รปแบบความสมพนธเชงโครงสรางระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน

บรษทมหาชน

อสรภาพ สาล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ)

คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

บทคดยอ ชอวทยานพนธ รปแบบความสมพนธเชงโครงสรางระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ตอองคการกบการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานบรษทมหาชน

ชอผเขยน นาย อสรภาพ สาล ชอปรญญา วทยาศาสตรบณฑต (การพฒนาทรพยากรณมนษยและองคการ) ปการศกษา 2556

การวจยครงนมวตถประสงคการวจยเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง และทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และพฤตกรรมยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 5 พฤตกรรม ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการส านกในหนาท ทสงผลตอการแลกเปลยนความร กลมตวอยาง คอ พนกงานซอมบ ารงอากาศยานบรษทมหาชนแหงหนง จ านวน 336 คน การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม 3 ฉบบ ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไปของกลมตวอยางทท าการศกษา แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และแบบสอบถามการแลกเปลยนความร ท าการวเคราะหขอมลโดยใชวธการการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) เพอเปนการยนยนความถกตองเหมาะสมขององคประกอบทใชในการวดตวแปร และใชการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) เพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง และทดสอบความสมพนธระหวางตวแปร ผลการวจยสรปไดดงน 1) โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และองคประกอบยอย ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการส านกในหนาท มความตรงเชงโครงสราง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

(4)

2) โมเดลการวดการแลกเปลยนความร ไดแก การแลกเปลยนความรทเหนไดชด และการแลกเปลยนความรทเปนนย มความตรงเชงโครงสราง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 3) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และพฤตกรรมยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 4 พฤตกรรม ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการส านกในหนาท มอทธพลทางตรงเชงบวกตอการแลกเปลยนความร สวนพฤตกรรมการอดทนอดกลนไมพบวาสงผลตอการแลกเปลยนความร โดยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมอ านาจในการท านายการแลกเปลยนความร เทากบ 67% ผลทพบนท าใหระบไดวา การแลกเปลยนความรตองอาศยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการจงเปนพฤตกรรมทองคการควรสงเสรม หรอพฒนาใหเกดขน อยางไรกตาม ควรมการศกษากบพนกงานในกลมอน เพอคนหาโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ และการแลกเปลยนความรทแนชดในบรบทสงคมไทยตอไป

ABSTRACT Title of Thesis Structural Equation Modeling of Organizational Citizenship Behavior

and Knowledge Sharing: A Case Study of Aircraft Technicians in a Public Company

Author Issarapharp Salee Degree Master of Science (Human Resource and Organization Development) Year 2013

The objective of this paper were (1) to study the structural model of Organizational citizenship behaviors (OCB) and Knowledge sharing. (2) to develop the structural equation model of Organizational citizenship behaviors and Knowledge sharing (3) to examine of goodness of fitting to the empirical data. (4) to examine the influence of Organizational citizenship behaviors on Knowledge sharing. The study was conducted on 336 Aircraft Technicians in a Public Company. The data obtaining from the testing of Organizational citizenship behaviors and Knowledge sharing having reliability between 0.79 – 0.90. Data analysis were Confirmatory factor analysis (CFA) and Structural equation modeling (SEM). The major results were as following:

1) The structural model of Organizational citizenship behaviors and five components of Organizational citizenship behaviors was fit to the empirical data.

2) The structural model of Knowledge sharing was fit to the empirical data. 3) Organizational citizenship behaviors and only four components of Organizational

citizenship behaviors include Altruism, Courtesy, Civic Virtue and Conscientiousness has influence on Knowledge sharing. And the Organizational citizenship behaviors accounted for 67% of variance in Knowledge sharing.

Results of this study could suggest the organization to promote Organizational citizenship behavior to increase Knowledge sharing.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเลมน ส าเรจลลวงไดดวยด โดยไดรบความกรณาอยางยงจาก ผศ.ดร. สมบต กสมาวล อาจารยทปรกษา ทไดสละเวลาใหแนวคด ใหค าปรกษา ค าแนะน าตลอดจนแกไขขอบกพรองในการท าวจยอยางละเอยดดวยความเอาใจใสทมเทอยางดตลอดมา ขอกราบขอบพระคณ รศ.ดร. บงอร โสฬส ประธานกรรมการสอบวทยานพนธทกรณาใหความรทางดานการวจยเชงปรมาณ ตลอดจนค าแนะน า และขอเสนอแนะทเปนประโยชนกบผวจยทไมอาจจะกลาวไดหมดใน ณ ทน ขอกราบขอบพระคณ รศ.ดร. พชร ศรสงข จากสาขาสงคมวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ กรรมการสอบ ทกรณาสละเวลาตรวจสอบความถกตองของงานวจย ขอค าถามในงานวจย และใหค าแนะน า ความรทางดานการท าวจยทท าใหงานวจยในครงนมความสมบรณมากยงขน ขอขอบพระคณสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทอนมตทนสนบสนนวทยานพนธ รวมทงเจาหนาทคณะพฒนาทรพยากรณมนษยทกทานทชวยดแลเอาใจใสชวยเหลอผวจย โดยเฉพาะอยางยงคณมณฑาทพย ทมประทม(นกวชาการศกษาปฏบตการ) ทคอยเปนธระในการตดตอทางราชการเปนอยางดตลอดมา และขอขอบพระคณกลมพนกงานซอมบ ารงอากาศยานทเสยสละเวลาเพอตอบแบบสอบถาม รวมทงเจาหนาทพนกงานทกทานทชวยอ านวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมล ขอขอบคณคณจฑารณ จนทรศรทมสวนชวยในการตรวจสอบความถกตองของขอมล ขอขอบคณคณรงอรณ สมญญา ทคอยเปนเพอน และชวยเหลอในการท าวทยานพนธฉบบน รวมทงเพอนๆ ทกคน ทหวงใย ถามไถความเปนไปของวทยานพนธ และใหก าลงใจซงกนและกนเสมอมา ซงผวจยไมสามารถจะกลาวถงไดหมดในทน สดทาย ผวจยขอกราบขอบพระคณญาตพนองสมาชกทกคนในครอบครวทคอยใหก าลงใจ โดยเฉพาะอยางยงคณพอประหยด และคณแมไพรนทร สาล ทคอยอบรมเลยงด ใหความรก ความหวงใย คอยสนบสนนใหก าลงใจในการเรยนของลกชายคนนเปนอยางดมาโดยตลอด ท าใหผวจยมก าลงใจ มความพยายามกาวขามอปสรรคนานาประการไดจนถงทกวนน

ทายทสดน ผวจยขอขอบพระคณทานเจาของเอกสารและผลงานวจยทผวจยไดอางองถงทกทาน รวมทงผทมสวนชวยเหลอใหงานวจยฉบบนส าเรจสมบรณทอาจจะยงไมไดกลาวถง ผวจยขอขอบพระคณทกทานอยางสงมา ณ ทน

อสรภาพ สาล สงหาคม 2557

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญสารบญตาราง (9) สารบญภาพ (13) สญลกษณและค ายอ (15) บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 8 1.3 ขอบเขตและวธการศกษา 8 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 10 2.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 10 2.2 การแลกเปลยนความร 17 2.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและการแลกเปลยนความร 28 2.4 สมมตฐานการวจย 31 2.5 การพฒนากรอบแนวคดการวจย 32 บทท 3 วธด าเนนการวจย 33 3.1 วธการศกษา 33 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง 34 3.3 ค าจ ากดความทใชในงานวจย 34 3.4 เครองมอทใชในการวจย 36

(8)

3.5 วธการเกบรวบรวมขอมล 37 3.6 การสรางและการหาคณภาพของแบบสอบถาม 38 3.7 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 39 บทท 4 ผลการศกษา 43 4.1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง 43 4.2 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของตวแปรการวจย 45 4.3 ผลการวเคราะหความตรงโมเดลการวด 56 4.4 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของ 80 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร บทท 5 อภปรายผล 105 5.1 สรปผลการวจย 107 5.2 อภปรายผลการวจย 119 5.3 ขอจ ากดของการวจย 123 5.4 ขอเสนอแนะ 123 บรรณานกรม 126 ภาคผนวก 133 ประวตผเขยน 141

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ 15 2.2 องคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 16 2.3 ลกษณะของการแลกเปลยนความร 26 3.1 กลมตวอยางทใชในการศกษา 34 3.2 คาสถตวดระดบความกลมกลนและเกณฑระดบความกลมกลน 42 4.1 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามขอมลทวไป 44 4.2 คาสถตพนฐานขององคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 46 4.3 คาสถตพนฐานขององคประกอบการแลกเปลยนความร 47 4.4 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของ 52 ตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336) 4.5 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของ 53 ตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336) 4.6 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของ 54 ตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336) 4.7 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของ 55 ตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336) 4.8 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 57 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการชวยเหลอผอน 4.9 คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรม 58 การชวยเหลอผอน 4.10 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน 59 4.11 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 60 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการค านงถงผอน

(10)

4.12 คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรม 61 การค านงถงผอน 4.13 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน 62 4.14 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 63 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการอดทนอดกลน 4.15 คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรม 64 การอดทนอดกลน 4.16 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน 65 4.17 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 66 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการใหความรวมมอ 4.18 คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรม 67 การใหความรวมมอ 4.19 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ 68 4.20 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 69 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการส านกในหนาท 4.21 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรม 70 การส านกในหนาท 4.22 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท 71 4.23 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 72 (KMO) ในโมเดลพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 4.24 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการเปน 73 สมาชกทดขององคการ 4.25 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 74 4.26 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin 77 (KMO) ในโมเดลการแลกเปลยนความร 4.27 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนหลายปจจยของโมเดล 78 การแลกเปลยนความร 4.28 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 79 4.29 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการชวยเหลอ 81 ผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

(11)

4.30 ขนาดอทธพลทางตรงในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอน 83 ทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.31 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 83 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการชวยเหลอผอน 4.32 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการค านงถง 85 ผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.33 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการค านงถงผอน 87 ทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.34 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 87 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการค านงถงผอน 4.35 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการอดทน 89 อดกลนทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.36 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการอดทนอดกลน 91 ทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.37 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 91 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการอดทนอดกลน 4.38 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการใหความ 93 รวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.39 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความ 95 รวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.40 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 95 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการใหความรวมมอ 4.41 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการส านกใน 97 หนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.42 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกใน 99 หนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.43 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 99 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการส านกในหนาท 4.44 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการเปน 101 สมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

(12)

4.45 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชก 103 ทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร 4.46 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสราง 103 การแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 แสดงล าดบของขอมล สารสนเทศ ความร และปญญา 19 2.2 โมเดล SECI 21 2.3 แสดงตวอยางเทคโนโลยทใชสนบสนนในกระบวนการแลกเปลยนความร 23 2.4 โมเดลการสรางความรขององคการ หรอ โมเดล 7C 25 2.5 กรอบแนวคดการวจย 32 4.1 โมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน 59 4.2 โมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน 62 4.3 โมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน 65 4.4 โมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ 68 4.5 โมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท 71 4.6 โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 76 4.7 โมเดลการวดการแลกเปลยนเรยนร 80 4.8 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการ 84 แลกเปลยนความร 4.9 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการ 84 แลกเปลยนความร 4.10 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยน 88 ความร 4.11 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยน 88 ความร 4.12 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการอดทนอดกลนทสงผลตอการ 92 แลกเปลยนความร 4.13 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการ 96 แลกเปลยนความร

(14)

4.14 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการ 96 แลกเปลยนความร 4.15 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการ 100 แลกเปลยนความร 4.16 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการ 100 แลกเปลยนความร 4.17 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอ 104 การแลกเปลยนความร 4.18 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอ 104 การแลกเปลยนความร

สญลกษณและค ายอ

สญลกษณ ความหมาย แทนคาเฉลย β แทนคาสมประสทธน าหนก องคประกอบ แทนคาไคสแควร แทนก าลงสองของสมประสทธ สหสมพนธพหคณ S.D. แทนสวนเบยงเบนมาตรฐาน CV แทนคาสมประสทธการกระจาย SK แทนคาความเบ KU แทนคาความโดง df แทนคาระดบความอสระ SE แทนคาความคลาดเคลอนมาตรฐานกบ คาเฉลยกลมตวอยาง n แทนจ านวนกลมตวอยาง p แทนนยส าคญทางสถต r แทนคาสมประสทธสหสมพนธ z แทนสถตทดสอบระดบนยส าคญ Z-test ค ายอ

Alt แทนขอค าถามของพฤตกรรม การชวยเหลอผอน

Civ แทนขอค าถามของพฤตกรรมการให ความรวมมอ

(16)

Cou แทนขอค าถามของพฤตกรรมการ ค านงถงผอน Con แทนขอค าถามของพฤตกรรมการส านก ในหนาท Spo แทนขอค าถามของพฤตกรรมการ อดทนอดกลน Exp แทนขอค าถามของการแลกเปลยน ความรทเหนไดชด Tac แทนขอค าถามของการแลกเปลยน ความรทเปนนย

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา ความรเปนสงทส าคญส าหรบมนษย โดยเฉพาะอยางยงนบจากทศวรรษท 1990 การจดการความร (Knowledge Management: KM) กลายเปนประเดนทนาสนใจทงในกลมผวจยดานธรกจ ทปรกษา รวมทงผเชยวชาญในศาสตรการพฒนาองคการ ซงมความเหนเชนเดยวกนวา บรษทตางๆควรพจารณาถงการสรางความรทสรางความไดเปรยบทางการแขงขน โดยเฉพาะอยางยงความรทมความจ าเปนตอพนกงานเพอการพฒนาพนกงานใหเปนผเชยวชาญในหลากหลายอาชพไมวาจะเปนในกลมของ วศวกร นกวทยาศาสตร แพทย นกเขยน นกออกแบบโปรแกรมคอมพวเตอร และผเชยวชาญดานอนทตองการความสรางสรรคในการสรางผลงาน (Von Krogh, Ichijo and Nonaka, 2000:1) ปจจบนความรไดกลายเปนกญแจส าคญสความส าเรจ และเปนทรพยากรทมคณคา ดงนนองคการจงควรมการจดการความร (Knowledge Management) อยางเปนระบบซงจะท าใหกระบวนการในการคนหา สราง รวบรวม จดเกบ เผยแพร แบงปน และใชความรซงเปนทรพยากรทส าคญขององคการ ไดอยางตอเนองและรวดเรว (จรประภา อครบวร และคณะ, 2552) รวมทงเปนแนวคดทไดรบการยอมรบจากนกคด นกวชาการหลายทานวาเปนแนวคดทมความส าคญตอการพฒนาองคการ เชน Peter F. Drucker (1992:23 อางถงใน Edvinsson and Malone, 1997) ทไดกลาวไววา “ความมงคง โดยเฉพาะอยางยงความมงคงของมนษย คอ ความรถาเราน าความรมาประยกตใชกบงานทเรารอยแลววางานน นท าอยางไร เราจะไดสงทเราเรยกวา “ผลตผล” (Productivity) ถาเราน าความรมาประยกตใชกบงานทคดขนใหม และไมเหมอนใครเราจะไดสงทเราเรยกวา “นวตกรรม” (Innovation) จะเหนไดวามเพยงความรเทานนทท าใหเราสามารถบรรลจดประสงคในการสราง “ผลตผล” และ “นวตกรรม” เชนเดยวกบค ากลาวของ Wriston (1992: 19) ในหนงสอททรงอทธพลดานการจดการความร ชอ “The Twilight of Sovereignty” ทกลาววา “องคประกอบใหมของความมงคงไมใชวตถ แตคอขอมล ความร ทสามารถน าไปสรางมลคาใหกบงานได” นอกจากนองคการขนาดใหญทมชอเสยงทวโลกหลายกลมธรกจ อาท Honda, Canon, Matsushita, Sharp, World Bank, Xerox และ British Petroleum กใหความส าคญกบการจดการ

2

ความร (Knowledge Management) เชนเดยวกน (Wah, 1999 ; Nonaka and Takeuchi, 1995) โดยมการน าความรทมอยหรอทไดจากการเรยนรมาใชใหเกดประโยชนสงสดตอองคการ โดยผานกระบวนการตางๆ เชน การสรางความร (Knowledge Creation) การจดระบบความร (Knowledge Codification)การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) และการน าความรไปใช (Knowledge Use) เปนตน (Wah,1999; Nonaka and Takeuchi, 1995) แนวคดเกยวกบการจดการความร (Knowledge Management) ทองคการตางๆใหความยอมรบอยางแพรหลายทงในประเทศและตางประเทศ คอ แนวคดการจดการความรของ Nonaka and Takeuchi (1995) โดย Nonaka and Takeuchi (1995) ไดแบงความรไวเปน 2 ประเภท คอ 1)ความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) เปนความรทสามารถเผยแพรและถายทอดสสาธารณะชน โดยผานการบนทกในลกษณะตางๆ เชน คมอ หนงสอ กระดาษ รปภาพ วตถ เสยง และ2)ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge) เปนความรทเกดจากกระบวนการเรยนรพฒนาขนเฉพาะบคคล ผานประสบการณ การศกษา คนควา ฝกฝน และพรสวรรคทอยในตวบคคล เปนความรทจบตองไดยาก ซง Nonaka and Tahenchi (1995) ไดเสนอ โมเดล SECI คอ Socialization, Externalization, Combination และInternalization โมเดล SECI เปนโมเดลทอธบายถงการเปลยนแปลงความร (Knowledge Conversion) โดยผานกระบวนการของการเปลยนแปลงความรทเปนนยและความรทเหนไดชดเปนกระบวนการทตอเนองเปนวงจร โดยการแลกเปลยนความรเปนองคประกอบหนงของโมเดล SECI โดยเฉพาะในกระบวนการ Socialization ทเปนกระบวนการ แลกเปลยนประสบการณทกษะ แนวคด ของผทสอสารระหวางกน หรอถายทอดจากสมองคนๆ หนงไปสสมองคนอกหลายๆคน และExternalization ซงเปนเปนกระบวนการแลกเปลยนความรทอยภายในบคคลใหอยในรปแบบทสามารถถายทอดใหเขาใจไดงาย นอกจากน Nonaka and Konno (1998) ไดน าเสนอแนวคดอกแนวคดหนงทส าคญ และน ามาใชรวมกบโมเดล SECI ในการจดการความรภายในองคการ คอ แนวคดทเรยกวา “Ba” (ค าวา “Ba” เปนการออกเสยงค าในภาษาญปนหมายถง สถานท) เปนแนวคดทกลาวถงสถานททคนในองคการสามารถสอสารเพอแลกเปลยนความรระหวางกนได โดยสถานทดงกลาวอาจจะเปนสถานททอยภายในองคการ หรอภายนอกองคการกได จากการศกษาแนวคดการจดการความร (Knowledge Management) โดยเฉพาะแนวคดของ Nonaka และ Takeuchi พบวาทงแนวคดโมเดล SECI (Nonaka and Takeuchi, 1995) และแนวคด “Ba” (Nonaka and Konno, 1998) ดงทกลาวมา จะเหนไดวาทง 2 แนวคดมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เปนกระบวนการทส าคญในการจดการความร จงท าใหผวจยมความสนใจทจะศกษาการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เพอใหทราบถงปจจยและประโยชนของการ

3

แลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ทมตอองคการ จากการศกษาเอกสารงานวจยทงในประเทศ และตางประเทศทเกยวของกบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวามน าตวแปรตางๆมาการศกษารวมกบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไวมากมาย อาท การศกษาเจตคตตอการแลกเปลยนความร (Yang, 2008) การศกษาอทธพลของแรงจงใจภายนอกและแรงจงใจภายในตอการแลกเปลยนความร (Lin, 2007) การศกษาเครอขายทางสงคม ความเชอใจทางสงคม และการมเปาหมายรวมกนกบการแลกเปลยนความร (Chow and Chan, 2008) รวมทงการศกษาปจจยตางๆทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Teh and Sun, 2012) ซงมปจจยหนงซงเปนปจจยทผ วจ ยใหความสนใจ คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior: OCB) เนองจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปนพฤตกรรมทอาจชวยเพมผลส าเรจขององคการเพราะพฤตกรรมดงกลาวเปรยบเสมอน “สงหลอลน” กลไกทางสงคม (Social Machinery) ขององคการลดความฝดและชวยเพมประสทธภาพในการท างาน (Bormam and Motovidlo, 1993; Smith Organ, and Near, 1983 quoted in Podsakoff, Ahearne and Mackenzie, 1997) จากความส าคญของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ท าใหผวจยมความสนใจในการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) โดยเฉพาะอยางยงในบรบทขององคการในสงคมไทย พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) เปนพฤตกรรมการท างานของพนกงานทเกดจากการตดสนใจท าดวยตนเอง เพอสนบสนนงานในองคการ เปนการท าดวยความเตมใจ ไมอยภายใตระบบการใหรางวลหรอผลตอบแทนจากองคการ (Extra-Role Behavior) นอกเหนอจากงานตามหนาทซงไดรบมอบหมายจากองคการ (In-role Behavior) (Organ, 1991) ซง Organ (1991) ไดแบงรปแบบการเปนสมาชกทดขององคการไว 5 รปแบบ คอพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนพฤตกรรมทมประโยชนกบองคการ เนองจากจะสามารถสงผลใหเกดประสทธภาพในการด าเนนการขององคการไดดวยเหตผลทวา 1) ชวยสนบสนนการท างานของเพอนรวมงาน 2) ชวยเพมคณภาพในงานบรหารจดการ 3) ชวยใหเกดการใชทรพยากรอยางเหมาะสมและคมคา 4) ชวยลดความขดแยงในการท างาน 5) เพมประสทธภาพในการท างานภายในหนวยงานและระหวางหนวยงาน 6) เพมความสามารถขององคการในการดงดด และรกษาพนกงานทดใหกบองคการ 7) เพมสมรรถภาพในผลการปฏบตงานขององคการ 8) เพมความสามารถขององคการในการปรบตว

4

รบการเปลยนแปลงภายนอก และ9) กอใหเกดสงคมในการท างานทมความผกพนแนนแฟน (Organ, Podsakoff and Mackenzie, 2006) นกวชาการในตางประเทศไดมการน าพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) มาศกษาในประเดนตางๆอยางกวางขวาง อาทเชน การศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบบรรยากาศในองคการทเออตอความคดสรางสรรค (Organizational Climates for Creativity) ในสหรฐอเมรกาของ Cilla (2011) การศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบการแลกเปลยนระหวางผน ากบสมาชก(Leader Member Exchange) การมอบอ านาจ(Empowerment) และสมรรถนะ (Competency) ในการท างานทมาเลเซย ของ Jim, Hi, Shing, Lin, Yamin and Kadar Khan. (2013) เปนตน รวมทงน าพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมาเปนตวแปรหลกในการศกษาวจยเพอหาความสมพนธ และอทธพลทสงผลตอพฤตกรรมการแลกเปลยนความรในองคการในประเทศตางๆ เชน การศกษาของ Lin (2008) ไดศกษาถงอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในองคกรธรกจในไตหวน สวน Al-Zu’bi (2011) ไดศกษาในเรองเดยวกนกบ Lin (2008) ในบรบทของบรษทอตสาหกรรมในประเทศจอรแดน เปนตน ซงจากการศกษาเอกสาร และงานวจยภายในประเทศไทยพบวามผศกษาเรองพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ในประเดนอนทตางออกไป เชน ในงานวจยของ ชวภาส ทองปาน และถวลย เนยมทรพย (2555) ทศกษาถงปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) งานวจยของ สฐสร กระแสรสนทร (2554) ทศกษาความสมพนธของการสนบสนนจากองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) เปนตน สวนการคนควาขอมลจากฐานขอมลวทยานพนธ วารสาร รวมทงงานวจยทมในประเทศไทย ผวจยไมพบวามผศกษาอทธพล หรอความสมพนธของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในบรบทขององคการในสงคมไทย ดงนนผวจยจงมความสนใจในการศกษาวาหากเปนในบรบทของสงคมไทยทมความแตกตางทงทางดานพฤตกรรมการแสดงออกทางสงคม วฒนธรรม ในบรบทขององคการธรกจทแตกตางจากการศกษาในครงทผานมา อาท ในการศกษาของ Teh and Yong (2011) ในธรกจเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศแหงหนงในประเทศมาเลเซย และการศกษาของ Al-Zu’bi (2011) ในธรกจอตสาหกรรมการผลตยาในประเทศจอรแดน เปนตน การศกษาในครงนยงเปนการศกษาครงแรกในบรบทของสงคมไทยโดยผวจยมความสนใจในการศกษาองคการทมชอเสยง ไดรบการยอมรบในสงคมไทย รวมทงเปนองคการทใหความส าคญกบการจดการความรในองคการ บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) เปน

5

บรษทหนงทแสดงออกถงคณสมบตดงกลาวไดครบถวน โดยเฉพาะการใหความส าคญการเปนองคกรแหงการเรยนร ซงถอเปนหนงในภารกจหลกของบรษทฯ ทกลาววา “สรางความแขงแกรงในการเปนองคกรแหงการเรยนร ตระหนกถงการใหความส าคญแกลกคา เสรมสรางขดความสามารถ ทกษะ และความรบผดชอบ ตลอดจนเพมพนความผกพนตอองคกร เพอใหพนกงาน ท างานอยางเตมศกยภาพ ” ซงสงทเปนขนตอน และองคประกอบหนงทส าคญตอการพฒนาองคการสการเปนองคกรแหงการเรยนรไดนน คอ การจดการความร (Aggestam, 2006; สมบต กสมาวล, 2554) จากเหตผลดงกลาว บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จงเปนองคการทเหมาะสมในการศกษาในครงน การศกษาครงนผวจยสนใจศกษาบรษท การบนไทย จ ากด ( มหาชน ) ซงเปนรฐวสาหกจ ในสงกดกระทรวงคมนาคม ด าเนนกจการในดานการบนพาณชยในประเทศ และระหวางประเทศ ในฐานะสายการบนแหงชาต โดยเฉพาะอยางยง เปนรฐวสาหกจของชาต ทด าเนนกจการแขงขนกบตางประเทศ ในธรกจการบนโลก บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) กลาวไดวาเปนบรษทหนงทใหความส าคญกบการจดการความร นอกจากภารกจของบรษทฯทกลาวไวขางตนแลว ในการศกษาองคการแหงการเรยนรของ สกล บญสน (2555) พบวาการสรางองคการแหงการเรยนรของบรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) ทเหนเปนรปธรรม มทงหมด 9 ขนตอน จากทงหมด 16 ขนตอนจากแนวคดการสรางองคการแหงการเรยนรของ Marquardt (1996) โดย 9 ขนตอนทเกดขนแลว ไดแก 1) มความมงมนตอการเปนองคการแหงการเรยนร 2) ท าใหเกดการผนกก าลงเพอการเปลยนแปลง 3) เชอมตอการเรยนรเขากบการด าเนนธรกจขององคการ 4) สอสารวสยทศนเกยวกบองคการแหงการเรยนรออกไปทวทงองคการ 5) ปฏรปวฒนธรรมองคการใหเปนวฒนธรรมแหงการเรยนรและการพฒนาอยางตอเนอง 6) ท าใหเกดการเรยนรและเผยแพรความร 7) แสวงหาและประยกตใชเทคโนโลยทดทสด เพอการเรยนรทยอดเยยมทสด 8) วดผลการเรยนรและแสดงใหเหนถงความส าเรจในการเรยนร และ 9) ปรบตว ปรบปรงและเรยนรอยางตอเนอง สวนการสรางองคการแหงการเรยนรอก 7 ขนตอนทยงไมเกดขน หรอทไมเหนเปนรปธรรม ไดแก 1) ประเมนก าลงความสามารถขององคการในระบบยอยตางๆของตวแบบองคการแหงการเรยนรเชงระบบ 2) ตระหนกถงความส าคญของการคดและการกระท าอยางเปนระบบ 3) ผน าจะตองสาธตและเปนแบบอยางของความมงมนผกพนตอการเรยนร 4) ก าหนดกลยทธเพอการเรยนรทวทงองคการ 5) ลดระบบราชการลง และท าใหโครงสรางขององคการมความคลองตวมากขน 6) ขยายการเรยนรไปสสายโซธรกจทงหมด และ7) สรางชยชนะใหไดในระยะสนๆ ซงบรษท การบนไทยจ ากด (มหาชน) ไดเรงท าการพฒนาเพอใหขนตอนดงกลาวเกดขนไดครบทกขนตอน จากการศกษาของสกล บญสน (2555) จะเหนไดวาบรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) มลกษณะขององคการแหงการเรยนร

6

โดยเฉพาะ ขนตอนท 6 คอการท าใหเกดการเรยนรและเผยแพรความร ซงเปนกระบวนการส าคญในการจดการความรอยางหนงตามแนวคด ตวแบบ SECI ท Nonaka and Takeuchi (1995) ไดกลาวไวจงเปนองคการทเหมาะสมในการศกษาในครงน นอกจากนจากการสงเกต และจากการสมภาษณพนกงานระดบหวหนางานในสวนของสถานทในบรษทการบนไทยพบวามสภาพแวดลอมการท างานเออตอการแลกเปลยนความร หรอมสถานททพนกงานสามารถใชในการพบปะแลกเปลยนความรได ซงสอดคลองกบแนวคด “Ba” ของ Nonaka and Konno (1998) และหากพจารณาลกไปในประเดนดงกลาวบรษทการบนไทย มพนททใหพนกงานไดพบปะกน และอาจจะเปนสถานททพนกงานใชในการแลกเปลยนความรได เชน สนามกฬา หองพกพนกงาน รานอาหาร และชมรม เปนตน ในสวนกลมตวอยางทเหมาะสมกบการศกษาวจยในครงนควรเปนกลมตวอยางทมขนตอนในการท างานทตองอาศยการปฏสมพนธซงกนและกน มการสอสารระหวางกน มการท างานในลกษณะทมงาน มผลงานรวมกน ไมใชระบบการท างานแบบเดยวตวคนเดยว (เชน พนกงานขายตรง) จากการศกษาขอมลหนวยงานตางๆของบรษท และการสมภาษณพนกงานระดบหวหนางานพบวางานในกลมชางซอมบ ารงอากาศยานเปนกลมทมความนาสนใจในการน ามาเปนกลมตวอยางในการศกษา เนองจากในการด าเนนการซอมบ ารงเครองบน 1 ล า จ าเปนตองใชพนกงานหลายฝาย อาท ชางระบบไฟฟา ชางระบบเครองยนต ชางระบบอ านวยความสะดวกบนเครองบน เปนตน ในการซอมบ ารงแตละครงทกฝายจะสงทมงานของตนเองเขามาซอมบ ารงในระบบทฝายนนๆรบผดชอบ และในแตละฝายจะตองท างานประสานกนเพอใหทกระบบของเครองบนสามารถท างานไดอยางสมบรณ จงจะสามารถสงเครองบนขนบนไดตามก าหนด ดงนนจากการพจารณากลมพนกงานภายในบรษทการบนไทยทเหมาะสมในการวจยในครงน พบวา พนกงานการบนไทยในกลมชางซอมบ ารงเครองบนเปนกลมทมความเหมาะสมอยางยงในการเปนกลมตวอยางส าหรบการศกษาในครงน จากการทผวจยไดเขาไปสมภาษณหวหนางานของฝายซอมบ ารงอากาศยาน พบวาสงทส าคญของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ทาอากาศสวรรณภม ในการท างาน คอ ความร และทกษะทสามารถน ามาใชประโยชนในการท างานไดความร และทกษะดงกลาวไดรบการถายทอดมาจากการเรยน การฝกอบรม หนงสอคมอ รวมทงความรทไดจากประสบการณการท างาน นอกจากนในการท างานซอมบ ารงเครองบนยงตองอาศยการแลกเปลยนขอมลจากเพอนรวมงานตลอดเวลาการท างาน เพอไมใหเกดความผดพลาดในการซอมบ ารงเครองบน และสามารถด าเนนการซอมบ ารงไดเสรจทนตามเวลาทก าหนด กลาวไดวาพนกงานชางการบนไทยจงเปนกลมทมทงการปฏสมพนธกนในการท างาน มการสอสาร และมการชวยเหลอซงกนและกน (Altruism) ซงเปนองคประกอบทส าคญองคประบอกหนงของพฤตกรรมการเปน

7

สมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) รวมทงมการแสดงออกถงพฤตกรรมการแลกเปลยนความรซงกนและกน (Knowledge Sharing) ในการท างาน อาทเชน การสงตอขอมลทเกยวงานในระหวางกะการท างาน การแลกเปลยนประสบการณในการท างาน เชน แนวทางการซอมบ ารง หรอขอมลในการซอมบ ารง เพอใหการซอมบ ารงเครองบนไมมความผดพลาดและสามารถซอมไดเสรจทนตามเปาหมายจากเหตผลดงกลาวผวจยจงเลอกพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานของบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) เปนกลมตวอยางในการศกษา เพอใหทราบถงระดบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) รวมทงระดบของการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานการบนไทย วามความสมพนธกนมากนอยเพยงไร และพฤตกรรมดงกลาวมลกษณะเปนอยางไรเพอเปนแนวทางในการพฒนาการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในองคการตอไป จากเหตผลทไดกลาวมานนผวจยจงมความสนใจศกษาถงความสมพนธ และอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) และเพอใหสามารถเขาใจไดถงโครงสรางองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ดงเชนในงานวจยในตางประเทศ (Lin, 2008; Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) ทศกษาตวแปรทงสองน โดยใชวธการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) และศกษาลกไปถงองคประกอบยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรเปนรายพฤตกรรม เพอใหเขาใจลกไปถงองคประกอบยอยวาองคประกอบใดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรมากทสด เนองจากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling) สามารถทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรทสงเกตได (ขอค าถามในแบบสอบถาม) และตวแปรแฝง (ตวแปรในการวจย) และเปนการวเคราะหทางสถตทนยมใชกนอยางกวางขวางในการวจยทางดานพฤตกรรมศาสตร (Baumgartner and Homburg, 1995; Shook et al., 2004 quoted in Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) ดงนนในการศกษาครงนผวจยจงใชการวจยเชงปรมาณดวยวธการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling) เพอใหไดองคความรทงเชงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) และเปนการยนยนความถกตองเชงโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

8

ในบรบทของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) โดยใชแบบสอบถามค าถามแบบมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบ (Six-Point Likert Scales) รวมกบการใชค าถามปลายเปด เพอใหเขาใจถงรปแบบ และลกษณะของการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานของบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) การวจยในครงนจะชวยใหผบรหาร และนกพฒนาทรพยากรมนษยไดเขาใจรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) และสามารถน าผลการศกษาครงนมาประยกตใชในการพฒนาปจจยทสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เพอใหความรซงเปรยบเสมอน “สนทรพยอนนต” (The Infinite Asset) (Groff and Jones, 2003: 2) ไดเพมพน และเปนปจจยหนงทสามารถชวยเพมประสทธภาพ และประสทธผลในการท างานของพนกงาน รวมทงอาจน าไปสการสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ ตลอดจนสรางศกยภาพความไดเปรยบทางการแขงขนกบคแขงทางธรกจใหองคการสามารถเตบโตไดอยางย งยนตอไป

1.2 วตถประสงคของการศกษา 1.2.1 เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ทสงผลตอการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษทมหาชน 1.2.2 เพอพฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ทสงผลตอการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษท มหาชน

1.3 ขอบเขตและวธการศกษา ประชากรทใชในการศกษาวจย คอ พนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ทาอากาศยานสวรรณภม ทปฏบตหนาทในการซอมบ ารงอากาศยานประกอบดวย พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานระดบฐานปฏบตการและสถาน จ านวน 430 คน และพนกงานฝายปฏบตการซอมบ ารงอากาศยานลานจอด จ านวน 698 คน รวมทงหมดจ านวน 1,128 คน ตวแปรทใชในการศกษาประกอบดวยตวแปรตน คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ประกอบดวย 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน

9

(Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ตวแปรตามคอ การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)ประกอบดวย 1) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) และ2) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing)

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 ฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ทราบแนวทางการพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และแนวทางการพฒนาการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน 1.4.2 บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ทราบแนวทางการพฒนาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และแนวทางการพฒนาการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงานภายในบรษท 1.4.3 เพอเปนขอมลใหองคการตางๆไดน าไปประยกตใช เพอเปนแนวทางในการพฒนา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในองคการตางๆใหมมากยงขน 1.4.4 เพอพฒนาองคความรทางวชาการเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.4.5 ผลของการศกษาใชเปนแนวทางการศกษาวจยเชงลกในงานวจยในเรองนตอไป โดยเฉพาะอยางย งในงานวจย ท เ กยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ การศกษาเรองรปแบบความสมพนธเชงโครงสรางระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการกบการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษท มหาชน ผวจยไดศกษาคนควาแนวคด ทฤษฎ และผลการศกษาวจยจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของน าเสนอตามล าดบดงน

2.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.1.1 ความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.1.2 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.1.3 ความส าคญของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.2 การแลกเปลยนความร 2.2.1 ความหมายของการแลกเปลยนความร 2.2.2 ลกษณะของการแลกเปลยนความร 2.2.3 ความส าคญของการแลกเปลยนความร 2.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และการแลกเปลยนความร 2.4 สมมตฐานการวจย 2.5 การพฒนากรอบแนวคดการวจย

2.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 2.1.1 ความหมายพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ การศกษาเอกสารงานวจย ท เ กยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ

(Organizational Citizenship Behavior: OCB) มผใหความหมายไว ดงน Katz and Kahn (1978) Organ (1988 quoted in Podsakoff, Mackenzie, Paine and

Bachrach, 2000) Schnake (1991 quoted in Spector, 1996) Greenberg and Baron (1997) Robbins

11

(2001) และ George and Jones (2002) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการไปในทางเดยวกนวา พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการเปนพฤตกรรมทบคลากรปฏบตนอกเหนอบทบาททถกก าหนดหรอตกลงไว อาจเปนไปไดทพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการนอาจถกระบไวในหนาททตองปฏบตแตจะพบเพยงสวนนอยเทานน (Katz and Kahn, 1978) และไมเกยวของกบระบบการใหรางวลหรอลงโทษ (Organ, 1988 quoted in Podsakoff et al., 2000) พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการเปนพฤตกรรมทเกดขนเองอยางไมเปนทางการในการใหความรวมมอใหความชวยเหลอ และใหความเปนมตรตอเพอนรวมงาน (Katz and Kahn, 1978) โดยบคลากรมความเตมใจปฏบตเพอประโยชนขององคการ (Organ, 1988 quoted in Podsakoff et al., 2000 ; Schnake, 1991 quoted in Spector, 1996)รวมทงสงเสรมใหเกดประสทธผลตอองคการโดยเฉพาะอยางยงในองคการทมการปรบเปลยนตลอดเวลาบคลากรมหนาทความรบผดชอบเพมมากขน (Robbins, 2001: 21) และพฤตกรรมนยงชวยสนบสนนการด าเนนงานขององคการใหด าเนนงานเปนไปอยางราบรน (Greenberg and Baron, 1997) ซงอาจกลาวไดวาการทบคลากรแสดงออกถงพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการจะชวยใหองคการสามารถอยรอดได (George and Jones, 2002) และประสบความส าเรจ (Robbins, 2001: 21) จะเหนไดวาพฤตกรรมนเปนสงจ าเปนส าหรบการด าเนนการขององคการ เนองจากถาขาดพฤตกรรมนแลวระบบตางๆ ขององคการจะไมสามารถด าเนนการไปไดดวยด (Katz and Kahn, 1978) พฤตกรรมเหลานไดแก พฤตกรรมการตรงตอเวลา การชวยเหลอเพอนรวมงาน การอาสาชวยท ากจกรรมตางๆ โดยไมตองรองขอการใหค าแนะน าทสรางสรรคตอการพฒนาปรบปรงหนวยงาน และการไมปลอยเวลางานใหสญเปลา (Schnake, 1991 quoted in Spector, 1996)ความหมายดงกลาว สรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถงพฤตกรรมของสมาชกในองคการทแสดงออกนอกเหนอบทบาทหนาทความรบผดชอบโดยทองคการไมไดก าหนดขน แตเกดจากบคคลนนกระท าดวยความเตมใจเพอเปนประโยชนตอองคการและน าองคการไปสความส าเรจ

2.1.2 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ การศกษาแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ มนกวชาการเสนอการจ าแนก

องคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ ดงน Smith, Organ, and Near (1983 quoted in Organ, Podsakoff and Mackenzie 2006: 247-250) จ าแนกพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการไวเปน 2 ดานไดแก 1)พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) เปนพฤตกรรมของบคลากรทใหความชวยเหลอแกองคการ เชน การปฏบตงานแทนผรวมงานทไมสามารถท าได การสมครใจชวยเหลองานโดยไมไดรองขอ การชวยสอนงานแกบคลากรทมาปฏบตงานใหม การชวยเหลอ

12

เพอนรวมงานทมงานลนมอ การชวยเหลองานผบงคบบญชา เปนตน และ2)พฤตกรรมการยนยอมปฏบตตาม (General Compliance) เปนพฤตกรรมของบคลากรทมความส านกตอหนาท มพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการ เชน การตรงตอเวลา การไมใชเวลางานไปท าประโยชนสวนตว การรกษาทรพยสมบตขององคการ การเอาใจใสสรางชอเสยงใหกบองคการ การเขารวมกจกรรมขององคการซงพฤตกรรมเหลานเปนพฤตกรรมทบคลากรทดขององคการควรปฏบต

ในป 1988 Williams (1988 quoted in Bolon, 1997: 224) ไดแบงพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการเปน 2 แบบ ไดแก 1)พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอบคคล (Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Individual: OCBDTI) เปนพฤตกรรมทมประโยชนเฉพาะตอบคคล เชน การชวยเหลอผอนทเกยวกบงาน หรอชวยแกปญหาในการปฏบตงาน และ2)พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอองคการ(Organizational Citizenship Behavior Directed Toward Organization: OCBDTO) เปนพฤตกรรมทมประโยชนตอองคการโดยทวไป เชน การอทศเวลาใหกบองคการ การใหความรวมมอในกจกรรมตางๆขององคการ การปกปององคการ และรกษาชอเสยงขององคการ เปนตน

ตอมา Organ (1991) ไดจ าแนกพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ (Organizational Citizenship Behavior: OCB) ในรปแบบทชดเจนยงขนโดยแบงออกเปน 5 พฤตกรรม ไดแก 1)พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) เปนพฤตกรรมของสมาชกทใหความชวยเหลอผรวมงานทนททเกดปญหาในการปฏบตงาน ชวยเหลอผรวมงานในกรณทท างานไมเสรจตามก าหนด หรอมงานลนมอ ชวยแนะน าผมาปฏบตงานใหม ในการใชเครองมอ วสดอปกรณตางๆ 2)พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) เปนพฤตกรรมของสมาชกในการเคารพสทธของผอน ค านงถงผอน เพอปองกนการเกดปญหาทเกยวกบการท างาน เนองจากการท างานทกคนตองพงพาอาศยซงกนและกน การกระท าหรอการตดสนใจของบคคลหนงสามารถสงผลกระทบตอความรสกของผรวมงานได ดงน นตองใหความสนใจเอาใจใสตอความรสก ความตองการของผ อน รวมท งการแบงปนทรพยากรรวมกน 3)พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) หมายถง พฤตกรรมความอดทนตอปญหา ความยากล าบาก ความเครยด และความกดดนดวยความเตมใจ ทงทสามารถเรยกรองความเปนธรรมหรอรองทกขได แตการรองทกขจะเพมภาระใหกบผบรหารและอาจเกดการโตเถยงกนจนละเลยการปฏบตงาน บคลากรจงอดทนอดกลนดวยความเตมใจ 4)พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความรบผดชอบ การมสวนรวมในการด าเนนงานขององคการอยางสรางสรรค เขารวมประชมรวมทงเสนอขอคดเหนทเปนประโยชนตอการปรบปรงองคการ เปนผทยดในแนวทางการพฒนาองคการ และ5)พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) หมายถง พฤตกรรมทบคลากรยอมรบกฎระเบยบ และขอก าหนดขององคการ

13

ทงทเปนทางการ และไมเปนทางการ มความตรงตอเวลาท างาน อยในความเปนระเบยบเรยบรอย ดแลรกษาทรพยสนขององคการ รวมถงไมใชเวลางานไปท ากจธระสวนตว

Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000) อธบายถงองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการ เปน 5 องคประกอบ ไดแก 1)การใหความชวยเหลอ และใหความรวมมอตอผอน (Helping and Cooperating with Others) ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอเพอนรวมงาน ลกคา ผใชบรการ รวมทงการค านงถงผอน 2)การอดทนอดกลน การสนบสนน และปกปององคการ (Enduring, Supporting and Defending Organization) ไดแกพฤตกรรมจงรกภกดตอองคการ ค านงถงเปาหมายขององคการ รวมทงการเปนตวแทนขององคการดวยความเตมใจ 3)การเคารพกฎระเบยบ และขอปฏบต (Following Organizational Rules and Procedures) ไดแก การปฏบตตามกฎขอก าหนด และนโยบายขององคการ 4)ความศรทธา และความพยายาม (Persisting with Enthusiasm and Extra Effort) ไดแก การมความพยายามในการท างานปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจแมจะตองพบอปสรรคหรอความไมสะดวกสบายตางๆและ 5) อาสาชวยเหลอกจกรรมทเกยวกบงาน (Volunteering to Carry Out Task Activity) ไดแกการใหค าแนะน าทเปนประโยชนแกองคการเปนผรเรมและรบผดชอบแมกจกรรมนนจะเปนสงทอยนอกเหนอบทบาทหนาท

นอกจากนใบบรบททางสงคมทตางออกไป Farh, Zhong and Organ (2004) ไดแบงองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามวฒนธรรมจนออกเปน 4 ดานไดแกพฤตกรรมของตนเองพฤตกรรมตอกลมพฤตกรรมขององคการและพฤตกรรมตอสงคมดงน 1) พฤตกรรมของตนเอง (Self-Domain) ประกอบไปดวย (1) การศกษาหาความรดวยตนเอง (Self-learning) คอ การมพฤตกรรมใฝเรยนรปรบปรงและพฒนาทกษะการท างานของตวเองอยเสมอเพอน าทกษะเหลานนมาใชประโยชนในการท างานใหกบองคการ (2) ความทมเทในการท างาน (Taking Initiative) คอ ความตงใจและอทศตนใหกบการท างานในองคการอาทเชนการใหความรวมมอในการท างานการท างานเกนเวลาการมความกระตอรอรนในการท างานการแบงปนขอมลตางๆในการท างานเปนตน และ (3) การรกษาความสะอาด (Keeping Workplace Clean) คอ การชวยรกษาความสะอาดในองคการ

2) พฤตกรรมตอกลม (The Group Domain) ประกอบไปดวย (1) ความสามคค (Interpersonal Harmony) คอ พฤตกรรมของพนกงานในองคการทชวยใหเกดความสมานฉนทหรอความสามคคในทท างาน และ (2) การชวยเหลอเพอนรวมงาน (Helping Co-Workers) คอ พฤตกรรมทพนกงานเตมใจใหการชวยเหลอบคคลอนในองคการไมวาจะเปนการชวยเหลอบคคลทมความเกยวของในการท างานและไมเกยวของในการท างานของตน

14

3) พฤตกรรมขององคการ (The Organization Domain) ประกอบไปดวย (1) การแสดงความคดเหน (Voice) คอ ความกลาแสดงความคดเหนทเปนประโยชนตอองคการ เพอทจะปรบปรงและพฒนาองคการใหดยงขน (2) การมสวนรวมในองคการ (Participation in Group Activities) คอ พฤตกรรมการใหความรวมมอกบองคการในการท ากจกรรมตางๆขององคการอยางรบผดชอบไมวาจะเปนกจกรรมในกลมสายงานเดยวกนหรอกจกรรมทกระท ารวมกนทงองคการ (3) การสงเสรมชอเสยงขององคการ (Promotion Company) คอ การสรางการสนบสนนการรกษา และการปกปองชอเสยง และภาพลกษณขององคการใหดอยเสมอ และ (4) การปองกนและการประหยดทรพยากรขององคการ (Protecting and Saving Company Resources) คอ พฤตกรรมการชวยองคการประหยดทรพยากรตางๆเชนเงนขอมลทนทางสงคมเปนตนนอกจากนยงรวมถงการชวยเหลอ และปองกนอนตรายตางๆทอาจเกดขนไดในองคการ เชน ไฟไหม น าทวม เปนตน

4) พฤตกรรมตอสงคม (Society Domain) ประกอบไปดวย (1) การเขารวมท าสวสดการทางสงคม (Social Welfare Participation) คอ การมสวนรวมในการท ากจกรรมการบรการสาธารณะชนขององคการอยางรบผดชอบ และ (2) การยอมรบบรรทดฐานของสงคม (Compliance with Social Norms in the Society) คอการมพฤตกรรมทสอดคลองกบบรรทดฐาน หรอกฎระเบยบตางๆในสงคม เชน ความซอสตยการรกษาสญญาเปนตน

Farh et al. (2004) ไดอธบายองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการดานพฤตกรรมตอสงคม (Society Domain) ซงประกอบดวยการเขารวมท าสวสดการทางสงคม (Social Welfare Participation) และการยอมรบบรรทดฐานของสงคม (Compliance with Social Norms in the Society) วาเปนลกษณะเฉพาะขององคการในประเทศจนเทานน เนองจากประเทศจนเคยมการปกครองในรปแบบสงคมคอมมวนสตทมรฐบาลสวนกลางทมมาตรการใหผประกอบการตองมภาระหนาท และความรบผดชอบตอสงคมไมวาจะเปนการรวมกนปลกตนไมการรวมกนบรจาคเลอดของพนกงานในองคการ ฯลฯ โดยมาตรการนมไวเพอสรางสมพนธภาพทดระหวางรฐบาลกบผประกอบการสงผลใหพนกงานในแตละองคการตองรวมกนชวยเหลอองคการของตนใหปฏบตหนาททไดรบอยางครบถวนตามทรฐบาลมอบหมาย

โดยสรปการศกษาองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการจากนกวชาการทงหลายขางตน สามารถน ามาวเคราะหการแบงองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการไดออกเปน 2 กลม คอ 1)กลมนกวชาการทแบงองคประกอบตามลกษณะการแสดงพฤตกรรม และ2)กลมนกวชาการทแบงองคประกอบตามจ านวนบคคลและสภาพแวดลอม ดงตารางท 2.1

15

ตารางท 2.1 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ

นกวชาการ องคประกอบของ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 1. แบงองคประกอบตามลกษณะพฤตกรรม Smith, Organ, and Near (1983 quoted in Organ et al., 2006: 247-250)

1.พฤตกรรมการชวยเหลอผอน 2.พฤตกรรมการยนยอมปฏบตตาม

Organ (1991)

1.พฤตกรรมการชวยเหลอผอน 2.พฤตกรรมการค านงถงผอน 3.พฤตกรรมการอดทนอดกลน 4.พฤตกรรมการใหความรวมมอ 5.พฤตกรรมการส านกในหนาท

Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000)

1.การใหความชวยเหลอและใหความรวมมอผอน 2.การสนบสนนและปกปององคการ 3.การเคารพกฎระเบยบและขอปฏบต 4.ความศรทธาและความพยายาม 5. อาสาชวยเหลอกจกรรมทเกยวกบงาน

2. แบงองคประกอบตามจ านวนบคคล และสภาพแวดลอม Williams (1988 quoted in Bolon, 1997: 224)

1. พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอบคคล 2. พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการทเกยวเนองโดยตรงตอองคการ

Farh et al. (2004) 1.พฤตกรรมของตนเอง 2.พฤตกรรมตอกลม 3.พฤตกรรมขององคการ 4.พฤตกรรมตอสงคม

การศกษาทบทวนเอกสารทเกยวของกบการศกษาองคประกอบของพฤตกรรมการเปน

สมาชกขององคการจากนกวชาการทงหลายขางตน พบวาการแบงองคประกอบของ Organ (1991) มเนอหาครอบคลมครบถวน และมความเชอมโยงกบองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของนกวชาการทานอนดงตารางท 2.2

16

ตารางท 2.2 องคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ Organ (1991)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991)

นกวชาการ

1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) Organ (1991) Organ et al. (2006) Williams (1988 quoted in Bolon, 1997: 224) Smith, Organ, and Near (1983 quoted in Organ et al., 2006: 247-250) Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000) Farh et al (2004)

2. พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) Organ (1991) 3. พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) Organ (1991)

Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000)

4. พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic virtue) Organ (1991) Smith, Organ, and Near (1983 quoted in Organ et al., 2006: 247-250) Williams (1988 quoted in Bolon, 1997: 224) Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000) Farh et al (2004)

5. พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) Organ (1991) Smith, Organ, and Near (1983 quoted in Organ et al., 2006: 247-250) Williams (1988 quoted in Bolon, 1997: 224) Borman and Motowidlo (1993, 1997 quoted in Podsakoff et al., 2000) Farh et al (2004)

นอกจากนการแบงองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ Organ

(1991) ยงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทไดรบความนยมในการ

17

น ามาใชในการศกษาอยางกวางขวาง โดยเฉพาะอยางยงความนยมในการน ามาใชเปนตวแปรหลกในการศกษาเรองอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบการแลกเปลยนความรทศกษากนในตางประเทศ อาทการศกษาของ Lin (2008), Al-Zu’bi (2011) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) เปนตน ดงนนผวจยจงน าองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ Organ (1991) มาใชในการศกษาครงน

2.1.3 ความส าคญของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการอาจชวยเพมผลส าเรจขององคการเพราะ

พฤตกรรมดงกลาวเปรยบเสมอน “สงหลอลน” กลไกทางสงคม (Social Machinery) ขององคการชวยลดความฝด และชวยเพมประสทธภาพในการท างาน เนองจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ลดความจ าเปนในการดแลรกษาทรพยากรขององคการลดความเสยหาย รวมทงการซอมแซมบ ารงรกษา ชวยเพมประสทธภาพในการใชทรพยากรโดยเกดผลผลตทเพมขน ชวยเพมผลผลตใหกบเพอนรวมงาน และระบบการจดการ ชวยใหเกดแนวทาง และการด าเนนงานทมประสทธภาพโดยการประสานกจกรรมระหวางสมาชกในทมงาน และขามกลมงาน ชวยเพมความสามารถขององคการทจะดงดดและรกษาพนกงานทดทสด (Talent) โดยการท าใหองคการเปนสถานทนาท างานมากขน (Bormam and Motovidlo, 1993; Smith et al., 1983 quoted in Podsakoff et al., 1997)

นอกจากความส าคญของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการตามท Bormam and Motovidlo (1993 quoted in Podsakoff et al., 1997) และSmith et al., (1983 quoted in Podsakoffet al., 1997) ไดกลาวไวขางตน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการยงมอทธพลทางบวกตอพฤตกรรมอนทเปนประโยชนตอองคการอกดวย เชน การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในองคการ เปนตน (Lin, 2008; Al-Zu’bi, 2011; Teh and Yong, 2011; Aliei, Ashrafi and Aghayan, 2011; Teh and Sun, 2012; Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011)

2.2 ความร และการแลกเปลยนความร

2.2.1 ความหมายของการแลกเปลยนความร การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) หมายถง การแลกเปลยน และเรยนร (Share

and Learn) (บญด บญญากจ และคณะ, 2547; วจารณ พานช, 2548) ซง Connelly and Kelloway (2003) และ Lee (2001) ใหความหมายการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เปนไปในทาง

18

เดยวกนวากระบวนการหรอวธการถายทอด และรบเอาความรรวมกบแหลงหรอบคคลอนโดย Aridichvili, Page and Wentling (2003) กลาววา การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) มทงการแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) และรวมกนสรางความรใหม ซงจะตองประกอบดวยการให และการรบความรควบคกนไป สวน Nonaka and Takeuchi (1995) ใหความหมายในลกษณะทตางออกไป คอกลาววาการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เปนสภาพทพนกงานสามารถหาความรจากประสบการณตรง ส าหรบใชในการท างานโดยเนนไปทความรจากประสบการณตรง (Tacit Knowledge) แตไมละเลยความรจากต ารา (Explicit Knowledge)

2.2.2 ลกษณะของการแลกเปลยนความร Nonaka and Takeuchi (1995) กลาววาความรถกสรางจากความเชอและความศรทธาจนเกด

ความมงมนในการปฏบตของบคคลทมตอขอมลขาวสารทไหลเวยนอย ความร (Knowledge) ไดถกแยกออกจากกนครงแรกโดย Polanyi นกเคม นกเศรษฐศาสตร และนกปรชญาชาวฮงการ โดยแบงความรเปน 2 รปแบบ คอ 1)ความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) และ2)ความรทเปนนย (Tacit Knowledge) ซงกลาวไวในหนงสอ The Tacit Dimension ในป 1966 (uit, 1999: 99) ลกษณะส าคญของความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) มลกษณะเปนความรหรอทกษะทสามารถรวบรวมจดเกบ และถายทอดอยางเปนหลกการ ไดโดยงาย มการบนทกไวเปนลายลกษณอกษร และมการใชรวมกนในรปแบบตางๆ สามารถ สอสารและเผยแพรไดอยางสะดวกอาจอยในรปของเอกสารทฤษฏ คมอ บทเรยน จดหมาย ขาว กฎ ระเบยบ วธปฏบตงาน หรอระบบสอตางๆ (Nonaka and Takeuchi, 1995)

สวนความรทเปนนย (Tacit Knowledge) คอ ความรทเปนทกษะเฉพาะตวของแตละบคคลทเกดจากการสงสม ประสบการณ ความเชอ ความช านาญ ทกษะ พรสวรรค สญชาตญาณของแตละบคคล หรอความคดสรางสรรคจากการปฏบตงาน กลาวไดวาเปนความรแบบนามธรรม ตองอาศยการถายทอดโดยการ ตดตอสอสาร การใหค าแนะน า การใหค าปรกษา การสอนงานจากผช านาญงานดานนนๆ (Nonaka and Takeuchi, 1995) การล าดบของความรม 4 ขนตอน เรมทหนวยพนฐานทเรยกวา “ขอมล” (Data) เปนขอเทจจรง เปนตวเลขตางๆ หรอขอมลดบทยงไมไดผานการแปรความสวน “สารสนเทศ” (Information) เปนขอมลทผานกระบวนการอธบาย สงเคราะห วเคราะห เพอน ามาใชประโยชน ในการบรหารจดการในขนตอนของการตดสนใจ ในขณะท “ความร” (Knowledge) คอ สารสนเทศ ทผานกระบวนการคด การเปรยบเทยบ เชอมโยงกบความรอนจนเกดเปนความเขาใจ และน าไปใช

19

ประโยชนในการสรป และตดสนใจในสถานการณตางๆ ไดโดยไมจ ากดชวงเวลา กลาวคอ ความร คอ ความเขาใจอยางลกซง เปนสารสนเทศทน าไปใชในการปฏบตงานได เปนแนวทางในการ ด าเนนพฤตกรรม การกระท า และวธการตดตอสอสารกบผอน และปญญา (Wisdom) คอ ความร ความเขาใจทอยในตวคนกอใหเกดประโยชนในการน าไปใช ดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 แสดงล าดบของขอมล สารสนเทศ ความร และปญญา แหลงทมา: Bellinger, Castro and Mills, 2004.

Nonaka, Toyama and Konno (2000) ผน าเสนอแนวคดการสรางความร (Knowledge Creation) กลาววา การสรางความร คอ กระบวนการของการแลกเปลยนความรความคดเหน และประสบการณซงกนและกนของแตละบคคล ผานการมปฏสมพนธอยางตอเนองของบคคล และสภาพแวดลอม เพอท าใหเกดความร ประกอบไปดวยสวนส าคญ 3 สวน คอ 1) สถานททบคคลจะมามปฏสมพนธกนถงขนถายทอดความรกน ภาษาญปนใชค าวา “Ba” ซงแปลวา สถานท ส าหรบกระบวนการสรางหรอถายทอดความร อาจจะก าหนดไว เปนทางการ ไมเปนทางการ หรอใหมขนโดยฉบพลนแลวแตกรณม3 ลกษณะใหเลอก คอ 1)แบบสถานทจรง (Physical Space) 2)แบบสถานทจ าลอง (Virtual Space) เชน ในเครอขายคอมพวเตอร (Computer Network) และ3)แบบสถานทในสมองบคลากร (Mental Space) คอ การน าความคดไปใสไวเพอใหคดตอ

20

2) มกระบวนการ SECI ในสถานทอยางตอเนอง (รายละเอยดอยหนา 21) คอ ไปพบปะบคลากรผปฏบตงานภายใน และบคคลภายนอก เพอใหได Tacit Knowledge แปลง Tacit Knowledge ทไดมาใหเปน Explicit Knowledge น า Explicit Knowledge ทแปลงมาแลว มาเขาสระบบ น า Explicit Knowledge ทมอย แลว และ น า Explicit Knowledge ทงหลายเหลานนสงถายไปยงบคลากรทวทงองคการ กลายเปน Tacit Knowledge ของบคลากรทงหมด น าโดย KM Manager 3) ระบบทรพยสนความร (Knowledge Assets) และน าไปใชงานอยางมคณคา มทงการรบเขา น าออกใช การท าใหเกด “Ba” อยางตอเนอง ทรพยสนความรม 5 แบบ คอ (1) ความรทอยในรปทกษะ วธการท างาน เกดจากประสบการณ (2) แนวคด (3) ความรทเปนระบบอยแลว เชน ความรทางเทคโนโลย (4) ความรทก าลงใชงานอยในกระบวนการท างาน และ (5) ความรในการจดระบบความรทไดน าเขามา Nonaka Toyama and Konno (2000) เสนออกวาสงทอาจชวยในการสรางบรรยากาศทสนบสนนใหบคลากรมปฏสมพนธระหวางกนม 8 อยาง คอ 1) สรางบรรยากาศแบบตามสบาย (Autonomy) 2) สรางปญหาเพอใหชวยกนคดเพอหาทางออก เชน เสนอแนวคดทขดแยงไวให วจารณ (Creative chaos) 3) น าเสนอขอมลของบรษททหลากหลายมากเกนกวางานในหนาทของบคลากร เพอใหเกดการวพากษวจารณแบบล าเสนบาง จะเกดการใชความคดรเรม (Redundancy) 4) น าเสนอขอมลขององคการทขดแยงกนเอง แตตองพองามตามความจ าเปน (Requisite variety) 5) บรรยากาศแหงความรก หรอ ความเปนมตร (Love) 6) ความเอาใจใสกนและกน (Care) 7) ความ ไววางใจกน (Trust) และ8) ความผกพนกบเปาหมายงานรวมกน (Commitment) ทงนการมปฏสมพนธซงกนและกนระหวางบคลากรเปนสงทตองท าอยางตอเนอง การสรางความรของการมปฏสมพนธทงในระดบเลก (Micro) และระดบใหญ (Macro) เรมจากบคคลไปสบคคล จากบคคลไปสกลมบคคล ผานความแตกตางซงกนและกน รวมไปถงการเกบรวบรวม ปรบเปลยนและการสรางความรใหมจนกลายมาเปนสตปญญา (Wisdom) ทสามารถประยกตพฒนาความรทมอยในระบบงานของตนเองได Nonaka and Takeuchi (1995) จงไดเสนอเปนแนวคดโมเดลเกลยวความร (SECI’s Model) คอ Socialization, Externalization, Combination และ Internalization ซงสามารถเรยกปฏสมพนธของความรวา การเปลยนแปลงความร (Knowledge Conversion) โดยผานกระบวนการของการเปลยนแปลงความรทเปนนย (Explicit) และความรท เหนไดชดเปนกระบวนการทตอเนองเปนวงจรดงน

21

ภาพท 2.2โมเดล SECI แหลงทมา: Nonaka, 2010 อางถงใน วจารณ พานช, 2553.

1) Socialization (จาก Tacit Knowledge ไปส Tacit Knowledge) เปนกระบวนการ แลกเปลยนประสบการณ ทกษะ แนวคด ของผทสอสารระหวางกน หรอถายทอดความรจากสมองบคคลหนง ไปสสมองของบคคลอนอกหลายๆคน โดยการจดใหบคคลลากรมามปฏสมพนธ (Socialize) ซงกนและกนในรปแบบตางๆ ท าใหเกดการแลกเปลยนความรทเปนนย หรอใหไดประสบการณ โดยสามารถท าไดหลายรปแบบ เชน ระบบพเลยง (Mentoring System) การสบเปลยนหมนเวยนงานหรอหนาท (Job Rotation) การยมตวบคลากรมาชวยงาน การสรางชมชนแหงการเรยนร การจดเวทส าหรบการแลกเปลยนความรโดยทบคคลสามารถรบความรทเปนนยไดจากการสงเกต การลอกเลยนแบบ หรอการลงมอปฏบต

2) Externalization (จาก Tacit Knowledge ไปส Explicit Knowledge) เปนกระบวนการแลกเปลยนความรทอยภายในบคคล (Tacit Knowledge) ใหอยในรปแบบทสามารถถายทอดใหเขาใจไดงาย หรอความรทเขารหส (Explicit Knowledge) ซงเปนความรทสามารถแลกเปลยนกนไดโดยงายผานวธการดานเทคโนโลย สอสารและสารสนเทศ รวมทงสามารถน าไป

22

จดเกบได เชน เปลยนความรหรอทกษะใหอยในรปแบบของตวอกษรรปภาพ แผนผง ฟงกชนสมการ เปนตน ซงเปนหวใจส าคญของกระบวนการสรางความร

3) Combination (จาก Explicit Knowledge ไปส Explicit Knowledge) เปน กระบวนการรวมความรในแขนงตางๆ ทเปนความรทเหนไดชดเขาดวยกน แลวน ามาสรางจดหมวดหมเปนความรใหม เชน การจดท าเอกสาร ต ารา หนงสอ จดท าฐานความร รวมทงการท าสมดหนาเหลองโดยน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชจะชวยใหเขาถงความรไดงายและรวดเรวขน เปนตน

4) Internalization (จาก Explicit Knowledge ไปส Tacit Knowledge) เปนกระบวนการเรยนรจากการกระท าซงเปนการเปลยนความรทเหนไดชดทอยในรปของเอกสาร ใหอยในรปของทกษะหรอความสามารถของบคคล ใหกลบไปเปนความรโดยนยทฝงอยในตวบคคลนนๆ เปนการ “จารก” ความรเหนไดชด เปนความรทฝงลกในสมองคน เชน น าความรทเรยนรมาไปปฏบตจรง

สรปไดวาการเกดความรเปนกระบวนการทหมนเวยนทเคลอนทไดตามกระบวนการ เกลยวความร (Knowledge Spiral: SECI) กลาวคอ ความรทฝงลกมไดมการบนทกใหเปนรปธรรม จงตองหาวธน ามาใชใหไดมากทสด แนวทางหนงคอการใชชองทางการลอสารดวยกระบวนการ ทางสงคมหรอการมปฏสมพนธดวยการพดคยแลกเปลยนความรระหวางกนแลวน ามาบนทกลง ในสอตางๆ ใหเปนความรทเปนรปธรรมหรอความรทเหนไดชดความรทเปนวทยาการมากๆ จะมการ บนทกลงในสอทหลากหลายท าใหยากแกการจดกลม ดงนนจงตองหาวธการหลอมรวมความร ดงกลาวใหเปนหมวดหมเพอใหผอนสามารถเรยนร และน าความรโปใชในการปฏบตงานไดและ ความรทเกดจากการปฏบตงานนนจะกอใหเกดความรทฝงลกขนใหมอกครง ซงจ าเปนตองมการแลกเปลยนความรและสงตอเพอใหเปนความรทเหนไดชดตอไปไมมทสนสด ซงกระบวนการ เปลยนแปลงเหลานจ าเปนตองใชเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการอ านวยความสะดวก ในแตละกระบวนการของการปรบเปลยนความร (Nonaka, Reinmoeller and Toyama, 2000) และ เทคโนโลยสารสนเทศกจะเปลยนแปลงไปตามเกลยวความร ดงภาพท 2.3

23

ภาพท 2.3 แสดงตวอยางเทคโนโลยทใชสนบสนนในกระบวนการแลกเปลยนความร แหลงทมา: Huang and Liaw, 2004.

นอกจากน Nonaka and Takeuchi (1995) กลาวถงขนตอนการสราง และการแลกเปลยน

ความร ซงม 5 ขนตอน ดงน 1) การแบงปนความรทเปนนย (Sharing Tacit Knowledge) ความรทเปนนยถก

แบงปน ผานกระบวนการแลกเปลยนความร(Socialization: การพบปะ) ของทมโครงการหรอชมชนขนาดเลกของความรซงสมาชกของชมชนไมเพยงแตเขาใจความหมายของสถานการณการแบงปน ของกนและกน และพสจนความเชอเกยวกบวาจะปฏบตในสถานการณนนไดอยางไรเนองจากความรทเปนนยเกยวของกบความรสก ประสบการณของบคคลและกระบวนการทงมวล ซงไมใช เปนการงายในการทจะถายทอดไปสบคคลอนดงนนแนวทางทจะใชในการแบงปนความรคอ (1) การสงเกตโดยตรง (Direct Observation) สมาชกสงเกตงานทอยในมอ และ ทกษะของผอนในการแกปญหา ผสงเกตจะแบงปนความเชอเกยวกบงานทปฏบตและไมไดปฏบต ดงนนจงเปนการเพมประสทธภาพของสมาชกในการปฏบตในสถานการณเดยวกน (2) การสงเกตโดยตรงและการบรรยาย (Direct Observation and Narration) สมาชก สงเกตงานทอยในมอ และไดรบค าแนะน าเพมเตมจากสมาชกอนเกยวกบกระบวนการของการแกปญหานน บอยครงในรปแบบของการพรรณนาเกยวกบเหตการณทเหมอนกน (3) การเลยนแบบ (Imitation) สมาชกพยายามทจะ

24

เลยนแบบงานโดยอยบนพนฐาน ของการสงเกตโดยตรงของบคคลอน (4) การทดลองและการเปรยบเทยบ (Experimentation and Comparison) สมาชก ทดลองใชสถานการณหลายๆ แบบ และสงเกตผเชยวชาญในทท างาน เปรยบเทยบประสทธภาพของคนทมประสบการณนอย และ (5) การปฏบตรวมกน (Joint Execution) สมาชกชมชนรวมกนในการแกไขงานและ ผทมประสบการณมากจะใหค าแนะน า และแนวคดเกยวกบการทจะปรบปรงประสทธภาพของคน ทมประสบการณนอย

2) การสรางแนวคด (Creating Concepts) ซงจดอยในกระบวนการของการสกดความร จากบคคล (Externalization: การถอดความร) ในขนตอนนชมชนพยายามทจะท าความรของพวก เขาใหเปนความรทเหนไดชด กระบวนการในการสรางแนวคดใหมเกดขนดวยภาษาทจะใชทงในการ สอสารประสบการณใหมๆ และใหแนวทางความคดใหมๆ Nonaka and Takeuchi (1995) กลาววา ภาษาทเปนรปรางจะใชการอปมาและเปรยบเทยบ เปนสงทส าคญส าหรบการสรางแนวคด การอปมาเปนชนดหนงของสอแนวคดทใชไดสะดวกในการท าแนวคดและการสอสารใหเปนรปราง

3) การพสจนความถกตองของแนวคด (Justifying Concepts) ซงจดอยในกระบวนการ ของการสกดความรจากบคคล (Externalization : การถอดความร) หลงจากทแนวคดถกสรางขน มาแลวกจ าเปนทจะตองมการประเมนแนวคดนนชมชนจะตองน าเสนอแนวคดของชมชนและเปด การสนทนาเกยวกบแนวคด กอนทจะมการพสจนแนวคด ชมชนและผมสวนรวมคนอนๆ เปนตอง เหนดวยกบเงอนไขแนวคดจะถกทบทวนในดานผลกระทบทมตอกลยทธความกาวหนา ผมสวนรวม ในการพสจนแนวคดจะตองเชอวาความรถกสราง เพอทจะสรางประสทธภาพของการไดเปรยบทางการแขงขน

4) การสรางตนแบบ (Building a Prototype) ซงจดอยในกระบวนการของการจดระบบความร (Combination: การผสมความร) ตนแบบเปนรปแบบทจบตองไดของแนวคด และเกดขนจากการรวบรวมแนวคด ผลตภณฑองคประกอบและขนตอนทเกดขนดวยแนวคดใหม

5) การดงความรไปใช (Cross-Leveling Knowledge) ซงจดอยในกระบวนการของ การดงความรใปใช (Internalization: การซมซบความร) ผลลพธทไดจากขนตอนทง 4 ขนตอน จะอยในรปของนวตกรรม ผลตภณฑบรการหรอความรใหม กลยทธความกาวหนา สามารถยกระดบของความรตลอดทงองคการ

นอกจากแนวคดการแลกเปลยนความรของ Nonaka and Takeuchi (1995) แลว ผวจยพบแนวคดอนทนาสนใจและเปนประโยชนตอการพฒนากระบวนการแลกเปลยนความร ทแตกตางออกไปจากแนวคดของNonaka and Takeuchi (1995) คอ แนวคดของ Oinas-Kukkonen (2002) ซงเปนนกวชาการอกทานทไดศกษาวธการสราง และการแลกเปลยนความรในบรบทขององคการ และ

25

ไดสรางโมเดลการสรางความรขององคการ หรอ โมเดล 7C โดยเปนโมเดลทอธบายถงการสรางองคความรใหเกดขนภายในองคการดงภาพท 2.4

ภาพท 2.4 โมเดลการสรางความรขององคการ หรอ โมเดล 7C แหลงทมา: Oinas-Kukkonen, 2002.

โมเดลการสรางความรขององคการ หรอ โมเดล 7C Oinas-Kukkonen, (2002) อธบายโดย

แบงการสรางความรออกเปน 3 บรบทใหญๆดงน 1) บรบทเทคโนโลย (Technology Context) ซงชวยในการเชอมตอ (Connection)

และชวยท าให สามารถเขาถงขอมลไดจากผใชหลายๆ คนในเวลาพรอมๆ กน (Concurrency) 2) บรบทภาษา (Language Context) เปนการจดใหมสภาพแวดลอมทเตมไปดวย

ความร เพอใหผใชใดเรยนร (Comprehension) และการตดตอสอสาร (Communication) 3) บรบทองคการ (Organizational Context) ชวยในการสรางแนวคดซงเกดขนมา

จาก ความรวมมอกน (Collaboration) ผานการมปฏสมพนธระหวางผผลตความรและผบรโภคความร ภายในทมของผทท างานรวมกน (Conceptualization)

โดย Oinas-Kukkonen (2002) อธบายวากระบวนการทง 6c ขางตนจะน าไปสการเจรญงอกงามของความรในองคการไปพรอมๆกน (Togetherness) และเกดการสงสมความรขององคการ (Collective Intelligence)หรออาจเรยกไดวาเปนความทรงจ าขององคการ (Organizational Memory)โดยสรปการศกษาองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการจากนกวชาการทงหลายขางตน สามารถน ามาวเคราะหการแบงองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคการได

26

ออกเปน 2 กลม คอ 1)กลมนกวชาการทแบงองคประกอบตามการแสดงการแลกเปลยนความร และ2)กลมนกวชาการทแบงองคประกอบตามบรบทในการแลกเปลยนความร ดงตารางท 2.3 ตารางท 2.3 ลกษณะของการแลกเปลยนความร

นกวชาการ องคประกอบของการแลกเปลยนความร

แบงองคประกอบตามการแสดงการแลกเปลยนความร Nonaka and Tahenchi (1995) 1.Socializationคอ กระบวนการแลกเปลยนความรจาก Tacit

Knowledge ไปส Tacit Knowledge 2.Externalization คอ กระบวนการแลกเปลยนความรจาก Tacit Knowledge ไปส Explicit Knowledge 3.Combination คอ กระบวนการแลกเปลยนความรจาก Explicit Knowledge ไปส Explicit Knowledge 4.Internalization คอ กระบวนการแลกเปลยนความรจาก Explicit Knowledge ไปส Tacit Knowledge

แบงองคประกอบตามบรบทในการแลกเปลยนความร Oinas-Kukkonen(2002) 1.บรบทเทคโนโลย(Technology context)

1.1การเชอมตอ (Connection) 1.2การเขาถงขอมล (Concurrency) 2.บรบทภาษา (Language context) 2.1การจดใหมสภาพแวดลอมทเตมไปดวยความร (Comprehension) 2.2การตดตอสอสาร (Communication) 3.บรบทองคการ (Organizational context) 3.1ความรวมมอกน (Collaboration) 3.2การมปฏสมพนธระหวางผผลตความรและผบรโภคความร ภายในทมของผทท างานรวมกน (Conceptualization) ทง 6c ขางตนจะน าไปสการเจรญงอกงามของความรในองคการไปพรอมๆกน (Togetherness) และเกดการสงสมความรขององคการ (Collective Intelligence)

27

การศกษาแนวคดเกยวกบการแลกเปลยนความรจากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถสรปไดวา การแลกเปลยนความรของบคคลอยบนพนฐานเดยวกน คอ ประเภทของความรซงประกอบดวย ความรทเหนไดเหนไดชด (Explicit Knowledge) และ ความรทเปนนย (Tacit Knowledge) ตามแนวคดของ Polanyi (1996 อางถงใน uit, 1999: 99) และ Nonaka and Takeuchi (1995)

ดงนนการแลกเปลยนความรในการวจยใครงนจงสามารถแบงไดออกเปน 2 ลกษณะตามประเภทของความรไดดงน

1) การแลกเปลยนความรในความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) ความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) เปนความรทสามารถปรากฎชดเจนอยในรปแบบของ สอ สญลกษณ หนงสอคมอ เอกสาร ฐานขอมล ซงการแลกเปลยนความรชนดนจะมงเนนไปในการถายทอดความรลงบนสอความสามารถในการเขาถงขอมลทมอยแลว และการจดเกบใหน าไปใชไดโดยสะดวก หรอการรวบรวมใหม เพอใหสามารถน าความรมาใชในเวลาทตองการดงน นเทคโนโลยจงมบทบาทชวยในการแลกเปลยนความรประเภทน เชน การจดท าฐานขอมลในระบบคอมพวเตอร ฐานขอมลออนไลน หรอเปนชองทางในการตดตอเพอถายทอดความรผานเทคโนโลยยตางๆ เปนตน (Nonaka and Takeuchi, 1995; Polanyi, 1966 อางถงใน Lee, 2001; Oinas-Kukkonen, 2002)

2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) เนองจากความรทเปนนย (Tacit Knowledge) เปนความรสวนบคคล มความเฉพาะเจาะจง และสามารถสอสารออกมาเปนค าพด หรอผานงานเขยน สญลกษณ หรอสอตางๆไดยาก ดงนนการถายทอดและไดรบความรจากทกษะ ประสบการณ ความเชยวชาญ และความคด ตองมวธการเพอใหเกดการถายทอด และรบความร โดยผานการมปฏสมพนธรวมกน มการฝกปฏบตรวมกน หรอการมประสบการณรวมกน อาท ท างานรวมกนเปนทม ชมชนนกปฏบต ระบบพเลยง เปนตน (Nonaka and Takeuchi, 1995; Polanyi, 1966 อางถงใน Lee, 2001; Oinas-Kukkonen, 2002) 2.2.3 ความส าคญของการแลกแปลยนความร การศกษาของ Matthews and Shulman (2001) เกยวกบการแลกเปลยนความร พบวา การแลกเปลยนความรทตางสาขาวชา หรอความรทไดจากประสบการณทแตกตางกน สามารถชวยในการแกไขปญหา รวมทงสามารถท าใหเกดการคดคนผลงานใหม กระบวนการใหม ซงสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทมมกมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาได

28

2.3 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และการแลกเปลยนความร จากการศกษาเอกสารเกยวของกบแนวคดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)และ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ผวจยพบงานวจยทศกษาตวแปรดงกลาวเฉพาะในวารสารเผยแพรงานวจยในตางประเทศซงมการศกษาวจยตวแปรดงกลาวในบรบทของสงคมทแตกตางกนรวมทงกลมประชากรทหลากหลายในประเทศตางๆ โดยสามารถสรปไดรายละเอยดวธการศกษาวจย และผลการวจยดงน

Lin (2008) ไดศกษาถงอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยมกลมตวอยางทใชในการศกษาครงนคอนกศกษาภาคพเศษคณะบรหารธรกจมหาวทยาลยไตหวน (MIS) ทมประสบการณในการท างาน และท างานเตมเวลาในกลมธรกจอตสาหกรรมตางๆในไตหวน จ านวน 500 คน โดย Lin (2008) ไดศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ท ง 5 องคประกอบ คอ 1)พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2)พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3)พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4)พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5)พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) โดยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทกองคประกอบมอทธพลตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) มความสดคลองกบการศกษาของ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) ทไดศกษาถงอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทง 5 องคประกอบ ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของนกศกษามหาวทยาลยในอนเดย 3 แหง ไดแก SASTRA, St. Joseph’s College และ Bishop Heber College ทท างานเตมเวลาในกลมธรกจอตสาหกรรมตางๆในอนเดย จ านวน 181 คน และผลการศกษาพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทง 5 องคประกอบ มอทธพลทางบวกตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เชนเดยวกน

สวนในการศกษาของ Al-Zu’bi (2011) ซงไดศกษาถงอทธพลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทง 5 องคประกอบ ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เชนเดยวกนกบ Lin (2008) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) กลมตวอยางในการวจยของ Al-Zu’bi (2011) คอ พนกงานในอตสาหกรรมการผลตยา ประเทศจอรแดน (Jordan) จ านวน 193 คน แตผลการศกษามความแตกตางกบงานวจยของกบ Lin (2008) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) เนองจากพบวามเพยง พฤตกรรม

29

การชวยเหลอผอน (Altruism) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ทมอทธพลตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) เทานน นอกจากน มการศกษาในการศกษาพฤตกรรมการเ ปนสมาชก ท ดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในลกษณะทตางออกไป อาท ในการศกษาของ Teh and Yong (2011) Teh and Sun (2012) และ Aliei et al. (2011) การศกษาของ Teh and Yong (2011) เปนการศกษาถงบทบาทของการรบรคณคาของตนเอง พฤตกรรมตามบทบาท และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทสนบสนนใหเกด ความตงใจในการแลกเปลยนความร และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในระดบปจเจกบคคลของพนกงานฝายสารสนเทศ (Information Systems Personnel) ของบรษทขามชาต (Multinational Company) ทด าเนนกจการอตสาหกรรมเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศมาเลเซย3 บรษทไดกลมตวอยางจ านวน 116 คนนอกจากการศกษาในบรบททแตกตางจากงานวจยอนแลว งานวจยของ Teh and Yong (2011) มขอนาสงเกตอกประการทแตกตางจากการวจยอนคอไมมการจ าแนกองคประกอบยอยของ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) อยางชดเจนมเพยงแตการนยามและสรปจากแนวคดมาเปนแบบสอบถามเพอใชในการวดพฤตกรรมเทานน จากการศกษาพบวาบทบาทของการรบรคณคาของตนเอง พฤตกรรมตามบทบาท และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) มอทธพลตอความตงใจในการแลกเปลยนความร และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สวนในการศกษาของ Teh and Sun (2012) ไดศกษาถงอทธพลของการมสวนรวมในงาน (Job Involvement) ความพงพอใจในการท างาน (Job Satisfaction) ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงานทท างานเกยวกบระบบสาระสนเทศ (Information System Personnel) ของบรษททมการด าเนนการดานจดการความร และเปนบรษททตดอนดบในFortune 500 ในป 2010 จ านวน 116 คน ผลการศกษาพบวา การมสวนรวมในงาน (Job Involvement) ความพงพอใจในการท างาน (Job Satisfaction) ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ (Organizational Citizenship Behavior) มอทธพลเชงบวกอยางมนยส าคญทางสถตตอ การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของพนกงาน สวน Aliei et al. (2011) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยไดก าหนดองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship

30

Behavior) ไวแตกตางกบงานวจยอน โดยมองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทงหมด 7 องคประกอบ ดงน 1)พฤตกรรมการชวยเหลอ (Helping Behavior) 2)พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 3)พฤตกรรมการจงรกภ กดตอองคการ (Organizational Loyalty) 4)พฤตกรรมการยนยอมตอองคการ (Organizational Compliance) 5)พฤตกรรมความสรางสรรคสวนบคคล (Individual Initiative) 6)พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ7)พฤตกรรมการพฒนาตนเอง (Self-Development) โดยการศกษาของ Aliei et al. (2011) ไดศกษากบผจดการและพนกงานจ านวน 114 คน จากองคการตางๆในอหราน (Iran) ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior)ทง 7 องคประกอบมความสมพนธทางบวกตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

การศกษาวจย เ กยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของนกวจยหลายทานดงกลาวแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยพบวาตวแปรทงสองมความสมพนธกน (Aliei et al., 2011) และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และองคประกอบยอยทง 5 องคประกอบมอทธพลตอการแลกเปลยนความร (Lin, 2008; Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011; Al-Zu’bi, 2011; Teh and Yong, 2011; Teh and Sun, 2012) นอกจากนการวจยเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมอทธพลตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ของ Lin, (2008) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) ไดใชวธการวจยทางสถตแบบการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) ซงการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) นอกจากจะใชเพอการวเคราะหความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทง 5 องคประกอบทมตอการแลกเปลยนความร (Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) แลว การวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) สามารถทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรทสงเกตได และตวแปรแฝง ซงเปนการวเคราะหทางสถตทนยมใชกนอยางกวางขวางในการวจยทางดานพฤตกรรมศาสตร (Baumgartner and Homburg, 1995; Shook et al., 2004 quoted in Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) ดงนนในการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ในครงน วเคราะหองคประกอบของตวแปรทงหมดและวเคราะหอทธพลของ

31

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมตอการแลกเปลยนความร และตรวจสอบโมเดลทพฒนาขนกบขอมลเชงประจกษโดยใชหลกการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) ดงนนผวจยจงสรปเปนสมมตฐานไดดงน

2.4 สมมตฐานการวจย จากการสงเคราะห ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ท าใหก าหนดเปนสมมตฐานการวจยไวดงน

3.3.1 โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และองคประกอบยอย ไดแก 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2)พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3 )พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ทผวจยสรางขนมความตรง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.3.2 โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)ไดแก 1) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) ทผวจยสรางขนมความตรง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

3.3.3 โมเดลการวจยตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และองคประกอบยอย ไดแก 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนา ท (Conscientiousness) มอทธพลทางตรงตอตวแปรการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดแก 1) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) อยางมนยส าคญทางสถต

32

2.5 การพฒนากรอบแนวคดการวจย การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถสรปความสมพนธของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) รวมท งพฤตกรรมยอยทง 5 พฤตกรรม ไดแก 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) มอทธพลตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) มองคประกอบยอย 2 องคประกอบ คอ การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) และการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) ดงนน ผวจยจงสรปเปนกรอบแนวคดการวจยไดดงน

ภาพท 2.5 กรอบแนวคดการวจย

ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง

เพศ, อาย, สถานภาพ, ระดบการศกษา, อายงาน, อาชพกอนท างานในบรษทการบนไทย

การแลกเปลยนความร

การแลกเปลยนความรทเหนไดชด

การแลกเปลยนความรทเปนนย

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

พฤตกรรมการชวยเหลอผอน

พฤตกรรมการใหความรวมมอ

พฤตกรรมการค านงถงผอน

พฤตกรรมการอดทนอดกลน

พฤตกรรมการส านกในหนาท

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยครงน มวตถประสงคเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปร และความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบการแลกเปลยนความร เพอใหการวจยเปนไปตามวตถประสงคทก าหนดไว ผวจยไดใชวธด าเนนการวจยเชงปรมาณโดยในบทนจะอธบายถงวธการศกษาทใชในการวจยตามล าดบดงน

3.1 วธการศกษา 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง 3.3 ค าจ ากดความทใชในงานวจย 3.4 เครองมอทใชในการวจย 3.5 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.6 การหาคณภาพของแบบสอบถาม 3.7 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 วธการศกษา

การวจยครงนมวธการศกษาดงตอไปน 3.1.1 การศกษาจากเอกสาร (Documentary Study) โดยการศกษาคนควาขอมลจากเอกสาร

งานวจยและบทความเชงวชาการทเกยวของทงภายในประเทศ และตางประเทศ ทสามารถน ามาใชเปนกรอบแนวคดในการวจยครงน

3.1.2 การศกษาภาคสนาม (Field Study) เปนการศกษาและรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถาม และแบบสมภาษณเปนเครองมอในการศกษากลมตวอยาง

34

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรส าหรบการวจยครงน คอ พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานบรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) ทาอากาศยานสวรรณภมทปฏบตหนาทในการซอมบ ารงอากาศยานประกอบดวย พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานระดบฐานปฏบตการและสถานจ านวน 430 คน ประกอบดวย 1)ฝาย Hangar Maintenance มพนกงานทงหมดจ านวน 271 คน และ2) ฝาย Customer Handling พนกงานทงหมดจ านวน 159 คน และพนกงานฝายปฏบตการซอมบ ารงอากาศยานลานจอดจ านวน 698 คน รวมทงหมดจ านวน 1,128 คน

กลมตวอยางไดจากประชากรดงกลาว โดยค านวณขนาดกลมตวอยางดวยการเปดตารางของเครซ และมอรแกน (Krejcie and Morgan, 1970) ทระดบความเชอมนท 95% ความคลาดเคลอน 5% ไดกลมตวอยางจ านวน 291 คนจากนนใชวธสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 กลมตวอยางทใชในการศกษา

ฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย N n

1. ฝายซอมบ ารงอากาศยานระดบฐานปฏบตการและสถาน

430 111

1.1 ฝาย Hangar Maintenance 271 70 1.2 ฝาย Line station and Customer Handling 159 41 2. ฝายปฏบตการซอมบ ารงอากาศยานลานจอด 698 180

รวม 1128 291

3.3 ค าจ ากดความทใชในงานวจย

การเลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) หมายถง พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน ทมการแลกเปลยนความรทเกยวกบการปฏบตงานหรอการซอมบ ารงเครองบนท งความรท เปนนย (Tacit Knowledge) และความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge) กบเพอนรวมงานซงกนและกน

35

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior: OCB) หมายถง พฤตกรรมของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานทแสดงออกนอกเหนอบทบาทหนาทความรบผดชอบโดยทองคการไมไดก าหนดขน แตเกดจากบคคลนนกระท าดวยความเตมใจเพอประโยชนตอองคการ

พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) หมายถง พฤตกรรมของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานทใหความชวยเหลอผรวมงานทนททเกดปญหาในการปฏบตงาน ชวยเหลอผรวมงานในกรณทท างานไมเสรจตามก าหนด หรอมงานลนมอ ชวยแนะน าผมาปฏบตงานใหม ในการใชเครองมอ วสดอปกรณ เปนตน

พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) หมายถง พฤตกรรมของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานในการเคารพสทธของผอน ค านงถงผอนเพอปองกนการเกดปญหาทเกยวกบการท างาน เนองจากการท างานทกคนตองพงพาอาศยซงกนและกน การกระท าหรอการตดสนใจของบคคลหนงยอมสงผลกระทบตอความรสกของผรวมงานได ดงน นตองใหความสนใจเอาใจใสตอความรสก หรอความตองการของผอน รวมทงการแบงปนทรพยากรรวมกน

พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) หมายถง พฤตกรรมของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานทมความอดทนตอปญหา ความยากล าบาก ความเครยดและความกดดน ดวยความเตมใจ ทสามารถเรยกรองความเปนธรรมหรอรองทกขได แตการรองทกขจะเพมภาระใหกบผบรหารและอาจเกดการโตเถยงกนจนละเลยการปฏบตงาน บคลากรจงอดทนอดกลนดวยความเตมใจ

พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) หมายถง พฤตกรรมของพนกงานซอมบ ารงอากาศยานทแสดงออกถงความรบผดชอบ และมสวนรวมในการด าเนนงานขององคการอยางสรางสรรค เขารวมประชมเสนอขอคดเหนทเปนประโยชนตอการปรบปรงองคการยดแนวปฏบตในการพฒนาองคการ

พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) หมายถง พนกงานซอมบ ารงอากาศยานมพฤตกรรมยอมรบกฎระเบยบและขอก าหนดขององคการทงทเปนทางการและไมเปนทางการมความตรงตอเวลาท างานเปนระเบยบเรยบรอยดแลทรพยสนขององคการไมใชเวลางานไปท ากจธระสวนตว

36

3.4 เครองมอทใชในการวจย

3.4.1 แบบสอบถาม เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถาม

(Questionnaires) ทประกอบไปดวย 4 สวน โดยมรายละเอยดของแบบสอบถามดงน สวนท1 แบบสอบถามขอมลทวไปของกลมตวอยางทท าการศกษา จ านวน 6 ขอ ไดแก เพศ

อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ภมหลงทางการศกษา และระดบต าแหนงงานในปจจบน สวนท2 แบบสอบถามพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยครอบคลมพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ ทง 5 ดาน คอ 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนา ท (Conscientiousness) ซงผวจยไดน าขอค าถามมาจากแบบสอบถามของ Podsakoff, Mackenzie, Moorman and Fetter (1990) มาปรบปรงใหสอดคลองกบกลมตวอยางทศกษา ประกอบดวยขอค าถามแบบมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบจากมากทสดถงนอยทสด (Six-Point Likert Scales) จ านวนทงสน 24 ขอดงน

1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) จ านวน 5 ขอ ไดแก ขอท 1, 10, 13, 15 และ23 เปนขอค าถามทางบวกทงหมด

2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) จ านวน 5 ขอ ไดแก ขอท 5, 8, 14, 17 และ20 เปนขอค าถามทางบวกทงหมด

3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) จ านวน 5 ขอ ไดแก ขอท 2, 4, 7, 16 และ19 เปนขอค าถามทางลบทงหมด

4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic virtue) จ านวน 4 ขอ ไดแก ขอท 6, 9, 11 และ12 เปนขอค าถามทางบวกทงหมด

5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) จ านวน 5 ขอ ไดแก ขอท 3, 18, 21, 22 และ24 เปนขอค าถามทางบวกทงหมด

สวนท3 แบบสอบถามการแลกเปลยนความร โดยการศกษาวจยในครงนผวจ ยไดน าแบบสอบถามของ Bock, Zmud, Kim and Lee (2005) Lee (2001) และAkgün, Keskin and Günsel (2007) มาปรบปรงใหสอดคลองกบกลมตวอยางทศกษา ประกอบดวยขอค าถามแบบมาตราสวนประเมนคา 6 ระดบจากมากทสดถงนอยทสด (Six-Point Likert Scales) จ านวนทงสน 7 ขอ ดงน

37

1) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) จ านวน 5 ขอ ไดแก ขอท 1-5 เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด

2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) จ านวน 4 ขอ ไดแก ขอท 6-9 เปนขอค าถามทางบวกทงหมด

สวนท4 เปนแบบสอบถามเกยวกบการแลกเปลยนความร โดยใชขอค าถามแบบเลอกไดหลายค าตอบ โดยสรางขนจากการศกษาเอกสาร และแนวคดทเกยวของ แลวน าแบบสอบถามทปรบปรงแลวใหอาจารยทปรกษา และผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองของเนอหา โดยเปนขอค าถามทงหมดจ านวน 2 ขอ ดงน

1) สถานททใชในการแลกเปลยนความร เปนขอค าถามแบบเลอกไดหลายค าตอบ จ านวน 1 ขอ

2) ชองทางการสอสารทใชในการแลกเปลยนความร เปนขอค าถามแบบเลอกไดหลายค าตอบ จ านวน 1 ขอ

สวนท5 ขอเสนอแนะและขอคดเหนเพมเตมเปนลกษณะค าถามปลายเปด 3.4.2 เกณฑการใหคะแนน สวนท 2 และสวนท 3 เปนลกษณะค าถามปลายปดโดยผวจยก าหนดค าตอบแบบมาตรา

สวนประมาณคา (Rating Scale) แบงเปน 6 ระดบ ไดแก ปฏบตทกครง ปฏบตเปนประจ า ปฏบตเปนบางครง ปฏบตนานๆครง ปฏบตนอยมาก และไมเคยปฏบตเลย ถาขอค าถามเปนคาบวกใหคะแนน 6 5 4 3 2 และ1 ตามล าดบ สวนถาขอค าถามเปนคาลบใหคะแนน 1 2 3 4 5 และ6 ตามล าดบ

3.5 วธการเกบรวบรวมขอมล

ผวจยท าหนงสอขอความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามจากคณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรไปยงบรษทการบนไทย จ ากด มหาชน โดยชแจงวตถประสงคของการวจยและการตอบแบบสอบถาม จากนนจงเขาไปแจกแบบสอบถามแตละบคคลรวมทงขอความกรณาจากแผนกบคคล และพนกงานระดบหวหนางานของแตละหนวยงานเปนผเกบใหจากกลมตวอยางทไดก าหนดไว และขอเขาไปรบแบบสอบถามทตอบแลวคน

38

3.6 การสรางและการหาคณภาพของแบบสอบถาม

3.6.1 ศกษาขอมลจากเอกสาร ต ารา บทความ และงานวจยตางๆทเกยวของ เพอหาองคประกอบทชดเจนของตวแปรและเพอคนหาแบบสอบถามทใชวดตวแปรดงกลาวทมมากอนเพอน ามาใชเปนแนวทางในการสรางหรอปรบพฒนาขอค าถามใหเหมาะสมกบการศกษาครงน

3.6.2 ผวจยน าเครองมอทดดแปลงและผานการปรบปรงจากแบบวดทเคยใชมากอน แลวเสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบความเหมาะสมของขอความความครอบคลมของเนอหาและการใชภาษาพรอมทงปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา

3.6.3 น าเครองมอทผานการตรวจความตรงตามเนอหาจากผทรงคณวฒและไดรบการปรบปรงแกไขและผานการตรวจสอบจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธเรยบรอยแลวไปทดลองใชกบพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ดอนเมอง

3.6.4 น าขอมลทไดมาวเคราะหหาคณภาพของเครองมอโดย 3.6.4.1 การหาความตรงของเนอหา (Content Validity) โดยผเชยวชาญท าการ

ตรวจสอบความครอบคลมและความชดเจนของเนอหาทตองการวดกบขอค าถามทใชในเครองมออกทงความเหมาะสมของขอค าถามในบรบทของประเทศไทยเมอผวจยและผเชยวชาญซงเปนผทพยายามท าการศกษาในเรองนมาอยางละเอยดไมมขอโตแยงกสามารถยนยนความตรงตามเนอหาของแบบส ารวจรปแบบการคดทผวจยประยกตขนไดโดยการตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอค าถามกบจดมงหมายในการวด (Item Objective Congruence: IOC) ซงดชน IOC มหลกการใหคะแนนดงน

-1 หมายถงขอค าถามไมสอดคลองกบนยามเชงปฏบตการทตองการวด 0 หมายถงไมอาจตดสนวาขอค าถามมความสอดคลองหรอไมสอคลอง 1 หมายถงขอค าถามมความสอดคลองกบนยามเชงปฏบตการทตองการวด

การคดเลอกขอค าถามนนจะเลอกขอค าถามทมดชน IOC ตงแต 0.50 ขนไป (ศรชยกาญจนวาส, 2547) ผลการวเคราะหพบวาแบบวดรปแบบการคดมคา IOC 0.50 ขนไปทกขอโดยผเชยวชาญใหปรบแกเชงภาษาใหมความกระชบและตรงกบเนอหาของตนฉบบทเปนภาษาองกฤษตามค าแนะน าของผเชยวชาญ

3.6.4.2 น าแบบสอบถามมาหาคาความเชอมน (Reliability) โดยวธการหาคาสมประสทธแอลฟาของ Cronbach (Cronbach’ Alpha Coefficient) ของแบบวดแตละฉบบดงน 1) แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจ านวน 24 ขอ พบคาสมประสทธ

39

แอลฟาเทากบ .79 และ2) แบบสอบถามเกยวกบการแลกเปลยนความรจ านวน 9 ขอ พบคาสมประสทธแอลฟาเทากบ .90

ผลการวเคราะหคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามทง 2 ฉบบไดคาสมประสทธความเชอมนอยในระหวาง .79 - .90 ซงคาความเชอมนทอยในระดบทยอมรบได

3.6.4.3 หลงจากการทปรบปรงแกไขแบบสอบถามทผานการหาคณภาพของแบบสอบถามและน าเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธและคณะกรรมการแลวจงจดท าแบบสอบถามฉบบสมบรณเพอน าไปใชจรง

3.7 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ในการศกษาครงนใชผวจยประมวลผลและวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS และโปรแกรม AMOS โดยใชสถตตางๆดงน

3.7.1 การทดสอบความเชอมนของเครองมอใชทดสอบสมประสทธสหสมพนธแอลฟา (Cronbach’s Alpha)

3.7.2 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) ใชตารางความถ (Frequency Table) และรอยละ (Percentage) ในการอธบายขอมลทวไปของตวอยางวเคราะหลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามวเคราะหรปแบบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและวเคราะหรปแบบการแลกเปลยนความรภายในองคการ

3.7.3 สถตเชงอนมาน (Inference Statistic) โดยมรายละเอยดดงน 3.7.3.1 การวเคราะหเพอตรวจสอบขอตกลงเบองตนทางสถต ไดแก คาเฉลย

(Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คาสมประสทธการกระจาย (CV) ระดบความเบ (Skewness: SK) และคาความโดง (Kurtosis: KU)

3.7.3.2 วเคราะหความตรงเชงโครงสรางในองคประกอบโมเดลการวจยโดยใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) ของทง 2 ตวแปร ไดแก พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และการแลกเปลยนความร

กอนการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) ผวจยจะตรวจสอบความสมพนธเชงเสนตรงระหวางตวแปร (Linearity) ในการวเคราะหเพอตรวจสอบความสมพนธเชงเสนจรงระหวางตวแปร โดยการหาคาสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson's correlation) เพอใหเหนถงความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ เพอใชเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) และการวเคราะห

40

โมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) จะพจารณาวาตวแปรอสระตองมความสมพนธเชงเสนตรง (Linearity) กบตวแปรตาม และความสมพนธระหวางตวแปรอสระดวยกนนนไมสงเกน .80 ถาหากตวแปรใดมความสมพนธกนสงผวจยจะตดตวแปรนนออกหรออาจมการรวมตวแปรทมความสมพนธกนสงเขาดวยกน โดยเกณฑการพจารณาวาตวแปรสองตวมความสมพนธระหวางกนในระดบใด พจารณาจากคาสมประสทธสหสมพนธซงมเกณฑกวางๆ ดงน (พวงรตน ทวรตน, 2543)

คาสมประสทธสหสมพนธ (r) ระดบความความสมพนธ

r ≥ |.8| สง |.6| ≤ r < |.8| คอนขางสง |.4| ≤ r < |.6| ปานกลาง |.2| ≤ r < |.4| คอนขางต า

r < |.2| ต า นอกจากคาสหสมพนธดงกลาวยงมการวเคราะหเพอพจารณาความเหมาะสมวาตวแปรมความเหมาะสมในการวเคราะหองคประกอบหรอไม ดวยสถตวเคราะห 1) คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวาเมทรกซสหสมพนธนนเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix) หรอไม โดยพจารณาคาระดบนยส าคญทางสถตทนอยกวาหรอเทากบ .05 ซงแสดงวาเมทรกซสหสมพนธของประชากรไมเปนเมทรกซเอกลกษณและเมทรกซนนมความเหมาะสมทจะใชในการวเคราะหองคประกอบตอไป และ2) คาดชน Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) เปนดชนเปรยบเทยบขนาดของคาสมประสทธสหสมพนธบางสวน (Partial Correlation) ระหวางตวแปรแตละค เมอขจดความแปรปรวนของตวแปรอนๆ ออกไปแลววามความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอ (Measure of Sampling Adequacy) ทจะน ามาวเคราะหองคประกอบหรอไม ถาหากคา KMO มคาใกล 1 แสดงวามความเหมาะสมมาก สวนคาทนอยกวา .50 เปนคาทไมเหมาะสมและไมสามารถยอมรบได รายละเอยดเกณฑคาดชน KMO เปนดงน

41

คาดชน Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ระดบความเหมาะสม KMO ≥ .90 ดมาก

.80 ≤ KMO < .90 ด

.70 ≤ KMO < .80 ปานกลาง

.60 ≤ KMO < .70 นอย

.50 ≤ KMO < .60 นอยมาก KMO < .50 ไมเหมาะสมและไมสามารถยอมรบได

3.9.3.2 วเคราะหองคประกอบของตวแปรท งหมดและวเคราะหอทธพลของ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมตอการแลกเปลยนความร และตรวจสอบโมเดลทพฒนาขนกบขอมลเชงประจกษโดยใชหลกการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM)

ในการตรวจสอบความตรงของโมเดลทไดจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) และการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) ถาโมเดลทวเคราะหไดไมมความตรง ผวจยจะปรบโมเดล และวเคราะหใหม การปรบแกไขจะด าเนนการตามขอเสนอแนะของโปรแกรมโดยพจารณาจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษามาจากเอกสาร และการวจยทเกยวของจนกวาจะไดโมเดลทมความตรง โดยการพจารณาความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษใชเกณฑดชนตามขอสรปดงน

1) Chi-square ( ) คาไคสแควร หรอ ทใชในการวจยครงนไดแก คาทดสอบคา Degree of Freedom (df) และคา Probability (p) (Hoyl, 1955) ซงเปนคาทใชตดสนความเหมาะสมของโมเดลสมมตฐานแบบ Alternative Hypothesis (มความแตกตางระหวาง Ê และ S) แทนการทดสอบแบบ Null hypothesis (ไมมความแตกตางระหวาง Ê และ S) ถาคา ททดสอบไมมนยส าคญทางสถต (คา p-value มคามากกวา 0.05) จะสรปไดวาขอมลทเกบไดไมมความแตกตางกน (ปฏเสธสมมตฐานแบบ Alternative Hypothesis และยอมรบวาไมมควมแตกตางระหวาง Ê และ S) หรอจะกลาววาไมมความแตกตางหรอมความแตกตางนอยมาก แสดงวาขอมลทไดเกบรวบรวมจากการใชแบบสอบถามมความสอดคลองกบโมเดลสมมตฐานทก าหนด

2) Chi-Square Statistic Comparing the Tested Model and the Independent Model with the Structure Model ( /DF) เปนคา หารดวยคา Degree of Freedom โดยคาทได

42

นอยกวา 2 เปนคาทด และเขาใกลหรอเทากบ 1 จะเปนคาทดทสด (Carmines and McIver 1981: 80; Byrne, 1989: 55)

3) Goodness of Fit Index (GFI) ใชประเมนสดสวนของความแปรปรวนรวมทใชโดยแบบจ าลอง (Tanaka and Huba, 1985) (ถาคา GFI = 1 จดวาสอดคลองสมบรณ เปาหมายคอ GFI > 0.9)

4) Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) เปนคาทแสดงความไมเหมาะสมของโมเดล (Badness of Fit Index) คาทเปน 0 คอคาทแสดงถงโมเดลทดทสด คา RMSEA ตองมคานอยกวา 0.08 (Browne and Cudeck, 1993)

5) The Comparative Fit Index (CFI) ใชประมาณ “Relative Non-Centrality” และประโยชนทไดรบจากการใช CFI คอมาตรวดนเปนดชนทถกกระทบนอยทสดเมอเทยบกบมาตรวดอนๆ (Hu and Bentler, 1995:85) (คา CFI เขาใกล 1 ถอเปนคาทด (the better of fit) เปาหมายคอ > 0.9) ดงตารางท 3.2 ตารางท 3.2 คาสถตวดระดบความกลมกลน และเกณฑระดบความกลมกลน

คาสถตวดระดบความกลมกลน เกณฑระดบความกลมกลน

คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) (Chi-square statistic comparing the tested model and the independent model with the structure model: CMIN/df)

< 2

ระดบความนาจะเปน (Probability level) > 0.05 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (Root Mean Square Error of Approximation: RMSEA)

< 0.05 = สอดคลองด 0.05 – 0.08 = พอใชได 0.08 – 0.10 = ไมคอยด > 0.10 = สอดคลองไมด

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI) > 0.9 ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI) > 0.9 ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

> 0.9

บทท 4

ผลการศกษา

ผลการศกษาเรอง “รปแบบความสมพนธเชงโครงสรางระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบการแลกเปลยนความรของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน บรษทมหาชน” ผวจยไดน าเสนอผลการศกษาตามวตถประสงคของงานวจยดงน

4.1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง 4.2 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐาน และคาสหสมพนธของตวแปรการวจย 4.3 ผลการวเคราะหความตรงโมเดลการวด 4.4 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

4.1 ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ในการศกษาเรอง “พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและการแลกเปลยนความรของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน)” ไดเกบรวบรวมขอมลจากพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) โดยใชแบบสอบถามจ านวน 336 ชด พบวากลมตวอยางสวนใหญเปน เพศชาย จ านวน 325 คน (รอยละ 96.7) และเปนเพศหญง จ านวน 11 คน (รอยละ 3.3) อายของกลมตวอยางสวนใหญอยในระหวาง 31-40 ป จ านวน 109 คน (รอยละ 32.4) อายระหวาง 41-50 ป จ านวน 96 คน (รอยละ 28.6) อาย 51 ป ขนไป จ านวน 95 คน (รอยละ 28.3) และอายระหวาง 21-30 ป จ านวน 36 คน (รอยละ 10.7) ตามล าดบ สถานภาพสมรสของกลมตวอยางพบวา กลมตวอยางสวนใหญมสถานภาพสมรส จ านวน 226 คน (รอยละ 67.3) สถานภาพโสด จ านวน 85 คน (รอยละ 25.3) สถานภาพอยารางจ านวน 13 คน (รอยละ 3.9) สถานภาพแยกกนอย จ านวน 8 คน (รอยละ 2.4) สถานภาพหมาย จ านวน 3 คน (รอยละ 0.9) และมผไมรายงานขอมล จ านวน 1 คน (รอยละ 0.3) ตามล าดบ กลมตวอยางสวนใหญมระดบการศกษาอย

44

ในระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร จ านวน 188 คน (รอยละ 56) ระดบต ากวาปรญญาตร จ านวน 121 คน (รอยละ 36) ระดบการศกษาอยในระดบปรญญาโท จ านวน 23 คน (รอยละ 6.8) และมระดบการศกษาอยในระดบปรญญาเอก จ านวน 4 คน (รอยละ 1.2) ตามล าดบ ภมหลงการศกษาของกลมตวอยางสวนใหญจบการศกษามาจากการรบราชการทหาร จ านวน 141 คน (รอยละ 42) จบการศกษามาจากสถาบนการบนพลเรอน จ านวน 94 คน (รอยละ 28) จบการศกษามาจากมหาวทยาลยรฐเละเอกชน จ านวน 92 คน (รอยละ 27.4) และมผไมรายงานขอมล จ านวน 9 คน (รอยละ 2.7) ตามล าดบ กลมตวอยางสวนใหญปฎบตงานอยในระดบปฏบตการ จ านวน 261 คน (รอยละ 77.7) ปฎบตงานอยในระดบหวหนางาน จ านวน 68 คน (รอยละ 20.2) และมผไมรายงานขอมล จ านวน 7 คน (รอยละ 2.1) ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 4.1 ตารางท 4.1 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามขอมลทวไป

ตวแปร พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน

จ านวน (คน) รอยละ

เพศ ชาย 325 96.7 หญง 11 3.3 อาย 21-30 36 10.7 31-40 109 32.4 41-50 96 28.6 51 ปขนไป 95 28.3 สถานภาพสมรส โสด 85 25.4 สมรส 226 67.5 อยาราง 13 3.9 แยกกนอย 8 2.4 หมาย 3 0.9 ระดบการศกษา ต ากวาปรญญาตร 121 36 ปรญญาตร 188 56 ปรญญาโท 23 6.8 ปรญญาเอก 4 1.2

45

ตารางท 4.1 (ตอ)

ตวแปร พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน

จ านวน (คน) รอยละ

ภมหลงทางการศกษา มหาวทยาลยรฐ/เอกชน 92 27.5 ทหาร 141 42.2 สถาบนการบนพลเรอน 94 28.1 ระดบต าแหนงงานในปจจบน ระดบหวหนางาน 68 20.5 ระดบปฏบตการ 261 78.9

4.2 ผลการวเคราะหคาสถตพนฐาน และคาสหสมพนธของตวแปรการวจย 4.2.1 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (OCB) วดจากตวแปรทเปนองคประกอบยอย 5 องคประกอบดงน1)พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2)พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5)พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) เมอพจารณาขอมลคาสถตพนฐาน พบวา พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานมคาเฉลยของพฤตกรรมการส านกในหนาทมากทสด (คาเฉลย = 4.91) รองลงลงมาคอพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (คาเฉลย = 4.71) พฤตกรรมการค านงถงผอน (คาเฉลย = 4.05) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (คาเฉลย = 3.48) และพฤตกรรมการอดทนอดกลน (คาเฉลย = 2.84) ตามล าดบ เมอพจารณาคาสมประสทธการกระจาย (CV) ของตวแปรทกตว พบวามคาอยระหวาง 12.42-15.8 ซงไมแตกตางกนมากนก ยกเวนพฤตกรรมการอดทนอดกลนทมคาสมประสทธการกระจายมากกวาตวแปรอนคอ 19.01 ดงแสดงในตารางท 4.2

46

ตารางท 4.2 คาสถตพนฐานขององคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ตวแปร คาสถตของกลมตวอยาง (N = 336)

S.D. CV (%) Min Max SK KU 1. พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 4.71 0.62 13.16 2.60 6.00 -0.425 0.317 2. พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 4.05 0.52 12.84 2.00 4.80 -0.791 0.858 3. พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 2.84 0.54 19.01 0.60 3.60 -0.818 0.640 4. พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) 3.48 0.55 15.80 2.00 4.50 -0.515 0.073 5. พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 4.91 0.61 12.42 3.00 6.00 -0.387 0.067

เมอทดสอบระดบความเบ (Skewness: SK) (ตารางท 4.2) พบวา ทกตวแปรมคาความเบแตกตางจากศนย และมคาเปนลบ (Negatively Skewed) แสดงวาขอมลมคาความเบแตกตางจากโคงปกต และมการแจกแจงเปนเบซาย สวนคาความโดง (Kurtosis: KU) ทแตกตางจากศนย และมคาเปนบวก แสดงวาขอมลมคาความโดงแตกตางจากโคงปกต และมการแจกแจงลกษณะสงโดง (Leptokurtic) 4.2.2 องคประกอบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) มตวแปรทเปนองคประกอบยอย 2 องคประกอบคอ 1)การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2)การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) เมอพจารณาขอมลคาสถตพนฐาน พบวา พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานมคาเฉลยของการแลกเปลยนความรทงสองดานในระดบทใกลเคยงกน โดยการแลกเปลยนความรทเปนนยมคาเฉลยมากทสด (คาเฉลย = 4.52) และการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมคาเฉลยในระดบรองลงมา (คาเฉลย = 4.41) เมอพจารณาคาสมประสทธการกระจาย (CV) ของตวแปรทกตว พบวามคาใกลเคยงกนคออยระหวาง 16.81 – 18.37 ดงแสดงในตารางท 4.3

47

ตารางท 4.3 คาสถตพนฐานขององคประกอบการแลกเปลยนความร

ตวแปร คาสถตของกลมตวอยาง (N = 336)

S.D. CV (%) Min Max SK KU 1. การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing)

4.41 0.81 18.37 1.00 6.00 -0.492 0.621

2. การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing)

4.52 0.76 16.81 2.00 6.00 -0.334 0.428

เมอทดสอบระดบความเบ (Skewness: SK) (ตารางท 4.3) พบวา ตวแปรการแลกเปลยนความรทเหนไดชด และการแลกเปลยนความรทเปนนย มคาความเบแตกตางจากศนย และมคาเปนลบ (Negatively Skewed) แสดงวาขอมลมคาความเบแตกตางจากโคงปกต และมการแจกแจงเปนเบซาย สวนคาความโดง (Kurtosis: KU) ทแตกตางจากศนย และมคาเปนบวก แสดงวาขอมลมคาความโดงแตกตางจากโคงปกต และมการแจกแจงลกษณะสงโดง (Leptokurtic) 4.2.3 ผลการวเคราะหคาสหสมพนธของตวแปรในการวจย ผลการว เคราะหค าสมประสทธสหสมพนธของตวแปรในการวจยพบวา ความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได 33 ตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยางทงหมดมความสมพนธระหวางตวแปรทงหมด 528 คมคาแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ .05 จ านวน 419 ค คาสมประสทธระหวางตวแปรทเปนความสมพนธทางบวก 434 ค และความสมพนธทางลบ 94 ค คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ .704 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Tac1 (แลกเปลยนเทคนคในการท างาน) กบตวแปรสงเกตได Tac2 (แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน) คาสมประสทธสหสมพนธต าสดมคาเทากบ .002 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Alt1 (ชวยเหลอผมภาระงานลมมอ) กบตวแปรสงเกตได Spo1 (อดทนไมเรยกรอง) สถตทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity มคา Approx. Chi-Square = 5049.096, df = 528, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Kaiser-Meyer-Olkin ซงมคาเขาใกล 1 (KMO: Measure of Sampling Adequacy = .892) แสดงวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรทใชในการวจยไม เปนเมทรกซเอกลกษณ และความสมพนธระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาว เคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางหรอวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตได รายละเอยดดงตารางท 4.4

48

เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) พบวาทกคมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวาตวแปรสงเกตไดในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .176 ถง .472 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบต า (.2 > r) จนถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) ดงแสดงในตารางท 4.5 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พบวามความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 8 ค มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 1 ค และไมพบความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถตจ านวน 1 ค แสดงวาตวแปรสงเกตไดสวนใหญในองคประกอบนมความสมพนธกนจรงยกเวนคความสมพนธระหวาง Cou1 (หลกเลยงการสรางปญหาใหผอน) กบ Cou3 (ไมละเมดสทธผอน) ทไมพบความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถต คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .079 ถง .529 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบต า (.2 > r) จนถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) ดงแสดงในตารางท 4.5 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พบวามความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 9 ค มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 1 ค แสดงวาตวแปรสงเกตไดในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .155 ถง .526 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบต า (.2 > r) จนถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) ดงแสดงในตารางท 4.5 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) พบวามความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 5 ค และไมพบความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถตจ านวน 1 ค แสดงวาตวแปรสงเกตไดสวนใหญในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง ยกเวนคความสมพนธระหวาง Civ1 (ทนตอการเปลยนแปลง) กบ Civ2 (เขารวมประชมเสมอ) ทไมพบความสมพนธอยางม

49

นยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรสงเกตไดในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .098 ถง .420 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบต า (.2 > r) จนถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) ดงแสดงในตารางท 4.5 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) พบวาทกคมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวาตวแปรสงเกตไดในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .160 ถง .512 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบต า (.2 > r) จนถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) ดงแสดงในตารางท 4.7 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดทอยในองคประกอบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาทกคมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวาตวแปรสงเกตไดในองคประกอบนมความสมพนธกนจรง คาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง .285 ถง .704 โดยเปนไปในทศทางเดยวกน นนคอ ถาตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรสงเกตไดตวใดมขนาดลดต าลง ตวแปรสงเกตไดตวอนกจะมขนาดลดต าลงดวย และขนาดความสมพนธอยในระดบคอนขางต า (.2 ≤ r < .4) จนถงระดบคอนขางสง (.6 ≤ r < .8) ดงแสดงในตารางท 4.7 เมอพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรท านาย (OCB) กบตวแปรตามองคประกอบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) แยกพจารณาได 5 กลมดงน 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาคทมความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 44 ค คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ .573 และมขนาดความสมพนธอยในระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Alt2 (ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ) กบ Tac2 (แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน) คาสมประสทธสหสมพนธต าสดมคาเทากบ .133 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Alt4 (เตมใจในการชวยเหลอผอน) กบ Exp1 (แลกเปลยนเอกสารรายงาน) และทกคมความสมพนธไปในทศทางเดยวกนนนคอ ถาตวแปรหนงมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรหนงมขนาดลดต าลง อกตวแปรหนงกจะมขนาดลดต าลงดวย ดงแสดงในตารางท 4.6

50

2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาคทมความสมพนธแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 30 ค มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 7 ค คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ .441 และมขนาดความสมพนธอยในระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Cou4 (ปฏบตงานตามขนตอน) กบ Tac2 (แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน) คาสมประสทธสหสมพนธต าสดมคาเทากบ .006 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Cou2 (ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน) กบ Exp1 (แลกเปลยนเอกสารรายงาน) และสวนใหญมความสมพนธไปในทศทางเดยวกนนนคอ ถาตวแปรหนงมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรหนงมขนาดลดต าลง อกตวแปรหนงกจะมขนาดลดต าลงดวย ดงแสดงในตารางท 4.6 3) พฤตกรรมการอดทนอดกล น (Sportsmanship) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาคทมความสมพนธแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 19 ค มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 2 ค คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ -.308 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Spo5 (ไมคนหาขอผดพลาดของบรษท) กบ Exp4 (แลกเปลยนเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน) คาสมประสทธสหสมพนธต าสดมคาเทากบ -.005 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) กบ Exp4 (แลกเปลยนเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน) และสวนใหญมความสมพนธเปนลบ หรอมความสมพนธผกผนกนนนคอ ถาตวแปรหนงมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดลดลง หรอหากตวแปรหนงมขนาดลดต าลง อกตวแปรหนงกจะมขนาดเพมขน ดงแสดงในตารางท 4.6 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาทกคมความสมพนธแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ .491 และมขนาดความสมพนธอยในระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6) เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Civ4 (ตดตามขาวสารในองคการ) กบ Exp5 (แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ) คาสมประสทธสหสมพนธต าสดมคาเทากบ .164 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Civ3 (รกษาภาพลกษณองคการ) กบ Exp1 (แลกเปลยนเอกสารรายงาน) และทกคมความสมพนธไปในทศทางเดยวกนนนคอ ถาตวแปรหนงมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรหนงมขนาดลดต าลง อกตวแปรหนงกจะมขนาดลดต าลงดวย ดงแสดงในตารางท 4.6

51

5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) กบการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) พบวาคทมความสมพนธแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านวน 37 ค มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จ านวน 1 ค คาสมประสทธสหสมพนธสงสดมคาเทากบ .381 และมขนาดความสมพนธอยในระดบคอนขางต า (.2 ≤ r < .4) เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Con2 (ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ) กบ Tac4 (แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม ) คาสมประสทธสหสมพนธต า สดมคา เท ากบ .052 เปนความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได Con2 (ต งใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ) กบ Exp1 (แลกเปลยนเอกสารรายงาน) และสวนใหญมความสมพนธไปในทศทางเดยวกนนนคอ ถาตวแปรหนงมขนาดเพมขน อกตวหนงกจะมขนาดเพมขนดวย หรอหากตวแปรหนงมขนาดลดต าลง อกตวแปรหนงกจะมขนาดลดต าลงดวย ดงแสดงในตารางท 4.7 ขอสรปเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรทใชในการวจยของกลมตวอยาง คอ ความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดในองคประกอบการแลกเปลยนความรมความสมพนธอยในระดบระดบคอนขางต า (.2 ≤ r < .4) จนถงระดบคอนขางสง (.6 ≤ r < .8) และมทศทางเดยวกน สวนความสมพนธระหวางตวแปรท านายกบตวแปรตามองคประกอบการแลกเปลยนความรความสมพนธสวนใหญมนยส าคญทางสถต ขนาดความสมพนธอยในระดบคอนขางต า (.2 ≤ r < .4) ถงระดบปานกลาง (.4 ≤ r < .6)

52

ตารางท 4.4 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336)

Alt1 Alt2 Alt3 Alt4 Alt5 Cou1 Cou2 Cou3 Cou4 Cou5 Sop1 Spo2 Spo3 Spo4 Spo5 Civ1 Civ2 Civ3 Civ4 Con1 Con2 Con3 Con4 Con5 Exp1 Exp2 Exp3 Exp4 Exp5 Tac1 Tac2 Tac3 Tac4

Alt1 1

Alt2 .449** 1

Alt3 .158** .252** 1

Alt4 .176** .472** .280** 1

Alt5 .268** .455** .236** .407** 1

Cou1 -.930 .161** .018 .242** .087 1

Cou2 .218** .469** .184** .298** .302**

.216** 1

Cou3 .084 .257** .112** .360** .210** .079 .330** 1

Cou4 .167** .487** .201** .339** .430** .170** .415** .239** 1

Cou5 .272** .374** .238** .283** .336** .126* .378** .313** .529** 1

Spo1 .002 -.007 -.027 -.023 -.065 -.141** .274* .188** .004 .162** 1

Spo2 .076 .071 .008 .054 .046 -.101 .256** .268** .085 .199** .526** 1

Spo3 .109* .045 -0.85 .120* .149** -.040 .103 .216** .132* .186** .341** .478** 1

Spo4 .025 -.126* .027 -.193** -.126* -.195** .011 .046 -.236 -.052 .343** .318** .158** 1

Spo5 -.057 .210** -.228** -.099 -.190** -039 -.005 *.067 -.247** -.281** .196** .155** .139* .375** 1

Civ1 .277** .356** .116* .212** .362** .034 .176** .177** .257** .259** .060 .142** .248** .044 -.187** 1

Civ2 .040 .182** .213** .185** .124* .077 .073 -.055 .179** .061 -.297** -.205** -.228** -.189** -.117* .098 1

Civ3 .215** .597** .261** .448** .373** .162** .448** .315** .502** .369** .090 .183** .145** -.121* -.189** .251** .168** 1

Civ4 .326** .528** .299** .276** .428** -.026 .264** .103 .399** .340** -.045 .060 .062 -.053 -.244** .401** .251** .420** 1

Con1 .373** .448** .101 .189** .257** .078 .166** -.011 .324** .219** -.104 -.002 .113* -.126* -.143** .477** .157** .325** .397** 1

Con2 .029 .358** .061 .262** .320** .174** .260** .243** .505** .252** -.064 .080 .115* -.274** -.315** .141** .040 .404** .162** .214** 1

Con3 .042 .214** .028 .121* .237** .123* .104 .142** .300** .192** -112* -.012 .138* -.185** -.112* .076 -.004 .265** .055 .160** .356** 1

Con4 .184** .359** .187** .353** .515**

.027 .288** .300** .412** .339** .093 .166** .260** -.026 -.133* .322** .049 .424** .291** .299** .380**

.417** 1

Con5 .140* .386** .261** .441** .479** .185** .379** .290** .396** .293** .135* .241** .270** -.061 -.031 .172** .010 .543** .219** .212** .374** .318** .512** 1

Exp1 .278** .293** .302** .133* .343** -.081 .006 .029 .136* .136* -.130* -.029 -.029 .017 -.171* .270** .213** .164** .360** .240** .052 .064 .193** .055 1

Exp2 .343** .393** .295** .260** .457** -.023 .160** .163** .284** .196** -.079 .049 .027 -.013 -.233** .273** .236** .265** .481** .311** .199** .094 .303** .230** .702** 1

Exp3 .327** .454** .266** .425** .420** .111* .279** .149** .356** .221** -.152** -.025 -.012 -.210** -.202** .197** .245** .317** .404** .231** .276** .072 .186** .284** .388** .549** 1

Exp4 .221** .446** .250** .418** .384** .109* .225** .176** .352** .261** -.156** -.069 -.005 -230** -.308** .293** .248** .331** .420** .267** .228** .093 .244** .289** .331** .405** .580** 1

Exp5 .357** .417** .295** .270** .438** .044 .126* .009 .317** .223** -.287** -.207** -.059 -.228** -.250** .291** .377** .282** .491** .341** .139* .166** .166** .149** .478** .431** .517** .605** 1

Tac1 .291** .500** .279** .490** .471** .109* .263** .156** .414** .331** -.157** -.067 .045 -.204** -.253** .271** .276** .411** .428** .277** .267** .153** .300** .280** .325** .414** .515** .576** .606** 1

Tac2 .315** .573** .314** .498** .432** .159** .304** .132* .441** .338** -.181** -.062 .041 -.242** -.285** .296** .302** .460** .470** .326** .266** .146** .267** .286** .383** .448** .644** .593** .637** .704** 1

Tac3 .232** .456** .296** .342** .389** .072 .243** .210** .402** .329** -.075 -.017 -.023 -.110* -.264** .264** .207** .378** .406** .246** .290** .058 .305** .282** .352** .451** .541** .545** .504** .544** .668** 1

Tac4 .204** .390** .300** .365** .399** .102 .238** .175** .310** .291** -.047 -.029 .037 -.103 -.261** .179** .207** .366** .375** .153** .381** .148** .368** .359** .285** .379** .468** .471** .432** .522** .556** .638** 1

Mean 4.71 4.78 4.26 4.94 4.87 4.61 4.86 5.36 5.10 4.93 4.37 4.55 5.29 3.59 3.15 4.42 3.23 5.05 4.45 4.84 4.79 4.72 4.98 5.20 4.24 4.30 4.60 4.55 4.38 4.66 4.39 4.48 4.56

หมายเหต: ตาราง ท 4.5, ตารางท 4.6, ตารางท 4.7

53

ตารางท 4.5 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336)

Alt1 Alt2 Alt3 Alt4 Alt5 Cou1 Cou2 Cou3 Cou4 Cou5 Sop1 Spo2 Spo3 Spo4 Spo5 Civ1 Civ2 Civ3 Civ4 Alt1 1 Alt2 .449** 1 Alt3 .158** .252** 1 Alt4 .176** .472** .280** 1 Alt5 .268** .455** .236** .407** 1 Cou1 -.093 .161** .018 .242** .087 1 Cou2 .218** .469** .184** .298** .302** .216** 1 Cou3 .084 .257** .112** .360** .210** .079 .330** 1 Cou4 .167** .487** .201** .339** .430** .170** .415** .239** 1 Cou5 .272** .374** .238** .283** .336** .126* .378** .313** .529** 1 Spo1 .002 -.007 -.027 -.023 -.065 -.141** .274* .188** .004 .162** 1 Spo2 .076 .071 .008 .054 .046 -.101 .256** .268** .085 .199** .526** 1 Spo3 .109* .045 -0.85 .120* .149** -.040 .103 .216** .132* .186** .341** .478** 1 Spo4 .025 -.126* .027 -.193** -.126* -.195** .011 .046 -.236 -.052 .343** .318** .158** 1 Spo5 -.057 .210** -.228** -.099 -.190** -039 -.005 *.067 -.247** -.281** .196** .155** .139* .375** 1 Civ1 .277** .356** .116* .212** .362** .034 .176** .177** .257** .259** .060 .142** .248** .044 -.187** 1 Civ2 .040 .182** .213** .185** .124* .077 .073 -.055 .179** .061 -.297** -.205** -.228** -.189** -.117* .098 1 Civ3 .215** .597** .261** .448** .373** .162** .448** .315** .502** .369** .090 .183** .145** -.121* -.189** .251** .168** 1 Civ4 .326** .528** .299** .276** .428** -.026 .264** .103 .399** .340** -.045 .060 .062 -.053 -.244** .401** .251** .420** 1 Mean 4.71 4.78 4.26 4.94 4.87 4.61 4.86 5.36 5.10 4.93 4.37 4.55 5.29 3.59 3.15 4.42 3.23 5.05 4.45 S.D. 0.800 0.887 1.089 0.968 0.868 1.425 0.987 0.896 0.819 0.878 1.195 1.216 0.968 1.562 1.128 0.974 1.308 0.859 1.067 KMO: Measure of Sampling Adequacy = .892 Bartlett’s Test of Sphericity: Chi-Square = 5049.096, df = 528, p = 0.000

หมายเหต: * p < .05 ** p < .01

54

ตารางท 4.6 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336)

Alt1 Alt2 Alt3 Alt4 Alt5 Cou1 Cou2 Cou3 Cou4 Cou5 Sop1 Spo2 Spo3 Spo4 Spo5 Civ1 Civ2 Civ3 Civ4

Con1 .373** .448** .101 .189** .257** .078 .166** -.011 .324** .219** -.104 -.002 .113* -.126* -.143** .477** .157** .325** .397** Con2 .029 .358** .061 .262** .320** .174** .260** .243** .505** .252** -.064 .080 .115* -.274** -.315** .141** .040 .404** .162** Con3 .042 .214** .028 .121* .237** .123* .104 .142** .300** .192** -112* -.012 .138* -.185** -.112* .076 -.004 .265** .055 Con4 .184** .359** .187** .353** .515** .027 .288** .300** .412** .339** .093 .166** .260** -.026 -.133* .322** .049 .424** .291** Con5 .140* .386** .261** .441** .479** .185** .379** .290** .396** .293** .135* .241** .270** -.061 -.031 .172** .010 .543** .219** Exp1 .278** .293** .302** .133* .343** -.081 .006 .029 .136* .136* -.130* -.029 -.029 .017 -.171* .270** .213** .164** .360** Exp2 .343** .393** .295** .260** .457** -.023 .160** .163** .284** .196** -.079 .049 .027 -.013 -.233** .273** .236** .265** .481** Exp3 .327** .454** .266** .425** .420** .111* .279** .149** .356** .221** -.152** -.025 -.012 -.210** -.202** .197** .245** .317** .404** Exp4 .221** .446** .250** .418** .384** .109* .225** .176** .352** .261** -.156** -.069 -.005 -230** -.308** .293** .248** .331** .420** Exp5 .357** .417** .295** .270** .438** .044 .126* .009 .317** .223** -.287** -.207** -.059 -.228** -.250** .291** .377** .282** .491** Tac1 .291** .500** .279** .490** .471** .109* .263** .156** .414** .331** -.157** -.067 .045 -.204** -.253** .271** .276** .411** .428** Tac2 .315** .573** .314** .498** .432** .159** .304** .132* .441** .338** -.181** -.062 .041 -.242** -.285** .296** .302** .460** .470** Tac3 .232** .456** .296** .342** .389** .072 .243** .210** .402** .329** -.075 -.017 -.023 -.110* -.264** .264** .207** .378** .406** Tac4 .204** .390** .300** .365** .399** .102 .238** .175** .310** .291** -.047 -.029 .037 -.103 -.261** .179** .207** .366** .375**

Mean 4.71 4.78 4.26 4.94 4.87 4.61 4.86 5.36 5.10 4.93 4.37 4.55 5.29 3.59 3.15 4.42 3.23 5.05 4.45 S.D. 0.800 0.887 1.089 0.968 0.868 1.425 0.987 0.896 0.819 0.878 1.195 1.216 0.968 1.562 1.128 0.974 1.308 0.859 1.067 KMO: Measure of Sampling Adequacy = .892 Bartlett’s Test of Sphericity: Chi-Square = 5049.096, df = 528, p = 0.000

หมายเหต: * p < .05 ** p < .01

55

ตารางท 4.7 คาสมประสทธสหสมพนธ คาเฉลยน และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางของกลมตวอยาง (N = 336)

Con1 Con2 Con3 Con4 Con5 Exp1 Exp2 Exp3 Exp4 Exp5 Tac1 Tac2 Tac3 Tac4 Con1 1 Con2 .214** 1 Con3 .160** .356** 1 Con4 .299** .380** .417** 1 Con5 .212** .374** .318** .512** 1 Exp1 .240** .052 .064 .193** .055 1 Exp2 .311** .199** .094 .303** .230** .702** 1 Exp3 .231** .276** .072 .186** .284** .388** .549** 1 Exp4 .267** .228** .093 .244** .289** .331** .405** .580** 1 Exp5 .341** .139* .166** .166** .149** .478** .431** .517** .605** 1 Tac1 .277** .267** .153** .300** .280** .325** .414** .515** .576** .606** 1 Tac2 .326** .266** .146** .267** .286** .383** .448** .644** .593** .637** .704** 1 Tac3 .246** .290** .058 .305** .282** .352** .451** .541** .545** .504** .544** .668** 1 Tac4 .153** .381** .148** .368** .359** .285** .379** .468** .471** .432** .522** .556** .638** 1 Mean 4.84 4.79 4.72 4.98 5.20 4.24 4.30 4.60 4.55 4.38 4.66 4.39 4.48 4.56 S.D. 1.042 0.941 1.015 0.757 0.811 1.171 1.063 0.947 0.926 1.096 0.841 0.981 0.904 0.892 KMO: Measure of Sampling Adequacy = .892 Bartlett’s Test of Sphericity: Chi-Square = 5049.096, df = 528, p = 0.000

หมายเหต: * p < .05 ** p < .01

56

4.3 ผลวเคราะหความตรงของโมเดลการวด การวเคราะหในสวนนมวตถประสงคเพอตอบค าถามวจยขอ 1 คอ โมเดลการวดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ทผวจยสรางขนมความตรง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม การวเคราะหโมเดลการวดมเปาหมายเพอตรวจสอบความตรงหรอความสอดคลองของโมเดลการวดซงเปนโมเดลสมมตทางทฤษฎ (Proposed Model) วามความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอไม หรอตวแปรทสงเกตได (Observed Variable) สามารถวดตวแปรแฝง (Latent Variable) ไดหรอไม เนองจากตวแปรทใชในการวจยเปนตวแปรทสรางมาจากทฤษฎ ไมสามารถวดไดโดยตรงตองวดทางออมจากตวแปรทสงเกตได การวจยครงนมโมเดลการวดทใชในการวเคราะหขอมลถอเปนตวแปรแฝง 7 ตวแปร ไดแก พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ซงมองคประกอบไปดวยตวแปร 5 ตวแปรดงน 1) ตวแปรแฝงดานพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) ตวแปรแฝงดานพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) ตวแปรแฝงดานพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) ตวแปรแฝงดานพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) ตวแปรแฝงดานพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) มตวแปรทเปนองคประกอบยอย 2 องคประกอบคอ 1) ตวแปรแฝงดานการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2)ตวแปรแฝงดานการแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) ทงนกอนน าตวแปรแฝงน าไปใชในการวเคราะหจ าเปนตองตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปรแฝงดงกลาวกอน วธทางสถตคอการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) ดวยโปรแกรม AMOS ทงนเพอใหสอดคลองกบการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling: SEM) ในระดบตอไป หากผลวเคราะหพบวาโมเดลมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ แสดงวาขอมลมความตรงเชงโครงสราง ซงพจารณาไดจากคา ทไม มนยส าคญทางสถต ดชนว ดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI) คาดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (Root Mean Square Error of Approximation: RMSEA) คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI) เปนตน ถาโมเดลทไดไมมความตรง ผวจยจะปรบโมเดลแลววเคราะหใหม การปรบแกใชขอเสนอแนะทโปรแกรมรายงานหลงจากการเสรจสนการค านวณโดยพจารณาจากดชนปรบ

57

รปแบบ (Modification Indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของจนกวาจะไดโมเดลทมความตรง 4.3.1 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) ตวแปรทใชในการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) ซงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff Mackenzie, Moorman and Fetter (1990) โดยพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) มตวแปรสงเกตได 5 ตว ไดแก 1) ชวยเหลอผมภาระงานลมมอ (Alt1) 2) ชวยเหลอผ ตองการความชวยเหลอ (Alt2) 3) ชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน (Alt3) 4) เตมใจในการชวยเหลอผอน (Alt4) และ5) ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix) หรอไม พบวาไดคา = 298.200, df = 6, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .778) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.8 ตารางท 4.8 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ใน

โมเดลพฤตกรรมการชวยเหลอผอน คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 298.200 df = 6 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .778

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.426, df = 4, p = .246,

58

ดชน RMSEA = .033, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .981 และ /df = 1.356 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.9 ตารางท 4.9 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการชวยเหลอผอน

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 20.432 5.426 คาองศาอสระ (df) 5 4 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 4.086 1.356 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.001 0.246 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.096 0.033

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.976 0.994

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.947 0.995

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.894 0.981

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการชวยเหลอผอนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) (β = .71) รองลงมาไดแก เตมใจในการชวยเหลอผอน(Alt4) (β = .66) ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) (β = .63) ชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน(Alt3) (β = .38) และชวยเหลอผมภาระงานลมมอ (Alt1) (β = .35) ตามล าดบ ดงตารางท 4.10

59

ตารางท 4.10 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β) SE Z

Averages Group Means

1.ชวยเหลอผมภาระงานลมมอ (Alt1) 0.35** 0.11 4.67 0.12 4.71 2.ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) 0.71** 0.14 8.10 0.51 4.78 3.ชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน (Alt3) 0.38** 0.14 5.51 0.15 4.26 4.เตมใจในการชวยเหลอผอน (Alt4) 0.66** 0.15 8.07 0.44 4.94 5.ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) 0.63** - - 0.40 4.87 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 5 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการชวยเหลอผอนสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการชวยเหลอผอนต าดวย ตามภาพท 4.1

= 5.426, /df = 1.356, df = 4, p = .246,

RMSEA = .033, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .981 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.1 โมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน

60

4.3.2 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) ตวแปรสงเกตไดทใชในการวดพฤตกรรมการค านงถงผ อน (Courtesy) ซ ง เปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff et al. (1990) โดยพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) มตวแปรสงเกตได 5 ตว ไดแก 1)หลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) 2)ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) 3)ไมละเมดสทธผอน Cou3) 4)ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) และ5)ใสใจในการกระท าของตนเอง (Cou5) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา = 259.653, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .716) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.11 ตารางท 4.11 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลพฤตกรรมการค านงถงผอน คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 259.653 df = 10 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .716

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 4.021, df = 3, p = .259, ดชน RMSEA = .032, GFI = .995, CFI = .996, TLI = .986 และ /df = 1.340 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

61

หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.12 ตารางท 4.12 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการค านงถงผอน

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 14.691 4.021 คาองศาอสระ (df) 5 3 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 2.938 1.340 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.012 0.259 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.076 0.032

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.983 0.995

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.961 0.996

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.923 0.986

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการค านงถงผอนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) (β = .74) รองลงมาไดแก ใสใจในการกระท าของตนเอง (Cou5) (β = .72) ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) (β = .55) ไมละเมดสทธผอน (Cou3) (β = .38) และหลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) (β = .20) ตามล าดบ ดงตารางท 4.13

62

ตารางท 4.13 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β) SE Z

Averages Group Means

1.หลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) 0.20** 0.16 3.10 0.04 4.61 2.ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) 0.55** 0.12 7.52 0.30 4.86 3.ไมละเมดสทธผอน (Cou3) 0.38** 0.10 5.49 0.14 5.36 4.ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) 0.74** - - 0.54 5.10 5.ใสใจในการกระท าของตนเอง (Cou5) 0.72** 0.13 8.12 0.52 4.93 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 5 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการค านงถงผอนสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการค านงถงผอนต าดวย ตามภาพท 4.2

= 4.021, /df = 1.340, df = 3, p = .259,

RMSEA = .032, GFI = .995, CFI = .996, TLI = .986 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.2 โมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน

63

4.3.3 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ตวแปรสงเกตไดทใชในการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ซงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff et al. (1990) โดยพฤตกรรมการอดทนอดกลน มตวแปรสงเกตได 5 ตว ไดแก 1)อดทนไมเรยกรอง (Spo1) 2)ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) 3)ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) 4)มองโลกในแงด (Spo4) และ5)ไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา = 304.928, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .692) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.14 ตารางท 4.14 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลพฤตกรรมการอดทนอดกลน คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 304.928 df = 10 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .692

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.533, df = 3, p = .137, ดชน RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .991, TLI = .972 และ /df = 1.844 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมล

64

เชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาเทากบ .05 ถออยในเกณฑพอใชได และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.15 ตารางท 4.15 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการอดทนอดกลน

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 43.069 5.533 คาองศาอสระ (df) 5 3 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 8.614 1.844 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.137 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.151 0.050

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.951 0.994

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.872 0.991

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.744 0.972

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการอดทนอดกลนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) (β = .85) รองลงมาไดแก อดทนไมเรยกรอง (Spo1) (β = .62) ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) (β = .56) มองโลกในแงด (Spo4) (β = .37) และไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) (β = .21) ตามล าดบ ดงตารางท 4.16

65

ตารางท 4.16 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β) SE Z

Averages Group Means

1. อดทนไมเรยกรอง (Spo1) 0.62** 0.90 3.41 0.39 4.37 2.ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) 0.85** 1.25 3.39 0.72 4.55 3.ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) 0.56** 0.66 3.37 0.31 5.29 4. มองโลกในแงด (Spo4) 0.37** 0.66 3.62 0.14 3.59 5.ไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) 0.21** - - 0.05 3.15 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกล น(Sportsmanship) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 5 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการอดทนอดกลนสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการอดทนอดกลนต าดวย ตามภาพท 4.3

= 5.533, /df = 1.844, df = 3, p = .137,

RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .991, TLI = .972 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.3 โมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน

66

4.3.4 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ตวแปรสงเกตไดทใชในการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ซงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff et al. (1990) โดยพฤตกรรมการใหความรวมมอ มตวแปรสงเกตได 4 ตว ไดแก 1)ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) 2)เขารวมประชมเสมอ (Civ2) 3)รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) และ4)ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา = 149.581, df = 6, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคามากกวา .50 (KMO = .643) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.17 ตารางท 4.17 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลพฤตกรรมการใหความรวมมอ คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 149.581 df = 6 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .643

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 1.172, df = 2, p = .557, ดชน RMSEA = .000, GFI = .998, CFI = 1.00, TLI = 1.017 และ /df = .586 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคา

67

ดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคานอยกวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.18 ตารางท 4.18 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการใหความรวมมอ

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 1.172 1.172 คาองศาอสระ (df) 2 2 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 0.586 0.586 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.557 0.557 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.000 0.000

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.998 0.998

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

1.000 1.000

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

1.017 1.017

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการใหความรวมมอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 4 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) (β = .84) รองลงมาไดแก รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) (β = .51) ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) (β = .48) และเขารวมประชมเสมอ (Civ2) (β = .29) ตามล าดบ ดงตารางท 4.19

68

ตารางท 4.19 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β) SE Z

Averages Group Means

1.ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) 0.48** 0.10 5.51 0.23 4.42 2.เขารวมประชมเสมอ (Civ2) 0.29** 0.11 4.07 0.09 3.23 3.รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) 0.51** 0.09 5.40 0.26 5.05 4.ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) 0.84** - - 0.70 4.84 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 4 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการใหความรวมมอสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการใหความรวมมอต าดวย ตามภาพท 4.4

= 1.172, /df = .586, df = 2, p = .557,

RMSEA = .000, GFI = .998, CFI = 1.000, TLI = 1.017 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.4 โมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ

69

4.3.5 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness)

ตวแปรสงเกตไดทใชในการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ซงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff et al. (1990) โดยพฤตกรรมการใหความรวมมอ มตวแปรสงเกตได 5 ตว ไดแก 1)ท างานตามหนาทอยางดทสด (Con1) 2)ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) 3)หยดพกงานตามเวลาทก าหนด (Con3) 4)ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) และ5)ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา = 291.505, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .760) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.20 ตารางท 4.20 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลพฤตกรรมการส านกในหนาท คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 291.505 df = 10 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .760

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาทมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 7.690, df = 5, p = .174, ดชน RMSEA = .040, GFI = .991, CFI = .991, TLI = .981 และ /df = 1.538 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมม

70

นยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคานอยกวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.21 ตารางท 4.21 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการส านกในหนาท

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 7.690 7.690 คาองศาอสระ (df) 5 5 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 1.538 1.538 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.174 0.174 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.040 0.040

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.991 0.991

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.991 0.991

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.981 0.981

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการส านกในหนาทจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) (β = .76) รองลงมาไดแก ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) (β = .65) ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) (β = .55) หยดพกงานตามเวลาทก าหนด (Con3) (β = .54) และท างานตามหนาทอยางดทสด (Con1) ) (β = .36) ตามล าดบ ดงตารางท 4.22

71

ตารางท 4.22 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β)

SE Z

Averages Group Means

1.ท างานตามหนาทอยางดทสด (Con1) 0.36** 0.13 5.48 0.13 4.84 2.ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) 0.55** 0.13 7.81 0.30 4.79 3.หยดพกงานตามเวลาทก าหนด (Con3) 0.54** 0.13 7.72 0.29 4.72 4.ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) 0.76** 0.12 9.07 0.58 4.98 5.ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) 0.65** - - 0.48 5.20 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการว ดพฤตกรรมการส านกในหนา ท (Conscientiousness) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 5 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการส านกในหนาทสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการส านกในหนาทต าดวย ตามภาพท 4.5

= 7.690, /df = 1.538, df = 5, p = .174,

RMSEA = .040, GFI = .991, CFI = .991, TLI = .981 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.5 โมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท

72

4.3.6 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior)

ตวแปรสงเกตไดทใชในการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ซงเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organ, 1991) และตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของ Podsakoff et al. (1990) โดยผวจยไดท าการรวมตวแปรสงเกตไดตามองคประกอบยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) โดยแยกเปนรายพฤตกรรมไดดงน 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) ไดจากคาเฉลยของตวแปรสงเกตได 5 ตวแปร ดงน (1)ชวยเหลอผมภาระงานลมมอ (Alt1) (2)ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) (3)ชวยปฏบตงานแทนกบผ ทขาดงาน (Alt3) (4)เตมใจในการชวยเหลอผ อน (Alt4) และ(5)ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) ไดจากคาเฉลยของตวแปรสงเกตได 5 ตวแปร ดงน (1)หลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) (2)ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) (3)ไมละเมดสทธผอน Cou3) (4)ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) และ(5)ใสใจในการกระท าของตนเอง (Cou5) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ไดจากคาเฉลยของตวแปรสงเกตได 5 ตวแปร ดงน (1)อดทนไมเรยกรอง (Spo1) (2)ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) (3)ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) (4)มองโลกในแงด (Spo4) และ(5)ไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ไดจากคาเฉลยของตวแปรสงเกตได 4 ตวแปร ดงน (1)ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) (2)เขารวมประชมเสมอ (Civ2) (3)รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) และ(4)ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) 5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ไดจากคาเฉลยของตวแปรสงเกตได 5 ตวแปร ดงน (1)ท างานตามหนาทอยางดทสด (Con1) (2)ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) (3)หยดพกงานตามเวลาทก าหนด (Con3) (4)ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) และ(5)ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา = 554.202, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .772) แสดงให

73

เหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.23 ตารางท 4.23 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 554.202 df = 10 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .772

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.484, df = 3, p = .140, ดชน RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .985 และ /df = 1.828 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA มคาเทากบ .050 ถอวาอยในเกณฑพอใชได และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.24

74

ตารางท 4.24 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 38.411 5.484 คาองศาอสระ (df) 5 3 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 7.682 1.828 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.140 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.141 0.050

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.958 0.994

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.939 0.995

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.878 0.985

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) (β = .81) รองลงมาไดแก พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) (β = .79) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) (β = .71) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) (β = .69) และพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) (β = .20) ตามล าดบ ดงตารางท 4.25

75

ตารางท 4.25 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β)

SE Z

Averages Group Means

1. พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism)

0.81** 0.10 12.32 0.66 4.71

2. พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy)

0.71** 0.08 11.17 0.50 4.05

3. พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship)

0.20** 0.08 3.11 0.04 2.84

4. พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue)

0.79** 0.09 12.13 0.62 3.48

5. พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness)

0.69** - - 0.47 4.91

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) มความตรงเชงโครงสรางซงสามารถวดไดจากตวแปรสงเกตไดทง 5 ตว โดยตวแปรสงเกตไดทกตวมความส าคญในการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และมคาเปนบวก หมายถง พนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดสง กจะสงผลใหมพฤตกรรมการส านกในหนาทสงดวย ในขณะเดยวกนพนกงานทมคณลกษณะของตวแปรสงเกตไดดานใดต า กจะสงผลใหมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการต าดวย ตามภาพท 4.6

76

= 5.484, df = 3, /df = 1.828, p = .140, RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .985 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.6 โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 4.3.7 ผลการวเคราะหความตรงของโมเดลการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ตวแปรทใชในการว ดการแลกเปลยนความรในการวจยครงนวดจากตวแปรทเปนองคประกอบยอยของความร 2 องคประกอบ (Polanyi, 1966 อางถงใน uit, 1999:99) และ Nonaka and Tahenchi (1995)) และในตละองคประกอบมตวแปรสงเกตไดทพฒนามาจากแนวคดของของ Bock et al (2005), Lee (2001) และAkgün (2007) ดงน 1) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) มตวแปรสงเกตได 5 ตว ไดแก (1)แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) (2)แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) (3)แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) (4)แลกเปลยนเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) และ(5)แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) 2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) มตวแปรสงเกตได จ านวน 4 ตว ไดแก (1)แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) (2)แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) (3)แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน(Tac3) และ(4)แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity ซงเปนคาสถตทดสอบสมมตฐานวา เมทรกซสหสมพนธดงกลาวเปนเมทรกซเอกลกษณ (Identity Matrix)หรอไม พบวาไดคา =

77

1676.834, df = 36, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .879) แสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตวแปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางได ดงแสดงไวในตารางท 4.26 ตารางท 4.26 คาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO)ใน

โมเดลการแลกเปลยนความร คาสถต และคาดชนทตรวจสอบ คาสถตโมเดล

Bartlett’s Test of Sphericity Chi-Square = 1676.834 df = 36 p = .000

KMO: Measure of Sampling Adequacy .879

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนหลายปจจย (Multi-group CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 32.124, df = 21, p = .057, ดชน RMSEA = .040, GFI = .980, CFI = .993, TLI = .989 และ /df = 1.530 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.27

78

ตารางท 4.27 คาสถต ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนหลายปจจยของโมเดลการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 232.794 32.124 คาองศาอสระ (df) 26 21 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 8.954 1.530 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.057 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.154 0.040

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.877 0.980

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.875 0.993

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.828 0.989

เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรทง 2 ตวพบวาคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 ทกตวแปรโดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) คอ แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) (β = 0.79) รองลงมาไดแก แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) (β = 0.77) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) (β = 0.76) แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) (β = 0.57) และแลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) (β = 0.47) ตามล าดบ สวนตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) (β = 0.89) รองลงมาไดแก แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) (β = 0.79) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) (β = 0.74) และแลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) (β = .64) ตามล าดบ ดงตารางท 4.28

79

ตารางท 4.28 คาสถตของโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ตวแปรสงเกตได

คาสถตผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนหลายปจจย (Multi-group CFA Model)

น าหนก องคประกอบ

(β) SE Z

Averages Group Means

การแลกเปลยนความรทเหนไดชด 1.แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) 0.47** - - 0.22 4.24 2.แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) 0.57** 0.10 10.67 0.32 4.30 3.แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.77** 0.17 8.10 0.60 4.60 4.เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.76** 0.16 8.16 0.57 4.55 5.แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) 0.79** 0.18 8.94 0.62 4.38 การแลกเปลยนความรทเปนนย 1.แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.79** - - 0.62 4.66 2.แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.89** 0.75 17.53 0.79 4.39 3.แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.74** 0.71 14.14 0.54 4.48 4.แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) 0.64** 0.72 11.91 0.41 4.56 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรแฝง = 0.92** หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

ผลการตรวจสอบดงกลาวแสดงวา โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing: KS)ซงวดจากองคประกอบยอย 2 องคประกอบไดแก 1)การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) มตวแปรสงเกตได 5 ตว และ2)การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) มตวแปรสงเกตได จ านวน 4 ตว เปนโมเดลทมความตรงเชงโครงสราง ตามภาพท 4.7

80

= 32.124 , df = 21 , p = .057 , /df = 1.530 ,

RMSEA = .040 , GFI = .980 , CFI = .993, TLI = .989 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.7 โมเดลการวดการแลกเปลยนเรยนร

4.4 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหในสวนนมวตถประสงคเพอตอบค าถามวจยขอ 3 คอ โมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ทผวจยสรางขนมความตรง หรอมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ไดแก 1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) มอทธพลทางตรงตอตวแปรการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ทมองคประกอบยอยไดแก 1) การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2) การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) อยางมนยส าคญทางสถตหรอไม โดยผวจยจะท าการวเคราะหโมเดลเพอทดสอบสมมตฐานเปนรายพฤตกรรมดงน

81

4.4.1 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการชวยเหลอผ อน (Altruism) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 40.316, df = 29, p = .079, RMSEA = .034, GFI = .962, CFI = .993, TLI = .989 และ /df = 1.390 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.29 ตารางท 4.29 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการชวยเหลอผอนท

สงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 366.513 40.316 คาองศาอสระ (df) 74 29 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 4.953 1.390 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.079 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.109 0.034

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.869 0.962

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.870 0.993

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.841 0.989

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการ

82

วดการแลกเปลยนความร ผลการวเคราะหทไดมความสอดคลองกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยวในตอนทผานมาคอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทกตว (คาสถต |Z| > 2.58) แสดงวาทง 2 องคประกอบ และตวแปรสงเกตไดเปนองคประกอบทส าคญทบงบอกถงการแลกเปลยนความร และมความส าคญเกอบเทาเทยมกน โดยองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนยมความส าคญมากทสด (β = .99) และองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมความส าคญในระดบรองลงมา (β = .93) เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) มอทธพลทางตรงเชงบวก (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายบวก) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทากบ .90 (p < .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการชวยเหลอผ อน (Altruism) สงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนดวยตามตารางท 4.30 ตารางท 4.31 และภาพท 4.9 ผลการวเคราะหสรปไดวา เมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกนมาก โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) และแลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) ตามล าดบ ทงนตวแปรอสระพฤตกรรมการชวยเหลอผอนเปนปจจยส าคญทท าใหการแลกเปลยนความรสงขน โดยตวแปรท งหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดรอยละ 81 ( = .81)

83

ตารางท 4.30 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการชวยเหลอผอน 0.90** = 40.316, df = 29, p = .079, /df = 1.390, RMSEA = .034, GFI = .962,

CFI = .993, TLI = .989 (Standardize Estimates) หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.31 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการชวยเหลอผอน

ตวแปรสงเกตได

น าหนก องคประกอบ

(β)

SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) - - - - 1. ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) 0.70** 0.12 9.73 0.50 2. ชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน (Alt3) 0.16** 0.13 6.19 0.16 3. ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) 0.39** - - 0.39 โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

1. การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 0.93** - - 0.86 1.1 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.77** - - 0.59 1.2 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.76** 0.07 13.51 0.58 1.3 แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) 0.79** 0.09 13.09 0.62

2. การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.99** - - 0.97 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.80** - - 0.64 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.88** 0.07 18.06 0.78 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.75** 0.07 13.83 0.56 2.4 แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) 0.64** 0.07 12.23 0.42 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร = 0.81

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

84

= 366.513, df = 74, /df = 4.953, p = .000, RMSEA = .109, GFI = .869, CFI = .870, TLI = .841 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.8 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลเรมตน)

= 40.316, df = 29, /df = 1.390, p = .079, RMSEA = .034, GFI = .962, CFI = .993, TLI = .989 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.9 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลสดทาย)

85

4.4.2 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมล นเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการค านงถงผ อน (Courtesy) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 51.376, df = 37, p = .058, RMSEA = .034, GFI = .973, CFI = .990, TLI = .985 และ /df = 1.389 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.32 ตารางท 4.32 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการค านงถงผอนท

สงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 311.950 51.376 คาองศาอสระ (df) 74 37 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 4.216 1.398 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.058 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.098 0.034

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.887 0.973

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.883 0.990

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.856 0.985

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการ

86

วดการแลกเปลยนความร ผลการวเคราะหทไดมความสอดคลองกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยวในตอนทผานมาคอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทกตว (คาสถต |Z| > 2.58) แสดงวาทง 2 องคประกอบ และตวแปรสงเกตไดเปนองคประกอบทส าคญทบงบอกถงการแลกเปลยนความร และมความส าคญเกอบเทาเทยมกน โดยองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนยมความส าคญมากทสด (β = .99) และองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมความส าคญในระดบรองลงมา (β = .88) เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) มอทธพลทางตรงเชงบวก (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายบวก) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทากบ .66 (p < .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) สงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนดวยตามตารางท 4.33 ตารางท 4.34 และภาพท 4.11 ผลการวเคราะหสรปไดวา เมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) และแลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) ตามล าดบ ทงนตวแปรอสระพฤตกรรมการค านงถงผอนเปนปจจยส าคญทท าใหการแลกเปลยนความรสงขน โดยตวแปรท งหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดรอยละ 43 ( = .43)

87

ตารางท 4.33 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการค านงถงผอน 0.66** = 51.376, df = 37, /df = 1.389, p = .058, RMSEA = .034, GFI = .973,

CFI = .990, TLI = .985 (Standardize Estimates) หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.34 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการค านงถงผอน

ตวแปรสงเกตได น าหนก

องคประกอบ (β)

SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 1.หลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) 0.25** - - 0.06 2.ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) 0.55** 0.41 3.67 0.30 3.ไมละเมดสทธผอน (Cou3) 0.31** 0.26 3.09 0.10 4.ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) 0.77** 0.47 3.73 0.59 โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 0.88** - - 0.78

1.1 แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) 0.61** - - 0.37 1.2 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.82** 0.12 10.28 0.68 1.3 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.77** 0.11 9.82 0.59 2.การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.99** 0.15 8.01 0.99 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.79** - - 0.63 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.88** 0.08 17.06 0.77 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.77** 0.08 13.75 0.59 2.4 แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) 0.65** 0.07 12.08 0.42 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร = 0.43

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

88

= 311.950, df = 74, /df = 4.216, p = .000, RMSEA = .098, GFI = .887, CFI = .883, TLI = .856 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.10 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลเรมตน)

= 51.376, df = 37, /df = 1.389, p = .058, RMSEA = .034, GFI = .973, CFI = .990, TLI = .985 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.11 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลสดทาย)

89

4.4.3 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการอดทนอดกลนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 391.553, df = 74, p = .000, RMSEA = .113, GFI = .858, CFI = .884, TLI = .809 และ /df = 5.291 แมวาผวจยจะปรบโมเดลและวเคราะหใหม โดยด าเนนการตามขอเสนอแนะของโปรแกรมโดยพจารณาจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษามาจากเอกสารและการวจยทเกยวของแตไมสามารถไดโมเดลทมความตรง และสอดคลองกบขอมลเชงประจกษเนองจากคา p ไมมากพอทจะปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถต นนคอไมสามารถยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง ซงสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคานอยกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาสงกวา .05 และ /df มคามากกวา 2 ตามตารางท 4.35 ตารางท 4.35 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการอดทนอดกลนท

สงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของโมเดล

คาสถตไค-สแควร ( ) 391.553 คาองศาอสระ (df) 74 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 5.291 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA) 0.113 คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI) 0.858 ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI) 0.884 ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI) 0.809

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการ

90

วดการแลกเปลยนความร พบวาคาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมคาน าหนกองคประกอบมากเกนกวาคาสถตมาตรฐาน คอ ตวแปรการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) มคา เกนกวา 1 ( = 1.25) ซงไมสามารถอธบายไดในทางทฤษฎ และไมสามารถยอมรบได เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) มอทธพลทางตรงเชงลบ (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายลบ) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทากบ -.23 (p < .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) นอยจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนซงไมสอดคลองกบทฤษฎ โดยตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดเพยงรอยละ 5 ( = .05) ตามตารางท 4.36 ตารางท 4.37 และภาพท 4.12 ผลการวเคราะหสรปไดวาโมเดลทฤษฎไมมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดไมมความตรงเชงโครงสราง เนองจากคา p ไมมากพอทจะปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถต (p < .05) การวเคราะหคาดชน TLI CFI และ GFI พบวาโมเดลมคานอยกวา .9 คาดชน RMSEA มคาสงกวา .05 รวมถง /df มคามากกวา 2 นอกจากนในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมคาสถต มากเกนคามาตรฐาน ( ≤ 1 และ ≥ 0) โดยตวแปรการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) มคา = 1.25 ซงไมสามารถอธบายไดในทางทฤษฎ และไมสามารถยอมรบได

91

ตารางท 4.36 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการอดทนอดกลนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการอดทนอดกลน -.23 = 391.553, df = 74, /df = 5.291, p = .000, RMSEA = .113, GFI = .858,

CFI = .884, TLI = .809 (Standardize Estimates) หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.37 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการอดทนอดกลน

ตวแปรสงเกตได น าหนก

องคประกอบ (β) SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 1.อดทนไมเรยกรอง (Spo1) 0.70** 0.48 4.90 0.49 2.ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) 0.74** 0.51 4.92 0.55 3.ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) 0.53** 0.31 4.62 0.28 4.มองโลกในแงด (Spo4) 0.47** 0.46 4.44 0.22 5.ไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) 0.32** - - 0.10

โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 1.12** - - 1.25

1.1 แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) 0.56** - - 0.32 1.2 แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) 0.64** 0.11 9.01 0.41 1.3 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.76** 0.11 10.00 0.57 1.4 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.75** 0.11 9.93 0.56 1.5 แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) 0.77** 0.13 10.10 0.59 2.การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.81** 0.18 4.09 0.66 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.78** - - 0.60 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.87** 0.08 16.98 0.76 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.77** 0.07 14.73 0.59 2.4 แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) 0.68** 0.07 12.74 0.46 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมการอดทนอดกลนทสงผลตอการแลกเปลยนความร = .05

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

92

= 391.553, df = 74, /df = 5.291, p = .000, RMSEA = .113, GFI = .858, CFI = .884, TLI = .809 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.12 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการอดทนอดกลนทสงผลตอการแลกเปลยนความร

93

4.4.4 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 49.787, df = 38, p = .095, RMSEA = .030, GFI = .975, CFI = .992, TLI = .988 และ /df = 1.310 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.38 ตารางท 4.38 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการใหความรวมมอท

สงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 310.333 49.787 คาองศาอสระ (df) 62 38 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 5.005 1.310 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.095 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.109 0.030

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.882 0.975

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.877 0.992

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.845 0.988

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการ

94

วดการแลกเปลยนความร ผลการวเคราะหทไดมความสอดคลองกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยวในตอนทผานมาคอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทกตว (คาสถต |Z| > 2.58) แสดงวาทง 2 องคประกอบ และตวแปรสงเกตไดเปนองคประกอบทส าคญทบงบอกถงการแลกเปลยนความร และมความส าคญเกอบเทาเทยมกน โดยองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนยมความส าคญมากทสด (β = .98) และองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมความส าคญในระดบรองลงมา (β = .94) เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) มอทธพลทางตรงเชงบวก (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายบวก) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทากบ .85 (p < .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) สงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนดวยตามตารางท 4.39 ตารางท 4.40 และภาพท 4.14 ผลการวเคราะหสรปไดวา เมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) ตามล าดบ ทงนตวแปรอสระพฤตกรรมการใหความรวมมอเปนปจจยส าคญทท าใหการแลกเปลยนความรสงขน โดยตวแปรท งหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดรอยละ 73 ( = .73)

95

ตารางท 4.39 ขนาดอทธพลทางตรงในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการใหความรวมมอ 0.85** = 49.787, df = 38, /df = 1.310, p = .095, RMSEA = .030, GFI = .975,

CFI = .992, TLI = .988 (Standardize Estimates) หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.40 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการใหความรวมมอ

ตวแปรสงเกตได น าหนก

องคประกอบ (β)

SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) 1.ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) 0.40** 0.08 6.64 0.16 2.เขารวมประชมเสมอ (Civ2) 0.37** 0.12 5.66 0.14 3.รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) 0.60** 0.08 8.55 0.36 4.ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) 0.67** - - 0.45

โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 0.94** - - 0.88

1.1 แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) 0.48** - - 0.23 1.2 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.76** 0.16 8.30 0.58 1.3 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.76** 0.15 8.26 0.57 2.การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.98** 0.16 7.68 0.96 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.79** - - 0.63 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.88** 0.08 17.32 0.78 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.76** 0.08 13.73 0.58 2.4 แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) 0.65** 0.07 12.14 0.42 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร = .73

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

96

= 310.333, df = 62, /df = 5.005, p = .000, RMSEA = .109, GFI = .882, CFI = .887, TLI = .845 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.13 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยน ความร (โมเดลเรมตน)

= 49.787, df = 38, /df = 1.310, p = .095, RMSEA = .030, GFI = .975, CFI = .992, TLI = .988 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.14 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการใหความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยน ความร (โมเดลสดทาย)

97

4.4.5 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 31.450, df = 21, p = .066, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .991, TLI = .985 และ /df = 1.498 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.41 ตารางท 4.41 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการส านกในหนาทท

สงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 384.631 31.450 คาองศาอสระ (df) 74 21 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 5.198 1.498 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.066 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.112 0.039

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.864 0.980

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.853 0.991

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.819 0.985

98

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความร ผลการวเคราะหทไดมความสอดคลองกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยวในตอนทผานมาคอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทกตว (คาสถต |Z| > 2.58) แสดงวาทง 2 องคประกอบ และตวแปรสงเกตไดเปนองคประกอบทส าคญทบงบอกถงการแลกเปลยนความร และมความส าคญเกอบเทาเทยมกน โดยองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมความส าคญมากทสด (β = .95) และองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนยมความส าคญในระดบรองลงมา (β = .94) เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) มอทธพลทางตรงเชงบวก (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายบวก) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทากบ .55 (p < .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) สงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนดวยตามตารางท 4.42 ตารางท 4.43 และภาพท 4.16 ผลการวเคราะหสรปไดวา เมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) ตามล าดบ ทงนตวแปรอสระพฤตกรรมการส านกในหนาทเปนปจจยส าคญทท าใหการแลกเปลยนความรสงขน โดยตวแปรท งหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดรอยละ 30 ( = .30)

99

ตารางท 4.42 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการส านกในหนาท 0.55**

= 31.450, df = 21, /df = 1.498, p = .066, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .991, TLI = .985 (Standardize Estimates)

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.43 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการส านกในหนาท

ตวแปรสงเกตได

น าหนก องคประกอบ

(β)

SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 1.ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) 0.55** 0.12 7.68 0.30 2.ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) 0.71** 0.11 8.54 0.50 3.ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) 0.71** - - 0.50

โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 0.95** - - 0.90

1.1 แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) 0.57** - - 0.33 1.2 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.73** 0.11 10.78 0.64 1.3 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.77** 0.12 9.66 0.69 2.การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.94** 0.15 7.47 0.89 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.83** - - 0.69 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.84** 0.08 15.61 0.71 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.80** 0.08 13.87 0.64 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร = .30 หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

100

= 384.631, df = 74, /df = 5.198, p = .000, RMSEA = .112, GFI = .864, CFI = .853, TLI = .819 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.15 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลเรมตน)

= 31.450, df = 21, /df = 1.498, p = .066, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .991, TLI = .985 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.16 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร (โมเดลสดทาย)

101

4.4.6 ผลการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลสอดคลองกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคา = 31.899, df = 21, p = .060, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .993, TLI = .988 และ /df = 1.519 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 ตามตารางท 4.44 ตารางท 4.44 คาสถต ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

ขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

คาสถตทตรวจสอบ คาสถตของ โมเดลเรมตน

คาสถตของ โมเดลสดทาย

คาสถตไค-สแควร ( ) 422.585 31.899 คาองศาอสระ (df) 74 21 คาสถตไค-สแควร/คาองศาอสระ ( /df) 5.711 1.519 ระดบความนาจะเปน (Probability level) 0.000 0.060 ดชนรากก าลงสองเฉลยของคาความตางโดยประมาน (RMSEA)

0.119 0.039

คาดชนชวดระดบความกลมกลน (Goodness of Fit Index: GFI)

0.848 0.980

ดงชนวดความกลมกลนเชงเปรยบเทยบ (Comparative Fit Index: CFI)

0.863 0.993

ดชน Trucker-Lewis Index (TLI) หรอทเรยกวา Non-Normed Fit Index (NNFI)

0.831 0.988

102

ภายหลงจากการตรวจสอบวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลว ประเดนส าคญตอมาคอ การพจารณาคาพารามเตอรน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความร ผลการวเคราะหทไดมความสอดคลองกบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยวในตอนทผานมาคอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบในรปคะแนนมาตรฐานของตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ทกตว (คาสถต |Z| > 2.58) แสดงวาทง 2 องคประกอบ และตวแปรสงเกตไดเปนองคประกอบทส าคญทบงบอกถงการแลกเปลยนความร และมความส าคญเกอบเทาเทยมกน โดยองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนยมความส าคญมากทสด (β = .98) และองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมความส าคญในระดบรองลงมา (β = .94) เมอพจารณาขนาดอทธพลทางตรงของตวแปรท านายทสงผลตอการแลกเปลยนความร(Knowledge Sharing) พบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) มอทธพลทางตรงเชงบวก (คาสมประสทธขนาดอทธพลมเครองหมายบวก) อยางมนยส าคญทางสถตตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยมคาสมประสทธขนาดอทธพลเทาก บ .82 (p< .01) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) สงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) สงขนดวยตามตารางท 4.45 ตารางท 4.46 และภาพท 4.18 ผลการวเคราะหสรปไดวา เมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) และเลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) ตามล าดบ ทงนตวแปรอสระพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนปจจยส าคญทท าใหการแลกเปลยนความรสงขน โดยตวแปรท งหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ไดรอยละ 67 ( = .67)

103

ตารางท 4.45 ขนาดอทธพลทางตรง ในโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร

ตวแปรท านาย อทธพลทางตรง

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 0.82** = 31.899, df = 21, /df = 1.519, p = .060, RMSEA = .039, GFI = .980,

CFI = .993, TLI = .988 (Standardize Estimates) หมายเหต: * p < .05, ** p < .01

ตารางท 4.46 คาน าหนกองคประกอบของโมเดลการวดตวแปรในโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรของตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ตวแปรสงเกตได

น าหนก องคประกอบ

(β)

SE Z

โมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (OCB) 1.พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 0.89** - - 0.79 2.พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 0.65** 0.05 12.60 0.42 3.พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) 0.75** 0.05 15.07 0.57 4.พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 0.60** 0.08 11.10 0.36

โมเดลการวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) 1.การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) 0.94** - - 0.88

1.1 แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) 0.77** - - 0.59 1.2 เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) 0.76** 0.07 13.30 0.57 2.การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit) 0.98** 0.08 12.19 0.96 2.1 แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) 0.80** - - 0.64 2.2 แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) 0.88** 0.07 17.34 0.78 2.3 แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) 0.76** 0.07 13.80 0.57 ของสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร = .67

หมายเหต: * p < .05, ** p < .01, |Z| > 1.96 หมายถง p < .05, |Z| > 2.58 หมายถง p < .01

104

= 422.585, df = 74, /df = 5.711, p = .000, RMSEA = .119, GFI = .848, CFI = .863, TLI = .831 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.17 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการ แลกเปลยนความร (โมเดลเรมตน)

= 31.899, df = 21, /df = 1.519, p = .060, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .993, TLI = .988 (Standardize Estimates)

ภาพท 4.18 โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการ แลกเปลยนความร (โมเดลสดทาย)

บทท 5

อภปรายผล

การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive) ในลกษณะของการศกษาความสมพนธ

เชงสาเหต (Causal Relationship) โดยมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร และตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลสมการโครงสรางของการแลกเปลยนความรของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) กบขอมลเชงประจกษ ทงนกรอบความคดการวจยอยในรปโมเดลสมการโครงสรางการแลกเปลยนความรทแสดงความสมพนธโครงสรางเช งเสนระหวางตวแปรสงเกตไดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบตวแปรสงเกตไดของการแลกเปลยนความร

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ พนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ านวน 336 คน ประกอบไปดวยพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานระดบฐานปฏบตการและสถานจ านวน 145 คน และพนกงานฝายปฏบตการซอมบ ารงอากาศยานลานจอดจ านวน 191 คน ขนาดของกลมตวอยางไดจากการค านวณขนาดกลมตวอยางดวยการเปดตารางของเครซ และมอรแกน (Krejcie and Morgan 1970) จากนนใชวธสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยใชฝายเปนเกณฑการแบงชนหลงจากนนใชวธการสมแบบงาย (Simple Random Sampling) ตวแปรทใชในการวจยในครงนจ าแนกเปน 2 กลมคอ 1) ตวแปรท านาย คอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior: OCB) และองคประกอบยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) และ2) ตวแปรตาม คอ การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถามทผวจยสรางขนจ านวน 4 ฉบบไดแก 1) แบบสอบถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวยเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบ

106

การศกษา ภมหลงทางการศกษา และระดบต าแหนงงานในปจจบน 2) เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ประกอบดวย พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) 3) เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบการแลกเปลยนความร ประกอบดวย การแลกเปลยนความรทเหนไดชด และการแลกเปลยนความรทเปนนย และ4) เปนแบบสอบถามเกยวกบลกษณะการแลกเปลยนความร ประกอบดวย สถานททใชในการแลกเปลยนความร และชองทางการสอสารทใชในการแลกเปลยนความรเมอวเคราะหคาความเทยงดวยคาสมประสทธแอลฟาครอนบาค (Cronbach’s Alpha Cofficient) พบวา คาความเทยงของแบบสอบถามในแตละมาตรวดมคาความเทยงอยระหวาง .79 ถง .90 แสดงวาแบบสอบถามทสรางขนมคณภาพอยในระดบสงมความเหมาะสมทจะน าไปเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมลในการวจยครงนแบงเปน 3 สวนไดแก สวนท 1 เปนการวเคราะหขอมลเบองตนเพอศกษาลกษณะการแจกแจงและการกระจายตวของตวแปรโดยใชโปรแกรม SPSS for Windows สวนท 2 เปนการวเคราะหเพอตรวจสอบขอตกลงเบองตนไดแก การวเคราะหความเหมาะสมของตวแปรในการวเคราะหองคประกอบดวยคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity และคาดชน Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows และสวนท 3 เปนการวเคราะหเพอตอบค าถามวจยไดแก 1) การตรวจความตรงเชงโครงสรางโมเดลการวดตวแปรแฝงโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) 2) การวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางโดยพจารณาความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษจากคาสถตวดระดบความกลมกลนและการวเคราะหเพอประมาณคาขนาดของอทธพลของตวแปรท านายทมตอการแลกเปลยนความร โดยใชโปรแกรม AMOS

จากกรอบแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ผวจยก าหนดสมมตฐานการวจยไว 2 ประการคอ 1) ตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และทง 5 องคประกอบยอย คอ พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการมความส านกในหนาท (Conscientiousness) สามารถใชท านายการพฒนาการแลกเปลยนความรไดอยางมนยส าคญทางสถต 2)โมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรทผวจยพฒนาขนนาจะมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

107

5.1 สรปผลการวจย จากผลการวจยสามารถสรปไดดงน

5.1.1 ผลการวเคราะหสถตพนฐานของตวแปรทใชในการวจย 5.1.1.1 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior: OCB) ประกอบไปดวย 5 องคประกอบไดแก 1)พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) 2)พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) 3)พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) 4)พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และ5)พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) พบวา คาเฉลยของพฤตกรรมการส านกในหนาทมากทสด รองลงลงมาคอพฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน พฤตกรรมการใหความรวมมอ และพฤตกรรมการอดทนอดกลน ตามล าดบ เมอพจารณาคาสมประสทธการกระจาย (CV) ของตวแปรทกตว พบวามคาอยในระดบไมแตกตางกนมากนก ยกเวนพฤตกรรมการอดทนอดกลนทมคาสมประสทธการกระจายสงมากกวาตวแปรอน คอ พฤตกรรมการอดทนอดกลนมการกระจายขอมลมากทสด รองลงมาคอ พฤตกรรมการใหความรวมมอ พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการค านงถงผอน และพฤตกรรมการส านกในหนาท ตามล าดบ 5.1.1.2 การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ประกอบไปดวยองคประกอบ 2 องคประกอบคอ 1)การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) และ2)การแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) เมอพจารณาขอมลคาสถตพนฐาน พบวา คาเฉลยของการแลกเปลยนความรทงสองดานอยในระดบทใกลเคยงกน โดยการแลกเปลยนความรทเปนนยมคาเฉลยมากทสด และการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมคาเฉลยในระดบรองลงมา เมอพจารณาคาสมประสทธการกระจาย (CV) ของการแลกเปลยนความรทเหนไดชด และการแลกเปลยนความรทเปนนย พบวาอยในระดบใกลเคยงกน โดยการแลกเปลยนความรทเหนไดชดมการกระจายขอมลมากทสด และการแลกเปลยนความรทเปนนยมการกระจายขอมลในระดบรองลงมา 5.1.2 ผลการวเคราะหความเหมาะสมของตวแปรในการวเคราะหองคประกอบ พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity มคา Approx. = 298.200, df = 6, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทาง

108

สถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .778) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 259.653, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .716) พฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 304.928, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .692) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 149.581, df = 6, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคามากกวา .50 (KMO = .643) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 291.505, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .760) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 554.202, df = 10, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .772) การวดการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity คา Approx. = 1676.834, df = 36, p = .000 ซงแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 (KMO = .879) ขอสรปเกยวกบผลการวเคราะหความเหมาะสมของตวแปรในการวเคราะหองคประกอบพบวาผลการทดสอบคาสถต Bartlett’s Test of Sphericity มคาสถตทแตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน Katser-Meyer-Olkin (KMO) ซงมคาเขาใกล 1 และมากกวา .05 ทกตวแปรแสดงใหเหนวาเมทรกซสหสมพนธของตว

109

แปรสงเกตไดไมเปนเมทรกซเอกลกษณและมความสมพนธกนระหวางตวแปรมากพอทจะน ามาวเคราะหองคประกอบเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางหรอวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตได 5.1.3 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) เปนการวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของโมเดล เพอเปนการยนยนความถกตองเหมาะสมขององคประกอบทใชในการวดตวแปร กอนทผวจยจะน าตวแปรทงหมดไปวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (SEM) ตอไป ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.426, df = 4, p = .246, ดชน RMSEA = .033, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .981 และ /df = 1.356 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการชวยเหลอผอนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) (β = .71) รองลงมาไดแก เตมใจในการชวยเหลอผอน(Alt4) (β = .66) ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) (β = .63) ชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน(Alt3) (β = .38) และชวยเหลอผมภาระงานลมมอ (Alt1) (β = .35) ตามล าดบ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 4.021, df = 3, p = .259, ดชน RMSEA = .032, GFI = .995, CFI = .996, TLI = .986 และ /df = 1.340 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

110

หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการค านงถงผอนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) (β = .74) รองลงมาไดแก ใสใจในการกระท าของตนเอง (Cou5) (β = .72) ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) (β = .55) ไมละเมดสทธผอน (Cou3) (β = .38) และหลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) (β = .20) ตามล าดบ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลนมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.533, df = 3, p = .137, ดชน RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .991, TLI = .972 และ /df = 1.844 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาเทากบ .05 ถออยในเกณฑพอใชได และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดพฤตกรรมการอดทนอดกลนจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ไมบนกบปญหาเพยงเลกนอย (Spo2) (β = .85) รองลงมาไดแก อดทนไมเรยกรอง (Spo1) (β = .62) ไมท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ (Spo3) (β = .56) มองโลกในแงด (Spo4) (β = .37) และไมคนหาขอผดพลาดของบรษท (Spo5) (β = .21) ตามล าดบ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 1.172, df = 2, p = .557, ดชน RMSEA = .000, GFI = .998, CFI = 1.00, TLI = 1.017 และ /df = .586 ซงคา p มาก

111

พอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคานอยกวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการใหความรวมมอ คาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 4 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) (β = .84) รองลงมาไดแก รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) (β = .51) ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) (β = .48) และเขารวมประชมเสมอ (Civ2) (β = .29) ตามล าดบ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาทมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 7.690, df = 5, p = .174, ดชน RMSEA = .040, GFI = .991, CFI = .991, TLI = .981 และ /df = 1.538 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคานอยกวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการส านกในหนาทจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) (β = .76) รองลงมาไดแก ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) (β = .65) ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) (β = .55) หยดพกงานตามเวลาทก าหนด (Con3) (β = .54) และท างานตามหนาทอยางดทสด (Con1) ) (β = .36) ตามล าดบ

112

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนระดบเดยว (Single Level CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 5.484, df = 3, p = .140, ดชน RMSEA = .050, GFI = .994, CFI = .995, TLI = .985 และ /df = 1.828 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA มคาเทากบ .050 ถอวาอยในเกณฑพอใชได และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการว ดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวพบวาทกตวแปรมคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 โดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) (β = .81) รองลงมาไดแก พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) (β = .79) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) (β = .71) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) (β = .69) และพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) (β = .20) ตามล าดบ ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนหลายปจจย (Multi-group CFA Model) ดวยโปรแกรม AMOS พบวาโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความตรงเชงโครงสราง โดยพจารณาจากคาสถตทใชตรวจสอบความตรงของโมเดลไดแก คา = 32.124, df = 21, p = .057, ดชน RMSEA = .040, GFI = .980, CFI = .993, TLI = .989 และ /df = 1.530 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง เมอพจารณาความส าคญขององคประกอบแตละตวแปรสงเกตไดในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรจากคาสมประสทธน าหนกองคประกอบ (β) ของตวแปรทง 2 ตวพบวาคาสมประสทธน าหนกองคประกอบมนยส าคญทางสถตท .01 ทกตวแปรโดยตวแปรทมน าหนกความส าคญสงสดคอ การแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit Knowledge Sharing) (β = 1.05)

113

และการแลกเปลยนความรทเปนนย (Tacit Knowledge Sharing) มน าหนกความส าคญรองลงมา (β = .872) 5.1.4 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการ

ชวยเหลอผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลในสวนนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 366.513, df = 74, p = .000, RMSEA = .109, GFI = .869, CFI = .870, TLI = .841 และ /df = 4.953 ดงนนผวจยจงไดปรบโมเดลแลววเคราะหใหม ตามขอเสนอแนะทโปรแกรมจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ จนกระทงไดโมเดลสดทายทมความตรงและสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 40.316, df = 29, p = .079, RMSEA = .034, GFI = .962, CFI = .993, TLI = .989 และ /df = 1.390 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง พบวา ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดในโมเดลการวดพฤตกรรมการชวยเหลอผอน คอ ชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ (Alt2) ชวยเหลอพนกงานใหม (Alt5) และชวยปฏบตงานแทนกบผทขาดงาน (Alt3) ตามล าดบ และเมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตาม (การแลกเปลยนความร) ของตวแปรอสระ (พฤตกรรมการชวยเหลอผอน) พบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกนมาก โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แลกเปลยนความรทไดจากสอตางๆ (Exp5) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4)

114

แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) และแลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) ตามล าดบ ผลการวเคราะหในสวนนสรปไดวา การแลกเปลยนความรไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากตวแปรพฤตกรรมการชวยเหลอผอน (น าหนกองคประกอบ: β = 90) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการชวยเหลอผอนสงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความรสงขนดวย เมอพจารณาคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรตามในการประมาณคาโมเดลพบวา ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความรไดรอยละ 81 5.1.5 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการ

ค านงถงผอนทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลในสวนนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 311.950, df = 74, p = .000, RMSEA = .098, GFI = .887, CFI = .883, TLI = .856 และ /df = 4.216 ดงนนผวจยจงไดปรบโมเดลแลววเคราะหใหม ตามขอเสนอแนะทโปรแกรมจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ จนกระทงไดโมเดลสดทายทมความตรงและสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 51.376, df = 37, p = .058, RMSEA = .034, GFI = .973, CFI = .990, TLI = .985 และ /df = 1.389 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง พบวา ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดในโมเดลการวดพฤตกรรมการค านงถงผอน คอ ปฏบตงานตามขนตอน (Cou4) ค านงถงการกระท าทอาจกระทบผอน (Cou2) ไมละเมดสทธผอน (Cou3) และหลกเลยงการสรางปญหาใหผอน (Cou1) ตามล าดบ และเมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และ

115

รองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) และแลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) ตามล าดบ ผลการวเคราะหในสวนนสรปไดวาการแลกเปลยนความรไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการค านงถงผอน (น าหนกองคประกอบ: β = 66) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการค านงถงผอนสงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความรสงขนดวย เมอพจารณาคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรตามในการประมาณคาโมเดลพบวา ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความรไดรอยละ 43 5.1.6 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการ

อดทนอดกลน ทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 391.553, df = 74, p = .000, RMSEA = .113, GFI = .858, CFI = .884, TLI = .809 และ /df = 5.291 แมวาผวจยจะปรบโมเดลและวเคราะหใหม โดยด าเนนการตามขอเสนอแนะของโปรแกรมโดยพจารณาจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษามาจากเอกสารและการวจยทเกยวของแตไมสามารถไดโมเดลทมความตรง และสอดคลองกบขอมลเชงประจกษเนองจากคา p ไมมากพอทจะปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถต นนคอไมสามารถยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง ซงสอดคลองกบผลการวเคราะหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคานอยกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาสงกวา .05 และ /df มคามากกวา 2 ผลการวเคราะหสรปไดวาโมเดลทฤษฎไมมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดไมมความตรงเชงโครงสราง เนองจากคา p ไมมากพอทจะปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางมนยส าคญทางสถต (p < .05) การวเคราะหคา

116

ดชน TLI CFI และ GFI พบวาโมเดลมคานอยกวา .9 คาดชน RMSEA มคาสงกวา .05 รวมถง /df มคามากกวา 2 นอกจากนในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมคาสถต มากเกนคามาตรฐาน ( ≤ 1 และ ≥ 0) โดยตวแปรการแลกเปลยนความรทเหนไดชด (Explicit) มคา = 1.25 ซงไมสามารถอธบายไดในทางทฤษฎ และไมสามารถยอมรบได 5.1.7 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการให

ความรวมมอทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 310.333, df = 62, p = .000, RMSEA = .109, GFI = .882, CFI = .887, TLI = .845 และ /df = .005 ดงนนผวจยจงไดปรบโมเดลแลววเคราะหใหม ตามขอเสนอแนะทโปรแกรมจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ จนกระทงไดโมเดลสดทายทมความตรงและสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 49.787, df = 38, p = .095, RMSEA = .030, GFI = .975, CFI = .992, TLI = .988 และ /df = 1.310 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง พบวา ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดในโมเดลการวดพฤตกรรมการใหความรวมมอ คอ ตดตามขาวสารในองคการ (Civ4) รกษาภาพลกษณองคการ (Civ3) ทนตอการเปลยนแปลง (Civ1) และเขารวมประชมเสมอ (Civ2) ตามล าดบ และเมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการ

117

ท างาน (Tac1) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนเทคนคเฉพาะตวทไดจากการฝกอบรม (Tac4) แลกเปลยนเอกสารรายงาน (Exp1) ตามล าดบ ผลการวเคราะหในสวนนสรปไดวาการแลกเปลยนความรไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการใหความรวมมอ (น าหนกองคประกอบ: β = 85) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการใหความรวมมอสงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความรสงขนดวย เมอพจารณาคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรตามในการประมาณคาโมเดลพบวา ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความรไดรอยละ 73 5.1.8 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการ

ส านกในหนาททสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 384.631, df = 74, p = .000, RMSEA = .112, GFI = .864, CFI = .853, TLI = .819 และ /df = 5.198 ดงนนผวจยจงไดปรบโมเดลแลววเคราะหใหม ตามขอเสนอแนะทโปรแกรมจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ จนกระทงไดโมเดลสดทายทมความตรงและสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 31.450, df = 21, p = .066, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .991, TLI = .985 และ /df = 1.498 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง พบวา ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดในโมเดลการวดพฤตกรรมการส านกในหนาท คอ ส านกในหนาทของตนเอง (Con5) ปฏบตตามกฎอยางเครงครด (Con4) และ ตงใจพฒนางานใหดขนอยเสมอ (Con2) ตามล าดบ และเมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด

118

คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) เลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) แลกเปลยนเอกสารคมอการปฏบตงาน (Exp2) ตามล าดบ ผลการวเคราะหในสวนนสรปไดวาการแลกเปลยนความรไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการส านกในหนาท (น าหนกองคประกอบ: β = 55) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการส านกในหนาทสงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความรสงขนดวย เมอพจารณาคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรตามในการประมาณคาโมเดลพบวา ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความรไดรอยละ 30 5.1.9 ผลการวเคราะหอทธพลเชงสาเหตของโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร (Single Level SEM) การวเคราะหขอมลนเปนการศกษาการท านายตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) ทมตอการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) ซงเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดวยโปรแกรม AMOS ผลการวเคราะหพบวาโมเดลเรมตนยงไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 422.585, df = 74, p = .000, RMSEA = .119, GFI = .848, CFI = .863, TLI = .831 และ /df = 5.711 ดงนนผวจยจงไดปรบโมเดลแลววเคราะหใหม ตามขอเสนอแนะทโปรแกรมจากดชนปรบรปแบบ (Modification indices) และพนฐานทางทฤษฎทผวจยศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ จนกระทงไดโมเดลสดทายทมความตรงและสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคา = 31.899, df = 21, p = .060, RMSEA = .039, GFI = .980, CFI = .993, TLI = .988 และ /df = 1.519 ซงคา p มากพอทจะไมปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวาผลการทดสอบคา แตกตางจากศนยอยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบผลการวเคราะหหคาดชน TLI CFI และ GFI ทมคามากกวา .9 และคาดชน RMSEA ทมคาต ากวา .05 และ /df มคานอยกวา 2 นนคอการยอมรบสมมตฐานหลกทวาโมเดลทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ หรอโมเดลการวดมความตรงเชงโครงสราง จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง พบวา ตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดในโมเดลการวดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ คอ พฤตกรรมการชวยเหลอผอน

119

(Altruism) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) และ พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) ตามล าดบ และเมอพจารณาความสามารถในการท านายตวแปรตามของตวแปรอสระพบวา องคประกอบในโมเดลการวดการแลกเปลยนความรมความส าคญอยในระดบใกลเคยงกน โดยองคประกอบทมความส าคญมากทสด คอ องคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย และรองลงมา คอองคประกอบการแลกเปลยนความรทเหนไดชด ซงถอวามความส าคญใกลเคยงกน โดยตวแปรสงเกตไดทมความส าคญมากทสดอยในองคประกอบการแลกเปลยนความรทเปนนย คอ แลกเปลยนขอมลสถานททเกยวของกบการท างาน (Tac2) รองลงมาคอ แลกเปลยนเทคนคในการท างาน (Tac1) แนะน าผเชยวชาญในการท างานซงกนและกน (Tac3) แลกเปลยนขนตอนในการท างาน (Exp3) และเลาเรองความส าเรจและลมเหลวในการท างาน (Exp4) ตามล าดบ ผลการวเคราะหในสวนนสรปไดวาการแลกเปลยนความรไดรบอทธพลทางตรงเชงบวกจากพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (น าหนกองคประกอบ: β = 82) หมายความวา ผทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงขนจะสงผลใหมการแลกเปลยนความรสงขนดวย เมอพจารณาคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรตามในการประมาณคาโมเดลพบวา ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนการแลกเปลยนความรไดรอยละ 67

5.2 อภปรายผลการวจย จากผลการวจยทน าเสนอขางตนนน โดยภาพรวมแลวสอดคลองกบกรอบแนวคดและสมมตฐานการวจย อยางไรกตาม ผลการวจยยงมประเดนทนาสนใจ 2 ประเดน ดงน ประเดนท 1 ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมยอย 5 พฤตกรรมของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร และประเดนท 2 ผลการวเคราะหตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร 5.2.1 ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางของพฤตกรรมยอย 5 พฤตกรรมของ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความร จากผลการวเคราะหขอมลพบวาพฤตกรรมยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรอยางมนยส าคญทางสถตม 4 พฤตกรรมเรยงตามคาน าหนกองคประกอบ (β) และคาสมประสทธการท านาย ( ) ตามล าดบดงน

120

1) พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) สงผลตอการแลกเปลยนความรอยางมนยส าคญทางสถต และเปนพฤตกรรมทมคาน าหนกองคประกอบ (β) และคาสมประสทธการท านาย ( ) ของตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความปรปรวนไดมากทสด เนองจากพฤตกรรมการชวยเหลอผอนเปนพฤตกรรมทเออตอการแลกเปลยนความร อธบายไดวาพฤตกรรมการชวยเหลอผอนเปนพฤตกรรมทพนกงานจะเขาไปชวยเหลอเพอนรวมงานในกรณทมปญหาเกดขนในงาน เมองานของเพอนรวมงานไมเสรจตามก าหนด เมอเพอนรวมงานมภาระงานลนมอ เมอมผทเขามาปฏบตงานใหมทยงไมคอยมประสบการณหรอความรในการท างาน (Organ, 1991) โดยผทมพฤตกรรมการชวยเหลอผอนจะเขาไปใหขอมลทเปนประโยชน ความรเทคนควธการท างานตางๆ หรอแลกเปลยนความรทเปนประโยชนซงกนและกนตอเพอนรวมงาน อาจกลาวไดวาพนกงานทจะแสดงออกถงพฤตกรรมชวยเหลอผอนจะตองเปนพนกงานทมความเอาใจใสตอเพอนรวมงาน ซงตรงกบแนวคดของ Nonaka Toyama and Konno (2000) ทเสนอวา บรรยากาศแหงความรก หรอความเปนมตร (Love) ความเอาใจใสกนและกน (Care) และความ ไววางใจกน (Trust) เปนสงทชวยสรางบรรยากาศทสนบสนนใหบคลากรมปฏสมพนธแลกเปลยนความรระหวางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Lin (2008) Al-Zu’bi (2011) Aliei et al. (2011) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) ทพบวาพฤตกรรมการชวยเหลอผอนสงผลตอการแลกเปลยนความร 2) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) เนองจากเปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความรบผดชอบ และมสวนรวมในการด าเนนงานขององคการอยางสรางสรรค พนกงานจะมการเขารวมประชมเสนอขอคดเหนทเปนประโยชนตอการปรบปรงองคการยดแนวปฏบตในการพฒนาองคการ รกษาภาพลกษณขององคการ ตลอดจนตดตามขาวสารขอมลใหมๆขององคการ (Organ, 1991) พฤตกรรมตางๆเหลานท าใหเกดการเขารวมสงคมระหวางพนกงาน เออตอการแลกเปลยนความร สงเสรมใหเกดการมสวนรวมในการเสนอแนะขอมล ขาวสาร ความร ทเปนประโยชนตอการท างานรวมกน นอกจากนตรงกบแนวคด 7C ของ Oinas-Kukkonen (2002) ซงเปนนกวชาการอกทานทไดศกษาวธการสราง และการแลกเปลยนความรในบรบทขององคการ (Organizational context) ทไดกลาววาการทพนกงานแสดงออกถงความรวมมอซงกนและกน (Collaboration) ท าใหเกดการปฏสมพนธระหวางพนกงานผผลตความร และพนกงานผบรโภคความร ภายในทมของผทท างานรวมกน (Conceptualization) ท าใหเกดการเจรญงอกงามของความรในองคการ และเกดการสงสมความรขององคการไปพรอมๆกน(Togetherness and Collective Intelligence) ซงสอดคลองกบงานวจยในหลากหลายประเทศ เชน งานวจยทไตหวนของ Lin (2008) งานวจยทอหรานของ Aliei et al. (2011) และ งานวจยทอนเดยของ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) ทพบวาพฤตกรรมการใหความรวมมอสงผลตอการแลกเปลยนความร

121

3) พฤตกรรมการค านงถงผ อน (Courtesy) พฤตกรรมการค านงถงผ อนเปนพฤตกรรมทพนกงานเคารพสทธของผอน ค านงถงผอนเพอไมใหเกดปญหาทเกยวกบการท างาน ใหความสนใจเอาใจใสตอความรสก หรอความตองการของผอน และแบงปนทรพยากรในการท างานรวมกน (Organ, 1991) หลกเลยงการสรางปญหาทอาจจะกระทบตองานของผอน ปฏบตงานตามขนตอนเพอไมใหเกดความเสยหายตองานของเพอนรวมงานทรบชวงตอ ดงนนการค านงถงผอนในองคการจงสรางมตรภาพ และการปฏสมพนธทดตอกนในการท างาน ท าใหเกดบรรยากาศทดขนในสถานทท างาน เออใหเกดการปฏสมพนธพดคยแลกเปลยนความคดเหน รวมทงขอมลขาวสาร เมอพนกงานมทศนคตทดตอกน มการปฏสมพนธพดคย มความสนทสนมกนจงท าใหเกดบรรยากาศการท างานทเออตอการแลกเปลยนความรซงกนและกน เชนเดยวกบแนวคดของ Nonaka, Toyama and Konno (2000) ทเสนอวา บรรยากาศแหงความรก หรอความเปนมตร (Love) ความเอาใจใสกนและกน (Care) และความ ไววางใจกน (Trust) เปนสงทชาวยสรางบรรยากาศทสนบสนนใหบคลากรมปฏสมพนธแลกเปลยนความรระหวางกน และสอดคลองกบงานวจยของ Lin (2008) Aliei et al. (2011) และRamasamy and Thamaraiselvan (2011) ทพบวาพฤตกรรมการค านงถงผอนสงผลตอการแลกเปลยนความร 4) พฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) เปนพฤตกรรมทบคลากรยอมรบกฎระเบยบและขอก าหนดขององคการทงทเปนทางการและไมเปนทางการมความตรงตอเวลาท างานเปนระเบยบเรยบรอยดแลทรพยสนขององคการไมใชเวลางานไปท ากจธระสวนตว (Organ, 1991) เชนเดยวกนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในดานอนๆ คอ การทพนกงานยอมรบและปฏบตตามกฎระเบยบ และขอก าหนดขององคการ ตรงตอเวลาในการท างาน ปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมายอยางดทสด พฤตกรรมเหลานถอเปนปจจยทสรางใหเกดสภาพแวดลอมทดขนในการท างานรวมกน ลดการเกดปญหาการท างานลาชา ไมเสรจตรงตามเวลา เพราะพนกงานรกษาเวลาในการท างานไมใชเวลางานในการท าเรองสวนตว เมอพนกงานรจกหนาทของตนเองจงไมเกดการเอาเปรยบตอเพอนรวมงาน เนองจากพนกงานมความเอาใจใสกนและกน (Care) บรรยากาศในการท างานรวมกนจงเปนไปดวยความเรยบรอย ราบรน เปนบรรยากาศทเออตอการปฏสมพนธ และเออตอการแลกเปลยนความรซงกนและกน (Nonaka, Toyama and Konno, 2000) ซงสอดคลองกบงานวจยของ Lin (2008) Al-Zu’bi (2011) และ Ramasamy and Thamaraiselvan (2011) ทพบวาพฤตกรรมการส านกในหนาทสงผลตอการแลกเปลยนความร ในสวนของพฤตกรรมการอดทนอดกลน (Sportsmanship) ซงเปนพฤตกรรมความอดทนตอปญหา ความยากล าบาก ความเครยดและความกดดนตางๆ ดวยความเตมใจ ทงๆทสามารถ

122

เรยกรองความเปนธรรมหรอรองทกขได แตการรองทกขจะเพมภาระใหกบผบรหารและอาจเกดการโตเถยงกนจนละเลยการปฏบตงาน บคลากรจงอดทนอดกลนดวยความเตมใจ (Organ, 1991) ซงจากผลการวเคราะหพบวาไมสงผลตอการแลกเปลยนความรนน อธบายไดวาจากการเกบขอมลพบวาพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานมคาเฉลยในสวนของพฤตกรรมการอดทนอดกลนนอยทสดจากทง 5 พฤตกรรม และยงมคาน าหนกองคประกอบตอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการนอยทสดดวยเชนเดยวกน แสดงใหเหนวาพนกงานมการแสดงออกถงพฤตกรรมการอดทนอดกลน คอนขางนอยเมอเทยบกบพฤตกรรมอน หมายความวาพนกงานจะไมคอยอดทนตอปญหา หรอความไมยตธรรมทเกดขนทงทเกดจากเพอนรวมงาน หรอเกดจากความผดพลาดขององคการพนกงานจะเรยกรอง เพอใหไดมาซงความตองการของตนเอง จากการสมภาษณพนกงานซอมบ ารงอากาศยานระดบหวหนางาน และจากขาวในหนงสอพมพ (แนวหนา 2557, 7 มกราคม; ASTVผจดการสดสปดาห 2557, 11 มกราคม) จะพบวามการรวมตวเรยกรองของพนกงานฝายซอมบ ารงอาศยานในประเดนตางๆ อาทเชน ตอตานการแทรกแทรงทางการเมอง การบรหารงานภายในบรษท เรยกรองขอปรบเพมเงนเดอน โบนส เปนตน ดงนนเมอมพฤตกรรมการอดทนอดกลนนอยจงไมพบวามอทธพลทสงผลตอการแลกเปลยนความร 5.2.2 ผลการวเคราะหตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการ

แลกเปลยนความร จากผลการว เคราะ หขอม ลพบวา พฤ ตกรรมการ เ ปนสมา ชก ท ดขององคการ

(Organizational Citizenship Behavior) และองคประกอบยอย ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) พฤตกรรมการค านงถงผอน (Courtesy) พฤตกรรมการใหความรวมมอ (Civic Virtue) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) สงผลตอการแลกเปลยนความรอยางมนยส าคญทางสถต อธบายไดวาการแลกเปลยนความรสวนใหญไดรบอทธพลจากพฤตกรรมของบคคลทมปฏสมพนธซงกนและกน กลาวคอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และพฤตกรรมทเปนองคประกอบยอยทกพฤตกรรมเปนพฤตกรรมทเกดขนเองอยางไมเปนทางการ เปนพฤตกรรมทแสดงออกโดยการใหความรวมมอ ใหความชวยเหลอ และใหความเปนมตรตอเพอนรวมงาน (Katz and Kahn, 1978) ซงพนกงานจะมความเตมใจปฏบตเพอประโยชนขององคการ (Organ, 1988 quoted in Podsakoff et al., 2000; Schnake, 1991 quoted in Spector, 1996) พฤตกรรมเหลานจงเปนแรงกระตนจงท าใหเกดการปฏสมพนธ เกดเปนวฒนธรรมองคการ (Corporate Culture of OCBs) (Niranjana and Pattanayak, 2005) เกดรสกทดในการท างานรวมกน (Niranjana and Pattanayak, 2005) เมอเกดความรสกทดตอกน พนกงานจะมแนวโนมในการแสดงพฤตกรรม

123

การมน าใจชวยเหลอแบงปน ขอมล ความร (Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) ของตนเองไปยงกลมเพอนรวมงาน ผตองการความชวยเหลอ ผทขาดความรในการท างาน ผทมประสบการณนอยกวา หรอพนกงานใหม เพอใหการท างานรวมกน หรอสรางผลงานใหกบองคการส าเรจลลวงไปไดดวยด ซงสอดคลองกบงานวจยของ Lin (2008) Teh and Yong (2011) Aliei et al. (2011) Teh and Sun (2012) และRamasamy and Thamaraiselvan (2011) ทพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงผลตอการแลกเปลยนความร และยงสอดคลองกบ Wasko and Teigland (2004) ทกลาววาองคการใดทมการแลกเปลยนความรในองคการต าเปนไปไดวาองคการนนยงมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการไมเพยงพอ

5.3 ขอจ ากดของการวจย การวจยครงนมขอจ ากดในการท าวจยบางประการดงน 5.3.1 เนองจากประชากรทใชในการวจยเปนพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน ซงพนกงานสวนใหญเปนชาย ดงนนกลมตวอยางในครงจงเปนเพศชายถง 96.7% มเพศหญงเพยง 3.3% ผลการวจยในครงน จงไมสามารถทดสอบใหเหนถงความแตกตางระหวางเพศชาย และเพศหญงได 5.3.2 เนองจากขอจ ากดดานงานวจยเกยวกบ การแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) โดยเฉพาะอยางยงในเรองความหมาย องคประกอบ และความส าคญยงคงแทบจะไมมในประเทศไทย ดงนนการตรวจสอบเอกสารและงานวจยสวนใหญจะเปนเอกสารและงานวจยจากตางประเทศ 5.3.3 เนองจากในประเทศไทยยงไมมการศกษาตวแปรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และการแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing) งานวจยทเกยวของทงหมดจงมเพยงเฉพาะการศกษาในบรบทของตางประเทศทงสน

5.4 ขอเสนอแนะ การวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะดงน 5.4.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช ในสวนของพฤตกรรมยอยของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการพบวาพฤตกรรมทสงผลตอการแลกเปลยนความร ม 4 พฤตกรรม โดยพฤตกรรมทสงผลตอการแลกเปลยนความรมากทสดคอ พฤตกรรมการชวยเหลอผอน (Altruism) รองลงมาไดแก พฤตกรรมการใหความรวมมอ

124

(Civic Virtue) พฤตกรรมการค านงถงผ อน (Courtesy) และพฤตกรรมการส านกในหนาท (Conscientiousness) สวนพฤตกรรมการอดทนอดกลนไมพบวาสงผลตอการแลกเปลยนความร ซงพฤตกรรมทง 5 พฤตกรรมเปนองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และผลการศกษาพบวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงผลตอการแลกเปลยนความร ดงนนผบรหารฝายซอมบ ารงอากาศยาน หรอผทเกยวของควรสนบสนนใหความส าคญในเรองของการสรางใหเกดพฤตกรรมการการเปนสมาชกทดขององคการ ใหเกดขนในองคการซงการทจะใหเกดพฤตกรรมเหลานไดนนมอยหลายปจจย อาท การพฒนาใหเกดความยตธรรมในองคการในดานการก าหนดผลตอบแทนมความเหมาะสมยตธรรมเมอเปรยบเทยบกบ ความร ความสามารถ ประสบการณ ท าใหพนกงานไมเกดความรสกขดแยงหรออจฉารษยาเพอนรวมงาน (ชวภาส ทองปาน และถวลย เนยมทรพย, 2555; สฐสร กระแสรสนทร, 2554) รวมทงการพฒนาคณลกษณะงาน อาท การออกแบบงานใหมความหลากหลายของการใชทกษะ การใหพนกงานมเอกภาพในการท างาน มอสระในการท างาน หวหนางานมการใหขอมลปอนกลบในการท างาน ท าใหพนกงานรสกวางานของตนเองมความส าคญ ท าใหพนกงานมความรสกมความผกพนธตอองคการ (นรล หมดปลอด, อศรฏฐ รนไธสง และรงชชดาพร เวหะชาต 2556) สงตางๆเหลานลวนมสวนในการสนบสนนใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทงสน เมอพนกงานไดรบการสนบสนนดานตางๆจากองคการ ทสงผลใหพนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงขนจนเปนวฒนธรรมองคการ (Corporate Culture of OCBs) (Niranjana and Pattanayak, 2005) พนกงานจะมความรสกทดตอกน ทงความรสกทมตอเพอนรวมงาน และองคการ (Niranjana and Pattanayak, 2005) ท าใหเกดความตองการในการทจะแลกเปลยนความร (Ramasamy and Thamaraiselvan, 2011) เพอเปนประโยชนในการท างาน และเปนประโยชนตอองคการ 5.4.2 ขอเสนอแนะในการวจยในครงตอไป 5.4.2.1 ผลการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรในครงน พบวาตวแปรสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของการแลกเปลยนความรไดรอยละ 30-81 ดงนนจงนาจะมการศกษาตอเพมเตมเพอคนหาตวแปรทสงผลตอการแลกเปลยนความร เชน เจตคต แรงจงใจภายนอก แรงจงใจภายใน เครอขายทางสงคม เปนตน เพอประโยชนในการพฒนาการแลกเปลยนความรตอไป 5.4.2.2 เนองจากการวจยในครงนเปนการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางระดบเดยว (Single Level SEM) ดงนนจงนาจะมการศกษาพฒนาโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรในระดบพหระดบ (Multilevel SEM)

125

อาทเชน การวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรระหวางระดบฝาย และระดบองคการ เปนตน 5.4.2.3 เนองจากการวจยในครงนพฤตกรรมการอดทนอดกลนของพนกงานฝายซอมบ ารงอากาศยานพบอยในระดบคอนขางนอยจงยงไมสามารถสรปไดอยางชดเจนวาพฤตกรรมการอดทนอดกลนสงผลตอการแลกเปลยนความรในบรบทสงคมไทยหรอไมจงควรมการศกษาโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรในบรบทในบรษทอนตอไป 5.4.2.4 เนองการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอการแลกเปลยนความรครงนเปนหวขอใหม เปนการศกษาตวแปรทง2ตวแปรนรวมกนเปนครงแรกในประเทศไทย และยงเปนการศกษาเฉพาะในบรบทของพนกงานซอมบ ารงอากาศยาน ดงนนจงควรมการศกษาตวแปรทง 2 นรวมกนในบรบทอนทมการท างานรวมกนในลกษณะทมงาน อาท พนกงานชาง พนกงานฝายบคคล ทงในภาครฐ และเอกชน เปนตน 5.4.2.5 เนองจากการศกษานเปนการศกษาเกยวกบการแลกเปลยนความรในองคการซงเปนสวนหนงในการจดการความร ดงนนหากจะมการศกษาตอในบรบทอนควรเลอกศกษากบบรษททมกระบวนการการจดการความรทด หรอไดรบรางวลดานการจดการความร

บรรณานกรม

จรประภา อครบวร และคณะ. 2552. การจดการความร. กรงเทพมหานคร: กลมพฒนาระบบบรหาร ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบขาราชการ.

ชวภาส ทองปาน และถวลย เนยมทรพย. 2555. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของ พนกงานในบรษทผลตวสดกอสรางแหงหนง. วารสารวจย มข ฉบบบณฑตศกษา. 12, 2 (เมษายน-มถนายน): 140-151.

ธเนศ ข าเกด. 2549. หนอออน KM ในเขตพนทภาคการศกษานนทบรเขต 1. วารสารถกทอสายใยแหงความร สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม (สคส). 20, 9 (กนยายน- ตลาคม): 22-25.

นรล หมดปลอด อศรฏฐ รนไธสง และรงชชดาพร เวหะชาต. 2556. โมเดลความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการของครโรงเรยนเอกชน ประเภทสามญ สงกดส านกงานการศกษาเอกชนจงหวดสงขลา. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 19, 1 (มกราคม): 57-74.

แนวหนา. 2557. บนดเลยอก60เทยว พนกงานแห‘Slow Down’ไลบปลด‘อ าพน-โชคชย’. คนวนท 20 มกราคม 2557 จาก http://www.naewna.com/business/84509

บญด บญญากจ และคณะ. 2547. การจดการความร จากทฤษฏสการปฏบต. กรงเทพมหานคร: สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.

พวงรตน ทวรตน. 2543. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร: ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ.

วจารณ พานช. 2548. การจดการความรฉบบท าจรงอยางงาย. ใน เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการเพอสรปบทเรยนการจดการความร ป 2548, 1 กนยายน 2548. กรงเทพมหานคร: สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม (สคส.).

วจารณ พานช. 2553. KM (แนวปฏบต) วนละค า : ๖๐๙ SECI Model ภาคขยายความ. คนวนท 20 มกราคม 2557 จาก http://www.gotoknow.org/posts/421660

ศรชย กาญจนวาส. 2547. ทฤษฎการประเมน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

127

สกล บญสน. 2555. การสรางองคการแหงการเรยนรของธรกจการใหบรการกรณศกษาบรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน). วารสารบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 35, 133 (มกราคม-มนาคม): 41-66.

สมบต กสมาวล. 2554. เปนองคกรแหงการเรยนร...รไดอยางไร. ใน NSTDA Knowledge Sharing ครงท 55, คนวนท 20 มกราคม 2557 จาก http://www.nstda.or.th/nstda-km/92-km-knowledge/3088-learning-organization

สฐสร กระแสรสนทร. 2554. การศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของขาราชการสานกวชาการสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. กรงเทพมหานคร: ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

Aggestam Lena. 2006. Learning Organization or Knowledge Management Which Came First, The Chicken or The Egg?. Information Technology and Control. 35 (3a): 295-302.

Akgün, A.E.; Keskin, H. and Günsel, A. 2007. An Empirical Analysis Concerning the Knowledge Sharing Activities. Journal of Global Strategic Management. 2 (October): 134-141.

Aliei, M.; Ashrafi, B. and Aghayan, S. 2011. Studying the Relationship between Organizational Citizenship Behavior and Knowledge Sharing. Journal of Contemporary Research in Business. 3, 3 (July): 341-348.

Al-Zu’bi, Hasan Ali. 2011. Organizational Citizenship Behavior and Impacts on Knowledge Sharing: An Empirical Study. International Business Research. 4, 3 (July): 221-227.

Aridichvili, A.; Page, V. and Wentling, T. 2003. Motivation and Barriers to Participation in Virtual Knowledge-Sharing Communities of Practice. Journal of Knowledge Management. 7 (1): 64-77.

ASTVผจดการสดสปดาห. 2557. พนกงานการบนไทยประทวงไล"อ าพน" ถงเวลาลางบางเหลอบ! ปฏรป...กอนเจง. คนวนท 20 มนาคม 2557 จาก http://www.manager.co. th/AstvWeekend/ViewNews.aspx?NewsID=9570000003605

Bellinger, Gene.; Castro, Durval and Mills, Anthony. 2004. Data, Information, Knowledge, and Wisdom. Retrieved January 9, 2014 from http://www.systems-thinking.org/dikw/dikw.htm

128

Bock, Gee-Woo; Zmud, Robert W.; Kim, Young-Gul and Lee, Jae-Nam. 2005. Behavioral Intention Formation in Knowledge Sharing: Examining the Roles of Extrinsic Motivators, Social-Psychological Forces, and Organizational Climate. MIS Quarterly. 29, 1 (March): 87-111

Bolon, D. S. 1997. Organization Citizenship Behavior among Hospital Employee: A Multidimension Analysis Involving Job Satisfaction and Organization Commitment. Hospital and Health Services Administration. 42, 2 (Summer): 221-241.

Browne and M. W. and Cudeck, R. 1993. Alternative Ways of Assessing Model Fit. In Kenneth A. Bollen, J. Scott Long, eds. Testing Structural Equation Models. Newbury Park, CA: Sage.

Byrne, B. M. 1989. A Primer of LISREL: Basic Applications and Programming for Confirmatory Factor Analytic Models. New York: Springer-Verlag.

Carmines, E. G. and McIver, J. P. 1981. Analyzing models with unobserved variables. In George W. Bohrnstedt and Edgar E. Borgatta, eds. Social Measurement: Current issues. Beverly Hills, CA: Sage.

Chow, W. S. and Chan, L. S. 2008. Social Network, Social Trust and Shared Goals in Organizational Knowledge Sharing. Information & Management. 45, 7 (November): 458-465.

Cilla, M. J. 2011. Exploring the Relationship Between Organizational Citizenship Behavior and Organizational Climates for Creativity. Master’s Thesis, San Jose State University.

Connelly, C. E. and Kelloway, E. K. 2003. Predictors of Employees’ Perceptions of Knowledge Sharing Cultures. Leadership & Organization Development Journal. 24 (5/6): 294-301.

Davenport, T. H. and Prusak, L. 1998. Working Knowledge: How Organizations Manage What They Know. Boston Mass: Harvard Business School Press.

Drucker, P. F. 1992. Managing for the Future. New York: Herper Collins Publishers. Edvinsson, L. and Malone, M. S. 1997. Intellectual Capital: Realizing your Company’s True

Value by Finding Its Hidden Roots. New York: Harper Business.

129

Farh, J. L.; Earley, P. C. and Lin, S. C. 1997. Impetus for Action: A Cultural Analysis of Justice and Organizational Citizenship Behavior in Chinese Society. Administrative Science Quarterly. 42, 3 (September): 421-444.

Farh, J. L.; Zhong, C. B. and Organ, D. W. 2004. Organizational Citizenship Behavior in the People's Republic of China. Organization Science. 15, 2 (Spring): 241-253.

Ganesan, R.; Edmonds, G. S. and Spector, J. M. 2001. The Changing Nature of Instructional Design for Networked Learning. In Networked Learning in Higher Education. New York: Springer-Verlag. Pp. 93-109.

George, J. M. and Jones, G. R. 2002. Understanding and Managing: Organizational Behavior. 3rd ed. Massachusetts: Addison-Wesley.

Greenberg, J. and Baron, R. A. 1997. Behavior in organizations. 6th ed. Boston: Allyn and Bacon.

Groff, T. R. and Jones, T. P. 2003. Introduction to Knowledge Management: KM in Business. Burlington: Butterworth-Heinemann.

Hoyle, R. H. 1995. The Structural Equation Modeling Approach: Basic Concepts and Fundamental Issues. In Structural Equation Modeling: Concepts, Issues, and Applications, Rick H. Hoyle, ed. Thousand Oaks, CA: Sage. Pp. 1-15.

Hu, L. and Bentler, P. M. 1995. Evaluating Model Fit In Structural Equation Modeling: Concepts, Issues and Applications. Thousand Oaks, CA: Sage. Pp 76-99

Huang, Hsiu-Mei. and Liaw, Shu-Sheng. 2004. The Framework of Knowledge Creation for Online Learning Environments. Canadian Journal of Learning and Technology. 30, 1 (Winter): Retrieved January 8, 2014 from http://cjlt.csj.ualberta.ca/Index.php/cjH/article/view/119

Jim, T. W.; Hi, B.; Shing, L. K.; Lin, O. S.; Yasmin, S. and Kadar Khan, S. 2013. The Factors Affecting Organizational Citizenship Behavior in Banking Industry. International Journal of Management Sciences. 1 (5): 178-192.

Katz, D. and Khan, R. L. 1978. The Social Psychology of Organizations. 2nd ed. New York: Wiley.

Krejcie, R. V. and Morgan, D. W. 1970. Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement. 30 (3): 607-610.

130

Lee, J. N. 2001. The Impact of Knowledge Sharing, Organizational Capability, and Partnership Quality on IS Outsourcing Success. Information & Management. 38, 5 (April): 323-335.

Liebowitz, J. 2001. Knowledge Management and its Link to Artificial Intelligence. Expert System with Applications. 20: 1-6.

Lin, C. P. 2008. Clarifying the Relationship Between Organizational Citizenship Behaviors, Gender and Knowledge Sharing in Workplace Organization in Taiwan. Journal of Business and Psychology. 22, 3 (March): 241-250.

Lin Hsiu-Fen and LeeGwo-Guang. 2004. Perceptions of Senior Managers toward Knowledge-Sharing Behavior. Management Decision. 42(1/2): 108-125.

Lin Hsiu-Fen and Lee Gwo-Guang. 2006. Effects of Socio-Technical Factors on Organizational Intention to Encourage Knowledge Sharing. Management Decision. 44(1): 74-88.

Lin, H. F. 2007. Effects of Extrinsic and Intrinsic Motivation on Employee Knowledge Sharing Intentions. Journal of Information Science. 33(2): 135-149.

Marquardt, M. J. 1996. Building the Learning Organization: A Systems Approach to Quantum Improvement and Global Success. New York: McGraw-Hill.

Matthews, Judy H. and Shulman, Arthur. 2001. Questioning Knowledge Transfer and Learning Processes Across R&D Project Teams. In Organizational Learning and Knowledge Management: New Directions. Retrieved January 8, 2014 from http://eprints.qut.edu.au/14623/

Niranjana, P. and Pattanayak, B. 2005. Influence of Learned Optimism and Organizational Ethos on Organizational Citizenship Behavior: A Study on Indian Corporations. International Journal of Human Resource Development and Management. 5, 1: 85-98.

Nonaka, I. 2007. Strategy as Distributed Phronesis: Knowledge Creation for the Common Good. In Knowledge Management: From Brain to Business. Serafin D. Talisayon, eds. Tokyo: Asian Productivity Organization. Pp. 9-22.

Nonaka, I. and Konno, N. 1998. The Concept of “Ba”: Building a Foundation for Knowledge Creation. California Management Review. 40, 3 (Spring): 40-54.

131

Nonaka, I. and Takeuchi, H. 1995. The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. New York: Oxford University Press.

Nonaka, I.; Reinmoeller, P. and Toyama, R. 2000. Integrated IT Systems for Edge Creation. In The Handbook of Organizational Learning. Meinolf Dierkes, Ariane Berthoin Antal, John Child, and Ikujiro Nonaka, eds. Oxford: Oxford University Press.

Nonaka, I.; Toyama, R. and Konno, N. 2000. SECI, Ba and Leadership: a Unified Model of Dynamic Knowledge Creation. Long Range Planning. 33, 1 (Febuary 1): 5-34.

Oinas-Kukkonen, H. 2002. The 7C model for organizational knowledge creation andmanagement. Infotech Oulu OASIS and Dept. Retrieved January 9, 2014 from http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/wbs/conf/olkc/archive/oklc5/papers/e-1_oinas.pdf

Organ, D. W. 1991. Organizational Citizenship Behavior. 4th ed. USA.: Richard D. Irwin Inc.

Organ, D. W.; Podsakoff, P. M. and Mackenzie, S. B. 2006. Organizational Citizenship Behavior: Its Nature, Antecedents, and Consequences. Beverly Hills, CA: Sage.

Podsakoff, P. M.; Ahearne, M. and Mackenzie, S. B. 1997. Organizational Citizenship Behavior and The Quality and Quality of Work Group Performance. Journal of Applied Psychology. 82, 2 (April): 262-270.

Podsakoff, P. M.; MacKenzie, S. B.; Moorman, R. H. and Fetter, R. 1990. Transformational Leader Behaviors and Their Effects on Followers’ Trust in Leader, Satisfaction, and Organizational Citizenship Behaviors. Leadership Quarterly. 1(2): 107–142.

Podsakoff, Philip. M.; MacKenzie, Scott B.; Paine, Julie Beth and Bachrach, Daniel G. 2000. Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research. Journal of Management. 26(3): 513-563.

Ramasamy, M. and Thamaraiselvan, N. 2011. Knowledge Sharing and Organizational Citizenship Behavior. Knowledge and Process Management. 18, 4 (October-December): 278-284.

Robbins, S. P. 2001. Organizational Behavior. 9th ed. New Jersey: Prentice-Hill.

132

Robertson, S. 2002. A Tale of Two Knowledge Sharing Systems. Journal of Knowledge Management. 6(3): 295-308.

Schnake, M. 1991. Organizational Citizenship: A Review, Proposed Model, and Research Agenda. Human Relations. 44, 7 (July): 735-759.

Spector, P. E. 1996. Industrial and Organizational Psychology: Research and Practice. New York: Wiley.

Tanaka, J. S. and Huba, G. J. 1985. A Fit Index for Covariance Structure Models Under Arbitrary GLS Estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology. 38, 2 (November): 197-201.

Teh, P. L. and Sun, H. 2012. Knowledge Sharing, Job Attitudes and Organizational Citizenship Behavior. Industrial Management and Data Systems. 112(1): 64-82.

Teh, P. L. and Yong, C. C. 2011. Knowledge Sharing in is Personnel: Organizational Behavior's Perspective. Journal of Computer Information Systems. 51, 4 (Summer): 11-21.

uit, Roelof P. 1999. Questions in Knowledge Management: Defining and Conceptualizing a Phenomenon. Journal of Knowledge Management. 3(2): 94-109.

Von Krogh, G.; Ichijo, Kazuo and Nonaka, Ikujiro. 2000. Enabling Knowledge Creation: How to Unlock the Mystery of Tacit Knowledge and Release the Power of Innovation. New York: Oxford University Press.

Wah, C. Y.; Loh, B.; Menkhoff, T. and Evers, H. D. 2005. Theorizing, Measuring, and Predicting Knowledge Sharing Behavior in Organizations: A Social Capital Approach. In Proceeding of the 38th Hawaii International Conference on System Sciences. Pp. 1-10.

Wah, L. 1999. Behind the buzz. Management Review. 88, 4 (April): 17-26. Wasko, M. M. and Teigland, R. 2004. Public Goods or Virtual Commons? Applying Theories of

Public Goods, Social Dilemmas, and Collective Action to Electronic Networks of Practice. Journal of Information Technology Theory and Application. 6(1): 25-41.

Wriston, W. B. 1992. The Twilight of Sovereignty: How the Information Revolution is Transforming Our World. New York: Scribner.

Yang, J. 2008. Individual Attitudes and Organisational Knowledge Sharing. Tourism Management. 29, 2 (April): 345–353.

ภาคผนวก

แบบสอบถามการวจย เรยนทานผตอบแบบสอบถาม

เนองดวยขาพเจา นายอสรภาพ สาล นกศกษาปรญญาโทคณะพฒนาทรพยากรมนษยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA) ก าลงท าการศกษาเกยวกบการพฒนาพฤตกรรมการท างานรวมกนของพนกงาน เพอประโยชนในทางวชาการและการพฒนาองคการ จงมความประสงคเกบขอมลจากหนวยงานทพนกงานมการท างานรวมกน และมระบบการท างานเปนทมอยางชดเจน ซงหนวยงานของทานเปนกลมทมความเหมาะสมอยางยงในการศกษาครงน

เพอใหขอมลในการศกษาวจยและเพอใหการท าวทยานพนธครงนมความสมบรณจงใครขอความอนเคราะหจากทานในการตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรงทงเกยวกบตวทานและองคการของทานขอมลทไดจะถกเกบเปนความลบตามจรรยาบรรณของการวจย โดยจะน ามาวเคราะหและน าเสนอในภาพรวมเทานน จงไมมผลกระทบใดๆตอทาน แบบสอบถามมทงหมด 7 หนา ประกอบดวย 5 สวนไดแก

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ านวน 10 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการท างานรวมกนในองคการ จ านวน 24 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบการแลกเปลยนความร จ านวน 9 ขอ สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบสถานทและชองทางการแลกเปลยนความร จ านวน 17 ขอ สวนท 5 ขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม จ านวน 2 ขอ ขอทานกรณาโปรดตอบทกขอ และสงคอผวจยท……………………………….…...........

ภายในวนท………………………………. ผวจยขอขอบพระคณทานเปนอยางสงมาพรอมน

นายอสรภาพ สาล นกศกษาปรญญาโทคณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA)

Tel. 089-894-3565, e-mail: bs_power_@hotmail.com

135

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงใน ใหตรงกบความเปนจรงของทาน

1. เพศ ชาย หญง 2. ปจจบนทานอาย 21 - 30 ป 31 - 40 ป

41 - 50 ป 50 ปขนไป

3. สถานภาพสมรส โสด สมรส หยาราง แยกกนอย หมาย

4. ระดบการศกษาสงสด ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตรหรอเทยบเทา ปรญญาโท ปรญญาเอก

5. อายการท างานในฝายซอมบ ารงอากาศยาน บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน)

นอยกวา 1 ป 1 - 3 ป 3 - 5 ป 5 - 10 ป 10 ปขนไป

6. อายการท างานกอนเขาท างานทบรษทการบนไทย (ถาม)

นอยกวา 1 ป 1 - 3 ป 3 - 5 ป 5 - 10 ป 10 ปขนไป

7. อายการท างานในฝายอนในบรษทการบนไทย (ถาม)

นอยกวา 1 ป 1 - 3 ป 3 - 5 ป 5 - 10 ป 10 ปขนไป

8. ภมหลงทางการศกษา มหาวทยาลยรฐ/เอกชน ทหาร สถาบนการบนพลเรอน อนๆ โปรดระบ............................ 9. ภมหลงทางอาชพ ทหาร วศวะ ชาง อนๆ โปรดระบ..................... 10. ระดบต าแหนงงานในปจจบน ระดบหวหนางาน ระดบปฏบตการ

136

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการท างานรวมกนในองคการ

ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอศกษาระดบพฤตกรรมการท างานรวมกนในองคการของทานโปรดท าเครองหมาย ลงในชองทางขวามอทายของขอความทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดเพยงค าตอบเดยวซงในแตละชองมความหมายดงน

6 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนทกครง 5 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนประจ า 4 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนบางครง 3 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนานๆครง 2 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนอยมาก 1 หมายถง ทานไมปฏบตตามขอความนนเลย

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

6 5 4 3 2 1

1 ทานชวยเหลอเพอนรวมงานคนอนทมภาระงานลนมอ หรองานเรงดวน

6 5 4 3 2 1

2 เมอทานเกดความไมพอใจตอทงเพอนรวมงาน และบรษทของทานทานจะเรยกรอง จนกวาทานจะไดในสงททานตองการ

6 5 4 3 2 1

3 ทานเชอวาการท างานในแตละวนใหดทสด จะน าไปสการไดรบการผลตอบแทนทดกลบมาในอนาคต

6 5 4 3 2 1

4 ทานมกจะใชเวลาสวนใหญไปกบการบนกบเรองปญหาเลกๆนอยๆ 6 5 4 3 2 1 5 ทานพยายามหลกเลยงการกระท าทอาจสรางปญหาแกเพอนรวมงาน 6 5 4 3 2 1

6 ทานเปนบคคลทพรอมรบและทนตอการเปลยนแปลงทงของฝายซอมบ ารงอากาศยาน และบรษทการบนไทย

6 5 4 3 2 1

7 ทานมกจะท าเรองเลกใหเปนเรองใหญ 6 5 4 3 2 1

8 ทานค านงถงผลกระทบของกระท าของทานทอาจจะสงผลกระทบตอเพอนรวมงาน

6 5 4 3 2 1

9 ทานใหความส าคญกบการเขารวมประชม ทงๆทไมไดรบการสงการใหเขารวมประชม

6 5 4 3 2 1

10 ทานพรอมทจะยนมอใหการชวยเหลอเพอนรวมงานทตองการความชวยเหลออยางสม าเสมอ

6 5 4 3 2 1

137

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

6 5 4 3 2 1

11 ทานถอวาเปนหนาท ทตองรกษาภาพลกษณของฝายซอมบ ารงอากาศยาน และบรษทการบนไทยทงๆทไมไดรบการรองขอใหปฏบต

6 5 4 3 2 1

12 ทานอาน และตดตามการเคลอนไหวของฝายซอมบ ารงอากาศยาน และบรษทการบนไทย จากประกาศ และแหลงขาวสารตางๆของฝายซอมบ ารงอากาศยาน และบรษทการบนไทย

6 5 4 3 2 1

13 ทานปฏบตงานแทนเพอนรวมงานทไมไดมาท างานตามกะระยะเวลาทรบผดชอบ หรอมเหตจ าเปนตองหยดงาน

6 5 4 3 2 1

14 ทานไมละเมดสทธของผอน 6 5 4 3 2 1

15 ทานเตมใจชวยเหลอเพอนรวมงานทมปญหาเกยวกบงาน เชน ปญหาในการซอมบ ารงเครองบน

6 5 4 3 2 1

16 ทานมกใหความส าคญกบเรองทผดพลาด มากกวาเรองทดเสมอ 6 5 4 3 2 1

17 ทานพยายามปฏบตงานซอมบ ารงเครองบนตามขนตอนเพอปองกนปญหาทอาจจะเกดขนกบเพอนรวมงาน

6 5 4 3 2 1

18 ทานตงใจท างานใหไดดกวามาตรฐานทก าหนด 6 5 4 3 2 1

19 ทานมกจะคนหาขอผดพลาดของฝายซอมบ ารงอากาศยาน หรอบรษทการบนไทยเสมอ

6 5 4 3 2 1

20 ทานใสใจการกระท าของตนเองทอาจสงผลตองานของบคคลอนได 6 5 4 3 2 1

21 ทานใชเวลาหยดพกการปฏบตงาน ไมเกนเวลาทฝายซอมบ ารงอากาศยานไดก าหนดไว

6 5 4 3 2 1

22 ทานปฏบตตามกฎระเบยบของฝายซอมบ ารงอากาศยาน และบรษทการบนไทย ทงตอหนาและลบหลงบคคลอน(บคคลอน เชน หวหนางาน เพอนรวมงาน พนกงานภายในบรษท)

6 5 4 3 2 1

23 ทานชวยเหลอพนกงานใหมดวยการใหค าแนะน า แมวาไมไดรบการรองขอจากพนกงานใหมกตาม 6 5 4 3 2 1

24 ทานเปนพนกงานคนหนงทมความส านกในการปฏบตหนาทการเปนชาง ซงถอเปนเรองทส าคญทสด

6 5 4 3 2 1

138

สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบการแลกเปลยนความร

ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอศกษาระดบการแลกเปลยนความรของทาน

โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทางขวามอทายของขอความทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดเพยงค าตอบเดยวซงในแตละชองมความหมายดงน

6 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนทกครง 5 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนประจ า 4 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนบางครง 3 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนานๆครง 2 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนอยมาก 1 หมายถง ทานไมปฏบตตามขอความนนเลย

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

6 5 4 3 2 1

1 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนเอกสารรายงานการตรวจประเมนการซอมบ ารงเครองบนซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

2 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนเอกสารทเกยวของกบการท างาน และคมอการท างาน (Manuals) ซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

3 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนความร ขนตอน และวธการใชเครองมอในการซอมบ ารงเครองบนซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

4 ทานและเพอนรวมงานมการแลกเปลยนโดยการเลาเรองเกยวกบความส าเรจ และลมเหลวในการท างานซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

5 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนขอมลความรทเปนประโยชนตอการท างานทไดจากหนงสอพมพ นตยาสาร วารสาร โทรทศน หรอสออนๆซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

6 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนเทคนคการซอมบ ารง และการแกไขปญหาทไดจากประสอบการณการท างานซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

7 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนใหค าแนะน าเกยวกบสถานทเกบ เอกสาร อะไหล เครองมอ อปกรณ หรอสงทจ าเปนเกยวของกบงานการซอมบ ารงเครองบนในขณะท างาน

6 5 4 3 2 1

139

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

6 5 4 3 2 1

8 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนแนะน าผเชยวชาญทสามารถตอบค าถามใหความร และแนวทางในการซอมบ ารงเครองบนซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

9 ทานและเพอนรวมงานแลกเปลยนความสามารถพเศษ (เทคนคการท างานเฉพาะตว) ทไดจากการเรยน และการฝกอบรมซงกนและกน

6 5 4 3 2 1

สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบสถานทและชองทางการแลกเปลยนความร

ค าชแจง แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอศกษาระดบการแลกเปลยนความรของทานโปรดท าเครองหมาย ลงในชองทางขวามอทายของขอความทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดเพยงค าตอบเดยวซงในแตละชองมความหมายดงน

6 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนประจ า 5 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนบอยๆ 4หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนเปนบางครง 3 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนานๆครง 2 หมายถง ทานปฏบตตามขอความนนนอยมาก 1 หมายถง ทานไมปฏบตตามขอความนนเลย

ขอท ขอความ ระดบความคดเหน

6 5 4 3 2 1

1. ทานพดคยแลกเปลยนความรกบเพอนรวมงานของทานในสถานทดงตอไปน

1.1 หองพกพนกงาน 6 5 4 3 2 1 1.2 ชมรม 6 5 4 3 2 1 1.3 โรงอาหาร หรอรานอาหาร 6 5 4 3 2 1 1.4 สถานททใชปฏบตงาน 6 5 4 3 2 1

140

สวนท 5 ขอเสนอแนะและความคดเหนเพมเตม

5.1 ขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาการแลกเปลยนความรใหเกดขนในสถานทท างาน

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5.2 ขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาการท างานรวมกนในสถานทท างาน

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอบพระคณทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามน

1.5 สนามกฬาหรอสถานททใชออกก าลงกาย 6 5 4 3 2 1 1.6 ชมชนนกปฏบต (CoP) 6 5 4 3 2 1 1.7 อนๆ โปรดระบ 6 5 4 3 2 1

2. ทานพดคยแลกเปลยนความรกบเพอนรวมงานผานชองทางการสอสารดงตอไปน

2.1 พบปะพดคยซงหนา 6 5 4 3 2 1 2.2 พดคยทางโทรศพท 6 5 4 3 2 1 2.3 e-mail บรษท 6 5 4 3 2 1 2.4 e-mail สวนตว เชน yahoo, Hotmail, gmail และอนๆ 6 5 4 3 2 1 2.5 SMS / Message 6 5 4 3 2 1 2.6 WhatApp 6 5 4 3 2 1 2.7 Facebook 6 5 4 3 2 1 2.8 Viber 6 5 4 3 2 1 2.9 LINE 6 5 4 3 2 1

2.10 อนๆ โปรดระบ 6 5 4 3 2 1

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นายอสรภาพ สาล ประวตการศกษา ศลปศาสตรบณฑต (การพฒนาชมชนเมอง) มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2552