ความชื้นในสิมญวน จังหวัดนครพนม Moisture in vietnamese ...– 16:20 น. พบว่าผลความชื้นทั้ง4

การประชมวชาการเทคโนโลยอาคารดานพลงงานและสงแวดลอม ครงท 5 (BTAC 2018)

107

ความชนในสมญวน จงหวดนครพนม

Moisture in vietnamese style influenced ordination halls

Nakhon Phanom provinceมาณพ ตนเคน* และ ยงสวสด ไขยะกล**

Manop Tonken and Yingsawad Chaiyakul

บทคดยอ งานวจยนไดศกษาเรองเกยวกบปญหาความชนในสมฝมอกลมงานชางญวนในเขตพนทจงหวดนครพนมม

งานฝมอตงแตอาคารพาณชยกรรมจนถงอาคารเพอพระพทธศาสนาสมหรอโบสถอสานไดศกษาสภาพปญหาของ

การเกดความชนและพฤตกรรมของความชนในเชงความสมพนธของปจจยตางๆ โดยไดเลอกกลมตวอยางอาคารจาก

พนทจงหวดนครพนมท�าการศกษา4อาคารไดแกวดโกศลมฌมาวาสวดพทธสมาบานกดฉมวดพทธสมาบานฝงแดง

และวดโพธชยซงมรปแบบขนาดสถาปตยกรรมทศทางการวางต�าแหนงอาคารและสภาพแวดลอมใกลเคยงกนได

ท�าการศกษาโดยวธการลงพนส�ารวจเกบขอมลทางกายภาพและสภาพแวดลอม เกบขอมล อณหภม ความชน ผนง

ภายในและภายนอกอาคารโดยก�าหนดต�าแหนงในการวดคาเปนชวงระดบท0.00ม.0.50ม.และ1.00ม.ตามล�าดบ

วดคาอณหภมและความชนของวสด ตวอาคารและอณหภมความชนสมพทธในขนาดทวดคาจากสถานทจรงโดยใช

เครองมอวดMoisturemeterและวดคาอณหภมอากาศความชนสมพทธในอากาศขนาดทท�าการเกบขอมลโดยใช

เครองมอDataloggerDT-171ซงแบงเปน2ครงในการเกบขอมลคอชวงฤดฝนณวนท25ตลาคมพ.ศ.2560

เรมเกบขอมลเวลา16:20–17:40น.และชวงฤดหนาวณวนท16ธนวาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมลเวลา11:10

–16:20น.พบวาผลความชนทง4อาคารตวอยางซง2ฤดกาลภายนอกอาคารซงเรมมคาความชนสงถงสงสดอย

ทระดบ0.00-1.50ม.(ขนอยกบขนาดความสงของฐานอาคาร)ซงเปนสวนฐานอาคารมความชนสงทสดและพบ

การเสอมสภาพของวสด เปนรพรนเหนถงชนของโครงสรางคอกออฐถอปนบางจดพบความชนท�าใหวสดฉาบผวรด

ออกไดอยางชดเจนสวนภายในซงเปนรอยเชอมระหวางฐานกบผนงอาคารระดบท1.50ม.(ขนอยกบขนาดความสง

ของระดบพนอาคาร)มเหตและปจจยมาจากชนดของวสดกอสรางของการปพนซงในสวนดานทตดกบพระประธาน

ไมมการท�าชองเปดเพอระบายอากาศพบความชนสะสมมากทสด และดานทมความเสยหายมากทสด ทศทางของ

อาคารทท�าใหเกดปญหาความชนสะสมในอาคาร(สมญวน)ของทง4อาคารตวอยางมเหตและปจจยใกลเคยงกนคอ

ดานทศตะวนออกสามารถโดนแสงแดดสองและน�าฝนไดโดยตรง เนองจากเปนดานทมจวสง ไมมมกหนาอาคารยน

มารบ บางอาคารมการปลกไมประดบ และมการตอเตมดดแปลง ดานทศใต มแสงแดดสองตลอดทงวน และน�าฝน

เนองจากชายคายนไมยาวคลมไมถงฐานท�าใหผนงดานนมการถายเทความชนและรงสความรอนอยตลอดทงวนมการ

เสอมสภาพของวสดอยางรวดเรวโดยมผววสดและสททาบนผนงหลดลอกออกมาไดงายดานทศตะวนตกซงบรเวณ

หลงอาคารทมจวสงไมมชองประตหนาตางและยงเปนดานทสามารถโดนแสงแดดและน�าฝนไดโดยตรงบางอาคารม

* นกศกษาระดบบณฑตศกษาคณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน [email protected]** รองศาสตราจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน [email protected].


108

การปลกไมประดบไวดวย และดานทศเหนอ เปนดานทโดนแสงแดดสองนอยกวาทกดาน เกดรมเงากบอาคาร บาง

อาคารมธาตหรอเจดยอดตเจาอาวาสเกดรมเงาจงเปนสาเหตใหมความชนสะสมมากเกดตะไครน�าเกาะตามผนงกอ

ใหเกดการเสอมสภาพของวสดซงแนวทางในการปองกนความเสยหายทเกดจากความชนคอการใชทฤษฎการควบคม

ความชนใตดนและการท�าบรเวณฐานอาคารใหแหง (DryingSystem) โดยการการเจาะชองระหวางฐานกบพนดน

กวางประมาณ0.15–0.40ม.เพอระบายความชนใตดนและอยาใหมน�าขงและพมไมอยใกลกบฐานอาคารและการ

บ�ารงรกษาสวนของหลงคา

Abstract ThisresearchaimedtoinvestigatethemoistureprobleminVietnameseinfluencedordina-

tionhalls(SimYuan)inNakhonPhanomProvince.Theproblemofmoisturecontentandbehavior

ofmoistureinrelationtovariousfactorswereselectedfromthesampleofbuildingsfromNakhon

Phanomarea.Study4buildings,includingWatKosolManimasWatPhuttham,BanKutChimWat

PhraSiSaoAndPhoChaiTemple.Thesizeis.ArchitecturalworkDirectionofbuildinglocationAnd

theenvironment issimilar.Thestudywasconductedbyphysical,environmental, temperature,

humidity,indoorandoutdoorstorage.Measurementofthetemperatureandhumidityofthemate-

rialwasdoneatthe0.00m,0.50mand1.00mlevelrespectively.Buildingtemperatureandrela-

tivehumiditymeasuredinreal-timeusingaMoisturemeterandairtemperature.Relativehumidity

inair,storagesizeThedataloggerDT-171wasdividedinto2times.Thedatawascollectedduring

therainyseasononOctober25,2017.Datawascollectedat16:20-17:40andwinteratday.De-

cember16,2017.Datacollectionat11:10am-4:20pmfoundthatthemoisturecontentofthe

fourbuildings,whichtwoseasonsinthebuilding,whichbegantoreachthehighestmoisturelevel

of0.00-1.50m.(Dependingontheheightofthebaseofthebuilding),whichisthebase.The

buildinghasthehighestmoisturecontentandthedeteriorationofthematerial.Aporouslayerof

structure.IsabrickmasonrySomemoisturespotsmakethesurfaceplasteringmaterialsclear.The

interior,whichistheconnectionbetweenthebaseandthebuildingwallat1.50m(dependingon

theheightofthefloorlevelofthebuilding).Therearegroundsandfactorsfromthetypeoffloor-

ingmaterials.InthesideattachedtotheBuddhadidnothaveaclosedopeningforventilation.

MostMoistureContentAnd themostdamaged side. Thedirectionof thebuilding caused the

problemofmoistureaccumulationintheSim(SimYuan)ofthefourbuildings.Therearesimilarities

andsimilaritiesintheeast.Canbesunlightandraindirectly.Becauseithasahighgable.Nopearl

infrontofthebuilding.Somebuildingshaveornamentalplants.Thesouthernsidehassunlight

throughouttheday.Andtheraindidnotreachthebaseoftheeaves.Thewallsaremoistand

radiantheatthroughouttheday.Thereisadeteriorationofmaterialssuchaswire.Thesurfaceand

thepaintonthewalltoeasilyrollout.WestThebackofthebuildingwithahighgable.NoWindow

DoorsItisalsoadirectsunlightandrainwater.Somebuildingsareplantedwithornamentalplants.


109

AndnorthThesunisshininglessonallsides.Shadewiththebuilding.Somebuildingshaveele-

mentsorpagodas,formerpastorshade,causingalotofmoisture.Thewaterwallisland.Causes

thematerialtodeteriorate,leadingtothepreventionofdamagecausedbymoisture.Istheuseof

moisturecontroltheoryundergroundDryingSystem:Thepenetrationbetweenthebaseandthe

groundisabout0.15-0.40m.Andwantedtohavewaterpolishedandbushesnearthebaseof

thebuilding.Andmaintenanceoftheroof

ความส�าคญ : สภาพปญหาความชน สมอสานโดยฝมอชางเวยดนาม(สมญวน)

Keywords : Moisturecondition,SimpsonbyVietnamesecraftsmen,(SimYuan)

บทน�า

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมศลปะและวฒนธรรมเจรญรงเรองตามสภาพของการเตบโตของเศรษฐกจของ

ชมชนเมอง ในชวงมตระยะเวลาทยาวนานยอมกอใหเกดรปแบบสม หรออโบสถอสาน ในเขตดงกลาว ซงมองคประกอบ

หรอลกษณะรวมทแตกตางกนออกไปทงนยอมขนอยกบการเลอกวาจางชางและก�าลงปจจยรอบดานของแตละชมชน

ทมจตศรทธาในการกอสราง (สนต, 2550) ค�าวา สมญวน คอชอเรยกงานกอสรางของชางฝมอชาวเวยดนาม หรอชาง

ญวน ซงกลมคนญวนกลมแรกสดในอสานไดเขามาเพราะภยสงครามเอเชยบรพา เมอ พ.ศ.2405 ไดอาศยอยทต�าบล

หนองแสง ทางเหนอตวเมองนครพนม (สารานกรมไทย ภาคอสาน, 2542) ซงภายหลงบาทหลวงมสซงไดตามเขามา

ภายหลงเพอรวบรวมเหลาบรรดาชาวญวนเขารตใหเปนกลมกอนขนเมอ พ.ศ. 2428 และชวงนเองไดเรมมการกอสราง

โบสถครสตงขนโดยอาศยแรงงานจากกลมคนญวน และนนจงถอเปนปฐมบทบาทในการกอสรางอาคารแบบฝรงบน

แผนดนอสาน จงเปนทมาของการวาจางชางกอสราง สมอสานของชางฝมอชาวเวยดนาม (สมญวน) ดวยระยะอน

ยาวนานท�าใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในหลายดาน เชน อายของอาคาร การเสอมสภาพของวสด

กอสราง สภาพอากาศทเปลยนแปลงอยางรนแรง รวมถงการซอมแซมอาคารดวยวธการตาง ๆ และวสดทไมเหมาะสม

ท�าใหอาคารเหลานนเสอมสภาพพงทลายลงอยางรวดเรว (สรน, 2559) เนองดวยสภาพภมอากาศแบบรอนชน อณหภม

เฉลยอยทระดบ 27.5 ◦C และความชนสมพทธเฉลยอยทระดบ 75 % (กรมอตนยมวทยา, 2558) ท�าใหมการสะสม

และถายเทความรอนและความชนในตวอาคารตลอดเวลา และปรมาณความชนในดนสงผลกระทบกบตวอาคารโดยตรง

อยแลว ท�าใหอาคารไดรบความเสยหายจากน�าและความชนเปนจ�านวนมาก

ปจจยส�าคญทสงผลใหเกดปญหาในดานอน ๆ ตามมาคอความชน ซงนอกจากจะสงผลกระทบโดยตรงกบ

การเสอมสภาพทางกายภาพของวสด อนไดแก การบดงอ (Thomson, 1981) และการเสอมสลายของเนอวสดกอสราง

ทมลกษณะพรน ท�าใหเกดการแลกเปลยนความชนกบอากาศตลอดเวลา รวมถงการดดน�าจากดนขนมาสะสมในเนอ

วสดอาคาร (กตญชล, 2543) เปนสาเหตท�าใหเนอวสดอาคาร ผวผนงอาคารเกดการเสยหายและเสอมสภาพ ความชน

ยงเปนปจจยส�าคญทท�าใหเกดกระบวนการท�าลายโดยสงมชวต (คณะกรรมการศกษาขอมลเบองตนเพอการวางแผน

พฒนาอาคารโบราณสถานเมองนครศรธรรมราช, 2528) และความชนยงเปนตวกระตนปฏกรยาเคมตาง ๆ ใหเกดขน

ไดอยางรวดเรว เพราะน�าเปนตวท�าละลายสสารตาง ๆ ทมอยในอากาศและดนกอใหเกดเปนสารสะลายทสงผลตอการ

เสอมสภาพของโบราณสถานได (จราภรณ, 2529) ตามลกษณะแสดงในภาพท 1

¡ÒÃ»ÃÐªØÁÇÔªÒ¡ÒÃà·¤â¹âÅÂÕÍÒ¤ÒÃ´ŒÒ¹¾ÅÑ§§Ò¹áÅÐÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ ¤ÃÑé§·Õè 5 (BTAC 2018)

110

(ก) (ข)

ภาพท1แสดงความเสยหายของอาคารโดยมผลมาจากความชน;

(ก)สมวดโพธศรจนทร;(ข)สมวดโกศลมสมาวาส

จากขอมลเบองตน งานวจยนไดศกษาสภาพปญหาของการเกดความชนและพฤตกรรมของความชนในเชง

ความสมพนธของปจจยตาง ๆ ไดเนนการศกษาโดยการวดคาอณหภมพนผวอาคารและอณหภมอากาศโดยรอบ

ความชนพนผวอาคารและความชนอากาศโดยรอบของตวอาคารในขนาดทวดคาจากสถานทจรงเพอน�ามามาเปรยบ

เทยบอตราของความชนระหวางฤดกาลทมความชนมากและฤดกาลทมความชนนอย เพอวเคราะหหาความสมพนธ

ของระดบชนความชนทสงผลตอการเสอมสภาพของอาคารเพอน�าผลการวเคราะหมาหาแนวทางในการปองกนความ

เสยหายทเกดจากความชน

วตถประสงคของบทความ 1. เพอศกษาสภาพปญหาความชนในสมญวน ส�ารวจตรวจวดปรมาณความชนทเกดขนกบตวอาคาร และ

วเคราะหหาระดบชนความชนทกอใหเกดความเสยหายกบตวอาคาร

2.เพอเสนอแนวทางลดและปองกนความเสยหายทเกดจากความชนในสมญวนตวอยางโดยแบบจ�าลอง3

มต

วธการด�าเนนการวจย 1. งานวจยนศกษาสภาพปญหาทกอใหเกดการเสอมสภาพของสม หรออโบสถ ฝมอกลมชางญวนเมอง

นครพนมจากงานวจยของ(วสนต,2545)ทไดส�ารวจสมพนถนในเขตภาคอสานตอนบนในเขตจงหวดนครพนมพบ

วาสมกอผนงแบบผสมขนาดใหญ(สมญวน)และสมกอผนงแบบดงเดมขนาดเลก(สมพนบาน)โดยไดเลอกมา4อาคาร

ตวอยางดงแสดงในภาพท2และส�ารวจศกษาคนควาและเกบขอมลเฉพาะงานกอสรางสมชางญวนหรอเวยดนามกลม

สายพฒนาการทางชางญวนในจงหวดนครพนมเพราะไดมรปแบบตลอดจนพฒนาการงานชางทหลากหลายซงลวนได

เกดขนในเขตพนทนเปนหลกเชนอ.ทาอเทนอ.เมองอ.เรณนครอ.ธาตพนมอ.นาแกเปนตน(ชวลต,2555)และ

ไดเลอกอาคารสมญวนในการเกบขอมลจากต�าแหนงทตงและสภาพแวดลอม ขนาดรปทรงอาคารและรปแบบทาง

สถาปตยกรรมใกลเคยงกนและยงเปนงานกอสรางของชางกลมฝมอชาวญวนและยงสามารถทจะเลอกเกบขอมลตาม

สภาพอากาศทตองการไดในหนงวนและท�าใหสะดวกในการเกบขอมลทตองการตามต�าแหนงทตงลกษณะสมแสดง

ในภาพท2-6


111

สมวดโพธชย

บานน�าก�า

สมวดโกศลมฌมาวาส

บานกลางใหญ

สมวดพทธสมา

บานฝงแดง

สมวดพทธสมา

บานกดฉม

ภาพท 2แสดงต�าแหนงทตงของในการส�ารวจจงหวดนครพนม


112

(ก)

(ค) (ง) (จ)

(ข)

ภาพท 3แสดงภาพสมวดโกศลมฌมาวาสบานกลางใหญต�าบลบานกลางอ�าเภอเมองจงหวดนครพนม;(ก)ภาพถาย;(ข)แปลนพน;(ค)ภาพดานทศตะวนออก;(ง)ภาพดานทศใตและทศเหนอซงมลกษณใกลเคยงกน;

(จ)ภาพดานทศตะวนตก

(ก)

(ค) (ง) (จ)

(ข)

ภาพท 4แสดงภาพสมวดพทธสมาบานกดฉมต�าบลกดฉมอ�าเภอธาตพนมจงหวดนครพนม;(ก)ภาพถาย;(ข)แปลนพน;(ค)ภาพดานทศตะวนออก;(ง)ภาพดานทศใตและทศเหนอซงมลกษณใกลเคยงกน;



113

(ก)

(ค) (ง) (จ)

(ข)

ภาพท 5แสดงภาพสมวดพทธสมาบานฝงแดงต�าบลฝงแดงอ�าเภอธาตพนมจงหวดนครพนม;(ก)ภาพถาย;(ข)แปลนพน;(ค)ภาพดานทศตะวนออก;(ง)ภาพดานทศใตและทศเหนอซงมลกษณใกลเคยงกน;


(ก)

(ค) (ง) (จ)

(ข)

ภาพท 6แสดงภาพสมวดโพธชยบานน�าก�าต�าบลน�าก�าอ�าเภอธาตพนมจงหวดนครพนม;(ก)ภาพถาย;(ข)แปลนพน;(ค)ภาพดานทศตะวนออก;(ง)ภาพดานทศใตและทศเหนอซงมลกษณใกลเคยงกน;



114

2.ศกษาขอมลวรรณกรรมทฤษฎบทความวารสารงานวจยทเกยวของ

3.ตรวจสอบขอมลอาคารส�ารวจเกบขอมลลกษณะความเปนมาต�าแหนงทตงของอาคารโดยใชเครอง

มอวดพกดต�าแหนง(GlobalPositioningSystem)กลองถายภาพแบบส�ารวจขอมลแบบสมภาษณการสงเกตเกบ

ขอมลพนฐานเพอการวเคราะหดงน

ส�ารวจขอมลอาคาร ต�าแหนงทตง ความสมพนธกบเสนทางเดนของดวงอาทตย สภาพแวดลอมและบรบทของพนท

ตนไมรมเงาลกษณะของดนแหลงน�าสงปลกสรางและการออกแบบอาคารรปแบบขนาดความสงความหนาของ

ผนงและการวางทศทางคณสมบตของวดสกอสรางกรอบอาคารผนงพนหลงคางานโครงสรางหลกและงานตบแตง

สถาปตยกรรม

4.เกบขอมลดานเทคนคเงอนไขปรมาณความชนในผนงอาคารโดยแบงชวงชนในการใชเครองมอวดความชน

และอณหภม(MoistureMeter)สภาพความเสยหายทเกดจากความชนภายในและภายนอกตวอาคารโดยเลอกชวง

เวลาในการเกบขอมลเปนชวงฤดฝนกบฤดหนาวซงมอณหภมเฉลยและความชนสมพทธสงสดและต�าสดใน1ป

• อณหภมความชนภายนอกอาคารโดยก�าหนดต�าแหนงในการวดคาเปนชวงระดบชนเปน0.00ม.0.50

ม.และ1.00ม.ตามล�าดบจนถงระดบหลงผนงของตวอาคาร

• บนทกชวงเวลาวนทสภาพทองฟาคาอณหภมอากาศความชนสมพทธในขนาดทท�าการตรวจวดคา

โดยใชเครองมอDataloggerDT-171ท�าการวดคาวเคราะหและการประเมนผล

• ออกแบบเสนอแนวทางการปรบปรงเบองตนในการปองกนการเสอมสภาพทเกดขนจากความชนกบสม

หรออโบสถ โดยอาศยการใชทฤษฎทไดท�างานศกษาเพอลดความเสยหายและโปรแกรม SketchUp

Proจ�าลองภาพเพอเสนอแนวทางเบองตน

ผลการเกบขอมลวจย ผลการวเคราะหสภาพแวดลอมของสม (สมญวน) ทเลอกเปนกรณศกษาจาก 4 อาคาร พบวาจากภมศาสตร

ต�าแหนงทตง latitude : 16.91 – 17.11 ◦ N และ longitude: 104 - 104.72 ◦ E เปนภมอากาศเขตรอนชน ลกษณะ

สภาพอากาศ ไดรบอทธพลของมรสมทพดประจ�าฤดกาล มรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ซงพดมวลอากาศเยนและแหง

จากประเทศจนเขาปกคลมพนทประมาณกลางเดอนตลาคมถงประมาณเดอนกมภาพนธ ซงอยในชวงฤดหนาว และ

มรสมตะวนตกเฉยงใต พดพามวลอากาศชนจากทะเลเขาปกคลมพนทประมาณกลางเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม

ซงอยในชวงฤดฝนลกษณะภมประเทศ ทตงอาคารสวนใหญเปนทราบลมแมนน�าสลบกบทสง ทตงของชมชนและม

สาขาของแมน�าโขงไหลผานโดยรอบ ลกษณะดนเปนดนรวนปนทราย และลกลงไปเปนดนเหนยว มพชปกคลมตาม

สภาพแวดลอมของพนท

ผลการวเคราะหความชนในดน โดยการใชเครองมอเกบคาความชน Moisture Meter จากการส�ารวจพบ

วาคาความชนสมพทธในดนทมสภาพแวดลอมใกลเคยงกน ทง 4 อาคารตวอยางและ 4 ดานตามทศ ซงแบงเปน 2 ครง

ในการเกบขอมลคอ ชวงฤดฝน ณ วนท 25 ตลาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมลเวลา 16:20 – 17:40 น. และชวงฤด

หนาว ณ วนท 16 ธนวาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมลเวลา 11:10 – 16:20 น. (ฤดฝน) คอดานเหนอและดานทศใต


115

ภาพท 8แสดงคาเฉลยแบบเรยงชอนความชนสมพทธในดน(RH-%)ทง4ทศ

สวนดานทมคาเฉลยความชนสะสมนอยลงมาคอ ดานทศตะวนออก และดานทศตะวนตก สวนดานทมคา

เฉลยความชนสะสมมาก (ฤดหนาว) คอดานทศใต และดานทศตะวนออก สวนดานทมคาเฉลยความชนสะสมนอยลง

มาคอ ดานทศเหนอ และดานทศตะวนตก (ดงแสดงในภาพท 8) แตไมอาจจะสรปไดวา ดานทศไหนมคาเฉลยสะสม

มากทสดตลอดทงป เพราะเนองจากสภาพแวดลอม อาจจะมน�าขง มการปลกพชพรรณเพอประดบอาคาร มการรดน�า

ตนไมทกวน มกจกรรมกอใหเกดความเสยหายของอาคาร ปจจยนอาจจะมผลตอความชนสมพทธในดนไดดวย

ผลการวเคราะหคาเฉลยความชนสมพทธผนงของอาคาร (ภายนอก) โดยการใชเครองมอเกบคาความชน

Moisture Meter ซงแบงเปน 2 ครงในการเกบขอมลคอ ชวงฤดฝน ณ วนท 25 ตลาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมลเวลา

16:20 – 17:40 น. และชวงฤดหนาว ณ วนท 16 ธนวาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมลเวลา 11:10 – 16:20 น. ดงแสดง

ในตารางท 5.2 โดยมอณหภมเฉลยในขนาดวดคาอยท ภายใน (ฤดฝน) 33 ◦C และ (ฤดหนาว) 29.74 ◦C มสวนตาง

ของอณหภมอยท 3.26◦C สวนภายนอก (ฤดฝน) 33.71◦C และ (ฤดหนาว) 32.80◦C มสวนตางของอณหภมอยท

0.91◦C พบวามคาเฉลยความชนสมพทธสวนฐานอาคารระดบชนขอมลท 1 + 0.00 ถงระดบชนขอมลท 3 + 1.00 ม

คาสงอยในชวงฤดฝนและปรบลดลงในชวงฤดหนาวและมคาความชนสมพทธสงสดอยทระดบชนขอมลท 4 + 1.50 คา

ความชนสมพทธสงเมอในหนาฤดฝนอยท 15.01 % และลดลงเมอเขาชวงหนาหนาวคาอยท 6.56 % เนองจากบรเวณ

นเปนสวนของพนและชวงตอของผนง และปรบลดลงคงทอยในระดบชนขอมลท 5 + 2.50 ถงระดบชนขอมลท 6 +

3.50 ของอาคาร ดงแสดงในภาพท 9

จากการส�ารวจพบวาคาเฉลยความชนสมพทธผนงของอาคาร (ภายนอก) โดยใชเครองมอ Moisture meter

ในการเกบคาขอมล ซงแบงเปน 2 ครงในการเกบขอมลคอ ชวงฤดฝน ณ วนท 25 ตลาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมล

เวลา 16:20 – 17:40 น. และชวงฤดหนาว ณ วนท 16 ธนวาคม พ.ศ.2560 เรมเกบขอมลเวลา 11:10 – 16:20 น.พบ

วาดานทมคาเฉลยความชนสมพทธสะสมมากทสดดงตอไปน ภายนอกดานทศตะวนออก สมวดโกศลมฌมาวาส ม

ความชนสงทระดบ 1และ 4 ระยะท 0.00 ม.และ1.50 ม. สมวดพทธสมา บานกดฉม ทระดบ 1 ถง 4 ระยะท 0.00

ม. ถง 1.50 ม. สมวดพทธสมา บานฝงแดงและสมวดโพธชย ทระดบ 4 ระยะท 1.50 ม. ดงแสดงในภาพท 10 (ก)

ภายนอกดานทศใต สมวดโกศลมฌมาวาส มความชนสงทระดบ 1และ 4 ระยะท 0.00 ม.และ1.50 ม. สม

วดพทธสมา บานกดฉม ทระดบ 1 ถง 5 ระยะท 0.00 ม. ถง 2.00 ม. สมวดพทธสมา บานฝงแดง มความชนอยทระดบ

1 ถง 4 ในชวงฤดฝนทมความชนสง แตปรบลดลงเทากนในชวงฤดหนาว สมวดโพธชย มความชนสงทระดบ 1 และ 4

เทากนทง 2 ฤดกาล ดงแสดงในภาพท 10 (ข)


116

(ก)

(ค)

(ข)

(ง)

ภาพท 9แสดง;(ก)ภาพถายสมวดโกศลมฌมาวาสภายนอกดานทศตะวนออก;

(ข)ระดบชนขอมลความชนในผนง;(ค)คาเฉลยความชนสมพทธ(RH-%)ผนงอาคารภายนอก

และ;(ง)คาเฉลยความชนสมพทธ(RH-%)ผนงอาคารภายใน

ภายนอกดานทศตะวนตกสมวดโกศลมฌมาวาสมความชนสงทระดบ2ถง4และปรบลดลงในชวงฤดหนาว

แตยงมความสงอยทระดบ3สมวดพทธสมาบานกดฉมมความชนสงทระดบ1ถง4และปรบลดลงในชวงฤดหนาว

สมวดพทธสมาบานฝงแดงมความชนสงทระดบ1ถง2และปรบลดลงเทากนในชวงฤดหนาวสมวดโพธชยมความชน

สงทระดบ1ถง4และมความชนเทากนทง2ฤดกาลดงแสดงภาพท10(ค)

ภายนอกดานทศเหนอสมวดโกศลมฌมาวาสมความชนสงทระดบ1ถง3และขนสงมากทระดบ4และ

ชวงฤดหนาวจะมความชนสงทระดบ2และ3สมวดพทธสมาบานกดฉมจะมความชนสงทระดบ1-2และ4–5

ปรบลดลงในระดบทเทากนในฤดหนาวสมวดพทธสมาบานฝงแดงมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ1–3และปรบ

ลดลงในชวงฤดหนาวทระดบเดยวกนสมวดโพธชยมความชนสงในฤดฝนทระดบ1–4และชวงฤดหนาวมความชน

สงทระดบ4–5ดงแสดงในภาพท10(ง)

จากการส�ารวจพบวาคาเฉลยความชนสมพทธผนงของอาคาร(ภายใน)โดยใชเครองมอMoisturemeter

ในการเกบคาขอมลซงแบงเปน2ครงในการเกบขอมลคอชวงฤดฝนณวนท25ตลาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมล

เวลา16:20–17:40น.และชวงฤดหนาวณวนท16ธนวาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมลเวลา11:10–16:20น.พบ

วาดานทมคาเฉลยความชนสมพทธสะสมมากทสดดงตอไปน ภายใน ดานทศตะวนออก สมวดโกศลมฌมาวาส ม

ความชนสงในชวงฤดฝน


117

(ก)

(ค)

(ข)

(ง)

ภาพท 10 แสดงคาเฉลยความชนสมพทธ (RH-% ) จากตวอยาง 4 อาคารภายนอก ;(ก) ดานทศตะวนออก ;(ข)

ดานทศใต ;(ค) ดานทศตะวนตก และ ;(ง) ดานทศเหนอ

(ก)

(ค)

(ข)

(ง)

ภาพท 11 แสดงคาเฉลยความชนสมพทธ (RH-% ) จากตวอยาง 4 อาคาร ภายใน ;(ก) ดานทศตะวนออก ;

(ข) ดานทศใต;(ค) ดานทศตะวนตก และ ;(ง) ดานทศเหนอ


118

ทระดบ4และปรบลดลงในชวงฤดหนาวแตไมมากสมวดพทธสมาบานกดฉมและสมวดพทธสมาบาน

ฝงแดงมความชนในชวง2ฤดกาลทไมสงมากและสมวดโพธชยมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ4และชวงฤด

หนาวมความชนสงทระดบ4-5ดงแสดงในภาพท11(ก)

ภายในดานทศใตสมวดโกศลมฌมาวาสมความชนสงในชวงฤดฝนและฤดหนาวทระดบ4สมวดพทธสมา

บานกดฉมและสมวดพทธสมาบานฝงแดงมความชนในชวง2ฤดกาลทไมสงมากและสมวดโพธชยมความชนสง

ในชวงฤดฝนทระดบ4และชวงฤดหนาวมความชนไมสงมากดงแสดงในภาพท11(ข)

ภายในดานทศตะวนตกสมวดโกศลมฌมาวาสและวดพทธสมาบานกดฉมมความชนสงไมมากเปนระดบ4–5ทง

2ชวงฤดกาลสมวดพทธสมาบานฝงแดงมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ4และปรบลดลงในชวงฤดหนาวสมวด

โพธชยมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ4–5และชวงฤดหนาวมความชนไมสงมากปรบลดลงดงแสดงในภาพท

11(ค)

ภายในดานทศเหนอสมวดโกศลมฌมาวาสมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ4และปรบลดลงเปนระดบ

ทเทากนในฤดหนาวสมวดพทธสมาบานกดฉมและสมวดพทธสมาบานฝงแดงมความชนในชวง2ฤดกาลทไมสง

มากและสมวดโพธชยมความชนสงในชวงฤดฝนทระดบ4และชวงฤดหนาวมความชนสงทระดบ4-5ดงแสดงใน

ภาพท11(ง)

จากการส�ารวจพบวาคาเฉลยความชนสมพทธผนงของอาคารโดยใชเครองมอMoistureMeterในการเกบ

คาขอมลซงแบงเปน2ครงในการเกบขอมลคอชวงฤดฝนณวนท25ตลาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมลเวลา16.20

–17.40น.และชวงฤดหนาวณวนท16ธนวาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมลเวลา11.10–16.20น.พบวาดานทม

คาเฉลยความชนสมพทธสะสมมากทสดคอภายนอกฤดฝนจะเปนดานทศใตดานทศเหนอดานทศตะวนตกและดาน

ทศตะวนออกตามล�าดบสวนฤดหนาวจะเปนดานเหนอดานทศตะวนตกดานตะวนออกและดานทศใตตามล�าดบ

และภายในฤดฝนจะเปนดานตะวนออกดานทศใตดานทศเหนอและดานทศตะวนตกตามล�าดบสวนฤดหนาวจะ

เปนดานทศตะวนออกดานทศตะวนตกดานทศเหนอและดานทศใตตามล�าดบดงแสดงในภาพท12

(ก) (ข)

ภาพท 12 แสดงคาเฉลยความชนสมพทธ (RH-% ) ; (ก) ภายนอก ; (ข) ภายใน


119

สรปผลการวจย จากการศกษาพบวาคาเฉลยความชนสมพทธผนงของอาคาร(ภายในและภายนอก)โดยใชเครองมอMois-

tureMeterในการเกบคาขอมลซงแบงเปน2ครงในการเกบขอมลคอชวงฤดฝนณวนท25ตลาคมพ.ศ.2560

เรมเกบขอมลเวลา16:20–17:40น.และชวงฤดหนาวณวนท16ธนวาคมพ.ศ.2560เรมเกบขอมลเวลา11:10

–16:20น.พบวาผลความชนทง4อาคารตวอยางซง2ฤดกาลภายนอกอาคารซงเรมมคาความชนสงถงสงสดอยท

ระดบ0.00-1.50ม.(ขนอยกบขนาดความสงของฐานอาคาร)ซงเปนสวนฐานอาคารมความชนสงทสดและพบการ

เสอมสภาพของวสดเปนรพรนเหนถงชนของโครงสรางคอกออฐถอปนบางจดพบความชนท�าใหวสดฉาบผวรดออก

ไดอยางชดเจนสวนภายในซงเปนรอยเชอมระหวางฐานกบผนงอาคารระดบท1.50ม.(ขนอยกบขนาดความสงของ

ระดบพนอาคาร) มเหตและปจจยมาจากชนดของวสดกอสรางของการปพน ซงในสวนดานทตดกบพระประธานไมม

การท�าชองเปดเพอระบายอากาศพบความชนสะสมมากทสดและดานทมความเสยหายมากทสดทศทางของอาคาร

ทท�าใหเกดปญหาความชนสะสมในสม(สมญวน)ของทง4อาคารตวอยางมเหตและปจจยใกลเคยงกนคอดานทศ

ตะวนออกสามารถโดนแสงแดดสองและน�าฝนไดโดยตรงเนองจากเปนดานทมจวสงไมมมขหนาอาคารยนมารบบาง

อาคารมการปลกไมประดบและมการตอเตมดดแปลงดานทศใตมแสงแดดสองตลอดทงวนและน�าฝนเนองจากชายคา

ยนไมยาวคลมไมถงฐานท�าใหผนงดานนมการถายเทความชนและรงสความรอนอยตลอดทงวนมการเสอมสภาพของ

วสดอยางลวดเรวโดยมผววสดและสททาบนผนงหลดลอกออกมาไดงายดานทศตะวนตกซงบรเวณหลงอาคารทมจว

สงไมมชองประตหนาตางและยงเปนดานทสามารถโดนแสงแดดและน�าฝนไดโดยตรงบางอาคารมการปลกไมประดบ

ไวดวยและดานทศเหนอเปนดานทโดนแสงแดดสองนอยกวาทกดานเกดรมเงากบอาคารบางอาคารมธาตหรอเจดย

อดตเจาอาวาสเกดรมเงาจงเปนสาเหตใหมความชนสะสมมากเกดตะไครน�าเกาะตามผนงกอใหเกดการเสอมสภาพ

ของวสดโดยมผววสดและสททาบนผนงหลดลอกออกมาไดตอนเมออากาศแหงหรอความชนสมพทธในอากาศนอย

ขอเสนอแนะแนวทางลดและปองกนความชนเบองตน เสนอแนวทางในการปองกนความเสยหายทเกดจากความชนโดยใชทฤษฎการควบคมความชนใตดนและ

การท�าบรเวณฐานอาคารใหแหง(DryingSystem)โดยการการเจาะชองระหวางฐานกบพนดนกวางและลกประมาณ

30–50เซนตเมตรเพอระบายความชนใตดนและโรยหนกรวดแมน�าทสามารถหาไดในทองถนและอยาใหมน�าขด

และพมไมอยใกลกบฐานอาคารและการบ�ารงรกษาสวนของหลงคาอยาใหมสวนไหนของโครงสรางช�ารด เพอไมให

น�าฝนเปนตวท�าความเสยหายกบตวอาคารดงแสดงในภาพท13สวนสงทคนในชมชนสามารถท�าไดเพอการลดและ

ปองกนความชนในสมอสานโดยฝมอกอสรางของชางชาวเวยดนามใหคนในชมชนเหนคณคาของอาคารคณคาในความ

จดจ�าปลกฝงใหคนรนหลงเหนคณคาสถานทชวยกนรกษาและหวงแหนถาสงนอยในใจของคนในพนทแลวเรองการ

อนรกษอาคารกเปนเรองงายเชน1)การบ�ารงรกษาไมใหมน�าขงบรเวณรอบฐานอาคาร2)ก�าจดวชพชทตนไมเกด

บรเวณอาคาร3)ซอมบ�ารงหลงคาอาคารไมใหมรอชวซม4)ชวยดบรเวณฐานอาคารถามความชนสะสมรบแจงทาง

กรมศลปากรเพอท�าการบรณะอาคารโดยวธทถกตอง


120

ภาพท 13แสดงจ�าลอง3มตแนวทางการลดและปองกนความชนในสมญวนตวอยาง

(สมวดโกศลมฌมาวาสบานกลางต�าบลบานกลางอ�าเภอเมองจงหวดนครพนม)

เอกสารอางองกตญชล เวชวมล. (2543). อทธพลของความชนและแสงแดดตอการสอสภาพของงานจตรกรรมฝาผนงในวด.

วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสภาวะแวดลอม บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กรมอตนยมวทยา.(2558).สถตกรมอตนยมวทยา ป 2558.กรงเทพฯ:กรมอตนยมวทยา.

คณะกรรมการการศกษาขอมลเบองตนเพอการวางแผนพฒนาอาคารโบราณสถานเมองนครศรธรรมราช.(2528).การ

ศกษาสาเหตการเสอมโทรมของแหลงโบราณสถานโครงการขดแตงบรณะโบราณสถานสชล.เอกสารทาง

วชาการ2/2528.กรงเทพฯ:กรมศลปากร.

จราภรณอรณยะนาค.(2529).การเสอมสภาพของโบราณสถานในอทยานประวตศาสตรศรเทพ.กรงเทพฯ:โครงการ

อทยานประวตศาสตรศรเทพกรมศลปากร.

ชวลตอธปตยกล.(2555).รปแบบสมญวนในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอกบพฒนาการทางงานชาง.

กรงเทพฯ:มหาวทยาลยศลปากร.

สนตเลกสขม.(2550).ความสมพนธจน-ไทย โยงใยในลวดลายประดบ.กรงเทพฯ:เมองโบราณ.

สรนพนจ.(2556).ความสมพนธระหวางปรมาณความชนและการเสอมสภาพของผนงอาคารโบราณกรณศกษาพระ

อโบสถ วดนเวศธรรมประวต จงหวดพระนครศรอยธยา. วารสารวชาการ คณะสถาปตยกรรมศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย,(64),201-216.

วสนตยอดอม.(2545).สมพนถนในเขตภาคอสานตอนบน.วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา

ประวตศาสตรสถาปตยกรรมบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร.

สารานกรมไทย ภาคอสาน.(2542).คนเมอ7ธนวาคม2560,จากhttp://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/

book.php?book=18&chap=1&page=t18-1-infodetail03.html

Thomson,G.(1981).The museum environment.London:Butterworths.

Documents

ความชื้นในสิมญวน จังหวัดนครพนม Moisture in vietnamese ...– 16:20 น. พบว่าผลความชื้นทั้ง4