C วิทยาการจัดการ · ชาวต่างชาติ ในเขตอ าเภอเมือง จังหวัดหนองคาย” เพื่อส่งเสริมธุรกิจที่พักแรมต่างๆในเขตอ

Oral Presentation

C – วทยาการจดการ

การประชมวชาการระดบชาตปญญาภวฒน ครงท 7

2 มถนายน 2560 สถาบนการจดการปญญาภวฒน

C 1

ปจจยในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย Factor in Selecting Accommodations by Foreign Senior Tourists in Amphoe Muang, Nongkhai Province

กฤตชญาดา ศภโชคขนธเขต1*

Gidchayada Suprachokkunthaket1

1ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการการทองเทยว มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 1Degree of Master of Arts Program, Faculty of Tourism and Hospitality, Dhurakij Pundit University

*Corresponding author, E-mail: [email protected] บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค 1) เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดและปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาด ในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย 2) เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตตอการบรการภายในทพกแรมในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย 3) เพอวเคราะหหาปจจยแหงความพงพอใจดานการบรการของทพกแรมทสงผลตอการกลบมาใชบรการซ า(ความภกด) ประชากรทศกษาคอ นกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตและไดเกบรวบรวมจากขอมลตวอยาง จ านวน 400 คน วเคราะหผลขอมลโดยหาคา รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ไดแก t-test และ F-test โดยการสรางตาราง ANOVA ใชวธเทยบรายคดวยวธ LSD (Least Square Difference) และสถตการวเคราะหใชสถตการถดถอยพหคณ (Enter Multiple Regression Analysis)

ผลการวจยพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนนกทองเทยวมาจากทวปยโรป และเปนเพศชาย มอาย 61 ปขนไป และมรายไดตอเดอนมากกวา 4,000 USD ขนไป ส าหรบระดบการศกษา พบวาสวนใหญต ากวาปรญญาตร และเลอกพก เกสทเฮาส ปจจยสวนประสมการตลาด พบวา นกทองเทยวสวนใหญใหความส าคญดานราคามากทสด รองลงมาคอ ดานผลตภณฑ ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ตามล าดบ ปจจยทไมใชดานสวนประสมทางการตลาด พบวา นกทองเทยวใหความส าคญดานท าเลทตงมากทสด รองลงมาคอ ดานกลมอางอง และดานการคมนาคมขนสง ตามล าดบ ดานความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอบรการภายในทพกแรมหลงการเขาพก พบวา ระดบความพงพอใจของนกทองเทยว ดานการบรการในหองพกอยในระดบมากทสด รองลงมา คอ ดานการบรการของพนกงาน และดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ภายในทพกแรม ตามล าดบ นกทองเทยวตองการใหมเพมเตมภายในทพกแรม

พบวา ความตองการ เกาอพนกพง อยในระดบปานกลาง รองลงมา คอ พรมกนลนในหองน า ความคดเหนหลงการใชบรการทพกแรม พบวา ระดบความคดเหนของนกทองเทยวหลงการใชบรการทพกแรม เหนวาจะแนะน าทพกแหงนใหกบผอนหรอคนทรจกอยในระดบมากทสด รองลงมา คอ มความพงพอใจโดยรวมตอทพก และจะกลบมาใชบรการทพกแรมอกครง ตามล าดบ ค าส าคญ: นกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ปจจยสวนประสมทางการตลาด ปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาด ความพงพอใจ การกลบมาใชบรการซ า(ความภกด)

mailto:[email protected]



C 2

ABSTRACT

Because of the natural beauty that has attracted millions of foreigners to Thailand, tourism industry has grown rapidly over the years. Many people have considered foreign senior travelers as a niche market. This research aims to explore factors that influence foreign travelers, particularly the elderly, in choosing accommodation in Amphoe Muang, Nongkhai Province. There are three objectives to this research: 1) to analyze marketing mix factors and non-marketing mix factors that influence on decision-making in accommodation selection; 2) to analyze customer satisfaction; and 3) to determine factors for repeated customers. This research, surveyed 400 foreign senior tourists, to determine factors in accommodation selection and factors for loyal customers. Various methodologies are performed in this research including t-test, f-test, descriptive analysis, inferential statistics, and multiple regression.

The most important marketing factor that influences foreign senior tourists is price. The non-marketing factor that motivate tourists’ preference on accommodation selection is the location. To cater the niche market of seniors, this research suggests that price should be clearly stated and the direction to accommodation should be easily understood. Keywords: Foreign senior travelers marketing mix factors non-marketing mix factors customer satisfaction factors for repeated customers บทน า

การทองเทยวของประเทศไทยเปนอตสาหกรรมหนงทมการเจรญเตบโตอยางตอเนองมาโดยตลอดและมความส าคญโดยเพมขนอยางตอเนอง เมอเทยบกบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ โดยทสาขาอตสาหกรรมการทองเทยวทมมลคา GDP ในสดสวนทคอนขางสงท ไดแก สาขาท พกอาศย (Accommodation for Tourist) บรการอาหารและเครองดม (Food and beverage servicing industry) และบรการทเปนเฉพาะกรณของประเทศไทย (Country-specific tourism industries) เชน สปา นวดแผนไทย เปนตน ซงเปนการสรางรายไดหลกใหกบประเทศ และกอใหเกดการกระจายรายไดไปสภาครฐ ภาคเอกชน หรอชมชนตางๆ ทเปนแหลงทองเทยว ท าใหมเงนทนหมนเวยน และชวยสรางอาชพและรายไดใหคนในพนท และท าใหเกดการพฒนาและยกระดบเศรษฐกจของพนทนน ๆ

จงหวดหนองคายเปนเมองชายแดนรมฝงแมน าโขง เปนประตสเมองเวยงจนทร เมองหลวงของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป. ลาว) ซงหางจากเมองหนองคายประมาณ30 กโลเมตรโดยมสะพานมตรภาพไทย-ลาวเชอมระหวางสอง และจดเปนเมองทองเทยวทส าคญสามารถเดนทางขามไปลาวไดโดยสะดวก และยงเปนสถานททองเทยวทงทเปนแหลงทองเทยวทางดานศลปวฒนธรรมประเพณและกจกรรม โบราณสถาน โบราณวตถ แหลงทองเทยวทางธรรมชาต สงกอสรางทมนษยสรางขน ปรากฏการณทางธรรมชาต ทส าคญจงหวดหนองคายและยงเปนจงหวดทไดรบการจดอนดบจากนตยาสารการทองเทยวของตางประเทศคอ( MODERN MATURITY, 2001) ใหเปนเมองนาอยอนดบ 7 ของ 1 ใน 10 ของเมองทดทสดในโลก ส าหรบทชาวอเมรกนผสงอายไป



C 3

ประชากรโลกมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง และโครงสรางของประชากรโลกมการเปลยนแปลง กลาวคอประชากรวยสงวย (อาย 60 ปขนไป) มสดสวนเพมขนในอตราทเพมขนจากรอยละ 10.1 ในป 2543 เปนรอยละ 15.0 ในป 2568 แสดงใหเหนวา โครงสรางของประชากรก าลงเปลยนจากโครงสรางประชากรวยเดกในอดตเปนประชากรวยสงอาย หรอสงคมสงอายในอนาคต ดงนนเราควรจะใหความส าคญและพฒนาอสาหกรรมการทองเทยวดานตางๆ เพออ านวยความสะดวกสบายและเพมความปลอดภยใหแกนกทองเทยวผสงอายไดรบความพงพอใจสงสด เพราะกลมผสงอายเปนบคคลทอยในชวง เกษยณอายการท างาน ท าใหมเวลาวางในการท ากจกรรมตางๆ ไดอยางอสระเสร รวมถงมเวลาในการเดนทางทองเทยวมากขน และกลมผสงอายชาวตางชาต มสวสดการหรอเงนบ านาญทรฐบาลจายใหเปนรายเดอนหรอรายอาทตย ซงเปนรายไดท มนคง อกทงยงมเงนเกบสะสมสวนตว อนท าใหนกทองเทยวกลมนมก าลงในการใชจายเพอการทองเทยว ดวยเหตน กลมนกทองเทยวผสงอายจงเปนกลมเปาหมายดานการทองเทยวทส าคญของประเทศไทยอกกลม

ดวยเหตผลน ผวจยจงสนใจศกษาเรอง “ปจจยในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย” เพอสงเสรมธรกจทพกแรมตางๆในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย และสามารถน ามาใชในการกระตนใหเกดการเขาพกแรม หรอท าใหนกทองเทยวผสงอายเกดความประทบใจและพงพอใจ ท าใหเกดการกลบมาซ ารวมถงการใชระยะเวลาในการเขาพกนานขน หรอพฒนามาเปนการพกระยะยาว ซงขอมลทไดจะเปนขอมลทส าคญยงตอการศกษา รวมถงเปนการสงเสรมการทองเทยวของนกทองเทยวผสงอาย เพอการพฒนาและปรบปรงรปแบบการบรการของทพกแรมและสถานทพกแรม อนเปนประโยชนตอผประกอบการธรกจทพกแรม ผทตองการประกอบธรกจทพกแรม ตลอดจนผทเกยวของไดใชเปนแนวทางในการใหบรการนกทองเทยวไดดยงขน และเนองดวยในปจจบนยงขาดแคลนงานวจยทเกยวของกบนกทองเทยวผสงอายในจงหวดหนองคายรวมถงจงหวดอนๆ จงเปนเหตผลอกประการหนงทท าใหผวจยมความตองการทจะศกษาวจยเพอน าไปใชประโยชนในการพฒนากลยทธ สวนประสมทางการตลาดและไมใชสวนประสมทางการตลาดเพอปรบใหสอดคลองกบนกทองเทยวผสงอาย รวมถงความพงพอใจตอการใชบรการทพกของนกทองเทยวตอการใหบรการผสงอาย เพอปรบธรกจทพกแรมใหเกดความสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจในปจจบนและน าเขาไปสการตดสนใจเลอกทพกแรมไดอยางมประสทธภาพ

ทบทวนวรรณกรรม Kotler (1986) ไดใหความหมายของสวนประสมทางการตลาดวา หมายถง ปจจยหรอชดของตวแปรทสามารถควบคมไดทางการตลาด ซงน ามาผสมกนเพอสนองความตองการของลกคาในตลาดเปาหมาย สวนประสมทางการตลาด ประกอบดวยทกสงทมอทธพลในการสรางความตองการซอในผลตภณฑ แตโดยทวไปนยมแบงออกเปน ผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) สถานทจ าหนาย (Place) และการสงเสรมการตลาด (Promotion) สวนประสมทง 4 ประการอาจเรยกวาสวนประสมทางการตลาด 4’Ps (The four Ps of the Marketing Mix) ซงประกอบดวยรายละเอยด ดงน (สวชนา, น 130)

1. ผลตภณฑ (Product) เปนสงทสามารถสนองความจ าเปนและความตองการของ มนษยได ผลตภณฑอาจจะมคณสมบตเปนสงทจบตองไดและจบตองไมได กลาวคอ เปนไดทงสนคาและบรการ สวนประกอบของผลตภณฑ ประกอบดวย ตวผลตภณฑ การบรรจหบหอ ความภาคภมใจ และผขาย

2. ราคา (Price) เปนสงทก าหนดมลคาในการแลกเปลยน หรอบรการในรปเงนตรา เปนสวนทเกยวกบวธการก าหนดเวลา นโยบายและกลยทธตางๆ ในการก าหนดราคา

3. การจดจ าหนายหรอสถานทจ าหนาย (Place or Distribution) เปนกจกรรมการน า



C 4

ผลตภณฑทจะขายออกสตลาดเปาหมาย อยางไรกตาม สวนประสมนไมไดหมายถงการพจารณาสถานทจ าหนายแตอยางเดยว แตเปนการพจารณาวาจะจ าหนายผานตวกลางหรอไมอยางไร และมการเคลอนยายสนคาอยางไร ดงนนในการน าผลตภณฑออกขาย (Placing The Product) จะประกอบดวย 2 สวน ซงเราเรยกวา สวนประสมในการจดจ าหนาย (Distribution Mix)

4. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนการตดตอสอสารระหวางผจ าหนายและ ตลาด เปาหมายของผลตภณฑ โดยมวตถประสงคในการแจงขาวสาร หรอชกจงใหเกดทศนคต และพฤตกรรมทดตอการซอ การสงเสรมการตลาดเปนหวใจส าคญประการหนงในการขายสนคาอาจท าได 4 วธการดวยกน ซงเราเรยกวา สวนประสมการสงเสรมการตลาด (Promotion Mix) หรอสวนประสมในการตดตอสอสาร (Communication Mix) วฒ สขเจรญ (2555) ไดกลาวไววา ปจจยทสงผลตออทธพลของกลมอางองนน ความรนแรงของอทธพลทกลมอางองมตอพฤตกรรมผบรโภค ขนอยกบธรรมชาตของผบรโภคแตละคนและสนคาทเกยวของกบปจจยดานสงคม ปจจยทสงผลตออทธพลของกลมอางมประเดนทนาสนใจไดแก ขอมลและประสบการณ ส าหรบผบรโภคทใชบรการมาแลวมกไมขอค าปรกษาจากใคร แตคนทไมมประสบการณ หาขอมลไดยาก หรอไมเชอถอโฆษณา ผบรโภคจะมแนวโนมทจะขอค าแนะน าจากผอน (Majumdar,2010,P.143) ตย ชมสาย,มล. และญบพน พรหมโยธ (2527) ไดนยามอปสงคเชงการทองเทยว วา คอความปรารถนาจะจายเงนจ านวนหนงเพอซอบรการทองเทยว ส าหรบทองเทยวซงอปสงคการทองเทยวทส าคญมอทธพลตอพฤตกรรมการเลอกใชบรการโรงแรมของนกทองเทยว โดยจะมการพจารณาขอมลเกยวของกบการพกแรม ไดมการพจารณาถงปจจยตาง ๆ คอ ปจจยดานสงอ านวยความสะดวก ปจจยดานการตอนรบของพนกงานหรอบรการ ปจจยดานระบบรกษาความปลอดภย ปจจยดานสภาพหองพก ปจจยดานชอเสยงของทพก และปจจยดานเครอขายสาขาของทพก โดยมรายละเอยด ดงน

1. ปจจยดานสงอ านวยความสะดวก ทพกแรมมสงอ านวยความสะดวกอยางเพยบพรอม แสดงถงโอกาสทางธรกจ เพราะกอใหเกดความสะดวกสบายแกลกคาหรอแขกทมาพก ในทนหมายถงทพกแรมทมสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เชน สถานบนเทง สระวายน า บรการซกรด บรการดานสขภาพ บรการอนเตอรเนต รานคา เปนตน ซงเปนสงดงดดความสนใจของลกคาหรอผบรโภคในการตดสนใจมาใหบรการของโรงแรมเพมมากขน

2. ปจจยดานการตอนรบของพนกงานและการบรการ เปนหวใจส าคญในการด าเนนงาน ดานการใหบรการ คอการใหบรการทดทงทางการตอบรบ อธยาศยไมตรของพนกงาน ความดแลเอาใจใสของพนกงาน รวมถงความคลองตวและรวดเรวในการปฏบตงาน

3. ปจจยดานอตราคาทพก ผบรโภคแตละคนมระดบรายไดทแตกตางกนท าใหโอกาสใน การเลอกใชบรการทพกแรมแตกตางกน รวมถงความพอใจในการจายเพอใหไดระดบการบรการตามความตองการของลกคาหรอผมาใชบรการ

4. ปจจยดานระบบรกษาความปลอดภย เปนสงทผบรหารโรงแรมตองใหความส าคญเปน พเศษเพอใหเกดความปลอดภยแกผมาใชบรการ และมการเตรยมพรอมอยเสมอ เพอใหเกดความเชอถอในสถานทและการบรการ

5. ปจจยดานสภาพหองพก หมายถงในสวนความสะอาดของหองพก ความปลอดโปรง มอากาศถายเทสะดวก และบรรยากาศด

6. ปจจยดานชอเสยงโรงแรม เปนปจจยหนงทผมาพกแรม ใชประกอบการตดสนใจเลอก



C 5

ทพกแรม ซงทพกแรมทมชอเสยงยอมมสงอ านวยความสะดวกทเพยบพรอม จงท าใหนกทองเทยวเลอกใชบรการทพกแรมนน

7. ปจจยดานการบรหารจดการทมประสทธภาพ เปนอกปจจยทมผลตอการตดสนใจ เลอกใชบรการ โดยมการบรหารจดการทเปนระบบ ไมเกดความวนวายในสวนของพนกงานทกระดบ เพอท าใหเกดความประทบใจแกผมาใชบรการ

ส านกงานการทองเทยว.(2551) นกทองเทยวผสงอายเปนกลมทมแนวโนมในการ เตบโตทางดานตลาดการทองเทยว แตนกทองเทยวกลมนมขอจ ากดทางดานรางกาย เนองจากเมอเขาสวยสงอายพฒนาการทางดานรางกายของผสงอายจะเสอมถอยลง โดยเฉพาะอยางยงความแขงแรงและความวองไวของรางกาย ลดนอยลง จงท าใหการเคลอนไหวและการทรงตวไดล าบาก จอจ ากดดงกลาวจงเปนอปสรรคส าหรบนกทองเทยวผสงอายเมอมาใชบรการภายในทพก ดงนน ผใหบรการทพกควรตระหนกถงความส าคญของกลม นกทองเทยวผสงอาย ดวยการสงเสรมและสนบสนนใหมสภาพแวดลอม สงอ านวยความสะดวก และการใหบรการทเหมาะสมแกผสงอาย เพอรองรบการเตบโตของนกทองเทยวกลมน

เยาวภา จนทรสอน (2550 : 8) ความพงพอใจเปนความรสกหรอทศนคตดานบวก ทบคคลมตอสงหนงและแสดงออกมา ไดแก ความชอบและพอใจเมอไดรบในสงทตนตองการ ฉะนนความพงพอใจของแตละบคคลยอมมความแตกตางกนขนอยกบการไดรบการตอบสนอง ความพงพอใจเกดขนกตอเมอสงนนสามารถตอบสนองความตองการใหแกบคคลนนได จากการทบทวนงานวรรณกรรมเบองตน สามารถน าขอมลสวนตาง ๆ ทเกยวของมาเปนแนวทางในการด าเนนงานวจยในครงนได เชน น าแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบปจจยสวนประสมทางการตลาด เชน ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย และปจจยดานการสงเสรมการตลาด ทงนยงน าปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาด ไดแก ดานกลมอางอง ดานท าเลทตง ดานการคมนาคมขนสง รวมทงปจจยแหงความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตภายหลงการใชบรการ และความคดเหนของนกทองเทยวตอการกลบมาใชบรการซ าทพกแรมในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดและปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาด ในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย

2. เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตตอการบรการภายในทพกแรมในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย

3. เพอวเคราะหหาปจจยแหงความพงพอใจดานการบรการของทพกแรมทสงผลตอการกลบมาใชบรการซ า(ความภกด)

วธด าเนนการวจย กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน คอ นกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตอายตงแต 50 ปขนไป

ทเดนทางมาทองเทยวและพกคางคนอยางนอย 1 คน ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย ขนาดตวอยางสามารถค านวณไดจากสตรไมทราบขนาดตวอยางประชากร ของ W.G. Cochran โดยก าหนดระดบคาความเชอมนรอยละ 95 และระดบคาความคลาดเคลอนรอยละ 5 (กลยา วาณชยบญชา, 2549, หนา 74) เพอสะดวกในการประเมนผล และการวเคราะหขอมล ผวจยจงใชขนาดกลมตวอยางทงหมด 400 ตวอยาง โดยใชวธการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental sampling) จนไดจ านวนกลมตวอยางครบตามจ านวนทตองการ



C 6

เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทมลกษณะทเปนทงแบบสอบถามปลายเปดและแบบสอบถามปลายปด ซงประกอบไปดวยขอมลสวนบคคลของนกทองเทยว ปจจยสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยว ปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรม ความพงพอใจในดานการบรการภายในทพกแรมของนกทองเทยวภายหลงการใชบรการ สงทนกทองเทยวตองการเพมเตมภายในทพกแรม และความคดเหนหลงการใชบรการทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย ขอเสนอแนะและความคดเหน แลวเสนอตอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความถกตอง น าแบบสอบถามทเกบขอมล 30 ชด Pre-test มาวเคราะหหาคาความเชอถอ (Reliability) ของแบบสอบถามไดคา Cronbach’s Alpha เทากบ 0.90 จากนนน าแบบสอบถามทผานการทดสอบความตรงและความเชอถอไดแลวไปเกบขอมลกบกลมตวอยาง และจดเกบรวบรวมแบบสอบถามใหเปนระบบ น าไปตรวจสอบความสมบรณและความถกตองแลวน าไปวเคราะหประมวลทางสถต ไดแก สถตเชงพรรณนา เชน รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ไดแก t-test และ F-test และสถตการวเคราะหใชสถตการถดถอยพหคณแบบน าเขาตวแปร (Enter Multiple Regression Analysis) ผลการวจยและอภปรายผล ผลการวเคราะหสวนบคคล

พบวาจากจ านวนกลมตวอยาง ทงหมด 400 คน สวนใหญเปนนกทองเทยวทมกลมประเทศถนพ านกอยในทวปยโรป คดเปนรอยละ 63.5 เปนเพศชาย คดเปนรอยละ 84.0 และมอาย อาย 61 ปขนไป คดเปนรอยละ 46.0 และมรายไดตอเดอนมากกวา 4,000 USD ขนไป คดเปนรอยละ 30.3 ส าหรบระดบการศกษา พบวาสวนใหญต ากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 41.3 และเลอกพก เกสทเฮาส คน คดเปนรอยละ 49.8

ผลการวเคราะหดานสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรม พบวาระดบความส าคญของปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกทพกแรม

ของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคายอยในระดบส าคญมากทสด คอ ดานราคา ( x = 3.62 ) รองลงมา คอ ดานผลตภณฑ ( x = 3.50 ) ดานชองทางการจดจ าหนายหรอสถานทจดจ าหนาย ( x = 3.47 ) และนอยทสด คอ ดานการสงเสรมการตลาด ( x = 3.06 ) ตามล าดบ และมคาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.41 )

ผลการวเคราะหดานทไมใชสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรม พบวาระดบความส าคญของปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกท

พกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย ดานท าเลทตง( x = 3.48) อยในระดบความส าคญระดบมาก รองลงมา คอ ดานกลมอางอง ( x = 3.22 ) และดานการคมนาคมขนสง ( x = 3.12 ) ตามล าดบ และมคาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( x = 3.27 )

ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายทมตอบรการภายในทพกแรม พบวาระดบความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตทมตอการบรการภายในทพกแรมใน

เขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย อยในระดบมากทสด คอ ดานการบรการในหองพก ( x = 4.21 ) รองลงมา คอ ดานการบรการของพนกงาน ( x = 3.98 ) และดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ภายในทพกแรม ( x = 3.38 ) ตามล าดบ และมคาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 3.85 )



C 7

ผลการวเคราะหขอมลความคดเหนหลงการใชบรการทพกแรม ตารางท 1 : การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบน าเขาตวแปร ปจจยแหงความพงพอใจดานการบรการทพกแรมทสงผลตอการกลบมาใชบรการซ าของนกทองเทยว

หมายเหต: ** ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยส าคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 1 พบวา จากคา B1 = 0.218 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวาความพงพอใจดานการ

บรการของพนกงาน มอทธพลทางบวกตอการกลบมาใชบรการซ า ซงหมายความวา หากนกทองเทยวมความพงพอใจดานการบรการของพนกงานมากขน กจะสงผลใหการกลบมาใชบรการซ า มากขนตามไปดวย

จากคา B2 = 0.255 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวาความพงพอใจดานการบรการหองพก มอทธพลทางบวกตอการกลบมาใชบรการซ า ซงหมายความวา หากนกทองเทยวมความพงพอใจดานการบรการหองพกมากขน กจะสงผลใหการกลบมาใชบรการซ า มากขนตามไปดวย

จากคา B3 = 0.125 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวาความพงพอใจดานสงอ านวยความสะดวกตางๆภายในหองพก มอทธพลทางบวกตอการกลบมาใชบรการซ า ซงหมายความวา หากนกทองเทยวมความพงพอใจดานสงอ านวยความสะดวกตางๆภายในหองพกมากขน กจะสงผลใหการกลบมาใชบรการซ า มากขนตามไปดวย

Dependent variable การกลบมาใชบรการซ า Independent varialbles ความพงพอใจดานการบรการของพนกงาน(X1) ความพงพอใจดานการบรการ

หองพก(X2) ความพงพอใจดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆภายในหองพก(X3) Prediction: Goodness-of-Fit Multiple R .909a R Square .867 Adjusted R Square .861 Standard Error .720 Analysis of Variance

Degree of Freedom Sum of Squares Mean Square

Regression 3 41.254 13.751 Residual 393 205.542 0.519 F = 26.493 Sig. F= .000 Durbin-Watson 1.726 Explanation : Variables in the Equation

Independent Variable Unstandardized

Coefficients (B)

Standardized Coefficient

(Beta)

T-value Sig.

คาคงท (Constant) 2.184 - 9.345 .000 ดานการบรการของพนกงาน(X1) .218 .202 3.133 .002 ดานการบรการหองพก(X2) .255 .232 3.731 .000 ดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆภายในหองพก(X3) .125 .027 2.528 .032

Collinearity Diagnostics Tolerance Variable Inflation Factor (VIF)

Condition Index

คาคงท (Constant) - - 1.000 ดานการบรการของพนกงาน(X1) .508 1.970 10.176 ดานการบรการหองพก(X2) .543 1.843 15.112 ดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆภายในหองพก(X3) .819 1.220 20.209



C 8

เมอพจารณาปจจยทง 3 พบวา ความพงพอใจดานการบรการหองพกมความส าคญมากทสด (Beta = .232) รองลงมาคอ ความพงพอใจดานการบรการของพนกงาน (Beta = .202) อนดบสาม คอ ความพงพอใจดานสงอ านวยความสะดวกตางๆภายในหองพก (Beta = .027)

อภปรายผล จากการศกษา ปจจยในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาตในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย สามารถอภปรายผลตามผลการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคการวจย ไดดงน

1. ปจจยสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรม พบวา มคาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาในรายดานพบวา นกทองเทยวใหความส าคญในดานราคา มากทสด คอราคาหองพกเหมาะสมกบท าเลทตง รองลงมา คอ ดานผลตภณฑ คอสภาพแวดลอมของทพกแรม ดานชองทางการจดจ าหนาย คอ การจองหองพกไดสะดวกโดยตรงกบทพกแรม และดานการสงเสรมการตลาด คอการมสวนลดส าหรบลกคาทเขาพกระยะยาวหรอพกแรมเปนหมคณะ ผลการวจยขางตนสอดคลองกบ เพยงพศ เรองแปง (2551)ทพบวาปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการทพกแรมตามกรอบแนวคดปจจยสวนประสมทางการตลาด (4’Ps) พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก และสอดคลองกบ กตตศกด โมราศลป (2553)ทพบวา ปจจยเกยวกบทพกมผลตอการตดสนใจเลอกทพกในภาพรวมอยในระดบมาก โดยนกทองเทยวใหความส าคญกบปจจยดานบคคลากรสงทสด รองลงมาคอดานหลกฐานทางกายภาพ ดานราคา ดานกระบวนการ ดานการสงเสรมการตลาด ดานผลตภณฑและดานชองทางการจดจ าหนาย ตามล าดบ

2. ปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาดในการเลอกทพกแรม พบวา คาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาในรายดานพบวา นกทองเทยวใหความส าคญในดานท าเลทตง มากท สด รองลงมา คอ ดานกลมอางอง และนอยทสด คอ ดานการคมนาคมขนสง ผลการวจยขางตนสอดคลองกบ สธาสน ค าส าราญ (2551) ทพบวา มปจจยดานท าเลทตง เปนปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกทพกแรมของนกทองเทยวชาวตางประเทศในระดบมาก และสอดคลองกบ Lee, Reynolds, Kenon (2003) พบวา กลยทธทางการตลาด 3 อนดบแรกทนยมน ามาใชในการจดการบรหารธรกจดานทพกไดแก การบอกเลาปากตอปาก (98.9%) การรวมกลมของหอการคา (97.7%) เนองดวยนกทองเทยวเปนกลมผสงอาย และเปนชาวตางชาต ไมมรถยนตสวนตวจงตองการทพกแรมทมการเดนทางเขาออกสะดวกและมความปลอดภย อยใกลท าเลทด สามารถเดนทางเขาออก หรอไปยงสถานททองเทยวไดสะดวก

3. ปจจยแหงความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอบรการภายในทพกแรมหลงการเขาพกแรม พบวา คาเฉลยโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาในรายดานพบวา นกทองเทยวใหความส าคญในดานการบรการในหองพกมากทสด รองลงมา คอ ดานการบรการของพนกงาน และนอยทสด คอ ดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ภายในทพกแรม ผลการวจยขางตนสอดคลองกบ กฤศนพชญ บญชวย (2555) ดาน พบวา 1. คณภาพการบรการของพนกงาน อยในระดบมาก ( X = 3.95) 2. ดานคณภาพของหองพก อยในระดบมาก ( X = 3.99) 3. ดานสงอ านวยความสะดวกภายในหองพก อยในระดบมาก ( X = 3.84) 4. ดานการใหบรการ ทางธรกจ อยในระดบมาก ( X = 3.60) 5. ดานความคมคาเงน อยในระดบมาก ( X = 3.43) 6. ดานความปลอดภย อยในระดบมาก ( X = 3.87) 7. ดานสงอ านวยความสะดวกตางๆ ภายในโรงแรม อยในระดบมาก ( X = 3.99) และสอดคลองกบ รกษพล สนทยา และคณะ (2553) พบวา นกทองเทยวผสงอายมความพงพอใจในการบรการในทพกในดานการบรการของพนกงานมความพงพอใจในระดบสง



C 9

สรปผล จากผลการวจยท าใหพบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดนกทองเทยวใหความส าคญมากทสดคอ

ดานราคา ดงนน สถานประกอบการควรใหความส าคญในการก าหนดราคาหองพกใหเหมาะสมกบท าเลทตงและก าหนดราคาหองพกไวชดเจนในชองทางการจดจ าหนาย เชน ในเวปไซต เปนตน และสถานประกอบการควรใหความส าคญในดานผลภณฑของทพกแรม โดยเฉพาะเรอง สภาพแวดลอมของทพกแรม และความสวยงามของหองพก ไวเพอรองรบนกทองเทยว

จากผลการวจยท าใหพบวา ปจจยทไมใชสวนประสมทางการตลาดนกทองเทยวใหความส าคญมากทสดคอ ปจจยดานท าเลทตง ดงนน ถาเปนสถานประกอบการดานทพกแรมควรบอกต าแหนงทพกแรม และสรางทางเขาออกใหมองเหนชดเจน สะดวกสะอาดและปลอดภย แกนกทองเทยว และส าหรบผประกอบการใหมควรสรางในท าเลทอยในเมองและใกลแมน า

จากผลการวจยท าใหพบวา นกทองเทยวผสงอายมความพงพอใจในดานการบรการดานสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ภายในทพก นอยทสด ดงนนทางผประกอบการควรใหความเอาใจหรอดแลเพมเตมดานสงอ านวยความสะดวกภายในทพกแรมเพมมากขน

จากผลการวจยท าใหพบวา ความพงพอใจดานการบรการหองพกสงผลตอนกทองเทยวใหกลบมาใชบรการซ ามากทสด ดงนน เราควรใหความส าคญในดานการบรการในหองพก รกษาคณภาพ และเพมเตมสงทนกทองเทยวตองการ ดแลความสะอาด และปลอดภย ภายในหองพก เพอความพงพอใจสงสดของนกทองเทยว

งานวจยนเปนการศกษาเกยวกบปจจยในการเลอกทพกแรมของนกทองเทยวผสงอายชาวตางชาต ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย เทานน หากมการท าวจยเพมเตม ควรท าวจยในเขตจงหวดหนองคายในภาพรวม เพราะจงหวดหนองคายยงมแหลงทองเทยวทส าคญในอ าเภออน ๆ และเพอเปนการศกษาทครอบคลมพนทกวางานวจยน และควรท าวจยเกยวกบแนวทางการสงเสรมและพฒนาการทองเทยวพ านก ระยะยาว (Long stay) กรณศกษาเฉพาะนกทองเทยวอาย 50 ปขนไป ทเดนทางมาพกผอนในจงหวดหนองคาย เอกสารอางอง กฤศนพชญ บญชวย. (2555). ความพงพอใจของนกทองเทยวชาวรสเซยทมตอการใหบรการของ

โรงแรมในกรงเทพมหานคร.วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กลยา วานชยบญชา. (2553). การใช SPSS for Windows ในการวเคราะหขอมล.กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ตย ชมสาย,มล. และญบพน พรหมโยธ. (2527). ปฐมบทแหงวชาการทองเทยว. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. เยาวภา จนทรสอน. (2550). ปจจยทมผลตอความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอตลาดหนองมน

จงหวดชลบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. รกษพล สนทยา และคณะ. (2553). ความพงพอใจของนกทองเทยวผสงอายในการบรการภายในทพก

จงหวดพษณโลก. สนบสนนโดย ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. สวชนา ววฒนชาต และคณะ. (2531). หลกการตลาด. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Lee soyen; Reynolds, Johnny sue; Kennoor,lisa R. (2003). Bed and Breakfast industries:

Successful Marketing strategies; Journal of travel and Tourism Marketing 14, P37-51.



C 10

การศกษาขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชนของบานแมก าปอง จ.เชยงใหม THE STUDY OF COMMUNITY BASED TOURISM CARRYING CAPACITY; MAE KAM PONG, CHIANG MAI

ฐต ฐตจ าเรญพร 1*

Tidti Tidtichumrernporn1

1มหาวทยาลยพายพ 1Department of Hotel Management, Faculty of Business Administration, Payap University

*Tidti Tidtichumrernporn, E-mail: [email protected] บทคดยอ

งานวจยเรองนมวตถประสงคของการวจย ดงน 1) เพอประเมนศกยภาพและผลกระทบการทองเทยวดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะทมตอชมชน 2) เพอคนหารปแบบการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยวรวมกบชมชนเจาของแหลงทองเทยว และหนวยงานทเกยวของทเนนการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยว โดยค านงถงขดความสามารถในการรองรบของพนท

ขอบเขตการวจย ศกษาเฉพาะพนททองเทยวชมชน บานแมก าปอง อ.แมออน จ.เชยงใหม วธการศกษาวจยเปนการวจยแบบผสมผสานเชงคณภาพและเชงปรมาณ เนนการมสวนรวมของชมชน เกบขอมลความคดเหนนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาตทมาเยอนพนทชมชน ในชวงเวลาทด าเนนงานวจย โดยวธการสมตวอยางแบบบงเอญ และเกบขอมลความคดเหนผประกอบการทองเทยวในและนอกพนทชมชน โดยเครองมอวจยเปนแบบสอบถามนกทองเทยวทมาเยอนในพนทชมชนทงนกทองเทยวไทยและตางชาต ดานประสบการณและความรสกตอแหลงทองเทยวของชมชน และการประเมนความพงพอใจดานสขภาพ/สขภาวะของสมาชกกลมโฮมสเตยทมผลกระทบจากการทองเทยว โดยการสมภาษณเชงลกและการประชมกลม เพอก าหนดแนวทางการบรหารจดการทองเทยวตามชดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชน

ผลการศกษา พบวา ชมชนมศกยภาพการบรหารจดการการทองเทยว โดยสามารถจดการผลกระทบการทองเทยวทมตอชมชน ในดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะ โดยก าหนดขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชนในดานตางๆ ก าหนดรปแบบการบรหารจดการทองเทยวโดยก าหนดมาตรการ เพอจดการทองเทยวโดยชมชน ตามแนวทางการบร หารจดการทองเทยวโดยประยกตแนวคดความสามารถการรองรบพนทดานนนทนาการในเขตอทยานแหงชาต เพอเปนแนวทางด าเนนการจดการขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชนอยางยงยน

ค าส าคญ: ขดความสามารถการรองรบการทองเทยว การทองเทยวโดยชมชน บานแมก าปอง

ABSTRACT This research has the objectives of this research were to: (1) assess the potential of

community and tourism impact within physical, environment, social and culture, and the health assessment, and (2) explore the tourism area based management within host community and stakeholders in relation to the Carrying Capacity for community based tourism management.



C 11

The scope of research study has limited to the community based tourism at Baan Mae Kampong, Mae-On District, Chiang Mai. The research study use the mixed method both quantitative and qualitative research method. The research tools used to collect data were questionnaire (opinion survey) through tourist’s satisfaction toward the perception perceived from the community tourism, and tour operator’s opinion survey within community and from outside community. And also collected the opinion survey of psychological and healthy assessment through the member of Home stay group by in depth Interview and focus group meeting. A sample of tourists was drawn using as accidental sampling from the sampling frame. Evaluation data were obtained from both Thai and International tourists of the chosen.

The results indicated that: the community has the potential tourism management and involving the tourism impact toward the community. In aspects of the physical, environmental, and social, cultural and health/wellness by scheduling capabilities, support for community-based tourism in various ways. Define tourism management regulation by measures to manage community-based tourism management by the application of the carrying capacity assessment concept from the recreational areas management in the National Park for using as guideline for community based tourism management involving Carrying Capacity sustainability management.

Keywords: Tourism Carrying Capacity, Community Based Tourism-CBT, Baan Mae Kampong บทน า

บานแมก าปองเปดเปนหมบานเชงอนรกษและมบรการพกแบบโฮมสเตย เรมทดลองรบนกทองเทยวปพ.ศ.2542 และเปดเปนทางการวนท 10 ธนวาคม พ. ศ. 2543 ระยะแรกของการด าเนนการทองเทยวในชมชน เกดปญหาทส าคญ คอ ชมชนไมมความรความเขาใจในเรองการทองเทยวหรอการจดการทพกแบบโฮมสเตย ผลประโยชนทเปดหมบานเปนแหลงทองเทยว ไมเหนความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและวถชวตของตนเอง ไมมกฎระเบยบหรอมาตรการในการปฏบตทถกตอง ไมเขาใจการดแลผลประโยชนหรอผลตอบแทนทไดรบ ชมชนจงแกปญหาในการปฏบตหรอการจดการการทองเทยวทถกตองดวยกระบวนการวจย ทเนนการมสวนรวมของชมชนเพอรวมกนก าหนดกฎกตกาในการจดการทองเทยวโดยชมชน ซงมฐานคดจากการวจยทองถนทชมชนไดด าเนนการมาตลอดระยะเวลากวาสบป (พรมมนทรและคณะ, 2552)

ชมชนแมก าปอง (พรมมนทรและคณะ, มปป) พบวา มปญหาและความตองการหลายอยางของชมชน ทเปนผลกระทบเกดจากการทองเทยว ท าใหหมบานเรมพฒนาถนนคอนกรต จงท าใหมนกทองเทยวเขามามากขน และคนภายนอกเขามาซอทดนเปนทอยอาศย น าไปสปญหาจากนายทนภายนอกทเขามาลงทนประกอบกจการทองเทยวในชมชน ไมยอมรบกฎกตกาของชมชนท าใหเกดปญหาในการจดการทองเทยวของชมชน ขณะชาวบานบางกลมไมเขาใจเรองการทองเทยว ทจอดรถไมสะดวก คนน าเทยวไมเพยงพอตอความตองการของนกทองเทยว ขาดบคคลทมสวนรวมบรหารจดการในปรมาณทเหมาะสม ปายบอกชทางไมเพยงพอ รวมทงการตดตอสอสารทางโทรศพทยงไมคอยสะดวก และปญหาทก าลงจะเกดขน คอ การซอขายทดนของชาวบานใหกบคนภายนอกมากขน อาจท าใหเกดผลทตามมาในดานการรกล าพนทปาอนรกษ ทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรทไมเหมาะสม ไมสามารถบรหารจดการโดยชมชนไดเชนเดม สวนสมนไพรไมไดรบการดแล การจดระบบและการกระจายรายไดไมทวถง การพฒนาบคลากรดานการทองเทยวเพอการตดตอสอสารภาษาตางประเทศ และท า



C 12

หนาทมคคเทศกทองถนยงไมเพยงพอ ชมชนมคนภายนอกมาอยอาศยในพนทมากขน ปญหาดานการจดการขยะ มลภาวะทางเสยงจากรถจกรยานยนต และปญหานายทนเขามาซอทดน อาจกระทบกบวถชวตดงเดมของชมชน ชมชนจงตองแกไขปญหาทเกดขนในชมชนของตนเอง (พรมมนทร และคณะ, 2552)

จากปญหาดงกลาว ชมชนบานแมก าปองไดตระหนกถงปญหาดานความสามารถการรองรบของพนท การทองเทยวในดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาวะของชมชน ทงทมผลกระทบจากการทองเทยวและผลกระทบจากการประกอบอาชพดงเดม (ฐตและคณะ,2557) ซงพบวาสภาพดานกายภาพและดานสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป ตงแตมถนนคอนกรตเขาถงหมบาน ใหความสะดวกในการเขาถงพนท รวมทงระยะเวลาทใชในการเดนทางไมมากนก จงสงผลท าใหจ านวนนกทองเทยวทเพมปรมาณมากขนทงในฤดกาลทองเทยวและนอกฤดกาลทองเทยว อกทงการเขามาของคนนอกชมชนในพนท เพอการเขามาซอทดนอยอาศย หรอประกอบอาชพคาขายในชมชนในสดสวนทเพมขนเชนกน สภาพของบานเรอนเรมเปลยนแปลงไปจากรปแบบวถชวตของชาวบาน กลายเปนบานพกแบบสมยใหม ดานสงคมและวฒนธรรม การประกอบอาชพเกษตรกรรม/กสกรรม การผลตเพอการบรโภคท าไดนอยลง หนไปสการซอเพอการบรโภค ท าใหบางครงมผลกระทบดานสขภาพของชมชน เนองจากบรโภคผกทปนเปอนสารพษ หรอดานสขภาวะทชมชนมความกงวลในการด ารงชวตประจ าวน เกดภาวะความเครยด รวมไปถงมลภาวะทางเสยง อากาศ ทมผลกระทบตอสขภาพกายและจตใจ โดยเฉพาะในชวงทมจ านวนนกทองเทยวเขาพนทชมชนคอนขางมาก ซงกระทบไปถงดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมของชมชน ทประกอบอาชพดานการเกษตรกรรมกตองปรบตวมาท าอาชพดานการทองเทยว จงท าใหกระทบตอการด ารงชวตตามปกต และมผประกอบการธรกจทองเทยวเอกชนไดเขามาใชพนทชมชนเพอการจดกจกรรมทองเทยวรปแบบผจญภย จงมจ านวนนกทองเทยวเขาออกชมชนในปรมาณทมากขนและมจ านวนรถยนตขนสงบรการเขาออกบรเวณหมบานวนละหลายเทยว รวมทงการเดนทางของนกทองเทยวแบบไปกลบทไมคางคนในหมบานในสดสวนทมากขน จงอาจกอใหเกดผลกระทบตอพนทชมชนดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะทมผลตอผคนในชมชนบานแมก าปอง โดยศกษาจากแนวคดการจดการขดความสามารถในการรองรบดานนนทนาการทไดด าเนนการในเขตอทยานแหงชาต(อทยานแหงชาตเอราวณ, 2550) ทก าหนดแนวทางจดการขดความสามารถการรองรบในดานกายภาพ ดานสงแวดลอมหรอนเวศวทยาและดานสงคม เพอการประยกตในการก าหนดปจจยขดความสามารถการรองรบ

ความส าคญทกลาวมาขางตน ผน าชมชนดานการทองเทยวตระหนกถงการแกไขปญหาในระยะยาว รวมกบนกวจยหลก นกวจยชมชน เหนควรมการวจยเพอศกษาความสามารถในการรองรบของพนททองเทยวโดยชมชน และประเมนผลกระทบทเกดขนตอชมชน โดยพฒนากรอบแนวคดการประเมนผลกระทบตอชมชนรวมกบกลมนกวจยทเปนนกวชาการจากภายนอกชมชน รวมไปถงตวแทนผประกอบการทองเทยวในพนท หนวยงานปกครองสวนทองถนและหนวยงานสาธารณสขของชมชน รวมทงคนหาแนวทางและรปแบบการบรหารจดการพนทเพอรองรบการทองเทยวของชมชนไดอยางเปนระบบตามแนวคดขดความสามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) เพอจดการทองเทยวโดยชมชนทชมชนสามารถดแลจดการพนทดวยตนเอง ทบทวนวรรณกรรม

การประเมนขดความสามารถการรองรบเพอการทองเทยว (Tourism Carrying Capacity) ไดประยกตหลกการระดบการเปลยนแปลงทยอมรบได (Limits of Acceptable Change, LAC) และชวงชนโอกาสทางนนทนาการ (Recreation Opportunity Spectrum, ROS) ทไดมผศกษาวจย (Stankey et al, 1985; Cole & Stankey, 1987; Howard & Potter, 2002; Macleod Institute, 2002) ไววาระดบการเปลยนแปลงทยอมรบได เปนกระบวนการของการน าแนวคดขดความสามารถการรองรบมาประยกต เพอสรางแผนงานในการจดการ



C 13

อยางเตมรปแบบ โดยประเมนปจจยตวชวดและก าหนดคามาตรฐานทยอมรบได โดยมวตถประสงคเพอการก าหนดคาสงสดของการเปลยนแปลงสภาพกายภาพ สงแวดลอม สงคมและวฒนธรรม และสขภาวะ โดยผเกยวของและเปนทยอมรบของทกฝายทเกยวของในพนทของชมชน เพอตดตามการเปลยนแปลงนนวา มขนาดของการเปลยนแปลงอยางไร รวมทงความสมพนธระหวางผคนกบธรรมชาตในความเปลยนแปลงทยอมรบได และไมเกนขดความสามารถของพนทนน การประเมนขดความสามารถของการรองรบของพนทชมชนเพอการจดการทองเทยวนน ผทเกยวของหรอผมสวนไดสวนเสยไดประเมนศกยภาพของพนททยอมรบระดบการเปลยนแปลงได เพอการใชประโยชนรองรบการทองเทยวอยางเหมาะสมในแตละชวงฤดกาลทองเทยว

สวนแนวคดการประเมนขดความสามารถในการรองรบดานนนทนาการ (ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช, 2551) มองคประกอบทตองพจารณา คอ

1. ประเภทและระดบของผลกระทบทเกดขนจากกจกรรมการใช พนทเพอการทองเทยวและนนทนาการ ซงสมพนธเชอมโยงกบปรมาณและลกษณะของการใชประโยชน

2. สภาพการใชประโยชนดานการทองเทยวหรอนนทนาการทตองการใหเกดขนในแหลงทองเทยวหรอเปาหมายของการจดการพนท เพอน าไปก าหนดปจจยและเกณฑในการชวดทแสดงถงเปาหมายทตองการทงดาน คณภาพสงแวดลอม สงคมวฒนธรรมและประสบการณนนทนาการ

การศกษาขดความสามารถการรองรบดานนนทนาการของอทยานแหงชาต (โครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ , 2548) ของคณะวนศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร เพอการจดท าคมอประเมนตดตามขดความสามารถในการรองรบดานการทองเทยวและนนทนาการ ส าหรบเจาหนาทอทยานแหงชาต เพอใหมความเขาใจในการประเมนขดความสามารถในการรองรบดานนนทนาการของพนทอทยานแหงชาต ตามแนวคดการเปลยนแปลงหรอผลกระทบทยอมรบได (Limits of Acceptable Change) ดานนเวศวทยา ดานจตวทยา ดานกายภาพและดานสงอ านวยความสะดวก ไดก าหนดตวแปรตางๆ ทใชในการวดผลกระทบจากการทองเทยว แลวน าไปสมพนธกบปรมาณการใชประโยชนของอทยานแหงชาต เพอบงชวาการใชประโยชนดงกลาวอยในภาวะทเกนขดความสามารถในการรองรบดานตางๆ หรอไม ขอมลทไดจากการศกษาไปก าหนดปจจย/ตวชวดผลกระทบส าหรบใชในการประเมนขดความสามารถการรองรบดานตางๆ ขางตน มการก าหนดเกณฑคาผลกระทบในระดบทจะก าหนดเปนคาสงสดทยอมใหเกดขน แนวคดนเปนการวเคราะหศกยภาพของพนทชมชนเพอการรองรบการทองเทยว ก าหนดผลกระทบทอาจจะเกดขน ภายใต ภายใตกฎลบกส (Libig’s Law) ไดก าหนดเงอนไขวา คาขดความสามารถรองรบไดทมระดบวกฤตสงสด จะเปนตวบงชระดบสงสดของขดความสามารถในการรองรบดานนนทนาการ เพอพจารณาขดความสามารถสงสดของการรองรบของพนททองเทยวและกจกรรมดานตางๆ

ความสามารถในการรองรบของพนท (Carrying Capacity) หมายถง ความสามารถของพนททจะรองรบการใชประโยชนในชวงเวลาหนงๆ ได โดยไมกอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรและประสบการณทนกทองเทยวจะไดรบในการประกอบกจกรรมนนทนาการ (Coccossis and Parpairis, 1992; อางใน Apostolopoulos and Gayle, 2002) รวมทงหมายถง ระดบการใชประโยชนสงสดดานนนทนาการ ซงพนทสามารถรองรบไดโดยไมกอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรทเกนคามาตรฐานทก าหนดไว และจากค านยามขององคการทองเทยวโลก (WTO) ไดใหความหมายวา จ านวนคนสงสดทเขาไปในพนททองเทยวในเวลาเดยวกน โดยปราศจากการกอใหเกดผลกระทบตอสภาพพนททางกายภาพ เศรษฐกจ และสงแวดลอมสงคมวฒนธรรม และไมกระทบตอความรสกพงพอใจของนกทองเทยว (PAP/RAC, 1997) ทงนไดก าหนดความหมายและประเภทขดความสามารถการรองรบการทองเทยวแตละดาน รวมทงก าหนดระดบขดความสามารถในการรองรบแตละดานและการก าหนดตวแปรตางๆ ในดานตางๆ เพอประเมนขดความสามารถการรองรบเพอการทองเทยว ดงน



C 14

ขดความสามารถในการรองรบการทองเทยวดานกายภาพ (Physical carrying Capacity, PCC) 1) เปนการศกษาถงระดบความสามารถสงสด ซงระบบนเวศหรอระบบสงแวดลอมจะสามารถรองรบ

ได โดยไมเกดอนตรายหรอผลเสยหายถาวรตอระบบนนๆ 2) ความสามารถของระบบนเวศในการรองรบการด ารงชวตอยางมคณภาพของสงมชวตตางๆ ในระบบ

ในขณะทยงสามารถคงไวซงผลผลตของระบบ ความสามารถในการปรบตว และการทดแทนสงทสญเสยไปของระบบได

3) ระดบการใชประโยชนดานทองเทยวทใหความส าคญกบเนอทซงใชในการรองรบกจกรรมทองเทยวหรอนนทนาการในชวงเวลาหนงๆ เปนหลก โดยพจารณาจากจ านวนเนอททสามารถเปดใหใชประโยชนเพอนนทนาการและคามาตรฐานดานเนอทซงกจกรรมนนทนาการแตละประเภททตองการ เพอสามารถประกอบกจกรรมนนไดอยางมคณภาพ

ขดความสามารถในการรองรบการทองเทยวดานสงคมและวฒนธรรม (Social and Cultural Carrying Capacity, SCC) หมายถง จ านวนนกทองเทยวสงสดตอชวงเวลาทไมกอใหเกดผลกระทบดานลบตอสงคมและวฒนธรรมของชมชนทองถนในแหลงทองเทยวจนยอมรบไมได

1) วธการวดโดยการใชแบบสอบถาม หรอการสมภาษณชมชนทองถน การประเมนขดความสามารถในการรองรบได ดานสงคมและวฒนธรรม (SCC) ใชวธการสมตวอยางในการสอบถามประชาชนทองถนถงระดบของผลกระทบสงสดจากการทองเทยวท

ยอมรบใหเกดขนไดตอสงคมและวฒนธรรมของประชาชนทอาศยในแหลงทองเทยวของอทยานแหงชาตหรอมความสมพนธเกยวของโดยตรง แลวน ามาสมพนธกบปรมาณการใชประโยชน เพอก าหนดขดความสามารถสงสดในการรองรบไดดานสงคมและวฒนธรรม

ขดความสามารถในการรองรบการทองเทยวดานจตวทยา (Psychological Carrying Capacity, PsCC)

1) จ านวนนกทองเทยวสงสดในแหลงทองเทยวในชวงเวลาหนง ทยงคงใหประสบการณทมคณภาพแกนกทองเทยวได

2) ปจจยทใชวดผลกระทบเพอประเมนคา PsCC คอ ความรสกแออด ทสมพนธกบจ านวนนกทองเทยวในแหลงทองเทยว

3) ใชแบบสอบถามถงความรสกแออดของนกทองเทยวและความคดเหนตอผลกระทบดานอนๆและจ านวนนกทองเทยวทเหมาะสมในทศนะของนกทองเทยวพรอมเหตผล

จากการทบทวนขอมลหลกการ ทฤษฏและเอกสารทเกยวของในประเดนขางตน โดยน าแนวคดความสามารถในการรองรบของพนท (Carrying Capacity; CC) และแนวคดการเปลยนแปลง หรอผลกระทบทยอมรบได (Limits of Acceptable Change; LAC) ทก าหนดตวแปรตางๆ ทใชในการวดผลกระทบจากการทองเทยว จากชมชนเจาของแหลงทองเทยว นกทองเทยวผมาเยอนในพนทชมชน และผมสวนไดเสยในการทองเทยวโดยชมชน ซงผวจยประยกตใชคมอประเมนตดตามขดความสามารถในการรองรบดานการทองเทยวและนนทนาการของโครงการการศกษาขดความสามารถในการรองรบดานนนทนาการของอทยานแหงชาต ของคณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และประยกตเกณฑการก าหนดระดบผลกระทบและขดความสามารถในการรองรบไดของโครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ (2548) เพอพฒนาเครองมอวจยและกรอบแนวคดวจย ดงน



C 15

วตถประสงคของการวจย 1. เพอประเมนศกยภาพและผลกระทบการทองเทยวดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและ

วฒนธรรม และดานสขภาพทมตอชมชน 2. เพอคนหารปแบบการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยวรวมกบชมชนเจาของแหลงทองเทยว

และหนวยงานทเกยวของทเนนการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยวโดยค านงถงขดความสามารถในการรองรบของพนท

วธด าเนนการวจย

ขอบเขตดานพนท บานแมก าปอง อ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง (1) นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศ จ านวน 100

คน ทมาทองเทยวกบบรษททองเทยวและมาเยอนหมบานแมก าปองในระยะเวลาของโครงการวจย (2) สมาชกกลมทองเทยวบานพกโฮมสเตย 24 หลงคาเรอน จ านวน 22 คน (หมบานแมก าปอง 135 หลงคาเรอน จ านวนประชากร 322 คน (3) ผประกอบการทองเทยวในพนทชมชน ผบรหารองคการบรหารสวนต าบลหวยแกวและผบรหารโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหวยแกว จ านวน 3 คน

ขอบเขตดานเนอหา เกบขอมลความคดเหนนกทองเทยวไทยและตางชาตเฉพาะทมาเยอนหมบาน แมก าปอง ในชวงระยะเวลาด าเนนการวจยเทานน เทคนคการสมตวอยางใชวธการสมตวอยางแบบแบบบงเอญ (Accidental Sampling)

วธการศกษาวจยครงน ใชวธการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณ เปนการวจยทเนนการมสวนรวม (Participatory Action Research) ของชมชนบานแมก าปอง กลมนกวจยหลกเปนนกวชาการ กลมนกวจยชมชน



C 16

และกลมนกวจยรวมทเกยวของกบชมชน ไดแก องคการบรหารสวนต าบลหวยแกว โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหวยแกว และผประกอบการทองเทยวในพนทชมชน เรมตงแตการพฒนาโจทยวจยรวมกน เพอใหเกดกระบวนการเรยนร พฒนาองคความรเพอการน าไปใชประโยชนของชมชนเปนส าคญ โดยเฉพาะการศกษาความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชน และไดก าหนดวธการ ดงน 1) ศกษาขอมลความตองการของชมชนและวางแผนงานวจยรวมกนระหวางนกวจยหลกและนกวจยชมชน 2) ศกษาขอมลจากเอกสารตางๆ ทเกยวของ จากการสมมนาในประเดนการศกษาความสามารถการรองรบรวมกบชมชน นกวจย และผทรงคณวฒจากส านกงานกองทนสนบสนนการวจยฝายทองถน 3) ศกษาทฤษฏและแนวคดจากเอกสารวชาการ งานวจย และขอมลทเกยวของ 4) วางแผนกจกรรมวจยรวมกบชมชนเพอการเกบรวบรวมความคดเหนของนกทองเทยวทมตอการจดการพนทเพอการทองเทยว

เครองมอวจยทใชในการวจย คอ (1) แบบสมภาษณความรความเขาใจของชมชนในการจดการทองเทยวรปแบบโฮมสเตยแบบ Checklist (2) แบบส ารวจและประเมนศกยภาพขดความสามารถในการรองรบของพนทเพอการทองเทยว (3) แบบสอบถามความรสกและความพงพอใจของนกทอง- เทยวชาวไทยและชาวตางชาตทมาเยอนหมบานแมก าปองในระหวางเวลาทด าเนนการวจย (4) แบบ-สมภาษณชมชนเชงลก (In depth Interview) และการประชมกลม(Focus Group) เพอการประเมนสขภาพและสขภาวะของสมาชกโฮมสเตยตอผลกระทบการทองเทยวโดยชมชน สวนการเกบขอมลจากผประกอบการทองเทยวในพนท/นอกพนท องคการบรหารสวนต าบลหวยแกว และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหวยแกว ใชแบบส ารวจฯ (2) พรอมสมภาษณเชงลก โดยวเคราะหขอมลจากเอกสาร (Document Analysis) และการวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis)

แบบสอบถามซงเปนเครองมอวจย ไดวเคราะหหาความเชอมน โดยใชกลมตวอยาง 30 คน มคาสมประสทธแอลฟา เทากบ 0.891 ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการวจยสรปตามวตถประสงคการวจยขอท 1 ดงน (1) การประเมนสถานการณการทองเทยว และผลกระทบการทองเทยว (2) การประเมนศกยภาพการบรหารจดการพนท เพอการทองเทยว และปจจยชวดความสามารถในการรองรบของการทองเทยวของชมชน (3) ผลการประเมนศกยภาพและขดความสามารถในการรองรบไดทางการทองเทยว และตามวตถประสงคของการวจยขอท 2 (4) มาตรการและกลไกการจดการขดความสามารถในการรองรบของพนทเพอการทองเทยว สรปดงน

1. การประเมนสถานการณการทองเทยว และผลกระทบการทองเทยว ชมชนแมก าปอง มจ านวนนกทองเทยวเขาไปอยางตอเนอง โดยเฉพาะนกทองเทยวกลมแบบไปเชา

เยนกลบ เกดผลกระทบดานความรสก ความแออด รวมทงผลกระทบดานนเวศตอการจดการทองเทยวของชมชน ชมชนไดวเคราะหรวมกนพบวา จดวกฤตทส าคญทสด คอ ดานกายภาพ ดานสงแวดลอม (นเวศ) ดานสงคมวฒนธรรมและดานสขภาวะ(จตวทยา) ของชมชนทเกดการเปลยนแปลงในทางลบ นบวาเปนจดเปราะบางอยางมากตอชมชนและเปนเรองเรงดวนทชมชนตองจดการกอนภายใตการสรางการเรยนรรวมกน ดงนนทมวจยแมก าปองจงเลอกประเดนในการศกษาเชงลกเพอเปนการทดลองปฏบตการน าไปสการก าหนดแผนการจดการทเหมาะสม ดงน

- ดานกายภาพ ไมพบผลกระทบดานลบ และอยในระดบทชมชนจดการได - ดานนเวศ/สงแวดลอม ศกษาเรองการจดการขยะ และการจดการคณภาพน าทเหมาะสม - ดานสงคม วฒนธรรม ศกษาภมปญญาทองถนเพอเปนการรอฟนและสรางส านกชมชนผาน

กจกรรมการทองเทยวทเนนการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญา ทองถน



C 17

- ดานเศรษฐกจ ไมพบผลกระทบดานลบ และอยในระดบทชมชนจดการได - ดานสขภาพ/จตวทยา การศกษาความพงพอใจและความแออดของนกทองเทยว และสข ภาวะชมชนทมการเปลยนแปลงภายหลงการจดการทองเทยวทสงผลตอวถชวตทเปลยนแปลง

2. ประเมนศกยภาพการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยว โดยก าหนดปจจยชวดขดความ- สามารถในการรองรบการทองเทยวของชมชน

จากการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามควบคกบการรวบรวมขอมลทตยภม และการประชมรวมกบชมชนบานแมก าปอง สามารถสรปตวชวดแยกตามกลมปจจย ดงน 1) ดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก 14 ตวชวด 2) ดานสงคมและวฒนธรรม 5 ตวชวด 3) ดานนเวศวทยาและสงแวดลอม 4 ตวชวด รวมทงสน 23 ตวชวด ดงแสดงในตารางท 1 ดงน ตารางท 1: สรปตวชวดแยกตามกลมปจจยชวดผลกระทบ/ขดความสามารถในการรองรบ

ปจจยชวดผลกระทบ หนวยการวด มาตรฐานชวด บานพกโฮมสเตยทพก จ านวนบานพก ไมเกน 22 หลง จ านวนนกทองเทยวทเขาพกบานโฮมสเตยโดยรวม ไมเกน132 คน จ านวนนกทองเทยวทเขาพกตอบานพก ไมเกน 4 คน หองน าสาธารณะ จ านวนหองน าสาธารณะของวด 4 หอง จ านวนหองน า ณ ศนยเรยนรของชมชน 5 หอง จ านวนหองน าบรการทผประกอบการทองเทยวในพนทเชา 7 หอง หองน าศนยบรการขอมลทองเทยว 2 หอง รานคา/ รานอาหาร จ านวนรานคา 5 รานคา ทจอดรถ ลานดนหนาวด จ านวนรถทสามารถจอดไดตอมาตรฐาน 10 คน ลานซเมนตหนาโรงเรยน จ านวนรถทสามารถจอดไดตอมาตรฐาน 20 คน บรเวณทางเขาน าตก จ านวนรถทสามารถจอดไดตอมาตรฐาน 5 คน บรเวณปาชาหมบาน จ านวนรถทสามารถจอดไดตอมาตรฐาน 8 คน จ านวนรถในหมบาน จ านวนรถทจอดในทพกอาศยตอครวเรอน 1-2 คน จ านวนรถผานเขาออกหมบาน จ านวนรถทผานเขาออกหมบาน 30 คน สงคมและวฒนธรรม กจกรรมทองเทยว จ านวนมคคเทศกทองถนตอจ านวนนกทองเทยว 1:5 คน บคลากรทใหบรการในพนทตอจ านวนนกทองเทยว 2:9 คน จ านวนนกทองเทยวภายในหมบาน จ านวนนกทองเทยวแบบไปเขาเยนกลบ 100 คน จ านวนนกทองเทยวแบบคางคน 132 คน จ านวนนกทองเทยวไปกลบ จ านวนนกทองเทยวทมาใชบรการกจกรรมทองเทยวของ

ผประกอบการทองเทยวตอวน ไมเกน 150 คน

ดานนเวศวทยาและสงแวดลอม ขยะตอครวเรอน จ านวนขยะตอครวเรอน 2 กก จ านวนขยะตอนกทองเทยว 2 กก ถงขยะสาธารณะ ลานจอดรถหนาวด 2 ถง ผประกอบการทองเทยวในพนท 2 ถง

ทมา: การส ารวจภาคสนามของผวจย, 2556-2557



C 18

3. สรปผลการประเมนศกยภาพและขดความสามารถในการรองรบการทองเทยวโดยชมชน จากผลการศกษาขดความสามารถในการรองรบการทองเทยวโดยชมชนของบานแมก าปอง ใน

ปจจยทเกยวของกบปรมาณการใชประโยชนทางการทองเทยวทเกดขน ทงดานกายภาพ ดานสงแวดลอม(นเวศวทยา) ดานสงคมวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะ มาก าหนดเกณฑมาตรฐานเพอตดสนใจวา ผลกระทบหรอการเปลยนแปลงนนๆ อยในระดบทยอมรบไดหรอไม โดยแบงชวงชนของขดความสามารถในการรองรบไดออกเปน 4 ระดบ โดยประยกตเกณฑการก าหนดระดบผลกระทบและขดความสามารถในการรองรบได ของโครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ (2548) ดงอธบายในตารางท 2 ดงน ตารางท 2: เกณฑก าหนดระดบผลกระทบชวงชนขดความสามารถในการรองรบได ระดบผลกระทบและขดความสามารถในการรองรบได (Levels of Impact and Capacity Levels)

ค าอธบาย

- ระดบทไมมผลกระทบ/ผลกระทบต า มปรมาณการใชประโยชนนอยกวา 50%

(Below Carrying Capacity Level)

- ไมมหรอมผลกระทบจากการทองเทยวนอย - ระดบการใชประโยชนในปจจบนมคาต ากวาขด

ความสามารถในการรองรบไดของพนท - ระดบผลกระทบปานกลาง มปรมาณการใชประโยชน

50-80% (At and Approaching Carrying Capacity)

- ผลกระทบจากการทองเทยวอยในระดบปานกลางถงคอนขางมาก

- ระดบการใชประโยชนปจจบนมคาเขาใกลหรออยทขดความสามารถของพนทในการรองรบได

- ระดบผลกระทบสง มปรมาณการใชประโยชน 81 - 100% (Exceeding Carrying Capacity)

- ผลกระทบจากการทองเทยวอยในระดบสง - ระดบการใชประโยชนปจจบนมคาเกนขดความสามารถใน

การรองรบไดของพนท - ระดบผลกระทบรนแรง มปรมาณการใชประโยชนมากกวา

100% (Over Carrying Capacity) - ผลกระทบจากการทองเทยวอยในระดบรนแรง - ระดบการใชประโยชนปจจบนอยในระดบวกฤตเกนขด

ความสามารถในการรองรบไดของพนท

จากการแบงเกณฑการประเมนออกเปนชวงดงกลาวขางตน จะท าใหสามารถเขาใจสภาพปญหาทเกดขนในพนท และสามารถเสนอแนะแนวทางหรอมาตรการควบคมปรมาณนกทองเทยวใหอยในระดบทไมกอใหเกดความเสยหายตอพนท และเกดประโยชนสงสดสอดคลองกบการพฒนาการทองเทยวอยางยงยน โดยมรายละเอยดของแนวทางปฏบตในแตละระดบของผลกระทบ ดงน

1. ระดบทไมมผลกระทบ/ ผลกระทบต า ชมชนตองมความร ความเขาใจและสามารถตดตามการเปลยนแปลงหรอผลกระทบสงแวดลอมอนเกดจากกจกรรมทองเทยวไดอยางตอเนอง และมแนวทางในการควบคมผลกระทบทเกดขนโดยชมชนเอง

2. ระดบผลกระทบปานกลาง ชมชนสามารถเฝาระวงผลกระทบเพอรกษาคณภาพของทรพยากรทองเทยวเอาไว เพอเออใหเกดประสบการณทมคณภาพ สรางความพงพอใจในการมาเยอนแกนกทองเทยว

3. ระดบผลกระทบสงและระดบรนแรง ชมชนมการก าหนดมาตรการเฉพาะ และเพมความเขมขนเพมขนมาใชในการปองกนและบรรเทาผลกระทบทคาดวาจะเกดขน เพอใหสามารถแกไขปญหาไดทนทวงท



C 19

สรปภาพรวมผลการศกษาวจยไดก าหนดการประเมนขดความสามารถในการรองรบไดการทองเทยวโดยชมชนของบานแมก าปอง ดงแสดงในตารางท 3 และมาตรการจดการในดานตางๆ ดงน ตารางท 3: การประเมนขดความสามารถในการรองรบเพอการทองเทยวโดยชมชน

ปจจยชวดขดความสามารถในการรองรบ ระดบขดความสามารถในการรองรบได ดานสงแวดลอม/นเวศวทยา - ขยะ

At & Approaching

- คณภาพน า At & Approaching ดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก - พนทบานพกโฮมสเตย - พนทลานจอดรถ

At & Approaching At & Approaching

ดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก - ชดเครองนอน - หองน าสาธารณะ - น าเพอการอปโภค

Below CC At & Approaching At & Approaching

ดานสงคมวฒนธรรม และสขภาวะ(จตวทยา) - ความพงพอใจรวมตอแหลงทองเทยว - ความรสกแออดของนกทองเทยว - ความรสกปลอดภย - จ านวนนกทองเทยวสงสดตอบานหนงหลง - การรบรถงความแออดของชาวบาน

At & Approaching At & Approaching Below CC At & Approaching At & Approaching

1. ขดความสามารถในการรองรบไดดานกายภาพ ดานสงแวดลอม/ นเวศ

อตราการเกดขยะ จากผลการศกษาพบวา จ านวนขยะตอครวเรอนเพมขน 1 กโลกรมตอบานพกโฮมสเตย 1 หลง

ในกรณทมนกทองเทยวคางคนบานพก โดยปกตครวเรอนจะมขยะในภาวะปกตประมาณ 1 กโลกรม หากวามจ านวนนกทองเทยวคางคน จ านวน 132 คน (จ านวนสงสดทรบได) จะท าใหมขยะเพมขน 44 กโลกรม โดยมสดสวนขยะเปยกมากกวาขยะแหงในอตราสวน 80:20 ซงการก าจดขยะเปยกจะน าไปไวในบอพกหรอถงบ าบดทจดไว และขยะแหงคดแยก เพอการจ าหนายเปนรายไดเสรม

ดานคณภาพน า จากผลการวเคราะหขอมลตามเครองมอวดคณภาพน าเบองตนโดยชมชน ไดแก คาแบคทเรย

คลอล-ฟอรม ในจดสดทายฝายน าลนทายหมบานมการปนเปอนเลกนอยเมอเทยบคามาตรฐาน แตเมอเปรยบเทยบในชวงเวลาทมนกทองเทยวคางคนในบานพกในปรมาณสงสด พบวา ในชวงเวลาทมนกทองเทยวคางคนในบานพก หรอมนกทองเทยวแบบไปเชาเยนกลบ ระดบคาแบคทเรยคลอลฟอรมมปรมาณสงกวาชวงเวลาทมนกทองเทยวในปรมาณทนอย (นกวจยหลกไดน าตวอยางน าไปทดสอบคณภาพโดยผเชยวชาญ ในหองปฏบตการกลาง ภายใตการก ากบกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอเทยบคามาตรฐาน)



C 20

2. ขดความสามารถในการรองรบไดดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก ขอมลดานกายภาพทน ามาใชในการประเมนขดความสามารถในการรองรบ ไดแก พนทลานจอด

พนทรองรบกจกรรม ชดเครองนอน หองน า-หองสขา และน าเพอการอปโภค โดยก าหนดหนวยในก าหนดหนวยในการวดเปนจ านวนคนตอการใชประโยชนในชวงเวลาเดยวกน (People At One Time: PAOT) สรปไดดงน

2.1 พนทบานพกโฮมสเตย พบวา สามารถรองรบจ านวนนกทองเทยวไดสงสดเทากบ 100 คนตอครง เมอเปรยบเทยบกบระดบการใชประโยชนปจจบน ชมชนบานแมก าปอง มคาเขาใกลหรออยทขดความสามารถของพนทในการรองรบได (At& Approaching)

2.2 น าเพอการอปโภค พบวาระดบการใชประโยชนในปจจบนมคาต ากวา CC 2.3 พนทลานจอดรถ พบวาสามารถรองรบนกทองเทยวสงสดได 100 คนตอวน เมอประเมน

ระดบการใชประโยชนสงสดเฉลยในปจจบน (PAOT) พบวา มขดความสามารถในการรองรบในชวงวนหยด/เทศกาลอยในระดบปานกลาง (At& Approaching) และระดบการใชประโยชนในวนปกต/นอกเทศกาล มคาต ากวา ขดความสามารถในการรองรบไดของพนท (Below CC)

2.4 ชดเครองนอนรองรบนกทองเทยว จากการส ารวจสงอ านวยความสะดวกทใชส าหรบพกคางในบานพกโฮมสเตยเปรยบเทยบกบระดบการใชประโยชนของในปจจบนระดบการใชประโยชนในวนธรรมดา มคาต ากวา ขดความสามารถในการรองรบไดของพนท (Below CC)

2.5 จดบรการหองน าสาธารณะ พบวาสามารถรองรบนกทองเทยวสงสด 200 คนตอวน เมอประเมนระดบการใชประโยชนสงสดเฉลยในปจจบน (PAOT) พบวา มขดความสามารถในการรองรบในชวงฤดกาลทองเทยว อยในระดบปานกลาง (At& Approaching) และระดบการใชประโยชนในวนปกตนอก ฤดกาลทองเทยว มคาต ากวาขดความสามารถในการรองรบไดของพนท (Below CC) ขณะทชวงเทศกาลหยดยาวหรอเปนกลมศกษาดงานขนาดใหญประมาณ 100 คนขนไป จะมคาเกนขดความสามารถในการรองรบไดของพนท (Exceeding CC)

3. ขดความสามารถในการรองรบไดดานสงคมวฒนธรรม และดานสขภาวะ (จตวทยา) จากผลการเปรยบเทยบขดความสามารถในการรองรบดานสงคมวฒนธรรม และดานสขภาวะ

(จตวทยา) ของการวจยดงตารางท 3 พบวา ชมชนสามารถบรหารจดการได นกวจยไดเกบขอมลจากนกทองเทยวใชแบบสอบถามและเกบขอมลชมชนผประกอบการบานพกโฮมสเตยโดยการสมภาษณความรสกทมตอความแออดในพนทชมชน โดยการเปรยบเทยบขอมลสขภาพและสมภาษณเชงลก

4. การก าหนด มาตรการ กลไกเฝาระวง รปแบบการบรหารจดการทสอดคลองกบขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชน

จากการประเมนขดความสามารถในการรองรบไดของพนท และการวเคราะหผลกระทบดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก ดานสงแวดลอม/นเวศวทยา ดานสงคมวฒนธรรม และดานสขภาวะ(จตวทยา) ของชมชนบานแมก าปอง เพอน ามาก าหนดมาตรการ กลไกเฝาระวง และชดความรดานการบรหารจดการ เพอมงเนนใหชมชนและนกทองเทยวเกดความตระหนก และปรบเปลยนพฤตกรรมการทองเทยวใหเหมาะสม รวมทงลดผลกระทบทางการทองเทยวใหเกดขนนอยทสด โดยก าหนดมาตรการ ดงน

1) มาตรการจดการขดความสามารถในการรองรบไดดานขยะของบานแมก าปอง มาตรการท 1: คดแยกขยะเปยก ขยะแหง ขยะประเภทขวด การก าจดขยะโดยการ

เผา ก าหนดเวลาเผาเปนสองชวงเวลาโดยเฉพาะขยะทตองท าลายดวยการเผาในพนท มาตรการท 2: จดใหมจดทงขยะสาธารณะในบางจดทมนกทองเทยวเดนผานเปน

จ านวนมาก และจดถงขยะเพอแยกประเภทขยะ เพอการจดการขยะ รวมทงจดใหมผดแลรบผดชอบในการก าจดขยะโดยผลดเปลยนหมนเวยนหนาทกน



C 21

มาตรการท 3: รณรงคใหชาวบานในชมชนเผาขยะในทของตนเอง และดแลการเผาไหม โดยใหมเตาเผาขยะของแตละครวเรอน เพอไมใหขยะกระจายในพนท

มาตรการท 4: สงเสรมใหชาวบานในชมชนจดท าบอพกขยะ ประเภทขยะเปยก ใบไม และใชน าจลนทรยราดบนขยะเพอใหยอยสลาย และน าไปใชในการเกษตรได

2) มาตรการการจดการน าอปโภคและบรโภคของบานแมก าปอง มาตรการท 1: การจดท าเครองกรองน าอยางงายส าหรบการใชบรโภคในครวเรอน มาตรการท 2: การจดระเบยบพนทใชสอยโรงงานผลตน าดมชมชน และการก าหนด

ระบบบรหารจดการของผรบผดชอบของชมชนใหถกสขลกษณะ เพอการขอรบรองคณภาพการผลตน าดมตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข

มาตรการท 3: การตรวจวดคณภาพน าเปนระยะโดยชมชน เพอเฝาระวงและตดตาม มาตรการท 4: การจดท าแนวทางการดแลรกษาสภาพแวดลอมของบานพกโฮมสเตย

และของสมาชกชมชน ใหมบอเกรอะ บอดกไขมน ไมปลอยของเสยลงแหลงน าธรรมชาต และรณรงคการเกบขยะรมแหลงน า ทกบรเวณ

3) มาตรการจดการขดความสามารถในการรองรบไดดานกายภาพและสงอ านวยความสะดวก

3.1 ดานพนท/บานพกโฮมสเตย มาตรการท 1: ทบทวนมาตรการและกลไกในการจดการพนทใชสอยของเจาของ

บานพกโฮมสเตยและจดพนทส าหรบนกทองเทยวทเหมาะสม มาตรการท 2: การก าหนดระบบจดการทพกโดยระบบหมนเวยนตามล าดบ และ

การพฒนาระบบการจองทพกใหสามารถตดตอประสานงานไดหลากหลายชองทาง มาตรการท 3: การก าหนดบรเวณทจอดรถส าหรบนกทองเทยวทคางคนบานพก

โฮมสเตย ทมความปลอดภย และมการจดบรเวณทเหมาะสม ไมกระทบตอการใชพนทสาธารณะ 3.2 ดานสงอ านวยความสะดวก และกจกรรมการทองเทยว

มาตรการท 1: ปรบปรงเสนทางเดนศกษาธรรมชาต พรอมจดท าปายสอความหมายธรรมชาต และก าหนดบรเวณจดทงขยะ

มาตรการท 2: เพมจ านวนหองน าสาธารณะในบรเวณศนยการเรยนรชมชนบานแมก าปองและบรการขอมลทองเทยว ส าหรบการรองรบนกทองเทยวแบบไปกลบ

มาตรการท 3: พฒนามาตรฐานการบรการนกทองเทยวทงทเกยวของกบทพก อาหาร สภาพภมทศน การรกษาสงแวดลอมและประหยดพลงงาน

4) มาตรการจดการดานสงคมวฒนธรรม และสขภาวะของคนชมชน มาตรการท 1: ก าหนดใหมการสนทนากลมเพอแลกเปลยนเรยนรวธการดแล

ตนเองดานสขภาพและสขภาพจต รวมทงปญหาอปสรรคในการดแลสขภาพอยางตอเนอง และการปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพอปองกนภาวะเสยงกบการเกดโรคหรอความเจบปวย

มาตรการท 2: จดกจกรรมการใหความรเรอง “ธงโภชนาการ” (กลมงานโภชนวทยา โรงพยาบาลราชวถ, 2556) แกสมาชกบานพกโฮมสเตย เพอเปนแนวทางในการปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และขยายผลไปยงสมาชกชมชนทงหมด

มาตรการท 3: จดกจกรรมการใหความรเรอง “ความเครยดและวธการจดการกบความเครยด” พรอมทงการฝกปฏบต “หวเราะบ าบด” (กรมสขภาพจต, 2553) เพอเปนแนวทางหนงใน



C 22

การผอนคลายความเครยด โดยขยายผลจากสมาชกกลมบานพกโฮมสเตยไปยงสมาชกชมชนทงหมด มาตรการท 4: เผยแพรความรเรองธงโภชนาการ และ ความเครยด วธการจดการ

กบความเครยดใหแกประชาชนในหมบานแมก าปอง ผานทางปายไวนลความร ณ บรเวณตางๆ ทเปนศนยกลางของชมชน อภปรายผล

จากการประเมนสถานการณการทองเทยวในพนทชมชน และผลกระทบการทองเทยวตอชมชน ชมชนไดประเมนศกยภาพในการบรหารจดการพนทเพอการทองเทยวของชมชน ผานกระบวนการมสวนรวมโดยการประชมและระดมความคดเหนรวมกนกบผมสวนไดเสย โดยการก าหนดปจจยชวดความสามารถในการรองรบของการทองเทยวของชมชนในดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะ โดยพนทศกษาวจย อยในเขตปาไมทมลกษณะใกลเคยงกบอทยานแหงชาต ทสอดคลองกบการศกษาขดความสามารถการรองรบและการจดการสงแวดลอมของ MacLeod Institute. (2002), PAP/RAC. (1997) และโครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตเอราวณ จงหวดกาญจนบร(2550) ซงก าหนดขดความสามารถในการรองรบไดทางนนทนาการในเขตอทยานแหงชาตฯ ในดานกายภาพ ดานสงแวดลอมหรอนเวศวทยา และดานสงคม จากการประเมนความเหมาะสมในดานตาง ๆ เพอควบคมการใชประโยชนและก าหนดจ านวนการใชพนทเพอการนนทนาการของนกทองเทยวอยางเหมาะสม และน าผลการประเมนศกยภาพและขดความสามารถในการรองรบไดทางการทองเทยว น าไปก าหนดมาตรการและกลไกการเฝาระวง เพอการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนตามขดความสามารถในการรองรบของพนทการทองเทยวของชมชน สรป

ความสามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) การทองเทยวโดยชมชนของบานแมก าปอง โดยการประเมนศกยภาพและผลกระทบการทองเทยว ดานกายภาพ ดานสงแวดลอม ดานสงคมและวฒนธรรม และดานสขภาพ/สขภาวะทมตอชมชน ชมชนสามารถบรหารจดการไดดวยตนเอง จากกระบวนการเรยนรการจดการพนทรวมกบนกวจยหลก และผมสวนไดเสย ท าใหสามารถประเมนขดความสามารถในการรองรบของพนทเพอการทองเทยว และมรปแบบการบรหารจดการทองเทยว ทก าหนดมาตรการบรหารจดการการทองเทยวทง 4 ดานขางตน โดยการมสวนรวมของชมชนเจาของแหลงทองเทยวและผมสวนไดเสย เพอการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนทค านงถงขดความสามารถในการรองรบของพนททองเทยว โดยผลกระทบ ทยอมรบได ไมเปลยนแปลงชมชนไปจากวถชวตเดม ขอเสนอแนะจากการวจย ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1) หนวยงานภาครฐทเกยวของดานการทองเทยว ควรมบทบาทสงเสรมและสนบสนนการบรหารจดการพนททองเทยวของชมชน ทค านงถงการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนทใหชมชนสามารถก าหนดปรมาณการเขาออกของนกทองเทยวในพนทชมชน ตามความสามารถการรองรบของพนทเพอการทองเทยวโดยชมชน โดยประชาสมพนธใหค าแนะน าแกนกทองเทยวทจะเขาไปเยอนพนททองเทยวของชมชน ใหความรวมมอในการปฏบตตามมาตรการทชมชนก าหนด เขาออกพนทตามก าหนดเวลา การใชพาหนะขนสงของชมชน การใชบรการจดจอดรถสาธารณะทชมชนจดไว และการสงเสรมการใชบรการกจกรรมทองเทยวของชมชน เพอไมให



C 23

นกทองเทยวกระจกตวในพนทกจกรรมทองเทยว ใหมการกระจายตวของนกทองเทยว ลดความแออดของจ านวนนกทองเทยวในบางพนท และจ ากดจ านวนรถยนตผานเขาออกในพนทชมชน

2) กลมทองเทยวและบานพกโฮมสเตย ซงเปนกลมหลกในการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชนบานแมก าปอง ไดก าหนดมาตรการเพอการบรหารจดการทองเทยวตามขดความสามารถในการรองรบของพนท ควรประสานความรวมมอและการสนบสนนจากกลมผมสวนไดสวนเสยในการทองเทยวโดยชมชน ไดแก ผประกอบการทองเทยวในพนท ผประกอบการรานคาชมชน ผประกอบการรานอาหารและเครองดมในชมชน ผประกอบการทพกรองรบนกทองเทยว เพอมความเขาใจในบรหารจดการรวม เพอก าหนดพนทรองรบกจกรรมตาง ๆ ส าหรบนกทองเทยวประเภทไปเชาเยนกลบ และนกทองเทยวทพกคางคนในหมบาน ใหมปรมาณทเหมาะสมกบพนทกจกรรมทรองรบการทองเทยว รวมทงขอความรวมมอจากหนวยงานปกครองสวนทองถนมหนาทในการอ านวยความสะดวกและดแลความปลอดภยของนกทองเทยว เพอแนะน าการเดนทางโดยรถยนตสวนตว และการจดทจอดรถสาธารณะอยางเพยงพอ

ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ 1) ชมชนควรใหความส าคญตอการบรหารจดการพนท ตามความสามารถการรองรบของพนทเพอการ

ทองเทยว ทงดานปรมาณ และคณภาพนกทองเทยว รวมทงในและนอกฤดกาลทองเทยว 2) การจดการทพกรองรบนกทองเทยว สมาชกกลมบานพกโฮมสเตยก าหนดสดสวนพนทใชสอยใน

บานพกส าหรบการด ารงชวตปกตของเจาของบาน ตามมาตรฐานของบานพกอาศยทวไป และรองรบนกทองเทยวเขาพกไดไมเกนขดความสามารถในการรองรบนกทองเทยวตามจ านวนทก าหนด โดยไมรสกแออด มสดสวนระหวาง 6-8 ตารางเมตรตอพนทในบานพก แยกสวนจากพนทใชสอยของเจาของบาน

3) กระบวนการจดการการทองเทยว การรวมกลม การจดกลมแบงงาน การจดประเภทนกทองเทยวทเขาพกโฮมสเตย และแบบไปเชาเยนกลบ การวางแผนและการตดสนใจ การด าเนนกจกรรมการตลาด ควรมชองทางการแจงขาวสารผานสอสงคมออนไลนถงนกทองเทยวทจะไปเยอนชมชน มระบบการแจงเตอนจากชมชน รวมถงการแจงลวงหนา เพอทราบสถานการณการทองเทยวในพนทขณะนน เพอทการบรหารจดการและอ านวยความสะดวกใหกบนกทองเทยวทพกบานพกโฮมสเตยทมจ านวนนกทองเทยว เขาพกเตมจ านวนทรองรบได แมวาจะสามารถด าเนนการได แตสมาชกชมชนจะไมสามารถบรหารจดการใหครอบคลมความตองการพนฐานของนกทองเทยวไดอยางเตมท เนองจากตองเตรยมทรพยากรเพอการบรการอาหารและเครองดม ทงในบานพก และพนทบรการอาหารส าหรบกลมศกษาดงานพรอมกน เพอการใชพนทหรอท ากจกรรมทองเทยวไดอยางเหมาะสมกบปรมาณนกทองเทยวแตละประเภท

4) ควรมการตดตามผลกระทบทเกดขนจากการทองเทยว ดวยระบบและกลไกท างานอยางมสวนรวมของชมชน ผทมสวนไดเสยเปนระยะ เพอการปองกนปญหาและแกไขปญหารวมกน ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป

ควรมการศกษาผลกระทบของจ านวนนกทองเทยวในรปแบบไปเชาเยนกลบ เพอการบรหารจดการขดความสามารถการรองรบพนทเพอการทองเทยว และก าหนดพนทใชประโยชนส าหรบชมชน ทงพนทสวนตว พนทส าหรบกจกรรมทองเทยว และพนทสาธารณะเพอรองรบการทองเทยวของชมชน กตตกรรมประกาศ

งานวจยน ไดรบทนวจยจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตและส านกงานกองทนสนบสนนการวจย



C 24

เอกสารอางอง กรมสขภาพจต. (2553). หวเราะบ าบด. www.dmh.go.th/news/view.asp?id=1044 . คนเมอวนท 1

ตลาคม 2556. กลมงานโภชนวทยา โรงพยาบาลราชวถ. (2556). กนถกหลก กบ ธงโภชนาการ

http://110.164.68.234/nutrition/index.php?option=com_content&view=article&id=5:2012-06-22-15-15-07&catid=10:-1 คนเมอวนท 15 ตลาคม 2556.

ฐต ฐตจ าเรญพร และคณะ. (2551). รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยการจดการทองเทยวเชงนเวศ- รปแบบโฮมสเตยในบรบทของชมชนและนกทองเทยว ระยะท 2. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย ส านกงานภาค ฝายวจยเพอทองถน. ฐต ฐตจ าเรญพรและคณะ. (2557). รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยการศกษาขดความสามารถรองรบ

การทองเทยวโดยชมชนของบานแมก าปอง อ.แมออน จ.เชยงใหม. ชดโครงการวจยศกษารปแบบ (Model) การจดการขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชน. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตและส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

พรมมนทร พวงมาลา และคณะ.(มปป). รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยรปแบบการจดการแหลงทองเทยวเชงอนรกษแบบยงยน บานแมก าปอง หมท 3 ต าบลหวยแกว กงอ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย ส านกงานภาค.

พรมมนทร พวงมาลา และคณะ. (2552). รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยการคนหาแนวทางการ พฒนาเศรษฐกจชมชนผานการจดการ การทองเทยวโดยชมชน บานแมก าปอง อ าเภอแมออน จงหวดเชยงใหม. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย ส านกงานภาค.

สวนศกษาและวจยอทยานแหงชาต (2548). รายงานฉบบสดทาย โครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช.

ส านกอทยานแหงชาต กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช. (2551). คมออทยานแหงชาต ล าดบท 10 การตดตามขดความสามารถในการรองรบไดดานนนทนาการของอทยานแหงชาต. สวนศกษาและวจย อทยานแหงชาต: กทม. อทยานแหงชาตเอราวณ. (2550). รายงานฉบบสมบรณ โครงการศกษาขดความสามารถในการรองรบไดของ

พนทอทยานแหงชาตเอราวณ จงหวดกาญจนบร. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช:กทม. Cocossis, H.N., and A. Parpairis. (1992). cited in Apostolopoulos, Yiorgos and Gayle, Dennin

(2001). Island Tourism and Sustainable Development: Caribbean, Pacific, and Mediteranean Experiences. Greenwood Publishing: USA.

Cole, David N.; Petersen, Margaret E.; Lucas, Robert C. (1987). Managing wilderness recreation use: common problems and potential solutions. Gen. Tech. Rep. INT-GTR-230. Ogden, UT: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Intermountain Research Station. p.60

Howard, Marion and Potter, Bruce. (2002). Wise Coastal Practices for Sustainable Human Development Forum. “Small islands: limits of acceptable change.” In Response to: “Methodologies for carrying capacity in small island states, Indian Ocean.” Posted on 10 May 2002. Accessed 10 June 2015. http://www.csiwisepractices. org/?read=420



C 25

MacLeod Institute. (2002). Carrying Capacity and Thresholds: Theory and Practice in Environment management, Report to Canadian Arctic Resources committee (Calgary; MacLeod Institute).

PAP/RAC. (1997). Guidelines for Carrying Capacity Assessment for Tourism in Mediterranean Coastal Areas. PAP-9/1997/G.1. Split, Priority Actions Programme Regional Activit Centre.

Stankey, G.H., D.N. Cole, R.C., Lucas, M.E. Petersen, and S.S. Frissell. (1985). The limits of acceptable change (LAC) system for wilderness planning. General Technical Report INT-176. Ogden, UT. USDA Forest Service Intermountain Forest and Range Experiment Station. pp 37.



C 26

สมรรถนะการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคเศรษฐกจดจทล THE COMPETENCY OF THE BUSINESS OF SMALL HOTEL

ธนาสทธ เพมเพยร1*, กญชพร ศรมณ2

Thanasit Phoemphian1, Kanchaporn Sonmanee2

1,2สาขาวชาการบรหารคนและกลยทธองคการ คณะวทยาการจดการ สถาบนการจดการปญญาภวฒน 1Department of People Management and Organization Strategy, Faculty of Management Science,

Panyapiwat Institute of Management *Corresponding author, E-mail: [email protected]

บทคดยอ

การวจยเรอง สมรรถนะการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคเศรษฐกจดจทล มวตถประสงคการวจย คอ 1) เพอศกษาสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน 2) เพอสรางรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกยคเศรษฐกจดจทล วธด าเนนการวจย แบงเปน 2 ขนตอน ไดแก ขนตอนท 1 ศกษาเพอใหไดมาซงรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ ผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกจ านวน 50 คน ขนตอนท 2 การตรวจสอบรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกโดยใชวธการสนทนากลม (focus group interview) กบนกวชาการ และผเชยวชาญเพอใหไดรปแบบสมรรถนะของการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคดจทลทสามารถน าไปใชกบผประกอบการธรกจโรงแรมขนาดเลกไดจรง จ านวน 8 ทาน เพอสรปขอมลและไดสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก ผลการวจย พบวา สมรรถนะและรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก (1) สมรรถนะดานการจดการเกยวกบตนเอง (2) สมรรถนะดานจดการผอน (3) ดานการจดการเกยวกบธรกจ

ค าส าคญ: สมรรถนะ โรงแรมขนาดเลก ยคเศรษฐกจดจทล ABSTRACT The objective of The competency of the business of small hotel in digital economy age were; 1) To study entrepreneurs competency of small hotel at the present. 2) To create entrepreneurs competency of small hotel model. Research methodology divide 2 steps as the objectives. First step : Researcher used in-depth interview with 50 entrepreneurs of small hotel in Thailand and Second step : Researcher used focus group interview with academician and small hotel specialists. This research found entrepreneurs competency and model of competency of small hotel that consist of; (1) Knowing and Managing Yourself (2) Knowing and Managing Others and (3) Knowing and Managing Business

Keywords: competency, small hotel, digital economy age




C 27

บทน า สมรรถนะของผประกอบธรกจถอวาเปนคณสมบตทจ าเปนพนฐานส าหรบผทจะประกอบอาชพ

สวนตวสมรรถนะดงกลาวเกดจากการเรยนรและปรบเปลยนมาเปนของตนเองมใชเกดจากการมพรสวรรคแตเพยงอยางเดยวปกตผประกอบการจะตองฟนฝากบอปสรรคตางๆ มากมายเพอน าพาองคกรของตนใหอยรอดและเจรญเตบโตไปไดและเนองจากปญหาหรออปสรรคตางๆ ไมสามารถถกคาดการณไดลวงหนาดงนนผประกอบการจะตองสามารถตอสหรอยนหยดไดกบทกสถานการณซงสมรรถนะของผประกอบธรกจทแตกตางกนกสามารถท าใหผประกอบธรกจคนหนงประสบความส าเรจในขณะทอกคนหนงทไมมสมรรถนะนนๆกตองประสบความลมเหลวหรอประสบความส าเรจนอยกวา

ธรกจโรงแรมขนาดเลกเปนอกธรกจทไดรบการยอมรบจากนกลงทนรายยอยจ านวนมาก ซงเปนผลมาจากภาคการทองเทยวของประเทศไทยมอตราการเตบโตทเพมขน กรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา (2558) ไดรายงานสรปสถานการณการทองเทยวตงแตเดอนมกราคม ถงเดอนมถนายน 2558 มนกทองเทยวจ านวน 14,861,443 คนขยายตวรอยละ 29.54 จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมา ขณะทรายไดจากการทองเทยวมมลคาเทากบ 697,478.64 ลานบาท ขยายตวรอยละ 29.69 จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมา จะเหนวาแนวโนมภาคการทองเทยวทสงขนน ท าใหธรกจโรงแรมมโอกาสทจะขยายตวมากขนตามไปดวย ดงนนผบรหารโรงแรมจ าเปนตองเตรยมพรอม ในการพฒนาสมรรถนะความร ความเชยวชาญ ทกษะ และความสามารถตางๆ ในการบรหารโรงแรม

ดงนนการพยายามหาสมรรถนะส าหรบการเปนผประกอบธรกจทดจะชวยใหผประกอบการโรงแรมขนาดเลกมความพรอมในการด าเนนอาชพและเปนประโยชนอยางยงตอการสรางความส าเรจมากขนและชวยใหผจะเรมท าหรอผประกอบรายใหมไดมโอกาสตรวจสอบคณสมบตของตนเองและเปนการปองกนหรอลดปญหาความลมเหลวของธรกจไดอกทางหนงท าใหทราบถงสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาสมรรถนะส าคญทจ าเปนใหธรกจอยรอดและเตบโตได นอกจากนท าใหทราบจดเดนและจดดอยของตนเองเพอเปนประโยชนตอการพฒนาทกษะและความสามารถรวมทงคณลกษณะทส าคญ ซงผลวจยทไดจะเปนประโยชนตอการพฒนาสมรรถนะส าคญส าหรบผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกใหดยงขนตอไปในอนาคต ทบทวนวรรณกรรม

1. โรงแรมขนาดเลก Timothy and Teye (2009) ไดใหความหมายของโรงแรมทพกขนาดเลกไววา โรงแรมขนาดเลก

เปนโรงแรมทมจ านวนหองพกตงแต 1-20 หอง ซงอาจหมายรวมถง ทพกแบบ B&B (bed and breakfast) ซงเปนทพกขนาดเลกทบรการหองพกและอาหารเชาไวในราคาของหองพก ทพกแบบเพนชน (pension) ซงเปนทพกแบบผใชบรการอาศยอยในอาคารเดยวกบเจาของ โดยแบงหองเปนหองๆ และทพกประเภทสมผสวฒนธรรมชนบท หรอโฮมสเตย (Home stay) นอกจากน สมาคมโรงแรมไทย (2553) ไดกลาวถงโรงแรมขนาดเลกในเรองของระบบการบรหารงานวา เปนการบรหารงานระบบอสระ คอเปนโรงแรมทเจาของเปนผบรหารเอง ซงบางแหงเปนการบรหารงานแบบครอบครว โรงแรมทบรหารงานในระบบอสระสวนมากสามารถพบไดในเมองเลกๆและในชมชน ซง กลมลกคากจะแตกตางจากโรงแรมทมการบรหารงานแบบอนๆ นนคอผใชบรการมกนยมการบรการทเปนสวนตว นยมโรงแรมทมเอกลกษณเปนของตนเอง ซงเอกลกษณดงกลาวอาจเปนเรองของสถานทตง การบรการ และการออกแบบโรงแรม ซงการบรหารงานโรงแรมในระบบน ผบรหารตองเปนผทมความรความสามารถในหลายดาน ทงทกษะการบรหาร การปฏบตการ เนองจากขนาด



C 28

ของโรงแรมและสงอ านวยความสะดวกมจ ากด จงไมจ าเปนตองอาศยจ านวนพนกงานทมากเกนไป และในอนาคตโรงแรมทพกขนาดเลกตองมการปรบตวในเรองการบรหารจดการทมประสทธภาพมากขนเชน คาใชจายในดานแรงงาน อาหาร เครองดม และพลงงานทเพมขนท าใหตองอาศยเทคนคและระบบการควบคมทด แตอยางไรกตาม โรงแรมขนาดเลกกมความคลองตวมากกวาในการปรบตวรบกบสภาวะเศรษฐกจทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ซงสอดคลองกบอมรพรรณ สมสวสด (2552) ทกลาววา โรงแรมขนาดเลกเปนโรงแรมทใชเงนทนไมมาก แตลงทนทางดานความคดสรางสรรคในการดไซนทแตกตาง และการใสใจในเรองบรการ จงเปนทางออกส าหรบการแขงขนกบโรงแรมเครอขาย (Chain Hotel) ทมอ านาจทนและการตลาดมากกวา และตอบสนองตอวถการด าเนนชวตของนกทองเทยวยคใหมไดดกวา โรงแรมขนาดเลกจงกลายเปนโรงแรมทางเลอก ส าหรบนกเดนทางยคใหมทแสวงหาประสบการณทแตกตาง

2. แนวคดสมรรถนะ ตามแนวคดของ Parry (1997, p. 128) ใหความหมายของค าวา สมรรถนะ คอ กลมของความร

(Knowledge) ทกษะ (Skill) และคณลกษณะ (Attributes) ทเกยวของกน ซงมผลกระทบตองานหลกของต าแหนงงานหนงๆ มความสมพนธกบผลงานของต าแหนงงานนนๆ และสามารถวดผล เปรยบ เทยบกบมาตรฐานทเปนทยอมรบและเปนสงทสามารถสรางเสรมไดโดยผานการฝกอบรมและการพฒนา โดยการทบคคลจะมพฤตกรรมในการท างานอยางใดนนขนอยกบความสามารถของต าแหนงงาน ซงสามารถอธบายไดโดยใชตวแบบภเขาน าแขง ไดแก ความร ทกษะ (สวนทอยเหนอน า) และคณลกษณะอนๆ (สวนทอยใตน า) ทตองการของต าแหนงงาน โดยเฉพาะคณลกษณะของบคคล (Characteristics of a person) สามารถเขยนออกมาไดตงแตยสบค าขนไป ซงบงบอกถงพฤตกรรม ทกษะ ซงสามารถวดได และใชในการท างานใหบรรลผลส าเรจ (Green, 1999, p. 5) และเปนคณสมบตทบคคลจ าเปนตองมเพอใหสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ (Sherman, 2004, p. 215) 2.1 ความส าคญของสมรรถนะ สมรรถนะ หรอ Competency เปนแนวคดทมความส าคญอยางมากในการพฒนาบคลากรภายในองคกร ซงความส าคญของแนวคดนประกอบขนจากปจจยส าคญหลายประการ ซง ณรงควทย แสนทอง (2550, หนา 260-261) ใหความส าคญของสมรรถนะหรอ Competency ทมตอการปฏบตงานของพนกงานและองคกร ไดแก 1. ชวยสนบสนนใหตวชวดหลกของผลงาน (KPIs) บรรลเปาหมาย 2. ชวยใหผปฏบตทราบถงระดบความสามารถของตนเอง 3. ใชประโยชนในการพฒนาการจดการฝกอบรมใหแกพนกงานในองคกร 4. ปองกนมใหผลงานเกดจากโชคชะตาเพยงอยางเดยว เพราะเมอมการวดผลงานดวย Competency แลวจะท าใหสามารถตรวจสอบไดวาพนกงานคนนนประสบความส าเรจในงานท างานของตนเพราะเหตใด 5. ชวยใหเกดการหลอหลอมไปส Organization competency ซงบคลากรทงองคกรตางปรบ Competency ของตนเองใหเขากบผลงานทองคกรตองการตลอดเวลา ซงในระยะยาว กจะสงผลใหเกดเปน Competency เฉพาะองคกรนนๆ ในอนาคต

กลาวไดวา ความส าคญของสมรรถนะ หรอ Competency สามารถน าไปใชในการบรหารคนและองคกรไดอยางมประสทธภาพ พรอมทงสามารถท าใหบคลากรบรรลงานไดส าเรจอยางมคณภาพสงได โดยการใชเครองมอในการพฒนามนษย เชน การสรางแรงจงใจโดยวธการใหรางวลเพอกระตนใหพน กงานดงศกยภาพของตนเองออกมาใชงานไดอยางมประสทธภาพ



C 29

2.2 องคประกอบของสมรรถนะ นกวชาการไดจ าแนกประเภทของสมรรถนะไวขนอยกบความเหมาะสมในการน าไปใชกบองคกรตางๆ ทงในประเทศและตางประเทศ โดย สมาคมการจดการของสหรฐอเมรกา (AMA: The American Management Association Management, 2008, pp. 277-322) ไดอธบายถงโมเดลในการบรหารจดการพฒนาสมรรถนะของผน า (Development Competency Leadership Model) ซงแบงองคประกอบของสมรรถนะออกเปน 3 ดาน ไดแก (1) ดานการร และจดการเกยวกบตนเอง (Knowing and Managing Yourself) (2) ดานการร และจดการเกยวกบผอน (Knowing and Managing Others) และ (3) ดานการร และจดการเกยวกบธรกจ (Knowing and Managing Business)

2.3 สมรรถนะพนฐานทมความส าคญตอความส าเรจ และลมเหลวของผประกอบการ สมรรถนะพนฐานทมความส าคญตอความส าเรจ และลมเหลว ในอนาคตอย 3 ประการ (เจน

วทย คหากาญจน, 2546) ไดแก 1) การก าหนดเปาหมายทชดเจนของตวเอง ภายใตความสอดคลองกบความสามารถและ

ทรพยากรทมอยแลวเดนตามเปาหมายทวางไว 2) คนหากลยทธทจะไปใหถงเปาหมาย 3) สามารถใชกลยทธทก าหนดขน ไดอยางแทจรง อ านาจ ธระวนช (2549) ไดสรปแนวคด ของสตเวนสน และกมเพรธ ทไดอธบายถงกจการ

แบบ การประกอบการและชใหเหนถงลกษณะของผประกอบการ ทประสบความส าเรจควรประกอบดวยคณสมบต ดงตอไปน

1) การมจนตนาการ 2) มความยดหยน 3) มความตงใจยอมรบกบความเสยงในทกดาน นอกจากน จากการศกษาถงการประกอบการนน รปแบบเชงทฤษฎในการศกษาทงายทสด

คอ ผประกอบการเปนสาเหตทท าใหเกดการประกอบการ หรอการประกอบการเปนบทบาทหนาท ของผประกอบการ 2.4 วธการพฒนาสมรรถนะความเปนผประกอบการ

วธการพฒนาสมรรถนะ สามารถใชรปแบบดวยวธการฝกอบรม ซงมหลายวธไดแก (โขตชวล ฟกจกาญจน, 2556, อางองจาก DeSimone & Harris, 1998; Joy-Matthews, Megginson & Surtees, 2004; Mankin, 2009)

1. การบรรยาย (Lecture) เปนการอธบายเนอหาสาระโดยผ เชยวชาญเฉพาะเรอง วธนเปนการสอสารแบบทางเดยวจากวทยากร สผฟง แตอาจเปดโอกาสใหซกถามไดตามความเหมาะสม เหมาะกบหวขอ ทไมเนนการปฏบต และส าหรบกลมผเขาอบรมจ านวนมาก และมเวลาจ ากด

2. การสาธต (Demonstration) เปนการสรางความเขาใจดวยการแสดงใหเหนวธการ ปฏบตจรง วธนเหมาะส าหรบ การปฏบตงานทตองการความปลอดภยสง และผดพลาดนอยทสด

3. การฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop training) เปนการอบรมทใชการบรรยาย สาระความร พรอมกบการใหผเขารบการฝกอบรมไดผลตผลงานหลงจากการบรรยาย โดยอาจท ารายบคคล หรอเปนกลม วธนมงเนนใหผเขารบการฝกอบรมมความร และทกษะในการปฏบตงานจรงรวมทงสรางทกษะในการ ท างานเปนทมรวมกน



C 30

4. การระดมสมอง (Brainstorming) เปนการกระตนใหผเขารบการฝกอบรมแสดง ความคดเหนในเรองใดเรองหนงอยางอสระ และน ามาคดเลอกโดยเสยงขางมาก หรอโดยการตดสนใจของผบรหาร วธนจะงดเวนจากการวพากษวจารณจาก ผบงคบบญชา หรอเพอนรวมงาน เหมาะส าหรบการฝกใชความคดอยางสรางสรรค (Creative thinking) เพอการพฒนา ปรบปรง แกไข ปญหาตางๆ 5. การอภปราย (Discussion) เปนการกระตนใหผเขารบการฝกอบรมแลกเปลยน ความคดเหน และประสบการณซงกนและกน ฝกการวเคราะห และสงเคราะหขอดขอเสย และหาสาเหตของปญหา เพอน ามาหาขอสรป หรอขอเสนอแนะรวมกน ถอเปนการฝกทกษะการคดเชงวพากษวจารณ (Critical thinking)

6. การใชกรณศกษา (Case study) เปนการยกประเดนส าคญทเกดขนจรงมาเรยนรรวมกน โดยการวเคราะห และสงเคราะห เพอหาจดแขง และจดออน รวมถงโอกาสพฒนาและอปสรรคของกรณศกษานน และน ามาปรบใชในการปองกนปญหา และพฒนาการงานของตนเอง และองคกร วธนเหมาะส าหรบฝกทกษะการคดเชงประยกต (Applied thinking) และการคดเชงบรณาการเพอการพฒนาจากปญหาทเกดขนจรง 7. การฝกอบรมขณะปฏบตงาน (On the Job Training) คอ การทผบงคบบญชา อบรมผใตบงคบบญชาพรอมกบการปฏบตงานจรง วธนเนนการเพมพนทกษะการปฏบตงาน เพอลดความผดพลาดทอาจเกดขน

8. การศกษาดงาน (Field Trip) คอ การไปศกษาดงานจากสถานปฏบตงานจรง โดยมผบรรยายประกอบ วธนมวตถประสงคเพอเพมประสบการณใหกบผเขารบอบรม วตถประสงคของการวจย

การวจยเรอง สมรรถนะการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคเศรษฐกจดจทล ไดก าหนดวตถประสงคการวจย ไวดงน

1. เพอศกษาสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน 2. เพอสรางรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกยคเศรษฐกจดจทล


ขนตอนท 1 เปนการศกษาเพอใหไดมาซงรปแบบสมรรถนะทมศกยภาพของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ ผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกจ านวน 50 คน จากจงหวดทองเทยว 10 จงหวดๆ ละ 5 โรงแรมๆ ละ 1 คน โดยวธการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) โดยใชแบบสมภาษณทมโครงสรางทสรางจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ เกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลก (in-depth interview) กบผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกจ านวน 50 คน จากจงหวดทองเทยว 10 จงหวดๆ ละ 5 โรงแรมๆ ละ 1 คน โดยวธการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) และวเคราะหขอมลเชงเนอหา (content analysis) จากกระทงความ และสรปประเดนเพอไดรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก ขนตอนท 2 การตรวจสอบรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกโดยใชวธการสนทนากลม (focus group) กบนกวชาการ และผเชยวชาญเพอใหไดรปแบบสมรรถนะของการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคดจทลทสามารถน าไปใชกบผประกอบการธรกจโรงแรมขนาดเลกไดจรง จ านวน 8 ทาน เพอสรปขอมลและไดสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก



C 31

ผลการวจยและอภปรายผล ขนตอนท 1 เพอตอบวถตประสงคขอท 1 เพอศกษาสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลก

ในปจจบน ผวจยขอสรปผลการวจยออกเปน 2 สวน สวนท 1 สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน จากการเกบขอมลจากการ

สมภาษณเชงลก (in-depth interview) กบผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกจ านวน 50 คน จากจงหวดทองเทยว 10 จงหวด โดยแบงสมรรถนะออกเปน 3 ดาน คอ

(1) สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน ดานการจดการเกยวกบตนเอง ประกอบดวย 1.1) การพฒนาตนเองสวนใหญเกดจากการเรยนรจากประสบการณ 1.2) การยอมรบการเปลยนแปลง 1.3) มความกลาทจะเสยง 1.4) ควบคมอารมณไดด 1.5) เรยนรตลอดสงใหมๆ อยางเสมอและตลอดเวลา 1.6) บคลกภาพนาเชอถอเหมาะสมกบการเปนผประกอบการ 1.7) มใจรกการบรการ

(2) สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน ดานจดการผอน ประกอบดวย 2.1) ใชเทคนคและเทคโนโลยในการสอสารกบผอนไดเปนอยางด 2.2) เอาใจใสตอผใตบงคบบญชา 2.3) พฒนาผใตบงคบบญชา

(3) ดานการจดการเกยวกบธรกจ ประกอบดวย 3.1) เนนการดแลและเอาใจใสลกคา 3.2) ใชเทคโนโลย ดจตอลในการหาลกคาใหม และรกษาฐานลกคาเกา

สวนท 2 สมรรถนะของผประกอบการโรงแรมขนาดเลกทตองพฒนาเพอใหสอดคลองกบยคเศรษฐกจดจทล มดงน

1) ดานจดการเกยวกบตนเอง ทจ าเปนตองพฒนาตนเอง นอกเหนอจากวธการเรยนรดวยตนเอง เชน เรยนรจากประสบการณ การลองผดลองถก มาเปนการพฒนาและเรยนรจาการเขารวมสมมนาหรออบรมความรในการประกอบธรกจกบหนวยงานหรอสมาคมดานการทองเทยวและโรงแรม เพอท าใหการเรยนรและการพฒนาตนเองสมบรณมากขน

2) การจดการผอน ผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกสวนใหญควรตองมความร ทกษะ ในการบรหารและการพฒนาทรพยากรมนษยใหมากขน เชน การจดโครงสรางองคการทชดเจน การจดสวสดการทดใหกบลกจาง สนบสนนใหลกจาง ไดรบการพฒนาจากองคกร หรอหนวยงานภายนอกใหมากขน มากกวาการสอนงานเองหรอ On the job Training

3) ดานการบรหารจดการองคการ ผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกสวนใหญ ไมมการก าหนดกลยทธ ไมมการวางแผนลวงหนา โดยเฉพาะกลยทธทางการตลาด

ขนตอนท 2 เพอสรางรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกยคเศรษฐกจดจทลผวจยท าการการตรวจสอบรปแบบสมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกโดยใชวธการสนทนากลม (focus group interview) กบนกวชาการ และผเชยวชาญ พบวา รปแบบสมรรถนะของการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคดจทลทสามารถน าไปใชกบผประกอบการธรกจโรงแรมขนาดเลกไดจรง สรปไดดงน

(1) สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบน ดานการจดการเกยวกบตนเอง ประกอบดวย 1) การตดสนใจ 2) การใชเทคโนโลยสารสนเทศ 3) การยอมรบการเปลยนแปลง 4) จตใจใหบรการ 5) พฒนาการเรยนรตนเองอยางตอเนอง 6) การตระหนกรดวยตนเอง 7) ความคดเชงบวก และมองโลกในแงด 8) ภาวะผน า

(2) สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบนดานการจดการคน ประกอบดวย 1) การสอสาร 2) การโคช และการสอนงาน 3) การเขาใจในตวผอน 4) การสรางทมงาน 5) การสรางเครอขาย 6) การบรหารความขดแยง



C 32

(3) สมรรถนะของผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในปจจบนดานการจดการธรกจ ประกอบดวย 1) การการออกแบบและการจดโครงสรางองคการ 2) การจดการตลาดบรการ 3) การจดการทรพยากรมนษย 4) ไหวพรบทางธรกจ และการเงน 5) กฎหมายและมาตรฐานโรงแรมไทย 6) การจดการเชงกลยทธ 7) นวตกรรมเพอการแขงขน 8) การจดการเทคโนโลย 9) เนนลกคา 10) ทกษะงานเชงเทคนค

สรปและอภปรายผลการวจย

จากการศกษาวจยเรองสมรรถนะการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคเศรษฐกจดจทล สามารถสรปผลการวจย ดงรปท 1

รปท 1: รปแบบสมรรถนะผประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคเศรษฐกจดจทล

รปแบบสมรรถนะของการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในยคดจทลทสามารถน าไปใชกบผประกอบการธรกจโรงแรมขนาดเลกไดนนควรประกอบดวย 3 ดาน ดงน

1. การบรหารจดการตนเอง จากการศกษา พบวา สมรรถนะเกยวกบการจดการเกยวกบตนเองของผประกอบการธรกจโรงแรม

ขนาดเลกควรประกอบดวย การตดสนใจในการด าเนนธรกจทตองรวดเรว และถกตองส าหรบในยคเศรษฐกจทเปลยนแปลงตลอดเวลา ผประกอบการยงตองพฒนาการเรยนรตนเองอยางตอเนองเพอปรบปรงผลตภณฑและการบรการใหทนสมย รวมถงผประกอบการยคใหมในปจจบนยงตองมความรและสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอประโยชนทางการตลาด ในปจจบนสอดจทลเขามามบทบาทกบผประกอบการเปนอยางมาก ทงชวยประหยดตนทนการตลาด เพมความสะดวกและรวดเรวมากกวาสออนๆ ดงนน ผประกอบการยคใหม



C 33

จ าเปนตองแสวงหาความรเพอมาประยกตใชกบธรกจ รวมถงการรบมอกบความเปลยนแปลงสยค 4.0 ทสอดจทลจะเขามามบทบาทอยางหลกเลยงไมได รวมถงการใชสอสงคมออนไลน (Social Media) เชน LINE, Facebook และ Instagram ใหเกดประโยชนกบธรกจทสด เพอสรางการรบรไปยงวงกวาง และท าใหแบรนดเปนทรจกมากขน ผประกอบการควรมการปรบตว คอตองสรางภาพของความเอาใจใส และภาพของความจดจ าทนาประทบใจ ตองดงอตลกษณความเปนตวตนทโดดเดนออกมาใหได ผประกอบการรายใหมและเกาจ าเปนตองปรบตวเพอชงสวนแบงการตลาดและรกษาธรกจใหอย รอดปลอดภย โดยเฉพาะโลกไรพรมแดนทเขามามบทบาทส าคญ จงปฏเสธไมไดวาผประกอบการในไทยจ าเปนตองมการปรบตวมากขน (กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ, 2560)

นอกจากนยงตองมการบรหารจดการอารมณ ( EQ ) ทด เนองจากในสภาพแวดลอมปจจบนทมผลมาจากการเมอง ภาวะทางเศรษฐกจ และลกษณะธรกจเนนการบรการอาจท าใหผประกอบการเกดภาวะกดดนซงมผลกระทบตออารมณและจตใจ รวมถงการม ภาวะผน าทดทจะท าใหการบรหารจดการองคกรใหมความยงยนในอนาคต ซงสอดคลองกบงานวจยของฝนทพย ฆารไสวและคณะ (2555) ศกษาเรอง คณลกษณะของผประกอบการกบความส าเรจของผประกอบการธรกจโรงแรมในเขตภาคเหนอตอนลาง พบวา คณลกษณะของผประกอบการมความสมพนธกบความส าเรจของผประกอบการธรกจโรงแรม ซงคณลกษณะของผประกอบการทง 9 องคประกอบ คอ ดานความเปนตวของตวเอง ดานความใสใจในความส าเรจ ดานความมนวตกรรม ดานความมงมนอดทน ดานความคดสรางสรรค ดานความกลาเสยง ดานความมนใจในตนเอง ดานการตอบสนองกบปญหาอยางทนททนใด และดานความรบผดชอบ มความสมพนธกบความส าเรจในการประกอบธรกจโรงแรม

2. การบรหารจดการคน เนองจากในอดตจนถงปจจบน การบรหารทรพยากรมนษยเปนปจจยทมความส าคญเปนอนดบ

แรกๆของการบรหารจดการองคการ เนองจาก “ คน” ในทนคอพนกงานถอวาเปนปจจยหลกทขบเคลอนองคการใหสมารถสรางความไดเปรยบทางการแขงขนได จ านวนพนกงานทท างานโรงแรมขนาดเลกถงแมวาจะมจ านวนไมมาก ผประกอบการจ าเปนตองใหความส าคญเหมอนในองคกรขนาดใหญ จากการศกษา พบวา ผประกอบการธรกจโรงแรมขนาดเลกควรมสมรรถนะเกยวกบความรและทกษะเกยวกบการสรรหาทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษย การรกษาทรพยากรมนษย รวมถงเทคนคการสอสาร การสรางทมงาน การบรหารความขดแยง รวมถงมความเขาใจในพนกงาน มความคดเชงบวก และมองโลกในแงด และในยค 4.0 ทธรกจเนนการบรการมากกวาสนคานน คาดการณไดวาธรกจบรการก าลงมาแรง เปนโอกาสททางโรงแรมจะเรงพฒนาดานนใหมความประทบใจ และแตกตางส าหรบแขกทมาพกทงใน และตางประเทศ ดงนนโรงแรมจะตองเตรยม “คณภาพคน” ใหพรอม หรอเรยกอกอยางวาจะตองพฒนาทนมนษยนนเอง โดยเฉพาะการเตรยมบคลากรทมทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศใหมากขน (นาฏชนก, 2559)

นอกจากนจารรศม ธนสงห และวารชต มธยมบรษ (2555) ศกษาแนวทางการบรหารจดการโรงแรมบตกของโรงแรมระรนจนดาเวลเนสสปารสอรท จงหวดเชยงใหม พบวาผประกอบการโรงแรมบตกควรมสมรรถนะในมตดานการบรหารทรพยากรมนษย

3. การบรหารจดการธรกจ การบรหารจดการโรงแรมขนาดเลก อาจมอปสรรคและขอจ ากดทเปนปญหามากกวาโรงแรม

ขนาดใหญ ผประกอบการจ าเปนตองสามารถอยไดอยางยงยนในตลาดธรกจการบรการ ดงนนจ าเปนตองสามารถจดการธรกจ ไมวาจะเปนเรอง การเงน การตลาดบรการ ทรพยากรมนษย ระบบการบรหารจดการ กฎหมายธรกจและมาตรฐานโรงแรมไทย นวตกรรมเพอการแขงขน ในปจจบนธรกจโรงแรมมกดงความเปน



C 34

เอกลกษณของทองถนมาปรบเปนจดเดนของโรงแรม นอกจากจะชวยอนรกษวฒนธรรมไทยแลว ยงสรางความประทบใจใหกบแขกทเดนทางมาเพอสมผสกบวฒนธรรมไทยอกดวย (นาฏชนก, 2559) นอกจากนหากองคการตองการเปนองคกรแหงนวตกรรมแลวองคการจ าเปนตองพฒนาทกษะเฉพาะทางดานนวตกรรมดจทลใหกบพนกงานกอนทจะเรมตนการเปลยนแปลงองคกรสดจทลอยางแทจรง (ส านกสงเสรมเศรษฐกจดจตอล, 2560) สวนงานวจยของจารรศม ธนสงห และวารชต มธยมบรษ (2555) ศกษาแนวทางการบรหารจดการโรงแรมบตกของโรงแรมระรนจนดาเวลเนสสปารสอรท จงหวดเชยงใหม พบวาผประกอบการโรงแรมบตกควรมแนวทางในการบรหารจดการ 4 มต ดงน 1) มตการจดองคกร 2) มตดานการบรหารทรพยากรมนษย 3) มตดานการบรการ 4) มตดานตลาดบรการ ขอเสนอแนะ

งานวจยครงนมประโยชนส าหรบผประกอบกจการโรงแรมขนาดเลก และผทก าลงเขาสการเปนผประกอบกจการโรงแรมขนาดเลก ในการเขาใจถงสมรรถนะทจ าเปน เพอน ามาพฒนาตนเองและพฒนาธรกจใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลในยคเศรษฐกจดจทล สวนขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป อาจท าการศกษาในรายละเอยดของรปแบบสมรรถนะของการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกในแตละดาน คอ 1) ดานจดการเกยวกบตนเอง 2) การบรหารจดการคน 3) การบรหารองคกร วาดานไหนสงผลกระทบตอการประกอบธรกจโรงแรมขนาดเลกมากกวากน หรอ ศกษาถงแนวทางหรอรปแบบการพฒนาสมรรถนะของผประกอบกจการโรงแรมขนาดเลก

เอกสารอางอง กรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา. (2558). สรปสถานการณการทองเทยวเดอนมถนายน

2558. สบคนเมอ 10 สงหาคม 2559, จากhttp://newdot2.samartmultimedia.com/home/ details/11/222/24690.

กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณณชย. (2560). งานเสวนาเรองเถาแกยคดจตอลแชรจรงไมมกก. วนท 26 มกราคม 2560 ณ โรงแรมเซนทารา แกรนด แอท เซนทรลเวลด. กรงเทพฯ

จารรศม ธนสงห และ วารชต มธยมบรษ. (2555). แนวทางการบรหารจดการโรงแรมบตก กรณศกษาโรงแรมระรนจนดาเวลเนสสปารสอรทจงหวดเชยงใหม, รายงานสบเนองจากการประชมพะเยาวจย ครงท 1 มหาวทยาลยพะเยา 2555. สบคนเมอ 20 กมภาพนธ 2560 จาก http://tar.thailis.or.th/handle/123456789/563?mode=full

เจนวทย คหากาญจน. (2546). การเปนผประกอบการธรกจทประสบความส าเรจ. กรงเทพฯ: ซเอดบคส. ณรงควทย แสนทอง. (2550). มารจก Competency กนเถอะ (พมพครงท 3). บรษท เอช อาร เซนเตอร

จ ากด. นาฏชนก อยจ ารส. (2559). ประเทศไทย 4.0 ส โรงแรม 4.0 สงทโรงแรมควรปรบตวเพอกาวใหทนยค 4.0.

สบคนเมอ 29 มนาคม 2560, จากเวบไซต: https://smartfinder.asia/th โชตชวล ฟกจกาญจน. (2556). กระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยเชงกลยทธ. วารสารมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2556. ฝนทพย ฆารไสว และคณะ’ (2555). การศกษาคณลกษณะของผประกอบการทประสบความส า เรจของธรกจ

โรงแรม ในจงหวดภาคเหนอตอนลางของไทย, วารสารวทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 7 เลมท 1 เดอนตลาคม 2554 – เดอนมนาคม 2555

https://smartfinder.asia/th



C 35

สมาคมโรงแรมไทย. (2553). การจดการตลาดธรกจโรงแรม. กรงเทพมหานคร: สมาคมโรงแรมไทย ส านกสงเสรมเศรษฐกจดจตอล. (2560). ทกษะดานนวตกรรมดจตอล สงส าคญตอการเปลยนแปลงองคกรสยค

ดจตอล. สบคนเมอ 30 เมษายน 2560, จากเวบไซต: http://www.depa.or.th/th/article อมรพรรณ สมสวสด. (2552). บตกโฮเทล. กรงเทพมหานคร: อมรนทรพรนตง อ านาจ ธระวนช. (2549). ผประกอบการ. นนทบร: มาเธอร บอส แพคเกจจง. AMA, (2008). A Division of the American Management Association. Retrieved February 11,

2016, from Website: www.amanet.org. Timothy J. Dallen and Teye B. Victor. (2009). Tourism and the lodging sector. United

State of America. Elsevier Inc. Green, C. P. (1999). Building Robust Competencies: Linking Human Resource SystemTo

Organization Strategies. San Francisco: Jossey Bass. Parry, S.M. (1997). Evaluating the Impact of Traisin. Alexanda: American Society ofTraining

and Development. Sherman, D. (2004). Competency Based HRM: A Strategies Resource for Competency

Mapping. Assessment and Development Centres. New Delhi: McGraw-Hill.

http://www.depa.or.th/th/article

http://www.amanet.org/

การประชมวชาการระดบชาตปญญาภวฒน ครงท 7 2 มถนายน 2560 สถาบนการจดการปญญาภวฒน

C 36

การศกษาการจดการการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษา เกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด A STUDY OF THE LOW CARBON TOURISM MANAGEMAENT OF IN KOH MAK, KOH KOOD CITY, TRAT PROVINCE

ณฏฐนนท เกดโพธพวง1*

Nhattanan Kerphopoung1

1สาขาการจดการการทองเทยว คณะการทองเทยวและการโรงแรม มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

1Department of Tourism Management, Faculty of Tourism and hospitality, Dhurakij Pundit University *Corresponding author, E-mail: [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1.เพอศกษาแนวทางการด าเนนการการจดการการทองเทยวทลด การปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก 2.เพอศกษาระดบการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก 3.เพอศกษากจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก 4.เพอศกษาปญหาและอปสรรคของการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซของชมชนเกาะหมาก กลมตวอยางเชงปรมาณ จ านวน 228 คน และกลมตวอยางเชงคณภาพจ านวน 10 คน วเคราะหผลขอมล โดยหาคา รอยละ การแจกแจงความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และใชสถต t – test และ f-test การทดสอบผลตางระหวางคาเฉลยและการวเคราะหผลเชงคณภาพ Content Analysis

ผลวจยพบวา ระดบการมส วนรวมของชมชนตอการจดการทองเท ยวท ลดการปลดปลอย กาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราดโดยรวม ทกดานอยในระดบปานกลาง ดานกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด พบวาการมสวนรวมโดยรวมอยในระดบมาก และพบวา ปจจยสวนบคคล ทแตกตางกนมระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ผลการสมภาษณเชงลกพบวา ชมชนทไดด าเนนน าแนวทางกจกรรมการเปนพนททลดการลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดโดยการน าไปปรบใชในการด าเนนธรกจเกยวกบการทองเทยวตามมาตรการ 4 ขอไดแก 1.ใชพลงงานใหคมคามากทสดและมการใชพลงงานทดแทน 2.ใชน าใหคมคามากทสด 3.การคดแยกขยะอยางจรงจง 4. คงซงวถชมชน ดานปญหาอปสรรค พบวา ชมชนยงขาดความรและ ขาดเงนทนในการสนบสนนอยางตอเนองเกยวกบการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด และขอเสนอแนะ ชมชนตองการใหคงไวซงความเปนธรรมชาตและวถชวตดงเดม ชมชนตองการใหรายไดทเกดจากการจดการทองเทยวเขาถงคนในชมชนอยางทวถง และตองการใหภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวเขามาใหความรกบชมชนเกดความตระหนกและเหนความส าคญของการเปนชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดมากขนและเกดความยงยนในอนาคตตอไป

ค าส าคญ : การจดการ การมสวนรวมของชมชน การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด



C 37

ABSTRACT The objective of this research is to: 1) study the strategic planning and management

of low-carbon tourism industry of Koh Mak’s community; 2) study the Koh Mak community’s participation in low carbon tourism management; 3) study activities of Koh Mak communities that prepare tourist sites to be carbon emission reduction zones; and 4) study problems and obstacles of participation in low carbon tourism management of Koh Mak’s community. The sampling consists of 228 residents in Kho Mak of quantitative analysis while a sample of 10 residents was a population of qualitative analysis Datas were analyzed to offer percentage, distribution, frequency, average, and standard deviation. The following methodology and application were employed: t-test, f-test, statistical analysis, and content analysis.

The finding indicates that the level of Koh Mak community’s participation in managing low-carbon tourism are at mid-range. The overall activities that advocate low-carbon tourism and energy-saving are at the highest level. However, there is a difference on a personal level to advocate low-carbon tourism. The overall picture of community participation in managing low-carbon tourism is scattered with statistical significant level of 0.05. The interview reveals that communities which participate in low-carbon tourism activities have applied four criteria toward their tourist business. The four criteria that tourist businesses have followed in reducing carbon emission are 1) efficient energy use and renewable energy 2) using water wisely 3) efficient waste sorting process 4) heritage preservation.

Moreover, this research discovered problems and obstacles in promoting low- carbon tourism. There is an insufficiency of knowledge and financial support for communities to continue promoting low-carbon tourism. This research suggests that communities on Koh Mak should conserve their nature and traditional life. The revenue from tourist industry must be equally distributed throughout communities.

In short, assistance from government and private sectors is necessary. With their tools and knowledge, they are able to raise the awareness and realization of low-carbon tourism. In order to sustain low-carbon tourism, local residents must realize and aware the importance of being carbon emission reduction communities. Keywords: management, community participation, low-carbon tourism. บทน า

กาซคารบอนไดออกไซดเปนหนงในกาซเรอนกระจกทดดซบคลนอนฟาเรต ซงเปนคลนความรอน จากแสงอาทตยเกบสะสมความรอนไวในชนบรรยากาศ และเปนเสมอนก าแพงกนรงสความรอนทสะทอนจากพนโลกมใหแผออกไปนอกชนบรรยากาศของโลก ซงมสวนท าใหอณหภมของโลกสงขน น าแขงขวโลกละลาย ระดบน าทะเลสงขน ทวมตามพนทชายฝง สภาพภมอากาศแปรปรวน กจกรรมการทองเทยวเปนสวนหนงของการปลอยกาซเรอนกระจกขนไปในชนบรรยากาศ ท าใหเกดภาวะโลกรอน ซงประเทศไทยกไดรบผลกระทบทงทางดานกายภาพและชวภาพตางๆ หลายประการ


C 38

องคกรอตนยมวทยาโลก (UNWTO-UNEP-WMO) พบวาการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากอตสาหกรรมการทองเทยว (เชน การเดนทาง ทพก และกจกรรมการทองเทยว) อยทประมาณ 5% ของปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทงหมดของโลก (Global CO2 Emissions) เมอพจารณาภายใตระดบของการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด 5% จากการทองเทยวนน พบวามแหลงทมาจากการเดนทางมากถง 75% โดยเฉพาะจากการเดนทางทางอากาศนนสงถง 54% ในขณะทมาจากทพกประมาณ 21% ดงนน อตสาหกรรมการทองเทยวจ าเปนตองปรบแนวทางการพฒนา แนวทางการด าเนนธรกจเพอลดผลกระทบทจะเกดขนตอการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ เชน การใชนวตกรรมทางเทคโนโลยในการพฒนาการทองเทยว การลดปรมาณการใชพลงงาน โดยการเปลยนพฤตกรรมการเดนทาง การใชพลงงานอยางมประสทธภาพมากขน การเพมการใชพลงงานทดแทน การพฒนาการทองเทยวอยางมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม การปรบแนวทางการด าเนนธรกจทสอดคลองกบการลดภาวะโลกรอน เปนตน

การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด “Low Carbon Tourism” ถอเปน การทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอมและสภาพภมอากาศอยางเปนรปธรรมและเปนนวตกรรมการทองเทยวแนวใหมทองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (อพท.) รวมกบองคกรความรวมมอระหวางประเทศของเยอรมน (GIZ) ไดจดประกายใหเกดขน มเปาหมายเพอมงสรางความตระหนกในการลดการใชพลงงาน อนจะน าไปสการลดปรมาณการปลดปลอยกาซเรอนกระจกซงเปนสาเหตหลกของภาวะโลกรอน “Low Carbon Tourism” จงเปนยทธศาสตรการพฒนาการทองเทยวชมชนใหเกดความยงยนส าหรบการทองเทยวแนวทาง Low Carbon ในประเทศไทย และจงหวดตราดไดน าแนวทาง Low Carbon ในประเทศไทยมาด าเนนการจดการทองเทยว คอ น านโยบายทองเทยวโดยการลดการใชพลงงาน โดยเนนกจกรรมทใหนกทองเทยวไดเดน วง ปนจกรยาน หรอพายเรอ ลดการใชเชอเพลงคารบอนเปนพลงงานเพอสมผสวถชวตชมชนทไดไปเยยมเยยน การศกษาครงนผวจยตองการศกษาแนวทางการจดการการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษา เกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด เนองจากเปนพนททไดรบการคดเลอกจากองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(อพท.) ใหมการด าเนนโครงการ การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด “Low Carbon Tourism” เพอเปนตนแบบใหกบพนททองเทยวอนๆในประเทศไทยตอไป ดงนนเพอใหเกดความยงยน และเพอเปนแนวทางพฒนาและปรบปรงแนวทางการจดการรปแบบการทองเทยวของชมชน ผ วจยจงตระหนกและเลงเหนถงความส าคญในการศกษาการมสวนรวมในการจดการรปแบบการทองเทยวของชมชนตนแบบทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด และเนองดวยในปจจบนงานวจยทเกยวของกบการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ในประเทศไทยมจ านวนนอยมากและยงไมมรปแบบในการด าเนนการจดการการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทชดเจน จงท าใหผวจยมความตองการทจะศกษาและวจยเพอน าไปใชประโยชนในการพฒนาหรอเปนแนวทาง ในการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในพนทตางๆ ของประเทศไทยในอนาคตตอไป

ทบทวนวรรณกรรม

การจดการ (Management) หมายถง ขบวนการทท าใหงานและกจกรรมตางๆ ส าเรจลงไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผลดวยคนและทรพยากรขององคการ โดยแฮรโรลด คนตซ (Harold Koontz) ไดใหความหมายของการจดการ หมายถง การด าเนนงานใหบรรลวตถประสงคทตงไวโดยอาศยปจจยหลายดาน ไดแก คน เงน วสดสงของ เปนอปกรณการจดการนน (Harold Koontz อางใน สมพงศ เกษมสน,2523) กลาวโดยสรปความหมายของ “การจดการ” หมายถง กระบวนการ กจกรรมหรอการศกษาเกยวกบการปฏบต


C 39

หนาทในอนทจะเชอมนไดวา กจกรรมตางๆ นนสามารถด าเนนไปในแนวทางทจะบรรลผลส าเรจ ตามวตถประสงคทก าหนดไว โดยเฉพาะอยางยงหนาทอนทจะสรางและรกษาไวซงสภาวะทจะเอออ านวยตอการบรรลวตถประสงค ดวยความพยายามรวมกนของกลมบคคลทด าเนนการ

โคเฮน และอฟฮอฟ (Cohen & Uphoff, 1981) กลาวถง การมสวนรวมโดยทวไปในขนตอน การตดสนใจไมไดหมายความวาจะเปนการตดสนใจไดเพยงอยางเดยว ยงใชตดสนใจควบคไปกบขนตอน การปฏบตการดวยการตดสนใจยงเกยวของกบประชาชนในเรองผลประโยชน และ การประเมนผลในกจกรรมการพฒนาดวยจะเหนวาการตดสนใจนนเกยวของเกอบโดยตรงกบการปฏบต แตกเกยวของกบผลประโยชนและการประเมนผลดวย โดยทผลประโยชนนนเปนผลมาจากขนตอนการตดสนใจแลวทงสน นอกจากนกยงมผลสะทอนกลบจากการประเมนผล และการปฏบตการกลบไปสการตดสนใจอกดวย โดยมแนวความคดวา การมสวนรวมม 4 ขนตอน คอ การมสวนรวมในการตดสนใจ การมสวนรวมในการปฏบตการ การมสวนรวมในการรบผลประโยชนและการมสวนรวมในการประเมนผลทกขนตอนมความสมพนธ โดยมงเนนการม สวนรวมทขนตอนการตดสนใจเปนประการส าคญ ซงในแนวทางการมสวนรวมนนมงใหประชาชนเปนผคดคนปญหา เปนผทมบทบาทในทกๆ เรอง ไมใชวาก าหนดใหประชาชนปฏบต ในเรองใดเรองหนงทกอยางตองเปนเรองของประชาชนทคด

พเชษฐ ไพบลยศร (2544) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการ การทองเทยวเชงนเวศ กรณศกษาชมชนเกาะเกรด อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร ผลการศกษา พบวา 1.การมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศในชมชน เกาะเกรด ประกอบดวยการมสวนรวม 4 ดาน คอ รวมศกษาคนหาปญหา รวมในการวางแผน รวมในการด าเนนงาน และรวมในการตดตามผล เมอพจารณาในแตละดานพบวาทง 4 ดาน อยในระดบปานกลาง ปจจยทมอทธพลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศ คอ อาย อาชพ ความรความเขาใจเกยวกบการทองเทยวเชงนเวศ การคาดหวงในผลประโยชนทจะไดรบจากการจดการการทองเทยวเชงนเวศ ความเชอถอในตวผน าชมชน และการเปนสมาชกกลมทางสงคม และพบวาอปสรรคในการจดการการทองเทยวเชงนเวศของชมชนเกาะเกรด ไดแก ขาดงบประมาณสนบสนนแกชมชน

กลฉตร ฉตรกล ณ อยธยา (2556) กลาววา “Low Carbon Tourism” เปนแนวคดทเกดขนมาในเมองไทยไดระยะหนงแลว เพอใหสอดคลองกบเมอง คารบอนต า (Low Carbon city) และเศรษฐกจแบบคารบอนต า (Low Carbon Economy) ซงเปนกลไกในการขบเคลอนวถชวตแนวใหมในขณะทโลกก าลงเผชญวกฤตการณโลกรอน อณหภมของโลกสงขนสาเหตจากปรมาณคารบอนไดออกไซด (CO2) หรอกาซเรอนกระจกในบรรยากาศทมปรมาณสงขนอยางรวดเรว เพราะกระบวนการเผาไหมตางๆ จากการใชชวตของมวลมนษยในโลก กระบวนการด าเนนชวตแบบเศรษฐกจคารบอนต าจงถกเสนอเขามาเพอสรางวถชวตใหมเปนเมองคารบอนต าและลาสดวถเหลานก าลงถกเสนอขนเปน “การทองเทยวแบบคารบอนต า” ซงตองอาศยกลไกการตลาดในการขบเคลอนเปนการรณรงคแคมเปญตางๆ ใหนกทองเทยวสนใจและซอทวรมาเทยว

วถชวตคารบอนต า (Low Carbon Lifestyle) คอ วถชวตทลดปรมาณคารบอน (Carbon Minimization) งดการเผาไหมทงในทโลงแจงและในครวเรอน ลดการใชสารกอกาซเรอนกระจก พวกสเปรยตางๆ (CFC ; Chlorofluorocarbon) เปนวถชวตทเรยบงายมรายไดจากการด ารงชพทไมอาศยคารบอนในการใหพลงงาน (Simpler and Richer) เชน ไมใชน ามนเชอเพลงในการเคลอนยายคน สตว สงของเนนการเดน ใชรถจกรยาน ใชพลงงานจากแสงอาทตย รถไฟฟาพลงงานลม ปนจกรยานสบน า การปรบตวเขากบธรรมชาตได (Co-Existing with nature) การทองเทยวเปนกลยทธในการใหผคนไดเขามาศกษาเรยนรไปพรอมๆ กบการทองเทยวเพราะการไปเทยวทกครงจะตองสตารทรถยนตแลวขบไปจนถงจดหมายจะตองมการใชบรการโรงแรม


C 40

รสอรท รานอาหาร เชาเรอยนต มการใชไฟฟา ใชน ามน ใชกาซหงตม ตลอดจนการทงขยะตลอดเวลาอยางไมรตว กจกรรมทงหมดนลวนแตท าใหปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดทเกดจากการทองเทยวของเราเพมสงขน

องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(อพท.) ใหมการด าเนนโครงการ การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด “Low Carbon Tourism” เพอเปนตนแบบใหกบพนททองเทยวอนๆ ในประเทศไทยตอไป และเพอใหสอดคลองกบกรอบมาตรการเพอการลดภาวะโลกรอน ในภาคการทองเทยวของประเทศไทยซงไดก าหนดไว 4 มาตรการ ไดแก

1. การจดการน าเสยและน ากลบมาใชใหม 2. การจดการขยะ 3. การใชน าอยางมประสทธภาพ 4. การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ จากการศกษางานวจยทเกยวของขางตนทงหมดนน ท าใหผวจยไดทราบแนวทางการด าเนนการวจยของ

ตวเองมากขนวาจะตองศกษาไปในทศทางใดเพอใหตรงตามวตถประสงค ตรงตามกรอบแนวคดจนน ามาถงแนวทางการสรางเครองมอเพอเกบขอมลเพอน าไปวเคราะหและอภปรายผลการวจยตอไป ซงในปจจบนทศทางของโลกเกยวกบการทองเทยวสเขยวหรอการทองเทยวเพอรกษาสงแวดลอมนน มแนวโนมไดรบความนยมมากขน ส าหรบในประเทศไทยปจจบนพบวายงขาดงานวจยทจะน ามาสนบสนนเกยวกบการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (Low Carbon Tourism) วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาแนวทางการด าเนนการการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด

2. เพอศกษาระดบการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด

3. เพอศกษากจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด

4. เพอศกษาปญหาและอปสรรคของการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด วธด าเนนการวจย

งานวจยนเปนงานวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยมวธการด าเนนการวจยในลกษณะของการวจยเชงผสมผสานระหวาง การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) และการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ดงนนในการศกษาการจดรปแบบการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษา ชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด จงมขนตอนการด าเนนงานและระเบยบวธวจยดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง กลมตวอยางเชงปรมาณทผวจยใชในการวจย คอ ประชาชนทอาศยอยในชมชนเกาะหมากอ าเภอเกาะกด จงหวดตราด โดยการแทนคาในสตรขนาดกลมตวอยางของ Yamane หาจ านวนจากขอมลเชงสถตจ านวนประชากรชมชนเกาะหมากซง ไดคาจ านวน 228 คนและกลมตวอยางเชงคณภาพจ านวน 10 คน ไดแก 1) เจาหนาทของรฐทมสวนเกยวของดานการทองเทยว 2) ผน าชมชนทเกยวของกบการจดการการทองเทยวของชมชนเกาะหมาก 3) ตวแทนผประกอบการธรกจทองเทยวในชมชนเกาะหมาก 4) ตวแทนชาวบานทอาศยอยในชมชนเกาะหมาก


C 41

2. เครองมอวจยทใชในการเกบรวบรวมขอมล ในการวจยเชงปรมาณผวจยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอทใชในการเกบขอมลในการวจยเชงปรมาณโดยเกบขอมลกบประชาชนทอาศยอยในชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด และในการวจยเชงคณภาพใชแบบสมภาษณประเภทการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi – structured interview) ในรปแบบเชงลก (In- depth interview) ซงเปนการสมภาษณเปนรายบคคล มการก าหนดประเดนค าถามไวลวงหนา

3. การสรางเครองมอและตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย ในการว จยครงนเครองมอวจย คอแบบสอบถามและแบบสมภาษณ เพอท าการตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยวามความเทยวตรงตามเนอหา โดยสามารถน าไปใชเกบขอมลและใหผลการวจยทนาเชอถอและมความถกตองไดมากทสดโดยทดสอบความเชอมน (Reliability)ของแบบสอบถามและตรวจสอบความถกตองและความตรงของเนอหา (Content Validity) ของแบบสมภาษณ

4. วธการเกบรวบรวมขอมลลงพนทจรง เพอท าการส ารวจขอมลทวไปของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด ตดตอประสานงานและนดหมายบคคลและหนวยงานทเกยวของ เพอขอขอมลและขออนญาตในการใชพนทเกบขอมลเพอท าการวจยด าเนนการเกบขอมลวจยกบกลมตวอยางในพนทดวยตวผวจยเองเกบรวบรวมขอมลทไดเพอน าไปวเคราะหผลตอไป

5. การวเคราะหขอมลการวจยเชงปรมาณไดด าเนนการวเคราะหขอมลดวยการวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยใชความถ คารอยละ และคาเบยงเบนมาตรฐานทดสอบเกยวกบความแตกตางของคาเฉลยระหวางตวแปร 2 กลม โดยใช t-test แบบ Independent Sample ทดสอบสมมตฐานเกยวกบความแตกตางของคาเฉลยระหวาง 3 กลมขนไป โดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวโดยใช F-test (One-Way Analysis of Variance) และกรณพบความแตกตางของคะแนนเฉลยอยางมนยส าคญทางสถตจะท าการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยแบบรายค และการวจยเชงคณภาพด าเนนโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการศกษาการจดการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษา ชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด พบวาผลวเคราะหขอมลปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดและระยะเวลาพ านก พบวา สวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 124 คนคดเปนรอยละ 54.39 อยในชวงอาย 20 -35 ป จ านวน 102 คนคดเปนรอยละ 44.74 มระดบการศกษาปรญญาตร จ านวน 100 คน คดเปนรอยละ 43.86ประกอบอาชพธรกจสวนตวหรอคาขาย จ านวน 92 คนคดเปนรอยละ 40.35 มรายไดตอเดอนอยในชวง 15,000 -20,000 บาท จ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 24.56 และมระยะเวลาในการพ านกอาศยในชมชนมากวา 10 ป จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 44.30

จากผลการศกษาชมชนมการด า เนนการจดการการทอง เท ยวท ลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดโดยการเรมตนขนเองจากผน าชมชนเปนผรเรมด าเนน จากนนจงไดมหนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวเขามาชวยสนบสนนและสงเสรมเพอท าใหเกดความยงยนในการจดการการทองเทยว

จากผลการศกษาระดบการมสวนรวมของชมชนในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด โดยรวมอยในระดบปานกลางและพบวา การมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอย กาซคารบอนไดออกไซด โดยภาพรวมอยในระดบมาก


C 42

จากผลจากวเคราะหเปรยบเทยบประชากรทมเพศแตกตางกนมระดบการสวนรวมในการจดการ การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทแตกตางกนในดานการมสวนรวมในการตดสนใจ แตพบวา ในดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ดานการมสวนรวมในการรบผลประโยชน ดานการมสวนรวมในการประเมนผล และดานการมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดพบวาเพศแตกตางกนมระดบการสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทไมแตกตางกนแตกตาง และประชากรทมอาย ระดบการศกษา รายได อาชพและระยะเวลาพ านกในชมชนแตกตางกนมระดบการสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากการศกษาชมชนทไดน าแนวทางกจกรรมการเปนพนททลดการลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดโดยการน าไปปรบใชในการด าเนนธรกจเกยวกบการทองเทยวตามมาตรการ 4 ขอไดแก 1. ใชพลงงานใหคมคามากทสดและมการใชพลงงานทดแทน 2. ใชน าใหคมคามากทสด 3. การคดแยกขยะอยางจรงจง เปาหมาย คอ Zero waste (ปรมาณขยะเทากบศนย) 4. คงซงวถชมชน และพบวา ปญหาและอปสรรคของการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซ คอชมชนยงขาดความรเกยวกบการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดมากพอ ขอเสนอแนะชมชนมความเหนวาหากตองการความยงยนในการจดการนนตองประกอบดวย 1. ชมชนเปนคนคด 2. ชมชนเปนคนท า 3. ชมชนตองมสวนรบผลประโยชน 4. ภาครฐและเอกชนทเกยวของใหการสนบสนนและเขามาใหความรกบชมชน

จากการศกษาพบวา ชมชนเกาะหมาก มการด าเนนแนวทางการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด โดยการเรมตนจากการด าเนนการขนเองของคนในชมชนกอนซงมผน าชมชนเปนผเรมและพบวามคาเฉลยระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด โดยรวมทกดานอยในระดบปานกลาง (x = 3.30) ซงสอดคลองกบงานวจยของพเชษฐ ไพบลยศร (2544) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศ กรณศกษาชมชนเกาะเกรด อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร ผลการศกษาพบวา การมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศในชมชนเกาะเกรด โดยภาพรวมอยในระดบปานกลางแตไมสอดคลองกบงานวจยของศลษา หมดลง (2548) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศ กรณศกษาชมชนบานคลองสน อ าเภอเกาะชาง จงหวดตราด ผลการศกษาพบวาประชาชนชาวบานคลองสน มสวนรวมในการจดการทองเทยวเชงนเวศ ในทกดานอยในระดบมสวนรวมนอย

จากผลวเคราะหเปรยบเทยบระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด จ าแนกตามหลกประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดและระยะเวลาพ านก พบวาประชากรทมเพศแตกต างกนม ระดบการมส วนร วมของชมชนตอการ จดการทอง เท ยวท ลดการปลดปลอย ก าซคารบอนไดออกไซด ในดานการมสวนรวมในการตดสนใจแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 แตพบวาประชากรทมเพศ แตกตางกนมระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ในดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ดานการมสวนรวมในการรบผลประโยชน ดานการมสวนรวมในการประเมนผล และดานการมสวนรวมในกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด ไมแตกตางกน

จากผลวเคราะหพบวา ประชากรทมอาย การศกษา อาชพ รายได และระยะเวลาในการพ านกอยในชมชน แตกตางกนมระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซ


C 43

คารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด ในดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวมในการด าเนนการ ดานการมสวนรวมในการรบผลประโยชน ดานการมสวนรวมในการประเมนผล และดานการมสวนรวมในกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 ซงไมสอดคลองกบงานวจยของพระครวนยธรสธนนท กนตวโร(2556) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของประชาชนในการจดการน าเสยของชมชนคลอง5 อ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ทผลการศกษา พบวาประชาชนทมอาย อาชพ วฒการศกษา และระยะเวลาทอาศยอยในชมชนทแตกตางกน มความคดเหนตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการน าเสยของชมชนคลอง 5 อ าเภอธญบร จงหวดปทมธานไมแตกตางกน

จากการศกษาปญหาและอปสรรคของการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอย กาซคารบอนไดออกไซดของชมชน เกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด พบวาชมชนยงขาดความรเกยวกบการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอย กาซคารบอนไดออกไซดมากพอจงอยากใหหนวยงานทเกยวของเขามาสนบสนนสงเสรมและในมมมองของชมชนไดใหขอเสนอแนะเกยวกบความยงยนในการจดการนนตองประกอบดวย 1. ชมชนเปนคนคด 2. ชมชนเปนคนท า 3. ชมชนตองมสวนรบผลประโยชนรวมกบหนวยงานตางๆ ทเขามามสวนเกยวของ 4. ภาครฐและเอกชนทเกยวของใหการสนบสนนและเขามาใหความรกบชาวบานและชมชนมความตองการคงไวซงความเปนธรรมชาตและวถชวตดงเดมของชมชนบนเกาะหมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของชมรมบณฑตอาสาพฒนาชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล (2542) ศกษาเรองการจดการทรพยากรการทองเทยวโดยองคกรชมชน กรณศกษาต าบลขนไทร อ.บานแหลม จ.เพชรบร ทกลาววาควรเปดโอกาสใหชาวบานมสวนรวมในการจดการ 2 ลกษณะ คอ การเขารวมเปนคณะด าเนนงานจดการการทองเทยวและการเขารวมวางแผนการทองเทยว สรป

การทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (Low Carbon Tourism) นนเปนการทองเทยวทมการด าเนนการทชวยลดผลกระทบทางลบดานสงสงแวดลอมแตเพมทางรายไดทางดานเศรษฐกจ คอสามารถชวยดงดดนกทองเทยวและกลมคนทมความสนใจและมความอยากรอยากเหน มความตองการเดนทางทองเทยวเพอศกษาและท ากจกรรมการทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอม อกทงยงเปนการเพมปฏสมพนธทางสงคมโดยการลดภาระดานสงแวดลอมทางลบ ไมกอใหเกด การท าลายสงแวดลอมและกอใหเกดการเรยนรระหวางกลมคนกบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทงหมดนลวนเปนสงทจะน ามา ซงความยงยนทางดานการทองเทยวทเปนมตรกบสงแวดลอมในประเทศไทย

จากผลการวจยท าใหทราบระดบการมสวนรวมของชมชนตอการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษา เกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด ไดแก 1.การมสวนรวมการตดสนใจ 2.การมสวนรวมในการด าเนนการ 3.การมสวนรวมในการรบผลประโยชน 4.การมสวนรวมในการประเมนผล พบวาโดยภาพรวมทกดานระดบปานกลาง ดงนนภาครฐบาลและเอกชนทเกยวของกบการทองเทยวควรจดกจกรรมสงเสรมอยางตอเนองในการด าเนนการการจดการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด หนวยงานภาครบและเอกชนทเกยวของทางดานการทองเทยว ควรจะกระตนและสนบสนนนสงเสรมใหชมชนสามารถปฏบตกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดในระดบมากอยเสมอหรอสามารถใหอยในระดบดมากได โดยอาจจะจดงบประมาณ ในการจดซอวสดอปกรณทจะชวยสงเสรมและเออประโยชนตอชมชนในการปฏบตตามแนวทางไดสะดวกมากขน ควรมการสงเสรมสนบสนนหรอท าสอประชาสมพนธทบอกถงวธการปฏบตกจกรรมตามแนวทางการเปนพนททองเทยวทลดการปลดปลอยกาซ


C 44

คารบอนไดออกไซดและใหความรแกชมชนไดรบทราบวธการปฏบตตนตามแนวทางในการน าพลงงานทางเลอกมาใชในการด าเนนธรกจทเกยวของกบการทองเทยว เชน พลงโซลาเซลล เปนตน และการด าเนนการในสวนของดานธรกจทเกยวของกบการทองเทยวของชมชนเกาะหมากควรเพมกจกรรมการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทจะสรางรายไดใหกบชนชมมากขนเชน เพมจ านวนรานเชาจกรยานปนใหนกทองเทยวปนรอบเกาะ หรอเพมกจกรรมใหนกทองเทยวไดเหนไดสมผสและไดเรยนรในวถชวตความเปนอยดงเดมของคนในชมชนมากขน เปนตน และดานปญหาอปสรรค ในการมสวนรวมของชมชนในการจดการการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด พบวา โดยรวมไมพบปญหาหรออปสรรคในการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวของชมชน ทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทแตกตางกน ตองการใหทางหนวยงานรฐและหนวยงานเอกชน ทเกยวของกบการจดการการทองเทยวในพนทชมชนเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราดเขามาใหความร ดแลและสงเสรมการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดมากขน สวนขอเสนอแนะพบวาตองการอนรกษและรกษาความเปนพนททางธรรมชาตของชมชนใหมากทสดและอยากใหเกดความยงยนในการจดการการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด

การศกษาเรองการจดการการทองเทยวของชมชนทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด กรณศกษาเกาะหมาก อ าเภอเกาะกด จงหวดตราด นหนวยงานตางๆ สามารถน าไปใชเปนตนแบบในการพฒนาหรอน าไปประยกต ใช เปนแนวทางในการศกษาชมชนเพอกอให เกดกระบวนการมสวนร วมของชมชนทมประสทธภาพในการจดรปแบบการทองเทยวทลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (Low Carbon Tourism) ในพนทตางๆ ของประเทศไทยในอนาคตตอไป เอกสารอางอง กระทรวงการทองเทยวและกฬา.(2558). ยทธศาสตรการทองเทยวไทย 2558-2560. สบคนเมอ 8 สงหาคม

2559 จาก http://www.mots.go.th งานองคความร ส านกบรหารยทธศาสตร.(2558). ชดความรการทองเทยวแบบคารบอนตา (Low Carbon

Tourism).กรงเทพฯ: องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน. องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน.(2556). รายงานผลการด าเนนงานตาม 4มาตรการลดภาวะโลกรอน.สบคนเมอ 19 สงหาคม 2559 จาก http://www.dasta.or.th.

ชมรมบณฑตอาสาพฒนาชมชน บณฑตวทยาลย.(2542). การจดการทรพยากรการทองเทยวโดยองคกรชมชน กรณศกษาตาบลขนไทร อาเภอบานแหลม จงหวดเพชรบร.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยมหดล.

พเชษฐ ไพบลยศร. (2544).การมสวนรวมของประชาชนในการจดการการทองเทยวเชงนเวศศกษา เฉพาะกรณ ชมชนเกาะเกรด อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร . (ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ศลษา หมดลง. (2548). การมสวนรวมของประชาชนในทองถนในการอนรกษทรพยากรชายฝง กรณศกษา อาเภอละง จงหวดสตล (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.

องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน.(2555). แนวทางการจดการการทองเทยวแบบคารบอนตาในประเทศไทย.สบคน 15 สงหาคม 2559 จาก http://www.dasta.or.th/

องคการบรหารสวนต าบลเกาะหมาก.(2558). ขอมลพนฐานทวไป .สบคนเมอ 8 สงหาคม 2559, จาก http://kohmak.localgov.in.th

อศวน แสงพกล.(2556). ระเบยบวธวจยการทองเทยวและการโรงแรม.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

http://www.mots.go.th/

http://www.dasta.or.th/

http://kohmak.localgov.in.th/


C 45

Cohen, John M. and Norman T.Uphoff. (1977). RuralDevelopment Participation : Concepts and Measures for Project design, Implementation and Evaluation. Published by the rural development committee center for international studies : Cornell University.

Grossling, S. and Buckley, R.(2014). Carbon labels in tourism: persuasive UNWTO and UNEP.(2008).Climate Change and Tourism: Responding to Global challengers. Frist printing.Madrid: Spain.



C 46

ปจจยทมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC Factors Affecting the Innovation Organization Level of ABC Company

ศจภานนต สมบรณ1*, รศ.ดร.ทพยพาพร มหาสนไพศาล2

Sajiphanan Somboon1*, Assoc. Prof. Dr. Tippaporn Mahasinpaisan2

1หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการบรหารธรกจ, คณะบรหารธรกจ สถาบนการจดการปญญาภวฒน 2คณะนเทศศาสตร สถาบนการจดการปญญาภวฒน

*Corresponding author,E-mail:[email protected] บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC และศกษาปจจยทมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC โดยใชรปแบบการวจยเชงส ารวจดวยแบบสอบถาม เพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกบบคลากรของบรษท ABC จ านวน 480 คน โดยแบงส ารวจตามสถานทตงส านกงานของบรษททงสน 6 แหง ไดแก จงหวดกรงเทพมหานคร จงหวดชลบร จงหวดนครสวรรค จงหวดขอนแกน จงหวดสงขลา และจงหวดล าปาง โดยมคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.97 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ สถตเชงพรรณนา ไดแก จ านวน รอยละ คาเฉลย และสถตเชงอนมานทใชทดสอบสมมตฐานคอ T-test ,F-test (One way ANOVA) และการวเคราะหการถดถอยพหคณ(Multiple Regression Analysis)

ผลการวจย พบวา ระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC อยในระดบมากทกดาน คอ กลยทธและวสยทศน ระดบองคกรนวตกรรมของบรษท รปแบบผน าองคกร วฒนธรรมองคกร กระบวนการในองคกร และสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน

การทดสอบสมมตฐานขอท1 พบวา คณลกษณะสวนบคคล ไดแก อายและอายการท างานทแตกตางกนมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษทABC แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานอนไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

การทดสอบสมมตฐานขอท2 พบวา องคประกอบองคกรนวตกรรม ไดแก กลยทธและวสยทศน รปแบบผน าองคกร วฒนธรรมองคกร และสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน สามารถอธบายความแปรปรวนระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ไดรอยละ 56 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ค าส าคญ: ระดบองคกรนวตกรรม องคประกอบองคกรนวตกรรม ABSTRACT

The objective of the research was to study the level of innovative organization and the factors that affected it of ABC company. It was a survey research which was collected data by questionnaires. A sample of 480 was selected from company personnel in 6 corporate offices in Bangkok, Chonburi, Nakhonsawan, Khon Kaen, Songkhla and Lampang. The reliability of the questionnaire was 0.97 and the statistics used for data analysis were



C 47

frequency, percentage, mean, T-test, F-test (One Way ANOVA) and Multiple Regression Analysis.

The research result found that the level of innovative organization of ABC company was at a high level in every aspect: company strategy and vision, the level of innovative organization, leadership, culture, process and physical environment of workplace.

The first hypothesis testing found that personal characteristics such as different age and period of work had a significant difference on the level of innovative organization at a statistical significance level of 0.05.

The second hypothesis testing found that the elements of innovative organization such as company strategy and vision, leadership, culture and physical environment of workplace could explain the variation of the level of innovative organization of ABC company approximately 56% at a statistical significance level of 0.05.

Keywords: Level of Innovative Organization, Elements of Innovative Organization บทน า

นโยบายเศรษฐกจภายใตการน าของนายกรฐมนตรพล.อ.ประยทธ จนทรโอชา เนนในเรองการพฒนาส “ความมนคง มงคง และยงยน” ดวยการสรางความเขมแขงจากภายใน โดยน าโมเดลประเทศไทย 4.0 มาใชเปนวสยทศนเชงนโยบายการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยเพอปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไปส Value-Based Economy หรอเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม ซงผทมสวนรวมหลกประกอบดวยภาคเอกชน ภาคการเงน การธนาคาร มหาวทยาลย และสถาบนวจยตางๆ โดยเนนตามความถนดและจดเดนของแตละองคกร ภายใตการสนบสนนของภาครฐ (ไทยรฐ, 2559: ออนไลน)

จากความส าคญของนวตกรรมทมตอองคกรทงในปจจบนและอนาคต ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาระดบองคกรนวตกรรม และปจจยทมผลตอระดบองคกรนวตกรรม เพราะงานวจยนจะเปนประโยชนกบผอานทน าความรทศกษาไปประยทธใชกบองคกรดานนวตกรรมและเปนประโยชนกบผวจยทจะศกษาเพมเตมเกยวกบงานวจยนตอไป ทบทวนวรรณกรรม

“นวตกรรม” หมายถง สงใหมทเกดขนจากการใชความร ทกษะประสบการณ และความคดสรางสรรคในการพฒนา ในรปแบบผลตภณฑใหม บรการใหม หรอกระบวนการใหมทกอใหเกดประโยชนในเชงเศรษฐกจและสงคม (สมนก เออจระพงษพนธและคณะ, 2554) โดยนวตกรรมในระดบขององคกรหรอบรษทนน คอการน าแนวคดใหมๆเขามาสบรษท ไมวาจะเปนทางดานตวผลตภณฑกระบวนการผลต รปแบบบรการ รวมถงรปแบบการบรหารจดการ การด าเนนงานและกจกรรมทางการตลาดของบรษท (Glbbons, 1997) “องคกรนวตกรรม” หมายถง องคกรทมการปรบปรงและเปลยนแปลงทางดานกระบวนการทางความคด เพอกอใหเกดสงใหมทแตกตางและเปนประโยชนกบองคกร (McKeown, 2008) การวดระดบนวตกรรมจะมความแตกตางกนตามขนาดขององคกร กลาวคอ การวดระดบองคกรทมขนาดใหญอาจท าการวดในหลายดานพรอมกน ขนอยกบความพรอมของ ขณะทการวดนวตกรรมทอยในระดบองคกรขนาดกลางและขนาดยอมมกมงประเดนการศกษาไปทองคประกอบพนฐานคอ องคประกอบนวตกรรม



C 48

ผลตภณฑและนวตกรรมกระบวนการในการปรบปรงผลตภณฑใหมและกระบวนการใหม (Liu& De-jun, 2009) วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC 2. เพอศกษาปจจยทมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC


การวจยนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ประชากรทศกษาคอ บคลากรของบรษท ABC ทงประเทศ จ านวน 130,000คน (ประชาชาตธรกจ, 2557) กลมตวอยางทใชในการวจยมาจากการใชโปรแกรม G*Power3 (Faul, Erdfelder, Lang& Buchner, 2007) ทระดบความเชอมน 95% ไดเทากบ 373คน และใชวธการสมแบบโควตา (Quota Sampling) จากสถานทตงส านกงานของบรษททง 6 แหง คอ จงหวดกรงเทพมหานคร จงหวดชลบร จงหวดนครสวรรค จงหวดขอนแกน จงหวดสงขลา และจงหวดล าปาง จ านวนจงหวดละ 80 ชด ดงนนการวจยครงนจะใชกลมตวอยางทงสน 480 คน เพอใหไดขอมลทครบถวนสมบรณ โดยใชรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Survey Research)ดวยแบบสอบถาม มขอค าถามจ านวน 62 ขอ ซงผวจยประยกตแบบสอบถามจากมาตรวดทศนคตของลเกรต(Likert scale) และน าแบบสอบถามไปทดสอบคาความเชอมน (Reliability) ดวยคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาเทากบ 0.97 โดยสถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ สถตเชงพรรณนา ไดแก จ านวน รอยละ คาเฉลย และสถตเชงอนมานทใชทดสอบสมมตฐาน ไดแก T-test ,F-test (One way ANOVA) และการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis)

ผลการวจยและอภปรายผล

1. ผลการวเคราะหขอมลคณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง(รอยละ 69.8) มอายระหวาง 31-40 ป (รอยละ 52.1) ม

สถานภาพโสด (รอยละ 62.7) มการศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 73.5) มรายได 15,001-30,000 บาท(รอยละ 68.8) มระดบต าแหนงงานเปนพนกงาน/เจาหนาท(รอยละ 50.2) และมอายการท างาน 1-10 ป (รอยละ 56.8)

2. ผลการวเคราะหขอมลองคประกอบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC กลมตวอยางใหความส าคญกบปจจยดานกลยทธและวสยทศนในระดบมากทงหมด โดยมคาเฉลย

ดานก าหนดกลยทธทชดเจนสามารถพฒนาองคกรไปสองคกรนวตกรรมมากทสด ( = 4.20) กลมตวอยางใหความส าคญกบปจจยดานรปแบบผน าองคกรในระดบมากทงหมด โดยมคาเฉลย

ดานสนบสนนการท างานเปนทม เพอเปาหมายนวตกรรมองคกรมากทสด ( = 4.17) กลมตวอยางใหความส าคญกบปจจยดานกระบวนการในองคกรในระดบมากทงหมด โดยมคาเฉลย

ดานมกระบวนการสรางพนธมตรและเครอขายดานนวตกรรม ( = 3.91) กลมตวอยางใหความส าคญกบปจจยดานวฒนธรรมองคกรในระดบมากทงหมด โดยมคาเฉลยดาน

สรางวฒนธรรมทสนบสนนนวตกรรมองคกรมากทสด ( = 4.05) กลมตวอยางใหความส าคญกบปจจยสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างานในระดบมาก

ทงหมด โดยมคาเฉลยดานมเทคโนโลยและเครองมอททนสมยสนบสนนการท านวตกรรมมากทสด ( = 3.88)



C 49

3. ผลการวเคราะหขอมลระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ตารางท 1: แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนจากแบบสอบถามวดปจจยดานกลยทธและ

วสยทศน ดานรปแบบผน าองคกร ดานกระบวนการในองคกร ดานวฒนธรรมองคกร ดานสงแวดลอมทางกายภาพในการท างาน และระดบองคกรนวตกรรมของบรษท (N=480)

ปจจยดานตางๆ Mean SD แปล

ความหมาย กลยทธและวสยทศน 4.14 .53 มาก รปแบบผน าองคกร 3.95 .60 มาก กระบวนการจดการองคกร 3.74 .64 มาก วฒนธรรมองคกร 3.93 .63 มาก สภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน 3.71 .70 มาก ระดบองคกรนวตกรรมของบรษท 4.02 .69 มาก

กลมตวอยางใหความส าคญกบระดบองคกรนวตกรรมของบรษทในระดบมาก( = 4.02) โดยม

คาเฉลยดานกลยทธและวสยทศนมากทสด ( = 4.14) รองลงมา คอ ระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ( = 4.02) ดานรปแบบผน าองคกร ดานวฒนธรรมองคกร ดานกระบวนการในองคกร และดานสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน ซงมคาเฉลย 3.95 3.93 3.74 และ 3.71 ตามล าดบ

4. ผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน 4.1 คณลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา ระดบ

รายได ระดบต าแหนงงาน และอายการท างานทแตกตางกนมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC แตกตางกน โดยก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

จากการศกษาพบวา คณลกษณะสวนบคคล ไดแก อายและอายการท างานทแตกตางกนมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานอนไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกลมอายทมความแตกตางกน คอ กลมอาย 21-30 ป มระดบการยอมรบแตกตางจากกลม 31-40 ป และ 40 ปขนไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และกลมอายการท างานทมความแตกตางกน คอ กลมอาย 1-10 ป มระดบการยอมรบแตกตางจากกลม 11-20 ป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สอดคลองกบงานวจยของนาฎวด จ าปาด (2554) ทศกษา พบวา ชวงอายทแตกตางกนจะท าใหระดบพฤตกรรมการสรางสรรคนวตกรรมแตกตางกน เนองจากชวงอายนอย ประสบการณในการท างานยงนอย เปนชวงเรมงานตองศกษาหาความรเกยวกบงานทท า ท าใหเวลาในการสรางสรรคผลงานนอย แตเมออายทมากขนเกน 45 ป ความรบผดชอบในงานจะเพมขน ลกษณะงานจะเปลยนรปแบบไปในเชงการบรหารงานเพมมากขน ท าใหการสรางสรรคลดบทบาทลง

4.2 องคประกอบองคกรนวตกรรม ไดแก ดานกลยทธและวสยทศนองคกร ดานรปแบบผน าองคกร ดานกระบวนการในองคกร ดานวฒนธรรมองคกร และดานสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างานมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC

จากการศกษาพบวา องคประกอบองคกรนวตกรรม ไดแก กลยทธและวสยทศนองคกร รปแบบผน าองคกร วฒนธรรมองคกร และสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน สามารถอธบายความ



C 50

แปรปรวนระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ไดรอยละ 56 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกระบวนการจดการองคกรไมมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

4.2.1 ดานกลยทธและวสยทศน สอดคลองกบนโยบายประเทศไทย4.0ของภาครฐทตองการขบเคลอนเศรษฐกจประเทศดวยนวตกรรม จ าเปนตองมการพฒนาและเปลยนแปลงทเนนการสรางสรรคกลยทธใหมๆ ทมงเนนนวตกรรมการสงเสรมความคดสรางสรรค เพอใหเกดธรกจหรอสนคาและบรการใหมๆทแตกตางจากคแขงขนสอดคลองกบงานวจยของสภาวด เจรญเศรษฐมหา(2551) ศกษาพบวา องคกรทจะเปนองคกรแหงนวตกรรมกรรมไดนน ตองมทศทางและกลยทธทชดเจนในการทจะพฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงนวตกรรม

4.2.2 ดานผน าองคกรตองมความคดสรางสรรค มการพฒนาแนวความคดททนสมย กลาตดสนใจปรบเปลยนกลยทธการด าเนนงานทเหมาะสม เปดกวางทางความคดสงเสรมใหพนกงานสรางสรรคผลงานใหมๆ มการบรหารงานทมความยดหยน ท าใหสามารถปรบเปลยนและพฒนาอยางตอเนองสอดคลองกบงานวจยของสรนนท วชญาณ (2552) ศกษาพบวา ปจจยทสงผลตอความส าเรจดานนวตกรรมของ SGI คอ ผบรหารมเปาหมายและทศทางในการด าเนนการทชดเจน และ Ailin and Lindgren (2008) ศกษาพบวา ผน านวตกรรมตองสงเสรมและเชอวานวตกรรมเปนกลไกทส าคญทท าใหองคกรประสบความส าเรจ และผน าตองมบทบาททงในระดบกลยทธและระดบปฏบตการดานนวตกรรม

4.2.3 ดานกระบวนการจดการองคกรไมมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC เนองจากบรษท ABC มการท านวตกรรมอยางตอเนองตงแตการสรรหาและจางงานบคคลทมความคดสรางสรรคและมประสบการณดานการท านวตกรรม มการวางแผนและจดตงงบประมาณเพอสงเสรมการท านวตกรรม มการฝกอบรมและพฒนาทกษะความคดสรางสรรคดานนวตกรรมอยางตอเนอง มการใหรางวลแกผทประสบความส าเรจในการท านวตกรรมทงรปแบบตวเงนและไมเปนตวเงน โดยมการจดเวทและสงเสรมใหพนกงานสงผลงานนวตกรรมตางๆเขาประกวดทงภายในและภายนอกองคกร จนท าใหกระบวนการดานนวตกรรมกลายเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคกร เกดการรบรรวมกนของคนในองคกร ซงยดถอตอเนองกนมาเปนเวลานาน (เกรยงศกด เขยวยง,2550, หนา 52) ท าใหพนกงานไมรสกถงความแตกตาง

4.2.4 ดานวฒนธรรมองคกร การสงเสรมใหเกดวฒนธรรมองคกรนนเรมตนจากท าใหเกดความเชอและพฤตกรรมทกระท าอยางตอเนองของสมาชกในองคกรสบทอดกนมาเปนระยะเวลานาน ซงท าใหวฒนธรรมองคกรนเปนสงทยากตอการเปลยนแปลง ดงนนองคการจะตองพยายามคนหาคานยมทชวยในการสรางนวตกรรม โดยวฒนธรรมองคกรทกระตนใหเกดนวตกรรม จะตองมการท างานรวมกนเปนทม บคลากรในองคกรมเปาหมายเดยวกน และบคลากรเปดใจรบฟงและมการแลกเปลยนความรภายในองคการ มการตดตอสอสารทมประสทธภาพ ท าใหบคลากรเกดความคดใหมและน าไปสการสรางสรรคนวตกรรมองคการซงสอดคลองกบงานวจยของ กศล ทองวน (2553) ศกษาพบวา วฒนธรรมการเรยนรองคกรมความสมพนธกบระดบการเปนองคกรนวตกรรม

4.2.5 ดานสภาพแวดลอมทางกายภาพในการท างาน มผลกระทบตอสขภาพจตของพนกงาน สงเสรมใหเกดการตดตอสอสารในหนวยงานเพอแลกเปลยนประสบการณ หรอแนวทางแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม และสงเสรมการเรยนรและความคดสรางสรรคของพนกงาน ดงนน องคกรจะตองใหความสนใจ ควบคมดแลและปรบปรงใหอยในสภาพทเหมาะสมตอการท างาน โดยเฉพาะเครองมอทเปนเทคโนโลยทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และลาสมยไดงาย ซงสอดคลองกบงานวจยของกศล ทองวน (2553) ศกษาพบวา การสรางและถายโอนความร เทคโนโลยการเรยนร และบรรยากาศทสนบสนนมความสมพนธกบระดบ



C 51

การเปนองคกรนวตกรรม และสภาวด เจรญเศรษฐมหา (2551) ศกษาพบวา องคกรทจะตองเปนองคกรแหงนวตกรรมกรรมไดนนจะตองมทรพยากรตางๆ เชน วสดอปกรณทเพยงพอ เอกสารขอมลความรทถกตอง ทนสมย และเพยงพอ

ตารางท 2: สรปผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน ผลการทดสอบ ระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC อยในระดบมาก ยอมรบสมมตฐาน กลยทธและวสยทศนองคกรมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ยอมรบสมมตฐาน รปแบบผน าองคกรมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ยอมรบสมมตฐาน กระบวนการในองคกรมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ปฎเสธสมมตฐาน วฒนธรรมองคกรมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC ยอมรบสมมตฐาน สภาพแวดลอมกายภาพในการท างานมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษท ABC

ยอมรบสมมตฐาน

* มนยส าคญทางสถตท 0.05 ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะจากขอคนพบ จากขอมลการวเคราะหผลการศกษาทได ผศกษามขอเสนอแนะเพอทจะสามารถใชเปนแนวทาง

และเปนประโยชนในการวางแผน และปรบปรงนวตกรรมของบรษท ABC ไดดงน 1.1 องคกรควรก าหนดกลยทธและวสยทศนองคกรทแสดงถงความปรารถนาในการสราง

นวตกรรม ก าหนดใหนวตกรรมเปนขดความสามารถหลกขององคกร สงเสรมใหพนกงานมสวนรวมรบผดชอบ และมการสอสารขอความไปสพนกงานในทกระดบขององคกร

1.2 รปแบบผน าในองคกรควรเปนแบบอยางทดในการท านวตกรรม ใหค าแนะน าและแกไขปญหาดวยวธการใหมๆ สนบสนนความคดรเรมสรางสรรค สนบสนนการท างานเปนทม ใหเกยรตกบการแสดงความคดเหนของพนกงาน สามารถโนมนาวใจใหเกดความมงมนตอการสรางสรรคสงใหม และยอมรบความผดพลาดหรอลมเหลวทเกดจากการสรางนวตกรรมได

1.3 องคกรควรสงเสรมวฒนธรรมองคกรใหพนกงานมคานยมรวมในการกลาคด กลาเสยง เปดกวางสนบสนนความหลากหลายและยอมรบความคดเหนทแตกตาง สงเสรมใหพนกงานรบรและมสวนรวมรบผดชอบในเปาหมายดานนวตกรรม และมความยดหยนยอมรบการเปลยนแปลงตามสถานการณตางๆได

1.4 องคกรควรมเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยสงเสรมการท านวตกรรม มพนทหรอหองประชมใหพนกงาน และมชองทางการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานนวตกรรมตางๆทงภายในและภายนอก รวมทงมชองทางใหพนกงานแสดงความคดเหนทเขาถงไดงาย

2. ขอเสนอแนะส าหรบท าวจยในอนาคต 2.1 น าผลจากวจยฉบบนไปศกษาเพมเตมในเชงลกหรอน าไปประยกตใชในการศกษาปจจยอนๆ

นอกเหนอจากผลการศกษาในครงน เชน อายการท างานมผลตอพฤตกรรมสรางนวตกรรมระดบบคคล หรอรปแบบวฒนธรรมองคกรทสงเสรมการสรางนวตกรรมองคกร เปนตน



C 52

2.2 น าผลจากการวจยฉบบนไปประยกตใชกบการศกษาถงปจจยทมผลตอระดบองคกรนวตกรรมของบรษทในธรกจหรออตสาหกรรมประเภทอนๆทแตกตางกน

เอกสารอางอง กศล ทองวน. (2553). ความสมพนธของปจจยทสงเสรมใหเกดองคกรแหงการเรยนร ตอระดบการเรยรและ

ระดบการเปนองคกรนวตกรรม กรณศกษา ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เกรยงศกด เขยวยง. (2550). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: รงรตนพรนตง. ไขรหส "ประเทศไทย 4.0" สรางเศรษฐกจใหม กาวขามกบดกรายไดปานกลาง. (2559). ไทยรฐ. สบคนเมอ 2

มถนายน 2559, จากhttp://www.thairath.co.th/content/613903. ไชย ณ พล อครศภเศรษฐ.(2550). Creativity & Innovation การสรางสรรคนวตการ เพอศกยภาพการ

แขงขนสอนาคต. กรงเทพมหานคร:Pluspree. นาฎวด จ าปาด. (2554). การรบรความสามารถของตนเอง รปแบบความคดสรางสรรค และปจจยสวนบคคลท

มตอพฤตกรรมการสรางสรรคนวตกรรม: กรณศกษา บรษทผใหบรการค าปรกษาและพฒนาระบบคอมพวเตอรแหงหนง. งานวจยสวนบคคล สาขาวชาการจตวทยาอตสาหกรรมและองคกร คณะ ศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Open Innovation "หวใจ" สองคกรนวตกรรมแบบซพ ออลล. (2557). ประชาชาตธรกจ. สบคนเมอ 22 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1414234674.

วรภทร ภเจรญ. (2550). การบรหารนวตกรรม. กรงเทพมหานครฯ: หจก.สามลดา. สรนนท วชญาณ. (2552). กระบวนการนวตกรรมของเครอซเมนตไทย และปจจยทสงผลตอความส าเรจ

กรณศกษา: บรษท เดอะ สยาม เซรามค กรป อนดสทรส จ ากด (SGI). วทยานพนธ สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สภาวด เจรญเศรษฐมหา. (2551). แนวทางการสรางนวตกรรมในองคกร. วารสารรามค าแหง. 25(4),130-140. สมนก เออจระพงษพนธ และคณะ. (2554). ความสามารถในการจดการความรของผประกอบการทม

นวตกรรมในประเทศไทย. วารสารพฒนบรหารศาสตร. 1(50), 90-113. Ailin, M. and Lindgren, P. (2008). Innovation Leadership in Danish SMEs. In Management of

Innovation and Technology, 2008. ICMIT 2008. 4th IEEE International Conference on 21-24 September 2008. (Pp. 98-103). IEEE Xplore.

Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.- G.& Buchner, A. (2007). G*Power.3: A flexible statistical power analysis programe for the social, behavioral, and biomedical science. Behavior Research Methods, 39, 175-191.

Gibbons,A. (1997). Innovation and the Developing System of Knowledge Production. University of Sussex.

Higgins, James M. (1995). Innovation or Evaporate: Test & Improve Your Organization’s IQ – Its Innovation Quotient. New York: New Management Publishing Company.

Liu,Y.& De-jun,S.(2009). Conceptualizing service innovation and service innovation model constructing. International Conference On Service Systems And Service Management, 381-386.



C 53

McKeown, M. (2008). The Truth About Innovation. London: Prentice Hall. Quinn,James B. (1991). Managing Innovation: Controlled Chaos. Harvard Business Review.

63(3),17-28. Retrieved 12 March 2009, from http://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=1504499.

Von Stamm, Bettina. (2008). Managing Innovation, Design and Creativity. Chichester: John Wiley & Sons.

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.%20cfm?abstract_id=1504499

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.%20cfm?abstract_id=1504499



C 54

การศกษาหาแนวทางการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขงในจงหวดสมทรปราการ THE STUDY TO FIND A WAY TO DEVELOP THE LEARNING PROCESS OF COMMUNITY THAT STRENGTHENS IN SAMUTPRAKAN COMMUNITY

สชลา ศกดเทวน1*, ธวพล คงนอย2

1คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏธนบร 2สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏธนบร

*Corresponding author, E-mail: [email protected] บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอหาแนวทางในการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขงในจงหวดสมทรปราการ เปนงานวจยเชงคณภาพ ประชากรทใชในการศกษาครงน มทงหมด 3 กลม ไดแก 1) บคลากรขององคการบรหารสวนทองถน 2) ผน ากลม องคกร ชมชนทอาศยอยในพนทเขตเทศบาลต าบลและองคการบรหารสวนต าบล และ 3) นกวชาการผน าชมชน ประชาชนในชมชนทมแนวปฏบตทดในพนทจงหวดสมทรปราการ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบส ารวจ แบบสมภาษณ เกบรวบรวมขอมลโดยการส ารวจ สมภาษณ และประชมสนทนากลม การวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหและสงเคราะหเนอหา ผลการศกษา พบวา ล าดบขนตอนของกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขง ประกอบดวย 1) การรวมคน รวมกลม ตองมผน าหรอแกนน า และมวตถประสงครวมกน มการระดมเงนลงทน ใหก าลงใจแกกน และมการแบงงานกนตามหนาท 2) รวมคด การรบฟงความคดเหน ใหขอเสนอแนะ รวมตดสนใจ สรางความเขาใจรวมกน รวมวเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญของปญหา ก าหนดแนวทาง วธการ แผนงานในการแกปญหาและประชมวางแผนการด าเนนงานรวมกน 3) รวมด าเนนการ สมาชก ในกลมไดรบมอบหมายตามหนาทของตนเอง กจะด าเนนการตามทไดรบมอบหมาย เพอใหบรรลเปาหมายของกลม และแลกเปลยนเรยนรการท าหนาทของตนเองใหคนอนไดรบทราบดวย มประชมเพอตดตามผลการด าเนนงาน 4) รวมสรปบทเรยน เพอสราง พลงปญญา ท าใหเกดการเชอมตอและน าไปสการพฒนา ซงบทเรยนรวมทงบทเรยนภายในชมชนและนอกชมชน 5) รวมรบผลประโยชน แบงได 2 รปแบบ คอผลประโยชนทเปนคาตอบแทน และผลประโยชนทไมใชคาตอบแทน แนวทางในการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขง มการรวมกลม รวมกนคด แบงงานกนตามหนาท ระดมพลงความคด รวมด าเนนการ ตามบทบาทและหนาทของตน การรวมสรปบทเรยน เพอสราง พลงปญญา ท าใหเกดการเชอมตอและน าไปสการพฒนา รวมถงการหาแนวทางการพฒนาดานการตลาด ดานการออกแบบผลตภณฑ พฒนาการผลต และลดตนทนการผลตโดยการใชเทคโนโลยเขามาชวย ค าส าคญ : กระบวนการเรยนร การพฒนา ชมชนเขมแขง



C 55

ABSTRACT The study objective to find a way to develop the learning process of community that strengthens community in Samutprakan community. Population were 3 groups of : 1) Personnel of community organization. 2) Leader and people in municipal area. 3) Community scholar who had good practice in SamutPrakan Province. The instruments of data collecting were survey and interview. Data collected from survey and focus group. Data analyst were content analysis and synthesis.

Sequence of learning process for the stronger of community include 1) people grouping had to leader and common purpose, raising capital, giving consolation and work of member were assigned 2) brainstorming were hearing comments, suggestion, decision, common understanding, Share a problem analysis Prioritize, set guidelines methods, problem plan and solving and meeting plan 3) participation of member were assigned work that managed assignment to goal of group and knowledge changed their assignment for other member and meeting followed overall operation 4) lesson conclusion were build power of mild and connected to lesson development while internal and external community 5) beneficiary classified 2 type were income and no income.

Guidelines of development on affecting of learning process for the stronger of community had people grouping, brainstorming, divided duties, participation followed their part and duties, and lesson conclusion were built power of mind and connected to development. Furthermore finding found development of marketing, design product, production and decrease production costs these they used to technology to help.

Keywords: learning process, Development , strengthens บทน า พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจชมชน พ.ศ. 2548 หมวด ๔ การสงเสรมวสาหกจชมชน มาตรา ๒๖ ใหคณะกรรมการจดใหมมาตรการในการสงเสรมและสนบสนนการพฒนากจการวสาหกจชมชนระดบปฐมภมในการประกอบกจการอยางครบวงจร รวมถงการใหความรและการสนบสนนในการจดตงการรวมมอซงกนและกน การศกษาวจยเกยวกบการน าวตถดบ ทรพยากร หรอภมปญญาของชมชนมาใชใหเหมาะสมกบกจการวสาหกจชมชนและสภาพทองถนนนๆ หรอการใหความรเกยวกบขบวนการผลตและการบรหารจดการธรกจทกดานไมวาการบรหารงานบคคลการบญช การจดหาทน หรอการตลาด ทงน เพอใหกจการวสาหกจชมชนในระดบปฐมภม มความเขมแขงและพงพาตนเองได (พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจชมชน พ.ศ. 2548) การทชมชนสามารถทจะพงพาตนเองไดอยางยงยนในระดบทพวกเขาเหนสมควรและพอใจ สมศกดศรในสงคม สามารถรเทาทนปรบตวไดทน ตอส ตอรองหรอขบเคลอนกจกรรมตางๆเพอการด ารงอยของชมชน และแกไขปญหาทเกดขนกบพวกเขาได ชมชนทมความเขมแขง คอ ชมชนทมลกษณะโดยสรปได ดงน 1) ชมชนทคนในชมชนสามารถด ารงอยอยางมศกดศร ไมรอคอยความชวยเหลอจากภายนอก มความสามารถในการพงตนเอง 2) คนในชมชนมความมนคงปลอดภยในการด ารงชวต 3) มวสยทศนสามารถคาดการณปญหาทจะเกดขนในอนาคต และมองเหนแนวทางการแกไขปญหาเหลานน 4) คนในชมชนมความรกและหวงแหนชมชน



C 56

ดงนนสมาชกในชมชนจะเปนผตดสนใจเองวาจะผลตอะไรไดบางตามศกยภาพและทนประเภทตางๆ ทชมชนนนๆ มอยพวกเขาจะผลตกนอยางไร แลวพวกเขาจะแบงปนผลประโยชนจากการผลตรวมกนอยางไรนนคอชมชนจะตองคดเองท าเองและไดประโยชนเองทนกมาถงประเดนทวาแลววถทางการพฒนาเศรษฐกจชมชนจะน าไปสการพฒนาทยงยนไดอยางไร เราจะตองเขาใจตรงกนวาการพฒนาเศรษฐกจชมชนไมใชการมงเนนทพฒนาเพอจะเอาแตความร ารวยอยางเดยวหากแตการพฒนาเศรษฐกจชมชนนนกระท าไปเพราะมเปาหมายทส าคญอยรวมกนหลายประการเชน

1) การพฒนาขดความสามารถของคนในครอบครวและชมชนจากการสรางกระบวนการเรยนรเพอใหสามารถพงตนเองได 2) การพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชมชนใหมความเขมแขงตามศกยภาพของตนเองใหประชาชนในชมชนมความอยดกนดอยางถวนหนา 3) การฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนใหยงยนรวมถงการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาทองถนใหสามารถด ารงสบไปจนถงรนลกรนหลานชมชนของตนเอง จนประสบความส าเรจแลวสามารถใชเปนตวอยางในการเรยนรเพอแพรกระจายแนวคดวธการ ซงสามารถกอใหเกดการพฒนาในลกษณะเดยวกนออกไปในวงกวางไดหากชมชนมความพรอมในปจจยทส าคญเหลานแลวโอกาสทชมชนเหลานจะสามารถรวมกนพฒนาเศรษฐกจชมชนของตนเองใหสามารถพฒนาตอไปไดอยางยงยนนนมคอนขางสง

เพอการพฒนาขดความสามารถของคนในครอบครวและชมชนจากการสรางกระบวนการเรยนรเพอใหสามารถพงตนเองได สามารถพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชมชนใหมความเขมแขงตามศกยภาพของตนเองใหประชาชนในชมชนมความอยดกนดอยางถวนหนารวมถงการฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนใหยงยนผวจยจงสนใจทจะศกษากระบวนการเรยนรเพอหาแนวทางในการพฒนาใหชมชนเขมแขง


คณะอนกรรมการเสรมสรางความเขมแขงชมชนเพอแกไขปญหาวกฤตภาคใต (2546) ไดใหความหมายของชมชนเขมแขงมลกษณะทส าคญ ดงน 1) สมาชกของชมชนมความเชอมนในศกยภาพของตนและชมชนทจะแกไขปญหาและพฒนาชวตความเปนอยของตนเอง 2) สมาชกของชมชน พรอมทจะรวมกนจดการกบปญหาของตนและชมชน 3) มกระบวนการของชมชนทมการเคลอนไหว 4) มกระบวนการของชมชนทมการเคลอนไหวอยางตอเนองจนเปนวถของชมชน ภายใตการสนบสนนของผน าองคกรช มชน ในลกษณะเปดโอกาสใหกบสมาชกทงมวลเขามามสวนรวมโปรงใส และ พรอมทจะใหตรวจสอบ 5) สมาชกชมชนเกดการเรยนรผานการเขารวมในกระบวนการของชมชน 6) มแผนของชมชนทประกอบดวยการพฒนาทกๆ ดานของชมชนทมงการพงตนเองเออประโยชนตอสมาชกชมชนทกคน และมงหวงการพฒนาการพฒนาชมชนทยงยน และ 7) การพงความชวยเหลอจากภายนอกเปนการพงเพอใหชมชนสามารถพงตนเองไดในทสดไมใชการพงพาตลอดไป

กลาวโดยสรปลกษณะของชมชนเขมแขง ม 4 ประการ คอ 1) เปนชมชนแหงการเรยนร (Learning Community) คอ การทชมชน มการเรยนร และรเทาทนขาวทงเศรษฐกจสงคม การเมอง รวมทงการทชมชนมการเพมพนความรในดานตางๆ อยางสม าเสมอ 2) เปนชมชนทมการจดการตนเอง (Community Management) ดวยระบบการบรหารจดการในกจกรรมทส าคญ 4ประการ คอ การวางแผน การจดกระบวนการขององคกรภายในชมชน การลงมอปฏบตตามแผนงาน และมการประเมนผล 3) เปนชมชนทมจตวญญาณ (Spirituality) คอ ชมชนมจตส านกมจตวญญาณ ซงอาจหมายถงความภกด ความรก ความหวงแหน ความรสกเปนเจาของในชมชนโดยมสงยดเหนยวรวมกนในชมชน และ 4) เปนชมชนทมสนตภาพ (Peaceful) คอ เปนชมชนทมความสงบสขและ คนในชมชนมจตใจทเยอกเยน มคณภาพ และมคณธรรม



C 57

จากแนวคดตางๆ ทเกยวกบชมชนเขมแขง มารถสรปไดวา ชมชนเขมแขงเปนแนวคดทเกดขนจากการแสวงหาทางแกไขปญหาของสงคมทก าลงเกดขนโดยการเสนอตวแบบ (Model)ของสงคมทจะเหนวาจะสามารถแกปญหาได แนวคดเกยวกบชมชนเขมแขงของ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2544) ไดใหความหมายของชมชนเขมแขง หมายถง การทประชาชนในชมชนมการรวมตวกนเปนองคกรชมชน โดยมการเรยนร การจดการและการแกไขปญหาของชมชนซงท าใหชมชนมการเปลยนแปลง หรอเกดการพฒนาดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและสงแวดลอมภายในชมชนตลอดจนมผลกระทบสภายนอกชมชน

ประเวศ วะส (2546) ใหความหมายวา ชมชนเขมแขง หมายถง การทประชาชนในชมชนรวมตวกน มการเรยนรรวมกนในการกระท ามการตดตอสอสารการจดการและการแกไขปญหารวมกนกอใหเกดการเปลยนแปลงหรอการพฒนาภายในชมชนตลอดจนมผลกระทบสภายนอกชมชนทดขน ตามล าดบการรวมมอชวยเหลอกนเพอผลประโยชนรวมกนลกษณะของชมชนเขมแขง ซงแตกตางจากทฤษฎเศรษฐกจชมชนทพงตนเอง (สงคต,2542 อางใน สมชย ค าคณา 2547) มแนวคดของระบบเศรษฐกจตลาด หรอเศรษฐกจทนนยม (Market Economy) ทผผลตไดฝากความหวงไวกบกลไกราคาวาอปสงคและอปทานในตลาดจะท าหนาทของมนอยางตรงไปตรงมา เศรษฐกจชมชนพงตนเอง ชมชนเปนทพงแหงตนเปนแนวปฏบตตามแนวคดนเหนวา คนจ าเปนตองบรโภค เพราะฉะนนพนฐานทส าคญทสดของคน คอ การผลต (Production) การผลตจงเปนสงทจ าเปนสงสดของมนษย สวนการคา การแลกเปลยน หรอการตลาดมความส าคญรองลงมา ดงนน แนวคดนจงเหนวาเกษตรกรผผลตตองพงพาตนเองใหได และทายทสดสงคมประเทศจงจะสามารถพงพาตนเองได ไมไดปฏเสธเรองการคาหรอการแลกเปลยนในตลาด แนวคดนเหนวาหากการเกษตรเนนการเพราะปลกเชงเดยว เพราะมจดมงหมายจะท าไปขายเพอเอาเงนไปซอสนคาเพอน าเงนไปซอสนคามาบรโภค ในไมชาเกษตรกรจะเปนหนสนจนหมดตว

วตถประสงคของการวจย เพอหาแนวทางในการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขง วธด าเนนการวจย ประชากรทใชในการศกษาครงน มทงหมด 3 กลม ไดแก บคลากรขององคการบรหารสวนทองถนในพนทจงหวดสมทรปราการ 2) ผน ากลม องคกร ชมชนทอาศยอยในพนทเขตเทศบาลต าบลและองคการบรหารสวนต าบล จงหวดสมทรปราการ และ 3) ผแทนหนวยงานทมสวนเกยวของ นกวชาการผน าชมชน ประชาชนในชมชนทมแนวปฏบตทด

กลมตวอยาง 1) บคลากรขององคการบรหารสวนทองถนในพนทจงหวดสมทรปราการทเลอกมา แบบเจาะจง คอ เทศบาลต าบล และองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 46 แหง แบงเปน เทศบาลต าบล 14 แหงองคการบรหารสวนต าบล 32 แหง เปนอ าเภอเมองสมทรปราการ 10 แหง อ าเภอพระประแดง 7 แหง อ าเภอบางพล 8 แหง อ าเภอ พระสมทรเจดย 6 แหง อ าเภอบางบอ 10 แหงและอ าเภอบางเสาธง 5 แหง รายละเอยดดงแสดงในตารางท 1



C 58

ตารางท: 1 จ านวนองคการบรหารสวนทองถนในจงหวดสมทรปราการ

อ าเภอ จ านวนเทศบาล (แหง) จ านวน อบต. (แหง) รวม

เมองสมทรปราการ 5 5 10 พระประแดง 1 6 7 บางพล 1 7 8 พระสมทรเจดย 2 4 6 บางบอ 3 7 10 บางเสาธง 2 3 5 รวม 14 32 46

ทมา: ส านกงานสงเสรมการปกครองทองถนจงหวดสมทรปราการ http://www.dla.go.th

2) กลมทใชในการศกษากระบวนการเรยนรและการน าไปใชประโยชนของประชาชน ในชมชน ไดแก ผน ากลม องคกร ชมชนทอาศยอยในพนทเขตเทศบาลต าบลและองคการบรหารสวนต าบล จงหวดสมทรปราการ จ านวน 17 แหง

วธการสรางเครองมอ 1. ศกษาเอกสารและสมภาษณเบองตนเพอสรางเครองมอ 2. น าเครองมอไปใหผทรงคณวฒจ านวน 5 คน ตรวจสอบคณภาพเครองมอ 3. น าเครองมอมาปรบปรงแกไขกอนน าไปใชจรง เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมล ไดแก 1. แบบสมภาษณกลม/ชมชน/องคกร ประกอบดวย 2 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลเกยวกบผใหขอมลไดแก ชอ-สกล ต าแหนง/สถานภาพ ทอย โทรศพท อเมล สวนท 2 กลม/ชมชน/องคกรทมแนวปฏบตทดหรอประสบความส าเรจไดแก 1) การรวมกลมของกลม/ชมชน/องคกร 2) แนวปฏบตทดหรอการประสบความส าเรจของกลม 3) กระบวนการเรยนรของกลม ประกอบดวย ล าดบขนตอนของกระบวนการเรยนร องคประกอบของกระบวนการเรยนร ปจจยทเกยวของกบกระบวนการเรยนร และการน าไปใชประโยชนในชมชน 2. การเกบรวบรวมขอมล ศกษาล าดบขนตอนองคประกอบและปจจยทเกยวของของกระบวนการเรยนรของกลมดานเศรษฐกจชมชน มวธการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1) ตดตอประสานงานกบผน ากลมทมแนวปฏบตทดจากฐานขอมลทไดด าเนนงานในขอ 1 เพอนดหมายขอสมภาษณ 2) สมภาษณผน ากลม และสมาชกกลมทมแนวปฏบตทดโดยใชแบบสอบถาม3) น าผลทไดมาวเคราะหและสงเคราะหขอมล 3. การวเคราะหขอมล โดยการวเคราะหและสงเคราะหเนอหา (Content Analysis and Synthesis) ผลการวจยและอภปรายผล แนวทางในการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขงผวจยไดน าผลดงกลาวมาวเคราะหเปนแนวทางการพฒนาทเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขง ดงน

http://www.dla.go.th/



C 59

1. กระบวนการเรยนรการพฒนาเศรษฐกจชมชน และการน าไปใชประโยชนของประชาชนในชมชนจงหวดสมทรปราการ

1.1 กระบวนการเรยนร มรายละเอยดดงน 1) ล าดบขนตอนกระบวนการเรยนร (1) การรวมคน ตองมผน าหรอแกนน าทสามารถเชอมตอ

คนในชมชน และสรางความศรทธาในการรวมกลม ผน าจะตองสรางความตระหนก และมความชดเจนมาก โดย ผน า/แกนน าอาจมาจากการยอมรบของคนในชมชน หรอไดรบมอบหมายตามนโยบายของภาครฐเพอขบเคลอนนโยบายของภาครฐใหเกดเปนรปธรรมในการรวมกลมกน เพอกระท ากจกรรมใดกจกรรมหนงกได (2) การรวมคด ระดมความคดจากสมาชกในกลม เพอก าหนดแนวทางหรอทศทาง ของกลม และสอบถามความตองการของสมาชกในกลมเพอท าผลตภณฑของกลม รวมกนวเคราะหปญหาทเกดขน โดยเปดโอกาสใหสมาชกไดแสดงความคดเหนเกยวกบปญหาและเสนอแนวทาง หรอวธการในการแกปญหาทเกดขน รวมกนวางแผนในการด าเนนงานของกลม แบงหนาท ตามความถนดของสมาชกแตละคน รวมกนก าหนดมาตรฐานและคณภาพของผลตภณฑกลม(3) รวมด าเนนการ การด าเนนงานของสมาชกตามทไดรบมอบหมาย ตดตามผลการด าเนนงานของสมาชกในกลม สรปผลส าเรจหรอปญหาทเกดขน (4) รวมสรปบทเรยน บทเรยนภายใน การสรปความรจากการผลตของกลม สรปความรทไดไปใชในการถายทอดใหกบกลมอนหรอผทสนใจ รวบรวมปญหา อปสรรค การทบทวนการท างานรวมกน และแนวทางแกไขปญหาทเกดขนภายในกลมหรอเกดขนจากการผลตของกลม สวนบทเรยนภายนอกเกดจากการน าความรและประสบการณทไดรบจากการอบรมหนวยงานหรอกลมตางๆ ทจดขนมาสรปและถายทอดใหสมาชกในกลมทราบ และน าความรมาปรบใชกบการผลตและพฒนาผลตภณฑของกลม(5) รวมรบผล แบงออกได 2 รปแบบ คอผลประโยชนทเปนเงนและทไมใชเงน โดยการรบผลทเกดจากการเรยนรหรอประสบการณทเขารบการอบรมมาและน าความรทไดถายทอดใหสมาชกในกลมไดรบทราบ ผลประโยชนทเปนเงนอยในรปแบบเงนปนผลทสมาชกไดรบจากการลงทนหรอหนรวมกน หรอเปนคาจางหรอคาแรง และจากการจ าหนายผลตภณฑทกลมผลตขนเพอจ าหนาย โดยแบ งผลประโยชนกนตามสดสวนทสมาชกควรไดรบ

1.2 องคประกอบของกระบวนการเรยนร มรายละเอยดดงน 1) วถการเรยนร (1) วถการเรยนรภายในชมชนเกดจากการถายทอดภมปญญาทองถน

สมาชกในกลม มชองทางการแสวงหาความร แลกเปลยนประสบการณและความรทไดรบจากการถายทอดมา มแหลงจดเรยนรภายในชมชน มเวทแลกเปลยนเรยนรสม าเสมอ(2) วถการเรยนรภายนอกชมชน การสงสมาชกกลมเขารวมอบรมหรอศกษาดงาน หรอศกษาคนควาจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน หนวยงานทเกยวของ เวบไซต สอสงคมออนไลน

2) ปจจยทเกยวของกบกระบวนการเรยนร (1) ปจจยภายใน สมาชกภายในกลมมความสนใจอยากเรยนร ภายในกลมมสมาชกหรอภมปญญาทองถนทสามารถถายทอดความรได ความพรอมทงดานความรและอปกรณทสามารถถายทอดใหกบสมาชกในกลมไดทราบและสามารถปฏบตได (2) ปจจยภายนอก การสงเสรมจากหนวยงานทงภาครฐและเอกชน หรอการสรางเครอขายระหวางกลม (3) ปจจยดานสภาพแวดลอม กลมหรอชมชนมทรพยากรหรอวตถดบทสามารถน ามาใชผลตเปนผลตภณฑ และสมาชกเกดการเรยนรเกยวกบการน าทรพยากรหรอวตถดบตาง ๆ ในทองถนมาใชผลตเปนผลตภณฑของกลมหรอชมชนใหเกดประโยชนและสรางรายไดใหกบกลม

2. การจดการความรเพอแกไขปญหาและพฒนาอยางตอเนอง ดงน 1) มผน าทดทมความคดรเรมกลาเปลยนแปลงน มความขวนขวายหาแนวรวมในการด าเนน

กจกรรมอยตลอดเวลา และกระตนใหสมาชกมสวนรวมในการพฒนากลมและชมชน ของตนเอง มความร



C 60

ความสามารถ สามารถรวบรวมคนมาท างานรวมกนอยางเปนระบบมการวางแผน มอบหมายงานตามความถนดของแตละบคคลรวม มกระบวนการบรหารจดการกลม อยางเปนระบบ เพอใหสมาชกสามารถแลกเปลยนประสบการณตางๆ ทไดรบจากภายในและภายนอกรวมทงสงเสรมการใชทรพยากรในทองถนมาสรางเปนมลคาใหเกดประโยชนอยางเตมประสทธภาพ

2) กรรมการชมชนทมจรยธรรมและมการบรหารจดการชมชนทด: ตองมกรรมการชมชนทเขมแขง มความมงมน มคณธรรมจรยธรรม บรหารงานโปรงใสเมอสมาชกไดรบความยตธรรม มการบรหารงานแบบโปรงใส มการบรหารงานทมคณธรรม จรยธรรม มการบรหารจดการทด สมาชกมความสข ไดรบความเปนธรรม เปนสาเหตใหเกดชมชนเขมแขง และสมาชกไดรบผลประโยชนเปนทพอใจ จงอยรวมกนอยางมความสข

3) มความรวมมอจากสมาชกในชมชน มสมาชกชมชนทมคณภาพและมจตส านกเพอสวนรวม เขามารวมคด รวมด าเนนการ รวมรบผดชอบในทกกระบวนการ มการรวมด าเนนการ มการแบงงานกนท าตามหนาท รวมสรปบทเรยนรวมประเมนผลการด าเนนการ รวมปรบปรงด าเนนการหากไมส าเรจ เมอมปญหาสมาชกชวยเหลอซงกนและกน

4) มกระบวนการเรยนรเพอแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนองตองมการเรยนร เพอใชในการแกไขปญหาและพฒนาอยตลอดเวลา รวมทงตองมการถายทอดความรระหวางชมชนอยางสม าเสมอ

5) มศกยภาพความพรอมในเรองพนฐานอาชพ ตองมความเขมแขงในการพงพาตนเองและมความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจ จงตองไดรบการพฒนาสมรรถนะและทกษะความพรอมในการประกอบอาชพ โดยใชความรในการปรบปรง เปลยนแปลงใหเกดกรรมวธ/สงใหม หรอพฒนาใหดกวาเดม

6) มการสรางระบบการจดเกบและการน ามาใชขององคความรทดตองมระบบการเกบความรทงความรทมอยภายในและภายนอกชมชน รวมทงตองรจกสรางและน าความรทมอยมาใชในการพฒนาดานตางๆ อยางตอเนอง เปนระบบโดยเขาใจไดงาย

7) มการสรางเครอขายความรวมมอทงในและนอกชมชน: ตองมความรวมมอในดานทนกจกรรม วชาการองคความร การตลาด ฯลฯ มการจดการกลมและเครอขายทมประสทธภาพใหเกดการพฒนาอยางเชอมโยง ประสานเกยวเนอง ครอบคลมการพฒนาในทกบรบท

3. การบรหารจดการชมชนทด ดงน 1) การวางแผนการด าเนนงาน ลกษณะของการบรหารจดการแบบเปนทางการและไมเปนทางการ

ตามรายละเอยดดงน(1) กลมทมการบรหารจดการกจกรรมโดยภาครฐ มระบบการด าเนนงานทเปนรปธรรมชดเจน มการก าหนดวาระการประชม มการประชมวางแผนด าเนนงาน มการจดตงงบประมาณมการตดตามผล การทบทวนปญญาและการแกไขปญหา ซงเปนไปตามรปแบบของการปฏบตราชการ ดงนน การบรหารจดการโดยกลมทเปนภาครฐจงมแนวทางทชดเจนในทกระดบ(2) กลมทบรหารจดการโดยผน าทางจตวญญาณและผน าแบบปราชญ ภมปญญาชาวบาน มกมความยดหยนสงในการการบรหารจดการ โดยอาจไมจ าเปนตองท าตามขนตอนของหลกการบรหารเสมอไป และมกใชแนวทางในการแกไขปญหาเฉพาะหนาเปนหลก ทงน อาจมองวากลมทกลาวมานเปนนายของตนเองจงไมจ าเปนตองกงวลในขนตอนการบรหารจดการมากนก เพยงแตอาศยประสบการณในการจดกจกรรมในแตละครงมาปรบปรงแกไขอยางตอเนองจนเกดเปนความช านาญ ท าใหรถงปญหาและแนวทางในการแกไขเปนอยางด อกทงกจกรรมในระดบชมชนซงมแตคนรจกกน จงไมรสกตงเครยดหากเกดขอผดพลาดเลกนอยในการบรหารจดการ

2) การจดการโครงสราง การจดการโครงสรางของกลมหรอชมชนมความแตกตางกนไป ตามบรบทของแตละและมผรบผดชอบทชดเจน เมอเกดปญหาขนผน าสามารถพดคยกบสมาชกและชวยกนหาแนวทางแกไขได



C 61

3) การรบสมาชก การรบสมาชกของกลมทส ารวจพบมทงรบโดยหนาท เชน เจาหนาทภาครฐไดรบมอบหมายใหรบผดชอบด าเนนงานตามนโยบาย และการรบสมาชกมเขามาดวยความสมครใจ เชน เกดความศรทธา เกดความสนใจ ใฝเรยนร หรอรกความสนกสนาน

4) การแบงหนาท ความแตกตางกนในบางประการ โดยทวไปแลวผน าจะเปนคนท าหนาทแบงงานหรอกจกรรมตางๆ สวนมากหวหนากลมจะเปนสมาชกในกลมเปนคนคดเลอกขนมาโดยพจารณาจากความสามารถและความตงใจจรงเปนสงจ าเปนทท าใหเกดความชดเจนในการด าเนนงาน หากแตบรบทของกลมขนาดเลกอาจไมจ าเปนตองมหนาทตายตว การเกอหนน การชวยเหลอ และผลดเปลยนหมนเวยนหนาทจงดจะเปนรปแบบทเหมาะสมส าหรบกลมขนาดเลก

5) การควบคมผลการด าเนนงาน กลมทบรหารจดการโดยองคกรภาครฐมสวนรวมเขามามสวนในการด าเนนงาน ไมวาจะมาในรปแบบของการชวยเหลอ ดานตางๆ เปนการควบคม ไปในตว มการตงคณะกรรมการในการบรหารงาน มโครงสรางทชดเจน มความไววางใจซงกนและกน และผน าเปนผทเสยสละ มการท างานอยางโปรงใส

4. การพฒนาการตลาด บรรจภณฑ เทคโนโลย การเงน ดงน 1) การพฒนาตลาดโดยการใหความรเกยวกบการพฒนาระบบตลาด และเพมชองทางในการจด

จ าหนายผลตภณฑรวมทงการใหบรการ เนองจากบางกลมมผลตภณฑออกมาแลวไมมตลาดในการรองรบสนคา ซงกลมควรมการส ารวจตลาดกอนวาผบรโภคมความตองการสนคาหรอการบรการแบบใด เพอท าการผลตสนคาและบรการใหตรงตามความตองการและสรางกลยทธการตลาด ไมวาจะเปนการสรางนวตกรรมสนคาใหม ๆ การหาตลาดใหม การหาชองทางการจดจ าหนายทครอบคลมซงมหลากหลายวธ รวมถงสรางชองทางการจดจ าหนายโดยจดใหมการจดตงศนยกลางการผลตและจ าหนายในตลาดชมชนทองถนของตนเอง ตลาดภายในประเทศ หรอหากชมชนมศกยภาพสงกสามารถพฒนาไปถงตลาดในตางประเทศดวยกได

2) ควรมการพฒนาผลตภณฑใหไดมาตรฐาน เชน มาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.) มาตรฐานองคการอาหารและยา (อย.) โครงการหนงต าบล หนงผลตภณฑ หรอ One Tambon One Product (OTOP) การรบรอง Good Manufacturing Practice (GMP)

3) ควรมการออกแบบบรรจภณฑและการบรรจหบหอใหมความเปนเอกลกษณ มความโดดเดน มความทนทานและสามารถจดจ าไดงาย การสงเสรมจงใจในตว ทนตอการขนยาย ขนสง และ โชวตวเองไดอยางสะดดตา สามารถระบแจงเงอนไข แจงขอมลเกยวผลตภณฑเพอจงใจผบรโภค การออกแบบเอออ านวยความสะดวกในการหวหรอถอกลบบาน หากบรรจภณฑของสนคาไดรบการออกแบบเปนอยางด จะชวยดงดดความสนใจของผบรโภคและกอใหเกดการซอในทสด รวมทงการลดตนทนการผลต

4) ควรมการน าเทคโนโลยหรอเครองจกรอปกรณททนสมย มาประยกตใชในกระบวนการผลต เพอใหเกดความสะดวกและรวดเรวในการผลตสนคาท าใหสามารถผลตไดในจ านวนทมากขนและลดระยะเวลาการผลต ซงเปนการลดตนทนในการผลต และชวยใหสามารถพฒนาผลตภณฑไดทนตามความตองการของตลาด โดยเฉพาะกลมผลตภณฑสมนไพรทมใชอาหาร ผประกอบการ ตองยกระดบความร ความสามารถของแรงงานในการใชเทคโนโลยทสงขน อกทงในอนาคตแรงงานทกษะอาจมไมเพยงพอ จงมแนวโนมทตองใชเทคโนโลยและอปกรณททนสมยเขามาทดแทนแรงงานคนบางสวนดวย

5) ดานการเงน ผประกอบการควรใหความส าคญกบระบบการเงนและบญชมการจดท างบประมาณการเงนทถกตองในทกป เพอใหสามารถวางแผนและควบคมการด าเนนธรกจไดอยางมประสทธภาพ และควรมการท าระบบบญชทดมาใชในกลม อกทงตองมความรในเรองตนทนและจดคมทนเพองายตอการตดสนใจในการท าธรกจ

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/000352/good-manufacturing-practice-gmp



C 62

อภปรายผล การทท าใหการพฒนาในชมชนและท าใหมความเขมแขงไดจะตองอาศยความรวมมอจากทกคนใน

ชมชน แตในการทจะรวบรวมความรวมมอจากทกคนไดจะตองมผน าทด คอยรวบรวมสมาชก สามารถเชอมตอคนในชมชน และสรางความศรทธาในการรวมกลมมความคดรเรมกลาเปลยนแปลง กรรมการชมชนมคณธรรมจรยธรรม มกรรมการชมชนทเขมแขง มการบรหารจดการชมชนทด มความมงมน บรหารงานโปรงใส มความรวมมอจากสมาชกในชมชน มสมาชกชมชนทมคณภาพและมจตส านกเพอสวนรวม เขามารวมคด รวมด าเนนการ รวมรบผดชอบในทกกระบวนการ มการรวมด าเนนการมการแบงงานกนท าตามหนาท รวมสรปบทเรยนรวมประเมนผลการด าเนนการ รวมปรบปรงด าเนนการ มกระบวนการเรยนรเพอแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนอง มศกยภาพความพรอมในเรองพนฐานอาชพ: จะตองมความเขมแขงในการพงพาตนเองและมความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจ สรางระบบการจดเกบและการน ามาใชขององคความรทด มการสรางเครอขายความรวมมอทงในและนอกชมชน มการบรหารจดการชมชนทด ซงการศกษาของ ธเนศ ศรวชยล าพนธ (2556) พบวาแนวทางปฏบตส าหรบการพฒนาเศรษฐกจชมชนไวในประเดน ตอไปน 1) การสรางเวทการเรยนรใหเกดขนกอนอาจจะเปนลกษณะของประชาคมหมบาน2) การวเคราะหศกยภาพ และขดความสามารถของทองถน 3) มการสงเสรมการรวมกลมในลกษณะตางๆ เชน กลมอาชพ กลมออมทรพยเพอการผลต และมการสรางเครอขายองคกรชมชน4) การสรางศนยการเรยนรเศรษฐกจชมชนแบบเบดเสรจในระดบอ าเภอ/จงหวด โดยเนนการมสวนรวมของประชาชนในชมชนทองถน เปนตน

กระบวนการเรยนรเพอแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนอง : จะตองมการเรยนรเพอใชในการแกไขปญหาและพฒนาอยตลอดเวลา มศกยภาพความพรอมในเรองพนฐานอาชพ : จะตองมความเขมแขงในการพงพาตนเองและมความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจ มการสรางระบบการจดเกบและการน ามาใชขององคความรทด มการสรางเครอขายความรวมมอทงในและนอกชมชน : ตองมความรวมมอในดานทนกจกรรม วชาการองคความร การตลาด ฯลฯ ซงสอดคลองกบการศกษาของ วทยา จนทะวงศศร (2547) พบวา ปจจยทมผลตอความส าเรจของ กลมวสาหกจชมชน อ าเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ซงมปจจยทตองพจารณาและใหความส าคญ ส าหรบการน าแนวทางเลอกวสาหกจชมชนน าไปปรบใชกบกลม เพอผลตอความส าเรจ ประกอบดวย1)ปจจยดานการผลต 2) ปจจยดานการตลาด 3) ปจจยดานการบรหารจดการ 4) ปจจยดานการเงน5) ปจจยดานการมสวนรวมในกลม 6) ปจจยเกยวกบความเปนผน า 7) ปจจยดานแรงงาน 8) ปจจย ทเกยวกบการมปฏสมพนธกบภายนอก 9) ปจจยทเกยวของกบสมาชก และ 10) ปจจยทเกยวกบขอมลขาวสาร

สรป

ผวจยใชวธการสนทนากลม (Focus group) ผวจยไดเชญหนวยงานภาครฐ นกวชาการ ผประกอบการวสาหกจชมชน และผเชยวชาญดานการ จดการวสาหกจ รวมทงหมด 6 ทาน มารวมอภปรายและสนทนากลม โดยสามารถสรปแนวทาง พฒนาการด าเนนงานของวสาหกจชมชนในเขตจงหวดสมทรปราการดงน

1. มผน าทดทมความคดรเรมกลาเปลยนแปลงน เชน กลมวสาหกจชมชน บานคลองยายหล เนองจากผน ากลมมความขวนขวายหาแนวรวมในการด าเนนกจกรรมอยตลอดเวลา และกระตนใหสมาชกมสวนรวมในการพฒนากลมและชมชนของตนเอง ท าการผลตภณฑแปรรปสนคา โดยการใชวตถดบจากทองถนใหเกดประโยชน



C 63

2. กรรมการชมชนทมจรยธรรมและมการบรหารจดการชมชนทด: ตองมกรรมการชมชน ทเขมแขง มความมงมน มคณธรรมจรยธรรม บรหารงานโปรงใส

3. มความรวมมอจากสมาชกในชมชน มสมาชกชมชนทมคณภาพและมจตส านกเพอสวนรวม เขามารวมคด รวมด าเนนการ รวมรบผดชอบในทกกระบวนการ มการรวมด าเนนการ มการแบงงานกนท าตามหนาท รวมสรปบทเรยนรวมประเมนผลการด าเนนการ รวมปรบปรงด าเนนการหากไมส า เรจ เมอมปญหาสมาชกชวยเหลอซงกนและกน

4. มกระบวนการเรยนรเพอแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนอง: จะตองม การเรยนรเพอใชในการแกไขปญหาและพฒนาอยตลอดเวลา รวมทงตองมการถายทอดความรระหวางชมชนอยางสม าเสมอ

5. มศกยภาพความพรอมในเรองพนฐานอาชพ: จะตองมความเขมแขงในการพงพาตนเองและมความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจ จงตองไดรบการพฒนาสมรรถนะและทกษะความพรอมในการประกอบอาชพ โดยใชความรในการปรบปรง เปลยนแปลงใหเกดกรรมวธ/สงใหม หรอพฒนาใหดกวาเดม

6. มการสรางระบบการจดเกบและการน ามาใชขององคความรทด : ตองมระบบการเกบความรทงความรทมอยภายในชมชนและความรภายนอกชมชน รวมทงตองรจกสรางและน าความรทมอยมาใชในการพฒนาดานตาง ๆ อยางตอเนอง เปนระบบ โดยเขาใจไดงาย

7. มการสรางเครอขายความรวมมอทงในและนอกชมชน: ตองมความรวมมอดานทน กจกรรม วชาการองคความร การตลาด ฯลฯ มการจดการกลมและเครอขายทมประสทธภาพใหเกดการพฒนาอยางเชอมโยง ประสานเกยวเนอง ครอบคลมการพฒนาในทกบรบท

8. มการบรหารจดการชมชนทด ดงน 8.1 การวางแผนการด าเนนงาน ลกษณะของการบรหารจดการแบบเปนทางการและไมเปน

ทางการ ไดแก1) กลมทมการบรหารจดการกจกรรมโดยภาครฐ มระบบการด าเนนงานทเปนรปธรรมชดเจน มการก าหนดวาระการประชม มการประชมวางแผนด าเนนงาน มการจดตงงบประมาณ มการตดตามผล การทบทวนปญญาและการแกไขปญหา ซงเปนไปตามรปแบบของการปฏบตราชการ ดงนน การบรหารจดการโดยกลมทเปนภาครฐจงมแนวทางทชดเจนในทกระดบ2) กลมทบรหารจดการโดยผน าทางจตวญญาณหรอวดและผน าแบบปราชญ ภมปญญา มกมความยดหยนสงในการการบรหารจดการ โดยอาจไมจ าเปนตองท าตามขนตอนของหลกการบรหารเสมอไป และมกใชแนวทางในการแกไขปญหาเฉพาะหนาเปนหลก

8.2 การจดการโครงสราง การจดการโครงสรางของกลมหรอชมชนมความแตกตางกนไปตามบรบทของแตละและมผรบผดชอบทชดเจน และเมอมปญหา ผน าสามารถพดคย กบสมาชก และชวยกนหาแนวทางแกไขได

8.3 การรบสมาชก การรบสมาชกของกลมทส ารวจพบมทงรบโดยหนาท เชน เจาหนาทภาครฐไดรบมอบหมายใหรบผดชอบด าเนนงานตามนโยบาย และการรบสมาชกมเขามาดวยความสมครใจ เชน เกดความศรทธา เกดความสนใจ ใฝเรยนร หรอรกความสนกสนาน

8.4 การแบงหนาท ความแตกตางกนในบางประการ โดยทวไปแลวผน าจะเปนคนท าหนาทแบงงานหรอกจกรรมตาง ๆ ซง สวนมากหวหนากลมจะเปนสมาชกในกลมเปนคนคดเลอกขนมาอาจจะเหนจากความสามารถและความตงใจจรง เปนสงจ าเปนทท าให เกดความชดเจนในการด าเนนงาน หากแตบรบทของกลมขนาดเลกอาจไมจ าเปนตองมหนาทตายตว การเกอหนน การชวยเหลอและผลดเปลยนหมนเวยนหนาทจงดจะเปนรปแบบทเหมาะสมส าหรบกลมขนาดเลก

9. การควบคมผลการด าเนนงาน กลมทบรหารจดการโดยองคกรภาครฐมส วนรวม เชน วสาหกจชมชนบางน าผงโฮมสเตย ทม องคการบรหารสวนต าบล องคการบรหารสวนจงหวด เขามา มสวนในการ



C 64

ด าเนนงาน ไมวาจะมาในรปแบบของการชวยเหลอ ดานตางๆ แตกเปนการควบคม ไปในตว ในอ าเภอพระประแดง หนวยงานภาครฐเขามามสวนในการพฒนาวสาหกจชมชนเปนอยางมาก อาจกลาวไดวา อ าเภอพระประแดง เจรญและเขมแขงไดกเพราะ มหนวยงานภาครฐเขามาดแล และ ใหความชวยเหลอสนบสนนเปนอยางตอเนอง และกลมอนๆ มสมาชกในกลมสามารถดแลกนเอง ไดแก กลมของวสาหกจชมชนขาวสวรรณภม โดยมการตงคณะกรรมการในการบรหารงาน ซงมโครงสรางทชดเจน และควบคมการท างานของ กลมไดเปนอยางด มความไววางใจซงกนและกน และผน าเปนผทเสยสละ ท างานอยางโปรงใส

10. มความรวมมอจากสมาชกในชมชน สมาชกในชมชนควรมสวนรวม ดงน 1) รวมคดการรวมคดในแตละกลมมกเปนไปรปแบบถอยทถอยอาศย โดยหวหนากลมเปนผรเรม

กอน และฟงความคดเหนของสมาชกกลม แตหากเปนการด าเนนงานทมภาคสวนราชการมาเกยวของกจะมรปแบบทเปนทางการมากขน 2) รวมด าเนนการ ผลส ารวจพบวาการรวมด าเนนการมความหลากหลาย ทงในรปแบบการขอแรงเปนครงคราว และไดคาตอบแทน และไดในรปของก าไรตอหน โดยสมาชกในกลม สามารถผลต และควบคมคณภาพของผลตภณฑไดดวยตนเอง และเมอมปญหาเกดขนสมาชกรวมกนแกไขปญหาได 3) รวมสรปบทเรยน การรวมสรปบทเรยนทพบจากการส ารวจสมาชกในกลมมการเรยนร ทบทวน และวเคราะหผลการด าเนนงานของกลม รวมทง มการประเมนตนเองในการท ากจกรรมของกลมวามการประสบความส าเรจมากหรอนอยเพยงใด 4)รวมรบผลประโยชน การรวมรบผลประโยชนของกลมทส ารวจพบ มทงในรปแบบ ในครงนมขอแตกตางกนอย 3 รปแบบ คอ ผลประโยชนทเปนทรพยสนผลประโยชนทไมเปนทรพยสน และลกษณะผสมผสานกนทงสองรปแบบ ไมวาจะเปนผลประโยชนทเปนเงนทอง หรอไดผลประโยชนรปของอาชพ

11. การพฒนาตลาดโดยการใหความรเกยวกบการพฒนาระบบตลาด และเพมชองทางในการจดจ าหนายผลตภณฑรวมทงการใหบรการ เนองจากบางกลมมผลตภณฑออกมาแลว ไมมตลาดในการรองรบสนคา กลมควรมการส ารวจตลาดกอนวาผบรโภคมความตองการสนคาหรอการบรการแบบใด เพอท าการผลตสนคาและบรการใหตรงตามความตองการและสรางกลยทธการตลาด

12. ควรมการพฒนาผลตภณฑใหไดมาตรฐาน เชน มาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.) มาตรฐานองคการอาหารและยา (อย.) โครงการหนงต าบล หนงผลตภณฑ หรอ One Tambon One Product (OTOP) การรบรอง Good Manufacturing Practice (GMP)

13. ควรมการออกแบบบรรจภณฑและการบรรจหบหอใหมความเปนเอกลกษณ มความโดดเดน มความทนทานและสามารถจดจ าไดงาย การสงเสรมจงใจในตว ทนตอการขนยาย ขนสง และ โชวตวเองไดอยางสะดดตา สามารถระบแจงเงอนไข แจงขอมลเกยวผลตภณฑเพอจงใจผบรโภค การออกแบบ เอออ านวยความสะดวกในการหว – ถอกลบบาน หากบรรจภณฑของสนคาใดไดรบการออกแบบเปนอยางด จะสามารถดงดดตา ดงดดใจผบรโภคและกอใหเกดการซอในทสด รวมทงการลดตนทนการผลต

14. ควรมการน าเทคโนโลย เครองจกรอปกรณททนสมย มาประยกตใชในกระบวนการผลต เพอใหเกดความสะดวกและรวดเรวในการผลตสนคาท าใหสามารถผลตไดในจ านวนทมากขนและลดระยะเวลาการผลต ซงเปนการลดตนทนในการผลต และชวยใหสามารถพฒนาผลตภณฑไดทนตามความตองการของตลาด โดยเฉพาะกลมผลตภณฑสมนไพรทมใชอาหาร ผประกอบการตองยกระดบความร ความสามารถของแรงงานในการใชเทคโนโลยทสงขน อกทงในอนาคตแรงงานทกษะอาจมไมเพยงพอ จงมแนวโนมทตองใชเทคโนโลยและอปกรณททนสมยเขามาทดแทนแรงงานคนบางสวนดวย

15. ดานการเงน ผประกอบการควรใหความส าคญกบระบบการเงนและบญช มการจดท างบการเงนทถกตองในทกป เพอใหสามารถวางแผนและควบคมการด าเนนธรกจไดอยางมประสทธภาพ และควรมการท า

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/000352/good-manufacturing-practice-gmp



C 65

ระบบบญชทดมาใชในกลม อกทงตองมความรในเรองตนทนและจดคมทน เพองายตอการตดสนใจในการท าธรกจ เอกสารอางอง คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ส านกงาน. (2549). แผนพฒนาฯ ฉบบท 10 : สงคมทม

ความสขอยางยงยน. กรงเทพมหานคร : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. คณะอนกรรมการเสรมสรางความเขมแขงของชมชนเพอแกไขปญหาวกฤตภาคใต. (2546). นโยบายสงคม

แหงชาต. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร. ธเนศ ศรวชยล าพนธ. (2556). การพฒนาเศรษฐกจชมชน. คณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม. ธรยทธ บญม. (2540). สงคมเขมแขง. กรงเทพฯ : มงมตร. ประเวศ วะส. (2546). “การศกษาชาตกบภมปญญาทองถน” ใน เอกสารประกอบการสมมนาภมปญญากบ

การด าเนนงานดานวฒนธรรมและการพฒนาชนบท. หนา 82 ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม.

“พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจชมชน พ.ศ. 2548” (2548, 18 มกราคม) ราชกจจานเบกษา ฉบบ กฤษฎกา เลม 122 ตอนท 6 ก หนา 1 - 13

วทยา จนทะวงศศร. (2547). “ปจจยทมผลตอความส าเรจของกลมวสาหกจชมชน อ าเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม” รายงานการศกษาอสระปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

วรวฒ โรมรตนพนธ. (2548). ทนทางสงคม. กรงเทพมหานคร : โรงพมพเดอนตลา. สมชย ค าคณา. (2547). เศรษฐกจชมชน ต าบลศลาเพชร อ าเภอปว จงหวดนาน : คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2544). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 9 พ.ศ. 2545 - 2549. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

ส านกงานเลขานการคณะกรรมการสงเสรมวสาหกจชมชน. (2548). พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจชมชน พ.ศ. 2548. กรงเทพฯ : กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ (อดส าเนา).

ส านกงานสงเสรมการปกครองทองถนจงหวดสมทรปราการ http://www.dla.go.th เสนห จามรก. (2541ก). เศรษฐกจพอเพยงในกระแสโลกาภวตน. กรงเทพฯ : คณะกรรมการสทธมนษยชน

แหงชาต อดลย วงศรคณ. (2543). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบกระบวนการเรยนรของชมชนทท าใหชมชนเขมแขง :

การวจยเชงอภมาน. วทยานพนธ ครศาสตรดษฏบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.



C 66

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร JOB SATISFACTION OF EXPATRIATE EMPLOYEES IN BANGKOK

สธรา อศวสายวรณ1*, ดร.ชตมาวด ทองจน2

Sutira Asawasaiwirun1, Dr. Chutimavadee Thongjeen2

1นกศกษาปรญญาโท บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ 1Student, MBA Program, Bangkok University

2หวหนาภาควชาการจดการ, คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยกรงเทพ 2Chairperson, Department of Management, School of Business Administration, Bangkok University


การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร กลมตวอยางทใชในการศกษาคอ พนกงานชาวตางชาตทท างานในกรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน และใชสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหการถดถอยพหคณ ผลการวจยพบวา แรงจงใจในการท างานและทศนคตมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ทระดบนยส าคญทางสถต .05

ค าส าคญ: แรงจงใจในการท างาน วฒนธรรมไทย ทศนคต ความพงพอใจในการท างาน พนกงานชาวตางชาต

ABSTRACT

The purpose of this research was to study the factors affecting job satisfaction of expatiate employees in Bangkok. The samples consisted of 400 people of expatiate employees in Bangkok. The research instrument was a questionnaire and the data were analyzed using by frequency, percentage, mean, standard deviation, and multiple regression analysis. The results of the study were that Work motivation and attitudes have a positive effect on job satisfaction of expatiate employees in Bangkok at the statistically significant level of .05.

Keywords: Work Motivation, Thai Culture, Attitudes, Job Satisfaction, Expatriate Employees

บทน า

ในยคทโลกพฒนาไปไกล แตละประเทศมการเปดเสรใหชาวตางชาต ไดเขามาท างานในประเทศของตนเองมากขน เชนเดยวกบประเทศไทยทใหชาวตางชาตสามารถเขามาลงทนหรอท างานในประเทศได ท าใหองคกรในปจจบนตงอยบนความหลากหลายของพนกงาน ซงความหลากหลายนเองทเปนประเดนส าคญทกอใหเกดปญหาภายในองคกรทส าคญหลายประการ เชน การสอสาร ตางภาษา ตางวฒนธรรมในการด าเนน




C 67

ชวต ทศนคตและวธการท างานทแตกตางกน เปนตน ดงนนการบรหารบคคลภายในองคกรโดยการท าใหทกคนสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพเพอใหบรรลถงเปาหมายขององคกรจงไดเรมเขามามบทบาทส าคญยงขนเปนล าดบ (สบทมา ตนตยาภนนท, 2554)

ปจจบนการบรหารจดการและพฒนาทรพยากรมนษยมความส าคญตอองคกรเพมมากขนเรอยๆ ไมวาจะเปนองคกรในภาคธรกจเอกชน หรอแมกระทงในหนวยงานราชการ เพราะไมวาองคกรจะปรบปร งเปลยนแปลงไปในทางใด ยอมตองเกยวของกบตวบคคลทงสน จงอาจกลาวไดวา ตวชวดความส าเรจ อยางยงยนขององคกรนนอยทคณภาพของคนในองคกรนนๆ ดงนนองคกรจงตองพบกบความทาทายใหมๆ ในการดงดดและรกษา “คน” ทมคาใหอยกบองคกร (รงโรจน อรรถานทธ, 2554) การรกษาผมศกยภาพสงขององคกรนนเปนสงส าคญในทกสถานการณ โดยเฉพาะในขณะทตลาดแรงงานมการแขงขนสงซงสงผลใหอตราการยายงานสงขนเชนกน ดงนนการรกษาพนกงานทมศกยภาพสงไวจงเปนเรองทองคกรตองใหความส าคญ ความพงพอใจในการท างานและความผกพนตอองคกรของพนกงานจงเปนอกปจจยหนงทสามารถรกษาพนกงานใหคงอยกบองคกรไวได ดงผลการวจยของ ศรนย พมพทอง (2556) ทพบวาความพงพอใจในการท างาน และความผกพนตอองคการ มอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงาน

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานจงเปนประเดนทผบรหารตองใหความส าคญ เพราะ ความพงพอใจของพนกงานทเพมขนยอมหมายถง ประสทธภาพในการท างาน ความตงใจและความเอาใจใสในงานทเพมขน ทงยงมแนวโนมในการลาออกของพนกงานลดลง เนองจากความพงพอใจในการท างานมความสมพนธโดยตรงกบพฤตกรรมของพนกงาน เชน การลาออกหรอการหยดงาน ประสทธภาพในการท างาน เปนตน (Gazioglu and Tansel, 2006) ซงเหตผลดงกลาวถอเปนองคประกอบทน าไปสความส าเรจขององคกรเชนเดยวกบพนกงานชาวตางชาตทองคกรมความจ าเปนตองมนโยบายทสงเสรมประสทธภาพการท างานและเสรมสรางความพงพอใจของพนกงานชาวตางชาตทท างานในองคกร เนองจากการท างานของพนกงานชาวตางชาตจะสงผลตอรายไดขององคกรและยงชวยในการถายทอดความรซงมผลท าใหการเรยนรและประสทธผลขององคกรดขน (Sujoya and Sitanath, 2012)

ดวยเหตทกลาวมาขางตนจะเหนไดวาความพงพอใจในการปฏบตงานมความส าคญอยางยงตอการปฏบตงาน และผลงานทมประสทธภาพ ตลอดจนความกาวหนาขององคกร และเปนองคประกอบหลกส าหรบความส าเรจขององคกรหนง ดงนนผวจยจงสนใจศกษาเรองความพงพอใจในการท างานของชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ซงเปนจงหวดทมจงหวดทมชาวตางชาตอาศยอยมากทสด (อาร จ าปากลายและคณะ, 2558) เพอองคกรทมพนกงานชาวตางชาตสามารถน าผลการศกษานไปปรบใชในการพฒนากลยทธการบรหารทรพยากรบคคลส าหรบสรางความพงพอใจในการท างาน ท าใหพนกงานเกดความกระตอรอรน และทมเทความร ความสามารถทจะเพมประสทธภาพ และประสทธผลในงาน ซงจะน าไปสความส าเรจของหนวยงานและองคกรตอไปในอนาคต


ในการศกษาเรองความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร โดยมแนวคดและทฤษฎเกยวกบแรงจงใจในการท างาน วฒนธรรมไทย ทศนคต และความพงพอใจในการท างานดงน

แนวคดและทฤษฎเกยวกบแรงจงใจในการท างาน Herzberg (1959) ไดกลาวถงทฤษฎสองปจจย ไดแก ปจจยจงใจทเปนตวกระตนในการท างาน ซงเปนปจจยทมอทธพลในการสรางความพงพอใจในการท างาน ซงประกอบดวย 1) ลกษณะงานทปฏบต 2) ความส าเรจของงาน 3) การไดรบการยอมรบนบถอ 4) ความรบผดชอบ 5) ความกาวหนา 6) โอกาสในการเจรญเตบโต และปจจยค าจนบ ารงรกษาจตใจ เปนปจจยท



C 68

มอทธพลในการสรางความไมพงพอใจในการท างาน จงจ าเปนตองจดใหมขนเพอเปนสงจรรโลงใจ หรอสงเสรมสขภาพของผปฏบตงานใหคงความพอใจเปนปกตอยตลอดไป ซงประกอบดวย 1) นโยบายและบรหารของหนวยงาน 2) ความสมพนธสวนตวกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน 3) ความมนคงในงาน 4) คาตอบแทนและสวสดการ 5) สภาพการ 6) วธการบงคบบญชา 7) ความเปนอยสวนตว

แนวคดเกยวกบวฒนธรรมไทย สมาล เจรญชย (2554) ไดใหความหมายของวฒนธรรมไทย วาหมายถง วถชวตของคนไทยในสงคมไทย ซงเปนแบบแผนของการประพฤตปฏบตทดงานและการแสดงออกถงความรสกนกคดในสถานการณตางๆ ทสมาชกในสงคมไทยสามารถร เขาใจ ซาบซง ยอมรบ และใชปฏบตรวมกนในสงคมไทย ไดแก

1. ภาษาและวฒนธรรม หมายถง ภาษาไทยทใชในการพดและการเขยนรวมทงงานประพนธทสรางสรรคทมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษรและไมเปนลายลกษณอกษร

2. มารยาท หมายถง การประพฤต ปฏบตระหวางบคคลตอบคคลทสงคมยอมรบ ไดแก มารยาททางกาย และมารยาททางวาจา

3. การแตงกาย หมายถง เครองนงหมทแสดงถงความเปนเอกลกษณของชาตไทย 4. ประเพณและพธทางศาสนา หมายถง กจกรรมทปฏบตในวนส าคญตางๆ 5. ศลปกรรม หมายถง งานศลปหตถกรรม จตกรรม สถาปตยกรรม และประตมากรรม 6. การแสดงและการละเลน หมายถง การละเลนและของเลนของไทย ดนตรไทย เพลงไทยประเภท

ตางๆ และศลปะการแสดงของไทย โดยเอกลกษณของวฒนธรรมไทย ประกอบดวย 1) ความรกอสรภาพหรอความเปนไทย 2) การย าความ

เปนตวของตวเองหรอปจเจกบคคลนยม 3) ความรสกมกนอย สนโดษ และพอใจในสงทมอย 4) การท าบญและการประกอบการกศล 5) การย าการหาความสขจากชวต 6) การย าการเคารพเชอฟงอ านาจ 7) การย าความสภาพออนโยนและความเออเฟอเผอแผ 8) ความโออา

แนวคดเกยวกบทศนคต ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2545) ใหความหมายของทศนคตวา ทศนคต หมายถง ความรสกนกคดของบคคลทมตอสงใดสงหนง ซงเรยนรจากประสบการณในอดต โดยใชเปนตวเชอมระหวางความคดและพฤตกรรม ซง Gibson (2000: 103) ไดก าหนดองคประกอบของทศนคตดงน

1. ความรสก (Affective) องคประกอบดานอารมณหรอความรสก ของทศนคต คอ การไดรบการถายทอด การเรยนรมาจากพอ แม ครหรอกลมของเพอนๆ

2. ความร ความเขาใจ (Cognitive) องคประกอบดานความร ความเขาใจของทศนคตจะประกอบดวย การรบรของบคคล ความคดเหนและความเชอของบคคล หมายถง กระบวนการคด ซงเนนไปทการใชเหตผล และตรรกะองคประกอบทส าคญของความรความเขาใจ คอ ความเชอในการประเมนผลหรอความเชอทถกประเมนผลไวแลวโดยตวเองประเมน ซงความเชอเหลานจะแสดงออกมาจากความประทบใจในการชอบหรอไมชอบ ซงบคคลเหลานนรสกตอสงของหรอบคคลใดบคคลหนง

3. พฤตกรรม (Behavioral) องคประกอบดานความร ความเขาใจของทศนคตจะหมายถง แนวโนมหรอความตงใจ (Intention) ของคนทจะแสดงบางสงบางอยางหรอทจะกระท า (ประพฤต) บางสงบางอยางตอคนใดคนหนง สงใดสงหนง ในทางใดทางหนง เชน เปนมตรใหความอบอน กาวราวเปนศตร เปนตน โดยทความตงใจนอาจจะถกวดหรอประเมนออกมาไดจากการพจารณาองคประกอบทางดานพฤตกรรมของทศนคต

แนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจในการท างาน บญโชค สดคด (2542: 18) กลาวถง ความพงพอใจในการปฏบตงาน หมายถง ความรสกหรอทศนคตทดของบคคลทมตองาน เมองานนนใหผลประโยชนตอบแทน ทงทางดานวตถ และจตใจ และสามารถตอบสนองความตองการท าใหบคคลสามารถท างานนนดวย



C 69

ความเตมใจเกดประสทธภาพ งานบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ซง Maslow (1970) ไดก าหนดทฤษฎทเกยวของกบความตองการขนพนฐานของมนษย โดยมองวาความตองการของมนษยมลกษณะเปนล าดบขนจากระดบต าสดไปยงระดบสงสด แตละระดบมรายละเอยดดงน

1. ความตองการทางรางกาย เปนความตองการขนพนฐานของมนษยเพอความอยรอด เชน อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค อากาศ น าดม การพกผอน เปนตน

2. ความตองการความปลอดภยและมนคง เมอมนษยสามารถตอบสนองความตองการทางรางกายไดแลว มนษยกจะเพมความตองการในระดบทสงขนตอไป เชน ความตองการความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความตองการความมนคงในชวตและหนาทการงาน

3. ความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม) (Affiliation or Acceptance Needs) เปนความตองการเปนสวนหนงของสงคม ซงเปนธรรมชาตอยางหนงของมนษย เชน ความตองการใหและไดรบซงความรก ความตองการเปนสวนหนงของหมคณะ ความตองการไดรบการยอมรบ การตองการไดรบความชนชมจากผอน เปนตน

4. ความตองการการยกยอง (Esteem Needs) หรอ ความภาคภมใจในตนเอง เปนความตองการการไดรบการยกยอง นบถอ และสถานะจากสงคม เชน ความตองการไดรบความเคารพนบถอ ความตองการมความรความสามารถ เปนตน

5. ความตองการความส าเรจในชวต (Self- Actualization) เปนความตองการสงสดของแตละบคคล เชน ความตองการทจะท าทกสงทกอยางไดส าเรจ ความตองการท าทกอยางเพอตอบสนองความตองการของตนเอง เปนตน

แนวคดเกยวกบความพงพอใจและแรงจงใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาต (Crowley-Henry, 2007) ไดกลาวถงแรงจงใจในการท างานตางประเทศของพนกงานชาวตางชาต วา แรงจงใจในการมสวนรวมในการท างานของพนกงานชาวตางชาตจะแตกตางกนอยางมากระหวางบคคลและขนอยกบสถานการณสว นบคคล โดยการไดรบทกษะการพฒนาสวนบคคลความกาวหนาในอาชพในระยะยาวและความมงคงทางการเงน ปจจยตางๆ ทรวมถงคณภาพชวตความสมดลในชวตการท างานและความมนคงของครอบครวมสวนชวยในการตดสนใจในการท างานระหวางประเทศทศทางการท างานในอนาคตและการตดสนใจวาวาจะคงอยในประเทศเจาบานหรอไม นอกจากน (Black et al., 1991) ไดกลาวถงแงมมการท างานของพนกงานชาวตางชาต โดยเฉพาะอยางยงความพงพอใจการท างานของพวกเขาไมไดมเพยงสภาพแวดลอมการท างานโดยตรงเทานนทสงผลกระทบตอความพงพอใจ ซงเมอยายไปตางประเทศไมเพยง แตเผชญกบความทาทายใหมๆ ในทท างานเทานน แตยงตองอยในสภาพแวดลอมทไมไดท างาน เชนวฒนธรรม ประเพณและบรรทดฐานของสงคม

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาแรงจงใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในประเทศไทย 2. เพอศกษาความคดเหนตอวฒนธรรมไทยของพนกงานชาวตางชาตในประเทศไทย 3. เพอศกษาทศนคตของพนกงานชาวตางชาตในประเทศไทย 4. เพอศกษาความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในประเทศไทย 5. เพอศกษาปจจยดานแรงจงในการท างาน ดานวฒนธรรม และดานทศนคตทมผลตอความพง

พอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในประเทศไทย



C 70

กรอบแนวความคด ตวแปรอสระ ตวแปรตาม รปท 1: กรอบแนวความคด สมมตฐานในการวจย

1. ปจจยดานแรงจงในการท างานมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร

2. วฒนธรรมไทยมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร 3. ทศนคตมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร


1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาคอ ชาวตางชาตทเปนพนกงานประจ าซงปฏบตงาน

ในองคกรของภาครฐหรอเอกชนในกรงเทพมหานคร ซงไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน จงก าหนดขนาดตวอยางโดใชสตรการค านวณของ W.G. Cochran (1953) กรณไมทราบจ านวนประชากรก าหนดระดบความเชอมน 95% ซงจะไดขนาดตวอยางเทากบ 385 ตวอยาง และเกบตวอยางเพมอก 15 ตวอยาง ดงนน จงไดจ านวนกลมตวอยางเทากบ 400 ตวอยาง และใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling)

2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในครงนคอแบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคล

แรงจงใจในการท างาน ความคดเหนตอวฒนธรรมไทย ทศนคต และความพงพอใจในการท างาน ทผานการทดสอบความเทยงตรงและความเชอมนของแบบสอบถาม โดยความเชอมนของแบบสอบถามมคามากกวา 0.8 ดงนนแสดงวา ค าถามในแบบสอบถามสามารถวดคาตวแปรหลกในการวจยอยในระดบความเชอมนทสง สามารถน าแบบสอบถามดงกลาวนไปใชในการเกบขอมลจากกลมตวอยางจรงตอไปได

3. สถตทใชในการวเคราะห สถตทน ามาใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

และการวเคราะหการถดถอยเชงพห

แรงจงใจในการท างาน

วฒนธรรมไทย

ทศนคต

ความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาต



C 71

ผลการวจยและอภปรายผล สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ผลการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 73.3 มอาย 41 - 50 ป คดเปนรอยละ 46.0 มสญชาตองกฤษ คดเปนรอยละ 21.8 มระดบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทา คดเปนรอยละ 69.0 มรายไดตอเดอน 100,001-150,000 บาท มประสบการณในการท างาน 10 ปขนไป คดเปนรอยละ 61.8 สวนท 2 แรงจงใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ผลการศกษา พบวา แรงจงใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาทกดานมแรงจงใจอยในระดบมาก โดยดานทมคาเฉลยของแรงจงใจในการท างานเปนอนดบหนงคอ ดานลกษณะของงานทปฏบต รองลงมาคอ ดานความมนคงในงาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานการไดรบการยอมรบนบถอ ดานความรบผดชอบ ดานนโยบายการบรหารขององคกร ดานผลตอบแทนและสวสดการ ดานความกาวหนาในต าแหนงการงาน ดานวธการบงคบบญชา และดานสภาพการท างาน ตามล าดบ สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบวฒนธรรมไทยของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร

ผลการศกษา พบวา ความคดเหนเกยวกบวฒนธรรมไทยของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานครอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอมความคดเหนอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยของความคดเหนเปนอนดบหนงคอ คดวาวถชวตของคนไทยมความเรยบงาย รองลงมาคอ คดวาคนไทยใหความเคารพนบถอผใหญ/ผทอาวโสกวา และคดวาคนไทยมความสภาพออนโยนและเออเฟอเผอแผ ตามล าดบ

สวนท 4 ทศนคตของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ผลการศกษา พบวา ทศนคตของพนกงานชาวตางชาตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอมความคดเหนอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยของความคดเหนเปนอนดบหนงคอ จะหยดงานเฉพาะกรณฉกเฉนหรอจ าเปนเทานน รองลงมาคอ มความสขทท างานในประเทศไทย และเชอมนวาการท างานอยในองคกรนจะท าใหมความสขและพรอมทจะท างานอยในองคกรนตลอดไป ตามล าดบ สวนท 5 ความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร

ผลการศกษา พบวา ความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานครอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอมความคดเหนอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยของความคดเหนเปนอนดบหนงคอ พงพอใจทไดท างานในบรษทน รองลงมาคอ พงพอใจตอภาระงานทไดรบมอบหมาย และพงพอใจเมอไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงาน ตามล าดบ



C 72

สวนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐาน ตารางท 1: ผลการวเคราะหถดถอยพหคณ เพอทดสอบความสมพนธของปจจยทมผลตอความพงพอใจในการ

ท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร

ปจจย

Unstandardized Coefficients

Standardized Coefficients

T Sig. VIF B

Std. Error

Beta

คาคงท(Constant) 0.030 0.097 0.305 0.761

แรงจงใจในการท างาน 0.491 0.035 0.471 13.866 0.000 2.662 วฒนธรรมไทย -0.036 0.027 -0.036 -1.322 0.187 1.706 ทศนคต 0.546 0.037 0.518 14.692 0.000 2.870 R Square= 0.829 F= 637.814 Sig. = 0.000*

หมายเหต : * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตารางท 1 ผลการวเคราะหคา R Square แสดงถงอทธพลของตวแปรอสระทงหมดทมตอตวแปร

ตามซงแสดงใหเหนวา ปจจยดานแรงจงใจในการท างาน วฒนธรรมไทย และทศนคต มอทธพลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร 82.9% สวนอก 17.1% จะเปนอทธพลจากตวแปรอนๆ ทไมไดอยในแบบสอบถาม หรออาจกลาวไดวาตวแปรอสระทงหมดสามารถท านายความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานครได 82.9%

ผลการวเคราะหการถดถอย พบวา แรงจงใจในการท างานและทศนคต มคา Sig= 0.000 ซงนอยกวาระดบนยส าคญทางสถตทก าหนดไว .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐาน และสรปไดวา แรงจงใจในการท างานและทศนคต มผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ทระดบนยส าคญทางสถต .05 เมอพจารณาคาสมประสทธการถดถอย (Unstandardized Coefficients) พบวา แรงจงใจในการท างานมคา B = 0.491 และทศนคต มคา B = 0.546 ดงนนแสดงวา แรงจงใจในการท างานและทศนคตมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาต หมายความวา หากพนกงานมแรงจงใจในการท างานและมทศนคตทดจะมผลท าใหความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานครเพมขน

สวนท 7 การอภปรายผล จากการศกษาเรองความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร สามารถ

อภปรายผลไดดงน 1. แรงจงใจในการท างานมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตใน

กรงเทพมหานคร ทงนอาจเปนเพราะชาวตางชาตมความมนใจในตนเอง ชอบงานททาทาย ไดใชความสามารถและชอบการพฒนาไมย าอยกบท โดยสวนใหญจะชอบการท างานเปนทมจงใหความส าคญกบการไดรบจากยอมรบจากเพอนรวมงานและผบงคบบญชา ซงเมอไดท างานทสอดคลองกบความตองการจงเกดแรงจงใจในการท างาน ท าใหขยนและทมเทในงานทท าจนสามารถใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายสงสดของตนเองและองคกรเปนผลท าใหมความพงพอใจในการท างาน และนอกจากนพนกงานชาวตางยงไดรบผลตอบแทนและสวสดการทด ซงในการศกษาครงนสวนใหญมรายไดตอเดอน 100,001-150,000 บาท มสมพนธภาพทดกบ



C 73

เพอนรวมงานและผบงคบบญชา และงานทท ามความมน จงท าใหพนกงานยงคงความพงพอใจจากปจจยจงใจ สอดคลองกบทฤษฎสองปจจยของเฮรซเบรก ทม 2 ปจจยคอ ปจจยจงใจและปจจยค าจน โดยปจจยจงใจเปนตวกระตนในการท างาน เปนปจจยทมอทธพลในการสรางความพงพอใจในการท างาน โดยมสภาพเปนตวกระตนจงใจและท าใหเกดความพอใจในการปฏบตงาน ซงเมอพนกงานเกดความพงพอใจจงตองมปจจยค าจนเปนปจจยทสกดกนไมใหพนกงานเกดความไมพอใจในการท างาน จงจ าเปนตองจดใหมขนเพอเปนสงจรรโลงใจ หรอสงเสรมสขภาพของผปฏบตงานใหคงความพอใจเปนปกตอยตลอดไป และสอดคลองกบงานวจยของ ศภกตต กจประพฤทธกล (2555) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท แบงคอก รซอรส เซนเตอร ผลการศกษาพบวา 1) ปจจยจงใจดานการยอมรบนบถอ ดานความกาวหนา ดานลกษณะงานมความสมพนธตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษทแบงคอก รซอรส เซนเตอร จ ากด ทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 ซงมความสมพนธในทศทางเดยวกน 2) ปจจยค าจนดานเงนเดอน ดานความมนคงในงาน ดานสภาพการท างาน ดานนโยบายและการบรหารงาน ความสมพนธตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษท แบงคอก รซอรส เซนเตอร จ ากด ทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 ซงมความสมพนธในทศทางเดยวกน

2. วฒนธรรมไทยไมมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ทงนอาจเปนเพราะวาชาวตางชาตสวนใหญมประสบการณท างานมากกวา 10 ปจงใหความส าคญกบผลของงาน ประสทธภาพในการท างาน มากกวาการท างานในวฒนธรรมทแตกตางกน เนองจากประสบการณท างานทผานมากท าใหพนกงานชาวตางชาตสามารถปรบตวกบวฒนธรรมทแตกตางกนไดงายและรวดเรว จงท าใหวฒนธรรมไทยไมมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาต ดงท สมาล เจรญชย (2554) กลาววา วฒนธรรมเปนผลจาการทมนษยไดเขาควบคมธรรมชาตและพฤตกรรมของมนษยใหเกดการจดระเบยบทางสงคม ระบบความเชอ ศลปกรรมตางๆ คานยม ตลอดจนวทยาการใหมๆ ทางดานเทคโนโลยททนสมยท าใหเกดการเปลยนแปลงแนวคด และพฤตกรรมของมนษยใหตอบสนองรองรบกบสงทเกดขนในสงคมเพอเปนการปรบตวใหทนกบสภาพสงแวดลอมตางๆ และสอดคลองกบผลการวจยของ สรโรจน สกลณะมรรคา (2557) ทพบวา พนกงานตางชาตสวนใหญใชเวลาประมาณ 3 เดอนในการปรบตวเพอใหเขาใจถงวฒนธรรมการท างานของคนไทย โดยกลยทธทพนกงานตางชาตสวนใหญใชปรบตวในการท างานรวมกบคนไทย คอ การพยายามท าตวเองใหเปนสวนหนงของทม โดยผานการสงเกต การพดคย การเปนผฟงทดและฟงอยางตงใจ เพอพยายามท าความเขาใจในการท างานแบบคนไทย

3. ทศนคตมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ทงนหากพนกงานชาวตางชาตมทศนคตทตอการท างานในประเทศไทยจะสงผลท าใหพนกงานชาวตางชาตมความพงพอใจในการท างาน และมความสขทท างานในประเทศไทย ซงอาจเปนเพราะพนกงานชาวตางชาตสวนใหญท างานในประเทศไทยมานานหลายป จงมความรความเขาใจตอความรสกทดประเทศไทย จากประสบการณทไดรบท าใหมทศนคตทางบวกตอประเทศไทย คนไทย วถการด าเนนชวตของคนไทย และในทสดท าใหพงพอใจทจะท างานในประเทศไทย ซงสอดคลองกบ ศกดไทย สรกจบวร (2545: 138) ใหความหมายของทศนคตไววา ทศนคต คอ สภาวะความพรอมทางจตทเกยวของกบความคด ความรสก และแนวโนมของพฤตกรรมบคคลทมตอบคคล สงของ สถานการณตาง ๆ ไปในทศทางใดทศทางหนง และสภาวะความพรอมทางจตนจะตองอยนานพอสมควร และ Schermerhorn (2000: 76) กลาววาทศนคตในทางบวก (Positive Attitude) คอ ความรสกตอสงแวดลอมในทางทดหรอยอมรบความพอใจ และยงสอดคลองกบ Cheeweenun Jaisa-ard (2558) ศกษาเรอง การศกษาปญหาของชาวตางชาตในการใชชวตอยในสงคมตางวฒนธรรมและทศนคตทมตอคนไทย ผลการศกษาพบวา ทศนคตของชาวตางชาตทมตอคนไทยไปในทางบวก

https://prezi.com/user/bzz6t6t_zjlr/



C 74

มากวาทางลบซงแสดงใหเหนวาชาวตางชาตสวนใหญมทศนคตทดตอคนไทย นอกจากนจากผลการศกษาดงกลาวทพบวา ทศนคตมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาต ดงนนแสดงวาทศนคตของพนกงานชาวตางชาตสามารถท านายพฤตกรรมและการตดสนใจของพนกงานชาวตางชาตทท างานในประเทศไทยได สรป

ผลการศกษาจากการวเคราะหพบวา ปจจยมผลเชงบวกตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานครคอ แรงจงใจในการท างานและทศนคตในการท างาน ซงเปนเปนความสมพนธเชงบวก ในขณะทปจจยดานวฒนธรรมไทยไมมผลตอความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ซงเมอพจารณาความคดเหนของพนกงานชาวตางชาตพบวาใหความส าคญกบแรงจงในการท างานในระดบมาก และมทศนคตเกยวกบการท างานทด ดงนนเพอใหพนกงานชาวตางชาตมความพงพอใจในการท างาน องคกรควรจดองคประกอบในการท างานทมปจจยจงใจและปจจยค าจนใหสอดคลองกบความตองการของพนกงาน พรอมไปกบการสรางทศนคตในการท างานทดใหแกพนกงานโดยการสรางบรรยากาศในทท างานทเปนมตรกบพนกงานชาวตางชาต เพอใหพนกงานชาวตางชาตสามารถปรบตวท างานในประเทศไทยไดงาย และรสกมความสขทท างานในประเทศไทย ขอเสนอแนะ 1. ในการศกษาครงนศกษาเฉพาะกลมตวอยางทเปนพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร ในการศกษาครง

ตอไปควรศกษากลมตวอยางในเขตจงหวดอนทมความหนาแนนของพนกงานชาวตางชาต เชน จงหวดภเกต จงหวดเชยงใหม เปนตน เพอใหไดขอมลทมความหลากหลายและการศกษาครอบคลมทกพนท

2. ควรศกษาปจจยอน ๆ ทอาจสงผลความพงพอใจในการท างานของพนกงานชาวตางชาตในกรงเทพมหานคร เชน วฒนธรรมองคกร ภาวะผน า ปจจยดานสญชาต เปนตน

3. ควรศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานกบผลการด าเนนงานของพนกงานชาวตางชาต เพอหาปจจยทท าใหการท างานของพนกงานชาวตางมประสทธภาพ

เอกสารอางอง บญโชค สมคด. (2542). การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครในโรงเรยนกนดาร สงกด

ส านกงานประถมศกษา จงหวดนครศรธรรมราช. งานนพนธ กศ.ม.สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ.

พรทพย สตยะ. (2550). ปจจยจงใจในการทางานของพนกงานธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) สาขาในอ าเภอเมองเชยงใหม. การคนควาแบบอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการบรหารธรกจ, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

รงโรจน อรรถานทธ. (2554). การสรางความผกพนของพนกงานในองคการ. กรงเทพฯ: เอช อาร เซนเตอร. ศรนย พมพทอง (2557). ปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสาย

วชาการในประเทศไทย. วารสารบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปท 37 ฉบบท 142 เมษายน-มถนายน

ศกดไทย สรกจบวร.(2545). จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ธรรมสาร.



C 75

ศภกตต กจประพฤทธกล. (2555). ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษทแบงคอก รซอรส เซนเตอร. บรหารธรกจมหาบณฑต. มหาวทยาลยกรงเทพ.

สรโรจน สกลณะมรรคา (2557). ปรบตวของพนกงานตางชาตตอบรบทการท างานแบบไทย, บรษทโตโยตามอเตอร เอเซยแปซฟก-วศวกรรมการผลต จ ากด. การศกษาคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเนชน . กรงเทพฯ.

สบทมา ตนตยาภนนท 2554. ความแตกตางภายในองคกรกบยทธวธในการบรหารทรพยากรมนษย. วารสารนกบรหาร. ปท 31 ฉบบท 4 หนา 59-64. มหาวทยาลยกรงเทพ

สมาล เจรญชย. (2554). ความหายของวฒนธรรม. สบคนเมอวนท 13 ธนวาคม 2559 จาก https://www.gotoknow.org/posts/377088

อาร จ าปากลายและคณะ (2558). ประชากรและสงคม 2558: ความหลากหลายทางประชากรและสงคมในประเทศไทย ณ ป 2558. นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล.

Black, J.S., Mendenhall, M. and Oddou, G. (1991), Toward a comprehensive model of international adjustment: an integration of multiple theoretical perspectives. Academy of Management Review, Vol. 16 No. 2, pp. 291-317.

Cheeweenun Jaisa-ard. (2558). การศกษาปญหาของชาวตางชาตในการใชชวตอยในสงคมตางวฒนธรรมและทศนคตทมตอคนไทย. สบคนเมอวนท 9 มกราคา 2560 จาก https://prezi.com/b1seykrqza4e/presentation/

Crowley Henry. M., (2007) The Protean Career: Exemplified by First World foreign residents in Western Europe? International Studies of Management and Organisation 37 (3), pp 44-64.

Gazioglu and Tansel Aysit. (2006). “Job satisfaction in Britain: individual and job related factors”. Applied Economics, 38, pp.1163-1171.

Gibson. (2000). A Functional Food Science and Gastrointestinal Physiology and Function. British. J. Nutri. 80.

Herzberg, F. (1959). The Motivation to Work. New York: John Wiley. Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality. New York: Harper and Row. Sujoya Ray Moulik and Sitanath Mazumdar. (2012). Expatriate Satisfaction in International

Assignments: Perspectives from Indian IT Professionals Working in the US. International Journal of Human Resource Studies, Vol. 2, No. 3, p59-79.

W.G. Cochran. (1953). Sampling. Retrieved January 10, 2016, from Website: http://plan.eng.cmu.ac.th/website/wp-content/uploads/2015/07/sampling.pdf

https://www.gotoknow.org/posts/377088

https://prezi.com/user/bzz6t6t_zjlr/

https://prezi.com/b1seykrqza4e/presentation/


C 76

ปญหาการท างานของพนกงานท าหองพก กลม Generation Y ในโรงแรมหาดาว เขตกรงเทพมหานคร PROBLEMS FACED BY GENERATION Y EMPLOYEES WORKING IN HOUSEKEEPING DEPARTMENT OF FIVE STAR HOTELS IN BANGKOK

อดศร โยธนก าจรชย1, ผชวยศาสตราจารย ดร.มณฑกานต ชบชวงศ2

1,2หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการการจดการทองเทยว คณะการทองเทยวและการโรงแรม มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

บทคดยอ การวจยเรองปญหาการท างานของพนกงานท าหองพก กลม Generation Y ในโรงแรมหาดาว เขตกรงเทพมหานคร ใชวธวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเชงลก จากตวแทนของพนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จ านวน 35 คน ผลการวจยพบวา พนกงานท าหองพกกลม Generation Y เปนเพศหญงมากกวาเพศชาย มอายระหวาง 26 -30 ป มการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย ถงปรญญาตร และมสถานภาพโสด สวนประสบการณการท างาน อยระหวาง 1 – 3 ป มความพงพอใจในการท างานมาก การวจยพบปญหาใหมทแตกตางจากงานวจยในอดตคอ ปญหาสญญาณไมเสถยร ระบบรองรบสญญาณไมดพอ ยงชนท างานสงๆมปญหาสญญาณขาดหายเปนบางชวง ท าใหการสอสารระหวางเพอนรวมงานดวยกนไมมประสทธภาพ สวนในดานปจจยสนบสนนตอการท างานใหมประสทธภาพ คอการฝกอบรมดานภาษาองกฤษ การไดรบความรและเทคนคตางๆจากผเชยวชาญ การไดรบการสนบสนนในดานอปกรณของใชตางๆในการบรการแขก การมเพอนรวมงานทดชวยเหลอซงกนและกนเพอประสทธภาพการท างาน และ การมหวหนาทด และเขาใจปญหาในการท างานชวยแนะน าและตกเตอนในเรองตางๆไดโดยไมคดถงผลประโยชนของตนเองมากไป ค าส าคญ : กลมเจนวาย แผนกแมบาน พนกงานท าหองพก ABSTRACT

This paper analyzes the problems faced by Generation Y employees working in the housekeeping department of five star hotels in Bangkok. A qualitative method was used by in-depth interviewing 35 respondents. The demographic profile of the respondents show that they were mostly female, aged between 26-30, single, with education level ranging between high school and bachelor degree. The majority of respondents have 1 to 3 years of working experience, and are highly satisfied with their jobs. It was proven that technical difficulty in mobile communication system has become a new differentiate obstacle comparing to the past researches while it effects communication line where the network is not stabilized especially in top part of the building. Other problems faced were lack of English language training courses, lack of knowledge and skill transfers from experienced


C 77

staff, and insufficient equipment. Helpful colleagues and supportive supervisors are positive factors which contribute to their success. Keywords: Generation Y; Housekeeping Department; Room Attendant; Hotel; บทน า ในชวง 1 ทศวรรษ ทผานมาอตสาหกรรมการทองเทยวมการเตบโตอยางกาวกระโดด ในป 2548 มนกทองเทยวตางชาตมาเยอนประเทศไทย 4,705,680 คน 10 ปตอมา ในป 2558 มนกทองเทยวตางชาตเดนทางมาเทยวไทยมากถง 29.8 ลานคน สรางรายได1.44ลานลานบาท ถอวามการเตบโตสงสดของการทองเทยวของประเทศไทย สวนการเดนทางทองเทยวภายในประเทศ พบวาคนไทยเดนทางทองเทยวในประเทศ 138.8 ลานคน สรางรายได 7.9 แสนลานบาท สงผลใหป 2558 ประเทศไทยมรายไดจากการทองเทยวอยท 2.23 ลานลานบาท นกทองเทยวตางชาต 5 อนดบแรกทมการเดนทางเทยวประเทศไทยสงสด ไดแก จน รองลงมาคอ มาเลเซย ญปน เกาหลใต และลาว ตามล าดบ สวนประเทศทสรางรายไดมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก จน ประมาณ 3.7 แสนลานบาท รองลงมา ไดแก มาเลเซย รสเซย องกฤษ และออสเตรเลย (กรมการทองเทยว 2558) ในภาคอตสาหกรรมการโรงแรมและการทองเทยวของประเทศไทย ปจจบนมการจางงานเพมขน และมแนวโนมจะเพมขนในอนาคต เนองจากไดรบการสนบสนนจาก นโยบายรฐบาลและทรพยากรมนษยเปนปจจยส าคญทสดในอตสาหกรรมบรการ ภายใตสภาวะการแขงขนทสงในยคโลกาภวตน นอกจากการพฒนาดานเทคโนโลยแลว การพฒนาบคลากรใหสามารถปรบใหเขากบ สภาพแวดลอมการท างานไดอยางมความสขและมศกดศรของความเปนมนษย จงมความส าคญและจ าเปนอยางยง แผนกแมบานถอวาเปนแผนกทส าคญของโรงแรมมอยางมากอกแผนกหนง เพราะรบผดชอบในการก ากบดแลงานอกหลายสวน เชน สวนซกรด สวนจดดอกไม สวนท าความสะอาด สวนดแลเครองแบบพนกงาน และสวนพนกงานตนหอง ดงนน จ านวนบคลากรในแผนกจงมากเปนอนดบตนๆของโรงแรม ถงแมวาแผนกแมบานจะไมเปนแผนกหลกในการท ารายได แตกเปนแผนกทมสวนสนบสนนแผนกตางๆของโรงแรม เชน แผนกอาหารและเครองดม แผนกตอนรบสวนหนา แผนกชาง และแผนกจดเตรยมอาหารเปนตน ดงนน บคลากรแผนกแมบาน จงจ าเปนตองมความรความสามารถ เพอทจะสนบสนนแผนกตางๆ ขางตนใหเกดประสทธภาพสงสดในการปฏบตงาน ซงสงผลตอความพงพอใจของลกคาทมาใชบรการ งานในแผนกแมบานจงเปนงานละเอยดและตองใชความอดทนสง และเปนงานบรการทส าคญ เพราะแขกทมาเขาพกตองการความสะอาด สะดวก สบาย บรการอยางเปนมตร และเหนอสงอนใดยงตองมความร ทกษะ ความช านาญตามสายงานตางๆ บคลากรแผนกแมบานจงตองไดรบการสนบสนนจากฝายบรหารของโรงแรม เพอการท างานไดอยางมประสทธภาพ เนองจากทกๆสามเดอนทางสมาคมแมบานของโรงแรมจะมการนดประชมและแบงปนประสบการณ การท างานของแผนกแมบาน และกลาวถงปญหาทเกดขนในแผนก โดยเฉพาะโรงแรมทเปดใหมจะมปญหาในการท างานของพนกงาน ซงปญหาสวนใหญจะเปนพนกงานในกลม Generation Y จงท าใหผวจยสนใจศกษาปญหาทแทจรงของกลมน


C 78

ทบทวนวรรณกรรม Malik (2010) ไดศกษาวจย ความส าคญของแผนกแมบานโรงแรมโนโวเทลโซโล (Novotel Solo Hotel) และน าเสนอปญหาและวธแกไขปญหาของแผนกแมบานโดยผวจยไดศกษาคนควาจากหองสมดและสมภาษณโดยตรงกบพนกงานและรวบรวมขอมลสมภาษณทงหมด กจกรรมระหวางการฝกงาน ผวจยไดปฏบตตวเหมอนพนกงาน ใสยนฟอรมพนกงาน มการประชมตอนเชากอนเรมท างาน มการเตรยมอปกรณของใชในการบรการแขก มชวงพกเบรก เหมอนพนกงาน มการจดเกบอปกรณอปกรณเครองใชหลงบรก ารแขก และเตรยมตวกลบบาน แผนกแมบานเปนสวนหนงส าคญของโรงแรม ซงมหนาทและความรบผดชอบ เรองรกษา สถานทโรงแรมใหดดอยตลอดรวมไปถงความสะอาดทกสวนในโรงแรม ในระหวางการฝกงานผวจยไดพบปญหาตางทเกดขนกบแผนกแมบาน เชน

- ปญหาพนกงานสวนใหญไมสามารถสอสารภาษาองกฤษกบแขกชาวตางชาตได - ปญหาการจ ากดเวลาในการท างาน - ปญหาจ านวนพนกงานแมบานไมเพยงพอในการบรการแขก - ปญหาของใชบรการแขกไมเพยงพอ - ปญหาขาดขนตอนในการท างานบรการลกคา

ผวจยไดท าวจยและน าขอมลใหทางฝายบรหาร ปรบปรงเรองการฝกฝนภาษาองกฤษ ใหกบพนกงานเพมมากขน มการเพมจ านวนพนกงานในการท างาน และมการควบคม ของใชในการบรการลกคาอยางสม าเสมอ Hsiang –Mei Chien (1997) ไดศกษา สาเหตของพนกงานแผนกแมบานมอตราการลาออกคอนขางจะสงมากทRochester Hotel จากการท าวจยส ารวจพนกงานทลาออกจากโรงแรม Rochester และโรงแรมในสมาคมในบรเวณนนอก 17 โรงแรมโดยใชเวลาในการศกษาปญหาทงหมดไดสรปสาเหตปญหาของพนกงานในแผนกแมบานดงน

- ปญหาเครองมออปกรณในการบรการลกคาไมเพยงพอตอการบรการ - ปญหาคาแรงงานต า รวมทงการจายคาจาง และสทธประโยชนของพนกงานไมมระบบแบบแผนทด - ปญหาพนกงานไมพอใจเกยวกบเงอนไขของการท างาน - ปญหาความกดดนในการท างาน - ปญหาระบบการตดตอสอสารยงไมดพอระหวาง หวหนางานประจ าชนกบพนกงานปฏบตการ - ปญหาการท างานทไมมความมนคง - ปญหาการขาดการเจรญเตบโตในต าแหนงหนาทการงาน - ปญหาการลวงละเมดทางเพศ - ปญหาการฝกอบรมพนกงาน - ปญหาไมมการเลอนขนต าแหนงพนกงานทท างานมานาน - ปญหาการขาดการปฐมนเทศเบองตนใหกบพนกงานเขาใหม - ปญหาทงหมดทกลาวมานไดน าใหฝายบรหารไดรบทราบขอมลพรอมทงท าการปรบปรงและพฒนา

ควบคม การลาออกของพนกงาน


C 79

กานตพชชา เกงการชาง (2556)ไดกลาวถง เจนเนอเรชนวาย (Generation Y) กลมคนรนใหมทจดอยในเจนเนอเรชนวาย คอ กลมประชากรทเกดตงแต ค.ศ. 1977-1992 (พ.ศ. 2520-2535) ปจจบนอายประมาณ 21-36 ป ประชากรกลมนก าลงจะเปนทรพยากรบคคลทส าคญขององคกรตางๆ ในยคปจจบนและอนาคตอนใกล เนองจากประชากรในกลมนเตบโต เรยนรและใชชวตอยในยคทมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสง และมความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยอยางมาก ไมวาจะเปนการสอสารโทรคมนาคมทคลองตว การเขาถงขอมลขาวสารตางๆไดตลอดเวลา การเดนทางทรวดเรวดวยพาหนะททนสมย ความสะดวกในชวตประจ าวน จากเครองมออปกรณอเลกทรอนกสตางๆไมวาจะเปนคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ กลองดจตอลPDA อนเตอรเนต ฯลฯ ทกอยางดเหมอนจะสามารถด าเนน การไดเพยงปลายนวสมผสไดอยางรวดเรวและงายดา แต ในขณะเดยวกน เจนเนอเรชนวายยงไดเผชญกบเหตการณทแสดงถงความวกฤตการณความไมแนนอนทางเศรษฐกจและความรนแรงของสงคมในปจจบนมากอยางไมเคยปรากฏมากอนดวย เชน ภาวะเศรษฐกจฟองสบทสงผลกระทบตอธรกจตางๆในหลายประเทศ เหตการณกอการราย ตลอดจนภาวะทโลกเปลยนแปลงไป ดงนนคณลกษณะ ทศนคต และพฤตกรรมของประชากรกลมเจนเนอเรชนวายจงมแนวโนมทคลายคลงกบความมนคงทางเศรษฐกจการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยซงมวงจรหมนเวยนทสนและรวดเรว ตลอดจนผลของวกฤตความรนแรงของการเปลยนแปลงของสงคมโลกในปจจบน ซงน าไปสวถการด าเนนชวตทรวดเรว เปนตวของตวเองสง ตองการการยอมรบและความเขาใจ ชอบอะไรททาทาย มความอยากรอยากเหนแตแอบแฝงไวดวยความออนไหวตอสถานการณ และความไมแนนอนของการเปลยนแปลงตางๆดวยเหตน กลมเจนเนอเรชนวายมกเปนคนชางซกชางถาม และมกทจะมเงอนไขในการท างาน มคณลกษณะการใชชวตและการท างานเพอวนน กลาวคอ มกไมคอยวางแผนในระยะยาวหรอไมไดค านงถงอนาคตมากนก จงสงผลใหเกดพฤตกรรมการบรโภคอยางปจจบนทนดวน ตามความตองการและความพงพอใจของตนในชวขณะนนๆ วาประชากรกลมนมความเปนตวของตวเอง และเชอมนในตนเองสง แตมกออนไหวตอ สงเราไดงาย ไมชอบอยในกรอบ ไมชอบกฎ กตกาไมชอบกระบวนการทคอยเปนคอยไป ชอบความทาทาย ตองการใหคนอนเหนวาตนเองเปนคนส าคญ ตองการใหคนอนเขาใจทงความคดและความรสก มกอยากไดผลตอบแทนสงๆ แตไมตองการไตเตาเสนทางอาชพการท างานโดยเรมจากระดบปฏบตการ ประชากรกลมน ใหความส าคญกบกระบวนการคด มากกวาการทองจ าหรอปฏบตตามกฎเกณฑอยางเครงครดตามค าสง จงมกไมตองการค าแนะน าควรหรอไมควรท าอะไร แตใหความสนใจกบผลส าเรจของงานหรอความทาทายของเนอหาของงานมากกวาวธการท างาน ทส าคญมกทจะเปดใจยอมรบและปรบตวใหเขากบสถานการณทแตกตาง และความหลากหลายในแงมมตางๆ เชน ความเปนสากลไดด มความสนใจใฝรดานเทคโนโลยอยางมาก ท าใหเจนเนอเรชนวายมความเฉลยวฉลาดและมความคดสรางสรรคในการแกปญหาดวยวธการตางๆ เนองจาก ประชากรกลมนทราบวาจะคนหาขอมลไดจากทใดเวลาใด และท าไดอยางรวดเรว นอกจากความสามารถในการสบคนขอมลและใชสออเลกทรอนกสแลว เจนเนอเรชนวาย ยงมความสามารถในการท างานหลายๆอยางไดในเวลาเดยวกน พชญา วฒนรงสรรค (2558) ไดศกษาระดบประสทธภาพการปฏบตงานของพนกโรงแรม ศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพและศกษาปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะการปฏบตงานของพนกโรงแรมระดบ 4 ดาว ยานสยามสแควร โดยใชแบบสอบถามกบพนกงานจ านวน 218 คน และสมภาษณผบรหารจ านวน 3 คน พบวา ประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานโรงแรมโดยรวมอยในระดบสง (=3.96) สวนแนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงาน

1. ควรมการมอบอ านาจการตดสนใจ ใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจ และวเคราะห สาเหตและก าหนดวธการแกไขปญหาเรองความผดพลาดในการท างานอยางเปนระบบ


C 80

2. ควรมการตงเปาหมายในการท างานใหมความชดเจนและถายทอดเปาหมายนนไปยงพนกงานทกคนอยางเหมาะสม 3.ควรปรบปรงวธการท างานใหพนกงานแตละต าแหนงสามารถทดแทนกนได ในการปฏบตของพนกงานโรงแรมพบปญหาอปสรรค

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปญหาของพนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) กลม Generation Y ในกลมอาย 22-30 ป ของโรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาปจจยสนบสนนประสทธภาพในการท างานของพนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) ในกลม Generation Y โรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพโดยการแบงออกเปนสองสวน ดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล เปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามเปนการสอบถามไดแก เพศ อาย ต าแหนง การศกษา รายได อายงาน สถานภาพ ของพนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) แผนกแมบานโรงแรมหาดาวทเปดมาอายไมเกน 10 ปในกรงเทพมหานคร สวนท 2 สมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) โดยใชลกษณะการสมภาษณอยางมโครงสรางกบผใหขอมลส าคญไดแก พนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) ในกลม Generation Y ทมอายระหวาง 22 – 30 ปโรงแรมหาดาวทเปดมาอายไมเกน 10ป ในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชประชากรกลมตวอยาง 6 โรงแรม แคมพนสก โรงแรมโอกระเพจทส กรงเทพ โรงแรมฮลตน สขมวท โรงแรมดบเบล ย สาธร โรงแรมโซฟเทล โซ สาทร และ โรงแรมโซฟเทล โซ สขมวท รวมทงสน 35 คน โดยใช ลกษณะการสมภาษณอยางมโครงสรางกบผใหขอมลจ านวน 4 ขอ 1. ในการท างานในต าแหนง พนกงานท าความสะอาดหองพกแขก (Room Attendant) คณพบปญหาหรอมอปสรรคในการท างานอะไรบาง 2. คณคดวาปญหาใดส าคญทสด และรองลงมา 3. ปญหาเหลานสามารถแกไขไดหรอไม อยางไร 4. ปจจยทสงผลประสทธภาพการท างานของคณ วธการวเคราะหขอมล การวจยเรอง ปญหาการท างานของพนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y ในโรงแรมหาดาว เขตกรงเทพมหานคร เปนเชงคณภาพและปรมาณ ซงผวจยไดก าหนดวธการศกษาเพอใหไดขอมลในการน ามาวเคราะหผลการศกษา โดยจ าแนกรายละเอยดดงตอไปน สวนท 1 ขอมลจากแบบสอบถามทวไป การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามหลงจากทไดตรวจสอบความครบสมบรณซงเปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม เพศ อาย ต าแหนง การศกษา รายได อายงาน สถานภาพ ของพนกงานท าหองพกแขก นนโดยการใชสถตพรรณนา การค านวณหาคารอยละ( Percentage) ทง 35 คน ในแตละสวน สวนท 2 สมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) โดยใชลกษณะการสมภาษณอยางมโครงสรางกบผใหขอมลส าคญไดแก พนกงานท าหองพกแขก (Room attendant)


C 81

1. น าขอมลทไดจากการถอดเทปและการบนทกภาคสนามมาอาน เพอให เกดความเขาใจในภาพรวมของขอมลทไดและพจารณาประเดนทส าคญ 2. ตความ พรอมท าการดงขอความหรอประโยคทส าคญทเกยวของกบ ปญหาพนกงานท าหองพกแขก เจเนอเรชน วาย (Generation Y) ต าแหนงพนกงานท าหองพกแขกแผนกแมบานโรงแรมหาดาวในเขตกรงเทพมหานคร 3. น าขอความหรอประโยคทมความหมายเหมอนกนหรอใกลเคยงกนมาไวกลมเดยวกนโดยมรหสขอมลก ากบทกขอความหรอทกประโยค แลวจงตงชอค าส าคญ ซงจะจดเปนทงกลมใหญ (Themes) และกลมยอย (Sub-themes) ทอยภายใตความหมายของกลมใหญ ซงกระบวนการดงกลาวคอการสรางหวขอสรปและกลมหวขอสรปแนวคด ซงเกบรวบรวมไดจากแหลงตาง ในภาคสนาม เสรจแลวจงแบงแยกขอมลดงกลาวออกเปนสวนยอย (Breaking Down) ตามหนวยความหมาย (Meaning Unit) หรอหนวยวเคราะห (Analysis Unit) ในระดบเบองตน จากนนท าการก าหนดขอความสนๆ เพอใชเปนมโนทศน หรอ หวขอสรปแนวคดทสะทอนความหมายส าคญทงทปรากฏชดแจงและแฝงอยในขอมลสวนยอยนนแลวจงน าหวขอสรปแนวคดทมความหมายคลายคลงหรอแตกตางกนมาจดเปนกลมหวขอสรปแนวคด (Conceptual Categories) ตาง ๆ กลายเปนหนวยความหมายของขอมลทมขนาดใหญและมระดบความเปนนามธรรมมากขน 4. ใชการเขยนบรรยายสงทคนพบอยางละเอยดและชดเจน โดยจะไมมการน าทฤษฎไปควบคมปรากฏการณทเกดขน พรอมทงยกตวอยางค าพดประกอบค าหลกส าคญทไดเพอแสดงความชดเจนของการสมภาษณเชงลก ผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลสภาพทวไปของกลมตวอยางพนกงานท าหองพกแขกกลมGeneration Y ในโรงแรมหาดาว เขตกรงเทพมหานคร มดงน กลมตวอยาง เปนเพศหญงมจ านวนมากกวาเพศชายเกอบ 2 เทา คดเปนคาเฉลย เพศหญง รอยละ 63 คาเฉลยเพศชายรอยละ 37 สวนใหญอาย อยระหวาง 26 -30 ป คดเปนคาเฉลยรอยละ 80 มาก เปน 4 เทา ของกลมอาย ระหวาง 18 – 25 ป ซงคดเปนคาเฉลย รอยละ 20 สวนใหญม วฒการศกษาระดบมธยมปลายมากทสดเปนอนดบ 1 รอยละ 46 รองลงมาอนดบ 2 เปนมธยมตน รอยละ 26 และอนดบ 3 เปนวฒปรญญาตร รอยละ 17 พนกงานมสถานภาพโสดมากกวาแตงงาน ทรอยละ 54 และรอยละ 46 ตามล าดบ ในดานประสบการณ สวนใหญพนกงานมอายงาน อยระหวาง 1 – 3 ป คดเปนรอยละ 54 มากเปนสองเทา ของพนกงาน ทมประสบการณนอยกวา 1 ป ซงคดเปนรอยละ 23 รองลงมาอนดบ 3 มประสบการณการท างานอยทระหวาง 4–7 ป รอยละ17พนกงานมความพงพอใจมาก มาเปนอนดบ 1 คดเปนรอยละ 57 รองลงมา มความพงพอใจระดบปานกลาง รอยละ 29 สวนอนดบ 3 พนกงานมความพงพอใจมากทสด รอยละ 14 ผลการสมภาษณเรอง ปญหาการท างานของพนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Yของกลมตวอยางในโรงแรมหาดาว เขตกรงเทพมหานคร มดงน พนกงานท าหองพกแขก กลาวถงปญหาในการท างาน 6 ประเดน โดยเรยงล าดบของความส าคญดงน ปญหาของใชในงานไมเพยงพอ ในการท างานของพนกงานจะสงเกตไดวาจะเนนเรองอปกรณของใชตางๆทเตรยมบรการไมทนกบความตองการเมอแขกตองการเชน ผาปทนอน ปลอกหมอน ผาเชดตว ชนดตางๆ ของใชในหองน า พนกงานสวนใหญไดแจงวา ผาชนดตางๆจะมาสงชาเพราะโรงแรม ในปจจบนนไมนยมมโรงซกเปนของตวเองใชในโรงแรม เนองจากการลงทนทใชเงนสงในการตดตงอปกรณ จงนยมสงไปยง


C 82

บรษททรบบรการซกผาขางนอก จงเกดการสงลาชา ท าใหพนกงานตองรอผามาสงถงจะไดน าไปบรการ และสวนของใชตางๆในการบรการในหองพกตองมการเบกของเพมมากขนใหพอกบการบรการแขก “ผาทจดเตรยมใส ในหอง เชน ผาปเตยง ปลอกหมอน duvet covers (ปลอกใสผาหมขนเปด) ผาทใสในหองน า ถาขาดไปกท าใหหองไมสมบรณ ไมพรอมทจะขายอกทงไมได มาตรฐานอกดวย” “Amenities ของใชในหองพกแขกทกอยางทแขกใชเปนประจ า ถาขาดสงใดสงหนงจะเปนปญหา” ปญหาในการตดตอสอสารภาษาองกฤษ การวจยพบวาพนกงานท าหองพกแขกในกลม Generation Y ในแผนกแมบานมความรทกษะในดานภาษานอยมาก จากสถตขอมลทวไปในการสมภาษณพนกงานและประเมนผลออกมาสวนใหญ พบวามความรระดบการศกษามธยมตอนปลาย รองลงมาการศกษามธยมตอนตน “เรองภาษา แขก จน ญปน บางคนไมสามารถพดภาษาองกฤษ บางครงท าใหการสอสารไมคอยเขาใจ” “ความส าคญตอพนกงานในโรงแรม คอตองสอสารกบแขกตางชาตได ปญหาทส าคญ คอ พนกงานสอสารภาษาไมคอยได กลวทจะสอสารกบแขก แตดมากททางโรงแรมมการจดหาอาจารยสอนภาษาองกฤษมาสอน” ปญหาจ านวนพนกงานไมเพยงพอ จากการสมภาษณพนกงานท าหองพกแขกในกลม Generation Y นนใหขอมลเปนแบบเดยวกนคอ พนกงานแผนกแมบานมการลาออกเปนจ านวนมากในกลม Generation Y ซงในแตละโรงแรมจะประสบปญหาเดยวกนคอขาดแคลนพนกงาน ทางฝายทรพยากรบคคลกพยายามหาบคคลากรใหมมาแทนท แตไมทนกบจ านวนแขกทเขามาพกท าใหงานเพมขน กบพนกงานท างานอยในปจจบน “จ านวนพนกงานไมเพยงพอตอจ านวนหอง หองมากท าใหท าหองไมทนโดน รองเรยนวาท าหองชา แขกไมพอใจ” ปญหาสญญาณไมเสถยร จากการสมภาษณพนกงานท าหองพกแขกในกลม Generation Y นนแตละทมปญหาคลายกนเกยวกบอปกรณสญญาณทใชตดตอสอสารในแผนกแมบานยงไมเสถยรเพราะโรงแรมตวอาคารสงยงมปญหาในการตดตอสอสารในการสงงานมากขน “เครองมอตดตอสอสารในการท างาน ตดตอกบทาง HK office นอกเหนอจากระบบโทรศพท อาจเปนทสญญาณบนชนท างานไมแรงพอ” “ระบบเครองมอสอสารไมดพอในการสอสารท าใหท างานล าบากขน” ปญหาการท างานกบเพอนรวมงาน พบวาเพอนรวมงานไมใหความรวมมอและไมชวยเหลอกนในขณะท างานบางคนกมทศนคตไมดตอการท างาน และเพอนรวมงานตางแผนกกไมมคณภาพในการท างานเพราะพนกงานยงใหมและไมมประสบการณ “เพอนรวมงานทด การท างานทคอยชวยเหลอกนเพอใหไดงานทมประสทธภาพมากทสด ตามทแขกมาพกและคาดหวงไว” “แผนก F/O กบ H/K มความเกยวของกนโดยตรง ฉะนนควรจะตดตอสอสารกนใหเขาใจ ตรงไปตรงมา เพอใหงานด าเนนไปในทศทางเดยวกน และควรทจะปรบปรงแกไขในสงทเปนอปสรรค” ปญหาการท าหองพกมเวลาจ ากดในการท างาน เนองจากจ านวนแขกทจะมาพกโรงแรม และแขกทก าลงจะไปจากโรงแรม (Check in / Check out ) พนกงานท าหองพกตองรบท าหองพกใหทนกบแขกใหมทจะมาในชวงบายซงในบางครงแขกใหมมาถงโรงแรมแลว แตแขกเกายงไมไป พนกงานตองคอยจนแขกเกาไปแลว พนกงานตองรบท าหองในเวลาจ ากด เพอใหแขกมาใหมไดเขาพกใหเรวทสด โดยทางแผนกแมบานจะประสานกบพนกงานบรการสวนหนาตลอดเวลา


C 83

“Time หากมเวลาในการท าแตละหองอยางเพยงพอ และเหมาะสม การท างานกจะออกมาในแนวทางทดมประสทธภาพขน” พนกงานแสดงความคดเหนเกยวกบแนวทางการแกไขปญหาตางๆดงน

1. การไดรบการฝกอบรมดานภาษาองกฤษ และเทคนคตางๆในการท าความสะอาดจากผเชยวชาญ 2. น ายาในการท าความสะอาดตองครบ และตองใชใหถกประเภทของการใชงาน 3. ควรมการจดสรรงานใหเหมาะสมในแตละต าแหนง ในแตละหนาท 4. สงของควรมเพยงพอในการบรการแขกหองกจะท าไดเรวขน 5. ควรมหวหนาทเขาใจปญหาในการท างาน ชวยแนะน าและตกเตอนในเรองตางๆไดโดยไมคด

ผลประโยชนของตนเองมากไป 6. การมเพอนรวมงานทด การท างานทคอยชวยเหลอกนใหไดงานทมประสทธภาพมากทสด ตามท

แขกมาพกและคาดหวงไว 7. การมสญญาณการตดตอสอสารทมประสทธภาพระหวางบนหองพกแขก กบแผนกแมบาน

สรป ผลการวจยภาพรวมของผตอบแบบสอบถามทวไป สวนท 1 ผลการวจยขอมลพนฐานเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา พนกงาน Generation Y ในโรงแรมหาดาวในเขตกรงเทพมหานครทท าการใหสมภาษณ เปนพนกงานเพศหญงมากกวาเพศชาย มอายอยในชวง 25 ป ขนไปมการศกษาระดบมธยมปลาย ถงปรญญาตร และมสถานภาพโสดมากกวาแตงงาน สวนประสบการณการท างาน อยระหวาง 1 – 3 ป และพนกงานมความพงพอใจในการท างาน มากถงมากทสด กบโรงแรมหาดาวในเขตกรงเทพมหานคร สวนท2 ผลสรปตามวตถประสงคของงานวจย 1. เพอศกษาปญหาการท างานของพนกงานท าหองพก (Room attendant) กลม Generation Y ในกลมอาย 22—30 ปของโรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษา ไดพบปญหาทส าคญหลกๆดวยกน 6ปญหาหลกดวยกน คอ 1. ปญหาของใชในงานไมเพยงพอในการท างาน 2. ปญหาในการตดตอสอสารภาษาองกฤษ 3. ปญหาจ านวนพนกงานไมเพยงพอ 4. ปญหาสญญาณตดตอสอสารไมเสถยร 5. ปญหาการท างานกบเพอนรวมงาน 6. ปญหาการท าหองพกมเวลาจ ากดในการท างาน ปญหาทไดจากงานวจย ทง 6 ขอ เปนปญหาทมความส าคญอยางยงตอการท างานของพนกงาน และชวยเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน ชวยอ านวยความรวดเรวในการบรการแขก 2. เพอศกษาปจจยสนบสนนประสทธภาพในการท างานของพนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) ในกลม Generation Y โรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาในเรองปจจยสนบสนนประสทธภาพในการท างานของพนกงานนน ในสงทพนกงานตองการคอ พนกงานไดรบการฝกอบรม ดานภาษาองกฤษ ความรและเทคนคตางๆในการท าความสะอาดจากผเชยวชาญ การสนบสนนในดานอปกรณ ของใชตางๆในการบรการแขก การมสญญาณสอสารทดบนหองพก


C 84

แขก กบส านกงานแมบานตดตอกนไดมากขน และทส าคญทสด คอ การมหวหนาทด เขาใจปญหาในการท างาน ควรชวยแนะน าและตกเตอนในเรองตางๆโดยไมคดผลประโยชนของตนเองมากไป อภปรายผลการวจย ศกษาปญหาของพนกงานท าหองพก (Room attendant) กลม Generation Y ในกลมอาย 22—30 ปของโรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยไดอภปรายผลตามวตถประสงคของการวจยดงน ดานปญหาของใชในงานไมเพยงพอในการท างาน เปนปญหาส าคญอยางยงตอประสทธภาพในการท างานซงสอดคลองกบ Malik (2010) กลาวไวปญหาของใชบรการแขกไมเพยงพอ และสอดคลองกบ Hsiang –Mei Chien (1997) กลาวไวเรองปญหาเครองมออปกรณในการบรการลกคาไมเพยงพอตอการบรการ ผบรหารควรศกษาปญหาของใชการบรการแขกในชวงอตราการเขาพกของลกคาในแตละชวงของเทศกาล ปญหาในการตดตอสอสารภาษาองกฤษ การวจยพบวาพนกงานท าหองพกมความร ในดานภาษาองกฤษนอยมาก พบวาพนกงานมความรระดบมธยมตอนปลาย ซงสอดคลองกบงานวจย ของ Malik (2010) กลาวไววา ปญหาพนกงานสวนใหญไมสามารถสอสารภาษาองกฤษกบแขกชาวตางชาตได ดงนนผบรหารทางโรงแรม ควรสงเสรมและใหความรเพอประสทธภาพในการท างานไดดยงขน ปญหาจ านวนพนกงานไมเพยงพอ เปนปญหาส าคญอยางยงตอประสทธภาพการท างานในการบรการแขก ซงผลการวจยสอดคลอง กบ Malik (2010) ไดกลาวไว ปญหาจ านวนพนกงานแมบานไมเพยงพอในการบรการแขก ทางฝายผบรหารตองรบแกไขปญหาพนกงานไมเพยงพอโดยประกาศรบสมครพนกงานใหมเขามาแทนทใหไดเรวทสด ปญหาสญญาณตดตอสอสารไมเสถยร ถอวาเปนปญหาทส าคญอยางยงตอประสทธภาพในการท างานบรการแขก บนหองพกแขกตามชนตางๆ ซงปญหาในขอนเปนปญหาทคนพบใหมทเกดขน เกยวกบสญญาณการตดตอสอสารทางโทรศพท โดยเฉพาะบนชนท างานตกสงๆจะมปญหาสญญาณโทรศพทขาดชวงในการตดตอ ผบรหารควรลงทนตดตงสญญาณเพมมากขนบนชนท างานตางเพอประสทธภาพการท างานทสะดวกรวดเรวในการบรการแขก ปญหาการท างานกบเพอนรวมงาน เปนปญหาส าคญตอประสทธภาพในการท างานรวมกน ซงสอดคลองกบ Hsiang –Mei Chien (1997) กลาวไว ในเรอง ปญหาระบบการตดตอสอสารยงไมดพอระหวาง หวหนางานประจ าชนกบพนกงานปฏบตการ ทางหวหนาแผนกควรก ากบดแลในเรองการสงงาน ขอมลตางๆในการประชมตอนเชา สอสารกนใหมากขน และตดตามผลงานใหมากขน เพอประสทธภาพในการท างานใหดขนในแผนก ปญหาการท าหองพกมเวลาจ ากด ซงเปนปญหาส าคญอกปญหาหนงตอการบรการแขกทมาใชบรการ ซงสอดคลองกบ Malik (2010) ไดกลาวไวเกยวกบ ปญหาการจ ากดเวลาการท างาน และสอดคลองกบ Hsiang-Mei Chien (1997) ไดกลาวไวเกยวกบปญหา ความกดดนในการท างาน เนองจาก แขกทจะเขาพกใหมก าลงจะมาแตแขกเกายงอยในหองหลงจากแขกเกาไปแลว พนกงานตองรบเรงท าหองพกเพอตอนรบกบแขกใหมทเขาพก ทางหวหนาแผนกควรมการตรวจสอบสม าเสมอในเรองอตราการเขาพกของแขกใหม และอตราการออกของลกคา เพอจะไดเตรยมก าลงเสรมในดานบคคลากรมาชวยกน และควรมการประสานงานกบฝายตอนรบสวนหนากนมากขน เพอศกษาปจจยสนบสนนประสทธภาพในการท างานของพนกงานท าหองพกแขก (Room attendant) ในกลม Generation Y โรงแรมหาดาวทเปดมาไมเกน 10 ป ในเขตกรงเทพมหานคร


C 85

ผลการศกษาในเรองปจจยสนบสนนประสทธภาพในการท างานของพนกงานนน ในสงทพนกงานตองการคอ พนกงานไดรบการฝกอบรม ดานภาษาองกฤษ ดาน ความรและเทคนคตางๆในการท าความสะอาดจากผเชยวชาญ ดานการสนบสนนในดานอปกรณ ของใชตางๆในการบรการแขก ดานการมสญญาณสอสารทดบนหองพกแขก กบส านกงานแมบานตดตอกนไดมากขน และทส าคญทสด คอ การมหวหนาทด เขาใจปญหาในการท างาน ควรชวยแนะน าและตกเตอนในเรองตางๆโดยไมคดผลประโยชนของตนเองมากไป หากสงทพนกงานตองการไดรบการสงเสรมจากฝายบรหารในเรองตางๆทไดกลาวมาจะเปนการสงเสรมการท าใหของพนกงานไดมประสทธภาพมากขนในการบรการแขกผมาเยอน และเปนผลดตอองคกรในเรองการท างานของพนกงานปราศจากการลาออก เพราะสงทพวกเขาตองการเพอการท างานไดสะดวก รวดเรวมากขน ขอคนพบ พนกงาน Generation Y ทมความสอดคลองกบ กานตพชชา เกงการชาง (2556) ไดกลาวถง เจนเนอเรชนวาย (Generation Y) กลมนมความเปนตวของตวเอง และเชอมนในตนเองสง แตมกออนไหวตอ สงเราไดงาย ไมชอบอยในกรอบ ไมชอบกฎ กตกาไมชอบกระบวนการทคอยเปนคอยไป ชอบความทาทาย ตองการใหคนอนเขาใจทงความคดและความรสก มกอยากไดผลตอบแทนสงๆ แตไมตองการไตเตาเสนทางอาชพการท างานโดยเรมจากระดบปฏบตการ ประชากรกลมน ใหความส าคญกบกระบวนการคด มากกวาการทองจ าหรอปฏบตตามกฎเกณฑอยางเครงครดตามค าสง จงมกไมตองการค าแนะน าควรหรอไมควรท าอะไร แตใหความสนใจกบผลส าเรจของงานหรอความทาทายของเนอหาของงานมากกวาวธการท างาน ทส าคญมกทจะเปดใจยอมรบและปรบตวใหเขากบสถานการณ จะมความคลองตว ในการตดตอสอสาร มการใชระบบ ไลนกลม มากกวา พนกงาน Generation X ท าใหปญหาในการตดสอสารในแผนกลดนอยลงไปมาก จากการสงเกตพนกงาน Generation Y จะมความสข กบการใชเทคโนโลยสมยใหมมาใชในทท างาน มความพงพอใจ ถงหนาทความรบผดชอบทชดเจน และมสวนรวมในการออกความคดเหนในการท างาน มความมงมน พรอมและยนดทจะท างานหนกและมากขน เพอความส าเรจของตนเอง และขององคกร สวนพนกงาน Generation X กพรอมทจะเรยนรเทคโนโลยทเกดขน เพอน ามาใชในการท างานใหดยงขน แตยงตองใชเวลาเรยนรเพมมากขน ในดานเทคโนโลยสมยใหม และปญหาใหมทพบและแตกตางไปจากงานวจยในอดตคอ ปญหาทเกยวของกนในเรองสญญาณมอถอระบบ Wi-Fi ทเชอมตอในระบบสอสารตดตอในการท างานยงไมเสถยร ในดานขอจ ากด จากการลงพนท เพอทจะไปสมภาษณพนกงานท าความสะอาดหองพกแขก ในกลม Generation Y ในโรงแรมระดบ 5 ดาว ทเปดไมถง 10 ป ในเขตกรงเทพมหานครนนคอนขางจะมอปสรรคในการตดตอ กบทางหวหนาแผนกแมบานแตละท เนองจากตองเชคเรองอตราการเขาพก เปนอนดบแรก เพอหลกเลยงผลกระทบในการบรการ ท าใหมขอจ ากดในเรอง การขอพนกงาน สถานทสมภาษณ รวมไปถงเวลาในการสมภาษณพนกงาน ซงสงเกตจากสหนาแลวพบวา พนกงานกงวลและตองการทจะใหสมภาษณใหเสรจเพอจะไดไปท างานตอ ซงเวลาในการสมภาษณไดไมเกนครงชวโมง และไมสามารถเกบรายละเอยดเชงลกไดมากพอ จากผลการวจยเรองน ผวจยมขอเสนอแนะดงน ทางโรงแรมควรมการลงทนและพฒนาระบบสญญาณสอสารใหมประสทธภาพมากขน หวหนางานควรใสใจในการท างานของพนกงานกลม Generation Y ศกษาอปนสยของพนกงาน และมอบหมายงานทพวกเขาถนดและสามารถท าไดด และถามปญหาเรองอปกรณของใชขาดแคลน หรอมอปสรรคในการท างาน ทางหวหนาแผนกกควรมการสอสารอยางสม าเสมอ เพอใหพวกเขาไดทราบวาขอมล และรายละเอยดทเปนปจจบน เพอใหพวกเขาไดรบทราบขอมล และเขาใจวาหวหนางานก าลงดแลและตดตามปญหานน ไมไดเพกเฉย และในการท าวจยในครงนไดคนพบปญหาปจจยสนบสนนตอประสทธภาพการท างาน และสามารถใชผลการวจยนวางแผนรกษาบคลากร ใหคงอยกบองคกร เพอปองมให


C 86

เกดภาวะ การขาดแคลนบคลากรแมบานในอนาคต และยงสามารถใชขอมลวางแผนในการท างานใหมประสทธภาพมากขน นอกจากนผลการวจยยงเปนประโยชนแกนกวชชาการ และนกวจยและผสนใจทวไป ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป เนองจากผศกษามเวลาจ ากด จงไมสามารถศกษาเกยวกบปจจยอนๆทอาจมผลกระทบตอปญหาการท างาน ของพนกงานท าหองพกแขกในกลม Generation Y เชน ชวงเวลาในการบรการ ความตองการของกลมลกคาทแตกตางกน เพอใหทราบถงความตองการทแทจรงของลกคา และ ชนดของกลมลกคา เชนมาท าธรกจ หรอ ลกคากลมทมาทองเทยว เปนตน ในการศกษาครงตอไป ควรศกษาวจยเกยวกบแรงจงใจในการท างาน และแนวทางการสรางความผกพนตอองคกรของพนกงานแผนกแมบาน เพอน ามาพฒนาและปรบปรงการบรหารงานใหดขนในอนาคต เอกสารอางอง กรมการทองเทยว. (2558). http://tourism2.tourism.go.th/home/details/11/221/25516 กานตพชชา เกงการชาง. (2556). Generation Y and a New Challenge in a Human Resources

Administration เจเนอเรชนวายกบความทาทายใหมในการบรหารทรพยากรบคคล www.re.kps.ku.ac.th/e-journal/index.php/component/k2/item พชญา วฒนรงสรรค. (2558). การเพมประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงานโรงแรมระดบ 4 ดาว ยานสยามสแควร: วทยานพนธมหาบณฑต สาขา การจดการอตสาหกรรมการ บรการและการทองเทยว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย กรงเทพ พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรม โอกระ เพรสทจ (Okura Prestige Hotel) กรงเทพมหานคร พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรม แคมพนสก (Kempinsky Hotel) กรงเทพมหานคร พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรม เลอเมอรเดยน สรวงศ (Le Meridien Hotel ,Surawong) กรงเทพมหานคร พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรมฮลตน สขมวท (Hilton Hotel, Sukhumvit) กรงเทพมหานคร พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรมมารออท สขวท (Mariotte Hotel,

Sukhumvit) กรงเทพมหานคร พนกงานท าหองพกแขก กลม Generation Y จากโรงแรม โซฟเทล โซ สาทร (Sofitel So Hotel) กรงเทพมหานคร Hsiang – Mei Chien. (1997). Employee turnover: Housekeeping department of Rochester Hotel: 1991 VS 1996 case study .สบคนเมอ 10 April, 2559 from http://scholarworks.rit.edu/theses Malik. (2010). The problem faced by The Housekeeping Department of Novotel SoloHotel.สบคน February, 559 from http://core.ac.uk/download/files/478/

12350560.pdf

http://www.re.kps.ku.ac.th/e-journal/index.php/component/k2/item

http://core.ac.uk/download/files/478/%2012350560.pdf

http://core.ac.uk/download/files/478/%2012350560.pdf

Poster Presentation

C – วทยาการจดการ



C 87

ปจจยทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล กรณศกษา : ส านกงานปลดกระทรวงการคลง FACTORS AFFECTING THE EFFICENCY OF ADMINISTRATION IN ACCORDANCE WITH GOOD GOVERNANCE : A CASE STUDY OF THE OFFICE OF THE PERMANENT SECRETARY FOR FINANCE

จนญญา อนทะนน1 , อรอมา รตนศรปญญะ2

Janunya Intanin1, On-Uma Rattanasripanya2

1คณะรฐประศาสนศาตร มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด 1Faculty of Master of Public Administration, Stamford University



การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง และปญหา อปสรรค ของการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ดวยวธการวจยเชงคณภาพควบคปรมาณ กลมตวอยาง คอ ผบรหารและเจาหนาทจากส านกงานภายในส านกงานปลดกระทรวงการคลง จ านวน 215 คน เกบรวมรวมขอมลโดยใชแบบสมภาษณและแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานดวยสถต t-test, F-test (ANOVA) และคาสถตสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ก าหนดนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลการวจยพบวา 1) กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 67.40 อาย 31 - 35 ป รอยละ 27.91 ระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 67.44 ต าแหนงงาน คอ ขาราชการ รอยละ 41.40 และระยะเวลาการปฏบตงาน คอ นอยกวา 5 ป รอยละ 40.93 2) ความคดเหนของกลมตวอยางตอการบรหารงานตามหลก ธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง ทง 6 ดาน ในภาพรวม อยในระดบมาก (x = 3.46) โดยในรายดานพบวา หลกความรบผดชอบ หลกความคมคา หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม และหลกความโปรงใส อยในระดบมาก สวนหลกนตธรรม อยในระดบปานกลาง 3) ผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบความคดเหนของกลมตวอยางตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล เมอจ าแนกตามเพศและระดบการศกษา พบวา ไมแตกตางกน สวนจ าแนกตาม อาย ต าแหนงงาน และระยะเวลาการปฏบตงาน พบวาแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และปจจยในการด าเนนงาน ทง 6 ดาน เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

ค าส าคญ: การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ประสทธภาพในการบรหารงาน ส านกงานปลดกระทรวงการคลง



C 88

ABSTRACT These objectives of this research were: 1) to study the levels of Administration in

Accordance with Good Governance. 2) To study factors that affecting the Efficiency of Administration in Accordance with Good Governance of The Office of the Permanent Secretary. 3) To study problems, obstacles and suggestion from factors that affecting the Efficency of Administration in Accordance with Good Governance of The Office of the Permanent Secretary. Research Methodology by interview Directors of The Office of the Permanent Secretary and collecting data from the Personal The Office of the Permanent Secretary by Using a sample of 215 people analyze data using statistical computer program to determine the percentage, frequency, Mean, standard deviation and Pearson’s Product correlation. This study to determine the level of statistical significance at the 0.05 level to describe the individual factors of the sample and the variables studied.

Results of the research were: 1) The mostly population sample group is male accounted for 67.40 percent, Age 31-35 years accounted for 27.91 percent, degree of Education is Bachelor’s degree or equivalent accounted for 67.44 percent, Job Position is government officer accounted for 41.40 percent and duration of working is lower 5 years accounted for 40.93 percent. 2) The opinion of the population sample group which Administration in Accordance with Good Governance of The Office of the Permanent Secretary in 6 aspects, overall was at the high level (x = 3.46)when considering each aspect The Accountability, Value for money, Ethics, Participation and Transparency was at the high level. Rule of Law was at medium level. 3) The result of tests hypothesis that compare opinion for Administration in Accordance with Good Governance of The Office of the Permanent Secretary when classify by Sex and Degree of education found that not different, when classify by Age, Job Position and Duration of working found that different statistical significance at the 0.05 level and Administer factor was working environment, Policy Management, Participation, Organization Culture and Skill, Knowledge, Ability which these factors have a positive relationships with Administration in Accordance with Good Governance of The Office of the Permanent Secretary have statistical significance at the 0.01

Keywords : Administration in Accordance with Good Governance, The Efficency of Administration, The Office of The Permanent Secretary. บทน า

ตามมาตรา 74 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 บญญตไววาขาราชการพนกงาน ลกจางของหนวยราชการ รฐวสาหกจ หรอเจาหนาทอนของรฐมหนาทด าเนนการใหเปนไปตามกฎหมายเพอรกษาประโยชนสวนรวมอ านวยความสะดวก และใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมาภบาล (รฐธรรมนญ พ.ศ. 2550: 2) ซงปจจบนหลกการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล (Good Governance) ไดรบการยอมรบน ามาปฏบตกนอยางแพรหลายทงหนวยงานภาครฐและเอกชนเพอเปนเครองมอทแสดงถงระบบการท างานทมประสทธภาพ โปรงใส เปนธรรม สจรต รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช



C 89

2550 ก าหนดใหใชหลกธรรมาภบาล ในการปฏบตงานแสดงใหเหนวา รฐตองมการจดระบบราชการและงานของรฐใหมประสทธภาพตลอดจนใหความสนใจกบความตองการของประชาชนอยางแทจรงเพราะธรรมาภบาล คอ การบรหารกจการบานเมองและสงคมทดเพอเปนแนวทางส าคญในการบรหารราชการ และการบรหารในภาคเอกชน รฐวสาหกจ อกทงเพอเปนเครองหมายรบประกนถงความยตธรรม โปรงใส ตรวจสอบได การมสวนรวมของประชานและผมสวนไดสวนเสยดวยเหตน รฐบาลไทยจงไดใหความส าคญกบการปฏรประบบราชการ และการใหความส าคญกบการบรหารจดการองคการ โดยเนนการบรหารกจการบานเมองทด หรอหลก ธรรมาภบาล เพอใหหนวยงานของรฐปฏบตงานอยางมประสทธภาพ และมประสทธผลมากทสด น าไปสการบรรลพนธกจขององคกรทตงไว (ณฐปดลภ ญาณมโนวศษฎ. 2558 : 37)

กระทรวงการคลง เปนองคกรภาครฐทมหนาทและความรบผดชอบเกยวกบเศรษฐกจ การเงน และการคลง ส านกงานปลดกระทรวงการคลง เปนสวนราชการหนงในสงกดกระทรวงการคลง โดยมวสยทศน คอ มงสความเปนเลศในการบรหารงานของกระทรวงการคลงตามหลกธรรมาภบาลและมภารกจเกยวกบราชการทวไปของกระทรวง และราชการทมไดก าหนดใหเปนหนาทของกระทรวงหนงกระทรวงใดในสงกด โดยเฉพาะ รวมทงการก าหนดนโยบายสงเสรมการพฒนาศกยภาพเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน ตลอดจนพฒนาระบบบรหารจดการใหมประสทธภาพตามหลกธรรมาภบาลและสรางภาพลกษณทดขององคก รซงในปจจบนส านกงานปลดกระทรวงการคลงไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง ทงจากปจจยภายในและภายนอกประเทศโดยตรง จงมความจ าเปนตองด าเนนการเปลยนแปลงโดยก าหนดแนวทางใหสอดคลองกบยทธศาสตรของกระทรวงการคลงกบบรบททเปลยนแปลงไปตามกระแสโลกาภวฒน

ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะท าการศกษาวจยเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง วาปจจยใดทมสวนส าคญทจะท าใหการบรหารดงกลาวประสบความส าเรจ รวมทงเสนอแนะแนวทางในการด าเนนการดงกลาวใหมประสทธภาพยงขน โดยผลการศกษาครงนจะเปนประโยชนในการน าไปปรบใชเพอเปนแนวทางในการปรบปรงและการพฒนาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงใหมประสทธภาพมากขน และบรรลผลตามวสยทศนของส านกงานปลดกระทรวงการคลง คอมงสความเปนเลศในการบรหารงานของกระทรวงการคลงตามหลกธรรมาภบาล ทบทวนวรรณกรรม

แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสทธภาพ ประสทธภาพ (Efficiency) มความหมายวา การใชทรพยากรในการด าเนนการใดๆ กตาม โดยมสง

มงหวงถงผลส าเรจ และผลส าเรจนนไดมาโดยการใชทรพยากรนอยทสด และการด าเนนการเปนไปอยางประหยด ทงระยะเวลา ทรพยากร แรงงาน รวมทงสงตางๆ ทตองใชในการด าเนนการนนๆ ใหเปนผลส าเรจ และถกตอง การวจยน ไดศกษาเกยวกบประสทธภาพการปฏบตงาน ซงมนกวชาการไดใหความหมายไวดงน

สมยศ แยมเผอน (2551 : 11) ไดกลาววาประสทธภาพในการท างาน หมายถง สงทเกดจากความ พงพอใจของขาราชการทท างานรวมกนเปนกลม การมปฏสมพนธระหวางบคคล โดยพจารณาถงภารกจ ทปฏบต ความสามารถความพงพอใจทจะท างานรวมกนในอนาคต ซงการบรรลผลการปฏบตงานตามเปาหมาย อยในมาตรฐานดานปรมาณ คณภาพ และเหมาะสมกบเวลา

ไพบลย ตงใจ (2554 : 8) ไดกลาววา ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง การกระท าของแตละบคคล ทมความสามารถและความพรอม พยายามทมเทอยางเตมใจในการปฏบตงานของตน ดวยความมระเบยบ มกฎเกณฑ ปฏบตงานใหเสรจทนเวลา รวดเรว ถกตอง มคณภาพและมาตรฐาน



C 90

จงสรปไดวาบคคลจะมประสทธภาพการปฏบตงาน ตองเกดจากความขยนหมนเพยรมความรบผดชอบและเอาใจใสในงานพรอมดวยจตใจทซอสตย และภกดตอองคกร งานจะประสบความส าเรจตามเปาหมายขององคกรทก าหนดไวหรอดยงขน

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรหาร การบรหาร ( Administration) และการจดการ ( Management) มความหมายเหมอนกน ใชแทนกน

ได และมกจะใชรวมกนคอ “การบรหารจดการ” แตอาจมการน าไปใชในลกษณะทแตกตางกนในแตละองคกร ไดแก การบรหาร ( Administration) มกจะเปนเรองการก าหนดนโยบาย นยมน าไปใชในการบรหารองคกรของทางราชการหรอองคกรทไมมงหวงผลก าไร สวนการจดการ ( Management) เปนเรองของการน านโยบายไปสการปฏบต นยมใชในการบรหารองคกรทางธรกจ ซงมวตถประสงคเพอมงแสวงหาก าไร หรอก าไรสงสด (วรช วรชนภาวรรณ, 2545)

กระบวนการบรหาร เกดไดจากหลายแนวคด เชน โพสคอรบ (POSDCORB) เกดจากแนวคดของ กลคและเออรวค (Gulick & Urwick อางถงใน พระศรพรรณ โชตปญโญ (สวรรณแสง), 2557) ซงแตละแนวค ดประกอบด วยข นตอนการบร หาร 7 ประการ ได แก การวางแผน (Planning) การจ ดอ ง ค ก า ร ( Organizing) ก า ร บ ร ห า ร ง า น บ ค ค ล ( Staffing) ก า ร อ า น ว ย ก า ร ( Directing) ก า รประสานงาน (Coordinating) การรายงาน (Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting) ขณะทกระบวนการบรหารตามแนวคดของ เฮนร ฟาโยล (Henry Fayol อางถงใน พระมหากตตศกด ชามารตน, 2555) ประกอบดวย 5 ประการ ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ(Organizing) การบงคบการ (Commanding) การประสานงาน (Coordinating) และการควบคมงาน (Controlling) หรอรวมเรยกวา พอคค (POCCC)

แนวคดและทฤษฎเกยวกบหลกธรรมาภบาล ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542

ระบวาธรรมาภบาลมองคประกอบ 6 ประการ คอ 1. หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎ ขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปนทยอมรบ

ของสงคม ไมเลอกปฏบต และสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมายและกฎขอบงคบเหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมาย มใชตามอ าเภอใจ หรอตามอ านาจของตวบคคล

2. หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกน โดยมการใหและการรบขอมลทสะดวกเปนจรง ทนการณ ตรงไปตรงมา มทมาทไปทชดเจนและเทาเทยม มกระบวนการตรวจสอบความถกตองชดเจนได

3. หลกการมสวนรวม ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบร รวมคด และรวมเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาส าคญของประเทศในดานตาง ๆ เชน การแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามต นอกจากนยงรวมไปถงการรวมตรวจสอบ และรวมรบผดชอบตอผลของการกระท านน

4. หลกความรบผดชอบตรวจสอบได ไดแก ความรบผดชอบทตรวจสอบไดเปนการสรางกลไกใหมผรบผดชอบ ตระหนกในหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมอง และกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตาง และความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน

5. หลกความคมคา ไดแก การบรหารจดการและการใชทรพยากรทมจ ากด ใหเกดประโยชนคมคา เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม



C 91

6. หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม ส านกในหนาทของตนเอง มความซอสตยสจรต จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย และเคารพในสทธของผอน

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการมสวนรวม การมสวนรวม (participation) คอ เปนผลมาจากการเหนพองกนในเรองของความตองการและ

ทศทางของการเปลยนแปลงและความเหนพองตองกน จะตองมมากจนเกดความคดรเรมโครงการเพอการปฏบต เหตผลเบองแรก ของการทมคนมารวมกนไดควรจะตองมการตระหนกวาปฏบตการทงหมดหรอการกระท าทงหมด ทท าโดยกลมหรอในนามกลมนน กระท าผานองคการ (Organization) ดงนนองคการจะตองเปนเสมอนตวน าใหบรรลถงความเปลยนแปลงได (ยพาพร รปงาม, 2545:5)

ขนตอนการมสวนรวมทแสดงถงการมสวนรวมทแทจรงของประชาชนในการพฒนา ม 4 ขนตอน ดงน (โกวทย พวงงาม, 2545 : 8)

1. ขนตอนการคนหาปญหาและสาเหตของปญหา กลาวคอ ถาหากประชาชนยงไมสามารถทราบถงปญหาและเขาใจถงสาเหตของปญหา ในทองถนของตนเปนอยางดแลว การด าเนนงานตาง ๆ เพอแกปญหาของทองถนยอมไรประโยชน เพราะประชาชนจะไมเขาใจและไมเหนถงความส าคญของการด าเนนงานเหลานน

2.ขนตอนการวางแผนด าเนนกจกรรม เพราะการวางแผนด าเนนงานเปนขนตอนทจะชวยใหประชาชนรจกวธการคด การตดสนใจอยางมเหตผล รจกการน าเอาปจจยขาวสารขอมลตาง ๆ มาใชในการวางแผน

3.ขนตอนการลงทนและการปฏบตงาน แมประชาชนสวนใหญจะม ฐานะยากจน แตกมแรงงานของตนทสามารถใชเขารวมได การรวมลงทนและปฏบตงานจะท าใหชาวชนบทสามารถคดตนทนด าเนนงานไดดวยตนเอง ท าใหไดเรยนรการด าเนนกจกรรมอยางใกลชด

4.ขนตอนการตดตามและประเมนผลงาน ถาหากการตดตามงานและ ประเมนผลงานขาดการมสวนรวมแลวประชาชนยอมจะไมทราบดวยตนเองวางานทท า ไปนนไดรบผลด ไดรบประโยชนหรอไมอยางใด การด าเนนกจกรรมอยางเดยวกนใน โอกาสตอไป จงอาจจะประสบความยากส าบาก วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงตามความคดเหนของเจาหนาทส านกงานปลดกระทรวงการคลง

2. เพอศกษาเปรยบเทยบระดบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงตามความคดเหนของเจาหนาทส านกงานปลดกระทรวงการคลงจ าแนกตามปจจยสวนบคคล

3. เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

4. เพอศกษาลกษณะปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ จากปจจยทม อทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ ผบรหารของส านกงานปลดกระทรวงการคลง จ านวน 5 คน และตวแทนเจาหนาท

ทปฏบตงานจากส านกงานตางๆภายในส านกปลดกระทรวงการคลง 11 ส านก จ านวน 464 คน โดยใชวธการสมตวอยาง แบบแบงกลม (Cluster Sampling) เพอใหไดกลมตวอยางทตงไว จ านวน 215 คน



C 92

2. เครองมอทใชในการวจย ผวจยใชการสมภาษณและแบบสอบถาม เปนเครองมอในการวจย โดยสรางขนจากการศกษา

เอกสาร แนวคด ทฤษฎตางๆ ตลอดจนงานวจยทเกยวของและสมภาษณแนวคดของผบรหารภายในหนวยงาน เพอใหครอบคลมถงวตถประสงคของการวจยทก าหนดไว

3. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะห ผวจยใชเครองคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรปชวยการวเคราะหขอมล โดยใชสถตดงน 3.1 การทดสอบคาความเทยงตรงเชงเนอหา ดวยวธการหาคาสมประสทธความเทยงตรงเชง

เนอหา IOC (Item object congruence) 3.2 การทดสอบคาความเชอมนของเครองมอทใชในการวจยดวยวธการหาคาสมประสทธแอลฟา

ของครอนบาค (Cronbach alpha coefficient) 3.3 การหาคาระดบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลด

กระทรวงการคลงและปจจยทมผลตอทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง วเคราะหโดยหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

3.4 การทดสอบสมมตฐานการเปรยบเทยบความแตกตางโดยการทดสอบคาความแปรปรวนของตวแปร 2 กลม ดวยการวเคราะหคา t (t – test) การทดสอบคาความแปรปรวนของตวแปรทมมากกวา 2 กลม ดวยการวเคราะหคาความแปรปรวน (ANOVA)วธเปรยบเทยบคาเฉลยรายคโดยวธผลตาง LSD (Least Significant Difference)ก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3.5 การทดสอบสมมตฐานหาความสมพนธระหวางปจจยปจจยทม อทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงโดยคาสถตสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) ก าหนดระดบนยส าคญทางสถต ทระดบ 0.05 ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการวจย 1. ปจจยสวนบคคลของกลมตวอยางคอ บคลากรส านกงานปลดกระทรวงการคลง สวนใหญเปน

เพศชาย รอยละ 67.40 อาย 31 - 35 ปรอยละ 27.91 ระดบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทารอยละ 67.44 ต าแหนงงานคอ ขาราชการรอยละ 41.40 และระยะเวลาการปฏบตงาน คอ นอยกวา 5 ปรอยละ 40.93

2. ความคดเหนของกลมตวอยางตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงทง 6 ดาน ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยดานทมคาเฉลยมากเปนอนดบแรก คอ หลกความรบผดชอบ รองลงมา คอ หลกความคมคา หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม และหลกความโปรงใส อยในระดบมาก สวนหลกนตธรรม อยในระดบปานกลาง ดงภาพท 1



C 93

ภาพท 1: ระดบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

3. ความคดเหนของกลมตวอยางตอปจจยทมผลตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลทง 5 ดานในภาพรวม อยในระดบมาก)โดยในรายดานเมอเรยงล าดบตามคาเฉลยมากไปนอย อนดบแรก คอดานนโยบายของผบรหาร รองลงมา คอ ดานวฒนธรรมองคกร ดานทกษะความรความสามารถ และดานสภาพแวดลอมในการท างานอยในระดบมาก สวนดานการมสวนรวมอยในระดบปานกลาง ดงภาพท 2

ภาพท 2: ระดบปจจยทมผลตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

4. ผลการทดสอบสมมตฐานท 1 เปรยบเทยบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

ของส านกงานปลดกระทรวงการคลง จ าแนกตามเพศและระดบการศกษา พบวาไมแตกตางกน เมอจ าแนกตาม อาย ต าแหนงงาน และระยะเวลาการปฏบตงาน พบวากลมตวอยางมระดบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงตารางท 1



C 94

ตารางท 1: ความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

ความคดเหนตอการบรหารงาน ตามหลกธรรมาภบาล

ปจจยสวนบคคล

เพศ อาย ระดบ

การศกษา ต าแหนง

งาน ระยะเวลา

การปฏบตงาน 1. หลกนตธรรม .707 .024* .186 .185 .001* 2. หลกคณธรรม .476 .115 .036* .210 .001* 3. หลกความโปรงใส .817 .045* .166 .129 .000* 4. หลกการมสวนรวม .797 .000* .041* .016* .000* 5. หลกความรบผดชอบ .259 .002* .539 .000* .000* 6. หลกความคมคา .276 .095 .476 .068 .002*

รวม .755 .004* .149 .030* .000* * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

5. ผลการทดสอบสมมตฐานท 2 ความสมพนธของปจจยในการด าเนนงานกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงพบวา ปจจยในการด าเนนงานคอ สภาพแวดลอมในการท างาน นโยบายของผบรหาร การมสวนรวม วฒนธรรมองคกร และทกษะ ความร ความสามารถเปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยปจจยทมความสมพนธทางบวกกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลมากเปนอนดบแรก คอ ปจจยดานการมสวนรวม(r =.825) รองลงมา คอ ปจจยดานวฒนธรรมองคกร (r =.818) ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถ(r =.796) และปจจยดานนโยบายของผบรหาร(r =.705) ซงมระดบความสมพนธอยในระดบสง สวนปจจยดานสภาพแวดลอมในการท างาน (r =.681) มระดบความสมพนธอยในระดบปานกลาง ดงตารางท 2 ตารางท 2: ปจจยทมความสมพนธกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

ปจจยทมความสมพนธกบการบรหารงานตาม หลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง X S.D.

คาความสมพนธ (r)

ระดบความสมพนธ

1. สภาพแวดลอมในการท างาน 3.49 0.75 .681** ปานกลาง 2. นโยบายของผบรหาร 3.70 0.62 .705** สง 3. การมสวนรวม 3.47 0.74 .825** สง 4. วฒนธรรมองคกร 3.56 0.70 .818** สง 5. ทกษะ ความร ความสามารถ 3.51 0.69 .796** สง หมายเหต ** มระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

114



C 95

6. ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพถงปญหา อปสรรคในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง พบวา ผบรหารและบคลากรบางสวนยงไมเขาใจและไมใหความส าคญกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล จงท าใหการบรหารจดการไมเกดความคมคาและขาดการมสวนรวมในการปฏบตงาน ซงผบรหารไดใหขอเสนอแนะ ถงแนวทางบรหารงานของส านกงานปลดกระทรวงการคลง คอ ผบรหารควรปฏบตตนเปนผน า โดยใหความส าคญในการน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการปฏบตงาน รวมถงการใหความร ความเขาใจแกบคลากรทกหนวยงาน และก าหนดแนวทางในการด าเนนงานทสามารถปฏบตไดจรง เปดโอกาสใหทกสวนงานมสวนรวมในการท างาน มการจดท าแผนสงเสรมธรรมาภบาลอยางเหมาะสมใหแตละหนวยงานของส านกงานปลดกระทรวงการคลง

อภปรายผล 1. ระดบความคดเหนของกลมตวอยางตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลด

กระทรวงการคลง ในภาพรวมอยในระดบมาก แสดงใหเหนเจาหนาทส านกงานปลดกระทรวงการคลง มการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาล อยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะส านกงานปลดกระทรวงการคลง มระเบยบการปฏบตงานทยดหลกหลกธรรมาภบาล ซงสอดคลองกบการศกษาของพระศรพรรณ โชตปญโญ (สวรรณแสง) (2557) เรองการบรหารงานบคคลตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน ซงผลการวจยพบวา การบรหารงานบคคลตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาโดยรวมอยในระดบมากและผลการศกษา พศสมย หมกทอง (2555)เรองการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ของส านกงานเขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวาความคดเหนของบคลากรทมตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของ ส านกงานเขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมากเชนกน

2. ผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง จ าแนกตามเพศและระดบการศกษา พบวา ไมแตกตางกน เมอจ าแนกตาม อาย ต าแหนงงาน และระยะเวลาการปฏบตงาน พบวา กลมตวอยางมระดบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 แสดงใหเหนวา อาย ต าแหนงงาน และระยะเวลาการปฏบตงาน มผลตอการรบรถงการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล สอดคลองกบผลการศกษาของ พศสมย หมกทอง (2555) เรองการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ของส านกงานเขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร ผลการเปรยบเทยบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานเขต บางกอกนอย กรงเทพมหานคร พบวาบคลากรมความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยภาพรวม ดานเพศไมแตกตางกน สวนดานอาย การศกษา ต าแหนง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนง รายได โดยภาพรวม แตกตางกนอยางนยส าคญทางสถตท 0.05

3. ผลการทดสอบสมมตฐาน ความสมพนธของปจจยในการด าเนนงานกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงพบวา ปจจยในการด าเนนงานคอ สภาพแวดลอมในการท างาน นโยบายของผบรหาร การมสวนรวม วฒนธรรมองคกร และทกษะ ความร ความสามารถเปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01สอดคลองกบผลการศกษาของเสาวรกษ สวรรณสวาง (2550) เรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพการท างานของพนกงานบรษทประกนชวตในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ปจจยในการด าเนนงาน คอ ลกษณะงานทรบผดชอบโอกาสและความกาวหนาในการท างาน สภาพแวดลอมในการท างาน ความรวมมอภายในองคการและการท างานเปนทมและความสมพนธภายในองคการมความสมพนธกบประสทธภาพการท างาน



C 96

4. จากผลการศกษาขอมลเชงคณภาพ พบวา ผบรหารและบคลากรบางสวนยงไมเขาใจและไมใหความส าคญกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล จงท าใหการบรหารจดการไมเกดความคมคาและขาดการมสวนรวมในการปฏบตงาน โดยผบรหารควรปฏบตตนเปนผน าในการน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการปฏบตงาน รวมถงการใหความร ความเขาใจแกบคลากรทกหนวยงาน และก าหนดแนวทางในการด าเนนงานทสามารถปฏบตไดจรง เปดโอกาสใหทกสวนงานมสวนรวมในการท างาน มการจดท าแผนสงเสรมธรรมาภบาลอยางเหมาะสมใหแตละหนวยงานซงสอดคลองกบผลการศกษาของพระศรพรรณ โชตปญโญ (สวรรณแสง) (2557:บทคดยอ) เรองการบรหารงานบคคลตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน ผลการศกษาพบวา ควรมแนวทางการบรหารงานบคคลตามหลกธรรมาภบาลโรงเรยน มธยมมธยมศกษาผบรหารควรสงเสรมบคลากรในการพฒนาดวยความยตธรรมตอเนอง ผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรแสดงความคดเหนในการแสดงความตองการพฒนาของแตละบคลากร ผบรหารควรสงเสรมบคลากรใหเจรญกาวหนาต าแหนงตามความรความสามารถแตละบคคล สรป

จากผลการศกษาปจจยทมอทธพลตอการเพมประสทธภาพในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล กรณศกษา : ส านกงานปลดกระทรวงการคลง ผวจยจงมแนวทางในการน าผลการวจยไปพฒนาปรบปรงการบรหารงานและการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาล ในแตละดาน ดงตอไปน

1. ปจจยดานการมสวนรวม เปนปจจยทมความสมพนธทางบวกกบกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงมากเปนอนดบแรกดงนนส านกงานปลดกระทรวงการคลงควรเปดโอกาสใหเจาหนาททกระดบมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน และมสวนรวมในการชวยผลกดนการท างานของหนวยงานใหบรรลเปาหมาย โดยเปดโอกาสใหเจาหนาทไดแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการท างานของหนวยงานเพมมากขน

2. ปจจยดานวฒนธรรมองคกร เปนปจจยทมความสมพนธทางบวกกบกบการบรหารงานตามหล กธรรมาภบาลเปนล าดบรองลงมาซงวฒนธรรมองคกรเปนแบบแผนความคด ความรสก ทสมาชกไดรบการก าหนดรวมกนภายในองคกร วฒนธรรมองคการทดจะท าใหบคคลเกดความรวมมอกนในการท างานทมประสทธภาพ ดงนนส านกงานปลดกระทรวงการคลงควรสรางวฒนธรรมองคกรทเนนการท างานเปนทม สงเสรมใหเจาหนาทมการท างานรวมกน สงเสรมการปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบดวยความเสยสละเพอประโยชนตอสวนรวมเพมมากขน

3. ปจจยดานทกษะ ความร ความสามารถส านกงานปลดกระทรวงการคลงควรไดมการพฒนาความร สรางสรรคนวตกรรมใหมในงานปรบแผนกลยทธของหนวยงานในการปฏบตงานรวมถงใหความส าคญตอปญหาของเจาหนาทในการปฏบตงานเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาทกษะความสามารถของเจาหนาท และสงเสรมความตระหนกในหนาทความรบผดชอบตอการปฏบตงาน เอาใจใสตอปญหาทเกดขนและพรอมท จะแกไข และแสดงความรบผดชอบอยางเหมาะสม

4. ปจจยดานนโยบายของผบรหาร ส านกงานปลดกระทรวงการคลง ควรมการชแจงนโยบาย การด าเนนงานทไดน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการปฏบตงาน และมการสงเสรมใหความร ความเขาใจเกยวกบการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลอยางตอเนองและเพมมากขน ทงในสวนของผบรหารและเจาหนาท เพอใหทกคนไดมความเขาใจทถกตอง ยอมสงผลตอการเปลยนแปลงทศนคต จนน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอการลงมอปฏบตไดในทสด ท าใหมแนวทางการท างานไปในทศทางเดยวกน เปนการลดปญหาและอปสรรคทอาจจะเกดขนได



C 97

5. จากผลการเปรยบเทยบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลงจ าแนกตาม อาย ต าแหนงงาน และระยะเวลาการปฏบตงาน พบวากลมตวอยางมระดบความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานปลดกระทรวงการคลง แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนนในการจดกจกรรมสงเสรมใหความร ความเขาใจเกยวกบการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาล ควรค านงถงความแตกตางของกลมเปาหมายทจะจดกจกรรมสงเสรมดงกลาว โดยแยกตามกลมต าแหนงงานหรอ ระยะเวลาในการปฏบตงานเพอใหกจกรรมสงเสรมนนประสบความส าเรจ เอกสารอางอง โกวทย พวงงาม. (2545). การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ณฐปดลภ ญาณมโนวศษฎ. (2558) . การน าหลกธรรมาภบาลไปปฏบตขององคการบรหารสวนต าบลจงหวด

ฉะเชงเทรา.วารสารวชาการสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย. 21, ฉบบ 1 พฤษภาคม 2558.

พระศรพรรณ โชตปญโญ (สวรรณแสง). (2557). การบรหารงานบคคลตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน มธยมศกษา อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธ ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พระปยวฒน ปยสโล (จกรแต). (2554). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ของเทศบาลเมองแพร. วทยานพนธ ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พระมหากตตศกด ชามารตน. (2555). การเพมประสทธภาพการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล: กรณศกษา ส านกงานเขตภาษเจรญ. กรงเทพฯ. มหาวทยาลยราค าแหง.

พศสมย หมกทอง. (2555). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ของส านกงานเขตบางกอกนอย กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

ไพบลย ตงใจ. (2554). ประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงาน ตามหลกอทธบาท 4 : กรณศกษา บรษท แอมพาส อนดสตร จ ากด จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธ ปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

วรช วรชนภาวรรณ. (2545). การบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถน : สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศส ญปน และไทย. กรงเทพฯ : โฟรเพซ.

ยพาพร รปงาม. (2545). การมสวนรวมของขาราชการส านกงบประมาณ ในการปฏรป ระบบราชการ. ภาคนพนธ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สมยศ แยมเผอน. (2551). ปจจยทมผลตอประสทธภาพในการท างานของพนกงานปฏบตการ บรษทเอเชย มารน เซอรวส จ ากด (มหาชน). สารนพนธ ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เสาวรกษ สวรรณสวาง. (2550). ปจจยทมผลตอประสทธภาพการท างานของพนกงานบรษทประกนชวต ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.



C 98

วฒนธรรมองคการและความพงพอใจในการท างานทพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร Organizational Culture and Job Satisfaction Predicting the Loyality of Employees in the Food Processing Plants

ธนวฒน มนเหมอนปอม1, สนทร ศกดศร2

Thanawat Munmuenpom1, Soontaree Saksri 2

1มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ 1King Mongkut’s University of Technology North Bangkok

2มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ 2King Mongkut’s University of Technology North Bangkok

*Corresponding author, E-mail: [email protected], [email protected] บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาวฒนธรรมองคการ ความพงพอใจในการท างาน และความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 2) เพอศกษาความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการ กบความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 3) เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานกบความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 4) เพอพยากรณความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร ดวยวฒนธรรมองคการและความพงพอใจใน การท างานกลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ พนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร จ านวน 2 แหง จ านวน 325 คน เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลประกอบดวย คาความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนและวเคราะหการถดถอยพหคณ

ค าส าคญ: วฒนธรรมองคการ ความพงพอใจในการท างาน ความจงรกภกดของพนกงาน Abstract The objectives of this research were 1) to study the view of operation officer’s towards organization culture, the level of job satisfaction and the organizational loyalty of employees 2) to study the relationship between organization culture and the organizational loyalty of employees 3) to study the relationship between job satisfaction and the organizational loyalty of employees 4) to predict loyalty of employees with organization culture and job satisfaction. The research sample comprised of 325 employees in 2 factories which Food Processing Plants. Questionnaires were used for data collection. The statistics employed for data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Stepwise Multiple Regression Analysis.

Keywords: Organization culture job satisfaction loyalty of employees



C 99

บทน า ธรกจอตสาหกรรมอาหารในปจจบนเปนธรกจทมการเจรญเตบโตสง อตสาหกรรมอาหารของประเทศ

ไทยมการขยายตวเพอผลตอาหารตอบสนองความตองการของผบรโภค การทประเทศไทยมทรพยากรทอดม -สมบรณ ทงยงเปนประเทศทางดานเกษตรกรรมจงท าใหมวตถดบ และผลผลตทางอตสาหกรรมอาหารเปนจ านวนมาก สงผลใหเกดการแขงขนทงทางดานก าลงการผลต และการพฒนาทรพยากรมนษย โดยธรกจทเปนชนน าของโลกนน การตระหนกถงการสรางประสทธภาพของบคลากรไดรบความส าคญเปนอนดบแรกอยเสมอ ดงนน องคการจ าเปนตองปรบตวใหเขากบสถานการณทเปลยนแปลงไปโดยพยายามสงเสรมพฒนาศกยภาพและความสามารถของทรพยากรมนษยอยางเหมาะสม (อภชาต และคณะ, 2554) พนกงานหรอบคลากรภายในองคการนบเปนปจจยส าคญในการขบเคลอนองคการในปจจบนมการแขงขน และขยายตวของธรกจมากมาย ซงปจจยทท าใหองคการเดนหนาไดอยางมนคงและมประสทธภาพคอ บคลากรภายในองคการ ทงนตองม การบรหารจดการบคลากรใหมประสทธภาพพรอมทจะตอสฝาฟนอปสรรคตางๆในการท างาน โดยจะตองม การฝกอบรบ พฒนาบคลากรใหมความเชยวชาญ มความร ความสามารถในการปฏบตงาน ซงตวแปรทส าคญทจะมองขามไมได คอ ความจงรกภกดของพนกงานโดยลกษณะของความจงรกภกดของพนกงาน การทบคคลมความผกพนตอองคกร หรอเจตคตตอองคกรทจะสะทอนใหเหนถงระบบความเกยวของวา บคคลมความเชอมน ศรทธา รก และหวงแหนตอองคกรทตนเปนสมาชกอย (ปชานนท ชนะราว, 2556) บคลากรเปนหวใจส าคญในการขบเคลอนธรกจใหองคการมการด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขนซงตองอาศยบคลากรทมความรความสามารถและพรอมทจะทมเทใหกบการปฏบตงานไดอยางเตมทแตสงทจะท าใหบคลากรเก ดความจงรกภกดตอองคการจนน าไปสความทมเทและใหความเตมทในการปฏบตงานนนสงทส าคญ คอ ภายในองคการจะตองมวฒนธรรมองคการทด สมจนตนา คมภย (2553) กลาววา วฒนธรรมองคการเปนความเชอ คานยม ทศนคต ปทสถาน ความคาดหวงทองคการก าหนดขนมาเพอใชเปนแบบแผนส าหรบปฏบตรวมกนในองคการ จะแสดงออกมาเปนพฤตกรรมส าหรบตอบสนองตอสภาพแวดลอมขององคการทเปลยนแปลงอยางรวดเรวเพอใหองคการสามารถอยรอดหรอประสบผลส าเรจ ซงวฒนธรรมองคการมลกษณะเปนรปธรรมสามารถมองเหนไดอยางชดเจนและนามธรรมทฝงลกแลวแสดงเปนพฤตกรรมโดยไมรตว วฒนธรรมองคการสามารถถายทอดไปยงบคคลรนตอๆ ไปในองคการได มความมนคงยาวนานแตสามารถเปลยนแปลงได ความพงพอใจในการปฏบตงานถอเปนปจจยส าคญทท าใหบคคลมความรสกทดตองานทท ารวมถงเปนแรงกระตนทชวยใหบคคลมความตงใจในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถท าใหเกดประสทธผลในการปฏบตงานตามเปาหมายทก าหนดไว ธร สนทรายทธ (2553) กลาววา ความพงพอใจในการท างาน เปนความรสกรวมๆ ของบคคลตอ การท างานในทางดานดท เกดจากการท างาน ท าใหไดรบผลตอบแทนเก ดความพงพอใจ เกดความรสก กระตอรอรน มงมนทจะท างาน มขวญและก าลงใจในการท างาน สงผลตอประส ทธภาพแลประสทธผล การปฏบตงาน ทบทวนวรรณกรรม

แนวคดเกยวกบความจงรกภกดของพนกงาน ความจงรกภกดตอองคกร หมายถง ความรสกของบคคลทรสกจงรกภกดตอองคกร มทศนคตทดตอ

องคกร ความเตมใจ ความรสกรกใคร ความผกพน ความรสกไมอยากไปจากองคกร เปนสถานททตนปฏบตงานอยางทมเทและอทศตนใหกบองคกร มความพงพอใจในการท างานพอใจในผลงาน วฒนธรรม และจะปฏบตงานอยในองคกรตอไป ความสามารถเพอสรางสรรคองคกรใหเขมแขงและกาวหนา



C 100

องคประกอบของความจงรกภกด จากแนวคดเกยวกบความจงรกภกดของพนกงานดงกลาว ผวจยไดใชแนวคดของ Hoy and Ress (1974) ทกลาววาความจงรกภกด หมายถง สงทแสดงออกซงสมพนธภาพระหวางบคคลกบองคกร ถาคนยงมความจงรกภกดตอองคกรสงมากขนเทาไร แนวโนมทจะลาออกหรอทงองคกรไปกจะนอยลงเทานน องคประกอบของความจงรกภกด ประกอบดวย 3 มต คอ

1. ดานพฤตกรรมทแสดงออก (Behavioral aspect) หมายถง การกระท าหรอสงทพนกงานปฏบตเพอเปนการแสดงออกถงความรก ความเชอมน ความซอสตยทมตอองคกร

2. ความรสก (Affective aspect) หมายถง อารมณ ความรสกทเกดจากการประเมนความรสกชอบ ไมชอบตอบคคลหรอสถานการณ เชน ความรกทจะท างานกบองคกรความพงพอใจในองคกร 3. การรบร (Cognitive aspect) หมายถง ความเชอทบคคลยดถอตอบคคล หรอสถานการณทมอทธพลตอสงทบคคลรบรและกระท า เชน ความเชอมนและไววางใจองคกร ความเชอถอในองคกร

แนวคดเกยวกบวฒนธรรมองคการ วฒนธรรมองคการหมายถง แบบแผนพนฐานทเกยวของกบความเชอ เจตคต คานยม ปทสถาน ททก

คนภายในองคกรตองรบรทวกน รวมถงตองปฏบตรวมกนอยางสม าเสมอเพอเปนบรรทดฐาน พรอมทงตองปรบตวรวมกน โดยวฒนธรรมองคการสามารถถายทอดไปยงรนตอๆไปได แตสามารถเปลยนแปลงไดเสมอ

องคประกอบของวฒนธรรมองคการผวจยไดใชหลกแนวคดวฒนธรรมองคการ ของ Cook and Lafferty (1991) หมายถง ความเชอ คานยม และแนวทางการประพฤตปฏบต ตามบรรทดฐานขององคกรนนพฤตกรรมทสมาชกแสดงออกในแตละองคกรมความแตกตางกน ท าใหเปนเอกลกษณทถายทอดใหสมาชกองคกรรนตอไป ซงแนวปฏบตหมายถงวฒนธรรมองคการ คกและลาฟเฟอร (Cook and Lafferty) ไดน าแนวคดทงหมดมาเปนกรอบแนวคด ในการสรางแบบวดการรบรพฤตกรรมทเปนบรรทดฐาน และองคกรคาดหวงจากผปฏบตงานในองคกรนน เรยกวา การส ารวจวฒนธรรมองคกร (The Organizational Culture Inventory : OCI) โดยแบงวฒนธรรมองคการออกได 3 ลกษณะ คอ 1. ลกษณะสรางสรรค (constructive styles) หมายถง องคกรทใหความส าคญกบคานยมในการท างานโดยมงทความพงพอใจของบคลากรในองคกร คอ ตองการความส าเรจตองการไมตรสมพนธ สงเสรมใหบคลากรมความสมพนธและสนบสนนซงกนและกน และมลกษณะของการท างานทสงผลใหบคลากรในองคกรประสบผลส าเรจ ไดแก การมเปาหมายการท างานรวมกน บคคลมความกระตอรอรนในการท างานมการพฒนาตนเอง มความคดรเรมสรางสรรคและสามารถแสดงออกไดอยางอสระ มกจกรรมสวนรวมทตองท าเปนทม 2. ลกษณะปองกน-เชงรบ (passive defensive styles) หมายถง องคกรทมคานยมและพฤตกรรมการแสดงออกมงเนนการคลอยตามความคดเหนของผบรหาร ยดถอกฎระเบยบแบบแผนพงพาผบรหารและพยายามหลกเลยงการกระท าทตองรบผดชอบ ยอมรบการมอบหมายงานจากผบรหาร เนนถงสมพนธภาพกบบคคลในลกษณะปกปองตนเอง และตงรบเปนแนวทางทท าใหมนคงและปลอดภยและกาวหนาในการท างาน สมพนธภาพระหวางผบรหารและผรวมงานเปนไปอยางผวเผนบคคลถกจ ากดความคด บรหารงานดวยการยดหลกอาวโสท างานแบบตางคนตางท าและท าเฉพาะในสวนทตนเองรบผดชอบเทานน 3. ลกษณะปองกน-เชงรก (aggressive defensive styles) หมายถง องคกรทมคานยมแบบพฤตกรรมการแสดงออก ลกษณะมงเนนงานและเนนความตองการดานความมนคงของพนกงาน ลกษณะการท างานมงเนนอ านาจ เหนตรงกนขาม แขงขนชงดชงเดนเหนการแพชนะเปนเรองธรรมดา ตอตานซงกนและกน ไมมการวางแผนในการท างานลวงหนา จงมกแกปญหาเฉพาะหนาเมองานวกฤต ท าใหเกดความขดแยงกนบอย เมอเกดความขดแยงกนกมกจะใชวธการตอรอง บคคลตองการการยอมรบและมกจะยดตดอยกบต าแหนง และในการปฏบตงานจะปฏบตดวยความระมดระวงตามแบบแผนทเคยยดถอ



C 101

แนวคดเกยวกบความพงพอใจในการท างาน ความพงพอใจในการท างาน หมายถง ความรสก ทศนคตในการท างาน ความยนด เตมใจทจะท างานของพนกงาน สามารถแสดงผลออกมาไดทงทางบวก และทางลบกบงานทท าอย ซงมผลต อความส าเรจของงาน ประสทธภาพในการท างาน อนมผลจากการไดรบการตอบสนองตอแรงจงใจหรอความตองการของแตละบคคลทพงประสงค องคประกอบความพงพอในการท างานผวจยไดใชหลกแนวคดความพงพอใจในการท างานของ Luthans (1995) เสนอแนวคดวา ความพงพอใจในงาน หมายถง การตอบสนองดานอารมณตอสถานการณงาน และตดสนวาพงพอใจในงานหรอไม โดยเปรยบเทยบกบผลลพธทไดกบความคาดหวง หากพนกงานไดรบผลตอบแทนทยตธรรม จะท าใหเกดทศนคตทางบวกตองานและมความพงพอใจในงาน ไดแยกองคประกอบดานลกษณะงาน และสภาพงานทท าใหเกดความพงพอใจในงานออกเปน 5 ปจจย ดงน 1. ตวงาน (The Work Itself) ไดแก ความรบผดชอบ ความยากงายของงานการใชความรความสามารถความนาสนใจ มคณคา ความทาทาย ความภาคภมใจในงาน เปดโอกาสในการเรยนรและการตดสนใจเกยวกบงาน 2. คาตอบแทน (Pay) ไดแก ผลตอบแทนในรปของตวเงนหรอสวสดการอนๆ โดยเปรยบเทยบระหวางคาตอบแทนกบความพยายามในการท างาน หรอเปรยบเทยบกบบคคลอนเหนวามความเหมาะสมและยตธรรม 3. โอกาสกาวหนา (Promotion Opportunities) บคคลมโอกาสกาวหนาในงานตามล าดบขน พจารณาตามความสามารถและความยตธรรม 4. หวหนางาน (Supervision) ความสามารถของหวหนางาน คอยใหความชวยเหลอและสนบสนนลกนอง บงคบบญชาไดอยางเหมาะสม 5. เพอนรวมงาน (Co-workers) บรรยากาศของการท างานรวมกนเปนทมไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงาน มความช านาญในงานและใหความชวยเหลอใหค าแนะน า ค าปรกษากน วฒนธรรมองคการสงผลตอความจงรกภกดของพนกงาน จากการศกษาคนควางานวจยทงในประเทศและตางประเทศผวจยสรปไดวา วฒนธรรมองคการเปนความเชอ คานยม ซงท าใหพนกงานสามารถแสดงพฤตกรรมออกถงการความจงรกภกดทมตอองคกรซงสอดคลองตอแนวคดของ Richard L. Daft (1992) ไดใหความหมายไววา วฒนธรรมองคการ หมายถงวฒนธรรมเปนชดของคานยม ความเชอ ความเขาใจและวธคด (way of thinking) รวมกนของคนในองคการและถายทอดใหแกสมาชกใหม วฒนธรรมจะท าใหเกดความรสกเปนสวนหนงขององคการ เกดความผกพนและเปนสวนหนงของคานยมและความเชอขององคการ ความพงพอใจในการท างานสงผลตอความจงรกภกดของพนกงาน จากการศกษาคนควางานวจยทงในประเทศและตางประเทศผวจยสรปไดวา เมอพนกงานเกดความพงพอใจในการท างาน มความพงพอใจทงทางดานตวงาน คาตอบแทน สภาพบรรยากาศ รวมถง เพอนรวมงาน และหวหนางาน กจะสงผลท าใหพนกงานเกดความจงรกภกดในการท างานสอดคลองกบงานวจยของ ปทตา สณหภกด (2550) ท าการศกษาปจจยจงใจทมผลตอพฤตกรรมในการท างานและความจงรกภกดตอองคกรของพนกงาน ผลการวจยพบวาพฤตกรรมการท างานโดยรวม กบความจงรกภกดตอองคกรโดยรวม มความสมพนธในระดบสง และมความสมพนธไปในทศทางเดยวกน เมอพจารณาแตละดานพบวา พฤตกรรมการท างานดานการเพมผลผลต ดานความสม าเสมอในการท างานและดานความพงพอใจในการท างานกบความจงรกภกดตอองคกรโดยรวมมความสมพนธในระดบปานกลางและมความสมพนธไปในทศทางเดยวกน



C 102

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาวฒนธรรมองคการ ความพงพอใจในการท างาน และความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 2. เพอศกษาความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการ กบความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานงานกบความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร 4. เพอพยากรณความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร ดวยวฒนธรรมองคการและความพงพอใจในการท างาน วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสหสมพนธ (Correlation Research) เรอง วฒนธรรมองคการและ ความพงพอใจในการท างานทพยากรณความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร โดยการใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ประชากรทใชในการวจยครงน คอ พนกงานโรงงานทประกอบธรกจเกยวกบอตสาหกรรมอาหาร จ านวน 2 โรงงาน จ านวน 1,343 คน โดยผวจยไดค านวณขนาดของกลมตวอยางจากจ านวนประชากรโดยก าหนดขนาดกลมตวอยางตามตารางส าเรจรปของเครจซ และมอรแกน (Krejcie and Morgan, 1973) ทระดบความเชอมน 95% หรอยอมรบใหมความคาดเคลอนไดท .05 ทจ านวนประชากร 1,343 คน โดยวธเทยบบญญตไตรยางค ไดกลมตวอยางจ านวน 299 คน จากนนผวจยไดคดเลอกกลมตวอยาง โดยใชวธการสมกลมตวอยางแบบแบงชนตามสดสวน (Proportional Stratified Random Sampling) แบงตามองคการทสงกด เพอใหไดกลมตวอยางเทากบทค านวณไว และการเลอกตวอยางบคลากรในแตละหนวยงาน ดวยวธการเลอกแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) และปองกนความไมสมบรณของแบบสอบถามทไดรบ จงเพมจ านวนกลมตวอยางอก 10 % รวมทงหมดมการเกบขอมลจรงจ านวน 329 คน ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสหสมพนธ (Correlational Research) เพอศกษาในเรอง “วฒนธรรมองคการและความพงพอใจในการท างานทพยากรณความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร” ซงผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย และท าการสงแบบสอบถามไปจ านวน 329 ฉบบ เมอไดรบแบบสอบถามกลบคนมา จ านวน 325 ฉบบ ผวจยไดน าแบบสอบถามทไดไปใชในการวเคราะหขอมลทางสถต โดยการวจยครงนผวจยไดก าหนดระดบความมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ .01

ผลการวเคราะหขอมลจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามเพศ พบวา พนกงานสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 196 คน คดเปนรอยละ 60.31 และเปนเพศชาย 129 คน คดเปนรอยละ 60.31

ผลการวเคราะหขอมลจ าแนกตามอาย พบวา บคลากรสวนใหญมอายอยในชวง 31 – 35 ป จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 26.15 รองลงมาคอชวงอาย 25-30 ป จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 24 ชวงอาย 36-40 ป จ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 18.77 ชวงอายต ากวา 25 ป จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 13.85 ชวงอาย 46-50ป จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 4.92 และชวงอายมากกวา 50 ป จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.46 ตามล าดบ



C 103

ผลการวเคราะหขอมลจ าแนกตามสถานภาพการสมรส พบวา บคลากรสวนใหญมสถานภาพการสมรสโสด จ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 53.84 รองลงมาคอ สมรส/อยดวยกน จ านวน 127 คน คดเปนรอยละ 39.08 และหมาย/หยาราง แยกกนอย จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 7.08 ตามล าดบ

ผลการวเคราะหขอมลทวไปเกยวกบลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยางจ าแนกตามระดบการศกษา พบวา บคลากรสวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 232 คน คดเปนรอยละ 71.39 รองลงมาคอปรญญาโท จ านวน 54 คน คดเปนรอยละ 16.61 และต ากวาปรญญาตร 39 คน คดเปนรอยละ 12 ตามล าดบ ตารางท 1: คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความจงรกภกดของพนกงานโดยรวม

ความจงรกภกดของพนกงาน X SD ระดบ 1. ดานพฤตกรรมทแสดงออก 3.85 .85 มาก 2. ดานความรสก 3.82 .85 มาก 3. ดานการรบร 3.67 .91 มาก รวม 3.78 .87 มาก ผลการวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความจงรกภกดของพนกงานโดยรวมพบวาความจงรกภกดของพนกงาน โดยรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.78, SD = .87) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานทมคาเฉลยมากกวาดานอนคอ ดานพฤตกรรมทแสดงออกมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.85, SD = .85) รองลงมา ไดแก ดานความรสกมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.82, SD = .85) ดานการรบรมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.67, SD = .91) ตามล าดบ ตารางท 2: คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบทศนะของพนกงานทมตอวฒนธรรมองคการแตละลกษณะโดยรวม

วฒนธรรมองคการ X SD ระดบ 1.ดานลกษณะสรางสรรค 3.68 .83 มาก 2.ดานลกษณะปองกน–เชงรบ 3.62 .82 มาก 3.ดานลกษณะปองกน–เชงรก 3.08 .98 ปานกลาง รวม 3.46 .88 มาก

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบทศนะของพนกงานทมตอวฒนธรรมองคการแตละลกษณะโดยรวม พบวา พนกงานมทศนะตอวฒนธรรมองคการโดยรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก ( X = 3.46, SD = .88) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานทมคาเฉลยมากกวาดานอนคอ ดานลกษณะสรางสรรคมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.68, SD = .83) รองลงมา ไดแก ดานลกษณะปองกน-เชงรบ มคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.62, SD = .82) และดานลกษณะปองกน-เชงรกมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง (X = 3.08, SD = .98 ) ตามล าดบ



C 104

ตารางท 3: คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจในการท างานโดยรวม

ความพงพอใจในการท างาน X SD ระดบ 1. ดานตวงาน 3.67 .90 มาก 2. ดานคาตอบแทน 3.07 .94 ปานกลาง 3. ดานโอกาสกาวหนา 3 .02 ปานกลาง 4. ดานหวหนางาน 3.57 .92 มาก 5. ดานเพอนรวมงาน 3.72 .84 มาก รวม 3.41 .92 มาก

ผลการวเคราะหขอมลคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความพงพอใจในการท างานโดยรวม พบวา ความพงพอใจในการท างาน โดยรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.41, SD = .92) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานทมคาเฉลยมากกวาดานอนคอ ดานเพอนรวมงานมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.72, SD = .84) รองลงมา ไดแก ดานตวงานมคาเฉลยอยในระดบมาก (X = 3.67, SD = .90)

ตารางท 4: คาสมประสทธสหสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการกบความจงรกภกดของพนกงาน

ตวแปร วฒนธรรมองคการ

ความจงรกภกดของพนกงาน r r2 x 100 P

วฒนธรรมองคการ .470** 22.09 .000 วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค .591** 34.92 .000 วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ .429** 18.40 000 วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรก .004 0.16 .939

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการและความจงรกภกดของพนกงาน พบวา วฒนธรรมองคการมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .470) คดเปนรอยละ 22.09 (r2 = .2209) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) เมอพจารณารายดานพบวาดานลกษณะสรางสรรคและดานลกษณะปองกน-เชงรบ มความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกด (r = .591) คดเปนรอยละ 34.92 และ (r = .429) คดเปนรอยละ 18.40 ตามล าดบ สวนวฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรก ไมมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน



C 105

ตารางท 5: คาสหสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานกบความจงรกภกดของพนกงาน

ตวแปร ความพงพอใจในการท างาน

ความจงรกภกดของพนกงาน

r r2 x 100 P ความพงพอใจในการท างาน .523** 27.35 .000 ความพงพอใจในการท างานดานตวงาน .613** 37.58 .000 ความพงพอใจในการท างานดานคาตอบแทน .280** 7.84 .000 ความพงพอใจในการท างานดานโอกาสกาวหนา .309** 9.55 .000 ความพงพอใจในการท างานดานหวหนางาน .348** 12.11 .000 ความพงพอใจในการท างานดานเพอนรวมงาน .437** 19.1 .000

ผลการวเคราะหความพงพอใจในการท างานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน พบวา ความพงพอใจในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .523) คดเปนรอยละ 27.35 (r2 = .2735) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) เมอพจารณารายดานพบวา ทกดานมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงาน โดยดานทมความสมพนธมากทสดไดแก ดานตวงาน (r = .613) คดเปนรอยละ 37.58 รองลงมาไดแก ดานเพอนรวมงาน (r = .437) คดเปนรอยละ 19.1 ตารางท 6: การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนเพอคดเลอกวฒนธรรมองคการและความพงพอใจในการท างานทสามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ตวแปรพยากรณ R R2 AdjR2 SEest F P 1.ความพงพอใจในการท างานดานตวงาน .613 .376 .374 .378 194.92 .000 2.วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค .658 .433 .429 .361 122.71 .000 3.วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ .680 .462 .457 .352 91.787 .000 4.วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรก .686 .471 .464 .350 71.111 .000

ผลการวเคราะหวฒนธรรมองคการ และความพงพอใจในการท างาน อยางนอยหนงดานสามารถรวมกนพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน พบวา ความพงพอใจดานตวงาน และวฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค ดานลกษณะปองกน-เชงรบ ดานลกษณะปองกนเชงรก สามารถรวมกนพยากรณความจงรกภกดของพนกงานไดรอยละ 47.1 สรปผลการวจย จากการวเคราะหขอมลปจจยสวนบคคลของพนกงาน ขอมลวฒนธรรมองคการ ขอมลความพงพอใจในการท างาน และความจงรกภกดของพนกงานของพนกงานทไดจากแบบสอบถามสามารถสรปผลการวจยไดดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลปจจยสวนบคคลของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร พนกงาน



C 106

สวนใหญเปนเพศหญงมจ านวน 196 คน คดเปนรอยละ 60.31 มชวงอายระหวาง 31 – 35 ป จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 26.15 มสถานภาพสมรสเปนโสด จ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 53.84 มระดบการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 232 คน คดเปนรอยละ 71.39 ชวงระยะเวลา การปฏบตงาน 1 – 5 ป จ านวน 107 คน คดเปนรอยละ 32.92 รายไดตอเดอนระหวาง 20,000 – 30,000 บาท จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 27.08 2. ผลการวเคราะหระดบความจงรกภกดของพนกงาน ความพงพอใจในการท างาน วฒนธรรมองคการ ผลการวเคราะหขอมลความจงรกภกดของพนกงานพบวา พนกงานมระดบความจงรกภกดโดยรวมอยในระดบมาก (X = 3.78, SD = 0.87 ) และอยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยมากกวาดานอนคอ ดานพฤตกรรมทแสดงออก รองลงมาคอ ดานความรสก และดานการรบร ตามล าดบ ผลการวเคราะหขอมลวฒนธรรมองคการพบวา พนกงานมระดบทศนะตอวฒนธรรมองคการโดยรวมอยในระดบมาก (X = 3.46, SD = 0.88 ) และอยในระดบมาก 2 ดาน ไดแก ดานลกษณะสรางสรรค และดานลกษณะปองกน-เชงรบ อยในระดบปานกลาง 1 ดาน ไดแก ดานลกษณะปองกน–เชงรก โดยดานทมคาเฉลยมากกวาดานอน คอ ดานลกษณะสรางสรรค รองลงมาคอ ดานลกษณะปองกน–เชงรบ และดานลกษณะปองกน–เชงรก ตามล าดบ ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจในการท างานพบวา พนกงานมระดบความความพงพอใจใน การท างานโดยรวมอยในระดบมาก (X = 3.41, SD = 0.92 ) และอยในระดบมาก 3 ดาน ไดแก ดานตวงาน ดานหวหนางาน และดานเพอนรวมงาน อยในระดบปานกลาง 2 ดาน ไดแก ดานคาตอบแทน และดานโอกาสกาวหนา โดยดานทมคาเฉลยมากกวาดานอนคอ ดานเพอนรวมงาน รองลงมาคอ ดานตวงาน ดานหวหนางาน ดานคาตอบแทน ดานโอกาสกาวหนา ตามล าดบ สมมตฐานท 1 วฒนธรรมองคการมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา วฒนธรรมองคการมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .470) คดเปนรอยละ 22.09 (r2 = .2209) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 1.1 วฒนธรรมองคการ ดานลกษณะสรางสรรคมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรคมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .591) คดเปนรอยละ 34.92 (r2 = .3492) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 1.2 วฒนธรรมองคการ ดานลกษณะปองกน-เชงรบมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน -เชงรบมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .429) คดเปนรอยละ 18.40(r2 = .184) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 1.3 วฒนธรรมองคการ ดานลกษณะปองกน-เชงรกมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน -เชงรกไมมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน (r = .004, p =.939)



C 107

สมมตฐานท 2 ความพงพอใจในการท างานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .523) คดเปนรอยละ 27.35 (r2 = .2735) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 2.1 ความพงพอใจในการท างาน ดานตวงานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานดานตวงานมความสมพนธทางบวกกบ ความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบคอนขางสง (r = .613) คดเปนรอยละ 37.58 (r2 = .3758) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 2.2 ความพงพอใจในการท างาน ดานคาตอบแทนมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานดานคาตอบแทนมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบคอนขางต า (r = .280) คดเปนรอยละ 7.84 (r2 = .0784) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 2.3 ความพงพอใจในการท างาน ดานโอกาสกาวหนามความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานดานโอกาสกาวหนามความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบคอนขางต า (r = .309) คดเปนรอยละ 9.55 (r2 = .0955) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 2.4 ความพงพอใจในการท างาน ดานหวหนางานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานดานหวหนางานมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบคอนขางต า (r = .348) คดเปนรอยละ 12.11 (r2 = .1211) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานยอยท 2.5 ความพงพอใจในการท างาน ดานเพอนรวมงานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความพงพอใจในการท างานดานเพอนรวมงานมความสมพนธทางบวกกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลาง (r = .437) คดเปนรอยละ 19.1 (r2 = .191) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (p = .000) สมมตฐานท 3 วฒนธรรมองคการ และความพงพอใจในการท างาน อยางนอยหนงดานสามารถรวมกนพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ผลกการทดสอบสมมตฐาน พบวา ผลการวเคราะหแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) สามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ดวยความพงพอใจในการท างานดานตวงาน ไดรอยละ 37.6 ขนท 2 วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรคสามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ไดรอยละ 43.3 ขนท 3 วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบสามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ไดรอยละ 46.2



C 108

ขนท 4 วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรกสามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ไดรอยละ 47.1 สามารถสรางสมการพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ไดดงน ความจงรกภกดของพนกงาน = 1.529 + 3.40 (ความพงพอใจในการท างานดานตวงาน) + .275 (วฒนธรรมองคการองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ) - .150 (วฒนธรรมองคการองคการดานลกษณะปองกน-เชงรก) + .127 (วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค) เมอแปลงคะแนนดบใหเปนคะแนนมาตรฐาน (Z-Score) แลว ไดสมการพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน ดงน ความจงรกภกดของพนกงาน = .437 (ความพงพอใจในการท างานดานตวงาน) + .257 (วฒนธรรมองคการองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ) - .171 (วฒนธรรมองคการองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ) + .158 (วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค) อภปรายผล

สมมตฐานท 1 วฒนธรรมองคการมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการวจยพบวา วฒนธรรมองคการมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบ ปานกลางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทเปนเชนนเพราะ วฒนธรรมองคการเกยวของกบความเชอ เจตคต คานยม ปทสถาน ททกคนภายในองคกรตองรบรทวกน รวมถงตองปฏบตรวมกนอยางสม าเสมอเพอเปนบรรทดฐาน พรอมทงตองมการปรบตวรวมกน ทงนหากองคการมลกษณะวฒนธรรมองคการทเปนในทางเดยวกน พนกงานทกคนรบรและสามารถปฏบตตามรปแบบของวฒนธรรมองคการ กจะสงผลตอการท าใหเกดความรก ความผกพนตอองคการ สรางความจงรกภกดใหแกองคการ ซงสอดคลองกบแนวคดของ รอบบนส (Robbins, 2001) กลาววา ความจงรกภกดตอองคกรจะค านงถงการพฒนาบคลากรใหท างานเตมศกยภาพตรงกบทมาสโลวกลาวไว เปนความภาคภมใจขนสงสด (Self – Actualization ) แตความจงรกภกดเกดจากปญหาของความสบสนในชวตและลกษณะของวฒนธรรมองคการทเปนสาเหตใหเกดความจงรกภกดในองคการ สมมตฐานท 2 ความพงพอใจในการท างานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงาน ผลการวจยพบวาความพงพอใจในการท างานมความสมพนธกบความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบปานกลางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทเปนเชนนเพราะ เมอพนกงานเกดความพงพอใจในการท างาน พนกงานเตมใจ ยนดทจะปฏบตงาน ท าใหเกดความรกความผกพนพรอมทจะอยกบองคกรตอไปซงสอดคลองกบงานวจยของ รชน ตรสทธวงษา (2552) ศกษาความสมพนธระหวาง ความพงพอใจในการท างาน ความจงรกภกดตอองคกร และประสทธภาพการท างานของพนกงานมหาวทยาลยมหาสารคาม ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในการท างานมผลตอความจงรกภกดตอองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบความเชอมน .05

สมมตฐานท 3 วฒนธรรมองคการ และความพงพอใจในการท างาน อยางนอยหนงดานสามารถรวมกนพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน

ผลการวจยพบวฒนธรรมองคการ และความพงพอใจในการท างาน อยางนอยหนงดานสามารถรวมกนพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทก าหนดโดยตวแปรพยากรณทสามารถพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน ไดแก ความพงพอใจในการท างานดานตวงาน วฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ วฒนธรรมองคการดาน



C 109

ลกษณะปองกน-เชงรก ทเปนเชนนเพราะ การทพนกงานจะเกดความจงรกภกดขน พนกงานตองเกดความพงพอใจในการท างานโดยตวงานเปนปจจยส าคญ เมอพนกงานรสกวางานมความทาทาย องคการเปดโอกาสในการเรยนรและสามารถตดสนใจเกยวกบลกษณะการท างานพนกงานจะรสกรกและพรอมจะทมเทใหแกองคการ พรอมจะอยกบองคการตอไปสงผลตอความจงรกภกดในตวของพนกงานซงสอดคลองกบงานวจยของ ธนชพร กบลฤทธวฒน (2557) ศกษาเรอง แรงจงใจทมความสมพนธกบความจงรกภกดตอองคกรของพนกงานไทยในบรษทขามชาตญปนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผลงานวจยพบวา แรงจงใจดานตวงานกบความภกดตอองคการ ดานพฤตกรรมทแสดงออก พบวามความสมพนธอยางมนยส าคญทระดบความเชอมน .01 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .493 แสดงวาตวแปรทงสองมความสมพนธในทศทางเดยวกนในระดบต า กลาวคอ หากพนกงานมแรงจงใจ ดานตวงานมากขน จะสงผลตอความภกดตอองคกร ดานพฤตกรรมทแสดงออกเพมขนในระดบต าวฒนธรรมองคการดานลกษณะสรางสรรค สามารถรวมพยากรณความจงรกภกดของพนกงาน เนองจากองคกรลกษณะนสมาชกจะถกสนบสนนใหมปฏสมพนธกบบคคลอน และมการท างานในลกษณะทชวยเหลอกน มงความพงพอใจของบคลากรในองคกร มผลท าใหเกดความจงรกภกดของพนกงานขน ซงสอดคลองกบแนวคดของ Steers (1977) กลาววา องคประกอบทมอทธพลตอระดบความภกดตอองคกร คอ ลกษณะของงาน (Job Characteristics) ไดแก ความมอสระในการท างาน ความหลากหลายของงาน ความมเอกลกษณของงาน การมสวนรวมในการบรหาร งานทมโอกาสปฏสมพนธกบผอน และผลยอนกลบของงานวฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรบ สามารถรวมพยากรณความจงรกภกดของพนกงานได อาจเปนเพราะวา ลกษณะองคการทมวฒนธรรมปองกน-เชงรบ จะเปนองคการทยดถอกฎระเบยบ คลอยตามความคดเหนของผบรหาร ยดมน เชอใจในตวผบรหารเปนส าคญ ซงหากผบรหารภายในองคกรสามารถท าใหผใตบงคบบญชาเกดการเชอมน และยอมรบ กจะสงผลใหพนกงานเกดความพงพอใจ เชอมนวาผบรหารจะพาความมนคง ความกาวหนาในอาชพได มผลใหเกดความจงรกภกดตอองคการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ รชน ตรสทธวงษา (2552) ศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างาน ความจงรกภกดตอองคกร และประสทธภาพการท างานของพนกงาน มหาวทยาลยมหาสารคาม ผลการวจยพบวาพนกงานมความจงรกภกดตอองคกรโดยรวม อยในระดบมาก และเปนรายดานไดแก ดานการปฏบตตามกฎระเบยบขององคกร ดานการใหความรวมมอกบกจกรรมขององคกรดานการมความรกและศรทธาตอองคกร และดานการชวยประชาสมพนธองคกร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 วฒนธรรมองคการดานลกษณะปองกน-เชงรก สามารถรวมพยากรณความจงรกภกดของพนกงานได อาจเปนเพราะวา องคการทมลกษณะวฒนธรรมองคการแบบปองกน-เชงรก เปนองคการทมการแขงขนภายในองคการสง เนนความตองการดานความมนคง ซงองคการหากสรางความมนคงในหนาทการของพนกงานกจะสงผลใหพนกงานเกดความรกและภกดตอองคการซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรพร ชนแฉง (2553) พบวาพนกงานทมต าแหนงระดบปฏบตการมความจงรกภกดตอองคการสงกวาพนกงานระดบหวหนางาน พนกงานต าแหนงระดบปฏบตการมความจงรกภกดตอองคการมากกวาพนกงานต าแหนงหวหนางาน เนองจากพนกงานปฏบตการตองการทจะเรยนรงานในองคการ มการยอมรบผลการประเมนการปฏบตงานของตนและมความผกพนกบองคการมากกวา พนกงานระดบหวหนางานทมความรสงมโอกาสแสวงหาต าแหนงงานและองคการอนทมความมนคงของงานตรงกบ ความตองการของตนเอง เพอพฒนาตนเองใหมความมนคง จงท าใหพนกงานระดบปฏบตการมความจงรกภกดตอองคการมากกวาพนกงานระดบหวหนางาน ขอเสนอแนะ จากการวจยเรองวฒนธรรมองคการและความพงพอใจในการท างานทพยากรณความจงรกภกดของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมอาหาร ผวจยมขอเสนอแนะดงน



C 110

จากผลการวจยพบวา ความจงรกภกดของพนกงานอยในระดบมากทกดาน ไดแก ดานพฤตกรรมทแสดงออก ดานความรสก ดานการรบร เมอพจารณาดรายดานพบวาดานทมคาเฉลยนอยทสด คอดานการรบร ดงนน องคการควรมการประชาสมพนธเพอสรางการรบรใหแกพนกงาน เชน ผลกระกอบการในแตละไตรมาส เพอสรางความมนใจใหแกพนกงาน แสดงถงความจรงใจ ความมนคงขององคการ ท าใหพนกงานเกดการรบร องคการควรมแนวทางในการบอกถงโอกาสในการกาวหนาในอาชพ เชน มตารางบอกถงระยะทางการเตบโตในสายอาชพ หากท างานครบ 2 ป หรอ 3 ป พนกงานจะมสทธเลอนต าแหนงทสงขน พรอมทงไดรบคาตอบแทนรวมถงสวสดการตางๆทเพมขนตามต าแหนง มการพจารณาการเลอนต าแหนงอยางยตธรรม ตามผลประเมนการปฏบตงาน (KPI) ไมควรมเรองความสนทสนมสวนตวเขามาเกยวของกบการพจารณาเลอนต าแหนง ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. งานวจยทท าในครงนท ากบกลมโรงงานธรกจอตสาหกรรมอาหาร เปนกลมพนกงานในภาคเอกชน งานวจยในครงตอไปควรท ากบกลมธรกจอน หรอท าในสวนของหนวยงานภาครฐ เปนตน 2. ควรศกษาตวแปรปจจยสวนบคคล เพอใหไดทราบถงชวงอาย ระยะเวลาในการปฏบตงาน รายได สถานภาพ ของพนกงานวาสงผลตอความจงรกภกดของพนกงานหรอไม 3. วธทใชในการศกษาในครงน ใชแบบสอบถามเพยงอยางเดยว ควรมการสมภาษณควบคกนไปดวย เพอใหเขาใจถงปญหา และสาเหตโดยตรงของความจงรกภกดในตวของพนกงาน 4. เนองจากปญหาในปจจบน กลม generation Y มปญหาการเปลยนงานบอย ขาดความจงรกภกดในการท างาน (เสาวคนธ, 2550) เพราะฉะนนควรหาความสมพนธระหวางพนกงานกลม generation Y กบความจงรกภกด เพอใหตรงตอปญหาในปจจบน เอกสารอางอง Cook, R. A. & Lafferty, L. J. (1991). Organization culture inventory. Michigan : Human Syner-Gistics. Hoy. Wayne K., Rees, Richard. (1974). Subordinate Loyalty to Immediate Supperior: A

Neglected Concept in the Study of Educational Administration. Sociology of Education.

Krejcie, R. V., Morgan, D. W. (1973). Statistics: An introductory analysis. 2nd ed. New York : Harper & Row Publisher.

Luthans, F. (1995). Organizational Behavior. 7th ed. Singapore : McGrew-Hill. Richard L. Daft. (1992). Organization Theory and Design. 4th ed. St. Paul : West, 1992 Steers, R. M. (1997). Organization Effectiveness : A Behavioral View. California : Goodyear

Publishing Company, Inc.,. เสาวคนธ วทวสโอฬาร. (2550). Gen Y : จบใหมนคนใหเวรค. กรงเทพมหานคร : กรงเทพบสบคส. ขะธณยา หลาสวงษ. (2545). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ภาวะผน าบารมของหวหนาหอผปวย

ความกาวหนาในอาชพ ความจงรกภกดตอองคกรของพยาบาลประจ าการโรงบาลชมชน. วทยานพนธมหาบณฑต สาขาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ถวลย เออวศาลวรวงศ. (2547). ความจงรกภกดตอองคกร : กรณศกษาเฉพาะพนกงานทวไป บรษทเบทาโกร อโกรกรป จากด (มหาชน). สารนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.



C 111

ธนชพร กบลฤทธวฒน. (2557). แรงจงใจทมความสมพนธกบความจงรกภกดตอองคกรของพนกงานไทยในบรษทขามชาตญปนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล.ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทลยศรนครนทรวโรฒ.

ธร สนทรายทธ. (2553). การบรหารจดการเชงจตวทยา. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : บรษทเนตกลการพมพจ ากด.

ปชานนท ชนะราว. (2556) .ความจงรกภกดพลงแหงการพฒนาและอยรอด. สบคนวนท 18 กมภาพนธ 2560. จาก http://pachanon.blogspot.com/2013/06/loyalty-power-of-development-and-outlast.html.

ปทตตา สณหภกด. (2550). ปจจยจงใจทมผลตอพฤตกรรมในการท างานและความจงรกภกดตอองคกรของพนกงาน บรษท บแอนดอ จ ากด. ปรญญานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

รชน ตรสทธวงษา. (2552). ความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างาน ความจงรกภกดตอองคกร และประสทธภาพการท างานของพนกงานมหาวทยาลยมหาสารคาม . ปรญญาการจดการมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยสารคาม.

ศรพร ชนแฉง. (2553). การรบรความยตธรรมในองคการทมผลตอความจงรกภกดตอองคการของพนกงาน . สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

สมจนตนา คมภย. (2553). การเปรยบเทยบวฒนธรรมองคการทมอทธพลตอประสทธผลองคการ : กรณศกษารฐวสาหกจในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อภชาต พงษศรหดลชย และคณะ. (2557).ความมนคงทางอาหารและพลงงานของไทย . สบคนเมอวนท 8 มกราคม 2560. จาก http://www.itd.or.th/research-report/238-2012-02-09-16-48-03.



C 112

ปจจยทสงผลตอความสข ในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) FACTORS AFFECTING THE HAPPINESS AT WORK OF THE POLICE OFFICERS AT THE ECONOMIC CRIME SUPPRESSION DIVISION POLICE (ECD POLICE)

ภาวช จารนภทร1 , อรอมา รตนศรปญญะ2

Pawat Jarunaphat 1, On-Uma Rattanasripanya2




การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงความสมพนธของปจจยทสงผลตอความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ดวยวธการวจยเชงคณภาพควบคปรมาณ โดยศกษากบกลมตวอยาง คอ เจาหนาทต ารวจ สงกด กองบงคบการ บก.ปอศ. จ านวน 196 คน เกบขอมลเชงคณภาพจากแบบสมภาษณ ดวยการวเคราะหเนอหา และขอมลเชงปรมาณจากแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตคาความถ คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานดวยสถต t-test , F-test, (ANOVA) วธเปรยบเทยบคาเฉลยรายคโดยวธผลตาง LSD คาสถตสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน ก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลการศกษาพบวา ความคดเหนตอปจจยทสงผลตอความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ(บก.ปอศ.) ในทกดานอยในระดบมาก เรยงล าดบตามคาเฉลยมากไปนอย อนดบแรก คอ ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน รองลงมา คอ ดานอารมณตอการปฏบตงาน ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา ดานความพงพอใจในงาน และอนดบสดทาย ดานสมพนธภาพในครอบครว ผลการทดสอบสมมตฐานการเปรยบเทยบระดบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) เมอจ าแนกตามอายพบวา แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ปจจยทง 6 ดาน เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยทกดานมความสมพนธอยในระดบปานกลาง และปจจยดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน และปจจยดานความสมพนธตอผบงคบบญชา โดยปจจยทงสองสามารถรวมกนท านายความสขในการท างาน ไดรอยละ 40.50 อยางมระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001

ค าส าคญ: ความสขในการท างาน ต ารวจ กองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.)



C 113

ABSTRACT The purpose of this research were to study the relationship among factors, which

affect the happiness at work of police officers at the Economic Crime Suppression Division Police (ECD Police). Research Methodology by quantitative and qualitative. The respondents were 196 police officers of the Economic Crime Suppression Division Police (ECD Police). The qualitative method was used content analysis to analyze the information of respondents, which were gathered through an interview. Furthermore, the quantitative method was used questionnaire to collect data of respondents, which were analyzed by the descriptive statistics; frequency, percentage, mean, and the standard deviation. The hypothesis testing was analyzed by t-test, F test (One-Way Analysis of Variance: ANOVA), Least Significant Difference (LSD), Pearson’s Correlation Coefficient, and Stepwise Multiple Regression Analysis, at the .05 of significance level.

The results revealed that all factors were affected the happiness at work at high levels. The highest score was the relationship with peer, following by the emotion at work, working environment, the relationship with the supervisor, job satisfaction, and lastly was the relationship within family. In addition, the hypothesis testing revealed age affected the level of happiness at work among the police officers at the .05 of significance level; the level of happiness at work of the respondents aged below 30 was different from the other age. All of six factors had the moderate levels in positive relationship with the level of happiness at work of police officers at the Economic Crime Suppression Division Police (ECD Police) at the .01 of significance level. Working environment together with the relationship with the supervisor shall be predicted the happiness at work for 40.50% (R2=.405) at the .001 of significance level.

Key word: happiness at work, police officer, the Economic Crime Suppression Division Police (ECD Police) บทน า

ในยคปจจบนเปนยคแหงการเปลยนแปลงองคกรหรอหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ และเอกชน มการมงเนนการพฒนาทรพยากรบคคลมากขน โดยเนนเรองการท างานอยางมความสขเนองจากเมอบคคลมความสขในการท างานกจะท าใหท างานอยางมประสทธภาพมากขน ซงเปนไปตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท 10 ทกลาวถงการดแลสขภาพของบคคลใหมสขภาวะทด โดยเฉพาะอยางยงความสขในการท างานนน องคกรมหนาทโดยตรงในการสงเสรมท าใหเกดความสขในการท างาน ซงเปนปจจยของอารมณทางบวก มความคดในทางสรางสรรค อยากท างานดวยความสนกสนานดวยความรสกมความสข แมวางานจะหนกและเหนอย แตถามความชวยเหลอกน มความสมพนธภาพระหวางบคคลท าใหเกดความชวยเหลอกน เตมใจท างานมความรกในงานและเกดความผกพนตองานปฏบตงานดวยความสขมผลตอการพฒนาในองคกรใหเกดประสทธภาพของงานบรการได จากงานวจยของ จงจต เลศวบลยมงคล (2546:5) พบวา ความสขในการท างาน เปนการตอบสนองความตองการของบคคลตามแรงปรารถนาในสงนน ๆ มความพงพอใจในภารกจหลก ซงคองานทกระท า สงผลตอความพงพอใจในชวตใหความรสกของอารมณดานบวกสง และความรสก



C 114

ของอารมณดานลบในระดบต า และสอดคลองกบแนวคดของเกษม ตนตผลาชวะ (2544 : 5) ทกลาววา ความสขในการท างานอยทใจ หากรกและพอใจ ไมวางานลกษณะอยางไรกพอใจทจะท า หากเรมตนดวยความสขกบการท างาน ดวยความพงพอใจในหนาทการงานของตน บคคลกจะสขทไดท างาน

ความสขในการท างานเปนปจจยส าคญทชวยพฒนาประสทธภาพการท างานขององคกร การทองคกรมบคลากรทท างานอยางมความสข ไมเกดความเครยดในการท างาน หรออยในภาวะทเกดความกดดนตลอดเวลา จะท าใหบคคลากรท างานดวยความสนก มความสขกบการปฏบตงาน ท าใหเกดการปฏบตงานทมประสทธภาพ ความสขในการท างานเปนอารมณทางบวก สงเสรมใหเกดความคดสรางสรรค การบรณาการ การตดสนใจ การใชกลยทธในการตอรอง และท างานอยางมสต นอกจากน ชวงชวตแหงการท างาน ไมวาจะท างานอะไร อยางไร สงส าคญในชวตการท างาน คอทกคนตองการมความสขในชวตการท างาน บางคนเตมใจลาออกจากงานและเปลยนงานบอยครงเมอพบวางานทท าอยนนท าใหเขาไมมความสข เชน เครยด อดอดใจ ไมมโอกาสแสดงความสามารถจงตองเปลยนงานใหม เพอแสวงหาความสขในชวตท างานใหได (วฒพงศ ถายะพงค, 2551 : 14)

ส านกงานต ารวจแหงชาตในฐานะหนวยหลกของรฐบาล ซงมภาระหนาทในการรกษาความสงบเรยบรอย การอ านวยความยตธรรมแกสงคม รวมทงใหบรการ ประชาชนในดานตางๆ อกหลายประการ กอยในสภาวะเดยวกน โดยอาชพต ารวจนนมความส าคญตอสงคมและกระบวนการยตธรรม คอ การบ าบดทกขบ ารงสข ใหแก ประชาชนในสงคม และมหนาทควบคม สงคมในฐานะผรกษากฎหมาย ซง หมายถง การบงคบใชกฎหมาย เพอคมครองสงคมดวยยทธวธตางๆ ในดานการปองกน ปราบปรามอาชญากรรม อาชพต ารวจจงม ขอบเขตกวางขวางเกยวของกบประชาชนตลอดเวลา ลกษณะงานเปนงานบรการประชาชน และเปนการพฒนาประสทธภาพการท างานใหเปนไปในทศทางทสอดคลองและตอบสนองตอความตองการของประชาชนอยางแทจรง รปแบบการท างานตองปรากฏการรวมใจกนของบคลากรทกระดบภายในองคกรต ารวจ โดยเฉพาะต ารวจผปฏบตตองเขาใจบทบาท และหนาทความรบผดชอบของตน รวมถงเขาใจสภาพการเปลยนแปลงและปญหาทองคกรตองเผชญ เพอตระหนกในภารกจ วตถประสงคและเปาหมายของการท างาน รวมทงการก าหนดวธการปฏบตงานทจะสงผลใหภารกจ ขององคกรประสบความส าเรจ ส าหรบกจการของต ารวจไทยในปจจบนไดมการก าหนดรปแบบของภารกจหนาท ความรบผดชอบ และบทบาทของต ารวจไวหลายประการ เชน ตาม ขอบงคบกระทรวงมหาดไทย ต ารวจไทยมอ านาจหนาท 4 ประการ คอ 1) รกษาความสงบเรยบรอยทงภายใน และภายนอกประเทศเพอประโยชนสงสด ของประชาชน 2) รกษาการตามกฎหมาย ทเกยวกบการกระท าความผดเกยวกบอาญา 3) บ าบดทกขบ ารงสขแกประชาชน และ 4) ดแลรกษาผลประโยชนแกประชาชน (ส านกงานต ารวจแหงชาต, 2559)

การบรหารงานของส านกงานต ารวจแหงชาต นอกจากตองอยภายในระเบยบกฎหมาย ขอบงคบตางๆ รวมทงปจจยใน การบรหารงานไมวาจะเปนเรองของก าลงพล วสดอปกรณ จ านวนงบประมาณทมอยอยางจ ากดแลว ยงตองอยภายใตสภาพแวดลอมตางๆ ทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทงดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม วฒนธรรม คานยม ซงนบวนมแนวโนมทจะมความสลบซบซอน และมความขดแยงกนมากยงขน รวมถงความกาวหนาทนสมยในเรองของขอมลขาวสารและเทคโนโลย อกทงยงตองปฏบตงาน ภายใตการตรวจสอบจากทงหนวยงานภาครฐ องคกรอสระ รวมทงสอมวลชนแขนงตาง ๆ การปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจนน อยภายใตแรงกดดนและสภาวการณทมความยากล าบากและมความบบคนคอนขางสง นอกจากน การปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ เพอใหบรรลวตถประสงคเปาหมายขององคกรไดนน ตองอาศยความรวมมอรวมใจของบคลากรทส าคญ 2 ฝาย อนไดแกผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา ซงผบงคบบญชาจะมหนาทรบผดชอบดแล ควบคมการปฏบตงานและบงคบบญชาผใตบงคบบญชาทมต าแหนงตามระดบชน ลดหลนกน



C 115

ไปตามสายงานภายในหนวยงาน (ส านกงานต ารวจแหงชาต, 2559) จากการปฏบตงานของต ารวจภายใตวฒนธรรมการท างานทผานมา พบวา การปกครองบงคบบญชา

ของต ารวจเปนแบบสงการตามสายงาน ต ารวจจงตองรอรบค าสงตามสายงานจากผบงคบบญชา ท าใหไมสามารถปฏบตงานตามวสยทศนของตนได อยางชดเจน และขาดการมสวนรวมในการปฏบตงานจากผใตบงคบบญชา รวมทงไมมการกระจาย อ านาจในการปฏบตงาน เพอใหผใตบงคบบญชาไดมโอกาสปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบของตนไดอยางเตมทสงผลใหการแกไขปญหาทเกดจากการปฏบตงานนน ไมสามารถทจะปฏบตงานไดอยางทนทวงท ตองรอรายงานใหผบงคบบญชา จงมค าสงจากผบงคบบญชาเพอแกไขปญหาดงกลาว นอกจากนยงขาดการสอสารทดระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา ท าใหไมกอใหเกดประสทธภาพสงสดแกการปฏบตงานของต ารวจได อกทงอาจกอใหเกดปญหามผลตอสขภาพจต ขาดความสขใจในการท างาน ดงจะเหนไดวา ภารกจหนาท ความรบผดชอบ บทบาทของต ารวจมความส าคญตอประเทศชาตและประชาชน จงจ าเปนอยางยงทควรมการเสรมสรางความสขในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจ เพอใหผลการปฏบตงานมประสทธภาพมากขน ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาเกยวกบปจจยทสงผลตอความสข ในการปฏบตหนาทของขาราชการต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) เพอใหทราบถงระดบความสขในการท างาน อนจะเปนประโยชนในการเสรมสรางแรงจงใจใหเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ใหมความรก ความตงใจในการทมประสทธภาพและมความสขในการปฏบตงาน ซงจะมผลตอความส าเรจในการบรหารงานของส านกงานต ารวจแหงชาต และน าพาองคกรบรรลเปาหมายทไดตงไวอยางยงยนอนจะบงเกดผลแกประเทศชาตและประชาชนโดยสวนรวมอยางมประสทธภาพตอไป ทบทวนวรรณกรรม

แนวคดความสขในการท างาน ความสขในการท างาน หมายถง การทบคคลทไดกระท าใน สงทตนเองรก รสกสนกสนานและศรทธา

ในงานทท า มความพงพอใจในการปฏบตงานประสบการณทไดรบเกดการสรางสรรคในทางบวก ซงการท างานอยางมความสขตามแนวคดของ รวมศร เมนะโพธ (2550) ไดใหความหมายวา เปนภาวะในการท างานทพนกงานทกคนรสกมความสขกบการท างาน ท างานเหมอนไมรสกวาตนเองไดท างานและ ผลงานทออกมานนมประสทธภาพ และตรงกบเปาหมายทวางไวทงในระดบพนกงานและองคกร

จากการศกษาของแมเนยน (Manion อางถงใน ประทมทพย เกตแกว , 2551) พบวา ปจจยทกอใหเกดความสขในการท างาน จะประกอบไปดวย 1) ปจจยทเกยวของกบตวงาน ไดแก ลกษณะของงาน ชนดของงาน ความแตกตางของงาน ความอสระในงาน ความกาวหนา ความส าเรจ และความสมบรณของงาน2) ปจจยทเกยวกบคนและสมพนธภาพระหวางบคคล ไดแก ความสมพนธกบผรวมงาน การไดรบการยอมรบ และการเปนทรจก การไดรบความชนชมจากผรวมงาน 3) ปจจยทเกยวกบตนเอง ไดแก ทศนคตการมความสามารถ การเหนคณคาในตนเอง ทศนคตและความเชอถอเกยวกบงาน และ 4) ปจจยทเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน ไดแก วฒนธรรมองคกรและการรบรของสงคมเกยวกบงาน

ในการศกษาน ผศกษาไดก าหนด ปจจยทมผลตอความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) คอ ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว ดานความพงพอใจในงาน ดานอารมณตอการปฏบตงาน ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน และดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ซงน ามาเขยนเปนกรอบแนวคดของการวจยไดดงภาพท 1



C 116

ตวแปรตน ตวแปรตาม

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. สถานภาพสมรส 5. รายไดตอเดอน

ความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปราม

การกระท าผดเกยวกบอาชญากรรม ทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.)

ปจจยทมผลตอความสขในการท างาน

1. ดานสมพนธภาพในครอบครว 2. ดานความพงพอใจในงาน 3. ดานอารมณตอการปฏบตงาน 4. ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา 5. ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน 6. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

ภาพท 1: กรอบแนวคดในการวจย วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบความสขในการปฏบตงานของขาราชการต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.)

2. เพอศกษาเปรยบเทยบระดบความสข ในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอความสข ในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) กบความสขในการท างาน วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง เจาหนาทต ารวจ สงกด กองบงคบการ บก.ปอศ. ซงขณะนปฏบตงานในเขต กรงเทพมหานคร

จ านวน 384 คน ค านวณกลมตวอยางตามสตรค านวณของยามาเน Yamane, อางถงใน ธานนทร ศลปจาร, 2553) ไดกลมตวอยาง จ านวน 196 คน

2. เครองมอทใชในการวจย ผวจยใชแบบสมภาษณและแบบสอบถาม เปนเครองมอในการวจย โดยสรางขนจากการศกษา

เอกสาร แนวคด ทฤษฎตางๆ ตลอดจนงานวจยทเกยวของโดยใหครอบคลมขอบขายนยามทก าหนดไว ในประเดนทนาสนใจทมคาสหสมพนธกบความสขในการท างาน คอ โครงสรางองคการและดานสมพนธภาพในครอบครว ดานความพงพอใจในงาน ดานอารมณตอการปฏบตงาน ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน และดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน โดยคาดชนความสอดคลองของ



C 117

แบบสมภาษณและแบบสอบถาม มคา 0.67-1.00 และน าแบบสอบถามไปหาความเชอมนดวยวธหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ไดคาความเชอมน เทากบ 0.976

3. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะห ในการวเคราะหขอมลผวจยใชเครองคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรปเพอการวเคราะหขอมล และ

ใชสถตดงน 3.1 การทดสอบคาความเทยงตรงเชงเนอหา ดวยวธการหาคาสมประสทธความเทยงตรงเชง

เนอหา IOC (Item object congruence) 3.2 การทดสอบคาความเชอมนของเครองมอทใชในการวจยดวยวธการหาคาสมประสทธแอลฟา

ของครอนบาค (Cronbach alpha coefficient) 3.3 การหาคาระดบปจจยทมผลตอความสขในการท างาน และความสขในการท างานของ

เจาหนาทต ารวจ วเคราะหโดยหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.4 การทดสอบสมมตฐานการเปรยบเทยบความแตกตางโดยการทดสอบคาความแปรปรวนของ

ตวแปร 2 กลม ดวยการวเคราะหคา t (t – test) การทดสอบคาความแปรปรวนของตวแปรทมมากกวา 2 กลม ดวยการวเคราะหคาความแปรปรวน (ANOVA)วธเปรยบเทยบคาเฉลยรายคโดยวธผลตาง LSD (Least Significant Difference)ก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3.5 การทดสอบสมมตฐานหาความสมพนธระหวางปจจยทมผลตอความสขในการท างาน กบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) โดยคาสถตสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) และการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) ก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

3.6 วเคราะหขอมลเชงคณภาพจากแบบสมภาษณดวยการวเคราะหเนอหา (Content analysis) และสรปแยกออกเปนประเดนตามปจจยทไดจากการประมวลเอกสารและประเดนขอคนพบเพมเตม ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการวจย 1. ปจจยสวนบคคลของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) พบวา สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 78.57

อาย 41-50 ป รอยละ 42.35 ระดบการศกษาคอ ต ากวาปรญญาตร รอยละ 53.57 สถานภาพ คอ สมรส รอยละ 54.59 รายไดตอเดอน คอ ต ากวา 20,000 บาท รอยละ 42.35

2. ระดบความคดเหนตอปจจยทสงผลตอความสขในการท างาน ของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ในรายดานทกดานอยในระดบมาก เมอเรยงล าดบตามคาเฉลยมากไปนอย อนดบแรก คอ ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน รองลงมา คอ ดานอารมณตอการปฏบตงาน ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา ดานความพงพอใจในงาน และอนดบสดทาย ดานสมพนธภาพในครอบครว ดงตารางท 1



C 118

ตารางท 1: ความคดเหนตอปจจยทสงผลตอความสข ในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.)

ปจจยทสงผลตอความสข ในการท างาน X S.D. แปลความ 1. ดานสมพนธภาพในครอบครว 3.42 0.65 มาก 2. ดานความพงพอใจในงาน 3.45 0.67 มาก 3. ดานอารมณตอการปฏบตงาน 3.56 0.61 มาก 4. ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา 3.49 0.67 มาก 5. ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน 3.62 0.61 มาก 6. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 3.54 0.66 มาก

3. ระดบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยใน

รายขอพบวามความพอใจกบชวตในปจจบน อยในระดบมากทสด รสกกระตอรอรนในการท างานในแตละวน พอใจกบผลการประเมนการท างาน ไมเคยรสกวางานทรบผดชอบหนกเกนความสามารถ รสกวาสงตางๆทเกดขนในชวต เปนสงทด ภมใจในตวเอง กบชวตทเปนอยในปจจบน และ ประสบความส าเรจในชวต ตามทไดตงเปาหมายไว อยในระดบมาก

4. ผลการทดสอบสมมตฐานท 1 สรปวาการเปรยบเทยบระดบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) เมอจ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา สถานภาพ และรายไดตอเดอน พบวา ไมแตกตางกน จงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว สวนเมอจ าแนกตามอายพบวา แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยกลมอาย นอยกวา 30 ป มระดบความสขในการท างาน แตกตางกนจากกลมอายอน

5. ผลการทดสอบสมมตฐานท 2 ปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ดงตารางท 2 ตารางท 2: ผลการทดสอบสมมตฐานปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาท

ต ารวจ (บก.ปอศ.)

ปจจยทมความสมพนธเชงบวก กบความสขในการท างาน X S.D.

คาความสมพนธ (r)

ระดบความสมพนธ

1. ดานสมพนธภาพในครอบครว 3.42 0.65 .533** ปานกลาง 2. ดานความพงพอใจในงาน 3.45 0.67 .535** ปานกลาง

3. ดานอารมณตอการปฏบตงาน 3.56 0.61 .583** ปานกลาง

4. ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา 3.49 0.67 .600** ปานกลาง

5. ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน 3.62 0.61 .506** ปานกลาง

6. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 3.54 0.66 .612** ปานกลาง

หมายเหต ** มระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

จากตารางท 2 พบวา ปจจยทง 6 ดาน เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างาน114



C 119

ของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยทกดานมความสมพนธอยในระดบปานกลาง

6. ผลการทดสอบสมมตฐานท 3 ผลการทดสอบสมมตฐานปจจยทมผลตอความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ(บก.ปอศ.) ดงตารางท 3 ตารางท 3: ผลการทดสอบสมมตฐานปจจยทมผลตอความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ(บก.ปอศ.)

ล าดบตวแปรทเขาสมการ R R2 Adj. R2 B Beta t 1. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน (X6) .612 .375 .371 .192 .365 3.803** 2. ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา (X4) .637 .405 .399 .158 .303 3.152**

A (Constant) = 2.766, S.E. = .109, F = 65.723, Sig F = .000 หมายเหต ** มระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

จากตารางท 3 พบวา ปจจยทสามารถท านายความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ไดแก ปจจยดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน และปจจยดานความสมพนธตอผบงคบบญชา โดยปจจยทงสองสามารถรวมกนท านายความสขในการท างาน (R2=.405) ไดรอยละ 40.50 อยางมระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 จากผลการทดสอบสมมตฐาน สามารถสรางสมการการถดถอยไดดงน

สมการรปคะแนนดบ Y = 2.766 (Constant) + 0.192 (X6) + 0.158 (X4) สมการรปคะแนนมาตรฐาน Z = 0.365 (X6) + 0.303 (X4) 1. ผลวเคราะหขอมลจากแบบสมภาษณ พบวา โดยรวมแลวเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) มความสข

กบการท างานในปจจบน ยงคงมความรสกกระตอรอรนในการท างานในแตละวน สามารถรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายได โดยปจจยภายใน พบวา เจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) มความภมใจในการปฏบตหนาท รกและผกพนกบงานทท า เหนวางานทท าเปนงานทนาสนใจและทาทาย ไดปฏบตงานตามความร ความสามารถของตนเอง และในสวนของครอบครวใหความเขาใจในงานของอาชพต ารวจ ใหการชวยเหลอ และเปนก าลงใจในการท างานอยเสมอ และสามารถแบงเวลาส าหรบครอบครวได และปจจยภายนอก พบวา ผบงคบบญชาจะมผลตอความสขและความกระตอรอรนในการท างาน หากผบงคบบญชาเขามามสวนรวมในการท างานหรอสงการอยางชดเจนจะท าใหการปฏบตงานเกดความชดเจนและตรงตามเปาหมายมากขน ลดระยะเวลาในการท างาน ในสวนของความสมพนธตอเพอนรวมงาน เปนไปไดดวยด เนองจากลกษณะงานเปนงานทตองท าเปนทม สามารถพดคยปรกษากนไดทกเรอง มบรรยากาศการท างานอยางเปนมตร เพอนรวมงานใหการชวยเหลอกนในการท างาน สวนดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน เปนเรองปกตของหนวยงานราชการหรองานต ารวจ อาจจะมความลาชาทเกดจากขนตอนการท างานบาง แตไมเปนปญหาในการปฏบตงาน หากมการปรบปรงในสวนนใหมการเบกจายวสดเครองมอใหรวดเรวขนอาจจะมผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพดยงขน

อภปรายผล 1. ผลการศกษาระดบปจจยทสงผลตอความสขในการท างาน ของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ใน

114



C 120

ภาพรวมอยในระดบมาก แสดงใหเหนวาเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) มความสขในการท างานอนเนองมากจาก ความสมพนธตอเพอนรวมงาน ความสมพนธตอผบงคบบญชา สมพนธภาพในครอบครว อารมณตอการปฏบตงาน สภาพแวดลอมในการปฏบตงานและความพงพอใจในงาน อยในระดบมาก สอดคลองกบผลการศกษาของ วลภาภรณ มลละ (2555) เรอง ความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบความผกพนตอองคกร ของขาราชการ กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองทพอากาศ ผลการวจยพบวาระดบความสขในการท างาน อยในระดบมาก ระดบความผกพนตอองคกรอยในระดบมาก เชนกน

2. ผลการศกษาปจจยทสงผลตอความสขในการท างาน ของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ในรายดานทกดานอย ในระดบมาก ซ งปจจยทมคาเฉลยมากอนดบแรก คอ ดานความสมพนธตอ เพอนรวมงาน รองลงมา คอ ดานอารมณตอการปฏบตงาน สอดคลองกบแนวคดของ ประทมทพย เกตแกว (2551) ทกลาววาความสขในการท างานเปนผลของการทบคคลรบรพฤตกรรมการท างานสมพนธภาพของตนเองและผรวมงานท าใหแสดงอารมณทมตองานในทางบวก รบรไดถงการใหความรวมมอและใหการชวยเหลอเกอกลกนระหวางผรวมงานท าใหเกดมตรภาพและความปรารถนาดตอกน มความรกชอบผกพนในงานทตนท ากระตอรอรนและยนดทไดกระท าในงานทตนเองรก ยนดกบความส าเรจทไดมาจากงานททาทาย มคณคา และนาภาคภมใจทจะพยายามท างานใหประสบความส าเรจ ไดรบการยอมรบนบถอ และความคาดหวงทดจากผรวมงาน ท าใหเกดความพยายามและความรบผดชอบในการท างานมากยงขน

3. ผลการศกษาความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.พบวามความพอใจกบชวตในปจจบน อยในระดบมากทสด รสกกระตอรอรนในการท างานในแตละวน พอใจกบผลการประเมนการท างาน ไมเคยรสกวางานทรบผดชอบหนกเกนความสามารถ รสกวาสงตางๆทเกดขนในชวต เปนสงทด ภมใจในตวเอง กบชวตทเปนอยในปจจบน และ ประสบความส าเรจในชวต ตามทไดตงเปาหมายไว อยในระดบมาก ผลการศกษานสอดคลองกบการศกษาของดเนอร (Diener, 2000) พบวา ความสขเปนความคดของบคคลและเปนการประเมนความรสกในชวตของบคลากร คอ มความพงพอใจในชวตของตน มความพงพอใจในดานตางๆ ทความส าคญตน เชน ความพงพอใจในงาน และการมอารมณในดานบวก เชน ความรสก พอใจ สบายใจ สนกสนาน

4. ผลการเปรยบเทยบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) เมอจ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา สถานภาพ และรายไดตอเดอน พบวาไมแตกตางกน จงไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว ผลการศกษานสอดคลองกบการศกษาของนฤมล แสวงผล (2554) เรอง ปจจยทมผลตอความสขในการท างานของบคลากรคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ผลการศกษาพบวา เพศ อาย สถานภาพ รายไดตอเดอน และระยะเวลาการท างานของบคลากรทแตกตางกนมผลตอความสขในการท างานไมแตกตาง

5. จากผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว ดานความพงพอใจในงาน ดานอารมณตอการปฏบตงาน ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา ดานความสมพนธตอเพอนรวมงาน ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สอดคลองกบงานวจยของ รวมศร เมนะโพธ (2550) และแนวคดของ Manion (อางถงใน ประทมทพย เกตแกว, 2551) ปจจยหรอองคประกอบทเปนแรงผลกดนใหเกดการท างานอยางมความสข ไดแก ความสมพนธในทท างาน (Friendships) ความรก (Job inspiration) ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) และ สภาพการท างาน (Work environment) และสอดคลองกบงานวจยของสพลกตต สงขทพย (2554) เรอง ปจจยทสงผลตอความสขในการท างานของคร สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน: การประยกตใชโมเดลสมการโครงสราง ผลการวจยพบวา



C 121

ปจจยทมอทธพลสงสดตอความสขในการท างานของคร ไดแก ความสมพนธในครอบครว รองลงมา คอ ความสมพนธกบนกเรยน

6. ผลการทดสอบสมมตฐานพบวาปจจยดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงานและปจจยดานความสมพนธตอผบงคบบญชา เปนปจจยทสามารถท านายความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ไดรอยละ 40.50 อยางมระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว และสอดคลองกบการศกษาของ Manion (อางถงใน ประทมทพย เกตแกว, 2551) ทพบวา ปจจยทเกยวกบสภาพแวดลอมในการท างาน และปจจยทเกยวกบคนและสมพนธภาพระหวางบคคล เปนปจจยทกอใหเกดความสขในการท างาน นอกจากนยงสอดคลองกบผลงานวจยของ ประพนธ ผาสกยด (2549) เรอง ปจจยทท าใหคนท างานไดอยางมความสข ซงจากผลการศกษาพบวา ปจจยสภาพแวดลอม เปนปจจยทมอทธพลตอองคกรและพนกงานทกอใหเกดความพงพอใจรวมกนดวยเชนกน และสอดคลองกบการศกษาของจงจต เลศวบลยมงคล (2547) เรอง ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล กาไดรบการเสรมสรางพลงอ านาจในงานแรงจงใจใฝสมฤทธกบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลมหาวทยาลย ของรฐ ผลการศกษาพบวา ขวญและก าลงใจในการท างานจากผบรหาร เปนสงส าคญในการสงเสรมความสขในการท างาน เพอวถชวตในเชงบวก เนองจากการบ ารงขวญเปนก าลงใจท าใหผปฏบตงานเกดความภาคภมใจในตนเอง ไดท างานตามหนาททพงปฏบต และรบรวาเปนประโยชนตอสงคม และปจจยสภาพแวดลอมทเหมาะสมและการจดสภาพแวดลอมในทท างานสงเสรมบรรยากาศในการท างาน จะชวยสงเสรมความสขในการท างานและประสบความส าเรจ ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาปจจยทสงผลตอความสข ในการท างานของเจาหนาทต ารวจ สงกดกองบงคบการปราบปรามการกระท าผดเกยวกบอาชญากรรมทางเศรษฐกจ (บก.ปอศ.) ผวจยจงมแนวทางในการน าผลการวจยไปใชเพอพฒนาปรบปรงการบรหารงานและการปฏบตงานใหเกด ความสขในการท างาน ดงน

1. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยมความสมพนธมากเปนอนดบแรก และเปนปจจยทสามารถท านายความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ดงนน ผมสวนเกยวของควรใหความส าคญตอสถานทท างาน การจดสภาพแวดลอมในทท างานสงเสรมบรรยากาศในการท างาน ทงการปรบเปลยนพนทการท างานใหมความสวยงามและทนสมย และ มการดแลรกษา ท าความสะอาดอยเสมอ มเครองมอ วสดอปกรณใชอยางเพยงพอเหมาะสม จดใหมแสงสวาง อากาศถายเท มอณหภมทเหมาะสมในการท างาน รวมถงการจดใหมการกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพของบคลากรอยเสมอ

2. ดานความสมพนธตอผบงคบบญชา เปนปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 มความสมพนธมากเปนอนดบสอง และเปนปจจยรวมทสามารถท านายความสขในการท างานของเจาหนาทต ารวจ (บก.ปอศ.) ซงผบงคบบญชาหรอหวหนางานเปนแรงจงใจทส าคญอยางยงและเปนความสมพนธพนฐานของความรวมมอ ลกษณะทาทางหรอบทบาทของหวหนางาน มความส าคญตอความสขในการท างานใหเกดขนและสงเสรมความส าเรจขององคกร ดงนน ผบงคบบญชาควรเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะตาง ๆ และรบฟงความคดเหนนน หากผใตบงคบบญชาไดรบมอบหมายใหปฏบตงานทเหมาะสมกบความร ความสามารถ รบฟงความคดเหน ชวยเหลอเกอกลและไดรบความรวมมอเตมใจในการปฏบตงาน ผใตบงคบบญชากจะปฏบตงานดวยความรสกสนกและมภาคภมใจในความส าเรจของการท างาน



C 122

เอกสารอางอง เกษม ตนตผลาชวะ. (2544). การบรหารความเครยดและสขภาพจต. นนทบร : สนกอาน. จงจต เลศวบลยมงคล.(2547). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล กาไดรบการเสรมสรางพลงอ านาจใน

งานแรงจงใจใฝสมฤทธกบความสขในการท างานของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลมหาวทยาลย ของรฐ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพยาบาล). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย .

ธานนทร ศลปจาร. (2553). การวจยและการวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS (พมพครงท 11). กรงเทพมหานคร : บสซเนสอารแอนดด.

นฤมล แสวงผล. (2554). ปจจยทมผลตอความสขในการท างานของบคลากรคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. การคนควาอสระ ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต วชาเอกการจดการทวไป คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ประพนธ ผาสกยด (2549) Happy Workplace – สวรรคในทท างาน (ออนไลน) สบคนจาก http://gotoknow.org/blog/beyondkm/58183, 20 เมษายน 2552.

ประทมทพย เกตแกว. (2551). ความสมพนธระหวางการรบรคณลกษณะงาน ความสามารถในการเผชญและฟนฝาอปสรรค กบความรบรในการท างานของพยาบาลผาตด กรณศกษาโรงพยาบาลรฐแหงหนง. การศกษาคนควาอสระ ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

รวมศร เมนะโพธ. (2550). เครองมอวดการท างานอยางมความสข กรณศกษา นกศกษาภาคพเศษ ระดบปรญญาโท สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วลภาภรณ มลละ. (2555). ความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบความผกพนตอองคกร ของขาราชการ กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองทพอากาศ. วารสารวชาการมหาวทยาลยนอรทกรงเทพ. 1,(1). 88-99.

วฒพงศ ถายะพงค. (2551). อปนสยทด 7 ประการสการท างานทประสบความส าเรจ. สบคน กมภาพนธ 15, 2559, จาก http://202.129.34.16/km_sp/research_detail.php?id=23

สพลกตต สงขทพย. (2554). ปจจยทสงผลตอความสขในการท างานของคร สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน: การประยกตใชโมเดลสมการโครงสราง. วารสารอเลกทรอนกส. 6,1, pp. 2563-2577.

ส านกงานต ารวจแหงชาต. (2559). บทบาทและหนาทความรบผดชอบของต ารวจ. สบคน กมภาพนธ 15, 2559, จาก https://www.royalthaipolice.go.th/index.php

Diener, E. (2000). Subjective Well-Being: The science of happiness and proposal for a national index. The American Psychologist Association. 1(2) : 34-43.

Documents

C วิทยาการจัดการ · ชาวต่างชาติ ในเขตอ าเภอเมือง จังหวัดหนองคาย” เพื่อส่งเสริมธุรกิจที่พักแรมต่างๆในเขตอ