รายงานสรุปผลโครงการส ารวจความต้องการและศึกษาบริบท หมู่บ้าน ...engagement.vru.ac.th/manager/upload/doc/040219_152220_0.pdfรูปภาพ

รายงานสรปผลโครงการส ารวจความตองการและศกษาบรบท

หมบานทบทมสยาม 05 อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว

(รายงานฉบบท 1)

จดท าโดย คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

มกราคม 2562

ห น า | 2

รายงานความกาวหนา ครงท 1 ชมชนบานทบทมสยาม 05

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ

ค าน า

รายงานการศกษาและวเคราะหชมชน หมบานทบทมสยาม 05 อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว จดท าขนโดยมวตถประสงคเพอการพฒนาวถชวต ความเปนอยของชมชนดวยการพฒนาควบคกบการบรณาการทางการศกษา จากขอมลเอกสารทเกยวของ แบบสอบถาม การสมภาษณ การสนทนากลมรวมกบผน าชมชน เจาหนาทของรฐทเกยวของ และบคลากรในองคกรเครอขายพนทอ าเภอคลองหาด รวมไปถงประชาชนผอยอาศย จ านวน 873 คน คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ไดตระหนกถงความส าคญในการพฒนาชมชน สงเสรมการเรยนรของชมชนดวยการเชอมโยงองคความรทางวชาการเขากบวถปฏบตของชมชน เพอใหชมชนสามารถยกระดบวถ ชวตความเปนอยไดอยางมศกยภาพมากยงขน

ชมชนคลองหาด เปนชมชนทประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก โดยเฉพาะการปลกกลวยไข และการท าไรขาวโพดเปนอาชพหลก และการปลกสมนไพร เชนไพล ขมน ฟาทะลายโจร รางจด เปนอาชพเสรมในการสรางรายไดแกชมชน เนองจากมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ วถชวตชมชนคลองหาดมงเนนการเพาะปลกเพอการยงชพและการแลกเปลยนกบเพอนบาน สงเสรมหลกการเศรษฐกจพอเพยง ชมชนเกษตรกรในแตละครวเรอน เปนปจจยการผลตหลกทส าคญ และยงขาดการผลกดนในดานการผลตเพอการสงออก และการจ าหนายผลตภณฑสตลาดภายนอก รวมไปถงการพฒนาดานสาธารณปโภคตางๆ ของชมชน ยงไมสมบรณ โดยเฉพาะชองทางการจดจ าหนายผลตภณฑทางการเกษตรของชมชน

ห น า | 3



สารบญ ค าน า .............................................................................................................................................................. 2

สารบญ ........................................................................................................................................................... 3

สารบญตาราง ................................................................................................................................................. 5

สารบญภาพ .................................................................................................................................................... 6

สวนท 1 บทน า ............................................................................................................................................... 7

1.1. หลกการและเหตผล ............................................................................................................................ 7

1.2. วตถประสงคของการส ารวจลงพนทชมชน ........................................................................................... 7

1.3. ขอบเขตการส ารวจลงพนทชมชน ........................................................................................................ 7

1.4. วธการด าเนนการส ารวจความตองการของชมชน ................................................................................ 8

1.4.1. ขนตอนกระบวนการส ารวจความตองการชมชน ............................................................................. 8

1.4.2 ขอมลภาคสนาม ......................................................................................................................... 8

1.4.3 การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................................ 9

1.4.4 การวเคราะหขอมล ................................................................................................................... 10

สวนท 2 ผลการศกษาชมชนเบองตน ............................................................................................................ 11

2.1. ขอมลทวไปของชมชน ....................................................................................................................... 11

2.1.1 ประวตหมบาน .............................................................................................................................. 11

2.1.2 ปจจยในการเลอกหมบาน การตงถนฐานและการขยายตวของหมบาน ......................................... 11

2.1.3 การสบเนองและการเปลยนแปลงเหตการณส าคญตางๆ เกดขนทงในดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง 12

2.2 สภาพนเวศวทยา .......................................................................................................................... 12

2.2.1 สภาพทางภมประเทศ ............................................................................................................... 12

2.3.1 ปฏทนการปลกพชและการใชแรงงาน พชหลก พชรอง ในชมชน ประวตการปลก เตรยมดน วธการปลกการบ ารงรกษา ...................................................................................................................... 16

2.3.2 ปญหาดานการปลกพช ผลผลตทไดรบการกระจายผลผลต การแปรรป และการตลาด เปนตน 16

2.3.3 ปฏทนการเลยงสตว และการใชแรงงาน .................................................................................. 16

2.3.4 ปญหาดานการเลยงสตว ผลผลตทไดรบการกระจายผลผลต การแปรรปและการตลาด เปนตน 16

ห น า | 4



2.4 ประชากร ..................................................................................................................................... 17

2.5 สาธารณปโภคของหมบาน ............................................................................................................ 18

2.7 การศกษา ..................................................................................................................................... 21

2.8 ขอมลดานการสาธารณสข ............................................................................................................ 22

2.9.1 ชอวดในหมบาน ความเปนมา จ านวนพระภกษ สามเณร เสนาสนะ การปกครองคณะสงฆ ... 26

2.9.2 บทบาทของวดในดานการเผยแผศาสนา พธกรรม ความเชอ และการพฒนาชมชน ............... 27

สวนท 3 ผลการวเคราะหชมชน .................................................................................................................... 36

3.1 ผลการวเคราะหสถานการณของชมชน ............................................................................................. 36

3.2 ผลการวเคราะหสถานการณของกลมครวเรอนเปาหมาย ................................................................... 36

สวนท 4 สรปผลการศกษา และขอเสนอแนะ ................................................................................................ 37

ห น า | 5



สารบญตาราง

ตาราง 1 ตารางแสดงกราฟสภาพภมอากาศเฉลยรายเดอน ......................................................................... 13 ตาราง 2 ขอมลจ านวนประชากรและครวเรอน หมบานทบทมสยาม 05 ..................................................... 17 ตาราง 3 ขอมลสดสวนจ านวนประชากรและครวเรอน หมบานทบทมสยาม 05 .......................................... 17 ตาราง 4 สถานภพประชากร หมบานทบทมสยาม 05 ................................................................................. 18 ตาราง 5 สถานภาพประชากร หมบานทบทมสยาม 05 ................................................................................ 22

ห น า | 6



สารบญภาพ

รปภาพ 1 ขนตอนการกระบวนการเกบขอมลพนฐาน ครงท 1 ....................................................................... 8 รปภาพ 2 การประชมปรกษา แนวทางการส ารวจขอมลเพอการส ารวจชมชนหมบานทบทมสยาม 05 ........... 9 รปภาพ 3 กราฟสภาพภมอากาศ ................................................................................................................ 12 รปภาพ 4 แผนทการใชประโยชนทดนพนทหมบานทบทมสยาม 05 ........................................................... 14 รปภาพ 5 ลกษณะภมประเทศและการใชประโยชนทดนของบานทบทมสยาม 05 ...................................... 15 รปภาพ 6 ปฏทนการปลกพชหมบานทบทมสยาม 05 ................................................................................. 16 รปภาพ 7 สดสวนประชากร ชมชนทบทมสยาม 05 (ขอมล ณ ป 2561)..................................................... 18 รปภาพ 8 วคซนทเดกอายครบ 1 ป ไดรบของหมบานบานทบทมสยาม 05 ................................................ 24 รปภาพ 9 วคซนทเดกอายครบ 2 ป ไดรบของหมบานบานทบทมสยาม 05 ................................................ 24 รปภาพ 10 วคซนทเดกอายครบ 3 ป ไดรบของหมบานบานทบทมสยาม 05.............................................. 25 รปภาพ 11 ขอมลสาเหตของการปวยในหมบาน ......................................................................................... 26 รปภาพ 12 พระอโบสถ วดทบทมสยาม 05 ................................................................................................ 27 รปภาพ 13 พระพทธรปเบญจรตนาภรณ .................................................................................................... 27 รปภาพ 14 ตวอยางแปลงเกษตรกรรมปลกกลวยไข ................................................................................... 28 รปภาพ 15 ตวอยางผลตภณฑทางการเกษตร หมบานทบทมสยาม 05 ....................................................... 29 รปภาพ 16 ศนยการเรยนรรฐวสาหกจชมชน กลมผปลก และแปรรปสมนไพรหมบานทบทมสยาม 05 ...... 29 รปภาพ 17 พนทสวนงานดานการแปรรปสมนไพร...................................................................................... 30 รปภาพ 18 พนทการจ าหนายผลตภณฑแปรรปสมนไพร ............................................................................ 30 รปภาพ 19 ดอกเกกฮวย หมบานทบทมสยาม 05 ....................................................................................... 30 รปภาพ 20 ดอกเกกฮวย หมบานทบทมสยาม 05 ....................................................................................... 31 รปภาพ 21 โครงการจดฝกอบรมการใชงานระบบอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก ................. 34

ห น า | 7



สวนท 1 บทน า

1.1. หลกการและเหตผล

ประเทศไทยจดวาเปนประเทศทก าลงพฒนา สงเกตไดจากสอโทรทศน สงพมพ ยงพบปญหาความยากจน ปญหาสงแวดลอม ปญหาสขภาพ ปญหาชมชน สงคม อนๆอกมากมายในแตวน สวนกลมคนทมฐานะทางเศรษฐกจครวเรอนกจะกระจกอยในชมชนเมองหลวง การกระจายรายไดไปยงทองถนยงไมมประสทธภาพ-ประสทธผล มากนก นบวาเปนประเดนหลกทส าคญ จะท าอยางไรใหประเทศไทยขยบจากประเทศทก าลงพฒนาเปนประเทศทพฒนาแลว การพฒนาทองถนนบวาเปนจดเรมตนของการพฒนาประเทศไทยจากประเทศทก าลงพฒนาเปนประเทศทพฒนาแลวทดเทยมกบประเทศอนๆ เพราะหากทองถนถกพฒนา มความเจรญ กจะสงผลตอการพฒนาระดบต าบล สงผลตอการพฒนาระดบอ าเภอ สงผลตอการพฒนาระดบจงหวด และระดบประเทศ หลากหลายหนวยงานของภาครฐตางมบทบาทหนาทในการพฒนาทองถน เชน กระทรวงสาธารณสขพฒนาทางดานสขภาพของประชากรในประเทศ กระทรวงเกษตรและสหกรณเขามาพฒนาระบบชลประทาน การท าการเกษตร การประกอบอาชพเกษตรกรรม เลยงสตว กระทรวงกลาโหมพฒนาความปลอดภย ความสงบของประเทศ เปนตน นอกจากนสถาบนราชภฏกเปนสถาบนการศกษาหนวยงานหนงทจะขบเคลอนประเทศ สถาบนราชภฏเปนสถาบนทอยคกบคนไทยมาชานาน เปนสถาบนทรจกกนในนาม “โรงเรยนผลตคร” ซงเปนพนธกจหลก และอกพนธกจหนงของสถาบนราชภฏคอการพฒนาทองถน โดยยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เปนสถาบนการศกษาหนงทมงพฒนาทองถน ฐานทตงของมหาวทยาลยประกอบดวยจงหวดปทมธาน และจงหวดสระแกว การพฒนาทองถนของมหาวทยาลยเปนไปตามพนธกจหลกในสวนการพฒนาการวจยและนวตกรรมเพอตอบสนองตอการแกไขปญหาของทองถน และเปนตนแบบทสามารถน าไปใชประโยชนในการพฒนาคณภาพชวต และความเขมแขงของทองถน และเปนไปตามเปาประสงคของมหาวทยาลยประชาชนสามารถด ารงชวตโดยใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจชมชนเขมแขงประชาชนมความสข และมรายไดเพมขน โครงการสรางเครอขายชมชนนกปฏบตเพอรวมศกษาแกไขปญหาของชมชนทองถน เสรมพลงใหชมชนทองถนสามารถด ารงอยไดอยางยงยน เปนอกโครงการหนงของการพฒนาทองถน และเปนโครงการทด าเนนงานตามยทธศาสตรการพฒนาทองถนดานการพฒนาเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะการแกไขปญหาความยากจนของประชาชนในเขตพนททมหาวทยาลยรบผดชอบไดแก พนทจงหวดปทมธานและจงหวดสระแกว

1.2. วตถประสงคของการส ารวจลงพนทชมชน 1. เพอส ารวจและท าความรจกชมชนจากขอมลพนฐานของชมชน 2. ตองการขอสรปปญหาของชมชนโดยรวมอะไรบาง 3. ไดแนวทางหรอทศทางในการพฒนาชมชน

1.3. ขอบเขตการส ารวจลงพนทชมชน 1. ส ารวจชมชน หม 10 บานทบทมสยาม 05 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว 2. ส ารวจขอมลพนฐานชมชน 5 ดาน ไดแก ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานสขภาพ ดานการเมองการ

ปกครอง ดานสงแวดลอม และดานการศกษา

ห น า | 8



1.4. วธการด าเนนการส ารวจความตองการของชมชน

1.4.1. ขนตอนกระบวนการส ารวจความตองการชมชน

ส าหรบการส ารวจชมชนทบทมสยาม 05 อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว คณะท างานไดท าการวางแผนการส ารวจชมชน โดยลงพนทส ารวจชมชนครงท 1 ระหวางวนท 11-12 ธนวาคม 2561 มการจดประชมเพอพดคย สรางความเขาใจกบผน าชมชนในดานวตถประสงคของการจดท าโครงการ ขนตอนการท างาน และเกบขอมลดวยวธการสมภาษณบคคลส าคญของชมชน เชน ปราชญชาวบาน ผน าชมชน แกนน าชาวบาน โดยค านงถงความครบถวนของขอมล ความนาเชอถอ และความจ าเปนของขอมลในการน าเสนอประกอบการรายงาน

รปภาพ 1 ขนตอนการกระบวนการเกบขอมลพนฐาน ครงท 1

การลงพนทครงท 2 ด าเนนการในระหวางวนท 19-20 ธนวาคม 2561 จากนนท าการรวบรวมขอมลเพอการเขยนรายงานสรปผลการด าเนนงาน การเขยนรายงานผลการส ารวจขอมลชมชน โดยการวเคราะหและสรปผลทเกยวของใหมความสอดคลองกบวตถประสงคในการส ารวจขอมลทไดก าหนดไว

1.4.2 ขอมลภาคสนาม

ใชวธการจดบนทกขอมลอยางไมเปนทางการ จากการสงเกตสภาพแวดลอม ทอยอาศย วถชวต และความสมพนธกบสมาชกในครอบครว รวมทงบคคลอนๆ ทเกยวของกบวถชวตของผใหขอมลเกยวกบพฤตกรรม

ประชมวางแผนการด าเนนงาน• ก าหนดประเดน เปาหมายในการลงพนทชมชน แนวทางการปฏบตงานเพอ

การพฒนาชมชน • มอบหมายความรบผดชอบ ภารกจการด าเนนงานในการลงพนทครงท 1

ลงพนทครงท 1 วนท 11-12 ธนวาคม 2561• จดประชมพบปะพดคย สรางความเขาใจกบผน าชมชนในการปฏบตงาน• เกบขอมลพนฐาน ขอมลส าคญจากผน าชมชน และบคคลส าคญของชมชน

ส ารวจขอมลภาคสนาม• การสรางอาชพ การประกอบอาชพเพอการสรางรายได• วถชวตความเปนอย การพฒนาศกยภาพในการพฒนาชมชน

สรปวเคราะหขอมลครงท 1• สรปผลการด าเนนงาน ขอมลพนฐาน และ ความตองการเบองตนของชมชน • สอบถามเพมเตม ในสวนของปญหาทชาวบานตองการแกไขและพฒนา

ห น า | 9



ตางๆ ทแสดงออกขณะสมภาษณและในชวงเวลาขณะทผส ารวจขอมลไปสมภาษณผใหขอมล รวมถงขอมลทจะกลบไปสมภาษณเพมเตมในครงตอไป โดยบนทกขอมลหลกๆ ไดแก

1) ขอมลทวไป 2) ขอมลดานสงคม 3) ขอมลดานเศรษฐกจ 4) ขอมลดานสขภาพ 5) ขอมลดานการเมอง การปกครอง 6) ขอมลดานสงแวดลอม 7) ขอมลดานการศกษา

รปภาพ 2 การประชมปรกษา แนวทางการส ารวจขอมลเพอการส ารวจชมชนหมบานทบทมสยาม 05

(คณะท างาน, 11 ธนวาคม 2561)

1.4.3 การเกบรวบรวมขอมล

ก. จากการรวบรวมเอกสารทเกยวของ ท าการศกษาขอมลทวไป (documentary study) และการสงเกตแบบไมมสวนรวม (non-participant observation) เพอศกษาบรบททวไปของชมชน รวมถงจดส าคญทพบในการเกบส ารวจขอมล

ข. จากขอมลภาคสนาม ดวยการใชแบบสอบถามแบบมโครงสรางเพอรบทราบขอมลในดานตางๆ เพอชวยในการสรางเสรมพฒนาวถชวตความเปนอยของชมชน จากการสอบถามเกษตรกรผประกอบอาชพทางการเกษตร ผทรงคณวฒ ผน าชมชน เจาหนาทของรฐทเกยวของกบการเกษตร และบคคลในองคกรเครอขายในพนทชมชนทบทมสยาม 05

ห น า | 10



1.4.4 การวเคราะหขอมล

ก. วเคราะหขอมลเบองตนแบบอปนย ในสวนของขอมลตางๆ ทรวบรวมไดจากแบบสอบถามและการสมภาษณ น าบรบทขอมลทวไปทไดจากการสงเกต และการส ารวจขอมล ในการลงพนทชมชนครงท 1 ระหวางวนท 11-12 ธนวาคม 2561 โดยน ามาท าการวเคราะหและถายทอดขอมลประกอบกบการเขยนรายงาน โดยค านงถงความครบถวนของขอมล ความนาเชอถอ และความจ าเปนของขอมลในการน าเสนอประกอบการรายงาน

ข. การวเคราะหขอมลจากการสมภาษณ ท าการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเพมเตมจากการวเคราะหขอมลในสวนท 1 เพอการเกบรวบรวมขอมลในสวนทยงไมครบถวน มาท าการซกถามเพมเตม เพอใหไดขอมลทมความสมบรณมากขน ในการลงพนทชมชนครงท 2 ระหวางวนท 18-19 ธนวาคม 2561 จากนนท าการรวบรวมขอมลเพอการเขยนรายงานสรปผลการด าเนนงาน การเขยนรายงานผลการส ารวจขอมลชมชน โดยการวเคราะหและสรปผลทเกยวของใหมความสอดคลองกบวตถประสงคในการส ารวจขอมลทไดก าหนดไว

1.5. เครองมอทใชการส ารวจความตองการของชมชน เครองมอทใชการส ารวจความตองการของชมชน คอ โองชวต การรจกจกตนเองและเรยนรทจะเขาใจ

ตนเองยอมรบสภาพความเปนจรงทเกดขน การรจกตนเองเปนการวางรากฐานของตนเองและครอบครว รจกคด รจกใชเงนทองทหามาได แยกใช แยกเกบออม เพออนาคตทมนคง ด ารงตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ยอมรบสงทผดพลาด และความสามารถเทาทมอย ตอสกบความล าบาก รวมทงการยอมรบและเขาใจผอน จะไดอยในสงคมไดอยางมความสข

หากครอบครวเปรยบเสมอนโองชวต สงทเกดขนในชวตประจ าวนจ าเปนตองบนทกเปนประจ า เพอเปนแนวทางการประเมนและวเคราะหฐานะของตนเองและครอบครว การจดบนทกท าใหทราบทมาของเงนและรายการทท าใหเงนรวไหลออก เมอน ารายการเหลานนมาประเมนและแยกแยะออกเปนหมวดหม น าแตละหมวดมาวเคราะหจะท าใหพบสงทดมคา และสงไมดไมมราคา ตองปรบปรงเปลยนแปลงใหมใหเกดเปนแนวทางการด าเนนชวตทดขนกวาเดมได การจดบนทกรายการตางๆในครวเรอน จงจ าเปนส าหรบการจดท าแผน เปาหมายทางการเงนในครอบครวเปนอยางยง แผน เปาหมายการเงนในครวเรอน ควรคกบระบบบญชในครวเรอน ซงตองก าหนดรปแบบใหมความสอดคลองกนมการก าหนดรายการแยกเปนหมวดหม ดานรายรบ รายจาย ทงายตอการจดบนทก

ห น า | 11



สวนท 2 ผลการศกษาชมชนเบองตน 2.1. ขอมลทวไปของชมชน

2.1.1 ประวตหมบาน

ชมชนคลองไกเถอน ในอดตเปนคายอพยพของทหารชาวกมพชาทอพยพเขามาในยคสมยทมการสรบกนภายในประเทศกมพชา สงผลใหประชาชนทอาศยตามแนวเขตชายแดนอพยพเขามาอาศยอยในเขตฝ งไทย เรยกวา คายอพยพคลองหาด ตงอยหมท 5 ต.คลองไกเถอน อ.คลองหาด จงหวดสระแกว ภายหลงจากการสงผอพยพกลบประเทศ พนทเขตนอยภายใตความดแลของทหาร มลกษณะภมประเทศเปนทราบรมเทอกเขาชายแดนเขมร ตอมาใน พ.ศ. 2536-2540 ไดมการจดตงโครงการคดเลอกผดอยโอกาสหรอไรทดนท ากนเขามาอยอาศย

หมบานทบทมสยาม 05 ตงอยหมท 10 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว บรเวณทศตะวนออกของเขาตางอก หางจากอ าเภอคลองหาดไปทางทศใตประมาณ 15 กโลเมตร อยในเขต ปาสงวนแหงชาตปาเขาฉกรรจ ปาโนนสาวเอ ปาปลายคลองหวยไคร และปาพระสทง ทศเหนอจรดบาน เขาชองแคบ ทศใตและทศตะวนตกจรดเขาตางอก ทศตะวนออกจรดประเทศกมพชา โดยมแนวคลองน าใสเปนพรมแดน มพนทประมาณ 9,960 ไร เดมพนทบรเวณนเปนปาสมบรณ หมบานทบทมสยาม 05 คอหมบานตวอยางในการน าผลการทดลองคนควาสาธตในดานการเกษตร และสงเสรม อาชพ ขยายผลไปยงหมบานอน ๆ ในบรเวณใกลเคยงตอไปการด าเนนงานโครงการไดจดตงหมบาน

2.1.2 ปจจยในการเลอกหมบาน การตงถนฐานและการขยายตวของหมบาน

ผทมาอาศยในชมชนทบทมสยาม 05 เปนผทผานการคดเลอกจากการคดกรองผดอยโอกาส หรอไรทดนทท ากน ภายใตคณสมบตหลกคอ 1) อายอยในชวงระหวาง 35-45 ป (ในป 2536) 2) ไมเคยมคด 3) เปนคนในพนท การคดเลอกตองสงรายชอใหผใหญบานรบรอง แลวจงสงใหนายอ าเภอตรวจสอบรบรอง แตละครอบครวไดรบมอบพนทอยอาศยพรอมบานพก จ านวน 1 หลงใน เนอท 1 ไร และพนทท ากน 10 ไร นอกจากนยงมพนทเกษตรสวนกลางและพนทแหลงน าปจจบนราษฎร ในหมบานมรายไดเลยงชพจากการประกอบอาชพดานการปลกไมผล พชไรชนดตาง ๆ ผทมาอาศยในชมชนแหงน มาจาก 38 จงหวดทวประเทศไทย สวนใหญมาจากภาคอสาน โดยมเงอนไขในการอยอาศยคอ คนทเขามาอาศยอยมสทธอยและใชทดนในการท ากน แตไมออกเอกสารสทธให แตสามารถท ากนไดชวลกชวหลาน ตราบทไมท าผดกฎกตกา คอ การไมยงกบอบายมข การเลนการพนน การไมปลกพชท าลายดน

ในปจจบนหมบานทบทมสยาม 05 มชมชน 155 ครวเรอน สมาชก 873 คน ชาย 440 คน หญง 433 คน และมาจาก 38 จงหวด สวนใหญมาจากภาคอสาน มการจดตงคณะกรรมการหมบานจ านวน 43 ทาน แบงออกเปน 3 ฝายงาน ประกอบดวย ฝายงานดานวฒนธรรม ฝายสวสดการ และดานสาธารณปโภค ในสวนของทดนไมมโฉนดทดน ทกคนมทะเบยนบาน ไมมการขยายชมชน และภายหลงป พ.ศ. 2541 ไดสทธในการไดทอยอาศยในหมบานทบทมสยาม 05 เพม 12 สทธ แตไมมสทธในการปลกบานให

ห น า | 12



2.1.3 การสบเนองและการเปลยนแปลงเหตการณส าคญตางๆ เกดขนทงในดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง

ภายหลงการตงถนฐานอยภายในพนทหมบานทบทมสยาม 05 สถาบนวจยจฬาภรณไดถกกอตงขน มการถายทอดองคความรใหชาวบานเรยนรในการประกอบอาชพ รวมทงการปลกพชหมนเวยน การปลกพชสมนไพร การฝกอบรมในดานตางๆ เชน การท าปย การแปรรปผลตภณฑทางการเกษตร ผลผลตอาชพทส าคญเปนอาชพหลก เชน การปลกขาวโพด ปลกยางพารา ปลกล าไย และผลไม นอกจากนยงมการเลยงสตว การเลยงโคนม และการเลยงไกพนเมองตลอดจนการปลกพชสมนไพรเปนอาชพเสรม

2.2 สภาพนเวศวทยา 2.2.1 สภาพทางภมประเทศ

โครงการทบทมสยาม 05 ตงอยหมท 10 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว พกดทางภมศาสตร 13.3568898 องศาเหนอ และ 102.3267847 องศาใต มพนทประมาณ 9,960 ไร มแนวเขตตดตอกบประเทศกมพชา โดยมคลองน าใสเปนเขตแดนกนระหวางไทย-กมพชา เดมเปนทตงศนยอพยพของผลภยจากประเทศกมพชา (ศนยอพยพท 8) จดตงขนเมอป พ.ศ.2536 มวตถประสงคเพอพฒนาพนทและสภาพแวดลอม ใหคงเดม ตลอดจนการฟนฟและปรบปรงสภาพปาทเสอมโทรม การปองกนการบกรกปา ตลอดจนการอนรกษแหลงน าล าธาร ลกษณะภมประเทศและการใชประโยชนทดนแสดงในภาพท 4 และ 5

อาณาเขต ทศเหนอ ใกลกบ จดผานแดนถาวรบานเขาดน ทศใต ใกลกบ เขาตางอก ทศตะวนออก ใกลกบ ประเทศกมพชา ทศตะวนตก ใกลกบ เขาตางอก

สภาพภมอากาศ

จากขอมลภมอากาศเฉลย 30 ป สถานตรวจวดอากาศอรญประเทศ กรมอตนยมวทยา พบวา อณหภมสงสด-ต าสด ประมาณ 35 และ 18 องศาเซลเซยสตามล าดบ ปรมาณฝนสงสด 275 มลลเมตร ชวงเดอนกนยายน แสดงในภาพท 3 และตารางท 1

รปภาพ 3 กราฟสภาพภมอากาศ

ห น า | 13



ตาราง 1 ตารางแสดงกราฟสภาพภมอากาศเฉลยรายเดอน

เดอน อณหภมต าสด (°C) อณหภมสงสด (°C) ปรมาณฝน (มม.)

มกราคม 20.2 32.7 5.4 กมภาพนธ 22.7 34.8 27.6 มนาคม 24.5 36.2 52.4 เมษายน 25.5 36.7 85.7

พฤษภาคม 25.4 35.1 168.3 มถนายน 25.1 33.9 163.6 กรกฎาคม 24.8 33.2 166.4 สงหาคม 24.6 32.8 208.6 กนยายน 24.5 32.6 252.3 ตลาคม 24 32.3 174.2

พฤศจกายน 22.2 31.9 35.5 ธนวาคม 19.9 31.4 4.8

2.2.1 สภาพทางนเวศวทยาจ าเพาะ (ตนไม สตวประจ าถน หรออพยพมา)

ลกษณะเดนของหมบานทบทมสยาม 05 คอเปนหมบานทลอมรอบไปดวยภเขา พนทราบลมสลบสงชน มถนนทตดตรงทอดยาวไปตามความสงชนทสวยงาน เปนทสะดดตาของนกทองเทยวทมาเยอน

2.2.3 สภาพทางนเวศวทยาและการเปลยนแปลงทมผลกระทบตอชมชน

สภาพพนทโดยทวไปเปนทราบเชงเขา คณภาพของดนทมแรธาตและความอดมสมบรณมาก ดนปนลกรงมบางสวน เหมาะส าหรบการปลกพชทกชนด ประชาชนด ารงชวตดวยอาชพเกษตรกรรมเปนส าคญ โดยเฉพาะการท าไร ขาวโพด และการปลกกลวยไข ในเบองตนมการสงเสรมใหมปลกหนอไมฝรง และผกปลอดสารพษ และการปลกพชสมนไพร เพอสรางรายไดเสรมแกเกษตรกรและชาวบาน

ห น า | 14



รปภาพ 4 แผนทการใชประโยชนทดนพนทหมบานทบทมสยาม 05

ห น า | 15



รปภาพ 5 ลกษณะภมประเทศและการใชประโยชนทดนของบานทบทมสยาม 05

ห น า | 16



2.3 ขอมลดานสภาพพนฐานดานเกษตรกรรม การปลกพช การใชแรงงาน ชนด จ านวน เหตผลของสตวทเลยง ปญหาดานการเลยงสตว การกระจายผลผลต และการตลาด

2.3.1 ปฏทนการปลกพชและการใชแรงงาน พชหลก พชรอง ในชมชน ประวตการปลก เตรยมดน วธการปลกการบ ารงรกษา

เกษตรกร หมบานทบทมสยาม 05 โดยสวนใหญปลกกลวยไขส าหรบการสงออกจ าหนายไปยงประเทศจน นอกจากนยงปลกพชผกสวนครว-ผลไม เชน แตงกวา มะเขอ พรก ล าไย กลวยไข ออย ขาวโพด มนส าปะหลง หนอไมฝรง และเปนทมชอเสยงของชมชนคอการปลกพชสมนไพร มงเนนการปลกสมนไพรทใชเวลาการเกบผลผลตนอย เชน จากไพล (2 ป) เปนเสรมการปลก ขมน ฟาทะลายโจร รางจด ซงใชระยะเวลาการเกบเกยวไมกเดอน ท าการตากแหง และสงผลผลตไปยงโรงพยาบาลวงน าเยน และโรงพยาบาลอภยภเบศร

บานทบทมสยาม 05 เลยงสตว ไดแก ไกไข เกบไขทไดไวรบประทานเอง หรอคาขายไข หรอแจกจายเครอญาต เปนทางหนงของการใชชวตวถพอเพยง นอกจากนเลยงโคนม โดยมกลมสหกรณโคนมทบทมสยาม 05 มจ านวนสมาชก 132 คน

รปภาพ 6 ปฏทนการปลกพชหมบานทบทมสยาม 05

2.3.2 ปญหาดานการปลกพช ผลผลตทไดรบการกระจายผลผลต การแปรรป และการตลาด เปนตน

ในปจจบน การปลกพชหนอไมฝรงมจ านวนลดลง เนองจากความไมสมบรณของดน และโรคโคนเนา เนองจากการเกษตรในบางพนทใชยาฆาหญาในบางพนท สงผลใหหนอไมฝรงทไดมคณภาพลดลง นอกจากนปญหาในดานแหลงน าส าหรบการเกษตรไมเพยงพอ และปญหาราคาผลผลตทางการเกษตรตกต า สงผลใหเกษตรกรและชาวบานตองปลกพชสมนไพรเปนอาชพเสรม

2.3.3 ปฏทนการเลยงสตว และการใชแรงงาน

การเลยงไกไขของบานทบทมสยาม 05 เปนการเลยงตลอดป มผลผลตคอไขไกไวปรงอาหารตลอดป เชนเดยวกบการเลยงโคนม

2.3.4 ปญหาดานการเลยงสตว ผลผลตทไดรบการกระจายผลผลต การแปรรปและการตลาด เปนตน

ห น า | 17



ปญหาดานการเลยงสตว เชน ปญหาความกงวลใจของคนในชมชนเกยวกบไขหวดนก ท าใหไมกลาสมผสสตวปก และไมรบประทานไกไข แนวทางการชวยเหลอคอการประสานใหปศสตวจงหวดเขามาตรวจสอบสตวปกในพนท

2.4 ประชากร

2.4.1 จ านวนครวเรอน จ านวนประชากร เพศ อาย

ประชากรสวนใหญในหมบานทบทมสยาม สวนใหญมาจากการคดเลอกผท มคณสมบตหลกทเหมาะสม และเขาขายในการใหอยอาศยและมทดนท ากนในหมบานทบทมสยาม 05 ประกอบดวย คอ 1) อายอยในชวงระหวาง 35-45 ป (ในป 2536) 2) ไมเคยมคด 3) เปนคนในพนท การคดเลอกตองสงรายชอใหผใหญบานรบรอง แลวจงสงใหนายอ าเภอตรวจสอบรบรอง แตละครอบครวไดรบมอบพนทอยอาศยพรอมบานพก จ านวน 1 หลงใน เนอท 1 ไร และพนทท ากน 10 ไร ทอยภายใตเงอนไข จ านวนครวเรอนและประชากรของหมบานทบทมสยาม สามารถแสดงรายละเอยดไดดงตารางท 2

ตาราง 2 ขอมลจ านวนประชากรและครวเรอน หมบานทบทมสยาม 05

จ านวนครวเรอน 155 ครวเรอน จ านวนประชากรทงหมด 873 คน

- ประชากรชาย 440 คน - ประชากรหญง 443 คน

ขอมลการจ าแนกประชากรตามวย

ประชากรสวนใหญ อยในวยแรงงาน ซงมอายระหวาง 15-49 ป มจ านวน 595 คน คดเปนรอยละ 68.16 ของสดสวนประชากรทงหมด ดงแสดงในตารางท 3

ตาราง 3 ขอมลสดสวนจ านวนประชากรและครวเรอน หมบานทบทมสยาม 05

เดกอาย 0-5 ป 86 คน เดกอาย 6-14 ป 75 คน วยแรงงาน 15-49 ป 595 คน กลมเขาสวยผสงอาย 50-59 ป 80 คน ผสงอาย 60 ปขนไป 67 คน

เมอพจารณาสดสวนประชากร พบวาประชากรสวนใหญอยในวยท างาน และก าลงจะกาวสวยผสงอาย และจะสงใหชมชนกาวสกลมคนในวยผสงอายมากขนในอนาคต ดงแสดงในภาพท 7

ห น า | 18



รปภาพ 7 สดสวนประชากร ชมชนทบทมสยาม 05 (ขอมล ณ ป 2561)

สถานภาพสมรส

ตาราง 4 สถานภพประชากร หมบานทบทมสยาม 05

โสด 40 % สมรสจดทะเบยน 100 % สมรสไมจดทะเบยน 10 % หมาย 10 % หยา 5 % แยกกนอย 2 %

2.4.2 การเปลยนแปลงประชากร เชน การเกด การตายและการยายถน

การเปลยนแปลงของประชากรในแตละปไมมความแตกตางมาก และเนองจากหมบานทบทมสยาม05 เปนพนททมความเฉพาะ ผทจะเขามาอาศยหรอเขามาใชพนทดนท ากนตองผานการคดเลอก

2.4.3 ประเภทกลมชาตพนธทมการเปลยนแปลงดานวฒนธรรมของชาตพนธนนๆ

เนองจากภมประเทศตดกบประเทศเพอนบานกมพชาจงมชาวกมพชาเขามาอาศยในพนทหมบานเนองจากสมรสกบคนในหมบาน ดงนนจงอาจมวฒนธรรมบางอยางทไดรบมาจากประเทศกมพชา

2.5 สาธารณปโภคของหมบาน

2.5.1 การคมนาคม การตดตอสอสารภายในและภายนอกหมบาน

แตเดม พนทหมบานชมชนทบทมสยาม 05 มสภาพเปนปารกชฏ มตนไมใหญจ านวนมากมาย อนไดแก ไมมะคา ไมประด ไมยางนาและไมอนๆ ขนปะปนกนอยในพนท การคมนาคมตดตอกบภายนอกชมชน ชาวบานเดนทางกนดวยวธเดนเทาตามทางเดนทเปนดน เกวยนเทยมโคหรอกระบอหรอมาเปนพาหนะในการ

เดกอาย 0-5 ป (86 คน) เดกอาย 6-14 ป (75 คน)

ผสงอายมากกวา 60 ป (67 คน)

เขาสวยผสงอาย 50-59 ป (80 คน)

วยแรงงาน 15-49 ป (595 คน)

ห น า | 19



เดนทาง และเนองดวยภมประเทศตดกบชายแดนประเทศกมพชา สงผลใหเกดการอพยพเคลอนยายถนฐานเพอทดนเพอการท าการเกษตร และตอมาเมอมผคนอพยพกนเขาไปอยทอ าเภอคลองหาดมากขน ปาไมตางๆ กเรมหมดไป และเมอภาครฐมนโยบายในการพฒนาสาธารณปโภคขนพนฐานใหแกประชาชน โดยเฉพาะการสรางถนนในชมชนและหมบาน หรอการสรางถนนเชอมตอระหวางอ าเภอ หรอระหวางจงหวด ท าใหการเดนทางของชาวบานและเกษตรกร ถนนหนทางกเรมขยายใหญขน จนรถยนตสามารถแลนได สงผลใหกบชาวบานไดเดนทางไปมาหาสและคาขายกน วถชวตทชาวบานใช เดนทางดวยเทากหมดไป เปนผลท าใหมการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมองเพมมากขนดวย การเดนทางโดยใชรถยนตหรอรถจกรยานยนตมความสะดวกและรวดเรวขน ท าใหชาวบานรวมถงเกษตรกรไดมโอกาสเดนทางไปมาหาสและคาขายสนคาไดงายขน

2.5.2 การมไฟฟาใชในหมบานและการเปลยนแปลงทมตอชมชน

ในอดต ไมมไฟฟาใช ชาวบานทอพยพเขามาจบจองทดนเพอท าการเกษตรในอ าเภอคลองหาดนนมาจากหลายจงหวดเกอบทวประเทศไทยหรอประมาณ 58 จงหวด จากทวประเทศใชชวตอยแบบคนชนบทตามธรรมชาต ชาวบานและเกษตรกรใชแสงสวางจากไฟฉาย ตะเกยงและครบเพลง ตอมาเมอมการพฒนาสาธารณปโภคขนพนฐาน ความเจรญตางๆ ไดเขามาสอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มการสรางถนนสายตางๆ ขนในชมชน หมบานมากขน และเมอประมาณป พ.ศ. 2518 เกษตรกรในอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว กเรมมไฟฟาใชในการด ารงชวต เพอความสะดวกในดานตางๆ และสองสวาง การทเกษตรกรมไฟฟาใชในบานเรอน ชมชน หมบาน สงผลท าใหเกษตรกรจดหาซอเครองใชไฟฟาและอปกรณอ านวยความสะดวกทเปนเทคโนโลยสมยใหมๆ มาใชเพอเสรมสรางคณภาพชวตทดยงขน

2.5.3 การมประปาหมบาน และการเปลยนแปลงทมตอชมชน

สภาพพนทในอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มลกษณะเปนพนทราบเชงเขา ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมโดยอาศยน าฝนตามธรรมชาต มคลองเลกๆอยในพนทจ านวนไมมาก เกษตรกรสวนใหญตามบานเรอนตางๆ จะมตมน าไวส าหรบรองน าฝนไวกนไวใชไดตลอดทงป ชาวบานหรอเกษตรกรในอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว สวนใหญมกด ารงชวตโดยการพงพาอาศยอยกบธรรมชาต เมอ ถงฤดฝน ชาวบานหรอเกษตรกรมกนยมเกบน าไวดมกนและใชในการประกอบอาหาร โดยการน าน าฝนหรอน าในธรรมชาตเกบไวในตมหรอโอง ซงทมทงขนาดเลกและขนาดใหญตามความเหมาะสมและความตองการ สวนน าทใชในการอปโภค ไดแก ใชอาบ ซกเสอผา รดตนไม ฯลฯ จะใชน าจากคลองหรอสระทขดไวใชในแตละบานหรอครอบครว หรอขดไวใชรวมกนเปนสาธารณะประโยชน และเมอถงฤดแลง อากาศรอน อณหภมสงขน ชาวบานหรอเกษตรกร มกไดรบความเดอดรอนจากการขาดแคลนน า เพราะน าตามธรรมชาตในทตางๆ เกดการแหง หรอลดระดบลง และระเหยไปในอากาศ ซงปจจบนนแหลงน าตามธรรมชาตเกดการตนเขน อนอาจเนองมาจากการเปลยนแปลงตามธรรมชาต ตอมาเมอประมาณป พ.ศ. 2524 จงไดมการจดท าระบบน าประปาขนมา เพอใหชาวบานและเกษตรกรบางพนทในอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว ไดมและใชน าประปาในการอปโภคบรโภค

2.5.4 การเขาถงอนเตอรเนตและการใชประโยชนจากอนเตอรเนต

ห น า | 20



ประชากรโดยสวนใหญใชโทรศพทสมารทโฟนในการตดตอสอสารและเขาถงระบบอนเตอรเนตเพอตดตอสอสารภายในหมบาน และพบวาระบบเครอขายโทรศพททรบสญญาณไดดทสดคอ AIS และ TRUE ส าหรบโรงเรยนกมคอมพวเตอรและระบบอนเตอรเนตใหนกเรยนเขาถงขอมลไดเชนกน

2.6 ขอมลดานสงคม

2.6.1 ลกษณะครอบครว ครอบครวเดยว ครอบครวขยาย

ครอบครวสวนใหญเปนครอบครวทอยรวมกนเปนครอบครวใหญเหมอนชาวชนบททวไป ทประกอบดวย ป ยา ตา ยาย พอ แม ลก อยรวมกน โดยมความสมพนธอนเหนยวแนนในครอบครว

2.6.2 การตดสนใจและการจดการในครอบครว การเลอกคครองและการแตงงาน

การตดสนใจและการจดการในครอบครว การเลอกคครองและการแตงงาน เปนไปตามขนมธรรมเนยมประเพณไทย การตดสนใจและการจดการในครอบครวโดยสวนใหญแลวหวหนาครอบครวเปนผตดสนใจและจดการในครอบครว

2.6.3 ความสมพนธระหวางสมาชกครอบครวซงไปท างานทอน

การประกอบอาชพโดยสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร ความสมพนธในครอบครวโดยภาพรวมเปนครอบครวอบอน สมาชกครอบครวอยพรอมหนาพรอมตาหลงจากกลบจากการท างาน และมบางบางครอบครวทสงบตรเรยนจบระดบปรญญาตรและท างานตางจงหวดและกรงเทพมหานคร ครอบครวมการตดตอระหวางกนตลอดและสงเงนสวนหนงกลบมาใหพอแม

2.6.4 ระบบเครอญาตและแผนภมเครอญาต (Pedigree)

เนองจากประชากรในหมบานเปนผทไดรบทดนท ากน ซงยายถนฐานมาจากจงหวดอนๆ ระบบเครอญาตโดยสวนใหญเปนแบบครอบครวเลก ประกอบดวย พอ แม ลก 1-2 คน ซงกลมครอบครวเลกจะใชเวลาวดหยดชวงเทศกาลกลบภมล าเนาเดม เยยมเยอนเครอญาต นอกจากนบางครวเรอนในชมชนเปนครอบครวใหญ ตา ยาย พอ แม ลก

2.6.5 การรวมกลมทางสงคมในเชงพฒนาความเขมแขงของชมชน

ก. กลมแปรรปสมนไพรทบทมสยาม 05 รฐวสาหกจชมชนแปรรปสมนไพรทบทมสยาม 05 เปนองคการทไดขนทะเบยนกบส านกงานเกษตรในเขตอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มรปแบบการบรหารจดการงานในรปแบบกลมแปรรปสมนไพรและจ าหนายผลตภณฑสมนไพรในทองถน มการผลกดนในการใชสมนไพรในการสรางผลตภณฑเพอสขภาพ เชน ยาหมอง ลกประคบ ชาสมนไพร ภายใตการก ากบดแลของสถาบนวจยจฬาภรณในการใหความร ฝกอบรมในดานตางๆ เชน ความรดานพรรณพชสมนไพร และการแปรรป เปนตน

ข. กลมสหกรณโคนม หมบานทบทมสยาม 05 โครงการกลมสหกรณโคนม หมบานทบทมสยาม 05 ถกจดตงขนในป พ.ศ. 2543 ภายใตการดแลของสหกรณโคนมวงน าเยน (จ ากด) ซงกลมสหกรณดงกลาวถก

ห น า | 21



จดตงขนเพอการด าเนนกจกรรมสงเสรมการเลยงโคนมทดแทนการปลกพชไร ซงโครงการในหมบานทบทมสยาม 05 อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มเกษตรกรผเขารวมโครงการ 10 ราย และมจ านวนโคนม 50 ตว

2.6.6 ความขดแยง ความแตกตางทางสงคม อดมการณ

โดยภาพรวมแลวชมชนทบทมสยามเปนชมชนเขมแขง ทกคนมความสามคค รกและเคารพตอกนและกน จงไมพบความขดแยง ความแตกตางทางสงคม อดมการณ ทเดนชด เหตผลหนงมาจากความเขมแขงท างานเปนทมของผใหญบานและคณะกรรมการหมบาน การมกลมแปรรปสมนไพรทบทมสยาม 05 ความรกในความพระเมตตาศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราช กมาร ผรเรมตอตงโครงการชวยเหลอผยากไรเกดเปนหมบานทบทมสยาม 05

2.6.7 ปราชญชมชน และภมปญญาพนบานทส าคญ

ปราชญชมชนทส าคญคอผชวยผใหญบาน อาจารยพยง วภาจนทร ทานรอบร ผานประสบการณ ลองผด ลองถก ชวยพฒนาหมบานทบทมสยามอยางมากมาย อาจารยเปนทรกของชาวบาน ของเดกๆในชมชน เมอเสรจกจจากงานหมบาน ทานจะปฏบตธรรม และปฏบตงานกจกรรมตางๆของวดทบทมสยาม 05 ทไดรบมอบหมาย

2.7 การศกษา

2.7.1 ชอ ประเภทโรงเรยน ปทตงโรงเรยน จ านวนครและนกเรยน

โรงเรยนทบทมสยาม 05 หมท 10 บานทบทมสยาม 05 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว รหสไปรษณย 27260 โทรศพท 037609898 เปนโรงเรยนระดบอนบาล-ประถมศกษา มนกเรยนปละประมาณ 80-90 คน เปนนกเรยนระดบกอนประถมรอยละ 30 ระดบประถมรอยละ 60 มบคลากรคร 8 คน โรงเรยนทบทมสยาม 05 จดตงขนตามประกาศคณะกรรมการการประถมศกษาจงหวดสระแกว ตงแตวนท 16 พฤษภาคม 2537 ตงอยบรเวณพนทโครงการทบทมสยาม 05 หมท 10 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว เปนโครงการตามแนวพระราชด ารขององคประธานสถาบนวจยจฬาภรณ ศาสตราจารย ดร.สมเดจพระเจาลกเธอเจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร ในระยะแรกยงไมมอาคารเรยนและผปฏบตงานเปนการเฉพาะส านกงานการประถมศกษาอ าเภอคลองหาด จงไดด าเนนการ ดงน

1. ใหนายค านง แกวอนนต และนายภาคภม เรอนเยน ขาราชการครจากโรงเรยนบานคลองไกเถอนมาชวยปฏบตงานการเรยนการสอนเปนการชวคราว

2. แตงตงคณะท างานเฉพาะกจจดสรางอาคารเรยนชวคราวโดยมนายสมเสยง เชอสข เปนประธานโดยเรมการกอสรางอาคารเรยนเมอวนท 6 เมษายน 2538 ซงอาคารเรยนมความกวาง 8 เมตร ยาว 40 เมตร 5 หองเรยน เปดท าการเรยนการสอนตงแตวนท 16 พฤษภาคม 2538 จ านวนนกเรยนครงแรก 31 คน เปดสอนตงแตชนประถมศกษาปท 1-6 และเมอวนท 3 มกราคม 2539 นายมาโนทส เจอทน ไดเดนทางมาปฏบตหนาทเปนครใหญคนแรกของโรงเรยนทบทมสยาม 05 จนถงปจจบน

2.7.2 ระดบการศกษาของคนในหมบาน

ห น า | 22



การศกษาของประชากรโดยภาพรวมมระดบการศกษาสงสดจบชนมธยมศกษาปท 3 ซงเปนการศกษาขนพนฐาน เนองจากประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม

2.7.3 สถาบนสงคม (วด โรงเรยน ครอบครว การสอสาร) บทบาทตอชมชนในดานการศกษา)

วด : วดทบทมสยาม 05 ตงอยในโครงการหมบานทบทมสยาม 05 โดยนายวทยา เนยมค า ไดด าเนนการขออนญาตสรางวดจากส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต และไดรบการอนญาตใหสรางวด ตามขอ 3 แหงกฎกระทรวง ฉบบท 1 (พ.ศ. 2507) ตามความในพระราชบญญตคณะสงฆ พ.ศ. 2505 เมอวนท 21 มกราคม 2557 จากนนเปนเวลา 1 ป ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาตจงมประกาศตง “วดทบทมสยาม 05” เปนวดทจดตงขนเพอเปนศนยรวมจตใจของชาวบานในหมบานทบทมสยาม 05 และชาวบานต าบลคลองเถอน เพอใชในการจดกจกรรมของชมชนในวนส าคญทางพระพทธศาสนา และจดกจกรรมสวนกลางของหมบาน เชน กจกรรมของโรงเรยน กจกรรมทเปนประเพณประจ าทองถน ประเพณกวนขาวทพย งานทอดกฐน

โรงเรยน : โรงเรยนทบทมสยาม 05 เปนโรงเรยนระดบอนบาล-ประถมศกษา

ครอบครว : โดยภาพรวมเปนครอบครวใหญทมสมาชกภายในครอบครว 3-4 คนขนไป สบเนองจากการไดรบคดเลอกใหมาอาศยและมพนทท ากนในพนทบานทบทมสยาม 05

การสอสาร : ทกคนในพนทใชภาษาไทยในการสอสารเปนหลก และบอยครงจะใชภาษาถนอสาน เนองจากผทไดรบการคดเลอกมาจากหลายๆจงหวดหลากหลายพนท จากการส ารวจพบวาถนฐานเดมมาจากจงหวดในภาคอสาน เชน นครราชสมา บรรมย

บทบาทตอชมชนในดานการศกษา : ชมชนใหความส าคญด านการศกษา สงบตรหลานเขารบการศกษาขนพนฐานทกครวเรอน ในระดบประถมจะสงบตรหลานใหเรยนโรงเรยนในหมบานคอโรงเรยนทบทมสยาม 05 เปนโรงเรยนระดบอนบาล-ประถมศกษา และเมอเรยนในระดบมธยมจะสงใหเรยนโรงเรยนคลองหาดพทยาคม

ตาราง 5 สถานภาพประชากร หมบานทบทมสยาม 05

อตราการเขาเรยนปฐมวยของเดกอาย 3-5 ป 100 % อตราการเขาเรยนสทธระดบการศกษาขนพนฐานของประชากรวยเรยน (อาย 6-14 ป)

90 %

เดกจบชน ม.3 ไดเรยนตอชน ม.4 หรอเทยบเทา 90 % คนในครวเรอนทจบการศกษาภาคบงคบ 9 ป ทไมไดเรยนตอและยงไมมงานท า ไดรบการฝกอบรมดานอาชพ

20 %

ฝกอบรมดานอาชพ 20 % รอยละคนทจบการศกษาชนประถมแตไมสามารถอานออกเขยนได 5 %

2.8 ขอมลดานการสาธารณสข

2.8.1 บรการสาธารณสขในหมบาน (ตยา สหกรณ สถานอนามย ฯลฯ)

ห น า | 23



ในหมบานทบทมสยาม 05 จะมโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล บานทบทมสยาม 05 ตงในพกด Latitude: 13.338534 และ Longitude: 102.326597 เปนหนงในสบสถานบรการสาธารณสขประจ าอ าเภอคลองหาด และหากเจบปวยหนกจะตองเดนทางไปรกษาทโรงพยาบาลคลองหาด หางออกไปจากหมบาน 15 กโลเมตร

2.8.2 บทบาทของ ผสส. อสม.

บทบาทของอาสาสมครชมชนบานทบทมสยาม 05 การจดเกบขอมล จปฐ กชช.2ค รวมเปนผจดเกบขอมล จปฐ. กชช. 2ค น าขอมลมาวเคราะห ก าหนดเปนแผนงาน กจกรรม บรรจในแผนชมชน ประเมนผล เปรยบเทยบการพฒนาคณภาพชวตของตนเองและภาพรวมของหมบานในแตละป จดท าแผนชมชน รวมมอกบผน าชมชนจดเวทประชาคม วเคราะห ขอมล ปญหา และก าหนดแนวทางแกไขปญหา ขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพอแกไขปญหาความยากจนของคนในชมชน สงเสรมวถประชาธปไตย การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบาน ต าบล อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

มการจดตงทม LTC (การดแลผสงอายระยะยาว) เพอการดแล และใหก าลงใจพรอมสอบถามปญหาเพอรวมกนหาแนวทางแกไขและดแล ในพนทหมบานทบทมสยาม05 พรอมใหหลกการชวยเหลอเบองตน นอกจากนมการสงเสรมหมบานในการเปนตนแบบดานการแพทยแผนไทย จงหวดสระแกว ในป 2558 ภาวะโภชนาการของเดกวย 0-5 ป

2.8.3 อนามยแมและเดก

จากรายงานขอมลสาธารณสข เขตพนทรบผดชอบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานทบทมสยาม พบวามการจดใหเดกอายครบ 1 ป ไดรบวคซน BCG 100 % นอกจากนไดรบวคซน HBV1, DTP-HBV3, OPV3, MMR เดกอายครบ 2 ป ไดรบวคซน OPV 66.67 % นอกจากนไดรบวคซน DTP4 และ JE เดกอายครบ 3 ป ไดรบวคซน JE 75 % นอกจากนไดรบวคซน MMR2 และเดกอายครบ 5 ป ไดรบวคซน DPT และOPV แสดงในภาพท 8 9 และ 10

2.8.4 สขาภบาล (โอง สวม แหลงน า)

สขาภบาลในชมชนโดยรวมแลวอยในเกณฑพอใช สขาบานเรอนแตละหลงอาจตองปรบปรง แหลงน าในชมชนมนอย เปนหนงในปญหาขอเกษตรกร

2.8.5 ทนตภบาล

ในหมบานทบทมสยาม 05 ไมมสถานรกษาฟนหรอทนตภบาล หากตองการเขารบการรกษาจะตองรกษาทโรงพยาบาลคลองหาด อ.คลองหาด จ.สระแกว หางจากหมบานทบทมสยาม 15 กโลเมตร หรอหากตองการเขารกษาโรงพยาบาลเอกชนคลนกทใกลทสดคอ ต.วงน าเยน อ.วงน าเยน จ.สระแกว

ห น า | 24



รปภาพ 8 วคซนทเดกอายครบ 1 ป ไดรบของหมบานบานทบทมสยาม 05


ห น า | 25




2.8.6 สขภาพจต สาเหต และผลกระทบ

ประชากรในชมชนสวนใหญรอนละ 98 มสขภาพจตทด สาเหตหนงมาจากชมชนมสภาพแวดลอมทด อากาศบรสทธ ใชชวตเศรษฐกจพอเพยง นอกจากนประมาณรอยละ 2 มสขภาพจตทไมด อาจมสาเหตหลายปจจย เชน ภาระหนสนนอกระบบ พอแมเขาสวยชราตองคอยดแลตลอดเวลา

2.8.7 โรคทชาวบานเปนกนมาก และวธการรกษา (วธการรกษาแพทยแผนปจจบน และการรกษาแบบพนฐาน) การตดสนใจในการปองกนรกษาโรคภยของชาวบาน

สาเหตการปวยของผปวยในหมบาน สวนใหญจะมอาการปวยเนองจากการตดเชอของทางเดนหายใจ สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 53.49 และ เนอเยอผดปกต สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 53.09 และโรคอนๆของหลอดอาหาร สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 44.12 แสดงในภาพท 11

ห น า | 26



รปภาพ 11 ขอมลสาเหตของการปวยในหมบาน

2.9 ขอมลศาสนา วฒนธรรม ความเชอ และการสนทนาการ

2.9.1 ชอวดในหมบาน ความเปนมา จ านวนพระภกษ สามเณร เสนาสนะ การปกครองคณะสงฆ

วดทบทมสยาม 05

วดทบทมสยาม 05 ตงอยในโครงการหมบานทบทมสยาม 05 โดยนายวทยา เนยมค า ไดด าเนนการขออนญาตสรางวดจากส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต และไดรบการอนญาตใหสรางวด ตามขอ 3 แหงกฎกระทรวง ฉบบท 1 (พ.ศ. 2507) ตามความในพระราชบญญตคณะสงฆ พ.ศ. 2505 เมอวนท 21 มกราคม 2557 จากนนเปนเวลา 1 ป ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาตจงมประกาศตง “วดทบทมสยาม 05” เปนวดขน ตามขอ 4 แหงกฎกระทรวง ฉบบท 1 (พ.ศ. 2507) ตามความในพระราชบญญตคณะสงฆ พ.ศ. 2505 ณ วนท 9 มนาคม 2558 วดทบทมสยาม 05 มสภาพเปนสวนปา แสดงในภาพท 12 และ 13 มเนอทรวม 14 ไร 3 งาน 50 ตารางวา เปนวดทจดตงขนเพอเปนศนยรวมจตใจของชาวบานในหมบานทบทมสยาม 05 และชาวบานต าบลคลองเถอน เพอใชในการจดกจกรรมของชมชนในวนส าคญทางพระพทธศาสนา และจดกจกรรมสวนกลางของหมบาน เชน กจกรรมของโรงเรยน กจกรรมทเปนประเพณประจ าทองถน ประเพณกวนขาวทพย งานทอดกฐน

ห น า | 27



รปภาพ 12 พระอโบสถ วดทบทมสยาม 05

รปภาพ 13 พระพทธรปเบญจรตนาภรณ

2.9.2 บทบาทของวดในดานการเผยแผศาสนา พธกรรม ความเชอ และการพฒนาชมชน

เปนวดทจดตงขนเพอเปนศนยรวมจตใจของชาวบานในหมบานทบทมสยาม 05 และชาวบานต าบลคลองเถอน เพอใชในการจดกจกรรมของชมชนในวนส าคญทางพระพทธศาสนา และจดกจกรรมสวนกลางของหมบาน เชน กจกรรมของโรงเรยน กจกรรมทเปนประเพณประจ าทองถน ประเพณกวนขาวทพย งานทอดกฐน

ห น า | 28



2.9.3 ขนบธรรมเนยม ประเพณ กฬา และสนทนาการพนบาน เชน การละเลนพนฐาน และดนตรพนบาน

การจดงานประจ าปของอ าเภอคลองหาด ไดแก งานชมพหวานและของดคลองหาดจะจดระหวาง เดอนมกราคม-มนาคม ของทกปขนอยกบผลผลตชมพ วาจะออกผลผลตมากในชวงเวลาใด ในปนจดระหวางวนท 14-21 กมภาพนธ ของทกป

การจดงานประเพณสงกรานต ไทย-กมพชา ณ ตลาดจดผอนปรนทางการคาบานเขาดน ในชวงประมาณวนท 20 เมษายน ของทกป

ฤดกาลทองเทยวถ าเพชรโพธทอง ในชวงระหวางเดอนธนวาคม-กมภาพนธ ของทกป

2.9.4 อทธพลศาสนา วฒนธรรม และความเชอตอชวตความเปนอยของชาวบานตอชมชน

ทกคนในชมชนนบถอศาสนาพทธ ศาสนาท าใหทกคนมความสามคค มความรกในเพอนมนษยดวยกน โดยมวดทบทมสยาม 05 เปนธรรมสถานใหทกคนรวมกน ประกอบพธกรรมในพระพทธศาสนา และเกดเปนกจกรรม ประเพณวฒนธรรมตางๆททกคนตองมาท ารวมกน จงนบวาศาสนา วฒนธรรม และความเชอ มอทธพลตอชวตความเปนอยของคนในชมชน

2.10 ขอมลดานเศรษฐกจ

2.10.1 การประกอบอาชพหลก อาชพรองของชาวบาน

การประกอบอาชพหลก

ชมชนทบทมสยาม 05 ประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก เนนการปลกกลวยไข สงออกประเทศจน ขาวโพดปลกเพอเลยงสตว การปลกหนอไมฝรง ปจจบนลดลง เนองจากความไมสมบรณของดน และโรคโคนเนา เนองจากการเกษตรในบางพนทใชยาฆาหญา ในบางพนทท าเกษตรผสมผสาน ปลกกลวยไข ล าไย และเลยงปลา

รปภาพ 14 ตวอยางแปลงเกษตรกรรมปลกกลวยไข

ห น า | 29



รปภาพ 15 ตวอยางผลตภณฑทางการเกษตร หมบานทบทมสยาม 05

การประกอบอาชพรอง

o กลมแปรรปสมนไพรทบทมสยาม 05

รฐวสาหกจชมชนแปรรปสมนไพรทบทมสยาม 05 เปนองคการทไดขนทะเบยนกบส านกงานเกษตรในเขตอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มรปแบบการบรหารจดการงานในรปแบบกลมแปรรปสมนไพรและจ าหนายผลตภณฑสมนไพรในทองถน มการผลกดนในการใชสมนไพรในการสรางผลตภณฑเ พอสขภาพ เชน ยาหมอง ลกประคบ ชาสมนไพร ภายใตการก ากบดแลของสถาบนวจยจฬาภรณในการใหความร ฝกอบรมในดานตางๆ เชน ความรดานพรรณพชสมนไพร และการแปรรป เปนตน

รปภาพ 16 ศนยการเรยนรรฐวสาหกจชมชน กลมผปลก และแปรรปสมนไพรหมบานทบทมสยาม 05

ห น า | 30



รปภาพ 17 พนทสวนงานดานการแปรรปสมนไพร

รปภาพ 18 พนทการจ าหนายผลตภณฑแปรรปสมนไพร

o ทงดอกเกกฮวย หมบานทบทมสยาม 05

ทงดอกเกกฮวย เปนพนทสวนของกลมปลกพชสมนไพรหมบานทบทมสยาม 05 ถกพฒนาขนเพอเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศน

รปภาพ 19 ดอกเกกฮวย หมบานทบทมสยาม 05 ทมา ( https://www.facebook.com/teerafanpage/photos/pcb.1077495005757318

1077684849071667 ?type=3&theater, สบคนเมอ 13 มกราคม 2562)

https://www.facebook.com/teerafanpage/photos/pcb.1077495005757318

ห น า | 31



รปภาพ 20 ดอกเกกฮวย หมบานทบทมสยาม 05

o กลมสหกรณโคนม หมบานทบทมสยาม 05

โครงการกลมสหกรณโคนม หมบานทบทมสยาม 05 ถกจดตงขนในป พ.ศ. 2543 ภายใตการดแลของสหกรณโคนมวงน าเยน (จ ากด) ซงกลมสหกรณดงกลาวถกจดตงขนเพอการด าเนนกจกรรมสงเสรมการเลยงโคนมทดแทนการปลกพชไร ซงโครงการในหมบานทบทมสยาม 05 อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว มเกษตรกรผเขารวมโครงการ 10 ราย และมจ านวนโคนม 50 ตว

2.10.2 การผลต การลงทน และการใชแรงงาน และเทคโนโลยตางๆ รปแบบการแลกเปลยนแรงงาน การลงแขก

มการใชการเกษตรรปแบบผสมผสาน เนนการปลกพชหมนเวยนทไมท าลายคณภาพดน เชนการปลกขาวโพด การปลกกลวยไข โดยเปนเกษตรผสมผสานควบคกบการเลยงปลาในไรการเกษตร

2.10.3 ตลาดส าหรบผลผลต ทงในและนอกหมบาน ระบบการแลกเปลยนสงของภายในและภายนอกหมบาน

การจ าหนายแลกเปลยนสนคา เปนการจ าหนายแลกเปลยนกนภายในหมบาน และมตลาดบานเขาดน เปนตลาดทางการคาขนาดใหญส าหรบการซอขายแลกเปลยนสนคาทางการเกษตรกบชาวเขมร ส าหรบการซอขายสนคานกทองเทยวยงคงมนอย

2.10.4 ผลตอบแทนทชาวบานไดรบ เชน รายได ภาวะหนสน การกยม เปนตน

สวนใหญการกยมเงนส าหรบสมาชกหมบานทบทมสยาม 05 เปนการกยมเงนเพอการเกษตร โดยเฉพาะการกยมธนาคาร ธกส. และการกยมสหกรณการเกษตร

2.10.5 ลกษณะจ านวนรานคาภายในหมบาน และชนดสนคา

จ านวนรานขายของช าในหมบาน มจ านวนทงสน 7 แหง สวนใหญเปนรานขายของช า จ าหนายสนคาอปโภค บรโภค สนคาทใชในชวตประจ าวน

2.10.6 ครวเรอนทมทดนจ านวนมากทสดและนอยทสด จ านวนทดนท ากนโดยเฉลยตอครวเรอน จ านวนครวเรอนไมมทดนท ากน

ห น า | 32



ผทมาอาศยในชมชนทบทมสยาม 05 ในแตละครอบครวไดรบมอบพนทอยอาศยพรอมบานพก จ านวน 1 หลงใน เนอท 1 ไร และพนทท ากน 10 ไร นอกจากนยงมพนทเกษตรสวนกลางและพนทแหลงน าปจจบนราษฎร ในหมบานมรายไดเลยงชพจากการประกอบอาชพดานการปลกไมผล พชไรชนดตาง ๆ ครวเรอนสวนใหญทมทดนท ากนตามสทธการรบมอบพนทอยอาศยและทท ากน และประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก และการปลกสมนไพรเปนอาชพเสรม

2.10.7 ปญหาทางดานการท ามาหากน ขาดเงนทน แหลงน า ทท ากน ภยธรรมชาต การบกรกทดนสาธารณะ ปาสงวนแหงชาต

ครวเรอนสวนใหญทมทดนท ากนตามสทธการรบมอบพนทอยอาศยและทท ากน และประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก และการปลกสมนไพรเปนอาชพเสรม

2.10.8 สภาวะของความยากจนในหมบาน รวมทงความคดเปนของชาวบานตอสภาพเศรษฐกจภายในและภายนอกหมบาน ขอเสนอแนะของชาวบานตอการแกไขปญหาเศรษฐกจ

จากการส ารวจขอมล พบวาประชากรสวนใหญ มรายไดเฉลยตอประชากร จ านวน 13 ,000 บาท คน และมรายไดเฉลยตอครวเรอน 80,000 บาทตอป และมอตราสวนหนตอรายไดทงหมด จ านวนรอยละ 80 สวนใหญเปนการกยมเงนเพอการเกษตร

2.10.9 บทบาทของธนาคารขาว ธนาคารโค-กระบอ ในทางเศรษฐกจ กจกรรมพฒนาตางๆ ในหมบาน เชน กลมออมทรพย กลม ธ.ก.ส. และกลมผลประโยชนอนๆ พรอมทงปญหาและอปสรรคในการด าเนนงาน

สหกรณการเกษตรทบทมสยาม 05 และ สหกรณโคนมวงน าเยน เปนกลมสหกรณในอ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว ทจดตงขนเพอการพฒนาสหกรณทางการเกษตร เพอสรางความเขมแขง การเชอมโยง การเพมมลคา และเพมชองทางการตลาดของผลตภณฑทางการเกษตร โดยสหกรณเปนผคาขายสนคาเกษตรรายใหญอกรายหนงซงจะชวยถวงดลการคาขายของกลมพอคาเอกชนทมอยในปจจบนใหมความสมดลมากขน

2.10.10 ปญหาหนสน การเขาถงแหลงเงนทน อทธพลของการขายของเรจากภายนอกเขามาในหมบาน การใหเครดตหรอสนเชอ และผลตอสถานภาพทางเศรษฐกจของชาวบาน

ปญหาหนสนเปนปญหาทไมสามารถเขาถงขอมลเชงลกได เนองจากคนในหมบานไมเปดเผยขอมล และจากการสอบถามผชวยผใหญบานพบวามการเขาถงแหลงเงนกไดทวไป ทงแหลงเงนกในระบบ และแหลงเงนกนอกระบบ

2.10.11 ปญหาการเชานา พอคาคนกลางในหมบาน บทบาทและความสมพนธทางเศรษฐกจกบชมชน

ไมพบปญหาการเชานา การเชาพนทในการท าการเกษตร เนองจากผทอยอาศยในหมบาน ลวนเปนผทมสทธในการสรางทอยอาศย และใชพทดนในการท ากนและท าการเกษตร

2.11 ขอมลดานการเมองและการปกครองทองถน

ห น า | 33



2.11.1 โครงสรางการปกครองของชมชน (ชอฝายปกครอง ผน ากลมหรอคมบาน)

นางสาวนนทนา จนทะนอย นายกองคการบรหารสวนต าบลคลองไกเถอน นายสมพงษ พรมรตน ประธานสภาองคการบรหารสวนต าบลคลองไกเถอน นายค าปน ตรกล สมาชก อบต. หมท 10 บานทบทมสยาม 05 นายมโน เนยสงเนน ผใหญบาน ชมชนทบทมสยาม 05 นายพยง วภาจนทร ผชวยผใหญบาน ฝายปกครอง นายเจรญ เหยวเกด ผชวยผใหญบาน ดแลดานทรพยสน นางหอม แกวจนทร กรรมการหมบาน นางสมจตร ชางจนทก อาสาสมครชมชน นางเหลยง ทพพรม อาสาสมครชมชน

2.11.2 องคกรหรอกลมทางการ และไมทางการ เชน กม. กพสม. เปนตน

เนองจากพนท จงหวดปราจนบร จงหวดสระแกว บรเวณพนทราบเชงเขาบรรทด ราษฎรตกอยในภาวะยากจน และเปนพวกอพยพมาจากถนอนเปนจ านวนมาก ประกอบกบไดรบภยคกคามประเทศบรเวณชายแดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว จงโปรดเกลาฯ ใหหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ องคมนตร รวมกบกระทรวงเกษตร และ ทภ.1 โดย พล ร.2 รอ. วางโครงการและพฒนาพนทบรเวณสองจงหวด

กองพลทหารราบท 2 รกษาพระองค ตงอยทคายพรหมโยธ อ. เมอง จ. ปราจนบร ไดรบพระราชทานพระบรมราชานญาต ใหเปนหนวยทหารรกษาพระองค ในสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ หนวยทหารใตบงคบบญชา

กรมทหารราบท 2 รกษาพระองค กรมทหารราบท 12 รกษาพระองค กรมทหารราบท 21 รกษาพระองค กองพนทหารมาท 30 กองพลทหารราบท 2 รกษาพระองค กรมทหารปนใหญท 2 รกษาพระองค

2.11.3 ระดบการมสวนรวมของสมาชกชมชนในดานการคดและการตดสนใจในเรองตางๆของชมชน

สมาชกทกคนในชมชนมความสามคคในหมคณะการมสวนรวมโดยภาพรวมของชมชนถอวาดมาก ทกคนมสทธ มเสยงในการแสดงความคดเหน เสนอตอผใหญบาน รองผใหญบาน กรรมการหมบาน ทกคนเหนประโยชนสวนรวมดกวาประโยชนสวนตน

2.12 ขอมลดานแผนงาน โครงการ และแนวทางการพฒนาของชมชน

2.12.1 รายชอโครงการ หนวยงานด าเนนงาน และงบประมาณทไดรบ ยอนหลง 2-3 ป

จากรายงานแสดงแผนการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ 2561 จงหวดสระแกว พบวาหมบานทบทมสยามไดรบงบประมาณสนบสนน เชน

ห น า | 34



งานบ ารงถนนสาย สก.4058 แยกทางหลวงหมายเลข 3076 - ทบทมสยาม 05 อ.คลองหาด จ.สระแกว (6.25 กม.) 30,000,000 บาท

งานบ ารงถนนสาย สก.4084 แยกทางหลวงหมายเลข 3395 - ทบทมสยาม 05 อ.คลองหาด จ.สระแกว (4 กม.) 20,000,000 บาท

อปกรณประกอบการเรยนการสอนส าหรบหองเรยน DLTV สพฐ.โรงเรยนทบทมสยาม 05 ต าบล คลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว (1 ชด) 20,000 บาท

โตะ-เกาอนกเรยน ระดบกอนประถมศกษา โรงเรยนทบทมสยาม 05 ต าบล คลองไกเถอน อ าเภอคลองหาด จงหวดสระแกว (20 ชด) 29,600 บาท

โครงการพลงงานชมชนเพอชมชนจดการตนเองทางดานพลงงาน เครอขายอาสาสมครพลงงาน (อส.พน.) อยในพนทไดเขามาใหค าแนะน า และสนบสนนโรงอบแหง แบบ พพ.2 (8×12.4 เมตร) และมความรอนเสรมจาก LPG ไวชวยอบในฤดฝน หรอขณะทแสงแดดไมเพยงพอแสดงในภาพท 21

รปภาพ 21 โครงการจดฝกอบรมการใชงานระบบอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก

2.12.2 ความส าเรจ และผลกระทบของโครงการพฒนาทงจากหนวยงานของรฐและเอกชนทมตอชมชน

ถนนเขา-ออกในชมชนมคณภาพ ไมพงหรอเปนหลมเปนบอ เปนถนนแอสฟลท เดกนกเรยนโรงเรยนทบทมสยาม 05 มโอกาสทดในการเรยน ทงอปกรณการเรยนการสอน โตะ เกาอ และโครงการจดฝกอบรมการใชงานระบบอบแหงพลงงานแสงอาทตยแบบเรอนกระจก ดวยผลผลตทเพมมากขนท าใหไมสามารถตาก

ห น า | 35



แหง อบแหง ไดทน ส านกงานพลงงานจงหวดสระแกว ซงมเครอขายอาสาสมครพลงงาน (อส.พน.) ไดเขามาใหค าแนะน า และสนบสนนโรงอบแหง แบบ พพ.2 (8×12.4 เมตร) และมความรอนเสรมจาก LPG ไวชวยอบในฤดฝน หรอขณะทแสงแดดไมเพยงพอ การบรหารจดการของกลมฯมการเกบหนและน าก าไรทไดจากการขายสมนไพรอบแหงมาปนผลใหกบกลม ซงในป 2559 ทผานมามการจางงานในชมชนรวมมลคากวา 170,000 บาท และคนรนใหมเรมกลบมาท างานทบานเกดกนเพมขน

ห น า | 36



สวนท 3 ผลการวเคราะหชมชน

การวเคราะหชมชน คอ การทนกพฒนาท าความเขาใจและวเคราะหชมชน คนหาสาเหตทอยเบองหลงเหตการณ หรอปรากฏการณตาง ๆ เพอตองการทราบถงปญหาและความตองการทแทจรงของชมชนคออะไร สาเหตของปญหาและความตองการเปนอยางไร เพอการวางแผนด าเนนการแกไขปญหาในขนตอไป ในการวเคราะหชมชนทบทมสยาม 05 เรมจากการวเคราะหสถานการณของชมชน จดแขงหรอศกยภาพ จดออนหรอจดดอย โอกาส และอปสรรค วเคราะหสถานการณของกลมครวเรอนเปาหมาย การวางแผนการพฒนาชมชนระยะ 3-5 ป ขอเสนอโครงการพฒนาทสงผลตอความส าเรจ

3.1 ผลการวเคราะหสถานการณของชมชน

แขงหรอศกยภาพ : การบรณาการของหนวยงานในพนท แหลงทองเทยวเชงนเวศน การคาชายแดน (จดผอนปรนเปนตลาดสนคาเกษตร) เกษตรอนทรย (หนอไมฝรง) คณภาพดนทเหมาะแกการเพาะปลกพชแทบทกชนด ชมชนสวนใหญเขมแขง (เศรษฐกจ, สงคม, กองทน) มความมนคงตามแนวชายแดน

จดออนหรอจดดอย : ปญหาทดนท ากน การใชสารเคมทางการเกษตร ประชาชนมระดบการศกษาต ากวาภาคบงคบ ปญหายาเสพตดในพนท ขอบงคบทองถนยงไมครอบคลมและไมบงคบใช การด าเนนการดานกฎหมายทเกยวกบเดกและเยาวชน ขาดการพฒนาแหลงประชาสมพนธทองเทยว

โอกาส : การน าเศรษฐกจพอเพยงมาใชในชมชน มจดผอนปรนชายแดน การคมนาคมและขนสง สะดวก ใกลเมองหลวง เกษตรอนทรยไดรบการประกนราคา มโอกาสทางการศกษาทหลากหลาย มการกระจายอ านาจสทองถน มความสมพนธอนดระหวางประเทศ

อปสรรค : การเกษตรทตองพงธรรมชาต งบประมาณดานสงเสรมสขภาพไมเพยงพอ มแนวชายแดนยาว 25 กโลเมตร (เปนเสนทางล าเลยงยาเสพตด ผหลบหนเขาเมอง ขาดงบประมาณในการปราบปรามยาเสพตด งบประมาณทใชในการพฒนาทองถนไมเพยงพอ

3.2 ผลการวเคราะหสถานการณของกลมครวเรอนเปาหมาย

เนองจากในชมชนทบทมสยาม 05 มกลมวยชรา ผพการ หรอผปวยตดเต ยง ซงกลมคนกลมนมคณภาพชวตทไมด จงน าเสนอการดแลดานสขภาพ-การใชชวตความเปนอยทดขน

3.3 แผนการพฒนาชมชนระยะ 3-5 ป

ชมชนมแบบอยางการพฒนาชวตความเปนอยทดของกลมคนวยชรา ผพการ หรอผปวยตดเตยง การน าแบบอยางมาปรบใชทกบานเรอนในหมบาน ท าใหกลมคนกลมนใชชวตอยางมความสข มสขภาพชวตทดขน

3.4 ขอเสนอโครงการพฒนาทสงผลตอความส าเรจ (Quick Win Project)

โครงการพฒนาสขภาพและความเปนอยของผสงอายเพอพฒนาคณภาพชวต หมบานทบทมสยาม 05 ต าบลคลองไกเถอน อ าเภอ คลองหาด จงหวดสระแกว

ห น า | 37



สวนท 4 สรปผลการศกษา และขอเสนอแนะ

4.1 สภาพปญหา ความตองการ โอกาสในการพฒนาจากชมชนหรอครวเรอนเปาหมาย

ปญหาของหมบานทบทมสยาม 05 ไดแก ปรมาณน าเพอการเกษตรไมเพยงพอ การขาดการประชาสมพนธเชงรกเกยวกบการทองเทยว การขาดภมปญญาทองถนทเปนผลตภณฑในนามของหมบานทบทมสยาม 05 ปญหาการดแลกลมผสงอาย ผพการ และผปวยตดเตยง

ความตองการของชมชน ไดแก ความตองการน าเพอการเกษตรเพมมากขน ความตองการชวยเหลอดานการดแล สงอ านวยความสะดวกของกลมผสงอาย ผพการ และผปวยตดเตยง

4.2 สรปความตองการเชงพฒนา ยกระดบคณภาพชวตของหนวยงาน เครอขายประชารฐทเกยวของ

ความตองการชวยเหลอดานการดแล สงอ านวยความสะดวกของกลมผสงอาย ผพการ และผปวยตดเตยง เพอยกระดบคณภาพชวตของกลมผสงอาย ผพการ และผปวยตดใหมความสะดวกยงขน

4.3 ขอเสนอแนะ จดเนน โครงการพฒนาทสงผลตอความส าเรจ (Quick Win Project) การชวยเหลอดานการดแล สงอ านวยความสะดวกของกลมผสงอาย ผพการ และผปวยตด มหลาย

ปจจย เชน อาคาร-บานเรอนทเออตอการใชชวตทดขน การตรวจสขภาพของผสงอาย ผพการ และผปวยตด อยางสม าเสมอ โครงการทเออประโยชนตอปากทอง อาท โครงการชวยเหลอผมรายไดนอยเพมเตม ผานบตรสวสดการแหงรฐ รานคาธงฟาประชารตน

Documents

รายงานสรุปผลโครงการส ารวจความต้องการและศึกษาบริบท หมู่บ้าน ...engagement.vru.ac.th/manager/upload/doc/040219_152220_0.pdfรูปภาพ