44
1 1. ครูควรเตรียมชุดการสอน ซึ่งประกอบดวย บัตรคําสั่ง บัตรกิจกรรม บัตรความรู แบบฝกหัด แบบทดสอบกอน-หลังเรียน แบบฝกกิจกรรม บัตรรูปภาพประกอบ และบัตรเฉลย ตลอดจนอุปกรณ ตางๆ ใหครบถวน 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน เพื่อประเมินความรูเดิมของนักเรียน 3. แจงจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ 4. แจกชุดการสอน ใหนักเรียนศึกษาและแนะนําวิธีใชชุดการสอน เพื่อนักเรียนจะไดปฏิบัติได อยางถูกตอง 5. ดําเนินการสอนตามกิจกรรมการเรียนรูที่กําหนดไวในแผนการจัดการเรียนรู 6. หากมีนักเรียนเรียนไมทัน ครูควรใหคําแนะนําหรืออาจมอบหมายงานหรือเอกสาร ใหศึกษาเพิ่มเติมในเวลาวาง 7. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อประเมินความกาวหนาในการเรียนของนักเรียน 8. หลังจากนักเรียนศึกษาชุดการสอน ตามขั้นตอนที่ระบุไวในบัตรคําสั่งเสร็จเรียบรอย ครูและนักเรียนควรชวยกันสรุปคะแนน จากการทํากิจกรรมลงแบบฟอรมการบันทึกคะแนน ใหครบถวนทุกชุดการสอน 9. บันทึกคะแนนของนักเรียนทุกคนเพื่อประเมินการพัฒนาและความกาวหนาของการเรียน โดยใชชุดการสอน หากมีนักเรียนไมผานเกณฑครูควรใหนักเรียนรับชุดการสอน ชุดที่ไมผานเกณฑ ไปศึกษาเองนอกเวลาเรียน 10. การจัดชั้นเรียนใหจัดนักเรียนนั่งเปนกลุมเพื่อฝกทักษะการทํางานกลุมรวมกับผูอื่น คําแนะนําการใชชุดการสอน เรื่อง อาหารและสารอาหาร ( สําหรับครู ) คําแนะนําการใชชุดการสอน เรื่อง อาหารและสารอาหาร ( สําหรับนักเรียน )

คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

1

1. ครูควรเตรียมชุดการสอน ซึ่งประกอบดวย บัตรคําสั่ง บัตรกิจกรรม บัตรความรู แบบฝกหัดแบบทดสอบกอน-หลังเรียน แบบฝกกิจกรรม บัตรรูปภาพประกอบ และบัตรเฉลย ตลอดจนอุปกรณตางๆ ใหครบถวน

2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน เพ่ือประเมินความรูเดิมของนักเรียน3. แจงจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ4. แจกชุดการสอน ใหนักเรียนศึกษาและแนะนําวิธีใชชุดการสอน เพ่ือนักเรียนจะไดปฏิบัติได

อยางถูกตอง5. ดําเนินการสอนตามกิจกรรมการเรียนรูท่ีกําหนดไวในแผนการจัดการเรียนรู6. หากมีนักเรียนเรียนไมทัน ครูควรใหคําแนะนําหรืออาจมอบหมายงานหรือเอกสาร

ใหศึกษาเพ่ิมเติมในเวลาวาง7. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน เพ่ือประเมินความกาวหนาในการเรียนของนักเรียน8. หลังจากนักเรียนศึกษาชุดการสอน ตามข้ันตอนท่ีระบุไวในบัตรคําสั่งเสร็จเรียบรอย

ครูและนักเรียนควรชวยกันสรุปคะแนน จากการทํากิจกรรมลงแบบฟอรมการบันทึกคะแนนใหครบถวนทุกชุดการสอน

9. บันทึกคะแนนของนักเรียนทุกคนเพ่ือประเมินการพัฒนาและความกาวหนาของการเรียนโดยใชชุดการสอน หากมีนักเรียนไมผานเกณฑครูควรใหนักเรียนรับชุดการสอน ชุดท่ีไมผานเกณฑไปศึกษาเองนอกเวลาเรียน

10. การจัดชั้นเรียนใหจัดนักเรียนนั่งเปนกลุมเพ่ือฝกทักษะการทํางานกลุมรวมกับผูอ่ืน

คําแนะนําการใชชุดการสอนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

( สําหรับครู )

คําแนะนําการใชชุดการสอนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

( สําหรับนักเรียน )

Page 2: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

2

1. นักเรียนแบงกลุม เลือกประธานกลุม ผูคุมเวลา ผูจดบันทึก ตั้งชื่อกลุม2. อานคําแนะนําสําหรับนักเรียน จุดประสงคการเรียนรูใหเขาใจกอนลงมือศึกษาชุดการสอน3. ทําแบบทดสอบกอนเรียน จํานวน 10 ขอ โดยใชเวลา 10 นาที เพ่ือประเมินความรูเดิม

ของนักเรียน4. นักเรียนศึกษาชุดการสอนตามข้ันตอนท่ีระบุไวในบัตรคําสั่ง ทุกชุดการสอน5. ทําแบบทดสอบหลังเรียน จํานวน 10 ขอ เพ่ือดูความกาวหนาในการเรียนของนักเรียน

หลังจากทํากิจกรรมการเรียนการสอนโดยใชชุดการสอนทุกชุด6. บันทึกคะแนนท่ีไดจากการทํา บัตรกิจกรรม แบบฝกหัด และแบบทดสอบหลังเรียน

ทุกชุดใหเลขากลุมบันทึกลงในบัตรกิจกรรมนั้นๆ เพ่ือหาคะแนนสรุป7. หลังจากทํากิจกรรมการเรียนการสอนเสร็จเรียบรอยแลว ใหนักเรียนเก็บวัสดุอุปกรณ

ประกอบชุดการสอนใสซองใหเรียบรอย8. ในการทํากิจกรรมตามชุดการสอนทุกชุด ขอใหนักเรียนทําดวยความตั้งใจ ใหความรวมมือ

และมีความซื่อสัตยตอตนเองใหมากท่ีสุด โดยไมดูเฉลยกอนทําบัตรกิจกรรม แบบฝกหัด และแบบทดสอบ9. หากนักเรียนเรียนไมทันหรือเรียนยังไมเขาใจ ใหรับชุดการสอนไปศึกษาเพ่ิมเติม

นอกเวลาเรียน เพ่ือใหเขาใจมากยิ่งข้ึน

ชุดการสอนที่ 1เร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 3: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

3

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

สาระสําคัญอาหาร ( Food ) คือ สิ่งท่ีรับประทานแลวกอใหเกิดประโยชนตอรางกาย ในอาหารมี

สารเคมีท่ีเปนสวนประกอบอยูหลายชนิด แบงเปน 1. สารอาหารท่ีใหพลังงาน ไดแกคารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน 2. สารอาหารท่ีไมใหพลังงาน ไดแก วิตามิน แรธาตุ และน้ํา สารเคมีเหลานี้รวมเรียกวาสารอาหาร เปนตน

เนื้อหาสาระอาหารและสารอาหาร

- ความหมายของอาหารและสารอาหาร- ประเภทของสารอาหาร- แหลงท่ีมาของสารอาหารบางประเภท- การทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหาร

ทักษะวิทยาศาสตรท่ีตองการใหเกิด1. การสังเกต2. การจําแนกประเภท3. การจัดทําและสื่อความหมายขอมูล4. การตีความหมายขอมูลและการลงขอสรุป

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได

แบบทดสอบกอนเรียนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 4: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

4

2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

1. ขอใดตรงกับความหมายของอาหารมากท่ีสุดก. เปนสิ่งท่ีรับประทานแลวใหพลังงานข. เปนสิ่งท่ีรับประทานเขาไปแลวเกิดประโยชนตอรางกายค. เปนสิ่งท่ีรับประทานเขาไปแลวใหความอบอุนแกรางกายง. สารประกอบท่ีมีอยูในอาหารและใหประโยชนตอรางกาย

2. ขอใดเปนความหมายของสารอาหารก. สิ่งท่ีรับประทานได ไมเปนพิษข. สิ่งท่ีรับประทานไดและกอประโยชนตอรางกายค. สารประกอบท่ีมีอยูในอาหารและใหประโยชนตอรางกายง. สิ่งท่ีรับประทานไดชวยใหรางกายเจริญเติบโตและแข็งแรง

3. การทดสอบไบยูเร็ตเปนการทดสอบสารอาหารประเภทใดก. โปรตีนข. ไขมันค. แรธาตุง. คารโบไฮเดรต

4. การทดสอบอาหารจําพวกน้ําตาลทดสอบโดยใชสารใดก. สารละลายไอโอดีนข. สารละลายเบเนดิกตค. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซดง. สารละลายคอปเปอร ( II ) ซัลเฟต

จากขอมูลในตารางใชตอบคําถามขอ 5-7

สารอาหารผลการทดสอบ

ไอโอดีน เบเนดิกต ไบยูเร็ต ถูกับกระดาษA - - - โปรงแสง

คําสั่ง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกท่ีสุดเพียงคําตอบเดียวแลวทําเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคําตอบ

Page 5: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

5

B สีน้ําเงิน - - -C - - สีมวง -D - สีสม - -

5. สารอาหารใดเปนสารอาหารประเภทโปรตีนก. สารอาหาร Aข. สารอาหาร Bค. สารอาหาร Cง. สารอาหาร D

6. จากตารางสารอาหาร A หมายถึงอาหารประเภทใดก. น้ําตาลข. น้ํามันพืชค. ไขขาวไขไกง. น้ํานมถ่ัวเหลือง

7. จากตารางสารอาหาร D เปนสารอาหารประเภทใดก. ไขมันข. โปรตีนค. คารโบไฮเดรตประเภทแปงง. คารโบไฮเดรตประเภทน้ําตาล

8. ขอใดคือสารอาหารประเภทสารอนินทรียท้ังหมดก. ไขมัน โปรตีนข. วิตามิน แรธาตุค. วิตามิน แรธาตุ น้ําง. คารโบไฮเดรต น้ํา วิตามิน

9. การรับประทานผักและผลไมจะไดรับสารอาหารประเภทใดก. ไขมันข. โปรตีนค. คารโบไฮเดรตง. วิตามินและแรธาตุ

10. ขอใดคือสารอาหารประเภทสารอินทรียท้ังหมดก. ไขมัน โปรตีน วิตามินข. วิตามิน แรธาตุ น้ําค. แรธาตุ น้ํา โปรตีนง. คารโบไฮเดรต น้ํา วิตามิน

Page 6: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

6

ช่ือ – นามสกุล.......................................................ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี ................... เลขท่ี..............คําสั่ง ใหนักเรียนพิจารณาคําตอบท่ีถูก แลวทําเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคําตอบ

( คะแนน 10 คะแนน )

กระดาษคําตอบ แบบทดสอบกอนเรียน

ขอ ก ข ค ง12345678910

สรุป คะแนนแบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง อาหารและสารอาหาร

กระดาษคําตอบกอนเรยีนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 7: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

7

คะแนนแบบทดสอบกอนเรียน คะแนนเต็ม คะแนนท่ีได ผลการประเมิน10 คะแนน

ซองที่ 1บัตรคําสั่งสําหรับประธานกลุม

ใหประธานกลุมอานบัตรคําสั่งแลวมอบหมายใหสมาชิกปฏิบัติหนาที่ตามที่ไดรับมอบหมาย และเริ่มตนศึกษาชุดการสอนจากซองที่ 2 ถึง ซองที่ 6ใหเปนไปตามเวลาที่กําหนดในแตละกิจกรรม

Page 8: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

8

1. ใหประธานกลุมมอบหมายหนาท่ีใหแกสมาชิกกลุม ดังนี้1.1 ผูควบคุมเวลา ทําหนาท่ีรักษาเวลาในการทํากิจกรรมเพ่ือใหเสร็จทันเวลาทุกกิจกรรม1.2 ผูอาน ทําหนาท่ีอานบัตรกิจกรรม บัตรความรู ใหสมาชิกกลุมฟง ตามท่ีประธานกลุม

มอบหมายให1.3 ผูจดบันทึก ทําหนาท่ีจดบันทึกผลของการทํากิจกรรมตางๆ ของกลุม

2. ประธานกลุมนําบัตรกิจกรรมท่ี 1.1 ( ซองท่ี 2 บัตรสีเขียว ) มอบใหสมาชิกท่ีทําหนาท่ีผูอานอานคําชี้แจงในบัตรกิจกรรมใหสมาชิกภายในกลุมฟง และปฏิบัติตามคําชี้แจงในบัตรกิจกรรมตามหนาท่ีท่ีไดรับมอบหมาย

3. ประธานกลุมตรวจสอบวาสมาชิกดําเนินกิจกรรมเสร็จแลว และเปนไปตามเวลาท่ีกําหนดใหนําบัตรความรูท่ี 1 ( ซองท่ี 3 บัตรสีฟา ) มอบใหสมาชิกท่ีทําหนาท่ีผูอาน อานบัตรความรูใหสมาชิกในกลุมฟง และอภิปรายรวมกัน เสร็จแลว ตรวจสอบความถูกตองของบัตรกิจกรรมท่ีบันทึกวาถูกตองตรงกับเนื้อหาในบัตรความรูหรือไม ถาผิดใหแกไขใหถูกตอง

4. ประธานกลุมรับบัตรเฉลยกิจกรรม ( ซองท่ี 4 บัตรสีมวง ) จากครูผูสอน ตรวจสอบความถูกตองของบัตรกิจกรรม ถาผิดรวมกันอภิปรายและแกไขใหถูกตอง

5. ประธานกลุมแจกบัตรแบบฝกหัดชุดท่ี 1 ( ซองท่ี 5 บัตรสีเหลือง ) ใหสมาชิกภายในกลุมทําบัตรแบบฝกหัดเปนรายบุคคล เสร็จแลวหัวหนากลุมรับบัตรเฉลยแบบฝกหัด ( ซองท่ี 6 บัตรสีสม )จากครูแลวรวมกันตรวจคําตอบกับบัตรเฉลยแบบฝกหัด

6. เม่ือหมดเวลาเรียนทุกกลุมเก็บอุปกรณใสคืนซองเดิมใหถูกตองเรียบรอย สงคืนครูผูสอน

บัตรคําสั่งที่ 1( สําหรับประธานกลุม )

Page 9: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

9

ซองที่ 2บัตรกิจกรรม ( สีเขียว )

ประธานกลุมนําสมาชิกปฏิบัติตามคําชี้แจงในบัตรกิจกรรม สมาชิกทุกคนรวมกันทํากิจกรรม และบันทึกผลลงในบัตรกิจกรรม

บัตรกิจกรรมที่ 1.1เร่ือง การตรวจสอบสารอาหาร

Page 10: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

10

จุดประสงคของการทดลอง1. ทดสอบและสรุปสมบัติของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมันได2. จําแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบัติบางประการของสารอาหารชนิดนั้นๆ ได

คําช้ีแจง ประธานกลุมรับอุปกรณจากครู และมอบหมายหนาท่ีใหแกสมาชิก ตามหมายเลขดังนี้สมาชิกหมายเลข 1 และ 2 ทําหนาท่ีทําการทดลองสมาชิกหมายเลข 3 ทําหนาท่ีจดบันทึกผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง และ

ตอบคําถามสมาชิกหมายเลข 4 และ 5 ทําหนาท่ีทําความสะอาดและเก็บอุปกรณการทดลองเวลาที่ใช 2 ชั่วโมง

วัสดุ / อุปกรณและสารเคมีที่ใชในการทดลอง

1. หลอดทดลองขนาดกลาง 6 หลอด2. บีกเกอร 250 ลูกบาศกเซนติเมตร 1 ใบ3. หลอดหยด 4 หลอด4. แทงแกว 2 อัน5. ชุดตะเกียงแอลกอฮอล 1 ชุด6. ไมขีดไฟ 1 กลัก7. ท่ีจับหลอดทดลอง 1 อัน8. ท่ีตั้งหลอดทดลอง 1 อัน9. ไขขาวดิบ 1 ฟอง10. น้ํามันพืช 5 ลูกบาศกเซนติเมตร

11. แปงมัน 1 กรัม12. สารละลายน้ําตาลกลูโคส 1 เปอรเซ็นต 3 ลูกบาศกเซนติเมตร13. สารละลายไอโอดีน 1 เปอรเซ็นต 5 ลูกบาศกเซนติเมตร14. สารละลายเบเนดิกต 10 ลูกบาศกเซนติเมตร15. สารละลายคอปเปอร (II) ซัลเฟตเขมขน 0.1 โมลตอลิตร 5 ลูกบาศกเซนติเมตร16. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด 2.5 โมลตอลิตร 5 ลูกบาศกเซนติเมตร17. น้ํากลั่น 3 ลูกบาศกเซนติเมตร

Page 11: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

11

วิธีการทดลอง

1. เตรียมหลอดทดลองขนาดกลางจํานวน 6 หลอด นํามาติดหมายเลข และชื่อสารท้ัง3 ชนิด ใสน้ําแปงสุก 0.1 เปอรเซ็นต จํานวน 3 ลูกบาศกเซนติเมตร ลงในหลอดทดลองท่ี 1 และ2 ใสสารละลายน้ําตาลกลูโคส 1 เปอรเซ็นตจํานวน 3 ลูกบาศกเซนติเมตร ลงในหลอดท่ี 3 และ 4และใสน้ําจํานวน 3 ลูกบาศกเซนติเมตร ลงในหลอดท่ี 5 และ 6

2. หยดสารละลายไอโอดีน 1 เปอรเซ็นตลงในหลอดทดลองท่ี 1, 3 และ 5 หลอดละ2–3 หยด เขยาใหเขากัน สังเกตการเปลี่ยนแปลงและบันทึกผล

3. หยดสารละลายเบเนดิกตลงในหลอดทดลองท่ี 2, 4 และ 6 หลอดละ 1 ลูกบาศก-เซนติเมตร เขยาใหเขากัน แลวนําไปตมในบีกเกอรท่ีมีน้ําเดือดประมาณ 1–2 นาที สังเกตการเปลี่ยนแปลงและบันทึกผลหมายเหตุ 1. เตรียมน้ําแปงสุก 0.1 เปอรเซ็นต ไดจากการชั่งแปงมัน 1 กรัมใสลงในบีกเกอร

เติมน้ําจนครบ 1,000 ลูกบาศกเซนติเมตร2. แปงมันเปนตัวแทนของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต3. การตมสารละลายตาง ๆ ไมควรตมเกิน 2 นาที4. ใหนักเรียนใชท่ีจับหลอดทดลองทุกครั้งท่ีตองการจะหยิบหลอดทดลองขณะรอน5. ถาตรวจสอบแลววาไมเกิดการเปลี่ยนแปลง ใหบันทึกผลวาไมเปลี่ยนแปลง แต

ถามีการเปลี่ยนของสีไปจากปกติ ใหบันทึกผลไปตามท่ีสังเกตได

วิธีตรวจสอบแปงและน้ําตาล

สารละลายไอโอดีน1 เปอรเซ็นต

สารละลายเบเนดิกต

Page 12: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

12

ภาพท่ี 1.1 แสดงการตรวจสอบแปงและน้ําตาลท่ีมา : สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี, หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน

วิทยาศาสตร มัธยมศึกษาปท่ี 2 เลม 2 (กรุงเทพ : สกสค. 2553), หนา 3

1. ใสไขขาวดิบลงในหลอดทดลองขนาดกลางจํานวน 2 ลกูบาศกเซนติเมตร เติมน้ําลงไปในหลอดทดลองจํานวน 1 ลูกบาศกเซนติเมตรเพ่ือใหเจือจาง เขยาใหเขากัน

2. หยดสารละลายคอปเปอร (II) ซัลเฟต 0.1 โมลตอลิตร จํานวน 5 หยด และสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด 2.5 โมลตอลิตร จํานวน 3 หยดลงในหลอดทดลอง เขยาใหเขากันสังเกตการเปลี่ยนแปลงและบันทึกผล

3. ดําเนินการตรวจสอบเชนเดียวกับขอ 1 และ 2 แตใชน้ําแทนไขขาวหมายเหตุ

1. เตรียมไขขาวดิบไดจากการแยกไขแดงออก และระวังอยาใหไขแดงแตก2. ไขขาวเปนตัวแทนของสารอาหารประเภทโปรตีน3. ถาตรวจสอบแลววาไมเกิดการเปลี่ยนแปลง ใหบันทึกผลวาไมเปลี่ยนแปลง แตถามี

การเปลี่ยนของสีไปจากปกติ ใหบันทึกผลไปตามท่ีสังเกตได

วิธีตรวจสอบโปรตีนวิธีการทดลอง

ไขขาวดิบ สารละลายคอปเปอร ( II ) ซัลเฟต+ โซเดียมไฮดรอกไซด

หลอดท่ีน้ําแปงสุก สารละลาย

น้ําตาลกลูโคสน้ํา

สารละลายคอปเปอร ( II )ซัลเฟต+ โซเดียมไฮดรอกไซด

Page 13: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

13

ภาพท่ี 1.2 แสดงการตรวจสอบโปรตีนท่ีมา : บัญชา แสนทวี และคณะ. คูมือครูแผนจัดการเรียนรูวิทยาศาสตร ม.2 เลม 1 (กรุงเทพ :

วัฒนาพานิชจํากัด. 2554), หนา 55

1. หยดน้ํามันพืชลงบนกระดาษท่ีเตรียมมาจํานวน 2 หยด แลวเกลี่ยหยดน้ํามันใหกระจาย2. หยดน้ําจํานวน 2 หยดลงบนกระดาษชนิดเดียวกันกับท่ีหยดน้ํามันพืช อีกหนึ่งแผน

เกลี่ยหยดน้ําใหกระจาย3. ท้ิงกระดาษท้ัง 2 แผนใหแหงแลวยกข้ึนสองกับแสงแดด สังเกตการสองผานของแสง

บริเวณท่ีหยดน้ํามันและบริเวณท่ีหยดน้ํา บันทึกผลหมายเหตุ

1. น้ํามันพืชเปนตัวแทนของสารอาหารประเภทไขมัน2. ถาตรวจสอบแลววาไมเกิดการเปลี่ยนแปลง ใหบันทึกผลวาไมเปลี่ยนแปลงแตถามี

การเปลี่ยนของสีไปจากปกติ ใหบันทึกผลไปตามท่ีสังเกตได

วิธีตรวจสอบไขมันวิธีการทดลอง

แสดงการตรวจสอบโปรตีน

ไขขาวดิบ +น้ํา

กระดาษเกลี่ยใหกระจาย

น้ํา

เกลี่ยใหกระจาย

น้ํามันพืชกระดาษ

น้ํา

Page 14: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

14

ภาพท่ี 1.3 แสดงการตรวจสอบไขมันท่ีมา : บัญชา แสนทวี และคณะ. คูมือครูแผนจัดการเรียนรูวิทยาศาสตร ม.2 เลม 1 (กรุงเทพ :

วัฒนาพานิชจํากัด. 2554), หนา 56

แสดงการตรวจสอบไขมัน

ท้ิงใหแหงแลวยกขึน้สองกบัแสงแดด ท้ิงใหแหงแลวยกขึ้นสองกับแสงแดด

ไขไก มีโปรตนี

ขาวสวยมีคารโบไฮเดรต

หมูมีไขมนัน้ําผ้ึงมคีารโบไฮเดรต

บัตรกิจกรรมที่ 1.2เร่ือง การตรวจสอบสารอาหาร

Page 15: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

15

จุดประสงคการทดลอง1. ทดสอบและสรุปสมบัติของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมันได2. จําแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบัติบางประการของสารอาหารชนิดนั้นๆ ได

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบแปงและน้ําตาล )

หลอดท่ี สารละลายไอโอดีน135

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบโปรตีน )

รายการ ผลการตรวจสอบไขขาวดิบน้ํา

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบไขมัน )

รายการ ลักษณะท่ีปรากฏกระดาษท่ีหยดไขมันกระดาษท่ีหยดน้ํา

สรุปผลการทดลอง

ช่ือกลุม..............................................................................จํานวนสมาชิก.........................คน

หลอดท่ี สารละลายเบเนดิกต246

Page 16: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

16

............................................................................................................................. ....................................

............................................................................................................................. ....................................

..................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .....................................

.............................................................................................................................. ....................................

...................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ......................................

..................................................................................................................................................... ..............

................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

1. น้ําแปงสุกท่ีใชในการทดลองไดมาจากอะไรตอบ................................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คําถาม

Page 17: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

17

2. แปงมัน ไขขาว และน้ํามันพืชเปนตัวแทนของสารอาหารประเภทใดตอบ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ในขณะทําการทดลองมีปญหาและอุปสรรคหรือไม อะไรคือปญหาและอุปสรรคตอบ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. นักเรียนแกไขปญหาและอุปสรรคท่ีเกิดข้ึนในขณะทําการทดลองดวยวิธีใดตอบ.............................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. แปงมันท่ีนํามาทดสอบกับสารละลายไอโอดีน เปลี่ยนสีของสารละลายไอโอดีนหรือไมลักษณะใดตอบ..............................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. แปงมันและน้ําตาลกลูโคสมีสมบัติเหมือนกันหรือไม เพราะเหตุใดตอบ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

7. อาหารชนิดใดบางเม่ือทดสอบกับสารละลายเบเนดิกตแลวใหผลเหมือนกับน้ําตาลกลูโคสตอบ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................8. ไขขาวดิบท่ีนํามาทดสอบกับสารละลายคอปเปอร ( II ) ซัลเฟตและสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด

เปลี่ยนสีหรือไม ลักษณะใดตอบ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. กระดาษท่ีหยดน้ํามันพืชกับกระดาษท่ีหยดน้ําแตกตางกันหรือไม ลักษณะใดตอบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

10. เหตุใดในการตรวจสอบจึงใชน้ําแทนแปง น้ําตาล โปรตีน และไขมัน

Page 18: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

18

ตอบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ซองที่ 3บัตรความรู ( สีฟา )

ประธานกลุมรับบัตรความรูจากครูผูสอน มอบหมายใหสมาชิกอานบัตรความรูและรวมกันอภิปรายระดมความคิดเห็น พรอมทั้งตรวจสอบความถูกตองของบัตรกิจกรรมกับเนื้อหาในบัตรความรู ถาผิดใหแกไขใหถูกตอง

สนุก.......จังเลย

Page 19: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

19

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

อาหารคืออะไรอาหาร ( food ) คือ สิ่งท่ีรับประทานได ไมเปนพิษ และกอใหเกิดประโยชนตอรางกาย

ชวยใหรางกายเจริญเติบโต แข็งแรง มีความตานทานโรค เชน ขาว กวยเตี๋ยว ไขดาว หมูทอด-กระเทียม ขนมปง ผลไม

ขาวสุก กวยเตี๋ยว ไขดาว

บัตรความรูที่ 1เร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 20: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

20

หมูทอด-กระเทียม ขนมปง ผลไม

ภาพท่ี 1.4 ตัวอยางอาหารท่ีมา : http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/22362/

สารอาหารคืออะไรสารอาหาร ( nutrient ) คือ สารเคมีท่ีเปนสวนประกอบในอาหาร เม่ือเรารับประทาน

อาหารเขาไปสารอาหารจะถูกเผาผลาญใหเกิดเปนพลังงานและความรอนเพ่ือนําไปใชในกิจกรรมตางๆ ของรางกาย

วิธีการทดสอบหาสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน

1. การทดสอบหาคารโบไฮเดรต มี 2 วิธี คือ1.1 การทดสอบแปง จะใชสารละลายไอโอดีนหยดลงบนอาหารท่ีตองการทดสอบ

ถาอาหารท่ีทดสอบมีแปงเปนสวนประกอบจะเปลี่ยนสีของสารละลายไอโอดีนจากสีน้ําตาลเปนสีมวงเขมเกือบดํา หรือมวงแกมน้ําเงิน

1.2 การทดสอบน้ําตาล จะใชสารละลายเบเนดิกตหยดลงไปในอาหาร แลวนําไปตมในน้ําเดือด ถาเกิดตะกอนสีสม สีเหลือง หรือสีอิฐ แสดงวาอาหารนั้นมีน้ําตาลเปน สวนประกอบ

2. การทดสอบหาโปรตีนใชการทดสอบท่ีเรียกวา การทดสอบไบยูเร็ต คือ การเติมสารละลายโซเดียม-

ไฮดรอกไซด และสารประกอบคอปเปอร ( II ) ซัลเฟต ลงในอาหาร ถาสีของสารละลายเปลี่ยนจากสีฟาเปนสีมวง หรือสีชมพูอมมวง หรือสีนาเงิน แสดงวาอาหารนั้นมีโปรตีน

3. การทดสอบหาไขมันเปนการทดสอบท่ีสามารถหาไดงายๆ ไมยุงยากเหมือนกับวิธีการทดสอบสารอาหาร

ประเภทอ่ืน คือการนําอาหารไปแตะหรือถูกับกระดาษสีขาว แลวใหแสงสองผาน ถากระดาษเปนมันและมีลักษณะโปรงแสงแสดงวาอาหารนั้นมีไขมันอยู

Page 21: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

21

ประเภทของสารอาหารประเภทของสารอาหารจําแนก โดยใชการใหพลังงานเปนเกณฑ จําแนกไดเปน 2

ประเภท คือ1. สารอาหารท่ีใหพลังงาน คือ คารโบไฮเดรต ( Carbohydrate ) โปรตีน ( Protein )

และ ไขมัน ( Lipid )1.1 คารโบไฮเดรต ( Carbohydrate ) เปนสารอาหารหลักท่ีใหพลังงานแกรางกาย

ไดแก สารอาหารพวกแปง และน้ําตาล คารโบไฮเดรตประกอบดวยธาตุคารบอน ไฮโดรเจนและออกซิเจน คารโบไฮเดรต 1 กรัม สลายใหพลังงาน 4 กิโลแคลอรี

1.2 โปรตีน ( Protein ) เปนสารอาหารหลักท่ีมีความสําคัญและมีความจําเปนตอรางกาย พบมากในเนื้อสัตว ไข ถ่ัวเมล็ดแหง นม และผลิตภัณฑจากถ่ัว โปรตีน 1 กรัม ใหพลังงาน 4 กิโลแคลอรี โปรตนีประกอบดวยหนวยยอยท่ีสุด คือ กรดอะมิโนหลายชนิดเรียงตอกัน

Page 22: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

22

1.3 ไขมัน ( Lipid ) เปนสารอาหารท่ีใหกรดไขมันท่ีจําเปนสําหรับรางกาย และใหพลังงานสําหรับกิจกรรมตางๆ ของเซลล พบมากในน้ํามันพืช เนย เมล็ดถ่ัวลิสง งา กะทิ ไขมัน1 กรัม ใหพลังงาน 9 กิโลแคลอรี ไขมันมีธาตุคารบอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน เปนองคประกอบหลักหนึ่งโมเลกุลของไขมันเกิดจากกลีเซอรอล 1 โมเลกุล รวมตัวกับกรดไขมัน 1 ถึง 3 โมเลกุล

ภาพท่ี 1.5 ตัวอยางสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตท่ีมา : https://www.sites.google.com/site/xaharhlak5hmumiprayochn/

ภาพท่ี 1.6 ตัวอยางสารอาหารประเภทโปรตีนท่ีมา : http://www.bhumibolhospital.rtaf.mi.th/

Page 23: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

23

2. สารอาหารท่ีไมใหพลังงาน คือ วิตามิน ( Vitamin ) แรธาตุ ( Mineral ) และน้ํา( Water )

2.1 วิตามิน ( Vitamin ) เปนสารอนินทรียท่ีมีความสําคัญตอการทํางานของระบบตาง ๆ ชวยทําใหเซลลตางๆ ทํางานไดตามปกติ รางกายตองการเพียงเล็กนอยแตขาดไมได

วิตามินแบงออกได 2 ประเภท ดังนี้1) วิตามินท่ีละลายในไขมัน ไดแก วิตามินเอ วิตามินดี วิตามินอี และวิตามินเค

เม่ือไดรับในปริมาณมากจะสะสมในรางกาย2) วิตามินท่ีละลายในน้ํา ไดแก วิตามินบี และวิตามินซี

2.2 แรธาตุ ( Mineral ) เปนสารอาหารท่ีจําเปนตอรางกาย เนื่องจากเปนสวนประกอบของสารหลายชนิดตลอดจนเปนสวนประกอบหลักของเนื้อเยื่อตางๆ เชน

ภาพท่ี 1.7 ตัวอยางสารอาหารประเภทไขมันท่ีมา : https://www. bhumibolhospital.rtaf.mi.th/

Page 24: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

24

2.3 น้ํา ( Water ) รางกายของคนเราประกอบดวยของเหลว 60-70 % ของน้ําหนักตัวน้ําจึงเปนสารอาหารท่ีมีความสําคัญตอรางกายอยางมาก

ประเภทของสารอาหารจําแนก โดยใชสารเคมีเปนเกณฑ จําแนกไดเปน 2 ประเภท คือ1) สารอาหารท่ีเปนสารอินทรีย คือ คารโบไฮเดรต ( Carbohydrate ) โปรตีน ( Protein )

ไขมัน ( Lipid ) และวิตามิน ( Vitamin )2) สารอาหารท่ีเปนสารอนินทรีย คือ แรธาตุ ( Mineral ) และ น้ํา ( Water )

ภาพท่ี 1.9 ตัวอยางสารอาหารประเภทแรธาตุ (ผัก)ท่ีมา : https://www. thaifoodworld.com

ภาพท่ี 1.8 ตัวอยางสารอาหารประเภทวิตามิน (ผลไม)ท่ีมา : https://www. thaifoodworld.com

Page 25: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

25

ซองที่ 4เฉลยบัตรกิจกรรม ( สีมวง )

ชวยกันคิด ชวยกันทํา ( การดุลสมการรีดอกซ)

ประธานกลุมรับบัตรเฉลยกิจกรรมจากครูผูสอนและมอบหมายใหสมาชิก อานเฉลยบัตรกิจกรรมตรวจสอบความถูกตองของบัตรกิจกรรม ถาผิดแกไขใหถูกตอง พรอมกับอภิปรายรวมกันภายในกลุมถึงผลของกิจกรรม

Page 26: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

26

จุดประสงคของการทดลอง1. ทดสอบและสรุปสมบัติของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมันได2. จําแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบัติบางประการของสารอาหารชนิดนั้นๆ ได

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบแปงและน้ําตาล )

หลอดท่ี สารละลายไอโอดีน1 เปลี่ยนเปนสีน้ําเงิน3 ไมเปลี่ยนแปลง5 ไมเปลี่ยนแปลง

ช่ือกลุม...................................................................... ........จํานวนสมาชิก.........................คน

หลอดท่ี สารละลายเบเนดิกต2 ไมเปลี่ยนแปลง4 ตะกอนสีแดงอิฐ6 ไมเปลี่ยนแปลง

เฉลยบัตรกิจกรรมที่ 1.2เร่ือง การตรวจสอบสารอาหาร

Page 27: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

27

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบโปรตีน )

รายการ ผลการตรวจสอบไขขาวดิบ เปลี่ยนเปนสีมวงน้ํา ไมเปลี่ยนแปลง

บันทึกผลการทดลอง ( ตรวจสอบไขมัน )

รายการ ลักษณะท่ีปรากฏกระดาษท่ีหยดไขมัน เปนรอย เม่ือยกข้ึนสองกับแสงแดดใหแสงผาน

จะโปรงแสงกระดาษท่ีหยดน้ํา ไมเปลี่ยนแปลง

สรุปผลการทดลอง

สารอาหารบางประเภทในอาหาร เราสามารถตรวจสอบไดเองโดยวิธีงาย ๆ ดังนี้1) ทดสอบแปงซึ่งเปนสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต ทําไดโดยนําอาหารมาทดสอบ

กับสารละลายไอโอดีน จะเปลี่ยนสีสารละลายไอโอดีนจากสีน้ําตาลเปนสีน้ําเงิน2) ทดสอบน้ําตาลซึ่งเปนสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต ทําไดโดยนําอาหารมา

ทดสอบกับสารละลายเบเนดิกต จะเปลี่ยนสีสารละลายเบเนดิกตจากสีฟาเปนตะกอนสีแดงอิฐ3) ทดสอบสารอาหารประเภทโปรตีน ทําไดโดยนําอาหารมาทดสอบกับสารละลาย-

คอปเปอร ( II ) ซัลเฟตและสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด จะเปลี่ยนสีสารละลายดังกลาวจากสีฟาเปนสีมวงแกมแดง

4) ทดสอบสารอาหารประเภทไขมัน ทําไดโดยเกลี่ยกับกระดาษใหกระจาย จะทําใหกระดาษเปนมันและโปรงแสงได

ไมยาก อยางท่ีคิด

Page 28: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

28

1. .น้ําแปงสุกท่ีใชในการทดลองไดมาจากอะไรตอบ ไดมาจากการชั่งแปงมัน 1 กรัมใสลงในบีกเกอร แลวเติมน้ําจนครบ 1,000 ลูกบาศก-เซนติเมตร

2. แปงมัน ไขขาว และน้ํามันพืชเปนตัวแทนของสารอาหารประเภทใดตอบ แปงมันแทนคารโบไฮเดรต ไขขาวแทนโปรตีน น้ํามันพืชแทนไขมัน

3. ในขณะทําการทดลองมีปญหาและอุปสรรคหรือไม อะไรคือปญหาและอุปสรรคตอบ พิจารณาจากคําตอบของนักเรียน

4. นักเรียนแกไขปญหาและอุปสรรคท่ีเกิดข้ึนในขณะทําการทดลองดวยวิธีใดตอบ พิจารณาจากคําตอบของนักเรียน

5. แปงมันท่ีนํามาทดสอบกับสารละลายไอโอดีน เปลี่ยนสีของสารละลายไอโอดีนหรือไมลักษณะใดตอบ เปลี่ยน โดยเปลี่ยนเปนสีน้ําเงิน

6. แปงมันและน้ําตาลกลูโคสมีสมบัติเหมือนกันหรือไม เพราะเหตุใดตอบ แปงมันและน้ําตาลกลูโคสใหสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตเหมือนกัน แตเปนคารโบไฮเดรตตางชนิดกัน จึงมีสมบัติตางกัน และใหผลการตรวจสอบตางกัน

7. อาหารชนิดใดบางเม่ือทดสอบกับสารละลายเบเนดิกตแลวใหผลเหมือนกับน้ําตาลกลูโคสตอบ ไมมี

เฉลยคําถาม

Page 29: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

29

8. ไขขาวดิบท่ีนํามาทดสอบกับสารละลายคอปเปอร ( II ) ซัลเฟตและสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซดเปลี่ยนสหีรือไม ลักษณะใดตอบ เปลี่ยน โดยเปลี่ยนเปนสีมวง

9. กระดาษท่ีหยดน้ํามันพืชกับกระดาษท่ีหยดน้ําแตกตางกันหรือไม ลักษณะใดตอบ แตกตางกัน กระดาษท่ีหยดน้ํามันพืชมีลักษณะเปนรอย เม่ือยกข้ึนสองกับแสงแดดจะโปรงแสง คือแสงสามารถผานได สวนกระดาษท่ีหยดน้ําไมเกิดการเปลี่ยนแปลง

10. เหตุใดในการตรวจสอบจึงใชน้ําแทนแปง น้ําตาล โปรตีน และไขมันตอบ เพราะน้ําไมทําปฏิกิริยากับสารท่ีใชในการทดสอบ จึงใชน้ําเปนตัวควบคุมเพ่ือใชเปรียบเทียบกับการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดข้ึนกับสารอาหารในหลอดทดลองอ่ืน

ผม......ถูกทุกขอ ครับ

Page 30: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

30

ซองที่ 5บัตรแบบฝกหัด ( สีเหลือง )

ประธานกลุมแจกแบบฝกหัดใหแกสมาชิกในกลุมทุกคน ใหทําแบบฝกหัดเปนรายบุคคล ตามเวลาที่กําหนด เสร็จเรียบรอยแลว ตรวจสอบความถูกตองกับบัตรเฉลยแบบฝกหัดจากครูผูสอน

Page 31: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

31

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

1. ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย หนาขอความท่ี ถูก และทําเครื่องหมาย หนาขอความท่ีผิด( 10 คะแนน ).................1.1 อาหารคือสิ่งกินไดและกอใหเกิดประโยชนตอรางกาย.................1.2 โปรตีน 1 กรัม ใหพลังงาน 4 กิโลแคลอรี.................1.3 อาหารจําพวกแปงจะเกิดการเปลี่ยนแปลง เม่ือทดสอบกับสารละลายเบเนดิกต.................1.4 สารอาหารท่ีเปนสารอนินทรียไดแก แรธาตุ น้ํา.................1.5 สารอาหารท่ีไมใหพลังงานไดแก คารโบไฮเดรต และโปรตีน.................1.6 ผักและผลไมใหสารอาหารประเภทวิตามินและแรธาตุ.................1.7 คารโบไฮเดรตมีธาตุองคประกอบหลักคือ คารบอน ไฮโดรเจนและออกซิเจน.................1.8 ผลการทดสอบแปง + สารละลายไอโอดีน ตะกอนสีอิฐแดง.................1.9 โปรตีนประกอบดวยหนวยยอยท่ีสุด คือ กรดอะมิโน.................1.10 ไขมันเปนสารอาหารท่ีใหพลังงานต่ํา และดูดซึมแรธาตุ

2. จงตอบคําถามตอไปนี้ใหถูกตอง ( คะแนน 10 คะแนน )

ตอนท่ี 1

ตอนท่ี 2

ช่ือกลุม....................................................................... .......จํานวนสมาชิก.........................คน

บัตรแบบฝกหัดที่ 1เร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 32: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

32

2.1 อาหารคืออะไร เหมือนหรือตางจากสารอาหารอยางไรตอบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.2 การทดสอบไขมันในอาหารทําไดดวยวิธีการใดตอบ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.3 อาหารท่ีมีสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตอยูจะใชวิธีการทดสอบอยางไรตอบ... .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.4 คารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ประกอบดวยธาตุอะไรบางตอบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.5 คารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ชนิดละ 1 กรัม ใหพลังงานเทากันหรือไมอยางไรตอบ.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.6 อาหารท่ีมีสารอาหารประเภทโปรตีนอยูจะใชวิธีการทดสอบอยางไรตอบ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.7 การจําแนกประเภทของสารอาหาร โดยใชการใหพลังงานเปนเกณฑ จําแนกไดเปนก่ีประเภทไดแกอะไรบาง

Page 33: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

33

ตอบ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.8 สารอาหารท่ีเปนสารอนินทรียไดแกอะไรบางตอบ.....................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.9 สารอาหารท่ีเปนสารอินทรียไดแกอะไรบางตอบ.....................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.10 บอกแหลงท่ีมาของสารอาหารประเภท คารโบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน และแรธาตุตอบ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ซองที่ 6เฉลยบัตรแบบฝกหัด( สีสม )

ประธานกลุมรับบัตรเฉลยแบบฝกหดัจากครูผูสอนและอานเฉลยใหสมาชิกในกลุมทุกคนตรวจสอบแบบฝกหัดของตนวาถูกหรือผิด และตรวจสอบดวยความซ่ือสัตย เม่ือหมดเวลาเรียน ใหทุกคนเก็บวสัดุ

ไมนา..........ยาก

Page 34: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

34

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

ช่ือกลุม..............................................................................จํานวนสมาชิก.........................คน

เฉลยบัตรแบบฝกหัดที่ 1เร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 35: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

35

1. ใหนักเรียนทําเครื่องหมาย หนาขอความท่ี ถูก และทําเครื่องหมาย หนาขอความท่ีผิด( 10 คะแนน )...........1.1 อาหารคือสิ่งกินไดและกอใหเกิดประโยชนตอรางกาย............1.2 โปรตีน 1 กรัม ใหพลังงาน 4 กิโลแคลอรี....... .....1.3 อาหารจําพวกแปงจะเกิดการเปลี่ยนแปลง เม่ือทดสอบกับสารละลายเบเนดิกต............1.4 สารอาหารท่ีเปนสารอนินทรียไดแก แรธาตุ น้ํา.............1.5 สารอาหารท่ีไมใหพลังงานไดแก คารโบไฮเดรต และโปรตีน............1.6 ผักและผลไมใหสารอาหารประเภทวิตามินและแรธาตุ............1.7 คารโบไฮเดรตมีธาตุองคประกอบหลักคือ คารบอน ไฮโดรเจนและออกซิเจน...... ......1.8 ผลการทดสอบแปง + สารละลายไอโอดีน ตะกอนสีอิฐแดง............1.9 โปรตีนประกอบดวยหนวยยอยท่ีสุด คือ กรดอะมิโน............1.10 ไขมันเปนสารอาหารท่ีใหพลังงานต่ํา และดูดซึมแรธาตุ

2. จงตอบคําถามตอไปนี้ใหถูกตอง ( คะแนน 10 คะแนน )2.1 อาหารคืออะไร เหมือนหรือตางจากสารอาหารอยางไร

ตอบ อาหารคือสิ่งท่ีกินไดและกอประโยชนตอรางกาย สารอาหารหมายถึง สารเคมีท่ีเปนสวนประกอบอยูในอาหารท่ีเรากิน

2.2 การทดสอบไขมันในอาหารทําไดดวยวิธีการใดตอบ นําไปถูกับกระดาษ ถามีไขมันจะทําใหกระดาษมีลักษณะโปรงแสง

2.3 อาหารท่ีมีสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตอยูจะใชวิธีการทดสอบอยางไรตอบ ทดสอบกับสารละลายไอโอดีน ถาเปลี่ยนสีสารละลายไอโอดีนจากสีน้ําตาลเปนสีมวงหรือสีน้ําเงินปนมวง แสดงวาอาหารนั้นมีสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตอยู

2.4 คารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ประกอบดวยธาตุอะไรบางตอบ คารโบไฮเดรต ประกอบดวยธาตุคารบอน ไฮโดรเจนและออกซิเจน โปรตีน

ตอนท่ี 1

ตอนท่ี 2

Page 36: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

36

ประกอบดวยธาตุคารบอน ไฮโดรเจน ออกซิเจน ไนโตรเจน ฟอสฟอรัสและกํามะถันไขมัน ประกอบดวยธาตุคารบอน ไฮโดรเจนและออกซิเจน

2.5 คารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ชนิดละ 1 กรัม ใหพลังงานเทากันหรือไมอยางไรตอบ มีท้ังเทากันและไมเทากัน โยคารโบไฮเดรตและโปรตีนชนิดละ 1 กรัม ใหพลังงาน4 กิโลแคลอรี สวนไขมันชนิดละ 1 กรัม ใหพลังงาน 9 กิโลแคลอรี

2.6 อาหารท่ีมีสารอาหารประเภทโปรตีนอยูจะใชวิธีการทดสอบอยางไรตอบ ทดสอบกับสารละลายคอปเปอร (II) ซัลเฟตและสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซดการทดสอบนี้เรียกวา การทดสอบไบยูเร็ต ถาไดสีมวงแสดงวาในอาหารนั้นมีโปรตีน

2.7 การจําแนกประเภทของสารอาหาร โดยใชการใหพลังงานเปนเกณฑ จําแนกไดเปนก่ีประเภทไดแกอะไรบางตอบ 2 ประเภท คือ 1. สารอาหารท่ีใหพลังงาน คือ คารโบไฮเดรต ( Carbohydrate )โปรตีน( Protein ) และ ไขมัน ( Lipid ) 2. สารอาหารท่ีไมใหพลังงาน คือ วิตามิน( Vitamin ) แรธาตุ ( Mineral ) และ น้ํา ( Water )

2.8 .สารอาหารท่ีเปนสารอนินทรียไดแกอะไรบางตอบ แรธาตุ ( Mineral ) และ น้ํา ( Water )

2.9 สารอาหารท่ีเปนสารอินทรียไดแกอะไรบางตอบ คารโบไฮเดรต ( Carbohydrate ) โปรตีน( Protein ) ไขมัน ( Lipid ) และวิตามิน ( Vitamin )

2.10 บอกแหลงท่ีมาของสารอาหารประเภท คารโบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน และแรธาตุตอบ คารโบไฮเดรต พบมากในอาหารจําพวกแปง และน้ําตาล

โปรตีน พบมากในอาหารจําพวก เนื้อสัตวตางๆ ไข ถ่ัว นมไขมัน พบมากในอาหารจําพวกไขมันพืช และไขมันสัตววิตามิน พบมากในอาหารจําพวกผักใบเขียวและผลไมแรธาตุ พบมากในอาหารจําพวกผักใบเขียว ผลไม เนื้อสัตว ไข

ถึง.....แลว

Page 37: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

37

จุดประสงคการเรียนรู1. อธิบายความหมายของอาหารและสารอาหารได2. ทดสอบสารอาหารบางประเภทในอาหารได3. จําแนกประเภทของอาหารตามสมบัติบางประการได

1. ขอใดเปนความหมายของสารอาหารก. สิ่งท่ีรับประทานได ไมเปนพิษข. สิ่งท่ีรับประทานไดและกอประโยชนตอรางกายค. สารประกอบท่ีมีอยูในอาหารและใหประโยชนตอรางกายง. สิ่งท่ีรับประทานไดชวยใหรางกายเจริญเติบโตและแข็งแรง

2. ขอใดตรงกับความหมายของอาหารมากท่ีสุดก. เปนสิ่งท่ีรับประทานแลวใหพลังงานข. เปนสิ่งท่ีรับประทานเขาไปแลวเกิดประโยชนตอรางกายค. เปนสิ่งท่ีรับประทานเขาไปแลวใหความอบอุนแกรางกายง. สารประกอบท่ีมีอยูในอาหารและใหประโยชนตอรางกาย

คําสั่ง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกท่ีสุดเพียงคําตอบเดียวแลวทําเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคําตอบประจําชุดการสอน

แบบทดสอบหลังเรียนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 38: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

38

จากขอมูลในตารางใชตอบคําถามขอ 3-5

สารอาหารผลการทดสอบ

ไอโอดีน เบเนดิกต ไบยูเร็ต ถูกับกระดาษA - - - โปรงแสงB สีน้ําเงิน - - -C - - สีมวง -D - สีสม - -

3. สารอาหารใดเปนสารอาหารประเภทโปรตีนก. สารอาหาร Aข. สารอาหาร Bค. สารอาหาร Cง. สารอาหาร D

4. จากตารางสารอาหาร A หมายถึงอาหารประเภทใดก. น้ําตาลข. น้ํามันพืชค. ไขขาวไขไกง. น้ํานมถ่ัวเหลือง

5. จากตารางสารอาหาร D เปนสารอาหารประเภทใดก. ไขมันข. โปรตีนค. คารโบไฮเดรตประเภทแปงง. คารโบไฮเดรตประเภทน้ําตาล

6. ขอใดคือสารอาหารประเภทสารอนินทรียท้ังหมดก. ไขมัน โปรตีนข. วิตามิน แรธาตุค. วิตามิน แรธาตุ น้ําง. คารโบไฮเดรต น้ํา วิตามิน

Page 39: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

39

ช่ือ – นามสกุล.......................................................ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี ................... เลขท่ี..........คําสั่ง นักเรียนพิจารณาคําตอบท่ีถูก แลวทําเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคําตอบ

7. การทดสอบไบยูเร็ตเปนการทดสอบสารอาหารประเภทใดก. โปรตีนข. ไขมันค. แรธาตุง. คารโบไฮเดรต

8. การทดสอบอาหารจําพวกน้ําตาลทดสอบโดยใชสารใดก. สารละลายไอโอดีนข. สารละลายเบเนดิกตค. สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซดง. สารละลายคอปเปอร ( II ) ซัลเฟต

9. ขอใดคือสารอาหารประเภทสารอินทรียท้ังหมดก. ไขมัน โปรตีน วิตามินข. วิตามิน แรธาตุ น้ําค. แรธาตุ น้ํา โปรตีนง. คารโบไฮเดรต น้ํา วิตามิน

10.การรับประทานผักและผลไมจะไดรับสารอาหารประเภทใดก. ไขมันข. โปรตีนค. คารโบไฮเดรตง. วิตามินและแรธาตุ

ไมนายาก

กระดาษคําตอบหลังเรยีนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

Page 40: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

40

เฉลยคําตอบแบบทดสอบกอน – หลังเรียนเร่ือง อาหารและสารอาหาร

คําสั่ง นักเรียนตรวจคําตอบแบบทดสอบกอนและหลังเรียนจากเฉลยแบบทดสอบ โดยขอใดถูกให 1 คะแนน และขอใดผิดให 0 คะแนน แลวบันทึกคะแนนลงในแบบสรุปคะแนน

Page 41: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

41

กอนเรียน – หลังเรียน

กระดาษคําตอบ แบบทดสอบกอนเรียน กระดาษคําตอบ แบบทดสอบหลังเรียน

ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง1 X 1 X2 X 2 X3 X 3 X4 X 4 X5 X 5 X6 X 6 X7 X 7 X8 X 8 X9 X 9 X

10 X 10 X

บรรณานุกรม

บัญชา แสนทวี และคณะ. (2550). เตรียมสอบ NT วิทยาศาสตร ม.2. พิมพครั้งท่ี 1กรุงเทพมหานคร: วัฒนาพานิช.

. (2554). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2. เลม 1. พิมพครั้งท่ี 1 กรุงเทพมหานคร: วัฒนาพานิช.

. (มปป). คูมือการสอนวิทยาศาสตร ม.2. เลม 1. กรุงเทพมหานคร: วัฒนาพานิช.ประดับ นาคแกว และคณะ. (2551). หนังสือเรียนสาระการเรียนรูพื้นฐานกลุมสาระการเรียนรู

วิทยาศาสตร ม.2. กรุงเทพมหานคร: แม็ค.. (2554). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2

กรุงเทพมหานคร: แม็ค.พิมพันธ เตชะคุปต และคณะ. (2554). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาป

ท่ี 2. กรุงเทพมหานคร: พัฒนาคุณภาพทางวิชาการ.

Page 42: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

42

พัฒนาคุณภาพทางวิชาการ, สถาบัน. (2554). คูมือครูวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2.กรุงเทพมหานคร: พัฒนาคุณภาพทางวิชาการ.

ยุพา วรยศ และคณะ. (2554). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน วิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2เลม 1. พิมพครั้งท่ี 6 กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน.

ศรีลักษณ ผลวัฒนะ และคณะ. (2553). สื่อการเรียนรูและเสริมสรางทักษะ กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2 เลม 1. กรงุเทพมหานคร: นิยมวิทยา

สามารถ พงศไพบูลย และลัดดาวัลย เสียงสังข. (2555). คูมือเตรียมสอบวิทยาศาสตร ม.2.กรุงเทพมหานคร: ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง.

เสียง เชษฐศิริพงศ. (2555). คูมือวิทยาศาสตร 4 ม.2. เลม 2. กรุงเทพมหานคร: พ.ศ. พัฒนา.สงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี, สถาบัน. (2553) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน

วิทยาศาสตร 4 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2 เลม 2. พิมพครั้งท่ี 1 กรุงเทพมหานคร: สกสค.ลาดพราว.

สงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี, สถาบัน. (2554) คูมือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรวิทยาศาสตร 4 ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2 เลม 2. พิมพครั้งท่ี 1 กรุงเทพมหานคร: สกสค.ลาดพราว.

แหลงเรียนรูจากเครือขายอินเตอรเน็ต

ความหมายอาหารและสารอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www. mu.ac.th/e- QuizMarie/html/1098/science.htm [ 18 เมษายน 2555 ]

ความหมายอาหารและสารอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www.secondsci.ipst.ac.th/index.php?option=com_content&view=article&id[ 18 เมษายน 2555 ]

ความหมายอาหารและสารอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www. chs.ac.th/new/weerawan/mean.html [ 18 เมษายน 2555 ]

การจําแนกประเภทของสารอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www. kr.ac.th/tech/det48m2/f002.htm [ 21 เมษายน 2555 ]

การจําแนกประเภทของสารอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www. rakjung.com/healthy-no130.html [ 21 เมษายน 2555 ]

ตัวอยางอาหาร (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www.trueplookpanya.com/_detail/knowledge/22362/ [ 24 เมษายน 2555 ]

ตัวอยางสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต (ออนไลน). (2554). สืบคนจาก : http://www. sites.googlecom//site/xaharhlak5hmumiprayochn/ [ 24 เมษายน 2555 ]

ตัวอยางสารอาหารประเภทโปรตีน (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www.bhumibolhospital.rtaf.mi.th/ [ 26 เมษายน 2555 ]

Page 43: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

43

ตัวอยางสารอาหารประเภทไขมัน (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : http://www.bhumibolhospital.rtaf.mi.th/ [ 26 เมษายน 2555 ]

ตัวอยางสารอาหารประเภทวิตามิน(ผลไม) (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : https://www.thaifoodworld.com. [ 27 เมษายน 2555 ]

ตัวอยางสารอาหารประเภทแรธาตุ(ผัก) (ออนไลน). (2555). สืบคนจาก : https://www.thaifoodworld.com. [ 27 เมษายน 2555 ]

Page 44: คําแนะนําการใช ชุด การสอน · สารอาหารที่ให พลังงาน ได แก คาร โบไฮเดรต

44