะวชาชพ เพอสรางเสรม ประสบการณเชงพาณชย ใหเตรยมความพรอมทจะเรมประกอบธรกจของตนเองหรอการเปนผประกอบการและพฒนาตอยอดธรกจเดม ไดอยางมนคงและยงยน

จากนโยบายการจดการอาชวศกษาทกระดบเพอการขบเคลอนสการปฏบตในสถาบนอาชวศกษาและสถานศกษา ยทธศาสตรสการปฏบตของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา นโยบาย ยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษา การจดศนยบมเพาะเพอการศกษา และหลกการสรางธรกจใหนกเรยนนกศกษา น ามาสการปฏบตของวทยาลยการอาชพบานตาก พฒนาสกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” วทยาลยการอาชพบานตาก ศนยบรการลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต (BICEC Car Wash) และรานกาแฟ (BICEC Coffee) ดงแผนภาพท 3.3

37

นโยบายการจดการอาชวศกษา และ

ยทธศาสตรสการปฏบตของส านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา นโยบาย

ยทธศาสตรการผลตและพฒนาก าลงคน

อาชวศกษา ในระยะ 15 ป (พ.ศ. 2555 - 2569)

การจดศนยบมเพาะเพอการศกษา

การฝก

ประสบการณ

วชาชพในแตละ

สาขาวชาจาก

รายวชาเรยนภายใน

วทยาลยการอาชพ

บานตาก

การออกใหบรการ

แกประชาชน

หลกการสรางธรกจของนกเรยนนกศกษา

กจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอ

การศกษา” - ศนยบรการลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต (BICEC Car Wash) - รานกาแฟ (BICEC Coffee)

ภาพท 3.3 กรอบแนวคดการจดกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา”

วทยาลยการอาชพบานตาก

38

3.2 การด าเนนกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” 3.2.1 วตถประสงคของกจกรรม

1. เพอสงเสรมการหารายไดใหแกนกเรยน นกศกษา ระดบ ปวช. และ ปวส. 2. เพอสงเสรมการท าธรกจขนาดยอม การประกอบอาชพอสระเพอสรางรายไดใหสอดคลอง

กบการเรยนการสอน 3. เพอใหสอดคลองกบนโยบายของส านกงานคณะกรรมากรการอาชวศกษา และมาตรฐาน

อาชวศกษาโดยนอมน าเศรษฐกจพอเพยงของสถานศกษา 3.2.2 เปาประสงคการเรยนร

การจดศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษาไดจดตงเพอสอดคลองกบเปาประสงค และจดเนนของสถานศกษา ดงน

เปาประสงค 1. เพมจ านวนผเรยนและพฒนาผเรยนผส าเรจการศกษาอาชวศกษาใหมคณภาพและ

มาตรฐานและตรงกบความตองการของสถานประกอบการและการประกอบอาชพอสระ 2. หลกสตรฐานสมรรถนะและการจดการเรยนการสอนมการพฒนาคณภาพตรงความ

ตองการของสถานประกอบการหรอประชาคมอาเซยน 3. ระบบการบรหารจดการอาชวศกษามการพฒนาและมประสทธภาพ 4.การบรการวชาการและวชาชพสสงคมชมชนทองถนทไดรบการพฒนาและสงเสรมได

มาตรฐานสากล 5. นวตกรรม สงประดษฐ งานสรางสรรค การประกอบอาชพอสระ งานวจยไดรบการสงเสรม

พฒนาใหมคณภาพและมาตรฐานสากล 6. นกเรยนนกศกษามจตส านกและเสรมสรางเปนพลเมองไทยและพลโลกทด 7. การบรหารจดการและการฝกอบรมหลกสตรระยะสนพฒนาสความเปนเลศ 8. การประกนคณภาพภายในสถานศกษาสความเปนเลศ จดเนนในการพฒนาของสถานศกษา 1. เปนสถานศกษาทบรการทางดานวชาการและวชาชพสนองความตองการของชมชน 2. มการจดกจกรรมและโครงการทสงเสรมดานคณธรรม จรยธรรม วฒนธรรม และ

สงแวดลอม 3. มแหลงเรยนรทหลากหลาย เชน มโรงงานในโรงเรยน ศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยง

เปนตน 4. มการระบบดแลนกเรยน นกศกษาอยางทวถง

39

5. มการจดการเรยนการสอนทหลากหลาย เชน การจดการเรยนการสอนระบบปกต ,หลกสตรระยะสน,ระบบเทยบโอนความรประสบการณและฝกอบรมวชาชพเฉพาะ

3.2.3 กระบวนการจดกจกรรม 1. ขนน าเขาสกจกรรม

ประชมครในสาขาทเกยวของ ไดแก สาขาวชาชางยนต และสาขาวชาการบญช เลอกรายวชาทสอดคลองกบการฝกอาชพในการด าเนนงาน ศนยบรการลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต และรานกาแฟ

2. ขนการจดกจกรรม มอบหมายหนาทและอธบาย ความรบผดชอบ ใหนกเรยน ท ลงปฏบตงานจรง ใน

ศนยบรการลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต และรานกาแฟ โดยใชการหมนเวยนหนาทรบผดชอบในสวนตาง ๆ จนครบในแตละภาคเรยน

3. ขนสรปการจดกจกรรม ครประจ าวชาประเมนผลจากการปฏบตงาน ตามหนาทรบผดชอบ

สอ/อปกรณ/แหลงการเรยนร

1. ศนยบรการลาง อด ฉด รถจกรยานยนต รถยนต (BICEC Car Wash)

2. รานกาแฟ (BICEC Coffee)

ภาพท 3.4 การอบรมผเรยนใหมพนฐานของการเปนผประกอบการ โดยการเขยนแผนธรกจ งาน

BICEC Car Wash

ภาพท 3.5 การอบรมผเรยนใหมพนฐานของการเปนผประกอบการ โดยการเขยนแผนธรกจ งาน

BICEC Coffee

40

ภาพท 3.6 การศกษาดงานใน

สถานประกอบการ ภาพท 3.7 การศกษาดงานในสถาน

ประกอบการจรง งาน BICEC Coffee

ภาพท 3.8 การด าเนนการประกอบธรกจ ตามแผนธรกจทไดเขยนไว

ภาพท 3.9 การด าเนนการประกอบธรกจตามแผนธรกจทไดเขยนไว งาน BICEC Coffee

41

3.3 แนวทางการวดและประเมนผล 3.3.1 การวดและประเมนผลการเรยนรผเรยน

1. แบบประเมนการปฏบตงาน

2. แบบสอบถามความพงพอใจจากผรบบรการ

3.3.2 การประเมนผลการด าเนนงานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา การด าเนนงานของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาในสถานศกษา มวตถประสงคเพอ

สงเสรม สนบสนน และพฒนาขดความสามารถใหกบผเรยน หรอประชาชนทสนใจใหมความร ความสามารถทจะประกอบธรกจ หรอพฒนาตอยอดธรกจเดม การประเมนผลการด าเนนงานของศนยบ มเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบสถานศกษา เปนการตรวจสอบกระบวนการด าเนนงานของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาในสถานศกษาวาไดด าเนนการไปตามเจตนารมณของวตถประสงค และเปาหมายเพยงใด การประเมนผลการด าเนนงานของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบสถานศกษา เปนการประเมนภายในของสถานศกษาดวยตนเอง คณะกรรมการประเมนผลการด าเนนงานนนควรจะประกอบดวย บคคลทเกยวของและมความเขาใจในบรบทของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาของสถานศกษาเปนอยางด ไดแก ผอ านวยการ รองผอ านวยการ หวหนาแผนกวชา เปนตน สวนเครองมอทใชใน การประเมนผลการด าเนนงานของศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบสถานศกษา ใชเครองมอ ประเมนตามแบบทส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาก าหนด

วตถประสงคของการประเมน เพอใหไดทราบถงผลการสงเสรม สนบสนน และพฒนาขดความสามารถใหกบผเรยน หรอประชาชนทสนใจ ใหมความร ความสามารถทจะประกอบธรกจหรอพฒนาตอยอดธรกจเดม ระดบสถานศกษา

คณะกรรมการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบสถานศกษา คณะกรรมการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบสถานศกษา 1 ชด ประกอบดวย ผอ านวยการ รองผอ านวยการทไดรบมอบหมาย หวหนาศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา และตวแทน ครทไดรบการคดเลอกภายในสถานศกษา รวมท งสนไมนอยกวา 7 คน แตงตงโดยผอ านวยการสถานศกษา

42

ภาพท 3.10 แนวทางการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาระดบสถานศกษา

คณะกรรมการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ระดบภาค โดยแบงเปนชด ๆ

ละ 4 คน ในแตละชดประกอบดวย ผอ านวยการ 1 คน เปนประธาน รองผอ านวยการ 1 คน และคร 5 คน แตงตงโดยส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

คณสมบตของคณะกรรมการประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา 1. ด ารงต าแหนงผอ านวยการสถานศกษา หรอรองผอ านวยการสถานศกษา หรอขาราชการ

ครทไดรบการแตงตงจากส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาตามแตกรณ 2. ผานการอบรม หรอผานการประชมชแจงท าความเขาใจเกยวกบหลกเกณฑการประเมน

ศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษาในปทประเมน

43

3. การประเมนในระดบภาค คณะกรรมการประเมนทเปนบคลากรของสถานศกษาทเขารบ การประเมนตองไมเปนผใหคะแนนสถานศกษาของตนเอง

การประเมนศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ใชเครองมอในการประเมน ดงน สวนท 1 รายงานในระบบ On Line สวนท 2 เอกสาร/หลกฐาน/รองรอย การด าเนนงาน ใชเครองมอประเมนผลศนยบมเพาะฯ จ านวน 3 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 ศกยภาพศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา

ตวบงชท 1 ส านกงานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ตวบงชท 2 การบรหารงานของหวหนาศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา ตวบงชท 3 การสนบสนนของผบรหารสถานศกษา

ตอนท 2 การด าเนนการพฒนาศกยภาพของผเรยนในสถานศกษาอาชวศกษา ตวบงชท 1 การพฒนาศกยภาพผเรยน ดานการอบรม ตวบงชท 2 การพฒนาศกยภาพผเรยน ดานการศกษาดงานทสอดคลองกบธรกจ ตวบงชท 3 การประเมนคณภาพ และความเปนไปไดของแผนธรกจ ตวบงชท 4 การสงเสรมการประกอบธรกจ ตวบงชท 5 การด าเนนงานตามแผนธรกจใหม ตวบงชท 6 การด าเนนงานตามแผนธรกจเดมหรอตอยอดธรกจเดม ตวบงชท 7 การใชธรกจในสถานศกษาเปนแหลงการเรยนรและการพฒนาศกยภาพ

ครทปรกษาธรกจหรอครทเกยวของ ตอนท 3 ผลสมฤทธของการบมเพาะผเรยนสการเปนผประกอบการ

ตวบงชท 1 ผลสมฤทธของการบมเพาะผเรยน สวนท 3 การจดนทรรศการ เพอน าเสนอธรกจใหมทเกดขนในปทรบการประเมนเพยง 1

ธรกจ เทานน(ซงถาผานการประเมนในระดบภาค 4 ดาว ธรกจนนตองเปนธรกจเดยวกนในการเขารบ การประเมนในระดบชาต)

สวนท 4 การน าเสนอผลการด าเนนงานของศนยฯ โดย หวหนาศนยฯ หรอผแทน สวนท 5 การน าเสนอผลการด าเนนธรกจ ตามสวนท 3 โดยผเรยน สวนท 6 การสมภาษณผเรยน

1. ดานนวตกรรมของสนคาหรอบรการ 2. ดานกระบวนการบรหารจดการธรกจ 3. ดานความยงยนของธรกจ

สวนท 7 การสมภาษณครทปรกษาธรกจ

44

ผลการประเมน พจารณาจากเกณฑการประเมน ดงน ระดบ 4 ดาว คะแนนรอยละ 80 – 100 ระดบ 3 ดาว คะแนนรอยละ 70 – 79 ระดบ 2 ดาว คะแนนรอยละ 60 – 69 ระดบ 1 ดาว คะแนนรอยละ 1 – 59

บทท 4 ผลการด าเนนงาน

ปจจยแหงความส าเรจและบทเรยนการด าเนนงาน วทยาลยการอาชพบานตากไดจดกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” มผลการ

ด าเนนงาน ปจจยแหงความส าเรจและบทเรยนการด าเนนงานทส าคญ ดงน

4.1 ผลการด าเนนงาน 4.1.1 ผลจากการจดกจกรรม

จากการด าเนนกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” วทยาลยการอาชพบานตาก ซงไดจดตงศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา วทยาลยการอาชพบานตาก ท าใหเกดผลจากการด าเนนงาน ดงน

1. นกเรยนไดรบการสงเสรมผลผลตการคาด าเนนการจดท าแผนธรกจ สงเสรมการท าธรกจขนาดยอม การประกอบอาชพอสระเพอสรางรายไดใหสอดคลองกบการเรยนการสอนในนกเรยน นกศกษาทกแผนกวชา

2. นกเรยน นกศกษา ทกแผนกวชาสามารถเขยนแผนธรกจเพอสรางอาชพอสระ ผลผลต นกเรยน นกศกษาไดเรยนรในเรองการวางแผนการด าเนนธรกจการมสวนรวมเปนเจาของ

สถานประกอบการ ผลลพธ มการวางแผนขยายกจการ รานกาแฟ โดยการปรบภมทศนของรานและมแผนการด าเนนการ

ใหเปดทกวน โดยท าควบคไปกบ ศนยบรการลาง อด ฉด ครบวงจร 4.1.2 ผลความส าเรจเชงประจกษ

การจดตงศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา วทยาลยการอาชพบานตาก ไดจดตงขนเพอเปนพนฐานการเปนผประกอบการรายยอย และตอยอดใหเกดธรกจขนาดเลกขนตอไป ซงขณะนศนยบมเพาะฯ ของวทยาลยมการพฒนาโดยมผลการประเมนจาก 2 ดาวในปการศกษา 2560 เปนระดบ 3 ดาว ในป 2561 และมผประกอบการรายยอยเกดขน

46

ภาพท 4.1 การประเมนศนยบมเพาะ และประชมสรปผลการประเมนในระดบอาชวศกษาจงหวด

4.2 ปจจยแหงความส าเรจ วทยาลยการอาชพบานตากไดจดกจกรรม “ศนยบมเพาะวสาหกจเพอการศกษา” และไดเกด

ปจจยแหงความส าเรจของกจกรรม ดงน ปจจยขอท 1 การไดรบงบประมาณสนบสนนจากหนวยงานตนสงกด ปจจยขอท 2 การไดรบการสนบสนนจากผบรหารในการด าเนนงานทเกยวของ ปจจยขอท 3 ท าเลทตงของรานตดกบถนนทมผสญจร ปจจยขอท 4 ความใสใจในการพฒนาอยางตอเนองของทมงาน

4.3 บทเรยนการด าเนนงาน การจดกจกรรมมบทเรยนหลงจากการจดกจกรรม ดงน บทเรยนขอท 1 การพฒนาธรกจอยางตอเนองและมนคง บทเรยนขอท 2 การพฒนานกเรยน นกศกษาใหเปนผประกอบการรายยอย บทเรยนขอท 3 จากการบรหารจดการผประกอบการของหนวยบมเพาะวสาหกจเพอ

การศกษา ไดพบปญหาและอปสรรค คอมผเรยนทส าเรจการศกษาออกไปประกอบอาชพอสระจ านวนนอย ยงจ าเปนทจะตองมการสงเสรมและสนบสนนการด าเนนการตอไปอยางจรงจง ยงกวานนควรมมาตรการเสรมแรงใหผเรยนสามารถน าประสบการณไปใชไดจรง ยงกวานน ควรปลกฝงความส าคญของการเปนผประกอบการเพอพฒนาการประกอบอาชพอสระ หรออาจจดท าโครงการสนบสนนการเปนผประกอบอาชพอสระเมอส าเรจการศกษาแลว

47

บรรณานกรม

ส านกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2562). คมอการปฏบตงานศนยบมเพาะผประกอบการอาชวศกษา (ปรบปรง เมษายน 2562). ส านกงานคณะกรรมการรการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ.

48

รายนามทปรกษาและรายนามคณะผจดท า

รายนามทปรกษา 1. นายเจรญฤทธ สงวนสตย ผวาราชการจงหวดตาก 2. นายเดช ศรนาม ศกษาธการจงหวดตาก 3. นายจรวฒน รกพวง ผอ านวยการกลมนเทศ ตดตามและประเมนผล

4. อาจารย ดร.อดเรก ฟนเขยว รองผอ านวยการฝายวางแผนและวจยมหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร แมสอด

5. อาจารยณฐภาณ บวด อาจารยประจ า มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร แมสอด

รายนามคณะผจดท า 1. ดร.วลลย อาศย ผอ านวยการวทยาลยการอาชพบานตาก 2. นายวฒไกร โฮชน รองผอ านวยการวทยาลยการอาชพบานตาก 3. นางปารชาต สมแสนหาญ หวหนางานประกนคณภาพและ

มาตรฐานการศกษา 4. นายณฐพงษ ไทยพานช หวหนางานสงเสรมผลตผล การคาและ

ประกอบธรกจ และผดแลราน BICEC Car Wash

5. นายเอกชย เปยวเมน หวหนางานโครงการพเศษและบรการชมชน และผดแลราน BICEC Car Wash

49