การพฒันาความสามารถในการ .... Journal-1...Volume 8 Number 1 January - June 2016 (2559) 62 บทน า จากการศ กษาผลการด

Volume 8 Number 1 January - June 2016 (2559)

60

การพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล โดยใชโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา

ระวรฐ รงโรจน

บทคดยอ

การวจยครงนมความมงหมายเพอเปรยบเทยบความสามารถในการสอสารระหวางบคคลกอนและหลงการเขารวมโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลและเพอเปรยบเทยบความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลองและกลมควบคม หลงเขารวมการทดลองโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล กลมตวอยางเปนอาสาสมครนกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดสกลนคร ท มคะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลตงแตเปอรเซนตไทลท 25 ลงมา จ านวน 40 คน แลวสมอาสาสมครอยางงายเขาเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน กลมทดลองเขารวมโปรแกรมฝกอบรม สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรมฝกอบรม ผลการวจยในครงน 1) นกศกษามความสามารถในการสอสารระหวางบคคลหลงการเขารวมโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล มคะแนนสงกวากอนการเขารวมโปรแกรมฝกอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) นกศกษามความสามารถในการสอสารระหวางบคคลหลงการเขารวมโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล มคะแนนสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมโปรแกรมฝกอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ค าส าคญ: การสอสารระหวางบคคล โปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา ฝกอบรมเชงจตวทยา

บรษท กรงไทยแอคซาประกนชวต จ ากด (มหาชน) เลขท 9 อาคาร จ ทาวเวอร แกรนด รามา 9 ชน 1,20-27 ถนน พระราม 9 แขวงหวยขวาง เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310


61

Development of the interpersonal communication competences by using psychological training program

Ravirath Rungroth

Abstract

The purposes of this study were to compare the competency of interpersonal communication both before and after attending a psychological training program and to compare the competency levels in terms of interpersonal communication between the experimental and the control group after attending the psychological training program. The sample group for this research was forty vocational student volunteers from the Office of the Vocational Education Commission in the northeast region of Sakon nakhon province, which has an interpersonal communication score below the 25th percentile. They were selected by simple random sampling into two groups; an experimental group and a control group. Each group consisted of twenty samples, the experimental group attended the program, but the control group did not attend.

The results of the study were as follows; 1) The study found that the interpersonal communication competency scores after attending the psychological training program were higher than before and attending training was a statistically factor at a level of .05. 2) The study also found that the interpersonal communication competency scores after attending the psychological training program were higher than those participants who did not attend training at a statistically significant level of .05 level.

Keywords: Interpersonal communication, Psychological training program, Psychological training Krungthai-AXA Life Insurance Public Company Limited, 9 G Tower Grand Rama 9 Floor 1,20-27, Rama 9 Road, Huai Khwang, Huai Khwang, Bangkok 10310


62

บทน า จากการศกษาผลการด าเนนงานในรอบ 9 ปของการปฏรปการอาชวศกษา (พ.ศ.2542 -

2551) โดยส านกงานเลขาธการสภาการศกษา พบวา การพฒนาคณภาพการศกษาและผเรยนในระดบอาชวศกษา มสมรรถนะไมสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน ก าลงคนทผลตออกมาขาดคณลกษณะดานความรและทกษะทจ าเปนอยางพอเพยง เชน ทกษะดานการสอสาร (ดวงนภา มกรานรกษ, 2554, น. 6 – 7) โดยผลการวจยดานคณลกษณะของผส าเรจการศกษาทางดานการอาชวศกษาไทยในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2554 - 2564) ของดวงนภา มกรานรกษ (2554, น. 137) พบวา คณลกษณะของผส าเรจการศกษาตองเปนผมความสามารถในการสอสารทด สอดคลองกบผลสรปขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552 - 2561) ของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ทพบวา คณลกษณะของคนไทยยคใหม หรอ คณลกษณะของผส าเรจการศกษาตองมความสามารถในการสอสาร (ดวงนภา มกรานรกษ, 2554, น. 63 – 64) สอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒอาชวศกษาแหงชาต (พงศเทพ เทพกาญจนา, 2556) ระบวา คณภาพของผส าเรจการศกษาทกระดบคณวฒ ประเภทวชาและสาขาวชา ตองมดานสมรรถนะหลกและสมรรถนะทวไป ไดแก ความรและทกษะการสอสาร

จากประเดนการสอสารในบรบทของนกศกษาอาชวศกษาดงกลาว ผวจ ยจงไดท าการสมภาษณรองผอ านวยการสถานศกษา วทยฐานะรองผอ านวยการช านาญการ และคร วทยฐานะครช านาญการพเศษ สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ไดรบการสะทอนสภาพปจจบนทเกยวของกบการสอสารของนกศกษา พบวา นกศกษาควรสอสารใหเกดความเขาใจรวมกนในสวนทเปนขอมล ความคดเหน อารมณและความรสกของคสอสารไดอยางมประสทธภาพ สามารถสอสารแบบเผชญหนาในสถานการณตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ นกศกษาควรเพมพนความรความเขาใจในเรองการสอสาร โดยเฉพาะอยางยงเรองการสอสารระหวางบคคล ควรมกจกรรมสงเสรมการสอสารระหวางบคคล เชน การฝกอบรม เพอสรางเสรมประสบการณชวตใหนกศกษาเปนผทส าเรจการศกษาตามคณลกษณะอนพงประสงคในดานการสอสารอยางมคณภาพ สอดคลองกบสกล วรเจรญศร (2550 น. 4) ทไดสมภาษณผบรหาร คณะอาจารย และกลมผปกครองเครอขาย และอภปรายกลมกบนกศกษาวทยาลยอาชวศกษา พบวา นกศกษาอาชวศกษาซงอยในวยรน ขาดทกษะในการด าเนนชวตดานการสอสารและตดตอสมพนธระหวางบคคล ดงนน ผวจยจงตระหนกถงความจ าเปนในการพฒนาโปรแกรมการฝกอบรมเชงจตวทยา ทชวยพฒนาความสามารถในการสอสาร


63

ระหวางบคคล ใหแกนกศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ซงวธการฝกอบรมจะชวยสงเสรมความรความเขาใจ ทกษะ และความสามารถใหสงขน (สจตรา ธนานนท, 2554 น. 49) อนนท งามสะอาด (2553, น. 5) ไดกลาวถงแนวทางการด าเนนงานกจกรรมพฒนาผเรยนอาชวศกษาวา ควรพจารณาการพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะ บมเพาะใหผเรยนใฝหาความร เสรมสรางใหมสมรรถนะดานการสอสาร อกทงการศกษาเรองการสอสารสามารถชวยพฒนาทกษะทางการสอสารได การเรยนรเกยวกบการสอสารและการฝกฝนทกษะการสอสาร สามารถท าใหสามารถสอสารไดอยางมประสทธภาพ (Hargie, 2006, น. 2 อางองใน Wood, 2012, น. 2) โดยผวจยใชคณลกษณะการสงเสรมการสอสารระหวางบคคลของ โจเซฟ เอ เดวโต (DeVito, 2013)

จากความส าคญและความจ าเปนตามทไดศกษาประเดนดงกลาว ผวจยตระหนกถงความจ าเปนทจะตองพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของนกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานการอาชวศกษา โดยใชโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา ซงผวจยมงหวงเปนอยางยงวา การวจยในครงน จะเปนแนวทางใหคร อาจารยในสถาบนการศกษา น าผลการวจยไปใชฝกอบรมนกเรยน นกศกษา ตลอดจนเปนประโยชนแกวทยากรฝกอบรม นกพฒนาทรพยากรมนษยหนวยงานภาครฐและเอกชน ในการน าโปรแกรมฝกอบรมไปประยกตใชใหเหมาะสมตามบรบทตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการสอสารระหวางบคคลกอนและหลงการเขารวมโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล 2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลองและกลมควบคม หลงเขารวมการทดลองโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล ขอบเขตของการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษา เขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดสกลนคร ไดแก วทยาลยเทคนคสกลนคร จ านวน 5,176 คน วทยาลยสารพดชางสกลนคร 1,422 คน วทยาลยการอาชพพรรณนานคม จ านวน


64

930 คน และวทยาลยการอาชพสวางแดนดน จ านวน 2,601 คน รวมจ านวนนกศกษาทงสน 10,129 คน (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและก าลงคนอาชวศกษา, 2556)

กลมตวอยางทท าแบบวดความสามารถในการสอสารระหวางบคคล เปนนกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดสกลนคร จ านวน 370 คน ซงไดมาจากการเปดตารางส าหรบพจารณาขนาดของกลมตวอยางของ Krejcie, R.V. และ Morgan, D.W. (อางในสทต ขตตยะ และวไลลกษณ สวจตตานนท, 2554, น.114) กลมตวอยางทสมครใจเขารวมโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา เปนอาสาสมครทมคะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลตงแตเปอรเซนตไทลท 25 ลงมา (ระพนทร โพธศร, 2553, น. 22) จ านวน 40 คน แลวสมอาสาสมครอยางงายเขาเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน กลมทดลองเขารวมโปรแกรมฝกอบรมเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรมฝกอบรม

ตวแปรทศกษา ตวแปรอสระ ไดแก โปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสาร

ระหวางบคคล ตวแปรตาม ไดแก ความสามารถในการสอสารระหวางบคคล

เอกสารและงานวจยทเกยวของ จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสอสารระหวางบคคล ผวจยไดสรป

ความหมายของการสอสารระหวางบคคล หมายถง การสอสารของบคคลอยางนอย 2 คน ทมความสมพนธทตอเนองกน เปนการตดตอกนแบบเผชญหนา เพอสอความหมายรวมกนในสวนทเปนความร ความคด ความรสก ทงในรปวจนภาษาและอวจนภาษา มการแลกเปลยนบทบาทในการเปนผรบและสงสาร ท าใหเกดการสอสารแบบสองทาง อนกอใหเกดความเขาใจในความหมายรวมกนทงสองฝาย (ณฏฐชดา วจตรจามร, 2553 น. 120; บษบา สธธร, 2551, น. 334; ชตาภา สขพล า, 2548, น. 16; รจตลกขณ แสงอไร, 2548, น. 113; DeVito, 2013, น. 5; Floyd, 2011, น. 14, Wood, 2012, น. 32) ส าหรบการพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลนน ผวจยไดศกษาแนวคดคณลกษณะของการสอสารระหวางบคคลของโจเซฟ เอ เดวโต (DeVito, 2013) จ านวน 12 ดาน


65

ไดแก 1) สต (Mindfulness) 2) ความไวตอเรองวฒนธรรม (Cultural Sensitivity) 3) การเขาถงผอน (Other-Orientation) 4) การเปดเผย (Openness) 5) อตตการสอสาร (Metacommunication) 6) ความใกลชด (Immediacy) 7) ความยดหยน (Flexibility) 8) การแสดงออก (Expressiveness) 9) ความรสกรวม (Empathy) 10) การสนบสนน (Supportiveness) 11) ความเทาเทยมกน (Equality) และ 12) การจดการการสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Management)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการฝกอบรม ผวจยไดสรปความหมายของการฝกอบรมเชงจตวทยา หมายถง กระบวนการจดการเรยนรใหแกบคคลโดยมงเพมพนความร (Knowledge) ความเขาใจ (Understand) ทกษะ (Skill) และทศนคต (Attitude) เพ อให เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหบรรลวตถประสงคตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ ในการด าเนนการฝกอบรม ผวจยใชเทคนคการฝกอบรม เพอถายทอดความร ทกษะ และทศนคต แกผเขารบการฝกอบรมไดเรยนร ไดแก การระดมสมอง, การประชมกลมยอย, กรณศกษา, การแสดงบทบาทสมมต, การใชกจกรรมนนทนาการ, การบรรยาย และการสาธต (ฉฐวณ สทธศรอรรถ, 2555, น. 149 – 163; สมคด บางโม, 2551, น. 85 - 93)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเทคนคการใหค าปรกษา ผวจยไดสรปความหมายของการใหค าปรกษา หมายถง กระบวนการของสมพนธภาพระหวางผใหบรการปรกษาซงเปนนกวชาชพทไดรบการฝกอบรมกบผรบบรการซงตองการความชวยเหลอ เพอใหผรบบรการเขาใจตนเอง เขาใจผอน และเขาใจสงแวดลอมเพมขน ไดปรบปรงทกษะในการตดสนใจและทกษะในการแกปญหา ตลอดจนปรบปรงความสามารถในการทจะท าใหตนเองพฒนาขน ในการด าเนนการฝกอบรม ผวจยใชเทคนคการใหค าปรกษา เพอใหผเขาอบรมเขาใจตนเอง เขาใจผอน และเขาใจสงแวดลอมเพมขน ไดแก เทคนคการใหค าปรกษากลมแบบยดบคคลเปนศนยกลาง เทคนคการใหค าปรกษากลมแบบพฤตกรรมนยม เทคนคการใหค าปรกษากลมแบบวเคราะหสมพนธภาพ เทคนคการใหค าปรกษากลมแบบเกสตลท และเทคนคการใหค าปรกษาทเนนความคด เชน การฟงอยางใสใจ การเงยบ การยอมรบทางบวกอยางไมมเงอนไข การเสรมแรง การแสดงตวแบบ การสอน การใหขอมลยอนกลบ การแสดงบทบาทสมมต การซกถาม การอธบาย และการซอมบท (วชร ทรพยม, 2550, น. 61 - 117)

โปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคล เปนกระบวนการทผวจยใชเปนเครองมอในการพฒนาการสอสารระหวางบคคล โดยมวตถประสงค


66

1) เพอใหนกศกษามความรความเขาใจเกยวกบการสอสารระหวางบคคล 2) เพอใหนกศกษาไดสงเสรมการสอสารระหวางบคคลดวยกจกรรมสงเสรมการเรยนรตามโปรแกรมฝกอบรม และ 3) เพอสรางเสรมประสบการณฝกอบรมการสอสารระหวางบคคลใหแกนกศกษา โดยใชคณลกษณะการสอสารระหวางบคคลของเดวโต (DeVito, 2013) 12 ดาน โดยมล าดบข นตอนการด าเนนโปรแกรมฝกอบรมตามแนวคดเชงระบบ (System Approach) อนประกอบดวย 1) ขนปจจยน าเขา (Input) 2) ขนกระบวนการ (Process) และ 3) ขนผลผลต (Output) (ฉฐวณ สทธศรอรรถ, 2555, น. 13 – 14; สมคด บางโม, 2551, น. 17 – 18)

ระเบยบวธวจย

การวจยน เปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi Experiment Research) โดยใชรปแบบการทดลองทมกลมทดลองและกลมควบคม วดตวแปรตามกอนและหลงการทดลอง และเปรยบเทยบคะแนนระหวางกลมทดลองและกลมควบคม (สทต ขตตยะและวไลลกษณ สวจตตานนท, 2553, น.327)

1. การรวบรวมขอมล ผวจ ยสรางแบบวดความสามารถในการสอสารระหวางบคคลตามแนวคดของเดวโต

(DeVito. 2013) 12 ดาน โดยใหผเชยวชาญทางดานจตวทยาการใหค าปรกษา ดานการฝกอบรม และดานพฤตกรรมศาสตร เปนผพจารณาตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอค าถามกบนยามศพทปฏบตการ แลวน าแบบวดทปรบปรงแลว จ านวน 60 ขอ ไปทดลองใช (Try out) กบนกศกษาทมคณลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจรง จ านวน 60 คน แลวน าผลมาวเคราะหคะแนนรายขอกบคะแนนรวม คาความเชอมน และความสอดคลองภายใน โดยการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) ของครอนบค (Cronbach) ไดคาสมประสทธแอลฟา เทากบ .94 เมอไดแบบวดฉบบสมบรณแลว ผวจยไดน าแบบวดไปเกบขอมลกบกลมตวอยางจรง จ านวน 370 คน แลวน าขอมลมาวเคราหผลคะแนนเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคานยส าคญทางสถต

ผวจยสรางโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา ตามแนวคดของเดวโต (DeVito, 2013) 12 ดาน โดยใหผเชยวชาญทางดานจตวทยาการใหค าปรกษา ดานการฝกอบรม และดานพฤตกรรมศาสตร เปนผพจารณาตรวจสอบความสอดคลองระหวางโปรแกรมกบวตถประสงค แลวน าโปรแกรมทปรบปรงแลว ไปทดลองใช (Try out) กบ


67

นกศกษาทมคณลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจรง จ านวน 20 คน เมอไดโปรแกรมฉบบสมบรณแลว ผ วจ ยน าโปรแกรมไปเกบขอมลกบกลมตวอยางจรง ซงเปนผ ท มคะแนนจากแบบวดความสามารถในการสอสารระหวางบคคลตงแตเปอรเซนตไทลท 25 ลงมา จ านวน 20 คน เขารวมโปรแกรมฝกอบรมระยะเวลา 2 วน แลวน าขอมลมาวเคราหผลคะแนนเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคานยส าคญทางสถต

2. การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลเพอตรวจสอบสมตฐานโดย 1) เปรยบเทยบความสามารถในการสอสาร

ระหวางบคคลกอนและหลงการเขารวมโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา ของกลมทดลอง โดยใชสถตทดสอบคาเฉลยของตวอยางกลมเดยว (t-test for dependent Samples) 2) เปรยบเทยบความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลองและกลมควบคม หลงเขารวมการทดลองโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา โดยใชสถตทดสอบคาเฉลยของตวอยางสองกลม (t-test for independent Samples)

ผลการวจย การวเคราะหความสามารถในการสอสารระหวางบคคล กอนและหลงการเขารวมโปรแกรม

พฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา ตาราง 1 คะแนนเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลม

ทดลอง

คะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคล

กอนทดลอง (n = 20)

หลงทดลอง (n = 20) df T p-value

x SD x SD โดยรวม 3.47 0.35 4.17 0.44 19 6.73* 0.00 *มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (p < 0.05)

ตาราง 1 พบวา คะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลอง กอนเขาโปรแกรมมคะแนนเฉลย 3.47 (SD = 0.35) และหลงเขาโปรแกรมมคะแนนเฉลย 4.17 (SD = 0.44) ดงน น หลงเขาโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชโปรแกรม


68

ฝกอบรมเชงจตวทยา นกศกษาอาชวศกษากลมทดลอง มความสามารถในการสอสารระหวางบคคล ทงรายดานและโดยรวมสงกวากอนการเขารวมโปรแกรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

การวเคราะหความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลอง หลงเขารวมการทดลองโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา กบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรม ตาราง 2 คะแนนเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลม

ทดลองและกลมควบคม คะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคล

n x SD. df T p-value

กอนทดลอง กลมทดลอง 20 3.47 0.35

38 0.80 0.24 กลมควบคม 20 3.52 0.22 หลงทดลอง กลมทดลอง 20 4.17 0.44

38 7.20* 0.00 กลมควบคม 20 3.51 0.23

*มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (p < 0.05) ตาราง 2 พบวา กอนการทดลองเขาโปรแกรมกลมทดลองและกลมควบคม มคะแนน

ความสามารถในการสอสารระหวางบคคลเฉลยใกลเคยงกน คอ 3.47 (SD = 0.35) และ 3.52 (SD = 0.22) ตามล าดบโดยไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 หลงการทดลองเขาโปรแกรม พบวา กลมทดลองมคะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวากลมควบคม โดยกลมทดลองมคะแนนเฉลย 4.17 (SD = 0.44) และกลมควบคมมคะแนนเฉลย 3.51 (SD = 0.23) ดงน น หลงเขาโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา นกศกษาอาชวศกษากลมทดลอง มความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวากลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05


69

สรปและอภปรายผล 1. สมมตฐานการวจยขอ ท 1 นก ศกษาอาชวศกษา หลงเขารวมโปรแกรมพฒนา

ความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา มความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวากอนการเขารวมโปรแกรม ผลการวจยพบวา คะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลของกลมทดลอง กอนเขาโปรแกรมมคะแนนเฉลย 3.47 (SD = 0.35) และหลงเขาโปรแกรมมคะแนนเฉลย 4.17 (SD = 0.44) ดงนน หลงเขาโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยา นกศกษาอาชวศกษากลมทดลอง มความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวากอนการเขารวมโปรแกรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองตามสมมตฐานการวจยขอท 1

ท งนอาจเปนเพราะ ปจจยจากกลมตวอยางซงนกศกษาทเขาโปรแกรมฝกอบรม เปนอาสาสมครทสมครใจเขารวมโปรแกรม จงมความรบผดชอบตอการเรยนรตามสญญาทใหไวดวยตนเอง (Self-Engagement) ท าใหจดการรบผดชอบสงตางๆ ไดมประสทธภาพ มความทมเทจรงจงในสงทจะท ามความตระหนก ประจกษชดดวยตนเองวา ตนสามารถเปลยนแปลงจากการกระท าไดดวยตนเอง (ฐานยา ตนตระกล , 2553, น. 79) ผวจยสงเกตไดจากนกศกษามความใสใจ ตงใจ ใหความรวมมอเปนอยางด มสวนรวมในการท ากจกรรมทงแบบเดยว และแบบกลม สามารถรวมแสดงความคดเหน อภปราย เสนอแนะ ตอบค าถามจากใบงานและวทยากรได สอดคลองกบมารต พฒผล, (2557, น. 52) ทกลาววา การรบรความสามารถของตน (Self-efficacy) เปนการรบรวาตนเองมความสามารถในการทจะท าอะไรบางสงบางอยางไดประสบความส าเรจ ซงน าไปสการลงมอปฏบตสงนนจนบรรลเปาหมาย หากผเรยนรบรวาตนเองมความสามารถแลว จะเปนแรงผลกดนใหมความตงใจ มงมน พยายามในการเรยนรอยางตอเนอง (Eisenberger Antonio & Bertrando, 2005 อางองใน มารต พฒผล , 2557, น . 52) นอกจาก น ตามทฤษฎพฒนาการทางส ต ปญญา (Intellectual Development Theory) เพยเจต (Piaget) กลาววา บคคลแตอาย 12 ป ขนไป จะมพฒนาการทางสตปญญาในการเรยนรสงทเปนนามธรรมไดสง มการคดขนสงทซบซอนมากขน สามารถสรางขอสรปทงแบบอปนย และนรนยไดอยางเปนระบบ สามารถวางแผนการท างานไดอยางเปนระบบ มการแกปญหาอยางสรางสรรค มการวเคราะหผลลพธทจะเกดขน และผลทจะตามมา (Outcomes and Consequences) มการตดสนใจบนพนฐานของขอมลเชงประจกษอยางมเหตผล และมการใหเหตผลสนบสนนความคดของตนเองอยางเปนระบบ (มารต พฒผล, 2557, น. 137)


70

กลมตวอยางทเปนอาสาสมครนน มปจจยสวนบคคลทใกลเคยงกน เนองดวยงานวจยนเปนการศกษาเกยวกบเรองการสอสาร ดงนน กลมตวอยางจงตองมปจจยทางดานภาษาและวฒนธรรมทไมแตกตางกนจนเปนเหตใหผลการวจยมความคลาดเคลอน เชน อาย (กลมตวอยางมอายระหวาง 18 – 20 ป) ระดบการศกษา (กลมตวอยางศกษาระดบชนปวส.2 สาขาวชาการตลาดและการขาย) ภมล าเนาถนเกดและเตบโต (กลมตวอยางเกดและเตบโตทจ.สกลนคร) ภาษาค าพดทองถน (กลมตวอยางสามารถสอสารภาษาไทยภาคกลาง และภาษาอสานได) อปนสยรวมของผคนทเกดตามภมภาคตางๆ ตลอดจนวถชวตทสงผลถงการรบรดานวจนภาษาและอวจภาษา เปนตน ซงตามตวแปรบางประการ ตามแนวคดของเดวโตทปจจยสวนบคคลอาจสงอทธพลตอความคลาด เคลอนในผลการวจย เชน ความไวตอเรองวฒนธรรม (Cultural Sensitivity) อตตการสอสาร (Metacommunication) การแสดงออก (Expressiveness) ดงนน กลมตวอยางอาสาสมคร ทมปจจยสวนบคคลทใกลเคยงกนดงงานวจยน ทเปนนกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดสกลนคร จงชวยเออใหปจจยสวนบคคลมความใกลเคยงกน

นอกจากนปจจยคณภาพของโปรแกรม ทผวจยมบทบาทส าคญในการชวยใหกลมผเขาอบรมเกดการเรยนรไดเรวขน โดยเตรยมความพรอมจากการน าโปรแกรมไปทดลองใช (Try out) กบกลมตวอยางทมความใกลเคยงกบกลมทดลอง กอนน าไปใชกบกลมทดลองจรงอกทงยงเปนตวแบบ (Role model) แสดงตวอยางวธการสอสารระหวางบคคลใหกลมทดลองไดเหนตวอยาง โดยแบนดรา (Bandura อางองใน ฐานยา ตนตระกล, 2553, น. 79) ไดกลาววา การสงเกตพฤตกรรมหรอการเลยนแบบนน ท าใหการเรยนรไดเรวขน นอกจากน ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองตามแนวทฤษฎการเรยนรกลมเกสตล (Gestalt) กลาวคอ มการสงเสรมใหผเรยนใชกระบวนการคดอยางหลากหลาย เชน การคดวเคราะห การคดแกไขปญหา การคดอยางมวจารณญาณ การคดสรางสรรรค ทงจากใบงานทใหนกศกษาท าขณะการอบรม การแสดงบทบาทสมมต และการฝกปฏบต มการใหผเรยนเหนภาพรวมของสงทเรยนรกอนแลวจงเรยนรสวนยอยตามล าดบ โดยผวจยไดแจงก าหนดการ โครงสรางโปรแกรมฝกอบรม หวขอและเนอหาการอบรม กอนทจะน าใหนกศกษาไดเรยนรการสอสารระหวางบคคลในดานตางๆ มการจดประสบการณการเรยนรใหม ใหสอดคลองกบประสบการณเดมของผเรยน เชน กจกรรมวเคราะหลกษณะคนสภาค นกศกษาไดวเคราะหคนสภาค ในประเดนความรสกนกคด การแสดงออก และการพดจา ทผเขาอบรมมการรบร


71

ตอคนภาคตางๆ แลวจงใหผเขาอบรมระดมสมองในประเดนขอควรค านง และแนวทางการสอสารกบคนภาคตางๆ ผเขาอบรมไดน าประสบการณการรบรเดมสวนตนทมตอคนภาคตางๆ มาหาแนวทางสอสารกบคนภาคตางๆ รวมถงขอควรค านงในการสอสารรวมกน เพราะการเชอมโยงประสบการณเดมกบประสบการณใหมจะท าใหการเรยนรมประสทธภาพมากขน (มารต พฒผล, 2557, น. 130)

2. ผลการวจยตามสมมตฐานการวจยขอท 2 นกศกษาอาชวศกษา หลงเขารวมโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา มความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวานกศกษาทไมไดเขารวมโปรแกรม ผลการวจยพบวา หลงการทดลองเขาโปรแกรม พบวา กลมทดลองมคะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคล สงกวากลมควบคม โดยกลมทดลองมคะแนนเฉลย 4.17 (SD = 0.44) และกลมควบคมมคะแนนเฉลย 3.51 (SD = 0.23) ดงนน หลงเขาโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชการฝกอบรมเชงจตวทยา นกศกษาอาชวศกษากลมทดลอง มความสามารถในการสอสารระหวางบคคลสงกวากลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองตามสมมตฐานการวจยขอท 2 ท ง นอาจเปน เพราะปจจยจากโปรแกรมฝกอบรม ทผ วจ ยไดด าเนนการสอบถาม (Manipulation) กลมทดลองถงความร ทกษะ และทศนคต ภายหลงเขาพฒนาตามโปรแกรมฝกอบรม เพอใหมนใจวาคะแนนความสามารถในการสอสารระหวางบคคลทสงกวากลมควบคมนน เกดจากการเขาพฒนาตามโปรแกรมฝกอบรมตามงานวจยน มใชเกดจากประสบการณ ภมความรเดม หรอบรบทแวดลอมทกลมทดลองเคยไดรบมากอนการเขาพฒนาตามโปรแกรมฝกอบรม สอดคลองกบงานวจยของอรญญา ค าพง (2552) อมรรตน ชยนนถ (2550) และวทรทพย หตถะปนตร (2550) ทด าเนนงานวจยเกยวกบการสอสารระหวางบคคล โดยใชโปรแกรมฝกอบรมจดกระท า (Treatment) ใหกบกลมทดลองนน สามารถพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลท งดานความร ทกษะ และทศนคต ไดอยางมประสทธผล สอดคลองกบสจตรา ธนานนท (2554, น. 49) ทกลาววา การด าเนนการฝกอบรมชวยสงเสรมความรความเขาใจ ทกษะ และความสามารถใหสงขน การศกษาเรองการสอสารสามารถชวยพฒนาทกษะทางการสอสาร การเรยนรเกยวกบการสอสาร และการฝกฝนทกษะการสอสาร สามารถท าใหสามารถสอสารไดอยางมประสทธภาพ (Hargie, 2006, น. 2 อางองใน Wood, 2012, น. 2) โปรแกรมฝกอบรมน จงชวยใหกลมทดลองไดรบการพฒนาทงดาน


72

ความร ทกษะ และทศนคต ตามโปรแกรมโปรแกรมพฒนาความสามารถในการสอสารระหวางบคคลโดยใชโปรแกรมฝกอบรมเชงจตวทยาไดอยางมประสทธผล ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 1. งานวจยครงน ออกแบบวธการเกบขอมลจากกลมตวอยางโดยการฝกอบรมตดตอกนเปนเวลา 2 วน ดงน น อาจปรบระยะเวลาการใหการจดกระท า (Treatment) จากเดมเปนการใชเวลาฝกอบรมตดตอ 2 วน เปนการใชเวลาไมตดตอกน โดยอาจเปนสปดาหละ 1 ครงตอตวแปร 1 ดาน เพอเพมความถในการไดรบการจดกระท ามากยงขน 2. งานวจยครงน เกบผลการวจยภายหลงจากการฝกอบรม ดงนน อาจแบงระยะเวลาในการเกบขอมลออกเปนชวงเวลา เชน หลงจากการฝกอบรมแลว 1 เดอนเปนตน หรออาจเพมขนตอนการตดตามผลการฝกอบรม ทงน อาจขนอยกบการออกแบบงานวจย และเปาประสงคในการเลอกระยะเวลาในการเกบขอมลดวย 3. งานวจยครงน ใชเทคนคการใหค าปรกษา และเทคนคการฝกอบรมในการด าเนนการฝกอบรมตามโปรแกรม ดงนน ผทสนใจน าเครองมอวจยไปปรบใชตอตามบรบท จงควรมความร ความสามารถเกยวกบเทคนคการใหค าปรกษา และเทคนคการฝกอบรม

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. งานวจยค รงน ศกษากลมตวอยางซงเปนนกศกษาอาชวศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดสกลนคร ดงนน ในการวจยโอกาสตอไป จงควรศกษากลมตวอยางตามบรบททหลากหลายขน อาท ภมล าเนาถนเกด ระดบการศกษา ชวงวย เปนตน 2. งานวจยครงน พฒนาโปรแกรมฝกอบรมตามตวแปรความสามารถในการสอสารระหวางบคคล จ านวน 12 ดานตามแนวคดของเดวโต ดงนน เพอใหการศกษานมความชดเจนยงขน จงอาจน าตวแปรเฉพาะดานมาด าเนนการพฒนาโปรแกรมฝกอบรมเปนรายดานไป


73

เอกสารอางอง ฉฐวณ สทธศรอรรถ. (2555). การฝกอบรม. กรงเทพฯ: ท-บคส. ชตาภา สขพล า. (2548). การสอสารระหวางบคคล. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ฐานยา ตนตระกล. (2553). ผลการฝกการสรางสมพนธภาพตามแนวคดวเคราะหการสอสารสมพนธ

ของอรค เบรน: กรณศกษานกเรยนเดนเรอพาณชยศนยฝกพาณชยนาว (ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ณฏฐชดา วจตรจามร. (2553). การสอสารในองคกร. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ดวงนภา มกรานรกษ. (2554). อนาคตภาพการศกษาอาชวะไทยในทศวรรษหนา (พ.ศ.2554-2564)

(วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

บษบา สธธร. (2551). เอกสารการสอนชดวชาทฤษฎและพฤตกรรมการสอสาร (พมพครงท 6).นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พงศเทพ เทพกาญจนา. (2556). ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กรอบมาตรฐานคณวฒอาชวศกษา. สบคนวนท 25 พฤษภาคม 2559, จาก http://bsq2.vec.go.th/crouse_manage/อาชวศกษาแหงชาต56.PDF

มารต พฒผล. (2557). การจดการเรยนรทเสรมสรางการรคดและความสขในการเรยนร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: จรลสนทวงศการพมพ.

รจตลกขณ แสงอไร. (2548). การสอสารของมนษย. กรงเทพฯ: บรษท 21 เซนจร จ ากด. ระพนทร โพธศร. (2553). สถตเพอการวจย (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. วทรทพย หตถะปนตร. (2550). ผลของโปรแกรมฝกทกษะการสอสารระหวางบคคลตอความรสกม

คณคาในตนเองของวยรนทดมเครองดมแอลกอฮอลแบบเสยงในอ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม (ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต). เชยงใหม: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.

วชร ทรพยม. (2554). ทฤษฎใหบรการปรกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.


74

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและก าลงคนอาชวศกษา. (2556). จ านวนสถานศกษาในสงกดส านกงาน คณะกรรมการการอาชวศกษา ประจ าปการศกษา 2555 จ าแนกตามขนาดสถานศกษา. สบคน 25 พฤษภาคม 2559, จาก http://techno.vec.go.th/ประชาสมพนธ/รายละเอยดขาว/ tabid/766/ArticleId/371/-2555-161.aspx.

สกล วรเจรญศร. (2550). การศกษาทกษะชวตและการสรางโมเดลกลมฝกอบรมเพอพฒนาทกษะชวตของนกเรยนวยรน (ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สมคด บางโม. (2551). เทคนคการฝกอบรมและการประชม. กรงเทพฯ: วทยพฒน. สจตรา ธนานนท. (2554). การพฒนาทรพยากรมนษย (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากด

ทพเอน เพรส. สทต ขตตยะ และวไลลกษณ สวจตตานนท. (2553). แบบแผนการวจยและสถต. กรงเทพฯ: หจก.เป

เปอรเฮาส. อนนท งามสะอาด. (2553). กระบวนการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนอาชวศกษา. สบคน 25

กนยายน 2556, จาก https://sisatblog.wordpress.com/2010/08/07/rr/. อมรรตน ชยนนถ. (2550). ผลของโปรแกรมฝกทกษะการสอสารระหวางบคคลตอความรสกม

คณคาในตนเองของวยรนชายทใชบรการศนยบ าบดรกษายาเสพตดเชยงใหม (ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

อรญญา ค าพง. (2552). ผลของโปรแกรมฝกทกษะการสอสารระหวางบคคลตอการรบรตราบาปของผ ทเปนโรคจตเภททมารบบรการทโรงพยาบาลพชย จงหวดอตรดตถ (ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

DeVito, J. A. (2013). The Interpersonal Communication Book (13th ed.). New Jersey: Pearson Education, Inc. Wood, J. T. (2012). Communication in Our Lives (6th ed.). United States Wadsworth: Cengage

Learning. Floyd, K. (2011). Communication Matters. New York: McGraw-Hill.

Documents

การพฒันาความสามารถในการ .... Journal-1...Volume 8 Number 1 January - June 2016 (2559) 62 บทน า จากการศ กษาผลการด