บทที่ 1 บทน ำ - thai-explore.net · บทที่ 1 บทน ำ ปัจจุบันมีควำมนิยมใช้สมุนไพรในกำรรักษำโรคมำกขึ้น

1

บทท 1 บทน ำ

ปจจบนมควำมนยมใชสมนไพรในกำรรกษำโรคมำกขน และเปนนโยบำยของรฐทตองกำรให

โรงพยำบำลลดกำรน ำเขำยำจำกตำงประเทศและหนมำใชยำสมนไพรทผลตในประเทศจนในป 2554 ไดมกำร

น ำต ำรบยำสมนไพรและสมนไพรเดยวมำใชเปนยำในบญชยำหลกแหงชำต จ ำนวน 70 ต ำรบโดยตงเปำหมำย

ใหป 2560 มกำรใชสมนไพรสงถง 20% ซงขณะนยอดกำรใชยงไมถง 5% ปญหำทส ำคญของกำรไมใชยำจำก

สมนไพร เพรำะ ยำสมนไพรมคณภำพไมสม ำเสมอ และขำดมำตรฐำน ในเรองกำรเกบเกยว กำรปลก กำรแปร

รป

มลนธ สบนำคะเสถยร เปนมลนธทไดท ำ โครงกำรชมชนวถ ชวตเปนมตรกบผนปำตะวนตก ไดท ำ

โครงกำรกบกรมอทยำนแหงชำตสตวปำ และพนธพช รบงำนจดกำรสวนรวมในพนทคมครองของผนปำ

ตะวนตกทครอบคลมจงหวดกำญจนบร จงหวดตำก และท ำงำนตอเนองกบชมชนมำกวำ 10 ป เพอใหเกด

กำรอนรกษผนปำ ไดมกำรปลกพชสมนไพรสงขำยตำมควำมตองกำรของตลำด และปจจบนมศนยกำรขำย

วตถดบทถำธำรลอด และ หวยขมน จงหวดกำญจนบร แตสงทขำดคอ ยงไมไดรบเปนเกษตรอนทรย สวน

มลนธในโครงกำรตำมพระรำชด ำร สวนปำสมนไพร ซงเปนมลนธ ทมวตถประสงค เพอรวบรวม กลมหมอ

พนบำนทมควำมรกำรใชประโยชนจำกสมนไพรในปำ และมกำรรวมกลมปลก สมนไพรทน ำไปใชในกำรรกษำ

โรค และเผยแพรควำมรเรองสมนไพรใหกบอนชนรนหลง และประชำชนมควำมรเพอกำรอนรกษ สมนไพรใน

ปำและเหนประโยชนจำกกำรใชสมนไพรในปำ แตเนองจำก เมอปลกสมนไพรแลวกยงไมสำมำรถรวำคณภำพ

เปนทตองกำรของตลำดและไดมำตรฐำนสำกลหรอไม ดงนน ทำงสถำนแพทยแผนไทยทมกำรเรยนกำรสอน

ในเรองกำรแปรรปวตถดบสมนไพรเพอใชเตรยมยำ และมกำรตรวจวเครำะหคณภำพทำงเคม ทำงฤทธทำง

ชวภำพ ทำงกำยภำพ เพอใหคณภำพมำตรฐำนสำกล ยอมรบ และไดวจยยำจำกสมนไพร หลำยต ำรบ และ

พบวำ ผลกำรใชยำจำกสมนไพรโดยเฉพำะ ยำในบญชยำหลกซงน ำมำใชรกษำโรคเรอรง พบวำไดผลด แตเมอ

ตรวจสอบคณภำพยำในตลำดยำพบวำ สมนไพรสวนใหญไมไดมำตรฐำนมกำรปนเปอน จำกเชอและโละหนก

ดงนนจงท ำใหทำงนกวจย ไดหำกลมทตองกำรผลตสมนไพร และท ำใหไดมำตรฐำนทยอมรบตำมเภสชต ำรบ

มฉะนน ผลกำรรกษำดวยยำสมนไพร จะไมไดผลเทำทควร และยงท ำใหเกดสำรพษตกคำงอกดวย ถำสมนไพร

ไดมำตรฐำนและเปนขบวนกำรทเปนอนทรย คอลดกำรใชสำรเคม จะท ำใหคณภำพวตถดบเปนทตองกำร

ของตลำด ดงนนกำรควบคมกำรผลตตงแตวตถดบทกำรปลก กำรเกบ ทไมเกดกำรปนเปอน จำกโลหะหนก

เพรำะมกำรควบคมคณภำพดน กำรใชปยอนทรย แทนปยเคม กำรแปรรปผลตภณฑจำก วตถดบทไมมเชอ

2

ปนปอน จงจ ำเปนอยำงยง แตจำกทเกษตรกร ท ำ ปจจบน มกำรปลกแตไมมกำรควบคม กำรผลตใหเปนแบบ

เกษครอนทรย อกทง นกวจยของคณะวทยำศำสตร และเทคโนโลยซงอยในกลมวจยแพทยแผนไทย เกษตร

และอำหำร ไดมกำรวจยเรองกำรปลกพชสมนไพร อำทเชน กระเจยบแดง เจตมลเพลงแดง หวขำวเยน วำน

ชกมดลก มะขำมปอม ดงนรเพอใหสมนไพรทไดท ำกำรวจยแลว มประสทธภำพ จงควรท ำเปนสมนไพร

อนทรย นอกจำกน รศ.ดร. นภำพร ยงวเศษ ไดผลตเครองมอ ทใชตรวจปรมำณสำรกลมฟนอลและตรวจ

ฤทธตำนอนมล อสระ ในแปลงปลกสมนไพร เ พอให เกษตรไดทดสอบ ดวยตนเอง และนกวจย

มหำวทยำลยธรรมศำสตร ไดมประสบกำรในท ำกำรปลกเกษตรอนทรยมำนำน พรอมกบไดมกำรรบรอง

คณภำพของวตถดบสมนไพร ทปลก ตลอดจนกำรเกบเกยว ใหถกตองตำมฤดกำล ถกสวนทใช มกำรสอนกำร

แปรรปเพอกำรเกบรกษำสมนไพรเพอใหสมนไพรมอำยอยนำน พรอมกบกำรผลตบรรจภณฑเพอใหวตถดบ

สมนไพรเกบนำน และเปนทตองกำรของตลำดทงในและตำงประเทศ

ทำงศนยควำมเปนเลศทำงกำรวจยแพทยแผนไทย มกำรวจย เกยวกบสมนไพรทใชในกำรรกษำโรค

เรอรง และท ำกำรวจยจนถงระดบทใชในผปวยไดแลว ดงนน นกวจยของศนยน จงตองกำรเผยแพรงำนวจย

เหลำน ใหกบสมำคมผผลตยำ หมอพนบำน และชมชน เพอใหเกดควำมเชอมน ในวตถดบทไดมำตรฐำน

และสำมำรถผลตยำจำกวตถดบสมนไพรทมคณภำพ และเชอมโยงตลำดใหกบเกษตรกร กบผผลตยำ อกทง

เพอใหชมชนเหนประโยชนและคณคำจำกกำรปลกพชทเปนวตถดบสมนไพรเหลำน เพมขน เกษตรกรกยงน ำ

วตถดบจำกสมนไพรมำใช เพอกำรแปรรปเปน สำรสกด อำหำรเสรมสขภำพ และเครองส ำอำง ใชกน

ภำยในประเทศ และเพอสงวตถดบสมนไพรทไดมำตรฐำนเพอจ ำหนำยใหกบ องคกำรเภสชกรรม และสถำนท

ผลตยำของรฐและเอกชน เพอผลตยำสมนไพรทมคณภำพ ประสทธภำพ และควำมปลอดภยไดมำตรฐำนตำม

หลกสำกลและปลอดภยกบผบรโภค กำรท ำวจยชมชนในครงน นอกจำกจะเปนประโยชนกบชมชนยงท ำให

เจำหนำทในหนวยงำนทองถนไดเรยนรขบวนกำร กำรพฒนำวตถดบสมนไพรอกดวย

วตถประสงค

1. เพอสรำงชมชนตนแบบในกำรปลกพชสมนไพรปลอดสำรพษ และเปนอนทรยทไดมำตรฐำนสำกลเพอ

ผลตยำทมคณภำพใหกบประเทศ (ปท1-2)

2. เพอศกษำวำพนทใดเหมำะกบกำรปลกพชแบบใดใหประเทศ โดยดจำกผลกำรวเครำะหปรมำณ

สำรส ำคญและกำรทดสอบฤทธทำงชวภำพของสมนไพรแตละชนด (ปท 2)

3. เพอถำยทอดองคควำมรในกำรแปรรปสมนไพรใหเปน สำรสกด ยำ อำหำรสขภำพ และเครองส ำอำง

ใหกบชมชน เกษตรกร และสมำคมผผลตยำ (ปท2)

3

4. สงเสรมรำยไดของเกษตรกรในชมชน และ เจำหนำทประจ ำทองถนไดเรยนรและพฒนำขบวนกำรดวย

ตนเองในอนำคต (ปท2)

ขอบเขตงำนวจย

ในปท 1 งำนวจยถำยทอดองคควำมรและเทคโนโลย แกชมชนกลมเกษตรกรผปลกสมนไพรในเขตจงหวด

กำญจนบร ดำนเกษตรอนทรย เพอใหเปนชมชนตนแบบดำนสมนไพรอนทรย พรอมทจะถำยทอดองคควำมรใหแก

ชมชนอนทมควำมเหมำะสมในกำรปลกสมนไพรอนทรยตอไป ในปท 2 เนนใหสมำชกผปลกพรอมทงกำรวำงระบบ

บรหำรจดกำรกำรตลำด เชน กลมสหกรณ โดยใหชมชนสำมำรถบรหำรจดกำรไดดวยตนเอง

แผนกำรด ำเนนกำรวจยโดยสงเขปรปแบบกำรวจยแบบ Participation Action Research แบงเปน 3 สวน

1 Planning กำรวำงแผนรวมกน และจดกจกรรมกลมตำมควำมตองกำรและด ำเนนกำรเตมควำมรใหกอนกำร

ท ำงำน

2 Implement เปนกำรด ำเนนกำรในสงทไดเรยนร : ด ำเนนกำรปลก ตำมทวำงแผน ประเมนผลกำรฝกปฏบตและ

กำรด ำเนนงำนครงท 1 และส ำรวจควำมพงพอใจจำกแบบสอบถำม และสรปผลกำรด ำเนนงำน พรอมทง

วเครำะหปญหำและอปสรรค ทเกดขน รวมกบกลมเกษตรกร

3 Development กำรพฒนำและแกไขในสงทเกดปญหำ ระดบนจะท ำทกระยะ ทเกดอปสรรคและมกำรแกไข

4 Evaluation กำรประเมนผล กำรประเมนกจกรรมในสวน Input Process Output โดยกำรประเมนทกระยะ

ประโยชนทคำดวำจะไดรบหลงจบโครงกำรตอเนอง 2 ป

ตำรำงท 1 : เกดกำรเปลยนแปลงทสงผลตอเศรษฐกจชมชนและประเทศ

กอนกำรเปลยนแปลง หลงกำรเปลยนแปลง

1. รำยได: เกษตรกรมรำยไดจำกกำรปลกพชผก และ

สมนไพรเพยงอยำงเดยว

1. รำยได: เกษตรกรมรำยไดจำกกำรปลกพชผก

และสมนไพร และอำจมรำยไดจำกผลตภณฑแปร

รปจำกสมนไพร เชน อำหำร และเครองส ำอำง

2. คณภำพยำสมนไพร: เกษตรกรปลกสมนไพรแลว

สงขำย โดยไมไดมกำรตรวจควบคมคณภำพ

2. คณภำพยำสมนไพร: มผลกำรรบรอง หรอผล

กำรตรวจควบคมคณภำพดน และสมนไพรกอนท ำ

กำรสงจ ำหนำย

4

กอนกำรเปลยนแปลง หลงกำรเปลยนแปลง

3. ระบบกำรกระจำยสนคำ: เกษตรกรปลกพช แลว

จงหำตลำดในกำรรองรบสนคำ

3. ระบบกำรกระจำยสนคำ: เกษตรกรปลกพชตำม

ควำมตองกำรของตลำด ซงมกำรวำงแผนลวงหนำ

ท ำใหสนคำไมคำงสตอกและยงท ำใหเกษตรกรม

รำยไดตลอดทงป ไมใชแคชวงฤดเกบเกยว

4. กำรจดเกบสมนไพรในระยะยำว: ไมมวธกำร

จดเกบทดพอ มเพยงกำรลำง อบ เพอแปรรปจำก

สมนไพรสดใหเปนสมนไพรแหง ใหงำยตอกำรเกบ

รกษำ

4. กำรจดเกบสมนไพรในระยะยำว: มกำรลำง อบ

เพอแปรรปจำกสมนไพรสดใหเปนสมนไพรแหง ให

งำยตอกำรเกบรกษำและกรณทสมนไพรตองใช

ระยะเวลำกำรปลกนำนอำจมกำรปลกทมำกกวำ

ควำมตองกำรซอกมกำรเปลยนแปรรปแบบของ

สมนไพรใหอยในรปสำรสกด เพอใหงำยตอกำรเกบ

รกษำ

5 สขภำพผบรโภค : สมนไพรอำจมกำรปนเปอน

กอใหเกดอนตรำยตอสขภำพ

5 สขภำพผบรโภค : สมนไพรไดมำตรฐำนสำกล ยำ

ทไดมประสทธผลตอผบรโภค

6 เจำหนำททเกยวของยงไมมสวนรวม 6 เขำใจขบวนกำรคด และ ขยำยผล และเขำใจกำร

ใช ขบวนกำร PAR (Participation Action

Research) เพอใหเกดโครงกำรตอเนองเมอ

โครงกำรหมด

หลงจำกจบโครงกำร เกษตรกรมควำมรควำมเขำใจในกำรปลกพชตำมมำตรฐำนสำกล สนคำไมคำงสตอกและ

ยงท ำใหเกษตรกรมรำยไดตลอดทงป ไมใชแคชวงฤดเกบเกยว มกำรรวมกลมของเกษตรกรในโครงกำรและเปนตวอยำง

ใหกบเกษตรกรอนๆเพอสงเสรมกำรปลกสมนไพรตำมมำตรฐำน นอกจำกนท ำใหมรำยไดเพมเตมจำกผลตภณฑแปรรป

จำกสมนไพร

5

บทท 2 องคควำมรและเทคโนโลย

มกำรถำยทอดองคควำมรในปท 1 มทงสน 2 อยำงดงน

องคควำมรท 1: เกษตรอนทรย ตองกำรใหเกษตรกรไดรบกำรรบรองมำตรฐำน IFOAM หำกยงไมผำนมำตรฐำน จะท ำกำรปรบปรงแกไขดำนกำรจดกำรกำรเพำะปลกใหม จนกวำจะไดรบมำตรฐำน

องคควำมรท 2: กำรเกบเกยว/กำรสกด จะมกำรแนะน ำพชทควรปลก รวมถงบอกระยะเวลำกำรเกบเกยวทเหมำะสมในกำรน ำมำท ำยำ วธกำรเกบรกษำ โดยตองกำรใหเกษตรกรเกบรกษำสมนไพรในรปแบบสำรสกดและสมนไพรแหง รวมถงกำรเกบแปรรปสมนไพรใหเปนผลตภณฑตำงๆ เพอเพมมลคำ และเปนแนวทำงในกำรประกอบอำชพตอไป

รปภำพท 1: องคควำมร

6

บทท 3 วธกำรด ำเนนงำน

พนททท ำกำรศกษำ

เกษตรกรผปลกสมนไพรอนทรยในจงหวดกำญจนบร เนองจำกเกษตรกรมควำมสนใจในกำรท ำเกษตรอนทรยและม

กำรรวมกลมกน โดยมคณยทธนำ เพชรนล เจำหนำทมลนธ สบนำคะเสถยร เปนผคอยผลกดนใหเกดกำรรวมกลม

ผสนใจท ำเกษตรอนทรย และปองกนไมใหชำวบำนบกรกพนทปำ แตชำวบำนยงไมไดรบกำรรบรองมำตรฐำนเกษตร

อนทรย

กลมเปำหมำย

เกษตรกรในพนทจงหวดกำญจนบร จ ำนวนอยำงนอย 40 รำย

กำรด ำเนนกำร ปท 1

: กจกรรมท 1: ส ำรวจพนท ผวจยไดเขำไปพดคยกบผประสำนงำนกลมผผลตสมนไพรอนทรย

กำญจนบร โดยไดเดนทำงเขำไปดพนทจรง เพอดกระบวนกำรปลก และกำรตำกแหง รวมถงกำรจดเกบสมนไพร และ

ไดถำมขอมลเกยวกบกลมผปลกสมนไพร เพอศกษำปญหำโดยสงเขป

: กจกรรมท 2: ประชมแกนน ำเกษตรกรและจดตงคณะท ำงำนประจ ำกลมหรอชมชน ผวจยไดเรยก

ประชมหวหนำผประสำนงำนกลมผปลกและแกนน ำกลมผปลกของแตละพนท เพอแลกเปลยนควำมคดเหน เสนอ

ปญหำและรวมกนวำงแผนกำรด ำเนนงำนครงถดไป รวมถงไดจดตงประธำนกลม

: กจกรรมท 3: จดอบรมเชงปฏบตกำรเรองเกษตรอนทรย ผวจยไดเขำไปท ำกำรอบรมใหควำมรท

อ ำเภอถ ำธำรลอด จงหวดกำญจนบร โดย รศ.ดร.อรณพร อฐรตน เปนผพดคยกบเกษตรกร โดยชแจงวตถประสงคของ

กำรจดท ำโครงกำร และไดใหขอมลสมนไพรทภำครฐก ำลงใหกำรสนบสนน และไดเชญวทยำกร ผศ.ดร.ดร. ดสต อธ

นวตน มำเปนผใหควำมรเรองเกษตรอนทรย และใหเกษตรกรไดส ำรวจตวเองวำมควำมพรอมในกำรท ำเกษตรอนทรย

มำกนอยเพยงใด และใหควำมรเรองตลำดทำงเลอกแกเกษตรกร หลงจำกนนจงไปส ำรวจทพนทจรงทท ำกำรเพำะปลก

ของเกษตรกรทคอนขำงมควำมพรอมในกำรท ำเกษตรอนทรย จ ำนวน 2 พนท และไดใหค ำแนะน ำเพอปรบปรงแกไข

โดยหวงใหเปนพนทตวอยำงเพอใหสมำชกกลมคนอนๆไดเรยนร และปฏบตตำม

: กจกรรมท 4: จดประชมกลมสมำชกเพอพดคยและแลกเปลยนควำมคดเหน ไดมกำรพดคยกน

ระหวำงเกษตรกรและเจำหนำททำงภำครฐ ดร.สถำพร ใจอำรย ผอ ำนวยกำรกองส ำรวจดนและวจยทรพยำกรดนและ

เลขำนกำรสมำคมดนและปยแหงประเทศไทย เพอถำมถงปญหำและกระบวนกำรในกำรขนทะเบยน IFOAM หรอ กำร

7

ขอ GAP และกำรสงตรวจคณภำพดน และไดมกำรแลกเปลยนควำมรกนระหวำงกลมเกษตรกร ทงสมำชกเกำ, สมำชก

ใหม และผปลกสมนไพรทไดรบกำรรบรองเกษตรอนทรยเรยบรอยแลว

: กจกรรมท 5: ผลกำรสมตรวจดน หลงจำกเกษตรกรไดท ำกำรปรบปรงแกไขพนทเพำะปลก

เรยบรอยแลว ถดจำกนนเปนเวลำ 6 เดอน ผวจยไดสงเจำหนำทเขำไปท ำกำรสมตรวจดน เพอศกษำสภำพพนท วตถ

ตนก ำเนด สณฐำนวทยำ และสมบตดำนกำยภำพและเคมของดน, ควำมอดมสมบรณของดน และกำรปนเปอนของ

โลหะหนกในดนในพนทโครงกำร โดยท ำกำรสรปผล และใหค ำแนะน ำแกไขแกเกษตรกรตอไป

1. กำรเกบตวอยำงดน 1.1. กำรก ำหนดจดเกบตวอยำงดน ทง 2 แปลง ไดจดเกบแปลงละ 3 จด คอ บรเวณตอนบน ตอนกลำง

และตอนลำงของแปลง โดยทแตละจด จะเกบตวอยำงดนของดนชนบน (ควำมลก 0-25 เซนตเมตร) และดนชนลำง (ควำมลก 25-50 เซนตเมตร) รวมทงสน 12 ตวอยำง

1.2. วธกำรเกบตวอยำงดน จะเลอกพนทดนมควำมชนเลกนอย ไมเปยกแฉะหรอมน ำทวมขง หำงไกลจำกทอยอำศยหรอคอกสตว และเปนบรเวณทจะตวแทนทดของแปลงปลกพช 1.2.1. ตวอยำงดนชนบน จะใชกำรสมเกบตวอยำงดนกระจำยใหครอบคลมบรเวณทตองกำร โดยใช

พลวขดหลมเปนรปตว V ลกประมำณ 25 เซนตเมตร แลวเซำะเอำดนดำนหนงเปนแผนหนำประมำณ 2-3 เซนตเมตร จำกปำกหลมถงกนหลม น ำดนแตละจดใสรวมกนในถง คลกเคลำใหเขำกน แลวน ำไปตำกใหแหง เพอน ำสงวเครำะหตอไป

1.2.2. ตวอยำงดนชนลำง จะใชสวำนเจำะดนหลมตอเนองจำกทเกบตวอยำงดนชนบน แตเกบตวอยำงทควำมลก 25-50 เซนตเมตร น ำดนใสถง คลกเคลำใหเขำกน แลวน ำไปตำกใหแหง เพอน ำสงวเครำะหตอไป

2. กำรศกษำวเครำะหตวอยำงดนในหองปฏบตกำร

2.1. กำรวเครำะหธำตอำหำรและควำมเปนกรดเปนดำงของดน 2.1.1. ควำมเปนกรดเปนดำงของดน (pH) โดยใชอตรสวนระหวำงดนตอน ำเทำกบ 1:1 2.1.2. คำกำรน ำไฟฟำ (Electric conductivity: EC) โดยใชอตรำระหวำงดนกบน ำเทำกบ 1:5 2.1.3. ปรมำณอนทรยวตถในดน (Organic matter: OM) โดยวธ Walkey & Black modified

(Walkey & Black, 1947) 2.1.4. ปรมำณฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available phosphorus) โดยวธ Bray II สกดดวย 0.03

N NH4F, 0.1 N HCl (Bray and Kurtz, 1945) 2.1.5. ปรมำณโพแทสเซยมทเปนประโยชน (Exchangeable potassium) โดยวธกำรสกดดวย 1 N

Ammonium acetate pH 7.0 (Pratt, 1965)

8

2.2. กำรวเครำะหโลหะหนกในดน กำรวเครำะหปรมำณโลหะหนกทงหมดในดน ไดแก แคดเมยม (Cd) โครเมยม (Cr) ทองแดง (Cu)

ตะกว (Pb) และสงกะส (Zn) มขนตอนดงน 2.2.1 บดและรอนตวอยำงดนผำนตะแกรงขนำด 0.075 มลลเมตร 2.2.2 ยอยสลำยตวอยำงดนดวยกรด HNO3:HClO4 ในอตรำสวน 1:2 2.2.3 วเครำะหปรมำณโลหะหนกดวยเครอง Inductively coupled plasma

กำรด ำเนนกำร ปท 2

: กจกรรมท 6: กำรสมตรวจสมนไพรในพนทจงหวดกำญจนบรตำมมำตรฐำน THP ผวจยสมตรวจ

สมนไพรมำท ำกำรตรวจมำตรฐำนยำเบองตน เชน กำรตรวจควำมชน, เถำรวม, เถำทไมละลำยในกรด, %extractive

value และ ปรมำณสำรส ำคญ เปนตน

: กจกรรมท 7: อบรมเรองงำนวจยต ำรบยำไทยเพอใชรกษำโรคเรอรงและรำยแรง ผวจยอบรม

ควำมรดำนกำรน ำยำไทยมำใชในกำรรกษำโรค เพอใหเกษตรกรเหนประโยชนของสมนไพรไทยและตระหนกถง

ควำมส ำคญของวตถดบทจะน ำมำใชผลตเปนยำ

: กจกรรมท 8: อบรมเชงปฏบตกำรในกำรแปรรปอำหำรสขภำพจำกสมนไพร โดยสอนกำรแปรรป

สมนไพรใหอยในรปอำหำรสขภำพหรอผลตภณฑจำกสมนไพร เพอเพมมลคำและเพมแนวทำงในกำรประกอบอำชพ

ใหแกเกษตรกร

: กจกรรมท 9: พำดงำนทโรงงำนสกดสำรสกดสมนไพร ใหเหนถงขนตอนและเครองมอทใชในกำร

ท ำสำรสกด เพอใหเกดแนวคดทจะท ำกำรขำยสมนไพรในรปแบบสำรสกดสมนไพร

: กจกรรมท 10: ประชมหำรอเรองควำมตองกำรวตถดบสมนไพรในภำคเอกชนและรฐบำล

โดย องคกำรเภสชกรรม กรมวทยำศำสตรกำรแพทย สมำคมผผลตยำสมนไพรบรษทเอกชน ไดแลกเปลยนหำรอกน

เรองควำมตองกำรวตถดบสมนไพร และควำมตองกำรเกษตรอนทรย รวมถงส ำรวจควำมตองกำรในกำรรบซอสมนไพร

เพอใหเกษตรกรสำมำรถวำงแผนกำรปลกไดอยำงเหมำะสม

: กจกรรมท 11: อบรมเชงปฏบตกำรกำรเกบเกยว กำรแปรรปวตถดบสมนไพร (ในรปสำรสกด) และ

กำรวเครำะหตำมมำตรฐำนสำกลเพอกำรสงออกพรอมทงแจกตนกลำสมนไพรใหปลกส ำหรบพนททไดมำตรฐำน และ

สอนกำรใชเครองทใชวดฤทธตำนอนมลอสระ และปรมำณสำรฟนอลในแปลงปลก

9

: กจกรรมท 12: อบรมเรองกำรจดระบบสหกรณในชมชน กำรจดกำรเรอง ตลำดและบรรจภณฑ

กำรคดตนทน โดยวทยำกรจำก คณะบญช มธ.พรอมทงประชมคณะท ำงำนของชมชนเพอจดตงสหกรณ รบสมคร

สมำชก และ ด ำเนนกำรผลตเพอใชในชมชน

สำมำรถสรปได ดงน

ตำรำงท2 : สรปกจกรรมในปท1 และ2

ปท 1 ปท 2

กจกรรมท 1 ศกษำและส ำรวจพนท กจกรรมท 6: กำรสมตรวจสมนไพรในพนทจงหวดกำญจนบรตำมมำตรฐำน THP

กจกรรมท 2 ประชมแกนน ำเกษตรกร และจดตงคณะท ำงำนประจ ำกลมหรอชมชน

กจกรรมท 7 อบรมเรองงำนวจยต ำรบยำไทยเพอใชรกษำโรคเรอรงและรำยแรง

กจกรรมท 3 จดอบรมเชงปฏบตกำรเรองเกษตรอนทรย และเกบตวอยำงดนและสมนไพรมำตรวจ

กจกรรมท 8 อบรมเชงปฏบตกำรในกำรแปรรปอำหำรสขภำพจำกสมนไพร

กจกรรมท 4: จดประชมกลมสมำชกเพอพดคยและแลกเปลยนควำมคดเหน

กจกรรมท 9 พำดงำนทโรงงำนสกดสำรสกดสมนไพร

กจกรรมท 5 ผลกำรสมตรวจดน กจกรรมท 10 ประชมหำรอเรองควำมตองกำรวตถดบสมนไพรในภำคเอกชนและรฐบำล

กจกรรมท 11 อบรมเชงปฏบตกำรกำรเกบเกยว กำรแปรรปวตถดบสมนไพร (ในรปสำรสกด)

กจกรรมท 12 อบรมเรองกำรจดระบบสหกรณในชมชน

หมำยเหต คอ กจกรรมทไดท ำไปแลว, คอกจกรรมทยงไมไดท ำ

จะเหนไดวำ ผวจยไดท ำกจกรรมในปท 1 เรยบรอยแลว และไดท ำกจกรรมในปท 2 ไปแลวบำงสวนแตยงไมสมบรณ

10

ผมสวนสนบสนนโครงกำร

1. มลนธสบ นำคะเสถยร น ำโดยคณยทธนำ เพชรนล และคณะ เปนผดแลกลมเกษตรกร และถำยทอด

ควำมรหลงจำกเสรจสนโครงกำรวจย

2. มหำวทยำลยธรรมศำสตร เปนผถำยทอดเทคโนโลย โดยคอยสนบสนนใหเกษตรกรท ำเกษตรอนทรย และ

ใหควำมรดำนกำรแปรรปสมนไพร กำรใหควำมรดำนกำรสกด (ปท 1) และกำรตรวจอนมลอสระในพช (ป

ท 2)

3. กรมพฒนำแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก เปนฝำยทใหกำรสนบสนนดำนกำรแพทยแผนไทย

และกำรแพทยทำงเลอก สนบสนนดำนกำรใชสมนไพรในกำรดแลรกษำสขภำพแกประชำชน

ผรบผลงำนวจยไปใชประโยชน

1. กลมเกษตรกร ผปลกสมนไพร เปนผไดรบกำรถำยทอดเทคโนโลย และเปนตวอยำงใหแกเกษตรกรกลม

อนๆตอไป

2. หมอพนบำน เปนผทใชสมนไพรในกำรรกษำโรค ซงจะสำมำรถใชสมนไพรไดอยำงมนใจ

3. สมำคมผผลตยำสมนไพร และองคกรของรฐทมหนำทสนบสนนกำรผลตวตถดบสมนไพร จะมแหลงทปลก

สมนไพรทไดคณภำพ และเปนทยอมรบ

ผมสวนไดสวนเสยของโครงกำร

กลมสหกรณ, ตลำดกลำงวตถดบสมนไพร, บรษทเอกชนทผลตยำ องคกำรเภสชกรรม

11

บทท 4 ผลกำรด ำเนนงำน

กจกรรมท 1: กำรส ำรวจพนท


1. พบและพดคยกบหวหนำกำรพฒนำกลมผผลตสมนไพรอนทรยกำญจนบรเพอศกษำปญหำโดยสงเขป

2. ศกษำพนทกจกรรม

กจกรรม

1. พดคยกบหวหนำงำนกำรพฒนำกลมผผลตสมนไพรอนทรยกำญจนบร

2. ชมตวอยำงสวนสมนไพรอนทรยของกลมเกษตรอนทรยแตยงไมไดรบกำรรบรอง

ผลกำรด ำเนนงำนกจกรรมท 1

จงหวดกำญจนบรในพนท 3 เขต ไดแก กลมสมนไพรอนทรยเขอนศรนครนทรฝงตะวนตก, กลมสมนไพร

อนทรยต ำบลเขำโจด และกลมเกษตรกรอนทรยลมสม มกำรรวมกลมกน โดยมคณยทธนำ เพชรนล ซงเปนหวหนำงำน

กำรพฒนำกลมผผลตสมนไพรอนทรยกำญจนบร และเปนเจำทในมลนธสบ นำคะเสถยร เปนผดแลสมำชก และรบซอ

สมนไพรจำกชำวบำน เพอทจะน ำไปสงขำยตอใหแก กลมผสง โดยสวนใหญสมนไพร ไดถกสงไปขำยใหแก รพ.

เจำพระยำอภยภเบศร โดยคณยทธนำ เพชรนล หวหนำผประสำนงำนกลมผปลก และเจำหนำท ไดใหขอมล ดงน

1.ขอมลพนทกำรปลกสมนไพรอนทรยในจงหวดกำญจนบร

เกษตรกรผปลกสมนไพรอนทรยในจงหวดกำญจนบร แบงออกเปน 3 กลมหลกๆ ดงน

1.กลมสมนไพรอนทรยเขอนศรนครนทรฝงตะวนตก

ตงอยฝงตะวนตกของเขอนศรนครนทร สมำชกประกอบไปดวยเกษตรกรในพนทอ ำเภอทองผำภม

อ ำเภอศรสวสด จงหวดกำญจนบรจ ำนวน 12 คน

2.กลมสมนไพรอนทรยต ำบลเขำโจด

ตงอยฝงตะวนออกของต ำบลเขำโจด พนทอ ำเภอศรสวสด อ ำเภอหนองปรอ จงหวดกำญจนบร

เกษตรกรจ ำนวน 10 คน

3.กลมเกษตรกรอนทรยลมสม

ตงอยพนท ต.ลมสม อ.ไทรโยค จงหวดกำญจนบร มสมำชกจ ำนวน 14 คน

12

รปภำพท 2 แผนทกลมผปลกสมนไพรอนทรยในจงหวดกำญจนบร

3

2

1

แผนทกลมผปลกสมนไพรจงหวดกำญจนบร

เมอ 1 คอ กลมสมนไพรอนทรยเขอนศรนครนทรฝงตะวนตก, 2 คอ กลมสมนไพรอนทรยต ำบล

เขำโจด, 3 คอ กลมเกษตรกรอนทรยลมสม

13

2. ขอมลทวไป 1. กำรด ำเนนงำนโดยมลนธสบนำคะเสถยร โดยกำรกำรน ำของคณยทธนำ เพชรนล ซงกจกรรมของมลนธท ำเพอ

ลดกำรบกรกปำของชำวบำนดงนนจะมกำรปลกพชรอบตะเขบชำยปำ กลมปลกในจงหวดกำญจนบรเมอตงกลมขนมำมรำยไดตอป 1 ลำนกวำบำท ซงคนทปลกจะมรำยไดตงแต

20,000 – ประมำณ 100,000 บำท/ป (2,500-8,000 บำท/เดอน) 2. มเกษตรกรในกลม จ ำนวน 200 กวำครวเรอนทเขำรวมโครงกำร 3. เกษตรกรพอจะมองคควำมรเรองกำรปลกอยแลว เนองจำกเคยมวทยำกรมำสอนแลว 4. มกำรวำงแผนกำรปลกเปน 4 ระยะ แลวแตพชทปลก คอ 4.1 พชเกบผล 4 เดอน 4.2 พชเกบผล 6 เดอน 4.3 พชเกบผล 1 ป 4.4 พชเกบผลไดตลอดทงป 5. บำงพนท ชำวบำนมกำรบกรกถำงปำ ดงนนเลยคดวำถำโครงกำรนเกดได ชำวบำนจะไมเขำไปท ำไร บกรกถำง

ปำ ลำสตวปำ 6. ปจจบนมกำรปลกสมนไพร เชน กระเจยบแดง ไพล ขมนชน มะขำมปอม กลวย ดปล เปนตน กำรปลก

สมนไพรของกลมเปนแบบตำมฤดกำล แตทปลกมำกทสดคอ ขมนชน นอกนนจะปลกตำมทม กำรสงเชน ไพล วำน

นำงค ำ รำกสำมสบ ดปล กระเจยบแดง ฟำทะลำยโจร รำงจด ยำนำงแดง กวำวเครอ

มกำรแปรรปสมนไพร คอไขเนำ

หลกกำรปลกพชในกลมเกดจำก กำรท contact กบคนสงสมนไพรโดยตรง จงท ำให มกำรควบคมปรมำณกำร

ปลก และรำคำ โดยกำรปลกสวนใหญจะรบตำมกำรสงของลกคำ โดยสมนไพรสวนใหญจะสงใหแกโรงพยำบำลอภย

ภเบศร ดงนน ลำนตำกจงเปนแบบท ไมถำวรคอใชไมไผท ำและเมอไมใชกเกบ สวนท เปนทตำก สมนไพรจะท ำแบบ

ชวครำว เพรำะมบำงฤดกำลเทำนน

ปญหำจรงๆทกลมเกษตรกร ในพนทตองกำรคอ ตองกำรใหเปนเกษตรกรทมกำรรบรองมำตรฐำนของสมนไพร

ตำมระบบสำกลเนองจำก โรงพยำบำลอภยภเบศน ตองกำรสงออก ดงนนจงตองกำรเกษตรอนทรยทเปนแบบกลม

ดงนนทำงผวจยจงชวย ด ำเนนกำรดงน

1 กำรอบรมเกษตรอนทรยและกำรเรยนร 2 กำรวจยเพอวเครำะหมำตรฐำนของสมนไพรใหกบเกษตรกร 3 กำรแปรรปวตถดบใหไดมำตรฐำน

14

3. ขอมลอนๆ 1. เกษตรกรเคยมกำรรวมตวกนตงสหกรณเพอกำรผลตสมนไพร ชอ “สหกรณเพอกำรผลตสมนไพรเขำหน

ตง” แตในกลมน ยงไมคอยมกำรใชประโยชนจำกกำรตงกลมสหกรณ 2. เกษตรกรบำงสวนมกำรแปรรปผลตภณฑจำกกำรเลยงไหมเพอผลตใหเปนเครองส ำอำง

4.ควำมตองกำรของหวหนำงำนกำรพฒนำกลมผผลตสมนไพรอนทรยกำญจนบร

สงทมลนธตองกำร

1. ควำมเชอมนวำจะผซอมควำมตองกำรทจะซอปรมำณเทำไหร ไมลดปรมำณควำมตองกำรในภำยหลง 2. กำรนตรำคำ 3. มทนหมนเวยน 4. มตลำดรบซอสนคำ 5. ตองกำรศนยรวมตลำด

5.ปญหำทเกด 1. ปญหำเรองกำรจดกำรน ำ ในชวงหนำแลง น ำไมมน ำใช 2. ปญหำเรองกำรใหปลกสมนไพร ไมรวำควรจะปลกสมนไพรอะไรทเปนทตองกำรของตลำด 3. ปญหำกำรตำกสมนไพร คอ ไมมโรงตำกทด และไดมำตรฐำน

ภำพกจกรรมท 1

ภำพท 3 ภำพกำรพดคยกบเจำหนำทมลนธสบ นำคะเสถยรและกำรลงภำคสนำม

สรปกจกรรมท 1: ผวจยไดขอสรปเกยวกบพนท กลมเกษตรกร ปญหำและควำมตองกำรของเกษตรกร

15

กจกรรมท 2: ประชมแกนน ำเกษตรกรและจดตงคณะท ำงำนประจ ำกลมหรอชมชน วตถประสงค: ประชมแกนน ำเกษตรกร เพอก ำหนดทศทำงกำรด ำเนนงำนเพอใหสอดคลองวตถประสงค และ

เปำหมำยของโครงกำร

กำรด ำเนนงำน

1. ใหหวหนำประสำนงำนกลมผปลก และแกนน ำผปลกแตละพนทมำรวมกนก ำหนดทศทำงกำรด ำเนนโครงกำร

2. จดตงคณะกรรมกำรกลมผผลตสมนไพรอนทรยกำญจนบร

3. แลกเปลยนควำมคดเหน และเสนอปญหำ

4. สรปปญหำและวำงแผนกจกรรมทตองท ำตอไป


1. คณะกรรมกำรกลมสมำชกผปลกสมนไพรอนทรย

หลงจำกไดลงพนทครงทแลว ไดท ำกำรนดเจำหนำทมลนธสบ นำคะเสถยร และตวแทนเกษตรกรจำกกลม

ตำงๆ ในกำรดแลของมลนธสบ นำคะเสถยร มำท ำกำรอธบำยตวโครงกำรวจย และมำรวมกนวำงแผนกำร

ด ำเนนกำร รวมถงแตงตงประธำนกลม ดงน

รำยชอ อำย หนำท

คณยทธนำ เพชรนล 44 ป เจำหนำทสบ นำคะเสถยร และ ผประสำนงำน

นำยอดสร จนทรศร 33 ป ประธำนกลม

นำยเออม ใครครวญ 54 ป รองประธำนกลม

นำยสวำท เหลองอวม 73 ป สมำชก

ประเสรฐ รมมนต 90 ป สมำชก

16

2. กำรแลกเปลยนควำมคดเหนและเสนอปญหำ

ผลกำรประชมจงไดขอสรปดงน

1. ก ำลงกำรผลตสมนไพรในโครงกำรพฒนำวสำกจชมชนในผนปำตะวนตกตอนน สำมำรถผลตขมนชนและ

ขมนออย ปรมำณมำกทสดในสมนไพรทผลตทงหมด รวมสมนไพรสดและแหงประมำณ 300,000 กโลกรม

ตอป

ตำรำงท 3: ก ำลงกำรผลตสมนไพรในโครงกำรพฒนำวสำกจชมชนในผนปำตะวนตก(ขอมลเดอนมนำคม 2559)

ล ำดบ

ชนดสมนไพร

ลกษณะกำร

แปรรป

กลมสมนไพร

อนทรยปรมำณ

(กก./ป)

รำคำ/

กก.

กลมสมนไพรทวไป

ปรมำณ(กก./ป)

รำคำ/กก. ฤดเกบ

เกยว

ผลผลต

1 ขมนชน ชนแหง 100,000 120 50,000 100

2 ขมนชน สด 200,000 13 50,000 10

3 ไพร สด 200,000 45

4 ขมนออย สด 50,000 55

5 ขมนออย ชนแหง 20,000 250

5 เปรำะหอม สด 200 170

6 เปรำะหอม ชนแหง 100 550

17

ล ำดบ

ชนดสมนไพร

ลกษณะกำร

แปรรป

กลมสมนไพร

อนทรยปรมำณ

(กก./ป)

รำคำ/

กก.

กลมสมนไพรทวไป

ปรมำณ(กก./ป)

รำคำ/กก. ฤดเกบ

เกยว

ผลผลต

6 วำนนำงค ำ สด 2,000 20

8 วำนนำงค ำ ชนแหง 500 220

7 ใบรำงจด ชนแหง 2,000 120

8 กระเจยบแดง ชนแหง 1,500 200

9 ดอกอญชน ชนแหง 1,500 300 1000 250

10 ดปล ชนแหง 500 250 1,000 200

11 มะขำมปอม ชนแหง 2,000 180 5,000 150

12 มะขำมปอม ผลสด 10,000 25 10,000 20

13 สมอภเภก ชนแหง 1,000 70

14 สมอไทย ชนแหง 300 80

15 ผวมะกรด ชนแหง 1000 100

16 ผลมะกรด ผลสด 3000 20

17 เถำวลยเปรยง ชนแหง 1,000 65

18 บรเพด ชนแหง 1,000 85

19 พรกไทยด ำ ผลแหง 150 450

20 เมลดมะรม แหง 500 270

21 ใบมะรม แหง 500 250

22 มะตม(ผล) ชนแหง 500 120

23 ฟำทะลำยโจร ชนแหง 1,000 130

24 แกนฝำง ชนแหง 1000 65

25 ผลประค ำดควำย แหง 300 50

26 เมลดหมำมย แหง 1,000 400

18

ตำรำงท 4 : แผนกำรด ำเนนกจกรรมทไดจำกกำรประชมกนของกลมผปลก

กจกรรมและกำรด ำเนนงำน สถำนท กลมเปำหมำย

1. กำรพฒนำกระบวนกลมและเครอขำยของ

เกษตรกรในโครงกำร

1.กลมสมนไพรอนทรยเขอนศร

นครนทรฝงตะวนตก

2.กลมสมนไพรอนทรยต ำบลเขำ

โจด

3.กลมเกษตรกรอนทรยลมสม

1.1 จดประชมเพอสรำงควำมเขำใจแก

เกษตรกรทสนใจเขำรวมโครงกำร 1 ครง

ศนยแปรรปทำล ำใย

1.2 จดประชมสรปผลกำรด ำเนนงำน 1ครง ศนยแปรรปทำล ำใย

2. กำรพฒนำมำตรฐำนเกษตรอนทรยกำรในกำร

ผลตสมนไพร

2.1 กำรด ำเนนตรวจมำตรฐำนเกษตรอนทรย

2.2 กำรวำงแผนกำรผลตสมนไพรอนๆ

-ซอถงปนส ำหรบปลกสมนไพรฯ

แจกทง 3กลม

3. กำรพฒนำสถำนทและอปกรณในกำรแปรรป

สมนไพรขนตน

3.1 กำรพฒนำสถำนทแปรรปสมนไพร

1. โรงตำกสมนไพร 2 โรง (ขนำด 6*35

เมตร)

2.โรงลำงสมนไพร

3.โรงหนแปรรปและเกบสตอกสนคำ

4. สรำงระบบน ำบำดำล

ศนยแปรรปทำล ำใย

19

3. ปญหำทพบ

กลมผปลกสมนไพรมก ำลงในกำรผลตระดบปำนกลำง ปญหำของผปลกสวนใหญ เปนเรองของกำรแปรรป

สมนไพร จำกสมนไพรสดใหเปนสมนไพรแหง เนองจำกตองกำรงบในกำรปรบปรงโรงตำก โรงลำง โรงหนใหได

มำตรฐำน และตองกำรแกไขปญหำกำรขำดแคลนน ำทเกดขนในหนำแลง

4. กจกรรมทตองด ำเนนกำรครงถดไป

1.กำรพฒนำกระบวนกลมและเครอขำยของเกษตรกรในโครงกำร: เนองจำกกำรท ำโครงกำรครงน ตองเกยวของกบ

กลมผปลกสมนไพรหลำยกลม ดงนนจงควรมกำรพดคย และแลกเปลยนควำมคดกน รวมถงอธบำยใหเขำใจถง

วตถประสงคกำรเขำรวมกลมกนในโครงกำรน

2.กำรพฒนำองคควำมรและวธกำรในกำรผลตสมนไพรในระบบอนทรย: เนองจำกผ ปลกสมนไพร ยงไมไดรบกำร

รบรองวำเปนเกษตรอนทรย ดงนนผวจยจงตองกำรเชญผเชยวชำญเขำไปแนะน ำ และเสนอแนวทำงเพอใหผปลก

สำมำรถน ำไปปรบปรง เนองจำกกำรไดรบรองวำเปนเกษตรอนทรย จะเปนแนวทำงหนงในกำรเพมมลคำของสมนไพร

ทจะถกสงตอไปสผบรโภค

3.กำรพฒนำสถำนทและอปกรณในกำรแปรรปสมนไพรขนตน: ผวจยจะท ำกำรตดตอผเชยวชำญเพอมำดสถำนท และ

ใหค ำแนะน ำในกำรปรบปรงสถำนท และอำจมกำรปรบประยกตพนทใหเหมำะสม โดยขอควำมรวมมอจำกสมำชกกลม

และรวมกนจดกำรเรองน ำ ใหกบกลมปลกในขณะหนำแลงและชวยกนขดบอบำดำลเพอใหกลมมน ำใชตลอดป

สรปกจกรรมท 2: สงทไดรบจำกกำรประชม คอ แผนกำรด ำเนนงำนของกลมเกษตรกร โดยไดแนว

ทำงกำรแกปญหำของกลมเกษตรกร และมกำรจดตงคณะกรรมกำรในกลมเพอดแลสมำชกและกจกรรมใน

อนำคต

20

กจกรรมท 3: จดอบรมเชงปฏบตกำรเรองเกษตรอนทรย

พนท อ ำเภอถ ำธำรลอด จ.กำญจนบร

กลมเปำหมำย สมำชกกลมผปลกสมนไพรในจงหวดกำญจนบร

วทยำกร รศ.ดร.อรณพร อฐรตน และ ผศ.ดร. ดสต อธนวตน


1. พดคยแลกเปลยนควำมคดเหนระหวำงแกนน ำกลม, ผปลกสมนไพรในจงหวดกำญจนบร และผวจย

2. เพอตรวจสอบควำมตองกำร และปญหำของกลมผปลกสมนไพร

3. ใหควำมรเกยวกบกำรปลกสมนไพรอนทรย

กจกรรม

1. ชแจงรำยละเอยดโครงกำร และใหควำมรทำงดำนเกษตรอนทรย 2. ส ำรวจขอมลทวไป ปญหำและควำมตองกำรของเกษตรกรโดยใชแบบสอบถำม

3. แลกเปลยนควำมคดเหนระหวำงผวจยและเกษตรกร

4. ฝกเกษตรกรใหส ำรวจตนเองเพอเตรยมพรอมท ำเกษตรอนทรย

5. ส ำรวจพนทแปลงปลกพชสมนไพรอนทรยของเกษตรกรอยำงนอย 2 รำย

สรปผลกำรด ำเนนกำรกจกรรมท 3

1. กำรชแจงรำยละเอยดโครงกำร

มเขำเขำรวมทงสน..33 .....คน

- แกนน ำผปลก จ ำนวน...1....คน

- เกษตรกรและผปลกสมนไพร จ ำนวน....17....คน

- ตวแทนภำคกำรตลำด 1 คน

- กลมผวจยและผทเกยวของ จ ำนวน...14.....คน

21

2. กำรสอบถำมกำรผลตสมนไพรอนทรย โดยใชแบบสอบถำมและกำรสมภำษณ

จำกกำรสอบถำมเกษตรกรและผปลกสมนไพร จ ำนวน 18 คน พบวำเกษตรกรกลมนไมเหมำะกบกำรขอ

เกษตรอนทรยแบบกลม ควรขอรบรองเกษตรอนทรยแบบรำยยอย ซงจะมคำใชจำยสงกวำ สรปขอมลจำกแบบ

สมภำษณ โดยกำรสมภำษณแบบเจำะลก และสนทนำกลมได ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของเกษตรกร

1. ผใหขอมลมทงหมด 18 คน เปน เพศชำย 17 คน และเพศหญง 1 คน

ผใหขอมลเปนพอบำน 16 คน และเปนบตรของเกษตรกร จ ำนวน 2 คน 2. อำย ต ำกวำ 40 ป 2 คน อำย 41-60 ป 9 คน อำย 61 ปขนไป 7 คน

3. ระดบกำรศกษำของเกษตรกร

ประถมศกษา

39%

มธยมตอนตน

11%

มธยมตอนปลายหรอเทยบเทา

33%

อนปรญญา(ปวส.)11%

ปรญญาตรขนไป6%

ระดบกำรศกษำ

22

สวนท 2 สภำพทำงเศรษฐกจสงคม

1. จ ำนวนสมำชกในครวเรอนทงหมด

2. อำชพหลก

เกษตรกรรำยยอยรำยไดจำกอำชพหลก 8,000-30,000 บำทตอเดอน เกษตรกรรำยใหญรำยไดจำกอำชพหลก 40,000-70,000 บำทตอเดอนซงม 2-3 คน

0

2

4

6

8

1-3 คน 4-6 คน 7 คนขนไป

87

3

จ ำนวนสมำชกในครวเรอน

25 - 50 ไร57%

51- 100 ไร22%

มากกวา 100 ไร21%

อำชพหลก

25 - 50 ไร 51- 100 ไร มากกวา 100 ไร

23

3. อำชพรอง

รำยไดจำกอำชพหลก 5,000-20,000 ตอเดอน

4. ลกษณะของรำยไดของเกษตรกร

4.1 รำยไดในภำคเกษตรไมคอยตอเนองตลอดทงป 4.2 รำยไดนอกจำกภำคเกษตรจะไมตอเนองตลอดทงป เชน กำรคำขำย รบจำงทวไป แตอำชพพนกงำนและขำรำชกำรมรำยไดตอเนอง

5. รำยจำยของครวเรอน ในภำคเกษตร

5.1. จ ำแนกตำมดำนทใชจำยในภำคเกษตร

5.1.1 รำยจำยจำกกำรเพำะปลก (เชน กำรปลกมนส ำปะหลง ปลกกระเจยบ).....10,000-50,000......บำทตอป

5.2 จ ำแนกตำมประเภทรำยจำยในภำคเกษตร เกษตรกรเสยคำใชจำยกบคำปยและสำรเคมจดศตรพชมำกทสด รองลงมำเปนคำน ำมนเชอเพลงในกำรใชจกรเพำะปลกและเกบเกยวและกำรขนสงพชผล และยงมคำจำงแรงงำนอกดวย ยงไมคอยมกำรแปรรปผลตผลจำกกำรเกษตร

เกษตรกร22%

คาขาย/ธรกจสวนตว33%

รบจางทวไป39%

ประมง6%

อำชพรอง

เกษตรกร คาขาย/ธรกจสวนตว รบจางทวไป ประมง

24

จ ำนว

นคน

6. ครอบครวท ำกำรเกษตรมำแลวนำนแคไหน (จำกเกษตรกรทงหมด 18 คน)

เกษตรกรสวนใหญมประสบกำรณในกำรท ำกำรเกษตรมำหลำยป

7. เกษตรกรไดเขำอบรมเกยวกบกำรเกษตรดำนตำงๆ ดงน

0

1

2

3

4

5

6

ต ำกวำ 10 ป 10-20 ป 21-30 ป 31 ปขนไป

4

6

2

6

ท ำกำรเกษตรมำนำนแคไหน

68%

18%

9%5%

เคยผำนกำรอบรม

กำรปลกพชแบบอนทรย

กำรแปรรปผลตผลกำรเกษตร

กำรตลำดผลตผลทำงกำรเษตร

กำรท ำปยหมก น ำหมกชวภำพ

25

8. แหลงน ำ ในกำรท ำกำรเกษตร

สวนใหญมกำรใชน ำจำกแหลงน ำธรรมชำต

สวนท 3 กำรใชทดน และกำรใชประโยชน

1. พนทส ำหรบกำรเกษตรทถอครองทงหมด (จำกกำรส ำรวจเกษตรกร 18 รำย)

น ำฝน43%

น ำจำกเขอน3%

น ำประปำ3%

คลอง/หวย23%

หนอง/สระ17%

บอน ำตน3%

น ำบำดำล8%

แหลงน ำในกำรท ำกำรเกษตร

22%

44%

17%

17%

ทดนส ำหรบท ำกำรเกษตร

ต ำกวำ 25 ไร

25 - 50 ไร

51- 100 ไร

มำกกวำ 100 ไร

26

2. เกษตรกรจะแบงทดนออกเปน 2 สวน คอ

- ปลกพชเศรษฐกจ พชผก ทมกำรปลกมำตงแตยำวนำน เชน ขำว ขำวโพด ออย เปนตน

- และเรมแบงพนทเพำะปลก หนมำปลกสมนไพรแบบอนทรย ประมำณ 5 – 10 % ของพนทเพำะปลก

ทงหมด

พชทเพำะปลกเปนหลก

ตำรำงท 5 : พชทเกษตรกรเพำะปลกเปนหลก

ล ำดบ ชนดพชทเพำะปลก รำคำผลผลต 1. ขำวโพด เลยงสตว 5-6 บำท/กก. 2. มนส ำปะหลง 1.50 – 8 บำท/กก. 3. ออย 1000 บำท/ตน 4. กลวย 100 บำท/เครอ 5. ขำว ขำวเปลอก 6 – 12 บำท/กก. 6. แตงกวำ 2 บำท/กก. 7. ฟกทอง 6 บำท/กก. 8. มะขำมหวำน 30 - 35 บำท/กก. 9. พรก 100 บำท/กก. 10. ขำวโพดหวำน (ขำวโพดขำวเหนยว) 2 – 4 บำท/กก.

พชสมนไพรทปลกคดเปน 5 – 10 % ของพนททใชท ำกำรเกษตรทงหมด ตำรำงท 6: สมนไพรทท ำกำรเพำะปลก

ล ำดบ พชสมนไพรทปลก รำคำ 1) ขมนชน สด กก.ละ 12 บำท/ แหง กก.ละ 120 บำท 2) กระเจยบ แหง กก.ละ 180 บำท 3) ฟำทะลำยโจร 4) มะขำมปอม 5) ดปล กก.ละ 100-200 บำท 6) หมอน 7) เสลดพงพอน

27

ล ำดบ พชสมนไพรทปลก รำคำ 8) ไพล สดกก.ละ 20 บำท 9) วำนนำงค ำ 10) วำนชกมดลก สดกก.ละ 7 บำท 11) ขำ 12) พรกไทย สด กก.ละ 80 บำท แหงกก.ละ 250 บำท 13) มะตม 14) เปรำะหอม 15) ขมนขำว 16) วำนมหำเมฆ 17) หมำมยอนเดย 18) ถวดำวอนคำ 19) รำงจด แหง กก.ละ 120 บำท 20) เจตมลเพลง 21) กระชำยด ำ กก.ละ 100 บำท 22) มะหมวงหำวมะนำวโห 23) เพกำ 24) สมอพเภก 25) สมอไทย 26) อญชน แหง กก.ละ 270 บำท 27) บอระเพด กก.ละ 80 บำท 28) มะรม

28

3. กำรน ำผลตผลทำงเกำรเกษตรไปใชประโยชน (ตอบไดมำกกวำ 1 ขอ)

ก. รปแบบกำรขำย

กำรขำยสมนไพรมทงกำรขำยแบบสดและแบบแหง สวนใหญจะเปนกำรขำยสง

ข. ขำยให

02468

101214

6

12 2

1

13

10

รปแบบกำรขำยสมนไพร

ปลก สง

ลกคารายยอย4% พอคาคนกลาง

28%

รวมกลมเปนกลมการเกษตร10%

ขายในตลาด7%

ขายใหมลนธสบนาคเสถยร…

ขายสงโรงงาน3%

ขายใหอภยภเบศ24%

ลกคารายยอย พอคาคนกลาง รวมกลมเปนกลมการเกษตร ขายในตลาด

ขายใหมลนธสบนาคเสถยร ขายสงโรงงาน ขายใหอภยภเบศ

29

กำรขำยผลตผลจำกสมนไพรพบวำสวนใหญเกษตรกรขำยสงใหกบพอคำคนกลำง มลนธสบนำคะเสถยร และโรงบำล

เจำพระยำอภยภเบศเปนสวนใหญ มกำรขำยแบบสดมำกกวำแบบแหง และสวนใหญเปนกำรขำยสง

สวนท 4 ปญหำและอปสรรค

ทำนมปญหำและอปสรรคในกำรท ำงำน หรอในกำรท ำกำรเกษตรในประเดนตำงๆตอไปนหรอไม? และใน

ระดบใด

ตำรำงท 7: ปญหำและอปสรรคของกำรเพำะปลก

ปญหำและอปสรรคขดขวำง ระดบ

นอยทสด นอย ปำนกลำง มำก มำกทสด

1.) ควำมอดมสมบรณของดน 6 1 8 3 - 2.) แหลงน ำเพอกำรเกษตร 5 3 2 2 6 3.) แรงงำนในกำรประกอบอำชพ 8 1 5 3 1 4.) ปญหำภยแลง 2 2 1 3 10 5.) น ำทวม 13 3 2 - - 6.) ศตรพช โรคระบำด 4 4 8 2 - 7.) ขำดควำมร/ขำวสำรในกำรท ำกำรเกษตร 3 7 5 1 2 8.) ตนทนกำรผลต (ปย , เมลดพนธ) 5 3 7 3 - 9.) กำรแปรรปเพอเพมมลคำผลผลต 5 4 3 5 1 10.) ปรมำณ คณภำพผลผลต 5 2 7 3 1 11.) รำคำผลผลต 1 1 7 6 3

สรปปญหำและอปสรรค

1. ปญหำควำมอดมสมบรณของดนม ปำนกลำง-นอย

2. แหลงน ำในกำรเกษตรคอนขำงจะมปญหำเยอะ เพรำะฝนไมตกตำมฤดกำลเลยท ำใหขำดน ำ เพรำะสวน

ใหญชำวบำนยงใชแหลงน ำตำมธรรมชำต

30

3. แรงงำนในกำรประกอบอำชพ ส ำหรบเกษตรกรรำยใหญมกมปญหำเพรำะหำแรงงำยำกขน และเสย

คำใชจำยกบสวนนคอนขำงเยอะ

4. ปญหำภยแลงประสบปญหำคอนขำงมำก เพรำะ 3 ปทผำนมำ ประสบปญหำภยแลง ท ำใหมภำวะขำดทน

เพรำะพชทปลกตำยและเสยหำยคอนขำงเยอะ พชทเพำะปลกหมำยถงพชทวไป เชน ออย ขำวโพด เปนตน

5. ปญหำน ำทวมพบคอนขำงนอย เพรำะพนทปลกสวนใหญอยทสงน ำทวมไมถง

6. ศตรพช โรคระบำดเจอปำนกลำง พบบำงในพชหวท ำใหรำกเนำ เสยหำย และกำรก ำจดวชพช เกษตรกร

บำงรำยมปญหำในกำรก ำจดวชพชยำก หำกไมใชสำรเคม

7. ในเรองของควำมรและขำวสำรยงขำดควำมรวำพชใดมควำมตองกำรในตลำดสง และยงขำดควำมรในกำร

ก ำจดศตรพชแบบปลอดสำรเคม

8. ตนทนกำรผลตมปญหำปำนกลำง เกษตรกรตองใชสำรเคมซงตนปยเคมคอนขำงสง และพนธพชทปลก

คอนขำงแพง หำกหนมำปลกสมนไพรแบบอนทรยนำจะลดตนทนคำปย แตยงขำดเมลดพนธสมนไพรทจะ

ปลก

9. กำรแปรรปเพมมลคำ เกษตรกรยงขำดควำมรสวนนคอนขำงมำก

10. ปรมำณและคณภำพผลผลตมปญหำปำนกลำง หำกปไหนฝนตกนอยมผลท ำใหผลผลตนอยดวย

11. รำคำผลผลต พชเศรษฐกจทเกษตรกรเพำะปลกเปนหลกรำคำคอนขำงต ำ และโดนกดรำคำจำกพอคำคน

กลำง เชน ฟกเขยว พอคำคนกลำงรบซอกโลกรมละ 0.50 บำท แตขำยไปกโลกรมละ 4-5 บำท

สวนท 5 ควำมคดเหนเพมเตมดำนควำมเขำใจในเกษตรอนทรย

1. เกษตรกรรจกกำรท ำเกษตรอนทรยมำแลวกป

รจกเกษตรอนทรย (ป) จ ำนวนคน

มำกกวำ 10 ป 1

5-10 ป 11

2-4 ป 6

นอยกวำ 2 ป 1

สวนใหญพบวำเกษตรกรรจกเกษตรอนทรยมำหลำยปแลว แตยงไมไดลงมอท ำ หรอเพงลงมอท ำมำไดจรงไม

ถง 7 ป และพบวำมกำรเขำมำท ำเกษตรอนทรยแลวแตเลกท ำไป เนองจำกมควำมล ำบำกในกำรก ำจดวชพชและแมลงศตรพช อกทงพบวำไดรำคำผลผลตไมตำงจำกกำรปลกพชสมนไพรแบบธรรมดำ สวนใหญพชทเพำะปลกแบบ

31

เกษตรอนทรยคอ พชสมนไพร และมยงมกำรทดลองปลกอย จ ำนวนพนททเพำะปลกแบบอนทรยยงนอย เกษตรกรสวนใหญแบงมำปลกแบบอนทรยไมถง 10 ไร/คน

2. เกษตรกรมควำมคดเหนอยำงไรกบกำรท ำเกษตรแบบอนทรยหรอกำรท ำเกษตรแบบปลอดสำรพษตกคำง

เกษตรกรมควำมคดเหนวำ อยำกใหมกำรสนบสนนใหมกำรแปรรปสนคำทำงกำรเกษตรเพอเปนกำรเพมมลคำ

และเพมรำยไดใหกบสมำชกในหมบำนและครวเรอน

3. เกษตรกรสวนใหญอยำกไดโรงตำกสมนไพรของหมบำน เพรำะสมนไพรแบบสดเกบยำก ขนสงล ำบำก เสย

คำใชจำยในกำรขนสงคอนขำงมำก และพชสมนไพรเสยหำยเกดกำรเนำ และอยำกใหมกำรอบรมใหควำมร

เกยวกบกำรแปรรปสมนไพรเพอเปนกำรเพมมลคำทำงกำรเกษตรและสรำงรำยไดใหกบชมชนและเกษตร

เพมขน

ขอดของเกษตรอนทรย

(1.) เกษตรกรโดยสวนใหญชอบและสนบสนน เพรำะมควำมปลอดภยสงทงตวเกษตรกรเอง และผบรโภค

(2.) เปนอำชพเสรมทดหรออนำคตอำจเปนอำชพหลก เพรำะสวนใหญเกษตรกรจะท ำกำรเกษตรเปนหลกอย

แลว แตท ำเปนแบบใชสำรเคมในกำรปลกพชเศรษฐกจ เชน ออย ขำวโพด มนส ำปะหลง เปนตน

(3.) เปนกำรท ำเกษตรทนำสนใจ เพรำะใชตนทนกำรผลตต ำ รำคำพนธพชไมแพง สำมำรถเกบพนธพชไวปลก

ตอได

(4.) ประหยดตนทนเรองสำรเคม เชน คำปยเคม คำยำฆำแมลง ซงคำใชจำยดำนนสง แตปลกแบบอนทรยไม

ตองใช

(5.) สมนไพรสวนใหญเปนพชททนแลง และเกบผลผลตไดนำน เชน ดปล หมอน มะขำมปอม เปนตน จง

นำจะเหมำะในกำรลงทน และกำรดแลรกษำ

(6.) สรำงรำยไดทเพมขน เพรำะรำคำสมนไพรเปนรำคำทแนนอน และรำคำคอนขำงสงกวำพชผลทำง

กำรเกษตรอนๆ อกทงกำรปลกแบบอนทรยจะท ำใหรำคำผลผลตไมตกต ำ

ขอเสยของเกษตรอนทรย

(1.) ยงไมมควำมรทมำกพอส ำหรบกำรปลกสมนไพรแบบอนทรย เชน กำรปลกพชเปนแนวกน กำรปรบปรง

ดน เปนตน

(2.) เกษตรกรยงมควำมกงวลดำนผลตผลจำกสมนไพร เชน ตลำดทรบซอ เลยยงไมกลำลงทนปลกมำกนก

เพรำะยงขำดตลำดทแนนอน

32

(3.) กำรท ำเกษตรแบบอนทรยก ำจดวชพชยำก บำงรำยยงตองใชแบบกำรถอนวชพช ซงใชเวลำนำน จง

นำจะมกำรอบรมกำรใชน ำหมกชวภำพในกำรก ำจด

(4.) มควำมยำกล ำบำกในกำรท ำใหเปนเกษตรแบบอนทรย และใชเวลำนำน เชน ตองใชเวลำพกดน เกษตรกร

บำงรำยจงยงไมเขำใจ และกลวกำรขำดรำยไดในชวงนน

ขอคดเหนเพมเตม

1. อยำกมควำมรเกยวกบพชสมนไพรทเหมำะจะเพำะปลกแตละพนท และฤดกำล และมแนวทำงกำรวำง

แผนกำรเพำะปลกเพอทจะไดมรำยไดตอเนองทงป

2. อยำกทรำบควำมตองกำรของตลำด จะไดปลกตำมควำมตองกำร

3. เกษตรกรอยำกใหมกำรสงเสรมกำรตลำด มตลำดในกำรขำยสนคำ และกำรประกนรำคำทเหมำะสม

4. เกษตรกรอยำกใหมกำรอบรมเกยวกบกำรปรบปรงพนทเพอท ำเกษตรอนทรยทถกตองและเหมำะสม

เพอทจะไดกำรรบรอง

5. เกษตรกรอยำกมควำมรเรองสมนไพร สรรพคณ กำรปลก กำรดแล สมนไพรแตละชนดทส ำคญ

สงทเกษตรกรตองกำร

- ทรำบถงควำมตองกำรของตลำดสมนไพร

- มแหลงซอขำยสมนไพรทแนนอน และอำจจะมกำรประกนรำคำทเหมำะสม

- เกษตรกรตองกำรควำมรในกำรปลก และดแลสมนไพรแตละชนด

- มแนวทำงแกปญหำกำรท ำแหงสมนไพร เพรำะกำรสงขำยสมนไพรแบบสดยำกตอกำรขนสง และท ำให

สมนไพรเนำเสยหำยไดงำย ยำกแกกำรเกบรกษำ

ปญหำทเกษตรกรพบ

- สมนไพรหลงเกบเกยวคงคำง เนองจำกสมนไพรลนตลำด รำคำตก เกบไวนำน และเสยของ ท ำใหเสยรำยจำย

มำกกวำรำยได

- ตลำดสมนไพรนอย หรอรองรบไมพอ (ลนตลำด)

- ขำดควำมรในกำรปลกและดแลสมนไพรแตละชนด

- เกษตรกรบำงรำยยงมกำรปลกสมนไพรโดยใชสำรเคม เชน ปยเคม ยำฆำแมลง เปนตน

33

- เกษตรกรยงไมสำมำรถปลกสมนไพรแบบเกษตรอนทรยไดอยำงเตมตว เพรำะบำงสวนยงขำดควำมร

บำงสวนพนทเพำะปลกอยตดกบกำรปลกขำวโพดซงมกำรใชสำรเคม

- เกษตรกรมกำรรวมกลมเปน กลมเพำะปลกแบบอนทรย แตพบวำกำรรวมกลมไมยงยน มกำรเขำกลมมำไม

ถง 2 ป บำงรำยกลำออกไป

- ปญหำกำรแปรรป เกษตรกรทนมกขำยสมนไพรแบบขำยสงเปนแบบสมนไพรสด พบปญหำสมนไพรเนำหรอ

เสยหำย และไมมเครองแปรรปเปนสมนไพรแหง

รปภำพท 4 : ใหควำมรกบเกษตรกร ดำนกำรท ำเกษตรอนทรยและตลำดทำงเลอก

34

ผลกำรลงพนทส ำรวจแปลงพช

หลงจำกกำรสอบถำมแลว จงไดเขำไปส ำรวจพนทของเกษตรกรทมควำมพรอมในกำรท ำเกษตรอนทรยรำยเดยว โดย

คดเลอกไดเกษตรกร 2 รำย ดงน

1.กำรลงพนทส ำรวจแปลงพชของเกษตรกรรำยท 1

พนท: ประมำณ 20 ไร

พชหลกทปลก: หมอน กระชำย ดปล มะขำมปอม ไพล ขมน

สงทตรวจพบ:

1. มกำรปลกตนสนเปนแนวกน แตยงกนไมครบทง 4 ดำน 2. กำรจดเกบอปกรณท ำกำรเกษตร ยงเกบปะปนกนกบสำรเคมทใชปลกพชแปลงอนทไมไดท ำเกษตรแบบ

อนทรย

สงทตองท ำกำรแกไขใหผำนมำตรฐำนเกษตรอนทรย:

1. หำพชมำปลกเพอเปนพชก ำบง หรอพชทเปนแนวกนละอองสำรเคมจำกแปลงปลกพชอนทใกลเคยง ซงพชนนตองมควำมสงมำกกวำพชทอยโดยรอบ

2. ท ำโรงเรอนเกบอปกรณส ำหรบท ำเกษตรอนทรยแยกออกจำกอปกรณเคมอนๆ

รปภำพท 5 : โรงเรอนเกบอปกรณของเกษตรกรรำยท 1

ยงมกำรจกเกบอปกรณทใชปลกสมนไพรแบบอนทรย รวมกบอปกรณทใชสำรเคม (ทใชในกำรกำรเพำะปลกพชอนๆ

เชน ขำวโพด) เชน ถงฉดยำฆำแมลงทใช

35

2.กำรลงพนทส ำรวจแปลงพชของเกษตรกรรำยท 2

พนท: ประมำณ 25 ไร

พชหลกทปลก: ไพล ขมนชน ขมนออย มะนำว หมำมยอนเดย อนชญ

สงทตรวจพบ:

1. มกำรปลกกลวยเปนแนวกน แตยงกนไมครบทง 4 ดำน 2. พบกระสอบปยเคมในโรงเรอนเกบอปกรณ

สงทตองท ำกำรแกไขใหผำนมำตรฐำนเกษตรอนทรย:

1. หำพชมำปลกเพอเปนพชก ำบงหรอพชทเปนแนวกนใหครบทกดำน เพอปองละอองสำรเคมจำกแปลงปลกพชอนทใกลเคยง ซงพชนนตองมควำมสงมำกกวำพชทอยโดยรอบ

2. ท ำโรงเรอนเกบอปกรณส ำหรบท ำเกษตรอนทรยแยกออกจำกอปกรณเคมอนๆ

รปภำพท 6 : แปลงปลกของเกษตรกรรำยท 2 ไมมกำรปลกพชเปนแนวกน

สรปกจกรรมท 3: ผวจยไดใหควำมรและสมภำษณเจำะลกกบเกษตรกร ท ำใหเขำใจสถำนกำรณจรงของ

พนท เพรำะไดสมภำษณเกษตรกรจ ำนวนมำก นอกจำกนยงไดพบปญหำทแทจรงของเกษตรกรในเรองกำร

ท ำเกษตรอนทรย คอ เกษตรกรยงไมแนใจและยงคงปลกพชเศรษฐกจควบค จงท ำใหเกษตรกรไมสำมำรถท ำ

พนทใหเปนเกษตรอนทรยทงหมดได เมอไปส ำรวจแปลงจรงๆกพบวำ เกษตรกรปลกพชเศรษฐกจควบคไป

กบกำรปลกพชสมนไพร ดงนนยงคงมสำรเคมอย แตอยำงไรเกษตรกรกยงคงอยำกท ำเกษตรอนทรยรำยกลม

ดงนนนกวจยจงไดใหทำงออกในกำรขอเกษตรอนทรยโดยใหอยในรปเกษตรอนทรยรำยเดยว

36

กจกรรมท 4: จดประชมกลมสมำชกเพอพดคยและแลกเปลยนควำมคดเหน วตถประสงค

1. เกษตรกรไดพดคยถงปญหำจำกรบรองเกษตรอนทรยกบภำครฐ

2. เกษตรกรไดแลกเปลยนควำมรซงกนและกน

กจกรรม

1. พดคยกบผอ ำนวยกำรกองส ำรวจดนและวจยทรพยำกรดน

2. พดคยแลกเปลยนกนในกลมเกษตรกรในจงหวดกำญจนบร และจงหวดอนทไดเกษตรอนทรยแลว เชน

เกษตรกรจงหวดลพบร เพอแลกเปลยนควำมรซงกนและกน

สรปกำรด ำเนนงำนกจกรรมท 4

4.1ไดมกำรพดคยกนระหวำงเกษตรกรและเจำหนำททำงภำครฐ ดร.สถำพร ใจอำรย ผอ ำนวยกำรกองส ำรวจดนและ

วจยทรพยำกรดนและเลขำนกำรสมำคมดนและปยแหงประเทศไทย เพอถำมถงปญหำและกระบวนกำรในกำรขน

ทะเบยน IFOAM หรอ กำรขอ GAP และกำรสงตรวจคณภำพดน

รปภำพท7: ถำมถงปญหำและกระบวนกำรในกำรขนทะเบยน IFOAM หรอ กำรขอ GAP และกำรสงตรวจคณภำพดน

37

4.2 ไดมกำรแลกเปลยนควำมรกนระหวำงกลมเกษตรกร มผสนใจเขำรวมท ำเกษตรอนทรยรำยใหมจ ำนวน 6 ครวเรอน มำเขำรวมในงำนประชม ซงคดเปน 15% จำก

สมำชกเรมแรก ในกำรประชมไดมกำรพดคย แนะน ำตวแลกเปลยนประสบกำรณกำรปลกสมนไพร ระหวำงบคคลทงหมด ซงม

ทงขำรำชกำร พยำบำล ชำวสวน ชำวไร แพทยแผนไทย อำชพทหลำกหลำย จะแบงออกไดเปน 3กลมภำพรวม คอ 1)

กลมคนทยงไมเรมปลกอะไรเลย มควำมสนใจทจะปลก กำรท ำเกษตรอนทรยและสนใจเรองสมนไพร ผลตภณฑจำก

สมนไพร 2) กลมคนทเพงเรมหดปลกมำแลวระยะนง เรมเหนปญหำแลววำเกดอะไรขน และ 3)กลมคนทมกำรปลก

สมนไพรท ำมำนำนแลวเปนอำชพ เปนรำยไดส ำหรบเลยงชพ

ซงกำรพดคยแลกเปลยนควำมร ปญหำทเกดขนนน สรปออกมำไดเปน กลมๆดงน

1.กลมคนทยงไมเรมปลกอะไรเลย มควำมสนใจทจะปลก กำรท ำเกษตรอนทรยและสนใจเรองสมนไพร ผลตภณฑจำก

สมนไพร

คนในกลมน มอำชพหลำกหลำย ทง แมบำน อำจำรย พนกงำนบรษท ขำรำชกำร และบำงคนไมไดมควำมเกยวของ

ทำงดำนสมนไพรเลย แตทงหมดมควำมสนใจในสมนไพร อยำกศกษำเพอมำปลกใชทำนเอง หรอตอยอดสรำงรำยได

หลกและเสรมใหกบครอบครว รวมทงสนใจในควำมรกำรน ำสมนไพรมำใชเปนยำรกษำโรคของตนเองและครอบครวได

อกดวย

ปญหำทพบเจอ : - ยงไมคอยมควำมรทำงดำนสมนไพรและกำรปลกรวมทงกำรแปรรปจำกสมนไพรทสำมำรถท ำได จง

สนใจมำหำควำมรจำกทน

-สวนใหญคนเหลำนจะมพนทในกำรเพำะปลก จงอยำกใหมำชวยตรวจสอบสภำพดน วำสำมำรถทจะ

เปนเกษตรอนทรยไดหรอไม และตองกำรทรำบควำมตองกำรของผซอ

ยกตวอยำงค ำพดของทำนหนง “ ยงไมเคยปลกอะไรทงหมดทพดถงนนเลย กมำเรยนรไวเพอน ำไปเสนอตอ แลวกคด

วำจะไดประโยชนเยอะ เพรำะวำในหลำยๆเรองทไมรวนนกจะไดร แลวกตอนแรกคดวำสมนไพรของเรำเนย มนไมนำ

เปนไปได แตตอนนทไปเหนเมอตอนบำย ไมวำอะไรกเปนไปได”

2.กลมคนทเรมตน ในกำรปลกพชสมนไพรมำแลวระยะหนง จงเรมเหนปญหำ

กลมน เปนกลมทเรมมกำรท ำกำรเพำะปลก สมนไพรทมกำรปลกพชทมควำมตองกำรของตลำดสงคอ ฟำทะลำยโจร

ดปล ออย ขมนชน กระชำยด ำ

38

ปญหำทพบเจอ : - ไมคอยมควำมรทำงดำนกำรเกษตร จงท ำใหมกำรขำดทนในกำรท ำกำรเพำะปลก

- ยงไมทรำบแหลงกำรวำงขำยผลตภณฑทแปรรปจำกสมนไพร

- เกษตรอนทรยหำมใชสำรเคม ท ำใหหลำยคนถอดถอนตวออกเนองจำกดแลสวน ไรยำก

ยกตวอยำงค ำพดของทำนหนง “คนเมองไมรเรองกำรเกษตร ตองหำองคควำมร หำชองทำงกำรตลำด หำ product ท

ชดเจน เพอใหตวเองอยรอดในสงคมเกษตร”

3.กลมคนทมกำรปลกสมนไพรท ำมำนำนแลวเปนอำชพ เปนรำยไดส ำหรบเลยงชพ

กลมเกษตรอนทรย จ.กำญจนบร น ำโดยคณยทธนำ เปนผจดกำรฝำยพฒนำรฐวสำหกจชมชน มลนธสบนำคะเสถยร

ซงกลมจ.กำญจนบร นนมแนวคดทอยำกจะท ำใหพนองในพนทหยดบกรกปำ โดยมำท ำอำชพสมนไพรแทน

ไดเรมกำรท ำกำรเกษตรอนทรยจำกกำรทท ำงำนรวมกบอภยภเบศ สงใบบวบกอนทรย จำกนนกเรมท ำสรำงครอบครว

เกษตรอนทรยขนมำ

ปญหำทพบเจอ : - พนทของชำวบำนในกลมสวนใหญอยตดกบเขตสงวน ชำวบำนจงท ำกำรบกรกเขำปำ เพอหำรำยได

- เกษตรอนทรยหำมใชสำรเคม ท ำใหหลำยคนถอดถอนตวออกเนองจำกดแลสวน ไรยำก

- ควำมเสยหำยจำกสภำพอำกำศ กำรขนสงวตดบท ำใหเกดรำ เสยหำยขน

- ควำมผดพลำดจำกกำรชงวตถดบ ท ำใหเกดสนคำลนเกนควำมตองกำร

- ยงมองไมเหนตลำดทจ ำหนำยสนคำ

มมมองอนำคตขำงหนำอก5ป ขำงหนำ : มองถงกำรเกดเครอขำยทสำมำรถมำตอเชอมโยงกนไดทงประเทศ มตลำด

กลำงสมนไพรทงสดและแหง และมโรงงำนสกด

โดยเรมจำกกำรท ำงำนรวมกบอภยภเบศและพฒนำใหไดเปนเกษตรอนทรย มสนคำทสงตำงประเทศและมเครอขำยทว

ทกจงหวด

ปญหำทพบเจอ : - ไมมคอยมใครรจกเกษตรอนทรย

- แรกๆหำตลำดในกำรจ ำหนำยยำก

- ไมมรนตอไปทจะสบสำนกำรเปนเกษตรอนทรยตอ

มมมองอนำคตขำงหนำอก5ป ขำงหนำ : อยำกท ำ ใหคนเขำใจค ำวำเกษตรอนทรยและGMP อยำงถกตอง ใหเขำใจ

และยอมรบเกษตรอนทรย

39

สงทจะเกดขนตอไป : จะมกำรตรวจดน ไปเยยมพนท , ท ำโรงตำก และวธอบอยำงงำยๆทชำวบำนท ำได

โดยคณเครอวลย กำนล ำไย กลมเกษตรอนทรย จ.ลพบร ไดเกษตรอนทรยป 2546 ในกลม 20 กวำคนเปนเกษตรอนทรยแลวไดแนะน ำแผงตำก เพอแกไขปญหำกำรท ำใหสมนไพร ใหแกเกษตรกรจงหวดกำญจนบร โดยเปนแผงตำกทมรำคำถก สำมำรถเคลอนยำยได ปองกนฝนระหวำงกำรตำกได และสำมำรถตำกสมนไพรใหแหงไดรวดเรวยงขน รำคำ 2,000 บำทตอชน โดยผวจยไดวำงแผนทจะสอนท ำแผงตำกใหแกเกษตรกรผสนใจ เพอชวยแกไขปญหำกำรท ำสมนไพรแหงใหแกเกษตรกร

รปภำพท 8: แบบแผงตำก

40

รปภำพท 10: เปรยบเทยบโรงตำกแบบเกำ และโรงตำกแบบใหม

โดยกำรเขำรวมกจกรรมกำรแปรรปสมนไพรในครงน ผเขำรวมประชมและผวจยไดมสรำงกลมไลนและแลกเปลยนเบอรโทรตดตอ เพอกำรตดตอประสำนงำนและแลกเปลยนควำมรในอนำคต

รปภำพท 11: สรำงกลมไลนเพอแลกเปลยนขอมลในอนำคต

รปภำพท 12 : กำรแลกเปลยนควำมคดเหนระหวำงกลมเกษตรกรและผวจย

สรปกจกรรมท 4: สงทไดรบ คอ ท ำใหเกษตรกรไดเครอขำยเพมขนจำกจงหวดอน และเกษตรกรแตละ

พนทไดแลกเปลยนควำมรซงกนและกน โดยเฉพำะเกษตรกรจำกจงหวดลพบร ซงไดรบกำรรบรองเกตร

อนทรยแลวมำรวมพดคยแลกเปลยนประสบกำรณ

41

กจกรรมท 5: ผลกำรสมตรวจดน วตถประสงค: ศกษำสภำพพนท วตถตนก ำเนด สณฐำนวทยำ และสมบตดำนกำยภำพและเคมของดน, ควำมอดมสมบรณของดน และกำรปนเปอนของโลหะหนกในดนในพนทโครงกำร ภำยหลงจำกกจกรรมท 3 ทไดแนะน ำใหเกษตรกรรำยยอย จ ำนวน 2 แหง ไดท ำกำรปรบปรงแกไขพนทเพำะปลก เรยบรอยแลว ถดจำกนนเปนเวลำ 6 เดอน กำรด ำเนนงำน

1. สงเจำหนำทไปสมตรวจดน 2. แจงผลกำรตรวจ และใหค ำแนะน ำแกเกษตรกร

สรปกำรด ำเนนงำนกจกรรมท 5

พนทศกษำ

พนทศกษำ แปลงปลกพชสมนไพรของเกษตรกร อ.หนองปรอ จ.กำญจนบร จ ำนวน 2 รำย คอ 1. แปลงเกษตรกรนำยประเสรฐ บำนเลขท 62/1 ม.7 ต.หนองปรอ อ.หนองปรอ จ.กำญจนบร 7122

พกด 542239 E 1618832 N ในระบบ UTM WGS84 (พกด 99.3922 E 14.6426 N ในระบบ LatLong) พชทปลกปจจบน ไดแก พรกไทย ขมน ตะไคร ขำ ฝำง มะเขอพวง ดปล เพกำ ไผ เฉำกวย กลวยตำน ทงถอน และ ถวหมำมย เปนตน

2. แปลงเกษตรกรนำง ส ำเนยง บำนเลขท 98/3 ม.2 ต.สมเดจเจรญ อ.หนองปรอ จ.กำญจนบร 71220 พกด 536482E 1625590 N ในระบบ UTM WGS84 (พกด 99.3389 E 14.7038 N ในระบบ LatLong) พชทปลกปจจบนไดแก ดปล (พชหลก) ไพล ขมน เพกำ ไขเนำ หมำกเมำ อญชน สะเดำมน มะกรด และ กลวย เปนตน

42

ผลกำรตรวจดน 1. ทรพยำกรดน

ผลกำรส ำรวจและศกษำสภำพพนท วตถตนก ำเนด สณฐำนวทยำ และสมบตดำนกำยภำพและเคม ของทรพยำกรดน ในพนทของแปลงเกษตรกรประเสรฐและเกษตรกรส ำเนยง สำมำรถจ ำแนกตำมระบบจ ำแนกดนของสหร ฐ อ เ ม ร ก ำ ( Soil Survey Staff, 2003 ) ไ ด เ ป น fine- loamy, mixed, active, isohyperthermic, Typic Rhodustalfs และจดใหอยในชดดนปรำณบร (Pran Buri soil series: Pr) กลมชดดนท 36 ซงมลกษณะเปนกลมดนรวนละเอยดลกมำกกวำ 100 เซนตเมตร ปฏกรยำดนเปนกลำงหรอเปนดำง เกดจำกตะกอนทถกเคลอนยำยมำจำกทสงลงมำทบถมตำมทรำบลำดเชงเขำหรอตำมเนนตะกอนรปพด ดนมกำรระบำยน ำด มควำมสำมำรถใหน ำซมผำนปำนกลำง มกำรไหลบำของน ำบนผวดนเรวปำนกลำง ดนบนลก 25 เซนตเมตร มเนอดนเปนดนรวนปนทรำย สน ำตำล ปฏกรยำดนเปนกรดเลกนอยถงดำงปำนกลำง (pH 6.5-8.0) สวดนลำงลกตงแต 25 เซนตเมตร ลงไป มเนอดนเปนดนรวนเหนยวปนทรำยละเอยด สน ำตำลออน อำจพบจดประสน ำตำลปนเหลองปะปนอยเลกนอยในชนดนลำง ปฏกรยำดนเปนกรดจดถงเปนดำงปำนกลำง (pH 5.5-8.0) (กรมพฒนำทดน, 2548)

2. ผลกำรวเครำะหกำรประเมนควำมอดมสมบรณของดน

กำรประเมนควำมอดมสมบรณของดน ประเมนจำกธำตอำหำรในดนและควำมเปนกรดเปนดำงของดน กำรประเมนควำมอดมสมบรณของดนแตละชด ไดใชสมบตทำงเคม 5 ประกำร คอ คำควำมจในกำรแลกเปลยนแคตไอออน (CEC) เปอรเซนตอมตวดวยเบส ( %BS) ปรมำณอนทรยวตถในดน (OM) ฟอสฟอรสทเปนประโยชน (P) และโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (K) ส ำหรบวธประเมนใชวธกำรในคมอกำรวนจฉยคณภำพของดนส ำหรบประเทศไทย ป 1973 (Land Development Department, 1973) ซงผลกำรประเมนพบวำแปลงเกษตรกรประเสรฐมควำมอดมสมบรณของดนอยในระดบต ำถงปำนกลำง และแปลงของเกษตรกรส ำเนยงมควำมอดมสมบรณของดนอยในระดบปำนกลำงถงสง (ตำรำงท1,2,3 และ 4)

43

2.1 แปลงเกษตรกรประเสรฐ ผลกำรวเครำะหธำตอำหำรในดนและควำมเปนกรดเปนดำงของดน (ตำรำงท 1) ดนชนบน (ทควำมลก 0-25 ซม.) มควำมเปนกรดเปนดำงปำนกลำงถงเปนดำง สมพนธกนกบ

เปอรเซนตควำมอมตวดวยดำงทมปรมำณสง ปรมำณอนทรยวตถในดนต ำถงปำนกลำง ปรมำณฟอสฟอรสและโพแทสเซยมอยในระดบต ำมำกถงสงมำก พบวำมควำมแปรปรวนในแตละพนททสมเกบตวอยำงดน คำดวำจะเปนผลมำจำกกำรใสปยของเกษตรกร สวนคำกำรแลกเปลยนประจบวกคอนขำงต ำถงต ำ ปรมำณโซเดยมและแมกนเซยมทอยในระดบต ำ ในขณะทปรมำณแคลเซยมอยในระดบปำนกลำงถงสง

ดนชนลำง (ทควำมลก 25-50 ซม.) มควำมเปนกรดเปนดำงปำนกลำงถงเปนดำง ใกลเคยงกบดนชน

บน โดยมแนวโนมทจะมควำมเปนดำงเพมมำกขนเลกนอย (pH เพมขนเลกนอย) ในดนลำง ปรมำณอนทรยวตถอยในระดบต ำมำกถงปำนกลำง ซงลดนอยลงจำกดนชนบน ปรมำณฟอสฟอรสและโพแทสเซยมอยในระดบต ำมำกถงสงมำก มแนวโนมลดลงจำกดนชนบนเชนกน พบวำมควำมแปรปรวนในแตละพนททสมเกบตวอยำงดน คำดวำจะเปนผลมำจำกกำรใสปยของเกษตรกร สวนคำกำรแลกเปลยนประจบวกคอนขำงต ำถงต ำ ปรมำณโซเดยมและแมกนเซยมทอยในระดบต ำ ในขณะทปรมำณแคลเซยมอยในระดบปำนกลำงถงสง สอดคลองกบดนชนบน

สรปผลกำรศกษำดนเกษตรกรประสรฐ ควำมอดมสมบรณของดน โดยภำพรวมของแปลงเกษตรกรประเสรฐ ควรปรบปรงบ ำรงดนดวยอนทรยวตถ เพอท ำใหดนรวนซย

เหมำะสมมำกขน และปรบคำ pH ของดนใหเปนกลำง ซงจะท ำใหสำมำรถปลกสมนไพรไดหลำยชนด และใสปยอนทรยตำมควำมตองกำรของพชใหกระจำยสม ำเสมอในบรเวณทปลกพช

กำรเลอกชนดของพชสมนไพรใหเหมำะสมกบดน ในพนทศกษำทคอนขำงเปนดำงนน ควรมศกษำเพมเตมชนดของพชสมนไพรทสำมำรถขนไดด ในดน

ทเปนดำง จำกเดมในพนทศกษำ มกำรปลก พรกไทย ตะไคร ขำ มะเขอพวง ดปล เพกำ ไผ เฉำกวย กลวยตำน ทงถอน และ ถวหมำมย เพอใหสำมำรถเลอกชนดของพชสมนไพรใหเหมำะสมกบควำมเปนดำงออนของดนตอไป

44

2.2 แปลงเกษตรกรส ำเนยง ผลกำรวเครำะหธำตอำหำรในดนและควำมเปนกรดเปนดำงของดน (ตำรำงท 2)

ดนชนบน (ทควำมลก 0-25 ซม.) มควำมเปนกรดเปนดำงเลกนอยถงเปนดำง สมพนธกนกบ

เปอรเซนตควำมอมตวดวยดำงทมปรมำณสง ปรมำณอนทรยวตถในดนต ำถงปำนกลำง ปรมำณฟอสฟอรสอยในระดบ

ต ำถงสง พบวำมควำมแปรปรวนในแตละพนททสมเกบตวอยำงดน คำดวำจะเปนผลมำจำกกำรใสปยของเกษตรกร

ในขณะทปรมำณโพแทสเซยมมปรมำณสงมำก อยำงชดเจน แสดงถงเกษตรกรเนนกำรใชปยทใหธำตอำหำรโพแทสเซย

มำก เพอใหผลผลตมปรมำณและคณภำพทด คำกำรแลกเปลยนประจบวกต ำถงคอนขำงสง ปรมำณโซเดยมอยใน

ระดบต ำ สวนปรมำณแมกนเซยมและแคลเซยมอยในระดบปำนกลำงถงสง

ดนชนลำง (ทควำมลก 25-50 ซม.) มควำมเปนกรดเปนดำงปำนกลำงถงเปนดำง โดยมแนวโนมทจะ

มควำมเปนดำงเพมขน (pH เพมขน) ในดนลำง ปรมำณอนทรยวตถอยในระดบต ำถงปำนกลำง ลดลงจำกดนชนบน

ปรมำณฟอสฟอรสและโพแทสเซยมอยในระดบต ำมำกถงสงมำก มแนวโนมลดลงจำกดนชนบนเชนกน พบวำมควำม

แปรปรวนในแตละพนททสมเกบตวอยำงดน คำดวำจะเปนผลมำจำกกำรใสปยของเกษตรกร สวนคำกำรแลกเปลยน

ประจบวกอยในระดบปำนกลำง ปรมำณแคลเซยมและแมกนเซยมอยในระดบสง

สรปผลกำรศกษำดนเกษตรกรส ำเนยง ควำมอดมสมบรณของดน ศกยภำพของดนในภำพรวมของเกษตรกรส ำเนยง มควำมอดมสมบรณของดนสงกวำแปลงของคณ

ประเสรฐ แตกำรกระจำยของควำมอดมสมบรณของดนไมสม ำเสมอในทกจดของพนทกำรศกษำ แนะน ำเพมกำรใสอนทรยวตถเพม ในจดทมควำมอดมสมบรณต ำ และปรบคำ pH ของดนใหเปนกลำง ซงจะท ำใหสำมำรถปลกสมนไพรไดหลำยชนด

กำรเลอกชนดของพชสมนไพรใหเหมำะสมกบดน ในพนทศกษำทคอนขำงเปนดำงนน ควรมศกษำเพมเตมชนดของพชสมนไพรทสำมำรถขนไดด ในดน

ทเปนดำง จำกเดมในพนทศกษำ มกำรปลก ดปล (พชหลก) ไพล ขมน เพกำ ไขเนำ หมำกเมำ อญชน สะเดำมน มะกรด และ กลวย เปนตน เพอใหสำมำรถเลอกชนดของพชสมนไพรใหเหมำะสมกบควำมเปนดำงออนของดนตอไป

45

ตำรำงท 8: กำรวเครำะหธำตอำหำรและควำมเปนกรดเปนดำงของดน ของแปลงเกษตรกรประเสรฐ

Plot No Depth (cm.)

Ca (cmol/kg)

Mg (cmol/kg)

Na (cmol/kg)

K (cmol/kg)

CEC (cmol/kg)

BS (%)

pH 1:1

OM (%)

P (mg/kg)

K (mg/kg)

เกษตรกรประเสรฐ

1 0-25 8.53 0.89 0.10 0.81 8.2 >100 7.1 2.8 45 335 (ปำนกลำง)

(ต ำ) (ต ำ) (สงมำก) (คอนขำงต ำ)

(สง) (กลำง) (ปำนกลำง)

(สง) (สงมำก)

25-50 8.78 1.01 0.31 0.41 8.2 >100 7.5 2.8 38 172 (ปำนกลำง)

(ปำนกลำง)


(สงมำก) (คอนขำงต ำ)

(สง) (กลำง) (ปำนกลำง)

(สง) (สงมำก)

2 0-25 10.91 0.78 0.18 0.12 6 >100 8.3 0.7 3 olsen 40 (สง) (ต ำ) (ต ำ) (ต ำ) (ต ำ) (สง) (ดำง) (ต ำ) (ต ำมำก) (ต ำ)

25-50 11.63 0.67 0.11 0.08 5.5 >100 8.5 0.6 4 olsen 24 (สง) (ต ำ) (ต ำ) (ต ำ) (ต ำ) (สง) (ดำง) (ต ำ) (ต ำมำก) (ต ำมำก)

3 0-25 6.95 1.2 0.2 0.15 8.3 >100 7.3 1.1 12 51 (ปำนกลำง)

(ปำนกลำง) (ต ำ)

(ปำนกลำง) (ต ำ) (สง) (กลำง) (ต ำ)

(ปำนกลำง) (ต ำ)

25-50 5.64 0.84 0.21 0.09 6.6 >100 7.7 0.5 3 olsen 30 (ปำนกลำง) (ต ำ) (ต ำมำก) (ต ำ) (ต ำ) (สง) (ดำง) (ต ำมำก) (ต ำมำก) (ต ำมำก)

46

ตำรำงท 9: กำรวเครำะหธำตอำหำรและควำมเปนกรดเปนดำงของดน ของแปลงเกษตรกรส ำเนยง

Plot No Depth (cm.)

Ca (cmol/kg)

Mg (cmol/kg)

Na (cmol/kg)

K (cmol/kg)

CEC (cmol/kg)

BS (%)

pH 1:1

OM (%)

P (mg/kg)

K (mg/kg)

เกษตรกรส ำเนยง

1 0-25 16.38 2.81 0.45 0.49 19.0 >100 8.2 1.2 15 olsen 178 (สง) (ปำนกลำง) (ปำนกลำง) (สงมำก) (คอนขำงต ำ) (สง) (กลำง) (ต ำ) (ปำน

กลำง) (สงมำก)

25-50 13.19 2.61 0.38 0.36 16.6 99 7.2 1.6 17 149 (สง) (ปำนกลำง) (ปำนกลำง) (สงมำก) (คอนขำงต ำ) (สง) (กลำง) (ปำนกลำง) (สง) (สงมำก)

2 0-25 7.84 3.05 0.08 0.4 13.3 85 6.5 2.5 7 144

(ปำนกลำง) (สง) (ต ำ) (สงมำก) (ต ำ) (สง) (กรด

เลกนอย) (ปำนกลำง) (ต ำ) (สงมำก) 25-50 4.14 2.29 0.13 0.26 10.1 67 5.8 1.2 3 78

(ต ำ) (ปำนกลำง) (ต ำ) (สง) (ต ำ) (ปำนกลำง)

(ปำนกลำง) (ต ำ) (ต ำมำก)


3 0-25 21.81 3.95 0.19 0.67 19.1 >100 7.8 2.9 28 olsen 256 (สงมำก) (สง) (ต ำ) (สงมำก) (ปำนกลำง) (สง) (ดำง) (ปำนกลำง) (สง) (สงมำก)

25-50 15.93 2.96 0.27 0.34 19 >100 8 1.6 7 olsen 119 (สง) (ปำนกลำง) (ต ำ) (สง) (ปำนกลำง) (สง) (ดำง) (ปำนกลำง) (ต ำมำก) (สง)

47

ตำรำงท 10: ควำมอดมสมบรณของดน แปลงเกษตรกรประเสรฐ

Plot No Depth (cm.)

CEC (cmol/kg)

BS (%)

OM (%)

P (mg/kg)

K (mg/kg)

ควำมอดมสมบรณของ

ดน* เกษตรกรประเสรฐ

1 0-25 8.2 >100 2.8 45 335 ปำนกลำง (1) (3) (2) (3) (3) (12)

25-50 8.2 >100 2.8 38 172 ปำนกลำง (1) (3) (2) (3) (3) (12)

2 0-25 6 >100 0.7 3 40 ต ำ (1) (3) (1) (1) (1) (7)

25-50 5.5 >100 0.6 4 24 ต ำ (1) (3) (1) (1) (1) (7)

3 0-25 8.3 >100 1.1 12 51 ปำนกลำง (1) (3) (1) (2) (1) (8)

25-50 6.6 >100 0.5 3 30 ต ำ (1) (3) (1) (1) (1) (7)

*ตวเลขในวงเลบ คอ คำคะแนนทใหในกำรประเมนควำมอดมสมบรณของดน แบงเปน คะแนน มำกกวำ 1-3 คอ มควำมสมบรณของดนสง คะแนน 8-12 คอ ควำมสมบรณของดนปำนกลำง คะแนน นอยกวำ 7 คอ ควำมสมบรณของดนต ำ (ณรงค , 2544 )

48

ตำรำงท 11: ควำมอดมสมบรณของดน แปลงเกษตรกรส ำเนยง

Plot No Depth (cm.)

CEC (cmol/kg)

BS (%)

OM (%)

P (mg/kg)

K (mg/kg)

ควำมอดมสมบรณของ

ดน* เกษตรกรส ำเนยง

1 0-25 19.0 >100 1.2 15 178 ปำนกลำง (2) (3) (1) (2) (3) (11)

25-50 16.6 99 1.6 17 149 ปำนกลำง (2) (3) (2) (2) (3) (12)

2 0-25 13.3 85 2.5 7 144 ปำนกลำง (2) (3) (2) (1) (3) (11)

25-50 10.1 67 1.2 3 78 ปำนกลำง (2) (2) (1) (1) (2) (8)

3 0-25 19.1 >100 2.9 28 256 สง (2) (3) (2) (3) (3) (13)

25-50 19 >100 1.6 7 119 ปำนกลำง (2) (3) (2) (1) (3) (11)

*ตวเลขในวงเลบ คอ คำคะแนนทใหในกำรประเมนควำมอดมสมบรณของดน แบงเปน คะแนน มำกกวำ 1-3 คอ มควำมสมบรณของดนสง คะแนน 8-12 คอ ควำมสมบรณของดนปำนกลำง คะแนน นอยกวำ 7 คอ ควำมสมบรณของดนต ำ (ณรงค , 2544 )

49

3. ผลกำรวเครำะหกำรปนเปอนของโลหะหนกในดน 3.1 แปลงเกษตรกรประเสรฐ

ผลกำรวเครำะหโลหะหนกในดน (ตำรำงท 5) แสดงใหเหนวำตรวจพบปรมำณแคดเมยมเพยงตวเดยวทเกนจำกคำมำตรำฐำน ทงในดนชนบนและดนชนลำง ทง 3 จดเกบตวอยำงดน ในขณะทโลหะหนกในดนชน ดอน ไดแก อำรเซนก โครเมยม ปรอท ตะกวและสงกะส ตรวจพบในปรมำณทไมเปนอนตรำย อยำงไรกตำมควรมกำรตรวจสอบแหลงทมำของสำรแคดเมยมตอไป

3.2 แปลงเกษตรกรส ำเนยง ผลกำรวเครำะหโลหะหนกในดน (ตำรำงท 6) แสดงใหเปนวำมกำรปนเปอนของแคดเมยมในดน

มำกกวำเกณฑมำตรฐำนทงในดนชนบนและดนชนลำง ทง 3 จดเกบตวอยำงดน เชนเดยวกบแปลงของเกษตรกรประเสรฐ อยำงไรกตำม พบวำโดยมกำรปนเบอนโลหะหนก ไดแก อำรเซนก แคดเมยม โครเมยม ทองแดง และสงกะส ในปรมำณทมำกกวำแปลงของเกษตรกรประเสรฐ ซงควรมกำรตรวจสอบประวตแปลงและกำรใชทดนตอไป

3.3 แนวทำงกำรปองกนกำรสะสมแคดเมยมในพชสมนไพร ส ำหรบกำรปนเปอนของแคดเมยมในดนของพนทกำรศกษำทเกนคำมำตรำฐำนนน สำมำรถปองกนกำรสะสม

แคดเมยมในพชสมนไพร ทจะปลกในพนทดงกลำวไดหลำยวธเชน กำรปรบคำควำมเปนกรด ดำงในดน หรอกำรเลอกปลกพชบำงชนด กอนกำรปลกทตองกำร (พชสมนไพร) เพอลดกำรปนเปอนแคดเมยมในพชสมนไพรทตองกำรไดแก

- 3.3.1 กำรปรบสภำพควำมเปนกรด ดำงของดน เนองจำกควำมเปนกรดดำงของดน(pH)ทเพมขนมผลท ำใหกำรดงดดแคดเมยมของพชลดลงได และ

กำรเพมปรมำณอนทรยวตถในดนนนจะชวยลดแคดเมยมในดนได เนองจำกอนทรยวตถสำมำรถจบยดแคดเมยมไดด จงท ำใหแคดเมยมถกจบยดกบสำรอนทรยในดนมำกขนและพชสมนไพรจะดงดดแคดเมยมไปสะสมไดนอยลง

- 3.3.2 กำรปลกพชเพอดดซบแคดเมยม -กำรปลกออยในพนททมกำรปนเปอนของแคดเมยมในดนโดยออยมควำมสำมำรถในกำรดดดง

แคดเมยมและสะสมในสวนตำงๆของออยได ท ำใหปรมำณแคดเมยมทมกำรปนเปอนในดนลดลง ซงออยสำมำรถสะสมแคดเมยมไดในสวนรำกมำกทสด และปรมำณกำรสะสมแคดเมยมของออย จะเพมขนเมอมระยะเวลำในกำรปลกนำนขน (ศนยวจยแหงชำตดำนกำรจดกำรสงแวดลอมและของเสยอนตรำย. 2550.)

- กำรใชผกกำดเขยวปลในกำรดดซมธำตแคดเมยมในดน

50

ตำรำงท 12: กำรวเครำะหโลหะหนกในดน ของแปลงเกษตรกรประเสรฐ

เกษตรกร ตวอยำง ท

ควำมลก

(ซม.) อำรเซนก (mg/kg)

แคดเมยม (mg/kg)

โครเมยม (mg/kg)

ทองแดง (mg/kg)

เหลก (%)

ปรอท (mg/kg)

แมงกำนส (mg/kg)

ตะกว

(mg/kg) สงกะส (mg/kg)

เกณฑมำตรฐำนของโลหะหนก 30 0.15 80 45 - 0.1 - 55 70 เกษตรกรประเสรฐ

1 0-25 8.773 0.25 6.275 8.925 - <0.040 - 11.6 30.425 (ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน)

25-50 10.329 0.25 5.85 7.85 - <0.040 - 11.275 23.65 (ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน)





51

ตำรำงท 13: กำรวเครำะหโลหะหนกในดน ของแปลงเกษตรกรส ำเนยง

เกษตรกร ตวอยำง ท

ควำมลก

(ซม.) อำรเซนก (mg/kg)

แคดเมยม (mg/kg)

โครเมยม (mg/kg)

ทองแดง (mg/kg)

เหลก (%)

ปรอท (mg/kg)

แมงกำนส (mg/kg)

ตะกว

(mg/kg) สงกะส (mg/kg)

เกณฑมำตรฐำนของโลหะหนก 30 0.15 80 45 - 0.1 - 55 70 คณส ำเนยง 1 0-25 16.058 0.75 13.6 21.375 - <0.040 - 11.975 43.35

(ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน) 25-50 16.746 0.6 12.6 17.275 - <0.040 - 10.075 32.8

(ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน) 2 0-25 22.294 0.9 16.025 16.25 - <0.040 - 12.3 36.825


(ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน) 3 0-25 22.926 1.1 19.525 32.1 - <0.040 - 13 50.55


(ไมเกน) (เกน) (ไมเกน) (ไมเกน) - (ไมเกน) - (ไมเกน) (ไมเกน)

52

4. ควำมเหมำะสมของดนตอกำรปลกพชสมนไพร

พชสมนไพร โดยทวไปสำมำรถปลกไดในดนรวนทมโครงสรำงและกำรระบำยน ำดหนำดนลก มควำมอดมสมบรณของธำตอำหำรตำมทพชสมนไพรแตละชนดตองกำร สภำพภมอำกำศรอนชน และไมมขอจ ำกดตำงๆ เชน น ำทวมขง หรอ ขำดแคลนน ำ

จำกกำรศกษำครงนพบวำ ดนทง สองแปลง จดอยในกลมเดยวกน คอ ชดดนปรำณบร ดนทงสองแปลง ในพนทศกษำมควำมเปนกรดเปนดำงอยในระดบปำนกลำง(pH ระหวำง 6.5-8.0 ทระดบควำมลก 0-25 เซนตเมตร และ pH ระหวำง 5.5-8.0 ทระดบควำมลก 25-50 เซนตเมตร ) ควรปรบปรงบ ำรงดนดวยอนทรยวตถ เพอท ำใหดนรวนซย เหมำะสมมำกขน และปรบคำ pHของดนใหเปนกลำง ซงจะท ำใหสำมำรถปลกสมนไพรไดหลำยชนด และใสปยอนทรยตำมควำมตองกำรของพชใหกระจำยสม ำเสมอในบรเวณทปลกพช และเพอลดกำรสะสมของแคดเมยมในดน

จำกเดมในพนทศกษำของเกษตรกร ประเสรฐ มกำรปลก พรกไทย ตะไคร ขำ มะเขอพวง ดปล เพกำ ไผ เฉำกวย กลวยตำน ทงถอน และ ถวหมำมย และในพนทศกษำของเกษตรกรส ำเนยง มกำรปลก ดปล (พชหลก) ไพล ขมน เพกำ ไขเนำ หมำกเมำ อญชน สะเดำมน มะกรด และ กลวย เปนตน เมอประเมนรวมกนของขอมลดำน ลกษณะทำงสณฐำนวทยำ สมบตทำงกำยภำพและเคม ผลกำรวเครำะหธำตอำหำร ควำมอดมสมบรณ และ กำรปนเปอนของโลหะ ประกอบกบขอมลผลกำรวเครำะหดนของทงสองแปลง สำมำรถประเมนควำมเหมำะสมส ำหรบปลกพชสมนไพรกลมตำงๆ ทสำมำรถน ำมำปลกในพนทดงกลำวในเบองตน คอ ไพล ขมนชน ขำ ตระไครหอม เพชรสงฆำต (ภำวนำ, 2559)พรกไทย มะเขอพวง อยำงไรกตำม คณภำพของสมนไพรขนอยกบคณภำพกำรเปนยำ จงควรมกำรศกษำตอเกยวกบ ปรมำณและฤทธทำงเภสชวทยำของสมนไพร รวมทงกำรดดซบสำรพษ โลหะหนกใน สวนตำงๆของสมนไพรทปลกในพนทดงกลำวดวย นอกเหนอจำกกำรประเมนควำมเหมำะสมกำรปลกสมนไพร จำกขอมลทไดจำกกำรศกษำแลว นยงสำมำรถประเมนตำมลกษณะของพชไดดงตอไปนน

4.1 พชสมนไพร ประเภทใบ ดนในพนทศกษำมควำมเหมำะสมสง ส ำหรบกำรปลกพชสมนไพร ประเภทใบ เนองจำกลกษณะเนอ

ดนเปนดนรวนปนทรำยละเอยด ลก มกำรระบำยน ำด มควำมอดมสมบรณปำนกลำง อยำงไรกตำมควรมกำรปรบปรงบ ำรงดนดวยอนทรยวตถ เพอใหเพมประสทธภำพในกำรใชปยชวภำพ ใสปนขำวเพอปรบปรงควำมเปนกรดเปนดำงของดนใหอยในสภำพทเหมำะสม (ระดบปำนกลำง) จดกำรดำนควำมเขมขนของแสง ใหน ำและใสปยอนทรยหรอน ำหมกชวภำพ อยำงสม ำเสมอตำมควำมตองกำรของพชแตละชนด

53

4.2 พชสมนไพร ประเภทดอกหรอผล ดนในพนทศกษำมควำมเหมำะสมคอนขำงสง ส ำหรบปลกพชสมนไพร ประเภทดอกหรอผล

เนองจำกเปนดนรวนลก ระบำยน ำด มควำมอดมสมบรณปำนกลำง (P และ K) แตมขอจ ำกดเลกนอยเนองจำกพบวำมปรมำณแคดเมยมในดนมำกกวำเกณฑมำตรฐำน ตองมกำรจดกำรเพอลดกำรปนเปอนในดน

4.3 พชสมนไพร ประเภทหวใตดน ดนในพนทศกษำมควำมเหมำะสมปำนกลำง ส ำหรบกำรปลกพชสมนไพร ประเภทหวใตดน เนองจำก

เปนดนรวนซย มควำมลก ระบำยน ำด รวมถงมปรมำณธำตโพแทสเซยมสงมำก อยำงไรกตำมอำจมปญหำเนองจำกปรมำณแคดเมยมทพบในดน อำจปนเปอนและสะสมในหวของพชสมนไพรได

รปภำพท 13: กำรเกบตวอยำงดนแปลงเกษตรกรประเสรฐ

รปภำพท 14: กำรเกบตวอยำงดนแปลงเกษตรกรส ำเนยง

สรปกจกรรมท 5: พบวำดนทง 2 แปลง มปรมำณแคดเมยมทสงเกนคำมำตรฐำน และมควำมสมบรณของ

ดนอยระดบปำนกลำง (คำ P,K)

54

กจกรรมท 6: กำรสมตรวจสมนไพรในพนทจงหวดกำญจนบรตำมมำตรฐำน THP


1. สมตรวจมำตรฐำนสมนไพร เพอใหทรำบถงคณภำพของสมนไพรเบองตน

กจกรรม

1. ซอสมนไพรจำกพนทจงหวดกำญจนบรเพอสมตรวจ

2. ตรวจมำตรฐำนสมนไพรตำม THP เชน ควำมชน ปรมำณเถำรวม ปรมำณเถำทไมละลำยในกรด และปรมำณ

สำร (ในสมนไพรบำงชนด)


มกำรท ำวจยเรอง “กำรท ำแหงขมนชนโดยวธกำรตำงๆ” เชน กำรอบ และกำรตำกแหง โดยกอนน ำมำอบหรอตำกแหง ใหท ำควำมสะอำดขมนชนกอนโดยกำรลำงท ำควำมสะอำด แลวจงนงฆำเชอ , กำรใชสำรสม และกำรตมทงหว

จำกกำรน ำขมนสดทสงจำกกำญจนบร อ.ศรสวสด มำท ำกำรสกดตรวจวเครำะหปรมำณ Curcuminoid จำกกำรท ำแหงและสกดดวยวธตำงๆ พบวำ ปรมำณ curcuminoid ในขมนทซอมำจำกเกษตรกรจงหวดกำญจนบร มปรมำณ curcuminoid ผำนเกณฑมำตรฐำน โดยวธกำรทตำงกนมผลตอคำ Curcuminoid กำรตมหวขมนสด 30 นำท จำกนนจงฝำนแลวน ำไปอบแหงทอณหภม 50 องศำเซลเซยส มปรมำณ curcuminoid มำกทสด โดยมคำเฉลยปรมำณ curcuminoid เทำกบ 14.14%w/w ซงมำกกวำเกณฑมำตรฐำนเกอบ 3 เทำ (คำมำตรฐำน 5%w/w) ทงนเกดจำกกำรนงจะท ำใหแปงในขมนไปหม volatine oil เอำไว จงท ำใหไดปรมำณสำรและน ำมนหอมระเหยมำกกวำกำรสกดดวยวธอนๆ ดงตำรำงท 14

นอกจำกนมกำรสมซอสมนไพรจำกแหลงเพำะปลกตำงๆในจงหวดกำญจนบร พบวำ มสมนไพรผำนมำตรฐำนคดเปน 91.66% จำกทสมตรวจทงหมดทผำนมำตรฐำนสมนไพร สวนเหงำกะทอ มคำ acid insoluble ash ทเกนกวำคำมำตรฐำน อำจเกดไดจำกบรเวณทปลกมสำร non-volatile ทปนเปอนมำ เชน ดน ทรำย หรอมกำรปนเปอนของโลหะหนกบำงชนด ดงตำรำงท 15

จำกกำรสมตรวจสมนไพรในพนทจงหวดกำญจนบร พบวำ ขมนชนทกตวอยำง มปรมำณ Curcuminoid ทมำกกวำเกณฑมำตรฐำน และเมอน ำไปตรวจมำตรฐำนสมนไพรเบองตน พบวำสมนไพรผำนมำตรฐำน 91.66% ซงถอเปนสดสวนทสง อำจกลำวไดวำสมนไพรทปลกในจงหวดกำญจนบรสวนใหญ เปนแหลงทสำมำรถสงซอสมนไพร เพอใชท ำเปนยำทมคณภำพได

55

ตำรำงท 14: แสดงปรมำณ curcuminoid (%w/w)จำกขมนชนทท ำกำรสกดและท ำแหงดวยวธตำงๆ (n=3)

กำรสกด สำรสม สำรสม + *กำรนงฆำเชอ

*กำรนงฆำเชอ ตม (หลงน ำเดอด) ทนำทตำงๆ (curcuminoid > 5%w/w)

กำรท ำแหง 0 5 15 30 60 ตำกแดด (n1) 4.87 - - 5.67 12.29 9.75 7.47 11.03 (n2) 6.72 - - 7.80 12.59 9.47 8.58 13.38 (n3) 6.27 - - 7.49 12.46 9.02 8.50 12.82 เฉลย 5.95 6.99 12.45 9.41 8.18 12.41

อบแหง (T = 50°C) (n1) 11.13 7.34 10.25 5.69 7.55 7.09 15.15 8.68 (n2) 11.60 7.68 9.78 6.04 12.50 8.92 14.82 9.97 (n3) 10.97 7.69 10.54 5.99 12.63 8.79 14.14 9.71 เฉลย 10.97 7.69 10.54 5.99 12.63 8.79 14.14 9.71

*กำรนงฆำเชอ (autoclave, 121°C, 15 min)

56

ตำรำงท 15: กำรวเครำะหมำตรฐำนสมนไพรเบองตน

No. สมนไพร นน.ท

รบมำ นน.หลง

อบ %moisture %extractive

value ชนethanal

%extractive value ชนน ำ

%yield Total ash Acid insoluble ash

เกณฑมำตรฐำน <10% - - - <10% <2% 1 ไพล 40 8.68 6.362 1.53 ± 0.01 3.20 ± 0.01 7.82 4.43 ± 0.01 0.50 ± 0.00 2 วำนนำงค ำ 36 4.2 6.757 1.57 - 12.77 - - 3 เหงำกะทอ 13 2.08 7.025 ± 0.66 0.56 ± 0.01 2.94 ± 0.01 5.98 8.42 ± 0.07 2.20 ± 0.31* 4 เปลอกเพกำ 5.74 2.02 8.714 ± 0.42 0.76 ± 0.01 4.43 ± 0.01 - 9.88 ± 0.05 0.05 ± 0.02 5 ชะเอม 5.34 2.98 8.112 ± 0.15 0.98 ± 0.01 2.97 ± 0.05 - 6.27 ± 0.00 0.08 ± 0.02 6 รำกชำพล 16 4.22 9.178 ± 0.54 0.55 ± 0.02 0.56 ± 0.02 - 9.90 ± 0.06 0.51 ± 0.00 7 ใบมะนำว 5 1.62 8.232 ± 0.26 1.43 ± 0.01 5.47 ± 0.13 - 9.80 ± 2.81 0.16 ± 0.12 8 ดปล 5 3.5 7.075 ± 0.17 2.60 ± 0.02 4.58 ± 0.06 9.52 5.26 ± 0.78 0.79 ± 0.82 9 ขำ 15 2.13 7.787 6.66 - 17.11 9.29 0.267 10 ขมนออย 16.7 3.34 6.701 7.94 - 6.94 8.14 0.161 11 เปลอกกม 6.92 1 6.652 18.67 - 16.29 9.14 0.030 12 เปลอก

ทองหลำง 5 1 6.451 3.66 - 3.2 9.69 0.258

หมำยเหต *หมำยถง มคำเกนกวำทมำตรฐำนก ำหนด

สรปกจกรรมท 6: ไดทรำบขนตอนกำรอบทท ำใหไดปรมำณ curcuminoid ทสงทสด โดยกำรตม 30 นำทแลวอบทอณหภม 50 องศำเซลเซยส

จำกกำรสมตรวจสมนไพรตำมมำตณฐำน THP พบวำผำนมำตรฐำน 91.66% จำกกำรสม 12 ตวอยำง

57

กจกรรมท 7: อบรมเรองงำนวจยต ำรบยำไทยเพอใชรกษำโรคเรอรงและรำยแรง


1. ใหเกษตรกรเหนประโยชนของสมนไพรไทยและตระหนกถงควำมส ำคญของวตถดบทจะน ำมำใชผลตเปนยำ

กจกรรม

1. บรรยำย

2. เปดโอกำสใหซกถำม


กำรส ำรวจควำมพงพอใจของผเขำรวมโครงกำร ดำนควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/ ขนตอนกำรด ำเนนกำรประชมอบรม สำมำรถสรปได ดงน

ตำรำงท 16: สรปจ ำนวนของผตอบแบบสอบถำมดำนขอมลดำนควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/ ขนตอนกำรด ำเนนกำรประชมอบรม

หวขอกำรประเมน ระดบควำมพงพอใจ (คน) คะแนนเฉลย 5 4 3 2 1

1. รปแบบและขนตอนในกำรด ำเนนกำรประชม 9 15 2 0 0 4.27 2. เอกสำรทใชในกำรประชม 9 14 3 0 0 4.23 3. วทยำกรมควำมร, ควำมช ำนำญในเรองทบรรยำย 11 13 2 0 0 4.34 4. วทยำกรมควำมสำมำรถในกำรถำยทอดควำมรเปนอยำงด 9 15 2 0 0 4.27 5. ระยะเวลำทใชในกำรบรรยำยมควำมเหมำะสม 8 14 4 0 0 4.15 6. มกำรเปดโอกำสใหผเขำรวมประชมซกถำม 9 14 3 0 0 4.23 7. ตระหนกถงควำมส ำคญของวตถดบทใชท ำยำ 8 15 3 0 0 4.19 8. โดยภำพรวมทำนมควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/ขนตอนด ำเนนกำรประชม

12 12 2 0 0 4.38

จำกตำรำงท 16 พบวำ ดำนทมคะแนนควำมพงพอใจมำกทสดคอ ดำนภำพรวมทำนมควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/ขนตอนด ำเนนกำรประชม (4.38 คะแนน) และดำนทมคะแนนควำมพงพอใจนอยทสด คอระยะเวลำ

58

ในกำรบรรยำย (4.15 คะแนน) สวนคะแนนควำมตระหนกถงควำมส ำคญของวตถดบทใชท ำยำ มคะแนนระดบมำก (4.19 คะแนน) ทงนผตอบแบบสอบถำมโดยสวนใหญมควำมพงพอใจในทกหวขออยในระดบมำก ขอเสนอแนะจำกผเขำรวมโครงกำร

บำงครงกำรพดมค ำศพททำงกำรแพทย ท ำใหเขำใจไดยำก

รปภำพท 15: บรรยำกำศกำรอบรมเรองงำนวจยต ำรบยำไทยเพอใชรกษำโรคเรอรงและรำยแรง

สรปกจกรรมท 7: พบวำกำรบรรยำยกำรใชยำสมนไพร เพอรกษำโรคเรอรง ท ำใหเกษตรกรไดตระหนกถง

ควำมส ำคญของวตถดบทใชท ำยำในระดบมำก

59

กจกรรมท 8: อบรมเชงปฏบตกำรในกำรแปรรปอำหำรสขภำพจำกสมนไพร


1. สอนแปรรปสมนไพรใหเปนผลตภณฑทมคณภำพ

กจกรรม

1. น ำสมนไพรพลำสเจอรไรซ

2. ยำดมสมนไพร

3. น ำมนวำนสมนไพร 4. ยำหมอง 5. สบสมนไพร 6. แชมพสมนไพร 7. ลกประคบสมนไพร 8. ยำอมสมนไพร 9. ชำสมนไพร ผลกำรด ำเนนงำนกจกรรมท 8

กำรแปรรปสมนไพร เปนเรองทสำมำรถท ำไดรวดเรวกวำวตถประสงคขออนๆ ของโครงกำร โดยปแรกจะเปนกำร

ฝกใหเกษตรกรไดเรยนรกำรแปรรปสมนไพร เปนผลตภณฑตำงๆ เพอใหเกษตรกรไดมแนวทำงในกำรผลตสนคำ

ของตนเอง หรอเกษตรกรทมผลตภณฑของตนเองอยแลว กสำมำรถมำเรยนรเทคนคตำงๆเพมเตมได ซงกำรแปรรป

สมนไพรใหเปนผลตภณฑตำงๆ ถอเปนอกชองทำงหนง ในกำรเพมรำยไดใหแกเกษตรกรได

ผวจยจงไดด ำเนนกำรโครงกำร “แปรรปสมนไพรจำกชมชนสไทยแลนดยค 4.0” เมอวนท 17-18 มถนำยน 2560

ณ หองสโมสรมรคณะแพทยศำสตรนน มผลกำรด ำเนนกำรดงน

สวนท 1ขอมลทวไป: ผใหขอมลทงสน 26 คน 1. เพศ หญง 17 คน คดเปน 65.4 % เพศชำย 9 คน คดเปน 34.6 % 2. อำย

ผใหขอมลสวนใหญมอำยเฉลยท 56.44± 14.28 ป โดยสำมำรถแบงตำมชวงอำยไดดงน

60

ประถมศกษำ19%มธยมศกษำตอน

ปลำย19%

อำชวศกษำ (ปวช.)4%

อนปรญญำ (ปวส.)4%

ปรญญำตร35%

ปรญญำโท11%

ปรญญำเอก8%

3. ระดบกำรศกษำ

ผเขำรวมโครงกำรสวนใหญมระดบกำรศกษำระดบปรญญำตร

2

15

8

1

-2

3

8

13

18

ต ำกวำ 40 ป อำย 41-60 ป อำย 61 ปขนไป ไมใหขอมล

ชวงอำย

61

อนๆ27%

พนกงำน/ลกจำง11%

คำขำย/ธรกจสวนตว

4%

เกษตรกร54%

ไมใหขอมล4%

4. อำชพหลก มอำชพหลกคอ เกษตรกร คดเปน 54%

คำเฉลยรำยไดของอำชพหลกของครวเรอน คอ 13,271 บำทตอเดอน (จำกผตอบแบบสอบถำม 14 คน)

5. อำชพรอง มผตอบแบบสอบถำมสวนนจ ำนวน 9 คน มรำยละเอยดดงน - อำชพเกษตรกร 7 คน - อำชพคำขำย/ธรกจสวนตว 1 คน - อำชพอนๆ 1 คน

คำเฉลยรำยไดของอำชพรองของครวเรอน คอ 5,750 บำทตอเดอน (จำกผตอบแบบสอบถำม 2 คน)

62

สวนท 2 ขอมลดำนควำมพงพอใจ กำรส ำรวจควำมพงพอใจของผเขำรวมโครงกำร ไดท ำกำรส ำรวจ ดำนสงอ ำนวยควำมสะดวกตำงๆ และ ควำมพงพอใจโดยรวมในกจกรรมตำงๆ ดงน

2.1 ดำนสงอ ำนวยควำมสะดวกตำงๆ

ตำรำงท 17: สรปจ ำนวนของผตอบแบบสอบถำมดำนขอมลดำนควำมพงพอใจดำนสงอ ำนวยควำมสะดวก

หวขอกำรประเมน ระดบควำมพงพอใจ (คน)

คะแนนเฉลย 5 4 3 2 1

1. สถำนทจดกำรประชมมควำมเหมำะสม 6 17 3 0 0 4.12 2. สงอ ำนวยควำมสะดวกตำงๆทใชในกำรประชมเพยงพอและเหมำะสม

7 16 3 0 0 4.15

3. หองพกมควำมสะดวกและเหมำะสม 7 12 7 0 0 4.00 4. กำรใหบรกำรดำนอำหำร, อำหำรวำงและเครองดมในกำรประชมมควำมเหมำะสม

12 13 1 0 0 4.42

จำกตำรำงท 2 พบวำ ดำนทมคะแนนควำมพงพอใจมำกทสดคอ ดำนกำรใหบรกำรดำนอำหำร, อำหำรวำงและเครองดมในกำรประชมมควำมเหมำะสม (4.42 คะแนน) และดำนทมคะแนนควำมพงพอใจนอยทสด ดำนหองพกมควำมสะดวกและเหมำะสม (4.00 คะแนน) แตทงนผตอบแบบสอบถำมโดยสวนใหญมควำมพงพออยในระดบมำก

63

2.2 ดำนควำมพงพอใจโดยรวมในกจกรรมตำงๆ

ตำรำงท 18: สรปจ ำนวนของผตอบแบบสอบถำมดำนควำมพงพอใจโดยรวมในกจกรรมตำงๆ

หวขอกำรประเมน ระดบควำมพงพอใจ (คน)

คะแนนเฉลย 5 4 3 2 1

1. กจกรรมยำหมอง 10 13 3 0 0 4.27 2. กจกรรมน ำสมนไพรพลำสเจอรไรซ 10 12 4 0 0 4.23 3. กจกรรมยำดมสมนไพร 11 11 4 0 0 4.27 4. กจกรรมน ำมนวำนสมนไพร 11 12 3 0 0 4.31 5. กจกรรมสบสมนไพร 11 11 4 0 0 4.27 6. กจกรรมแชมพสมนไพร 10 13 3 0 0 4.27 7. กจกรรมลกประคบสมนไพร 11 11 4 0 0 4.27 8. กจกรรมยำอมสมนไพร 11 11 4 0 0 4.27 9. กจกรรมชำสมนไพร 11 12 3 0 0 4.31

จำกตำรำงท 3 พบวำ กจกรรมทมคะแนนควำมพงพอใจมำกทสดคอ กจกรรมน ำมนวำนสมนไพร, กจกรรมชำสมนไพรและ กจกรรมเยยมชมโรงงำนสำรสกด (4.31 คะแนน) และกจกรรมทมคะแนนควำมพงพอใจนอยทสด กจกรรมน ำสมนไพรพลำสเจอรไรซ (4.00 คะแนน) แตทงนผตอบแบบสอบถำมโดยสวนใหญมควำมพงพออยในระดบมำก และ พบวำ รอยละ 50 ของผตอบแบบสอบถำม เหนวำทกกจกรรมสำมำรถน ำไปประยกตใชไดจรงในอนำคต โดยภำพรวมของกำรด ำเนนกำรโครงกำร “แปรรปสมนไพรจำกชมชนสไทยแลนดยค 4.0” ในครงนพบวำผตอบแบบสอบถำมมควำมพงพอใจในแตละกจกรรมตอกำรด ำเนนครงนในระดบมำก ขอเสนอแนะจำกผเขำรวมโครงกำร

1. เปนกจกรรมทมประโยชนสำมำรถน ำไปใชไดจรง 2. ไดรบแนวทำงในกำรด ำเนนงำนและเทคนคกำรน ำไปใชเพมเตม 3. อยำกเรยนรเพมเตมเกยวกบอบรมสอนยำสฟนสมนไพร, โรลออนสมนไพร, แปงสมนไพรทำหนำและตว 4. อยำกใหเพมเตมเรองขอมลทำงโภชนำกำรของผลตภณฑ กำรออกแบบบรรจภณฑใหนำสนใจ

64

5. ในกำรบรรยำยอยำกใหใชอปกรณขยำยเสยง, ลกษณะในกำรปฏบต ผเขำรบกำรอบรม สำมำรถเขำปฏบตไดจรง แตกำรจดกำรยงไมคอยมระเบยบเทำทควร, ส ำหรบกำรแบงผลตภณฑใหน ำกลบไปเปนตวอยำง ควรใหเจำหนำทเปนผแบงใหเพอทจะไดทวถงทกคน

รปภำพท16: กำรแปรรปสมนไพร

สรปกจกรรมท 8: ไดฝกใหเกษตรกรไดท ำกำรแปรรปสมนไพร เพอใหเกษตรกรไดมแนวทำงในกำรสรำง

รำยไดเสรมตอไปในอนำคต

65

กจกรรมท 9: เยยมชมโรงงำนสกดสำรสกดสมนไพร


1. เหนถงขนตอนและเครองมอทใชในกำรท ำสำรสกด

2. เกดแนวคดทจะท ำกำรขำยสมนไพรในรปแบบสำรสกดสมนไพร

กจกรรม

1. เยยมชมโรงงำนสำรสกด (HVAC Engineering Corporation) จ.ปทมธำน

ผลกำรด ำเนนงำนกจกรรมท 9 กำรส ำรวจควำมพงพอใจของผเขำรวมโครงกำร พบวำผเขำรวมโครงกำร มควำมพงพอใจเฉลย 4.31 คะแนน (พงพอใจระดบมำก) โดยขณะทไดไปยงโรงงำนสำรสกด พบวำเกษตรกรมควำมสนใจในกำรน ำสมนไพรมำสกดเปนสำรสกด แตยงมควำมกงวลเรองคำใชจำยในกำรสกดสำร

รปภำพท 17 : กำรเยยมชมโรงงำนสำรสกด

สรปกจกรรมท 9: กำรทไดไปส ำรวจโรงงำนสำรสกดท ำใหเกษตรกร เหนถงควำมเปนไปไดของกำรเกบและ

ขำยสมนไพรในรปแบบของสำรสกด

66

ตำรำงท 19: สรปกจกรรมท 1-9 ตำมผลผลต (output) และผลลพธ (outcome)ทคำดหวง (ภำพรวม 2 ป) ปท กจกรรมท ผลตผลทคำดวำจะไดรบ ตวชวด กำรบรรลเปำหมำย

1

1,2 และ4 กลมพชผกเรยนรรวมกนกบกลมสมนไพร ท ำใหเกดกลมใหมทขยำยโอกำสและกำรผลตใหกบเกษตรกร

มกำรขยำยผลในกำรปลกสมนไพรในกลมทเคยปลกแคผก อยำงนอย 5 หลงคำเรอน

บรรล มเกตรกรรำยใหม สนใจท ำเกษตรอนทรยจ ำนวน 6 หลงคำ มำกขนคดเปน 15% กอนเรมโครงกำร

2,3 และ5 มกลมผปลกสมนไพรอนทรยตนแบบ

มกลมสมนไพรเกษตรอนทรยทพรอมดงำนเปนตนแบบอยำงนอย 2 กลม

ไมบรรล ยงไมไดกำรรบรองเกษตรอนทรย เนองจำกเกษตรกรตองปรบปรงดน ซงตองใชเวลำนำน

6 วตถดบสมนไพรอนทรย ทเปนสมนไพรในบญชยำหลกแหงชำต ในต ำรำยำมำตรฐำนสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) และทใชบอย ทไดคณภำพ ทงฤทธทำงชวภำพ และเคม ตำมทผผลตตองกำร

ผลจำกกำรตรวจในหองปฏบตกำรยนยนคณภำพอยำงนอย 25 ชนด

Output ปท 2 ปท 1 ผวจยไดลองสมตรวจมำตรฐำนสมนไพรเบองตน 12 ชนด พบวำมสมนไพร 91.66% ทผำนมำตรฐำน ดงนนในปท 2 ตองศกษำเพมเตมอก 13 ตวอยำงจงจะบรรลวตถประสงค

2

7และ8 ผลตภณฑสขภำพเพมขนในพนท เชน วตถดบ อำหำร เครองส ำอำง

มกำรแปรรปสมนไพรอยำงนอย 3 รำยกำร

Output ปท 2 ปท 1 ผวจยไดสอนแปรรปสมนไพรเบองตน เพอใหกลมเกษตรกรไดมแนวคดในกำรแปรรปสมนไพร และมคมอ 1 เลมประกอบกำรสำธต (กจกรรมท 8) ดงนนในปท 2 ตองตดตำมผลวำจะม

67

ปท กจกรรมท ผลตผลทคำดวำจะไดรบ ตวชวด กำรบรรลเปำหมำย ผลตภณฑเพมขนในชมชนหรอไม

2

10 เกษตรกรมรำยไดจำกกำรขำยวตถดบสมนไพรแปรรปทมคณภำพเพมขน

มกำรส ำรวจรำยไดเพมหลง 1 ป

Output ปท 2 ยงไมไดด ำเนนกจกรรม

11 ผผลตยำสมนไพรไทยไดรบวตถดบทมคณภำพ

ผลจำกกำรตรวจในหองปฏบตกำรยนยนคณภำพ

Output ปท 2 ยงไมไดด ำเนนกจกรรม

9 และ11 มกำรแปรรปสำรสกดสมนไพร พรอมใช

มอยำงนอย 2 ชนดทแปรรปเปนสำรสกดพรอมขำยเพอผลตผลตภณฑ

Output ปท 2 ปท 1 ไดใหเกษตรกรไปเยยมชมโรงงำนสำรสกด (ในกจกรรมท 9) เพอใหเหนเปนแนวทำงตอไป แตยงไมไดสำรสกดสมนไพรพรอมขำย

12 Output ปท 2 ยงไมไดท ำกจกรรมน

68

รปภำพท 18: สรปผลลพธ (outcome) และผลกระทบ (impact) (ภำพรวม 2 ป)

ค ำอธบำย: เทคโนโลยตำงๆจะถกถำยทอดใหแกผรบประโยชนและผสนบสนนโครงกำร (มลนธสบ นำคะเสถยร)

หลงจบโครงกำรจะท ำใหเกษตรกรมรำยไดเพมขนและผผลตไดยำทมคณภำพ สงผลใหมเกษตรกรกลมอนๆสนใจท ำ

เกษตรอนทรยมำกขนอยำงนอย 10%, ท ำใหหมอพนบำนและผผลตไดใชยำทมคณภำพ และมหนวยงำนเอกชน

อยำงนอย 5 แหลง สนใจซอสมนไพรทไดมำตรฐำนเกษตรอนทรย ภำยหลงเสรจสนโครงกำรมลนธสบนำคะเสถยร

เปนกลมทชวยถำยทอดเทคโนโลยใหแก เกษตรกรกลมทสนใจภำยหลงจบโครงกำร เพอใหเกดควำมยงยนตอไป

เทคโนโลย: กำรท ำเกษตรอนทรย กำรสกด กำร

แปรรปสมนไพรใหเปนผลตภณฑตำงๆ

ผรบประโยชน: กลมเกษตรกร ผปลกสมนไพร ผสนบสนนโครงกำร:

มลนธสบ นำคะเสถยร

ผลผลตท1: กำรไดรบกำรรบรองเกษตรอนทรย 2กลม

ผลผลตท3: กำรไดสำรสกดสมนไพร≥2ชนด

ผลผลตท2: ผลตภณฑสขภำพจำกชมชน≥3รำยกำร

ผลผลตท4: วตถดบสมนไพรอนทรยอยำงนอย 25 ชนด

ประโยชนท1: เกษตรกรมรำยไดมำกขน

ประโยชนท2: ไดยำคณภำพ

มเกษตรกลมอนๆสนใจ

เขำรวมมำกขน ≥10%

หมอพนบำน, สมำคมผผลต,

องคกรของรฐ ไดยำทมคณภำพ

มหนวยงำนเอกชน

≥5 แหลง สนใจ

69

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

จำกกำรศกษำในปแรก ผวจยไดทรำบถงปญหำดำนกำรเพำะปลกของเกษตรกร หลงจบโครงกำรในปท 1

พบวำยงไมบรรลวตถประสงคของโครงกำร คอไมสำมำรถรบรองเกษตรอนทรยแบบกลมไดแตสำมำรถรบรอง

เกษตรอนทรยรำยเดยวได จงไดท ำกำรวำงแผนขอเกษตรอนทรยรำยเดยว จ ำนวน 2 รำย แตเกษตรกรกยงไมไดรบ

กำรรบรองเกษตรอนทรย เนองจำกเกษตรกรเรมจะท ำกำรปรบปรงพนท และแยกทเกบอปกรณในกำรท ำเกษตร

อนทรยออกจำกปยเคมทใชกบพชแปลงอนๆ โดยผลกำรสมตรวจดนในพนท พบวำ ดนทใชเพำะปลกมควำมเปน

ดำง และมปรมำณแคดเมยมสงเกนกวำทก ำหนดเลกนอย ดงนนซงผวจยไดแนะน ำวธกำรแกไขปรบปรงใหแก

เกษตรกร เชน กำรปรบ pH ของดนโดยใชปยอนทรย และกำรปลกออยเพอดดซบแคดเมยมในดน

นอกจำกนไดวจยรวมกบเกษตรกร เพอใหเกษตรกรไดเหนกอนแปรรปวตถดบ โดยเลอกวจยขมนชนท

เกษตรกรนยมปลกมำกทสด มำท ำแหงดวยวธตำงๆ พบวำวธกำรทตำงกนมผลตอคำ Curcuminoid ซงกำรนงหว

ขมนสด 30 นำท จำกนนจงผำนแลวน ำไปอบแหงทอณหภม 50 องศำเซลเซยส มปรมำณ curcuminoid มำกทสด

โดยมคำเฉลยปรมำณ curcuminoid เทำกบ 14.14%w/w ซงมำกกวำเกณฑมำตรฐำนเกอบ 3 เทำ (คำมำตรฐำน

5%w/w)

จำกกำรสมตรวจสมนไพรในพนทจงหวดกำญจนบร พบวำ มสมนไพร 91.66% จำกทงหมด 12 ตวอยำงท

สมตรวจ ผำนมำตรฐำนเบองตน ซงถอเปนสดสวนทสง ถอเปนแหลงทสำมำรถสงซอสมนไพร เ พอใชท ำเปนยำได

นอกจำกน ผวจยไดจดใหเกษตรกรแลกเปลยนควำมรกบเกษตรกรทไดรบกำรรบรองเกษตรอนทรยแลว และไดม

กำรเสนอกำรแกไขปญหำเรองแผงตำก ใหมมำตรฐำนมำกขน นอกจำกนนแลวยงตงกลมไลน และแลกเปลยนเบอร

โทรศพท เพอใหสำมำรถตดตอกนไดในอนำคต

จะเหนวำโครงกำรในปแรกนอกจำกจะมงเนนใหเกษตรกรไดรบกำรรบรองเกษตรอนทรยแลว ยงเนนให

เกษตรกรไดมกำรวำงแนวคดของกำรด ำเนนกำรปท 2 เชน กำรแปรรปสมนไพร เปนผลตภณฑสขภำพ และยำใช

ภำยนอก เพอเปนกำรเพมมลคำใหแกสมนไพร ซงจะน ำไปสกำรมรำยไดทเพมขนในอนำคต และกำรทพำไปเยยม

ชมโรงงำนสำรสกด ท ำใหเกษตรกร ไดเหนถงควำมเปนไปไดของกำรเกบรกษำสมนไพรอยำงงำย และใหเหนถง

แนวทำงในกำรใชประโยชนจำกสำรสกดสมนไพรมำกขน

สวนปท 2 นน ผวจยและเกษตรกรไดประชมแลว ใหเนนกำรแปรรปผลตภณฑจำกสมนไพร โดยเกษตรท

สนใจไดผลตผลตภณฑจำกสมนไพรดวยตนเอง รวมถงสงเสรมผลตภณฑทมอยแลวใหมบรรจภณฑทสวยงำม พรอม

70

สกำรวำงจ ำหนำยในทองตลำด, สนบสนนใหมกำรจดเกบสมนไพรในรปแบบสำรสกด เพอใหงำยตอกำรจดเกบ และ

เปนรปแบบทพรอมน ำไปใช, หำรอเรองควำมตองกำรวตถดบสมนไพรแกภำครฐและเอกชน และกำรจดระบบ

สหกรณในชมชนตอไปในอนำคต

กำรใหควำมรตำงๆเหลำน ผวจยไดถำยทอดควำมรใหแกกลมแกนน ำ ภำยหลงเสรจสนโครงกำรมลนธสบนำ

คะเสถยร และแกนน ำเกษตรจะเปนกลมทชวยถำยทอดเทคโนโลยใหแก เกษตรกรรนใหมทสนใจภำยหลงจบ

โครงกำร เพอใหเกดควำมยงยนตอไป

บรรณำนกรม

กรมพฒนำทดน 2548 รำยงำนกำรจดกำรทรพยำกรดนเพอกำรปลกพชเศรษฐกจหลกตำมกลมชดดน เลมท 2 ดนบนพนทดอน กรมพฒนำทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ณรงค ตรสวรรณ. 2544.กำรประเมนควำมอดมสมบรณของชดดนทพบในประเทศไทย. กองส ำรวจและจ ำแนกดน กรมพฒนำทดน กระทรวงเกษตรศำสตรและสหกรณ

เบญจมำศ อนศร .2558. กำรดดซมโลหะหนกของผกกำดเขยวปลตำมระยะกำรเจรญเตบโตและ ควำมเขมขนของโลหะหนกในดนรวนปนทรำย วทยำนพนธปรญญำตรเสนอภำควชำทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม คณะเกษตรศำสตร ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม. มหำวทยำลยนเรศวร

ภำวนำ อศวะประภำ.2559.คมอกำรปลกพชสมนไพร. สมนไพรเครองเทศ กองสงเสรมพชสวน กรมสงเสรมกำรเกษตร. 1-30p.

ศนยวจยแหงชำตดำนกำรจดกำรสงแวดลอมและของเสยอนตรำย. 2550. กำรศกษำปรมำณโลหะหนกใน ดนและออยทปลกในพนทภำคกลำง ภำคเหนอ และภำคตะวนออกเฉยงเหนอ. รำยงำนฉบบ สมบรณ. กรงเทพมหำนคร: จฬำลงกรณ มหำวทยำลย.

Land Development Department. 1973. Soil Interpretation Handbook for Thailand. Ministry of Agriculture and Cooperatives. Bangkok. Thailand.

Soil Survey Staff. 2003. Keys to Soil Taxonomy. Ninth Edition. United States Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Survice, Washington, D.C. 332p.

71

ภำคผนวก

ภำคผนวกกจกรรมท 3

แบบสอบถามเลขท ________

แบบสอบถำม โครงกำรกำรผลตสมนไพรอนทรยตำมมำตรฐำนสำกลเพอเศรษฐกจชมชน (กำญจนโมเดล)

(วจยเพอชมชนสงคม ประจ ำป 2559)

ชอเกษตรกร นำย/นำง/นำงสำว....................................................นำมสกล.............................................

ทอย บำนเลขท................หมท...................ชอหมบำน..............................ต ำบล........................... .............

อ ำเภอ........................................ จงหวดกำญจนบร

ชอผสมภำษณ..................................................................... วนท .................. เดอน ........ .............. พ.ศ. 2559

สวนท 1 ขอมลทวไปของเกษตรกร

1. ผใหขอมลเปน ( ) พอบำน ( ) แมบำน ( ) บตร ( ) ผอำศย/อนๆ.....

2.อำย .......... ป (6 เดอนขนไปใหนบเปน 1 ป)

3.ระดบกำรศกษำของทำน

( ) 1. ไมไดรบกำรศกษำ ( ) 2. ประถมศกษำ ( ) 3. มธยมศกษำตอนตน

( ) 4. มธยมศกษำตอนปลำย ( ) 5. อำชวศกษำ (ปวช.) ( ) 6. อนปรญญำ (ปวส.)ขนไป

( ) 7. ปรญญำตรขนไป

สวนท 2 สภำพทำงเศรษฐกจสงคม

1.จ ำนวนสมำชกในครวเรอนทงหมด จ ำนวน..............คน

4. อำยต ำกวำ 15 ป จ ำนวน.............คน

5. อำย 15-64 ป (วยท ำงำน) จ ำนวน.............คน

6. อำย 65 ปขนไป จ ำนวน.............คน

72

7. จ ำนวนสมำชกในครวเรอนทท ำงำนแลว จ ำนวน.............คน

8. จ ำนวนสมำชกในครวเรอนทไมท ำงำน จ ำนวน.............คน

2.อำชพหลกทำน

( ) 1. เกษตรกร ( ) 2. รบจำงทวไป ( ) 3. คำขำย/ธรกจสวนตว

( ) 4. พนกงำน/ลกจำง ( ) 5. ประมง ( ) 6. อนๆ.................................

รำยไดจำกอำชพหลกของครวเรอน.....................................ตอป (................................ .ตอเดอน)

3.อำชพรองของทำน

( ) 1. เกษตรกร ( ) 2. รบจำงทวไป ( ) 3. คำขำย/ธรกจสวนตว

( ) 4. พนกงำน/ลกจำง ( ) 5. ประมง ( ) 6. อนๆ ระบ.................................

รำยไดจำกอำชพหลกของครวเรอน.....................................ตอป (................................ .ตอเดอน)

4.ลกษณะของรำยไดของทำน

4.1 รำยไดในภำคเกษตร ( ) 1. ไมตอเนองตลอดทงป ( ) 2. ตอเนองตลอดทงป

5.2 รำยไดนอกภำคเกษตร ( ) 1. ไมตอเนองตลอดทงป ( ) 2. ตอเนองตลอดทงป 5.รำยจำยของครวเรอน ในภำคเกษตร

5.2. จ ำแนกตำมดำนทใชจำยในภำคเกษตร

5.1.1 รำยจำยจำกกำรเพำะปลก (กำรปลกมนส ำปะหลง ปลกกระเจยบ)............................บำทตอป

5.2 จ ำแนกตำมประเภทรำยจำยในภำคเกษตร

5.2.1 คำจำงแรงงำน................................................................................... ...บำทตอป

5.2.2 คำวสด/อปกรณกำรเกษตร...................................................................บำทตอป

5.2.3 คำปยและสำรเคมก ำจดศตรพช............................................................บำทตอป

5.2.4 คำแปรรปผลผลตทำงกำรเกษตร..........................................................บำทตอป

5.2.5 คำขนสงและกำรตลำด.........................................................................บำทตอป

5.2.6 อนๆ ระบ.................................................................................... ..........บำทตอป 6.ครอบครวท ำกำรเกษตรมำแลวประมำณ.................................ป

73

7.ทำนไดรบกำรอบรมควำมรทำงกำรเกษตร จ ำนวน......................ครง

หำกทำนไดเขำอบรมกรณำเลอกตอบเนอหำควำมรทเขำอบรม (ตอบไดมำกกวำ 1 ขอ)

( ) 1. กำรผลตพช กำรท ำเกษตรแบบอนทรย ( ) 2. กำรแปรรปผลผลตทำงกำรเกษตร

( ) 3. กำรตลำดผลผลตทำงเกษตร ( ) 4. อนๆ ระบ............................................

8.ทำนใชแหลงน ำจำกไหน ในกำรท ำกำรเกษตร (ตอบไดมำกกวำ 1 ขอ)

( ) 1. น ำฝน ( ) 2. น ำจำกเขอน ( ) 3. น ำประปำ ( ) 4. คลอง/หวย

( ) 5. อำงเกบน ำ ( ) 6. หนอง/สระ ( ) 7. บอน ำตน ( ) 8. น ำบำดำล

สวนท 3 กำรใชทดน และกำรใชประโยชน

1. ทำนมพนทถอครองทงหมด จ ำนวน..............แปลง

2.กำรใชประโยชนของทดนในกำรเพำะปลกพช จ ำนวน..............ไร

ชนดท 1 ไดแก....................ปรมำณทเกบตอเดอน........... กก. ชวงเดอนทเกบ........ รำคำ/กก.............







9. กำรน ำผลตผลทำงเกำรเกษตรไปใชประโยชน (ตอบไดมำกกวำ 1 ขอ)

ข. รปแบบกำรขำย

( ) ปลกเพอบรโภคภำยในครวเรอน ( ) แปรรปผลตภณฑแลวจ ำหนำย ปลก สง

( ) ขำยแบบสด ปลก สง ( ) ท ำแหงกอนแลวจงจ ำหนำย ปลก สง

ค. ขำยใหใคร

( ) ลกคำรำยยอย ( ) พอคำคนกลำง ( ) รวมกลมเปนกลมกำรเกษตร ( ) ขำยในตลำด

( ) อนๆ ระบ........................................ ( ) มลนธสบนำคเสถยร ( ) ขำยใหหนวยงำน

74

สวนท 4 ปญหำและอปสรรค

ทำนมปญหำและอปสรรคในกำรท ำงำน หรอในกำรท ำกำรเกษตรในประเดนตำงๆ ตอไปนหรอไม และในระดบใด

ปญหำและอปสรรคขดขวำง ระดบ

นอยทสด นอย ปำนกลำง มำก มำกทสด

1. ควำมอดมสมบรณของดน

2. แหลงน ำเพอกำรเกษตร

3. แรงงำนในกำรประกอบอำชพ

4. ปญหำภยแลง

5. น ำทวม

6. ศตรพช โรคระบำด

7. ขำดควำมร/ขำวสำรในกำรท ำกำรเกษตร

8. ตนทนกำรผลต (ปย เมลดพนธ)

9. กำรแปรรปเพอเพมมลคำกำรผลต

10. ปรมำณ/คณภำพผลผลต

11. รำคำผลผลต

สวนท 5 ควำมคดเหน

1. ทำนรจกกำรท ำเกษตรอนทรยมำแลว...........................ป

2. ทำนมควำมคดเหนอยำงไรกบกำรท ำเกษตรแบบอนทรยหรอท ำกำรเกษตรแบบปลอดสำรพษตกคำง

....................................................................................................... ..................................

3. ทำนมควำมคดเหนอยำงไร หำกมกำรสนบสนนใหมกำรแปรรปสนคำทำงกำรเกษตรเพอเปนกำรเพมมลคำ

และเพมรำยไดใหกบสมำชกในหมบำนและครวเรอน

....................................................................................................... ......................................................

4. ควำมคดเหนเพมเตม

....................................................................................................... ................................................................

...................................................................................................................................................

75


ภาคผนวก เกณฑมาตรฐานและการแปลผลการวเคราะหดน (ณรงค ตรสวรรณ, 2544 ) 1. คาความเปนกรดเปนดางของดน (pH)

คาความเปนกรดเปนดางของดน (pH) ระดบ 0-4.5 กรดรนแรง 4.6-5.5 กรดจด 5.6-6.0 กรดปานกลาง 6.1-6.5 กรดเลกนอย 6.6-7.5 กลาง 7.6-12.0 ดาง

2. คาการน าไฟฟา (EC)

เนอดน คาการน าไฟฟา (EC) ระดบ ดนทราย 0-0.07 ปกต

0.07-0.15 เคมนอยมาก 0.15-0.34 เคมนอย 0.34-0.63 เคมปานกลาง 0.63-13.0 เคมจด

ดนรวน 0-0.09 ปกต 0.09-0.19 เคมนอยมาก 0.19-0.45 เคมนอย 0.45-0.76 เคมปานกลาง 0.76-12.0 เคมจด

ดนเหนยว 0-0.12 ปกต 0.13-0.24 เคมนอยมาก 0.25-0.56 เคมนอย 0.57-0.96 เคมปานกลาง 0.97-15.0 เคมจด

76

3. ปรมาณอนทรยวตถ (OM)

ปรมาณอนทรยวตถ (OM) ระดบ 0-0.5 ต ามาก

0.5-1.0 ต า 1.0-1.5 ปานกลาง 1.5-2.5 สง 2.5-3.0 สงมาก

4. ปรมาณฟอสฟอรส (P) วธ Bray II

เนอดน ปรมาณฟอสฟอรส (P) วธ Bray II

ระดบ

ดนทราย ดนรวน ดนเหนยว

0-3 ต ามาก 4-10 ต า 11-15 ปานกลาง 16-45 สง 46-1000 สงมาก

5. ปรมาณฟอสฟอรส (P) วธ Olsen

เนอดน ปรมาณฟอสฟอรส (P) วธ Olsen ระดบ ดนทราย ดนรวน ดนเหนยว


77

6. ปรมาณโพแทสเซยม (K)

เนอดน ปรมาณโพแทสเซยม (K) ระดบ ดนทราย ดนรวน ดนเหนยว


7. ระดบธาตประจบวกตางๆ ทสกดไดในดน

ระดบ Ca2+

Cmol/kg Mg2+

Cmol/kg K+

Cmol/kg Na

Cmol/kg ต ามาก <2.0 <0.3 <0.08 <0.1 ต า 2.0-5.0 0.3-1.0 0.08-0.15 0.1-0.3 ปานกลาง 5.0-10.0 1.0-3.0 0.15-0.23 0.3-0.7 สง 10.0-20.0 3.0-8.0 0.23-0.31 0.7-2.0 สงมาก >20.0 >8.0 >0.31 >2.0

8. ระดบความจแลกเปลยนแคตไอออน (CEC)

ระดบ CEC (Cmol/kg-1) ต ามาก <3.0 ต า 3.0-5.0

คอนขางต า 5.0-10.0 ปานกลาง 10.0-15.0 คอนขางสง 15.0-20.0

สง 20.0-30.0 สงมาก >30.0

78

9. ชวงความเขมขนและระดบเกณฑพนฐานของโลหะหนกส าหรบดนในประเทศไทยโดยเฉลย

โลหะหนก ชวงความเขมขนของโลหะหนกใน

ดน (มลลกรม/กโลกรม) ระดบเกณฑพนฐานของโลหะหนก

(มลลกรม/กโลกรม) สารหน 0.08-124 30 แคดเมยม 0.01-0.29 0.15 โคบอลต 0.10-113 20 โครเมยม 0.14-295 80 ทองแดง 0.16-350 45 ปรอท 0.01-0.27 0.1 นกเกล 0.10-270 45 ตะกว 0.10-550 55 สงกะส 0.10-140 70

10. มาตรฐานโลหะหนกในดนส าหรบการเกษตรของประเทศตางๆ

ประเทศ อตราการสะสมโลหะหนกทยอมใหมไดในดน (มก./กก. ดนแหง)

As Cd Cr Cu Hg Pb Mo Ni Se Zn ออสเตรเลย 20 1 100 100 1 150 - 60 5 200 นวซแลนด 10 3.5 600 140-

280 1 550 4 35-70 3 280-

560 องกฤษ 50 3 400 100 1 300 4 60 3 250 เยอรมน - 1.5 100 60 1 100 - 50 - 200

กลมประเทศยโรป

- 1.3 - 50-140 1 50-300 - 30-75 - 150-300

ค าแนะน าส าหรบประเทศ

ไทย

50 3 100 100 1 150 - 60 - 200

79

11. คาความอมตวของประจบวกทเปนดาง (base Saturation)

%BS ระดบ ต ามาก <35

ปานกลาง 35-75 สง >75

ภาพแสดงพนทศกษา

รปภาพท 19: พนทศกษา เกษตรกรประเสรฐ

รปภาพท 20: พนทศกษา เกษตรกรส าเนยง

80

ภาพประกอบการเกบตวอยางดน ในพนทการศกษา

รปภาพท 21: ระดบความลกของดน ท 0-25 เซนตเมตร และ 25-50 เซนตเมตร

รปภาพท 22: ภาพถายดาวเทยม อ.หนองปรอ จ.กาญจนบร(พนทศกษา)

81

ภาพแสดง ขนตอนการเกบตวอยางดน

รปภาพท 23: การเกบตวอยางดน

82

ผลการตรวจดนในหองปฏบตการ

83

84

85

86


แบบประเมนกจกรรมกำรแปรรปสมนไพร

1. ขอมลทวไป (รอใชตำมแบบประเมนเดม)

1.1 เพศ ( ) หญง ( ) ชำย

1.2 อำย.............ป

1.3 ระดบกำรศกษำ

( ) 1. ต ำกวำประถมศกษำ ( ) 2. ประถมศกษำ ( ) 3. มธยมศกษำตอนตน ( ) 4. มธยมศกษำตอนปลำย ( ) 5. อำชวศกษำ (ปวช.) ( ) 6. อนปรญญำ (ปวส.) ( ) 7. ปรญญำตร ( ) 8. ปรญญำโท ( ) 9. ปรญญำเอก

1.4 อำชพหลก

( ) 1. เกษตรกร ( ) 2. รบจำงทวไป ( ) 3. คำขำย/ธรกจสวนตว ( ) 4. พนกงำน/ลกจำง ( ) 5. ประมง ( ) 6. อนๆ ระบ............................ รำยไดของอำชพหลกของครวเรอน.........................................ตอป (..................... .........ตอเดอน)

1.5 อำชพรอง (หำกมโปรดระบ)

( ) 1. ประมง ( ) 2. เกษตรกร ( ) 3. รบจำงทวไป ( ) 4. คำขำย/ธรกจสวนตว ( ) 5. พนกงำน/ลกจำง ( ) 6. อนๆ ระบ............................ รำยไดของอำชพรองของครวเรอน.........................................ตอป (...................... ........ตอเดอน)

87

2. ขอมลดำนควำมพงพอใจ

ขอมลดำนควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/

ขนตอนกำรด ำเนนกำรประชมอบรม

ระดบควำมพงพอใจ มำกทสด (5)

มำก (4)

ปำนกลำง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

1.รปแบบและขนตอนในกำรด ำเนนกำรประชม 2.เอกสำรทใชประกอบกำรประชม 3.วทยำกรมควำมร ควำมช ำนำญในเรองทบรรยำย 4.วทยำกรมควำมสำมำรถในกำรถำยทอดควำมรเปนอยำงด 5.ระยะเวลำทใชในกำรบรรยำยมควำมเหมำะสม 6.มกำรเปดโอกำสใหผเขำรวมประชมซกถำม 7.ทำนไดแลกเปลยนเรยนร 8.โดยภำพรวมทำนมควำมพงพอใจดำนกระบวนกำร/ขนตอนด ำเนนกำรประชม

ขอมลดำนควำมพงพอใจดำนสงอ ำนวยควำมสะดวกตำง ๆ


มำก (4)


นอย (2)


1.สถำนทจดประชมมควำมเหมำะสม 2.สงอ ำนวยควำมสะดวกตำง ๆ ทใชในกำรประชมเพยงพอและเหมำะสม

3.หองพกมควำมสะดวกและเหมำะสม 4.กำรใหบรกำรอำหำร, อำหำรวำงและเครองดมในกำรประชมมควำมเหมำะสม

88

ขอมลดำนควำมพงพอใจโดยรวมในกจกรรมตำง ๆ


มำก (4)


นอย (2)


1.กำรบรรยำย 2.กจกรรมยำหมอง 3.กจกรรมน ำสมนไพรพลำสเจอรไรซ 4.กจกรรมยำดมสมนไพร 5.กจกรรมน ำมนวำนสมนไพร 6.กจกรรมสบสมนไพร 7.กจกรรมแชมพสมนไพร 8.กจกรรมลกประคบสมนไพร 9.กจกรรมยำอมสมนไพร 10.กจกรรมชำสมนไพร 11. กจกรรมเยยมชมโรงงำนสำรสกด

กจกรรมใดททำนคดวำสำมำรถน ำไปประยกตใชในอนำคตไดจรง (เรยงล ำดบตำมประโยชนจำกมำกไปนอย)

.............................................................................................................. .......................................................................

........................................................................... ............................................................................................

ขอเสนอแนะเพมเตม........................................................................................... ..................................................

.............................................................................................................. .......................................................................

........................................................................... ...........................................................................................

89

ประวตนกวจย 1. ชอ - นำมสกล (ภำษำไทย) รศ.ดร. อรณพร อฐรตน

ชอ - นำมสกล (ภำษำองกฤษ) Assoc.Dr. Arunporn Itharat

2. เลขหมำยบตรประจ ำตวประชำชน 3 9098 00881 18 9

3. ต ำแหนงปจจบน รองศำสตรำจำรย ระดบ 9 4. หนวยงำนและสถำนทอยทตดตอไดสะดวก พรอมหมำยเลขโทรศพท โทรสำร และไปรษณยอเลกทรอนกส

สำขำกำรแพทยแผนไทยประยกต

คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร

คลองหลวง ปทมธำน

โทรศพท/โทรสำร…02 9269749 …

e-mail – address [email protected]

5. ประวตกำรศกษำ ปทจบ ระดบปรญญำ อกษรยอปรญญำ

และชอเตม

สำขำวชำ ชอ

สถำบนกำรศกษำ

ประเทศ

2524 ตร ภ.บ. - จฬำลงกรณ

มหำวทยำลย

ไทย

2529 โท ภ.ม. เภสชเวท

จฬำลงกรณ

มหำวทยำลย

ไทย

2545 เอก Ph.D. Pharmacognos

y

King’s College,

London องกฤษ

2439 - Certificate of British

counsil training

course

Cytotoxicity

testing on

plants extract

King’s College,

London องกฤษ

2546 เภสชกรรม

แผนไทย

บภ

90

2546 เวชกรรมแผน

ไทย

บว

6. สำขำวชำกำรทมควำมช ำนำญพเศษ (แตกตำงจำกวฒกำรศกษำ) ระบสำขำวชำกำร เภสชเวท และวชำเกยวสมนไพร ยำพนบำน กำรทดสอบฤทธทำงชวภำพของสมนไพร

7. ประสบกำรณทเกยวของกบกำรบรหำรงำนวจยทงภำยในและภำยนอกประเทศ โดยระบสถำนภำพในกำรท ำกำรวจยวำเปนผอ ำนวยกำรแผนงำนวจย หวหนำโครงกำรวจย หรอผ รวมวจยในแตละผลงำนวจย และรำงวลทเคยไดรบ 7.1 ผอ ำนวยกำรแผนงำนวจย : ชอแผนงำนวจย

1. พฒนำผลตภณฑจำกสำรสกดกระเจยบแดง วสดทเหลอจำกกำรสกด และผลตภณฑจำกสำรสกดโลตน

ไดรบทนจำกสภำวจยแหงชำต ท ำเสรจแลว ป 2549

2. ชดโครงกำรพฒนำผลตภณฑจำกเทพธำโร ครบวงจร ไดรบทนจำกเครอขำย สกอ ภำคใต ท ำเสรจแลว

เมษำยน 2549

3. โครงกำรพฒนำต ำรบเบญจกลเพอใชปรบสมดลของรำงกำยและเสรมสขภำพใหผปวยมะเรง ไดรบทน

จำกงบประมำณแผนดน คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร ท ำเสรจแลวป 2553

4. พฒนำต ำรบยำหวขำวเยนเปนผลตภณฑทใชรกษำผปวยมะเรงและเอดส ไดรบทนจำกสภำวจยแหงชำต

ท ำเสรจแลวป 2554

5. กลมวจยและพฒนำกำรแพทยแผนไทยและสมนไพรไทยแบบครบวงจร เพอสรำงเสรมสขภำพปองกน

และรกษำโรคเรอรงจำกระดบชมชนสระดบโลก ไดรบทนจำกโครงกำรมหำวทยำลยวจยแหงชำต อย

ระหวำงด ำเนนกำร

6. กำรศกษำประสทธผลของสำรสกดต ำรบเบญจกลเพอใชเปนยำรกษำผปวยโรคเรอรง ไดรบทนจำก

งบประมำณแผนดน คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร ท ำเสรจแลวป 2558

7. กำรพฒนำสำรสกดต ำรบสหสธำรำเพอใชเปนยำรกษำผปวยโรคขอเสอม ไดรบทนจำกงบประมำณ

แผนดน คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร อยระหวำงด ำเนนกำร

91

8. กำรพฒนำสำรสกดจำกกลวย เพอใชเปนยำ เครองส ำอำง และอำหำรเสรมสขภำพ ไดรบทนจำกสภำ

วจยแหงชำต ท ำเสรจแลวป 2558

9. กำรวจยและพฒนำยำจำกสมนไพรเพอใชในกำรรกษำโรคไมตดตอเรอรง ไดรบทนจำกกองทนภมปญญำ

กำรแพทยแผนไทยป 2558

10. กำรพฒนำสำรสกดเบญจกลเพอใชรกษำโรคเรอรง ไดรบทนอดหนนจำกงบประมำณแผนดนป 2560

อยระหวำงด ำเนนกำร

7.2 หวหนำโครงกำรวจย : ชอโครงกำรวจย

1. กำรศกษำกำรเตรยมและควำมคงตวของสำรสกดมะขำมปอมในผลตภณฑยำอำหำรเสรมสขภำพและ

เครองส ำอำง ไดรบทนจำกงบบรณำกำร ท ำแลวเสรจ ป 2549

2. กำรพฒนำผลตภณฑจำกหวขำวเยนเพอใชเปนอำหำรเสรมสขภำพในผปวยมะเรงและเอดส ไดรบทน

จำกสภำวจยแหงชำต ท ำแลวเสรจ ป 2549

3. กำรศกษำกลไกกำรออกฤทธระดบอณของสำรสกดและ Dioscorealide B ตอฤทธตำนเซลลมะเรงเตำ

นมจำกหวขำวเยนชนดDioscorea membranacea ไดรบทนจำกงบประมำณแผนดน ท ำแลวเสรจ ป

2549

4. กำรศกษำควำมเปนพษตอเซลลมะเรงและตำนเชอ HIV ของผลตภณฑจำกสำรสกดขำว ไดรบทนจำก

สภำวจยแหงชำต ท ำแลวเสรจป 2552

5. กำรเตรยมกำรสกดสมนไพรผสม ควบคมคณภำพและกำรพฒนำผลตภณฑ ไดรบทนจำกงบประมำณ

แผนดน ท ำแลวเสรจป 2553

6. กำรศกษำฤทธตำนกำรแพและตำนกำรอกเสบของต ำรบยำไทยชอประสะเปรำะใหญ ไดรบทนจำกทด

อดหนนกำรวจยคณะแพทยศำสตร ม.ธรรมศำสตร ท ำแลวเสรจป 2553

7. โครงกำรกำรศกษำฤทธตำนกำรอกเสบของสำรสกดต ำรบยำไทยทใชรกษำอำกำรปวดกลำมเนอชอสหศ

ธำรำและสมนไพรเดยวในต ำรบ ไดรบทนจำกทดอดหนนกำรวจยคณะแพทยศำสตร ม.ธรรมศำสตร ท ำ

แลวเสรจป 2555

92

8. กำรพฒนำสำรสกดจำกผลมะมะเมำ เพอใชเปน ยำ และ อำหำรเสรมสขภำพส ำหรบผปวยมะเรงและ

เอดส ไดรบทนอดหนนจำกสภำวจยแหงชำต ท ำแลวเสรจในป 2554

9. โครงกำรพฒนำสำรสกดเบญจกลเพอใชเปนผลตภณฑเสรมสขภำพในผปวยมะเรง ไดรบทนจำก

งบประมำณแผนดน ท ำแลวเสรจป 2554

10.พฒนำกำรสกด และกำรควบคมคณภำพของสำรสกดจำกสมนไพรในรปแบบผสมทมฤทธตำนเชอไวรส

HIV ไดรบทนอดหนนจำกงบประมำณแผนดน ท ำแลวเสรจในป 2556

11. กำรศกษำฤทธตำนอนมลอสระ ฤทธตำนกำรอกเสบของสำรสกดยำนำงแดง ไดรบทนอดหนนกำรวจย

คณะแพทยศำสตร แผนดน ท ำแลวเสรจในป 2556

12. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมกำรตดสนใจใชสมนไพรและกำรบรกำรดวยกำรแพทยแผนไทยของแพทย

แผนปจจบนในโรงพยำบำลของรฐในประเทศไทย ไดรบทนจำก ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสงเสรม

สขภำพ(สสส.)ป 2556 ท ำแลวเสรจในป 2557

13.กำรพฒนำสำรสกดต ำรบเบญจกลเพอใชเปนยำรกษำผปวยมะเรงล ำไสและผปวยมะเรงทเปนแผล

อกเสบเรอรง ไดรบทนอดหนนจำกงบประมำณแผนดนป2556 ท ำแลวเสรจในป 2558

14. กำรศกษำฤทธตำนภมแพ ฤทธตำนกำรอกเสบของสำรสกดสวนตำงๆของกลวยทออกฤทธดทสดและ

ศกษำสำรส ำคญในกำรออกฤทธ ไดรบทนจำกสภำวจยแหงชำตป 2557 ท ำแลวเสรจในป 2558

15.กำรพฒนำสำรสกดจำกสมนไพรเพอใชเปนยำรกษำผปวยเร อรง ไดรบทนอดหนนจำกโครงกำร

มหำวทยำลยวจยแหงชำตป 2559 อยระหวำงด ำเนนกำร

16. กำรศกษำมำตรฐำน และกำรทดสอบฤทธตำนกำรอกเสบ ของสำรสกดต ำรบสหสธำรำเพอน ำไปพฒนำ

เปนยำรกษำผปวยโรคขอเสอม ไดรบทนอดหนนจำกงบประมำณแผนดนป 2559 อยระหวำงด ำเนนกำร

17. ศนยแหงควำมเปนเลศทำงวชำกำรดำนกำรแพทยแผนไทย ไดรบทนจำก มหำวทยำลยธรรมศำสตรป

2559 อยระหวำงด ำเนนกำร

18. ฤทธตำนจลชพฤทธตำนกำรอกเสบ และควำมคงตวของสำรสกดต ำรบยำไทยชอ ยำเขยวหอมและ

สมนไพรเดยวในต ำรบ ไดรบทนอดหนนกำรวจยคณะแพทยศำสตร ประจ ำปงบประมำณ 2559 อย

ระหวำงด ำเนนกำร

93

19. กำรควบคมมำตรฐำน กำรเตรยมสำรสกดและผลตภณฑ ยำต ำรบเบญจกลเพอใชในกำรวจย ไดรบ

ทนอดหนนจำกงบประมำณแผนดนป 2560 อยระหวำงด ำเนนกำร

20. กำรผลตสมนไพรอนทรยตำมมำตรฐำนสำกลเพอเศรษฐกจชมชน (กำญจนโมเดล)ไดรบทนจำกสภำ

วจยแหงชำตป 2559 อยระหวำงด ำเนนกำร

7.3 รำงวลทไดรบ

2543 Outstanding Research Award, Society of Phytochemistry Swithcherland 2546 Research Award for the beneficial to the community, Prince

of Songkla University, Thailand 2549 Best Poster Research Award, Conference of the Southern

Research network, The office of the Higher Education Commission, Thailand 2551 Committee member of the best thesis study in Biological Science,

Topic of " development of Stemona tuberosa Lour. For pesticide, Thammasat University, Thailand

2551 Honorable mention Research Award on poster presentation, The 5th Annual Conference, Department for development of Thai Traditional and Alternative Medicine, ministry of Public Health, Thailand

2551 3 rd Runner- up of Research Award, Conference of Faculty of Medicine, Thammasat University, Thailand

2552 Certificate for co- advisor of the student who wining the best research award for poster presentation, the 2nd international conference of Graduate Studies of Prince of Songkla University, Thailand

2552 Committee member of the best thesis study in Biological Science, Thammasat University, Thailand

2553 The 2nd of the best master degree thesis award in biological science, Thammasat University

2554 The 3rd of the best master degree thesis award in biological science, Thammasat University

94

2554 The 3rd of the best Ph. D. thesis award in biological Science, Thammasat University

2554 รำงวลบคคลตนแบบทดของเยำวชน, เครอขำยเยำวชนพฒนำศกยภำพ 2555 The first of the best Ph. D. thesis award of Faculty of medicine,

Thammasat University 2555 The first of the best master degree thesis award of Faculty of

Medicine, Thammasat University 2555 รำงวลผลงำนประดษฐคดคน ประจ ำป 2555 เรอง "กำรพฒนำยำเมดจำกสำร

สกดกระเจยบแดงเพอใชรกษำผปวยโรคควำมดนโลหตสงและเบำหวำน" , สภำวจยแหงชำต

2556 Silver medal- - Extrait d'Hibicus sabdariffa sous forme de comprimes pour patients souffrant de diabete et de tension arterielle elevee, Salon International Des Interventions Geneva

2556 รองชนะเลศอนดบ 2 กำรประกวดผลงำนพฒนำสนคำหรอผลตภณฑดวยนวตกรรมและภมปญญำไทย ระดบประเทศ, กรมทรพยสนทำงปญญำ กระทรวงพำณชย

2556 ใบประกำศเกยรตคณโครงกำรวทยำศำสตรสควำมเปนเลศ พ.ศ. 2556, คณะกรรมกำรโครงกำรวทยำศำสตรสควำมเปนเลศ

2558 โลเกยรตยศผมอปกำรคณกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก จำกกรมกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก

2558 รำงวลเชดชเกยรตนกวจย ดำนผมผลงำนจดสทธบตรหรออนสทธบตร ประจ ำป 2558 จำกมหำวทยำลยธรรมศำสตร

2558 รำงวลเชดชเกยรตนกวจย ดำนผไดรบรำงวลประกำศเกยรตคณทำงดำนกำรวจยจำกหนวยงำนภำยนอก ประจ ำป 2558 จำกมหำวทยำลยธรรมศำสตร

2560 รองชนะเลศอนดบ 1 กำรประกวดผลงำวจยดเดนของคณะแพทยศำสตร

8. งำนวจยทท ำเสรจแลว : ชอผลงำนวจย ปทพมพ กำรเผยแพร

1. Dechayont B, Itharat A, Phuaklee P, Chunthorng- Orn J, Juckmeta T, Prommee N, Nuengchamnong N, Hansakul P. Antioxidant activities and phytochemical constituents of Antidesma thwaitesianum Müll. Arg. leaf extracts. J Integr Med. 2017; 310-319.

95

2. Makchuchit S, Rattarom R, Itharat A. The anti- allergic and anti- inflammatory effects of Benjakul extract ( a Thai traditional medicine) , its constituent plants and its some pure constituents using in vitro experiments. Biomed Pharmacother. 2017; 1018-1026.

3. Thongdeeying P. , Itharat A. , Umehara K. , Ruangnoo S. A novel steroid and cytotoxic constituents from Dioscorea membranacea Pierre against hepatocellular carcinoma and cholangiocarcinoma cells. Journal ofEthnopharmacology, 2016; 194: 91-97.

4. Chantharangsikul G. , Kitpati W. , Soonthornchareonnon N. , Sailasuta A. , Itharat A. , Suvitayavat, W. Mucus secretion stimulation: A mechanism in gastroprotective effect of Zingiber officinale. Thai Journal of Pharmaceutical Sciences, 2016; 40(1): 1-8.

5. Duangprompo W. , Aree K. , Itharat A. , Hansakul P. Effects of 5,6-Dihydroxy-2,4-dimethoxy-9,10- dihydrophenanthrene on G2/ M Cell Cycle Arrest and Apoptosis in Human Lung Carcinoma Cells. The American Journal of Chinese Medicine, 2016; 44(7): 1-18.

6. Jirapongpattana R., Jirakiattikul Y., Rithichai P., Ruangnoo S., Itharat A. Secondary Metabolite Contents of In Vitro Hua-Khao-Yen (Dioscorea birmanica Prain & Burkill) Shoots at Different Culture Periods. วำรสำรวทยำศำสตรและเทคโนโลย, 2016; 24(1): 40-48.

7. Champasuri, S., Itharat, A. Bioactivities of ethanolic extracts of three parts (Wood, nutmeg and mace) from Myristica fragrans Houtt. Journal of the Medical Association of Thailand, 2016; pp. S124-S130

8. Thongmee, P. , Itharat, A. Anti- inflammatory activities of Erythrina variegata bark ethanolic extract. Journal of the Medical Association of Thailand, 2016 ;pp. S166-S171

9. Sukkasem, K. , Panthong, S. , Itharat, A. Antimicrobial activities of Thai traditional remedy “Kheaw-Hom” and its plant ingredients for skin infection treatment in chickenpox. Journal of the Medical Association of Thailand, 2016; pp. S116-S123

10. Jaiaree, N., Itharat, A., Ruangnoo, S. Cytotoxic and anti-inflammatory activities of medicinal plants and women’s health remedy found in “Mahachotarat scripture” of Thai traditional medicine. Journal of the Medical Association of Thailand, 2016; pp. S211-S221

11. Pukdeekumjorn, P. , Ruangnoo, S. , Itharat, A. Anti- inflammatory activities of extracts of Cinnamomum porrectum (Roxb. ) Kosterm. wood (Thep- tha- ro) . Journal of the Medical Association of Thailand ,2016; pp. S138-S143

96

12. Panchinda, C., Ruangnoo, S., Itharat, A. Cytotoxic activity against cancer cell lines from the ethanolic extracts and its VLC fractions of Bauhinia strychnifolia leaves. Journal of the Medical Association of Thailand,2016; pp. S110-S115

13. Siriwattanasatorn, M. , Panthong, S. , Itharat, A. Antimicrobial activities of medicinal plants mostly used for acute pharyngitis treatment. Journal of the Medical Association of Thailand,2016; pp. S144-S152

14. Chunthorng-Orn, J. , Dechayont, B. , Phuaklee, P. , Juckmeta, T. , Itharat, A. Cytotoxic, anti-inflammatory and antioxidant activities of Heliotropium indicum extracts. Journal of the Medical Association of Thailand, 2016; pp. S102-S109

15. Chantharangsikul, G. , Kitpati, W. , Soonthornchareonnon, N. , Itharat, A. , Suvitayavat, W. Mucus secretion stimulation: A mechanism in gastroprotective effect of Zingiber officinale. Thai Journal of Pharmaceutical Sciences, 2016;40(1)

16. Itharat, A., Onsaard, E., Singh, R.B., Singh, M., Shehab, O. Flavonoids consumption and the heart. World Heart Journal 8(2), 2016; pp. 103-108

17. SaeYoon A. , Sukkarn B. , Nosoongnoen W. , Jantarat C. , Hiransai P. , Sakdiset P. , Chingunpitak J. , Makchuchit S. , Itharat A. Determination of N- trans- feruloyltyramine content and nitric oxide inhibitory and antioxidant activities of Tinospora crispa. Asian Journal of Pharmaceutical Sciences, 2016; In press.

18. Mongkolnum, K., Itharat A., Singchungchai P. Factors influencing folk doctors’ treatment of chronic diseases in Lamphun province. Thammasat Medical Journal, 2015; 15(3): 480-492.

19. Net- anong S. , Kitipawong P. , Ruangnoo S. , Itharat A. Free radical scavenging activity and total phenolic content of different times for extraction triphala powder and its stability study. Thammasat Medical Journal, 2015; 15(3): 472-479.

20. Itharat A., Srikwan K., Ruangnoo S., Thongdeeying P. Anti-Allergic Activities of Smilax glabra Rhizome Extracts and Its Isolated Compounds. J Med Assoc Thai, 2015; 98(Suppl 3) : S66-S74.

21. Ratanavalachai T. , Thitiorul S. , Tanuchit S. , Itharat A. , Sakpakdeejaroen I. In vitro enhancement of doxorubicin genotoxic activities and interference with cell cycle delay by Plumbago indica root ethanolic extract in human lymphocytes. J Med Assoc Thai, 2015; 98(Suppl 3): S38-S44.

97

22. Ratanavalachai T. , Thitiorul S. , Tanuchit S. , Jenkhetkan W. , Itharat A. , Sakpakdeejaroen I. Synergistic Genotoxic Effects and Modulation of Cell Cycle by Ginger Ethanolic Extracts in Adjunct to Doxorubicin in Human Lymphocytes In Vitro. J Med Assoc Thai, 2015; 98(Suppl 3): S101-S109.

23. Hansakul P. , Dechayont, B. , Phuaklee, P. , Prajuabjinda, O. , Juckmeta, T. , Itharat, A. Cytotoxic and antioxidant activities of antidesma thwaitesianum Müll Arg (euphorbiaceae) fruit and fruit waste extracts. Trop J Pharm Res, 2015; 14(4): 627-634.

24. Pinsornsak P., Kanokkangsadal P., Itharat A. The Clinical Efficacy and Safety of the Sahastara Remedy versus Diclofenac in the Treatment of Osteoarthritis of the Knee: A Double-Blind, Randomized, and Controlled Trial. Evid Based Complement Alternat Med, 2015; 2015(103046): 1-8.

25. Juckmeta T. , Thongdeeying P. , Itharat A. Inhibitory Effect on β -Hexosaminidase Release from RBL- 2H3 Cells of Extracts and Some Pure Constituents of Benchalokawichian, a Thai Herbal Remedy, Used for Allergic Disorders. Evid Based Complement Alternat Med, 2014; 2014(828760): 1-8.

26. Itharat A., Thongdeeying P., Ruangnoo S. Isolation and characterization of a new cytotoxic dihydrophenanthrene from Dioscorea membranacea rhizomes and its activity against five human cancer cell lines. J Ethnopharmacol, 2014; 156: 130-134.

27. Panthong S., Ruangnoo S., Thongdeeying P., Sriwanthana B., Itharat A. Immunomodulatory activity of Dioscorea membranacea Pierre rhizomes and of its main active constituent Dioscorealide B. BMC Complement Altern Med, 2014; 14(403): 1-7.

28. Hansakul P. , Aree K. , Tanuchit S. , Itharat A. Growth arrest and apoptosis via caspase activation of dioscoreanone in human non- small- cell lung cancer A549 cells. BMC Complement Altern Med, 2014; 14(413): 1-12.

29. Tasanarong A. , Kongkham S. , Itharat A. Antioxidant effect of Phyllanthus emblica extract prevents contrast- induced acute kidney injury. BMC Complement Altern Med, 2014; 14(138): 1-11.

30. Inprasit J. , Ruangnoo S. , Itharat A. In vitro cytotoxic activity of Sa-Tri- Lhung-Klod remedy and its herbal ingredients on ovarian and cervical carcinoma cell lines. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S149-155.

98

31. Jai- aue A. , Makchuchit S. , Juckmeta T. , Itharat A. Anti- allergic, anti- inflammatory and antioxidant activities of the different extracts of Thai traditional remedy called prabchompoothaweep for allergic rhinitis treatment. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S140-148.

32. Panthong S. , Itharat A. Effect of Piper chaba Hunter, Piper sarmentosum Roxb. and Piper interruptum Opiz. on natural killer cell activity and lymphocyte proliferation. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S133-139.

33. Uttama S., Itharat A., Rattarom R., Makchuchit S., Panthong S., Sakpakdeejaroen I. Biological activities and chemical content of Sung Yod rice bran oil extracted by expression and soxhlet extraction methods. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S125-132.

34. Anuthakoengkun A. , Itharat A. Inhibitory effect on nitric oxide production and free radical scavenging activity of Thai medicinal plants in osteoarthritic knee treatment. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S116-124.

35. Lairungruang K. , Itharat A. , Panthong S. Antimicrobial activity of extracts from a Thai traditional remedy called Kabpi for oral and throat infection and its plant components. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S108-115.

36. Worawattananutai P. , Itharat A. , Ruangnoo S. In vitro antioxidant, anti- inflammatory, cytotoxic activities against prostate cancer of extracts from Hibiscus sabdariffa leaves. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S81-87.

37. Sakpakdeejaroen I. , Juckmeta T. , Itharat A. Development and validation of RP- HPLC method to determine anti- allergic compound in Thai traditional remedy called Benjalokawichien. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S76-80.

38. Rattarom R., Sakpakdeejaroen I., Hansakul P., Itharat A. Cytotoxic activity against small cell lung cancer cell line and chromatographic fingerprinting of six isolated compounds from the ethanolic extract of Benjakul. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S70-75.

39. Senavong P. , Sattaponpan C. , Suk-um S. , Itharat A. Cholinesterase inhibitory activities of Apai-sa-le recipe and its ingredients. J Med Assoc Thai, 2014; 97(Suppl 8): S64-69.

40. Akkapinya P., Sae-lim S., Su-angkavathin V., Chaeychomsri W., Itharat A. Effect of crocodile serum on neurite outgrowth and MEK-1 synthesis in PC12 culture. Thammasat Medical Journal, 2013; 13(4): 487-495. (corresponding author)

99

41. Suthon P. , Panthong S. , Jaiarree N. , Itharat A. Quality control and comparison of antibacterial activity of extracts from Thatbunjob and Terminalia chebula Retz. Journal of Traditional Thai Medical Research, 2013; 1:47-55. (corresponding author)

42. Prommee N. , Prajuabjinda O. , Itharat A. In Vitro cytotoxic activity against lung cancer and biological activities support for cancer treatment of Derris Scandens stem. Journal of Traditional Thai Medical Research, 2013; 1:56-67. (corresponding author)

43. Intharit N., Dechayont B., Itharat A. Cytotoxic and Antibacterial Activities between Gamboge and Gamboge after Satu. Journal of Traditional Thai Medical Research, 2013; 1: 68-76. (corresponding author)

44. Jaiarree N. , Itharat A. , Panthong S. , Thongdeeying P. Anti- inflammatory, antibacterial and antifungal activities of Dioscorea birmanica Prain and Burkill extract and its ingredients. Thammasat Medical Journal, 2013; 13(2): 202-211. (corresponding author)

45. Mukkasombut N. , Chanvimalueng W. , Makchuchit S. , Itharat A. Correlation of biological activities on different extraction period times and stability study of Pra- sa- prao- hyai remedy. Thammasat Medical Journal, 2013; 13(2): 504-512. (corresponding author)

46. Kanokkangsadal P. , Pinsornsak P. , Makchuchit S. , Itharat A. Correlation of extraction time with biological activities and stability test of crude Sahastara remedy. Thammasat Medical Journal, 2013; 13(2): 496-503. (corresponding author)

47. Wisetmuen E. , Pannangpetch P. , Kongyingyoes B. , Kukongviriyapan U. , Yutanawibooncha W. , Itharat A. Insulin secretion enhancing activity of roselle calyx extract in normal and streptozotocin-induced diabetic rats. Pharmacognosy Research, 2013; 5(2): 65-70.

48. Sireeratawong S. , Itharat A. , Khonsung P. , Lertprasertsuke N. , Jaijoy K. Toxicity studies of the water extract from the calyces of Hibiscus sabdariffa L. in rats. Afr J Tradit Complement Altern Med, 2013; 10(4): 112-127.

49. Buradom A. , Itharat A. Inflammatory suppressive effect of Benjakul, a Thai traditional medicine on intestinal epithelial cell line. JOURNAL OF MEDICINAL PLANTS RESEARCH, 2013; 7(44): 3286-3291.

50. Thitiorul S., Ratanavalachai T., Tanuchit S., Itharat A., Sakpakdeejaroen I. Genotoxicity and Interference with Cell Cycle Activities by an Ethanolic Extract from Thai Plumbago indica Roots in Human Lymphocytes in Vitro. Asian Pacific J Cancer Prev, 2013; 14(4):2015-2018.

100

51. Youngvises N., Chaidaa T., Khonyounga S., Kuppithayanant N., Tiyapongpattana W., Itharat A., Jakmunee J. Greener liquid chromatography using a guard column with micellar mobile phase for separation of some pharmaceuticals and determination of parabens. TALANTA, 2013; 106: 350-359.

52. Itharat A. , Hiransai P. Dioscoreanone Suppresses LPS- Induced Nitric Oxide Production and Inflammatory Cytokine Expression in RAW264.7 Macrophage by NF-kB and ERK1/2 Signalling Transduction. Journal of Cellular Biochemistry, 2012; 113: 3427-3435.

53. Ruangnoo S, Jaiaree N, Makchuchit S, Panthong S, Thongdeeying P, Itharat A. An in vitro inhibitory effect on RAW 264. 7 cells by anti- inflammatory compounds from Smilax corbularia Kunth. Asian Pac J Allergy Immunol., 2012; 30(4): 268-274. (corresponding author)

54. Chunthorng-Orn J. , Panthong S. , Itharat A. Antimicrobial, Antioxidant Activities and Total Phenolic Content of Thai Medicinal Plants Used to Treat HIV Patients. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 154-158. (corresponding author)

55. Dechayont B. , Hansakul P. , Itharat A. Comparison of Antimicrobial, Antioxidant Activities and Total Phenolic Content of Antidesma Thwaitesianum Fruit Extracts by Different Methods. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl. 1) : 147-153. (corresponding author)

56. Itharat A. , Hiransai P. Dioscoreanone Suppresses LPS- Induced Nitric Oxide Production and

Inflammatory Cytokine Expression in Raw 264. 7 Macrophages by NF- κB and ERK 1/ 2 Signaling Transduction. Journal of Cellular Biochemistry. 2012; 3427-3435.

57. Juckmeta T. , Itharat A. Anti- inflammatory and Antioxidant Activities of Thai Traditional Remedy Called "Ya-Ha-Rak" . Journal of Health Research. 2012; 205-210. (corresponding author)

58. Kakatum N., Jaiarree N., Makchucit S., Itharat A. Antioxidant and Anti-inflammatory Activities of Thai Medicinal Plants in Sahasthara Remedy for Muscle Pain Treatment. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 120-126. (corresponding author)

59. Phuaklee P., RuangnooS., Itharat A. Anti-inflammatory and Antioxidant Activities of Extracts from Musa sapientum Peel. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 142-146. (corresponding author)

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Ruangnoo%20S%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Jaiaree%20N%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Makchuchit%20S%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Panthong%20S%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Thongdeeying%20P%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Itharat%20A%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23393906

101

60. Prajuabjinda O., Panthong S., Itharat A. Antimicrobial Activity of Thai Medicinal Preparation of Khampramong Temple Used for Cancer Treatment and Its Plant Components. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 159-165. (corresponding author)

61. Ratanavalachai T. , Thitiorul S. , Tanuchit S. , Jansom C. , Uttama S. , Itharat A. Antigenotoxic Activity of Thai Sangyod Red Rice Extracts against a Chemotherapeutic Agent, Doxorubicin, in Human Lymphocytes by Sister Chromatid Exchange (SCE) Assay In Vitro. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 109-114.

62. Ruangnoo S. , Itharat A. , Sakpakdeejaroen I. , Rattarom R. , Tappayutpijarn P. , Kumarn Pawa K. In Vitro Cytotoxic Activity of Benjakul Herbal Preparation and Its Active Compounds against Human Lung, Cervical and Liver Cancer Cells. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 127-134. (corresponding author)

63. Ruangnoo S., Jaiaree N., Makchuchit S., Panthong S., Thongdeeying P., Itharat A. An In Vitro Inhibitory Effect on Raw 264. 7 Cells by Anti- inflammatory Compounds from Smilax corbularia Kunth. Asian Pacific Journal of Allegy and Immunology. 2012; 30: 268- 274. (corresponding author)

64. Tappayuthpijarn P. , Sakpakdeejaroen I. , Seelanan T. , Itharat A. Using 6-Gingerol Content and Gene Mapping for Identification of Two Types of Ginger Used in Thai Traditional Medicine. Journal of The Medical Association of Thailand. 2012; 95(Suppl.1): 135-141.

65. Sittiprom O. , Amnauypattanapon K. , Pattanaarchachai J. , Itharat A. , Kietinun S. Study on the Safety of Thubergia laurifolia Lindl. Extract Capsule by Oral Adminisstration on Healthy Volunteers Phase I. Thammasat Medical Journal, 2012; 12(1): 42-49.

66. Pacharapruethipakorn N. , Chaijaroenkul W. , Na- Bangchang K. , Itharat A. , Aunpad R. Screenings Test of Traditional Medicinal Herbs for Bactericidal Activity and their Effects Determination. Journal of Health Research. 2012; 26: 53-57.

67. Khemwichai P., Ritthichai P., Jirakiattikul Y., Itharat A. Effects of Oraganic Mulching and seed Rhizome Sizes on Sprouting of Dioscorea birmanica Rhizomes. Agricultural Sci. J. 2012; 43(2): 325-328.

68. Songsri O., Jirakiattikul Y., Ritthichai P., Itharat A. Surface Sterilization of Single Node Cuttings for IN Vitro Culture of Dioscorea birmanica. Agricultural Sci. J. 2012; 43(2): 637-640.

102

69. Plengsuriyakarn T., Viyanant V., Eursitthichai V., Tesana S., Chaijaroenkul W., Itharat A., Na-Bangchang K. Cytotoxicity, toxicity, and anticancer activity of Zingiber officinale Roscoe against cholangiocarcinoma. Asian Pacific J Cancer Prev, 2012; 13(9): 4597-4606.

70. Plengsuriyakarn T. , Viyanant V. , Eursitthichai V. , Picha P. , Kupradinun P. , Itharat A. , Na-Bangchang K. Anticancer activities against cholangiocarcinoma, toxicity and pharmacological activities of Thai medicinal plants in animal models. BMC Complementary Alternative Medicine, 2012; 27: 12-23.

71. Hansakul P., Srisawat U., Itharat A., Lerdvuthisopon N. Phenolic and Flavonoid Contents of Thai Rice Extracts and Their Correlation with Antioxidant Activities using Chemical and Cell Assays. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 122-130.

72. Kondo S., Teongtip R., Srichana D., Itharat A. Antimicrobial Activity of Rice Bran Extracts for Diarrheal Disease. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 117-121.

73. Nuaeissara S. , Kondo S. , Itharat A. Antimicrobial Activity of the Extracts from Benchalokawichian Remedy and Its Components. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 172-177.

74. Steinrut L. , Itharat A. , Ruangnoo S. Free Radical Scavenging and Lipid Peroxidation of Thai Medicinal Plants Used for Diabetic Treatment. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 178-182. (corresponding author)

75. Tantithanaporn S, Wattanapiromsakul C, Itharat A, Keawpradub N. Cytotoxic activity of acetogenins and styryl lactones isolated from Goniothalamus undulatus Ridl. root extracts against a lung cancer cell line (COR-L23). Phytomedicine. 2011; 18: 486-490.

76. Tappayuthpijarn P., Itharat A., Makchuchit S. Acetylcholinesterase Inhibitory Activity of Thai Traditional Nootropic Remedy and Its Herbal Ingredients. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 183-189.

77. Temrangsee P. , Kondo S. , Itharat A. Anibacterial Activity of Extracts from Five Medicinal Plants and Their Formular against Bacteria That Cause Chronic Wound Infection. Journal of The Medical Association of Thailand. 2011; 94(Suppl.7): 166-171.

78. Virojchaiwong P, Suvithayasiri V, Itharat A. Comparison of Pueraria mirifica 25 and 50 mg for menopausal symptoms. Arch Gynecol Obstet. 2011; 284: 411-419

103

79. Dechayont B., Sukkan B., Sakpakdeejaroen I., Itharat A. Study on cytotoxic and antioxidant activities of Pseuderathemum platiferum. Thai J Pharmacol . 2010; 3 2( 1 ) : 50- 53. (corresponding author)

80. Hiransai P, Ratanachaiyavong S, Itharat A, Graidist P, Ruengrairatanaroj P, Purintrapiban J. Dioscorealide B Suppresses LPS- Induced Nitric Oxide Production and Inflammatory Cytokine Expression in RAW 264.7 Macrophages: The Inhibition of NF-kappa B and ERK1/2 Activation. J Cell Biochem. 2010;109(5):1057-1063.

81. Itharat A. Comparative biological activities of five Thai medicinal plants called Hua-Khao-Yen .Thai J Pharmacol .2010; 32(1):327-331.

82. Itharat A. Research on Thai medicinal plants for cancer treatment. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1): 39.

83. Itharat A, Reuangnoo S, Panthong S, et al. Antimicrobial and cytotoxic activities of five Thai plants used as antipyretic drug. Planta Med. 2010;76(12):1219-1219.

84. Itharat A. , Sakpakdeejaroen I. Determination of Cytotoxic Compounds of Thai Traditional Medicine Called Benjakul Using HPLC. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 198-203.

85. Jaiaree N, Kumanpawa K, Itharat A. A cytotoxic compound against lung cancer cells from Dioscorea birmanica Prain&Burkill. Planta Med. 2010;76(12) : 1228-1228. ( corresponding author)

86. Jaiaree N. , Itharat A. , Kumapava K. Cytotoxic Saponin against Lung Cancer Cells from Dioscorea birmanica Prain&Burkill. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 192-197. (corresponding author)

87. Jaiaree N. , Itharat A. Cytotoxic and antioxidant activities of the ethanolic extract from Dioscorea birmanica prain & burkill. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):72-75. (corresponding author)

88. Kittisrisopit S., Parnthong S., Itharat A. Antiinflammatory and antimicrobial activities of Thai plant extracts for hemorrhoid treatment . Thai J Pharmacol. 2010; 3 2( 1 ) : 119- 121. (corresponding author)

104

89. Kondo S., Sattaponpan C., Phongpaichit S., Srijan A., Itharat A. Antibacterial Activity of Thai Medicinal Plants Pikutbenjakul. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 131-135.

90. Mahavorasirikul W, Viyanant V, Chaijaroenkul W, Itharat A, Na- Bangchang K. Cytotoxic activity of Thai medicinal plants against human cholangiocarcinoma, laryngeal and hepatocarcinoma cells in vitro. Bmc Complementary& Alternative medicine. 2010;10: 55-62.

91. Makchuchit S., Itharat A. Nitric oxide inhibitory activity of Thai medicine plants called Kod-Tung-Ha. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):188-191. (corresponding author)

92. Makchuchit S. , Itharat A. , Tewtrakul S. Antioxidant and Nitric Oxide Inhibition Activities of Thai Medicinal Plants. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7) : 227-235. (corresponding author)

93. Phuaklee P. , Sakpakdeejaroen I. , Itharat A. Cytotoxic and antioxidant activities of two species of ginger extracts . Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):82-85. (corresponding author)

94. Pinsuwan S. , Amnuaikit T. , Ungphaiboon S. , Itharat A. Liposome- Containing Hibicus sabdariffa Calyx Extract Formulations with Increased Antioxidant Activity, Improved Dermal Penetration and Reduces Dermal Toxicity. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 216-226.

95. Ratanavalachai T, Thitiorul S, Tanuchit S, Jansom C, Uttama S, Itharat A. Antigenotoxic study of rice extracts from Thai Sung-Yod red rice cultivar in human lymphocytes in vitro. Planta Med. 2010;76(12):1225-1225.

96. Rattarom R. , Sakpakdeejaroen I. , Itharat A. Cytotoxic effects of the ethanolic extract from Benjakul formula and its compounds on human lung cancer cells .Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):99-101. (corresponding author)

97. Ruangnoo S., Itharat A. Antioxidant and cytotoxic activities of Thai medicinal plants named Hua-Khao-Yen. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):115-118. (corresponding author)

98. Saekoo J. , Dechsukum C. , Graidist P. , Itharat A. Cytotoxic Effect and Its Mechanism of Dioscorealide B from Dioscorea membranacea against Breast Cancer cells. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 277-282.

105

99. Sireeratawong S. , Vannasiri S. , Sritiwong S. , Itharat A. , Jaijoy K. Anti- Inflammatory, Anti-Noceptive and Antipyretic Effects of the Ethanol Extract From Root of Piper Sarmentosum Roxb. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 1-6.

100. Srisawat U. , Panunto W. , Kaendee N. , Tanuchit S. , Itharat A. , Lerdvuthisopon N. , Hansakul P. Determination of Phenolic Compounds, Flavonoids, and Antioxidant Activities in Water Extracts of Thai Red and White Rice Cultivars. Journal of The Medical Association of Thailand. 2010; 93(Suppl.7): 83-91.

101. Steinrat L, Itharat A, Poonsatha S. Glucose transport activity on adipocytes by extracts form Thai medicinal plants used to treat diabetic patients. Planta Med. 2010;76(12):1218-1218. (corresponding author)

102. Suthanurak M, Sakpakdeejaroen I, Rattarom R, Itharat A. Formulation and stability test of BJ adaptogen tablets for cancer treatment. Planta Med. 2010;76(12) : 1218-1218. (corresponding author)

103. Suthanurak M., Sakpakdeejaroen I., Rattarom R., Itharat A. Formulation and stability test of Benjakul extract tablets : a preliminary study. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1 ) :160-163. (corresponding author)

104. Tappayuthpijarn P, Sakpakdeejaroen I, Seelanan T, Itharat A. Using 6- gingerol content and gene mapping to identify two types of Gingers used in Thai traditional medicine. Planta Med. 2010;76(12):1195-1195.

105. Tuyoien T., Itharat A. Biological activities of Antidesma thwaitesianum Muell. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):126-128. (corresponding author)

106. Uttama S. , Itharat A. Cytotoxic activity of Hommali 105 rice bran extract against human cancer cells. Thai J Pharmacol. 2010; 32(1):102-105. (corresponding author)

107. Uttama S, Sakpakdeejaroen I, Itharat A. Correlation of cytotoxicity, antioxidant activities, gamma-Oryzanol content and extraction methods of Hommali 105 rice bran (Oryza sativa). Planta Med. 2010;76(12):1226-1227. (corresponding author)

108. Hansakul P, Itharat A, Pananto W. Dioscoreanone- induced growth arrest and apoptosis in lung carcinoma cells. Planta Med. 2009;75(9):977-977.

106

109. Hiranyachattada S, Itharat A, Kunworarath N, Muangnil P. Effects of Hibiscus Sabdariffa Linn. Calyx Extract as an Antioxidant in Cisplatin- Induced Acute Renal Failure Rat. J Physiol Sci. 2009;59:485-485.

110. Itharat A, Makchuchit S, Tewtrakul S. Anti-inflammatory activity of Thai traditional medicine preparation called Prasaprohyai. Planta Med. 2009;75(9):1043-1044.

111. Mahavorasirikul W, Chaijaroenkul W, Itharat A, Na- Bangchang K. Screening of Cytotoxic Activity of Thai Medicinal Plants against Human Cholangiocarcinoma Cells In Vitro. Drug Metab Rev. 2009;41:85-85.

112. Makchuchit S, Itharat A, Tewtrakul S. Anti-allergic activity of Thai medicinal plants. Planta Med. 2009;75(9):956-956. (corresponding author)

113. Naowaboot J, Pannangpetch P, Kukongviriyapan V, Kukongviriyapan U, Nakmareong S, Itharat A. Mulberry leaf extract restores arterial pressure in streptozotocin-induced chronic diabetic rats. Nutr Res. 2009;29(8):602-608.

114. Namaboot J, Pannangpetch P, Kukongviriyapan V, Kukongviriyapan U, Nakmareong S, Itharat A. Mulberry leaf extract restores arterial pressure in streptozotocin- induced chronic diabetic rats. Nutr Res. 2009;29(8):602-608.

115. Sakpakdeejaroen I. and Itharat A. Cytotoxic Compounds Againt Breast Adenocarcinoma Cells (MCF-7) from Pikutbenjakul. Thai J. of Health Research. 2009; 23(2): 71-76. (corresponding author)

116. Sakpakdeejaroen I, Itharat A. Determination of cytotoxic compounds by HPLC and stability studied of Thai Traditional preparation called Benjakul for cancer treatment. Planta Med. 2009;75(9):985-985. (corresponding author)

117. Sukkran B. and Itharat A. Development of the HPLC quantitative analysis of dioscorealide B from Dioscorea memebranacea Pierre. Thammasat Medical Journal. 2009; 9(2): 156-163. (corresponding author)

118. Sukkarn B, Itharat A. Stability under heat accelerated condition of Dioscorealide B from the ethanolic extract of Dioscorea membranacea for Cancer Treatment. Planta Med. Jul 2009;75(9):985-985. (corresponding author)

119. Tappayuthpijarn P, Itharat A, Saelim S, Uttama S. Proliferation enhancing effect of rice extracts on neuronal PC12 cells. Planta Med. Jul 2009;75(9):940-940.

107

120. Wiwattanapatapee R, Sae-Yun A, Petcharat J, Ovatlarnporn C, Itharat A. Development and Evaluation of Granule and Emulsifiable Concentrate Formulations Containing Derris elliptica Extract for Crop Pest Control. J Agr Food Chem. 2009;57(23):11234-11241.

121. Yosaph N. , Pannangpetch P. , Naowaboot J. , Kongyingyoes B. and Itharat A. Roselle Extract Enhances Glucose Uptake of Fat Cells Isolated from High Fructose and Fat-Diet Rats. Thai J Pharmacol 2009; 31(1): 130-133.

122. Chumsri P. , Sirichote A. and Itharat A. Studies on the optimum conditions for the extraction and concentration of roselle (Hibiscus sabdariffa Linn. ) extract. Songklanakarin J.Sci.Technol. 2008; 30 (Suppl.I): 133-139.

123. Itharat A. Cytotoxic and antioxidant activities of Thai medicinal plants for cancer treatment. Planta Med. 2008;74(9):998-998.

124. Itharat A. , Jirunthron R. , Rattanasuwan P. and Vilairat S. Wisdom of the Southern Thai folk doctor on mitragynine. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2).

125. Itharat A, Saekoo J, Dechsukum C. Molecular cytotoxic mecanism of Dioscorealide B on human breast cancer cells. Planta Med. 2008;74(9):944-945.

126. Itharat A. Thai medicinal plants for cancer treatment by ethnopharmacological approach. Naresuan Phayao Journal. 2008; 1(suppl.1).

127. Jansom V., Jansom C., Sattaponpan C., Saelim S., Itharat A. and Tappayuthpijarn P. The Comparative Studies of Cleistocalyx nervossum var. paniala (Ma Kiang) and Syzygium (Waa) in Morphological characters and theirs Biological Activities. Naresuan Phayao Journal. 2008; 1(suppl.1).

128. Jansom C. , Bhamarapravati S. and Itharat A. Major anthocyanin from ripe berries of Cleistocalyx nervosum var. paniala. Thammasat Medical Journal . 2008; 8(3):364-370.

129. Peuksri P. , Sakpakdeejareon I. and Itharat A. Anti- cancer and antioxidant activities of Zingiber officinale Roscoe. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2).

130. Pureesatien O, Ovatlarnporn C, Itharat A, Wiwattanapatapee R. Quantitative HPLC determination and stability studies of pyridostemin in extracts and water dispersible granule formulations of Stemona curtisii. Chromatographia. 2008;67(7-8):551-557.

108

131. Reungnau S. , Itharat A. , Wattanapilomkul C. and Pattanapanyasat K. Antioxidant and cytotoxic activities of Tri Pa La prepation. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2). (corresponding author)

132. Sakpakdeejareon I. and Itharat A. Cytotoxicity of Pikut Benjakul on cancer cell. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2). (corresponding author)

133. Sukjan K. , Phromsiri S. and Itharat A. Efficiency study of Thai Herbs Sticks on anti-mosquitos activity. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2).

134. Sukkarn B, Itharat A. Comparative study development of extraction processes and stability of Dioscorea membranacea for cancer treatment. Planta Med. 2008;74(9) : 1115-1116. (corresponding author)

135. Techayon P. , Sakpakdeejareon I. , Sukkran B. and Itharat A. Antioxidant and anti-cancer activities of Pseuderanthemum palatiferum (Nees) Radlk. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; 6(2). (corresponding author)

136. Tewtrakul S. , Itharat A. , Thammaratwasik P. and Ooraikul B. Anti- allergic and antimicrobial Activities of some Thai crops. Songklanakarin J.Sci.Technol. 2008; 30 (4): 467-473.

137. Wisetmuen E. , Pannangpetch P. , Kongyingyoes B. Kukongviriyapan U. and Itharat A. Antidiabetic Effect of Ethanolic Extract of Roselle ( Hibiscus sabdariffa) in Chronic Streptozotocin-Induced Diabetic Rats. Thai J Pharmacol 2008; 29(1): 69-73.

138. Itharat A, Kejik R, Tewtrakul S, Watanaperomskul C. Antioxidant and anti-HIV-1 integrase compounds from Smilax corbularia Kunth. Planta Med. Aug 2007;73(9):996-997.

139. Itharat A, Plubrukan A, Kaewpradub N, Chuchom T, Ratanasuwan P, Houghton PJ. Selective cytotoxicity and antioxidant effects of compounds from Dioscorea membranacea rhizomes. Nat Prod Commun. 2007;2(6):643-648.

140. Phongpaichit S. , Kummee S. , Nilrat L. and Itharat A. Antimicrobial activity of oil from the root of Cinnamomum porrectum. Songklankarin J.Sci.Technol 2007; 29: 11-16.

141. Reanmongkol W. and Itharat A. Antipyretic activity of the extracts of Hibiscus sabdariffa calyces L. in experimental animals Songklanakarin J.Sci.Technol 2007; 29: 29-36.

142. Reanmongkol W. , Itharat A. and Bouking P. Evaluation of the anti- inflammatory, antinociceptive and antipyretic activities of the extracts from Smilax corbularia Kunth rhizomes in mice and rats (in vivo) . Songklanakarin J.Sci.Technol 2007; 29: 59-68.

109

143. Reanmongkol W. , Itharat A. and Bouking P. Investigation of the anti- inflammatory, analgesic and antipyretic activities of the extracts from the rhizome of Dioscorea membranacea Pierre in experimental animals. Songklanakarin J.Sci.Technol 2007; 29: 49-58.

144. Sirikatitham A, Chuchom T. and Itharat A. Development of the chromatographic fingerprint analysis of dioscorealides and dioscoreanone from Dioscorea membranacea Pierre. Songklanakarin J.Sci.Technol 2007; 29: 87-94.

145. Tappayuthpiijarn P, Itharat A, Sakpakdeejaroen I, Kumarpawa K. Cytotoxic activity of the traditional Thai medicinal plant preparation Benjakul and 4 isolated compounds. Planta Med. Aug 2007;73(9):1005-1006.

146. Tewtrakul S, Itharat A. Nitric oxide inhibitory substances from the rhizomes of Dioscorea membranacea. J Ethnopharmacol. 2007;109(3):412-416.

147. Ingkatawornwong S, Pinsuwan S, Itharat A, Sukying S, Puripattanavong J. Antioxidant evaluation and stability of guava ( Psidium guajava linn. ) dried extract. Planta Med. 2006;72(11):1045-1045.

148. Sae-Yun A, Ovatlarnporn C, Itharat A, Wiwattanapatapee R. Extraction of rotenone from Derris elliptica and Derris malaccensis by pressurized liquid extraction compared with maceration. J Chromatogr A.2006;1125(2):172-176.

149. Tewtrakul S, Itharat A. Anti- allergic substances from the rhizomes of Dioscorea membranacea. Bioorgan Med Chem. 2006;14(24):8707-8711.

150. Tewtrakul S, Itharat A. and Rattanasuwan P. Anti-HIV-1 protease- and HIV-1 integrase activities of Thai medicinal plants known as Hua-Khao-Yen. J Ethnopharmacol. 2006;105(1-2):312-315.

151. Chirunthorn R. , Supavita T. , Intaraksa N. , Kummee S. , Junkong N. , Chisorn B. , Itharat A. Study on Biological Activities of Mansao hymenaea ( DC. ) A. Gentry leaf extracts Songklanakarin J. Sci. Technol. 2005; 27(supplement.2):489-495. (corresponding author)

152. Saetung A. , Itharat A. , Dejsukum C. , Wattanapiromsakul C. , Kaewpradub N. and Ratanasuwan P. Cytotoxic Activity of Thai Medicinal Plants for Cancer Treatment. Songklanakarin J. Sci. Technol, 2005; 27 (supplement.2): 469-478. (corresponding author)

110

153. Ungphaiboon S. , Supavita T. , Singchangchai P. , Sungkarak S. , Rattanasuwan P. , Itharat A. Study on Antioxidant and Antimicrobial Activities of Turmeric Clear Liquid Soap for Wound Treatment of HIV Patients. Songklanakarin J. Sci. Technol. 2005; 27(supplement.2):569-578. (corresponding author)

154. Wattanasit S. , Siriwattananukul Y. , Itharat A. , Chondumrongkul S. Effect of Andrographis paniculata leaves and Psidium guajava leaves for enhance growth efficiency of broilers Songklanakarin J. Sci. Technol. 2005; 27 (supplement.2): 587-596.

155. Wattanapiromsakul C., Wangsintaweekul B., Sangprapan P., Itharat A. and Keawpradub N. Goniothalamin, a cytotoxic compound, isolated from Goniothalamus macrophyllus (Blume) Hook. f. & Thomson var. macrophyllus. Songklanakarin J. Sci. Technol. 2005; 27 (supplement.2): 479-487.

156. Itharat A, Houghton PJ, Eno-Amooquaye E, Burke PJ, Sampson JH, Raman A. In vitro cytotoxic activity of Thai medicinal plants used traditionally to treat cancer. J Ethnopharmacol. Jan 2004;90(1):33-38.

157. Itharat A, Plubrukarn A, Kongsaeree P, Bui T, Keawpradub N, Houghton PJ. Dioscorealides and dioscoreanone, novel cytotoxic naphthofuranoxepins, and 1,4- phenanthraquinone from Dioscorea membranacea Pierre. Org Lett. Aug 7 2003;5(16):2879-2882.

158. Laupattarakasem P, Houghton PJ, Hoult JRS, Itharat A. An evaluation of the activity related to inflammation of four plants used in Thailand to treat arthritis. J Ethnopharmacol. Apr 2003;85(2-3):207-215.

159. Siriwatttananukul Y. , Reungrum S. , Itharat A. and Wattanasit. Uses of Stevia (Stevia rebaudiana) in suckling and weaned diet. Songklanakarin J. Sci. Techno. 2003; 25 (1): 19-27.

160. Itharat A. , Singchungchai P. , Supavita T. , Ratanasuwan P. , Chongchirasiri N. , Saengphun J. , Jeaubong V. , Sarankavin S. Folk wisdom of traditional doctors in the lower south of Thailand on utilization of herbal medicine. Songkla Med J. 2002; 20(2): 121-136.

161. Itharat A., Singchangchai P., Supavita T.and Subchareon P. A survey of types and amounts of medicinal plants used in yahom available at drugstores in Songkhla Province. Journal of Thai Traditional Medicine 2002; 6 (6): 15-36.

111

162. Itharat A. , Kaewpradub N. , Plubrukan A. , Millst J. , Oru I. and Houghton P.J. Antioxidant activity of Thai medicinal plants called “Hua-Khao-Yen” Revista de Fitoterapia 2002; 2 (S1):123

163. Itharat A., Kaewpradub N., Plubrukan A. and Houghton P.J. A cytotoxic naphthoquinone from Dioscorea membranacea Revista de Fitoterapia 2002; 2 (S1) :123.

164. Itharat A., Kaewpradub N., Plubrukan A. and Houghton P.J. Naphto--Pyrone derivatives as cytotoxic components of Thai medicinal plants called Hua-Khao-Yen. Lead Compounds from Higher plants . Book of abstracts of the International Symposium of Phytochemical Society of Europe (PSE) Lausanne, Switzerland 2001; P108.

165. Kaewpradub N., Itharat A., Tantikarnkul A., Rugleng S. and Inruspong P. Cytotoxic alkaloids from the tuber of Stephania venosa. Sonklanakarin J Sci Technol 2001; 23(2): 225-234.

166. Katpanyapong W. , Siriwatananukul Y. , Itharat A. , Ngampongsai W. The effects of Andrographis paniculata and Psidium guajava leaves on growth and feed efficiency of diarrheic piglets. J of Thai Traditional Medicine 2001; 5: 33-42.

167. Itharat A. , Houghton P. J. , Eno-Ammguaye E. , Burke P. J. , Sampson J. H. and Raman A. Cytotoxicity activity of Thai medicinal plants called Hua- Khao-Yen used traditionally to threat cancer. British Pharmaceutical Conference 2001 Abstract book,Glasglow Scothland 2001; 162.

168. Itharat A., Singchangchai P., Kuropakornpong P., Singpaiboonporn N., Ratanasuwan P. and Kummee S. Behavior and readiness to use traditional medicine specified in foundamental primary health care project of medical personnel in southern of Thailand. Songkla Med J. 2000;18(2): 93-103.

169. Ratanasuwan P. , Itharat A. , Singchangchai J. and Puripattanawong J. Determination Of arsenic in Traditional medicinal preparation for women from drug store in Songkla province. Songklanakarin J of Nursing 2000; 20(3): 249-262.

170. Singchangchai P., Itharat A., Subchareon P. and Ratanasuwan P., Alternative Health:Costs and effects of herbal sauna to pain release for AIDS patients treated at a Buddhist temple in Southern Thailand. J of Thai Traditional Medicine 2000; 4: 66-88.

112

171. Jansakul C., Intarit K., Itharat A., Phadumgcharoen T., Ruangrungsi N., Merica A.. and Lange G. L. Biological activity of crude extract and saponin Pseudoginsenoside-RT derived from the fruit of Randia siamensis. Pharmaceutical Biology 1999; 37: 42-45.

172. Singphaiboonporn N. , Singchangchai P. and Itharat A. Behavior in drug selection and services of drugstores in southern Thailand. Songkla. Med. J. 1999; 17: 293-303.

173. Itharat A. , Sunkarak S. , Dej-adisai S. and Eng. S. Stability of Aloe vera powder and Aloe vera powder with diluent by hemagglutination titration. Songkhlanakarin J. Sci. Technol 1997; 19(4) : 437-443

174. Itharat A. , Trisdikoon P. , Engpaiboon S. , Singchangchai P. , Leukiatbundit S. , Puripattanawong J., Worakul N. and Mahattanadul S. Knowledge, attitude and practice of drug use of our patients at government hospitals in the southern Thailand. Songkla. Med. J. 1997;15: 113-125.

175. Reanmongkol W, Matsumoto K, Itharat A, Watanabe H. Antinociceptive effects of Randia siamensis extract and its constituent, pseudoginsenoside-RP1 in experimental animals. Biol Pharm Bull. Sep 1994;17(9):1206-1209.

113

ประวตผรวมวจย

1. ขอมลสวนตว

1.1 ชอ – สกล อำจำรย ดร.นวลจนทร ใจอำรย

1.2 วน/ เดอน / ปเกด 22 กมภำพนธ 2512

1.3 ทอยปจจบน 7 /110 ถนน รำมอนทรำ ต ำบล/ แขวง ทำแรง

อ ำเภอ/ เขต บำงเขน จงหวด กรงเทพฯ รหสไปรษณย 10230

โทรศพท 02-5199395 E-mail [email protected]

1.4 ทท ำงำน สำขำกำรแพทยแผนไทยประยกต คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร

ต ำบล/ แขวง คลองหนง อ ำเภอ/ เขต คลองหลวง

จงหวด ปทมธำน รหสไปรษณย 12120 โทรศพท 0-2926-9749

2. ขอมลกำรศกษำ

2.1 คณวฒ

ระดบปรญญำตร: วทยำศำสตรบณฑต สำขำกำรพยำบำลและผดงครรภ

สถำนทศกษำ: มหำวทยำลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต ประเทศ ไทย

ระดบปรญญำโท: วทยำศำสตรมหำบณฑต สำขำเทคโนโลยทเหมำะสมเพอกำรพฒนำทรพยำกร

สถำนทศกษำ: มหำวทยำลยมหดล ประเทศไทย

ระดบปรญญำเอก: วทยำศำสตรดษฎบณฑต สำขำวทยำศำสตรกำรแพทย

กลมวชำเภสชโภชนศำสตร

สถำนทศกษำ: มหำวทยำลยธรรมศำสตร ประเทศไทย

หลกสตรส ำคญอนๆ: เวชกรรมแผนไทย เภสชกรรมแผนไทย ผดงครรภแผนไทย

114

3. ขอมลประสบกำรณ / ควำมถนด / ควำมสนใจพเศษ

3.1 ประสบกำรณในกำรท ำงำนทผำนมำ ( ต ำแหนงหนำท หนวยงำน ระยะเวลำ ) อำจำรยประจ ำ

สำขำกำรแพทยแผนไทยประยกต คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร

3.2 ประสบกำรณในดำนงำนวชำกำร ลกษณะงำน เชน วทยำกร ผเขยนบทควำมทปรกษำ

ฯลฯ สำขำวชำ กำรแพทยแผนไทยประยกต

3.3 ควำมถนด / สนใจเปนพเศษทำงวชำกำร อำหำรสมนไพร

3.4 ควำมถนดทำงภำษำ –

3.5 กำรอบรม กำรปฏบตกำรวจยทด ( Good Clinical Practice : GCP) จรยธรรมกำรวจยทำง

คลนกหรอกำรทดลองทเกยวของในคน ในวนท 25-26 สงหำคม 2554 จดโดย คณะแพทยศำสตร

มหำวทยำลยธรรมศำสตร

4. ผลงำนวจยในอดต (ทงทเปนเจำของโครงกำรและรวมโครงกำร

1 นวลจนทร ใจอำรย. 2547. กำรศกษำรวบรวมองคควำมร เหดทใชเปนยำรกษำโรค.โครงกำร

สนบสนนนกวจยรนใหม.คณะแพทยศำสตร.มหำวทยำลยธรรมศำสตร.

2 นวลจนทร ใจอำรย, กสมำ ศรยำกล. 2548. กำรศกษำรวบรวมองคควำมร สมนไพร ตำนเชอ

แบคทเรย. ทนอดหนนกำรวจยเสรมหลกสตร. คณะแพทยศำสตร. มหำวทยำลยธรรมศำสตร.

3 เพญนภำ ทรพยเจรญ, นวลจนทร ใจอำรย, และคณะ. 2544. กำรศกษำมำนษวทยำโภชนำกำร:

กรณถว.สถำบนกำรแพทยแผนไทย.กระทรวงสำธำรณสข.

4 เพญนภำ ทรพยเจรญ, นวลจนทร ใจอำรย, และคณะ. 2544. กำรศกษำ พฒนำนวดสมำตรฐำน

โลก. สถำบนกำรแพทยแผนไทย. กระทรวงสำธำรณสข.

5 กสมำ ศรยำกล, นวลจนทร ใจอำรย, สภำพ ประทมวงษ. 2554. กำรใชภมปญญำไทยในกำร

ดแลสขภำพชมชน ของวดในเขตภำคกลำง. ทนอดหนนกำรวจยเสรมหลกสตร. คณะแพทยศำสตร

มหำวทยำลยธรรมศำสตร.

115

5 นนทกำนต ชนอครวฒน, สมบรณ เกยรตนนทน, ชมพจต อมำตยกล,นวลจนทร ใจอำรย, อรณพร อฐรตน, พนต ชนสรอย .กำรศกษำประสทธผลและผลขำงเคยงของสำรสกดรำงจดในกำรลดควำมเปนพษของเกษตรกรผไดรบสมผสสำรก ำจดแมลงกลมออรกำโนฟอสเฟตและคำรบำเมท(กำรทดลองทำงคลนกระยะท2).ธรรมศำสตรเวชสำร ท ๑๒ ฉบบท ๓ ประจ ำเดอนกรกฎำคม-กนยำยน ๒๕๕๕

7 Jaiaree, N., Itharat A. and Kumapava K. 2010. Cytotoxic Saponin against Lung Cancer Cells

from Dioscorea birmanica Prain & Burkill. J Med Assoc Thai. Vol. 93 (7): 192-197.

8 Jaiaree, N. and Itharat A. 2010. Cytotoxic and antioxidant activities of the ethanolic extract

from Dioscorea birmanica Prain & Burkill. Thai J Pharmacol. Vol. 32 (1): 72-75.

9 Jaiaree, N. and Itharat A. 2010. Cytotoxic and antioxidant activities of Dioscorea

birmanica Prain & Burkill. Thammasat Medical Journal. Vol. 10: 103-105.

10 Jaiaree, N. and Itharat A. 2010. A cytotoxic compound against lung cancer cells from

Dioscorea birmanica Prain&Burkill .Planta Medica Journal of Medicinal and Natural Product

Research.Volume 76 - P140.(Abstracts)

11 Jaiaree, N. and Itharat A. 2012. Anti-inflammatory effect of Thai traditional drug for

muscle pain treatment via nitric oxide and COX-2 inhibitor .Planta Medica Journal of Medicinal

and Natural Product Research.Volume 78:1119.(Abstracts)

12 Suthon P., Jaiaree N., Panthong S., and Itharat A. 2012.Antioxidant activity and phenolic

content of eleven Thai medicinal plants for diarrhes treatment .Abstracts and Proceedings of

Natural Product for Health and Beauty on November 28-30

13 Kakatum N ., Jaiaree N and Itharat A ,2012.Antioxidant and Anti-inflammatory Activities

of thai Medicinal Plants in Sahasthara Remedy for Muscle Pain Treament . J Med Assoc Thai.

Vol. 95 (1): S120-125.

14 Suthon P., Jaiaree N., Panthong S. and Itharat A. 2012. Comparison of Antibacterial

Activity of The Extracts from Thatbunjob and Terminalia chebula Retz. Abstract for 1 st

Conference on Graduate Student Network of Thailand GS-NETT. Thammasat university

116

15 Srisopa Ruangnoo, Nuanjan Jaiaree, Sunita Makchuchit, Sumalee Panthong, Pakakrong

Thongdeeying and Arunporn Itharat .An in vitro inhibitory effect on RAW 264.7 cells by anti-

inflammatory compounds from Smilax corbularia Kunth

16 Nuanjan Jaiaree ,Srisopa Ruangnoo, Sumalee Panthong, Pakakrong Thongdeeying and

Arunporn Itharat Cytotoxic Compounds from Dioscorea membranacea Against Three Types of

Colon Cancer Cells .Journal of health research volume 27. S7-11.

Poster Presentation

Anti-inflammatory effect of a thai Medicinal drug for Muscle Pain Treament via No oxide

and COX 2 inhibitor .Planta Medica Journal of Medicinal and Natural Product Research.Volume

78:1119.( Poster Presentation )

Anti bacterial , Anti fungal and Antioxidant activity of Thai medicinal plants :

Thatbanjob.Planta Medica Journal of Medicinal and Natural Product Research.Volume 79:1119.(

Poster Presentation )

5. ผลงำนวจยทก ำลงด ำเนนกำรอย กำรศกษำฤทธตำนกำรอกเสบของสมนไพรต ำรบเลอดงำม

6. ผลงำนวจยทก ำลงด ำเนนกำรตอไป -

7. รำงวลทไดรบ –

117


1. ชอ – นำมสกล : (ภำษำไทย) น.ส.ศรโสภำ เรองหน

(ภำษำองกฤษ) Miss Srisopa Ruangnoo

2. เลขหมำยประจ ำตวประชำชน : 3900400314351

3. ต ำแหนงปจจบน : อำจำรย

4. หนวยงำนทตดตอไดสะดวก พรอมหมำยเลขโทรศพท โทรสำร และ e-mail

ทท ำงำน สำขำวชำกำรแพทยแผนไทยประยกต

คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร

ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธำน 12120

โทรศพท 0-2926-9749

โทรสำร 0-2926-9749

E-mail [email protected]

5. ประวตกำรศกษำ

ปทจบ ระดบปรญญำ อกษรยอ

ปรญญำ

และชอ

เตม

สำขำวชำ ชอสถำบนกำรศกษำ ประเทศ

2555 เอก ปร.ด. วทยำศำสตรกำรแพทย มหำวทยำลยธรรมศำสตร ไทย

2550 โท ภ.ม. เภสชศำสตร มหำวทยำลยสงขลำนครนทร ไทย

2545 ตร วท.บ. อตสำหกรรมเกษตร มหำวทยำลยสงขลำนครนทร ไทย

2551 เภสชกรรมไทย บภ.

118

6. งำนวจยทท ำเสรจแลวและงำนวจยทน ำเสนอในทประชม : ชอผลงำนวจย ปทพมพ กำรเผยแพร

งำนวจยทท ำเสรจแลว: ชอเรอง ปทพมพ และสถำนภำพในกำรวจย

1. Jaiaree, N., Ruangnoo, S., Thongdeeying, P. and Itharat, A. Cytotoxic compounds from Dioscorea membranacea against three types of colon cancer cells. J. Health Res. 2013; 27(1): 7-11.

2. Rithichai, P., Itharat, A., Jirakiattikul, Y. and Ruangnoo, S. Growth of Dioscorea membranacae Pierre ex Prain & Burkill and dioscorealide B content at different harvest times. Pharmacologyonline. 2013; 1: 225-229.

3. Ruangnoo, S., Jaiaree, N., Makchuchit, S., Panthong, S., Thongdeeying, P. and Itharat, A. An in vitro inhibitory effect on RAW 264.7 cells by anti-inflammatory compounds from Smilax corbularia Kunth. Asian Pac J. Allergy Immunol. 2012; 30(4): 268-274.

4. Ruangnoo, S., Itharat, A., Sakpakdeejaroen, I., Rattarom, R., Tappayutpijarn, P. and Pawa, K-K. In Vitro Cytotoxic Activity of Benjakul Herbal Preparation and Its Active Compounds against Human Lung, Cervical and Liver Cancer Cells. J. Med Assoc. Thai. 2012; 95(1): S127-S134.

5. Puaklee, P., Ruangnoo, S. and Itharat, A. Anti-inflammatory and Antioxidant Activities of Extracts from Musa sapientum Peel. J. Med Assoc. Thai. 2012; 95(1): S142-S146.

6. Stienrut, L. Itharat, A. and Ruangnoo, S. Free radical scavenging and lipid peroxidation of Thai medicinal plants used for diabetic treatment. J. Med Assoc. Thai. 2011; 94(7): S178-S182.

7. Ruangnoo, S. and Itharat, A. 2010. Antioxidant and cytotoxic activities of Thai medicinal plants named Hua-Khao-Yen. Thai J. of Pharmacology. 32(1): 115-118.

8. Reungnau S., Itharat A., Wattanapilomkul C. and Pattanapanyasat K. Antioxidant and cytotoxic activities of Tri Pa La prepation. J Thai Traditional and Alternative Medicine. 2008; Vol. 6, No.2. May-Aug. (supplement.)

119

ผลงำนทน ำเสนอ

Oral Presentation

1. ศรโสภำ เรองหน และอรณพร อฐรตน. Stability and formulation development of Hua-Khao-Yen extracts as anticancer drug. กำรประชมวชำกำรคณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร ประจ ำป 2555, From the best practice to patient education, 10-13 กรกฎำคม 2555, 2555, คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, ปทมธำน, ประเทศไทย.

2. ศรโสภำ เรองหน, อรณพร อฐรตน, ฉตรชย วฒนำภรมยสกล และโกวท พฒนำปญญำสตย. กำรศกษำฤทธตำนอนมลอสระและฤทธควำมเปนพษตอเซลลของต ำรบตรผลำ. กำรประชมวชำกำรประจ ำป กำรแพทยแผนไทย กำรแพทยพนบำนไทย และกำรแพทยทำงเลอกแหงชำต ครงท 5, 3-5 กนยำยน 2551. นนทบร, ประเทศไทย.

Poster Presentation

1. Ruangnoo, S. and Itharat, A. Anti-inflammatory activities of Smilax corbularia Kunth and its constituents. International PSE symposium phytochemicals in nutrition and health. September 27-30, 2011, Giovinazzo (Bari), Italy.

2. Ruangnoo, S. and Itharat, I. In Vitro, Cytotoxicity of Hua-Khao-Yen extracts against human lung cancer cell lines. กำรประชมวชำกำรคณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร ประจ ำป 2554, 27-29 กรกฎำคม 2554, 2554, โรงแรมเอเชยรแอรพอรต (ศนยกำรคำเซยร รงสต).

3. Itharat, A., Reuangnoo, S., Panthong, S., Sangrapee, C., Khantham, S., Chartsuwan, J. and Sinsomboon, A. Antimicrobial and cytotoxic activities of five Thai plants used as antipyretic drug. Planta Med. 2010; 76(12): 1219-1219.

4. ณฏฐกตต กตตบญญำทวำกร, ภำณฐ เดชะยนต., ศรโสภำ เรองหน, อนทช ศกดภกดเจรญ และอรณพร อฐรตน. กำรพฒนำผลตภณฑลปสตคจำกสำรสกดจำกกำกมะเมำ. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก. 2553; 8, 2 (ฉบบเสรม) พ.ค.-ส.ค.2553, หนำ 42.

5. ภำณฐ เดชะยนต, ณฏฐกตต กตตบญญำทวำกร, ศรโสภำ เรองหน, อนทช ศกดภกดเจรญ และอรณพร อฐรตน. กำรเปรยบเทยบฤทธตำนอนมลอสระและปรมำณสำรในกลมฟนอลของสำรสกดจำกผลมะเมำดวยวธกำรสกดทตำงกน. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก. 2553; 8, 2 (ฉบบเสรม) พ.ค.-ส.ค.2553, หนำ 46.

120

6. ปยนช แสงสวรรณ, สลล ภระหงษ, ศรโสภำ เรองหน, รจลกษณ รตตะรมย และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธควำมเปนพษตอเซลลมะเรงของสำรสกดผกพนบำนภำคอสำน.วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก. 2553; 8, 2 (ฉบบเสรม), พ.ค.-ส.ค. 2553, หนำ 56.

7. สธรำ ภมภกด, ณชมน มขสมบต, ศรโสภำ เรองหน, รจลกษณ รตตะรมย และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธตำนมะเรงเตำนมและมะเรงตอมลกหมำกของผกพนบำนภำคใต. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก 8, 2 (ฉบบเสรม) พ.ค.-ส.ค.2553, หนำ 72.

8. กลสร ยศเสถยร, นนทกำ พรหมม, ศรโสภำ เรองหน, รจลกษณ รตตะรมย และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธควำมเปนพษตอเซลลมะเรงเตำนมและเซลลมะเรงตอมลกหมำกของผกพนบำนภำคเหนอ. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก, 2553; 8, 2 (ฉบบเสรม),พ.ค.-ส.ค.2553, หนำ 78.

9. กนตำ ปรำนวระไพบลย, มนชนก ชวรรธนะปกรณ, ศรโสภำ เรองหน, รจลกษณ รตตะรมย และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธควำมเปนพษตอเซลลมะเรงเตำนมและเซลลมะเรงตอมลกหมำกของผกพนบำนภำคกลำง. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก. 2553; 8, 2 (ฉบบเสรม), พ.ค.-ส.ค.2553, หนำ 79.

10. Ruangnoo, S. and Itharat, A. Antioxidant and cytotoxic activities of Thai medicinal plants named Hua-Khao-Yen. Thai J. Pharmacol. 2010; 32(1): pp.115-118.

11. จรำย ชำตสวรรณ, องอำจ สนสมบรณ, ศรโสภำ เรองหน และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธตำนเซลลมะเรงและฤทธตำนอนมลอสระของสมนพรไทยในต ำรบยำเบญจโลกวเชยร. วำรสำรกำรแพทยแผนไทยและกำรแพทยทำงเลอก. 7,2 (ฉบบเสรม) พ.ค.-ส.ค. 2552. หนำ 118.

12. ทรงวทย ประมำคะเต, ศรโสภำ เรองหน และอรณพร อฐรตน. กำรศกษำฤทธตำนอนมลอสระ และกำรตงต ำรบครมมะเขอเทศและมะขำมปอมส ำหรบบ ำรงผวหนำ. กำรประชมวชำกำรประจ ำป กำรแพทยแผนไทย กำรแพทยพนบำนไทย และกำรแพทยทำงเลอกแหงชำต ครงท 5, 3-5 กนยำยน 2551. นนทบร, ประเทศไทย.

13. Ruangnoo, S., Itharat. A, Watanapiromsakul C and Pattanapanyasat K. Antioxidant and Cytotoxic Activities of Triphala Formula. TU Research Forum 12-13 November 2008. Thammasat University, Thailand.

14. Pramakate, K., Ruangnoo, S. and Itharat, A. Study on antioxidant activity and facial cream formulation from tomato and emblica extracts. TU Research Forum 12-13 November 2008. Thammasat University, Thailand.

121

15. Ruangnoo S., Watanapiromsakul C, Pattanapanyasat K and Itharat. A Cytotoxicity and antioxidant activities of Triphala formula. The 1st International Conference on Natural Product for Health and Beauty 17-21 October 2005. Mahasarakam University, Thailand.

122


1. ชอ ดร.สถาพร ใจอารย 2. ต าแหนงปจจบน ผอ านวยการกองส ารวจดนและวจยทรพยากรดน 3. ทอยหนวยงาน กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ 2003/61 ถ.พหลโยธน เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

4. เบอรโทรศพท โทรศพท-โทรสาร 02-579 5122 โทรศพทมอถอ 089-8912441

5. ประวตการศกษา มธยมปลาย รร. สาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2521

ปรญญาตร วท.บ.(เกษตรศาสตร) ภาควชาปฐพวทยา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 2526

ปรญญาโท วท.ม.(เกษตรศาสตร) ภาควชาปฐพวทยา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร’ 2532

ปรญญาเอก PhD.(Environmental Technology), Joint Graduate School of Energy

and Environment (JGSEE), หลกสตร ปรญญาเอกนานาชาต

(International program in PhD research) โดยความรวมมองานวจยปรญญา

เอกระหวาง “มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร” กบ

“University of California at Irvine (UCI), USA” โดยทนรฐบาลไทย ภายใต

Asian Development Bank (ADB) และทบวงมหาวทยาลย. 2552

123

6. ประวตการท างานทส าคญ 2527-2528, น กว ช า การ เกษตร โคร งการ “Mae Cham Watershed Development

Project” ความรวมมอ Thailand-USAID, จ.เชยงใหม

2529- 2530, นกวชาการเกษตร, กองอนรกษดนและน า, กรมพฒนาทดน

2531 -2534, นกวชาการเกษตร, ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน, จ.ฉะเชงเทรา

2535 – ปจจบน, อาจารยพเศษ คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร, ม.มหดล

2539 – ปจจบน, อาจารยพเศษ ดานทรพยากรทดนและน า, บณฑตวทยาลย สาขาปฐพวทยา,

ม.เกษตรศาสตร

2556- ปจจบน อาจารยพเศษ ดานทรพยากรทดนและน า วทยาลยการชลประทาน ปากเกรด

สถาบนสมทบ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2535- 2551, นกวชาการเกษตร, ส านกวจยและพฒนาเพอการพฒนาทดน, กรมพฒนาทดน

2553 - 2555, ผอ านวยการสวนวจยและพฒนาการจดการดนเสอมโทรม, ส านกวจยและ

พฒนาการจดการทดน

2555 – 2557, ผ เชยวชาญดานวางระบบการพฒนาทดน, ส านกงานพฒนาทดนเขต 1

จ.ปทมธาน กรมพฒนาทดน

2558 – ปจจบน, ผอ านวยการกองส ารวจดนและวจยทรพยากรดน, กรมพฒนาทดน

7. ความเชยวชาญ

- Soil and Water management and Conservation

- Soil Carbon

124

8. ผลงาน

PUBLICATIONS:

1. Sathaporn Jaiarree and et al.,2006. “The study on the efficiency of soil and water

conservation measures on decontamination of pesticide residues under vegetable

crop on highland” Report of research paper to Royal project foundation.

2. Sathaporn Jaiarree , Amnat Chidthaisong , and Nipon Tangtham. “Soil carbon dynamics

and net carbon dioxide fluxes in tropical forest and corn plantation system” The 2nd

International Conference In SEE-2006.Bangkok.

3. Sathaporn Jaiarree et al. 2009 “Influence of Land Managements to Carbon Sequester in a Tropical Agricultural Soil” In WREC-2009-Asia. Bangkok.

4. Sathaporn Jaiarree, Amnat Chidthaisong, Nipon Tangtham, Chongrak Polprasert, Ed

Sarobol and Stanley, C. Tyler. 2011. Carbon budget and sequestration potential in a sandy soil treated with compost. Land Degradation & Development. 23.

5. Sathaporn Jaiarree, Amnat Chidthaisong, Nipon Tangtham, Chongrak Polprasert, Ed

Sarobol and Stanley, C. Tyler. 2011. Soil Organic Carbon Loss and Turnover Resulting

from Forest Conversion to Maize Fields in Eastern Thailand. Pedosphere: 51 (5): 581-

591.

125

CONFERENCES/PRESENTATIONS:

1) World renewable energy congress 2009-Asia, The 3rd international conference on “Sustainable Energy and Environment (SEE 2009)” 18-23 May 2009, Bangkok, Thailand. Title “Potential of land managements to sequester carbon in a tropical agriculture soil” Sathaporn Jaiarree, Amnat Chidthaisong, Nipon Tangtham, Chongrak Polprasert, Ed Sarobol and Stanley, C. Tyler. 2) The 2nd joint international conference on “Sustainable Energy and Environment (SEE 2006)” 21-23 Nov 2006, Bangkok, Thailand. Title “Soil carbon dynamics and net carbon dioxide fluxes in tropical forest and corn plantation system” Sathaporn Jaiarree, Amnat Chidthaisong and Nipon Tangtham. 3) The “International Conference on Sustainable Uses of Soil in Harmony with Food Security” (ISC 2015) 17-20 August, at Cha-Am, Phetchaburi province. THAILAND Title “Effects of Struvite Fertilizer Application on Methane Emission in Soil and Yield of Paddy Rice in Thailand” : Sathaporn JAIARREE, Wilasinee YOOCHATCHAVAL, Patiya KEMACHEEVAKUL, Atthasit WONGMANEEROJ and Chongrak POLPRASERT 4) 2016 International Conference on Engineering and Natural Science – Summer Session. Title “Production of Struvite Fertilizer for Greenhouse Gas reduction under Paddy Rice and Corn Plantation in Thailand” 12-14 July, at Kyoto, Japan.

5) กำรประชมชลประทำนโลก ครงท 2 (The 2nd World Irrigation Forum : WIF2) 6-12 พ.ย. 2559 ณ ศนยประชมและแสดงสนคำนำนำชำตเฉลมพระเกยรต 7 รอบพระชนมพรรษำ จงหวดเชยงใหม

6) กำรประชม World Congress of Soil Science (WCSS) 5-9 ธ.ค. 2558 สำธำรณรฐออสเตรย 7) ประชมวชำกำรนำนำชำต 2016 International Conference on Engineering and Natural

Science – Summer Session 12-14 ก.ค. 2559 Kyoto City International Foundation, ประเทศญปน

8) ประชม Global Symposium on Soil Organic Carbon (GSOC17) 20-25 ม.ค. 2560 ส ำนกงำนใหญ FAO สำธำรณรฐอตำล

9) ประชมแลกเปลยนควำมร เรอง กำรพฒนำจลนทรยดำนกำรปรบปรงบ ำรงดน เพมธำตอำหำรและฮอรโมนพชเพอเพมผลผลตพชในระบบเกษตรอนทรย 6-14 พ.ค. 2560 สหพนธสำธำรณรฐเยอรมน

126

เพมเตมผลงำนของดร.สถำพร ใจอำรย.

1. “Toward understanding the cumulative impacts of roads in upland agricultural watersheds of northern Thailand”.Alan D.Ziegler, Thomas W.Giambelluca, Ross A. Sutherland, Milk A. Nullet, Sanay Yarnasarn, Jitti Pinthong and Sathaporn Jaiarree. Journal of Agriculture, Ecosystems and Environment. 2004

2. “Hydrological and erosional impacts of road and land-cover changes in small mountainous watershed in northern Thailand”-Alan D. Ziegler, Thomas W.Giambelluca, Ross A. Sutherland, Milk A. Nullet, Sanay Yarnasarn, Jitti Pinthong and Sathaporn Jaiarree. Journal of Agriculture, Chiang Mai university, Vol.19 No.1, 2003 (3rd revised)

3. “กำรศกษำประสทธภำพของมำตรกำรอนรกษดนและน ำแบบตำงๆเพอลดกำรปนเปอนของสำรก ำจดศตรพชในกำรปลกพชผกบนทสง” สถำพร ใจอำรย และคณะ กรมพฒนำทดน

4. “ทรพยำกรทดนและกำรจดกำร” เอกสำรวชำกำร ส ำนกวจยและพฒนำกำรจดกำรทดน กรมพฒนำทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

5. International Workshop on Evaluation and Sustainable Management of Soil Carbon. Title “Soil managements of maximizing carbon sequestration in Thailand” 28-29 Sep 2010 at Indonesia.

6. First regional coordination meeting on Enhancing productivity of locally-underused crops through dissemination of mutated germplasm and evaluation of soil,Nutrient and water management practices(RAS5064) “Soil and water managements for Agriculture of Thailand”18-22 June 2012. at Kuala Lumpur,Malaysia

7. กำรประชมวชำกำรนำนำชำต “Soil carbon sequestration and biochar application potential in Thailand” จดขนโดนสมำคมดนและปยแหงประเทศไทยและมหำวทยำลยเกษตรศำสตร ณ โรงแรมมำรวมกำรเดน กทม. เรอง “Carbon sequestration under soil managements in Thailand Case study: Carbon Sequestration and Greenhouse Gas Emissions in Supersweet Corn Farming at Khao Hin Sorn Royal Development and Study Center”

Documents

บทที่ 1 บทน ำ - thai-explore.net · บทที่ 1 บทน ำ ปัจจุบันมีควำมนิยมใช้สมุนไพรในกำรรักษำโรคมำกขึ้น