ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

โดย

นางสาวสภรา รทธอมร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บญชมหาบณฑต

สาขาบญช คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

โดย

นางสาวสภรา รทธอมร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บญชมหาบณฑต

สาขาบญช คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

FACTORS INFLUENCING DISCLOSURE OF INTANGIBLE ASSETS BY COMPANIES LISTED ON THE STOCK EXCHANGE OF

THAILAND

BY

MISS SUPARA RUTAMORN

AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ACCOUNTING

FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2016 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอการคนควาอสระ ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย

ชอผเขยน นางสาวสภรา รทธอมร ชอปรญญา บญชมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย บญช

พาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา อสระวรวาณช ปการศกษา 2559

บทคดยอ งานวจยนไดศกษาถงปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ปจจยทใชว ด ประกอบไปดวย ประเภทอตสาหกรรม ขนาดของกจการ อตราสวนหนสน และความสามารถในการท าก าไรทวดดวยอตราผลตอบแทนของสนทรพย กบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน โดยขอมลทใชในการศกษา ไดแก บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ระหวางป 2556 – 2558 รวมระยะเวลา 3 ป ทกบรษทยกเวนกลมบรษททอยในชวงฟนฟกจการและบรษททไมมสนทรพยไมมตวตน จ านวนประชากรทงหมด 1,263 บรษทตวอยาง ผลการศกษาจากสถตเชงพรรณนาจากประเภทของสนทรพยไมมตวตนพบวา โปรแกรมคอมพวเตอรเปนสนทรพยไมมตวตนมากทสด ส าหรบการเลอกใชนโยบายการบญชทใชในทางปฏบตพบวาการไดมาของสนทรพยไมมตวตนมาจากการซอ อายการใหประโยชนเปนแบบจ ากดมากทสด วธการตดจ าหนายใชเปนวธเสนตรง และการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนใชวธราคาทน คาเฉลยดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนและคาเฉลยทของสนทรพยรวมมากทสด ไดแก กลมธรกจการเงน คาเฉลยของอตราสวนหนสนตอสวนผถอหนไดแก กลมเทคโนโลย และคาเฉลยของอตราผลตอบแทนของสนทรพยไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร ผลการศกษาจากการวเคราะหความถดถอยพบวา ประเภทอตสาหกรรมทมความสมพนธในทศทางตรงกนขามตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน คอ กลมสนคาอปโภคบรโภค และกลมสนคาอตสาหกรรม ซงเปนการบอกถงกลมสนคาอปโภคบรโภค และกลมสนคาอตสาหกรรม จะมการเปดเผยขอมลทนอยลง อยางไรกตาม การศกษาครงน ไมพบ

(2)

ความสมพนธระหวางขนาดของกจการ อตราสวนของหนสน และความสามารถในการท าก าไรกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ค าส าคญ: การเปดเผยขอมล, สนทรพยไมมตวตน

(3)

Independent Study Title FACTORS INFLUENCING DISCLOSURE OF INTANGIBLE ASSETS BY COMPANIES LISTED ON THE STOCK EXCHANGE OF THAILAND.

Author MISS SUPARA RUTAMORN Degree Master of Accounting Department/Faculty/University Accounting

Commerce and Accountancy Thammasat University

Independent Study Advisor Asst. Prof. Dr. Panya Issarawornrawanich Academic Years 2016

ABSTRACT

This research aims to study factors influencing the disclosure of intangible

assets. They consist of industry, size, leverage, and profitability measured by return on assets with disclosure index of intangible assets. The data’s information is all companies listed on the Stock Exchange of Thailand during 2013 – 2015 within 3 years, excluded restructuring plan and no intangible assets, totaling 1,263 firm year observations.

The results of descriptive statistics analysis are classified intangible assets. It shows that computer program was highly in intangible assets. For accounting policy in the practical, the highest acquisition’s intangible assets are purchased. The mostly useful life is limited. The amortization method is the straight-line method and the measure of intangible assets is the cost model. The highest mean of disclosure index of intangible assets and total assets are the financial industry. The highest mean of leverage is the technology industry and the highest mean of return on assets is the agribusiness, food and beverage industry.

The results of multiple regression analysis show that industry has a negative association with disclosure index of intangible assets, only in part of consumer products industry and industrial products industry, indicating that consumer products and industrials are less reveals the disclosure. However, there is no relationship

(4)

between size, leverage, and profitability with disclosure index of intangible assets in this study.

Keywords: Disclosure, Intangible assets.

(5)

กตตกรรมประกาศ

งานคนควาอสระฉบบนสามารถท าส าเรจลลวงได เนองจากผท างานวจยไดรบความอนเคราะหจากผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา อสระวรวาณช ทใหค าแนะน าและชแนะแนวทางการแกไขปรบปรงงานคนควาอสระฉบบน ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยเปนอยางสงทใหความกรณาเปนทปรกษางานคนควาอสระฉบบนและขอขอบพระคณอาจารย ดร.ชาญชย ตงเรอนรตน ทกรณามาเปนกรรมการใหค าแนะน าส าหรบงานคนควาอสระน

ผวจ ยไดเรยนรสง ตางๆ จากการศกษาโครงการปรญญาโทการบญช จงขอขอบพระคณคณาจารยในหลกสตรทกทานทไดถายทอดวชาความรและคณธรรมจรยธรรมใหแกผวจย และขอบคณเจาหนาทโครงการทกการทสนบสนน ประสานและใหความชวยเหลอกบงานคนควาอสระนส าเรจลลวงไปไดดวยด ขอบคณพ ๆ เพอน ๆ และนอง ๆ MAP 11 ทชวยผลกดน ใหก าลงใจ และสนบสนนผวจยถง ณ จดน ขอขอบคณหวหนาและพ ๆ ทบรษท ดสตธาน จ ากด (มหาชน) ทใหโอกาสผวจยไดเขามาศกษาในโครงการน ขอขอบคณบดามารดาและพชายของผวจยชวยเปนก าลงใจและสนบสนนผวจยไมวาจะเปนเรองใดกตาม

ทายนขอมอบความส าเรจจากงานศกษาอสระนทงหมดใหแกอาจารยทกทาน บคคลในครอบครว รวมถงบคคลทใหความชวยเหลอทกทานทไดกลาวขางตน ถาหากงานคนควาอสระนมขอผดพลาดประการใด ผวจยขอนอมรบไวแตผเดยว

นางสาวสภรา รทธอมร มหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2559

(6)

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 2 1.3 ขอบเขตการวจย 2 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 4

2.1 แนวคดเกยวกบนโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชฉบบท 8 4 2.2 แนวคดเกยวกบนโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38 4

2.2.1 การรบรรายการสนทรพยไมมตวตน 5 2.2.2 การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ 7 2.2.3 อายการใหประโยชน 8 2.2.4 การเปดเผยขอมล 11 2.3 แนวคดทเกยวกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน 12

(7)

2.3.1 การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน 12 2.3.2 ประเภทอตสาหกรรม 13 2.3.3 ขนาดของกจการ 14 2.3.4 อตราสวนหนสน 15 2.3.5 ความสามารถในการท าก าไร 16

2.4 กรอบแนวคดงานวจย 17 บทท 3 วธการวจย 18

3.1 ชนดของวจย 18 3.2 ประชากร หรอ กลมตวอยาง 18 3.3 วธเกบและเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล 18 3.4 ตวแปรอสระ 18 3.5 ตวแปรตาม 19 3.6 แบบจ าลองทใชในการวเคราะหขอมล 22 3.7 การวเคราะหขอมล สถตทใช 24

บทท 4 ผลการวจย 25

4.1 ผลการวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา 26 4.1.1. การวเคราะหขอมลเกยวกบประเภทสนทรพยไมมตวตน 26 4.1.2. การวเคราะหขอมลทจะน าไปใชเปนตวแปรในการวเคราะห 40 ความถดถอย 4.2 ผลการวเคราะหคาสหสมพนธ 45 4.3 ผลการวเคราะหความถดถอย 46

(8)

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 49

5.1 สรปผลการวจย 49 5.2 ขอจ ากดในการวจย 51 5.3 ขอเสนอแนะในการวจย 51

รายการอางอง 52 ภาคผนวก 56 ประวตการศกษา 60

(9)

สารบญตาราง ตารางท หนา 3.1 วธการใหคะแนนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน 19 4.1 กลมประชากรแบงตามประเภทอตสาหกรรม 25 4.2 รายการสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม 26 4.3 การเปดเผยขอมลของการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนแตละ 29 ประเภทอตสาหกรรม 4.4 การเปดเผยขอมลของการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนแบงตาม 31 ประเภทสนทรพยไมมตวตนของแตละประเภทอตสาหกรรม 4.5 การเปดเผยขอมลของอายการใหประโยชนแบงเปนประเภทอตสาหกรรม 33 4.6 การเปดเผยขอมลของอายการใหประโยชนแบงตามประเภทสนทรพย 34 ไมมตวตนของแตละประเภทอตสาหกรรม 4.7 การเปดเผยขอมลวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนแบง 35 เปนประเภทอตสาหกรรม 4.8 การเปดเผยขอมลวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนแบงตาม 36 ประเภทสนทรพยไมมตวตนของแตละประเภทอตสาหกรรม 4.9 การเปดเผยขอมลการวดมลคาสนทรพยไมมตวตนแตละ 37 ประเภทอตสาหกรรม 4.10 การเปดเผยขอมลการวดมลคาสนทรพยไมมตวตนแบงตามประเภท 38 สนทรพยไมมตวตนของแตละประเภทอตสาหกรรม 4.11 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของ 39 มลคาคงเหลอสนทรพยไมมตวตนแตละประเภทอตสาหกรรม 4.12 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของมลคา 40 คงเหลอสนทรพยไมมตวแตละประเภทสนทรพยไมมตวตน 4.13 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปร 41 ทใชในการวเคราะหความถดถอย 4.14 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 41 ประเภทอตสาหกรรมกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน 4.15 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 42 ประเภทอตสาหกรรมกบสนทรพยรวม

(10)

4.16 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 43 ประเภทอตสาหกรรมกบอตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน 4.17 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 44 ประเภทอตสาหกรรมกบอตราผลตอบแทนจากสนทรพย 4.18 ตารางทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรอสระทมผลตอดชน 45 การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน โดยใช Pearson Correlation 4.19 การตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระ 46 4.20 ตารางแสดงคาสมประสทธของตวแปรอสระทมผลตอการเปดเผยขอมล 47 สนทรพยไมมตวตน 4.21 สรปผลวจย 50

(11)

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 กรอบแนวคดงานวจย 17

1

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

มาตรฐานการบญชมความส าคญตอบรษท เพราะเปนแนวทางการจดท าบญชและน าเสนองบการเงนของบรษท วตถประสงคของการจดท างบการเงนคอเพอใหขอมลทางการเงน ผลการด าเนนงานของบรษท อกทงยงแสดงถงผลการบรหารงานของฝายบรหาร ซงเปนประโยชนตอผใชงบการเงนในการตดสนใจ มาตรฐานการรายงานทางการเงนหลายฉบบเปดโอกาสใหบรษทสามารถเลอกนโยบายการบญชหรอวธการปฏบตการบญชใหเหมาะสมกบธรกจของตน นโยบายการบญชทแตกตางกนมผลท าใหก าไรขาดทนแตกตางกน งานวจยในอดตพบวา การใชดลยพนจของผบรหารในการเลอกใชนโยบายการบญช จะพจารณาถงคาใชจายทอาจจะเกดขนจากการเลอกใชนโยบายดงกลาว (ศรลกษณ ศทธชย, 2551) แรงกดดนของผบรหารทมความตองการจะเพมหรอลดรายได (Amimu, 2014) หรอเลอกนโยบายการบญชทสงผลดตอผบรหารเพอผลตอบแทนหรอชอเสยงของผบรหาร (กฤษณา กมปนาทโกศล, 2551) เปนตน ตวอยางเชน การตราคาสนทรพยดวยวธมลคายตธรรมสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงมลคาของสนทรพย ท าใหมลคาของสนทรพยทแสดงในงบการเงนแตกตางจากวธราคาทน Baker (2011) กลาววา วธมลคายตธรรมท าใหความสามารถในการท าก าไรของกจการต ากวาวธราคาทน นกวจยจงเชอวา แรงจงใจหรอแรงกดดนของผบรหารเปนปจจยส าคญในการเลอกใชนโยบายบญช

รายการสนทรพยไมมตวตนเปนอกรายการหนงทมาตรฐานการบญช ฉบบท 38 (ปรบปรง พ.ศ. 2558) มทางเลอกของนโยบายบญชใหกจการไดเลอกใช สนทรพยไมมตวตนมความส าคญเนองจากการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนสามารถใหขอมลทเปนประโยชนในการตดสนใจของผใชงบการเงนและการบรหารของบรษท (OECD, 2012) สามารถใชขอมลในการพยากรณฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของกจการในอนาคต Castilla-Polo (2016) พบวาการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนเพอประโยชนทใชในการตดสนใจทางการเงนจะพจารณาจากผลกระทบจากมลคาสนทรพยไมมตวตนของบรษท นอกจากนการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนยงเปนการสรางมลคาและความโปรงใสของบรษท มผลตอภาพลกษณหรอชอเสยงของบรษทตอผมสวนไดเสยทใชงบการเงนของบรษท และชวยลดชองวางในการเปรยบเทยบบรษทระหวางกน งานวจยในอดตพบวา ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลและการเลอกใชนโยบายการบญชทแตกตางกน ไดแก

2

ขนาดของกจการ ประเภทอตสาหกรรม ความสามารถในการท าก าไร และอตราหนสน เปนตน (Basso, Feitosa, Bido, & Kimura 2013; Devalle & Rizzato, 2014)

การรบรรายการสนทรพยไมมตวตนเปนสงทนาสนใจ เนองจากในปจจบนเทคโนโลยไดมบทบาทส าคญตอธรกจมากขน บรษทอาศยเทคโนโลยเปนชองทางในการลงทนและขยายฐานลกคาและธรกจมากขน เทคโนโลย เชน สทธบตร โปรแกรมคอมพวเตอร ถอวาเปนสนทรพยไมมตวตน ดงนนสนทรพยไมมตวตนจงมผลในงบการเงนของบรษทมากขน นอกจากน การรบรรายการของสนทรพยไมมตวตนยากในการพจารณา เพราะบางรายการอาจจะไมถอวาเปนสนทรพยไมมตวตนแตเปนคาใชจาย หรอถอวาเปนสนทรพยไมมตวตนแตยงไมเรมคดตดจ าหนายเพราะวายงอยในระหวางวจยและพฒนา กรณการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนดวยวธทไมใชราคาทนจะท าไดยากกวา อยางการวดดวยวธตราคาใหมจากมลคายตธรรมจะมปญหากบสนทรพยไมมตวตนทไมมตลาดซอขายคลอง อกทงงานวจยจากกลมตวอยางในประเทศไทยเกยวกบสนทรพยไมมตวตนยงมไมแพรหลายมากนก งานวจยนจงตองการศกษาปจจยของการเปดเผยขอมลและการเลอกใชนโยบายบญชกบสนทรพยไมมตวตน

1.2 วตถประสงคของงานวจย 1. เพอส ารวจนโยบายบญชและวธปฏบตทางการบญชส าหรบรายการสนทรพยไมมตวตน

2. เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

1.3 ขอบเขตการวจย ขอบเขตของขอมลครอบคลมขอมลจากรายงานประจ าปและรายงานทางการเงน ประจ าปพ.ศ. 2556-2558 ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอเปนหลกฐานเชงประจกษส าหรบการน านโยบายบญชไปปฏบต

3

2. เพอเปนขอมลใหหนวยงานก ากบดแลใชประกอบในการก ากบตรวจตราการปฏบตตามมาตรฐานการบญชของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

4

บทท 2

แนวคดทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

จากการศกษาคนควาเอกสารงานวจยทเกยวของกบ “ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย” สามารถสรปและจ าแนกความรทเกยวของไดดงน

2.1 แนวคดเกยวกบนโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชฉบบท 8

2.2 แนวคดเกยวกบสนทรพยไมมตวตนตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38

2.3 แนวคดเกยวกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

2.4 กรอบแนวคดงานวจย

2.1 แนวคดเกยวกบนโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชฉบบท 8 นโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชฉบบท 8 หมายถง หลกการ หลกเกณฑ ประเพณปฏบต กฎและวธปฏบตเฉพาะทกจการน ามาใชในการจดท าและน าเสนองบการเงน (สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ, 2558)

นโยบายการบญชมวตถประสงคเพอก าหนดกฎเกณฑในการเลอกและเปลยนแปลงนโยบายการบญช รวมถงวธปฏบตทางการบญชน ามาใชกบรายการในงบการเงนเพอใหเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญช นโยบายการบญชทเลอกใชจะสงผลท าใหงบการเงนแสดงขอมลเกยวของกบการตดสนใจและความนาเชอถอ ในกรณทมาตรฐานการบญชไมไดระบขอก าหนดไวโดยเฉพาะ ผบรหารตองใชดลยพนจในการเลอกใชนโยบายการบญชทสงผลใหขอมลของงบการเงน มความเกยวของกบการตดสนใจของผใชงบการเงน มความนาเชอถอโดยทงบการเงน แสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดของบรษทอยางเทยงธรรม ตองมความเปนกลาง ไมมความล าเอยง จดท าขนดวยความระมดระวงและมความครบถวนในสาระส าคญ

2.2 แนวคดเกยวกบสนทรพยไมมตวตนตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38

5

สนทรพยไมมตวตน ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 38 (สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ, 2558) หมายถง สนทรพยทไมเปนตวเงนทสามารถระบได การสามารถระบได หมายถง สามารถแยกหรอแบงออกจากกจการ สามารถขาย โอน ใหสทธ ใหเชาหรอแลกเปลยนได และสนทรพยไมมตวตนตองไมมลกษณะทางกายภาพ การไมมลกษณะทางกายภาพ หมายถง สนทรพยทไมสามารถจบตองได ไมสามารถมองเหนได แตกจการสามารถควบคมสนทรพย และไดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากรายการสนทรพยดงกลาว นอกจากน กจการสามารถควบคมสนทรพยไมมตวตนได การควบคมสนทรพยไมมตวตน หมายความวา กจการมอ านาจควบคมสนทรพยเพอทจะไดใชประโยชน และสามารถจ ากดไมใหบคคลอนเขามาใชประโยชนสนทรพยรายการนได

สนทรพยไมมตวตนเกดจากสทธตามสญญาหรอสทธทางกฎหมายอนทมผลบงคบใช และกจการสามารถควบคมสนทรพยไมมตวตนได และอาจรวมถงความรทางการตลาดและความรทางเทคนคทอาจกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต โดยทไดรบการคมครองสทธทางกฎหมาย หรอตองเกบเปนความลบ หรออาจเปนกลมพนกงานทมทกษะเพมขนจากการอบรม กจการตองสามารถระบได แลวพนกงานกลมนจะกอใหเกดประโยชนแกบรษท

2.2.1 การรบรรายการสนทรพยไมมตวตน

กจการตองรบรสนทรพยไมมตวตน เมอมความเปนไปไดคอนขางแนนอนทบรษทจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยนน และราคาทนของสนทรพยวดมลคาไดอยางนาเชอถอ โดยทวดมลคาเรมแรกดวยราคาทน

ราคาทนประกอบไปดวย ราคาซอรวมภาษน าเขาและภาษซอทเรยกคนไมได และตนทนทางตรงอน ๆในการจดเตรยมสนทรพยใหสามารถพรอมทจะใชประโยชนตามวตถประสงคของฝายบรหาร

การไดมาของสนทรพยไมมตวตนนน มหลายวธทกจการจะไดสนทรพยไมมตวตนมาครอบครองไวในภายในกจการมดงตอไปน

1. สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการแยกตางหาก คอ สนทรพยไมมตวตนทกจการไดมาจากการซอจากภายนอกหรอแยกตางหาก

2. สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการแลกเปลยน คอ สนทรพยไมมตวตนทกจการไดมาจากการแลกเปลยนกบสนทรพยทไมเปนตวเงนรายการอนหรอแลกเปลยนกบทงรายการสนทรพยทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน กจการตองรบรการวดมลคาดวยมลคายตธรรม

6

3. สนทรพยไมมตวตนทเกดขนจากภายใน กจการตองพจารณาวารายการนนเขาเงอนไขในการรบรรายการของสนทรพยไมมตวตนหรอไม รายจายทพจารณาวาเปนรายการทเกดขนภายใน ไดแก รายจายในการวจยและพฒนา

รายจายในการวจยและพฒนา เปนรายจายทเกยวของกบโครงการวจยหรอพฒนาทอยระหวางด าเนนการซงไดมาแยกตางหาก หรอไดจากการรวมธรกจและรบรเปนสนทรพยไมมตวตน หรอเกดขนจากการไดมาซงโครงการ

รายจายการวจย คอการวางแผนเพอใหไดมาความรและความเขาใจใหมทางดานเทคนคหรอวทยาศาสตร รายจายการวจยรบรเปนคาใชจายเมอรายจายนนเกดขน ไมรบรเปนสนทรพยไมมตวตน

รายจายการพฒนา คอการน าผลของการวจยมาใชในแผนงานเพอการผลตสงใหมหรอท าใหสงทดขนกวาเดมกอนทจะเรมผลตหรอใชในเชงพาณชย รายจายการพฒนาจะรบรเปนสนทรพยไมมตวตน เมอเขาเงอนไขดงตอไปน

1) มความเปนไปไดทางเทคนคทจะท าใหสนทรพยไมมตวตนเสรจสมบรณเพอน ามาใชงานหรอขาย

2) กจการมความตงใจ หรอมความสามารถทจะท าใหสนทรพยไมมตวตนเสรจสมบรณและน ามาใชงานหรอขาย

3) กจการสามารถแสดงใหเหนถงวธการทสนทรพยไมมตวตนจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต มตลาดรองรบ สามารถใชงานภายในได

4) กจการมทรพยากรดานเทคนค การเงน และอน ๆอยางเพยงพอทจะน ามาใชในการพฒนาใหเสรจสนสมบรณ และน าสนทรพยไมมตวตนมาใชงานหรอขาย

5) กจการมความสามารถทจะวดมลคาของรายจายทเกยวของกบสนทรพยไมมตวตนทเกดขนระหวางการพฒนาไดอยางนาเชอถอ

กจการตองไมรบรรายการทบรษทกอใหเกดขนภายในเปนสนทรพยไมมตวตน เชน ยหอผลตภณฑ รายชอลกคา หรอรายการทคลายกน

4. สนทรพยไมมตวทไดมาจากการรวมธรกจ เปนไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 3 เรอง การรวมธรกจ กจการตองรบรสนทรพยไมมตวตนจากการรวมธรกจแยกตางหากจากคาความนยม ณ วนทซอ การวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนจากการรวมธรกจดวยราคาทน กรณน ราคาทนคอมลคายตธรรม ณ วนทซอ

7

5. คาความนยมทเกดขนภายในกจการ ตองไมรบรเปนสนทรพย เนองจากรายจายทเกดขนไมสามารถระบหรอแยกเปนเอกเทศได เปนรายจายทไมกอใหเกดสนทรพยไมมตวตนทเปนไปตามเกณฑรบรรายการตามมาตรฐานการบญชของสนทรพยไมมตวตน คาความนยมทเกดขนภายในกจการเกดจากผลตางระหวางมลคายตธรรมของกจการกบมลคาตามบญชของสนทรพยทสามารถระบได

6. สนทรพยไมมตวตนทไดจากการอดหนนของรฐบาล คอ กจการไดสนทรพยไมมตวตนมาโดยไมตองจายสงตอบแทนใด ๆ หรอจายในจ านวนทนอยมาก เมอรฐบาลโอนหรอจดสรรสนทรพยไมมตวตนใหกบกจการ กจการตองรบรสนทรพยไมมตวตนมลคาเรมแรกดวยมลคายตธรรม ตามมลคาทก าหนดไว

กจการตองรบรรายจายส าหรบรายการทไมมตวตนเปนคาใชจายเมอเกดขน

2.2.2 การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ

กจการสามารถเลอกการวดมลคาภายหลงการรบรรายการของสนทรพยไมมตวตนเปนนโยบายการบญชได 2 วธดงตอไปน

1. วธราคาทน หลงการรบรเรมแรก สนทรพยไมมตวตนตองแสดงดวยราคาทนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม

2. วธการตราคาใหม สนทรพยไมมตวตนตองแสดงดวยราคาทตใหม ราคาทตใหม หมายถง มลคายตธรรม ณ วนทมการตราคาใหมหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม โดยท มลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนตองอางองกบราคาซอขายในตลาดซอขายคลอง อกทงการตราคาใหมตองหมนตราคาใหมอยางสม าเสมอเพอใหมลคาตามบญชของสนทรพย ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานไมแตกตางอยางมสาระส าคญจากมลคายตธรรมของสนทรพยนน ถาหากวามลคายตธรรมสนทรพยทตราคาใหมแตกตางจากมลคาตามบญชอยางมสาระส าคญ กจการจ าตองตราคาสนทรพยไมมตวตนใหมอกครงหนง

การปรบปรงการตราคาใหมของสนทรพยไมมตวตนเลอกใชไดวธใดหรอวธหนง วธทแรกตองปรบปรงมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมในลกษณะทสอดคลองหรอเปนสดสวนกบการเปลยนแปลงในมลคาตามบญชกบการตราคาใหมตามมลคาบญชของสนทรพย และวธทสองโดยการน าคาตดจ าหนายสะสมหกออกจากมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมของสนทรพย

กรณทสนทรพยมลกษณะเฉพาะตว ท าใหไมสามารถหาตลาดซอขายในสภาพคลองได แตถามขอตกลงทท าขนเปนการเจรจาตอรองระหวางผซอกบผขายแตละราย และการซอขายเกดขนไมบอย

8

ราคาทจายเพอซอสนทรพยนนเพยงรายการเดยวอาจถอไดวาเปนหลกฐานทเพยงพอตอการวดมลคายตธรรม

หากสนทรพยไมมตวตนไมสามารถตราคาใหม กรณสนทรพยรายการนนไมมในตลาดซอขายคลองรองรบสนทรพยรายการนนตองแสดงมลคาตามบญชของสนทรพยดวยราคาทนหกดวยคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม หรอกรณสนทรพยไมมตวตนไมสามารถวดมลคายตธรรมโดยการอางองกบตลาดซอขายคลองไดอกตอไป มลคาตามบญชของสนทรพยนนตองเทากบราคาทตใหม ณ วนทตราคาใหมครงลาสดทมการอางองกบตลาดซอขายคลองหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม แตถากจการสามารถวดมลยตธรรมของสนทรพยไมมตวตนโดยอางองกบตลาดซอขายคลอง ณ วนทวดมลคาภายหลงการไดมา กจการตองใชวธการตราคาใหมนบตงแตวนนน

หากสนทรพยไมมตวตนรายการทไมสามารถหาราคาอางองกบตลาดซอขายในสภาพคลองตอไป อาจเปนขอบงชวาสนทรพยไมมตวตนอาจเกดการดอยคาและบรษทจ าเปนตองท าการทดสอบการดอยคาของสนทรพยตามมาตรฐานการบญชฉบบท 36 เรองการดอยคาของสนทรพย

ผลจากการตราคาใหมของสนทรพยไมมตวตน กรณมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนเพมขน กจการตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทเพมขนในก าไรขาดทนเบดเสรจอนและแสดงจ านวนทเพมขนสะสมในสวนของเจาของภายใตรายการ สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย ถาหากมสวนทลดลงจากคาใชจายในงวดกอน สวนทเพมขนตองไปกลบรายการจ านวนทไมเกนมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทลดลงของรายการเดยวกนทไดรบรในก าไรหรอขาดทนของงวดกอน หรอกรณมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนลดลง กจการตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนในก าไรหรอขาดทน กจการตองลดลงจากการตราคาใหมในก าไรขาดทนเบดเสรจอนตองไมเกนยอดคงเหลอในรายการสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยของสนทรพยในรายการเดยวกน

2.2.3 อายการใหประโยชน

อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนแบงออกเปน 2 ประเภท ดงตอไปน

1. อายการใหประโยชนมจ ากดหรอทราบไดแนนอน คอมก าหนดระยะเวลาหรอจ านวนการผลตหรอหนวยวดอน ๆ ทคลายคลงกนหรอเกดจากสทธตามสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน ตองไมเกนระยะเวลาทกจการคาดวาจะใชประโยชนในสนทรพยนน แตสนกวาไดขนอยกบระยะเวลาทกจการจะใชประโยชนจากสนทรพยนน แมวาอายการใหประโยชนมจ ากดแตสามารถตออายได เมอตออายแลวตองรวมระยะเวลาทตออายใหมเฉพาะกรณทมหลกฐานสนบสนนไดวากจการสามารถตอ

9

อายใหมโดยไมมตนทนทมนยส าคญไดแก แสดงใหเหนวาสทธตามสญญาหรอสทธทางกฎหมายอนจะไดรบการตออาย อาจตองมหลกฐานแสดงความเหนชอบของบคคลทสามในกรณทตองขอกบบคคลทสาม สามารถแสดงใหเหนวากจการสามารถปฏบตตามเงอนไขตางๆ ทจ าเปนส าหรบการตออาย และตนทนในการตออายไมมนยส าคญเมอเปรยบเทยบกบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตทกจการจะไดรบจากการตออายนน ถาตนทนการตออายมนยส าคญตองถอเปนตนทนในการไดมาซงสนทรพยไมมตวตน ณ วนทตออาย

การก าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนมปจจยตอไปน

1. การน าสนทรพยไมมตวตนมาใชประโยชนตามทคาดไว รวมถงบรหารสนทรพยไดอยางมประสทธภาพหรอไม

2. วงจรชวตผลตภณฑของสนทรพยไมมตวตนและขอมลสาธารณะเกยวกบการประมาณการอายการใหประโยชนของสนทรพยทคลายกนทน ามาใชประโยชนในลกษณะเดยวกน

3. ความลาสมยดานเทคนค เทคโนโลย การคา หรอดานอน ๆ 4. เสถยรภาพของอตสาหกรรมทน าสนทรพยไมมตวตนมาใชประโยชน และการ

เปลยนแปลงในความตองการของตลาดส าหรบสนคาหรอบรการทเปนผลตผลจากสนทรพยไมมตวตน 5. การโตตอบจากคแขงในปจจบนหรอคแขงในอนาคตทคาดวาจะเกดขน 6. ระดบของรายจายในการบ ารงรกษาทจ าเปนเพอใหไดมาซงประโยชนเชงเศรษฐกจ

ในอนาคตทคาดวาจะไดรบจากสนทรพยไมมตวตน และความสามารถและความตงใจของกจการทจะใชจายใหเปนไปตามระดบของรายจายดงกลาว

7. ระยะเวลาทกจการสามารถควบคมสนทรพยและขอบเขตตามกฎหมายหรอขอบเขตอนเกยวกบการใชสนทรพยทคลายกน

8. อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนขนอยกบอายการใหประโยชนของสนทรพยอนของกจการ หรอไม

ปจจยทางเศรษฐกจอาจมอทธผลเมอเปนตวก าหนดระยะเวลาตออายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนเมอเปนตวก าหนดระยะเวลาทบรษทจะไดรบประโยชนจากสนทรพยไมมตวตน ปจจยทางกฎหมายจ ากดระยะเวลาทกจการสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจทจะไดรบจากสนทรพย ระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย

กจการตองปนสวนจ านวนทคดคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนมจ ากดอยางเปนระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน โดยทกจการตองเรมตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนเมอสนทรพยนนพรอมใหประโยชนได คออยในสถานทและสภาพทสามารถใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร กจการตองหยดการตดจ าหนายสนทรพยไมม

10

ตวตน ในวนทเกดขนกอนหรอระหวางวนทกจการจดประเภทสนทรพยนนเปนสนทรพยทถอไวเพอขาย

วธการตดจ าหนายทใชตองสะทอนถงรปแบบทกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต และตองใชวธการตดจ าหนายนนอยางสม าเสมอในทกงวดไป ตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยนน เวนแตรปแบบทคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยนนเปลยนแปลง วธการตดจ าหนายมหลายวธ ไดแกวธการเสนตรง วธยอดคงเหลอลดลง และวธจ านวนผลผลตหากไมสามารถก าหนดรปแบบไดอยางนาเชอถอ ใหใชวธเสนตรงในการตดจ าหนาย คาตดจ าหนายในแตละงวดตองรบรในก าไรหรอขาดทน

มลคาคงเหลอของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนมจ ากดเปนศนย แตจะไมเปนศนยเมอมขอผกมดวาบคคลทสามจะซอสนทรพยไมมตวตนเมอสนสดอายการใหประโยชน หรอสนทรพยไมมตวตนมมลคาคงเหลอสามารถก าหนดอางองจากตลาดซอขายในสภาพคลองและมความเปนไปไดคอนขางแนทตลาดซอขายในสภาพคลองจะมอยเมอสนสดอายการใหประโยชนของสนทรพย

การทบทวนระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย

กจการตองทบทวนระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนมจ ากดอยางนอยทกงวดบญช ถาหากอายการใหประโยชนทคาดไวแตกตางจากทประมาณการไวในอดต กจการตองเปลยนแปลงระยะเวลาในการตดจ าหนายสนทรพยนน ในขณะเดยวกน กจการตองเปลยนแปลงวธการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนเมอรปแบบการใหประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตเปลยนแปลงไปเพอสะทอนใหถงรปแบบทเปลยนไป

กจการตองไมหยดการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนจ ากดเมอสนทรพยนนไมไดใชงานอกตอไป ยกเวนกรณทกจการไดตดจ าหนายสนทรพยเตมจ านวนแลวหรอไดจดประเภทสนทรพยนนเปนสนทรพยทถอไวเพอขาย

2. อายการใหประโยชนไมจ ากดหรอไมทราบแนนอน คอไมพบขอบเขตทสามารถก าหนดระยะเวลาทสนทรพยจะสามารถกอใหเกดกระแสเงนสดสทธใหกจการ และตองไมขนกบรายจายในอนาคตทไดวางแผนไวเกนกวารายจายทตองการเพอด ารงใหสนทรพยมผลการปฏบตงานอยในระดบมาตรฐานเดมทเคยประเมนไวกจการไมตองตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมจ ากดแตกจการตองทดสอบการดอยคาของสนทรพยไมมตวตนเปนประจ าทกป และเมอมขอบงชวาสนทรพยไมมตวตนอาจเกดการดอยคา โดยการเปรยบเทยบมลคาคาดวาจะไดรบคนกบมลคาตามบญชของสนทรพย ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 36 เรอง การดอยคาของสนทรพย

11

การทบทวนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนทไมมการตดจ าหนาย เปนการทบทวนเพอประเมนวาเหตการณตาง ๆ ยงคงสนบสนนวาอายการใหประโยชนของสนทรพยยงไมจ ากดหรอไม หากไมสนบสนนวาเปนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมจ ากด กจการตองบนทกการเปลยนแปลงประมาณการอายใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนจากไมจ ากดเปนจ ากด โดยถอเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช 2.2.4 การเปดเผยขอมล

กจการตองเปดเผยขอมลตอไปนในงบการเงนส าหรบสนทรพยไมมตวตนแตละประเภท โดยแบงแยกระหวางสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในและสนทรพยไมมตวตนประเภทอน เชน สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการแยกตางหาก การแลกเปลยน การรวมกจการ และจากการอดหนนของรฐบาล กจการตองแสดงมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนจ ากดหรอไมจ ากด กรณอายการใหประโยชนไมจ ากดตองอธบายถงปจจยทมบทบาทอยางมนยส าคญในการก าหนดหรอการประเมนวามอายการใหประโยชนไมจ ากด กรณอายการใหประโยชนจ ากดตองเปดเผยขอมลเกยวกบอายการใหประโยชนหรออตราการตดจ าหนายทใช วธการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยชนจ ากด มลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสม และคาตดจ าหนายสะสมรวมถงผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย ณ วนตนงวดและวนสนงวด

การวดมลคาภายหลงการรบรรายการดวยวธการตราคาใหมตามประเภทสนทรพยไมมตวตน ตองเปดเผยขอมล วนทตราคาใหม หรอมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทตราคาใหม หรอมลคาตามบญชซงมการรบรตามประเภทของสนทรพยไมมตวตนทมการตราคาใหม ซงมการวดมลคาหลงจากการรบรรายการโดยวธราคาทน และจ านวนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยทเกยวของกบสนทรพยไมมตวตน ณ วนตนงวดและวนสนงวด ตองแสดงถงการเปลยนแปลงระหวางงวดและขอจ ากดในการน าสวนเกนทนมาแบงปนใหกบผถอหน

กจการตองเปดเผยจ านวนรายจายเกยวกบการวจยและพฒนาซงรบรเปนคาใชจายในระหวางงวด รายจายเกยวกบการวจยและพฒนาประกอบดวยรายจายทงสนทเกยวของโดยตรงกบกจกรรมการวจยและพฒนา

กจการตองเปดเผยขอมลเปนค าอธบายของสนทรพยไมมตวตนทไดตดจ าหนายเตมจ านวนแลว แตกจการยงใชประโยชนอย และค าอธบายโดยสงเขปเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทมนยส าคญภายใตการควบคมของกจการ แตไมไดรบรเปนสนทรพยไมมตวตนเนองจากไมเขาเงอนไขการรบรรายการตามมาตรฐานการบญช หรอกจการไดมาหรอกอใหเกดสนทรพยไมมตวตนขนกอนทมาตรฐานการบญชจะมผลบงคบใช

12

2.3 แนวคดทเกยวกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน จากการทบทวนวรรณกรรมในอดตและงานวจยทเกยวของเกยวกบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน พบประเดนและตวแปรทมความสมพนธกบเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน ดงน 2.3.1 ระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

การเปดเผยขอมลงบการเงนของบรษทมความส าคญตอผใชงบการเงนทตองใชขอมลในการพจารณาเพอการตดสนใจในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนผบรหาร เจาหน หรอนกลงทน เพราะวาการเปดเผยขอมลของบรษทท าใหผใชงบการเงนทราบถงผลการด าเนนงานของบรษทในดานการเงนและดานอน ๆ ของผบรหารท าใหผใชงบการเงนสามารถประเมนสถานการณของบรษทได เชน การคาดการณถงความสามารถในการท าก าไร ความสามารถในการช าระหนสน ความสามารถกอใหเกดกระแสเงนสดในอนาคต และการใหผลตอบแทนแกผลงทน เปนตน กรณการเปดเผยขอมลอยางสมครใจของบรษทจะมผลกระทบตอบรษท ถาบรษทเปดเผยในสวนน อยางเชน การเปดเผยขอมลดานกลยทธของบรษทเพอโนมนาวผเกยวของปฏบตตามกลยทธดงกลาวเปนการสรางผลประโยชนใหกบบรษทในอนาคต การเปดเผยขอมลของบรษทเปรยบเสมอนกบการสงสญญาณถงนกลงทนตามทฤษฎสงสญญาณ (Signal Theory) เพอใหทราบถงความคาดหวงของตวเลขผลการด าเนนงานในอนาคต ในทางตรงกนขาม ถาบรษทไมมการเปดเผยขอมลจะถงวาเปนการสงขาวในเชงลบ นอกจากน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดก าหนดแนวทางปฏบตเกยวกบการเปดเผยสารสนเทศของบรษทจดทะเบยนเพอใหนกลงทนในหลกทรพยของบรษทไดรบสารสนเทศของบรษทโดยเทาเทยมกน การเปดเผยขอมลไมวาจะดวยเหตผลใดกตาม แตผบรหารของบรษทยงค านงถงความคมคาระหวางการเปดเผยขอมลหรอการไมเปดเผยขอมลวาท าใหเกดประโยชนแกบรษทมากกวาหรอเปนการเพมตนทนหรอท าใหเสยไปโดยทไมจ าเปน

สนทรพยไมมตวตนมอทธพลส าคญในสวนของสนทรพยในงบแสดงฐานะการเงนของบรษท และมบทบาทหลกในการสรางมลคาและความมงคงของบรษท การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนมสวนชวยในการตดสนใจของผใชงบการเงน เชน ท าใหเหนถงความสามารถในการท าก าไรของบรษท ชวยลดชองวางระหวางมลคาตามบญช (book value) และมลคาตามตลาด (market value) เพราะวาเปนขอมลทมการปรบปรงท าใหผมสวนไดเสยไดทราบถงมลคาทแทจรงและการด าเนนงานในอนาคตของบรษท ชวยลดขอมลทไมเทาเทยมกน แลวยงชวยในการออกแบบกลยทธของบรษท (Chander & Mehra,2010; Ragini,2012) นอกจากน Basso, Feitosa, Bido, & Kimura (2013)

13

คนพบวาการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนหรอการมอยของสนทรพยไมมตวตนมความสมพนธในเชงบวกกบความสามารถในการท าก าไรและการเตบโตของบรษท

งานวจยในอดตสวนใหญจะก าหนดใหดชนหรอระดบการเปดเผยขอมลเปนตวแปรตามเพอหาปจจยทมผลท าใหบรษทเลอกทจะเปดเผยขอมลมากนอยแคไหน แลวสงผลกระทบตองบการเงนอยางไร การเปดเผยขอมลของบรษทจะศกษาและเกบขอมลจากรายงานประจ าปของบรษท โดยก าหนดหวขอขอมลทจะเกบจากรายงานประจ าป การวดระดบการเปดเผยขอมลจะก าหนดการใหคะแนน ไววาถาบรษทมการเปดเผยในหวขอทระบไวจะได 1 คะแนน ถาไมมการเปดเผยของหวขอนนจะได 0 คะแนน สวนหวขอทก าหนดไวส าหรบวดระดบการเปดเผยขอมล งานวจยในอดตสวนใหญจะพจารณาจากรายการทมในรายงานประจ าป เชน การเปดเผยตามระเบยบขอบงคบ เชน ฐานะการเงนและผลการด าเนนงาน ขอมลทวไป ปจจยความเสยง ลกษณะการประกอบธรกจ การตลาดและภาวการณแขงขน การจดหาผลตภณฑหรอบรการ ทรพยสนทใชในการประกอบธรกจ การจดการ บคลากร โครงสรางเงนทน เปนตน แลวอาจจะพจารณาในสวนของการเปดเผยตามความสมครใจ เชน การวจยและพฒนา โครงการในอนาคต นโยบายการลงทนในบรษทยอยและบรษทรวม ขอมลดานสงแวดลอมและสงคม เปนตน (Alves ,Rodrigues & Canadas, 2012; Broberg, Tagesson and Collin, 2009; Ragini, 2012; นพวรรณ นาคะเลศกว, 2555) และงานวจยในอดตทเปนการศกษาทใกลเคยงใชการวดระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนจะพจารณาจาก Organizational capital, Relational capital, Human Capital (Kumar, 2013)

งานวจยนเลอกทจะพจารณาการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนจากหมายเหตประกอบงบการเงนประกอบกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38 เปนตวแปรตาม ซงมงานวจยของ Devalle A. & Rizzato (2014) ทศกษาการเปดเผยขอมลอยางสมครใจในสวนของงบการเงนทอางองกบมาตรฐานการบญชฉบบท 38 โดยวดวาบรษทไดมการใหขอมลตามมาตรฐานการบญชฉบบท 38 หรอไม และศกษาถงปจจยทมผลตอคณภาพการเปดเผยขอมลอยางสมครใจเกยวกบสนทรพยไมมตวตน ในงานวจยน ผวจยก าหนดการใหคะแนนโดยพจารณาวาหมายเหตประกอบงบการเงนของบรษท วธการใหคะแนนจะกลาวในบทท 3

2.3.2. ประเภทอตสาหกรรม (Industry)

กจการทมการด าเนนการและสภาพแวดลอมในประเภทอตสาหกรรมทแตกตางกน ยอมมการแบงประเภทรายไดและคาใชจายแตกตางกนไปตามความเหมาะสมและสอดคลองของแตละกจการ ประเภทอตสาหกรรมยงสงผลตอการเลอกใชนโยบายการบญช และวธการปฏบตในทางบญช การเปดเผยขอมลงบการเงนและการจดหมวดหมของสนทรพยกอาจแตกตางกน

14

งานวจยในอดตพบวาประเภทอตสาหกรรมทแตกตางกนมอทธผลตอการตดสนใจในการเลอกการเปดเผยขอมลของบรษทอยางมนยส าคญ (Broberg, Tagesson and Collin, 2009; วรรณลม ธนนะววฒน, 2553) Ragini (2012) พบวาประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนในกลมตวอยางบรษทประเทศสหรฐอเมรกา Omnamasivaya & Prasad (2016) พบวาประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธเชงบวกกบการเปดเผยขอมล แตประเภทอตสาหกรรมไมมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนในกลมตวอยางบรษทประเทศอนเดยและประเทศญปน ส าหรบกลมตวอยางในประเทศไทย อลศรา ผลาวรรณ (2547) พบวาประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย แตผลงานวจยของนนทชาต รตนบร (2555) ไมพบวาประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธกบขอบเขตการเปดเผยขอมลทางการเงนบนเวบไซต

หลงจากการศกษางานวจยในอดต ผวจยคาดวานาจะมความสมพนธระหวางประเภทอตสาหกรรมและการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน เนองจากสนทรพยไมมตวตนมกเกยวของกบสทธหรอสญญา ซงนาจะเกดแตกตางกนระหวางอตสาหกรรม จงเปนไปไดวา กจการในประเภทอตสาหกรรมทแตกตางกนจะมลกษณะในการเลอกใชนโยบายบญชและการเปดเผยขอมลทแตกตางกน จงไดตงขอสมมตฐานดงน

H1: ประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

2.3.3. ขนาดของกจการ (Size)

ขนาดของกจการเปนอกปจจยหนงทงานวจยในอดตใชในการวจยและวเคราะหถงปจจยในการเลอกนโยบายการบญช หรอการเปดเผยขอมลของงบการเงนของกจการ เพราะวาขนาดของกจการทแตกตางกนจะท าใหระดบการเปดเผยขอมลแตกตางกน

งานวจยในอดต พบวากจการทมขนาดใหญจะมระดบการใหขอมลมากกวากจการทมขนาดเลก เนองจากกจการทมขนาดใหญตองการตอบสนองความตองการของผมสวนไดเสยทหลากหลาย และตองแสดงถงความรบผดชอบตอสงคม เพอใหเกดยอมรบจากสาธารณชน (Nobes, 2013; อลศรา ผลาวรรณ, 2547) Aminu (2014) พบความสมพนธเชงบวกระหวางขนาดกจการกบการเลอกใชนโยบายการบญชของสนทรพยไมหมนเวยน สอดคลองกบ Ragini (2012) ทพบวาขนาดของกจการมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนของกลมบรษทประเทศอนเดยและประเทศญปน นอกจากนน ยงพบวา กจการขนาดเลกเลอกใชนโยบายการบญชทแตกตางจากบรษทขนาดใหญอยางมนยส าคญ ผลงานวจยอนกพบวาขนาดของกจการมความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญ

15

กบการเปดเผยขอมลอยางสมครใจ (Alves, 2012; Atanasovski, 2013; Devalle, 2014; Miniaoui & Oyelere, 2013; นพวรรณ นาคะเลศกว, 2555; นนทชาต รตนบร, 2555)

ผวจยจงก าหนดขอสมมตฐานระหวางขนาดกจการและการเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตนดงน

H2: ขนาดของกจการมความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

ส าหรบตวแปรทใชวดขนาดของกจการมหลายตวแปร เชน ยอดสนทรพยรวม (Total Assets) ยอดขาย (Total Income หรอ Total Sales) (Atanasovski, 2013) และมลคาของบรษทในตลาด (Market capitalization) (Miniaoui & Oyelere, 2013) เมอเปรยบเทยบจากความถในการใช นกวจยใชยอดสนทรพยรวม ส าหรบตวแปรขนาดกจการบอยทสด (Aminu ,2014; นพวรรณ นาคะเลศกว, 2555; นนทชาต รตนบร, 2555; อลศรา ผลาวรรณ ,2547; Omnamasivaya & Prasad, 2016)

2.3.4 อตราสวนหนสน (Leverage)

อตราสวนหนสนเปนอกปจจยหนงทงานวจยในอดตสวนใหญศกษาวามความสมพนธกบการเปดเผยขอมลและการเลอกใชนโยบายการบญชของกจการ อตราสวนหนสนมกวดจากสดสวนของหนสนตอสวนของผถอหน

อตราสวนหนสนชวยใหผใหสนเชอ (Creditors) ไดขอมลเพอการตดสนใจในการใหกยมกบบรษท นอกจากนน ในทฤษฎตวแทน (Agency Theory) แนะวา กจการทมอตราสวนหนสนสงจะม agency cost สง ท าใหกจการทมหนสนสงมการเปดเผยขอมลมากกวากจการทมหนสนต า ขอสมมตฐานจงถกก าหนดวาการเลอกใชวธการปฏบตทางการบญชมความสมพนธในเชงบวกกบอตราสวนหนสนของบรษท กฤษณา กมปนาทโกศล (2551) และ Broberg et al. (2009) พบวา บรษททมอตราสวนหนสงมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลอยางเตมใจ อาจเปนไปไดวากจการทหนสนสงทตองเปดเผยขอมลมากกวา เพออธบายถงสาเหตของสถานะหนสน หรอมความจ าเปนตองเปดเผยถงภาระหนสนเพอลด agency cost Omnamasivaya & Prasad (2016) กพบความสมพนธเชงบวกระหวางอตราสวนหนสนกบการเปดเผยขอมล อยางไรกด มผลการศกษาในบางงานวจยทไมพบความสมพนธระหวางอตราสวนหนสนกบการเลอกใชนโยบายการบญช หรอระดบการเปดเผยขอมลในงบการเงนของกจการ (Missoner, 2004; นนทชาต รตนบร, 2555; นพวรรณ นาคะเลศกว, 2555)

16

อยางไรกด ผศกษาคาดวามความเปนไปไดทอตราสวนหนสนจะสมพนธกบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน จงก าหนดสมมตฐานดงน

H3: อตราสวนหนสน (Leverage) มความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

2.3.5 ความสามารถในการท าก าไร (Profitability)

ความสามารถในการท าก าไรของบรษทเปนอกปจจยของโครงสรางทางการเงนทเปนแรงผลกดนในการเลอกนโยบายการบญชของผบรหาร จากทฤษฎตวแทน (Agency Theory) ผบรหารเปนตวแทนทมหนาทในการจดการบรหารธรกจของเจาของบรษทหรอผถอหนซงเปนผจางมผลประโยชนทขดแยงกนเพราะวาผบรหารจะเลอกนโยบายการบญชทสงผลประโยชนตอผบรหารมากกวาทเจาของบรษทจะไดรบผลประโยชน ผบรหารอาจเลอกใชนโยบายการบญชทท าใหก าไรของบรษทเพมขน เพอใหผบรหารไดรบโบนสเพมขน (ศรลกษณ ศทธชย, 2551) และยงมผลการศกษาอกวาบรษททมความสามารถในการท าก าไรสงจะใหขอมลทางการบญชหรอการเปดเผยขอมลงบการเงนมากขน (Brogerg et al., 2009)

ตวแปรทงานวจยในอดตใชวดความสามารถในการท าก าไร สวนใหญเปน Return on Assets หรอReturn on Equity ผลการศกษาในตวแปรดานความสามารถในการท าก าไรยงมทกทศทาง กลาวคอ Basso et al. (2013) พบวาความสามารถในการท าก าไรของบรษทเมอวดดวย ROA มความสมพนธเชงบวกกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนหรอการมอยของสนทรพยไมมตวตน ในขณะท บางงานวจยไมพบความสมพนธระหวางความสามารถในการท าก าไรของกจการกบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมหมนเวยน (Aminu, 2014) อลศรา ผลาวรรณ (2547) กไมพบความสมพนธระหวางความสามารถในการท าก าไรกบระดบการเปดเผยขอมลของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย Miniaoui (2013) กไมพบความสมพนธกบการใช IFRS เชนกน อยางไรกด บางงานวจยทใชตวแปร ROE กพบความสมพนธเชงบวกระหวางความสามารถในการท าก าไรกบระดบการเปดเผยขอมลของกจการ (Devalle, 2014; Omnamasivaya & Prasad ,2016; นนทชาต, 2555; นพวรรณ ,2555) ผวจยคาดวาผลการศกษาทหลากหลายนาจะมาจากตวแปรทใชวดความสามารถในการท าก าไรทแตกตางกน เมอวดดวยวธทแตกตางกน ผลการวจยทไดอาจแตกตางกน

ผศกษายงคงก าหนดสมมตฐานเกยวกบความสามารถในการท าก าไรและการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน และจะวดดวยตวแปร ROA ซงเปนตวแปรทงานวจยในอดตใชบอยทสด เพอประโยชนในการเปรยบเทยบผลการวจย ขอสมมตฐานมดงน

17

H4: ความสามารถในการท าก าไร (Profitability) มความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

จากตวแปรทเกยวของกบการเปดเผยขอมลทวรรณกรรมในอดตคนพบ และสมมตฐานทผวจยคาดหวง สามารถน าเสนอเปนกรอบแนวคดงานวจยไดดงแสดงในหวขอถดไป 2.4 กรอบแนวคดงานวจย

ภาพท 2.1 กรอบแนวคดงานวจย

ลกษณะของบรษท

(ตวแปรอสระ)

1. ประเภทอตสาหกรรม 2. ขนาดของกจการ 3. อตราสวนหนสน 4. ความสามารถในการท าก าไร

การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

(ตวแปรตาม)

ระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

18

บทท 3

ระเบยบวธการวจย

3.1 ชนดของงานวจย

งานวจยนเปนการวจยเชงปรมาณ ตวแปรทศกษาเปนตวแปรเชงปรมาณ รวบรวมขอมลจากงบการเงนและหมายเหตประกอบงบการเงน เพอวเคราะหปจจยทมอทธพลตอการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

3.2 ประชากร และ กลมตวอยาง

ประชากร ไดแก บรษททมรายการสนทรพยไมมตวตน กลมตวอยาง ก าหนดขอบเขตเปนบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในป 2556 - 2558

3.3 วธเกบและเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

ขอมลเปนขอมลทตยภมจากรายงานประจ าป 2558 และงบการเงนจากตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยป 2556-2558 เกบขอมลจาก http://www.set.or.th, http://www.sec.or.th และ SETSMART

3.4 ตวแปรอสระ (Independent Variable)

3.4.1 ประเภทอตสาหกรรมทแบงประเภทตามตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ก าหนดเปนตวแปรหน (dummy variables)

3.4.2 ขนาดบรษท ค านวณจาก ยอดสนทรพยรวมของกจการ

3.4.3 ความสามารถในการท าก าไร (Profitability) วดดวยอตราผลตอบแทนตอสนทรพย (ROA) ค านวณจากก าไรสทธ (Net Profit) /สนทรพยรวม (Total Assets)

19

3.4.4 อตราสวนหนสน (Leverage) วดดวย Debt ratio ค านวณจาก Debt/ Equity

3.5 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ตวแปรตาม คอ ระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยจากหมายเหตประกอบงบการเงน ซงวดโดยใชกระดาษท าการทพฒนาขนมา

การประเมนการใหคะแนนใชวธไมถวงน าหนก เพราะถอวาขอมลของหมายเหตในงบการเงนของบรษททเปดเผยนนมความส าคญทเทาเทยมกนในมมมองของผใชงบการเงน วธก าหนดการใหคะแนนการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน จะพจารณาวาบรษทมรายการสนทรพยไมมตวตนทตองเปดเผยในงบการเงนและหมายเหตประกอบการเงนตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 38 เงอนไขในการใหคะแนนภาพรวม มดงตอไปน

ตารางท 3.1 วธการใหคะแนนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

รายการการเปดเผยขอมล เงอนไขทก าหนด คะแนน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน ใหคะแนนตามสดสวน คอ(จ านวนสนทรพยไมมตวตนทเปดเผยแสดงยอดในหมายเหต/จ านวนสนทรพยไมมตวตนทงหมดทแสดงในหมายเหต) x 5

5

ไมเปดเผยขอมล 0

อายการใหประโยชน จ ากด

จ ากด และระบระยะเวลาของอายการใหประโยชน

2

จ ากด แตไมระบระยะเวลาของอายการใหประโยชน

1

20

ตารางท 3.1 วธการใหคะแนนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (ตอ)

รายการการเปดเผยขอมล เงอนไขทก าหนด คะแนน

อายการใหประโยชน ไมจ ากด และมการทดสอบการดอยคาเมอเขาเงอนไขวาตองทดสอบการดอยคา หรอไมตองทดสอบการดอยคาเพราะวาไมเขาเงอนไข

2

ไมจ ากด แตไมมการทดสอบการดอยคา เมอเขาเงอนไขวาตอง ทดสอบการดอยคา

1

ไมเปดเผยขอมล 0

วธการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนภายหลงรบรรายการ

ราคาตใหม

วนทตราคาใหม 1

มลคาตราคาใหม 1

ราคาทน 3

วธการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนภายหลงรบรรายการ

ไมเปดเผยขอมล 0

มลคาของสนทรพยไมมตวตน มลคากอนหกคาตดจ าหนาย(มากกวา 1 รายการและแยกรายการ)

2

มลคากอนหกคาตดจ าหนาย(มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

คาตดจ าหนาย (มากกวา 1 รายการ และแยกรายการ)

2

21

ตารางท 3.1 วธการใหคะแนนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (ตอ)

รายการการเปดเผยขอมล เงอนไขทก าหนด คะแนน

มลคาของสนทรพยไมมตวตน คาตดจ าหนาย (มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

คาเผอการดอยคา (มากกวา 1 รายการ และแยกรายการ)

2

คาเผอการดอยคา (มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

มลคาตามบญช (มากกวา 1 รายการ และแยกรายการ)

2

มลคาตามบญช (มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

โอน (มากกวา 1 รายการ และแยกรายการ)

2

โอน (มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

เพม/ลดลง (มากกวา 1 รายการ และแยกรายการ)

2

เพม/ลดลง (มากกวา 1 รายการ แตไมไดแยกรายการ)

1

ตนปและสนป 1

ระยะเวลาการตดจ าหนายทเหลอ 1

ไมเปดเผยขอมล 0

รายจายเกยวกบการวจยและพฒนา เปดเผยขอมล 1

ไมเปดเผยขอมล 0

22

ตารางท 3.1 วธการใหคะแนนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (ตอ)

รายการการเปดเผยขอมล เงอนไขทก าหนด คะแนน

ตดจ าหนายเตมจ านวนแตยงใชงาน เปดเผยขอมล 1

ไมเปดเผยขอมล 0

ค าอธบายสนทรพยไมมตวตนทไมรบรเปนสนทรพยไมมตวตน

เปดเผยขอมล 1

ไมเปดเผยขอมล 0

การค านวณระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน สามารถค านวณไดจากการน าคะแนนทบรษทไดรบหารดวยคะแนนรวมสงสดทแตละบรษทควรจะไดรบ ดงสมการตอไปน

𝐼𝑛𝑥𝐼𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔 =𝐴𝐼

𝑀𝐼

ก าหนดให

𝐼𝑛𝑥𝐼𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔 = ระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

𝐴𝐼 = คะแนนรวมของบรษททไดรบจากการเปดเผยขอมล

𝑀𝐼 = คะแนนรวมสงสดทบรษทควรจะไดรบ แตละบรษทจะมคะแนนเตมไมเทากน เพราะวาแตละบรษทนนจะมรายการทตองเปดเผยไมเทากน

3.6 แบบจ าลองทใชในการวเคราะหขอมล 𝐼𝑛𝑥𝐼𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔 = 𝛽0 + 𝛽1𝐴𝑔𝑟𝑜 + 𝛽2𝐶𝑜𝑛𝑠𝑢𝑚𝑝 + 𝛽3𝐹𝑖𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙 + 𝛽4𝐼𝑛𝑑𝑢𝑠

+ 𝛽5𝑃𝑟𝑜𝑝𝑐𝑜𝑛 + 𝛽6𝑅𝑒𝑠𝑜𝑢𝑟𝑐 + 𝛽7𝑆𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒 + 𝛽8𝑆𝑖𝑧𝑒

+ 𝛽9𝐿𝑒𝑣 + 𝛽10𝑃𝑟𝑜𝑓𝑖𝑡

23

ก าหนดให

𝐼𝑛𝑥𝐼𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔 = ระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

Agro =กลมอตสาหกรรมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝐶𝑜𝑛𝑠𝑢𝑚𝑝 = กลมอตสาหกรรมสนคาอปโภคบรโภค เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝐹𝑖𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙 = กลมอตสาหกรรมธรกจการเงน เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝐼𝑛𝑑𝑢𝑠 = กลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรม เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝑃𝑟𝑜𝑝𝑐𝑜𝑛 = กลมอตสาหกรรมอสงหารมทรพยและกอสราง เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝑅𝑒𝑠𝑜𝑢𝑟𝑐 = กลมอตสาหกรรมทรพยากร เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝑆𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒 = กลมอตสาหกรรมบรการ เปนตวแปรหน โดยท 1 คอ ใช 0 คอไมใช

𝑇𝑒𝑐ℎ = กลมอตสาหกรรมเทคโนโลย เปนตวแปรหน มคาเทากบ 0

𝑆𝑖𝑧𝑒 = ขนาดของบรษท

𝐿𝑒𝑣 = อตราสวนหนสน

𝑃𝑟𝑜𝑓𝑖𝑡= ความสามารถในการท าก าไร

24

3.7 การวเคราะหขอมล สถตทใช

1. สถตเชงพรรณนาประกอบดวย ความถ รอยละ แยกตามชนดสนทรพยไมมตวตน ลกษณะการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน และตวแปรทใชในการวเคราะหขอมล

2. การวเคราะหคาสหสมพนธ (Correlation Analysis) ระหวางดชนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน กบประเภทอตสาหกรรม ขนาดของกจการ อตราสวนหนสน และความสามารถในการท าก าไร

3. Multiple Regression Analysis เพอทดสอบสมมตฐานเมอลกษณะบรษทเปนตวแปรอสระ และดชนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนเปนตวแปรตาม

25

บทท 4

ผลการวจย

งานวจยนไดท าการศกษาปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย กลมตวอยางทใชในการศกษา ไดแก บรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในชวงระหวางป 2556–2558 รวมระยะเวลา 3 ป จากการเกบรวบรวมขอมล จ านวนกลมตวอยางสดทายเทากบ 421 บรษท โดยไมรวมบรษททมรอบระยะเวลาบญชทไมตรงกบวนท 31 ธนวาคมของป 2556–2558 บรษททไมมสนทรพยไมมตวตนตลอดทง 3 ป และกลมบรษททอยระหวางฟนฟกจการ กลมตวอยางแบงตามประเภทอตสาหกรรม แสดงไดดงน

ตารางท 4.1 กลมประชากรของบรษทแบงตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม จ านวน (บรษท)

รอยละ

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 35 8.31 สนคาอปโภคบรโภค 27 6.41 ธรกจการเงน 49 11.64 สนคาอตสาหกรรม 72 17.10 อสงหารมทรพยและกอสราง 76 18.05 ทรพยากร 33 7.84 บรการ 91 21.62 เทคโนโลย 38 9.03 รวม 421 100.00

ส าหรบผลการศกษาแบงเปน 3 สวน ไดแก สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา สวนท 2 ผลการวเคราะหคาสหสมพนธ (Correlation Analysis)

สวนท 3 ผลการวเคราะหความถดถอย (Regression Analysis)

4.1 ผลการวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics Analysis) 4.1.1 การวเคราะหขอมลเกยวกบประเภทสนทรพยไมมตวตน

ในสวนนแสดงผลการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบรายการสนทรพยไมมตวตนทกจการมและเปดเผยไวในหมายเหตประกอบงบการเงน รายการสนทรพยไมมตวตนทเกบรวบรวมไดจากกลมตวอยางมทงหมด 13 ประเภท แสดงในตารางท 4.2 โดยแบงตามประเภทอตสาหกรรมและประเภทของสนทรพยไมมตวตน

ตารางท 4.2 รายการสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม

ประเภทสนทรพยไมมตวตน โปรแกรม

คอมพวเตอรหรอ

ซอฟแวร

การวจยและพฒนา

ความสมพนธกบลกคา

คาความนยม

คาสมาชก เครองหมายการคา

ใบอนญาต ลขสทธและสทธบตร

สทธการใช สทธการเชา สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง

อน ๆ ไมระบประเภท

รวม รอยละ

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

29 5 2 8 0 8 0 5 4 9 5 6 0 81 8.59

สนคาอปโภคบรโภค

27 0 0 2 0 4 0 0 0 11 6 1 0 51 5.41

ธรกจการเงน 47 6 2 8 7 1 7 2 3 5 19 7 0 114 12.09

สนคาอตสาหกรรม

63 5 8 9 2 3 3 11 7 10 7 7 0 135 14.31

26

ตารางท 4.2 รายการสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม (ตอ)

ประเภทอตสาหกรรม

ประเภทสนทรพยไมมตวตน โปรแกรม

คอมพวเตอรหรอ

ซอฟแวร

การวจยและพฒนา

ความสมพนธกบลกคา

คาความนยม

คาสมาชก เครองหมายการคา

ใบอนญาต ลขสทธและสทธบตร

สทธการใช สทธการเชา สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง

อน ๆ ไมระบประเภท

รวม รอยละ

อสงหารมทรพยและกอสราง

66 5 2 18 2 3 0 3 10 23 10 5 0 147 15.59

ทรพยากร 29 1 2 12 0 0 3 1 22 6 2 9 1 88 9.33

บรการ 87 2 7 22 3 11 7 21 19 31 17 4 0 231 24.50

เทคโนโลย 38 3 1 10 0 2 3 4 13 10 8 4 0 96 10.18

รวม 386 27 24 89 14 32 23 47 78 105 74 43 1 943 100.00

รอยละ 40.93 2.86 2.55 9.44 1.49 3.39 2.44 4.98 8.27 11.13 7.85 4.56 0.11 100.00

หมายเหต จ านวนกลมตวอยางรวมในตารางนเทากบ 943 รายการ เนองจาก 1 บรษท อาจมรายการสนทรพยไมมตวตนมากกวา 1 รายการ

27

จากตารางท 4.2 พบวา การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนในหมายเหตประกอบงบการเงนของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในภาพรวม ประเภทสนทรพยไมมตวตนทมมากทสด คอ โปรแกรมคอมพวเตอร จ านวน 386 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 40.93 อนดบท 2 เปนสทธการเชา จ านวน 105 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 11.13 และอนดบท 3 เปนคาความนยม จ านวน 89 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 9.44 ประเภทของสนทรพยไมมตวตนทนอยทสดคอ คาสมาชก จ านวน 14 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 1.49 และมหนงบรษทในกลมทรพยากรทมการแสดงรายการวามสนทรพยไมมตวตนแตในหมายเหตประกอบงบการเงนไมไดระบประเภทของสนทรพยไมมตวตน

กรณการเปดเผยขอมลประเภทสนทรพยไมมตวตนแบงตามประเภทอตสาหกรรม พบวา ประเภทอตสาหกรรมทมสนทรพยไมมตวตนมากทสด คอ กลมบรการ จ านวน 231 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 24.50 รองลงมาเปนกลมอสงหารมทรพยและกอสราง จ านวน 147 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 15.59 อนดบท 3 เปนกลมสนคาอตสาหกรรม จ านวน 135 คดเปนรอยละ 14.31 และประเภทอตสาหกรรมทมสนทรพยไมมตวตนนอยทสด คอกลมสนคาอปโภคบรโภค จ านวน 51 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 5.41

28

ตารางท 4.3 การเปดเผยขอมลของการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม

การไดมาซงสนทรพยไมมตวตน

แยกเอกเทศ/ซอ แลกเปลยน ควบ/ซอกจการ ภายในกจการ(วจยและพฒนา) ไดรบการอดหนนจากรฐบาล ไมระบ รวม รอยละ

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 65 0 8 5 1 2 81 8.59

สนคาอปโภคบรโภค 48 0 2 0 0 1 51 5.41

ธรกจการเงน 94 0 10 9 0 1 114 12.09

สนคาอตสาหกรรม 107 0 15 11 0 2 135 14.32

อสงหารมทรพยและกอสราง 116 0 20 5 3 3 147 15.59

ทรพยากร 60 0 22 4 1 1 88 9.33

บรการ 191 0 29 6 4 1 231 24.50

เทคโนโลย 77 0 12 6 1 0 96 10.18

รวม 758 0 118 46 10 11 943 100.00

รอยละ 80.38 0.00 12.51 4.88 1.06 1.17 100.00

29

จากตารางท 4.3 การเปดเผยขอมลของการไดมาซงสนทรพยไมมตวตน สรปภาพรวมไดวา การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนทมากทสดมาจากการซอสนทรพยไมมตวตน จ านวน 758 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 80.38 รองลงมา มาจากการควบหรอซอกจการ จ านวน 118 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 12.51 และมาจากการวจยและพฒนา จ านวน 46 กลมตวอยาง รอยละ 4.88 การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนนอยทสดคอจากการไดรบการอดหนนจากรฐบาล จ านวน 10 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 1.06 และการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนทไมมเลย คอการแลกเปลยน นอกจากนยงพบวามบางบรษททไมไดมการเปดเผยการไดมาซงสนทรพยไมมตวตน จ านวน 11 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 1.17 ซงบรษททไมไดมการเปดเผยในสวนน

เมอจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนจากแยกเอกเทศหรอซอทมากทสด ไดแก กลมบรการ รอยละ 25.20 (191 จาก 758) การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนจากการควบหรอซอกจการเกดในกลมบรการมากทสด รอยละ 24.58 (29 จาก 118 กลมตวอยาง) ในขณะท สนทรพยไมมตวตนทเกดจากภายในกจการ (วจยและพฒนา) เกดในกลมสนคาอตสาหกรรมมากทสด ซงมความสมเหตผล เนองจากอตสาหกรรมนตองมการประดษฐคดคนและพฒนาสนคา รอยละ 23.91 (11 จาก 46 กลมตวอยาง)

ประเภทของสนทรพย (ตารางท 4.2) และวธการไดมา (ตารางท 4.3) ถกน าเสนอรวมกนโดยจ าแนกตามประเภทสนทรพยไมมตวตนในตารางท 4.4 ดงน

30

ตารางท 4.4 การเปดเผยขอมลของการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนแบงตามประเภทสนทรพยไมมตวตน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน

การไดมาซงสนทรพยไมมตวตน

แยกเอกเทศ/ซอ แลกเปลยน ควบ/ซอกจการ

ภายในกจการ(วจยและพฒนา)

ไดรบการอดหนนจาก

รฐบาล ไมระบ รวม รอยละ โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร 370 0 0 12 0 4 386 40.93 การวจยและพฒนา 4 0 1 21 1 0 27 2.86 ความสมพนธกบลกคา 13 0 10 1 0 0 24 2.55 คาความนยม 0 0 89 0 0 0 89 9.44 คาสมาชก 10 0 2 0 1 1 14 1.48 เครองหมายการคา 28 0 2 1 1 0 32 3.39 ใบอนญาต 21 0 2 0 0 0 23 2.44 ลขสทธและสทธบตร 40 0 1 3 2 1 47 4.98 สทธการใช 67 0 5 2 4 0 78 8.27 สทธการเชา 100 0 2 1 0 2 105 11.13 สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง 71 0 0 2 0 1 74 7.85 อน ๆ 34 0 4 3 1 1 43 4.56 ไมระบประเภท 0 0 0 0 0 1 1 0.11 รวม 758 0 118 46 10 11 943 100.00 รอยละ 80.38 0.00 12.51 4.88 1.06 1.17 100.00

31

32

จากตารางท 4.4 การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนจากแยกเอกเทศหรอซอทมากทสด ไดแก โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร จ านวน 370 กลมตวอยาง จาก 758 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก สทธการเชา จ านวน 100 กลมตวอยาง การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนดวยวธการควบหรอซอกจการในภาพรวม ประเภทสนทรพยไมมตวตนทมากทสด ไดแก คาความนยม ซงมความสมเหตผล คาความนยมของบรษทจะเกดขนจากผลตางจากมลยตธรรม ณ วนทซอกจการกบราคาทจายซอกจการ มจ านวน 89 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 75.42 (89 จาก 118 กลมตวอยาง) รองลงมา ไดแก ความสมพนธกบลกคา มจ านวน 10 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 8.47 (10 จาก 118 กลมตวอยาง) และสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการควบหรอซอกจการทนอยทสด ไดแก การวจยและการพฒนา และลขสทธและสทธบตร มจ านวนละ 1 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 0.85 (1 จาก 118 กลมตวอยาง)

การไดมาซงสนทรพยไมมตวตนดวยวธภายในกจการจากภาพรวม ประเภทสนทรพยไมมตวตนทมากทสด ไดแก การวจยและพฒนา มจ านวน 21 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 45.65 (21 จาก 46 กลมตวอยาง) ซงมความสมเหตสมผลเพราะวา การไดมาจากภายในกจการจะมาจากการวจยและพฒนาของสนทรพยไมมตวตน รองลงมาเปน โปรแกรมคอมพวเตอร มจ านวน 12 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 26.09 (12 จาก 46 กลมตวอยาง) เปนสนทรพยไมมตวตนอกประเภททบรษทจะไดจากการวจยและพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอใชงานในบรษท และการเปดเผยการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนดวยวธไดรบอดหนนจากรฐบาลจากภาพรวม ประเภทสนทรพยไมมตวตนทมากทสด ไดแก สทธการใช มจ านวน 4 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 40.00 ( 4 จาก 10 กลมตวอยาง)

33

ตารางท 4.5 การเปดเผยขอมลของอายการใหประโยชนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม อายการใหประโยชน

จ ากด ไมจ ากด ยงไมใชงาน ไมระบ รวม รอยละ เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 58 13 7 3 81 8.59 สนคาอปโภคบรโภค 40 3 6 2 51 5.41 ธรกจการเงน 73 16 23 2 114 12.09 สนคาอตสาหกรรม 112 10 10 3 135 14.31 อสงหารมทรพยและกอสราง 109 23 13 2 147 15.59 ทรพยากร 69 13 3 3 88 9.33 บรการ 174 31 19 7 231 24.50 เทคโนโลย 76 10 9 1 96 10.18 รวม 711 119 90 23 943 100.00 รอยละ 75.40 12.62 9.54 2.44 100.00

จากตารางท 4.5 การเปดเผยขอมลของอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนในภาพรวมพบวา สนทรพยไมมตวตนสวนใหญมอายการใหประโยชนจ ากด จ านวน 711 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 75.40 รองลงมาเปนสนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยชนไมจ ากด จ านวน 119 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 12.62 และยงพบวามบางบรษททไมไดเปดเผยถงอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน จ านวน 23 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 2.44

กรณการเปดเผยขอมลอายใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนพจารณาจากประเภทอตสาหกรรมพบวา กลมอตสาหกรรมทมอายใหประโยชนจ ากดของสนทรพยไมมตวตนมากทสด ไดแก กลมบรการ จ านวน 174 จาก 711 กลมตวอยาง รองลงมาเปนกลมสนคาอตสาหกรรม จ านวน 112 จาก 711 กลมตวอยาง และกลมอตสาหกรรมทมอายใหประโยชนจ ากดทนอยทสด ไดแก กลมสนคาอปโภคบรโภค จ านวน 40 จาก 711 กลมตวอยาง กลมอตสาหกรรมทมอายใหประโยชนไมจ ากดของสนทรพยไมมตวตนทมากทสด ไดแก กลมบรการ จ านวน 31 จาก 119 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก อสงหารมทรพยและกอสราง จ านวน 23 จาก 119 กลมตวอยาง และกลมอตสาหกรรมทมอายใหประโยชนไมจ ากดของสนทรพยไมมตวตนทนอยทสด ไดแก กลมสนคาอปโภคบรโภค จ านวน 3 จาก 119 กลมตวอยาง

34

ตารางท 4.6 การเปดเผยขอมลของอายการใหประโยชนแบงตามประเภทสนทรพยไมมตวตน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน อายการใหประโยชน

จ ากด ไมจ ากด ยงไมใชงาน ไมระบ รวม รอยละ โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร 382 0 0 4 386 40.93

การวจยและพฒนา 12 2 12 1 27 2.86

ความสมพนธกบลกคา 23 1 0 0 24 2.55

คาความนยม 0 89 0 0 89 9.44

คาสมาชก 7 5 0 2 14 1.49

เครองหมายการคา 21 9 0 2 32 3.39

ใบอนญาต 19 3 0 1 23 2.44

ลขสทธและสทธบตร 42 3 0 2 47 4.98

สทธการใช 74 3 0 1 78 8.27

สทธการเชา 101 1 1 2 105 11.13

สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง 0 0 74 0 74 7.85

อน ๆ 30 3 3 7 43 4.56

ไมระบประเภท 0 0 0 1 1 0.11

รวม 711 119 89 23 943 100.00

รอยละ 75.40 12.62 9.54 2.44 100.00

จากตารางท 4.6 โดยภาพรวม สนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยขนจ ากดมากทสด ไดแก โปรแกรมคอมพวเตอร จ านวน 382 จาก 711 กลมตวอยาง รองลงมา คอ สทธการเชา จ านวน 101 จาก 711 กลมตวอยาง สนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยชนจ ากดนอยทสด ไดแก คาสมาชก จ านวน 7 จาก 711 กลมตวอยาง ในหวขออายการใหประโยชนไมจ ากด จะเหนไดวา คาความนยมจะเปนสนทรพยทมอายการใหประโยชนไมจ ากดมากทสด จ านวน 89 จาก 119 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก เครองหมายการคา จ านวน 8 จาก 119 กลมตวอยาง นอกจากน สนทรพยไมมตวตนทยงไมพรอมใชงาน ไดแก สนทรพยไมมตวตนอน จ านวน 74 จาก 23 กลมตวอยาง

35

ตารางท 4.7 การเปดเผยขอมลวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม

วธการตดจ าหนาย

เสนตรง

ยอดคงเหลอลดลง

จ านวนผลผลต ไมระบ

ไมตดจ าหนาย รวม รอยละ

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

55 1 0 5 20 81 8.59

สนคาอปโภคบรโภค 39 0 0 3 9 51 5.41 ธรกจการเงน 72 0 0 3 39 114 12.09 สนคาอตสาหกรรม 110 0 0 5 20 135 14.32 อสงหารมทรพยและกอสราง

101 0 2 8 36 147 15.59

ทรพยากร 63 1 4 4 16 88 9.33 บรการ 159 4 5 12 52 231 24.50 เทคโนโลย 76 0 0 1 19 96 10.18 รวม 675 6 11 41 210 943 100.00 รอยละ 71.58 0.64 1.17 4.34 22.27 100.00

จากตารางท 4.7 พบวาวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทใชมากทสด คอ วธเสนตรง เทากบ 675 รายการ คดเปนรอยละ 71.58 กรณไมตดจ าหนายจะรวมถง สนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยชนไมจ ากดและสนทรพยไมมตวตนทยงไมพรอมใชงาน พบวามถง 210 รายการ และบางบรษทไมไดระบหรอไมไดเปดเผยวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทมอายการใหประโยชนจ ากด เทากบ 41 รายการ คดเปนรอยละ 4.34 สวนในกลมทรพยากรและกลมบรการ ถอวาเปนกลมอตสาหกรรมทใชวธการตดจ าหนายดวยวธอนบาง เชน วธจ านวนผลผลต และวธยอดคงเหลอลดลง

36

ตารางท 4.8 การเปดเผยขอมลวธการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนแบงตามประเภทสนทรพยไมมตวตน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน

วธการตดจ าหนาย

เสนตรง ยอดคงเหลอ

ลดลง จ านวนผลผลต ไมตดจ าหนาย ไมระบ รวม รอยละ

โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร

363 4 0 0 19 386 40.93

การวจยและพฒนา 11 0 1 14 1 27 2.86

ความสมพนธกบลกคา 22 0 0 1 1 24 2.55

คาความนยม 0 0 0 89 0 89 9.44

คาสมาชก 7 0 0 5 2 14 1.49

เครองหมายการคา 21 0 0 9 2 32 3.39

ใบอนญาต 19 0 0 3 1 23 2.44

ลขสทธและสทธบตร 36 1 4 4 2 47 4.98

สทธการใช 70 1 3 3 1 78 8.27

สทธการเชา 99 0 0 2 4 105 11.13

สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง

0 0 0 74 0 74 7.85

อน ๆ 27 0 3 6 7 43 4.56

ไมแยกประเภท 0 0 0 0 1 1 0.11

รวม 675 6 11 210 41 943 100.00

รอยละ 71.58 0.64 1.17 4.34 22.27 100.00

จากตารางท 4.8 จากภาพรวม จะเหนไดวา วธเสนตรงจะถกเลอกใชมากทสดของสนทรพยไมมตวตน คอ โปรแกรมคอมพวเตอร จ านวน 363 จาก 675 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก สทธการเชา จ านวน 99 จาก 675 กลมตวอยาง และกลมสนทรพยไมมตวตนทเลอกใชวธเสนตรงนอยทสด ไดแก คาสมาชก 7 จาก 675 กลมตวอยาง ส าหรบวธยอดคงเหลอลดลงจะถกใชกบโปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวรมากทสด จ านวน 4 จาก 6 กลมตวอยาง ซงมความสมเหตผล เพราะสนทรพยเหลานลาสมยไดงาย และเมอไดมามกมการใชงานอยางเตมทในชวงแรก นอกจากน ลขสทธและสทธบตร และสทธการใช เปนสนทรพยทมการตดจ าหนายในทกวธการ กรณทสนทรพยไมมตวตนยงไมตดจ าหนาย พบวา คาความนยมจะมมากทสด จ านวน 89 กลมตวอยางทไมมการตดจ าหนาย แตจะใชวธการทดสอบการดอยคาเมอเขาเงอนไขตามมาตรฐานการบญชทก าหนด และยงพบวาเปนสนทรพยไมมตวตนทยงไมพรอมใชงานจงยงไมตดจ าหนาย ไดแก สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง จ านวน 74 กลมตวอยาง

37

ตารางท 4.9 การเปดเผยขอมลการวดมลคาสนทรพยไมมตวตนจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม การวดมลคา

วธราคาทน วธตราคาใหม ไมระบ รวม รอยละ เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 76 5 0 81 8.59 สนคาอปโภคบรโภค 50 0 1 51 5.40 ธรกจการเงน 112 0 2 114 12.09 สนคาอตสาหกรรม 128 4 3 135 14.32 อสงหารมทรพยและกอสราง 143 2 2 147 15.59 ทรพยากร 87 0 1 88 9.33 บรการ 225 3 3 231 24.50 เทคโนโลย 91 3 2 96 10.18 รวม 912 17 14 943 100.00 รอยละ 96.71 1.80 1.49 100.00

จากตารางท 4.9 การเปดเผยขอมลการวดมลคาสนทรพยไมมตวตนพบวา กลมตวอยางเลอกใชวธราคาทนมากทสดเทากบ 912 กลมตวอยาง คดเปนรอยละ 96.71 มเพยง 17 รายการ หรอรอยละ 1.80 เทานน ทใชวธตราคาใหม เมอพจารณาตามประเภทอตสาหกรรมพบวา กลมบรการเลอกใชวธราคาทนมากทสด จ านวน 225 จาก 912 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก กลมอสงหารมทรพยและกอสราง จ านวน 143 จาก 912 กลมตวอยาง และประเภทอตสาหกรรมส าหรบการวดมลคาดวยวธตราคาใหมทมากทสด ไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหารใชวธตราคาใหมมากกวาอตสาหกรรมอน จ านวน 5 จาก 17 กลมตวอยาเลอกวธตราคาใหม อยางไรกด ยงมบางบรษททไมไดเปดเผยการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตน (14 รายการ คดเปนรอยละ 1.49)

38

ตารางท 4.10 การเปดเผยขอมลการวดมลคาสนทรพยไมมตวตนแบงตามประเภทสนทรพยไมมตวตน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน การวดมลคา

วธราคาทน วธตราคาใหม ไมระบ รวม รอยละ

โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร 384 0 2 386 40.93 การวจยและพฒนา 26 1 0 27 2.86 ความสมพนธกบลกคา 20 4 0 24 2.55 คาความนยม 89 0 0 89 9.44 คาสมาชก 13 0 1 14 1.49 เครองหมายการคา 29 3 0 32 3.39 ใบอนญาต 22 0 1 23 2.44 ลขสทธและสทธบตร 41 3 3 47 4.98 สทธการใช 74 4 0 78 8.27 สทธการเชา 100 0 5 105 11.13 สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง 74 0 0 74 7.85 อน ๆ 39 2 2 43 4.56 ไมแยกประเภท 1 0 0 1 0.11 รวม 912 17 14 943 100.00 รอยละ 96.71 1.80 1.49 100.00

จากตารางท 4.10 ในภาพรวม สนทรพยไมมตวตนทเลอกการวดมลคาดวยวธราคาทนมากทสด ไดแก โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร จ านวน 384 จาก 912 กลมตวอยาง รองลงมา ไดแก สทธการเชา จ านวน 100 กลมตวอยาง และสนทรพยไมมตวตนทบรษทเลอกใชวธตราคาใหมมากทสดไดแก ความสมพนธกบลกคา และสทธการใช อยางละ 4 รายการ รองลงมาเปนลขสทธและสทธบตร และเครองหมายการคา อยางละ 3 รายการ

39

ตารางท 4.11 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของมลคาคงเหลอสนทรพยไมมตวตนแตละประเภท

อตสาหกรรม

ประเภทอตสาหกรรม มลคาตามบญชสนทรพยไมมตวตน (บาท)

คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบน

มาตรฐาน เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

1,643,479,374.97 0.00 81,298,000,000.00 9,266,212,359.22

สนคาอปโภคบรโภค 22,493,971.59 0.00 521,724,374.00 73,975,359.30

ธรกจการเงน 603,556,996.92 0.00 20,387,000,000.00 2,368,429,053.91

สนคาอตสาหกรรม 277,140,279.12 0.00 9,788,557,000.00 1,079,743,562.76

อสงหารมทรพยและกอสราง

469,687,282.36 0.00 17,335,594,692.00 1,829,436,417.92

ทรพยากร 5,437,337,581.31 1.00 129,653,000,000.00 20,493,696,771.76

บรการ 1,242,355,028.94 0.00 126,073,000,000.00 9,091,842,580.96

เทคโนโลย 1,622,776,135.98 0.00 51,968,450,000.00 7,594,245,098.94

จากตารางท 4.11 พบวามลคาคงตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทมคาเฉลยมากทสด ไดแก กลมทรพยากร มลคา 5,437,337,581.31 บาท รองลงมาคอ กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร มลคา 1,643,479,374.97 และมลคาคงตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนอยทสด ไดแก สนคาอปโภคบรโภค มลคา 22,493,971.59บาท และคาสงสดทมากทสด ไดแก กลมทรพยากร มลคา 129,652,630,000.00 บาท นอกจากน คาต าสดมคาเทากบ 0 เนองจากในหมายเหตประกอบงบการเงนของบางบรษทจะแสดงรายการสนทรพยไมมตวตนทมการตดจ าหนายเตมจ านวนแลว แตยงมการใชงานอย ซงบรษทนนจะไดรบคะแนนการเปดเผยสวนน หรอกรณทบรษทไดมการโอนหรอขายสนทรพยไมมตวตน หรอหกกลบการดอยคาของสนทรพยไมมตวตนท าใหมลคาบญชของสนทรพยไมมตวตนเทากบ 0

40

ตารางท 4.12 แสดงคาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของมลคาคงเหลอสนทรพยไมมตวแตละ

ประเภทสนทรพยไมมตวตน

ประเภทสนทรพยไมมตวตน มลคาตามบญชสนทรพยไมมตวตน (บาท) คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบน

มาตรฐาน โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร 189,884,312.65 2.00 20,387,000,000.00 1,222,754,903.94 การวจยและพฒนา 190,533,376.52 0.00 1,760,180,000.00 404,753,382.53 ความสมพนธกบลกคา 318,612,552.13 0.00 3,139,214,000.00 750,214,669.84 คาความนยม 5,370,391,539.05 0.00 126,073,000,000.00 17,328,924,143.20 คาสมาชก 3,349,496.65 0.00 20,576,000.00 5,909,857.65 เครองหมายการคา 802,450,190.91 0.00 13,054,000,000.00 2,402,787,562.96 ใบอนญาต 2,890,783,480.91 0.00 51,791,000,000.00 10,707,425,573.34 ลขสทธและสทธบตร 2,225,783,559.27 0.00 51,968,450,000.00 10,008,866,313.41 สทธการใช 3,426,372,755.92 441,160.00 129,653,000,000.00 15,033,859,712.82 สทธการเชา 356,851,659.71 0.00 5,117,233,000.00 794,271,498.67 สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง 60,002,544.55 34,000.00 2,157,246,000.00 264,239,788.06 อน ๆ 3,737,937,375.23 124,553.00 129,653,000,000.00 19,718,611,433.25 ไมแยกประเภท 14,280,505.81 14,280,505.81 14,280,505.81 N/A

จากตารางท 4.12 สนทรพยไมมตวตนทมคาเฉลยของมลคาตามบญชมากทสด ไดแก คาความนยม มลคา 5,370,391,539.05 บาท รองลงมาคอ สนทรพยไมมตวตนอน ๆ มลคา 3,737,937,375.23 บาท สนทรพยไมมตวตนทมคาเฉลยของมลคาคงเหลอนอยทสด ไดแก คาสมาชก มลคา 3,349,496.65 บาท สนทรพยไมมตวตนทมคาส งสดมากทสด ไดแก สทธการใชและสนทรพย ไมมตวตนอน ๆ มลคา 129,652,630,000.00 บาท

4.1.2 การวเคราะหขอมลทจะน าไปใชเปนตวแปรในการวเคราะหความถดถอย

สวนนแสดงสถตเชงพรรณนาของขอมลตวแปรทน ามาใชในการวเคราะหความถดถอย จากกลมตวอยาง 421 บรษท บรษทละ 3 ปของงบการเงน จงมจ านวนตวอยางทงสน 1,263 ตวอยาง (firm-years)

41

ตารางท 4.13 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรทใชในการวเคราะหความถดถอย

ตวแปร คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน (INXIntang)

0.87 0.00 1.00 0.19

สนทรพยรวม (Size) (บาท) 59,430,564.23 21,204.35 2,835,852,163.00 290,746,050.49

อตราสวนหนสน (Lev) (เทา) 2.60 0.01 942.09 27.40

อตราผลตอบแทนจากสนทรพย (ROA) (%)

6.38 -79.96 62.74 11.05

ตารางท 4.14 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางประเภทอตสาหกรรมกบดชนระดบการ

เปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

ประเภทอตสาหกรรม ดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 0.87 0.33 0.96 0.15

สนคาอปโภคบรโภค 0.84 0.00 0.96 0.21

ธรกจการเงน 0.92 0.05 1.00 0.14

สนคาอตสาหกรรม 0.84 0.00 0.96 0.24

อสงหารมทรพยและกอสราง 0.88 0.00 1.00 0.18

ทรพยากร 0.87 0.00 1.00 0.19

บรการ 0.88 0.00 1.00 0.20

เทคโนโลย 0.90 0.00 1.00 0.17

42

จากตารางท 4.14 พบวาประเภทอตสาหกรรมทมคาเฉลยดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนมากทสด คอ กลมธรกจการเงน ทมคาเฉลยอยท 0.92 รองลงมาไดแก กลมเทคโนโลย ทมคาเฉลยอยท 0.90 และประเภทอตสาหกรรมทมคาดชนระดบการเปดเผยขอมลมากทสดเทากบ 1.00 ไดแก กลมธรกจการเงน กลมอสงหารมทรพยและกอสราง กลมทรพยากร กลมบรการ และกลมเทคโนโลย สนคาอปโภคบรโภคและสนคาอตสาหกรรมมคาเฉลยคาดชนระดบการเปดเผยขอมลนอยทสด เทากบ 0.84 และมบรษทในบางอตสาหกรรมทไมมการเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตนเลย รวมถงบรษททในงบการเงนมสนทรพยไมมตวตนแตไมไดเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน (คานอยทสดเทากบ 0) ไดแก สนคาอปโภคบรโภค สนคาอตสาหกรรม ทรพยากร บรการ เทคโนโลย และอสงหารมทรพยและกอสราง

ตารางท 4.15 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางประเภทอตสาหกรรมกบสนทรพยรวม

ประเภทอตสาหกรรม สนทรพยรวม (บาท)

คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 22,452,360.09 675,436.59 494,262,736.00 73,290,044.10

สนคาอปโภคบรโภค 3,002,107.40 264,825.00 23,626,977.69 4,340,257.30

ธรกจการเงน 309,023,635.67 743,705.00 2,835,852,163.00 743,656,873.09

สนคาอตสาหกรรม 12,786,976.01 280,354.93 432,361,759.17 52,543,414.72

อสงหารมทรพยและกอสราง 23,901,573.13 217,930.61 509,980,644.00 57,100,400.90

ทรพยากร 119,823,110.25 746,761.64 2,173,996,186.03 347,567,353.80

บรการ 16,005,687.99 21,204.35 329,082,938.40 47,223,162.41

เทคโนโลย 22,719,942.53 331,508.53 282,844,266.85 47,390,875.38

จากตารางท 4.15 ธรกจการเงนมยอดสนทรพยรวมทมคาเฉลยมากทสด มคาเทากบ 309,023,635.67 บาท และคาเฉลยทนอยทสดของยอดสนทรพยรวมอยในกลมสนคาอปโภคบรโภค มคาเทากบ 3,002,107.40 บาท ซงเปนอตสาหกรรมทมคาเฉลยของดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนทนอยทสดดวย (ตารางท 4.14)

43

ตารางท 4.16 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางประเภทอตสาหกรรมกบ

อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน

ประเภทอตสาหกรรม อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน (เทา)

คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

0.94 0.06 4.00 0.78

สนคาอปโภคบรโภค 0.61 0.01 2.31 0.54

ธรกจการเงน 4.20 0.07 20.17 4.27

สนคาอตสาหกรรม 1.00 0.07 6.74 0.91

อสงหารมทรพยและกอสราง 3.22 0.04 199.54 15.77

ทรพยากร 1.27 0.03 7.19 0.96

บรการ 1.15 0.04 10.85 1.50

เทคโนโลย 9.95 0.03 942.09 88.19

จากตารางท 4.16 พบวา อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหนทมคาเฉลยมากทสดอยในอตสาหกรรมเทคโนโลย มคาเทากบ 9.95 เทา เมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยของดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนของกลมเทคโนโลยในตารางท 4.14 พบวาอยในอนดบท 2 จะมคาเทากบ 0.64 อตสาหกรรมทมคาเฉลยอตราสวนหนสนตอสวนของผถอหนนอยทสด คอ สนคาอปโภคบรโภค มคาเทากบ 0.61 เทา เมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยของดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนของกลมสนคาอปโภคบรโภค (ตารางท 4.14) พบวา อยในอนดบสดทาย เทากบ 0.56

44

ตารางท 4.17 คาเฉลย คาต าสด คาสงสด และสวนเบยงเบนมาตรฐานระหวางประเภทอตสาหกรรมกบอตรา

ผลตอบแทนจากสนทรพย

ประเภทอตสาหกรรม อตราผลตอบแทนจากสนทรพย (%)

คาเฉลย คาต าสด คาสงสด สวนเบยงเบนมาตรฐาน

เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 7.53 -12.73 25.41 8.46

สนคาอปโภคบรโภค 6.70 -42.57 29.87 9.32

ธรกจการเงน 4.46 -11.54 29.50 6.14

สนคาอตสาหกรรม 5.94 -22.29 28.10 7.91

อสงหารมทรพยและกอสราง 6.37 -61.33 42.95 11.97

ทรพยากร 6.96 -17.50 30.40 6.62

บรการ 6.60 -79.96 62.74 14.73

เทคโนโลย 7.35 -40.61 59.96 14.59

จากตารางท 4.17 พบวา อตสาหกรรมทมคาเฉลยของอตราผลตอบแทนจากสนทรพยมากทสด ไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรม มคาเทากบ รอยละ 7.53 และคาเฉลยของอตราผลตอบแทนจากสนทรพยนอยทสด ไดแก กลมธรกจการเงน เทากบ รอยละ 4.46

4.2 ผลการวเคราะหคาสหสมพนธ (Correlation Analysis)

ตารางท 4.18 ตารางทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรอสระ ทมผลตอดชนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน โดยใช Pearson Correlation

InxIntang Agro Consump Fincial Indus Propcon Resourc Service Tech Size Lev Profit เกษตรและอตสาหกรรมอาหาร (Agro) -.005

สนคาอปโภคบรโภค (Consump) -.050 -.079**

ธรกจการเงน (Fincial) .090** -.109** -.095**

สนคาอตสาหกรรม (Indus) -.092** -.137** -.119** -.165**

อสงหารมทรพยและกอสราง (Propcon) .024 -.141** -.123** -.170** -.213**

ทรพยากร (Resourc) -.013 -.088** -.076** -.106** -.132** -.137**

บรการ (Service) .008 -.158** -.137** -.191** -.239** -.246** -.153**

เทคโนโลย (Tech) .036 -.095** -.082** -.114** -.143** -.148** -.092** -.165**

ขนาดของกจการ (Size) .054 -.038 -.051 .312** -.073** -.057* .061* -.078** -.040

อตราสวนหนสน (Lev) .021 -.018 -.019 .021 -.027 .011 -.014 -.028 .085** .030

ความสามารถในการท าก าไร (Profit) .015 .032 .008 -.063* -.018 .000 .015 .010 .028 -.040 -.101**

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

45

46

จากตารางท 4.18 จะเหนไดวาประเภทอตสาหกรรม ไดแก อสงหารมทรพยและกอสราง (Propcon) กลมบรการ (Service) กลมเทคโนโลย (Tech)) อตราสวนหนสน (Lev) และความสามารถในการท าก าไร (Profit) มความสมพนธในเชงบวกกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ประเภทอตสาหกรรมทมความสมพนธในเชงลบกบดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน ไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรม (Agro) และกลมทรพยากร (Sourc)

4.3 ผลการวเคราะหความถดถอย (Regression Analysis)

ตารางท 4.19 การตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระ

Collinearity Statistics

Tolerance VIF

Agro .565 1.770

Consump .622 1.609

Fincial .466 2.148

Indus .413 2.419

Propcon .405 2.469

Resourc .575 1.739

Service .373 2.680

Size .893 1.120

Lev .980 1.020

Profit .983 1.017

47

จากตารางท 4.19 พบวาตวแปรอสระไมมความสมพนธกนเอง จากการตรวจสอบคาความคลาดเคลอนทยอมรบได (Tolerance) มากกวา 0 และคาการขยายตวความแปรปรวน (VIF) นอยกวา 10

ตารางท 4.20 ตารางแสดงคาสมประสทธของตวแปรอสระทมผลตอการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน

𝐼𝑛𝑥𝐼𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔 = 𝛽0 + 𝛽1𝐴𝑔𝑟𝑜 + 𝛽2𝐶𝑜𝑛𝑠𝑢𝑚𝑝 + 𝛽3𝐹𝑖𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙 + 𝛽4𝐼𝑛𝑑𝑢𝑠

+ 𝛽5𝑃𝑟𝑜𝑝𝑐𝑜𝑛 + 𝛽6𝑅𝑒𝑠𝑜𝑢𝑟𝑐 + 𝛽7𝑆𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒 + 𝛽8𝑆𝑖𝑧𝑒

+ 𝛽9𝐿𝑒𝑣 + 𝛽10𝑃𝑟𝑜𝑓𝑖𝑡

Coefficients t –statistic Sig. (Constant) .893 48.843 .000 Agro -.024 -.935 .350 Consump -.057 -2.050 .041 Fincial .022 .906 .365 Indus -.059 -2.670 .008 Propcon -.011 -.503 .615 Resourc -.031 -1.184 .237 Service -.018 -.837 .403 Size .000 .943 .346 Lev .000 .537 .592 Profit .000 .736 .462 R Square .020

Adjusted R Square .012 F-value 2.523 P- value .005

จากตารางท 4.20 สามารถสรปการวเคราะหไดดงตอไปน

1. ผลการทดสอบความสมพนธระหวางประเภทอตสาหกรรมกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (InxIntang) พบวาเฉพาะประเภทอตสาหกรรมในกลมสนคาอปโภคบรโภค (Consump) และกลมสนคาอตสาหกรรม (Indus) มความสมพนธในเชงลบกบดชนระดบการเปดเผยขอมลชองสนทรพยไมมตวตน ทระดบนยส าคญท 0.05 ซงหมายความวาบรษทในกลมสนคาอปโภคบรโภค และกลมสนคาอตสาหกรรม จะมการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวนอยกวากลมอตสาหกรรมอน ซงเปนไปตามสมมตฐาน H1 ประเภท

48

อตสาหกรรม เฉพาะกลมสนคาอปโภคบรโภค และกลมสนคาอตสาหกรรม ทมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ซงสอดคลองกบงานวจยในอดตทพบวาประเภทอตสาหกรรมทแตกตางกนมความสมพนธกบระดบการเปดเผยขอมลขอบรษท (Broberg, Tagesson and Collin, 2009; Ragini ,2012; วรรณลม ธนนะววฒน, 2553; อลศรา ผลาวรรณ ,2547)

2. ผลการทดสอบความสมพนธระหวางขนาดของกจการ (Size) กบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (InxIntang) พบวาไมมความสมพนธกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนระดบนยส าคญท 0.05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน H2 ขนาดของกจการไมมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

3. ผลการทดสอบความสมพนธระหวางอตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน (Lev) กบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (InxIntang) พบวาไมมความสมพนธระหวางอตราสวนหนสนตอสวนของผถอหนกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนทระดบนยส าคญท 0.05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน H3 อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหนของกจการไมมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ซงสอดคลองกบบางงานวจยในอดตทไมพบความสมพนธระหวางอตราสวนหนสนกบการเลอกใชนโยบายการบญช หรอระดบการเปดเผยขอมลในงบการเงนของกจการ (Missoner, 2004; นนทชาต รตนบร, 2555; นพวรรณ นาคะเลศกว, 2555)

4. ผลการทดสอบความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนจากสนทรพย (Profit) กบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ไมพบความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนจากสนทรพยกบดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน H4 ความสามารถในการท าก าไรของกจการไมมความสมพนธกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ซงสอดคลองกบบางงานวจยทไมพบความสมพนธระหวางความสามารถในการท าก าไรกบระดบการเปดเผยขอมลของกจการ (Aminu, 2014; อลศรา ผลาวรรณ ,2547; Miniaoui ,2013)

49

บทท 5

สรปผลวจยและขอเสนอแนะ

จากการศกษา ปจจยทมผลตอการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ในชวงปพ.ศ. 2556-2558 รวมจ านวน 421 บรษท สามารถสรปผลการศกษาและขอเสนอแนะไดดงน

5.1 สรปผลการวจย จากการส ารวจประเภทของสนทรพยไมมตวตนทกลมตวอยางเปดเผยไว พบวา เมอพจารณาจากจ านวนรายการหรอความถ โปรแกรมคอมพวเตอรเปนสนทรพยไมมตวตนทพบมากทสด รองลงมาเปนสทธการเชา สวนคาสมาชกเปนสนทรพยไมมตวตนทพบนอยทสด แตเมอเปรยบเทยบจากมลคาตามบญชของสนทรพย พบวา คาความนยมมมลคาเฉลยสงทสด รองลงมาเปนสทธการใช และคาสมาชกยงมมลคาเฉลยต าทสด

หากพจารณาจากการไดมาซงสนทรพยไมมตวตน โดยสวนใหญไดมาจากการซอ รองลงมาเปนการควบหรอรวมกจการ ในสวนของอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน สวนใหญเปนสนทรพยทมอายการใหประโยชนจ ากด (รอยละ 75.40) ส าหรบวธการตดจ าหนาย บรษทสวนใหญเลอกใชวธเสนตรง (รอยละ 71.16) และการวดมลคาของสนทรพยไมมตวตนทบรษทสวนใหญเลอกใชคอวธราคาทน (รอยละ 71.58) นอกจากนจากการส ารวจขอมล ยงพบวามบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยบางแหงทไมไดเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตน เชน อายการใหประโยชน วธการวดมลคา แมวามาตรฐานการบญช ฉบบท 38 จะก าหนดไวกตาม ในภาพรวมของมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนมากทสด ไดแก คาความนยม รองลงมาเปน สนทรพยไมมตวตนอน ๆ ในทางกลบกนมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนอยทสด คอ คาสมาชก

เมอวเคราะหขอมลจ าแนกตามประเภทอตสาหกรรม จากภาพรวมพบวากลมทรพยากรและกลมบรการมการเลอกใชนโยบายบญชทหลากหลายเมอเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมอน วธตราคาใหมพบมากทสดในกลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร กลมสนคาอตสาหกรรม กลมบรการ กลมเทคโนโลย และกลมอสงหารมทรพยและกอสราง มลคาของสนทรพยไมมตวตนตามประเภทอตสาหกรรมมากทสด ไดแก กลมทรพยากร รองลงมากลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร นอยทสด

50

ไดแก กลมสนคาอปโภคบรโภค หากพจารณาถงมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนมากทสด ไดแก กลมทรพยากร รองลงมา คอ กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร และมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนอยทสด ไดแก กลม สนคาอปโภคบรโภค

จากการวเคราะหขอมลเกยวกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน พบวา กลมธรกจการเงนมคาเฉลยดชนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนและคาเฉลยของสนทรพยรวมมากทสด ในขณะทกลมเทคโนโลยมคาเฉลยของอตราสวนหนสนตอสวนผถอหนสงทสด และกลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหารมคาเฉลยของอตราผลตอบแทนของสนทรพยสงทสด

การทดสอบสมมตฐานงานวจยนเปนการวเคราะหวาดชนระดบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน (InInxtnag) มความสมพนธกบตวแปรอสระทศกษาหรอไม ไดแก ประเภทอตสาหกรรม ขนาดของกจการ (Size) อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน (Lev) และความสามารถในการท าก าไร (Profit) ทวดดวยอตราผลตอบแทนจากสนทรพย ผลการศกษาพบวา ประเภทอตสาหกรรมมความสมพนธในเชงลบกบการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน เฉพาะในกลมสนคาอปโภคบรโภค (Comsump) และกลมสนคาอตสาหกรรม (Indus) หมายความวาบรษททอยในกลมสนคาอปโภคบรโภคและกลมสนคาอตสาหกรรมจะมการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตนนอยกวาบรษททอยในกลมประเภทอตสาหกรรมอน แตขนาดของกจการ (Size) อตราสวนหนสนตอสวนของผถอหน (Lev) และอตราผลตอบแทนจากสนทรพย (Profit) ไมมความสมพนธกบดชนระดบการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตน (InxIntang)

ตารางท 4.21 สรปผลวจย

InxIntang Agro ไมพบความสมพนธ Consump มความสมพนธในเชงลบ Fincial ไมพบความสมพนธ Indus มความสมพนธในเชงลบ Propcon ไมพบความสมพนธ Resourc ไมพบความสมพนธ Service ไมพบความสมพนธ Size ไมพบความสมพนธ Lev ไมพบความสมพนธ Profit ไมพบความสมพนธ

51

5.2 ขอจ ากดในการวจย เนองจากการประเมนคาดชนการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน เปนการใหคาคะแนนอยางงาย โดยพจารณาวามการเปดเผยหรอไม โดยไมไดพจารณาลกษณะคณภาพของการเปดเผยขอมล ดงนนผลการวเคราะหอาจแตกตางหากมการประเมนคาดชนการเปดเผยโดยค านงถงรายละเอยดของการเปดเผยดวย

5.3 ขอเสนอแนะในการวจย 1. เนองจากการประเมนคาดชนการเปดเผยขอมล ควรมการพจารณาถงลกษณะคณภาพ และการใหคาคะแนนทแตกตางกน ควรจะท าการวจยในอนาคต เพอใหเหนความแตกตางของการเปดเผยขอมล

2. การศกษาเกยวกบตวแปรอน ทสงผลกระทบตอการเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตน หรอขยายขอบเขตของงานวจยโดยการสมภาษณผบรหารของกจการเกยวกบการตดสนใจในการเลอกใชนโยบายการบญชเกยวกบสนทรพยไมมตวตน

52

รายการอางอง

กฤษณา กมปนาทโกศล. 2551. การตกแตงก าไรกบสดสวนการกอหน.วารสารวชาชพบญช.4 (10): 66-68

นพวรรณ นาคะเลศกว. 2555. การศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะของบรษทกบระดบการเปดเผยขอมล กรณศกษา : บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. การศกษาอสระ บญชมหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นนทชาต รตนบร. 2555. ความสมพนธระหวางคณลกษณะของบรษทและขอบเขตการเปดเผยขอมลทางการเงนบนหนาเวบไซดของบรษท : กรณศกษา บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. การศกษาอสระ บญชมหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วรรณ ลมธนะววฒน. 2553. นโยบายการบญชและการเปดเผยขอมลทางการบญชของบรษทในกลมอตสาหกรรมพาณชย และของใชในครวเรอนและส านกงานทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. การศกษาคนควาอสระ บญชมหาบณฑต สาขาบญช, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรลกษณ ศทธชย. 2551. แรงจงใจของผบรหารในการเลอกนโยบายบญช (Management Incentives in Selecting Accounting Policies).วารสารวชาชพบญช.4 (9): 68-80.

สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ. “มาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2558) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด.”

สถาบนพฒนาความรตลาดทน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. 2549. การวเคราะหงบการเงน (Financial Statement Anaylsis). กรงเทพฯ. บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด (มหาชน).

สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ. “มาตรฐานการบญช ฉบบท 38 (ปรบปรง 2558) เรอง สนทรพยไมมตวตน.”

53

สกญญา ฉมใจเออ. 2554. การเปดเผยนโยบายการบญชในหมายเหตประกอบงบการเงนของบรษทในกลมดชน SET 100. การศกษาคนควาอสระ บรหารธรกจมหาบณฑต วชาเอกการบญช คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยเทคโนโลยมงคลธญบร.

อจฉรา เบญญาอภกล. 2551. นโยบายการบญชเกยวกบทดน อาคารและอปกรณ ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. การคนควาอสระ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยหอการคาไทย.

อลศรา ผลวรรณ. 2547. ความสมพนธระหวางคณลกษณะของบรษทกบระดบการเปดเผยขอมลของบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต ภาควชาการบบญช คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Alves H, Rodrigues A.M. & Canadas N. 2012. “Factors influencing the different categories of voluntary disclosure in annual reports: An analysis for Iberian Peninsula listed.”Te’khne – Review of Applied Management Studies. 10: 15-26

Aminu Isa, M., 2014. “Determinants of accounting choice of noncurrent assets at IFRS first adoption among Nigerian firms.”Procedia – Social and Behavioral Sciences.164: 378-383

Atanasovski, A. 2013. “Determinants of Financial Reporting Quality for Listed Entites in Macedonia: Evidence from Fair value Accounting.” CEA Journal of Economics. 8 (2): 23-36.

Castilla-Polo Francisca. 2016. “The main topics of research on disclosures of intangible assets: a critical review.”Accounting, Auditing & Accountability Journal. 29 (2): 323-356

Chander, S. & Mehra, V. 2010. “Disclosure of Intangible Assets in Indian Drugs and Pharmaceutical Industry”. The IUP Journal Accounting Research & Audit Practices. 9(4) : 7-23.

Baker, P. S., 2011 .“An Examination of Potential Changes in Ratio Measurements Historical Cost versus Fair Value Measurement in Valuing Tangible Operational Assets”. Journal of Accounting and Finance. 11(2) : 170-176.

54

Basso, L., Feitosa, E., Bido, D., & Kimura, H. 2013. “The Existence and Disclosure of Intangibles versus Corporate Financial Performance in France”. Proceedings of the International Conference on Intellectual Capital, Knowledge Management & Organizational Learning. 63-73.

Broberg, P., Tagesson T.& Collin, S. 2010. “What explains variation in voluntary disclosure? A study of the annual reports of corporations listed on the Stockholm Stock Exchange.”J Man Gov. 14: 351-377.

Devalle, A.,Rizzato, F. 2014. “IAS 38 – Intangible assets and Italian listed companies: the determinants of the quality of mandatory disclosure”. 4th Annual International Conference on Accounting and Finance.

Kumar, G. 2013. “Voluntary disclosures of intangibles information by U.S.-listed Asian companies”. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation. 22 : 109-218.

Miniaoui, H. and Oyelere, P. 2013. “Determinants of Internet Financial Reporting Practices: Evidence From the UAE.” Review of Pacific Basin Financial Markets and Policies. 16 (4) : p-1 (25 pages).

Nobes, C. and Perramon, J. 2013. “Firm size and national profiles of IFRS policy choice.”Australian Accounting Review. 23 (66): 208-215.

Omnamasivaya, B. and Prasad, M S V. 2016. “Factors Influencing Environmental Accounting and Disclosure Practices in India: Empirical Evidence from NIFTY Companies.” The IUP Journal of Accounting Research & Audit Practices, 15 (1) : 21-34.

Organization for Economic Co-operation and Development. 2012. “Corporate Reporting of Intangible Assets: A Progress Report. Paper presented at the OECD Corporate Governance Committee meeting.”(Online).http://www.oecd.org/daf/ca/corporatereportingofintangibleassetsaprogressreport.htm, 1 เมษายน 2559.

55

Ragini. 2012. “Corporate Disclosure of Intangibles: A Comparative Study of Practices among Indian, US, and Japanese Companies.” VIKALPA. 37 (3): 51-72.

Wahlen, M J. Jones, P J.,& Pagach P D. 2016. Intermediate accounting : reporting and analysis. Boston, Mass. Cengage Learning.

ภาคผนวก

กระดาษท าการ

กระดาษท าการ เกบขอมลการเปดเผยของสนทรพยไมมตวตน ส าหรบสถตเชงพรรณนา

งบการเงน ป 2558

บรษท …………………

ประเภทอตสาหกรรม ………………………

ประเภทสนทรพยไมมตวตน มลคาของสนทรพยไมมตวตนคงเหลอ

การวดมลคา การไดมาของสนทรพย อายการใหประโยชน วธการตดจ าหนาย

วธราคาทน วธตราคาใหม แยกเอกเทศ/

ซอ

ควบ/ซอกจการ

ภายในกจการ(วจยและ

พฒนา)

ไดรบการ

อดหนนจาก

รฐบาล

ไมระบ จ ากด

ไมจ ากด

ยงไมใชงาน

ไมระบ

เสนตรง ยอดคงเหลอลดลง

จ านวนผลผลต

ไมตดจ าหนา

ย

ไมระบ

โปรแกรมคอมพวเตอรหรอซอฟแวร

การวจยและพฒนา

ความสมพนธกบลกคา

คาความนยม

57

ประเภทสนทรพยไมมตวตน มลคาของสนทรพยไมมตวตนคงเหลอ

การวดมลคา การไดมาของสนทรพย อายการใหประโยชน วธการตดจ าหนาย

วธราคาทน วธตราคาใหม แยกเอกเทศ/

ซอ

ควบ/ซอกจการ

ภายในกจการ(วจยและ

พฒนา)

ไดรบการ

อดหนนจาก

รฐบาล

ไมระบ จ ากด

ไมจ ากด

ยงไมใชงาน

ไมระบ

เสนตรง ยอดคงเหลอลดลง

จ านวนผลผลต

ไมตดจ าหนา

ย

ไมระบ

คาสมาชก

เครองหมายการคา

ใบอนญาต

ลขสทธและสทธบตร

สทธการใช

สทธการเชา

สนทรพยไมมตวตนระหวางตดตง

อน ๆ

ไมแยกประเภท

58

59

กระดาษท าการ วดการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

งบการเงน ป 2558

บรษท ………

ประเภทอตสาหกรรม ………

การเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน คะแนน

งบการเงน สนทรพยไมมตวตน

หมายเหตประกอบงบการเงน

แยกประเภทสนทรพยไมมตวตน

การไดมาของสนทรพย

อายการใหประโยชน

จ ากด

ไมจ ากด

วธการตดจ าหนาย

วธการวดมลคา

ราคาทน

ราคาตใหม

วนทตราคาใหม

มลคาราคาตใหม

สวนเกนทน

มลคาสนทรพยไมมตวตน

กอนหกคาตดจ าหนาย

คาตดจ าหนาย

คาเผอการดอยคา

มลคาตามบญช

โอน

เพม/ลดลง

ตนป และสนป

ระยะเวลาตดจ าหนายทเหลอ

อน ๆ

รายจายเกยวกบการวจยและพฒนา

ตดจ าหนายเตมจ านวนแตยงใชงาน

ค าอธบายสนทรพยไมมตวตนทไมรบรเปนสนทรพยไมมตวตน

คะแนนรวม

60

ประวตการศกษา ชอ นางสาวสภรา รทธอมร วนเดอนปเกด 24 กรกฎาคม 2528 วฒการศกษา ปการศกษา 2556: นตศาสตรบณฑต

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ปการศกษา 2551: บรหารธรกจบณฑต บญช มหาวทยาลยอสสมชญ

ต าแหนง เจาหนาทบญชเจาหนโรงแรม บรษท ดสตธาน จ ากด (มหาชน)

ประสบการณท างาน 2554 – ปจจบน: เจาหนาทบญชเจาหนโรงแรม บรษท ดสตธาน จ ากด (มหาชน) 2553: เจาหนาทบญชตนทน บรษท อนเตอรคอมพวเตอร จ ากด 2552 - 2553: เจาหนาทบญช บรษท วฒนวนา จ ากด