การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

ปรญญานพนธ ของ

ธนวรรณ อสโร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

สงหาคม 2554

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

ปรญญานพนธ ของ

ธนวรรณ อสโร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

สงหาคม 2554 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

บทคดยอ ของ

ธนวรรณ อสโร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

สงหาคม 2554

ธนวรรณ อสโร. (2554). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนร แบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E). ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร, อาจารย ดร.ราชนย บญธมา. การศกษาครงนมจดมงหมายส าคญเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ประชากรเปาหมายเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา ต าบลทาคา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 40 คน กลมทดลองท 1 ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ จ านวน 20 คน และกลมทดลองท 2 ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) จ านวน 20 คน ระยะเวลาทใชในการทดลองกลมละ 18 คาบ ด าเนนการทดลองตามแบบแผนการวจย Nonrandomized Control Group Pretest-Posttest Design เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคาประสทธภาพ E1/E2 = 81.85/83.80 แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มคาประสทธภาพ E1/E2 = 82.65/84.65 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร มคาความเชอมน 0.87 และแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ มคาความเชอมน 0.81 วเคราะหขอมลโดยใชสถต t-test dependent samples และ t-test independent samples ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score) ผลการวเคราะหพบวา 1. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต 2. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3. นกเรยนทโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทาง การเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

4. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต 5. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 6. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

A STUDY OF MATHAYOMSUKSA II STUDENTS LEARNING ACHIEVEMENT IN HISTORY AND ABILITY IN CRITICAL THINKING BETWEEN THE STUDENTS TAUGHT BY THE

INTEGRATED APPROACH AND THE INQUIRY METHOD (7E)

BY THANAWAN ITSARO

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education Degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University August 2011

Thanawan Itsaro. (2011). A Study of Mathayomsuksa II students learning Achievement in History and Ability in Critical Thinking between the students taught by the Integrated Approach and the Inquiry Method (7E). Master thesis, M.Ed. (Secondary Education). Bangkok: Graduate School, Srlnakharinwirot Unlversity. Advisor Committee: Assoc.Prof. Dr. Chutima Watanakhiri, Dr. Rachan Boonthima. The purpose of research was studying of Mathayomsuksa II students learning achievement in History and ability in critical thinking between the students taught by the integrated approach and the inquiry method. The sampies used in this research were 40 of Mattayomsuksa II students of Tepsuwanchanwittaya School, Samut Songkhram Province, studied in the frist semester of the 2554 academic year. They were using purposive sampling, divided in the experimental groups of 20 students. Group 1 was through by the integrated approach and group 2 was through by the inquiry method. Total duration of each group was 18 period. The Nonrandomized Control Group Pretest-Posttest Design was used in this research. The instruments used in this study were lesson plan for the integrated approach test with efficiency E1/E2 = 81.85/83.80, Lesson Plan for the inquiry Method test with efficiency E1/E2 = 82.65/84.65, Achievement test in History test with reliability of 0.87 and A Test of the Ability in critical thinking test with reliability of 0.81. The data were analyzed by t-test dependent samples and t-test independent samples Difference Score. The results of this study indicated that; 1. The achievement in History of students taught by the integrated approach and the inquiry method were significantly difference. 2. The students taught by the integrated approach. Achievement in History is higher than the previous studied were significantly difference at the .01. 3. The students taught by the inquiry method. Achievement in History is higher than the previous studied were significantly difference at the .01. 4. The students taught by the integrated approach and the inquiry method. The difference ability in critical thinking were significantly difference.

5. The students taught by the integrated approach. The ability in critical thinking is higher than the previous studied were significantly difference at the .01. 6. The students taught by the inquiry method. The ability in critical thinking is higher than the previous studied were significantly difference at the .01.

ปรญญานพนธ เรอง

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

ของ ธนวรรณ อสโร

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

……………………………………..…………….คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล) วนท เดอน สงหาคม พ.ศ. 2554

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ................................................ประธาน ........................................................ ประธาน (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) (รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด) ...............................................กรรมการ ........................................................ กรรมการ (อาจารย ดร.ราชนย บญธมา) (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) .........................................................กรรมการ (อาจารย ดร.ราชนย บญธมา)

.........................................................กรรมการ (อาจารย ดร.สนอง ทองปาน)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนส าเรจสมบรณไดดวยความกรณาอยางดยงจากรองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ และอาจารย ดร.ราชนย บญธมา กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทใหค าปรกษาในการศกษาคนควา ตลอดจนใหค าแนะน าในการแกไขขอบกพรองตางๆ เปนอยางดยง และขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด ผชวยศาสตราจารยสนธยา ศรบางพล อาจารย ดร.สนอง ทองปาน และผชวยศาสตราจารย กตตคณ รงเรอง ทใหขอเสนอแนะเพมเตม อนเปนประโยชนตอการท าปรญญานพนธใหมความสมบรณยงขน ผวจยขอขอบพระคณไว ณ โอกาสนดวย ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย วนเพญ วรรณโกมล ผชวยศาสตราจารย ดร.ดเรก สขสนย ผชวยศาสตราจารย สาวตร พสณพงศ อาจารย ดร.รนดา เชยชม ผอ านวยการ ชวทย เขงคม อาจารยปยนาถ องควาณชกล อาจารยอรพณ พฒนพล อาจารยสรมา กลนกหลาบ อาจารยพรนภา สมาเอม และอาจารยสมภพ ทองคงหาญ ทใหความกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย ตลอดจนใหค าแนะน าในการสรางและแกไขเครองมอในการวจย ขอขอบคณ ทานผอ านวยการ มตตกา ฤทธประภา และคณะครโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยาทกทานทใหความชวยเหลอในเรองการท างานและสนบสนนใหผวจยท าการศกษาคนควาจนส าเรจ ขอขอบคณ มตรสหายทกคนทใหค าปรกษา ขอเสนอแนะตางๆ และใหก าลงใจดวยดมาโดยตลอด และขอบใจนกเรยนทกคนทใหความรวมมอเปนอยางด ประโยชนและคณคาทเกดจากปรญญานพนธเลมน ผวจยขอมอบความดทงหมดเพอตอบแทนพระคณ คณพอสนนและคณแมสวรรณ ทใหก าลงใจและแนวทางในการด าเนนชวต และขอมอบแด คร อาจารย และผมพระคณทกทาน ทกรณาอบรมสงสอนดวยความรกและเมตตาตลอดมา

ธนวรรณ อสโร

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า.............................................................................................................. 1

ภมหลง........................................................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย............................................................................ 3 ความส าคญของการวจย............................................................................... 4 ขอบเขตของการวจย...................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ.......................................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................ 7 สมมตฐานของการวจย.................................................................................. 8

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ...................................................................... 9

เอกสารทเกยวของกบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม... 9 เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรวชาประวตศาสตร................................. 13 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ................... 22 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน 48 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร.... 65 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ.. 78

3 วธด าเนนการวจย........…................................................................................ 103

การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง............................................................ 103 การสรางเครองมอทใชในการวจย................................................................... 104 การเกบรวบรวมขอมล................................................................................... 111 การจดกระท าและการวเคราะหขอมล............................................................. 111

4 ผลการวเคราะหขอมล.................................................................................... 117

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล.............................................................. 117 การเสนอผลการวเคราะหขอมล...................................................................... 117

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ...............….......................................... 122

ความมงหมายของการวจย............................................................................ 122 สมมตฐานของการวจย.................................................................................. 122 วธด าเนนการวจย.......................................................................................... 123 สรปผลการศกษาคนควา............................................................................... 125 อภปรายผลการวจย...................................................................................... 126 ขอสงเกต................….................................................................................. 133 ขอเสนอแนะ……................................…...................................................... 133

บรรณานกรม....................................................…..................................................... 135

ภาคผนวก.................................................................................................................. 150 ภาคผนวก ก........................................................................................................ 151 ภาคผนวก ข........................................................................................................ 153 ภาคผนวก ค........................................................................................................ 160 ภาคผนวก ง......................................................................................................... 167 ภาคผนวก จ........................................................................................................ 178 ภาคผนวก ฉ........................................................................................................ 196

ประวตยอผวจย......................................................................................................... 226

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 เปรยบเทยบรปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทง 4 แบบ................. 55 2 เปรยบเทยบกระบวนการทางปญญาทใชค าศพทเดมและค าศพทใหม................... 68 3 กระบวนการคดอยางมวจารณญาณของมลวลย สมศกด.................................... 86 4 ลกษณะของผมความคดอยางมวจารณญาณ..................................................... 97 5 แบบแผนการทดลอง......................................................................................... 104 6 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1

และกลมทดลองท 2......................................................................................

118 7 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1

หลงเรยนสงกวากอนเรยน..............................................................................

119 8 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของกลมทดลองท 2

หลงเรยนสงกวากอนเรยน..........................................................….................

119 9 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลอง

ท 1 และกลมทดลองท 2...............................................................................

120 10 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1

หลงเรยนสงกวากอนเรยน..............................................................................

121 11 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2

หลงเรยนสงกวากอนเรยน..............................................................................

121 12 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ.....................................................................................

154 13 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)……..................................................

155 14 ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ 156 15 ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขน (7E) ....................................................................................

158 16 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร จ านวน 40 ขอ....................................

161 17 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวด

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ จ านวน 40 ขอ............................

163

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 18 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก ( r ) ของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร...................................................

165 19 ผลการวเคราะหคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการ

คดอยางมวจารณญาณ.................................................................................

166 20 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน ของ

กลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ..................................

168 21 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน ของ

กลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน..............

169 22 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ............................

170 23 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน........

171

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 ขนตอนรปแบบการฝกขนพนฐาน....................................................................... 41

2 การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E) ..................................... 51 3 เปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบ 5E เปน 7E ของไอนเซนคราฟต (Eisenkraft)… 53 4 รปแบบการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของเอนนส................................... 96

1

บทท 1 บทน า

ภมหลง ในปจจบนโลกมการพฒนาเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและซบซอน การพฒนาประเทศใหมความเจรญ กาวหนาและเปนไปอยางมประสทธภาพทามกลางกระแสโลกาภวตนนน ขนอยกบคณภาพของคนในชาตเปนส าคญ ดงนน ทศทางการพฒนาประเทศในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) จงก าหนดขนบนพนฐานการเสรมสรางทนของประเทศ โดยเนนคนเปนศนยกลางการพฒนา เนองจากคนเปนทงเปาหมายสดทายทจะไดรบผลประโยชนและผลกระทบจากการพฒนา ขณะเดยวกนเปนผขบเคลอนการพฒนาเพอไปสเปาประสงคทตองการ จงจ าเปนตองพฒนาคณภาพคนในทกมตอยางสมดล ทงจตใจ รางกาย ความร และทกษะความสามารถ เพอใหเพยบพรอมทงดานคณธรรมและความร จะน าไปสการคดวเคราะหอยางมเหตผล รอบคอบ และระมดระวง ท าใหรเทาทนการเปลยนแปลง น าไปสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2550: 47) การศกษาเปนเครองมอส าคญของสงคมในการพฒนามนษยในทกๆ ดาน ทงดานรางกาย จตใจ และสตปญญา เพอชวยใหเปนพลเมองด มคณภาพ สามารถใชความรและสตปญญาของตนใหเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ ดงนน การศกษาตองสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ ผลกระทบของการเปลยนแปลงตอปจเจกบคคลและครอบครว มมาก จะเหนไดจากความตองการการศกษาทเพมมากขน รฐจ าเปนตองพฒนาการศกษาของคนในชาตใหกาวหนาทนตอการเปลยนแปลงของโลก และมการประเมนประสทธภาพของระบบการศกษาเปนระยะ เพอตดตามความกาวหนา (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2550: ก) จากผลการประเมนสมรรถนะการศกษาไทยเปรยบเทยบกบนานาประเทศของ International Institute for Management Development : IMD พบวา ในป 2552 ประเทศไทยอยในอนดบท 26 จาก 57 ประเทศ เมอเทยบกบประเทศในภมภาคเอเชย พบวา ประเทศไทยอยในอนดบท 7 จาก 11 ประเทศ เมอวเคราะหประเดนปญหาดานคณภาพการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน พบวา สมฤทธผลทางการเรยนอยในเกณฑต า โดยพจารณาจากผลคะแนนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (O-net) คะแนนเฉลย 4 ป คอ ป พ.ศ. 2549-2552 มคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 ในวชาหลก ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาองกฤษ ภาษาไทย และสงคมศกษา อกทงผ เรยนยงขาดคณลกษณะอนพงประสงค โดยเฉพาะดานการคด วเคราะห ใฝรใฝเรยน ทงคณลกษณะในดานความร ความสามารถในการคดอยางเปนระบบ ความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร ทกษะใน

2

การแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2551: 14-20; 2552: ค-ง; 2552?) อกทง จากรายงานการสงเคราะหผลการประเมนคณภาพและมาตรฐานทางการศกษาระดบการศกษาขนพนฐานของประเทศในภาพรวม (ปงบประมาณ พ.ศ. 2549-2550) พบวา ดานผ เรยนมผลสมฤทธทางการเรยนอยในเกณฑต า ขาดทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห และขาดทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง ดานคร ขาดการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ และดานผบรหาร จะตองพฒนาในเรองงานวชาการใหมากยงขน โดยเนนเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2552: 11) จากประเดนปญหาดงกลาว จงเกดการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561) โดยก าหนดเปาหมายยทธศาสตร 4 ดาน คอ ดานท 1 คนไทยและการศกษาไทยมคณภาพและไดมาตรฐานระดบสากล ดานท 2 คนไทยใฝร : สามารถเรยนรไดดวยตนเอง รกการอาน และแสวงหาความรอยางตอเนอง ดานท 3 คนไทยใฝด : มคณธรรมพนฐาน มจตส านกและคานยมทพงประสงค เหนแกประโยชนสวนรวม มจตสาธารณะ มวฒนธรรมประชาธปไตย และดานท 4 คนไทยคดเปน ท าเปน แกปญหาได : มทกษะในการคดและปฏบต มความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมสรางสรรค มความสามารถในการสอสาร (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2552?) ดงนน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จงเปนหลกสตรทเนนมาตรฐานการเรยนร มงพฒนาผ เรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะส าคญ เพอพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทด สามารถอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก และมขดความสามารถในการแขงขนในเวทโลก (กระทรวงศกษาธการ. 2551ก: 1-5) การพฒนาความสามารถทางการคดนน ควรเนนการพฒนากระบวนการคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) เพราะเปนกระบวนการทส าคญและจ าเปนส าหรบผ เรยนทกระดบ เนองจากการคดอยางมวจารณญาณมเปาหมายเพอใหไดความคดทผานการพจารณาถงขอมล หลกฐาน และเหตผลมาอยางรอบคอบแลว ความคดทไดจะสามารถน าไปใชไดอยางกวางขวางในทกสถานการณ ดงนน เมอบคคลคดเรองใดเรองหนงและไดความคดทผานการคดอยางมวจารณญาณมาแลว การคดทไดมาสามารถน าไปใชตอไปไดในกระบวนการอนๆ เชน น าไปใชในการตดสนใจ น าไปใชในการแกปญหา น าไปปฏบตหรอน าไปศกษาวจยตอ เปนตน (ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. 2544: 149-150) อกทง ควรพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณใหกบผ เรยนตงแตกอนทจะเขาเรยนในระดบมหาวทยาลย เพราะการคดวจารณญาณจ าเปนตองมการสะสมประสบการณทละเลกทละนอยมใชเกดขนในเวลาอนสน (ศนสนย ฉตรคปต; และ อษา ชชาต. 2545: 86-87)

3

ในปจจบนพบวา การจดการเรยนรแบบบรณาการไดรบความสนใจเปนอยางมาก เพราะเปนการจดการเรยนรทเชอมโยงศาสตรหรอเนอหาตางๆ ทมความสมพนธเกยวของกน รวมทงการน าเทคนคทหลากหลายมาใชในการจดกจกรรมการเรยนร เปนการขจดความซ าซอนของเนอหา ชวยพฒนาความสามารถทหลากหลายและตอบสนองตอรปแบบการเรยนรทแตกตางกนของผ เรยนไดเปนอยางด เพอใหผ เรยนเกดการเรยนรแบบองครวม มองเหนรปแบบและความสมพนธ สามารถเชอมโยงการเรยนรทกสาขาวชา ชวยใหเกดการเรยนรทสมบรณ ทงดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย สามารถน าความรและประสบการณไปประยกตใชในชวตจรง เนองจากศาสตรทกศาสตรไมอาจแยกกนไดโดยเดดขาด เชนเดยวกบวถชวตของคนทตองด ารงอยอยางกลมกลน การจดใหผ เรยนไดเรยนรเนอหาตางๆ และฝกทกษะอยางหลาหลายอยางเชอมโยงกน จะท าใหการเรยนรสอดคลองกบชวตจรงและมความหมายตอผ เรยนมากยงขน (วเศษ ชนวงศ. 2544: 22-29; สวทย มลค า; และ อรทย มลค า. 2547: 183; ประพนธ จนทวเทศ. 2553: ออนไลน) การจดการเรยนรทสามารถชวยใหรจดคดอยางมเหตผล และสามารถคนควาหาความรดวยตนเองอกวธหนงคอ การสอนดวยวธสอนแบบสบเสาะหาความร เปนรปแบบการเรยนการสอนทใชตามทฤษฎการสรางความร กลาวคอ เปนกระบวนการทผ เรยนจะตองสบคน เสาะหา ส ารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนท าใหเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของตนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถน ามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา (พจนา มะกรดอนทร. 2553: ออนไลน) ดวยเหตผลดงกลาว ผ วจยในฐานะครผสอนสงคมศกษาจงเลอกกลมเปาหมายในการศกษา โดยมงเนนใหนกเรยนมพฤตกรรมการเรยนรครบทง 3 ดาน คอ พทธพสย จตพสย และทกษะพสย จงไดน าวธการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมาใชในการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โดยมงเนนทสาระประวตศาสตร เพอศกษาวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนหรอไม เพอน าผลการวจยไปเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขนตอไป ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผ วจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

4

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

4. เพอศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

5. เพอศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

6. เพอศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ความส าคญของการวจย

1. ครผสอนสามารถจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนส าคญ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2. เปนแนวทางในการจดการเรยนรแบบบรณาการและแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) เพอยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

3. เปนแนวทางในการพฒนาการจดการเรยนรวชาประวตศาสตร และสามารถประยกตใชส าหรบการจดการเรยนรในกลมสาระการเรยนรอนๆ

4. ผเรยนสามารถน าผลการเรยนรไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวน ขอบเขตการวจย ประชากรเปาหมาย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเทพสวรรณ-ชาญวทยา ต าบลทาคา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 2 หองเรยน หองเรยนละ 20 คน รวม 40 คน โดยทงสองกลมมความสามารถไมแตกตางกน แลวสมโดยใชวธจบฉลากเพอก าหนดกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ดงน กลมทดลองท 1 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

5

ระยะเวลาทใชในการทดลอง ผ วจยท าการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ใชเวลาในการทดลองกลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท โดยผ วจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรทงสองกลม เนอหาทใชในการทดลอง เปนเนอหาวชาประวตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 4 : ประวตศาสตร จากหลกสตรโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา พ.ศ. 2553 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 โดยมหวขอดงน เรองท 1 พฒนาการของไทยสมยอยธยา เรองท 2 พฒนาการของไทยสมยธนบร เรองท 3 การสรางสรรคภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร เรองท 4 วรชนและบคคลส าคญสมยอยธยาและธนบร ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ ไดแก 1.1 การจดการเรยนรแบบบรณาการ 1.2 การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 2. ตวแปรตาม ไดแก 2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร 2.2 ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การจดการเรยนรทน าศาสตรตางๆ ทสมพนธเกยวของกนมาเชอมโยงกนอยางผสมกลมกลนจนมความสมบรณครบถวน เพอใหนกเรยนเกดการเรยนร มประสบการณทกวางขน และสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได โดยการบรณาการภายในวชา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ด าเนนการตามแนวคดของลารดซาเบลและคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 144-148) ม 4 ขนตอน ดงน

1.1 ขนน า โดยครเราความสนใจหรอชประเดนใหนกเรยนตระหนกถงปญหาทเกดขนในสงคม เพอใหเกดการแลกเปลยนความคดเหนและเลอกปญหาทสนใจศกษา

1.2 ขนปฏบตการ โดยนกเรยนเลอกประเดนทสนใจ พจารณาจดมงหมายในการแกปญหา วางแผนการด าเนนงาน และด าเนนงานตามล าดบ

1.3 ขนกจกรรมสรป โดยนกเรยนสรปกจกรรมและน าเสนอผลงานศกษาคนควา มการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนรวมกน เพอประมวลความรและการน าไปใชในชวตประจ าวน

6

1.4 ขนประเมนผล โดยวดและประเมนผลจากกจกรรมการเรยนรทนกเรยนด าเนนการ ทงดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย เปนกระบวนการตอเนองทกระยะของการจดการเรยนร

2. การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) หมายถง การจดการเรยนรทมงเนนใหนกเรยนเกดการเรยนรจากการคนควาหาความรดวยตนเองอยางมระบบ สามารถใชกระบวนการคนควาหาความรเพอแกปญหาและสรางองคความรใหม อกทงน าไปประยกตใชในชวต ประจ าวนไดอยางหลากหลาย โดยด าเนนการตามแนวคดของ ไอนเซนคราฟต (Eisenkraft. 2003: 57-59) ม 7 ขนตอน ดงน

2.1 ขนตรวจสอบความรเดม โดยครตงค าถาม เพอกระตนใหนกเรยนแสดงความรเดมและเชอมโยงการเรยนรไปยงประสบการณทม

2.2 ขนเราความสนใจ โดยครกระตนใหนกเรยนอยากรอยากเรยน นกเรยนเปนผสรางค าถามและก าหนดประเดนทจะศกษาตามความสนใจของนกเรยน

2.3 ขนส ารวจคนหา โดยนกเรยนวางแผน ก าหนดแนวทางคนหาและตรวจสอบขอมล ตงสมมตฐาน และลงมอปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล

2.4 ขนอธบาย โดยนกเรยนวเคราะห สรป อภปรายผล และน าเสนอในรปแบบตางๆ ทหลายหลาย

2.5 ขนขยายความร โดยนกเรยนตงประเดนเพออภปรายและแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนมากยงขน เปนการเพมความรและขยายกรอบความคด โดยสอดคลองกบความรและประสบการณเดม

2.6 ขนประเมนผล โดยการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ ทหลากหลาย เพอใหนกเรยนน าความรทไดมาประมวลและปรบประยกตใชในเรองอนๆ ได

2.7 ขนน าความรไปใช โดยครสรางสถานการณใหนกเรยนน าความรทไดรบไปประยกต ใชใหเหมาะสมและเกดการสรางความรใหม

3. ผลสมฤทธการเรยนวชาประวตศาสตร หมายถง ผลการเรยนรดานสตปญญาความร ความสามารถทางดานพทธพสย (Cognitive Domain) ของนกเรยนในการเรยนรเกยวกบหนวยการเรยนรในสาระประวตศาสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โดยพจารณาจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรทผ วจยสรางขนตามหลกของ เบนจามน เอส บลม (Benjamin S. Bloom) ประกอบดวยพฤตกรรม 4 ดาน ดงน

3.1 ความรความจ า หมายถง ความสามารถในการระลกถงเรองราวหรอประสบการณทผานมาไดอยางถกตอง

7

3.2 ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการจบใจความ การแปลความ การตความ และการขยายความ

3.3 การน าไปใช หมายถง ความสามรถในการน าความรหรอหลกการตางๆ ไปประยกตใชในการสรางสถานการณจรง หรอสถานการณอนทตางออกไปจากเดม

3.4 การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกแยะเรองราวหรอสงตางๆ ออกเปนสวนยอยวามความสมพนธกนอยางไร

4. ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดพจารณาขอมลหรอสถานการณตางๆ อยางรอบคอบ โดยใชความร หลกการ เหตผล และหลกฐานอางอง เพอตดสนใจและน าไปสการสรปอยางสมเหตสมผล ประกอบดวยลกษณะการคด 4 ดาน คอ

4.1 การนยามปญหา เปนความสามารถในการระบปญหา การก าหนดค าถามทเหมาะสมจากขอความหรอสถานการณ

4.2 การตดสนขอมล เปนความสามารถในการพจารณา การตดสนความนาเชอถอของแหลงขอมล สามารถจ าแนกขอมลทเปนขอเทจจรงและความคดเหนจากกนได สามารถระบขอตกลงเบองตนของสถานการณ และสามารถตรวจสอบความสอดคลองและความเพยงพอของขอมล

4.3 การระบสมมตฐาน เปนความสามารถในการก าหนดแนวทางหรอพยากรณค าตอบ โดยอาศยขอมล ขอความ หรอสถานการณเบองตน

4.4 การสรปอางอง เปนความสามารถในการสรปอยางสมเหตสมผล ความสามารถในการนรนย อปนย ประเมนขอสรป หาความสมเหตสมผลของขอสรปจากเหตการณ โดยพจารณาจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณทผ วจยพฒนาขนมาจากแบบทดสอบวดความสามารถการคดอยางมวจารณญาณของอรพณ พฒนผล (2551: 98-109) โดยบรณาการแนวคด ทฤษฎ การคดวจารณญาณของเอนนส นดเลอร เดรสเซลและเมยฮว เปนแบบทดสอบสถานการณชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 10 สถานการณ สถานการณละ 4 ขอ รวมทงหมด 40 ขอ กรอบแนวคดในการวจย กรอบแนวคดในการวจยครงน ผ วจยไดสนใจศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

8

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการวจย

สมมตฐานในการวจย 1. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกน 2. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 4. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกน 5. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน 6. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชา ประวตศาสตร

2. ความสามารถในการคดอยางม วจารณญาณ

1. การจดการเรยนรแบบบรณาการ 2. การจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขน (7E)

ตวแปรตาม

ตวแปรอสระ

9

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดน าเสนอตามหวขอดงตอไปน

1. เอกสารทเกยวของกบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2. เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรวชาประวตศาสตร 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 5. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร 6. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

1. เอกสารทเกยวของกบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กระทรวงศกษาธการ (2551ข: 1-5) ไดอธบายเกยวกบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวา เปนหนงในกลมสาระการเรยนรทงหมด 8 กลม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 1.1 ความส าคญของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สงคมโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจ วามนษยด ารงชวตอยางไร ทงในฐานะปจเจกบคคล และการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจ ากด นอกจากน ยงชวยใหผเรยนเขาใจถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลา ตามเหตปจจยตางๆ ท าใหเกดความเขาใจในตนเองและผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตาง และมคณธรรม สามารถน าความรไปปรบใชในการด าเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาตและสงคมโลก 1.2 สาระการเรยนรของกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วาดวยการอยรวมกนในสงคม ทมความเชอมสมพนธกนและมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบคนเองกบบรบท สภาพแวดลอม เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคานยมทเหมาะสม โดยไดก าหนดสาระตางๆ ไว ดงน

10

1.2.1 ศาสนา ศลธรรม และจรยธรรม แนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ การน าหลกธรรมค าสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง และการอยรวมกนอยางสนตสข เปนผกระท าความด มคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ รวมทงบ าเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม

1.2.2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต ระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ลกษณะและความส าคญ การเปนพลเมองด ความแตกตางและความหลากหลายทางวฒนธรรม คานยม ความเชอ ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สทธ หนาท เสรภาพการด าเนนชวตอยางสนตสขในสงคมไทยและสงคมโลก

1.2.3 เศรษฐศาสตร การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหาร จดการทรพยากรทมอยอยางจ ากดอยางมประสทธภาพ การด ารงชวตอยางมดลยภาพ และการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจ าวน

1.2.4 ประวตศาสตร เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณส าคญในอดต บคคลส าคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตางๆ ในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทส าคญของโลก

1.2.5 ภมศาสตร ลกษณะของโลกทางกายภาพ ลกษณะทางกายภาพ แหลงทรพยากร และภมอากาศของประเทศไทยและภมภาคตางๆ ของโลก การใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ความสมพนธกนของสงตางๆ ในระบบธรรมชาต ความสมพนธของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน การน าเสนอขอมลภมสารสนเทศ การอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน 1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประกอบดวย 5 สาระ 11 มาตรฐาน การเรยนร ดงน 1.3.1 ศาสนา ศลธรรม และจรยธรรม มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความส าคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธ ศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธ ารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ

11

1.3.2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และธ ารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ด ารงชวตอยรวมกนในสงคมไทยและสงคมโลกอยางสนตสข มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธ ารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

1.3.3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใชทรพยากรทมอยจ ากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการด ารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบและสถาบนทางเศรษฐกจตางๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจ าเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

1.3.4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความส าคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความส าคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจ และธ ารงความเปนไทย

1.3.5 ภมศาสตร มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพและความสมพนธของสรรพสง ซงมผลตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตรในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกดการสรางสรรควฒนธรรม มจตส านกและมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน 1.4 คณภาพผเรยนเมอจบชนมธยมศกษาปท 3

1.4.1 ไดเรยนรและศกษาเกยวกบความเปนไปของโลก โดยการศกษาประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคตางๆ ในโลก เพอพฒนาแนวคดเรองการอยรวมกนอยางสนตสข

12

1.4.2 ไดเรยนรและพฒนาใหมทกษะทจ าเปนตอการเปนนกคดอยางมวจารณญาณไดรบการพฒนาแนวคดและขยายประสบการณ เปรยบเทยบระหวางประเทศไทยกบประเทศในภมภาคตางๆ ในโลก ไดแก เอเชย โอเชยเนย แอฟรกา ยโรป อเมรกาเหนอ อเมรกาใต ในดานศาสนา คณธรรม จรยธรรม คานยม ความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม การเมองการปกครอง ประวตศาสตรและภมศาสตร ดวยวธการทางประวตศาสตรและสงคมศาสตร

1.4.3 ไดรบการพฒนาแนวคดและวเคราะหเหตการณในอนาคต สามารถน ามาใชเปนประโยชนในการด าเนนชวตและวางแผนการด าเนนงานไดอยางเหมาะสม 1.5 สมรรถนะส าคญของผเรยน กระทรวงศกษาธการ (2551ก: 6-7) กลาววา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร ซงการพฒนาผเรยนใหบรรลมาตรฐานการเรยนรทก าหนดนน จะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญ 5 ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย 1.6 คณลกษณะอนพงประสงค กระทรวงศกษาธการ (2551ก: 7) กลาววา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลเมองโลก ดงน 1. รกชาต ศาสตร กษตรย 2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการท างาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ 1.7 โครงสรางเวลาเรยนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ค าสงส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท 683/2552 เกยวกบการปรบปรงโครงสรางเวลาเรยนเพอใหสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการทตองการในเนนการเรยนการสอนประวตศาสตร จงไดมการปรบปรงโครงสรางเวลาเรยนดงน ระดบชนมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) เพมเวลาเรยนสาระพนฐานในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม จาก 120 ชวโมงตอป (3 หนวยกต) เปน

13

160 ชวโมงตอป (4 หนวยกต) โดยก าหนดใหเรยนสาระประวตศาสตร 40 ชวโมงตอป (1 หนวยกต) และเรยนสาระศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม สาระเศรษฐศาสตร และสาระภมศาสตร 120 ชวโมงตอป (3หนวยกต) จากการปรบโครงสรางเวลาเรยนดงกลาว ท าใหเหนวาวชาประวตศาสตรมความส าคญตอการจดการเรยนร เพอมงเนนใหผเรยนมความรความเขาใจในความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ รวมทงคาดการณถงผลกระทบทเกดจากเหตการณเหลานนได ดงนน ผวจยจงสนใจศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2. เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรวชาประวตศาสตร 2.1 ความหมายของประวตศาสตร ประวตศาสตร (History) มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน นวตน (Newton. 2001: 182) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง การบนทกเรองราวของมนษย แตบนทกขอมลทางประวตศาสตรทเปนเหตการณตางๆ ทเกดขนในอดตนน ไมมบนทกใดๆ ทจะใหขอมลไดอยางครบถวน นกประวตศาสตรตองเปนผสรางความเขาใจเกยวกบเหตการณในอดตขนใหม โดยการอธบายและใหความหมายกบหลกฐานทางประวตศาสตรทม แตอยางไรกดหลกฐานตางๆ เหลาน อาจไมสมบรณเทาใดนก ชาญวทย เกษตรศร (2540: 15) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง เรองราวของอดต ทนกประวตศาสตรคนคดขนมาอยางมหลกฐาน แลวน ามาถกเถยงถงความหมายของเรองราวตางๆ ในปจจบน ดงนน จงหมายความวา ประวตศาสตรเปนเรองอดตทถกเถยงกน มใชเรองของอดตเฉยๆ วนเพญ วรรณโกมล (2544: 80-81) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง การเกบเหตการณ เรองราว หรอการกระท าของมนษยชาตและของโลก ทงในดานความเจรญและความเสอมของสภาพเศรษฐกจ การเมอง การปกครอง และสงคม ในยคสมยตางๆ ในอดต โดยนบยอนหลง 10 ป จากปจจบนเปนตนไป น ามาบนทกจากหลกฐาน ประมวลเปนความรตอเนองเปนล าดบ และเหตการณในประวตศาสตรอาจกอใหเกดความภาคภมใจ หรออาจกระทบ กระเทอนจตใจโดยสวนรวมของชาต เฉลม นตเขตตปรชา (2545: 4-5) สรปความหมายของประวตศาสตรวา ประวตศาสตร มความหมาย 2 ประการ คอ

1. ความหมายของศาสตรแขนงหนง ประวตศาสตร หมายถง ประมวลวทยาการความร ประสบการณ และเรองราวทงหลายของมนษย กอก าเนดววฒนาการและปรบปรงมาตงแต

14

อดตจนถงปจจบน ทงนขนอยกบตวแปร คอ สตปญญา ความเฉลยวฉลาด ความสามารถ ความรอบร ความรสกนกคด ความตองการ ความหวง และพฤตกรรมของมนษยเปนปจจยส าคญ กบหมายถงการสรางประสบการณในอดตทพจารณาเหนวามคณคาขนมาใหม ทงนโดยอาศยหลกฐานทางประวตศาสตรตางๆ ประกอบกบการสงเคราะห คอ การใชความคดและการตความผสมผสานกนของนกประวตศาสตร

2. ความหมายทเปนความรแขนงหนง ประวตศาสตร หมายถง บนทกเรองราวและเหตการณของโลกและมนษยชาต ตงแตอดตจนถงปจจบน สวนใหญจะเกยวกบความเปนมาของโลก ววฒนาการ ความสามารถ พฤตกรรม และความสมพนธของมนษย ในดานการเมองการปกครอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ดงนน ประวตศาสตรจงอาจจ าแนกแยกยอยออกได เปนเรองราวหลายแขนง เชน ประวตศาสตรการเมองการปกครอง ประวตศาสตรกฎหมาย ประวตศาสตรเศรษฐกจ ประวตศาสตรวฒนธรรม ประวตศาสตรศลปะ ประวตศาสตรศาสนา เปนตน ราชบณฑตยสถาน (2546: 665) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง วชาวาดวยเหตการณทเปนมาหรอเรองราวของประเทศชาตเปนตน ตามทบนทกไวเปนหลกฐาน วงเดอน นาราสจจ (2549: 1) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง เหตการณหรอเรองราว ในอดตทมหลกฐานยนยนและตรวจสอบได เรองราวในอดตหรอความจรงในอดตทนกประวตศาสตรเรยงรอยขนมา โดยอาศยขอมลหรอหลกฐานทเชอวาเปนความจรงและถกตองประกอบการวเคราะหหรอขอสมมตฐานของตน ระพ สาครก (2550: ออนไลน) กลาววา ประวตศาสตร หมายถง ขอมลทสะทอนประโยชนเพอการเรยนรของแตละคน รวมทงอดตของสงคมและประเทศชาต ความจรงแลวภายในรากฐานจตใจของมนษยนนควรจะนกถงอดตความเปนมาเปนพนฐานการด าเนนชวตของตวเองอนจะน าไปสความมนคงเขมแขง รวมทงความซอสตยในการพงพาตนเอง เพอทจะใหวถการเปลยนแปลงของชวตและชมชนสามารถด าเนนตอไปสอนาคตไดอยางมนคง จากความหมายของประวตศาสตรดงกลาวสามารถสรปไดวา ประวตศาสตร หมายถง เรองราวเกยวกบพฤตกรรมของมนษยตงแตอดตจนถงปจจบน และมผลตอสงคมมนษยโดยสวนรวม ภายใตสภาวะแวดลอมของกาลเวลาตางๆ กน ทงนเกดจากการศกษาคนควาหลกฐานอยางมระเบยบแบบแผน 2.2 ความส าคญของการศกษาประวตศาสตร การศกษาประวตศาสตรมความส าคญตอผศกษาอยางรอบดาน มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน

15

สมคด ศรสงห (2522: 2) กลาวถงความส าคญของการศกษาประวตศาสตร ดงน 1. ไดทราบเรองราวความเปนมาของความเจรญกาวหนาดานตางๆ ของนานาชาต

ในโลก ทงอดตและปจจบน 2. มความร ความคดอานอยางกวางขวาง เฉลยวฉลาด มไหวพรบ ทนเหตการณ

ทนสมย ทนคน 3. เขาใจเหตการณตางๆ ทเกดขนไดด แกไขปญหาตางๆ ได สามารถหลกเลยง

สงทผดพลาดทแลวมา และชวยแกไขสงคมใหดขนได โดยเฉพาะนกปกครอง นกการเมอง จะมประโยชนอยางยง

4. มความเขาใจในขาว เหตการณ ความเปนอยประจ าวน ฯลฯ ดขน พอทจะอยในสงคมไดอยางด

5. เกดความเขาใจดในมรดก วฒนธรรม ของมนษยชาต ตลอดจนสงอนๆ เชน วรรณศลป วถการด ารงชวต

6. ชวยฝกความเขาใจในการแสดงออกอยางถกตอง สามารถหยงรเหตการณ แยกความส าคญ รจกแยกความผดพลาดเลกนอยออกจากความส าคญ รจกการโฆษณาชวนเชอออกจากความจรงได

7. ชวยฝกอบรมคนใหสามารถเผชญกบปญหาขดแยงตางๆ ดวยใจทมงมน เพอความจรง สนบสนนการอภปรายอยางเสร แลวตกลงกนไดดวยการประนประนอม

8. เปนความรประกอบงานอาชพของผ เรยน เชน นกหนงสอพมพ ครอาจารย บรรณารกษ นกจดรายการวทย โทรทศน นกการเมอง นกปกครอง ฯลฯ

9. ใหความรนรมยแกผอาน เพราะประวตศาสตรมเรองหลายรสหลายแบบตามความสนใจของแตละคนอยมาก

10. ประวตศาสตรมสวนชวยท าใหคนเปนคนทมมนษยธรรม สมนทพย บญสมบต (2533: 11) กลาวถงความส าคญของประวตศาสตร ดงน

1. ใหความสนกสนานเพลดเพลน 2. ชวยกระตนความรสกนกคดเกยวกบมนษยชาตทงในอดตและปจจบน 3. สนองความอยากรอยากเหนในเรองราวของชนชาตตางๆ เกยวกบวธการด ารงชวต

บคลกภาพ และลกษณะนสย ตลอดจนความคดและการกระท ากจกรรมตางๆ ของคนชาตนนๆ 4. ชวยสนบสนน สรางเสรม และพฒนาความจงรกภกดตอชาต ศาสตร กษตรย

ความรกชาต ความเขาใจในดานขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม และการประกอบอาชพของ ชนชาตตางๆ

16

5. ชวยใหผศกษาเกดความคดเชงวพากษ วจารณ และพนจพจารณา รวมทงความรสกเหนอกเหนใจเพอนมนษย

6. สรางความรความเขาใจในปญหาของชมชนสมยใหมในดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ตลอดจนแนวทางแกไขปญหาดวยการอภปรายและการหาขอสรปโดยการประนประนอมเขาหากน จากความส าคญของการศกษาประวตศาสตรดงกลาวสามารถสรปไดวา ประวตศาสตร มงใหผศกษาเกดพฒนาการทางปญญา โดยเฉพาะดานการคด มความรกและภาคภมใจในแผนดน และเปนพลเมองดของประเทศชาต ดงนน สถานศกษาจงมบทบาทส าคญในการพฒนาการสอนประวตศาสตรใหมประสทธภาพ 2.3 จดมงหมายของการสอนประวตศาสตร ครผสอนประวตศาสตรตางมจดมงหมายในการสอนเพอพฒนาผเรยนใหเกดพฒนาทางดานตางๆ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน ดนย ไชยโยธา (2534: 112) กลาวถง จดมงหมายของการสอนประวตศาสตรในโรงเรยน ดงน

1. เพอทราบเรองราว ความเจรญ และความคดของมนษยในอดตสมยจะเปนรากฐานของอารยธรรมความเจรญในปจจบนและอนาคต

2. เพอทราบเหตการณตางๆ ทงดานดและดานไมดทเกดขนในอดตสมย แลวน าตวอยางทดมาดดแปลงปรบปรงใชในเหมาะสมกบสงคมปจจบนและวางแผนอนาคตตอไป

3. เพอใหเกดความคดรเรม มอดมคตสง มคณคาในดานตางๆ เชน การเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม การศกษา อาจจะไดสรางสรรคสงตางๆ อนแสดงความเจรญตอไปและปรบตนใหมชวตอยในสงคมได ใหมองดอดตทผานมาแลว ใครครวญตรกตรองดแลวสรางสงใหมทดกวาในอนาคตตอไป

4. เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจอนดในหมชนตอนานาชาตและอยรวมกนอยางราบรน

5. เพอสงเสรมใหนกเรยนมวจารณญาณอนสขมรอบคอบ รจกเขาใจตดสนเหตการณและปญหาตางๆ ไดอยางมเหตผลเปนธรรม โดยยดเอาเหตการณทแลวมาเปนเครองก าหนด แลวจงด าเนนชวตในสงคมตอไป

6. เพอสงเสรมความเปนประชาธปไตย เหนประโยชนสวนรวม มทศนคตทดตอสงคมนานาชาต ท างานรวมกน รจกรบผดชอบและฝกใหมความคดรเรมสรางสรรค พรอมกบรจกแยกความเปนจรงออกจากความจรง

17

สรวรรณ ศรพหล (2539: 1191-1192) กลาววา เมอประวตศาสตรมคณคา การสอนประวตศาสตรจงมจดมงหมาย ดงน

1. เพอเนนความรทถกตองเกยวกบประวตศาสตร ความเปนมาของชนชาต และความรสกผกพนกบชาตของตน

2. เพอใหนกเรยนเขาใจประเทศอนๆ ไดดขน เขาใจปญหาและเขาใจเหตการณทเกดขนในปจจบน ทงนเพอกอใหเกดความเขาใจอนดระหวางประเทศ

3. เพอมงพฒนาและฝกฝนทกษะในการคดอยางมเหตผล วนเพญ วรรณโกมล (2544: 81) กลาวถงจดมงหมายของการสอนประวตศาสตร ดงน

1. เพอใหมความรความสามารถทเปนกระบวนการ โดยวธทางประวตศาสตร เพอพฒนาผเรยนอยางมระบบ และน าเอาประสบการณตางๆ ไปใชในการด ารงชวตทงในปจจบนและอนาคตไดอยางมประสทธภาพ

2. เตรยมรากฐานโดยอาศยการสอนประวตศาสตรในอดตเพอใหเขาใจปจจบนและน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสม

3. สงเสรมความรกชาต ศาสนา และพระมหากษตรยอยางถกตอง 4. เพอใหตระหนกในคณคาของวฒนธรรม

เฉลม นตเขตตปรชา (2545: 24-25) กลาวถงจดมงหมายของการสอนประวตศาสตรดงน

1. ใหรจกและเขาใจเหตผลหนาททตนพงมตอชาต 2. ใหมความรกชาต 3. ใหรจกมรดกจากบรรพบรษทตกทอดมาถงตนและรกษาไวใหคงทนถาวรตอไป 4. ใหมความเขาใจในเรองชาตทตนอย 5. ใหรจกขอบคณตอผน าในดานตางๆ ของชาต และผสรางความเจรญใหแกชาต

ในแงตางๆ ทท าใหชาตของเรานาอยและสะดวกสบายเพยงน 6. ปลกฝงใหเกดความภาคภมใจอนถกตองในเรองสญชาต โดยจะตองรจกคณงาม

ความดของบคคลทวไปในประวตศาสตร 7. อบรมในแงศลธรรม ใหเกดความเสยสละ ความอดทน ความเพยร การบ าเพญ

ตนเพอประโยชนสวนรวม ความกาวหนา ความซอตรงตอหนาท ความกลาหาญ ฯลฯ เหนตวอยางทดเพอเปนแรงจงใจใหตนเดนไปสทางทด

8. อบรมใหมเหตผล เขาใจเหตผล มความคด รจกตดสนใจ เพราะประวตศาสตรเตมไปดวยเหตการณอนเปนผลของความนกคดและการกระท าของบคคลทแลวมา ยงใหเกดผลได

18

ตามการกระท าและกรณแวดลอมเชนวานน ประวตศาสตรเปนวชาทมเหตผล เปนจรงและเกดแลวจรง นบวาเปนการฝกหดสมองในแงความคด ปฏภาณ ไหวพรบอยเสมอ

9. อบรมในแงสงคม ในฐานะทตนเปนสวนหนงของสวนรวม อบรมในหนาทสงคม หนาทพลเมอง

10. อบรมความเขาใจทวๆ ไปในการอานขาว ในการฟงขาว ขอความหนงสอ ต าราทวไป ยอยมสงทเกยวพนไปถงอดตถงชนชาตอน ท าใหเกดความเขาใจเพราะเขาใจถงตนเรองหรอเบองหลงของเหตการณนนๆ

11. เปนการเรยนเพอใหเกดความเขาใจ ความนกคด เกยวกบจารตประเพณ 12. มงเนนใหเกดความคดค านง เพราะเหตการณตางๆ เหลานน เปนเหตการณทได

มขนจรงและตวตนกมจรง 13. เปนการเตรยมตนเพอชวตอนแทจรง เพราะไดเขาใจเบองหลงของเหตการณ ไดใช

ความคดสรปโดยทวๆ ไป วาอะไรเปนมาอยางไร เพราะเหตใด อะไรเปนไปได อะไรเปนไปไมได จากจดมงหมายของการสอนประวตศาสตรดงกลาวสามารถสรปไดวา

1. เพอใหนกเรยนมความรทถกตองเกยวกบพฒนาการของมนษย ทงของชาตตนเองและชาตอนๆ กอใหเกดความรกชาตบานเมอง และเกดความเขาใจอนดระหวางประเทศ สามารถอยในสงคมไดอยางสงบสขในฐานะพลเมองและพลโลก

2. เพอใหนกเรยนรจกคดอยางมวจารณญาณ สามารถตดสนเหตการณตางๆ อยางมเหตผล และวางแผนอนาคตไดอยางรอบคอบ 2.4 หลกการสอนวชาประวตศาสตร จากการปฏรปการศกษาท าใหหลกการจดการเรยนรเปลยนไป จากเดมทครเปนผแสดงบทบาทเปลยนเปนยดผเรยนเปนศนยกลางหรอเนนผเรยนเปนส าคญ สาระส าคญอยทการปรบเปลยนวฒนธรรมการเรยนร โดยเนนประโยชนทผเรยนจะไดรบ พรอมทงค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ปลกฝงใหผเรยนรจกแสวงหาความรดวยตนเอง ใฝเรยนร มนสยรกการเรยนรตลอดชวต มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน เฉลม นตเขตตปรชา (2545: 107-117) กลาวถงหลกการสอนวชาประวตศาสตร ดงน

1. หลกการทวไป 1.1 ครประวตศาสตรควรมความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการสอน ปจจบนม

2 รปแบบ คอ 1.1.1 แบบถายทอดความร ความคด และประสบการณ จากต าราใหแก

ผเรยนโดยผานทางผสอน การเรยนในลกษณะนผเรยนเปนฝายรบเอาความรและประสบการณจาก

19

ผสอนทางเดยวไมมโอกาสและวธแสวงหาประสบการณดวยตนเองทนอกเหนอประสบการณทครเปนผถายทอด

1.1.2 แบบผเรยนเสาะแสวงหาประสบการณความรจากการลงมอกระท าดวยตนเองโดยมครเปนผชวยใหแนวทางหรอแนะน า ผเรยนจะตองฝกด าเนนการเอง ในขนวางแผน ขนปฏบตการ และขนสรป เพอประมวลความรเขาดวยกนอยางมระเบยบ เกดประสบการณ และพรอมทจะน าไปใชตอไป ส าหรบแนวทางการด าเนนการครประวตศาสตรอาจพจารณาหลกการและแนวทางตางๆ ดงน

1.1.2.1 ยดหลกการวาผเรยนมความส าคญทสด สวนครและสภาพการณทางการเรยนร ไดแก โรงเรยน อาคารเรยน หลกสตร วธการสอน เทคนค และอปกรณ เปนเพยงสอการเรยนการสอนเพออ านวยความสะดวกใหผเรยนไดเลอกเรยนรประสบการณอยางดทสด

1.1.2.2 สงเสรมใหผเรยนฝกการวางแผนเปนขนๆ ตงแตการก าหนดจดประสงค การประกอบกจกรรม การสรป และการประเมนผลไดดวยตนเอง

1.1.2.3 สงเสรมความคดรเรมสรางสรรคใหแกผเรยน 1.1.2.4 ใหขอแนะน าเกยวกบคณคาและประโยชน หรอสงทเรยนตางๆ

เพอใหผเรยนจะไดแนวคดและมองเหนแนวทางทจะน าประสบการณการเรยนรไปใชในชวตประจ าวน ใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม ท าใหผเรยนเกดแรงจงใจใหเรยนรประสบการณดวยความสนใจและตงใจเรยน

1.1.2.5 พยายามสงเสรมใหผเรยนเกดความร ทกษะ และทศนคตทดโดยตลอดเวลาและสม าเสมอ

1.1.2.6 ใชหลกจตวทยาเราใหผเรยนมความสนใจและตงใจทจะเรยนรประสบการณอยางจรงจง

1.1.2.7 สงเสรมและเราใหผเรยนเรยนดวยวธการทางวทยาศาสตรและวธการทางประวตศาสตร ไดแก การสงเกต การคนควาหาเหตผล การพจารณา การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา

1.1.2.8 ครตองเปนตวอยางทดทงดานความคด หลกการ และการปฏบต 1.1.2.9 ครใชเทคนคการสอนหลายๆ รปแบบ เพอเราใจผเรยนไมใหเกด

ความเบอหนายและทอแทตอการประกอบกจกรรม 1.1.2.10 ครจดและเสนอแนะการจดกจกรรมการเรยนรทด นาสนใจ

และมประโยชนแกผเรยนอยางสม าเสมอ

20

1.2 ครประวตศาสตรควรจะตองรหลกเกณฑการสอนในโรงเรยนมธยมศกษา มขนตอนดงตอไปน

1.2.1 สอนใหตรงตามจดมงหมายของหลกสตรและจดประสงค 1.2.2 สอนโดยการใหผเรยนไดลงมอกระท า (by doing) 1.2.3 สอนใหผเรยนรจกน าความสามารถไปใชเปนแนวทางในการด ารงชวต

ในสงคมและเพอการพฒนาตอไป 1.3 ครประวตศาสตรควรรหลกการสอนทดวามลกษณะหรอองคประกอบทส าคญ

อะไรบาง 1.3.1 ผเรยนเรยนดวยความกระตอรอรนและเปนฝายท ากจกรรม 1.3.2 มการใชวธการและเทคนคหลายๆ แบบผสมผสานกน 1.3.3 มการจงใจผเรยนใหสนใจและตงใจเรยน 1.3.4 ไดผลตามจดประสงคของหลกสตร 1.3.5 มการค านงถงความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน 1.3.6 มการวางแผนการสอนลวงหนา 1.3.7 มการใหขอแนะน าแกผเรยนไดรจกใชความสามารถแกปญหา หรอ

ด าเนนกจกรรมการเรยนดวยตนเอง 1.3.8 มการสนบสนนและใหก าลงใจแกผเรยน 1.3.9 มการสอนซอมเสรม 1.3.10 มบรรยากาศการเรยนการสอนทเปนประชาธปไตย 1.3.11 มการเราผเรยนใหประกอบกจกรรมการเรยนโดยสม าเสมอ 1.3.12 ยดหลกบรณาการในการเรยนการสอน 1.3.13 มการจดสภาพการเรยนการสอนใหสอดคลองกบชวตจรง 1.3.14 มความเปนอสระในทางวชาการและการเรยนร

1.4 ครประวตศาสตรควรมความรความเขาใจและรกทจะวางแผนการสอนกอนท าการสอนจรง

2. หลกการสอนเบองตน 2.1 ควรสอนโดยใชหลกการทมความยากงายแตกตางกนตามระดบชนเรยน

กลาวคอ การสอนประวตศาสตรในชนมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) ครควรยดหลกการสอนใหผเรยนรจกใชเหตผล เลอกจ าและท าความเขาใจเรองราว เหตการณ และความส าคญของขอเทจจรงในทางประวตศาสตร โดยอาศยการพจารณาอยางรอบคอบ มเหตผลเปนพนฐานใน

21

การเรยนรและท าความเขาใจ อาจฝกใหผเรยนรจกวธการเปรยบเทยบและการวเคราะหในขนพนฐานหรอเบองตนได

2.2 ควรสอนเนอหาประวตศาสตร ทเปนแกนแทของเนอหาแตละเรองหรอ แตละหวขอ แลวจงน ารายละเอยดของประสบการณทตองการใหผเรยนไดเกดการเรยนรมาครอบคลมหรอเปนสวนประกอบ ใหเชอมโยงและสมพนธกบวชาอนๆ โดยเฉพาะอยางยงวชาในแขนงสงคมศกษาและสงคมศาสตร เพอใหเปนไปตามแนวคดในสวนทเกยวกบหลกบรณาการทางการศกษา

2.3 ควรสอนโดยการก าหนดงานใหผเรยนไดท าการศกษาคนควาและประกอบกจกรรมการเรยนการสอน

2.4 ควรสอนโดยการจดสถานการณจ าลอง ท าใหผเรยนไดเรยนรโดยวธการแสดงออกในหลายแบบ ทมความเกยวพนและสงผลใหผเรยนไดรบประสบการณ

2.5 ควรสอนโดยการไปทศนศกษา หรอไปศกษานอกสถานท อนเปนแนวทางใหผเรยนไดสมผสกบประสบการณตรง ขอมลและขอเทจจรงตางๆ มสวนเสรมสรางประสบการณการเรยนรอยางกวางขวางใหแกผเรยนเปนอยางด

3. หลกการสอนทส าคญ 3.1 สอนใหเดกรวธการเรยนรวาจะเรยนไดอยางไร (learn how to learn) 3.2 สอนใหเดกรจกวธการคนหาความรดวยตนเอง (self-knowledge inquiry) 3.3 สอนใหเดกรวธการเรยนรดวยการฝกหดตดสนใจอยางมระบบ (system of

decision making for learning) 3.4 สอนใหเดกเรยนรดวยการฝกก าหนดมโนทศน (conceptual approach) 3.5 สอนใหเดกเรยนรดวยวธการทางวทยาศาสตร (scientific method)

กรมวชาการ (2546: 9-10) กลาวถงหลกการสอนวชาประวตศาสตรวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนวชาประวตศาสตรตองจดกจกรรมใหมความหมายโดยเนนแนวคดทส าคญ ใหผเรยนสามารถน าไปใชทงในและนอกโรงเรยนได จดในลกษณะบรณาการโดยเชอมโยงความร เหตการณ ทงในอดตและปจจบนเขาดวยกน โดยการใชแหลงเรยนร สอเทคโนโลยทสมพนธกบสาระตางๆ จดโดยเนนการพฒนาคานยม จรยธรรม สามารถน าไปใชจรงในการด าเนนชวต รบผดชอบตอสงคมสวนรวม และจดโดยเนนการปฏบต เพอพฒนาใหผเรยนไดคดและตดสนใจ สรางสรรคความรของตวเอง และในการจดกจกรรมการเรยนการสอนวชาประวตศาสตรระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย ควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการปฏบต เพอพฒนาใหผเรยนไดคดและตดสนใจ เปนการสงเสรมทกษะการคดวจารณญาณและการคดวเคราะห จดประเดนหวขอทศกษาใหมแนวคดกวางขวาง เพอใหผเรยนไดเลอกศกษาดวยตวเอง สามารถชน าตวเองได โดยกจกรรมทจดควรยดผเรยนเปน

22

ส าคญ คอ ใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร โดยใหผเรยนเปนผสรางความร สรางความหมายของสาระขอความร และคนพบความรดวยตวเอง โดยการศกษาท าความเขาใจ วเคราะห แปลความหมาย สงเคราะห และสรปความ ใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรทงในแงของปรมาณในการมสวนรวมและคณภาพของกระบวนการ ใหผเรยนมปฏสมพนธตอกนและกน โดยการแลกเปลยนขอมล ความร ความคด และประสบการณ บณฑตา ลขสทธ (2553: 33) กลาวถงหลกการสอนวชาประวตศาสตรวา ควรยดผเรยนเปนส าคญ สงเสรมใหผเรยนรจกการวางแผนอยางเปนขนตอน สงเสรมใหเกดความคดสรางสรรค ใหผเรยนเกดความรและทศนคตทดในการเรยน ใชเทคนคการสอนหลายๆ รปแบบ เพอไมใหผเรยนเกดความเบอหนาย ครควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทนาสนใจและมประโยชนแกผเรยน จากหลกการสอนวชาประวตศาสตรดงกลาวสามารถสรปไดวา ครควรยดนกเรยนเปนส าคญ โดยใหนกเรยนสรางความรดวยตนเองอยางมระบบ ครมหนาทเปนผชแนะ ใหค าปรกษา และสงเสรมการจดการเรยนรอยางหลากหลาย เนนการบรณาการความรจากหลายศาสตรสการปฏบต เพอใหการเรยนประวตศาสตรมความหมายตอนกเรยน และสามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 3.1 ประวตความเปนมาของการจดการเรยนรแบบบรณาการ แนวคดเรองการบรณาการ (Integration) เกดขนจากความคดเหนของจอหน ลอก (John Locke) นกปรชญาชาวองกฤษ ไดเสนอแนวความคดวา เดกไมมความสามารถทจะเรยนรสงตางๆ รอบตวไดหมด ฉะนน เดกจงตองสนใจเฉพาะสงทจ าเปนทสดและทเขาจะใชบอยทสดในชวต ตอมา จอหน ดวอ (John Dewey. 1933) นกปรชญาชาวสหรฐอเมรกา ไดน าแนวคดนนมาเสนอใหเปนรปธรรมมากขน ภายใตความคดทเชอวา การใหการศกษาแกเดกนนควรจะน าไปสความเขาใจเรองกจกรรมตางๆ ของมนษยเพอการอยรอดของชวต กจกรรมใหญๆ คอ การแสวงหาปจจยแหงการด ารงชพ อนไดแก อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม ยารกษาโรค กจกรรมเหลานเปนกจกรรมขนพนฐานของมนษย จงท าใหเดกตองการทจะเรยนรเอง เหนเอง รจกเอง ฉะนนเดกยอมจะเกดความสนใจขนโดยธรรมชาต และการศกษาจะตองพฒนาผเรยนในลกษณะเบดเสรจในตว มใชพฒนาเพยงเฉพาะเรองใดเรองหนงหรอดานใดดานหนงเทานน ในระยะเวลาตอมา แนวความคดของหลกสตรและการเรยนการสอนแบบบรณาการของดวอ ไดรบการสนบสนนจากนกการศกษาทมชอเสยงหลายคน เชน บรเนอร (Bruner. 1986) วกอทสก (Vygotsky. 1978) โรกอฟ (Rogoff. 1990) เปนตน ส าหรบนกการศกษาของไทย อาท สมตร คณากร

23

(2518) สงด อทรานนท (2527) และ ธ ารง บวศร (2542) กไดน าหลกการมาเผยแพรและทดลองใชมาโดยล าดบ (อรทย มลค า; และคนอนๆ. 2542: 12) จากความคดนไดมอทธพลและพฒนาเปนหลกการบรณาการ โดยมววฒนาการดงน (สนต ธรรมบ ารง. 2522: 89) พ.ศ. 2473 มการท าการศกษาทดลองเรองบรณาการในประเทศสหรฐอเมรกาเปนระยะ เวลา 8 ป และไดเรยกการทดลองนวา ผลการทดลอง 8 ป (The 8 Year Study) พ.ศ. 2483 ประเทศสหรฐอเมรกาไดน าผลการทดลอง 8 ปนน มาใชกนอยางแพรหลายในโรงเรยนทวไป และเรยกการศกษาในยคนวา การศกษาแผนใหม (Progressive Education) พ.ศ. 2496 มการเรยนการสอนเรองการศกษาแผนใหมและบรณาการเปนครงแรกในประเทศไทย ทวทยาลยวชาการศกษาประสานมตร และสมาคมการศกษาแหงประเทศไทยกไดชวยเผยแพรความคดนออกไปอยางกวางขวาง พ.ศ. 2520 กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ไดจดท าหลกสตรประถมศกษาตามหลกการบรณาการและไดทดลองใชเปนเวลา 1 ป ปรากฏวาไดผลด กระทรวงศกษาธการจงไดมการเปลยนแปลงและปรบปรงหลกสตร เพอใหมการน าความรและหลกการบรณาการไวในหลกสตรอยางสมบรณ แลวประกาศใชหลกสตรใหมน ในปการศกษา 2521 และเรยกหลกสตรใหมนวาหลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521 ทงนใหเรมเปลยนหลกสตรปละชน จนครบ 6 ชน ของประถมศกษา 3.2 ความหมายของการจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนรแบบบรณาการ (Integrated) มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 141) กลาววา การจดการเรยนรแบบ บรณาการ หมายถง การจดการเรยนรทสอดคลองกบวตถประสงค เพอใหนกเรยนสามารถแกปญหาดวยตนเอง สงผลใหเกดการพฒนาบคลกในทกๆ ดาน นกเรยนปรบตวและตอบสนองตอทกสถานการณ การแกปญหานขนอยกบประสบการณและความรพนฐาน การจดการเรยนรควรใหความส าคญกบครและนกเรยนเทาเทยมกน การท ากจกรรมมการท างานรวมกนอยางประชาธปไตย กด (Good. 1973: 308) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง กระบวนการ หรอการปฏบตในการทจะรวบรวมรายวชาตางๆ ทแตกตางเขาดวยกนแลวน ามารายงายผลหรอแสดงออกมาในเชงกจกรรมหรอโครงการเดยว พระธรรมปฎก (2540: 30) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การท าใหหนวยยอยทงหลายทสมพนธองอาศยซงกนและกน เขามารวมท าหนาทประสานกลมกลนเปนองครวมหนงเดยวทมความหมายครบถวนสมบรณในตว

24

เพราพรรณ โกมลมาลย (2541: 65-66) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การหลอมรวมวชาเปนการจดการเรยนการสอนแบบหนวยบรณาการทเรยกวา Thematic Approach เปนการเชอมโยงหรอใชความพยายามในการหลอมรวมแนวคดทใกลเคยงหรอเกยวของเหลานนเขาดวยกน เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรทมความหมายมากขน นกเรยนมองเหนความสมพนธเชอมโยงของวชาตางๆ ทเรยน และการเรยนรวชาหนงจะเออหรอมประโยชนในการเรยนวชาอนทเกยวของกนไดดยงขน สวทย มลค า และอรทย มลค า (2544: 156) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การน าศาสตรสาขาตางๆ ทมความสมพนธเกยวของกนมาผสานเขาดวยกน เพอประโยชนในการจดการเรยนการสอน โดยเนนทองครวมของเนอหามากกวาองคความรของแตละรายวชา และเนนทการเรยนรของผเรยนเปนส าคญยงกวาการบอกเนอหาของคร ราชบณฑตยสถาน (2546: 634) กลาววา บรณาการรวมหนวย หมายถง การน าหนวยทแยกๆ กน มารวมเขาเปนอนหนงอนเดยวกน พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (2549: 1) กลาววา การบรณาการ หมายถง การท าใหสมบรณ คอ การท าหนวยยอยๆ ทสมพนธกนมาผสมกลมกลนเปนหนงเดยวใหครบสมบรณในตวเอง สคนธ สนธพานนท (2550: 30) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การจดการเรยนรทมการผสมผสานกนระหวางเนอหาวชา ทกษะในศาสตรหรอวชาตางๆ มาหลอมรวมกน เพอศกษาความรหรอแกปญหา หรอพฒนาในเรองใดเรองหนง ท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย รจกใชความคด ทกษะ ประสบการณตางๆ ทไดรบไปประยกตใชในชวตจรงได จากความหมายของการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การน าศาสตรสาขาตางๆ ทมความสมพนธเกยวของกนมาเชอมโยงกนอยางผสมกลมกลนจนมความสมบรณครบถวน เพอประโยชนในการจดเรยนร และสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจ าวนได 3.3 เหตผลในการจดการเรยนรแบบบรณาการ เนองจากโลกยคปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและตลอดเวลา ดงนน การจดการการศกษาจงควรสอนใหผเรยนรเทาทนการเปลยนแปลง โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน สวทย มลค า และอรทย มลค า (2544: 159) กลาวถงเหตผลในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

25

1. วถชวตจรงของคนเรามเรองราวตางๆ ทมความสมพนธซงกนและกน ไมไดแยกออกจากกนเปนเรองๆ

2. ผเรยนจะเรยนรไดดขนและเรยนรอยางมความหมายเมอมการบรณาการเขากบชวตจรงโดยเรยนรในสงทใกลตวแลวขยายกวางไกลตวออกไป

3. การขยายตวของความรในปจจบนขยายไปอยางรวดเรวมาก มเรองใหมๆ เพมขนมากมาย จงจ าเปนทจะตองเลอกสาระทส าคญและจ าเปนใหผเรยนในเวลาทมเทาเดม

4. ไมมหลกสตรวชาใดเพยงวชาเดยวทส าเรจรป และสามารถน าไปใชแกปญหาทกอยางทเกดขนในชวตจรงได

5. เนอหาวชาตางๆ ทใกลเคยงกนหรอเกยวของกนควรน ามาเชอมโยงกนเพอใหผเรยนเรยนรอยางมความหมาย ลดความซ าซอนเชงเนอหาวชา ลดเวลา แบงเบาภาระผสอน

6. เปดโอกาสใหผเรยนไดใชความร ความคด ความสามารถและทกษะทหลากหลาย พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (2549: 1-2) กลาวถงเหตผลในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ชวตจรงเกยวกบศาสตรหลากหลาย ไมใชกลมสาระการเรยนรใดโดยเฉพาะ จงตองจดการเรยนการสอนแบบใหตรงตามสภาพจรง เพอใหสามารถถายโอนความรไปใชไดจรง

2. เปนการขจดความซบซอนของเนอหาในตางศาสตร การจดเนอหามาผสมผสานกนจงเปนการลดความซ าซอนโดยทจดสอนในศาสตรหรอวชาใดวชาหนง จงท าใหลดเวลาสอนไปดวย

3. ท าใหเรยนรอยางลกซงไมผวเผน เพราะไดเรยนรเนอหาทสมพนธกนจงเนนการรจรง เรยนรอยางมความหมาย ทสามารถน าความรไปใชได ประยกตใชความรได หรอเกดการถายโอนความร สรพชร เจษฎาวโรจน (2546: 13-14) กลาวถงเหตผลในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ลกษณะการเรยนการสอนทผานมามงเนนการถายทอดเนอหาวชามากกวาการเรยนรจากสภาพจรง และไมเนนกระบวนการเรยนรทใหนกเรยนไดพฒนาการคดวเคราะห การแสดงความคดเหน การแสวงหาความรดวยตนเอง อกทงขาดการเชอมโยงภมปญญาทองถนกบเทคโนโลยตางๆ ททนสมย ทจะใชแกปญหาในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบบรบทและสภาพแวดลอมในสงคม

2. ครมกใหความส าคญกบศาสตรทพฒนาสมองซกซายมากเกนไป และแยกสอนออกเปนวชา ท าใหการเรยนรแยกกนเปนสวนๆ ไมสอดคลองกบการด าเนนชวต ท าใหนกเรยนไมเหนความหมายของสงทเรยน อกทงยงขาดทกษะและประสบการณในการแกปญหาทเกดขนในชวตจรง

26

3. ศาสตรทกศาสตรไมอาจแยกกนไดโดยเดดขาด เชนเดยวกบวถชวตของคนทตองด ารงชวตอยอยางกลมกลน การจดการเรยนรแบบบรณาการจะท าใหผเรยนมองเหนรปแบบและความสมพนธ สามารถเชอมโยงผสมผสานสาระตางๆ ชวยใหนกเรยนไดรบความรความเขาใจในลกษณะองครวม จากเหตผลในการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปไดวาจากการขยายตวของความรทเปนไปอยางรวดเรว การจดการเรยนรแบบแยกสวนเปนวชาเฉพาะและมงเนนการถายทอดเนอหาวชามากกวาการเรยนรจากสภาพจรง จงท าใหผเรยนตองจดจ าเนอหาทมความซ าซอนและไมสมพนธกน สงผลใหไมสามารถเชอมโยงสงทเรยนรกบชวตจรงได ดงนนการจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการเชอมโยงของศาสตรตางๆ เขาดวยกน จงท าใหลดเวลาในการเรยนรและเกดการถายโอนการเรยนร ผเรยนจะมองเหนประโยชนของสงทเรยนและสามารถน าความรและทกษะตางๆ น าไปใชไดจรง 3.4 ความส าคญของการจดการเรยนรแบบบรณการ การจดการเรยนรแบบบรณาการชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทสมบรณ สอดคลองตามหลกการในแนวการจดการศกษาของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 23 ทเนนการบรณาการทงความร คณธรรม และกระบวนการเรยนร มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 142) กลาวถงความส าคญของการจดการเรยนรแบบบรณการ ดงน

1. เพอพฒนาและสงเสรมใหเดกไดรสกปลอดภย มความพงพอใจ มความรสกเปนสวนหนงของหมคณะและยอมรบผอน

2. สงเสรมการเรยนรทจะท างานรวมกนระหวางครกบผเรยน

3. ชวยพฒนาคานยม บรรยากาศในชนเรยนจะสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาจรยธรรม มาตรฐานการท างาน มาตรฐานของกลม ความซาบซงในการท างาน และความซอสตย

4. ชวยพฒนาวนยในตนเอง โดยสงเสรมความสามารถในการท างานและการควบคมอารมณของผเรยน

5. สงเสรมความคดสรางสรรค พฒนาการแสดงออกทางดานศลปะ ดนตร การละคร ฯลฯ เชนเดยวกนกบทางดานสงคม วทยาศาสตรและวรรณคด

6. เพอใหนกเรยนมโอกาสไดรวมกจกรรมในสงคม เตมใจทจะท างานรวมกบกลมและเปนสมาชกทดของกลม

7. ชวยวดผลการเรยนร โดยการแนะน าวธตรวจสอบความกาวหนาในการจดการเรยนรแกนกเรยนทงรายบคคลและรายกลม

27

ทาลาไบ อยซ ลคาน ไดใหความส าคญของการสอนสงคมศกษา โดยใชวธการสอนแบบบรณาการในแงของ (พษณ เดชใด. 2540: 20)

1. ดานจตวทยา ธรรมชาตของเดกนนจะไมสงเกตโลกตามสายตาของนกวชาการศาสตรตางๆ ทเกดขนเปนผลของวฒนธรรมทมภาษาและระบบความคดเฉพาะ ซงเปนสงทตกรอบความคดของนกเรยน ในขณะทเดกมองโลกเปนหนวยเดยวและมกตงค าถามทคาบเกยวกบรายวชา การสอนแบบบรณาการจงเปนการพยายามสอนตามธรรมชาตการเรยนรของนกเรยน โดยครจดหาประสบการณและชวยชแนะกระบวนการสบเสาะหาความรของนกเรยน

2. ดานปรชญา การศกษาจะตองเปนประโยชนตอนกเรยนและสงคม นกเรยนตองแนใจวา สงทถกบงคบใหเรยน จะเปนประโยชนแกเขาทางใดทางหนง การสอนแบบบรณาการมงทจะใหนกเรยนเรยนรเพอทจะน าไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนาตนเองและสงคมมากกวาการสอนแบบแยกเปนรายวชา

3. เหตผลดานธรรมชาตของวชาความร การมงเนนสาขาวชาตามแบบเกา มกน าไปสการมองขามความกาวหนาของวชาการความรในปจจบน การเชอมโยงขอบขายของแตละสาขาวชาเขาหากนท าใหเกดวชาใหมๆ ขนมากมาย เชน มนษยวทยา สงคม ประวตศาสตร เศรษฐกจ นอกจากน วชาใหมเปนตนวา ประชากรศกษา สงแวดลอมศกษา ยงเปนวชาทรวมเนอหาจากหลายสาขาวชา ผรทางวทยาศาสตรธรรมชาต และสงคมศาสตร คนพบวาจ าเปนตองผสมผสานความรและวธการของทงสองฝายเขาดวยกนในการพฒนาความรแตละสาขาวชา

วฒนาพร ระงบทกข (2542: 50) กลาวถงความส าคญของการจดการเรยนรแบบบรณการ ดงน

1. เปนการเรยนรอยางมความหมาย นกเรยนสามารถจ าความรไดนาน (Retention) ซงจะเรมดวยการทบทวนความรเดมและประสบการณเดมของนกเรยน

2. นกเรยนมสวนรวมในการคด (Participate) ทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคม เปนการพฒนาทกดาน

3. นกเรยนมสวนรวมในการท ากจกรรมตามประสบการณชวตของตนและเปนประสบการณในชวตจรงของนกเรยน

4. นกเรยนไดฝกทกษะตางๆ ซ าหลายครง โดยไมเบอหนาย 5. นกเรยนไดพฒนาความคดระดบสง คดไตรตรอง คดอยางมวจารณญาณ คด

แกปญหา คดรเรมสรางสรรค 6. นกเรยนไดฝกทกษะการท างานเปนกลม ตงแตสองคนขนไปจนถงเพอนทงชน

เรยนทก าหนดในกจกรรมเพอพฒนาทกษะมนษยสมพนธ

28

7. นกเรยนจะไดสรางจนตนาการตามเรองทก าหนดเปนการเรยนรดานธรรมชาต เศรษฐกจ วฒนธรรม การเมอง วถชวต ผสมผสานกนไป อนเปนสภาพจรงของชวต

8. นกเรยนไดเรยนรจากสงใกลตวสสงไกลตว เชน เรยนเกยวกบตวเรา บาน ครอบครว ชมชน ประเทศไทย ประเทศเพอนบาน และโลก ตามระดบความซบซอนของเนอหาและสตปญญาของนกเรยน

9. นกเรยนไดเรยนรอยางมความสข สนกสนาน เหนคณคาของงานทท า และงานทน าเสนอตอเพอน ตอชมชน ท าใหเกดความตระหนกเหนความส าคญของการเรยนรดวยตนเอง สรพชร เจษฎาวโรจน (2546: 16-17) กลาวถงความส าคญของการจดการเรยนรแบบบรณการ ดงน

1. นกเรยนเกดความตระหนกวา การเรยนรทกสงมความสมพนธซงกนและกนในชวตของคนเรา

2. นกเรยนเปนผทสามารถแกปญหาไดดวยตนเอง โดยอาศยความรจากหลายสาขาวชาในเวลาเดยวกน

3. นกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนรโดยตรงอยางมจดหมายและมความหมาย นกเรยนมสวนรวมในการตดสนใจ การแสดงความคดเหนในการจดการเรยนรและชวยสรางความเขาใจใหนกเรยนอยางลกซง

4. ตอบสนองความสนใจของนกเรยนแตละคน โดยการเรยนรตามเอกตภาพ ออกแบบกจกรรมใหนกเรยนไดเรยนรตามทตองการจะร

5. มการถายโอนและคนหาความสมพนธระหวางเนอหา ความคด ทกษะ และเจตคต ชวยใหนกเรยนเขาใจความคดรวบยอดทเรยนไดอยางลกซง เปนระบบ และถายโอนความเขาใจจากเรองหนงไปสอกเรองหนงไดด

6. สงเสรมการเรยนรทจะท างานรวมกน 7. ชวยพฒนาคานยม คณธรรม จรยธรรม มาตรฐานการท างาน วนยในตนเอง

สงเสรมความสามารถในการท างาน และการควบคมอารมณ 8. ชวยสงเสรมความคดสรางสรรค ไปพรอมๆ กบดานความร

จากความส าคญของการจดการเรยนรแบบบรณการดงกลาวสามารถสรปไดวา การบรณการเปนการจดการเรยนรทสมดลกบการด าเนนชวต ท าใหผเรยนมองสงตางๆ เปนองครวมและเขาใจในความเปนไปของสงตางๆ มากขน เกดพฒนาการทงดานความร ทกษะ และคณลกษณะอนพงประสงค สามารถด าเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข

29

3.5 ลกษณะการจดการเรยนรแบบบรณาการ นกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตเกยวกบลกษณะการจดการเรยนรแบบบรณาการทแตกตางกน ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 142-143) กลาวถงการจดการเรยนรแบบบรณาการตองยดหลกส าคญทวา แกนกลางของประสบการณอยทความตองการของผเรยนและประสบการณในการจดการเรยนร จดเปนหนวยการเรยน (Unit) โดยหนวยการเรยนอาจแยกเปนประเภทใหญๆ ได 3 ประเภท ดงน

1. เนอหาวชา (Subject - Matter Unit) เปนการเนนเนอหาจากในต ารา หรอหวขอเรองตางๆ หลกการ หรอสงแวดลอม เปนตน

2. หนวยความสนใจ (Center of Interest Unit) จดเปนหนวยขน โดยมพนฐานทความตองการหรอจดประสงคเดนๆ ของผเรยน

3. หนวยสรางเสรมประสบการณ (Integrative Experience Unit) เปนการรวบรวมประสบการณ มจดเนนอยทผลการเรยนรและสามารถน าไปสการปรบพฤตกรรม การปรบตวของผเรยน หนวยดงกลาวขางตน หมายถง กลมกจกรรมหรอประสบการณทจดไว เพอสนองจดมงหมายหรอส าหรบแกปญหาหนง การเรยนเรมจากจดสนใจใหญแลวแยกยอยไปสกจกรรมในแงมมตางๆ จนกระทงนกเรยนสามารถสนองสถานการณทก าหนดไวได ทาลาไบ อยซ ลคาน นกการศกษาของสหรฐอเมรกา กลาวถงลกษณะการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน (อปสร มสงห. 2534: 85-103)

1. บรณาการแบบรกษาลกษณะวชาเดม วธนตองการรกษาประโยชนของแตละวชาในขณะทน ามาสานตอเขาดวยกน เพอสนองจดมงหมายตามหลกสตร โดยปกตผเขยนหลกสตรจะไมเชอมตอรายวชาตางๆ เขาดวยกนโดยไมจ าเปน (ยกเวนกรณทบางวชามงศกษาเฉพาะเรอง) และไมพยายามตดทอนองคประกอบของวชาเพอน ามาสอนในลกษณะทแปลกไปจากความมงหมายของวชาเดม

2. บรณาการดวยความคดรวบยอดและขอสรปหลกการของสงคมศาสตร วธนเปนการดงความคดรวบยอดและขอสรปหลกการของสงคมศาสตรทงหลายมาใช โดยไมค านงวาจะตองรกษาลกษณะเฉพาะหรอโครงสรางความรของศาสตรเดม ผลทไดคอวชาใหมซงแตกตางจากศาสตรแมบท

3. บรณาการดวยการหลอมรวมเปนหนวยเดยว วธนเปนการบรณาการในอดมคต คอ การหลอมรวมเปนเนอเดยวกนกลายเปนวชาใหม ซงตงอยบนรากฐานของวชาเดม แตประกอบดวย ความคดรวบยอดและมมมองในทศนะใหมซงแตกตางไปจากเดม

30

เสรมศร ไชยศร และคนอนๆ (2526: 55) กลาวถงลกษณะของการบรณาการในการจดการศกษาเปน 2 ประการ คอ

1. บรณาการเชงเนอหา คอ การผสมผสานเนอหาวชาของการหลอมรวมแบบแกน หรอเปนแบบสหวทยาการ จะเปนหนวยกไดหรอเปนแบบโปรแกรมกได นอกจากนอาจจะเปนการผสมผสานของเนอหาวชาในแงของทฤษฎกบการปฏบต หรอเนอหาวชาทสอนกบชวตจรง แบงออกเปน 2 วธ ดงน

1.1 บรณาการสวนทงหมด (Total Integration) คอ การรวมเนอหาประสบการณตางๆ ทตองการจะใหนกเรยนเรยนรหลกสตรหรอโปรแกรม จดกจกรรมการเรยนการสอนทยดปญหาเปนแนวเรอง (Theme) เปนแกน ซงปญหาหรอแนวเรองทจะเปนตวบงชถงตวความรทมาจากวชาตางๆ ในโปรแกรมซงมเนอหาเกยวของกบชวตประจ าวนและปญหาสงคมทงหมด

1.2 บรณาการเปนบางสวน (Partial Integration) เปนการรวมประสบการณของบางสาขาวชาเขาดวยกน อาจเปนลกษณะของหมวดวชาหรอกลมวชาภายในสมพนธกนอยางด ดงนน การจดบรณาการเปนบางสวน อาจจะจดไดทงในสาขาวชาและระหวางสาขาวชา หรอจดเปนบรณาการแบบโครงการ ซงการจดแบบโครงการนแตละรายวชากจะเปนรายวชาเชนปกต แตจะจดประสบการณใหเปนบรณาการในรปของโครงงาน อาจเปนโครงงานของนกเรยนรายบคคลหรอรายกลม

2. บรณาการเชงวธการ คอ การผสมผสานวธการเรยนการสอนแบบตางๆ โดยใชสอประสมและใชวธการประสมใหมากทสด ธ ารง บวศร (2542: 200) กลาวถงลกษณะการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ดงน

1. บรณาการระหวางความรและกระบวนการเรยนร แตเดมเมอสภาพและปญหาสงคมยงไมสลบซบซอนและปรมาณเนอหากยงมไมมากนก การเรยนรซงใชวธการถายทอดความรอยางงายๆ เชน การบอกเลา การบรรยาย และการทองจ า อาจท าได ในกรณนความสมพนธระหวางความรกบกระบวนการเรยนรเกอบไมมอยเลยและมประสทธภาพพอสมควร แตในปจจบนปรมาณความรมมาก สภาพและปญหาสงคมสลบซบซอน การเรยนรจะกระท าอยางเดมยอมไมไดผลด ถาจะใหการเรยนรมประสทธภาพ เราจ าเปนตองใหกระบวนการเรยนรมความสมพนธอยางใกลชดกบความร ทงนหมายความวาผเรยนจะตองทราบวาตนจะแสวงหาความรไดอยางไรและดวยกระบวนการอยางไร

31

2. บรณาการระหวางพฒนาการความรและพฒนาการทางจตใจ นนคอ ใหความ ส าคญแกจตพสย คอ เจตคต คานยม ความสนใจ และสนทรยภาพ แกผเรยน ในการแสวงหาความร ไมใชเนนแตเพยงองคความรหรอพทธพสยแตเพยงอยางเดยว ถาผเรยนไดรบประสบการณทสรางความรสกพงพอใจและประทบใจ กจะเกดความมงมนในการเรยนและเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

3. บรณาการระหวางความรและการกระท า การเรยนรเรองคานยมและการสงเสรมใหผเรยนมความสามารถในการเลอกคานยมทเหมาะสมจะปรากฏผลดหรอไมยอมขนอยกบพฤตกรรมหรอการแสดงออกของผเรยน การแยกความรออกจากการกระท ากเหมอนกบการแยกหลกสตรออกเปนสวนๆ

4. บรณาการระหวางสงทเรยนในโรงเรยนกบสงทเปนอยในชวตประจ าวนของผเรยน คอ การตระหนกวาเมอผเรยนไดผานกระบวนการเรยนการสอนตามหลกสตรแลว สงทเรยนทสอนในหองเรยนจะตองมความหมายและมคณคาตอชวตของผเรยนอยางแทจรง

5. บรณาการระหวางวชาตางๆ โดยการน าเอาเนอหาวชาหนงมาเสรมอกวชาหนงเพอใหไดรบความรและเจคตตามทตองการ อกทงสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของผเรยน สรพชร เจษฎาวโรจน (2546: 25-31) กลาวถงลกษณะส าคญของการสอนแบบบรณาการ ดงน

1. การบรณาการเชงเนอหาสาระ เปนการผสมผสานเชอมโยงเนอหาสาระหรอองคความรในลกษณะการหลอมรวมกน โดยตงเปนหนวย (Unit) หรอหวเรอง (Theme) เนอหาสาระทน ามาหลอมรวมกนจะมลกษณะคลายกน สมพนธกน หรอตอเนองกน แลวเชอมโยงเปนเรองเดยวกน

2. การบรณาการเชงวธการ เปนการผสมผสานวธการสอนแบบตางๆ เขาในการสอน โดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนทใชวธสอนหลายๆ วธ ใชสอการเรยนการสอนแบบสอประสม ใชเทคนคการจดกจกรรมทหลากหลาย เพอใหนกเรยนมโอกาสไดเรยนรและฝกปฏบตอยางสมพนธกนใหมากทสด

3. การบรณาการความรกบกระบวนการเรยนร เนองจากความรทมอยางมากมาย ครจงไมสามารถสอนไดทกเรอง นกเรยนจงจ าเปนตอองแสวงหาความรดวยตนเอง การจดการเรยนรจงเปลยนจากเนนทองคความรมาเปนเนนทกระบวนการเรยนร เพอใหนกเรยนพฒนาวธการแสวงหาความรและการไดมาซงองคความรทตองการ อกทงกระบวนการเรยนรเปนสงทตกตะกอนตดตวไวใช ไดตลอดไป กระบวนการเรยนร เชน การแสวงหาความร การแกปญหา การสรางความคดรวบยอด เปนตน

32

4. การบรณาการความร ความคด กบคณธรรม โดยใชวธการตางๆ และใชเทคนคในการสอดแทรกคณธรรมเขาไปโดยทนกเรยนไมรตว จนกระทงเกดการซมซาบเปนธรรมชาต

5. การบรณาการความรกบการปฏบต เมอเวลาผานไปอาจลมความรทไดจากการเรยนร แตถาความรนนเชอมโยงไปกบการปฏบตจะท าใหความรนนตดตวไปไดยาวนานไมลมงาย เกดความคดและใชประสบการณในการแกปญหา

6. การบรณาการความรในโรงเรยนกบชวตจรงของนกเรยน เพอชวยเหลอใหนกเรยนพฒนาคณภาพชวตและคณลกษณะ ท าใหนกเรยนเหนคณคาและความหมายของสงทเรยน อกทงเปนแรงจงใจใหนกเรยนเกดการความตองการในการเรยนรสงอนๆ เพมมากขน เบญจมาศ อยเปนแกว (2548: ไมปรากฎเลขหนา) กลาวถงลกษณะส าคญของการสอนแบบบรณาการคอ การเชอมโยงของสงตางๆ เขาดวยกน ประมวลความรหลากหลายและประสบการณทแตกตางมาเรยงรอยเพอสรางประเดนหลก (Theme) และหวขอเรอง (Topic) แลวน าความรจากหนวยตางๆ มาสมพนธในหวขอนนๆ มาจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอนและลงมอท ากจกรรมตางๆดวยตนเอง คอลกษณะส าคญโดยรวม ดงตอไปน

1. การบรณาการระหวางโรงเรยนกบบาน เพอแสดงความสมพนธระหวางการเรยนในโรงเรยนกบชวตประจ าวนทบาน เมอเรยนครบถวนแลวผเรยนมคณภาพชวตทดขน แสดงถงคณคาของสงทเรยนอยางแทจรง

2. การบรณาการระหวางความรกบกระบวนการเรยนร การจดกจกรรมการเรยน รทกระตนสงทผเรยนสนใจมากทสด แนะน าใหผเรยนแสวงหาความร เพอตอบสนองความสนใจเหลานน ทงน ครผสอนตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคล

3. การบรณาการระหวางความรกบการกระท าในการแสวงหาความร คอ รแลวตองลงมอกระท า การเรยนรแตทฤษฎอยางเดยวไมพอ เพราะเมอปฏบตแลวอาจมขอขดของ มปญหาทตองแกไขกได ดงนน การบรณาการขอนเนนททกษะนสย

4. การบรณาการระหวางการพฒนาความรกบพฒนาการจตใจ เปนการแสวงหาความรแลวลงมอปฏบต มทกษะนสยแลวกตองมจตนสยหรอคณลกษณะแฝงอยดวย คอ คณธรรม จรยธรรม คานยม ความสนใจ และสนทรยภาพ ครผสอนตองมความออนโยน เอออาทร หวงดกบผเรยนจรงๆ จงจะพฒนาการจตใจไดผล

5. การบรณาการระหวางวชาตางๆ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรพรอมๆ กน เกดความหลากหลายในชวต ซงการบรณาการวชาตางๆ ตองเหมาะสมกบความตองการและความสนใจของผเรยนเปนส าคญ

33

จากลกษณะการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปไดวา เปนการจดการเรยนรทใชความรทมากกวาเนอหาวชาเดยวหรอมากกวากระบวนการเดยวมาใชในการจดกจกรรม โดยมงเนนการแสวงหาความรทสอดคลองกบการชวตจรง เพอใหผเรยนเกดการเรยนรทงดานเนอหา ทกษะกระบวนการ คณลกษณะอนพงประสงค สามารถน าสงทไดจากการเรยนรไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดจรง 3.6 รปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนการรแบบบรณาการสามารถท าไดหลายรปแบบ ทงนขนอยกบวตถประสงคของการบรณาการแตละครง การแบงประเภทของการบรณาการมหนวยงาน นกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคต ดงน UNESCO-UNEP (1994: 51) กลาวถงรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการวา ม 2 แบบดวยกน คอ

1. แบบสหวทยาการ (Interdisciplinary) ไดแก การสรางเรอง (Theme) ขนมา แลวน าความรจากวชาตางๆ มาโยงสมพนธกบหวเรองนน ซงบางครงกอาจจะเรยกวธบรณาการแบบนไดวา สหวทยาการแบบหวขอ (Themetic Interdisciplinary Studies) หรอ การบรณาการทเนนการน าไปใชเปนหลก (Application - First Approach)

2. แบบพหวทยาการ (Multidisciplinary) ไดแก การน าเรองทตองการจะจดใหเกดบรณาการไปสอดแทรก (Infusion) ไวในวชาตางๆ ซงบางครงเรากอาจจะเรยกวธบรณาการแบบนไดวา การบรณาการทเนนเนอหารายวชาเปนหลก (Discipline – First Approach) สรพชร เจษฎาวโรจน (2546: 31-33) กลาวถงรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. การบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบเชอมโยงสมพนธภายในกลมสาระการเรยนรเดยวกน มงใหผเรยนสามารถเชอมโยงแนวคด ทกษะ และความคดรวบยอดของเนอหาสาระในกลมสาระฯ กลมใดกลมหนง ท าใหผเรยนสามารถสรางองคความรได

2. การบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร หรอการบรณาการแบบสหวทยาการ เปนการรวมศาสตรตางๆ ภายใตหวขอเรองเดยวกน เปนการเรยนรจากประสบการณทครอบคลม โดยใชทกษะ ความรความเขาใจในศาสตรหรอองคความรตางๆ มากกวา 1 กลมสาระฯ เพอแกปญหาหรอแสวงหาเรองใดเรองหนงทตองการ ในการปฏบตกจกรรมผเรยนจะน าความรและประสบการณพนฐานเดมของตนมาใชรวมกนเพอสรางความสมพนธเชอมโยงความรใหมตางๆ จะท าใหผเรยน

34

เขาใจในเรองนนๆ และรถงการปรบเปลยนแนวคดและความรเดมไปสความรหรอแนวคดใหม ดวยวธการทหลากหลาย สคนธ สนธพานนท (2550: 30-32) แบงการจดการเรยนรแบบบรณาการเปน 2 ลกษณะ คอ การบรณาการภายในวชา และการบรณการระหวางวชา

1. การบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร เปนการจดการเรยนรทเชอมโยงเนอหาดานความร ทกษะ/กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพงประสงคในกลมสาระการเรยนรนนๆ เขาดวยกน เพอมงศกษาเกยวกบเรองราว ประเดน ปญหาหวขอ หรอประสบการณเรองใดเรองหนง

2. การบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร เปนการจดการเรยนรทเชอมโยงเนอหาดานความร ทกษะ/กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพงประสงคตงแตสองกลมสาระฯ ขนไปเขาดวยกน เพอมงศกษาเกยวกบเรองราว ประเดน ปญหาหวขอ หรอประสบการณเรองใดเรองหนง ชวยใหผเรยนไดเรยนรเรองนนๆ อยางลกซงและชดเจนใกลเคยงกบความเปนจรงในชวตยงขน การสอนแบบบรณาการทงสองรปแบบมหลกการเชนเดยวกน คอ มการก าหนดหวเรองทเชอมโยงความคดรวบยอดตางๆ มการวางแผนการจดกจกรรมและสงทนกเรยนตองศกษาและลงมอปฏบต ซงแบงรปแบบการบรณาการเปน 4 รปแบบ คอ

1. บรณาการแบบสอดแทรก (Infusion Instruction) ครในวชาหนงหรอกลมสาระการเรยนรหนงจดกจกรรมการเรยนรทมการสอดแทรกเนอดานความร ทกษะ/กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพงประสงคของวชาอนหรอของกลมสาระการเรยนรอนเขามาในการเรยนการสอน เปนการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรโดยครคนเดยว แตท าใหผเรยนสามารถมองเหนความสมพนธระหวางวชาหรอระหวางกลมสาระการเรยนรได

2. บรณาการแบบขนาน (Parallel Instruction) ครตงแต 2 คน ขนไป ซงอยตางกลมสาระการเรยนร มาวางแผนการจดการเรยนรรวมกน เพอมงสอนในเรอง / ความคดรวบยอด/ ปญหา เดยวกน (Them/ concept/ problem) หรอลกษณะเนอหาทใกลเคยงกนหรอสมพนธกน ตอจากนนตางคนตางเขยนแผนการจดการเรยนรและเตรยมการสอนของตน ก าหนดภาระงานใหผเรยนศกษาคนควาและรายงานผลการศกษาคนควา ก าหนดกระบวนการวดและประเมนผลตามลกษณะวชาของตน ผเรยนสามารถใชความรทไดศกษาจากวชาหนงมาใชประโยชนในการพฒนาการเรยนรหรอแกปญหาอกวชาหนง มขอสงเกตวาผสอนในแตละวชาจะตกลงกนวาใครควรสอนกอน-หลง และงานทมอบหมายนนควรมคามสมพนธกน การจดการเรยนรของแตละวชาจะเสรมซงกนและกนและไมซ าซอนกน ท าใหผเรยนมองเหนความสมพนธเชอมโยงกนระหวางวชา

3. บรณการแบบสหวทยาการ (Multidisciplinary lnstruction) ครตงแต 2 คน ขนไป สอนวชาทตางกลมสาระการเรยนรมาวางแผนการจดการเรยนรร วมกน โดยรวมกนพจารณา

35

ก าหนดหวขอทจะสอน / ความคดรวบยอด / ปญหา เดยวกน ใชเนอหาวชาแตละกลมสาระฯทเกยวของสมพนธกน ทกษะ / กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพงประสงคในกลมสาระฯ ทจะบรณาการ แลวตางคนตางเขยนแผนการจดการเรยนรของตน มการก าหนดชนงานหรอโครงงานใหผเรยนปฏบตรวมกนเพยงชนเดยว และมการวดประเมนผลตามลกษณะวชาทตนรบผดชอบ โดยก าหนดเกณฑเพอประเมนชนงานหรอโครงงานรวมกนอยางชดเจน วธนผเรยนจะท างานตามความถนดและความสนใจ เพอปองกนการมอบหมายงานทมากเกนไป การจดการเรยนรบรณาการแบบสหวทยาการจะประสบความส าเรจตามเปาหมายถาครทกคนรวมกนออกแบบการจดการเรยนร โดยมประเดนส าคญรวมกน ก าหนดวนเวลาทสอนอยางตอเนองและชดเจน วดและประเมนผลรวมกนเพอครทกคนไดจดกจกรรมใหแกผเรยนอยางตอเนองกน ท าใหผเรยนเหนความสมพนธเชอมโยงกนระหวางกลมสาระการเรยนร และตระหนกถงความส าคญและประโยชนของเรองทเรยนร

4. บรณาการแบบขามวชาหรอเปนคณะ (Transdisciplinary lnstruction) ครทสอนตางกลมสาระการเรยนรรวมวางแผนและเขยนแผนการจดการเรยนร โดยพจารณาก าหนดหวขอทส าคญ / ความคดรวบยอด / ปญหา สรางองคความรตามหวขอทตนเองถนดและสนใจอยางเปนอสระ เมอจดท าแผนการจดการเรยนรรวมกนแลวจะรวมกนสอนเปนคณะ อาจมครแกนน าคนเดยวหรอหลายคนกได เปนผสอนทกษะทจ าเปน ชแนะประเดนปญหา แนวทางการศกษาคนควา คณะครจะรวมกนใหความสะดวกแกผเรยนในดานการศกษาคนควา ใหค าแนะน า ใหค าปรกษาในการจดท าและเสนอโครงงานในรปแบบตางๆ อกทงรวมกนก าหนดเกณฑเพอประเมนชนงานรวมกน ประดษฐ เหลาเนตร และณฐภสสร เหลาเนตร (2553: 9-12) กลาวถงรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. แบงตามการเชอมโยงในวชา แบงได 2 แบบ คอ 1.1 บรณาการในกลมวชาเดยวกน เปนการบรณาการทจดใหมขนอยในขอบเขต

ของเนอหาเดยวกนและมความสมพนธกน 1.2 บรณาการระหวางวชาหรอใหสมพนธกบวชาอน เปนการจดการเรยนรโดยคร

หรอนกเรยน หรอรวมกนก าหนดหวเรอง (Theme) ก าหนดจดมงหมายดวยกน แลวใหนกเรยนจดท าโครงการหรอโครงงาน วางแผนการเรยนรดวยตนเอง ดวยการเขยนผงความคด โดยเชอมโยงสงทจะเรยนรกบกลมสาระวชาอนๆ

2. แบงตามลกษณะการสอน แบงได 3 แบบ คอ 2.1 สอนโดยครคนเดยว เขยนแผนการจดการเรยนรของตนเองและใหนกเรยนไป

สบคนขอมล แลวเขยนเปนรายงานผสมผสานกลมกลนกน การประเมนผลโดยครผสอนคนเดยว เรยกการสอนนวา บรณาการแบบสอดแทรกหลายๆ วชา

36

2.2 ครในกลมสาระวชาทระบในแผนผงความคด ตางคนตางน าไปสอนในเนอหาของตนเอง เขยนแผนการจดการเรยนรของตนเอง และตางคนตางสอนและประเมนผลงานของนกเรยน เรยกวา บรณาการแบบขนาน

2.3 ครในระดบชนเดยวกนรวมกนเขยนโครงการประกอบแผนการจดการเรยนร ใหความรและแนะน านกเรยนรวมกน แลวใหนกเรยนสบคนขอมลสบเสาะ ส ารวจตรวจสอบ เขยนเปนรายงานเพยงเลมเดยว (มชนงานเดยวกน) มการประเมนผลและก าหนดเกณฑการใหคะแนนรวมกน เรยกวา บรณาการแบบสหวทยาการ จากรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาว ในการวจยครงนผวจยเลอกใชรปแบบการบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร โดยครคนเดยวเปนผจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 3.7 หลกการจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนรแบบบรณาการจะมประสทธภาพกตอเมอผสอนเขาใจหลกการการจดการเรยนร ตามทนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตตางๆ ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 148-149) กลาวถงหลกการและสงทควรพจารณาในการเรยนการสอนแบบบรณาการวา

1. ผเรยนมความส าคญมากกวาเนอหาวชา เนนการพฒนาบคลกภาพ ค านงถงการเรยนร ทงทางดานรางกาย สงคม อารมณ และสตปญญา

2. หนวยการเรยนทตองใชเวลาในการท ากจกรรมขามวนจะดกวาหนวยการเรยนสนๆ ทเสรจภายในเวลาเรยน

3. กจกรรมการเรยนการสอน ควรเปนปญหาในชวตจรง ค านงถงความตองการ และ ความสนใจของผเรยนเปนเกณฑ

4. ในการเรยนการสอน ควรใชกระบวนการกลม

5. กจกรรมในการเรยนการสอน ใชกระบวนการประชาธปไตย

6. ค านงถงความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน

7. สรางบรรยากาศในชนเรยน ในการท างาน ใหเปนสงทพงพอใจของผเรยน

อกทง ยงกลาววา การสอนแบบบรณาการตองยดหลกส าคญทความสนใจ และความตองการของผเรยน ครผสอนตองการผสมผสานเนอหาวชาและกจกรรมการเรยนรตางๆ ใหสมพนธกน ภายในขอบขายของเรองทศกษา ลกษณะของหนวยการเรยนมดงน (Lardizabal; & et al. 1970: 142-144)

1. มงเนนปญหา ซงปญหานนมความส าคญทจะศกษาและเกยวของกบเนอหาวชาตางๆ หลายแงมม

37

2. เหมาะสมกบระดบผเรยน และค านงถงประสบการณเดมของผเรยน กจกรรมตองมความทาทายความสามารถ ไมงายหรอยากเกนไป

3. สงเสรมพฒนาการอยางตอเนองในทกๆ ดาน และตามล าดบขนของประสบการณ อจฉรา ชวพนธ (2538: 27-31) เสนอแนวทางในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. วเคราะหเนอหา ในการสอนแตละครงอาจารยผสอนจะตองวเคราะหเนอหาใหถองแท เพอหาแนวทางในการจดเตรยมสอ กจกรรมใหเหมาะสม ตลอดจนนกดวา เนอหาใดสามารถทจะบรณาการกบกลมประสบการณใดไดบาง และจะใชวธการใด

2. เลอกลลาใหเหมาะสม การเลอกหาวธการ ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการไดอยางเหมาะสม จะชวยใหการจดการเรยนการสอนด าเนนไปอยางราบรน และประสมประสานกนระหวางกลมประสบการณตางๆ ดงนน อาจารยผสอนควรพจารณาใหไดวา เนอหาใดควรใชกจกรรมใด

3. จดใหกลมกลน หลงจากทอาจารยผสอนสามารถเลอกหากจกรรม และวธในการจดการเรยนการสอนทมบรณาการไดแลว อาจารยผสอนควรค านงถงความกลมกลนของเนอหา และ กจกรรม วามความสอดคลองเหมาะสมเพยงใด ใชเวลามากนอยแคไหน เหมาะกบกาลเทศะหรอไม

4. สรางความนยมชนชมในกจกรรม การเรยนการสอนจะบรรลเปาหมายทตงไว ขนอยกบองคประกอบอยางหนงคอ ความประทบใจ และเจตคตของผเรยน ดงนน การทอาจารยผสอนจะสามารถจดกจกรรมใหสรางความนยมชนชมแกผเรยน จงนบวาส าคญยง เพราะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร และความเขาใจถองแท ตลอดจนเหนคณคาของสงทเรยน

5. สามารถจดจ าไดอยางด การเรยนการสอนทมกฎเกณฑ ทชวยใหผเรยนจดจ าไดดขน มผลดกบผเรยนอยางยง ถาอาจารยผสอนไดพยายามใหผเรยนไดมการจดจ าอยางมเหตผล มหลกเกณฑ ไมใชวาจ าแบบนกแกว นกขนทอง

6. มทกษะการน าไปใช สดทายในการจดการเรยนการสอนนน ผเรยนจะตองเกดทกษะทสามารถน าความร และความเขาใจ ไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางเปนประโยชนอกดวย ไมใหเปนไปในลกษณะทวา “ ความรทวมหว เอาตวไมรอด ” วฒนาพร ระงบทกข (2542: 16) กลาวถงหลกการจดการเรยนแบบบรณาการ ดงน

1. ตองเนนผเรยนเปนศนยกลาง 2. เนนการปลกฝงคานยม จตส านก และจรยธรรมทถกตอง 3. ใหผเรยนไดรวมท างานกลม 4. จดประสบการณตรงใหกบผเรยน 5. จดบรรยากาศทสงเสรมใหผเรยนกลาคด กลาท า

38

อรทย มลค า และคนอนๆ (2542: 16) กลาวถงสงทควรค านงในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. หวเรองตองสมพนธกบเรองอนไดอยางกวางขวาง 2. การสรางกจกรรมทกกจกรรมตองเหมาะสมกบความจรง 3. กจกรรมทกกจกรรมควรตอเนองกน 4. เปดโอกาสใหผเรยนปรบปรงและพฒนางานตลอดเวลา

สวทย มลค า และอรทย มลค า (2544: 155-167) กลาวถงหลกการจดการเรยนแบบบรณาการ ดงน

1. การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอนอยางกระตอรอรน มสวนรวมในกระบวนการจดการเรยนการสอน

2. การสงเสรมใหผเรยนไดรวมท างานกลมดวยตนเอง โดยการสงเสรมใหมกจกรรมกลม ลกษณะตางๆ หลากหลายในการจดการเรยนการสอน และสงเสรมใหผเรยนมโอกาสไดลงมอท ากจกรรมตางๆ อยางแทจรงดวยตนเอง

3. จดประสบการณตรงแกผเรยน โดยใหผเรยนมโอกาสไดเรยนรจากสงทเปนรปธรรม เขาใจงาย ตรงกบความเปนจรง สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนอยางไดผล และสงเสรมใหมโอกาสไดปฏบตจรงจนเกดความสามารถและทกษะทตดเปนนสย

4. จดบรรยากาศในชนเรยนทสงเสรมใหผเรยนเกดความรสกกลาคดกลาท า โดยสงเสรมใหผเรยนมโอกาสทจะแสดงออกซงความรสกนกคดของตนเองตอสาธารณชน หรอเพอนรวมชนเรยน ทงน เพอสรางเสรมความมนใจใหเกดในตวผเรยน

5. เนนการปลกฝงจตส านกคานยมและจรยธรรมทถกตองดงาม ใหผเรยนสามารถจ าแนกแยกแยะความถกตองดงามและความเหมาะสมได สามารถขจดความขดแยงไดดวยเหตผล มความกลาหาญทางจรยธรรม และแกปญหาไดดวยปญญาและสามคค จากหลกการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปได ดงน

1. จดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญตามความตองการและความสนใจของผเรยน รวมทงค านงถงความแตกตางระหวางบคคล

2. จดกจกรรมสงเสรมพฒนาการอยางตอเนองในทกดาน ตามล าดบขนของประสบการณ 3. จดประสบการณตรงใหแกผเรยน โดยเรยนรจากสงทเปนรปธรรม เขาใจงาย ตรง

กบความเปนจรง เชอมโยงกบศาสตรตางๆ และสงเสรมใหปฏบตจรงจนเกดทกษะ เพอใหผเรยนสามารถประยกตใชไดในชวตประจ าวน

39

4. จดการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมกบเนอหา ระดบวฒภาวะผเรยน และค านงถงประสบการณเดม แลวผสานกบประสบการณใหม

5. การสงเสรมใหผเรยนไดรวมท างานกลมตามกระบวนการประชาธปไตย 6. จดบรรยากาศในชนเรยนทสงเสรมใหผเรยนกลาคดกลาท า โดยสงเสรมใหผเรยนม

โอกาส ทจะแสดงออกซงความรสกนกคดของตนเอง เพอสรางเสรมความมนใจใหเกดในตวผเรยน 7. มการกระตน เสรมแรง และใหก าลงใจ เพอใหเกดการเรยนรอยางสมบรณ

3.8 ขนตอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ นกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดก าหนดขนตอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการในทศนคตทแตกตางกน ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 144-148) เสนอขนตอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ขนน า (Initiating the unit) เปนขนทครเราความสนใจ หรอน าทางใหผเรยนตระหนกถงปญหาทผเรยนประสบอย ครอาจมวธเรมไดหลายวธ เชน การจดสภาพหองเรยนใหเราความสนใจ ใชโอกาสพเศษและเหตการณส าคญ เปนการเรมหนวยการศกษานอกสถานท การเยยมเยยนสถานท ศกษาปญหาตาง ๆ ในครอบครวหรอโรงเรยนอาจน ามาใชเปนการเรมหนวย การใชสอตางๆ ภาพยนตร สไลด เทปบนทกเสยง การเลาเรอง บทความหรอบทประพนธ น ามาใชเรมตนหนวยได หนวยการเรยนอาจเรมมาจากขอเสนอบางดานของโรงเรยนหรอทองถน ปญหาดงกลาวน าไปสการกระท า ครอาจตงค าถามวาเราจะแกปญหานอยางไร ตองใชอปกรณอยางไรบาง และอะไรเปนปญหายอยทเราตองแกไขกอนปญหาใหญ

2. ขนปฏบตการ (Point of experience) เปนขนทผเรยนวางแผน พจารณา ตงจดมงหมายในการแกปญหา และตกลงใจเลอกด าเนนการหรอเกบรวบรวมขอมล ครชวยใหค าแนะน าการท า กจกรรม มการแบงกลมและหนาทในขนนตองอาศยทกษะความสามารถของครทจะแนะน ากจกรรม ซงจะชวยใหผเรยนไดพฒนาความสามารถของตนตามความถนดมากทสด กจกรรมตางๆ ไดแก การคนควา การเกบรวบรวมขอมล การอาน การรวบรวมวสดอปกรณ การทศนศกษา การเขยน และแปลความดวยภาพ สถต การสมภาษณ เปนตน

3. ขนกจกรรมสรป (Cumulating activities) ในขนนครทเนนการบรณาการของหนวย ผเรยนสรปกจกรรม โดยมครเปนผใหค าปรกษาแนะน าในขณะทท ากจกรรมแบบหนวยผเรยน ตางแบงงานกนท าคนละดาน ดงนน การผสมผสานงานทกดานเขาดวยกนเปนสงส าคญอยางยง ผเรยนควรไดรบค าแนะน า ใหสงเกตคนหาวากจกรรมของตนสามารถตอบปญหากลมใหญไดอยางไร

40

และในการเสนอผลงานของตนใหเพอน ๆทไมไดท ากจกรรมสวนนนไดเขาใจอยางลกซง จะใชการสอความหมายอยางไรจงจะมประสทธภาพ

4. ขนประเมนผล (Evaluation) การประเมนผลถอเปนกระบวนการตอเนองในทกระยะของการเรยนการสอน ไมไดหมายถงการวดผลขนสดทายเทานน การประเมนผลอาจแบงออกเปนวดความร ความเขาใจในดานวชาการ ประเมนความสามารถในการท างานรวมกน ภายในกลม และความสามารถระหวางกลมผเรยน จะตองไดรบการกระตนใหตระหนกวาการประเมนผลของกลม เปนสงทมคณคายงกวาครเปนผประเมน เพราะในขณะทผเรยนตองประเมนผลการท างาน ของตน ชวยใหผเรยนไดตระหนกถงจดมงหมายทไดก าหนดไว ซงเปนการตรวจสอบและเปน แนวทางปรบปรงการด าเนนกจกรรมของตนและกลมได จอยซ และเวล (Joyce; & Weil. 1986: 332-334) เสนอรปแบบการฝกขนพนฐานเพอใหผเรยนสามารถเรยนรโดยใชเหตผลและมความแมนย าในการเรยนร โดยม 5 ขนตอน เรมจากการปฐมนเทศ การน าเสนอ การฝกปฏบตตามโครงสรางทก าหนด การฝกปฏบตตามค าชแนะ และการฝกอสระ ขนท 1 เปนการน าเขาสบทเรยน เรมจากการปฐมนเทศและการวางแผนสรางบทเรยน ขนนครมความมงหมายเพอใหผเรยนเขาใจอยางชดเจน จนผเรยนสามารถน าเหตผลเหลานนมาสรางบทเรยน และตามดวยสวนทท าใหบรรลผลส าเรจ 1) การเตรยมวตถประสงคและขนตอนการปฏบตกจกรรม 2) การจดล าดบความสมพนธของความรและประสบการณ 3) การอภปรายการฝกตามขนตอนจองบทเรยน และผเรยนมความสามารถรบผดชอบตดตามการเรยนดวยตนเอง ขนท 2 ครน าเสนอความคดรวบยอดหรอทกษะใหมดวยการสาธตและยกตวอยาง ทงการสอสารดวยการเลาและดวยภาพ ผเรยนสงเกตและน ามาใชในการอางองเปนการน าเข าสบทเรยนทผเรยนสามารถเขาใจอยางชดเจน และครตรวจสอบความเขาใจของผเรยนทไดรบมาใหม เพอผเรยนจะไดน าไปประยกตใชขนฝกปฏบต โดยการสมถามเปนรายบคคลและเปนกลม เพอดผลทผเรยนตอบสนองและน าความรไปประยกตใช ขนท 3 ผเรยนปฏบตงาน เมอพบปญหาทเคยพบมากจะชวยกนหาเหตผลและบนทก ครตองใชสอกระตนใหผเรยนมผลส าเรจทด และมการตรวจสอบขอบกพรอง จนผเรยนสามารถน าเสนองานดวยเหตผลและมการประยกตใช ขนท 4 ผเรยนฝกปฏบตการน าเสนอดวยตนเอง ขณะทครเปนผคอยสงเกต แระเมนความสามารถทไดน าสงทฝกมาใช นกเรยนไดรบค าแนะน าทงจากครและเพอน ครเปนพเลยงคอยแกไขขอบกพรอง ทบทวน เสนอแนะ ชมเชย กระตน มอบหมายงาน มการประเมนกนเองของผเรยน และครประเมนผเรยน

41

ขนท 5 ขนสดทายเปนการฝกอสระเพอกระตนใหมการเรยนรสงใหมๆ โดยฝกเมอผเรยนมความรทแมนย าทระดบ 85-90% ผเรยนจะฝกดวยตนเอง ไมมการชวย แนะน า หรอดผลยอนกลบ ครมบทบาทเปนผตดตาม ตรวจสอบ และใหความชวยเหลอเมอผเรยนตองการความชวยเหลอ กจกรรมอสระจะชวยเพอความแมนย าในการเรยนร

การใหความร การฝกปฏบต

ภาพประกอบ 1 ขนตอนรปแบบการฝกขนพนฐาน

ทมา: Joyce, Bruce R.; & Marsha Weil. (1986). Model of Teaching. 3th ed. Prentice-Hall International Editions. unpaged. สาโรช บวศร (2521: 12-14) กลาวถงวธจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเกดบรณาการโดยวธสอนแบบแกปญหา โดยมขนตอนในการสอนดงน ขนท 1 ปญหา เปนการตงปญหาหรอเสนอปญหาใหแกนกเรยน ขนท 2 ตงสมมตฐาน นกเรยนหาสาเหตของปญหา ขนท 3 ทดลองท า นกเรยนทดลองแกปญหาจากสาเหตทไดตงสมมตฐานไวเปนขอๆ

ใหนกเรยนเกดความภาคภมใจในตนเอง

ใหนกเรยนมความสามารถ ในการตดตามการเรยนดวยตนเอง

ใหแรงจงใจนกเรยน

การเสรมแรง

ใหมความเชยวชาญทางดานเนอหาและทกษะ

รปแบบการฝกขนพนฐาน

42

ขนท 4 วเคราะหผลการทดลอง นกเรยนน าผลหรอขอมลทไดจากการทดลองแกปญหาตามสมมตฐานตางๆ ทตงไวมาวเคราะหหาสาเหตทแทจรง โดยการน ามาวเคราะหรวมกน ขนท 5 สรปผล นกเรยนชวยกนสรปถงสาเหตทแทจรงของปญหารวมกน หทย ตนหยง (2525: 246) กลาวถงขนตอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ก าหนดปญหา ปญหามาจากตวผเรยน เปนขอมลหลกฐานทเกดขนจากผเรยนมปฏสมพนธ

2. ตงสมมตฐาน คอ การสบคนสาเหตทเกดแหงปญญา ดวยการอภปราย คนควา หาวธแกปญหา

3. การลงมอปฏบตทดลอง ดวยวธการจดกจกรรมเปนแผน โครงงาน หนวยงาน โดยสรางบรณาการของกจกรรมนนไวทกขนตอน

4. การวเคราะหผลการปฏบตทดลอง โดยการสงเกต บนทก แลวตรวจสอบขอมล อภปราย แยกแยะขอมลหลกฐานใหเปนปญหาแหงเหตผล และผลทเกดขน

5. การสรปผล สรปจากการวเคราะหขนเปนหลกการประชม ตรวจสอบ ทบทวน แลวน าไปใชเปนกฎเกณฑ แนวปฏบตในการด าเนนชวต จากขนตอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปได ดงน

1. ขนน า โดยครเราความสนใจหรอชประเดนใหนกเรยนตระหนกถงปญหาทเกดขน เพอใหเกดการแลกเปลยนความคดเหนและเลอกปญหาทสนใจศกษา

2. ขนปฏบตการ โดยนกเรยนเลอกประเดนทสนใจ พจารณาจดมงหมายในการแกปญหา วางแผนการด าเนนงาน และด าเนนงานตามล าดบ

3. ขนกจกรรมสรป โดยนกเรยนสรปกจกรรมและน าเสนอผลงานศกษาคนควา มการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนรวมกน เพอประมวลความรและการน าไปใชในชวตประจ าวน

4. ขนประเมนผล โดยวดและประเมนผลจากกจกรรมการเรยนรทผเรยนด าเนนการ ทงดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย เปนกระบวนการตอเนองทกระยะของการจดการเรยนร 3.9 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนรแบบบรณาการ เปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ท าใหบทบาทของครเปลยนไป จากการสอนทเนนเฉพาะเนอหาเปนเนนการจดกระบวนการเรยนร เพอใหผเรยนมองคความรครบทง 3 ดาน คอ พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย ดงนน นกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ จงไดแสดงทศนคตตางๆ ดงน ลารดซาเบล และคณะ (Lardizabal; et al. 1970: 146-150) กลาวถงบทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยแบงเปนดานตางๆ ดงน

43

1. ดานการเตรยมการ 1.1 เตรยมกรอบแนวคดของเรองทจะสอน โดยหวขอเรองในแตละตอนไดจาก

การบรณาการระหวางวชา หรอผสมผสานระหวางวชาในหลกสตร 1.2 เตรยมค าถามหลกหรอค าถามส าคญ เพอใชกระตนใหผเรยนวเคราะหและ

ลงมอปฏบต เปนแหลงขอมลหรอแหลงความรทใหผเรยนซกถาม ปรกษา เพอคนควาหาความร 2. ดานการด าเนนการ

2.1 เปนผน าเสนอ (presenter) เชน เสนอประเดนปญหา เหตการณในเรองทจะสอน เปนผสงเกต(Observer) โดยสงเกตผเรยนขณะทตอบค าถามและท ากจกรรม รวมทงพฤตกรรมดานอนของผเรยน

2.2 กระตนจงใจ (motivator) โดยกระตนความสนใจของเรยน เพอใหมสวนรวมในการเรยนอยางแทจรง

2.3 เปนผเสรมแรง (reinforcement) เพอใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทตองการ 2.4 เปนผชแนะ (director) คอยชแนะ สนบสนน ใหผเรยนด าเนนกจกรรมให

บรรลตามจดประสงคทก าหนด

2.5 เปนผจดบรรยากาศ (atmosphere organizer) เพอใหเกดบรรยากาศการเรยนรทเหมาะสมทงดานกายภาพ สงคม และจตใจ เพอใหผเรยนไดเรยนรอยางมความสข

2.6 เนนใหผเรยนใชกระบวนการ (process oriented) มากกวาเนอเรองหรอเนอหาสาระ (content oriented)

3. ดานการประเมน

3.1 เปนผใหขอมลยอยกลบ (reflector) ชแนะ วพากษ วจารณ ขอดขอดอย เพอใหผเรยนปรบปรงแกไขพฤตกรรมการเรยน

3.2 เปนผประเมน (evaluator) โดยประเมนผลเปนระยะๆ ประเมนกระบวนการพฤตกรรมดานการคนหาความรและผลงาน ซงอาจเปนองคความรและผลงาน

จอยซ และเวล (Joyce; & Weil. 1986: 332-334) กลาวถงบทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. เตรยมวตถประสงคและขนตอนของการปฏบตกจกรรม 2. อธบายสาระส าคญของบทเรยนและล าดบความสมพนธกอนหลงของความรและ

ประสบการณ 3. อภปรายการปฏบตตามขนตอนของบทเรยน

44

4. ด าเนนการน าเขาสบทเรยนดวยการยกตวอยาง สอ การสาธต ฯลฯ จนผเรยนสามารถน ามาอางองดวยเหตผล

5. ตรวจสอบความเขาใจจากความรทไดรบดวยค าถามและการน าไปประยกตใช 6. เปนผคอยสงเกตการณท ากจกรรมเหมอนพเลยงผใหค าแนะน า เพอตรวจสอบ

ผลยอนกลบ และเตรยมการแกไขเมอจ าเปน 7. เปนผตดตามและประเมนความแมนย าในการเรยนร

จากบทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปไดวา ในการจดการเรยนรแบบบรณาการมจดเนนทใหผเรยนเปนผจดการเรยนรดวยตนเอง ตามความตองการและความสามารถของตน ครจงเปนเพยงผใหค าปรกษา ชแนะ อ านวยความสะดวก และใชเทคนควธการตางๆ เพอกระตนการเรยนรของผเรยน 3.10 ประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ การจดการเรยนรทกรปแบบตางมคณคาแตกตางกนไปตามจดมงหมาย ส าหรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตเกยวกบประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน พระธรรมปฎก (2540: 104-105) กลาวถงประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. เปนการเรยนรอยางมความหมาย นกเรยนสามารถจ าความรไดนาน (retention) ซงจะเรมดวยการทบทวนความรเดมและประสบการณเดมของผเรยน

2. นกเรยนมสวนรวมในการเรยน (participate) ทงดานรางกาย จตใจ สตปญญาและสงคม เปนการพฒนาทกดาน

3. นกเรยนมสวนรวมในการท ากจกรรมตามประสบการณชวตของตนและเปนประสบการณในชวตจรงของผเรยน

4. นกเรยนไดฝกทกษะตางๆ ซ าหลายครงโดยไมเบอหนาย 5. นกเรยนไดพฒนาความคดระดบสง คดไตรตรอง คดอยางมวจารณญาณ คด

แกปญหา คดรเรมสรางสรรค 6. นกเรยนไดฝกทกษะการท างานกลม ตงแตสองคนขนไปจนถงเพอนทงชนเรยน

ตามทก าหนดในกจกรรม เพอพฒนาทกษะมนษยสมพนธ 7. นกเรยนจะไดสรางจนตนาการตามเรองทก าหนด เปนการเรยนรดานธรรมชาต

เศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม วถชวต ผสมผสานกนไป อนเปนสภาพจรงของชวต

45

8. นกเรยนไดเรยนรจากสงใกลตวสสงไกลตว เชน เรยนเกยวกบตวเรา บาน ครอบครว ชมชน ประเทศไทย ประเทศเพอนบาน และโลก ตามระดบความซบซอนของเนอหาและสตปญญาของผเรยน

9. นกเรยนไดเรยนรอยางมความสข สนกสนาน เหนคณคาของงานทท า และงานทท าไปน าเสนอตอเพอน ตอชมชน ท าใหเกดความตระหนก เหนความส าคญของการเรยนรดวยตนเอง ธรชย ปรณโชต (2540: 82) กลาวถงประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ชวยใหผเรยนไดเขาใจถงความสมพนธระหวางวชาตางๆ ความสมพนธระหวางวชากบชวตจรง

2. ชวยใหเกดความสมพนธเชอมโยงความคดรวบยอดในศาสตรตางๆ ท าใหเกดการเรยนรทมความหมาย

3. ชวยใหเกดการถายโอนการเรยนร ใหเชอมโยงสงทเรยนกบชวตจรงและชวตนอกหองเรยนกบสงทเรยน

4. ชวยขจดความซ าซอนของเนอหาวชาและขอมลขาวสารทเพมขนอยางรวดเรว สรพชร เจษฎาวโรจน (2546: 31-33) กลาวถงประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ท าใหผเรยนเขาใจเนอหาในลกษณะองครวม มองเหนความสมพนธระหวางเนอหาวชา ท าใหนกเรยนระลกถงขอมลไดอยางรวดเรว กระตนนกเรยนใหมความรทงลกและกวาง ท าใหเปนผมทศนะกวางไกล ลดความซ าซอนของเนอหาแตละวชา และท าใหมเวลาเรยนมากขน

2. ท าใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง โดยผสมผสานความร คณธรรม คานยม คณลกษณะอนพงประสงค และมเจตคตทด เปนการเพมศกยภาพของผเรยนไดอยางเตมท ผเรยนไดเรยนรวธการเรยนรตลอดชวต และสามารถน าความรทไดไปใชในชวตจรงอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

3. สงเสรมใหเกดกจกรรมการเรยนรหลายรปแบบทเนนผเรยนเปนส าคญ สงเสรมกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกปญหา และการประยกตใชทกษะตางๆ

4. สงเสรมการปกครองระบอบประชาธปไตย รจกเคารพสทธเสรภาพของผอน โดยค านงถงความคดเหนและผลประโยชนของสวนรวมเปนหลก

5. ชวยแกปญหาดานการขาดครผสอนในแตละรายวชา

46

6. ท าใหผเรยนเขาใจสภาพและปญหาสงคม สามารถพจารณาปญหาและทมาของปญหาอยางกวางๆ ใชความรอยางหลากหลายมาสมพนธกน สงเสรมใหเกดทกษะและความสามารถในการแกปญหาทงผเรยนและผสอน รวมทงสงเสรมการคนควาวจย

7. ท าใหการสอนและการใหการศกษามคณคามากขน สามารถเนนการพฒนาทกษะทจ าเปน ใหเกดความคดรวบยอดทกระจางขน ถกตอง และสามารถปลกฝงคานยมทพงประสงค

8. สงเสรมใหผเรยนมความพงพอใจ การยอมรบผอน การรสกเปนสวนหนงของหมคณะ และเกดการเรยนรจากการกระท ารวมกน

9. สงเสรมการพฒนาคานยมและบรรยากาศในชนเรยน เปนการสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาวนยในตนเอง สงเสรมความสามารถในการท างานและการควบคมอารมณของผเรยน

10. สงเสรมใหผเรยนเกดความคดสรางสรรคในดานตางๆ และเกดความสนกสนานเพราะไดเรยนรหลายดาน สคนธ สนธพานนท (2550: 37) กลาวถงประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน

1. ชวยใหผเรยนรจกเชอมโยงความคดรวบยอดของศาสตรตางๆ รจกผสมผสานความรและทกษะตางๆ พรอมทจะน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนในการด าเนนชวต

2. ลดความซ าซอนของเนอหาตางๆ ประหยดเวลา และมการเชอมโยงสมพนธกบดานความร ทกษะ/กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพงประสงค ท าใหผเรยนเหนความส าคญและเจตคตทดตอเรองทศกษา และสามารถน าความรและประสบการณทไดรบไปประยกตใช

3. ลดภาระงานของผเรยน จากประโยชนของการจดการเรยนรแบบบรณาการดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการทเชอมโยงเนอหาสาระ ทกษะกระบวนการทเกยวของกนไวดวยกน และสอดคลองกบชวตจรง ท าใหผเรยนสามารถด าเนนชวตไดอยางไมผดพลาดหรอผดพลาดนอยทสด เพราะเคยมประสบการณแลว จงน าความรและทกษะทไดรบมาจดการไดอยางเหมาะสมกบเหตการณ 3.11 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

งานวจยตางประเทศ เฟลปส (Phelps. 1979: 179-A) ไดศกษาผลของการบรณาการกจกรรมเชอมโยงประโยคและวธสงเสรมการอานและเขยนของนกเรยนระดบ 8 พบวา ผลสมฤทธในการอานและเขยนของนกเรยนระดบ 8 แตกตางกนอยางไมมนยทางสถต

47

เทอรเรล (Terrell. 1979: 74-A) ไดศกษาการบรณาการทกษะภาษาองกฤษในหลกสตรธรกจศกษาระดบเตรยมอดมศกษาของโรงเรยนรฐบาล โดยแบงกลมเปนกลมทดลองท 1 สอนโดยใชหลกสตรปกตและวธสอนแบบทดลอง กลมทดลองท 2 สอนโดยใชหลกสตรบรณาการและวธสอนแบบปกต และกลมทดลองท 3 สอนโดยใชหลกสตรบรณาการและวธสอนแบบทดลอง พบวา กลมทดลองท 3 มผลสมฤทธทางการเรยนดกวากลมทดลองอนๆ อกทงคะแนนจากการมอบหมายงานพเศษ คะแนนกจกรรมในหองของกลมทดลองท 3 ดกวากลมทดลองอนๆ

งานวจยในประเทศ พษณ เดชใด (2540: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบบรณาการทใชเทคนคการพฒนาแบบยงยน พบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต และกลมทดลองและกลมควบคมมเจตคตตอสงแวดลอมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยกลมทดลองมเจตคตตอสงแวดลอมสงกวากลมควบคม จราพร กระบทอง (2545: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาพฒนากจกรรมการเรยนวชาสงคมศกษาและความมวนยในตนเอง โดยการสอนแบบบรณาการ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบบรณาการกบการสอนตามคมอครแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 และความมวนยในตนเองของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบบณาการ กอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 ณรงคฤทธ สงฆะศร (2547: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และความสามารถทางการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการ พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการ แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต และความสามารถในการคดอยางมวจารณาญาณของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต รจนา ชาญวชต (2547: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยวธสอนแบบบรณาการของเมอรดอกช (MIA) พบวา การสอนโดยวธการสอนแบบบรณาการของเมอรดอกช (MIA) ท าใหนกเรยนมความสามารถในดานการอานภาษาองกฤษหลงการทดลองเพมขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 อกทง ท าใหนกเรยนมพฒนาการในดานการมความรบผดชอบ ชวยเหลองานกลมจนประสบความส าเรจ หา

48

ความหมายของค าศพททก าหนดใหจากพจนานกรมได และปฏบตกจกรรมไดส าเรจตามเวลาทก าหนดมากทสด จากงานวจยดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการเชอมโยงความร ทกษะ และเจตคตในลกษณะองครวม เนนการเรยนรจากประสบการณจรงและการด ารงอยในสงคม เพอใหผเรยนสามารถการแกปญหาเมอเผชญกบสถานการณตางๆ ได การจดการเรยนรแบบบรณาการสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และสามารถน าทกษะตางๆ ทไดรบไปปรบใชในการด าเนนชวตประจ าวนได 4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 4.1 ความเปนมาของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรรปแบบหนงทเนนผเรยนเปนส าคญตามทฤษฎสรางความรใหมโดยผเรยนเอง (Constructivism) โดยมพฒนาตามล าดบ ดงน

คารพลส (Lawson. 1995: 134-139; citing Karplus. 1967) ไดน าเสนอการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เพอใชปรบปรงหลกสตรของสหรฐอเมรกา (Science Curriculum Improvement Study Program : SCIS) มกจกรรม 3 ขนตอน คอ ขนส ารวจ (Exploration) ขนสราง (Invention) และขนคนพบ (Discovery) รปแบบการจดการเรยนรของคารพลสยงสรางความสบสนในการน าไปใชจรงในขนสรางและขนคนพบ ดงนน บารเมน และโกตาร (Barman; & Kotar. 1989: 30-32) จงไดปรบปรงเปนขนส ารวจ (Exploration) ขนแนะน ามโนมต (Concept Introduction) และขนประยกตใชมโนมต (Concept Application) ตอมามการปรบเปลยนชอของขนตอนทสองใหมความเหมาะสมยงขน ดวยเหตผลทวา ครสามารถแนะน า อธบายค าส าคญ หรอนยามศพทเฉพาะใหกบนกเรยน แตมใชแนะน ามโนทศนใหกบนกเรยน เพราะนกเรยนตองเปนผคนพบมโนทศนไดดวยตนเอง ดงเชน คารน (Carin. 1993: 98-99) ไดปรบเปนขนสรางมโนทศน (Concept Formation) สวนอะบรสคาโต (Abruscato. 1996: 169) ไดปรบเปนขนไดมาซงมโนทศน (Concept Acquisition) จากขนตอนการเรยนรทง 3 ขน จะพบวา มขนตอนทสองทมชอแตกตางกน แตค าอธบายใกลเคยงกน แตละขนตอนมสาระส าคญดงน (Lawson. 1995: 134-139)

1. ขนส ารวจ (Exploration phase) เปนขนทนกเรยนเปนผปฏบตกจกรรมโดยการสงเกต ตงค าถามและคดวเคราะห ส ารวจหรอทดลอง เกบรวบรวมขอมล จดบนทก อาจเรมจากความสนใจของนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายกลม เรองทสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลง

49

เกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเรยนรมาแลวเปนตวกระตนในนกเรยนสรางค าถม ก าหนดประเดนทศกษา โดยอาจปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอเปนกลมเลก โดยครมบทบาทเปนผอ านวยความสะดวก คอ สงเกต ตงค าถาม เพอกระตนและชแนะการเรยนรของนกเรยน เพอใหนกเรยนคนพบหรอสรางมโนทศนดวยตนเอง และมแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

2. ขนแนะน าค าส าคญ / ขนสรางมโนมต / ขนไดมาซงมโนมต (Term Introduction / Concept Formation / Concept Acquisition Phase) เปนขนทครมบทบาทสง โดยตงค าถามกระตนและชแนะใหนกเรยนคดเชอมโยงสงทไดปฏบตในขนส ารวจ มการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดแนวทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศหรอปรากการณตางๆ และตรวจสอบ การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลง ขอมลตางๆ โดยครแนะน าและอธบายค าศพททส าคญของมโนทศนนนๆ เพอใหนกเรยนจดเรยบเรยง ความคดใหมในการคนพบและอธบาย ขนนครและนกเรยนจะมปฏสมพนธกนเพอคนหามโนทศนจากขอมลและการสงเกตในขนส ารวจ

3. ขนประยกตใชมโนทศน (Concept application phase) เปนขนทครกระตนใหนกเรยนน ามโนทศนทคนพบหรอเกดการเรยนรแลวมาวเคราะห แปลผล สรปผล และประยกตใชในสถานการณใหมหรอปญหาใหม อนจะท าใหนกเรยนขยายความเขาใจมโนทศนนนๆ มากยงขน ในป ค.ศ. 1990 บารแมน (Abruscato. 1996: 37; citing Barman. 1989) ไดดดแปลงและพฒนาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรออกเปน 4 ขน ไดแก ขนส ารวจ (Exploration Phase) ขนแนะน ามโนมต (Concept Introduction Phase) ขนประยกตใชมโนมต (Concept Application Phase) และขนประเมนผลและอภปราย (Evaluation and Discussion Phase) ซงตอมานกการศกษาบางทานไดดดแปลงชอเปน 4E ไดแก

1. ขนส ารวจ (Exploration) เปนการเนนนกเรยนเปนส าคญ กระตนความคดและใหเกดการปรบขยายความคด ครเปนผใหค าแนะน า ค าชแจง และจดเตรยมวสดอปกรณ ครตองไมบอกนกเรยนโดยตรงวาพวกเขาควรเรยนอะไรและตองไมอธบายแนวคดในทนท เพอใหการส ารวจด าเนนตอไปได นกเรยนตองส ารวจและการเกบรวบรวม หรอจดบนทกความรและประสบการณอยางเปนรปธรรม ถาครตองการใหนกเรยนสรางแนวคดส าหรบตนเอง ควรใชค าถามแนะเพอใหเกดการวางแผน และค าถามตองน าไปสกจกรรม เสนอแนะสงทควรท า แตตองไมอธบายแนวคด แตอาจจะกลาวถงการสอนอยางยอๆ หรออาจอยในจดประสงคการสอน

2. ขนอธบาย (Explanation) มความมงหมายเพอใหนกเรยนเกดแนวคดเกยวกบบทเรยน ซงสรางขนจากความรวมมอกนระหวางครกบนกเรยน เพอน าไปสการปรบขยายโครงสราง

50

ความคดตามทฤษฎของเพยเจตทวา นกเรยนตองมงคนพบความรจากการส ารวจเบองตนดวยตนเอง ครเพยงแนะน ารปแบบแนวคดเพอชวยในการปรบขยายโครงสรางความคด จนนกเรยนสามารถสรางค าอธบายเกยวกบความคดของตนเอง ครไมควรบอกนกเรยนเพมเตมถงแมความเขาใจของนกเรยนยงไมสมบรณ แตควรชวยใหนกเรยนใชขอมลของตนสรางแนวคดทถกตอง

3. ขนการขยายความคด (Expansion) เปนการจดประสบการณเดมทคลายกนและประยกตสงใหมกบสงทเรยนรมาแลว เพอเชอมโยงแนวคดทนกเรยนสรางขนมาใหสอดคลองกบความคดหรอประสบการณอนทสมพนธกน เปนการน าการคดของนกเรยนใหไปไกลกวาปจจบน ครตองใหนกเรยนน าเสนอแนวคดใหม เพอเพมความเขาใจยงขน เปนการชวยใหนกเรยนไดประยกตใชสงทเรยนร โดยการขยายตวอยางหรอการจดประสบการณเชงการส ารวจเพมเตม

4. ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการทดสอบมาตรฐานการเรยนร การเรยนรมกจะเกดขนในสดสวนการเพมขนทนอยกวาการยกระดบทางความคดทมการหยงรจรงทเปนไปได ดงนน การประเมนควรท าในทกขนตอนไมใชท าเฉพาะขนสดทายเทานน เพอใหทราบผลการเรยนอยางตอเนอง เพอชวยกระตนสรางแนวความคดทางจตใจ และทกษะกระบวนการการประเมนผล ในป ค.ศ. 1992 บายบ และคณะ (Bybee and others) นกการศกษาโครงการศกษาหลกสตรวทยาศาสตร สาขาชววทยา(Biological Science Curriculum Study: BSCS) ของสหรฐอเมรกา ไดเสนอขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรออกเปน 5 ขนตอน หรอ 5E ดงน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2546: 219-220)

1. ขนสรางความสนใจ (engagement) เปนการน าเขาสบทเรยน อาจเกดขนจากความสงสยหรอความสนใจของนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานนหรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเรยนรมาแลว ครท าหนาทตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถามและก าหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมมประเดนใดนาสนใจครอาจใหศกษาจากสอตางๆ หรอกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษา เมอมประเดนทนาสนใจและนกเรยนสวนใหญยอมรบ จงรวมกนก าหนดขอบเขตและแจกแจงรายละเอยดใหมความชดเจนยงขน รวมทงการรวบรวมความรประสบการณเดมหรอความรจากแหลงตางๆ เพอน าไปสความเขาใจในประเดนทจะศกษามากขนและมแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

2. ขนส ารวจและคนหา (exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว จงด าเนนการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมลหรอปรากฏการณตางๆ จากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตางๆ เพอใหไดขอมลอยางเพยงพอ และท าการตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล

51

3. ขนอธบายและลงขอสรป (explanation) เมอมขอมลอยางเพยงพอแลว จงน าขอมล ทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปตางๆ ผลการคนพบจะสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได

4. ขนขยายความร (elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตม หรอน าขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณอน การอธบายเรองตางๆ ไดมาก จะชวยใหเกดการเชอมโยงและท าใหเกดความรกวางขวางขน

5. ขนประเมน (evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด นกเรยนจะไดประเมนผลดวยตนเองถงแนวคดทไดสรปไวในขนขยายความร วามความสอดคลองหรอถกตองมากนอยเพยงใด มการยอมรบมากนอยเพยงใด ขอสรปทไดสามารถน ามาใชเปนพนฐานในการศกษาครงตอไป รวมทงการประเมนของครตอการเรยนรของนกเรยนดวย จากนนจงเปนการน าความรไปประยกตใชในเรองอนๆ การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E) สามารถสรปไดดงแผนภม ดงน

ภาพประกอบ 2 การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขนตอน (5E)

ทมา: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). หนงสอการจดสาระการเรยนรกลมวทยาศาสตรหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. หนา 220. การน าความรไปใชอธบายหรอประยกตใชกบเหตการณหรอเรองอนๆ จะน าไปสขอโตแยงหรอขอจ ากดทกอใหเปนประเดน หรอค าถาม หรอปญหาทจะตองส ารวจตรวจสอบตอไป ท าใหเกดเปนกระบวนการทตอเนองกนไปเรอยๆ จงเรยกวา inquiry cycle กระบวนการสบเสาะหาความรจง

52

ชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกการ ทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบต เพอใหไดความรทเปนพนฐานในการเรยนรตอไป Miami Museum of Science (2001) ไดพฒนาการจดการเรยนรแบบสบเสาะแสวงหา 5E เปน 7E ประกอบดวย

1. ขนสรางความสนใจ (Excite) เปนขนตอนในการกระตนความอยากรอยากเหนของนกเรยนใหผเรยนไดเกดปญหา

2. ขนส ารวจคนหา (Explore) เปนขนตอนในการด าเนนการส ารวจตรวจสอบ สบคนและรวบรวมขอมล ปฏบตกจกรรมเพอหาค าตอบหรอแกปญหา

3. ขนอธบาย (Explain) เปนขนตอนในการวเคราะหและจดกระท าขอมล อภปราย และสรปผลการทดลอง

4. ขนขยายความร (Expand) เปนขนตอนทนกเรยนขยายความรไปสสถานการณอนๆทใกลเคยงกน

5. ขนขยายความคดรวบยอด (Extend) เปนขนตอนทนกเรยนขยายความคดรวบยอดไปเชอมโยงกบความรอนๆ

6. ขนแลกเปลยนเรยนร (Exchange) เปนขนตอนทนกเรยนไดมปฏสมพนธรวมกนทงในหองเรยนและการใชอนเตอรเนต

7. ขนประเมนผล (Examine) เปนขนตอนในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยน ใน ค.ศ. 2003 ไอนเซนคราฟต (Eisenkraft. 2003: 57-59) ไดพฒนารปแบบของ BSCS จาก 5 ขนตอนเปน 7 ขนตอน โดยใหเหตผลวา ขนตอนการจดการเรยนรแบบ 5E เปนขนตอนทยงไมตอเนอง จงเพมขนตอนการเรยนรอก 2 ขนตอน โดยมเปาหมายเพอกระตนใหนกเรยนไดมความสนใจและสนกกบการเรยน และยงสามารถปรบประยกตสงทไดเรยนรไปสการสรางประสบการณของตนเอง

53

5E 7E Elicit Engage Engage Explore Explore Explain Explain Elaborate Elaborate Evaluate Evaluate Extend ภาพประกอบ 3 เปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบ 5E เปน 7E ของไอนเซนคราฟต (Eisenkraft)

ทมา: Eisenkraft, Arthur. (2003). Expanding the 5E Model. Science Education. p. 57.

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน มงเนนการถายโอนการเรยนรและตรวจสอบความรเดมของนกเรยน ท าใหครคนพบวานกเรยนตองเรยนรอะไร กอนทจะเรยนรในเนอหาบทเรยนนนๆ นกเรยนจะสรางความรจากพนฐานความรทม ท าใหเกดการเรยนรอยางมความหมายและไมเกดแนวคดทผดพลาด นอกจากนยงเนนใหนกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวน (Bransford; Brown; and Cocking. 2000: 5-7) ขนของการเรยนรตามแนวคดของไอนเซนคราฟต มรายละเอยดดงน

1. ขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation Phase) ครตงค าถาม เพอกระตนใหนกเรยนแสดงความรเดม และสามารถเชอมโยงการเรยนรไปยงประสบการณทตนม ท าใหครไดทราบวา นกเรยนเดกแตละคนมความรพนฐานเปนอยางไร ควรเตมเตมสวนใด และสามารถวางแผนการจดการเรยนรไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของนกเรยน

2. ขนเราความสนใจ (Engagement Phase) เปนการน าเขาสบทเรยน อาจเกดขนจากความสงสยหรอความสนใจของนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานนหรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเรยนรมาแลว ครท าหนาทกระตนใหนกเรยนสรางค าถามและก าหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมมประเดนใดนาสนใจ

54

ครอาจใหศกษาจากสอตางๆ ท าใหนกเรยนเกดความคดขดแยงจากสงทนกเรยนเคยรมากอน หรอครกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษา เพอน าไปสการส ารวจตรวจสอบในขนตอนตอไป

3. ขนส ารวจคนหา (Exploration Phase) เมอท าความเขาใจในประเดนทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว จงด าเนนการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมลหรอปรากฏการณตางๆ เพอใหไดขอมลอยางพอเพยง ครท าหนาทกระตนใหนกเรยนตรวจสอบปญหาและด าเนนการส ารวจตรวจสอบและรวบรวมขอมลดวยตนเอง

4. ขนอธบาย (Explanation Phase) นกเรยนน าขอมลมาท าการวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปแบบตางๆ ชวยใหเหนแนวโนมหรอความสมพนธของขอมล สรปและอภปรายผล โดยอางองประจกษพยานอยางชดเจนเพอน าเสนอแนวคดตอไป ท าใหนกเรยนไดสรางองคความรใหม การคนพบในขนนอาจเปนไปไดหลายทาง แตผลทไดจะสามารถสรางความร และชวยนกเรยนไดเกดการเรยนร

5. ขนขยายความร (Elaboration Phase) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตม หรอน าขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณอน การอธบายเรองตางๆ ไดมาก จะชวยใหเกดการเชอมโยงและท าใหเกดความรกวางขวางขน ครควรจดกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนมความรมากขน และขยายแนวกรอบความคดของตนเองและตอเตมใหสอดคลองกบประสบการณเดม ครควรสงเสรมใหนกเรยนตงประเดนเพออภปรายและแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนมากยงขน

6. ขนประเมนผล (Evaluation Phase) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จะชวยใหนกเรยนสามารถน าความรทไดมาประมวลและปรบประยกตใชในเรองอนๆ ได ครควรสงเสรมใหนกเรยนน าความรใหมทไดไปเชอมโยงกบความรเดมและสรางเปนองคความรใหม และควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดประเมน ซงกนและกน

7. ขนน าความรไปใช (Extension Phase) ครตองจดเตรยมโอกาสใหนกเรยนน าความรทไดไปปรบประยกตใชใหเหมาะสมและเกดประโยชนตอชวตประจ าวน ครเปนผท าหนาทกระตนใหนกเรยนสามารถน าความรไปสรางความรใหม ชวยใหนกเรยนสามารถถายโอนการเรยนรได การจดการเรยนรตามแนวคดของ ไอนเซนคราฟต (Eisenkraft) เปนรปแบบทครสามารถน าไปปรบประยกตใหเหมาะสมตามธรรมชาตวชา กระบวนการสบเสาะหาความรจะท าใหนกเรยนเขาถงความรความจรงไดดวยตวเอง และไดรบการกระตนใหเกดการเรยนรอยางมความสข ครเปนเพยง

55

ผท าหนาทแนะน า ชวยเหลอ และจดสถานการณเราใหนกเรยนไดคดตงค าถามและด าเนนการ ครควรจดกจกรรมใหเหมาะสมกบความร ความสามารถบนพนฐานของความสนใจ ความถนด และความแตกตางระหวางบคคล เพอใหการจดการเรยนรบรรลสจดมงหมายทเนนผเรยนเปนส าคญ จากการจดการเรยนรทง 4 แบบ สามารถเปรยบเทยบได ดงน ตาราง 1 เปรยบเทยบรปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทง 4 แบบ

แบบท 1 (3E) แบบท 2 (4E) แบบท 3 (5E) แบบท 4 (7E) 1. ขนส ารวจ 1. ขนส ารวจ 1. ขนสรางความสนใจ

2. ขนส ารวจและคนหา 1. ขนตรวจสอบความรเดม 2. ขนเราความสนใจ 3. ขนส ารวจคนหา

2. ขนแนะน าค าส าคญ ขนสรางมโนทศน ขนไดมาซงมโนทศน

2. ขนอธบาย 3. ขนอธบายและ ลงขอสรป

4. ขนอธบาย

3. ขนประยกตใช มโนทศน

3. ขนขยายความคด 4. ขนขยายความร 5. ขนขยายความร

4. ขนประเมนผล 5. ขนประเมนผล 6. ขนประเมนผล 7. ขนน าความรไปใช

ทมา: ประภสรา โคตะขน. (2553). การเรยนโดยใชวฏจกรการเรยนรแบบ 7E. (Online). 4.2 ความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry) มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดเรยกชอแตกตางกนไป เชน สบเสาะหาความร สบเสาะ สบสวนสอบสวน สบสอบ และสบคดคน เปนตน และใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน ซนด และโทรวบรดจ (Sund; & Trowbridge. 1967: 73) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การคนหาความรหรอความจรง โดยเนนทวธการหาความจรงมากกวาตวความจรงซงเปนผลมากจากการคนควา สงส าคญในการจดการเรยนรแบบนคอการใหผเรยนรจกวธการเรยนรดวยตนเอง

56

กด (Good. 1973: 303) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมความหมาย 2 ประการ คอ

1. ความหมายทางการศกษาวทยาศาสตร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนเทคนคหรอกลวธเฉพาะประการหนงในการจดใหเกดการเรยนรเนอหาบางอยางของวชาวทยาศาสตร โดยการกระตนใหนกเรยนมความอยากรอยากเหนและเสาะแสวงหาความรโดยการถามค าถามและพยายามคนหาค าตอบใหพบดวยตนเอง เปนวธการเรยนโดยการแกปญหาในกจกรรมการเรยนทจดขน (Problem-Solving Approach) ซงปรากฏการณใหมๆ ทนกเรยนเผชญในแตละครงจะเปนตวกระตนการคด การสงเกต การสรป ประดษฐคดคน ตความหมาย ภายใตสภาพแวดลอมทเหมาะสมทสด การใชวธการอยางชาญฉลาด สามารถทดสอบและการสรปอยางมเหตผล

2. ความหมายของการสบเสาะหาความร เปนแบบเดยวกบการสอนโดยวธการแกปญหา (Problem-Solving Approach) ไดระบลกษณะส าคญ ดงน 2.1 เปนการเรยนจากกจกรรมทเกดขน 2.2 นกเรยนใชวธการทางวทยาศาสตรในการท ากจกรรมน คสแลน และสโตน (Kusland; & Stone. 1972: 138-140) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การสอนทครและนกเรยนไดศกษาปรากฏการณทางวทยาศาสตรดวยวธการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร กรมวชาการ (2540ข: 19) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง วธสอนทเนนการพฒนาความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทางความคดหาเหตผลจนคนพบความรหรอแนวทางแกปญหาทถกตองดวยตนเอง โดยครตงค าถามกระตนใหนกเรยนใชความคด หาวธการแกปญหาไดเองและสามารถนาการแกปญหานนมาใชประโยชนในชวตประจ าวน วชต สรตนเรองชย (2540: 82) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การสอนทเนนใหผเรยนคนควาหาความรดวยตนเอง โดยใชการสงเกต สอบถาม และทดลอง จนไดขอสรปเปนความรใหม ภพ เลาหไพบลย (2542: 123) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การสอนทเนนกระบวนการแสวงหาความรทจะชวยใหนกเรยนไดคนพบความจรงตางๆ ดวยตนเอง ใหนกเรยนไดมประสบการณตรงในการเรยนรเนอหาวชา พมพนธ เดชะคปต (2544: 56) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การจดการเรยนการสอนโดยใชวธใหนกเรยนเปนผคนควาหาความรดวยตนเอง หรอสรางความรดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ครเปนผอ านวยความสะดวกเพอใหนกเรยนบรรลเปาหมาย และมงเนนผเรยนเปนส าคญ

57

ไสว ฟกขาว (2544: 102) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง วธการสอนทเนนการแสวงหาความรเพอการแกปญหาโดยใชค าถาม จดเปนวธการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน บทบาทของครผสอนจะลดลง ผสอนจะเปดโอกาสและชแนะใหผเรยนไดคด แสดงความคดเหน คนควา และสรปความรดวยตนเอง จากการถามตอบหรอครและนกเรยนผลดกนถาม แตรปแบบทผเรยนเปนผถามจะสอดคลองกบแนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางมากทสด เฉลม นตเขตตปรชา (2545: 159) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การคดคนเสาะแสวงหาความจรง โดยการใชความคดอยางรอบคอบเฉลยวฉลาด สามารถประกอบกบการใชเหตผล ท าการวเคราะหวจย และประเมนคา เพอใหไดขอสรปโดยการสงเคราะหขอเทจจรงเขากบแนวคดของผเรยน เกดเปนแนวคดและหลกการ ชาตร เกดธรรม (2545: 36) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การจดการเรยนรทฝกใหนกเรยนรจกคนควาหาความร โดยใชกระบวนการทางความคดหาเหตผล ท าใหคนพบความรหรอแนวทางแกปญหาทถกตองดวยตนเอง โดยผสอนตงค าถามประเภทกระตนใหนกเรยนใชความคด หาวธแกปญหาไดเอง สามารถน าการแกปญหามาใชประโยชนในชวตประจ าวนได วฒนาพร ระงบทกข (2545: 41-43) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง เทคนคการสบคนหรอคนหาค าตอบในเรองหรอประเดนทก าหนด เนนใหผเรยนรบผดชอบการเรยนรของตนเอง ครมบทบาทเปนผใหความกระจางและเปนผอ านวยความสะดวก ซงจะชวยใหผเรยนคนพบขอมลและจดระบบความหมายขอมลของตนเอง สวทย มลค า และอรทย มลค า (2547: 136) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง กระบวนการเรยนรทเนนการพฒนาความสามารถในการแกปญหาดวยวธการฝกใหผเรยนรจกศกษาหาความร โดยผสอนตงค าถามกระตนใหผเรยนใชกระบวนการทางความคดหาเหตผลจนคนพบความรหรอแนวทางการแกปญหาทถกตองดวยตนเอง สรปเปนหลกการกฎเกณฑ หรอวธการในการแกปญหา สามารถนาไปประยกตใชประโยชนในการควบคม ปรบปรง เปลยนแปลง หรอสรางสรรคสงแวดลอมในสภาพการณตางๆ ไดอยางกวางขวาง จากความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง การจดการเรยนรทมงเนนใหผเรยนเกดการเรยนรจากการคนควาหาความรดวยตนเองอยางมระบบ สามารถใชกระบวนการคนควาคดหาเหตผลเพอคนพบความรหรอแนวทางแกปญหาและสรางองคความรใหม อกทงน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนไดอยางหลากหลาย

58

4.3 วตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทเนนผเรยนเปนส าคญ สอดคลองตามหลกการในแนวการจดการศกษาของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตรา 22 ยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด ดงนน ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตเกยวกบวตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน ประนอม เดชชย (2531: 193) กลาวถง วตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร ดงน

1. เพอพฒนาสมรรถภาพในการสบเสาะหาความร อาศยขบวนการรวมเอาความรทเกยวกบความคดรวบยอด คานยม และการคดอยางมเหตผล ในการน าไปใชเพอโตตอบและแกปญหา

2. เพอใหผเรยนรจกแสวงหาและรวบรวมขอมลตางๆ มาประกอบพจารณา เพอเปนแนวทางเลอกในการตดสนใจและการปฏบตการอยางใดอยางหนงในแตละครง

3. เพอพฒนาสมรรถภาพของผเรยนใหสามารถรวบรวมกฎเกณฑและใชเปนเครองมอในการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ

4. เพอใหผเรยนเตรยมพรอมทจะเผชญปญหาตางๆ ทเกดขน ในการด าเนนชวตโดยสามารถคาดคะเนผลทเกดขนจากแนวทางเลอกแตละทางใหผดพลาดนอยทสด

5. เพอใหผเรยนมความเชอมนและยอมรบในความคดของตนเอง ดวยการสบสวน รจกตรวจสอบการด าเนนชวตทเปนอยของตนเองและรจกท าความเขาใจคานยมของตน ตลอดจนการรจกคดถงการกระท าของตนเองและการปฏบตตอผอน

6. เพอใหผเรยนรจกใชเทคนคของการสบเสาะหาความรในการสงเกตอยางมระบบ สมภาษณอยางมแบบแผน อานขอความอยางใชความคดและตความได

7. พฒนาสมรรถภาพในการเรยนรถงการตงค าถาม รจกถามค าถาม เพอใหเกดความกระจาง ขจดขอสงสย และแสวงหาค าตอบจากค าถามนน สพน บญชวงศ (2532: 58) กลาวถงวตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร ดงน

1. กระตนใหนกเรยนรจกท าการสบสวนสอบสวนคนควาความรดวยตนเอง 2. ฝกใหนกเรยนคดอยางมเหตผล 3. ฝกใหนกเรยนใชความคดในการแกปญหาดวยตนเอง

59

จากวตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนการสรางความรดวยตนเอง ดวยกระบวนการตางๆ อยางมระบบและมประสทธภาพ ในการพฒนาความร ความคด ทกษะ และเจคต เพอใหสามารถด ารง ชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา 4.4 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ครควรจดเตรยมกจกรรมใหเหมาะสมกบความรความสามารถของผเรยน เพอชวยใหการจดการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงในทศนคต ดงน กาญจนา ศรมสกะ (2543: 59-60) กลาวถง บทบาทของครในการการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน

1. ผสอนจะตองเปนผวางแผนอยางรอบคอบในการเสนอปญหาหรอเหตการณทจะน าไปสความสงสยของนกเรยน โดยค านงถงเนอหาของบทเรยน วตถประสงคการเรยนการสอน และความสามารถของนกเรยน

2. ผสอนจะเปนผสงเสรมและสนบสนนการเรยนการสอน โดยจดสภาพการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง

3. ในกรณทเนนการเรยนทเปดโอกาสใหนกเรยนแตละคนไปแสวงหาค าตอบเอง ผสอนตองคอยแนะน า เสนอแนวทางในการคนหาค าตอบและวเคราะหขอมลแกนกเรยน

4. ในกรณทน าการสอนแบบสบเสาะหาความรมาใชกบนกเรยนกลมใหญ ผสอนจะท าหนาทเปนผน าอภปรายและเปนผสรปตอนทาย

5. ผสอนควรสรางบรรยากาศในหองเรยนทสงเสรมความอยากรอยากเหน ความกระตอรอรนในการคนหาค าตอบ ตลอดจนการยอมรบนบถอความคดเหนของนกเรยนแตละกลมหรอแตละคน

6. ผสอนควรชวยเหลอนกเรยนใหเกดการคดอยางมระบบ เชน ล าดบความคด การสรปค าตอบ แตผสอนตองวเคราะหวานกเรยนมความตองการมากนอยเพยงใด มฉะนนจะกลายเปนผควบคมกจกรรมการเรยนการสอน

7. ผสอนตองยอมรบความคดเหนของนกเรยน อดทนเพอใหนกเรยนคนหาค าตอบ โดยสงเสรมและใหก าลงใจนกเรยน พมพนธ เดชะคปต (2544: 59-60) กลาวถง บทบาทของครในการการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน

60

1. สรางสถานการณหรอปญหาใหสอดคลองกบเรองทสอน โดยการสนทนา สาธต และใชอปกรณประกอบการสอน เพอจะน าไปสประเดนใหมการอภปรายเปนการน าเขาสบทเรยน

2. ครอธบายวตถประสงคของเรองทจะศกษา โดยเฉพาะกรณทครเปนผก าหนดปญหาและวางแผนการทดลองให ส าหรบกรณทนกเรยนเปนผก าหนดปญหาเอง ครควรอธบายวตถประสงคทวๆ ไปของเรองทศกษา

3. ครใชเทคนคการถามค าถาม เพอใหไดมการอภปรายหาค าตอบทจะเปนแนวทางการตงสมมตฐานตลอดจนการสรปผล

4. กระตนใหนกเรยนถามค าถาม หรอพยายามเชอมโยงค าตอบของนกเรยนไปสค าถามใหม เพอชวยขยายแนวคดหรอขยายค าตอบเดมใหชดเจนและสมบรณยงขน

5. ระหวางนกเรยนท าการทดลอง ครควรสงเกตใหความชวยเหลอ 6. ครพยายามกระตนใหนกเรยนหาวธแกปญหาหลายวธ 7. วธแนะน าของครในการแกปญหาดวยนกเรยน เรมจากวธงายไปยงวธการทสลบ-

ซบซอน 8. การใชวธใหนกเรยนสบสอบเองนนเหมาะสมกบประสบการณเดมและความหมาย

ของนกเรยน 9. ครใชเทคนคการสอนอนๆ เชน การเสรมแรง การเราความสนใจ สอการสอน

กระตนใหนกเรยนสนใจอยากสบเสาะหาความร ลดดาวลย กณหสวรรณ (2546: 9-10) กลาวถง บทบาทของครในการการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน

1. ตองรจกใชค าถาม 2. ตองใหก าลงใจใหนกเรยนมความพยายาม 3. อดทนทจะไมบอกค าตอบ แตตองกระตนและเสรมพลงใหนกเรยนคนหาค าตอบเอง 4. รวาธรรมชาตของนกเรยนแตละคนแตกตางกน นกเรยนอาจคดไมเหมอนกน

บางครงอาจตองบอกใหบาง 5. เขาใจและรความหมายของพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกมา 6. มเทคนคในการจดการใหนกเรยนรวมกนแกปญหา 7. อดทนฟงค าถามและค าตอบของนกเรยน แมวาค าถาม-ค าตอบเหลานนอาจไม

ชดเจน 8. รวธการบรหารจดการชนเรยน ใหนกเรยนมอสระในการคด การศกษาคนควา

โดยไมเสยระเบยบของชนเรยน

61

9. รจกน าขอผดพลาดมาใชเปนโอกาสในการสรางสรรคแนวคดในการคนควาทดลองใหม จากบทบาทของครในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรดงกลาวสามารถสรปได ดงน

1. ครเปนเพยงผแนะน า เสนอแนะ และชวยเหลอนกเรยนในการคนหาค าตอบและคดอยางมระบบ

2. สรางสถานการณหรอปญหาใหสอดคลองกบเรองทสอน โดยค านงถงความเหมาะสมและประสบการณเดมของนกเรยน รวมทงเรมจากวธงายไปยงวธการทสลบซบซอน

3. กระตนใหนกเรยนคด โดยใชเทคนคการตงค าถาม เพอใหนกเรยนเกดความสงสย แลวตงค าถามกลบ อกทง พยายามเชอมโยงค าตอบของนกเรยนไปสค าถามใหม เพอชวยขยายแนวคดหรอขยายค าตอบเดมใหชดเจนและสมบรณยงขน

4. เสรมแรง ใหก าลงใจ และอดทนเพอใหนกเรยนมความพยายามในการคนหาค าตอบดวยตนเองอยางมอสระในการคด เขาใจธรรมชาตของนกเรยนแตละคนทแตกตางกน ตลอดจนยอมรบความคดเหนของนกเรยน

5. จดสภาพการเรยนรทเปดโอกาสใหนกเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง อกทง สรางบรรยากาศในหองเรยนทสงเสรมความอยากรอยากเหนและกระตอรอรนในการคนหาค าตอบ 4.5 ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแตละรปแบบตางกมขอดและขอจ ากดแตกแตกตางกนไป ครผสอนจงควรศกษาและท าความเขาใจ เพอน าไปประยกตใชในเขากบบรบทของแตละวชา ส าหรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรในวชาประวตศาสตร มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ แสดงทศนะเกยวกบขอดและขอเสยทแตกตางกน ดงน จอยซ และเวล (Joyce; & Well. 1986: 67) กลาวถง ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน

1. เปนวธยวยใหนกเรยนตองการเรยนรดวยตนเอง 2. เปนวธจดการเรยนรทสงเสรมปฏสมพนธระหวางนกเรยน ฝกใหรจกการท างาน

เปนกลมตามระบบประชาธปไตย ภพ เลาหไพบลย (2542: 156-157) กลาวถง ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

1. นกเรยนมโอกาสไดพฒนาความคดอยางเตมท ไดศกษาคนควาดวยตนเอง จงมความอยากเรยนรอยตลอดเวลา

62

2. นกเรยนมโอกาสไดฝกความคดและฝกการกระท า ท าใหไดเรยนรวธจดระบบความคดและวธเสาะแสงหาความรดวยตนเอง ท าใหความรคงทนและถายโยงการเรยนรได กลาวคอ ท าใหสามารถจดจ าไดนานและน าไปใชในสถานการณใหมได

3. นกเรยนศนยกลางของการเรยนการสอน ขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

1. ใชเวลามากในการสอนแตละครง 2. ถาสถานการณทครสรางขนไมท าใหนาสงสย แปลกใจ จะท าใหนกเรยนเบอ

และถาไมเขาใจบทบาทหนาทในการสอนวธน มงควบคมพฤตกรรมของนกเรยนมากเกนไปจ าท าใหนกเรยนไมมโอกาสไดสบเสาะหาความรดวยตนเอง

3. นกเรยนทมสตปญญาต าและเนอหาวชาคอนขางยาก นกเรยนอาจจะไมสามารถศกษาหาความรดวยตนเองได

4. นกเรยนบางคนทยงไมเปนผใหญพอ ท าใหขาดแรงจงใจทจะศกษาปญหา และนกเรยนทตองการแรงกระตนเพอใหเกดความกระตอรอรนในการเรยนมากๆ อาจจะพอตอบค าถามได แตนกเรยนจะไมประสบความส าเรจในการเรยนดวยวธนเทาทควร

5. การสอนแบบนอยเสมอ อาจท าใหความสนใจของนกเรยนในการศกษาคนควาลดลง พมพนธ เดชะคปต (2544: 60-61) กลาวถง ขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

1. เปนการพฒนาศกยภาพดานสตปญญา คอ ฉลาด รเรมสรางสรรค และเปนนกจดระเบยบ

2. การคนพบดวยตนเอง ท าใหเกดแรงจงใจภายในมากกวาการเรยนแบบทองจ า 3. ฝกใหนกเรยนรวธคนหาความร แกปญหาดวยตนเอง 4. ชวยใหจดจ าความรไดนาน และสามารถถายโยงความรได 5. นกเรยนเปนศนยกลางการเรยนการสอน จะท าใหการเรยนมความหมาย 6. ชวยพฒนาอตมโนทศนแกผเรยน 7. ชวยใหนกเรยนเกดความเชอมน วากระท าสงใดๆ จะส าเรจดวยตนเอง สามารถ

คดและแกปญหาดวยตนเอง ไมยอทอตออปสรรค 8. สามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวนได

63

ขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 1. ใชเวลามากในการสอนแตละครง บางครงอาจไดเนอเรองไมครบตามทก าหนด 2. ถาสถานการณไมชวนสงสย ไมชวนตดตาม จะท าใหนกเรยนไมอยากเรยน 3. นกเรยนทมสตปญญาต าหรอไมมการกระตนมากพอจะไมสามารถเรยนดวยวธนได 4. เปนการลงทนสง ซงอาจไดผลไมคมคากบการลงทน 5. ถานกเรยนไมรหลกการท างานกลมทถกตอง อาจท าใหนกเรยนบางคนหลกเลยง

งาน ซงไมเกดการเรยนร 6. ครตองใชเวลาวางแผนมาก 7. ขอจ ากดเรองเนอหาและสตปญญาอาจท าใหนกเรยนไมสามารถศกษาดวยวธการ

สอนแบบน ลดดาวลย กณหสวรรณ (2546: 9) กลาวถง ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ดงน

1. นกเรยนมสวนรวมและคดรเรม 2. นกเรยนเกดพฒนากระบวนการแกปญหาการตดสนใจ 3. นกเรยนเกดพฒนาทกษะในการศกษาคนควาและวจย 4. นกเรยนมโอกาสท างานรวมกบเพอน ในการแกปญหาและแลกเปลยนความคด

ความร และประสบการณ 5. นกเรยนมความรบผดชอบ โดยจะตองรบผดชอบการเรยนรดวยตนเอง

จากขอดและขอจ ากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรดงกลาวสามารถสรปได ดงน ขอด คอ การจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ มงพฒนาศกยภาพดานสตปญญาอยางเตมท สงเสรมกระบวนคด แกปญหา และตดสนใจ พฒนาทกษะในการศกษาคนควา ท าใหนกเรยนมความรบผดชอบในการเรยนรดวยตนเอง มความรคงทน และถายโยงการเรยนรได สามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวนได ขอจ ากด คอ ตองมการวางแผนอยางรอบคอบ เพอใหสถานการณทสรางขนมความนาสนใจ ชวนตดตาม มฉะนนจะท าใหนกเรยนไมอยากเรยน อกทงตองสรางแรงจงใจนกเรยนใหท ากจกรรม โดยเฉพาะนกเรยนทมสตปญญาต าและเมอเนอหาวชาคอนขางยาก การจดการเรยนรวธนจงใชเวลามากในการจดการเรยนรแตละครง บางครงอาจไดเนอเรองไมครบตามทก าหนด ดงนนครตองพยายามควบคมเวลาใหเปนไปตามทก าหนด

64

4.6 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร งานวจยตางประเทศ

โอลาลนอย (Olarinoye. 1979: 4848-A) ไดศกษาเปรยบเทยบผลการสอน 3 แบบ คอ การสอนแบบสบเสาะหาความรทมการชแนวทาง การสอนแบบสบเสาะหาความรทนกเรยนเปนผด าเนนการเองและการสอนแบบปกตในวชาฟสกส พบวา การสอนทง 3 แบบ มผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกน คอลลนส (Collins. 1990: 2783-A) ไดศกษาวจยเรอง รปแบบการสอนดวยวธการสบเสาะ หาความรกบนกเรยนไฮสคลปท 1 โดยใชไอควและเกรดคณตศาสตรเปนเกณฑในการแบงกลม แตละกลมรวมอภปราย 4 ครง ครงละ 5 นาท ซงเนอหาทใชในการอภปรายเปนเนอหาทางตรรกวทยาและทฤษฎเซต ทงสองกลมจดใหมการสบเสาะตลอดเวลา นอกจากนยงจดประสบการณดานตางๆ เชน จดฉายภาพยนตรและตงปญหาทางตรรกวทยา 8 ขอ พบวา คะแนนทงสองกลมแตกตางกน กลมทดลองได 6 คะแนน กลมควบคมได 5 คะแนน และผลวจยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

งานวจยในประเทศ ภทราภรณ พทกษธรรม (2543: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถดานการคดวเคราะห และเจคตตอวชาสงคมศกษา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชกจกรรมการสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตามคมอคร พบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถดานการคดวเคราะหแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมเจคตตอวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ลกษณย โครตรสเขยว (2545: บทคดยอ) ไดศกษาวจยเกยวกบการใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร เพอพฒนาความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในวชาวทยาศาสตร พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร มความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณหลงทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ศรเพญ เถอนศร (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและคานยมความเปนไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนหนวยด ารงความเปนไทยและหนวยเอกลกษณไทยดวยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบกระจางคานยม พบวา นกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบกระจางนยมมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และมคานยมความเปนไทยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

65

สากยา แกวนมต (2548: บทคดยอ) ไดเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ประวตศาสตรสโขทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรและการจดการเรยนรแบบบรรยาย พบวา ผลการเรยนรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยนกเรยนทจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมผลการเรยนสงกวานกเรยนทจดการเรยนรแบบบรรยาย อรอมา กาญจน (2549: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผมสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทาง PDCA และแบบสบเสาะหาความร พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทาง PDCA กบแบบสบเสาะหาความรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เบญจพร ปณฑพลงกล (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม) ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค STAD กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร พบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค STAD กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต และมความฉลาดทางอารมณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากงานวจยดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ กอใหเกดกระบวนการคดอยางเปนระบบและการใชทกษะตางๆ ในการคนควาหาความร ท าใหมความรคงทนสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และเกดถายโยงการเรยนรใหสามารถน ากระบวนการตางๆ ไปปรบใชในชวตจรง 5. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร 5.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยน (learning achievement) เปนผลทเกดจากปจจยตางๆ ในการจดการเรยนร และเปนดชนชวดประการหนงทบอกถงคณภาพการศกษา จงมนกวชาการ นกการศกษาและผเชยวชาญ ไดใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน อนาสตาซ (Anastasi. 1970: 107) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธกบองคประกอบดานสตปญญา และองคประกอบดานทไมใชสตปญญา ไดแก องคประกอบดานเศรษฐกจ สงคม แรงจงใจ และองคประกอบทไมใชสตปญญาดานอน ๆ ไอแซงค และมล (Eysenck; & Meili. 1972: 6) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ขนาดของความส าเรจทไดจากการท างานทตองอาศยความพยายามอยางมาก ซงเปนผลมาจากการ

66

กระท าทตองอาศยความสามารถทงทางรางกายและสตปญญา ดงนนผลสมฤทธทางการเรยนจงมขนาดของความส าเรจทไดจากการเรยน โดยอาศยความสามารถเฉพาะตวผลสมฤทธทางการเรยนอาจไดมาจากกระบวนการทตองอาศยการทดสอบ เชน การสงเกต การตรวจการบาน หรออาจไดในรปเกรดของโรงเรยน โดยอาศยกระบวนการทซบซอนและระยะเวลานานพอสมควรดวยการวดแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป กด (Good. 1973: 7) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความส าเรจ ความคลองแคลว ความช านาญในการใชทกษะหรอประยกตใชความรตางๆ สวนผลสมฤทธทางการเรยน (Academic Achievement) หมายถง ความรหรอทกษะอนเกดจากการเรยนรในวชาการตางๆ ทไดเรยนมาแลว โดยไดจากผลการทดสอบของครผสอนหรอผรบผดชอบในการสอนหรอทงสองอยางรวมกน สเปนซ และเฮลมวช (สขม มลเมอง. 2539: 21; อางองจาก Spence; & Holmritch. 1983: 12) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง พฤตกรรมทเกยวกบการกระท ากจกรรมของแตละบคคล สามารถประเมนไดจากการปฏบต โดยอาศยเกณฑจากภายนอกหรอภายใน เพอใหใชในการแขงขนกบคนอน หรอใชเปนมาตรฐานในการประเมนความเปนเลศ สมหวง พธยานวฒน (2540: 71) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความสามารถในการกระทาสงหนงสงใดได จากทไมเคยกระท าไดหรอกระท าไดนอยกอนทจะมการเรยนการสอน อนเปนพฤตกรรมทสามารถวดได ศกดชย จนทะแสง (2550: 38) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถ ในดานความรและทกษะทางการเรยน โดยปกตจะพจารณาจากคะแนนสอบหรอผลงานทครก าหนด ใหท าหรอทงสองอยาง จารวรรณ นาคคบว (2552: 25) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความรหรอความสามารถของผเรยนในการพยายามเขาถงความร ทเกดขนหลงจากการเรยนการสอนซงสามารถวดไดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จากความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาวสามารถสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร หมายถง ความร ทกษะ และคณลกษณะของผเรยนทเกดขน หลงจากการจดกจกรรมการเรยนร โดยพจารณาจากคะแนนสอบหรอผลงาน มการวดและประเมนผลอยางมประสทธภาพ 5.2 ความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (achievement tests) มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน

67

วาร วองพนยรตน (2530: 2) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ชดของค าถามทมงวดพฤตกรรมทางสมองของนกเรยน วามความร ทกษะ และสมรรถภาพทางสมองดานตางๆ ในเรองทเรยนรไปแลวมากนอยเพยงใด เรองทเรยนรอาจจะเรยนรจากในหองเรยนหรอจากประสบการณของนกเรยนเองนอกหองเรยน แบบทดสอบวดผลสมฤทธจะเนนการวดผลการเรยนรทไดรบในอดตหรอปจจบน โดยจะประเมนความสามารถเกยวกบเนอหาทางวชาการ จะไมวดความสามารถทางกายหรอความรสกทางจตใจ ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2538: 171) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทวดความรของนกเรยนทไดเรยนไปแลว มกจะเปนค าถามใหนกเรยนตอบดวยกระดาษและดนสอ (Paper and pencil test) กบใหนกเรยนปฏบตจรง (Performance test) เพญแข แสงแกว (2541: 139) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทใชทดสอบวาผเรยนมความร ความสามารถ และทกษะในเรองทเรยนไปแลวมากนอยเพยงใด ภทรา นคมานนท ( 2543: 88) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทใชวดปรมาณความร ความสามารถ ทกษะเกยวกบดานวชาการทไดเรยนรมาในอดต วารบรไดมากนอยเพยงใด โดยทวไปแลวมกใชหลงจากท ากจกรรมเรยบรอยแลว เพอประเมนการเรยนการสอนวาไดผลเพยงใด

พวงรตน ทวรตน (2543: 96) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทใชวดความร ทกษะ และสมรรถภาพสมองดานตางๆ ทผเรยนไดรบจากประสบการณทงปวง ทงจากบานและสถาบนการศกษา จากความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาวสามารถสรปไดวา แบบ ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร หมายถง แบบทดสอบทวดความรความสามารถทางการเรยนดานเนอหาและทกษะการคด ทถกสรางขนอยางมหลกเกณฑ เพอใหแบบทดสอบมประสทธภาพ สามารถวดและประเมนผลการเรยนรไดอยางมประสทธผล 5.3 หลกการวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบทดสอบวดผลสมฤทธเปนเครองมอทใชกนอยางแพรหลาย นยมใชเปนเครองมอหลกส าหรบวดผลการเรยน ในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธใหมคณภาพนน นอกจากจะตองค านกถงความครอบคลมเนอหาและใชค าถามทดแลว จ าเปนตองค านงพฤตกรรมการเรยนรตางๆ ท เปนจดมงหมายของหลกสตรประกอบดวย กลาวคอ ตองพยายามเขยนค าถามวดพฤตกรรมตางๆ ใหสอดคลองกบจดมงหมายของรายวชานนๆ ดวย (ไพศาล หวงพานช. 2526: 145)

68

การวดพฤตกรรมดานสมองทเกยวกบสตปญญา ความร ความคด และทกษะตางๆ หรอเรยกวา พทธพสย (Cognitive domain) ทมความความซบซอน ตามหลกการของเบนจามน เอส บลม จ าแนกพฤตกรรมออกเปน 6 ขน ตามความยากงายทเพมขนตามล าดบ (รนดา เชยชม. 2553: 3-4; อางองจาก Bloom. 1976) ดงน 1. ความรความจ า (Knowledge) หมายถง ความจ าในสงทเคยมประสบการณมากอน 2. ความเขาใจ (Comprehension) หมายถง เขาใจความหมายของสงนน 3. การน าไปใช (Application) หมายถง การน าสาระส าคญตางๆ ไปใชในสถานการณจรง 4. การวเคราะห (Analysis) หมายถง การแยกเรองราวออกเปนสวนยอยๆ 5. การสงเคราะห (Synthesis) หมายถง การรวมสวนประกอบตางๆ เขาดวยกน 6. การประเมนคา (Evaluation) หมายถง การตดสนคณคาในสงทก าหนดความมงหมายไดโดยการใชเกณฑทแนนอน ตอมาในระหวางชวง ค.ศ. 1990-1999 เดวด แครทโวทล (David Krathwohl) และโลรน แอนเดอรสน (Lorin Anderson) ไดรวบรวมแนวคดของนกจตวทยา นกทฤษฎหลกสตร นกวจยทางดานการเรยนการสอน และผเชยวชาญทางดานการวดและประเมนผล เพอปรบปรงจดมงหมายการศกษาดานพทธพสยของบลม เกดการปรบเปลยนทางดานโครงสรางและค าศพททใชเปนชอของกระบวนการทางปญญา ดงน ตาราง 2 เปรยบเทยบกระบวนการทางปญญาทใชค าศพทเดมและค าศพทใหม

ค าศพทเดม ค าศพทใหม 1. ความรความจ า (Knowledge) 2. ความเขาใจ (Comprehension) 3. การน าไปใช (Application) 4. การวเคราะห (Analysis) 5. การสงเคราะห (Synthesis) 6. การประเมนคา (Evaluation)

1. จ า (Remembering) 2. เขาใจ (Understand) 3.ประยกตใช (Applying) 4. วเคราะห (Analyzing) 5. ประเมนคา (Evaluating) 6. คดสรางสรรค (Creating)

ทมา: รนดา เชยชม. (2553). การวดพฤตกรรมดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย. หนา 3.

69

ล าดบขนของกระบวนการทางปญญาในจดมงหมายการศกษาดานพทธพสยทปรบปรงใหม สามารถอธบายไดดงน 1. จ า (Remembering) หมายถง ความสามารถในการระลกได แสดงรายการได บอกได ระบ บอกชอได 2. เขาใจ (Understand) หมายถง ความสามารถในการแปลความหมาย ยกตวอยาง สรป อางอง 3. ประยกตใช (Applying) หมายถง ความสามารถในการน าไปใช ประยกตใช แกไขปญหา 4. วเคราะห (Analyzing) หมายถง ความสามารถในการเปรยบเทยบ อธบายลกษณะการจดการ 5. ประเมนคา (Evaluating) หมายถง ความสามารถในการตรวจสอบ วจารณ ตดสน 6. คดสรางสรรค (Creating) หมายถง ความสามารถในการออกแบบ วางแผน ผลต จากหลกการวดผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาวสามารถสรปไดวา ผลสมฤทธการเรยนวชาประวตศาสตร หมายถง ผลการเรยนรดานสตปญญา ความร ความสามารถทางดานพทธพสย (Cognitive Domain) ของนกเรยนในการเรยนรเกยวกบหนวยการเรยนรในสาระประวตศาสตร โดยพจารณาจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรทผวจยสรางขนตามหลกของ เบนจามน เอส บลม ประกอบดวยพฤตกรรม 4 ดาน ไดแก ดานความรความจ า ดานความเขาใจ ดานการน าไปใช และดานการวเคราะห 5.4 หลกเกณฑในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผสรางจะตองศกษาหลกเกณฑอยางถถวน กอนด าเนนการสราง เพอการสรางแบบทดสอบมประสทธภาพและเกดประสทธผล มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน วาร วองพนยรตน (2530: 10-12) กลาถงหลกเกณฑในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวา เมอครท าการสอนนกเรยนจบจ าเปนตองมเครองมอทมความเชอมนและความเทยงตรงในการประเมนผลการเรยนการสอนนน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนนบวาเปนเครองมอในการประเมนการเรยนการสอนอยางหนง ดงนน การสรางขอทดสอบทดจะตองมการวางแผนหลกการสรางขอทดสอบวดผลสมฤทธอยางมประสทธภาพ ดงน

1. กอนทจะลงมอสรางขอทดสอบจะตองท าตารางวเคราะหหลกสตร (A Table of Specification) ตารางวเคราะหหลกสตรเปนตารางทแสดงความสมพนธระหวางพฤตกรรมกบเนอหา วชา เพอชวยใหครทราบวาจะตองสรางขอทดสอบวดเนอหาหรอพฤตกรรมอยางละเทาไร เพราะแตละ

70

เนอหาแตละพฤตกรรมมความส าคญตางกน ตารางวเคราะหหลกสตรจงควรเตรยมไวกอนเรมสอนและเมอสรางเสรจแลวควรน าไปปรกษาผเชยวชาญดานการสรางขอสอบเพอตรวจความถกตองอกครง

2. แบบทดสอบทงฉบบจะตองประกอบดวยขอทดสอบหลายๆ ขอ และหลายรปแบบ เพราะธรรมชาตของเนอหาวชาบางตอนอาจจะเหมาะกบรปแบบหนงโดยเฉพาะ แลวรวบรวมขอทดสอบใหเปนหมวดหมตามประเภทของขอสอบ เชน แบบเตมค า แบบถกผด หรอแบบหลายตวเลอก เปนตน

3. เขยนค าชแจงในการท าขอสอบแตละประเภทใหรดกมชดเจน เพอใหนกเรยนทราบวาแตละขอตองท าอะไร

4. ควรใหขอทดสอบแตละขอจบในหนาเดยวกน ไมควรใหค าถามอยหนาหนงและค าตอบอยอกหนาหนง เพราะอาจท าใหเกดการสบสนหรอเสยเวลาพลกไปพลกมา

5. สรางขอสอบทนทหลงจากสนสดการสอน เพอท าใหขอสอบวดไดตรงตามเนอหามากยงขน อกทง ควรเตรยมขอสอบแตเนนๆ เพอจะไดมเวลาตรวจทานและแกไขขอบกพรองตางๆ

6. ควรสรางขอสอบใหมความยากพอเหมาะ มระดบความยากงายระหวาง .20 - .08ทงนเพอใหไดขอทดสอบทมประสทธภาพ และเพอใหแบบทดสอบมความเชอมนสงสด

7. ควรสรางขอทดสอบใหมจ านวนมากกวาทตองการในตารางวเคราะหหลกสตรประมาณ 25 - 50 % เพราะภายหลงจากการตรวจทานหรอการวเคราะหขอทดสอบแลวอาจมการตดขอทดสอบบางขอทใชไมไดออกไป

8. หลงจากสรางขอทดสอบเสรจแลวควรตรวจทานแกไขขนสดทาย โดยพจารณาในสงตอไปน 8.1 ขอทดสอบจะตองวดพฤตกรรมและเนอหาตามตารางวเคราะหหลกสตร 8.2 ขอทดสอบจะตองมค าถามทเปนขอเทจจรงทถกตองและมตวเลอกทถกตองเพยงตวเดยว 8.3 ขอทดสอบทกขอตองมความอสระจากกน 8.4 ขอทดสอบจะตองเขยนใหถกหลกภาษา 8.5 ค าถามในแตละขอตองชดเจน รดกมและเขาใจงาย 8.6 ถาเปนขอทดสอบแบบหลายตวเลอกตองพจารณาถงสงตอไปน 8.6.1 ค าถามตองเปนประโยคค าถามทสมบรณ 8.6.2 ค าตอบทถกตองมเพยงตวเดยว 8.6.3 ตวลวงตองเปนค าตอบผดจรงๆ 8.6.4 ตวเลอกทกตวมลกษณะเปนเอกพนธจากกน

71

9. ควรใหเพอนครชวยอานและตรวจทานอกครง เพอตรวจสอบดานภาษาและปองกนการแปลความหมายทคลาดเคลอน

10. น าขอทดสอบทเสรจสมบรณไปทดสอบกบผเรยน อกทง กลาวถงลกษณะของค าถาม ดงน

1. ค าถามตองใหครอบคลม 2. ค าถามไมควรลอกมาจากต าราโดยตรง 3. ค าถามควรถามเฉพาะสงส าคญ 4. ค าถามควรถามใหลก ใชสมรรถภาพทางสมองขนสงกวาความรความจ า 5. ค าถามควรถามสงทเปนแบบอยางในทางทด และมลกษณะทาทาย 6. ค าถามควรถามใหจ าเพาะเจาะจง ชดเจน ไมคลมเครอ

ภทรา นคมานนท (2543: 103-109) กลาถง หลกเกณฑในการสรางแบบทดสอบวด ผลสมฤทธทางการเรยนแบบเลอกตอบหลายตวเลอก ดงน

1. เขยนตวค าถามใหอยในรปประโยคค าถามทสมบรณ การถามดวยประโยคค าถามทสมบรณจะชวยใหค าถามมความหมายเฉพาะเจาะจงยงขน ผสอบอานแลวสามารถเขาใจทนทวา ผถามตองการใหตอบในแงใด จะตองพงความคดไปในทศทางใดแงใด

2. เนนเรองทถามใหชดเจนและตรงจด ค าถามประเภททคลมเครอท าใหผสอบเกดความลงเลในการตอบ ไมทราบวาครถามในแงใดแน

3. ใชภาษาทเหมาะกบระดบของผสอบ ขอสอบทดควรใหยากดวยเนอหา ไมใชยากทภาษา ส านวนทใช หรอการใชค าพดพลกแพลง เพราะไมไดมงวดความสามารถดานภาษา ยกเวน ขอสอบมจดมงหมายเชนนนโดยเฉพาะ การใชค ายากในขอค าถามหรอตวเลอกจะท าใหขอสอบยากขนโดยไมจ าเปน อาจท าใหขอสอบขาดความเทยงตรงและมความเชอมนต าได

4. ค าถามควรสนและชดเจน การเขยนค าถามแบบยาวๆ วกวนไปมา อาจท าใหขอสอบขาดความเทยงตรงตามสภาพไป เพราะจะกลายเปนการทดสอบการอานหนงสอเรวแลวจบใจความแทนทจะทดสอบความร ความเขาใจ หรอความสามารถทางวชาการ

5. พยายามหลกเลยงการใชค าถามปฏเสธซอนปฏเสธ การใชค าถามปฏเสธท าใหผสอบตองคดยอนไปยอนมาโดยไมจ าเปน อาจท าใหเกดความเขาใจผดไดงาย แตถามความจ าเปนจะตองใชจรงๆ กควรขดเสนใตค าปฏเสธหรอพมพตวอกษรเอนหรอตวหนาใหตางจากขอความทวไปเพอใหเหนชดขน หรอใชค าทมความหมายเชงปฏเสธแทน

72

6. ใชตวเลอกปลายเปดใหเหมาะสม ตวเลอกปลายเปด ไดแก ค าประเภท “ถกทกขอ” “ไมมขอใดถก” “ยงสรปแนนอนไมได” การใชตวเลอกแบบนอาจเนองมาจากผออกขอสอบไมสามารถหาตวลวงทเหมาะสมไดหรอคดวาอาจเปนตวถกหรอตวลวงทด ขอสอบทเหมาะจะใชตวเลอกปลายเปดเปนค าถามทเกยวกบเรองราวหรอเหตการณทยงหาขอสรปไมไดหรอทยงเปนปญหาโตแยงกนอย และยงใชไดดกบวชาประเภทค านวณอกดวย

7. ใชค าถามใหคมการสอบ ขอสอบทดไมควรถามดานความจ ามากนก ควรถามใหคดลกซงลงไป และไมใชขอความทพลกแพลงจนกลายเปนขอสอบวดความสามารถดานภาษาไป

8. ขอสอบหนงขอตองมค าตอบเดยว ควรพจารณาตวลวงอยางละเอยด ปองกน ขอถกหลายขอ

9. เขยนตวถก-ผด ใหถกหรอผดตามหลกวชา โดยค านงถงสงตอไปน 9.1 หลกเลยงการใชศพทเทคนคทไมมในสาขาวชานน 9.2 ตวลวงผดจากหลกการและขอเทจจรงของเนอหานน 9.3 ค าตอบควรถกตองตามหลกวชา

10. เขยนตวเลอกใหเปนอสระขาดจากกน พยายามอยาใหตวเลอกทงทเปนตวถกและตวผดมความหมายสบเนองสมพนธกน หรอครอบคลมตวเลอกอนๆ ซงจะท าใหเหมอนกบตวเลอกนอยลง

11. เรยงล าดบตวเลอกทเปนตวเลข ขอสอบทมค าตอบเปนตวเลขควรจะเรยงล าดบกน อาจเรยงจากมากไปนอย หรอนอยไปมากกได

12. พยายามใชรปภาพชวย การใชรปภาพเปนตวสถานการณ หรอค าถาม หรอตวเลอกจะชวยคลายความเครยดใหผสอบไดมาก ท าใหเขาใจค าถามงายขน และมความนาสนใจ

13. หลกเลยงค าถามทแนะค าตอบ ค าถามทใชตวเลอกทสามารถตดตวลวงไดโดยไมตองใชความคด หรอชน าใหเดกเลอกค าตอบไดงายขน ถอวาเปนค าถามชแนะค าตอบ เฉลม นตเขตตปรชา (2545: 202-203) กลาถงหลกเกณฑในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เพอคณลกษณะของแบบทดสอบทด ดงน

1. มความตรง (Validity) ค าถามทสามารถวดในสงทตองการวดไดอยางถกตองแมนย า และตรงตามจดประสงคเชงพฤตกรรมและจดประสงคอนทไดตงไว ทงสามารถใชผลการวดเปนเกณฑการพยากรณ (predictive validity) ในบางเรอง เชน ผสอบไดคะแนนสงในวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ยอมสามารถเรยนในชนสงขนและยากขนกวาเดม

2. มความเชอมน (Reliability) ค าถามทสามารถวดพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนไดแนนอนไมเปลยนแปลง ทงสามารถแปลออกมาเปนคะแนนดบ (raw score) หรอคะแนน t ไดคงท

73

3. มอ านาจการจ าแนกความแตกตางไดด (Discrimination) คอ ค าถามทสามารถแยกเดกเรยนเรวกบเดกเรยนชาออกจากกนไดตามล าดบชน (taxonomy) และเปนไปอยางใกลเคยงมาตรฐาน

4. มความเปนปรนย (Objectivity) ไมจ าเปนตองเปนขอสอบแบบปรนย แตตองมคณลกษณะดงน 4.1 ค าถามถามไดชดเจน 4.2 ใครตรวจกไดคะแนนตรงกน 4.3 มความชดเจนในการแปลและเปรยบเทยบคะแนนเปนอยางเดยว

5. มประสทธภาพ (Efficiency) ค าถามทสามารถวดผเรยนไดจรง งายตอการจดท า ประหยด และสะดวกในการน าไปใช

6. สามารถวดไดลก (Searching) ค าถามทสามารถลวงความสามารถในการน าประสบการณความรไปใชในชวตประจ าวน หรอวเคราะหวจารณและการประเมนคาไดอยางด

7. ใหความยตธรรม (Fair) ค าถามทไมเปดโอกาสใหผเรยนคาดเดาค าตอบทงทเปนเดกฉลาดและเดกเกยจคราน

8. มความเจาะจงในขอค าถาม (Definite) ค าถามทถามตรงจดไมถามหลายมมในขอเดยวกน

9. มระดบความยากงายพอเหมาะ (Difficulty) ค าถามทสามารถใหคะแนนเฉลยส าหรบผเรยนทงกลมอยในเกณฑนอยกวา 50 เปอรเซนต ของคะแนนเตม

10. มการจดล าดบขออยางเหมาะสม ค าถามทเรยงล าดบจากของายไปหาขอยาก ทงนกเพอท าใหผเรยนไดเพมความพยายามในการตอบขนตอนล าดบแหงความสามารถของแตละคน จากหลกเกณฑในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาวสามารถสรปไดวา แบบทดสอบทมคณภาพจะตองสามารถวดความรทางดานเนอหาและพฤตกรรมการเรยนรไดอยางครอบคลมและตรงตามจดประสงคการเรยนร ลกษณะขอสอบไมคลมเครอ ตรงประเดน ไมงายหรอยากเกนไป สามารถใชวดและประเมนผลไดจรง เพอใหเกดความคมคาในการสอบแตละครง 5.5 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน การศกษาขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เพอปองกนการหลงประเดน เกดความคลาดเคลอนนอยทสด และสามารถสรางแบบทดสอบไดอยางมประสทธภาพ มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดแสดงทศนคตทแตกตางกน ดงน อทมพร จามรมาน (2540: 27) กลาวถง ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนอยางมระบบ ดงน

74

1. การระบจดมงหมายในการทดสอบ 2. การระบเนอหาใหชดเจน 3. การท าตารางเนอหากบจดมงหมายในการทดสอบ 4. การท าน าหนก 5. การก าหนดเวลาสอบ 6. การก าหนดจ านวนขอหรอคะแนน 7. การเขยนขอสอบ 8. การตรวจขอสอบทเขยนขน 9. การทดลองใช แกไข ปรบปรง พวงรตน ทวรตน (2543: 98) กลาวถง ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยน ดงน

1. ก าหนดวตถประสงคในการศกษา ขนนเปนการวางโครงการลวงหนา วาการวจยนนตองการศกษาอะไร กบใคร และศกษาเพออะไร

2. ก าหนดลกษณะของแบบทดสอบทใช ขนนเปนการก าหนดรปแบบของแบบทดสอบทจะใชในการวจย โดยก าหนดวาจะใชแบบทดสอบประเภทใดจงจะสอดคลองกบคณลกษณะทตองการศกษา จ านวนขอความมเทาใด และเวลาทใชควรเปนเทาใดจงจะเหมาะสม

3. การสรางแบบทดสอบ ขนนเปนการพจารณาวาคณลกษณะทตองการศกษานนมองคประกอบของพฤตกรรมใดบาง โดยตองค านงวาตวขอสอบหรอแบบทดสอบนนเปนเพยงตวแทนของพฤตกรรมทงหมด ดงนนจงตองใชวจารณญาณอยางดในการพจารณาเลอกตวแทนพฤตกรรม แตละองคประกอบทน ามาสรางแบบทดสอบ อาจจะตองใชเทคนคการสมตวอยางเนอหา (Content sampling) โดยอาศยตารางวเคราะหหลกสตรเปนแนวทางในการสราง

4. การสรางตวค าถาม ยดหลกใชภาษาทเขาใจงาย ชดเจน และมความเปนปรนย ถาขอสอบนนเปนขอสอบปรนย การสรางตวเลอกตองใหเปนอสระจากกน มความชดเจน ไมแนะค าตอบ

5. การประเมนคณภาพของแบบทดสอบ ขนนเปนการตรวจสอบดวาเนอหาและพฤตกรรมตางๆ ทน ามาสรางเปนแบบทดสอบนนเปนตวแทนทดหรอไม ครอบคลมเนอหาและพฤตกรรมทงหมดหรอไม โดยตรวจสอบคณภาพทส าคญๆ ตอไปน 5.1 ความเทยงตรง (Validity) เปนการตรวจสอบวาแบบทดสอบนนวดตรงตามวตถประสงคทตงไวหรอไม

75

5.2 ความเชอมน (Reliability) เปนการตรวจสอบวาผลของการวดจากแบบทดสอบนนมความคงทแนนอนมากนองเพยงใด 5.3 ความเปนปรนย (Objectivity) เปนการตรวจสอบวาค าถามหรอสงทถามในแบบทดสอบมความชดเจนดพอหรอไม ระบบการใหคะแนนและการแปลความหมายคะแนน น าไปใชไดตรงกนทวไปไดหรอไม พชต ฤทธจรญ (2544: 99-100) กลาวถง ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน

1. วเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร: การสรางแบบทดสอบควรเรมตนดวยการวเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร เพอวเคราะหเนอหาสาระและพฤตกรรมทตองการจะวด ตารางวเคราะหหลกสตรจะใชเปนกรอบในการออกขอสอบ โดยระบจ านวนขอสอบในแตละเรองและพฤตกรรมทตองการจะวดไว

2. ก าหนดจดประสงคการเรยนร: จดประสงคการเรยนร เปนพฤตกรรมทเปนผลการเรยนรทผสอนมงหวงจะใหเกดขนกบผเรยน ผสอนจะตองก าหนดไวลวงหนาส าหรบเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนและการสรางขอสอบวดผลสมฤทธ

3. ก าหนดชนดของขอสอบและศกษาวธสราง: โดยการศกษาตารางวเคราะหหลกสตรและจดประสงคการเรยนร ผออกขอสอบตองพจารณาและตดสนใจเลอกใชชนดของขอสอบทจะใชวดวาจะเปนแบบใด โดยตองเลอกใหสอดคลองกบจดประสงคของการเรยนรและเหมาะสมกบวยของผเรยน แลวศกษาวธเขยนขอสอบชนดนนใหมความรความเขาใจในหลกและวธการเขยนขอสอบ

4. เขยนขอสอบ: ผออกขอสอบลงมอเขยนขอสอบตามรายละเอยดทก าหนดไวในตารางวเคราะหหลกสตร และใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

5. ตรวจทานขอสอบ: เพอใหขอสอบทเขยนไวแลวมความถกตองตามหลกวชา มความสมบรณครบถวนตามรายละเอยดทก าหนดไวในตารางวเคราะหหลกสตร ผออกขอสอบตองพจารณาทบทวนตรวจทานขอสอบอกครงกอนทจะจดพมพและน าไปใชตอไป

6. จดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง: เมอตรวจทานขอสอบแลวพมพขอสอบทงหมด จดท าเปนแบบทดสอบฉบบทดลองโดยมค าชแจงหรอค าอธบายวธตอบแบบทดสอบ (direction) และจดวางรปแบบการพมพใหเหมาะสม

7. ทดลองสอบและวเคราะหขอสอบ: เปนวธการตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบกอนน า ไปใชจรง โดยน าแบบทดสอบไปทดลองกบกลมทมลกษณะคลายคลงกนกบกลมทตองการสอนจรง แลวน าผลการสอบมาวเคราะหและปรบปรงขอสอบใหมคณภาพ โดยสภาพการปฏบตจรง

76

ของการทดสอบวดผลสมฤทธในโรงเรยนมกไมคอยมการทดลองสอบและวเคราะหขอสอบ สวนใหญน าแบบทดสอบไปใชทดสอบแลวจงวเคราะหขอสอบเพอปรบปรงขอสอบและน าไปใชในครงตอ ๆ ไป

8. จดท าแบบทดสอบฉบบจรง: จากผลการวเคราะหขอสอบ หากพบวาขอสอบขอใดไมมคณภาพหรอมคณภาพไมดพอ อาจจะตองตดทงหรอปรบปรงแกไขขอสอบใหมคณภาพดขน แลวจงจดท าเปนแบบทดสอบฉบบจรงทจะน าไปทดสอบกบกลมเปาหมายตอไป จากขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาวสามารถสรปได ดงน

1. วเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร 2. ก าหนดจดประสงคการเรยนร 3. ก าหนดรปแบบของแบบทดสอบ รวมทง จ านวนขอ คะแนน น าหนก เวลาสอ 4. สราง / ตรวจทานแบบทดสอบ 5. จดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง เพอประเมนคณภาพของแบบทดสอบ 6. ปรบปรง แกไข แลวจดท าแบบทดสอบฉบบจรง

5.6 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน งานวจยตางประเทศ มวร (Muir. 1977: 4270-4271 A) ไดศกษาการสรางเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวน ของนกเรยนระดบ 4, 5 และ 6 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวน กบนกเรยนทไมไดรบการดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แลมป (Lampe. 1992: 1780-A) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและการเคารพตนเอง ของนกเรยนเกรด 4 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาทใชการจดการเรยนรแบบรวมมอ สงใหเกดผลดานบวก สวนการเคารพตนเองของทงสองกลมไมแตกตางกน ฮอลเดย (Holliday. 1995: 87-A) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและการมปฏสมพนธ ของนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาทมความแตกตางทางดานเชอชาต ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนคจกซอว พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาสงขน และมปฏสมพนธระหวางกลม สงผลถงความสมพนธทางดานเชอชาต รวมทงนกเรยนมทศนคตทดตอการเรยน ลมพคน (Lumpkin. 1991: 3694-A) ไดศกษาผลการสอนทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทมตอความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณ ผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาของนกเรยนเกรด 5 และเกรด 6 พบวา นกเรยนทงสองกลม มความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณ ผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษา

77

แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต แตกลมทดลองทเปนนกเรยนเกรด 6 มผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาสงกวากลมควบคม งานวจยในประเทศ ปราณ บญแจง (2542: บทคดยอ) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ส 102 ประเทศของเรา 2 เรอง ประวตศาสตรไทยสมยสโขทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยใชชดการสอนกบการสอนตามคมอครของกระทรวงศกษาธการ พบวา นกเรยนในกลมทดลองทไดสอนโดยใชชดการสอนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคมทไดรบการสอนตามคมอครของกระทรวงศกษาธการอยางมนยส าคญทระดบ .05 จตพร ทองค าสก, สชาดา รกไทยวฒนา, และสดธดา นนเขยว (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร โดยการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง ประวตศาสตรสมยอยธยา ดวยการเรยนรแบบบรณาการ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม พบวา ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทาง การเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ศศธร กองธรรม (2551: บทคดยอ) ไดศกษาการจดกจกรรมการเรยนร เรอง พฒนาการทางประวตศาสตรสมยรตนโกสนทร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชกจกรรมหมวกหกใบ พบวา ผเรยนมความกาวหนาทางการเรยนรอยละ 68.38 ประกต สารเสนา (2553: บทคดยอ) ไดศกษาผลการสอนดวยวธการทางประวตศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ประวตศาสตรทองถนจงหวดอบลราชธาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบานแขมเจรญ ส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทสอนดวยวธสอนโดยชวธการทางประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จากงานวจยดงกลาวแสดงใหเหนวา การจดการเรยนรประวตศาสตรทมรปแบบการจดกจกรรมอยางหลากหลาย โดยเนนนกเรยนเปนส าคญในการเผชญกบสถานการณทท าใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย ไดคดและปฏบตกจกรรมดวยตนเองใหมากทสด จะท าใหนกเรยนมการเรยนรและพฒนาตามเนอหาอยางถองแท ซงสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขนดวย ผวจยจงสนใจทจะศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

78

6. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ 6.1 ความหมายของการคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดใหความหมายในทศนคตทแตกตางกน ดงน วตสน และเกลเซอร (Watson; & Glaser. 1964: 10) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง รปแบบของการคดทประกอบดวยทศนคต ความร และทกษะ โดยททศนคต หมายถง ทศนคตทมตอการแสวงหาความรและการยอมรบการแสวงหาหลกฐานมาสนบสนนสงทอางวาเปนจรง แลวใชความรดานการอนมานสรปใจความส าคญและการสรปเปนกรณทวไป โดยตดสนจากหลกฐานอยางสมเหตสมผล สอดคลองกบหลกตรรกวทยา ตลอดจนทกษะในการใชทศนคตและความรมาประเมนผลความถกตอง แอนเดอรสน (วลย อารณ. 2531: 34-39; อางองจาก Anderson. 1972. The Complete thinker : A Handbook of techniques for creative and critical problem-solving) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การประเมนขอมลโดยใชเหตผลในเชงตรรกวทยาทมเกณฑทไดรบ การยอมรบ เพอทจะน าไปใชในการตดสนใจทจะยอมรบหรอปฏเสธค ากลาวอางตางๆ กด (Good. 1973: 680) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดอยางรอบคอบตามหลกการของการประเมนผล และมหลกฐานอางองเนอหา ขอสรปทนาจะเปนไปได ตลอดจนพจารณาองคประกอบทเกยวของทงหมด และใชกระบวนการทางตรรกวทยาอยางถกตองและสมเหตสมผล ฮดกนส (Hudgins. 1977: 173-206) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การมทศนคตในการคนควาหาหลกฐาน การวเคราะหและประเมนขอโตแยงตางๆ การมทกษะในการใชความรจ าแนกขอมลและตรวจสอบขอสมมตฐาน เพอลงขอสรปไดอยางมเหตผล สกนเนอร (Walai Arunee. 1980: 48; citing Skinner. 1976: 292-299) กลาววา การคด อยางมวจารณญาณ หมายถง ความคดทประกอบดวยกระบวนการและความสามารถ กระบวนการ หมายถง วธแกปญหาแบบวทยาศาสตรและทศนคตในการแสวงหาความร สวนความสามารถ หมายถง ความรในขอเทจจรง หลกการสรปทวไป การอนมานหารยอมรบขอตกลงเบองตน การนรนย การต ความหมาย และการประเมนผล รวมทงทกษะทางดานความเขาใจ การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนผล ฟาเซยน (Facience. 1984: 253) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การหาขอสรปขอความกลมหนงอยางมเหตผล การอางเหตผลถอเปนการแสดงออกของการคดอยางม

79

วจารณญาณของบคคล และการอางเหตผลของขอสรปใดๆ ใหนาเชอถอและสมเหตสมผลจะตองมหลกฐานอางอง เอนนส (Ennis. 1985: 46) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดพจารณาไตรตรองอยางมเหตผลและจดมงหมาย เพอตดสนใจกอนทเชอหรอลงมอปฏบต โดยเนนประเดนส าคญ 4 ประการ คอ 1) เปนการคดทใชเหตผล 2) เปนการคดทมการไตรตรองตรวจสอบเหตผลทงของตนเองและผอน 3) เปนการคดทเนนสตสมปชญญะ 4) เปนการคดทเนนการตดสนใจวาอะไรควรเชอ ควรปฏบต มว และปารเกอร (Moor; & Parker. 1986: unpaged) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบในการตดสนใจทจะรบหรอปฏเสธขออางตางๆ เปนการตดสนอยางฉลาดในการเชอถอและปฏบต ซงมาจากการประเมนสถานการณทเกดขนอยางสขมรอบคอบ ใชความสามารถในการเชอมโยงประเดนปญหาพจารณาตดสนใจในการกระท าสงตางๆ ไดอยางถกตองเหมาะสม นอรรส และเอนนส (อษณย โพธสข. 2537: 95; citing Norris; & Ennis. 1989) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความคดทมเหตผลและมประสทธภาพทมงเนนการตดสนใจในสงทเชอหรอจะท าอะไร ดวอ (Dewey. 1993: 9) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดอยางใครครวญ ไตรตรอง รอบคอบ ตอความเชอหรอความรตางๆ โดยอาศยหลกฐานมาสนบสนน รวมทงขอสรปอนๆ ทมาเกยวของในขอบเขตของเรองนน โดยมขอบเขตอยระหวางสองสถานการณ คอ การคด จะเรมตนจากสถานการณทมความยงยากและการสนสดลงดวยสถานการณทมความชดเจน วอรนค และอนซ (Warnick; & Inch. 1994: 11) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถทรวมกนอยในการส ารวจปญหา ค าถาม หรอสถานการณ โดยการบรณาการขอมลทน ามาใชไดทงหมด เกยวกบประเดนปญหา ค าถาม หรอสถานการณนนๆ ใหเขาใจถงค าตอบหรอสมมตฐานและการใหเหตผลทเหมาะสม ถกตอง เกยวกบสงนน ไบเออร (Beyer. 1995: unpaged) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความ สามารถในการตดสนสงตางๆ หรอเรองราวตางๆ อยางมเหตผล ไมใชการคาดเดาขาวสารขอมลหรอ ขอถกเถยงตางๆ ไดอยางมหลกฐานนาเชอถอ ทศนา แขมมณ (2533: 4) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การเหนปญหาสามารถวเคราะหปญหาไดตอเนอง จากนนคอการพจารณาขอมลทเกยวของและตดสนใจเลอกทางเลอกตางๆ โดยยดหลกเหตผลเปนหลกส าคญ

80

กรมวชาการ (2540ก: 21) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถในการคดวเคราะหหาสาเหตและเหตผลทน ามาสนบสนนความเชอ เพอหาทางเลอกและตดสนใจแกปญหาดวยตวเอง อษณย โพธสข (2542: 96-97) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดอยางมเหตผลและมประสทธภาพ กอนตดสนใจจะเชออะไรหรอไมเชออะไร หรอกอนทจะตดสนใจวาจะท าหรอไมท าอะไร ไมรบดวนสรปตดสนใจโดยไมรงรอ ศนสนย ฉตรคปต และอษา ชชาต (2545: 31) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดวเคราะห สงเคราะห ตดสนใจ และแกปญหา โดยยดหลกการคดดวยเหตผลและขอมลทเปนจรงมากกวาอารมณและการคาดเดา ราชบณฑตยสถาน (2546: 1073) กลาววา วจารณญาณ หมายถง ปญญาทสามารถรหรอใหเหตผลทถกตอง สวทย มลค า (2550: 9) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดทมเหตผลโดยผานการพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ มหลกเกณฑ มหลกฐานทเชอถอได เพอน าไปสการสรปและตดสนใจทมประสทธภาพวาสงใดถกตอง สงใดควรเชอ สงใดควรเลอก หรอสงใดควรท า ประพนธศร สเสารจ (2551: 100) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดไตรตรองอยางรอบคอบ เกยวกบสถานการณท เปนปญหา คลมเครอ มความขดแยง เพอตดสนใจวาสงใดควรเชอหรอไมควรเชอ สงควรท าสงใดไมควรท า โดยใชความรความคดจากประสบการณของตนจากขอมลทรอบดาน ทงขอมลวชาการ ขอมลดานสงแวดลอม และขอมลสวนตวของผคด สคนธ สนธพานนท, วรรตน วรรณเลศลกษณ, และพรรณ สนธพานนท (2552: 71)กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดทใชเหตผล โดยมการศกษาขอเทจจรง หลกฐาน และขอมลตางๆ เพอประกอบการตดสนใจ แลวน ามาพจารณาวเคราะหอยางสมเหตสมผล กอนตดสนใจวาสงใดควรเชอสงใดไมควรเชอ รพพรรณ เอกสภาพนธ (2553: 74) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ลกษณะการคดทมความสมพนธกบการแกปญหา (Problem Solving) เพราะการแกปญหาตองใชการคดอยางมเหตผล วชรา เลาเรยนด (2553: 36) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ทกษะการคดทตองอาศยความร เปนการคดอยางมเหตผลเปนการประเมนส งทควรเชอ ควรปฏบตตาม หรอไมควรเชอ ไมควรปฏบตตาม โดยการพจารณาอยางละเอยดดวยหลกการ เหตผล ความเหมาะสม และความนาเชอถอของขอมลมาเปนองคประกอบเพอชวยในการตดสนใจ

81

จากความหมายของการคดอยางมวจารณญาณดงกลาวสามารถสรปไดวา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดพจารณาขอมลหรอสถานการณตางๆ อยางรอบคอบ โดยใชความร หลกการ เหตผล และหลกฐานอางอง เพอตดสนใจและน าไปสการสรปอยางสมเหตสมผล 6.2 แนวคดทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางมวจารณญาณเปนความสามารถทางสมองทมกระบวนการทซบซอน มผเสนอแนวคดทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณไวหลายทาน ดงน แนวคดของ เดรสเซลและเมฮว (Dressel; & Mayhew. 1957: 179-181) เสนอแนวคดเกยวกบ การคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน ดงน

1. ความสามารถในการนยามปญหา ประกอบดวย 1.1 ความสามารถในการตระหนกถงความเปนไปของปญหา ไดแก การรถงเงอนไขตางๆ ทมความสมพนธกน การรถงความขดแยงและเรองราวทส าคญในสภาพการณ และสามารถระบจดเชอมตอทขาดหายไปของเหตการณหรอความคด และการรถงสภาพปญหาทยงไมมค าตอบ 1.2 ความสามารถในการนยามปญหา ไดแก การระบถงธรรมชาตของปญหา เขาใจถงสงทเกยวของและความจ าเปนในการแกปญหา สามารถนยามองคประกอบของปญหาซงมความยงยากและการเปลยนนามธรรมใหเปนรปธรรม สามารถจ าแนกแยกแยะองคประกอบของปญหาทมความซบซอนออกเปนสดสวนทสามารถจดกระท าได พรอมทงสามารถระบองคประกอบของปญหาใหเปนล าดบขนตอน

2. ความสามารถในการเลอกขอมลทเกยวของกบปญหา คอ การตดสนใจวาขอมลใดมความจ าเปนตอการแกปญหา ประกอบดวย ความสามารถในการจ าแนกแหลงขอมลทเชอถอไดกบแหลงขอมลทเชอถอไมได ความสามารถในการระบวาขอมลใดควรยอมรบหรอไม ความสามารถในการเลอกขอมลทเพยงพอและเชอถอได ตลอดจนการจดระบบขอมล

3. ความสามารถในการระบขอตกลงเบองตน ประกอบดวย ความสามารถในการการระบขอตกลงเบองตนทผอางเหตผลไมไดกลาวไว ความสามารถในการระบขอตกลงเบองทคดคานการอางเหตผล และความสามารถในการระบขอตกลงเบองตนทไมเกยวของกบการอางเหตผล

4. ความสามารถในการก าหนดและเลอกสมมตฐาน ประกอบดวย การคนหา การชแนะค าตอบ การก าหนดสมมตฐาน โดยอาศยขอมลและขอตกลงเบองตน การเลอกสมมตฐานทมความเปนไปไดมากทสดมาพจารณาเปนอนดบแรก การตรวจสอบความสอดคลองระหวางสมมตฐานกบขอมลและขอตกลงเบองตน และการก าหนดสมมตฐานทเกยวของกบขอมลทยงไมทราบและขอมลทจ าเปน

82

5. ความสามารถในการสรปอยางสมเหตสมผล และการตดสนความสมเหตสมผลของการคดหาเหตผล ประกอบดวย 5.1 การสรปอยางสมเหตสมผล โดยอาศยขอตกลงเบองตน สมมตฐาน และขอมลทเกยวของ ไดแก การระบความสมพนธระหวางขอความกบความจรงและความเทจ การระบถงเงอนไขทจะเปนและเพยงพอ การระบความสมพนธเชงเหตผล และการระบและก าหนดขอสรป 5.2 การพจารณาตดสนความสมเหตสมผลของกระบวนการทน าไปสขอสรป ไดแก การจ าแนกขอสรปทสมเหตสมผลจากการสรปทอาศยคานยม ความพงพอใจ และความล าเอยง การจ าแนกระหวางการหาเหตผลทมขอสรปแนนอนกบการหาเหตผลทไมสามารถหาขอสรปทเปนขอยตได 5.3 การประเมนขอสรป โดยอาศยเกณฑการประยกตใช ไดแก การระบเงอนไขทจ าเปนตอการพสจนขอสรป การรถงเงอนไขทท าใหขอสรปไมสามารถน าไปปฏบตได และการตดสนความเพยงพอของขอสรปในลกษณะทเปนค าตอบของปญหา แนวคดของ วตสน และเกลเซอร (Watson; & Glaser. 1964: 10) เสนอแนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ดงน การคดอยางมวจารณญาณประกอบดวยทศนคต ความร และทกษะ ดงน

1. เจตคต หมายถง ความสนใจในการแสวงหาความร ความสามารถในการพจารณาปญหา ตลอดจนมนสยในการคนหาหลกฐานมาสนบสนนสงทอางวาจรง

2. ความร หมายถง ความสามารถในการอนมาน สรปใจความส าคญ และการสรปความเหมอน โดยพจารณาหลกฐานและการใชหลกตรรกศาสตร

3. ทกษะ หมายถง ความสามารถทจะน าทงเจตคตและความรไปประยกตใชพจารณาตดสนปญหา สถานการณ ขอความหรอขอสรปตางๆ ได และไดเสนอวา กระบวนการคดอยางมวจารณญาณประกอบดวยความสามารถยอยๆ ดงน

1. ความสามารถในการอางองหรอสรปความ (Inference) หมายถง ความสามารถในการจ าแนกความนาจะเปนของขอมลหรอการสรปขอมลตางๆ ของขอมลทก าหนดใหได

2. ความสามารถในการตระหนกถงขอตกลงเบองตน (Recognition of assumptions) เปนความสามารถในการรบรขอตกลงเบองตนหรอขอความสมมตทก าหนดในประโยค โดยสามารถจ าแนกวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตนหรอขอความใดไมเปนขอตกลงเบองตน

83

3. ความสามารถในการนรนย (Deduction) เปนความสามารถในการจ าแนกวาขอสรปใดเปนผลจากความสมพนธของสถานการณทก าหนดใหอยางแนนอนและขอความใดไมเปนผลตอความสมพนธนน

4. ความสามารถในการตความ (Interpretation) เปนความสามารถในการลงความเหนและอธบายความเปนไปไดของขอสรป จ าแนกไดวาขอสรปใดทเปนไปไดตามสถานการณทก าหนดให

5. ความสามารถในการประเมนขอโตแยง (Evaluation of arguments) เปนความสามารถในการประเมนน าหนกขอมล เพอตดสนวาเขาประเดนกบเรองหรอไม เหนดวยหรอไมเหนดวย ควรหรอไมควร แนวคดของ เดเคโรล (Decaroli. 1973: 67-68) เสนอแนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ โดยจดกลมทกษะการคดอยางมวจารณญาณเปน 7 กลม ดงน

1. การนยาม ประกอบดวย การก าหนดปญหา การท าความตกลงเกยวกบความหมายของค าและขอความ และการก าหนดเกณฑ

2. การก าหนดสมมตฐาน ประกอบดวย การคดถงความสมพนธเชงเหตผล การแสวงหาทางเลอก และการพยาการณ

3. กระบวนการขอมล ประกอบดวย การระบขอมลทจ าเปน การเกบรวบรวมขอมล และการแสวงหาหลกฐาน ตลอดจนการจดระบบขอมล

4. การตความหมายและลงขอสรปอางอง ประกอบดวย การตความขอเทจจรง การสรปอางองจากหลกฐาน และการระบความมอคต

5. การใชเหตผล ประกอบดวย การตระหนกถงขอผดพลาด การพจารณาตดสนความคดเหน การระบเหตและผล และการระบความสมพนธเชงตรรกศาสตร

6. การประเมน ประกอบดวย การประเมนโดยอาศยเกณฑ การจดอนดบขอความเรองราว และความคดเหน การตดสนความเชอถอไดของขอมล และการประเมนขอสรป

7. การประยกต ประกอบดวย การทดสอบขอสรปและการคดหาเหตผลเชงอนมานการประยกต การสรปอางอง และการน าการพจารณาตดสนไปสการปฏบตจรง แนวคดของ เอนนส (Ennis. 1985: 45-48) เสนอแนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. ทกษะการนยาม ไดแก การระบจดส าคญของประเดนปญหา ขอสรป ระบเหตผล ทงทปรากฏและไมปรากฏ การตงค าถามทเหมาะสมในแตละสถานการณ การระบเงอนไขและขอตกลงเบองตน

84

2. ทกษะการตดสนขอมล ไดแก การตดสนความนาเชอถอของแหลงขอมล การตดสนความเกยวของกบประเดนปญหา การพจารณาความสอดคลอง

3. ทกษะการสรปอางองในการแกปญหาและการลงสรปอยางสมเหตสมผล ไดแก การอางองและการสรปแบบอปนย การนรนยโดยมความตรง การท านายสงทจะเกดขนตามมาอยางนาเชอถอ แนวคดของ คนดเลอร (Woolfolk. 1987: 312; citing Kneedler. 1985. Developing minds : A resource book for teaching thinking. p. 227) เสนอแนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ โดยก าหนดความสามารถในกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ 3 กลม ดงน 1. การนยามและท าความกระจางชดของปญหา จ าแนกเปนความสามารถยอย ไดแก 1.1 การระบเรองราวทส าคญหรอการระบปญหา เปนความสามารถในการระบความส าคญของเรองทอาน การอางเหตผล ภาพลอทางการเมอง การใชเหตผลตางๆ และขอสรปในการอางเหตผล 1.2 การเปรยบเทยบความคลายคลงและความแตกตางระหวางคน วตถสงของ ความคด หรอผลลพธตงแต 2 อยางขนไป 1.3 การก าหนดวาขอมลใดมความเกยวของ เปนความสามารถในการจ าแนกระหวางขอมลทสามารถพสจนความถกตองไดกบขอมลทไมสามารถพสจนความถกตองได รวมทง การจ าแนกระหวางขอมลทเกยวของกบขอมลทไมเกยวของกบเรองราว 1.4 การก าหนดค าถามทเหมาะสม เปนความสามารถในการก าหนดค าถาม ซงจะน าไปสความเขาใจทลกซงและชดเจนเกยวกบเรองราว 2. การพจารณาตดสนขอมลทมความสมพนธกบปญหา จ าแนกเปนความสามารถยอย ไดแก 2.1 การจ าแนกหลกฐาน เปนลกษณะขอเทจจรง ความคดเหน ซงพจารณาตดสนโดยใชเหตผล เปนความสามารถในการประยกตเกณฑตางๆ เพอการพจารณาตดสนลกษณะคณภาพของการสงเกตและการคดหาเหตผล 2.2 การตรวจสอบความสอดคลอง เปนความสามารถในการตดสนวาขอความหรอสญลกษณทก าหนดมความสมพนธซงกนและกน และมความสอดคลองกบบรบททงหมดหรอไม 2.3 การระบขอตกลงเบองตนทไมไดกลาวอาง เปนความสามารถในการระบวาขอตกลงเบองตนในทไมไดกลาวไวในการอางเหตผล 2.4 การระบภาพพจนในการอางเหตผล เปนความสามารถของการระบความคดเหนทบคคลยดตด หรอความคดตามประเพณนยม

85

2.5 การระบความมอคตปจจยทางอารมณและการโฆษณา เปนความสามารถในการระบความมอคตในการอางเหตผลและการตดสนความเชอถอไดของแหลงขอมล 2.6 การระบความแตกตางระหวางระบบคานยมและอดมการณ เปนความสามารถในการระบความคลายคลงและความแตกตางระหวางระบบคานยมและอดมการณ 3. การแกปญหาหรอการลงสรป จ าแนกเปนความสามารถยอย ไดแก 3.1 การระบความเพยงพอของขอมล เปนความสามารถในการตดสนใจวาขอมลทมอยเพยงพอ ทงดานปรมาณและคณภาพตอการน าไปสขอสรป การตดสนใจ หรอการก าหนดสมมตฐานทเปนไปไดหรอไม 3.2 การพยากรณผลลพธทอาจเปนไปได เปนความสามารถในการท านายผลลพธทอาจเปนไปไดของเหตการณหรอชดของเหตการณตางๆ เควลลมอลซ (Quellmalz. 1985: 312) ไดสรปความคลายคลงกนของทกษะการคดอยางมวจารณญาณระหวางทฤษฎของนกจตวทยากบทฤษฎของนกปรชญาใน 4 ขนตอนยอยของกระบวนการคด ดงน

1. ขนการนยามปญหา ตามทฤษฎของนกจตวทยาเปนการคนหาองคประกอบทส าคญ ของปญหากบขนการท าความกระจางตามทฤษฎของนกปรชญา ประกอบดวย การก าหนดค าถามวเคราะหองคประกอบของปญหาและการนยามค าถาม

2. ขนการระบขอมล เนอหา และกระบวนการทจ าเปนในการแกปญหา ตามทฤษฎของนกจตวทยาตรงกบขนการตดสนความเชอถอไดของขอมลทน ามาสนบสนน แหลงขอมล ตลอดจน ขอมลทไดจากการสงเกต ตามทฤษฎของนกปรชญา

3. ขนการน าขอมลมาประกอบใชเพอการแกปญหา ตามทฤษฎทางจตวทยาตรงกบขนการคดหาเหตหลตามทฤษฎของนกปรชญา ประกอบดวยการคดหาเหตผลเชงอนมานและการคดหาเหตผลเชงอปมาน

4. ขนการประเมนผลส าเรจของค าตอบตามทฤษฎของนกจตวทยา ตรงกบขนการใชเกณฑในการตดสนความเพยงพอของค าตอบตามทฤษฎของนกปรชญา เพญพศทธ เนคมานรกษ (2537: 26-27) เสนอแนวคดเกยวกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. ความสามารถในการนยามปญหา ประกอบดวย การก าหนดปญหา การท าความกระจางปญหา และการตระหนกถงความมอยของปญหา

86

2. การเลอกขอมลทเกยวกบการหาค าตอบของปญหา ประกอบดวย การพจารณาความนาเชอถอของแหลงขอมล การหาหลกฐานการตดสนระหวางขอมลทชดเจนกบขอมลทคลมเครอ ขอมลทเกยวของกบขอมลทไมเกยวของ ขอมลทจ าเปนกบไมจ าเปน การจดระบบขอมล

3. การก าหนดสมมตฐาน การคดถงความสมพนธเชงเหตผล และการเลอกสมมตฐานทเปนไปไดมากทสด

4. การลงสรปอยางสมเหตสมผล โดยใชหลกตรรกศาสตร เพอแกปญหาอยางมเหตผล และการพจารณาตดสนความสมเหตสมผลของการคดหาเหตผล ทงในดานการอปนยและการนรนย

5. การประเมนผล โดยอาศยเกณฑการประยกตใช การพยากรณผลลพธทอาจอาจเปนไปได การท านายสงทเกดขนตามมาอยางนาเชอถอ และการก าหนดความสมเหตสมผล

6. การประยกตใชเปนการทดลองสรป การสรปอางอง การน าไปปฏบต มลวลย สมศกด. (2540) เสนอแนวคดเกยวกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ดงน ตาราง 3 กระบวนการคดอยางมวจารณญาณของมลวลย สมศกด

ตวปอน (Input)

กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking Process)

ผลผลต (Output)

- สถานการณทเปนปญหา

- ขอโตแยง - ขอมลทคลมเครอ

1. ความสามารถในการนยามปญหา 2. ความสามารถในการเลอกขอมลทเกยวของกบปญหา 3. ความสามารถในการตระหนกในขอตกลงเบองตน 4. ความสามารถในการก าหนดและเลอกสมมตฐาน 5. ความสามารถในการลงสรปอยางสมเหตสมผล

- การสรปเปนขอยตอยางสมเหตสมผล

ทมา : มลวลย สมศกด. (2540). รปแบบการสอนเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน. หนา 38. อรพณ พฒนผล (2551: 34-35) กลาวถงกระบวนการคดอยางมวจารณญาณวา การคดอยางมวจารณญาณประกอบดวยกระบวนการตางๆ หลายขนตอน มสวนทมความคลายคลงและตางกน ออกไป สามารถสรปเปนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณได 4 ดาน ดงน

87

1. การนยามปญหา เปนความสามารถในการระบปญหา การก าหนดค าถามทเหมาะสมจากขอความหรอสถานการณ

2. การตดสนขอมล เปนความสามารถในการพจารณา การตดสนความนาเชอถอของแหลงขอมล สามารถจ าแนกขอมลทเปนขอเทจจรงและความคดเหนจากกนได สามารถระบขอตกลงเบองตนของสถานการณ และสามารถตรวจสอบความสอดคลองและความเพยงพอของขอมล

3. การระบสมมตฐาน เปนความสามารถในการก าหนดแนวทางหรอพยากรณค าตอบ โดยอาศยขอมล ขอความ หรอสถานการณเบองตน

4. การสรปอางอง เปนความสามารถในการสรปอยางสมเหตสมผล ความสามารถในการนรนย อปนย ประเมนขอสรป หาความสมเหตสมผลของขอสรปจากเหตการณ รพพรรณ เอกสภาพนธ (2553: 109) กลาวถงกระบวนการคดอยางมวจารณญาณวา ประกอบดวยทกษะการคดทส าคญ ดงน 1. การนยาม / ท าความกระจางกบปญหา 1.1 ระบปญญาได 1.2 ระบสาระส าคญได 1.3 บอกจดเดนของสงตางๆ หรอเรองราวตางๆ ได 2. การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล 2.1 ทกษะการเกบรวบรวมขอมล 2.2 สงเกตและจ าแนกแยกแยะขอมลได ระบรายละเอยดได 2.3 เปรยบเทยบ บอกความเหมอนความแตกตาง ระบจดตางๆ ของสงตางๆ 2.4 จดหมวดหมขอมล 3. การสงเคราะห 3.1 เลอกใชขอมลได รวาขอมลใดชดเจน คลมเครอ ขอมลใดจ าเปน ไมจ าเปน ขอมลใดนาเชอ ไมนาเชอถอ สามารถน าขอมลมาประมวลแลวสรปเปนความคดได 4. ประเมนและพจารณาตดสนขอมล 4.1 รวาขอมลใดเปนขอเทจจรงขอมลใดเปนความคดเหน 4.2 สงใดเกยวของ-ไมเกยวของ 4.3 ระบสงทเปนอคต การเขาขางตนเอง ขจดอารมณความรสก 4.4 ระบไดวาสงใดถกสงใดผด สงใดควรเชอ สงใดควรท า สงใดมคณคา สงใดไมมคณคา

88

จากแนวคดทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณดงกลาวสามารถสรปไดวา การคดอยางมวจารณญาณประกอบดวยความสามารถในการคด 4 ดาน ไดแก 1) การนยามปญหา 2) การตดสนขอมล 3) การระบสมมตฐาน และ4) การสรปอางอง ตามแนวคดของอรพณ พฒนผล โดยผวจยปรบปรงขอความและสถานการณทใชในการออกแบบทดสอบใหมความเหมาะสมกบกลมตวอยาง 6.3 การจดการเรยนรเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ การจดการเรยนรเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ ผสอนอาจเลอกใชเทคนคใดกอน หลงกได แตตองใหผเรยนผานขนตอนทกขน ดงน (รพพรรณ เอกสภาพนธ. 2553: 80-81)

1. สงเกต เปนการท ากจกรรมรบรแบบปรนย เพอให ไดความคดรวบยอดเชอมโยงสมพนธ กบสงตางๆ สรปเปนใจความส าคญครบถวน ตรงตามหลกฐานของขอมล

2. อธบาย ใหผเรยนตอบค าถาม แสดงความคดเหน เชงเหนดวย ไมเหนดวยกบสงทก าหนด เนนการใหเหตผล ดวยหลกการ กฎเกณฑ อางหลกฐานขอมลประกอบใหนาเชอถอ

3. รบฟง ใหผเรยนไดฟงความคดเหน ไดตอบค าถาม วพากษวจารณจากผอน ทมตอความคดของตน เนนการปรบเปลยนความคดเหนของตนตามเหตผล หรอขอมลทด โดยไมใชอารมณ

4. เชอมโยงความสมพนธ ใหนกเรยนไดเปรยบเทยบความแตกตางและความคลายคลงกนของสงตางๆ ใหสรปจดกลมสงทเปนพวกเดยวกน เชอมโยงเหตการณเชงหาเหตผล โดยใชเกณฑการเชอมโยงในลกษณะอปมาอปไมย

5. วจารณ ใหนกเรยนวเคราะหเหตการณ ค ากลาว แนวคด หรอการกระท า จากกจกรรมทจด โดยจ าแนกหาจดเดน จดดอย สวนด สวนเสย สวนส าคญ สวนไมส าคญ หากสงนนมการยกเหต ยกผล หลกการ ประกอบการวจารณ

6. สรป จดกจกรรมใหผเรยนพจารณาสวนประกอบของการกระท าหรอขอมลตางๆ ทเชอมโยง เกยวของกน แลวใหสรปผลอยางตรง และถกตองตามหลกฐานขอมล ดงนน ครจงควรจดกจกรรมใหครบทกขนตอนเพอใหนกเรยนไดแสดงความร ความคด สามารถวพากษเรองตางๆ อยางมหลกการ โดยอางองจากหลกฐานทมนาเชอถอ และยอมรบความคดเหนของผอน หากมการพสจนแลววามความนาเชอถอมากกวา รวมทงเชอมโยงสงทมความสมพนธกนเพอสรางความคดรวบยอด และน าไปใชในชวตประจ าวดได 6.4 องคประกอบของการคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางมวจารณญาณมองคประกอบ 7 ประการ คอ (รพพรรณ เอกสภาพนธ. 2553: 74-75)

1. จดหมาย หมายถง เปาหมายหรอวตถประสงคของการคด เชน การคดเพอหาแนวทางแกปญหา

89

2. ประเดนค าถาม คอ ปญหาหรอค าถามทตองการร หมายถง ผคดสามารถระบค าถามของปญหาดานตางๆ รวมทงระบปญหาส าคญทตองการแกไขหรอค าถามส าคญทตองการร

3. สารสนเทศ คอ ขอมล ขอความรตางๆ เพอการประกอบการคด ขอมลตางๆ ทไดควรมความชดเจนและถกตอง

4. ขอมลเชงประจกษ คอ ขอมลทไดตองมความเชอถอได มความชดเจน มความเพยงพอตอการใชเปนพนฐานของการคดอยางมเหตผล

5. แนวคดอยางมเหตผล คอ แนวคดทม รวมถงกฎ เกณฑ ทฤษฎ หลกการ ทเกยวของกบปญหาหรอค าถามทตองการหาค าตอบ ส าหรบการคดอยางมเหตผล

6. ขอสนนษฐาน เปนองคประกอบทส าคญส าหรบผคดทจะตดสนใจเพอประโยชนในการหาขอมลมาใชในการคดอยางมเหตผล

7. การน าไปใชและผลทตามมา ผคดจะตองค านงถงผลกระทบ รวมกบการน าไปใชไดหรอไม เพยงใด

ดงนน ในการจดการเรยนรเพอพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ควรมจดมงหมายของการคดทแนนอน เพอระบปญหาส าคญทตองการร และคนหาค าตอบจากแหลงขอมลตางๆ ทมความนาเชอถอและเพยงพอ เพอประกอบการคดอยางมเหตผล เชอมโยงกบแนวคด ทฤษฎ และหลกการ แลวน าสงทไดจากการศกษาน าไปใชเพอใหเกดประโยชน 6.5 แนวทางการจดกจกรรมเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ การพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ครผสอนสามารถท าไดโดยจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสม ทงดานผเรยน บรบทของเนอหา และสภาพแวดลอม มผเสนอแนวทางการจดกจกรรมเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณไวหลายทาน ดงน สตเฟน บรกฟลด (วชรา เลาเรยนด. 2553: 36-37; อางองจาก Stephen Brookfield. 1987) เสนอแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรส าหรบการสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. การใหนยามและการตงขอสนนษฐานเบองตน (Basic Assumptions) ททาทายการคด แตละบคคลมมมมองการคดทแตกตางกน อนเนองมาจากประสบการณ ความเชอสวนตว และคานยม การตอบโดยการตงขอสนนษฐานชวยสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณไดเปนอยางด ดงตวอยางค าถาม เชน เมอทานเหนผหญงคนหนงแตงตวดวยเสอผาเกาๆ ทานตงขอสนนษฐานเกยวกบบคคลนอยางไร เมอทานเหนการแตงตวแนวรอกของนกรองคนหนง ทานคดอยางไรกบวถชวตของเขา หรอเมอทานไดฟงวาเพอนของทานคนหนงตดเชอ HIV ทานคดอยางไร

2. การจดโครงการและกจกรรมใหสบคนและจนตนาการเรองตางๆ

90

3. ใหไตรตรองและสะทอนความคดเกยวกบมมมองของตนเองและมมมองของผอนในเวลาเดยวกน แตการตดสนใจสดทายตองเปนของผเรยนเอง

4. การฝกคดใหเหตผลตางๆ (Reasoning skills) 5. ใชกจกรรมกลมระดมความคด สรปหลกการ และรวมกนอภปรายสะทอนความคด

ศนยอนโนเทค (อรพรรณ พรสมา. 2543: 40-42; อางองจาก INNOTECH. 1991) ไดเสนอกจกรรมทจ าเปนตอการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. ฝกคดเกยวกบรายละเอยดขององคประกอบของกจกรรม สงของ สถานท และเหตการณตางๆ

2. ฝกแยกแยะองคประกอบทท าใหกจกรรมลมเหลวหรอความเลวรายของสถานการณ 3. ฝกแยกแยะความคดเหนทแตกตางหรอคลายกนของบคคล หรอกลมบคคล วา

แตกตางหรอเหมอนกนอยางไร 4. ฝกแยกแยะและจ าแนกขอมลทเปนจรงและทเปนเพยงความคดเหนออกจากกน 5. ฝกแยกแยะขาวสารขอมลทไดรบจากสอมวลชนและแหลงขอมลอน วามความ

เหมอนหรอตางกนอยางไร 6. ฝกแยกแยะขอคดเหน ขอเสนอแนะ ทเหนวาสมเหตสมผลและทไมสมเหตสมผล 7. ใหนกเรยนฝกสรางเกณฑในการตดสนความถกตอง ความเหมาะสม ความด และ

ความงามของสงตางๆ 8. ฝกหาขอมลทน ามาใชสนบสนนความคดเหนและขอเทจจรงทตนตองการกลาวอาง 9. ฝกแยกแยะขอคดเหนในเชงท าลายและสรางสรรคของนกเรยน นกการเมอง และ

นกวเคราะหวจารณ 10. ฝกแยกความเหนยอยๆ ทปนอยในบทความ ค าบรรยายของบคคลตางๆ 11. ฝกเลอกเกณฑทตนน ามาใชในการตดสนสอตางๆ 12. ฝกตรวจสอบสมมตฐานทตนตงขน 13. ฝกตรวจสอบความถกตอง เหมาะสม และความเหนทคลายๆ กนของกลมบคคล 14. ฝกท านายเกยวกบผลดผลรายทจะตามมาจากเหตการณ 15. ฝกจดล าดบความส าเรจของเหตการณ 16. ฝกสรปประเดนการสนทนา การอภปราย และการเสนอขอคดเหน 17. ฝกสรปผลจากขอมลทวเคราะหและจดหมวดหมไว 18. ฝกท านายและพยากรณเหตการณ 19. ฝกตดสนการสรปทถกตองและทผดพลาดของบคคลจากขอมลทก าหนดให

91

20. ฝกอธบายความจากขอมล 21. ฝกใหเหตผลประกอบขอสรปของตน 22. ฝกจดหมวดหมขอมลและความคดเหน 23. ฝกเสนอขอมลในรปของแผนภมและรปภาพ 24. ฝกมองหาขอล าเอยงของตนเองในเรองตางๆ 25. ฝกหาขอมลจากแหลงขอมลทเชอถอได 26. ฝกตความการตนและรปภาพ 27. ฝกมองหาเหตและผลของปรากฏการณและกจกรรม 28. ฝกสรปโดยยดขอเทจจรง

อษณย โพธสข (2537: 99-100) เสนอแนวการสอนเพอใหเกดการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. ประสบการณตรง การใหนกเรยนศกษาเรองชมชนของตนเอง เชน โรงพยาบาล โรงพก ตลาด ถามเกยวกบกจกรรมทท าอยมอะไรบาง มประโยชนอะไร ฯลฯ หรอจดใหนกเรยนไป ทศนศกษา ทดลองปฏบตสงตางๆ ดวยตนเอง

2. การท าวจย หรอการศกษาหาความร ความจรงดวยตนเอง เปนทกษะการเรยนดวยตนเอง ใหเดกไดมขนตอนในการศกษาอยางถกตอง

3. การใชกจกรรมเปนสอกระตนความคด เชน การพาไปดการโตวาท การจดโตวาท การอภปรายในหวขอตางๆ การจดมมหรอชมรมนกคด ฯลฯ

4. การใชสถานการณสมมต (Simulation) เปนกจกรรมและวธสอนทจะท าใหนกเรยนเกดความรความเขาใจกระจางขน และมองเหนปญหาทเกดขน รวมทงการพยายามคดคนการแกปญหา

5. ใหนกเรยนไดมโอกาสเสนอผลงานสงทตนเองศกษามาใหผอนฟง อาจเปนเพอนระดบเดยวกน หรอเพอนตางระดบ หรอใหคนทวไปไดฟง

6. กจกรรมกลมระดมพลงสมอง (Brainstorming) การระดมความคดการไตรตรองความคดของกลม รวมถงการวจารณอยางมเหตผล การวจารณในทางสรางสรรค ลวนเปนทกษะระดบสงของทางสตปญญาและทางสงคมทงสน ประพนธศร สเสารจ (2551: 102-103) เสนอแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรส าหรบการสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. สรางความกระตอรอรน อยากร อยากเหน (Curiosity) โดยตองไดรบการกระตนยวย โดยใชสอ ค าถาม กจกรรม

92

2. ฝกใหมความกลาเสยง (Risk Taking) กลาคดแตกตางไปจากคนสวนใหญ กลาเสยงทจะสรางสงใหมหรอแตกตางจากเดม โดยใชสถานการณทยวยใหคาดการณและคาดเดาสงตางๆ ซงอาจมค าตอบหลายๆ แนวทาง

3. ความยงยากซบซอน (Complexity) ความยงยากซบซอนจะท าใหเกดการพฒนาระดบสงได ตองพฒนาจากงายไปยาก กจกรรมทใชและระดบความยากงายตองสอดคลองเหมาะสมกบเดกแตละคน

4. กระตนใหเกดจนตนาการ (Imagination) เดกตองไดรบการกระตนใหมความคด จนตนาการ สรางสรรคอยางหลากหลาย ทงทเปนการจนตนาการจากภาพ จากนทาน จากประสบการณเดม จากเหตการณสงแวดลอมรอบตว จากความรสกของตนเอง

5. ฝกฝนใหใจกวาง (Open Mind) เดกควรไดรบการฝกฝนใหท างานกลม การอภปรายกลม การรบฟงและยอมรบความคดเหนของคนอน ยอมรบในเหตผลและขอมลกลมหรอของคนอนทดกวามมากกวา

6. สรางความมนใจในตนเอง (Self Confidence) ความมนใจในตนเองจะท าใหเดกไดมการพฒนาการคดและกลาแสดงออกซงความคด การเลอกสรรกจกรรมทหลากหลายแล ะเหมาะสมจะท าใหเดกกลาแสดงออก เรมจากการตงค าถามงายๆ การแสดงออกอยางงายและยากขนตามล าดบ การเลนและการท างานเปนกลม แลวลดลงจนเหลอคนเดยว ซงการแสดงออกของเดกตองไดรบก าลงใจและการสนบสนน จะท าใหเดกมความมนใจมากขน จากแนวทางการจดกจกรรมเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณดงกลาวสามารถสรปไดวา ครควรจดกจกรรมทเกดจากประสบการณตรงและเปนเหตการณทนาสนใจ นาตดตาม เพอใหนกเรยนอยากเรยนร ครตองกระตนใหนกเรยนการแสวงหาความรดวยตนเองและเกดการแลกเปลยนความคดกบผอน เพอใหนกเรยนสามารถแกปญหาไดตามหลกความเปนจรง 6.7 ลกษณะของบคคลทมความคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางมวจารณญาณเปนสงทส าคญของบคคลทใชในการคดวเคราะหและแกปญหา ในสถานการณตางๆ เพอใชในการตดสนใจอยางรอบคอบและมเหตผล มนกวชาการ นกการศกษา และผเชยวชาญ ไดอธบายพฤตกรรมทเปนลกษณะการแสดงออกของการคดอยางมวจารณญาณไว ดงน เดรสเซล และเมฮว (Dressel; & Mayhew. 1957: 120) ไดสรปแนวคดเกยวกบลกษณะการแสดงออกของการคดอยางมวจารณญาณ ดงน 1. บงชประเดนปญหาได 2. ยอมรบขอตกลงเบองตนได

93

3. ประเมนพยานหลกฐานหรอขอมลได โดยพจารณาจาก 3.1 รลกษณะประจ าของบางสงบางอยาง จ านวนบางอยาง 3.2 รองคประกอบทใชความรสกหรอความล าเอยง 3.3 รจกการจ าแนกขอมลทจรงและไมจรงได 3.4 รความเพยงพอของขอมล 3.5 รจกพจารณาตดสนวาขอเทจจรงใดเปนการสนบสนนขอสรป 3.6 จ าแนกระหวางหลกฐานทเกยวของและไมเกยวของได 3.7 ตรวจสอบความสอดคลองหรอความคงทของหลกฐานได 4. ลงขอสรปไดอยางถกตองมเหตผลสมควร วตสน และเกลเซอร (Watson; & Glaser. 1964: 11) กลาวถง ลกษณะของผทมความคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. สามารถทจะจ าแนกระดบความนาจะเปนของขอสรปทคาดคะเนจากสถานการณทก าหนดให

2. สามารถจ าแนกไดวาขอความใดเปนขอตกลงเบองตอนและตองยอมรบกอนมการโตแยงหรออธบายขอความอนๆ

3. สามารถจ าแนกวาขอสรปใดเปนผลจากความสมพนธของสถานการณทก าหนดใหอยางแนนนอน

4. สามารถจ าแนกไดวาขอสรปใดเปนลกษณะหรอคณสมบตทไดจากสถานการณทก าหนด

5. สามารถจ าแนกระหวางการอางเหตผลทหนกแนนกบไมหนกแนน เพอพจารณาความส าคญและเกยวของกบประเดนปญหา ฮารนาเดค (Harnadek. 1989: 21) กลาวถง ลกษณะของบคคลทมความคดอยางมวจารณญาณ ดงน

1. เปดใจยอมรบความคดใหม 2. ไมโตแยงในเรองใดๆ ถายงไมทราบรายละเอยดขอมลของเรองนน 3. ทราบวาเมอไหรทจ าเปนตองไดขอมลเพมเตมเกยวกบเรองทศกษา 4. จ าแนกขอสรปทอาจจะเปนจรงกบขอสรปทตองเปนจรง 5. ยอมรบวาคนเรานนมความคดทแตกตางกนเกยวกบความหมายของค า 6. พยายามหลกเลยงความผดพลาดในการใหเหตผล 7. พยายามถามทกๆ สงทไมเขาใจ

94

8. พยายามจ าแนกความคดดวยอารมณออกจากความคดดวยเหตผลเชงตรรกวทยา 9. พยายามสรางค าใหมๆ เพอจะไดเขาใจเมอผอนกลาวถง ตลอดจนสามารถน า

ความคดของตนเองมาเสนอใหผอนเขาใจชดเจน นอรรส และเอนนส (Norris; & Ennis. 1989: 184-187) กลาววาลกษณะของผทมความคดอยางมวจารณญาณ แบงออกเปน 2 ประเภททสมพนธกน คอคณลกษณะและความสามารถ ดงน 1. ลกษณะของผทมความคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวย 5 ลกษณะ ดงน 1.1 เปนผมใจกวาง คอ ยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอน ไมยดถอความคดของตนเองเปนหลก และตดสนใจดวยขอมลประกอบเพยงพอ 1.2 มความไวตอความรสกของคนอน เขาใจผอน 1.3 เปลยนความคดเหนทตนมอยได ถามขอมลทมเหตผลมากกวา 1.4 กระตอรอรนในการคนหาขอมลและความร 1.5 เปนผมเหตผล 2. ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวย 12 ทกษะ ดงน 2.1 สามารถก าหนดหรอระบประเดนค าถามหรอปญหา 2.1.1 ระบปญหาส าคญไดชดเจน 2.1.2 ระบเกณฑเพอตดสนค าตอบทเปนไปได 2.2 สามารถคดวเคราะหขอโตงแยง 2.2.1 ระบขอมลทมเหตผลหรอนาเชอถอได 2.2.2 ระบขอมลทไมมเหตผลหรอไมนาเชอถอได 2.2.3 ระบความเหมอนและความแตกตางของความคดเหนหรอขอมลทมอยได 2.2.4 สรปขอมลทมอยได 2.3 สามารถถามค าถามททาทายและตอบค าถามไดอยางชดเจน 2.4 สามารถพจารณาความนาเชอถอของแหลงขอมล 2.4.1 เปนขอมลจากผเชยวชาญนาเชอถอ 2.4.2 เปนขอมลทไมมขอโตแยง 2.4.3 เปนขอมลทไดรบการยอมรบ 2.4.4 เปนขอมลทสามารถใหเหตผลวาเชอถอได 2.5 สามารถสงเกตและตดสนผลขอมลทไดจากการสงเกตดวยตนเองโดยใชเกณฑตอไปน

95

2.5.1 เปนขอมลทไดจากการสงเกตดวยตนเอง โดยใชประสาทสมผสทง 5 2.5.2 การบนทกขอมลเปนผลจากการสงเกตดวยตนเองและมการบนทกทนท ไมปลอยทงไวนานแลวท าการบนทกคราวหลง 2.6 สามารถน าหลกการใหญไปแตกเปนหลกการยอยได หรอน าหลกการไปประยกตใชในสถานการณตางๆ ได 2.7 สามารถอปนยและตดสนผลการอปนยได คอ ในการสรปอางองไปยงกลมประชากรนน กลมตวอยางตองเปนตวแทนของประชากรและกอนการอปนยนนตองมการเกบรวบรวมขอมลอยางถกตองตามก าหนดและขอมลมเพยงพอตอการสรปแบบอปนย 2.8 สามารถตดสนคณคาได 2.8.1 สามารถพจารณาทางเลอกโดยมขอมลพนฐานเพยงพอ 2.8.2 สามารถชงน าหนกระหวางดและไมด กอนการตดสนใจ 2.9 สามารถใหความหมายของค าและตดสนความหมาย 2.9.1 สามารถบอกค าเหมอน ค าทมความหมายคลายกน 2.9.2 สามารถจ าแนก จดกลมได 2.9.3 สามารถใหค านยามเชงปฏบตได 2.9.4 ยกตวอยางทใชหรอไมใชการสรปอางอง 2.10 สามารถระบขอสนนษฐานได โดยการค านงถงความสมพนธเชงเหตผลของขอมล เพอระบทางเลอกทเปนไปได 2.11 สามารถตดสนใจเพอน าไปปฏบตได 2.11.1 การก าหนดปญหา 2.11.2 การเลอกเกณฑตดสนผลทเปนไปได 2.11.3 ก าหนดทางเลอกอยางหลากหลาย 2.11.4 เลอกทางเลอกเพอปฏบต 2.11.5 ทบทวนทางเลอกอยางมเหตผล 2.12 สามารถปฏสมพนธกบผอน 2.12.1 การโตตอบเพอใหไดขอมลตางๆ 2.12.2 การใชภาษาทสละสลวย โดยสรปทกษะความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณจาก 12 ทกษะ เมอพจารณาแลวนนสามารถสรปได 4 ประการ ดงน

96

1. ขอมลมความชดเจน (Clarity) 2. ขอมลและความรจากแหลงตางๆ มความสมเหตสมผลเปนทยอมรบ (Basic) 3. การสรปอางอง (Inference) ใชกระบวนการสรปแบบนรนยและอปนย อกทง

การสรปตองค านงถงการตดสนคณคา (Value Judgment) ดวย 4. การปฏสมพนธอยางมประสทธภาพ

อกทง เอนนส (Ennis. 1985) ไดน าองคประกอบของผมความอยางมวจารณญาณและทกษะความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ จดเปนรปแบบ ดงน

ภาพประกอบ 4 รปแบบการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของเอนนส

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. หนา 174.

การนรนย

การอปน

ย

การตดส

นคณคา

การตดสนวาควรเชอหรอควรท า

ความชดเจน

- ความร ขอมล จากการสงเกต จากแหลงตางๆ ทเชอถอได

- ความร ขอมลทมเหตผล

ผมความคดอยางมวจารณญาณ

การสรปอางอง

การปฏสมพนธกบผอน

การแกปญหา

97

ศนสนย ฉตรคปต และอษา ชชาต (2545: 40) กลาววา ผทคดอยางมวจารณญาณจะตองมลกษณะส าคญอนดบแรก คอ การคดตงค าถามทชดเจน ตอมาตองมความสนใจใฝรและตองการคด คนหาค าตอบทถกตอง โดยการเสาะแสวงหาขอมล รวบรวมขอเทจจรง ตรวจสอบขอมล วเคราะหขอสนนษฐานความเหนตางๆ ประเมนขอถกเถยงได ตความทเปนไปไดหลายๆ ทาง ตดสนและหาขอสรปบนพนฐานขอวงเหตผลและขอเทจจรง เพอใชในการตดสนใจ ไมใชอคตหรออารมณในการตดสน ยอมรบฟงความคดเหนของผอนและเปลยนความคดเหนและจดยนได หากไดรบขอมลเพมขนหรอเมอมเหตผลทดกวา สวทย มลค า (2550: 16) กลาววา มนกการศกษาหลายทาน เชน เวด (Wade) ไบเออร (Beyer) เฟอรเรท (Ferrett) ไดกลาวถงลกษณะของผทคดอยางมวจารณญาณไวหลากหลาย ซงไดน าเสนอใหเหนลกษณะทเหมอนกนและลกษณะเฉพาะของผมความคดอยางทวจารณญาณ ดงตารางตอไปน ตาราง 4 ลกษณะของผมการคดอยางมวจารณญาณ

ลกษณะของผมการคดอยางมวจารณญาณ เวด (Wade: 1995) ไบเออร (Beyer: 1995) เฟอรเรท (Ferrett: 1997)

1. คดตงค าถาม 1. คดตงค าถาม 1. คดตงค าถาม 2. มความสนใจใฝร ตองการ

คนหาค าตอบใหมๆ 3. ตอบค าถามไดตรงประเดน 2. ท าใหค าถามมความชดเจน 3. ตรวจสอบหาขอมล 4. ตรวจสอบขอมล ความเชอ 4. วเคราะหขอสนนษฐานและความล าเอยงทอาจมขน

2. วเคราะหขอสนนษฐาน 5. วเคราะหขอมล ขอสนนษฐาน ความเหนตางๆ และหาขอพสจน

5. หลกเลยงทจะใชอารมณมาเปนตวตดสน

3. ใหเหตผล สามารถหาขอยตจากขอเสนอหรอหลกฐานทมอยหลากหลาย

6. ใชเหตผลจากขอมลทเปนจรง หรอจากขอเทจจรงตางๆ

6. หลกเลยงการคดแบบตนๆ งายๆ เกนไป

98

ตาราง 4 (ตอ) ลกษณะของผมการคดอยางมวจารณญาณ

เวด (Wade: 1995) ไบเออร (Beyer: 1995) เฟอรเรท (Ferrett: 1997) 7. พจารณาถงการตความทอาจเปนไปไดหลายทาง

4. รจกใชมมมองตางๆ กน ในการตความ เพอใหเขาใจไดดขน

8. ยอมรบวาอาจมภาวะก ากวม ไมตรงไปตรงมาเกดขนได

9. ตระหนกรเกยวกบความคดของตน รตววาคดอะไรอย

7. ตรวจสอบความคดของตวเอง

5. ใจกวางยอมรบฟงความคดของผอน เคารพตอเหตผล ยอมเปลยนจดยนเมอมเหตผลทด

8. รบฟงความเหนผอน ยอมรบวาตวเองยงมความรความเขาใจไมมากพอ เปลยนความคดได

6. แยกแยะ หาขอสรป หรอขอตดสนทตงอยบนหลกความจรง ทเชอถอได มความแมนย า สามารถถกเถยงอยางสรางสรรค

9. ประเมนขอถกเถยงได และตดสอนเรองราวจากการรวบรวมขอเทจจรงทงหมด

ทมา: สวทย มลค า. (2550). กลยทธการสอนคดอยางมวจารณญาณ. หนา 17. ประพนธศร สเสารจ (2551: 102) กลาววา ผทมความคดอยางมวจารณญาณประกอบ ดวย 5 ลกษณะส าคญ ดงน

1. เปนผมใจกวาง คอ ยอมรบฟงและพจารณาความคดเหนของผอน ไมยดมนในความคดของตนเองเปนหลก ไมอคต มใจเปนกลาง และตดสนใจโดยใชขอมลประกอบเพยงพอ การมใจกวางจะท าใหไดขอมลทกวางขวาง หลากหลาย มากพอตอการใชในการตดสนใจไดดมากขน

2. มความไวตอความรสกของผอน เขาใจผอน การมความรสกทไวจะท าใหสามารถรบรสถานการณ ความคด ความรสกของผอนไดดกวา

3. เปลยนความคดเหนทตนมอยได ถามขอมลทมเหตผลมากกวา 4. กระตอรอรนในการคนหาขอมลและความร การมขอมลและความรมากท าให

การตดสนใจยอมถกตองและแมนย า การคดวจารณญาณตองการขอมล ความรมากๆ เพอประกอบการตดสนใจ แมวาบางขอมลอาจมประโยชนนอยกตาม

99

5. เปนผมเหตผล ไมใชอคตหรออารมณในการตดสนใจ การยอมรบขอมลใดๆ หรอการตดสนใจใดๆ จะไมเชอมนในตวบคคลหรออารมณ ขอมลทมเหตผลจะท าใหการตดสนใจดกวา สคนธ สนธพานนท, วรรตน วรรณเลศลกษณ, และพรรณ สนธพานนท (2552: 71)กลาววา ผทมความคดอยางมวจารณญาณจะเปนผทมใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตผล ไมยดถอความคดเหนของตนเอง กอนจะตดสนใจในเรองใดกจะตองมขอมลหลกฐานเพยงพอ และสามารถเปลยนความคดเหนของตนเองใหเขากบผอนได ถาผนนมเหตผลทเหมาะสมถกตองกวา เปนผทมความกระตอรอรนในการคนหาขอมลและความร กลาวไดวาผทมความคดอยางมวจารณญาณจะเปนผมเหตผล บคคลผทรจกน าวธคดอยางมวจารณญาณไปใชในการด าเนนชวตยอมเกดประโยชนหลายประการ เชน

1. มความมนใจในการเผชญตอปญหาตางๆ และแกไขปญหานนๆ ไดถกทาง 2. สามารถตดสนใจในสถานการณตางๆ ไดอยางเหมาะสมและมเหตผล 3. มบคลกภาพด เปนคนสขมรอบคอบ ละเอยดลออ กอนตดสนใจในเรองใดจะตอง

มขอมลหลกฐานประกอบ แลววเคราะหดวยเหตผลกอนตดสนใจ 4. ท ากจการงานตางๆ ประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดอยางมคณภาพ

เนองจากมระบบความคดอยางเปนขนตอน 5. มทกษะในการสอสารกบผอนไดด ทงดานการอาน เขยน ฟง พด 6. การพฒนาวธคดอยางมวจารณญาณอยเสมอ สงผลใหสตปญญาเฉยบแหลม

พฒนาความสามารถในการเรยนรตลอดชวตอยางตอเนองในสถานการณของโลกทมการเปลยนแปลง 7. เปนผทมความรบผดชอบ มระเบยบวนย 8. เปนผทปฏบตงานอยบนหลกการและเหตผล สงผลใหงานส าเรจอยางมคณภาพ

วชรา เลาเรยนด (2553: 30) กลาววา ผทมทกษะในการคดอยางมวจารณญาณจะตดสนใจดวยหลกการและเหตผล ไมเชออะไรงายๆ จนกวาจะไดพสจนดวยตนเอง มความอดทนทจะแสวงหาขอมลเพอการตดสนใจ ผทมทกษะในการคดแบบวจารณญาณจงเปนทงนกวเคราะห นกสงเคราะห และนกประเมนในเวลาเดยวกน จากคณลกษณะของผทมความคดอยางมวจารณญาณดงกลาวสามารถสรปไดวา เปนบคคล ทมเหตผล สามารถวเคราะหและคาดเดาเหตการณตางๆ ไดอยางละเอยดถถวน อกทงยอมรบฟงความคดเหนของผอน 6.8 บทบาทของครในการจดการเรยนรเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ บทบาทของผสอนในการจดการเรยนรเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ มดงน (รพพรรณ เอกสภาพนธ. 2553: 110)

100

1. เตรยมค าถามหรอสถานการณทมผตงขอสงเกตหรอใหค าตอบไวแลว มาใหนกเรยนตดสนใจวาขอสงเกตนน มขอสนบสนน ขอคดคาน หรอไมมความเกยวของกบขอเทจจรงเลย

2. เตรยมขอความหรอสถานการณทเปนเหตเปนผลกน แลวน ามาใหนกเรยนสรปจากขอความหลกทก าหนด

3. เตรยมขอความหรอสถานการณทมความสมพนธกน แลวน ามาใหนกเรยนตดสนใจสาขอความใดจ าเปนทสด หรอจ าเปนตองเกดขนกอนจงจะสมเหตสมผล ดงนน ครจงมบทบาทเปนเพยงผเตรยมความพรอมใหแกนกเรยนเทานน เพอใหนกเรยนเปนผสรางความรและกระบวนการคดดวยตนเอง

6.9 งานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ งานวจยตางประเทศ กดแมน (Goodman. 1990: Abstract) ไดศกษาการฝกปฏบตเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณและสงเสรมการแสดงออกโดยผานการเขยนอยางสรางสรรค ของนกเรยนเกรด 2-6 ทมการคดและทกษะการจดระบบต า โดยใชเทคนคระดมสมอง การก าหนดโครงราง และการรางเรองราว พบวา นกเรยนมการปรบปรงการเขยนของตนในทางทดขนอยางมนยส าคญทางสถต เมอไดรบการฝกฝนอยางมโครงราง และแสดงใหถงความส าคญของการสอนนกเรยนทมปญหาในการเขยนโดยการสอนทละขนตอน นอกจากน นกเรยนยงไดเรยนรการคดอยางมระบบและมการวางแผนมากขน ลมพคน (Lumpkin. 1991: 3694-A) ไดศกษาผลการสอนทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทมตอความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณ ผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาของนกเรยนเกรด 5 และเกรด 6 พบวา นกเรยนทงสองกลม มความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณ ผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต แตกลมทดลองทเปนนกเรยนเกรด 6 มผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาสงกวากลมควบคม

เลวส (Lewis. 1998: Abstract) ไดศกษาการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ โดยใชวธสอนแบบผสมผสานการใชเกมสถานการณจ าลองและเทคโนโลย ในวชาสงคมศกษาของนกเรยนเกรด 4 ซงพฒนาและประเมนวธการตางๆ ทผสมผสานการใชสถานการณจ าลองกบซอฟทแวร เพอสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณในดานการคดวเคราะห การประเมนคา และการสงเคราะห โดยใชวธการ K-W-L (know, want to know, and learned) โปรแกรมซอฟทแวรท าใหเกดการเรยนรแบบรวมมอ ไดมการแบงชนเรยนทไดรบการทดลองออกเปนกลมทมขนาดเลก โดยใชคอมพวเตอรเปนหลก พบวา วธสอนโดยใชเกมสถานการณจ าลองกบซอฟทแวรไดเพมทกษะการคดอยางมวจารณญาณเมอประเมนผลโดยใชแบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณของมหาวทยาลยคอรแนล

101

เชพเฟรด (Shepherd. 1998: Abstract) ไดศกษาการใชรปแบบการคดอยางมวจารณญาณในการแกปญหาในวชาสงคมศกษาของนกเรยนเกรด 4 และเกรด 5 ด าเนนการวจยโดยใชรปแบบ การคดอยางมวจารณญาณของแคมเบลลและสเตนลย แกปญหาในวชาสงคมศกษาและ วดความ สามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปรยบเทยบระหวางกอนและหลงทดลอง เครองมอ ทใชในการวจยคอ แบบแบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณของมหาวทยาลยคอรแนล (CCTT) พบวา กลมทดลองมทกษะการคดอยางมวจารณญาณสงกวากลมควบคม และจากการสงเกตและสมภาษณนกเรยนพบวา นกเรยนชอบการเรยนการสอนทใชรปแบบการแกปญหาแบบใหมมากกวาการเรยน การสอนแบบเกา อกทง ยงมประสทธภาพในการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณและมทศนคตในการคดทดตอการแกปญหา

งานวจยในประเทศ เดชา จนทรศร (2542: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาพระพทธศาสนา โดยใชการสอนตามแนวพทธศาสตรกบกระบวนการกลมสมพนธ พบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 อไร มะวญธร (2543: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน การคดวเคราะหเชงวจารณญาณ และพฤตกรรมการท างานกลม ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 ทไดรบการสอนดวยการใหประสบการณกบคมอคร พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มการคดวเคราะหเชงวจารณญาณของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และพฤตกรรมการท างานกลมของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .01 สนนทา สายวงศ (2544: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา ดวยการสอนโดยใชเทคนคแบบหมวก 6 ใบและการสอนแบบซดเคท พบวา กลมทดลองทเรยนดวยการสอนโดยใชเทคนคการคดแบบหมวกหกใบและกลมควบคมทเรยนดวยสอนดวยการสอนแบบซนดเคท มผลสมฤทธทางการเรยนและมความคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จราภรณ อรณศรพมาน (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนหนวยเศรษฐศาสตรในครอบครว โดยใชเกมสถานการณจ าลองกบเทคนคการพยากรณ พบวา

102

1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนหนวยเศรษฐศาสตรในครอบครวดวยการสอนโดยใชเกมสถานการณจ าลองกบการสอนโดยใชเทคนคการพยากรณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยทคาเฉลยของคะแนนทปรบแลวของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชเกมสถานการณจ าลองสงกวานกเรยนทไดรบการสอนโดยใชเทคนคการพยากรณ 2. การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนหนวยเศรษฐศาสตรในครอบครวดวยการสอนโดยใชเกมสถานการณจ าลองกบการสอนโดยใชเทคนคการพยากรณแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

จากงานวจยดงกลาวสามารถสรปไดวา การคดอยางมวจารณญาณเปนกระบวนการคดอยางรอบคอบ เพอการตดสนใจอยางสมเหตสมผล ดงนน การจดการเรยนรเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ จงควรใหผเรยนเปนผปฏบตกจกรรมตามความสามารถและความถนดของตนเอง เพอพฒนากระบวนการคด การแกปญหา และการตดสนใจ ไดอยางมประสทธภาพ ซงสงผลตอความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมตอไป

103

บทท 3 วธด าเนนการวจย

ในการวจยครงนเปนการจดกจกรรมการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระประวตศาสตร ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร 7 ขน (7E) ระดบชนมธยมศกษาปท 2 มขนตอนในการวจย ดงน

1. การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล

การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง ประชากรเปาหมาย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเทพสวรรณ-ชาญวทยา ต าบลทาคา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 2 หองเรยน หองเรยนละ 20 คน รวม 40 คน โดยทงสองกลมมความสามารถไมแตกตางกน แลว สมโดยใชวธจบฉลากเพอก าหนดกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ดงน กลมทดลองท 1 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ระยะเวลาทใชในการทดลอง ผวจยท าการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ใชเวลาในการทดลองกลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท โดยผวจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรทงสองกลม เนอหาทใชในการทดลอง เปนเนอหาวชาประวตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 4 : ประวตศาสตร จากหลกสตรโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา พ.ศ. 2553 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 โดยมหวขอดงน เรองท 1 พฒนาการของไทยสมยอยธยา เรองท 2 พฒนาการของไทยสมยธนบร เรองท 3 การสรางสรรคภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร เรองท 4 วรชนและบคคลส าคญสมยอยธยาและธนบร

104

แบบแผนการทดลอง การศกษาคนควาครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ท าการทดลองตามแบบแผนการวจยแบบ Nonrandomized Control Group Pretest-Posttest Design (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 253) ดงปรากฏในตาราง 5 ตาราง 5 แบบแผนการทดลอง

กลม สอบกอนเรยน การทดลอง สอบหลงเรยน

E1 T1 X1 T2

E2 T1 X2 T2

สญลกษณทใชในการทดลอง E1 แทน กลมทดลองท 1 E2 แทน กลมทดลองท 2 T1 แทน การทดสอบกอนเรยน (Pretest) T2 แทน การทดสอบหลงเรยน (Posttest) X1 แทน การจดการเรยนรแบบบรณาการ X2 แทน การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย

1. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ 2. แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร 4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

1. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ ขนตอนในการสรางแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1. วเคราะหปญหาและสาเหตจากการจดการเรยนการสอน ไดมาจาก

1.1 การสงเกตปญหาทเกดขนขณะท าการสอน 1.2 การบนทกปญหาระหวางสอน

105

1.3 การศกษาและวเคราะหผลการเรยน 2. ศกษาหลกการการจดการเรยนรแบบบรณาการจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ

โดยเลอกรปแบบการบรณาการภายในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 3. ศกษารายละเอยดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

และหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา ในเรองมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษา ปท 2 รวมทงศกษาเอกสารทเกยวของเพมเตม โดยศกษาอยางละเอยด เพอวเคราะหเนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง และกจกรรม ส าหรบน ามาใชสรางแผนการจดการเรยนร

4. เลอกสาระการเรยนรทน ามาทดลอง คอ สาระประวตศาสตร โดยแบงเปนเรองยอย ดงน

4.1 เรองท 1 พฒนาการของไทยสมยอยธยา 4.2 เรองท 2 พฒนาการของไทยสมยธนบร 4.3 เรองท 3 การสรางสรรคภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร 4.4 เรองท 4 วรชนและบคคลส าคญสมยอยธยาและธนบร

5. สรางแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ จ านวน 18 คาบ ประกอบดวย 5.1 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 5.2 ผงมโนทศน หนวยอยธยาศกษา และหนวยธนบรศกษา บรณาการภายใน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ไดแก สาระท 1 : ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท 2 : หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต สาระท 3 : เศรษฐศาสตร และสาระท 5 : ภมศาสตร

5.3 ความคดรวบยอด/สาระส าคญ 5.4 สาระการเรยนร 5.5 จดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวง 5.6 สมรรถนะส าคญของผเรยน 5.7 คณลกษณะอนพงประสงค 5.8 กระบวนการเรยนร ประกอบดวย 4 ขน คอ

5.8.1 ขนน าเขาสบทเรยน 5.8.2 ขนปฏบตการ 5.8.3 ขนกจกรรมสรป 5.8.4 ขนประเมนผล

106

5.9 สอ / แหลงเรยนร 5.10 การวดและประเมนผล

วธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ 1. น าแผนการจดการเรยนรทสรางขนไปเสนอใหผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน พจารณา

ตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองของเนอหาสาระ ความสอดคลองของผลการเรยนรทคาดหวงกบกระบวนการจดการเรยนร และความถกตองของภาษาทใช ตลอดจนขอบกพรองอนๆ เพอน ามาปรบปรงแกไข โดยพจารณาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทมคาตงแต 0.50 ขนไป พบวา คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคาเทากบ 1.00

2. น าแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยม- ศกษาปท 2 ทไมใชประชากรเปาหมาย จ านวน 30 คน เพอหาขอบกพรองในการจดกจกรรมการเรยนร แลวน ามาปรบปรงแกไขอกครงกอนน าไปใชในการวจยตอไป โดยทดสอบประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรตามเกณฑทคาดหวง E1/E2 = 80/80 พบวา ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคา E1/E2 = 81.85/83.80

3. น าแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการทไดรบการปรบปรงแกไขแลวไปใชจรง เพอท าการวจยตอไป

2. แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ขนตอนในการสรางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

1. วเคราะหปญหาและสาเหตจากการจดการเรยนการสอน ไดมาจาก

1.1 การสงเกตปญหาทเกดขนขณะท าการสอน 1.2 การบนทกปญหาระหวางสอน 1.3 การศกษาและวเคราะหผลการเรยน

2. ศกษาหลกการการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

3. ศกษารายละเอยดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา ในเรองมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษา ปท 2 รวมทงศกษาเอกสารทเกยวของเพมเตม โดยศกษาอยางละเอยด เพอวเคราะหเนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง และกจกรรม ส าหรบน ามาใชสรางแผนการจดการเรยนร

4. เลอกสาระการเรยนรทน ามาทดลอง คอ สาระประวตศาสตร โดยแบงเปนเรองยอย ดงน

107

4.1 เรองท 1 พฒนาการดานของไทยสมยอยธยา 4.2 เรองท 2 พฒนาการดานของไทยสมยธนบร 4.3 เรองท 3 การสรางสรรคภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร 4.4 เรองท 4 วรชนและบคคลส าคญสมยอยธยาและธนบร

5. สรางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) จ านวน 18 คาบ ประกอบดวย

5.1 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 5.2 ความคดรวบยอด/สาระส าคญ 5.3 สาระการเรยนร 5.4 จดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวง 5.5 สมรรถนะส าคญของผเรยน 5.6 คณลกษณะอนพงประสงค 5.7 กระบวนการเรยนร ประกอบดวย 7 ขน คอ

5.7.1 ขนตรวจสอบความรเดม 5.7.2 ขนเราความสนใจ 5.7.3 ขนส ารวจคนหา 5.7.4 ขนอธบาย 5.7.5 ขนขยายความร 5.7.6 ขนประเมนผล 5.7.7 ขนน าความรไปใช

5.8 สอ / แหลงเรยนร 5.9 การวดและประเมนผล

วธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 1. น าแผนการจดการเรยนรทสรางขนไปเสนอใหผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน พจารณา

ตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองของเนอหาสาระ ความสอดคลองของผลการเรยนรทคาดหวงกบกระบวนการจดการเรยนร และความถกตองของภาษาทใช ตลอดจนขอบกพรองอนๆ เพอน ามาปรบปรงแกไข โดยพจารณาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทมคาตงแต 0.50 ขนไป พบวา คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มคาเทากบ 1.00

108

2. น าแผนการจดการเรยนรท ไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไมใชประชากรเปาหมาย จ านวน 30 คน เพอหาขอบกพรองในการจดกจกรรมการเรยนร แลวน ามาปรบปรงแกไขอกครงกอนน าไปใชในการวจยตอไป โดยทดสอบประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรตามเกณฑทคาดหวง E1/E2 = 80/80 พบวา ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มคา E1/E2 = 82.65/84.65

3. น าแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ทไดรบการปรบปรงแกไขแลวไปใชจรง เพอท าการวจยตอไป 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร

1. ศกษาวธการสรางแบบทดสอบและการเขยนขอสอบจากเอกสารทเกยวกบการวดผลประเมนผล เพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร

2. ท าการวเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร ส าหรบเปนเกณฑ ในการตดสนใจวา ตองวดพฤตกรรมใด ในเนอหาอะไร เปนจ านวนเทาไร โดยวเคราะหจากสาระ การเรยนรและพฤตกรรมทตองการวด ตามหลกของ เบนจามน เอส บลม (Benjamin S. Bloom)

3. สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ตามสาระการเรยนรทใชในการทดลอง โดยยดเกณฑตามผลการวเคราะหหลกสตร ขอสอบทสรางเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก โดยใหครอบคลมสาระทสอน จ านวน 100 ขอ วธการหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร

1. น าแบบทดสอบสรางทขน เสนอตอผเชยวชาญทางดานการสอนสงคมศกษาและดานการวดผลการศกษา จ านวน 3 ทาน พจารณาความสอดคลองระหวางขอค าถามของแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยหาคาดชนความสอดคลองเปนรายขอ เพอหาคณภาพของขอสอบ มเกณฑการใหคะแนน ดงน (วรรณ แกมเกต. 2551: 219-221) ใหคะแนน + 1 เมอแนใจวา ขอสอบวดตรงตามจดประสงค ใหคะแนน 0 เมอไมแนใจวา ขอสอบวดตามจดประสงค ใหคะแนน - 1 เมอแนใจวา ขอสอบไมตรงตามจดประสงค แลวคดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.5 หรอมากกวา 0.5 ขนไป น ามาปรบปรงแกไขค าถาม ตวเลอก และการใชภาษา ตามค าแนะน าของผเชยวชาญ และจดพมพเปนชดแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร พบวา คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00

109

2. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเคยเรยนบทเรยนนแลว จ านวน 100 คน เพอหาคณภาพของแบบทดสอบ

3. น าแบบทดสอบทนกเรยนท าแลวมาวเคราะหเปนรายขอ โดยการตรวจใหคะแนนขอทตอบถกให 1 คะแนน สวนขอทตอบผด หรอตอบมากกวา 1 ขอ หรอไมตอบเลย ให 0 คะแนน

4. เมอตรวจสอบและรวมคะแนนแบบทดสอบเรยบรอยแลว จงท าการวเคราะห เพอหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของขอสอบเปนรายขอ ตามเทคนค 27 % ของ จง เตห ฟาน (Chung Tha Fan) แลวเลอกเฉพาะขอสอบทมคาความยากงาย (p) ระหวาง .20 - .80 และคาอ านาจจ าแนก (r) ตงแต .20 ขนไป คดเลอกไว 40 ขอ (วรรณ แกมเกต. 2551: 222-223) พบวา คาความยากงาย (p) มคาระหวาง 0.28 - 0.78 และคาอ านาจจ าแนก (r) มคาระหวาง 0.32 - 0.76

5. น าแบบทดสอบทผานการตรวจสอบแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเคยเรยนบทเรยนนแลวอกครงหนง เพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ ตามสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) ก าหนดเกณฑคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ ตงแต 0.80 ขนไป (วรรณ แกมเกต. 2551: 232-233) พบวา คาความเชอมนของแบบทดสอบ มคาเทากบ 0.87

6. น าแบบทดสอบไปเกบขอมลตอไป 4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณและการสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

2. ในการวจยครงนผวจยไดสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณตามแนวคดของเอนนส นดเลอร เดรสเซล และเมยฮว โดยพฒนามาจาก อรพณ พฒนผล (2551: 98-109) ครอบคลม 4 ดาน คอ ดานการนยามปญหา ดานการตดสนขอมล ดานการระบสมมตฐาน และดานการสรปอางอง

3. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบชนด 4 ตวเลอก ในแตละขอมค าตอบทถกเพยงขอเดยว ขอทตอบถกให 1 คะแนน สวนขอทตอบผด หรอตอบมากกวา 1 ขอ หรอไมตอบเลย ให 0 คะแนน

110

วธการหาคณภาพแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ 1. น าแบบทดสอบทสรางขน เสนอตอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบคา

ความเทยงตรงเชงเนอหา พจารณาความถกตองเหมาะสมของสถานการณ ขอค าถาม และตวเลอกจากแบบทดสอบทสรางขน วาขอค าถามสามารถวดไดตรงตามนยามปฏบตการทก าหนดไวหรอไมโดยหาคาดชนความสอดคลองเปนรายขอ เพอหาคณภาพของขอสอบ มเกณฑการใหคะแนน ดงน (วรรณ แกมเกต. 2551: 219-221) ใหคะแนน + 1 เมอแนใจวา ขอสอบวดตรงตามจดประสงค ใหคะแนน 0 เมอไมแนใจวา ขอสอบวดตามจดประสงค ใหคะแนน - 1 เมอแนใจวา ขอสอบไมตรงตามจดประสงค แลวคดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.5 หรอมากกวา 0.5 ขนไป น ามาปรบปรงแกไขค าถาม ตวเลอก และการใชภาษา ตามค าแนะน าของผเชยวชาญ และจดพมพเปนชดแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ พบวา คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00

2. น าแบบทดสอบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทไดปรบปรงแกไขแลว ไปทดลองกบนกเรยนมธยมศกษาปท 2 ทไมใชประชากรเปาหมาย จ านวน 100 คน เพอหาคณภาพของแบบทดสอบ

3. น าแบบทดสอบทนกเรยนท าแลวมาวเคราะหเปนรายขอ โดยการตรวจใหคะแนนขอทตอบถกให 1 คะแนน สวนขอทตอบผด หรอตอบมากกวา 1 ขอ หรอไมตอบเลย ให 0 คะแนน

4. เมอตรวจสอบและรวมคะแนนแบบทดสอบเรยบรอยแลว จงท าการวเคราะห เพอหาคาอ านาจจ าแนก (r) ของขอสอบเปนรายขอ ตามเทคนค 27 % ของ จง เตห ฟาน (Chung Tha Fan) แบงเปนกลมสงและกลมต า แลวเลอกเฉพาะขอสอบทมคาอ านาจจ าแนก (r) ตงแต .20 ขนไป คดเลอกไว 40 ขอ (วรรณ แกมเกต. 2551: 222-223) พบวา คาอ านาจจ าแนก (r) มคาระหวาง 0.32 - 0.58

7. น าแบบทดสอบทผานการตรวจสอบแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไมใชประชากรเปาหมายอกครงหนง เพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) ก าหนดเกณฑคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ ตงแต 0.80 ขนไป (วรรณ แกมเกต. 2551: 232-233) พบวา คาความเชอมนของแบบทดสอบ มคาเทากบ 0.81

5. น าแบบทดสอบไปเกบขอมลตอไป

111

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการทดลองตามขนตอน ดงน

1. ท าการทดสอบกอนเรยน (Pre-test) ทงกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทผวจยสรางขน

2. ด าเนนการทดลอง ผวจยเปนผสอนนกเรยนทงสองกลม คอ กลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชเนอหาเดยวกน ระยะเวลาในการสอนเทากน คอ ใชเวลากลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท สวนการจดการเรยนรทแตกตางกน คอ กลมทดลองท 1 ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

3. เมอท าการสอนเสรจสน ท าการทดสอบหลงเรยน (Post-test) ทงกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปนแบบทดสอบชดเดมกบการทดสอบกอนเรยน

4. น าผลการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทไดไปวเคราะหทางสถต เพอตรวจสอบสมมตฐานตอไป การจดกระท าและการวเคราะหขอมล

1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test independent samples ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใช t - test dependent samples

3. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test dependent samples

4. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test independent samples ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

5. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใช t - test dependent samples

112

6. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test dependent samples

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตพนฐาน 1.1 คาเฉลย (Mean) โดยค านวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 73)

x =

เมอ x แทน คาเฉลย

x แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จ านวนนกเรยนทงหมด

1.2 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยค านวณจากสตร

(ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 79)

S = 1NN

2fX2fXN

เมอ S แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

fx2 แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนแตละตวยกก าลงสอง

( fx)2 แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง

N แทน จ านวนนกเรยนทงหมด

113

2. สถตเพอหาคณภาพเครองมอ 2.1 คาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) โดยค านวณจากสตร (วรรณ แกมเกต. 2551: 220)

IOC =

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค

R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จ านวนผเชยวชาญ 2.2 การหาคาความยากงาย (P) โดยค านวณจากสตร (วรรณ แกมเกต. 2551: 223)

P =

เมอ P แทน ดชนความยากงายของขอสอบ RH แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมสง RL แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมต า nH แทน จ านวนนกเรยนในกลมสง nL แทน จ านวนนกเรยนในกลมต า 2.3 การหาคาอ านาจจ าแนก (r) โดยค านวณจากสตร (วรรณ แกมเกต. 2551: 223)

r = -

เมอ r แทน คาอ านาจจ าแนก RH แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมสง RL แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมต า n แทน จ านวนนกเรยนในกลมสงหรอกลมต า

114

2.4 การหาคาความเชอมน โดยใชสตรของ Kuder - Richardson - 20 (KR-20) (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 198)

rtt =

- -

เมอ rtt แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ k แทน จ านวนขอสอบในแบบทดสอบ Pi แทน สดสวนของผท าถกในแตละขอ qi แทน สดสวนของผท าผดในแตละขอ หรอ 1 - Pi

แทน ความแปรปรวนของคะแนนจากแบบทดสอบทงฉบบ 2.5 การหาคาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร วเคราะหโดยใชสตร E1/E2 (ชวลต ชก าแพง. 2553: 131-132)

E1 =

เมอ E1 แทน ประสทธภาพของกระบวนการ

x แทน คะแนนรวมจากการท ากจกรรมระหวางเรยน

N แทน จ านวนนกเรยนทงหมด A แทน คะแนนเตมของกจกรรมระหวางเรยน

E2 =

เมอ E2 แทน ประสทธภาพของผลลพธหลงเรยน

x แทน คะแนนรวมจากการท าแบบทดสอบหลงเรยน

N แทน จ านวนนกเรยนทงหมด B แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยน

115

3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน 3.1 คาสถต t - test dependent samples ใชค านวณความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน โดยค านวณจากสตร (ลวน สายยศ: และองคณา สายยศ. 2538: 104)

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

; df = n-1

เมอ t แทน คาวกฤต, คาทพจารณาใน t - distribution

D แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการทดสอบ

กอนเรยนและหลงเรยน n แทน จ านวนคของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง 3.2 คาสถต t - test independent samples ใชค านวณความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score) โดยค านวณจากสตร (Scott; & Wertheimer. 1984: 264)

t = -

-

; df = n1 + n2 - 2

ซง - =

และ = -

-

-

116

เมอ t แทน คาวกฤต, คาทพจารณาใน t – distribution MD1 แทน คาเฉลยของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลองท 1 MD2 แทน คาเฉลยของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลองท 2 D1 แทน ผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยนกบ กอนเรยนของกลมทดลองท 1 D2 แทน ผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยนกบ กอนเรยนของกลมทดลองท 2

แทน คาความแปรปรวนของผลตางระหวางคะแนนทดสอบ หลงเรยนและกอนเรยนของกลมทดลองท 1 และ กลมทดลองท 2 n1 แทน จ านวนนกเรยนในกลมทดลองท 1 n2 แทน จ านวนนกเรยนในกลมทดลองท 2

- แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวาง

คะแนนทดสอบหลงเรยนและกอนเรยนของ กลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2

117

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมล ผ วจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมลดงน n แทน จ านวนนกเรยน k แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบ x แทน คาคะแนนเฉลย SD แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน MD แทน คาเฉลยของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยนกบกอนเรยน

- แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวางคะแนนทดสอบ

หลงเรยนและกอนเรยนของกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t - distribution df แทน ชนแหงความเปนอสระ (Degrees of freedom) ** แทน นยส าคญทางสถตทระดบ .01 กลมทดลองท 1 แทน นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 แทน นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) การเสนอผลการวเคราะหขอมล ผ วจยไดน าเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปรผลขอมล ดงน

1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample

3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample

118

4. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1กลมทดลองท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

5. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample

6. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample 1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ตาราง 6 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1 และกลม ทดลองท 2

กลมทดลอง n k กอนเรยน หลงเรยน

MD t x 1 SD1 x 2 SD2

กลมทดลองท 1 20 40 19.10 3.65 25.20 5.38 6.10 0.73 - 0.21

กลมทดลองท 2 20 40 18.55 3.50 24.20 5.03 6.25

t (.01 ; df 38) = 2.7116

จากตาราง 6 พบวา กลมทดลองท 1 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยน มคาเทากบ 19.10 และ 3.65 ตามล าดบ และหลงเรยน มคาเทากบ 25.20 และ 5.38 ตามล าดบ สวนกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยน มคาเทากบ 18.55 และ 3.50 ตามล าดบ และหลงเรยน มคาเทากบ 24.20 และ 5.03 ตามล าดบ เมอเปรยบเทยบคาเฉลยผลตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 พบวา มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 1

119

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน ตาราง 7 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวา กอนเรยน

การทดสอบ n x SD MD t

กอนเรยน 20 19.10 3.65 6.10 12.84**

หลงเรยน 20 25.20 5.38

**t (.01 ; df 19) = 2.8909

จากตาราง 7 พบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน ตาราง 8 ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวา กอนเรยน

การทดสอบ n x SD MD t

กอนเรยน 20 18.55 3.50 6.25 11.13**

หลงเรยน 20 24.20 5.03

**t (.01 ; df 19) = 2.8909

จากตาราง 8 พบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 3

120

4. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ตาราง 9 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1 และ กลมทดลองท 2

กลมทดลอง n k กอนเรยน หลงเรยน

MD t x 1 SD1 x 2 SD2

กลมทดลองท 1 20 40 18.35 3.41 23.40 4.17 5.05 0.44 -2.16

กลมทดลองท 2 20 40 18.20 3.37 24.20 3.87 6.00

t (.01 ; df 38) = 2.7116

จากตาราง 9 พบวา กลมทดลองท 1 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยน เทากบ 18.35 และ 3.41 ตามล าดบ และหลงเรยน เทากบ 23.40 และ 4.17 ตามล าดบ สวนกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยน เทากบ 18.20 และ 3.37 ตามล าดบ และหลงเรยน เทากบ 24.20 และ 3.87 ตามล าดบ เมอเปรยบเทยบคาเฉลยผลตางของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 พบวา มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ไมเปน ไปตามสมมตฐานขอท 4

121

5. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน

ตาราง 10 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 หลงเรยน สงกวากอนเรยน

การทดสอบ n x SD MD t

กอนเรยน 20 18.35 3.41 5.05 17.15**

หลงเรยน 20 23.40 4.17

**t (.01 ; df 19) = 2.8909

จากตาราง 10 พบวา คะแนนเฉลยความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 5

6. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน ตาราง 11 ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 หลงเรยน สงกวากอนเรยน

การทดสอบ n x SD MD t

กอนเรยน 20 18.20 3.37 6.00 18.49**

หลงเรยน 20 24.20 3.87

**t (.01 ; df 19) = 2.8909

จากตาราง 11 พบวา คะแนนเฉลยความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 6

122

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) สรปสาระส าคญและผลการศกษาไดดงน ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผ วจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

4. เพอศกษาความสามารถในการคดวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

5. เพอศกษาความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

6. เพอศกษาความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

สมมตฐานในการวจย 1. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกน 2. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน

123

4. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกน

5. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน

6. นกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน วธด าเนนการวจย 1. ประชากรเปาหมาย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเทพสวรรณ-ชาญวทยา ต าบลทาคา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 2 หองเรยน หองเรยนละ 20 คน รวม 40 คน โดยทงสองกลมมความสามารถไมแตกตางกน แลวสมโดยใชวธจบฉลากเพอก าหนดกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ดงน

กลมทดลองท 1 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 จ านวน 20 คน ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 2. ระยะเวลาทใชในการทดลอง ผ วจยท าการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ใชเวลาในการทดลองกลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท โดยผ วจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรทงสองกลม 3. เนอหาทใชในการทดลอง เปนเนอหาวชาประวตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 4 : ประวตศาสตร จากหลกสตรโรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา พ.ศ. 2553 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 โดยมหวขอดงน เรองท 1 พฒนาการของไทยสมยอยธยา เรองท 2 พฒนาการของไทยสมยธนบร เรองท 3 การสรางสรรคภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยอยธยาและธนบร เรองท 4 วรชนและบคคลส าคญสมยอยธยาและธนบร 4. เครองมอทใชในการวจย

4.1 แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ ทผ วจยสรางขน แบงเปน 4 แผนการจดการเรยนร ใชเวลา 18 คาบ คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00 คาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร E1/E2 = 81.85/83.80

124

4.2 แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ทผ วจยสรางขน แบงเปน 4 แผนการจดการเรยนร ใชเวลา 18 คาบ คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00 คาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร E1/E2 = 82.65/84.65

4.3 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ทผ วจยสรางขน เปนแบบตวเลอก 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ คาความยากงาย (p) มคาระหวาง 0.28 - 0.78 และคาอ านาจจ าแนก (r) มคา 0.32 - 0.76 มคาความเชอมน 0.87

4.4 แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ทผ วจยสรางขน เปนแบบตวเลอก 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ คาอ านาจจ าแนก (r) มคาระหวาง 0.32 - 0.58 และคาความเชอมน 0.81 5. การด าเนนการทดลอง ผ วจยไดด าเนนการทดลองตามขนตอน ดงน

5.1 ท าการทดสอบกอนเรยน (Pre-test) ทงกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนประวตศาสตรและแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทผ วจยสรางขน

5.2 ด าเนนการทดลอง ผ วจยเปนผสอนนกเรยนทงสองกลม คอ กลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชเนอหาเดยวกน ระยะเวลาในการสอนเทากน คอ ใชเวลากลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท สวนการจดการเรยนรทแตกตางกน คอ

กลมทดลองท 1 ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมทดลองท 2 ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) 5.3 เมอท าการสอนเสรจสน ท าการทดสอบหลงเรยน (Post-test) ทงกลมทดลองท 1

และกลมทดลองท 2 โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปนแบบทดสอบชดเดมกบการทดสอบกอนเรยน

5.4 น าผลการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทไดไปวเคราะหทางสถต เพอตรวจสอบสมมตฐานตอไป 6. การวเคราะหขอมล

6.1 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test independent samples ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

125

6.2 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใช t - test dependent samples

6.3 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test dependent samples

6.4 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test independent samples ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score)

6.5 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใช t - test dependent samples

6.6 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวจารณญาณกอนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) โดยใช t - test dependent samples สรปผลการศกษาคนควา 1. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต 2. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3. นกเรยนทโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 4. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต 5. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 6. นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

126

อภปรายผลการวจย จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร และความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ผลการศกษาสามารถอภปรายผลไดดงน 1. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐาน ขอท 1 ผลการวจยสอดคลองกบงานวจยของณรงคฤทธ สงฆะศร (2547: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการ พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะ หาความรกบการสอนแบบบรณาการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ผลการวจยเปนเชนนเปนเพราะทงสองรปแบบตางมประสทธภาพเทาเทยมกนสามารถสรปไดดงน การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการจดการเรยนรทพฒนาการเรยนรดานตางๆ ของนกเรยน สอดคลองกบทศนา แขมมณ (2550: 146-147) ทกลาววา การบรณาการเปนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรการแกปญหาโดยใชความรหลายๆ ดาน ประกอบกน โดยใชการบรณาการทงดานเนอหาสาระและวธการ เพอชวยใหนกเรยนเกดพฒนาการทงดานความร ทกษะ และเจตคต อกทงเปนการเปดโลกทศนของทงครผสอนและนกเรยนใหกวางขน ไมจ ากดอยแตเฉพาะดาน ชวยใหการเรยนรนาสนใจ นาตนเตน นกเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนร และมความคดและมมมองทกวางขน สวนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนกระบวนการการ วธคด วธแก ปญหาทนกเรยนจะตองมการสงเกต รวบรวมขอมล วเคราะห และสงเคราะหขอมล และลงขอสรป รวมทงใชทกษะการถามค าถาม เพอการสบเสาะและทกษะในการแกปญหา (วชรา เลาเรยนด. 2553: 101) สอดคลองกบ ภทราภรณ พทกษธรรม (2543: 111) ทกลาววา การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรเปนการฝกกระบวนการคดในการเรยนรอยางตอเนอง ยอมสงผลตอความสามารถดานการคดไดอยางด จากเหตผลดงกลาวจงสนบสนนวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

127

2. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ผลการวจยสอดคลองกบงานวจยของรจนา ชาญวชต (2547: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยวธสอนแบบบรณาการของเมอรดอกช (MIA) พบวา การสอนโดยวธการสอนแบบบรณาการของเมอรดอกช (MIA) ท าใหนกเรยนมความสามารถในดานการอานภาษาองกฤษหลงการทดลองเพมขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 สอดคลองกบงานวจยของศรสา พฆนกล (2548: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการ พบวา นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของศรวณย สขขม (2548: 67) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและทกษะการคดสงเคราะหของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการสอนแบบบรณาการกบการสอนแบบปกต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทดวยการสอนแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของจฬารตน ตอหรญพฤกษ (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน ผลการวจยเปนเชนนเปนเพราะการจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการจดการเรยนรทเชอมโยงความร ทกษะ และเจตคตในลกษณะองครวม เนนการเรยนรจากประสบการณจรงและการด ารงอยในสงคม เพอใหนกเรยนสามารถการแกปญหาเมอเผชญกบสถานการณตางๆ ไดสอดคลองกบอญชล สารรตนะ (2542: 29-30) ไดกลาวถงการสอนแบบบรณาการภายในวชา วาเปนการน าเนอหาภายในวชาเดยวไปสมพนธเกยวของกบชวตจรงและใหนกเรยนไดประยกตความรและทกษะไปใชในชวตจรง ท าใหการเรยนรของนกเรยนมความหมาย จากการวจยพบวา รปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มขนตอนทเปนจดเนนส าคญ 5 ขนตอน ทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ไดแก 1) ขนน า เปนการเราความสนใจหรอชประเดนใหนกเรยนตระหนกถงปญหาทเกดขน เพอใหเกดการแลกเปลยนความคดเหนและเลอกปญหาทสนใจศกษา 2) ขนปฏบตการ โดยนกเรยนเลอกประเดนทสนใจ พจารณาจดมงหมายในการแกปญหา วางแผนการด าเนนงาน และด าเนนงานตามล าดบ 3) ขนกจกรรมสรป โดยนกเรยนสรปกจกรรมและน าเสนอผลงานศกษาคนควา มการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนรวมกน เพอประมวลความรและการน าไปใชในชวตประจ าวน

128

4) ขนประเมนผล โดยวดและประเมนผลจากกจกรรมการเรยนรทผ เรยนด าเนนการ ทงดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย เปนกระบวนการตอเนองทกระยะของการจดการเรยนร นอกจากนยงมค ากลาววา การใหนกเรยนไดทดลองฝกปฏบตแกปญหาตางๆ ดวยตนเอง จะท าใหนกเรยนสามารถถายโยงการเรยนรและเกดทกษะในการเรยนรไดด เพราะการจดการเรยนรแบบ บรณาการเปนการสอนทมระบบด าเนนการสอนทไดเลอกเรองทเรยนไดตามความสนใจ ไดศกษาคนควาดวนตนเอง ตงแตวางแผน ตงจดมงหมาย ด าเนนการ และแกปญหาอยางอสระ ครผสอนเปนเพยงคอยใหความชวยเหลอและใหค าแนะน าเทานน (Schultz. 1972: 4) จากเหตผลดงกลาวจงสนบสนนวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 3 ผลการวจยครงนสอดคลองกบงานวจยของสภาพร พลพทธา (2552: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรตามวงจรการเรยนรแบบ 7 E ในรายวชาฟสกส ชนมธยมศกษาปท 5 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบงานวจยของทศนวรรณ ประจนตะเสน (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลการสอนแบบสบเสาะหาความรทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑเปาหมายของโรงเรยน คอ รอยละ 70 ของคะแนนเตม จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 73.33 ของนกเรยนทงหมด ผานเกณฑทก าหนดไว สอดคลองกบงานวจยของจรนนท วงศกอม (2552: บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง สมบตและการจ าแนกของสาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จดการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร พบวา นกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑเปาหมายของโรงเรยน คอ รอยละ 70 ของคะแนนเตม จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 82.22 ของนกเรยนทงหมด ผานเกณฑทก าหนดไว สอดคลองกบงานวจยของศรลกษณ นาไชย (2553: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสและความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร พบวา มนกเรยนจ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 72.72 ผานเกณฑรอยละ 70 ของคะแนนเตม

129

ผลการวจยเปนเชนนเปนเพราะการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) เปนการจดการเรยนรทมงเนนใหนกเรยนเกดการเรยนรจากการคนควาหาความรดวยตนเองอยางมระบบ สามารถใชกระบวนการคนควาหาความรเพอแกปญหาและสรางองคความรใหม โดยเนนทการถายโอนการเรยนรและใหความส าคญเกยวกบการตรวจสอบความรเดมของนกเรยน เพราะจะท าใหครคนพบวานกเรยนควรเรยนรอะไรเปนล าดบแรก ชวยใหเดกเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ จากการวจยพบวา รปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มขนตอนทเปนจดเนนส าคญ 7 ขนตอน ทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ไดแก 1) ขนตรวจสอบความรเดม เพอใหนกเรยนแสดงออกถงความรความเขาใจเดมและเชอมโยงการเรยนรไปยงประสบการณทม โดยการเราความสนใจของนกเรยนและไมใหเกดความเครยด อกทงเปนการเตรยมความพรอมกอนทจะเรยนใหเนอหาตอไป 2) ขนเราความสนใจ เพอสรางความสนใจและกระตนใหนกเรยนอยากรอยากเรยน โดยนกเรยนเปนผสรางค าถามและก าหนดประเดนทจะศกษาตามความสนใจของนกเรยนเชอมโยงกบความรเดมจากขนตรวจสอบความรเดม 3) ขนส ารวจคนหา เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดกระบวนการท างานกลม ในการวางแผน ก าหนดแนวทางคนหาและตรวจสอบขอมล ตงสมมตฐานและลงมอปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล โดยครท าหนาทเพยงใหค าปรกษาและขอเสนอแนะตางๆ 4) ขนอธบาย เพอใหนกเรยนวเคราะห สรป อภปรายผล และน าเสนอในรปแบบตางๆ โดยอางองทฤษฎ หลกการ และขอมลประกอบอยางเปนเหตเปนผล 5) ขนขยายความร เพอใหนกเรยนตงประเดนเพออภปรายและแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนมากยงขน เปนการเพมความรและขยายกรอบความคดไปสสถานการณใหมโดยสอดคลองกบความรและประสบการณเดม 6) ขนประเมนผล โดยการประเมนการเรยนรทางดานตางๆ ดวยกระบวนการทหลากหลาย รวมกนระหวางครกบนกเรยน ได และ 7) ขนน าความรไปใช เพอสงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงความคดรวบยอดทไดเรยนแลวไปสหวขออนหรอบรณาการกบเรองตางๆ เปนการน าความรทไดรบไปประยกตใชใหเหมาะสมและเกดการสรางความรใหม ดงนน จงเหนวาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ชวยใหการเรยนเกดประสทธภาพมากยงขน นอกจากนยงมค ากลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน เนนขนตอนการทบทวนความรหรอประสบการณเดม แลวกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยหรอเกดปญหาใหม เปนขนตอนทนกเรยนเชอมโยงความรเดมกบประสบการณใหม เรมเกดความไมสมดลทางความคดแลวใชกระบวนการส ารวจคนหา เพอหาค าตอบและปรบสมดลทางความคด อกทง น าความรทไดไปเชอมโยงและแกปญหาสถานการณใหมๆทเกยวของ ท าใหการเรยนรของนกเรยนมความคงทนและยาวนาน เนองจากนกเรยนไดเรยนรและ ลงมอปฏบตดวยตนเอง (Eisenkraft. 2003: 57-59)

130

จากเหตผลดงกลาวจงสนบสนนวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 4. การศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการ กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกน อยางไมมนยส าคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 4 ผลการวจยครงนสอดคลองกบงานวจยของเคน จนทรวงษ (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนเรองสงแวดลอมในประเทศไทยดวยการสอนแบบอรยสจและการสอนตามแนวคอนสตรคตวซม พบวา นกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบอรยสจกบนกเรยนทเรยนโดยการสอนตามแนวคอนสตรคตวซม มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต สอดคลองกบงานวจยของจราภรณ อรณศรมาน (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนหนวยเศรษฐศาสตรในครอบครว โดยใชเกมสถานการณจ าลองกบเทคนคการพยากรณ พบวา การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนดวยการสอนโดยใชเกมสถานการณจ าลองกบการสอนโดยใชเทคนคการพยากรณแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต สอดคลองกบงานวจยของณรงคฤทธ สงฆะศร (2547: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการ พบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนโดยการสอนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ผลการวจยเปนเชนนอาจเปนเพราะทงสองรปแบบตางสนบสนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ประกอบกบระยะเวลาในการทดลองครงนมอยอยางจ ากด การคดอยางมวจารณญาณเปนพฤตกรรมทมความซบซอน ตองใชเวลาในการคดพจารณาไตรตรอง ผ วจยจงเชอวาในการทจะสรางพฤตกรรมใหนกเรยนมการคดอยางมวจารณญาณนนตองค านงถงความพรอมของนกเรยนดวย ทงทางดานอารมณ ความสามารถทางดานทกษะการคดพนฐาน รวมทงบรรยากาศในหองเรยน จากการสงเกตของผ วจย พบวา ในระยะแรกนกเรยนไมมความพยายามในการเรยนรดวยตนเอง อาจเปนเพราะเคยชนกบการจดการเรยนรแบบบรรยาย ครตองคอยกระตนอยเสมอ อกทง

131

พบวา นกเรยนยงขาดสมรรถนะส าคญของผเรยน เชน การอาน การแกปญหา การใชเทคโนโลยในการคนหาขอมล เปนตน จากเหตผลดงกลาวจงสนบสนนวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต 5. การศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 5 ผลการวจยครงสอดคลองกบงานวจยของพรนภา สมาเอม (2545: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการสอนแบบบรณาการตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 กบตามแนวคมอคร พบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนโดยการสอนแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของพรทพย อดร (2550: 250-251) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยวธการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD พบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนดวยวธการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน ผลการวจยเปนเชนนเปนเพราะการจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการจดการเรยนรทเชอมโยงศาสตรความรและสถานการณตางๆ ทมความหลากหลาย ท าใหนกเรยนเกดความสนใจ อยากเรยนร และกระตอรอรนในการแสวงหาค าตอบของสถานการณตางๆ โดยใชกระบวนการคดพจารณาขอมลหรอสถานการณตางๆ อยางรอบคอบ โดยใชความร หลกการ เหตผล และหลกฐานอางอง เพอตดสนใจและน าไปสการสรปอยางสมเหตสมผล นอกจากน การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการจดการเรยนรทเนนการฝกการคดในแตละขนของการจดการเรยนร โดยจดกจกรรมทเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ และความสนใจของนกเรยน แลวใหนกเรยนเปนผด าเนนกจกรรมดวยตนเอง ครท าหนาทเพยงกระตนใหนกเรยนอยากเรยนรโดยการใชค าถาม เพอใหนกเรยนไดศกษาคนควา คดหาค าตอบจากแหลงเรยนรทหลากหลาย แลวน าประสบการณเดมมาเชอมโยงกบประสบการณใหม พรอมทงหาความสมพนธระหวางเรองทเรยนกบสงตางๆ รอบตว ท าใหนกเรยนมความสนกสนานในการเรยน อกทง เปนการฝกใหนกเรยนเกดพฒนาการทางสงคม เกดทกษะการท างานรวมกน กลาแสดงความคดเหน กลาตดสนใจดวยการคดอยางมวจารณญาณ และสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

132

จากเหตผลดงกลาวสนบสนนไดวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 6. การศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 6 ผลการวจยครงสอดคลองกบงานวจยของลกษณย โครตรสเขยว (2545: บทคดยอ) ไดศกษาวจยเกยวกบการใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร เพอพฒนาความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในวชาวทยาศาสตร พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร มความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณหลงทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบงานวจยของประทวน เลศเดชะ (2550: 136) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนปกต พบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบงานวจยของณฐกรณ ด าชะอม (2553: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E และวธการทางประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนประวตศาสตรและการคดอยางมวจารณญาณ พบวา การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ผลการวจยเปนเชนนเปนเพราะการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) เปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง มงเนนใหนกเรยนไดเปนผแสวงหาความรดวยตนเอง โดยอาศยเทคนคตางๆ สงผลใหนกเรยนมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณเพมขน ดงท สวฒก นยมคา (2531: 20) กลาววา การสอนแบบสบเสาะหาความรเปนการสอนทสงเสรมใหผ เรยนเปนผคนหาหรอสบเสาะหาความรเกยวกบสงทไมเคยรมากอน สงผลใหนกเรยนพฒนาวธการเรยนรดวยตนเอง เมอมสงเราหรอสถานการณทนกเรยนไมเคยไดพบมากอน แลวใชวธการสบเสาะหาความรแกปญหา โดยครเปนผสรางหรอยวยใหนกเรยนคดหาวธการเรยนรตามค ากลาวของผดงยศ ดวงมาลา (2531: 122) ทกลาววา การสอนแบบสบเสาะหาความรเปนการสอนใหนกเรยนคนหาความรความจรงดวยตนเอง ครผสอนเปนเพยงผสรางสถานการณหรอยวยใหนกเรยนไดก าหนดวธการคนหาความร สอดคลองกบค ากลาวของรดชารท (Richard. 1997: 108) ทกลาววา การสอนแบบสบเสาะหาความรจะตองใหนกเรยนเปนผลงมอปฏบตจรง เพอสบคนขอมลใหไดมาซงความรทตองการ

133

ศกษา โดยครเปนเพยงผแนะน าหรอผชวยเหลอในกรณทนกเรยนปฏบตไมได ดงนน จงท าใหนกเรยนไดใชกระบวนการคดพจารณาขอมลหรอสถานการณตางๆ อยางรอบคอบ โดยใชความร หลกการ เหตผล และหลกฐานอางอง เพอตดสนใจและน าไปสการสรปอยางสมเหตสมผล สามารถสรางองคความรดวยตนเองและมความหมายตอการเรยนร จากเหตผลดงกลาวสนบสนนไดวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ขอสงเกต จากการวจยครงน ผ วจยมขอสงเกต ดงน

1. การปฏบตกจกรรมของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ผ วจยพบวา ในระยะแรกๆ นกเรยนยงขาดความกระตอรอรนในการท างาน ขาดการระดมความคด และไมแสวงหาความรจากแหลงขอมลทหลากหลาย ท าใหงานเสรจชากวาเวลาทก าหนดและมประสทธภาพต า สงผลใหการจดการเรยนรในระยะแรกไมประสบความส าเรจเทาทควร ผ วจยแกปญหาโดยการเสรมแรงเปนระยะ เพอใหก าลงใจแกนกเรยนทรสกทอใจ และสรางความมนใจใหแกนกเรยนทปฏบตได จนนกเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม สงผลใหประสทธภาพของงานทไดรบมอบหมายดขน

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) เปนการจดการเรยนรทใหนกเรยนรจกคดและคนพบความรดวยตนเอง เปนแนวทางการจดการเรยนรทใหมส าหรบนกเรยน เพราะโดยปกตนกเรยนจะเคยชนกบการไดรบความรโดยตรงจากครผสอนมากกวาเกดการเรยนรจากการแสวงหาความรดวยตนเอง ผ วจยแกปญหาโดยการใชค าถามและสถานการณปจจบน รวมทงใชสอการสอนทนาสนใจ เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจและตองการคนหาค าตอบ ขอเสนอแนะ จากการวจยครงน ผ วจยมขอเสนอแนะ ดงน 1. ขอเสนอแนะทวไป

1.1 การเลอกรปแบบการจดการเรยนร ควรค านงถงลกษณะของนกเรยน เนอหาทใช และสภาพแวดลอมทวไป ส าหรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) จะมประสทธภาพสงสดเมอน ามาใชจดการเรยนรกบนกเรยนทชอบคนควาหาความร

134

ดวยตนเอง ชอบคดวเคราะห พจารณาเหตและผล ท าใหเหนศกยภาพของนกเรยนไดอยางชดเจน อกทงชวยใหนกเรยนน าความรและทกษะทไดรบไปแกปญหาทเกดขนเฉพาะหนาไดเปนอยางด

1.2 การจดการเรยนรทงสองวธมจดเดนทแตกตางกน ผสอนควรเลอกวธการเพอน าไปใชใหเหมาะสมกบนกเรยน กลาวคอ การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณสามารถใชการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ได

1.3 การจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) ผสอนควรค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ดงนน ผสอนตองสามารถกระตนความคด ความอยากรของนกเรยน เพอใหนกเรยนเกดความสนใจในการท ากจกรรมดวยตนเอง

1.4 ผสอนควรศกษาวธการวดและประเมนผลตามสภาพจรงควบคไปกบรปแบบการจดการ เรยนร เพอใหเกดความชดเจนทงดานองคความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค ไมควรค านงเฉพาะเรองคะแนนทไดรบจากการวดผลฤทธเพยงอยางเดยว

1.5 ผสอนควรสรางบรรยากาศในการจดการเรยนรใหนกเรยนแสดงความสามารถไดอยางอสระ ทงในดานความร ความคด และการปฏบต เพอใหนกเรยนเกดกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

1.6 ในการจดการเรยนรควรจดเวลาใหสามารถด าเนนกจกรรมไดอยางตอเนอง ผสอนตองควบคมเวลาในการท ากจกรรมใหมความเหมาะสม ไมใชเวลามากเกนความจ าเปน 2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

2.1 ควรมการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) กบกลมสาระการเรยนรอน เชน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษา ตางประเทศ เปนตน รวมทงจดการเรยนรกบกลมตวอยางในระดบชนอน เชน ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนปลาย อาชวศกษา เปนตน เพอใหเกดการพฒนาแนวทางในการจดการเรยนรทหลากหลาย

2.2 ควรศกษาผลของการจดการเรยนรแบบแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) กบตวแปรดานอนๆ เชน ความคดอยางเปนระบบ ความคดสรางสรรค เจตคตตอการเรยน คณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะส าคญตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เปนตน

2.3 ควรมการศกษาเกยวกบการจดการเรยนรในรปแบบตางๆ ทจะกอใหเกดความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณ เชน การจดการเรยนรแบบโครงงาน การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การจดการเรยนรดวยกระบวนการวจย เปนตน

135

บรรณานกรม

136

บรรณานกรม

กรมวชาการ. (2540ก). การออกแบบและพฒนาการวดกระบวนการคด. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. -----------. (2540ข). รายงานผลการประเมนคณภาพการศกษา ปการศกษา 2538. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. -----------. (2546). แนวทางการประเมนผลดวยทางเลอกใหม ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กระทรวงศกษาธการ. (2551ก). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. -----------. (2551ข). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กาญจนา ศรมสกะ. (2543). สงคมศกษา : การสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. ปตตาน: โรงเรยน สาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทร. เคน จนทรวงษ. (2546). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนเรองสงแวดลอมในประเทศไทยดวยการสอนแบบ อรยสจและการสอนตามแนวคอนสตรคตวซม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จตพร ทองค าสก; สชาดา รกไทยวฒนา; และ สดธดา นนเขยว. (2551). การพฒนาบทเรยน บนเครอขายอนเทอรเนต เรอง ประวตศาสตรสมยอยธยา ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 2 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. สารนพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยและสอสารการศกษา). พษณโลก: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร. จารวรรณ นาคคบว. (2552). การศกษาปจจยดานเชาวนปญญา แรงจงใจใฝสมฤทธ และรปแบบ การเรยนรทสงผลตอผลการเรยนรวชาคณตศาสตรและวชาภาษาไทย ของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 1. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

137

จราพร กระบทอง. (2545). การพฒนากจกรรมการเรยนวชาสงคมศกษาและความมวนยในตนเอง โดยการสอนแบบบรณาการ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ ค.ม. (หลกสตรและการสอน). อดรธาน: บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏอดรธาน. ถายเอกสาร. จรนนท วงศกอม. (2552). ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง สมบตและการจ าแนกของสาร ของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 จดการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร. วทยานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. จราภรณ อรณศรพมาน. (2546). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนหนวยเศรษฐศาสตรในครอบครว โดยใชเกม สถานการณจ าลองกบเทคนคการพยากรณ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จฬารตน ตอหรญพฤกษ. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ ในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เฉลม นตเขตตปรชา. (2545). เทคนควธการสอนประวตศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชวลต ชก าแพง. (2553). การวจยหลกสตรและการสอน. พมพครงท 2. มหาสารคาม: มหาวทยาลย มหาสารคาม. ชาญวทย เกษตรศร. (2540). อารยธรรมไทย พนฐานทางประวตศาสตร. กรงเทพฯ: ตนออ. ชาตร เกดธรรม. (2545). เทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ณฐกรณ ด าชะอม. (2553). ผลการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E และ วธการทางประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ประวตศาสตรและการคดอยางมวจารณญาณ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ณรงคฤทธ สงฆะศร. (2547). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม และความสามารถทางการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ทเรยนโดยการสอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบบรณาการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

138

ดนย ไชโยธา. (2534). หลกการเรยนการสอนในสถาบนการศกษา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. เดชา จนทรศร. (2542). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาพระพทธศาสนา โดยใชการสอนตาม แนวพทธศาสตรกบกระบวนการกลมสมพนธ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทศนวรรณ ประจนตะเสน. (2551). ผลการสอนแบบสบเสาะหาความรทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. ทศนา แขมมณ. (2533). การพฒนากระบวนการคด. วารสารการศกษา. 12(9): 1-5. -----------. (2550). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แมนเนสเมนท. ธ ารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร : การออกแบบและการพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา. ธรชย ปรณโชต. (2540). การเรยนการสอนแบบบรณาการทศนะของผเชยวชาญ. ใน คมอฝกอบรม เพอพฒนาการเรยนการสอนแบบหนวยบรณาการวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร.

หนา 82. กรงเทพฯ: ส านกงานประสานงานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย กระทรวง ศกษาธการ.

บณฑตา ลขสทธ. (2553). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนเรองประวตศาสตรไทยและความภาคภมใจ ในความเปนไทยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทมความบกพรองทางการไดยน จาก การสอนสาระประวตศาสตรไทยทใชวถการแสดงบทบาทสมมตรวมกบการใชสอรบรทาง สายตา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เบญจพร ปณฑพลงกล. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความฉลาด ทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม) ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค STAD กบ การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

139

เบญจมาศ อยเปนแกว. (2548). การสอนแบบบรณาการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประกต สารเสนา. (2553). ผลการสอนดวยวธการทางประวตศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ประวตศาสตรทองถนจงหวดอบลราชธาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบานแขมเจรญ ส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5. ปรญญานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและ การสอน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามค าแหง. ถายเอกสาร. ประดษฐ เหลาเนตร; และ ณฐภสสร เหลาเนตร. (2553). การจดกระบวนการเรยนรบรณาการ แบบองครวม. พมพครงท2. กรงเทพ: เบน ภาษาและศลปะ. ประทวน เลศเดชะ. (2550). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบ สบเสาะหาความรกบการสอนปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ประนอม เดชชย. (2531). นวตกรรมการเรยนการสอนและแนวปฏบตสงคมศกษา. เชยงใหม: ภาควชามธยมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ประพนธ จนทวเทศ. (2553). การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2553, จาก http://www.bpcd.net/new_subject/general/Articles/06.pdf ประพนธศร สเสารจ. (2551). การพฒนาการคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: 9119 เทคนค พรนตง. ประภสรา โคตะขน. (2553). การเรยนโดยใชวฏจกรการเรยนรแบบ 7E. สบคนเมอ 1 พฤษภาคม 2553, จาก http://sites.google.com/site/prapasara/4-5 ปราณ บญแจง. (2542). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ส 102 ประเทศ ของเรา 2 เรอง ประวตศาสตรไทยสมยสโขทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอน โดยใชชดการสอนตามคมอครของกระทรวงศกษาธการ. วทยานพนธ กศ.ม. (สงคมศกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. ผดงยศ ดวงมาลา. (2531). การสอนวทยาศาสตรระดบมธยมศกษา. ปตตาน: ภาควชาวทยาศาสตร และคณตศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร. พจนา มะกรดอนทร. (2553). การเรยนรโดยการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน. สบคนเมอ 26 มถนายน 2553, จาก http://pirun.ku.ac.th/~g4986066/poj.pdf

140

พรทพย อดร. (2550). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยวธการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนร แบบรวมมอรปแบบ STAD. วทยานพนธ ค.ม. (การจดการการเรยนร). พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา. ถายเอกสาร. พรนภา สมาเอม. (2545). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการสอน แบบบรณาการตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 กบตามแนว คมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). (2540). วธคดตามหลกพทธธรรม. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ศยาม. พวงรตน ทวรตน. (2543). วจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พชต ฤทธจรญ. (2544). หลกการวดและประเมนผลการศกษา. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร สถาบน ราชภฎพระนคร. พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ : แนวคดและเทคนคการสอน. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. พมพนธ เดชะคปต; และ พเยาว ยนดสข. (2549). ทกษะ 5C เพอการพฒนาหนวยการเรยนรและ การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. พษณ เดชใด. (2540). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบบรณาการทใชเทคนค การพฒนา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เพญแข แสงแกว. (2541). การวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาคณตศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. เพญพศทธ เนคมานรกษ. (2537). การพฒนารปแบบพฒนาการคดอยางมวจารณญาณส าหรบ นกศกษาคร. ปรญญานพนธ ค.ด. (จตวทยาการศกษา). บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพราพรรณ โกมลมาลย. (2541, พฤศจกายน). หลกสตรการเรยนการสอนแบบบรณาการรฐฟลอรดา ประเทศสหรฐอเมรกา. วารสารวชาการ. 1(11): 65-66.

141

ไพศาล หวงพานช. (2526). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ภทรา นคมานนท. (2543). การประเมนผลการเรยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. ภทราภรณ พทกษธรรม. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถดานการ คดวเคราะห และเจคตตอวชาสงคมศกษา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบ การสอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชกจกรรมการสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตาม คมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. มลวลย สมศกด. (2540). รปแบบการสอนเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน ในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยและ พฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. รจนา ชาญวชต. (2547). การพฒนาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 โดยวธสอนแบบบรณาการของเมอรดอกช (MIA). สารนพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษในฐานะภาษาตางประเทศ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. รนดา เชยชม. (2553). การวดพฤตกรรมดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย. (เอกสารประกอบ ค าสอน). กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. รพพรรณ เอกสภาพนธ. (2553). การพฒนาทกษะการคด. ใน ชดฝกอบรมสงคมศกษาระดบชน มธยมศกษาตอนปลาย โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการ ไทยเขมแขง. หนา 65-88. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ระพ สาครก. (2550). ความส าคญของการศกษาประวตศาสตร. สบคนเมอ 15 พฤศจกายน 2553, จาก http://www.openbase.in.th/files/rapeearticle2009026.doc ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคส พบลเคชนส. ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ลกษณย โครตรสเขยว. (2545). การใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร เพอพฒนา ความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในวชาวทยาศาสตร. ปรญญานพนธ ค.ม. (การสอนวทยาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏ พระนคร. ถายเอกสาร.

142

ลดดาวลย กณหสวรรณ. (2546, พฤศจกายน-ธนวาคม). ลกโซการเรยนร : กระบวนการอนไควร. วารสารการศกษาวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย. 32(127): 7-13. วงเดอน นาราสจจ. (2549). ประวตศาสตร : วธการและพฒนาการ. กรงเทพฯ: ภาควชา ประวตศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วรรณ แกมเกต. (2551). วธวทยาการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วลย อารณ. (2531, ตลาคม-ธนวาคม). บทบาทของครสงคมศกษาในการพฒนาทกษะความคด วเคราะห วจารณ. จดหมายขาวครสงคมศกษา. 1: 8-9. วชรา เลาเรยนด. (2553). รปแบบและกลยกตการจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคด. พมพครงท 5. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. วฒนาพร ระงบทกข. (2542). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: แอล ท เพรส. -----------. (2545). เทคนคและกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พ.ศ. 2544. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. วนเพญ วรรณโกมล. (2544). การพฒนาการสอนสงคมศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สถาบน ราชภฏธนบร. วาร วองพนยรตน. (2530). การสรางขอทดสอบวดผลสมฤทธ. กรงเทพฯ: ภาควชาทดสอบและวจย การศกษา คณะวชาครศาสตร วทยาลยครสวนสนนทา สหวทยาลยรตนโกสนทร. วชต สรตนเรองชย. (2540). การวจยเพอการพฒนาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วเศษ ชนวงศ. (2544). การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. วารสารวชาการ. 4(5): 22-29. ศรวณย สขขม. (2548). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและทกษะการคด สงเคราะหของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ดวยการสอนแบบบรณาการกบการสอน แบบปกต. วทยานพนธ ค.ม. (การจดการการเรยนร). พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลย ราชภฏพระนครศรอยธยา. ถายเอกสาร. ศรเพญ เถอนศร. (2546). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและคานยมความเปนไทยของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนหนวยด ารงความเปนไทยและหนวยเอกลกษณไทยดวยการ สอนแบบสบเสาะหาความรกบการสอนแบบกระจางคานยม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

143

ศศธร กองธรรม. (2551). การจดกจกรรมการเรยนร เรอง พฒนาการทางประวตศาสตรสมย รตนโกสนทร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชกจกรรมหมวกหกใบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและการสอน). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. ศกดชย จนทะแสง. (2550). การศกษาปจจยดานสตปญญาและดานทไมใชสตปญญาทสงผลตอ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรและวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศนสนย ฉตรคปต; และ อษา ชชาต. (2545). ฝกสมองใหคดอยางมวจารณญาณ. พมพครงท 2. กรงเทพ: วฒนาพานช. ศรสา พฆนกล. (2548). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการ. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรลกษณ นาไชย. (2553). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสและความสามารถในการ แกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการสบเสาะหา ความร. วทยานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). หนงสอการจดสาระการเรยนรกลม วทยาศาสตรหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย. สมคด ศรสงห. (2522). เอกสารประกอบค าบรรยายวชาวธสอนประวตศาสตร. พษณโลก: ภาควชา ประวตศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก. สมหวง พธยานวฒน. (2540). รวมบทความทางการประเมนโครงการ. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สนต ธรรมบ ารง. (2522). การสอนสงคมศกษา : เอกสารประกอบการนเทศ ฉบบท 21. กรงเทพฯ: ภาคพฒนาต าราและเอกสารวชาการ หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร.

144

สากยา แกวนมต. (2548). การเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง ประวตศาสตรสโขทย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรและการจดการเรยนรแบบ บรรยาย. วทยานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและการนเทศ). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. ถายเอกสาร. สาโรช บวศร. (2521). หนงสอความรส าหรบครเรองบรณาการ. กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552, 13 พฤษภาคม). ค าสงท 683/2552. เรอง การปรบปรงโครงสรางเวลาเรยนและเกณฑการจบการศกษาตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 10 พ.ศ.2550-2554. กรงเทพฯ: สตรไพศาล. ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. (2552). รายงานประจ าป 2551 (1 ตลาคม 2550 - 30 กนยายน 2551). กรงเทพฯ: ส านกงานฯ. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). รายงานการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2549. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. -----------. (2551). ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพการศกษา : ระเบยบวาระแหงชาต (พ.ศ. 2551- 2555). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. -----------. (2552). สมรรถนะการศกษาไทยในเวทสากล พ.ศ.2552. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการ สภาการศกษา. -----------. (2552?). เปาหมายยทธศาสตรและตวบงช การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561). (แผนพบ). กรงเทพฯ: ส านกนโยบายดานการศกษามหาภาค ส านกงานฯ. สรพชร เจษฎาวโรจน. (2546). การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ: บค พอยท. สรวรรณ ศรพหล. (2539). เอกสารการสอนชดวชาการสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย สโขทยธรรมธราช. สขม มลเมอง. (2539). ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน : การวเคราะห รปแบบความสมพนธโครงสรางเชงเสน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (ประชากรศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. ถายเอกสาร.

145

สคนธ สนธพานนท. (2550). สดยอดวธสอนสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม น าไปสการจดการ เรยนรของครยคใหม. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน สคนธ สนธพานนท; วรรตน วรรณเลศลกษณ; และ พรรณ สนธพานนท. (2552). พฒนาทกษะ การคดพชตการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: โรงพมพเลยงเชยง. สนนทา สายวงศ. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา ดวยการสอนโดยใชเทคนคแบบ หมวก 6 ใบและการสอนแบบซดเคท. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สพน บญชวงศ. (2532). หลกการสอน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะวชาครศาสตร วทยาลยครสวนดสต. สภาพร พลพทธา. (2552). ผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรตาม วงจรการเรยนรแบบ 7 E ในรายวชาฟสกส ชนมธยมศกษาปท 5. ปรญญานพนธ ค.ม. (หลกสตรและการสอน). สกลนคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรสกลนคร. ถายเอกสาร. สมนทพย บญสมบต. (2533). ความหมายและความส าคญของวชาสงคมศกษา เอกสารการสอน ชดวชาการสอนสงคมศกษา หนวยท 1-7. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช. สวฒก นยมคา. (2531). ทฤษฎและทางปฏบตในการสอนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร เลม 1 และ 2. กรงเทพฯ: เจเนอรลบคส เซนเตอร. สวทย มลค า. (2550). กลยทธการสอนคดอยางมวจารณญาณ. พมพครงท4. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. สวทย มลค า; และ อรทย มลค า. (2544). เรยนรสครมออาชพ. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ทพพรนท. -----------. (2547). 21 วธจดการเรยนร : เพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. เสรมศร ไชยศร; และคนอนๆ. (2526). รายงานการวจยเรองบรณาการในหลกสตร : ลกษณะของ หลกสตรมธยมศกษาตอนตนและปญหาการจดในเขตการศกษา 8. เชยงใหม: ภาควชา หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ไสว ฟกขาว. (2544). หลกการสอนส าหรบการเปนครมออาชพ. กรงเทพฯ: เอมพนธ. หทย ตนหยง. (2525). การสอนสงคมศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา. พษณโลก: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ วทยาเขตพษณโลก.

146

อรทย มลค า; และคนอนๆ. (2542). การบรณาการหลกสตรและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยน เปนศนยกลาง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ทพพรน. อรพรรณ พรสมา. (2543). การคด. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาทกษะการคด. อรพณ พฒนผล. (2551). การพฒนาแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

ส าหรบนกเรยนชวงชนท 3 โรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา นครสวรรคเขต 1. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อรอมา กาญจน. (2549). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทาง PDCA และแบบ สบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อจฉรา ชวพนธ. (2538, พฤศจกายน). สอนอยางไรใหบรณาการ. การศกษา. 19(2): 27-31. อญชล สารรตนะ. (2542, ธนวาคม). การศกษาแบบบรณาการ. วชาการ. 2(12) : 27-31. อปสร มสงห, ผแปล. (2534). คมอการสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: กรมวชาการ. อทมพร จามรมาน. (2540). ขอสอบ: การสรางและการพฒนา. กรงเทพฯ: โรงพมพฟนน. อไร มะวญธร. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการคดวเคราะหเชงวจารณญาณ และพฤตกรรมการท างานกลม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนดวยการ ใหประสบการณกบคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อษณย โพธสข. (2537). เอกสารประกอบการสอน กพ 554 : วธสอนเดกปญญาเลศ. กรงเทพฯ: ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. -----------. (2542). หนงสอชดสรางลกใหเปนอจฉรยะ เลม 5 ฝกใหลกรกเปนนกคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: แฟมล ไดเรค. Abruscato, J. (1996). Teaching Children Science : A Discovery Approach. Boston: Allya and Bacon. Anastasi, A. (1970). Psychological Testing. 3rd ed. London: Macmillan. Barman, C. R.; & Kotar, M. (1989, April). Teaching Teachers : The Learning Cycle. Science and Children. 7: 30-32. Beyer. Barry K. (1995). Critical Thinking : What is it?. Social Education. 49: 270-276.

147

Bransford, J. D.; Brown, A. L.; & Cocking, R. R. (2000). How People Learn : Brain, mind, experience, and school. Washington D.C.: National Academy Press. Carin, A. A. (1993). Teaching Science Through Discovery. New York: Macmillan. Clark, Leonard H. (1973). Teaching Social Studies in Secondary School : A Hand book. New York: Macmillan. Collins, O. W. (1990, March). The Impact of Computer-Assisted Instruction upon Student Achievement in Magnet School. Dissertation Abstracts International. 50: 2783-A. Davie, H. (1995). History in the primary school. London: Itea. Decaroli, J. (1973, January). What Research Say to the Classroom Teacher : Critical Thinking. Social Education. 37(1973): 67-69. Dewey, J. (1993). How to Think. Boston: D.C. heath. Dressel, Paul; & Lewis B. Mayhew. (1957). General Education : Explorations in Evaluation. 2nd ed. Washington D. C.: American Council on Education. Eisenkraft, Arthur. (2003). Expanding the 5E Model. Science Education. 5(6): 57-59. Ennis, R. H. (1985, October). A logical Basic for Measuring Critical Thinking Skill. Educational Leadership. 43: 45-48. Eysenck, H. J.; & Meili, R. (1972). Encyclopedia of Psychology. Vol.1. London: Search Press. Facience, P. A. (1984). Toward a Theory of Critical Thinking. Liberial Education. 70(3): 253. Good, Center V. (1973). Dictionary of education. 3rd ed. New York: McGraw-hill. Goodman, H. E. (1990). Developing Critical Thinking Skill and Impovin Expressive Language Through Creative Writing. M.S. Practicum. Florida: Nova Southeastern University. Harnadek, A. (1989). Critical Thinking : Book One. California: Midwest Publications. Holliday, D. C. (1995, July). The Effects of Cooperation Learning Strategy Jigsaw II on Achievement and Cross - Race Relationships in a Secondary Social Studies Classroom. Dissertation Abstracts International. 53: 87-A. Hudgins, B. B. (1977). Learning and Thinking. Illinois: P.E. Peacock Publishers.

148

Joyce, Bruce R.; & Marsha Weil. (1986). Model of Teaching. 3rd ed. London: Prentice Hall. Kusland, Louis I.; & Stone, A. Harris. (1972). Teaching children Science : an inquiry approach. Belmont, California: Wadsworth. Lampe, Judith Rae. (1992, December). The Effects of Cooperation Learning Group on the Social Studies Achievement and Esteem of Fourth Grade Students. Dissertation Abstracts International. 53: 1780-A. Lardizabal, Amparo S.; et al. (1970). Methods and Principles of Teaching. Quezon City: Alemar-Phoenix. Lawson, A. E. (1995). Science teaching and development of thinking. California : Wadsworth. Lewis, Bruce S. (1998). Developing Critical Thinking Through an Interdisciplinary Approach With Social Studies Simulations and Technology in Fourth-Grade Classrooms. Nashville: Tennessee State University. Lumpkin, Cynthia Rolen. (1991, May). Effects of teaching Critical Thinking skill on the Critical Thinking Ability, Achievement, and Retention of Social Studies Content by Fifth and Sixty - Graders. Dissertation Abstracts International. 51(11): 3694-A. Moore, B. N.; & R. Parker. (1986). Critical Thinking : Claims and Arguments in Everyday Life. Califonia: Mayfield. Muir, Mary Sharon Pray. (1977). Construction of a Device to Measure the Cognitive of Inquiry Social Studies. Dissertation Abstracts International. 37: 4270-4271 A. Newton, Lynn D. (2001, April). Encouraging Historical Understanding in the Primary Classroom. Evaluation & Research in Education. (15): 182. Norris; & Ennis. (1989). R.H. Evaluating Critical Thinking. California: Midwest Publications Critical Thinking Press. Olarinoye, Rappel Dale. (1979, February). A comparative Study of the Effectiveness of Teaching A Secondary School. Dissertation Abstracts International. 39: 4848-A. Phelps. (1979, July). The Effects of integrating Sentence - Combining Activities And Guided Read Procedures on the Reading and Writing Performance of Eighth - Grade Students. Dissertation Abstracts International. 40(1): 179-A.

149

Quellmalz, Edys. S. (1985, October). Needed : Better Method for Testing Higher-Order Thinking Skill. Education Leadership. 43(2): 29-35. Richard, D. K. (1997). Science for the Elementary and Middle School. United State of Amrerica: Prentice Hall. Shepherd, Norman Glenn. (1998). The Probe Method; A Problem-Based Learning Model’s Affect on Critical Thinking Skills of Fourth and Fifth Grade Social Studies Students. Raleigh: North Carolina State University. Sund, Robert B.; & Trowbridge, Leslie W. (1967). Teaching science by inquiry in the secondary school. Ohio: Merrill. Terrell. (1979, July). A Study of the Integration of English skill into the Business - Education Curriculum of Public Post - Secondary School. Dissertation Abstracts International. 40(1): 74-A UNESCO-UNEP. (1994). An Environmental Education Curriculum for Secondary school. 4th ed. New Yourk: John Wiley and Son. Walai Arunee. (1980). Critical Thinking Techniques of Social Study Education in Thailand. Dissertation Thesis D.ED. (Curriculum and Instruction). Pennsylvania: Graduate School Pennsylvania State University. Photocopied. Warnick, Barbara; & Inch, Edward S. (1994). Critical Thinking and Communication : The Use of Reason in Argument. 2nd ed. New York: Macmillan. Watson, G.; & Glaser, E. M. (1964). Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal Manual : Form Ym and Zm. New York: Harcout Brace and World. Woolfolk, A. E. (1987). Education Psychology. 3rd ed. New Jersey: Prentice-Hall.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

152

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

1. รศ.วนเพญ วรรณโกมล ค.ม. (การสอนสงคมศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย รองอธการบดมหาวทยาลยราชภฏธนบร 2. ผศ.ดร.ดเรก สขสนย ค.ด. (วธวทยาการวจยการศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย อาจารยประจ าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏธนบร 3. ดร.รนดา เชยชม ค.ด. (การวดและประเมนผลการศกษา) จฬาลงกรณมหาวทยาลย อาจารยประจ าภาควชาการวดผลและวจยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4. ผศ.สาวตร พสณพงศ ศศ.ม.(โบราณคดสมยประวตศาสตร) มหาวทยาลยศลปากร อาจารยประจ าภาควชาประวตศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 5. อาจารยปยนาถ องควาณชกล ศศ.ม.(ประวตศาสตร) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยประจ าภาควชาประวตศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 6. อาจารยอรพณ พฒนพล กศ.ด. (การวดผลการศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยประจ าคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม 7. อาจารยชวทย เขงคม ศษ.ม. (การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยศลปากร ผอ านวยการโรงเรยนอมพวนวทยาลย 8. อาจารยสรมา กลนกหลาบ กศ.ม. (การมธยมศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ครเชยวชาญ โรงเรยนวดไทรใหญ (นวทวากรราษฎรบ ารง) 9. อาจารยสมภพ ทองคงหาญ สค.ม. (มานษยวทยา) มหาวทยาลยธรรมศาสตร ครช านาญการพเศษ โรงเรยนศรทธาสมทร 10. อาจารยพรนภา สมาเอม กศ.ม. (การมธยมศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ครช านาญการ โรงเรยนบางชน (ปลมวทยาอนสรณ)

153

ภาคผนวก ข - ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการเรยนร

แบบบรณาการ - ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E) - ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ - ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร 7 ขน (7E)

154

ตาราง 12 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการเรยนร แบบบรณาการ

แผนการจดการเรยนร ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 3 1.00 ใชได

2 1 1 1 3 1.00 ใชได

3 1 1 1 3 1.00 ใชได

4 1 1 1 3 1.00 ใชได

รวม 12 1.00 ใชได

คาดชนความสอดคลอง 1.00

155

ตาราง 13 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแผนการจดการเรยนร แบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

แผนการจดการเรยนร ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 3 1.00 ใชได

2 1 1 1 3 1.00 ใชได

3 1 1 1 3 1.00 ใชได

4 1 1 1 3 1.00 ใชได

รวม 12 1.00 ใชได

คาดชนความสอดคลอง 1.00

156

ตาราง 14 ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

เลขท คะแนนการท าแบบฝกหดระหวางเรยน (E1)

กอนเรยน หลงเรยน (E2) ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 รวม

คะแนนเตม 5 5 5 5 20 20 20

1 3 3 2 4 12 9 12

2 3 3 4 5 15 6 11

3 4 5 3 5 17 7 16

4 3 4 4 4 15 7 16

5 4 4 3 5 16 8 15

6 4 5 3 4 16 10 17

7 3 4 3 3 13 9 14

8 4 4 3 3 14 8 16

9 2 3 4 4 13 6 15

10 4 4 3 4 15 7 17

11 2 4 2 4 12 8 14

12 3 4 4 2 13 5 14 13 2 5 4 3 14 6 15

14 5 5 5 5 20 7 18

15 5 5 4 5 19 10 19

16 5 5 3 3 16 8 18 17 4 5 3 5 17 8 18 18 3 5 3 5 16 11 17

19 2 5 4 5 16 12 17

20 4 4 4 4 16 8 18

21 4 5 4 4 17 7 17

22 5 5 4 5 19 9 19 23 4 5 4 5 18 9 19

24 5 5 5 5 5 11 17

157

ตาราง 14 (ตอ)

เลขท คะแนนการท าแบบฝกหดระหวางเรยน (E1)

กอนเรยน หลงเรยน (E2) ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 รวม

คะแนนเตม 5 5 5 5 20 20 20

25 4 5 4 5 18 12 19

26 5 5 5 5 20 12 19

27 4 5 5 5 19 11 20

28 5 5 5 5 20 11 18

29 5 4 4 5 18 13 19

30 4 4 4 5 17 10 19

รวม 114 133 112 131 491 265 503

คะแนนเฉลย 16.37 8.83 16.76

คะแนนเฉลยรอยละ 81.85 44.15 83.80

คาประสทธภาพ E1/E2 = 81.85 / 83.80

158

ตาราง 15 ผลการวเคราะหคาประสทธภาพ E1/E2 ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

เลขท คะแนนการท าแบบฝกหดระหวางเรยน (E1)

กอนเรยน หลงเรยน (E2) ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 รวม

คะแนนเตม 5 5 5 5 20 20 20

1 3 4 3 3 13 10 15

2 3 4 4 3 14 6 14 3 2 3 4 4 13 7 16

4 4 4 3 4 15 6 17

5 2 4 2 4 12 8 14

6 4 4 3 3 14 7 16

7 3 3 2 4 12 10 12

8 3 3 4 5 15 7 13

9 4 5 3 5 17 8 16

10 3 4 4 4 15 5 16

11 4 4 3 5 16 7 15

12 4 5 3 4 16 11 17

13 2 5 4 4 15 7 15 14 4 5 3 5 17 9 18 15 5 5 4 5 19 9 19

16 5 5 3 4 17 8 18 17 5 5 5 5 20 8 18

18 3 5 3 5 16 12 17

19 4 5 4 5 18 13 19

20 5 5 5 5 20 10 19

21 4 5 5 5 19 11 20

22 5 5 5 5 20 11 19

23 5 4 4 5 18 12 19

24 5 4 4 5 18 10 18

159

ตาราง 15 (ตอ)

เลขท คะแนนการท าแบบฝกหดระหวางเรยน (E1)

กอนเรยน หลงเรยน (E2) ชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 รวม

คะแนนเตม 5 5 5 5 20 20 20

25 4 4 4 4 16 6 18

26 4 5 4 4 17 7 17

27 5 5 4 5 19 5 19 28 4 5 4 5 18 8 19

29 5 5 5 5 20 11 18

30 3 5 4 5 17 12 17 รวม 116 134 112 134 496 261 508

คะแนนเฉลย 16.53 8.70 16.93

คะแนนเฉลยรอยละ 82.65 43.50 84.65

คาประสทธภาพ E1/E2 = 82.65 / 84.65

160

ภาคผนวก ค - ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาประวตศาสตร - ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณ - ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก ( r ) ของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร - ผลการวเคราะหคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคด

อยางมวจารณญาณ

161

ตาราง 16 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาประวตศาสตร จ านวน 40 ขอ

ขอท ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 3 1.00 ใชได

2 1 1 1 3 1.00 ใชได

3 1 1 1 3 1.00 ใชได

4 1 1 1 3 1.00 ใชได

5 1 1 1 3 1.00 ใชได

6 1 1 1 3 1.00 ใชได

7 1 1 1 3 1.00 ใชได

8 1 1 1 3 1.00 ใชได

9 1 1 1 3 1.00 ใชได

10 1 1 1 3 1.00 ใชได

11 1 1 1 3 1.00 ใชได

12 1 1 1 3 1.00 ใชได

13 1 1 1 3 1.00 ใชได

14 1 1 1 3 1.00 ใชได

15 1 1 1 3 1.00 ใชได

16 1 1 1 3 1.00 ใชได

17 1 1 1 3 1.00 ใชได

18 1 1 1 3 1.00 ใชได

19 1 1 1 3 1.00 ใชได

20 1 1 1 3 1.00 ใชได

21 1 1 1 3 1.00 ใชได

22 1 1 1 3 1.00 ใชได

23 1 1 1 3 1.00 ใชได

24 1 1 1 3 1.00 ใชได

162

ตาราง 16 (ตอ)

ขอท ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

25 1 1 1 3 1.00 ใชได

26 1 1 1 3 1.00 ใชได

27 1 1 1 3 1.00 ใชได

28 1 1 1 3 1.00 ใชได

29 1 1 1 3 1.00 ใชได

30 1 1 1 3 1.00 ใชได

31 1 1 1 3 1.00 ใชได

32 1 1 1 3 1.00 ใชได

33 1 1 1 3 1.00 ใชได

34 1 1 1 3 1.00 ใชได

35 1 1 1 3 1.00 ใชได

36 1 1 1 3 1.00 ใชได

37 1 1 1 3 1.00 ใชได

38 1 1 1 3 1.00 ใชได

39 1 1 1 3 1.00 ใชได

40 1 1 1 3 1.00 ใชได

รวม 120 1.00 ใชได

คาดชนความสอดคลอง 1.00

163

ตาราง 17 ผลการวเคราะหคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถ ในการคดอยางมวจารณญาณ จ านวน 40 ขอ

ขอท ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 3 1.00 ใชได

2 1 1 1 3 1.00 ใชได

3 1 1 1 3 1.00 ใชได

4 1 1 1 3 1.00 ใชได

5 1 1 1 3 1.00 ใชได

6 1 1 1 3 1.00 ใชได

7 1 1 1 3 1.00 ใชได

8 1 1 1 3 1.00 ใชได

9 1 1 1 3 1.00 ใชได

10 1 1 1 3 1.00 ใชได

11 1 1 1 3 1.00 ใชได

12 1 1 1 3 1.00 ใชได

13 1 1 1 3 1.00 ใชได

14 1 1 1 3 1.00 ใชได

15 1 1 1 3 1.00 ใชได

16 1 1 1 3 1.00 ใชได

17 1 1 1 3 1.00 ใชได

18 1 1 1 3 1.00 ใชได

19 1 1 1 3 1.00 ใชได

20 1 1 1 3 1.00 ใชได

21 1 1 1 3 1.00 ใชได

22 1 1 1 3 1.00 ใชได

23 1 1 1 3 1.00 ใชได

24 1 1 1 3 1.00 ใชได

164

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท ระดบความคดเหน

ผลรวม ( X) IOC = NR

สรป คนท 1 คนท 2 คนท 3

25 1 1 1 3 1.00 ใชได

26 1 1 1 3 1.00 ใชได

27 1 1 1 3 1.00 ใชได

28 1 1 1 3 1.00 ใชได

29 1 1 1 3 1.00 ใชได

30 1 1 1 3 1.00 ใชได

31 1 1 1 3 1.00 ใชได

32 1 1 1 3 1.00 ใชได

33 1 1 1 3 1.00 ใชได

34 1 1 1 3 1.00 ใชได

35 1 1 1 3 1.00 ใชได

36 1 1 1 3 1.00 ใชได

37 1 1 1 3 1.00 ใชได

38 1 1 1 3 1.00 ใชได

39 1 1 1 3 1.00 ใชได

40 1 1 1 3 1.00 ใชได

รวม 120 1.00 ใชได

คาดชนความสอดคลอง 1.00

165

ตาราง 18 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก ( r ) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาประวตศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 40 ขอ

ขอท p r ขอท P r 1 .59 .58 21 .74 .68

2 .44 .52 22 .53 .38

3 .48 .56 23 .46 .56

4 .36 .36 24 .31 .54

5 .75 .34 25 .52 .44

6 .68 .36 26 .50 .36

7 .37 .54 27 .74 .68

8 .42 .44 28 .68 .72

9 .61 .46 29 .48 .68

10 .44 .48 30 .62 .32

11 .55 .58 31 .71 .42

12 .70 .36 32 .43 .58

13 .36 .52 33 .51 .54

14 .42 .36 34 .76 .32

15 .34 .52 35 .64 .36

16 .45 .66 36 .78 .36

17 .47 .54 37 .62 .64

18 .32 .56 38 .28 .52

19 .58 .48 39 .70 .68

20 .66 .76 40 .48 .48

คาความเชอมน .87

166

ตาราง 19 ผลการวเคราะหคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางม วจารณญาณ ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 40 ขอ

ขอท r ขอท r 1 .38 21 .36

2 .56 22 .44

3 .58 23 .48

4 .54 24 .54

5 .44 25 .48

6 .36 26 .44

7 .52 27 .38

8 .52 28 .36

9 .48 29 .58

10 .32 30 .48

11 .42 31 .52

12 .36 32 .48

13 .32 33 .56

14 .36 34 .36

15 .44 35 .42

16 .36 36 .48

17 .34 37 .58

18 .46 38 .42

19 .54 39 .48

20 .52 40 .56

คาความเชอมน .81

167

ภาคผนวก ง - ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน เรยนของกลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

- ตารางคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- ตารางคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

168

ตาราง 20 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลอง ท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

คนท กอนเรยน

(X1) หลงเรยน (X2)

ผลตาง (D1)

ผลตาง (D1

2) D1 - MD1

(D1 - MD1)2

1 12 15 3 9 -3.1 9.61

2 16 20 4 16 -2.1 4.41

3 18 21 3 9 -3.1 9.61

4 15 20 5 25 -1.1 1.21

5 16 22 6 36 -0.1 0.01

6 21 26 5 25 -1.1 1.21

7 13 18 5 25 -1.1 1.21

8 16 21 5 25 -1.1 1.21

9 18 26 8 64 1.9 3.61

10 19 26 7 49 0.9 0.81

11 22 30 8 64 1.9 3.61

12 21 28 7 49 0.9 0.81

13 18 21 3 9 -3.1 9.61

14 25 34 9 81 2.9 8.41

15 22 29 7 49 0.9 0.81

16 23 34 11 121 4.9 24.01

17 24 32 8 64 1.9 3.61

18 19 24 5 25 -1.1 1.21

19 21 27 6 36 -0.1 0.01

20 23 30 7 49 0.9 0.81

382 504 122 830 85.8

x 1 = 19.10 x 2 = 25.20 MD1 = 6.10

S1 = 3.65 S2 = 5.38

169

ตาราง 21 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลอง ท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

คนท กอนเรยน

(X1) หลงเรยน (X2)

ผลตาง (D2)

ผลตาง (D2

2) D2 - MD2

(D2 - MD2)2

1 13 16 3 9 -3.25 10.56

2 16 21 5 25 -1.25 1.56

3 14 18 4 16 -2.25 5.06

4 19 26 7 49 0.75 0.56

5 16 18 2 4 -4.25 18.06

6 15 23 8 64 1.75 3.06

7 15 19 4 16 -2.25 5.06

8 17 27 10 100 3.75 14.06

9 15 21 6 36 -0.25 0.06

10 20 24 4 16 -2.25 5.06

11 23 27 4 16 -2.25 5.06

12 16 21 5 25 -1.25 1.56

13 17 26 9 81 2.75 7.56

14 22 31 9 81 2.75 7.56

15 22 29 7 49 0.75 0.56

16 21 31 10 100 3.75 14.06

17 22 30 8 64 1.75 3.06

18 21 26 5 25 -1.25 1.56

19 23 28 5 25 -1.25 1.56

20 24 34 10 100 3.75 14.06

371 496 125 901 119.75

x 1 = 18.55 x 2 = 24.20 MD2 = 6.25

S1 = 3.50 S2 = 5.03

170

ตาราง 22 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยนของกลม ทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

คนท กอนเรยน

(X1) หลงเรยน

(X2) ผลตาง

(D1) ผลตาง

(D12)

D1 - MD1 (D1 - MD1)2

1 11 15 4 16 -1.05 1.10

2 16 21 5 25 -0.05 0.00

3 16 19 3 9 -2.05 4.20

4 18 22 4 16 -1.05 1.10

5 17 22 5 25 -0.05 0.00

6 16 19 3 9 -2.05 4.20

7 13 17 4 16 -1.05 1.10

8 15 21 6 36 0.95 0.90

9 17 23 6 36 0.95 0.90

10 20 24 4 16 -1.05 1.10

11 21 26 5 25 -0.05 0.00

12 18 22 4 16 -1.05 1.10

13 18 24 6 36 0.95 0.90

14 20 26 6 36 0.95 0.90

15 21 25 4 16 -1.05 1.10

16 25 30 5 25 -0.05 0.00

17 23 31 8 64 2.95 8.70

18 19 25 6 36 0.95 0.90

19 22 28 6 36 0.95 0.90

20 21 28 7 49 1.95 3.80

367 468 101 543 32.90

x 1 = 18.35 x 2 = 23.40 MD1 = 5.05

S1 = 3.41 S2 = 4.17

171

ตาราง 23 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยนของกลม ทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

คนท กอนเรยน

(X1) หลงเรยน (X2)

ผลตาง (D2)

ผลตาง (D2

2) D2 - MD2

(D2 - MD2)2

1 12 18 6 36 0 0

2 16 21 5 25 -1 1

3 15 21 6 36 0 0

4 14 19 5 25 -1 1

5 16 22 6 36 0 0

6 18 25 7 49 1 1

7 16 24 8 64 2 4

8 17 24 7 49 1 1

9 16 21 5 25 -1 1

10 16 19 3 9 -3 9

11 15 21 6 36 0 0

12 19 25 6 36 0 0

13 21 27 6 36 0 0

14 21 26 5 25 -1 1

15 24 32 8 64 2 4

16 21 28 7 49 1 1

17 23 27 4 16 -2 4

18 22 26 4 16 -2 4

19 20 28 8 64 2 4

20 22 30 8 64 2 4

364 484 120 760 40

x 1 = 18.20 x 2 = 24.20 MD2 = 6.00

S1 = 3.37 S2 = 3.87

172

1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample ในรปของผลตางของคะแนน (Difference Score) มสตรดงน

t = -

-

; df = n1 + n2 - 2

ซง - =

และ = -

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = -

= - 0.21

ซง - =

= 0.73

และ =

= 5.41

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 พบวา t มคาเทากบ - 0.21

173

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample มสตรดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

=

( ) – ( )

–

=

= 12.84 จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน พบวา t มคาเทากบ 12.84

174

3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample มสตรดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

=

( ) – ( )

–

=

= 11.13 จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน พบวา t มคาเทากบ 11.13

175

4. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1และกลมทดลองท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample มสตรดงน

t = -

-

; df = n1 + n2 - 2

ซง - =

และ = -

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = –

= -2.16

ซง - =

= 0.44

และ =

= 1.92

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลองท 1และกลมทดลองท 2 พบวา t มคาเทากบ -2.16

176

5. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample มสตรดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

=

( ) – ( )

–

=

= 17.15 จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน พบวา t มคาเทากบ 17.15

177

6. ผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample มสตรดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

ปรากฏผล ดงน

t = ( )1n

2D2Dn

D

-

-

=

( ) – ( )

–

=

= 18.49 จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหผลการศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน พบวา t มคาเทากบ 18.49

178

ภาคผนวก จ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตร - แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

179

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาประวตศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 2

ค าชแจง

1. แบบทดสอบฉบบนใชวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาประวตศาสตร มค าถามทงหมด 40 ขอ ใชเวลาท าขอสอบ 60 นาท

2. แบบทดสอบฉบบน เปนแบบเลอกตอบชนด 4 ตวเลอก ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว จากตวเลอก ก, ข, ค, ง เมอเลอกค าตอบใดกใหเขยนเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ ดงตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 0

ถาตองการเปลยนค าตอบใหมใหขดทบค าตอบเดม แลวจงเลอกค าตอบใหม ดงตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 0

3. ในแตละขอมค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว ถาตอบเกนหนงค าตอบหรอไมตอบ ถอวา

ไมไดคะแนนในขอนน 4. หามขด เขยน ท าเครองหมายหรอสญลกษณใดๆ ลงในแบบทดสอบ 5. ใหนกเรยนกรอกขอมลหวกระดาษค าตอบใหเรยบรอย แลวจงท าขอสอบ 6. ถามขอสงสยใหยกมอถามอาจารยผคมสอบ 7. เมอท าแบบทดสอบเสรจเรยบรอยแลวหรอหมดเวลา ใหสงกระดาษค าตอบพรอมแบบทดสอบ

ทนท ทอาจารยผคมสอบ

180

ค าสง จงเลอกค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดเปนเหตผลทางยทธศาสตรในการเลอกกรงศรอยธยาเปนราชธาน

ก. มพนทมากพอทจะขยายอาณาเขตไดกวางขวาง ข. ทตงอยศนยกลางของอาณาจกร ยากแกการ

เขาโจมต ค. มแมน าลอมรอบท าใหปองกนเมองและตงรบ

ขาศกไดงาย ง. อยใกลทะเล หากสขาศกไมไดกสามารถหนออก

ทางทะเลไดงาย

2. ปจจยทสงเสรมใหอยธยาสามารถขยายอ านาจไดอยางกวางขวางคอขอใด

ก. ดานการเมอง และดานสงคม ข. ดานเศรษฐกจ และดานสงคม ค. ดานสงคม และดานวฒนธรรม ง. ดานเศรษฐกจ และดานการเมอง

3. เหตผลใดท าใหประชาชนจากเมองตางๆ อพยพเขามาอาศยในกรงศรอยธยา

ก. กษตรยปกครองดวยทศพธราชธรรม ข. มความปลอดภยสง เนองจากมกองทพทเขมแขง ค. เปนทราบขนาดใหญทมความอดมสมบรณ

เหมาะแกการเพาะปลก ง. เปนศนยกลางการคมนาคม ท าใหตดตอคาขาย

กบชาวตางชาตสะดวก

4. การทกรงศรอยธยามประชากรจ านวนมาก ท าใหไดรบประโยชนในดานใดมากทสด

ก. มแรงงานดานเกษตร ท าใหการคาขายเจรญรงเรอง ข. มชางฝมอจ านวนมาก ท าใหศลปวฒนธรรม

เจรญขนอยางรวดเรว ค. สามารถพฒนารปแบบการปกครองแบบเฉพาะ

ของกรงศรอยธยาได ง. สามารถเกณฑไพรพลมาเปนทหารไดจ านวนมาก

ท าใหกองทพมความเขมแขง

5. แมวาพระมหากษตรยในสมยอยธยาทรงมอ านาจสงสด แตกถกจ ากดดวยสงใด

ก. กฎมณเฑยรบาล ข. โบราณราชประเพณ ค. ความเปนธรรมราชา ง. อ านาจของกษตรยเมองทยงใหญกวา

6. ขอใดคอหลกการส าคญของการปฏรปการปกครอง ในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ

ก. แบงอ านาจ ข. ถวงดลอ านาจ ค. กระจายอ านาจ ง. รวมอ านาจสศนยกลาง

7. ขอใดคอการแกไขปญหาการแยงชงอ านาจระหวางเมองลกหลวงกบราชธาน

ก. ตงสมหกลาโหมและสมหนายก ข. ตงเมองชนเอก โท ตร และจตวา ค. การใหกษตรยมก าลงกองทพสวนพระองค ง. ตรากฎหมายลงโทษผกอการกบฏอยางรนแรง

8. หากสงคมในอยธยาไมมการก าหนดศกดนา สภาพบานเมองจะเปนเชนไร

ก. พระเจาแผนดนควบคมขนนางไมได ข. มลนายไมสามารถบงคบใหไพรมาเกณฑแรงงาน ค. บานเมองวนวาย เนองจากไมมกฎหมายควบคม ง. ไพรจะไดรบสทธและหนาทนอยลงกวาเดม

เพราะไมมการก าหนดทชดเจน

9. หนาทของราชทตปจจบนเปรยบเทยบไดกบหนวยงานใดในจตสดมภสมยอยธยา

ก. กรมวง ข. กรมนา ค. กรมคลง ง. กรมเวยง

181

10. ถาขนนางในสมยอยธยากระท าผด จะไดรบการลงโทษเชนไร

ก. บทลงโทษรนแรงมากกวาไพร เพราะศกดนามากกวา

ข. บทลงโทษรนแรงนอยกวาไพร เพราะศกดนามากกวา

ค. ไมตองรบโทษ เพราะใหไพรในสงกดของตนรบโทษแทนได

ง. บทลงโทษเทยบเทากบไพร เพราะไมไดใชศกดนามาเปนตวก าหนดโทษ

11. ขอใดกลาวถงหนาทพระคลงสนคาในสมยอยธยาไดถกตองทสด

ก. ดแลการคาภายในประเทศ ข. เกบรกษาสนคาทกประเภท ค. ท าการคาขายกบพอคาชาวจน ง. ควบคม ตรวจตราสนคาเขา - สนคาออก

12. หนาทของพระคลงสนคาเปรยบไดกบบคคลใด ก. นายหนา ข. เจาของสนคา ค. พอคาคนกลาง ง. เจาหนาทจดเกบภาษ

13. การปฏรปการปกครองในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถกอใหเกดผลทส าคญอยางไร

ก. อาณาจกรใกลเคยงยอมสวามภกด ข. เกดการแยงชงอ านาจทางการเมอง ค. ท าใหขนนางมอ านาจเขมแขงมากขน ง. ท าใหชนชนใตปกครองตอรองผลประโยชนกบ

ชนชนปกครอง

14. ขอใดไมใชผลกระทบทเกดขนจากการตดตอกบตางประเทศ

ก. ศาสนาครสต ข. ระบบเงนตรา ค. การขยายทดนท ากน ง. ภาษาและวฒนธรรม

15. ขอใดเปนปจจยส าคญทสดทท าใหเศรษฐกจอยธยาตอนปลายตกต า

ก. พอคาตางชาตไมชอบระบบผกขาดสนคาของไทย ข. ความวนวายทางการเมองภายในและการตอตาน

ชาตตะวนตก ค. เกดสงครามในทวปยโรปท าใหการคาขายกบ

ชาวตะวนตกลดนอยลง ง. ท าศกกบพมาจงตองสะสมเสบยงชวยกองทพ

ไมสามารถน ามาคาขายได

16. การหลงน าสโนทกถอวาเปนการประกาศอสรภาพไดอยางไร

ก. ความเชอทางไสยศาสตร ในการปองกนศตรรกราน

ข. เปนธรรมเนยมปฏบต เพอประกาศใหทราบวาตนไดหลดพนจากพนธนาการแลว

ค. ประกอบพธตามความเชอของศาสนาพราหมณ - ฮนด เพอสรางขวญและก าลงใจใหกองทพ

ง. เพอบอกกลาวใหพระธรณชวยมาเปนพยาน ในการกระท าของตน ตามความเชอศาสนาพทธ

17. ขอใด ไมใช สาเหตทท าใหเสยกรงศรอยธยาครงท 2 ก. ไพรพลขาดความพรอมในการท าสงคราม ข. ทหารพมามจ านวนมากและมความเขมแขง ค. พมาเปลยนแผนยทธศาสตรใหม โดยใชวธ

ตดก าลงหวเมองตางๆ ง. ผน าของอยธยาไมเขมแขงและเกดการแยงชง

อ านาจของชนชนปกครอง

18. เพราะเหตใดพระยาตาก (สน) จงเลอกเมองจนทบรเปนฐานทมนในการเตรยมการกอบกเอกราช

ก. หางไกลจากกองทพพมา ข. มอาณาเขตตดตอกบทะเล ค. มก าลงทหารทมความพรอมรบ ง. มความอดมสมบรณของทรพยากร

182

19. พระยาตากเลอกใชเสนทางใดในการรบกบพมา และเพราะเหตใด

ก. เสนทางบก เพราะมความช านาญในเสนทาง ข. เสนทางน า เพราะพมาไมมกองก าลงทหารเรอ ค. เสนทางบก เพราะสามารถกวาดตอนกองก าลงได ง. เสนทางน า เพราะเปนเสนทางทมความปลอดภย

มากทสด

20. ขอใดเปนเหตผลทส าคญทสดในการยายราชธานของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

ก. ขาศกรเสนทางการเขาโจมตกรงศรอยธยาเปนอยางด

ข. กรงศรอยธยามแมน าลอมรอบ ยากตอการปองกนขาศก

ค. กรงศรอยธยาขาดพนททอดมสมบรณและใชเวลาในการฟนฟนาน

ง. กรงศรอยธยาเปนเมองขนาดใหญและถกท าลายจนยากแกการบรณะ

21. ขอใดเปนเหตผลทส าคญทสดในการเลอกกรงธนบรเปนราชธานแหงใหม

ก. มความอดมสมบรณของทรพยากร ข. เปนเมองขนาดเลก เหมาะแกการปองกนเมอง ค. เปนศนยกลาง สามารถเรยกก าลงพลจาก

เมองตางๆ ไดงาย ง. มอาณาเขตตดทะเล สะดวกตอการขยาย

เศรษฐกจและการคา

22. การศกครงใดของพระเจากรงธนบรทถอเปนการไดอสรภาพคนจากพมาหลงจากเสยกรงศรอยธยา ครงท 2

ก. ศกอะแซวนก ข. ชนะพมาทบางกง ค. รบกบพมาทเมองพชย ง. ศกสกพระนายกองทคายโพธสามตน

23. กรงธนบรประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางหนก เนองจากสาเหตใดเปนหลก

ก. ฝนไมตกตองตามฤดกาล ข. หนระบาด กดกนตนขาวชาวบาน ค. โจรผรายปลนสะดมพอคาและราษฎร ง. ประชาชนหลบซอนไมกลาออกมาท านา

24. ขอใดเปนวธแกปญหาเศรษฐกจสมยธนบรทตรงประเดนนอยทสด

ก. ปรบพนทใหเปนทะเลตม ข. เกณฑขาราชการท านาปรง ค. ขยายอาณาจกรเพอเพมพนทท านา ง. สละพระราชทรพยเพอซอขาวสารจาก

ชาวตางชาต

25. อปสรรคในการสรางสรรคผลงานดานศลปะสมยธนบรตรงกบขอใด

ก. อยในชวงขยายอาณาจกร ข. ชางฝมอถกเกณฑไปเปนทหาร ค. วสดอปกรณงานชางถกพมาเผาท าลาย ง. เนนการขยายพนทเกษตรมากกวาฟนฟศลปะ

26. ขอใดเรยงล าดบเหตการณไดถกตอง

ก. 1 3 2 4 ข. 2 1 3 4 ค. 3 4 1 2

ง. 4 3 2 1

1) ยดเมองจนทบร 2) ปราบชมนมตางๆ 3) สถาปนากรงธนบรเปนราชธาน 4) น าพระแกวมรกตมาจากเวยงจนทร

183

27. เหตการณใดเปนผลสบเนองมาจากเหตการณกบฏพระยาสรรค

ก. ราษฎรกอการจลาจล ข. พมาเขาโจมตกรงธนบร ค. ปลนจวนพระยาอนทรอภย เพอลางแคน ง. พระเจากรงธนบรถกส าเรจโทษดวยทอนจนทร

28. ขอใดเปนผลทางออมทไดจากการท าสงครามกบลานชาง ก. อาณาจกรอนขอสวามภกดตอไทย ข. เกณฑแรงงานมาชวยท าเกษตรไดมากขน ค. อาณาจกรธนบรมอาณาเขตกวางขวางขน ง. อนเชญพระแกวมรกตมาประดษฐานทกรงธนบร

29. เพราะเหตใดจงตองสรางพระราชวงใหมความอลงการ ก. แสดงถงพระราชอ านาจของพระมหากษตรย ข. แสดงถงความมงคงทางเศรษฐกจของบานเมอง ค. เพอเตรยมการตอนรบคณะทตจากประเทศตางๆ ง. การใหความเคารพพระมหากษตรยดงสมมตเทพ

30. ขอใดคอวตถประสงคของการปกครองระบบเจาขนมลนายในสงคมไทย

ก. เพอการจดเกบภาษและควบคมแรงงานไพรอยางมระบบ

ข. ควบคมมลนายไมใหมไพรมากเกนไป เพราะอาจกอการกบฏได

ค. สะดวกตอการเกณฑคนออกรบในยามสงครามและการใชแรงงานในเวลาปกต

ง. เพอการควบคมไพรและมลนายไมใหกอการกบฏ และเพอความสะดวกรวดเรวในการเกณฑก าลงแรงงานทงยามปกตและยามสงคราม

31. ระบบใดแสดงใหเหนวาก าลงคนเปนทรพยากรทส าคญในการพฒนาประเทศในสมยอยธยา

ก. ระบบไพร ข. ระบบศกดนา ค. ระบบอปถมภ ง. ระบอบสมบรณาญาสทธราช

32. ท าไมในสมยอยธยาตอนปลายจงนยมสรางพระพทธรปทรงเครอง

ก. คตความเชอวา พระมหากษตรยทรงด ารงอยในฐานะเทวราชา

ข. แสดงความเดนชดในพระราชอ านาจของพระมหากษตรยยงขน

ค. ตองการสรางความเปนเอกลกษณในการสรางพระพทธรปสมยอยธยาตอนปลาย

ง. หลงจากผนวกสโขทยรวมกบอยธยาแลว จงไดรบอทธพลการสรางพระพทธรปมาดวย

33. เพราะเหตใดในแตละสมยจงตองมการสรางสรรคงานศลปกรรม ทเปนเอกลกษณของตนเอง

ก. แสดงถงความคดความเชอ ข. แสดงถงความสามารถของชางฝมอ ค. แสดงถงความยงใหญของอาณาจกร ง. แสดงถงทรพยากรทสามารถน ามาสรางสรรค

งานไดในสมยนน

34. ขอใดแสดงถงการอนรกษภมปญญาทเหมาะสมทสด ก. ปลกฝงใหนกเรยนรกความเปนไทย ข. พานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานท ค. จดตงพพธภณฑภมปญญาประจ าชมชน ง. เชญครภมปญญามาถายทอดความรใน

โรงเรยน

35. การสรางสรรคภมปญญาทงในสมยอยธยาและธนบรสงผลทางออมอยางไรในปจจบน

ก. เปนแบบอยางการสรางงานศลปกรรม ข. สงเสรมการทองเทยวจากชาวตางชาต ค. เกดความรกและภาคภมใจในความเปนไทย ง. แหลงเรยนรทางดานประวตศาสตรและ

ศลปกรรม

184

36. พระราชกรณยกจทท าใหสมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดรบสมญญานาม "มหาราช" คอขอใด

ก. การปราบปรามชมนมตางๆ ข. การกอบกเอกราชจากพมาไดส าเรจ ค. ความสามารถในการรบและการทหาร ง. สถาปนากรงธนบรและสรางความเปนปกแผน

ของอาณาจกร

37. ขอใดจบคความสมพนธไมถกตอง ก. สมเดจพระนารายณมหาราช - ปรบปรงการ

ปกครองบานเมอง ข. สมเดจพระเพทราชา - กวาดลางอทธพลของ

ฝรงเศสออกจากอยธยา ค. สมเดจพระนเรศวรมหาราช - ประกาศ

อสรภาพไมขนกบกรงหงสาวด ง. สมเดจพระศรสรโยทย - ขบชางขวางขาศก

เพอรกษาชวตของพระสวาม

38. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวมพระบรม - ราโชบายในการรกษาเอกราช และอธปไตยของชาตบานเมองเทยบไดกบพระมหากษตรยพระองคใดในสมยอยธยา

ก. สมเดจพระรามาธบดท 2 ข. สมเดจพระนเรศวรมหาราช ค. สมเดจพระบรมไตรโลกนาถ ง. สมเดจพระนารายณมหาราช

39. วรกรรมของสมเดจพระศรสรโยทย เมอครงสงครามยทธหตถ แสดงถงคณธรรมในดานใด

ก. ความซอสตยสจรต ข. ความอดทนและมวนย ค. ความรบผดชอบตอหนาท ง. ความกลาหาญและเสยสละ

40. บคคลใดปฏบตตนตามแบบอยางของสมเดจ พระนารายณมหาราช

ก. รจนาตงใจเรยนหนงสอเพอพอและแม ข. ณฐพลเปนหวหนาหองทเพอนทกคนรก ค. สธรพดใหสวมลและสมาลเลกทะเลาะกน ง. เอกสทธฝกซอมมวยจนเปนแชมปของ

โรงเรยน

---------------------------------------------------------

185

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ชนมธยมศกษาปท 2

ค าชแจง

1. แบบทดสอบฉบบน ใชวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ มค าถามทงหมด 40 ขอ ใชเวลาท าขอสอบ 60 นาท

2. แบบทดสอบฉบบน เปนแบบเลอกตอบชนด 4 ตวเลอก ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว จากตวเลอก ก, ข, ค, ง เมอเลอกค าตอบใดกใหเขยนเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ ดงตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 0

ถาตองการเปลยนค าตอบใหมใหขดทบค าตอบเดม แลวจงเลอกค าตอบใหม ดงตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 0

3. ในแตละขอมค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว ถาตอบเกนหนงค าตอบหรอไมตอบ ถอวา

ไมไดคะแนนในขอนน 4. หามขด เขยน ท าเครองหมายหรอสญลกษณใดๆ ลงในแบบทดสอบ 5. ใหนกเรยนกรอกขอมลหวกระดาษค าตอบใหเรยบรอย แลวจงท าขอสอบ 6. ถามขอสงสยใหยกมอถามอาจารยผคมสอบ 7. เมอท าแบบทดสอบเสรจเรยบรอยแลวหรอหมดเวลา ใหสงกระดาษค าตอบพรอมแบบทดสอบ

ทนท ทอาจารยผคมสอบ

186

ค าสง จงใชสถานการณตอไปนตอบค าถามขอ สถานการณท 1 ใชตอบค าถามขอ 1-4

1. ประเดนส าคญของสถานการณคอขอใด

ก. ความไมเสมอภาคของบคคล ข. คนไทยยดตดกบคตความเชอดงเดม ค. พระราชอ านาจของพระมหากษตรย ง. การปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย

2. การบรหารบานเมองทเปรยบไดกบอบะทแขวนไวดวยเชอกเสนเดยวคอขอใด ก. อ านาจการตดสนใจอยทพระมหากษตรย ข. การบรหารบานเมองเปนไปดวยความยากล าบาก ค. ความมนคงทางการเมองขนอยกบความสามคคของคนในชาต ง. การไมมสทธแสดงความคดเหนทางการเมองท าใหประเทศลาหลง

3. ถาเกดการเปลยนแปลงการปกครอง ผลกระทบทตามมาจะเปนเชนไร ก. พระราชอ านาจของพระมหากษตรยลดลง ข. ความเทาเทยมกนของบคคลทกคนในสงคม ค. ประชาชนสามารถใชทรพยากรในประเทศไดอยางเตมท ง. ขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรมไทยเปลยนแปลงไป

4. ขอใดเปนขอสรปทสอดคลองกบสถานการณมากทสด ก. คนไทยเคารพรกและเทดทนพระมหากษตรย ข. พระมหากษตรยมอ านาจสงสดในการปกครองประเทศ ค. ประชาชนขาดสทธและเสรภาพในการแสดงความคดเหน ง. รปแบบการปกครองเปนเครองก าหนดสทธของคนในชาต

การทคนจะมความเสมอภาค มสทธ และมโอกาสทจะใชทรพยากรในโลกไดเทา เทยมกน เปนสงทตรงขามกบคตความเชอ วฒนธรรม ประเพณ และความจรงทปรากฏอยในสมยนน อกทง การปกครองทพระมหากษตรยทรงมสทธขาดในการบรหารประเทศเพยงพระองคเดยว ขาราชการหรอผอยใตปกครองไมมอ านาจหนาทในการเสนอความความคดเหนหรอโตแยง ท าไดเพยงปฏบตตามค าสงเทานน ดงทพระองคเจาปฤษฎางคทรงอปมาการบรหารบานเมองแบบนวา “--เหมอนอบะทแขวนไวดวยเชอกเสนเดยว--”

187

สถานการณท 2 ใชตอบค าถามขอ 5-8

5. ประเดนส าคญของสถานการณคอขอใด

ก. การละเมดสทธของผอน ข. การชมนมในทสาธารณะ ค. ความชดเจนของกฎหมาย ง. การออกกฎหมายวาดวยการชมนมสาธารณะ

6. ขอความใดตอไปนสอดคลองกบสถานการณนอยทสด ก. ผชมนมปดสนามบนขบไลรฐบาล ข. ผชมนมเดนขบวนประทวงรฐบาลตามทองถนน ค. ผชมนมยนหนงสอคดคานการสรางโรงไฟฟาถานหน ง. ผชมนมเผาสถานทส าคญเพราะไมพอใจการสลายการชมนม

7. สมมตฐานทเปนไปไดมากทสดของสถานการณคอขอใด ก. เกดความแตกแยกในประเทศมากขน ข. ประกาศใชกฎหมายเพอควบคมการชมนม ค. ประชาชนสนใจและมสวนรวมในการเมองมากขน ง. ทกคนตางอางเสรภาพในการชมนมตามรฐธรรมนญ

8. จากปญหาดงกลาวสรปไดวาอยางไร ก. การชมนมตองไมละเมดสทธของผอน ข. เกดการชมนมตลอดระยะเวลาทผานมา ค. การชมนมเกดจากความตองการปกปองแผนดนไทย ง. ประชาชนสามารถชมนมไดตามทรฐธรรมนญบญญตไว

กฎหมายวาดวยการชมนมสาธารณะ อาจเปนหนงในกฎหมายทอาจจะออกมาประกาศใชในสงคมไทยไดดวยความล าบากยากเยนฉบบหนงกวาได โดยเฉพาะอยางยงในยามทบานเมองประสบกบปญหาการชมนมในทสาธารณะชนดทไมเคยวางเวนตลอดเวลาทผานมา จนอาจกอใหเกดค าถามวา การชมนมในทสาธารณะทฝายหนงอางความชอบธรรมดวยเหตผลทตองการปกปองผนแผนดนไทยจงตองจดชมนมและเสรภาพตามรฐธรรมนญทรฐไมสามารถเขามากาวลวงได

188

สถานการณท 3 ใชตอบค าถามขอ 9-12

9. ประเดนปญหาทส าคญชองสถานการณคอขอใด

ก. ประชาชนเดอดรอน ข. การทจรตในการเลอกตง ค. ประเทศชาตขาดการพฒนา ง. ประชาชนไมไปใชสทธเลอกตง

10. ขอใดเปนขอเทจจรง ก. ถาเราขายเสยงเทากบเรายอมขายชาต

ข. หยดขายเสยง เพอพฒนาชาตใหกาวไกล

ค. ประชาชนทกคนมหนาทไปใชสทธในการเลอกตง ง. สดทายประเทศชาตกลมจม ประชาชนกเดอดรอน

11. ถาไมเกดการขายเสยงขน ผลทตามมาจะเปนอยางไร ก. ประเทศชาตพฒนา ข. คนดเขาไปท าหนาทในสภา ค. ผแทนฯ มาจากเสยงของคนสวนใหญ ง. กระบวนการประชาธปไตยประสบผลส าเรจ

12. ขอใดไมใชขอสรปทสอดคลองกบสถานการณ ก. เลอกคนทรก เลอกพรรคทชอบ ข. เลอกคนดเขาสภา ชาตกาวหนา ชาวประชาสขใจ ค. ชาตประเทศชาตจะพฒนา ถานกการเมองไมโกงกน ง. ทกเสยงคอพลงยบยงสงผด ใชเสยงใชสทธสจรตเทยงธรรม

การเลอกตงเปนกระบวนการทางประชาธปไตยแบบทางออม ทเปดโอกาสใหประชาชนไดเลอกตวแทนของตนเขามาด ารงต าแหนงตางๆ ทางการเมอง ประชาชนทกคนมหนาทไปใชสทธในการเลอกตง เลอกผแทนทดเขาไปท าหนาทแทนเราในสภา ถาเรายอมขายเสยงเทากบเรายอมขายชาต เปดโอกาสใหคนชวเขาไปโกงกนประเทศ สดทายประเทศกลมจม ประชาชนกเดอดรอน

หยดขายเสยง !!! เพอพฒนาชาตใหกาวไกล

189

สถานการณท 4 ใชตอบค าถามขอ 13-16

13. ประเดนปญหาทส าคญชองสถานการณคอขอใด

ก. การปรบตวของสงมชวต ข. พนทชายฝงทะเลจมหาย ค. อณหภมภายในโลกสงขน ง. ภาวะขาดแคลนอาหารและน าดม

14. ขอความใดเปนขอเทจจรง ก. ภาวะโลกรอนท าใหมนษยลดลง ข. ภาวะโลกรอนท าใหสตวสญพนธ ค. ภาวะโลกรอนท าใหแผนดนลดลง ง. ภาวะโลกรอนท าใหฤดกาลเปลยนแปลง

15. ถาทกคนรวมมอกนไมท าใหอณหภมโลกสงขน ผลทตามมาจะเปนอยางไร ก. ธรรมชาตเกดความสมดล ข. สตวทปรบตวไดแลวจะตาย ค. ไมเกดภยพบตทางธรรมชาต ง. เกดวกฤตการณเกยวกบอณหภม

16. ขอสรปทเหมาะสมกบสถานการณคอขอใด ก. สตวทปรบตวไดจะไมสญพนธ ข. พนทบางแหงจะจมหายกลายเปนทะเล ค. ภาวะโลกรอนท าใหเกดภยธรรมชาตทรนแรง ง. การทอณหภมสงขนมผลกระทบตอการด าเนนชวตของสงมชวต

ภาวะโลกรอน เกดจากการเพมขนของกาซทปกคลมชนบรรยากาศ ท าใหอณหภมภายในโลกสงขน เปนเหตใหฤดกาลเปลยนไป สงผลตอการอยรอดของสงมชวตทกชนด สงมชวตทไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมได จะคอยๆ ลดจ านวนลงและสญพนธไปในทสด ส าหรบผลตอมนษย พบวา พนททเคยอดมสมบรณไมสามารถเกบเกยวผลผลตไดดงเดม ท าใหเกดภาวะขาดแคลนอาหารและน าดม แตบางพนทประสบปญหาน าทวมหนก เนองจากฝนตกรนแรงขน อกทง อณหภมทสงขนท าใหน าแขงขวโลกละลาย ปรมาณน าทะเลจงเพมขน สงผลใหชายฝงทะเลบางพนทจมหายไป

190

สถานการณท 5 ใชตอบค าถามขอ 17-20

17. ปญหาทเกยวของกบสถานการณนมากทสดคอขอใด

ก. คณภาพชวตมนษยย าแย ข. ทรพยากรธรรมชาตทรดโทรม ค. ธรรมชาตถกมนษยท าลายเพมขน ง. มนษยไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางธรรมชาต

18. ขอความใดตอไปนสอดคลองกบสถานการณมากทสด ก. มนษยกบธรรมชาตเปนสงคกน ข. สงแวดลอมถกท าลายเพราะมนษย ค. ประชากรมนษยเพมขนอยางรวดเรว ง. สงอ านวยความสะดวกท าใหมนษยมคณภาพชวตทดขน

19. สมมตฐานในขอใดนาเชอถอทสด ก. สงแวดลอมทางธรรมชาตถกท าลายจนหมดไป ข. เกดสงประดษฐขนมาใชอ านวยความสะดวกมากขน ค. เกดการแยงชงทรพยากรทเปนปจจยในการด ารงชวต ง. มนษยหวนกลบมาอนรกษทรพยากรธรรมชาตมากขน

20. ขอสรปทดทสดของสถานการณนคอขอใด ก. มนษยเพมขน จงใชทรพยากรมากขน ข. ภยธรรมชาตรนแรงและเกดขนอยางรวดเรว ค. ทกคนตองตระหนกถงปญหาธรรมชาตรวมกน ง. เทคโนโลยท าใหมนษยสะดวกสบาย แตธรรมชาตกลบถกท าลาย

ในปจจบนสงแวดลอมทเปนธรรมชาตมแนวโนมถกท าลายเพมมากขน ในขณะเดยวกนสงแวดลอมทางวฒนธรรมกลบเพมมาแทนมากขน ทงนเนองจากในปจจบนจ านวนประชากรมนษยเพมขนอยางรวดเรว มการประดษฐและพฒนาเทคโนโลยมาใชอ านวยประโยชนตอมนษยเพมมากขน ผลจากการท าลายสงแวดลอมทางธรรมชาต สงผลกระทบตอมนษยหลายประการ เชน ปญหาการแปรปรวนของภมอากาศโลก การรอยหรอของทรพยากรธรรมชาต ภยพบตมแนวโนมรนแรงมากขน มลพษสงแวดลอมขยายขอบเขตกวางขวางมากขน สงผลกระทบโดยตรงตอการด ารงอยและการมคณภาพชวตทดของมนษย ดงนน ทกคนจงตองตระหนกถงปญหารวมกน โดยศกษาถงลกษณะของปญหาและผลกระทบทเกดขน ตลอดจนแสวงหาแนวทางในการปองกนเพอแกปญหา

191

สถานการณท 6 ใชตอบค าถามขอ 21-24

21. ปญหาทเกยวของกบสถานการณนมากทสดคอขอใด

ก. เกดไฟปา ข. พนทปาลดลง ค. สตวปาสญพนธ ง. ไฟปาขยายตวเปนวงกวาง

22. “ ภยแลงกบไฟปาเปนสงคกน ” เหตผลใดเปนปจจยส าคญทสดทท าใหหลกการนเปนจรง ก. มลมพดท าใหไฟลกไหมเรว ข. มใบไมเปนเชอเพลงอยางด ค. ฤดแลงอากาศแหงจะท าใหไฟตดด ง. เกดการเสยดสของกงไมท าใหไฟตด

23. เมอเกดไฟไหมแลว เหตการณใดจะเกดเปนอนดบตอไป ก. พนทปาลดลง ข. พนทปาไมอดมสมบรณ ค. สตวปาหายากลดจ านวนลง ง. เปลยนพนทปาเปนทดนท ากน

24. ขอใดคอขอสรปทดทสดของสถานการณน ก. พนทประสบภยแลงมกจะเกดไฟปา ข. ไฟปาท าใหสญเสยทรพยากรธรรมชาต ค. วธปองกนไฟปาทดทสดคอการท าแนวกนไฟ ง. ไฟปาเกดขนอยางรวดเรวเพราะชาวบานจดไฟเพอลาสตว

“ภยแลงกบไฟปาเปนสงคกน” ในชวงฤดแลง พนทปาทางภาคเหนอจะเสยงตอการเกด ไฟปา ในแตละครงไฟจะไหมกนพนทหลายตารางกโลเมตร สงผลกระทบใหพนทปาลดลง สตวปาหายากลดจ านวนลง บางชนดกเรมสญพนธ วธการปองกน คอ การท าแนวกนไฟ และรณรงคไมใหชาวบานจดไฟเพอลาสตว

192

สถานการณท 7 ใชตอบค าถามขอ 25-28

25. จากสถานการณดงกลาวเกดปญหาใด

ก. โรงไฟฟากอใหเกดมลพษ ข. การใชพลงงานไฟฟาอยางสนเปลอง ค. การผลตไฟฟาไมเพยงพอตอความตองการ ง. นโยบายรณรงคใหประหยดไฟใชไมไดผลในประเทศไทย

26. ขอใดกลาวถงขอคดเหน ก. รฐบาลรณรงคใหชวยกนประหยดไฟ ข. ประชาชนตองการใชไฟฟาเพมขนทกวน ค. โรงไฟฟาท าใหเกดโรคตดตอทางเดนหายใจ ง. การสรางโรงไฟฟาไมสามารถแกปญหาไดจรง

27. สมมตฐานของปญหานคออะไร ก. มลพษจะไมเกดถาไมสรางโรงไฟฟา ข. การประหยดไฟจะชวยอนรกษพลงงาน ค. โรงไฟฟาท าใหชาวบานไดรบความเดอนรอน ง. รฐบาลควรสรางโรงไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการ

28. จากปญหาดงกลาวสรปไดวาอยางไร ก. ประชาชนยงใชพลงงานอยางสนเปลองตอไป ข. รฐบาลแกปญหาพลงงานดวยการสรางโรงไฟฟา ค. ประเทศไทยมการใชพลงงานไฟฟาอยางมหาศาล ง. การแกปญหาพลงงานไมสามารถท าไดดวยวธเดยว

ประเทศไทยมการใชพลงงานไฟฟาอยางมหาศาล ก าลงการผลตไมเพยงพอตอความตองการของผใช รฐบาลไดด าเนนการแกปญหาดวยแนวทางทหลากหลาย มนโยบายรณรงคใหประหยดไฟแตปรมาณการใชไฟฟากไมไดลดลง มการสรางโรงไฟฟาขนมากมายแตกยงไมเพยงพอ แตกลบสรางมลพษใหชาวบานทอาศยอยในชมชนใกลเคยง ท าใหเกดโรคตดตอทางเดนหายใจ

193

สถานการณท 8 ใชตอบค าถามขอ 29-32

29. ปญหาทเกยวของกบสถานการณนมากทสดคอขอใด

ก. ปญหาครอบครว ข. ปญหาการท าแทง ค. ปญหาการตงครรภในวยรน ง. ปญหาการขาดความรเรองเพศศกษา

30. ขอใดคอสาเหตของปญหา ก. ความอยากรอยากลอง ข. ขาดการคมก าเนดทถกวธ ค. ขาดการปองกนเมอมเพศสมพนธ ง. ขาดความรในการปองกนการตงครรภ

31. จากสถานการณดงกลาว ปญหาทตามมาคอขอใด ก. ปญหาสงคม ข. การท าแทงเถอน ค. เดกทเกดมามปมดอย ง. โรคตดตอทางเพศสมพนธ

32. ขอใดคอขอสรปทดทสดของสถานการณน ก. สงคมไทยไมยอมรบการตงครรภในวยรน ข. ควรสงเสรมการสอนเพศศกษาในโรงเรยนอยางจรงจง ค. การมคลนกท าแทงเปนทางเลอก ท าใหวยรนกลามเพศสมพนธโดยไมปองกน ง. ปญหาการตงครรภในวยรนเกดจากการขาดความรกและเอาใจใสของผปกครอง

ขอมลจากงานวจยหลายแหง พบวา การตงครรภในวยรนจ านวนมากเปนการตงครรภทไมตงใจ เกดจากการไมไดปองกนการตงครรภเมอมเพศสมพนธ นอกจากนยงพบวา 1 ใน 4 ของวยรน ทท าแทงเปนวยรนทท าแทงซ า และมวยรนเพยง 1 ใน 3 เทานนทมปองกนและคมก าเนดทกครงทมเพศสมพนธ โดยสวนใหญกวารอยละ 65 ยงขาดความรความเขาใจในการปองกนการตงครรภและโรคตดตอทางเพศสมพนธ

194

สถานการณท 9 ใชตอบค าถามขอ 33-36

33. ขอใดคอปญหาทเกยวของกบสถานการณนมากทสด

ก. การโกหกพอแม ข. การเกบตวเงยบในหอง ค. การไมดแลลกอยางใกลชด ง. การเลนอนเทอรเนตในทางทไมเหมาะสม

34. ขอความใดเปนขอคดเหนของผเขยน ก. เคนไดรบคอมพวเตอรเปนของขวญ ข. เคนโกหกแมวาอาจารยใหท ารายงาน ค. เคนเกบตวในหองเพอเลนเกมคอมพวเตอร ง. เคนใชอนอนเทอรเนตไปในทางทไมเหมาะสมกบเดกวยอยางเขาเลย

35. ขอใดเปนวธการแกปญหาทดทสด ก. จ ากดเวลาใชคอมพวเตอร ข. หลกเลยงไมใหใชคอมพวเตอร ค. สอบถามครวามการบานหรอไม ง. วางคอมพวเตอรใหอยในสายตาผปกครอง

36. ขอสรปทดทสดส าหรบสถานการณคอขอใด ก. อนเทอรเนตมทงประโยชนและโทษ ข. อนเทอรเนตมแตสงทไมเหมาะสมส าหรบเดก ค. ผปกครองตองดแลการใชคอมพวเตอรของเดก ง. เดกมความอยากรสงใหมจากอนเทอรเนตอยเสมอ

หลงจากไดรบคอมพวเตอรเปนของขวญวนเกดจากพอและแม “เคน” เดกชายวย 13 ป เรมเกบตวในหอง เมอแมถามวาท าอะไรอย เขามกจะตอบวาอาจารยทโรงเรยนใหหาขอมลจากอนเทอรเนตเพอท ารายงาน แตทแทจรงแลว เคนไดทองโลกไปกบสงทไมเหมาะสมส าหรบเดกวยอยางเขาเลย เขาจดจออยกบเกมทใชความรนแรง ภาพโป และการเขาไปในหองสนทนา พดคยในเรองทไรสาระและไมเหมาะสม

195

สถานการณท 10 ใชตอบค าถามขอ 37-40

37. จากสถานการณเกดจากปญหาใด

ก. อาหารเนาเสยงาย ข. การเกบอาหารถกวธ ค. อาหารเสอมคณภาพ ง. อาหารมสารปนเปอน

38. ขอใดเปนขอคดเหน ก. สารฟอรมาลนใชในการผลตเคมภณฑพลาสตก ข. ผขายใชฟอรมาลนชบในอาหารสด เชน อาหารทะเลและเนอสตว ค. การใชฟอรมาลรกษาความสดของอาหารเปนอนตรายตอผบรโภค ง. การตรวจอาหารจะชวยลดปรมาณการใชสารฟอรมาลนใหนอยลง

39. สมมตฐานของปญหานคออะไร ก. ฟอรมาลนใชในการผลตเคมภณฑพลาสตก ข. ฟอรมาลนมอนตรายตอการท างานของตบ หวใจ ค. คนขายมกใชฟอรมาลนชบอาหารสดเพอใหเกบไดนาน ง. ไมมการตรวจหาสารพษทปนเปอนอยในอาหารอยางจรงจง

40. จากปญหาดงกลาวสรปไดวาอยางไร ก. ฟอรมาลนเปนผลตเคมภณฑทใชในการดองศพ ข. ฟอรมาลนเปนสารทใชคงสภาพความสดของอาหาร ค. ฟอรมาลนทปนเปอนในอาหารเปนอนตรายตอผบรโภค ง. การตรวจหาสารฟอรมาลนท าไดยาก เพราะเปนของเหลวและไมมส

โดยสวนใหญแลว อาหารสดมกมสารฟอรมาลนปนเปอนซงท าใหเกบไดนานกวาการแชน าแขง ฟอรมาลนเปนของเหลวใส ไมมส และมกลนฉนเฉพาะตว ซงใชในการผลตเคมภณฑ พลาสตก และสงทอ เมอน าฟอรมาลนมาผสมในอาหารจะคงความสดไมเนาเสยงาย เกบรกษาไดนานขน แตเปนอนตรายตอผบรโภค มพษเฉยบพลน คอ ปวดทองรนแรง อาเจยน อจจาระรวง หมดสต และตายในทสด ดงนน หากมการตรวจหาสารพษทเจอปนอยในอาหารอยางเหมาะสมจะชวยลดปรมาณการใชสารฟอรมาลนในอาหารใหนอยลงได

196

ภาคผนวก ฉ - ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ - ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน (7E)

197

แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม รายวชาพนฐาน รหสวชา ส 22103 วชา ประวตศาสตร 3 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง พฒนาการของไทยสมยอยธยา เวลาเรยน 6 คาบ

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ส 1.1 ม.2/3 วเคราะหความส าคญของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอในฐานะ ทเปนรากฐานของวฒนธรรม เอกลกษณของชาต และมรดกของชาต

ม.2/4 อภปรายความส าคญของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอกบการพฒนาชมชนและการจดระเบยบสงคม

ส 2.1 ม.2/3 วเคราะหบทบาท ความส าคญ และความสมพนธของสถาบนทางสงคม

ส 2.2 ม.2/2 วเคราะหขอมล ขาวสารทางการเมองการปกครองทมผลกระทบตอสงคมไทยสมยปจจบน

ส 3.1 ม.2/2 อธบายปจจยการผลตสนคาและบรการ และปจจยทมอทธพลตอการผลตสนคาและบรการ

ส 4.3 ม.2/1 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรอยธยา และธนบรในดานตางๆ

ม.2/2 วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา

198

ผงมโนทศน

ความคดรวบยอด/สาระส าคญ กรงศรอยธยา เปนราชธานของไทยนานถง 417 ป เปนสมยทมพฒนาการในทกๆ ดาน อนเกดจากปจจยส าคญทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรหลายประการ อกทงมอทธพลตอการพฒนาชาตไทยในยคปจจบน สาระการเรยนร

1. การสถาปนาอาณาจกรอยธยา 2. ปจจยทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา 3. พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรมไทย และ ความสมพนธระหวางประเทศสมยอยธยา 4. เหตการณส าคญในสมยอยธยาทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ

4.1 สงครามครงสมเดจพระศรสรโยทยสนพระชนม 4.2 การเสยกรงศรอยธยาครงท 1 และการกเอกราช

4.3 การเสยกรงศรอยธยาครงท 2

พฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยอยธยา

ประวตศาสตร

- การสถาปนาอาณาจกร - ปจจยทสงผลตอความเจรญ รงเรองของอาณาจกร - พฒนาการทางดานตางๆ - เหตการณส าคญ ส 4.3 ม.2/1 ม.2/2

หนาทพลเมอง

- พฒนาการทางดาน การเมอง การปกครอง - พฒนาการทางดานสงคม

ส 2.1 ม.2/3 ส 2.2 ม.2/2

เศรษฐศาสตร

- พฒนาการทางดานเศรษฐกจ ส 3.1 ม.2/2

ส 3.2 ม.2/1

ศาสนา

- พฒนาการทางดาน ศลปวฒนธรรมไทย (พระพทธศาสนา) ส 1.1 ม.2/3 ม.2/4

199

จดประสงคการเรยนร : ผเรยนสามารถ

ดานความรความเขาใจ (K) 1. วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา 2. วเคราะหพฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยอยธยา 3. วเคราะหผลทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยา

ดานทกษะและกระบวนการ (P) 4. เกดทกษะการคดและประยกตใช 5. ใชกระบวนการกลมในการท างานรวมกนผอน 6. สรปบทเรยนไดถกตองและครอบคลมเนอหา

ดานคณธรรมจรยธรรม (A) 7. มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและสงงานตรงเวลา 8. มความกลาแสดงออกและมความเชอมนในตนเอง

สมรรถนะส าคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด

- ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ - ทกษะการสรางความร

3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต

- กระบวนการท างานกลม 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

- กระบวนการสบคน คณลกษณะอนพงประสงค

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. วนย

3. ใฝเรยนร 4. มงมนในการท างาน 5. รกความเปนไทย

200

กระบวนการเรยนร

กจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร ขนท 1 น าเขาสบทเรยน 1.1 นกเรยนดภาพยนตร เรอง สรโยทย ในสวนทแสดงถงความรงเรองของอาณาจกรและภาวะสงคราม เพอใหเหนภาพจ าลองเกยวกบอาณาจกรอยธยาทใกลเคยงความจรงมากทสด

1.2 นกเรยนดแผนทกรงศรอยธยาและแผนทจงหวดพระนครศรอยธยา แลวชวยกนวเคราะหถงท าเลทตง เชอมโยงกบปจจยทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา

- ภาพยนตร เรอง สรโยทย

- แผนทกรงศรอยธยาสมยตางๆ

- แผนทจงหวดพระนครศรอยธยา

ขนท 2 ปฏบตการ 2.1 นกเรยนแบงกลม กลมละ 4 คน ภายในกลมก าหนดบทบาทหนาท เลอกเรองทจะศกษาคนควา ดงน

1) พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง 2) พฒนาการทางดานเศรษฐกจ 3) พฒนาการทางดานสงคม 4) พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรมไทย 5) พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ

2.2 นกเรยนแตละคนท าการศกษาคนควาตามทไดรบมอบหมาย โดยศกษาอยางละเอยด แมนย า เพอน าความรไปถายทอดสเพอน ในกลม แลวตอบค าถามท าใบงาน

2.3 เมอศกษาเรองทไดรบมอบหมายเสรจแลว ใหกลบประจ ากลม แลวน าความรทไดศกษามาถายทอดสเพอนในกลม โดยอภปรายแลกเปลยนทละคน และท าใบงานจนมเนอหาครบทง 5 สวน 2.4 เมอนกเรยนแลกเปลยนความรครบทกคนแลว ใหแตละกลมท า ผงมโนทศน

- ใบงานท 1.1 พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง - ใบงานท 1.2 พฒนาการทางดานเศรษฐกจ - ใบงานท 1.3 พฒนาการทางดานสงคม - ใบงานท 1.4 พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรมไทย - ใบงานท 1.5 พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ

- แบบบนทกการท างานกลม

- แบบประเมนการท างานกลม

- กระดาษปรฟ (proof sheet) - ปากกาเมจก

- ใบงานท 1.6 เหตการณ

201

กจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร 2.6 แตละกลมรวมกนวเคราะหเหตการณส าคญในสมยอยธยาทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ

- สงครามครงสมเดจพระศรสรโยทยสนพระชนม - การเสยกรงศรอยธยาครงท 1 และการกเอกราช

- การเสยกรงศรอยธยาครงท 2 อกทง เชอมโยงกบพฒนาการทง 5 ดานกบเหตการณทเกดขน

ส าคญในสมยอยธยา

ขนท 3 กจกรรมสรป 3.1 แตละกลมน าเสนอผงมโนทศนหนาชนเรยนและอภปรายผล ทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยาตอสงคมไทยในปจจบน

3.2 นกเรยนรวมกนอภปรายสรปบทเรยน 3.3 ครแนะน า และอธบายเพมเตมในประเดนทนกเรยนมไดกลาวถง และแกไขในจดทบกพรอง

- แบบบนทกการน าเสนอผลงาน

- แบบประเมนการน าเสนอผลงาน

ขนท 4 ประเมนผล 4.1 ครและนกเรยนรวมกนประเมนผลงาน (ผงมโนทศน) และตรวจ ใบงาน

- แบบประเมนผงมโนทศน - แบบประเมนใบงาน

สอ / แหลงเรยนร

1. ภาพยนตร เรอง สรโยทย 2. แผนทกรงศรอยธยาสมยตางๆ - แผนทกรงศรอยธยาปลายรชสมยสมเดจพระเจาเอกทศ

- แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระนารายณมหาราช - แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระนารายณมหาราช : Siam Ludia - แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระเจาทายสระ (ครองราชย พ.ศ. 2251-2275)

3. แผนทจงหวดพระนครศรอยธยา 4. ใบงานท 1.1 พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง 5. ใบงานท 1.2 พฒนาการทางดานเศรษฐกจ 6. ใบงานท 1.3 พฒนาการทางดานสงคม 7. ใบงานท 1.4 พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรมไทย 8. ใบงานท 1.5 พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ 9. ใบงานท 1.6 เหตการณส าคญในสมยอยธยา

202

สอ / แหลงเรยนร (ตอ) 10. แบบบนทกการท างานกลม

11. แบบบนทกการน าเสนอผลงาน 12. กระดาษปรฟ (proof sheet) 13. ปากกาเมจก 14. หองสมด 15. แหลงขอมลสารสนเทศ (Internet)

การวดและประเมนผล

ผลการเรยนรทคาดหวง วธการ

วดและประเมนผล เครองมอ

วดและประเมนผล ดานความรความเขาใจ (K) 1. วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

2. วเคราะหพฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยอยธยา

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

3. วเคราะหผลทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยา

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ดานทกษะและกระบวนการ (P) 4. เกดทกษะการคดและประยกตใช

- การตรวจใบงาน

- ใบงาน / - แบบประเมนใบงาน

5. ใชกระบวนการกลมในการท างานรวมกนผอน

- การสงเกตพฤตกรรม - แบบประเมนการท างานกลม

6. สรปบทเรยนไดถกตองและครอบคลมเนอหา

- การสอบถาม - กาตรวจผงมโนทศน

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบประเมนผงมโนทศน

ดานคณธรรมจรยธรรม (A) 7. มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและสงงานตรงเวลา

- การตรวจใบงาน - การสงเกตพฤตกรรม

- ใบงาน - แบบประเมนการท างานกลม

8. มความกลาแสดงออกและมความเชอมนในตนเอง

- การน าเสนองาน - การสงเกตพฤตกรรม

- แบบประเมนการน าเสนอผลงาน

203

แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม รายวชาพนฐาน รหสวชา ส 22103 วชา ประวตศาสตร 3 ระดบชนมธยมศกษาปท 2 แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง พฒนาการของไทยสมยอยธยา เวลาเรยน 6 คาบ

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ส 4.3 ม.2/1 วเคราะหพฒนาการของอาณาจกรอยธยา และธนบรในดานตางๆ ม.2/2 วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกร

อยธยา ความคดรวบยอด/สาระส าคญ กรงศรอยธยา เปนราชธานของไทยนานถง 417 ป เปนสมยทมพฒนาการในทกๆ ดาน อนเกดจากปจจยส าคญทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรหลายประการ อกทงมอทธพลตอการพฒนาชาตไทยในยคปจจบน สาระการเรยนร

1. การสถาปนาอาณาจกรอยธยา 2. ปจจยทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา 3. พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรมไทย และ ความสมพนธระหวางประเทศสมยอยธยา 4. เหตการณส าคญในสมยอยธยาทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ

4.1 สงครามครงสมเดจพระศรสรโยทยสนพระชนม 4.2 การเสยกรงศรอยธยาครงท 1 และการกเอกราช

4.3 การเสยกรงศรอยธยาครงท 2 จดประสงคการเรยนร : ผเรยนสามารถ

ดานความรความเขาใจ (K) 1. วเคราะหปจจยทสงผลตอความมนคงและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา 2. วเคราะหพฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยอยธยา 3. วเคราะหผลทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยา

204

ดานทกษะและกระบวนการ (P) 4. เกดทกษะการคดและประยกตใช 5. ใชกระบวนการกลมในการท างานรวมกนผอนได 6. สรปบทเรยนไดถกตองและครอบคลมเนอหา

ดานคณธรรมจรยธรรม (A) 7. มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและสงงานตรงเวลา 8. มความกลาแสดงออกและมความเชอมนในตนเอง

สมรรถนะส าคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด

- ทกษะกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ - ทกษะการสรางความร

3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต

- กระบวนการเรยนรดวยตนเอง - กระบวนการท างานกลม

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย - กระบวนการสบคน

คณลกษณะอนพงประสงค

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. วนย

2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน 4. รกความเปนไทย

205

กระบวนการเรยนร

กจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร ขนท 1 ตรวจสอบความรเดม 1.1 ครตงค าถามเกยวกบการสนสดอ านาจทางการเมองของอาณาจกรสโขทย 1.2 นกเรยนตงค าถามเกยวกบการสถาปนาอาณาจกรอยธยา แลวรวมกนอภปรายเพอคนหาค าตอบ

ขนท 2 เราความสนใจ 2.1 ครอธบายเกรนน าเกยวกบความเปนมาของอาณาจกรอยธยา 2.2 นกเรยนดแผนทจงหวดพระนครศรอยธยา แลวชวยกนวเคราะหถงท าเลทตงของจงหวด เชอมโยงกบปจจยทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา

2.3 นกเรยนดภาพยนตร เรอง สรโยทย ในสวนทแสดงถงความรงเรองของอาณาจกรและภาวะสงคราม เพอใหเหนภาพจ าลองเกยวกบอาณาจกรอยธยาทใกลเคยงความจรงมากทสด

2.4 นกเรยนตงประเดนทตนสนใจเกยวกบอาณาจกรอยธยา ทงนตองครอบคลมในดานตางๆ ทเกยวของกบพฒนาการทางดานการเมองการปกครอง เศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรมไทย และความสมพนธ ระหวางประเทศสมยอยธยา

- แผนทกรงศรอยธยาสมยตางๆ

- แผนทจงหวดพระนครศรอยธยา

- ภาพยนตร เรอง สรโยทย

ขนท 3 ส ารวจคนหา

3.1 นกเรยนแบงกลม กลมละ 4 คน ภายในกลมก าหนดบทบาทหนาท เลอกเรองทจะศกษาคนควา ดงน

1) พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง 2) พฒนาการทางดานเศรษฐกจ 3) พฒนาการทางดานสงคม 4) พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรม

5) พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ

3.2 นกเรยนแตละคนท าการศกษาคนควาตามทไดรบมอบหมาย โดยศกษาอยางละเอยด แมนย า เพอน าความรไปถายทอดสเพอน ในกลม แลวตอบค าถามท าใบงาน

- ใบงานท 1.1 พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง - ใบงานท 1.2 พฒนาการทางดานเศรษฐกจ - ใบงานท 1.3 พฒนาการทางดานสงคม - ใบงานท 1.4 พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรม - ใบงานท 1.5 พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ

206

กจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร ขนท 4 อธบาย 4.1 เมอศกษาเรองทไดรบมอบหมายเสรจแลว ใหกลบประจ ากลม แลวน าความรทไดศกษามาถายทอดสเพอนในกลม โดยอภปรายแลกเปลยนทละคน และท าใบงานจนมเนอหาครบทง 5 สวน 4.2 เมอนกเรยนแลกเปลยนความรครบทกคนแลว ใหแตละกลมท า ผงมโนทศน 4.3 แตละกลมน าเสนอผงมโนทศนหนาชนเรยน กลมเพอนท าหนาทจดบนทกประเดนทนาสนใจ

- แบบประเมนการท างานกลม

- กระดาษปรฟ (proof sheet) - ปากกาเมจก

- แบบบนทกการน าเสนอผลงาน

- แบบประเมนการน าเสนอผลงาน

ขนท 5 ขยายความร 5.1 นกเรยนรวมวเคราะหเหตการณส าคญในสมยอยธยาทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ

- สงครามครงสมเดจพระศรสรโยทยสนพระชนม พ.ศ.2091

- การเสยกรงศรอยธยาครงท 1 และการกเอกราช

- การเสยกรงศรอยธยาครงท 2 อกทง เชอมโยงกบพฒนาการทง 5 ดานกบเหตการณทเกดขน 5.2 นกเรยนรวมกนอภปรายสรปบทเรยน 5.3 ครแนะน า และอธบายเพมเตมในประเดนทนกเรยนมไดกลาวถง และแกไขในจดทบกพรอง

- ใบงานท 1.6 เหตการณส าคญในสมยอยธยา

ขนท 6 ประเมนผล 6.1 ครและนกเรยนรวมกนประเมนผลงาน (ผงมโนทศน) และตรวจ ใบงาน

- แบบประเมนผงมโนทศน - แบบประเมนใบงาน

ขนท 7 น าความรไปใช 7.1 นกเรยนรวมกนอภปรายผลทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยาตอสงคมไทยในปจจบน

สอ / แหลงเรยนร

1. ภาพยนตร เรอง สรโยทย 2. แผนทกรงศรอยธยาสมยตางๆ - แผนทกรงศรอยธยาปลายรชสมยสมเดจพระเจาเอกทศ

207

สอ / แหลงเรยนร (ตอ) 2. แผนทกรงศรอยธยาสมยตางๆ (ตอ)

- แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระนารายณมหาราช - แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระนารายณมหาราช : Siam Ludia - แผนทกรงศรอยธยาสมยสมเดจพระเจาทายสระ (ครองราชย พ.ศ. 2251-2275)

3. แผนทจงหวดพระนครศรอยธยา 4. ใบงานท 1.1 พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง 5. ใบงานท 1.2 พฒนาการทางดานเศรษฐกจ 6. ใบงานท 1.3 พฒนาการทางดานสงคม 7. ใบงานท 1.4 พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรมไทย 8. ใบงานท 1.5 พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ 9. ใบงานท 1.6 เหตการณส าคญในสมยอยธยา

10. แบบบนทกการท างานกลม 11. แบบบนทกการน าเสนอผลงาน 12. กระดาษปรฟ (proof sheet) 13. ปากกาเมจก 14. หองสมด 15. แหลงขอมลสารสนเทศ (Internet)

การวดและประเมนผล

ผลการเรยนรทคาดหวง วธการ

วดและประเมนผล เครองมอ

วดและประเมนผล ดานความรความเขาใจ (K) 1. วเคราะหปจจยทสงผลตอความเจรญรงเรองของอาณาจกรอยธยา

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

2. วเคราะหพฒนาการของไทยสมยอยธยาทมผลตอสงคมไทยในปจจบน

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

3. วเคราะหผลทเกดขนจากเหตการณส าคญสมยอยธยาตอสงคมไทยในปจจบน

- การสอบถาม - การทดสอบ

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

208

ผลการเรยนรทคาดหวง วธการ

วดและประเมนผล เครองมอ

วดและประเมนผล ดานทกษะและกระบวนการ (P) 4. เกดทกษะการคดและประยกตใช

- การตรวจใบงาน

- ใบงาน / - แบบประเมนใบงาน

5. ใชกระบวนการกลมในการท างานรวมกนผอน

- การสงเกตพฤตกรรม - แบบประเมนการท างานกลม

6. สรปบทเรยนไดถกตองและครอบคลมเนอหา

- การสอบถาม - การตรวจผงมโนทศน

- ค าถาม, หวขอทนาสนใจ - แบบประเมนผงมโนทศน

ดานคณธรรมจรยธรรม (A) 7. มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและสงงานตรงเวลา

- การตรวจใบงาน - การสงเกตพฤตกรรม

- ใบงาน / - แบบประเมนใบงาน - แบบประเมนการท างานกลม

8. มความกลาแสดงออกและมความเชอมนในตนเอง

- การน าเสนองาน - การสงเกตพฤตกรรม

- แบบประเมนการน าเสนอผลงาน

209

ใบงานท 1.1 พฒนาการทางดานการเมอง การปกครอง

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนแผนภมแสดงการจดระเบยบการปกครองของอาณาจกรอยธยาในแตละสมย

สมยอยธยาตอนตน (พ.ศ.1893-1991)

1. การปกครองสวนกลาง

ต าแหนงเสนาบด . หนาท… .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... ..........................

ต าแหนงเสนาบด . หนาท… .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... ..........................

ต าแหนงเสนาบด . หนาท… .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... ..........................

ต าแหนงเสนาบด . หนาท… .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... .......................... ............................

กรม...............

กรม...............

กรม...............

กรม...............

.........................

พระมหากษตรย

รปแบบการปกครองระบอบ…… .......................................................................................... .............................................................................................................................................

210

2. การปกครองหวเมอง

เมอง.....................

เมอง.....................

เมอง.....................

เมอง.....................

ราชธาน

คอ............................................... ..................................................... ต าแหนงผปกครองคอ..................... เชน เมอง...................................... ............................................................................ คอ............................................... ..................................................... ต าแหนงผปกครองคอ..................... เชน เมอง...................................... .......................................................................................... เชน เมอง............................................... ............................................................................

คอ............................................................................................................ ต าแหนงผปกครอง คอ........................................................................... เชน เมอง...................................................................................

คอ........................................................................................................................... ต าแหนงผปกครอง คอ.......................................................................................... เชน เมอง..................................................................................................

211

สมยการปฏรปของสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ. 1991)

1. การปกครองสวนกลาง

จตสดมภ

กรมวง เปลยนชอเปน.............................. เสนาบด คอ............................................ หนาท..................................................... ................................................................

กรมเวยง เปลยนชอเปน........................... ต าแหนงเสนาบด คอ.............................. หนาท.................................................. ................................................................

อครมหาเสนาบดต าแหนง...................... หนาท… ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................

อครมหาเสนาบดต าแหนง....................... หนาท… ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................

............................ ............................

พระมหากษตรย

สาเหตการปฏรปการปกครอง…… ...................................................................................... ......................................................................................................................................... ลกษณะส าคญ 1..............................................................................................................

2..............................................................................................................

212

กรมนา เปลยนชอเปน............................. ต าแหนงเสนาบด คอ.............................. หนาท.................................................. ................................................................ หนาท....................................................... ................................................................

กรมคลง เปลยนชอเปน........................... ต าแหนงเสนาบด คอ.............................. หนาท.................................................. ................................................................ ....................................................... ................................................................

213

2. การปกครองหวเมอง

** จดเนน คอ......................................................**

คอ............................................................... ................................................................... ต าแหนงผปกครองคอ................................... เชน เมอง.................................................... ........................................................................ คอ.............................................................. ................................................................... ต าแหนงผปกครองคอ................................... ชนเอก ไดแก เมอง...................................... ................................................................... ชนโท ไดแก เมอง...................................... ................................................................... ชนตร เมอง................................................. ...................................................................

เมอง.....................

เมอง..............

เมอง............/ชน.........

ราชธาน

ชน...........

ชน...........

ชน...........

คอ............................................................... ................................................................... ต าแหนงผปกครองคอ................................... เชน เมอง.................................................... ........................................................................

214

สมยการปฏรปของสมเดจพระเพชราชา (พ.ศ. 2231)

การปกครองสวนกลาง

** จดเนน คอ......................................................**

หนาท… .............................................................................. ........................................................

หนาท… .............................................................................. ........................................................

หนาท… .............................................................................. ........................................................

............................

............................

............................

พระมหากษตรย

สาเหตการปฏรปการปกครอง…… ........................................................................................ .............................................................................................................................................

215

ใบงานท 1.2 พฒนาการทางดานเศรษฐกจ

กจกรรมท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนแผนภมแสดงปจจยทสงเสรมความเจรญทางดานเศรษฐกจ

..............................................................

..............................................................

..............................................................

..............................................................

.....

ปจจยทสงเสรมความเจรญทางดานเศรษฐกจ

.............................................................

.............................................................

.............................................................

.............................................................

....

.............................................................

.............................................................

.............................................................

.............................................................

..

216

กจกรรมท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณและถกตอง

1. หนวยงานทดแลการเกษตร คอ............................ตอมาเปลยนชอเปน.....................................

ท าหนาท............................................................................................................................... 2. ภาษทชาวนาตองเสยใหแกรฐ คอ.....................ภาษทชาวสวนตองเสยใหแกรฐ คอ..................... 3. ชาตแรกทเขามาตดตอคาขายกบอยธยา คอ.............................ในสมย....................................... 4. การคาขายกบชาตตะวนตกผานทาง...............................ตงขนในสมย......................................... 5. เสนาบดทมหนาทดแลพระคลงสนคา คอ................................................................................... 6. สนคาออก ไดแก................................................................................................................ 7. สนคาเขา ไดแก................................................................................................................ 8. สนคาตองหาม ไดแก................................................................................................................ 9. การคาผานระบบพระคลงสนคา คอ...........................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................... การคากบตางชาตเรมขนในสมย...................................และตกต าในสมย................................... เนองจาก..............................................................................................................................

..........................................................................

..........................................................................

..........................................................................

..........................................................................

.

................................................

................................................

ลกษณะทางเศรษฐกจ

ผลด

217

ฤชา อากร จงกอบ สวย

กจกรรมท 3 ค าชแจง ใหนกเรยนน าค าในกรอบขอความไปเตมในชองวางใหสมพนธกบขอความทางขวา

การเกบภาษอากร

รายไดทเกบตามดานขนอนทงทางบกและทางน า โดยการเกบชกสวนสนคาหรอเกบเงนเปนอตราตามขนาดของยานพาหนะทบรรทกสนคา

รายไดทเกดจากการเกบสวนผลประโยชนในการประกอบอาชพตางๆ ขางราษฎร หรอโดยใหสทธของรฐ พกดทเกบประมาณ 1 สวนใน 10 สวน ของผลประโยชนทได หรอทเรยกวา 10 หยบ 1

รายไดทเกดจากสงของทรฐไดรบจากบคคลทสงมาใหทองพระคลงแทนการสละแรงงานใหกบหลวง ซงตองเกณฑมาท างานทกป

รายไดทเกดจากคาธรรมเนยมซงทางการก าหนด เรยกจากผทมาตดตอใหราชการอ านวยประโยชนใหแกราษฎร

.....................................

.....................................

.....................................

.....................................

218

ใบงานท 1.3 พฒนาการทางดานสงคม

1. ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณและถกตอง

หมายถง................................................................................. ...............................................................มศกดนา.................

ไพรหลวง หมายถง................................................................. ............................................................................................. ไพรสม หมายถง.................................................................... ............................................................................................. ไพร มศกดนา........................................................................

หมายถง................................................................................. มฐานะอยบนเกณฑ 4 ประการ ไดแก...................................... ............................................................................................. - แตงตงจากพระมหากษตรย มศกดนา.................................... - แตงตงจากเสนาบด/ขนนางชนสง มศกดนา...........................

หมายถง................................................................................. ....................................................มศกดนา............................

มฐานะเสมอน.....................................(แนวคดพราหมณ-ฮนด) และ..................................... (แนวคดพทธ)

ขนนาง

ไพร

ทาส

พระสงฆ

พระมหากษตรย

พระบรมวงศานวงศ (เจานาย)

219

2. ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอทถก และท าเครองหมาย หนาขอทผด

..................1 ศกดนาเปนสงก าหนดสทธและหนาทของบคคลในสงคม

..................2 การก าหนดศกดนาท าใหเกดระบบอปถมภระหวางชนชน

..................3 ระบบศกดปดกนการเลอนฐานะชนชนทางสงคม

..................4 ศกดนาใชเปนหลกในการปรบสนไหมผกระท าผด

..................5 พระมหากษตรยทรงเปนเจาของศกดนา

..................6 หากเจานายท าผดจะตองถกปรบสนไหมตามศกดนาทไดรบ

..................7 บรรดาศกดของขนนางสามารถตกทอดไปยงลกหลานได

..................8 ราษฎรทงชายและหญงทไมไดเปนเจานาย ขนนาง และทาส จะตองอยในระบบไพร

..................9 ทาสจะเปนอสระกตอเมอมการไถตววธเดยวเทานน

..................10 ภกษทสอบไลไมผานเกณฑจะตองสกออกมาและคนสถานภาพทางสงคมทเคยเปน 3. ค าชแจง ใหนกเรยนน าตวเลข 1-10 เตมในกรอบขอความทมความสมพนธกน

1. มฐานะเปนสมมตเทพ 2. มาจากบคคลทกชนชน

พระสงฆ......................................

.

ทาส ......................................

.

ไพร ......................................

.

ขนนาง ......................................

.

พระบรมวงศานวงศ ......................................

.

พระมหากษตรย ......................................

.

หมายถง................................................................................. ...............................................................มศกดนา.................

220

3. มศกดนาตงแต 400 ขนไป 4. มสถานะเปนผขาดอสรภาพ 5. ไมมศกดนาเหมอนชนชนอนๆ 6. เปนก าลงส าคญในการความเจรญรงเรองของชาต 7. เมอมคดความจะตองพจารณาทศาลกรมวงเทานน 8. ตองรบราชการปละ 6 เดอน คอ เขาเดอน - ออกเดอน 9. มสทธในการครอบครองไพรเพอประโยชนในการใชสอย 10. จะตองมมลนายสงกด มฉะนนจะไมไดรบความคมครอง

ใบงานท 1.4 พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรม

กจกรรมท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมาย ในชองทมความสมพนธกบขอความทางซาย สถาปตยกรรม ประตมากรรม จตรกรรม ประณตศลป 1. พระปรางค 2. พระเตาน าทองค า 3. ก าแพงอฐ 4. ภาพวาดพทธประวต 5. พระพทธรปทรงเครอง 6. ตพระธรรมลายรดน า 7. ภาพทศชาต 8. พระพทธรปส ารดปางมารวชย 9. มณฑป 5 ยอด 10. ภาพวาดไตรภม 11. พระเจดยแบบทรงลงกา 12. เจดยยอมมไมสบสอง 13. ประตจ าหลก 14. เครองทองรปพรรณ

221

15. พระพทธรปแบบอทอง กจกรรมท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหสมบรณและถกตอง

222

สมยอยธยาตอนตน สมยอยธยาตอนกลาง สมยอยธยาตอนปลาย ศลปกรรม - สถาปตยกรรม

อทธพลของศลปะแบบ........................... เชน.......................................................... ...............................................................

อทธพลของศลปะแบบ..............................นยมสรางพระสถปเปน.......................... ............................................................

การสรางเจดย.......................................... ตามศลปะแบบ.............และการสรางอาคาร 2 ชน ตามศลปะแบบ...................

- ประตมากรรม อทธพลของศลปะแบบ.............กบ............ เรยกวาศลปะแบบ.................................... ลกษณะพระพกตร....................................

อทธพลของศลปะแบบ.............................เนองจากถกผนวกรวมเปนสวนหนงของอยธยา ลกษณะพระพกตร........................

สรางดวย..............และมเครองประดบสวยงาม เรยกวา...................................... เชน......................................................

- จตรกรรม อทธพลของศลปะแบบ..........................................ผสมผสานกน โดยการใชส.............................................................................. ท าใหภาพมลกษณะ..................................................................

อทธพลของศลปะแบบ.........เขามาผสมผสาน โดยการใชส ..... เพมเขามา ท าใหภาพม..............โดยมลกษณะภาพบคคลและลวดลายเปนแบบ...........และภาพทวทศนเปนแบบ........

- ประณตศลป เรมมครงแรกในสมย...................ม 5 ประเภท ไดแก................................................................................................................................. และในสมยอยธยาตอนปลาย นยมสงเครองถวยชามเขามาจากจน เรยกกนวา......................................ซงสภายในมกเปน.......................

- นาฏศลป ศลปะการแสดงเรมมแบบแผนในสมย.........................................................................ซงไดรบอทธพลมาจากละครหลวงของ................... เรยกวา......................................................... ตอมาไดพฒนาเปนนาฏศลปของไทยประเภทหนง เรยกวา...............................................

วรรณกรรม แสดงถง................................................... นยมแตงเปน...................ไดแก................... ...............................................................

ยคทองแหงวรรณคด คอ สมย.................. ...................................วรรณกรรมทส าคญ ไดแก………………..............................

กวเอกคอ................................................. วรรณกรรมทส าคญ ไดแก..................... ...............................................................

ประเพณ ประเพณในราชส านกไดรบอทธพลจากศาสนา..................................................โดยผานทาง...........................และอทธพลจาก.......................เกยวของกบพระพทธศาสนานกาย............................ลทธ..............................

221

ใบงานท 1.5 พฒนาการทางดานความสมพนธระหวางประเทศ

ตอนท 1 ความสมพนธกบรฐใกลเคยง ค าชแจง ใหนกเรยนน าตวอกษร ก-ซ เตมหนาขอความทมความสมพนธกน

1.............ในป พ.ศ. 1931 สมเดจพระบรมราชาธราชท 1 (ขนหลวงพองว) ยกทพตเมองชากงราว 2.............ถกผนวกเขาเปนสวนหนงของอยธยา เมอ พ.ศ. 2006 ในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ 3.............ในป พ.ศ. 2081 เกดศกเมองเชยงกรานเปนศกแรก 4.............ในป พ.ศ. 2106 เกดสงครามชางเผอก 5.............อยธยาเสยเอกราช 2 ครง คอ พ.ศ. 2112 และ พ.ศ. 2310 6.............ยายเมองหลวงเพอหลกหนการโจมตจากอยธยา 7.............การท าสงครามเพอแยงชงความเปนใหญเหนอเขมร 8.............เปนเมองหนาดานปองกนการรกรานจากพมาทางดานเหนอ 9.............ยทธนาวระหวางสมเดจพระนเรศวรมหาราชกบพระยาจนจนต 10...........ประสบปญหาในการปกครองเนองจากระยะทางทหางไกลกนมาก 11...........อยธยารบอทธพลทงทางดานศลปกรรม ศาสนาพราหมณ-ฮนด ภาษา จตสดมภ ฯลฯ 12...........เปนเมองทาส าหรบตดตอคาขายกบพอคาอนเดย ลงกา อาหรบ ทางดานทะเลอนดามน 13...........สงเครองราชบรรณาการถวายสมเดจพระรามาธบดท 1 (อทอง) เพอขอเมองพษณโลกกลบคน 14...........มความสมพนธแบบขดแยง เนองจากแยงชงความเปนใหญและตองการคมเสนทางการคา ในทะเลอนดามน 15...........ตงทตอนเชญพระราชสาสนพรองเครองราชบรรณาการ และกราบทลขอพระเทพกษตรเปน

พระอครมเหส แตถกพมาชงตวพระเทพกษตรในระหวางเดนทาง

ก. สโขทย (3) ข. ลานนา (1) ค. พมา (4) ง. มอญ (1)

จ. เขมร (3) ฉ. ลานชาง (1) ช. ญวน (1) ซ. มลาย (1)

222

ตอนท 2 ความสมพนธกบชาตในเอเชย ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถาม พรอมทงหาค าตอบในตารางแลววงรอบค าตอบนน 1. อยธยาด าเนนความสมพนธกบจนในลกษณะ..................................หรอ ระบบ........................... 2. กองอาสาขนนางจนภายใตการน าของ............................ออกสรบกบพระพมาเพอปองกนพระนคร 3. สนคาทอยธยาซอจากจน คอ.................................................................................................... 4. ราชส านกอยธยาตดตอกบญปนอยางเปนทางการครงแรกในสมยของ........................................... 5. ยามาดา นางามาซา หรอ.................................................ผกระฉบความสมพนธระหวาง

อยธยากบญปนใหมความใกลชดมากยงขน 6. ชาวญปนไดอพยพเขามาตงถนฐานอยทางรอบนอกตวเมองอยธยา ปจจบนเรยกวา...................... 7. พอคาชาวเปอรเซยไดรบบรรดาศกดในสมยสมเดจพระเจาทรงธรรม คอ................................

ส ด น พ ร ะ น ค ร ศ ร อ ย ธ ย า ม บ ก พ ร ะ ย า เ ฉ ก อ ะ ห ม ด

ม ก เ เ ห ล ว ง โ ช ฎ ก ห ว า ย

ม เ ค ร อ ง เ ค ล อ บ ญ ข า ว ส

ต ผ า พ ร ก ไ ท ย บ ร า เ ย ผ า เ า น อ แ ร ด ท า จ ร เ ส น า ม ท ไ เ ป อ ร เ ซ ย ม ณ ส น ม แ า พ ห ม บ า น ญ ป น ก า น พ ล พ ร ส ม เ ด จ พ ร ะ เ อ ก า ท ศ ร ถ น ะ ข อ ง ป า ไ ม ง า ภ ก ษ โ ก อ ร ม ะ ร ะ ก า ก า ร ม ะ ต ค ล ง ด ร อ ย ส า ม า ร ถ ข ย า ย น

** สรป ** ความสมพนธแบบ..................................... เนองจากอยธยา........................................

223

ตอนท 3 ความสมพนธกบชาตตะวนตก ค าชแจง ใหนกเรยนเรยงล าดบชาตตะวนตกทเขามาตดตอในสมยอยธยา และตอบค าถามตอไปน

สเปน ฮอลนดา ฝรงเศส โปรตเกส องกฤษ

1. ชาตแรกทเขามา คอ.......................... เขามาสมย.....................................................ของไทย 2. สาเหตการตดตอกบอาณาจกรอยธยาของชาตตะวนตก เพอ....................................................... 3. ยคทองของการตางประเทศ คอ สมย.........................................ตดตอกบประเทศ.....................

.................... .................... .................... .................... ....................

อยธยาเมองอขาวอน า

224

ใบงานท 1.6 เหตการณส าคญในสมยอยธยา

ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหถงทมาและผลของเหตการณทมตอพฒนาการของกรงศรอยธยา

ทมาของเหตการณ : ...................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ผลชองเหตการณ : ................................................................................................. ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................

ทมาของเหตการณ : ...................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ผลชองเหตการณ : ...................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................

สงครามครงสมเดจพระศรสรโยทยสนพระชนม

การเสยกรงศรอยธยาครงท 1

225

ทมาของเหตการณ : ...................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ผลชองเหตการณ : ................................................................................................. ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................

ทมาของเหตการณ : ...................................................................................................... ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ผลชองเหตการณ : ................................................................................................. ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................

การกเอกราช

การเสยกรงศรอยธยาครงท 2

226

ประวตยอผวจย

227

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวธนวรรณ อสโร วนเดอนปเกด 5 พฤษภาคม 2529 สถานทเกด อ าเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ สถานทอยปจจบน 140/22 ต าบลแมกลอง อ าเภอเมองสมทรสงคราม จงหวดสมทรสงคราม 75000 ต าแหนงหนาทการงานปจจบน คร สถานทท างานปจจบน โรงเรยนเทพสวรรณชาญวทยา ต าบลทาคา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 75110 ประวตการศกษา พ.ศ. 2547 มธยมศกษาตอนปลาย

จาก โรงเรยนพรหมานสรณจงหวดเพชรบร พ.ศ. 2552 ครศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบหนง) สาขาวชาการศกษา โปรแกรมวชาสงคมศกษา

จาก มหาวทยาลยราชภฏธนบร พ.ศ. 2554 การศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา กลมการสอนสงคมศกษา

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ