จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยฉบบนเปนฉบบท 6 เนอหาใน จดหมายขาวฯ ประกอบดวย แนะนำนายกสภามหาวทยาลย (ฯพณฯ องคมนตร ศ.เกยรตคณ นพ.เกษม วฒนชย) แนะนำหลกสตรธรรมาภบาลเพอการพฒนาอดมศกษา (โดย ทมบรรณาธการ) มหาวทยาลยกบคดพพาทในศาลปกครอง “คดปกครองกบมหาวทยาลย” (โดย นาวาเอกวฒ มชวย) นานาสาระเกยวกบสภามหาวทยาลย (โดย ศ.นพ.วจารณ พานช)

จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยน มวตถประสงคเพอเปนสอกลาง ในการแลกเปลยนทศนะและประสบการณตางๆ ทเกยวของกบอดมศกษา และการนำหลกธรรมาภบาลมาใชในการขบเคลอนมหาวทยาลย หากทาน ผอานมขอคดเหนหรอขอเสนอแนะใดๆ ทเปนประโยชนตอการจดทำจดหมาย ขาวฯ หรอประสงคทจะนำบทความเรองธรรมาภบาล ตลอดจนประสบการณ หรอแนวปฏบตทดเกยวกบธรรมาภบาลและการบรหารจดการทดในสถาบนของทานมาเผยแพร กรณาตดตอกองบรรณาธการตามทอยดานลางน จกขอบคณยง

กองบรรณาธการ

Editorial >>

Contents >>

สถาบนคลงสมองของชาต www.knit.or.th/ugi

คณะผจดทำ

ทปรกษา : ศ.ดร.ปยะวต บญ-หลง ดร.กมลนทร พนจภวดล

กองบรรณาธการ : ดร.นงเยาว เปรมกมลเนตร นางวสทธน แสงประดบ นางสาวฉนทลกษณ อาจหาญ

จดพมพโดย : สถาบนคลงสมองของชาต ชน 22 อาคารมหานครยบซม เลขท 539/2 ถนนศรอยธยา เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทรศพท : 0 2640 0461 โทรสาร : 0 2640 0465

สารบญ

3 แนะนำนายกสภามหาวทยาลย นายศกดทพย ไกรฤกษ

8 สรปการสมมนาสภามหาวทยาลย กบบทบาทในการกำหนดนโยบาย และแผนกลยทธของมหาวทยาลย

18 ไปเรยนรอดมศกษาของ สหรฐอเมรกา

20 ธรรมาภบาลของผบรหาร 23 ขาวอดมศกษาทนาสนใจ 24 ขาวประชาสมพนธ

บทบรรณาธการ

จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยฉบบนเปนฉบบท 12 เนอหาใน

จดหมายขาวฯ ประกอบดวย แนะนำนายกสภามหาวทยาลย (นายศกดทพย

ไกรฤกษ) กจกรรมสงเสรมธรรมาภบาล “สรปการสมมนาสภามหาวทยาลยกบ

บทบาทในการกำหนดนโยบายและแผนกลยทธของมหาวทยาลย” นานาสาระ

เกยวกบสภามหาวทยาลย “ไปเรยนรอดมศกษาของสหรฐอเมรกา” (ศาสตราจารย

นพ.วจารณ พานช) มหาวทยาลยกบคดพพาทในศาลปกครอง “ธรรมาภบาลของ

ผบรหาร” (สราวธ เบญจกล)

จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลยน มวตถประสงคเพอเปนสอกลาง

ในการแลกเปลยนทศนะและประสบการณตางๆ ทเกยวของกบอดมศกษาและ

การนำหลกธรรมาภบาลมาใชในการขบเคลอนมหาวทยาลย หากทานผอาน

มขอคดเหนหรอขอเสนอแนะใดๆ ทเปนประโยชนตอการจดทำจดหมายขาวฯ

หรอประสงคทจะนำบทความเรองธรรมาภบาล ตลอดจนประสบการณ หรอ

แนวปฏบตทดเกยวกบธรรมาภบาลและการบรหารจดการทดในสถาบนของทาน

มาเผยแพร กรณาตดตอกองบรรณาธการตามทอยดานลางน จกขอบคณยง

กองบรรณาธการ

แนะนำนายกสภามหาวทยาลย

ประวต นายศกดทพย ไกรฤกษ สำเรจการศกษาปรญญาตร มหาวทยาลยบอสตน ประเทศสหรฐอเมรกา ปรญญารฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพธนบรและปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด มหาวทยาลยโซกา ประเทศญปน

ประวตการทำงานทสำคญ ไดแก » อธบดกรมพธการทต

» อธบดกรมสารนเทศ

» รองปลดกระทรวงการตางประเทศ

» เอกอครราชทต ณ กรงพนมเปญ ราชอาณาจกรกมพชา

» เอกอครราชทต ณ กรงวอชงตน สหรฐอเมรกา

» เอกอครราชทต ณ กรงโตเกยว ญปน

» ทปรกษานายกรฐมนตร

» ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา

» กรรมการบรหารมลนธรางวลสมเดจเจาฟามหดล ในพระบรมราชปถมภ

» กรรมการธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย

» ประธานทปรกษาดานตางประเทศของประธานวฒสภา

» กรรมการการทองเทยวแหงประเทศไทย

» กรรมการการกฬาแหงประเทศไทย

นายศกดทพย ไกรฤกษ ไดรบพระราชทานครองราชอสรยาภรณทตยจลจอมเกลา ปจจบน นายศกดทพย ไกรฤกษ ดำรงตำแหนง

นายกสภามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

นายศกดทพย ไกรฤกษ

นายกสภามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

สถาบนคลงสมองของชาต ไดรบความกรณาจาก

นายศกดทพย ไกรฤกษ ในการเขาสมภาษณ

เมอวนท 15 สงหาคม 2554 เวลา 10.00 - 11.00 น.

ณ โรงแรมสยามซต กรงเทพฯ

4 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

คำนยามเหลาน จะไมสามารถบรรลไดเลย หากไมนำ

หลกธรรมาภบาลมาใชไมวาจะเปน หลกนตธรรม หลกคณธรรม

หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ

หลกความคมคา

ในชวงป พ.ศ. 2540 ทผานมา ประเทศไทยเรมให

ความสำคญ และเนนหลกธรรมาภบาลในการบรหารประเทศชาต

และตอมามการนำมาใชในการบรหารมหาวทยาลย ซงจะทำให

มหาวทยาลยมความเจรญกาวหนาและเปนทยอมรบนบถอ

ทกคนมความพอใจ จงเปนส งสำคญในการบรหารใหทก

ภาคสวนท เกยวของมความพอใจกบการบรหารจดการของ

มหาวทยาลยดวยหลกธรรมาภบาลดงกลาว

การนำธรรมาภบาลมาใชในการดำเนนงาน ของสภามหาวทยาลย ● การสรรหาผทรงคณวฒ

ในฐานะนายกสภาฯ เนนยำอยางยงในการนำหลก ธรรมาภบาลมาใชในการดำเนนงานของสภามหาวทยาลย หลายๆ เรอง เชน การตงคณะกรรมการตางๆ เพอกำกบดแล การดำเนนงานของมหาวทยาลย การสรรหาผทรงคณวฒ อยางละเอยดถถวน เพอแตงตงเปนประธานหรอคณะ อนกรรมการ หรอแมแตการสรรหาคณะกรรมการกฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ ของมหาวทยาลย ซงผทรงคณวฒทเชญ มาเปนคณะกรรมการตางๆ ไดแก

» กรรมการรางกฎหมายประจำ สำนกงานคณะกรรมการ กฤษฎกา : นายดสทต โหตระกตย

» ฝายการเงน จากสำนกงบประมาณ : นายนรนดร เมองพระ

» ฝายพฒนาบคลากร : นายนพนธ สรพงษรกเจรญ

» ฝายจดทำแผนแมบท : นายมานพ พงศทต » ฝายตรวจสอบภายใน ฝายรบเรองราวรองทกข ฝายพฒนาเศรษฐกจ

แนวความคดการสงเสรมธรรมาภบาล ในการกำกบดแลมหาวทยาลย

หลกธรรมาภบาลถอเปนปจจยสำคญตอการพฒนากำกบดแลใหมหาวทยาลยรบผดชอบในการบรหารจดการงานการศกษาอยางม ประสทธภาพ มคณภาพ ดวยความโปรงใส เปนธรรม คมคา โดยเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวม ทงน ยอมตงอยภายใตของการยดหลกนตธรรมดวย (Rule of law)

มหาวทยาลยไดจดตงคณะกรรมการอทธรณรองทกข เพอการอทธรณรองทกขภายในมหาวทยาลย และมความเปนอสระในการบรหาร การสงเสรมหลกธรรมาภบาลในการกำกบดแล RMUTK ซงจดอยในกลมของมหาวทยาลยใหม จงเปน สงทจำเปนอยางยง เพอผลกดนใหการดำเนนงานของมหาวทยาลยเปนไปในทศทางทถกตองเหมาะสม และเกดประโยชนสงสด ในสภาวะสงคมปจจบนและทศทางทประเทศไทยจะกาวตอไปในอนาคต มการกำหนดคานยมหลกไวโดยตวยอของมหาวทยาลยเปนกรอบคอ

บทสมภาษณ >>

“ หลกธรรมาภบาลตงอยบนความถกตอง พฒนาและเอออำนวย

ในการทำใหมหาวทยาลยกาวหนา พยายามแกไข ปรบปรง ใหการมสวนรวม

เปนสงสำคญ แมจะทำใหงานมการดำเนนการทชาไปบาง แตการทเราทำประชามต

เปนเรองจำเปนมาก ไมเชนนนงานจะไมเดน การมคณธรรมจรยธรรม

นกศกษาและบคลากรจะตองพงมความซอตรง มคณธรรม ”

R - Responsibility (ความรบผดชอบ) รบผดชอบงานท ปฏบตการรบผดชอบตอการเรยนการสอน การรกษา คณภาพและมาตรฐานของการศกษาของนกศกษา ความรบผดชอบตอสงคม

M - Morality (คณธรรม จรยธรรม) บคลากรของ มหาวทยาลยจะตองมคณธรรมและจรยธรรมประจำใจ

U - Unite (ความสามคค รวมเปนหนงเดยว) รวมมอ รวมใจกนทำงานเพอมหาวทยาลยเปนหลก

T - Target (เปาหมาย) ดำเนนการอยางมเปาหมาย มจดมงหมายทชดเจน

K - Keen (ความเชยวชาญ) ใฝหาความร การมงพฒนา ตนเองอยเสมอเพอหลอหลอมใหเกดความเชยวชาญ ทงในดานทฤษฎและในการปฏบตงานในวชาชพตางๆ มการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

นายศกดทพย ไกรฤกษ

5จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

» การจดการรายไดอยางถกตองและเหมาะสม จากการใช

พนทของมหาวทยาลยซ งต งอย ในกลางกรงเทพฯ

ไดอยางเตมท โดยการจดหลกสตรวชาชพทมอตลกษณ

เฉพาะตว รปแบบของหลกสตรระดบปรญญาและ

หลกสตรระยะสนเพอบรการชมชน

» การประชาสมพนธชอเสยงของมหาวทยาลยใหเปนท

รจกมากขนในเชงวชาการและวชาชพ ผลกดนใหเกด

กจกรรมทจะทำใหบคลากรภายในมหาวทยาลยเขาสการ

เปนประชาคมอาเซยน

ความสมพนธระหวางสภามหาวทยาลยกบ ผบรหาร คณาจารย และกลไกการทำงานรวมกน

ในฐานะนายกสภามหาวทยาลย ไดมโอกาสเยยมชม ประชม พบปะ พดคย กบสภาคณาจารยเพอรบฟงความคดเหน และมหาวทยาลยมความโชคดคอ ทานอธการบดเปนศษยเกามหาวทยาลยฯ ทานจงสามารถพดคยกบภายในไดเปนอยางด จงไมคอยเกดปญหาภายใน ซงทกคนทเขามารวมประชมมการสรางสรรค และบทบาทของนายกสภาฯ ทสำคญคอ การสรางความสามคค และการรบฟงความคดเหนจากทกฝาย ไมควรตดบท แตหากเจอบางทานพดเยอะกควรควบคมใหได ในเวลาน เกณฑความพงพอใจอยในเกณฑทด ในระหวางฝายบรหารและฝายสภามหาวทยาลย

ตวอยางกลไกการทำงานรวมกน

มความตองการใหทกฝายในมหาวทยาลยไดแสดง ความคดเหน และยอมรบในทกๆ เรองทงบคลากรและนกศกษาดวยในอนาคต มหาวทยาลยอาจจะวางแผนทำหอพกนกศกษา โดยอาจจะเรมจากการใหบคคลภายนอกมาลงทน ซงทางมหาวทยาลยจะมการสมสอบถามความคดเหนนกศกษากอน หากมความเหนในสวนใหญท เหนควรในการจดทำหอพก นกศกษา ทางมหาวทยาลยกจะวางแผนในการจดตง เพอสราง Campus life ขนภายในมหาวทยาลย

เดมทมการใชพนทในมหาวทยาลยไมถกตอง ไมคมคา ตอนนพยายามเนนโดยการวางแผนแมบทในการใชพนทตางๆ ไมวาจะเปนพนททางการศกษา พนทสำหรบนกศกษาเพอพกอาศย เพอการเรยนการสอน หรอพนทเพอการพฒนาเชงพาณชยเมอกอนแตละคณะตองการจะสรางตกเปนของตน แตปจจบน

พยายามเนนตกเรยนทเปนตกใหญและสง เพอใหแตละคณะ

บทบาทของนายกสภาฯ ในการกำกบดแล มหาวทยาลย

» กำกบดแลในการขบเคลอนนโยบายของมหาวทยาลยไป สการปฏบต

» การตรวจสอบการบรหารงานใหมความเปนธรรม โปรงใส สามารถตรวจสอบได สรางมาตรฐาน

» สนบสนนกจกรรมของมหาวทยาลยทจะทำใหเกด ประโยชนตอสวนรวม

» การรบฟงความคดเหน การทำใหเกดความสามคค ภายใน

การดำเนนงานของมหาวทยาลย ทสภามหาวทยาลยใหความสำคญ

» การมสวนรวม ความโปรงใสตรวจสอบได เพอใหเกด การยอมรบของบคลากรภายในมหาวทยาลยอนจะสงผล ใหการดำเนนงานตามนโยบายไดรบการสนบสนนอยาง เตมท

“การพฒนามหาวทยาลย เพอใชพนท อยางคมคาเปน University”

● การพฒนามหาวทยาลย

การจดใหมคณะกรรมการพฒนามหาวทยาลยในดาน ตางๆ ของมหาวทยาลย โดยกรรมการดำเนนงานทม ประธานทเชยวชาญในเรองนนๆ ประกอบดวย ผเชยวชาญ ภายนอก ผบรหารมหาวทยาลย ผปฏบตงานทเกยวของ ตวแทนคณาจารย จะทำใหการกำหนดทศทางในการพฒนา มหาวทยาลยเปนไปในลกษณะทเกดการมสวนรวมจาก ทกภาคสวนทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

● การสอสารในองคกร

การใหความสำคญอยางยงในการเปดเผยขอมล ขาวสาร รบฟงความคดเหนจากหลายภาคสวน เพอทำความเขาใจ องคกร บรบทในคณะตางๆ ของมหาวทยาลย ซงบางครง อาจเกดความลาชา แตการรบฟงความเหน ตลอดจนการ ทำประชามตถอเปนเรองสำคญ ซงอาจจะตองใชเวลา บางเรองใชเวลารวมเดอน เพอใหทกภาคสวนทเกยวของได รบทราบเรองและเสนอความคดเหน

6 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ไดใชประโยชนรวมกนใหคมคาทสด ซงเปนการสรางวฒนธรรม

ขนมาใหม เนองจากตอนนเราเปน City University มหาวทยาลย

ใจกลางเมอง

การประเมนสภามหาวทยาลย

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพมการประเมน

สภาฯ และการประเมนคณภาพการศกษา โดยมการประเมน

ทงเปนทางการและไมเปนทางการ ในเรองของการเขาประชม

สภามหาวทยาลยตองอยในระดบทกำหนด ซงมการบนทก

ขอมลการเขารวมประชม หากทานใดไมเขารวมการประเมน

เราจะมการตดตาม เพอไมใหเสยในเรองของตวชวด

เดมการประชมสภามหาวทยาลยจะมขนทกวนองคาร

แรกของเดอน หลงจากนนกปรบเปนพธท 2 ของเดอน ปจจบน

การประชมสภาฯ จะมการจดประชมทกเดอน ใชเวลาตงแต 9.30-

13.00 น. และในเดอนตลาคมเปนตนไปจะเปนวนพฤหสแรก

ของเดอน ขนอยกบวาความสะดวกของกรรมการผทรงคณวฒ

ในการมารวมประชม เพอไมใหเปนการเสยงาน

โดยใหอธการบดประชม CEO เพอกลนกรองทกอยาง

กอนสภาฯ ควรใหอำนาจอธการบด สวนสภาฯ มหนาทกำหนด

นโยบายและดแลใหมการนำนโยบายไปปฏบตอยางถกตอง

เพอคำนงถงประโยชนของมหาวทยาลย เชน การแกไขระเบยบ

เพอใหมการทำงานทคลองตวขนและสามารถตรวจสอบได

ไมใชเปนการลวงลก

นโยบายจากสภาฯ สการปฏบตทเหนผล อยางเปนรปธรรม

จากการทกรรมการผทรงคณวฒหลายทานมาจากทก

ภาคสวน ดงนน จงเกดความรวมมอ เชน บรษท สหพฒนพบล

(มหาชน) จำกด ไดใหนกศกษาของมหาวทยาลยเขาไปฝกงาน

ทโรงงาน หรอมหาวทยาลยมความรวมมอกบโรงเรยนรมเกลา

โดยมอาจารยเขาไปสอนนกเรยนในโรงเรยน หากนกเรยนจบ

การศกษาสามารถเขาศกษาในมหาวทยาลย ซงการรบนกศกษา

มการแขงขนสง แตทางมหาวทยาลยกมการแยกชดเจน

เนองจากเปนมหาวทยาลยวชาชพ

มหาวทยาลยมการเปดสอนหลกสตรพเศษ โดยจบแลวใหประกาศนยบตร และมการประสานงานกบตางประเทศ เชน เรองการออกแบบ (Design) และในเรวๆ น จะมการประชมระหวางประเทศเรองแฟชนโดยมหาวทยาลยเปนเจาภาพ แตย งดอยประสบการณ เรองการประชาสมพนธผลงานมหาวทยาลย เรอง Branding ตางๆ ซงในอนาคตไดสภาฯ แจงใหอธการบดเพอการสงเสรมการลงทนการประชาสมพนธมหาวทยาลยใหมากกวาน โดยใหฝายบรหารเชอมโยงและประสานงานกบบรษทดานการตลาด โดยตองใหบคคลภายนอกเหนวา มหาวทยาลยมอะไร สงเหลานบางครงเรา คดวาคนภายนอกร แตความจรงคนภายนอกไมร

มหาวทยาลยกำลงรวมมอกบ กทม. สรางศนยกฬา เพอทจะบรการชมชนและใหนกศกษาไดใชประโยชนในพนทของมหาวทยาลยดวย แตกยงขาดการประชาสมพนธ บางครงอาจจะตองมผบรหารคอยประสานกบทางสอเพอทำขาวและ เผยแพรขอมลทเกยวของกบมหาวทยาลย หรอแมแตในอนาคตจะมรถไฟฟา (BTS) สรางหนามหาวทยาลย โดยใหเปนชอสถานของมหาวทยาลย

มหาวทยาลยพยายามทจะสรางรายไดใหมหาวทยาลยเอง เนองจากมงบประมาณนอยมากและจะมการลดงบประมาณ ลงเรอยๆ เราจงตองชวยตวเอง ไมเชนนนมหาวทยาลยจะลำบาก เพราะตองมงบประมาณทจะพฒนาบคลากร อาจารยระดบปรญญาเอกยงมนอย มหาวทยาลยจงมความพยายามพฒนาใหถงระดบทตงไว การใหทนการศกษา สงเหลานลวนตองใชงบประมาณทงสน ซงงบประมาณ เงนสะสมของมหาวทยาลยมอยประมาณ 400 ลานบาท แตการลงทนในการสรางหอพกอาจจะไดรายไดกลบมาประมาณ 20 กวาลานบาทแตกถอเปนรายไดระยะยาว เปนการลงทนทคมคา เปนประโยชน ในการใชสอยของทกคน

7จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

สถาบนคลงสมองของชาต โดยโครงการจดตงสถาบนธรรมาภบาลมหาวทยาลย (Univers i ty Governance Institute: UGI) จดการสมมนาเรอง “สภามหาวทยาลยกบบทบาทในการกำหนดนโยบายและแผนกลยทธของมหาวทยาลย” เมอวนพธท 17 ตลาคม 2554 ณ หองแซพไฟร ชน 2 โรงแรมเซนจร ปารค ถนนราชปรารภ กรงเทพฯ เพอเปน เวทแลกเปลยนความคด และประสบการณเกยวกบการกำหนด เปาหมาย นโยบาย และแนวทางในการพฒนามหาวทยาลย รวมทงการกำกบตดตามดแลของสภามหาวทยาลยในการนำ แผนกลยทธนนไปปฏบตใหสำเรจผลตามทไดตงไว

ผเขารวมการสมมนาประกอบดวย นายกสภามหาวทยาลย กรรมการสภามหาวทยาลย อธการบด ผบรหารมหาวทยาลย กรรมการสภาคณาจารยและบคลากรทสนใจจากสถาบน อดมศกษาตางๆ ทวประเทศจำนวน 150 คน โดยมหวขอ การบรรยายจากวทยากรผทรงคณวฒ ดงน

» บทบาทหนาทของสภามหาวทยาลยในการกำหนด นโยบายและแผนกลยทธของมหาวทยาลย โดย • ศาสตราจารย ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด

» สภามหาวทยาลยมบทบาทหนาทอยางไรในการ กำหนดและการกำกบตดตามนโยบาย แผนกลยทธ ของมหาวทยาลย : แลกเปลยนเรยนรประสบการณ โดย

• ศาสตราจารยกตตคณ ดร.คณหญงสชาดา กระนนทน (กรรมการสภาจฬาลงกรณมหาวทยาลย)

• ดร.ชยณรงค มนเทยรวเชยรฉาย (นายกสภามหาวทยาลยเซนตจอหน)

• ดร.กฤษณพงศ กรตกร (นายกสภามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา/ กรรมการวทยาลยชมชน

ดำเนนการอภปราย โดย ดร.กมลนทร พนจภวดล (รองผอำนวยการสถาบนคลงสมองของชาต มลนธสงเสรมทบวงมหาวทยาลย)

สรปการสมมนา

สภามหาวทยาลยกบบทบาทในการกำหนดนโยบาย และแผนกลยทธของมหาวทยาลย

ศาสตราจารย ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด “บทบาทหนาทสภามหาวทยาลยในการกำหนดนโยบาย และแผนกลยทธของมหาวทยาลย”

สรปไดดงน

อนดบแรก ตองพจารณาความสำคญของ มหาวทยาลยจากปรชญา “การนำทางความคดทรงพลงกวาการนำทางอำนาจ” อนเปนหลกการทจำเปนแตไมควรนำมาใชอยางฟมเฟอยในสงคม มหาวทยาลยทำหนาทเปน “ผนำทางความคด” และความสำคญของสภามหาวทยาลยในฐานะผทำหนาทเปนผใชอำนาจควบคมมหาวทยาลยโดยตรง ดงนน สภามหาวทยาลยตองทำหนาทอยางมประสทธภาพ สละเวลาในการทำหนาท มโครงสรางการกำกบดแลทเอออำนวยตอการทำหนาท เพอสรางมหาวทยาลยใหเปนสถาบนทางความร มลกษณะพเศษสำหรบการถายโอนความรเพอสรางความเจรญงอกงามใหกบมนษยชาต

การเปลยนแปลงไปสการพฒนาอยางยงยน ตองมการเปลยนแปลง 3 ดาน คอ 1) คน 2) ระบบ และ 3) บรบท โดยตองมการกำหนดวสยทศนการบรหารใหชดเจน เชน การกำหนดวสยทศนในการสรางคนตามอตลกษณของ มหาวทยาลยและหากไดมการนำ “แนวคดเชงปรชญา” มาเปนปจจยกำหนดการวางแผนการพฒนาจะทำใหเกดการเชอมโยงศาสตรและเรองราวตางๆ ทางดานลกและกวาง มาปรบใชในสถานการณจรงไดเปนอยางด

<< กจกรรมสงเสรมธรรมาภบาลฯ

8 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

การเปลยนแปลงคน สภามหาวทยาลยตองทำหนาทกำกบคณภาพทกดานของการจดการศกษามหาวทยาลย สรางเสรมศกยภาพใหกบผใหความรและกระบวนการถายทอดความรสผเรยน ใหความสำคญกบการสรรหาบคลากรสาย การสอน (มคคเทศกแหงความร) ทมองคความรอยางแทจรง ไมเพยงแตไดรบการรบรองวามคณสมบตดานวฒการศกษาตามทกฎระเบยบกำหนด ตองมความรกวาง และตองการจดบคลากรเหลานนใหเหมาะสมกบการสอนแตละระดบ เชน อาจารยผใหญ ตลอดจนสรางกระบวนการพฒนาอาจารยผสอนใหมการพฒนาองคความร เพอทำหนาทสรางกระบวนการเรยนการสอนและการประเมนผลการเรยนรของผเรยนไดพฒนา ความสามารถ และทกษะทางความคด สามารถนำทฤษฎไปปฏบต ไดจรงในสถานการณยคการปฏวตความรปจจบน (Knowledge based Society) ซงปนระยะเวลากวา 20 ปทผานมาแลว

ดงนน สภามหาวทยาลยตองวเคราะหความเขมแขงทางความรใหเกดเปนอตลกษณสรางความโดดเดนในขณะเดยวกนตองสอดคลองกบบรบทของสงคมประเทศเปนสำคญ เพอรองรบการเปดเสรอดมศกษาและเปนทางเลอกทางการศกษาใหกบผเรยนนานาชาต ทงตองมการปรบเปลยนแนวความคดต างๆ ด งต วอย าง ประเทศส งคโปรท ซ ง มหาวทยาลยมความเขมแขงในการวจยเกยวกบนำ อนเนอง มาจากการนำจดออนการขาดแคลนนำของประเทศมาเปน จดเนน เปนตน ดงนน ภาพรวมการอดมศกษาของประเทศตองมความชดเจนและมหาวทยาลยแตละแหง แตละกลมประเภทตองมจดเนนพรอมทงแสดงความเชยวชาญทแตกตางกน ซงการสรรหาบคลากรสายการสอนของมหาวทยาลยอาจนำ แนวทางการคด เลอกมาจากแนวโนม เข าส จ ด เนนของมหาวทยาลย อาท มหาวทยาลยทมจดเนนดานการเกษตร ทกคณะและสาขาวชาควรจดการเรยน การสอนและคดเลอกอาจารยใหมความสอดคลองกบดานการเกษตรอยางมบรณาการ ซงตรงกบความตองการเฉพาะดาน และไมควรดำเนนการแบบทวไป

สภามหาวทยาลยตองกลาในการใชอำนาจตดสนใจในการกำกบการบรหารของมหาวทยาลย ตองมการรวมกำหนดวสยทศนท เหมาะสมดานการบรหารบคลากร เพอนำไปสกำหนดแผนการบรหารมหาวทยาลยในระยะยาวและระยะสนตามลำดบ การใหความสำคญกบระบบพเลยง (Mentoring/Coaching) มาใชในกระบวนการเรยนการสอนในยคปจจบน ซงในปจจบนมหาวทยาลยใหความสำคญกบการจดการสอน

ระดบสงกวาบณฑตศกษา แตแททจรงแลวควรเรมตงแตการให

ความสำคญกบระบบอาจารยทปรกษาของนกศกษาระดบ

บณฑตศกษาเพอสรางความเขมเขงใหกบอนาคตของชาตทม

ลกษณะและปจจยนำเขาทแตกตางกน มหาวทยาลยตองให

ความสำคญกบ “สดสวนของอาจารยตอนกศกษา” รวมทง

พฒนา“กลไกในการใหคำปรกษา” โดยกำหนดระยะเวลาใน

การใหคำแนะนำมากขนและเกดประสทธภาพอยางแทจรง

การเปลยนแปลงระบบ มหาวทยาลยตองให

ความสำคญกบการใชงบประมาณของมหาวทยาลยและม

แนวทางการลงทนของมหาวทยาลย และจดระบบเงนเดอนให

มความสอดคลองกบศกยภาพของแตละบคคล โดยการสราง

ตวบงชและเกณฑในการประเมนเพอกำหนดคาตอบแทนท

เหมาะสม และตระหนกถงการเชญอาจารยทมชอเสยงใน

ระดบนานาชาตมาเปนผสอนของมหาวทยาลย

ระบบทตองพฒนาเปนอนดบแรกเพอการบรหาร

มหาวทยาลยคอ “ระบบการกำกบดแลมหาวทยาลย” ในดาน

โครงสรางของสภามหาวทยาลยทตองมการพฒนาและให

ความสำคญกบองคประกอบของผมสวนไดสวนเสยทงภายใน

และภายนอกมหาวทยาลยใหมความหลากหลายเพอนำไปรวม

สจดชดเจนและเกดความพงพอใจกบทกภาคสวนทเกยวของ และ

ตองมการกำหนด “คณสมบตของกรรมการสภาฯ” ให

สอดคลองกบพนธกจของมหาวทยาลย โดยอาจใหความสำคญ

กบการทำงานของกรรมการสภามหาวทยาลยแบบเตมเวลา

(Full Time) ตลอดจนสรางระบบการประเมนผลการดำเนน

งานของสภามหาวทยาลย เพอสรางวฒนธรรมคณภาพภายใน

มหาวทยาลย และลดปญหาทเกยวกบคณภาพการจดการศกษา

เชน การขายปรญญาการเมอง หรอความขดแยงภายใน

มหาวทยาลย เปนตน ทำใหมหาวทยาลยเปนกลไกเชงบวกใน

การพฒนาและขบเคลอนสงคมใหมการพฒนาทยงยน

การแลกเปลยนเรยนรประสบการณ : สภามหาวทยาลยมบทบาทหนาทอยางไร ในการกำหนด และการกำกบตดตามนโยบายแผนกลยทธของมหาวทยาลย

โดย ศาสตราจารยกตตคณดร.คณหญงสชาดากระนนทน

ดร.ชยณรงคมนเทยรวเชยรฉาย

ดร.กฤษณพงศกรตกร

9จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

มหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ มหาวทยาลยเอกชน

เปนสวนราชการ

ตองบรหารจดการโดยกฎระเบยบราชการในการบรหาร

• งานบคคล • การงบประมาณ • การเงน การคลงและพสด • โครงสรางองคกร

การบรหารวชาการ มอสระมากพอควร

สภามหาวทยาลยมบทบาทนอยและ มหนวยงานทกำกบดแลขนสงขนไป

ไมเปนสวนราชการแตเปนหนวยงานของรฐ

• รบงบประมาณแผนดน

• มอสระ และความคลองตวในการบรหารจดการ มากขน โดยเฉพาะ “การบรหารงานบคคล งานการเงน การคลงและการพสด การจด โครงสรางองคกร”

• มกฎระเบยบทสภามหาวทยาลยกำหนดภายใต กรอบกฎเกณฑของรฐและหลกธรรมาภบาล ความโปรงใส ตรวจสอบได

ยงตององกฎเกณฑดานวชาการของ ก.ก.อ. และ ก.พ.อ. หลกสตร และตำแหนงทางวชาการ

ตองมการรายงานผลการดำเนนงานตอรฐมนตรมการ ตรวจสอบจากหนวยงานภายนอก

• อำนาจหนาทของสภาสถาบนอดมศกษาเอกชน ตามพระราชบญญตสถาบนอดมศกษาเอกชน พ.ศ. 2546 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

• มาตรา 34 สภาสถาบนอดมศกษาเอกชน มอำนาจหนาทวางนโยบาย กำหนดพนธกจ เปาประสงค สรรหา สนบสนนและตดตาม กำกบการปฏบตงานของอธการบด ประเมน การปฏบตงานของสภาสถาบนและควบคม ดแลกจการทวไปของสถาบน (ดานการบรหาร ทวไป การบรหารวชาการ การบรหารบคลากร และการบรหารการเงน)

ขอบเขต บทบาท อำนาจหนาทของสภามหาวทยาลยมความแตกตางกนตามประเภทของมหาวทยาลย ซงสามารถจำแนกเปน 3 กลมหลก ไดแก มหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลย ในกำกบของรฐ และมหาวทยาลยเอกชน ซงบทบาทอำนาจหนาทของ สภามหาวทยาลยนนถกกำหนดโดยพระราชบญญตของมหาวทยาลย ขอบงคบ และกฎเกณฑของหนวยราชการอนทเกยวของ โดยแสดงความแตกตางไดดงน

อำนาจและหนาทของสภามหาวทยาลย สภามหาวทยาลยมอำนาจและหนาทควบคมดแลกจการทวไปของมหาวทยาลย และโดยเฉพาะใหมอำนาจและหนาท ดงน

มหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยในกำกบของรฐ และเอกชน

(1) วางนโยบายของมหาวทยาลยเกยวกบการศกษา การวจย การให บรการทางวชาการแกสงคม และทำนบำรงศลปวฒนธรรมของชาต

(2) อำนาจหนาทอนๆ ในดานการออกระเบยบเกยวกบการบรหารการ เงนและทรพยสน อนมตปรญญา การดำเนนการเกยวกบการแตงตง ผบรหาร และผดำรงตำแหนงทางวชาการ หลกสตร งบประมาณ

(3) พจารณาการจดตง รวม ยบเลกหนวยงาน การรบหรอยกเลกสถาบน สมทบ

(4) พจารณาใหความเหนเรองเกยวกบกจการของมหาวทยาลยตามท อธการบดเสนอ

(1) กำหนดเปาหมาย วางนโยบาย และแนวทางในการพฒนาของ มหาวทยาลย เพอใหบรรลวตถประสงคของมหาวทยาลย (บกเบก แสวงหาและเปนคลงความร ใหการศกษา สงเสรม ประยกต และพฒนาวชาการและวชาชพชนสง สรางบณฑต วจย เปนแหลง รวมสต ปญญา และบรการทางวชาการแกสงคม รวมทงสบสาน ทะนบำรงศลปวฒนธรรม มงหวงใหบณฑตของมหาวทยาลย มคณธรรมกำกบความร เพยบพรอมดวยสตปญญาและจรยธรรม ใฝร กอปรดวยวจารณญาณ จตใจเสยสละ และความสำนกรบ ผดชอบตอสวนรวม)

(2) อำนาจหนาทอนๆ ในดานการออกระเบยบเกยวกบการบรหาร การเงนและทรพยสน อนมตปรญญา การดำเนนการเกยวกบ การแตงตงผบรหาร และผดำรงตำแหนงทางวชาการ หลกสตร งบประมาณ

(3) อนมตการจดตง รวม ยบเลกหนวยงาน การรบหรอยกเลกสถาบนสมทบ

(4) รบรองรายงานประจำป และเสนอรฐมนตร

(5) ออกขอบงคบเกยวกบการบรหารงานบคคล

(6) ตดตามประเมนผลการปฏบตงานของอธการบดและหวหนาสวนงาน

(7) กำหนดนโยบายเกยวกบการจดหารายได และการจดการดาน การเงนอน (ตวอยางจฬาลงกรณมหาวทยาลย)

ศาสตราจารยกตตคณ ดร.คณหญงสชาดา กระนนทน (มมมองมหาวทยาลยในกำกบของรฐ)

10 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

การกำหนดและกำกบตดตามนโยบายและกลยทธ 1. สภามหาวทยาลยมอำนาจหนาทหลกในการกำหนดเปาหมาย วางนโยบายและแนวทางในการพฒนามหาวทยาลย ดงนน สภามหาวทยาลยตองเปนองคคณะทมความรความเชยวชาญทางดานอดมศกษา เพอสรางกรอบในการดำเนนงานและ ขบเคลอนมหาวทยาลยตามบรบทและอตลกษณของตนเอง

2 จากการเปลยนแปลงดานวชาการ สงคมและเศรษฐกจของโลกและประเทศทเกดขนตลอดเวลา มหาวทยาลยจงจำเปนตองปรบตว และมการกำหนดเปาหมาย นโยบายและแนวทางการพฒนามหาวทยาลยทกๆ ระยะเวลาหนง เชน 4 ป

บทบาทหนาทของสภาในการกำหนดนโยบายและกลยทธ สภามหาวทยาลยตอง“รบผดชอบใหเกดกระบวนการทมประสทธผลในการกำหนดนโยบายและกลยทธรวมทงเปนผอนมต

เปาหมาย นโยบาย และกลยทธ” ซงอาจมแนวทางดำเนนงาน 2 แนวทาง ดงน

การกำกบและตดตามนโยบายและแผนกลยทธ 1. การกำหนด “เกณฑการวดผลการดำเนนงาน” ตาม นโยบายและแผนกลยทธใหชดเจน เชน การกำหนดเกณฑ การประเมนผลการดำเนนงานของอาจารยผสอน นกวจย รวมทงบคลากรทกระดบของมหาวทยาลยโดยเรมจาก การกำหนดหนาทและภาระงานของใหชดเจน

2. การกำหนดใหฝายบรหารรายงานความคบหนาของ โครงการตางๆ เปนระยะ

3. การรายงานผลการดำเนนงานประจำป เพอเปนการวดผล และแสดงผลการดำเนนงานจากการแผนปฏบตงานของ มหาวทยาลย

4. การประเมนผลการทำงานของอธการบดและผบรหารอน

1. สภามหาวทยาลยตองอาศยความรวมมอขององคประกอบผทรงคณวฒ

ภายนอกและผบรหาร โดยการทำหนาทอยางมประสทธภาพของ

สำนกงานสภามหาวทยาลย ในการระดมความคดเพอรวมกำหนด

เปาหมายของมหาวทยาลย และกำหนดนโยบายรวมทงกลยทธเพอให

บรรลเปาหมายนน ทงน ตองเปนไปตามบรบทของมหาวทยาลย

แตละแหงทมความแตกตางกน และในสถานการณการเปลยนแปลง

ของสงคมทเปนไปอยางรวดเรว สงทาทายอกประการหนงคอ การ

ระดมสรรพกำลงและสรางเครอขายความรวมมอระหวางมหาวทยาลย

ทกกลมเพอรวมสรางความเขมแขงในการจดการศกษาของประเทศ

ใหพรอมรบการเปดเสรทางการศกษาของประเทศเศรษฐกจอาเซยน

ในป ค.ศ. 2015

แนวทางการดำเนนงาน ขอด ขอดอย

• สภามหาวทยาลยปฏบตหนาทกำหนดนโยบายและแผนกลยทธ ดวยตนเอง

• ตองการกรรมการทใหเวลาเตมทและมความรความเขาใจ สถานการณอดมศกษาอยางแทจรง

• ตองการสำนกงานสภามหาวทยาลยท เขมแขงทสามารถ ประสานใหเกดการทำงานรวมกนทด

• ทำใหสภามหาวทยาลยมความเขาใจในนโยบายและแผน กลยทธทกำหนดไดด และสามารถนำไปสการกำกบตดตาม ทดได

• สภามหาวทยาลยปฏบตหนาทกำหนดนโยบายและแผนกลยทธ ผานการเสนอของผบรหาร

• มหาวทยาลยอาจมความรความเขาใจสถานการณอดมศกษา ดกวา

• มหาวทยาลยมทรพยากรทสนบสนนการกำหนดนโยบายและ วางแผนกลยทธทพรอมกวา

• สภามหาวทยาลยตองพจารณาแนวนโยบายและแผนกลยทธ อยางถองแท เพอตดสนใจกำหนด และสามารถนำไปสการ กำกบและตดตามผลได

2. สภามหาวทยาลยตองกำหนดใหผบรหารทำการระดมความคดและ ยกรางเปาหมาย นโยบายและกลยทธอกทางหนง เพอเสนอใหสภา มหาวทยาลยพจารณาอนมต โดยใชระยะเวลาทเหมาะสมในการ พจารณาอนมตนโยบายนนๆ อยางแทจรง เพอกำหนดแนวทาง การดำเนนงานตลอดจนการประเมนประสทธผลการดำเนนงาน ของมหาวทยาลยตามกรอบการดำเนนงานตามนโยบายทเกยวของ

11จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

สภามหาวทยาลยกบฝายบรหาร

Governance หมายถง การกำหนดวสยทศน พนธกจ นโยบายและเปาหมายขององคกร กำหนดกฎเกณฑ ระเบยบวธการปฏบตงาน การตดสนใจเรองสำคญ การกำกบดแลการบรหารงาน และการตดตามผลการดำเนนงาน

Management หมายถง การบรหารงานเพอสนองนโยบายและเปาหมายตามวสยทศนและพนธกจขององคกร การปฏบตงานตามระเบยบ กฎ วธ เกณฑทกำหนด การเสนอเรองสำคญพรอมขอมลทครบถวนเพอการพจารณา การจดการบรหารงานประจำ และการเสนอผลการดำเนนงาน

ความแตกตางระหวาง Governance และ Management คอ

• สภามหาวทยาลย ➔ govern (ควบคม ดแล ปกครอง) ซง อำนาจ และหนาท ตลอดจนความรบผดชอบในการกำกบ ดแลมหาวทยาลย

• ผบรหาร ➔ manage (จดการ บรหาร ทำใหเกดขน)

ประสทธภาพการกำกบและตดตาม ปญหาทเกยวของกบการกำกบตดตาม คอ การทสภามหาวทยาลยกาวกายงานฝายบรหาร สภามหาวทยาลยไมทำหนาทกำกบดแล สภามหาวทยาลย ถกฝายบรหารกำกบ ดงนนสภามหาวทยาลยตองเขาใจบทบาทหนาทของตนตามกรอบและแนวปฏบตของ

มหาวทยาลยนนๆ ซงสภามหาวทยาลยของมหาวทยาลยกำกบฯ ตองทำงานแตกตางจากมหาวทยาลยของรฐอนเนองมาจากกรอบและแนวปฏบตใหความเปนอสระมากกวา

ปจจยความสำเรจในการกำกบตดตาม 1. ความเขาใจเกยวกบอำนาจหนาทของกรรมการสภาฯ

2. ความเขาใจพระราชบญญตของมหาวทยาลยทกำหนด อำนาจหนาทของสภามหาวทยาลย ตวอยางมหาวทยาลยใน กำกบฯ ทสภามหาวทยาลยมอำนาจหนาทเพมเตมจาก มหาวทยาลยของรฐ และมความอสระเพมขน

3. กรรมการสภา ตองเขาใจและปฏบตบทบาทของตนตาม กรอบอำนาจหนาท และกำกบดแลโดยใชกฎระเบยบ

4. การกำกบดแล กบการบรหารจดการ

5. ความเขาใจเกยวกบมหาวทยาลยในบรบทโลกปจจบน เชน มหาวทยาลยไมใชองคกรทวไปทงทแสวงหาหรอไมแสวงหา กำไร การสรางบณฑต การสรางองคความรและผลงานทาง วชาการ และการดแลบคลากรวชาการ (อาจารย นกวจย)

6. การทำงานรวมกนระหวางสภาฯ กบผบรหาร ความเขาใจ บทบาทอำนาจหนาทของสภาฯ และของผบรหารการ สนบสนนการทำงานซงกนและกน การสอสารทด การยด หลกธรรมาภบาล ความโปรงใสและตรวจสอบได

ดร.ชยณรงค มนเทยรวเชยรฉาย (มมมองมหาวทยาลยเอกชน)

จากประสบการณทำหนาทสภามหาวทยาลยของมหาวทยาลยเซนตจอหน สามารถแสดงพฒนาการเปน 3 ชวงเวลา ดงน

1. ปฐมการ : ยคเรมกอตงมหาวทยาลย สภามหาวทยาลย ไมมการกำหนดนโยบาย ไมมการตดตามผลการ ดำเนนงาน ไมมการตดตามแผนกลยทธ โดยใชสามญสำนกในการ พจารณาเรองตางๆ ในทประชม

2. การคนพบ : ยคทมหาวทยาลยมการเปลยนแปลง องคประกอบของสภามหาวทยาลย ซงสวนใหญมาจาก ภาคเอกชนโดยเฉพาะอยางยงมาจากตลาดหลกทรพย

ซงใหความสำคญกบมาตรฐาน และความโปรงใสในการ ทำหนาทกรรมการสภามหาวทยาลย โดยรเรมจากการ กำหนดนโยบายในดาน

2.1 บญชและการเงน (Monitor) จากผเชยวชาญทไดรบ การยอมรบ

2.2 ระบบขอมลสารสนเทศ เพอประโยชนการใชขอมล มาพฒนาระบบการบรหารมหาวทยาลยโดยรวม

2.3 สรางความตระหนกและการสรางการรบรบทบาท หนาทของกรรมการสภามหาวทยาลย

12 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ดร.กฤษณพงศ กรตกร (มมมองมหาวทยาลยกลมใหม : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล)

3. สนกและเปนธรรมชาต : ยคทมองเหนงานของกรรมการ สภามหาวทยาลยเปนเรองสนกและเปนธรรมชาต ไดแก

3.1 หนาทความรบผดชอบของกรรมการสภามหาวทยาลย

3.2 เวลาสำหรบการใหขอเสนอแนะตอฝายบรหารในการ ประชมเพอพจารณาวาระเชงนโยบายมากขน เชน ดานวชาการ ดานการเงน เปนตน

3.3 การกำหนดนโยบายมหาวทยาลยโดยฝายบรหารเพอ ใหทประชมไดพจารณา

3.4 การจดประชม Retreat

การกำหนดนโยบายของมหาวทยาลย ฝายทมความสำคญตอการกำหนดนโยบายคอ ผรบใบอนญาตและสภาสถาบน ซงมหาวทยาลยเปนมหาวทยาลยทางครสตศาสนาและมองคกร “สภาการศกษาคาทอลก” ในระดบโลกและระดบประเทศใหทศทางและแนวนโยบายการจดการศกษาในอนดบแรก โดยบทบาทของผรบใบอนญาตและสภาสถาบน มดงน

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ในฐานะเปนมหาวทยาลย

กลมใหม (ภาพยคของการเกดสถาบนอดมศกษา) ซงมพฒนาการ

จากโรงเรยนสอนอาชพ ดงน

• โรงเรยนประถมศกษาพเศษภาษาองกฤษวดสมพนธวงศ

(2443) ➔พณชยการพระนคร ➔ มทร.พระนคร

• โรงเรยนศรสรนทรกสกรรม (2470) ➔ มทร.อสาน โรงเรยน

ชางตดเสอวดสทศน ชมพรเขตอดมศกด ➔ มทร. พระนคร

• โรงเรยนเพาะชาง แผนกชางกอสราง อเทนถวาย ➔

มทร.ตะวนออก

• โรงเรยนประถมอาชพชางไม (2481) ➔ มทร.ลานนาตาก

• โรงเรยนชางทอวดโบสถ โชตเวช (2481) ➔ มทร.พระนคร

• โรงเรยนเกษตรกรรมนาน (2481) ➔ มทร.ลานนานาน

ในสถานการณปจจบนอดมศกษาไทยกบโลกาภวตน

(จากแนวความคดของศาสตราจารย ดร.ไพฑรย สนลารตน) คอ

มลกษณะการทำบณฑตใหเปนคนทนสมย (Modernizing Thai

1. ผรบใบอนญาต : ตองใหความสำคญกบผเรยน โดย

ตระหนกวาผเรยนเปนลกพระเจา ผเรยนมความดงามอยในตว

และเปนหนาทของสถาบนทจะตองใชกระบวนการทางการ

ศกษาทำใหความดนนแสดงออกมาภายนอก เพอทำใหความ

ดงามของผเรยนไปปรบเปลยนเพอพฒนาสงคมและผอนให

เกดขน ซงตรงกบแนวคด USR ในปจจบน เชนเดยวกบ

กจกรรมการเสนอโครงการเพอพฒนาสงคมของมหาวทยาลย

นนจะใหโอกาสผเรยนไดเสนอแนวคดในการดำเนนโครงการ

เปนสำคญ

2. สภาสถาบน : ตองมองคประกอบทหลากหลาย ไดแก

กฎหมาย บญชการเงน สอสาร เทคโนโลย บรหารจดการ

องคกร บรหารจดการบคคล บรหารเงนทนหมนเวยน โดยตอง

ใหความสำคญกบการกำกบและตดตามนโยบายทางดาน

วชาการ หลกสตร การวจย การตรวจสอบภายใน การบรหาร

ความเสยง และการจดโครงสรางองคกรทมประสทธภาพ

Graduates) การทำใหระบบอดมศกษาไทย เปนธรกจการคา

(Commercializing Thai Higher Education) การทำใหระบบ

อดมศกษาไทยจดการได (Managerializing Thai Higher

Education System) และการทำใหอดมศกษาไทยเปน

นานาชาต (Internationalization Thai Higher Education)

ทำใหมหาวทยาลยทงฝายกำกบดแลและฝายบรหารใหความ

สำคญกบยทธศาสตรและนโยบาย (ยทธศาสตร วสยทศน

พนธะกจ SWOT Analysis มาตรฐาน ลกคา stakeholders

การมสวนรวม KPI)

หากจะพจารณาถงระบบอดมศกษาในระยะเวลาทผานมา

นนสามารถกลาวไดวา สถาบนอดมศกษาแตละกลมมความ

แตกตางกนทงทางดานงบประมาณ จำนวนนกศกษา บคลากร

สายการสอน ฯลฯ ดงนนมหาวทยาลยแตละกลมตองมจดยน

เพอใหสามารถดำเนนงานตามพนธกจของตนเองให เกด

ประสทธผล การยดตดโลกาภวตนทางอดมศกษารปแบบเดม

จะทำใหอดมศกษาไทยและคนไทยจะตกเปนเครองมอของ

13จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ทนนยม การคาและบรโภคนยมอยางไมลมหลมตา โลกาภวตน

ทำใหประเทศไทยวงไลกวดความคดและวธการของตะวนตก

ตอไป หากทวโลกคดแบบเดยวกน กนแบบเดยวกน ไมคดใหม

ไมสรางสรรค มแตตามกน McDonaldization (รงสรรค

ธนะพรพนธ)

ดงนน อดมศกษาไทยทตองมองไกลกวาระบบโลกาภวตน

มองไปสสงคมหลงโลกาภวตน (Reglobalization, Post

Globalization, Glocalization) อดมศกษาตองเปนผนำทาง

ความคด สรางโลกาภวตนเชงรก (Active Globalization)

ในสภาพความหลากหลายและแตกตางของสถาบนอดมศกษา

โลกาภวตนเชงรก - Active Globalization

(ไพฑรย สนลารตน) มลกษณะดงน

1.จะทำใหบณฑตรจกคดวเคราะห (Criticalizing ThaiGraduates) การศกษาทวไป การศกษาแนวศลปะ

และวทยาศาสตร (Liberal Art Education) การเรยนรแบบ

(Work Based / Work Place Based / Work Integrated

Learning)

2.การสรางความเปนมนษยในระบบอดมศกษาไทย (Humanizing Thai Higher Education) สถาบน

การศกษาตองใหโอกาสกบคนวงกวาง ใหพนทกบคนยากจน

สงเสรมคณคาของความเสยสละ เหนอกเหนใจชวยเหลอ

เพอนมนษย

3.การสรางระบบวชาการในระบบอดมศกษาไทย (ScholarizingThaiHigherEducation) การสราง

งานวชาการ การคดสรางสรรค การตดสนใจบนพนฐานของ

หลกวชา และประโยชนของสวนรวมเปนหลก

4.การสรางความเปนทองถนในระบบอดมศกษาไทย (Localizing Thai Higher Education) พฒนา

แนวคด กจกรรม วธการท เปนของไทยมากขนในเรอง

ภมปญญา ภมธรรม ภมพอเพยง มความสมดลและเปน

ตวของตวเองบนพนฐานของชาตไทย สถาบนอดมศกษา

จงไมควรเหมอนกน มมาตรฐานตางกน (แตมมาตรฐาน)

ตามพระราชบญญตมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

พ.ศ. 2548 ระบวา “ใหมหาวทยาลยเปนสถาบนอดมศกษา

ดานวชาชพ และเทคโนโลย มวตถประสงคใหการศกษา

สงเสรมวชาการและวชาชพชนสงทเนนการปฏบตทำการ

วจย ผลตครวชาชพ ใหบรการวชาการในดานวทยาศาสตร

และเทคโนโลยแกสงคม ทำนบำรงศลปวฒนธรรม อนรกษ

สงแวดลอม โดยใหผสำเรจอาชวศกษามโอกาสศกษาตอ

ดานวชาชพเฉพาะทางระดบปรญญาเปนหลก” และมจำนวน

9 มหาวทยาลย 36 วทยาเขต/พนท มนกศกษา 10% ของ

ระบบมหาวทยาลยจำกดรบ โดยเปนนกศกษาวศวกรรมศาสตร

และเทคโนโลยประมาณ 30% ของทงหมด

การกำหนดนโยบายและแผนกลยทธของ มหาวทยาลย จะคำนงถงปจจย

1. การรกษาเอกลกษณมหาวทยาลยผลตบณฑตนกปฏบต

(Hands-on university) และเปนมหาวทยาลยเทคโนโลย

ปจจยและเกณฑทเหมาะสมกบมหาวทยาลยวชาการ (สกอ.

สมศ. กพร.) คานยมคนไทยเรอง white-collar และ blue-

collar worker

2. การวางตำแหนงทเหมาะสม (Positioning) ของสถาบน

อดมศกษาทตองตอบความตองการทงของจงหวด และ

ภมภาค (Multi-campus provincial university) ทามกลาง

มหาวทยาลยจำนวนมากในพนท

3. การวางตำแหนงทเหมาะสมเทยบกบมหาวทยาลยเทคโนโลย

5 แหง ไดแก มจพ. มจธ. สจล. มทส. ม.แมโจ ซงมปจจย

สนบสนนดกวาทงดานอาจารย งบประมาณ พนฐานอาจารย

และสภาพมหาวทยาลย

14 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

4. วทยาเขตหางกน ซ งทำให เกดมปญหาการตดตอและ ประสานงาน ดงนนการสรางความรวมมอและการแขงขน ทางวชาการระหวางวทยาเขตจงเปนปจจยทสำคญ ตลอดจน การสรางบรรยากาศวชาการและบรรยากาศมหาวทยาลย

แนวทางการปฏบตของสภามหาวทยาลย

1. การ Celebrate Success และคนด

2. การถายทอดนโยบายมหาวทยาลยสคณะ (ผานการสรรหา ผบรหารและการรายงานการทำงานตอสภามหาวทยาลย)

3. การประชมสภามหาวทยาลยเปดกวางใหผบรหารทไมไดเปน กรรมการสภามหาวทยาลยเขารวม

4. การจดวาระการประชมสภา (Hot and emerging, นโยบาย, พจารณา, การพฒนาเฉพาะเรอง)

5. การจดประชมระดมสมองสภามหาวทยาลย (Retreat)

6. การหมนเวยนการจดประชมสภามหาวทยาลยไปวทยาเขต เพอรบฟงและดงานในวทยาเขตและในพนท

7. การประชมสภามหาวทยาลยรวมกบผวาราชการจงหวด ประธานหอการคา/สภาอตสาหกรรม ทองถนและผนำ ประชาสงคม

ทประชมไดอภปรายอยางกวางขวาง สามารถสรปไดดงน

1. วกฤตการศกษาของชาตนนมอยมากอนเนองจากความ ผดพลาดทเกดขนในอดต โดยเฉพาะการทระบบการศกษา ไมสามารถพฒนาใหคนไทยมทกษะการคดวเคราะหอยางม เหตผล ทำใหผลผลตการศกษาไมมคณภาพ แตในวกฤต ยงจะมโอกาสและสวนทดงามอยเสมอ ดงนนผทเกยวของ ตองจะตองรวมพฒนาในสวนทดและในขณะเดยวกน จะตองหาแนวทางในการปรบแกสวนทเปนขอบกพรองเพอ รวมกนแกปญหาวกฤตการศกษาทเกดในภายในสถาบน การศกษาแตละแหงและภาพรวมการศกษาทกระดบของ ประเทศ ทงนตองใหความสำคญกบ “การมสวนรวม” ในการนำการศกษาชวยแกวกฤตของชาตตามความคาดหวง ของสงคมดวยอกทางหนง

ซงแนวทางการแกปญหาตองเรมจากการสรางคณคาใหกบ สมาชกของประเทศ โดยการฝกใหคนไทยสามารถคดวเคราะห

อยางมเหตผล โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาอาจารยผสอน

และตองมการเปลยนตวชวดการประเมนคณคาของอาจารย

ในมหาวทยาลย ไมเพยงแตการวดผลจากตำแหนงทางวชาการ

ทไดรบแตจะเนนความมคณธรรมเหนอกวาสงอนใด เพอ

สรางผลผลตของมหาวทยาลยทมคณภาพ ใหการศกษา

สามารถทำหนาทตอสงคมใหเกดประโยชนสงสดใหสอดคลอง

กบ “การศกษาทำหนาทถกทอสายใยของสงคม” ซงหนาท

ดงกลาวเปนภาระหนาทอนสำคญของสภามหาวทยาลย

โดยตรงในการกำหนดนโยบายและกลยทธของมหาวทยาลย

พรอมกบเกณฑการประเมนผลทเหมาะสมกบสภาพสงคม

ประเทศและบรบทของมหาวทยาลยเพอเปนกรอบสำหรบ

การบรหารมหาวทยาลยโดยรวม

2. มหาวทยาลยราชภฏแตละแหงมความแตกตางกนตามบรบท

เชน การพจารณาอนมตหลกสตร การรบนกศกษา ฯลฯ

และในปจจบนการบรณาการดำเนนการวจยรวมกบชมชน

ทองถนมนอย ดงนนนโยบายสำคญควรรเรมดวยการสราง

ความรวมมอระหวางมหาวทยาลยราชภฏในทองถนโดยอาจ

ดำเนนการในรปแบบสหวทยาลย การสรางเครอขายความ

รวมมอในการกำหนดนโยบายจากหนวยงานภาครฐและ

เอกชน และสถาบนการศกษาทเกยวของ ตลอดจนพฒนา

กลไกการสนบสนนงบประมาณทเหมาะสมจากภาครฐเพอ

ผลกดนการบรหารมหาวทยาลย

3. ควรไดมการศกษาสภาพ ปญหา และประสทธภาพการทำงาน

ระหวางฝายกำกบและฝายบรหารมหาวทยาลย เพอให

สามารถนำมาเปนกรอบในการดำเนนงาน และแกปญหา

ตางๆ ทเกดขนและทำใหเกดประโยชนตอระบบการศกษา

ระดบอดมศกษาไดสงสด อกทงเพอใหมหาวทยาลยไดกำหนด

แนวทางการสรางเอกลกษณของมหาวทยาลย การคดเลอก

ตวปอนทมคณภาพทจะไมทำใหเกดปญหาความเสมอภาค

การดำเนนงานเพอรกษาบคลากรในป 2015 และการสราง

ทศนคตของผเรยนตอการจดการเรยนการสอนของมหาวทยาลย

4. การบรหารมหาวทยาลยควรใหความสำคญกบการมสวนรวม

ของทกภาคสวนทเกยวของกบการจดการศกษาระดบอดมศกษา

ดงนนในการจดประชมสมมนาเรองทเกยวของควรมองค

ประกอบของผเขารวมประชมอยางหลากหลาย เชน ผท

เกยวของดานการเงน ดานนโยบายทางการศกษา ฯลฯ

15จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

การบรหารมหาวทยาลยภายใตการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงลกษณะของผเรยนทเปลยนแปลงไปเนองจากการเขาสสงคมผสงอาย มหาวทยาลยจะตองมการกำหนดทศทาง และเปาหมายใหสอดคลองกบสงทเกดขน

และปรบเปลยนกลไลการดำเนนงานใหมงสผลผลตทมคณภาพ ประกอบกบปรบปรงเกณฑวดผลทสะทอนคณภาพอยางแทจรง

การมองอนาคตการศกษานนไมมรปแบบทชดเจน มหาวทยาลยตองเตรยมความพรอมทกดาน สรางความรวมมอกนในระบบอดมศกษาและทกภาคสวนทเกยวของ รวมทงตระหนกถงบทบาท

ของสภามหาวทยาลยเปนสำคญ โดยเฉพาะอยางยงตองเรมตนจากกระบวนการสรรหาสภามหาวทยาลยทมประสทธภาพทงผทรงคณวฒภายนอกทตองมองคประกอบทหลากหลาย

และผแทนคณาจารยและฝายบรหารทเหมาะสม

“

”

16 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ทมาบทความจากบลอก www.gotoknow.org/blog/council/

ทจรงผมปะตดปะตอเอาเองจากการไปเยยมชม UCLA

กบ California State University Long Beach (CSULB)

จากคำเลาลอทรมานานวา รฐแคลฟอรเนยมระบบมหาวทยาลย

ทเปนระบบทดทสดในโลก ทเรยกวา University System คอม

University of California at … (UC) เปนมหาวทยาลยวจย

(เนนวจยเชงทฤษฎ หรอวจยพนฐาน) แยกกนเปนคนละระบบ

กบ California State University (CSU) ซงเปนมหาวทยาลยท

เนนการเรยนการสอนระดบปรญญาตรและโท และวจยเชง

ประยกต และมวทยาลยชมชนจดการเรยนการสอน ๒ ป

สำหรบจบออกไปทำงานหรอเรยนตอท UC หรอ USC

กอนไปเยยมชมผมคดไมถงวาระบบของเขาจะเชอมโยง

ตอเนองกนดขนาดน คอเขามวทยาลยชมชนทงประเทศ

๑,๒๐๐ แหง ในรฐแคลฟอรเนยม ๑๑๒ แหง นกศกษาของ

CSULB รอยละ ๕๕ มาจาก วชช. และนกศกษาของ UC

System รอยละ ๒๙ มาจาก วชช. ตวเลขนสะทอนความนยม

วชช. ในรฐแคลฟอรเนย

สงทไปเหน สะทอนวญญาณการทำหนาทอดมศกษาตาม

หนาทหรอจดเนนของแตละสถาบน เพอทำประโยชนใหแก

นกศกษาของตนแกรฐแคลฟอรเนยและแกประเทศ สรอ. ไมใช

แขงขนกนเพอยกระดบตวสถาบนไปสสภาพท “ดยงใหญกวา”

คอ มหาวทยาลย วจย (ซงนาจะหมายถงเนนวจยเชงทฤษฎ

ซงมหาวทยาลยวจยไทยยงไปไมถง)

เราเหนภาพชดเจนของการจดโครงสรางพนฐาน (Student

services) เพอใหนกศกษาใชชวตในมหาวทยาลยเพอบมเพาะ

ตนเอง ไมใชแคเรยนวชา แตเรยนสงคม เรยนชวตเอาเอง เราจง

เหน Student Union หอสมด สนามหญาสำหรบพกผอนและ

โตะกลางแจงสำหรบนงเรยนหรอคยกน หอพกนกศกษา ทจอด

รถจกรยาน บรการสขภาพ บรการใหคำแนะนำปรกษา ตำรวจ โบสถ สนามกฬา อาคารออกกำลงกาย ฯลฯ แตละมหาวทยาลย จดสงเหลานแตกตางกนตามเปาหมายการบมเพาะนกศกษา ตามกำลงทรพยของมหาวทยาลย และตามประเพณของตน

ไปเหนบรรยากาศและสงอำนวยความสะดวกของ UCLA จาก campus tour แลว ผมเขาใจทนทวาทำไมคาเลาเรยนจงแพงมาก เพราะจรงๆ แลว ไมใชแค “คาสอน” ในหองเรยน แตเปนคาอำนวยความสะดวกสารพดดานเพอการฝกฝนตนเองของนกศกษา ตอนผมไปเรยนท University of Michigan, Ann Arbor ผมไมเขาใจเรองเหลานเลย ตงหนาแตเรยนวชาอยางเดยว โงแทๆ

อธการบดของ USCLB เลาเรองการบรหารมหาวทยาลยหลายวทยาเขต (๒๓) วา อธการบดของทงระบบ ประชมกนเดอนละครง หมนเวยนวทยาเขตไปเรอยๆ เพอทำความเขาใจสถานภาพตางๆ ของบานเมอง และอดมศกษา สำหรบนำมาพฒนาภาพรวมของทง “ระบบ” โดยแตละมหาวทยาลยมอสระทางวชาการของตนเอง เรองการพฒนาทงระบบ เชน เขากำลงหารอกนเรอง CSU Online University การรวมกนเจรจา กบรฐแคลฟอรเนย เรองการพฒนาระบบอดมศกษาของรฐ สวนการระดมทน การดงดดนกศกษา กจการศษยเกา เปนเรองของ แตละมหาวทยาลย ศษยเกาถอเปนศษยเกาของมหาวทยาลย ไมใชของระบบ

สมาชกในคณะของเราหลายคนตดใจบคลกของอธการบด มาก เพราะคลองแคลวระดบการเมอง และเปนผบรหาร มหาวทยาลยมาแลว ๔ รฐ จงมชวโมงบนสง รจกนกการเมองมาก ทานบอกวาใชเวลาประมาณรอยละ ๒๕ ทวอชงตนดซ เพอ

ตดตอประสานงาน และลอบบ ทงเพอลอบบใหแก CSULB

แก CSU ทงระบบ และแกระบบอดมศกษาของประเทศ

ตอน มหาวทยาลยหลายวทยาเขตของรฐแคลฟอรเนย

นานาสาระเกยวกบสภามหาวทยาลย >>

ไปเรยนรอดมศกษาของสหรฐอเมรกา

ศาสตราจารย นพ.วจารณ พานช

17จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ตอน มหาวทยาลยเอกชน

นกเชนเดยวกน ผมบนทกจากการไปเยยมชม California

Institute of Technology (CalTech) กบ Loyola Marymount

University (LMU) เพยง ๒ แหงเทานน

มหาวทยาลยเอกชน มทง Non Profit และ For Profit

ทดๆ มชอเสยงมากๆ มกเปน Non-Profit ทงสน นคอบทเรยน

ชนแรก สำหรบสงคมไทยวา เรามหลกการหรออดมการณให

เอกชนเขามารวมจดการศกษาระดบอดมศกษาแบบไหน แบบ

ใหสถาบนอดมศกษาเปนธรกจเพอแสวงกำไรหรอแบบใหเปน

กจกรรมเพอจรรโลงสงคม

ทง ๒ แหงทเราไปเยยมเปน Non Profit โดย Caltech

เปนมหาวทยาลยวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยระดบโลก

สวน LMU เปนมหาวทยาลยแคทอลก เนนความเปนมนษย

เปนตวอยางทชดเจนวาการทำงานและศกษาในมหาวทยาลย

เอกชนชนดไมคากำไร หรอมหาวทยาลยของรฐไมแตกตางกน

เพราะลกๆ แลวตางกทำงานเพอประโยชนสาธารณะเชนเดยวกน

แตเราไมไดไปดงานมหาวทยาลยเอกชนชนดคากำไร ซงเขาบอกวา

เพมมากขนอยางรวดเรว

Caltech เปนมหาวทยาลยทเลกมาก มนกศกษาเพยง

๒,๑๗๕ คน เปนปรญญาตร ๙๕๗ คน คอรบปละประมาณ

๒๐๐ คน วธคดเลอกนอกจากดคะแนนแลว ตวตดสนคอแรง

บนดาลใจ หรอแรงพศวง ดานทตนตองการเรยน แสดงออกผาน

การเขยนเรยงความ นกศกษาทพาทวรแคมปส บอกวา ไมมการ

สอบสมภาษณและคาเลาเรยนแพงมาก แตรบนกศกษาตาม

ความสามารถ เมอรบแลวจงมาเจรจาเรองคาใชจายกน คอ

มทนการศกษาใหนนเอง โดยนกศกษาอาจตองทำงานวจย หรอ

อาสาทำงานอนใหมหาวทยาลย

แตจำนวนบคลากร มถง ๙,๐๐๐ คน อยท JPL จำนวน

๕,๐๐๐ คน ในจำนวนนเปนอาจารย ๗๒๖ คน เปน postdoctoral

scholars จำนวน ๖๕๖ คน คอกจการของ Caltech เปน

งานวจยระดบนำโลก ทเรยกวา Blue Sky Research เปนหลก

งบประมาณ ๒,๓๐๐ ลานเหรยญ/ป เปนของ JPL (Jet

Propulsion Laboratory ซงไดงบประมาณ ๙๐% จาก NASA)

๑,๘๐๐ ลาน งบประมาณของตวแคมปสในปการศกษา ๒๐๑๑ เปนเงน ๕๕๘ ลาน แบงเปนดานการเรยนการสอนรอยละ ๓๖, วจยรอยละ ๓๖ อนๆ รอยละ ๒๘

เราไปเหนความเปนมหาวทยาลยเลกๆ ทเนนความเปนเลศดานการวจยพนฐาน เนนการเลอกดงดดคนทสมองดและมแรงพศวงจรงๆ มาเปนนกศกษาและทำงานสถานทไมใหญโตโอโถงแตกดพอทจะใหสมาชกทำงานวชาการอยางจรงจง

เราไดไปเยยมชมหอพกนกศกษาดวย เปนอาคารเกา หองพกเลกๆ พกหองละ ๑ หรอ ๒ หรอ ๓ คน ไมเนน ความใหญโตโอโถง ผหญงผชายอยปนกน แตถงแมจะเปน มหาวทยาลยวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลย นกศกษาไดเรยนสาขาดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตรอยางสมดล รวมทงม Campus life ใหเรยนรชวตดวย ผมไดเหนเรองซนๆ ของ เดกวยรนคลายสมยผมอยหอพกทศรราช คอทนมปนใหญอยท หนาหอ เขาไปขโมยมาจากโรงเรยนนายทหารเอามายง (กระสนเปลา) ในโอกาสสำคญๆ เชน ฉลองสอบเสรจ

เราไมไดมโอกาสไปดหองเรยน หองแลบ และหองวจยของเขาเลย เพยงแตนกศกษาทนำทวรแคมปส ชใหดวาตกไหนเปนแลบอะไร อาจารยรางวลโนเบลคนไหนทำงานอย เขามอาจารยทไดรางวลโนเบล ๒๓ คน นกศกษาหญงปสดทายทพาเราชมแคมปส มาจากเมองเลกๆ ในรฐอลลนอย ทาทางวองไวประเปรยวและฉลาดทำ senior project ดาน sRNA ในมะเรงกบอาจารยทไดรางวลโนเบล และกำลงจะไปทำปรญญาเอกท Sloan Kettering Cancer Institute ทนวยอรค

18 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

LMU มนกศกษา ๙,๐๐๐ คน มประวตเกาแก ๑๐๐ ป

พนทแคมปส กวางขวาง อาคารหองสมดใหมเอยม และเปน Green Building เปนมหาวทยาลยแคทอลกสายเจซอต แตปจจบนดำเนนการเปนอสระจากวงการศาสนา ถอเปนมหาวทยาลยแคทอลกทใหญและมชอเสยงทสดในภมภาค ตะวนตก และมนกศกษาพกอยในมหาวทยาลย ซงเปนตวอยางของมหาวทยาลยทเกดจากการรวมตวของ ๒ มหาวทยาลย แคทอลกดวยกน ทเปนมหาวทยาลยชายกบมหาวทยาลยหญง ในชวงทศวรรษท ๗๐

เนองจาก Theme ของการดงานครงนคอ CSR ดงนน LMU จงตโจทยของเรา และนำเสนอเรองการประหยดพลงงาน ลดโลกรอน การทำงานรบใชสงคมดานสงแวดลอม และอนรกษระบบนเวศนชายทะเล อนรกษนกกระสา

เขาม ๕ คณะ (Liberal Arts, Science & Engineering, Communications & Fine Arts, Television, Business Administration) และ ๒ Graduate School คอ School of Education กบ Law School ซง Law School นอยคนละ แคมปส ทแคมปสทไปเยอนมนกศกษา ป. ตร ๕,๗๐๐ คน ป. โท ๑,๙๐๐ (๓๗ สาขา) และ ป. เอก ๑ สาขา นกศกษาระดบ

บณฑตศกษาเปนคนทำงานแลว มาเรยนชวงวนเสารอาทตย

๒/๓ ของนกศกษามาจากรฐแคลฟอรเนย ทเหลอมาจากรฐอน

และรอยละ ๕ มาจากตางประเทศ ประมาณครงหนงของ

นกศกษาเปนแคทอลก เชนเดยวกนกบอาจารยและเจาหนาท

US World & News Report จด LMU ไวในกลม

Regional Masters University ซงคงจะหมายถง จดการ

ศกษาเนนท ป. ตร และ โท แคนกเหนชดวา LMU วางตำแหนง

ของตนไวทเปนมหาวทยาลยผลตบณฑต เพอออกไปทำงานและ

เปนพลเมองดของสงคม โดยม mission statement วา LMU

จดการศกษาเพอความเปน whole person และสงเสรมความ

เปนธรรม แตไมใชมหาวทยาลยทเนนการวจยพนฐานอยาง

Caltech บรรยากาศภายในแคมปสเปนคนละแบบ เขาบอกวา

นกศกษาเลอกมาเรยนเพราะ deep values ของมหาวทยาลย

ทจดการศกษาใหนกศกษาได explore มตของความเปน

มนษย สวนทอยเหนอเหตผล

ขอบนทกเพมเตมวาจรงๆ แลว การเดนทางครงนเราไป

เยยมมหาวทยาลยเอกชนถง ๓ แหง คอ Chapman

University ทเราไปยยมในวนท ๘ เม.ย. กเปน ม. เอกชนดวย

ผมจบความหรอยอมาจากการประชม Concurrent Session ของ AGB 90 เรอง Successful Transitions in the College Presidency ตอนบายวนท ๔ เม.ย. ๕๔ โดยผมเขาไปประชมชา เนองจากตดนดคยกบ Rick Legon, AGB President เรองความรวมมอกบ Thai AGB

แตเมอไดฟงผ เขารวมประชมคนหนงบอกวา เปนประสบการณชวตรนทดของอธการบดคนทกำลงจะหมดวาระ และเขาประกาศชออธการบดคนใหมแลว ผมกปลงอนจจง วามตความออนแอของมนษยเปนของธรรมดาหนอ เปนปญหา ทไมจำกดเชอชาต

เขาบอกวากลไกสำคญคอ Search Committee ทจะชวยทงอธการบดคนเกาทกำลงจะหมดวาระ และชวยอธการบดคนใหม ใหเตรยมตวสานงานตอ (ทง 2C - Continuity & Change) อยางราบรน

การชวยอธการบดคนเกา เพอใหมผลงาน หมดวาระ

อยางสงางาม ไมใชรสกวาจากไปอยางถกขบไลไสสง ผมเดาวา

เรองนเปนวฒนธรรมอเมรกน ทตรงไปตรงมาขาดความละเอยด

ออน ตางจากคนตะวนออกทมมตดานนมาก

Best Practice ทมคนเลา คอ

• บอรด กำหนด transition plan

• อธการบดเกา เขยนบนทกสรปสำหรบมอบใหอธการบดใหม

• เจาหนาอาวโส เขยนบนทกสรปเพอมอบใหอธการบดใหม

ใหรสภาพความเปนไปของงานในปจจบน

• ม Transition Committee ทอปนายกสภามหาวทยาลย

เปนประธาน ชวยอำนวยความสะดวกในการสงผานงาน

ตอน บอรดชวยใหการเปลยนอธการบดราบรนไดอยางไร

19จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ตอน การสรางวฒนธรรมเชงบวกในสภามหาวทยาลย

ผมฟนความจำวาสมยผมออกจากคณบดคณะแพทยศาสตร และออกจาก ผอ. สกว. ผมทำอยางไร จำไดรางๆ วาผมทำ

๓ อยาง คอ (๑) สรปสาระสำคญของงานดานตางๆ เนนงาน

พฒนา จดเปนวาระประชมบอรด ซงในกรณคณะแพทยศาสตร

คอทประชมคณบด และกรณ สกว. คอคณะกรรมการนโยบาย

(๒) ประชมทำความเขาใจงานสวนทตองตอเนอง หรอตอง

พฒนายกระดบขนไปอก ในหมผบรหารของ สกว. เนองจาก

ผอ. ใหม คอ ศ. ดร. ปยะวต บญ-หลง เปนคนใน (๓) คยกน

๒ คน ระหวางคนเกากบคนใหม

ผมจบความหรอยอมาจากการประชมชวง Roundtables ของ AGB 90 เรอง Building and Sustaining A Positive Board Culture ในวนท ๔ เม.ย. ๕๔ เวลา ๗.๓๐ - ๘.๓๐ น. ผมสนใจเรองการสรางวฒนธรรมเชงบวก

ผมเชอมานานแลววาในการทำงานทใดกตามในฐานะผใหญ คอระดบบรหาร ตองสรางวฒนธรรมองคกร (corporate culture) ตอนหลงกมาเรยนรวาตองสรางคานยมหลก (core values) ขององคกร

การสราง Positive board culture จงเปนหวขอทผมถกใจ และเลอกเขาจาก ๒๒ หวขอทเขามใหเลอก เขาไปฟงแลวกผดหวง เพราะสาระทคยกนเปนเรองพนๆ เปน discussion ไมใช dialogue ไมไดออกแบบการประชมใหเปน SST - Success Story Telling หรอ SSS 3 Success Story Sharing

แตผมกไดเรยนรหลกการวา การสราง Board culture เปน human side of governance หรอกลาวเปนภาษาไทย

วาเปนมตดานความเปนมนษยในการทำหนาทกำกบดแล ผมจบ

สาระสำคญมาไดดงน

• เปนการสรางมตรภาพ หรอความเปนสมาชกของชมชนทม เปาหมายทยงใหญอนเดยวกน คอกำกบดแลใหสถาบน อดมศกษารบใชสงคมไดตามวสยทศนและพนธกจทกำหนด มองอกมมหนงเปนการทำใหปจเจกทมบคลกเขมแขง รวมกลมเขากนไดในการทำงานรวมกน

• วฒนธรรมเชงบวกตองคกบวฒนธรรมเอาจรงเอาจงตอการ ทำหนาท กลาทจะแสดงความเหนแตกตางอยางสภาพ ไมขดแยง

• สราง mutual trust ในหมกรรมการ

• เครองมอสรางไดแก retreat, orientation, BDO (Board Development Officer ซงหมายถงนายกสภากบอธการบด), การประเมนบอรดแบบ ๓๖๐ องศา และแบบประเมนตนเอง, การสอสารภายในบอรด

• หากมสมาชกแสดงความเหนหรอพฤตกรรมแปรงไม เหมาะสมหรอเขาใจผด ตองมคนไปคยเปนสวนตวเพอ ทำความเขาใจทถกตอง อยาปลอยไว คนทเหมาะทำหนาทน คอนายกสภา หรอกรรมการทานอนทผนนเชอถอ

ในการทำงานทใดกตามในฐานะผใหญ คอระดบบรหาร

ตองสรางวฒนธรรมองคกร (corporate culture)

ตอนหลงกมาเรยนรวาตองสรางคานยมหลก (core values) ขององคกร

“ ”

20 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

ธรรมาภบาลของผบรหาร

หลกการสำคญประการหนงทผบรหารในองคกรภาครฐตองคำนงถงในการบรหารจดการองคกรใหสามารถดำเนน ไปไดอยางมประสทธภาพ คอการนำหลก “ธรรมาภบาล” หรอ “GoodGovernance” ซงประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา มาใชในองคกรเพอใหการบรหารจดการภายในองคกรเปนไปอยางเปนธรรมถกตอง มประสทธภาพ และประสทธผล เชนเดยวกบการบรหารงาน ผบรหารมหนาทในการบรหารกจการใหเปนไปตามกฎหมาย และในขณะเดยวกน ตองมกระบวนการตรวจสอบระบบการทำงานภายในองคกรใหเปนไปอยางถกตอง โปรงใส เปนธรรม และ มประสทธภาพ ดงนน หากผบรหารมไดนำเอาหลก “ธรรมาภบาล” มาใชในการบรหาร อาจตองมความรบผดเกดขนจากการใชอำนาจของตน การใชดลพนจเพอแตงตงบคคลใหดำรงตำแหนงสงขน หรอการใชดลพนจพจารณาประเมนเพอเลอนขนเงนเดอนโดยไมชอบดวยกฎหมายหรอกฎระเบยบทเกยวของ หรอการแตงตงใหดำรงตำแหนงผบรหารในหนวยงานอยางไมโปรงใส และมการเลอกปฏบต เปนตน

โดยเฉพาะในกรณทมการออก “คำสงทางปกครอง” ซงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 5 ใหคำนยามไววาเปน “การใชอำนาจตามกฎหมายของเจาหนาท ทมผลเปนการสรางนตสมพนธขนระหวางบคคลในอนทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน ระงบ หรอมผลกระทบตอสถานภาพ ของสทธหรอหนาทของบคคล ไมวาจะเปนการถาวรหรอชวคราวเชนการสงการการอนญาตการอนมต การวนจฉยอทธรณการรบรองและการรบจดทะเบยนแตไมหมายความรวมถงการออกกฎ” และคำสงทางปกครองนน ตองเปนคำสงทมผลบงคบแกกรณใดหรอบคคลใดเปนการเฉพาะ ตวอยางเชน การทหนวยงานออกคำสงใหลงโทษทางวนยแก เจาหนาทซงกระทำการทจรต เปนตน

อยางไรกด อาจเกดกรณทผบรหารขององคกรมการออกคำสงทางปกครองโดยไมชอบดวยกฎหมาย และคำสงดงกลาว

กอใหเกดความเดอดรอนหรอเสยหายตอผรบคำสงทางปกครอง พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2540 มาตรา 42 จงกำหนดให “ผใดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหายโดยมอาจ หลกเลยงไดอนเนองจากการกระทำหรอการงดเวนการกระทำของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอมขอโตแยงเกยวกบสญญาทางปกครอง หรอกรณอนใดทอยในเขตอำนาจศาลปกครองตามมาตรา 9 และการแกไขหรอบรรเทาความเดอดรอนหรอความเสยหายหรอยตขอโตแยงนน ตองมคำบงคบตามทกำหนดในมาตรา 72 ผนนมสทธฟองคดตอศาลปกครอง”

แตหากเปน “ในกรณทมกฎหมายกำหนดขนตอนหรอวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายในเรองใดไวโดยเฉพาะ การฟองคดปกครองในเรองนนจะกระทำไดตอเมอมการดำเนนการตามขนตอนและวธการดงกลาว และไดมการสงการตามกฎหมายนน หรอมไดมการสงการภายในเวลาอนสมควรหรอภายในเวลาทกฎหมายนนกำหนด” อนมผลใหกรณทเหนวาเปนการออกคำสงทางปกครองโดยไมชอบดวยกฎหมาย ผรบคำสงทางปกครองทไดรบความเดอดรอนหรอ เสยหายตองอทธรณโตแยงคำสงทางปกครองนนตามขนตอนและระยะเวลาทกฎหมายกำหนด โดยอาจมกฎหมายกำหนดไวเปนการเฉพาะหรอถาไมมกฎหมายกำหนดไวโดยเฉพาะ กตองอทธรณโตแยงคำสงตามขนตอนและระยะเวลาทกำหนดไวในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 สวนท 5 วาดวยการอทธรณคำสงทางปกครอง ดงนนผรบคำสงทางปกครองจะฟองขอใหศาลปกครองเพกถอนคำสงทางปกครอง ไดกตอเมอตนไดทำการอทธรณโตแยงคำสงทางปกครองนนแลว และไดมการวนจฉยอทธรณหรอมไดมการวนจฉยอทธรณภายในเวลาอนสมควร หรอภายในเวลาทกฎหมายกำหนดไว

กรณทมการฟองคดตอศาลปกครองภายหลงจากทม คำวนจฉยอทธรณแลว คงไมมปญหาในทางปฏบตมากนก แตกรณทยงมไดมการวนจฉยอทธรณ ผรบคำสงทางปกครอง

จะตองดำเนนการตามขนตอนอยางไร ระยะเวลาทตองรอ

มหาวทยาลยกบคดพพาทในศาลปกครอง >>

สราวธ เบญจกล รองเลขาธการสำนกงานศาลยตธรรม

21จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

กฎ ก.ค. วาดวยการอทธรณและการพจารณาอทธรณ แมผฟอง

คดจะไดสงหนงสอชแจงเพมเตมในภายหลงกตาม แตกได

ดำเนนการเมอพนระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทไดรบแจง

คำสงลงโทษทางวนย จงไมมผลทำใหอทธรณทยนโดยไมถกตอง

ตามกฎหมาย กลบกลายเปนอทธรณทชอบดวยกฎหมาย จงถอ

ไดวา ผฟองคดมไดดำเนนการตามขนตอนและวธการสำหรบ

การแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายตามทกฎหมายกำหนดไว

กอนฟองคดมผลใหผฟองคดไมมสทธนำคดมาฟองตอศาล

ปกครอง

อยางไรกด ถามการอทธรณคำสงทางปกครองนนแลว

แตเจาหนาท ผรบอทธรณไมดำเนนการใหถกตองตามขนตอน

เสยเอง ยอมถอไดวาผอทธรณคำสงทางปกครองไดดำเนนการ

ตามขนตอนและวธการทกฎหมายกำหนดแลว ตวอยางเชน

คำสงศาลปกครองสงสดท 235/2547 ผฟองคด

ไดอทธรณคำสงยายไปยงผวาราชการจงหวด ซงในกรณดงกลาว

ผวาราชการจงหวดจะตองสงเรองไปยงคณะอนกรรมการสามญ

ประจำกระทรวง (อ.ก.พ. กระทรวง) เพอพจารณา แตผวาราชการ

จงหวดกลบมคำวนจฉยเสยเอง และแจงผลการพจารณาให

ผฟองคดทราบ เปนกรณทผฟองคดไดดำเนนการตามขนตอน

และวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายแลว

คำสงศาลปกครองสงสดท 367/2545 เจาพนกงาน

ทดนกรงเทพมหานครไมเหนดวยกบคำอทธรณของผฟองคด

โดยไมรายงานความเหนไปยงอธบดกรมทดนตามทกฎหมาย

กำหนดไว แตแจงใหผฟองคดไปใชสทธทางศาล ถอเปน

คำวนจฉยอทธรณทไมถกตอง จงถอวาผฟองคดไดดำเนนการ

ตามทกฎหมายกำหนดแลว

นอกจากนถาปรากฏขอเทจจรงวา ไมมบทบญญตของ

กฎหมายกำหนดขนตอนหรอวธการสำหรบการแกไขความ

เดอดรอนหรอความเสยหายไวเปนการเฉพาะ ซงรวมถงไมม

บญญตไวในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. 2539 ดวย ผฟองคดสามารถนำคดมาฟองตอศาล

ปกครองไดโดยไมตองดำเนนการใดๆกอน ตวอยางเชน

คำสงศาลปกครองสงสดท 353/2549 ผฟองคดทงส

เปนทายาทโดยธรรมของผทถกคำสงลงโทษไลออกจากราชการ

เนองจากทำใหไมไดรบเงนบำนาญปกตทถกชะลอการเบกจาย

และเงนบำเหนจตกทอด เมอไมมบทบญญตหรอขอกำหนดใด

ใหผฟองคดทงสซงเปนทายาทโดยธรรมตองดำเนนการตาม ขนตอนหรอวธการใดสำหรบการแกไขเยยวยาความเดอดรอน

ผลการพจารณาอทธรณโตแยงคำสงทางปกครองใชเวลานาน

เพยงใด และเมอใดจงจะถอวาหนวยงานทางปกครองมไดมการ

วนจฉยอทธรณภายในเวลาอนสมควร หรอภายในเวลาท

กฎหมายกำหนดไว ซงศาลปกครองไดเคยวางหลกไวในกรณ

ทเกดปญหาขางตนวากรณทไมมกฎหมายทเกยวของกำหนด

ขนตอนและระยะเวลาไวเปนการเฉพาะ หนวยงาน ทาง

ปกครองหรอเจาหนาทของรฐควรดำเนนการตามขนตอนและ

ระยะเวลาทกำหนดไวในพระราชบญญตวธปฏบตราชการ

ทางปกครอง พ.ศ. 2539

เงอนไขทกฎหมายกำหนดใหดำเนนการตามขนตอน กอนการฟองคด

ในการดำเนนการตามขนตอนกอนการฟองคดตอ

ศาลปกครอง พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. 2539 มาตรา 44 กำหนดให “...ในกรณทคำสงทาง

ปกครองใดไมไดออกโดยรฐมนตร และไมมกฎหมายกำหนด

ขนตอนอทธรณภายในฝายปกครองไวเปนการเฉพาะ ใหค

กรณอทธรณคำสงทางปกครองนนโดยยนตอเจาหนาทผทำ

คำสงทางปกครองภายใน 15 วนนบแตวนทตนไดรบแจง

คำสงดงกลาว”และ“คำอทธรณตองทำเปนหนงสอโดยระบ

ขอโตแยงและขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทอางองประกอบ

ดวย” ซงศาลปกครองไดเคยมคำวนจฉยทเกยวของไวหลาย

กรณวาในกรณทไมมกฎหมายกำหนดขนตอนอทธรณภายใน

ฝายปกครองไวเปนการเฉพาะผอทธรณคำสงทางปกครองตอง

ดำเนนการตามขนตอนทกำหนดไวในพระราชบญญตวธปฏบต

ราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 กอน จงจะนำคดมาฟอง

ตอศาลปกครองได ตวอยางเชน

คำพพากษาของศาลปกครองสงสดท 460/2550 ผฟองคดยนอทธรณคำสงทางปกครองพนกำหนดระยะเวลาอทธรณตามทกฎหมายกำหนด ถอไดวาผฟองคดไมไดดำเนนการตามขนตอนและวธการสำหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายในเรองดงกลาวกอนนำคดมาฟองตอศาลปกครอง มผลใหผฟองคดไมมสทธนำคดมาฟองตอศาลปกครอง

คำพพากษาของศาลปกครองสงสดท 288/2550 ผฟองคดจะยนอทธรณคำสงลงโทษไลออกจากราชการภายในระยะเวลา 30 วนนบแตวนทไดรบทราบคำสง แตเนองจากหนงสออทธรณมไดแสดงขอเทจจรงและเหตผลในการอทธรณใหเหนวา ผฟองคดถกลงโทษโดยไมถกตอง ไมเหมาะสม

หรอไมเปนธรรมอยางไร คำอทธรณดงกลาวจงไมชอบดวย

22 จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย

หรอเสยหายดงเชนผถกคำสงลงโทษทางวนย ผฟองคดทงส จงมสทธนำคดมาฟองคดตอศาลปกครอง

ระยะเวลาทเหมาะสมในการพจารณาอทธรณ โตแยงคำสงทางปกครอง

สำหรบกรณของระยะเวลาทเหมาะสมในการพจารณา

อทธรณโตแยงคำสงทางปกครองนน มตวอยางคำพพากษาของศาลปกครองสงสดท อ.217/2549 วนจฉยวา

แมในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2535

ไมไดกำหนดระยะเวลาในการพจารณาอทธรณคำสงลงโทษไว

แตเมอพจารณา เทยบเคยงจากระยะเวลาในการพจารณาคำสง

ทางปกครองทกำหนดไวในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทาง

ปกครอง พ.ศ. 2539 ซงไดกำหนดใหเจาหนาทผทำคำสงทาง

ปกครองพจารณาอทธรณใหแลวเสรจภายใน 90 วนอนเปน

ระยะเวลาสงสดตามมาตรา 45 ซงขอเทจจรงในคดน ผฟองคด

ซงเปนขาราชการพลเรอนสามญ ถกกลาวหาวากระทำผดวนย

อยางรายแรง และผบงคบบญชาสงลงโทษไลออกจากราชการ

และไดอทธรณคำสงดงกลาวตอคณะกรรมการขาราชการ

พลเรอน (ก.พ.) (ผถกฟองคดท 1) นบตงแตวนทไดยนอทธรณ

จนถงวนยนฟองคดเปนเวลา เกอบ 11 เดอน ผถกฟองคดท 1

กยงมไดดำเนนการพจารณาอทธรณของผฟองคดใหแลวเสรจ

และเลขาธการ ก.พ. (ผถกฟองคดท 2) กยงไมสามารถกำหนด

ระยะเวลาใหแนชดไดวาจะใชเวลาเพยงใดในการพจารณา

อทธรณของผฟองคด กรณจงถอไดวาผถกฟองคดพจารณา

อทธรณของผฟองคดลาชาเกนสมควร ศาลจงพพากษาใหผถก

ฟองคดพจารณาอทธรณของผฟองคดใหแลวเสรจภายใน

90 วน นบแตวนทคำพพากษาถงทสด

คำพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. 217/2549 ไดพจารณาถงระยะเวลาท เหมาะสมสำหรบการ

พจารณาอทธรณโตแยง คำสงของผรบคำสงทางปกครองในกรณ

ทไมมกฎหมายทเกยวของ กำหนดระยะเวลาไวเปนการเฉพาะ

แมวาตอมาพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน

พ.ศ. 2551 มาตรา 114 จะไดมการแกไขใหมกำหนดเวลาใน

การอทธรณไวในกฎหมาย โดยใหขาราชการพลเรอนผถกสง

ลงโทษทางวนย มสทธอทธรณตอคณะกรรมการพทกษระบบ

คณธรรม (ก.พ.ค.) ภายใน 30 วนนบแตวนทราบหรอถอวาทราบ

คำสง และขอ 91 ของกฎ ก.พ.ค. วาดวยการอทธรณและ

การพจารณาอทธรณ พ.ศ. 2551 กำหนดใหคณะกรรมการตอง

วนจฉยใหแลวเสรจภายใน 120 วนนบแตวนทประธาน ก.พ.ค.

ไดรบอทธรณ เวนแตมเหตขดของททำใหการพจารณาอทธรณ

ไมแลวเสรจภายในระยะเวลาดงกลาว กใหขยายระยะเวลาไดอก

ไมเกนสองครง โดยแตละครงจะตองไมเกน 60 วน กตาม

แตหากเปนการอทธรณโตแยงคำสงทางปกครองทไมเกยวของ

กบกรณของขาราชการพลเรอน หรอเปนหนวยงานทไมมกฎหมาย

กำหนดระยะเวลาในการพจารณาอทธรณโตแยงคำสงทาง

ปกครองไวเปนการเฉพาะ ระยะเวลาตามทพระราชบญญต

วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ยอมนำมาใชบงคบ

ตามแนวคำวนจฉยของศาลปกครอง

ดงนน เพอดำเนนการใหเปนไปตามแนวทางการปฏบต

ราชการทด ผบรหารซงเปนเจาหนาทผทำคำสงทางปกครอง

จงมหนาทและความรบผดชอบในการออกคำสงและดำเนนการ

อนใดทางปกครองใหถกตองตามหลก “ธรรมาภบาล” โดย

ตองดำเนนการตามทกฎหมายบญญตใหอำนาจไวอยางถกตอง

โปรงใสและเปนธรรมมฉะนนอาจถกตรวจสอบโดยกระบวนการ

ทางปกครองหรอทางศาลได ถงแมกฎหมายจะเปดชองให

บคคลทไดรบผลกระทบไมวาจะเปนความเดอดรอนหรอเสยหาย

จากการออกคำสงหรอการดำเนนการอนใดทางปกครอง

สามารถฟองคดปกครองได เมอปฏบตตามขนตอนและระยะ

เวลาในการอทธรณโตแยงคำสงทางปกครองแลว แตหาก

ผบรหารยดถอหลก “ธรรมาภบาล” เปนสำคญในการบรหาร

จดการภายในองคกรแลว ปญหาความขดแยงในหนวยงาน

ยอมจะไมเกดขนและองคกรนนยอมสามารถเตบโตและพฒนา

ไปในทศทางทมงหมายไวไดตามวสยทศนขององคกร

23จดหมายขาวธรรมาภบาลมหาวทยาลย << ขาวอดมศกษาทนาสนใจ

สกอ. เตรยมแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา

ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙)

รองศาสตราจารยพนต รตะนานกล รองเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา เปดเผยหลงจากการประชมระดมความคดเหนในการ จดทำแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท ๑๑ วา เนองจาก แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๕๔) จะสนสดแผนในป ๒๕๕๔ ดงนน เพอใหเกดความตอเนองและเชอมโยงกน สกอ. จงดำเนนการจดทำแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) ใหเปนกรอบทศทางและแนวทางการพฒนาสถาบนอดมศกษาทชดเจน เพอใหระบบอดมศกษาเปนรากฐานทสำคญและสนบสนนการพฒนาประเทศไปสเปาหมายทพงประสงค โดยสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๙) และแนวทางการปฏรปการศกษาในทศวรรษ ทสอง

“ทงน สกอ. ไดมอบหมายใหศาสตราจารยวฒชย ธนาพงศธรเปนหวหนาโครงการวจยเพอจดทำแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท๑๑(พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙)ซงไดศกษาประเมนผลการดำเนนงานของสถาบนอดมศกษาตามแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๕๔) และจดทำแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) โดยไดจดการประชมระดมความคดเหนของผทรงคณวฒและขาราชการ สกอ. และการประชมระดมความคดเหนใน ๙ เครอขาย เพอนำผลการทำวเคราะหจดแขง จดออน ขอเสนอแนะและขอคดเหนจากการประชมทกครงมายกรางยทธศาสตรแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษาฉบบท๑๑(พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙)” รองเลขาธการ กกอ. กลาว

รองเลขาธการ กกอ. กลาวถง (ราง) แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบ ๑๑ วามวสยทศนเพอใหอดมศกษาไทยมงตอบสนองแกไขปญหาวกฤตของชาต บนพนฐานของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยผลตองคความรทชนำการพฒนาอยางยงยนของทองถนไทยและของชาต ตลอดจนเตรยมพรอมรองรบการเปนประชาคมอาเซยน ผลตบณฑต ใหมคณภาพมศกยภาพตรงตามความตองการของตลาดงาน ปรบตวได สามารถทำงานเพอดำรงชพตนเอง มสขภาพทด ทำงานชวยเหลอสงคม และมความรบผดชอบ ซงจะใชกลยทธผานการนำองคกรเชงรก การเปลยน กระบวนทศนของระบบการศกษา และการพฒนาอาจารยใหเปนมออาชพ มเกยรตและศกดศรเปนทยอมรบในสงคม โดย (ราง) แผนฯ ดงกลาว ม ๘ ยทธศาสตร คอ

(๑) เปลยนระบบการนำองคกรใหขบเคลอนอดมศกษาแบบองครวม โดยบรหารจดการเชงรกอยางมธรรมาภบาล เพอความเปนผนำดาน อดมศกษา และสามารถแขงขนไดในประชาคมอาเซยน

(๒) สรางเอกภาพของขอมลสถตอดมศกษาโดยศนยสารสนเทศอดมศกษา แหงชาต โดยสรางหนวยงานหลกในการพฒนาฐานขอมลสารสนเทศ อดมศกษาใหเปนแหลงรวมองคความรทตอบสนองความตองการ วางแผนพฒนากำลงคนและองคความรของประเทศ

(๓) เปลยนกระบวนทศนการรบนกศกษาและการผลตบณฑต โดยสราง ระบบการรบนกศกษาเชงรกทสอดคลองกบความปรารถนา พรสวรรค และศกยภาพของผเรยนตรงตามความตองการของตลาดงาน เชอมโยง กระบวนการเรยนรทกระดบการศกษา โดยเปดโอกาสใหทกคนเรยนร ไดตลอดชวตเพอพฒนากำลงคนของชาต

(๔) สรางอาจารยใหเปนมออาชพ โดยเปนตนแบบของผมคณธรรมนำ ความร มเกยรตและศกดศรเปนทยอมรบในสงคม

(๕) ยกระดบคณภาพบณฑตอยางกาวกระโดด โดยเปลยนกระบวนทศน การเรยนร ใหมดลยภาพระหวางเกงงานและเกงความดเพอตนเอง และสงคม มการตดตามคณภาพและพฒนาบณฑต หลงเขาสตลาด งาน

(๖) นำประเทศพนวกฤต ดวยงานวจยเชงสรางสรรค โดยผลตงานวจยท แกไขปญหา ชนำและตอบสนองการพฒนาเศรษฐกจ สงคมของ ประเทศ และสามารถแขงขนไดในระดบนานาชาต

(๗) บรการวชาการเพอสรางชาตอยางยงยน โดยใหบรการวชาการเพอ สรางความเขมแขงและเพมขดความสามารถของสงคมบนพนฐาน หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทดำรงไวซงวฒนธรรม ภมปญญาไทย เพอชมชน โดยชมชน และรองรบการเปลยนแปลงของบรบทโลก และ

(๘) สรางความเชอมนในคณภาพของสถาบนอดมศกษาโดยประกน คณภาพการศกษาตามความเปนเลศของกลมสถาบนและมมาตรฐาน เปนทยอมรบในภมภาคอาเซยน

“ทงน สกอ. ไดจดทำแบบสอบถาม (ราง) แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) เพอใหผบรหารสถาบนอดมศกษา คณาจารย บคลากรอดมศกษา ผมสวนไดสวนเสยไดใหขอคดเหนและขอเสนอแนะ เพอปรบปรงรางดงกลาวใหเปนกรอบทศทางและแนวทางการพฒนาสถาบนอดมศกษาทชดเจนในอนาคต และขยายผลไปสการเปนรากฐานในการพฒนาประเทศตอไป” รองเลขาธการ กกอ. กลาวในตอนทาย

ทมา : จดหมายขาวสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษาปท๓ฉบบท๙๖ประจำวนท๙มกราคม๒๕๕๕ http://www.mua.go.th/pr_web/ohecnewsletter/data/20120109.pdf