ภาคผนวก ค กจกรรมวถท 3 บคลกด

101

กจกรรมท 1 การสรางเสรมสขภาพ

1. ชอกจกรรม การสรางเสรมสขภาพ 2. วตถประสงค

1..บอกวธการปฏบตตนตามหลกสขบญญตแหงชาตได 2..ปฏบตตนตามหลกสขบญญตแหงชาตตามค าแนะน าได

3. แนวความคด การสรางเสรมสขภาพ เปนมตหนงทางสขภาพทมความส าคญมากทจะชวยใหเราด ารงชวตอยอยางปกตสข ในการสงเสรมสขภาพจะตองมความรความเขาใจเกยวกบความหมายของมตสขภาพ เขาใจหลก.และวธปฏบตในการสงเสรมสขภาพ.เพอน าไปสการปฏบตในการสงเสรมสขภาพไดอยางถกตอง 4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า 1..น าเขาสกจกรรมโดยกเรยนรวมกนรองเพลง.กนผกผลไม โดยครน าเนอเพลงมาตดบนกระดาน.แลวใหนกเรยนฝกรองตาม 2 รอบ

เพลง กนผกผลไม กนผกผลไมท าใหแขงแรง แกมกแดงนารกหนกหนา ไกไขนมเนอหมปปลา กนแลวแกลวกลาเตบโตวองไว 2..นกเรยนฝกรองเพลง.และคดทาทางประกอบเพลงเพอเตรยมตวออกมาแสดงความสามารถทหนาชนเรยน 3..ครใหนกเรยนรองเพลง.และแสดงทาทางประกอบ.แลวคดเลอกนกเรยนทท าทาทางประกอบเพลงไดสวยงามออกมาแสดงทหนา ชน เรยน .พรอม ท งชมเชยเพ อ เสรมก าลงใจ 4..นกเรยนชวยกนแสดงความคดเหนเกยวกบเนอเพลง.แลวใหบอกวา.นกเรยนเหนดวยกบสาระส าคญในเนอเพลงหรอไม.เพราะเหตใด 4.2 ขนกจกรรม 1..ครใหนกเรยนดภาพ ด.ช.โตง และด.ช. ตอย.แลวใหชวยกนบอกวา.เดกสองคนนแตกตางกนอยางไร.และรวมกนตอบค าถาม.ดงน

102

- จากภาพนกเรยนคดวา.เดกคนใดรจกการดแลรกษาความสะอาดของรางกาย - นกเรยนอยากเปนเดกคนใดในภาพ.เพราะอะไร 2..ครชแจงใหนกเรยนเขาใจและเหนความส าคญของการดแลรกษาความสะอาดของรางกาย.ซงเปนปจจยส าคญทจะท าใหเราเปนคนทมสขภาพด 3..ครซกถามนกเรยนวา.“ถาเราอยากมสขภาพดควรท าอยางไร” แลวใหนกเรยนชวยกนตอบโดยครพยายามสรปใหได 10 ขอ ตามหลกสขบญญตแหงชาต 4..นกเรยนศกษาความรเกยวกบการปฏบตตนตามสขบญญตแหงชาต 5..ครอธบายใหนกเรยนฟงวา.สขบญญตแหงชาต คอ .ขอก าหนดทเดก.เยาวชน.และประชาชนทวไปควรปฏบตอยางสม าเสมอจนเปนกจนสย.เพอใหเกดพฤตกรรมทด.อนจะน าไปสการมสขภาพทดทงรางกาย จตใจ.และสงคม.แลวใหนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบความส าคญของการปฏบตตนตามสขบญญตแหงชาต 6..นกเรยนรวมกนยกตวอยางกจวตรประจ าวนของนกเรยนทไดปฏบตตามหลกสขบญญตแหงชาต.ตามล าดบขอตอไปน

สขบญญตขอท วธปฏบตตน 1 อาบน า สระผม น าเสอผาเกาไปซก สวมเสอผาทสะอาด 2 แปรงฟนอยางถกวธ แปรงฟนหรอบวนปากหลงกนอาหาร ไมใชฟนกด

หรอแทะของแขง ตรวจสขภาพฟนทก 6 เดอน 3 ลางมอกอนกนอาหาร และหลงขบถาย ตดเลบมอใหสน 4 กนอาหารทปรงสก สะอาด ไมมแมลงตอม ไมมสฉดฉาด กนอาหารครบ

ทกประเภท ดมน าอยางนอยวนละ 6.-.8 แกว 5 ไมสบบหร ไมดมเครองดมทมแอลกอฮอล ไมใชสารเสพตด ไมเลนการพนน 6 แสดงความเคารพผใหญ พดจาไพเราะ ชวยกนท างานบาน ท ากจกรรม

รวมกน ปรกษากนเมอมปญหา 7 ไมเลนสงทเปนอนตราย.ระมดระวงอนตรายขณะเดนทาง

ปฏบตตามกฎระเบยบ 8 ออกก าลงกายอยางสม าเสมอ.วงเลนกบเพอน 9 ท าจตใจใหราเรงแจมใส ท ากจกรรมทสนใจในเวลาวาง 10 ใชน าและไฟฟาอยางประหยด ไมทงขยะในทสาธารณะ รกษาความสะอาด

ของบานเรอนและชมชน ชวยพาคนชราขามถน

103

7..ครอธบายเพมเตมวา ผทมสขภาพด นอกจากจะมรางกายทแขงแรงแลว ยงตองมจตใจทดดวยเพราะรางกายและจตใจมความสมพนธกน.หากรางกายเจบปวยจะท าใหจตใจหดห.ซมเศราหรอถาจตใจเศราหมอง.มความเครยดกจะสงผลท าใหรางกายเจบปวยได 8..นกเรยนชวยกนบอกประโยชนของการปฏบตตามสขบญญตแหงชาต 9..ครใหนกเรยนทบทวนความรเกยวกบหลกสขบญญตแหงชาต.และยกตวอยางพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงการปฏบตตนตามสขบญญตแหงชาต 10..นกเรยนจบคกนตรวจความสะอาดของรางกายน กเรยน.เชน.มอ.เลบ.ผม.เปนตน จากนนครใหนกเรยนชวยกนบอกวธการดแลรกษาความสะอาด 11..ครเนนย าใหนกเรยนตระหนกถงความส าคญของการดแลรกษาความสะอาดของรางกายนกเรยนแตละครวมกนศกษาความรเกยวกบการดแลรกษาความสะอาดของรางกายแลวครอธบายเพมเตมในสวนทนกเรยนยงมขอสงสย 12. ครใหนกเรยนท าใบงานท 1 เรอง การปฏบตตามหลกสขบญญต โดยใหสงเกตเดกในภาพ แลวบอกพฤตกรรมทควรปรบปรง เสรจแลวครสมเรยกนกเรยน 4.-.5 คน.ออกมาน าเสนอผลงานทหนาชนเรยน จากนนใหนกเรยนเกบรวบรวมชนงานสงคร 13.ครมอบหมายใหนกเรยนท าใบงานท 2.เรอง.การดแลรกษาความสะอาดรางกาย ของฉน.โดยวางแผนการดแลรกษาความสะอาดรางกาย เปนเวลา 5 วน แลวเขยนเปนแผนผงความคดพรอมทงนดหมายการสงงานรวมกน 4.3 ขนสรป 1..ครและนกเรยนรวมกนสรปวธปฏบตตนในชวตประจ าวนตามหลกสขบญญตแหงชาต 2..นกเรยนรวมกนสรปความรตามประเดนทครก าหนดให.ดงน 5. สอทใช 5.1 บตรภาพการรกษาความสะอาดของรางกาย 5.2 ใบความร เรอง การเสรมสรางสขภาพ 5.3 ใบงานท 1 เรอง การปฏบตตามหลกสขบญญต 5.4 ใบงานท 2 เรอง การดแลรกษาความสะอาดของรางกาย 6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน.และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

104

ใบความร เรอง การเสรมสรางสขภาพ

การสรางเสรมสขภาพ.หมายถง.กระบวนการปฏบ ตเพอใหเกดสขภาพกายแขงแรง เจรญเตบโตปราศจากโรคภยไขเจบ.และสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสขการสงเสรมสขภาพหรอการสรางเสรมสขภาพ.เปนกระบวนการทมลกษณะดงน 1..เนนกจกรรมพลายลกษณะทมงสรางสมรรถนะของการสรางสขภาพดควบคมปจจยเสยง และเปนกระบวนการทมงด าเนนการกนทงบคคลและสงคม 2..เนนกระบวนการสงเสรมใหประชาชนเพมสมรรถนะในการควบคมดแล.และพฒนาสขภาพของตนเองหลกการสงเสรมสขภาพ การออกก าลงกายอยางสม าเสมอ.อยายดตดกบความสะดวกสบายมากเกนไป.พกผอนใหเพยงพอ.และฝกการปฏบตทางจตเพอลดความตงเครยด.เปนตน วธการสรางเสรมสขภาพของตนเองสามารถปฏบตไดดงน 1..รบประทานอาหารทมคณคาทางโภชนาการหลากหลายไมซ าซาก.โดยเฉพาะผกผลไมควรมทกมอ 2..ออกก าลงสม าเสมอ.ท าจตใจใหเบกบาน.จะชวยคลายความเครยดและปองกนภาวะเสยงเกดโรคเกยวกบขอตอ.กระดก.และโรคหวใจ.รวมทงระบบการไหลเวยนของโลหต 3..ท าสมาธ.เลนโยคะ.หรอการนวดเพอสขภาพเพอผอนคลายความเครยด 4..ละเวนสารเสพตดทกชนดทจะบนทอนสขภาพ 5..หลกเลยงความเสยงทจะกอใหเกดอบตเหต 6..ตรวจสขภาพประจ าป ซงเปนการดแลและสงเสรมสขภาพทดมาก วธการลดความเสยงทางสขภาพ.ซงสามารถท าไดดงน 1..ผทอยในภาวะเสยงตอการตโรคควรฉดวคซนปองกนโรค

2..รกษาความสะอาดของใชตางๆ 3..ไมคลกคลกบผปวย 4..ไมรบประทานอาหารสกๆดบ 5..ออกก าลงสม าเสมอ 6..ลางมอใหสะอาดกอนรบประทานอาหาร.หลงจากถายอจจาระ 7..ตดตามขอมลขาวสารเกยวสขภาพ 8..ไมใชสงของรวมกบผปวย 9..ท าลายเชอโรคใหถก.วธก าจดแหลงเพาะพนธเชอโรค

105

10..การควบคมสขาภบาล.อาหาร.น าดม.และน านม 11..จดสงแวดลอมใหถกสขลกษณะ 12..ใหความรอบตเหตและการปองกน 13..การจดความปลอดภยในทกรปแบบ 14..ออกกฎหมายบงคบเพอใหเกดความปลอดภย การประเมนสขภาพสวนบคคลของตนเองจะเปนแนวทางในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพใหมสขภาพดทยงยนตลอดไป.การประเมนสขภาพสวนบคคลประกอบดวยรายละเอยดตอไปน 1..ความสะอาดสวนบคคล 2..การกนอาหารทมประโยชน 3..การพกผอนใหเพยงพอ 4..การวางทาทางทถกตอง 5..การออกก าลงกายพอสมควร 6..การรจกรกษาความสะอาดของบานเรอนของตน 7..การท าจตใจใหผองใส 8..การรจกปองกนอบตเหต 9..การควบคมและหาทางปองกนโรคตดตอ 10..การตรวจสขภาพรางกายอยางสม าเสมอ 11..การสวมเสอผาและใชของใชทสะอาด.และจดเกบใหเปนระเบยบ 12..การมความรเกยวกบการทจะรกษาสขภาพพลานามยใหแขงแรง

106

บตรภาพ

107

ใบงานท 1 เรอง การปฏบตตามหลกสขบญญต

ค าชแจง ใหนกเรยนดภาพแลวบอกพฤตกรรมทเดกในภาพควรปรบปรงแลวบนทกผล

พฤตกรรมทควรปรบปรง ผลของการปรบปรงพฤตกรรม

สรปประโยชนทไดรบจากการปรบปรงพฤตกรรม .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

108

ใบงานท 2 เรอง การดรกษาความสะอาดรางกายของฉน

ค าชแจง ใหนกเรยนวางแผนการดแลรกษาความสะอาดรางกาย เปนเวลา 5 วน แลวเขยนในรปแผนผงความคด

การดแลรกษาความสะอาดของรางกาย

109

กจกรรมท 2 การแตงกายด

1. ชอกจกรรม การแตงกายด 2. วตถประสงค

1..อธบายการแตงกายทเหมาะสมกบโอกาสและสถานทได 2..มเจตคตทดตอการแตงกายใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานท 3..เลอกสวมใสเสอผา.และเครองแตงกายใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานทไดดวยตนเอง

3. แนวความคด

ในแตละวนเราตองท ากจกรรมมากมาย.การแตงกายทเหมาะสมจะชวยใหท ากจกรรมได

สะดวก ดงนนเราจงควรเลอกเสอผาทน าไปใชใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานทตางๆ

4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า

1..ครน าภาพการแตงกายไปรวมงานหรอไปในสถานทตางๆ.มาใหนกเรยนดแลวถามนกเรยนวาการแตงกายใน.ภาพเปนอยางไร

2..ครถามค าถามกระตนความคดการแตงกายจ าเปนตองแตงใหเหมาะสมกบโอกาส และสถานททจะไปหรอไม.เพราะอะไร. 4.2 ขนกจกรรม 1..ครใหนกเรยนอาสาสมคร 4.-.5 คน.ออกมาเลาประสบการณการแตงกายไปรวมงานตางๆ เชน งานวนเกด งานแตงงาน งานศพ ใหเพอนๆ.ฟง 2..ครตงค าถามเพอใหนกเรยนเปรยบเทยบลกษณะการแตงกายเมออยบานกบการแตงกายเมอไปโรงเรยนหรอรวมงานตางๆ 3..ครอธบายเกยวกบการแตงกายใหเหมาะกบโอกาสตางๆ

4..ครน าภาพสถานทตางๆ.ไดแก.ภาพทะเล.ภาพสวนสตว.ภาพวดหรอโบราณสถาน 5..นกเรยนพจารณาภาพ.แลวตอบค าถามตอไปน

1) นกเรยนเหนภาพแลวนกเรยนชอบภาพไหนมากทสด 2) ถานกเรยนไปเทยวสถานทในดงภาพ.นกเรยนจะแตงกายอยางไร.เพราะเหตใด

6..ครอธบายวธการแตงกายทเหมาะสมกบสถานทและถกตองตามระเบยบใหนกเรยนฟง

110

7..นกเรยนแบงกลม.3.-.4.คน.แสดงความคดเหนเกยวกบลกษณะของการแตงกาย ทเหมาะสมกบโอกาส.และสถานทตางๆ.ตามทครก าหนด

8..นกเรยนสงตวแทนกลมออกมาพดสรปลกษณะการแตงกาย 9..นกเรยนปฏบตใบงานท.1.เรอง.การแตงกายของฉน

10..ใหนกเรยนดภาพและเลอกชดทเหมาะสม 11..นกเรยนปฏบตกจกรรมโดยสงเกตภาพการแตงกายทก าหนดใหแลวบอกสถานททควรไป 12..นกเรยนปฏบตใบงานท.1.เรอง.การแตงกายทเหมาะสม 13..ใหนกเรยนศกษาเพมเตมเกยวกบการแตงกายใหเหมาะสมกบโอกาส.และสถานทจาก

หนงสอ ผปกครอง ผร และแหลงการเรยนรอนๆ 4.3 ขนสรป

1..ครและนกเรยนรวมกนสรปการแตงกายทเหมาะสมกบโอกาส.และสถานทตางๆ 2..นกเรยนรวมกนสรปความรตามประเดนทครก าหนดให.ดงน 5. สอทใช 5.1 ภาพการการแตงกายในโอกาสตางๆ 5.2 ใบความร เรอง การแตงกาย 5.3 ใบงานท 1 เรอง การแตงกายของฉน 5.4 ใบงานท 2 เรอง การแตงกายทเหมาะสม 6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน.และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

111

ใบความร เรอง มารยาทในการการแตงกาย

การแตงกาย.เปนเรองแสดงถงขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม.และยงสอแสดงอปนสยใจคอ จตใจ รสนยม ตลอดจนการศกษา.ฐานะของแตละบคคลไดเปนอยางด.ดงนนผทจะเขาสงคมใดๆ กตามจ าตองระมดระวง.เรองการแตงกายเปนขนแรก หลกส าคญเกยวกบการแตงกาย มอย 3 ประการ คอ 1..ความสะอาด.เปนเรองทตองเอาใจใสกอนเปนพเศษเรมตนดวยเครองแตงกาย.อนไดแก เสอผา ถงเทา รองเทา เครองประดบ กระเปา.เหลานตองสะอาดหมดจด เครองส าอาง ถาจะใชกตองใหมสสนทเหมาะสมพอควรและสวนของรางกายนนตองใหสะอาดหมดจดทกสวนตงแตผม.ปาก.ฟน หนาตา.มอ.แขน.ล าตว.ขาและเทาตลอดจนเลบมอเลบเทา 2..ความสภาพเรยบรอย.คอ.เครองแตงกายนนอยในสภาพเรยบรอยไมรมรามหรอรดตวจนเกนไป.ไมใชสสนทฉดฉาด.ไมเปนเสอทมรปแบบสมยแตกตางกบของผอนควรจะแตงเขาไปรวมในสงคมนนๆ 3..ความถกตองกาลเทศะ.การแตงกายใหถกกาลเทศะเปนเรองส าคญมาก.ผมมารยาทด ยอมตองเอาใจใสเรองนเปนพเศษ การแตงกายใหถกกาล.หมายถง.การเลอกแตงกายใหถกตองเหมาะสมกบเวลา.ยคและสมยนยมและการแตงกายใหถกกาลเทศะ.หมายถง.กาลเลอกแตงกายใหถกตองเหมาะสมกบสถานท ทจะไปนน

112

ใบงานท 1 เรอง การแตงกายของฉน

ค าชแจง ใหนกเรยนแบงกลมศกษาส ารวจการแตงกายของเพอนในชนเรยน และรวมกนสรปเปนแผนการแตงกายทสะอาดเรยบรอย.ถกตองตามระเบยบ

การแตงกายของฉน

113

ใบงานท 2 เรอง การแตงกายทเหมาะสม

ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาคนควาการแตงกายทเหมาะสมกบโอกาสและสถานทแลววาดภาพ การแตงกายทเหมาะสมในโอกาสตางๆ.ทนกเรยนชอบมา 1 ภาพ

114

กจกรรมท 3 เดกดมมารยาท

1. ชอกจกรรม เดกดมมารยาท 2. วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนบอกมารยาทไทยทควรปฏบตได 2. เพอใหนกเรยนแสดงมรรยาทไทยไดอยางถกตองและเหมาะสมกบกาลเทศะ

3. แนวความคด การมมารยาทเปนเรองส าคญของมนษยทอยรวมในสงคมเดยวกน เปนการแสดงความเคารพใหเกยรตกน คนไทยปจจบนมกเรยกตนเองวา เปนคนยคใหม และชอบท าอะไรแบบงายๆ ถอความสะดวกสบายเปนหลกพฤตกรรมทแสดงออกมาในบางครงจงกลายเปนคนไดมารยาทไปโดยไมตงใจ การใหเรยนรมารยาทในสงคมจงยงเปนสงส าคญตอเยาวชนไทยเปนอยางยง 4. ขนตอนกจกรรม 4.1 ขนน า น าเขาสกจกรรมโดยครสนทนากบนกเรยนถงความหมายของมารยาทไทยตามทนกเรยนเขาใจ และนกเรยนเคยปฏบตตนหรอเคยเหนผอนปฏบตตน.การแสดงมารยาทในสถานการณตางๆ 1. ครใหนกเรยนดภาพการแสดงมารยาทในสถานการณตางๆ

4.2 ขนกจกรรม 1. ครสนทนากบนกเรยนเรอง.เอกลกษณของไทยทเปนทประทบใจของชาวตางชาตวา มอะไรบาง โดยใหนกเรยนยกตวอยาง และครจดรวบรวมบนกระดาน เชน - การไหว - รอยยม - อาหารไทย - ประเพณไทย - ความมน าใจ 2. ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา สงทนกเรยนยกตวอยางลวนแตเปนสง ทดงามถอเปนเอกลกษณของไทย โดยเฉพาะการไหว เปนการแสดงออกทางวฒนธรรมไทยทดงามเปนเอกลกษณส าคญของไทย 3. ครขออาสาสมครนกเรยน 2 คน ออกมาสาธตการไหวบคคลตางๆทฐานะแตกตางกนตามทครก าหนด แลวใหเพอนนกเรยนชวยกนตรวจสอบความถกตอง จากนนครกลาวชมเชยตวแทนนกเรยนทกลาแสดงออกในทางทสรางสรรค

115

4..ครใหนกเรยนศกษาใบความรเรอง.มารยาทไทย.จากหนงสอเรยน.หรอหนงสอคนควาเพมเตมตามความเหมาะสม.แลวสรปสาระส าคญจดลงในสมด 5..ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเรอง มารยาทไทย 6..ครคดเลอกนกเรยนชายและหญง.1.ค.ออกมาสาธตการแสดงมรรยาทไทยทถกตองใหเพอนดทหนาชนเรยน.โดยครคอยอธบายวธการปฏบตใหถกตองและสวยงามเพอเปนแนวทางในการน าไปฝกปฏบต 7. ครแบงนกเรยนเปนกลม กลมละ 5.-.6 คน คละกนตามความสามารถ แลวใหนกเรยนแตละกลมรวมกนฝกปฏบตการแสดงมารยาทไทยทถกตอง โดยครคอยใหค าแนะน าอยางใกลชด 8 ครสอบถามถงผลของการฝกปฏบตการแสดงมารยาทไทย.แลวใหตวแทนนกเรยนออกมาจบสลากล าดบหมายเลขการสาธตมารยาทไทยทหนาชนเรยน 9. นกเรยนแตละกลมออกมาสาธตมารยาทไทยทหนาชนเรยน ตามหมายเลขทจบสลากได โดยครและเพอนนกเรยนชวยกนตรวจสอบความถกตอง 10. ครกลาวชมเชยนกเรยนเรยนกลมทสามารถปฏบตไดด และใหขอเสนอแนะเพมเตมในกลมทมการปฏบตบกพรอง เพอใหนกเรยนสามารถน าไปปรบปรงใหสามารถปฏบตไดอยางถกตอง

11..ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเกยวกบผลดของการปฏบตตนตามมรรยาทไทยแลวบนทกผลการอภปรายจดลงในสมด 12..ครใหนกเรยนท าใบงานท.1.เรอง.มารยาทไทยในสถานการณตางๆ.เมอท าเสรจแลวน าสงครตรวจ 13. ครใหนกเรยนบนทกการปฏบตตนตามมารยาทไทยในชวตประจ าวน โดยใหนกเรยนส ารวจวาไดปฏบตตนตามมารยาทไทยหรอไม และปฏบตอยางไร 14. นกเรยนออกมาน าเสนอผลงานทหนาชนเรยน โดยครและเพอนนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะ 4.3 ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรป โดยใหนกเรยนตระหนกเหนความส าคญของการม มารยาทในสงคมในสถานการณและโอกาสตางๆ 5. สอทใช 5.1 ภาพการแสดงมารยาทในโอกาสตางๆ 5.2 ใบความร เรอง มารยาทไทยในสถานการณตางๆ 5.3..ใบงานท 1 เรอง การปฏบตตนตามมารยาทไทยในชวตประจ าวน 5.4 ใบงานท 2 เรอง มารยาทไทยในสถานการณตางๆ

116

6. ประเมนผล 6.1 การสงเกต 1. การอภปรายแสดงความคดเหน และตอบค าถามของนกเรยน

2. สงเกตการปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

117

ใบความร เรอง มารยาทไทยในสถานการณตางๆ

มารยาทไทย มารยาท.หมายถง.กรยา.วาจาทสภาพเรยบรอย.ทบคคลพงปฏบตในสงคมโดยมระเบยบ แบบแผน.อนเหมาะสมตามกาลเทศะ มารยาทไทยครอบคลมถงกรยา.วาจาตางๆ เชน การยน.การเดน.การนง.การนอน.การรบของสงของ การท าความเคารพ การแสดงกรยาอาการ การรบประทานอาหาร การใหและรบบรการ การทกทาย การสนทนา การใชค าพด การฟง การใชเครองมอสอสาร รวมทงการประพฤตปฏบต ในพธการตาง ๆ

1..มารยาทไทยในการแสดงความเคารพ การแสดงความเคารพ .เปนวฒนธรรมของผเจรญ เปนการแสดงออกถงสญลกษณทมความหมาย เชน การเคารพนบถอ การทกทาย และยงเปนการรกษาวฒนธรรมไทยอกดวย 1.1..การแสดงความเคารพดวยการไหว การไหวแบบไทย เปนการแสดงความเคารพตามระดบของบคคล.โดยการประนมมอทงสอง ยกขนจรดใบหนา การไหว 3 ระดบ

ระดบ 1 การไหวพระสงฆ ปชนยวตถ ปชนยสถาน ทเกยวกบพระพทธศาสนา วธไหว ยนตรงคอมตวลงใหต าพรอมกบยกมอขนไหว.นวหวแมมอจรดระหวางคว.ปลายนวช

แนบหนาผาก ระดบ 2 การไหวผมพระคณ ผอาวโส พอแม ญาตผใหญ คร.-.อาจารย วธไหว ยนตรงคอมตวนอยกวาการไหวพระ.พรอมกบยกมอขนไหว นวหวแมมอจรดปลายจมก นวชจรดหวางคว (มออยสวนกลางใบหนา) ระดบ 3 การไหวบคลทวไป ผทเคารพนบถอ วธไหว ยนตรงคอมตวลงนอยกวาระดบการไหวผมพระคณ.พรอมกบยกมอขนไหว.นวหวแมมออยปลายคาง นวชแนบปลายจมก การไหวบคคลเสมอกน

การไหวบคคลเสมอกน.กระท ากบผมอายรนราวคราวเดยวกน.และจะตองปฏบตดวยความสภาพ

วธไหว ทงผชายผหญงใหยกมอไหวพรอมกน.หรอเวลาใกลเคยงกน.คอมศรษะเลกนอย ไมตองคอมตว.คอยกลบเขาสทาเดมอยางสงบ

118

การรบไหว เมอผนอยมาแสดงความเคารพดวยการไหว.ผใหญตองไหวตอบ วธรบไหว ประนมมอ กระพมมอเลกนอย ใหปลายนวทงสองขางชดกน ฝามอประกบเสมอกนแนบระหวางอก ปลายนวเฉยงขน กมศรษะเลกนอย 1.2..การมสวนรวมในการอนรกษการแสดงความเคารพดวยการไหว 1.2.1.ศกษาใหรและความเขาใจของการไหว.โอกาสทจะแสดงความเคารพ.ตลอดจน การไหวทถกตองเหมาะสม ตามระดบบคคลและกาลเทศะ 1.2.2.น าไปปฏบตในชวตประจ าวน.ฝก.และปฏบตการไหวใหถกตอง 1.2.3.รวมกลม หรอจดเปนชมรมอนรกษการไหวขนในสถานศกษา 1.2.4.จดกจกรรมทสงเสรมการแสดงความเคารพ.ดวยการไหวขนในรปแบบตางๆ.เชนรณรงคใหความส าคญตอการไหว.ดวยการตดปายประกาศเชญชวน.ภาพโปสเตอรแสดงการไหวทถกตอง จดประกวดการไหว.เชญวทยากรมาบรรยาย.และสาธตการไหวทถกตอง 2..มารยาทในการสนทนา การสนทนาเปนการถายทอด.แลกเปลยนความร .ความรสกความคดเหนระหวางบคคล กลมบคคล หรอในสงทสนใจรวมกน การศกษาเรยนรเกยวกบมารยาทในการสนทนา.เพอใหการสนทนาเปนไปในทศทางทด สรางมตรภาพ และบรรลวตถประสงคทตองการรวมกน 2.1.มารยาทในการแนะน าใหรจกกน 2.1.1.แนะน าผชายใหรจกผหญง หากมอาวโสเทาเทยมกน 2.1.2.แนะน าผอาวโสนอยกวาใหรจกผอาวโสมากกวา 2.1.3.แนะน าผมต าแหนงนอยกวาใหรจกผมต าแหนงสงกวา 2.1.4.แนะน าผมอาย.ยศ ต าแหนงเสมอกน จะแนะน าใครกอนกได แตถาเปนผหญงกบผชายตองแนะน าผชายใหรจกผหญง เมอแนะน าใหรจกกน ผอาวโสนอยกวา ตองแสดงความเคารพดวยการไหว .สวนผอาวโสมากกวา จะตองรบไหว หรอคอมศรษะ.เพอรบการแสดงความเคารพ 2.2.มารยาทในการสนทนาผานทางโทรศพท 2.2.1.ควรพดเฉพาะเรองทจ าเปนและไมใชเวลานานเกนสมควร 2.2.2.ไมควรพดคยโทรศพทในเวลาเรยน.ขณะขบรถ.ขณะรบประทานอาหาร.ขณะเขาหองน าหรออยรวมกบบคคลอน 2.2.3.กรณทผอาวโสนอยกวาโทรศพทไปหาผใหญ ตองค านงถงเวลาทเหมาะสม ควรใชถอยค าสภาพ น าเสยงนมนวลนาฟง

119

2.2.4.เมอรบโทรศพท.ควรเรมตนทกทายดวยค าวา “สวสด” ครบ/คะ 2.2.5.ถาตองการจบบทสนทนาทางโทรศพท.ควรใชวธการบอกอยางนมนวล.และสภาพ 2.3.มารยาทในการสนทนาผานเครอขายอนเทอรเนต การสนทนาบนเครอขายอนเทอรเนต.ดวยการพมพขอความ.การสงภาพ.เพอการสนทนาทถกตอง ควรปฏบตดงน 2.3.1.พมพขอความดวยภาษาทสภาพ 2.3.2.ไมสนทนาหรอสงภาพ (โพสต) เรองเปนความลบ เรองสวนตว เรองทท าใหบคคลอนเสยหาย เรองทสรางความขดแยง 2.3.3.ไมสนทนานานเกนไป.เพราะอาจรบกวนเวลาสวนตวของผอน 2.3.4.สงขอความขณะทคสนทนาอยในสถานะออนไลน 2.3.5.กอนสงไฟลขอมลหรอรปภาพควรแจงใหผตดตอทราบ 2.4.การมสวนรวมในการอนรกษมารยาทในการสนทนา การอนรกษและเผยแพรมารยาทในการสนทนาในระดบของนกเรยน.ควรปฏบต.ดงน 2.4.1.ปฏบตตนใหเปนแบบอยางในการเปนผมมารยาทในการสนทนาทด 2.4.2.ไมใชค าหยาบ.ค าทไมสภาพ.ค าพดสอเสยด.ดหมนเหยยดหยาม 2.4.3.แสดงกรยาวาจาทาทางทนมนวล สภาพ ออนนอม มสมมาคารวะ 2.4.4.ไมใชค าพด.ขอความทผดเพยนไปจากภาษาไทย.ในการสนทนาผานระบบอนเทอรเนต และการสนทนาทวไป 2.4.5.ระลกเสมอวา การสนทนาของนกเรยนนนเปนการใชภาษาไทย.ซงเปนเอกลกษณของชาต การสนทนากน.ตองใชภาษาใหถกตองชดเจน.ทงตวควบกล า.ตว.ร.ตว.ล.ใหสมกบทเกดมาเปนคนไทย สงทนกเรยนตองค านงถงในเรองมารยาทในการสนทนาคอ.ส านวน.ส าเนยง.ภาษา.กรยาทาทางใหเหมาะสมกบความเปนไทย 3.มารยาทในการแตงกาย การแตงกายเปนสงส าคญตอภาพลกษณและบคลกของบคคล.เครองแตงกายทดจะชวยเสรมสรางบคลกภาพของบคคลใหงามสมวย ดงนน จงตองเรยนรวธการแตงกายใหเหมาะสมกบโอกาสและสถานท เพอปฏบตไดอยางเหมาะสม 3.1.การปฏบตตนเปนแบบอยางทดของการแตงกาย การแตงกายทดเหมาะสมกบกาลเทศะ ควรปฏบต ดงน

120

3.1.1.การแตงกายไปโรงเรยน.แตงกายดวยชดถกระเบยบ.เสอผาสะอาดเรยบรอย เสอผาอยในสภาพสมบรณ 3.1.2.การแตงกายไปวด แตงกายดวยชดทรดกม ไมควรสวมชดทมสฉดฉาดจนเกนไป ควรใชเสอผาทเรยบงาย สะอาด 3.1.3.การแตงกายไปทองเทยว.ควรสวมเสอผาทเบาสบาย.ชดทสวมใสควรมความคลองตว สวมชดใหเหมาะกบกจกรรม 3.1.4.การแตงกายไปงานเลยง.แตงกายใหเหมาะสมกบสถานทจดงาน ควรใชเสอผาทดดเสรมบคลก สวมชดทเหมาะสมกบวยของตน 3.2.การมสวนรวมในการอนรกษวฒนธรรมการแตงกาย ในปจจบน การแตงกายแบบสมยนยมมอทธพลตอเยาวชน จนท าใหหลงลมวฒนธรรมการแตงกายแบบไทยไปบาง และอาจสงผลใหมารยาทการแตงกายแบบไทยเลอนหายไป เพอใหนกเรยนไดมสวนรวมในการอนรกษการแตงกาย.ทงในเรองของเอกลกษณไทย และความมระเบยบวนยในการแตงกาย ควรปฏบตดงน 3.2.1.ตระหนกถงคณคาของการแตงกายแบบไทย.ในฐานะทเปนเอกลกษณชาต 3.2.2.แตงกายถกตองตามระเบยบแบบแผนของโรงเรยนและสงคม 3.2.3.เปนแบบอยางทดดวยการแตงเครองแบบนกเรยนใหถกตอง 3.2.4.สรางสอสารสนเทศ.เพอรณรงคใหมความตระหนกถงการแตงกายตามระเบยบแบบแผนของโรงเรยนและของสงคม 3.2.5.จดกจกรรมสงเสรมความมระเบยบในการแตงกาย.การอนรกษวฒนธรรม การแตงกาย และการแสดงผลงานการอนรกษการแตงกายแบบไทย 4..การมสมมาคารวะ สมมาคารวะ.เปนคณลกษณะของบคคลทแสดงออกทางกาย.วาจา.และใจ.ตอบคคลอน อยางสภาพ.ออนนอม.เหนคณธรรมความดของบคคลอน.แลวน ามาเปนแบบอยางในการปฏบตตน 4.1.การปฏบตตนของผมสมมาคารวะ.ปฏบตตนมสมมาคารวะ สามารถแสดงออกไดทางกาย ทางวาจา และทางใจ ดงน 4.1.1.ทางกาย เปนการพฤตกรรมทพงประสงค.ในสถานการณตางๆ 4.1.1.1.แสดงความเคารพบคคลตางๆ.ไดอยางเหมาะสมกบกาลเทศะ 4.1.1.2.มกรยามารยาทสภาพ.ออนนอม 4.1.1.3.ปฏบตตอบคคลตางๆ.ดวยความสภาพ 4.1.2.ทางวาจา เปนการใชวาจาทสภาพออนโยน เหมาะสมตามกาลเทศะ 4.1.2.1.ใชค าสภาพ.ไมสอเสยด.ดดน.กระโชกโฮกฮาก

121

4.1.2.2.พดแตความสตยจรง.ไมโกหก 4.1.2.3.ใชภาษาทเหมาะสมแกสถานะของแตละบคคล 4.1.3.ทางใจ เปนความรสกนกคดในจตใจทมตอบคคลรอบขาง 4.1.3.1.การคดถงดานดของบคคลอน 4.1.3.2.การรสกเคารพบคคลทวยสงกวาตน 4.1.3.3.การส านกในบญคณคน 4.2.การมสวนรวมในการปฏบตตนเปนผมสมมาคารวะ นกเรยนสามารถน าความรทไดจากการศกษา.ไปปฏบตจรงในชวตประจ าวน.ทงเรองมารยาทการแสดงความเคารพ.การสนทนา การแตงกาย ลวนเปนองคประกอบของการมสมมาคารวะ ซงสามารถปฏบตไดทกท ดงน 4.2.1.ทโรงเรยน 4.2.1.1.ปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน เชน แตงกายถกตอง เปนตน 4.2.1.2.ใชกรยาวาจาทสภาพกบเพอนๆ ฝกกลาวค าวาขอบคณ และขอโทษใหตดเปนนสย 4.2.1.3.ไมคยเลนหรอท างานอน.ขณะครก าลงสอน 4.2.2.ทบาน 4.2.2.1.แสดงความเคารพตอพอแม.ญาตผใหญอยางสม าเสมอ 4.2.2.2.ใชกรยาวาจาทสภาพออนโยน.พดจาดวยใบหนาทยมแยม 4.2.2.3.เมอเกดขดแยงหรอมความคดเหนทไมตรงกน.ควรใชวธรบฟงเหตผลและคอยๆ อธบายใหฟง

122

ใบงานท 1 การปฏบตตนตามมารยาทไทยในชวตประจ าวน

ค าชแจง นกเรยนส ารวจตนเองวาในชวตประจ าวน .ไดปฏบตตนตามหลกมารยาทไทยหรอไม และปฏบตอยางไร.แลวบนทกขอมลตามความเปนจรง.พรอมบอกประโยชนของการปฏบตตน ตามมารยาทไทย

มารยาทไทย บนทกผล

วธการปฏบต ผรบรอง ปฏบต (✓)

ไมปฏบต ( )

ประโยชนของการปฏบตตนตามมารยาทไทย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

123

ใบงานท 2 เรอง มารยาทไทยในสถานการณตางๆ

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน 1. เมอนกเรยนพบผใหญ นกเรยนควรปฏบตอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. เมอผใหญใหของขวญแกนกเรยน นกเรยนควรอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ถาคณยายพาไปท าบญทวด นกเรยนควรจะแตงกายอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ถานกเรยนตองเดนถอของตามหลงคณคร นกเรยนควรเดนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………