1

2

3

หลกการและเหตผล ปจจบนประเทศไทยไดเขาสสงคมผสงอายและคาดวาแนวโนมจ�านวน

ผสงอายจะเพมขนทกปโดยในป2565จะมจ�านวนประชากรสงอายมากถง

รอยละ20จากสถานการณดงกลาวท�าใหประเทศไทยตองหนมาใหความ

ส�าคญทมาพรอมกบการเขาสสงคมผสงอายแนวทางหนงในการเตรยมความ

พรอมการเขาสสงคมผสงอาย คอการสงเสรมใหผสงอายมรายไดและ

สนบสนนใหผสงอายสามารถในการพงพาตนเองไดของผสงอายและการน�า

พลงของทกภาคสวนทงภาครฐภาคธรกจ/เอกชนภาคประชาสงคมตาม

แนวทางประชารฐซงรวมถงการน�าพลงของผสงอายทไดรบการสงเสรมมการ

รวมกลมเปนองคกร/ชมรมผสงอาย เขามามสวนรวมในการด�าเนนงานอยาง

บรณาการเพอสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตทงในดานเศรษฐกจสงคม

สขภาพและสงแวดลอมทเออตอการด�ารงชวตประจ�าวนของผสงอายไดอยาง

มความสข

แผนผสงอายแหงชาตฉบบท2(พ.ศ.2545–2564)ใหความส�าคญ

กบการสงเสรมการอยรวมกลมและสรางความเขมแขงขององคกรผสงอายให

มการสงเสรมการจดตงและด�าเนนงานชมรมผอายและเครอขายโดยสนบสนน

กจกรรมขององคกรเครอขายผสงอายและนโยบายกระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยไดก�าหนดนโยบายเชงรกทใหความส�าคญกบการ

พฒนาสงคมเชงบรณาการในระดบภมภาคและทองถนตามแนวทาง

“ประชารฐ”โดยมนโยบายเรงดวนเพอการเตรยมความพรอมรองรบสงคม

ผสงอายและในการเสรมพลงประชารฐโดยขบเคลอนกลไกประชารฐดาน

4

สงคมดานการบรณาการภาคเครอขายทงภาครฐภาคเอกชนและภาคประชา

สงคมเพอพฒนาคณภาพชวตผสงอายอยางครอบคลมและนโยบายกรม

กจการผสงอายประเดนยทธศาสตรตามแผนกลยทธกรมกจการผสงอาย

(พ.ศ.2560-2564)ทมงเนนการพฒนาระบบและกลไกการขบเคลอนงานดาน

ผสงอายอยางมบรณาการและมประสทธภาพการผลกดนทกภาคสวนใหมสวน

รวมเตรยมความพรอมสสงคมสงวยอยางมคณภาพ(การคมครองสงเสรม

และสนบสนนผสงอาย)พฒนาภาคเครอขายใหเขมแขงเพอยกระดบคณภาพ

ชวตผสงอายและพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการงานดานผสงอายเพอ

สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตผสงอาย

การสรางพลงผสงอาย(ActiveAging)การรวมกลมของผสงอายในรป

ของชมรมเปนแนวทางทส�าคญในการเสรมสรางเครอขายทางสงคมใหแกผ

สงอายท�าใหผสงอายยงคงมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมอนเปนประโยชน

ตอการพฒนาตนพฒนากลมและพฒนาสงคมโดยรวมส�าหรบประเทศไทย

นนไดใหความส�าคญกบการสงเสรมการรวมกลมและการสรางความเขมแขง

ของชมรมผสงอายซงเปนมาตรการหนงภายใตยทธศาสตรการสงเสรมและ

พฒนาผสงอายในแผนผสงอายแหงชาตฉบบท2พ.ศ.2545-2564โดยมง

สงเสรมการจดตงชมรมผสงอายในชมชนใหทวถงการสงเสรมใหชมรมจด

กจกรรมอยางตอเนองรวมทงสงเสรมใหผสงอายทเปนสมาชกรวมกจกรรมท

ชมรมจดขนอยางสม�าเสมอโดยการด�าเนนงานของชมรมผสงอายจะสามารถ

ด�าเนนงานไดอยางยงยนดวยการประสานความรวมมอและการท�างานรวม

กนกบองคกรภาคตางๆตงแตภาครฐองคกรปกครองสวนทองถนภาคเอกชน

ภาคประชาสงคมองคกรภาคเหลานจะเปนตวชวยสนบสนนการบรหารงาน

5

และกจกรรมของชมรมผสงอายใหเกดความส�าเรจตามแผนงานทวางไวโดย

เฉพาะภาคธรกจเอกชนภายใตแนวคดความรบผดชอบตอสงคมของภาคธรกจ

ในรปแบบCorporateSocialResponsibility-CSRและการสงเสรมธรกจ

สงคมส�าหรบผสงอายในรปแบบของSocialEnterprise–SEทเนนการ

รวมพฒนาชมชนและสงคมโดยสงเสรมบทบาทของภาคธรกจเอกชนรวมกบ

ภาครฐและองคกรเครอขายงานดานผสงอายในการหนนเสรมใหชมรม

ผสงอายสามารถขบเคลอนงานผสงอายไดอยางเปนรปธรรม

กรมกจการผสงอายมภารกจหลกคอการสงเสรมสนบสนนใหผสงอาย

มสวนรวมทางสงคมและน�าเอาศกยภาพและพลงภมปญญาของผสงอายมา

สการสรางคณคาทางเศรษฐกจและสงคมใหแกประเทศมแนวทางคอการสง

เสรมศกยภาพเครอขายชมรมผสงอายองคกรอาสาสมครโดยประสานความ

รวมมอกบสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯซงเปนองคกรกลางของ

ชมรมผสงอายและชมรมผสงอายภายใตสาขาสมาคมสภาผสงอายฯประจ�า

จงหวดทวประเทศซงไดรวมกบสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยในพระ

ราชปถมภสมเดจพระศรนครนทราบรมราชนนซงเปนศนยกลางระหวาง

สมาคมชมรมผสงอายในประเทศและหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทปฏบต

งานเกยวกบผสงอายตลอดจนผสนใจในกจการผสงอายในอนทจะรวมมอ

ด�าเนนกจกรรมตางๆทกอใหเกดประโยชนตอสงคมและประเทศชาตประกอบ

ดวยสาขาสมาคมสภาผสงอายฯประจ�าจงหวด76จงหวดและสาขาสมาคม

สภาผสงอายฯประจ�ากลมเขต6กลมเขต(กรงเทพมหานคร)มชมรมผสง

อายในเครอขายสาขาสมาคมสภาผ สงอายฯ จ�านวน25,827ชมรม

(ข อมลณ วนท 31 ธนวาคม 2558 จากรายงานประจ�าป 2558

6

สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ)

การเสรมพลงกลมเครอขายชมรมผสงอายใหเปนกลไกในการพฒนา

คณภาพชวตผสงอายอยางครอบคลมทง4มตในดานเศรษฐกจสงคมสขภาพ

และสภาพแวดลอมไดอยางมประสทธภาพยงขนโดยใชคณะท�างานขบเคลอน

งานผสงอายในระดบจงหวดชมรมผสงอายเปนกลไกในการขบเคลอนงานผ

สงอายในระดบพนทและเพอใหการขบเคลอนงานผสงอายในระดบพนทเปน

ไปอยางมประสทธภาพยงขนจงไดจดท�าโครงการประชมเชงปฏบตการเสรม

พลงกลไกเครอขายชมรมผ สงอาย ร วมกบสมาคมสภาผ สงอายแหง

ประเทศไทยในพระราชปถมภฯ

การจดเวทในครงนมวตถประสงคเพอ1.พฒนาแนวทางการเสรมสราง

ความเขมแขงของชมรมผสงอายทวประเทศเพอสนบสนนการสงเสรมและ

พฒนาคณภาพชวตผสงอายอยางครอบคลมใน4มตไดแกดานเศรษฐกจ

สงคมสขภาพสภาพแวดลอมและสงเสรมการมสวนรวมรบผดชอบตอสงคม

ของภาคธรกจเพอสรางความเขมแขงของชมรมผสงอาย2.เสรมพลงกลไก

เครอขายชมรมผสงอายเพอเพมขดความสามารถในการสงเสรมและพฒนา

คณภาพผสงอายในระดบพนท โดยกลมเปาหมายประกอบดวยผสงอาย

จ�านวน100คนรปแบบการจดงานประกอบดวยการบรรยายพเศษ

การเสวนาและการประชมระดมความคดเหน โดยมการก�าหนดขอบเขต

เนอหาประกอบดวยสถานการณปจจบนของชมรมผสงอายลกษณะกจกรรม

ชมรมผสงอายใน4มตประกอบดวยมตสขภาพมตสงคมมตเศรษฐกจและ

มตสภาพแวดลอมการท�างานรวมกบเครอขายหนวยงานเครอขายชมรมผสง

อาย รปแบบเครอข าย การมส วนร วมกบสมาชกชมรมผ ส งอาย

7

ปญหาของการสรางเครอขายชมรมผสงอายปจจยความส�าเรจของเครอขาย

และแนวทางการพฒนาเครอขายชมรมผสงอายรายงานสรปเลมนเปนเพยง

การน�าเสนอผลและขอเสนอทปรากฏจากงานเพอเผยแพรใหผทสนใจได

ศกษาเรยนรและใชเปนขอมลประกอบการด�าเนนงานเรองการพฒนากลไก

เครอขายชมรมผสงอายโครงการประชมเชงปฏบตการเสรมพลงกลไกเครอ

ขายชมรมผสงอายโดยไดรบงบประมาณสนบสนนจากกรมกจการผสงอาย

โดยทางคณะสงคมสงเคราะหศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตรเปนทม

วทยากรกระบวนการและไดจดท�าบทสรปการประชมเลมน

8

ปาฐกถาพเศษ เรอง ชมรมผสงอายกบการพฒนาสงคม

กบความมนคงของมนษยโดยนายแพทยวชยโชคววฒน

ประเทศไทยเขาสสงคมผสงอายโดยยดตามพระราชบญญตผสงอายท

เขยนไววาผสงอายคอผทมอายเกนกวา60ปขนไปนายแพทยบรรลศรพา

นชไกกลาวไววาในสากลใชค�าวา60ปขนไปหรอ65ปขนไปแตกไมไดตาง

กนแตอยากชใหเหนวาหากไปอานพระราชบญญตกบอานรายงานผสงอายจะ

เหลอมกน1วนโดยประเทศไทยเขาสสงคมผสงวยตงแตป2548เนองจาก

มจ�านวนประชากรผสงอายมากกวารอยละ10และในป2558เพมขนเปน

รอยละ16.0และในอก5ปขางหนาประเทศไทยจะเขาสสงคมผสงวยโดย

สมบรณคอมประชากรผสงวยรอยละ20ของประชากรรวมทงหมดในฐานะ

ของการเปนผสงอายนนการท�างานงานเพอผสงอายโดยผสงอายเปนเรองท

ส�าคญซงสอดคลองกบหลกการประชาธปไตยเรองของการเปนประชาธปไตย

โดยประชาชนเพอประชาชน

ในการปาฐกถาไดหยบเอาค�ากลาวของประธานาธบดเคนเนดทกลาว

ไววา“อยาถามวาประเทศจะใหอะไรกบทานแตจงถามวาทานจะใหอะไร

กบประเทศ”เชนเดยวกนผสงอายจะตองไมถามวา“สภาจะใหอะไรกบผสง

อาย”แตตองถามวา“ผสงอายจะใหอะไรกบประเทศกบชมชนประเทศจง

จะเจรญ”ผสงอายแตละคนท�าอะไรไดเยอะแตถามารวมเปนชมรมจะท�า

อะไรไดมากทเดยวตามหลกพทธภาษตวาสามคคคอพลงหรอ1บวก1

ไมใชสองแต1บวก1เปนมากกวาสอง

9

โดยธรรมชาตของมนษยชนะสตวทงปวงเพราะมนษยเรายนตวตรงมอง

เหนไดไกลกวาและมเทาทอสระและตอสศตรได2มอนอกจาก2มอแลว

ยงพฒนามอใหหวแมมอแตะทกนวไดมนษยเราจงท�าอะไรไดหลายอยางท�า

อะไรกมนคงนอกจากนยงมสมองทสดยอมท�าใหมนษยมความฉลาดสามารถ

พดและเขยนไดท�าใหมนษยชนะสตวทงหมดบนโลกนนอกจากนมนษยยง

มการรวมกลมและมการรวมตวกนเปนครอบครวและตระกลจากนนหาก

จะท�างานพฒนาเราต องมหลกในการพฒนา โดยขอเสนอหลกของ

สหประชาชาตของUNPDโดยมการสรปวาการจะพฒนาไดตองท�า4อยาง

1)การพฒนาตวคน2)การพฒนาใหเปนกลมชมรมองคกร3)เชอมโยงเปน

เครอขาย4)การสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการท�างานจะท�าใหการพฒนา

ไปไดและยงยนจงอยากฝากใหทกทานพฒนาตามแนวทางนเพอใหงานผสง

อายไดผลดการเกงคนเดยวไมท�าใหเกดการพฒนาทยงยนดงเชนทนาย

แพทยบรรลศรพานชกลาวไววา“ชวนสนสถาบนยนยาว”ในวนหนงผสง

อายกตายจากไปแตองคกรยงอยหรอชมรมผสงอายยงอยตอไปงานหลาย

อยางมนใหญและยากการท�างานคนเดยวยอมท�าไมไดตองมารวมกลมกนท�า

การท�างานทผานมาในเรองผสงอายเปนเรองของการออมการท�าอารยะสถา

ปตยการเกดพระราชบญญตการดแลเรองการจายเบยยงชพเปนตน

ในปจจบนมสภาผสงอายและสาขาสภาผสงอายทเรารวมกนท�างานแต

ไมมงบประมาณมสมองภาครฐจะตองมาเสรมเรองงบประมาณจงมการ

เสนอวาหากน�าเงนจากกองทนมาสมทบชมรมผสงอายเดอนละ1000บาท

ตอ1ชมรมตอ1เดอนและมการก�าหนดกจกรรมรวมกนจะท�าใหชมรมฯม

สวนในการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยอยางเขมแขงโดยเปนขอ

เสนอททางสภาผสงอายไดพยายามเสนอไปเพอพจารณา

10

การอภปราย เรอง ววฒนาการของชมรมผสงอาย

โดย ศาสตราจารยเกยรตคณนายแพทย พงษศร ปรารถนาด

กระผมรสกดใจเปนพเศษทกรมกจการผสงอายเปนเจาภาพในการจด

งานในวนนเราจะเหนวาชมรมผสงอายทเกดขนในประเทศไทยมววฒนาการ

มาตงแตการประชมสมชชาโลกครงท1ซงตอนนนประเทศตะวนตกกลายเปน

สงคมผสงอายไปเกอบหมดแลวและมความคดวาประเทศก�าลงพฒนาจะเปน

สงคมผสงอายในอนาคตเรองนเกดขนเมอ20กวาปมาแลวเมอเสรจสนการ

ประชมสมชชาโลกรฐบาลตระหนกในเรองนเปนอยางดวาจะท�าอยางไรท�าให

เกดชมรมผสงอายขนไดอยางไรโดยนายแพทยประสบรตนากรทานสนใจ

เรองนมากและเรมกอตงชมรมผสงอายขนแหงแรกในสถาบนประสาทวทยา

เปนแหงแรกและหลงจากนนกระทรงสาธารณสขมนโยบายใหโรงพยาบาล

ใหญจดจงชมรมผสงอายขนมากและใหมกจกรรมเราไมรหรอกวาความเขม

แขงของชมรมผสงอายคออะไรนอกจากการรวมตวกนเปนกลมเปนกอนกอน

ทจะมสภาผสงอายมชมรมฯเกดขนมากๆในโรงพยาบาลตอมามการหารอวา

นาจะมแกนกลางท�าหนาทในการประสานเครอขายชมรมจงเกดสภาขนในป

2532ซงชมรมตางๆในโรงพยาบาลจงเขามาเปนสมาชกของสภาและเมอม

จ�านวนมากขนในป2535จงรเรมใหมสาขาขนมาโดยกรมประชาสงเคราะห

รบหนาทเปนคนหาผแทนทจะมาดแลสาขาในแตละจงหวดโดยอาจจะเลอก

จากประธานชมรมผสงอายในจงหวดนนๆ

จากประสบการณของผมทไดรบเลอกใหเปนประธานภาคโดยทไมรวา

หนาทคออะไรแตผมใชประสบการณทเชยงใหมซงตอนนนมชมรมอย3-4

ชมรมโดยแตละชมรมแขงกนใหญวาท�าอยางไรใหมสมาชกชมรมมากๆโดย

11

มจ�านวน1,000ถง5,000แตมคนมาประชมแค200กวาการท�างานแบบ

นไมประสบความส�าเรจเพราะเนนปรมาณตอมาการเกดชมรมจงขยายตอมา

เปนชมรมในระดบอ�าเภอโดยการวมตวแตละอ�าเภอตองมการกระจายไปท

ต�าบลดงนนในหลกการใหญทจะท�าใหขมรมเขมแขงคอการรวมกลมเปน

เรองทท�าใหเกดพลงอยางชดเจน

ชมรมฯชวยหาอะไรไดบางทผานมามชมรมเกดขนแตยงไมมเครอขาย

แตละชมรมท�ากจกรรมกนเองภายในชมรมดงนนกจกรรมจงเปนเรองส�าคญ

อาจจะเปนเรองชองเศรษฐกจท�ามาเพอจ�าหนายและเพมรายไดไดแตสงท

อยากใหทกทานมองเหนคอการรวมกลมทท�าใหเกดกจกรรมกจกรรมมความ

ส�าคญมากเพราะท�าใหเกดการเปลยนแปลงและปรบบทบาทผสงอายไดมา

รวมกลมและท�ากจกรรมซงท�าใหเกดความสขเปาหมายของชมรมนอกจาก

พฒนาตนเองแลวยงท�าใหเกดความสขดงนนกรพฒนาชมรมทเกดขนจงเนน

การท�างานรวมกบเครอขายเราไมอยากใหชมรมท�างานดวยตนเองปจจบน

ทกหนวยงานตองการมชมรมเปนของตวเองการด�าเนนงานชมรมฯหลกตอง

นกถงอดมการณโดยชมรมตองเปนของผสงอายบรหารโดยผสงอายและเพอ

ประโยชนของชมรมหากเปนของคนอนผสงอายจะขาดอสระในการบรหาร

จดการดงนนเวลาจะคดเลอกชมรมประธานตองพยายามดใหดและมการ

ก�าหนดตวชวดมาตรฐานของชมรมผสงอาย

ในทศนะของผมชมรมผสงอายทประสบความส�าเรจคอมโครงการและ

สามารถเขยนขอเงนสนบสนนจากแหลงทนไดหากรจกวธการเขยนมสวนชวย

ใหเกดความเขมแขงไดเปนอยางดดงนนท�าอยางไรทจะคอใหชมรมฯยงยน

ปญหาทเจอคอเมอเปลยนผน�าชมรมแยทนทเปนปญหาทส�าคญอกเรองหนง

ทอยากฝากไวคอโครงการของหนวยงานราชการมการลดหลนกนลงไปใน

พนทชมรมทอยในต�าบลจงเปนหวใจของชมรมดงนนหากตองการพฒนา

ตองดงคนทอยในต�าบลใหมาเขารวมเปนสมาชก

12

ในสวนของหมบานบางทชมรมระดบต�าบลมสมาชก500-1000คนซงถอวา

ผดหลกควรกระจายไปตามหมบานเปนชมรมระดบหมบานนอกจากนใน

เรองของกจกรรมอยากฝากเมนออกเปน4ประเภทไดแก1)กจกรรมการ

พฒนาตนเองประกอบดวยกจกรรมในมตเรองสขภาพสงคมเศรษฐกจและ

สภาพแวดลอม2)กจกรรมเพอพฒนาผอน3)กจกรรมเพอพฒนาชมชน4)

กจกรรมเพอพฒนาสงคม

13

การอภปราย เรอง ปญหา อปสรรคและความทาทาย

โดย ศาสตราจารยศศพฒน ยอดเพชร

การน�าเสนองานในวนนมาจากบทเรยนผลงานวจยโดยดฉนเรมงานผ

สงอายเมอป2530เกอบ30ปแลวทท�าใหไดเรยนรงานชมรมผสงอายวาเปน

อยางไรในภาพลกษณของดฉนมความเหนวา เหมอนพงอวนและขาเลก

เหมอนคนทจะตองไปออกก�าลงกายอกเยอะ

ในความหมายคอการรวมกลมของผสงอายทมอาย60ปบรบรณขนไป

จ�านวนไมนอยกวา30คนขนไปจะเหนกวากรอบชมรมไมไดใหญแตเราจะ

พบวามชมรมทมสมาชกเปนพนคนแตเวลาประชมมาเพยงแค100-200คน

กรจดตงชมรมผสงอายมวตถประสงคเพอมงเนนการพบปะและท�ากจกรรมท

เปนประโยชนของสมาชกดงนนในกรอบการจดตงไมไดใหญแตเมอมาด

โครงสรางชมรมผสงอายมอยหลายรปแบบเชนในแบบปกตจะมกรรมการ

ตามโครงสรางมากกวาเกอบ10คนในอกรปแบบหนงมโครงสรางกรรมการ

ใหญมากเกอบ20คนในแบบท3มโครงสรางในระดบอ�าเภอระดบต�าบล

และระดบหมบานแตไมไดท�าแบบเครอขายแตท�าในลกษณะของสายบงคบ

บญชาและยงมการตงชมรมโดยมชมรมฌาปากจซอนกนอยและประสานงาน

กนในแนวดงในจดนท�าใหองคกรอยอาย

จากขอมลดงกลาวดฉนไดวเคราะหและอยากฝากทกทานไปพจารณา

วาองคสมยใหมเปนองคทไมเทอะทะดงนนชมรมฯจะมการปรบตวอยางไร

การด�าเนนงานของชมรมสวนใหญเนนการประชมอยางสม�าเสมอแตการจด

กจกรรมส�าหรบสมาชกเชนเรองนนทนาการความรกลบจดตามวาระและ

โอกาสยกเวนการสรางเสรมสขภาพทเกดขนทกเดอนดวยเหตนจงขดแยงกบ

14

วตถประสงคของชมรมเพราะการจดกจกรรมแกสมาชกเกดตามวาระโอกาส

ทงทในความเปนจรงควรเกดขนอยางสม�าเสมอ

ในประเดนตอมากจกรรมมความหลากหลายแตทตงสวนใหญอยบาน

ประธานหรอกรรมการยกเวนชมรมทอยในโรงพยาบาลหรอศนยพฒนา

คณภาพชวตกมบางแตสวนใหญจะวงมาทบานทานประธานและมการ

แสวงหาและใชงบประมาณคอนขางจ�ากดโดยต�าสดใน1ปมชมรมฯทใชงบ

ประมาณ1,500บาทจะเหนไดวาเปนชมรมทไมมงบประมาณอะไรใหทง

สถานทและงบเปนภาระของประธานทงสนในสวนของโครงการทกชมรมฯ

จะบนเรองกองทนผสงอายทขอไปไมเคยได แตชมรมมการระดมทนของ

สมาชกและชมรมกรรมการรวมลงขนเปนสงทท�าเปนประจ�าในสวนของชมรม

ทมโครงสรางซอนกบฌาปนกจจะมขอดเพราะน�าก�าไรทไดมาแบงใหชมรมฯ

ใชในการบรหารจดการการใหบรการการจดจ�าหนายผลตภณฑ มการจด

กจกรรมระดมทนมการหาเงนเขาชมรมโดยการซอสลากออมสนเกบคาปรบ

ดงนนการแสวงหาเงนเปนเรองทเปนปญหา

นอกจากนดฉนยงท�าวจยเรองตดตามสทธผ สงอายและเคยมการ

สอบถามเรองหากชมรมจะไดเงนจากสวนกลางจะขอสกเทาไหรสวนใหญ

ตอบวาต�าสดขอเงน10,000บาทตอปกยงดเปนคาโทรศพทคาประสานงาน

คาพมพงานฯลฯซงตรงนเงนนาจะมาจากกองทนและกองทนนาจะจายให

ไดดวยเหตนสรปไดวา

ประธานและกรรมการชมรมผสงอายจงเปนคนทเสยสละมากมจตอาสา

มบารมเปนคนรอบรเพราะตองไปขอความชวยเหลอคนอนในชมชนใหเกด

กจกรรมขนได

ชมรมจงเปนลกษณะทอยอายท�าอะไรกไมคลองตวทรพยากรกไมมดง

นนปญหาทเกดขนประกอบดวย

1.ปญหาเชงพนทมความขดแยงในชมรมกรรมการกบสมาชกไมลง

15

รอยกนมความขดแยงกบชมชนกบสมาชกชมรมท�าใหชมรมเสอมสลายไปใน

ทสด

1.1 การบรหารทไมมประสทธภาพประกอบดวยขาดผน�าในการ

บรหารองคกรขาดงบประมาณขาดการตดตอกบสมาชกขาดความโปรงใส

ขาดแกนน�าในการท�ากจกรรม

1.2 คณะกรรมการขาดความรในตางจงหวดตองการความรมากแต

1.3 ปญหาสวนบคคลเชนการมภาระดานการงานของผสงอายในชวง

ทตองประกอบอาชพสมาชกมฐานะยากจนสขภาพของผสงอายและการ

ชราภาพไมเขาใจวตถประสงคของชมรมขาดการมสวนรวม

1.4 ผน�าทองถนไมใหความส�าคญ

1.5 ขาดวทยากรใหความร

1.6 สถานทตงชมรมคบแคบ

1.7 ขาดวสดในการด�าเนนงาน

2.ปญหาเชงโครงสราง

ในการท�างานมองวาชมรมเปนเครอขายกบสภาผสงอายและสาขา

สมาคมสภาผสงอายประจ�าจงหวดและชมรมในจงหวดในการท�างานเปน

เครอขายไมใชการสงการแบบแนวดงแตจะตองมารวมท�างานดวยกนแตผล

การศกษาพบวาในใบสมครมการเขยนวาชมรมผสงอายยนดท�างานตามขอ

ก�าหนดของสภาฯทกประการสะทอนใหเหนวายงคงเปนแบบสงการ จงมา

นงคดทบทวนวาเครอขายตองเปนพเลยงทท�างานไปดวยกนในระดบจงหวด

และไดมการวเคราะหในสวนของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยมการสงงานไปทพมจ.และมการสงไปทชมรมผสงอายโดยสวน

ใหญไมไดท�างานดวยกนแตเปนการท�างานในลกษณะสงการความสมพนธ

เปนแบบแนวดง

16

ในสวนของเครอขายระดบพนทประกอบดวยองคปกครองสวนทองถน

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยองคกรพฒนาเอกชนหนวยงาน

ราชการอนและหนวยงานดานสาธารณสขทงหมดทกลาวมาคอปญหาใน

ระดบโครงสราง

ขอทาทายควรมาคดทบทวนใหมโดยใชหลกAmericaFirstใหเปลยน

เปนชมรมผสงอายFirstปจจยผลกดนทส�าคญคอการเปนสงคมผสงอาย

แบบสดยอดคอรอยละ25ของประชากรในป2565หมายความวาผสงอาย

มจ�านวนมากวถชวตของคนเปลยนไปผสงอายในอนาคตเปนคนมการศกษา

ดงนนรปแบบกจกรรมตองเปลยนซงน�ามาผนวกกบแนวคดThailand4.0

เปนวสยทศนเชงนโยบายการพฒนาเศรษฐกจแนวใหมเนนใหมรายไดสงดง

นนเราเรยกวาการขบเคลอนดวยนวตกรรมจงมค�าใหมเกดขนมากมายม

การปรบปรงเกษตรใหเปนผประกอบการและมาเกยวกบชมรมในเรองของ

การขบเคลอนดวยเทคโนโลยมการขนทะเบยนคนจนทไมใหตกไปทตะขาย

ความยากจนจงไปใชระบบออนไลนทงหมดและภายใตแนวคดนตองขบ

เคลอนดวยแนวคดประชารฐคอการทเอกชนการเงนธนาคารประชาชน

สถาบนการศกษามาผนกก�าลงกนผานโครงการผานความรวมมอผาน

กจกรรม

แนวคดCSRและSEจงมความพยายามใหชมรมมองไปถงจดนโดยใน

CSRม3ระดบ1)CSR-after-process2)CSR-in-process3)CSR-

as-processซงพฒนาไปเปนSEในประเทศไทยโครงการดอยตงเปนโครงการ

ทดงภมปญญาผสงอายมาท�าและน�าก�าไรจากผลตภณฑมาแบงกนและใน

ระดบทงายทสดคอกจการของพระพยอมกลยาโนเรยกวาตลาดนดคนจน

ดงนนชมรมจะพฒนาไปถงจดนนหรอไมเปนสงทตองคดตอ

นอกจากนรปแบบการบรหารจดการชมรมจะเปนแบบไหนในขณะท

การบรหารเปนแบบภาครฐแตตวองคกรเปนองคกรประชาชนภาครฐจะเขา

17

มามบทบาทอยางไรและสดทายจะท�างานรวมภาคประชาสงคมอยางไรจง

อยากฝากใหทกทานคดตอวาชมรมฯจะเดนหนาไปอยางไร

18

ชมรมผสงอาย คอ การรวมกลมผสงอายทมอายเกน 60 ป

บรบรณขนไป ตงแต 30 คนขนไป ทงหญงและชาย และ

วยทมอายระหวาง 25-59 ป ไมเกน 1 ใน 4 ของสมาชกทม

อายเกน 60 ปขนไป

วตถประสงคของการรวมกลมเปนชมรม เพอใหสมาชก

มาพบปะสงสรรคและด�าเนนกจกรรมทกอใหเกดประโยชน

ทงตอตนเองและผอนเพอใหเกดความคนเคย รกใคร มความ

สามคค ความเบกบาน หายเหงา และเกดความสข

กจกรรมทส�าคญ คอ กจกรรมทางศาสนา กจกรรม

นนทนาการ กจกรรมการเสรมสรางสขภาพ กจกรรมเสรม

รายได กจกรรมประเพณวฒนธรรมทองถนและภมปญญา

กจกรรมทองเทยว กจกรรมจตอาสา กจกรรมการกศล

และกจกรรมเกยวกบสวสดการชมชน ฯลฯ

ชมรมผสงอาย

ทมา:คมอชมรมผสงอายโดยสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

19

ลกษณะกจกรรมชมรมผสงอาย การจดตงชมรมในระยะแรกควรจดท�ากจกรรมทเปนความตองการของ

สมาชกกอนในลกษณะกจกรรมทวไปแลวคอยพฒนาไปสกจกรรมเชงพฒนา

โดยมตวอยางกจกรรมดงน

ตวอยางกจกรรมทวไปและกจกรรมเชงพฒนา

20

จากเวทการประชมเชงปฏบตการเสรมพลงกลไกเครอขาย

ชมรมผสงอาย มการแลกเปลยนเกยวกบสถานการณชมรมผสง

อาย ปจจบนมชมรมผสงอายจ�านวนไมนอยทไมสามารถด�าเนน

กจกรรมของชมรมได เนองจากประธานชมรมมปญหาเรอง

สขภาพ กรรมการชมรมขาดการตดตอประสานงานเปนเวลา

นาน ท�าใหการด�าเนนการงานไมตอเนองและกลายเปนชมรมท

มแตชอ ในขณะเดยวกนมชมรมผสงอายจ�านวนไมนอยทมความ

เขมแขงและสามารถพฒนาใหเกดกจกรรมและมการสรางเครอ

ขายในการท�างาน โดยปจจบน ชมรมผสงอายทประสบความ

ส�าเรจสวนใหญ เปนชมรมทใหความส�าคญกบการท�างานรวม

กบหนวยงานทงภายในและภายนอกชมรม จนเกดเปนเครอขาย

ชมรมผสงอาย นอกจากนน ในเวทแลกเปลยนท�าใหเหนดวยวา

กจกรรมของชมรมผสงอายมความหลากหลายมากขน ไมใชแค

การรวมกลมออกก�าลงกายอยางทหลายคนเขาใจ แตมกจกรรม

หลายประเภท เปนทางเลอกแกสมาชก และกจกรรมยง

ครอบคลมทง 4 มต ประกอบดวย มตสขภาพ มตสงคม

มตเศรษฐกจ มตดานสงแวดลอม โดยมรายละเอยดดงน

สถานการณชมรมผสงอาย

21

การประสานงานกบเครอขายในมตตางๆมตดานสขภาพ

1.เครอขายปองกน/เฝาระวงโรค

2.การฝกอบรมความรทกษะการดแลผสงอายทบานหรอเพอนชวยเพอน

3.การฝกอบรมแกอาสาสมครในชมชน

4.การออกก�าลงกายบรหารรางกายและนนทนาการลดการเกดโรคออก

ก�าลงกายสมาธบ�าบดวารบ�าบด

5.การเยยมเยอนเพอนสมาชก

6.การดแลผสงอายทตดเตยงหรอมสภาวะพงพง

22

7.เครอขายสรางเสรมสขภาพมการเยยมประเมนเฉพาะกจเชนการประเมน

ผลดานสขภาพ

8.มเครอขายการใหความรการดแลสขภาพและการแนะน�าใหค�าปรกษาเรอง

ปญหาสขภาพกบครอบครวและดแลผสงอายในชมชนและชมรมเชนการ

สอนการดแลผสงอายตดเตยงทบานปลกผกสวนครวปลอดสารพษไวกนเอง

9.เครอขายพฒนาจตปฏบตธรรม

10.นโยบายกระทรวงสาธารณสขใชหลก3ccaregivercaremanage-

mentcareplan

11.เครอขายเจาหนาทเยยมตรวจผสงอายตามบาน

23

มตดานสงคม

1.เครอขายปองกน/เฝาระวงโรค2.การฝกอบรมความรทกษะการดแลผสงอายทบานหรอเพอนชวยเพอน3.การฝกอบรมแกอาสาสมครในชมชน4.การออกก�าลงกายบรหารรางกายและนนทนาการลดการเกดโรคออกก�าลงกายสมาธบ�าบดวารบ�าบด5.การเยยมเยอนเพอนสมาชก6.การดแลผสงอายทตดเตยงหรอมสภาวะพงพง7.ใหความรการท�าอาหารทองถนและเกยวกบดานอาชพวธการท�าดอกไมอาหารไทยและงานหตถกรรม8.สงเสรมทกษะอาชพใหความรการประกอบอาชพผสงอาย

24

มตดานเศรษฐกจ

1.การถายทอดภมปญญาและทกษะอาชพแกชมชน2.การเขาถงแหลงงานและการมรายไดและมงานท�า3.การรวมกลมออกแบบและพฒนาผลตภณฑสนคาในชมชน4.การฝกทกษะอาชพแกผสงอายในชมชน5.การจดหาตลาดเพอรองรบสนคาและผลตภณฑของผสงอาย6.การจ�าหนายสนคาและผลตภณฑในวนส�าคญตางๆของผสงอายและของจงหวด7.ใหความรการท�าอาหารทองถนและเกยวกบดานอาชพวธการท�าดอกไมอาหารไทยและงานหตถกรรม8.สงเสรมทกษะอาชพใหความรการประกอบอาชพผสงอาย

25

มตดานสงแวดลอม

1.การพฒนาปรบปรงบรเวณรอบบานและซอมแซมบานของผสงอาย

2.การมสวนรวมในการออกแบบพนทสาธารณะและระบบขนสงมวลชน

3.การสงเสรมการพฒนาสภาพแวดลอมทเหมาะสมของคนในชมชน

4.ปรบสภาพแวดลอมและซอมแซมบานผสงอาย

26

การท�งานรวมกบเครอขายในชมชน เพอใหการด�าเนนงานของชมรมผสงอายด�าเนนการไดอยางยงยน

การประสานความรวมมอและการท�างานรวมกบองคกรภาคตางๆตงแตภาค

รฐ (ซงรวมถงองคกรปกครองทองถน)ภาคประชาชนภาคเอกชนและ

ภาคธรกจทอยในชมชนทชมรมผสงอายตงอย เปนกจกรรมทชมรมควร

ด�าเนนการทงการขอสนบสนนงบประมาณอปกรณเครองมอตางๆหรอ

การสนบสนนดานองคความรและบรการอนๆ

องคกรภาคเหลานจะเปนตวชวยสนบสนนการบรหารงานและกจกรรม

ของชมรมผสงอายใหเกดความส�าเรจตามแผนงานทวางไว ชมรมผสงอาย

ควรมการท�างานรวมกบภาคเครอขายตางๆซงไดแก

ชมรม

ผสงอาย

ภาคเอกชน ภาคธรกจ

มลนธ สมาคม หางราน

ภาครฐ

รพ.สต. รพ.ช.

ภาคประชาสงคม

โรงเรยน วด อสม.

ภาคทองถน อบต.

เทศบาล

ทมา:คมอชมรมผสงอายโดยสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

27

จากการทบทวนคมอชมรมผสงอาย ไดเขยนหลกการบรหารจดการไว

วาชมรมผสงอายควรมการท�างานรวมกบภาคเครอขายโดยในคมอไดมการ

ระบประเภทของภาคประกอบดวยภาครฐภาคเอกชน/ภาคธรกจภาคทอง

ถนและภาคประชาสงคมซงในเวทโครงการประชมเชงปฏบตการเสรมพลง

กลไกเครอขายชมรมผสงอายพบวาปจจบนชมรมผสงอายมการประสานงาน

กบเครอขายจ�านวนมากและเครอขายเปนปจจยเสรมหนนท�าใหชมรมผสง

อายมความเขมแขงและประสบความส�าเรจ(ดงแผนภาพหนา15)อยางไร

กตามประเภทของภาคเครอขายของชมรมผสงอายยงคงม4ประเภทหลก

และพบวา เครอขายภาครฐเปนเครอขายหลกของชมรมฯเครอขายภาค

ประชาสงคมและเครอขายภาคเอกชนและภาคทองถนตามล�าดบและเมอ

พจารณารายชมรมฯจะเหนวาเครอขายทเกยวของมความสมพนธกบกจกรรม

4มตยกตวอยางเชนหากชมรมมความสนใจพฒนากจกรรมดานสขภาพ

ชมรมจะมองหาเครอขายดานสขภาพในพนทซงสวนใหญเปนหนวยงานภาค

รฐเชนโรงพยาบาลสาธารณสขจงหวดเปนตน

28

หนวย

งานเ

ครอข

ายชม

รมผส

งอาย

29

รปแบบเครอขายรปแบบเครอขายชมรมผสงอายประเภทท 1

A1 A2

ชมรมผสงอาย(A1)เปนเครอขายกบ(A2)ความสมพนธระหวางA1

กบA2เปนความสมพนธทมความเทาเทยมกนการมสวนรวมของสมาชกใน

เครอขายเนนการรวมรบรรวมคดรวมตดสนใจและรวมลงมอกระท�าอยาง

เขมแขงดงนนสถานะของสมาชกในเครอขายมความเทาเทยมกนระหวาง

A1กบA2และอยในฐานะ“หนสวน(Partner)”ของเครอขายเปนความ

สมพนธในแนวราบ(HorizontalRelationship)คอความสมพนธฉนทเพอน

หรอภาคระหวางเครอขายมวสยทศนรวมกนหมายถงการทสมาชกมองเหน

จดมงหมายในอนาคตเปนทศทางเดยวกนมการท�าโครงการกจกรรมรวมกน

และมเปาหมายทจะเดนทางไปดวยกน มการเสรมสรางซงกนและกน

(Complementaryrelationship)องคประกอบทจะท�าใหเครอขายด�าเนน

ไปอยางตอเนองคอการทสมาชกของเครอขายตางกสรางความเขมแขงให

30

กนและกนโดยน�าจดแขงของฝายหนงไปชวยแกไขจดออนของอกฝายหนง

แลวท�าใหไดผลลพธเพมขนในลกษณะพลงทวคณ(1+1>2)มากกวาผลลพธ

ทเกดขนเมอตางคนตางอยโดยสวนใหญจะพบวาชมรมผสงอายเปนเครอขาย

ในรปแบบนกบชมรมอาสาสมครหรอชมรมผสงอายในต�าบลเดยวกนและ

ท�าโครงการหรอกจกรรมรวมกนหรอเครอขายระหวางชมรมพและชมรม

นองเปนตน

รปแบบเครอขายชมรมผสงอายประเภทท 2

A1

A2

ชมรมผสงอาย(A1)เปนเครอขายกบ(A2)ความสมพนธระหวางA1กบ

A2เปนความสมพนธในแนวดง(VerticalRelationship)ในลกษณะสงการ

และอาจเปนไปไดวาชมรมผสงอายเปน(A2)และมเครอขาย(A1)ท�าหนาท

สงการโดยA1จะมอทธพลเหนอกวาในการก�ากบสงการการตดสนใจและ

การอ�านวยใหเกดการท�างานรวมกบA2ความสมพนธมเรองของความเกรงใจ

อ�านาจเขามาเกยวของอยางไรกตามเครอขายในรปแบบนมความจ�าเปนใน

บางกรณโดยเฉพาะชมรมผสงอายทไมเขมแขงเทาทควรจงตองการเครอขาย

ทสามารถควบคมสงการและก�ากบใหการท�างานของชมรมเดนไปไดอยางม

31

ประสทธภาพเครอขายในลกษณะนอาจเกดขนรวมกบเครอขายในแบบท1

หรอเกดเครอขายในลกษณะนกอนในชวงแรกจนกระทงชมรมผสงอายมความ

เขมแขงและสามารถสรางเครอขายแนวราบดวยตนเองไดตวอยางของเครอ

ขายในลกษณะนความสมพนธของสาขาสภาผสงอายประจ�าจงหวด(A1)เปน

เครอขายกบชมรมผสงอาย(A2)หรอพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวด(A1)เปนเครอขายกบชมรมผสงอาย(A2)

รปแบบเครอขายชมรมผสงอายประเภทท 3

A1

A2 A3

A4 A5

ชมรมผสงอาย(A1)เปนเครอขายกบ(A2/A3/A4และA5)ความสมพนธ

ระหวางA1กบA2/A3/A4และA5เปนความสมพนธทมความเทาเทยมกน

และมปฏสมพนธตอกนในรปแบบของเพอนรวมงานภาคในการท�างานม

อทธพลทางความคดซงกนและกนรบฟง ในขณะท เครอขายA2/A3/

A4และA5ไมไดมปฏสมพนธตอกนแตอยางใดการท�างานนนจดศนยกลาง

ของการเชอมโยงใหเกดโครงการหรอกจกรรมคอชมรมผสงอายเครอขาย

ในรปแบบนเปนเครอขายทเกดขนเฉพาะกจในการมารวมกนท�าโครงการหรอ

กจกรรมใดกจกรรมหนงในชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน ตวอยางเชน

32

ชมรมผสงอาย(A1)ท�าโครงการออกก�าลงกายเพอสขภาพมการประสานการ

จดกจกรรมรวมกบเครอขายตามภารกจงานโดย

A2คอองคกรปกครองสวนทองถนสนบสนนงบประมาณและมสวน

รวมในการจดการหาสถานทประชาสมพนธและเขยนโครงการรวมกบชมรม

ผสงอาย

A3สถานอนามยสนบสนนอปกรณไมพลองทใชในการออกก�าลงกาย

และใหค�าแนะน�าในเรองของการออกก�าลงกายนอกจากนมสวนรวมในการ

พฒนาอาสาสมครใหมความสามารถในการเปนผ น�าการออกก�าลงกาย

นอกจากนยงมสวนรวมในการตดตามผลดานสขภาวะทางกายของผสงอาย

ภายหลงการเขารวมกจกรรมการออกก�าลงกาย

A4การศกษานอกโรงเรยนมสวนรวมกบชมรมผสงอายในการคดและ

ออกแบบทาทางการออกก�าลงกายและประยกตเพลงใหเขากบบรบทของ

วฒนธรรมชมชน

A5ชมรมผสงอายตางอ�าเภอเปนเครอขายในการน�ากจกรรมดงกลาว

ไปประยกตใชโดยเรยนรจากกจกรรมของชมรมผสงอายA1ทไดออกแบบไว

และด�าเนนการมากอนมการถายทอดบทเรยนซงกนและกน

33

รปแบบเครอขายชมรมผสงอายประเภทท 4

ชมรมผสงอาย(A1)เปนเครอขายกบ(A2/A3/A4และA5)ความสมพนธ

ระหวางA1กบA2/A3/A4และA5เปนความสมพนธทมความเทาเทยมกน

ในรปแบบของเครอขายวงกลมและมปฏสมพนธตอกนในรปแบบของเพอน

รวมงานภาคในการท�างานมอทธพลทางความคดซงกนและกนรบฟงและ

เครอขายA2/A3/A4และA5ยงเชอมโยงเปนเครอขายกนและมปฏสมพนธ

ระหวางกนแตละเครอขายสอสารกนเองไดและมการท�างานรวมกนในเรอง

ใดเรองหนงชดเจนเครอขายเชอมตอกนเปนการบรณาการและผสมสานการ

ท�างานรวมกนทเขมแขงทกเครอขายมผลประโยชนรวมกนตางกบในแบบท

3ทประโยชนหลกเกดแกชมรมผสงอายแตในเครอขายแบบท4เปนเครอ

ขายทเกดและอยอยางตอเนองไมวาชมรมจะขบเคลอนงานหรอกจกรรมอะไร

เครอขายในรปแบบนพรอมทจะรวมกนท�างานและเดนไปพรอมๆกนนบวา

เปนภาคทเขมแขงและชมรมผสงอายสวนใหญทประสบความส�าเรจเปนเครอ

ขายในรปแบบนนอกจากน เครอขายในรปแบบนชมรมผ สงอายยงยง

ประโยชนแกเครอขายอนๆดวยโดยไมไดเปนศนยกลางการเชอมโยงเครอขาย

34

เหมอนในรปแบบทผานมาแตทกเครอขายเชอมโยงซงกนและกน

หมบาน

หมบาน

หมบาน

หมบาน หมบาน

หมบาน

หมบาน

หมบาน

ชมรม

ชมรม ชมรม

ชมรม

ชมรม

ชมรม

ชมรม

ชมรม

รปแบบเครอขายชมรมผสงอายประเภทท 5

A1

A2 A3

A4 A5

องคกรปกครองสวนทองถน (A1) เปนเครอขายกบชมรมผสงอาย

(A2/A3/A4และA5)ในแตละหมบานความสมพนธระหวางA1กบA2/A3/

A4และA5เปนความสมพนธทมความเทาเทยมกนและมปฏสมพนธตอกนใน

รปแบบของเพอนรวมงานภาคในการท�างานมอทธพลทางความคดซงกนและ

กนรบฟงในขณะทเครอขายA2/A3/A4และA5ไมไดมปฏสมพนธตอกนแต

อยางใดแตเครอขายแตละตวนนเปรยบเสมอนศนยกลางการเชอมตอ(Hub)

ซงท�าหนาทไปเชอมตอกบเครอขายในพนทของตนเองเชนหมบานชมรมใน

หมบานดงนนA2/A3/A4และA5ในรปแบบนคอเครอขายการท�างานเชง

พนทศนยกลางของเครอขายคอภาครฐ เชนโรงพยาบาลหรอองคกร

ปกครองสวนทองถนเปนเครอขายกบชมรมผสงอายในพนทใหเกดการท�างาน

ประสานรวมกน

35

การสรางการมสวนรวมกบเครอขายชมรมผสงอาย

á¼¹ªÁÃÁ¼ÙŒÊÙ§ÍÒÂØ

ชมรมผสงอายและเครอขายคดและ

วางแผนงานรวมกน โดยสวนใหญเลอกใชวธ

การประชมแบบไมเปนทางการ บางครงผน�า

ชมรมฯ รวมคดกบกรรมการชมรมฯ และม

บางชมรมทแมวาจะเขมแขงแตคดและ

ออกแบบการท�างานโดยประธานชมรมโดย

ขาดการมสวนรวมของเครอขาย ซงเปนเรอง

ทชมรมตองพฒนาใหเกดการคด

และออกแบบรวมกน

ชมรมผสงอายทท�างานรวมกบเครอขายในเชง

พนทหรอเครอขายทใหการสนบสนนวสดอปกรณแกชมรมฯ

สงส�าคญคอ การสรางการมสวนรวมโดยท�าใหสมาชกชมรม

เกดความรสกรก เปนเจาของและหวงแหนในอาคารสถาน

ท วสดอปกรณทแมวาจะเปนการสนบสนนของเครอขาย

แตสงส�าคญคอ ชมรมผสงอายไดรบประโยชนจากการสนบ

สนนนนๆ การแสดงออกซงความรกหวงแหน

และรสกถงความเปนเจาของเปนการแสดงออก

36

1000100010001000

ชมรมผสงอายรวมกบเครอขายในการจด

กจกรรมและการบรการตางๆทตอบสนองความ

ตองการของสมาชกชมรมฯ เชน การออกก�าลงกาย

การฝกอาชพ การท�าแปลงเกษตร การอบรมใหความ

ร ในเรองทเปนประโยชน ฯลฯ ลวนแลวแตเปน

กจกรรมทกอใหเกดประโยชนแกสมาชกชมรมฯและ

ชมรมผสงอายไมสามารถอ�านวยใหเกดกจกรรม

ตางๆไดดวยล�าพงชมรมเพยงอยางเดยว แตอาศย

การรวมแรงรวมใจของเครอขาย

ในการสรางการมสวนรวมใหเกด

การจดบรการ

ชมรมผ สงอายกบเครอขายร วม

ลงทน และลงแรงในการท�าใหเกดการ

เปลยนแปลงหรอเกดสงใดสงหนงขนใน

ชมรมผสงอาย การลงทนน รวมถงการระดม

ทน การลงขนใหเกดงบประมาณในการจด

กจกรรมหรอโครงการ เชน ชมรมผสงอาย

กบเครอขายจดกจกรรมกองทนชมรมฯ การ

จดท�าผาปาสามคค เปนตน

37

ชมรมผสงอายกบเครอขายมสวนรวมในการรบ

ทงผลประโยชนทเกดขน เชน ค�าชม รางวล หรอ การ

ยอมรบจากสมาชกในชมรมฯในกรณทการด�าเนนกจกรรม

ประสบความส�าเรจ มการตอยอดเครอขายและผลทเกดแก

ผสงอายท�าใหผสงอายมความสข ในขณะเดยวกน ชมรมฯ

และเครอขายยงมสวนรวมในการยอมรบความเสยงรวมกน

เชน กรณ การลงทนเพอการประกอบอาชพขาดทน การ

ด�าเนนงานไมประสบความส�าเรจ ชมรมออนแอเกดปญหา

ประธานชมรมลาออก เปนตน ซงการเปนเครอขายทดยอม

ตองมสวนรวมทงรบประโยชนและรบความเสยงไปพรอม

กน

ชมรมผสงอายกบเครอขายมสวน

รวมในการตดตามและประเมนผลการท�า

กจกรรมทเกดขนรวมกน โดยสวนใหญชม

รมฯประเมนผลกจกรรมของชมรมโดยใช

แบบสอบถามประเมนความพงพอใจ และ

การพดคยสอบถามกบผสงอายโดยตรง เพอ

น�าไปปรบปรง

การด�าเนนและ

กจกรรม

38

ปญหาและอปสรรคของชมรมผสงอายอปสรรคและความลมเหลวของชมรมผสงอาย

1.ไมมกจกรรมหรอมกจกรรมแตไมไดท�ากจกรรมตอเนอง

2.ไมมการประชมตามระเบยบขอบงคบของชมรมหรอประชมไมสม�าเสมอ

3.มแตชอชมรมแตไมมทตงชมรมชดเจน

4.มปญหาเกยวกบประธานและผน�าเชน

4.1ประธานขาดภาวะความเปนผน�า

4.2ผน�าเปนเผดจการยดเอาความเหนของตนเปนใหญ

4.3ผน�าไมโปรงใส

4.4ผน�าไมมจตอาสา

4.5ผน�าไมท�าตามขอบงคบทก�าหนดไว

ทมา:คมอชมรมผสงอายโดยสมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

39

ปญหาของการสรางเครอขายปญหาและอปสรรค 1.ขาดงบประมาณสนบสนนในการจดกจกรรมตางๆการสนบสนนเงน

จากทางภาครฐไมสม�าเสมอ

2.ไมอยากรบกวนเครอขายกลาวคอเครอขายไมคอยใหความส�าคญ

เครอขายไมมเวลาใหบคคลมาชวยเหลอสนบสนน

3.ไมสามารถสรางชมรมใหมขนมาเปนชมรมทเขมแขงพฒนาแตชมรม

ใหมไมเขมแขง

4.ผน�าหรอบคลากรไมมศกยภาพไมเหนความส�าคญของผสงอาย

5.ขาดการประสานงานทด

6.ขาดความเขาใจอดมการณของเครอขาย

7.ไมมผลงานเปนทประจกษ

จดออนของเครอขาย 1.เครอขายไมไดเขารวมประชมกบชมรม

2.เครอขายไมมงบสนบสนนระเบยบของรฐไมเออตอการสนบสนน

งบประมาณ

3.การเขยนโครงการยงไมดพอจงยงไมไดรบการอนมตจากกองทน

4.ชมรมมความรไมเพยงพอในการเขยนโครงการเพอของบประมาณ

5.บคคลทมความรความสามารถไมเขามามสวนรวม

ขอจ�กดของชมรมในการสรางเครอขาย 1.การตดตอประสานงานขาดประสทธภาพ

2.ขาดแรงสนบสนนดานงบประมาณและทรพยากร

40

ปจจยทกอใหเกดความส�เรจในการสรางเครอขาย

1. การท�างานเปนทมของชมรมผสงอายและคณะกรรมการ

มความเขมแขง

ไดแกคณะกรรมการชมรมท�างานเปนทมจรงใจตอกนพรอมเสยสละ

มจตอาสาตอสงคมสวนรวมมธรรมาภบาล

2. ชมรมมความเขมแขง

ไดแก มการบรหารจดการทด มการจดกจกรรมทด เหมาะสม

เกดประโยชนมการเสยสละมความรวมมอมความตงใจมการบรหารจดการ

ทโปรงใสรจกการออมมการประชมรวมกนบอยครง

3. ชมรมมผน�าทเกงและมประสทธภาพ

ไดแกประธานเลขาทปรกษากรรมการตองมความรบผดชอบและ

เสยสละผน�าตองมความรอบรและมวสยทศนกวางไกลการประชมสมมนา

ใหความรอบรมเชงปฏบตการจดอบรมใหบอยครง

4. ชมรมมผน�าทเกงและมประสทธภาพ

ไดแกตองมตวแทนจากภาคสวนตางๆเขามารวมในการท�างานการเชญ

ทปรกษากตตมศกดมารวมเปนกรรมการเพอสนบสนนการด�าเนนงานของ

ชมรมกรรมการทกคนตองมความสามารถในการประสานงานมการพดคย

ประสานงานทงภายในและภายนอกตองมตวแทนจากเครอขายตางๆเขามา

รวมเพอเปนเครอขายในการประสานงานดานตางๆ

41

5. ไดรบการสนบสนนงบประมาณจากภาครฐ ภาคเอกชน ฯลฯ

ไดแกประสานงานใหภาคเอกชนมาสนบสนนกจกรรมสงเสรมผสงอาย

ในมตตางๆเพอใหไดงบประมาณมาบรหารงานและเกดประโยชนสงสดตอผ

สงอายประสานงานกบภาคเอกชนในการสนบสนนกจกรรมสงเสรมผสงอาย

ในมตตางๆเพอใหไดงบประมาณมาบรหารงานใหเกดความสมบรณและเกด

ประโยชนสงสดตอผสงอาย

6. ผลงานเปนทประจกษจนไดรบการยอมรบและเปนทรจก

ไดแกภาครฐตองยกยอง เชดชชมรมหรอเครอขายทมผลงานเชง

ประจกษตอสาธารณะเชนการมอบโลดเดนการประชาสมพนธออกสอ

สาธารณะ

42

แนวทางการเสรมสรางความเขมแขงของชมชน

แนวทางการเสรมสรางการม สวนรวมของเครอขาย

แนวทางการเพมขดความสามารถชมรม/สมาชก

ผนาเขมแขง/ชมชนเขมแขง

วางแผนรวมกน

ชวยเหลอกนทากจกรรมรวมกน

มความโปรงใส

á¼¹ªÁÃÁ¼ÙŒÊÙ§ÍÒÂØ

มงบประมาณสนบสนน

1000100010001000

มการยกยองชมเชย

สรางเครอขายสนบสนน

แนวทางการพฒนาระบบบรหารจดการชมรม

แนวทางอนๆ

เสยสละ

ซอสตย สจรต

สรางชมชนใหมความเขมแขงอยางตอเนอง

ความสาเรจความสาเรจ

จดเรมตนจดเรมตน

43

แนวทางการเสรมสรางความเขมแขงของชมชน

แนวทางการเสรมสรางการม สวนรวมของเครอขาย

แนวทางการเพมขดความสามารถชมรม/สมาชก

ผนาเขมแขง/ชมชนเขมแขง

วางแผนรวมกน

ชวยเหลอกนทากจกรรมรวมกน

มความโปรงใส

á¼¹ªÁÃÁ¼ÙŒÊÙ§ÍÒÂØ

มงบประมาณสนบสนน

1000100010001000

มการยกยองชมเชย

สรางเครอขายสนบสนน

แนวทางการพฒนาระบบบรหารจดการชมรม

แนวทางอนๆ

เสยสละ

ซอสตย สจรต

สรางชมชนใหมความเขมแขงอยางตอเนอง

ความสาเรจความสาเรจ

จดเรมตนจดเรมตน

แนวทางการสงเสรมเครอขาย

44

อางอง สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ. คมอชมรมผสงอาย. (ออนไลน).

แหลงทมา: http://www.dop.go.th/main/knowledge_detail.

php?id=232ce0fd2b1ad77561a1bbaf54ac6573&type=27

สบคนเมอ10มกราคม2560.