สถานการณ โรคไตเรอรง

ประเทศไทย ก าหนดให วนท 6 กมภาพนธ 2557

“ โรคไต: เสยงทกวย เปนไดทกคน”

ขอมลจากสมาคมโรคไตแหงประเทศไทย ปจจบนมคนไทยปวยเปนโรคไตเรอรงประมาณ 7 ลานคน

สาเหต เนองจากคนไทยรบเกลอมากเกนไป

สถานการณ ผปวย CKD ทรบบรการใน รพ.หนองคายป จ านวน/

คนในเขต นอกเขต

เบาหวาน ครง คน ครง คน

2553 4,841 14,951 3,842 2,598 999

2554 6,227 25,609 5,082 3,426 1,145

2555 6,570 27,559 5493 3,331 1,077

ความดน2553 5,867 16,143 4,860 2,675 1,007

2554 7,724 28,719 6,599 3,378 1,125

2555 8,191 29,926 7,095 3,188 1,096

สาเหต• คนสวนใหญไมทราบวาตนเองเปนโรคไต

• จากการบรโภคเกลอมากเกนไป

• ขาดการรกษาและการดแลตนเองไมด

• การไดรบยามากเกนไป เชน กนยาแกปวดมากเกนไป

ใครบางทเปนกลมเสยงตอโรคไตเรอรง

• ผ ปวยเบาหวาน

• ผ ปวยความดนโลหตสง

• โรค SLE

• นว

• ไดรบยามากเกนไป

• อายมากขน

• กนเคม มาก เกนไป

ไตไตคออะไร

• ไตเปนอวยวะทส าคญของรางกายในการ

ขบของเสย / ควบคมปรมาณสารน าและ

เกลอแรในรางกายใหสมดล

• รปรางคลายเมลดถวเทาก าปน มอย 2 อนถาไตขางใดขางหนงเสยไตอกขางสามารถท า

หนาทแทนได เมอไตเสยหนาททง 2 ขาง คอไมสามารถกรองของเสย

• ไตวายกจะเกดอาการซงเกดจากการคงของ

เสย / การคงของน าและเกลอแร และการ

เสยสมดลของฮอรโมนของรางกาย

ไต มหนาทอะไร

1. ขบของเสยทเกดจากการเผาผลาญ

สารอาหารตางๆของรางกายรวมทงสารพษ

ตางๆทรางกาย ไดรบออกมาเปนปสสาวะ

2. ขบน าสวนเกนออกจาการางกาย

3. ควบคมดลยของน าและเกลอแรทส าคญของรางกายใหอยในภาวะปกตเสมอ

4. ชวยสรางฮอรโมนทมผลตอการสรางเมดเลอดแดง

5. ชวยสราง วตามนด

ไตวายเรอรง เกดจากอะไร

• โรคไตวายเรอรงประมาณ 2 ใน 3 จะเกดโรคไตทเกดจากโรคเบาหวาน และโรคไตทเกดจากความดนโลหตสง

• สาเหตอนคอ เกดจากกรวยไตอกเสบเรอรง เกดจากหลอดเลอดทไปเลยงไตตบตน

• ทางเดนปสสาวะอดตน เชน นว

• จากโรค SLE • จากยาบางชนด

อาการไตวาย

• มอาการซด • บวม หอบเหนอยงาย• ความดนโลหตสง• อาการคนตามตว• เบออาหาร น าหนกลด ออนเพลย คลนไส อาเจยน

เป าหมาย ล นวทางป องกนโรคไตจากเบาหวาน

ไตปกต

ไตเรมเสอม

ไตเสอม

เกณฑการควบคม เบาหวาน/ความดนโลหตสงเพอช ลอภาว ทรกซอนทางไต

ล าดบ รายการ เปาหมาย1 ระดบน าตาลในเลอด(FBS) 80-130 มก.ตอ ดล.

2 ระดบน าตาลในเลอดสะสมเฉลย(HbA1C) นอยกวา 7

3 ระดบไขมนตวราย(LDL) นอยกวา 100 มก.ตอ ดล.

4 ระดบความดนโลหต นอยกวาหรอเทากบ130/80 มม.ตอ ปรอท

5 เสนรอบเอว หญง , ชาย นอยกวา 80 ซม., 90 ซม.

6 ออกก าลงกาย อยางนอย 30 นาท ทกวน

7 สบบหร งดสบบหร

8 โรคปรทนต เหงอกอกเสบ แปรงฟนวนละ 2 ครง

คนขอมลผปวยไตวายใหกบชมชน

ตรวจคดกรองภาว ทรกซอนผปวย DM+HT เพอทราบสถานการณ

การแบงระยะของโรคไตเรอรง

จะแบงตามระดบของ GFR ทลดลง

ระยะ ค าจ าจดความ GFR

1 ไตผดปกต และ GFR ปกต หรอเพมขน

≥ 90

2 ไตผดปกต และ GFR ลดลงเลกนอย

60-89

3 GFR ลดลงปานกลาง 30-59

4 GFR ลดลงมาก 15-29

5 ไตวายระยะสดทาย <15 หรอไดรบการบ าบดทดแทนไต

ไตเรมผดปกต หรอปกตหนวยการกรองของไตท างานรอยละ 90-100

หมายถงมเงนอย 90-100 บาท

ไตเรมเสอม หนวยการกรองของไตท างานรอยละ 60-89

หมายถงมเงนอย 60-89 บาท

ไตเสอม หนวยการกรองของไตท างานรอยละ 30-59

หมายถงมเงนอย 30-59 บาท

ไตเรมวาย หนวยการกรองของไตท างานรอยละ 15-29

หมายถงมเงนอย 15-29 บาท

ไตวาย หนวยการกรองของไตท างานรอยละ 0-14

หมายถงมเงนอย 0-14 บาท

สถานการณไตเรอรง จากโรคเบาหวาน ล โรคความดนโลหตสง ชมชนบอหน

ล าดบ ความหมาย0 ไตปกต = 23 คน มเงนมากกวา 100 บาท

1 ไตเรมผดปกตหรอปกต หมายถง ไตกท างานไดปกต มเงนอย 90-100 บาท = 24 คน

2 ไตเรมเสอม หมายถงผ ปวยมเงน 60-89 บาท = 90 คน

3 ไตเสอม หมายถง ผ ปวยมเงน 30-59 บาท = 30 คน

4 ไตเรมวาย หมายถง ผ ปวยมเงน 15-29 บาท = 4 คน

5 ไตวาย หมายถง ผ ปวยมเงน 0-14 และ ไดรบการทดแทนทางไตลางไตทางหนาทอง ฟอกเลอด ผาตดเปลยนไต = 5 คน

จดคายชะลอภาวะโรคไตเรอรง ในชมชน

การปองกนเพอชะลอภาวะไตเรอรง

อาหาร ส าหรบผ ปวยโรคไตมความส าคญเนองจากไตไมสามารถขบของเสยออก จากรางกาย การควบคมอาหารทถกตองมผลท าใหเกดโรคแทรกซอนนอยลง ชะลอการเสอมของไต อาหารทควรใหความสนใจเปนพเศษไดแก • โปรตนต า ไดแก ไขขาว ปลา • แปงหรอคารโบไฮเดรต ไดแกขาว กวยเตยว วนเสน บะหม เผอก มน ขนมจน• ไขมน หลกเลยงไขมนจากสตวเชน มนหม มนไก มนเปด ใหใชน ามนถว

เหลองแทน หลกเลยงอาหารหรอขนมทใสกะท• เกลอแร ผ ปวยไตวายใหลดอาหารเคม เพราะจะท าใหความดนโลหตสง บวม น าทวมปอด ตวอยางอาหารทมเกลอมากควรหลกเลยง

การออกก าลงกายในผปวยทมภาว ทรกซอนทางไต

• เพมกจกรรมทางกาย เชน เดน จกง ล าไมพอง ยางยด(ชวยกลามเนอแขงแรง)

• ควรออกก าลงกายอยางเหมาะสม อยางนอย 3 วน/สปดาห ครงละอยางนอย 20 นาท

• หลกเลยงการออกก าลงกายในชวงทการควบคมระดบน าตาลไดไมด

กนยาตามแผนการ

รกษาของแพทย

ตรวจสขภาพชองปาก

ทก 6 เดอน

Data Center

ผลจากการพฒนารปแบบการดแลผ ปวย

ภาวะไตเรอรง จาก DM &HT ในชมชน บอหน

ล าดบ ความหมาย0 ไตปกต = 173 คน มเงนมากกวา 100 บาท

1 ไตเรมผดปกตหรอปกต หมายถง ไตกท างานไดปกต มเงนอย 90-100 บาท = 14 คน

2 ไตเรมเสอม หมายถงผ ปวยมเงน 60-89 บาท = 40 คน

3 ไตเสอม หมายถง ผ ปวยมเงน 30-59 บาท = 31 คน

4 ไตเรมวาย หมายถง ผ ปวยมเงน 15-29 บาท = 2 คน

5 ไตวาย หมายถง ผ ปวยมเงน 0-14 และ ไดรบการทดแทนทางไตลางไตทางหนาทอง ฟอกเลอด ผาตดเปลยนไต = 1คน

30

ตวแบบทไมดเรยนรจากตวแบบทด

จดบรการเชอมโยงชมชนจดในคลนก DM/HTในชมชน

การใหขอมลประกอบการตดสนใจ เปลยนแปลง

พฤตกรรม

โอ เพอนเราไมเหนกนนาน

ผ ปวยไตวายมาก เตยงเตม พวกดฉนกจดเตยงเสรมให ขอใหมพนทวางจะ

สภาพหนวยไตเทยม รพ.นค

นอกจากททานเหน ยงมผ ปวยไตวายทลางไตทางหนาทอง แตผ ปวยกลมน อยทบานนะคะ

จตอาสา

นคอถงน ายาลางไตทางหนาทอง ดฉนจะขอสาธตคะ เผอทานจะมโอกาสไดใช เรยนรเอาไว

ทานไหนคดวา จะมโอกาสไดใช เรยนเชญฝกทกษะการลางไตทางหนาทอง ทหองนนนะ เชญคะ

ทานประธานวาไง จะไปตอ หรอวาจะกลบมาดแลตนเอง

สนใจเปนอยางมาก

หมอไมตองพดเลย พวกฉนคยกนแลว เอา 100 บาท

พระพทธเจาทรงตรสไว นกปราชญหยงรดวยตนเอง รวมถง

ตวทานดวย

การด ลเรองอาหาร ออกก าลงกาย ล ยา

45

มระบบสารโดยการใช Line