ศึกษาพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ · ร้อยละ

รายงานการประชมวชาการเครอขายนกศกษาคณาจารยพฒนาชมชนทองถนและสงคมระดบชาต CSD สมพนธ ครงท 18 475 “พลงสงคมกบการพฒนาทยงยน” ระหวางวนท 27 – 30 มกราคม 2562 ณ มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

ศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย ในสงคมเมอง จงหวดก าแพงเพชร

Study of the use of social technologies of the elderly. In the KamphaengPhet town.

รฐนนท หนองหลวง และ ธนาพร เกตเสาะ1

อสสราพร กลอมกลานม2 บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอการศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมอง จงหวดกาแพงเพชร การศกษาครงนเปนการศกษาแบบผสมทงการศกษาเชงคณภาพ และเชงปรมาณ กลมตวอยางทใชเปนผสงอายทงเพศชายและเพศหญงทมอาย 60 ปขนไป จานวน 378 คน เครองมอทใชในการเกบขอมลใชแบบสอบถาม และแบบสมภาษณ การเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางแลวนามาวเคราะหขอมลเชงเนอหาผลการศกษาพบวา

(1) พฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมอง จงหวดกาแพงเพชร พบวา 1) ผตอบแบบสอบถามเพศหญงมมากกวาเพศชาย จานวน 210 คน คดเปนรอยละ 55.6 เพศชาย จานวน 168 คน คดเปนรอยละ 44.4 2) พบวาผตอบแบบสอบถามมอายชวงอาย 60 - 65 ป จานวน 293 คน คดเปนรอยละ 77.5 ชวงอาย 66 - 70 ป มจานวน 85 คน คดเปนรอยละ 22.5 (2) พฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมอง จงหวดกาแพงเพชร 1) การใชบรการเครอขายสงคมออนไลนพบวาคยกบเพอนปจจบนและเพอนเกา คดเปนรอยละ 51.3 ใชตดตามขอมลขาวสาร คดเปนรอยละ 46.3 เลนเกมส คดเปนรอยละ 1.9 (3) ดานความตองการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายพบวาความตองการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย พบวาผสงอายจะใชงาน Facebook, Line, YouTube ทกครงเมอทานใชงานอนเตอรเนตคดเปนรอยละ 3.93 รองลงมา ทาใหผสงอายมความรสกผอนคลายเพลดเพลน คดเปนรอยละ 3.87 รองลงมา ทาใหผสงอายมความสนกสนาน คดเปนรอยละ 3.78 (4) ดานการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย พบวาการสงภาพลามก/ภาพโป คดเปนรอยละ 1.99

ค าส าคญ : ผสงอาย / พฤตกรรมการใช / ออนไลน / เครอขายสงคมออนไลน Abstract

The purpose of this research was to study the use of social technology in the elderly in urban society. Khampangphet This study is a mixture of qualitative and qualitative studies. And quantitative The sample size was 378 persons for male and female aged over 60 years old. And the model. Data were collected from the sample and then analyzed for content.

1. Social Technology Behavior of the Elderly in Urban Society There were 210 respondents (55.6%), male (168) or 44.4% (2). The respondents were aged between 60 and 65 years. 77.5% (2). Social Networking Behavior of the Elderly in Urban Society 1) What is the use of social networking services? The respondents found that the respondents found the number of

1 นกศกษาโปรแกรมวชาการพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร 2 อาจารยประจาวชาโปรแกรมวชาการพฒนาสงคม คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร

476 รายงานการประชมวชาการเครอขายนกศกษาคณาจารยพฒนาชมชนทองถนและสงคมระดบชาต CSD สมพนธ ครงท 18 “พลงสงคมกบการพฒนาทยงยน”

ระหวางวนท 27 – 30 มกราคม 2562 ณ มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ

online social networking service users to talk to their friends and relatives, 194 people, or 51.3%. Follow up 175 information (46.3%), 7 (1.9%). 2) you use social networking services through the channels. It was found that the respondents found that the respondents had the number of online social networking services through which 311 mobile phones accounted for 82.3 percent. 64 tablets accounted for 16.9 percent. 3 people accounted for 0.8% (3). The demand for online social technology of the elderly found that the demand for social technology of the elderly. Find out which seniors are active. Facebook, Line, Youtube Every time you use the Internet, the average is 3.93, making the (4). The use of social technology of the elderly. Found that the use of online social technology of the elderly Found that sending pornographic / pornographic images. The number of never-349 people and the average of 2.99 people has never been lowered. The use of abusive / abusive words has never been 376 people and the number 2 ever was 1.99 average. There were 329 people and 49 people were average 1.87. บทน า

เทคโนโลยสงคมออนไลนนนไดเขามามอทธพลในการตดตอสอสาร ของมนษยมากขน กลาวไกวาในชวตประจาวนไมวาจะเปน Facebook, Twitter, Line, Instagram, YouTube เปนตน ท เขามาชวยในการตดตอสอสารกนของประชากรใหงายขนและมประสทธภาพ มากขน ไมวาจะเปนการสอสารระหวางบคคลหรอการสอสารระหวางกลม เมอพฤตกรรมของผคนเปลยนไปเทคโนโลยสงคมออนไลน กลายเปนสงทมบทบาทตอ การดาเนนชวตของคนมากขน ทาใหนกพฒนาหรอนกธรกจทหนมาสรางหรอเปดบรการเทคโนโลยสงคมออนไลน เพอรองรบตลาดทกาลงเตบโตขน ซงโซเชยลเนตเวรคแตละประเภทนนจะมการบรการ ทมรปแบบแตกตางกนโดยผใชจะเลอกใชตามพฤตกรรมหรอทศนคตทตรงกบตนเอง เทคโนโลยสงคมออนไลน มกปรากฏใหเหนในลกษณะของการนามาใชเพอดาเนนงานหรอ กจกรรมตาง ๆ โดยมตวบคคลหรอหนวยงานตาง ๆ รวมกนเปนเครอขายเพอใหสามารถใชทรพยากร รวมกน แลกเปลยนแบงปนทรพยากร ขอมลขาวสาร แตปจจบนคาวาเทคโนโลยสงคมออนไลน จะหมายถง ระบบเครอขายบนโลกออนไลนหรอการตดตอสอสารถงกนผานอนเทอรเนต โดยท Wikipedia ใหความหมายสงคมออนไลนวา เปนโครงสรางสงคมทประกอบดวยโหนด (Node) ตาง ๆ เชอมตอกนซงแตละโหนดทเชอมโยงกนกอาจมความสมพนธกบโหนดอน ๆ ดวย โดยอาจมระดบของความสมพนธกน มความซบซอน มเปาหมาย (“การใชเครอขายสงคมออนไลน”, 2557) ดงนนเทคโนโลยสงคมออนไลน จงหมายถง การทมนษยสามารถเชอมโยงถงกนทาความรจกกน สอสารถงกนไดผานทางระบบอนเทอรเนต ซงหากเปนเวบไซตทเรยกวาเปนเวบเครอขายสงคม ออนไลนกคอเวบไซตทเชอมโยงผคนไวดวยกน โดยเวบไซตเหลานจะมพนทใหผคนเขามารจกกน มการใหพนทบรการเครองมอตาง ๆ เพออานวยความสะดวกในการสรางเทคโนโลยออนไลน สรางเนอหาตาม ความสนใจของผใช ปจจบนมเวบไซตประเภทเครอขายสงคมออนไลนเกดขนจานวนมากทงทม เปาหมายเชงพาณชยและไมแสวงหากาไร เชน Wikipedia 10 อนดบเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน ยอดนย คอ mySpace.com, faceBook.com, orkut.com, hi5 . com, vkontakte.ru, Friendster.com, SkyRock.com, PerfSpot.com, bebo.com และ studivz.ne (ภเษก ชยนรนดร, 2555) จากการศกษาคนพบวา ประเทศไทยมการใชเครอขายสงคมออนไลนอยางแพรหลาย มากจนไดชอวาเปนประเทศอนดบท 4 โดยใชเวลาเฉลยท 8.7 ชวโมง (“ไทยตดอนดบ 4 ใชเวลาทอง โซเชยลเนตเวรก”, 2555)

ผลการสารวจพฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในป พ.ศ. 2556 แบงออกเปน เพศหญง รอยละ 56 เพศชาย รอยละ 43.1 และเพศทสาม เพยงรอยละ 1.3 เทานน โดยสามารถแบงภาพรวมของ การสารวจออกเปนประเดน คาเฉลยของการใชอนเทอรเนตตอสปดาหเพมสงขนจากการใชงานโดย เฉลย 32.3 ชวโมงตอสปดาห หรอประมาณ 4.6 ชวโมงตอวน ในป 2557 เพมขนเปน 50.4 ชวโมง ตอสปดาห หรอใชเวลาประมาณ 7.2 ชวโมงตอวน หรออาจจะกลาวไดวา ปจจบนนคนใชเวลาเกอบ 1 ใน 3 ของวนเพอใชงานอนเทอรเนต นอกจากนยงพบวา กลมเพศท


สามมจานวนคาเฉลยชวโมง การใชงานอนเทอรเนตสงทสด อยท 62.1 ชวโมงตอสปดาห จากผลการสารวจแสดงใหเหนวาผใชงาน อนเทอรเนตผานอปกรณเคลอนทเพอความบนเทงและการสอสารเปนหลก โดย 3 อนดบแรก ไดแก อนดบ 1 การพดคยผานเครอขายสงคมออนไลน รอยละ 78 อนดบ 2 อานขาวหรอ e-book รอยละ 56 และอนดบ 3 คนหาขอมล รอยละ 56 และเครอขายสงคมออนไลนและแอปพลเคชนยอดนยม 3 อนดบแรก ไดแก Facebook คดเปนรอยละ 93.7 LINE คดเปนรอยละ 86.8 และ Google คดเปนรอยละ 34.6 (สานกพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส, 2557) คนแก คนชรา หรอผสงอายนนโดยทวไปเปนคาทใชเรยกบคคลทมอายมาก ผมขาว หนาตา เหยวยน การเคลอนไหวเชองชา พจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถานใหความหมายคาวา “ชรา” วา แกดวยอาย, ชารดทรดโทรม (ศศพฒน ยอดเพชร, 2556)

ดวยเหตผลดงกลาวผวจยจงมความสนใจในการศกษา “พฤตกรรมการใชเทคโนโลสงคมออนไลนและความพงพอใจของกลมคนผสงอาย” เพอศกษาถงเครอขายสงคมออนไลนทผสงอาย นยมใชพฤตกรรมการใชบรการเทคโนโลสงคมออนไลน รวมถงความพงพอใจในการใชเทคโนโลสงคมออนไลนเพอเปนประโยชนตอผใชบรการเอง และนามาพฒนาในการสรางสงคมและการตลาดใน เครอขายสงคมออนไลนในอนาคต

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยออนไลนของผสงอายในพนทในเมอง จงหวดกาแพงเพชร

แนวคดทเกยวของ แนวคดเกยวกบผสงอาย (Elderly) ตามพระราชบญญตผสงอาย พ .ศ . 2546 มาตรา 3 ไดใหความหมายของผสงอายไววา “ผสงอาย”

หมายถง บคคลซงมอายตงแตหกสบปบรบรณขนไป และมสญชาตไทย (ปราง สรางค และโชต ชชวาลกล, 2556) วยสงอาย หรออาจเรยกวา วยชรา คอบคคลทมชวงอาย 60 ปขนไป พบวาในวยสงอายนนจะมการเสอม

ถอยทางกายภาพของรางกาย อนเนองมาจากการเปลยนแปลงทางดานสรระรางกาย และการทางานของระบบอวยวะตาง ๆ เมอรางกายเกดความเสอมอาจสงผลกระทบทาใหประสทธภาพในการทางานลดลง สงผลกบสภาพจตใจ ซงจะนาไปสการเจบปวยของรางกายได อนเนองมาจากการคดวาเปนบคคลทไรคาในสงคม โดยวยสงอายจะมการเปลยนแปลงในดานตาง ๆ ดงตอไปน

1. การเปลยนแปลงทางรางกายการเสอมของสภาพรางกายมนษยจะเหนเปนรปธรรมเมออายมากกวา 60 ป เรมสงเกตไดจากความเสอมถอยของการทางานของรางกาย เมอเลยวยกลางคนไปแลว รางกายจะเปลยนแปลงดานโครงสรางและหนาทของอวยวะ ความเตงตงของผวหนงลดลง กลามเนอลดความแขงแรงและ ขาดความไวในการตอบสนอง ความสามารถในการทางานประสานกนของระบบประสาทและกลามเนอหยอนสมรรถภาพ ทาใหเกดการเปลยนแปลงดานความคลองตว เชน ดานสายตาทเปลยนไป โดยมกจะมองไกลไมชดหรอเรยกวาอาการสายตายาว การเคลอนไหวของรางกายทเชองชาลง เปนตน

2. การเปลยนแปลงทางจตใจและอารมณ การเปลยนแปลงดานจตใจไมสามารถแยกจาก การเปลยนแปลงดานรางกายและสงคมไดเนองจากการเปลยนแปลงดานรางกายและสงคมสงผลตอจตใจ และ การเปลยนแปลงดานจตใจกสงผลตอรางกายและสงคมเชนกน การเปลยนแปลงทางจตใจและอารมณประกอบดวยองคประกอบ 2 ประการคอ

1.1 ปจจยภายนอกรางกาย ไดแก 1.1.1 การสญเสยบคคลอนเปนทรก ไดแก การสญเสยคสมรส บตร หรอการทบตรแยกไป

อยตางหาก ทาใหเกดความรสกวาเหว รสกวาตนเองไมมคา ไรความหมาย ไมรจะหนหนาไปพงใครทาใหเกดความวกตกกงวลซมเศรา

1.1.2 การสญเสยปจจยทางสงคม ไดแก การสญเสยบทบาท การปลดเกษยณจาก การทางานทง ๆ ทผสงอายบางคนยงมรางกายและจตใจทแขงแรงพอจะทางานได ทาใหเกดความรสกสญเสยอานาจ



รสกวาคณคาในตนเองลดลง สญเสยรายได เกดปญหาทางเศรษฐกจและสงคม ถกทอดทง ไมไดรบการเหลยวแลจากเพอน ญาตมตรอยางใกลชดเหมอนแตกอน

1.2 ปจจยภายในรางกาย เนองจากการเปลยนแปลงภายในรางกายในระบบตาง ๆ ดงทไดกลาวขางตน กอใหเกดโรคทางกายได เชน โรคหวใจ โรคขอ ความจาเสอม สญเสยการไดยน สายตามองเหนไมชด ขาดความมนใจและความปลอดภย ผสงอายมกจะชดเชยดวยการสะสมขาวของ การยาทา การบน อารมณไมคงท โกรธงายแตบางรายกออนโยนใจด ทงนอยกบสภาพแวดลอมสงคมและประสบการณทผานมา

1.3 การเปลยนแปลงทางสงคม ตลอดชวตของคนเราจะมปฏสมพนธเปน 3 ระยะ ไดแก 1.3.1 ระยะเขาสสงคม แรกเกด 30 ปจะมปฏสมพนธกบคนในครอบครวและกาวสสงคม

ครอบครว เชน โรงเรยน ททางาน เปนตน 1.3.2 ระยะสรางสงคมอาย 30 ปขนไป ถง 60 ป หรอในวยกลางคนมการสรางครอบครว

ใหม ซงสงผลใหเกดการพฒนาสงคม 1.3.3 ระยะออกจากสงคม อาย 60 ปขนไป หรอในวยสงอายซงออกจากสงคมม 2 กรณคอ

ประการแรก เปนขอกาหนดใหตองออกจากบทบาทหนาทรบผดชอบดวยการปลดเกษยณ อกประการหนง เปนการออกจากสงคมดวยการยอมรบตอสถานการณเปลยนแปลงตามวย โดยละจากบทบาทการเปนผนาครอบครวมาเปนสมาชก ซงในวยหนมสาวและวยผใหญจะมสงคมกวางขวางกบบคคลหลายๆกลม แตสงคมของผสงอายโดยมากมกจะแคบลงเหลอเพยงครอบครว เพอนสนท และวดเทานน

แนวคดการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนผสงอาย การใชสอสงคมออนไลนของผสงอายนน ผสงอายทมประสบการณการใชคอมพวเตอร จะมความกงวลใน

การใชสอสงคมออนไลนนอยกวากลมทไมมประสบการณในการใชคอมพวเตอร Maliheh, S., Shima, S., &Robab, S., (2015) ผสงอายทใชสอสงคมออนไลนจะเปนกลมผสงอายทมการใชอนเทอรเนตอยางตอเนอง เชน การสงอเมล เพอตดตอสอสารกบบคคลอน ประสบการณจากการใชคอมพวเตอรสงผลใหผสงอายมความเขาใจการใชอปกรณ การสอสารVosner, H.B., Bobek, S., Kokol, P., &Krecic, M.J. (2015) สอสงคมออนไลนเปรยบเหมอนชองทางทเปดโอกาสใหผสงอายสามารถตดตอสอสารกบบคคลอน ไดตดตอกบเพอนเกาและเพอนใหม ชวยลดความรสกโดดเดยว ผสงอายไดเรยนรสงใหมบวกในการเรยนรสงใหมเปรยบเสมอนการขยายประสบการณของผสงอายการไดเรยนรสงใหม ๆ เปนการชวยพฒนาความจาของผสงอาย นอกจากนผสงอายยงสามารถเขาถงขอมลสขภาพไดงายย งขน แตผสงอายกมอปสรรคในดานการปรบตวทตองมพนฐานจากการใชคอมพวเตอร ประกอบกบ การเปลยนแปลงทางรางกาย เชน การมองเหน ความจา เปนตน (Finn, 2010) ผสงอายจงมทศนคตตอสอสงคมออนไลนดานบวก ในการเรยนและความเพมความมนใจแกผสงอาย (A. Gonzalez, M. Paz Ramirez & V. Viadel, 2012) การใชสอสงคมออนไลน อยางเชน เฟซบค ทวตเตอร ทาใหผสงอายมความรสกเดกลง ผสงอายมความรสกเหมอนไดผจญภยเจอสงใหม ๆ มความมนใจมากขน อนเนองมาจากผสงอายจะมความกงวลตอการใชเทคโนโยโลยใหมๆ การใชสอสงคมออนไลนผานอปกรณเคลอนท เชน แทบเลต โทรศพทมอถอเปนตน เปนอกปจจยหนงในดานความสะดวกและรวดเรวในการใชงานของผสงอาย เนองจากสามารถลดขอจากดทางดานรางกายของผสงอาย(Begona, Jorge, A. Francisco, V.Ramos, 2015)

แนวคดและทฤษฎพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลน เกวรนทร ละเอยดดนนท (2557) ใหความหมายวา พฤตกรรมผบรโภคออนไลน (Online Consumer

Behavior) หมายถง การแสดงออกของแตละบคคลทเกยวของโดยตรงกบการใชบรการระบบออนไลน การเกดของพฤตกรรมมนษยไดมผวจยตาง ๆ มากมายใหความสนใจกบพฤตกรรมของมนษยเพอความ

เขาใจในพฤตกรรม และเพอนาไปปรบใช ทาใหไดเกดมความเชอหลกการและทฤษฎตาง ๆ เกดขน จากผรนกวจย และนกการศกษาหลายทานทพยายามหาคามาเพออธบายพฤตกรรมของมนษย กาญจนา พนสนรงโรจน (2555 : 14) สามารถรวบรวมทศนะตาง ๆ เปนหมวดหมได 3 ประเภท ไดแก


1. พฤตกรรมทเกดขนจากแรงผลกดนภายในตวของมนษย 2. พฤตกรรมทเกดขนจากแรงผลกดนของสงแวดลอม 3. พฤตกรรมทเกดขนจากทงแรงผลกดนภายในตวมนษย และสงแวดลอม แนวคดทฤษฎทเกยวของ Vosner, Bobek, Kokol&Krecic (2016) ไดทาการศกษาเรอง “ทศนคตทมตอเครอขายสงคมออนไลน

ของผสงอาย” (Attitudes of active older Internet users towards online social networking) เปนการวจยเชงคณภาพ โดยทาการสมภาษณเชงลก จานวน 54 คน ทมอายระหวาง 45- 74 ป เปนผใชอนเทอรเนตและเครอขายสงคมออนไลน ผลการศกษาพบวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยกลมตวอยางสวนใหญมอาย 60 ปจากการศกษาลกษณะทางประชากรพบวา เพศ ระดบการศกษา สถานภาพการอยอาศยทแตกตางกนมความถในการใชคอมพวเตอรแตกตางกน เพศชายจะมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวาเพศหญงกลมตวอยางทมระดบการศกษาสงกวาจะมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษา ตากวากลมตวอยางทอาศยอยในเมองมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางทอาศยอยในเขตชนบทสาหรบการใชอนเทอรเนตพบวาเพศชายมความถในการใชมากกวาเพศหญงวตถประสงคในการใชเพอการศกษาและพฒนาคณภาพชวตเพอตดตอครอบครวและเพอนเพอลดความรสกโดดเดยว โดยกลมตวอยางทมอายตากวา 58 ป มความถในการใชอนตอรเนตในระดบปานกลางและมความคนเคยกบเครอขายสงคมออนไลนมากกวากลมตวอยางทมอาย 58 ปขนไปทมความถในการใชอนเทอรเนตอยในระดบตาและไมมความคนเคยกบเครอขายสงคมออนไลนจากการศกษาเรอง “ทศนคตทมตอเครอขายสงคมออนไลนของผสงอาย”เปนการศกษาลกษณะทางประชากรของกลมตวอยางทสงผลตอพฤตกรรมการใชคอมพวเตอร ซงพบวา กลมตวอยางทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มพฤตกรรมการใชคอมพวเตอรแตกตางกนเปนทนาสนใจวาลกษณะทางประชากรของกลมตวอยางผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนจะมพฤตกรรมการใชและวตถประสงคในการใชแตกตางกนหรอมความสอดคลองกนหรอไม

กนตพล บรรทดทอง (2557) เรอง พฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนและความพงพอใจของกลมคนผสงอายในเขต 7 สรปผลการวจย พบวา 1) สงอายใชเครอขายสงคมออนไลนมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบพงพอใจมาก 2) ผสงอายใชเครอขายสงคมออนไลนมแรงจงใจโดยรวมอยในระดบแรงจงใจมากผลการทดสอบสมมตฐานของงานวจยนเปนดงน 1) ผสงอายทมอาย รายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความพงพอใจในการใชเครอขายสงคมออนไลนแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 2) ผสงอายทมวตถประสงคในการใชบรการเครอขายสงคมออนไลน ชองทางการใชเครอขายสงคมออนไลน สถานททใชเครอขายสงคมออนไลน ความบอยในการใชเครอขายสงคมออนไลนระยะเวลาในการใชเครอขายสงคมออนไลน และชวงเวลาในการใชเครอขายสงคมออนไลนแตกตางกน มความพงพอใจในการใชเครอขายสงคมออนไลนแตกตางกน 3) ผสงอายทมเครอขายสงคมออนไลนทนยมใช Facebook, Twitter และ Line แตกตางกนมความพงพอใจในการใชเครอขายสงคมออนไลนแตกตางกน 4) แรงจงใจในการใชเครอขายสงคมออนไลน มความสมพนธกบความพงพอใจในการใชเครอขายสงคมออนไลนของผสงอาย

เกวรนทร ละเอยด (2558) เรอง การยอมรบเทคโนโลย และพฤตกรรมผบรโภคทางออนไลนทมผลตอการตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานครผลการศกษาพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง มอาย 20 – 29 ป มการศกษาระดบปรญญาตร มอาชพเปนนกเรยนหรอนกศกษา มรายไดเฉลยตอเดอนตากวา 15,000 บาทใชเวลาในการอานหนงสออเลกทรอนกสโดยเฉลยวนละ 1 – 3 ชวโมง สวนใหญเคยตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสเนอหาประเภทหนงสอนวนยาย และเคยตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสผาน Mebmarket.com สอออนไลนทมผลตอการตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกส คอ Dek-d.com โดยราคาเฉลยของหนงสออเลกทรอนกสทเลอกซอในแตละครงราคา 100 – 300 บาท สถานททผบรโภคใชงานหนงสออเลกทรอนกสมากทสด คอ บาน และผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาการยอมรบเทคโนโลย ดานการนามาใช งานจรงสงผลตอ การตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานครมากทสด รองลงมา คอ พฤตกรรมผบรโภคออนไลน ดานทศนคตทมตอสอออนไลน การยอมรบเทคโนโลย ดานความงายในการใชงาน พฤตกรรม



ผบรโภคออนไลนดานความบนเทงทางออนไลน ดานการรบรทางออนไลน และการยอมรบเทคโนโลย ดานความต งใจทจะใชตามลาดบ โดยรวมกนพยากรณการตดสนใจซอหนงสออ เลกทรอนกสของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ไดรอยละ 47.10 ในขณะทการยอมรบเทคโนโลย ดานการรบรถงประโยชนดานการรบรถงความเสยง และดานทศนคตทมตอการใช และพฤตกรรมผบรโภคออนไลนดานอารมณทางออนไลน และดานความตอเนองไมมผลตอการตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร

กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 1 กรอบแนวคดของการวจย

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง ศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย ในสงคมเมอง จงหวดกาแพงเพชร ผสงอายทกคนตองเรยนรทาความเขาใจและสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศออนไลนไดอยางมประสทธภาพในยคของสงคมขาวสารออนไลนไดเขามามบทบาทสาคญในชวตประจาวนหรอเปนสวนหนงในการใชชวตประจาวนของทกคนไปแลวกไดและสามารถเปนเครองมอตดตอสอสาร ผวจยไดเลอกศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยมขนตอนและวธดาเนนการวจย ดงน

1. ประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระทาและวเคราะหขอมล 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 6. ขนตอนและวธการจดทาคมอ

การใชเทคโนโลยสงคมออนไลน

ผสงอายในสงคมเมองกาแพงพชร

พฤตกรรม - วตถประสงคในการใช - ชองทางการใชเครอขายสงคมออนไลน - สถานททใชเครอขายสงคมออนไลน

- ความบอยในการใชเครอขายสงคมออนไลน

- ระยะเวลาทใชเครอขายสงคมออนไลน - ชวงเวลาทใชเครอขายสงคมออนไลน - เครอขายสงคมออนไลนทนยมใช

การใชเทคโนโลย - การเขาถงขอมลขาวสาร - การเรยนรทไมสนสด - ดานสขภาพรางกาย - ดานจตใจ


ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรผสงอายในเขตอาเภอเมองกาแพงเพชร ทงชายและหญงจานวนทงสน 23,946 คน ขอมลจาก

อาเภอเมองกาแพงเพชร ป 2560 และไดใชวธเฉพาะเจาะจงผสงอายดงน 1. ผสงอายทมความสามารถประกอบกจวตรประจาวนได 2. เปนผสงอายทใชสมารทโฟนตดตอสอสาร 3. ผสงอายทใชเทคโนโลย ออนไลน 4. เปนกลมผสงอายทไมตดเตยง 5. มอาย 60 ปขนไป ตารางจานวนผสงอายในอาเภอเมองกาแพงเพชร มทงหมด 16 ตาบล ดงน

โดยใชสตรของเครซและมอรแกนดงน วธการคานวณผวจยตองทราบขนาดประชากรและสดสวนของลกษณะทสนใจในประชากรและกาหนด

ระดบความคลาดเคลอนและระดบความเชอมนดวย เชนถาประชาการทใชในการวจยมจานวนประชากร 23,946 คน ยอมรบใหเกดความคลาดเคลอนของการสมตวอยางได 5 % ทระดบความเชอมน 95 % และสดสวนของลกษณะทสนใจในประชากรเทากบ 0.5 ขนาดของกลมตวอยาง

n =

n =

n =

n = 378.06 n = 378

ลาดบ ตาบล จานวนผสงอายทงหมด 1. เทศบาลเมองกาแพงเพชร 4,498 2. ตาบลไตรตรงษ 1,280 3. ตาบลอางทอง 2,254 4. ตาบลนาบอคา 1,575 5. ตาบลนครชม 2,138 6. ตาบลทรงธรรม 671 7. ตาบลลานดอกไม 224 8. ตาบลหนองปลง 739 9. ตาบลคณฑ 1,090 10. ตาบลนคมทงโพธทะเล 707 11. ตาบลเทพนคร 3,105 12. ตาบลวงทอง 739 13. ตาบลทาขนราม 1,240 14. ตาบลคลองแมลาย 908 15. ตาบลธามรงค 1,140 16. ตาบลสระแกว 1,638



เครองมอทใชในการวจย การศกษาครงนเปนการวจยแบบเชงคณปรมาณ ผตอบแบบสอบถามโดยใชแบบสมภาษณแบบม

โครงสรางการศกษานเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ใชแบบสอบถามทผศกษาจดทาขน เนอหาแบงออกเปน 4 ตอน คอ

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะทงเปนคาถามทมคาตอบใหเลอก 2 ทาง (Dichotomous Questions) และคาถามทมหลายคาตอบใหเลอก (Multiple Choice Questions) รวม 4 ขอทถามเกยวกบเพศ อาย รายไดเฉลยตอเดอน และระดบการศกษา

ตอนท 2 พฤตกรรมของผสงอายในการใชเครอขายสงคมออนไลน ลกษณะทงเปนคาถามทมหลายคาตอบใหเลอก (Multiple Choice Questions) ทจะถามเกยวกบพฤตกรรมทางดานตาง ๆ ในการใชเครอขายสงคมออนไลนของผสงอาย จานวน 10 ขอ

ตอนท 3 ความตองการใชเทคโนโลยของผสงอาย การใชเครอขายสงคมออนไลน ทจะถามเกยวกบ ระดบของความตองการใชเทคโนโลยทางดานตาง ๆ ทไดรบจากการใชเครอขายสงคมออนไลน เปนคาถามทระบใหระบความตองการของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 4 การใชเทคโนโลยสงคมออนไลน ทเกยวกบวธการใชทสงผลตอพฤตกรรม การใชเครอขายสงคมออนไลน เปนคาถามทระบใหระบความพงพอใจของผตอบแบบสอบถามเปนขอมลประเภทอนตรภาค (Interval Scale) โดยใชมาตรวดแบบประเมนคา

การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงนผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมล ตามขนตอนดงน การเกบรวบรวมขอมลของงานวจยฉบบน เปนการเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ โดยใชการศกษา

คนควาขอมลขอมลเชงคณภาพโดยการสมสนทนาแบบโดยบงเอญ (Focus Random inquiry Discussion) ซงมวธการและขนตอนดงน

1. การเกบขอมลพนฐานเชงปรมาณประกอบการวจยโดยใชแบบสอบถาม เพอใหทราบถงขอมลทวไปของผสงอายในเขตอาเภอเมองกาแพงเพชร

2. ทาการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามใหกลมตวอยางตอบ ตามวนทกาหนด 3. ผวจยรวบรวมแบบแบบสอบถามทงหมดแลวประมวลเพอนาไปวเคราะหขอมลตอไป การวเคราะหขอมล ศกษาเชงคณภาพทเกยวกบความเปนอยของผสงอายท ใชเทคโนโลยสงคมออนไลนผศกษาวเคราะห

ขอมลโดยวธเคราะหเชงสถตกบการรวบรวมขอมล และหลงจากทไดขอมลจากแบบสอบถามผสงอายทง 378 คน ผศกษาไดทาการประมวลผลและวเคราะหขอมล และนาขอมลทไดมาแยกแยะหมวดหมขอมลกอนสรปผลของขอมลเพอใหทราบถงสถตพฤตกรรมการใชงานเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย

สรปผลการวจย

ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผสงอาย ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวนเพศ พบวาผตอบแบบสอบถามเพศหญงมมากกวาเพศชาย

จานวน 210 คน คดเปนรอยละ 55.6 เพศชายจานวน 168 คน คดเปนรอยละ 44.4ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวนอายพบวาผตอบแบบสอบถามมอายชวงอาย 60 - 65 ป จานวน 293 คน คดเปนรอยละ 77.5 ชวงอาย 66 - 70 ป มจานวน 85 คน คดเปนรอยละ 22.5

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวนรายไดสวนตวตอเดอนพบวาผตอบแบบสอบถามพบวาผตอบแบบสอบถามมจานวนรายไดสวนตวตอเดอน รายไดตอเดอน 3,000 – 7,000 บาท จานวน 284 คน คดเปนรอยละ 75 รายไดตอเดอน 17,000 – 15,000 บาท จานวน 52 คน คดเปนรอยละ 13.8 รายไดตอเดอนตากวา 3,000 บาท


จานวน 33 คน คดเปนรอยละ 8.7 รายไดตอเดอน 15,000 – 30,000 บาท จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.1 และ รายไดตอเดอน 30,001 บาทขนไป จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.3

ตอนท 2 พฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมอง จงหวดก าแพงเพชร การใชบรการเครอขายสงคมออนไลนผตอบแบบสอบถามพบวามจานวนการใชบรการเครอขายสงคม

ออนไลนคยกบเพอนปจจบนและเพอนเกา จานวน 194 คน คดเปนรอยละ 51.3 ใชตดตามขอมลขาวสาร จานวน 175 คน คดเปนรอยละ 46.3 เลนเกมส จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 1.9 หาเพอนใหม จานวน 2 คน คดเปน รอยละ 0.5 ชองทางการใชบรการเครอขายสงคมออนไลนใชบรการเครอขายสงคมออนไลนผานทางชองทางใดโทรศพทมอถอ จานวน 311 คน คดเปนรอยละ 82.3 แทบแลต จานวน 64 คน คดเปนรอยละ 16.9 คอมพวเตอร จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 0.8 ผใชบรการเครอขายสงคมออนไลนกครงตอสปดาหพบวาผตอบแบบสอบถามพบวาผตอบแบบสอบถามมจานวนผใชบรการเครอขายสงคมออนไลนกครงตอสปดาห 3 -5 ครง จานวน 182 คน คดเปนรอยละ 48.1 มากกวา 5 ครง จานวน 169 คน คดเปนรอยละ 44.7 นอยกวา 3 ครง จานวน 27 คน คดเปนรอยละ 7.2

เครอขายสงคมออนไลนพบวาผตอบแบบสอบถามมจานวนเครอขายสงคมออนไลนททานนยมใช Facebook คดเปนรอยละ 64.8 Line คดเปนรอยละ 32.0 Twitter คดเปนรอยละ 1.3 Instagram คดเปนรอยละ 1.1

ตอนท 3 ความตองการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย ดานความตองการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายคดเปนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐานพบวาความตองการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายพบวาทานจะใชงาน Facebook, Line, YouTube ทกครงเมอทานใชงานอนเตอรเนตคดเปนคาเฉลย 3.93 รองลงมา ทาใหทานมความรสกผอนคลายเพลดเพลน คดเปนคาเฉลย 3.87 รองลงมา ทาใหทานมความสนกสนาน คดเปนคาเฉลย 3.78

ตอนท 4 การใชเทคโนโลยสงคมออนไลน ของผสงอาย ดานการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายคดเปนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

พบวาการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอาย พบวาการสงภาพลามก/ภาพโป จานวนทเคย 2 คน และทไมเคย 349 คน คดเปนคาเฉลย 1.99 ไมเคย รองลงมาการใชคาหยาบคาย/ดาทอ จานวนทเคย 2 คน และทไมเคย 376 คน คดเปนคาเฉลย 1.99 รองลงมาซอหวยใตดน จานวนทเคย 49 คน และทไมเคย 329 คน คดเปนคาเฉลย 1.87 รองลงมาการตอบคาถาม จานวนทเคย 76 คน และทไมเคย 302 คน คดเปนคาเฉลย 1.80 รองลงมาการเลนเกมส/ เกมสออนไลน จานวนทเคย 100 คน และทไมเคย 278 คน คดเปนคาเฉลย 1.74

อภปรายผล

จากการทผวจยไดทาการศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมอง จงหวดกาแพงเพชร นามาการอภปรายในประเดนดงน

ผลการศกษาผวจยทาการศกษาพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสงคมออนไลนของผสงอายในสงคมเมองประกอบดวยขอมลพนฐาน ดงน เพศ อาย ระดบการศกษา รายไดสวนตวตอเดอน พบวา จานวนผสงอายเพศหญงใชเทคโนโลยสงคมออนไลน มากกวาเพศชาย และผสงอายทใชเทคโนโลยทพบมากทสดอยในชวงอาย 60 – 65 ป สวนใหญอยในระดบการศกษามธยมปลายหรอตากวา และมรายไดสวนตวตอเดอน 3,000 – 7,000 บาท

พฤตกรรมการใชเครอขายออนไลนของผสงอายโดยสวนใหญผสงอายมพฤตกรรมการใชเพอคยกบเพอนปจจบนและเพอนเกามากทสด ใชในตดผานชองทางโทรศพทมอถอมากวาการใชตดตอผานคอมพวเตอรและแทบแลต สอดคลองกบงานงานของ วทมา ธรรมเจรญ (2555) ชวงเวลาทใชเทคโนโลยสงคมออนไลนจะอยในชวงเวลา 11.00 – 16.00 น. ผสงอายใชบรการเครอขายสงคมออนไลน 3-5 ครงตอสปดาห สวนใหญเครอขายสงคมออนไลนทผสงอายนยมใชคอเฟสบคและไดมการใสรปและเปลยนรปโปรไฟลสวนตว 1 -10 รปสอดคลองกบ อมร โตะทอง (2555) ความตองการใชเทคโนโลยออนไลนของผสงอาย ผสงอายใชเวลาวางในการเลน สอสงคมออนไลนเพอ การเรยนรเทคโนโลยไดดวยตนเองสาหรบใชประโยชนในการดาเนนชวตประจาวนของผสงอาย นอกจากนผสงอาย



จะใชงานสงคมออนไลนเมอรสกเบอหนายเครยด เพอผอนคลาน เพลดเพลนไดเปนอยางมาก และจะใชเทคโนโลยสงคมออนไลนทกครงเมอเขาใชงานอนเตอร แตผสงอายบางสวนจะไมคอยเขาใจรปแบบการใชงานเทคโนโลยออนไลนเพราะใหความรสกวามความสบสนวนวาย สอดคลองกบผลการศกษาของ สมาน ลอยฟา (2557) เรองความตองการใชเทคโนโลยออนไลนของผสงอาย

การใชงานเทคโนโลยสงคมออนไลนจะมการตอบโตในบทสนทนาขอความกบเพอนเกา บตรหลาน หรอบคคลทรจก มการเขาใชงานเลนออนไลนแชรรปภาพ หรอแบงปนวดโอ ซอหวยใตดน มการซอสตกเกอรไลน และมการโพสตขอความ รปภาพหรอขอมลสวนตวลงสอออนไลนสอดคลองกบงานของ อครเดช ปนสข (2557) เรอง การตอบโตในบทสนทนาของการใชงานเทคโนโลยสงคมออนไลน ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทวไป ผสงอายควรไดรบประโยชนการใชเทคโนโลยสอสงคมออนไลนมากทสด หนวยงานทเกยวของ เชน

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และองคกรปกครอง สวนทองถนควรใหการสนบสนนอปกรณเครอขาย และการอบรมใหความรเพมเตมเพอการใชเทคโนโลยสอสงคมออนไลนของผสงอายมประสทธภาพสงสด

ขอเสนอแนะงานวจยครงตอไป 1. ควรศกษารปแบบการใหความรในการใชเทคโนโลยสอสงคมออนไลน ทเหมาะสมสาหรบผสงอาย 2. ควรศกษาความตองการของผสงอายดานเนอหาในการใชเทคโนโลยสอสงคมออนไลน และวจย

พฒนาเนอหาเพอนาเสนอในสอสงคมออนไลนใหสอดคลองกบความตองการของผสงอาย บรรณานกรม ศรพร แซลม. (2558). พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต, สาขาวชาสอสารมวลชน คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน หาวทยาลยธรรมศาสตร. จฑารตน ประเสรฐ. (2557). พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนไลนกบการรบรตนเองและการสรางความสมพนธ

กบผอนของผสงอายไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขานเทศศาสตร คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปรางสรางค โชตชชวาลกล. (2556). แรงจงใจทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตเฟซบค (Facebook) ของกลมวยกลางคนและวยสงอาย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวชาสอสารมวลชน คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กนตยา บรรทดทอง. พฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนและความพงพอใจของกลมคนผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร. การศกษาเฉพาะบคคลปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ.

กาญจนา พนสนรงโรจน. (2558). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการปฏบตตามกฎหมายจราจรนอกเขตโรงงาน กรณศกษา พนกงานโรงงานประกอบรถยนตแหงหนงในจงหวดสมทรปราการ. การศกษาเฉพาะบคคลปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเนชน.

เกวรนทร ละเอยดดนนท. (2557). การยอมรบเทคโนโลยและพฤตกรรมผบรโภคทางออนไลนทมผลตอการตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. การศกษาเฉพาะบคคลปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยกรงเทพ.

นนทรฐ ไผเจรญ. (2557). การศกษาการใชเครอขายสงคมออนไลน (Social Network). การศกษาเฉพาะบคคลปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเนชน.

จบตาไลฟสไตลการใชงานออนไลนของผสงอาย นาสนใจไมแพวยทน. (2556). สบคนจาก http://thumbsup.in.th/2013/02/seniors-boomers-internet-usage/.

ภเษก ชยนรนดร. (2555). e-Commerce Success Case Study. สมทรปราการ : พงษวรนการพมพ.


การใชเครอขายสงคมออนไลน เพอการศกษา. (2557). สบคนจาก http://1991sailom2.blogspot.com/2012/ 12/blog-post.html.

ไทยตดอนดบ 4 ใชเวลาทองโซเชยลเนตเวรกมากสดในโลก. (2555). สบคนจาก http://men.kapook.com/ view53456.html.

Thailand Social Awards 2014 เผยสถตบนโลกออนไลนและพฤตกรรมการใช Social Network ของไทย. (2557). สบคนจาก http://www.it24hrs.com/2014/thai-social-network-2014/.

http://1991sailom2.blogspot.com/2012/12/blog-post.html

http://1991sailom2.blogspot.com/2012/12/blog-post.html

Documents

ศึกษาพฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ · ร้อยละ