ชุดการเรียนการสอนฟิสิกส์ ไฟฟ้าสถิต · รายวิชาฟิสิกส์เพิ่มเติม ว 33204

ชดการเรยนการสอนฟสกส

หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (สาระเพมเตม) รายวชาฟสกสเพมเตม ว 33204

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา

นางวเรศ สาระพชญ ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนโนนคอวทยาคม อ าเภอโนนคณ จงหวดศรสะเกษ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

1

ค าน า

ชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 6 ชดน จดท าขนเพอเปนสอการจดกจกรรมการเรยนการสอนกลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตร (สาระเพมเตม) โดยเนนใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเองหรอเปนกลม มการสบเสาะหาความร การส ารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจและมจตวทยาศาสตร นอกจากนยงเปนเครองมอชวยบงชใหครผสอนทราบวา นกเรยนมความรความเขาใจในบทเรยน สามารถน าความรน นไปใชไดมากนอยเพยงใด จนกระทงสามารถน าไปพฒนาทกษะของนกเรยนได

ชดการเรยนการสอนฟสกส เรอง ไฟฟาสถต ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ชดน มบทเรยนจ านวนทงหมด 6 ชด ดงน

• ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา • ชดท 2 เรอง แรงระหวางประจและกฎของคลอมบ • ชดท 3 เรอง ศกยไฟฟา • ชดท 4 เรอง สนามไฟฟา • ชดท 5 เรอง ตวเกบประจและความจไฟฟา • ชดท 6 เรอง การใชประโยชนจากไฟฟาสถต

ชดนเปนชดท 1 เรอง ประจไฟฟา ซงในแตละชดจะประกอบดวย บตรค าสง บตรเนอหา บตรกจกรรม และบตรแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน พรอมดวยการตน ทใชส าหรบเสรมแรงและเพมความนาสนใจของชดการเรยนการสอนดวย

ผจดท าขอขอบพระคณทกทานทไดใหการสนบสนน ใหค าแนะน า ชแนะในการจดท าชดกจกรรมในครงน หวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมชดนจะเปนประโยชนส าหรบนกเรยน ครผสอน และผทสนใจ สามารถน าไปพฒนาการเรยนการสอนตอไป

นางวเรศ สาระพชญ

2

สารบญ

เรอง หนา ค าน า 1 สารบญ 2 ค าชแจงเกยวกบการใชชดการเรยนการสอน 3 คมอคร 4 คมอนกเรยน 5 แผนภมล าดบขนการใชชดการเรยนการสอน 6แบบทดสอบกอนเรยน 7 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 10 จดประสงคการเรยนร สาระส าคญ สาระการเรยนร ผลการเรยนร 11 บตรค าสง 13 บตรเนอหา 14 บตรกจกรรม 30 แบบบนทกการปฏบตกจกรรม 32 เฉลยบตรกจกรรม 34 บตรงาน 36 เฉลยบตรงาน 39 บตรฝกทกษะ 42 เฉลยบตรฝกทกษะ 44 บตรสรปความร (แผนผงมโนทศน) 46 แบบทดสอบหลงเรยน 47 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 50 กระดาษค าตอบ 51 แบบประเมนผลการใชชดการเรยนการสอน 52 แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน 53 แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม 56 แบบประเมนผลความพงพอใจ 58 บรรณานกรม แหลงสาระสนเทศและเวปไซต 60

3

ค าชแจง

ค าชแจงเกยวกบการใชชดการเรยนการสอน

1. ชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (สาระเพมเตม) รายวชาฟสกสเพมเตม รหสวชา ว 33204 ใชสอนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6

2. ชดการเรยนการสอนชดนประกอบดวย 2.1 ค าชแจงเกยวกบชดการเรยนการสอน 2.2 แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน 2.3 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน 2.4 บตรค าสง 2.5 บตรเนอหา 2.6 บตรกจกรรม 2.7 บตรเฉลยกจกรรม 2.8 บตรงาน 2.9 บตรเฉลยบตรงาน 2.10 บตรฝกทกษะ 2.11 บตรเฉลยบตรฝกทกษะ 2.12 บตรสรปความร (แผนผงมโนทศน)

3. ชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา ใชเวลาในการศกษา 2 ชวโมง

4

ค าชแจงส าหรบคร

คมอคร

1. ครเตรยมวสดอปกรณ จดชนเรยนใหพรอม 2. ครศกษาเนอหาทจะสอนใหละเอยด และศกษาชดการเรยนการสอนให

รอบคอบ 3. กอนสอนครตองเตรยมชดการเรยนการสอนไวบนโตะใหเรยบรอย และให

เพยงพอกบจ านวนนกเรยนในแตละกลม ใหไดรบคนละ 1 ชด ยกเวนสอการสอนทตองใชรวมกนทงกลม

4. ครเปนผจ ดกจกรรมการเรยนการสอน และวดผล ประเมนผล ใหเปนไปตามล าดบขนตอนทก าหนดไว

5. การสอนแบงออกเปน 3 ขน คอ ขนน าเขาสบทเรยน ขนการเรยนการสอน และขนสรปบทเรยน

6. กอนสอนครตองชแจงใหนกเรยนศกษาคมอนกเรยน ศกษาการเรยนดวยชดการเรยนการสอน ต งแตบตรค าสง แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน บตรเนอหา บตรกจกรรม บตรเฉลยกจกรรม บตรงาน บตรเฉลยบตรงาน บตรฝกทกษะ บตรเฉลยบตรฝกทกษะ และบตรสรปความร

7. ขณะทนกเรยนทกกลมปฏบตกจกรรม ครไมควรพดเสยงดง หากมอะไรจะพดตองพดเปนรายกลมหรอรายบคคล ไมรบกวนกจกรรมของนกเรยนกลมอน

8. ขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม ครตองเดนดการปฏบตกจกรรมของนกเรยนแตละกลมอยางใกลชด หากมนกเรยนคนใดหรอกลมใดมปญหา ครควรเขาไปใหความชวยเหลอจนปญหานนคลคลาย

9. หากมนกเรยนคนใดท างานชาเกนไป ครตองแยกออกมาท ากจกรรมพเศษ โดยหากจกรรมทเหมาะสมใหกบนกเรยนทเรยนชา

10. ถานกเรยนกลมใดหรอคนใดท างานเรวเกนไป ครควรใหท ากจกรรมพเศษทเตรยมไวส าหรบนกเรยนทเรยนเรว

11. เมอปฏบตกจกรรมเสรจ ครตองเนนใหนกเรยนเกบชดการเรยนการสอนของตนไวในสภาพเรยบรอย หามถอตดมอไปดวย

12. การสรปบทเรยน ควรเปนกจกรรมรวมของกลม หรอตวแทนกลมรวมกน

5

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

คมอนกเรยน

บทเรยนทนกเรยนใชอยนเรยกวา ชดการเรยนการสอน ทสรางขนเพอใหนกเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง โดยมจดประสงคเพอสรางความเขาใจ และสามารถแกไขปญหาจากสถานการณทก าหนดใหอยางมขนตอน โดยนกเรยนจะไดรบประโยชนจากชดการเรยนการสอน ตามจดประสงคทต งไว ดวยการปฏบตตามค าแนะน าตอไปนอยางเครงครด

1. หามขดเขยนสงตาง ๆ ลงในชดการเรยนการสอนเลมน 2. นกเรยนอานจดประสงคการเรยนรกอนลงมอศกษาชดการเรยนการสอน 3. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนจ านวน 10 ขอ แลวตรวจค าตอบจากเฉลย 4. ชดการเรยนการสอนนส าหรบศกษาดวยตนเอง นกเรยนตองด าเนนกจกรรม

ตามทก าหนดไวในเอกสารส าหรบนกเรยนจนครบทกขนตอน 5. นกเรยนตองอานเนอหาไปตามล าดบทละหนาตอเนองกนไปเรอย ๆ ตงแตหนา

แรกจนหนาสดทาย จะขามหนาใดหนาหนง ไมได 6. ถามค าสง ค าถามหรอแบบฝกทกษะ นกเรยนตองปฏบตตามทกอยาง 7. นกเรยนตองซอสตยตอตนเอง ไมดเฉลย กอนทจะใชความสามารถในการตอบ

ค าถามดวยตวเอง เพราะถาท าเชนนนจะไมชวยใหนกเรยนมความรขนมาไดเลย 8. เมอศกษาดวยตนเองจนจบชดการเรยนการสอนแลว ใหนกเรยนท า

แบบทดสอบหลงเรยนจ านวน 10 ขอ แลวตรวจค าตอบจากเฉลย 9. ถานกเรยนสงสยหรอไมเขาใจเนอหาใหทบทวนใหม ถายงไมเขาใจอกให

สอบถามจากครผสอน 10. ควรเขยนค าตอบลงในกระดาษค าตอบทแจกให

6

แผนภม

แผนภมล าดบขนการใชชดการเรยนการสอน

ล าดบขนการใชชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา

อานค าชแจงในการใชชดการเรยนการสอน

ศกษาบทเรยนและด าเนนกจกรรมตามทก าหนด

ผานการทดสอบ

ศกษาเรองใหม

ประเมนผล (ท าแบบฝกทกษะ)

ไมผาน

การทดสอบ

ศกษาจดประสงคการเรยนร

เสรมพนฐานผมพนฐานต า

ทดสอบกอนเรยน

ทดสอบหลงเรยน

7

รายวชา ฟสกสเพมเตม

แบบทดสอบกอนเรยน ชนมธยมศกษาปท 6

รหสวชา ว 33204 เวลา 20 นาท ชอหนวยการเรยนร : ไฟฟาสถต

เรอง ประจไฟฟา

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวาค าตอบขอใดถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวกากบาท ()

ลงในกระดาษค าตอบทแจกให

1. สงทท าใหวตถมอ านาจไฟฟาสถตเกดขนคอ ก. ประจไฟฟา ข. อ านาจไฟฟา ค. พลงงานไฟฟา

ง. โปรตอนและอเลกตรอน

2. ขอใดเปนลกษณะของการท าใหวตถเกดประจไฟฟาได ก. อะตอมขาดจ านวนนวตรอน

ข. อะตอมไดรบหรอขาดอเลกตรอน ค. อะตอมมจ านวนอเลกตรอนเทากบโปรตอน ง. อะตอมไดรบอนภาคนวตรอนเทากบโปรตอน

3. อะตอมทอยในสถานะเปนกลางทางไฟฟาเนองจากสาเหตใด ก. ขาดอเลกตรอน ข. ไดรบอเลกตรอน ค. มจ านวนอเลกตรอนเทากบโปรตอน ง. มจ านวนนวตรอนเทากบโปรตอนและอเลกตรอน

4. วตถทมประจไฟฟาเปนบวกหมายถงขอใด ก. วตถขาดอเลกตรอน ข. วตถมจ านวนนวตรอน ค. วตถมจ านวนอเลกตรอนเกนจ านวนโปรตอน ง. วตถทมจ านวนโปรตอนเกนจ านวนอเลกตรอน

8

5. ชนดของประจไฟฟาในขอใดถกตอง

ก. ประจไฟฟามมากกวาสองชนด ข. ประจไฟฟามชนดเดยวคอประจไฟฟาลบ ค. ประจไฟฟามชนดเดยวคอประจไฟฟาบวก ง. ประจไฟฟามสองชนดคอประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบ

6. เมอน าวตถชนหนงถผาแพรแลวน ามาจอเศษกระดาษทเปนกลางทางไฟฟา ปรากฏวา เศษกระดาษถกดดแสดงวา

ก. วตถมประจไฟฟาลบ ข. วตถมประจไฟฟาบวก ค. วตถขาดอเลกตรอนหรอรบอเลกตรอนเพมขนจากเดม ง. วตถขาดโปรตอนไปหรอไดรบโปรตอนเพมขนจากเดม

7. ขอใดคอคณสมบตของประจไฟฟา 1. ประจไฟฟาลบผลกวตถทเปนกลาง 2. ประจไฟฟาบวกดงดดประจไฟฟาลบ 3. ประจไฟฟาบวกดงดดประจไฟฟาบวก 4. ประจไฟฟาบวกดงดดวตถทเปนกลาง

ขอใดถกตอง ก. ขอ 1, 2

ข. ขอ 2, 4 ค. ขอ 2, 3

ง. ขอ 1, 2, 3

8. เมอน าแทงแกวถกบผาไหม จะพบวาวตถทงสองกลายเปนวตถทมประจไฟฟา การทวตถทงสองมประจไฟฟาไดเนองจากอะไร

ก. แรงทถ ข. การเสยดส

ค. ประจไฟฟาถกสรางขน ง. การเปลยนแปลงจ านวนอเลกตรอนในวตถ

9

9. รถบรรทกน ามนมกมโซหอยลากดนขณะแลนเพออะไร

ก. ใชฉดลากรถคนอน ข. รบประจไฟฟาจากพนถนน ค. ถายเทประจไฟฟากบพนถนน ง. ใชถายประจไฟฟาใหพนถนน

10. แทงแกวถดวยผาแพรแลวเกดประจไฟฟาได เพราะอะไร ก. ประจไฟฟาเกดจากแรงเสยดทาน ข. ประจไฟฟาเกดจากแรงดงดดระหวางมวล ค. การถท าใหมประจไฟฟาชนดหนงเกดขนมา ง. ประจไฟฟาถายเทจากวตถหนงไปยงอกวตถหนง

เปนอยางไรบางคะ ตอบค าถามไดหรอเปลา? ถาอยากทราบวา ตอบถกหรอไม ค าตอบทถกตองคออะไร ใหเปดหนาตอไปเพอดเฉลยคะ

10

เฉลย


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน ชนมธยมศกษาปท 6



ขอท ค าตอบ

1. ก 2. ข 3. ค 4. ง 5. ง 6. ค 7. ข 8. ง 9. ค

10. ง

ถาตอบยงไมถก กไมตองเสยใจนะคะ เพราะเรายงไมไดเรยนเลย

11

ชดการเรยนการสอน


1. นกเรยนสามารถท ากจกรรมเพอศกษาชนดของแรงระหวางประจไฟฟาและชนดของประจไฟฟาได

2. นกเรยนอธบายเกยวกบประจไฟฟาได 3. นกเรยนอธบายเกยวกบลกษณะของการเกดประจไฟฟา และชนดของประจ

ไฟฟาได

ประจไฟฟาม 2 ชนด คอ ประจบวกและประจลบ เมอน าวตถทมประจเขาใกลกนจะเกดแรงกระท าระหวางกน ถาประจเหมอนกนจะเกดแรงผลกกน ถาประจตางกนจะเกดแรงดงดดกน

การท าใหวตถมประจไฟฟาไมใชเปนการสรางประจขนมาใหม แตเปนการยายประจ ผลรวมของประจทงหมดของระบบยงคงเหมอนเดม ซงเรยกวาเปนกฎการอนรกษประจไฟฟา

วตถทไดรบการถายเทอเลกตรอนโดยอเลกตรอนยงคงอย ณ บรเวณนน ไมเคลอนทจากทหนงสอกทหนงในเนอวตถ เรยกวตถนนวา ฉนวน แตถาอเลกตรอนทถกถายเทสามารถเคลอนทกระจายไปตลอดเนอวตถโดยงาย เรยกวตถนนวา ตวน า

จดประสงคการเรยนร

สาระส าคญ

12

สาระการเรยนร

1. ศกษาเกยวกบไฟฟาสถต เกยวกบประจไฟฟา ทราบถงวธการท าใหเกด

ประจไฟฟา 2. ท ากจกรรมเพอศกษาชนดของแรงระหวางประจไฟฟา และชนดของประจ

ไฟฟา ความหมายของสภาพเปนกลางทางไฟฟา ตวน าและฉนวน การเหนยวน าประจไฟฟา

3. ท ากจกรรมเพอศกษาวธการท าใหวตถมประจไฟฟาโดยการเหนยวน า พรอมทงทราบถงวธท าใหวตถตวน ามประจโดยการเหนยวน า พรอมทงตอสายดน

4. ศกษาเกยวกบแรงระหวางประจและกฎของคลอมบ 5. ศกษาสนามไฟฟา เสนแรงไฟฟา ศกยไฟฟา การเกบประจ และพลงงาน

ของตวเกบประจ 6. ศกษาเกยวกบความจของตวเกบประจแบบตวน า รปทรงกลมและรปทรง

อน ๆ 7. ศกษาการน าตวเกบประจไปใชงาน โดยการตอตวเกบประจแบบอนกรม

และแบบขนาน 8. น าความรเกยวกบไฟฟาสถตไปอธบายหลกการท างานของเครองใชใน

ชวตประจ าวนบางประเภท

ผลการเรยนร

1. มความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของไฟฟา ประจ แรงระหวางประจ

กฎการอนรกษประจ กฎคลอมบ และการเหนยวน าไฟฟา 2. มทกษะในการวเคราะหสนามไฟฟา เสนแรง ศกยไฟฟา ตวเกบประจ

และความจไฟฟา 3. มความรบผดชอบ สามารถสบคนขอมล และน าความรเกยวกบไฟฟาสถต

ไปใชประโยชนได

13

ปฏบตตามค าสงตอไปน

บตรค าสง

1. นกเรยนอานคมอนกเรยนใหเขาใจกอนลงมอศกษา ชดการเรยนการสอนท 1

เรอง ประจไฟฟา 2. ศกษาบตรเนอหาทครแจกใหเรอง ประจไฟฟา 3. ใหนกเรยนอานบตรกจกรรมและปฏบตกจกรรม ลงในแบบบนทกการปฏบต

กจกรรม และตรวจความถกตองจากบตรเฉลยกจกรรม 4. นกเรยนรวมกนตอบค าถามลงในบตรงานทครจดเตรยมไวให และตรวจความ

ถกตองจากบตรเฉลยบตรงาน 5. นกเรยนท าแบบฝกหดจากบตรฝกทกษะ และตรวจความถกตองจากบตรเฉลย

บตรฝกทกษะ หามนกเรยนเปดดบตรเฉลยกอน 6. เมออภปรายหรอสนทานาสรปความรเสรจ ใหนกเรยนเขยนแผนผงมโนทศน

สรปผลการเรยนรลงในบตรสรปความร

14

ความหมาย

บตรเนอหา

เมอประมาณ 550 ป กอนครสตกาลนกปราชญ

ชาวกรก ชอ ทาลส (Thales of Miletus, 624 - 546 B.C.) บน ทกไววา แท งอ าพน เม อน ามาถกบผาขนส ตว แทงอ าพนสามารถดงดดวตถเบา ๆ เชน ขนนก ได ทาลส อธบายวา เกดจากอ านาจชนดหนง เรยกวา อ านาจทางไฟฟา

ในเวลาตอมา เบนจามน แฟรงคลน (Benjamin Franklin, 1706 - 1790) อธบายการน าวตถสองชนดมา ถกนแลวมอ านาจทางไฟฟาวา เกดจากวตถนนม ประจไฟฟา (Electric Charge)

อ านาจไฟฟา (Electricity) คอ ความสามารถแสดงแรงดงดดตอวตถตาง ๆ ได อ านาจทางไฟฟาเรยกส น ๆ วา ไฟฟา ตรงกบภาษาองกฤษวา Electricity มาจากค าวา Elektron ในภาษากรก ซงหมายถง อ าพน (Amber)

อ าพน (Amber) คอ ยางสนทแขงตวจนเกอบกลายเปนหน มลกษณะคลายพลาสตกโปรงแสง มสน าตาลแกมแดง สามารถขดใหขนเงาไดงาย นยมท าเปน เครองประดบ มมากในประเทศเยอรมนและโปแลนด เกดจากตนสนทบถมกนจมดนจมทรายมานานนบพนนบหมนป อ าพนมความแขง 6 (เพชรซงแขงทสดมความแขง 10)

ประจไฟฟา (Electric Charge) คอ ตวการทท าใหเกดอ านาจไฟฟา (แรงดด)

15

ชนดของประจไฟฟา

ประจไฟฟาจ าแนกเปน 2 ชนด คอ

▪ ประจไฟฟาบวก (Positive charge) คอ วตถทไดสญเสยอเลกตรอนไปแทนดวยเครองหมาย +

▪ ประจไฟฟาลบ (Negative charge) คอ วตถทไดรบอเลกตรอนเพมแทนดวยเครองหมาย -

ประจไฟฟาเปนปรมาณทางไฟฟาปรมาณหนง

ทก าหนดขน ธรรมชาตของสสารประกอบดวยหนวยยอย ๆ ทมลกษณะและมคณสมบตเหมอนกนทเรยกวา อะตอม (atom) ภายในอะตอมจะประกอบดวยอนภาคมลฐาน 3 ชนด ไดแก โปรตอน (proton) นวตรอน (neutron) และอเลกตรอน (electron) โดยทโปรตอนมประจไฟฟาบวก กบนวตรอน ทเปนกลางทางไฟฟารวมกนอยเปนแกนกลาง เรยกวา นวเคลยส (nucleus) สวนอเลกตรอนมประจไฟฟาลบ จะอยรอบ ๆ นวเคลยส

ภาพท 1 แสดงประจไฟฟา ทมา : http://media-2.web.britannica.com/eb-media/22/222-004-24B4E774.gif

16

ตามปกตวตถจะมสภาพเปนกลางทางไฟฟา กลาวคอ จะมประจไฟฟาบวกและ

ประจไฟฟาลบเทากน เนองจากในแตละอะตอมจะมจ านวนอนภาคโปรตอนและอนภาคอเลกตรอนเทากน เปนไปตามกฎการอนรกษประจ

ขอสงเกต

• ถาวตถมสภาพประจไฟฟาบวกเทากบประจไฟฟาลบ

วตถนนเปนกลาง จะไมมสภาพของไฟฟาสถต • ถาบนวตถมประจไฟฟาลบมากกวาประจไฟฟาบวก

เรยกวตถน นวา วตถมประจลบ (การทมประจลบมากกวา เกดจากวตถนไดรบอเลกตรอนเพมเขามา)

• ถาบนวตถมประจไฟฟาบวกมากกวาประจไฟฟาลบ เรยกวตถนนวา วตถมประจบวก (การทมประจบวกมากกวาเกดจากวตถนสญเสยอเลกตรอนไป)

ภาพท 2 แสดงองคประกอบของอะตอม ทมา : http://media-2.web.britannica.com/eb-media/22/222-004-24B4E774.gif

17

คณสมบตของประจไฟฟา

ไฟฟาสถต (Static electricity หรอ Electrostatic Charges)

เปนปรากฏการณทปรมาณประจไฟฟาขวบวกและขวลบบนผววสดมไมเทากน ปกตจะแสดงในรปการดงดด, การผลกกนและเกดประกายไฟ

1. ประจชนดเดยวกนจะผลกกน และประจตางชนดกนจะดงดดกน ซงผ ทแยก

ชนดของประจไฟฟาไดเปนคนแรกคอ เบนจามน แฟรงคลน นนเอง

ภาพท 3 แสดงแรงดดเกดจากประจชนดตรงกนขามออกแรงตางรวมกระท าตอกน

ทศของแรงดดทประจกระท าตอกนจะเปนแรงดดมทศเขาหากน ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/p/blog-page.html

เปดหนาตอไป เพอศกษาแรงผลกท เกดจากประจชนดเดยวกนคะ

18

2. วตถทมประจไฟฟาจะดงดดวตถทเปนกลางทางไฟฟาเสมอ 3. แรงระหวางวตถไฟฟาทเกดขนถอวาเปนแรงครวม ตามกฎขอท 3 ของนวตน

ภาพท 4 และ 5 แสดงแรงผลกเกดจากประจชนดเดยวกน ออกแรงตางรวมกระท าตอกน ทศของแรงผลกทประจกระท าตอกนจะเปนแรงผลกมทศออกจากกน

ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/p/blog-page.html

ความรเพมเตม

ในการพดถงประจไฟฟา เราจ าเปนตองกลาวถงตวน าและฉนวนดวย (แลวทงสองสงนคออะไร?)

19

สภาพไฟฟาสถตบนวตถ

ปรากฏการณ หากเราถอแทงแกวไวในมอแลวถไปมา จะเกดประจบนแทงแกวนน แตถาท าแบบเดยวกนกบโลหะทองแดงจะไมเกดอะไรขนเลย ท าไมถงเปนเชนนน

ค าอธบาย เนองจากประจเคลอนทไดอยางอสระในทองแดง ประจทเกดจากการ ขดสจงเดนทางผานทองแดงมาสตวเราและลงพนไปจนหมด (เหตการณนเกดเรวมากจนเราไมรตว)

ดงนน หากเราถอแทงทองแดงทมดามเปนแกวละจะเกดประจบนทองแดงหรอไม (ค าตอบทางทฤษฎ คอ เกดไดแนนอน) อยางนตองลองปฏบตกนนะคะ

ขอสรป

• ตวน า คอ สสารทยอมใหประจเคลอนผานไดอยางอสระ เชน ทองแดง เงน ทอง ตวเรา

• ฉนวน คอ สสารทไมยอมใหประจเคลอนผานไดอยางอสระ เชน แกว พลาสตก

การท าใหเกดสภาพไฟฟาสถตบนวตถท าได 3 วธ คอ

1. การขดสกนของวตถทเหมาะสม 2 ชนด การทปรมาณประจไฟฟาขวบวกและขวลบบนผววสดมไมเทากน ท าใหเกดแรง

ดงดดเมอวตถทง 2 ชน มประจตางชนดกน หรอเกดแรงผลกกนเมอวสดทง 2 ชน มประจชนดเดยวกน

เราสามารถสรางไฟฟาสถตไดโดยการน าผวสมผสของวสด 2 ชน มาขดสกน พลงงานทเกดจากการขดสกนท าใหประจไฟฟาบนผววสดจะเกดการแลกเปลยนกน โดยจะเกดกบวสดประเภททไมน าไฟฟา หรอทเรยกวา ฉนวน ตวอยางเชน ยาง, พลาสตก และแกว

ส าหรบวสดประเภททน าไฟฟานน โอกาสเกดปรากฏการณประจไฟฟาบน ผววสดไมเทากนนนยาก แตกสามารถเกดขนได

20

การขดสหรอการถวตถ 2 ชนด ทมาขดสหรอถกน จะท าใหมการถายเทของประจไฟฟา (อเลกตรอน) ระหวางวตถทงสอง

• วตถใดสญเสยอเลกตรอนไปวตถนนจะมประจไฟฟาเปนบวก • สวนวตถทไดรบอเลกตรอนมา จะมประจไฟฟาเปนลบ

ในการขดสหรอถ จ านวนประจไฟฟาทเกดขนบนวตถทงสองมขนาดเทากน แตมประจไฟฟาเปนชนดตรงขาม เชน วตถ A และ B เดมเปนกลางทางไฟฟา เมอน ามาถกนปรากฏวา หลงจากถกน วตถ A มประจไฟฟา +1.6 x 10 ^-19 คลอมบ แสดงวา วตถ B ก จะมประจไฟฟา -1.6 x 10^-19 คลอมบ

ภาพท 6 แสดงประจลบจากผาขนสตวตดบนแทงอ าพน ท าใหแทงอ าพนมประจลบ และผาขนสตวมประจบวก

ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/

ภาพท 7 แสดงเครองก าเนดไฟฟาสถต (Van de graaff generator) ทมา : http://electricity-basic.blogspot.com/2012/10/blog-post_31.html

สายพาน

หวเกบประจ

หวทมประจ

แหลงจายความตางศกย

โลหะทรงกลม

21

ตวอยางของการท าใหเกดประจบนวตถโดยการขดถกนของวตถ คอ เครองก าเนด

ไฟฟาสถต หรอเรยกวา Van de graaff generator หลกการขดถกนโดยใชสายพาน ท าให ทรงกลมมประจไฟฟาเปนบวก เมอคนไปแตะทรงกลมจะท าใหคนเกดประจบวก เมอเสนผมตางมประจเปนบวกกจะเกดแรงผลกกนทางไฟฟาสถต ท าใหเสนผมชขน

2. วธการถายเทประจ

การถายเทประจไฟฟา (Electrostatic Discharge) คอ การถายเทประจไฟฟา ทเกดขนอยางรวดเรว เมอประจไฟฟาบนผววสด 2 ชนด ไมเทากน

ตวอยางการเกดไฟฟาสถตและการถายเท

ประจไฟฟา เมอเราใสรองเทาหนงแลวเดนไปบนพนท ปดวยขนสตวหรอพรม เมอเดนไปจบลกบดประตจะมความรสกวาถกไฟชอต ทเปนเชนนสามารถอธบายไดวา เกดประจไฟฟาขนจากการขดสของวตถ 2 ชนด วตถใดสญเสยอเลกตรอนไปจะมประจไฟฟาเปนบวก สวนวตถใดไดรบอเลกตรอนมาจะมประจไฟฟาเปนลบ ซงขนอย กบวตถทมาขดสกน

ภาพท 8 แสดงการท างานเครองก าเนดไฟฟาสถต (Van de graaff generator) ทมา : http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/51/index51%20static%20electric.htm

22

เมอเราเดนผานพนทปดวยขนสตวหรอพรม รองเทาหนงของเราจะขดสกบพนขนสตวหรอพรม ท าใหอเลกตรอนถายเทจากรองเทาหนงไปยงพนพรม เมอเราเดนไปเรอย ๆ อเลกตรอนจะถายเทจากรองเทาไปยงพนมากขน จงท าใหเรามประจไฟฟาเปนบวกกระจายอย เตมตวเรา เมอเราไปจบลกบดประตซงเปนโลหะจะท าใหอเลกตรอนจากประตถายเทมายงตวเรา ท าใหเรารสกวาคลาย ๆ ถกไฟชอต

ในลกษณะเดยวกนถาเราใสรองเทายาง รองเทายางจะรบอเลกตรอนจากผาขนสตว

หรอพรมจะท าใหเรามประจไฟฟาเปนลบ เมอเราเขาไปใกลและจะจบลกบดประต จะท าใหอเลกตรอนถายเทจากเราไปยงลกบดประต เราจะมความรสกวาคลาย ๆ ถกไฟชอต

โดยการน าวตถตวน าอนทมประจไฟฟาอสระอยแลวมาสมผสกบตวน าทเราตองการ จะใหเกดมประจไฟฟาอสระ การกระท าเชนนจะเกดการถายเทประจไฟฟาระหวางตวน าทงสอง และในทสดตวน าทงสองตางจะมประจไฟฟาอสระ และตางจะมศกยไฟฟาเทากน

ภาพท 9 แสดงการน าแทงอ าพนทมประจลบแตะวตถ (a) เกดการถายเทประจ ท าใหมประจเปนลบดวย(b)

ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/

รางกายคนเราเปนตวกลางทางไฟฟาทด

23

ซงตามทฤษฎอเลกตรอนแลว การถายเทประจไฟฟาใหกนนน เกดขนเนองจากการ

เคลอนทของอเลกตรอนนนเอง ซงในการท าใหเกดประจไฟฟาอสระดวยการสมผสนน

อาจสรปไดวา

(ก) ประจฟาอสระทตวน าไดรบ จะเปนประจไฟฟาชนดเดยวกนกบชนดของประจไฟฟาบนตวน าทน ามาสมผสเสมอไป

(ข) เมอสมผสกนแลว ตวน าทงสองตางจะมศกยไฟฟาเทากน

(ค) ประจไฟฟาอสระทตวน าท งสองม ภายหลงสมผสกนแลวน น จะมจ านวนเทากนหรออาจไมเทากนกได ท งนยอมขนอยกบความจไฟฟาของตวน าทงสอง

(ง) ประจไฟฟารวมทงหมดบนตวน าทงสองภายหลงทสมผสแลว จะมจ านวนเทากบประจไฟฟาทงหมดกอนสมผสกน

3. วธการเหนยวน าประจไฟฟา การท าใหวตถมประจไฟฟาโดยการเหนยวน า ท าไดโดยการน าวตถซงมประจ

ไฟฟาเขาไปใกล ๆ วตถทเปนกลางจะท าใหเกดการเหนยวน าใหประจไฟฟาทอยในวตถทเปนกลางเกดการจดเรยงตวใหมเนองจากแรงทางคลอมบ เปนผลท าใหวตถทเปนกลางจะมประจไฟฟาเกดขน โดยประจไฟฟาทเกดขนตรงดานใกลกบวตถทมาเหนยวน าจะเปนชนดตรงกนขามกบประจทมาเหนยวน า และดานไกลกบวตถทมาเหนยวน าจะเกดประจชนดเดยวกน เชน

การท าใหมประจไฟฟาบวกบนวตถตวน าทรงกลมโดยวธการเหนยวน า มวธการดงน

24

1. การเหนยวน าตอสายดน และตดสายดน

• รป (a) น าวตถทมประจไฟฟาลบเขามา (ใกล ๆ) วตถทรงกลมเหนยวน าท าใหแยกประจออกเปน 2 สวน

• รป (b) ตอสายดน (หรออาจใชมอแตะ) เขาทวตถตวน าทรงกลม • รป (c) อเลกตรอนจากวตถตวน าทรงกลมจะถกผลกลงสพนดน แลวจงตด

สายดนออก • รป (d) เมอน าวตถทมประจลบออกไป อเลกตรอนจากพนดนกลบขนมาบน

ตวน าทรงกลมไมได ท าใหวตถตวน าทรงกลมมประจไฟฟาเปนบวก

ภาพท 10 แสดงการท าใหวตถทรงกลมตวน ามประจไฟฟาบวก โดยวธการเหนยวน า ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/

25

(a)

(b)

(c)

(d)

2. การเหนยวน าบนวตถตวน าหลายอนวางชดกน แลวแยกออกจากกน

• รป (a) วตถทรงกลมตวน าทเปนกลาง (ทางประจ) 2 อน วางสมผสกนเพอใหอเลกตรอนอสระสามารถเคลอนผานไดระหวางกน

• รป (b) เมอลกโปงทมประจลบไปวางใกล ๆ อเลกตรอนจะเคลอนผานทรงกลมตวน าทอยดานซายไปสทรงกลมตวน าทอยดานขวา ท าใหเกดประจทไมสมดลขนบนทรงกลมตวน าทงสองตว (ดานซายเปนบวก ดานขวาเปนลบ)

• รป (c) ประจลบในลกโปงยงคงเหนยวน า ท าใหเกด

ประจบวกทางดานใกลและประจลบทางดานไกล จนในทสดเกดการแบงแยกออกเปน 2 ฝง อยางสมบรณ

• รป (d) ขนตอนตอไป คอ การแยกทรงกลมตวน า ท งสองออกจากกน ใหจบตรงแทงฉนวน (ดงภาพ) กจะไดทรงกลมตวน าทมประจ คนละแบบตรงขามกน

26

(e)

(f)

(g)

• รป (e) แตเอะ! ทรงกลมตวน าดานขวา ประจลบจะกระจายอยางสม าเสมอ ทางดานประจบวกกยงคงออแนนอยใกลลกโปงอยเลย

• รป (f) เมอลกโปงออกไป ประจบวกกเรมกระจายออกทวทรงกลมดานซาย

• รป (g) ตอนนทรงกลมดานซายกกลายเปนทรงกลมทมประจบวก สวนทรงกลมขางขวากเปนประจลบ

ภาพท 11 แสดงเหนยวน าบนวตถตวน าหลายอนวางชดกน แลวแยกออกจากกน ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/

หวงวาคงเขาใจวธการท าใหวตถมประจไฟฟาโดยการเหนยวน าแลวนะคะ

27

อเลกโทรสโคป

ลกพธเปนกลางเกดแรงดดกบวตถ แสดงวาวตถนมประจ

ลกพธเปนกลางไมมแรงเกดกบวตถ แสดงวาวตถนไมมประจ

อเลกโทรสโคป (electroscope) เปนเครองมอส าหรบตรวจไฟฟาสถต อเลกโทรสโคปทควรทราบม 2 ชนด คอ

1. อเลกโทรสโคปแบบพธบอล (Pith ball electroscope)

อเลกโทรสโคปแบบนเปนอเลกโทรสโคปแบบงายทสด ประกอบดวยลกกลมเลกท าดวยเมดโฟม หรอไสหญาปลอง ซงมน าหนกเบามาก ตวลกกลมแขวนดวยเชอกดาย หรอไหมเสนเลก ๆ จากปลายเสาทตงบนแทนฉนวนไฟฟา ดงรป

(ก) เมอตองการตรวจวตถใดมประจไฟฟาหรอไม ใหปฏบตดงน ใชนวคลง ลกกลมใหทว แนใจวาลกกลมเปนกลางจรง ๆ จากนน าวตถทตองการตรวจวามประจไฟฟาหรอไม เขามาใกล ๆ ลกกลมนน หากปรากฏวา ลกกลมเคลอนทโดยดดเขาหาวตถนน เมอปรากฏเชนนกแสดงวา วตถทน ามาทดลองนนมประจไฟฟา แตไมสามารถระบชนดของประจได ถาปรากฏวาเมอน าวตถทตองการตรวจสอบเขาใกลลกกลมนน แลวลกกลมไมเคลอนทเลย กแสดงวาวตถนนเปนกลาง (ไมมประจไฟฟา)

ภาพท 12 และ 13 แสดงอเลกโทรสโคปแบบพธบอล และการตรวจสอบวาวตถมประจไฟฟาหรอไม โดยใชอเลกโทรสโคปแบบพธบอล

ทมา : http://trade.indiamart.com/ และ http://weerajit14.blogspot.com/

วตถ

วตถ

28

ลกพธมประจบวก ถาเกดแรงดดกบวตถ แสดงวา วตถนมประจลบ หรอวตถน

อาจจะเปนกลางกได

ลกพธมประจลบ ถาเกดแรงผลกกบวตถ แสดงวา วตถนมประจลบ

(ข) เมอตองการใชอเลกโทรสโคปนไปตรวจชนดของประจ ใหปฏบตดงน

ขนแรกท าการใหประจไฟฟาททราบชนดแลวแกลกกลมเสยกอน ขนตอไปจงน าวตถทมประจไฟฟา ซงตองการตรวจชนดประจนนเขามาใกลลกกลม หากปรากฏวาเกดแรงผลกโดยลกกลมเคลอนทหนหางวตถ กแสดงวาประจไฟฟาบนวตถนนเปนชนดเดยวกนกบประจไฟฟาบน ลกกลม แตถาปรากฏวาเกดแรงดด คอลกกลมเคลอนทเขาหาวตถนน กแสดงวาประจไฟฟาบนวตถนนเปนประจตางชนดกนกบประจไฟฟาบนลกกลม

ภาพท 14 แสดงการตรวจสอบชนดประจของวตถ โดยใชอเลกโทรสโคปแบบพธบอล ทมา : http://weerajit14.blogspot.com/

วตถ

วตถ

สรปวา เมอเราทราบชนดประจไฟฟาบนลกกลมอยแลว จงจะสามารถบอกไดวา ประจไฟฟาบนวตถนนเปนชนดใด

29

หวพลาสตกอนนกลายเปนหวมประจ เมอเราถมนกบขนแก เราสามารถวดคาประจไดโดยน าหวมาแตะอเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะ แลวดวา แผนโลหะจะกางออกจากแทงโลหะไปมากเทาใด (ปกตแผนโลหะจะไมกางออก แตเมอน าวตถทมประจเขาใกล แผนโลหะจงจะกางออก)

แผนขนานไมกางออก แสดงวา วตถนเปนกลาง

แผนขนานกางออก แสดงวา วตถนมประจ

แผนขนานกางออก แสดงวา วตถนมประจ

2. อเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะ (leaf electroscope)

ตวอยางขางลาง คอ อเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะ

ภาพท 15 แสดงการตรวจสอบประจของวตถ โดยใชอเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะ ทมา : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=32572

หวพลาสตกมประจ

จาน

แผนโลหะบาง

สเกล

+

+ -

-

+

+

- - - -

+ + + +

-

-

30

บตรกจกรรม

ค าชแจง ใหนกเรยนศกษากจกรรมทก าหนดให และปฏบตตามกจกรรมพรอมบนทกผลการท า

กจกรรมในแบบบนทกการปฏบตกจกรรม

กจกรรม เรอง ชนดของแรงระหวางประจไฟฟาและชนดของประจไฟฟา

จดประสงค 1. เพอศกษาชนดของแรงระหวางประจไฟฟา และชนดของประจไฟฟาได 2. อธบายเกยวกบประจไฟฟาได

3. อธบายเกยวกบลกษณะของการเกดประจไฟฟา และชนดของประจไฟฟาได

วสดอปกรณ 1. แผนพวซ 2 แผน 2. แผนเปอรสเปกซ 2 แผน 3. ผาสกหลาด 1 ผน 4. ขาตง 1 อน

5. เสนดาย 1 เมตร 6. แบบบนทกการปฏบตกจกรรม

วธท ากจกรรม ตอนท 1

1. น าแผนพวซ 1 เขาใกลกระดาษชนเลก ๆ สงเกตวา กระดาษถกแผนพวซดงดดใหเคลอนทเขาหาหรอไม

แผนพวซ

กระดาษชนเลก ๆ

31

2. จากนนน าแผนพวซถกบผาสกหลาด แลวน าเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ อกครงหนง สงเกตผลทเกดขน

ตอนท 2 1. น าปลายหนงของเสนดายผกโยงกบแผนพวซ (ดงรป) แลวน าอกปลายหนงของ

เสนดายผกกบขาตง จดใหเสนดายหอยในแนวดงและใหแผนพวซวางตวในแนวระดบ จบปลายขางหนงของแผนพวซนถดวยผาสกหลาดเพอใหมประจไฟฟา แลวปลอยใหแผนพวซวางตวในแนวระดบดงเดม

2. น าแผนพวซอกแผนหนงทถปลายขางหนงดวยผาสกหลาดจนมประจไฟฟา แลวน าไปใกลปลายทมประจไฟฟาของแผนพวซทแขวนอย (ดงรป) สงเกตการเบนของแผนพวซทแขวนอย

3. ท าการทดลองดงเดม โดยเปลยนแผนพวซทแขวนกบเสนดายเปนแผนเปอรสเปกซทมประจไฟฟา แลวน าแผนเปอรสเปกซอกอนหนงทมประจไฟฟามาเขาใกล สงเกตการเบนของแผนเปอรสเปกซทแขวนอย หลงจากนน ท าการทดลองสลบชนดของแผนทแขวนเปนแผนพวซ แลวท าใหมประจไฟฟา แตใชแผนเปอรสเปกซทมประจไฟฟา สงเกตผลทเกดขน

แผนพวซ

ผาสกหลาด

น าแผนพวซถกบผาสกหลาด

แผนพวซ

ผาสกหลาด

* เปอรสเปกซ (Perspex) เปนสารสงเคราะหประเภทพลาสตกอกชนดหนง มลกษณะโปรงแสง แขงแตมน าหนกเบา

32

แบบบนทกการปฏบตกจกรรม


กลมท ........................... ชน ...........................

บนทกผลการท ากจกรรม ตอนท 1

- ถาน าแผนพวซเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ ผลทไดแตกตางกนหรอไม เพราะเหตใด(เมอเปรยบเทยบกรณกอนถกบผาสกหลาด กบกรณหลงถกบผาสกหลาด) ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

ตอนท 2 - ในการทดลองน มจดประสงคเพอศกษาเกยวกบเรองใด

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

33

- ในการทดลองแตละครง แผนพวซและแผนเปอรสเปกซทมประจและถกแขวนกบเสนดายจะเบนอยางไร เมอน าแผนพวซและแผนเปอรสเปกซทมประจเขาใกล................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

สรปผลการท ากจกรรม ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

34

บตรเฉลยกจกรรม


กลมท ........................... ชน ...........................

บนทกผลการท ากจกรรม ตอนท 1

- ถาน าแผนพวซเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ ผลทไดแตกตางกนหรอไม เพราะเหตใด(เมอเปรยบเทยบกรณกอนถกบผาสกหลาด กบกรณหลงถกบผาสกหลาด) ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

ตอนท 2 - ในการทดลองน มจดประสงคเพอศกษาเกยวกบเรองใด

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

(เมอถแผนพวซดวยผาสกหลาดแลวน าแผนพวซเขาใกลกระดาษชนเลก ๆ พบวาแผนกระดาษถกแผนพวซดงดด แสดงวาแผนพวซมแรงกระท ากบกระดาษ และตนเหตทท าใหเกดแรงนคอ ประจไฟฟา หรอทเรยกสน ๆ วา ประจ เรยกแรงน วา แรงระหวางประจไฟฟา)

(เพอศกษาวา มประจกชนดและเมอใดจงจะเกดประจทเหมอนกน และเมอใดเกดประจทตางกน)

35

- ในการทดลองแตละครง แผนพวซและแผนเปอรสเปกซทมประจและถกแขวนกบเสนดายจะเบนอยางไร เมอน าแผนพวซและแผนเปอรสเปกซทมประจเขาใกล................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

สรปผลการท ากจกรรม ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................

(เมอน าแผนพวซ ทมประจเขาใกลแผนพวซ ทมประจและแขวนกบเสนดาย ปรากฏวา แผนพวซ เบนจากต าแหนงเดม เมอเปลยนแผนพวซ เปนแผน เปอรสเปกซแลวทดลองซ า จะพบวาแผนเปอรสเปกซทมประจและแขวนอยกบเสนดายกจะเบนออกเมอน าแผนเปอรสเปกซอกแผนทมประจเขาใกลเชนกน แตถาน าแผนเปอรสเปกซทมประจเขาใกลแผนพวซซงมประจและแขวนอย ปรากฏวา แผนพวซถกดงดดใหเบนเขาหาแผนเปอรสเปกซทมประจ กจกรรมนแสดงวาแรงระหวางประจมสองชนด คอ แรงดงดดและแรงผลก เนองจากเราถแผนพวซดวยผาสกหลาดเชนเดยวกนทงสองครง ดงนนประจทเกดขนบนแผนพวซแตละแผนจงเปนชนดเดยวกน ในท านองเดยวกนประจทเกดขนบนแผนเปอรสเปกซแตละแผนกเปนชนดเดยวกนดวย สวนประจทเกดบนแผนพวซและแผนเปอรสเปกซทท าใหเกดแรงดงดดนน ควรเปนประจตางชนดกน)

(1. แรงระหวางประจไฟฟาม 2 ชนด คอ แรงดดกบแรงผลก 2. ในการใชวตถคหนงถกน ประจไฟฟาทเกดขนบนวตถหนงจะเปนประจ

ไฟฟาชนดเดมเสมอ แตถาถดวยวตถตางชนด ประจไฟฟาบนวตถนนอาจมประจไฟฟาตางกนกบครงแรกกได

3. แรงระหวางประจไฟฟาชนดเดยวกนเปนแรงผลก และแรงระหวางประจไฟฟาตางชนดกนเปนแรงดด)

36

จงตอบค าถามตอไปน

บตรงาน

1. ประจไฟฟาพนฐานในธรรมชาตม 2 ชนด คออะไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

2. โปรตอนและอเลกตรอน คออะไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

3. ในสภาวะปกต อะตอมของวตถจะมจ านวนโปรตอนในนวเคลยสเทากบจ านวนของ อเลกตรอน ซงสามารถน าหลกนไปอธบายสภาวะเปนกลางทางไฟฟาของวตถไดอยางไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

4. วตถทเปนฉนวน A และ B น ามาขดถกน หลงจากขดถกนปรากฏวา วตถ B ไดรบอเลกตรอนเพม 1 ตว วตถ A จะมสภาพประจไฟฟาบวกหรอลบและมขนาดเทาไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

37

5. น าวตถมประจไฟฟาลบไปแตะกบวตถตวน าทเดมเปนเปนกลางทางไฟฟา จะเกดผลอยางไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

6. น าวตถทเปนประจบวกเขาไปใกลวตถ A ทเปนกลางทางไฟฟา วางบนฉนวนไฟฟา จากหลกการเหนยวน าจะเกดอะไรขนบนวตถ A

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

7. จากเหตการณขอ 6 ขณะเหนยวน าท าการตอสายดนกบวตถ A หลงจากนนตดสายดนแลวน าวตถทมประจบวกออกไป จะเกดผลอยางไรกบวตถ A

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

8. น าวตถ B เขาใกลลกพธ A ซงเปนกลางทางไฟฟา ปรากฏวาลกพธ A เคลอนเขาหาวตถ B สรปไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

38

9. จากค าถามขอ 8 ถาลกพธ A มประจไฟฟาบวก แลวเบนหนออกจากวตถ B สรป ไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

10. เดมอเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะขนานเปนกลางทางไฟฟา ตรงสวนแผนขนานจะมลกษณะปกต ตอมาน าวตถ A เขามาใกลจานโลหะ สงเกตวาแผนขนานกางแยกออกจากกน สรปไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

39

จงตอบค าถามตอไปน

บตรเฉลยบตรงาน

1. ประจไฟฟาพนฐานในธรรมชาตม 2 ชนด คออะไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

2. โปรตอนและอเลกตรอน คออะไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................


ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

4. วตถทเปนฉนวน A และ B น ามาขดถกน หลงจากขดถกนปรากฏวา วตถ B ไดรบอเลกตรอนเพม 1 ตว วตถ A จะมสภาพประจไฟฟาบวกหรอลบและมขนาดเทาไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

( 2 ชนด 1. ประจไฟฟาบวก (Positive Charge) 2. ประจไฟฟาลบ (Negative Charge) )

(อนภาคมลฐานของมวลอะตอม โปรตรอนมประจไฟฟาบวกกบนวเคลยสทเปนกลางทางไฟฟารวมกนอย เปนแกนกลางเรยกวานวเคลยส (Nucleus) อเลคตรอนมปะจไฟฟาลบจะอยรอบ ๆ นวเคลยส)

(ตามปกตวตถจะมสภาพเปนกลางทางไฟฟา กลาวคอ จะมประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบเทากน เนองจากในแตละอะตอมจะมจ านวนอนภาคโปรตรอนและอนภาคอเลคตรอนเทากน เปนไปตามกฎการอนรกษประจ)

(วตถ A จะมสภาพประจไฟฟาบวก โดยมขนาดประจบวกมากกวาประจลบ 1 ตว เนองจากวตถ A สญเสยอเลคตรอนไป 1 ตว)

40

5. น าวตถมประจไฟฟาลบไปแตะกบวตถตวน าทเดมเปนเปนกลางทางไฟฟา จะเกดผลอยางไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

6. น าวตถทเปนประจบวกเขาไปใกลวตถ A ทเปนกลางทางไฟฟา วางบนฉนวนไฟฟา จากหลกการเหนยวน าจะเกดอะไรขนบนวตถ A

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

7. จากเหตการณขอ 6 ขณะเหนยวน าท าการตอสายดนกบวตถ A หลงจากนนตดสายดนแลวน าวตถทมประจบวกออกไป จะเกดผลอยางไรกบวตถ A

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

8. น าวตถ B เขาใกลลกพธ A ซงเปนกลางทางไฟฟา ปรากฏวาลกพธ A เคลอนเขาหาวตถ B สรปไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

(วตถทมประจไฟฟาลบจะถายเทประจไฟฟาลบใหวตถตวน าทเดมเปนกลางทางไฟฟา ท าใหวตถตวน ามประจไฟฟาลบดวย)

(วตถ A จะเหนยวน าท าใหแยกประจออกเปน 2 สวน)

(ขณะวตถ A เหนยวน า เมอท าการตอสายดนกบวตถ A จะท าใหประจบวกจากวตถ A ถกผลกลงสดน หลงจากนนตดสายดนแลวท าวตถทมประจบวกออกไป จะท าใหประจบวกจากพนดนกลบขนมาบนวตถ A ไมได ท าใหวตถ A มประจไฟฟาเปนลบ)

(สรปไดวา วตถ A มประจไฟฟาแตไมสามารถระบชนดของประจไฟฟาได ถาปรากฏวาลกพธ A ไมเคลอนเขาหาวตถ B แสดงวาวตถ B เปนกลาง (ไมมประจไฟฟา))

41

9. จากค าถามขอ 8 ถาลกพธ A มประจไฟฟาบวก แลวเบนหนออกจากวตถ B สรป ไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

10. เดมอเลกโทรสโคปแบบแผนโลหะขนานเปนกลางทางไฟฟา ตรงสวนแผนขนานจะมลกษณะปกต ตอมาน าวตถ A เขามาใกลจานโลหะ สงเกตวาแผนขนานกางแยกออกจากกน สรปไดวาอยางไร เพราะเหตผลใด

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

(สรปไดวา วตถ B มประจไฟฟาบวก เพราะประจชนดเดยวกนจะออกแรงผลกกน)

(สรปไดวา วตถ A มประจไฟฟา เมอน าวตถ A ทมประจไฟฟาเขามาใกลจานโลหะซงเปนกลางทางไฟฟา จานโลหะจะเกดการเหนยวน า โดยประจไฟฟาของวตถ A จะผลกประจชนดเดยวกนจากจานโลหะลงไฟฟาแผนโลหะขางลาง แผนโลหะจงมประจชนดเดยวกนกบวตถ A มากขนกจะกางออก สวนบรเวณจานโลหะกจะเปนประจชนดตรงขามกบประจของวตถ A)

42

บตรฝกทกษะ

ค าชแจง ใหนกเรยนท าแบบฝกทกษะ และตรวจความถกตองจากเฉลยบตรฝกทกษะ แลวน าคะแนนสงครผสอนเพอบนทกคะแนน (ขอละ 2 คะแนน)

1. ประจไฟฟาเกดขนมาไดอยางไร และมคณสมบตอยางไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

2. หากอะตอมหนงสญเสยอเลกตรอนไป จะสงผลตอสมบตทางไฟฟาของอะตอมนนอยางไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

3. ถานกเรยนใชวตถ A ถกบผาขนสตว ปรากฏวา เมอน าไปใกลเศษกระดาษเลก ๆ วตถ A สามารถดดกระดาษชนเลกได ๆ จงอธบายถงสาเหตทท าใหวตถ A สามารถดดเศษกระดาษชนเลก ๆ ได

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

43

4. เมอใหประจอสระแกจานโลหะ A ของอเลกโตรสโคปแบบจานโลหะ แลวน าวตถ B

ซงมประจเขามาลอใกลจาน A ปรากฏวา แผนโลหะของอเลกโตรสโคปกางมากขน เมอน าวตถ B เขาใกลจาน A เขาไปอกแผนโลหะจะยงกางมากขน แสดงวา

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................


ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

44

บตรเฉลยบตรฝกทกษะ

ค าชแจง ใหนกเรยนท าแบบฝกทกษะ และตรวจความถกตองจากเฉลยบตรฝกทกษะ แลวน าคะแนนสงครผสอนเพอบนทกคะแนน (ขอละ 2 คะแนน)

1. ประจไฟฟาเกดขนมาไดอยางไร และมคณสมบตอยางไร ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

2. หากอะตอมหนงสญเสยอเลกตรอนไป จะสงผลตอสมบตทางไฟฟาของอะตอมนนอยางไร

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

3. ถานกเรยนใชวตถ A ถกบผาขนสตว ปรากฏวา เมอน าไปใกลเศษกระดาษเลก ๆ วตถ A สามารถดดกระดาษชนเลกได ๆ จงอธบายถงสาเหตทท าใหวตถ A สามารถดดเศษกระดาษชนเลก ๆ ได

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

(ประจไฟฟาเปนปรมาณทางไฟฟาปรมาณหนงก าหนดขน โดยธรรมชาตของสสารจะประกอบดวยหนวยยอย ๆ ทมลกษณะและมคณสมบตเหมอนกนทเรยกวา อะตอม ภายในอะตอมประกอบดวยอนภาคมลฐาน 3 ชนด ไดแก โปรตรอน (proton) นวตรอน (Neutron) และอเลคตรอน (Electron) โดยทโปรตรอนมประจไฟฟาบวกกบนวตรอนทเปนกลางทางไฟฟารวมกนอย เปนแกนกลางเรยกวา (Nucleus) สวน อเลคตรอนมประจไฟฟาลบจะอยรอบ ๆ นวเคลยส)

(อะตอมนนจะเปลยนจากสภาพเปนกลางทางไฟฟา ซงมอเลคตรอนและโปรตรอนจ านวนเทากนเปนอะตอมทม คณสมบ ตทางไฟฟาชนดบวก เนองจากสญเสยอเลคตรอนไป ท าใหจ านวนโปรตรอนมากกวาจ านวนอเลคตรอน จงแสดงอ านาจไฟฟาทมจ านวนมากกวา)

(เมอใชวตถ A ถกบผาขนสตว ปรากฏวา เมอน าไปใกลเศษกระดาษเลก ๆ วตถ A สามารถดดกระดาษชนเลก ๆ ได เนองจากมการถายเทของประจไฟฟา (อเลคตรอน) ระหวางวตถทงสองโดย 1. วตถใดสญเสยอเลคตรอนไปวตถนนจะมประจไฟฟาเปนบวก 2. วตถใดทไดรบอเลคตรอนจะมประจไฟฟาเปนลบ)

45

4. เมอใหประจอสระแกจานโลหะ A ของอเลกโตรสโคปแบบจานโลหะ แลวน าวตถ B

ซงมประจเขามาลอใกลจาน A ปรากฏวา แผนโลหะของอเลกโตรสโคปกางมากขน เมอน าวตถ B เขาใกลจาน A เขาไปอกแผนโลหะจะยงกางมากขน แสดงวา

ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................


ตอบ ......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................

(วตถ B ทมประจไฟฟาจะผลกประจไฟฟาชนดเดยวกนจากจาน A ลงไปยงแผนโลหะขางลาง แผนโลหะขางลางจงมประจมากขนกจะกางออกมากขนกวาเดม สวนบรเวณจานโลหะกจะมประจไฟฟาชนดตรงขามกบวตถ B)

(ตามปกตวตถจะมสภาพเปนกลางทางไฟฟา กลาวคอ จะมประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบเทากน เนองจากในแตละอะตอมจะมจ านวนอนภาคโปรตรอนและอนภาค อเลคตรอนเทากนเปนไปตามกฎการอนรกษประจ)

46

บตรสรปความร

ค าชแจง นกเรยนเขยนแผนผงมโนทศน (Mind Mapping) สรปความร เรอง ประจไฟฟา

47


แบบทดสอบหลงเรยน ชนมธยมศกษาปท 6



ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวาค าตอบขอใดถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวกากบาท ()

ลงในกระดาษค าตอบทแจกให

1. อะตอมทอยในสถานะเปนกลางทางไฟฟาเนองจากสาเหตใด ก. มจ านวนนวตรอนเทากบโปรตอนและอเลกตรอน ข. มจ านวนอเลกตรอนเทากบโปรตอน ค. ไดรบอเลกตรอน ง. ขาดอเลกตรอน

2. วตถทมประจไฟฟาเปนบวกหมายถงขอใด ก. วตถทมจ านวนโปรตอนเกนจ านวนอเลกตรอน ข. วตถมจ านวนอเลกตรอนเกนจ านวนโปรตอน ค. วตถมจ านวนนวตรอน ง. วตถขาดอเลกตรอน

3. รถบรรทกน ามนมกมโซหอยลากดนขณะแลนเพออะไร ก. ใชถายประจไฟฟาใหพนถนน ข. ถายเทประจไฟฟากบพนถนน ค. รบประจไฟฟาจากพนถนน ง. ใชฉดลากรถคนอน

4. แทงแกวถดวยผาแพรแลวเกดประจไฟฟาได เพราะอะไร ก. ประจไฟฟาถายเทจากวตถหนงไปยงอกวตถหนง ข. การถท าใหมประจไฟฟาชนดหนงเกดขนมา ค. ประจไฟฟาเกดจากแรงดงดดระหวางมวล ง. ประจไฟฟาเกดจากแรงเสยดทาน

48

5. เมอน าวตถชนหนงถผาแพรแลวน ามาจอเศษกระดาษทเปนกลางทางไฟฟา ปรากฏวา เศษกระดาษถกดดแสดงวา

ก. วตถขาดโปรตอนไปหรอไดรบโปรตอนเพมขนจากเดม ข. วตถขาดอเลกตรอนหรอรบอเลกตรอนเพมขนจากเดม ค. วตถมประจไฟฟาบวก ง. วตถมประจไฟฟาลบ

6. ชนดของประจไฟฟาในขอใดถกตอง ก. ประจไฟฟามสองชนดคอประจไฟฟาบวกและประจไฟฟาลบ ข. ประจไฟฟามชนดเดยวคอประจไฟฟาบวก ค. ประจไฟฟามชนดเดยวคอประจไฟฟาลบ ง. ประจไฟฟามมากกวาสองชนด

7. สงทท าใหวตถมอ านาจไฟฟาสถตเกดขนคอ ก. โปรตอนและอเลกตรอน ข. พลงงานไฟฟา ค. อ านาจไฟฟา

ง. ประจไฟฟา

8. ขอใดเปนลกษณะของการท าใหวตถเกดประจไฟฟาได ก. อะตอมไดรบอนภาคนวตรอนเทากบโปรตอน

ข. อะตอมมจ านวนอเลกตรอนเทากบโปรตอน ค. อะตอมไดรบหรอขาดอเลกตรอน ง. อะตอมขาดจ านวนนวตรอน

9. เมอน าแทงแกวถกบผาไหม จะพบวาวตถทงสองกลายเปนวตถทมประจไฟฟา การทวตถทงสองมประจไฟฟาไดเนองจากอะไร

ก. การเปลยนแปลงจ านวนอเลกตรอนในวตถ ข. ประจไฟฟาถกสรางขน ค. การเสยดส

ง. แรงทถ

49

10. ขอใดคอคณสมบตของประจไฟฟา

1. ประจไฟฟาลบผลกวตถทเปนกลาง 2. ประจไฟฟาบวกดงดดประจไฟฟาลบ 3. ประจไฟฟาบวกดงดดประจไฟฟาบวก 4. ประจไฟฟาบวกดงดดวตถทเปนกลาง

ขอใดถกตอง ก. ขอ 1, 2

ข. ขอ 2, 4 ค. ขอ 2, 3

ง. ขอ 1, 2, 3

เปนอยางไรบางคะ ตอบค าถามไดหรอเปลา? ถาอยากทราบวา ตอบถกหรอไม ค าตอบทถกตองคออะไร ใหเปดหนาตอไปเพอดเฉลยคะ

50

เฉลย


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ชนมธยมศกษาปท 6



ขอท ค าตอบ

1. ข 2. ก 3. ข 4. ก 5. ข 6. ก 7. ง 8. ค 9. ก

10. ข

ตอบถกทกขอเลย....เกงจรง ๆ เปนเดกดและตงใจเรยนอยางน ดมากคะ

51

กระดาษค าตอบ

แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต

ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา รายวชา ฟสกสเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 6

ชอ..................................................................ชน.........................เลขท...................

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง

1. 1.

2. 2.

3. 3.

4. 4.

5. 5.

6. 6.

7. 7.

8. 8.

9. 9.

10. 10.

สรปคะแนนทดสอบกอนเรยน สรปคะแนนทดสอบหลงเรยน

10

10

52

แบบประเมนผลการใชชดการเรยนการสอน


แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

กอนเรยน

หลงเรยน

สรปคะแนน

คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

บตรกจกรรม

บตรงาน

บตรฝกทกษะ

สรปคะแนน

53

แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน


ค าชแจง : ใหสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนทปฏบตตามชดการเรยนการสอนฟสกส หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา ตามรายการประเมนตอไปน

เลขท

ชอ-สกล

รายการสงเกตพฤตกรรม

รวม (

๑๐ คะ

แนน)

ระดบ

คณภาพ

ผลการประเมน

ตงใจในการเรยน (๔)

สนใจในการซกถาม (๒)

ตอบค าถาม

และมสวนรวมในกจกรรม (๒)

ท างานทนตามเวลาทก าหนด (๒)

ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

54

เลขท

ชอ-สกล

รายการสงเกตพฤตกรรม

รวม (

๑๐ คะ

แนน)

ระดบ

คณภาพ

ผลการประเมน



ตอบค าถาม

และมสวนรวมในกจกรรม (๒)

ท างานทนตามเวลาทก าหนด (๒)



16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

รวม เฉลย SD รอยละ

ลงชอ...............................................ผประเมน (..............................................)

55

เกณฑการสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

รายการพฤตกรรมทตองการวด พฤตกรรมนกเรยน 1. ตงใจเรยน

(4 คะแนน) 1. นกเรยนปฏบตตามกจกรรมการเรยนรดวยความตงใจ

และกระตอรอรน 2. นกเรยนมระเบยบวนยในการเรยน

2. สนใจในการซกถาม (2 คะแนน)

1. นกเรยนมความอยากรอยากเหน 2. นกเรยนใหความสนใจในกจกรรมทก าลงปฏบต 3. สงสยและมขอซกถามในสาระการเรยนรทเรยน

3. การตอบค าถามและมสวนรวม (2คะแนน)

1. เมอมขอซกถามจากครผสอน นกเรยนสามารถตอบค าถามไดอยางถกตองและชดเจน

2. นกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร หรอมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมกลม

4. ท างานทนตามเวลาทก าหนด (2 คะแนน)

1. นกเรยนปฏบตตามกจกรรมการเรยนรทจดให หรอใบงานเสรจทนตามเวลาทก าหนด

หมายเหต

นกเรยนมพฤตกรรมทสงเกตเหนหรอไดปฏบตอยางนอย 1 รายการ ใหถอวามการปฏบตตามรายการพฤตกรรมทตองการวด

56

แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม


กลมท ........................ สมาชกภายในกลม 1 ……...……………………....……… 2 ……...……………………....………

3 …………………………...………… 4 ……...……………………....……… 5 …………………………...………… 6 ……...……………………....………

ค าชแจง : ใหค าเครองหมาย ในชองทตรงกบความเปนจรง

ท รายการพฤตกรรม

คณภาพการปฏบต

ด (3)

ปานกลาง (2)

พอใช (1)

ปรบปรง (0)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10

มการปรกษาและวางแผนรวมกนกอนท างาน มการแบงหนาทและสมาชกท าตามหนาททกคน มการปฏบตตามขนตอน มการใหความชวยเหลอกน ผลงานเปนไปตามวตถประสงคทก าหนด ผลงานเสรจทนตามก าหนดเวลา ผลงานมความคดรเรมสรางสรรค ผลงานแสดงถงการน าความรทไดมาประยกตใช ท างานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ การจดวสดอปกรณเรยบรอยหลงเลกปฏบต

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

ลงชอ...............................................ผประเมน (..............................................)

57

เกณฑการใหคะแนน

รายการพฤตกรรมการท างานกลมทตองการวด เกณฑการใหคะแนน 1. พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน คณภาพด ได 3 คะแนน 2. พฤตกรรมหรอผลงานทชดเจน คณภาพปานกลาง ได 2 คะแนน 3. พฤตกรรมหรอผลงานต ากวาคนทวไป คณภาพพอใช ได 1 คะแนน 4. ไมปฏบต ตองปรบปรง

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 20 – 30 คณภาพด ได 3 คะแนน 11 – 20 คณภาพปานกลาง ได 2 คะแนน 0 – 10 คณภาพพอใช ได 1 คะแนน

58

แบบประเมนความพงพอใจ

แบบประเมนผลความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการเรยนการสอนฟสกส

หนวยการเรยนรท 1 ไฟฟาสถต ชดท 1 เรอง ประจไฟฟา รายวชา ฟสกสเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 6

รายการ ดเยยม ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ดานบรรยากาศการเรยน

1. นกเรยนมความสข สนกกบการเรยน

2. กจกรรมการเรยนเขาใจงายทาทายใหคดและไมนาเบอ

3. เวลาจดกจกรรมเหมาะสม 4. เนอหาทเรยนเปนเรองใกลตว เขาใจงาย 5. มสอประกอบการเรยนการสอนอยาง

หลากหลายนาสนใจ

ดานการท างานรวมกน

6. นกเรยนท างานรวมกนกบเพอน ๆ อยางมความสข

7. การท ากจกรรมกลมชวยใหเขาใจงายงานเสรจเรวขนและมคณภาพ

8. นกเรยนมการวางแผนปฏบตกจกรรมกลมรวมกน

9. การท างานกลมในกจกรรมการเรยนทคละความสามารถของนกเรยนชวยใหมก าลงใจในการท ากจกรรมมากขน

10. กจกรรมการเรยนนสงเสรมใหนกเรยนมความคดสรางสรรค

59

รายการ ดเยยม ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ดานความรความสามารถ

11. นกเรยนไดปฏบตจรงในกจกรรมการเรยนการสอนน

12. มการสงเสรมใหนกเรยนเรยนร เรอง ไฟฟาสถต ไดดขน

13. นกเรยนมโอกาสไดตรวจสอบผลงานของตนเองและเพอน

14. นกเรยนรบทราบผลคะแนนจากการท ากจกรรมและสอบทายชดการเรยนการสอนทกครง

15. นกเรยนสามารถน าความรทไดจากการเรยนไปใชในชวตประจ าวน

ดานการเหนคณคาและความเชอมนในตนเอง

16. นกเรยนไดน าความรและทกษะจาก การเรยนรกลมสาระอนๆ มาบรณาการจดท ากจกรรมไดอยางเหมาะสม

17. การเรยนรแบบรวมมอสงเสรมใหนกเรยนเกดความมนใจในการแสดงออกในการปฏบตกจกรรม

18. การเรยนรแบบรวมมอสงเสรมใหนกเรยนเกดความภมใจและยอมรบในความสามารถของตนเอง

19. กจกรรมทเรยนสงเสรมความรบผดชอบของนกเรยน

20. วชาฟสกสมความส าคญ จ าเปนและมประโยชนในการศกษาตอในอนาคต

60

บรรณานกรม แหลงสารสนเทศและเวบไซต

กรต ลวจนกล และคณะ. ตลยโจทยใหมฟสกส ม.6. กรงเทพฯ : เอ.พ. กราฟก ดไซนและการพมพ, 2552.

คณาจารยภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ฟสกส 2. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538

จกรนทร วรรณโพธกลาง. คมอสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ฟสกส ม. 6 เลม 1. กรงเทพ : พ.ศ.พฒนา จ ากด, 2549.

นรนดร สวรตน. คมอสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ฟสกส ม. 6 เทอม 1. กรงเทพ : พ.ศ.พฒนา จ ากด, 2549.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม ฟสกส เลม 3. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2549.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. คมอครสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม ฟสกส เลม 3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2549.

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล. ไฟฟาสถต. (ออนไลน) เขาถงไดจาก : http://www. rmutphysics.com/charud/scibook/static%20electric1/choice/static1-10.htm สบคนวนท 10 ธนวาคม 2559 เฉลมชย มอญสข า. สรปสตรฟสกส ม.6. (ออนไลน) เขาถงไดจาก :

http:// www.rmutphysics.com. สบคนวนท 10 ธนวาคม 2559 ไฟฟาสถต (ออนไลน) เขาถงไดจาก :

http://www.pec9.com http://media-2.web.britannica.com/eb-media/22/222-004-24B4E774.gif http://weerajit14.blogspot.com/p/blog-page.html http://electricity-basic.blogspot.com/2012/10/blog-post_31.html http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/51/index51%20static%20electric.htm http://trade.indiamart.com/ http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=32572 สบคนวนท 10 ธนวาคม 2559

Documents

ชุดการเรียนการสอนฟิสิกส์ ไฟฟ้าสถิต · รายวิชาฟิสิกส์เพิ่มเติม ว 33204