ค าน า - satreephuket.ac.th · โครงงานอาชีพ ที่โรงเรียนสตรีภูเก็ต อ าเภอเมือง จังหวัดภูเก็ตและประสบผลส

ก

เอกสารประกอบการสอน วชา โครงงานอาชพ หนวยการเรยนรท 2 ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ

ค าน า

เอกสารประการสอนวชา โครงงานอาชพ เลมนเปนเอกสารประกอบการสอนทใชควบคกบแผนการจดการเรยนรทเนน “การจดการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการเรยนร” มาประกอบ มเนอหาสาระและกจกรรมเปนไปตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงเนนใหผเรยนไดรบการพฒนาทงดานความร กระบวนการคด กระบวนการสบเสาะหาความร การแกปญหา ความสามารถในการสอสาร การตดสนใจ การน าความรไปใชในชวตประจ าวน ตลอดจนมคณธรรมและคานยมอนพงประสงค เปดโอกาสใหผเรยนมโอกาสเรยนรจากการปฏบตจรง เพอเตรยมตวประกอบอาชพทเหมาะสมกบตนเอง ผเขยนไดจดท าเอกสารประกอบการสอน โดยแบงเนอหาออกเปน 6 หนวยการเรยนร ประกอบดวย

หนวยการเรยนรท 1 ความรเพอการปฏบตงานอาชพ หนวยการเรยนรท 2 ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ หนวยการเรยนรท 3 การตดสนใจเลอกโครงงานอาชพ หนวยการเรยนรท 4 การเขยนและขออนมตโครงงานอาชพ หนวยการเรยนรท 5 การปฏบตงานโครงงานอาชพ หนวยการเรยนรท 6 การเผยแพรและพฒนาโครงงาน

ในปจจบนพบวานกเรยนเรยนรไดดทสด เมอนกเรยนไดวางแผนรวมกน มอสระในการตดสนใจและไดท าในสงทตองการ ซงมผลท าใหนกเรยนมระดบความพงพอใจตอการเรยนเพมมากขน ไดคนพบและพฒนาศกยภาพของตนเองไดเตมทอนเปนผลมาจากระดบความสนใจและเปาหมายทนกเรยนตองการเรยนร ไมไดมาจากการทครเปนผก าหนดแตเปนการสอนทมาจากการยดนกเรยนเปนศนยกลาง เอกสารประกอบการสอนวชา โครงงานอาชพ เลมนเปนเอกสารทจดท าขนใหครน าไปใชจดการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและทกษะดานอาชพโดยใชกระบวนการของโครงงานซงถอเปนหวใจส าคญของกจกรรมทกกจกรรมในการเรยนรของนกเรยน

ผเขยนหวงเปนอยางยงวา เอกสารประกอบการสอนเลมนจะเปนประโยชนส าหรบครผสอนทจะน าไปใชจดการเรยนการสอนวชานไดเปนอยางด

นายพงศไพศาล วรยานกลวงศ

ข


กตตกรรมประกาศ

การสรางเอกสารประกอบการสอนวชา โครงงานอาชพ บรรลผลส าเรจดวยความเรยบรอย โดยไดรบความกรณาชวยเหลอจากนายเสถยร พลเยยม ผอ านวยการโรงเรยนสตรภเกต ผกระตนใหเกดแรงบนดาลใจและใหก าลงใจในขณะท างาน นายชเกยรต ถรสนทร ขาราชการบ านาญ ผกระตนใหเกดแรงบนดาลใจ ใหขอเสนอแนะในการรวบรวมผลงาน อาจารยรฐพล พรหมสะอาด อาจารยประจ าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏภเกต และ อาจารย ดร.ณธษา พนธบว อาจารยประจ าคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง ผใหค าแนะน าและตรวจสอบความส อ ด ค ล อ ง ข อ ง ก า ร ว ด ป ร ะ เ ม น ผ ล ก บ ผ ล ก า ร เ ร ย น ร แ ล ะ จ ด ป ร ะ ส ง ค ก า ร เ ร ย น ร นางกญญาภคค เรองอรามรตน ขาราชการบ านาญ ผใหค าแนะน าในการจดท าและปรบปรงแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบเนอหาสาระการเรยนร ผรายงานขอขอบพระคณเปนอยางสง

ขอบคณ นายธระชย รตนรงษ รองผอ านวยการกลมบรหารงานวช าการ และ นางธนญญา ศรวฒน หวหนากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย โรงเรยนสตรภเกต เพอนผคอยใหก าลงใจและชวยเหลอตลอดมา ขอบคณนายถรฉตร คงจนทร รองผอ านวยการ ผใหค าแนะน าการอางองและเขยนบรรณานกรม ตลอดจนท าการพสจนอกษร และขอบคณเครอขายครผใชเอกสารประกอบการสอนทชวยใหขอเสนอแนะในการแกไขขอบกพรอง จนเอกสารเลมนเสรจสมบรณ

คณคาและประโยชนใดๆ จากผลงานทางวชาการฉบบน ผ เขยนขออทศคณงามดทงหลายใหแก บดา มารดา คร อาจารย และผมพระคณทกทาน

นายพงศไพศาล วรยานกลวงศ

ค


สารบญ

หนา ค าน า......................................................................................................................... .................. ก กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………………………………………... ข สารบญ…………………………………………………………………………………………………………….…………. ค สารบญภาพ.................................................................................................................... ............ ง หนวยการเรยนรท 2 ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ.................................................. 1 ค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการสอน…………………………………………..……………………..…... 2 ผลการเรยนรและสาระการเรยนร............................................................................................... 11 สาระส าคญ …………………………………………………………………………………………………………………. 11 สาระการเรยนร………………………………………………………………………………………………………….... 11 กจกรรมการเรยนร ........……………………………………………….……………………………….…….….……. 12 การวดและประเมนผล........................................................................................................... ..... 14 สอการเรยนการสอน………………………………………………………………………………….…….…………… 14 ใบความรท 4 พนจความรดานโครงงานอาชพ.................................................................... 15 ใบความรท 5 ผสานสโครงงานอาชพ…………………………………………………..…………………... 19 เกมท 4 เกมสวนประกอบรถยนต………………………………….………………………………………... 27 แบบฝกหดพฒนาความคด หนวยท 2 ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ………..………… 31 ต ารา หนงสออานประกอบ และแหลงเรยนร............................................................................. 33 แบบทดสอบทายหนวยการเรยนร............................................................................................... 33 แบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) …………………………………………………….……………. 34 เฉลยแบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) ……………………………………………….…………… 36 แบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) ………………………………………………………………..…. 37 เฉลยแบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) ……………………………………………………………. 39 บรรณานกรม............................................................................................................................. 40

ง


สารบญภาพ

หนา ภาพท 10 วงจรกระบวนการของโครงงานอาชพ...................................................................... 22 ภาพท 11 แผนภมกระบวนการเทคโนโลยเพอสรางโครงงานอาชพสจรต............................... 23

1


2


ค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการสอน

1. เอกสารประการสอนวชา โครงงานอาชพ ชดน แบงเปน 6 หนวยการเรยนร ในแตละหนวยการเรยนรประกอบดวย 1) ล าดบหนวยการเรยนและชอหนวยการเรยน 2) สาระมาตรฐานการเรยนร และ ตวชวด ผลการเรยนร 3) สาระส าคญ 4) สาระการเรยนร 5) กจกรรมการเรยนร 6) การวดประเมนผล 7) สอการเรยนการสอน 8) ต ารา เอกสารประกอบและแหลงเรยนร 9) แบบทดสอบทายหนวยการเรยนร ครทตองการน าเอกสารประกอบการสอนเลมนไปใชสอน จงควรศกษาเอกสารและค าแนะน าการใชอยางละเอยด

2. สงทครตองเตรยมคอ 2.1 ใบความร แบบฝกหด ใบกจกรรม ใบงาน เพอแจกใหนกเรยนทกคนในการเรยน

การสอนแตละชวโมงตามทปรากฏในแผนการจดการเรยนร โดยไมมการเรยกเกบคน 2.2 เตรยมสอการเรยนการสอน เชน เกมและอปกรณการเลน และแบบทดสอบกอน

เรยน-หลงเรยน ตามทปรากฏในแตละหนวยการเรยนร 3. การจดชนเรยน ในการปฏบตกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรใหจดนกเรยนเปน

กลม กลมละ 5-7 คน หรอจดเปนค เดยว แลวแตกรณตามกจกรรมในแผนการจดการเรยนร 4. เอกสารประกอบการสอนเลมนใชควบคกบแผนการจดการเรยนรวชา โครงงานอาชพ

ครทจะน าไปใชในการสอนจงตองศกษารายละเอยดของเอกสารประกอบการสอน และแผนการจดการเรยนรใหเขาใจควบคกน

5. ศกษาหวขอกจกรรมการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรอยางละเอยด โดยพจารณาการสอนทใชกระบวนการเรยนรวาจะท าใหการเรยนการสอนในแตละเนอหา แตละชวโมง บรรลจดประสงคหรอไม ครผสอนควรปรบกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบสภาพของผเรยนและโรงเรยน เพอใหการจดการเรยนการสอนบรรลจดมงหมายของหลกสตรมากทสด

6. เมอสนสดการปฏบตแตละกจกรรมแลว ครผสอนจะตองสรปและชน านกเรยน เขาสแนวคดของกจกรรม เพราะเอกสารประกอบการสอนเลมน เนนการเรยนเนอหาควบคกบการปฏบตเพอใหนกเรยนเกดความรและทกษะทคงทน อนจะน าไปสเจตคตทดตอการประกอบอาชพในอนาคต

7. เมอสนสดการสอนในแตละหนวยการเรยนรแลว ครผสอนควรบนทกขอด ขอเสยทจะตองปรบปรง ทงในสวนทเปนใบความร ใบงาน ใบกจกรรม เกม แบบฝกหด และแบบทดสอบ เพอการปรบปรงแกไขในการสอนครงตอไปดวย

8. เมอนกเรยนปฏบตหรอท างานเสรจและครไดวดผลในกจกรรมใดกจกรรมหนงแลว ควรรบแจงผลการประเมนใหนกเรยนทราบโดยเรว เพอเดกๆจะไดชนชมหรอพงพอใจในผลงานของตนเอง หรอถาหากมขอผดพลาดทครพบขอบกพรอง ครจะไดแนะน าใหแกไขเสยใหถกตอง เนองจากผลงานในแตละกจกรรมหรอใบงานจะตองน าขอมลไปเชอมโยงกบกจกรรมการเรยนรในล าดบถดไปอยางตอเนองจนจบโครงงาน เพราะสงเหลานนบเปนผลสะทอนกลบทมความส าคญตอการเรยนรของนกเรยนเปนอยางมาก

3


9. แตละหนวยการเรยนรผเขยนเลอกใชกระบวนการเรยนรดวยวธการทแตกตางกนตามสภาพของเนอหาและจดประสงคการเรยนร ครผสอนจงตองศกษาแนวคดและขอจ ากดของวธการแตละรปแบบ ซงจะน าเสนอไวในตอนทายของค าแนะน าฉบบนใหเขาใจ กอนลงมอปฏบตการสอนเพอใหการสอนเกดประสทธภาพมากทสด

10. ครผสอนควรศกษาบทบาทของตนเองในฐานะครทปรกษาโครงงานซงจะน าเสนอไวในตอนทายของค าแนะน าฉบบนเพอชวยใหการท าโครงงานอาชพของนกเรยนประสบความส าเรจ อนน าไปสเจตคตทดตอการประกอบอาชพของนกเรยนในอนาคต

11. เอกสารประกอบการสอนชดน เนอหาในใบความรทใชเปนเพยงขอมลพนฐานทางธรกจเทานน ครผสอนควรตดตามขาวสารทางธรกจอยเสมอเพอจะไดน าไปประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน จะท าใหนกเรยนไดรบทราบขอมลทางธรกจททนสมยและเปนปจจบนอยเสมอ

12. เอกสารประกอบการสอนชดน เปนแนวทางทผ เขยนใชประกอบการสอน วชา โครงงานอาชพ ทโรงเรยนสตรภเกต อ าเภอเมอง จงหวดภเกตและประสบผลส าเรจมาแลวอยางด

4


วธจดการเรยนรทายค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการสอน

วธจดการเรยนรทใชในแผนการจดการเรยนร วชา โครงงานอาชพ มดงน 1. วธการจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด 1.1 การจดการเรยนรแบบวรรณ 1.2 การจดการเรยนรโดยใชการระดมสมอง (Brainstorming Method) 2. วธการจดการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ 2.1 การจดการเรยนรแบบสถานการณจ าลอง (Simulation) 2.2 การจดการเรยนรโดยการอภปรายกลมยอย (Small group Discussion) 2.3 การจดการเรยนรโดยใชทกษะกระบวนการ (9 ขน)

การจดการเรยนรแบบวรรณ

รองศาสตราจารยวรรณ โสมประยร แหงคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผคดสรางวธการสอน ไดกลาวถงวตถประสงคทส าคญ ดงน

1. เพอใหผ เรยนไดมโอกาสคดตนและคนพบองคความรและสรางมโนคตไดจากประสบการณของตนเอง สามารถน าสงทคนพบไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนไดอยางแทจรง

2. สงเสรมใหผเรยนไดเรยนรแบบมสวนรวมโดยใหผ เรยนเปนศนยกลางและใหแสดงพฤตกรรมหรอกจกรรมตางๆดวยตนเองมากทสด พรอมทงเนนการเรยนรดวยการกระท าประกอบสอการสอนทมประสทธภาพ

3. เพอใหผเรยนรจกเรยนและท างานอยางมระเบยบและเปนระบบ ชวยยกศกยภาพในการเรยนรหรอมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไดอยางสมบรณ โดยเฉพาะแรงจงใจใฝสมฤทธและความคดสรางสรรค

4. เพอยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนและระดบความคงทนในการเรยนรควบคกนไป ขนตอนการจดการเรยนรแบบวรรณ ม 8 ขนตอนดงน 1. ขนน า 2. ขนทบทวน 3. ขนสอน 4. ขนสรป 5. ขนสรางเจตคต 6. ขนน าไปใช 7. ขนฝกทกษะ 8. ขนประเมนผล

5


วธการน าไปใช : ครผสอนไมจ าเปนฯตองเรยงล าดบตามขนตอนตงแต 1 - 8 เสมอไป อาจใชสอนสลบขนกนบางกได บางกจกรรมครอาจใชครอบคลมขนตอนได 2 - 3 ขนตอน ใหตอเนองกนกได ในบางขนตอนไมจ าเปนตองใชเวลามากนก ครอาจใชกจกรรมงายๆทวไป เชน ตอบค าถาม ใหดสอ เขยนกระดาน สรปกจกรรมเขาสแนวคด และอนๆ ขนอยกบความถนด ความคดสรางสรรค และเทคนคการสอนของแตละทาน ครควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงพฤตกรรม และกจกรรมดวยตนเองมากทสด เพอใหคนพบความรไดจากประสบการณของตนเอง (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2552 : 215)

การจดการเรยนรแบบวรรณ ผเขยนไดน าไปใชกบหนวยการเรยนร ดงน หนวยการเรยนรท 1 เรอง ความรเพอการปฏบตงานอาชพ แผนการจดการเรยนรท 2, 3 และ 4 หนวยการเรยนรท 3 เรองการตดสนใจเลอกโครงงานอาชพ แผนการจดการเรยนรท 6, 7 และ 8 หนวยการเรยนรท 6 เรองการเผยแพรและพฒนาโครงงาน แผนการจดการเรยนรท 11

การจดการเรยนรโดยใชการระดมสมอง (Brainstorming Method)

เปนกระบวนการเรยนรทใหผเรยนทกคนไดแสดงความคดเหน หรอใหขอเสนอแนะในการแกปญหาใหมากทสด โดยเสนอไดอยางเสรและสามารถน าความคดเหลานนไปสการตดสนใจหรอแกปญหาได โดยมองคประกอบทส าคญ คอ

1. มการแสดงความคดเหนไดอยางเสรทกคน ไมมการวพากษวจารณสงทไดเสนอมา 2. มการจดบนทกความคดเหนและขอเสนอแนะทงหมด 3. มการจดหมวดหม หรอประเภทของความคดโดยการอภปราย ทบทวนความคดทงหมด 4. มการตดสนใจเลอกวธการทดทสดทสามารถน าไปใชแกปญหา ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชการระดมสมอง ม 5 ขนตอน ดงน 1. ขนน าเขาสบทเรยน 2. ขนระดมสมอง 3. ขนอภปรายและคดสรร 4. ขนจดล าดบความคด 5. ขนวางแผนเพอน าไปสการปฏบต วธการน าไปใช : ครกระตนใหนกเรยนเสนอความคดไดอยางเสรใหมากทสด โดยเฉพาะ

ความคดแปลกใหม หรอความคดทปรบปรงแนวคดของผอนไมมการผกขาดหรอบงคบใหทกคนตองเสนอ ควรจดบนทกขอเสนอบนกระดานด าหรอบอรดใหทกคนไดมองเหนและเกบไวเพอจดหมวดหม สรปและประเมนผล เพอตดสนใจวามกระบวนการใดบางทจะน าไปใช จดใหนกเรยนนงเปนครงวงกลมหนหนาเขาหากน อาจจะเสนอดวยปากเปลาหรอเขยนใสกระดาษกได

6


ขอจ ากด : เปนวธทใชเวลามาก ถานกเรยนมจ านวนมากอาจเสนอความคดเหนไดไมทวถง นกเรยนทไมคนเคยอาจไมคอยกลาแสดงความคดเหนใหมๆ ครตองคอยกระตนใหก าลงใจและฝกใหนกเรยนยอมรบฟงขอคดเหนของผอน (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2552 : 110)

การจดการเรยนรโดยใชการระดมสมอง ผเขยนไดน าไปใชกบหนวยการเรยนรดงน หนวยการเรยนรท 4 การเขยนและการขออนมตโครงงาน แผนการจดการเรยนรท 9 หนวยการเรยนรท 6 การเผยแพรและพฒนาโครงงาน แผนการจดการเรยนรท 13

การจดการเรยนรแบบสถานการณจ าลอง (Simulation)

เปนกระบวนการเรยนรทผสอนใหผเรยนเขาไปอยในสถานการณทสรางขนมาคลายคลงสภาพจรง หรออยในสถานการณจรงซงจะชวยใหผเรยนเกดการถายโยงไดดและสามารถน าไปใชแกปญหาในชวตจรงได โดยมวตถประสงคทส าคญคอ

1. เพอใหผเรยนไดเรยนรสภาพความเปนจรง เกดความเขาใจในสถานการณตางๆ หรอเรองทเปนตวแปรจ านวนมากทมความสมพนธกนอยางชดเจน

2. เพอฝกการท างานเปนกลม การสรางความสมพนธระหวางสมาชกกลมและการยอมรบฟงความคดเหนของผอน

3. เพอฝกการคด วนจฉย แกปญหา ควบคมสถานการณ การตดสนใจในสถานการณทผเรยนอาจพบไดในชวตจรง

ขนตอนการจดการเรยนรแบบสถานการณจ าลอง มดงน 1. ขนเตรยมการ 2. ขนน าเสนอสถานการณจ าลองและแนวทางปฏบต 3. ขนมอบหมายบทบาทใหผเรยน 4. ขนแสดง 5. ขนอภปราย 6. ขนสรปและประเมนผล

ขอจ ากด : เปนวธทใชเวลามากในการเตรยมการ การแสดง และการอภปราย มคาใชจายสง เพราะตองใชวสดอปกรณและขอมลในการแสดง คร ผสอนตองมความร ความเขาใจในการสรางสถานการณหรอก าหนดสถานการณใหใกลเคยงกบสภาพจรงใหมากทสด ในสวนของ การอภปราย และสรปผล เปนขนตอนส าคญทตองอาศยความช านาญของครผสอนจงจะท าใหเกดการเรยนรทคงทนอยางแทจรง (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2552 : 79)

การจดการเรยนรแบบสถานการณจ าลองผ เขยนไดน าไปใชกบหนวยการเรยนรท 6

เรอง การเผยแพรและพฒนาโครงงาน แผนการจดการเรยนรท 12 (การแสดงนทรรศการโครงงาน)

7


การจดการเรยนรโดยการอภปรายกลมยอย (Small group Discussion) เปนกระบวนการเรยนรทผสอนจดกลมผเรยนออกเปนกลมยอยๆ กลมละ 4-8 คน เพอเปด

โอกาสใหผเรยนในกลมสนทนาแลกเปลยนขอมล ความคดเหน ประสบการณในประเดนหรอปญหาทก าหนดและสรปผลการอภปรายออกมาเปนขอสรปของกลม มวตถประสงคทส าคญคอ

1. เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความคดเหนรวมกนและมสวนรวมในการเรยนรอยางทวถง

2. เพอฝกการท างานรวมกนเปนกลม การเปนผน า ผตาม การรบฟงความคดเหนของผอนและการเปนสมาชกทดของกลม

3. เพอฝกการคนควาหาความร ขอมล ขอเทจจรง มาเพอใหผอนรบทราบ ขนตอนการจดการเรยนรแบบอภปรายกลมยอย 1. ขนจดผเรยนเปนกลมยอย 2. ขนก าหนดประเดนการอภปราย 3. ขนอภปราย 4. ขนสรปผลการอภปราย 5. ขนสรปบทเรยน 6. ขนประเมนผลการเรยน ขอจ ากด : ครตองก าหนดประเดนการอภปรายใหครอบคลมเนอหาทกประเดน ชวย

กระตนใหทกคนมสวนรวมในกจกรรม คอยชแนะใหค าปรกษาหรอแกปญหาเพอใหการอภปรายด าเนนไปอยางมประสทธภาพ ครควรมสวนรวมในการวเคราะห ตความ สรปความคดเหนของผเรยนหรอผอภปรายเพอใหไดขอสรปทมสาระส าคญครบถวน (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2552 : 39)

การจดการเรยนรโดยการอภปรายกลมยอย ผ เขยนไดน าไปใชกบหนวยการเรยนรท 2

เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ แผนการจดการเรยนรท 5

การจดการเรยนรโดยใชทกษะกระบวนการ (9 ขน)

เปนกระบวนการเรยนรทเนนใหผเรยนไดเรยน “วธการเรยนร” อยางเปนขนตอนหรอเปนกระบวนการ โดยใหผเรยนเปนผคด ผลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ผสอนเปนผก ากบควบคมใหผเรยนมการปฏบต ฝกฝนจนเกดทกษะ สามารถปฏบตตามขนตอนไดและรบรขนตอนทงหมดจนสามารถน าไปใชไดอยางอตโนมตในสถานการณจรงๆได

8


ขนตอนการจดการเรยนรแบบทกษะกระบวนการ (9 ขน) 1. ตระหนกในปญหาและความจ าเปน 2. คด วเคราะห วจารณ 3. สรางทางเลอกใหหลากหลาย 4. ประเมนและเลอกทางเลอก 5. ก าหนดและล าดบขนตอนการปฏบต 6. ปฏบตดวยความชนชม 7. ประเมนระหวางปฏบต 8. ปรบปรงใหดขนอยเสมอ 9. ประเมนผลรวมเพอใหเกดความภาคภมใจ ขอจ ากด : เปนภาระงานทเรมสอนตงแตท าใหผเรยนเกดความตระหนก จดกระบวนการ

ท างานใหผเรยนเปนล าดบขนตอน จนกระทงไดชนงานออกมา หรอเปนผลงานทปรากฏเปนรปธรรม มประสทธภาพ ครผสอนจงตองวเคราะหจดประสงคใหชดเจน เพอใหผลงานทไดตรงตามวตถประสงคทตองการ (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2552 : 119)

การจดการเรยนรโดยใชแบบทกษะกระบวนการ (9 ขน) ผเขยนไดน าไปใชกบหนวยการเรยนรท 5

เรองการปฏบตงานโครงงานอาชพ แผนการจดการเรยนรท 10

บทบาทของครผสอนหรอครทปรกษาโครงงาน

ครทปรกษาโครงงานเปนบคคลทส าคญมากเปนอนดบแรก ในการดแลการท าโครงงานของนกเรยน ครจะตองเปนมากกวาการใหค าปรกษา ในบางครงอาจจะตองเขาไปชวยแกไขปญหา รวมวางแผนในการท างาน การตดสนใจหรอกระตนเตอน เมอพบขอบกพรองและใหก าลงใจอยางใกลชดเมอพบวานกเรยนในความดแลเกดความทอแทหรอเบอหนาย ครทปรกษาโครงงานจะตองเปนทพงใหแกนกเรยนตงแตวนแรกทไดเรมโครงงานจนถงวนสดทายของการท าโครงงาน ทส าคญทสดคอครจะตองมความเสยสละอยางสงโดยอทศเวลาใหกบการท าโครงงานตลอดระยะเ วลาในการท าโครงงานของนกเรยน เพอคอยดแล สนบสนน ใหก าลงใจ ชวยเหลอ แนะน า ตดตอประสานงานผเกยวของ เพอใหโครงงานอาชพของนกเรยนประสบผลส าเรจ นบเปนกาวยางแรกของนกเรยนในการเขาสเสนทางอาชพ โดยแบงเปน 3 ระยะดงน

9


1. กอนการด าเนนงาน ครตองเตรยมความพรอมในทกๆดานและท าการศกษาใหลกซงถงความรความเขาใจ

เกยวกบการท าโครงงาน ศกษาคนควาหาขอมลใหพรอมเพรยงเพอทนกเรยนจะไดคนหาโดยงาย ท าการศกษาส ารวจหาแหลงความรอนๆ เชน วทยากรบคคลทมความเชยวชาญเฉพาะทาง สถานทตางๆทนกเรยนสามารถจะไปศกษาหาขอมลโดยการไปทศนศกษาและใชในการคนควาจดเตรยมหาแหลงทจะสนบสนนในดานงบประมาณ เตรยมสถานททสะดวกสบายในการท างาน เตรยมเอกสารตางๆนอกเหนอจากทมอยในหองสมดแตเหนวามความจ าเปนทนกเรยนจะตองใชด าเนนการวางแผนในการท างานตงแตเรมตนจนสนสดโครงงาน รวมทงก าหนดการตางๆและอปกรณตางๆทจะตองใช เปนตน

2. ระหวางการด าเนนงาน 2.1 ชวยจดหาและจดเตรยมอปกรณ แนะน าชวยเหลอในการท างาน ชแนะวธการให

ความสะดวกในระหวางการปฏบตงาน เพอสนบสนนใหงานส าเรจลลวงไปดวยด ชวยเหลอใหนกเรยนสามารถด าเนนการในสงทยากใหเปนสงทนกเรยนสามารถคดและลงมอปฏบตได

2.2 ตรวจแกไขโครงงานตงแตการวางแผน การด าเนนงานและการสรปผลคอยควบคมดแลและตดตาม กระตนเตอนใหนกเรยนปฏบตไปตามแผนทวางไวอยางเปนระบบและเป นขนตอน ซงครจะตองมความเขาใจทกขนตอนในโครงงานทดแลเปนอยางด

2.3 ในขณะทก าลงด าเนนการท าโครงงาน อาจจ าเปนตองใชความรทเจาะลกเกยวกบหลกวชาการทครไมสามารถใหค าปรกษาได หรอเปนการใชเทคนควธการทยงยากซบซอนรวมทงการใชเครองมอบางอยาง ครอาจจะตองตดตอประสานงานเชญผเชยวชาญพเศษทมความรนนๆมารวมใหค าปรกษากบนกเรยนดวย

2.4 ตองตดตามการท างานของนกเรยนในความดแลอยางใกลชด จดโอกาสใหเดกไดมการอภปรายปญหาตางๆในการท างานหรอรายงานความกาวหนาของงานเปนระยะๆ เพอจะไดรบรรบทราบและแกไขไดทนทวงทในกรณทมปญหาในการท างาน

2.5 การใหก าลงใจและดแลอยางใกลชดจะท าใหเดกๆมความรสกปลอดภยและมก าลงใจในการท างาน การลมเหลวกจะไมเกดขน แตทส าคญครไมควรชแนะมากเกนไปจนกลายเปนความคดของครเองเสยทงหมด

3. หลงจากเสรจสนโครงงาน 3.1 จดใหมการน าเสนอโครงงานในชนเรยน เพอฝกความกลาแสดงออกและยอมรบค า

วจารณจากคนภายนอกเพอการปรบปรงและพฒนางานใหดยงๆขนไปโดยกอนทจะมการน าเสนอครจะตองจดเวลาใหเดกๆมาพบปะพดคยถงผลของการศกษา ตรวจสอบขนตอนในการเขยนรายงานรวมทงการใชภาษาทสอความหมายไดชดเจนและถกตองเหมาะสม

10


3.2 ใหนกเรยนไดมโอกาสน าเสนอผลงานทท าขน โดยการจดแสดงในรปแบบตางๆ เชนน าเสนอปากเปลา จดแผงโครงงาน จดนทรรศการหรออนๆทงในโรงเรยน นอกโรงเรยน ระดบกลมโรงเรยน ระดบจงหวด หรอสงเขาประกวดในระดบประเทศเพอใหเขาเกดความภาคภมใจในตนเอง แตไมสงเสรมใหท าเพอการแขงขนลารางวล การไดรบรางวลเปนเพยงผลพลอยไดเทานน

3.3 จดท าแบบสอบถาม แบบสมภาษณ แบบประเมนเพอประเมนผลการจดกจกรรมโครงงานตงแตเรมตนจนเสรจเรยบรอย โดยประเมนจากตวคร นกเรยนเอง เพอนๆ ผปกครองและผสนใจอนๆ เพอจะไดทราบขอด ขอบกพรองและจะไดแกไขปรบปรงใหดยงขนในการท างานครงตอไป

11


ผลการเรยนรและสาระการเรยนร

สาระมาตรฐานการเรยนร และ ตวชวด (ผลการเรยนร) สาระท 4 มาตรฐาน ง 4.1 ม.4-6/1-4

1. อภปรายแนวทางสอาชพทสนใจ

2. เลอกและใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมกบอาชพ

3. มประสบการณในอาชพทถนดและสนใจ

4. มคณลกษณะทดตออาชพ

ผลการเรยนร มความร ความเขาใจหลกการพนฐานของการจดท าโครงงานอาชพและน าไปปฏบตไดอยาง

ถกตองและเหมาะสม

สาระส าคญ

โครงงานอาชพเปนการจดประสบการณการเรยนรใหนกเรยนมความรและทกษะทางอาชพ โดยใหนกเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรดวยตนเอง ลงมอปฏบตงานอาชพอยางครบวงจรจากสถานการณจรง ตามความสนใจและสมครใจ สามารถสรางโครงงานอาชพของตนเองไดดวยทกษะในการจดการอยางเปนกระบวนการ ท าใหนกเรยนเหนคณคาและความจ าเปนในการประกอบอาชพ ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมในการท างาน พงตนเอง รกการท างาน สอดคลองกบแนวพระราชด ารปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เหนชองทางในการประกอบอาชพ ในอนาคต

สาระการเรยนร

1) ความหมายของโครงงาน 2) จดมงหมายของการเรยนโครงงาน 3) ลกษณะส าคญของโครงงาน 4) ประเภทของโครงงาน 5) ความหมายของโครงงานอาชพ 6) แนวปฏบตในการท าโครงงานอาชพ 7) หลกการส าคญของโครงงานอาชพ 8) วตถประสงคในการท าโครงงานอาชพ 9) ประโยชนของการท าโครงงานอาชพ 10) ความรและทกษะพนฐานในการจดท าโครงงานอาชพ

12


กจกรรมการเรยนร

1. ขนน า 1.1 ครเราความสนใจของนกเรยนดวยการเลนเกมท 4 เกมรถยนต (5 - 10 นาท) 1.2 ครแจงผลการเรยนรของหนวยท 2 และจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบวา

เมอนกเรยนเรยนจบคาบนแลว นกเรยนสามารถ 1.2.1 บอกความหมายของโครงงานได 1.2.2 บอกจดมงหมายของการเรยนโครงงานได 1.2.3 อธบายลกษณะส าคญของโครงงานได 1.2.4 จ าแนกประเภทของโครงงานได 1.2.5 ยดแนวปฏบตในการท าโครงงานอาชพไปใชไดถกตองครบถวน 1.2.6 บอกความส าคญ หลกการส าคญ วตถประสงคและประโยชนของการท า

โครงงานอาชพได 1.2.7 น าหลกการส าคญของโครงงานอาชพไปใชในการตดสนใจเลอกท าโครงงาน

อาชพของกลมตนเองได 1.2.8 บอกวงจรของโครงงานอาชพเพอน าไปปฏบตไดครบทกขนตอน 1.2.9 น ากระบวนการเทคโนโลยไปใชเพอสรางโครงงานอาชพสจรตได 1.3 ครทบทวนความรเดมของนกเรยนโดยการพดคยซกถามถงการท าโครงงาน

ประดษฐ โครงงานวทยาศาสตรและโครงงานอนๆ ซงนกเรยนทกคนเคยท ามาแลวในชวงชนท 3 1.4 ครขอนกเรยนอาสาสมครออกมาเลาประสบการณการท าโครงงานเมอครงเรยน

ในชวงชนท 3 เพอแลกเปลยนประสบการณ ในการท าโครงงานประดษฐ โครงงานวทยาศาสตรและโครงงานอนๆ

1.5 นกเรยนท าแบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) หนวยท 2 เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ แบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ (5 นาท)

1.6 ครเฉลยค าตอบเฉพาะตวเลอกทถกใหนกเรยนตรวจค าตอบดวยตนเอง 2. ขนสอน 2.1 ครแบงนกเรยนเปนกลมยอย กลมละ 5 - 7 คน (นกเรยนเขากลมเดม จากการท า

กจกรรมในคาบทแลว) ใหนกเรยนผลดเปลยนกนเปนหวหนากลมและเลขานการกลมจดใหนกเรยนนงเปนกลมลกษณะททกคนมองเหนและรบฟงกนไดด แตละกลมนงหางกนพอสมควรเ พอไมใหเสยงอภปรายรบกวนกลมอน (ทง ชนเรยนแบงไดเปน 4 กลม)

2.2 ครแจกใบความรท 4 และ 5 เรองความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ แกนกเรยนทกคน

2.3 นกเรยนทกคนสรางความเขาใจดวยตนเองโดยการศกษา ใบความรท 4 และ 5 2.4 ครก าหนดประเดนการอภปรายเปน 4 หวขอ ไดแก

13


1) ความหมายของโครงงาน, จดมงหมายของโครงงาน, ลกษณะส าคญของโครงงาน, ประเภทของโครงงาน

2) แนวปฏบตในการท าโครงงานอาชพ, ความส าคญของโครงงานอาชพ, หลกการส าคญของโครงงานอาชพ

3) วตถประสงคในการท าโครงงานอาชพ, ประโยชนของการท าโครงงานอาชพ, วงจรของโครงงานอาชพ

4) กระบวนการเทคโนโลยเพอสรางโครงงานอาชพสจรต 2.5 ตวแทนกลมออกมาหยบหวขอการอภปรายกลมละ 1 หวขอ ไปท าการศกษา

เพมเตมใหเขาใจ รวมกนหาขอสรปจนทกคนในกลมเขาใจพรอมทจะออกไปน าเสนอใหเพอนในหองเขาใจได (10 - 15 นาท)

2.6 ครสมเรยกตวแทนของทกกลมออกมารายงานผลการอภปรายหนาชนเรยน (กลมละ 3 - 5 นาท)

2.7 ครชวยเสรมผลการรายงานของแตละกลม 3. ขนสรป 3.1 สรปความเขาใจเนอหาโดยครตงค าถามน าและซกถามใหนกเรยนตอบ อาจใช

วธการสมเรยกหรอใหนกเรยนชวยกนตอบแลวแตสถานการณในหองเรยน 3.2 เปดโอกาสใหนกเรยนซกถามประเดนทยงไมเขาใจ โดยครอธบายและยกตวอยาง

เพมเตม 4. ขนประเมนผล 4.1 ครแจกแบบฝกหดเพอพฒนาความคดของนกเรยน หนวยท 2 เรอง ความรทวไป

เกยวกบโครงงานอาชพ โดยใหทกกลมระดมสมองชวยกนหาขอสรปเพอสงตวแทนออกมารายงานหนาชนเรยน ภายในเวลา 10 นาท หวขอค าถามไดแก

1) การจดท าโครงงานมประโยชนตอนกเรยน โรงเรยน ครและชมชนอยางไร 2) การแบงประเภทของโครงงานมความส าคญตอการตดสนใจเลอกท าโครงงาน

อาชพของนกเรยนอยางไร 3) นกเรยนจะน ากระบวนการเทคโนโลยมาใชในการท าโครงงานอาชพไดอยางไร 4.2 แตละกลมสงตวแทนออกมารายงานผลการอภปราย (กลมละ 2 - 3 นาท) 4.3 ครชวยเสรมผลการรายงานของแตละกลมเพอชน าค าตอบใหตรงประเดน 4.4 นกเรยนท าแบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) หนวยท 2 เรอง ความรทวไป

เกยวกบโครงงานอาชพ แบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ 4.5 ครเฉลยแบบทดสอบระหวางเรยนพรอมทงอธบายค าตอบเพมเตมเพอย าความ

เขาใจใหนกเรยนอกครงกอนจบหนวยการเรยนร

14


การวดและประเมนผล

1. วธการวด 1.1 ประเมนผลการอภปรายของกลม 1.2 นกเรยนท าแบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) 1.3 นกเรยนท าแบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) 2. เครองมอวด 2.1 แบบประเมนผลการอภปรายกลม 2.2 แบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) 2.3 แบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) 3. เกณฑการวดและประเมนผล 3.1 เกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพการอภปรายกลม (9 คะแนน) ระดบ 4 (ดมาก) หมายถงได 8 – 9 คะแนน ระดบ 3 (ด) หมายถงได 6 – 7 คะแนน ระดบ 2 (พอใช) หมายถงได 4 – 5 คะแนน ระดบ 1 (ปรบปรง) หมายถงได 1 – 3 คะแนน 3.2 เกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพการท าแบบทดสอบระหวางเรยน 10 คะแนน) ระดบ 4 (ดมาก) หมายถงได 9 – 10 คะแนน ระดบ 3 (ด) หมายถงได 7 – 8 คะแนน ระดบ 2 (พอใช) หมายถงได 5 – 6 คะแนน ระดบ 1 (ปรบปรง) หมายถงได 0 – 4 คะแนน 4. เกณฑการผาน 4.1 นกเรยนมผลการอภปรายกลมไดคณภาพระดบ 3 (ด) ขนไป 4.2 นกเรยนสามารถท าแบบทดสอบระหวางเรยนไดคณภาพระดบ 3 (ด) ขนไป

สอการเรยนการสอน

ใบความร เกมและแบบฝกหดพฒนาความคด ดงน

15


ใบความรท 4 พนจความรดานโครงงานอาชพ

โครงงานอาชพเปนการจดประสบการณการเรยนรใหนกเรยนมความรและทกษะทางอาชพ

โดยใหนกเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรดวยตนเอง ลงมอปฏบตงานอาชพอยางครบวงจรจากสถานการณจรง ตามความสมครใจของนกเรยน สามารถสรางโครงงานอาชพของตนเองไดดวยทกษะในการจดการอยางเปนกระบวนการ ท าใหนกเรยนเหนคณคาและความจ าเปนของ การประกอบอาชพสจรต เหนชองทางในการประกอบอาชพไดในอนาคต ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการท างาน พงตนเอง รกการท างาน สอดคลองกบแนวพระราชด ารปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ความหมายของโครงงาน

นกวชาการหลายทานไดใหความหมายของโครงงานไวคลายคลงกน ดงน

กระทรวงศกษาธการ (อางถงในส านกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร 2550 : 4) ไดใหความหมายไววา โครงงาน หมายถง การท ากจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนศกษาคนควาและลงมอปฏบตดวยตนเอง ภายใตการดแลและใหค าปรกษาของครตงแตการคดชอโครงงาน การวางแผนด าเนนงาน การออกแบบ และลงมอปฏบต รวมทงก าหนดแนวทางในการวดและประเมนผล

วฒนา มคคสมน (2551 : 24) สรปความหมายของ โครงงานวา เปนการจดประสบการณทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาเรองใดเรองหนงอยางลมลก ใหผเรยนมประสบการณตรงกบเรองทศกษา โดยใหเขาไดสงเกตอยางใกลชดจากแหลงความร เพอคนพบค าตอบในการจดกจกรรมตามวธการของเขาเอง เมอพบค าตอบกน าความรทไดมาเสนอในรปแบบตาง ๆ โดยน าเสนอตอเพอน คร ผปกครอง ท าใหเกดความภาคภมใจในความส าเรจนน

คอรด (ทพยอาภา ฉมสวรรณ. 2552 : 28; อางองจาก Cord. 1972 : 128 -136) กลาววา การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรทนกเรยนไดปฏบตงานอยางเปนระบบ โดยมขนตอนการศกษาคนควา การแกปญหา การรวบรวมขอมลและการน าเสนอผล เพอใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดและมทกษะในการเรยนรของลกษณะโครงงาน จะรวมทงการวดผลตามสภาพจรงและการพฒนาทกษะการคดขนสง ซงโครงงานจะเปนเรองทนกเรยนมประสบการณ มความสนใจและสอดคลองกบชวตประจ าวน

ดวอ (ทพยอาภา ฉมสวรรณ. 2552 : 27; อางองจาก Dewey. 1988 : 19) กลาววาการสอนแบบโครงงานเปนการสอนทสอดคลองกบสภาพความเปนจรงในชวต โดยเรมจากปญหาตาง ๆ แลวด าเนนการแกปญหานนดวยการใชความคดและลงมอกระท าจรง มงใหนกเรยนไดมโอกาสวางแผนและด าเนนการตามแผนทวางไวใหส าเรจตามความมงหมาย และรบผดชอบดวยตวเอง เพอใหเกดการเรยนรดวยประสบการณตรงและเนนวาการท าโครงงานสามารถสอนและทดสอบความสามารถทางทกษะผเรยนได

16


ไฮเนส (ทพยอาภา ฉมสวรรณ. 2552 : 28; อางองจาก Haines. 1989 : 87) ไดใหความหมายของโครงงานวา เปนกจกรรมทประกอบดวยทกษะหลาย ๆ ดานโดยเนนหวขอตามความสนใจมากกวาชนงานทางภาษาและในการท างานตามโครงงาน นกเรยนรวมกนท างานจนน าไปสจดหมายและไดงานออกมาอยางเปนรปธรรม พมพนธ เดชะคปต และคณะ (2556 : 25) ใหความหมายโครงงานดงน การท าโครงงานหมายถง การศกษาเพอคนพบความรใหม สงประดษฐใหมและวธการใหม ดวยตวของนกเรยนเอง โดยใชวธการทางวทยาศาสตรมคร อาจารย และผเชยวชาญเปนผใหค าปรกษา ความรใหม สงประดษฐใหม และวธการใหมนนทงนกเรยนและครไมเคยรหรอมประสบการณมากอน

เพญศร เลศเกยรตวทยา และสฏฐากร ชทรพย (2557 : 201) ไดใหความหมายของโครงงานวา โครงงาน หมายถง การก าหนดรปแบบการท างานอยางมระบบ มกระบวนการท างานทชดเจนเพอใหสามารถผลตชนงานและผลงานทสมพนธกบหลกสตรการเรยนการสอน และน าไปใชไดจรงในชวตประจ าวน

สรปไดวาโครงงานเปนการท ากจกรรมทเปดโอกาสใหผ เรยนไดศกษาคนควาตามความสนใจ ความถนดหรอความสามารถของผเรยนเองโดยใชกระบวนการ วธการศกษาอยางมระบบเปนขนตอน มการวางแผนการปฏบตอยางชดเจน ปฏบตตามแผนทวางไว โดยอาศยเครองมอ เครองจกรและวสดอปกรณในการปฏบต ภายใตการดแลและใหค าปรกษาของครผสอนหรอผเชยวชาญ โครงงานอาจท าเปนโครงงานเลกๆเพยงคนเดยวหรอเปนกลมกไดโดยค านงถงสภาพความเปนจรงในชวตประจ าวน ถอเปนการเรมตนดวยปญหาแลวด าเนนการแกไขปญหาดวยตนเองโดยอาศยหลกการทางวทยาศาสตรเพอใหไดมาซงความหมายหรอผลงานทมความสมบรณ

จากความหมายดงกลาว จงสรปเปนจดมงหมายของการเรยนวชาโครงงานไดดงน จดมงหมายของการเรยนวชาโครงงาน 1) เพอใหผเรยนใชความรและประสบการณปฏบตโครงงานตามความสามารถ ความสนใจ

และความถนดของตนเอง 2) เพอใหผเรยนไดศกษาคนหาความร หาขอมลจากแหลงความรตางๆ ดวยตนเอง 3) เพอใหผเรยนไดแสดงออกซงความคดรเรมสรางสรรค 4) เพอใหผเรยนมเจตคตทดตอการปฏบตงานและเหนคณคาของการใชกระบวนการ

แกปญหา 5) เพอใหผเรยนผลตผลงานทเปนของผเรยนเองและน าไปใชประโยชนได

17


ลกษณะส าคญของโครงงาน

เนองดวยจดมงหมายของการจดการเรยนรแบบโครงงานถอวาผเรยนส าคญทสด เปนกระบวนการทสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ เนนความส าคญทงดานความร คณธรรม ทกษะในการท างานและการด ารงชวต จงอาจสรปลกษณะส าคญของโครงงานไดดงน

1) เปนเรองทนกเรยนตดสนใจเองดวยความสนใจ ความถนดและความพรอม 2) เปนการเรยนรทมกระบวนการ มระบบครบกระบวนการ 3) เปนการบรณาการการเรยนร แสวงหาความรและสรปความรไดดวยตนเอง 4) นกเรยนใชความสามารถหลายดาน 5) มความสอดคลองกบชวตจรง 6) มการศกษาดวยวธการและแหลงขอมลทหลากหลาย โดยเฉพาะภมปญญาทองถน 7) มการน าเสนอโครงงานดวยวธการทเหมาะสมในดานกระบวนการและผลงาน 8) ผลงานสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

ประเภทโครงงาน เพญศร เลศเกยรตวทยา และสฏฐากร ชทรพย (2557 : 202)

โครงงานอาชพเปนกจกรรมทางการศกษา ทน าเนอหาสาระทางวชาการงานและอาชพรวมทงวชาอนๆ ทเกยวของทงโดยตรงและโดยออม ทงทางดานทฤษฎและปฏบตมาจดเปนระบบ เพอใหนกเรยนไดฝกปฏบตงานในลกษณะโครงงาน ซงแบงตามจดประสงคหลกของโครงงานได 4 ประเภท คอ

1. โครงงานประเภทส ารวจและรวบรวมขอมล โครงงานประเภทน ผท าโครงงานเพยงตองการส ารวจและรวบรวมขอมล แลวน าขอมล

เหลานนมาจ าแนกหมวดหมและน าเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธในเรองทตองการศกษาใหชดเจน

การส ารวจและรวบรวมขอมลอาจท าไดหลายรปแบบแลวแตกลมสาระการเรยนรนน ๆ เชน

การส ารวจประชากรของสงมชวตในทองถน การส ารวจพฤตกรรมดานตาง ๆ ของสตวในธรรมชาต การศกษาสภาพน าความรอนของวสดชนดหนง การส ารวจคณภาพของดน การศกษาวงจรชวตของไหมทเลยงในหองปฏบตการ การศกษาพฤตกรรมของมดด าทเลยงในหองปฏบตการ

18


2. โครงงานประเภททดลอง เปนโครงงานทมลกษณะกจกรรมทเปนการศกษาหาค าตอบของปญหาใดปญหาหนง

ดวยวธการทดลอง ลกษณะส าคญของโครงงานคอ มการออกแบบการทดลองเพอหาค าตอบของปญหาทตองการทราบ และสรปผลการทดลอง เปนแนวทางในการปฏบต เชน โครงงานการทดลองท ายากนยงจากตะไครหอม โครงงานการทดลองท าสบจากเปลอกมงคด เปนตน

3. โครงงานประเภทสงประดษฐ เปนโครงงานทเกยวกบการประยกตทฤษฎหรอหลกการทางวทยาศาสตรมาประดษฐ

เครองมอ เครองใชหรออปกรณเพอประโยชนใชสอยตาง ๆ ซงเปนการน าความรทมอยมาประดษฐหรอสรางสงใหม ๆ ขนมา หรอปรบปรงเปลยนแปลงของเดมทมอยแลวใหมประสทธภาพสงขนกได โครงงานประเภทนรวมไปถงการสรางแบบจ าลองเพออธบายแนวความคดตาง ๆ ดวย ตวอยางโครงงานประเภทน ไดแก หนยนตใชงานในบาน รถเดกเลกพลงงานแสงอาทตย เครองจกรกลพลงงานแมเหลก เครองดกแมลงวน เปนตน

4. โครงงานประเภททฤษฎ เปนโครงงานทผท าโครงงานไดเสนอทฤษฎ หลกการหรอแนวคดใหม ๆ ซงอาจอยใน

รปของสตร สมการ หรอค าอธบายกได โดยผเสนอไดตงกตกาหรอขอตกลงขนมาเอง แลวเสนอทฤษฎ หลกการแนวความคดหรอจนตนาการของตนเองตามกตกาหรอขอตกลงนน หรออาจใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายสงหรอปรากฏการณตาง ๆ ในแนวใหม ทฤษฎ หลกการ แนวความคดหรอจนตนาการทเสนอนอาจจะใหม ยงไมมใครคดมากอนหรออาจขดแยงกบทฤษฎเดม หรอเปนการขยายทฤษฎหรอแนวความคดเดมกได การท าโครงงานประเภทนไดอยางมเหตผลนาเชอถอ โดยทวไปโครงงานประเภทนมกเปนโครงงานคณตศาสตรหรอวทยาศาสตรบรสทธ

19


ใบความรท 5 ผสานสโครงงานอาชพ

ความหมายของโครงงานอาชพ

อรศร เลศกตตสข (2548 : 31) ใหความหมายของโครงงานอาชพวาโครงงานอาชพ หมายถง กจกรรมเสรมหลกสตรวชาการงานอาชพทเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาเรองใดเรองหนงทเกยวของกบการงานอาชพและเทคโนโลยตามความถนดและความสนใจดวยวธการบรณาการความรสาขาตางๆ ทไดเรยนมา ภายใตการแนะน าปรกษา ชวยเหลอและดแลจากครหรอผทรงคณวฒ อาจจดในเวลาเรยนหรอนอกเวลาเรยนกได รวมทงสามารถด าเนนกจกรรมไดทงในและนอกบรเวณโรงเรยน ซงอาจท าเปนรายบคคลหรอกลมกได แลวจดเขยนเปนรายงานและแสดงผลงานทท าเพอเผยแพรส าหรบเปนแนวทางในการพฒนาศกษาตอ

โครงงานอาชพเปนกจกรรมทางการศกษาทน าเนอหาสาระทางวชาการงานและอาชพ รวมทงวชาอนๆ ทเกยวของทงโดยตรงหรอโดยออม ทงดานทฤษฎและปฏบตมาจดเปนระบบเพอใหนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายไดฝกปฏบตงานอาชพ ดงนนจงอาจแบงประเภทของโครงงานอาชพไดหลายวธ เชน แบงตามหมวดวชาการและอาชพ เปนโครงงานเกษตรกรรม โครงงานคหกรรม โครงงานธรกจ โครงงานบรการ โครงงานศลปหตถกรรม โครงงานอตสาหกรรม โครงงานชางอเลกทรอนคส เปนตน

แนวปฏบตในการท าโครงงานอาชพ (สมบต ศรทองอนทรและอรณ ลมศร, 2544 )

โครงงานอาชพ เปนกจกรรมศกษาวชาการงานอาชพทสงเสรมสนบสนน ใหนกเรยนได

เลอกศกษาคนควา รเรมสรางสรรคผลงาน ตามทตนเองมความถนด มความพรอมและสนใจ แลวลงมอปฏบตใหบรรลตามจดมงหมายทก าหนดไว โดยมรายละเอยดของงานทจะจดท าไวลวงหนา เปนขนตอนพรอมทงคาดการณผลทจะเกดขน โดยไดรบค าแนะน าจากผรและคร-อาจารย ทท าหนาทเปนทปรกษาของกลม เพอใหสถานศกษาทจดการศกษาตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายทกหลกสตรของกระทรวงศกษาธการมแนวทางในการจดใหนกเรยนไดปฏบตโครงงานอาชพไดอยางมประสทธภาพ จงก าหนดแนวปฏบตไวดงน

1) โครงงานอาชพเปนการจดการเรยนรงานอาชพทใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยาง

ครบวงจรตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจ าหน าย การบรการ รวมทงการจดท าบญชรายไดจากการจ าหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการ การตลาดและการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน

2) ลกษณะของงานอาชพตามโครงงานทปฏบตตองเปนงานอาชพสจรตทมอยในทองถนหรองานอาชพทเปนความตองการของนกเรยน เปนงานอาชพทมลกษณะเปนงานผลตหรองานบรการ

20


3) การปฏบตโครงงานอาชพ นกเรยนตองเปนผปฏบตเองทงหมด ตงแตเรมตนจนสนสดการปฏบตงาน โดยมครท าหนาทเปนทปรกษา การปฏบตงานใหนกเรยนรวมกนปฏบต เปนกลม 3-5 คน โดยใชบาน สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพ รวมทงสถานศกษาเปนสถานทปฏบตงานและในการจดท าโครงงานอาชพของนกเรยนควรมผทรงคณวฒหรอผประสบความส าเรจในสาขาอาชพทมอยในทองถนรวมวางแผนและใหค าปรกษาในการปฏบตงานอาชพของนกเรยนดวย หลกการส าคญของโครงงานอาชพ (สมบต ศรทองอนทรและอรณ ลมศร, 2544 : 111 – 112 )

เพอใหนกเรยนบรรลจดมงหมายของหลกสตร จงควรยดหลกการทส าคญเกยวกบโครงงานอาชพไวดงน

1) ใหนกเรยนแตละกลมมสทธและเสรภาพในการตดสนใจเลอกท าโครงงานอาชพใดกได

อยางนอย 1 โครงงาน ตามความถนด ความสนใจและความพรอมของนกเรยน 2) นกเรยนในหองเรยนเดยวกนควรเลอกโครงงานอาชพแตกตางกนเพอจะไดมโอกาส

แลกเปลยนประสบการณไดอยางหลากหลาย โดยนกเรยนจะตองค านงถงความจ าเปน คณคาในการใชประโยชนชนงานหรอรายไดจากการปฏบตงาน

3) ใหค านงถงทรพยากรในทองถน ทงสวนทเปนวตถดบ วสดอปกรณทใชและทรพยากรบคคล ตลอดจนภมปญญาชาวบาน เพอเปนการอนรกษและพฒนาเทคโนโลยทองถน ท าใหนกเรยนเกดความรก ความภาคภมใจและหวงแหนทองถนของตน

4) นกเรยนสามารถน าความรและทกษะพนฐานทไดจากรายวชาอนมาบรณาการไวในโครงงานเดยวกน เชน โครงงานผลตและจ าหนายถวทอดสมนไพร เปนการบรณาการทกษะ การท างานดานงานคหกรรม งานเกษตร งานธรกจ งานคอมพวเตอร งานชาง มาผสมผสานกนได

5) ครผสอน อาจชวยจดสอใบความร ใบงาน แบบฝกหรอขอมลทางวชาการ เพอชวยใหนกเรยนสามารถปฏบตงานไดดวยตนเอง

6) ในการประเมนโครงงาน เปนการประเมนจากคร เพอน ผปกครองและตวนกเรยนเอง โดยค านงถงความร ความเขาใจ กระบวนการท างาน เจตคตในการปฏบตงาน คณคาและประโยชนทไดจากชนงาน

21


วตถประสงคในการท าโครงงานอาชพ

ก าหนดใหการจดการเรยนการสอนโครงงานอาชพถอวาผเรยนมความส าคญทสด โดยใหผเรยนเลอกท าโครงงานอาชพทถนดและสนใจ ผเรยนปฏบตเองทงหมด ตงแตการวเคราะห การวางแผนการปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจ าหนาย การบรการ ซงท าใหผเรยนเรยนรและพฒนาตนเองได สงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ จงสรปเปนวตถประสงคในการท าโครงงานอาชพไดดงน

1) เพอใหนกเรยนไดส ารวจและคนพบความพอใจ ความถนดและความสามารถของตนเอง 2) เพอใหนกเรยนไดเรยนรและมประสบการณการท าอาชพในสถานการณทเปนจรง 3) เพอใหนกเรยนเลอกอาชพไดตามความถนดและความสนใจของตนเอง 4) เพอใหนกเรยนมแนวทางในการสรางอาชพตามความตองการของตนเอง 5) เพอใหนกเรยนไดเรยนรในการท างานรวมกนเปนกลม

ประโยชนของการท าโครงงานอาชพ

จากการก าหนดวตถประสงคในการท าโครงงานอาชพ เมอนกเรยนไดปฏบตครบทกขนตอน โดยมครคอยใหความชวยเหลอและแนะน า ยอมกอใหเกดประโยชนแกนกเรยนดงน

1) ไดประสบการณตรงในการท างานอาชพ 2) ไดแนวทางในการสรางอาชพและประกอบอาชพในอนาคต 3) ไดเรยนรขนตอนในการท างานอาชพ 4) ไดเหนคณคาของอาชพสจรตและการมงานท าเพอสรางรายได 5) เสรมสรางคณธรรม จรยธรรม ทเปนประโยชนตองานอาชพ 6) เกดทกษะในการท างานอยางมแบบแผนและเปนระบบ 7) เกดทกษะในงานอาชพทมประสทธภาพและมประสทธผล เพอใหเกดประโยชนสงสดแกนกเรยน ในการจดท าโครงงานอาชพนกเรยนจะตอง

บรณาการความรทไดรบจากการเรยนในดานวชาการควบคกบดานวชาชพโดยปฏบตตามวงจรกระบวนการของโครงงานอาชพใหครบทกขนตอน เพอใหเกดทกษะในการจดท าอาชพ ดงน

22


ภาพท 10 วงจรกระบวนการของโครงงานอาชพ

1.ศกษา/ส ารวจความพรอม

2.วเคราะหขอมล

3.ตดสนใจเลอกโครงงานทจะปฏบต

4.วางแผนด าเนนงาน

5.เขยนโครงงาน 6.ปฏบตงานตามโครงงาน

ทไดรบอนมต

7.บนทกการปฏบตงาน

8.จดท าบญช

9.ประเมนผล

10.ปรบปรง/พฒนา

23


ในการปฏบตตามวงจรกระบวนการของโครงงานอาชพ ถอเปนกระบวนการในการประกอบอาชพสจรต เพอใหนกเรยนเหนภาพกระบวนการท างานไดชดเจน จงไดน าเสนอเปนแผนภมดงน

ภาพท 11 แผนภมกระบวนการเทคโนโลยเพอสรางโครงงานอาชพสจรต

กระบวนการ ในการประกอบอาชพสจรต

ขอมลพนฐาน (Context)

- สภาพปญหาและ ความตองการ - ตนเอง - ชมชนทองถน - สงคม - เทคโนโลย สารสนเทศ

สงเสรมการใช กระบวนการเทคโนโลย

- พฒนา ผลผลต (มผช.)

การประเมน ปรบปรง / พฒนา

กระบวนการบรหาร การจดการ

ปจจยน าเขา (Input)

- ผประกอบการ - ผบรโภค - ทนทรพย - วสดอปกรณ (มอก.) - เครองมอเครองใช (มอก.) - วตถดบ (มอก.) - พลงงานและ ทรพยากรธรรมชาต (มอก.) - สถานประกอบการ - เวลา - การคมนาคมขนสง

กระบวนการ (Process)

- การผลต - การแปรรป - การบรรจภณฑ - การตลาด - การเงน การบญช

ผลผลต (Product)

- เชงปรมาณ - เชงคณภาพ

24


ความรและทกษะพนฐานในการจดท าโครงงานอาชพ

ในการจดท าโครงงานอาชพนกเรยนจะตองมความรและทกษะพนฐานเกยวกบการผลตและการจดการ เพอเปนแนวทางในการน าความรไปพฒนาการเรยนรสการปฏบตจรงในการด ารงชวตและการประกอบอาชพสจรต ดงน

1. ความรดานการผลตและการบรหาร เปนความรทนกเรยนไดมาจากการเรยนรงานตางๆ ไดแก งานเกษตร งานชาง งานประดษฐ งานบานและงานธรกจ

2. ความรดานการจดการ ประกอบดวยความรดานตางๆ ดงน 2.1 การจดการในการผลต นกเรยนจะตองมความรความเขาใจพนฐานความตองการ

ของตลาด ทงดานปรมาณและคณภาพ ตลอดจนราคาของสนคานนๆ โดยจะตองใหความส าคญ ในเรองตอไปน

2.1.1 การวเคราะหความตองการของตลาดเพอน าไปเปนขอมลสารสนเทศ ในการก าหนดปรมาณ ราคาและการใหบรการหลงการขาย

2.1.2 การวางแผนการจดซอวสดในการผลตหรอการใหบรการ รวมถงปรมาณทตองการใชและศกษาทเกบเพอไมใหเสอมคณภาพและเสยคาใชจายในการดแลรกษา สงทไมควรปฏบตกคอการใชปรมาณมากเกนจ าเปนและไมเกบกบการใหเครดต

2.2 การจดการในการจ าหนาย นกเรยนจะตองมความรความเขาใจในเรองการคดราคาตนทน การก าหนดราคาขาย การตลาด การบรรจภณฑ การใหบรการสงสนคาและการใหบรการ หลงการขายซงมสาระส าคญดงตอไปน

2.2.1 การคดราคาตนทน นกเรยนจะตองมความรความเขาใจเกยวกบตนทนในการผลตสนคาหรอการใหบรการ ซงตนทนดงกลาวแบงไดดงน

1) ตนทนคงท คอ ตนทนทไมเปลยนแปลงตามจ านวนทผลตเพมขนหรอลดลงซงเปนคาใชจายส าหรบซอเครองมออปกรณ สงของจ าเปนในการผลต เชน เกาอ เตาแกส ภาชนะส าหรบบรรจสงของ ฯลฯ ซงซอครงเดยวจายเงนครงเดยวแตมอายการใชหลายครง ดงนน ในการคดตนทนไมน ามาเปนคาใชจายครงเดยว แตคดจ านวนครงในการใชแลวหาคาเฉลยส าหรบเปนคาใชจายแตละครง เชน ซอเตาแกสในการท าเยลลตะขบจ านวน 1,000 บาท คดอายการใชจ านวน 200 ครง ดงนนเฉลยคาใชจายครงละ 5 บาท แตเมอผลตครบจ านวน 200 ครง แลวเตาแกสอาจจะน าไปใชไดตออกกไมคดเปนคาใชจาย และเมอเลกกจการอาจน าไปจ าหนายได ในราคา 200 บาท กถอวาสวนนนเปนก าไร

2) ตนทนผนแปร คอ ตนทนทเพมขนตามจ านวนหนวยทผลตเพมขนซงเปนตนทนใชจายในการผลตแตละครง ซงจะซอไมเทากนน ามาเปนจ านวนหนวย (ชน) ตนทนในการผลต เชน ซอน าตาลทราย 5 กโลกรมๆ ละ 14 บาท (รวม 70 บาท) คาถงพลาสตก 10 บาท คาแกส ครงละ 10 บาท คาแรง 20 บาท คาพาหนะ 20 บาท แลวน าคาใชจายทงหมดมารวมเปนตนทนผนแปร

3) ตนทนตอหนวย (ชน) ในการคดตนทนตอหนวยหรอตอชนนนตองน าต นท น ค ง ท แ ล ะต น ท น ผ น แป ร ท ง หม ดม า ร วม ก น แล ว ห า รด ว ย จ า น วนช น ท ผ ล ต ไ ด (ตนทนตอหนวย = ตนทนคงท + ตนทนผนแปร)

25


2.2.2 การก าหนดราคาขาย นกเรยนจะตองมความรความเขาใจในวธการก าหนดราคาซงมหลายวธ แตในทนขอน าเสนอวธการงายเพยง 2 วธ คอ

1) วธการก าหนดราคาขายโดยการก าหนดก าไรเปนรอยละของราคาตนทน เชน ก าไรรอยละ 20 ของตนทนทงหมด หมายถง ตนทน 100 บาท ก าไร 20 บาท รวมราคาขาย 120 บาท

2) วธการก าหนดราคาขายโดยค านงถงราคาตลาดทจ าหนายในปจจบนเพอใหผท าโครงงานหรอประกอบอาชพไดใชเปนแนวในการก าหนดราคาซงเมอก าหนดจรงอาจจะสงกวาเทากนหรอต ากวาราคาตลาดกได ซงผท าโครงงานจะเปนผพจารณา ฉะนน ในการก าหนดราคาขายนนผท าโครงงานหรอผประกอบอาชพจะพจารณาเลอกวธท 1 หรอวธท 2 นนใหพจารณาดวยวาเมอจดท าแลวควรมก าไรจากการขายดวย

3) การตลาด นกเรยนจะตองมความรความเขาใจในรสนยมความตองการหรอความพงพอใจของผบรโภค ทงนเพอประโยชนในการก าหนดประเภทของสนคาและการก าหนดราคาขายโดยค านงถงวตถประสงคของการตงราคา ตนทนในการผลต คาใชจายและคาบรหาร ชอเสยงของสนคา สภาพการแขงขนของตลาดคณภาพและลกษณะของสนคา ตลอดจนสภาวะทางเศรษฐกจของผบรโภค

4) การเงนการบญช นกเรยนจะตองมความรความเขาใจในเรองการจดบนทกรายการสนคา การจ าแนกหมวดหมสนคาการวเคราะหฐานะทางการเงนและการสรปผลการด าเนนการ

5) การบรรจภณฑ นกเรยนจะตองมความรความเขาใจเก ยวกบ การบรรจภณฑ ซงถอวาเปนกลยทธทส าคญในการดงดดความสนใจของผบรโภค นอกจากนยงเปน การรกษาและปองกนไมใหสนคาช ารดเสยหาย เสอมคณภาพและเปนการอ านวยความสะดวก ใน การเลอกซอเลอกใชของผบรโภคสงส าคญทควรค านงถง คอ

- ประโยชนในการบรรจภณฑผลผลต ไดแก ประหยดปองกนตวสนคา ชวยสงเสรมการขายและเพมมลคาตวสนคา เปนตน

- ประเภทของบรรจภณฑ เชน ฉลาก กลองกระดาษ ซองถงพลาสตกและโลหะทเปนสนมหรอไม

- หลกการการบรรจภณฑ ถอวาเปนหลกการส าคญทตองค านงถง ประกอบดวย ลกษณะเฉพาะ ไมมลกษณะตองหามตามกฎหมายและไมเหมอนหรอคลายกบเครองอนใดทเปนลขสทธของผอน

จากทกลาวมาทงหมดจะเหนไดวาโครงงานอาชพมความส าคญตอนกเรยนและบคคลทเกยวของ ดงน

1) ดานนกเรยน กอใหเกดคณคาตางๆ ไดแก ชวยสรางความหวงใหมในการรเรมงาน สรางเสรมประสบการณจากการปฏบตจรง ไดมโอกาสทดสอบความถนดของตนเอง กอใหเกดความรกความเขาใจและความสมพนธอนดภายในกลม พรอมทงเกดความรทางวชาการทกวางขวางขนและเกดความภาคภมใจในความส าเรจของงาน

26


2) ดานสถาบนและครอาจารยทปรกษากลม กอใหเกดคณคาทางการประสานงาน โดยเกดความเขาใจทตรงกนวาการเรยนการสอนในปจจบนขนอยกบการปฏบตจรงในโครงงานของนกเรยนมากกวาทจะเรยนอยในหองเรยนเทานน

3) ดานชมชน/ทองถน กอใหเกดคณคาทางการเผยแพรและประชาสมพนธชมชน อกทงชมชนไดมสวนรวมในการขยายผลทางความรความสามารถทมอย ใหแกนกเรยนรนตอไป โดยสรางนสยรกการท างาน เกดงานอาชพทหลากหลายและมการพฒนาอาชพในชมชน กอใหเกดความรก ความภาคภมใจในทองถนของตน

กลาวโดยสรป โครงงานอาชพท าใหนกเรยนมความรพนฐานทจ าเปนในการประกอบอาชพอสระ สามารถปฏบตงานไดถกตองตามกระบวนการ ประหยด ปลอดภยและไดประโยชน โดยรจกวเคราะหและวางแผนการท างาน สามารถปรบปรงและพฒนางาน มวสยทศนทกวางไกล รกการท างาน ซงเปนรากฐานของการด ารงชพ สามารถพงพาตนเองได มคณธรรมในการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได ซงนกเรยนจะไดศกษาและฝกปฏบตจรงเพมเตมโดยอาศยความรพนฐานจากรายวชาอนๆ มาบรณาการเขาดวยกน นกเรยนมสทธและเสรภาพอยางเตมทในการตดสนใจเลอกโครงงานทจะปฏบตตามความสนใจและความถนดของตนเอง

โครงงานอาชพจงถอเปนการจดประสบการณในการเรยนรดานอาชพทเกดขนจากการ บรณาการภาคทฤษฎน าไปสการปฏบตเพอใหเกดเปนรปธรรมทชดเจน การท าโครงงานอาช พมลกษณะเดนในแงของความแตกตางและหลากหลายซงเกดจากการคดรเรมสรางสรรค การปรบปรงและพฒนาผลผลตของนกเรยนทมการรวมกลมกนท างานอยางเปนระบบ ซงจะชวยพฒนาศกยภาพของนกเรยนทงดานความร ความสามารถ ทกษะกระบวนการท างาน

27


เกมท 4 เกมสวนประกอบรถยนต

วตถประสงค :

1. เพอใหทราบอปนสยตนเอง 2. ชใหเหนการท างานรวมกนเปนทม 3. ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล

จ านวนนกเรยน :

ทงชนเรยน (20 – 25 คน) อปกรณ :

1. รปภาพรถยนต 2. ค าเฉลยอปนสยของคนกบสวนประกอบรถยนต

สถานท :

หองเรยน

ระยะเวลา :

5 – 10 นาท วธด าเนนการ :

1. ครน าภาพรถยนตใหนกเรยนด 2. บอกนกเรยนวาถาใหเลอกเปนสวนประกอบรถยนตคนละ 1 อยาง นกเรยนจะเลอก

เปนอะไร (นกเรยนคดและตอบไวในใจ) 3. ครอานเฉลยการวเคราะหอปนสยจากการเลอกสวนประกอบรถยนต

28


4. ครน าภาพรถยนตคนเดมมาใหสมาชกด ถามวาถารถยนตคนนมเฉพาะสวนประกอบทนกเรยนเลอกเพยงอยางเดยว รถยนตจะวงไดหรอไม (นกเรยนตอบวาไม)

5. ครน าสรปเขาสแนวคดวา โครงงานอาชพของนกเรยนกเชนเดยวกนจะตองอาศยความรวมมอจากสมาชกกลมทกคน แมนทกคนจะมความสามารถแตกตางกนแตทกคนกมความส าคญตอความส าเรจของงาน

29


เกมสวนประกอบรถยนต

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกวาเปนสวนประกอบรถยนตคนละ 1 อยาง นกเรยนจะเลอกเปนอะไร

(นกเรยนคดและตอบไวในใจ)

30


เฉลย เกมสวนประกอบรถยนต

อปนสยของคนกบสวนประกอบรถยนต

สวนประกอบ อปนสย

1. เครองยนต พวงมาลย กญแจ เชอมนในตนเอง เปนผน ามเหตผล

2. ยางรถ ลอรถ ตวถง ชวงลาง อดทน เสยสละ รกเพอน มนษยสมพนธด

3. โครงรถ หลงคารถ ใจกวาง ใจด เออเฟอเผอแผ เหนดเหนอย ท าแลวคอยคด

4. เขมขด กระจก เบรก กนชน รอบคอบ มองการณไกล มแผนการ ไมกลาตดสนใจ (โลเล)

5. คลตช เกยร มพธรตอง ชอบงานเปนระบบ รจกทต าทสง มสมมาคารวะ

6. ประตรถ ถงน ามน ถอความคดของตนเองเปนใหญ มความภาคภมใจในตนเอง

7. หมอน า พดลม รจกประนประนอม ชอบชวยเหลอ ใจบญ

8. สายไฟ เขมไมล คนเรง คลองแคลว ใจรอน แกไขปญหาเฉพาะหนาด

9. เครองเสยง แอร วทย เครองฟอกอากาศ รกความสะอาด สะดวกสบาย มอารมณขน ขเกยจ

10. นอต อะไหล อปกรณ มทกษะในการประสานงานการสอสารทด เสยสละ 11. สรถ รกสวยรกงาม ชอบงานจดตกแตง/ตอนรบ ดแล

สถานทด ปรบจาก (สมชาต กจยรรยง, 2560 : 94-95)

31


แบบฝกหดพฒนาความคด หนวยท 2

ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1. การจดท าโครงงานมประโยชนตอนกเรยน โรงเรยน ครอาจารยและชมชนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. การแบงประเภทของโครงงานมความส าคญตอการตดสนใจเลอกปฏบตโครงงานอาชพอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. หลกการทส าคญเกยวกบโครงงานมอะไรบาง จงอธบาย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

32


เฉลย แบบฝกหดพฒนาความคด

หนวยท 2 ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ

1. การจดท าโครงงานมประโยชนตอนกเรยน โรงเรยน ครอาจารยและชมชนอยางไร แนวค าตอบ

ประโยชนของการจดท าโครงงานทมตอนกเรยน คอ ชวยใหนกเรยนรจกวเคราะหและวางแผนการท างาน สามารถปรบปรงและพฒนางาน มวสยทศนกวางไกล รกการท างานและพงพาตนเองได

ประโยชนตอโรงเรยนและครอาจารย คอ ท าใหเกดการประสานสมพนธอยางแนนแฟนระหวางครกบนกเรยน ใชประโยชนจากเครองมอและอปกรณตางๆ อยางคมคา ในแงของชมชนชวยใหนกเรยนมโอกาสรวมกนพฒนาอาชพตางๆ ในทองถน เกดความภาคภมใจ ในทองถนของตน

2. การแบงประเภทของโครงงานมความส าคญตอการตดสนใจเลอกปฏบตโครงงานอาชพอยางไร แนวค าตอบ

มความส าคญตอการเลอกปฏบตโครงงานอาชพมาก หากเลอกประเภทของโครงงานไมตรงตามวตถประสงคหรอจดมงหมายของโครงงาน อาจท าใหโครงงานท าไดไมดเทาทควร เชน ถาเราตองการท าโครงงานประเภทพฒนาผลงาน ซงมจดประสงคเพอการน าเนอหาจากหลกวชาทไดเรยนมาปรบปรงและพฒนาใหเปนผลงาน กตองท าโครงงาน เชน การท าผกดอง การท าไสกรอก เปนตน ดงนนจดประสงคกบประเภทของโครงงานจะตองสอดคลองสมพนธกน

3. หลกการทส าคญเกยวกบโครงงานมอะไรบาง จงอธบาย แนวค าตอบ

หลกการส าคญของโครงงานคอ 1. นกเรยนทกคนมสทธเลอกท าโครงงานได 1 โครงงาน 2. ควรเลอกโครงงานทแตกตางกนไปตามความสนใจและความถนด 3. ค านงถงทรพยากรทองถน วตถดบและทรพยากรในทองถน 4. สามารถน าทกษะการท างานพนฐานหลายประเภทรวมไวในโครงงานเดยวกน 5. ในแตละโครงงานอาจก าหนดคาบเวลาแตกตางกนได 6. ครอาจารยจดใหมสอชวยสอนทเปนความรทางวชาการ 7. ในการประเมนผลโครงงาน ใหประเมนโดยค านงถงความร ความเขาใจ กระบวนการท างานและการน าชนงานไปใชประโยชนในชวตประจ าวนเปนหลก

33


ต ารา หนงสออานประกอบ และแหลงเรยนร

1.หนงสอโครงการพฒนาความรเยาวชน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (นกธรกจรนเยาว, เงนทองของมคา, 60 เรองนารเคยงคธรกจ)

2.หนงสอเรยนสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย งานอาชพ ม. 4 - 6 โดยเพญศร เลศเกยรตวทยา และสฏฐากร ชทรพย

3.หนงสอเรยนปฏบตโครงงานอาชพ โดย ดร.สมบต ศรทองอนทรและอรณ ลมศร 4.หนงสอเรยนสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ธรกจทวไป โดย สดาทพย

ตนตนกลชย และศกดา หงสทอง 5.หนงสอเรยนสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย การงานอาชพเทคโนโลย 4

โดย เดอนนภา อนออน และคณะ 6.หนงสอพมพผจดการ ฐานเศรษฐกจ นตยสารคแขง แกจน 7.VCD สไลด เวบไซต รายการโทรทศนทสงเสรมการท าอาชพ

แบบทดสอบทายหนวยการเรยนร

แบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) และแบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) พรอม

เฉลย ดงน

34


แบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) รายวชา ง30215 โครงงานอาชพ

หนวยท 2 เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอก (X) กากบาทค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. ถาเปรยบเทยบโครงงานกบมนษย สามารถเปรยบเทยบไดกบสวนใด ก. ศรษะ ข. รางกาย ค. แขน - ขา ง. อวยวะทกสวน 2. ขอใดไมใชองคประกอบทส าคญของโครงงาน ก. แผนปฏบตการ ข. ผลทคาดวาจะไดรบ ค. จดประสงคของโครงงาน ง. ความคมทนของโครงงาน 3. การทนกเรยนจะเลอกปฏบตโครงงานอยางใดอยางหนงขนอยกบสงใดเปนส าคญ ก. ความถนด ข. งบประมาณ ค. จ านวนเพอนในกลม ง. ระยะเวลาการปฏบต 4. โครงงานการท าผกดอง จดอยในโครงงานประเภทใด ก. ประเภทส ารวจขอมล ข. ประเภทพฒนาผลงาน ค. ประเภทสรางสงประดษฐ ง. ประเภทศกษาคนควาทดลอง 5. โครงงานอาชพ มความส าคญตอผใดมากทสด ก. นกเรยน ข. โรงเรยน ค. ชมชนทอาศย ง. ประเทศชาต 6. วตถประสงคทส าคญทสดในการท าโครงงานอาชพของนกเรยนคอขอใด ก. เรยนรการท างานเปนกลม ข. มรายไดระหวางเรยน ค. มแนวทางในการสรางอาชพของตนเอง ง. คนพบความถนด ความสนใจและความสามารถของตนเอง 7. ขอใดมใชหลกการส าคญของโครงงานอาชพ ก. นกเรยนเลอกโครงงานตามความถนดและสนใจ ข. นกเรยนหองเดยวกนไมควรเลอกโครงงานเดยวกน ค. นกเรยนเลอกท าโครงงานคนเดยวหรอเปนกลมกได ง. นกเรยนเลอกท าโครงงานโดยค านงถงทรพยากรในทองถน 8. ประโยชนทส าคญทสด ทนกเรยนไดรบในการท าโครงงานอาชพ คอขอใด ก. ไดมรายไดระหวางเรยน ข. ไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน ค. ไดประสบการณตรงในการท าอาชพ ง. ไดเหนคณคาของเงนและงานทสจรต

35


9. วงจรกระบวนการของโครงงานอาชพ เรมตนทขอใด ก. เขยนโครงงาน ข. ศกษา / ส ารวจความพรอม ค. ตดสนใจเลอกโครงงานทจะปฏบต ง. ประเมนผล ปรบปรงและพฒนาสอาชพ 10. ขอใดเปนความรและทกษะพนฐานทจ าเปนในการท าโครงงานอาชพ ก. ความรดานชาง ข. ความรดานการตลาด ค. ความรดานการผลตและบรการ ง. ความรดานการบรหารการเงน

36


เฉลยแบบทดสอบระหวางเรยน (กอนเรยน) ง30215 โครงงานอาชพ

หนวยท 2 เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ

ขอ ค าตอบ 1 ง 2 ง 3 ก 4 ข 5 ก 6 ง 7 ค 8 ค 9 ข 10 ค

37


แบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) รายวชา ง30215 โครงงานอาชพ

หนวยท 2 เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอก (X) กากบาทค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. ถาเปรยบเทยบโครงงานกบมนษย สามารถเปรยบเทยบไดกบสวนใด ก. ศรษะ ข. รางกาย ค. แขน - ขา ง. อวยวะทกสวน 2. ขอใดไมใชองคประกอบทส าคญของโครงงาน ก. แผนปฏบตการ ข. ผลทคาดวาจะไดรบ ค. จดประสงคของโครงงาน ง. ความคมทนของโครงงาน 3. การทนกเรยนจะเลอกปฏบตโครงงานอยางใดอยางหนงขนอยกบสงใดเปนส าคญ ก. ความถนด ข. งบประมาณ ค. จ านวนเพอนในกลม ง. ระยะเวลาการปฏบต 4. โครงงานการท าผกดอง จดอยในโครงงานประเภทใด ก. ประเภทส ารวจขอมล ข. ประเภทพฒนาผลงาน ค. ประเภทสรางสงประดษฐ ง. ประเภทศกษาคนควาทดลอง 5. โครงงานอาชพ มความส าคญตอผใดมากทสด ก. นกเรยน ข. โรงเรยน ค. ชมชนทอาศย ง. ประเทศชาต 6. วตถประสงคทส าคญทสดในการท าโครงงานอาชพของนกเรยนคอขอใด ก. เรยนรการท างานเปนกลม ข. มรายไดระหวางเรยน ค. มแนวทางในการสรางอาชพของตนเอง ง. คนพบความถนด ความสนใจและความสามารถของตนเอง 7. ขอใดมใชหลกการส าคญของโครงงานอาชพ ก. นกเรยนเลอกโครงงานตามความถนดและสนใจ ข. นกเรยนหองเดยวกนไมควรเลอกโครงงานเดยวกน ค. นกเรยนเลอกท าโครงงานคนเดยวหรอเปนกลมกได ง. นกเรยนเลอกท าโครงงานโดยค านงถงทรพยากรในทองถน 8. ประโยชนทส าคญทสด ทนกเรยนไดรบในการท าโครงงานอาชพ คอขอใด ก. ไดมรายไดระหวางเรยน ข. ไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน ค. ไดประสบการณตรงในการท าอาชพ ง. ไดเหนคณคาของเงนและงานทสจรต

38


9. วงจรกระบวนการของโครงงานอาชพ เรมตนทขอใด ก. เขยนโครงงาน ข. ศกษา / ส ารวจความพรอม ค. ตดสนใจเลอกโครงงานทจะปฏบต ง. ประเมนผล ปรบปรงและพฒนาสอาชพ 10. ขอใดเปนความรและทกษะพนฐานทจ าเปนในการท าโครงงานอาชพ ก. ความรดานชาง ข. ความรดานการตลาด ค. ความรดานการผลตและบรการ ง. ความรดานการบรหารการเงน

39


เฉลยแบบทดสอบระหวางเรยน (หลงเรยน) ง30215 โครงงานอาชพ

หนวยท 2 เรอง ความรทวไปเกยวกบโครงงานอาชพ

ขอ ค าตอบ 1 ง 2 ง 3 ก 4 ข 5 ก 6 ง 7 ค 8 ค 9 ข 10 ค

40


บรรณานกรม เกรก ทวมกลาง. (2546). คมอการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ชวงชนท 2 (ประถมศกษาปท 4-6).

กรงเทพ : ส านกพมพสถาพรบคส. กรมการจดหางานจงหวดสโขทย. (2559). โครงการแนะแนวอาชพ. สโขทย : ส านกงานจดหางาน

จงหวดสโขทย จราพร โชตเธยระวงศ และคณะ. 2546. “การเขยนรายงานวชาการ” ใน การใชภาษาไทย 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. เดอนนภา อนออน และคณะ. (2559). การงานอาชพเทคโนโลย4. กรงเทพฯ : ส านกพมพเอมพนธ. ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โครงการพฒนาความรเยาวชน. (2551). นกธรกจรนเยาว.

กรงเทพ : บรษทเจเอสท พบลชชง จ ากด. ทพยอาภา ฉมสวรรณ. (2552). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยและ

ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ระหวางกลมทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบโมเดลซปปาสารสนเทศ. วทยานพนธปรญญาครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาการจดการเรยนร. พระนครศรอยธยา : มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

เพญศร เลศเกยรตวทยา และสฏฐากร ชทรพย. (2557). งานอาชพ 4-6. กรงเทพฯ : ส านกพมพเอมพนธ.

เพญศร เลศเกยรตวทยา และอษณา ทพยไกรศร. (2552). โครงการ (ประเภทวชาพาณชยกรรม). กรงเทพฯ : ส านกพมพเอมพนธ.

พมพนธ เดชะคปต และคณะ. (2556). การสอนคดดวยโครงงานการเรยนการสอนแบบบรณาการทกษะในศตวรรษท 21. ครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณ.

ภาควชาบรรณารกษศาสตร. 2538. การคนควาและการเขยนรายงาน. กรงเทพมหานคร : คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2550. การเขยนรายงานวชาการ. นนทบร : ฝายปฏสมพนธ บณฑตศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วฒนา มคคสมน. (2551). การสอนแบบโครงงาน. ครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณ. สมชาต กจบรรยง. (2560). เกมและกจกรรมนนทนาการเพอการพฒนาคนและองคกร. ครงท 20.

กรงเทพ : สมารท ไลฟ. สมบต ศรทองอนทร และอรณ ลมศร. (2544). ช 041 ปฏบตโครงงานอาชพ สมบรณแบบ.

กรงเทพ : วฒนาพานช. สมพศ เลกเฟองฟ. (2549). งานธรกจ ชนมธยมศกษาปท 4 – 6. กรงเทพฯ : วฒนาพานช. สดาทพย ตนตนกลชย และศกดา หงสทอง. (2551). ธรกจทวไป. กรงเทพฯ : ส านกพมพเอมพนธ. สภางค จนทวานช. 2552. วธการวจยเชงคณภาพ. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

41


สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2552). 19 วธจดการเรยนร เพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพ : โรงพมพภาพพมพ.

สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2552). 21 วธจดการเรยนร เพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพ : โรงพมพภาพพมพ.

สวทย มลค า และคณะ. ( ม.ป.ป.). บนทกการเรยนร การอบรมเชงปฏบตการ กลยทธการพฒนากระบวนการคด.

ส านกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร. (2550). บนทกประสบการณโครงงานวทยาศาสตร ดเดน”การแตกของฝกตอยตง”. กรงเทพฯ : ออฟเซทเพรส

อรศร เลศกตตสข. (2548). การจดการเรยนการสอนวชาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธ (กศ.ม. เทคโนโลยทางการศกษา) มหาวทยาลยบรพา.

Documents

ค าน า - satreephuket.ac.th · โครงงานอาชีพ ที่โรงเรียนสตรีภูเก็ต อ าเภอเมือง จังหวัดภูเก็ตและประสบผลส