การพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผปวยฉกเฉน บนระบบออนไลนในเขตอ าเภอเมองพษณโลก

Development of optimal routing system for emergency medical service: case study of Muang Phitsanulok

พชรา รกษาคม

วทยานพนธระดบปรญญาตร เสนอภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คณะเกษตรศาสตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มหาวทยาลยนเรศวร

เพอเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาภมศาสตร

ธนวาคม 2559 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยนเรศวร

อาจารยทปรกษา ประธานบรหารหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาภมศาสตร และหวหนาภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมคณะเกษตรศาสตร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดพจารณาวทยานพนธเรองการพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนในเขตอ าเภอเมองพษณโลกของ นางสาวพชรา รกษาคม เหนสมควรรบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร

.............................................................................................. (ดร.สทธชย ชส าโรง) อาจารยทปรกษา

.............................................................................................. (อาจารยประสทธ เมฆอรณ)

ประธานบรหารหลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาภมศาสตร

.............................................................................................. ( ดร.ชาญยทธ กฤตสนนทกล )

หวหนาภาควชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ประกาศคณปการ

ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงในความกรณาของ ดร.สทธชย ชส าโรง ทปรกษาวทยานพนธ ทไดอตสาหสละเวลาอนมคามาเปนทปรกษา พรอมทงใหค าแนะน าตลอดระยะเวลาในการท าวทยานพนธฉบบน และขอกราบขอบพระคณคณาจารย สาขาวชาภมศาสตร ทไดกรณาใหค าแนะน าตลอดจนแกไขขอบกพรองของวทยานพนธดวยความเอาใจใส จนท าใหวทยานพนธฉบบน ส าเรจลลวงไดอยางสมบรณและทรงคณคา กราบขอบคณ นายชงชย หมหอง ทไดกรณาสละเวลาชวยในการพฒนาและออกแบบระบบ ขอขอบคณนางสาว ศลามณ แจงใบ ทไดกรณาสละเวลาใหค าปรกษาและแนะน าเกยวกบการท าวทยานพนธน และขอขอบพระคณ หนวยกภยขาวภาพและมลนธประสาทบญสถาน ทใหขอมลพนทใหบรการฉกเฉนในความรบผดชอบของหนวยกภยและมลนธ เหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณ ป ยาและครอบครวของผ วจยทคอยใหก าลงใจและใหการสนบสนนในทกๆ ดานอยางดทสดเสมอมา

คณคาและคณประโยชนอนพงจะมจากวทยานพนธฉบบน ผ วจยขอมอบและอทศแดผ มพ ระคณทกๆท าน ผ ว จยหวง เ ปนอย า งย ง ว า งานว จย น จ ะ เ ปนประ โยช นตอการศกษา การพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลน และผ ทสนใจบางไมมากกนอย พชรา รกษาคม

สารบญ

บทท หนา

1 บทน า………………………………………………………………....………..…… 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา………....………………….………… 1 ปญหาของการวจย………………....………………….……………….………. 2 จดมงหมายของการวจย…………....………………….……………….………. 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย……………………....…………..……. 3 ขอบเขตของการวจย…………....…............................……………….……….

ขอตกลงเบองตน……………………....…………..……………………………. กรอบแนวความคด……………………....…………..………………………….

3 5 5

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ...................................................................... 7 ระบบภมสารสนเทศผานเครอขายอนเตอรเนต / Internet GIS / MIS......... 7 ระบบแผนทอนเตอรเนต…………....………………....................................... 10 PostgreSQL/PostGIS ……………………....………………........….……….. 17 ซอฟตแวรรหสเปดดานภมสารสนเทศ……………………….....………………. 18 Apache…………....………………….….......………………………………...

ระบบการสนบสนนการตดสนใจเชงพนทดานการทองเทยว………………….... องคประกอบระบบสนบสนนการตดสนใจ………………………...................... ระบบสนบสนนการตดสนใจเชงพนท............................................................. เกณฑการตดแยกผ ปวยฉกเฉนและจดล าดบการบรบาล................................. ระบบบรการการแพทยฉกเฉน....................................................................... ชดปฏบตการแพทย.....................................................................................

24 24 26 27 29 31 31

งานวจยทเกยวของ……………………....………………….………………….. 32

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3

วธด าเนนการวจย............................................................................................

36

ประชากรและกลมตวอยาง……….............……....………………….………... ตวแปรทใชในการวจย………………….…….........…………….......………....

36 36

เครองมอและการพฒนาเครองมอ………....…...............……………….…… 37 การเกบรวบรวมขอมล…………………………....……....…………….………. 38

4 ผลการวจย…………………......…………………………………………......…… 39 การเตรยมขอมล..........................................……….……........................…. 39 การจดการขอมล.............................................…....................................…. 43 การพฒนาระบบ.....................................................................….....………. 45

5 บทสรป............................................................................................................ 48 สรปผลและอภปรายผลการวจย……………………....……………................. 48 ขอเสนอแนะ……………………………………....…………………....………. 51

บรรณานกรม................................................................................................................. 52 ภาคผนวก………………………....……………………………………….………………..... 57 อภธานศพท………………………………………………………………..……………........ 97

สารบญตาราง

ตาราง หนา

1 แสดงจ านวนหมบานและจ านวนประชากรรายต าบลของอ าเภอเมองพษณโลก 3

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1 แผนทแสดงขอบเขตของพนทการศกษา……………………………....…………. 3 2 3 4

กรอบแนวคดของระบบคนหาเสนทางและเขาถงผ ปวยบนเครอขายอนเตอรเนต.. ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร……………………………………....………….. Internet of Things………………………………………………………………

6 7 8

5 ลกษณะขอมลเชงพนทแบบ a จด b เสน c รปปด……………………....….. 9 6 ระดบโครงสรางของการตดสนใจ……………………………………....……....... 26 7 องคประกอบของระบบสนบสนนการตดสนใจ …………………………………. 27 8 องคประกอบของ SDSS ……………………………………....…….………..... 28 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

ตารางแสดงขอมลผ ปวย……………………………………....…………............ แสดงต าแหนงบานของผ ปวยบนแผนท……………………………………....….. ตารางแสดงขอมลจดใหบรการรถฉกเฉน…………………………………........... แสดงต าแหนงรถใหบรการฉกเฉนบนแผนท………………………………........... ตารางแสดงขอมลโรงพยาบาลรฐบาลในอ าเภอเมองพษณโลก………………..... แสดงต าแหนงโรงพยาบาลรฐบาลบนแผนท……………………………….......... ตารางแสดงขอมลโรงพยาบาลเอกชนในอ าเภอเมองพษณโลก………………… แสดงต าแหนงโรงพยาบาลเอกชนบนแผนท……………………………………… ตารางแสดงขอมลโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในอ าเภอเมองพษณโลก….. แสดงต าแหนงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบนแผนท……………………… ตวอยางตารางขอมลบานผ ปวยในระบบฐานขอมล……………………………… ตวอยางตารางแสดงขอมลรถใหบรการฉกเฉนในระบบฐานขอมล………………. ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลรฐบาลในระบบฐานขอมล……………………. ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลเอกชนในระบบฐานขอมล…………………….. ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในระบบฐานขอมล……..

40 40 41 41 41 42 42 42 43 43 44 44 45 45 45

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพ หนา

24 25

แผนภาพโครงสรางของหนา Web Map Interface……………………………. หนา Web Map Interface………………………………................................

46 47

ชอเรอง การพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉน บนระบบออนไลนในเขตอ าเภอเมองพษณโลก

ผวจย พชรา รกษาคม ประธานทปรกษา ดร.สทธชย ชส าโรง ประเภทสารนพนธ วทยานพนธ วท.บ. สาขาวชาภมศาสตร, มหาวทยาลยนเรศวร, 2559 ค าส าคญ สถาบนการแพทยฉกเฉน, ระบบฐานขอมล, pgRouting,

PostgreSQL/PostGIS

บทคดยอ ในสงคมไทยปจจบน การเกดเหตการณหรอการเจบปวยฉกเฉนมจ านวนเพมมากขนจน

กลายเปนปญหาอยางหนงของสงคม โดยสาเหตเกดจากการไมไดรบการรกษาพยาบาลอยางถกตองและทนทวงท การแจงต าแหนงผ ปวยฉกเฉนไมชดเจนหรอการจราจรคบคง สงผลท าใหผ ปวยฉกเฉนไดรบขอบกพรองทางรางกายจนเปนเหตใหเสยโอกาสในการรอดชวตได การศกษาครงนจงไดพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนขน ซงสามารถคนหาต าแหนงบานผ ปวยฉกเฉนทลงทะเบยนไวกบโรงพยาบาลพทธชนราชพษณโลก คนหาเสนทางทเหมาะสมในการน ารถฉกเฉนทเหมาะกบอาการของผ ปวยไปรบผ ปวยยงจดเกดเหตและน าผ ปวยไปสงยงโรงพยาบาลทเหมาะสมกบกลมอาการของผ ปวยได โดยการพฒนาระบบคนหาเสนทางนไดเลอกใชซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software for Geospatial: FOSS4G) ในการพฒนาระบบ ใชเครองมอ pgRouting algorithm ในการท างานรวมกบระบบจดการฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS เพอใชในการวเคราะหระบบโครงขายถนน ผลการศกษาครงนพบวาระบบคนหาเสนทางทไดพฒนาขนนนสามารถน าไปใชในการคนหาต าแหนงบานผ ปวยฉกเฉน จดใหบรการรถฉกเฉน โรงพยาบาลตางๆ ได เมอผ ปวยเกดเหตการณฉกเฉน ระบบคนหาเสนทางสามารถคนหาต าแหนงเกดเหตและเสนทางในการเดนทางไปยงต าแหนงดงกลาวและน าผ ปวยไปสงยงโรงพยาบาลไดทนทวงท ซงไดน าขอมลต าแหนงบานผ ปวยมาวเคราะหรวมกบพนท จากนนน าไปแสดงในรปแบบของ OGC Web Service (OWS) ตามมาตรฐานของ Open Geospatial Consortium (OGC) เพอใหสามารถรองรบการใชงานไดหลากหลายมากยงขน

Title Development of optimal routing system for emergency medical service: case study of Muang Phitsanulok

Author Patchara Raksakhom Advisor Dr.Sittichai Choosumrong Academic Paper Thesis B.S. Name of Degree in Geography, Naresuan University, 2016 Keywords National Institute for Emergency Medicine, Database, pgRouting, PostgreSQL/PostGIS

ABSTRACT Nowadays, there are more incidents or emergency which has become one of the problems in Thailand. This might have been caused by incorrect and untimely medical support unclear emergency patient’s location report or heavy traffic. As a consequence, emergency patients get some physical failure that may reduce the chance to service. In this study, the optimal routing system for emergency medical service based on Web GIS has developed. This system is able to search the patient’s home whose had registered with Buddhachinaraj Hospital and calculate the gest optimal route for the nearest ambulance where located to the patient’s house depending on the patient’s symptoms. Then the system will return the route from the patient’s house to the nearest hospital. The system has implemented using Free and Open Source Software for Geospatial: FOSS4G. pgRouting algorithm which is an extension of PostgreSQL/PostGIS to be operated with database management system and calculate a network analysis was selected. The result of system can be used for searching emergency patient’s house, optimal and nearest ambulance service and hospital. The system experiment is when an emergency case occurs, the system can search the location of the occurrence place and return the route to access that area, which can help to take the patient to the hospital in time. The system had implemented based on the standard OCG Web Service (OWS) and Open Geospatial Consortium (OGC) in order to support more various kinds of use and develop in the future.

บทท 1

บทน า

ความเปนมาของปญหา เทคโนโลยสารสนเทศในโลกปจจบนมการพฒนาเพมมากขน ท าใหความกาวหนาทางเทคโนโลยสงขนตามไปดวย จนท าใหเทคโนโลยมบทบาทกบวถชวตและสงคมมนษย รวมไปถงการใชเปนขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจ โดยเทคโนโลยภมสารสนเทศ หรอ Geo-Informatics เปนสารสนเทศอกประเภทหนงทเปนทรจกและใชงานมากในปจจบน ค าวา “ภมสารสนเทศ” ในเชงกวาง ไดหมายถง ขอมลเชงต าแหนงทกชนด ไมวาจะอยในลกษณะทเปนเอกสารหรอเชงเลข (Digital) หรอจะไดมาจากกระบวนการหรอกรรมวธใด (ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ, 2555) เทคโนโลยสารสนเทศในปจจบน ยกตวอยางเ ช น แผน ท ออน ไลน (G o o g l e M a p , G o o g l e E a r t h , G o o g l e S t r e e t V i e w ฯลฯ ) ระบบอนเทอรเนต หรอจะเปนโปรแกรม PostgreSQL/PostGIS, pgRouting , Apache, ArcMap, OpenStreetMap และอนๆ ซงในปจจบนไดน าเทคโนโลยมาประยกตใชในชวตประจ าวนมากขน จะเหนไดจากการท าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชกบทางการแพทย หรอการท าเทคโนโลยมาประยกตใชกบการคนหาเสนทาง เปนตน ในสงคมไทย การเขาถงผ ปวยฉกเฉนหรอการชวยเหลอผ ปวยฉกเฉนนนเกดความลาชา ซงเปนสาเหตทท าใหผ ปวยฉกเฉนเสยโอกาสในการอยรอดชวตได หรออาจท าใหผ ปวยฉกเฉนไดรบขอบกพรองของอวยวะท าใหไมสามารถท างานไดตามปกต การล าเลยงขนยายผ ปวยทไมเหมาะสมท าอนตรายซ าเตมใหแกผบาดเจบ การน าสงโรงพยาบาลทไมเหมาะสม ท าใหเกดผลเสยแกผ เจบปวยฉกเฉนได รวมไปถงการบาดเจบหรออาการปวยทรนแรงเกดขน โดยสาเหตเหลานอาจเกดมาจากการทไมไดรบการรกษาพยาบาลทถกตองและทนเวลา หรออาจเกดจากการแจงต าแหนงของผ ปวยฉกเฉนทไมชดเจนหรออาจเกดเหตการณการจราจรคบคลง ท าใหเกดปญหาในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนได

ค าวา “ผ ปวยฉกเฉน” ของแตละสถานพยาบาลมความแตกตางกน ซงมการนยามไวดงน ผ ปวยฉกเฉน หมายความวา บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหน ซงเปนภยนตรายตอ การด ารงชวตหรอการท า งานของอวยวะส าคญ จ าเปนตองไดรบการประเมน การจดการ และการบ าบดรกษาอยางทนทวงทเพอปองกนการเสยชวตหรออาการรนแรงขนของการบาดเจบหรออาการปวย

2

นน (พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน, 2551) ผ ปวยฉกเฉน หมายถง ผ ปวยหรอผ ทไดรบบาดเจบ ซงมอาการบงชวาจะเปนอาการทคกคามตอการท างานของอวยวะส าคญ ไดแก หวใจ สมอง การหายใจ ตองไดรบการรกษาและดแลตดตามอยางใกลชด เพราะอาจท าใหเสยชวตไดรวดเรว ยกตวอยาง เชน หวใจหยดเตน หอบรนแรง มการเขยวคล า หมดสต ไมรสกตว สงแปลกปลอมอดกนหลอดลม มอาการวกฤตจากอบตเหต มเลอดออกมาก หามไมหยด ภาวะขาดน าอยางรนแรง แขน ขา ออนแรง ปากเบยว พดล าบาก ชก มอาการวกฤตจากไขสง ถกสารพษ สตวมพษกด หรอไดรบยามากเกนขนาด เปนตน (กระทรวงสาธารณสข, 2555)

ในระบบการแพทยฉกเฉนและสถานพยาบาลตางๆ จะมการคดกรอก จ าแนกหรอแยกประเภทผ ปวย โดยแบงประเภทของผ ปวยเปน 25 กลมอาการ โดยมการใชเกณฑและวธการคดแยกตาม Emergency Severity Index (ESI) Version 4 แบบ 5 ระดบ ดงน ผ ปวยฉกเฉนวกฤต, ผ ปวยฉกเฉนเรงดวน, ผ ปวยฉกเฉนไมรนแรง, ผ ปวยทวไป และผ รบบรการสาธารณสขอนๆ เพอใชในการจดกลมระดบความฉกเฉน ซงเปนไปตามมาตรฐานกลางส าหรบสถานพยาบาล หนวยปฏบตการ และผปฏบตการ น าไปใชประเมนคดแยกระดบความฉกเฉน และจดการใหผ ปวยฉกเฉนไดรบการปฏบตการฉกเฉนตามล าดบความเรงดวนทางการแพทยฉกเฉน (สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, 2556)

จากปญหาของการเขาถงผ ปวยฉกเ ฉนทลาชา สาเหตมาจากการทไมไ ด รบการรกษาพยาบาลทถกตองและทนเวลา การแจงต าแหนงของทไมชดเจนหรอการจราจรคบคง เปนเหตใหผ ปวยฉกเฉนเสยโอกาสในการอยรอดชวตหรออาจไดรบขอบกพรองของอวยวะท าใหไมสามารถท างานไดตามปกต งานวจยนจงไดจดท าการสรางระบบเพอใชการการคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลน ในเขตจงหวดพษณโลก ซงผวจยไดเลอกใชซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software for Geospatial: FOSS4G)

ปญหา

เมอเกดเหตฉกเฉนหรอมอาการเจบปวยกะทนหน หากผ ปวยไมไดรบการรกษาพยาบาลอยางทนทวงท อาจสงผลใหผ ปวยเสยโอกาสในการอยรอดชวต หรอไดรบขอบกพรองของอวยวะจนเปนเหตใหไมสามารถท างานไดตามปกต แตถาหากผ ปวยไดรบการรกษาพยาบาลอยางทนทวงทและถกตอง จะท าใหลดอตราการพการหรอเสยชวตลงได

3

จดมงหมายของการศกษา เพอออกแบบและพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมและเขาถงผ ปวยฉกเฉนแบบหลาย

ปจจยไดรวดเรวและทนทวงทบนเครอขายอนเตอรเนต ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดระบบสนบสนนการตดสนใจทชวยใหสามารถเขาถงและชวยเหลอผ ปวยไดเรวขน เพอปองกนการเจบปวยฉกเฉนใหครอบคลมทกพนทในเขตกรณศกษา

2. ไดการออกแบบระบบฐานขอมล และหนาเวบแอพพลเคชน ส าหรบคนหาเสนทาง 3. ไดพฒนาระบบคนหาเสนทางของ pgRouting

ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตดานพนท

ในงานวจยนก าหนดพนทการศกษา คอ อ าเภอเมองพษณโลก ดงน อ าเภอเมองพษณโลก ตงอยทางตอนกลางคอนไปทางตะวนตกของจงหวดพษณโลก มเนอ

ท 750.8 ตารางกโลเมตร ประชากร 283,419 คน ความหนาแนน 377.4811 คน/ตารางกโลเมตร มแบงเขตการปกครองยอยออกเปน 20 ต าบล 173 หมบาน

ตาราง 1 แสดงจ านวนหมบานและจ านวนประชากรรายต าบลของอ าเภอเมองพษณโลก

ต าบล จ านวนหมบาน จ านวนประชากร (คน)

วงน าค วดจนทร ไผขอดอน งวงาม ทาทอง ทาโพธ ในเมอง สมอแข

8 10 6 7 11 10 - 8

- 193 160

- - - -

360

4

ต าบล จ านวนหมบาน จ านวนประชากร (คน)

ดอนทอง บานปา ปากโทก หวรอ

จอมทอง บานกราง บานคลอง พลายชมพล มะขามสง อรญญก บงพระ วดพรก

14 10 7 12 9 12 5 5 9 7 10 13

295 82 122 651 136 417 226 205 138 674 523

-

มอาณาเขตตดตอกบเขตการปกครองขางเคยง ดงน

ทศเหนอ ตดตอกบ อ าเภอพรหมพรามและอ าเภอวดโบสถ

ทศตะวนออก ตดตอกบ อ าเภอวงทอง

ทศใต ตดตอกบ อ าเภอบางกระทม

ทศตะวนตก ตดตอกบ อ าเภอบางระก า

5

ภาพ 1 แผนทแสดงขอบเขตของพนทการศกษา

2. ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงนเปนการศกษาวธการคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉน

ภายในจงหวดพษณโลก โดยน าปจจยตาง ๆ เขามาใชในการวเคราะหขอมล เชน ประเภทของถนน ประเภทของรถใหบรการ และประเภทของโรงพยาบาล เปนตน ซงการค านวณเสนทางจะใชอลกอรทม pgrouting ในการพฒนาเสนทางโดยการปรบเปลยนการท างานของ pgrouting และใชเสนทางแบบไดนามกในการปรบเปลยนขอมลตามเงอนไขของถนน ส าหรบการออกแบบพฒนาระบบและโปรแกรมทางภมศาสตร คอ PostGIS และ pgRouting โดยเลอกใชซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software for Geospatial: FOSS4G) เพอทจะพฒนาระบบคนหาเสนทางในการเขาถงผ ปวยไดอยางปลอดภย รวดเรวและทนทวงทอยางมประสทธภาพ

6

ขอตกลงเบองตน งานวจยนเปนการศกษาผ ปวยฉกเฉน กรณศกษาผ ปวยทลงทะเบยนกบโรงพยาบาลพทธชน

ราช อ าเภอเมองพษณโลก จงหวดพษณโลก ซงระบบทไดจดท าขนนก าลงอยในชวงของการพฒนา ยงไมสามารถทจะน ามาใชไดจรง กรอบแนวความคด

งานวจยนเปนการออกแบบ และการพฒนาระบบคนหาเสนทางและเขาถงผ ปวยฉกเฉนแบบหลากหลายปจจยบนเครอขายอนเตอรเนต

1. เรมท าการเกบขอมลต าแหนงรถฉกเฉน โรงพยาบาล และสมภาษณมลนธกภยในเขตอ าเภอเมองเกยวกบวนเวลาในการท างาน (วนค/ วนค) เพอหาพนทการท างานของแตละมลนธในแตละวน

2. น าคาพกดของขอมลทได ลงในโปรแกรม Quantum GIS เพอท าการแกไข ใสรายละเอยดขอมล แลวจงน าเขาสระบบฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS โดยใชโปรแกรม pgAdmin ในการจดการฐานขอมล จะไดฐานขอมล 3 ฐานขอมล ไดแก ต าแหนงรถใหบรการฉกเฉน โรงพยาบาลในอ าเภอเมองพษณโลก และ ต าแหนงบานของผ ปวยทสมมตขนมาเพอท าการทดสอบ ต าบลละ 2 หลงคาเรอนและสมมตกลมอาการโรคผ ปวยใหแตกตางกนไปแบบกระจาย

3. การจดท าระบบ Web Server จะใชภาษา JavaScript ภาษาPHP ภาษาHTML ในการออกแบบและพฒนาระบบโดยจะท าการออกแบบใหใชงานไดงาย ซงจะค านวณผลลพธทกครงเมอผใชงานระบบคนหาต าแหนงตามเงอนไขทไดก าหนดไว

4. การจดท าระบบ Web Client ส าหรบผ ใชงานสามารถดขอมลทแสดงในเวบบราวเซอรผานคอมพวเตอร และผดแลระบบสามารถอพเดทขอมลไดผานทางคอมพวเตอร

7

ภาพ 2 กรอบแนวคดของระบบคนหาเสนทางและเขาถงผปวยบนเครอขายอนเตอรเนต

เกบรวบรวมขอมล โดยการสอบถามขอมลและ

การใชเครองมอ GPS

OFFICE

USER

Internet / 3G / Wi-Fi Edge / WLAN

น าขอมลทงหมดเขาระบบฐานขอมลเชงพนท โดยใชโปรแกรมทาง GIS และวเคราะหขอมล

ซอฟตแวรในการออกแบบ

MapServer GeoServer OpenLayers

ออกแบบหนาเวบเพจ HTML PHP JavaScript

- ต าแหนงบานผ ปวย จ าแนกตามอาการ - ต าแหนงรถฉกเฉน ประเภทรถ

ความเรวในการขบ - ต าแหนงโรงพยาบาล ประเภทโรงพยาบาล - เสนทางคมนาคม ความเรวจ ากด

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

1. ระบบภมสารสนเทศผานเครอขายอนเตอรเนต / Internet GIS / MIS (Management Information System)

1.1 ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Graphic Information System) ระบบภมสารสนเทศ หรอ GIS คอการน าเสนอขอมลของสถานทใดๆ ในลกษณะของแผน

ทเพอใหงายตอความเขาใจของผใช ซงตวขอมลทน าเสนอมลกษณะเปนการประกอบกนของชนขอมลหลายๆระดบ ชนขอมลทน ามาประกอบกนขนอยกบจดประสงคของผ ใชเปนหลก เชน การคนหารายละเอยดของสถานทตางๆ การวเคราะหความเสยหายของสภาวะแวดลอม เปนตน ในทางภมศาสตรจะแบงประเภทขอมลเปนขอมลเชงพนท (Spatial data) คอขอมลทใชอางองลกษณะโครงสรางทางภมศาสตร และขอมลคณลกษณะตางๆของพนท (Non-Spatial data) เชน ขอมลปรมาณสารพษในน า สภาวะแวดลอมในปจจบน เปนตน

ภาพ 3 ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร ทมา: http://www.gsi.ir/Images//gis.jpg สบคนเมอ 2 มถนายน 2559

1.2 Internet of Things (IoT) Internet of Things (IoT) หมายถง การทสงตางๆ ถกเชอมโยงทกสงทกอยางเขาส

โลกอนเทอรเนต ท าใหมนษยสามารถสงการควบคมใชงานอปกรณตางๆผานทางเครอขายอนเตอรเนต เชน การสงเปด-ปดอปกรณเครองใชไฟฟา รถยนต โทรศพทมอถอ เครองมอสอสาร เครองใชส านกงาน เครองมอทางการเกษตร เครองจกรในโรงงานอตสาหกรรม อาคาร บานเรอน เครองใชในชวตประจ าวนตางๆ ผานเครอขายอนเทอรเนต เปนตน เทคโนโลยนจะเปนทงประโยชนอยางมหาศาล และมความเสยงไปพรอมๆกน เพราะหากระบบรกษาความปลอดภยของอปกรณและเครอขายอนเทอรเนตไมดพอ จะท าใหผ ไมประสงคดเขามากระท าการทไมพงประสงคตออปกรณขอมลสารสนเทศหรอความเปนสวนตวของบคคลได (http://tormootech.blogspot.com/2015/11/intenet-of-things.html สบคนเมอ 4 กรกฎาคม 2559)

ภาพ 4 Internet of Things ทมา: http://www.inofthings.com/wp-content/uploads/2015/02/smart_home_system_1.png สบคนเมอ 4 กรกฎาคม 2559)

1.3 ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System) ระบบสารสนเทศเพอการจดการ หรอ MIS คอ การจดท าสารสนเทศหรอการจดท า

ขอมลทผานการประมวลผลการค านวณทางสถตแลว โดยจะน าเสนอขอมลในรปแบบตางๆ เชน รายงานจ านวนประชากรในพนท, ปรมาณน าฝนในแตละพนท ฯลฯ มจดประสงคเพอสนบสนน

10

การท างาน การจดการ และการตดสนใจในการแกปญหาตางๆ ขอมลทไดจะตองทนสมย ถกตองแมนย าและรวดเรว สามารถน าไปใชเพอประกอบการตดสนใจ การประเมนสถานการณตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ โดยขอมลทางดาน MIS จะถกพฒนาไปตามความเหมาะสมในแตละงาน เชน ขอมลการสรางฝายของพนททสนใจในโครงการการจดการทรพยากรน า หรอ เนอทปลกขาว นาปในแตละปของประเทศในระบบเครอขายสารสนเทศทางการเกษตร เปนตน

1.4 ระบบฐานขอมลเชงพนท (Spatial Database System) ระบบจะมงเนนขอมลทเกยวกบพนท ซงขอมลเหลานสามารถแบงลกษณะของขอมลเชง

พนทเปน 3 ลกษณะ ดงน 1) จด (Point) เปนลกษณะทใชแสดงต าแหนงของพนทนนๆ 2) เสน (Line) เปนลกษณะทใชแสดงลกษณะเชอมตอของพนทโดยทวไปจะแสดงเปน

กลมของเสน (Polyline) 3) รปหลายเหลยม (Polygon) เปนลกษณะทใชแสดงพนทหรอขอบเขต

ภาพ 5 ลกษณะขอมลเชงพนทแบบ a (จด), b (เสน) และ c (รปปด)

โครงสรางขอมลเชงพนท (Data Model) จดเกบในฐานขอมลแบงไดเปน 2 ประเภท 1) Raster จะมลกษณะเปนตารางสเหลยมหรอทเรยกวา Grid Cell เรยงตอกนเปน

แนวแกน X แกน Y ลกษณะการจดเกบขอมลเชงพนทดวยโครงสรางแบบ Raster น จะแทนคาของขอมลจากพนทจรงลงในจดภาพเลย ซงในแตละ Grid Cell จะเกบคาไดเพยง 1 คาเทานน

2) Vector ขอมลแบบ Vector นจะแสดงเปน จด เสน รปหลายเหลยมหรอพนท ขอมลทจดเกบจะอยในรปพกดต าแหนง (X,Y) ถาต าแหนงเดยวจะหมายถงจด (POINT), ต าแหนงหรอมากกวานนหมายถงเสน (LINE), ต าแหนงขนไปหมายถงพนท (POLYGON)

11

ขอสงเกตทพบคอ ขอมล Vector และ Raster ทงสองระบบสามารถมรปแบบขอมลเชงภมศาสตร (Features) ได 3 รปแบบเหมอนกนคอ Point, Line และ Polygon แตขอมลแบบ Vector นนจดจะบงบอกเพยงพกด x, y และ z วาอยทต าแหนงใด สงเทาใด จะไมมขนาดและทศทางของขอมลประเภทจด แต Raster จะทราบต าแหนงและมขนาดเทากบขนาดของ pixel เชน จด pixel ของดาวเทยม LANDSAT TM จะมขนาด 30 เมตร x 30 เมตร ซงแตกตางจากขอมล Vector (http://www.scitu.net/gcom/?p=60 สบคนวนท 2 มถนายน 2559)

2. ระบบแผนทอนเตอรเนต

Internet GIS Map คอ ระบบแผนทบนอนเตอรเนต ซงผ ใชสามารถเรยกด น าเขา ปรบปรง และสบคนขอมลแผนทผานทางอนเตอรเนต โดยทผ ใชไมจ าเปนตองมความรหรอทกษะดานเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ เปนโปรแกรมทสถานภมภาคฯ พฒนาขนเพอเปนระบบบรการแผนทดจตอลผานทางเครอขายอนเตอรเนต (Internet GIS Map) หรอ เวบบรการแผนท (Web Map Services: WMS) “iMAP” ใหบรการขอมลแผนทภาพถายทางอากาศ ขอมลภาพจากดาวเทยม ขอมลจไอเอส ผนวกเขากบระบบสารสนเทศเพอการจดการ เพอชวยเพมประสทธภาพของการใชขอมลใหเกดประโยชนสงสด การม “iMAP” มลกษณะการใชงานโดยรวมคลายกบ Google Earth แตขอดของ iMAP” คอ ถกออกแบบมาใหเหมาะสมกบความตองการใชงานในระดบพนทดวยคณลกษณะทเดน คอ มชนขอมล GIS ท Google Map ไมม และเปนชนขอมลมาตรฐานเตรยมพรอมไวใหใชงานไดทนท คนหาไดงาย สามารถเพมเตมหรอแกไขชนขอมลของแผนทได และมเครองมอทผ ใชสามารถน าไปประยกตใชไดงาย เชน การคนหาสถานท การวดระยะทางและขนาดพนท การก าหนดต าแหนง และการสรางพนท เปนตน (http://www.cgistln.nu.ac.th/gistweb_2013/index.php สบคนเมอ 2 มถนายน 2559)

2.1 Open Geospatial Consortium (OGC) เปนคณะกรรมการระดบนานาชาต ทตงขนในรปแบบหนวยงานทไมหวงผลก าไร ท า

หนาทก าหนดแนวทางการพฒนาดานภมสารสนเทศ (Geospatial) และการบรการใหบรการดานการระบต าแหนง ซงกอตงขนโดยการรวมตวกนของสมาชก ซงมทงบรษทซอฟทแวรดาน GIS บรษทซอฟทแวรดานฐานขอมล บรษทคอมพวเตอร หนวยงานสอสารโทรคมนาคม มหาวทยาลย หนวยงานผผลตขอมล รวมทงองคกรของรฐ มวตถประสงคเพอสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยระบบเปด (Open System) ในการประมวลผลขอมลภมศาสตร (Geoprocessing) โดยการรวมมอกนพฒนาขอก าหนดตางๆ ส าหรบการพฒนาซอฟทแวรโปรแกรมประยกต และฐานขอมล

12

จงจะสามารถตดตอท างานรวมกนได และการใหบรการดานการระบต าแหนง Location Based Service (LBS) โดยขอก าหนดมาตรฐานหลกของ OGC ทนยมใชกนอยางแพรหลาย ไดแก Style Layer Descriptor (SLD) เปนมาตรฐานค ารองขอ (Request) เพมเตมของ Web Map Service (WMS) เพอใหผ ใชสามารถก าหนดสญลกษณ ส และรปแบบของแผนท โดยผ ใชจะสงเอกสาร SLD ทเขยนตามโครงสรางของมาตรฐาน XML แนบไปกบค ารองขอรบบรการแผนท ผลลพธจะไดแผนทในรปแบบตางๆ ทตองการ โดยทลกษณะรปแบบของขอมลบนแมขายไมไดเปลยนแปลง และยงม Operation ทสามารถเรยกดสญลกษณ และสไตลของชนขอมลบนแมขาย Web Map Service ได จงไดน า SLD มาใชในการก าหนด style ใน Geoserver

2.1.1 Geography Markup Language (GML) เปนภาษาคอมพวเตอรทพฒนาตอจาก XML หรอ Extensible Markup Language

สมาคม Open GIS เปนผก าหนดรายละเอยดของ GML เพอใชในการจดเกบและการเผยแพรขอมลภมสารสนเทศ ทงขอมลเชงพนท (Spatial Data) และขอมลเชงอธบาย (Non-Spatial Data) ในการเผยแพรขอมลสารสนเทศบน Web สามารถท าได โดยใชระบบโปรแกรม GIS Web Server เพอสรางขอมลทตองการในรปแบบ GIF, JPG หรอ PNG และสงให Browser ดวยภาษา HTML วธการดงกลาวนสามารถท าไดงายและแพรหลายในปจจบน

ส าหรบกรณทผ ใชตองการเรยกดขอมลทมรายละเอยดไมมาก การใหบรการขอมลดวยมาตรฐาน GML สามารถเผยแพรขอมลสารสนเทศในลกษณะเปนวตถ (Feature) ไดดกวา ผ ใชสามารถใช Browser อยางเดยว โดยไมจ าเปนตองตดตงโปรแกรมดาน GIS กสามารถเรยกดขอมลทตองการได

2.1.2 Web Feature Service (WFS) เปนขอก าหนดมาตรฐานทใชในการเขาถงขอมลภมสารสนเทศชนดเวกเตอร (จด, เสน,

พนท) จากผ ใหบรการขอมล โดยผ ใชสามารถเขาถงขอมลดวยการดาวนโหลดขอมลภมสารสนเทศในรปแบบเอกสาร XML ผานระบบอนเตอรเนต โดยการท างานของ Web Feature Service สามารถแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก Basic WFS และ Transaction WFS (WFS-T โดยท Basic WFS จะเปนการใชงานตดตอผาน http อยางงาย เพอตรวจสอบคณสมบต ความสามารถ ชนขอมล รปแบบการตอบกลบทท าได มกจะเรยกใชเปนค าสงแรกเพอน าไปสรางเปน user interface และ WFS-T เปนการเรยกใชชนดเปนระเบยน จะชวยใหการสราง ลบ และการปรบปรงคณสมบต

13

2.1.3 Web Map Service (WMS) เปนขอก าหนดมาตรฐานทใชในการผลตแผนทจากขอมลภมสารสนเทศเพอบรการผ ใช

โดยผ ใชสามารถเรยกขอมลแผนทจากหลายๆ แหลงมาซอนทบกนได นอกจากนยงรวมไปถงการบรการเรยกขอมลเชงบรรยายทมความสมพนธเชงต าแหนงกบขอมลภมสารสนเทศแมขาย Web Map Service (WMS) จะท าการสรางภาพบตแมป (Bitmap) จากขอมลภมสารสนเทศและท าการสงภาพบตแมปมายงผ ใชทอยทางฝงลกขาย โดยรปแบบของภาพบตแมป ไดแก PNG, GIF, JPEG จะประกอบดวย 3 Operation ไดแก GetCapabilities, GetMap, GetFeatureInfo (http://www.slideshare.net/pkgis/ogctaxmap สบคนเมอ 2 มถนายน 2559)

2.1.4 Extensive Markup Language (XML) เปนสวนหนงของ Standard Generalized Markup Language (SGML) ทเปน

ขอก าหนดในการสรางหรอจดท าเอกสารในรปแบบอเลกทรอนกสทก าหนดโดย W3C หรอ World Wide Web Consortium ทมโครงสรางและรปแบบทเปดใหแอพพลเคชนตางๆ สามารถเรยกไปใชงานได เชน บนเวบไซดตางๆ เปนตน และเปนภาษาทใหความชดเจนในการใหรายละเอยดเกยวกบขอมล และการเปลยนแปลงขอมล โดยแอพพลเคชนบนเวบ และใชแบบฟอรมทยดหยนไดตามมาตรฐาน HTML หรอ Hyper Text Markup Language ไดเปดโลกแหงการแสดงขอมลตางๆ มาน าเสนอสวน XML จะท าใหการท างานกบขอมลโดยตรงทเสรมกบการท างานของ HTML และเปนฟอรมแมตทอธบายถงรายละเอยดของโครงสราง และแบบของขอมลทเปนภาษาหรอชดค าสงเกยวกบขอมลบนเวบทใหการพฒนา และมศกยภาพในสวนของโครงสรางขอมลจากหลากหลายแอพพลเคชนมาน าเสนอบนเครองเดสกทอปดวย XML จะท าใหการจดการขอมลหรอเรยกใชขอมลแอพพลเคชนตางๆ จะเขาสมาตรฐานเดยวกน โดยขอดคอ สามารถน ามาใชส าหรบการเขาถงระบบขอมลขนาดใหญใชกบระบบเครอขายในองคกร หรออนเตอรเนตเพอดขอมลหรอเรยกใชขอมลทมการแสดงผลทางหนาจอทรวดเรว และงายในการจดการ (http://e-learning.yru.ac.th/yrublog/wp-content/uploads/2007/10/_xml.pdf สบคนเมอ 2 มถนายน 2559)

2.2 ภาษา PHP PHP เปนภาษาจ าพวก scripting language ค าสงตางๆจะเกบอยในไฟลทเรยกวา

สครปต (script) และเวลาใชงานตองอาศยตวแปลชดค าสง ตวอยางของภาษาสครปกเชน JavaScript, Perl เปนตน ลกษณะของ PHP ทแตกตางจากภาษาสครปตแบบอนๆ คอ PHP ไดรบการพฒนาและออกแบบมา เพอใชงานในการสรางเอกสารแบบ HTML โดยสามารถสอดแทรกหรอแกไขเนอหาไดโดยอตโนมต ดงนนจงกลาววา PHP เปนภาษาทเรยกวา server-

14

side หรอ HTML-embedded scripting language เปนเครองมอทส าคญชนดหนง ทชวยใหเราสามารถสรางเอกสารแบบ Dynamic HTML ไดอยางมประสทธภาพและมลกเลนมากขน ถาใครรจก Server Side Include (SSI) กจะสามารถเขาใจการท างานของ PHP ไดไมยาก สมมตวา เราตองการจะแสดงวนเวลาปจจบนทผ เขามาเยยมชมเวบไซดในขณะนน ในต าแหนง ใดต าแหนงหนงภายในเอกสาร HTML ทเราตองการ? อาจจะใชค าสงในรปแบบน เชน อนมต กอนทจะสงไปยงผอานอกทหนงอาจจะกลาวไดวา PHP ไดรบการพฒนาขนมา เพอแทนท SSI รปแบบเดมๆ โดยใหมความสามารถ และมสวนเชอมตอกบเครองมอชนดอนมากขน เชน ตดตอกบคลงขอมลหรอ database เปนตน

PHP ไดรบการเผยแพรเปนครงแรกในปค.ศ.1994 จากนนกมการพฒนาตอมาตามล าดบ เปนเวอรชน 1 ในป 1995 เวอรชน 2 (ตอนนนใชชอวา PHP/FI) ในชวงระหวาง 1995-1997 และเวอรชน 3 ชวง 1997-1999 จนถงเวอรชน 4 ในปจจบน

PHP เปนผลงานทเตบโตมาจากกลมของนกพฒนาในเชงเปดเผยรหสตนฉบบ หรอ OpenSource ดงนน PHP จงมการพฒนาไปอยางรวดเรว และแพรหลายโดยเฉพาะอยางยงเมอใชรวมกบ Apache Web Server ระบบปฏบตอยางเชน Linux หรอ FreeBSD เปนตน ในปจจบน PHP สามารถใชรวมกบ Web Server หลายๆตวบนระบบปฏบตการอยางเชน Windows 95/98/NT เปนตน

ขอดของภาษา PHP 1. ใชไดฟร 2. PHP เปนโปรแกรมวงขาง Server ดงนนจงมขดความสามารถทไมจ ากด 3. Conlatfun นนคอ PHP วงบนเครอง UNIX, Linux, Windows ไดหมด 4. เรยนรงาย เนองจากฝงเขาไปใน HTML และใชโครงสรางและไวยากรณภาษางายๆ 5. เรวและมประสทธภาพ เมอใชกบ Apache 6. ใชรวมกบ XML ไดทนท 7. ใชกบระบบแฟมขอมลได 8. ใชกบขอมลตวอกษรไดอยางมประสทธภาพ 9. ใชกบโครงสรางขอมล แบบ Scalar, Array, Associative array 10. ใชกบการประมวลผลภาพได

15

คณสมบตของ PHP การแสดงผลของ PHP จะปรากฏในลกษณะ HTML ซงจะไมแสดงค าสงทผ ใชเขยน

ซงเปนลกษณะเดนท PHP แตกตางจากภาษาในลกษณะไคลเอนต-ไซด สครปต เชน ภาษาจาวาสครปตทผชมเวบไซดสามารถอาน ด และคดลอกค าสงไปใชเองได นอกจากน PHP ยงเปนภาษาทเรยนร และเรมตนไดไมยาก โดยมเครองมอชวยเหลอ และคมอทสามารถหาอานไดฟรบนอนเตอรเนต ความสามารถการประมวลผลหลกของ PHP ไดแก การสรางเนอหาอตโนมตจดการค าสง การอานขอมลจากผ ใช และประมวลผลการอานขอมลจาก Database ความสามารถจดการกบคกก ซงท างานเชนเดยวกนกบโปรแกรมในลกษณะ CGI คณสมบตอนๆ เชน การประมวลผลตามบรรทด

ค าสง (Command Line Scripting) ท าใหผ เขยนโปรแกรมสรางสครปต PHP ท างานผาน PHP parser โดยไมตองผานเซรฟเวอรหรอเบราวเซอร ซงมลกษณะเหมอนกบ Cron (ในยนกซหรอลนกซ) หรอ Task Scheduler (ในวนโดวส) สครปตเหลานสามารถน าไปใชในแบบ Simple text processing tasks ได

การแสดงผลของ PHP ถงแมวาจดประสงคหลกใชในการแสดงผล HTML แตยงสามารถสราง XHTML หรอ XML ได นอกจากนสามารถท างานรวมกบค าสงเสรมตางๆ ซงสามารถแสดงผลขอมลหลก PDF แฟลช (โดยใช libswf และ Ming) PHP มความสามารถอยางมากในการท างานเปนประมวลผลขอความจาก POSIX Extended หรอ รปแบบ Perl ทวไป เพอแปลงเปนเอกสาร XML ในการแปลง และเขาสเอกสาร XML เรารองรบมาตรฐาน SAX และ DOM สามารถใชรปแบบ XSLT ของเราเพอแปลงเอกสาร XML

การรองรบ PHP ค าสงของ PHP สามารถสรางผานทางโปรแกรมแกไขขอความทวไป เชน โนตแพค

หรอ vi ซงท าใหการท างาน PHP สามารถท างานไดในระบบปฏบตการหลกเกอบทงหมด โดยเมอเขยนค าสงแลวน ามาประมวลผล Apache, Microsoft Internet Information Services (IIS), Personal Web Server, Netscape และ iPlanet servers, Oreilly Website Proserver, Caudium, Xitami, OmniHTTPD, และอนๆ อกมากมาย ส าหรบสวนหลกของ PHP ยงม Module ในการรองรบ CGI มาตรฐาน ซง PHP สามารถท างานเปนตวประมวล CGI ดวย และดวย PHP ควรมอสรภาพในการเลอก ระบบปฏบตการ และเวบเซรฟเวอร นอกจากนคณยงสามารถใชสรางโปรแกรมโครงสราง สรางโปรแกรมเชงวตถ (OOP) หรอสรางโปรแกรมทรวมทงสองอยางเขาดวยกน แมวาความสามารถของค าสง OOP มาตรฐานในเวอรชน

16

นยงไมสมบรณ แตตวไลบรารทงหลายของโปรแกรม และตวโปรแกรมประยกต (รวมถง PEAR library) ไดถกเขยนขนโดยใชรปแบบการเขยนแบบ OOP เทานน

PHP สามารถท างานรวมกบฐานขอมลไดหลายชนด ซงฐานขอมลสวนหนงทรองรบ ไดแก ออราเคล dBase PostgreSQL IBM DB2 MySQL Informix ODBC โครงสรางของฐานขอมลแบบ DBX ซงท าให PHP ใชกบฐานขอมลอะไรกไดทรองรบรปแบบน และ PHP ยงรองรบ ODBC (Open Database Connection) ซงเปนมาตรฐานของการเชอมตอฐานขอมลทใชกนอยางแพรหลายอกดวย คณสามารถเชอมตอกบฐานขอมลตางๆ ทรองรบมาตรฐานโลกนได PHP ยงสามารถรองรบการสอสารกบการบรการในโพรโทคอลตางๆ เชน LDAP IMAP SNMP NNTP POP3 HTTP COM (บนวนโดวส) และอนๆ อกมากมาย คณมามารถเปด Socket บนเครอขายโดยตรง และตอบโตโดยใชโพรโทคอลใดๆ กได PHP มการรองรบส าหรบการแลกเปลยนขอมลแบบ WDDX Complex กบ Web Programming อนๆ ทวไปได พดถงในสวน Interconnection PHP มการรองรบส าหรบ Java objects ใหเปลยนมนเปน PHP Object แลวใชงานคณสามารถใชรปแบบ CORBA เพอเขาส Remote Object ได (https://www.gotoknow.org/posts/428663 สบคนเมอ 8 มถนายน 2559)

2.3 ภาษา Java Script JavaScript คอ ภาษาคอมพวเตอรส าหรบการเขยนโปรแกรมบนระบบอนเตอรเนตท

ก าลงไดรบความนยมอยางสง JavaScript เปนสครปตเชงวตถ (Script) ซงในการสราง และพฒนาเวบไซด (ใชรวมกบ HTML) เพอใหเวบไซดของเราดมการเคลอนไหว สามารถตอบสนองผ ใชงานไดมากขน ซงมวธการท างานในลกษณะ “แปลความและด าเนนงานไปทละค าสง” (Interpret) หรอเรยกวา (Object Oriented Programming) มเปาหมายในการออกแบบ และพฒนาโปรแกรมในระบบอนเตอรเนต ส าหรบผ เขยนดวยภาษา HTML สามารถท างานขามแพลตฟอรมได โดยท างานรวมกบ ภาษา HTML และภาษา Java ไดทงทางดาน Client และทางดาน Server

JavaScript ถกพฒนาขนโดย (Netscape Communications Corporation) โดยใชชอวา Live Script ออกมาพรอมกบ Netscape Navigator2.0 เพอใชสรางเวบเพจโดยตดตอกบเซรฟเวอรแบบ Live Wire ตอมา Netscape จงไดรวมมอกบบรษทซนไมโครซสเตมสปรบปรงระบบของบราวเซอร เพอใหสามารถตดตอใชงานกบภาษาจาวาได และไดปรบปรง LiveScript ใหมเมอป 2538 แลวตงชอใหมวา JavaScript สามารถท าใหการสรางเวบเพจมลกเลนตางๆ มากมาย และยงสามารถโตตอบกบผใชไดอยางทนท เชน การใชเมาสคลกหรอการกรอกขอความในฟอรม เปนตน

17

เนองจาก JavaScript ชวยใหผพฒนาสามารถสรางเวบเพจไดตรงกบความตองการ และมความนาสนใจมากขน ประกอบกบเปนภาษาเปดทใครกสามารถน าไปใชได ดงนนจงไดรบความนยมเปนอยางสง มการใชงานกนอยางกวางขวาง รวมทงไดถกก าหนดใหเปนมาตรฐานโดย ECMA การท างานของ JavaScript จะตองมการแปลค าสง ซงขนตอนนจะถกจดการโดยบราวเซอร (เรยกวาเปน client-side script) ดงนน JavaScript จงสามารถท างานไดเฉพาะบนบราวเซอรทสนบสนน ซงปจจบนบราวเซอรเกอบทงหมดกสนบสนน JavaScript แลว อยางไรกตามสงทตองระวงคอ JavaScript มการพฒนาเวอรชนใหมๆ ออกมาดวย ดงนนถาน าโคดของเวอรชนใหมไปรนบนบราวเซอรรนเกาทยงไมสนบสนนกอาจจะท าใหเกด error ได

การท างานของ JavaScript 1. JavaScript ท าใหสามารถใชเขยนโปรแกรมแบบงายๆ โดยไมตองพงภาษาอน 2. JavaScript มค าสงทตอบสนองกบผใชงาน เชน เมอผใชคลกทป มหรอ

Checkbok กสามารถสง 3. ใหเปดหนาตางใหมได ท าใหเวบไซดของเรามปฏสมพนธกบผใชงานมากขน 4. JavaScript สามารถเขยนหรอเปลยนแปลง HTML Element ได นนคอสามารถ

เปลยนแปลงรปแบบการแสดงผลของเวบไซดได หรอหนาแสดงเนอหาสามารถซอนหรอแสดงเนอหาไดแบบงายๆ

5. JavaScript สามารถตรวจสอบขอมลได 6. JavaScript สามารถใชในการตรวจสอบผใชได เชน ตรวจสอบวาผใช ใช Web

Browser อะไร 7. JavaScript สราง Cookies (เกบขอมลของผใชในคอมพวเตอรของผใชเอง) ขอดและขอเสยของ JavaScript การท างานของ JavaScript เกดขนบนบราวเซอร (เรยกวาเปน client-side script)

ดงนนไมวาจะใชเซรฟเวอรอะไร กยงคงสามารถใช JavaScript ในเวบเพจได ตางกบภาษาสครปตอนๆ เชน Perl, PHP, หรอ ASP ซงตองแปลความ และท างานทตวเครองเซรฟเวอร (เรยกวา server-side script) ดงนนจงตองใชบนเซรฟเวอรทสนบสนนภาษาเทานเทานนจากลกษณะดงกลาวกท าให JavaScript มขอจ ากด คอ ไมสามารถรบและสงขอมลตางๆ กบเซรฟเวอรโดยตรง เชน การอานไฟลจากเซรฟเวอร เพอน ามาแสดงบนเวบเพจหรอรบขอมลจากผชม เพอน าไปเกบบนเซรฟเวอร เปนตน (www2.cvc.ac.th/trsai/it51/39012009/JavaScript.doc สบคนเมอ 8 มถนายน 2559)

18

3. PostgreSQL/PostGIS

PostgreSQL คอ ระบบจดการฐานขอมลเชงวตถ -สมพนธ (Object-Relational Database Management System หรอ ORDBMS) ซงปรบปรงจากตนแบบระบบฐานขอมล POSTGRES 4.2 ของมหาวทยาลยแคลฟอรเนย วทยาลยเขตเบอรกเลย (UC Berkeley) ภายใตความควบคมของ Professor Michael Stonebraker โดยไดรบเงนวจยสนบสนนจาก the Defense Advanced Research Project Agency (DARPA), the Army Research Office (ARO), the National Science Foundation (NSF) และ ESL, Inc ในป ค.ศ. 1996ชอ Postgres95 ถกเปลยนใหมเปน PostgreSQL โดยเรมตนทเวอรชน6.0 ดวยเหตผลหลงจากการเพมความสามารถในภาษาสบคนขอมล SQL เพอใหเทยบเทากบมาตรฐาน SQL-92 ลงในระบบฐานขอมล Postgres95 ในระยะเรมตนโครงการนนตองการ อาสาสมคร (นกพฒนา) โดยไมเนนทจ านวนแตตองมเวลาทมเทมากกวาจ านวนมากแตไมคอยมเวลาท างาน เรมแรกนอกจาก Jolly Chen ยงมผพฒนาททมเทใหกบโครงการอก 4 คน คอ Marc Fournier ชาว Canada, Vadim Mikheev ชาว Russia, Thomas Lockhart และ Bruce Momjian ชาว American ในเรมตนเปนการแกไขขอผดพลาดตางๆ ทมอยตามทไดรบการแจงมา มการจ าแนกประเภทของขอผดพลาดเพอจดล าดบในการแกไข บางอยางสามารถแกไขไดงายบางอยาง จ าเปนตองใชความร เพมเตมในการวจยเพมเตม อยางไรกตามในการปรบปรงนนเนนอยทความนาเชอถอของระบบเนองจากงานฐานขอมลเปนงานทละเอยดออนระบบงานทท างานภายใตระบบ ฐานขอมลไมเหมอนงานประเภทอน เชน โปรแกรมจดการเอกสารหรอเกมสทระบบหยดท างาน แลวเรมใหมไดโดยไมสนใจงานทท ามา PostgreSQL มการพฒนาใหมเสมอทกๆ 3-5 เดอน โดยใชเวลาประมาณ 3 เดอนในการพฒนาอกประมาณ 1 เดอนในการทดสอบ และหลงจากประกาศออกไปอาจตองใชเวลาอกหลายอาทตยในการเกบตกขอผดพลาด ในเวลาตอมาไดมผสนใจเขามารวมตอเตมความสามารถใหกบ PostgreSQL เพมมากขน เพอชวยใหนกพฒนาท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพเปาหมาย 22 หลก สงหนง คอ การใหความกระจางในรายละเอยดเทคโนโลยภายในของ PostgreSQL จงไดมการจดท าเอกสารทางเทคนคตางๆ ขนเพอใหผสนใจไดศกษา ท าใหการแกไขผดพลาดและการเพมเตม ความสามารถใหมๆ ใหกบระบบท าไดอยางมประสทธภาพ อยางไรกตามการทมผพฒนามากมายรวมกนท างานกกอใหเกดปญหาของความเปนรปแบบเดยวกน ในการพฒนาคณะท างานไดพฒนาเครองมอในการจดโครงสรางโปรแกรม (source tree) ใหอยในรปแบบมาตรฐานทก าหนดพฒนาเครองมอในการคนหาโมดลทไมไดถก เรยกใชงาน เครองมอเหลานจะถกน ามาใชเพอจดระเบยบและท าความสะอาดโปรแกรมกอน

19

ออกเปนรลสใหมทกครง ในปจจบนมนกพฒนาจ านวนมากรวมกนพฒนาเพมเตมความสามารถ ใหกบ PostgreSQL สวนของฐานผ ใชเองกขยายมากขน อกทงไดมการตงบรษทเพอใหบรการ สนบสนนการใชงานและใหค าปรกษาทางเทคนคอกดวยตงแต PostgreSQL version 8 ไดออก version ส าหรบ Windows Platform อยางจรงจง ไมตองใชงานบน Cygwin เพอจ าลอง Unix บน Windows อกตอไป ท าใหไดรบความสนใจเพมขน เนองจากไดฐานผ ใชกลมใหญจาก Platform น อาจกลาวไ ดว า PostgreSQL ไ ด มการพฒนามาอยางตอเ นองตลอดเวลา ความสามารถ หลกเพมเตมลงในระบบฐานขอมลนบจาก Postgres95 ศกษาเพมเตมไดจาก PostGIS คอมการเพมเตมในสวนฐานขอมลเชงวตถสมพนธ (Object–Relational Database System) ของ PostgreSQL ใหมการรองรบระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS Object) เขามาเกบไวในฐานขอมล (Database) PostGIS จะสนบสนน GiSTIndexs กบ R-tree Indexs และ ฟงกชน เพอใชเปนพนฐานในการวเคราะห GIS Object และ OpenGIS “Simple Features for SQL” (SFSQL) (http://en.wikipedia.org/wiki/PostgreSQL สบคนเมอวนท 9 มถนายน 2559) 4. ซอฟตแวรรหสเปดดานภมสารสนเทศ (Geospatial Open Source Software)

ซอฟตแวรรหสเปด (Open Source Software) เปนซอฟตแวรทมการเปดเผยวธการท างานของเทคโนโลยของซอฟตแวรนนใหกบผ อน (นอกเหนอจากผพฒนาซอฟตแวร) ไดใชงานภายใตเงอนไขบางประการทเปดโอกาสใหผ ใชงานสามารถเรยนรวธการท างานของซอฟตแวร และปรบปรงแกไขไดดวยตนเอง รวมถงการเผยแพรโปรแกรมตนฉบบ (source code) ไดอยางสะดวก ภายใตขอตกลงกฎหมายหรอสญญา ซอฟตแวรรหสเปดมการพฒนาตงแตโปรแกรมอ านวยความสะดวกขนาดเลกไปจนถงระบบปฏบตการทมประสทธภาพสง หลายโปรแกรมไดรบการพฒนาจนมคณภาพสงทงในดานของประสทธภาพ และความนาเชอถอจนไดรบความนยมอยางสงและมการน าไปประยกตใชงานอยางกวางขวาง (https://www.gotoknow.org/posts/163907 สบคนเมอ 11 มถนายน 2559)

ขอดทส าคญของซอฟตแวรรหสเปด คอ เปนโปรแกรมทเปดใหทกคนสามารถเขามาพฒนาโปรแกรมได ท าใหมนกพฒนาโปรแกรมหลายคน ดงนนจงท าใหโปรแกรมมประสทธภาพสงและโปรแกรม Open Source ชวยใหประหยดคาใชจายได เพราะไมตองจายคาลขสทธ ตวอยางโปรแกรมทเปน Open Source เชน PHP, My SQL, Star Office เปนตน (https://sites.google.com/site/soundploymydew/home/bth-thi-2-kar-leuxk-chi-sxftwaer สบคนเมอ 11 มถนายน 2559)

20

4.1 การท าแผนทผานเครอขาย (Web mapping)

โครงการซอฟตแวรรหสเปดส าหรบการท าแผนทผานเครอขายทไดรบการสนบสนนโดย OSGeo ปจจบนมจ านวนทงสน 11 โครงการ ไดแก degree, geomajas, GeoMoose, GeoServer, Mapbender, MapBuilder, MapFish, MapGuide Open Source, MapServer, OpenLayers และ Zoo ทกโครงการหรอทกซอฟตแวรรหสเปด มจดเดนและจดดอยทแตกตางกนออกไป ดงนนการเลอกใชงานซอฟตแวรรหสเปดจากโครงการใดๆ อาจขนอยกบหลายปจจย เชน ความเปนมตรตอผ ใชงาน (User Friendly) ความสวยงามของสวนตดตอผ ใช (Graphic User Interface – GUI) ภาษาทแตละซอฟตแวรรองรบ และความสามารถของซอฟตแวร

4.1.1 GeoServer GeoServer เปนซอฟแวรรหสเปดทเขยนขนมาจากภาษา Java ซงยอมใหผ ใชงาน

เผยแพรและแกไขขอมลปรภม ออกแบบใหรองรบความสามารถในการท างานระหวางระบบ (interoperability) โดยการเผยแพรขอมลเชงพนทหลากหลายรปแบบหลกตามมาตรฐานรหสเปดความเปนโครงการแบบสงคมขบเคลอน (community-driven) ท าให GeoServer ทถกพฒนาขนไดรบการทดสอบและรองรบจากกลมผ ใชงานระดบปจเจกชนและองคกรทหลากหลายจากทวโลกการจดสราง GeoServer อางองมาตรฐาน Open Geospatial Consortium (OGC), Web Feature Service (WFS) และ Web Coverage Service (WCS) ร วมถ ง Web Map Service ซงมสมรรถนะสง ลวนไดรบการรบรองและพรอมสนบจากกลมผผลตซอฟแวรดานภมสารสนเทศอยางกวางขวาง

ขอด 1. เครองมอและการตงคางายใชงานไดสะดวก 2. รองรบไฟล PostGIS, Shapefile, ArcSDE, DB2 and Oracle. 3. Native Java support for GeoTIFF, GTOPO30, ArcGrid, WorldImages, Image

Mosiacs and Image Pyramids 4. ปรบเปลยนเสนโครงแผนท for WMS and WFS, with an embedded

EPSG database รองรบได 100 กวาเสนโครงแผนท 5. Web Map output as JPEG, GIF, PNG, PDF, SVG, KML, GeoRSS

21

ขอเสย 1. เนองจากพฒนาดวยภาษา Java / JSP การตดตงจงตองการ JRE 2. การพฒนาเพมเตมจากเดมเพอใหสามารถท างานทซบซอนขนตองใชภาษา

Java เทานน 3. ชากวา MapServer ซงพฒนาดวยภาษา C/C++ และท างานในลกษณะ

CGI (http://bpgis.blogspot.com/2015/12/ internet-gis-spatial-non-spatial.html สบคนเ มอ 12 มถนายน 2559)

4.1.2 MapServer MapServer หรอ UMN MapServer เปนซอฟตแวรรหสเปดส าหรบการเผยแพรขอมล

สารสนเทศผานเครอขาย ซอฟตแวรนแรกเรมไดมการพฒนาโดยมหาวทยาลยมนเนโซตา (Minnesota University) จากความรวมมอระหวางองคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาต (สหรฐอเมรกา) (National Aeronautics and Space Administration - NASA) และกรมทรพยากรธรรมชาตแหงมนเนโซตา (Minnesota Department of Natural Resources – MNDNR) ในชวงกลางทศวรรษท 1990 ภาษาทใชในการพฒนา คอ ภาษาซ (C language) ลกษณะการท างานของซอฟตแวร คอ การสรางแผนทภาพภมศาสตร (Geographic image maps) และการเผยแพรผานเครอขาย ซงไมใชโปรแกรมดานระบบภมสารสนเทศแบบสมบรณ (Not a fulled-feature GIS system) จดเดนของซอฟตแวรน คอ ความสามารถและเทคนคทหลากหลายส าหรบการสรางแผนท เชน การปรบแตงแผนแบบไดอยางสมบรณ (Fully customizable template) การสรางปายก ากบของฟเจอร (Feature labeling) การรองรบตวอกษร TrueType fonts การสรางองคประกอบแผนทแบบอตโนมต (มาตราสวนแผนท แผนทอางอง และค าอธบายสญลกษณ) การรองรบภาษาทใชในการท างานทหลากหลาย (PHP, Python, Perl, Ruby, Java และNET) สามารถท าการแปลงการฉายแผนทแบบ On-the-fly ไดอยางดเยยม และรองรบมาตรฐาน OGC ทหลากหลาย อาทเชน WMS (client/server), non-transactional WFS (client/server), WMC, WCS, Filter Encoding, SLD และ GML เปนตน (สารสนเทศภมศาสตร, 2556)

4.1.3 Openlayers OpenLayers เปนชดค าสง JavaScript ส าหรบชวยพฒนาโปรแกรมประยกตดานภม

สารสนเทศบนเวบ ทไดรบความนยมมากทสดตว OpenLayers สนบสนนการเชอมตอกบระบบใหบรการขอมลภมสารสนเทศทหลากหลาย เชน WMS, WFS, WMTS, Google, WorldWind,

22

Yahoo, MultiMap, TileCache, MapGuide, ArcIMS และ ArcGIS93Rest เปนตน นอกจากน OpenLayers ไดพฒนาเครองมอควบคมการแสดงผลตางๆ จ านวนมาก ไมวาจะเปน การ zoom/pan, การหาต าแหนงจากตวชต าแหนง, มาตราสวน, เครองมอควบคมการเปด/ปดการแสดงผล, เครองมอการวาดรป เหลานเปนตน

OpenLayers อาจกลาวไดวาถกพฒนาขนเพอเปนทางเลอกส าหรบการพฒนาโปรแกรมประยกตฝง Web Client นอกเหนอจาก Google Maps API โดยยอนกลบไปเมอชวงเดอนกมภาพนธ ป พ.ศ.2548 (ค.ศ.2005) Google ไดจดท า Google Maps มาใหใชงานฟรพรอมกบ Google Maps API เพอใหผพฒนาโปรแกรมสามารถนาไปพฒนาบน Web Site ของตนเอง โดยไมจ าเปนตองใชผานเวบไซต Google Maps ซงในขณะนนเองถอวามเพยง Google Maps API ทมความสามารถในการพฒนาโปรแกรมส าหรบแสดงผลขอมลแผนทบน Web Browser โดยสามารถดงภาพแผนทจาก Google Maps มาแสดงผลได ในชวงกลางปเดยวกนนนเอง บรษทเอกชนของสหรฐฯ ชอ MetaCarta รวมกบ Phil Lindsay ไดรวมกนพฒนาตนแบบ OpenLayers ขนมาและเผยแพรใหใชฟรในเดอนมถนายน และนาเสนอผลงานใน Where 2.0 Conference ท SanFranscisco หลงจากนน 1 ปทมพฒนาประกอบดวยSchuylerErle, Chrisopher Schnmid และ Erik Uzureau ไดประกาศการออก Open Layers เวอรชน 1.0 อยางเปนทางการในวนท 5 กรกฏาคม พ.ศ.2549 (ค.ศ.2006) จากนนอกเพยง 1 เดอนไดพฒนาเปนเวอรชน 2.0 ตอมาในปพ.ศ. 2550 (ค.ศ.2007) Open Layers ไดเขาไปอยใน Incubator Project ของ OSGeo และมการพฒนาและปรบปรงอยางตอเนองจนถงเวอรชนปจจบนคอ 3.0 OpenLayers ถกน าไปประยกตใชและตอยอดจ านวนมาก ในหลายๆซอฟตแวรและชดค าสง ประยกตรหสเปด เชน เปนเครองมอส าหรบแสดงผลขอมลใน GeoServer, เปนเครองมอส าหรบตอเชอมและแสดงขอมล Google ใน QGIS, เปนเครองมอแสดงแผนทในชดค าสง Pentaho ซงเปนชดค าสงทางดานขอมลสถต, ชดค าสงประยกต MapFish ตอยอดจาก OpenLayers และชดค าสง GeoExt ซงเปนสวนตอยอดจาก ExtJs ทเปนชดค าสง JavaScript ในงานดาน IT ทผนวกความสามารถรวมเขากบ Open Layers เหลานเปนตน OpenLayers ถกใชใน WebSite ตางๆ ทเผยแพรขอมลภมสารสนเทศ ทวโลกรวมถงในประเทศไทย ทงในลกษณะทเปนโปรแกรมประยกตเฉพาะเรองหรอเปนองคประกอบหนงใน Web Page (http://auckawut.blogspot.com/2011/09/openlayers.html สบคนเมอ 12 มถนายน 2559)

23

4.1.4 pgRouting

pgRouting เปนเครองมอทใชในการค านวณระยะทางตามเสนทางคมนาคม โดยการ Extension ของฐานขอมลเชงพนท PostgreSQL/PostGIS ซงเพมฟงกชนในการค านวณหาระยะทางและการวเคราะหโครงขายอนๆ ลงไปดวย pgRouting ไดพฒนามาจาก pgDijksta เขยนโดย Sylvain Pasche จาก camptocamp ตอมาไดมการน าไปพฒนาตอโดยบรษท Orlney ประเทศญป นและไดเปลยนชอใหมเปน pgRouting อยางเปนทางการ (ชงชย หมหอง, 2557) วตถประสงคหลกของ pgRouting คอ จดหาฟงกชนส าหรบการใชงานใน PostgreSQL/PostGIS พอสรางเครองมอในการค านวณหาระยะทาง ซงจะคลายๆ กบชดค าสงในโปรแกรมบางโปรแกรม เชน ค าสงการคนหาระยะทางทใกลทสดในโปรแกรม ArcGIS หรอใน PostGIS และไมเฉพาะในเรองของระยะทางบนถนนเทานน แตสามารถใชไดกบขอมลอะไรกไดทเกยวกบระยะทาง การสนเปลองเวลา น ามน เงน เชน เสนทางเกยวกบการเดนเรอ และระบบเนตเวรคแมขายบนอนเตอรเนต เปนตน

นอกจาก pgRouting สามารถค านวณหาระยะทางทสนทสด เรวทสดแลว pgRouting ยงสามารถชวยในการวางแผนการเดนทางในการจดสงสนคาหลายๆ ทในการเดนทางครงเดยวกน เชน จะไปสงของใหลกคาทงหมด 4 ท โดยเรมตนเดนทางจากโรงงานผผลต ควรจะไปสงของใหลกคารายใดกอนหลง ตามล าดบ เพอชวยในการประหยดเวลา และน ามน เปนตน

ขอดของวธการหาเสนทางจากระบบฐานขอมล คอ 1. สามารถท าการแกไขขอมลและรายละเอยดขอมลไดหลายวธ เชน QGIS และ

uDig ผานทาง JDBC, ODBC, หรอแกไขโดยตรงจากโปรแกรม Pl/pgSQL. อกทงยงสามารถแกไขผานไมวาจะทางคอมพวเตอรหรอโทรศพทกได

2. Data changes can be reflected instantaneously through the routing engine. There is no need for recalculation.

3. ขอมลทถกแกไขจะสามารถแสดงผลลพธใหมไดทนทผานโปรแกรมการเสนทางโดยไมตองท าการค านวณใหมอกครง

4. ตวแปลคาน าหนก cost สามารถค านวณผาน SQL และคาเหลานนสามารถเรยกมาค านวณไดจากหลายๆตารางหลายๆคอลมนในเวลาเดยวกน

(http://nu-gis.blogspot.com/2014/08/pgrouting.html สบคนเมอ 12 มถนายน 2559)

24

4.2 ชดโปรแกรมประยกตสวนบคคล (Desktop Applications) 4.2.1 Quantum GIS

Quantum GIS หรอ QGIS เปนโปรแกรม Desktop GIS ประเภทหนงทมประสทธภาพใน การน ามาใชจดการขอมลปรภมจดอยในกลมซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software: FOSS) ทใชงานงาย ลกษณะการใชงานเปนแบบ Graphic User Interface ซงสะดวกตอการใชงาน ไมวาจะเปนการเรยกใชขอมลภาพ ขอมลตาราง การแสดงผลตาราง การแสดงผลกราฟ ตลอดจนสามารถสบคนขอมลวเคราะหขอมลและน าเสนอขอมลไดในรปแบบแผนทสามารถเรยกใชขอมล เวกเตอรแรสเตอรในรปแบบทเปนมาตรฐานแพรหลาย เชน Shapefile และ GeoTIFF QGIS สามารถแกไข Shape File format ไดซงเปนทตองการมากในเวลาน QGIS พฒนาบนพนฐานของ Qt ทเปนไลบรารส าหรบ Graphical User Interface (GUI) ทใชงานไดทง UNIX, Window และMac การพฒนาใชภาษา C++ เปนหลกนอกจากนน QGIS ยงเชอมตอกบ Geospatial RDBMS เชน PostGIS/PostgreSQL สามารถอานและเขยนฟเจอรทจดเกบใน PostGIS ไดโดยตรงสามารถเชอมตอกบ GRASS ไดท าใหสามารถเรยกดขอมลทจดเกบใน GRASS โดยตรง และสามารถเรยกใชฟงกชนตางๆของ GRASS ได สนบสนนการวเคราะหเชงพนท (Spatial Analysis) ในเบองตนและการแสดงผลขอมลเชงต าแหนงในรปแบบของแผนท การสรางและการแกไขขอมลเชงต าแหนง (Spatial Data) และขอมลตาราง (Attribute Data) สามารถจดการขอมลไดงายโดยใชเครองมอตาม GUI ทก าหนด (http://202.28.48.140/dssgis/Qgis.pdf สบคนเมอ 11 มถนายน 2559)

4.2.2 GRASS (Geographic Resources Analysis Support System) Geographic Resource Analysis Support System (GRASS เปนซอฟตแวรท

ออกแบบและใชงานไดดบนระบบ UNIX ระบบงานถกออกแบบให รองรบภารกจทางทหาร US Army Corp of Engineer Laboratory และไดรบการสนบสนน จาก US CERL อยางเปนทางการเรอยมาจวบจนปลายทศวรรษท 80 ตอมาภายหลง US CERL ไดประกาศยตการพฒนา GRASS เนองจากในหวงเวลาดงกลาวในทองตลาดมระบบ GIS ใหเลอกใชอยาง

แมวา GRASS จดไดวาเปนซอฟตแวรสาหรบภมสารสนเทศทครอบคลมกวางขวางมาก GRASS 6 มโมดลทใชงานเปนฟงกชนตางๆ กวา 500 โมดล GRASS มโมดลสนบสนนการวเคราะหเฉพาะทาง (Vertical Solution) เชน การวเคราะหโครงขาย การวเคราะหทางอทกวทยา การวเคราะหการพงทลายของดน การแพรของ ไฟปา การเชอมตอไปยงชดซอฟตแวรทางวทยาศาสตรกายภาพมากมาย

25

GRASS นอกจากจะใชงานเปน Desktop GIS ทมขอบเขตการใชงานกวาวขวางแลว GRASS ยงมความยดหยนและเหมาะทจะพฒนาใหเปน Spatial Analysis Engine ส าหรบการเรยกใชผานเครอขายท Laboratory for Advance Information Technology and Standards (LAITS) ไดผนวกรวม GRASS ใหเปน geo-spatial processing service [Liping Di, 2004] ปจจบน GRASS เปนรน 6.3 สามารถตดตงและเรยกใชงานไดสะดวกทงบน Microsoft Windows และLinux โดยเฉพาะมพฒนาใหผนวกรวมกบ Desktop GIS QGIS ใหมความงายและสะดวกในการใชงาน (https://mapserver.osgeo.org/content/spotlights/developer/MarkusNeteler.html สบคนเมอ 12 มถนายน 2559) 5. Apache

Apache ท าหนาทเปน web server ทมผ ใชกนทวโลก มหนาทในการจดเกบ Homepage ไปยง Browser ทมการเรยกเขายง web server ทเกบ Homepage ซงปจจบนจดไดวาเปน web server ทนาเชอถอเปนอยางมาก อาปาเชเปนซอฟตแวรทอยในลกษณะของโอเพนซอรส ทเปดใหบคคลทวไปไดสามารถเขามารวมพฒนาใหเกดประโยชนมากขน

ความสามารถของ Apache อาปาเชเปนซอฟตแวรทอยในลกษณะของโอเพนซอรส ทเปดใหบคคลทวไปสามารถเขา

มาพฒนาสวนตางๆ ของอาปาเชได ท าใหเกดเปนโมดลทเกดประโยชนมาก เชน mod_perl, mod_python หรอ mod_ งโมดลทท าใหอาปาเชสามารถใชประโยชน และสามารถท างานรวมกบภาษาอนได แทนทจะเปนเพยง Server ทใหบรการเพยงแค HTML อยางเดยว นอกจากนอาปาเชยงมความสามารถอนๆ ดวย เชน การยนยนตวบคคล (mod_auth, mod_access, mod_digest) หรอเพมความปลอดภยในการสอสารผานโปรโตคอล https (mod_ssl) (ทมา: Apache, ศวนาถ อทธมณเนตร) 6. ระบบการสนบสนนการตดสนใจเชงพนท ดานการทองเทยว (Spatial Decision Support System)

Keen and Scott-Morton (1978) ไดใหความหมายของระบบสนบสนนการตดสนใจ Decision Support System: DSS เปนระบบทมปฏสมพนธกนกบระบบคอมพวเตอรทถกออกแบบใหสนบสนนผ ใชหรอกลมผ ใช เพอท าใหเกดประสทธผลสงทสดในการตดสนใจเพอแกไขปญหาในลกษณะกงโครงสราง

26

Geoffrion (1983) ไดใหค าจ ากดความ และ 6 ลกษณะของระบบสนบสนนการตดสนใจ คอ

1) เปนระบบทถกออกแบบใหแกไขปญหาในลกษณะกงโครงสราง (Semi-structure) 2) มสวนตดตอกบผใชทงายและสะดวก 3) มความยดหยนในการจ าลองแบบโดยอาศยขอมลทจดเกบ 4) สามารถทจะสรางทางเลอกในการแกไขปญหา 5) มความสามารถในการรองรบ รปแบบทหลากหลายของการตดสนใจ 6) มความสามารถในการแกปญหาทเปนผลสบเนองจากความหมายและคณลกษณะ และสามารถก าหนดประเดนส าคญอยางนอย 3 ประการ คอ การตดสนใจในระบบสนบสนนการตดสนใจเปนปญหาแบบกงโครงสราง (Semi-structure), ความมประสทธภาพ และการสนบสนน ในประเดนการตดสนใจในระบบสนบสนนการตดสนใจเปนปญหาแบบกงโครงสรางและ

ความมประสทธภาพนน DSS ถกสรางขนมาเพอเพมประสทธภาพของกระบวนการตดสนใจแกปญหาของผตดสนใจอยางสนเชง เพยงแตสนบสนนเทานน ประการส าคญทควรจะใหน าหนกเพอท าความเขาใจกอนกคอ ระดบการตดสนใจปญหาแบบกงโครงสราง

การตดสนใจระดบโครงสราง (Structured Decision) เปนปญหาทมแบบอยาง มลกษณะซ าไปซ ามา ซงใชโปรแกรมคอมพวเตอรได ผ ใชระบบการตดสนใจในระดบนเนนไปทผลลพธของกระบวนการเพยงอยางเดยว โดยทมนอยมากหรอไมมเลยทจะมสวนในกระบวนการตดสนใจ

การตดสนใจในระดบไมมโครงสราง (Unstructured Decision) เปนปญหาทมนษยไมสามารถระบถงโครงสรางของปญหาได โดยทฤษฎใดๆ เพอใชในการอธบาย จงเรยกอกอยางหนงวาเปนการตดสนใจทไมสามารถใชโปรแกรมได กลาวคอ ไมมการเกดซ าซอนกนหรอเกดนอยมาก การตดสนใจแตละครงมตวแปรอนๆ เขามาเกยวของตลอดเวลา การตดสนใจในลกษณะนตองกระท า โดยผตดสนใจเทานนไมสามารถน าคอมพวเตอรเขามาชวยได เพราะฉะนนผ ทตดสนใจในระดบนจะตองใชประสบการณของตวเอง ซงประสบการณเหลานนอาจเกดจากการลองผดลองถก การเรยนรตงแตอดตจนถงปจจบนของผตดสนใจ

การตดสนใจในระดบกงโครงสราง (Semi-Structured Decision) การตดสนใจสวนใหญในปรากฏการณจรงไมมลกษณะโครงสรางหรอไมมโครงสรางอยางสมบรณ แตการตดสนใจในปญหามกจะอยระหวางการตดสนใจทงสองแบบ จงถกเรยกวา แบบกงโครงสราง ดงภาพ 6

27

แสดงใหเหนวาการตดสนใจแกปญหาในระดบนตองอาศยผ ตดสนใจ โดยมคอมพวเตอรเปนสวนสนบสนน ทงนจ าเปนตองมปฏสมพนธกนระหวางผ ใชหรอผตดสนใจกบระบบคอมพวเตอร DSS เปนซอฟแวรทชวยในการตดสนใจเกยวกบการจดการ การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และการสรางตวแบบทซบซอนภายใตซอฟแวรเดยวกน นอกจากน DSS ยงเปนการประสานงานการท างานระหวางบคลากรกบเทคโนโลยทางดานซอฟแวร โดยเปนการกระท าโตตอบกนเพอแกปญหาแบบไมมโครงสรางอยางสมบรณ และอยภายใตการควบคมของผ ใชตงแตเรมตนถงสนสดขนตอน หรออาจกลาวไดวา DSS เปนระบบทโตตอบกนโดยใชคอมพวเตอร เพอหาค าตอบทงาย สะดวก และรวดเรว จากปญหาทไมมโครงสรางทแนนอน ดงนนระบบการสนบสนนการตดสนใจจงประกอบดวยชดเครองมอ ขอมล และทรพยากรอนๆ ทผ ใชหรอนกวเคราะหน ามาใชในการประเมนผล และแกไขปญหา หลกการของ DSS จงเปนการใหเครองมอทจ าเปน ในการวเคราะหขอมลทมรปแบบทซบซอน แตมวธการปฏบตทยดหยน DSS จงถกออกแบบเพอเพมประสทธภาพในการท างาน ไมเพยงแตการตอบสนองในเรองความตองการของขอมลเทานน

ภาพ 6 ระดบโครงสรางของการตดสนใจ (Malczewski, 1999)

ผใชระบบ

ระบบสนบสนนการตดสนใจ

ระบบโตตอบกบผใช (ระดบการตดสนใจ)

การตดสนใจในระดบไมมโครงสราง (Unstructured Decision)

การตดสนใจในระดบกงโครงสราง (Semi-Structured Decision)

การตดสนใจระดบโครงสราง(Structured Decision)

28

7. องคประกอบระบบสนบสนนการตดสนใจ

ระบบสนบสนนการตดสนใจมองคประกอบหลกอย 4 องคประกอบ คอ องคประกอบทางดานระบบจดการขอมล องคประกอบทางดานการวเคราะหขอมลและสรางแบบจ าลอง องคประกอบทางดานการน าเขาขอมลสราง output และรายงาน และองคประกอบทางดานสวนตดตอกบผ ใชงาน (ภาพ 7) ระบบจดการฐานขอมล ขอมลทมความหลากหลายเมอน ามาเกบไวในคอมพวเตอรจะตองมการออกแบบ การจดการอยางมประสทธภาพ เพอใหเกดการคนหาขอมลอยางรวดเรวและถกตอง องคประกอบสวนนเปนสวนทใชในการเกบขอมลเขาสระบบ เปนศนยกลางในการผานเขาออกของขอมลไปสสวนวเคราะห โดยอาศยระบบฐานขอมลแบบตางๆ เชน ระบบฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational DSMs) เปนตน

ภาพ 7 องคประกอบของระบบสนบสนนการตดสนใจ (DSS)

การวเคราะหและสรางแบบจ าลอง องคประกอบสวนนประกอบไปดวยชดค าสงหรอชดของฟงกชนการวเคราะหตางๆ โดยอาจจะแปลงจากการวเคราะหทางสถตและการวเคราะหเชงพนท โดยการท างานจะด าเนนการตามล าดบของค าสง เพอใหไดค าตอบทดทสด

Data ระบบจดการขอมล

การวเคราะหและสรางแบบจ าลอง

Model base

การน าเขาขอมลและการสรางOutput

สวนตดตอกบผใช

ผใช

29

สวนน าเขาขอมลและสราง Output การตดสนใจในหลายๆ รปแบบตองการผลลพธหรอ output ในการวเคราะหทแตกตางกนออกไป ตวอยางเชน ผ ตดสนใจในระดบนโยบายตองการเพยงแคตวเลขหรอสถตสรปเทานน ตางจากผตดสนใจด าเนนการปฏบตตองการขอมลทมากกวานน เชน แผนท แผนภม ตวเลขทแมนย า เปนตน DSS ทดควรจะสามารถสราง output ในหลากหลายรปแบบเพอใหไดสารสนเทศทเหมาะสมมากทสด

สวนตดตอกบผ ใช User Interface เปนสวนทผ ใชหรอผ ตดสนใจใชตดตอสอสารกบระบบสนบสนนการตดสนใจ เปนสวนทรบค าสง ขอมล และแสดงผลการวเคราะห ดงนนสวนน จงถกออกแบบใหงายตอการใชงาน 8. ระบบสนบสนนการตดสนใจเชงพนท (Spatial Decision Support System: SDSS)

จากคณลกษณะ 4 ขอทไดกลาวมาแลวนน Geoffrion ยงน ามาเสนอเพมเตมความสามารถ และฟงกชนของระบบสนบสนนการตดสนใจเชงพนท กลาวคอ

1) มกลไกทใชในการน าเขาขอมลเชงพนท 2) สามารถน าเสนอโครงสรางของพนท และความสมพนธของพนท 3) เพมเตมความสารถในการวเคราะหเชงพนท และการวเคราะหเชงภมศาสตร 4) สามารถน าเสนอผลในหลากหลายรปแบบ และทส าคญคอ แผนท ความสามารถท Geoffrion น าเสนอเพมเตมนนมอยอยางมากมายใน GIS ดงนนจงเปน

ทางออกทดทสดทจะน าความสามารถมาใชในระบบสารสนเทศภมศาสตร รวมกบแนวคดเชงระบบของระบบสนบสนนการตดสนใจเพอใชในการตดสนใจเชงพนท องคประกอบของ DSS สามารถน ามาประยกตใชใน SDSS ไดเชนเดยวกน โดยอาจจะรวมเอาสวนตางๆ กลายเปนองคประกอบหลก 3 อยาง (Malczewski, 1999) ดงภาพ 8

30

ภาพ 8 องคประกอบของ SDSS (Malczewski, 1999)

ระบบยอยๆ 3 ระบบ ไดแก 1) ระบบจดการ Database management system: DBMS) และฐานขอมลทาง

ภมศาสตร (Geographical database) มหนาทในการท างานกบขอมลทจะเขาสระบบทงหมด โดยสามารถน าเขา คนคน สรางความสมพนธในฐานขอมลได ทงนขอมลใน SDSS จะเนนการจดการขอมลเชงพนท

2) ระบบการจดการแบบจ าลอง (Model-base management system: MBMS) และแบบจ าลอง (Model base) เปนเสมอนหองสมดของแบบจ าลอง และมระบบปรบปรง และจดการแบบจ าลองเหลาน MBMS จะท างานในระหวางทมการวเคราะหขอมล โดยระบบยอยจะเลอกแบบจ าลองทเปนไปไดในการวเคราะหในเรองตางๆ MBMS ยงเปนตวเชอมโยงระหวางแบบจ าลอง กลาวคอ ผลลพธทไดจากแบบจ าลองหนง อาจจะกลายเปนขอมลเรมตนของการวเคราะหแบบจ าลองอกแบบจ าลองหนง เปนตน

3) ร ะบบส ร า ง และจดการส วนต ดต อกบผ ใ ช (Dialogue Generation and Management System : DGMS) เปนระบบยอยทเกยวของกบการน าเขา และสรางผลลพธของ SDSS นอกจากนนสวนเพมเตมอกสวนหนงทขาดไมไดกคอ ผ ใช (User) ซงหมายถง ผตดสนใจ (Decision maker) สามารถน ามารวมเปนองคประกอบยอยท 4 ไดเชนเดยวกน เนองจากทกลาวมาแลวขางตน สงทแตกตางของ DSS กคอ ความมปฏสมพนธระหวางคอมพวเตอรกบผ ใชนนเอง เพอใหเกดความกระจางในหนาทของแตละระบบยอย

Geographical Model Base

DBMS MBM

DGMS

User

31

9. เกณฑการคดแยกผปวยฉกเฉนและจดล าดบการบรบาล

พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ.2551 ไดก าหนดนยาม “ผ ปวยฉกเฉน” หมายความวา บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหน ซงเปนภยนตรายตอการด ารงชวตหรอการท างานของอวยวะส าคญ จ าเปนตองไดรบการประเมน การจดการ และ บ าบดรกษาอยางทนทวงท เพอปองกนการเสยชวตหรอการรนแรงขนของการบาดเจบหรออาการปวยนน และสถาบนการแพทยแหงชาต (สพฉ.) ไดมประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน เรอง หลกเกณฑการประเมนเพอคดแยกระดบความฉกเฉนและมาตรฐานการปฏบตการฉกเฉน พ.ศ. 2554 เพอการคมครองความปลอดภยของผ ปวยฉกเฉนใหสถานพยาบาล หนวยปฏบตการ และผปฏบตการ ด าเนนการตรวจคดแยกระดบความฉกเฉน และจดใหผ ปวยฉกเฉนไดรบการปฏบตการฉกเฉนตามล าดบความเรงดวนทางการแพทยฉกเฉน แบงเปน 5 ระดบ ตามความเรงดวนในการปฏบตการ โดยก าหนดใหใชเกณฑการประเมน เพอคดแยกระดบความฉกเฉน ณ หองฉกเฉนตามระบบ Emergency Severity Index (ESI) Version 4 แบบ 5 ระดบ คอ

ผ ปวยฉกเฉนวกฤต ไดแก บคคลซงไดรบการบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหน ทมภาวะคกคามตอชวต หากไมไดรบการปฏบตการแพทยทนทเพอแกไขระบบการหายใจ ระบบไหลเวยนเลอด หรอระบบประสาทแลว ผ ปวยอาจมโอกาสเสยชวตไดสง ท าใหการบาดเจบ อาการปวยของผ ปวยฉกเฉนนนรนแรงขน หรอเกดภาวะแทรกซอนขนไดอยางฉบไว ใหใชสญลกษณ “สแดง” ส าหรบผ ปวยฉกเฉนวกฤต

ผ ปวยฉกเฉนเรงดวน ไดแก บคคลทไดรบบาดเจบหรออาการปวย ซงมภาวะเฉยบพลนมากหรอเจบปวยรนแรง อาจจ าเปนตองไดรบการปฏบตการแพทยอยางเรงดวน มฉะนนอาจท าใหเกดบาดเจบหรออาการปวยของผ ปวยฉกเฉนนนรนแรงขน หรอเกดภาวะแทรกซอนได ซงสงผลใหเสยชวตหรอพการในระยะตอมาได ใหใชสญลกษณ “สเหลอง” ส าหรบผ ปวยฉกเฉนเรงดวน

ผ ปวยฉกเฉนไมรนแรง ไดแก บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวย ซงมภาวะเฉยบพลนไมรนแรง อาจรอรบการปฏบตการแพทยไดในชวงระยะเวลาหนงหรอเดนทางไปรบการบรการสาธารณสขดวยตนเองได แตจ าเปนตองใชทรพยากร และหากปลอยไวกนเวลาอนสมควรแลวจะท าใหการบาดเจบหรออาการปวยขอผ ปวยฉกเฉนนนรนแรงขนหรอภาวะแทรกซอนขนได ใหใชสญลกษณ “สเขยว” ส าหรบผ ปวยฉกเฉนไมรนแรง

ผ ปวยทวไป ไดแก บคคลทเจบปวยแตไมใชผ ปวยฉกเฉน ซงอาจรอรบหรอเลอกสรรบรการสาธารณสขในเวลาท าการปกตได โดยไมกอใหเกดอาการทรนแรงขนหรอภาวะแทรกซอนตามมา ใหใชสญลกษณ “สขาว” ส าหรบผ ปวยฉกเฉนทวไป

32

ผ รบบรการสาธารณสขอน ไดแก บคคลซงมารบบรการสาธารณสขหรอบรการอน โดยไมจ าเปนตองใชทรพยากร ใหใชสญลกษณ “สด า” ส าหรบผบรการสาธารณสขอน

เกณฑการคดแยกผ ปวยฉกเฉนและจดล าดบการบรบาล ณ หอง ถกแบงออกเปน 25 กลมของอาการของผ ปวยอกดวย ไดแก

กลมอาการท 1 ปวดทอง / หลง / เชงกรานและขาหนบ กลมอาการท 2 แอนาฟแลกซส / ปฏกรยาภแพ กลมอาการท 3 สตวกด กลมอาการท 4 เลอดออก (ไรเหตบาดเจบ) กลมอาการท 5 หายใจยากล าบาก กลมอาการท 6 หวใจหยดเตน กลมอาการท 7 เจบแนนทรวงอก / หวใจ กลมอาการท 8 ส าลกอดทาหายใจ กลมอาการท 9 เบาหวาน กลมอาการท 10 ภยนตรายจากสภาพแวดลอม กลมอาการท 11 (เวนวาง) กลมอาการท 12 ปวดศรษะ / ล าคอ กลมอาการท 13 คลมคลง / จตประสาท / อารมณ กลมอาการท 14 ยาเกนขนาด / ไดรบพษ กลมอาการท 15 มครรภ / คลอด / นรเวช กลมอาการท 16 ชก กลมอาการท 17 ปวย / ออนเพลย (ไมจ าเพาะ) / อนๆ กลมอาการท 18 แขนขาออนแรง พดล าบาก / ปากเบยว (หลอดเลอดสมองอดตน) กลมอาการท 19 หมดสต / ไมตอบสนอง / หมดสตชววบ กลมอาการท 20 เดก / ทารก (กมารเวชกรรม) กลมอาการท 21 ถกท าราย / บาดเจบ กลมอาการท 22 ไหม / ลวก –ความรอน / กระแสไฟฟา / สารเคม กลมอาการท 23 จมน า / หนาคว าจมน า / บาดเจบเหตด าน า / บาดเจบทางน า กลมอาการท 24 พลดตกหกลม / อบตเหต / เจบปวด กลมอาการท 25 อบตเหตยานยนต

33

ขดความสามารถของหนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลในการปฏบตการฉกเฉน ใหถอตามกฎหมาย กฎ ค าสง และขอมลขาวสารเกยวกบการจดตงหรอการไดรบอนญาต รวมทงการด าเนนการ และภาระรบผดชอบของหนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลนน

10. ระบบบรการการแพทยฉกเฉน

ระบบบรการการแพทยฉกเฉน คอ การจดใหมการระดมทรพยากรในพนทหนงๆ ใหสามารถชวยเหลอผอาศยในพนทไดมโอกาสขอความชวยเหลอในกรณเจบปวยฉกเฉนทงในภาวะปกตและในภาวะภยพบตไดโดยจดใหมระบบการรบแจงเหต ระบบการเขาชวยเหลอผบาดเจบ ผ ปวยฉกเฉน ณ จดเกดเหต ระบบการล าเลยงขนยายและการสงผ เจบปวยฉกเฉนใหแกโรงพยาบาลทเหมาะสมไดอยางมคณภาพและรวดเรวตลอด 24 ชวโมง 11. ชดปฏบตการแพทย

ชดปฏบตการแพทย หมายถง ชดทจดตงขนเพอปฏบตการฉกเฉนทางบก ทางน า และทางอากาศยาน ประกอบดวยผปฏบตการ พาหนะ เวชภณฑ เครองมอตางๆ ทเกยวกบการปฏบตการฉกเฉน ประเภทของชดปฏบตการ ตางๆ เปนไปตามทสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ก าหนดไดแก

1. ชดปฏบตการฉกเฉนเบองตน (First Response Unit: FR) 2. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบตน (Basic Life support Unit: BLS) 3. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบกลาง (Intermediate Life Support Unit: ILS) 4. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบสง (Advanced Life Support Unit: ALS)

ซงชดปฏบตการทง 4 ประเภท จะประกอบดวย บคลากร พาหนะ และอปกรณตามมาตรฐานทคณะกรรมการ การแพทยฉกเฉนก าหนด และไดขนทะเบยนไวกบหนวยปฏบตการ 12. งานวจยทเกยวของ

Alka B. Patel, Nigel M. Waters, Ian E. Blanchard, Christopher J. Doig and William A. Ghali. (2012) ไดศกษาเกยวกบการสรางแบบจ าลองการตรวจสอบระยะเวลากอนถงโรงพยาบาลของรถพยาบาลฉกเฉนโดยใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร โดยศกษากลมตวอยาง (ผ ปวยทมอายมากกวา 18 ปขนไป) ในพนทคลการ ป 2006 แบงออกเปนเขตเมองและนอกเมอง โดยใช scatterplots และ ESRI ArcGIS 10.0 เปนการสรางแบบจ าลองขนมาใชในการทดสอบน ามาเปรยบเทยบกบเอกสารทเคยมการตพมพเผยแพรมาแลว ผลการศกษา

34

พบวา ปจจยทใชในการวเคราะหระยะเวลากอนถงโรงพยาบาลม 4 องคประกอบ (การระดมพล, การตอบสนอง/ตอบโต, ณ ทเกดเหต และระยะเวลาการเคลอนยาย) ระยะเวลากอนถงโรงพยาบาลทเกดขนจรงของระบบการแพทยฉกเฉนในพนทศกษามคาสงกวาคาประมาณการณของแบบจ าลอง โดยคาเฉลยจากเหตการณทเกดขนจรงในชวงเวลา ณ จดเกดเหตมคาเฉลยมากกวาคาเฉลยของเอกสารทเคยตแพรประมาณ 7-8 นาท และระยะเวลาในการเคลอนยายผ ปวยไปยงโรงพยาบาลนน ระยะเวลาทเกดขนจรงมคาเฉลยมากกวาแบบจ าลองของเอกสารการตพมพทผานมาประมาณ 5-7 นาท

Sittichai Choosumrong and Venkatesh Raghavan (2011) ศกษาเกยวกบการคนหาเสนทางทสนทสด เวลาทนอยทสด และมความปลอดภย โดยใช pgRouting ในการคนหาระยะทาง เพอน าทางระหวางจดเรมตน และจดปลายทาง ผลการศกษาพบวา บางครงเสนทางอาจมการเปลยนแปลงหรอไมสามารถใชงานไดชวคราว และเสนทางทสนบสนนแบบไดนามก จะแสดงใหเหนถงระบบทใช FOSS4G และสามารถปรบแตงส าหรบความหลากหลายตามความตองการ การพฒนาระบบจะใชโปรแกรม Web Map Server, Apache, PHP, JavaScript, PostgreSQL, PostGIS, QGIS เปนตน นอกจากนยงสามารถใชระบบยงรวมกบ Android SDK ทสามารถเขาถงระบบผานเครอขาย เพอเปดใชงานอปกรณพกพา การศกษาจะมงเนนไปทปญหาอนๆทเกยวกบขอมลการสรางแบบจ าลองส าหรบน าทางยานพาหนะ pgRouting สามารถใชเวบเปนการบรการประมวลผล (WPS) โดยใชแพลตฟอรมระบบของ ZOO

Sittichai Choosumrong, et.all (2010) ศกษาเกยวกบวธการหาเสนทางทสนทสด เวลาทนอยทสด และเสนทางทปลอดภย โดยใชอลกอรทม pgRouting ในการพฒนาเสนทางโดยปรบเปลยนการท างานของ pgRouting และจะใชเสนทางแบบไดนามกในการปรบเปลยนขอมลตามเงอนไขของถนน ส าหรบการออกแบบพฒนาระบบและโปรแกรมทางภมศาสตรจะใช PostGIS และ pgRouting เปนสวนขยายส าหรบ PostgreSQL, DBMS ผลการศกษาพบวา ประสทธภาพของการคนพบเสนทางทดขน ระบบมการค านวณระยะทางจากจดเรมตนไปยงจดหมายปลายทาง โดยเลอกเสนททสนทสด ใชระยะเวลาทนอย และหลกเลยงเสนทางทไมปลอดภย โดยจะแสดงเสนทางพรอมกบค าอธบายไว ระบบทพฒนาขนจะเปนประโยชนในการจดการการจราจรในภาวะฉกเฉน และปฏบตการชวยเหลอ

กลยรตน ชนบาน จกกรช พฤษการ และศวดล เสถยรพฒนากล (2556) ศกษาเกยวกบการพฒนาเวบแอพพลเคชนเพออ านวยความสะดวกในการคนหาเสนทาง โดยเวบจะแสดงบรเวณและเสนทางทน าทวม และหาเสนทางทเหมาะสมแกการเดนทางจากจดหนงไปยงอก

35

จดหนง ซอฟตแวรทใชในการพฒนาเวบแอพพลเคชน ไดแก Appserv 2.5.10 คอ Apache 2.2.8, PHP 5.2.6, MySQL 5.0.51b, phpMyAdmin-2.10.3, Windows 7 Ulitimate และ Dreamweaver CS3 โดยผดแลระบบสามารถก าหนดพนทเสยงภยโดยการปกหมนโดยใช Google Maps API และก าหนดพนทตน ละปลายทางเพอหลกเลยงพนทเสยงภย จากการทดสอบพบวาระบบสามารถแสดงเสนทางทเลยงน าทวมและเปนเสนทางทสนทสด โดยใชคาละตจด ลองตจด จาก Google mapsและมการก าหนดโหนดขางเคยงของแตละหมดวามอะไรบาง เพอชวยในการหาเสนทางตามหลกอลกอรทม Dijkstra’s

นทธพงศ นนทส าเรง (2554) ศกษาเกยวกบการวเคราะหสถานทจอดรถก ชพดวยวธจดศนยถวงจากน าหนกความเสยงเพอหาจดจอดรถก ชพทเหมาะสมในการตอบสนองตอเหตอบตเหตทเกดขนโดยใชเวลานอยทสดในการไปยงจดเกดเหต โดยท าการเกบขอมลสถตการใชบรการการแพทยฉกเฉนและก าหนดพกดของจดเกดเหตผานเวบไซต Google Map และท าการประเมนความเสยงโดยใชหลกการวเคราะหอาการขดของและผลกระทบ (Failure Modes and Effects Analysis; FMEA) ซงประเมนความเสยหายจากความรนแรงของเหตฉกเฉน โอกาสในการเกดและการตรวจจบและการปองกน โดยการประเมนผลของจดจอดรถทค านวณไดสามารถประเมนได 2 ลกษณะ คอ ค านวณจากระยะขจดรวมทงมดของการเดนทางจากจดจอดรถไปยงจดเกดเหต และค านวณจากระยะทางจรงของการเดนทางจากจดจอดรถไปยงทเกดเหต ซงผลการทดลองพบวา ไดจดจอดรถจากการค านวณซงหางจากจดจอกรถเดม 1.6 กโลเมตร เมอท าการวเคราะหและปรบเปลยนจดจอดใหเหมาะสมและเปนไปไดในทางปฏบตจะพบวาไดจดจอดรถใหม ซงอยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลปทม และเมอเปรยบเทยบระยะขจดและระยะทางจากจดจอดรถเดมและจดจอดรถทก าหนดขนมาใหมพบวาผลทไดมความแตกตางกน โดยระยะขจดเฉลยจากจดจอดรถใหมไปยงจดเกดเหตจะมระยะทนอยกวาเดมถง 20.26 % แตในขณะทคดระยะทางจะมระยะทเพมขนจากจดเดม 9.93 %

นธศกด โพธาราม วรตม ศรมณธรรม และยพน สรรพคณ (2558) ศกษาเกยวกบระบบสนบสนนการตดสนใจในการเดนทาง ทชวยอ านวยความสะดวกใหกบผ ใช ในการค านวณคาสกหรอจะมการน าเสนทางทเดนทางมาค านวณกบอปกรณของยานพาหนะทผบรการเลอกใชในการเดนทาง โดยใชทฤษฎ Dijkstra’s Algorithm และทฤษฎ Branch and Bound Algorithm เพอเปรยบเทยบอลกอรทมของทง 2 แบบ วาแบบใดมประสทธภาพดกวากน เพอน ามาประยกตใชในการหาเสนทางทสนทสดหรอหาเวลาทนอยทสด การท างานของเวบแอพพลเคชนสนบสนนการตดสนใจการเลอกเสนทาง ผ ใชจะตองเขาสระบบเพอใชงาน ผ ใชงานทเปนสมาชก

36

จะเลอกเสนทางทตองการเดนทางพรอมกบปอนรายละเอยดของยานพาหนะ เพอทจะน าไปประมวลผลคาสกหรอของยานพาหนะตอการเดนทางในแตละครง จากการศกษาจะพบวา Dijkstra’s Algorithm สามารถท างานไดตรงตามความตองการมากกวา และระบบสนบสนนการตดสนใจในการเดนทางจะชวยอ านวยความสะดวกใหกบผ ใชในการเดนทาง และการชวยตดสนใจกอนการเดนทาง เพอประหยดเวลา และคาใชจายได

พลอยพรรณ ศรกจการ และสนารน จนทะ (2558) ศกษาการก าหนดจดจอดรถปฏบตการฉกเฉนทเหมาะสม โดยพจารณาระดบความรนแรงของอาการผ ปวยในพนทอ าเภอเมอง จงหวดปราจนบร โดยไดน าแบบจ าลองตางๆ มาปรบเพอสรางแบบจ าลองใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงโดยพจารณาการคดแยกประเภทผ ปวยและรถปฏบตการฉกเฉนตามระดบความรนแรง เชน แบบจ าลอง Maximum Expected Covering Location Problem (MEXCLP), แบบจ าลอง Modular Capacitated Maximal Covering Location Problem (MCMCLP), แบบจ าลอง Multiple Coverage, One-unit Facility Location, Equipment-Emplacement Technique (MOFLEET), แบบจ าลอง Maximum Expected Coverage Location Problem with Two Types of Servers (MEXCLP2), แบบจ าลอง Maximal Expected Survival Location Model for Heterogeneous Patients (MESLMHP) จากแบบจ าลองตางๆ ท าใหน ามาใชในการปรบปรงจดจอดรถปฏบตการฉกเฉนใหเหมาะสมโดยน าเงอนไขการกระจายจดจอดรถในแตละพนทเขามาพจารณาเพมเตม ผลการวจยพบวาเมอปรบปรงและก าหนดจดจอดรถใหม สามารถใหบรการครอบคลมจ านวนผ ปวยเพมขนจากเดมรอยละ 15.04

ศลามณ แจงใบ (2558) ไดศกษาเกยวกบการพฒนาระบบคนหาเสนทางและเขาถงผ ปวยบนเครอขายอนเตอรเนต โดยใชซอฟตแวรรหสเปด (FOSS4G) ในการพฒนาระบบและใช pgRouting รวมกบ PostgreSQL/PostGIS ในการวเคราะหระบบโครงขายถนนส าหรบการบรการเสนทางทสนทสด ผลการศกษาพบวาระบบสามารถน าไปใชในการคนหาต าแหนงบานผ ปวย จดใหบรการฉกเฉน โรงพยาบาลได เมอทราบต าแหนงของผ ปวยจงท าใหระบบคนหาเสนทางสนทสด ใชเวลานอยทสดในการเดนทางไปยงต าแหนงดงกลาวทได โดยน าเอาขอมลต าแหนงบานผ ปวยมาวเคราะหรวมกบพนท

บทท 3

วธด าเนนงานวจย

ในการศกษางานวจยเรองการพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนในเขอ าเภอเมองพษณโลก โดยมวธการด าเนนการ คอ ไดศกษาขอมลผ ปวยทลงทะเบยนกบโรงพยาบาลพทธชนราช จดใหบรการรถฉกเฉนและโรงพยาบาลตางๆ ในจงหวดพษณโลก โดยเรมจากสมมตตวอยางผ ปวยฉกเฉน ไดแก ชอ-สกล ทอย เลขบตรประจ าตวประชาชน อาการของผ ปวย เปนตน การสอบถามการท างานของมลนธกภยหรอรถฉกเฉน และเกบคาพกดต าแหนงของโรงพยาบาล รถฉกเฉนทใหบรการ และต าแหนงบานผ ปวย จากนนท าการจดการขอมลลงในโปรแกรม QGIS หลงจากนนน าเขาระบบฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS จะไดฐานขอมลทงหมด 3 ฐานขอมล ไดแก ขอมลต าแหนงบานผ ปวย ขอมลต าแหนงรถใหบรการฉกเฉน และขอมลต าแหนงโรงพยาบาลตางๆ จากนนเขยนชดค าสงบนเวบไซตดวยภาษา PHP, HTML และ JavaScript และน าสวนทระบบแสดงต าแหนงไปเชอมตอกบ Google Maps API เพอทจะแสดงต าแหนงของบานผ ปวย และต าแหนงอนๆ ทอยในระบบฐานขอมล ซงจะท าการค านวณผลลพธในทกๆ ต าแหนง เมอผ ใชระบบคนหาต าแหนงตามเงอนไขทไดก าหนดไว ระบบจะท าการประมวลผล และแสดงขอมลผลลพธทมขนตอนรายละเอยด ดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง

ขอมลผ ปวยทไดจากการสมมตขนมาเปนกลมของประชากรทใชในการศกษาครงน เนองจากผ ปวยแตละคนมโรคทแตกตางกนออกไปและมระดบความรนแรงของอาการทแตกตางกน เพอทจะแสดงผลลพธของประเภทรถทใหบรการทแตกตางกนและเหมาะสมกบกลมอาการของผ ปวย 2. ตวแปรทใชในการวจย

1. ต าแหนงของบานผ ปวย คอ การเลอกตวอยางต าแหนงทผ ปวยทสมมตขนมาโดยมโรคทแตกตางกน เชน โรคประจ าตว บานเลขท หมบาน ต าบล อ าเภอ เปนตน

2. ต าแหนงของรถพยาบาลทใหบรการ คอ ต าแหนงของรถพยาบาลใหรบบรการอยในจดตางๆ ในอ าเภอเมองพษณโลก โดยแบงประเภทของรถพยาบาล เชน รถพยาบาล รถกภย รถก ชพ เปนตน และรถแตละประเภทจะมการจ ากดความเรวในการขบ

38

3. ต าแหนงของโรงพยาบาล คอ ต าแหนงของโรงพยาบาลตางๆ ในอ าเภอเมองพษณโลก เชน โรงพยาบาลของรฐบาล โรงพยาบาลของเอกชน และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล เปนตน

4. เสนทางคมนาคม คอ เสนทางถนนทใชในการเดนทาง โดยถนนแตละเสนจะมการจ ากดความเรวตามประเภทของถนน 3. เครองมอและการพฒนาเครองมอ

ในการศกษาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลน ไดมการด าเนนการโดยการเกบรวบรวมขอมลต าแหนง ไดแก ขอมลตวอยางผ ปวยฉกเฉน ขอมลเสนทางการคมนาคม ต าแหนงรถใหบรการผ ปวย และต าแหนงของโรงพยาบาล จากนนสรางฐานขอมลแผนทขนมา โดยใชโปรแกรม QGIS หลงจากนนจะน าขอมลเขาสระบบฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS โดยใชโปรแกรม pgAdmin III ซงในระบบฐานขอมลทสรางขนจะมขอมล คอ ฐานขอมลถนน ฐานขอมลต าแหนงบานของผ ปวย ฐานขอมลต าแหนงรถใหบรการฉกเฉน และฐานขอมลต าแหนงโรงพยาบาล

ซงใชขอมลจากฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS มาใชในการค านวณหาเสนทาง โดยม pgRouting เปนเครองมอในการค านวณและวเคราะหหาผลลพธ ซงมการปรบใช Dijkstra Algorithm เพอชวยในการคนหาเสนทางทเหมาะสมทสด ในการค านวณผลลพธเชงพนท PHP จะถกออกแบบส าหรบการรบขอมล เงอนไขทใชในการคนหาเสนทาง และสงเงอนไขไปยงฐานขอมล เพอท าการค านวณ และรบคากลบมา จากนน JavaScript จะแปลงขอมลจากภาษา JSON, XML มาแสดงเปนขอมลเสนของผลลพธบนเวบ

การพฒนาระบบแผนทบนเครอขายอนเตอรเนต จะท าการเขยนชดค าสง โดยใชภาษา JavaScript, PHP และภาษา HTML ซงเปนภาษาทใชในการเขยนโปรแกรมบนเวบไซต โดยจะเปนสวนทใชในการออกแบบหนาเวบแสดงจะผลลพธ เมอผ ใชระบบเขามาใชบรการระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนและท าการคนหาขอมลและเสนทางแลว ระบบจะท าการเชอมตอกบ Google Maps AP เพอทจะแสดงแผนทและรายละเอยดขอมลตางๆ ระบบจะมตวเลอกทน ามาใชในการคนหาขอมลและเสนทางการเดนทางทเหมาะสมและปลอดภย ชวยประกอบในการสนบสนนการตดสนใจในการคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการใหบรการผ ปวยฉกเฉน ซงจะใชขอมลจากระบบฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS เพอใชในการค านวณเสนทาง โดยมอลกอลทม pgRouting เปนเครองมอในการวเคราะหและค านวณหาผลลพธเชงพนท ซงภาษา PHP ไดถกออกแบบไวส าหรบการรบขอมล เงอนไขทใชในการคนหาเสนทาง และสงเงอนไขนนไปยงระบบฐานขอมล เพอทจะ

39

ท าการค านวณและรบคาคนกลบมา และภาษา JavaScript จะใชในการแปลงขอมลจากภาษา JSON และ XML มาแสดงเปนขอมลรปแบบเสนของผลลพธบนหนาเวบเพจ

การทดสอบระบบจะชวยใหระบบทพฒนาขนสามารถใชงานไดจรง ในขนตอนนจะเปนการวางแผนทดลองระบบในเงอนไขตางๆ ใหครอบคลมกบฐานขอมล โดยเลอกท าการเลอกเงอนไขตามทตองการของผ ใชบรการผานทางระบบแผนทบนระบบออนไลน เพอทจะแสดงต าแหนงบานผ ปวย ต าแหนงจดใหบรการรถฉกเฉน ต าแหนงโรงพยาบาลและเสนทางการเดนทาง ซงเสนทางการเดนทางนนจะไดจากการค านวณตามเงอนไขทผ ใชบรการเลอกวาเสนทางในการเดนทางนนมความนาเชอถอและมความผดพลาดทางเทคนคหรอไม 4. การเกบรวบรวมขอมล

ขอมลทใชในการท าการศกษาครงนจะไดมาจาก 2 ประเภท ดวยกน คอ

4.1 การสอบถามขอมล เปนการสอบถามขอมลจากผ ทเกยวของกบขอมลของผ ปวย เพอน าไปใชในการคนหาพกดต าแหนงบานของผ ปวย ซงท าการสมมตตวอยางผ ปวยในเขตอ าเภอเมองพษณโลกมาจ านวน 40 คน ต าบลละ 2 คน โดยสมมตตวอยางทมความรนแรงของกลมอาการทผ ปวยเปนอยทมลกษณะทแตกตางกน เพอเปนการเปรยบเทยบการท างานของระบบคนหาเสนทาง และการสอบถามขอมลจากมลนธกภยในเขตอ าเภอเมองพษณโลกเกยวกบวนเวลาในการท างาน (วนค/วนค) เพอหาพนทการท างานของแตละมลนธในแตละวน

4.2 การใชเครองมอ GPS ในการคนหาคาพกดของต าแหนงของรถใหบรการฉกเฉนและต าแหนงโรงพยาบาล จากการเกบรวบรวมขอมลท าใหทราบวาในอ าเภอเมองจะมโรงพยาบาลจ านวน 184 แหง จงไดท าการจ าแนกประเภทของโรงพยาบาลไว 3 ประเภท คอ โรงพยาบาลรฐบาล จ านวน 13 แหง โรงพยาบาลเอกชน จ านวน 6 แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล จ านวน 165 แห สวนต าแหนงการใหบรการของรถฉกเฉนนน แบงประเภทของรถฉกเฉนทเหมาะกบกลมอาการของผ ปวยได 4 ประเภท โดยหนวยงานทรบผดชอบจะเปนขององคการบรหารสวนต าบล และมมลนธหลกอย 2 มลนธ คอ หนวยกภยขาวภาพ และมลนธประสาทบญสถาน โดยวนทเปนเลขคหนวยกภยขาวภาพจะท างานในฝงตะวนตก สวนมลนธประสาทบญสถานจะท างานในฝงตะวนออก ซงใชสะพานนเรศวร หนาวดพระศรรตนมหาธาตวรมหาวหาร เปนเสนเขตแบงพนทการท างาน และวนทเปนเลขคมลนธประสาทบญสถานจะท างานในฝงตะวนตก สวนหนวยกภยขาวภาพจะท างานในฝงตะวนออก

บทท 4

ผลการวจย

การด าเนนการวจยเรองการพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนในเขตจงหวดพษณโลก ซงเปนการพฒนาระบบทชวยในการคนหาและเขาถงต าแหนงของผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลน โดยผจดท าไดน าเสนอผลการด าเนนงานตามขนตอน ดงตอไปน

1. การเตรยมขอมล 2. การจดการขอมล 3. การพฒนาระบบ

1. การเตรยมขอมล เรมจากการเกบรวบรวมขอมลคาพกดต าแหนงของรถใหบรการฉกเฉน โดยต าแหนงของรถใหบรการฉกเฉนจะประจ าอยในจดตางๆ ในเขตอ าเภอเมองพษณโลก โดยแบงประเภทของรถพยาบาล เชน รถพยาบาล รถกภย รถก ชพ เปนตน และรถแตละประเภทจะมการจ ากดความเรวในการขบ คาพกดของต าแหนงของโรงพยาบาลจะแบงประเภทของโรงพยาลและประเภทของแพทยทใหบรการ สวนขอมลบานผ ปวยนนไดจากการสมมตตวอยางบานผ ปวยต าบลละ 2 คน โดยแตละคนจะมความรนแรงของอาการทแตกตางกน เพอเปนการเปรยบเทยบการท างานของระบบคนหาเสนทาง จากนนท าการสรางตารางขอมลโดยการน าคาพกดของขอมลทงหมดเขาโปรแกรม Microsoft Excel และท าการน าตารางขอมลทไดเขาในโปรแกรม QGIS โดยใชระบบพกดแบบ WGS 84 Lat/Lon (EPSG:3857) จะไดชนขอมลทงหมด 3 ประเภท ไดแก ชนขอมลบานผ ปวยฉกเฉน ชนขอมลจดใหบรการรถฉกเฉน และชนขอมลโรงพยาบาล ดงภาพ 9-18

41

ภาพ 9 ตารางขอมลผปวย

ภาพ 10 แสดงต าแหนงบานของผปวยบนแผนท

42

ภาพ 11 ตารางขอมลจดใหบรการรถฉกเฉน

ภาพ 12 แสดงต าแหนงรถใหบรการฉกเฉนบนแผนท

43

ภาพ 13 ตารางขอมลโรงพยาบาลรฐบาลในอ าเภอเมองพษณโลก

ภาพ 14 แสดงต าแหนงโรงพยาบาลรฐบาลบนแผนท

ภาพ 15 ตารางขอมลโรงพยาบาลเอกชนในอ าเภอเมองพษณโลก

44

ภาพ 16 แสดงต าแหนงโรงพยาบาลเอกชนบนแผนท

ภาพ 17 ตารางขอมลโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในอ าเภอเมองพษณโลก

45

ภาพ 18 แสดงต าแหนงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบนแผนท

2. การจดการขอมล การจดการขอมลเปนการน าชนขอมลทงหมด ไดแก ชนขอมลรถใหบรการฉกเฉน ชน

ขอมลโรงพยาบาล และชนขอมลบานผ ปวย เขาระบบจดการฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS ซงสามารถจดการขอมล แกไขหรอปรบแกขอมล และสามารถใชงานบนระบบแผนทออนไลนได โดยฐานขอมลของชนขอมลทงหมดสามารถแบงออกไดดงน คอ ตารางฐานขอมลบานผ ปวย มจ านวน 40 คน โดยจะท าการสมมตตวอยางบานผ ปวยต าบลละ 2 กรณ ซงมความความรนแรงของอาการทแตกตางกน ตารางขอมลรถใหบรการฉกเฉน มจ านวน 22 ต าแหนง ซงแตละต าแหนงจะระบประเภทของรถฉกเฉน (FR, BLS, ILS และALS) และตารางฐานขอมลโรงพยาบาล จดแบงตามประเภทของโรงพยาบาล ไดแก โรงพยาบาลรฐบาล มจ านวน 13 แหง, โรงพยาบาลเอกชน มจ านวน 6 แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล มจ านวน 165 แหง ซงแตละประเภทของโรงพยาบาลจะจ าแนกประเภทของแพทยเฉพาะทาง เพอเปนเงอนไขในการทดสอบระบบ ตารางชนขอมลทงหมดจะมคอลมน geom ทมชนดขอมลเปน Geometry (point,3857) ซงหมายความไดวาขอมลในคอลมน geom เปนขอมลเชงพนทประเภทจด (point) ทแสดงเปนระบบพกดภมศาสตร WGS 84 Lat/Lon (EPSG:3857)

46

ภาพ 19 ตวอยางตารางขอมลบานผปวยในระบบฐานขอมล

ภาพ 20 ตวอยางตารางแสดงขอมลรถใหบรการฉกเฉนในระบบฐานขอมล

ภาพ 21 ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลรฐบาลในระบบฐานขอมล

47

ภาพ 22 ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลเอกชนในระบบฐานขอมล

ภาพ 23 ตวอยางตารางขอมลโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในระบบฐานขอมล

3. การพฒนาระบบ ชดค าสงทใชเขยนเพอทดสอบระบบ จะใชภาษา PHP และภาษา JavaScript ซงเปนภาษาทใชส าหรบการสรางและพฒนาโปรแกรมบนเวบไซต เพอใหสามารถตอบสนองผ ใชงานได โดยการเขยนโปรแกรมบนเวบไซต เปนการแสดงผลของโปรแกรมซงจะปรากฏบนบราวเซอร (Browser) ผใชสามารถเขาถงไดผานทางเครอขายอนเทอรเนตและยงเปนสวนทใชในการค านวณ ประมวลผล เกบคา และท าตามเงอนไขตางๆ เมอผ ใชงานใชบรการคนหาต าแหนงของผ ปวยฉกเฉนของระบบบนเวบไซต ระบบจะท าการเชอมตอกบ Google Maps API เพอแสดงแผนทและขอมลตางๆ ประกอบแผนท พรอมทงใหขอมลดานอนๆ อาทเชน คนหาต าแหนงทเหมาะสม เสนทางการเดนทางจากต าแหนงหนงไปยงอกต าแหนงหนง เปนตน และม GeoServer ทชวยในการดรายละเอยดขอมลตางๆ อกดวย จากการพฒนาระบบในสวนของ Web Map Interface มรปแบบโครงสรางของหนาเวบ ดงตอไปน

48

3.1 แผนภาพโครงสรางของหนา Web Map Interface

ภาพ 24 แผนภาพโครงสรางของหนา Web Map Interface

หนาแรก

Base Layers

OpenStreetMap

Google Streets

Google Hybrid

Overlays

GeoServer

ต าแหนงบาน

ต าแหนงรถ

ต าแหนง

โรงพยาบาล

คนหาจากจงหวด

คนหาจากอ าเภอ

คนหาจากต าบล

คนหาจากหมบาน

คนหาจากบานเลขท

ระบบการเขาถงผ ปวย

ตกลง

บนทกขอมลการคนหาลงฐานขอมล

PostgreSQL

ดขอมลผ ปวย

ดขอมลโรงพยาบาล

โรงพยาบาลรฐบาล

โรงพยาบาลเอกชน

โรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพต าบล

49

3.2 การพฒนาระบบและการออกแบบหนา Web Map Interface

ภาพ 25 หนา Web Map Interface

หมายเหต: รายละเอยดการใชงานผานหนาเวบอยในสวนของ ภาคผนวก ก คมอการใชเวบ

บทท 5

บทสรป สรปผลการวจย

งานวจยนไดท าการออกแบบฐานขอมลและพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนส าหรบศนยรบแจงเหตและสงการ โดยระบบคนหาเสนทางและการเขาถงผ ปวยน สามารถแสดงต าแหนงของบานผ ปวยฉกเฉนบนแผนทออนไลน ซงจะชวยในการคนหาต าแหนงของบานผ ปวย การคนหาต าแหนงรถใหบรการทเหมาะสมกบกลมอาการของผ ปวย การคนหาสถานพยาบาลทใกลทสด การคนหาโรงพยาบาลทมแพทยเฉพาะทางทเหมาะสมกบกลมอาการของผ ปวย และเสนทางในการเดนทางจากต าแหนงหนงไปยงอกต าแหนงหนงโดยเสนทางนนตองเปนเสนทางทเหมาะสมและปลอดภยทสด เพอทจะชวยเหลอผ ปวยฉกเฉนไดทนทวงทและปลอดภย

ระบบสนบสนนการตดสนใจในการเขาถงผ ปวยน มการพฒนาขนดวยภาษา PHP ใหท างานรวมกบฐานขอมล PostgreSQL/PostGIS และชดค าสง JavaScript ทท างานรวมกบ Google Maps API ซงการท างานของระบบนผดแลระบบสามารถเขาใชงานได และเมอเรมเขาใชงานของระบบแลว ผใชงานจะพบเงอนไขทใชในการคนหาเสนทาง คอ การเลอกทอยของผ ปวย โดยท าการเลอกจงหวด เลอกอ าเภอ เลอกต าบล เลอกหมบานและเลอกบานเลขทตามล าดบเพอคนหาต าแหนงบานผ ปวย เมอใสขอมลครบตรงตามเงอนไขของระบบแลว ผ ใชท าการเลอกค าวา “ตกลง” ระบบจะท าการประมวลผลขอมลจากการคนหาและแสดงผลลพธบนหนาเวบ คอ แสดงต าแหนงบานผ ปวย แสดงต าแหนงของสถานพยาบาลทใกลทสดทใหบรการพรอมเสนทางจากบานผ ปวยไปยงสถานพยาบาล แสดงต าแหนงของโรงพยาบาลทใหบรการพรอมเสนทางจากบานผ ปวยไปยงโรงพยาบาล แสดงต าแหนงรถใหบรการฉกเฉนพรอมเสนทางจากรถใหบรการฉกเฉนไปยงบานผ ปวย และแสดงเสนทางจากโรงพยาบาลพทธชนราชไปยงต าแหนงบานผ ปวย โดยผ ใชสามารถดรายละเอยดขอมลตางๆ ของบานผ ปวย รถใหบรการฉกเฉนและโรงพยาบาลทแสดงบนแผนทไดจากจด Marker บนหนาเวบไซต

จากการทดสอบและตรวจสอบ ผลลพธทแสดงผลออกมา ปรากฏการคนหาตามเงอนไขทผ ใชระบบไดก าหนด คอ เมอผ ใชเลอกทอยของผ ปวยตามทตองการ ผลลพธทได คอ ต าแหนงของบานผ ปวย ต าแหนงรถใหบรการฉกเฉนทเหมาะสมกบอาการของผ ปวย ต าแหนง

51

ของสถานพยาบาลทใกลทสด ต าแหนงโรงพยาบาลทเหมาะสมกบอาการของผ ปวย และเสนทางในการเดนทางจากต าแหนงดงกลาว เมอท าการตรวจสอบพบวาต าแหนงดงกลาวปรากฏบนแผนทออนไลนจรง อภปรายผล ระบบนสามารถชวยในการตดสนใจในระดบเบองตนส าหรบศนยรบแจงเหตและสงการทจะเลอกประเภทของรถฉกเฉนทเหมาะสมกบอาการของผ ปวยพรอมเสนทางในการเดนทางไปยงต าแหนงของบานผ ปวยทปลอดภยและรวดเรว โดยสงทระบบระบบสนบสนนการตดสนใจในการเขาถงผ ปวยนตางจาก Google Map คอ ระบบนสามารถแสดงขอมลประวตของผ ปวย ซงจะมรปถาย เลขบตรประจ าตวประชาชน ชอ-สกล ทอย เปนตน ทถกเรยกมาจาก GeoServer เพอคนหาต าแหนงรถใหบรการฉกเฉน สถานพยาบาลทใกลทสดและโรงพยาบาลทเหมาะสมกบอาการของผ ปวย

เครองมอและภาษาทใชในงานวจยน ไดแก ภาษา PHP ทท างานรวมกบ PostgreSQL/PostGIS ซงสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ภาษา JavaScript ใชเรยกแผนทจาก Google Maps API มาแสดงบนหนาเวบอยางครบถวน ภาษา HTML สามารถออกแบบหนาตางของเวบไซต ซงมประสทธภาพในการท างานทหลากหลายและแตกตางกนไป เมอน ามาประยกตใชในงานวจยนท าใหมสอดคลองกบงานของศลามณ แจงใบ (2558) ไดมการพฒนาระบบคนหาเสนทางและเขาถงผ ปวยบนเครอขายอนเตอรเนต โดยใชซอฟตแวรรหสเปด (FOSS4G) ในการพฒนาระบบและใช pgRouting รวมกบ PostgreSQL/PostGIS โดยน าเอาขอมลต าแหนงบานผ ปวยมาวเคราะหรวมกบพนท เพอคนหาเสนทางสนทสด ใชเวลานอยทสดในการเดนทางไปยงต าแหนงดงกลาว และSittichai Choosumrong, et.all (2010), Sittichai Choosumrong and Venkatesh Raghavan (2011) ไดศกษาเกยวกบการคนหาเสนทางทสนทสด เวลานอยทสด และมความปลอดภย โดยใช pgRouting ในการคนหาเสนทาง เพอน าทางระหวางจดเรมตนและจดปลายทาง โดยพบวาเสนทางบางเสนอาจมการเปลยนแปลงหรออาจใชงานไมไดชวคราว และมเสนทางสนบสนนแบบไดนามก ส าหรบการพฒนาระบบซงมการใชโปรแกรม Web Map Server, Apache, PHP, JavaScript, QGIS เพอจดการขอมล ใชโปรแกรม pgAdmin ในการสรางฐานขอมลและมการใชโปรแกรมทางดานภมศาสตร เชน PostgreSQL/PostGIS ในการออกแบบและพฒนา และกลยรตน ชนบาน จกกรช พฤษการ และศวดล เสถยรพฒนากล (2556) ไดศกษาเกยวกบการพฒนาเวบแอพพลเคชนเพออ านวยความสะดวกในการคนหาเสนทาง โดยแสดงบรเวณและแสดง

52

เสนทางทน าทวม การหาเสนทางทเหมาะสมแกการเดนทางจากจดหนงไปยงอกจดหนง โดยใชคาพกดละตจดและลองจจด จาก Google Map และก าหนดโหนดขางเคยงของแตละหมด เพอชวยในการหาเสนทางตามหลกอลกอรทม Dijksta's ท าใหไดเสนทางทเลยงน าทวมและเปนเสนทางทสนทสด และนธศกด โพธาราม วรตม ศรมณธรรม และยพน สรรพคณ (2558) ไดศกษาเกยวกบระบบสนบสนนการตดสนใจในการเดนทาง โดยใชทฤษฏ Dijksta's Algorithm มาประยกตใชในการหาเสนทางทสนทสดหรอใชเวลานอยทสดในการเดนทาง เพอประหยดเวลาและอ านวยความสะดวกใหกบผ ใชงาน และนทธพงศ นนทส าเรง (2554) ทไดศกษาเกยวกบการวเคราะหสถานทจอดรถก ชพดวยวธจดศนยถวงจากน าหนกความเสยงเพอหาจดจอดรถก ชพทเหมาะสม ในการตอบสนองตอเหตอบตเหตทเกดขนโดยใชเวลานอยทสดในการไปยงจดเกดเหต ซงท าการประเมนความเสยงโดยใชหลกการวเคราะหอาการขดของและผลกระทบ (Failure Modes and Effects Analysis; FMEA) และประเมนความเสยหายจากความรนแรงของเหตฉกเฉน โอกาสในการเกดและการตรวจจบและการปองกน โดยการประเมนผลของจดจอดรถทค านวณไดสามารถประเมนได 2 ลกษณะ คอ ค านวณจากระยะขจดรวมทงหมดของการเดนทางจากจดจอดรถไปยงจดเกดเหต และค านวณจากระยะทางจรงของการเดนทางจากจดจอดรถไปยงทเกดเหต โดยมการเปลยนจดจอดรถใหม ซงระยะทางกระจดเฉลยมคานอยกวาเดม แตระยะทางจรงมคาเพมมากขน และ พลอยพรรณ ศรกจการ และสนารน จนทะ (2558) ทไดศกษาการก าหนดจดจอดรถปฏบตการฉกเฉนทเหมาะสม ซงพจารณาระดบความรนแรงของอาการผ ปวยโดยไดน าแบบจ าลองตางๆ มาปรบเพอสรางแบบจ าลองใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงโดยพจารณาการคดแยกประเภทผ ปวยและรถปฏบตการฉกเฉนตามระดบความรนแรง เชน แบบจ าลอง MEXCLP, แบบจ าลอง MCMCLP, แบบจ าลอง MOFLEET, แบบจ าลอง MEXCLP2 ฯลฯ เปนตน ซงจากแบบจ าลองตางๆ ไดมการปรบปรงจดจอดรถปฏบตการฉกเฉนใหเหมาะสมและก าหนดจดจอดรถใหม ซงสามารถใหบรการครอบคลมจ านวนผ ปวยเพมขนจากเดม และAlka B. Patel, Nigel M. Waters, Ian E. Blanchard, Christopher J. Doig and William A. Ghali. (2012) ทไดท าการสรางแบบจ าลองตรวจสอบระยะเวลากอนถงโรงพยาบาลของรถพยาบาล โดยใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร ซงปจจยทใชในการวเคราะหระยะเวลากอนถงโรงพยาบาล ม 4 ปจจย คอ การระดมพล, การสงการ, ณ ทเกดเหต, ระยะเวลาเคลอนยาย โดยคาเฉลยจากเหตการณจรง ณ จดเกดเหตใชเวลาประมาณ 7-8 นาท และเวลาในการเคลอนยายประมาณ 5-7 นาท ซงมากกวาคาของแบบจ าลอง

53

ซงงานทกลาวมาทงหมดนเปนตวอยางงานวจยทมวตถประสงคทแตกตางกน เมอไดท าการศกษางานวจยเหลานท าใหไดรบความรในการพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผ ปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนขน เพอใหเกดความแตกตางในการใชงานของระบบ และสงทไดท าการเพมเตมเขาไปในระบบ คอ ไดมการใชภาษา PHP ในการคนหาต าแหนงของจดใหบรการตางๆ และเรยกขอมลมาจาก GeoServer มาแสดงรายละเอยดของขอมล

ขอเสนอแนะ

1. ควรพฒนาระบบใหมการตอยอดเปนแอพพลเคชนในโทรศพทมอถอ เพอความ

สะดวกตอผใชงานคนอนๆ

2. ควรมการพฒนาระบบทสามารถเลอกต าแหนงของจดเกดเหตได เพอความ

สะดวกตอผ เกดเหตหรอผ ทแจงเหตฉกเฉน

3. ควรจ าแนกสบานตามความรนแรงของกลมอาการผ ปวย เพอใหเกดความเขาใจ

ไดงายตอผใชงาน

4. ควรเพมเสนทางจากสถานพยาบาลทใกลทสดไปยงโรงพยาบาลทมแพทยเฉพาะ

ทางหรอเสนทางไปยงโรงพยาบาลพทธชนราช กรณทผ ปวยตองถกสงตวไปรกษายงอก

โรงพยาบาลหนงทเหมาะสมกวา

บรรณานกรม

55

บรรณานกรม

กฤษดา ชาญรบ. (ม.ป.ป.). PHP คออะไร ใชท าอะไร. ภาษา PHP. สบคนเมอ 8 มถนายน 2559, จาก https://www.gotoknow.org/posts/428663

กญญา วงศร. (2556). การบรการการแพทยฉกเฉนในประเทศไทย The EMS system in

Thailand. , 69-73. หนวยบรการการแพทยฉกเฉนและสงตอ แผนกการพยาบาลอบตเหต–ฉกเฉนโรงพยาบาลศรนครนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

ณรงค เพชรเสง. (ม.ป.ป.). รจกโอเพนซอรส (open source). ซอฟตแวรรหสเปดดานภมสารสนเทศ (Geospatial Open Source Software). สบคนเมอ 11 มถนายน 2559 , จาก https://www.gotoknow.org/posts/163907

ถรพนธ กงวานสระ และคณะ. (2553). การหาจ านวนจดจอดรถของหนวยบรการการแพทย

ฉกเฉนท เหมาะสมสาหรบพนทอ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา . การประชมวชาการขายงานวศวกรรมอตสาหการ, อบลราชธาน, ประเทศไทย, 13-15 ตลาคม 2553:334-339.

นนธพงศ นนทส าเรง. (2554). การวเคราะหสถานทจอดรถกชพดวยวธจดศนยถวงจากน าหนก

ความเสยง. การประชมวชาการเครอขายงานวศวกรรมอตสาหการ ประจ าป 2554, ชลบร, ประเทศไทย, 20-21 ตลาคม2554: 1537-1542.

พลอยพรรณ ศรกจการ และ สนารน จนทะ. (2558). การก าหนดจดจอดรถปฏบตการฉกเฉนท เหมาะสม โดยพจารณาระดบความรนแรงของอาการผปวย: กรณศกษา อ าเภอเมอง จงหวดปราจนบร. 2, 243-254.

ภญโญ เจยรนยกลวานช. (2550). คณภาพบรการการแพทยฉกเฉน ณ จดเกดเหตของหนวย

กชพ เขตอ าเภอสงเมน จงหวดแพร. วารสารวจยระบบสาธารณสข ปท 2, 1013-1020

วราณ โสไกร และ พรรณวด ยศทว. (2554). การเปรยบเทยบผลการพฒนาระบบน าสงและสง

ตอผปวยอบตเหต จงหวดแพร. การประชมวชาการการแพทยฉกเฉนระดบชาต ประจ าป 2554, นนทบร, ประเทศไทย, 7-9 มนาคม 2554.

ศลามณ แจงใบ. (2558). การพฒนาระบบคนหาเสนทางและเขาถงผปวยบนเครอขาย

อนเตอรเนต. วทยานพนธ วท.บ., มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก. ศวนาถ อทธมณเนตร. (2551). Apache. การศกษาคนควาดวยตนเอง ศศ.ม., มหาวทยาลยบรพา

56

สถานภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศภาคเหนอตอนลาง. (ม.ป.ป.). ผลตภณฑและ

การบรการ. ผลตภณฑ: iMap. สบคนเมอ 2 มถนายน 2559, จากhttp://www.cgistln.nu.ac.th/gistweb_2013/index.php/products-and-services/gis-imap

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต. (2556). เกณฑการคดแยกผปวยฉกเฉนและจดการล าดบ

การบรบาล ณ หองฉกเฉนตามหลกเกณฑท กพฉ. ก าหนด. นนทบร: สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

สวสดชย เกรยงเพชร. (ม.ป.ป). การใช Google Maps API เพอสราง Google Map Mashup

อยางงาย. สบคนเมอ 20 เมษายน 2559 จาก http://www.tipsiam.com/Google-Maps-API-for-Google-Map-Mashup.htm

หนวยวจยระบบภมสารสนเทศเพอการพฒนาทองถน มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (ม.ป.ป.). บทท 3: 3.3 ลกษณะขอมลเชงพนท. ระบบฐานขอมลเชงพนท. สบคนเมอ 2 มถนายน 2559, จาก http://www.scitu.net/gcom /?p=60

อ าเภอเมองพษณโลก. สบคนเมอ 4 มนาคม 2559, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/อ าเภอ เมองพษณโลก

Alka B Patel., et al. (2012). A validation of ground ambulance pre-hospital times modeled

using geographic information systems. International Journal of Health Geographics, United States

Choosumrong, S., Raghavan, V., Delucchi, L.,. and Vinayaraj, P. (2014). Implementation of Dynamic Routing as a Web Service for Emergency Routing Decision Planning, International Journal of Geoinformatics, Vol.10, No.2, pp.13-20 (ISSN 1686-6576)

JavaScript. Retrieved June 8 2016, from http://www2.cvc.ac.th/trsai/it51/39012009/JavaScript

Extensive Markup Language (XML). Retrieved June 2 2016, from http://e-learning.yru.ac.th/yrublog/wp-content/uploads/2007/10/_xml.pdf

F. Javier Otamendi and David García-Heredia. (2015). Isochrones as Indicators of the Influence of Traffic in Public Health: A Visual Simulation Application in Ávila, Spain, International Journal of Environmental Research and Public Health, 12, 12556-12576 (ISSN 1660-4601)

57

GeoServer. Retrieved June 12 2016, from

http://bpgis.blogspot.com/2015/12/internet-gis-spatial-non-spatial.html GRASS. Retrieved June 12 2016, from

https://mapserver.osgeo.org/content/spotlights/developer/MarkusNeteler.html Internet of Things. Retrieved July 4 2016, from

http://tormootech.blogspot.com/2015/11/intenet-of-things.html Mainak Bandyopadhyay, Maharana Pratap Singh, Satya Prakash Maurya, Varun Singh.

(2014). Implementation of Emergency Management and Response System for

Low Impact Incidences using GIS Technology. GIS Cell, Motilal Nehru National Institute of Technology Allahabad. Allahabad, India 211004.

Muhammad Asif, Tripathi Nitin, Kifayat Ullah and M.S. Sarfraz. (2012). A Web-based Disaster Management-Mitigation Framework Using Information and Communication Technologies and Open Source Software. JU Journal of Information Technology (JIT), Vol. 1, June 2012, 15-18

Nagata et al.: Trauma center accessibility for road traffic injuries in Hanoi, Vietnam. Journal of Trauma Management &Outcomes 2011 5:11.

Openlayers. Retrieved June 12 2016, from http://auckawut.blogspot.com/2011/09/openlayers.html

Open Geospatial Consortium (OGC). Retrieved June 2 2016, from http://www.slideshare.net/pkgis/ogctaxmap

pgRouting. Retrieved June 12 2016, from http://nu-gis.blogspot.com/2014/08/pgrouting.html

PostgreSQL/PostGIS. Retrieved June 9 2016, from http://en.wikipedia.org/wiki/PostgreSQL

Quantum GIS. Retrieved June 11 2016, from http://202.28.48.140/dssgis/Qgis.pdf Ram Mohan Rao, K., and Laad, Y. (2010). Spatial Information System for Medical

Services in Dehradun City using Location Based Services. Geoinforrmatics Division, Indian Institute of Remote Sensing, Dehradun, India

58

Sittichai Choosumrong, Venkatesh Raghavan and Eugenio Realini. (2010). Implementation of dynamic cost based routing for navigation under real road conditions using FOSS4G and OpenStreetMap, Proceedings of GISIDEAS 2010, Hanoi, Vietnam, 9-11 December 2010, JVGC Technical Document No. 5, pp. 53-58 (ISBN 978-4-901668-76-7).

Sittichai Choosumrong and Venkatesh Raghavan (2011) Real-time Cost Updates

Basedon Current Traffic Condition For Optimal Routing Planning, Proceedings of Geoinforum 2011, Osaka, Japan, 23-24 June 2011, Geoinformatics, Vol. 22, No. 2, pp. 66-67 (ISSN 0388-502X).

Sittichai Choosumrong, Venkatesh Raghavan and Nicolas Bozon (2012) Multi-criteria Emergency Route Planning Based on Analytical Hierarchy Process and pgRouting, Proceedings of Geoinforum 2012, Kochi, Japan, 21-22June 2012, Geoinformatics, Vol. 23, No. 2, pp. 92-93 (ISSN 0388-502X).

Yin, P. and Mu, L. (2012). Modular Capacitated Maximal Covering Location Problem for

Optimal Siting of Emergency Vehicles. Applied Geography 34: 247-254

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก คมอการใชงานเวบ

การพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสดในการเขาถงผปวยฉกเฉนบนระบบออนไลน ในเขตอ าเภอเมองพษณโลก

61

คมอการใชงานเวบ การพฒนาระบบคนหาเสนทางทเหมาะสมทสด

ในการเขาถงผปวยฉกเฉนบนระบบออนไลนในเขตอ าเภอเมองพษณโลก

สวนของการพฒนาระบบ โดยมรายละเอยดการแสดงผลผานทางหนาจอการใชงาน ดงน

1. สวนแสดงแผนท เปนการเรยกแผนทในรปแบบตางๆ มาแสดงบนหนาเวบ โดยผ ใชสามารถเลอกรปแบบ

ของแผนททตองการใหมาแสดงบนหนาเวบ ในสวนของ Base Layer จะแสดงแผนทพนฐานทนยมใชในปจจบน ไดแก OpenStreetMap, Google Streets และGoogle Hybrid (ดงภาพ 2)

ในสวนของ Overlays เปนการแสดงต าแหนงบานผ ปวย จดใหบรการรถฉกเฉนและต าแหนงของโรงพยาบาลตางๆ ซงจะเชอมตอกบฐานขอมล PostgreSQL และการแสดงแผนทนนผ ใชสามารถขยายหรอยอขนาดของแผนทได โดยการกดป ม Zoom In หรอ Zoom Out ซงป มจะปรากฏอยบรเวณมมดานบนซายของแผนทเปนสญลกษณ คอ เครองหมาย + และเครองหมาย – (ดงภาพ 3)

1. สวนแสดงแผนท

2. สวน Login

ภาพ 1 แสดงสวนประกอบของหนาระบบ

62

ภาพ 2 แสดงการเลอกรปแบบของแผนท

ภาพ 3 แสดงการยอหรอขยายของแผนท

2. สวน Login เปนสวนทผ ทสามารถเขาใชงานระบบนนตองเปนสมาชกหรอบคคลทเกยวของเทานน เรยบรอย (ดงภาพ 4) เมอผ ใชสามารถ Login เขาสระบบ ระบบจะแสดงผลลพธทางหนาจอเพอท าการเรมใชงาน (ดงภาพ 5) หากเมอผ ใชไมสามารถ Login เขาสระบบไดหรอมการใสรหสผานผด ระบบจะแสดงผลลพธ ดงภาพ 6

63

ภาพ 4 แสดงการ Login เขาสระบบ

ภาพ 5 แสดงผลการ Login ส าเรจ

64

ภาพ 6 แสดงผลการ Login ไมส าเรจ

การเรมตนใชงานของระบบ ระบบคนหาเสนทางนสรางขนเพอใชในการคนหาต าแหนงบานของผ ปวย โดยสมมตตวอยางผ ปวยมาจ านวน 40 คน จากผ ปวยทลงทะเบยนไวกบโรงพยาบาลพทธชนราช ซงในเขตอ าเภอเมอง จงหวดพษณโลกมทงหมด 20 ต าบล จงเลอกผ ปวยมาต าบลละ 2 คน ทมความแตกตางของกลมอาการทตางกน เพอเปรยบเทยบการคนหาเสนทาง

ภาพ 7 แสดงหนาเรมตนการคนหาของระบบ

3. สวนการคนหาต าแหนงผปวย

4. สวนการสงพมพ

65

3. สวนการคนหาต าแหนงผปวย การคนหาต าแหนงของผ ปวย เปนการเลอกขอมลของผ ปวยซงอยในฐานขอมล

PostgreSQL โดยมเงอนไขในการคนหา คอ เลอกจงหวด อ าเภอ ต าบล หมบาน และบานเลขท (ดงภาพ 8) ซงตองท าการเลอกขอมลใหครบทกเงอนไข

ภาพ 8 แสดงเงอนไขในการคนหาต าแหนงบานผปวย

เมอผใชงานระบเงอนไขในการคนหาบานผ ปวยตามทตองการครบถวนแลว กดป มตกลง ระบบกจะแสดงผลลพธของการคนหาต าแหนงบานของผ ปวย ดงภาพ 9

ภาพ 9 แสดงการเลอกคนหาขอมลตามเงอนไขแบบครบถวน

66

ภาพ 10 แสดงผลลพธของการคนหาขอมล

ผลลพธทปรากฏขนบนแผนท ไดแก ต าแหนงของบานผ ปวยทคนหา พรอมเสนทางในการเดนทางจากโรงพยาบาลพทธไปยงบานผ ปวย (ดงภาพ 11) คนหาจดใหบรการรถฉกเฉนทเหมาะสมกบอาการของผ ปวย พรอมเสนทางในการเดนทางจากจดใหบรการรถฉกเฉนไปยงบานผ ปวย (ดงภาพ 12) คนหาสถานพยาบาลทใกลทสด พรอมเสนทางในการเดนทางจากบานผ ปวยไปยงสถานพยาบาล (ดงภาพ 13) และคนหาโรงพยาบาลทเหมาะสมกบอาการของผ ปวย พรอมเสนทางในการเดนทางจากบานผ ปวยไปยงโรงพยาบาลเหมาะสมกบอาการของผ ปวย (ดงภาพ 14)

ภาพ 11 แสดงต าแหนงบานของผปวยพรอมเสนทางในการเดนทาง

จากโรงพยาบาลพทธชนราชไปบานผปวย

67

ภาพ 12 แสดงรถใหบรการฉกเฉนทเหมาะสมกบอาการของผปวย

พรอมเสนทางในการเดนทางไปบานผปวย

ภาพ 13 แสดงสถานพยาบาลทใกลทสดพรอมเสนทางในการเดนทาง

จากบานผปวยไปสถานพยาบาล

68

ภาพ 14 แสดงโรงพยาบาลทเหมาะสมกบอาการของผปวยพรอมเสนทางในการเดนทาง

จากบานผปวยไปโรงพยาบาล

4. การสงพมพ ผ ใชสามารถพมพขอมลทคนหาได โดยการกดป ม “สงพมพ” (ดงภาพ 15) ระบบจะแสดงตวอยางกอนท าการพมพ (ดงภาพ 16) เมอขอมลเรยบรอย จากนนกดป ม “Print” (ดงภาพ 17) ระบบจะท าการเรมการพมพ

ภาพ 15 การกดสงพมพ

69

ภาพ 16 แสดงตวอยางกอนพมพ

ภาพ 17 กดปมพมพเพอเรมตนการพมพ

ภาคผนวก ข โคดทใชในการพฒนาระบบ

71

การเชอมตอกบฐานขอมล (connect.php) เปนการเชอมตอขอมลตางๆ บนหนาเวบเขากบฐานขอมล โดยหากเขาใชงานระบบได

ระบบจะท าการเชอมตอขอมลตางๆ เขากบฐานขอมล เพอน ามาแสดงบนหนาเวบแอพพลเคชน

ในสวนของการแสดงผลหนาแรกของระบบประกอบไปดวย การเรยกรปภาพ การเปลยน

สพนหลง การเรยกแผนทมาแสดง การเรยกต าแหนงบานผ ปวย รถใหบรการฉกเฉน โรงพยาบาลมาแสดงบนแผนท และการ Login เขาสระบบ โคดทใชจะมดงตอไปน

การเรยกรปมาแสดงดานบน (dormnu.html)

การเปลยนสพนหลง (dormnu.html)

การใสชอหวระบบ (dormnu.html)

72

การเรยกแผนทมาแสดงบนหนาเวบ (dormnu.html)

73

การเรยกต าแหนงบานผปวย รถใหบรการฉกเฉน โรงพยาบาลมาแสดงบนแผนท

(dormnu.html)

ขนาดของการแสดงแผนทบนหนาเวบ (dormnu.html)

การ Login เขาสระบบ (dormnu.html)

74

การแสดงรปดานลางระบบ (dormnu.html)

การประมวลค าสงของการ (Login login_check.php)

75

การใชงานของระบบจะประกอบไปดวย การใสภาพหวระบบ การเปลยนสพนหลง การเรยกแผนทมาแสดง การคนหาบานผ ปวย ผลการสบคน และการสงพมพ ซงโคดทใชในการสรางระบบมดงน การเปลยนสพนหลง (dormnu2.html)

การใสภาพหวระบบ (dormnu2.html)

การใสชอหวระบบ (dormnu2.html)

การเรยกแผนทมาแสดง (dormnu2.html)

76

77

78

79

80

81

82

83

84

การก าหนดขนาดของแผนท (dormnu2.html)

85

การคนหาบานผปวย (dormnu2.html)

การเลอกระยะทาง (dormnu2.html)

86

ผลการสบคน (dormnu2.html)

การสงพมพ (dormnu2.html)

การเลอกคนหาขอมลผปวย (localtion.php)

87

ค าสงในการแสดงต าแหนงบานผปวยและเสนทางจากโรงพยาบาลไปบานผปวยใหมาแสดงบนเวบ (getroute.php)

88

การหา buffer จากโรงพยาบาลพทธชนราช (getroute.php)

การคนหาจดใหบรการฉกเฉนทเหมาะสมกบอาการของผปวยและเสนทางในการ

เดนทางจากจดใหบรการฉกเฉนไปบานผปวย (getroute.php)

ค าสงในการคนหาสถานพยาบาลทใกลท สดและเสนทางในการเดนทางจากบาน

ผปวยไปสถานพยาบาล (getroute.php)

89

ค าสงในการคนหาโรงพยาบาลท มแพทยเฉพาะทางท เหมาะสมกบอาการของผปวยและเสนทางในการเดนทางจากบานผปวยไปโรงพยาบาล (getroute.php)

ค าสงในการคนหาระยะทาง (getroute.php)

การเกบคาบานผปวยฉกเฉน (village.php)

90

การเกบคารถใหบรการฉกเฉนทใกลทสด (emshome.php)

91

การเกบคาสถานพยาบาลทใกลทสด (hospitalshome.php)

92

การเกบคาโรงพยาบาลทเหมาะสมกบอาการของผปวย (hospitalshome2.php)

93

การเกบคาโรงพยาบาลพทธ (nu_poi.php)

94

การเกบคาเสนทางในการเดนทางจากโรงพยาบาลพทธไปบานผปวย (route.php)

95

การเกบคาเสนทางในการเดนทางจากจดใหบรการรถฉกเฉนไปบานผปวย (routems.php)

96

การเกบคาเสนทางในการเดนทางจากบานผปวยไปสถานพยาบาลทใกลทสด (routehospital.php)

97

การเกบคาเสนทางในการเดนทางจากบานผปวยไปโรงพยาลทมแพทยเฉพาะทางเหมาะสมกบอาการของผปวย (routehospital2.php)

98

การเกบคาพนท Servicearea (servicearea.php)

อภธานศพท

99

อภธานศพท ระบบบรการการแพทยฉกเฉน : ระบบทมการเตรยมความพรอมในดานทรพยากรและบคลากร

ทจะใหบรการรกษาพยาบาลทางการแพทยแกผ ปวยทไดรบบาดเจบหรอเจบปวยฉกเฉนทงนอกและในโรงพยาบาล การรกษาในหองฉกเฉนของแตละโรงพยาบาลมกเปนแนวตงรบ กลาวคอ ใ หการ รกษาแกผ ปวย ท มอาการและมาถ งโรงพยาบาลแลว แตในบางครงผ ปวยมอาการเฉยบพลนนอกโรงพยาบาล ซงถาใหการรกษาตงแตทบานหรอ ณ ทเกดเหตกยอมสามารถใหการชวยชวตหรอการรกษาเบองตนทดไดก อน ท จะ มอาการลกลาม รนแรงมากแ ล ว เ ม อมาถ งโรงพยาบาล ในทนจะขอกลาวถงระบบบรการการแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาลเปนหลก

กองทนการแพทยฉกเฉน : กองทนทจดขนตาม พ.ร.บ. การแพทยฉกเฉน พ.ศ.2551 (Emergency Medical System) มาตรา 33 มวตถประสงคเพอสนบสนนการปฏบตงานดาน

การแพทยฉกเฉน รวมทงอดหนนหรอเปนคาชดเชยใหกบผปฏบตการ หนวยปฏบตการ หรอสถานพยาบาลทด าเนนการเกยวกบการแพทยฉกเฉน ทงนโดยค านงถงการปฏบตการฉกเฉนในเขตพนทหรอภมประเทศทไมมผปฏบตการ หนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลเพยงพอ และวตถประสงคเพอสงเสรมการมบทบาทตามความพรอมความเหมาะสม และความจ าเปนของประชาชนในทองถน ให กพฉ. สนบสนนและประสานกบองคกรปกครองสวนทองถน เพอก าหนดหลกเกณฑใหองคกรดงกลาวเปนผด าเนนงาน และบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในทองถนหรอพนท

100

การแพทยฉกเฉน : การปฏบตการฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม การคนควา (Emergency Medical) การวจย การปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน และ

เกยวกบการประเมน การจดการ การบ าบดรกษาผ ปวยฉกเฉนนบแตการรบรถงภาวการณเจบปวยฉกเฉนจนถงการด าเนนการใหผ ปวยฉกเฉนไดรบการบ าบดรกษาใหพนภาวะฉกเฉน จ าแนกเปนการปฏบตการในชมชน การปฏบตการตอผ ปวยฉกเฉนทงในโรงพยาบาล และนอกโรงพยาบาล

ผ ปวยฉกเฉน : บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหน ซงเปน (Emergency patients) ภยนตรายตอการด ารงชวตหรอการท างานของอวยวะส าคญ

จ า เ ปน ตองไ ด รบการประเมน การจดการ และการบ าบดรกษาอยางทนทวงท เพอปองกนการเสยชวตหรออาการรนแรงขนของการบาดเจบหรออาการปวยนน

สถานพยาบาล : สถานพยาบาลของรฐ รวมถงสถานพยาบาลในก ากบของ

รฐ (Medical Care Facility) สถานพยาบาลของสภากาชาดไทย สถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล และสถานพยาบาลอนตาทรฐมนตรประกาศก าหนด

ปฏบตการฉกเฉน : การปฏบตการดานการแพทยฉกเฉนการรบรถงสภาวการณ (Emergency Medical Operation) เจบปวยฉกเฉนจนถงการด าเนนการใหผ ปวยฉกเฉนไดรบการ

บ าบดรกษาใหพนภาวะฉกเฉน ซงรวมถงการประเมน การจดการ การประสานงาน การควบคมดแล การตดตอสอสาร การล าเลยงหรอขนสงผ ปวย การตรวจวนจฉย และการ บ าบดรกษาพยาบาลผ ปวยฉกเฉนทงนอกสถานพยาบาล และในสถานพยาบาล

101

หนวยปฏบตการ : หนวยงานหรอองคกรทปฏบตการฉกเฉน ไดแก สถาบน (Emergency Medical Division) กา รแพท ยฉ ก เ ฉ นแห ง ช าต ก ร ะท ร ว งสาธ า รณส ข

กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กรมสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน กรมควบคมโรค กรมอตนยมฯ ส านกงานต ารวจแหงชาต ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานสาธารณสขอ าเภอ สถานอนามย ศนยรบแจงเหตและสงการสถานพยาบาล องคกรเอกชน มลนธ องคกรปกครองสวนทองถน รวมถงคณะบคคล หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน รฐวสาหกจ องคการมหาชน และหนวยงานอนๆ ทปฏบตการฉกเฉน

ผปฏบตการ : บคคลซงปฏบตงานเกยวกบการแพทยฉกเฉนตามทคณะ (Emergency Medical Personnel) การแพทยฉกเ ฉนก าหนด ใหหมายรวมถ งบคคลทไ ด

ปฏบตการฉกเฉน นบตงแตบคคลผพบเหนเหตการณ ผชวยเหลอ ตลอดจนผ ประกอบการวชาชพดานการแพทยและสาธารณสขทเกยวของกบผ ปวยฉกเฉน

ชดปฏบตการ : ชดทจดตงขนเพอปฏบตการฉกเฉน ประกอบดวย พาหนะ (Emergency Medical Unit) ผ ปฏบตการ เวชภณฑ เครองมอตางๆท เ กยวกบการ

ปฏบตการฉกเฉน ประเภทของชดปฏบตการตางๆ เปนไปตามทสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตก าหนด ไดแก

1. ชดปฏบตการฉกเฉนเบองตน 2. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบตน

3. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบกลาง 4. ชดปฏบตการฉกเฉนระดบสง

ประวตผวจย

103

ประวตผวจย

ชอ – ชอสกล พชรา รกษาคม วน เดอน ป เกด 14 พฤษภาคม 2538 ทอยปจจบน 32/1 หม 1 ต าบล ทาโพธ อ าเภอ

เมองพษณโลก จงหวด พษณโลก 65000 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2555 ระดบมธยมศกษา (วทย-คณต) โรงเรยนพทธชนราชพทยา ต าบล ในเมอง อ าเภอ เมองพษณโลก จงหวด พษณโลก 65000 เกรดเฉลย 3.30

พ.ศ. 2549 ระดบประถมศกษา โรงเรยนจาการบญ ต าบล ในเมอง อ าเภอ เมองพษณโลก จงหวด พษณโลก 65000

กจกรรมทเขารวม 1) เขารวมการทดสอบวดความรดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ ส าหรบนสต

ปรญญาตร ICT Exam ประจ าเดอนพฤษภาคม 2559 ณ กองบรการเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยนเรศวร

2) เขารวมอบรมหลกสตรภาษาองกฤษ Cambridge English Placement Test Preparation, Listening Skill Practice for Test Preparation และ Leisure Reading ประจ าเดอนกรกฎาคม 2559 ณ สถานพฒนาวชาการดานภาษา มหาวทยาลยนเรศวร

รางวลทไดรบ เกยรตบตรผ มพฒนาการการเรยนดเดน สาขาวชาภมศาสตร ในวนท 8 กนยายน 2559 ณ อาคารขวญเมอง มหาวทยาลยนเรศวร