CHEETS ที่มีต่อพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว ของเด็กกลุ่มอาการ ... · หลักการและเหตุผล

รายงานการวจย เรอง

ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน

อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป สถาบนราชานกล

โดย

นางจนทรเพญ ธชสนพงษ นางลดดาวลย สนดารา นางสาวพมพชนก กลาฤทธธนรตน นางบษรา ไลวานช

กลมการพยาบาล สถาบนราชานกล

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

2554

ค

ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1ป 6 เดอน – 5 ป สถาบนราชานกล

บทคดยอ หลกการและเหตผล กลมอาการดาวนเปนกลมผรบบรการแบบผปวยในทมจ านวนมากทสดของสถาบน

ราชานกล เดกกลมอาการดาวนมพฒนาการลาชาหลายดานโดยเฉพาะการเคลอนไหวซงเปนพฒนาการทเปนปจจยทชวยเสรมใหพฒนาการดานอนๆกาวหนาเรวขนอกทงชวยลดภาระการดแลของผปกครองดวย การพยาบาลแบบ CHEETS หมายถง รปแบบการใหบรการเดกกลมอาการดาวนและผปกครอง ประกอบดวย 1) การใหความรแบบกลมแกผปกครอง เรอง เดกกลมอาการดาวน ซงมเนอหา ประกอบดวยความผดปกตของโครโมโซม โรคหวใจ สายตาและการมองเหน การไดยน ไทรอยดบกพรอง และความรเกยวกบการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว 2) การสงเสรมพฒนาการรายบคคลดานการเคลอนไหวแกเดกกลมอาการดาวน อาย1ป 6 เดอน– 5 ป

วตถประสงคเพอประเมนผลการพยาบาลแบบ CHEETS ตอพฒนาการดานการเคลอนไหวในเดกกลมอาการดาวน

วธการศกษา แบบกลมเดยวทดสอบกอน-หลง กลมตวอยางเปนเดกกลมอาการดาวนอาย 1ป6เดอน-5ปและผปกครองทเขารบบรการในหอผปวยเดก1และเดก2ตงแตมนาคม-พฤษภาคม 2554 จ านวน 16 ค โดยความสมครใจของผปกครอง เรมประเมน(Pre test)พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนและประเมนความรผปกครองกอนทดลอง หลงจากนนจงวางแผนและใหการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวแกเดกกลมอาการดาวนเปนรายบคคลตามแผนวนละ 1 ครงรวมทงสน 4 ครงและใหความรแบบกลมแกผปกครองครงละ 3 ชวโมงรวม 2ครง ตอจากนนจงประเมน(Post test)พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนและประเมนความรผปกครองหลงการทดลอง เกบขอมลดวยแบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย 1ป6เดอน-5ป จ านวน 28 ขอและแบบทดสอบความรผปกครองทสรางขนใหมจ านวน 10 ขอ วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปและสถตทใชไดแก รอยละ คาเฉลยคาเบยงเบนมาตรฐานและ paired t-test ก าหนด p<.05

ผลการศกษา พบวาหลงการทดลองเดกกลมอาการดาวนมคาคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวเพมขน( x = 55.94, 66.81) และผปกครองมคาคะแนนความรเพมขน ( x =5.88และ8.94)

สรปและวจารณ คาคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวและผปกครองมความรเพมขนหลงการใหการพยาบาลแบบ CHEETS นน เนองจากล าพงการสงเสรมพฒนาการทใหแกเดกตามโปรแกรมสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด-5ปของสถาบนราชานกลแมจะเปนโปรแกรมมาตรฐานและเรงพฒนาการไดระดบหนงแตการใสใจ เขาใจ ในอาการของเดกและใหการสงเสรมตามความรทไดรบจากการเขารวมการพยาบาลแบบ CHEETS ท าใหพฒนาการเคลอนไหวของเดกพฒนาไดดขนอยางชดเจน อกทงการปรบแนวทางการพยาบาลใหเหมาะสมกบเดกแตละคนและเรยงล าดบเรองงายไปหายากท าใหเดกรวมมอในกจกรรม ไมเบอหนาย และใหผปกครองมสวนรวมกระตนใหเดกท ากจกรรมมากขน

ขอเสนอแนะ อาจปรบวธการฝกเดกเปนกลมและใหผปกครองมสวนรวมจะชวยท าใหเดกเกดรสกสนกสนานกบการท ากจกรรมมากขน

การน าผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจ า น าผลวจยไปปรบโปรแกรมบรการเดกกลมอาการดาวนโดยใหความส าคญแกผปกครองโดยการใหความร

และเพมบทบาทของเขารวมสงเสรมพฒนาการแกเดก เพอความยงยนของการชวยเหลอ

ง

บทเรยนทไดรบ คอ ผปกครองเปนบคคลทมบทบาทส าคญในการชวยพฒนาเดกทงในขณะทมารบบรการในสถาบนและขณะทอยทบาน ดงนนการใหบรการเดกทกกจกรรมควรใหผปกครองมสวนรวมตลอดเวลา ซงจะชวยใหผปกครองเกดการเรยนรผานการกระท าดวยตนเองและจะเปนความรทคงอยตลอดไป

ปจจยแหงความส าเรจ คอ มโปรแกรมสงเสรมพฒนาการเดกและบคลากรมความเชยวชาญในการใชโปรแกรมดงกลาว

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน / องคกร คอ สนบสนนสอ อปกรณ และจดการอบรม ฟนความรและทกษะใหแกบคลากรอยางสม าเสมอทกป

จ

THE Effectiveness of CHEETS Nursing Practice on Gross Motor Development of Down Syndrome age from 1 :6 – 5 Years : Rajanukul Institute

Janphen Tuchsinpong, M.S.N.* Laddawan Pavaves, M.S.N.* Busara Laivanit, M.S.N.* Pimchanok Krarittanarat,BSN.*

Abstract This research study was a one group pre-post test quasi-experimental design. The

purpose of this research was to examine the affect of CHEETS nursing practice on gross motor development of Down syndrome age from 1:6 – 5 Years. The sample group consisted of 16 caregivers and 16 children with Down syndrome age from 1:6 – 5 years. Data were collected from March – May 2011.The process of experiment was divided into three steps. First, pre – test: knowledge of caregivers and gross motor development of children with Down syndrome. Second, Individual planning. Third, giving knowledge for caregivers about Down syndrome for 2 days (3 hours per day for one group) and training for children with Down syndrome for 4 days (1 hour per day). Finally, post – test: knowledge of caregivers and gross motor development of children with Down syndrome. Research instrument consisted of 10 items of knowledge questionnaire and 32 items of gross motor development assessment form. Analyzed by percentage, mean, S.D and paired t-test (p<.05)

The results of this research indicated that gross motor development of Children with Down syndrome age from 1:6 – 5 Years and knowledge of parent were significantly different from pre-test and post-test at level of .05.

Key words: CHEETS Nursing Practice Gross Motor Development Down Syndrome

ฉ

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาและความชวยเหลออยางดยงของ รศ.ดร.ปรชา วหคโต รศ.ดร.สมพงษ แตงตาด ผศ.ดร.พนธน วหคโต ทไดใหขอเสนอแนะ ขอคดเหนตางๆ ในการศกษาวจยรวมถงใหก าลงใจแกคณะผวจยตลอดมา ขอกราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอขอบคณแพทยหญงศภรตน เอกอศวน จตแพทยผทรงคณวฒ ผเชยวชาญทกรณาตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหาของเครองมอ และใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวจยครงน

ขอขอบคณ แพทยพรรณพมล วปลากร ผอ านวยการสถาบนราชานกล นางนาถอนงค บ ารงชนและคณะทจดการอบรม ท าใหผวจยไดมโอกาสศกษา คนควาและไดรบความรความเขาใจในการพฒนางานประจ าสงานวจยวจย ครงนจนส าเรจลลวงไปดวยด

สดทายนคณคาและประโยชนท เกดจากงานวจยฉบบน คณะผวจยขอมอบแดเดกกลมอาการดาวน และผปกครองทกคนใหมสขภาพกาย ใจ ทสมบรณตลอดไป

คณะผวจย

ช

สารบญ บทท หนา

บทคดยอภาษาไทย ค บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตกรรมประกาศ ฉ สารบญ ช สารบญตาราง ฌ สารบญภาพ ญ บทท 1 1 บทน า ความเปนมาและความส าคญของปญหาวจย 1 ค าถามการวจย 3 วตถประสงคของการวจย 3 ตวแปรทใชในการวจย 4 สมมตฐานการวจย 4 กรอบแนวคดในการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 4 ประโยชนของการวจย 5 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน 6 ความหมายและลกษณะของเดกกลมอาการดาวน 7 ความผดปกตตางๆ ทอาจพบรวมดวยในกลมอาการดาวน 8 แนวคดและทฤษฎการปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 - 5 ป 20 ผลงานวจยเกยวทเกยวของ 39 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน 40 ความหมายและความส าคญของพฒนาการดานการเคลอนไหว 40 หลกและวธการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 –

5 ป 44

การประเมนพฒนาการพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 - 5 ป

52

งานวจยทเกยวของ 61 แนวคดและทฤษฎการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวน 63 ความหมายและความส าคญของการใหความรผปกครอง 63 หลกและวธการการใหความรผปกครอง 66

ซ

สารบญ(ตอ) บทท หนา การประเมนผลการใหความรผปกครอง 68 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบแนวคดและทฤษฎการใหความรผปกครอง 69 3 วธด าเนนการวจย รปแบบการวจย 72 ประชากรและกลมตวอยาง 72 เครองมอทใชในการวจย 73 การรวบรวมขอมล 77 การวเคราะหขอมล 79 4 ผลการวเคราะหขอมล ผลการวเคราะหขอมล 80 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ สรปผลการวจย 85 อภปรายผล 86 ขอเสนอแนะ 88 บรรณานกรม 89 ภาคผนวก 92

ฌ

บญชตาราง ตาราง หนา

1. คะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป กอนและหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS.............................................................80 2. ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบ การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS…………………………..…………………………………………..81 3. ผลการเปรยบเทยบแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1:6– 5 ป ของผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS……….…………..82

ญ

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1.แสดงรอยละเฉลยของเดกกลมอาการดาวนมพฒนาการดานการเคลอนไหว ดขนในหอผปวยเดก 1 และเดก 2 พ.ศ.2553.........................................................................................2 1.กราฟเปรยบเทยบคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหว กอนและหลงไดรบการปฏบตทาง พยาบาลแบบ CHEETS ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 - 5 ป เปนรายบคคล……………………………80 2.กราฟเปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1:6 – 5 ป กอนและหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ……….………………………………...81 3.กราฟเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบต ทางการพยาบาลแบบCHEETS เปนรายบคคล...................................................................... ...................82 4.กราฟเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบต ทางการพยาบาลแบบCHEETS ………………………………………………………………..………………..…….…………82

1

บทท 1

บทน า

1.ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ความบกพรองทางสตปญญา(Intellectual Disabilities) หรอ ภาวะปญญาออน (Mental Retardation) ถอเปนปญหาสาธารณสขทส าคญปญหาหนง เนองจากพบวาจ านวนของผทมความบกพรองทางสตปญญาเพมจ านวนมากขนตามสดสวนของประชากรของประเทศทเพมขนอยางตอเนอง ซงจากการศกษาของกระทรวงสาธารณสขรวมกบผเชยวชาญองคการอนามยโลกเมอป พ.ศ. ๒๕๐๐ พบวาความบกพรองทางสตปญญาหรอภาวะปญญาออนมถงรอยละ ๑ ของประชากรทงหมด ดงนนในประเทศไทยขณะนน จงมบคคลทมความบกพรองทางสตปญญาประมาณ ๔.๕ แสนคน ตอมาส านกงานสถตแหงชาตไดส ารวจ เมอป 2549 พบวาผพการทงประเทศมจ านวนถง 1,100,762 คน จากจ านวนประชากร ของประเทศไทยจ านวน 62,828,706 คน ในจ านวนนเปนผมความบกพรองทางสตปญญาและการเรยนร 222,004 คน คดเปน 20.2% ของจ านวนผพการทงหมดของประเทศ โดยจะพบเดกเกดภาวะความบกพรองเชนนทก 10 คนใน 1 หมนคน เมอประมาณการจากจ านวนเดกเกดใหมในประเทศไทยอยทปละ 1 ลานคนกจะพบเดกบกพรองทางสตปญญาตงแตก าเนดประมาณ 1,000 คนตอป(1)

และจากขอมลสถานการณโรคของผปวยทมารบบรการผปวยนอกของสถาบนราชานกล จ าแนกตามกลมโรคทพบบอยในปงบประมาณ 2549-2553 พบวาความบกพรองทางสตปญญา(Developmental disability) พฒนาการผดปกตอยางรอบดาน (Pervasive developmental disorder) และกลมอาการดาวน(Down syndrome) เปนกลมผปวยทมารบบรการมากใน 3 อนดบแรก และมแนวโนมเพมขนทกป สวนสถานการณโรคทพบในการวนจฉยโรคผปวยใน ทมารบบรการในปเดยวกนพบวากลมโรครวมทพบมากทสดเปนกลมอาการดาวนและมแนวโนมเพมขนทกปเชนเดยวกน (2)นอกจากนนยงพบวากลมอาการดาวน เปนโรคของความผดปกตของโรคโมโซมทพบวาเปนสาเหตของภาวะบกพรองทางสตปญญาและเปนโรคทางพนธกรรมทพบบอยทสด คดเปนสดสวน 1 ใน 3 ของความบกพรองทางสตปญญาระดบปานกลางถงรนแรง อบตการณพบไดทกเชอชาต วฒนธรรม เศรษฐสถานะและภมประเทศโดยทวไปพบประมาณ 1 ใน 800 ของเดกเกดมชพและจากการศกษาพบวาสาเหตของการเกดกลมอาการดาวนเกดจาก ความผดปกตของสารพนธกรรมของโครโมโซมคท 21ทเกนมาท าใหกระบวนการปกตทควบคมการสรางตวออนเปลยนแปลงไป ซงสามารถตรวจพบไดตงแตระยะเรมแรกของการตงครรภถงแมวาจะมความคลาดเคลอนไดบาง และจากการศกษาพยาธสภาพในเดกกลมอาการดาวน พบวามความบกพรองทางสตปญญาอยในระดบปานกลางถงรนแรง โดยจะมความผดปกตในระบบตางๆของรางกายรวมดวย(3) เชน ความผดปกตในระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบตอมไรทอ ระบบทางเดนอาหาร ระบบโลหต ความผดปกตทางตา ความผดปกตทางหภาษา และโดยเฉพาะระบบกระดกและกลามเนอ จะพบกลามเนอออนนม ขอตอยดไดมาก ขอสะโพกหลดหรอเคลอนและขอตอกระดกคอชนท 1หรอ 2 เคลอน จากการหยอนของเอนและการเจรญของกระดกคอทผดปกต ซงจากขอมลการใหบรการทผานมาของหอผปวยเดก 1 และเดก 2 พบวาเดกกลมอาการดาวนมพฒนาการดานการเคลอนไหวดขนต ากวาคาเปาหมายทก าหนด เฉลยเปนรอยละ 52.3 ดงกราฟ 1

2

กราฟ 1: แสดงรอยละเฉลยของเดกกลมอาการดาวนมพฒนาการดานการเคลอนไหว

ดขนในหอผปวยเดก 1 และเดก 2 พ.ศ.2553

นอกจากนนจากการส ารวจขอมลเบองตนโดยการซกถามผปกครองเดกกลมอาการดาวนทมารบบรการในหอผปวยเดก 1 และเดก 2 ในป พ.ศ 2553-2554 ยงพบวาผปกครองรสกวาตนเองขาดความร ความเขาใจเกยวกบพยาธสภาพ แนวทางการดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพเดกกลมอาการดาวน และจากขอมลการศกษา วจยทงในและตางประเทศพบวาเดกกลมอาการดาวนมพฒนาการดานการเคลอนไหวลาชามากกวาเดกปกตในวยเดยวกนถงประมาณ 1 เทาตว เชน การนงตามล าพง เดกปกตสามารถท าไดเมออายเฉลย 6 เดอน สวนเดกกลมอาการดาวนสามารถนงไดตามล าพงเมออายเฉลย 11 เดอน คลานไดเมออายเฉลย 15 เดอน ในขณะทเดกปกตคลานไดเมออาย 9 เดอน ยนไดเมออายเฉลย 20 เดอนในขณะทเดกปกตยนไดเมอายเฉลย 11 เดอน และเดนตามล าพงไดเมออายเฉลย 26 เดอนในขณะทเดกปกตเดนไดเมออายเฉลย 14 เดอน เปนตน(4) ซงสาเหต ทท าใหพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนลาชา ไดแก 1) ปจจยทเกดจากตวเดกเอง เชน ภาวะสขภาพ พบวาถาเดกมโรครวมหลายโรคและ/หรอเปนโรคทมความรนแรงท าใหปวยบอย ซงจะสงผลใหเดกมพฒนาการถดถอยจากความเจบปวยและไมสามารถเขารบการสงเสรมพฒนาการไดอยางสม าเสมอ ท าใหมพฒนาการดานการเคลอนไหวลาชามากยงขน 2) ปจจยทเกดจากผปกครองและครอบครว เชน ความร ความเขาใจตอพยาธสภาพของโรค แนวทางการดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพเดก ความตระหนกตอบทบาทของผปกครองในการดแลเดก เจตคตทมตอเดก ความมงมนและสม าเสมอในการดแลและฝกสอนเดก เศรษฐกจและภาวะสขภาพจตของผปกครอง เปนตน 3) ปจจยทเกดจากบคลากร เชน ความรและทกษะในการดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพเดก เจตคตทมตอเดก จ านวนบคลากรทเพยงพอตอการใหบรการ เปนตน และ3) ปจจยทเกดจากแนวทางการด าเนนงาน/เครองมอ/เอกสารตางๆทไมเพยงพอ ไมทนสมยหรอไมเหมาะสมกบปญหาและความตองการของเดก ดงแผนภมตอไปน

85

52.3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

เปาหมาย

คอลมน1

พฒนาการดานการเคลอนไหว

แนวทางการด าเนนงาน

บคลากร เดก ผปกครอง

สขภาพ ความร

ขาดการสงเสรม

พฒนาการทถกตอง

ครบถวนและเหมาะสม

เจตคต

ความร/ทกษะ

เจตคต แนวปฏบตทางการพยาบาล

(CHEETS)

3

พฒนาการดานการเคลอนไหวเปนหวใจส าคญ(3)ทจะชวยใหเดกมพฒนาการดานอนๆดขนเนองจาก ท าใหเดกสามารถเรยนรพฒนาการดานอน เชน การประสานการท างานระหวาง ตากบมอ การชวยเหลอตนเอง ท าใหเดกสามารถพฒนาทกษะดานสตปญญา และชวยใหการทรงตวดขน สงเสรมใหรางกายแขงแรง มบคลกภาพทด ในทางตรงกนขามหากเดกกลมอาการดาวนไมไดรบการพฒนาทกษะดานการเคลอนไหวจะท าใหเดกสญเสยโอกาสในการเรยนรและพฒนาทกษะดานอนๆรวมดวย เชน ทกษะดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญา (Fine Motor) ทกษะดานความเขาและการใชภาษา (Receptive – Expressive Language) และทกษะดานการชวยเหลอตนเอง – สงคม (Personal – Social) และอาจกอใหเกดปญหาพฤตกรรม อารมณตามมา นอกจากนนในสวนของผปกครองของเดกกลมอาการดาวนชวงวย 1ป 6 เดอน – 5 ปทมารบบรการในสถาบนราชานกล พบวามความวตกกงวลตอพฒนาการดานการเคลอนไหว โดยเฉพาะในเรองการเดนของเดก ดงนนการศกษาครงนจงไดเลอกแนวทางแกปญหาทสามารถแกไขไดและหลงจากทแกไขแลวจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทดตอเดกและระบบการบรการตอไปในอนาคต โดยเลอกแกไขแนวทางการด าเนนงานโดยการก าหนดแนวทางการพยาบาลในการสงเสรมพฒนาการเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป และการใหความรแกผปกครอง เพอพฒนารปแบบการบรการชวยใหเดกกลมอาการดาวน อาย 1ป 6 เดอน – 5 ป ไดรบบรการสงเสรมพฒนาการจากบคลากรและไดรบการดแลจากผปกครองดขน เนองจากผปกครองมความร ความเขาใจเกยวกบพยาธสภาพ แนวทางการดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพมากขน โดยทมผวจยไดวเคราะหกจกรรมรปแบบเดมและสรางกจกรรมรปแบบใหม ดงตาราง

เดม ใหม

1.การสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวเปนการจดกจกรรมกลม ซงอาจไมตรงกบปญหาและความตองการของเดกแตละคน ท าใหผลการประเมนพฒนาการเมอสนสดโปรแกรมไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนด 2.ผปกครองขาดความร ความเขาใจ เกยวกบพยาธสภาพของโรค บทบาทของผปกครองในการสงเสรมพฒนาการ การดแล รกษาภาวะสขภาพ และการฟนฟสมรรถนะของเดก ดงนนบทบาทของผปกครองสวนใหญจงเปนเพยงผพาเดกมาฝกตามนดเทานน

มแนวทางการพยาบาลแบบ CHEETS โดย 1.สงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวหมวดการทรงตว การเดน การวง เปนรายบคคลตามแผน 2.ใหความรแกผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1ป6เดอน – 5 ป ในเรองเดกกลมอาการดาวน ซงประกอบดวย ความผดปกตของโครโมโซม ความผดปกตส าคญทอาจพบรวมดวยในเดกกลมอาการดาวน ไดแก โรคหวใจ ความผดปกตของการมองเหน การไดยน ความผดปกตของไทรอยดฮอรโมนและการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

2.ค าถามการวจย คอ

2.1 การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ท าใหพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป เพมขนหรอไม

2.2 การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ท าใหผปกครองมความรเพมขนหรอไม 3.วตถประสงค 3.1 วตถประสงคทวไป เพอศกษาผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ตอพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป 3.2 วตถประสงคเฉพาะ

3.2.1 เพอเปรยบเทยบพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป กอนและหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

4

3.2.2 เพอเปรยบเทยบความรของผปกครองของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป กอนและหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS 5. ตวแปรทใชในการวจย ม 2 ประเภท คอ

1.ตวแปรอสระ ไดแก การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS 2.ตวแปรตาม ไดแก พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6

เดอน – 5 ป และความรของผปกครอง 4. สมมตฐาน

1. เดกกลมอาการดาวน 1 ป 6 เดอน - 5 ปทไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS มพฒนาการดานการเคลอนไหวเพมขน

2. ผปกครองเดกกลมอาการดาวน 1 ป 6 เดอน - 5 ป ทไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS มความรเพมขน

6.กรอบแนวคดในการวจย

6. สมมตฐาน เดกกลมอาการดาวนแรกเกด- 5 7.ขอบเขตการวจย

ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ เดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป และผปกครองเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป ทมารบบรการในสถาบนราชานกล เนอหาทศกษา เนอหาทศกษาครงนประกอบดวย

ตวแปรตน คอ การปฏบตการพยาบาลแบบ CHEETS ตวแปรตาม คอ พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป และความรของผปกครอง

ระยะเวลาทศกษา ระยะเวลาทศกษา คอ 6 เดอน ตงแตวนท 1 เดอน เมษายน – วนท 1 กรกฎาคม พ.ศ.2554

8.ค านยามศพทเฉพาะ การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS หมายถง การใหบรการเดกกลมอาการดาวน อาย

1 ป 6 เดอน – 5 ป และผปกครองโดยพยาบาลประกอบดวยกจกรรมหลก 2 กจกรรม คอ 1. การใหความรแบบกลมแกผปกครองเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป เรอง

เดกกลมอาการดาวน ซงมเนอหา 5 ประการ ไดแก 1.1 สาเหตของเดกกลมอาการดาวน ซงเกดจากความผดปกตของโครโมโซม

(Chromosome ใชอกษรยอวา C) 1.2 โรคหวใจทอาจพบในเดกกลมอาการดาวน และการตรวจ รกษา(Heart ใชอกษร

ยอวา H)

ตวแปรตน

การปฏบตทางการพยาบาล

แบบ CHEETS

ตวแปรตาม

1. พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป 2. ความรของผปกครอง

5

1.3 สายตา และการมองเหนผดปกตทอาจพบในเดกกลมอาการดาวน และการตรวจ รกษา(Eye ใชอกษรยอวา E)

1.4 การไดยนผดปกตทอาจพบในเดกกลมอาการดาวน และการตรวจ รกษา(Ear ใชอกษรยอวา E)

1.5 ไทรอยดบกพรองทอาจพบในเดกกลมอาการดาวน และการตรวจ รกษา(Thyroid ใชอกษรยอวา T)

1.6 การสงเสรมพฒนาการ ดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง (Stimulation ใชอกษรยอวา S)

2. การสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง (Stimulation ใชอกษรยอวา S)ใหแกเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป

พฒนาการดานการเคลอนไหว หมายถง ความสามารถในการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการดาวน ตามขอทกษะในคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด-5 ปของสถาบนราชานกล จ านวน 28 ทกษะ จ าแนกตามชวงอาย ตงแต 1 ป 6 เดอน – 5 ป ดงน

อาย 1 ป 6 เดอน - 2 ป มทงหมด 3 ทกษะ อาย 2 – 3 ป มทงหมด 12 ทกษะ

อาย 3 - 4 ป มทงหมด 7 ทกษะ


เดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป หมายถง เดกอาย อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป ทไดรบการวนจฉยจากแพทยประจ าสถาบนราชานกลวาเปนกลมอาการดาวนและเขารบบรการสงเสรมพฒนาการในหอผปวยเดก 1 และหอผปวยเดก 2 ผปกครองเดกกลมอาการดาวน หมายถง บคคลทมความเกยวของกบเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป ทเปนกลมตวอยางในงานวจยทางสายโลหต ไดแก พอ แม ป ยา ตา ยาย เปนตน 9.ประโยชนของการวจย 1. เดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป มพฒนาการดานการเคลอนไหวดขน

2. ไดรปแบบการปฏบตทางการพยาบาลดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1 ป 6 เดอน - 5 ป และผปกครอง

3. ผปกครองมความรในการดแลและสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวใหแกเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

6

บทท 2

ทฤษฎและและงานวจยทเกยวของ

ชอผลงาน ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

1. แนวคด ทฤษฎและเอกสาร งานวจยทเกยวของ 1.1 ความรทเกยวของกบกลมอาการดาวน

1.1.1 ความหมาย สาเหต และลกษณะของกลมอาการดาวน 1.1.2 ความผดปกตตางๆ ทอาจพบรวมดวยในกลมอาการดาวน

1.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน

1.2.1 ความหมายและความส าคญของการปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน

1.2.2 แนวปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน

1.3 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน

1.3.1 ความหมายและความส าคญของพฒนาการดานพฒนาการดานการ เคลอนไหว

1.3.2 พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย1ป 6 เดอน - 5 ป

ตวแปรตน

การปฏบตทางการพยาบาล แบบCHEETS

ตวแปรตาม

1. พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป 2. ความรของผปกครอง

7

1.3.2 หลกและวธการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

1.3.3 การประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

1.3.4 งานวจยทเกยวของ 1.4 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวน

1.4.1 ความหมายและความส าคญของการใหความรผปกครอง

1.4.2 หลกและวธการใหความรผปกครองอายเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป 1.4.4 การประเมนผลการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป 1.4.5 งานวจยทเกยวของ

1.1 ความรทเกยวของกบกลมอาการดาวน 1.1.1 ความหมาย สาเหตและลกษณะอาการของเดกกลมอาการดาวน

ความหมายและสาเหต(3) เดกกลมอาการดาวน(Down syndrome) จดไดวาเปนเดกทมความบกพรองทางพฒนาการและสตปญญา ซงสาเหตทพบบอยเกดจากความผดปกตของโครโมโซมคท 21 เกนมา 1 แทง สาเหตรองลงมาคอมโครโมโซมยายท และสาเหตทพบไดนอยทสดคอมโครโมโซมทง 46 และ 47 แทงในคนเดยวกน กลมอาการดาวนพบไดในทกเชอชาต วฒนธรรม เศรษฐสถานะ และภมประเทศ โดยทวไปพบ 1 ตอ 600-800 ของเดกเกดใหม แตอบตการณนต ากวาความเปนจรงเนองจากหากทารกในครรภเปนกลมอาการดาวน จะมการแทงไปเองสงถงรอยละ 75 แมกระนนกตามโรคนยงเปนโรคของความผดปกตของโครโมโซมทพบบอยทสดวาเปนสาเหตของภาวะปญญาออนและเปนโรคทางพนธกรรมทพบบอยทสดวาเปนสาเหตของภาวะปญญาออน คดเปนสดสวน 1 ใน 3 ของภาวะปญญาออนระดบปานกลางถงรนแรง อตราสวนระหวางเพศชายตอเพศหญงเปน 1.3 ตอ 1 แตละปในประเทศสหรฐอเมรกาจะมเดกเกดใหมเปนกลมอาการดาวนประมาณ 10,000 ราย หากประเทศไทยมประชากรเกดใหมปละ 1 ลานคน จะมเดกกลมอาการดาวนเกดใหมปละประมาณ 1,000 คน ลกษณะของเดกกลมอาการดาวน เดกกลมอาการดาวนกคลายกบเดกอนๆ บดามารดามกจะไดรบค าบอกเลาจากสตแพทย หรอกมารแพทยตงแตแรกเกดแลววา บตรของตนเปนกลมอาการดาวน ถาสงเกตจะพบวาลกษณะของเดกกลมอาการดาวน โดยทวไปจะคลายคลงกน คอ น าหนกแรกเกดนอย ความยาวของล าตวจะสนกวาปกต เมออายมากขนจงมกเตย ศรษะเลก ทายทอยแบนราบ หนาแบน ดงจมกแบน ตาเฉยงขน ขอบหนงตาบนยนมาจรดบรเวณหวตา ใบหเลกและอยต า รหสวนนอกจะตบกวาปกต เพดานปากโคงนน

8

ขากรรไกรบนไมเจรญเตบโต ท าใหชองปากแคบ ลนยน ฟนขนชาและไมเปนระเบยบ คอสน ผวหนงดานหลงของคอคอนขางหนา สะดอจน มอาการทองผกไดบอย มอแบนกวาง นวมอสน นวกอยโคงงอเนองจากกระดกขอกลางมขนาดเลก (ในบางรายกระดกชนนอาจหายไปเลย ท าใหนวกอยมเพยงขอเดยวเทานน) เสนลายมอตดขวาง ชองระหวางนวเทาท 1 และ 2 กวาง และมรองลกจากชองนพาดไปบนฝาเทา กลามเนอออนนม อารมณดเลยงงาย อปนสยราเรงและเปนมตร เดกกลมอาการดาวนจะมปญหาในการใชภาษาและการพด มกพดชาและพดไมชด และมการท างานของกลามเนอในปากผดปกต เนองจากมกลามเนอออนนม อวยวะเพศมกเจรญเตบโตไมเตมททงในชายและหญง ในชายจะเปนหมนเพราะผลตสเปอรมไมได และมกไมมกจกรรมทางเพศ (มรายงาน 1 รายทสามารถมบตรได) สวนในหญงถงแมรอบเดอนจะมาไมสม าเสมอ แตกสามารถมบตรได และถาตงครรภมโอกาสทจะมบตรเปนกลมอาการดาวนได รอยละ 5 เดกกลมอาการดาวนมภาวะเลอดขนเมอแรกเกดบอยกวาทารกทวไป และมภาวะตวเหลองเมอแรกเกดนานกวาเดกปกต พบผมรวง ผวหนงแหง และรขมขนอกเสบไดบอยกวาเดกทวไป ลกษณะตางๆ ทกลาวมาทงหมดน ไมจ าเปนตองพบในเดกกลมอาการดาวนทกราย และไมมความสมพนธกบความรนแรงของภาวะปญญาออน เดมเดกกลมอาการดาวนมกมระดบสตปญญาอยในเกณฑปญญาออนระดบปานกลางถงรนแรง แตจากบรการสงเสรมพฒนาการทมอยในปจจบน ท าใหเดกกลมอาการดาวนสวนใหญมระดบสตปญญาอยในเกณฑปญญาออนระดบเลกนอยถงปานกลาง ระดบสตปญญามแนวโนมลดลงเมออายมากขน พฒนาการดานภาษาจะชามากกวาระดบสตปญญาทชา ทกษะดานสงคมจะพฒนาไดดกวา ทกษะการเรยนรโดยการมองจะดกวาทกษะการเรยนรโดยการฟง

1.1.2 ความผดปกตตางๆ ทอาจพบรวมดวยในกลมอาการดาวน(3,6)

ความผดปกตตางๆ ทอาจพบรวมดวยในกลมอาการดาวนมหลายอยางแตไมจ าเปนตองพบทกอยางในคนเดยวกน สวนใหญจะมความผดปกตเพยงบางอยางเทานน ความผดปกตเหลาน ไดแก

1. ระบบหวใจและหลอดเลอด พบประมาณรอยละ 40-60 (ในขณะทพบในประชากรทวไปเพยงรอยละ 1 สวนใหญโรคหวใจรวทงหองบนและลางรอยละ 51 ผนงหวใจหองลางรวรอยละ 28 ผนงหวใจหองบนรวรอยละ 11 โรคหวใจชนดเขยวแบบ Tetralogy of Fallot รอยละ 7 เสนเลอดผดปกตชนด Paternt ductus arteriosus รอยละ 2 ถามภาวะความดนเลอดในปอดสงจะท าใหโรคหวใจพการแตก าเนดเลวลง ซงภาวะความดนเลอดในปอดสงน มกพบในผทมโรคหวใจชนดทมเลอดลดวงจรจากซายไปขวา และโรคทางเดนหายใจสวนบนอดกนเรอรงในชวง 2 เดอนแรก ความผดปกตของหวใจบางอยางอาจจะไมมอาการโรคหวใจทรนแรงอาจตรวจรางกายแลวไมไดยนเสยงฟของหวใจ ดงนน จงควรมการตรวจหวใจ และการตรวจคลนเสยงสะทอนหวใจ (Echocatrdiogram) กอนจ าหนายเดกเหลานจากหออภบาลทารกแรกเกด หรอกอนอาย 3 เดอน การรกษามตงแตการเฝาระวง กนยา ไปจนถงการผาตดเดกกลมอาการดาวนทมโรคหวใจจะมการเจรญเตบโตชา กลามเนอออนนม พฒนาการดานการเคลอนไหวชา และอายสน เมอเทยบกบเดกกลมอาการดาวนทไมมโรคหวใจ โรคหวใจพการแตก าเนดเปนสาเหตของการตายรอยละ 30-35 ในกลมอาการดาวน อตราการอดชวตทอาย 1 ป ส าหรบเดกทมโรคหวใจพการแตก าเนดเปนรอยละ 76.3 เ ม อ เ ท ย บ ร อ ย ล ะ 90 ข อ ง เ ด ก ท ไ ม ม โ ร ค ห ว ใ จ

9

2. ระบบตอมไรทอ โรคของตอมธยรอยดพบประมาณรอยละ 15 ตอมธยรอยดผลตฮอรโมนธยรอยดซงเกยวของกบการเจรญเตบโตของรางกายและสมอง ความผดปกตทพบอาจเปนภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนแตก าเนด (ซงพบเพมขน 27 เทา เมอเทยบกบประชากรทวไป โดยพบแบบชวคราวรอยละ 0.3 หรอแบบถาวรรอยละ 0.7) ไมมตอมธยรอยด หรอคอพอก เดกและผใหญพบภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนภายหลงเกด รอยละ 14-20 มกเปนผลจากากรสรางภมคมกนของตนเองตอตอมธญรอยด (autoimmune thyroiditis) ดงนนจงตองตรวจหาภมคมกนตอตอมธญรอยดดวย สวนภาวะธยรอยดฮอรโมนเกนปกต พบนอยกวาจงควรตรวจธยรอยดฮอรโมนชนด tetraiodothyronine (T4) และ thyroid stimulating hormone (TSH) เมอแรกเกดและทอาย 12 เดอน ถาพบวาม TSH เพมขนเพยงเลกนอยโดยท T4 ปกตควรตรวจซ า เพอใหแนใจวาไมเปลยนไปเปนภาวะพรองธญรอยดฮอรโมน (hypothyroid) ตอไป ภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนรกษาโดยการใหธยรอยดฮอรโมนรบประทาน สวนภาวะธยรอยดฮอรโมนเกนปกตรกษาโดยการใหยาตานธยรอยด หรอน าแรรบประทานหรอโดยการผาตดอบตการของโรคเบาหวานในเดกกลมอาการดาวนสงถง 1 ตอ 250 รกษาโดยการควบคมอาหาร ใหยารกษาโรคเบาหวานและฉดอนซลนมการทดลองใชฮอรโมนการเจรญเตบโตหรอ growth hormone (GH) ในเดกลมอาการดาวนเพอเพมการเจรญเตบโตโดยเฉพาะความสง แตยงตองศกษาตอไปถงความปลอดภย ประสทธภาพ ประสทธผลและจรยธรรม ซงในเดกกลมอาการดาวนสวนใหญ จะมระดบฮอรโมนการเจรญเตบโตปกต

3. ระบบทางเดนอาหาร พบล าไสอดตนรอยละ 5-12 มกพบในชวง 1 เดอนแรกหลงเกด แตอาจพบเมออายมากขนกไดโดยพบภาวะหรอโรคตางๆดงน

3.1 อาการทองผก พบไดถงรอยละ 30 ในกลมอาการดาวน ถาใหยาระบายแลวไมดขน จะตองวนจฉยแยกโรคจากภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนหรอHirschsprungdiseas

3.2 Hirschsprung disease และ aganglionic megacolon พบรอยละ 0.5 ซงสงกวาประชากรทวไป 25 เทา เปนความผดปกตในการเคลอนไหวของล าไส เนองจากขาดปมประสาททควบคมการท างานของล าไสใหญโดยทารกจะไมถายขเทาใน 24 ชวโมงแรก มอาการทองผกมากถาล าไสเลกและล าไสใหญอกเสพรวมดวยจะมอตราตายสงรกษาโดยการผาตด

3.3 ล าไสเลกสวนตนตนหรอตบพบรอยละ2.4มอาการทองอดอาเจยนสามารถวนจฉยไดตงแตอยในครรภโดยตรวจคลนเสยงสะทอนความถสง(ultrasound)รกษาโดยการผาตด

3.4 ไมมรทวารตงแตเกดพบรอยละ1รกษาโดยการผาตด 3.5 มรอยตอระหวางหลอดลมและหลอดอาหาร พบรอยละ 0.4 รกษาโดยการผาตด 3.6 กระเพาะอาหารตบพบรอยละ0.3รกษาโดยการผาตดเชนกน 3.7 โรคล าไสชนด celiac disease หรอ glutern enteropathy พบรอยละ 7 เปนภาวะท

รางกายสรางภมคมกนตอตนเองมอาการอาเจยนทองเสยและเลยงไมโต 3.8 ภาวะตวเหลองหลงเกด พบในกลมอาการดาวน รอยละ 71 เมอเทยบกบในเดกทวไปซง

พบรอยละ

10

4. ระบบกระดกและกลามเนอ พบวากลามเนอออนนม ขอตอยดไดมาก เปนสวนหนงทท าใหพฒนาการดานการเคลอนไหวลาชา ภาวะกลามเนอออนนมจากระบบประสาทสวนกลางจะท าใหการดดกลนไมด มารดาจงใหนมบตรล าบาก พบขอตอสะโพกหลดหรอเคลอน ขอตอกระดกคอทระดบตางๆ เคลอน ไดแก กระดกคอชนท 1 และกระดดทายทอย (C1 occiput) และกระดดคอชนท 1 และ 2 (C1,C2หรอAtlanto-axialsubluxation)

4.1 ขอตอสะโพกหลดหรอเคลอน พบรอยละ 6 มกพบชวงอาย 2 เดอนถง 10 ป อาจมาดวยทาเดนทไมปกต หรอลกไดชา เกดจากเอนหยอนและความตงตวของกลามเนอลดลง ทานนทเสรมใหเกดภาวะน คอนงโดยขอสะโพกงอ กางและหมนออกดานนอก ถาพบภาวะนแพทยศลยกรรมกระดกและขอมกใหการรกษาโดยการผาตด

4.2 ขอตอกระดกคอชนท 1 และ 2 เคลอน พบตงแตรอยละ 10-30 เกดจากการหยอนของเอน การเจรญของกระดกคอทผดปกต พบไดโดยการถายภาพรงสกระดกคอในทาตางๆ แลวพบวามชองวางระหวางกระดกคอกวางกวาปกต (5 มลลเมตร)ภาวะขอตอกระดกคอชนท 1 และ 2 เคลอนน ประมาณรอยละ 10 จะไมมอาการ มเพยงรอยละ 1-2 เทานนทจะมอาการของไขสนหลงถกกดทบ เชน ปวดคอ คอเอยง งมงาม เดนกะเผลก แขนขาออนแรง ปฏเสธทจะเดนปฏกรยาสะทอนไวทขาทงสองขาง และการควบคมการขบถายอจจาระปสสาวะผดปกตไป ซงในกลมนการถายภาพรงส มกมชองวางระหวางกระดกคอกวางกวา 7.5 มลลเมตรอกประมาณรอยละ 0.1 จะมผลแรกซอนทางระบบประสาทอยางรนแรง ไดแก ขาทงสองขางออนแรง ซงจะตองสงตอไปพบศลยแพทยทางระบบประสาท เพอรบการผาตดทนท โดยการผาตดเชอมกระดกคอ ดงนน กลมอาการดาวนทจ าเปนตองรบการผาตด ควรถายภาพรงสกระดกคอทกคนกอนการผาตด เพอระวงเปนพเศษในการดมยาสลบ วสญญแพทยจะมวธการจดทาของคอในระหวางดมยาสลบ เพอระวงกระดดคอกดทบไขสนหลงในระหวางการผาตดการถายภาพรงสกระดกคอเปนเพยงคดกรองเบองตน ดงนนจงตองมการตรวจรางกายโดยแพทย โดยเฉพาะการตรวจทางระบบประสาท มรายงานวาผปวยบางราย ไดรบการถายภาพรงสกระดกคอซ าแลวพอวาปกต จงยงไมทราบวาการถายภาพรงสกระดดคอจะเชอถอไดเพยงไร ในปจจบน ยงไมมขอมลแสดงความสมพนธระหวางความผดปกตของระบบประสาท จากการกดทบประสาทไขสนหลงกบความผดปกตทพบจากการถายภาพรงสกระดกคอ ดงนนการตรวจพบกระดกคอเคลอนจากการถายภาพรงส จงมประโยชนเพยงเพอใหค าแนะน าใหหลกเลยงกจกรรมทโลดโผน หรอการเลนกฬาบางประเภท และบอกบดามารดาถงอาการทตองรบมาพบแพทย คอ เดนเซ แขนขาเกรงและแขนขาออนแรงไดมค าแนะน าของคระกรรมการโอลมปกพเศษ (special Olympics) วากลมอาการดาวนทจะเขารวมในการแขงขนกฬา ควรไดรบ การถายภาพรงสกระดกคอ ทอาย 3,12 และ 18 ป ตามลบดบ ถาพบความผดปกตควรแนะน าใหระมดระวงในการออก าลงกาย หรอการเลนกฬาบางประเภท โดยงดกฬาประเภทตลงกา trampoline และด าน า กฬาทมการปะทะหรอชน

11

กน เชน ชกมวย ฮอกกและฟตบอล จ ากดกฬาทมการกระทบกน เชน เบสบอล บาสเกตบอล จกรยานด าน า ขมา สก สเกต และวายทาผเสอ

5. ระบบโลหต พบมะเรงเมดโลหตขาวรอยละ 1-2 ซงสงกวา ประชากรทวไป 10-20 เทา ภาวะเมดโลหตขาวผดปกตชวคราว (leukemoid reaction) พบในกลมอาการดาวนแรกเกดบางคนได โดยพบวามจ านวนเมดโลหตขาวสงขน มกหายไปในเวลา 2-3 เดอนโดยไมตองรกษา แตอกประมาณรอยละ 20 จะเกดโรคมะเรงเมดโลหตขาว อกหลายปตอมา

6. ความผดปกตทางตา พบไดรอยละ 60 ซงรอยละ 35 ของกลมอาการดาวน ทมปญหาทางตา ตองไดรบการตรวจและรกษาเปนระยะ ๆ ความผดปกตทพบ ไดแก

6.1 ขนตาสนและขนไมเปนระเบยบ ท าใหเกดการอกเสบของเปลอกตา พบไดบอยถงรอยละ 36 ถาขยตาทอกเสบบอย ๆ อาจท าใหกระจกตาผดปกตในวยรนหรอผใหญได

6.2 ตอกระจก พบรอยละ 3-15 ถาสงสยตองรบสงตอพบจกษแพทยเดกเพอผาตด เนองจากในเดกทอาย นอยกวา 1 ป อาจเกดภาวะตาขเกยจ (amblyopia) ไดภายใน 7 วน

6.3 ตอหน พบนอย แตกพบในทารกกลมอาการดาวนมากกวาทารกทวไป มอาการ น าตาไหล กลวแสง ตองรบสงตอพบจกษแพทย

6.4 สายตาผดปกต พบรอยละ 30-70(โดยพบระดบรนแรงรอยละ 5) มกเปนสายตาสน แตกพบสายตายาว และสายตาเอยงไดบอย จกษแพทยมกจะใหใสแวนสายตา

6.5 ทอน าตาอดตน พบรอยละ 20 รกษาโดยการนวดหวตา ถาไมหาย ในบางรายอาจตองแยงทอน าตา

6.6 ตาเข พบรอยละ 23-44 รกษา โดยการฝกกลามเนอตาหรอผาตด ดงกลามเนอตา 6.7 ตาแกวง (nystagmus) พบรอยละ 15 โดยมากมกไมมพยาธสภาพ แตอาจเกดจากรอยโรคใน

ระบบประสาทสวนกลาง เลนสขน สายตาผดปกต หรออาจเปนอาการของโรคทางระบบประสาททเรยกวา spasmus mutans ทพบในวยทารก มอาการศรษะเอยง และผงกศรษะขนลงบอย ๆ รวมดวย

6.8 Brushfield's spot เปนจดขาวบนมานตา เรยงตวอยรอบรมานตา พบรอยละ 50 ไมท าใหเกดความผดปกตของการมองเหน

โดยสรป เดกกลมอาการดาวนควรไดรบการตรวจตาโดยจกษแพทยเดก ภายในอาย 6 เดอน แมไมมพยาธสภาพทางตาชดเจน และควรตรวจตาทกป เนองจากโรคตาพบบอยขน เมออายมากขน

7. ความผดปกตทางหและภาษา

7.1 การไดยนผดปกต พบรอยละ 75 พบไดทงชนดการน าเสยงผดปกต ระบบประสาทการรบสงเสยงผดปกต และชนดผสม ทพบบอยทสด คอ ชนดการน าเสยงผดปกต ตงแตระดบเลกนอย

12

ถงปานกลาง ซงพบถงรอยละ 60-90 มกเกดจากมของเหลวในหชนกลาง และกระดกหผดปกต

7.2 หชนกลางอกเสบชนด serous otitis media (SOM) พบรอยละ 50-70 หชนกลางอกเสบทพบบอยนเกดจากบรเวณสวนกลางของใบหนาเจรญไมเตมท และภาวะภมคมกนบกพรอง โดยเมดโลหตขาวชนด T cell และ B cell มจ านวนและการท าหนาทลดลง และมความตงตวของกลามเนอเพดานและคอหอยลดลง ท าใหมน าสะสมในชองหชนกลางและไอเอาเสมหะออกยาก ดงนนควรตรวจการไดยนชนด ABR (Auditory Brainstem Evoked Potential Response) หรอ OAE (evoked otoacoustic emission testing) ภายในอาย 3-6 เดอนแรก และตรวจทก 1 ป จนถงอาย 3 ป หลงจากนนตรวจทก 2 ป

7.3 ความสามารถในการพดหรอการใชภาษาดอยกวาสตปญญาทชาจรง

8.ระบบประสาท

8.1 พบโรคลมชกรอยละ 14 โดยประมาณครงหนงจะพบเมออายนอยกวา 1 ป เปนชนด infantile spasm ซงมกตอบสนองดตอการรกษาดวยฮอรโมนACTH(adrenocorticotropic hormone) อกครงหนงพบเมออาย 20 ป ขนไป โดยพบชนด generalized seizure และ complex partial seizure รกษาโดยการใหยากนชก

8.2 ความผดปกตทางจต พบรอยละ 22 ไดแก วตกกงวล ซมเศราการปรบตวผดปกต พฒนากรผดปกตชนด pervasive developmental disorder โรคจต และ anorexia nervosa รกษาโดยการใหยาและจตบ าบด 1) ปญหาพฤตกรรม ไดแก ไมรวมมอ และทพบบอย ไดแก สมาธสน หนหนพลนแลน ซน ไมอยนง กาวราว และพฤตกรรมท ารายตนเอง รกษาโดยการใหยาและพฤตกรรมบ าบด 2) ถามโรคสมองเสอม (Alzheimer's disease) หรอ ภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนจะมอาการความจ าเสอม หลงลม ความร ความจ า รวมทงภาษาพดแยลงดวย 3) ชรากอนวยอนควร (premature aging) ไดแก สมองเสอมกอนวย เกดตอกระจกกอนวย และขอเสอมกอนวยโรคสมองเสอม หรออลไซเมอรน พบรอยละ 20-30 ของกลมอาการดาวน เปนสาเหตทส าคญของการเจบปวยและการตายในวยผใหญ พบหลงอาย 40 ป และมการด าเนนโรคอยางรวดเรวในเวลา 3-5 ป แมในกลมอาการดาวนทไมมอาการของโรคอลไซเมอรกยงพบลกษณะพยาธสภาพของโรคอลไซเมอรทกคน

9.พฒนาการ พฒนาการของเดกกลมอาการดาวนในชวงขวบปแรกจะลาชาอยางชดเจนในดานการ

เคลอนไหวซงขนกบภาวะกลามเนอออนนมและความผดปกตของหวใจแตก าเนดวามรวมดวยหรอไม รนแรงมากนอยเพยงใด พฒนาการทลาชานจะเหนชดเจนขนเมอเดกมอายมากขน เดกกลมอาการดาวนโดยทวไปจะเดนไดทอายประมาณ 2 ป และเรมพดทอายประมาณ 2 ปถง 2 ปครง ควบคมการขบถายไดท

13

อายประมาณ 2 ป 10 เดอน คะแนนระดบสตปญญา หรอ IQ ประมาณ 40-55 บางคนสงหรอต ากวาน ปญหาพฒนาการทางภาษาลาชาในเดกกลมนนอกจากเกดจากระดบสตปญญาทต ากวาปกต และการไดยนบกพรองจากปญหาของหชนกลางแลวเชอกนวาอาจเกดจากพยาธสภาพของสมอง สวนทเกยวของกบภาษาผดปกต ซงแตกตางจากเดกทมพฒนาการลาชาจากสาเหตอนๆดวยโดยพบวาพฒนาการดานการใชภาษามกชากวาความเขาใจภาษาและสตปญญา ดงนน จงมการแนะน าใหใช ภาษามอหรอภาษาทาทาง (sign language) พฒนาการดานการใชภาษาทชากวาความเขาใจภาษาน ยงอาจเกดจากความผดปกตของการไดยน การเปลยนแปลงในระบบประสาทการรบร การไดยนการควบคมการท างานของการออกเสยงบกพรอง ตวแปรทางสงแวดลอมและประสาทชววทยาทเกยวของกบการเรยนรพนฐานภาษาบกพรองในการศกษาหนงพบวาเดกจะพดเรวถามระดบสตปญญาสง ภาวะกลามเนอออนนมไมรนแรง และเพศหญงจะพดเรวกวาเพศชาย สวนปจจยทท าใหมระดบสตปญญาและการเรยนรทดไดแก เปนกลมอาการดาวนชนด mosaicism การเลยงดทบาน การสงเสรมพฒนาการ ซงยงไมมขอพสจนแนชด ระดบการศกษาของบดามารดา และเศรษฐสถานะทางสงคม ระดบ สตปญญาและการเรยนร ไมสมพนธกบจ านวนหรอความรนแรงของลกษณะทางกายทพบ ในขณะเดยวกนปจจยทท าใหมระดบสตปญญาและการเรยนรทไมด ไดแก โรคหวใจพการแตก าเนดทรนแรง ภาวะกลามเนอออนนม โรคลมชก ความบกพรองของระบบประสาทการรบร สาเหตของระดบสตปญญาและการเรยนรบกพรองในเดกกลมอาการดาวน คดวาเกดจากจ านวนเซลลประสาทและวงจรประสาทลดลง แขนงรบประสาท (dendrite) ผดปกต พฒนาการทบกพรองในดานตางๆ น เมออายมากขนกจะบกพรองมากขน

10. ระบบปสสาวะและสบพนธ ประมาณ 2 ใน 3 ของเพศหญงจะเปนหมน และเพศชายทกคนจะเปนหมน (แตมรายงาน 1 ราย วาสามารถมบตรได) องคชาตมขนาดเลก และอณฑะไมลงมาอยในถงอณฑะ การเจรญของเนอไตและทอไตผดปกต

11. ปญหาทางผวหนง พบรอยละ 10 ไดแก ผมบาง ผมรวง ผวแหง ขนผนงาย และผดหนงเปนรอยดาง

12. การเจรญเตบโต กลมอาการดาวนมกเตยและอวน โดยทระดบฮอรโมนการเจรญเตบโตมกปกต ในการตดตามการเจรญเตบโตของเดกเหลานในตางประเทศ ใชกราฟประเมนการเจรญเตบโตของกลมอาการดาวนเอง ซงมถงอาย 18 ป สวนกราฟประเมนการเจรญเตบโตของรอบศรษะมถงอาย 3 ปเดกกลมอาการดาวนในวยทารกมกมน าหนกนอยจากการดดกลนไมดท าใหไดรบสารอาหารไมเพยงพอ และถามโรคหวใจพการแตก าเนดรวมดวยกจะมการใชพลงงานมากขน ในวยเดกตอนตนจะเรมอวน เดกประมาณรอยละ 30 จะอวนเมออาย 3 ป และในวยรนมากกวารอยละ 50 กจะมโรคอวนได สาเหตจากการกนมากเกนไป ออกก าลงกายลดลง และอตราการเผาผลาญพลงงานต าลง จงควรแนะน าใหกนอาหารพอประมาณ กนอาหารทมพลงงานนอยไมกนอาหารระหวางดโทรทศน ไมใชเวลาในการดโทรทศนนานเกนไป และควรออกก าลงกายดวย

13. ฟน มกมปญหาฟนขนชา บางคนฟนซแรก ขนเมออาย 20 เดอน โดยเฉลยฟนซแรกจะขนทอายประมาณ 13.67 เดอน และอาจขนไมเรยงตามล าดบเชนในคนปกต ฟนจะมขนาดเลก รปรางของฟน

14

ผดปกต ไมมฟนบางซหรอฟนตดกน ในบางรายอาจมปญหาฟนสบผดท เหงอกอกเสบ โรคปรทนตหรอกนฟน จงควรแนะน าใหแปรงฟนวนละ 2 ครง และพบทนตแพทยเปนระยะๆ

14. ปญหาการนอน ทอาจพบได คอการหยดหายใจในระหวางการนอนหลบ จากการพฒนาไมเตมทของคอหอยทอยในสวนของจมก ตอมทอนซลและตอมอดนอยดทโต ท าใหความดนในปอดสง เกดภาวะการท างานของหวใจหองขวาลมเหลวตามมา โดยจะมอาการนอนกรน นอนมาก มปญหาพฤตกรรมและการเจรญเตบโต วนจฉยไดโดยการบนทก และศกษาการเปลยนแปลงตางๆ ระหวางการนอน รกษาโดยการตดตอทอนซลและตอมดนอยดออกท าใหลนมขนาดเลกลงเพอใหคอหอยกวางขน

15. ปญหาโรคตดเชอ ไดแก หวด ไซนสอกเสบ หชนกลางอกเสบและปอดบวม เนองจากภมคมกนบกพรอง ทงชนดเซลลเปนสอ และชนดสรางแอนตบอด โดยมแอนตบอดชนด lgG subclass 2 และ 4 ต าลง ในขณะทระดบรวมของ lgG ปกต หรอมโรคหวใจพการแตก าเนดโดยเ4เฉพาะถามความดนในปอดสง และลกษณะทางการวภาคทผดปกต เออตอการตดเชอไดงาย ในตางประเทศจงมการใหยาปฏชวนะปองกนเมอมไขหวดระบาดในชมชน รวมทงใหวคซนปองกนไขหวดใหญ และเชอนวโมคอคคส ในกลมอาการดาวนทเปนไขหวดหรอปอดบวมบอยๆ มการวดระดบ lgG และพจารณาใหสารกระตนภมคมกนทางเสนเลอด (intravenous immunoglobulin or IVIG) ในผทเปนปอดบวม ตดเชอซ าบอยๆ ดวยในวยรนอาจมการตดเชอทผวหนงบรเวณกน ตนขา และรอบๆ อวยวะเพศ

16. ภาวะภมคมกนตอรางกายตนเอง ท าใหเกดตอมธยรอยดอกเสบ ผมรวง (พบรอยละ 10-15) เบาหวาน เมดโลหตแดงแตก ชนด autoimmune hemolytic anemia และขอเสอมรมาตอยด

เมอพบวาบตรเปนเดกกลมอาการดาวน

สงส าคญทสดคอการยอมรบความจรงจากบดามารดา ซงเปนเรองทยากและตองใชเวลานาน ท าใหเดกเหลานมกจะถกทอดทง บดามกจะเลกกบมารดาหรอญาตทางฝายบดาอาจโทษมารดาวาเปนตนเหตของความผดปกตนน ทงๆ ทความจรงแลวอาจเกดจากความผดปกตของฝายบดาเองกไดเดกกลมอาการดาวนจะมพฒนาการเปนขนตอนเชนเดยวกบเดกทวไป เชน ชดคอกอนแลวจงนง คลาน ยน เดน เปนตน แตมกมความลาชาในพฒนาการ ซงสามารถชวยเหลอไดโดยการสงเสรมพฒนาการ ชวยใหเดกมพฒนาการเตมตามศกยภาพทมอย ชวยเหลอตนเองไดในชวตประจ าวนสามารถไปเรยนรวม และใชชวตรวมกบผอนในสงคมไดบดามารดาจงไมควรทอแทสนหวง ตองเขาใจวาบตรของตนมความบกพรอง ใหความรกและความอบอนบตร มก าลงใจชวยเหลอบตร ท าตามค าแนะน าทไดรบจากแพทย หรอบคลากรวชาชพตางๆ หมนฝกฝนบตรสม าเสมอเพอใหบตรของตนมพฒนากรทดทสดเทาทจะเปนไปได เพราะบดามารดาเปนบคคลทมความส าคญมากทสดส าหรบบตรของตน อกทงจะตองรจกวางแผนแกปญหาทพบ ไมคาดหวงในตวบตรสงเกนไป

การดแลสขภาพเดกกลมอาการดาวนในชวงวยตางๆ(3)

15

วย การตรวจ ค าแนะน า ทารกแรกเกด (แรกเกด- 1 เดอน)

-ยนยนการวนจฉยความผดปกตของโครโมโซม ลกษณะและโรคทพบรวมดวย เมอบดามารดาอยพรอมหนากน - กลามเนอออนนม ลกษณะหนาตา - ตาเข ตอกระจกและตาแกวง ตรวจเมอแรกเกดหรออาย 6 เดอน - ตรวจหาความผดปกตของหวใจซงพบประมาณรอยละ 50 แนะน าวาควรตรวจหวใจโดยคลนเสยงสะทอน - ล าไสเลกอดตน -มะเรงเมดโลหตขาวซงพบบอยในเดกกลมอาการดาวนมากกวา ในประชากรทวไป แตกยงพบนอยกวารอยละ 1 มกพบเมดโลหตขาวผดปกตชนด Leukemoid reaction มากกวา -ภาวะพรองธญรอยดฮอรโมนแตก าเนดพบประมาณ รอยละ 1 - การตดเชอในระบบทางเดนหายใจทพบบอยขน -ตรวจรางกายและตรวจทาง

-บรการสงเสรมพฒนาการทมอยและประสทธภาโดยเนน -บรการสงเสรมพฒนาการทมอยในชมชน -กลมสนบสนนประคบประคองซงไดแก หนงสอคมอส าหรบบดามารดาหรอชมรมผปกครองเลกกลมอาการดาวน * หาขอดของเดกและชวยใหครอบครวมองโลกในแงด - มองหาผประคบประคองสนบสนน เชน เพอนครอบครว - วธบอกครอบครว เพอนและวธปรบตวในระยะยาว *การวนจฉยกอนคลอดและความเสยงในการเกดช า -โอกาสเกดซ าใน trisomy 21 ม 1 ใน 200 จนกระทงมารดา อาย 35 ป ความเสยงจะขนกบอายของมารดาสมาชกอนๆในครอบครวไมมความเสยงทจะมบตรผดปกตทางโครโมโซมเพมขน -โอกาสเกดซ าใน translocation ซบซอนควรปรกษานกเวชพนธศาสตร -พดคยถงการรกษาทยงไมมหลกฐานวาไดผล

หองปฏบตการ -ตรวจการไดยนทกครงทเดกรบบรการและตรวจหา serous otitis media(SOM) -ตรวจตาทอาย 6 เดอน ถาไมไดตรวจแรกเกดตรวจการมองเหนทอาย 6-12 เดอน ถาจ าเปนอาจตองพบจกษแพทย - ตรวจธยรอยดฮอรโมน ตรวจซ าทอาย 4-6 เดอน และ 12 เดอน - ตรวจหาความผดปกตของหวใจซ าอกครง

16

วย การตรวจ ค าแนะน า

- ขอสะโพกหลดหรอเคลอน (มกพบอาย 2 เดอน -10 ป)- โรคลมชก ประมาณรอยละ 5 มอาการของ

infantile spasm ทอายต ากวา 1 ป

วยทารก (1 เดอน-1ป)

-ดการเจรญเตบโตและพฒนาการโดยใชกราฟประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกกลมอาการดาวน- กลมสนบสนนทมอย -สงเกตอารมณของบดามารดาและความสมพนธในครอบครวใหค าปรกษาประคบประคองพนอง คยถงการปรบตวของพนองรวมทงการวางแผนระยะยาว การวางแผนการเงนและผปกครอง -ทบทวนบรการสงเสรมพฒนาการตามความสามารถ และความตองการความสามารถ และความตองการของเดกและครอบครวทอาย 6-12 เดอน - ทบทวนความเสยงในการเกดช าและการวนจฉยกอนคลอดในระหวางปแรก

วยเดกตอนตน (1-5 ป)

ตรวจรางกายและตรวจทางหองปฏบตการ - ตรวจรางกายและตรวจทางระบบประสาทปละครง -ตรวจการไดยนปละครงสงไปพบนกโสตวทยาถาจ าเปน (รอยละ 30-50 มความเสยงทจะเกด SOM ระหวางอาย 3-5 ป) -ตรวจการมองเหนปละครงสงตอพบจกษแพทยถาจ าเปน (รอยละ 50 มความผดปกตของสายตาระหวางอาย 3-5ป) - เมออาย 3-5 ป ใหถายภาพรงสดวากระดคอเคลอนหรอไม ความรนยงถกเถยงกนอยแตตองท าถาจะเขารวม Special Olympics เลนกฬาปะทะกน หรอมอาการผดปกต- ตรวจธย

- ประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการ- โปรแกรมวยกอนเรยน การไปโรงเรยนและความสามารถในอนาคต- การวางแผนการตงครรภตอไป โอกาสเกดซ าและการวนจฉยกอนคลอด - ตรวจการมองเหนปละครงสงตอพบจกษแพทยถาจ าเปน (รอยละ 50 มความผดปกตของสายตาระหวางอาย 3-5 ป) - เมออาย 3-5 ป ใหถายภาพรงสดวามกระดกคอเคลอนหรอไม ความจ าเปนนยงถกเถยงกนอยแตตองท าถาจะเขารวม Special Olympics เลนกฬาปะทะกน หรอมอาการผดปกต- ตรวจธยรอยดฮอรโมนปละครง - ตรวจสขภาพชองปากและฟน

17

วย การตรวจ ค าแนะน า

รอยดฮอรโมนปละครง - ตรวจสขภาพชองปากและฟน

วยเดกตอนปลาย (5-13 ป)

ตรวจรางกายและตรวจทางหองปฏบตการ - ตรวจรางกายและตรวจทางระบบประสาทปละครง - ตรวจการไดยนอยางนอย 1 ครง ตรวจประเมนตาตามความจ าเปน- ตรวจมยรอยดฮอรโมนปละครง (ความเสยงรอยละ 3-5) - พดคยถงปญหาทางผวหนงถาเหมาะสม เนองจากเดกกลมอาการดาวนมปญหาทางผวหนงและผวแหงไดบอย

- ทบทวนพฒนาการและความเหมาะสมของการไปโรงเรยนโดยเนนทกษะการฝกอาชพ - พดคยถงเรองสงคม สถานะความสมพนธในครอบครวการจดการการเงนและการปกครอง - พฒนาการของทกษะทางสงคมทเหมาะสมกบอายและพฒนาการของความรบผดชอบ -พดคยถงพฒนาการทางเพศในดานจตใจและรางกายการดแลเวลามประจ าเดอนและความสามารถในการมบตรทงเพศหญงและชาย- เนนทกษะทางสงคม แนะน าการคมก าเนด ความเสยงทจะตงครรภ

วยรนถงวยผใหญตอนตน (13-21 ป หรอมากกวาน)

ตรวจรางกายและตรวจทางหองปฏบตการ - ตรวจรางกายและตรวจทางระบบประสาทปละครง - ตรวจหาโรคอวน

- ตรวจการไดยนปละครง

- ตรวจประเมนทางตาปละครง - ตรวจธยรอยดฮอรโมนปละครงโดยตรวจหาภมคมกนตอตอมธยรอยด (thyroid antibody) ดวย เนองจากมความเสยงตอตอมธยรอยดอกเสบ

(thyroiditis) สงขน - พดคยถงการดแลผวหนง -ประเมนพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปหรอการสญเสยทกษะบางอยางทเคยท าได

พดคยถง - การเปลยนแปลงไปสวยผใหญ - ความเหมาะสมของการไปโรงเรยนโดยเนนทกษะการฝกอาชพ - เรองเพศและสงคม การคมก าเนด การดแลและใหค าแนะน า - การจางงานในชมชน การอยรวมกบผอน - ความสมพนธในครอบครวการวางแผนการเงนและการปกครอง - ถาจ าเปนหรอเหมาะสมสงตอไปยงบรการทางแพทยส าหรบผใหญ

18

จดมงหมายของการดแลเดกลมอาการดาวน

เพอรกษาหรอแกไขความผดปกตทพบรวมดวยเพอใหเดกเหลานสามารถชวยเหลอตนเองไดในชวตประจ าวนโดย 1. ดานสขภาพอนามย เนองจากอาจมความผดปกตหลายอยางทพบรวมดวยไดในกลมอาการดาวน รวมทงมโอกาสเจบปวยไดงายและบอยกวาเดกทวไป บดามารดาจงควรพาบตรไปพบแพทยตงแตเรมแรก ตดตามการรกษาเปนระยะๆ เพอแพทยจะไดคนหาและใหการรกษาไดทนท รวมทงใหค าแนะน าตางๆ เชน การใหค าแนะน าปรกษาทางพนธศาสตร การวางแผนครอบครว ความเสยงในการเกดซ าของใครในครอบครวและการวนจฉยกอนคลอด 2. การสงเสรมพฒนาการ เดกกลมอาการดาวนสามารถพฒนาไดถาไดรบการฝกสอนทเหมาะสม บดามารดาจงควรพาบตรไปพบแพทยเพอรบค าแนะน าตางๆ รวมทงวธการในการสงเสรมพฒนาการ หมนฝกฝนบตรเองทบาน เนองจากสวนใหญบตรจะอยกบบดามารดา ไมใชผฝก ทงนเพอใหบตรมพฒนาการใกลเคยงกบเดกทวไป 3. การด ารงชวตประจ าวน เดกกลมอาการดาวนควรจะไดมประสบการณชวตเชนเดยวกบเดกทวไป จงควรฝกใหชวยเหลอตนเองไดมากทสดเพอใหสามารถไปเรยนรวมและเรยนรวมได ใชชวตรวมกบผอนในสงคม บดามารดาจงควรพาบตรไปเทยวตามสถานทตางๆ บาง ใหรจกควบคมตนเอง มสมพนธภาพกบผอน ปฏบตตามกฎเกณฑของสงคมและสามารถใชบรการตางๆ ในสงคมได

ความชวยเหลอทเดกกลมอาการดาวนควรจะไดรบ

ความชวยเหลอทเดกกลมอาการดาวนในแตละวยควรจะไดรบมดงน 1. วยเดก เนนเรองการดแลสขภาพ แกไขความพการแตก าเนด การปองกนโรคและการสงเสรมพฒนาการ ซงบดามารดาเปนผทมบทบาทส าคญยงเปนหนาทของครอบครว บคลากรทางสาธารณสขและบคลากรทางการศกษา 2. วยเรยน เตรยมความพรอมดานรางกายและพฒนาการ เดกควรไดรบการศกษาในโรงเรยนปกตและโรงเรยนใกลบาน เพอใหเดกไดเรยนรและปรบตวใหเขากบชวตจรงในชมชนของตนเอง ซงเปนหนาทของครอบครวและบคลากรทางการศกษา 3. วยท างาน เมอจบการศกษาจากโรงเรยนแลว เดกควรไดรบการฝกอาชพจากสถานฝกอาชพตางๆ ชมชนควรเปดโอกาสรบเดกเขาท างาน งานทจะท าควรเปนงานทงาย ไมซบซอนหรอใชทกษะไมมากนก

ปฏกรยาของบดามารดาเมอมบตรเปนกลมอาการดาวน

1.ปฏเสธวาบตรของตนปกตดไมยอมรบค าแนะน าตางๆ 2.ระลกไดวามบางสงทผดปกตเกดขนกบบตรของตนและอาจคาดเดาวาเหตการณในอดต เชน

19

การหกลมหรอการกนของทตองหามในระหวางการตงครรภท าใหเกดความผดปกตน 3.ชอคและไมเชอวาสงทเกดขนเปนความจรงและเกดขนแลว 4.คนพบวธแกไขรกษาจะพบวาบดามารดากลมนจะพาบตรตระเวรไปรบการรกษาจากโรงพยาบาลหนงไปอกโรงพยาบาลหนงเรอยๆหลายโรงพยาบาลเพอหาวธรกษาบตรของตนใหหาย 5.สงสารตนเองและบตรวาท าไมจงเกดขนกบตนเองและบตรอาจแสดงออกมาในลกษณะปกปองมากเกนไปคอยระหวงหรอท าอะไรใหบตรทกอยาง 6.ซมเศราวาบตรของตนคงไมพฒนา 7.ขนเครองวาไมสามารถจะทนอยกบบตรของตนไดตลอดเวลาบางรายอาจจะโกรธแพทยหรอพยาบาลวามสวนท าใหบตรของตนเปนแบบน 8.รสกผดและต าหนตนเองวาท ากรรมเวรอะไรไวจงตองประสบชะตากรรมเชนน 9.ยอมรบแตกวาจะมาถงระยะนไดบดามารดาบางรายอาจจะคงอยในระยะใดระยะหนงทกลาวมา เชน ปฏเสธ ซมเศราหรอวนเวยนอยในระยะตางๆ เปนเวลานานได

ผลตอครอบครว

ผลในดานบวกตอครอบครว 1. หลายครอบครวจะไดรบความเหนใจและชวยเหลอจากสมาชกในครอบครว มความอบอน ความสมพนธในครอบครวดขนบางครอบครวยาจะเปนผทคอยประคบประคองบดามารดาใหมก าลงใจการฝกบตรหรออาจเปนผทมบทบาทส าคญในการฝกกได

ผลในดานลบตอสมาชกในครอบครว 2. ครอบครวทมบตรเปนกลมอาการดาวนจะตองมการปรบตวอยางมากตอความเครยดทเกดขนเปนระยะๆ ตงแตแรกเกดทไดรบขาวราย ภาวะเจบปวยทพบรวมดวย ท าใหตองพาบตรไปพบแพทยบอยๆ บางรายตองรบการรกษาในโรงพยาบาลเปนเวลานาน การฝกพฒนาการทชากวาวย การเตรยมพรอมเพอเขาสโรงเรยนและการตดตอโรงเรยน ความสามารถในการเรยน การฝกอาชพและผดเมอบดามารดาไมไดอยกบเขาแลว 3. ความสมพนธระหวางบดามารดาอาจไมดเทาทควร เนองจากความเครยดและตองดแลบตรทยงชวยเหลอตนเองไมไดเปนเวลานานๆ ในบางครงทงบดาและมารดาอาจจะดวาสามารถฝากบตรไวกบใครไดบางเพอไปพกผอนกนตามล าพง 4. บางครอบครว สมาชกในครอบครว หรอพนองของเดกกลมอาการดาวน อาจจะรสกวาตนเองไมไดรบความสนใจ เอาใจใสเทาทควร เนองจากบดามารดาตองใชเวลาในการดแลเดกกลมอาการดาวนมากขนกวาเดกปกต ซงสามารถปองกนไดโดยอธบายใหพนองของเดกกลมอาการดาวนเขาใจตามวฒภาวะ รจกเสยสละ และชวยเหลอพนอง แตไมคาดหวงวาเขาจะตองดแลนองใหความมนใจและแสดงความรก แบงเวลาดแลบตรทกคนอยางยตธรรม

20

1.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน 1.2.1 ความหมายและความส าคญของการปฏบตทางการพยาบาล

การใหการดแล รกษา พยาบาลเดกกลมอาการดาวนเปนสงส าคญเนองจากเดกกลมอาการดาวนจะมปญหาดานสขภาพจากความผดปกตตางๆทอาจพบรวมดวยนอกเหนอจากการมพฒนาการลาชา ดงนนแนวปฏบตในการดแล รกษาเดกกลมอาการดาวนจงจดท าขนเพอชวยในการดแลสขภาพเดกกลมอาการดาวนและชวยใหครอบครวใชในการตดตามการดแลสขภาพเดกตามวยตางๆซงบาง เรองตองมการเตรยมตวตลอดวยเดกและควรไดรบการทบทวนเปนระยะๆตามระยะพฒนาการทเหมาะสม

1.2.2 แนวปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน

หลกการพยาบาลสขภาพจตและจตเวชเดก

การพยาบาลจตเวชเดกและวยรนเปนองคความรเชงผสมผสานศาสตรทางการพยาบาลและศาสตรทเกยวของในการดแล ชวยเหลอ บ าบดเดกและวยรนทมปญหาทางจต กจกรรมการพยาบาลครอบคลมการปฏบตตามขนตอนของกระบวนการพยาบาลรวมกบทมสขภาพในการสงเสรมสขภาพจต การปองกนการเกดปญหาทางจต การชวยเหลอ บ าบดเพอการแกปญหาสขภาพ การสงเสรมพฒนาการตามวย การบรรเทาทกขทรมานทางจตอารมณ จตวญญาณของผปวยเดกและครอบครว และการฟนฟสภาพจตเพอการด ารงชวตในครอบครวทเปนสข ทงนเพอเปาหมายส าคญของการสรางสรรคสงคมสขภาพด จนตนา ยนพนธ (4)

เมอเดกหรอวยรนมปญหาทางจตถกสงมาเพอการรกษาพยาบาล สวนใหญถกสงมาโดยโรงเรยน บดา มารดา ทมสขภาพ ต ารวจ หรอศาล หลกการพยาบาลจตเวชเดกโดยทวไป มดงน

1. การใชกระบวนการพยาบาล คอ การประเมน การวนจฉยทางการพยาบาล การวางแผนการพยาบาล การกระท ากจกรรมบ าบดทางการพยาบาล และการประเมนผล ซงเปนสงจ าเปนตามกฎหมายทผประกอบวชาชพตองปฏบต ทงนเพราะการใชกระบวนการพยาบาลเปนพนฐานส าคญของการตดสนใจทางคลนค การใชองคความรในการปฏบตการพยาบาล

2. การใชองคความรในการปฏบตการพยาบาลผปฏบตจะตองใชองคความรในศาสตรทางการพยาบาล และศาสตรทเกยวของ องคความรทส าคญไดแก ศาสตรการพยาบาล จตเวชศาสตร มนษยศาสตร โดยเฉพาะจตวทยา รวมทงมาตรฐานการปฏบตการพยาบาล องคกรวชาชพ และของหนวยงานทเกยวของ ทงนเพราะการรกษาเดกทมปญหาทางจตหรอโรคจตจ าเปนตองท างานเปนทม

3. ใชการพยาบาลแนวองครวม หมายถงการดแลชวยเหลอเดกพรอม ๆ กน ทงทางรางกาย ซงรวมทงดานการเจรญเตบโตทางกาย การเคลอนไหว สตปญญา ภาษา ดานจตใจ

21

อารมณ สงคม และดาน จตวญญาณ ตลอดจนการจดการกบสงแวดลอมในครอบครว และในชมชนทงทเปนกายภาพ และสภาพแวดลอมทางสงคม

4. มงการปฏบตการพยาบาลสผลลพธ

5. ใหความส าคญกบครอบครว หรอผใกลชดส าคญ เนองจากกลไกการเกดปญหาทางจตในเดก เกยวของ อยางแยกกนไมไดกบการด ารงชวตและการปฏบตของบดา มารดาผเลยงดหรอผใกลชดทส าคญ ดงนนการปฏบตวชาชพของพยาบาลจตเวชเดกจงตองค านงถงและปฏบตกจกรรมการดแล ชวยเหลอเดกรวมกบครอบครว หรอผใกลชดส าคญ

6. ใชทกษะพนฐานดานสมพนธภาพและการสอสารรวมกบการบ าบดทางการพยาบาลทเหมาะสมกบเดกและวยรน

7. แหลงขอมลส าคญคอ ขอมลจากเดกและวยรน ขอมลสวนใหญพยาบาลไดจากบดา มารดา ผดแล ครและเพอน อยางไรกตามขอมลจากตวเดกเองมความส าคญไมนอยกวา เพราะเปนการสะทอนประสบการณทงเชงปรนย (objective data ) และขอมลเชงอตนย ( Subjective data) จรงทเกดขนภายในตวเดกเอง

บทบาทของพยาบาลสขภาพจตและจตเวชในการดแลเดกปญญาออน

การพยาบาลบคคลปญญาออนยดหลกเดยวกบการพยาบาลจตเวชเดก และมรายละเอยดเจาะจงส าหรบบคคลปญญาออนทงนเพอสามารถชวยเหลอดแลใหเดกสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนองตามเปาหมายการดแลนนเอง (5)Department of Mental Retardation กลาวถงมาตรฐานการพยาบาล ไวดงน

1.การประเมน (Assessment)

1.1 การประเมนทางการพยาบาล ประกอบดวย

1.1.1 ประเมนทางรางกาย

1.1.2 รวบรวมขอมลอยางรอบคอบ เปนระบบ

1.1.3 การก าหนดสภาวะทางสขภาพในปจจบนของแตละบคคล

1.1.4 ประเมนรปแบบการจดการกบปญหาทงในอดตและปจจบน

1.1.5 การวเคราะหขอมลและระบปญหา 1.2 ปจจยทควรค านงถงส าหรบแตละบคคล 5 อยางคอ

1.2.1 ปจจยทางชววทยา

22

1.2.2 ภาวะแวดลอมทางจตสงคม 1.2.3 การดแลตนเอง 1.2.4 การศกษา 1.2.5 การเปลยนแปลงตามเหมาะสม

1.3 การประเมนทางการพยาบาลกอนยอมรบเขาตามาโปรแกรมดงน 1.3.1 การจดการด ารงชวตในชมชน 1.3.2 บรการดานความเปนอยทไดรบการชวยเหลอ 1.3.3 วทยาลย มหาวทยาลยโดยพยาบาลวชาชพจะประเมนการพยาบาลใหสมบรณ

เมอมการเปลยนแปลงภาวะสขภาพของแตละบคคลและหรอเมอตองการปรบการดแล ควรท าการประเมนใหเสรจในแตละครงทมการตกลงกนภายใน 24 ชวโมง แตไมเกน 2 วน และควรประเมนใหเสรจในแตละครงของการบรการ

1.3.4 การประเมนทางการพยาบาลส าหรบโปรแกรมอน(เชนการฝกในบานและชมชนการจดใหด ารงชพดวยตนเองหรอบรการชวคราว) ควรท าบนหลกการสงตอโดยทมทรบผดชอบ

2. การวางแผน (Planning)

2.1 พยาบาลวชาชพควรปรบปรงแผนการปฏบตบนพนฐานขอมลทไดรบ 2.2 แผนการปฏบตควรปรบปรงภายใน 30 วน หรอตามทก าหนดโดยพยาบาลวชาชพ 2.3 พยาบาลวชาชพประสานรวมมอกบบคคลากรทมสขภาพของทมในขณะปรบแผน 2.4 พยาบาลเทคนคชวยเหลอในการเปนตวแทนภายใตการควบคมของพยาบาลวชาชพ

3. การปฏบต (Implementation)

3.1 พยาบาลวชาชพปฏบตการพยาบาลตามแผนปฏบตโดยใชแนวปฏบตทางคลนกเพอการปฏบตการพยาบาลทสงเสรม รกษาสขภาพ ปองกนการเจบปวยและสงทมผลตอสขภาพ

3.2 บนทกการปฏบตการพยาบาลอยางสอดคลองกบมาตรฐานการบนทก 3.3 พยาบาลวชาชพอาจตงตวแทนในการปฏบตทเฉพาะเจาะจงตามมาตรฐานการแตงตงตวแทน

ทางการพยาบาลทอนมตแลว 3.4 พยาบาลเทคนคหรอผชวยพยาบาลอาจชวยในกระบวนการตงตวแทนภายใตการควบคมของ

พยาบาลวชาชพ

23

4. การประเมนผล (Evaluation)

4.1 พยาบาลวชาชพประเมนการตอบสนองของผปวยตอแผนการพยาบาลและการปฏบตการพยาบาลเพอปรบปรงขอมลพนฐาน และการประเมนนควรรวมกบ ผปวยและครอบครว

4.2 พยาบาลวชาชพควรประเมนอยางตอเนองและบนทกการตอบสนองของผปวยตอการปฏบตการพยาบาล เพอระบระดบผลลพธบรรลตามทคาดหวง

4.3 น าขอมลจากการประเมน มาปรบปรงแผนการพยาบาลใหมใหเหมาะสมพยาบาลเทคนค หรอผชวยพยาบาลจะชวยในกระบวนการดแลชวยเหลอ ภายใตการควบคมของพยาบาลวชาชพ

4.4 การประเมนผลด าเนนการและบนทกในแบบตามมาตรฐานการบนทก โดยท าทกครงของการบรการหรอตามกฎเกณฑทตงไวหรอก าหนดโดยพยาบาลบนพนฐานความตองการของผปวย

กระบวนการพยาบาลเดกปญญาออน

1. การประเมนภาวะสขภาพรวบรวมขอมลดวยการสงเกต การตรวจ การสมภาษณจากเดก บดามารดา ผน าสง และผเกยวของกบเดกเกยวกบ

1.1 ขอมลทวไป

1.2 ความคาดหวงของครอบครวตอการใชบรการ

1.3 การด ารงชวตและการท าหนาทของครอบครว ไดแก การปฏบตของบดา มารดาตอบตร ความเครยดความกงวลของบดามารดา

1.4 แบบแผนการสอสาร

1.5 การระบปญหา ควรใหบดา มารดา ระบปญหา เกยวกบการพฒนาการของเดก

1.6 อทธพลจากสงแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม

1.7 การเจรญเตบโตและพฒนาการ , พฒนาการของเดกดานการดแลตนเอง ดานกจวตรประจ าวน ดานสตปญญา และการไดรบการศกษา พฒนาการสวนตน ประวตทางสงคมของเดก

1.8 การประเมนดนรางกายและอารมณ รวมถงการตรวจรางกายอยางละเอยด

2. การวนจฉยทางการพยาบาล ควรพจารณาใหครอบคลมถงปญหาทเกดขนในบทบาทของครอบครว ก าหนดขอวนจฉยการพยาบาล ปญหาและจดล าดบความส าคญของปญหา ขนกบระดบความรนแรงของภาวะปญญาออน เชน เสยงตอการบาดเจบหรออบตเหต เนองจากพฤตกรรมกาวราว เปนตน

24

3. การวางแผนการพยาบาลรวมกบบดามารดาหรอผดแลเดก โดยก าหนดวตถประสงคและกจกรรมการพยาบาล

1.1 การก าหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบขอวนจฉยการพยาบาล โดยมงเปลยนแปลงพฤตกรรม ความร ความรสก พฒนาการเดก หรอปญหาสขภาพทเปลยนแปลงสภาวะสขภาพด เชน เดกไมมอนตราย/บาดเจบ ไดรบการตอบสนองความตองการการดแล

3.2 การก าหนดกจกรรมการพยาบาล กจกรรมการดแล ชวยเหลอบ าบดทางการพยาบาล เพอใหเกดผลลพธทางการพยาบาลส าคญในเดกปญญาออนไดแก

3.2.1 การตอบสนองความตองการการดแลตนเองของเดกในเรองทเดกมความบกพรอง ฝกทกษะการดแลตนเอง เทคนคส าคญคอใหเดกไดเรยนรหรอฝกทละอยางเมอเดกปฏบตไดชมเชยหรอใหรางวลจงคอย ๆ เพมการเรยนรการดแลตนเองเรองอน

3.2.2 การจดสงแวดลอมทปลอดภยส าหรบเดกเปนการปองกนการเกดอบตเหต รวมทงเพอใหเปนสงแวดลอมทกระตนพฒนาการของเดกทเหมาะสม

3.2.3 การสงเสรมพฒนาความสามารถในการใชภาษาเพอสอความตองการใหผอนทราบ เกดความไววางใจพยาบาล และบคคลแวดลอม คาดการณความตองการของเดกและตอบสนองไดอยางเพยงพอ ฝกพฒนาการดานภาษาอยางตอเนอง

3.2.4 การดแล ชวยเหลอเดกเพอการพฒนาทกษะทางสงคม โดยเรมสอนทกษะทางสงคมเมอเดกไววางใจพยาบาลแลวอธบายแกเดกหรอผอนใหเขาใจความหมายของทาทางสญลกษณทเดกใชในการสอสาร ใชภาษาพดทงาย สน ใชเทคนคของการปรบพฤตกรรรม สงส าคญคอ ใหครอบครวหรอผดแลเดกมสวนรวมในการดแลเดกอยางตอเนองครอบครวตองมความร ความเขาใจในสภาพของเดก คาดหวงตอพฤตกรรม ของเดกตามสภาพทเปนจรงเขาใจศกยภาพของเดก มความรความเขาใจและใชเทคนคการปรบพฤตกรรมไดอยางถกตอง

4. การปฏบตการพยาบาล ในการชวยเหลอครอบครวเดกปญญาออน ซงตองเผชญกบความยากล าบากในการเลยงดเดก ความเครยด ความกงวล และรสกคบของใจ ใหมความรนนการเสรมสรางพลงอ านาจของครอบครวใหสามารถเลยงดเดกไดอยางมคณภาพ กลยทธส าคญทพยาบาลควรใช ไดแก

4.1 การกระตนใหครอบครวระบายอารมณ 4.2 ชวยเหลอใหครอบครวลดความรสกผด 4.3 สนบสนน ประคบประคองใหครอบครวผานพนความเศราโศก 4.4 กระตนใหมการแลกเปลยนขอมลระหวางครอบครวดวยกน

25

4.5 ใหโอกาสในการซกถามจนไดค าตอบทพอใจ 4.6 กระตนใหครอบครวรสถานการณตามความเปนจรง 4.7 เนนสรางควมเขมแขงทางจตใจก าลงใจในการดแลเดก 4.8 รวมกนก าหนดเปาหมายอนาคตของเดกอยางเหมาะสม 4.9 สอนพฤตกรรมการแสดงออกทเหมาะสม 4.10 ใหความรครอบครวเกยวกบสทธของเดก 4.11 สรางเครอขายกบชมชน

5. การประเมนผลการพยาบาล เนนผลลพธทการเปลยนแปลงพฤตกรรมในทางทสรางสรรค สพฒนาการตามวยของเดกในทกดาน ใชเกณฑผลลพธทางการพยาบาลทคาดวาจะเกดขนกบเดกเปนแกน ประเมนซ าตามเวลาทก าหนดเปาหมายทางการพยาบาล และตองใหความส าคญกบผลลพธเกยวกบความสามารถของครอบครวหรอผดแลในการมสวนรวมในการดแลเดก

สรป การพยาบาลเดกปญญาออนเปนการปฏบตตามกระบวนการพยาบาลและใหการดแลอยางตอเนองเปนองครวม เนนการใหครอบครว และ ผดแลมสวนรวม โดยการปฏบตการพยาบาลเนนไปทการสงเสรม กระตนใหเดกมการพฒนาความสามารถในทกษะตางๆ ในการด ารงชวตประจ าวนทงการชวยเหลอตนเอง ภาษา สงคม เพอใหเดกมความสมารถในการดแลตนเองไดเตมศกยภาพและการใหความร สนบสนนใหครอบครวสามารถดแลเดกไดอยางถกตอง

แนวปฏบตการพยาบาลคลนกส าหรบเดกปญญาออน

การพยาบาลเดกปญญาออนเปนการดแลเฉพาะทมเปาหมายใหเดกมพฒนาการทดขน สามารถดแลตนเองได จงตองมการปฏบตทเฉพาะเจาะจงตามระยะของการดแลอยางเหมาะสม ดงนนการพยาบาลตามแนวปฏบตการพยาบาลคลนกจงเปนการดแลทตอนสนองความตองการของเดกปญญาออนและครอบครวไดอยางครบถวนตามควมตองการการดแล ( อบล วรรณกจ, 2547 )

ระยะเรมแรก (Initial Phase) เดกมความตองการการดแลมาก

ผลลพธทางการพยาบาล (Outcome)

1. บคคลปญญาออนมพฒนาการดานรางกาย และทกษะในการด ารงชวตประจ าวนในระดบงายได

2. บคคลปญญาออนไดรบการตอบสนองความตองการขนพนฐานอยางเพยงพอและเหมาะสม

3. บคคลปญญาออนมความปลอดภย ไมเกดอนตรายหรอภาวะแทรกซอน

26

4. ครอบครวหรอผดแลมความวตกกงวลลดลง ยอมรบบคคลปญญาออน ตลอดจนสามารถใหการดแลบคคลปญญาออนขณะอยในโรงพยาบาล

Assessment

1. ไมรบรบคคล เวลา สถานท และสงของ 2. ไมรบรรปราง ลกษณะ เพศของตน 3. ไมสามารถปฏบตกจวตรประจ าวนดวยตนเอง 4. ไมเขาใจเหตผล ไมรจกคาดการณอนาคต 5. ไมสามารถปรบตวตอสงแวดลอมและแกปญหางาย ๆ ได 6. มปญหาทางพฤตกรรมทเสยงตอการเปนอนตรายตอตนเอง /ผอน หรอสงของ 7. สมาธสน รวมกจกรรมกลมไดไมเกน 5 นาท 8. มความบกพรองทางการสอสาร ทงการพดหรอการใชภาษาทาทาง 9. อาจมภาวะความเจบปวยทางกายอยในภาวะวกฤตหรอมภาวะเสยงทเปนอนตรายตอ

ชวตหรอมความพการทางกายเพมมากขน

Nursing Intervention

1. สรางสมพนธภาพดวยทาทนมนวลเพอใหเกดความไววางใจและเพอประเมนปญหา/ความตองการ

2. ปฐมนเทศแกบคคลปญญาออนและครอบครวโดยแนะน าสถานทในหอผปวย บคลากรการด ารงชวตในโรงพยาบาล กจกรรมทางการพยาบาลทจะไดรบ

3. ดแลใหไดรบการตอบสนองความตองการขนพนฐานดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม

4. ดแลอยางใกลชดตลอดเวลาปองกนอบตเหต และอนตรายทเกดขนกบบคคลอน / สงของ

5. ดแลชวยเหลอเพอบรรเทาความเจบปวดจากการเจบปวยหรอการบาดเจบทางกาย 6. จดสงแวดลอมในหอผปวยใหบคคลปญญาออนรสกปลอดภย ไมเกดอนตราย และ

สงเสรมการเรยน 7. กระตนใหเดกสรางสมพนธภาพโดยการทกทาย บอกชอและสอนใหรจกชอตนเอง 8. ฝกการมสมาธโดยจดกจกรรมเพอกระตนการเรยนรอยางเหมาะสม โดยจดกจกรรมท

เดกชอบกอน น าการเลนมาผสมผสานการเรยนร ใหเดกนงท ากจกรรมแลว เพมระยะเวลาของกจกรรมใหมากขนเรอย ๆ

9. ใหความรครอบครวเรองภาวะปญญาออน วธการดแลและมสวนรวมในการดแลเดก

27

10. สอน แนะน า ใหค าปรกษาแกครอบครว/ ผดแลเพอประคบประคองดานจตใจและอารมณ

ระยะกลาง (Intermittent Phase) เดกตองการการดแลปานกลาง

ผลลพธทางการพยาบาล (Outcome)

1. บคคลปญญาออนสามารถปฏบตกจวตรประจ าวนไดดวยตนเอง โดยมพยาบาลใหการชวยเหลอ แนะน าบางครง

2. บคคลปญญาออนสามารถเรยนรกจกรรมทยาก / ซบซอนได 3. บคคลปญญาออนมทกษะในการปรบตว แกไขปญหาในระดบงาย ๆ ได 4. ครอบครว / ผดแลมความร เขาใจ ยอมรบ และรวมวางแผนและดแลเดกรวมกบ

พยาบาลได

Assessment

มการรบรบคคลและสงของในระดบงาย ๆ ได เชน รจกชอเลนตนเอง รจกชอบดา มารดา หรอผดแล รจกสงของทตนเองใชเปนประจ า


1. สรางสมพนธภาพบ าบดอยางตอเนอง ประเมนและเลอกใชการบ าบดทางการพยาบาลเปนรายบคคลหรอเปนกลม ตามปญหา / ความตองการ และศกยภาพ

2. ดแลใหบคคลปญญาออนไดรบการตอบสนองขนพนฐานของรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมอยางตอเนอง

3. ใหการสงเสรมและฟนฟสมรรถภาพดานรางกายและทกษะการชวยเหลอตนเองอยางตอเนองโดยการฝกตอเนอในเรองทยากขนหรอเดกยงท าไมได เชน การแตงกาย การท าความสะอาดรางกาย เปนตน

4. จดการกบปญหาพฤตกรรม โดยการปรบเปลยนพฤตกรรมลดพฤตกรรมทไมพงประสงค และเพมพฤตกรรมทตองการใหมมากขน ใชหลกการใหแรงเสรมรวมดวย

5. ใหการพยาบาลอยางใกลชด เมอมปญหาการเจบปวย หรอมปญหาทางพฤตกรรมเกดขน

6. จดสงแวดลอมเพอการบ าบด ใหผปวยปลอดภย สงเสรมการเรยนรทกษะการด ารงชวตประจ าวน เพอกลบไปอยรวมกบบคคลในครอบครวและชมชนเชนคนปกต

7. ดแลชวยเหลอฝกทกษะภาษะและการรบร โดยเรมฝกความเขาใจภาษากอน เชนฝกการเลยนแบบทาทาง การปฏบตตามค าสง แลวฝกการใชภาษา เชนการออกเสยงเลยนค าพด ออกเสยงตามบตรค า

28

8. ดแลชวยเหลอฝกทกษะทางสงคมในเรองทงาย ๆ กอน เชนทกษะการปฏสมพนธกบผอน มารยาทในการอยรวมกน กฎระเบยบสงคม โดยค านงถงศกยภาพเดกแตละคน

9. เปดโอกาสใหเดกรวมกจกรรมกลมและใหแสดงความสามารถอยางเตมท โดยจดกจกรรมกลมอยางนอย 1 ครง / สปดาห

10. ฝกใหเดกเรยนรจากอปกรณ/เหตการณสมมตหรอจากสถานการณจรงตามโอกาส โดยท าใหดเปนแบบอยางเพอใหเดกเลยนแบบ

11. กระตนและใหก าลงใจในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ อยางสม าเสมอ โดยไมต าหนเดก 12. ใหแรงเสรมทางบวกแกเดก เมอเดกมสวนรวมในการดแลหรอปฏบตกจกรรมได

ส าเรจเพอใหเกดความมนใจ ส านกในคณคาของตนและภาคภมใจใจตนเอง 13. ใหความรแกครอบครวหรอผดแลเกยวกบภาวะและความตองการของบคคลปญญา

ออน 14. สอน/ ใหค าปรกษาครอบครวเปนรายบคคล / กลม เพอเสรมสรางความสามารถ

เผชญและจดการปญหาทอาจเกดขนเกยวเนองกบการดแลบคคลปญญาออน 15. สอน / ใหค าปรกษาแกครอบครว เพอเสรมสรางความสามารถในการดแลและ

ประเมนผล

ระยะกอนกลบบาน(Pre – discharge Phase) เดกตองการการดแลนอย ผลผลลพธทางการพยาบาล (Outcome)

1. บคคลปญญาออนสามารถดแลตนเองในการด ารงชวตประจ าวนไดตามศกยภาพ 2. ครอบครวมความพรอมดานความร ความเขาใจ รวมทงมความมนใจ พรอมทจะรบ

บคคลปญญาออนกลบไปดแลดวยตนเองทบาน 3. ครอบครวมความสามารถในการดแลบคคลปญญาออนในเรองการฝกทกษะตาง ๆ แก

บคคลปญญาออน การใชยา สงเกตอาการขางเคยงทอาจเกดขนจากการใชยา การมาตรวจตามนด 4. บคคลปญญาออนและครอบครว สามารถด าเนนชวตและรวมกจกรรมในชมชนไดตาม

ศกยภาพ

Assessment

1. มการรบรบคคล เวลา สถานท และสงของ ทเกยวของกบการด ารงชวตประจ าวนเชนชอตนเอง พอแม ผดแล คนใกลชด รจกเวลา ชวงเวลาใดควรท ากจกรรมใดบาง และสงของตางๆ ภายในบานทจ าเปนในชวตประจ าวน

2. รจกรปราง หนาตา เพศของตนเอง 3. สามารถปฏบตกจวตรประจ าวนไดดวยตนเอง แตยงตองการค าแนะน าบางเรอง 4. ควบคมอารมณและพฤตกรรมไดเหมาะสม

29

5. ชวยเหลองานบานงาย ๆ ได เ ชน เทขยะ กวา ด ถพน ลางจาน 6. สอสารกบผอนไดในเรองทเกยวกบชวตประจ าวน และเรองทไมซบซอนมาก อาจสอ

โดยการใชภาษา ทาทางหรอการพดเพอสอสารความหมายใหผอนเขาใจสงตนเองตองการ รวมทงรบรและเขาใจความหมายทผอนสอสาร

7. รบรและเขาใจเหตผลงาย ๆได รวมทงสามารถคาดการณอนาคตทเกดจากการกระท าทไมซบซอนได เชน ฟามดครมฝนอาจจะตก ถาแยงของเลนเพอนจะถกงดขนม เปนตน


1. สรางสมพนธภาพบ าบด และเลอกใชการบ าบดทางการพยาบาลเปนรายบคคลหรอเปนกลมตามปญหาของแตละราย เพอชวยเหลอเดกและครอบครวในการด ารงชวตประจ าวนในสงคมตามศกยภาพทมอย

2. ดแลใหไดรบการตอบสนองขนพนฐานดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมอยางตอเนอง

3. จดสงแวดลอมเพอการบ าบด มงใหเดกปลอดภย สงเสรมการเรยนรทกษะการด ารงชวตประจ าวน เพอกลบไปอยรวมกบครอบครวและชมชนเชนคนทวไป

4. ใหการสงเสรมและฟนฟสมรรถภาพดานรางกายและทกษะการชวยเหลอตนเองอยางตอเนองในเรองทยากขน เชนการท าความสะอาดรางกาย อาบน า สระผม ท าความสะอาดหลกขบถาย เปนตน

5. ฝกทกษะภาษาและการรบรในเรองทยากขนหรอเดกยงท าไมได เชนการรบค าสงทซบซอนกน การพดเปนประโยค เพอใหเดกพฒนาการใชภาษามากยงขน

6. ฝกทกษะทางสงคมในเรองทยากขนหรอเดกยงท าไมได เชนการปฏบตตนเพอความปลอดภย การด าเนนชวตในชมชน และการดแลตนเองเมอมการเจบปวย เปนตน ทงนโดยค านงถงศกยภาพเดก เพอเปนการเตรยมความพรอมใหเดกสามารถกลบไปอยรวมกบครอบครวชมชนไดดยงขน

7. ฝกทกษะพนฐานงานบาน เชนการท าความสะอาด กวาดบาน ถบาน ซกผา เปนตน 8. จดกจกรรมกลมเพอใหเดกพฒนาการแสดงความสามารถไดอยางเตมท และ

ปฏสมพนธกบเพอในกลมไดมากขน 9. ใหก าลงใจในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ อยางสม าเสมอ 10. จดประสบการณใหผดแลในการฝกกระตนสงเสรมพฒนาทกษะตาง ๆ แกเดก

โดยใหผดแลมสวนรวมในกจกรรมการพยาบาลและลองฝกเดกดวยตนเอง 11. สอน / ใหค าปรกษาแกบคคลปญญาออนและครอบครว เปนรายบคคลและกลม

เพอประคบประคองจตใจและเสรมสรางศกยภาพในการดแลตนเองของเดกและครอบครวใหสามารรถแกไขปญหาเบองตน การไปใชบรการของสถานบรการตาง ๆในชมชน หรอ สถานบรการทเปนเครอขายใกลบาน

30

แนวปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน สถาบนราชานกล(7)

แนวปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน สถาบนราชานกล(7) ใชการทบทวนการดแล

C 3THER รวมกบ Clinical Practice Guideline (CNPG) เรองการพยาบาลผปวยกลมอาการดาวน และมาตรฐานการพยาบาลบคคลกลมอาการดาวน ดงน

1) Care คอการดแลอยางเตมความสามารถ โดยการ คนหาความเสยง ปองกน

ความเสยง ประเมนเดกอยางรอบดาน แลวน าไปวางแผนแกปญหาอยางครบถวน ตลอดจนเฝาระวงการเปลยนแปลงและตอบสนองอยางเหมาะสม

2) Communication คอ การสอสารขอมลทจ าเปน โดยการใหขอมลเกยวกบโรค /

อาการทจ าเปน แนวทางการดแลรกษาพยาบาล แกครอบครว

3) Continuity คอ ความตอเนองของการดแลทงในสถาบน และเมอกลบบาน หรอ

ดแลแรกรบจนจ าหนาย

4) Team คอ ความรวมมอระหวางวชาชพเดกไดรบรบการดแลทกวชาชพตามปญหา /

ความตองการการดแลของเดก เชน สงฝกพด, กายภาพบ าบด, กจกรรมบ าบด ฯลฯ

5) Human Resource Development คอ บคลากรมความรและทกษะเพยงพอกบการ

ดแลเดกและครอบครวอยางมคณภาพ

6) Environment and Equipment คอ สงแวดลอมและเครองมอทดเพอเดกและ

ครอบครวอยในสงแวดลอมทสะดวก สบาย ปลอดภยและมเครองมอทจ าเปนในการดแลเพยงพอและพรอมใช

7) Record คอ ความสมบรณของบนทก โดยมการบนทกทางการพยาบาลอยาง

สมบรณเพยงพอทจะใหผอนมาดแลอยางตอเนอง

มาตรฐานการพยาบาลบคลลกลมอาการดาวน (8)

31

ความหมาย

บคคลกลมอาการดาวน หมายถง บคคลทเกดจากความผดปกตของโครโมโซมคท 21 ทเกนมา ท าใหกระบวนการปกตทควบคมการสกดตวออนเปลยนแปลงไปซงท าใหบคคลเหลานมลกษณะหนาตาคลายคลงกน เชน ศรษะเลก และแบน หนาแบน ดงจมกแบบน ตาเฉยงขน ปากเลก ใบหเลก คอสน มอแบนกวาง นวมอสน เสนลายมอตดขวาง นวกอยโคงงอ ชองระหวางนวเทาท 1 และ 2 กวาง และทส าคญจะมภาวะปญญาออนรวมดวย

มาตรฐานการพยาบาลบคลลกลมอาการดาวนอายแรกเกด – 1 ป

ลกษณะบคคลกลมอาการดาวน อายแรกเกด – 1 ป

น าหนกแรกเกดนอย มภาวะกลามเนอออนนมจากระบบประสาทสวนกลางท าใหการดดกลนไมด มกมปญหาโรคหวใจพการแตก าเนดในกลมอาการดาวนมกเปนชนดไมเขยว พฒนาการดานการเคลอนไหวชา มความผดปกตของภาวะพรองธยรอยดฮอรโมนแตก าเนด มกมล าไสเลกอดตน มขอตอสะโพกหลดหรอเคลอนบอย ขาทง 2 ขางออนแรง ขอตอกระดกชนท 1 และ 2 เคลอน เกดจากการหยอนของเอน พบมตอกระจก หรอภาวะตาขเกยจ (Amblyopia) ทอน าตาอดตน ตาแกวง หรออาจเปนอาการของโรคทางระบบประสาททเรยกวา Spasmus mutans และมกพบมโรคลมชก เปนลกษณะชนด Infantile spasm มปญหาการนอน ทพบคอ การหยดหายใจในระหวางการหลบ จากการพฒนาไมเตมทของคอหอยในสวนของจมก

มาตรฐานท 1 ความปลอดภยจากความเสยงและภาวะแทรกซอนทางการพยาบาลทปองกนได

เกณฑเชงผลลพธ

1. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากภาวะแทรกซอนทปองกนได 2. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากอบตเหตตางๆ 3. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากการไดรบยา

ตวชวด

1. จ านวนครงของการเกดอบตเหต 2. จ านวนอบตการณการเกดภาวะแทรกซอนจากพยาธสภาพของรางกาย 3. จ านวนอบตการณการเกดภาวะแทรกซอนจากการไดรบยา

กจกรรมการพยาบาล

32

1. ประเมนความผดปกตดานการเคลอนไหว การกลน ขอตอสะโพกหลดหรอเคลอน และภาวะแทรกซอนอนๆทอาจเกดขนได เชน โรคระบบหวใจ ความผดปกตของตาและห

2. จดสงแวดลอมบ าบดเพอปองกนอนตรายและความเสยง 3. สรางสมพนธภาพบ าบดเพอลดภาวะวตกกงวล (Separate anxiety) 4. ปฏบตการพยาบาลดแลและตอบสนองความตองการขนพนฐานดานรางกาย และจตใจ 5. ปฏบตการพยาบาลเพอปองกนภาวะแทรกซอนจากการเคลอนไหว การกลน โรคระบบหวใจ

และความผดปกตของตาและห 6. ดแลใหไดรบยาตามแผนการรกษา 7. บรหารจดการ จดทาของบคคลกลมอาการดาวนเพอปองกนความเสยงทอาจเกดขนจาก

ระบบหายใจ ขอตอตางๆ 8. ประสานงานกบทมสหวชาชพ ในรายทจ าเปนตองไดรบการดแลจากทมสหวชาชพ

มาตรฐานท 2 การบรรเทาความทกขทรมานของผใชบรการ


1. บคคลกลมอาการดาวนไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคม

2. บคคลกลมอาการดาวนไดรบการบรรเทาความทกขทรมานจากผลกระทบอนเนองมาจากอาการทางคลนก เชน ภาวะกลามเนอออนนม ปญหาความผดปกตทางตาและห หรอโรคทางระบบหวใจ

3. ผดแลมความรและทกษะในการจดการความเครยดในการดแลบคคลกลมอาการดาวนไดอยางเหมาะสม

ตวชวด

1. ภาวะสขภาพดานรางกายของบคคลกลมอาการดาวน 2. บคคลกลมอาการดาวนมพฒนาการไดตามระยะของพฒนาการ 3. ระดบความเครยดของผดแล


1. ดแลใหบคคลกลมอาการดาวนไดรบการตอบสนองความตองการดานรางกายจตใจอารมณและสงคม

2. สมพนธภาพบ าบดกบบคคลกลมอาการดาวนและผดแล 3. จดทาการเคลอนไหวในทาตางๆทงทานอน คว า นง อยางถกลกษณะ

33

4. ปฏบตการพยาบาลตามคมอสงเสรมพฒนาการเดกวยแรกเกด – 1 ป 5. จดสงแวดลอมเพอใหบคคลกลมอาการดาวนสขสบาย และสงเสรมการเรยนร 6. สงปรกษานกกายภาพบ าบดนกกจกรรมบ าบดและผช านาญเฉพาะทางอนๆเกยวกบปญหา

ดานการเคลอนไหว การท ากจกรรมตามวย ในรายทจ าเปน 7. จดกจกรรมกลมจตบ าบดประคบประคองเพอชวยใหมารดาผานพนความโศกเศราและเสรม

แรงจงใจในการดแลบคคลกลมอาการดาวน 8. ใหความรและค าปรกษาผดแลเกยวกบความเครยด การจดการกบความเครยด 9. Family support group 10. Family Counseling

มาตรฐาน 3 ความร ความเขาใจทเกยวกบภาวะสขภาพการรกษาพยาบาล


ผดแลมความรความเขาใจเกยวกบภาวะสขภาพและการรกษาพยาบาล

ตวชวด

1. ผดแลสามารถอธบายเกยวกบภาวะสขภาพกลมอาการดาวน ยาทใชในการรกษา วธการดแลและสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวน

2. ระดบคะแนนพฤตกรรมการดแลบคคลกลมอาการดาวนของผดแล กจกรรมการพยาบาล

1. สมพนธภาพบ าบดและเสรมแรงจงใจกบผดแลอยางสม าเสมอ 2. ประเมนความรความเขาใจเกยวกบภาวะของโรคและการดแลบคคลกลมอาการดาวนของ

ผดแล 3. ใหขอมลแกผดแล เกยวกบภาวะสขภาพ และการเปลยนแปลงทเกดขนอยางตอเนอง 3. สอนผดแลเกยวกบกลมอาการดาวน กระบวนการรกษา ยาทใชในการรกษา 4. สอนสาธตและฝกปฏบตแกผดแลเกยวกบวธการดแลและสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการ

ดาวนวยแรกเกด – 1 ป 5. เปดโอกาสใหผดแลไดซกถามเกยวกบการดแลบคคลกลมอาการดาวนเมอมปญหาและขอ

สงสย 6. เปดโอกาสใหผดแลมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจเลอกแผนการดแลและ

รกษาพยาบาลบคคลกลมอาการดาวน มาตรฐาน 4 ความสามารถในการดแลตนเองของผใชบรการ

34


1. บคคลกลมอาการดาวนมพฒนาการไดตามระดบอยางเตมศกยภาพ 2. ผดแลสามารถตอบสนองความตองการของบคคลกลมอาการดาวนในการด ารงชวตในสงคม

และชมชนได ตวชวด

1. ระดบพฒนาการของบคคลกลมอาการดาวน 2. ผดแลมความพรอมในการฝกกระตนพฒนาการเดกตอเนองทบาน


1. สงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนตามคมอสงเสรมพฒนาการเดกวยแรกเกด–1 ป 2. จดสงแวดลอมเพอการบ าบด 3. วางแผนและปฏบตงานรวมกบทมสหวชาชพทเกยวของในการดแลชวยเหลอบคคลกลม

อาการดาวน 4. สอนสาธตและฝกภาคปฏบตแกผดแลใหสามารถสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนได

อยางตอเนองและปลอดภยทบาน 5. จดกจกรรมกลมผดแลเพอเสรมสรางพลงอ านาจในการดแล ไดแก กลมเพอนชวยเพอน (Self

help group) กลมจตบ าบดประคบประคอง(Supportive Psychotherapy group)

มาตรฐาน 5 ความพงพอใจของผใชบรการตองานบรการพยาบาล


ผดแลบคคลกลมอาการดาวนมความพงพอใจตองานบรการพยาบาล

ตวชวด

ระดบความพงพอใจของผดแลบคคลกลมอาการดาวนตองานบรการพยาบาล


1. สมพนธภาพบ าบดกบบคคลกลมอาการดาวนและผดแล 2. ใหขอมลเกยวกบระบบบรการ กระบวนการดแลรกษา สทธผปวยและสทธประโยชนขน

พนฐานทจะไดรบ และใหทางเลอกในการรกษาพยาบาลแกครอบครว 3. ใหขอมลความกาวหนาในการสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนเปนระยะอยาง

ตอเนอง

35

4. ปฏบตการพยาบาลตามคมอสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนวยแรกเกด–1ปดวยความนมนวล เอาใจใส ยดสทธผปวยและการพทกษสทธเปนหลกส าคญ โดยค านงถงศกดศรความเปนมนษยของบคคลกลมอาการดาวน

5. เปดโอกาสใหผดแลเขามามสวนรวมในการก าหนดเปาหมาย วางแผน และมสวนรวมในการดแลบคคลกลมอาการดาวน

6. ส ารวจความตองการของบคคลกลมอาการดาวนและผดแล รวมทงประเมนความพงพอใจของผดแลเปนระยะๆอยางตอเนอง

มาตรฐานการพยาบาลกลมอาการดาวนอาย 1- 5 ป

ลกษณะของบคคลกลมอาการดาวน อาย 1 – 5 ป ใบหเลก คอเปนปก ตาเฉยงขน ดงจมกแบน เพดานปากสน แคบ ทายทอยแบนราบ มอสนและกวาง นวกอยโคงงอ เสนลายมอตดขวาง กลามเนอออนนม ไมมภาษาพด หรอพดไมชด กลามเนอแขนยงไมคอยแขงแรง พฒนาการผดปกตชนด PDD (Pervasive Developmental Disorder) มกมปญหาพฤตกรรม สมาธสน หนหนพลนแลน ซน อยไมนง กาวราว และพฤตกรรมท ารายตนเอง มความผดปกตทางหและภาษา การไดยนผดปกต และมหชนกลางอกเสบชนด Serous otitis Media (SOM) มความผดปกตทางตา ขนตาสนและขนไมเปนระเบยบ ท าใหเกดการอกเสบของเปลอกตา สายตาผดปกต ทอน าตาอดตน ตาเข ตาแกวง โดยเฉพาะม Buishfrild’s spot เปนจดขาวบนมานตา เรยงตวอยรอบรมานตา แตไมท าใหเกดความผดปกตของการมองเหน ภาวะขอตอสะโพกหลดหรอเคลอน ขอตอกระดกคอชนท 1 และ 2 เคลอน เกดจากการหยอนของเอน การเจรญของกระดกคอทผดปกต

มาตรฐานท 1 ความปลอดภยจากความเสยงและภาวะแทรกซอนทางการพยาบาลทปองกนได


4. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากภาวะแทรกซอนทปองกนได 5. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากอบตเหตตางๆ 6. บคคลกลมอาการดาวนปลอดภยจากการไดรบยา

ตวชวด

4. จ านวนครงของการเกดอบตเหต 5. จ านวนอบตการณการเกดภาวะแทรกซอนจากพยาธสภาพของรางกาย 6. จ านวนอบตการณการเกดภาวะแทรกซอนจากการไดรบยา

36


1. ประเมนความผดปกตดานการเคลอนไหว ขอตอสะโพกหลดหรอเคลอน การมองเหน ปญหาทางห ตา สขภาพปาก ฟน และภาวะแทรกซอนอนๆทอาจเกดขนได เชน โรคระบบหวใจ ระบบประสาท ระบบการมองเหนตางๆ

2. จดสงแวดลอมบ าบดเพอปองกนอนตรายและความเสยง 3. ปฏบตการพยาบาลดแลและตอบสนองความตองการขนพนฐานดานรางกาย และจตใจ 4. ปฏบตการพยาบาลเพอปองกนภาวะแทรกซอนจากการเคลอนไหว ขอตอสะโพกหลดหรอ

เคลอน การมองเหน ปญหาทางห ตา สขภาพปาก ฟน และภาวะแทรกซอนอนๆทอาจเกดขนได เชน โรคระบบหวใจ

5. ตรวจรางกายเพอประเมนภาวะสขภาพและโรคทเกดรวมกบอาการดาวนเพอใหการชวยเหลอทนทเมอพบอาการผดปกต

6. สงปรกษานกกายภาพบ าบดนกกจกรรมบ าบดและผช านาญเฉพาะทางอนๆเกยวกบปญหาดานการเคลอนไหว การท ากจกรรมตามวย ในรายทจ าเปน

7. ดแลใหไดรบยาตามแผนการรกษา 8. ประสานงานกบทมสหวชาชพ ในรายทจ าเปนตองไดรบการดแลจากทมสหวชาชพ

มาตรฐานท 2 การบรรเทาความทกขทรมานของผใชบรการ


1. บคคลกลมอาการดาวนไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานดานรางกายจตใจ อารมณและสงคม

2. บคคลกลมอาการดาวนไดรบการบรรเทาความทกขทรมานจากผลกระทบอนเนองมาจากอาการทางคลนก เชน การเคลอนไหว กลามเนอและขอตอตางๆ ปญหาความผดปกตทางตาและห หรอโรคทางระบบหวใจ

3. ผดแลมความรและทกษะในการจดการความเครยดในการดแลบคคลกลมอาการดาวนไดอยางเหมาะสม

ตวชวด

1. ภาวะสขภาพดานรางกายของบคคลกลมอาการดาวน 2. บคคลกลมอาการดาวนสามารถพฒนาไดตามศกยภาพ 3. ระดบความเครยดของผดแล


37

1. ดแลใหบคคลกลมอาการดาวนไดรบการตอบสนองความตองการดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคม

2. สมพนธภาพบ าบดกบบคคลกลมอาการดาวนและผดแล 3. ปฏบตการพยาบาลโดยสงเสรมพฒนาการตามคมอสงเสรมพฒนาการเดกอาย 1 – 5 ป 4. จดสงแวดลอมเพอใหบคคลกลมอาการดาวนสขสบาย และสงเสรมการเรยนร 5. ปฏบตการพยาบาลเพอสงเสรมใหผดแลยอมรบและมทศนคตทดตอการดแลบคคลกลม

อาการดาวน จดกจกรรมกลมเพอเสรมสรางพลงอ านาจในการดแล เชน กลมเพอนชวยเพอน กลมนนทนาการ

6. ใหความรและค าปรกษาแกผดแลเกยวกบความเครยด การจดการกบความเครยด 7. Family support group 8. Family Counseling

มาตรฐาน 3 ความร ความเขาใจทเกยวกบภาวะสขภาพการรกษาพยาบาล


ผดแลมความรความเขาใจเกยวกบภาวะสขภาพและการรกษาพยาบาล

ตวชวด

1. ผดแลสามารถอธบายเกยวกบโรคทบคคลกลมอาการดาวนเปนยาทใชในการรกษา วธการดแลและฝกบคคลกลมอาการดาวน

2. ระดบคะแนนพฤตกรรมการดแลบคคลกลมอาการดาวนของผดแล กจกรรมการพยาบาล

1. สมพนธภาพบ าบดและเสรมแรงจงใจกบผดแลอยางสม าเสมอ 2. ใหขอมลแกผดแล เกยวกบภาวะสขภาพ และการเปลยนแปลงทเกดขนอยางตอเนอง 3. สอนผดแลเกยวกบกลมอาการดาวน กระบวนการรกษา ยาทใชในการรกษา 4. สอนสาธตและฝกปฏบตแกผดแลเกยวกบวธการดแลและสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการ

ดาวนอาย 1 – 5 ป 5. เปดโอกาสใหผดแลไดซกถามเกยวกบการดแลบคคลกลมอาการดาวนเมอมปญหาและขอ

สงสย 6. เปดโอกาสใหผดแลมสวนรวมในการดแลและตดสนใจเกยวกบแผนการดแลและ

รกษาพยาบาล

มาตรฐาน 4 ความสามารถในการดแลตนเองของผใชบรการ

38


1. บคคลกลมอาการดาวนมพฒนาการตามศกยภาพ 2. ผดแลสามารถตอบสนองความตองการของบคคลกลมอาการดาวนในการด ารงชวตในสงคม

และชมชนได ตวชวด

1. ระดบพฒนาการของบคคลกลมอาการดาวน 2. ความพรอมของผดแลในการฝกสงเสรมพฒนาการเดกตอเนองทบาน


1. สงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนตามคมอสงเสรมพฒนาการเดกอาย 1 - 5 ป 2. จดสงแวดลอมเพอการบ าบด 3. วางแผนและปฏบตงานรวมกบทมสหวชาชพทเกยวของในการดแลชวยเหลอบคคลกลม

อาการดาวน 4. สอนและฝกภาคปฏบตแกผดแลใหสามารถสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนไดอยาง

ตอเนอง ทบาน 5. จดกจกรรมกลมผดแลเพอเสรมสรางพลงอ านาจในการดแล ไดแก กลมเพอนชวยเพอน (Self

help group) กลมจตบ าบดประคบประคอง (Psycho support group)

มาตรฐาน 5 ความพงพอใจของผใชบรการตองานบรการพยาบาลและผดงครรภ


ผดแลบคคลกลมอาการดาวนมความพงพอใจตองานบรการพยาบาล

ตวชวด

ระดบความพงพอใจของผดแลบคคลกลมอาการดาวนตองานบรการพยาบาล


1. สมพนธภาพบ าบดกบบคคลกลมอาการดาวนและผดแล 2. ใหขอมลเกยวกบระบบบรการ กระบวนการดแลรกษา สทธผปวยและสทธประโยชนขน

พนฐานทจะไดรบ และใหทางเลอกในการรกษาพยาบาลแกครอบครว 3. ใหขอมลความกาวหนาในการสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนเปนระยะอยาง

ตอเนอง

39

4. ปฏบตการพยาบาลตามคมอสงเสรมพฒนาการบคคลกลมอาการดาวนอาย 1 – 5 ป ดวยความนมนวล เอาใจใส ยดสทธผปวยและการพทกษสทธเปนหลกส าคญ โดยค านงถงศกดศรความเปนมนษยของบคคลกลมอาการดาวน

7. เปดโอกาสใหผดแลเขามามสวนรวมในการก าหนดเปาหมาย วางแผน และมสวนรวมในการดแล

8. ส ารวจความตองการของบคคลกลมอาการดาวนและผดแล รวมทงประเมนความพงพอใจของผดแลเปนระยะๆอยางตอเนอง

งานวจยทเกยวของ

ผวจยไดท าการศกษางานวจยทเกยวของแตยงไมพบวามงานศกษาวจยใดทท าการศกษาเกยวกบการใชแนวปฏบตทางการพยาบาลในเดกกลมอาการดาวนพบแตงานวจยทมความใกลเคยงกบการศกษาวจยดงน

ลดดา ผกนอย(9) ศกษาผลการใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกด ทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร โดยศกษายอนหลง (Retrospective studies research) เพอศกษาผลการใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice ตอ อตราการเกดภาวะบลรบนสง อตราการกลบเขารบการรกษาซ าในโรงพยาบาลของทารก และความพงพอใจของผใหบรการ กลมตวอยางทศกษาคอ ทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห ทมาคลอดในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร จ านวนทงสน 411 ราย และผใหบรการ จ านวน 27 ราย เกบรวบรวมขอมลโดยศกษาขอมลจากเวชระเบยนของทารกแรกเกดทกรายทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห ทมผลการตรวจเลอดหาระดบบลรบน รวบรวมขอมลทวไปของมารดาและทารก ส ารวจความพงพอใจของผใหบรการทใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ แจกแจงความถ รอยละ และคาเฉลย ผลการวจยพบวา ทารกแรกเกดทไดรบการดแลโดยใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice มภาวะบลรบนสงและไดรบการรกษาโดยการสองไฟจ านวน 36 ราย รอยละ 8.76 มอตราการกลบเขารบการรกษาซ าในโรงพยาบาลดวยภาวะบลรบนสง จ านวน 4 ราย รอยละ 11.11 ในดานความพงพอใจของผใหบรการทใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice มระดบความพงพอใจมากถงมากทสด รอยละ 81.6 ขอเสนอแนะ การน าแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกดทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice มาใช พบวาสามารถคดกรองทารกทมภาวะเสยงไดรวดเรวและทารกทมภาวะบลรบนสงไดรบการรกษาอยางทนทวงท ลดอบตการณการเกดภาวะ Kernicterus หรอBilirubin encephalopathy ได

ประทน โชดโภคาสมบต (10) ศกษาผลการดแลตามแนวทางการพยาบาลการเจบครรภคลอดกอน

ก าหนดในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร เปนการศกษายอนหลง(Retrospective)

40

โดยมวตถประสงค เพอศกษาผลการดแลมารดาทมการเจบครรภคลอดกอนก าหนด และไดรบการดแลตามแนวทางการพยาบาลการเจบครรภคลอดกอนก าหนด(Care map of premature Labour pain ) ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร ตงแต 1 มกราคม 2547 – 31 ตลาคม 2550 โดยตดตามประวตการรกษาจนกระทงคลอด จ านวน 190 ราย ซงผลการศกษาพบวา มารดาทมการเจบครรภคลอดกอนก าหนดทมารกษาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร สวนใหญอยในชวงอาย 20 -34 ป (รอยละ 69.47) เปนครรภหลง (รอยละ 55.26) ฝากครรภทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร (รอยละ57.89) ฝากครรภครงแรกตงแตอายครรภกอน 12 สปดาห(รอยละ50.53) อายครรภทมการเจบครรภคลอดกอนก าหนด คอ อายครรภ 33-36 สปดาห (รอยละ 66.32) แรกรบตรวจการเปดของปากมดลกได 1 เซนตเมตร(รอยละ53.16) เมอไดรบการดแลรกษาตามแนวทางการพยาบาลผคลอดเจบครรภคลอดกอนก าหนดเกน 24 ชวโมง พบวา สามารถยดอายครรภได 4 สปดาหขนไปมากทสด (รอยละ 41.14 ) และเมอตดตามจนกระทงคลอด พบวาทารกแรกคลอดน าหนกมากกวา 2500 กรม ( รอยละ 62.29 ) Apgar score ท 1 นาทเทากบ 9 และท 5 นาทเทากบ 10 ( รอยละ 96.00 และ100.00 ) สขภาพแขงแรง จากผลการศกษาท าใหเหนไดวา การดแลผคลอดตามแนวทางการพยาบาลการเจบครรภคลอดกอนก าหนดของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร ชวยใหมารดาเจบครรภคลอดกอนก าหนด สามารถตงครรภตอไปจนครบก าหนดหรอคลอดใกลครบก าหนดมากทสด และท าใหทารกแรกเกดมน าหนกมากกวา 2500 กรม ไมมความพการหรอทพพลภาพซงท าใหเปนผลดตอครอบครว ชมชนและประเทศชาต เพราะทารกจะมสขภาพแขงแรงดกวาทารกทคลอดกอนก าหนดและน าหนกนอยกวา 2500 กรม อนเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศ นอกจากเปนผลดตอผปวยแลว ยงเปนสงทบงบอกถงประสทธภาพของทมแพทยและพยาบาลทใหการดแลมารดาทเจบครรภคลอดกอนก าหนด สามารถยบยงการเจบครรภไดส าเรจและยดอายครรภตอไปได

1.3 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน

1.3.1 ความหมายและความส าคญของพฒนาการดานพฒนาการดานการ เคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน

ความหมายของพฒนาการดานการเคลอนไหว พฒนาการดานเคลอนไหวหรอการใชกลามเนอใหญ หมายถง ความสามารถในการใชกลามเนอใหญในการควบคมการเคลอนไหวของรางกาย เชน กลามเนอศรษะและล าคอ กลามเนอสวนล าตว กลามเนอสวนขาและกลามเนอสวนแขน ซงเรมจากศรษะไปสปลายเทาจากล าตวไปยงแขน มอ และนว จากสะโพกไปยงขาจนถงปลายเทา การเคลอนไหวของเดกจะพฒนาไดเพยงใดขนอยกบความพรอมของรางกาย โอกาสหรอประสบการณในการเคลอนไหว ตลอดจน สงแวดลอมรอบตวเดก(11)

เดกดาวนซนโดรมจะมพฒนาการดานรางกายลาชากวาเดกปกตจงสงผลใหพฒนาการทางดานการเคลอนไหวลาชาไปดวย (12) ไดกลาววาเดกมกจะมความบกพรองในดานการใชกลามเนอมดใหญ

41

(gross motor) เชน กลามเนอแขน ขา ไมแขงแรง งมงาม การทรงตวและการเดนทไมมนคงหรอมลกษณะผดปกต เชน เซไปดานใดดานหนง เดกในวยกอนเรยนจงจ าเปนตองไดรบการฝกเพอใหกลามเน อแขงแรงและการแกไขลกษณะผดปกตดวยการจดโปรแกรมการฝกทกษะการเคลอนไหวหรอการใชกลามเนอมดใหญ โดยเรมฝกตงแตวยกอนเรยน ดงน

1. การเคลอนไหวพนฐาน หมายถง การเคลอนไหวทตองใชกลามเนอมดใหญ ๆ ของล าตว แขน ขา (13) แบงออกเปน 3 ประเภท

1.1. การเคลอนไหวแบบอยกบท (Non Locomotor Movements) หมายถง การเคลอนไหวสวนใดสวนหนงของรางกาย โดยไมเคลอนหางไปจากจดเดม แตจะเปนการใชรางกายทกสวนใหตอบสนองการเคลอนไหวของรางกายสวนใหญ ๆ ไดแก

1) การกมรบ (Bending ) คอ การงอพบขอตอ ของรางกายทจะท าใหรางกายสวนบนเขาใกลกบสวนบน

2) การยดเหยยดตว (Streching ) คอ การเคลอนไหวทตรงกนขามกบการกมตวโดยพยายามยดเหยยดทกสวนของรางกายใหมากทสดเทาทจะมากได

3) การบดตว (Twisting) คอ การเคลอนไหวรางกายโดยการบดล าตวทอนบนไปรอบ ๆ แกนตง

4) การหมนตว ( Turning) คอ การหมนตวไปรอบๆ มากกวาการบดตวซงท าใหเทาตองหมนตามไปดวยขางใดขางหนง

5) การโยกตว (Rocking) คอ การเคลอนไหวสวนใดสวนหนงของรางกายไปยงอกสวนหนงของรางกาย โดยสวนทงสองจะตองแตะพนคนละครงสลบกนไป

6) การแกวงหรอการหมนเหวยง (Swinging ) คอ การเคลอนไหวสวนใดสวนหนงโดยหมนรอบจดใดจดหนงใหเปนรปโคงหรอรปวงรหรอแบบลกตมนาฬกา เชน การแกวงแขน ขา ล าตว

7) การโอนเอน (Swinging ) คอ คลายกบการโยก สวนโคงจะเปนโคงเขาหาพนการเอยงแบบนไมรสกผอนคลายเหมอนการแกวง

8) การดน (Pushing ) การเคลอนไหวโดยการดน มกจะเปนการดนออกจากรางกาย เชน การดนสงของและการกดสงของ

9) การดง (Pulling ) คอ การเคลอนไหวทตรงกนขามกบการดน คอมกจะเปนการดงเขาหารางกาย หรอดงไปในทศทางหนงโดยเฉพาะ

42

10) การสน (Shaking) คอการเคลอนไหวทมการสนสะเทอนของสวนใดสวนหนงของรางกาย หรอทกสวน ตวอยาง เชน ในการเตนร ามการจบมอเขยา การแสดงออกของการตกใจ หรอการสนในการเตน

11) การต (Striking) เปนการเคลอนไหวทมาเรวและหยด

1.2. การเคลอนไหวแบบเคลอนท (Locomotive Movement) หมายถง การเคลอนไหวทมระยะทางเกดขนโดยเนนทเทา เคลอนจากทหนงไปยงอกทหนง มพนฐานอย 8 อยาง คอ

1) การเดน (Walking) คอ การเคลอนทโดยการกาว เปนการเปลยนน าหนกตวจากเทาหนงไปยงอกเทาหนง และขณะปลยนน าหนกตวนนเทาขางหนงจอยบนพนเสมอ

2) การวง (Running) เปนการเคลอนทโดยการเปลยนน าหนกเทาหนงไปยงอกเทา ขณะทเปลยนน าหนกตว เทาทงสองจะไมอยบนพนเลย

3) การกระโดดเขยง (Hopping) คอ การกระโดดขนจากพน แลวกลบลงสพนดวยเทาขางใดขางหนงเพยงขางเดยว

4) การกระโดด (Jumping) คอ การกระโดดขนจากพน แลวกลบลงสพนดวยเทาทงสองขาง

5) กระโจน (Leaping) คอ การเคลอนทดวยการถายเทน าหนกตวอกเทาหนงไปยงอกเทาหนงโดยการกระโดดเผนขนจากพน การลงสพนปลายเทาพฒนาการความสามารถใชกลามเนอใหญ

6) การกระโดสลบเทา (Skipping) คอการกาวและกระโดดเขยงดวยเทาเดม

7) การสไลด (Sliding) คอ การกาวไปขางหนา แลวลากไปชด (จงหวะเรว)

8) การควบมา (Galloping) การเคลอนทไปขางหนาดวยการกาวแลวชดเทาอกขางหนงไปชดเทาหนา แลวกระโดดขน เมอลงสพนใหเทาทกาวน าอยหนาเสมอ

2.1 การเคลอนไหวสวนตาง ๆ ประกอบอปกรณ หมายถง การเคลอนไหวแบบ เคลอนทและไมเคลอนทพรอมทงมอปกรณบางอยางประกอบ เชน ลกบอล หวงยาง บาร เชอก ถงถว กระดานทรงตว เปนตน สรป การพฒนาความสามารถใชกลามเนอใหญ ท าไดโดยฝกความสามารถในการใชทกษะทวไป ทกษะการกระโดด ทกษะการทรงตว ทกษะการวง ซงตองใชกลามเนอใหญสวนศรษะและคอ เปน

43

กลามเนอสวนทท าหนาทในการเคลอนไหวล าตวไปขางหนา กลามเนอล าตวเปนสวนทรกษาสมดลของกระดกสนหลงท าใหเรายนตวตรงได กลามเนอขาเปนสวนทรบน าหนกทงหมดของรางกาย ท าใหสามารถเดน วง หรอกระโดดไปได กลามเนอสวนแขนและมอเปนกลามเนอสวนทชวยกลามเนอไหลน าล าตวเคลอนไปขางหนา การจดกจกรรมทใหเดกฝกทกษะดงทกลาวมาแลวจ าเปนอยางยงในการวจยครงน เพอศกษาความสามารถใชกลามเนอใหญ

1.3.2 พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย1ป 6 เดอน - 5 ป

เดกกลมอาการดาวนมกมพฒนาการดานการเคลอนไหวลาชาโดยเฉพาะในขวบปแรก โดยเดกจะมพฒนาการดานการเคลอนไหวแตละอยางชาเรวเพยงใดขนกบปจจยทเกยวของ เชน การเลยงดในบานหรอในสถาบน โรคทางกายทเกยวของ โดยเฉพาะโรคหวใจพการแตก าเนดทรนแรง โรคลมชก ความรนแรงของกลามเนอออนนม และการตอบสนองและระยะเวลาในการรบรทชากวาปกต ในปจจยตางๆเหลานภาวะกลามเนอออนนมเปนสงทไดรบการศกษามากทสด และเปนตวท านายทดวาพฒนาการดานการเคลอนไหวจะเปนอยางไร โรคหวใจพการแตก าเนดทรนแรงเปนปจจยส าคญทท าใหทกษะดานการเคลอนไหวพฒนาไปไดชา โดยท าใหความตงตวของกลามเนอลดลง อทธพลจากการท างานของสมอง ไขสนหลงและเสนประสาทตางๆ ความผดปกตในการเจรญเตบโตของสมอง และความลาชาในการเจรญของเยอหมประสาทในชวง 2-3 ขวบปแรก อาจมสวนเกยวของกบภาวะกลามเนอออนนม และการท างานของระบบประสาทและกลามเนอทผดปกตไปในกลมอาการดาวน

พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนโดยสรปดงตาราง (14)

พฒนาการ

เดกกลมอาการดาวน เดกปกต อายเฉลยท

ท าได (เดอน)

พสย (เดอน)

อายเฉลยทท าได

(เดอน)

พสย (เดอน)

พลกคว า หงาย 8 4-22 5 2-10

นงไดเอง 10 6-28 7 5-9 คบ 12 7-21 8 6-11

คลาน 15 9-27 10 7-13 ยน 20 11-42 11 8-16 เดน 24 12-65 13 8-18

เดนลงบนได 30 20-48 17 12-24 วง 36 24-60 17 13-24

44

1.3.3 หลกและวธการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

ดารณ ธนะภม (12) กลาววาเดกดาวนซนโดรมจะมพฒนาการดานรางกายลาชากวาเดกปกต จงสงผลใหพฒนาการดานการเคลอนไหวลาชาไปดวย โดยเดกจะมความบกพรองในการใชกลามเนอมดใหญ(gross motor) เชน กลามเนอแขน ขา ไมแขงแรง งมงาม การทรงตวและการเดนไมมนคงหรอมลกษณะทผดปกต เชน เดนเซไปดานใดดานหนง ดงนนเดกกลมอาการดาวนวยกอนเรยนจงจ าเปนตองไดรบการฝกเพอใหกลามเนอแขงแรงและเปนการแกไขลกษณะทผดปกตดวยการจดโปรแกรมการฝกทกษะการเคลอนไหวหรอการใชกลามเนอมดใหญ(gross motor) โดยเรมตงแตปฐมวย ดงน

1. การเคลอนไหวอยกบท ไดแกกจกรรม ดงน 1.1 การทรงตวโดยการยนตรง แขนทง 2 ขางแนบล าตว 1.2 การทรงตวโดยการนงตวตรงบนเกาอ แขนทง 2 ขางแนบล าตว 1.3 การทรงตวโดยการยนบนขาขางเดยว ขาซายและขวาสลบกน 1.4 การทรงตวโดยการยนตรง เขยงปลายเทาทงสองขาง 1.5 การทรงตวโดยการยนตรง เขยงปลายเทาทงสองขาง 1.6 กม เงย ศรษะและเอยงไปซาย ขวา 1.7 พยกหนา สน ศรษะและยกไหล 1.8 เหยยดแขนไปขางหนา ชขนตรงและกางออก 1.9 ยกมอทงสองขางแตะไหล ชขนตรงและกางออก 1.10 ยกแขนทงสองขางแกวงหมน 1.11 ใชมอแตะอวยวะตางๆตามสง

2. การเคลอนไหวทเคลอนท ไดแกกจกรรม ดงน 2.1 การคลาน เชน คลานไปรอบๆหอง 2.2 การเดน เชน เดนรอบๆหองเรยน เดนหนาและถอยหลงไมใหชนกน เดนตาม

เสนตรงและเสนโคง และเดนหลกสงกดขวาง เดนรอบๆบรเวณโรงเรยน 2.3 การเดนบนสนเทาและปลายนวเทา 2.4 การวง เชน วงรอบๆบรเวณโรงเรยน 2.5 การวงดวยปลายนวเทา 2.6 การกระโดด เชน กระโดดสองขา กระโดดขาเดยวโดยสลบเทา กระโดดขามสง

กดขวาง เชน ขามเชอกไป มา กระโดดลงบนกระดานทวางไว หรอบนเครองหมายทวาดไวในระยะพอดทเดกกาวถง

45

2.7 การเดนขน ลงบนได 3. การเคลอนไหวตามจงหวะ ไดแกกจกรรมดงน

3.1 เคลอนไหวสวนตางๆของรางกายตามจงหวะเพลงและเสยงดนตร ตามจงหวะทเคาะ เชน ตบมอ กระทบเทา เทาแตะพนตามจงหวะ เปนตน

3.2 ท าทาทางตางๆประกอบเพลงและรองไปดวย ไดแกเพลงเดกงายๆสนๆ เชน ทาผเสอบน นกบน ปลาวายน า

3.3 การเตนร าอยางอสระตามจงหวะเพลง 3.4 การเลนเกมการละเลนพนบานหรอทองถนของไทย เชน มอญซอนผา แมง รร

ขาวสาร โพงพาง เปนตน 4. การเคลอนไหวตามจนตนาการและบาบาทสมมต ไดแกกจกรรม ดงน

4.1 การแสดงทาทางการเลยนแบบของสตวตางๆ เชน กบกระโดด มาวง กระตาย กระโดด

4.2 การแสดงบทบาททาทางและการเคลอนไหวตามเนอเรองทครเลาใหฟง 4.3 การแสดงทาทางและการเคลอนไหวอยางอสระ

5. การเคลอนไหวในกจกรรมกลางแจง ไดแกกจกรรม ดงน 5.1 การเลนกบอปกรณกฬา เชน โยนบอล หวงยาง ถงยาง 5.2 การเลนกบเครองเลนสนามหรอตาขาย เชน การปนปายเครองเลน การโยก ไกว

หมน การหอยโหน การทรงตว การลอด 5.3 การเลนเครองเลนลอเลอน เชน รถลากจง รถเขน 5.4 การถบจกรยานสามลอ 5.5 การเลนทราย เชน ตก ตวง กอทราย 5.6 การเลนน า เชน ฝกลงน าในสระวายน าดวยหวงยาง ฝกมมน า ตน าลอยตว หรอ

การเลนน าในกะละมงหรออางน า ใหเดกตก ตวง เปนตน

นพวรรณ ศรวงคพานช(3)กลาวถงการสงเสรมพฒนาการในเดกกลมอาการดาวนวา การสงเสรมพฒนาการเปนการจดบรการใหความชวยเหลอแกเดกตงแตแรกเกด เพอเดกใหมโอกาสพฒนาความสามารถในดานตางๆ สมวยหรอสงสดตามศกยภาพ โดยจดการเรยนการสอนตามวย ฝกทกษะดานตางๆตามความตองการของบดามารดา การสงเสรมพฒนาการควรเรมตงแตแรกเกดโดยเฉพาะ 3 ปแรก เพอใหเดกมโอกาสพฒนาความสามารถในดานตางๆจนสามารถชวยเหลอตนเองได พฒนาการของเดกกลมอาการดาวนในชวงขวบปแรกจะลาชาอยางชดเจนในดานการเคลอนไหว ซงขนกบภาวะกลามเนอออนนม และความผดปกตของหวใจแตก าเนดวามรวมดวยหรอไม รนแรงมากนอยเพยงใด พฒนาการทลาชานจะเหนชดเจนขนเมอเดกมอายมากขน เชน เดกกลมอาการดาวนโดยทวไปจะเดนไดทอายประมาณ 2 ป เปน

46

ตน เดกกลมอาการดาวนสามารถพฒนาไดถาไดรบการฝกสอนทเหมาะสม บดามารดาจงควรพาบตรไปพบแพทยเพอรบค าแนะน าตางๆ รวมทงวธการในการสงเสรมพฒนาการ หมนฝกฝนบตรเองทบาน เนองจากสวนใหญบตรจะอยกบบดามารดา ไมใชผฝก ทงนเพอใหบตรมพฒนาการใกลเคยงกบเดกทวไป

วตถประสงคของการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

1. เพอใหเดกพฒนาเตมตามศกยภาพจนสามารถชวยตนเองได 2. ปองกนปญหาทจะเกดขนเตรยมเดกใหเปนผใหญทมความคดแสดงออกอยางถกตองและสามารถประกอบอาชพได 3. เพอใหบดามารดามความรและน าไปปรบใชใหเปนประโยชนแกบตรของตน 4. เพอใหบดามารดามสมพนธภาพทดตอบตร

เปาหมายของการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

1.เปาหมายทวไป เพอใหเดกมทกษะทจะน าไปใชใหเกดประโยชนแกตนเอง สามารถพงตนเองและมชวตอยในสงคมได 2.เปาหมายเฉพาะ เพอใหพฒนาขนตามขนตอนจากทกษะงายไปสทกษะทยากขน และแสดงปฏกรยาตอบสนองตอสงแวดลอมไดอยางเหมาะสม

ผลทไดจากการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

1. พฒนาทกษะดานตางๆ เชน การอาน คณตศาสตรและภาษาดขน 2. สามารถปรบตวและชวยเหลอตนเองไดมากขน 3. สงคมยอมรบมากขน ไปเรยนรวมหรอเรยนรวมได 4. ลดปญหาพฤตกรรม ลดผลของความพการ 5. คณภาพชวตดขน สามารถแกไขปญหาและท างานไดดขน

การสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน – 5ป(15) สถาบนราชานกลใหบรการสงเสรมพฒนาการเดกทมความบกพรองดานพฒนาการและสตปญญาอาย แรกเกด – 5 ป โดยใชคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป ของสถาบนราชานกล เปนเครองมอในการสงเสรมพฒนาการเดกวยแรกเกด – 5 ป โดยคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ปชดนยดหลกและล าดบขนตอนการพฒนาการของเดกปกตและน ามาแยกยอยตามชวงอายตางๆเพอสงเสรมพฒนาการเดกทมพฒนาการลาชาทกประเภทและเดกปกตทวไป โดยมวตถประสงคเพอ

47

1. คนหาและเฝาระวงปญหาพฒนาการ 2. จดโปรแกรมการสอนเดกเปนรายบคคล 3. ตดตามความกาวหนาของพฒนาการ และเปนแนวทางในการวางแผนการสอน

ขนตอไป

หลกในการใชคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป ของสถาบนราชานกล

1. ประเมนความสามารถของเดกและจดโปรแกรมการสอนใหเดกเปนรายบคคล 2. เลอกวตถประสงคในการสอนใหเหมาะสมกบปญหาและสภาพแวดลอมของเดกแตละคนโดย

ค านงถงหลกการด าเนนชวตอยางเดกปกตทวไป 3. จดวตถประสงคในการสอนเปนขนตอนยอยๆตามล าดบขนตอนพฒนาการปกต 4. เนนวตถประสงคเชงพฤตกรรม ซงเปนประโยชนในการวดผลไดชดเจน 5. บนทกขอมลทเดกท าไดอยางสม าเสมอเพอตดตามความกาวหนาและเปนแนวทางการวาง

แผนการสอนขนตอไป 6. ตระหนกถงความส าคญของบทบาทพอแม สมาชกในครอบครว ทมตอพฒนาการของเดก 7. เปนความรวมมอท างานของผปฏบตงานจากหลายอาชพ 8. ใหความสนใจปญหาของเดกทกดานและสภาพแวดลอมทเดกด าเนนชวตตอไปและน ามา

พจารณาจดโปรแกรมใหเหมาะสม

ขนตอนการสงเสรมพฒนาการ ประกอบดวย

1. ประเมนพฒนาการ 1.1 การทดสอบเพอการคดกรอง 1.2 ประเมนพฒนาการอยางละเอยด

2. สรปผลการประเมนพฒนาการ 3. วางแผนการสอนระยะยาว 4. วางแผนการสอนระยะสน 5. สอนตามแผนการสอนระยะสน 6. ประเมนความกาวหนา

48

โดยมรายละเอยด ดงน

1. การประเมนพฒนาการ เดกทพฒนาการลาชาจะมปญหาในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมและผประเมนรวมทงอาจมพฤตกรรมตอตานหรอพฤตกรรมทเปนอปสรรคในการประเมนดงนนการประเมนพฒนาการ จงควรยดหลกดงน

1. ซกถามจากพอแมหรอผใกลชดเพอชวยในการประเมนความสามารถทแทจรงของเดก 2. สงเกตเดกขณะเลนอยางอสระและเรมทดสอบจากแบบคดกรองเพอหาจดเรมตนในการ

ประเมน 3. เมอไดจดเรมตนในการประเมนแลว เรมทดสอบอยางละเอยดโดยใชรายการตรวจ

พฒนาการของคมสงเสรมพฒนาการ ทละทกษะ 4. เรมตนจากทกษะขอทต ากวาความสามารถของเดกเพอชวยใหเดกเกดความมนใจ 5. ประเมนทกษะแตละขออยางรวดเรวละเทาทเดกมความสนใจเทานนเพอไมใหเดกเกด

ความเบอหนาย ซงท าใหผลการประเมนคลาดเคลอนได 6. ในกรณทเดกไมใหความรวมมอการประเมนทกษะบางอยางอาจท าไดโดยการซกถามจาก

พอแมหรอผใกลชด หรอทกษะบางอยางอาจใหผเลยงดเปนผประเมนได เชน ทกษะดานภาษา ดานสงคมและการชวยเหลอตนเอง เปนตน

7. การประเมนทกษะเดกนนผประเมนตองไมใหความชวยเหลอหรอชแนะเดกเพราะจะท าใหผลการประเมนคลาดเคลอนได

แบงออกเปน 2 ขนตอน คอ

1. การทดสอบเพอการคดกรอง

2. การประเมนพฒนาการละเอยด

2. การทดสอบเพอการคดกรอง มวตถประสงคเพอหาจดเรมตนในการประเมนพฒนาการละเอยดโดยม หลกการทดสอบเพอการคดกรอง ดงน

1. ค านวณอายจรงของเดก 2. หาจดเรมตนของอายพฒนาการทจะคดกรองทละดาน โดยสงเกตการเลนของเดก ซกถาม

พอ/แม โดยใชค าถามทวไปหรอใชพฒนาการในแบบคดกรองถาม หรอลดทอนจากอายจรงของเดกลงประมาณครงหนงถาหากไมสามารถสงเกตการเลนหรอซกประวตพฒนาการจากผปกครองได

49

3. ทดสอบพฒนาการทละดาน จากอายทเรมตนคดกรอง 4. ถาเดกท าขอทดสอบของอายทเรมตนคดกรองไมผานใหยอนกลบขนไปทดสอบในพฒนาการท

ดานนนจนกวาจะท าไดผาน 5. หยดทดสอบในพฒนาการดานนนเมอพบขอทดสอบทท าไดผานและไมผานอยตดกน 6. ในขณะทดสอบ ตองไมใหความชวยเหลอ หรอชแนะเดก 7. กรณเดกไมใหความรวมมอในการทดสอบ ใหผเลยงด เปนผทดสอบ หรอ ซกถามพอแม / ผ

เลยงด

3. การประเมนพฒนาการละเอยด มวตถประสงคเพอคนหาและเฝาระวงปญหาพฒนาการ จดโปรแกรมการสอนเดกเปนรายบคคล และตดตามความกาวหนาของพฒนาการ ตลอดจนเปนแนวทางในการวางแผนการสอนขนตอไป

หลกการประเมนพฒนาการอยางละเอยด

1. ประเมนตอจากขอสงสดทเดกท าไดในการทดสอบเพอคดกรอง ในพฒนาการแตละดาน จนกระทงถงขอแรกทเดกท าไมได ในการประเมนพฒนาการอยางละเอยด

2. ประเมนพฒนาการทละดานจนครบ 5 ดาน 3. ในขณะทดสอบ ตองไมใหความชวยเหลอ หรอชแนะเดก 4. กรณเดกไมใหความรวมมอในการทดสอบ ใหผเลยงด เปนผทดสอบ หรอ ซกถามพอแม / ผ

เลยงด

4. การสรปพฒนาการ มวตถประสงค เพอรายงานพฒนาการแรกรบ และ รายงานความกาวหนาของเดกทกรอบการประเมนโดยแบงเปน

4.1 การนบอายพฒนาการโดยน าผลการประเมนพฒนาการอยางละเอยดมาคดอายพฒนาการ โดยใหคะแนนเฉพาะขอทมดอกจน (1 ดอกจน = อายพฒนาการ 1 เดอน, ในแตละชวงอายมดอกจน 12 ขอ)

วธการใหคะแนน

1. ใหคะแนนโดยอตโนมตกบทกขอดอกจนทมากอนขอทเรมตนประเมนพฒนาการอยางละเอยด

2. นบคะแนนขอดอกจนทท าไดหลงเสรจสนการประเมนพฒนาการอยางละเอยด 3. รวมคะแนนขอดอกจนทงหมดเปนอายพฒนาการ (คะแนนขอ1และ2 รวมกน)

50

4.2 . การท ากราฟพฒนาการ 4.2.1 น าจ านวนขอดอกจนทเดกท าไดจากการประเมนพฒนาการละเอยดในแตละ

ดานบนทกไวในแกนทก าหนดไวใหครบทง 5 ดาน 4.2.2 ลากเสนประเพอแสดงอายจรงและลากเสนทบเพอแสดงอายพฒนาการของเดก

4.2.2.1 บนทกวนท ทท ากราฟทกครง 4.2.2.2 ใชสทแตกตางกนในการลากเสนกราฟแตละครง

3. การวางแผนการสอน

สงทควรค านงคอโปรแกรมทจดใหเดกนนเปนโปรแกรมทเฉพาะเจาะจงส าหรบเดกแตละราย ซงโปรแกรมหนงๆจะเหมาะกบเดกเฉพาะรายเทานนไมควรจดโปรแกรมรวมทงกลม และทส าคญคอจะตองปรกษาและวางแผนรวมกบพอแมหรอผเลยงดตงแตตนเพอใหเกดความเขาใจตรงกน ลดปญหาและขอขดแยงเนองจากความคาดหวงของพอแม รวมทงเพอใหเกดความรวมมอจากผปกครองในการฝกเพอพฒนาทกษะของเดกการเลอกวตถประสงคในการสอนนนควรเลอกวตถประสงคทจะสอนใหเดกมความพรอมทในการกลบไปอยในสภาพแวดลอมทเดกอย โดยมหลกดงน

3.1 ก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม คอ วตถประสงคทสงเกตความสามารถหรอแนวคดของเดกไดอยางชดเจน การเขยนวตถประสงคในการสอนควรระบสงตอไปนดวย คอ

1) พฤตกรรมทตองการ 2) เงอนไขในการฝกพฤตกรรมนน 3) วธทดสอบและเกณฑตดสน

3.2 การยอยงานล าดบขนตอนในคมอนอาจจ าเปนตองแบงยอยลงไปอกเพอน าไปใชสอนเดกโดยเฉพาะเดกทมพฒนาการลาชาอยางรนแรง จ านวนขอยอยขนกบความสามารถของเดกแตละคนผสอนแบงยอยงานไดโดยสงเกตจากพฤตกรรมของเดกอนหรอทดลองท าทกษะนนเองซ าๆแลวจดบนทกขนตอนของทกษะนนๆไว

3.3 การเขยนแผน ประกอบไปดวย

1) แผนการสอนระยะยาว เปนการวางเปาหมายการสอนในระยะยาว(3-6 เดอน)โดยคดเลอกหวขอทเดกไมผานการประเมนในแตละหมวดมาวางแผนเพอก าหนดเปนเปาหมาย 4 ขอ(ตามแบบฟอรม)รวมทงการระบปญหาพฤตกรรมของเดก

51

2) แผนการสอนระยะสน เปนการวางแผนการสอนทตงเปาหมายในการสอนใหบรรลวตถประสงคภายใน 2 สปดาห โดยดงหวขอทเดกไมผานการประเมนในแตละหมวดตามแผนยาวมาเปนหวขอการสอนในแตละวน ประกอบดวย

2.1) วตถประสงค คอ หวขอการสอนทเลอกเปนแผนการระยะสน

2.2) อปกรณ คอ อปกรณทใชในการสอนแตละขอ ซงผสอนตองระบชนด ขนาดและส ตลอดจนลกษณะพเศษอนๆใหชดเจนทสด

2.3) วธการ คอ ค าสงทผสอนใชในการสอนเดก ในแตละขอซงตองระบใหชดเจน

4. การสงเสรมพฒนาการ หลกและวธการทส าคญในการสงเสรมพฒนาการ คอ

4.1. โปรแกรมการสอนตองเปนรายบคคล

4.2. ผปกครองมสวนรวม และ เลอกวตถประสงคทท าใหเดกมความพรอมในการกลบไป อยในสภาพแวดลอมจรง

4.3.1 ค าสงทใช : - คงท เปนค าสงเดมทกครงจนกระทงผานการประเมน จงจะเปลยนเปนค าสงแบบอนๆเพอใหเดกไดเรยนรมากขน 4.3.1.1 ใหเวลาในการปฏบต 3-5 วนาท 4.3.1.2 ถาเดกไมท าใหสงซ า พรอมกบใหการชวยเหลอ ใหท าจนเสรจ 4.2.2. การใหความชวยเหลอ

4.2.2.1. การชวยเหลอทางกาย:จบมอท าแตะขอศอกและกระตนเตอน

4.2.2.2. การชวยเหลอทางวาจา : การบอก 4.2.2.3. การชวยเหลอโดยใชทาทาง : ช ผงกศรษะ สนหนา 4.2.2.4. ลดการชวยเหลอลงเมอเดกท าได

4.3. การใหแรงเสรม เชน ยม ชมเชย ตบมอ สมผส ใหอาหารหรอของทเดกชอบ โดยยดหลกดงน 4.3.1 ใหทนทเมอเดกท าไดถกตอง โดย

4.3.2.1. ใหบอยๆโดยเฉพาะเมอตองการใหเกดพฤตกรรมใหม

52

4.3.2.2. ลดการใหเมอเดกท าไดแลว แตตองใหบางเปนระยะๆเพอคงพฤตกรรมไว

4.3.2.3. แรงเสรมตองเหมาะสมกบวย 4.3.2.4. แรงเสรมตองเปนสงทเดกชอบ

4.4.1 สอนใหเดกท าสงทถกตองตงแตครงแรกโดยใชมอปดสงทไมถกตอง และชวยจบมอเดกท าในสงทถกตอง

4.5 ยอยงานเปนการแยกยอยล าดบขนตอนของการท ากจกรรมเพอใหเดกประสบความส าเรจในการท ากจกรรมตางๆ

4.6 การขดขวาง เพอลด / แกไขพฤตกรรมทไมตองการ / ปองกนการท าทกษะผด 4.6.1 ใชมอปดสงทไมถกตอง / สงทไมตองการใหเดกท า 4.6.2 ชวยจบมอเดกเลอกหรอท าในสงทถกตอง

4.7 เปาหมายสดทายของการสอนทกษะตางๆคอการทเดกสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนไดผปกครองจงควรหาโอกาสใหเดกไดใชความสามารถทมอยในชวตประจ าวนใหมากทสด

5. การบนทกขอมล

5.1 บนทกขอมลไมกาวหนา หมายถงงานไมเหมาะสมกบเดกใหกลบไปสอนขนตอนทงายกวา 5.2 บนทกขอมลกาวหนาไมสม าเสมอหมายถงใหขอมลไมพอใหเปลยนค าสง/ใหการชวยเหลอ 5.3 บนทกขอมลกาวหนาชาหมายถง แรงเสรมไมเหมาะสม ใหสอนซ า เพมแรงเสรมใหเกด

แรงจงใจ 5.4 บนทกขอมลแตกตางกนอยางมากหมายถงเบอหรอมปญหาพฤตกรรมใหเรงสอนใหเรวขน/

เปลยนแรงเสรม/สอนขนตอนทยากขนเลกนอย 5.5 บนทกขอมลไดถงเกณฑหมายถงผาน 5 ครง ตดตอกนอยางนอย 3 วน ใหสอนทกษะขอตอไป

และกลบมาทวนซ าเปนระยะๆ

1.3.4 การประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

หลกสตรการศกษาปฐมวยกลาวถงการประเมนพฒนาการไววา(16) หมายถง กระบวนการสงเกต

53

พฤตกรรมของเดกในขณะท ากจกรรมแลวจดบนทกลงในเครองมอทผสอนสรางขนหรอก าหนดอยางตอ

เนองเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมทเดกแสดงออกในแตละครง เปนขอมลในการพฒนากจกรรมใหเดกไดรบ

การพฒนาอยางเตมตามศกยภาพการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยเปนกระบวนการตอเนองและ

เปนสวนหนงของกจกรรมปกตตามตารางกจกรรมประจ าวนและครอบคลมพฒนาการของเดกทกดาน

ไดแก ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เพอน าผลมาใชในการจดกจกรรมหรอ

ประสบการณ พฒนาเดกใหเตมตามศกยภาพของแตละคน ดวยเหตนผสอนซงเปนผทจะท าหนา

ทประเมนพฒนาการเดกจะตองเปนผทมความร ความเขาใจในพฒนาการเดกวย 3 - 5 ป

เปนอยางด และตองเขาใจโครงสรางของการประเมนอยางละเอยดวาจะประเมนเมอไรและอยางไร

ตองมความสามารถในการเลอกเครองมอ และวธการทจะใชไดอยางถกตอง จงจะท าใหผลของ

การประเมนนนเทยงตรงและเชอถอได การประเมนพฒนาการอาจท าไดหลายวธ แตวธทงายตอการ

ปฏบตและนยมใชกนมาก คอ การสงเกต ซงตองท าอยางตอเนองและบนทกไวเปนหลกฐานอยาง

สม าเสมอ อาจกลาวไดวาผสอนหรอผเกยวของกบเดกตองค านงถงเรองตางๆ ดงตอไปน

สวน นฤมล เนยมหอม (17) กลาววา การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยเปนองคประกอบทส าคญอยางยงในการพฒนาเดกปฐมวย เปนกระบวนการรวบรวมขอมลเกยวกบพฤตกรรมและความสามารถของเดกในดานตางๆ ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพอยางตอเนอง แลวน ามาเรยบเรยงอยางเปนระบบเพอใชเปนขอมลในการตดสนใจเกยวกบเดกหรอการจดประสบการณใหแกเดก การประเมนพฒนาการและการเรยนรเปนสงทควรเกดขนควบคไปกบการจดประสบการณตามปกตในกจวตร

ประจ าวน ครทประเมนอยางตอเนองและเปนระบบจะสามารถใชหลกสตรและจดประสบการณไดอยางเหมาะสมกบวยและความแตกตางระหวางบคคลของเดก

หลกการประเมนพฒนาการของเดก

1. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยควรจะตองประเมนทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ไมควรแยกประเมนเฉพาะดานใดดานหนง ทงนเนองจากพฒนาการทกดานเหลานประกอบกนขนเปนความพรอมอนเปนฐานส าหรบการพฒนาในขนตอไป

การประเมนผลควรเนนเปนรายบคคลและเปนกระบวนการอยางตอเนอง รวมทงควรเปนสวนของกจกรรมในแตละวน ผเลยงดเดกจะตองด าเนนการประเมนผลตลอดป และไมควร

54

ประเมนผลเพยงครงเดยว อยางนอย 2-3 ครง ตงแตเรมการเรยนการสอน ระหวางการเรยนการสอน และเมอสนสดการเรยนการสอน

1.1 การประเมนกอนการเรยนการสอน : จะชวยใหทราบสภาพ/สถานภาพของเดกกอนทเดกจะไดรบการดแล จากสถานศกษา/สถานรบเลยงเดกเปนการดวาเมอเดกมาจากบานเดกมความสามารถระดบใด

1.2 การประเมนระหวางจดการจดการเรยนการสอน : การประเมนในชวงนจะชวยใหผเลยงดเดกรจกเดกไดดยงขนสามารถปรบปรงการเรยนการสอนใหเหมาะสมตามระดบความสามารถของเดกแตละคนได

1.3 การประเมนเมอสนสดการเรยนการสอน:เปนการประเมนเพอดความกาวหนาของเดก

2. การประเมนพฒนาการของเดก ควรประเมนหลาย ๆ ครงกอนทจะสรปผล ทงนเพอใหขอสรปตรงกบขอเทจจรง โดยผเลยงดเดกจะตองศกษาเกยวกบพฒนาการของเดกในแตละวยเพอเชอมโยงและชวยใหการสรปผลการประเมนมหลกการทถกตอง

3. การประเมนพฒนาการของเดกจะตองท าอยางเปนระบบ มการวางแผน การเลอกวธการประเมน และการใชเครองมอทหลากหลาย เหมาะสมกบวตถประสงคของเรองทจะประเมน และสอดคลองกบพฒนาการเดก เชน การประเมนความพรอมทางดานคณตศาสตร ตองเลอกใชแบบทดสอบทไมเนนส านวนโวหารหรอใชศพทยากเกนระดบความสามารถของเดกจนท าใหไมเขาใจวาจะใหค านวณอะไร

4. การประเมนพฒนาการเดกจะเปนการประเมนตามสภาพจรงและเปนรายบคคล ซงผลการประเมนนถอเปนความลบ คร/ผเลยงดเดก ไมควรเปดเผยขอมลแกผทไมเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงพฤตกรรมทเปนปญหาส าหรบเดก

5. การเลอกพฤตกรรมทจะประเมน ใหพจารณาวตถประสงคของการประเมน ยกตวอยางเชน ถาผเลยงดเดกมวตถประสงคจะศกษาพฤตกรรมดานสงคมสวนใหญทเกดแกเดกวย 3 ขวบ ผเลยงดเดกกจะตองจดท ารายการพฤตกรรมโดยทวไปทเกดแกเดกในแตละคน แลวน ามาสงเกตกลมเดกทดแลอย เปนการสงเกตพฤตกรรมหลาย ๆ อยางพรอมกน หลงจากทพบวาเดกสวนใหญในวยนมพฤตกรรมทยดตนเองเปนศนยกลาง ยดถอของผอนเปนของตน จากขอมลการประเมนครงน ผเลยงดเดกสามารถใชขอมล/ผลการประเมนนเพอแกไขพฤตกรรมทเปนปญหาและเฝาตดตามประเมนพฤตกรรมดานการยดของตนเองเปนศนยกลางแตเพยงพฤตกรรมเดยวตอไปอกชวงระยะเวลาหนง และการใชเครองมอเพอพฒนาการเดกจะไมใชแบบทดสอบเพอวดผลเมอสนสดการเรยนการสอนส าหรบการเลอนชนในเดกระดบกอนประถมศกษา

55

6. ในการเปรยบเทยบพฒนาการของเดกในวยเดยวกน จะตองใชมาตรฐานเดยวกน เชน ใชแบบทดสอบทมความยากงายระดบเดยวกนเปนตน

7. การตความหรอการสรปผลการประเมนตองมความเปนปรนย คอ แปลผลตามขอมลทปรากฏ และถาเปนไปไดควรมผประเมนมากกวา 1 คน

ขนตอนการประเมนพฒนาการ การประเมนพฒนาการเดกปฐมวย จะตองผานขนตอนตางๆ ดงตอไปน

1.ศกษาและท าความเขาใจพฒนาการของเดกในแตละชวงอายทกดาน ไดแก ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญา ดงปรากฏในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 อยางละเอยด จงจะท าใหด าเนนการประเมนพฒนาการไดอยางถกตองและตรงกบความเปนจรง

2.วางแผนเลอกใชวธการและเครองมอทเหมาะสมส าหรบใชบนทกและประเมนพฒนาการ เชน แบบบนทกพฤตกรรมเหมาะทจะใชบนทกพฤตกรรมของเดก การบนทกรายวนเหมาะกบการบนทกกจกรรมหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน การบนทกการเลอกของเดกเหมาะส าหรบใชบนทกลกษณะเฉพาะหรอปฏกรยาทเดกมตอสงตางๆรอบตว เปนตน ดงนน จงเปนหนาทของผสอนทจะเลอกใชเครองมอประเมนพฒนาการใหเหมาะสม เพอจะไดผลของพฒนาการทถกตองตามตองการ

3. ด าเนนการประเมนและบนทกพฒนาการ หลงจากทไดวางแผนและเลอกเครองมอทจะใชประเมนและบนทกพฒนาการแลว กอนจะลงมอประเมนและบนทกจะตองอานคมอหรอค าอธบายวธการใชเครองมอนนๆอยางละเอยด แลวจงด า เนนการตามขนตอนทปรากฏ ในคมอและบนทกเปนลายลกษณอกษรตอไป

4. ประเมนและสรป การประเมนและสรปนนตองดจากผลการประเมนหลายๆครง มใชเพยงครงเดยว หรอน าเอาผลจากการประเมนเพยงครงเดยวมาสรป อาจท าใหผดพลาดได ผลการประเมนดไดจากผลทปรากฏในเครองมอประเมนและบนทกพฒนาการ เชน ประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกอาย 3 ป ปรากฏวายงเดนขนบนไดสลบเทาไมได กตองมาตความหมายวาก าลงขาของเดกยงมไมพอทจะเดนสลบเทาขนบนได อาจสรปไดวาพฒนาการกลามเนอใหญยงไมแขงแรงเหมาะสมกบวยตองจดกจกรรมพฒนากลามเนอใหญสวนขาตอไป

5. รายงานผล เมอไดผลจากการประเมนและสรปพฒนาการของเดกแลว ผสอนจะตองตดสนใจวาจะรายงานขอมลไปยงผใด เพอจดประสงคอะไร และจะตองใชรปแบบใดส าหรบรายงาน เชน ตองรายงานผบรหารสถานศกษา ผปกครอง เพอใหทราบวากจกรรมหรอประสบการณทสถานศกษาจดใหเดกนน สงเสรมพฒนาการของเดกแตละคนอยางไร เปนไปตามจดประสงคหรอไม เพอจะไดวางแผนชวยเหลอ

56

เดกไดตรงตามความตองการตอไป โดยสถานศกษาจะมสมดรายงานประจ าตวเดก ผสอนใชสมดรายงานนนเปนเครองมอหรอแบบรายงานผปกครองได และถาผสอนมขอเสนอแนะหรอจะขอความรวมมอจากผปกครองเกยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกกอาจจะเขยนเพมเตมลงไปในสมดรายงาน และตองค านงไวเสมอไมวาจะใชแบบรายงานใด ขอมลควรจะมความหมายเกดประโยชนแกเดกเปนส าคญการบนทกขอความลงในสมดรายงานประจ าตวเดก ผสอนควรใชภาษาในทางสรางสรรคมากกวาในทางลบ

6. การใหผปกครองมสวนรวมในการประเมน ผสอนตองตระหนกวาการท างานรวมกบผปกครองเกยวกบการพฒนาเดกเปนเรองส าคญมาก ผสอนควรยกยองผปกครองทพยายามมสวนรวมในการพฒนาเดก ผสอนจะตองตอนรบผปกครองทมาสถานศกษา ขอบคณส าหรบความรวมมอ เขยนจดหมายถงผปกครองเพอรายงานเรองเดก พดคยดวยตนเองหรอทางโทรศพท สงเหลานจะท าใหผปกครองรสกถงความส าคญของตนเองและตองการทจะมสวนรวมกบผสอนในการพฒนาเดกของตน การตดตอสมพนธอนดกบผปกครองควรจะเปนการตดตอสอสาร 2 ทาง คอ จากสถานศกษาไปสบานและจากบานมายงสถานศกษากระต น ใหผ ป ก ครองแสดงคว ามคดเหนทมประโยชนตอการจดประสบการณใหแกเดก เพราะผปกครองจะใหขอมลทถกตองเกยวกบตวเดก ซงผสอนสามารถน าไปใชเปนพนฐานในการจดกจกรรมทเหมาะสมเพอพฒนาเดกทกคนไดเปนอยางด ส าหรบการตดตอกบผปกครองอาจท าไดหลายวธเชน การตดตอดวยวาจา ไดแก การสนทนาดวยตนเอง ทางโทรศพท การเยยมบาน การประชมผปกครองการตดตอดวยวธอน เชน ปายตดประกาศ วารสาร ขาวสาร ตรบฟงความคดเหน เปนตน นอกจากนอาจใหผปกครองอาสาสมครมาชวยงานผสอนในสถานศกษา เชน เลานทาน รองเพลงและอานหนงสอใหเดกฟง ชวยในเวลาเดกท ากจกรรมเสร ชวยสงเกตเดก บนทกพฒนาการและอนๆอกมากมายทจะกอใหเกดประโยชนแกเดก ซงสถานศกษาควรเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการท างานกบผสอนเปนอยางยง

วธการและเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดก ในการสรปผลการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยแตละครง ควรใชวธการประเมนอยางหลากหลาย เพอใหไดขอมลทสมบรณทสด วธการทเหมาะสมและนยมใชในการประเมนเดกปฐมวย มดวยกนหลายวธ ดงตอไปน 1. การสงเกตและการบนทก การสงเกต มอย 2 แบบ คอ การสงเกตอยางมระบบ ไดแก การสงเกตอยางมจดมงหมายทแนนอนตามแผนทวางไว และอกแบบหนงคอการสงเกตแบบไมเปนทางการ เปนการสง เกตในขณะทเดกท ากจกรรมประจ าวนและเกดพฤตกรรม ทไมคาดคดวาจะเกดขนและผสอนจดบนทกไว การสงเกตเปนวธการทผสอนใชในการศกษาพฒนาการของเดก เมอมการสงเกตกตองมการบนทก ผสอนควรทราบวาจะบนทกอะไร การบนทกพฤตกรรมมความส าคญอยางยงทตองท าอยางสม าเสมอ เนองจากเดกเจรญเตบโตและเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงตองน ามาบนทกเปนหลกฐานไวอยางชดเจน การสงเกตและการบนทกพฒนาการเดกสามารถใชแบบงาย ๆ คอ

57

1.1 แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดก ผบนทกตองบนทกวน เดอน ปเกดของเดก และวน เดอน ปทท าการบนทกแตละครง

1.2 การบนทกรายวน เปนการบนทกเหตการณหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน ถาหากบนทกในรปแบบของการบรรยายกมกจะเนนเฉพาะเดกรายทตองการศกษา ขอดของการบนทกรายวนคอ การชใหเหนความสามารถเฉพาะอยางของเดก จะชวยกระตนใหผสอนไดพจารณาปญหาของเดกเปนรายบคคล ชวยใหผเชยวชาญมขอมล มากขนส าหรบวนจฉยเดกวาสมควรจะไดรบค าปรกษาเพอลดปญหาและสงเสรมพฒนาการของเดกไดอยางถกตอง นอกจากนนยงชวยชใหเหนขอดขอเสยของการจดกจกรรมและประสบการณไดเปนอยางด

1.3 แบบส ารวจรายการ ชวยใหสามารถวเคราะหเดกแตละคนไดคอนขางละเอยด เหมาะสมกบเดกระดบปฐมวย

2. การสนทนา สามารถใชการสนทนาไดทงเปนกลมหรอรายบคคล เพอประเมนความสามารถในการแสดงความคดเหนและพฒนาการดานการใชภาษาของเดกและบนทกผลการสนทนาลงในแบบบนทกพฤตกรรมหรอบนทกรายวน

3.การสมภาษณ ดวยวธพดคยกบเดกเปนรายบคคลและควรจดในสภาวะแวดลอมทเหมาะสมเพอไมใหเกดความเครยดและวตกกงวล ผสอนควรใชค าถามทเหมาะสมเปดโอกาสใหเดกไดคดและตอบอยางอสระ จะท าใหผสอนสามารถประเมนความสามารถทางสตปญญาของเดกและคนพบศกยภาพในตวเดกไดโดยบนทกขอมลลงในแบบสมภาษณ

4.การรวบรวมผลงานทแสดงออกถงความกาวหนาแตละดานของเดกเปนรายบคคล โดยจดเกบรวมรวมไวในแฟมผลงาน (Portfolio) ซงเปนวธรวบรวมและจดระบบ ขอมลตางๆทเกยวกบตวเดกโดยใชเครองมอตางๆรวบรวมเอาไวอยางมจดมงหมายทชดเจน แสดงการเปลยนแปลงของพฒนาการแตละดาน นอกจากนยงรวมเครองมออนๆเชน แบบสอบถามผปกครอง แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสขภาพอนามย ฯลฯ เอาไวใน แฟมผลงาน เพอผสอนจะไดขอมลทเกยวกบตวเดกอยางชดเจนและถกตอง ก ารเกบผลงานของเดกจะไมถอวาเปนการประเมนผลถางานแตละชนถกรวบรวมไวโดยไมไดรบการประเมนจากผสอนและไมมการน าผลมาปรบปรงพฒนาเดกหรอปรบปรงการสอนของผสอน ดงนนจงเปนแตการเกบสะสมผลงานเทานน เชน แฟมผลงานขดเขยน งานศลปะ จะเปนเพยงแค แฟมผลงานเดกถาไมมการประเมน แฟมผลงานนจะเปนเครองมอการประเมนตอเมองานทสะสมแตละชนถกใชในการบงบอกความกาวหนา ความตองการของเดก และเปนการเกบสะสมอยางตอเนองทสรางสรรคโดยผสอนและเดกผสอนสามารถใชแฟมผลงานอยางมคณคาสอสารกบผปกครองเพราะการเกบผลงานเดกอยางตอเนองและสม าเสมอในแฟมผลงานเปนขอมลใหผปกครองสามารถเปรยบเทยบความกาวหนาทลกของตนมเพมขนจากผลงานชนแรกกบชนตอๆมา ขอมลในแฟมผลงานประกอบดวย ตวอยางผลงานการขดเขยน การอาน

58

และขอมลบางประการของเดกทผสอนเปนผบนทก เชน จ านวนเลมของหนงสอทเดกอาน ความถของการเลอกอานทมมหนงสอในชวงเวลาเลอกเสร การเปลยนแปลงอารมณ ทศนคต เปนตน ขอมลเหลานจะสะทอนภาพของความงอกงามในเดกแตละคนไดชดเจนกวาการประเมนโดยใชการใหเกรด ผสอนจะตองชแจงให ผปกครองทราบถงทมาของการเลอกชนงานแตละชนทสะสมในแฟมผลงาน เชน เปนชนงาน ทดทสดในชวงระยะเวลาทเลอกชนงานนน เปนชนงานทแสดงความตอเนองของงานโครงการ ฯลฯ ผสอนควรเชญผปกครองมามสวนรวมในการคดสรรชนงานทบรรจในแฟมผลงานของเดก ขอควรพจารณาในการเลอกเกบขอมลไวในแฟมผลงาน มดงน คอ

4.1 ขอมลทแสดงถงระดบพฒนาการและความส าเรจเกยวกบกจกรรมทเดกกระท า ซงไดมาจากเครองมอการประเมน

4.2 ขอมลทรวบรวมจากผลงานตางๆของเดก อาจใหเดกชวยเลอกเกบดวยตวเดกเอง หรอผสอนกบเดกรวมกนเลอก

4.3 ขอมลของเดกทไดจากผปกครอง

5. การประเมนการเจรญเตบโตของเดก ตวชของการเจรญเตบโตในเดกทใชทวๆไป ไดแก น าหนก สวนสง เสนรอบศรษะ ฟน และการเจรญเตบโตของกระดก (18)

แนวทางการประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยตามสภาพจรง

การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยตามสภาพจรงมแนวทางดงตอไปน 1. ใชเครองมอประเมนทเหมาะสมกบพฒนาการและธรรมชาตการเรยนรของเดกปฐมวย กลาวคอ ครตองศกษาพฒนาการทกดานของเดกทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เพอก าหนดตวบงชในเครองมอการประเมน การทครรพฒนาการและเขาใจจดหมายการเรยนรทชดเจนและเหมาะสมจะท าใหครสามารถประเมนพฒนาการและผลการเรยนรอยางแทจรงได 2. ใชเครองมอในการประเมนทหลากหลาย การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยควรเปนการประเมนแบบไมเปนทางการ วธการเกบรวบรวมขอมลในการประเมนทเหมาะสมคอ การสงเกตหรอการสนทนากบเดกแลวบนทกอยางเปนระบบ วธการบนทกอาจใชวธการส ารวจรายการ การจดบนทกพฤตกรรม มาตราสวนประเมนคา อาจใชวธการบนทกวดทศน บนทกเสยง เกบตวอยางงาน หรอใชแฟมสะสมงาน ( Portfolio) ทงน ครควรเรยนรวธใชเครองมอในแตละประเภท และเลอกใชเครองการประเมนทหลากหลายเพอใหสามารถสะทอนการเรยนรของเดกอยางแทจรง 3. บรณาการการสอนกบการประเมน การประเมนถอเปนสวนหนงของการจดประสบการณ การประเมนอยางตอเนองท าใหครทราบพฒนาการและการเรยนรของเดก เขาใจเดก และรวาจะพฒนาเดกอยางไรตอไป งานทส าคญของครในสวนน คอ ครตองทบทวนวาจะประเมนพฒนาการตามรายการใด เลอกใชเครองมอประเมนชนดใด ประเมนในชวงเวลาใดในกจกรรมประจ าวนทจดขน การวางแผนการประเมนท

59

เหมาะสมและยดหยนไดจะชวยใหครสามารถจดประสบการณโดยท าการประเมนควบคกนไปไดอยางราบรน 4. เนนทความกาวหนาของเดก ในการประเมนพฒนาการและการเรยนร ครควรบนทกสงทเดกสามารถท าได เพอเปนการประเมนความกาวหนาของเดก ไมควรมงสงเกตสงทเดกยงไมสามารถท าได การทราบสงทเดกท าไดจะชวยใหครสามารถแนะน า สนบสนนใหเดกกาวไปสพฒนาการในขนทสงขนได การเนนทความกาวหนาของเดกนถอเปนการวนจฉยและชวยแกปญหาใหแกเดกไดเปนอยางด 5.ใหความสนใจทงกระบวนการและผลผลตขณะทเดกรวมกจกรรมครควรใหความสนใจกบกระบวนการในการเรยนรของเดก เชน ขณะทเดกก าลงลงชอมาโรงเรยน เมอครสงเกตกระบวนการท างานของเดก จะพบวาเดกบางคนใชวธคดลอกชอของตนโดยมองจากชอทปกทเสอ ท าใหผลงานการเขยนมลกษณะกลบหว บางคนอาจเขยนไดอยางคลองแคลวจากความจ าของตนเองโดยทผลผลตมลกษณะใกลเคยงกบคนทเขยนโดยการคดลอกจากแบบทครเตรยมไว หากไมสงเกตกระบวนการยอมท าใหครไมสามารถใหความชวยเหลอเดกไดอยางเหมาะสม อยางไรกตามครควรใหความสนใจและควรตรวจสอบทงกระบวนการและผลผลตควบคกนไป 6. ประเมนจากบรบททหลากหลาย ครจ าเปนตองประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกจากบรบททหลากหลาย เพอใหไดผลการประเมนทตรงตามสภาพจรงของเดก การดวนสรปจากบรบทใดบรบทหนงอาจท าใหไมไดผลการประเมนทแทจรง เนองจากเดกอาจจะท ากจกรรมในบรบทหนงไดดกวาอกบรบทกได 7. ประเมนเดกเปนรายบคคล การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดก ครตองเฝาสงเกตเดกแตละคนเพอใหรจกเดกเปนรายบคคล การประเมนเปนรายบคคลนอกจากจะท าใหครทราบความกาวหนาของเดกแลว ยงชวยใหครทราบความสนใจ ทศนคต ความคด ฯลฯ เกยวกบเดก ซงเปนสวนส าคญในการวางแผนการชวยเหลอสนบสนนเดกไดอยางเหมาะสมอกดวย 8. ใหเดกมโอกาสประเมนตนเอง เดกควรไดรบการกระตนใหคดไตรตรองเพอประเมนความกาวหนาของตนเอง การทเดกมสวนรวมในการตดตามความกาวหนาของตนเอง จะชวยใหเดกภมใจ และเกดความตองการทจะพฒนาตนเองตอไป โดยครอาจน าแฟมสะสมงานของเดกมาใชในการใหเดกไดมสวนรวมในการประเมนตนเอง

วธการประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยควรเปนการประเมนอยางไมเปนทางการ โดยวธการทเหมาะสมในการประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยไดแก 1. เกบรวบรวมขอมล ครควรวางแผนการเกบรวบรวมขอมลควบคกบการจดประสบการณ โดยเปนการวางแผนลวงหนา ทงน วธการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยมดงน 1.1 การสงเกตและบนทกพฤตกรรมหรอค าพดของเดก ครควรใชเวลาในการสงเกตและเฝาดเดก เพอใหทราบวาเดกแตละคนมจดเดน ความตองการ ความสนใจ และตองการความชวยเหลอในเรองใด ทงน ครตองก าหนดเวลา แนวทางทชดเจน และจดบนทกไวเพอน ามาใชในวเคราะหและสรป ทงน การสงเกตและบนทกพฤตกรรมหรอค าพดของเดกอาจท าไดดงตวอยางตอไปน

60

1.2 การสนทนากบเดก ครสามารถใชการสนทนากบเดกไดทงแบบรายบคคลและเปนกลมอยางสอดคลองกบกจวตรประจ าวน เพอประเมนความสามารถในการแสดงความคดเหน พฒนาการดานการใชภาษา ฯลฯ เชน เมอครเลานทานใหเดกฟงแลว ครอาจถามค าถามใหเดกแสดงความคดเหนจากเรองทฟง เพอใหรความคดของเดก ทงน ครควรจดบนทกค าพดของเดกไวเพอการวเคราะหและปรบการจดประสบการณใหเหมาะสมตอไป ในกรณทตองการสนทนากบเดกเปนรายบคคล ครควรพดคยในสภาวะทเหมาะสมไมท าใหเดกเครยดหรอเกดความวตกกงวล 1.3 การเกบตวอยางผลงานทแสดงความกาวหนาของเดก เปนวธการทครรวบรวมและจดระบบตวอยางผลงานทแสดงความกาวหนาของเดกจากชนงานทเดกสรางขนในกจวตรประจ าวน ครควรก าหนดจดมงหมายทชดเจนในการเกบรวบรวมผลงาน เชน เกบตวอยางผลงานการตดกระดาษทแสดงการเปลยนแปลงพฒนาการดานการตดกระดาษของเดกเดอนละ 1 ชนงาน แลวน ามาจดรวบรวมไวอยางเปนระบบ เปนตน การเกบสะสมผลงานอยางตอเนองน ครตองประเมนวาผลงานแตละชนแสดงความกาวหนาของเดกอยางไร ไมใชการน ามาเกบรวมกนไวเฉยๆ ครอาจใหเดกมสวนรวมในการเลอกและจดเกบผลงาน และครสามารถน าผลงานทจดรวบรวมไวอยางเปนระบบมาใชในการสอสารกบผปกครองใหรบทราบเกยวกบความกาวหนาของเดกดวย วธการรวบรวมขอมลเพอการประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกทดตองใชวธการทหลากหลาย ไมใชวธใดวธหนง โดยใหผทมสวนเกยวของ เชน พอแม หรอครผชวยมสวนรวมในการรวบรวมขอมลดวย เพราะวธการแตละวธจะมจดแขงและจดออนทแตกตางกน มความเหมาะสมกบลกษณะของขอมลทแตกตางกน โดยวธการทน าเสนอขางตนเปนวธทครตองฝกฝนจนมทกษะในการสงเกตเดก พดคยกบเดกและพอแมอยางเหมาะสม รวมทงมความไวตอสงทควรบนทกหรอเกบตวอยาง หากครมทกษะเหลานกจะท าใหการประเมนตรงตามสภาพจรงยงขน

2. วเคราะหและจดท าบนทกขอมลของเดก ครควรน าขอมลทเกบรวบรวมไวมาวเคราะห และจดท าบนทกขอมลของเดก ทงในลกษณะของบนทกขอมลเดกรายบคคล และบนทกขอมลเดกทงชนเรยน ดงน 2.1 บนทกขอมลเดกรายบคคล การท าบนทกขอมลเดกรายบคคลจะชวยใหครรจกความสามารถทแทจรงของเดก ท าใหครตดตามความกาวหนาของเดกไดอยางตอเนอง อกทงยงชวยใหครประเมนเดกอยางครอบคลมทกรายการประเมน ครทท าบนทกขอมลเดกเปนรายบคคลจะสามารถชวยสงเสรมความสามารถของเดกหรอใหความชวยเหลอเดกไดอยางเหมาะสม 2.2 บนทกขอมลเดกทงชนเรยน การท าบนทกขอมลเดกทงชนเรยนชวยใหครรวาเดกในหองเรยนทรบผดชอบมความสามารถหรอมพฒนาการในแตละดานเปนอยางไร สงผลใหครสามารถออกแบบการจดประสบการณไดเหมาะสมกบเดกในชนเรยนมากยงขนอกทงยงแสดงใหเหนความกาวหนาของเดกทงชนเรยน การสรปเชนนควรท าเปนระยะอยางตอเนองเพอใหสามารถน ามาใชไดอยางเหมาะสม

ทงนการประเมนพฒนาการและการเรยนรทดตองผสมผสานเปนเนอเดยวกนกบการจดประสบการณ การประเมนชวยใหครทราบพฒนาการของเดก เขาใจเดก และรวาควรท าอยางไรจงจะสามารถสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกไดอยางเตมท ครปฐมวยจงควรศกษาวธการ เครองมอ และเกณฑการประเมนทเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย วางแผนการประเมนให

61

เหมาะสม ใชผลการประเมนในการสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก การประเมนจงถอเปนสวนหนงของเครองมอทชวยท าใหครสามารถจดประสบการณอยางมคณภาพ

งานวจยทเกยวของ

นภาวด สวนกน (19) ไดศกษาความแขงแรงของกลามเนอของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาโรงเรยนราชานกล จงหวดกรงเทพมหานคร ระดบเรยนได อาย 7 – 15 ป โดยใชโปรแกรมการฝกกจกรรมแอโรบคดาซ เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนไดหลงจากไดรบโปรแกรมการฝกแอโรบคดาซ เปนเวลา 2 สปดาห มความแขงแรงของกลามเนอเพมขน

จรรยาพร ยอดแกว (20) ศกษาพฒนาการเดกปฐมวย สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา นครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2547 โดยมวตถประสงคเพอประเมนพฒนาการเดกปฐมวยอยางรอบดาน ทงดานรางกาย ดานอารมณ-จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา และเพอศกษาความสามารถในดานตาง ๆ ของเดกปฐมวยตามมาตรฐานการศกษาปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 โดยด าเนนการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย อาย 5-6 ป ทศกษาในชนปสดทายตามหลกสตรสถานศกษา ระดบการศกษาปฐมวย ของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2547 จ านวน 4,847 คน จากโรงเรยน จ านวน 142 โรงเรยน พบวา ตวบงชทมผลการประเมนอยในเกณฑระดบด 3 ล าดบแรก คอ ความสนกสนานราเรง รอยละ 100 การชวยเหลอตนเอง รอยละ 84.57 และการเลนหรอการอยรวมกบผอน รอยละ 84.05 และต าสดคอ เสนรอบศรษะ รอยละ 53.53 การประเมนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค พบวา มผลการประเมนระดบด สงสดในมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคท 6 ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมตามวย รอยละ 84.57 รองลงมาคอมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคท 3 มสขภาพจตดและมความสข รอยละ 81.29 และล าดบท 3 คอ มาตรฐานท 5 ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกก าลงกาย และต าสดในมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคท 11 มจนตนาการ และความคดสรางสรรค รอยละ 68.90 และผลการประเมนเดกปฐมวย จ าแนกรายพฒนาการ พบวา มผลการประเมนพฒนาการระดบด ในดานรางกาย รอยละ 68.99 ดานอารมณ-จตใจ รอยละ 76.48 ดานสงคม รอยละ 74.44 และดานสตปญญา รอยละ 66.49 โดยพฒนาการทง 4 ดาน มผลการประเมนระดบด สงสดในพฒนาการดานอารมณ-จตใจ รอยละ 76.48 และต าสดในพฒนาการดานสตปญญา รอยละ 66.49

กาญจนา คนหมน (21) เปรยบเทยบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชองกบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบปกตในการพฒนากลามเนอมดใหญเดกปฐมวย การวจยครงนวตถประสงค เพอเปรยบเทยบการพฒนาความสามารถการเคลอนไหวของกลามเนอใหญระหวางเดกทไดท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง กบเดกทไดท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกตของโรงเรยนแกนทองอปถมภ สงกดกรงเทพมหานคร ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 เปนนกเรยนชาย หญงอายระหวาง 4 – 5 ป ทงหมดจ านวน 40 คน ไดก าหนดกลมตวอยาง โดยจ าแนก

62

เปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน ดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random) โดยการจบสลาก เครองมอทใชในวจย คอ แผนการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง แผนการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต และแบบประเมนพฒนาการกลามเนอใหญส าหรบเดกปฐมวย ใชเวลาในการทดลอง 16 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 20 นาท จ านวน 48 ครง วเคราะหขอมลโดยวธการทางสถตและการบรรยาย ผลการศกษา พบวาจากการศกษาความสามารถในการเคลอนไหวกลามเนอใหญของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเคลอนไหวประกอบจงหวะแบบตารางเกาชองกบเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเคลอนไหวประกอบจงหวะแบบปกต ผลปรากฏวา 1.กอนและหลงการท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง ความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สรปไดวา หลงท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง ความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญมการพฒนาเพมขน 2.กอนและหลงการท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต ความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สรปไดวา หลงท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต ความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญมการพฒนาเพมขน 3.กอนท ากจกรรมของการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชองและกจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต ความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญไมแตกตางกน 4.หลงท ากจกรรมของการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง และกจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต ความ สามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จงสรปไดวา กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง สามารถพฒนาความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญไดดกวาการท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต

Billir, and Others. (22) ไดศกษาเปรยบเทยบพฒนาการทางทกษะกลามเนอใหญของเดกทมความบกพรองทางการไดยน เดกปกต และเดกทมความบกพรองทางสตปญญาโดยใชโปรแกรม Portage Early Childhood Educational Program Checklist พฒนาการทางกลามเนอใหญของเดกทมความบกพรองทางการไดยน และเดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะมพฒนาการทางทกษะกลามเนอใหญต ากวาเดกปกต เมอเทยบเดกปกตกบเดกทมความบกพรองทางการไดยน พบวา เดกทมความบกพรองทางการไดยนมพฒนาการทางทกษะกลามเนอใหญต ากวาเดกปกตในดานการทรงตว และการใชกลามเนอในการประสานงาน และเดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะมทกษะทางกลามเนอใหญต ากวาเดกปกตในทก ๆ ดาน

Gurgol. (23) ไดศกษาการเคลอนไหวโดยใชกจกรรมเขาจงหวะและโปรแกรมการสมผสในดานทกษะกลามเนอใหญของเดกทมปญญาหาทางการเรยนร ผลกอนการฝกและหลงการฝกโดยใชกจกรรมเขาจงหวะ และโปรแกรมการสมผสในดานทกษะกลามเนอใหญของเดกทมปญหาทางการเรยนรผลทปรากฎออกมาไมแตกตางกน

63

Bevins and Sharon. (11) ไดศกษาเปรยบเทยบพฒนาการทางกลามเนอใหญของเดกปกตกบเดกปฐมวยทเสยงตอความลมเหลวทางวชาการ พฒนาการทางกลามเนอใหญของเดกกลมเสยงแนวโนมทจะมพฒนาการลาชา

จากผลการวจยดงกลาวขางตนแสดงใหเหนวาความสามารถในการใชกลามเนอใหญนนเมอไดรบการฝกโดยใชกจกรรมตาง ๆ จะท าใหมการพฒนาดขนขน โดยในการพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอใหญนน กจกรรมทน ามาใชจะตองเปนสงทเดกสนใจเมอเดกไดรบการฝกทกษะ โดยใชกจกรรมดนตรบ าบดแลวจะชวยใหเดกไดฝกกลามเนอใหญใหมความแขงแรง และมพฒนาการทดขน

1.4 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวน

1.4.1 ความหมายและความส าคญของการใหความรผปกครอง

ในปจจบนการใหความรแกผรบบรการ มกด าเนนการในรปแบบของการใหสขศกษาหรอใหสขภาพจตศกษา(Psycho-education)ซงหมายถงกระบวนการทเกยวกบพฤตกรรมในการเปลยนแปลงความร ทศนคต และทกษะในการจดการกบปญหาสขภาพ เปนองครวมน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบบรการทเปนประโยชนตอภาวะสขภาพ เปนการใหความรเกยวกบปญหา ทางจตใจและการดแลบ าบดรกษา ททมสขภาพน ามาสอนผปวยและผดแลเกยวกบลกษณะของโรค อาการแสดง และการรกษาพยาบาลการตดตอประสานงานกบทมสขภาพ เทคนคการผอนคลายความเครยด และทกษะทางสงคม เชน ทกษะการสอสาร การแกไขปญหา และการตดสนใจ และเพอเพมความรความเขาใจเกยวกบการเจบปวยและการรกษารวมทงเพอใหผรบบรการสามารถเผชญปญหาอยางมคณภาพ

ความส าคญของผดแลเดกกลมอาการดาวน

ผดแลสวนใหญมกจะหมายถงพอ แม ญาต พนอง แตถาเทยบความหมายกบผดแลผปวยเรอรงในกลมอนๆแลวผดแลหมายถงญาตหรอบคคลทใหความชวยเหลอแกผปวยทบาน โดยลกษณะส าคญของผดแล สรปได ดงน

1. เปนบดา มารดา พ นอง หรอคสมรส หรอบคคลส าคญในชวตคนอนๆ

2. ผรบการดแลตองเปนบคคลทมภาวการณเปลยนแปลงเนองจากโรค ความพการ หรอความเสอมถอยของสมรรถภาพดานรางกาย จตใจ อารมณ และสตปญญาการรคดตดสนใจตางๆ ทมผลท าใหเกดขอจ ากดในการปฏบตกจวตรประจ าวน หรอกอใหเกดความตองการการดแลบ าบดรกษา

64

เฉพาะท ตลอดจนการแสดงบทบาทหนาทและการปฏสมพนธทางสงคม โดยความตองการดงกลาวตองไดรบการตอบสนอง หรอดแลชวยเหลออยางตอเนองในชวงระยะเวลาหนงหรอตลอดไป

3.มงเนนเฉพาะการใหความชวยเหลอโดยไมไดรบการตอบแทนทเปนคาจางหรอรางวล

4. สถานการณในการใหความชวยเหลอ ดแลเกดขนทบาน หรอชมชนแหลงอาศย

Horowitz (26) ไดใหความหมายของผดแลไว 2 ลกษณะโดยจ าแนกตามระดบของเขตความรบผดชอบ ในการปฏบตกจกรรมการดแลและการใหเวลาในการดแล ประกอบดวย

1. ผดแลหลก (Primary caregiver) หมายถงผทท าหนาทหลกในการปฏบตกจกรรมการดแลทกระท าตอผปวยโดยตรง มงเนนทการกระท าเพอตอบสนองความตองการดานรางกาย เชน การอาบน าท าความสะอาดรางกาย ดแลสขวทยาสวนบคคล ชวยแตงตว ปอนอาหารหรอใหอาหารทางสายยาง ท าความสะอาดแผล ชวนในการขบถาย จดเตรยมใหผปวยรบประทานยา เปนตน โดยใหเวลาในการดแลอยางสม าเสมอและตอเนองมากกวาคนอน

2. ผดแลรอง (Secondary caregiver) หมายถง บคคลอนๆทอยในเครอขายการดแล มหนาทจดการดานอนๆ ซงไมใชการดแลทกระท าตอตวผปวยโดยตรง เชน เปนธระแทนในการตดตอกบชมชนหรองานสงคม จดการเกยวกบการเดนทาง ตรวจรกษา หรออาจปฏบตกจกรรมการดแลผปวยโดยตรงเปนครงคราว เมอผดแลหลกไมสามารถกระท าหนาทได หรอคอยชวยเหลอผดแลหลกในการดแลผปวย แตใหเวลาในการดแลนอยกวา

ความตองการของผดแลเพอสนบสนนก าลงใจในการดแลเดกกลมอาการดาวน

การมภาระในการเปนผดแลเดกกลมอาการดาวน ผดแลจะพบปญหาทงความเหนดเหนอย ความลาและเกดความเครยดขนได มการศกษาวจยและยนยนผลการวจยจากนกวชาการจ านวนมากทผลการวจยพบวาครอบครวทมบตรทเปนเดกดาวนซนโดรมจะมระดบความเครยดมากกวาครอบครวทมลกปกต(27) เนองจากตองแบงเวลาในการปฏบตกจกรรมการดแลพรอมๆกบการปฏบตหนาทอนๆในครอบครวดวย ท าใหผดแลมความตองการการสนบสนนตางๆเพอเปนก าลงใจในการดแลบคคลปญญาออน สรปไดดงน

1. ตองการเวลาทเปนของตนเองบาง เพอจะไดท ากจกรรมสวนตวและคงไวซงสมพนธภาพในสงคม หรอตองการเวลาเพอผอนคลายและเวลาทตองปฏบตบทบาทอนๆ

65

2. ตองการทราบปญหาทเกดขนกบผปวย เพอหาวธจดการกบปญหาดงกลาว เชน ผปวยเคลอนไหวตวเองไมได ผดแลยอมตองการทราบวธการชวยเหลออยางถกตอง รวมทงความรในการปองกนภาวะแทรกซอนจากการทผปวยเคลอนไหวไมได

3. ตองการความชวยเหลอรวดเรวทนททมปญหา เพอสามารถปรกษาไดตลอดเวลา ในรปการใหค าปรกษาทางโทรศพท ถาผดแลเกดปญหา หรอไมแนใจวากระท าถกตองหรอไม

4. ตองการบคคลทสนบสนนดานก าลงใจ เพอรบฟงและชวยปรบอารมณทไมพงพอใจ เบอหนายทอแท ใหดขนหรอหมดไป โดยเฉพาะผดแลทท าหนาทหลายบทบาทและตองดแลผปวยเปนระยะเวลายาวนาน แมเปนเพยงแคการรบฟงกจะชวยใหผดแลรสกผอนคลายความเครยดลงไปไดบาง นอกจากนนยงตองการค าแนะน าใหผดแล ฝกการอยกบเหตการณปจจบนเพอท าหนาทใหดทสด และฝกการคด การมองปญหาทเกดขนกบตนใหเปนเรองธรรมดา ไมไดเลวรายไปกวาผอน

5. ตองการแรงจงใจทดและตอเนองในการดแลผเจบปวยระยะยาว แรงจงใจจะท าใหผดแลเกดความตระหนกและใหความส าคญทจะดแลผปวยดวยความเขาใจ สามารถยอมรบกบปญหาทเกดขน

6. ตองการใหเครอขายทางสงคม คอสมาชกในครอบครวหรอคนอนๆ มามสวนรวมในการดแลผปวยและรบรในปญหาทเกดขนกบผดแล เพราะเปนททราบกนโดยทวไปวาแรงสนบสนนทางสงคมเปนตวชวยลดความเครยด

ความส าคญของการใหสขภาพจตศกษา

การใหสขภาพจตศกษาเปนสงส าคญทจะตองใหกบผรบรการ เพราะมผลการวจยหลายฉบบทสนบสนนวาการใหสขภาพจตศกษาทสอดคลองกบการเจบปวยและมการใชเทคนคการใหสขภาพจตศกษาทเหมาะสม จะท าใหผรบบรการมความตระหนกรในความเจบปวยของตนเองหรอผทตนเองตองดแล รบรถงผลกระทบของการเจบปวยทางจตทมตอการด าเนนชวตของตนเองและผอน และยงมผลงานวจยทพบวาการใหสขภาพจตศกษาชวยท าใหหายจากการเจบปวย นอกจากนผลของการใหสขภาพจตศกษาท าใหอตราการกลบเปนซ าของโรคบางอยางลดลง และลดความรนแรงของอาการปวยและระยะเวลาเจบปวยลดลงดวย

การใหสขภาพจตศกษาไมใชเรองใหมและเปนสงทปฏบตกนมานานแลว โดยสขภาพจตศกษาเปนเครองมอทจะชวยใหครอบครวและผดแลของผปวยมความรความเขาใจวาเกดอะไรขนกบผปวยและจะมวธการดแลอยางไร การใหสขภาพจตศกษามกจะใชรวมกนกบวธการรกษาดวยการท าครอบครวบ าบด

66

นอกจากนยงใชเปนเครองมอในการชวยเหลอผทไดรบผลกระทบทางจตใจจากโรคทางจตเวชดวย และผท างานดานสขภาพจตและจตเวชสวนใหญยงใชแนวคดหลกของการใหสขภาพจตศกษาในการท างานกบผรบบรการในลกษณะของการใหสขภาพจตศกษารายบคคลดวย

การจดบรการใหความรแกบดามารดาและผดแลเดก การใหความรเปนบทบาทหนงทส าคญของพยาบาลกมารเวชศาสตร โดยหลกการของทฤษฎระบบ

แลว หากเกดปญหาอยางใดอยางหนงขนกบสมาชกคนใดคนหนงในครอบครว เหตการณหรอปญหากยอมสงผลกระทบกบสมาชกคนอนๆ ในระบบครอบครวดวย ในท านองเดยวกนการก าเนดของเดกคนหนงในครอบครวรวมทงรปแบบหรอปญหาของพฒนาการทเกดขนกบเดกปวยคนนนยอมมผลกระทบตอบดามารดาหรอสมาชกอนในครอบครวดวย หากบดามารดาและผดแลไมมความรความเขาใจเกยวกบพฒนาการทปกตและการสงเสรมพฒนาการแลว กอาจน ามาสความเครยดของบดามารดาและผดแลและสงผลกระทบตอการดแลเดกปวย ดงนนพยาบาลเดกจงมบทบาทส าคญในการทจะเปนผชวยใหครอบครวมความร ความเขาใจและสามารถทจะชวยกระตนพฒนาการเดกปวยรวมทงสามารถจดสงแวดลอมของการดแลทเออและสงเสรมพฒนาการของเดกปวยใหด าเนนตอไปอยางเตมศกยภาพ ซงการจดบรการใหความรเกยวกบพฒนาการเดกอาจกระท าไดในหลายรปแบบเชน การจดโปรแกรมใหความรเปนรายบคคลหรอเปนกลมการจดอบรมระยะสน หรอการจดท าสอในรปของใบปลว แผนพบ หนงสอคมอ วดทศน เปนตนนอกจากนการจดบรการใหค าปรกษากเปนรปแบบหนงของการใหความร (28) ซงอาจใหเปนรายกลม รายบคคล ทางจดหมาย โทรศพทหรอเครอขายอนเตอรเนต เปนตน การใหสขภาพจตศกษาเรองกลมอาการดาวน

หมายถงการใหความร ค าแนะน า เรองกลมอาการดาวน เพอใหผปกครองไดเรยนรในสงทตองการ มความเขาใจเกยวกบโรคทเปน ใหความรวมมอในการรกษาพยาบาล มการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพใหเหมาะสมกบสภาพการเจบปวย โดยรปแบบอาจจดเปนการใหสขภาพจตศกษารายบคคล หรอรายกลม ทงนยดหลกการมสวนรวมของผปกครองและการใชสอการสอนสขภาพจตศกษาทเหมาะสมจะชวยใหเกดการเรยนรไดดขน

1.4.2 หลกและวธการใหความรผปกครองอายเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

รปแบบของการใหสขภาพจตศกษา

1. การสอนแบบรายบคคล 2. การสอนแบบรายกลม

กระบวนการใหสขภาพจตศกษา

1. การสอสาร ( Communication ) 2. การเรยนรแบบมสวนรวม ( Participatory Learning )

67

การสอสาร ( Communication)

การสอสาร(Communication) หมายถง การถายทอดแลกเปลยนเรองราว (information) ความคดเหน (ideas) ความนกคด ความเชอ (beliefs) ความรสก (feeling) และทศนคต (attitudes) ของตนแกผอน และรบเอาสงเหลานนจากผอนมา

จดมงหมายของการสอสาร

1. เพอสนองความตองการของบคคล ใหเกดความเขาใจและแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

2. เพอใชเปนเครองมอในการใหการพยาบาลผปวย เพอการบ าบดรกษาผปวยจตเวชซงเปนปญหาทางดานจตใจ อารมณ และสงคม โดยการใชการสอสารเปนเครองมอทจะเขาถงผปวย เพอทจะทราบปญหาความตองการและหาทางชวยเหลอผปวยตอไป

การสอสารม 2 ชนด

1. การใชค าพด ( Verbal communication) คอ การสอสารโดยใชภาษาเปนสอ ทงภาษาพดและภาษาเขยน การพดเปนการตดตอทนยมมากทสดในสงคมทวไป เพาะสะดวกและงายตอการเขาใจ

2. การไมใชค าพด( Non-Verbal communication) คอการสอสารโดยการไมใชภาษาเปนสอ เปนการแสดงออกโดยใชการเคลอนไหวของรางกาย ทาทาง การแสดงออกของสหนา แววตา น าเสยง การสมผส ตลอดจนสญญาณ (signals) และสญลกษณ (symbols) ตางๆ

องคประกอบในการสอสาร ประกอบดวย

1. ผสงขาวสาร ( sender ) 2. ผรบขาวสาร ( receiver ) 3. ขาวสาร ( message ) 4. สอหรอเครองมอทผสงใชถายทอดขาวสาร ( medium )

รปแบบการสอสาร ( Models of Human Communication)

1. การสอสารแบบทางเดยว ( One-way Communication) เปนการสงขาวสารทผสง สงขาวสารไปยงผอน โดยไมใหโอกาสผอนไดซกถาม เชน ค าสงตางๆ จากผบงคบบญชา

2. การสอสารแบบสองทาง ( Two-way Communication) เปนการสอสารทผสง สงขาวไปยงผรบ และผรบตอบสนองกลบมายงผสงตามความเขาใจของตน การตดตอแบบนไดผลดกวา เพราะทง 2 ฝาย มโอกาสแลกเปลยนความคดเหนกน

68

การเรยนรแบบมสวนรวม ( Participatory Learning)

การเรยนรแบบมสวนรวม อาศยหลกการเรยนรทยดผเรยนเปนศนยกลาง โดยใหผเรยนเปนผสรางความรจากประสบการณเดม การเรยนรแบบมสวนรวมมหลกส าคญ 5 ประการ คอ

1. เปนการเรยนรทอาศยประสบการณของผเรยน 2. ท าใหเกดการเรยนรใหมๆ ททาทายอยางตอเนอง และเปนการเรยนรทเรยกวา Active

Learning 3. มปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเอง และระหวางผเรยนกบผสอน 4. ปฏสมพนธทมท าใหเกดการขยายตวของเครอขายความรททกคนมอยออกไปอยางกวางขวาง 5. มการสอสารโดยการพด หรอการเขยน เปนเครองมอในการแลกเปลยน การวเคราะหและ

สงเคราะหความร 1.4.4 การประเมนผลการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป

ชาญ สวสดสาล(24) ไดอธบายถงการตดตามผล (Follow up) วาเปนล าดบขนตอนทมความส าคญมาก ในการศกษาวาผรบการอบรมโครงการตางๆ หรอผส าเรจการศกษาหลกสตรตางๆ ปฏบตงานไดผลดขนหรอไม มการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปจากเดมหรอไม และอยางไร รวมทงศกษาถงปญหาอปสรรค ขอจ ากดของการน าความรและประสบการณทไดรบไปใช รวมถงท าใหทราบถงการบรรลวตถประสงคความส าเรจหรอลมเหลวของการใหการศกษาอบรมเพอเปนแนวทางในการปรบปรง พฒนาใหมความสมบรณและมประสทธภาพยงขน

การตดตามผลในแงของการฝกอบรม คอ การประเมนผลการอบรมหลงจากเสรจสนการฝกอบรมแลวระยะหนงเพอหาค าตอบทส าคญเกยวกบโครงการฝกอบรม 4 ประการ ไดแก (1) บรรลผลตามวตถประสงคของโครงการหรอไม (2) เปนประโยชนตอการปฏบตงานและตอหนวยงานหรอไม อยางไร (3) ผเขารบการอบรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานในทางทดขนหรอไม อยางไร และ (4) ผเขารบการอบรมไดน าเอาความร ทกษะ ประสบการณ ตลอดจนสงทไดรบจากการฝกอบรมไปประยกตใชในการปฏบตงานหรอไม อยางไร

การประเมนผลการใหความรผปกครองเดกกลมอาการดาวน ใชหลกและวธการในการประเมนผลการฝกอบรม คอ

ขนท 1 ก าหนดวตถประสงคการประเมน ขอมลทจะน ามาก าหนดเปนวตถประสงคของการประเมนมาจาก วตถประสงคของการฝกอบรม

ขนท 2 ขนวางแผนการประเมน ในขนนเปนการน าวตถประสงคของการประเมนผล มาก าหนดเปนแผนการประเมน 6 ขนตอน

ไดแก 1) ก าหนดประเภท หรอ ระดบการประเมนทสอดคลองกบวตถประสงคการประเมน 2) ก าหนดค าถามเกยวกบเรองทตองการทราบ 3) ก าหนดแหลงทมา ของขอมล 4) ก าหนดชวงเวลาจดเกบขอมล 5) ก าหนดเทคนคหรอวธการและเครองมอในการจดเกบขอมล และ 6) ก าหนดวธการ วเคราะหขอมล โดยอาจก าหนดเปนตาราง

69

ขนท 3 จดเตรยมเครองมอทใชในการประเมนผล ขนท 4 ขนปฏบตตามแผน ขนท 5 ขนการวเคราะหขอมลและสรปรายงานการประเมนผล

1.4.5 งานวจยทเกยวของ

สกาวรตน เทพรกษ (25) ศกษาวจยเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพผดแลเดกในการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย มวตถประสงคเพอพฒนาความร ความสามารถและทกษะในการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยของผดแลเดกและศกษาสถานการณและปจจยทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวยในศนยเดกเลก พบวา สวนใหญครผดแลเดกทผานการอบรมไดมการจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการเดกโดยเนนกจกรรมสงเสรมพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกและดานการใชภาษา ส าหรบการประเมนเดกในศนยเดกเลกดานการเจรญเตบโตพบวาสวนใหญเดกในศนยเดกเลกมน าหนกตวตามเกณฑอายรอยละ 89.1น าหนกต ากวาเกณฑรอยละ 4.4 และน าหนกมาก เกนเกณฑรอยละ 6.5 สวนสงตามเกณฑอาย รอยละ 92.6เตย รอยละ 4.7 น าหนกตวตามเกณฑสวนสง สวนใหญสมสวนรอยละ 85.1 เรมอวนและอวนรอยละ 7.2ผอม รอยละ 7.6 ส าหรบผลการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยจากการศกษาครงน พบวา การประเมนพฒนาการเดกดวยแบบประเมนอนามย 49 เดกปฐมวยมพฒนาการรวมปกตสมวยรอยละ 61.7 โดยมพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกปกตสมวยรอยละ 73.2 พฒนาการดานการใชภาษาปกตสมวยรอยละ 75.1 และพฒนาการดานสงคมและการชวยเหลอตนเองปกตสมวยรอยละ 100 ส าหรบการประเมนพฒนาการเดกดวยแบบประเมน Modified Denver II พบวา เดกปฐมวยมพฒนาการรวม 4 ดานปกตสมวยรอยละ 69.7 โดยมพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกปกตสมวยรอยละ 75.3 พฒนาการดานการใชภาษาสมวยปกตรอยละ 90.5พฒนาการดานการใชกลามเนอมดใหญปกตสมวยรอยละ 97.3 และพฒนาการดานสงคมและการชวยเหลอตนเองปกตสมวยรอยละ 97.4 ปจจยทมความสมพนธกบการเจรญเตบโตของเดกปฐมวยอยางมนยส าคญทางสถต(P-value<0.05) ไดแกการศกษาของผดแลเดก ปจจยทมความสมพนธกบ พฒนาการรวมของเดกปฐมวยดวยแบบประเมนอนามย 49 อยางมนยส าคญทางสถต (P-value<0.05) ไดแก การศกษาของ มารดา บดาและของผเลยงดเดกทบาน และเพศของเดก ปจจยทมความสมพนธกบพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลก อยางมนยส าคญทางสถต (P-value <0.05) ไดแก การศกษาของมารดา บดา ของผเลยงดเดกทบานและตวของ ผเลยงดเดกทบาน ปจจยทมความสมพนธกบพฒนาการดานความเขาใจและการใชภาษาอยางมนยส าคญทางสถต(Pvalue<0.05) ไดแก การศกษาของมารดา บดา และของผเลยงดเดกทบานปจจยทมความสมพนธกบ พฒนาการรวมของเดกปฐมวยดวยแบบประเมน Modified Denver II อยางมนยส าคญทางสถต (P-value<0.05) ไดแกการศกษาของ บดาและของผเลยงดเดกทบาน และเพศของเดกปจจยทมความสมพนธกบพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลก อยางมนยส าคญทางสถต (P-value <0.05)ไดแก การศกษาของมารดา บดา ของผเลยงดเดกทบาน ขอเสนอแนะ จากการศกษาครงนพบวา เดกในศนยเดกเลกมพฒนาการสงสยลาชาดานการใชกลามเนอมดเลก และพฒนาการดานความเขาใจและการใชภาษา มากกวาดานสงคมและการชวยเหลอตนเอง และดานการใชกลามเนอมดใหญ ถงแมจะสงกวาผลการศกษาในป 2550 ซงกสอดคลองกบการศกษาทผานมาของเขตสาธารณสขท 4 และของประเทศ ดงนน ควรเนนใหความส าคญกบกลมเปาหมาย 3 กลม ไดแก 1.กลม

70

บดามารดา และผเลยงดเดกทบานใหมความรและทกษะเรองการเลยงดเดกปฐมวยอยางถกตอง โดยเฉพาะเรองการสงเสรมการพฒนาการเดกตามวย 2.กลมครผดแลเดกทศนยเดกเลก ควรมการจดอบรมเรองการดแลและสงเสรมพฒนาการตามวยเนนกจกรรมสงเสรมเฉพาะดานทเปนปญหาอยางตอเนอง 3.กลมบคลากรสาธารณสขทงในสถานอนามยและโรงพยาบาล ควรเนนเรองการใหความรตามแนวทางหลกสตรโรงเรยนพอแมใหสอดคลองกบการด าเนนงานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว ทงในสถานบรการและในชมชน เพอใหเขาถงกลมบดามารดาและผเลยงดเดกอยางครอบคลม

วลลภษฐ วสทธศกด และ ทพญ.ดร.บษยรตน สนตวงศ (26) ศกษาการเปรยบเทยบประสทธผลการ

ใหทนตสขศกษา วธสอนตวตอตวและการเรยนรดวยตวเอง โดยการใชสอวดทศนแกผปกครองเดกดาวนซนโดรม ชวงกอนวยเรยน โดยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบประสทธผลของรปแบบการใหทนตสขศกษาดวยวธการทตางกนแกผปกครองของเดกดาวนซนโดรม ชวงกอนวยเรยนทพาเดกมารบบรการในแผนกกระตนพฒนาการในโรงพยาบาลของคณะแพทยศาสตร 3 แหงในเขตกรงเทพมหานคร กลมตวอยางทงหมดจ านวน 73 รายถกจดเขาสกลมศกษา 3 กลม คอกลมควบคม เปนกลมทไดรบทนตสขศกษาแบบสอนตวตอตวโดยทนตบคลากร และกลมทไดรบทนตสขศกษาแบบวธการเรยนรดวยตนเองโดยการทผปกครองศกษาจากสอการสอนแบบสอวดทศน ท าการประเมนประสทธภาพการแปรงฟนของผปกครองทผวฟนเดก โดยวดคาดชนคราบจลนทรยพนฐาน (Pl(,1)) คาดชนคราบจลนทรยจากการแปรงแบบเดม(Pl(,2)) และคาดชนคราบจลนทรยหลงใหทนตสขศกษา (PI(,3)) เพอดผลตางคาดชนคราบจลนทรย ((+,D)Pl) และประเมนความรของผปกครองจากคาคะแนนความรกอนและหลงใหทนตสขศกษา วเคราะหความแตกตางของประสทธผลการใหทนตสขศกษาในทนทดวยสถตนอนพาราเมตรกชนดครสครล วลลส ระหวางกลมศกษา 3 กลม และสถตนอนพาราเมตรกชนดแมนวทนย ย ระหวางคกลมศกษาทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ผลการศกษาพบวาคาดชนคราบจลนทรยพนฐาน (Pl(,1)) กอนเรมการศกษาในกลมศกษาทง 3 กลมนนไมแตกตางกนแสดงวาแตละกลมศกษามการกระจายลกษณะของประชากรทใกลเคยงกน

ภายหลงใหทนตสขศกษา พบผลตางคาดชนคราบจลนทรย ((+,D)Pl) และคาคะแนนความรจากชวงกอนและหลงการใหทนตสขศกษาระหวางกลมศกษา 3 กลมนนแตกตางกนอยางมนยส าคญ โดยผลการเปรยบเทยบ พบความแตกตางระหวางกลมควบคมและกลมทไดรบทนตสขศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญ แตเมอเปรยบเทยบในระหวางกลมทไดรบทนตสขศกษา 2 กลมนน พบวามคาแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ แสดงใหเหนวาการใหทนตสขศกษาแกผปกครองวธการเรยนรดวยตนเองโดยการทผปกครองศกษาจากสอการสอนแบบสอวดทศน นนนาจะมผลท าใหเกดการพฒนาทงความสามารถในการแปรงฟนและความรของผปกครองไดไมตางจากการใหทนตสขศกษาแบบสอนตวตอตวโดยทนตบคลากร

ศรนทร กาญจนดา(21) ไดศกษาความสามารถใชกลามเนอใหญของเดกทมความบกพรองทาง สตปญญาระดบรนแรง จากการใชโปรแกรมกจกรรมการฝกทกษะกลไก ของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทยรวมกบกจกรรมฝกสมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness). การวจยน มความมงหมายเพอศกษาความสามารถใชกลามเนอใหญของเดก ทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงจากการใชโปรแกรมกจกรรมการฝกทกษะกลไก ของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทย รวมกบกจกรรมฝก

71

สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) กลมตวอยางเปนเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง อาย 8-15 ป (ระดบสตปญญา 20-34) ทไมมความพการซาซอน ทกาลงศกษาอยในชนเตรยมความพรอมของมลนธสถาบนแสงสวาง จานวน 8 คน ไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลไดแกแผนการฝกกจกรรม จาการใชโปรแกรมการฝกกจกรรมทกษะกลไกของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทย รวมกบกจกรรมฝกสมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness)และแบบประเมนความสามารถใชกลามเนอใหญของคมอสงเสรมพฒนาการเดกของกรมสขภาพจต โรงพยาบาลราชานกล ระยะเวลาทาการทดลอง 8 สปดาหๆ ละ 5 วน วนละ 60นาท รวม 40 ครง สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คามธยฐาน คาพสยควอไทล และสถตทดสอบนอนพาราเมตรก The Sign Test for Median :One Sample. The Wilcoxon Matched-Pairs Signed-Ranks Test ผลการวจยพบวา1. ความสามารถใชกลามเนอใหญของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง หลงการใชโปรแกรมการฝกกจกรรมทกษะกลไกของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทยรวมกบกจกรรมฝกสมรรถภาพทางกาย ( Physical Fitness) มความสามารถใชกลามเนอใหญอยในระดบด 2. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง อาย 8-15 ป ทไดรบการฝกจาก การใชโปรแกรมการฝกกจกรรมทกษะกลไกของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทยรวมกบกจกรรมฝก สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) หลงการทดลองมความสามารถใชกลามเนอใหญสงขนอยางมนยส าาคญทางสถตทระดบ .05

72

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหว

ของกลมอาการดาวน อาย 1: 6 - 5 ป สถาบนราชานกล ผวจยไดด าเนนการวจยตามขนตอนดงตอไปน

1.รปแบบการวจย

2.ประชากรและกลมตวอยาง

3.เครองมอทใชในการวจย

4.การรวบรวมขอมล

5.การวเคราะหขอมล

ดงรายละเอยดตอไปน 1. รปแบบการวจย

รปแบบการวจยครงนเปนนการวจยกงทดลอง(Quasi experimental) แบบกลมเดยวทดสอบกอน

และหลง (One – group pretest – post design) ดงภาพตอไปน

O1 หมายถง พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป

และความรของผปกครอง กอนไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS X หมายถง การปฏบตการพยาบาลแบบ CHEETS O2 หมายถง พฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป และ

ความรของผปกครอง หลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS 2.ประชากรและกลมตวอยาง

2.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ เดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป และ ผปกครองของเดกกลมอาการดาวนทมาใชบรการเปนผปวยใน สถาบนราชานกล จ านวน 60 คน ตงแต เดอนมนาคม - พฤษภาคม 2554

2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ เดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5

O1 X O2

73

ป จ านวน 16 คน และผปกครองทพาเดกมาใชบรการเปนผปวยในหอผปวยเดก 1 และหอผปวยเดก 2 จ านวน 16 คน ตงแตเดอนมนาคม - พฤษภาคม 2554 โดยเลอกแบบเจาะจง เนองจากครอบคลมชวงอาย 1:6 – 5 ป ใชการสมอยางงายในหอผปวยเดก 1 เปนสดสวน 1:5 ของผใชบรการเปนผปวยใน สวนหอผปวยเดก 2 เปนผใชบรการเปนผปวยในทงหมด จ านวน 6คน ดงแสดงจ านวนผใชบรการเปนผปวยใน ตามตารางน

3. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบไปดวย เครองมอ 2 ประเภทคอ 3.1 เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แนวปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ประกอบดวย 3.1.1 แผนการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ซง

เปนเครองมอทน ามาจากรายการตรวจพฒนาการของเดกอาย 1: 6 – 5 ป และแนวทางการสอนในคมอสงเสรมพฒนาการเดก อาย 1:6 – 5 ป ของสถาบนราชานกล มทงหมดจ านวน 28 ทกษะ จ าแนกตามชวงอาย ตงแต 1: 6 – 5 ป ดงน

อาย 1: 6 - 2 ป มทงหมด 3 ทกษะ อาย 2 – 3 ป มทงหมด 12 ทกษะ



(ดงรายละเอยด ในภาคผนวก)

3.1.2 แผนการสอนความรผปกครอง จ านวน 2 แผน คอ 1) แผนการสอนเรอง เดกกลมอาการดาวน ประกอบดวย ใบความร จ านวน 5 ใบ

ไดแก ความหมายของกลมอาการดาวน สาเหตของกลมอาการดาวน อาการและอาการแสดง ความดปกตทอาจพบรวมดวยในเดกกลมอาการดาวน และการดแลเดกกลมอาการดาวนและใบงาน จ านวน 3 ใบ

2) แผนการสอนสงเสรมพฒนาการ ประกอบดวยใบความร จ านวน 1 ใบ ม เนอหาเกยวกบพฒนาการปกตและการสงเสรมพฒนาการ ปจจยทมผลกระทบตอพฒนาการ วตถประสงคการสงเสรมพฒนาการ ขนตอนการสงเสรมพฒนาการ หลกการวางแผนและการสงเสรมพฒนาการ และใบงานจ านวน 1 ใบ (ดงรายละเอยดในภาคผนวก)

โปรแกรม D1 โปรแกรม D2 จ านวนเดก

กลมอาการดาวน อาย 1:6 – 3 ปและผปกครองทงหมด

กลมตวอยาง

จ านวนเดก กลมอาการดาวน

3 – 5 ปและผปกครองทงหมด

กลมตวอยาง

เดก50 คนและผปกครอง 50 คน

เดก10 คนและผปกครอง 10 คน

6 คนและผปกครอง 6 คน 6 คนและผปกครอง 6 คน

รวมจ านวนเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป กลมตวอยางทงหมด 16 คน รวมจ านวนผปกครองเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป กลมตวอยางทงหมด 16 คน

74

ขนตอนการสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการทดลอง มขนตอน ดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรง

ตว การเดน การวงของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป และการสอนความรผปกครอง ไดแก 1.1 ศกษางานวจยทเกยวของ เชน ผลของสขภาพจตศกษาแบบกลมตอความร เจตคต และการ

ปฏบตของผปกครองเดกปญญาออน ของจนทรเพญ ธชสนพงษ 1.2 ศกษาเอกสาร บทความ ทเกยวกบเดกกลมอาการดาวน เชน หนงสอเดกกลมอาการดาวน

ของ นพวรรณ ศรวงคพานช 1.3 ศกษาคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป สถาบนราชานกลและรายการตรวจ

พฒนาการของเดกดานการเคลอนไหว อาย 1:6 – 5 ป 2. สรางแผนการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวหมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลม

อาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป และแผนการสอนผปกครอง จ านวน 2 เรอง คอ แผนการสอนความรเกยวกบเดกกลมอาการดาวน และแผนการสอนความรเกยวกบพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง

3. ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (content Validity) ของแผนสงเสรมพฒนาการและแผนการสอน เพอหาคา IOC (Index of item Objective congruence) โดยผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ไดแก พยาบาลผมความเชยวชาญในการใชคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป จ านวน 2 คน และนกจตวทยาผมประสบการณท างานกบเดกกลมอาการดาวนมากกวา 10 ป 1 คน โดยผวจยก าหนดเกณฑในการยอมรบแตละประเดนทระดบ .50 ขนไป และก าหนดคะแนนความคดเหนไวดงน

+1 = เนอหาของแผนการสอนและภาษาเหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงค 0 = เนอหาของแผนการสอนหรอภาษาควรไดรบการปรบปรงแกไขบางสวน กอนน าไปใช - 1 = เนอหาของแผนการสอนหรอภาษาไมเหมาะสม หรอไมสอดคลองกบ

วตถประสงค ไมสามารถน าไปใชได

1.ศกษาต าราเอกกสารลลงาาวจ ยย อก ยกยบการสาอสรจมพยฒวาการดาวการอคลกวไหขกาอดกกลมกาการดาวกาย

1:6-5 ป ลลงการใหคามรลกผปกครกาอรกาอดกกลมกาการดาวลลงการสาอสรจมพยฒวาการดาวการอคลกวไห

2. ปรงชมผจยยเลลงสราาลผวการสาอสรจมพยฒวาการดาวการอคลกวไหอดกกลมกาการดาวกายเ1:6-5เป

ลลงใหคามรลกผปกครกาอรกาอดกกลมกาการดาวลลงการสาอสรจมพยฒวาการดาวการอคลกวไห

3. จอครางหคณภาพขกาอครกามกดยคาคามตราเลลงปรยบปราลกไขกกวว าไปใช

75

ซงจากคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทง 3 คน น ามาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) พบวาทงแผนการสงเสรมพฒนาการและแผนการสอนผปกครองมคาความสอดคลองมากกวาระดบ 0.5ทงสองแผน แสดงวาเนอหาของแผนการสอนเหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงค ภาษามความชดเจน เขาใจงาย สามารถน าไปใชได โดยมขอแนะน าใหตดเนอหาทบางสวนทเยนเยอออก ใหกระชบเหมาะสมกบเวลา

4. ปรบปรงแกไขแผนการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวงของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ปและแผนการสอน ทผเชยวชาญแนะน ากอนน าไปทดลองใช เพอใหกระชบและชดเจนมากยงขน

5. ทดลองน าแผนการสอนไปใชกบกลมผปกครอง ซงมลกษณะคลายคลงกบกลมตวอยาง จ านวน 5 คน ทมารบบรการในหอผปวยเดก 1 พบวาแผนการสอนความรเดกกลมอาการดาวน ใชเวลาในการสอนมากกวา 3 ชวโมง จงตองตดเนอหาในสวนทไมกระทบกบความรทผปกครองควรจะไดรบออกไป เชน กจกรรมจ าชอและปรบลดเวลากจกรรมการปฐมนเทศลงใหเหลอเวลา 5 นาท

6. ปรบปรงแกไขกอนน าไปใช 3.2 เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ไดแก

3.2.1 แบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดก

กลมอาการดาวน อาย 1: 6 – 5 ป จ านวน 28 ขอ (ดงรายละเอยด ในภาคผนวก) 3.2.1 แบบบนทกการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6

-5 ป (ดงรายละเอยด ในภาคผนวก) 3.2.2 แบบทดสอบความรผปกครอง ซงผวจยสรางขนเอง จ านวน 10 ขอ ประกอบดวยขอ

ค าถามความรเกยวกบเดกกลมอาการดาวน จ านวน 5 ขอ และขอค าถามความรเกยวกบการสงเสรมพฒนาการ จ านวน 5 ขอ (ดงรายละเอยดในภาคผนวก)

ขนตอนการสรางและหาคณภาพของเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

ไมอหมางสม

อหมางสม

1. ศกษาต าราอกกสารลลงาาวจ ยย อก ยขกาอก ยกยบลวคจดฤษฏ พยฒวาการดาวการ

อคลกวไหลลงการดลลอดกกลมกาการดาวกาย1:6 –เ5เป

2.เปรงชมผจยยเลลงสราาลบบยดพยฒวาการดาวการอคลกวไหขกาอดกกลมกาการดาว กายเ1:6 –เ

5เป ,เลบบบยวกการดลลสขภาพลลงลบบดสกบคามรผปกครกา

3.เจอครางหคณภาพขกาอครกามกดยคาคามตรา

4.ว าลบบยดพยฒวาการ,เลบบดสกบคามร,เลบบบยวกการดลลไปใช

ปรยบปราอครกามก

76

1. ศกษาต าราเอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบแนวคดทฤษฏพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวนอาย1:6 – 5 ปและการดแลเดกกลมอาการดาวนอาย1:6 – 5 ป เชน ผลของสขภาพจตศกษาแบบกลมตอความร เจตคต และการปฏบตของผปกครองเดกปญญาออน ของจนทรเพญ ธชสนพงษ (32) หนงสอเดกกลมอาการดาวน ของ นพวรรณ ศรวงคพานช (3) คมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป สถาบนราชานกล (13) และรายการตรวจพฒนาการของเดกดานการเคลอนไหว อาย 1:6 – 5 ป ของสถาบนราชานกล 2. สรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ไดแก

2.1 แบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 – 5 ป ซงเปนเครองมอทน ามาจากรายการตรวจพฒนาการของเดกอาย 1: 6 – 5 ปและวธทดสอบและเกณฑตดสนในคมอสงเสรมพฒนาการเดก อาย 1:6 – 5 ป ของสถาบนราชานกล จ านวน 28 ขอ จ าแนกตามชวงอาย ดงน

อาย 1: 6 - 2 ป มทงหมด 7 ทกษะ อาย 2 – 3 ป มทงหมด 8 ทกษะ



โดยก าหนดคาคะแนนการประเมน ดงน 0 หมายถง เดกท าไมไดเลย

1 หมายถง ตองชวยเหลออยางมากถงจะท าได

2 หมายถง ตองชวยเหลอเลกนอยถงจะท าได

3 หมายถง เดกท าไดเองโดยไมตองชวย

2.2 แบบบนทกการดแลเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 -5 ป ประกอบดวยแบบบนทกการ สงเสรมพฒนาการรายบคคลดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 – 5 ป โดยออกแบบใหอยในแผนการสงเสรมพฒนาการรายบคคล ซงผวจยน ามาจากคมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป ของสถาบนราชานกล (ดงรายละเอยด ในภาคผนวก) 2.4 แบบทดสอบความรผปกครอง ทประกอบดวยค าถามทเกยวกบความรเรองเดกกลมอาการดาวนจ านวน 8 ขอ และขอค าถามความรเกยวกบการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวงประกอบ จ านวน 8 ขอ รวม 16 ขอ 3.วเคราะหคณภาพของเครองมอดวยคาความตรงและความเทยง

3.1 คาความตรง ตรวจสอบความตรงทางดานเนอหา (Content Validity) ของแบบทดสอบความรผปกครองโดยผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน เพอหาคา IOC (Index of item objective congruence) โดยใหเกณฑในการตรวจพจารณา ขอค าถาม ดงน

- ใหคะแนน +1 ถาแนใจวา ขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค - ใหคะแนน 0 ถาไมแนใจวา ขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค - ใหคะแนน -1 ถาแนใจวา ขอค าถามวดไดไมตรงตามวตถประสงค

77

โดยก าหนดเกณฑคะแนน ส าหรบขอค าถามทมคา IOC ตงแต 0.50 -1.00 มคาความตรงใชได ซงจากการพจารณาของผทรงคณวฒทง 3 ทาน พบวา ขอค าถามทงหมด 16 ขอ มขอค าถามทมคาความตรงนอยกวา 0.50 อย 6 ขอ ผวจยจงตดขอค าถามเหลานนทงจงเหลอขอค าถามทสามารถน าไปใชไดจ านวน 10 ขอ

3.2 คาความเทยง น าไปทดสอบกบกลมตวอยางและปรบปรงแบบทดสอบความรผปกครองเพอหาคณภาพของแบบวดทได โดยใชสถตคาความเชอมนคอรนบาค (Cronbach’s alpha) จ านวน 5 คน พบวาขอค าถามทง 10 ขอมคาความเทยงทระดบ 0.94 4. ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะทไดจากการน าไปทดลองใชกบผปกครอง กอนน าไปใชจรง เชน รวมแบบบนทกการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวฯรายบคคลเขากบแผนการสงเสรมพฒนาการรายบคคลฯ เปนตน 4. การรวบรวมขอมล

4.1 ขนเตรยมการ 1) ประสานงานกบบคลากรในหอผปวยเดก 1 และหอผปวยเดก 2 ซงประกอบดวยพยาบาล

วชาชพและผชวยเหลอคนไขเพออ านวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมล 2) เตรยมความพรอมของบคลากร

ผชวยวจยทท าหนาทเกบขอมลการประเมนพฒนาการกอน-หลงและการสงเสรมพฒนาการเดก

ผชวยวจยทท าหนาทเกบขอมลการทดสอบความรผปกครองกอน-หลงและผด าเนนกจกรรมการใหความรผปกครองตามแผน

ผชวยวจยทท าหนาทวเคราะหขอมล 3) เตรยมอปกรณและสอการท ากจกรรม เชน แบบบนทกส าหรบเกบรวบรวมขอมลเดกและ

ผปกครอง ใบงาน ใบความร อปกรณการประเมนและสงเสรมพฒนาการเดก เปนตน 4) เตรยมสถานทส าหรบด าเนนกจกรรมกลมผปกครองและสถานทส าหรบการประเมนและ

สงเสรมพฒนาการเดก 5) เตรยมอาหารวางและเครองดมส าหรบเดก ผปกครองและบคลากรผชวยดแลเดกขณะ

ด าเนนกจกรรมกลมกบผปกครอง 6) การเตรยมตวผวจยเพอท าการทดลอง ผวจยไดซกซอมและทดลองจดกจกรรมกบเดกและ

ผปกครองทมารบบรการในหอผปวยเดก 1 จ านวน 1 ครง และใหผปกครองและบคลากรผเขารวมกจกรรมประเมนและใหขอเสนอแนะโดยใชค าถามปลายเปดและน าไปปรบปรงแกไข

4.2 ขนตอนด าเนนกจกรรม 1) ศกษาขอมลจากแฟมประวตของผปวยเพอคดเลอกกลมตวอยางตามเกณฑ 2) สมภาษณผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1: 6 – 5 ป เปนรายบคคลเพอคดเลอกกลม

ตวอยาง 3) ใหขอมลเกยวกบการศกษา วจยแกผปกครองเพอเปดโอกาสใหผปกครองตดสนใจในการ

เขารวมการวจย จ านวน 16 คน 4) ด าเนนกจกรรม โดยมรายละเอยดดงน

78

กจกรรม ระยะเวลา/จ านวนคน ทดสอบกอน(Pre- test) 1.ประเมนพฒนาการเดกกลมอาการดาวน อาย 1 : 6 – 5 ป เปนรายบคคล โดยใชแบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง

สปดาหท 1 วนจนทร – ศกร คนละ 15 นาท จ านวน 16 คน

2. ทดสอบความรผปกครองเปนรายบคคล โดยใชแบบทดสอบความรทสรางขน ด าเนนการทดลอง 3. สงเสรมพฒนาการเดกตามแผนรายบคคล โดยคดเลอกเฉพาะขอทกษะทเดกไมผานการประเมนในชวงอายทนอยกวา – อายปจจบนของเดกตามวธการสอนทก าหนดในแผนการสอน

สปดาหท 1 - 2 ทกวนจนทร และวนพธ สปดาหละ 1-2 ครงๆละ 30 นาท รวม 4 ครง

4. ใหความรแกผปกครองแบบกลมจ านวน 16 คน ตามแผนการสอนเรองเดกกลมอาการดาวนและการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหวฯ

สปดาหท 1 วนจนทรและวนองคาร วนละ 3 ชวโมง

ทดสอบหลง(Post- test) 5.ทดสอบความรผปกครองเปนรายบคคล โดยใชแบบทดสอบความรทสรางขน


6.ประเมนพฒนาการเดกกลมอาการดาวน อาย 1 : 6 – 5 ป เปนรายบคคล โดยใชแบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง


ซงแตละกจกรรมมรายละเอยดดงน 1. ทดสอบกอนการทดลอง(pre test) ประกอบดวย

1.1 การประเมนพฒนาการเดกกลมอาการดาวน อาย 1 : 6 – 5 ป เปนรายบคคล โดยใช แบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวงใชเวลาในการทดสอบคนละประมาณ 15 นาท ก าหนดประเมนกลมตวอยางใหครบทง 16 คน ภายใน 1 สปดาห

1.2 การทดสอบความรผปกครองเปนรายบคคล โดยใชแบบทดสอบความรทสรางขน ใช เวลาประมาณคนละ 15 นาท ก าหนดทดสอบใหเสรจทง 16 คน ภายในสปดาหท 1

2. ด าเนนการทดลอง ประกอบดวย 2.1 สงเสรมพฒนาการเดกตามแผนรายบคคล โดยคดเลอกเฉพาะขอทกษะทเดกไมผาน

79

การประเมนในชวงอายทนอยกวา – อายปจจบนของเดกตามวธการสอนทก าหนดในแผนการสอน ทกวนจนทร และวนพธ สปดาหละ 2 ครงๆละ 30 นาท รวม 4 ครง 2.2 ใหความรแกผปกครองแบบกลมจ านวน 16 คน ตามแผนการสอนเรองเดกกลมอาการดาวนในวนจนทร ของสปดาหท 1 จ านวน 1 ครง ใชเวลา 3 ชวโมง และการสงเสรมพฒนาการดานการ เคลอนไหวฯ ในวนองคาร ของสปดาหท 1 จ านวน 1 ครง ใชเวลา 3 ชวโมง 3. ทดสอบหลงการทดลอง (Post test) ประกอบดวย 3.1 ประเมนพฒนาการเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 – 5 ป เปนรายบคคล โดยใชแบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ใชเวลาในการทดสอบคนละประมาณ 15 นาท ก าหนดประเมนกลมตวอยางใหครบทง 16 คน ภายในสปดาหท 3 3.2 ทดสอบความรผปกครองเปนรายบคคล โดยใชแบบทดสอบความรทสรางขนใช เวลาประมาณคนละ 15 นาท ก าหนดทดสอบใหเสรจทง 16 คน ภายในสปดาหท 1หลงจากไดรบความรแบบกลมแลว 4. การตรวจใหคะแนน ผวจยตรวจใหคะแนนแลวน าคะแนนดบทไดจากการตรวจมาท าการวเคราะหทางสถตตอไป

5. การวเคราะหขอมล

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง สถตทใชในการวเคราะหขอมล เสนอตามล าดบดงตอไปน 1. สถตพนฐาน ไดแก

1.1 คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.2 จ านวนและรอยละ

2. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน 2.1 ทดสอบความแตกตางระหวางคะแนนเฉลยของพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการ

ทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 – 5 ป กอนและหลง โดยการทดสอบคา T – test dependence

2.2 ทดสอบความแตกตางระหวางคะแนนเฉลยของความรผปกครองกอนและหลง โดยการทดสอบคา T – test dependence

80

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยเรอง ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการ

เคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 - 5 ป ผวจยไดวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคของการวจยและตรวจสอบสมมตฐานการวจย ซงผลการวเคราะหขอมลมดงน

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป กอนและหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

ผลการเปรยบเทยบคะแนน พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1:6 – 5ป กอน

และหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ปรากฏดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 คะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย 1:6 – 5 ป กอนและหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

คะแนนเฉลยกอนทดลอง(N=16)

S.D คะแนนเฉลยหลงทดลอง(N=16)

S.D

P_value*

55.94 14.285 66.81 13.829 .000

P_value* < .05

จากตารางท 4.1 พบวากอนและหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS เดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 - 5 ป มพฒนาการดานการเคลอนไหวดขน ( x = 55.94, 66.81) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตามล าดบ ดงภาพท 4.1

ภาพท 4.1 กราฟเปรยบเทยบคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหว กอนและหลงไดรบการปฏบตทางการ พยาบาลแบบ CHEETS ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1: 6 - 5 ป เปนรายบคคล

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

81

คะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหวกอนและหลงการทดลองเปนรายบคคล

ภาพท 4.2 กราฟเปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1:6 – 5 ป กอนและหลงการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

0

10

20

30

40

50

60

70

ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS ปรากฏดงตารางท 4.2

ตารางท 4.2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

คะแนนเฉลยกอนทดลอง(N=16)

S.D คะแนนเฉลยกอนทดลอง(N=16)

S.D P_value*

5.88 2.083 8.94 1.551 .018 P_value* < .05

จากตารางท 4.2 พบวาหลงจากทผปกครองไดรบความรตามการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETSแลวท าใหผปกครองมความรเพมขน( x =5.88 และ8.94) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงภาพท 4.3

82

ภาพท 4.3 กราฟเปรยบเทยบคะแนนความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS เปนรายบคคล

0

2

4

6

8

10

12

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Case Number

ภาพท 4.4 กราฟเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS

0

2

4

6

8

10

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบจ านวนแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1: 6 – 5 ปของผปกครองหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS

ผลการเปรยบเทยบแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1: 6 – 5 ปของผปกครองหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS ปรากฏดงตารางท 4.2

ตารางท 4.3 ผลการเปรยบเทยบแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวน

อาย 1:6– 5 ปของผปกครองกอนและหลงการไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

83

ประเดนการดแลสขภาพของเดกกลมอาการดาวน

แผนการดแลสขภาพของเดกกลมอาการดาวน(N=16)

ท าแลว วางแผนจะท าภายในปน

เพมขน ไมทราบ/ไมมแผนวาจะ

ท าในภายในปน

ตรวจโครโมโซม กอน 16 - - - หลง 16 - -

ตรวจ และ/หรอ รกษาโรคหวใจ กอน 16 12

4 4

หลง 16 16 -

ตรวจ และ/หรอ รกษาสายตา กอน 8 4

4 4

หลง 8 8 -

ตรวจ และ/หรอ รกษาการไดยน กอน 5 3

8 8

หลง 5 11 - ตรวจ และ/หรอ รกษาไทรอยด กอน 9 2

5 4

หลง 9 7 - จากตารางท 4.3 พบวาหลงจากทผปกครองไดรบความรตามการปฏบตทางการพยาบาลแบบ

CHEETSแลวท าใหผปกครองมแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1ป 6 เดอน – 5 ป เพมขน คอ

1) การตรวจโครโมโซม กอนการทดลองพบวาผปกครองพาเดกไปตรวจโครโมโซมมาแลว ทง 16 ราย

2) การตรวจ และ/หรอ รกษาโรคหวใจ กอนการทดลองพบวาผปกครองเคยพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาโรคหวใจมาแลว ทง 16 ราย แตมแผนจะพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาซ าในปนเพยง 12 ราย ไมทราบหรอไมมแผนวาจะท าในภายในปน 4 ราย หลงการทดลองพบวาผปกครองทเคยพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาโรคหวใจแลวทง 16 ราย มแผนจะพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาโรคหวใจภายในปนเปน 16 ราย เพมขนอก 4 ราย

3) การตรวจ และ/หรอ รกษาสายตา กอนการทดลองพบวา ผปกครองเคยพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาสายตามาแลว 8 ราย และวางแผนจะท าภายในปน 4 ราย ไมทราบหรอไมมแผนวาจะท าในภายในปน 4 ราย หลงการทดลอง พบวาผปกครองทไมทราบหรอไมมแผนวาจะท าในภายในปน มแผนวาจะพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาสายตาเปน 8 รายเพมขนอก 4 ราย

4) การตรวจ และ/หรอ รกษาการไดยน กอนการทดลองพบวา ผปกครองเคยพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาการไดยนมาแลว 5 ราย และวางแผนวาจะท าภายในปน 3 ราย ไมทราบหรอไมมแผนวาจะท าในภายในปน 8 ราย หลงการทดลอง พบวาผปกครองทวางแผนวาจะพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาการไดยนภายในปน เปน 11 ราย เพมขนอก 6 ราย

5) การตรวจ และ/หรอ รกษาไทรอยด กอนการทดลองพบวา ผปกครองเคยพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาไทรอยด มาแลว 9 ราย และวางแผนวาจะท าภายในปน 2 ราย ไมทราบหรอไมม

84

แผนวาจะท าในภายในปน 4 ราย หลงการทดลอง พบวาผปกครองทวางแผนวาจะพาเดกไปตรวจ และ/หรอ รกษาการไดยนภายในปน เปน 7 ราย เพมขนอก 5 ราย ดงภาพ 4.5

ภาพท 4.5 เปรยบเทยบแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1: 6 – 5 ปของผปกครองหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบCHEETS

024681012141618

ว ผ

ว ผ

วใจ

ได

ม

ไท ด

85

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย

การวจยเรอง ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหวของกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป สถาบนราชานกล มวตถประสงคเพอศกษาผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ตอพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย1ป 6 เดอน – 5 ป โดยการเปรยบเทยบพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1ป 6 เดอน - 5 ป เปรยบเทยบความรของผปกครองและศกษาแผนการดแลภาวะสขภาพของเดกกลมอาการดาวนอาย 1ป 6 เดอน – 5 ป ของผปกครองกอนและหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS

กลมตวอยางในการวจยครงนเปนเดกกลมอาการดาวน อาย 1ป 6 เดอน – 5 ป ทมาใชบรการเปนผปวยใน จากหอผปวยเดก 1 และหอผปวยเดก 2 สถาบนราชานกล จ านวน 16 คน และผปกครองของเดกกลมตวอยาง จ านวน 16 คน มารบบรการตงแตเดอนมนาคม - พฤษภาคม 2554 โดยเลอกแบบเจาะจง เนองจากครอบคลมชวงอาย อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป ใชการสมอยางงายในหอผปวยเดก 1 เปนสดสวน 1:5 ของผใชบรการเปนผปวยใน สวนหอผปวยเดก 2 เปนผใชบรการเปนผปวยในทงหมด จ านวน 6 คน การด าเนนกจกรรม

1. เดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป จ านวน 16 คน ไดรบการประเมน(Pre test)พฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวงเปนรายบคคลตามชวงอายของเดก 1 ครง ใชเวลาประมาณ 15 นาทตอคน ในสปดาหแรกและจะไดรบบรการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ในขอทกษะทเดกไมผานการประเมนเปนรายบคคล สปดาหละ 1-2 ครง รวม 4 ครง ในสปดาหท 1-2 หลงจากนนจะไดรบการประเมน(Post test)พฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง เปนรายบคคลอก 1 ครง ในสปดาหท 3

2. ผปกครองเดกกลมตวอยาง จ านวน 16 คน ไดรบการประเมนความร(Pre test)เรองกลมอาการดาวน และสอนตามแผนแบบกลมในวนจนทรและองคาร วนละ 3 ชวโมง รวม 2 วน หลงจากนนจะไดรบการประเมนความร (Post test)อกครงหลงจากไดรบการสอนตามแผน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว และแบบทดสอบความร ของผปกครอง โดยแบงออกเปน 2 สวน คอ 1. แบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลม

อาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป จ านวน 28 ขอ ประเมนกอนและหลงการทดลอง 2. แบบทดสอบความรเดกกลมอาการดาวนและการสงเสรมพฒนาการ จ านวน 10 ขอ มคาดชน

ความสอดคลองของแบบสอบถามระหวาง 0.50 -1.00 และมคาความเชอมน 0.94 เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก คอ ก ข ค และง ทดสอบกอนและหลงการทดลอง

86

การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป แบงเปน 3 ขนตอน ดงน

1. วเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป กอนและหลงการทดลอง โดยการทดสอบคาท(Paired t - test)

2. วเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนความรของผปกครองกอนและหลงการทดลอง โดยการทดสอบคาท(Paired t - test)

ผลการศกษา

1. เดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป มพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ดกวากอนทดลอง อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 แสดงวาการสงเสรมพฒนาการเดกตามแผนรายบคคลสามารถชวยใหเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป มพฒนาการเพมขนได

2. ผปกครองเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5 ป มความรเกยวกบเดกกลมอาการดาวนและการสงเสรมพฒนาการ ดกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 แสดงวาการใหความรแบบกลม สามารถท าใหผปกครองมความรเพมขนได

อภปรายผลการวจย

การวจยเรอง ผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ทมตอพฒนาการดานการเคลอนไหวของกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป สถาบนราชานกล มวตถประสงคเพอศกษาผลของการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ตอพฒนาการดานการเคลอนไหว ของเดกกลมอาการดาวน อาย1 ป 6 เดอน – 5 ป โดยการเปรยบเทยบพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกลมอาการดาวน อาย1 ป 6 เดอน - 5 ป และเปรยบเทยบความรของผปกครองกอนและหลงไดรบการปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS พบประเดนทนาสนใจ ดงน

1. คะแนน พฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ของเดกกลมอาการ ดาวน อาย1 ป 6 เดอน – 5 ป หลงการทดลองเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยทตงไว ทงนเปนผลสบเนองมาจาก การปฏบตทางการพยาบาลแบบ CHEETS ในสวนของการสงเสรมพฒนาการเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน - 5 ป ดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง มการใชเครองมอในการประเมน วางแผน และสงเสรมพฒนาการทมมาตรฐาน (คมอสงเสรมพฒนาการเดกแรกเกด – 5 ป ของสถาบนราชานกล) และมการประเมนทงกอน ระหวางและหลงการสอนท าใหผสอนรจกสถานภาพพฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกกอนทจะฝกสอน ชวยใหผสอนรจกเดกไดดยงขน และสามารถปรบปรงการเรยนการสอนใหเหมาะสมตามระดบความสามารถของเดกแตละคน นอกจากนนการประเมนเมอสนสดการเรยนการสอน ยงชวยใหเหนความกาวหนาของเดกได และในสวนของการวางแผนการสอนในการวจยครงน ไดจดท าเปนรายบคคล ท าใหแผนการสอนนนสอดคลอง เหมาะสมกบปญหา ความตองการของเดกแตละคน ซงสอดคลองกบแนวคดของ นฤมล เนยนหอม () ทกลาววาการประเมนพฒนาการเดกนนควรประเมนตามสภาพจรงและเปนรายบคคลเพอใหครผสอนสามารถสงเกตเดกแตละคนและรจกเดก

87

เปนรายบคคล รวมทงไมควรประเมนผลเพยงครงเดยว อยางนอยตองท า 2-3 ครง ตงแตเรมการเรยนการสอน ระหวางการเรยนการสอน และเมอสนสดการเรยนการสอน นอกจากนนในการวจยครงนยงเปดโอกาสใหผปกครองไดมสวนรวมในการประเมนและการสอน ซงท าใหผปกครองไดชนชมและใหรางวลเดก โดยการกอด หอม หรอปรบมอ ชมเชย ท าใหเดกมก าลงใจและกระตอรอรนในการท ากจกรรมมากขน นอกจากนนการทผปกครองไดเหนรปแบบและวธการประเมนและการสอนเดกจะท าใหผปกครองเกดการเรยนร และน าไปฝกสอนเดกอยางตอเนองทบาน ชวยใหเดกไดรบการกระตนอยางสม าเสมอท าใหสามารถท ากจกรรมไดตามเกณฑทก าหนด สงผลใหเดกมพฒนาการดานการเคลอนไหวเพมขนภายหลงการทดลองในระยะเวลาอนสน ซงผลการวจยครงนสอดคลองกบการศกษา วจย ทผานมา เชน นภาวด สวนกน (2539 ) ศกษาความแขงแรงของกลามเนอของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาโรงเรยนราชานกล โดยใชโปรแกรมการฝกกจกรรมแอโรบคดานซ พบวาหลงไดรบโปรแกรมการฝกแอโรบคดานซ เปนเวลา 2 สปดาห เดกทมความบกพรองทางสตปญญามความแขงแรงของกลามเนอเพมขน และกาญจนา คนหมน (2553) เปรยบเทยบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชองกบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบปกตในการพฒนากลามเนอมดใหญเดกปฐมวย จงสรปไดวา กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชอง สามารถพฒนาความสามารถการเคลอนไหวกลามเนอใหญไดดกวาการท ากจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะแบบปกต นอกจากนน สารกา แกวน า ศกษาผลของชดกจกรรมเคลอนไหวประกอบเพลงทมตอทกษะการใชกลามเนอมดใหญของเดกดาวนซนโดรม ในสถาบนราชานกล พบวาหลงการฝกเดกดาวนซนโดรมมคาคะแนนของทกษะการใชกลามเนอมดใหญสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จากผลการวจยดงกลาวแสดงใหเหนวาความสามารถในการใชกลามเนอมดใหญนนเมอไดรบการฝกโดยใชกจกรรมตาง ๆ จะท าใหเดกมการพฒนาดขน

2. ผปกครองมความรเกยวกบเดกกลมอาการดาวนและการสงเสรมพฒนาการ ดกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยทตงไว ทงนเปนผลสบเนองมาจาก1) ผปกครองทเขารวมการวจยครงนเปนผดแลหลก ซงหมายถง เปนผทท าหนาทหลกในการดแลเดกกลมอาการดาวน อาย 1 ป 6 เดอน – 5ป โดยตรงและมความสมพนธโดยสายเลอด เชน เปนบดา มารดา ปา ยา หรอยาย ทงหมด ท าใหผดแลเหลานไดรบผลกระทบโดยตรงจากการดแลเดกกลมอาการดาวน ซงมปญหาทงพฒนาการลาชาและปญหาความผดปกตอนๆทพบรวมดวย ดงนนจงตองการรบรขอมลตางๆทเกยวของ ซงสอดคลองกบแนวคดของ ดแมสและคณะ (27) ทกลาววาผดแลบคคลปญญาออนตองการทราบปญหาทเกดขนกบผปวยเพอหาวธจดการกบปญหาดงกลาว ตองการความชวยเหลอรวดเรวทนททมปญหาเพอสามารถปรกษาไดตลอดเวลา ในรปการใหค าปรกษาทางโทรศพท ถาผดแลเกดปญหา หรอไมแนใจวากระท าถกตองหรอไม ตองการบคคลทสนบสนนดานก าลงใจเพอรบฟงและชวยปรบอารมณทไมพงพอใจ เบอหนายทอแท ใหดขนหรอหมดไป โดยเฉพาะผดแลทท าหนาทหลายบทบาทและตองดแลผปวยเปนระยะเวลายาวนาน แมเปนเพยงแคการรบฟงกจะชวยใหผดแลรสกผอนคลายความเครยดลงไปไดบาง นอกจากนนยงตองการค าแนะน าใหผดแล ฝกการอยกบเหตการณปจจบนเพอท าหนาทใหดทสด และฝกการคด การมองปญหาทเกดขนกบตนใหเปนเรองธรรมดา ไมไดเลวรายไปกวาผอน ตองการแรงจงใจทดและตอเนองในการดแลผเจบปวยระยะยาว แรงจงใจจะท าใหผดแลเกดความตระหนกและใหความส าคญทจะดแลผปวยดวยความเขาใจ สามารถยอมรบกบปญหาทเกดขน และตองการใหเครอขายทางสงคม คอสมาชกในครอบครวหรอคนอนๆ มามสวนรวมในการดแลผปวยและรบรในปญหาทเกดขนกบผดแล เพราะเปนททราบกนโดยทวไปวาแรงสนบสนนทางสงคมเปนตวชวยลดความเครยดได ดงนนเมอทมผวจยใหความรแบบกลมแกผปกครองจงท าให

88

ผปกครองสนใจ ตงใจรบฟงเนอหาความร และกระตอรอรนทจะท ากจกรรมตามทไดรบมอบหมาย สงผลใหคาคะแนนความรของผปกครองภายหลงการทดลองเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) กระบวนการในการใหความรแกผปกครองในครงนทมผวจยใชแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม(Participatory Learning) ในการวางแผนการใหความรแกผปกครอง ซงการเรยนรแบบมสวนรวมนอาศยหลกการเรยนรทยดผเรยนเปนศนยกลาง โดยใหผเรยนเปนผสรางความรจากประสบการณเดม มหลกส าคญ คอ เปนการเรยนรทอาศยประสบการณของผเรยน ท าใหเกดการเรยนรใหมๆททาทายอยางตอเนองเปนการเรยนรทเรยกวา Active Learning มปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเอง และระหวางผเรยนกบผสอน ปฏสมพนธทมท าใหเกดการขยายตวของเครอขายความรททกคนมอยออกไปอยางกวางขวาง มการสอสารโดยการพด หรอการเขยน เปนเครองมอในการแลกเปลยน การวเคราะหและสงเคราะหความร ซงสอดคลอกบการศกษาของ สกาวรตน เทพรกษ (30) ทศกษาวจยเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพผดแลเดกในการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย โดยมวตถประสงคเพอพฒนาความร ความสามารถและทกษะในการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยของผดแลเดกและศกษาสถานการณและปจจยทเกยวของกบพฒนาการเดกปฐมวยในศนยเดกเลก พบวา สวนใหญครผดแลเดกทผานการอบรมไดมการจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการเดกโดยเนนกจกรรมสงเสรมพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกและดานการใชภาษา สวนปจจยทมความสมพนธกบ พฒนาการรวมของเดกปฐมวย ไดแก การศกษาของ มารดา บดาและของผเลยงดเดกทบาน และเพศของเดก นอกจากนนยงพบวาเดกในศนยเดกเลกมพฒนาการสงสยลาชาดานการใชกลามเนอมดเลก และพฒนาการดานความเขาใจและการใชภาษา มากกวาดานสงคมและการชวยเหลอตนเอง และดานการใชกลามเนอมดใหญ ถงแมจะสงกวาผลการศกษาในป 2550 ซงกสอดคลองกบการศกษาทผานมาของเขตสาธารณสขท 4 และของประเทศ โดยไดใหขอเสนอแนะไววา ควรเนนใหความส าคญกบกลมเปาหมาย 3 กลม ไดแก 1.กลมบดามารดา และผเลยงดเดกทบานใหมความรและทกษะเรองการเลยงดเดกปฐมวยอยางถกตอง โดยเฉพาะเรองการสงเสรมการพฒนาการเดกตามวย 2.กลมครผดแลเดกทศนยเดกเลก ควรมการจดอบรมเรองการดแลและสงเสรมพฒนาการตามวยเนนกจกรรมสงเสรมเฉพาะดานทเปนปญหาอยางตอเนอง 3.กลมบคลากรสาธารณสขทงในสถานอนามยและโรงพยาบาล ควรเนนเรองการใหความรตามแนวทางหลกสตรโรงเรยนพอแมใหสอดคลองกบการด าเนนงานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว ทงในสถานบรการและในชมชน เพอใหเขาถงกลมบดามารดาและผเลยงดเดกอยางครอบคลม

ขอเสนอแนะทวไป 1. การสอนตามแผนพฒนาการดานการเคลอนไหว ควรจดกลมเดกทมพฒนาการใกลเคยงกน ใหเรยน

พรอมๆกนเพอใหเดกเกดความสนกสนาน กระตอรอรนทจะท ากจกรรม 2. ควรประยกตใชกบการสงเสรมพฒนาการดานอนๆ เชน ดานการใชภาษาพด การชวยเหลอตนเอง

และสงคม เปนตน 3. ควรแนะน าใหผปกครองฝกสอนเดกตามแผนกจกรรมดวยตนเองอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

ควรศกษาจ านวนครงในการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว ทนอยทสดทเดกสามารถผานเกณฑการประเมน เพอน าผลมาใชในการปรบโปรแกรมบรการทมประสทธภาพตอไป

89

เอกสารอางอง

1. ชวาลา เธยรธนและกลยา สตะบตร.ความรเรองภาวะปญญาออน.กรงเทพฯ: หองคอมพวเตอรฝายวชาการ โรงพยาบาลราชานกล, 2538.

2. ฝายแผนงานและสารสนเทศ.แผนปฏบตการ สถาบนราชานกล ประจ าปงบประมาณ 2554. กรงเทพมหานคร : สถาบนราชานกล.2554.

3. นพวรรณ ศรวงคพานช.เดกกลมอาการดาวน.กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา, 2543. 4. ศภรพรรณ ศรหรญรศม ชนสา เวชวรห กฤตยา ธนธรา.การศกษาพฒนาการเดกกลมอาการดาวน

วยทารก.2545. 5. อบล วรรณกจ. ผลของการปฏบตการพยาบาลในระบบพยาบาลเจาของไขตอความสามารถในการ

ดแลตนเองของเดกปญญาออนและความพงพอใจของผดแล.เขาถงไดทcuir.car.chula.ac.th/items-by-author?author=อบล+วรรณกจ%2C+2515. 2547

6. คณะกรรมการพฒนาคณภาพบรการผปวย. แนวทางเวชปฏบต สถาบนราชานกล เรองกลมอาการดาวน.กรงเทพมหานคร: สถาบนราชานกล, 2553; 28-35. (อดส าเนา).

7. กลมการพยาบาล สถาบนราชานกล. แนวปฏบตทางการพยาบาลเดกกลมอาการดาวน. กรงเทพมหานคร: สถาบนราชานกล, 2550. (อดส าเนา).

8. ชมรมเครอขายพยาบาลจตเวช กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลจตเวชและสขภาพจต / โดย ชมรมเครอขายพยาบาลจตเวช กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.อบลราชธาน: ศรธรรมออฟเซท, 2553.

9. ลดดา ผกนอย. การศกษาผลการใชแนวทางการปฏบตการดแลทารกแรกเกด ทมอายครรภ ≥ 35 สปดาห เรอง Neonatal Jaundice ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร.ราชบร, 2550.

10. ประทน โชดโภคาสมบต. การศกษาผลการดแลตามแนวทางการพยาบาลการเจบครรภคลอดกอนก าหนด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท 4 ราชบร. ราชบร, 2550

11. อรทย ธลจนทร. ผลการพฒนาทกษะการใชกลามเนอมดใหญของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชกจกรรมดนตรบ าบด ของศนยการศกษาพเศษ ประจ าจงหวดเลย.2550.

12. NYSDOH. Quick Reference Guide : Down Syndrome.Available from www.health.state.ny.us/.../guidelines/.../down_syndrome_-quick_reference_guide.pdf

13. คณะกรรมการสงเสรมพฒนาการโรงพยาบาลราชานกล กรมสขภาพจต.คมอการสงเสรมพฒนาการเดกวยแรกเกด – 5 ป. โรงพยาบาลราชานกล; ครสภาลาดพราว กรงเทพฯ: 2543.

90

14. คณะกรรมการหลกสตรการศกษาปฐมวย. คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย:หลกการประเมน พฒนาการของเดกตามหลกสตรการศกษาปฐมวย.เขาถงไดทhtt://www.chool.obec.go.th/sup_br3/cr_03.HTM www.nareumon.com/index.php?option=com...id, 2546.

15. นฤมล เนยนหอม. การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย.2552. 16. กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข . การดแลสขภาพเดกแรกเกด - ๖ ปส าหรบเจาหนาท

สาธารณสข. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2537. 17. นภาวด สวนกน. ความแขงแรงของกลามเนอของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาโรงเรยนรา

ชานกล .2539. 18. จรรยาพร ยอดแกว. การศกษาพฒนาการเดกปฐมวย สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

นครปฐม เขต 1 ปการศกษา 2547. 2548. 19. กาญจนา คนหมน.เปรยบเทยบการจดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบตารางเกาชองกบการ

จดกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะแบบปกตในการพฒนากลามเนอมดใหญเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร.2553.

20. Billir S., and Others. The Portage Early Education Program checklist : 7 th International Portage Conference.1995.

21. ศรนทร กาญจนดา.การศกษาความสามารถใชกลามเนอใหญของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงจากการใชโปรแกรมการฝกกจกรรมทกษะกลไกของสเปเชยลโอลมปคแหงประเทศไทยรวมกบกจกรรมฝกสมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness).ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.2553.

22. Bevins and Sharon ใน อรทย ธลจนทร. ผลการพฒนาทกษะการใชกลามเนอมดใหญของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชกจกรรมดนตรบ าบด ของศนยการศกษาพเศษ ประจ าจงหวดเลย.2550.

23. Horowitz, A., & Dobrof, R. The role of families in providing long-term care to the frail and chronically ill elderly living in the community. Final Report submitted to HCFA. New York,Brookdale Center on Aging. 1982.

24. ชาญ สวสดสาล.คมอการประเมนและตดตามผลการฝกอบรม ส าหรบผรบผดชอบโครงการฝกอบรม.กรงเทพฯ : น ากงการพมพ.2538.

25. สกาวรตน เทพรกษ.การศกษาวจยเชงปฏบตการเพอพฒนาศกยภาพผดแลเดกในการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวย.2550.

26. วลลภษฐ วสทธศกด และ ทพญ.ดร.บษยรตน สนตวงศ. ศกษาการเปรยบเทยบประสทธผลการใหทนตสขศกษา วธสอนตวตอตวและการเรยนรดวยตวเอง.2545

http://www.nareumon.com/index.php?option=com...id

http://www.nareumon.com/index.php?option=com...id

91

27. จนทรเพญ ธชสนพงษ. ผลของสขภาพจตศกษาแบบกลมตอความร เจตคต และการปฏบตของผปกครองเดกปญญาออน .2545.

28. นตยา คชภกด. (2541). พฒนาการปกตและผดปกต.ในวนด วราวทย, ประพทธ ศรปณย, และสรางค เจยมจรรยา (บรรณาธการ), ต ารากมารเวชศาสตรเลม 3. กรงเทพฯ: โฮลสตกพบลชชง.

29. นตยา ไทยาภรมย, ปรศนา สนทรไชย, อมรรตน งามสวย, จนทรเพชร บษบง ไพรวลย และปทมา กาค า. (2549). ปจจยสถานการณการปฏบตการพยาบาลเพอสงเสรมพฒนาการผปวยเดกทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล.รายงานการวจย. เชยงใหม: คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

30. อรนงค เยนอทก.การพฒนาขดความสามารถทางการเรยนของเดกดาวนซนโดรมระดบปฐมวย.ศนยการศกษาพเศษ คณะครศาสตร สถาบนราชภฏสวนดสต .2538

31. Pediatric Nursing caring for children. CT, Norwalk: Appleton& Lange.Berndt, T.J. (1997). Child Development. (2nd ed.).Chicago: Brown and Benchmark.Curry, D.M., & Duby, J.C. 1994.

32. Erikson, E.H. (1963). Childhood and society.(2nd ed.). New York: W.W. Norton.Geraldine Lyfe, B.A. (2001). Developing aunified language for children’s nurses,children and their families in the UK.

33. Piaget, J. (1980). The psychology of intelligence.London: Ruthlege and Kegan Paul Ltd.

34. Vessey, J.A. (1995). Developmental approaches to examining young children. Pediatric Nursing, 2(1), 53 – 56.

ภาคผนวก

92

แบบประเมนการเคลอนไหวกอนและหลงการฝก

เกณฑการประเมน 0 หมายถง เดกท าไมไดเลย 1 หมายถง ตองชวยเหลออยางมากถงจะท าได

2 หมายถง ตองชวยเหลอเลกนอยถงจะท าได 3 หมายถง เดกท าไดเองโดยไมตองชวย

แบบประเมนการเคลอนไหว : การทรงตว การเดน การวง อาย 1.6 -2ป

ชอ...................................................สกล...........................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................

ทกษะ วธการประเมน เกณฑการประเมน ผลการประเมนกอนฝก

ผลการประเมนหลงฝก

0 1 2 3 0 1 2 3

1 หยดเดนและหมนตวไดทนท เดกยนในหองทมสงกรดขวาง เชนเกาอหลายตว ผฝกยนมมหองแลวใหเดกเดนไปหา

เดกเดนหลบหลกสงกดขวางโดยหยดเดนและหมนตว

2 เดนบนไมกระดานกวาง 30 ซม. ทวางบนพนหองได โดยชวยพยง

ผฝกจบมอขางหนงของเดกใหเดนบนไมกระดาน ผฝกเดนตามไปดวยขางๆ

เดกเดนบนไมกระดานไดตลอด 3 เมตร

3

หยอนกนลงหรอเอาดานขางลงนงในเกาอเดก

ใหเดกหนหนาเขาหาเกาอและบอกใหเดกนงลง

เดกหยอนกนหรอเอาดานขางลงนง

93

แบบประเมนการเคลอนไหว : การทรงตว การเดน การวง อาย 2 -3ป

ชอ...................................................สกล......................................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน........................

ทกษะ วธการประเมน เกณฑการประเมน ผลการประเมนหลงฝกกอนฝก ผลการประเมนหลงฝก

0 1 2 3 0 1 2 3 4 เดนถอวตถขนาดใหญซงม

เสนผาศนยกลางประมาณ 30 ซม.ไดไกล 3 เมตร

ใหเดกเดนถอลกบอล/วตถจากทหนงไปยงอกทหนง เดกเดนถอลกบอล/วตถไปไดไกล 3 เมตรโดยไมลมไมเสยการทรงตว

5 เดนขามสงกดขวางได ใหเดกเดนในระยะ 3 เมตรซงมสงกรดขวางวางไวหลายอนหรอสงเกตจากขณะทเดกก าลงเลน

เดกเดนขามสงกดขวางไดโดยไมเสยการทรงตว

6 เดนในระหวางเสนขนานทหางกน 30 ซม.ไดไกล 3เมตร

ใหเดกยนปลายเสนขนานดานหนงผฝก อยตรงปลายดานตรงขามบอกใหเดกเดนอยระหวางเสน

เดกเดนไดตลอดระยะทาง 3 เมตรโดยไมออกนอกเสน

7 เดนถอยหลงได 3 กาว ใหเดกยนกลางหอง ผลกไปขางหลงเบาๆบอกใหเดกเดนถอยหลง หรออาจสงเกตในขณะเดกเลน

เดกเดนถอยหลงได 3 กาว

8 นงยองๆเลนโดยไมเสยการทรงตวนาน 1 นาท

จบเดกใหนงยองๆเลนของเลนกบผฝก เดกนงยองๆเลนไดนาน 1 นาท

9 ลกขนยนจากเกาอเดกโดยไมตองใชมอชวย

ใหเดกนงในเกาอเลกๆแลวบอกใหเดกยนขน เดกลขนยนโดยใชมอชวยใหตวเองเลอนมาอยรมเกาอกอน แตตอนลกขนยนจะตองไมใชมอชวย โดยโนมตวไปขางหนาแลวจงเหยยดขาขน

94

แบบประเมนการเคลอนไหว : การทรงตว การเดน การวง อาย 2-3 ป

ชอ.................................................สกล............................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................

ทกษะ วธการประเมน เกณฑการประเมน ผลการประเมนหลงฝกกอนฝก


0 1 2 3 0 1 2 3 10 ผลกและลากของเลนใหญๆ ได

ในระยะทาง 1.5 เมตรโดยตองเลยวผานมม

บอกใหเดกเอาตกตาไปนงรถเทยว โดยเอาตกตาใสกลองแลวใหเดกผลกหรอลากกลองไปตามเสนทางและเลยวตามมมทจดไว

เดกผลกและลากกลองไปไดไกลอยางนอย 1.5 เมตรโดยตองเลยวผานมม

11 วงเตมฝาเทาไปขางหนา 2

เมตร ผฝกยนกบเดกแลวใหเดกวงแขงหรอวงไปพรอมกบผฝก

เดกวงได 2 เมตร อาจวงไมคลองแตลงน าหนกเตมฝาเทา

12

เดนโดยเทาขางหนงอยบนกระดานได 4 กาว

เดนโดยขาขางหนงอยบนกระดาน อกขางอยบนพน ใหเดกดและใหเดกท าตาม

เดกเดนได 4 กาวโดยเทาขางหนงอยบนกระดาน อกขางอยบนพน

13 ยนบนปลายเทาได 8 วนาท ยนบนปลายเทาใหเดกดแลวใหเดกท าตาม

เดกสามารถยนบนปลายเทาไดนาน 8

วนาท

14 ยนขนขางเดยวไดนาน 3 วนาท

ยนบนขาขางเดยวโดยไมเกาะใหเดกด

15 เดนกาวเทาสลบกนบนแผนกระดานกวาง 20 ซม.ได 3

เมตร

จงมอเดกใหเดนสลบเทาบนกระดานกวาง 20 ซม.ยาว 3 เมตร แลวใหเดกเดนเอง

95

แบบประเมนการเคลอนไหว : การทรงตว การเดน การวง อาย 3-4 ป

ชอ...............................................สกล.......................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................



0 1 2 3 0 1 2 3 16 ผลกและลากของขนาดใหญไป

ขางหนา ถอยหลง และไปขางๆได

บอกใหเดกผลกหรอลากกลองไปตามเสนทางทก าหนด

เดกผลกและลากกลองอออมสงกดขวางได

17 เดนดวยปลายเทาไดไกล 3

เมตร เดนดวยปลายเทาใหเดกดแลวบอกใหเดกท าตาม

เดกเดนดวยปลายเทาโดยสนเทาไมแตะพนเลย ตลอดระยะทาง 3 เมตร

18 เดนบนไมกระดานกวาง 10

ซม.ได 3 เมตร ผฝกเดนบนไมกระดานใหเดกดแลวใหเดกท าตาม ผฝก เดนตามหลงเดกชวยจบไหลขางหนงไมจบมอเดก

เดกเดนไดตลอดความยาวของไมกระดาน

19

เดนบนเสนตรงกวาง 5 ซม.ได 3 เมตร

เดนบนเสนตรงใหเดกด แลวบอกใหเดกท าตาม

เดกเดนบนเสนตรงไดเอง

20 ยนทรงตวบนขาขางทถนดไดนาน 5 วนาท 2 ใน 3 ครง

ผฝกยนขาขางเดยวใหเดกด แลวบอกใหเดกท าตาม

เดกทรงตวอยบนขาขางเดยวไดนาน 5 วนาท 2 ใน 3 ครง

21 วง หยดวง เลยวมม และหลบหลกสงกดขวาง

บอกใหเดกวงออมสงกดขวาง แลวใหวงกลบมาทจดเรมตน

เดกวงออมสงกดขวางได โดยไมหกลมหรอชน

22 วงลงน าหนกทปลายเทา แกวงแขนสลบกนได 3 เมตร

จดเกมใหเดกวงแขงกน บอกใหเดกวงเรวทสดเทาทจะท าได

29

96

แบบประเมนการเคลอนไหว : การทรงตว การเดน การวง อาย 4 - 5 ป

ชอ..............................................สกล.........................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................



0 1 2 3 0 1 2 3 23 เดนบนสนเทาไดระยะทาง 3

เมตร ใหเดกยนบนสนเทาและเดนไประยะทาง 3 เมตร

เดกเดนอยบนสนเทาไดเปนระยะทาง 3 เมตร

24 เดนกาวสลบเทาบนกระดานทรงตวกวาง 10 ซม. ไดระยะทาง 3 เมตร

บอกใหเดกเดนบนกระดานทรงตวเรมจากปลายกระดานโดยกาวสลบเทาเปนระยะทาง 3 เมตร

เดนสลบเทาไดตลอดความยาวของกระดาน โดยไมตกและไมตองชวย

25 ยนหลบตาทรงตวอยบนขาขางเดยว 1 นาท

ใหเดกยนขาเดยวแลวหลบตาใหท าแบบเดยวกบขาอกขาง

เดกยนอยไดนาน 1 นาทบนขาแตละขาง โดยทล าตวอยนง

26 กาวเดนสลบขาโดยใหสนเทาตอกบปลายเทาได 4 กาว

ผฝกเดนใหสนเทาขางหนงไปตอชดกบปลายเทาอกขางหนงใหเดกดแลวบอกใหเดกท าตาม

เดกเดนใหสนเทาตอกบปลายเทาได 4 กาว โดยไมเสยการทรงตว

27 วงลงน าหนกทปลายเทาไดอยางมนคง ระยะทาง 3 เมตร

บอกใหเดกวงๆ เดกวงโดยใชปลายเทาและสนเทาไมแตะพน แกวงแขนสลบกนเปนระยะทาง 3 เมตร ไดอยางมนคง

28 วงควบไดเหมอนมาไดระยะทาง 3 เมตร

ผฝกวงควบเหมอนมาแลวใหเดกท าตาม

เดกวงควบไปขางหนาได 3 เมตร

97

แผนการสอนทกษะการเคลอนไหว

เกณฑการประเมน 0 หมายถง เดกท าไมไดเลย

1 หมายถง ตองชวยเหลออยางมากถงจะท าได

2 หมายถง ตองชวยเหลอเลกนอยถงจะท าได

3 หมายถง เดกท าไดเองโดยไมตองชวย

แผนการสอนทกษะการเคลอนไหว: การทรงตว การเดน การวง อาย 1.6 - 2 ป

ชอ...................................................สกล......................................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................

ทกษะ วธการสอน ผลการประเมน/วนท 1 2 3 4 5

8 หยดเดนและหมนตวไดทนท จงเดกเดนหลกสงกรดขวางตางๆและเมอเดกมการทรงตวในทายนและเดนดแลวกจะหลบหลกสงกดขวางตางๆได

9 เดนบนไมกระดานกวาง 30 ซม. ทวางบนพนหองได โดยชวยพยง 1.ผฝกจบมอเดกทงสองขางจงเดนไปขางหนาบนไมกระดานกวาง 30 ซม.ยาว 3 เมตร สอนหลายครงจนเดกท าได 2.จงมอเพยงขางเดยวแลวเดนในลกษณะเดม ถาเดกกลวและไมมนใจในการเดน หรอเดนตกขอบกระดานบอยๆใหเพมความกวางของกระดานเปน 34 ซม.ความยาวเทาเดมแลวคอยลดความกวางของกระดานลง

10 หยอนกนลงหรอเอาดานขางลงนงในเกาอเดก 1.จดใหเดกยนระหวางโตะและเกาอ บอกใหเดกนงลงเพอทานขนมกน/เลนกน เดกใชมอทงสองขางเกาะโตะแลวหยอนกนลงนง

98

แผนการสอนทกษะการเคลอนไหว: การทรงตว การเดน การวง อาย 2 – 3 ป

ชอ..................................................สกล........................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน..................................


11 เดนถอวตถขนาดใหญซงมเสนผาศนยกลางประมาณ 30 ซม.ไดไกล 3 เมตร

1.ในระยะแรกใหเดกถอลกบอลดวยมอทงสองขาง ผฝกบอกใหเดกเอาลกบอลไปใหแม/พอทนงหางออกไป 2-3 กาวแลวใหเดกเดนเอากลบมาใหผสอนท าซ าหลายๆครงแลวเพมระยะหางออกไปเรอยๆจนถง 3 เมตร(ถาลกบอลหลดจากมอตองใหเดกเกบขนมากอนคอยเดนตอไป) 2.เปลยนจากลกบอลเปนกลองกระดาษแลวสอนเชนเดยวกน

12 เดนขามสงกดขวางได ฝกใหเดกเดนกาวขามสงกดขวางตางเชนธรณประต หมอนขางโดยบอกใหเดกยกขากาวขามไป

13 เดนในระหวางเสนขนานทหางกน 30 ซม.ไดไกล 3เมตร ผฝกบอกใหเดกเดนภายในชองทก าหนดใหในระยะใกลๆกอนแลวคอยเพมระยะทางไปเรอยๆจนถง 3 เมตร

14 เดนถอยหลงได 3 กาว 1.ผฝกยนขางหลงเดกจบไหลเดกทง 2 ขาง แลวคอยๆดงไหลใหเอนไปขางหลง เดกจะกาวถอยหลงตามเดกจะเอามอมาจบมอผฝกเพอความมนใจ สอนทละกาวจนเดกท าได 2.ผฝกยนตรงหนาเดก ใชมอผลกเบาๆทไหลและอกเดกหลายๆครงจนกระทงเดกเซกาวถอยหลงไปได 3.หดใหเดกเดนถอยหลงลากของเลน

99


ชอ..................................................สกล.......................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................


15 นงยองๆเลนโดยไมเสยการทรงตวนาน 1 นาท 1.ถาเดกยนอย ใหอมเดกใหอยในทานงยองๆใหเดกหนหนาออกไปดานหนาผฝกแลววางเดกลงในทานงยองๆบนพนระหวางเขาผฝก เมอเดกเลนของเพลนๆ ใหผฝกคอยๆถอยออกมาใหเดกนงเลนเอง 2.เดกไมยอมนงใหอมขนในทาเดม โยกเบาๆเดกผอนคลายไมตอตาน เพอใหเดกรสกสนก อาจฝกใหนงยองๆบนพนทรายหรอสนามหญา

16 ลกขนยนจากเกาอเดกโดยไมตองใชมอชวย จดใหเดกนงเกาอเตยๆเทาแตะพนพอด ใหของเลนทเดกชอบถอไว และบอกใหเดกยนขน(เพอท าอะไร/ไปไหน) หรอใหเดกนงบนบนไดขนสดทายแลวท าวธเดยวกน

17 ผลกและลากของเลนใหญๆ ได ในระยะทาง 1.5 เมตรโดยตองเลยวผานมม

ผฝกแสดงใหเดกดแลวใหเดกท าตามขณะทผานทางเลยวอาจตองเปลยนจากผลกเปนลาก

18 วงเตมฝาเทาไปขางหนา 2 เมตร 1.ผฝกสองคนจบเดกคนละขางวงไปดวยกนชาๆ วงไปสกสองสามกาว ใหหยดพกแลวเรมวงใหมโดยดงมอเดกใหไปขางหนากาวขาไปขางหนาไดเรวและมนคงฝกจนวงได 3-4 เมตรจงลดผฝกเหลอคนเดยว

100


ชอ.....................................................สกล.......................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................


19

เดนโดยเทาขางหนงอยบนกระดานได 4 กาว ผฝกจงมอเดกเดนกอนแลวจงปลอยใหเดกเดนเองทงไปและกลบ ฝกบอยๆและทกครงทมโอกาสพาเดกเดนเลนทพนตางระดบ

20 ยนบนปลายเทาได 8 วนาท 1.ใหเดกยนเกาะโตะหรอฝาผนง ผสอนจบทสะโพกเดกทงสองขางและบอกใหเดกยดตวเขยงเทาขน 2.วางของทเดกชอบไวบนทสงพอทเดกจะเขยงไปหยบได

21 ยนขนขางเดยวไดนาน 3 วนาท ผฝกจบมอเดกแลวบอกใหเดกยกขาขางหนงขนใหยนดวยขาเพยงขางเดยว ท าสลบกนทง 2 ขาง

22 เดนกาวเทาสลบกนบนแผนกระดานกวาง 20 ซม.ได 3 เมตร

ผฝกชวยจบไหลขางใดขางหนงหรอชวยจบเสอดานหลงแลวบอกใหเดกเดน แรกๆ เดกจะเดนลากเทา แตเมอฝกบอยๆเดกจะเดนสลบเทาไปได เมอเดกเดนดขนแลวใหเดกเดนเอง

101

แผนการสอนทกษะการเคลอนไหว: การทรงตว การเดน การวง อาย 3 - 4 ป

ชอ....................................................สกล.....................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน.................................


23 ผลกและลากของขนาดใหญไปขางหนา ถอยหลง และไปขางๆได

เมอเดกผลกและลากของเลนใหญๆ ไดแลว(ขอ 92)ผสอนควรจดสถานการณใหจงใจเดก เชน บอกเดกใหพาตกตาในกลองไปเทยว

24 เดนดวยปลายเทาไดไกล 3 เมตร 1.ผฝกจงมอเดกขางหนงแลวเดนดวยปลายเทาไปดวยกนเมอเดกเดนไดดแลวใหเดกเดนเอง 2.เลนเกมใหเดกเดนควาจบของทอยทสงในระดบทเดกตองเขยงเทาหยบ เชน เขยงเทาควาจบลกโปรง หรอไลจบฟองสบ 3.ฝกในสถานการณอนๆเชนใหเดนยองๆคอยๆเพอไมใหใครไดยน

25 เดนบนไมกระดานกวาง 10 ซม.ได 3 เมตร 1.เมอเดกเดนกาวเทาสลบกนไดบนกระดานกวาง 20 ซม.(ขอ 97) อาจตองใชเวลานาน และฝกบอยๆเดกจะมความมนใจทจะเดนบนไมกระดานทแคบขน 2.จดเกมเดนบนไมกระดานและมดนตรประกอบเพอใหเดกสนก

26

เดนบนเสนตรงกวาง 5 ซม.ได 3 เมตร 1.ผฝกเดนชาๆบนเสนตรง จงมอเดกเดนไปพรอมๆกนในระยะสนๆประมาณ 1 เมตร คอ 3-4 กาว แลวคอยๆเพมระยะทางใหไกลขนเรอยๆจนถง 3 เมตร 2.เมอเดกทรงตวเดนไดดแลวปลอยใหเดกเดนเองในระยะสนๆ กอนแลวจงเพมระยะจนถง 3 เมตร 3.วาดรปรอยเทาตอๆกน ใหเดกเดนบนรอยเทา

27 ยนทรงตวบนขาขางทถนดไดนาน 5 วนาท 2 ใน 3 ครง ผฝกจบมอเดกแลวบอกใหเดกยกขาขางหนงขน และใหยนดวยขาเพยงขางเดยว ท าสลบขาง

28 วง หยดวง เลยวมม และหลบหลกสงกดขวาง 1.ผฝกจบมอเดกวงไปดวยกน เชนวงวนไปมาบนสนามหญาหรอในสวน ในระยะแรกเมอถงทเลยวกพาวงเลยวเปนมมกวางๆ กอนแลวจงหกมมใหแคบลงโดยใชเกาอหรอกงไมฯลฯมากองรวมกนไวเปนมมกได 2.ฝกใหเดกรจก จงหวะการวง เชน พดวา “หยด” เพอใหเดกรจกและ”วง”เพอใหเดกวงตอไป 3.เมอเดกวงเองไดแลว ผสอนปลอยมอเดกใหวงเอง

29 วงลงน าหนกทปลายเทา แกวงแขนสลบกนได 3 เมตร ผฝกบอกใหเดกวงดวยปลายเทากบเดกอนๆ หรอสรางสถานการณใหเดกสนใจทจะวง

102

แผนการสอนทกษะการเคลอนไหว: การทรงตว การเดน การวง อาย 4 - 5 ป

ชอ....................................................สกล.......................................อาย............ป.............เดอน............หนวยงาน..................................


30 เดนบนสนเทาไดระยะทาง 3 เมตร

1.ผฝกยนหนหนาเขาหาเดกจบมอเดกทง 2 ขาง ยนบนสนเทาใหเดกด บอกใหเดกท าตาม ลดการชวยเหลอลงทละนอยจนเดกยนบนสนเทาไดเอง 2.บอกใหเดกเดนยนบนสนเทาและกาวมาหาผฝก ซงยนหางจากเดก 1-2 กาว เมอเดกท าได

31 เดนกาวสลบเทาบนกระดานทรงตวกวาง 10

ซม. ไดระยะทาง 3 เมตร 1.ผฝกเดนกาวสลบเทาบนกระดานกวาง 10 ซม.ใหเดกดหรอใหเดกเกาะมอผฝกแลวเดนไปพรอมกนโดยผสอนเดนไปขางๆเมอเดกเดนไดดลดการชวยเหลอลง 2.ใหเลนเกม สมมตวาเดกเปนรถไฟ หรอสตวแลวเดนไปบนกระดานพรอมท าเสยงรถไฟหรอเสยงสตวรองไปดวย

32 ยนหลบตาทรงตวอยบนขาขางเดยว 1 นาท 1.ผสอนยนหลบตาทรงตวอยบนขาขางเดยวใหเดกด 2.ใหเดกยนทรงตวอยบนขาขางเดยว และหลบตา ระยะแรกผสอนอาจชวยจบมอเดกแลวคอยๆลดการชวยเหลอลงจนเดกท าไดเอง

33 กาวเดนสลบขาโดยใหสนเทาตอกบปลายเทาได 4 กาว

1.ผฝกเดนสลบขา ใหสนเทาตอชดกบปลายเทาใหเดกดและบอกใหเดกท าตาม 2.วาดรปรอยเทาตอๆกนบนพนใหเดกเดนตามรอยเทานน(รปรอยเทาควรมขนาดพอดกบเทาเดกดวยเพอใหสนเทาไดตอกบปลายเทาพอด)

34 วงลงน าหนกทปลายเทาไดอยางมนคง ระยะทาง 3 เมตร

ฝกใหเดกวงบอยๆ เชน วงไปเตะลกบอลกบเพอน วงเปลยนทศทางตามค าสงผสอน เมอเดกไดวงบอยๆ การวงกจะมนคง

35 วงควบไดเหมอนมาไดระยะทาง 3 เมตร 1.ผสอนแสดงวธวงควบเหมอนมาใหเดกด โดยกาวเทาหนงไป และกระโดดดวยเทาอกขางหนง ท าชาๆ ใหเดกดพรอมพด “กาวกระโดด” 2.ผสอนยนขางหลงเดก และจบทใตแขนแลวดนใหขาขวาเดกกาวออกไปพรอมพดวา”กาวกระโดด”สลบขาไปเรอยๆเปลยนใหเดกจบมอผสอนไวเมอเดกพอท าไดแลว คอยวงควบไปชาๆ พรอมกบผสอน ลดการชวยเหลอลงจนเดกวงควบไดเอง 3.ใหเลนเกมมาวงแขงกบเดกอน

103

แผนการสอนท 1 ความรเรองกลมอาการดาวน กจกรรมท 1 การปฐมนเทศ วตถประสงค

1.เพอใหผปกครองสามารถบอกความหมายและวตถประสงคของการเขารวมกจกรรมกลมการเรยนรแบบมสวนรวม

2. วเคราะหบทบาท หนาทของตนเองในกลมการเรยนรแบบมสวนรวม 2. บอกประโยชนทจะไดรบจากการเขารวมกจกรรมกลมได

สาระส าคญ การไดรบขอมลเกยวกบขนตอนการด าเนนกจกกรมกลม บทบาทหนาทของตนเองในฐานะสมาชกกลม

และผลประโยชนทไดรบ ท าใหสมาชกเหนความส าคญและตองการเขารวมกจกรรมทกครงตามนดหมาย เวลา 55 นาท จ านวนสมาชก 15 คน ขนตอนในการด าเนนการ

องคประกอบ/กลม กจกรรม เวลา เนอหา/สอ

ประสบการณ

-กลมใหญ 1.ผน ากลมน าเขาสกจกกรม โดยการสมถามถงประสบการณเขารวมกจกรรมกลมของสมาชก 3-4 คน

2.ใหสมาชกอภปรายตามประเดน 5

นาทในใบงานท 1

5 นาท ใบงานท 1

ความคดรวบยอด

-กลมใหญ

3.สมความคดเหนของสมาชก 3-4 คน

4.ผน ากลมบรรยายตามประเดน

ใบความร 1

5 นาท 5 นาท

ใบความรท 1 -ความหมายและวตถประสงคของกลม

สะทอนความคด/อภปราย

-กลมใหญ

5. แบงกลมยอย อภปรายตามประเดนใบงาน 2

10 นาท ใบงาน 2

-วเคราะหบทบาทหนาทของสมาชกกลม

ความคดรวบยอด

-กลมใหญ

6.สมถามความคดเหนสมาชก 3-4 คน

7. ผน ากลมสรปและอภปรายเพมเตมตามประเดนใบความรท 2

10 นาท ใบความรท 2

104

ใบงานท 1 การปฐมนเทศ ประเดน “ทานคาดวา จะไดรบประโยชนจากการเขารวมกจกรรมในครงน อยางไรบาง”

ใบความรท 1 ความเปนมาของกจกรรม

ผปกครอง/ผดแลเปนบคคลส าคญทจะมสวนรวมในการใหการดแลและการสงเสรมพฒนาการแกเดกกลมอาการดาวน การไดรบความรและการจดกจกรรมใหสอดคลองเพอใหเกดความร ความเขาใจ เกยวกบเดกกลมอาการดาวน เชน แนวทางการปองกนการเกดกลมอาการดาวนลกษณะปญหาของเดกลมอาการดาวนกจกรรมการดแลทจ าเปนส าหรบเดกกลมอาการดาวนทผปกครองพงกระท า เปนตน โดยผานกระบวนการคด วเคราะห ถกเถยงและอภปรายจากสมาชกในกลม เพอใหเกดความคดรวบยอดและสามารถประยกตแนวคด น ามาใชในชวตจรงได สามารถเรยนรและเปลยนแปลงได วตถประสงคหลก

1. เพอใหสมาชก

1.1 มความร ความเขาใจเกยวกบเดกกลมอาการดาวน

1.2 มเจตคตทดตอเดกกลมอาการดาวน

1.3 มการปฏบตตอเดกกลมอาการดาวนอยางถกตองและเหมาะสม กจกรรมท 2 จ าชอ วตถประสงค 1.เพอเสรมสรางสมพนธภาพ 2.เพอใหสมาชกแตละคนไดทราบลกษณะเดนหรออปนสยสวนตวของเพอนทสามารถเปดเผยได และรสกไดรบการยอมรบจากเพอน 3.เพอสรางบรรยากาศ ความตนเตน สนกสนาน สาระส าคญ การกระตนใหสมาชกแนะน าตนเองดวยชอเลน บอกลกษณะเดนของตนเองได จะท าใหสมาชกรสกภาคภมใจ สรางความประทบใจ เกดมนษยสมพนธ และกลาเปดเผยตนเองตอกลมไดงายขน เวลา 15 นาท จ านวนสมาชก 15 คน

105

องคประกอบ/กลม กจกรรม เวลา เนอหา/สอ ประสบการณ -กลมใหญ

1.น าเขาสกจกรรม โดยผน ากลม สนทนาดวยค าถาม”ใครเคยมประสบการณในการแนะน าตนเอง และท าอยางไร” -สมถาม 3-4 คน

5 นาท

ความคดรวบยอด -กลมใหญ

2.ผน าสรปการสรางสมพนธภาพเปนสงจ าเปนในการด าเนนชวตของคน 3.ผน ากลมชแจงการท ากจกรรม ดงน -ใหคนทนงหวแถวเรมแนะน าตวเองกอน โดยแนะน า 2 ประเดน คอ ชอเลน และลกษณะเดนหรอนสยทดของตนเอง -คนท 2 ตองทวนสงทคนแรกกแนะน าตว แลวจงแนะน าตนเองตอไป ไลไปเรอยๆจนถงคนสดทาย และขณะทแนะน าใครใหแสดงความสนใจโดยการมองหนาผทก าลงแนะน าตว ตวอยาง เชน คนท 1 สวสด ผมชอ เนต ชอบรองเพลง คนท 2 คณชอ เนต ชอบรองเพลง ฉนชอ มด ชอบเลยงแมว

10 นาท

ความคดรวบยอด 4. ผน ากลม สมถามความรสกจากสมาชก 3-4 คน 5.ผน ากลมอภปรายเพมเตมวา ทกคนมจดเดนของตนเอง ถาเรารจกมองและชนชมในจดเดนนนจะท าใหเราเกดความรสกภาคภมใจและนบถอตนเอง 6.ผน ากลม สรปประโยชนทไดรบจากกจกรรมน

5 นาท 5 นาท

106

ใบงานท 2

ค าแนะน า : ใหสมาชกรวมอภปรายในประเดน “ทานคดวา สมาชกกลมควรปฏบตตนอยางไร จงจะไดรบประโยชนสงสดจากการเขารวมกลมกจกรรมในครงน”

ใบความรท 2

บทบาทหนาทของสมาชกในกลม

เพอใหเกดประโยชนสงสดของผเรยน จงใชหลกการเรยนรแบบมสวนรวม โดยยดผเรยนเปนศนยกลาง ซงประกอบดวย

1. อาศยประสบการณของผเรยน โดยสมาชกทกคนรวมกนใหขอมลจากประสบการณของตนเอง ท าใหสมาชกเกดการเรยนรอยางกวางขวาง ผใหขอมลมความภาคภมใจจากการยอมรบและชนชมของสมาชกในกลม

2. เปนการเรยนรทตองท ากจกรรมตลอดเวลา ไมไดนงฟงการบรรยายอยางเดยว ท าใหสมาชก รสกสนกสนาน ไมเบอ

3. มปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเอง และระหวางผเรยนกบผสอน โดยการพดคย ซกถาม รวมกนวเคราะห อภปราย

4. ปฏสมพนธทเกดขน ท าใหสมาชกในกลมมความรอยางลกซงและกวางขวาง ดงนน สมาชกทกคนจงตอง

1. เรมการท ากลมและเลกกลม ตรงเวลา 2. ไมกลาวโทษซงกนและกน 3. ไมกดดนซงกนและกน 4.ตงใจฟง และพจารณาความเหนของผอน ใชขอมลและเหตผลในการตดสนใจ 5. ใหโอกาสทกคนแสดงความคดเหนอยางเทาเทยมกน ยอมรบความแตกตางทางความคด 6. เมอมปญหา จะพยายามท าความเขาใจใหกระจาง 7. การตดสนของกลมจะใชความเหนรวม หลกเลยงการลงมต

107


1.ความหมายของกลมอาการดาวน (Down syndrome) กลมอาการดาวน (Down syndrome)หมายถง กลมอาการทเกดจากความผดปกตของโครโมโซมคท 21

2.สาเหตของกลมอาการดาวน สาเหตของความผดปกตนน ยงไมทราบกลไกแนชด เชอวาสารพนธกรรมของโครโมโซมคท 21 ทเกนมานน ท าใหกระบวนการปกตทควบคมการสรางตวออนเปลยนแปลงไป ซงท าใหเดกเหลานมลกษณะหนาตาคลายคลงกน มความผดปกตในระบบตางๆในรางกาย และมภาวะปญญาออนรวมดวย 3. อาการและอาการแสดง

ลกษณะตางๆ ในคนเรา เชน รปราง หนาตา สผม สผว และเพศจะถกควบคมโดยสารพนธกรรมทเรยกวา ยน ซงอยบนโครมโมโซมแตละแทงในรางกายของแตละคนประกอบดวยเซลลตาง ๆ มากมายเปนลานเซลลในแตละเซลลจะมโครโมเซน 23 ค หรอ 46 แทง โดยเราจะไดมาจากบดา 23 แทง และจากมารดา 23 แทง รวมเปน 46 แทง ซงกคอ การถายทอดทางพนธกรรมนนเอง

ส าหรบกลมอาการดาวนนน เกดจากความผดปกตของโครโมโซมคท 21 ซงสาเหตของความผดปกตนนยงไมทราบกลไกแนชด เชอวาสารพนธกรรมของโครโมโซมคท 21 ทเกนมานน ท าใหกระบวนการปกตทควบคมการสรางตวออนเปลยนแปลงไป ซงท าใหเดกเหลานมลกษณะหนาคลายคลงกน เชน ศรษะเลกและแบน หนาแบน ดงจมกแบบ ตาเฉยงขน ปากเลก ใบหเลก คอสน มอแบนกวาง นวมอสน เสนลายมอตดขวาง นวกอยโคงงอ ชองระหวางนวเทาท 1 และ 2 กวาง และอาจมความผดปกตในระบบตางๆ ของรางกาย เชน ระบบหวใจและหลอดเลอด กลามเนอ ทางเดนอาหาร ระบบตอมไรทอ และอนๆ อกหลายระบบ ทส าคญคอ เดกกลมนจะมภาวะปญญาออนรวมดวย สวนใหญมระดบสตปญญาในเกณฑปญญาออนระดบเดกนอยถงปานกลาง

กลมอาการดาวนพบไดในทกเชอชาต วฒนธรรม เศรษฐสถานะ และภมประเทศ โดยทวไปพบ 1 ตอ 800 ของเดกเกดใหม ประเภทของความผดปกตของโครโมโซมทพบในกลมอาการดาวน ม 3 ประเภท คอ

1. โครโมโซมคท 21 เกนมา 1 แทง พบไดรอยละ 95

2. โครโมโซม คท 14 มายดตดกบคท 21 พบไดรอยละ 4

3. มโครโมโซม ทงปกตและผดปกตในคนเดยวกน พบไดรอยละ 1

108


ความผดปกตทอาจพบรวมดวยในเดกกลมอาการดาวน

1.ลกษณะทวไป: เดกดาวนทกคนจะมหนาตาคลายคลงกนคอ ศรษะเลก หนาแบน สสจมกแบน ตาเลกเฉยงขน หเลก ชอง

ปากแคบ เพดานปากสง คอสน แขนขาสน มอแบนกวาง นวสน ฝาเทากวาง นวเทาสน 2. ระบบกลามเนอและกระดก :

กลามเนอออนนม ขอตอยดไดมาก ท าใหพฒนาการดานการเคลอนไหวชา และฝาเทาแบนราบ ในบางรายอาจมขอกระดกเคลอน เชน กระดกคอ สะโพก จงจ าเปนตองมการออกก าลงกาย เพอเพมความอขงแรงของกลามเนอ ท าใหตวเลกเตย 3.ระบบผวหนง :

มความยดหยนนอย มเลอดมาเลยงนอย ท าใหผวหนงแตกงาย มรอยจ าเปนลาย และการรบรทางประสาทสมผสมนอย ควรออกก าลงเพอชวยใหเลอดมาเลยงดขน 4.ระบบทางเดนอาหาร :

บางรายมการอดตนของล าไส และ/หรอไมมรทวารตงแตแรกเกด บางรายอาจอาเจยนจนถงอาย 6 เดอน เนองจากกลามเนอหรดของกระเพาะอาหารไมแขงแรงเดกสวนมากมปญหาเรองทองอดและทองผกไดงาย เพราะกลามเนอหนาทองและล าไสหยอนตว สามารถแกไขไดโดยการออกก าลงกาย และใหอาหารททเสนใยเชน ขาว ผกและผลไม 5.ระบบหวใจและหลอดเลอด บางรายอาจมโรคหวใจพการแตก าเนดรวมดวย และมะเรงของเมดเลอดขาวไดบาง 6.ระบบประสาท:

สมองมขนาดเลก ท าใหมการรบร ความเขาใจชา สตปญญาต ากวาเดกทวไป อาจมปญหาทางตา เชน ตาเข สายตาสน มปญหาการไดยน และมประสาทรบความรสกตางๆนอยกวาปกต แกไขไดโดยการกระตนประสาทรบรบอยๆ 7.ระบบหายใจ: ตดเชอไดงาย เนองจากภมตานทานต าและการขบเสมหะไมด 8. ระบบสบพนธ: อวยวะเพศของผชาย อาจจะเลกกวาปกต พฒนาการทางเพศจะชากวาปกตเลกนอย 9. ระบบตอมไรทอ: ฮอรโมนทเกยวกบการเจรญเตบโตของรางกายและสมอง (Growth Hormone, Thyroid Hormone) อาจมนอยกวาปกต 10.ลกษณะนสยและอารมณ: วยเดกจะเชองชา เมอโตขนจะราเรงแจมใส การเลยงดทเหมาะสม และการสงเสรมพฒนาการตงแตแรกเกด-5ป จะมผลตอพฤตกรรมการปรบตว และอารมณของเดกในทางทดขนอยางเหนไดชด

109


การดแลเดกกลมอาการดาวน

จดมงหมาย เพอรกษาหรอแกไขความผดปกตทพบรวมดวย และเพอเดกสามารถชวยเหลอตนเองไดในชวตประจ าวน โดย

1. ดานสขภาพ เนองจากอาจมความผดปกตหลายอยางทพบรวมดวย รวมทงมโอกาสเจบปวยไดงายและบอยกวาเดกทวไป บดามารดาจงควรพาบตรไปพบแพทยตงแตเรมแรก ตดตามการรกษาเปนระยะๆเพอแพทยจะไดคนหาและรกษาไดทนท รวมทงใหค าแนะน าตางๆ เชน การใหค าแนะน าปรกษาทางพนธศาสตร การวางแผนครอบครว ความเสยงในการเกดซ าของโรคในครอบครวและการวนจฉยกอนคลอด

2. การสงเสรมพฒนาการ เดกกลมอาการดาวนสามารถพฒนาไดถาไดรบการฝกสอนทเหมาะสม บดามารดาจงควรพาเดกไปพบแพทยเพอรบค าแนะน าตางๆ รวมทงวธในการสงเสรมพฒนาการ หมนฝกฝนบตรเองทบานเนองจากสวนใหญบตรจะอยกบบดามารดา ไมใชผฝก ทงเพอใหเดกมพฒนาการใกลเคยงกบเดกปกตทวไป

3. การด ารงชวตประจ าวน เดกกลมอาการดาวนควรจะไดมประสบการณชวตเชนเดยวกบเดกทวไป จงควรฝกใหชวยเหลอตวเองไดมากทสดเพอใหสามารถเรยนรวมและเรยนรวมได ใชชวตกบผอนในสงคม บดามารดาจงควรพาบตรไปเทยวตามสถานทตางๆบาง ใหรจกควบคมตนเอง มสมพนธภาพกบผอน ปฏบตตนตามกฏเกณฑของสงคมและสามารถใชบรการตางๆไนสงคมได

ใบงานท 3

ผน ากลมกระตนใหสมาชกแสดงความคดเหน รวมอภปรายและสรปความรความเขาใจแกสมาชกในประเดน

- ความหมายของกลมอาการดาวน (Down syndrome)

- สาเหตของกลมอาการดาวนอาการและอาการแสดง

- ความผดปกตของโครโมโซมทพบในกลมอาการดาวน

110

ใบงานท 4 ผน ากลมกระตนใหสมาชกแสดงความคดเหน รวมอภปรายและสรปความรความเขาใจแกสมาชกเกยวกบ

เดกกลมอาการดาวน (Down syndrome) ในประเดน 1.แนวทาง การปองกนการเกดกลมอาการดาวน 2.ความผดปกตทพบรวมของเดกลมอาการดาวน

3.กจกรรมการดแลทจ าเปนส าหรบเดกกลมอาการดาวนทผปกครองพงกระท า

ใบงานท 5 ผน ากลมกระตนใหสมาชกแสดงความคดเหน รวมอภปรายและสรปความรความเขาใจแกสมาชกเกยวกบ

เดกกลมอาการดาวน (Down syndrome) ในประเดน ความชวยเหลอทเดกดาวนควรไดรบ

แผนการสอนท 2 ความรเรอง

การสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว ส าหรบผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1.6 – 5 ป

จดประสงคการเรยนร :

เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจหลกและวธการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง ส าหรบผปกครองเดกกลมอาการดาวนอาย 1.6 – 5 ป

สาระส าคญ :

เดกกลมอาการดาวนเปนเดกทมความบกพรองดานพฒนาการและสตปญญาอยในระดบปานกลางถงรนแรงและพบความผดปกตในระบบตางๆของรางกายรวมดวย โดยเฉพาะระบบกระดกและกลามเนอพบวามกลามเนอออนนม ขอตอยดไดมาก ขอสะโพกหลดหรอเคลอนไดงาย ท าใหเดกมการทรงตว การเดน การวง ลาชากวาวยมาก แตถาหากเดกกลมอาการดาวนเหลานไดรบการดแลและสงเสรมพฒนาการทถกตอง ครบถวน ภายในเวลาทเหมาะสมจะท าใหมพฒนาการทดขน ลดภาระของครอบครว ชมชนและสงคมไดในทสด

ระยะเวลา 1 ชวโมง 30 นาท

111

กจกรรมการเรยนการสอน

องคประกอบการเรยนร/กลม/เวลา

กจกรรมการเรยนการสอน

เวลา เนอหา/สอ/อปกรณ

ประสบการณ - กลมใหญ - วทยากรกลาวทกทายและสมถาม

ผเรยนวาพฒนาการดานหมายถงอะไร ?

10 นาท -

- กลมยอย - แบงกลมยอยท ากจกรรมตามใบงานท 1

15 นาท ใบงาน : แบบฝกการประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหวหมวดการทรงตว การเดน

ความคดรวบยอด - กลมใหญ - บรรยายพฒนาการดานการ

เคลอนไหวของเดกปกต การวางแผนและการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

30 นาท -ใบความร เรอง : พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกปกต การวางแผนและการสงเสรมพฒนาการดานการเคลอนไหว

ประยกตแนวคด -กลมยอย - แบงกลมยอยอภปราย/ซกถาม

ประเดนทสงสย 20 นาท -

ความคดรวบยอด - กลมใหญ วทยากรสรปประเดนทไดจากการ

อภปราย/ซกถามในกลมยอย 15 นาท -

สอการสอน

1.แบบประเมนการฝกพฒนาการดานการเคลอนไหว หมวดการทรงตว การเดน การวง 2.ใบความร เรอง พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกปกต การวางแผน และการสงเสรมพฒนาการ

การประเมนผล แบบทดสอบความร กอน และหลงการอบรม

112

ใบงานท6

แบบประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหวหมวดการทรงตว การเดน การวงของเดกอาย1.6 -5 ป

พฒนาการ วธประเมน เกณฑตดสน +/- 1.เดนจากเครองเรอนอนหนงไปยงเครองเรอนอกอนหนงทวางหางกน 1-2 กาว

วางโตะเปนมมใหหางกน 1-2 กาวและวางของเลนทเดกสนใจบนโตะบอกใหเดกเดนจากเครองเรอนหนงไปยงอกอนหนง

เดกเดนเกาะเครองเรอนและเปลยนทพยงจากทหนงไปยงอกทไดโดยเออมมอไปเกาะกอนแลวกาวขาตาม

2.ยนอยตามล าพงไดนาน 10 วนาท แตแขนยงอยในระดบไหล

จบเดกยนพงผนง ดงตวเดกเบาๆมาขางหนาใหหางจากฝาผนง หรอใหเดกยนพงขาผทดสอบ ใชเขาดนเดกเบาๆไปขางหนา

เดกยนไดนาน 10 วนาท แตแขนยงยกขนเสมอไหล

3.เดนโดยชวยจงมอขางเดยว จบมอเดกขางหนงใหอยระดบไหลของเดกและจงเดนไปดวยกน

เดกเดนไดไกล 2 เมตร โดยไมเสยการทรงตว

4.ลกขนยนจากพนไดเอง วางเดกนงบนพนแลวยนของเลนใหเดก บอกใหเดกลกขนยนเพอเอาของเลน

เดกยนขนจากทานงได

5.เดนไดเองโดยยงยกแขนสง วางเดกยนแลวบอกใหเดกเดน เดกเดนได 4-5 กาว โดยเดกยกแขนเพอชวยในการทรงตว

6.หยดเดนและหมนตวไดทนท เดกยนในหองทมสงกรดขวาง เชนเกาอหลายตว ผฝกยนมมหองแลวใหเดกเดนไปหา

เดกเดนหลบหลกสงกดขวางโดยหยดเดนและหมนตว

7.เดนบนไมกระดานกวาง 30 ซม. ทวางบนพนหองได โดยชวยพยง

ผฝกจบมอขางหนงของเดกใหเดนบนไมกระดาน ผฝกเดนตามไปดวยขางๆ

เดกเดนบนไมกระดานไดตลอด 3 เมตร

8.หยอนกนลงหรอเอาดานขางลงนงในเกาอเดก

ใหเดกหนหนาเขาหาเกาอและบอกใหเดกนงลง

เดกหยอนกนหรอเอาดานขางลงนง

9.เดนถอวตถขนาดใหญซงมเสนผาศนยกลางประมาณ 30 ซม.ไดไกล 3 เมตร

ใหเดกเดนถอลกบอล/วตถจากทหนงไปยงอกทหนง

เดกเดนถอลกบอล/วตถไปไดไกล 3 เมตรโดยไมลมไมเสยการทรงตว

10.เดนขามสงกดขวางได ใหเดกเดนในระยะ 3 เมตรซงมสงกรดขวางวางไวหลายอนหรอสงเกตจากขณะทเดกก าลงเลน

เดกเดนขามสงกดขวางไดโดยไมเสยการทรงตว

113


พฒนาการปกตและการสงเสรมพฒนาการ

พฒนาการ

หมายถง การเปลยนแปลงการท าหนาทของอวยยะวะตางๆในรางกายท าใหสามารถท าสงทยากและสลบซบซอนมากขน

พฒนาการปกตแบงเปน 5 ดานประกอบดวย

1. พฒนาการดานการเคลอนไหว คอ ความสามารถของรางกายในการทรงตวและการเคลอนไหว โดยการใชกลามเนอมดใหญ ในการท ากจกรรมตางๆ เชน การนง การยน การเดน การวง เปนตน

2. พฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญาสตปญญา คอ ความสามารถในการเรยนร และแกปญหา รคด รเหตผล รวมถงการท างานประสานกนระหวางตากบมอในการท ากจกรรมตางๆเชน การหยบจบสงของ การใชลกปด การซอนกอนไม เปนตน

3. พฒนาการดานความเขาใจภาษา คอ การรบรและเขาใจในสงทผอนสอสาร โดยการฟงและตอบสนองไดอยางถกตอง เหมาะสม เชน เดกสามารถไปหยบสงของทแมสงไดถกตอง เปนตน

4. พฒนาการดานการใชภาษา คอ การเปลงเสยงพดตามวยของเดก เชน เดก 1 ป พดเปนค างายๆทมความหมายได เชน พอ แม ไป เปนตน

5. พฒนาการดานการชวยเหลอตนเองและสงคม คอ การชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวนตางๆ และการสรางสมพนธภาพกบผอน เชน การใส- ถอดเสอผา การรบประทานอาหาร การแบงปนหรอการเลนของเลนรวมกบเดกอนๆไดอยางเหมาะสมตามวย

ปจจยทมผลกระทบตอพฒนาการ

1. ปจจยดานตวบคคล ไดแก พนธกรรม 2. ปจจยดานภาวะแวดลอม ไดแก อาหาร ทอยอาศย การตดเชอ มลภาวะ การเลยงด เปนตน

การสงเสรมพฒนาการ

1. วตถประสงค

1.1 เพอปองกนปญหาแทรกซอน

114

1.2 เพอใหเดกมพฒนาการดขน สามารถปรบตวและดแลตนเองไดมากขน 1.3 เพอลดภาระการดแลของครอบครวและชมชน

2. ขนตอนส าคญ ประกอบดวย

2.1 การประเมนพฒนาการ เพอ คนหาและเฝาระวงปญหาพฒนาการเดก 2.2 การวางแผนการสงเสรมพฒนาการ เพอวางแผนชวยเหลอเดกเปนรายบคคล 2.3 การสงเสรมพฒนาการตามแผน เพอสงเสรมพฒนาการเดกเปนรายบคคลตามแผนทก าหนด 2.4 การประเมนผลพฒนาการ เพอประเมนผลการสงเสรมพฒนาการตามแผนเปนระยะๆ

ใบความร : พฒนาการดานการเคลอนไหวของเดกปกตอาย 1.6 – 5 ป

อาย พฒนาการ 1.6 – 2 ป หยดเดนและหมนตวไดทนท

เดนบนไมกระดานกวาง 30 ซม. ทวางบนพนหองได โดยชวยพยง หยอนกนลงหรอเอาดานขางลงนงในเกาอเดก

2 - 3 ป เดนถอวตถขนาดใหญซงมเสนผาศนยกลางประมาณ 30 ซม.ไดไกล 3 เมตร เดนขามสงกดขวางได เดนในระหวางเสนขนานทหางกน 30 ซม.ไดไกล 3เมตร เดนถอยหลงได 3 กาว นงยองๆเลนโดยไมเสยการทรงตวนาน 1 นาทและลกขนยนจากเกาอเดกโดยไมตองใชมอชวย ผลกและลากของเลนใหญๆได ในระยะทาง 1.5 เมตรโดยตองเลยวผานมม วงเตมฝาเทาไปขางหนา 2 เมตร เดนโดยเทาขางหนงอยบนกระดานได 4 กาว ยนบนปลายเทาได 8 วนาท ยนขนขางเดยวไดนาน 3 วนาท เดนกาวเทาสลบกนบนแผนกระดานกวาง 20 ซม.ได 3 เมตร

3 - 4 ป ผลกและลากของขนาดใหญไปขางหนา ถอยหลง และไปขางๆได เดนดวยปลายเทาไดไกล 3 เมตร เดนบนไมกระดานกวาง 10 ซม.ได 3 เมตร เดนบนเสนตรงกวาง 5 ซม.ได 3 เมตร ยนทรงตวบนขาขางทถนดไดนาน 5 วนาท 2 ใน 3 ครง วง หยดวง เลยวมม และหลบหลกสงกดขวาง วง หยดวง เลยวมม และหลบหลกสงกดขวาง วงลงน าหนกทปลายเทา แกวงแขนสลบกนได 3 เมตร

115

4 – 5 ป เดนบนสนเทาไดระยะทาง 3 เมตร เดนกาวสลบเทาบนกระดานทรงตวกวาง 10 ซม. ไดระยะทาง 3 เมตร ยนหลบตาทรงตวอยบนขาขางเดยว 1 นาท กาวเดนสลบขาโดยใหสนเทาตอกบปลายเทาได 4 กาว วงลงน าหนกทปลายเทาไดอยางมนคง ระยะทาง 3 เมตร วงควบไดเหมอนมาไดระยะทาง 3 เมตร

แบบบนทกแผนการสงเสรมพฒนาการ

ชอเดก................................................................. เกด........./......../......../ ผฝก.....................................

วตถประสงคการฝก....................................................................................... ..........................................

............................................................................................................................. .......................

วนทฝก ……../………/……. /……. /……. /……. /……. /…….. /……. /……. /……. /

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

116

แบบทดสอบความรผปกครอง

1.กลมอาการดาวนเกดจากความผดปกตของโครโมโซมคทเทาไหร? ก. โครโมโซม คท 15

ข. โครโมโซม คท 21 ค. โครโมโซม คท 18 ง. โครโมโซม คท 13

2.จากความผดปกตของโครโมโซมท าใหเดกมลกษณะคลายคลงกนดงน? ก. ตาเปนรปอลมอน อวนงาย ข. ศรษะเลกและแบน ตาเฉยง ค. ยมงาย เดนเหมอนตกตา ง. ไมสบตา เลนมอ 3. ความผดปกตทพบรวมของเดกกลมอาการดาวนมอะไรบาง? ก. กลามเนอออนนม ข. การไดยน ค.ไทรอยด ง. ถกทกขอ 4.สงทเดกดาวนควรไดรบการตรวจคนเพมเตมคอขอใด? ก. ตรวจโครโมโซม ข. ตรวจโรคหวใจและหลอดเลอด ค.ตรวจการท างานของตอมธยรอยด ง. ถกทงหมด 5. ทานคดวาเดกกลมอาการดาวนวยเดก ควรไดรบการชวยเหลอในเรองใด? ก. การศกษาในโรงเรยนปกต ข. การฝกอาชพ ค. การดแลสขภาพ แกไขความพการแตก าเนด ง. เดกเตบโตไดตามปกต

117

6. เดกหยดเดนและหมนตวไดทนทเมออายไดกป?

ก. 1.6 -2 ป ข. 2 – 3 ป ค. 3 -4 ป ง. 4 -5 ป

7. เดกเดนขามสงกดขวางไดเมออาย กป ? ก. 1.6 -2 ป ข. 2 – 3 ป ค. 3 -4 ป ง. 4 -5 ป

8. เดกวง หยดวง เลยวมม และหลบหลกสงกดขวางไดเมออายกป ? ก. 1.6 -2 ป ข. 2 – 3 ป ค. 3 -4 ป ง. 4 -5 ป

9. ในการฝก 1 รอบ ควรฝกทงหมดกครง? ก. 1 ครง ข. 2 ครง ค. 3 ครง ง. 4 ครง

10. หลกการฝกทถกตองควรประกอบดวยขอใดบาง? ก. ฝกเมอเดกพรอมและสดชน ข. ฝกเปนเวลาอยางสม าเสมอ ค. ฝกเมอผปกครองพรอม ง. ขอ ก.และ ข.ถก

118

รายชอผทรงคณวฒ

ชอ – นามสกล ต าแหนง/การศกษา หนวยงาน

พญ.ศภรตน เอกอศวน นายแพทยเชยวชาญ

ทปรกษาสถาบนราชานกล

นางอรวรรณ จศรพงษกล พยาบาลวชาชพช านาญการ สถาบนราชานกล

พยาบาลมหาบณฑต สาขาการ

พยาบาลผใหญ มหาวทยาลยเชยงใหม

ประกาศนยบตรการพยาบาล

สขภาพจตและจตเวชเดกและวยรน

มประสบการณใหบรการเดกทมความ

บกพรองดานพฒนาการและสตปญญา

อาย 1.6 – 3 ป

นางจตรา จ าเนยร พยาบาลวชาชพช านาญการ สถาบนราชานกล

ประกาศนยบตรการพยาบาล

สขภาพจตและจตเวชเดกและวยรน

มประสบการณใหบรการเดกทมความ

บกพรองดานพฒนาการและสตปญญา

อาย 3 – 5 ป

ประวตผวจย

ชอ – ชอสกล นางจนทรเพญ ธชสนพงษ

เกด วนท 3 เดอน กนยายน พ.ศ. 2506

สถานทเกด จงหวดเชยงราย

สถานทอยปจจบน กรงเทพมหานคร

ต าแหนงหนาทปจจบน พยาบาลวชาชพช านาญการ

สถานทท างานปจจบน 4737 สถาบนราชานกล ดนแดง กรงเทพมหานคร

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2525 – 2529 ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตรและผดงครรภชนสง วทยาลย

พยาบาลบรมราชชนนล าปาง

พ.ศ. 2543 – 2545 ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาสขภาพจต ภาควชาจต

เวชศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย


ชอ – ชอสกล นางลดดาวลย ภวเวส

เกด วนท 26 เดอน กรกฎาคม พ.ศ.2504

สถานทเกด จงหวดอบลราชธาน

สถานทอยปจจบน 255/275 ซอยลาดพราว 80 ถนนลาดพราว วงทองหลาง บาง

กะป กรงเทพฯ




พ.ศ.2527 ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตรและผดงครรภชนสง วทยาลย

พยาบาลสรรพสทธประสงค จงหวดอบลราชธาน

พ.ศ.2550 พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาสขภาพจตและจตเวช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย


ชอ – ชอสกล นางสาวพมพชนก กลาฤทธธนรตน

เกด วนท 3 เดอน ธนวาคม พ.ศ.2519

สถานทเกด จงหวดนครนายก

สถานทอยปจจบน 838/19 คอนโดรชดาซต 18 แขวงสามเสนนอก เขตหวยขวาง

กรงเทพฯ




พ.ศ.2542 ประกาศนยบตรพยาบาลศาสตรและผดงครรภชนสง วทยาลย

พยาบาลบรมราชชนนศรธญญา

พ.ศ.2548 ประกาศนยบตรพยาบาลสขภาพจตและจตเวชเดกและวยรน

สถาบนราชานกล


ชอ – ชอสกล นางบษรา ไลวานช

เกด วนท 21 เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2512

สถานทเกด จงหวดประจงบครขนธ

สถานทอยปจจบน 122/80 อาคารลมพนคอนโดทาวนบดนทรเดชา ซอย

รามค าแหง 43/1 เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ




พ.ศ.2542 ประกาศนยบตรพยาบาลและผดงครรภ(ระดบตน) วทยาลย

พยาบาลนครศรธรรมราช

พ.ศ.2540 ปรญญาพยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยมหดล

พ.ศ.2548 พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาสขภาพจตและจตเวช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Documents

CHEETS ที่มีต่อพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว ของเด็กกลุ่มอาการ ... · หลักการและเหตุผล